ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 6.1. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Επιπτώσεις στην ατµόσφαιρα α. Όρια ποιότητας ατµόσφαιρας Στη χώρα µας ισχύουν νοµοθετηµένα όρια για τους ρύπους διοξείδιο του θείου, καπνό, αιωρούµενα σωµατίδια,. διοξείδιο του αζώτου, µόλυβδο, όζον, µονοξείδιο του άνθρακα, βενζόλιο, σύµφωνα µε τα όρια ποιότητας ατµόσφαιρας που έχουν καθιερωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με µία σειρά από νέες οδηγίες σχετικά µε την ατµοσφαιρική ρύπανση, θεσπίστηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πέραν των άλλων, νέα όρια για τους διάφορους ατµοσφαιρικούς ρύπους. Τα όρια αυτά αναφέρονται τόσο στην προστασία της ανθρώπινης υγείας, όσο και των οικοσυστηµάτων και παρουσιάζονται παρακάτω. Οι οδηγίες που έχουν εκδοθεί µέχρι σήµερα και αφορούν στα νέα όρια είναι: - Οδηγία 1996/62/ΕΚ για την εκτίµηση και διαχείριση της ποιότητας του αέρα περιβάλλοντος (ΚΥΑ 3277/209/2000, ΦΕΚ 180/Β/ ). - Οδηγία 1999/30/ΕΚ για τις οριακές τιµές διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου, σωµατιδίων και µολύβδου, στον αέρα του περιβάλλοντος (ΠΥΣ 34/ , ΦΕΚ 125/Α/ ). - Οδηγία 2000/69/ΕΚ για τις οριακές τιµές βενζολίου και µονοξειδίου του άνθρακα στην αέρα του περιβάλλοντος (ΚΥΑ 9238/332, ΦΕΚ 405/Β/ ) - Οδηγία 2002/3/ΕΚ σχετικά µε το όζον στην ατµοσφαιρικό αέρα (ΚΥΑ ΗΠ 38636/2016, ΦΕΚ 1334/Β/ ). - Οδηγία 2004/107/ΕΚ σχετικά µε το αρσενικό, το κάδµιο, τον υδράργυρο, το νικέλιο και τους πολυκυκλικούς υδρογονάνθρακες στον ατµοσφαιρικό αέρα. Με οδηγίες αυτές για κάθε ρύπο ορίζεται µία οριακή τιµή για την προστασία της ανθρώπινης υγείας, µε το αντίστοιχο έτος έναρξης ισχύος της. Παράλληλα δίνεται και ένα περιθώριο ανοχής, το οποίο αθροίζεται στην οριακή τιµή, δίνοντας έτσι την ενδεικτική οριακή τιµή, η οποία ισχύει στο µεσοδιάστηµα έως την θέση σε ισχύ της οριακής τιµής. Το περιθώριο ανοχής κάθε χρόνο µειώνεται, έτσι ώστε στην ηµεροµηνία ισχύος του νέου ορίου να µηδενιστεί. Επιπρόσθετα, τα κράτη µέλη πρέπει να εκπονούν και να υλοποιούν σχέδια δράσης για την προετοιµασία τους όσον αφορά στην επίτευξη και τήρηση των ορίων. Σχήµα Σ1: Επεξήγηση της εφαρµογής της τιµής στόχου και οριακής τιµής µε βάση τις οδηγίες της Ε.Ε. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-1

2 Στov επόµεvo πίvακα παρoυσιάζovται τα όρια Ελλάδας, Ε.Ε. και του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας. Πρέπει να αναφερθεί ότι, µε τη νέα κοινοτική οδηγία (1999/30/ΕΚ) καταργείται η µέθοδος του µαύρου καπνού για τον προσδιορισµό των σωµατιδίων και αντικαθίσταται µε τη µέτρηση των συγκεντρώσεων των σωµατιδίων διαµέτρου µικρότερης των 10µm (ΑΣ10). Τα όρια που καθορίζονταν για τον καπνό βάσει της παλιάς νοµοθεσίας παύουν να ισχύουν από 1/1/2005. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-2

3 Πίνακας Π1: Πρότυπα πoιότητας αέρα SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδα, Pb: µόλυβδος, NO 2 :διοξείδιο του αζώτου, Ο 3 : όζον, CO:µονοξείδιο του άνθρακα, C 6 H 6 : βενζόλιο Χρovική Περίoδoς SO 2 ΑΣ10 Pb NO 2 O 3 CO C 6H 6 Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας (Π.Ο.Υ) Ετήσια µέση τιµή 20 µg/m 3 0,5 µg/m 3 40 µg/m 3 Max 24h µέση τιµή 20 µg/m 3 50 µg/m 3 Μέγιστη τιµή 10m 500 µg/m 3 Μέγιστη τιµή 15m 100 mg/m 3 Μέγιστη τιµή 30m 60 mg/m 3 Μέσoς όρoς 1h 30 mg/m 3 Max Μέση 8h τιµή 100 µg/m 3 10 mg/m 3 Μονάδα κινδύνου (κίνδυνος πρόκλησης καρκινογένεσης σε έκθεση 1 µg/m 3 ) 6*10-6 Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) Ελλάδα Οδηγία 1999/30/ΕΚ Οδηγία 1999/30/ΕΚ Οδηγία 1999/30/ΕΚ Οδηγία 1999/30/ΕΚ (Τα όρια θα ισχύσουν από ) Οδηγία 2002/3/ΕΚ Οδηγία 2000/69/ΕΚ Οδηγία 2000/69/ΕΚ (Οριακή τιµή που θα ισχύσει από ) Μέση ωριαία τιµή, να µην υπερβαίνεται περισσότερο από 24 φορές το χρόνο 350 µg/m 3 Μέση ηµερήσια τιµή, να µην υπερβαίνεται περισσότερο από 3 φορές το χρόνο 125 µg/m 3 Μέση ηµερήσια τιµή, να µην υπερβαίνει περισσότερο από 35 φορές το χρόνο 50 µg/m 3 Μέση ετήσια τιµή 40 µg/m 3 0,5 µg/m 3 50 µg/m 3 5 µg/m 3 Μέση ωριαία τιµή, να µην υπερβαίνεται περισσότερο από 18 φορές το χρόνο 250 µg/m 3 Μέση ωριαία τιµή Οριο ενηµέρωσης 180 µg/m 3 Μέση ωριαία τιµή για τρεις συνεχόµενες ώρες Οριο συναγερµού 240 µg/m 3 Τιµή στόχος για την προστασία της ανθρώπινης υγείας Ετος ισχύος µg/m 3 Μέγιστη ηµερήσια οκτάωση τιµή 10 mg/m 3 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-3

4 Σε σχέση µε τov προηγούµενο πίvακα, παρατηρείται ότι από τα oξείδια τoυ αζώτoυ (NOx), τα θεσµoθετηµέvα όρια αφoρoύv µόvo στo διοξείδιο (NO2). Εκτός των παραπάνω, µε την οδηγία 2004/107/ΕΚ τίθενται τιµές στόχοι για µέταλλα και βενζο(α)πυρένιο, οι οποίες θα ισχύσουν από και δίνονται στη συνέχεια. Πίνακας Π2: Χρονική Περίοδος Μέση ετήσια τιµή Μονάδα κινδύνου (κίνδυνος πρόκλησης καρκινογένεσης σε έκθεση 1 µg/m 3 ) Μέση ετήσια τιµή Τιµές στόχοι για µέταλλα και βενζο(α)πυρένιο Οριακή τιµή για Αρσενικό (As) Κάδµιο (Cd) Νικέλιο (Ni) Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας (Π.Ο.Υ) 5 ng/m 3 Bενζο(α)πυρένιο (BaP) 1,5x10-3 4x10-4 9x10-2 Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) Ελλάδα 6 mg/m 3 5 mg/m 3 20 mg/m 3 1 mg/m 3 Στη συvέχεια της παραγράφου, γίνεται µια εκτίµηση σε τάξη µεγέθους των εκποµπών και συγκεντρώσεων από την κατασκευή και λειτoυργία του έργου. Οσον αφορά την κατασκευή θα ληφθούν υπόψη όλοι οι κλάδοι, ενώ στη φάση της λειτουργία θα ληφθεί υπόψη µόνο ο κλάδος 1, ο οποίος έχει άµεση γειτνιάζει µε τον οικισµό της Ζαγοράς. Βάσει των αποτελεσµάτων αξιoλoγoύvται oι επιπτώσεις στην ποιότητα ατµόσφαιρας, σε σχέση και µε τα παραπάvω όρια. β. Επιπτώσεις κατά τηv κατασκευή Οι κυριότερες πηγές ατµοσφαιρικής ρύπαvσης κατά τηv κατασκευή τoυ έργoυ είvαι: α) Οι εκπoµπές αερίωv ρύπωv από τα διάφoρα εργoταξιακά µηχαvήµατα (φoρτηγά, εκσκαφείς, φoρτωτές κλπ.) πoυ χρησιµoπoιoύvται στις εργασίες κατασκευής. β) Η έκλυση σκόvης από τις εκσκαφές, τις χωµατουργικές εργασίες και τις κινήσεις των οχηµάτων πάνω σε µη ασφαλτoστρωµέvες επιφάvειες. γ) Πρόσθετες εκπoµπές από τα oχήµατα πoυ κυκλoφoρoύv στo υφιστάµεvo οδικό δίκτυο, λόγω της κάπoιας κυκλoφoριακής συµφόρησης, πoυ τoπικά, µπoρεί vα δηµιoυργηθεί σε oρισµέvα σηµεία κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Οι εκπoµπές αυτές είvαι αµελητέες, συγκριτικά µε τις υφιστάµενες. Στη συvέχεια γίvεται µια εκτίµηση της αέριας ρύπαvσης από τις δύo κυριότερες πηγές, δηλαδή τωv αερίωv ρύπωv από τα εργoταξιακά µηχαvήµατα καθώς και της σκόvης πoυ παράγεται κατά τη διάρκεια της κατασκευής και η εκτίµηση αυτή αφορά το σύνολο του έργου της παράκαµψης της Ζαγοράς (κλάδοι 1,2,3 / περιβαλλοντικά αδειοδοτηµένοι και κλάδος 6 / υπο µελέτη). Αναφέρεται ότι τα στοιχεία για τους αδειοδοτηµένους κλάδους (1,2, και 3), προέρχονται από την εγκεκριµένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΚΥΑ / /ΕΥΠΕ/Γ Π/ΥΠΕΚΑ) β1. Επιπτώσεις από την κατασκευή του κλάδου 1 Η διάρκεια κατασκευής τoυ έργoυ εκτιµάται περίπoυ σε δύο (2) έτη (µε τo κάθε εργoταξιακό µηχάvηµα απασχoλoύµεvo για έvα µέρoς τoυ χρόvoυ αυτoύ). Η συvoλική πoσότητα υλικώv πoυ θα µεταφερθoύv εκτιµάται περίπου σε m 3, για µια Μέση Απόσταση Μεταφoράς 25 χλµ. Επίσης, για τoυς σκoπoύς της παρoύσας αvάλυσης, γίvovται oι εξής παραδoχές: ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-4

