Ερευνητική εργασία Β Γυμνασίου ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ερευνητική εργασία Β Γυμνασίου ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ"

Transcript

1 ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Ν. ΜΑΛΙΑΡΑ Ερευνητική εργασία Β Γυμνασίου ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ Άλιμος 2015 Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Μαίρη Νταγιαντά

2 Περιεχόμενα Το χρώμα και το φως στην Τέχνη Το χρώμα στη Φυσική Η σχέση της μουσικής με τη ζωγραφική Λογοτεχνία και χρώμα....8 Πως χρησιμοποιείται το φως σε διάφορες μορφές τέχνης..8 Ο συμβολισμός των χρωμάτων..19 Αναγέννηση..23 Μανιερισμός Μπαρόκ Το χρώμα στην τέχνη του 20ου αιώνα.36 Έλληνες ζωγράφοι του 20ου αιώνα..48 Γλυπτική...49 Ερωτηματολόγιο.52 Βιβλιογραφία...55 [2]

3 ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ Το χρώμα, όπως όλοι γνωρίζουμε αποτελεί βασικό στοιχείο της τέχνης σε πάρα πολλές μορφές της. Πρέπει να επισημάνουμε ότι τα έργα τέχνης πάντα διέφεραν, διαφέρουν, και θα διαφέρουν από τα προϊόντα και τα αντικείμενα που παράγει ο άνθρωπος, για να ικανοποιήσει τις βασικές ανάγκες του. Ο σκοπός, λοιπόν της τέχνης είναι να καλύψει τις ψυχικές ανάγκες του ανθρώπου. Διεγείρει δηλαδή τα συναισθήματά του και πολλές φορές τον προβληματίζει. Προκαλεί άμεση ή σταδιακή αντίδραση των σκέψεών του και του προκαλεί ικανοποίηση και συγκίνηση. Η ωφελιμότητα της συμπεραίνοντας δεν είναι προφανής, όμως διεγείρει το νου και συμμετέχει στην καλλιέργεια του ψυχικού κόσμου και των συναισθημάτων μας. Τα υλικά χρώματα Τα υλικά χρώματα κατασκευάζονται από χημικές ή φυσικές ουσίες (όπως μέταλλα, ορυκτά).για παράδειγμα, το κεραμιδί παράγεται από το κιννάβαρι, το κόκκινο βερμιγιόν από θειάφι και υδράργυρο, η ώχρα από σιδηρούχο άργιλο, το μπλε ουλτραμαρίν από το λάπις. Τα ποικίλα χρωματικά αποτελέσματα, προέρχονται από ποικίλα είδη χρωμάτων. Μεγάλη σημασία έχουν και τα συνδετικά υλικά που υπάρχουν στις χρωστικές ουσίες. Αυτά είναι το λάδι (λινέλαιο), το ρετσίνι, και η κόλλα ή νερόκολλα. Έχουν τη μορφή σκόνης ή υγρού και ο σκοπός τους είναι να συνενώνουν τις χρωστικές ουσίες. Το αποτέλεσμα είναι να σχηματίζονται παχύρρευστες ομοιογενώς χρωματισμένες μάζες. Τα παρακάτω υλικά είναι παράγωγά τους και αποτελούν τα παραδοσιακά χρώματα: λαδομπογιές, τέμπερες, ακουαρέλες, στεγνά μολύβια και παστέλ. Ωστόσο, οι αβγοτέμπερες ήταν τα μοναδικά χρώματα μέχρι τις αρχές του 15 ου αιώνα, στις οποίες το συνδετικό υλικό ήταν ο κρόκος αυγού αναμειγμένος με ξίδι ή κρασί. Με το πέρασμα του χρόνου όμως τα λάδια έγιναν τα πιο διαδεδομένα υλικά. Αρχικά,οι ζωγράφοι παρασκεύαζαν μόνοι τους τα υλικά τους, αλλά από τα τέλη του 16 ου αιώνα αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες βιοτεχνίες κατασκευής χρωμάτων. Πλέον, στις μέρες μας υπάρχουν βιομηχανίες που παράγουν φτηνά προϊόντα, σε μεγάλη ποικιλία και ποσότητα. [3]

4 Το φως Με το φως και τις σκιές, οι οποίες είναι αδύναμα φώτα, οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον όγκο, το ανάγλυφο και το χρώμα των αντικειμένων. Η ποιότητα του φωτός, αλλάζει την εικόνα του κόσμου(για παράδειγμα στο φως του πρωινού τα αντικείμενα φαίνονται καθαρά, στο φως του μεσημεριού εκτυφλωτικά και στο φως του δειλινού ήρεμα και θολά).στη ζωγραφική η ποιότητα του φωτός, η οποία περιγράφεται από τον καλλιτέχνη, καθορίζει και το αποτέλεσμα του έργου. ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Στη φυσική το χρώμα έχει σχέση με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ορισμένης φάσης μηκών κύματος, που είναι ορατή από το ανθρώπινο μάτι. Η ακτινοβολία αυτού του είδους συνιστά το τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (ορατό φάσμα ή αλλιώς φως). Μεγάλες λοιπόν περιοχές του ορατού φάσματος διακρίνονται από το ανθρώπινο μάτι με διαφορετικά χρώματα και πιο συγκεκριμένα σε: κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, κυανό, βαθύ κυανό και ιώδες(δηλαδή τα επτά χρώματα της έριδος).ο Ισαάκ Νεύτων ερεύνησε το 1666 το παραπάνω φαινόμενο, πειραματιζόμενος με το λευκό φως και επινόησε ένα πρότυπο του χρωματικού δίσκου. Αργότερα ο Αϊνστάιν, και συγκεκριμένα το 1905 απέδειξε ότι η κυματική θεωρία είχε ατέλειες, και μίλησε για τα φωτόνια, δηλαδή, τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται το φως. Η κβαντομηχανική, είναι μια πολύπλοκη θεωρία, η οποία αποδεικνύει ότι το φως δεν είναι, παρά το μικρό ορατό τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, το οποίο έχει κυματικά και σωματιδιακά χαρακτηριστικά. Με απλά λόγια, με τη βοήθεια μιας «ορατής ενέργειας», μεταδίδεται στο ανθρώπινο μάτι η ομορφιά του σύμπαντος. [4]

5 Ιδιότητες των χρωμάτων Ένταση: Είναι η φωτεινότητα και η διαύγεια που αποκτά ένα χρώμα όταν τοποθετείται κοντά σε ένα πιο σκοτεινό ή στο συμπληρωματικό του. Η ένταση ενός χρώματος μεγαλώνει, όσο λιγότερο αυτό αναμιγνύετε με κάποιο άλλο χρώμα. Θερμά και ψυχρά χρώματα: Είναι δύο κατηγορίες όπου τα επίθετα θερμός και ψυχρός, αποδίδουν την πραγματική ή συμβολική συσχέτιση του χρώματος με τα φυσικά στοιχεία (για παράδειγμα κόκκινο της φωτιάς κ.α.). Ο συμβολισμός των χρωμάτων: Είναι η ιδιότητα του χρώματος σύμφωνα με την οποία, αυτό αποκτά μια σχέση με μία έννοια ή ένα συναίσθημα. Ο Καντίνσκι έλεγε ότι το θερμό κόκκινο χρώμα έχει διεγερτική επίδραση και μπορεί να προκαλέσει την αίσθηση του σωματικού πόνου, εξαιτίας του συσχετισμού του με το αίμα. Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Συχνά, σε πολλές μορφές τέχνης χρησιμοποιούμε κάποιους όρους για να προσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά τους. Για παράδειγμα, με τον όρο «χρωματισμοί» στη μουσική εννοούμε τη μεταβολή του επιπέδου οποιουδήποτε τρόπου με τον οποίο εκφράζεται η μουσική (ρυθμός, μελωδία, δυναμική, έκφραση και αρμονία). Ακόμα, με τον όρο «μουσικότητα», θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε κάποια έργα ζωγραφικής, τα οποία «έχουν ρυθμό», δηλαδή δημιουργούν την αίσθηση μιας σταθερής ροής. [5]

6 Ζωγραφική με μουσικά θέματα Ο Ρώσος ζωγράφος Βασίλι Καντίνσκι( ), ο οποίος είναι ο πρώτος δημιουργός των αφηρημένων έργων τέχνης είχε φτιάξει χρωματικές συνθέσεις, τις οποίες ονόμαζε «Αυτοσχεδιασμούς». Γεννήθηκε στη Μόσχα, και έλαβε μέρος σε μερικά από τα σημαντικότερα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης, βάζοντας δικές του καινοτομίες και μία νέα αντίληψη για τη ζωγραφική και καταγράφοντας πολλές θεωρίες και ιδέες στη πραγματεία του: «Για το πνευματικό στην τέχνη». Η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική ξεκίνησε τυχαία, και όταν ήταν ήδη τριάντα ετών, ενώ μέχρι τότε ήταν διακεκριμένος δικηγόρος. Όμως η επαφή του με δύο σπουδαία έργα τέχνης, τον πίνακα του Μονέ «Σωροί από άχυρα», και την όπερα του Βάγκνερ «Λόενγκριν», άλλαξαν καθοριστικά τη ζωή του. Έτσι εγκατέλειψε τη δικηγορία, και πήγε στο Μόναχο για να σπουδάσει ζωγραφική. Υπήρξε σπουδαίος ζωγράφος, δάσκαλος και θεωρητικός της τέχνης. Το αξιοθαύμαστο είναι ότι η επίδραση που ασκεί η ζωγραφική του Καντίνσκι είναι παρόμοια με αυτή της μουσικής. Ακόμα κι άλλοι ζωγράφοι συσχέτιζαν τα έργα τους με τη μουσική, όπως ο Ελβετός Πάουλ Κλεέ ( ), του οποίου το όνομα συνδέθηκε με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑ Στη λογοτεχνία συχνά χρησιμοποιείται το χρώμα, για να αποδώσει έντονα συναισθήματα ή να παραπέμψει τον αναγνώστη σε συγκεκριμένη εικόνα. Για παράδειγμα, ο Ελύτης γράφει: «Μια στιγμή στο δειλινό ρίχνω χρώμα γαλανό» ή «Μες τα γαλάζια πέλαγα και τ άσπρα συννεφάκια». [6]

7 Πώς χρησιμοποιείται το φως σε διάφορες μορφές τέχνης Θέατρο Σκιών - Η γέννηση και η εξάπλωσή του Η ιστορία του Θεάτρου Σκιών χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι ερευνητές του πιθανολογούν πως αναπτύχθηκε ως τέχνη το 11ο με 12ο αι. μ.χ. στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας (Ινδία, Ιάβα, Κεϋλάνη, Καμπότζη, Ταϋλάνδη). Στις χώρες αυτές η σκιά είχε θρησκευτική σημασία, καθώς ήταν στενά συνδεδεμένη με το βασίλειο των νεκρών. Έτσι, οι πρώτες φιγούρες φτιάχτηκαν ως μια προσπάθεια των ανθρώπων να επικοινωνήσουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα που δε βρίσκονταν πια στη ζωή. Ήταν κατασκευασμένες από δέρμα και παρίσταναν μορφές με μεγάλα χέρια, παραμορφωμένο πρόσωπο και μυτερή μύτη σαν ράμφος, για να συμβολίζουν τις ψυχές των ανθρώπων, αλλά και θεούς, δαίμονες, ήρωες, πολεμιστές, πρίγκιπες και χωριάτες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι περισσότεροι θεατές παρακολουθούσαν την παράσταση από το πίσω μέρος του πανιού, δηλαδή εκεί που ο παρουσιαστής με τους βοηθούς του κινούσαν τις φιγούρες. Σπουδαίο Θέατρο Σκιών με παρόμοια χαρακτηριστικά αναπτύχθηκε και στην Κίνα. Οι Κινέζοι είχαν ανακαλύψει από παλιά το χαρτί και το χρησιμοποιούσαν για να φράζουν τα παράθυρά τους. Στα χάρτινα αυτά παράθυρα τη νύχτα έπεφταν οι σκιές των προσώπων και των πραγμάτων, εξαιτίας του φωτός που υπήρχε από μέσα. Η εικόνα αυτή έδωσε στους Κινέζους την έμπνευση για τη δημιουργία του Θεάτρου Σκιών. [7]

8 Μια κινέζικη ιστορία αποδίδει τη γέννηση του Θεάτρου Σκιών σε ένα μάγο που προσπάθησε να παρηγορήσει τον αυτοκράτορα για το θάνατο της συζύγου του. Σύμφωνα με αυτή την ιστορία ο μάγος κατάφερε να ευχαριστήσει τον αυτοκράτορα προβάλλοντας πάνω σε μια οθόνη σκιές που αναπαριστούσαν την αγαπημένη του. Οι φιγούρες του κινέζικου Θεάτρου Σκιών ήταν περίπλοκες, λεπτοδουλεμένες και με πολλές αρθρώσεις (κινητά μέρη). Κατασκευάζονταν από δέρμα γαϊδάρου και αναπαριστούσαν το Βούδα, διάφορα φαντάσματα, καθώς και δαίμονες με κεφάλια ζώων. Αργότερα, όταν το θέαμα έχασε το θρησκευτικό του χαρακτήρα, αντικαταστάθηκαν με άλλες που είχαν ανθρώπινη μορφή. Μετά την Ασία το Θέατρο Σκιών ταξίδεψε στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής. Στις μουσουλμανικές χώρες το Θέατρο Σκιών δέχτηκε σημαντικούς περιορισμούς, αφού η θρησκεία δεν επέτρεπε οι φιγούρες να απεικονίζουν ανθρώπινες μορφές. Σημαντικός σταθμός της διαδρομής του Θεάτρου Σκιών ήταν η γειτονική μας Τουρκία, το 16ο αιώνα. Σχετικά με τη δημιουργία του τούρκικου Θεάτρου Σκιών, μια παράδοση αναφέρει πως ο Χατζηαβάτης ήταν εργολάβος στην Προύσα της Μικράς Ασίας και έχτιζε ένα παλάτι για λογαριασμό του Πασά. Μεταξύ των μαστόρων που συμμετείχαν στο χτίσιμο ήταν και ο Καραγκιόζης ως μαραγκός. Με τα αστεία του ξεσήκωνε όλους τους μαστόρους και έτσι το χτίσιμο του παλατιού καθυστερούσε. Όταν το έμαθε ο πασάς από [8]

9 τον Χατζηαβάτη, εξοργίστηκε και διέταξε να τον σκοτώσουν. Ο θάνατος του Καραγκιόζη προκάλεσε την αγανάκτηση του λαού. Λίγο αργότερα ο Πασάς έπεσε σε μελαγχολία εξαιτίας της αδικίας που είχε διαπράξει. Ο Χατζηαβάτης, για να τον διασκεδάσει έφτιαξε μια χάρτινη φιγούρα του Καραγκιόζη και τον αναπαράστησε πάνω σε ένα πανί που το φώτιζε. Τα αστεία του Καραγκιόζη χαροποίησαν τον Πασά και έδωσε την άδεια στον Χατζηαβάτη να δίνει ανάλογες παραστάσεις και για το λαό. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, οι Τούρκοι γνώρισαν το Θέατρο Σκιών από έναν Έλληνα, το Μαυρομάτη, ο οποίος το μετέφερε από την Κίνα όπου ζούσε. Μάλιστα το όνομα Καραγκιόζης στα τούρκικα (Karagoz) σημαίνει ο άνθρωπος με τα μαύρα μάτια, δηλαδή ο μαυρομάτης. Το ελληνικό θέατρο σκιών Καραγκιόζης Οι Έλληνες γνώρισαν το Θέατρο Σκιών κατά την επαφή τους με Τούρκους την περίοδο της Τουρκοκρατίας, καθώς εκείνη την περίοδο παιζόταν στη σκλαβωμένη Ελλάδα τούρκικος Καραγκιόζης ως μέσο ψυχαγωγίας των Τούρκων. Ιδρυτής του ελληνικού Θεάτρου Σκιών θεωρείται ο Βραχάλης ή Μπραχάλης, ο οποίος είχε καταγωγή από την Καλαμάτα, αλλά ζούσε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1960 εγκαταστάθηκε μόνιμα στον Πειραιά όπου και έστησε σε ένα καφενείο το πρώτο ελληνικό Θέατρο Σκιών και έπαιζε τις παραστάσεις του σε μια πολύ μικρή οθόνη. Με τη μορφή αυτή το θέαμα παρέμεινε τις επόμενες δεκαετίες με ιδιαίτερη ανάπτυξη στις επαρχιακές πόλεις. Στις μέρες μας, παρά την κυριαρχία θεαμάτων και των μέσων που υπερισχύουν με τη δύναμη της εικόνας (τηλεόραση, κινηματογράφος, ηλεκτρονικά παιχνίδια), ο Καραγκιόζης εξακολουθεί να έχει σημαντική θέση στις καρδιές των μικρών του φίλων και να τους δίνει ξεχωριστή χαρά. Παράλληλα, ο γνώριμος ήχος του Καραγκιόζη ξυπνάει νοσταλγικά τις μνήμες των μεγαλύτερων, οι οποίοι δεν χάνουν την ευκαιρία να συνοδέψουν με χαρά τα παιδιά τους, για να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις του. [9]

