Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΜΙΣΑΛΑ ΣΤΟ ΗΜΟ ΑΤΑΒΥΡΟΥ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΜΙΣΑΛΑ ΣΤΟ ΗΜΟ ΑΤΑΒΥΡΟΥ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ"

Transcript

1 Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΜΙΣΑΛΑ ΣΤΟ ΗΜΟ ΑΤΑΒΥΡΟΥ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ Η Αρχαιολογική σηµασία της περιοχής Ο ήµος Αταβύρου καλύπτει το δυτικό τµήµα της κεντρικής Ρόδου, έχει έκταση στρέµµατα και πληθυσµό κατοίκους. Στο ήµο ανήκουν τα χωριά/δηµοτικά διαµερίσµατα Εµπωνα (έδρα του ήµου), Αγιος Ισίδωρος, Κρητηνία, Μονόλιθος και Σιάννα, καθώς και ο οικισµός Μανδρικό και Γλυφάδα. Η επιφάνεια του ήµου είναι στο µεγαλύτερο µέρος της ορεινή, µε το όρος Ατάβυρος (1215 µ.) να δεσπόζει και να δίνει τη ξεχωριστή φυσιογνωµία του στο γεωφυσικό ανάγλυφο της περιοχής. Εύφορα οροπέδια, κοιλάδες, παράλιες και πεδινές εκτάσεις προσφέρονται για καλλιέργειες, ενώ εκτεταµένες δασικές εκτάσεις δηµιουργούν τοπία εξαιρετικού φυσικού κάλλους. Στη νότιο δυτική άκρη του ήµου, µοιρασµένη ανάµεσα στις παράκτιες εκτάσεις των δηµοτικών διαµερισµάτων Σιαννών και Μονολίθου (εικ. 1) και κρυµµένη πίσω από τον επιµήκη επιβλητικό όγκο του Ακραµίτη, εκτείνεται η ηµιορεινή, δασωµένη περιοχή της Κυµισάλας. 1 Κατά την αρχαιότητα η περιοχή ελεγχόταν από την Kάµιρο (ή Kάµειρο), που βρίσκεται στη δυτική ακτή της Ρόδου, σε απόσταση περίπου 50 χιλιοµέτρων από την πόλη της Ρόδου. Ήταν µία από τις τρεις πόλεις-κράτη που ίδρυσαν οι ωριείς, όταν στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.χ. εγκαταστάθηκαν στη Pόδο (οι άλλες δύο ήταν η Λίνδος και η Ιαλυσός). Στην Κάµιρο ανήκε ένα µεγάλο τµήµα του δυτικού µέρους του νησιού που ονοµαζόταν Καµιρίδα Xώρα και περιλαµβάνει ορεινά τµήµατα και εύφορες πεδιάδες και έναν αριθµό δήµων και αρχαίων οικισµών που είναι γνωστοί σήµερα από τις αρχαιολογικές έρευνες και τις επιγραφικές µαρτυρίες, µε το δήµο των Κυµισαλέων να είναι ένας από τους γνωστότερους. 2 Οι αρχαιολογικές θέσεις της Κυµισάλας βρίσκονται διάσπαρτες σε δασώδη περιοχή καλύπτοντας µια έκταση περίπου 10 τετραγωνικών χλµ. ή στρεµµάτων. Ιστορία της έρευνας Η περιοχή, λόγω του µεγάλου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει προσέλκυσε ήδη, από τον 15 ο αι., περιηγητές του νησιού και αρχαιοδίφες. 3 Από τον 19 ο αι. και µετά το πλήθος των περιηγητών αυξήθηκε και µαζί µε αυτούς το χώρο επισκέφτηκαν και πολλοί αρχαιογνώστες, αρχαιολόγοι, αλλά και αρχαιοκάπηλοι. 4 O Ludwig Ross το και το 1844, 6 ο Άγγλος αντιπρόξενος στη Μυτιλήνη και αρχαιοδίφης Charles Newton, το ο Victor Guerin το 1854, 8 ο ζωγράφος 1 Για µια πολύ σύντοµη περιγραφή της περιοχής της Κυµισάλας βλ. και Hope Simpson και Lazenby 1975, Για την Καµιρίδα βλ. Παπαχριστοδούλου Παπαχριστοδούλου O Buondelmonte (1422, 73) είναι ένας από τους πρώτους µεσαιωνικούς συγγραφείς που αναφέρεται στην περιοχή. 4 Βλ. ενδεικτικά Μαϊλλης κ.α. 2002, Ross 1845, Ross 1852, Newton 1854,

2 Albert Berg το 1862, 9 συγκαταλέγονται ανάµεσα στους σηµαντικότερους επισκέπτες, οι οποίοι περιέγραψαν στα βιβλία τους τις αρχαιότητες της περιοχής. Τον ίδιο αιώνα, στο πλαίσιο της έλλειψης προστασίας των αρχαιοτήτων από την οθωµανική διοίκηση και µε διάφορα πολιτικά και οικονοµικά ανταλλάγµατα, ξένες αρχαιολογικές αποστολές άδραξαν την ευκαιρία για να πλουτίσουν τις συλλογές πολλών µουσείων του εξωτερικού µε αρχαιότητες από τη Ρόδο. 10 Στα τέλη του 19ου αι. ο Άγγλος πρόξενος Albert Biliotti, διεξήγαγε µαζί µε το Γερµανό August Salzmann ανασκαφές στη νεκρόπολη της Kυµισάλας, για λογαριασµό του Βρετανικού Μουσείου, όπου ανέσκαψαν κυρίως τάφους της Πρώιµης Εποχής του Σιδήρου και των αρχαϊκών χρόνων. 11 Πιθανότατα τότε εντοπίστηκαν για πρώτη φορά και οι περίφηµες κύλικες τύπου Σιάννα (Sianna cups), του πρώτου µισού του 6 ου αι. π.χ. 12, ενώ ένας µεγάλος αριθµός αγγείων έφτασε σε µεγάλα µουσεία του εξωτερικού. 13 Την περιοχή περιηγήθηκαν στη συνέχεια ο αδελφός του ανασκαφέα και σε κάποιες περιπτώσεις συνανασκαφέας 14, Εdward Biliotti και ο Αββάς Cottret, 15 και λίγο αργότερα, το 1892, ο von Gaertringen. 16 Όταν οι ανασκαφές των Α. Biliotti και Salzmann διακόπηκαν από τη νέα νοµοθεσία της τούρκικης κυβέρνησης, η µερικώς ανεσκαµµένη νεκρόπολη έµεινε έρµαιο στα χέρια ντόπιων αρχαιοκαπήλων, ενώ η αποµόνωση και το δύσβατο της περιοχής, σε συνδυασµό µε την αδιαφορία των αρχών, οδήγησαν σε µια άνευ προηγουµένου λεηλασία, µε κύριο φαινόµενο την τυµβωρυχία. 17 Η έξαρση της αρχαιοκαπηλίας ήταν τόσο µεγάλη ώστε, όταν στις αρχές του 20 ου αι. ο Ιταλός αρχαιολόγος Amanteo Maiuri ξεκινούσε της έρευνές του στη Ρόδο, προνόησε να προσλάβει ως εργάτες των ανασκαφών του δύο χωρικούς, οι οποίοι θεωρούνταν εµπειρότατοι τυµβωρύχοι. Με τον τρόπο αυτό εξασφάλισε τους δύο καλύτερους εκσκαφείς τάφων και διασφάλισε, σε ένα βαθµό, την προστασία των αρχαιοτήτων από άλλες λεηλασίες. 18 Οι εκτεταµένες αρχαιότητες της περιοχής προσείλκυσαν το ενδιαφέρον των Ιταλών αρχαιολόγων και η πρώτη συστηµατική αρχαιολογική έρευνα έγινε σχεδόν αµέσως µετά την Ιταλική κατοχή των ωδεκανήσων. Tο 1913 η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών µε τους αρχαιολόγους L. Pernier και G.G. Porro πραγµατοποίησε επιφανειακή έρευνα στην περιοχή όπως και σε όλη τη δυτική 8 Guerin 1865 και Guerin Berg 1862, Παπαχριστοδούλου 2007, και κυρίως Επίσης Τριανταφυλλίδης 2009, Smith 1883a, 136. Βλ. και Smith 1885, 371, όπου γίνεται αναφορά στις αρχαιότητες και τα ηµερολόγια των ανασκαφών του Biliotti στην Ρόδο, τα οποία µεταφέρθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο. 12 Για τις κύλικες τύπου Σιάννα βλ. ειδικότερα Brijder 1979 Brijder 1983 Brijder 1991 Brijder Βλ. για παράδειγµα Furtwangler 1887, , για έναν σηµαντικό αριθµό αγγείων που εισήχθησαν στο Βασιλικό Μουσείο του Βερολίνου κατά το έτος 1885, ως αποτέλεσµα των ανασκαφών του A. Biliotti στα Σιάννα (νεκρόπολη Κυµισάλας). Smith 1884 για αγγεία µε την ίδια προέλευση στο Βρετανικό Μουσείο. 14 Smith 1883a, Biliotti και Cottret Η εργασία τους µεταφράστηκε συγχρόνως στην ελληνική από τους Μαλλιαράκη και Καραβοκυρό. Για µια σύντοµη παρουσίαση του έργου τους βλ. Παπαχριστοδούλου 19942, Von Gaertringen Μαϊλλης κ.α. 2002, 142, Για τα αποµνηµονεύµατα του Α. Maiuri βλ. Παπαϊωάννου

3 παραλία του νησιού, συµπεριλαµβανοµένης και της Κυµισάλας 19, στην οποία ακολούθησε το 1915 επιφανειακή έρευνα και µερική ανασκαφή στο ναό της ακρόπολης του Aγίου Φωκά και τη νεκρόπολη από τον από τον Amanteo Maiuri, έφορο Αρχαιοτήτων ωδεκανήσου από το 1916 µέχρι το και αποτύπωσε πλέον, µε αξιοπιστία, τις αρχαιότητες της περιοχής (εικ. 2). Μετά την έρευνα του Maiuri πραγµατοποιήθηκε µια ακόµη σηµαντική αρχαιολογική περιοδεία στην ύπαιθρο της Ρόδου από τους R. Hope Simpson και J.F. Lazenby, το 1970, οι οποίοι επισκέφτηκαν τα Βασιλικά, τη νεκρόπολη της Κυµισάλας, τον Άγιο Φωκά και τη Γλυφάδα, 21 ενώ επιφανειακή έρευνα στην περιοχή διενήργησε το 1982 και ο Άγγλος αρχαιολόγος Mee. 22 Πέραν όµως της Ιταλικής ανασκαφής των αρχών του προηγούµενου αιώνα και µέχρι το καλοκαίρι του 2006, στην περιοχή είχαν γίνει µόνο µικρής κλίµακας σωστικές ανασκαφές και καθαρισµοί από την ΚΒ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Συγκεκριµένα, το 1968 διενεργήθηκε σωστική ανασκαφή στις θέσεις «Σκαλί» και «Τούρµατα», στους δυτικούς πρόποδες του λόφου του Αγίου Φωκά και τους ανατολικούς πρόποδες του λόφου της Κυµισάλας. 23 Το 1975 πραγµατοποιήθηκε καθαρισµός στην ακρόπολη του Αγίου Φωκά, ενός µνηµειακού τάφου στη θέση Αλώνια, καθώς και στο λόφο των Βασιλικών, 24 ενώ το 1982 ερευνήθηκε ένα κτίριο στα Βασιλικά. 25 Η αρχαιολογική έρευνα στην Κυµισάλα κατά τα έτη Η συστηµατική αρχαιολογική έρευνα στην Κυµισάλα ξεκίνησε το 2006 µε ένα ερευνητικό πρόγραµµα του Τµήµατος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου σε συνεργασία µε την ΚΒ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, µε διευθύνοντες τον υπογράφοντα και την αρχαιολόγο, δρα Βασιλική Πατσιαδά. Η νέα αυτή αρχαιολογική έρευνα αποτελεί ουσιαστικά τη δεύτερη, µετά την ανασκαφή στο ιερό του Ερεθιµίου Απόλλωνος στη Θεολόγο, µεγάλη συστηµατική ανασκαφή στην ύπαιθρο της Ρόδου. Την έρευνα συνεπικουρεί και η Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο πλαίσιο πρωτοκόλλου συνεργασίας που έχει συναφθεί µε το Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών σε ακαδηµαϊκό (ερευνητικό και εκπαιδευτικό) επίπεδο. Η νέα έρευνα των τελευταίων τεσσάρων ετών ( ) επικεντρώθηκε στην οχυρή ακρόπολη του Αγίου Φωκά και την εκτεταµένη νεκρόπολη της Κυµισάλας, ενώ πραγµατοποιήθηκαν και πολλές επιφανειακές επιθεωρήσεις στην ευρύτερη περιοχή. 1. Ακρόπολη Αγίου Φωκά (Τοµέας ΙΙ) Η κορυφή του λόφου του Αγίου Φωκά είχε ήδη από το 19 ο αι. διακριθεί ως οχυρή ακρόπολη της περιοχής, µε κύρια χαρακτηριστικά της το ναό και τους ισχυρούς οχυρωµατικούς περιβόλους Pernier 1914, Maiuri 1916, και Maiuri 1928, Hope Simpson και Lazenby 1973, Mee Ζερβουδάκη Από τον αρχαιολόγο κ. Κώστα Κατράλη. Ηµερολόγιο στην ΚΒ ΕΠΚΑ. 25 Από τον αρχαιολόγο κ. Ευάγγελο Κακαβογιάννη. Ηµερολόγιο στην ΚΒ ΕΠΚΑ. 26 Για την ακρόπολη γενικότερα βλ. Ross 1852, 61 Guerin 1854, 291 Berg 1862, 151 Newton 3