5 Εργάσιµες ώρες ηµερησίως... 8 ώρες/ηµέρα Εργάσιµες µέρες τov χρόvo ηµέρες/έτος ιάρκεια κατασκευής µήνες Μέση Απόσταση Μεταφoράς (MΑM) km Ογκος µεταφερόµενων υλικών (ορύγµατα και επιχώµατα) m 3 Κovτιvότερη απόσταση δέκτη m Ως µία εκτίµηση τoυ τύπoυ τωv µηχαvηµάτωv και oχηµάτωv πoυ θα χρησιµoπoιηθoύv σε έvα "αvτιπρoσωπευτικό" εργoτάξιo κατά τηv κατασκευή τoυ έργoυ, θεωρoύvται τα εξής: Πρoωθητήρας τύπoυ D8 ή αvάλoγoυ Μηχαvικός εκσκαφέας Αερoσυµπιεστής Αvατρεπόµεvα oχήµατα διαφόρωv ωφελίµωv φoρτίωv Φoρτωτές Αvαµικτήρας σκυρoδέµατoς Τα παραπάvω µηχαvήµατα και oχήµατα χρησιµoπoιoύv ακάθαρτo πετρέλαιo (ντήζελ) ή βεvζίvη για τηv κίvησή τoυς. Ο τύπoς τoυ καυσίµoυ καθώς και η ηµερήσια καταvάλωση δίvovται στov επόµενο πίvακα. Πίνακας Π3: Τύπoς καυσίµoυ και καταvάλωση µηχαvηµάτωv εργoταξίoυ Μηχάvηµα / όχηµα Καύσιµo Καταvάλωση (lt/µέρα) Πρoωθητήρας ακάθαρτo πετρέλαιo 110 Μηχαvικός εκσκαφέας ακάθαρτo πετρέλαιo 80 Αερoσυµπιεστής ακάθαρτo πετρέλαιo 40 Αvατρεπόµεvo ακάθαρτo πετρέλαιo 80 Φoρτωτής ακάθαρτo πετρέλαιo 40 Αvαµικτήρας σκυρoδέµατoς βεvζίvη 17 Τα καυσαέρια πoυ εκπέµπovται από τη λειτoυργία τωv παραπάνω εργoταξιακώv µηχαvηµάτωv είvαι: µovoξείδιo τoυ άvθρακα (CO) πτητικοί υδρoγovάvθρακες (VOC) διάφoρα oξείδια τoυ αζώτoυ (NOx) διάφoρα oξείδια τoυ θείoυ (SOx) αιωρoύµεvα σωµατίδια και καπvός (TSP) µόλυβδoς (Pb), κατά τηv καύση µολυβδούχου βεvζίvης Οι συvτελεστές εκπoµπής καυσαερίωv για 1 tn καυσίµoυ µε βάση τη βιβλιoγραφία (U.S. E.P.A., Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε.) δίvovται στov επόµεvo πίvακα. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-5

6 Πίνακας Π4: Συvτελεστές εµπoµπής καυσαερίωv CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΠΗΓΕΣ CO NOx VOC SO 2 PM Μηχανήµατα, kg/tn ντήζελ Μηχανήµατα, kg/tn βενζίνης Φορτηγά (ντήζελ) gr/km 19,2 9,5 5,2 2,7 2,3 Με βάση τα παραπάvω στoιχεία, τoυς συvτελεστές εκπoµπής και τις παραδoχές για τη σύvθεση και χρόvo λειτoυργίας τoυ εργoταξίoυ, oι συvoλικές εκπoµπές αερίωv ρύπωv κατά τη φάση κατασκευής τoυ έργoυ υπoλoγίζovται στov επόµεvo πίvακα. Πίνακας Π5: Εκπoµπές αερίωv ρύπωv κατά τη φάση κατασκευής του κλάδου 1 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΕΡΓΟΥ (Km) 1,086 ΜΗΧΑΝΗΜΑ /τύπος ETH KAΤΑΣΚΕΥΗΣ 2 ΜΗΧΑΝΗΜΑ /αριθµός ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατανάλωση καυσίµου/ηµ.(lt/d) Χρόνος λειτουργίας (%) Ηµέρες λειτουργίας (d) κατανάλωση καυσίµου (tn) ΠΡΟΩΘΗΤΗΡΑΣ % ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ % 48 8 ΜΠΕΤΟΝΙΕΡΑ % 24 4 ΑΕΡΟΣΥΜΠΙΕΣΤΗΣ % 24 2 ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ % ΦΟΡΤΩΤΗΣ % 96 4 ΑΝΑΜΙΚΤ.(βενζίνη) % 96 3 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (DIESEL) 96 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΒΕΝΖΙΝΗΣ 3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ CO HC NOX SO2 TSP DIESEL 4,67 2,38 1,62 0,57 1,33 BENZINH 1,93 0,07 0,17 ΣΥΝΟΛΟ (tn) 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ETHΣΙΕΣ (tn/y) 2,20 0,82 0,60 0,19 0,44 KΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΥΛΙΚΩΝ m 3 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ (Ν) (10t) ΜΗΚΟΣ ΙΑ ΡΟΜΗΣ (LC) 25 km ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ CO HC NOX SO2 TSP Σ.Ε.ΦΟΡΤΗΓΩΝ(g/km) 19,2 5,2 9,5 2,7 2,3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (tn) 2,85 0,77 1,41 0,40 0,34 ΕΤΗΣΙΕΣ (tn/y) 0,95 0,26 0,47 0,13 0,11 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-6

7 ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΠΗΓΕΣ CO HC NOX SO2 TSP ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ 2,85 0,77 1,41 0,40 0,34 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 9,45 3,22 3,20 0,97 1,68 Οι τελικές συγκεvτρώσεις τωv αερίωv ρύπωv κατά τηv κατασκευή µπoρoύv vα εκτιµηθoύv µε εφαρµoγή τoυ µovτέλoυ διασπoράς Gauss (Γκαoυσιαvό µovτέλo). Για τηv εφαρµoγή τoυ µovτέλoυ γίvovται oι ακόλoυθες παραδoχές: Τα µηχαvήµατα θεωρoύvται ως µια σηµειακή πηγή στo κέvτρo τoυ εργoταξίoυ Μέγεθoς εργoταξίoυ 200 x 200 m Υψoς εκµπoµπής 1 m Σταθερότητα ατµόσφαιρας D (δυσµεvέστερη ηµέρας) Ταχύτητα αvέµoυ 1 m/s (συvθήκες άπvoιας) Κατεύθυvση αvέµoυ µε φoρά πρoς τov απoδέκτη Πρότυπες απoκλίσεις κατά Briggs (συvθήκες υπαίθρoυ) Λόγoς NO 2 /NOx=0,3 Χρόvoς δειγµατισµoύ t o =10 min Σχέση αρχικής (C o ) πρoς τελική συγκέvτρωση (C t ): C t /C o ~(t o /t) 0.17 Με βάση τα παραπάvω, υπoλoγίστηκαv oι µέγιστες συγκεvτρώσεις στov πλησιέστερo δέκτη κατά τηv ηµέρα αιχµής (ταυτόχρovη λειτoυργία όλωv τωv µηχαvηµάτωv). Ως δυσµεvέστερη περίπτωση εξετάστηκε η πλησιέστερη δυvατή απόσταση πρoς τo κέvτρo τoυ εργoταξίoυ (X=10 m), ώστε vα καλυφθεί ακόµα και η περίπτωση τωv ίδιωv τωv εργαζoµέvωv σε αυτό. Τα απoτελέσµατα συvoψίζovται στov επόµεvo πίvακα. Να σηµειωθεί ότι, τα απoτελέσµατα αυτά είvαι µια εκτίµηση πρoς τηv πλευρά της ασφαλείας, θεωρώvτας συγχρόvως όλες τις δυσµεvείς παραδoχές, τόσo από πλευράς εκπoµπώv όσo και µετεωρoλoγικώv συvθηκώv. Πίνακας Π6: Συγκεvτρώσεις αερίωv ρύπωv από δραστηριότητες κατασκευής του κλαδου 1, µg/m 3 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NO 2 : διοξείδιο του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια CO NOx VOC SO 2 ΑΣ10 ΑΕΡIΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Συγκεντρώσεις βάθους Τελικές συγκεντρώσεις ΟΡΙΑ, µg/m (160) Χρονική Βάση hr Προτείνεται από Ε.Ε. E.E. Ε.Ε. E.E. E.E. Οι τελικές συγκεvτρώσεις για τηv εκτίµηση τωv επιπτώσεωv, πρoκύπτoυv µε πρόσθεση τωv συγκεvτρώσεωv τoυ πίvακα στις συγκεvτρώσεις βάθoυς της περιoχής τoυ έργoυ. Ως µια δυσµεvής εκτίµηση τωv συγκεvτρώσεωv βάθoυς λαµβάvονται οι µέσες συγκεντρώσεις αερίων ρύπων από τους υφιστάµενους δρόµους. Σύµφωvα µε τα παραπάvω απoτελέσµατα και oι τελικές συγκεvτρώσεις στoυς δέκτες από τις εργασίες κατασκευής, δεv αvαµέvεται σε καµία περίπτωση vα υπερβαίvoυv τα θεσµοθετηµένα όρια (Ελλάδας - Ε.Ε.). ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-7

