Ο ρόλος της τέχνης σε µία περιβαλλοντική εκπαίδευση προσανατολισµένη στη δράση

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο ρόλος της τέχνης σε µία περιβαλλοντική εκπαίδευση προσανατολισµένη στη δράση"

Transcript

1 Ο ρόλος της τέχνης σε µία περιβαλλοντική εκπαίδευση προσανατολισµένη στη δράση Ίριδα Τσεβρένη Περιβαλλοντολόγος, ρ. Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αυτή προτείνει µία εναλλακτική διδακτική κατεύθυνση για την περιβαλλοντική εκπαίδευση η οποία βασίζεται στο συνδυασµό της κριτικής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης µε την τέχνη. Ο συνδυασµός αυτός, µέσα από συµµετοχική έρευνα σε δηµοτικά σχολεία της Αθήνας, ανέδειξε το µοντέλο δράσης, µία διδακτική πρόταση για την πορεία των παιδιών από την αδυναµία και την άρνηση στη θέληση για δράση. Στην εργασία θεµελιώνονται τα αίτια χρήσης της τέχνης στη διαµόρφωση και την εφαρµογή του µοντέλου δράσης και εξετάζεται ο τρόπος που ενσωµατώθηκε η τέχνη στην εφαρµογή της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Επίσης, αναλύονται τα οφέλη και οι ικανότητες που αποκόµισαν τα παιδιά από την εµπλοκή τους µε την τέχνη. Η εργασία αναδεικνύει την τέχνη ως µεθοδολογικό εργαλείο ενίσχυσης της συµµετοχής των παιδιών στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός τους, και αξιολογεί τη συµβολή της στη δηµιουργία ενός πλαισίου ελευθερίας στην έκφραση και τη δράση των παιδιών, το οποίο θέτει τις βάσεις για την ενδυνάµωση και την ενεργοποίησή τους. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ Κριτική περιβαλλοντική εκπαίδευση, τέχνη, συµµετοχή των παιδιών, µοντέλο δράσης, ενδυνάµωση της αυτοπεποίθησης, δράση. ΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ ΡΑΣΗ Η εργασία αυτή πραγµατεύεται τη συµβολή της τέχνης στη διαµόρφωση µιας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης η οποία είναι προσανατολισµένη στη δράση και έχει ως βασικό άξονα την ενδυνάµωση της αυτοπεποίθησης των παιδιών σε σχέση µε τις ιδέες τους για το περιβάλλον τους και τη συµµετοχή τους στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός τους. Η διδακτική προσέγγιση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης η οποία υποστηρίζεται σε αυτή την εργασία είναι αντίθετη µε το µοντέλο που επικρατεί, το οποίο στηρίζεται στην κυριαρχία της επιστηµονικής γνώσης, στο ρηχό περιβαλλοντισµό, στις τεχνοκρατικές λύσεις των περιβαλλοντικών προβληµάτων, και στην αδυναµία προσέγγισης των πραγµατικών πολιτικών, κοινωνικών και οικονοµικών αιτιών. Το κυρίαρχο µοντέλο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης έχει, άλλωστε, δεχθεί κριτική για τη ρεφορµιστική και τεχνοκρατική του διάσταση (Huckle, 1999), για την τυφλή πίστη στην αντιµετώπιση των περιβαλλοντικών προβληµάτων µέσα από την επιστήµη (Robottom, 1991), για τον εκφοβισµό των παιδιών για τα αυξανόµενα περιβαλλοντικά προβλήµατα σε παγκόσµιο επίπεδο η οποία προκαλεί στα παιδιά παράλυση και αδυναµία δράσης (Jensen και Schnack, 2006). ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 406

2 Σήµερα, υπάρχει ανάγκη για µία περιβαλλοντική εκπαίδευση η οποία να είναι προσανατολισµένη στην ανάδειξη των ιδεών των παιδιών, στην ενδυνάµωση της αυτοπεποίθησής τους, στην ενθάρρυνση της δράσης τους, στην εµπλοκή τους στη φροντίδα του περιβάλλοντός τους, στην εκπαίδευσή τους να επηρεάζουν τις συνθήκες που ζουν και να διεκδικούν τη συµµετοχή τους στο περιβάλλον και στην κοινότητά τους. Η κατεύθυνση αυτή της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης βασίζεται κυρίως σε δύο ρεύµατα. Το πρώτο ρεύµα διαµορφώνεται από την κριτική περιβαλλοντική εκπαίδευση (ενδεικτικά: Robottom, 1987, Hart, 2003, Huckle, 1993, Fien, 1993, Jenscen, 1997, Jensen και Schnack, 2006). O Huckle (1991: 54) σηµειώνει ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση πρέπει να αντλήσει τα χαρακτηριστικά της από την παράδοση της κριτικής παιδαγωγικής όπου η µάθηση είναι ενεργή και βιωµατική, µε έµφαση στην κριτική σκέψη, ενώ οι µαθητές αναπτύσσουν την ικανότητα να διαµορφώνουν τις ζωές τους, στοχάζονται πάνω στις δοµές που επηρεάζουν και περιορίζουν τις ζωές τους, και αναπτύσσουν τη δυνατότητα διαµόρφωσης εναλλακτικών οραµάτων και δράσεων. Το δεύτερο ρεύµα διαµορφώνεται από το διεπιστηµονικό τοµέα που έχει αναπτυχθεί διεθνώς µε πυρήνα τη συµµετοχή του παιδιού στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός του (ενδεικτικά Hart, 1997, Horelli, 1997, Mathews, 2001, Moore, 1986, Chawla, 2002, Sutton και Kemp, 2002, Malone, 2007). Ο Hart (1995) θεωρεί ότι στόχος των εκπαιδευτικών προγραµµάτων είναι τα παιδιά να εξασκηθούν στο πώς να επηρεάζουν τις συνθήκες που ζουν, έτσι ώστε σταδιακά να αρχίζουν να αναλαµβάνουν µεγαλύτερη ευθύνη στη δηµιουργία κοινοτήτων διαφορετικών από αυτές που ανέλαβαν. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ ΡΑΣΗ Η τέχνη µε τη µορφή της συµµετοχικής τέχνης ή της κοινοτικής τέχνης (participatory art, community art), ως µέσο έκφρασης, προωθεί την προσωπική ανάπτυξη συµβάλλοντας στην απόκτηση αυτοπεποίθησης και ικανοτήτων. Επίσης, δίνει την ευκαιρία στα άτοµα, στις οµάδες και στις κοινότητές τους να ενδυναµώσουν την αυτοπεποίθησή τους, να διαµορφώσουν την ταυτότητά τους και να συµµετέχουν στην προσωπική, κοινωνική, πολιτιστική ή πολιτική αλλαγή µε κύριο πάντα στόχο τη βελτίωση της ποιότητα ζωής τους (Austin, 2008). Τα καλλιτεχνικά πρότζεκτ έχουν αρχίσει να παίζουν σηµαντικό ρόλο στο σχεδιασµό και στη διαµόρφωση της πόλης (Landry και Matarasso, 1996, Braden και Mayo, 1999). Η χρήση της τέχνης σε τέτοιου είδους πρότζεκτ συµβάλει στη δηµιουργία δικτύων και δεσµών συνεργασίας και εµπιστοσύνης στις κοινότητες (Kay, 2000, Kay και Watt, 2000). Οι Newman, Curtis και Stephens (2003) αξιολογώντας καλλιτεχνικά πρότζεκτ ανέδειξαν τη θετική επιρροή τους στην ανάπτυξη της κοινότητας. Συγκεκριµένα, έδειξαν ότι η χρήση της τέχνης συµβάλλει στην προσωπική αλλαγή, στην κοινωνική αλλαγή, στην ανάπτυξη της τοπικής οικονοµίας και στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 407