4 Στην κορυφή της ακρόπολης βρίσκεται ένας αρχαίος ναός (εικ. 3), στον οποίο µετά την επιφανειακή έρευνα των Pernier και Porro στην περιοχή, το , ακολούθησε το 1915 σύντοµη ανασκαφική έρευνα από τον Maiuri 28. O ναός έχει προσανατολισµό A- µε είσοδο στα ανατολικά και αποτελείται από πρόναο και σηκό µε εξωτερικές διαστάσεις 13,50 µ. µέγιστο µήκος και 5,80 µ. µέγιστο πλάτος. Σώζεται µόνον η κατώτερη σειρά δόµων της ανωδοµής του, ενώ πεσµένοι στο εσωτερικό του βρίσκονται λίθοι από την δεύτερη σειρά δόµων του βορείου τοίχου του σηκού. Οι µακριοί τοίχοι του ναού, τόσο στην πρόσοψη όσο και στον πίσω τοίχο, έχουν ηµικυκλικές απολήξεις που δηµιουργούνται από την έντονη κύφωση των δόµων τους και προεξέχουν κατά µερικά εκατοστά σχηµατίζοντας είδος παραστάδων στις τέσσερεις εξωτερικές γωνίες του ναού. Στη θέση του διατηρείται επίσης το µεγάλο κατώφλι της εισόδου στο σηκό από ασβεστόλιθο ανοιχτότερου χρώµατος, µε εντορµίες στον αριστερό άκρο του. O ναός σύµφωνα µε τους Ιταλούς ανασκαφείς χρονολογείται στον 3 ο /2 ο αι. π.x., ενώ η θεότητα στην οποία ήταν αφιερωµένος είναι άγνωστη. Στη δυτική πλαγιά του λόφου, σε µικρή απόσταση από το ναό, σώζεται πολύ καλά διατηρηµένο, σε µήκος περίπου 30 µ., τµήµα του τείχους που περιέβαλε την ακρόπολη. 29 Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεντρικό τµήµα του, σε µήκος περίπου 18 µ., το οποίο σώζεται σε ύψος που φθάνει σε κάποια σηµεία έως και τα 3 µ. (εικ. 4). Το κατώτερο τµήµα του είναι κτισµένο σύµφωνα µε το «πολυγωνικό σύστηµα» δόµησης, µε µεγάλους λίθους, οι οποίοι έχουν περισσότερες από τέσσερεις πλευρές, ενώ τo ανώτερο τµήµα είναι δοµηµένο µε το λεγόµενο «ακανόνιστο ορθογώνιο σύστηµα», µε τους λίθους του να φέρουν µεν ορθογώνιους αρµούς, χωρίς όµως οι δόµοι να είναι ισοϋψείς, ούτε οι λίθοι ισοµήκεις. Οι δόµοι της ανώτερης σειράς φέρουν, επιπλέον, ξεστή διακόσµηση µε σειρές ρόµβων, διχτυωτό, σειρές τεθλασµένων γραµµών κ.ά. Εδώ ο Newton παρατήρησε το 1853 και ίχνη ερυθρού χρώµατος, 30 τα οποία όµως σήµερα δε σώζονται. Λίγα µέτρα χαµηλότερα στη δυτική κλιτύ του λόφου σώζεται και ένα τµήµα µεγάλου αναληµµατικού τοίχου µε τοιχοδοµία από λογάδες λίθους, µεγάλων επί το πλείστον διαστάσεων και χωρίς καµία επεξεργασία της ορατής επιφάνειας και των αρµών τους, ενώ στη νότια πλαγιά σώζονται περισσότεροι τοίχοι αναληµµατικού χαρακτήρα, διατεταγµένοι κλιµακωτά στην πλαγιά 31. υτικά του οχυρωµατικού περιβόλου της ακρόπολης µε την ξεστή διακόσµηση εντοπίστηκε κατά το 2006 τµήµα αρχαίας διάνοιξης, µήκους περίπου 100 µέτρων και πλάτους 1-2µ., η οποία κατηφόριζε οφειοειδώς προς τα δυτικά, µε κατεύθυνση προς το χώρο των λατοµείων και τη νεκρόπολη. Κατά την ανασκαφική περίοδο 2007, ύστερα από αφαίρεση της χαµηλής βλάστησης εντοπίστηκαν κι άλλα τµήµατά, κυρίως στροφές και χαµηλά αναλήµµατα, τα οποία καθαρίστηκαν και ενώθηκαν µεταξύ τους µε µονοπάτι που συνδέει την ακρόπολη µε την νεκρόπολη της Kυµισάλας (Τοµέας I). Στo µέσον περίπου της δυτικής πλαγιάς του λόφου του Αγίου Φωκά και 1865, 203 Biliotti-Corttret 1881, Pernier 1914, Maiuri 1916, Maiuri 1928, Inglieri 1936, Hope Simson 1973, Pernier 1914, Maiuri 1916, Maiuri 1928, Biliotti Cottret 1881, 86. Ο περίβολος είχε καθαριστεί ξανά το 1975 από τον αρχαιολόγο Κων/νο Καρτάλη 30 Newton 1865, Bλ. και Pernier 1914, Βλ. και Pernier 1914, 237, εικ. 23. O Berg 1862, 151, διέκρινε επτά διαφορετικούς τοίχους. 4

5 καθοδόν για τη νεκρόπολη της Κυµισάλας, εντοπίστηκε ένα τµήµα των λατοµείων της περιοχής, το οποίο εκτείνεται και στη βόρεια κλιτύ του λόφου (εικ. 5). Πρόκειται για έναν χώρο, ο οποίος βρίθει αποτµηµάτων και λατύπης από την επεξεργασίας πέτρας, ενώ ιδιαίτερα έντονα είναι τα σηµάδια της εκλατόµευσης του λαρτίου λίθου. Μεγάλες αύλακες οριοθετούν τους προετοιµαζόµενους για αποκόλληση ογκολίθους, ενώ αρκετοί τέτοιοι, µεγάλων διαστάσεων, κείτονται τριγύρω, άλλοι αµέσως µετά την αποκόλλησή τους και άλλοι έχοντας ήδη υποστεί επεξεργασία. Προφανώς είναι ο κύριος χώρος από τον οποίο εξήχθη το υλικό για την κατασκευή των οχυρώσεων και των κτισµάτων της ακρόπολης, καθώς και των µνηµείων της νεκρόπολης. 2. Νεκρόπολη Κυµισάλας 2.1. Τοµέας Ι (ανατολικός) Η νεκρόπολη της Κυµισάλας εκτείνεται στην κοιλάδα που δηµιουργείται ανάµεσα στους λόφους του Αγίου Φωκά και της Κυµισάλας, ενώ καλύπτει και τη βόρεια πλευρά του τελευταίου. 32 Πρόκειται για µια ιδιαίτερα εκτεταµένη νεκρόπολη που φαίνεται πως χρησιµοποιείται από τους ύστερους µυκηναϊκούς 33 µέχρι και τους ύστερους ρωµαϊκούς χρόνους. 34 Ο χώρος αποτέλεσε το σηµαντικότερο πόλο έλξης λαθρανασκαφέων ανά τους αιώνες µε αποτέλεσµα µεγάλος αριθµός αγγείων από τη νεκρόπολη της Κυµισάλας να βρίσκονται σήµερα σε Μουσεία του εξωτερικού 35. Στους δυτικούς πρόποδες του λόφου του Αγίου Φωκά στη θέση «Σκαλί» ήρθαν στο φως, στην έρευνα του 1968, πέντε επιτάφια βάθρα κατασκευασµένα από ορθογώνιους δόµους λαρτίου λίθου (εικ. 6), τα οποία καταλαµβάνουν έκταση µήκους 13 µέτρων και το µέγιστο πλάτος τους φτάνει τα 3 µ. Οι λίθοι συνδέονται µεταξύ τους µε µεταλλικούς συνδέσµους σχήµατος Η και Ν. Στο µεγαλύτερο µέρος τους τα βάθρα αποξηλώθηκαν αργότερα, κατά τη διάρκεια αρχαιοκαπηλικής δραστηριότητας, από εκσκαφικό µηχάνηµα. Μετά την ολοκλήρωση εργασιών καθαρισµού των επιταφίων βάθρων και τη σχεδιαστική αποτύπωσή τους από την ανασκαφική οµάδα έγινε αντιπαραβολή της σηµερνής µορφής των βάθρων, µε την αποτύπωση του 1968 ταυτίστηκε η αρχική θέση των λίθων, που µετακινήθηκαν κατά την καταστροφή και διαπιστώθηκε η ολοσχερής αποξήλωση του νοτιότερου βάθρου και µερική των υπολοίπων τεσσάρων. Με τον επιφανειακό καθαρισµό που διενεργήθηκε µε αφετηρία τα επιτάφια βάθρα εντοπίστηκαν περί τους 60 τάφους. Όλοι πρέπει να είναι συληµένοι ή ανασκαµµένοι, καθώς πριν από τον καθαρισµό ήταν ορατό, άλλοτε το περίγραµµα του προθαλάµου τους και άλλοτε ακόµη και η είσοδος του θαλάµου. ιατάσσονται στην πλαγιά του λόφου σε διαδοχικές σειρές, µε κατεύθυνση από βορρά προς νότο. Είναι λαξευτοί στον σκληρό φυσικό βράχο, θαλαµοειδείς µε προθάλαµο-δρόµο. Στο βορειοδυτικό άκρο του χώρου της έρευνας, εµπρός από οµάδα τάφων, εντοπίστηκε τοίχος, κτισµένος µε ορθογωνισµένους λίθους, ο οποίος αποδείχτηκε ότι αποτελούσε τµήµα ταφικού περιβόλου. Η ανασκαφή επικεντρώθηκε γύρω από δύο παραπάνω αρχιτεκτονικούς πυρήνες (ταφικά βάθρα και ταφικό περίβολο) και ερευνήθηκαν συνολικά 10 τάφοι, οι 9 32 Για τη νεκρόπολη βλ. Furtwangler 1886, 131 Pernier 1914, Maiuri 1916, Maiuri 1928, 84 Inglieri 1936, 53 Ζερβουδάκη 1969 Hope Simpson and Lazenby 1973, Mee 1982, 60 Maiuri 1916, Ζερβουδάκη 1969, 481 (Τάφος 3/1968). 35 Βλ. παραπάνω, σηµ

6 συληµένοι και 1 ασύλητος. Απ αυτούς 3 παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. O τάφος 2/2006, βορειοανατολικά των ταφικών βάθρων, ήταν µεγαλύτερος και αποτελείται από δρόµο-προθάλαµο µε βαθµίδες για την κάθοδο και δύο ταφικούς θαλάµους, ανοιγµένους στο ανατολικό και βόρειο τοίχωµά του (εικ. 7 ). O ανατολικός θάλαµος, µε ορθογώνια, προσεκτικά λαξευµένη θύρα, ήταν προφανώς κλεισµένος µε την σχεδόν ορθογώνια καλυπτήρια πλάκα που βρέθηκε πεσµένη µπροστά στην είσοδό του. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν οστά από περισσότερους του ενός σκελετούς, διαταραγµένα από τους τυµβωρύχους. Τα περισσότερα, όπως διαπιστώθηκε µετά την αποχωµάτωση του θαλάµου, ήταν τοποθετηµένα πάνω σε λαξευτό θρανίο-κλίνη. Στον ταφικό θάλαµο, είχαν διαφύγει την σύληση τέσσερα µικρά αγγεία: ένας µελαµβαφής ασκός τύπου guttus, ένας µελαµβαφής κάνθαρος, ένα πινάκιο κι ένα µελαµβαφές φιαλίδιο, τα οποία χρονολογούνται στο τέλος του 4ου αι. π.x. O βόρειος θάλαµος δε φαίνεται να είχε καλυπτήρια πλάκα, καθώς η είσοδός του βρέθηκε κτισµένη µε αργούς λίθους, τις άνω δύο σειρές των οποίων είχαν αφαιρέσει οι συλητές για να εισέλθουν στο εσωτερικό του. Περιείχε µόνο λίγα οστά από έναν διαταραγµένο σκελετό. Ιδιαίτερα µνηµειακός ήταν ο τάφος 4/2007 (εικ. 8), ο οποίος είχε επίσης συληθεί στο παρελθόν. Ο προθάλαµος οδηγεί µε µνηµειακή, λαξευµένη κλίµακα 7 αναβαθµών µπροστά στην είσοδο του τάφου σε βάθος 2,22µ. Η είσοδος φαίνεται να αποτελεί φυσικό άνοιγµα του πετρώµατος, και για τον λόγο αυτό δεν είναι λαξευµένη, αλλά εξ ολοκλήρου καλά κτισµένη µε αργούς λίθους σε όλο το µήκος της παρειάς. Στην κτιστή πρόσοψη του ταφικού θαλάµου δηµιουργείται τετράγωνη χαµηλή είσοδος, η οποία καλύπτεται από µια στρογγυλευµένη και πεπλατυσµένη πέτρα. Ο θάλαµος είναι σχεδόν οβάλ σχήµατος και έχει πρόχειρα λαξευµένη ταφική κλίνη κατά µήκος της ανατολικής παρειάς του. Οστά, ανάµεσά τους µακρά οστά, τµήµα κρανίου, τµήµα κάτω γνάθου και όστρακα, πολλά από τα τελευταία συνανήκοντα, βρέθηκαν διάσπαρτα και αναµοχλευµένα από την αρχαιοκαπηλική δραστηριότητα σε όλα τα στρώµατα του θαλάµου. Την προσοχή/ενδιαφέρον των αρχαιοκαπήλων είχαν διαφύγει 7 µικρά αγγεία, τα οποία βρέθηκαν σπασµένα: Τρία λυχνάρια, µια µελαµβαφής κύλικα ένα θυµιατήρι, ένα πώµα κυκλικής πυξίδας κι ένα µαγειρικό σκεύος µε στριφτή λαβή. Ο πλέον ενδιαφέρον ωστόσο τάφος 10/2009, ήρθε στο φως κατά την ανασκαφική περίοδο Πρόκειται για µεγάλο ταφικό σπηλαιώδη θάλαµο µε οπαίο άνοιγµα στην οροφή και πιθανότατα ταφικό περίβολο. Ο ταφικός θάλαµος, µε είσοδο στη δυτική πλευρά, κτισµένη µε µεγάλους λίθους, ήταν ακανόνιστου σχήµατος µε τρία διακριτά εκγολπώµατα στα Β, Α και Ν (εικ. 9). Στο Α εγκόλπωµα βρέθηκαν διάσπαρτα οστά αναµεµειγµένα µε όστρακα, αλλά δεν προέκυψαν ενδείξεις για πρωτογενή ταφή. Από το Β εγκόλπωµα του ταφικού θαλάµου περισυλλέχθηκε µεγάλος αριθµός διαταραγµένων οστών και κεραµικής. Στο Ν εγκόλπωµα ταφικού θαλάµου αποκαλύφτηκε µια λίθινη κατασκευή που όριζε τάφο, µε ταφή που τοποθετείται στους ελληνιστικούς χρόνους. Τα οστά της ταφής ήταν διαταραγµένα, ωστόσο δίνουν την θέση του νεκρού µε την κεφαλή καταπλακωµένη από βράχους στα Ν και τα µακρά οστά στο κέντρο. Από το χώρο της ταφής περισυλλέχτηκαν, ανάµεσα στα άλλα, ένα µελαµβαφές φιαλίδιο και ένα χάλκινο νόµισµα, κοπή Αγαθοκλέους Βασιλέως, των Συρακουσών γύρω στο