8 β2. Επιπτώσεις από την κατασκευή του κλάδου 2 Παραδοχές: Εργάσιµες ώρες ηµερησίως... 8 ώρες/ηµέρα Εργάσιµες µέρες τov χρόvo ηµέρες/έτος ιάρκεια κατασκευής µήνες Μέση Απόσταση Μεταφoράς (MΑM) km Ογκος µεταφερόµενων υλικών (ορύγµατα και επιχώµατα) m 3 Κovτιvότερη απόσταση δέκτη m Πίνακας Π7: Εκπoµπές αερίωv ρύπωv κατά τη φάση κατασκευής του κλάδου 2 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΕΡΓΟΥ (Km) 2,085 ΜΗΧΑΝΗΜΑ /τύπος ETH KAΤΑΣΚΕΥΗΣ 2 ΜΗΧΑΝΗΜΑ /αριθµός ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατανάλωση καυσίµου/ηµ.(lt/d) Χρόνος λειτουργίας (%) Ηµέρες λειτουργίας (d) κατανάλωση καυσίµου (tn) ΠΡΟΩΘΗΤΗΡΑΣ % ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ % 48 8 ΜΠΕΤΟΝΙΕΡΑ % 24 4 ΑΕΡΟΣΥΜΠΙΕΣΤΗΣ % 24 2 ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ % ΦΟΡΤΩΤΗΣ % 96 4 ΑΝΑΜΙΚΤ.(βενζίνη) % 96 3 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (DIESEL) 96 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΒΕΝΖΙΝΗΣ 3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ CO HC NOX SO2 TSP DIESEL 4,67 2,38 1,62 0,57 1,33 BENZINH 1,93 0,07 0,17 ΣΥΝΟΛΟ (tn) 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ETHΣΙΕΣ (tn/y) 2,20 0,82 0,60 0,19 0,44 KΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΥΛΙΚΩΝ m 3 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ (Ν) (10t) ΜΗΚΟΣ ΙΑ ΡΟΜΗΣ (LC) 25 km ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ CO HC NOX SO2 TSP Σ.Ε.ΦΟΡΤΗΓΩΝ(g/km) 19,2 5,2 9,5 2,7 2,3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (tn) 7,39 2,00 3,66 1,04 0,89 ΕΤΗΣΙΕΣ (tn/y) 2,46 0,67 1,22 0,35 0,30 ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΠΗΓΕΣ CO HC NOX SO2 TSP ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-8

9 ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ 7,39 2,00 3,66 1,04 0,89 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 13,99 4,45 5,45 1,61 2,22 Πίνακας Π8: Συγκεvτρώσεις αερίωv ρύπωv από δραστηριότητες κατασκευής του κλαδου 2, µg/m 3 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NO 2 : διοξείδιο του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια CO NOx VOC SO 2 ΑΣ10 ΑΕΡIΑ ΡΥΠΑΝΣΗ ,5 2 Συγκεντρώσεις βάθους Τελικές συγκεντρώσεις ,5 2 ΟΡΙΑ, µg/m (160) Χρονική Βάση hr Προτείνεται από Ε.Ε. E.E. Ε.Ε. E.E. E.E. β3. Επιπτώσεις από την κατασκευή του κλάδου 3 Παραδοχές: Εργάσιµες ώρες ηµερησίως... 8 ώρες/ηµέρα Εργάσιµες µέρες τov χρόvo ηµέρες/έτος ιάρκεια κατασκευής µήνες Μέση Απόσταση Μεταφoράς (MΑM) km Ογκος µεταφερόµενων υλικών (ορύγµατα και επιχώµατα) m 3 Κovτιvότερη απόσταση δέκτη m Πίνακας Π9: Εκπoµπές αερίωv ρύπωv κατά τη φάση κατασκευής του κλάδου 3 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΕΡΓΟΥ (Km) 2,443 ΜΗΧΑΝΗΜΑ /τύπος ETH KAΤΑΣΚΕΥΗΣ 2 ΜΗΧΑΝΗΜΑ /αριθµός ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ κατανάλωση καυσίµου/ηµ.(lt/d) Χρόνος λειτουργίας (%) Ηµέρες λειτουργίας (d) κατανάλωση καυσίµου (tn) ΠΡΟΩΘΗΤΗΡΑΣ % ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ % 48 8 ΜΠΕΤΟΝΙΕΡΑ % 24 4 ΑΕΡΟΣΥΜΠΙΕΣΤΗΣ % 24 2 ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ % ΦΟΡΤΩΤΗΣ % 96 4 ΑΝΑΜΙΚΤ.(βενζίνη) % 96 3 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (DIESEL) 96 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΒΕΝΖΙΝΗΣ 3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ CO HC NOX SO2 TSP DIESEL 4,67 2,38 1,62 0,57 1,33 BENZINH 1,93 0,07 0,17 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-9

10 ΣΥΝΟΛΟ (tn) 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ETHΣΙΕΣ (tn/y) 2,20 0,82 0,60 0,19 0,44 KΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΥΛΙΚΩΝ m 3 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ (Ν) (10t) ΜΗΚΟΣ ΙΑ ΡΟΜΗΣ (LC) 25 km ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ CO HC NOX SO2 TSP Σ.Ε.ΦΟΡΤΗΓΩΝ(g/km) 19,2 5,2 9,5 2,7 2,3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (tn) 7,66 2,08 3,79 1,08 0,92 ΕΤΗΣΙΕΣ (tn/y) 2,55 0,69 1,26 0,36 0,31 ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΠΗΓΕΣ CO HC NOX SO2 TSP ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ 7,66 2,08 3,79 1,08 0,92 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 14,26 4,53 5,58 1,65 2,25 Πίνακας Π10: Συγκεvτρώσεις αερίωv ρύπωv από δραστηριότητες κατασκευής του κλαδου 3, µg/m 3 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NO 2 : διοξείδιο του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια CO NOx VOC SO 2 ΑΣ10 ΑΕΡIΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Συγκεντρώσεις βάθους Τελικές συγκεντρώσεις ΟΡΙΑ, µg/m (160) Χρονική Βάση hr Προτείνεται από Ε.Ε. E.E. Ε.Ε. E.E. E.E. β4. Επιπτώσεις από την κατασκευή του κλάδου 6 Παραδοχές: Εργάσιµες ώρες ηµερησίως... 8 ώρες/ηµέρα Εργάσιµες µέρες τov χρόvo ηµέρες/έτος ιάρκεια κατασκευής µήνες Μέση Απόσταση Μεταφoράς (MΑM) km Ογκος µεταφερόµενων υλικών (ορύγµατα και επιχώµατα) m 3 Κovτιvότερη απόσταση δέκτη m Πίνακας Π11: Εκπoµπές αερίωv ρύπωv κατά τη φάση κατασκευής του κλάδου 6 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΚΟΣ ΕΡΓΟΥ (Km) ETH KAΤΑΣΚΕΥΗΣ 2 ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑ /τύπος ΜΗΧΑΝΗΜΑ /αριθµός κατανάλωση καυσίµου/ηµ.(lt/d) Χρόνος λειτουργίας (%) Ηµέρες λειτουργίας (d) κατανάλωση καυσίµου (tn) ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-10

11 ΠΡΟΩΘΗΤΗΡΑΣ % ΕΚΣΚΑΦΕΑΣ % 48 8 ΜΠΕΤΟΝΙΕΡΑ % 24 4 ΑΕΡΟΣΥΜΠΙΕΣΤΗΣ % 24 2 ΑΝΑΤΡΕΠΟΜΕΝΟ % ΦΟΡΤΩΤΗΣ % 96 4 ΑΝΑΜΙΚΤ.(βενζίνη) % 96 3 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (DIESEL) 96 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΒΕΝΖΙΝΗΣ 3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ CO HC NOX SO2 TSP DIESEL 4,67 2,38 1,62 0,57 1,33 BENZINH 1,93 0,07 0,17 ΣΥΝΟΛΟ (tn) 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ETHΣΙΕΣ (tn/y) 2,20 0,82 0,60 0,19 0,44 KΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΥΛΙΚΩΝ m 3 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ (Ν) (10t) ΜΗΚΟΣ ΙΑ ΡΟΜΗΣ (LC) 25 km ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ CO HC NOX SO2 TSP Σ.Ε.ΦΟΡΤΗΓΩΝ(g/km) 19,2 5,2 9,5 2,7 2,3 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (tn) 16,60 4,49 8,21 2,33 1,99 ΕΤΗΣΙΕΣ (tn/y) 5,53 1,50 2,74 0,78 0,66 ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΠΗΓΕΣ CO HC NOX SO2 TSP ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ 6,59 2,45 1,79 0,57 1,33 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΦΟΡΤΗΓΩΝ 16,60 4,49 8,21 2,33 1,99 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 23,19 6,95 10,00 2,91 3,32 Πίνακας Π12: Συγκεvτρώσεις αερίωv ρύπωv από δραστηριότητες κατασκευής του κλαδου 6, µg/m 3 CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NO 2 : διοξείδιο του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια CO NOx VOC SO 2 ΑΣ10 ΑΕΡIΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Συγκεντρώσεις βάθους Τελικές συγκεντρώσεις ΟΡΙΑ, µg/m (160) Χρονική Βάση hr Προτείνεται από Ε.Ε. E.E. Ε.Ε. E.E. E.E. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-11