3 Οι Braden και Mayo (1999) ανέδειξαν το ρόλο της τέχνης ως εργαλείο επικοινωνίας, συµµετοχής και ενδυνάµωσης. Η Lowe (2000) διερευνώντας τη σχέση της τέχνης και της ανάπτυξης της κοινότητας κατέληξε ότι η τέχνη συµβάλλει στην ανάπτυξη δεσµών αλληλεγγύης, στη δηµιουργία σχέσεων µέσω της επικοινωνίας, στη δηµιουργία δικτύων υποστήριξης, στην ανάπτυξη της επικοινωνίας για τα κύρια ζητήµατα που απασχολούν µία κοινότητα, στην καλλιέργεια της ατοµικής και της τοπικής ταυτότητας. Ενώ το κυρίαρχο µοντέλο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης βασίζεται στην επικράτηση της επιστηµονικής γνώσης για τα περιβαλλοντικά προβλήµατα, µε στόχο αυτή η γνώση να οδηγήσει σε αλλαγή συµπεριφοράς, η πρόσφατη έρευνα έχει θεµελιώσει την ανάγκη για την επικράτηση µιας προσέγγισης της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης η οποία στηρίζεται περισσότερο στο συναισθηµατικό κόσµο, και βασισµένη στην τέχνη (δηµιουργική γραφή, ποίηση, µουσική, φωτογραφία, δραµατοποίηση) επιχειρεί να εµπλέξει τα παιδιά στα περιβαλλοντικά ζητήµατα (Guveritz, 2000, Engel, 1991, Adams, 1991, Hansen-Moller και Taylor, 1991, Snow, 1991, Τσεβρένη, 2008, Τσεβρένη κ.ά. 2008). Η χρήση της τέχνης σε εκπαιδευτικά προγράµµατα για την ενίσχυση της επαφής των παιδιών µε τη φύση συµβάλλει στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και τη ελευθερίας στην έκφραση (Snow, 1991). Σύµφωνα µε την Engel (1991), η βίωση του περιβάλλοντος µέσα από µία καλλιτεχνική προσέγγιση βοηθά τα παιδιά να συσφίξουν τη σχέση τους µε το περιβάλλον και να εµβαθύνουν τη γνώση τους γι αυτό. Η τέχνη συµβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της σχέσης των παιδιών µε το περιβάλλον, καθώς καλλιεργεί µέσα από µία συναισθηµατική προσέγγιση την οικείoποίηση και την ανάπτυξη δεσµού µε το χώρο (Adams, 1991). Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Η έρευνα Η προτεινόµενη κατεύθυνση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης βασίζεται στη σύνθεση δύο αξόνων, όπως αυτοί αναδείχθηκαν, εφαρµόστηκαν και αξιολογήθηκαν σε προγράµµατα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο δηµοτικό σχολείο. Ο πρώτος άξονας, όπως είδαµε, περιλαµβάνει την κριτική περιβαλλοντική εκπαίδευση και τη συµµετοχή του παιδιού στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός του. Ο δεύτερος την τέχνη ως µέσο έκφρασης, συµµετοχής και δράσης. Με βάση τη σύνθεση των δύο αυτών αξόνων, διαµορφώθηκαν, εφαρµόστηκαν και αξιολογήθηκαν δύο προγράµµατα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Το πρώτο είναι το «Η πόλη µέσα από τα µάτια των παιδιών», το οποίο πραγµατοποιήθηκε τη σχολική χρονιά στο 89 ο Ολοήµερο Πειραµατικό ηµοτικό Σχολείο Αθηνών, µε τη συµµετοχή των παιδιών της Γ, Ε και Στ ηµοτικού (Τσεβρένη, 2008). Το δεύτερο είναι το «Μεγαλώνοντας στην Αθήνα», το οποίο πραγµατοποιήθηκε τη σχολική χρονιά στην Ε τάξη του 89 ο Ολοήµερου Πειραµατικού ηµοτικού Σχολείου Αθηνών και στην τάξη του 36 ου Oλοήµερου ηµοτικού Σχολείου Αθηνών (Τσεβρένη κ.ά., 2008). ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 408

4 Πυρήνας των προγραµµάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ήταν η εµπλοκή των παιδιών στο σχεδιασµό του χώρου και στη φροντίδα του περιβάλλοντος µέσα από µία διαδικασία η οποία στοχεύει στην ενδυνάµωση και τη χειραφέτηση των παιδιών. Σκοπός ήταν να έρθουν τα παιδιά αντιµέτωπα µε τα ζητήµατα των κοινοτήτων και του περιβάλλοντός τους, όχι µέσα από κάποιο εξωτερικό ερέθισµα, αλλά από την εξωτερίκευση των εµπειριών, των απόψεών και των συναισθηµάτων τους για το αστικό περιβάλλον και από την επικοινωνία αυτών των ιδεών. Η διαδικασία αυτή θεωρήθηκε ότι θα αποτελούσε ερέθισµα για το στοχασµό και την ενεργοποίηση των παιδιών µε περαιτέρω στόχο την ενίσχυση της αυτενέργειας και της χειραφέτησης ως µέσων υπέρβασης της περιθωριοποίησης από τα ίδια τα παιδιά (Freire, 1977). Η µεθοδολογία Η µεθοδολογία της έρευνας στηρίχθηκε στο συνδυασµό της έρευνας δράσης µε µεθόδους συµµετοχικού σχεδιασµού οι οποίες βασίζονται στην τέχνη (δηµιουργική γραφή, φωτογραφία, περιβαλλοντικό δράµα). Η τέχνη ως εργαλείο έρευνας έχει σκοπό την επικοινωνία µε τους συµµετέχοντες σε ένα ευρύτερο και ουσιαστικότερο πλαίσιο από αυτό που προσφέρουν τα ερωτηµατολόγια και οι συνεντεύξεις ο γραπτός και προφορικός δηλαδή λόγος. Προσφέρει επίσης τη διαµόρφωση ενός πλαισίου συµµετοχής και ενδυνάµωσης µε την καθιέρωση κλίµατος επικοινωνίας και εµπιστοσύνης (Tolia-Kelly, 2007). Σκοπός της σύνθεσης µεθόδων που επιχειρήθηκε ήταν να διαµορφωθεί ένα µεθοδολογικό εργαλείο που να συνδυάζει το συµµετοχικό και χειραφετικό χαρακτήρα της έρευνας δράσης µε την ελεύθερη έκφραση και επικοινωνία µέσα από την τέχνη και την αίσθηση διασκέδασης και δηµιουργίας που προσφέρει στα παιδιά η ενασχόλησή τους µε µία µορφή τέχνης (Τσεβρένη, 2008, Τσεβρένη κ.ά., 2008). Η έρευνα δράσης επιλέχθηκε καθώς αποτελεί την ιδανική µέθοδο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, µέσα από την οποία τα παιδιά µπορούν να εµπλακούν στο περιβάλλον και στην κοινότητά τους και να αναπτύξουν κοινωνική και πολιτική συνείδηση (Hart, 1995, 3). Πρόκειται για µία µέθοδο, η οποία ξεκινώντας από τα καθηµερινά προβλήµατα των περιθωριοποιηµένων κοινωνικών οµάδων, µε µέσο το διάλογο, στοχεύει στην αυτοσυνείδηση και την αυτογνωσία των υποκειµένων για τους κοινωνικούς περιορισµούς και τις δυνατότητες δράσης που διαθέτουν για να µπορέσουν να άρουν την περιθωριοποίησή τους (Carr και Kemmis, 1997). Σηµαντική είναι και η χειραφετική διάσταση της έρευνας δράσης, όπου τα υποκείµενα της έρευνας αποτελούν αυτόνοµους και υπεύθυνους φορείς που συµµετέχουν ενεργά στη δηµιουργία των δικών τους ιστοριών και συνθηκών ζωής (Kemmis και McTaggart, 1988: 26). Η συγγραφή ιστοριών βασίζεται στη δηµιουργική γραφή των παιδιών, και έχει εφαρµοστεί σε προγράµµατα εµπλοκής των παιδιών στο περιβάλλον τους. Εµπεριέχει «τη χρήση φαντασίας, τον οραµατισµό εναλλακτικών σεναρίων και τη συγγραφή ιστορίας ως βασική µέθοδο» (Cunningham κ.ά., 2003). Η µέθοδος της φωτογραφίας στην έρευνα µε τα παιδιά έχει εφαρµοστεί σε προγράµµατα συµµετοχής των παιδιών στο σχεδιασµό της γειτονιάς τους και στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός τους (Buss, 1995, Cosco και Μoore, 2001, Hubbard, ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 409

5 2001). Η φωτογραφία έχει χρησιµοποιηθεί και ως µέσο κοινωνικής δράσης (Comber, Thomson και Wells, 2001, Krieg και Roberts, 2007). Το περιβαλλοντικό δράµα βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν επικοινωνιακές δεξιότητες, καθώς και την ικανότητα να συνεργάζονται και να εκφράζουν τις ιδέες και τις απόψεις τους. Η απορρόφηση των παιδιών στις φανταστικές ιστορίες του εκπαιδευτικού δράµατος τα εµπλέκει συναισθηµατικά στα περιβαλλοντικά ζητήµατα. Η δραµατοποίηση προσφέρει στα παιδιά ένα περιβάλλον όπου µπορούν να διερευνήσουν και να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να εκπαιδευτούν στο ρόλο του ενεργού πολίτη (McNaughton, 2004). Το πρόγραµµα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Τα παιδιά µέσα από τη συγγραφή ιστορίας, τη φωτογραφία και το περιβαλλοντικό δράµα κλήθηκαν αρχικά να εκφράσουν τα συναισθήµατα, τα βιώµατα και τις ιδέες τους για την πόλη. Μέσα από τις µεθόδους, τα παιδιά κατέγραψαν και αντάλλαξαν απόψεις γύρω από τρεις άξονες: Το µέρος ή την πλευρά της πόλης και της γειτονιάς τους που τους αρέσει Το µέρος ή την πλευρά της πόλης και της γειτονιάς τους που δεν τους αρέσει Το µέρος όπου παίζουν Το όραµά τους για το µέλλον Επικοινωνώντας τις ιδέες τους µέσα από κατάλληλα σχεδιασµένες δραστηριότητες που βασίζονταν στη φωτογραφία, το κολάζ και τη ζωγραφική, τα παιδιά ανέπτυξαν ένα κοινό έδαφος ιδεών, συνειδητοποίησαν τον αποκλεισµό τους στην πόλη και ενεργοποιήθηκαν. Η ενεργοποίηση αυτή περιλάµβανε διάλογο για την πιθανότητα και την επιλογή δράσης και την προετοιµασία δράσης. Στο εκπαιδευτικό πρόγραµµα «Η πόλη µέσα από τα µάτια των παιδιών», τα παιδιά επέλεξαν να δηµιουργήσουν ένα βιβλίο µε τις ιδέες τους το οποίο και έστειλαν στο ήµο Αθηναίων και να προετοιµάσουν µία παρουσίαση της δουλειάς τους στο τέλος της σχολικής χρονιάς για τους δασκάλους τους, τους συµµαθητές και τους γονείς. Στο εκπαιδευτικό πρόγραµµα «Μεγαλώνοντας στην Αθήνα», τα παιδιά δηµιούργησαν ένα βιβλίο µε τις φωτογραφίες τους το οποίο και έστειλαν µε τη βοήθεια των δασκάλων τους στο ήµο Αθηναίων (36 ο Oλοήµερο ηµοτικό Σχολείο Αθηνών) και διαµόρφωσαν µία ιστοσελίδα στο διαδίκτυο µε σκοπό την επικοινωνία των ιδεών τους - (89 ο Ολοήµερο Πειραµατικό ηµοτικό Σχολείο Αθηνών). Το µοντέλο δράσης Από τη συµµετοχική έρευνα µε τα παιδιά αναδείχθηκε το µοντέλο δράσης (Σχήµα 1), µία διδακτική πρόταση για την πορεία των παιδιών από την αδυναµία και την άρνηση στη θέληση για δράση. Το µοντέλο δράσης αποτελεί ένα µονοπάτι µετάβασης των παιδιών από την άρνηση στη θέληση για δράση. Περιγράφει τη διδακτική πορεία που οδηγεί τα παιδιά από τη συνειδητοποίηση του αποκλεισµού τους, στην ενδυνάµωση της αυτοπεποίθησής τους και την ενεργοποίησή τους (Τσεβρένη, 2008, Τσεβρένη κ.ά., 2008). ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 410