10 Το φως στον κινηματογράφο Ο φωτισμός στον κινηματογράφο μαζί με το χρώμα είναι δύο στοιχεία στα οποία βασίζεται ο σκηνοθέτης, για να υποβάλει τον θεατή. Θα κάνουμε μια γενική αναφορά στη δύναμη που δίνει το φως και ο τρόπος που χρησιμοποιείται στον κινηματογράφο, γιατί μέσα από αυτόν περνά η ψυχή και η εικόνα που ο δημιουργός του θέλει να αναδειχτεί στη συγκεκριμένη στιγμή. Ο φωτισμός σε μια ταινία δεν είναι ποτέ είναι τυχαίος. Αντίθετα, κατευθύνει και καθοδηγεί τα βλέμματα του θεατή και εστιάζει εκεί ακριβώς που θέλει για να αναδείξει το θέμα του. Στη δυσκολία του εγχειρήματος έρχεται να προστεθεί ο παράγοντας κίνηση που αλλάζει συνεχώς τα δρώμενα στην οθόνη. Η αισθητική του κινηματογράφου ανάλογα με τη σχολή και το είδος επιβάλλει το ανάλογο στυλ φωτισμού. Μιλάμε για την ένταση του φωτισμού και την αντίθεση στην εικόνα. Κάποια θέματα είναι σκοτεινά, κάποια παρουσιάζονται στο ημίφως και φυσικά κάποια λούζονται από φώς. Οι κωμωδίες και οι χορευτικές ταινίες, με εξαίρεση το «Cabaret» στυλ, είναι γεμάτες με χρώμα και άπλετο φως, για να αναδειχτεί η χαρά, το χιούμορ και η ευφορία των συναισθημάτων που αναδύονται από αυτές. Το δράμα, αντίθετα έχει πολλά στοιχεία σκοταδιού και έντονων αντιθέσεων φωτός σκιάς θέλοντας να προβάλλει τη σύγκρουση των συναισθημάτων. Οι ταινίες μυστηρίου χαρακτηρίζονται από το σκοτάδι με μερικές αναλαμπές φωτός, από έντονες σκιές αντικειμένων και μορφών με στόχο να εντείνουν το άγχος και την ανασφάλεια του θεατή. [10]

11 Τα θρίλερ τις περισσότερες φορές βασίζονται στις συναισθηματικές εξάρσεις και αντιδράσεις των θεατών στη θέα του αίματος (δηλαδή του κόκκινου χρώματος) ή όποιο έχει τη δύναμη να τον κάνει να νιώσει ακόμα και πόνο. Το φως και το σκοτάδι έχουν τη δική τους αυτόνομη αισθητική και σημασία. Όλες οι μεγάλες κινηματογραφικές σχολές αλλά και κάθε σκηνοθέτης ξεχωριστά χρησιμοποίησαν το φως στις ταινίες τους για να αναδείξουν πράγματα και αισθητικές αντιλήψεις, είτε σε ασπρόμαυρες, είτε σε έγχρωμες ταινίες. Χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται όλα τα είδη του τεχνητού φωτισμού με τις δυνατότητες που παρέχουν αλλά και ο φυσικός φωτισμός εκτός στούντιο τον οποίο ο σκηνοθέτης μπορεί να επεξεργαστεί αργότερα με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Ο φωτισμός και το χρώμα μιας ταινίας μερικές φορές είναι το ίδιο σημαντικός με το θέμα. Όπως για παράδειγμα οι τρεις ταινίες του Κρίστοφ Κισλόφσκι η Μπλε, η Λευκή και η Κόκκινη ταινία που βασίζονται στα τρία χρώματα της γαλλικής σημαίας. Η σημασία του φωτισμού στο Θέατρo Πόσο σημαντικός παράγοντας είναι ο Σχεδιασμός Θεατρικού Φωτισμού για μια παράσταση; Ο Θεατρικός Φωτισμός στην Ελλάδα αποτελούσε πάντα ένα σημαντικό στοιχείο αισθητικής από την αρχαιότητα ακόμη. Οι αρχαίοι Έλληνες προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν την εκάστοτε ποιότητα που είχε το φυσικό φως του ήλιου, στην προσπάθειά τους να τονίσουν και να εστιάσουν στα σημαντικά μέρη των θεατρικών έργων που παρουσιάζονταν στους ανοιχτούς θεατρικούς χώρους. [11]

12 Ο σχεδιασμός του φωτός, ωστόσο, ξεκίνησε να αναπτύσσεται από το 1878, όπου το φωταέριο αντικατέστησε το θερμό φως των κεριών και αργότερα το 1899, που αντικαταστάθηκε από το ηλεκτρικό ρεύμα, με τις οικείες θερμές λάμπες πυράκτωσης. Ο φωτισμός, λοιπόν, αρχίζει να αποκτά τη σημασία του στο Θέατρο στα τέλη του 19ου αιώνα, όπως και η Σκηνογραφία και η Ενδυματολογία, με την εμφάνιση του καλλιτεχνικού ρεύματος του Ρομαντισμού. Ο Θεατρικός Φωτισμός αποτελεί πλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της θεατρικής παραγωγής και είναι υπεύθυνος για το ατμοσφαιρικό και αισθητικό αποτέλεσμα της κάθε παράστασης. Όπως, και στις άλλες μορφές τέχνης το φως παίζει σημαντικό ρόλο, έτσι και ο θεατρικός φωτισμός αλλάζει ανάλογα με την αισθητική ταυτότητα του έργου. Ανάλογα με το θεατρικό είδος, το μέγεθος και τις διαστάσεις της σκηνής, των σκηνικών εγκαταστάσεων, των θεατρικών ενδυμάτων, του κειμένου και των ηθοποιών ο φωτισμός διαφοροποιείται. Σύμφωνα με το πώς θα φωτιστεί ένα έργο ή μια σκηνή, θα παρουσιασθεί στο κοινό η συλλογική ματιά και άποψη των συντελεστών της παράστασης. Στον θεατρικό φωτισμό, βασικό ρόλο παίζει η «υφή» του φωτός, η οποία ερμηνεύεται με την ποιότητά του που καταλήγει στα μάτια μας, το πόσο δηλαδή ο φωτισμός είναι σκληρός, μαλακός, πλάγιος, κάθετος, πίσω - κόντρα, δαπέδου, ψυχρός ή ζεστός. Κάθε «υφή» δηλώνει και κάτι. Τίποτα, δηλαδή, δεν φωτίζεται στο θέατρο αυθαίρετα. Υπεύθυνος για την υλοποίησή του είναι ο σχεδιαστής φωτισμού, που επιμελείται τη δημιουργία και την πραγματοποίησή του. Ο φωτιστής ως συντελεστής, ίσως είναι από τους πιο σημαντικούς συντελεστές μιας θεατρικής παραγωγής. Κι αυτό, γιατί είναι υπεύθυνος για την επιτυχία της παράστασης σε μεγάλο ποσοστό. Μια παράσταση μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς σκηνικά και κοστούμια, δε μπορεί όμως να πραγματοποιηθεί χωρίς φωτισμό. Δε μπορεί να δημιουργηθεί η σύμβαση του θεάτρου. Ένα πρόσωπο πρέπει να φαίνεται, για να μπορέσει ο θεατής να έχει επικοινωνία με αυτόν, να δει τις εκφράσεις του και να νιώσει συναισθήματα από το σχήμα και την αίσθηση που αποπνέει η φιγούρα του. [12]

13 Η χρήση του φωτός στη φωτογραφία To φως αποτελεί τη βάση της φωτογραφίας, αφού αυτό δημιουργεί την εικόνα. Οι επαγγελματικές φωτογραφίες χρησιμοποιούν φιλμ, στο οποίο αποτυπώνονται τα φώτα, οι σκιές και τα χρώματα δημιουργώντας την εικόνα. Η έκθεση του φιλμ στο φως γίνεται µε τη λειτουργία του κλείστρου και του διαφράγματος της φωτογραφικής μηχανής. Το µεv διάφραγμα ρυθμίζει την ποσότητα του φωτός που θα φτάσει στο φιλµ, το δε κλείστρο ρυθμίζει το χρόνο που η ποσότητα αυτή θα περάσει στο φιλµ. Η ποσότητα του φωτός πρέπει να είναι τόση ώστε να επιτρέψει την αποτύπωση της εικόνας στο φιλµ. Ο χρόνος έκθεσης του φιλμ στο φως πρέπει να προσδιορίζεται όσο το δυνατό ακριβέστερα, γιατί από αυτόν, κατά ένα µεγάλo µέρoς, εξαρτάται η τελική ποιότητα της εικόνας. Η ποιότητα του φωτισμού ρυθμίζει την oµαλή διαβάθμιση των τόνων αvάµεσα στα φωτεινά και τα σκιερά µέρη της εικόνας. Έτσι µε την ισορροπία των τόνων δημιουργείται εικόνα αρµovική. Η κατεύθυνση του φωτός τονίζει το σχήµα του αvτικειµέvoυ και αποτυπώνει, µε τη βοήθεια των σκιών, το ανάγλυφό του στην εικόνα. Για να γίνει σωστή εκμετάλλευση της κατεύθυνσης του φωτισμού, πρέπει να είναι γνωστά τα βασικά αποτελέσματα που παρουσιάζει κάθε περίπτωση κατεύθυνσης φωτισμού. ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΤΑ ΜΕΤΩΠΟ ΦΩΤΙΣΜΟΣ Όταν o φωτισµός πέφτει επάνω στο αvτικείµεvo από την διεύθυνση της θέσης λήψης, τότε αυτό θα φανεί στη φωτογραφία επίπεδο, χωρίς καµία σκιά που να δείχνει το ανάγλυφο. Αφαιρώντας τις σκιές µε τov κατά µέτωπo φωτισµό, αφαιρείται η ζωντάνια του θέµατoς. Γι' αυτό o φωτισµός αυτού του είδους συνιστάται για τη φωτογράφιση επίπεδων αvτικείµεvo. ΑΝΤΙΘΕΤΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ (Φωτογράφιση κόντρα στο φως) Η κατεύθυνση του φωτισμού αυτού είναι εντελώς αντίθετη από την πρoηγoύµεvη. Η κύρια πηγή φωτισμού βρίσκεται πίσω από το θέµα και κατευθύνει το φως προς τη [13]

14 φωτογραφική µηχαvή, δημιουργώντας έτσι ένα φωτοστέφανο γύρω από το αvτικείµεvo. Μια µικρή συμπληρωματική πηγή τοποθετείται συνήθως, για να φωτίσει το µπρoστιvό µέρoς της εικόνας. Ο φωτισµός αυτός προσφέρεται κυρίως για θέµατα σιλουέτας, ατμοσφαιρικών τοπίων ή για τη φωτογράφιση διάφανων (για παράδειγμα κρυστάλλινων) αντικειμένων. ΠΛΕΥΡΙΚΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ Κατά τov πλευρικό φωτισµό, το φως κατευθύνεται προς το αvτικείµεvo µε διεύθυνση κάθετη προς τov άξονα λήψης. Ένα αvτικείµεvo που φωτογραφίζεται µε πλευρικό φωτισµό παρουσιάζει έντονες διαφορές αvάµεσα στις φωτεινές και µη περιοχές. Αποτέλεσμα αυτής της μεγάλης αντίθεσης (κοντράστ) είναι να δημιουργείται ένα διαφορετικό εφέ στην εικόνα, που πολλές φορές µπoρεί vα είναι ανεπιθύμητο. ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΩΝ ΤΕΤΑΡΤΩΝ (3/4) Η πηγή φωτισμού βρίσκεται λίγο ψηλότερα από το αvτικείµεvo και προς το µέρoς της µηχαvής, έτσι ώστε vα φωτίζει μεγαλύτερο µέρoς του θέµατoς από ό,τι o πλευρικός φωτισµός. Ο φωτισµός αυτός τονίζει το ανάγλυφο, οι σκιές γίνονται απαλές και η κατεύθυνση τους συμβάλλει στο vα παρουσιαστεί ένα αποτέλεσμα δυvαµικό. Ο φωτισµός τριών τετάρτων είναι κατάλληλος για τοπία, πορτραίτα και κυρίως αρχιτεκτονικά έργα. [14]

15 ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ Η κύρια φωτεινή πηγή βρίσκεται ακριβώς επάνω από το αvτικείµεvo και δίνει έντονα τovισµέvες σκιές χωρίς λεπτομέρειες. Η φωτογράφιση µε αυτή την κατεύθυνση πρέπει γενικά vα αποφεύγεται γιατί οι εικόνες δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα ενδιαφέρον και η απώλεια των λεπτομερειών είναι πολύ μεγάλη. ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΚΑΤΩ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΝΩ Η κύρια φωτεινή πηγή βρίσκεται ακριβώς κάτω από το αvτικείµεvo. Ο φωτισµός αυτός είναι αφύσικος, γιατί o άνθρωπος έχει συνηθίσει vα βλέπει τov φωτισµό vα έρχεται πάντα ψηλότερα από το θέµα. Είναι o χειρότερες φωτισµός, αλλά δημιουργεί ενδιαφέροντα εφέ. ΠΗΓΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ Υπάρχουν δύο βασικά είδη φωτισμού: Ο φυσικός φωτισμός και o τεχνητός φωτισμός. Φυσικός φωτισμός είναι βεβαίως o ήλιος. Ο μεγαλύτερος αριθμός φωτογραφιών βγαίνει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παρόλα αυτά, υπάρχουν αρκετά προβλήματα στη φωτογράφιση µε τov ήλιο, κυρίως για αντικείμενα που δεν μετακιvoύvται (κτίρια, τοπία κ.τ.λ.) ή όταν η φωτογράφιση πρέπει vα γίνει κάποια ορισμένη ώρα της ημέρας. Οι τεχνητές πηγές φωτισμού µπoρoύv vα υπερνικήσουν τις δυσκολίες. Προέρχονται από φωτιστικά σώματα που µπoρoύv vα δώσου διάχυτο ή κατευθυνόμενο φωτισμό. Τα φωτιστικά σώματα για διάχυτο φωτισμό µπoρεί vα έχουν και περισσότερους από ένα λαμπτήρες, τoπoθετημέvoυς µέσα σε ανακλαστήρες, για vα συγκεντρώνεται και vα κατευθύνεται καλύτερα o φωτισμός. Μπορεί επίσης vα καλύπτονται στο εµπρός τµήµα τους από µία ημιδιαφανή επιφάνεια, όπως πλεξιγκλάς, θαμπόγυαλο κ.τ.λ., για μείωση των αντιθέσεων και την καλύτερη απόδοση των λεπτομερειών Η πιο απλή μέθoδoς είναι η χρήση ενός ανακλαστήρα, που θα κατευθύνει το φως από την κύρια πηγή, εκεί που είναι επιθυμητό. Η oρoφή, o πλησιέστερος τοίχος, µια οθόνη προβολής, µια φωτογραφική ομπρέλα ή ακόμη και ένα λευκό χαρτόνι, είναι μερικά είδη ανακλαστήρων που θα επιτύχουν διάχυτο φωτισμό. Τον κατευθυvόμεvo φωτισμό τov δίνουν τα φωτιστικά που λέγονται σποτ. Σήµερα υπάρχει µεγάλη δυνατότητα στην επιλογή των τεχνητών πηγών φωτισμού. [15]

16 Φωτισμός μνημείων Ο λόφος της Ακρόπολης στολίζει την Αθήνα και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα, τα πιο γνωστά και τα ποιο δημοφιλή αρχαία μνημεία της ανθρωπότητας Τα μνημεία αυτά είναι τοποθετημένα με τρόπο τέτοιο, ώστε να αξιοποιούν προς όφελός τους το ηλιακό φως. Έτσι τονίζονται η μοναδική αρχιτεκτονική τους καθώς και η κάθε λεπτομέρειά της. Τη νύχτα, εδώ και πολλά χρόνια, είναι απαραίτητος ο φωτισμός του βράχου της Ακρόπολης και των μνημείων της, προκειμένου να αναδεικνύεται η τελειότητα τους τις βραδυνές ώρες. Χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας μπορούμε να έχουμε αποτελεσματικότερο φωτισμό των μνημείων της Ακροπόλεως όταν ο ήλιος δύει. Παρόλο που η σύγχρονη τεχνολογία μας δίνει την δυνατότητα εγκατάστασης φωτιστικών μέσων χωρίς να πληγώσουμε και να αλλοιώσουμε τους αρχαίους χώρους, η πραγματοποίηση αυτών των εγκαταστάσεων θεωρείται και είναι πολύ δύσκολη ολόκληρος ο χώρος των μνημείων της Ακρόπολης έχει χαρακτηριστεί ως χώρος Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. [16]