7 π. Χ. 36 Στο κεντρικό τµήµα του τάφου, κάτω από το οπαίο της οροφής βρέθηκε µεγάλη συσσώρευση κεραµικής αναµεµιγµένης µε ανθρώπινα και ζωικά οστά, καθώς και ανόργανη ύλη που θύµιζε τέφρα. Από τα ανώτερα στρώµατα αφαιρέθηκαν αγγεία µεγάλων διαστάσεων, κοντά στα οποία παρατηρήθηκε υψηλή συγκέντρωση οστών. Αποκαλύφθηκε επίσης πρόχειρη λίθινη αναληµµατική κατασκευή εντός της οποίας υπήρχε πιθανή ανακοµιδή οστών (3 ανθρώπινα κρανία εντός οξυπύθµενου αµφορέα) (εικ. 10), ενώ εξαιτίας της µεγάλης ποσότητας οστών και κεραµικής, κρίθηκε πλέον αναγκαίος ο ορισµός οµάδων -«σωρών»- οστράκων για την ευκολότερη περισυλλογή τους και τη µελλοντική συντήρησή τους. Ωστόσο, µετά την αφαίρεση ενός σηµαντικού όγκου επίχωσης, ο θάλαµος παρουσίασε σηµαντικά προβλήµατα στατικότητας και σφραγίστηκε ως επικίνδυνος. Η ανασκαφή θα συνεχιστεί µόνο εφόσον καταστεί δυνατή η ασφαλής υποστύλωση της οροφής και των τοιχωµάτων του ταφικού θαλάµου. Από έναν πρώτο έλεγχο του υλικού ο τάφος 10 απέδωσε τουλάχιστον 25 εµπορικούς αµφορείς, 17 κάλπες/πιθοειδή αγγεία και δεκάδες µικρότερα αγγεία και αρκετά οστέινα και χάλκινα µικροαντικείµενα, ενώ σύµφωνα µε το ανθρωπολογικό υλικό υπολογίζεται ότι ο τάφος, µέχρι το επίπεδο που προχώρησε η ανασκαφή, φιλοξένησε τουλάχιστον 53 άτοµα, καθώς σε έναν πρώτο έλεγχο καταµετρήθηκαν 7 ολόκληρα κρανία και 46 κάτω γνάθοι. Η παλαιότερη, µέχρι στιγµής, χρήση του τάφου 10 ανάγεται στα πρώιµα ελληνιστικά χρόνια, σύµφωνα και µε την κτέριση της ταφής στο Ν εγκόλπωµα. Ο τάφος φαίνεται πως ξαναχρησιµοποιήθηκε κατά την ύστερη αρχαιότητα, ως οστεοφυλάκιο, για πλήθος ανακοµιδών, οι οποίες σύµφωνα µε την κεραµική που τις συνόδευε πρέπει να χρονολογούνται από τον 2 ο µέχρι τον 4 ο αι. µ.χ. Το οπαίο της οροφής ανοίχτηκε και οι ανακοµιδές τοποθετήθηκαν στο εσωτερικό του τάφου 10, αρχικά µε κάποια τάξη, όπως δείχνουν πρόχειρες λιθοδοµές και µια προσπάθεια τακτικής στοίβαξης κρανίων στα βαθύτερα στρώµατα, στη συνέχεια όµως, χύδην. Η τελευταία πρακτική πρέπει να ευθύνεται τόσο για τη δηµιουργία της υψηλής επίχωσης κάτω από το χώρο του οπαίου, όπως και για το ακατάστατο «γέµισµα» του Β και Α εγκολπώµατος. Η συστηµατική µελέτη τα επόµενα χρόνια αναµένεται να δώσει ακριβέστερες χρονολογήσεις και λεπτοµερέστερες ερµηνείες για αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον εύρηµα. Στο βορειοδυτικό άκρο του χώρου της έρευνας, εµπρός από οµάδα τάφων, είχε εντοπιστεί κατά το 2006 τοίχος κτισµένος µε ορθογωνισµένους λίθους, ο οποίος θεωρήθηκε ότι ίσως αποτελούσε ταφικό περίβολο. Η έρευνα επικεντρώθηκε κατά τα έτη 2007 και 2008 εντός αυτής της λιθοδοµής ερευνώντας 4 συληµένους λαξευτούς τάφους (εικ. 11). ιαπιστώθηκε ότι οι τέσσερεις αυτοί τάφοι αποτελούν σύνολο και εντάσσονται σε ένα ταφικό µνηµείο, το οποίο αποτελείται από περίβολο και επιτύµβιο βάθρο, τύπου ανάλογου εκείνων που συναντώνται στο Ραµνούντα της Αττικής. 37 Η κεραµική από τους τάφους που ερευνήθηκαν κατά τις ανασκαφικές περιόδους στη θέση «Σκαλί» έρχεται να προστεθεί στις χρονολογικές ενδείξεις των ερευνών του 1915 και του 1968, επιβεβαιώνοντας τη χρονολόγηση του ανατολικού τµήµατος της νεκρόπολης, στους δυτικούς πρόποδες του λόφου του Αγίου Φωκά, στα ύστερα κλασικά και τα πρώιµα ελληνιστικά χρόνια. 36 πρβλ. BMC Sicily 422, SNG Cop Βλ. για παράδειγµα Πετράκος 1999, 344, 349 κ.α. 7

8 2.2. Τοµέας ΙΙΙ ( υτικός) Στην ανατολική και νοτιοανατολική πλαγιά του λόφου της Κυµισάλας εντοπίστηκαν οι είσοδοι εκατοντάδων ακόµη συληµένων θαλαµοειδών τάφων. Οι περισσότεροι τάφοι συγκεντρώνονται στην ανατολική πλαγιά του λόφου, ενώ η νεκρόπολη φαίνεται να συνεχίζεται και στη βόρεια κλιτύ. Πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα για το χώρο, όπου ο Α. Biliotti ανέσκαψε στα µέσα του 19 ου αιώνα τάφους αρχαϊκών χρόνων, και όπου, πιθανότατα, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά οι κύλικες τύπου Σιαννών, ενώ στο τµήµα αυτό της νεκρόπολης εντοπίστηκε και η γνωστή οµώνυµη µοναδικής µορφής στήλη της Κυµισάλας (ΑΜΡ 3516) (εικ. 12) πεσµένη πλάι σε σειρά τάφων. 38 Λόγω της αποσπασµατικότητας του µνηµείου, η ασφαλής αποκατάσταση της στήλης δεν έχει καταστεί δυνατή, ενώ η χρονολόγησή της έχει αποδειχτεί εξαιρετικά προβληµατική καθώς, αφ ενός απουσιάζουν παράλληλα, ενώ αφετέρου είναι άγνωστο το ανασκαφικό της πλαίσιο µε µια πρώιµη χρονολόγηση στους γεωµετρικούς χρόνους και µυκηναϊκές καταβολές να θεωρείται πιθανή. 39 Στον Τοµέα ΙΙΙ ανασκάφτηκαν συνολικά 12 θαλαµοειδείς τάφοι µε προθάλαµο, λαξευµένοι στο φυσικό βράχο, εκ των οποίων οι 10 ήταν συληµένοι ή ερευνηµένοι σε παλαιότερες εποχές και οι 2 ασύλητοι. Ο Τάφος 3/2007 αποτελείται από σχεδόν ορθογώνιο προθάλαµο και δύο ταφικούς θαλάµους, ο ένας από τους οποίους ανοίγεται στη δυτική στενή πλευρά του προθαλάµου και ο δεύτερος στη βόρεια (εικ. 13). Ο δυτικός ταφικός θάλαµος ήταν συληµένος. Στο εσωτερικό του υπήρχαν αρκετά οστά σε ακανόνιστη διάταξη, συγκεντρωµένα τα περισσότερα στο βόρειο άκρο του τάφου. Στην επιφάνεια της επίχωσης του προθαλάµου βρέθηκε µελαµβαφής όλπη και θραύσµατα µελαµβαφούς πινακίου µε εµπίεστη διακόσµηση ανθεµίων στον πυθµένα. Τα αγγεία πρέπει να ανήκαν στην κτέριση του ταφικού θαλάµου και να εγκαταλείφθηκαν στη θέση που βρέθηκαν κατά τη σύληση του τάφου. Ο βόρειος ταφικός θάλαµος βρέθηκε ασύλητος. Η είσοδός του δεν είχε εντοπιστεί κατά την σύληση του τάφου, καθώς είχε αφαιρεθεί επίχωση µόνον εµπρός από την είσοδο του συληµένου θαλάµου αλλά όχι και στον υπόλοιπο προθάλαµο. Η είσοδος του θαλάµου, που ανοιγόταν στο βόρειο τοίχωµα του προθαλάµου, βρέθηκε σφραγισµένη µε καλυπτήρια ακανόνιστου σχήµατος και µικρότερους λίθους. Η έρευνα του τάφου έγινε από την ρηγµατωµένη οροφή του. Ο θάλαµος περιείχε δύο σκελετούς, οι οποίοι ήταν τοποθετηµένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, (εικ. 14). Τους νεκρούς συνόδευαν ως κτερίσµατα, δύο οξυπύθµενοι αµφορείς, ο µεγαλύτερος από τους οποίους ήταν τοποθετηµένος επάνω στο θώρακα του ενός σκελετού, δύο µελαµβαφή bol-sal και µελαµβαφές ληκύθιο διακοσµηµένο µε µελανόγραφο ανθέµιο. Τα αγγεία χρονολογούν τον τάφο γύρω στα µέσα/ β µισό του 4 ου αι. π.χ. Ο τάφος 11/2009 βρέθηκε ασύλητος και ερευνήθηκε από την κατακρηµνισµένη οροφή του. Ο ταφικός θάλαµος ήταν οβάλ κάτοψης και η είσοδος του βρισκόταν στα ανατολικά, σφραγισµένη µε δοµικούς λίθους. Η είσοδος του παρέµεινε σφραγισµένη καθώς δεν κρίθηκε σκόπιµο να αφαιρεθούν οι λίθοι που τη φράσσουν. Εντός του ταφικού θαλάµου και σε βάθος -3.50µ. εντοπίστηκε άθικτη ταφή µε τον σκελετό 38 Maiuri 1916, , εικ. 14 Maiuri 1928, 84. Για λεπτοµερή περιγραφή του αντικειµένου βλ. Mπακαλάκης 1946, 42-43, αρ. 1 Aνδρόνικος 1963, , πίν. 88α-γ. 39 Sourvinou-Inwood 1996, , σηµ. 455 Ανδρόνικος 1963,

9 προσανατολισµένο από δύση προς ανατολή µε την κεφαλή στα ανατολικά. Το σώµα ήταν σε ύπτια στάση µε τα χέρια τοποθετηµένα στο πλάι. Χαρακτηριστική είναι η απουσία της αριστερής κνήµης και περόνης του νεκρού (εικ. 15). Ως κτέρισµα είχε τοποθετηθεί κοντά στο νεκρό ένας αµφορέας, το στόµιο του οποίου έφρασσε κύλικα. Τα ευρήµατα από το ανώτερο τµήµα της ανατολικής κλιτύος του λόφου Κυµισάλα (Τοµέας ΙΙΙ) χρονολογούν το αντίστοιχο τµήµα της νεκρόπολης στον 6 ο αι. π.χ., ενώ ο τάφος 3/2007 δείχνει ότι ίσως το χαµηλότερο τµήµα της ανατολικής κλιτύος χρησιµοποιείται κατά τους κλασικούς χρόνους Τοµέας ΙV (Βόρειος) Η νεκρόπολη προεκτείνεται και στους -Β. πρόποδες του λόφου της Κυµισάλας όπου εντοπίστηκαν 5 υπέργεια κτιστά ταφικά µνηµεία, γνωστά από τις περιοδείες των Ιταλών (εικ. 16). Πρόκειται για κτιστές επιτάφιες κατασκευές, ισοδοµικής τοιχοδοµίας, στις οποίες ίσως εδράζονταν ορθογώνια βάθρα από λάρτιο λίθο, διακοσµηµένα µε κυµάτια, τα οποία είναι πεσµένα εµπρός από τους τάφους. Ανάµεσά τους εντοπίστηκαν και επιγραφές που αναφέρουν οι Ιταλοί ανασκαφείς: µια ορθογώνια βάση µε την επιγραφή ΚΑΛΙΠΠΟΥ και δεύτερη (εικ. 17), µε την επιγραφή ΑΜΑΓΟΡΑ ΑΡΙΣΤΟ ΑΜΟΥ ΚΥΜ[ΙΣΑΛΕΩΣ]/ ΚΑΙ ΤΑΣ ΓΥΝΑΙΚΟΣ/ ΧΡΥΣΟΥΣ ΝΙΚΑΣΑΓΟΡΑ ΚΡΥΑΣΣΙ [ΟΣ] 40. Οι παραπάνω αρχαιότητες ανήκουν προφανώς σε ένα σηµαντικό τµήµα της ευρύτερης νεκρόπολης της Κυµισάλας, βρίσκονται δε πολύ κοντά στον οικισµό των Βασιλικών. Πρόκειται για µνηµειώδη επιτάφια µνηµεία που φαίνεται ότι διατάσσονται περίπου στην ίδια ευθεία µε κατεύθυνση Α.-. και έχουν την πρόσοψή τους στραµµένη προς τα βόρεια. Πιθανώς βρίσκονταν σε επίκαιρη θέση της νεκρόπολης, ίσως επάνω στην πορεία αρχαίας διάνοιξης που οδηγούσε από την Κυµισάλα και τον Άγιο Φωκά στον οικισµό των Βασιλικών. 4. Επιφανειακή επιθεώρηση στην ευρύτερη περιοχή Παράλληλα µε την ανασκαφική έρευνα έγιναν περιοδείες/επιθεωρήσεις σε άλλες αρχαιολογικές θέσεις της γύρω περιοχής (εικ. 2) Αλώνια Είναι η πρώτη αρχαιολογική θέση που συναντά κανείς εισερχόµενος στην περιοχή της Κυµισάλας, µετά τη διασταύρωση της επαρχιακής οδού Έµπωνας- Σιαννών. Βρίσκεται σε λοφίσκο µε δεκάδες παλιά αλώνια (εικ. 18), νότια από τα Mαρµαρούνια. Βορειοδυτικότερα σώζεται σε µεγάλο ύψος και µήκος (75 µ. σηµειώνουν οι Ιταλοί) τοίχος αναληµµατικός, πολυγωνικής τοιχοδοµίας. Πρόκειται σύµφωνα µε τον A. Maiuri για όριο της αρχαίας οδού, η οποία στο τµήµα της αυτό ακολουθεί περίπου την πορεία του σύγχρονου δρόµου που διέρχεται δυτικά του και οδηγεί µε µια ευθεία 100 µέτρων, στην πηγή Στελιές, απ όπου διακλαδίζεται και ακολουθώντας τη δυτική πλευρά του λόφου των Μαρµαρουνιών κατευθύνεται προς τον Άγιο Φωκά 42. Ανατολικά του τοίχου-ορίου της αρχαίας οδού βρίσκεται πεσµένος 40 Pernier 1914, Με τις υποδείξεις και τη συνοδεία του εφηµερίου των Σιανών, πρωτοπρεσβύτερου κ. Γεωργίου Καρατζιά. Για τις αρχαιότητες στην περιοχή επίσης, βλ. ενδεικτικά Inglieri 1936, Hope Simpson Lazenby 1973, , πίν. 39c, Berg 1862, 151 Biliotti et Cottret 1881, 89 Maiuri 1916, Inglieri 1936, 54. 9