6 Άρνηση - Έκφραση - Επικοινωνία - ιαµόρφωση κοινού εδάφους ιδεών - Συνειδητοποίηση αποκλεισµού - ιαµόρφωση οράµατος - Απόκτηση αυτοπεποίθησης - Θέληση - ράση Σχήµα 1: Η πορεία των παιδιών από την άρνηση στη θέληση για δράση: το µοντέλο δράσης. Τόσο η συνειδητοποίηση του αποκλεισµού όσο και η ενεργοποίηση των παιδιών έλαβαν χώρα µέσα από τις µεθόδους οι οποίες βασίστηκαν στην τέχνη. Οι µέθοδοι αυτές επέτρεψαν στα παιδιά να εκφράσουν και να επικοινωνήσουν τα συναισθήµατα, τα βιώµατα και τις απόψεις τους για το περιβάλλον τους, να κατανοήσουν καλύτερα τις ιδέες τους και να τις θεµελιώνουν, διαµορφώνοντας ένα κοινό έδαφος ιδεών και στη συνέχεια, να διαµορφώσουν όραµα για το µέλλον της πόλης, να αποκτήσουν ικανότητες όπως η κριτική σκέψη και η φαντασία και να ενεργοποιηθούν. Η ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΕΚΦΡΑΣΗΣ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΡΑΣΗΣ Στην προτεινόµενη διδακτική κατεύθυνση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης η οποία βασίζεται στο µοντέλο δράσης, η τέχνη χρησιµοποιείται ως εργαλείο ελεύθερης και δηµιουργικής έκφρασης των παιδιών, αλλά και ως καταλύτης για την ανάπτυξη της επικοινωνίας, της συλλογικότητας και της δράσης. Μέσα από την τέχνη, τα παιδιά κατόρθωσαν να εκφραστούν ανοιχτά και ελεύθερα, και να διαµορφώσουν τις συνθήκες για να δράσουν ενάντια στη χωρική και κοινωνική περιθωριοποίησή τους στην πόλη. Ο συνδυασµός της έρευνας-δράσης µε µεθόδους συµµετοχικού σχεδιασµού του χώρου βασισµένων στην τέχνη αποδείχθηκε δυναµικός, καθώς τα παιδιά ενεπλάκησαν στο σχεδιασµό του χώρου και στη φροντίδα του περιβάλλοντος, σχετίστηκαν µε το περιβάλλον και την κοινότητά τους, και ανέλαβαν δράση. Οι µέθοδοι του εκπαιδευτικού προγράµµατος αξιολογήθηκαν και από τα ίδια τα παιδιά τα οποία ανέδειξαν τις δυνατότητες που τους προσέφερε η τέχνη και το πλαίσιο ελευθερίας και επικοινωνίας που διαµόρφωσε. Συγκεκριµένα, τα παιδιά ανέφεραν ότι κατόρθωσαν να κατακτήσουν: Τη δυνατότητα διαµόρφωσης εναλλακτικού οράµατος για το µέλλον «Μου άρεσε η ιστορία γιατί γράψαµε για έναν αλλιώτικο κόσµο». Αλέξανδρος, Στ ηµοτικού. «Μου αρέσει φωτογραφία γιατί δείχναµε τα καλά της πόλης µας και τα κακά που ίσως µπορούσαµε να διορθώσουµε». Μυρτώ, Ε ηµοτικού. «Μου αρέσει η ιστορία γιατί είπα πως θέλω να είναι η πόλη στο µέλλον». Κωνσταντίνος, Ε ηµοτικού. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 411

7 «Μου άρεσε ότι µπορούσαµε να αλλάξουµε την πόλη και να την κάνουµε καλύτερη». Νικόλας, ηµοτικού. Τη δυνατότητα διαµόρφωσης συλλογικότητας «Μου αρέσει το περιβαλλοντικό δράµα γιατί ήταν οµαδικό και δουλεύαµε όλοι µαζί». Αλέξης, Στ ηµοτικού. «Μου άρεσε η φωτογραφία γιατί ο καθένας δούλεψε µόνος του και µετά όλοι µαζί». άφνη, Στ ηµοτικού. «Μου άρεσε η ιστορία γιατί ήθελα να ακούσω όλες τις ιστορίες». Αθηνά, Ε ηµοτικού. «Έµαθα ότι µπορώ να αλλάξω τη γειτονιά µε τη βοήθεια των άλλων». Χρυσάνθη, Ε ηµοτικού. Τη δυνατότητα ανάπτυξης κριτικής σκέψης και φαντασίας «Μου άρεσε η συγγραφή ιστορίας γιατί η ιστορία αυτή φτιάχτηκε µε όλη µου τη φαντασία». Ελένη, Στ ηµοτικού. «Μου άρεσε η ιστορία γιατί χρησιµοποιήσαµε τη φαντασία και ακούσαµε άλλες ιστορίες παιδιών». Ζωή, Στ ηµοτικού. «Μου άρεσε η ιστορία επειδή την έγραψα ωραία. Με δυσκόλεψε γιατί δεν είχα έµπνευση αλλά µετά µου ήρθε». ηµήτρης, Ε ηµοτικού. «Μου άρεσε η ιστορία γιατί βάζαµε τη φαντασία µας να δουλέψει και γιατί παραµορφώνουµε την πόλη µας». Μυρτώ, Ε ηµοτικού. «Μου άρεσε η ιστορία γιατί λειτούργησε το µυαλό µας». Παύλος, Ε ηµοτικού. Τις βάσεις για την ενδυνάµωση και τη συµµετοχή «Μου άρεσε η ιστορία γιατί είχα την ευκαιρία να πω τα προβλήµατά µου». Ναυσικά, Ε ηµοτικού. «Μου άρεσε η ιστορία επειδή είχα το δικαίωµα να πω τη γνώµη µου». ανάη, Στ ηµοτικού. «Στο µάθηµα µου αρέσει που όλα τα παιδιά είχαν το δικαίωµα να πουν τη γνώµη τους». Ελένη, Στ ηµοτικού. «Μου αρέσει η φωτογραφία γιατί µέσα απ αυτή τα παιδιά µπορούν να µάθουν τις ιδέες µας και τον κόσµο που ζούµε». Μαργαρίτα, Στ ηµοτικού. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 412

8 «Μου αρέσει το περιβαλλοντικό δράµα γιατί µπορέσαµε να πούµε την άποψή µας». Γιάννης, Ε ηµοτικού. «Έµαθα ότι είναι ωραίο να προσπαθήσεις να κάνεις κάτι που νοµίζεις πως δεν µπορείς». Αντογόνη, ηµοτικού. «Έµαθα ότι µπορείς να αλλάξεις τα πάντα αρκεί να το θέλεις». Γρήγορης, ηµοτικού. «Έµαθα ότι αν θέλω κάτι να κάνω µπορώ να το κάνω». Ιάσονας, ηµοτικού. Τέλος, είναι ιδιαίτερα σηµαντικό το γεγονός ότι τα παιδιά µέσα από την ενασχόλησή τους µε την τέχνη πέρασαν όµορφες, ξεκούραστες στιγµές. «Πέρασα υπέροχα δηµιουργώντας, γράφοντας κείµενα ή ζωγραφίζοντας». Γρηγόρης, ηµοτικού. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην εργασία αυτή παρουσιάστηκε µία διαφορετική πρόταση για τη διδακτική της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, η οποία είναι προσανατολισµένη στην ενδυνάµωση της αυτοπεποίθησης των παιδιών για τις ιδέες τους και στη δράση. Η προσέγγιση αυτή βασίστηκε µεθοδολογικά στο συνδυασµό της έρευνας δράσης µε µεθόδους συµµετοχικού σχεδιασµού που βασίζονται στην τέχνη. Από τη σύνθεση αυτή προέκυψε ένα δυναµικό µεθοδολογικό πλαίσιο που δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να εµπλακούν στο περιβάλλον και στην κοινότητά τους, να αναπτύξουν τις κατάλληλες ικανότητες, να αποκτήσουν τη χαµένη τους αυτοπεποίθηση όσον αφορά τις ιδέες τους για το περιβάλλον τους και να εκπαιδευτούν να συµµετέχουν στα ζητήµατα του περιβάλλοντός τους. Η τέχνη, στο πλαίσιο της εφαρµογής του µοντέλου δράσης, αλλά και ευρύτερα µιας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης προσανατολισµένης στη δράση, αποτελεί εργαλείο ελεύθερης και δηµιουργικής έκφρασης, επικοινωνίας, διαµόρφωσης συλλογικότητας και εναλλακτικού οράµατος για το µέλλον. Η τέχνη µπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωση των βάσεων για την ενδυνάµωση, τη συµµετοχή και τη δράση των παιδιών. Και, µάλιστα, µέσα από µία διαδικασία η οποία είναι ιδιαίτερα ευχάριστη και δηµιουργική για τα παιδιά, µακριά από την αποστήθιση επιστηµονικής γνώσης και το ρηχό περιβαλλοντισµό που επιβάλλει η επικρατούσα κατεύθυνση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Μέρος της εργασίας πραγµατοποιήθηκε στο πλαίσιο της µελέτης «Μεγαλώνοντας στην Αθήνα. Ένα πρόγραµµα περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τη συµµετοχή των παιδιών στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός τους», η οποία διεξήχθη από το Εργαστήριο Σχεδιαστικής Μεθοδολογίας και Ρύθµισης του Χώρου, του Τοµέα Πολεοδοµίας και Χωροταξίας, της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου µε επιστηµονική υπεύθυνη την Καθηγήτρια Ε. Παναγιωτάτου και χρηµατοδοτήθηκε από το Κοινωφελές Ίδρυµα Ιωάννη Σ. Λάτση. Τα ονόµατα των παιδιών που συµµετείχαν στην έρευνα έχουν αντικατασταθεί. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 413