17 Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ (Capela Sistina) Ο Μιχαήλ Αγγελος χρησιμοποιεί το φως, για να δώσει όγκο, και αναλογικά με το κόκκινο, λευκό και πράσινο χρώμα επιχειρεί με σωστό σχεδιασμό και φωτισμό να δημιουργήσει ένα ζωγραφιστό ανάγλυφο. Στην Capela Sistina (μικρή εκκλησία του Βατικανού) το , ο Μιχαήλ Άγγελος ζωγράφισε στην οροφή της μια σειρά έργων που ονομάστηκε ''η πορεία της εξέλιξης''. Ο ζωγράφος επιχείρησε με αυστηρό, προσεκτικό σχέδιο και περίπλοκους φωτισμούς να αναπαραστήσει μια ανάγλυφη οροφή γεμάτη μικρά αγάλματα και χρυσοποίκιλτες βάσεις στήριξης. Με το προοπτικό σχέδιο και με την σωστή μελέτη και οργάνωση του φωτός, απέδωσε μια διακοσμητική ψευδαίσθηση ανάγλυφων μαρμάρων και γλυπτών, πλούσια σε τόνους και με φτωχή γκάμα χρωμάτων, όπως ταιριάζει στο υλικό των μαρμάρων. Ανάμεσα τους ζωγράφισε με δυνατά και φωτεινά χρώματα μια σειρά παραστάσεων από την Παλαιά Διαθήκη. Το διασημότερο έργο όμως της οροφής ονομάζεται ''Η δημιουργία του ανθρώπου'', στο οποίο αναπαρίσταται η εμφύσηση ζωής στον Αδάμ. [17]

18 ''Η δημιουργία του Αδάμ'' Ο Θεός δημιουργεί τον Αδάμ. Ο Θεός φοράει μπεζ χιτώνα, ο οποίος δηλώνει την ηρεμία, την ειρήνη και την αγνότητα. Ο τρόπος με τον οποίο ο καλλιτέχνης δείχνει τον όγκο είναι εκπληκτικός. Ο Μιχαήλ Άγγελος χρησιμοποιεί σε πολλά σημεία του σώματος του Θεού φωτεινά, σκιερά, ψυχρά και θερμά χρώματα. Ψυχρό χρώμα για παράδειγμα έχει βάλει στο σημείο του αγκώνα ή στο σημείο του ποδιού, ώστε να φαίνονται ότι πηγαίνουν προς τα πίσω, ενώ στα σημεία που προεξέχουν και φαίνονται οι όγκοι, χρησιμοποιεί φωτεινά και θερμότερα χρώματα. Η επιδερμίδα του Θεού είναι πιο ανοιχτόχρωμη και φωτεινή σε σχέση με τους αγγέλους που τον υποβαστάζουν ώστε να φαίνεται η υπεροχή του. Επίσης, είναι ολόκληρος τυλιγμένος μέσα σε έναν μεγάλο μανδύα, φουσκωμένο από τον άνεμο, σε ζεστές, κόκκινες αποχρώσεις, που δηλώνουν δύναμη και μεγαλοπρέπεια. Ο Μιχαήλ Άγγελος παριστάνει τον Αδάμ με μυώδες κορμί, γεμάτο σφρίγος και ομορφιά, όπως ταιριάζει στον πρώτο άνθρωπο, να κάθεται επάνω στο έδαφος που είναι ζωγραφισμένο με μια ποικιλία χρωμάτων σε καφέ, πράσινο και μπλε δηλαδή χρώματα της γης. Τα απαλά χρώματα της επιδερμίδας του, αλλά και τα φωτεινά και σκιερά σημεία βοηθούν στο να φαίνονται τόσο ανάγλυφοι οι όγκοι του σώματός του. Βάζοντας δε, ο καλλιτέχνης πίσω από τον Αδάμ ψυχρό φόντο και πίσω από τον Θεό θερμό, πετυχαίνει μια τέλεια ισορροπία σε αυτήν την τόσο περίπλοκη σύνθεση. Η βιβλική ιστορία συνεχίζεται στον διπλανό πίνακα, ο οποίος αναπαριστά τη συμβουλή του Θεού προς τους ανθρώπους, δηλαδή του Αδάμ και της Εύας, πως δεν [18]

19 πρέπει να δοκιμάσουν από τους καρπού του δέντρου της Σοφίας. Το έργο περιβάλλουν δύο στρογγυλά χρυσοποίκιλτα διακοσμητικά ανάγλυφα. Το χρυσό είναι χρώμα που δηλώνει πνευματικότητα και αποδίδει δύναμη. Ο Μικελάντζελο παίζει πάλι με τους όγκους, καθώς βάζει πιο ανοιχτό χρυσό στα σημεία των χρυσοποίκιλτων συμβόλων τα οποία δείχνουν ως προεξοχές. Ο Αδάμ και η Εύα είναι γυμνοί και ο καλλιτέχνης τους έχει ζωγραφίσει με ζεστές αποχρώσεις στα σημεία των καμπύλων (μηροί, στήθη, μύες γενικά). Ο Θεός είναι ντυμένος με ένα κόκκινο και μωβ χιτώνα για να τονιστεί το μεγαλείο του, η επιβλητικότητά του αλλά και η αυστηρότητά του. ''Οι πυγμάχοι'' Σαντορίνη, Ακρωτήρι. Τοιχογραφία (16ος π. Χ. αι.) [19]

20 Η τοιχογραφία που βρίσκεται στη Σαντορίνη περιγράφει δύο εφήβους. Οι δύο πυγμάχοι, αν και ελληνικής καταγωγής, έχουν ένα πολύ θερμό και σκούρο χρώμα δέρματος. Το χρώμα αυτό με το οποίο είναι χρωματισμένες οι μορφές της τοιχογραφίας ταιριάζει με τις ασχολίες που είχαν οι άντρες της εποχής, οι οποίοι κυρίως δούλευαν στο ύπαιθρο. Αντιθέτως, οι γυναίκες, σε άλλες τοιχογραφίες, αποδίδονται με λευκό χρώμα, επειδή το λευκό χρώμα δέρματος θεωρούνταν κάλλος και ήταν δείγμα αριστοκρατικής καταγωγής. Επίσης, οι πυγμάχοι φοράνε γαλάζιες ζώνες και γαλάζιες κορδέλες στο σώμα και στα μαλλιά. Το γαλάζιο και το μπλε χρησιμοποιείτε συχνά στις τοιχογραφίες ίσως επειδή η Σαντορίνη είναι νησί και τα χρώματα της θάλασσας ήταν πολύ αγαπητά σε αυτόν τον λαό. Σήμερα, θα λέγαμε, μάλλον λίγο αυθαίρετα ότι έστω και από ένστικτο ο καλλιτέχνης ήθελε να ισορροπήσει στο έργο του τα θερμά με τα ψυχρά χρώματα. Ένα βασικό χαρακτηριστικό είναι πως ο πυγμάχος, ο οποίος βρίσκεται στα δεξιά, αν και ημίγυμνος, είναι στολισμένος με πολλά βραχιόλια και γάντια, ενώ ο αριστερός φοράει μόνο μια μαύρη κορδέλα στη μέση του και δεν φοράει γάντια. Άρα είναι πιθανό να είναι κάποιος πρίγκιπας ή κάποιος άνδρας μεγαλύτερης ηλικίας. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Αναγέννηση χαρακτηρίζεται η χρονική περίοδος 200 περίπου χρόνων, από τον 14ο αιώνα ως τον 16ο αιώνα, κατά την οποία τα γράμματα, οι επιστήμες και οι τέχνες σημείωσαν απίστευτη άνθηση στην Ευρώπη. Ο όρος Αναγέννηση χρησιμοποιείται κάθε φορά που στην πορεία της πολιτιστικής ιστορίας παρατηρείται μια συνειδητή αναβίωση στοιχείων από την κλασική αρχαιότητα. Αναγέννηση είναι κάθε περίοδος πολιτιστικής ανάτασης που ακολουθεί μια περίοδο πολιτιστικής κάμψης. Η μεγάλη αυτή ανανέωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού έχει σαν κύριο χαρακτηριστικό, την αναζήτηση. Με τον όρο Αναγέννηση, χαρακτηρίζεται ένα πολυδιάστατο πολιτιστικό, ιστορικό και κοινωνικό φαινόμενο, που σημειώνει το πέρασμα από το Μεσαίωνα στη σύγχρονη εποχή. Το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζεται από αντίθεση προς τους θεσμούς και τις ιδέες που είχαν κυριαρχήσει στην Ευρώπη από την πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Η ιδέα, στην οποία βασίστηκαν οι ζωγράφοι της Αναγέννησης, είχε αναδειχθεί στην Ιταλία από την εποχή του Τζιόττο τον 13ο αιώνα. Ανέδειξαν τον Τζίοττο ως τον ζωγράφο που οδήγησε σε μια αληθινή αναβίωση της τέχνης και με αυτό εννοούσαν πως το έργο [20]

21 του ήταν εξίσου καλό με των φημισμένων καλλιτεχνών που επιβράβευαν στα βιβλία τους οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι συγγραφείς. Η περίοδος που μεσολάβησε ανάμεσα στην κλασική εποχή και τη νέα εποχή που περίμεναν, δηλαδή το μεσοδιάστημα (ο Μεσαίωνας), δεν ήταν μια σκοτεινή εποχή αλλά μια προπαρασκευαστική περίοδος στο παρελθόν, των προτύπων επάνω στα οποία θα στηριζόταν για την αναγέννηση του ιδανικού εκείνου κόσμου, που ο Μεσαίωνας είχε καταστρέψει ή τροποποιήσει. Λεονάρντο ντα Βίντσι Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ήταν σημαντικός ζωγράφος και αρχιτέκτονας κατά την περίοδο της αναγέννησης. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του ήταν η «Μόνα Λίζα». Η «Μόνα Λίζα» είναι ένα έργο το οποίο μελετάται εδώ και πολλά χρόνια. Είναι διαφορετικό από τα άλλα έργα του Ντα Βίντσι και μας δημιουργεί πολλές απορίες. Στο συγκεκριμένο έργο ο ζωγράφος, φαίνεται ότι θέλει να φωτίσει με ιδιαίτερο τρόπο το πρόσωπο της γυναίκας που είναι ζωγραφισμένη. Γι αυτό το λόγο δημιουργεί ένα πιο αχνό τοπίο στο πίσω μέρος της εικόνας. Έτσι, εστιάζει στο κέντρο, το οποίο είναι και το πιο σημαντικό. Ο φωτισμός με τη μορφή κηλίδων, που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης, ονομάζεται κιαροσκούρο. Είναι ένας μη φυσικός φωτισμός, που εστιάζει στο πρόσωπο, στο μπούστο και στα χέρια. Τα χρώματα του έργου γενικά είναι σκούρα και βαριά. [21]

22 Τιτσίανο Ο Τιτσιάνο ήταν ένας ζωγράφος ο οποίος χρησιμοποιούσε το χρώμα με έναν διαφορετικό,πληθωρικό τρόπο. Αυτό φαίνεται έντονα στον πίνακα:προσωπογραφία του Καρδιναλίου Πιέτρο Μπέμπο»,ο οποίος βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη Ουάσινγκτον. Ο πίνακας αυτός απεικονίζει την φιγούρα του Πιέτρο Μπέμπο σε ένα σκούρο, σχεδόν μαύρο φόντο. Τα χρώματα που έχει είναι ιδιαίτερα έντονα και θερμά (κόκκινο, μαύρο, σκούρο καφέ). Το έντονο κόκκινο ρούχο του Καρδινάλιου δείχνει την εξουσία που προφανώς αυτός ο άνθρωπος έχει, καθώς και τον πλούτο. Ακόμη, ο πίνακας αυτός δείχνει με ιδιαίτερο τρόπο την αινιγματική έκφραση του ανθρώπου αυτού, αλλά και την κοινωνική θέση στην οποία βρίσκεται, τόσο από το βαρύ και επίμονο βλέμμα, όσο και από την κίνηση του χεριού του. [22]

23 ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΣ Αν και ο όρος μανιερισμός έχει χρησιμοποιηθεί από τους ιστορικούς της τέχνης με διαφορετικές σημασίες, με αποτέλεσμα να μην είναι ιδιαίτερα σαφής,συμφωνήθηκε τελικά να χρησιμοποιείται ειδικά για την περίοδο που ακολούθησε την ώριμη Αναγέννηση, δηλαδή την περίοδο από 1525 ως το 1600 περίπου, σηματοδοτώντας παράλληλα την μετάβαση στην μπαρόκ εποχή. Στην προσπάθεια τους οι καλλιτέχνες να ξεπεράσουν τους μεγάλους προκατόχους τους, οι οποίοι είχαν θέση τον πήχη της τελειότητας της τέχνης πολύ ψηλά, θέλησαν να ζωγραφίσουν εικόνες γεμάτες βαθιά νοήματα και σοφία όμως τόσο δυσνόητη, που την καταλάβαιναν μόνο οι πιο βαθυστόχαστοι λόγιοι. Μια σειρά γεγονότων εκείνης της εποχής ταράζουν την αίσθηση της εμπιστοσύνης στον Άνθρωπο η οποία αποτελούσε κύριο χαρακτηριστικό της αναγεννησιακής περιόδου. Ο μανιεριστής ζωγράφος, ενώ έχει την ικανότητα να ζωγραφίσει σαν τον αναγεννησιακό ζωγράφο, του λείπει η πίστη σε ό,τι συμβαίνει γύρω του και του μένει το καταφύγιο της αισθητικής. Όπως για παράδειγμα το έργο του Τιντορέττο «ο Αγιος Γεώργιος και ο δράκοντας», όπου δεν τον ενδιαφέρει η τέχνη του φινιρίσματος αλλά η δημιουργία έντασης και ταραχής. [23]

24 Χρησιμοποιεί το χρώμα και το φως για να αποδώσει την έντονη δραματικότητα της σκηνής. Ο μανιεριστής ζωγράφος παρουσιάζει τα θέματά του από μια καινούργια σκοπιά και έρχεται σε αντιπαράθεση με τους κλασικούς κανόνες. Για παράδειγμα μία Παναγία με υπέροχα χρώματα και θαυμάσια εναλλαγή των τόνων, αλλά καθόλου πειστική ως Παναγία. Ο Ποντόρμο μπορεί κάλλιστα να ζωγραφίσει a la maniera di Raffaello. Κοιτάζοντας την Deposizione του Ποντόρμο από το παρεκκλήσιο της Σάντα Φελιτσιτά της Φλωρεντίας, βλέπουμε τις διάφορες μορφές να κρατούν τον Χριστό και να κοιτούν δεξιά κι αριστερά. Υπάρχει μια ταραχή, μια αδυναμία συγκέντρωσης σαν να μην μπορούν κι οι ίδιοι να πειστούν γι αυτό που κάνουν. Κι αυτό είναι πολύ χαρακτηριστικό σε όλα σχεδόν τα έργα του Μανιερισμού. Μ αυτόν τον τρόπο αντιδρά ο Μανιερισμός στην κλονισμένη εμπιστοσύνη που αισθανόταν ο άνθρωπος εκείνη την εποχή αφού ζούσε σ έναν κόσμο κλονισμένων αξιών. Η αμφισβήτηση αυτή και η διαφυγή μέσα από την κίνηση αποτέλεσε το εικαστικό ιδίωμα που έφερε για πρώτη φορά η τέχνη στο προσκήνιο κατά την περίοδο του μανιερισμού. Ο Μανιερισμός ταράζει τη γαληνεμένη σύνθεση, εισάγει τη βίαιη κίνηση, την επιμήκυνση των φιγούρων, την έκφραση ανησυχίας στις χειρονομίες και στα πρόσωπα, τη μετατόπιση του κέντρου ενδιαφέροντος (της δράσης) από το μέσο του πίνακα κάπου αλλού και συχνά στο δεύτερο πλάνο, την αλληγορία και το συμβολισμό. Ταυτόχρονα το χρώμα και το φως γίνονται πιο έντονα, αντιθετικά. Ατόφια χρώματα όπως το ροζ, το πράσινο, το γαλάζιο, κυριαρχούν στα έργα. Ο χώρος ακυρώνεται, δηλαδή γίνεται ουδέτερος και λειτουργεί ως φόντο, ενώ κυριαρχεί το φως. Οι μορφές στροβιλίζονται, δε φαίνεται καθαρά που πατάνε και που στηρίζονται. Κύριοι εκπρόσωποι στη ζωγραφική είναι ο Παρμιτζιανίνο, ο Ποντόρμο, ο Μπρονζίνο, ο Τιντορέττο, ο Ελ Γκρέκο κ.α. [24]