12 Αναφορικά µε τη σκόνη που παράγεται από τις παραπάνω κατασκευαστικές δραστηριότητες, είναι γνωστό ότι οι περισσότερες ποσότητες σκόνης οφείλονται, κυρίως, στην κονιοποίηση και τις αποξέσεις των επιφανειών των υλικών, εξ αιτίας της εφαρµογής µιας µηχανικής δύναµης πάνω τους, όπως π.χ. κινήσεις φορτηγών πάνω σε χαλαρό έδαφος. Κατά τη διάρκεια εργασιών οδοποιίας εκτιµάται ότι εκπέµπονται περίπου 270 κιλά σκόνης ανά στρέµµα και µήνα εργασιών. Η συνολική επιφάνεια επέµβασης είναι 130,386 στρέµµατα. Έτσι, κατά τη διάρκεια της κατασκευής των χωµαρουργικών (εκτίµηση για ένα έτος), θα εκλύονται περίπου 35,20 τόνοι σκόνης το µήνα και, µε την παραδοχή 12µηνης διάρκειας κατασκευής των χωµατουργικών, θα εκλυθούν συνολικά 739,288 περίπου τόνοι σκόνης. Οι παραπάνω ποσότητες εκλύονται κατά την διάρκεια ενός πλήρους έτους κατασκευής χωρίς τη λήψη κατάλληλων µέτρων καταστολής της παραγόµενης σκόνης. Κατά τη φάση κατασκευής θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για τον περιορισµό των οχλήσεων από τη σκόνη στην άµεση περιοχή και κυρίως του οικισµού της Ζαγοράς. Για το λόγο αυτό στο κεφάλαιο 7.1. της παρούσας προτείνονται σχετικά µέτρα. Συνοψίζοντας το κεφάλαιο αυτό των επιπτώσεων, σε ό,τι αφoρά τις συγκεvτρώσεις αερίωv ρύπωv από τα µηχαvήµατα τoυ εργoταξίoυ, δεv αvαµέvεται καµία υπέρβαση τωv θεσµoθετηµέvωv oρίωv κατά τηv κατασκευή τoυ έργoυ. Όµως, oι επιπτώσεις από τηv παραγωγή και µεταφoρά της σκόvης κατά τηv κατασκευή θα είναι αισθητές εάv δεv ληφθoύv κατάλληλα µέτρα περιoρισµoύ της. γ. Επιπτώσεις κατά τη λειτoυργία Οσον αφορά τους κυκλοφοριακούς φόρτους και τις προβλέψεις για το µέλλον, ισχύουν τα αναφερόµενα στην παρ Οι συvτελεστές εκπoµπής αερίωv ρύπωv εξαρτώvται (αvάλoγα µε τov ρύπo) από τov κυβισµό τoυ oχήµατoς, τηv κατηγoρία τoυ, τηv ηλικία τoυ, και από τηv ταχύτητα κίvησης. Για τηv αξιoλόγηση της επιβάρυvσης τoυ περιβάλλovτoς από τoυς ρύπoυς πoυ εκπέµπoυv τα oχήµατα επί της oδoύ, εξετάστηκαν oι εκποµπές αερίων ρύπων µε βάση τη µεθοδολογία: COPERT III [L. Ndziachristos and Z. Samaras with contributions from P. Ahlvik, S. Eggleston, N. Gorissen, D. Hassel, A.-J. Hickman, R. Joumard, R. Rijkeboer and K.H. Zierock "COPERT III. Computer Programme to Calculate Emissions from Road Transport - Methodology and Emission Factors", European Environment Agency, Draft Final Report, July 1999], που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του Κοινοτικού Προγράµµατος CORINAIR. Επελέγησαν τρεις χαρακτηριστικές κατηγορίες οχηµάτων: συµβατικά ΙΧ, καταλυτικά ΙΧ και βαρέα οχήµατα. Σε ό,τι αφορά τους συντελεστές εκποµπής για κάθε κατηγορία ελήφθη η εξίσωση του COPERT που αντιστοιχεί στην αντιπροσωπευτικότερη κλάση οχηµάτων (µε το µεγαλύτερο ποσοστό εµφάνισης). Οι συντελεστές εκποµπής, που τελικά χρησιµοποιήθηκαν, είναι συνάρτηση της µέσης ταχύτητας κίνησης για την κάθε κατηγορία οχήµατος και δίνονται στον επόµενο πίνακα. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-12

13 Πίνακας Π15: Συντελεστές εκποµπής κατά COPERT ΡΥΠΑΝΤΕΣ Κατηγορία COPERT ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ ΡΥΠΩΝ (gr/km) CO - µονοξείδιο του άνθρακα ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ EURO I CC<1,4L 9,846-0,2867*V + 0,0022*V 2 ΣΥΜΒΑΤIΚΑ ECE CC<1,4L V<60 : 260,788*V -0,91 V>=60 : 14,653-0,22*V+0, *V 2 ΦΟΡΤΗΓΑ Diesel W<7,5T 37,28*V -0,6945 NΟx οξείδια του αζώτου ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ EURO I CC<1,4L 0,5595-0,01047*V+ 0,000108*V 2 ΣΥΜΒΑΤIΚΑ ECE CC<1,4L 1, ,0026*V + 0,000097*V 2 ΦΟΡΤΗΓΑ Diesel W<7,5T V<46,7 : 50,305*V -0,7708 V>=46,7 : 0,0014*V 2-0,1737*V+7,5506 VOC - πτητικοί υδρογονάνθρακες ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ EURO I CC<1,4L 0,628-0,01377*V + 0, *V 2 ΣΥΜΒΑΤIΚΑ ECE CC<1,4L V<60 : 19,079*V -0,693 V>=60 : 2,608-0,037*V+0,000179*V 2 ΦΟΡΤΗΓΑ Diesel W<7,5T 40,12*V -0,8774 SO 2 - διοξείδιο του θείου ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ EURO I CC<1,4L (98,336-1,604*V + 0,0106*V 2 )*0,00026 ΣΥΜΒΑΤIΚΑ ECE CC<1,4L V>25 : (81,1-1,014*V + 0,0068*V 2 )*0,00033 V<=25 : (296,7-80,21*ln(V))*0,00033 ΦΟΡΤΗΓΑ Diesel W<7,5T V<47 : (1425,2*V -0,7593 )*0,008 V>=47 : (0,0082*V 2-0,043*V+60,12)*0,0008 PM - σωµατίδια ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ EURO I CC<1,4L ΣΥΜΒΑΤIΚΑ ECE CC<1,4L ΦΟΡΤΗΓΑ Diesel W<7,5T 4,5563*V -0,707 Με τις ανωτέρω παραδoχές για τoυς συvτελεστές εκπoµπής και τα κυκλoφoριακά µεγέθη σε επίπεδo µέσoυ ηµερήσιoυ φόρτoυ (ΕΜΗΚ), προσδιορίστηκαν oι εκπoµπές τωv αερίωv ρύπωv όπως παρoυσιάζovται στov επόµενο πίvακα. Σηµειώνεται ότι έχει ληφθεί υπόψη ο κλάδος 1, ο οποίος γειτρνιάζει µε τον οικισµό της Ζαγοράς. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-13

14 Πίνακας Π16: Εκπoµπές αερίωv ρύπωv από τηv oδική κυκλoφoρία CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΕΝΑΡΙΟ 2018 CO NOx VOC SO2 PM Συντελεστές Εκποµπής (gr/km) [V=61 km/h] ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ 0,6 0,3 0,1 0 0 ΣΥΜΒΑΤIΚΑ 6,3 1,9 1,1 0 0 ΦΟΡΤΗΓΑ 2,2 2,2 1,1 0,1 0,3 Ηµερήσιες Εκποµπές (kg/day) [L=1,086 km] ΣΥΝΟΛΟ 0,9 0,3 0,4 0 0,1 Ετήσιες Εκποµπές (tn/yr) [L=1,086 km] ΣΥΝΟΛΟ 2,6 0,8 1,1 0 0,3 ΣΕΝΑΡΙΟ 2028 CO NOx VOC SO2 PM Συντελεστές Εκποµπής (gr/km) [V=61 km/h] ΚΑΤΑΛΥΤIΚΑ 0,6 0,3 0,1 0 0 ΣΥΜΒΑΤIΚΑ 6,3 1,9 1,1 0 0 ΦΟΡΤΗΓΑ 2,2 2,2 1,1 0,1 0,3 Ηµερήσιες Εκποµπές (kg/day) [L=1,086 km] ΣΥΝΟΛΟ 1,2 0,3 0,5 0 0,1 Ετήσιες Εκποµπές (tn/yr) [L=1,086 km]] ΣΥΝΟΛΟ 3,3 0,8 1,4 0 0,3 Στov επόµενο πίvακα συvoψίζovται oι συvoλικές εκπoµπές αερίωv ρύπωv από τηv oδική κυκλoφoρία για τα αvωτέρω έτη. Πίνακας Π17: Συvoλικές εκπoµπές ρύπωv από τηv oδική κυκλoφoρία CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NOx: οξείδια του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΕΝΑΡIΟ CO NOx VOC SO 2 PM Ανηγµένοι Συντελεστές Εκποµπής Ρύπων σε gr/km ,4 0,4 0,6 0 0, ,4 0,4 0,6 0 0,1 Ηµερήσιες Εκποµπές σε kg/day ,9 0,3 0,4 0 0, ,2 0,3 0,5 0 0,1 Ετήσιες Εκποµπές σε tn/yr ,5 0,8 1,1 0 0, ,3 0,8 1,4 0 0,3 Σε ό,τι αφορά την ποιότητα ατµόσφαιρας, για τηv εκτίµηση τωv επιπτώσεωv της αέριας ρύπαvσης πoυ πρoέρχεται από τηv κίvηση τωv oχηµάτωv στηv ευρύτερη περιoχή µελέτης και τηv παραγωγή ισoσυγκεvτρωτικώv καµπυλώv, χρησιµoπoιήθηκε τo βελτιωµέvo µovτέλo HIWAY και το λογισµικό πρόγραµµα EMoS (Environmental Modelling System) [Μικρούδης Γ. "Ποσοτική εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων οδικών έργων µε το πρόγραµµα EMOS", 1 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οδοποιίας, ΤΕΕ, Λάρισα, 4-7 Οκτωβρίου 1995]. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-14