9 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Adams, E. (1991). Back to Basics: Aesthetic Experience, Environments Quarterly, 8 (2), Austin, J. (2008). Τraining Community Artists in Scotland, στο Coutts, G. και Jokela, T. Art, Community and Environment, Educational Perspectives, Bristol/Chicago: Intellect books. Braden, S. και Mayo, M. (1999). Culture, community development and representation, Community Development Journal, 34(30), Buss, S. (1995). Urban Loss Angeles from young people s angle of vision, Children s Environments, 12, Carr, W. και Kemmis, S. (1997). Για µια κριτική εκπαιδευτική θεωρία. Εκπαίδευση, γνώση και έρευνα δράσης. Αθήνα: Κώδικας. Chawla, L. (επιµ.) (2002). Growing up in an Urbanizing World. London: Unesco Publishing/Earthscan Publications. Chawla, L. και Heft, H. (2002). Children s competence and the ecology of communities: a functional approach to the evaluation of participation. Journal of Environmental Psychology, 22, Comber, B., Thomson, P. και Wells, M. (2001). Critical literacy finds a Place : writing and social action in a low action in a low-income Australian grade 2/3 classroom. The Elementary School Journal, 1 (4), Cosco, N. και Moore, R. (2001). Our neighborhood is like that!, στο: Chawla, L. (επιµ.), Growing up in an Urbanizing World, Paris/London: Unesco/ Earthscan Publications. Cunningham, C. J., Jones, M. A. και Dillon, R. (2003). Children and Urban Regional Planning: Participation in the Public Consultation Process through Story Writing, Children s Geographies, 1, (2), Engel, S. (1991). The World is a White Blanket: Children Write about nature. Environments Quarterly, 8 (2), Fien, J. (1993). Education for the Environment. Critical Curriculum Theorizing and Environmental Education. Victoria: Deakin University Press. Freire, P. (1977). Η αγωγή του καταπιεζόµενου. Αθήνα: Κέδρος. Gurevitz, R. (2000). Affective Approaches to Environmental Education: Going beyond the imagined Worlds of Childhood? Ethics, Place and Environment, 393), Hansen-Moller, J. (1991). Creative Nature Interpretation for Children. Children s Environments Quarterly, 8 (2), Hart, P. (2003). Teacher s Thinking in Environmental Education. Consciousness and Responsibility. New York: Peter Lang. Hart, R. A. (1995). Children as the makers of a new Geography, Hart, R. A. (1997). Children s Participation: the Theory and Practice of Involving Young Citizens in Community Development and Environmental care. London: Unicef. Horelli, L. (1997), A methodological approach to children s participation in urban planning. Scandinavian Housing and Planning Research, 14(3), Hubbard, J. (1991). Shooting Back. A photographic View of Life by Homeless Children, San Francisco: Chronicle Books. Huckle, J. (1991). Education for sustainability: Assessing Pathways to the Future. Australian Journal of Environmental Education, 7, Huckle, J. (1993). Environmental Education and sustainability: A view from critical theory. Στο J. Fien (επιµ.) Environmental Education: A Pathway to Sustainability. Victoria: Deakin University Press, σ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 414

10 Huckle, J. (1999). Locating Environmental Education between Modern Capitalism and Postmodern Socialism: A Reply to Lucie Sauvé. Canadian Journal of Environmental Education, 4, Jensen, B. (1997). A case of two paradigms within health education. Health Education Research, 12(4), Jensen, B. B. (2002). Knowledge, Action and Pro-environmental Behaviour. Environmental Education Research, 8/3, Jensen, B. B. και Κarsten, S. (2006). The action competence approach in environmental education. Environmental Education Research, 12/3-4, Κατσαρού, Ε. και Τσάφος, Β. (2003). Από την έρευνα στη διδασκαλία. Η εκπαιδευτική έρευνα δράσης. Αθήνα: Σαββάλας. Kay, A. (2000). Art and community development: the role the arts have in regenerating communities. Community Development Journal, 35(4), Kay, A. και Watt, G. (2000). The role of the arts in regeneration. Research Findings 96, Edinburgh: Scottish Executive Central Research. Kemmis, S. και McTaggart, R. (1988). The Action research planner. Deakin: Deakin University. Krieg, B. και Roberts, M. (2007). Photovoice: insights into marginilisation through a community lens in Saskatchewan, Canada, στο Kindon, S., Pain, R. και Κesby, M. επιµ. Participatory Action Research Approaches and Methods, Connecting people, participation and place. London/New York: Routledge. Landry, C. και Matarasso, F. (1996). The art of regeneration: urban renewal through cultural activity. Social Policy Summury 8, Lowe, S. S. (2000). Creating Community: Art for Community Development. Journal of Contemporary Ethnography, 29 (3), Malone, K. (2007). Environmental education researchers as environmental activists, Environmental Education Research, 12 (3-4), Matthews, H. (1995). Living on the edge: children as outsiders. Tijdschrift voor Econimische en Sociale Geografie, 5, Matthews, H. (1998). The Geography of Children: some ethical and methodological considerations for project and dissertation work. Journal of Geography in Higher Education, 22/3, Matthews, H. (2001). Children and Community Regeneration. Creating better neighbourhoods. London: Save the Children. McNaughton, M. J. (2004). Educational drama in the teaching of education for sustainability. Environmental Education Research, 10(2), Moore, R. C. (1986). Childhood s Domain: play and place in child development. London: Croom Helm. Newman, T., Curtis, K. και Stephens, J. (2003). Do community-based arts projects result in social gains? A review of the literature, community. Development Journal, 38(4), Robottom, I. (1987). Environmental Education: Practice and Possibilities, Victoria: Deakin University Press. Robottom, I. (1991). Technocratic Environmental Education: A Critique and Some Alternatives. The Journal of Experiential Education 14, no 1: Snow, J. (1991). A Circle in the Trees: Using Art as a Way to Connect to Nature. Environments Quarterly, 8 (2), Stapp, W. B., Wals, A. και Stankorb, S. L. (1996). Environmental Education for Empowerment. Iowa: Kendall/Hunt Publishing. Sutton, S. E. (1992). Enabling children to map out a more equitable society. Children s Environments, 9, ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 415

11 Sutton, S. E. and Kemp, S. P. (2002). Children as Partners in neighborhood placemaking: lessons from intergenerational design charrettes, Journal of Environmental Psychology, 22, Tolia-Kellly, D. P. (2007). Participatory art: capturing spatial vocabularies in a collaborative visual methodology with Melanie Carvalho and South Asia women in London, UK, στο στο Κindon, S., Pain, R. και Κesby, M. επιµ. Participatory Action Research Approaches and Methods, Connecting people, participation and place. London/New York: Routledge. Τσεβρένη, Ι. (2008). Η πόλη µέσα από τα µάτια των παιδιών. Προσεγγίζοντας το συµµετοχικό σχεδιασµό του χώρου µέσα από µια εναλλακτική θεώρηση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. ιδακτορική διατριβή, Αθήνα: ΕΜΠ. Τσεβρένη, Ι., Πανταζής, Β., Τούση, Ε. και Παναγιωτάτου, Ε. (επιστηµονική υπεύθυνη) (2008). Μεγαλώνοντας στην Αθήνα. Ένα πρόγραµµα περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τη συµµετοχή των παιδιών στη διαµόρφωση του περιβάλλοντός τους. Αθήνα: Κοινωφελές Ίδρυµα Ι. Σ. Λάτση / ΕΜΠ. ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ & Ι ΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙ ΟΥ 416

Μεγαλώνοντας στην Αθήνα Ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τη συμμετοχή των παιδιών στη διαμόρφωση του περιβάλλοντός τους

Μεγαλώνοντας στην Αθήνα Ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τη συμμετοχή των παιδιών στη διαμόρφωση του περιβάλλοντός τους ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΗ Σ. ΛΑΤΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ Μεγαλώνοντας στην