25 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΥ Agnolo di Cosimo (Bronzino) Ο Μπρονζίνο γεννήθηκε στην Φλωρεντία το 1503 μ.χ και υπήρξε μαθητής του Ποντόρμο. Ανήκει στους μανιεριστές ζωγράφους. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από αλληγορικό χαρακτήρα και συγκεντρώνουν όλα τα χαρακτηριστικά της μανιεριστικής περιόδου. Στον διάσημο πίνακά του Αφροδίτη, Έρωτας, Τρέλα και Χρόνος ο Μπρονζίνο παρουσιάζει σε πρώτο πλάνο την Αφροδίτη με το λευκό αλαβάστρινο σώμα της να παραπέμπει σε άγαλμα και τον γιο της, τον Έρωτα σε μια στάση όπου η ισορροπία βρίσκεται στην αντίθεση με τις κινήσεις τους. Τα σώματα φωτίζονται από ένα αστραφτερό λευκό φως, ενώ τα εκφραστικά πρόσωπά τους δείχνουν την μεγάλη ικανότητα του καλλιτέχνη στη ζωγραφική πορτρέτων. Η κίνηση, τα λευκά συστρεφόμενα αλαβάστρινα σώματα τα οποία περιστοιχίζονται από έντονα χρώματα όπως το γαλάζιο, το μπλε, το ροζ και το πράσινο, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του πίνακα. Στο δεξί μέρος της Αφροδίτης ο χαρούμενος ερωτιδέας συμβολίζει την επιπολαιότητα του έρωτα, ενώ στη δεξιά γωνία ο γενειοφόρος φαλακρός άντρας με την κλεψύδρα στην πλάτη συμβολίζει τον χρόνο. Tο έντονο μπλε ύφασμα που κρατάει λειτουργεί ως ένας γαλάζιος θόλος, ο οποίος δίνει ακόμα μεγαλύτερη ένταση και τονίζει την πλαστικότητα και την κίνηση των σωμάτων. [25]

26 Jacopo Carucci (Jacopo da Pontormo ή απλώς Podormo) Υπήρξε από τους πιο γνωστούς σχεδιαστές της Αναγέννησης και ο κυριότερος εκφραστής του Μανιερισμού. Στο έργο του Visitazione (ο ασπασμός της Παναγίας με την Αγ.Ελισάβετ) παρατηρούμε τα μανιεριστικά στοιχεία καθώς οι μορφές δυσανάλογα μεγάλες ορίζουν το χώρο. Δεν πατούν αλλά δίνουν την αίσθηση ότι στροβιλίζονται. Τα χρώματα είναι έντονα λαμπερά και φωτεινά (ροζ, γαλάζιο, πράσινο, πορτοκαλί). Το φως είναι διάχυτο και τονίζει τόσο τα πρόσωπα όσο και τα ρούχα. Francesco Mazzola (Parmigianino) Μαθητής του Κορρέτζιο ο Παρμιτζιανίνο υπήρξε ένας από τους κυριότερους εκφραστές του Μανιερισμού. Στο έργο του Η Παναγία με το μακρύ λαιμό ο ζωγράφος παρουσιάζει την Παναγία του με μακρύ λαιμό κύκνου θέλοντας έτσι να της δώσει χάρη και κομψότητα. Το φως είναι διάχυτο και λούζει τα πρόσωπα δίνοντάς τους μια πορσελάνινη λάμψη. Λαμπερά, φωτεινά χρώματα ορίζουν το χώρο και περιστοιχίζουν τα αλαβάστρινα ασύμμετρα σώματα, τα οποία δείχνουν να βρίσκονται σε κίνηση. Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco) Ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (1541;-1614) επονομαζόμενος και El Greco, ο Έλληνας, είναι αναμφίβολα ο τελευταίος και σημαντικότερος μανιεριστής ζωγράφος στον ευρωπαϊκό χώρο. Γεννημένος στο Χάνδακα (το σημερινό Ηράκλειο) είχε διαπρέψει στον τόπο του στη βυζαντινή ζωγραφική. Το 1567 αποφασίζει να κάνει τη Βενετία πεδίο δράσης του, έρχεται σε επαφή με τους αναγεννησιακούς ζωγράφους ενώ επηρεάζεται από τα μανιεριστικά στοιχεία της ζωγραφικής του Τιντορέττο. Η μεταμόρφωση του Greco ολοκληρώνεται στην Ισπανία, όπου η φιλοσοφική - θεολογική αντίληψη [26]

27 μαζί με το μανιεριστικό ιδίωμα, συνδυασμένες με τις προχωρημένες προσωπικές ερμηνείες του δημιούργησαν το φαινόμενο Greco, όπως το ξέρουμε σήμερα. Για τον Γκρέκο τα μέτρα και η γεωμετρία δεν μπορούν να αποδώσουν τη σοφία του κόσμου. Μόνο μέσα από το χρώμα και το φως, τη μορφή και το χώρο μπορεί να αποδοθεί το υπερφυσικό και το άγνωστο. Χρησιμοποιεί πεδία με σκούρα χρώματα για να προβάλει τις έντονα χρωματικές μορφές επηρεασμένος από τη βυζαντινή τέχνη. Στο έργο του Η Πέμπτη Σφραγίδα της Αποκάλυψης απεικονίζει το άγνωστο και το υπερφυσικό, χρησιμοποιώντας αφύσικα στενόμακρες φιγούρες, ενώ το παλλόμενο φως που έρχεται από όλες τις μεριές και τα έντονα θερμά χρώματα πάνω στα οποία περνάει τα ψυχρά για να πετύχει τη μορφή των σωμάτων, όχι μόνο τονίζουν την ιδιαιτερότητα της ζωγραφικής του αλλά επηρεάζουν και μετέπειτα ζωγράφους όπως τον Σεζάν και τον Πικάσο (μοντερνισμός). Στο έργο Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού ο Ελ Γκρέκο απεικονίζει το Χριστό στο κέντρο του πίνακα φορώντας ένα κατακόκκινο ρούχο, συμβολίζοντας έτσι, το πάθος και το αίμα. Επιπλέον, μπορούμε να δούμε μια γυαλάδα στα μάτια του, η οποία μας δείχνει ότι είναι δακρυσμένος. Δίπλα του βρίσκεται ένας αρχιστράτηγος του ρωμαϊκού στρατού με μία γυαλιστερή στολή στην οποία διαγράφεται η ανάκλαση του κόκκινου ρούχου του Ιησού. Τριγύρω τους διακρίνονται άλλοι στρατιώτες με άσπρα και κίτρινα ρούχα καθώς και γυναίκες με μπλε και λευκά μαντήλια. Στο φόντο του πίνακα φαίνονται στρατιώτες με λόγχες και όπλα. Τα χρώματα του πίνακα, όπως το κόκκινο με το συμπληρωματικό το πράσινο, το κίτρινο και το μπλε είναι πολύ έντονα. Το φως φωτίζει κυρίως των Ιησού. Στον πίνακα Η Αγία Τριάδα ο Γκρέκο τοποθετεί ξανά το Χριστό στο κέντρο, πληγωμένο και ξαπλωμένο πάνω στον πατέρα του. Το σώμα έχει επιμηκυνθεί θέλοντας έτσι να τονιστεί η πνευματικότητά του. Οι άγγελοι που τον πλαισιώνουν κοιτούν δεξιά και αριστερά εκφράζοντας έτσι την ταραχή, ενώ στα πρόσωπά τους φαίνεται η θλίψη. Στα ρούχα τους υπάρχουν έντονα χρώματα όπως το κόκκινο, το πράσινο, το λιλά, το γαλάζιο και το κίτρινο. Το φως ξεχύνεται από το χρυσό ουράνιο θόλο, ενώ ο Γκρέκο τοποθετεί όλη τη σύνθεση [27]

28 του πάνω σε ένα σύννεφο διαχωρίζοντας την επίγεια από την επουράνια ζωή, δείχνοντας έτσι την επιρροή του ζωγράφου από τη βυζαντινή τέχνη. Στο έργο Ο Αγιος Ιωσήφ και ο μικρός Χριστός, παρατηρείται η συνήθεια του El Greco να επιμηκύνει τις μορφές του. Ο Ιωσήφ φοράει ένα μπλε με κίτρινο ρούχο ενώ ο μικρός Χριστός ένα έντονο κόκκινο. Πάνω από τα κεφάλια τους πετούν τρεις άγγελοι που κρατάνε λουλούδια και στεφάνια. Οι δύο δεν φοράνε ρούχα ενώ ο τρίτος φοράει ένα κόκκινο ένδυμα. Το φως διαχέεται μέσα από τον σκοτεινό ουρανό ο οποίος πλαισιώνει τα δύο επίπεδα (το γήινο και το επουράνιο). ΜΠΑΡΟΚ Ο όρος «ΜΠΑΡΟΚ» προέρχεται πιθανόν από την ισπανική λέξη barocco,που σημαίνει «ακανόνιστο μαργαριτάρι». Αναφέρεται στην καλλιτεχνική και πνευματική δημιουργία (λογοτεχνία,μουσική,εικαστικές τέχνες) η οποία εμφανίζεται την περίοδο μετά την Αναγέννηση και ως την εποχή του Διαφωτισμού, δηλαδή από το 1600 ως το 1717 περίπου. Ο όρος «Μπαρόκ» αποδόθηκε,αρχικά, με αρνητική σημασία στα έργα του 17ου αιώνα στα οποία ο καλλιτέχνης δεν τηρούσε τους κανόνες των αναλογιών, αλλά αντίθετα ακολουθούσε μια εκφραστική ελευθερία. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε για να προσδιορίσει την τέχνη της συγκεκριμένης αυτής εποχής με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που ήταν η αντιφατικότητα, η κινητικότητα, ο δυναμισμός και η μόνιμη αναζήτηση της υπερβολής, της θεατρικότητας και του εντυπωσιασμού. [28]

29 ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ ΜΠΑΡΟΚ Βερμέερ Ένας από τους εξαιρετικά ενδιαφέροντες πίνακες του Βερμέρ είναι «Η γυναίκα που διαβάζει ένα γράμμα». Όπως και στους υπόλοιπους πίνακες του Ολλανδού ζωγράφου,έτσι κι εδώ το φως δίνει ζωή στα περιεχόμενα του έργου. Έχουμε μία τρισδιάστατη εικόνα με εντυπωσιακές λεπτομέρειες στα αντικείμενα του δωματίου,στα ρούχα αλλά και στο πρόσωπο της γυναίκας,που φαίνεται αφοσιωμένη στο διάβασμα ενός γράμματος. Η εικόνα της καθημερινότητας εκείνης της εποχής έχει αποδοθεί άψογα με το φως να περνά από το ανοιχτό παράθυρο με την τραβηγμένη κουρτίνα και να αντανακλά με απόλυτη φυσικότητα στο χώρο του δωματίου αλλά και στην κοπέλα,που βρίσκεται στο κέντρο του δωματίου. Βλέποντας αυτό τον πίνακα είναι σαν να βρισκόμαστε κι εμείς εκεί και να συμμετέχουμε σε ότι συμβαίνει στο χώρο. Αυτή η φυσικότητα είναι που κάνει αυτό τον πίνακα του Βερμέρ τόσο ξεχωριστό. Άλλος ένας από τους γνωστότερους πίνακές του είναι : Η γαλακτοπώλισσα, ένας πραγματικά πρωτότυπος πίνακας με τον χαρακτηριστικό φωτισμό του Βερμέερ. Η απαλή φωτεινή αχτίδα που μπαίνει από το παράθυρο φωτίζει διακριτικά τη σκηνή και τις λεπτομέρειες αυτού του φτωχικού σπιτιού. Το ψωμί είναι ζωγραφισμένο με ρεαλισμό και τό ο ζωγράφος θέλει να δείξει πόσο πολύτιμο αγαθό είναι ακόμη και ένα κομμάτι ψωμί για την γυναίκα που απεικονίζεται. Ακόμη,παρ όλη τη φτώχεια που επικρατεί στο χώρο, η γαλακτοπώλισσα κάνει το καθετί με αγάπη και φροντίδα. Το ολόλευκο γάλα, σημαντικό σημείο του πίνακα, είναι μία συμβολική αναπαράσταση της χαρακτηριστικής ολλανδικής αρετής της οικονομίας. Ούτε μία σταγόνα δεν πάει χαμένη. Από τη σκληρή δουλειά το δέρμα της παρουσιάζεται τραχύ και τα ρούχα της είναι φτιαγμένα από χοντρό, σκληρό ύφασμα. Στο φόντο το μόνο που μπορούμε να διακρίνουμε είναι ένας λευκός τοίχος, πάνω στον οποίο πέφτει ο γλυκός φωτισμός που μπαίνει από το παράθυρο. Τέλος, ο Βερμέερ χαρακτηρίζεται ως τονικός ζωγράφος γιατί πάντα τον ενδιαφέρει περισσότερο το φως παρά το χρώμα. [29]

30 Ρέμπραντ Ένας εξαίρετος πίνακας του Ρέμπραντ είναι «Ο λόχος του λοχαγού Φ. Κοχ» Είναι μία ελαιογραφία - προσωπογραφία, είδος που ήταν συνηθισμένο στην Ολλανδία εκείνη την εποχή. Πιο συγκεκριμένα ο πίνακας απεικονίζει δεκαέξι μέλη της πολιτοφυλακής του Άμστερνταμ. Ο ζωγράφος δεν παρουσιάζει τα άτομα αυτά γύρω από ένα τραπέζι, όπως ίσως θα περιμέναμε, αλλά όρθιους και γεμάτους ζωή και κίνηση, όπως συνηθίζεται στο Μπαρόκ. Τα πρόσωπα έχουν πολύ έντονη έκφραση και όλα τα γύρω αντικείμενα παρουσιάζονται με πολλές λεπτομέρειες. Το φως παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, αφού τονίζει την έκφραση των μορφών αλλά και τα χρώματα, κυρίως το κόκκινο και το λευκό, κάνουν τον πίνακα να ξεχωρίζει. Το φόντο είναι πολύ σκούρο δίνοντας δραματικό τόνο στην ελαιογραφία. Βελάσκεθ «Οι δεσποινίδες των τιμών» είναι μία ελαιογραφία του Βελάσκεθ, στην οποία το φως παίζει έναν εξαιρετικό ρόλο. Έχουμε μία εικόνα της βασιλικής ζωής με την μικρή πριγκίπισσα στο κέντρο της, γεμάτη από φως, που κάνει το λευκό πριγκιπικό φόρεμα να τραβάει το βλέμμα του θεατή. Και τα ξανθά μαλλιά, όμως, του κοριτσιού είναι ιδιαίτερα φωτισμένα. Ίσως, για να τονίσει ο ζωγράφος τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων της υψηλής κοινωνίας εκείνης της εποχής. Το φόντο, αν και είναι λιγότερο φωτεινό, έχει αρκετές λεπτομέρειες, όπως έναν καθρέφτη,στην αντανάκλαση του οποίου βλέπουμε το βασιλικό ζεύγος να κοιτάζει την κόρη του και πολλούς πίνακες του ίδιου του ζωγράφου, κρεμασμένους στον τοίχο, που επίσης δείχνουν τον πλούτο που κυριαρχεί στο χώρο, αφού πρόκειται για το εργαστήριο του Βελάσκεθ μέσα στο παλάτι. [30]

31 Καραβάτζιο Ο μεγαλοφυής Καραβάτζιο, ο ζωγράφος που σφράγισε την εποχή του Μπαρόκ και στη διάρκεια της σύντομης ζωής του κατάφερε να εισάγει το ύφος του (πέθανε σε ηλικία 39 ετών). Χρησιμοποίησε στα έργα του το σκοτάδι για να φορτίσει τα φωτισμένα πρόσωπα των μοντέλων του, που παρόλο που προέρχονταν από τη λαϊκή τάξη απέπνεαν μια έντονη αίσθηση θεατρικότητας και μυστηρίου. Το ίδιο σκοτεινός και μυστήριος ήταν και ο δημιουργός τους. Με την τεχνική του κιαροσκούρο (των έντονων αντιθέσεων που προκαλεί το φως) ο Καραβάτζιο, κατόρθωνε να επιτύχει τον επιλεκτικό φωτισμό των μορφών που προβάλουν μέσα από βαθιά σκιά και το οποίο αποτέλεσε κύριο χαρακτηριστικό της ζωγραφικής του Μπαρόκ. Εισήγαγε, επίσης, το ιδίωμα της θεατρικότητας που επίσης ακολούθησαν πιστά πολλοί από τους μετέπειτα ζωγράφους. [31]

32 Γιαν βαν Άικ Παναγία του Ince Hall Το θέμα είναι θρησκευτικό: η Παναγία με το βρέφος. Ο Van Eyck όμως, το ζωγραφίζει σαν μια οικογενειακή, καθημερινή σκηνή. Την ιερότητα του θέματος υπενθυμίζουν μόνο ο πολυτελής θρόνος της Παναγίας με τον ουρανό και την πλούσια διακόσμηση στους τόνους του πράσινου και της ώχρας, αλλά και το έντονο κόκκινο χρώμα του ενδύματος. Το ένδυμα αυτό έχει πτυχές (χωρίς πλασίματα),σαν τσαλακωμένο χαρτί, παρά σαν ύφασμα. Το φως περνά μέσα στο δωμάτιο από ένα παράθυρο στο αριστερό μέρος του έργου, φωτίζει απαλά το χώρο (στοιχείο που αργότερα θα αναπτύξει ο Βερμέερ),όχι όμως και το ρούχο, όπως είπαμε πριν. Κάτω από το παράθυρο, ένα γυάλινο κανάτι είναι ζωγραφισμένο με κάθε λεπτομέρεια, περιγράφοντας τις λάμψεις του φωτός και τις πολλές διακυμάνσεις του, καθώς αυτό διαπερνά το γυαλί. Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε την ισορροπία ψυχρών στο φόντο με το θερμό κόκκινο στην Παναγία. Παναγία της Λούκα Το έργο απεικονίζει την Παναγία να θηλάζει τον μικρό της γιο. Η Παναγία η Γαλακτοτροφούσα είναι ένα συχνό θέμα της Χριστιανικής Τέχνης. Ο ζωγράφος σ αυτό το έργο επιλέγει να ζωγραφίσει μία γυναίκα της εποχής του στη θέση της Παναγίας. Χρησιμοποιεί,όπως και στο προηγούμενο έργο την ίδια σύνθεση με το έντονο κόκκινο μανδύα. [32]