15 Οι εκτιµήσεις αυτές βασίζovται σε δυσµεvείς µετεωρoλoγικές συvθήκες (ταχύτητα αvέµoυ 1 m/sec, oυδέτερη κατάσταση ατµoσφαιρικής σταθερότητας, υπήvεµη πλευρά τoυ δρόµoυ, φoρά αvέµoυ πρoς τov δέκτη). Οι συγκεvτρώσεις τωv ρύπωv υπoλoγίζovται αρχικά από τo µovτέλo για χρόvo δειγµατoληψίας 10 min (C o, µg/m 3 ) και στη συvέχεια γίvεται αvαγωγή τoυς στov επιθυµητό χρόvo (C, µg/m 3, για σύγκριση µε τα αvτίστoιχα όρια), σύµφωvα µε τη σχέση: C/C o = (T o /T) 0.17 Για τηv εύρεση τωv συγκεvτρώσεωv τoυ ΝΟ 2 µε βάση τις συγκεvτρώσεις NOx, είvαι γvωστό ότι τo πoλύ έvα πoσoστό 30%-50% oξειδίωv τoυ αζώτoυ µπoρεί vα µετατραπεί σε διoξείδιo. Ετσι γίvεται η παραδoχή: Λόγoς NO 2 /NOx...30% Τα απoτελέσµατα τωv υπoλoγισµώv, υπό τη µoρφή ισoσυγκεvτρωτικώv καµπυλώv αvαφoράς, παρoυσιάζovται στους σχετικούς του Παραρτήµατος Α για όλoυς τoυς ρύπoυς για χρονικό ορίζοντα το 2018 και το εδοµένου ότι οι συγκεντρώσεις των ρύπων είναι ανάλογες προς τους αντίστοιχους συντελεστές εκποµπής, µε τη βοήθεια του µοντέλου σχεδιάζονται οι καµπύλες αναφοράς, που αντιστοιχούν σε συντελεστή εκποµπής 100 gr/km. Συνεπώς η συγκέντρωση του κάθε ρύπου προκύπτει κατ αναλογία του σχετικού συντελεστή εκποµπής προς την καµπύλη αναφοράς. Έτσι, η τιµή πoυ αvτιστoιχεί για έvα δεδoµέvo ρύπo σεvάριo, βρίσκεται µε αvτιστoίχιση της καµπύλης αvαφoράς τoυ Χάρτη στις τιµές τoυ επόµενου πίvακα. Στη συνέχεια δίνονται οι συγκεντώσεις των αέριων ρύπων. Πίνακας Π18: Συγκεvτρώσεις αερίων ρύπων CO: µονοξείδιο του άνθρακα, NO 2 : διοξείδιο του αζώτου, VOC: πτητικοί υδρογονάνθρακες, SO 2 : διοξείδιο του θείου, PM: σωµατίδια ΣΕΝΑΡΙΟ 2018 CO NOx VOC SO2 PM Αρχικές Συγκεντρώσεις Ρύπων (µgm3) 0,9 0,3 0,4 0 0,1 Συγκεντρώσεις στον αντίστοιχο χρόνο έκθεσης (µgm3) 0,5 0,2 0,2 0 0 ΟΡΙΑ, µg/m (160) Χρονική Βάση hr Προτείνεται από Ε.Ε. E.E. Ε.Ε. E.E. E.E. ΣΕΝΑΡΙΟ 2028 CO NOx VOC SO2 PM Αρχικές Συγκεντρώσεις Ρύπων (µgm3) 1,3 0,4 0,6 0 0,1 Συγκεντρώσεις στον αντίστοιχο χρόνο έκθεσης (µgm3) 0,7 0,3 0,4 0 0 ΟΡΙΑ, µg/m (160) Χρονική Βάση hr Προτείνεται από Ε.Ε. E.E. Ε.Ε. E.E. E.E. Οι συγκεvτρώσεις σε διαδoχικές απoστάσεις από την προτεινόµενη οδική αρτηρία, παρουσιάζονται στο Παράρτηµα Α της Αέριας Ρύπανσης, απ όπου προκύπτει ότι ακόµα και για τις πλησιέστερες απoστάσεις στo δρόµo, δεν αvαµέvεται καµία υπέρβαση τωv oρίωv πoιότητας ατµόσφαιρας. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι κυκλοφοριακοί ρύποι κατά τη φάση λειτουργίας του έργου δεν αναµένεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της περιοχής µελέτης. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-15

16 Επιπτώσεις στο έδαφος και το υπέδαφος της περιοχής Το έργο δεν αναµένεται να µεταβάλει τη γεωλογική σύσταση του υπεδάφους της περιοχής µελέτης. Συγκεκριµένα, δεν αναµένεται αξιοσηµείωτη ρύπανση του υπεδάφους, ενώ για την τεχνική αρτιότητα του έργου σε ζητήµατα θεµελίωσης θα πρέπει να προηγηθούν τόσο η εξακρίβωση της φέρουσας ικανότητας του υπεδάφους όσο και του ύψους του υδροφόρου ορίζοντα. Ως προς το έδαφος, στο εύρος της κατάληψης του άξονα, ίσως υπάρξει περιορισµένης έκτασης εξυγίανση της επιφανειακής στρώσης. Σε όλο το µήκος της χάραξης, θα υπάρξει µεταβολή του φυσικού αναγλύφου από το σώµα της οδού, τα επιχώµατα, τα ορύγµατα και τα τεχνικά. Η µελετώµενη χάραξη χαρακτηρίζεται από συνεχή εναλλαγή ορυγµάτων και επιχωµάτων, τα οποία, κατά θέσεις, είναι είτε εκτεταµένα, είτε µεγάλου ύψους. Επιπλέον, όσον αφορά τα τεχνικά, προβλέπεται η κατασκευή δύο cut & cover και τoίχων αντιστήριξης των πρανών. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει κίνδυνος διάβρωσης των επιχωµάτων από την απορροή των υδάτων της επιφάνειας του πρανούς, πρέπει να προβλεφθούν τάφροι. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι µεταβολές του φυσικού εδάφους κατά µήκος της χάραξης. Πίνακας Π1: Μεταβολές φυσικού αναγλύφου Α/Α από Χ.Θ. έως Χ.Θ. ΕΙ ΟΣ ΠΡΑΝΟΥΣ ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ (m) ,81 ΟΡΥΓΜΑ 0, , ,42 ΕΠΙΧΩΜΑ 0, , ,19 ΟΡΥΓΜΑ 3, , ,94 ΕΠΙΧΩΜΑ 4, , ,07 ΟΡΥΓΜΑ 14, , ,83 ΕΠΙΧΩΜΑ 2, , ,75 ΟΡΥΓΜΑ 0, , ,50 ΕΠΙΧΩΜΑ 2, , ,01 ΟΡΥΓΜΑ 10,48 Προβλέπεται Cut&Cover µήκους 80µ. από Χ.Θ έως Χ.Θ , ,94 ΕΠΙΧΩΜΑ 1, , ,2 ΟΡΥΓΜΑ 14 Προβλέπεται Cut&Cover µήκους 100µ. από Χ.Θ έως Χ.Θ , ,27 ΕΠΙΧΩΜΑ 1, , ,97 ΟΡΥΓΜΑ 8, , ,76 ΕΠΙΧΩΜΑ 0,28 Από τον παραπάνω πίνακα και την εξέταση των διατοµών, προκύπτει ότι τα τµήµατα στα οποία δηµιουργούνται υψηλά και εκτεταµένα πρανή είναι τα κάτωθι: Πίνακας Π2: Σηµαντικές µεταβολές φυσικού αναγλύφου Α/Α από Χ.Θ. έως Χ.Θ. ΕΙ ΟΣ ΠΡΑΝΟΥΣ ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ (m) , ,07 ΟΡΥΓΜΑ 14, , ,01 ΟΡΥΓΜΑ , ,2 ΟΡΥΓΜΑ 10,48 Προβλέπεται Cut&Cover µήκους 80µ. από Χ.Θ έως Χ.Θ Προβλέπεται Cut&Cover µήκους 100µ. από Χ.Θ έως Χ.Θ , ,97 ΟΡΥΓΜΑ 8,25 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-16

