Επίδραση φαρµάκων στη θυρεοειδική λειτουργία και µεταβολισµό θυρεοειδικών ορµονών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επίδραση φαρµάκων στη θυρεοειδική λειτουργία και µεταβολισµό θυρεοειδικών ορµονών"

Transcript

1 07 Επίδραση φαρµάκων στη θυρεοειδική λειτουργία και µεταβολισµό θυρεοειδικών ορµονών Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ Επιμελήτρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένας μεγάλος αριθμός φαρμάκων μπορεί να επηρεάσει τη θυρεοειδική λειτουργία και η λίστα συνεχώς αυξάνει, καθώς νέα διαγνωστικά και θεραπευτικά σκευάσματα τίθενται στη διάθεση της ιατρικής. Οι οδοί σύνθεσης, έκκρισης, μεταφοράς στην κυκλοφορία και μεταβολισμού των θυρεοειδικών ορμονών προσφέρουν, πληθώρα στόχων για αλληλεπιδράσεις. Επιπλέον, οι φαρμακευτικές επιδράσεις συμβαίνουν σε όλα τα επίπεδα ρύθμισης του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-θυρεοειδής. Ας σημειωθεί δε, ότι πολλές ουσίες δρουν όχι μόνο σε ένα, αλλά σε περισσότερα επίπεδα. (Εικόνα 1) Το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μπορεί να είναι είτε κλινικά εμφανής θυρεοειδική δυσλειτουργία, είτε βιοχημικές μεταβολές χωρίς ιδιαίτερη κλινική σημασία, οι οποίες όμως προκαλούν σύγχυση στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Πίνακας 1. Ουσίες που επηρεάζουν την έκκριση TSH -99-

2 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Α. Επίδραση στην έκκριση TSH Υπάρχουν πολλές ουσίες που επηρεάζουν τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσηςθυρεοειδούς (Πίνακας 1). Η χρήση μερικών από αυτές τις ουσίες δεν δημιουργεί διακριτή μεταβολή στα επίπεδα της TSH, ωστόσο τροποποιεί την απάντηση της TSH μετά από διέγερση με TRH. Ελάττωση της TSH ή της απάντησής της στην TRH Η ισχυρότερη καταστολή της έκκρισης TSH επιτυγχάνεται από τις ίδιες τις θυρεοειδικές ορμόνες. Και άλλα φάρμακα προκαλούν ελάττωση της έκκρισης TSH, με αποτέλεσμα χαμηλότερες συγκεντρώσεις TSH στο πλάσμα. Ωστόσο, οι τιμές δεν φτάνουν ποτέ σε επίπεδα τόσο χαμηλά όσο σε υπερθυρεοειδισμό. Η ευχέρεια στη διάκριση μεταξύ της φαρμακευτικής καταστολής της TSH και του υπερθυρεοειδισμού εξαρτάται από την ευαισθησία της μεθόδου μέτρησης της TSH. Έτσι, εάν η ευαισθησία είναι 0.01 μu/ml και με δεδομένο ότι κατά την φαρμακευτική πτώση τα επίπεδα της ορμόνης κυμαίνονται μεταξύ 0.08 και 0.4 μu/ml, τότε εύκολα αυτή διακρίνεται από τον υπερθυρεοειδισμό, όπου συνήθως η TSH είναι μη ανιχνεύσιμη. Τέτοια φάρμακα είναι η ντοπαμίνη (σε δόση τουλάχιστον 1μg/kg/min), τα γλυκοκορτικοειδή σε φαρμακολογικές δόσεις (πχ υδροκορτιζόνη σε δόση από 100mg/ ημέρα) και η οκτρεοτίδη (σε δόση από 100μg/ημέρα). Ωστόσο, ασθενείς που λαμβάνουν χρονίως γλυκοκορτικοειδή και οκτρεοτίδη δεν παρουσιάζουν συνεχόμενη μείωση της TSH ούτε υποθυρεοειδισμό, πιθανώς λόγω ενεργοποίησης των αντιρροπιστικών μηχανισμών από την χαμηλή έκκριση θυρεοειδικών ορμονών. Εντούτοις, η έγχυση ντοπαμίνης για περισσότερες ημέρες οδηγεί σε ελάττωση έκκρισης θυρεοειδικών ορμονών που πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από το σύνδρομο ευθυρεοειδικής νόσου. Οι αγωνιστές της ντοπαμίνης (L-Dopa, βρωμοκρυπτίνη) ασκούν επίσης κατασταλτική δράση στην TSH. Το αντινεοπλασματικό φάρμακο L-ασπαραγινάση σε συνδυασμό με πρεδνιζόνη φαίνεται ότι προκαλεί υποθαλαμικό ή υποφυσιακό υποθυρεοειδισμό ή απλώς κατάργηση της απάντησης της TSH σε διέγερση με TRH. Η φενκλοφαινάκη και τα σαλικυλικά καταστέλλουν την TSH πιθανώς αποκλειστικά μέσω απελευθέρωσης ελεύθερης Τ4 από την θυρεοδεσμευτική σφαιρίνη και όχι με άλλο αμεσότερο μηχανισμό. Το bexarotene που είναι συνδέτης των retinoid X υποδοχέων αναφέρεται να προκαλεί κεντρικό υποθυρεοειδισμό. Η μετφορμίνη σε μια αναφορά προκάλεσε καταστολή των επιπέδων TSH σε υποθυρεοειδικούς ασθενείς υπό υποκατάσταση με θυροξίνη, αλλά ο μηχανισμός δεν είναι ξεκάθαρος

3 Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Αύξηση της TSH ή της απάντησής της στην TRH Το ιώδιο και τα οργανικά ιωδιούχα σκευάσματα προκαλούν μια ταχεία αύξηση των βασικών και των μετά διέγερση με TRH επιπέδων της TSH. Αυτή η αύξηση της TSH όμως δεν προκαλείται από άμεση επίδραση στον υποθάλαμο/υπόφυση, αλλά έμμεσα λόγω της μείωσης της έκκρισης θυρεοειδικών ορμονών από το θυρεοειδή ή και λόγω περαιτέρω επιλεκτικής μείωσης της Τ3 λόγω αναστολής της 5 - αποϊωδάσης. Οι ανταγωνιστές της ντοπαμίνης επιφέρουν αύξηση στην έκκριση της TSH, που είναι εμφανής τόσο στα βασικά επίπεδα όσο και μετά διέγερση με TRH. Η θεραπεία με κλομιφαίνη οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων της TSH, που πιθανώς οφείλεται σε μικρή ελάττωση των ελεύθερων ορμονικών κλασμάτων Τ4 και Τ3. Β. Επίδραση στην έκκριση θυρεοειδικών ορμονών Εκτός από τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα (μεθιμαζόλη/καρβιμαζόλη και προπυλθειουρακίλη), που χορηγούνται με σκοπό την ελάττωση παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών σε υπερθυρεοειδισμό, υπάρχουν και αρκετά άλλα κοινά φάρμακα που επηρεάζουν την έκκριση θυρεοειδικών ορμονών. Φάρμακα που προκαλούν υποθυρεοειδισμό (Πίνακας 2) Το λίθιο φαίνεται να έχει πολλαπλές επιδράσεις στη θυρεοειδική λειτουργία. Η συγκέντρωσή του στο θυρεοειδή είναι 3-4 φορές περισσότερο από τα επίπεδά του στο πλάσμα. Αναστέλλει την έκκριση θυρεοειδικών ορμονών μέσω διαταραχής του πολυμερισμού της τουμπουλίνης, όσο και αναστολής του c-amp. Ακόμη, δρα κεντρικά αυξάνοντας ελαφρώς τα βασικά και μετά διέγερση με TRH επίπεδα της TSH. Το λίθιο μπορεί να επιδεινώσει προϋπάρχουσα θυρεοειδική αυτοανοσία. Η μακροχρόνια θεραπεία με λίθιο έχει σαν συνέπεια την εμφάνιση βρογχοκήλης σε 50% των ασθενών, υποκλινικού υποθυρεοειδισμού σε 20% και κλινικού υποθυρεοειδισμού σε 20%. Πίνακας 2. Ουσίες που αναστέλλουν την σύνθεση και έκκριση θυρεοειδικών ορµονών -101-