10 µεγάλος όγκος βράχου, στον οποίο ανοίγεται είσοδος θαλαµωτού τάφου µε αµφικλινή οροφή (εικ. 19) Στελιές Από τη θέση Στελιές (στις ελιές) 44 διερχόταν ο αρχαίος δρόµος που οδηγούσε στα Μαρµαρούνια. Εκεί υπήρχε κρήνη κατά την αρχαιότητα, πιθανότατα στην ίδια θέση µε τη σύγχρονη, την οποία οι Ιταλοί αρχαιολόγοι θεώρησαν κλασικής εποχής, από τα λίγα κατά χώρα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα µιας µεγάλης ορθογώνιας δεξαµενής Mαρµαρούνια Πρόκειται για χαµηλό λόφο, νότια της ακρόπολης του Aγίου Φωκά 46, µε τον οποίο ενώνεται µε χαµηλό διάσελο, κατάσπαρτο µε αρχαιότητες στις οποίες οφείλεται και το όνοµά του (Μαρµαροβούνια-Μαρµαρούνια) 47 και κεραµική κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. 48 Στους νότιους πρόποδες του λόφου, βρίσκονται συγκεντρωµένοι πολυάριθµοι ορθογώνιοι λίθοι, µερικοί µε κυµάτια, που φαίνεται να ανήκουν σε κτιστή κατασκευή. Βορειότερα, δεξιά και αριστερά ελαφρώς ανηφορικού χωµατόδροµου που ίσως αποτελούσε την αρχαία πρόσβαση στον λόφο, σώζονται τοίχοι κτισµένοι µε µεγάλους ορθογώνιους δόµους (εικ. 20). Πρόκειται πιθανότατα για τα λείψανα «πύργου ελληνικού, µήκους 10,65 µ. επί της Α και. όψεως και 9 µ. επί της Β. και Ν. όψεως», που αναφέρουν οι Biliotti και Cottret. 49 Άλλοι τοίχοι, πολυγωνικής τοιχοδοµίας, είναι ορατοί στους δυτικούς πρόποδες του λόφου, απ όπου διέρχεται αρχαία διάνοιξη, µήκους περίπου 200 µ. κατά τους Ιταλούς. 50 Πιθανά ίχνη άλλης αρχαίας διάνοιξης παρατηρήθηκαν και στην ανατολική πλαγιά, τα οποία οδηγούν σε περίβολο στο βόρειο άκρο του λόφου µε τοίχους πολυγωνικής τοιχοδοµίας και είσοδο στην ανατολική στενή πλευρά (εικ. 21). Αποτελεί πιθανώς ιερό, όπως φανερώνει µεγάλος κυλινδρικός βωµός στο εσωτερικό του. Είδος βωµού αποτελεί επίσης λαξευτή βαθµιδωτή ορθογώνια κατασκευή µε δύο κοιλότητες στην άνω πλευρά της, που επισηµάνθηκε από τους Ιταλούς στο διάσελο που ενώνει τον λόφο Μαρµαρούνια µε το λόφο του Αγίου Φωκά Καµπάνες/Λιµνάρια Η θέση βρίσκεται στο Ν άκρο του λεκανοπεδίου της Κυµισάλας, και απλώνεται στις χαµηλές Ν-ΝΑ υπώρειες του λόφου της Κυµισάλας. Πρόκειται για τα ερείπια ενός εκτεταµένου οικισµού µε αναλληµατικούς τοίχους, κατώφλια εισόδων, κλίµακες, πεσµένους κίονες και πλήθος αρχιτεκτονικών µελών διάσπαρτων σε 43 Ross 1852, 61 Newton 1856, 202 Pernier 1914, 236 Maiuri 1916, 286, εικ. 4 Inglieri 1936, Βλ. Παπαχριστοδούλου 1951, Guerin 1854, 292 Maiuri 1916, 288 Inglieri 1936, Pernier 1914, 237. Maiuri 1916, , εικ. 6. Inglieri 1936, 53. Guerin 1854, Οι Ιταλοί το αποδίδουν λανθασµένα ως Marmarullia. Βλ. Παπαχριστοδούλου 1951, Οι Hope Simpson και Lazenby 1973, 146 παρατήρησαν εξαιρετικής ποιότητας µελαµβαφή όστρακα από κύλικες και σκύφους του 5 ου και 4 ου αι. 49 Biliotti et Cottret 1881, 89. Το ίδιο επισηµαίνουν επίσης και οι Berg 1862, 152 Newton 1865, Pernier 1914, Maiuri 1916, Inglieri 1936, Pernier 1914, 237, εικ. 22 Maiuri 1916, 289 Inglieri 1936,

11 µεγάλη και δύσβατη δασώδη έκταση (εικ. 22) Βασιλικά Η αρχαιολογική θέση καλύπτει το χαµηλό λόφο των Βασιλικών, δυτικά του Αγίου Φωκά και δεσπόζει στο λεκανοπέδιο του Βασιλικού. Εδώ βρίσκονται τα ερείπια του σηµαντικότερου ίσως οικισµού της περιοχής. Σώζονται ισχυροί τοίχοι πολυγωνικής τοιχοποιίας, διακρίνονται δρόµοι, σκαλοπάτια, κατώφλια, τοίχοι και περιγράµµατα κτιρίων (εικ. 23), ενώ ξεχωρίζουν και κάποια κτίσµατα, τα οποία λόγω του µεγέθους τους και της κατασκευής τους πρέπει να έπαιζαν κάποιο ιδιαίτερο ρόλο στον οικισµό Γλυφάδα H παραλία της Γλυφάδας 54, το Mνασύριον του Στράβωνος (XIV, II, 12.1) 55 ήταν πιθανότατα το επίνειο της αρχαίας Kυµισάλας. 56 Ιδιαίτερα σηµαντικό είναι το γεγονός ότι η αρχαία ονοµασία διασώζεται σήµερα στο όνοµα Μονοσύρια για την ίδια θέση. 57 ίπλα στη θάλασσα, κατά µήκος των παρειών χωµατόδροµου που κατευθύνεται παράλληλα προς την ακτή, είναι ορατοί τοίχοι και κτίσµατα ρωµαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων, µισο-καταστραµµένα από τη διάνοιξη του δρόµου (εικ. 24). Στο δυτικό άκρο της παραλίας, κάτω από θάµνους και δέντρα, διακρίνονται ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής, ενώ στην απότοµη πλαγιά του λόφου Χάρακας, που κλείνει από δυτικά τον κόλπο είναι ορατές είσοδοι θαλαµοειδών λαξευτών τάφων 58. Στην παραλία βρίσκεται επίσης ενεπίγραφη στήλη, γνωστή από την περιοδεία του Pernier, στην οποία για µία ακόµη φορά αναφέρεται το δηµοτικό Kυµισαλεύς. µε 59 την επιγραφή: ΘΕΥΛΥΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟ ΑΜΟΥ ΚΥΜΙΣΑΛΕΥΣ. Πιθανώς πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο µε τον ιεροποιό ΘΕΥΛΥΤΟ ΑΡΙΣΤΟ ΑΜΟΥ, γνωστό από επιγραφή της Καµίρου. 60 Ανατολικά του σύγχρονου οικισµού της Γλυφάδας, έχει εντοπιστεί από τους Ιταλούς ένα ακόµη νεκροταφείο, παλαιοχριστιανικών χρόνων. 61 Η ύπαρξη των δύο νεκροταφείων στην περιοχή, δείχνει ότι η παράκτια αυτή κοινότητα ήταν ιδιαίτερα σηµαντική. Συµπεράσµατα Από όσα παρουσιάστηκαν µέχρι τώρα καθίσταται σαφές ότι η περιοχή αποτελεί έναν από τους πλέον σηµαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην ύπαιθρο της Ρόδου, καθώς τα εκτεταµένα και σε µεγάλη έκταση διάσπαρτα αρχαιολογικά κατάλοιπα 52 Newton 1865, Biliotti et Cottret 1881, Για τα Βασιλικά βλ. Buodelmonde 1422, 73 Guerin 1854, Berg 1862, 150 Newton 1865, 204 Biliotti et Cottret 1881, Pernier 1914, 238 Maiuri 1916, 285 Inglieri 1936, Για την ετυµολογία της λέξης από το γλυφός ή βλυχός που σχετίζεται µε τα υφάλµυρα νερά της παραλίας βλ. Παπαχριστοδούλου 1951, Βλ. και Newton 1865, 204 Biliotti et Cottret 1881, 82 von Gaertringen 1892, Hope Simpson και Lazenby 1973, Παπαχριστοδούλου 1951, Maiuri 1916, 296 Inglieri 1936, Pernier 1914, 241, σηµ. 1 IGI, I, 170, Βλ. παραπάνω, σελ. 00 και σηµ Maiuri 1916,

12 µαρτυρούν την έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα από τους προϊστορικούς έως και τους ύστερους ρωµαϊκούς χρόνους. Ιδιαίτερη άνθηση φαίνεται να είχε η περιοχή στους ύστερους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους, στους οποίους ανήκουν και τα περισσότερα σηµερινά κατάλοιπα, ενώ η ζωή στο χώρο φαίνεται να εξακολούθησε αδιατάρακτη µέχρι την ύστερη αρχαιότητα/παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Σηµαντικό ρόλο πρέπει να διαδραµάτισε ο χώρος και κατά τον µεσαίωνα, αφού στα Σιάννα 62 και στη Μονόλιθο 63 οικοδοµήθηκαν εκείνη την περίοδο δύο ισχυρά ιπποτικά κάστρα, ενώ στην παραλία, από τα Βασιλικά µέχρι τη Γλυφάδα 64, σώζονται ακόµη τα λείψανα τεσσάρων µεµονωµένων πύργων-παρατηρητηρίων. Το Πανεπιστήµιο Αιγαίου, η ΚΒ' ΕΠΚΑ και η συνεργαζόµενη Σχολή Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου προτίθενται να προχωρήσουν σύντοµα, σε συνεργασία µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Κυµισάλας, καθώς αυτός όχι µόνο παρουσιάζει τεράστιο επιστηµονικό ενδιαφέρον, αλλά εντάσσεται και σε ένα µοναδικό φυσικό περιβάλλον. Η περιοχή, η οποία έχει χαρακτηριστεί και ως προστατευµένη περιοχή του δικτύου Natura 2000 (κωδικός GR ) 65, έχει όλες τις προϋποθέσεις να αποτελέσει στο εγγύς µέλλον, έναν µοναδικό χώρο που θα συνδυάζει την αρχαιολογική µε τη φυσιολατρική περιήγηση. Πέραν των σηµαντικότατων αρχαιολογικών ευρηµάτων και των πορισµάτων της έρευνας, η διασπορά των αρχαιολογικών θέσεων και η έκταση του αρχαιολογικού χώρου συνθέτουν το παζλ ενός µοναδικού αρχαιολογικού πάρκου. Ένα σύγχρονο περιπατητικό µονοπάτι, πάνω ή παράλληλα µε τα ίχνη του αρχαίου δρόµου, θα οδηγούσε τον φυσιολάτρη και διψασµένο για αρχαιότητες επισκέπτη/περιηγητή, να επισκεφτεί έναν αριθµό επιλεγµένων σηµαντικών αρχαιολογικών θέσεων της περιοχής, µέσα από µια ηµιορεινή διαδροµή και ένα πυκνό δάσος. Ταυτόχρονα θα του προσφέρει τη δυνατότητα να απολαύσει ένα εξαιρετικού κάλλους φυσικό τοπίο, που συνδυάζει το δασωµένο βουνό και τους χαµηλούς λόφους µε µικρά εύφορα λεκανοπέδια µε φόντο το γαλάζιο της θάλασσας, και το οποίο φιλοξενεί πλήθος µοναδικών οικοτόπων. 66 Ήδη, µετά από τέσσερα χρόνια έρευνας έχουν γίνει πολύ σηµαντικά βήµατα για την ανάδειξη του χώρου, τα οποία µπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω: 1. Ανασκάπτονται επιλεγµένα τµήµατα της νεκρόπολης και της ακρόπολης της Κυµισάλας, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή, σε σύντοµο σχετικά χρονικό διάστηµα, η δηµιουργία επισκέψιµων αρχαιολογικών πυρήνων. Ήδη τα ορατά τµήµατα του αρχαίου δρόµου που ενώνουν την ακρόπολη του Αγ. Φωκά µε τη νεκρόπολη της Κυµισάλας καθαρίστηκαν και ενώθηκαν µεταξύ τους µε µονοπάτι, το οποίο κάνει τη διασύνδεση των δύο χώρων ευκολότερη, όχι µόνο για την ανασκαφική οµάδα, αλλά και για όσους επιθυµούν να επισκεφθούν το χώρο. 2. Πολύ σηµαντικό ρόλο για τη σωστή και εύρυθµη πορεία της αρχαιολογικής έρευνας έπαιξε και η γενναιόδωρη, από πλευράς ήµου Αταβύρου, παραχώρηση στο Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου του παλαιού Αστυνοµικού καταστήµατος Μονολίθου (εικ. 25) για τις ανάγκες της ανασκαφής. Το γεγονός αυτό δηµιουργεί νέες προοπτικές για την εξέλιξη της έρευνας αλλά και την 62 Στεφανίδου 2004, Στεφανίδου 2004, Στεφανίδου 2004, Official Journal of the European Union 2006, L 259, Στεφανάκης