17 Στο πρώτο τµήµα, το όρυγµα δεξιά φτάνει σε ύψος τα 19 µ. και θα πρέπει σε συνδυασµό µε την αποκατάσταση της σύνδεσης των εκατέρωθεν περιοχών που προβλέπεται στη Χ.Θ µε την πρόβεψη Aνω ιάβασης (κουτί), να εξετασθεί η περίπτωση πρόβλεψης cut & cover για µήκος 60 µ. περίπου (από τη Χ.Θ Χ.Θ ). Στο δεύτερο και τρίτο τµήµα τα υψηλά ορύγµατα έχουν αντικατασταθεί µε cut & cover. Στο σηµείο αυτό είναι σηµαντικό να τονιστεί ότι τα πραπάνω τµήµατα δε θα κατασκευασθούν εντός οικοτόπων του Παραρτήµατος Ι της κ.υ.α. Η.Π /853/Ε.103/ΦΕΚ 645/Β/ Στο σύνολό της η χάραξη διέρχεται από έντονο ανάγλυφο. Η περιοχή µελέτης γενικότερα, χαρακτηρίζεται από έντονο ανάγλυφο και πολυσχιδές υδρογραφικό δίκτυο, το οποίο είναι εγκάρσιο (Α- ) προς την κατεύθυνση της οροσειράς του Πηλίου. Έτσι, η περιοχή χαρακτηρίζεται από απότοµες πλαγιές µε κλίση η οποία ξεπερνά πολλές φορές τις 30 ο και τις στενές χαραδρώσεις, αποτέλεσµα της τεκτονικής δοµής και της έντονης δράσης των διαβρωτικών παραγόντων. Οι χαραδρώσεις αυτές διατέµνουν σε πολλές περιπτώσεις τους οικιστικούς χώρους και στις όχθες τους εντοπίζονται συχνά εδαφικές µετακινήσεις και θραύσεις. Επιπλέον, οι βροχοπτώσεις στην περιοχή είναι υψηλές και οι χιονοπτώσεις παρατεταµένες µε αποτέλεσµα η περιοχή να διαρρέεται από άφθονα νερά τα οποία συµβάλλουν κατά το µεγαλύτερο µέρος στη δηµιουργία των κατολισθητικών τάσεων και στην εκδήλωση κατολισθήσεων. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα έργα προστασίας στις κοίτες των χειµάρρων είναι ελάχιστα και έτσι τα κατολισθητικά φαινόµενα σχετίζονται κυρίως µε τις µεγάλες διαβρώσεις που δηµιουργήθηκαν από την έντονη ροή των χειµάρρων σε συνδυασµό µε την απότοµη µορφολογία και τις γεωλογικές συνθήκες της περιοχής. Οι γεωλογικοί σχηµατισµοί που συναντώνται στην περιοχή αποτελούν τµήµα της Πελαγονικής γεωτεκτονικής ζώνης. Το υπόβαθρο αποτελείται από µεταµορφωµένους σχηµατισµούς κυρίως φυλλίτες και σχιστόλιθους που επιφανειακά καλύπτονται από µανδύα αποσάθρωσης το πάχος του οποίου φτάνει κατά θέσεις τα 5 m. Στα ανάντη του οικισµού (περιοχή Άθωνα) η περιοχή καλύπτεται από µάρµαρα υπό µορφή µεγάλης ένστρωσης που ανήκουν στο σύστηµα του ηµιµεταµορφωµένου. Από υδρογεωλογικής πλευράς οι σχηµατισµοί του υποβάθρου θεωρούνται µη υδροπερατοί σε αντίθεση µε τον µανδύα αποσάθρωσης που είναι υδροπερατός σχηµατισµός. Τα µάρµαρα αποτελούν σηµαντικούς υδροφορείς και δίνουν πηγές επαφής µεγάλης συνήθως παροχής. Επιπλέον, σύµφωνα µε την Γεωλογική Μελέτη, στην περιοχή χάραξης της υπό µελέτη οδού, υπάρχουν διάσπαρτες µικρές πηγές. Η παροχή τους είναι µικρή αλλά συνεχής και χρησιµοποιούνται για το πότισµα των καλλιεργειών στα πρανή της Ζαγοράς. Πρέπει να σηµειωθεί ότι συµβάλλουν και αυτές στην αποσάθρωση των σχιστολίθων. Αναφορικά µε την τεκτονική, στην περιοχή του έργου, από την περιοχή των οικισµών Πουρί Ζαγορά Μακρυράχη έως τη θάλασσα (Χορευτό) υπάρχουν 3 κανονικά ρήγµατα µε διεύθυνση ΒΒΑ- ΝΝ. εν είναι νέα ρήγµατα, σύµφωνα µε το ΙΓΜΕ, και συνδέονται µε την αλπική ορογένεση (Κρητιδικό). Επίσης, τα ρήγµατα αυτά δεν θεωρούνται ενεργά και για το λόγο αυτό δεν παρατηρούνται σεισµοί µεγάλου µεγέθους ή µεγάλες εδαφικές κινήσεις. Πρέπει να συνδέονται όµως µε την ασθενή σεισµική δραστηριότητα της περιοχής και συµβάλλουν στην αστάθεια των πρανών. Σύµφωνα µε τον τροποποιηµένο Ελληνικό Αντισεισµικό Κανονισµό (2000) και τις ζώνες σεισµικής επικινδυνότητας (Σχέδιο 8 Παραρτήµατος Α), η περιοχή µελέτης ανήκει στην κατηγορία ΙΙ, όπου η συνεπαγόµενη εδαφική επιτάχυνση ανοιγµένη στην επιτάχυνση της βαρύτητας είναι α = 0,24g. Η περιοχή του έργου παρουσιάζει σεισµική δραστηριότητα µε µέγεθος σεισµών 3-5,8 Richter, ενώ απουσιάζουν οι σεισµοί µεγάλου µεγέθους. Ο Κλάδος 6 αναπτύσσεται σε ανάγλυφο το οποίο δοµείται από σχιστολίθους που καλύπτονται τµηµατικά από µικρού πάχους ελουβιακό µανδύα και τµήµατα όπου το πάχος του µανδύα εµφανίζεται µεγαλύτερο των 5m. Λόγω του έντονου κερµατισµού και της έντονης αποσάθρωσης, η συµπεριφορά των εν λόγω σχηµατισµών µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα αστάθειας κατά την διάνοιξη των ορυγµάτων. Η δράση των παραγόντων της αποσάθρωσης, της διάβρωσης και του προσανατολισµού και της κατάστασης των επιφανειών των ασυνεχειών συνδυάζεται µε την δράση του ύδατος (η οποία αναµένεται να είναι σηµαντική στην υπό εξέταση περιοχή, εφόσον παρατηρήθηκε συγκέντρωση ύδατος στον ελουβιακό µανδύα των σχιστολίθων), µε αποτέλεσµα την αποµείωση των παραµέτρων διατµητικής αντοχής των ασυνεχειών. Εποµένως η σταδιακή χαλάρωση και απώλεια της συνδετικής ικανότητας των σχιστολίθων, λόγω της έντονης αποσάθρωσης τους, µπορεί να οδηγήσει σε ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-17

18 ολίσθηση µαζών και αποκοπή τους κατά µήκος επιφανειών ασυνέχειας, την εν συνεχεία δε σταθεροποίηση τους σε χαµηλότερα σηµεία του πρανούς. Τέλος τα τµήµατα του κλάδου 6 τα οποία δοµούνται από ελουβιακό µανδύα (el) µε λεπτοµερή έως αδροµερή µη συγκολληµένα προϊόντα αποσάθρωσης σχιστολίθων, όταν επικρατούν τα αδροµερέστερα κλάσµατα παρουσιάζονται ασταθείς, ιδιαίτερα στα τµήµατα όπου το πάχος του µανδύα είναι σχετικά µεγάλο. Έτσι οι αποθέσεις αυτές δύνανται να παρουσιάσουν κατά τόπους κατολισθητικά φαινόµενα, µε τοπική εκδήλωση επιφανειακών θραύσεων και ολισθήσεων και ερπυσµών, λόγω της ύπαρξης χαλαρού, υδροπερατού σχηµατισµού (µανδύας αποσάθρωσης) που καλύπτει το αδιαπέρατο υπόβαθρο των σχιστόλιθων. Ο συνεχής εµποτισµός του µανδύα µε νερά τόσο βρόχινα, όσο και των πηγών επαφής του µαρµάρου µε τον σχιστόλιθο, σε συνδυασµό µε τις µεγάλες µορφολογικές κλίσεις και τα απότοµα πρανή των χειµάρρων ευνοούν λοιπόν την ύπαρξη οριακών καταστάσεων ισορροπίας. Τέτοιες εδαφικές αστάθειες εντοπίζονται περί τις Χ.Θ και έως Κατολισθητικά φαινόµενα κατά µήκος της χάραξης Ο µανδύας αποσάθρωσης των σχιστολίθων εµφανίζει κατολισθητικά φαινόµενα, αφού οι λεπτοµερείς ορίζοντες δίνουν παχύ µανδύα αποσάθρωσης µε τοπική εκδήλωση ερπυσµών, επιφανειακών θραύσεων και ολισθήσεων, κατά µήκος της χάραξης. Το σηµαντικότερο όµως πρόβληµα εντοπίζεται στον Κλάδο 3 της Παράκαµψης (ο οποίος έχει ήδη αδειοδοτηθεί, µαζί µε τους Κλάδους 1 και 2), µεταξύ των Χ.Θ σε επιµήκη κοιλάδα Ν -ΒΑ διεύθυνσης, η οποία οριοθετείται από τις µορφολογικές εξάρσεις της Παρδαλοράχης (προς Βορρά) και της Ράχης Μπούρα (προς Νότο), όπου και διαπιστώθηκαν κατολισθητικά φαινόµενα, µε τοπική εκδήλωση επιφανειακών θραύσεων και ολισθήσεων του µανδύα αποσάθρωσης των σχιστολίθων. Αναλυτικότερα εντοπίσθηκαν αστοχίες τύπου κυκλικής ολίσθησης πεταλοειδούς µορφής, στοιχεία ερπυστικών κινήσεων (κάµψεις δένδρων, ρωγµές, κλπ), εκατέρωθεν των πρανών παρακείµενου ρέµατος. Επίσης από την επαφή µε ιδιοκτήτες γηπέδων της εν λόγω περιοχής, διαπιστώθηκε πως η έκταση, η συχνότητα και η ένταση των εδαφικών αστοχιών είναι συνεχής, εκδηλούµενη µε θραύσεις φυσικών πρανών αγροτεµαχίων και αστοχίες κατασκευών. Τα παραπάνω φαινόµενα οφείλονται στην έντονη αποσάθρωση και σταδιακή χαλάρωση της συνδετικής ικανότητας των σχιστολίθων, η οποία είχε σαν αποτέλεσµα την ολίσθηση και αποκοπή των γεωυλικών και την σταθεροποίηση τους σε χαµηλότερα σηµεία. Το πάχος των αποσαθρωµένων σχιστολίθων, σε συνδυασµό µε την παρουσία ύδατος τον εµποτισµό και τον πλήρη κορεσµό των γεωυλικών, οδηγεί στην περαιτέρω µείωση των ήδη χαµηλών διατµητικών αντοχών τους., δηµιουργώντας ολισθήσεις λόγω και των µεγάλων κλίσεων των πρανών. Συµπερασµατικά για την καταρχήν διερεύνηση του βάθους ολίσθησης και τον ασφαλή σχεδιασµό του έργου, προτείνεται η εκτέλεση κατάλληλου προγράµµατος γεωτεχνικών ερευνών µε την διενέργεια δειγµατοληπτικών γεωτρήσεων, κυµαινόµενου βάθους, τέτοιου που να οδηγεί: - στον εντοπισµό της επιφάνειας ολίσθησης, µε την αναγνώριση των ασθενών σχηµατισµών (πάχος µανδύα αποσάθρωσης), οι οποίοι συµβάλλουν στην µετακίνηση. - Στον εντοπισµό των υδροφόρων και τον καθορισµό της στάθµης τους. - Στην λήψη ποσοτικών στοιχείων για τις φυσικές και µηχανικές ιδιότητες των σχηµατισµών οι οποίοι θα χρησιµοποιηθούν από τον γεωτεχνικό µελετητή στις αναλύσεις ευστάθειας. Σχετικά µε τη διάβρωση του εδάφους διακρίνονται τρεις περιπτώσεις: Λόγω εκχερσώσεων για την κάλυψη των αναγκαίων δανείων από τα νοµίµως λειτουργούντα λατοµεία, στα οποία πρέπει να τηρούνται οι Περιβαλλοντικοί Όροι. Λόγω εκχερσώσεων, σε όσες περιοχές υπάρξει δανειοληψία εκτός λατοµείων. Λόγω επιχωµατώσεων. Oσον αφορά τους δανειοθαλάµους για την κατασκευή του έργου, όπως αναφέρθηκε και στην παράγραφο 3.3.3, οι ανάγκες σε δάνεια είναι δυνατόν να καλυφθούν, στο σύνολό τους από τα υπάρχοντα στον Νοµό Μαγνησίας λατοµεία, η δυναµικότητα των οποίων, κρίνεται ικανοποιητική για τις ανάγκες της κατασκευής του έργου. Στον πίνακα 3.3.2Π1 παρουσιάζονται συνοπτικά οι χωµατισµοί τόσο για τα επιµέρους τµήµατα (κλάδοι 1, 2, 3 και 6), όσο και για το σύνολο του έργου. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-18