4 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ Η επίδραση της χορήγησης ιωδίου σε ασθενείς με θυρεοειδοπάθεια διαφέρει από αυτή σε φυσιολογικά άτομα. Έτσι, το ανόργανο ιώδιο όταν δοθεί σε δόσεις 1-2mg επιπλέον της συνήθους διαιτητικής πρόσληψης θα προκαλέσει μια παροδική πτώση των Τ3/Τ4 και παροδική αύξηση της TSH. Αυτό θα συμβεί γιατί η αυξημένη πρόσληψη ιωδίου σε φυσιολογικά άτομα οδηγεί σε μια παροδική ελάττωση της οργανικοποίησης του ιωδίου και της θυρεοειδικής ορμονοσύνθεσης (φαινόμενο Wolff-Chaikoff ). Ωστόσο, οι ασθενείς που πάσχουν από αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και έχουν λάβει ραδιενεργό ιώδιο ως θεραπεία ή έχουν υποστεί μερική θυρεοειδεκτομή πιθανώς να εμφανίσουν μόνιμο υποθυρεοειδισμό μετά από αντίστοιχη πρόσληψη ιωδίου, γιατί αδυνατούν να αντιπαρέλθουν του φαινομένου Wolff- Chaikoff. Τα οργανικά σκευάσματα που περιέχουν ιώδιο (Πίνακας 3) είναι δυνατό να υποστούν μερική αποϊωδίωση in vivo και να προκαλέσουν με τον ίδιο μηχανισμό θυρεοειδική δυσλειτουργία. Τέτοια σκευάσματα είναι τα ιωδιούχα σκιαστικά που χρησιμοποιούνται ευρέως στη διαγνωστική σε δόσεις ml. Αυτά αποβάλλονται συνήθως σε 10 με 14 ημέρες, αλλά ακόμη και ελάχιστη αποϊωδίωση (0.1%) θα αποδώσει στον οργανισμό mg ιωδίου. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται από του στόματος για χολοκυστεογραφία απεκκρίνονται ακόμη πιο αργά και προκαλούν ακόμη πιο παρατεταμένο υποθυρεοειδισμό. Η αμιοδαρόνη, ένα ιωδιούχο παράγωγο του βενζοφουρανίου, περιέχει πολύ υψηλό ποσοστό ιωδίου, το οποίο αποτελεί το 37% του μοριακού της βάρους. Ένα δισκίο 100mg αμιοδαρόνης παρέχει στον οργανισμό δόση ιωδίου 250 φορές Πίνακας 3. Σκευάσµατα που περιέχουν ιώδιο μεγαλύτερη από την ημερήσια συνιστώμενη δόση. Οι μεταβολές που επιφέρει στη θυρεοειδική λειτουργία οφείλονται τόσο στο υψηλό περιεχόμενό της σε ιώδιο όσο και σε άμεση τοξική δράση στο θυρεοειδικό παρέγχυμα. Η λήψη αμιοδαρόνης φαίνεται ότι προκαλεί υποθυρεοειδισμό κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχει επάρκεια ιωδίου, ενώ αντίθετα σε ιωδοπενικές περιοχές είναι συνηθέστερη η εμφάνιση υπερθυρεοειδισμού. Η αμινογλουτεθιμίδη, οι σουλφοναμίδες και η τολβουταμίδη παρεμβάλλονται -102-

5 Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ στην ιωδίωση της Τg και στη σύζευξη των ιωδοτυροσινών προκαλώντας μεταβολές των θυρεοειδικών ορμονών εντός των φυσιολογικών ορίων, αν και σποραδικά έχουν αναφερθεί περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού. Η δράση της ΤΡΟ αναστέλλεται από φλαβονοειδή της διατροφής και η υπερκατανάλωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό. Φάρμακα που προκαλούν υπερθυρεοειδισμό Το ιώδιο και φάρμακα που περιέχουν ιώδιο (ιωδιούχα σκιαστικά και αμιοδαρόνη) είναι δυνατόν να προκαλέσουν υπερθυρεοειδισμό σε ασθενείς που παρουσιάζουν θυρεοειδική αυτονομία, δηλαδή πολυοζώδη βρογχοκήλη ή αυτόνομο αδένωμα ή πάσχουν από νόσο του Graves, αλλά κατοικούν σε ιωδοπενικές περιοχές. Όσον αφορά την αμιοδαρόνη, της οποίας η δράση στη θυρεοειδική λειτουργία είναι πολύπλευρη και πολύπλοκη, προκαλεί θυρεοτοξίκωση στο 23% των ασθενών που την λαμβάνουν και φαίνεται πως είναι πιο συχνή αυτή η επιπλοκή σε ιωδοπενικές περιοχές. Διακρίνονται δύο τύποι θυρεοτοξίκωσης από αμιοδαρόνη, ο τύπος Ι ο οποίος χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραγωγή και έκκριση θυρεοειδικών ορμονών από τον αδένα, οφείλεται στο ιώδιο και είναι πιθανότερο να εμφανιστεί σε άτομα με προϋπάρχουσες διαταραχές του θυρεοειδή, όπως πολυοζώδη βρογχοκήλη, και ο τύπος ΙΙ που συνίσταται σε καταστροφική θυρεοειδίτιδα και απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών που υπήρχαν προσχηματισμένες στον κατεστραμμένο θυρεοειδικό ιστό. Συχνά η διάκριση μεταξύ των δύο τύπων υπερθυρεοειδισμού είναι πολύ δυσχερής, αφού ακόμη και η πρόσληψη 123Ι από τον αδένα δεν είναι διαγνωστική, καθώς είναι χαμηλή και στις δύο μορφές. Το λίθιο μπορεί επίσης να προκαλέσει υπερθυρεοειδισμό στα πλαίσια της άμεσης τοξικής επίδρασης στα θυρεοειδικά κύτταρα ή της εμφάνισης σποραδικής ανώδυνης θυρεοειδίτιδας. Γ. Επίδραση στην απορρόφηση Τ4 Οι μεταβολίτες των Τ3/Τ4 εκκρίνονται μέσω της χολής στο έντερο και εκεί ένα μέρος αποδεσμεύεται και επαναρροφάται (εντεροηπατικός κύκλος). Αυτό αποτελεί μια πολύ μικρή μερίδα της ημερήσιας παραγωγής Τ4 (λιγότερο από 10%), έτσι ώστε σε άτομα με φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία, τυχόν γαστρεντερικές διαταραχές ή και λήψη φαρμάκων που αναστέλλουν την εντερική απορρόφηση να μην προκαλούν μεταβολές στις θυρεοειδικές ορμόνες. Σε ασθενείς όμως που λαμβάνουν εξωγενώς θυροξίνη, η ελάττωση της απορρόφησης της Τ4 από την παρουσία αυτών των φαρμάκων στο έντερο θα μπορούσε να οδηγήσει και σε υποθυρεοειδισμό. Τέτοια φάρμακα είναι τα δεσμευτικά των χολικών οξέων χολεστυραμίνη και χολεστυπόλη, οι δεσμευτές φωσφόρου υδροχλωρική σεβελαμέρη και ανθρακικό λανθάνιο, το υδροξείδιο του αργιλίου, ο θειϊκός σίδηρος, η σουκραλφάτη και το ανθρακικό ασβέστιο