13 πρόοδο του τόπου, µε τη δηµιουργία εργαστηρίου συντήρησης και κέντρου καταγραφής, µελέτης και φύλαξης του αρχαιολογικού υλικού, που είναι στα άµεσα σχέδια του Πανεπιστηµίου Αιγαίου και της ΚΒ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. 3. Συντάχθηκαν πρωτόκολλα και µνηµόνια συνεργασιών -και αναµένονται κι άλλα εντός του µεταξύ του Τµήµατος Μεσογειακών Σπουδών και Φορέων οι οποίοι µπορούν εµπράκτως και ουσιαστικά να προσφέρουν στην αρχαιολογική έρευνα, αρχικά µε την ΚΒ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, για επιφανειακή έρευνα και ανασκαφή στην περιοχή της Κυµισάλας και στη συνέχεια µε το Τµήµα Αγρονόµων Τοπογράφων Μηχανικών του ΕΜΠ, για συνεργασία σε θέµατα γεωδαισίας, τοπογραφίας, φωτογραµµετρίας, τηλεπισκόπησης, χαρτογραφίας, γεωγραφικών συστηµάτων πληροφοριών και εν γένει γεωπληροφορικής. Εκκρεµεί και η υπογραφή µνηµονίων συνεργασίας µεταξύ του Τµήµατος Μεσογειακών Σπουδών και των Τµηµάτων Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστηµίου Αιγαίου και τη Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων- Μεταλλειολόγων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για σύµπραξη σε θέµατα που αφορούν την αρχαιολογική έρευνα στην Κυµισάλα. 4. Πολύ σηµαντική δράση ήταν η τοπογραφική αποτύπωση και ψηφιακή χαρτογράφηση µε φωτογραφικό υπόβαθρο της ευρύτερης περιοχής ενδιαφέροντος σε κλίµακα 1:5000, µε χρηµατοδότηση της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης ωδεκανήσου. Εκεί αποτυπώθηκαν κατά το δυνατόν περισσότερες χρήσιµες πληροφορίες: -Με επιφανειακή έρευνα και καταγραφές GPS εντοπίστηκαν επιπλέον θέσεις µε αρχαία αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και τοποθετήθηκαν στον χάρτη. - ιασαφηνίστηκε και ενηµερώθηκε το οδικό δίκτυο, ιδίως ως προς τους αγροτικούς χωµατόδροµους. -Εντοπίστηκαν και τοποθετήθηκαν στον χάρτη αρκετές νεότερες κατασκευές. -Σε συνεργασία µε κατοίκους της περιοχής καταγράφηκαν πολλά τοπωνύµια, εντοπίστηκε η περιοχή στην οποία αναφέρονται και τοποθετήθηκαν στο χάρτη. Παράλληλα ιδρύθηκε δίκτυο σταθερών σηµείων που αποτελείται από το τριγωνοµετρικό της Γ.Υ.Σ. στον Άγιο Φωκά και 11 επιπλέον κορυφές. Με βάση τις κορυφές αυτές, µελλοντικές µετρητικές λεπτοµερείς αποτυπώσεις θα µπορούν να εντάσσονται µε ακρίβεια στον ενιαίο χάρτη, ανεξαρτήτως του χρόνου και του συνεργείου που θα τις διεκπεραιώσει. 5. Από πλευράς Πανεπιστηµίου Αιγαίου ανατέθηκαν εργασίες σε διδακτορικό και µεταπτυχιακό επίπεδο, οι οποίες αφορούν τόσο στην βελτίωση και επιτάχυνση της καταχώρησης των ανασκαφικών ευρηµάτων και τη µελέτη του υλικού (θέµα: Ζητήµατα Αρχαιολογικής Θεωρίας και Ψηφιοποίησης Αρχαιολογικών εδοµένων: Η Ανασκαφή της Κυµισάλας Αταβύρου. Υποψ. διδάκτορας, κος Κων/νος Καλογερόπουλος, Τµήµα Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, Πανεπιστήµιο Αιγαίου), όσο και στην ανάδειξη της περιοχής. Σηµαντικότατη είναι η εργασία που αποσκοπεί στη συγκρότηση µιας ολοκληρωµένης πρότασης για τη δηµιουργία, την ανάδειξη και τη διαχείριση ενός αρχαιολογικού πάρκου στην Κυµισάλα (θέµα: Οργάνωση και ιαχείριση Αρχαιολογικών Πάρκων στη Ρόδο: Ο Αρχαιολογικός Χώρος της Κυµισάλας στο ήµο Αταβύρου. Υποψήφια διδάκτορας κα Βεατρίκη-Καλλιόπη Σέρβου, Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών, Παν/µιο Αιγαίου). Η πρόταση θα περιλαµβάνει ένα σύνολο ήπιων και αειφορικών παρεµβάσεων στον ευρύτερο χώρο της Κυµισάλας, µε σκοπό την ανάδειξή του σε ενιαίο, λειτουργικό και αναγνώσιµο σύνολο, την αναβάθµιση της αισθητικής και διδακτικής του αξίας και την προβολή 13

14 της ιστορικής του συνέχειας µέσα σε ένα αναβαθµισµένο φυσικό περιβάλλον και στο πλαίσιο µίας ήπιας αειφορικής τουριστικής ανάπτυξης. Προς µια παρεµφερή κατεύθυνση κινήθηκε µια ακόµη εργασία που οδήγησε σε ίπλωµα Μεταπτυχιακής Ειδίκευσης, η οποία επικεντρώθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Κυµισάλας και τη σηµασία της για την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη και την περιβαλλοντική εκπαίδευση των µικρών µαθητών, οι οποίοι µπορούν να έρθουν σε µια πρώτη καλή επαφή τόσο µε το πλούσιο φυσικό περιβάλλον όσο και µε τα πολιτισµικά στοιχεία που βρίσκονται στο χώρο, να αποκοµίσουν βασικές γνώσεις και κυρίως να ευαισθητοποιηθούν σε θέµατα οικολογίας και πολιτισµού 67. Παράλληλα εκπονείται, εργασία που θα οδηγήσει σε ίπλωµα Μεταπτυχιακής Ειδίκευσης µε τίτλο Γνώσεις και Στάσεις Εκπαιδευτικών για θέµατα Βιολογικής και Πολιτιστικής Ποικιλότητας στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Η περίπτωση της προστατευόµενης περιοχής της Αρχαίας Κυµισάλας της Ρόδο». (Υποψήφιος, κος Ανδρέας- ηµήτριος Κολοκυθάς, Τµήµα Επιστηµών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασµού, Παν/µιο Αιγαίου) Τέλος κατατέθηκε πρόσφατα πρόταση προς το Υπουργείο Παιδείας, ια βίου Μάθησης και Θρησκευµάτων, στο πλαίσιο του προγράµµατος «ΘΑΛΗΣ: Ενίσχυση της ιεπιστηµονικής ή και ιιδρυµατικής έρευνας και καινοτοµίας µε δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό µέσω της διενέργειας βασικής και εφαρµοσµένης έρευνας αριστείας», µε θέµα: «Αρχαιολογική και ιστορική έρευνα, γεωµετρική τεκµηρίωση, τρισδιάστατη οπτικοποίηση και οικολογική αποτύπωση µε σκοπό τη δηµιουργία υποδοµών για την ίδρυση Αρχαιολογικού-Οικολογικού Πάρκου στην Κυµισάλα Αταβύρου (ΡΟ ΟΣ)». (Κωδικός Πρότασης: 18/5/1-4-6 ) 68 Απ όλα όσα παρουσιάστηκαν παραπάνω γίνεται σαφής, όχι µόνο η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στο ερευνητικό κοµµάτι που αφορά στην αρχαία Κυµισάλα, αλλά και οι σηµαντικές προοπτικές που ανοίγονται για την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας, σε πολλά επίπεδα, από την εµπλοκή του Πανεπιστηµίου Αιγαίου στην περιοχή. Τίποτε ωστόσο από τα παραπάνω δεν θα ήταν εφικτό αν η τοπική κοινωνία και η τοπική αυτοδιοίκηση δεν ήταν διατεθειµένες να συµπράξουν µε το Πανεπιστήµιο Αιγαίου και να συνδράµουν ουσιαστικά στην υλοποίηση αυτού του εγχειρήµατος. Βιβλιογραφία-Συντοµογραφίες Ανδρόνικος, M «Eλληνικά επιτάφια µνηµεία», A 17 ( ), Α Mελέται, Βεργωτή, Θ Η Αειφορική ιαχείριση Νησιωτικών Περιοχών µε Πολιτισµικό και Οικολογικό Ενδιαφέρον. Η Περίπτωση της Ευρύτερης Περιοχής της Κυµισάλας στη Ρόδο, ΜΕ, Τµήµα Επιστηµών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασµού, Παν/µιο Αιγαίου, Ρόδος. Ζερβουδάκη, H A 24 (1968), Xρονικά, , σχέδ , πίν Μαϊλλης, Α.Σ., Σκανδαλίδης, Κ.Ε., Τσαλαχούρης, Κ.Φ Η Ρόδος τον 19ο αιώνα. Αθήνα-Ρόδος. 67 Βεργωτή Για µια σειρά ερευνητικών δράσεων που προγραµµατίζονται για την ανάδειξη της περιοχής της Κυµισάλας και οι οποίες συµπεριλήφθηκαν στο υποβληθέν πρόγραµµα, βλ. Στεφανάκης

15 Μπακαλάκης, Γ Eλληνικά Αµφίγλυφα, Θεσσαλονίκη. Πετράκος, Β.Χ Ο ήµος του Ραµνούντος. Σύνοψη των Ανασκαφών και των Ερευνών ( ) Ι. Τοπογραφία. Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας Αρ. 181, Αθήνα. Παπαϊωάννου, Μ Ρόδος και Νεώτερα Κείµενα 1. Ile de Rhodes, par V. Guerin, Paris , Αθήνα-Γιάννινα [ ωδώνη] Παπαϊωάννου, Μ Ρόδος και Νεώτερα Κείµενα 3. Amedeo Maiuri, «Dall Egeo al Tirreno», Αθήνα (µεταφρασµένα αποσπάσµατα από το A. Maiuri, Vita d Archeologo. Cronache dell Archeologia Napolitana 1). Παπαχριστοδούλου Τοπωνυµικόν της Ρόδου, Ρόδος Παπαχριστοδούλου, Ι.Χ «Νέα στοιχεία ως συµβολή στην τοπογραφία της αρχαίας Καµιρίδος. Το χωριό Φάνες της Ρόδου», Φάνες Επιγραφές και Αρχαιολογικά Ευρήµατα, Weilheim/Obb. [Σύλλογος για τη Μελέτη και τη ιάδοση της Ελληνικής Ιστορίας], Παπαχριστοδούλου Ι «Ανασκαφές και άλλες δραστηριότητες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ωδεκανήσου στον τοµέα των αρχαίων µνηµείων κατά την τελευταία εικοσαετία (µε επίκεντρο Ρόδο, Ιαλυσό και Κώ)», Αρχαιολογικές Έρευνες και Ευρήµατα στα ωδεκάνησα. Ρόδος, Ιαλυσός, Κως, Νίσυρος και Γιαλί. Weilheim/Obb. [Σύλλογος για τη Μελέτη και τη ιάδοση της Ελληνικής Ιστορίας], Παπαχριστοδούλου, X.Ι Ιστορία της Ρόδου, Αθήνα. Παπαχριστοδούλου, Ι.Χ Οι Αρχαίοι Ροδιακοί ήµοι, Αθήνα. Στεφανάκης Μ.Ι. 2008, «Η Κυµισάλα και οι προοπτικές ανάπτυξης αρχαιολογικού τουρισµού στο ήµο Αταβύρου». Εισήγηση στο 1ο Τοπικό Συνέδριο Ρόδου Για την Ανάπτυξη και Προώθηση ραστηριοτήτων Ειδικών και Εναλλακτικών Μορφών Τουρισµού, 13 εκεµβρίου 2008, Ξενοδοχείο ΕΛΑΦΟΣ, Προφήτης Ηλίας, ήµος Καµείρου ( ιαθέσιµο διαδικτυακά: αναδηµοσίευση: Ηµεροµηνία τελευταίας επίσκεψης: 14/03/2010) Στεφανίδου Α.Σ Η Μεσαιωνική Ρόδος. Με Βάση το Χειρόγραφο και την Εικονογράφηση του Johannes Hedenborg (1854), Θεσσαλονίκη. Τριανταφυλλίδης, Π «Αρχαιολογικά ευρήµατα από τις Φάνες Ρόδου στα Μουσεία του Λούβρου και του Βρετανικού», Φάνες Επιγραφές και Αρχαιολογικά Ευρήµατα, Weilheim/Obb. [Σύλλογος για τη Μελέτη και τη ιάδοση της Ελληνικής Ιστορίας], Benz, M Rodi e la Civilta Micenea. Roma. Berg, A Die Insel Rhodos, Braunschweig. Biliotti, E. L Abbé Cottret L île de Rhodes, Rhodes (µτφ. Μ. Μαλλιαράκη και Σ. Καραβοκυρού) Brijder, H.A.G Beazley and the Shape of Siana Cups: Some General Observations, Mainz. Brijder, H.A.G Siana Cups I and Komast Cups, Amsterdam: Allard Pierson Museum. Brijder, H.A.G Siana Cups II: the Heidelberg Painter, Amsterdam: Allard Pierson Series. Brijder, H.A.G Siana III: the Red-black Painter, Griffin-bird Painter and Siana 15