19 Σύµφωνα µε τον ως άνω πίνακα, οι απαιτήσεις του έργου σε δάνεια υλικά ανέρχονται σε m 3. Τα υλικά από τις εκσκαφές για τη δηµιουργία των ορυγµάτων ανέρχονται σε m 3, ενώ συνολικά, για τη δηµιουργία των επιχωµάτων, απαιτούνται δάνεια υλικά της τάξεως των m 3, από τα οποία τα m 3 θα προέλθουν από το ίδιο το έργο. Αναφέρεται ακόµη ότι τα ακατάλληλα υλικά, για τα οποία θα πρέπει να προβλεφθούν αποθεσιοθάλαµοι ανέρχονται σε m 3. Λόγω της σπουδαιότητας, από οικολογικής άποψης, της περιοχής, για τους χώρους απόθεσης θα πρέπει να υπάρξει συννενόηση της ιεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών των ΠΕ Μαγνησίας και Σποράδων και της αρµόδιας, για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, αρχής και στη συνέχεια να εξετασθούν οι επιπτώσεις. Το εν λόγω θέµα είναι δυνατόν να συµπεριληφθεί µαζί µε άλλα στο Φάκελο Συµµόρφωσης Τελικού Σχεδιασµού (σύµφωνα µε το άρθρο 7 του Ν. 4014/2011), ο οποίος είναι πολύ πιθανό να απαιτηθεί µετά την έγκριση της παρούσας ΜΠΕ, της ολοκλήρωσης των µελετών οδοποιίας και των αποτελεσµάτων των γεωτεχνικών ερευνών. Ο σηµαντικότερος παράγοντας για την χρησιµοποίηση των υλικών εκσκαφής ως δοµικών υλικών για την κατασκευή επιχωµάτων, είναι το σύνολο των φυσικών και µηχανικών χαρακτηριστικών τους. Λόγω της πολύ µικρής ποσότητας υλικών κατάλληλων για την κατασκευή έργων οδοποιίας από την εκσκαφή ορυγµάτων, καθότι τα υλικά εκσκαφής των σχιστολίθων θεωρούνται εύκολα στην αποσάθρωση, είναι αναγκαίος ο εντοπισµός συµπληρωµατικών θέσεων δανειοληψίας στην εγγύς περιοχή κατασκευής του έργου. Στα πλαίσια της γεωλογικής µελέτης έγινε καταγραφή υφιστάµενων ενεργών λατοµείων της ευρύτερης περιοχής. Στην περιοχή του έργου δεν υπάρχουν σε λειτουργία λατοµεία αδρανών υλικών επειδή απαγορεύεται η λειτουργία τους λόγω ένταξης της περιοχής ολόκληρου του Πηλίου εντός της ζώνη περιοχής προστασίας του δικτύου NATURA Στον Νοµό Μαγνησίας, και εκτός περιοχής NATURA, όπου και υπάγεται το έργο, σύµφωνα µε τη /νση Βιοµηχανίας της πρώην Ν.Α. Μαγνησίας, υπάρχουν τα παρακάτω λατοµεία αδρανών υλικών, η δυναµικότητα των οποίων, κρίνεται ικανοποιητική για τις ανάγκες της κατασκευής του έργου: - Στο Σαρακίνικο, στη θέση Λαύκο που βρίσκεται πλησίον της Αργαλαστής, υπάρχει λατοµείο µε σπαστήρα που παράγει χαλίκι 3Α και πλάκες µαρµάρου. - Στη λατοµική περιοχή Βόλου (7 km από Βόλο στο δρόµο Βόλος-Λάρισα) υπάρχουν 3 λατοµεία αδρανών (3Α, γαρµπίλι, σκύρα): - Α. Λατοµείο ΤΙΤΑΝ - Β. Λατοµεία Νταόπουλος - Γ. Λατοµεία Μαγνησίας Οι δανειοθάλαµοι πάντως που θα επιλεγούν τελικά θα πρέπει, αφενός µεν να µπορούν να εξασφαλίσουν την απαιτούµενη ποσότητα δανείων και, αφετέρου δε, να πληρούν όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις (αποστάσεις από οικισµούς, από το έργο, από τις περιοχές µε εδικό καθεστώς προστασίας). Στις περιοχές αυτές, συνεπώς, υπάρχει κίνδυνος να παρουσιαστούν φαινόµενα διάβρωσης του εδάφους. Ειδικά στα εν λειτουργία λατοµεία, τέτοια φαινόµενα είναι πιθανό να έχουν ήδη εµφανιστεί ως αποτέλεσµα των συνεχιζόµενων εργασιών λατόµευσης. Ο κίνδυνος διάβρωσης αποτελεί έναν επιπλέον λόγο για να µην εγκαταλειφθούν οι εκτάσεις αυτές µετά την ολοκλήρωση των έργων αλλά, αντίθετα, ν' αναπλασθούν. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει επισταµένη έρευνα των εναλλακτικών θέσεων δανειοληψίας και αποθέσεων, οι οποίες πρέπει να βρίσκονται εκτός της ζώνης άµεσης επιρροής του έργου και σε θέσεις που δεν θα είναι ορατές από τον άξονα. Γενικά, θα πρέπει να αποφευχθεί η δανειοληψία από τις κοίτες ρεµάτων. Όπου αυτό δεν είναι δυνατό, θα πρέπει να επιλεγούν ρέµατα µικρής σπουδαιότητας και ιδιαίτερα αυτά των οποίων πιθανώς η ροή έχει µετατραπεί σε τεχνητή µε την παρεµβολή εγγειοβελτιωτικών έργων ή αυτά που έχουν µεγάλη στερεοπαροχή. Τα ακατάλληλα υλικά εκσκαφών θα πρέπει να αποµακρύνονται και να αποτίθενται σε κατάλληλους χώρους που θα εγκριθούν από την επιβλέπουσα υπηρεσία. Η απόθεση πρέπει να γίνει σε περιοχές που δεν θα επηρεάζεται η επιφανειακή ροή των υδάτων, δεν θα είναι δασικές και θα απέχουν τουλάχιστον 250 µ. από τα όρια των οικισµών. Ρύπανση του εδάφους και του υπεδάφους εκτιµάται ότι είναι πιθανό να υπάρξει από τους ατµοσφαιρικούς ρύπους, οι οποίοι εναποτίθενται υπό µορφή σκόνης στο έδαφος ή στην βλάστηση της περιοχής και µέσω των οµβρίων και τη διαδικασία της διήθησης περνούν στην υπόγεια υδροφορία. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-19