6 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ Αυτή η αλληλεπίδραση μπορεί να ελαχιστοποιηθεί εάν συσταθεί στον ασθενή να λαμβάνει την θυροξίνη σε απόσταση αρκετών ωρών από τα προαναφερθέντα φάρμακα. Μείωση της απορρόφησης της εξωγενώς χορηγούμενης θυροξίνης προκαλεί και η χρόνια χρήση αναστολέων αντλίας πρωτονίων. Δ. Επίδραση στην μεταφορά Τ4/Τ3 στο πλάσμα Σχεδόν όλα τα φάρμακα που επηρεάζουν την μεταφορά των Τ4/Τ3 το κάνουν μέσω μεταβολής της θυρεοδεσμευτικής σφαιρίνης (TBG) ή της συγγένειάς της με τις θυρεοειδικές ορμόνες (Πίνακας 4). Φάρμακα που αυξάνουν την TBG3 Πίνακας 4. Ουσίες που επηρεάζουν την µεταφορά Τ4 και Τ3 Η πιο συχνή αιτία αύξησης της TBG είναι η αύξηση παραγωγής οιστρογόνων, όπως συμβαίνει κατά την κύηση, ή η εξωγενής χορήγηση οιστρογόνων, είτε ως αντισύλληψη είτε ως οιστρογονική θεραπεία υποκατάστασης (ΟΘΥ). Τα οιστρογόνα οδηγούν σε αύξηση της σιαλυλοποίησης του γλυκοπρωτεϊνικού μορίου της TBG, με αποτέλεσμα το βραδύτερο καταβολισμό της από το ήπαρ και την αύξηση της συγκέντρωσής της στο πλάσμα. Η αύξηση αυτή είναι δοσοεξαρτώμενη, έτσι ώστε, στις συνήθεις δόσεις αιθυνυλοιστραδιόλης που περιέχεται στα σύγχρονα αντισυλληπτικά δισκία (20-35μg/ημέρα), η αύξηση της TBG αντιστοιχεί περίπου σε 30-50% και της συγκέντρωσης της ολικής Τ4 σε 20-35%. Οι μεταβολές αρχίζουν περίπου 2 εβδομάδες από την έναρξη της λήψης οιστρογόνων και η νέα ισορροπία επιτυγχάνεται περίπου σε 4-8 εβδομάδες. Οι περιγραφείσες επιδράσεις αφορούν μόνο τα χορηγούμενα από του στόματος οιστρογόνα, γιατί σε αυτά παρατηρείται το φαινόμενο της «πρώτης διόδου» από το ήπαρ. Έτσι, η διαδερμική ή άλλες οδοί χορήγησης οιστρογόνων δεν έχουν την ίδια επίδραση, παρόλο που οι τελικές συγκεντρώσεις στο αίμα δεν διαφέρουν σε σχέση με την εντερική οδό

7 Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Τα προγεσταγόνα, είτε μόνα είτε ως συνδυασμός με οιστρογόνα, δεν επηρεάζουν τις θυρεοειδικές ορμόνες. Ας σημειωθεί ότι η κύηση ως μια φυσιολογική κατάσταση αυξημένων οιστρογόνων επιφέρει τις ίδιες μεταβολές. Σε γυναίκες που έχουν υποθυρεοειδισμό και λαμβάνουν θεραπεία υποκατάστασης θυροξίνης, θα χρειαστεί μια αύξηση της δοσολογίας της τάξεως του 45% περίπου για να διατηρήσουν φυσιολογικά επίπεδα TSH. Η ταμοξιφαίνη, ασκώντας ασθενή οιστρογονική δράση στο ήπαρ αυξάνει ελαφρά τη συγκέντρωση της TBG. Ακόμη, γυναίκες που λαμβάνουν ταμοξιφαίνη παρουσιάζουν μικρή αύξηση της TSH με φυσιολογικά επίπεδα FT4. Αύξηση της TBG προκαλεί και η ραλοξιφαίνη, χωρίς σημαντική μεταβολή των Τ4 και FT4. Η ηρωίνη και η μεθαδόνη αυξάνουν επίσης την TBG, ενώ η κοκαΐνη δεν φαίνεται να έχει αντίστοιχη δράση. Υπάρχουν ακόμη ενδείξεις ότι τα αντινεοπλασματικά φάρμακα 5-φθοριοουρακίλη και μιτοτάνη αυξάνουν την TBG, με αποτέλεσμα οι υπό θεραπεία ασθενείς να εμφανίζουν ελαφρώς αυξημένα ολικά κλάσματα Τ4 και Τ3 με φυσιολογική TSH και FT4. Φάρμακα που μειώνουν την TBG Αντίθετα με τα οιστρογόνα, τα ανδρογόνα και τα αναβολικά στεροειδή οδηγούν σε μείωση των επιπέδων της TBG και της ολικής Τ4, ενώ οι TSH και FT4 παραμένουν φυσιολογικές και οι ασθενείς ευθυρεοειδικοί. Επίσης η μακροχρόνια λήψη γλυκοκορτικοειδών οδηγεί σε μικρή μείωση της TBG. Το νικοτινικό οξύ ελαττώνει την TBG και τα επίπεδα της Τ4. Από τα αντινεοπλασματικά φάρμακα, η L-ασπαραγινάση, καθώς και η συνδυασμένη θεραπεία με αλκυλιωτικούς παράγοντες και ποδοφυλίνη, αναφέρονται ότι ελαττώνουν τα επίπεδα της TBG. Αναστολή της σύνδεσης των Τ4/Τ3 με την TBG Αρκετά είναι και τα φάρμακα που στις συνήθεις θεραπευτικές δόσεις παρεμβάλλονται ανταγωνιστικά και αναστέλλουν τη σύνδεση των θυρεοειδικών ορμονών στην TBG. Αυτό κατά την αρχική χορήγηση θα οδηγήσει σε παροδική αύξηση της συγκέντρωσης της FT4 που θα ακολουθηθεί, εφόσον συνεχιστεί η χορήγηση του φαρμάκου, από ελάττωση της ολικής Τ4, και επανάκτηση φυσιολογικών επιπέδων FT4 και TSH. Τέτοια φάρμακα είναι η φουροσεμίδη, όταν χορηγείται ενδοφλεβίως σε δόσεις>80mg ή όταν συσσωρεύεται λόγω νεφρικής ανεπάρκειας και ορισμένα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Το σαλυκιλικό οξύ σε δόσεις>2gr/ημέρα είναι ένα από αυτά. Οι αρχικές μεταβολές είναι αυτές που περιγράφονται παραπάνω και όταν οι θεραπευτικές συγκεντρώσεις παραμείνουν, τότε ως αποτέλεσμα θα επέλθει πτώση κατά 20-30% της ολικής Τ4 στο πλάσμα