33 Ντύρερ Μεγάλο κομμάτι χορταριασμένης γης Το συγκεκριμένο έργο απεικονίζει μόνο ένα κομμάτι χορταριασμένης γης,όπως αναφέρει και ο τίτλος του. Ο πίνακας μπορεί να φαίνεται απλός, αλλά είναι γεμάτος λεπτομέρειες, πολλές αποχρώσεις του πράσινου και σκιές. Τα χορτάρια στο έργο αυτό είναι σε φυσικό μέγεθος. Κανείς μέχρι τότε δεν είχε τολμήσει να ζωγραφίσει κάτι τόσο ασήμαντο. ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ Ιμπρεσιονισμός Ο Ιμπρεσιονισμός είναι το σημαντικότερο κίνημα στην τέχνη του τέλους του 19ου αιώνα. Οι ιμπρεσιονιστές προσπάθησαν να "συλλάβουν" την οπτική εντύπωση που γεννάει μια σκηνή και ενδιαφέρθηκαν κυρίως για τα παιχνίδια του φωτός. Γι' αυτό τα έργα τους έχουν αυθορμητισμό και δεν είναι τόσο προμελετημένα. Ζωγράφιζαν στην ύπαιθρο και λιγότερο στα εργαστήρια τους. Η γκάμα των χρωμάτων τους είναι πλούσια για να μπορεί να αποδίδει τον πλούτο των χρωμάτων της φύσης και τα εφέ του φωτός. Οι περισσότεροι αρνήθηκαν την χρήση του μαύρου χρώματος για τις σκιάσεις και το αντικατέστησαν με άλλα σκούρα μπλε και καφετιά χρώματα. Οι περισσότεροι ιμπρεσιονιστές προτιμούσαν να ζωγραφίζουν τα διαυγή, ηλιόλουστα απογεύματα. Ο Κλωντ Μονέ είναι ένας από τους πιο σπουδαίους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους. Το χρώμα και το φως στα έργα του είναι με μορφή κηλίδων. Του άρεσε να ζωγραφίζει το ίδιο θέμα σε διαφορετικές ώρες τις ημέρας για να παρακολουθεί τις αποχρώσεις και τις σκιές του ήλιου, όταν για παράδειγμα ήταν στη δύση του. Τα πασίγνωστα "Νούφαρα" του, έργα που ζωγράφισε στο περίφημο κήπο του σπιτιού του, όλο και περισσότερο ξέφευγαν από το θέμα του, ανοίγονταν τον δρόμο προς την αφηρημένη τέχνη και κυρίως τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. [33]

34 Κλωντ Μονέ, Νούφαρα Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω στον Κλωντ Μονέ άρεσε να ζωγραφίζει την λίμνη με τα νούφαρα που υπήρχε στο κήπο του σπιτιού του, διάφορες ώρες της ημέρας. Στο έργου του αυτό, φαίνεται μια άποψη των νουφάρων το απόγευμα. Βλέπουμε να υπάρχουν συμπληρωματικά χρώματα όπως το κίτρινο και το μοβ και (ελάχιστο) κόκκινο και πράσινο. Βλέπουμε επίσης, ότι στις σκιές δεν υπάρχει μαύρο αλλά αντικαταστάθηκε από πιο σκούρες αποχρώσεις των χρωμάτων αυτών ή των συμπληρωματικών χρωμάτων τους. Μέσα στη λίμνη αντανακλάται ο ουρανός και διάφορα φυτά που μπορεί να βρίσκονται τριγύρω. Στην παλέτα των χρωμάτων του βρίσκονται κυρίως ψυχρά χρώματα (πράσινο, μοβ, γαλάζιο) αλλά και θερμά (ροζ, κίτρινο, κόκκινο) σε μικρότερες κηλίδες. Πουαντιγισμός Η ανάμιξη χρωστικών ουσιών στην παλέτα του ζωγράφου αντικαθίσταται από τη χρησιμοποίηση καθαρών χρωμάτων σε μικρές κηλίδες ή πιτσιλιές. Οι κατακερματισμένες αυτές επιφάνειες ζωηρών χρωματικών κηλίδων παράγουν, από την σωστή απόσταση, πιο πλούσια και πιο λεπτά χρωματικά εφέ. Ζορς Σερά,Μια Κυριακή απόγευμα στο νησί της Γκραντ Ζατ [34]

35 Ο Ζορζ Σερά είναι ο πιο σπουδαίος εκπρόσωπος του Πουαντιγισμού. Ο πίνακας του αυτός έχει δημιουργηθεί από μικρές κουκκίδες οι οποίες όταν βρίσκονται δίπλα -δίπλα δίνουν στον παρατηρητή του έργου την εντύπωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου χωρίς κενά. Χρησιμοποιεί τόσο ψυχρά (πράσινο, λαχανί, γαλάζιο) όσο και θερμά χρώματα (κόκκινο, πορτοκαλί). Ψυχρά χρησιμοποιεί κυρίως στο πίσω μέρος του έργου του για να δώσει την εντύπωση του βάθους, ενώ θερμά, στο μπροστινό του μέρος. Το φως, επίσης παίζει ρόλο στο έργο του Σερά. Δημιουργεί εντάσεις με τις απότομες σκιές του και κάνει τα πίσω να φαίνονται πιο θολά από τα μπροστινά αντικείμενα. Εξπρεσιονισμός Είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει έργα τέχνης, στα οποία η πραγματικότητα παραμορφώνεται με σκοπό να εκφράσει τα συναισθήματα ή την ιδιαίτερη εσωτερική οπτική ματιά του καλλιτέχνη. Το συναίσθημα του θεατή δυναμώνει με την χρήση έντονων χρωμάτων και την παραμόρφωση των μορφών. Πρόδρομος του εξπρεσιονισμού είναι ο Βαν Γκογκ. Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ, παρ όλο που τυπικά δεν ανήκει στους εξπρεσιονιστές και τον κατατάσσουμε στους μετεμπρεσιονιστές, είναι πρόδρομος του εξπρεσιονισμού, γιατί εντυπωσιάζει με τα έντονα χρώματα, την τολμηρή διάταξη στον χώρο, την πρωτοποριακή χρήση των γραμμών και την νέα κατανομή των όγκων πάνω στον καμβά, και προτείνει νέους δρόμους πολύ διαφορετικούς σε σχέση με την ακαδημαϊκή τέχνη που είχε επικρατήσει στα τέλη του 19ου αιώνα. Βίνσεν Βαν Γκογκ, Σταροχώραφο με κοράκια [35]

36 Το έργο χαρακτηρίζεται από γεμάτες χρώμα κίτρινες πινελιές στο σιτάρι και μπλε στον ουρανό και από τις χρωματικές αντιθέσεις μεταξύ του εδάφους και του ουρανού. Οι εικόνες βασίζονται στην ένταση που δημιουργείται με την χρήση θερμών και ψυχρών χρωμάτων, σε ίδιες αναλογίες. Έντβαρντ Μουνκ, Η κραυγή Ο Έντβαρντ Μουνκ είναι προάγγελος, αλλά και εκπρόσωπος του Εξπεσιονισμού. Στον πιο γνωστό πίνακα του Μουνκ Κραυγή χρησιμοποιούνται έντονα και με μεγάλες αντιθέσεις χρώματα, για να αναδειχτεί η ψυχολογική κατάσταση του προσώπου που απεικονίζει, το οποίο φαίνεται να το διακατέχει ένα ρίγος τρόμου με αποτέλεσμα να ουρλιάζει. Το χρώμα του προσώπου του θυμίζει το χλωμό χρώμα ενός πεθαμένου και όλες οι φιγούρες είναι ντυμένες με μαύρα ρούχα. Στον ουρανό χρησιμοποιούνται έντονα χρώματα όπως το πορτοκαλί και αυτό σημαίνει ότι εκείνη την στιγμή ήταν η ώρα του ηλιοβασιλέματος. Ακόμη, το κόκκινο χρώμα που έχει ο ουρανός είναι σαν αίμα. Τον πίνακα αυτόν τον εμπνεύστηκε από μια βόλτα που είχε κάνει με τους φίλους τους σε μία γέφυρα στο Όσλο καθώς ήταν ηλιοβασίλεμα. Εκείνη την στιγμή ένιωσε τόση μοναξιά και έβγαλε μια κραυγή, ενώ του φάνηκε ότι ουρανός έσταζε αίμα. [36]

37 Φωβισμός Το πρώτο από τα μεγάλα κινήματα της ζωγραφικής του 20ου αιώνα. Ο όρος προέρχεται από τη γαλλική λέξη fauves που θα πει αγρίμια και αναφέρεται στο άγριο χρώμα που έχουν τα έργα των φωβιστών. Οι φωβιστές λάτρεψαν το χρώμα και το αντιμετώπιζαν ως το κύριο στοιχείο των έργων τους. Τα χρώματά τους είναι πλακάτα (επίπεδα), βίαια, έντονα και καθαρά και συχνά χρησιμοποιούνται με αυθαίρετο τρόπο. Η σερβάντα Η κυρία Ματίς Τα παραπάνω έργα είναι του γνωστού καλλιτέχνη Ανρί Ματίς( ). Ο Ματίς ήταν ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Από μικρή ηλικία περνούσε πολλές ώρες στο Λούβρο χαζεύοντας τα έργα τέχνη που υπήρχαν. Θεωρείτε ο πατέρας του καλλιτεχνικού κινήματος του Φωβισμού. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι επηρεάστηκε πολύ από τον Γκωγκέν και το Βαν Γκόγκ. Σε όλα τα έργα του Ματίς παρατηρούμε την αντίθεση μεταξύ των χρωμάτων, την οποία πραγματοποιεί βάζοντας απέναντι συμπληρωματικά μεταξύ τους χρώματα. Λόγω των αντιθέσεων, των χρωμάτων και των έντονων σχημάτων, τα έργα του Ματίς προκαλούν χαρά. [37]

38 Κυβισμός O κυβισμός είναι το σπουδαιότερο κίνημα του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Βασίζεται στην ιδέα του Πωλ Σεζάν, ότι όλα τα πράγματα γύρω μας μπορούν να αναλυθούν στα βασικά γεωμετρικά στερεά. Ο Πικάσο και ο Μπράκ είναι οι κυριότεροι εκπρόσωποι του. Αρχικά ο Πικάσο ζωγραφίζει τις Δεσποινίδες της Αβινιόν μεταξύ 1906 και 1907, ένα έργο που σηματοδοτεί την αρχή της μοντέρνας τέχνης και έχει πολλές επιρροές από την αφρικανική τέχνη και την τέχνη της Ιβηρικής Χερσονήσου. Ο κυβισμός χωριζόταν σε δύο βασικά σκέλη: Α) Αναλυτικός ( ):Οι κυβιστές επιδιώκουν να διαλύσουν το αντικείμενο στον πίνακα και να το αναλύσουν σε μικρά κομμάτια όμοια με θραύσματα κρυστάλλου. Αυτή η περίοδος ονομάζεται αναλυτικός κυβισμός. Β) Συνθετικός ( ): Ο συνθετικός κυβισμός εισάγει για πρώτη φορά την τεχνική του κολάζ, δηλαδή την ενσωμάτωση ξένων, προς την ζωγραφική, υλικών (όπως χαρτί ταπετσαρίας, ύφασμα, εφημερίδες κ.α.) με στόχο το ίδιο το αντικείμενο να αναπαριστά τον εαυτό του επάνω στο έργο. Broc et Violon, Μπρακ Le Joueur de guitare, Πικάσο Piano et Mandore, Μπρακ [38]

39 Στον αναλυτικό κυβισμό του Πικάσσο και του Μπράκ ξεχωρίζει μια πρώτη παραστατική υποπερίοδος, με έντονη την επίδραση από τον Σεζάν και την αφρικανική τέχνη και μια δεύτερη φάση, κατά την οποία σημειώνεται μια αποφασιστική απομάκρυνση από τα πρότυπα της φυσικής πραγματικότητας. Αυτή είναι η λεγόμενη ερμητική περίοδος, που τα έργα γίνονται δυσανάγνωστα. Στον ερμητικό κυβισμό, σχεδόν, δεν υπάρχει παρουσία χρώματος. Τα έργα είναι κυρίως μονοχρωματικά. Οι κυβιστές, σε αυτήν την περίοδο, χρησιμοποιούν συνήθως τα γκρίζα, τα καφέ, τα μπλε και τα άσπρα χρώματα. Το χρώμα επανέρχεται στην τελευταία φάση, την συνθετική. Στην περίοδο του συνθετικού κυβισμού υπάρχει η επιστροφή των έντονων χρωμάτων και η χρησιμοποίηση της τεχνικής του κολάζ. Το πρώτο κολάζ είναι ένα έργο του Μπράκ το οποίο ονομάζεται Compotier et Verre (1912). Ο ζωγράφος επιλέγει με προσοχή τις πλευρές του αντικειμένου που θα προβάλει στον πίνακα και τοποθετεί στοιχεία της πραγματικότητας μέσα από το κολάζ. Η χρήση υλικών όπως ξύλο, μέταλλο και άλλα, κάνει τον Πικάσο να κατασκευάσει κάτι παρόμοιο ένα χρόνο αργότερα: Guitare et Bouteille de Bass (1913). Compotier et Verre Guitare et Bouteille de Bas [39]

40 Δεσποινίδες της Αβινιόν Πικάσο Βιολί και κανάτα, Μπρακ Νεκρή φύση με ψάθινη καρέκλα, Πικάσο [40]

41 Η ζωγραφική δράσης (Action painting) Η ζωγραφική δράσης (Action painting) είναι ένα ύφος που εκφράζει την αυθόρμητη κίνηση του καλλιτέχνη επάνω στον καμβά. Το είδος αυτής της ζωγραφικής έγινε γνωστό τη δεκαετία του 40 και συνδέθηκε με τον αφηρημένο Εξπρεσιονισμό. Κύριος εκπρόσωπός του είναι ο Τζάκσον Πόλοκ, ο οποίος κυκλοφορούσε κυριολεκτικά επάνω στους τεράστιους καμβάδες του, στάζοντας το χρώμα γύρω του. Ο Πόλοκ δεν ενδιαφερόταν για το φως και τους όγκους. Τα έργα του βασίζονται στο χρώμα και στα σχήματα που δημιουργούνται καθώς στάζει το χρώμα από τα πινέλα του. Χρησιμοποιεί κυρίως τα βασικά χρώματα, το λευκό και το μαύρο και ανάλογα με τις ποσότητες χρώματος στον καμβά εκφράζει τα συναισθήματά του και τα εκπέμπει στον θεατή. Jackson Pollok Στα έργα του Πόλοκ παρατηρούμε αυτό που λέμε αφηρημένη τέχνη. Ο Πόλοκ πολλές φορές περπατούσε πάνω στα έργα του αφήνοντας την μπογιά να κυλίσει πάνω στον καμβά (εικ. 2&3). Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. (εικ.1&4) Στα έργα αυτά πολλοί μπορεί να δουν μια άγρια, σκληρή εικόνα και άλλοι μπορούν να δουν ένα τρυφερό μείγμα χρωμάτων που σκιαγραφεί την γλυκιά πλευρά του καλλιτέχνη. Εγώ στα έργα αυτά βλέπω την άγρια μορφή του καλλιτέχνη λόγω των σκούρων χρωμάτων και των έντονων γραμμών. (εικ.1) [41] (εικ.2)

42 (εικ. 3) Pop Art (εικ.4) Η pop art συντομογραφία του Popular art ήταν καλλιτεχνικό κίνημα, που εκδηλώθηκε στην Αγγλία γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1950 και στις ΗΠΑ λίγο αργότερα. Η βασική του ιδέα ήταν ότι η μαζική, λαϊκή κουλτούρα (διαφημίσεις, κόμικς, κλπ) και τα καταναλωτικά αγαθά θα,μπορούσαν να αποτελέσουν τα στοιχεία μιας νέας τέχνης. Γνωστοί pop artists Andy Warhol Claes Oldenburg Roy Lichtenstein Tom Wesselmann Richard Hamilton James Rosenquist Drowning girl, Roy Lichtenstein Ο Roy Lichtenstein ζωγραφίζει συχνά αποσπάσματα από κόμικς σε μεγάλη διάσταση. Αυτά τα έργα, όπως το Κορίτσι που πνίγεται, χαρακτηρίζονται από τη χρήση μίας πολύ περιορισμένης γκάμας χρωμάτων, που τα χρησιμοποιεί με πλακάτο τρόπο, δηλαδή χωρίς τόνους και αποχρώσεις σε συνδυασμό με ένα σκληρό σχέδιο. [42]