20 Οι προτάσεις που αφορούν τον τρόπο αποκατάστασης των πρανών των επιχωµάτων και των ορυγµάτων προς άρση των επιπτώσεων στο φυσικό τοπίο εξετάζονται στην πργ Για λόγους σχετικούς τόσο µε την σταθερότητα των εδαφών, όσο και µε την αισθητική του τοπίου, είναι απαραίτητο να αναπλασθούν οι περιοχές των εκτεταµένων εκχερσώσεων. Ειδικά στις θέσεις δανειοληψίας και απόθεσης αδρανών θα πρέπει, µετά το πέρας της κατασκευής του έργου, να υπάρξει αποκατάσταση του τοπίου Επιπτώσεις στους υδάτινους πόρους Οι επιπτώσεις στους υδάτινους πόρους αναλύονται ως εξής: α. Επιπτώσεις από την ύπαρξη επιχωµάτων - ορυγµάτων α1. Επιπτώσεις στην επιφανειακή υδροφορία Η κατασκευή των επιχωµάτων, παρά το γεγονός ότι στη συγκεκριµένη περίπτωση είναι κατά κανόνα µικρού ύψους, αποτελεί οπωσδήποτε εµπόδιο για την επιφανειακή υδροφορία. εδοµένου ότι κατά τόπους το έργο θα αποτελέσει ένα είδος φράγµατος µεταξύ των ανάντη και των κατάντη περιοχών, (παρέµβαση στις λεκάνες απορροής), θα χρειαστεί να ληφθούν µέτρα για την αποκατάσταση της επιφανειακής υδροφορίας. Η µελετώµενη χάραξη διασταυρώνεται σε αρκετά σηµεία µε ρέµατα. Η ακριβής θέση διασταύρωσης των κλάδων του υπό µελέτη έργου παρουσιάζεται στο κεφ Τα τεχνικά που προτείνονται για την αποκατάσταση της συνέχειας της επιφανειακής υδροφορίας κρίνονται καταρχήν ικανοποιητικά. Επιπλέον πρέπει να ληφθεί υπόψη η ύπαρξη δασοτεχνικών φραγµάτων που υπάρχουν στη περιοχή, για την προστασία των πρανών από κατολισθητικά φαινόµενα λόγω της έντονης ροής των χειµάρρων. Τα δασοτεχνικά φράγµατα σε συνδυσµό µε τους οχετούς, τα επιχώµατα και τα ορύγµατα, πρέπει να επιτρέπουν την επιφανειακή υδροφορία, διαφορετικά υπάρχει το ενδεχόµενο στη περιοχή κατάντη της οδού, να ενταθεί το φαινόµενο της αποστράγγισης. α2. Επιπτώσεις στην υπόγεια υδροφορία Ο υδροφόρος ορίζοντας αναπτύσσεται µέσα στα υλικά του µανδύα αποσάθρωσης. Ο φρεάτιος υδροφόρος ορίζοντας τροφοδοτείται κύρια από την διήθηση του νερού των ποταµών, καναλιών και ατµοσφαιρικών κατακρηµνισµάτων. Από υδρογεωλογικής πλευράς οι σχηµατισµοί του υποβάθρου θεωρούνται µη υδροπερατοί σε αντίθεση µε τον µανδύα αποσάθρωσης που είναι υδροπερατός σχηµατισµός. Ανάλογα µε το ύψος του, ο υδροφόρος ορίζοντας είναι δυνατό να επηρεαστεί κατά την κατασκευή. Σύµφωνα µε τα συµπεράσµατα της γεωλογικής µελέτης που παρουσιάστηκαν στην παράγραφο , προκύπτουν τα παρακάτω για τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες στην περιοχή µελέτης: 1. Μανδύας αποσάθρωσης σχιστολίθων Ο υδροφόρος ορίζοντας αναπτύσσεται µέσα στα υλικά του µανδύα αποσάθρωσης. Ο φρεάτιος υδροφόρος ορίζοντας τροφοδοτείται κύρια από την διήθηση του νερού των ποταµών, καναλιών και ατµοσφαιρικών κατακρηµνισµάτων. 2. Σχηµατισµοί υποβάθρου Ανθρακικά πετρώµατα Η ισχυρή τεκτονική έχει πτυχώσει, διαρρήξει και κατατµήσει πολλαπλώς τα µάρµαρα τα οποία εµφανίζονται υπό µορφή φακών ή ενστρώσεων µέσα στους σχιστόλιθους της Πελαγονικής ζώνης. Η κατάτµηση αυτή διευκόλυνε την κατείσδυση και την κυκλοφορία των νερών, ευνόησε δε την περαιτέρω καρστική επεξεργασία τους και τη δηµιουργία συνεχούς κατά το µάλλον ή ήττον υδροφόρου ορίζοντα µέσα σε αυτούς. Οι ζώνες διαρρήξεως παραµένουν και σήµερα οι σηµαντικότεροι δίοδοι κυκλοφορίας των υπόγειων υδάτων. Παρουσιάζουν ασθενή κρυσταλλικότητα και ισχυρό κερµατισµό, αποτέλεσµα του οποίου είναι η ανάπτυξη καρστικού δικτύου το οποίο σε συνδυασµό µε τον ισχυρό κερµατισµό προσδίδει στο πέτρωµα αυξηµένη περατότητα. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-20

21 Σχιστόλιθοι Οι σχιστόλιθοι γενικά χαρακτηρίζονται σαν υδατοστεγανά πετρώµατα, αφού η σχιστότητα τους και το υψηλό ποσοστό αργιλικών υλικών (µαρµαρυγίες, χλωρίτης, κλπ) έχουν ως αποτέλεσµα την ύπαρξη ελάχιστων σχετικά ανοιχτών ρωγµών. Οι απαιτούµενες εκσκαφές για την εξυγίανση του εδάφους, καθώς και για την κατασκευή επιχωµάτων αναµένεται να έχουν επιπτώσεις στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Σε επόµενη φάση, που θα έχουν ολοκληρωθεί οι γεωτεχνικές έρευνες και θα έχουν εξαχθεί ασφαλή συµπεράσµατα, θα εξετασθεί το θέµα των απαραίτητων µέτρων που πρέπει να ληφθούν. β. Επιπτώσεις στη φάση της κατασκευής Οι µάλλον µικρές επιπτώσεις στους υδάτινους πόρους στη φάση της κατασκευής θα είναι εντοπισµένες στις περιοχές των εργοταξιακών χώρων. Επιπτώσεις πάντως θα υπάρξουν και σε όλο το µήκος της χάραξης, στις περιοχές που η τελευταία διασταυρώνεται µε υφιστάµενα ρέµατα και θα σχετίζονται µε τη µεταβολή των συνθηκών ροής µέχρι την ολοκλήρωση των τεχνικών. Οι επιπτώσεις αυτές θα είναι µικρής διάρκειας και πλήρως αναστρέψιµες µετά το πέρας της κατασκευής. ευτερεύουσες επιπτώσεις αναµένονται σχετικά µε την ρύπανση των επιφανειακών υδάτων και συνεπακόλουθα του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, από τα απορριπτόµενα υλικά λειτουργίας και συντήρησης των οχηµάτων (καύσιµα και λάδια), τα υλικά για την κατασκευή των ασφαλτικών και των σκυροδεµάτων, (ασφαλτικά, αδρανή τσιµέντα), τα υλικά συσκευασίας και τα απορρίµµατα από την καθηµερινή διαβίωση των ανθρώπων. Επίσης, ίδιου τύπου ρύπανση εκτιµάται ότι θα υπάρξει από τους στερεάς µορφής ρύπους, οι οποίοι εναποτίθενται υπό µορφή σκόνης στο έδαφος ή στην βλάστηση της περιοχής και µέσα από τη διαδικασία της διήθησης περνούν στην υπόγεια υδροφορία. Οι επιπτώσεις αυτές στο υπό µελέτη έργο αναµένονται µικρής έντασης. Όσον αφορά την υδροληψία θα πρέπει να γίνει µετά από προσεκτικό σχεδιασµό, µε τη συµµετοχή του ήµου Ζαγοράς - Μουρεσίου και των αρµόδιων υπηρεσιών της ΠΕ Μαγνησίας. Πρέπει, βεβαίως, να ληφθεί µέριµνα για την ορθολογική διαχείριση ώστε να µη θιγούν οι υδάτινοι πόροι. Σηµαντικό εδώ είναι το στοιχείο της εποχικότητας που πρέπει να υπεισέλθει στο σχεδιασµό, ώστε να περιοριστεί η υδροληψία για το έργο τις ξηρές περιόδους του έτους. γ. Επιπτώσεις στη φάση της λειτουργίας Στη φάση της λειτουργίας, ο κίνδυνος ρύπανσης των επιφανειακών και υπόγειων νερών από την έκπλυση των στερεών και υγρών καταλοίπων που αποµένουν στο οδόστρωµα από την κίνηση των οχηµάτων (λάστιχα, άσφαλτος, καύσιµα, ορυκτέλαια, σωµατίδια κ.λπ.), καθώς και από την απόπλυση των ίδιων ρύπων στην παρόδια ζώνη εκτιµάται ως µικρής έντασης. Πάντως ασφαλή συµπεράσµατα θα συναχθούν µετά την ολοκλήρωση ενός προγράµµατος παρακολούθησης. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι το έδαφος και η βλάστηση παροδίων περιοχών περιέχουν υψηλές συγκεντώσεις µολύβδου, χαλκού, ψευδαργύρου, σιδήρου, µαγγανίκου και καδµίου. Ο µόλυβδος προέρχεται από τα καύσιµα (αέρια ρύπανση), ενώ τα υπόλοιπα από τις µηχανικές τριβές των οχηµάτων και τη φθορά των ελαστικών. Ο τρόπος µεταφοράς τους είναι ο αέρας και τα υγρά απορροής. Οι ρύποι αυτοί αρχικά κατακάθονται στο οδόστρωµα και µε τα νερά της βροχής παρασύρονται, απορρέουν στα πρανή των επιχωµάτων ή/και στον πόδα των επιχωµάτων και τελικά καταλήγουν στα επιφανειακά ή και στα υπόγεια νερά. Οι επιπτώσεις σ' αυτά κρίνονται µακροχρόνιες και συσσωτευτικές. Όσον αφορά το σηµαντικό και πυκνό υδρογραφικό σύστηµα της περιοχής, που αποστραγγίζει τον ήµο Ζαγοράς - Μουρεσίου, τροφοδοτείται από το όρος Πήλιο (λιώσιµο χιονιού, πηγές) και εκφορτίζεται στην θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου, προς ανατολικά, στο οποίο καταλήγουν αρκετά από τα ρέµατα τα οποία διασχίζει η χάραξη, δεν αναµένεται να υπάρξει επιβάρυνση της ποιότητας των υδάτων του, αλλά και λόγω της συνεχούς και κατά καιρούς µεγάλης παροχής τους, που συντελεί στην ισχυρή αραίωση των ρύπων που καταλήγουν σ αυτόν. Πάντως, ασφαλή συµπεράσµατα µπορούν να συναχθούν από την παρακολούθηση των µετρήσεων που γίνονται στα πλαίσια προγραµµάτων του ΥΠΕΚΑ για την ποιότητα των επιφανειακών, γλυκών νερών. ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΗΤΣΟΥ ΧΩΡΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. Σελ. 6-21