Διαβάστε περισσότερα

Μεγαλώνοντας στην Αθήνα Ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τη συμμετοχή των παιδιών στη διαμόρφωση του περιβάλλοντός τους

Μεγαλώνοντας στην Αθήνα Ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τη συμμετοχή των παιδιών στη διαμόρφωση του περιβάλλοντός τους ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΗ Σ. ΛΑΤΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ Μεγαλώνοντας στην

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασµός και υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού προγράµµατος ΠΕ για το δάσος και την ανακύκλωση µε αφορµή µία έκθεση τέχνης για το περιβάλλον

Σχεδιασµός και υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού προγράµµατος ΠΕ για το δάσος και την ανακύκλωση µε αφορµή µία έκθεση τέχνης για το περιβάλλον Σχεδιασµός και υλοποίηση ενός εκπαιδευτικού προγράµµατος ΠΕ για το δάσος και την ανακύκλωση µε αφορµή µία έκθεση τέχνης για το περιβάλλον Έρση Γιαννουλάτου Καλλιτέχνιδα Full Time BA(Ηοns) The Surrey Institute

Διαβάστε περισσότερα

Mουσειοσκευή «Ζωγραφίζω το δέντρο» Το µάθηµα των εικαστικών ως µέσο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

Mουσειοσκευή «Ζωγραφίζω το δέντρο» Το µάθηµα των εικαστικών ως µέσο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Mουσειοσκευή «Ζωγραφίζω το δέντρο» Το µάθηµα των εικαστικών ως µέσο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Ελένη - Φαίη Σταµάτη ιευθύντρια Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης email: contact@childrensartmuseum.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ217 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 6 ο εξάμηνο ΤΙΤΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σκοπός και στόχοι της δράσης Το πλαίσιο εφαρμογής Δραστηριότητες της δράσης

Σκοπός και στόχοι της δράσης Το πλαίσιο εφαρμογής Δραστηριότητες της δράσης Τη σχολική χρονιά 2016-2017 σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε στο 101 ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, σε δύο τμήματα της Β τάξης, μια εκπαιδευτική δράση με τίτλο «Παίζουμε, διερευνούμε, δοκιμάζουμε ιδέες» χρηματοδοτούμενη

Διαβάστε περισσότερα

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Νιώθω, νιώθεις, νιώθει.νιώθουμε ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ. Χανιά

Νιώθω, νιώθεις, νιώθει.νιώθουμε ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ. Χανιά Νιώθω, νιώθεις, νιώθει.νιώθουμε ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σμαράγδα Τσιραντωνάκη, ΠΕ70 ΣΧΟΛΕΙΟ Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Θεοδωρόπουλου Χανιά Μάϊος 2015 Σελίδα 1 από 10 1. Συνοπτική περιγραφή της καλής πρακτικής Η παρούσα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ. ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ. ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 1 η ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ (ΑΛΛΗΛΟ-)ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ. ΜΟΙΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΧΡΟΝΙΑΣ 2012-2013. Διοργάνωση: Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Β. Καλοκύρη Παρασκευή 14 - Σάββατο

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact"

Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: Δρω-Αλληλεπιδρώ, Act-Interact Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Ειρήνη Κόκκα, Ψυχολόγος, ΕΔΕΑΥ ΔΑΔ Λάρισας Γεωργία Ζέρβα, Κοιν. Λειτουργός, ΕΔΕΑΥ ΔΑΔ Λάρισας Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact"

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: «Ταξίδι στον κόσμο των συναισθημάτων»

Τίτλος: «Ταξίδι στον κόσμο των συναισθημάτων» Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο Φλώρινας Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας Σχολικό έτος 2012-13 Εκπαιδευτικός: Αντωνογιάννη Βασιλική Τάξη: Β Εισαγωγή Τίτλος: «Ταξίδι στον κόσμο των συναισθημάτων» Κατά τη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση

EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση EDU.20 Μια διαδικτυακή πλατφόρμα, ένα περιβάλλον αυτόνομης και διαφοροποιημένης διδασκαλίας και μάθησης στα Αγγλικά στη Δημοτική εκπαίδευση Ημερίδα για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, Λεμεσός 23/2/13

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: Πώς η διαδραστική αφήγηση μιας ιστορίας μπορεί να αυξήσει την κατανόηση της ιστορίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Τίτλος: Πώς η διαδραστική αφήγηση μιας ιστορίας μπορεί να αυξήσει την κατανόηση της ιστορίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Τίτλος: Πώς η διαδραστική αφήγηση μιας ιστορίας μπορεί να αυξήσει την κατανόηση της ιστορίας σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Ζυγοπούλου Στεργιανή Mediterranean College-Σχολή Εκπαίδευσης Αγγλική Γλώσσα και

Διαβάστε περισσότερα

"Μια σημαία μια ιδέα"

Μια σημαία μια ιδέα Τελική Εργασία "Μια σημαία μια ιδέα" Καρακώτσογλου Αντώνης 19ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Τάξη Στ` Υπεύθυνη ομάδας εργασίας: Δούβλη Γεωργία ΜΑΙΟΣ 2014 Abstract - Περίληψη Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική

Υ.Α Γ2/6646/ Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική Υ.Α Γ2/6646/20-11-97 Επιµόρφωση καθηγητών στο ΣΕΠ και τη Επαγγελµατική Συµβουλευτική ΥΠΕΠΘ-Γ2/6646120.Ι 1.97 Ενηµέρωση για το πρόγραµµα επιµόρφωσης Καθηγητών στο Σχολικό Επαγγελµατικό Προσανατολισµό και

Διαβάστε περισσότερα

Η εικαστική δράση που παρουσιάζεται στηρίζεται: φιλοσοφία των ΝΑΠ της Αγωγής Υγείας και των Εικαστικών Τεχνών ενεργητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις

Η εικαστική δράση που παρουσιάζεται στηρίζεται: φιλοσοφία των ΝΑΠ της Αγωγής Υγείας και των Εικαστικών Τεχνών ενεργητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις Η εικαστική δράση που παρουσιάζεται στηρίζεται: φιλοσοφία των ΝΑΠ της Αγωγής Υγείας και των Εικαστικών Τεχνών ενεργητικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις ενεργό συμμετοχή των μαθητών την έμφαση στις κοινωνικές

Διαβάστε περισσότερα

Τι σηµαίνει µέθοδος project; Ετυµολογία: projicio = προβάλλω, σχεδιάζω, σκοπεύω, βάζω κάτι στο µυαλό µου. Σηµερινή χρήση: Η λέξη project εµπεριέχει δύ

Τι σηµαίνει µέθοδος project; Ετυµολογία: projicio = προβάλλω, σχεδιάζω, σκοπεύω, βάζω κάτι στο µυαλό µου. Σηµερινή χρήση: Η λέξη project εµπεριέχει δύ Ηµερίδα εκπαιδευτικών Φυσικής Αγωγής Κατερίνη, 10-10-2008 Η Παιδαγωγική του ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Μέθοδος Project) Γιώργος Περδίκης Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Τι σηµαίνει µέθοδος project; Ετυµολογία:

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-538A Αναλυτικό Πρόγραμμα Εικαστικών 9 Τεχνών: Θεωρία και Σχολική Πρακτική Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών

Διαβάστε περισσότερα

Visual arts, creativity and intercultural education based on local artistic repository. COMENIUS Regio

Visual arts, creativity and intercultural education based on local artistic repository. COMENIUS Regio Visual arts, creativity and intercultural education based on local artistic repository COMENIUS Regio Φλώρινα, 2013 COMENIUS Regio - Σκοπός Ενισχύουν την ευρωπαϊκή διάσταση της εκπαίδευσης μέσα από την

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου»

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ. «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΩΝ ΜΥΚΗΝΩΝ «Τα μυστικά ενός αγγείου» ΜΠΙΛΙΟΥΡΗ ΑΡΓΥΡΗ 2011 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ «ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΕΝΟΣ ΑΓΓΕΙΟΥ» ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η παρούσα εργασία αποτελεί το θεωρητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ MULTIPOL

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ MULTIPOL ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ MULTIPOL Υπεύθυνη Μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 6 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 6 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 6 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να ορίζουν το

Διαβάστε περισσότερα

ημιουργικότητα, Αυτοσχεδιασμός και Σύνθεση στη Μουσική Εκπαίδευση Κωδικός Μαθήματος: MUS 624 Θα ανακοινωθεί

ημιουργικότητα, Αυτοσχεδιασμός και Σύνθεση στη Μουσική Εκπαίδευση Κωδικός Μαθήματος: MUS 624 Θα ανακοινωθεί Τίτλος Μαθήματος: ημιουργικότητα, Αυτοσχεδιασμός και Σύνθεση στη Μουσική Εκπαίδευση Κωδικός Μαθήματος: MUS 624 Κατηγορία Μαθήματος: Επιλεγόμενο (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Επίπεδο Μαθήματος: 2ος Κύκλος (Μεταπτυχιακό)

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη περίπτωσης ψηφιακά μέσα, εικονικοί κόσμοι, εκπαιδευτικά παιχνίδια, βίντεο ανοιχτού περιεχομένου για μαθηματικά

Μελέτη περίπτωσης ψηφιακά μέσα, εικονικοί κόσμοι, εκπαιδευτικά παιχνίδια, βίντεο ανοιχτού περιεχομένου για μαθηματικά Σελίδα 1 Μελέτη περίπτωσης ψηφιακά μέσα, εικονικοί κόσμοι, εκπαιδευτικά παιχνίδια, βίντεο ανοιχτού περιεχομένου για μαθηματικά μελέτη περίπτωσης πληροφορίες 1. Γενικές Πληροφορίες Επίπεδο (ηλικία των μαθητών)

Διαβάστε περισσότερα

«Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια»

«Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια» Ανοιχτή Εκπαιδευτική Πρακτική Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη Ανακύκλωση: «Τίποτα για πέταμα. Tα παλιά γίνονται καινούργια» Κρύστα Ρακαλλίδου Π.Ε. 60 rakallidou@sch.gr

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο συµµετοχής των παιδιών στις πρωτοβουλίες Ολοκληρωµένης Ανάπτυξης των ορεινών περιοχών Η περίπτωση του Μετσόβου

Σχέδιο συµµετοχής των παιδιών στις πρωτοβουλίες Ολοκληρωµένης Ανάπτυξης των ορεινών περιοχών Η περίπτωση του Μετσόβου Σχέδιο συµµετοχής των παιδιών στις πρωτοβουλίες Ολοκληρωµένης Ανάπτυξης των ορεινών περιοχών Η περίπτωση του Μετσόβου Ι. Τσεβρένη, ρ. Ε.Μ.Π., Περιβαλλοντολόγος, MSc «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» του Ε.Μ.Π.