8 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ Η ηπαρίνη οδηγεί σε ενεργοποίηση της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης και τα ελεύθερα λιπαρά οξέα, που απελευθερώνονται από τη δράση της τελευταίας στο λιπώδη ιστό, ανταγωνίζονται τη θυροξίνη για τις θέσεις σύνδεσής της στις πρωτεΐνες μεταφορείς. Η χορήγηση κατά συνέπεια ηπαρίνης έχει ως αποτέλεσμα μια παροδική αύξηση της FT4. Ε. Επίδραση στο μεταβολισμό Τ4/Τ3 Τα ένζυμα που καταλύουν το μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών είναι ευαίσθητα σε αρκετά από τα χρησιμοποιούμενα φάρμακα (Πίνακας 5). Φάρμακα που επιδρούν στις οδούς που δεν σχετίζονται με αποϊωδίωση Πίνακας 5. Ουσίες που επηρεάζουν τον εξωθυρεοειδικό µεταβολισµό των θυρεοειδικών ορµονών Η φαινοβαρβιτάλη και η ριφαμπικίνη αυξάνουν το μεταβολισμό των Τ4/Τ3 μέσω επαγωγής των UGTs (Uridine Diphosphate Glucuronosyltranferases) και άλλων ηπατικών μικροσωμιακών ενζύμων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σε άτομα με υποθυρεοειδισμό που λαμβάνουν θυροξίνη ως υποκατάσταση. Η φαινυτοΐνη και η καρβαμαζεπίνη έχουν πιο πολύπλοκες δράσεις. Έτσι, αφενός αυξάνουν τον μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών μέσω ενζυμικής επαγωγής, αλλά αφετέρου δρουν όπως τα σαλικυλικά, οπότε, αναστέλλοντας τη σύνδεση των Τ4 και Τ3 με την TBG, προκαλούν μια κατάσταση χαμηλής TBG. Η χορήγηση σκευασμάτων βιταμίνης Β σε ασθενείς υπό αντιεπιληπτική αγωγή, ενώ προκαλεί μείωση των επιπέδων ομοκυστεΐνης (που συχνά αυξάνονται σε τέτοια αγωγή), δεν επηρεάζει τις τιμές των θυρεοειδικών ορμονών. Το αντιεπιληπτικό oxcarbazepine, η δράση του οποίου ελάχιστα σχετίζεται με τα ηπατικά ένζυμα, δεν επιδρά στον μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών, όμως έχουν περιγραφεί περιπτώσεις πρόκλησης κεντρικού υποθυρεοειδισμού κατά τη χρήση του

9 Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Επίδραση στην 5 - αποϊωδάση Το μεγαλύτερο μέρος της Τ3 παράγεται εξωθυρεοειδικά από την Τ4 με τη δράση του ενζύμου 5 - αποϊωδάση. Φάρμακα τα οποία αναστέλλουν αυτό το ένζυμο οδηγούν σε μείωση των συγκεντρώσεων της Τ3, λόγω ελαττωμένης παραγωγής της από την Τ4, αλλά περιστασιακά θα οδηγήσουν και σε μικρή αύξηση των επιπέδων Τ4. Η προπυλθειουρακίλη, από τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα, είναι η μόνη που έχει ανασταλτική δράση σε αυτό το ένζυμο και αυτό την κάνει αποτελεσματικότερη στην ελάττωση των επιπέδων της Τ3 σε βαρύ υπερθυρεοειδισμό σε σχέση με τη μεθιμαζόλη/καρβιμαζόλη. Τα ιωδιούχα σκιαστικά iopanoic acid και sodium ipodate έχουν επίσης αυτή την ιδιότητα. Κατά τη λήψη τους παρατηρείται μια ταχεία πτώση της Τ3 και αύξηση των Τ4 και rt3. Οι μεταβολές αυτές συνοδεύονται από αύξηση της TSH, λόγω της αναστολής της παραγωγής Τ3 στην υπόφυση, και ενεργοποίηση του συστήματος θετικής επανατροφοδότησης. Τα φαινόμενα αυτά διαρκούν περίπου δύο εβδομάδες. Το μόριο της αμιοδαρόνης φαίνεται να έχει μια δομική ομοιότητα με αυτό της Τ4. Έτσι, εκτός των άλλων διαταραχών που προκαλεί στη θυρεοειδική λειτουργία, η πλειοψηφία των ατόμων που λαμβάνουν το φάρμακο και έμειναν ευθυρεοειδικά θα εμφανίσει αύξηση των Τ4 και FT4 που φτάνει μέχρι τα ανώτερα φυσιολογικά όρια και πτώση των επιπέδων της Τ3 ως τα κατώτερα φυσιολογικά όρια, ενώ η TSH θα παραμένει φυσιολογική ή ελαφρώς αυξημένη. Ο κύριος μηχανισμός είναι η αναστολή της 5 αποϊωδίωσης της Τ4, όμως φαίνεται ότι η αμιοδαρόνη έχει και άλλες δράσεις και συγκεκριμένα ελαττώνει την είσοδο των θυρεοειδικών ορμονών στα κύτταρα, τη σύνδεσή τους με τον υποδοχέα και τέλος ανταγωνίζεται τη δράση τους σε κυτταρικό επίπεδο. Η προπρανολόλη σε μεγάλες δόσεις μπορεί επίσης να αναστείλει την 5 - αποϊωδάση και να οδηγήσει στα ίδια ευρήματα, καθώς και η θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή σε υψηλές δόσεις (πχ δεξαμεθαζόνη σε δόση πάνω από 4mg/ημέρα). Η αναστολή της παραγωγής Τ3, κατά τη θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή θα οδηγήσει σε μείωση του λόγου Τ3/Τ4. ΣΤ. Κυτοκίνες και θυρεοειδική λειτουργία Η μακροχρόνια χορήγηση κυτοκινών για χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις φαίνεται ότι μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας. Η ιντερφερόνη-α που χρησιμοποιείται κατά κόρον στην αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας C, σχετίζεται με δύο διακριτές κλινικές καταστάσεις: α)την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα από ιντερφερόνη που εκδηλώνεται ως νόσος Graves, θ. Hashimoto ή απλή ανάπτυξη αντισωμάτων και β)τη μη αυτοάνοση μορφή που εκδηλώνεται ως καταστροφική θυρεοειδίτις ή/και υποθυρεοειδισμός. Στην παθογένεια φαίνεται να -107-