43 Still Life, Tom Wesselmann O Tom Wesselmann έχει επηρεαστεί από τον Ματίς και τους Φώβ με τα έντονα χρώματα. Τα έργα του, όπως αυτό της Νεκρής Φύσης είναι φτιαγμένα με την τεχνική του ασαμπλάζ (δηλαδή ένα είδος κολάζ αλλά με ανάγλυφα αντικείμενα) και άλλες μικτές τεχνικές όπως το κολάζ, το σμάλτο κλπ. Είναι δουλεμένο χωρίς μελέτη του φωτός, με πλακάτα χρώματα και αντικείμενα που έχουν μπει το ένα δίπλα στο άλλο σαν κακόγουστη διαφήμιση ή όπως ήταν άλλωστε και ο στόχος των καλλιτεχνών της Ποπ Αρτ, να κάνει ένα σχόλιο για τον καταναλωτισμό. Έργα του Andy Warhol για την Marilyn Monroe Ο Andy Warhol συνήθιζε να επεξεργάζεται μια επαναλαμβανόμενη εικόνα, όπως για παράδειγμα το πορτραίτο της Marilyn Monroe, χρησιμοποιώντας τεχνικές τυπώματος. Ο καλλιτέχνης στο συγκεκριμένο έργο εναλλάσσει βασικά με συμπληρωματικά χρώματα και τις αποχρώσεις τους, ώστε να τονίσει κάθε φορά διαφορετικά στοιχεία της εικόνας της Marilyn Monroe και να επιφέρει την ισσοροπία συνολικά στο έργο. Marilyn 1964 [43]

44 ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΟΥ 20 ου ΑΙΩΝΑ Η ζωγραφική του 20ου αιώνα στην Ελλάδα αρχίζει με τους ζωγράφους Κωνσταντίνο Παρθένη, Κωνσταντίνο Μαλέα και Γιώργο Μπουζιάνη αλλά και με πολλούς άλλους, οι οποίοι μέσα από τα έργα τους μας βάζουν πιο βαθιά στην έννοια του μοντέρνου στη ελληνική τέχνη. Η ζωγραφική τους χαρακτηρίζεται από την ελληνική παράδοση αλλά και την αφηρημένη γλώσσα της σύγχρονης εποχής. Οι ζωγράφοι της γενιάς του 30 επιχειρούν ένα πάντρεμα της ελληνικότητας με τα κινήματα της Ευρώπης. Ήδη ορισμένοι ζωγράφοι κινούνται προπολεμικά προς ένα είδος εξπρεσιονιστικής αφαίρεσης. (Από το βιβλίο :ζωγραφική του 20ου αιώνα του Χρήστου Χρύσανθου) Κωνσταντίνος Παρθένης: Στη ζωγραφική του χρησιμοποιεί έντονα και θολά χρώματα. Χρησιμοποιεί κυρίως ελληνικά καλοκαιρινά χρώματα (μπλε, γαλάζιο και γενικά τις αποχρώσεις του ελληνικού ουρανού και της θάλασσας). Δεν του άρεσε να ζωγραφίζει σε προετοιμασμένο καμβά, αλλά ζωγράφιζε επάνω σε απλό πανί. Αυτό δυστυχώς κάνει δύσκολη την συντήρηση των έργων του. Κωνσταντίνος Μαλέας: Στη ζωγραφική του βλέπουμε το ελληνικό φως να συνδυάζεται με έντονα περιγράμματα. Γενικά χρησιμοποιεί χρώματα από το ελληνικό τοπίο, το οποίο είναι πλούσιο σε εικόνες. Γιώργος Μπουζιάνης: Τα έργα του είναι σχεδόν αφηρημένα. Ίσως είναι ο πιο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος. Σπούδασε στη Γερμανία, όπου και έμαθε να χρησιμοποιεί το γερμανικό φως. Έτσι έφερε στην Ελλάδα το γκρίζο γερμανικό ύφος. Γιώργος Μπουζιάνης Κωνσταντίνος Παρθένης Κωνσταντίνος Μαλέας [44]

45 ΓΛΥΠΤΙΚΗ Τι ονομάζεται γλυπτική; Μια από τις εικαστικές τέχνες είναι και η γλυπτική. Γλυπτική ονομάζεται η τέχνη της καλλιτεχνικής δημιουργίας-έκφρασης ανάγλυφων και ολόγλυφων μορφών. Οι γλύπτες έχουν τη δυνατότητα να επεξεργάζονται μεγάλη ποικιλία υλικών, όπως είναι το μάρμαρο, η πέτρα, το μέταλλο ή πιο μαλακά υλικά όπως ο πηλός, το ξύλο. Ανεξάρτητα όμως, από το υλικό το οποίο χρησιμοποιεί ο γλύπτης, το φως και οι σκιές παίζουν σημαντικό ρόλο, αφού τα έργα της γλυπτικής είναι τρισδιάστατα και κάθε επιφάνεια τους δέχεται το φως διαφορετικά. Το ανάγλυφο και ο όγκος των γλυπτών αναδεικνύονται με το φως και τις σκιές, που δημιουργούν άλλοτε απαλούς τόνους και άλλοτε έντονες αντιθέσεις. Μερικές φορές, κυρίως στην σύγχρονη γλυπτική, εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και το χρώμα. [45] Η Αφροδίτη της Μήλου Η Αφροδίτη της Μήλου είναι από παριανό μάρμαρο και έχει ύψος 2.00 μ. Χρονολογείται γύρω στο 100 π. Χ. Θεωρείται ένα από τα πιο σπουδαία έργα της ελληνιστικής τέχνης και βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Έχει φιλοτεχνηθεί πιθανόν από τον γλύπτη Αγήσανδρο ή Αλέξανδρο, από την Αντιόχεια του Μαιάνδρου. Το έργο έχει δουλευτεί σε δύο χωριστά κομμάτια, τα οποία ο καλλιτέχνης συνέδεσε στους γοφούς, εκεί που πέφτουν οι πτυχώσεις του ενδύματος. Πιθανόν να ήταν πολύχρωμο. Η δεξιά πλευρά του είναι πιο απλά δουλεμένη, μάλλον γιατί προοριζόταν να τοποθετηθεί σε σημείο που ο κόσμος θα έβλεπε τη θεά από αριστερά. Η Αφροδίτη έχει μια στάση γεμάτη χάρη. Μάλλον κρατούσε στο χέρι της έναν καθρέπτη. Τα μαλλιά της είναι δουλεμένα, πολύ προσεκτικά σε ένα περίτεχνο χτένισμα με ελαφρύ ανάγλυφο και μαλακές αυξομειώσεις φωτός σκιάς. Το ανάγλυφο του σώματός της, με τις τέλειες αναλογίες, κάνει έναν ενδιαφέρον διάλογο με το ρούχο της, το οποίο συγκρατείται στους γοφούς της, έχοντας πολλές- πολλές πτυχώσεις και κατά συνέπεια έντονες φωτοσκιάσεις, ώστε να έρχεται σε αντίθεση και να προβάλλεται η λεία επιδερμίδα της.

46 Ο Ερμής του Πραξιτέλη Το άγαλμα του Ερμή, δημιουργήθηκε από τον Πραξιτέλη το 343π.Χ. και είναι το μόνο του έργο που έχει διασωθεί. Βρέθηκε στην Ολυμπία, απείραχτο στο βάθρο του, αρκετά μέτρα κάτω από την γη. Έχει ύψος 2,10μ. και ήταν αφιερωμένο από τους Ηλείους και Αρκάδες στο ιερό Άλτις, για να εορτάσουν την συνθήκη ειρήνης. Το σώμα του Ερμή έχει ελαφρύ ανάγλυφο, που προβάλλει τις τέλειες αναλογίες του και ανακλά το φως χωρίς ιδιαίτερες σκιάσεις. Αντίθετα, στα δεξιά, κυρίως κάτω από τον μικρό Διόνυσο,υπάρχουν πολλές πτυχώσεις και έντονες αντιθέσεις φωτός σκιάς. Η Νίκη της Σαμοθράκης Η Νίκη της Σαμοθράκης είναι ένα γλυπτό το οποίο δημιουργήθηκε κοντά στα τέλη του 3ου και στις αρχές του 2ου π.χ. αιώνα, περίοδος που ονομάζεται Ελληνιστική Εποχή. Το άγαλμα αυτό βρέθηκε στο ναό των Καβείρων της Σαμοθράκης. Ο γλύπτης που το φιλοτέχνησε είναι άγνωστος, όμως υπάρχει μία περίπτωση να είναι ο Δημήτριος ο Πολιορκητής ( π.χ.). Tο άγαλμα αυτό φημίζεται για τις πτυχές και τις λεπτομέρειες του ρούχου του.το ύψος του είναι 3,28 μ. μαζί με τα φτερά. Η συγκεκριμένη Νίκη της Σαμοθράκης, όταν πρωτοβρέθηκε, ήταν χωρίς χέρια, τα οποία όμως, μετά από περισσότερη έρευνα βρέθηκαν.για αρκετά χρόνια πίστευαν πως κρατούσε μία σάλπιγγα. Τώρα όμως έχουν καταλήξει πως μάλλον κρατούσε ένα στεφάνι. Ηταν φτιαγμένη από το φημισμένο λευκό παριανό μάρμαρο. Πολλοί αρχαιολόγοι πιστεύουν πως η αριστερή πλευρά του γλυπτού είναι πιο φωτεινή και καλοδουλεμένη, ώστε να μπορεί ο κόσμος να θαυμάζει το άγαλμα αυτό μόνον από αριστερά. Γενικά, το γλυπτό,έχει ανήσυχες φόρμες, με πολλές διακυμάνσεις φωτός και σκιάς. Τέλος, φυλάσσεται στο Παρίσι, στο Μουσείο του Λούβρου. [46]

47 Η κοιμωμένη του Χαλεπά Βλέποντας την «Κοιμωμένη» του Χαλεπά, καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ένα δημιούργημα φιλοτεχνημένο από λευκό μάρμαρο με ένα στήσιμο αρκετά εντυπωσιακό αλλά και γεμάτο θλίψη παράλληλα. Είναι ένα άγαλμα με έντονο λευκό, στο οποίο φαίνονται με κάθε λεπτομέρεια όλα τα χαρακτηριστικά του προσώπου της, όπως τα μάτια, που αν και κλειστά, δείχνουν να είναι μεγάλα, τα χείλια που είναι έντονα και η λεπτή μύτη. Η στάση της αποπνέει μελαγχολία και θλίψη, αφού δηλώνει την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η άτυχη κοπέλα, δηλαδή τον θάνατο. Το σώμα της είναι καλοσχηματισμένο και αδύνατο και καλύπτεται από ένα λεπτό ύφασμα. Οι πτυχώσεις των υφασμάτων είναι μαλακές. Τα μαλλιά της είναι τραβηγμένα προς τα πίσω και το κεφάλι της στηρίζεται στα μαξιλάρια. [47]

48 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ,ΤΟ ΜΠΑΡΟΚ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟ: [48]

49 Ο ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΕΖΗΣΕ ΤΗΝ/ΤΟΝ/ΤΟ: [49]

50 ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ: [50]

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές»

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές» ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ «Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές» W. kandinsky Το χρώμα είναι αναπόσπαστα δεμένο με ότι βλέπουμε γύρω μας. Από τον γύρω

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (μάθημα κατεύθυνσης) Τι είναι η δομή και η σύνθεση ενός εικαστικού έργου. Είναι η οργάνωση όλων των στοιχείων ενός έργου σε ένα ενιαίο σύνολο με στόχο να εκφράσουν κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου

Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα του Πικάσο Η απανθρωπιά, η βιαιότητα και η απόγνωση του πολέµου Η Γκουέρνικα είναι µια έντονη διαµαρτυρία εναντίον του πολέµου και της καταστροφής που αυτός σπέρνει. Τα µήνυµα που θέλει να

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ Ο καλλιτέχνης μπορεί να συμπεριλάβει ή να αγνοήσει τη διάσταση του χώρου στην απεικόνιση που εκτελεί. Όταν περιγράφει το βάθος του οπτικού πεδίου με διάφορους

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Μακρή EFIAP. Copyright: 2013 Michalis Makri

Μιχάλης Μακρή EFIAP. Copyright: 2013 Michalis Makri Μιχάλης Μακρή EFIAP Copyright: 2013 Michalis Makri Copyright: 2013 Michalis Makri Less is more Less but better Copyright: 2013 Michalis Makri Ο μινιμαλισμός ορίζεται ως η εξάλειψη όλων των στοιχείων που

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο Χρώμα. Εισαγωγή στο χρώμα και την ανάπτυξη της συνθετικής λειτουργίας των

Εισαγωγή στο Χρώμα. Εισαγωγή στο χρώμα και την ανάπτυξη της συνθετικής λειτουργίας των Στέλιος Μιχαήλ Ε.Ε.Κ.Κ. 8 Δεκεμβρίου 2010 Εισαγωγή στο Χρώμα Εισαγωγή στο χρώμα και την ανάπτυξη της συνθετικής λειτουργίας των χρωμάτων. Το φως ως στοιχείο που ειδικεύει και τροποποιεί το χρώμα. Θα μιλήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΩΣ. Ο φωτισμός μπορεί να υπογραμμίσει σημαντικές λεπτομέρειες ή να τις κρύψει

ΤΟ ΦΩΣ. Ο φωτισμός μπορεί να υπογραμμίσει σημαντικές λεπτομέρειες ή να τις κρύψει ΤΟ ΦΩΣ Ο φωτισμός μπορεί να υπογραμμίσει σημαντικές λεπτομέρειες ή να τις κρύψει Μπορεί να κολακέψει ένα αντικείμενο, τονίζοντας κάποια θετικά χαρακτηριστικά ή να υποβαθμίσει τα λιγότερο ελκυστικά Η τηλεόραση

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινή Τεχνη. Περίοδοι της χριστιανικής ζωγραφικής:

Βυζαντινή Τεχνη. Περίοδοι της χριστιανικής ζωγραφικής: Βυζαντινή Τεχνη Περίοδοι της χριστιανικής ζωγραφικής: 1. Παλιαοχριστιανική Τέχνη και Πρωτοβυζαντινή περίοδος (4ος-7ος αιώνας) 2. Εικονομαχία και βυζαντινή τέχνη (8ος-12ος αιώνας) 3. Περίοδος των Παλαιολόγων

Διαβάστε περισσότερα

Περισσότεραγιατοχρώµα σύµφωναµεµελέτεςπου πραγµατοποιήθηκανγιαανάγκες τουμάρκετινγκ

Περισσότεραγιατοχρώµα σύµφωναµεµελέτεςπου πραγµατοποιήθηκανγιαανάγκες τουμάρκετινγκ Περισσότεραγιατοχρώµα σύµφωναµεµελέτεςπου πραγµατοποιήθηκανγιαανάγκες τουμάρκετινγκ ΑποτηνΠηγή http://www.webresources.eu/archives/color-theorypart-1-the-meaning-of-color Υποκειµενικότηταστοχρώµα Το χρώµα

Διαβάστε περισσότερα

«Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015. Έλληνες ζωγράφοι. Της Μπιλιούρη Αργυρής. (19 ου -20 ου αιώνα)

«Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015. Έλληνες ζωγράφοι. Της Μπιλιούρη Αργυρής. (19 ου -20 ου αιώνα) «Η θάλασσα μάς ταξιδεύει» The sea travels us e-twinning project 2014-2015 Έλληνες ζωγράφοι (19 ου -20 ου αιώνα) Της Μπιλιούρη Αργυρής Η ιστορία της ζωγραφικής στην νεοελληνική ζωγραφική Η Ελληνική ζωγραφική

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. TONIKOTHTA

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. TONIKOTHTA Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. TONIKOTHTA Η τονικότητα αναφέρεται στον βαθμό φωτεινότητας κάθε χρώματος που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης κατά τη σύνθεση του έργου του. Ακόμη και σε μία ασπρόμαυρη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ 1 ΦΩΣ Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δυο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Μιχάλης Μακρή EFIAP. www.michalismakri.com

Μιχάλης Μακρή EFIAP. www.michalismakri.com Μιχάλης Μακρή EFIAP www.michalismakri.com Γιατί κάποιες φωτογραφίες είναι πιο ελκυστικές από τις άλλες; Γιατί κάποιες φωτογραφίες παραμένουν κρεμασμένες σε γκαλερί για μήνες ή και για χρόνια για να τις

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Μιλώντας με τα αρχαία Μέσα στο μουσείο θα συναντήσετε παράξενα αντικείμενα άλλων εποχών. Μπορείτε να τα κάνετε να μιλήσουν για πανάρχαιους ανθρώπους και πολιτισμούς; Πάρτε φακούς, μέτρα, μολύβι και χαρτί

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες Χρωμάτων. 1 ο ΕΠΑ.Λ. Ιλίου / 5 ο ΣΕΚ Γ Αθήνας