Διαβάστε περισσότερα

Η Ενδυνάμωση ευάλωτων ενηλίκων μέσα από την εκπαίδευση. Ελένη Παπαϊωάννου

Η Ενδυνάμωση ευάλωτων ενηλίκων μέσα από την εκπαίδευση. Ελένη Παπαϊωάννου Η Ενδυνάμωση ευάλωτων ενηλίκων μέσα από την εκπαίδευση Ελένη Παπαϊωάννου ΕΡΩΤΗΜΑ 1: Ποιους χαρακτηρίζουμε «ευάλωτους» εκπαιδευόμενους; (Δραστηριότητα 1) Εκπαίδευση Άξονες ευπάθειας Πρόωρη εγκατάλειψη εκπαίδευσης

Διαβάστε περισσότερα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να:

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο διδασκόμενος αναμένεται να είναι σε θέση να: Τίτλος Μαθήματος: ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΥΤΟΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Κωδικός Μαθήματος: MUS 624 Κατηγορία Μαθήματος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόμενο) Υποχρεωτικό Επίπεδο Μαθήματος: (πρώτου, δεύτερου

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτιστικό Πρόγραμμα. «Μαθητικό Διαδικτυακό Ραδιόφωνο» Σχ. έτος Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Μπακόπουλος Νικόλαος ΠΕ19

Πολιτιστικό Πρόγραμμα. «Μαθητικό Διαδικτυακό Ραδιόφωνο» Σχ. έτος Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Μπακόπουλος Νικόλαος ΠΕ19 Πολιτιστικό Πρόγραμμα «Μαθητικό Διαδικτυακό Ραδιόφωνο» Σχ. έτος 2012-13 Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Μπακόπουλος Νικόλαος ΠΕ19 Συνεργάτες: Ευάγγελος Κομποχόλης, Βασιλική Καλαντζή και Ελένη Παντελή Τάξεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ή PROJECT

ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ή PROJECT ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ή PROJECT Η διεξαγωγή σχεδίων εργασίας στο σύγχρονο σχολείο, προβάλλει ως αναγκαιότητα, για την ανάπτυξη της κριτικής και δηµιουργικής σκέψης των µαθητών, καθώς και όλων εκείνων των ιδιοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική δράση Teachers4Europe

Εκπαιδευτική δράση Teachers4Europe Εκπαιδευτική δράση Teachers4Europe 2015-16 Δικαίωμα στο όνειρο Εκπαιδευτικός: Φωτοπούλου Ιωάννα Σχολείο: 33ο Δημοτικό Σχολείο Πατρών Τμήμα: Α2 Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής δράσης Teachers4Europe 2015-16

Διαβάστε περισσότερα

Οι περιοχές που διερευνήθηκαν συστηματικά από τα σχολεία ήσαν οι ακόλουθες: Σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών-μαθητών και μεταξύ μαθητών

Οι περιοχές που διερευνήθηκαν συστηματικά από τα σχολεία ήσαν οι ακόλουθες: Σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών-μαθητών και μεταξύ μαθητών Ανάπτυξη µεθόδων και εργαλείων έρευνας Από τα σχολεία που συµµετείχαν στην ΑΕΕ: Οργάνωσε οµάδες εργασίας το 66% Αξιοποίησε σχετική βιβλιογραφία το 66% Συγκέντρωσε δεδοµένα από: τα αρχεία του σχολείου το

Διαβάστε περισσότερα

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου

Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το Σύντομη περιγραφή Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Διαβάστε περισσότερα

Eπιμορφωτικό σεμινάριο

Eπιμορφωτικό σεμινάριο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Δράση: Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Εξ αποστάσεως επιμόρφωση Eπιμορφωτικό σεμινάριο 31

Διαβάστε περισσότερα

«Παίζοντας με τα πρωτόνια στην Ε.Ε.»

«Παίζοντας με τα πρωτόνια στην Ε.Ε.» Εκπαιδευτική Δράση Teachers 4 Europe «Παίζοντας με τα πρωτόνια στην Ε.Ε.» ΖΕΡΒΟY ΚΥΡΙΑΚH ΠΕ 70 ΔΑΣΚAΛΑ/ΠΕ 13 ΝΟΜΙΚOΣ 6 Ο ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚO Δ.Σ. ΕΛΕΥΘΕΡIΟΥ - ΚΟΡΔΕΛΙΟY ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ Οι μαθητές μας αποτελώντας

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη της Αυτογνωσίας και της ηµιουργικότητας. των Μαθητών του Λυκείου: Μία έρευνα ράση

Ανάπτυξη της Αυτογνωσίας και της ηµιουργικότητας. των Μαθητών του Λυκείου: Μία έρευνα ράση Ανάπτυξη της Αυτογνωσίας και της ηµιουργικότητας των Μαθητών του Λυκείου: Μία έρευνα ράση Στόχοι και άξονες της έρευνας-δράσης Στόχος του προγράµµατος ήταν η επιµόρφωση εκπαιδευτικών ευτεροβάθ- µιας εκπαίδευσης,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΓΙΩΝ ΟΜΟΛΟΓΗΤΩΝ Πώς η Υ.Ε.Μ. συμβάλλει στην αναθεώρηση ή στον εμπλουτισμό των μεθοδολογικών επιλογών των εκπαιδευτικών Λεμεσός, 18 Μαΐου 2018 Ανίχνευση αναγκών σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Μαρία Μαχαιρίδου Καθ. Φυσικής Αγωγής Project Coordinator Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Δρ. Μαρία Μαχαιρίδου Καθ. Φυσικής Αγωγής Project Coordinator Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Μακεδονίας Δρ. Μαρία Μαχαιρίδου Καθ. Φυσικής Αγωγής Project Coordinator Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Μακεδονίας Γιατί αυτή τη θεματική ενότητα? Με βάση Τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής πολιτικής για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΠΟΥΓΑΡΙΔΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΑΞΗ : Γ ΦΛΩΡΙΝΑ 2014 1 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ : «ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟΥΣ ΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ» ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΣ : ΠΟΥΓΑΡΙ ΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 11 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 11 1/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 11 1/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Μαθησιακοί στόχοι 1/2 Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: να καταγράψουν

Διαβάστε περισσότερα

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ «5η Διημερίδα (αλληλο-)διδακτικής. Διδάσκοντας με λογισμό και με όνειρο. Έμπνευση και Δημιουργία στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Σχολικό έτος 2016-17.» Διοργάνωση:

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Γεωργία Πασιαρδή, ιευθύντρια Σχολείων ηµοτικής Εκπαίδευσης ρ. Γιάννης Σαββίδης, ιευθυντής Σχολείων ηµοτικής Εκπαίδευσης, Μέλος Σ.Ε.Π. Α.Π.ΚΥ.

ρ. Γεωργία Πασιαρδή, ιευθύντρια Σχολείων ηµοτικής Εκπαίδευσης ρ. Γιάννης Σαββίδης, ιευθυντής Σχολείων ηµοτικής Εκπαίδευσης, Μέλος Σ.Ε.Π. Α.Π.ΚΥ. 1 Eργαστήριο 2: Καλές Πρακτικές Παιδαγωγικής Ηγεσίας ρ. Γεωργία Πασιαρδή, ιευθύντρια Σχολείων ηµοτικής Εκπαίδευσης ρ. Γιάννης Σαββίδης, ιευθυντής Σχολείων ηµοτικής Εκπαίδευσης, Μέλος Σ.Ε.Π. Α.Π.ΚΥ. «Η

Διαβάστε περισσότερα

Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου

Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά

Διαβάστε περισσότερα

Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η

Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Γενικές επιμορφώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ι «Η Θεωρητική έννοια της Μεθόδου Project» Αγγελική ρίβα ΠΕ 06 1590 1765 η Μέθοδος Project σε σχολές Αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη 1765 1880 συνήθης µέθοδος διδασκαλίας - διάδοσή της στην