10 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ έχουν ρόλο τόσο οι ανοσολογικές δράσεις της ιντερφερόνης όσο και απευθείας τοξικές επιδράσεις στο θυρεοειδή, ενώ ο HCV φαίνεται επίσης να συμμετέχει στην ανάπτυξη θυρεοειδίτιδας από ιντερφερόνη. Επίσης, η ιντερλευκίνη-2 και η denileukin diftitox σχετίζονται με εμφάνιση παροδικής ανώδυνηςθυρεοειδίτιδας. Ζ. Αναστολείς τυροσινικών κινασών και θυρεοειδική λειτουργία Αυτή είναι μια νέα κατηγορία φαρμάκων για τον καρκίνο που φαίνεται ότι επηρεάζει τη θυρεοειδική λειτουργία και ρύθμιση τόσο σε αθυρεωτικούς ασθενείς σε υποκατάσταση, όσο και σε ασθενείς με φυσιολογικό θυρεοειδή. Αυτό γίνεται με διάφορους μηχανισμούς όπως επιτάχυνση της κάθαρσης εξωγενώς χορηγούμενης ορμόνης και αναστολή εντερικής απορρόφησης, ενώ ειδικότερα για τη σουνιτιμίμπη και σοραφεμπίμπη φαίνεται να υπάρχει τοξική δράση σε ακέραιο θυρεοειδή με πρόκληση αυτοάνοσης ή μη θυρεοειδίτιδας και τελικά υποθυρεοειδισμού. ΣΥΝΟΨΗ Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός φαρμάκων και διαγνωστικών μέσων που επιδρούν στη θυρεοειδική λειτουργία είτε επηρεάζοντας τη ρύθμιση του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-θυρεοειδούς είτε παρεμβαίνοντας στη μεταφορά, το μεταβολισμό, την απέκκριση και τη δράση των θυρεοειδικών ορμονών. Ορισμένα φάρμακα δρουν σε περισσότερα από ένα επίπεδα, όπως τα γλυκοκορτικοειδή και η αμιοδαρόνη. Κάποια φάρμακα δρουν μέσω αναστολής ή διέγερσης της έκκρισης της TSH. Στην πρώτη περίπτωση χαρακτηριστικά αναφέρονται η ντοπαμίνη και οι αγωνιστές της, τα γλυκοκορτικοειδή, και τα οπιοειδή. Αντίθετα, οι ανταγωνιστές της ντοπαμίνης αυξάνουν την έκκριση TSH. Ωστόσο, στην πλειοψηφία τους οι αλλαγές που παρατηρούνται στην TSH δεν έχουν σημαντικές μεταβολικές συνέπειες. Άλλα σκευάσματα οδηγούν σε υποθυρεοειδισμό μέσω αναστολής της ορμονοσύνθεσης ή ορμονικής έκκρισης, όπως τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα (μεθιμαζόλη/ καρβιμαζόλη, προπυλθειουρακίλη), το λίθιο, το ιώδιο και τα σκευάσματα που περιέχουν ιώδιο. Τα οιστρογόνα, η ταμοξιφαίνη, η ραλοξιφαίνη η ηρωίνη, η μεθαδόνη, η μιτοτάνη, τα ανδρογόνα, τα αναβολικά στεροειδή, τα γλυκοκορτικοειδή, η ηπαρίνη και η φαινκλοφαινάκη παρεμβάλλονται στη μεταφορά των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα, είτε μεταβάλλοντας τα επίπεδα των πρωτεϊνών φορέων είτε παρεμβαλλόμενα στη σύνδεσή τους με τις θυρεοειδικές ορμόνες. Η συνέπεια της διαταραχής της ισορροπίας των πρωτεϊνών φορέων είναι η αύξηση ή η ελάττωση της συγκέντρωσης των ολικών κλασμάτων των θυρεοειδικών ορμονών

11 Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Τα γλυκοκορτικοειδή, η προπρανολόλη, η αμιοδαρόνη και κάποια ιωδιούχα σκιαστικά αναστέλλουν την εξωθυρεοειδική παραγωγή Τ3. Το αποτέλεσμα είναι ελάττωση της συγκέντρωσης Τ3 και μικρή ή καθόλου αύξηση της Τ4. Ο μεταβολισμός των θυρεοειδικών ορμονών επιταχύνεται από την διφαινυλυδαντοΐνη και τη φαινοβαρβιτάλη μέσω επαγωγής ηπατικών ενζύμων. Η κατάσταση εξισορροπείται με αύξηση της θυρεοειδικής έκκρισης ορμονών. Οι υπολιπιδαιμικές ρεζίνες (χολεστυραμίνη και χολεστυπόλη) αυξάνουν την ορμονική απώλεια από το έντερο και αυτό προκαλεί πρόβλημα σε όσους λαμβάνουν εξωγενώς θυροξίνη. Υπάρχουν ακόμη φάρμακα που προκαλούν θυρεοειδίτιδα, όπως το λίθιο, η αμιοδαρόνη, η ιντερφερόνη και η ιντερλευκίνη. Είναι σημαντικό λοιπόν ο κλινικός γιατρός να έχει υπόψη του όλες αυτές τις επιδράσεις, για την σωστή ερμηνεία των εξετάσεων του θυρεοειδούς και για τη διαφορική διαγνωστική της θυρεοειδικής νόσου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Surks MI, Sievert R. Drugs and thyroid function. N Engl J Med 1995; 333: Dong BJ. How medications affect thyroid function. West J Med 2000; 172: Yeung S-CJ, Chiu AC, Vassilopoulou-Sellin R, Gager RF. The endocrine effects of nonhormonal antineoplastic therapy. Endocr Rev 1998; 19: Vagenakis AG, Downs P, Braverman LE, Burger A, Ingbar SH. Control of thyroid hormone secretion in normal subjects receiving iodides. J Clin Invest 1973; 52: Philippou G, Koutras DA, Piperingos G, Souvatzoglou A, Moulopoulos SD. The effect of iodide on serum thyroid hormone levels in normal persons, in hyperthyroid patients, and in hypothyroid patients on thyroxine replacement. Clin Endocrinol (Oxf ) 1992; 36: Basaria S, Cooper DS. Amiodarone and the thyroid. Am J Med 2005; 118: Lazarus JH. Lithium and the thyroid. Best Clin Pract Res Clin Endocrinol Metab 2009;23:

12 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ Εικόνα 1. Άξονας υποθαλάµου-υπόφυσης-θυρεοειδούς και οδοί µεταβολισµού των θυρεοειδικών ορµονών -110-