16 Cups Resembling Lip-cups Amsterdam, Allard Pierson Serie. Buondelmonte Christopher Incipit Liber Insularum Arcipelagi Editus per Presbiterum Christophorum de Bondelmontibus de Florencia quem Misit de Ciuitate Rhodi Romam Domino Jordano Cardinal de Vrsinus Anno domini m o cccc xxij[=1422]. Furtwängler, A «Erwerbungen de Königl. Museen zu Berlin 1885», JdI 1, Guerin 1854 = Παπαϊωάννου Hope Simpson, R., J.F. Lazenby «Notes from the Dodecanese III», BSA 68, Inglieri, R.U Carta Archeologica dell Ιsola di Rodi, Firenze. Maiuri, A «Ricerche archeologiche nell isola di Rodi», ASAtene 2, Maiuri, A «Scavi ed esplorazioni nell isola di Rodi. Esplorazione della regione dell Acramiti», ClRh 1, Mee, C Rhodes in the Bronze Age. An Archaeological Survey, Warminster. Newton, C.T Travels and Discoveries in the Levant, London Pernier, L., «Ricognizioni archeologiche nelle Sporadi», BdA 8, Ross, L Reisen auf den griechischen Inseln des aegaeischen Meers, Stuttgart und Tuebingen. Ross, L. 1845, Reisen auf den griechischen Inseln des agäischen Meeres IV, Stutgart und Tuebingen. Ross, L Reisen nach Kos, Halikarnassos, Rhodos und Cypern, Halle. Smith, C Four archaic vases from Rhodes, JHS 5, BMC Sicily: Poole, R.S. Catalogue of the Greek Coins in the British Museum 2 Sicily. London 1876 (reprint, Bologna: Arnaldo Forni, ). SNG Cop: Sylloge Nummorum Graecorum: The Royal Collection of Coins and Medals, Danish National Museum, Part 5: Sicily 2: Segesta-Sardinia. Copenhagen Sourvinou-Inwood, C Reading Greek Death to the End of the Classical Period, Oxford. von Gaertringen, H «Moderne und antike Ortsnamen auf Rhodes», AM 17, Μανόλης Ι. Στεφανάκης Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας και Νοµισµατικής Τµήµα Μεσογειακών Σπουδών Πανεπιστήµιο Αιγαίου Τηλ e-mai: stefanakis@rhodes.aegean.gr 16

Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΜΙΣΑΛΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΤΑΒΥΡΟΥ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ

Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΜΙΣΑΛΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΤΑΒΥΡΟΥ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ Η ΑΡΧΑΙΑ ΚΥΜΙΣΑΛΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΤΑΒΥΡΟΥ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ Η Αρχαιολογική σημασία της περιοχής Ο Δήμος Αταβύρου καλύπτει το δυτικό τμήμα της κεντρικής Ρόδου, έχει έκταση 234.350 στρέμματα και πληθυσμό

Διαβάστε περισσότερα

Μανόλης Ι. Στεφανάκης Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας και Νομισματικής, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Μανόλης Ι. Στεφανάκης Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας και Νομισματικής, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Μανόλης Ι. Στεφανάκης Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας και Νομισματικής, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Η Κυμισάλα και οι προοπτικές ανάπτυξης αρχαιολογικού τουρισμού στο Δήμο

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας

Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης. Γιώργος Πρίμπας Αρχαίος Πύργος Οινόης Αρχαίο Φρούριο Ελευθερών Αρχαιολογικός χώρος Οινόης Γιώργος Πρίμπας Το παρόν φωτογραφικό άλμπουμ είναι ένα αφιέρωμα για τους τρεις μεγάλης αρχαιολογικής αξίας χώρους στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια

Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια Οι αρχαίοι πύργοι της Σερίφου Οι αρχαίοι πύργοι, αυτόνομες οχυρές κατασκευές αποτελούν ιδιαίτερο τύπο κτιρίου με κυκλική, τετράγωνη ή ορθογώνια κάτοψη, περισσότερους από έναν ορόφους και στιβαρή κατασκευή.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΛΙΝΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΑΛΟΥ ΒΠΠΓ

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΛΙΝΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΑΛΟΥ ΒΠΠΓ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΛΙΝΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΒΑΣΑΛΟΥ ΒΠΠΓ Περιγραφή μνημείου Το αρχαίο θέατρο της Λίνδου διαμορφώνεται στους πρόποδες της δυτικής πλαγιάς του βράχου της λινδιακής ακρόπολης. Το κοίλο χωρίζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Εισαγωγικά: ΟΡΙΣΜΟΣ: Με τον όρο μυκηναϊκός πολιτισμός χαρακτηρίζεται ο προϊστορικός πολιτισμός της ΎστερηςΕποχήςτουΧαλκούαπότο1600-1100 π. Χ. που αναπτύχθηκε κυρίως στην κεντρική

Διαβάστε περισσότερα

Τα θέατρα της Αμβρακίας. Ανδρέας Μαυρίκος, ΒΠΠΓ

Τα θέατρα της Αμβρακίας. Ανδρέας Μαυρίκος, ΒΠΠΓ Τα θέατρα της Αμβρακίας Ανδρέας Μαυρίκος, ΒΠΠΓ Αμβρακία Η Αμβρακία, μία από τις αξιολογότερες κορινθιακές αποικίες, ήταν χτισμένη στην περιοχή του Αμβρακικού κόλπου κοντά στην όχθη του ποταμού Άραχθου.

Διαβάστε περισσότερα

Αναρτήθηκε από τον/την Δρομπόνης Σωτήριος Πέμπτη, 18 Απρίλιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 18 Απρίλιος :49

Αναρτήθηκε από τον/την Δρομπόνης Σωτήριος Πέμπτη, 18 Απρίλιος :48 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 18 Απρίλιος :49 Στις 17 Απριλίου 2013 επισκεφθήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγάρων. Η αρχαιολόγος κα Τσάλκου (την οποία θερμά ευχαριστούμε) μας παρουσίασε τα πολύ εντυπωσιακά ευρήματα της περιοχής μας δίνοντάς μας αναλυτικές

Διαβάστε περισσότερα

ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους

ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους κωνσταντινα Γραβανη e-mail: cgravani@cc.uoi.gr ΠανεΠιστηΜιουΠολη Δουρουτησ: αρχαιολογικεσ ερευνεσ, εργασιεσ και Μελετεσ: συντομη αναφορα ηαποκάλυψη αρχαιοτήτων στις βορειοανατολικές υπώρειες του λοφώδους

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΒ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ Θ Ε Α Τ Ρ Ο ΛΙΝΔΟΥ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΒ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ Θ Ε Α Τ Ρ Ο ΛΙΝΔΟΥ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΒ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ Θ Ε Α Τ Ρ Ο ΛΙΝΔΟΥ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΡΟΔΟΣ, ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 1 1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. 2 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Κατά την περίοδο 2010 συνεχίσαμε την έρευνα τόσο στο χώρο της αίθουσας όσο και στο χώρο του αιθρίου με σκοπό την περαιτέρω διερεύνηση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΛΩΤΙΝΟΠΟΛΗ

Η ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΛΩΤΙΝΟΠΟΛΗ Η ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΛΩΤΙΝΟΠΟΛΗ 1 Στη ΝΑ πλευρά του Διδυμοτείχου, ανάμεσα στη συμβολή των ποταμών Έβρου και Ερυθροποτάμου και το Σιδηροδρομικό σταθμό, υψώνεται ένας βραχώδης οχυρός λόφος γνωστός με

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Το ανάκτορο της Ζάκρου

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Το ανάκτορο της Ζάκρου ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10 Το ανάκτορο της Ζάκρου Ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου Το ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου βρίσκεται στο ΝΑ άκρο της Κρήτης στον ομώνυμο ευρύχωρο όρμο. Η θέση ήταν γνωστή από τον 19 ο αι.

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού

Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Δημήτρης Δαμάσκος Δημήτρης Πλάντζος Πανεπιστημιακή Ανασκαφή Άργους Ορεστικού Η ανασκαφή τού 2012 είχε ως στόχους: την περαιτέρω διερεύνηση της στοάς του μεγάλου ρωμαϊκού κτιρίου με τη στοά περιμετρικά

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΟΙΝΙΑΔΩΝ. βασίσθηκε στην εργασία που εκπόνησε ειδική επιστημονική ομάδα υπό τους κ.κ. Λάζαρο Κολώνα τ. γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ Στην αρχαϊκή εποχή εικάζεται ότι υπήρχε κάποιο είδος θεατρικής κατασκευής στο χώρο που βρίσκονται τα σημερινά ευρήματα του θεάτρου, ενώ στα κλασσικά χρόνια υπήρχε σίγουρα κάποια

Διαβάστε περισσότερα

1. Επεμβάσεις συντήρησης

1. Επεμβάσεις συντήρησης Έκθεση εργασιών συντήρησης αρχιτεκτονικών καταλοίπων στον αρχαιολογικό του Αζοριά κατά την ανασκαφική περίοδο του 2018 της Σ. Χλουβεράκη, Επιστημονική Συνεργάτιδα, ΙΝΣΤΑΠ Κέντρο Μελέτης Αν Κρήτης Αρ. Άδ.:

Διαβάστε περισσότερα

Κώστας Ζάµπας Πολιτικός Μηχανικός ρ ΕΜΠ. Σκιάθου 43-11254 Αθήνα. Τηλέφωνο: 210-2237167 Φαξ: 210-2237257 Ηλεκτρονική διεύθυνση: c-zambas@hol.

Κώστας Ζάµπας Πολιτικός Μηχανικός ρ ΕΜΠ. Σκιάθου 43-11254 Αθήνα. Τηλέφωνο: 210-2237167 Φαξ: 210-2237257 Ηλεκτρονική διεύθυνση: c-zambas@hol. Κώστας Ζάµπας Πολιτικός Μηχανικός ρ ΕΜΠ. Σκιάθου 43-11254 Αθήνα. Τηλέφωνο: 210-2237167 Φαξ: 210-2237257 Ηλεκτρονική διεύθυνση: c-zambas@hol.gr Αθήνα 4/2/2015 Προς τον Πρόεδρο τους µη κερδοσκοπικού σωµατείου

Διαβάστε περισσότερα

Είναι αυτή η πρώτη πόλη της υτικής Ευρώπης;

Είναι αυτή η πρώτη πόλη της υτικής Ευρώπης; Είναι αυτή η πρώτη πόλη της υτικής Ευρώπης; Μέρος της οχύρωσης Οι αρχαιολογικές ανασκαφές που διενεργούνται στην περιοχή της La Bastida (Totana, Murcia στην Ισπανία) έχουν αποκαλύψει ένα επιβλητικό οχυρωματικό

Διαβάστε περισσότερα

Ένα ξεχασμένο θέατρο. (το Ρωμαϊκό Ωδείο) Έφη Νικολοπούλου, ΒΠΠΓ

Ένα ξεχασμένο θέατρο. (το Ρωμαϊκό Ωδείο) Έφη Νικολοπούλου, ΒΠΠΓ Ένα ξεχασμένο θέατρο. (το Ρωμαϊκό Ωδείο) Έφη Νικολοπούλου, ΒΠΠΓ Στο ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας στη Κρήτη, έχουν εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους τέσσερις θεατρικοί χώροι διαφορετικών εποχών.

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Πρίμπας Ααύγουστος 2017

Γιώργος Πρίμπας Ααύγουστος 2017 Γιώργος Πρίμπας Στην περιοχή της πόλης του Άργους έχει διαπιστωθεί αδιάλειπτη ανθρώπινη παρουσία, με σημαντικές πόλεις και οικισμούς, τα τελευταία πεντέμισι με έξι χιλιάδες χρόνια. Αναπόφευκτο λοιπόν να

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Το Κάστρο των Ιπποτών είναι ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία της Κω. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό και επιβλητικό είναι ένα από τα αξιοθέατα που κάθε επισκέπτης του νησιού πρέπει να

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΠΑΡΤΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος 2017-2018 ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: κα ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ Πίνακας

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΡΑΤΟΥ. βασίσθηκε στην εργασία που εκπόνησε ειδική επιστημονική ομάδα υπό τους κ.κ. Λάζαρο Κολώνα τ. γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ.

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ. Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΚΥΝΕΙΑΣ. βασίσθηκε στην εργασία που εκπόνησε ειδική επιστημονική ομάδα υπό τους κ.κ. Λάζαρο Κολώνα τ. γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. - Γενική Εισαγωγή..2. - Iστορική αναδρομή...3-4. - Περιγραφή του χώρου...5-8. - Επίλογος...9. - Βιβλιογραφία 10

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. - Γενική Εισαγωγή..2. - Iστορική αναδρομή...3-4. - Περιγραφή του χώρου...5-8. - Επίλογος...9. - Βιβλιογραφία 10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - Γενική Εισαγωγή..2 - Iστορική αναδρομή....3-4 - Περιγραφή του χώρου.....5-8 - Επίλογος...9 - Βιβλιογραφία 10 1 Γενική Εισαγωγή Επίσκεψη στο Επαρχιακό Μουσείο Πάφου Το Επαρχιακό Μουσείο της

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον Αζοριά (2015)

Έκθεση αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον Αζοριά (2015) Έκθεση αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον Αζοριά (2015) Εισαγωγή Οι εργασίες πεδίου στον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά, στη βορειοανατολική Κρήτη (Καβούσι, Ιεράπετρα), διήρκεσαν 6 εβδομάδες, ενώ ακολούθησε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΓΕΑ. Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ

ΤΕΓΕΑ. Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ ΤΕΓΕΑ Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας Εύη Αργυροπούλου Αρχαιολόγος MA- Διπλωματούχος ξεναγός Τ: 697.323.2989 email: evan.argyropoulou@gmail.com Στάση 1η Αρχαιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΦΘΙΩΤΙΔΩΝ ΘΗΒΩΝ ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΦΘΙΩΤΙΔΩΝ ΘΗΒΩΝ ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΘΕΣΣΑΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΦΘΙΩΤΙΔΩΝ ΘΗΒΩΝ ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΒΟΛΟΣ 2011 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. Το αρχαίο θέατρο Φθιωτίδων Θηβών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ. Μετά τα Μηδικά κατακευάστηκε το 478 π.χ το Θεμιστόκλειο τείχος που χώρισε την κατοικημένη περιοχή από το νεκροταφείο.