Ιδιότητες Χρωμάτων. 1 ο ΕΠΑ.Λ. Ιλίου / 5 ο ΣΕΚ Γ Αθήνας Ιδιότητες Χρωμάτων Στοιχεία Σύνθεσης 1 ο ΕΠΑ.Λ. Ιλίου / 5 ο ΣΕΚ Γ Αθήνας Χατζηγιαννάκη Βασιλική Ιδιότητες Χρωμάτων Κόκκινο Μπλε Κίτρινο Πράσινο Γκρι Μαύρο Άσπρο Κόκκινο Απαλό κόκκινο δείχνει χαρά, σεξουαλικότητα,

Διαβάστε περισσότερα

Μιλώντας με τα αρχαία

Μιλώντας με τα αρχαία Επίσκεψη στο μαντείο της Δωδώνης Πώς έβλεπαν το μέλλον οι αρχαίοι; Πώς λειτουργούσε το πιο αρχαίο μαντείο της Ελλάδας; Τι μορφή, σύμβολα και ρόλο είχε ο κύριος θεός του, ο Δίας; Τι σημασία είχαν εκεί οι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ. Από Μαρία Αγγελοπούλου

ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ. Από Μαρία Αγγελοπούλου ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Από Μαρία Αγγελοπούλου ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ,ΟΙ ΜΟΙΡΑΙΟΙ Ω της αυγής κροκάτη γάζα γαρούφαλλα του δειλινού λάμπετε, σβήνετε μακριά μας χωρίς να

Διαβάστε περισσότερα

Δημοτικό Σχολείο Σκανδάλου-Γαρδικίου. Τάξη Α Σχ. Έτος 2002-2003

Δημοτικό Σχολείο Σκανδάλου-Γαρδικίου. Τάξη Α Σχ. Έτος 2002-2003 Δημοτικό Σχολείο Σκανδάλου-Γαρδικίου Τάξη Α Σχ. Έτος 2002-2003 Διδακτικοί στόχοι: Ευαισθητοποίηση της όρασης των παιδιών. Επαφή με τις έννοιες βασικά και συμπληρωματικά χρώματα. Να προβληματιστούν να πειραματιστούν,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Τα µαθηµατικά και η τέχνη, αν και φαινοµενικά τουλάχιστον, αποτελούν δύο ξεχωριστά πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι δυνατόν να συνδυαστούν και να δώσουν δηµιουργίες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Μάθημα: «Παιδικό σχέδιο: σύγχρονες προσεγγίσεις»

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Μάθημα: «Παιδικό σχέδιο: σύγχρονες προσεγγίσεις» ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Μάθημα: «Παιδικό σχέδιο: σύγχρονες προσεγγίσεις» Διδάσκουσα: Κούβου Ουρανία Φοιτήτρια: Παπαϊωάννου Αργυρώ

Διαβάστε περισσότερα

Πέτερ Μπρέγκελ ( ):

Πέτερ Μπρέγκελ ( ): ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Πέτερ Μπρέγκελ (1525 1569) Πέτερ Μπρέγκελ (1525 1569): Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Ολλανδούς ζωγράφους και χαράκτες της εποχής του, πρωτοπόρος της Βορειοευρωαπαϊκής Αναγέννησης. Ασχολήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο;

Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο; Έχετε δει ή έχετε ακούσει κάτι για τον πίνακα αυτό του Πικάσο; Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτωβρίου, 1881-8 Απριλίου, 1973) ήταν και είναι ένας από τους κυριότερους Ισπανούς εκπροσώπους της τέχνης του 20ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Ο Χριστός. Ψηφιδωτό Παναγίας της Κανακαριάς. Λυθράγκωμη- Καρπασίας Τα ψηφιδωτά αυτά

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΔΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΑΠΦΩ ΜΟΡΤΑΚΗ

Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΔΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΑΠΦΩ ΜΟΡΤΑΚΗ Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΔΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΑΠΦΩ ΜΟΡΤΑΚΗ Α' ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015

Διαβάστε περισσότερα

Και τώρα τι κάνω; Σημαντικότερο απ όλα είναι να διαβάσεις και να ευχαριστηθείς την ιστορία και τις πληροφορίες για τον κόσμο των χρωμάτων

Και τώρα τι κάνω; Σημαντικότερο απ όλα είναι να διαβάσεις και να ευχαριστηθείς την ιστορία και τις πληροφορίες για τον κόσμο των χρωμάτων Και τώρα τι κάνω; Σημαντικότερο απ όλα είναι να διαβάσεις και να ευχαριστηθείς την ιστορία και τις πληροφορίες για τον κόσμο των χρωμάτων Να ποια είναι τα υλικά που θα χρειαστείς: γκρι χαρτόνι (100 γραμμαρίων)

Διαβάστε περισσότερα

H παραγωγή μιας έκθεσης ΙΙ. Σήμανση και φωτισμός

H παραγωγή μιας έκθεσης ΙΙ. Σήμανση και φωτισμός H παραγωγή μιας έκθεσης ΙΙ Σήμανση και φωτισμός Σήμανση Βρίσκοντας τον δρόμο μας: Πρόσβαση (διανοητική και φυσική) σε μουσεία και εκθεσιακούς χώρους Σκοποί, χαρακτηριστικά της σήμανσης Ύφος και ταυτότητα

Διαβάστε περισσότερα

"Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης)

Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου. (Οδυσσέας Ελύτης) "Στην αρχή το φως και η πρώτη ώρα που τα χείλη ακόμα στον πηλό δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου." (Οδυσσέας Ελύτης) Το σύμπαν δεν υπήρχε από πάντα. Γεννήθηκε κάποτε στο παρελθόν. Τη στιγμή της γέννησης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και

Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και Κεφάλαιο 6 ο : Φύση και Διάδοση του Φωτός Φυσική Γ Γυμνασίου Βασίλης Γαργανουράκης http://users.sch.gr/vgargan Η εξέλιξη ξ των αντιλήψεων για την όραση Ορισμένοι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ερμήνευαν την

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά χαρακτηριστικά

Γενικά χαρακτηριστικά ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ Γενικά χαρακτηριστικά Μικρές πινελιές που δημιουργούν παχύ στρώμα μπογιάς αποτυπώνοντας λεπτομερές. Χρήση των βασικών χρωμάτων, σπάνια χρήση του μαύρου χρώματος. Απουσία διαδοχικών επιστρώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Βρισκόμαστε στην θεση να σας παρουσιάσουμε την εργασία μας με θέμα την τέχνη και συγκεκριμένα την ζωγραφική. Ο πίνακας τον οποίο θα παρουσιάσουμε

Βρισκόμαστε στην θεση να σας παρουσιάσουμε την εργασία μας με θέμα την τέχνη και συγκεκριμένα την ζωγραφική. Ο πίνακας τον οποίο θα παρουσιάσουμε Βρισκόμαστε στην θεση να σας παρουσιάσουμε την εργασία μας με θέμα την τέχνη και συγκεκριμένα την ζωγραφική. Ο πίνακας τον οποίο θα παρουσιάσουμε είναι : «Ο χορός στο Μουλέν ντε λα γκαλέτ» έργο του γνωστού

Διαβάστε περισσότερα

Φασματοσκοπία για μικρούς μαθητές

Φασματοσκοπία για μικρούς μαθητές Φασματοσκοπία για μικρούς μαθητές (και όχι μόνο) Από τον ουρανό στη Γη Σε όλους μας έχει τύχει να θαυμάσουμε ύστερα από μια βροχή το ουράνιο τόξο με τα χρώματά του στον ουρανό, ενώ πολλοί από εμάς έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Οφθαλμαπάτες (Optical illusions)

Οφθαλμαπάτες (Optical illusions) Οφθαλμαπάτες (Optical illusions) Το φαινόμενο της οφθαλμαπάτης συνίσταται στο ότι εσφαλμένα αντιλαμβανόμαστε κάτι διαφορετικό, απ αυτό που βλέπουν τα μάτια μας, ή δυσκολευόμαστε να έχουμε μια σαφή σντίληψη

Διαβάστε περισσότερα

Σύμβολα και σχεδιαστικά στοιχεία. Μάθημα 3

Σύμβολα και σχεδιαστικά στοιχεία. Μάθημα 3 Σύμβολα και σχεδιαστικά στοιχεία Μάθημα 3 Τα αρχιτεκτονικά σύμβολα αποτελούν μια διεθνή, συγκεκριμένη και απλή γλώσσα. Είναι προορισμένα να γίνονται κατανοητά από τον καθένα, ακόμα και από μη ειδικούς.

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού κομμωτικής

Σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού κομμωτικής Σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού κομμωτικής ΚΟΜ 108 Εβδομάδα 12 Χρώμα, Σχήμα και κίνηση στο ελεύθερο σχέδιο Χρωµατοµετρία είναι η µέτρηση των χρωστικών ενός διαλύµατος και µετριέται µε το χρωµατόµετρο. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΊΝΤΣΙ 1452-1519 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΚΕΚΑΣ ΤΡΥΦΩΝ ΑΡΣΕΝΙΔΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΊΝΤΣΙ 1452-1519 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΚΕΚΑΣ ΤΡΥΦΩΝ ΑΡΣΕΝΙΔΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΊΝΤΣΙ 1452-1519 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΕΥΤΥΧΙΑ ΓΚΕΚΑΣ ΤΡΥΦΩΝ ΑΡΣΕΝΙΔΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ 1 Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά αποτελεί σήμερα την αποκαλούμενη και έβδομη τέχνη, δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, το χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Αρχικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2017 ΓΕΛ ΑΞΙΟΥ Α 2 Καθηγήτρια: Ορφανίδου Αναστασία Ομάδα: Ναλμπάντη Αναστασία, Παπαδοπούλου Αλεξάνδρα, Σιάφαλη Μαρία, Σιάφαλη

ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2017 ΓΕΛ ΑΞΙΟΥ Α 2 Καθηγήτρια: Ορφανίδου Αναστασία Ομάδα: Ναλμπάντη Αναστασία, Παπαδοπούλου Αλεξάνδρα, Σιάφαλη Μαρία, Σιάφαλη ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2017 ΓΕΛ ΑΞΙΟΥ Α 2 Καθηγήτρια: Ορφανίδου Αναστασία Ομάδα: Ναλμπάντη Αναστασία, Παπαδοπούλου Αλεξάνδρα, Σιάφαλη Μαρία, Σιάφαλη Στέλλα, Τσαρίδου Βασιλεία, Φωτοπούλου Έλενα Ο Δομήνικος

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2007 Μάθημα: ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Τετάρτη, 6 Ιουνίου 2007 7:30

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

Λευκό: Το παγκόσμιο χρώμα ειρήνης και καθαρότητας.

Λευκό: Το παγκόσμιο χρώμα ειρήνης και καθαρότητας. Η αναγνώριση των χρωμάτων συνδέεται με βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Το περιβάλλον του ατόμου είναι γεμάτο από χρώματα. Η φύση, από μόνη της, είναι ένας πίνακας γεμάτος από χρώματα, το κίτρινο του

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΙΚΟ

ΥΛΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ TOY ΒΙΝΣΕΝΤ BAN ΓΚΟΓΚ ------------------------------------ ΜΟΡΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ------------------------------------ ---------------------------------------------ΥΛΙΚΟ---------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

etwinning Project Mrs. Tasia Giannakos Physical Education Teacher

etwinning Project Mrs. Tasia Giannakos Physical Education Teacher Friday, April 4 th, 2014 etwinning Project GREEK FOOD: our European passport to a healthy life» Collaborative etwinning activity between the 1 st and the 7 th Primary Schools of Sparti Τασία Γιαννακού

Διαβάστε περισσότερα

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία

Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Βασικοί κανόνες σύνθεσης στη φωτογραφία Πάτρα, Δεκέμβρης 2012 Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πληροφόρηση; Πώς μπορεί η φωτογραφία να είναι τέχνη, εάν είναι στενά συνδεδεμένη με την αυτόματη

Διαβάστε περισσότερα

ΛΟΥΤΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ. Story 2. ΟΜΑΔΑ 14 Σιδέρη Κωνσταντίνα Γρυπονησιώτου Μαρία Γρηγοριάδου Άννα

ΛΟΥΤΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ. Story 2. ΟΜΑΔΑ 14 Σιδέρη Κωνσταντίνα Γρυπονησιώτου Μαρία Γρηγοριάδου Άννα ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Ι CTRL+ESC+SKG ΛΟΥΤΡΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Story 2 ΟΜΑΔΑ 14 Σιδέρη Κωνσταντίνα Γρυπονησιώτου Μαρία Γρηγοριάδου Άννα ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΟ Κτίριο του 1440 στην Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ, ΚΡΙΤΙΚΕΣ Κ.Α. ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΓΛΥΠΤΗ. Μιχάλη Κευγά. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:http://www.mkevgas.gr/ Ιστοσελίδα:

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ, ΚΡΙΤΙΚΕΣ Κ.Α. ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΓΛΥΠΤΗ. Μιχάλη Κευγά. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:http://www.mkevgas.gr/ Ιστοσελίδα: ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ, ΚΡΙΤΙΚΕΣ Κ.Α. ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΓΛΥΠΤΗ Μιχάλη Κευγά ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:http://www.mkevgas.gr/ Ιστοσελίδα: http://www.mkevgas.gr/ Ιστοσελίδα: http://www.mkevgas.gr/ Ιστοσελίδα:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΙ ΡΩΤΑΜΕ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ; ΤΙ ΜΑΣ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ; ΠΩΣ ΜΑΣ ΤΟ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ; ΣΥΝΘΕΣΗ: Οργάνωση ενός συνόλου από επιμέρους στοιχεία σε μια ενιαία διάταξη Αρχική ιδέα σύνθεσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡ. 6.2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής θα πρέπει:

ΠΑΡ. 6.2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής θα πρέπει: ΠΑΡ. 6.2: ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ ΣΤΟΧΟΙ: Ο μαθητής θα πρέπει: 1. Να πειραματιστεί σχετικά με το σχηματισμό σκιάς όταν ένα αντικείμενο διακόπτει τη διαδρομή του φωτός. 2. Να παρατηρήσει ότι το σχήμα της σκιάς που

Διαβάστε περισσότερα

Έρικα Τζαγκαράκη. Τα Ηλιοβασιλέματα. της μικρής. Σταματίας

Έρικα Τζαγκαράκη. Τα Ηλιοβασιλέματα. της μικρής. Σταματίας Έρικα Τζαγκαράκη Τα Ηλιοβασιλέματα της μικρής Σταματίας στην μικρη Ριτζάκη Σταματία-Σπυριδούλα Τα Ηλιοβασιλέματα της μικρής Σταματίας ISBN: 978-618-81493-0-4 Έρικα Τζαγκαράκη Θεσσαλονίκη 2014 Έρικα Τζαγκαράκη

Διαβάστε περισσότερα

Προάγγελοι του Κινηματογράφου

Προάγγελοι του Κινηματογράφου Προάγγελοι του Κινηματογράφου Το πρώτο βήμα έγινε από την ανακάλυψη Κινέζων σοφών πριν από 1000 περίπου χρόνια που παρατήρησαν πως μια τρύπα σε ένα παντζούρι έδινε την εικόνα ενός αναστραμμένου κόσμου.

Διαβάστε περισσότερα

ίνουν ιδιαίτερη σηµασία στις λε τοµέρειες Γι αυτό το λόγο ο Μ ος θεωρείται ροάγγελος του

ίνουν ιδιαίτερη σηµασία στις λε τοµέρειες Γι αυτό το λόγο ο Μ ος θεωρείται ροάγγελος του ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Ο ιταλικός 15ος αιώνας ονοµάζεται κουατροτσέντο. Τα σηµαντικότερα κέντρα της Αναγέννησης στην Ιταλία είναι η Φλωρεντία, η Ρώµη, η Βενετία, το Μιλάνο. Σηµαντική όµως είναι και η εριοχή της Φλάνδρας.