13 Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Αμιοδαρόνη και θυρεοειδική λειτουργία: ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό; α. Μπορεί να έχει άμεση τοξική επίδραση στα κύτταρα του θυρεοειδούς β. Επάγει την 5 αποϊωδάση γ. Προκαλεί μείωση της TSH δ. Αυξάνει τα επίπεδα της TBG 2. Καταστολή της TSH προκαλούν τα εξής φάρμακα: α. Αμιοδαρόνη β. Οκτρεοτίδη γ. Ντοπαμίνη δ. Γλυκοκορτικοειδή 3. Γλυκοκορτικοειδή και θυρεοειδική λειτουργία: α. Αυξάνουν την TSH β. Καταστέλλουν την TSH γ. Αναστέλλουν την 5 αποϊωδάση δ. Τίποτα από τα παραπάνω 4. Αναστολή της 5 αποϊωδάσης προκαλούν α. Η προπρανολόλη β. Τα οιστρογόνα γ. Η αμιοδαρόνη δ. Το λίθιο 5. Λίθιο και θυρεοειδική λειτουργία α. Οδηγεί σε εμφάνιση βρογχοκήλης σε 50% των ασθενών που το λαμβάνουν β. Συχνότερα συνδέεται με υπερθυρεοειδισμό γ. Αναστέλλει την έκκριση θυρεοειδικών ορμόνων δ. Επιδεινώνει προϋπάρχουσα θυρεοειδική αυτοανοσία 6. Τα οιστρογόνα α. Δεν επηρεάζουν την TBG β. Αυξάνουν την TBG αυξάνοντας την παραγωγή της γ. Αυξάνουν την TBG συντελώντας στην επιβράδυνση του καταβολισμούς της δ. Ελαττώνουν την TBG Σωστές απαντήσεις κατά σειρά α,β,γ,α,α,α -111-

Επίδραση φαρμάκων στη θυρεοειδική λειτουργία & μεταβολισμό θυρεοειδικών ορμονών

Επίδραση φαρμάκων στη θυρεοειδική λειτουργία & μεταβολισμό θυρεοειδικών ορμονών Επίδραση φαρμάκων στη θυρεοειδική λειτουργία & μεταβολισμό θυρεοειδικών ορμονών Ζωή Α. Ευσταθιάδου Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων «Ιπποκράτειο» Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Άξονας Υποθαλάμου-Υπόφυσης-Θυρεοειδούς

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

Υποκατάσταση με θυροξίνη: αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα

Υποκατάσταση με θυροξίνη: αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα Υποκατάσταση με θυροξίνη: αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα Ευαγγελία Κιντιράκη Eνδοκρινολόγος Υποψήφια διδάκτορας ΑΠΘ, Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής, Α Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Μεταβολές θυρεοειδικής λειτουργίας κατά την κύηση αύξηση θυρεοδεσµευτικής σφαιρίνης (TBG)( διέγερση του υποδοχέα της TSH από την χοριακή γοναδοτροπίνη (hcg( hcg) αυξηµένη µεταβολική κάθαρση της Τ 4 αυξηµένη

Διαβάστε περισσότερα

Σιωπηλή και µετά τοκετό θυρεοείτιδα

Σιωπηλή και µετά τοκετό θυρεοείτιδα 14 Σιωπηλή και µετά τοκετό θυρεοείτιδα Α. ΤΣΑΤΣΟΥΛΗΣ Καθηγητής Παθολογίας Ενδοκρινολογίας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Εισαγωγή σιωπηλή θυρεοειδίτιδα χαρακτηρίζεται από προσωρινή φάση θυρεοτοξίκωσης ακολουθούμενη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Θυρεοειδικές ορμόνες - δράσεις Οι θυρεοειδικές ορμόνες επηρεάζουν όλους τους ιστούς και τα οργανικά συστήματα στο σωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ Διαταραχές του Θυρεοειδικού άξονα στον βαρέως πάσχοντα Συνώνυμα: Σύνδρομο της χαμηλής Τ3, σύνδρομο τουνοσούντος ευθυρεοειδικού. Ελένη Καραθανάση Ενδοκρινολογική κλινική Γ.Ν.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες

Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) Εργαστήριο Κλινικών Κατευθυντηρίων Οδηγιών για εργαστηριακές

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος;

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Η Ellie δεν είχε καλή επίδοση στο µάθηµα Φυσιολογίας παρά τις προσπάθειές της: µελέτησε πριν και µετά τις παραδόσεις, διάβασε και καθαρόγραψε τις σηµειώσεις της, Μελέτησε µε την

Διαβάστε περισσότερα

Πεδίο Εφαρμογής. Πρόληψη και Παράγοντες Κινδύνου

Πεδίο Εφαρμογής. Πρόληψη και Παράγοντες Κινδύνου Εξετάσεις λειτουργίας του θυρεοειδούς: διάγνωση και παρακολούθηση των διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Πεδίο Εφαρμογής Οι παρούσες κατευθυντήριες οδηγίες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Φαρμακα. Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Φαρμακα. Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Φαρμακα Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά Θυροειδής Πρόσθια και οπίσθια επιφάνεια Κύτταρα θυρεοειδούς κολλοειδές ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής και τρίτη ηλικία

Θυρεοειδής και τρίτη ηλικία 27 Θυρεοειδής και τρίτη ηλικία Γ. ΜΙΣΙΧΡΟΝΗΣ Ενδοκρινολόγος αύξηση της επιβίωσης του ανθρώπου, κάνει τα προβλήματα υγείας της 3ης Η ηλικίας ολοένα και περισσότερο επίκαιρα και ενδιαφέροντα. Στη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Οζώδης βρογχοκήλη και κύηση

Οζώδης βρογχοκήλη και κύηση 26 Οζώδης βρογχοκήλη και κύηση Σ.Θ. ΚΟΥΤΜΟΣ Ενδοκρινολόγος Διευθυντής Ενδοκρινολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» 1. Εισαγωγή οζώδης διόγκωση του θυρεοειδούς μπορεί να συνοδεύει σχεδόν κάθε πάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο «Ενδοκρινολογική Κλινική» Διευθύντρια: Dr. Μαρίνα Κήτα Εργαστηριακοί προσδιορισμοί θυρεοειδικής λειτουργίας

Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο «Ενδοκρινολογική Κλινική» Διευθύντρια: Dr. Μαρίνα Κήτα Εργαστηριακοί προσδιορισμοί θυρεοειδικής λειτουργίας Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο «Ενδοκρινολογική Κλινική» Διευθύντρια: Dr. Μαρίνα Κήτα Εργαστηριακοί προσδιορισμοί θυρεοειδικής λειτουργίας Μαρία Πουλασουχίδου Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας Εισαγωγή - 1 Οι εξετάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδική λειτουργία και αµιοδαρόνη

Θυρεοειδική λειτουργία και αµιοδαρόνη 28 Θυρεοειδική λειτουργία και αµιοδαρόνη Α. ΧΡΥΣΟΥΛΙΔΟΥ, Ε. ΔΟΥΜΑΛΑ, Π. ΗΛΙΑΔΟΥ Τμήμα Ενδοκρινολογίας-Ενδοκρινικής Ογκολογίας, «Θεαγένειο» Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη Εισαγωγή αμιοδαρόνη είναι ένα βενζοφουρανικό

Διαβάστε περισσότερα

35. ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

35. ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ 35. ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΟΡΙΣΜΟΙ Θυρεοτοξίκωση είναι η κλινική και βιοχημική κατάσταση που οφείλεται στην εκσεσημασμένη παραγωγή και έκθεση στις θυρεοειδικές ορμόνες κάθε αιτιολογίας. Αντίθετα, υπερθυρεοειδισμός