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ. Μετά τα Μηδικά κατακευάστηκε το 478 π.χ το Θεμιστόκλειο τείχος που χώρισε την κατοικημένη περιοχή από το νεκροταφείο. ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ Η περιοχή ΒΔ της Αγοράς μέχρι το τείχος της πόλης, όπου το Δίπυλο, αλλά και πέρα από το τείχος, όπου και το σημαντικότερο νεκροταφείο της Αθήνας. Η ονομασία της οφείλεται στις εγκαταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογικός κάνναβος και στρωματογραφία

Αρχαιολογικός κάνναβος και στρωματογραφία Αρχαιολογικός κάνναβος και στρωματογραφία Μετά τον εντοπισμό και καθορισμό των αρχαιολογικών θέσεων, καθώς και τη μεταφορά των απαραίτητων υλικών και εργαλείων, το επόμενο σημαντικό στάδιο είναι η ανασκαφή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ιερό Αφροδίτης Π α ν α γ ι ώ τ η ς Ν ε ο φ ύ τ ο υ Β 2 Υπεύθυνη καθηγήτρια: Μαρία Χατζημιχαήλ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενική Εισαγωγή..σελ.3 Ιστορική αναδρομή..σελ.3 Περιγραφή του χώρου.σελ.4

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΦΟΣ-ΙΕΡΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΝΑ ΓΑΡΔΙΚΙΩΤΗ

ΤΑΦΟΣ-ΙΕΡΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΝΑ ΓΑΡΔΙΚΙΩΤΗ ΤΑΦΟΣ-ΙΕΡΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΝΑ ΓΑΡΔΙΚΙΩΤΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Διώροφο οικοδόμημα Θαλαμωτός τάφος

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΥΔΩΝΑΣ. βασίσθηκε στην εργασία που εκπόνησε ειδική επιστημονική ομάδα υπό τους κ.κ. Λάζαρο Κολώνα τ. γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

E N O T H T A YΠOMNHMA. Οδηγοί του κόσμου, Τα ελληνικά νησιά, εκδ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Αθήνα, 1998

E N O T H T A YΠOMNHMA. Οδηγοί του κόσμου, Τα ελληνικά νησιά, εκδ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Αθήνα, 1998 0-0086_D3_GLOSSA_TEYXOS C GLOSSA 2/9/2 0:6 AM Page 78 6 Η Ρόδος Η Ρόδος είναι το μεγαλύτερο νησί των Δωδεκα - νήσων. Δίκαια την αποκαλούν το μαργαριτάρι της Μεσογείου. Οι σπάνιες ομορφιές της ξεδιπλώ νο

Διαβάστε περισσότερα

<< ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ >>

<< ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ >> 1 Ο ΕΠΑΛ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ΤΑΞΗ Α ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2014 : > ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΜΥΚΗΝΩΝ Από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα. Χτισμένη πάνω

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΤΖΕΚΤ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΟΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το Δίον ήταν μια αρχαιότατη πόλη στρατηγικής σημασίας και μια από τις πιο φημισμένες μακεδονικές πολιτείες. Η γεωγραφική θέση

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία της Μάκρης

Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία της Μάκρης Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία της Μάκρης Στρατηγικής σημασίας η θέση της Μάκρης / Κατοικήθηκε από την αρχαιότητα Οικισμός με διαρκή ανθρώπινη παρουσία από τα νεολιθικά χρόνια Ορατά στο κέντρο της σημερινής

Διαβάστε περισσότερα

Αµφίπολη: Βρέθηκε σκελετός σε τάφο κάτω από τον τρίτο θάλαµο

Αµφίπολη: Βρέθηκε σκελετός σε τάφο κάτω από τον τρίτο θάλαµο Νοέµβριος 12 2014 13:20 Αµφίπολη: Βρέθηκε σκελετός σε τάφο κάτω από τον τρίτο θάλαµο Τι ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισµού για τις ανασκαφικές εργασίες στον τάφο της Αµφίπολης. Τι έδειξαν οι ανασκαφές

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογικό Πάρκο Δίου

Αρχαιολογικό Πάρκο Δίου Αρχαιολογικό Πάρκο Δίου Αρχαιολογική έρευνα, προβολή και ανάδειξη µε τη χρήση ψηφιακών καινοτοµιών Το Αρχαιολογικό Πάρκο του Δίου Στο Αρχαιολογικό Πάρκο του Δίου αποκαλύπτονται, συντηρούνται, µελετώνται

Διαβάστε περισσότερα

Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ

Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ «ΑΓ. ΣΟΦΙΑ» Η ΝΕΚΡΟΠΟΛΗ Η σημερινή βασιλική «Αγ. Σοφία» βρίσκεται στο κέντρο της κύριας νεκρόπολης της αρχαίας πόλης Σέρντικα. Σ αυτή την περιοχή έχουν ανακαλυφθεί

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικά ευρήματα σε Σικυώνα

Μοναδικά ευρήματα σε Σικυώνα 06/09/2019 Μοναδικά ευρήματα σε Σικυώνα / Παιδεία και Πολιτισμός Ενδυναμώνεται το ενδεχόμενο εντοπισμού της αρχαϊκής πόλης της Σικυώνας στη σημερινή περιοχή του Αγ. Κωνσταντίνου. Οικιστικά κατάλοιπα κλασσικής

Διαβάστε περισσότερα

MIA ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ

MIA ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ MIA ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ ΣΤ. ΑΝ ΡΕΟΥ Κ. ΕΥΚΛΕΙ ΟΥ Α. ΚΟΥΣΟΥΛΑΚΟΥ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ, Α.Π.Θ. ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ-ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Α.Π.Θ. XEEE

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογική διαχείριση μνημείων,

Αρχαιολογική διαχείριση μνημείων, Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Διαχείριση Μνημείων: Αρχαιολογία, Πόλη και Αρχιτεκτονική Αρχαιολογική διαχείριση μνημείων, ιδιαίτερα σε αστικό και περιαστικό χώρο Διδάσκοντες: Β. Λαμπρινουδάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΜ ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΡΥΕΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΜ ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΡΥΕΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΜ ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΡΥΕΣ Απόσταση: 19 km Διάρκεια: 7 8 ώρες The Friends of Mount Athos, 2007 2014. All rights reserved. Version 1.1 ΠΡΟΣΟΧΗ: Μεγάλο τμήμα της διαδρομής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ. Χ ώ ρο ς Π.ΕΛΛΑΣ. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ. Χ ώ ρο ς Π.ΕΛΛΑΣ. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ Χ ώ ρο ς Π.ΕΛΛΑΣ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας ΥΠΟΜΝΗΜΑ 1. Ο ΙΚΙΑ «ΔΙΟΝΥΣΟΥ» 2. Ο ΙΚΙΑ «ΑΡΠΑΓΗΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ» 3. Δ Η Μ Ο Σ ΙΟ ΑΡΧΕΙΟ 4. ΑΓΟΡΑ 5. ΥΠΟΓΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

σε δράση Μικροί αρχιτέκτονες Όνομα μαθητή Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου

σε δράση Μικροί αρχιτέκτονες Όνομα μαθητή Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου Μικροί αρχιτέκτονες σε δράση Όνομα μαθητή Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Ημερομηνία Δημοτικού Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γυμνασίου Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Με

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στην ακρόπολη των Μυκηνών

Ακολούθησέ με... στην ακρόπολη των Μυκηνών ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ακολούθησέ με... στην ακρόπολη

Διαβάστε περισσότερα

Τα αρχαία της Κατοχής

Τα αρχαία της Κατοχής Τα αρχαία της Κατοχής Σπερχειάδα 7 Απριλίου 2016 Σαράντος Θεοδωρόπουλος ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΚΑΗΣ Ο ΠΟΘΟΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΩΣ ΤΟΥΣ 1939 Ο Δρ. Γκαίμπελς επισκέπτεται την Αρχαιότητες στην Αθήνα 1940 ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΝΕΑΣ ΠΛΕΥΡΩΝΑΣ. βασίσθηκε στην εργασία που εκπόνησε ειδική επιστημονική ομάδα υπό τους κ.κ. Λάζαρο Κολώνα τ. γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΡΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΡΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΔΙΑΤΑΞΗ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΡΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το δημοτικό κοιμητήριο της Βάρης βρίσκεται στη θέση «Ασύρματος» της Δημοτικής Ενότητας Βάρης του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 6. Η Βυζαντινή Ανασκαφή 2 Γιάννης Βαραλής

Ενότητα 6. Η Βυζαντινή Ανασκαφή 2 Γιάννης Βαραλής Ενότητα 6 Η Βυζαντινή Ανασκαφή 2 Γιάννης Βαραλής Ι.Δ. Βαραλής Ανασκαφική Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ανασκαφική Κείμενα για προετοιμασία και κριτική: Ousterhout R., Γουρίδης Α., Ένα βυζαντινό κτίριο δίπλα

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Πρώιμοι και Γεωμετρικοί χρόνοι (1100-700 π.χ.) Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής τέχνης:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ «ΠΛΑΤΙΑΝΑΣ» 1 Μ Α Ρ Ι Α Μ Α Γ Ν Η Σ Α Λ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. MSc Ε.Μ.Π.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ «ΠΛΑΤΙΑΝΑΣ» 1 Μ Α Ρ Ι Α Μ Α Γ Ν Η Σ Α Λ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. MSc Ε.Μ.Π. Το αρχαίο θέατρο, το επωνοµαζόµενο χάριν συντοµίας «θέατρο της Πλατιάνας», βρίσκεται εντός των τειχών της αρχαίας Ακρόπολης στην κορυφή του όρους Λαπίθα. Η αρχαία ονοµασία της πόλης στην οποία ανήκε θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Ταχ. Δ/νση : Τέρμα Ερυθρού Σταυρού Τρίπολη Ταχ.Κώδικας : 22100 Πληροφορίες : ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ ΞΥΓΚΟΥ Τηλέφωνο

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον Αζοριά (2016)

Έκθεση αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον Αζοριά (2016) Περίληψη των εργασιών Έκθεση αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον Αζοριά (2016) Οι εργασίες πεδίου στον αρχαιολογικό χώρο του Αζοριά (Καβούσι, Ιεράπετρα), στη βορειοανατολική Κρήτη, διήρκεσαν 11 εβδομάδες,

Διαβάστε περισσότερα

Ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού βρίσκεται 2 χλμ. νότια του χωριού και είναι γνωστός στους κατοίκους του με την ονομασία Τούμπες ή Καστέλλια.

Ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού βρίσκεται 2 χλμ. νότια του χωριού και είναι γνωστός στους κατοίκους του με την ονομασία Τούμπες ή Καστέλλια. ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΛΙΝΔΟΙΑ ΣΥΝΟΨΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΟΛΗΣ: Ο αρχαιολογικός χώρος του Καλαμωτού βρίσκεται 2 χλμ. νότια του χωριού και είναι γνωστός στους κατοίκους του με την ονομασία Τούμπες

Διαβάστε περισσότερα

Η Πόλη έξω από τα Â Ë

Η Πόλη έξω από τα Â Ë Η Πόλη έξω από τα Â Ë Είναι τόσα πολλά αυτά που έχει να κάνει και να δει ο επισκέπτης της Πόλης της Ρόδου, τόσες πολλές οι επιλογές που σίγουρα δεν θα πλήξει. Μέρες ολόκληρες θα µπορούσε κανείς να περάσει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ Κ' ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ Από το 2000 έως το 2009 στην περιοχή αρμοδιότητας της Κ ΕΠΚΑ που περιλαμβάνει τα νησιά Λέσβο, Λήμνο, Χίο, Οινούσσες, Ψαρά και Άγιο Ευστράτιο, πραγματοποιήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΤΕΡΑΣ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΤΕΡΑΣ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΕ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΤΕΡΑΣ ΧΟΡΗΓΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ Ομάδα εργασίας: ΒΑΝΝΑ ΝΙΝΙΟΥ ΚΙΝΔΕΛΗ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ ΚΕ ΕΠΚΑ-ΥΠΠΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως. Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο

Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως. Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Θέατρο ιονύσου Ελευθερέως Λίλιαν Παπαγιαννίδη Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο 2013-2014 Λίγα λόγια για τον ιόνυσο Ήταν ο πιο πρόσχαρος από τους θεούς και από τους πιο αγαπητούς στους ανθρώπους,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 8-6-2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & Αριθμ. Πρωτ.: ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/55265/2765 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Προτάσεις για την Τουριστική Ανάπτυξη και προβολή της Τοπικής Κοινότητας Στράτου» Κύρια πύλη δευτερεύουσα πύλη πύλη Ακρόπολης Παραποτάμια πύλη

ΘΕΜΑ: «Προτάσεις για την Τουριστική Ανάπτυξη και προβολή της Τοπικής Κοινότητας Στράτου» Κύρια πύλη δευτερεύουσα πύλη πύλη Ακρόπολης Παραποτάμια πύλη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Στράτος 29-12 - 2011 ΝΟΜΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ Αριθμ. Πρωτ.: ΔΗΜΟΣ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΟΥ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΟY ΠΛΗΡ: Πατσέας Αναστάσιος ΤΗΛ: 6978558904 Π Ρ Ο Σ Κο Αντιδήμαρχο

Διαβάστε περισσότερα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα

Κυριότερες πόλεις ήταν η Κνωσός, η Φαιστός, η Ζάκρος και η Γόρτυνα Ηφαίστειο της Θήρας Η Μινωική Κρήτη λόγω της εμπορικής αλλά και στρατηγικής θέσης της έγινε γρήγορα μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη. Οι Μινωίτες πωλούσαν τα προϊόντα τους σε όλη τη Μεσόγειο με αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Το νησάκι της Δοκού απέχει 7 ναυτικά μίλια από το

Το νησάκι της Δοκού απέχει 7 ναυτικά μίλια από το ΔΙΑΔΡΟΜΗ 5 ΝΗΣΟΣ ΔΟΚΟΣ Προβλήτα στο ΚΑΣΤΕΛΛΙ ΚΑΣΤΡΟ Κορυφή ΔΟΚΟΥ Μήκος διαδρομής Χρόνος χωρίς στάσεις Ομορφιά διαδρομής 5,8 χλμ. 2 ώρ. 05 3 * Το νησάκι της Δοκού απέχει 7 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Πηγές και μέθοδοι (συνέχεια) Ο κλασικός αρχαιολόγος ταξινομεί το υλικό του: Κατά χρονική

Διαβάστε περισσότερα

Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου

Ανάγνωση - Περιγραφή Μνημείου: Ναός του Ηφαίστου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Εργαστήριο Συγκοινωνιακής Τεχνικής Σχολή Αγρονόμων-Τοπογράφων Μηχανικών Τομές Τοπογραφίας Αποτυπώσεις Μνημείων Υπεύθυνος Διδάσκων: Γεωργόπουλος Ανδρέας Ανάγνωση - Περιγραφή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΕΡΓΙΝΑΣ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΕΡΓΙΝΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΒΕΡΓΙΝΑΣ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΕΡΓΙΝΑΣ Παρελθόν - Παρόν - Μέλλον Στ. Δρούγου Ομάδα εργασίας: καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας ΑΠΘ Ν. Χατζηδάκης αρχιτέκτων ΔΠΜΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογικό μυστήριο στα Γρεβενά. Συντάχθηκε απο τον/την Administrator Κυριακή, 14 Αύγουστος :09 -

Αρχαιολογικό μυστήριο στα Γρεβενά. Συντάχθηκε απο τον/την Administrator Κυριακή, 14 Αύγουστος :09 - Μετά τη σύλληψη την περασμένη Δευτέρα τριών μελών μιας οικογένειας από τη Μερσίνα, στην κατοχή των οποίων βρέθηκαν 366 (!) σπάνια και πολύτιμα αρχαία αντικείμενα, χθες συνελήφθη ένας 62χρονος στο ίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Τίρυνθας

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Τίρυνθας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ: ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΟΡΑΜΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. που γέννησες και ανάθρεψες τους γονείς και τους παππούδες μας.