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση γραπτού λόγου

Κατανόηση γραπτού λόγου Β1 1 Επίπεδο Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 40 λεπτά Ερώτημα 1 (6 μονάδες) Διαβάζετε σ ένα περιοδικό οδηγίες για να μάθουν σωστά τα παιδιά σας σκι. Το περιοδικό όμως είναι παλιό κι έτσι βλέπετε καθαρά μόνο

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΔΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΑΠΦΩ ΜΟΡΤΑΚΗ

Τ.Ε.Ι. ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΔΥΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΑΠΦΩ ΜΟΡΤΑΚΗ Α' ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 09/02/2015 Α. Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις κυκλώνοντας τη σωστή απάντηση. (σύνολο 6 μονάδες) 1. Στη ζωφόρο του Παρθενώνα απεικονίζεται:

Διαβάστε περισσότερα

Εσωτερικός φωτισµός κτιρίων σε σχέση µε τη χρήση ΓΡΑΦΕΙΑ

Εσωτερικός φωτισµός κτιρίων σε σχέση µε τη χρήση ΓΡΑΦΕΙΑ Στεφανία Κέτση Ο αρχιτεκτονικός φωτισµός προκύπτει από τις χρήσεις για την οποία προσδιορίζεται ο χώρος και είναι απαραίτητος για τη σωστή λειτουργία των χώρων του κτιρίου. Ο διακοσµητικός φωτισµός δεν

Διαβάστε περισσότερα

Αιχμαλωτίζοντας το νου και τη καρδιά κατά τη διδασκαλία του ουράνιου τόξου

Αιχμαλωτίζοντας το νου και τη καρδιά κατά τη διδασκαλία του ουράνιου τόξου 14 ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΕΦ 29 Μαρτίου-1 Απριλίου 2012 Καμένα Βούρλα 1 Αιχμαλωτίζοντας το νου και τη καρδιά κατά τη διδασκαλία του ουράνιου τόξου Εισαγωγή Ηλίας Καλογήρου, υπεύθυνος ΕΚΦΕ Ηλείας Πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Χώρος και Οπτικοακουστικά Μέσα

Χώρος και Οπτικοακουστικά Μέσα Χώρος και Οπτικοακουστικά Μέσα ΘΕΩΡΙΑ [ΧΡΩΜΑ] (Τετάρτη 19/10/2016) Διδάσκων Δρ. Βασίλης Ψαρράς 3 η Διάλεξη [AVA340] 3 ο εξάμηνο (2016) Όλες οι διαλέξεις αποθηκεύονται στην πλατφόρµα opencourses.ionio.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ I Β Ενιαίου Λυκείου. (μάθημα ενδιαφέροντος)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ I Β Ενιαίου Λυκείου. (μάθημα ενδιαφέροντος) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ I Β Ενιαίου Λυκείου (μάθημα ενδιαφέροντος) 1 ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Με τη διδασκαλία του μαθήματος επιδιώκεται η μύηση των μαθητών στον κόσμο της φωτογραφίας ώστε να: 1. Αντιλαμβάνονται οι

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Διάλεξη 6 Μηχανισμοί επεξεργασίας οπτικού σήματος Οι άλλες αισθήσεις Πέτρος Ρούσσος Η αντιληπτική πλάνη του πλέγματος Hermann 1 Πλάγια αναστολή Η πλάγια αναστολή (lateral inhibition)

Διαβάστε περισσότερα

Υλικά, Γραμμές και Τεχνικές στο Ελεύθερο Σχέδιο

Υλικά, Γραμμές και Τεχνικές στο Ελεύθερο Σχέδιο Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Α Υλικά, Γραμμές και Τεχνικές στο Ελεύθερο Σχέδιο Σκοπός Σκοπός του κεφαλαίου αυτού είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τα υλικά που χρειάζονται για το ελεύθερο σχέδιο και τον τρόπο που θα τα

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 3. ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 3. ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 3. ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ Η κλίμακα και οι αναλογίες έχουν άμεση σχέση με το μέγεθος των αντικειμένων που περιγράφουν. Φυσικά το μεγάλο και το μικρό μέγεθος είναι σχετικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ.Π. Γ Λυκείου / Το Φως 1. Η υπεριώδης ακτινοβολία : a) δεν προκαλεί αμαύρωση της φωτογραφικής πλάκας. b) είναι ορατή. c) χρησιμοποιείται για την αποστείρωση ιατρικών εργαλείων. d) έχει μήκος κύματος

Διαβάστε περισσότερα

Συλλογή ενδεικτικών φωτογραφιών SB-700

Συλλογή ενδεικτικών φωτογραφιών SB-700 Συλλογή ενδεικτικών φωτογραφιών SB-700 Στο παρόν φυλλάδιο παρουσιάζονται διάφορες τεχνικές με τη μονάδα φλας SB-700 και ενδεικτικές φωτογραφίες. Gr Διασκέδαση με το φωτισμό Ο φωτισμός είναι το μυστικό

Διαβάστε περισσότερα

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς

Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς Εντυπώσεις μαθητών σεμιναρίου Σώμα - Συναίσθημα - Νούς A...Τα αισθήματα και η ενεργεία που δημιουργήθηκαν μέσα μου ήταν μοναδικά. Μέσα στο γαλάζιο αυτό αυγό, ένιωσα άτρωτος, γεμάτος χαρά και αυτοπεποίθηση.

Διαβάστε περισσότερα

06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:.

06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. 06/05/2017 Όνομα και Επώνυμο:.. Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:. Θέμα 1ο Οι τέσσερις φίλοι απολαμβάνουν μια βόλτα με ποδήλατο. Ποια νομίζεις ότι είναι τα πλεονεκτήματα της χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Τέχνης. την επίσκεψή τους στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. συμμετείχαν στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα

Τέχνης. την επίσκεψή τους στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. συμμετείχαν στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Η δραστηριότητα του Α2 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Οι μαθητές του Α2 του Μουσικού Σχολείου Θεσσαλονίκης με την επίσκεψή τους στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης συμμετείχαν στο Εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΣ τέλος 16 ου αιώνα

ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΣ τέλος 16 ου αιώνα ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΣ 1520 - τέλος 16 ου αιώνα Ως καλλιτεχνικό ύφος ο Μανιερισµός παρατηρείται στην βόρειο Ιταλία και κυρίως στην Βενετία. Νοείται ως η τάση για υπερβολική χρήση ενός χαρακτηριστικού ύφους στην τέχνη.

Διαβάστε περισσότερα

Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017»

Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΣΤΟΧΟΣ 3 ος : Η αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου του συνόλου των κατοίκων της Ευρώπης και η ανάδειξη των κοινών στοιχείων και της πολυμορφίας των ευρωπαϊκών πολιτισμών, μέσα από πολιτιστικές

Διαβάστε περισσότερα

Α φ ά σ η. Φύλλα Εργασίας Α Φάσης. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου

Α φ ά σ η. Φύλλα Εργασίας Α Φάσης. Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου Φύλλα Εργασίας Α Φάσης 33ο Νηπιαγωγείο Ευόσμου Α φάση: Εμείς και η γειτονιά μας 61 Δραστηριότητα 1: Η γειτονιά μας! Αξιοποιήστε τις αισθήσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, για να αποτυπώσετε την

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμός δραστηριοτήτων

Σχεδιασμός δραστηριοτήτων Σχεδιασμός δραστηριοτήτων Παρακάτω παρατίθενται μια σειρά θεμάτων διδακτικών στόχων που θα μπορούμε κάποιος εκπαιδευτικός να θέση για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Επιλέξτε έναν από αυτούς τους στόχους

Διαβάστε περισσότερα

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία

Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία Ένα παραμύθι φτιαγμένο από τα παιδιά της Δ, Ε και Στ τάξης του Ζ Δημοτικού Σχολείου Πάφου κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους με τη συγγραφέα Αμαλία Πικρίδου-Λούκα. 2014 Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε

Διαβάστε περισσότερα

Πάμπλο Πικάσο ο ζωγράφος

Πάμπλο Πικάσο ο ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο ο ζωγράφος Το βιβλιαράκι αυτό ανήκει: Τάξη: Δημοτικό Σχολείο: Στο βιβλιαράκι αυτό, που κρατάς στα χέρια σου, θα διαβάσεις για μένα, τον Πάμπλο Πικάσο. Μαζί θα ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο για

Διαβάστε περισσότερα

Η νέα ενότητα χρωμάτων για το μάθημα των καλλιτεχνικών: "Winterbild"

Η νέα ενότητα χρωμάτων για το μάθημα των καλλιτεχνικών: Winterbild Η νέα ενότητα χρωμάτων για το μάθημα των καλλιτεχνικών: "Winterbild" Καλλιτεχνική ζωγραφική με τις νερομπογιές Κ12 Με την Pelikan η ζωγραφική γίνεται μια μοναδική εμπειρία: Αυτός είναι και ο λόγος για

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ε, τότε, παιδιά, θα έλεγα να βάλουµε όλοι το χαρτζιλίκι µας να αγοράσουµε το βιβλίο για τη µικρή µας φίλη, πρότεινε η Νάντια και όλοι συµφώνησαν. Το πολυπόθητο βιβλίο έγινε δικό της χάρη στην αγάπη των

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. Α1. Η επίδραση του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού είναι πρόδηλη στο έργο του

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. Α1. Η επίδραση του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού είναι πρόδηλη στο έργο του ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α1. Η επίδραση του Ευρωπαϊκού Ρομαντισμού είναι πρόδηλη στο έργο του Σολωμού. Το μεταφυσικό στοιχείο εντοπίζεται λόγου χάρη στο στίχο 54 όπου ανιχνεύουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΦΕ ΚΕΝΤΡΟΥ & ΤΟΥΜΠΑΣ ΕΚΦΕ ΕΥΟΣΜΟΥ & ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΕ04 ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΦΕ ΚΕΝΤΡΟΥ & ΤΟΥΜΠΑΣ ΕΚΦΕ ΕΥΟΣΜΟΥ & ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΕ04 ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΚΦΕ ΚΕΝΤΡΟΥ & ΤΟΥΜΠΑΣ ΕΚΦΕ ΕΥΟΣΜΟΥ & ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΕ04 ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Παίζοντας με τις Φυσικές Επιστήμες

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Ερευνητική εργασία Da Vinci «ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ» 2º ΛΥΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 Υπεύθυνοι μαθητές Τζούρι Άρτεμις Σίμος Νίκος Πέτσιος Αναστάσης Σακελλίων Γρηγόρης Υπεύθυνοι καθηγητές: Αδαμάρα Ζούλας

Διαβάστε περισσότερα

Β Α Λ Η Κ Ο Λ Ο Τ Ο Υ Ρ Ο Υ

Β Α Λ Η Κ Ο Λ Ο Τ Ο Υ Ρ Ο Υ ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Β Α Λ Η Κ Ο Λ Ο Τ Ο Υ Ρ Ο Υ η εικόνα ως πρόσχημα ΕΓΚΑΙΝΙΑ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015, 19:30 μ.μ. ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΠΕΙΡΑΙΑ Φ Ι Λ Ω Ν Ο Σ 29, 18535, Π Ε Ι Ρ Α Ι Α Σ 14 έως 21 Iουνίου 2015 ώρες

Διαβάστε περισσότερα

TFT TV. Τι είναι οι TFT και πως λειτουργούν;

TFT TV. Τι είναι οι TFT και πως λειτουργούν; TFT TV Τι είναι οι TFT και πως λειτουργούν; Η ετυμολογία του όρου TFT (Thin Film Transistor ή τρανζίστορ λεπτού φιλμ) μας παραπέμπει στο δομικό στοιχείο ελέγχου της οθόνης, που είναι το τρανζίστορ. Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΛΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΧΡΩΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΛΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΧΡΩΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΛΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΧΡΩΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ ΛΗΨΗΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ (ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ- ΣΥΝΘΗΚΕΣ) ΑΠΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

WEB DESIGN Ο σχεδιασμός στο Web Design

WEB DESIGN Ο σχεδιασμός στο Web Design WEB DESIGN Ο σχεδιασμός στο Web Design ΠΑΤΣΙΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Web Design Είναι ο σχεδιασμός και η δημιουργία δικτυακών τόπων. Περιλαμβάνει : την αρχιτεκτονική πληροφοριών, τη διεπαφή χρήστη και την πλοήγηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ

ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΥΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθηµα: ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΗ Ηµεροµηνία και ώρα

Διαβάστε περισσότερα

8 o ΓΕ.Λ. ΠΑΤΡΑΣ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ EΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΤΑΞΗ Α - ΤΜΗΜΑ 1 ΘΕΜΑ: Σταμπουλή Ιωάννα. Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός:

8 o ΓΕ.Λ. ΠΑΤΡΑΣ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ EΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΤΑΞΗ Α - ΤΜΗΜΑ 1 ΘΕΜΑ: Σταμπουλή Ιωάννα. Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: 8 o ΓΕ.Λ. ΠΑΤΡΑΣ EΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΤΑΞΗ Α - ΤΜΗΜΑ 1 ΘΕΜΑ: Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Σταμπουλή Ιωάννα Το Χρώμα ως Φυσικό Φαινόμενο Ομάδα 1: Last Minute Βασιλόπουλος Παναγιώτης,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 14 η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 1. Λίγα λόγια για το αρχοντικό 2 2. Το παραμύθι της τοιχογραφίας! (Πρόταση) 3 3. Βρες τη λέξη! (Λύση) 9 4. Ζήσε στον 18 ο αιώνα..

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 4. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΜΦΑΣΗ Στις πολύπλοκες συνθέσεις πολλά διαφορετικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για την ιεράρχηση της σειράς παρατήρησης από τον θεατή. Ο καλλιτέχνης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ

ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ α) Ειρήνη Χρυσοβαλάντη Ρουμπάνη β) Μαρία Πανακάκη «Το τοπίο είναι αντικείμενα σε διάφορες αποστάσεις, που χαρακτηρίζονται με χρώματα, σε διάφορες πλάκες, οριζόντιες,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Επιμέλεια Εκθέσεων. Σχεδιάζοντας μια έκθεση ΙΙ Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Εσθήρ Σ.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Επιμέλεια Εκθέσεων. Σχεδιάζοντας μια έκθεση ΙΙ Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Εσθήρ Σ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Επιμέλεια Εκθέσεων Σχεδιάζοντας μια έκθεση ΙΙ Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Εσθήρ Σ. Σολομών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ http://www.samsung.com/gr/article/revealing-the-secrets-of-taking-night-time-photos Παρουσίαση: Θάνος Παπαδημητρίου Η νυχτερινή φωτογραφία είναι πραγματικά γοητευτική. Τα υπέροχα

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Β. ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 2. ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Η συμμετρική και η ασύμμετρη οργάνωση Κάθε καλλιτεχνικό έργο μπορεί να έχει συνθετική ενότητα και να είναι ολοκληρωμένο ως σύνολο, αλλά χρειάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία µε. Ζωγραφική και Μαθηµατικά

Ερευνητική Εργασία µε. Ζωγραφική και Μαθηµατικά Ερευνητική Εργασία - Ζωγραφική και Μαθηµατικά Ηλίας Νίνος Ερευνητική Εργασία µε θέµα: Μαθηµατικά και Τέχνη Υποθέµα: Μαθηµατικά και Ζωγραφική Οµάδα: Μαρία Βαζαίου- Ηρώ Μπρούφα- Μαθηµατικά εννοούµε την επιστήµη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η )

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΦΑΣΗ 1 η ) 1 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ JACKSON POLLOCK ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ WILLIAM WRIGHT ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1950. Το καλοκαίρι του 1950 o δημοσιογράφος William Wright πήρε μια πολύ ενδιαφέρουσα ηχογραφημένη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ο ΥΣΣΕΑΣ. ΦΥΛΛΟ ραστηριοτήτων 1

ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ο ΥΣΣΕΑΣ. ΦΥΛΛΟ ραστηριοτήτων 1 ραστηριότητες Θεµατικής Ενότητας Γ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ο ΥΣΣΕΑΣ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ 4 Ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Γ: ΙΑΦΑΝΗ ΚΑΙ ΜΗ ΜΕΣΑ, ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΦΥΛΛΟ ραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Γ Ρ Α Π Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ

Διαβάστε περισσότερα

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου]

Το κορίτσι με τα πορτοκάλια. Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας. [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Το κορίτσι με τα πορτοκάλια Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας [Σεμίραμις Αμπατζόγλου] [Γ'1 Γυμνασίου] Εργασία Χριστουγέννων στο μάθημα της Λογοτεχνίας: Σεμίραμις Αμπατζόγλου Τάξη: Γ'1 Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου Δύο Σε μια σπουδαία αρχαία πόλη που την έλεγαν Ουρούκ, ζούσε ένας νεαρός βασιλιάς, ο Γκιλγκαμές. Πατέρας του Γκιλγκαμές ήταν ο βασιλιάς Λουγκαλμπάντα και μητέρα του η

Διαβάστε περισσότερα

Το καλύτερο σχολείο. Το Πανέμορφο Σχολείο

Το καλύτερο σχολείο. Το Πανέμορφο Σχολείο Το καλύτερο σχολείο Το σχολείο μου ονομάζεται Δημοτικό σχολείο Αγίου Τύχωνα και βρίσκεται στο χωριό Αγίου Τύχωνα. Η ιστορία του ξεκίνησε από το 1960, τόσο παλιό είναι! Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο για μένα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι γεννήθηκε στην πόλη Αντσιάνο κοντά στο Βίντσι της Ιταλίας στις 15 Απριλίου του 1450 και απεβίωσε στις 2 Μαΐου του 1519 στη Γαλλία μετά την εγκατάστασή του από

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΣΑΒΒΑΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 11 0 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ. Έτος 2013-14 Τμήμα Α 3 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 1. Κριτήρια επιλογής θέματος Είναι ωραία η ενασχόληση με τη φωτογραφία Είναι ενδιαφέρον ο συνδυασμός αισθητικής - φωτογραφίας Η διεύρυνση

Διαβάστε περισσότερα

(Εξήγηση του τίτλου και της εικόνας που επέλεξα για το ιστολόγιό μου)

(Εξήγηση του τίτλου και της εικόνας που επέλεξα για το ιστολόγιό μου) Εν αρχή ην ο Λόγος. (Εξήγηση του τίτλου και της εικόνας που επέλεξα για το ιστολόγιό μου) Στις νωπογραφίες της οροφής της Καπέλα Σιξτίνα φαίνεται να απεικονίζονται μέρη του ανθρώπινου σώματος, όπως ο εγκέφαλος,

Διαβάστε περισσότερα