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η µετά τοκετό θυρεοειδίτιδα είναι ένα σύνδροµο προσωρινής ή µόνιµης διαταραχής της λειτουργίας του θυρεοειδούς που εµφανίζεται τον πρώτο χρόνο µετά τον τοκετό και οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή του

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικές παρεμβάσεις (How to treat) Στεφανιαίος ασθενής 75 ετών με υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό

Θεραπευτικές παρεμβάσεις (How to treat) Στεφανιαίος ασθενής 75 ετών με υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό Θεραπευτικές παρεμβάσεις (How to treat) Στεφανιαίος ασθενής 75 ετών με υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Δεν υπάρχει σύγκρουση

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη Φαρμακοκινητική Χρυσάνθη Σαρδέλη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΑΠΘ Φαρμακοκινητική Η Φαρμακοκινητική είναι η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

Υποθυρεοειδισμός. www.endokrinologos.com. Διάγνωση Η πιο σημαντική και απαραίτητα εξέταση για τη διάγνωση του

Υποθυρεοειδισμός. www.endokrinologos.com. Διάγνωση Η πιο σημαντική και απαραίτητα εξέταση για τη διάγνωση του ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Υποθυρεοειδισμός Η ετυμολογία της λέξης θυρεοειδής δείχνει τη σημαντική θέση που κατέχει στην λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Προέρχεται από τη λέξη 'θυρεός' που σημαίνει έμβλημα και αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΓΧΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ιφιγένεια Πηδώνια-Μανίκα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικής Βιοχημείας τηςιατρικήςσχολήςτουα.π.θ. τ. Διευθύντρια του Βιοχημικού Εργαστηρίου του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΙΡΗΣ Παρασκευή, 30 Σεπτέμβριος :08 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 02 Μάρτιος :48

Συντάχθηκε απο τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΙΡΗΣ Παρασκευή, 30 Σεπτέμβριος :08 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 02 Μάρτιος :48 Ένας πολύ σημαντικός αδένας, επιστάτης του οργανισμού στην σωστή διαχείριση των ενεργειακών αποθεμάτων του, είναι ο θυρεοειδής. Βρίσκεται στο κατώτερο τριτημόριο του πρόσθιου τμήματος του τραχήλου, έχει

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση της ανεπάρκειας και περίσσειας ιωδίου στον φυσιoλογικό θυρεοειδή

Επίδραση της ανεπάρκειας και περίσσειας ιωδίου στον φυσιoλογικό θυρεοειδή 06 Επίδραση της ανεπάρκειας και περίσσειας ιωδίου στον φυσιoλογικό θυρεοειδή Α. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ 1, Κ.Β. ΜΑΡΚΟΥ 2, Α.Γ. ΒΑΓΕΝΑΚΗΣ 3 1 Επιμελήτρια Α Ενδοκρινολογικού Τμήματος Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών,

Διαβάστε περισσότερα

Το κύριο εκκριτικό προιόν του θυρεοειδούς, η Τ4, υπόκειται σε μια πολύπλοκη

Το κύριο εκκριτικό προιόν του θυρεοειδούς, η Τ4, υπόκειται σε μια πολύπλοκη 03 Περιφερικός µεταβολισµός θυρεοειδικών ορµονών Δ. ΖΙΑΝΝΗ Ενδοκρινολόγος Το κύριο εκκριτικό προιόν του θυρεοειδούς, η Τ4, υπόκειται σε μια πολύπλοκη σειρά μεταβολικών τροποποιήσεων στους περιφερικούς

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδικά νοσήματα. Ζ. Μούσλεχ Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Διευθυντής Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκη

Θυρεοειδικά νοσήματα. Ζ. Μούσλεχ Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Διευθυντής Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκη Θυρεοειδικά νοσήματα Ζ. Μούσλεχ Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Διευθυντής Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκη Θυρεοειδής Mοιάζει με θυρεό Μπροστά από την τραχεία Μεγαλύτερος ενδοκρινικός αδένας

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΛΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α.Π.Θ

Ο ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΛΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α.Π.Θ Ο ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ε. ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΟΛΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΩΝ) ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α.Π.Θ Ο ΘΥΡΕΟΕΙ ΗΣ Α ΕΝΑΣ Ο ΘΥΡΕΟΕΙ ΗΣ Α ΕΝΑΣ Ο ΘΥΡΕΟΕΙ ΗΣ Α ΕΝΑΣ Ο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ 8o Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας Αθήνα 29-31 Μαΐου2014 ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Β. Ζουρνατζή-Κόϊου Ομότιμη Καθηγήτρια ΑΠΘ Κόϊος Γεώργιος Δρ Ενδοκρινολόγος Θυρεοειδική λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH Ενδείξεις: Διάγνωση επινεφριδιακής ανεπάρκειας, διαταραχή της σύνθεσης στεροειδών ή έλλειψη απάντησης στην ACTH. Διαδικασία: Η δοκιμασία αρχίζει στις 09:00π.μ. Cotrosyn (1-24

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Θεόδωρος Αλεξανδρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Ενδοκρινολογίας Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Θέση θυρεοειδούς Θυρεοειδικές ορμόνες (Τ3,Τ4) Τα θυλάκια αποτελούν τη δομική μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας. Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3 & Τ4, υπό τον έλεγχο του υποθαλάµου & της υπόφυσης

Θυρεοειδής αδένας. Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3 & Τ4, υπό τον έλεγχο του υποθαλάµου & της υπόφυσης Θυρεοειδής αδένας Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3 & Τ4, υπό τον έλεγχο του υποθαλάµου & της υπόφυσης Θυρεοειδικές ορµόνες Τυροσίνη + ιώδιο Τ 3 (βιολογικά δραστική) Τ 4 Θέση και Ιστολογικά Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Euthyrox δισκία 25 μικρογραμμάρια Euthyrox δισκία 50 μικρογραμμάρια Euthyrox δισκία 75 μικρογραμμάρια Euthyrox δισκία

Διαβάστε περισσότερα

«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ»

«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» «ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» Θ. Στρατηγού 1,2, Γ. Αντωνάκος 3, Ε. Καραμπελά 5, Γ.Σ. Χριστοδουλάτος 1,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Θυρεοειδής κα παραθυροειδείς αδένες Θυρεοειδικές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΤΟΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ-ΥΠΟΦΥΣΕΟ ΥΠΟΦΥΣΕΟ- ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ρ. Γεώργιος ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ Ενδοκρινολόγος Β ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Chromosome Location

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ

ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ αλληλεπιδράσεις μεταξύ χημικών ουσιών και ζώντων οργανισμών) ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ Διακίνηση του φαρμάκου στον οργανισμό ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Μηχανισμό δράσης Βιοχημικές δράσεις Φυσιολογικές δράσεις η φυσιολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη Ενδοκρινοπάθειες Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της οφθαλμοπάθειας Graves παραμένει η i.v. χορήγηση γλυκοκορτικοειδών,

Διαβάστε περισσότερα

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής Άννα Ναξάκη Επιμελήτρια Α Γ Παθολογική Κλινική ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΘΕΙΟΥΡΙΑΣ(ΠΡΟΠΥΛΟ ΚΑΙ ΜΕΘΥΛΟΘΕΙΟΥΡΑΚΙΛΗ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΙΜΙΔΑΖΟΛΗΣ(ΚΑΡΒΙΜΑΖΟΛΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑΜΑΖΟΛΗ) -Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας. Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος

Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας. Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Αρνητική ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ Στεροειδή μόρια με πλειοτρόπες

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Κύτταρο Το κύτταρο αποτελείται από μέρη τα οποία έχουν συγκεκριμένη δομή και επιτελούν μία συγκεκριμένη λειτουργία στην όλη οργάνωση του κυττάρου. Δομή κυτταροπλασματικής μεμβράνης Συστήματα επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας. Οι ενισχυτές πρόσληψης ιωδίου περιλαμβάνουν : 1) TSH, 2) ιωδοπενία, 3) αντισώματα κατά του υποδοχέα της TSH και 4) αυτορρύθμιση.