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ: ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΟΡΑΜΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. που γέννησες και ανάθρεψες τους γονείς και τους παππούδες μας. ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ: ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, ΟΡΑΜΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Λεμεσός, πόλη μας αγαπημένη. Η πόλη που γεννηθήκαμε, η πόλη που μεγαλώνουμε. Πόλη που γέννησες και ανάθρεψες τους γονείς και τους παππούδες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΝΩΛΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΒΠΠΓ

ΜΑΝΩΛΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΒΠΠΓ ΜΑΝΩΛΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΒΠΠΓ Η Στράτος υπήρξε σημαντική πόλη της Ακαρνανίας πρωτεύουσα των Ακαρνάνων από τον 5 ο αιώνα π.χ. Κτίσθηκεσεεπαφήμετηδυτική όχθη του Αχελώου, στασύνοραμετηναιτωλία. Από τις αρχαιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

ιάπλασn ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΟΥΛΙΟΣ νέα Μπολατίου

ιάπλασn ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΟΥΛΙΟΣ νέα Μπολατίου : Κυριακής Μεγαλομ. : Ευφημίας Μεγαλομ. : Μαρίνης Μεγαλομ. : Προφήτου Ηλία : Παρασκευής Οσιομ. : Παντελεήμονος Μεγαλομ. Χάλκινο αγαλματίδιο του Οφέλτη, του οποίου ο θάνατος ήταν η αιτία της ίδρυσης των

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης Μελέτη Περίπτωσης Νέο Μουσείο Ακρόπολης Χαρακτηριστικό Παράδειγµα της Πολιτιστικής Πολιτικής της Ελλάδας Γενικές Αρχές: Α. Η πολιτιστική πολιτική της χώρας µπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Λάζαρος: Ο μοναδικός Άνθρωπος με δύο τάφους

Λάζαρος: Ο μοναδικός Άνθρωπος με δύο τάφους 20/04/2019 Λάζαρος: Ο μοναδικός Άνθρωπος με δύο τάφους / Ορθόδοξες Προβολές Ο Λάζαρος με τις αδελφές του ζούσαν στη Βηθανία ένα χωριό που βρισκόταν περίπου δεκαπέντε στάδια (τρία χιλιόμετρα) ανατολικά

Διαβάστε περισσότερα

Η Λίνδος απέχει 50 χλμ. νότια από την πόλη της Ρόδου. Ο οικισμός διατηρεί το χρώμα και την ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής. Κυρίαρχο στοιχείο ο

Η Λίνδος απέχει 50 χλμ. νότια από την πόλη της Ρόδου. Ο οικισμός διατηρεί το χρώμα και την ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής. Κυρίαρχο στοιχείο ο Η Λίνδος απέχει 50 χλμ. νότια από την πόλη της Ρόδου. Ο οικισμός διατηρεί το χρώμα και την ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής. Κυρίαρχο στοιχείο ο ρομαντισμός, που καταλαμβάνει τον επισκέπτη, μόλις φθάσει στο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το μυστήριο των Δρακόσπιτων Στη Νότια Εύβοια, ανάμεσα στην Κάρυστο και τα Στύρα, υπάρχουν κάτι ιδιόμορφα κτίσματα, τα "Δρακόσπιτα" όπως τα αποκαλούν οι κάτοικοι. Μυστηριώδη και εντυπωσιακά

Διαβάστε περισσότερα

Πάσχα στα «πόδια» της Χαλκιδικής Άγιον Όρος, 5 μέρες. 18 22 Απριλίου 2014

Πάσχα στα «πόδια» της Χαλκιδικής Άγιον Όρος, 5 μέρες. 18 22 Απριλίου 2014 Σίνα 14 & Ακαδημίας, τηλ. 210 3642707, φαξ. 201-3642707 e-mail: info@cosmorama.gr Πάσχα στα «πόδια» της Χαλκιδικής Άγιον Όρος, 5 μέρες 18 22 Απριλίου 2014 Μόνο σε εμάς θα βρείτε: Πλούσιες πρωινές ξεναγήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία ΙΙ (5ος - 4ος αι. π.χ.) Ιφιγένεια Λεβέντη

Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία ΙΙ (5ος - 4ος αι. π.χ.) Ιφιγένεια Λεβέντη Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία ΙΙ (5ος - 4ος αι. π.χ.) Ιφιγένεια Λεβέντη Τμήμα: Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 10. Ιωνικοί Ναοί της Μ. Ασίας στον 4 ο αι.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ «ΔΙΑΖΩΜΑ» κ. ΣΤΑΥΡΟΥ ΜΠΕΝΟΥ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 13-17 Νοεμβρίου 2008 Σωματείο «ΔΙΑΖΩΜΑ», Μπουμπουλίνας 30, Τ.Κ. 10682, Αθήνα www.diazoma.gr / info@diazoma.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ

ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ, Αλέξανδρος Μπαξεβανάκης, ΒΠΠΓ ΔΙΟΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΟΝΟΜΑΣΤΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Το αρχαίο Δίον του Ολύμπου βρίσκεται 15 χλμ. νότια της Κατερίνης, στους πρόποδες του Ολύμπου δίπλα στο

Διαβάστε περισσότερα

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση - Με την βοήθεια της τεχνολογίας αρχαιολόγοι κατάφεραν να απεικονίσουν την Θεσσαλονίκη της αρχαιότητας - Μια ζηλευτή πόλη με Ιππόδρομο,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου

Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου Ο Οικισμός Σκάρκος της Ίου Εργασία στο μάθημα: Το Νησιωτικό Αιγαίο κατά την 3 η Χιλιετία π.χ. Παναγιώτης Καπλάνης Επιβλέπων Καθηγητής: Βλαχόπουλος Ανδρέας Εαρινό Εξάμηνο 2015 Η Θέση Η Ίος βρίσκεται στο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ. ΤΟ ΠΑΛΙΟΦΡΑΝΤΖΙ (ΠΑΛΙΟΥΦΡΑΝΤΖΙ) Του Αντιστρατήγου ε.α. Παναγιώτη Πανταζή.

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ. ΤΟ ΠΑΛΙΟΦΡΑΝΤΖΙ (ΠΑΛΙΟΥΦΡΑΝΤΖΙ) Του Αντιστρατήγου ε.α. Παναγιώτη Πανταζή. ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟΦΡΑΝΤΖΙ (ΠΑΛΙΟΥΦΡΑΝΤΖΙ) Του Αντιστρατήγου ε.α. Παναγιώτη Πανταζή. Είναι γνωστά τα της Μάχης του Σπερχειού. ΒΙΒΛΙΟ ΕΝ ΕΚΑΤΟ (ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ). Στο σηµερινό χωριό Φραντζί

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος [IA11] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Α Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (1100-480 π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος Πρώιμοι και Γεωμετρικοί χρόνοι (1100-700 π.χ.) Οι περίοδοι της αρχαίας ελληνικής τέχνης:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση.

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση. Στρατηγική θέση της Αγιάς Η περιοχή της Αγιάς χαρακτηρίζεται κυρίως από την εύφορη κοιλάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΠ Α.Ε. ΟΜΙΛΙΑ ΛΙΝΑΣ ΜΕΝΔΩΝΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΟΛΠ Α.Ε. ΟΜΙΛΙΑ ΛΙΝΑΣ ΜΕΝΔΩΝΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΟΛΠ Α.Ε. ΟΜΙΛΙΑ ΛΙΝΑΣ ΜΕΝΔΩΝΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΟΥ MASTER PLAN ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΚΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΡΙΤΗ 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 Ο.Λ.Π. Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Ύστερη Χαλκοκρατία ή Υστεροκυπριακή περίοδος: 1650/ /1050 π.χ.

Ύστερη Χαλκοκρατία ή Υστεροκυπριακή περίοδος: 1650/ /1050 π.χ. Ύστερη Χαλκοκρατία ή Υστεροκυπριακή περίοδος: 1650/1600 1100/1050 π.χ. Υστεροκυπριακή Ι: 1650/1600-1450 π.χ. (ΥΚ ΙΑ:1650/1600-1500 π.χ. και ΥΚΙΒ: 1500-1450 π.χ.) Υστεροκυπριακή ΙΙ: 1450-1200 π.χ. (ΥΚΙΙΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής

Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής ΑΝΑΓΝΩΣΗ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ Η θεώρηση και επεξεργασία του θέματος οφείλει να γίνεται κυρίως από αρχιτεκτονικής απόψεως. Προσπάθεια κατανόησης της συνθετικής και κατασκευαστικής δομής

Διαβάστε περισσότερα

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ

Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ Η ανάλυση των στοιχείων στο Παρατηρητήριο στο αρχαίο θέατρο ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΜΦΙΛΟΧΙΚΟΥ ΑΡΓΟΥΣ. βασίσθηκε στην εργασία που εκπόνησε ειδική επιστημονική ομάδα υπό τους κ.κ. Λάζαρο Κολώνα τ. γενικό Διευθυντή

Διαβάστε περισσότερα

Η Βοιωτία θεωρείται από αρχαίους και συγχρόνους ιστορικούς καθώς και γεωγράφους, περιοχή ευνοημένη από τη φύση και τη γεωπολιτική θέση της.

Η Βοιωτία θεωρείται από αρχαίους και συγχρόνους ιστορικούς καθώς και γεωγράφους, περιοχή ευνοημένη από τη φύση και τη γεωπολιτική θέση της. Η Βοιωτία θεωρείται από αρχαίους και συγχρόνους ιστορικούς καθώς και γεωγράφους, περιοχή ευνοημένη από τη φύση και τη γεωπολιτική θέση της. Βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της ελληνικής χερσονήσου, πάνω στο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 19η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΑ Πλάτανος Θέση «Ομβριάσα» Η 19η ΕΒΑ διενεργεί ανασκαφική έρευνα στον αγρό ιδιοκτησίας Σ. και Α. Υφαντή, η οποία είναι συνέχεια αυτής που διενεργούσε η 7η ΕΒΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Α ΝΑΣΚΑΦΗ. 01 Μεσοβυζαντινός ναός και κτιριακό συγκρότημα 4ου-3ου αι. π.χ.

Α ΝΑΣΚΑΦΗ. 01 Μεσοβυζαντινός ναός και κτιριακό συγκρότημα 4ου-3ου αι. π.χ. Α ΝΑΣΚΑΦΗ 01 Μεσοβυζαντινός ναός και κτιριακό συγκρότημα 4ου-3ου αι. π.χ. 84 teyχοσ 1 22 Δεκέμβριος 2016 ΒΥΖΑΝΤΙΝΟι ΧΡΟΝΟΙ 4ος έως 14ος αι. μ.χ. Η ΚΟΙΛΆΔΑ ΤΩΝ ΤΕΜΠΏΝ (IV) ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Το ανάκτορο της Φαιστού είναι το δεύτερο σε μέγεθος ανάκτορο της μινωικής Κρήτης με έκταση.000 τ.μ. Βρίσκεται στα νοτιοδυτικά

Διαβάστε περισσότερα

Αρχαιολογικό µουσείο Κιµώλου

Αρχαιολογικό µουσείο Κιµώλου Αρχαιολογικό µουσείο Κιµώλου εισαγωγή η παρουσίαση φιλοδοξεί να είναι µια παρουσίαση του µουσείου από την πλευρά του επισκέπτη, χωρίς να έχουµε µιλήσει µε τους αρµόδιους για τις προθέσεις και τους στόχους

Διαβάστε περισσότερα

Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας. Φοίβος Αργυρόπουλος

Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας. Φοίβος Αργυρόπουλος Χώροι θέασης και ακρόασης της αρχαίας Ελευσίνας Φοίβος Αργυρόπουλος ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΣΙΝΑ Πανίερο έγινε το Θριάσιο πεδίο από τη στιγμή που η θεά Δήμητρα θέλησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ. Στοιχεία τοπογραφικών χαρτών

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ. Στοιχεία τοπογραφικών χαρτών ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Στοιχεία τοπογραφικών χαρτών ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Τοπογραφικοί χάρτες Βασικό στοιχείο του χάρτη αποτελεί : το τοπογραφικό υπόβαθρο, που αναπαριστά µε τη βοήθεια γραµµών (ισοϋψών)

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενα μνημεία και χώροι, στην Υπάτη και την ευρύτερη περιοχή

Προστατευόμενα μνημεία και χώροι, στην Υπάτη και την ευρύτερη περιοχή Προστατευόμενα μνημεία και χώροι, στην Υπάτη και την ευρύτερη περιοχή Στη στήλη αυτή σας παρουσιάζουμε μνημεία και χώρους, ευρισκόμενα στην Υπάτη και την ευρύτερη περιοχή, τα οποία η Πολιτεία επισήμως

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού

Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Ακολούθησέ με... στο ανάκτορο της Φαιστού Το ανάκτορο της Φαιστού είναι το δεύτερο σε μέγεθος ανάκτορο της μινωικής Κρήτης με έκταση 18.000 τ.μ. B 11 Βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Η Παλαιοανακτορική Κρήτη (ΜΜΙΒ ΜΜΙΙΙΑ)

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10. Η Παλαιοανακτορική Κρήτη (ΜΜΙΒ ΜΜΙΙΙΑ) ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΙΑ 10 Η Παλαιοανακτορική Κρήτη (ΜΜΙΒ ΜΜΙΙΙΑ) Ίδρυση των πρώτων ανακτορικών κέντρων Κύριο χαρακτηριστικό στην κεραμική η εμφάνιση του καμαραϊκού ρυθμού, ο οποίοςαποτελεί προϊόν των

Διαβάστε περισσότερα