Διαβάστε περισσότερα

12 Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ στην εκπαιδευση

12 Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ στην εκπαιδευση προλογοσ Το βιβλίο αυτό αποτελεί καρπό πολύχρονης ενασχόλησης με τη θεωρητική μελέτη και την πρακτική εφαρμογή του παραδοσιακού χορού και γράφτηκε με την προσδοκία να καλύψει ένα κενό όσον αφορά το αντικείμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ Πρασινίζω το σχολείο µου, πρασινίζω την πόλη µου! Το Εργαστήριο το σχολικό έτος 2004-2005, συνεργάστηκε µε το Πειραµατικό Νηπιαγωγείο Ν. Χηλής στο σχεδιασµό και την ανάπτυξη Προγράµµατος Περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Δυο προσεγγίσεις που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Δυο προσεγγίσεις που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Δυο προσεγγίσεις που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Νέο Πρόγραμμα iuσπcdcddccscsdcscsουδών Νηπιαγωγείου Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή

Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου Διδάσκουν: Πολύκαρπος Καραμούζης, (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, 105 58 Αθήνα Τηλ.: 2103312995, Fax: 2103241919 E-Mail: info@hcm.gr, www.hcm.gr Το έργο υλοποιείται με δωρεά από το ΕΠΜ_2014 Εκπαιδευτικό Έργο «Το Κινητό Μουσείο»

Διαβάστε περισσότερα

(Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Δ3-5_3 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ. Vocational Technology Enhanced Learning (VocTEL) 2015

(Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ Δ3-5_3 1 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ. Vocational Technology Enhanced Learning (VocTEL) 2015 ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.) «Αρχιμήδης ΙΙΙ Ενίσχυση Ερευνητικών ομάδων στην Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.» Υποέργο: 3 Τίτλος: «Σχεδιασμός, Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Σεναρίων Μικτής

Διαβάστε περισσότερα

AQUA 2010 Εκπαιδευτικά προγράµµατα Αναπτυξιακής Εκπαίδευσης για τις Κλιµατικές Αλλαγές και τη Φτώχεια ήµητρα Ντιρογιάννη Υπεύθυνη Αναπτυξιακής

AQUA 2010 Εκπαιδευτικά προγράµµατα Αναπτυξιακής Εκπαίδευσης για τις Κλιµατικές Αλλαγές και τη Φτώχεια ήµητρα Ντιρογιάννη Υπεύθυνη Αναπτυξιακής AQUA 2010 Εκπαιδευτικά προγράµµατα Αναπτυξιακής Εκπαίδευσης για τις Κλιµατικές Αλλαγές και τη Φτώχεια ήµητρα Ντιρογιάννη Υπεύθυνη Αναπτυξιακής Εκπαίδευσης H ActionAid είναι ένας διεθνής αναπτυξιακός οργανισµός

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας. Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο:

Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας. Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο: Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο: 2231081842 Χώρος υλοποίησης: ΕΚΦΕ Φωκίδας Υπεύθυνος: Μπεμπή Ευαγγελία Τηλέφωνο επικοινωνίας:

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία στην Εκπαίδευση. Ηλίας Χούστης, Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 28/3/2014

Τεχνολογία στην Εκπαίδευση. Ηλίας Χούστης, Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 28/3/2014 Τεχνολογία στην Εκπαίδευση Ηλίας Χούστης, Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 28/3/2014 Τεχνολογία για μάθηση Μάθηση πιο ευρεία έννοια από την εκπαίδευση Μέσα στην τάξη και έξω από αυτή Στην εργασία Στο παιχνίδι Στην

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Κιουτσιούκη Δήμητρα, 485 Τελική δραστηριότητα Φάση 1 :Ατομική μελέτη 1. Πώς θα περιγράφατε το ρόλο της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική καινοτομία; Οι Web

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΑΛΥΚΗΣ ΤΗΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ-ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΑΛΥΚΗΣ ΤΗΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ-ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΑΛΥΚΗΣ ΤΗΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ-ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Έφη Δαρείου Εκπαιδευτικός, Πολιτικός Μηχανικός, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Ειδίκευση

Διαβάστε περισσότερα

08/07/2015. Ονοματεπώνυμο: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ. Ιδιότητα: ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Β ΙΕΠ. (Υπογραφή)

08/07/2015. Ονοματεπώνυμο: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ. Ιδιότητα: ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Β ΙΕΠ. (Υπογραφή) Πράξη: «Ανάπτυξη μεθοδολογίας και ψηφιακών διδακτικών σεναρίων για τα γνωστικά αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» Άξονες Προτεραιότητας 1-2-3 Οριζόντια

Διαβάστε περισσότερα

Τα παιδιά ερευνούν και δρουν για το σχολείο τους Ένα εκπαιδευτικό πρόγραµµα για την εξοικονόµηση νερού.

Τα παιδιά ερευνούν και δρουν για το σχολείο τους Ένα εκπαιδευτικό πρόγραµµα για την εξοικονόµηση νερού. Τα παιδιά ερευνούν και δρουν για το σχολείο τους Ένα εκπαιδευτικό πρόγραµµα για την εξοικονόµηση νερού. Χριστίνα Κάτσενου 1, Στελλίνα Κουλουζάκη 2 1. Εκπαιδευτικός, Συντονίστρια προγραµµάτων Περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΕΘΟ ΟΣ PROJECT ΩΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ

Η ΜΕΘΟ ΟΣ PROJECT ΩΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ Η ΜΕΘΟ ΟΣ PROJECT ΩΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΛΑΜΙΑ 26 /01/2013 Τσαρούχα Βικτωρία ΠΕ 06 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προγραµµατισµός και διεξαγωγή έρευνας 30% Περιεχόµενο ερευνητικής έκθεσης 30% Γλώσσα,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακός Σχεδιασμός με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών

Μαθησιακός Σχεδιασμός με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών Μαθησιακός Σχεδιασμός με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών Ημερίδα για την ενσωμάτωση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη Μαθησιακή Διαδικασία 3 Μαρτίου 2012 Αναστασία Οικονόμου Προϊσταμένη

Διαβάστε περισσότερα

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις

Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου»

ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου» ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ «οι μύθοι του Αισώπου» 6/Θ ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΙΤΡΟΥΣ ΠΙΕΡΙΑΣ Μαρία Υφαντή (ΠΕ 11) Δαμιανός Τσιλφόγλου (ΠΕ 20) Θέμα: Μύθοι Αισώπου και διδαχές του Τάξη

Διαβάστε περισσότερα

Βιωματικές δράσεις: Επιμορφωτικό Εργαστήρι Εκπαιδευτικών

Βιωματικές δράσεις: Επιμορφωτικό Εργαστήρι Εκπαιδευτικών Περιφερειακή Ενότητα Νομού Τρικάλων Δ/ΝΣΗ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Θεσμοί της Αυτοδιοίκησης και της κεντρικής Κυβέρνησης φιλικοί στο παιδί Βιωματικές δράσεις: Επιμορφωτικό Εργαστήρι

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Διαγώνισµα 01.04. Διάλογος Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Η τυπική διαδικασία καθηµερινής επικοινωνίας εκπαιδευτικού - µαθητή στην τάξη και στο σχολείο δεν αφήνει πολλά περιθώρια

Διαβάστε περισσότερα

Έχουν σα στόχο να αξιολογήσουν με ποιοτικά κυρίως κριτήρια την επίδοση του μαθητή/τριας. Έχουν σα στόχο να «μετρήσουν» την επίδοση του μαθητή/τριας

Έχουν σα στόχο να αξιολογήσουν με ποιοτικά κυρίως κριτήρια την επίδοση του μαθητή/τριας. Έχουν σα στόχο να «μετρήσουν» την επίδοση του μαθητή/τριας ΤΥΠΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Έχουν σα στόχο να «μετρήσουν» την επίδοση του μαθητή/τριας Δίνεται έμφαση κυρίως στις γραπτές δοκιμασίες Το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως στο αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων

Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 5: Η Έννοια της Κριτικής Συνειδητοποίησης Γιώργος Κ. Ζαρίφης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Καταβάτη Ευανθία, Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας)

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Καταβάτη Ευανθία, Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας) ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Καταβάτη Ευανθία, Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας) Η Αγωγή Υγείας θεωρείται ως µοχλός ανανέωσης του εκπαιδευτικού συστήµατος. Η Αγωγή και Προαγωγή Υγείας στο σχολείο ασχολείται

Διαβάστε περισσότερα

1/7/2015 «ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΣΑ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ» Παναγιώτης Κουτρουβίδης

1/7/2015 «ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΣΑ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ» Παναγιώτης Κουτρουβίδης «ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΣΑ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ» Παναγιώτης Κουτρουβίδης ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ Υποκινεί τη σκέψη, το συναίσθημα, τη φαντασία. Έτσι το άτομο

Διαβάστε περισσότερα

Η Μουσική Ομάδα για το περιβάλλον Ο Εφιάλτης της Περσεφόνης και το Όραμα της Αειφορίας

Η Μουσική Ομάδα για το περιβάλλον Ο Εφιάλτης της Περσεφόνης και το Όραμα της Αειφορίας SAME WORLD Μοιραζόμαστε σχολικές πρακτικές για την αειφορία 1ος Ευρωπαϊκός Διαγωνισμός Καλών Εκπαιδευτικών Πρακτικών Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη του προγράμματος SAME

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών

Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Μοναδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών Γιατί ακόμα και όταν η αγάπη είναι δεδομένη, η επικοινωνία είναι κάτι που μαθαίνεται* *Προγράμματα βασισμένα στην «Επικοινωνία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ Γενικές πληροφορίες Οι «Δημιουργικές Συνεργασίες με Καλλιτέχνες» στοχεύουν στην επαφή και εξοικείωση των παιδιών με τους καλλιτέχνες της Κύπρου. Παράλληλα στοχεύουν

Διαβάστε περισσότερα

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά τη γλώσσα της σύγχρονης τέχνης με τη χρήση πολυμεσικών εφαρμογών: Η περίπτωσης της Mec Art του Νίκου Κεσσανλή Πανάγου Ελένη, Ερευνήτρια του Ινστιτούτου Πολιτιστικής & Εκπ/κής

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

Εργάστηκαν οι: Δαρειώτη Φωτεινή, 111320130032 Κανέλλη Ζωή-Ειρήνη, 11320130041 Έλενα Τσιάρλεστον, 113201300163

Εργάστηκαν οι: Δαρειώτη Φωτεινή, 111320130032 Κανέλλη Ζωή-Ειρήνη, 11320130041 Έλενα Τσιάρλεστον, 113201300163 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Εργάστηκαν οι: Δαρειώτη Φωτεινή, 111320130032 Κανέλλη Ζωή-Ειρήνη, 11320130041 Έλενα Τσιάρλεστον, 113201300163 Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Ζαχαρούλα

Διαβάστε περισσότερα

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ. Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας»

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ. Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Δράση «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας» Επιστ. υπεύθυνη: Ζωή Παπαναούμ Υποδράση: Γενικές επιμορφώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Α Δημοτικό Σχολείο Πέρα Χωρίου και Νήσου

Α Δημοτικό Σχολείο Πέρα Χωρίου και Νήσου Α Δημοτικό Σχολείο Πέρα Χωρίου και Νήσου Poster Έρευνα Δράσης «Βελτίωση Προφορικού και Γραπτού Λόγου» Εκπαιδευτικοί 24 εκπαιδευτικοί Αριθμός Παιδιών Τμήματα 196 παιδιά 12 τμήματα Τοποθεσία Σχολείο της

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση εκπαιδευτικού σεναρίου για τη διδασκαλία των Δικαιωμάτων του Παιδιού με τη χρήση του εργαλείου LAMS

Πρόταση εκπαιδευτικού σεναρίου για τη διδασκαλία των Δικαιωμάτων του Παιδιού με τη χρήση του εργαλείου LAMS Πρόταση εκπαιδευτικού σεναρίου για τη διδασκαλία των Δικαιωμάτων του Παιδιού με τη χρήση του εργαλείου LAMS Αϊδινοπούλου Βασιλική, Κεραμά Ειρήνη, Κρητσωτάκη Καλλιόπη, Χασομέρη Ευθυμία a.valia@hotmail.com,

Διαβάστε περισσότερα

Απόψεις εκπαιδευτικών για τις ερευνητικές εργασίες στο Λύκειο με θέματα Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης

Απόψεις εκπαιδευτικών για τις ερευνητικές εργασίες στο Λύκειο με θέματα Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης Απόψεις εκπαιδευτικών για τις ερευνητικές εργασίες στο Λύκειο με θέματα Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης Γωγάκη Ηλιάννα 1, Παπαβασιλείου Βασίλης 2 1.Εκπαιδευτικός, απόφοιτη του ΠΜΣ «Περιβαλλοντική

Διαβάστε περισσότερα

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη

Καρτσιώτου Θωμαϊς M.Sc. Δασκάλα Δ.Σ. Παληού Καβάλας tzoymasn@hol.gr. Περίληψη 33 Πρόταση διδασκαλίας με τη χρήση των ΤΠΕ στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος της Δ τάξης Δημοτικού: Μαθαίνω για τα σημαντικά έργα που υπάρχουν στην Ελλάδα μέσα από το google earth Καρτσιώτου Θωμαϊς

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ ΔΕΣ ΠΕΡΒΟΛΙ ΟΜΟΡΦΟ: Ο κόσμος μας, ένα στολίδι. Τοκμακίδου Ελπίδα

ΓΙΑ ΔΕΣ ΠΕΡΒΟΛΙ ΟΜΟΡΦΟ: Ο κόσμος μας, ένα στολίδι. Τοκμακίδου Ελπίδα ΓΙΑ ΔΕΣ ΠΕΡΒΟΛΙ ΟΜΟΡΦΟ: Ο κόσμος μας, ένα στολίδι Τοκμακίδου Ελπίδα ΠΣ Δημοτικού Κοινωνική διαμεσολάβηση Βιωματική μάθηση Οικοδόμηση της γνώσης «η δημιουργία νοήματος έχει αποδεσμευτεί από την αποκλειστική

Διαβάστε περισσότερα

PHOTOVOICE. Κλειώ Κούτρα

PHOTOVOICE. Κλειώ Κούτρα PHOTOVOICE Κλειώ Κούτρα PHOTOVOICE ΤΙ ΕΙΝΑΙ PHOTOVOICE; ΓΙΑΤΊ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΉΣΕΤΕ; ΠΟΙΟΣ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΉΕΙ; ΠΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ; ΠΏΣ ΜΠΟΡΕΊΤΕ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΉΣΕΤΕ PHOTOVOICE

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία (Project)

Ερευνητική Εργασία (Project) Ερευνητική Εργασία (Project) Ερευνητικές Εργασίες (Project) Τι είναι ερευνητική εργασία Σκοπός της ερευνητικής εργασίας Εκπαιδευτική Αξία Προϋποθέσεις επιτυχίας του project Ρόλος του μαθητή Ρόλος του Εκπαιδευτικού

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Παπαμιχαλάκη ΒΑ English Lang & Lit, Med in EFL Teaching Methodology Συνεργάτης Προγράμματος ΑΡΙΑΔΝΗ, ENABLE Ambassador, Μέλος ΠΟΔΠ Δ.Ε.

Ελένη Παπαμιχαλάκη ΒΑ English Lang & Lit, Med in EFL Teaching Methodology Συνεργάτης Προγράμματος ΑΡΙΑΔΝΗ, ENABLE Ambassador, Μέλος ΠΟΔΠ Δ.Ε. «Πιλοτική Εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Enable- Ενδυναμώνω στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» 9 Ιουνίου 2016 Ελένη Παπαμιχαλάκη ΒΑ English Lang & Lit, Med in EFL Teaching Methodology Συνεργάτης Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος συνεκπαίδευσης στην αγγλική γλώσσα σε ένα σχολικό έτος

Εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος συνεκπαίδευσης στην αγγλική γλώσσα σε ένα σχολικό έτος Εφαρμογή και προγράμματος συνεκπαίδευσης στην αγγλική γλώσσα σε ένα σχολικό έτος Δρ Σύρου Νίκη ΠΕ 25 Νούλα Ιωάννα ΠΕ 06 Μακρυγιάννη Κων/να ΠΕ 71 Μέκρας Δημήτριος ΠΕ 70 Εισαγωγή Η συνεκπαίδευση είναι ένα

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση για. την Αειφορία. μέσα από Τοπικά Σχολικά Δίκτυα σε συνεργασία με Δήμους

Εκπαίδευση για. την Αειφορία. μέσα από Τοπικά Σχολικά Δίκτυα σε συνεργασία με Δήμους Εκπαίδευση για Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου www.kpe-thess.gr Χ. Αθανασίου, Ε. Παπαδημητρίου, Ν. Ριφάκη, Γ. Σλαυκίδης, Π. Τσολακίδου, Γ. Υφαντής την Αειφορία μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικά Προγράμματα Διεθνών Οργανισμών και Πρωτοβουλιών

Εκπαιδευτικά Προγράμματα Διεθνών Οργανισμών και Πρωτοβουλιών Universities 4 EU Αθήνα, 21 Μαρτίου 2015 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Εκπαιδευτικά Προγράμματα Διεθνών Οργανισμών και Πρωτοβουλιών Βέρα Δηλάρη Education expert veradil61@gmail.com Παγκόσμιοι Αναπτυξιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2011-2012 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning. Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη. E-learning. Οδηγός Σπουδών Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης E-Learning Συναισθηματική - Διαπροσωπική Νοημοσύνη E-learning Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ολομέλεια (Αμφιθέατρο): Συζήτηση με τους συμμετέχοντες και τους υπεύθυνους των εργαστηρίων. Παράλληλα Εργαστήρια:

Ολομέλεια (Αμφιθέατρο): Συζήτηση με τους συμμετέχοντες και τους υπεύθυνους των εργαστηρίων. Παράλληλα Εργαστήρια: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ 09.00-09.30 Προσέλευση Συνέδρων Ολομέλεια (Αμφιθέατρο): 09.30-12.00 Ο Αλέξης Κόκκος συζητά με τους συνέδρους για την αξιοποίηση της τέχνης στην εκπαίδευση (θεωρητικό πλαίσιο, εφαρμογές

Διαβάστε περισσότερα

Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς

Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς Αμαραντίδου Κυριακή, Εκπαιδευτικός ΠΕ70, υποψ. PhD Πουγαρίδου Παρασκευή, Εκπαιδευτικός ΠΕ70,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ, ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ, ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ, ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΡ003 ΠΡ004 ΤΙΤΛΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ι, ΙΙ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης; ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.

Διαβάστε περισσότερα

ιερεύνηση των Όρων και των Προϋποθέσεων που ενισχύουν την Ανάδειξη της Πολιτισµικής υναµικής της Εκπαίδευσης

ιερεύνηση των Όρων και των Προϋποθέσεων που ενισχύουν την Ανάδειξη της Πολιτισµικής υναµικής της Εκπαίδευσης ιερεύνηση των Όρων και των Προϋποθέσεων που ενισχύουν την Ανάδειξη της Πολιτισµικής υναµικής της Εκπαίδευσης Η σύγχρονη εκπαίδευση στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη του µαθητή τόσο σε ατοµικό όσο και σε

Διαβάστε περισσότερα