Θυρεοειδής αδένας. Οι ενισχυτές πρόσληψης ιωδίου περιλαμβάνουν : 1) TSH, 2) ιωδοπενία, 3) αντισώματα κατά του υποδοχέα της TSH και 4) αυτορρύθμιση. Θυρεοειδής αδένας Ανατομία και ιστολογία Στους ανθρώπους ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στον πρόσθιο τράχηλο και η λειτουργία του είναι η σύνθεση και έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών, της θυροξίνης (Τ 4)και

Διαβάστε περισσότερα

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας; Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας; Ο θυρεοειδής είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού μας συστήματος. Βρίσκεται στο λαιμό ακριβώς μπροστά από το θυρεοειδή χόνδρο του λάρυγγα (γνωστό και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΞΕΝΟΒΙΟΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ χημική ουσία που δεν παράγεται στον οργανισμό και εισαγόμενη στον οργανισμό δεν αξιοποιείται για την εξασφάλιση ενέργειας ή σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Νόσοι θυρεοειδούς Υποθυρεοειδισμός Υπερθυρεοειδισμός Υπερπλασία θυρεοειδούς : βρογχοκήλη (διάχυτη) οζώδης Νεοπλάσματα θυρεοειδούς Υπερπλασία

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας. 8/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Θυρεοειδής αδένας. 8/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. Θυρεοειδής αδένας 1 Θυρεοειδής αδένας Ø Παραγωγή θυρεοειδικών ορµονών ρύθµιση του µεταβολικού ρυθµού στους ιστούς Ø Παραγωγή καλσιτονίνης ρύθµιση του ασβεστίου στο αίµα 2 Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 8 Η ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ, ΙΩΔΙΟ, ΘΥΡΟΞΙΝΗκαι ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1 ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ: ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝHΣ ΑΔΕΝΑΣ, 10-20 gr. ΔΥΟ ΛΟΒΟΙ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΤΟΥ ΛΑΡΥΓΓΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για παράδειγμα αλδοστερόνη), ορμόνες του φύλου (δηλαδή ανδρογόνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΘΥΡΟΕΙΔΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΘΥΡΟΕΙΔΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η παραγωγή και έκκριση των βιολογικά δραστικών θυρεοειδικών ορμονών, θυροξίνης και τριιωδοθυρονίνης βρίσκεται κάτω από τον αυστηρό έλεγχο του υποθαλάμου και της υπόφυσης. Η υποθαλαμική TRH διεγείρει την

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Κωνσταντίνος Καλλαράς Ιατρός Παθολόγος Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Γενικές έννοιες Ενδοκρινής έκκριση

Διαβάστε περισσότερα

Η βρογχοκήλη δεν είναι ψηλαφητή ή ορατή ακόμα και σε έκταση του τραχήλου

Η βρογχοκήλη δεν είναι ψηλαφητή ή ορατή ακόμα και σε έκταση του τραχήλου Βρογχοκήλη είναι η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η βρογχοκήλη ποικίλλει σημαντικά σε μέγεθος, και η διόγκωση μπορεί να είναι διάχυτη καθ 'όλη την έκταση του αδένα ή ακανόνιστη και να επηρεάζει μέρος

Διαβάστε περισσότερα

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα της Υ. Δημουλά' Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα Βασικές πληροφορίες θυρεοειδής αδένας είναι ένα συμπαγές όργανο που βρίσκεται στο κάτω τμήμα του τραχήλου. Εκκρίνει τρεις ορμόνες, τη θυροξίνη, (Τ4), την

Διαβάστε περισσότερα

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις. 8SELIDO ENTIPO AGALIAZO.indd 1 Εισαγωγή Το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας έχει γραφτεί για να ρίξει φως στα σημαντικά σημεία για τον καρκίνου του θυρεοειδούς ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο σπάνιους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΥΠΕΡ-& ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΠΡΟΛΑΚΤΙΝΩΜΑ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ (ανεπάρκεια 21- υδροξυλάσης) ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία θυρεοειδούς στην εγκυµοσύνη

Φυσιολογία θυρεοειδούς στην εγκυµοσύνη 24 Φυσιολογία θυρεοειδούς στην εγκυµοσύνη Ε.Γ. ΚΟΥΚΚΟΥ Ενδοκρινολόγος Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα. ανάγκη υποστήριξης του νεοσχηματιζόμενου οργανισμού παράλληλα με την Η ανάγκη κάλυψης

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας: όσα πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος

Θυρεοειδής αδένας: όσα πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος Θυρεοειδής αδένας: όσα πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος Συγγενής υποθυρεοειδισμός Επίκτητος υποθυρεοειδισμός Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Υποκλινικός υποθυρεοειδισμός Νόσος Graves Όζοι θυρεοειδούς Νεογνό μητέρας

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12 Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως τέσσερις αδένες, με μέγεθος και εμφάνιση σαν μια φακή, που βρίσκονται συνήθως ανά δύο στην οπίσθια επιφάνεια κάθε λοβού του θυρεοειδή. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΠΑΘΗΕΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ

ΣΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΑΣΡΙΚΗ ΠΑΘΗΕΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ Σι είναι ο όζος του θυρεοειδή. ΠΑΘΗΕΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ Όζος του θυρεοειδούς είναι ένα «εξόγκωμα» σε ένα φυσιολογικό αδένα. Οι όζοι είναι πολύ συχνοί και έχει υπολογισθεί ότι μία στις 12 με 15 γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Γενικά Για την αρχική ορµονική εκτίµηση της θυρεοειδικής λειτουργίας είναι απαραίτητος ο προσδιορισµός των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών Ολικής θυροξίνης (Τ 4 ) Τριϊωδοθυρονίνης (Τ 3 ) TSH Μεταβολές

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΘΤΡΕΟΕΙΔΟΤ

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΘΤΡΕΟΕΙΔΟΤ 1 ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΘΤΡΕΟΕΙΔΟΤ Μήπως τελευταία νιώθετε υποτονικά, ή βρίσκεστε συνεχώς σε υπερένταση; Νυστάζετε συνεχώς και ενώ δεν έχετε αλλάξει τις διατροφικές σας συνήθειες, παίρνετε πολύ εύκολα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ KAI ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Νικόλαος Χ. Σύρμος ANAΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή. Δύο γαμετικά κύτταρα,το ωάριο (θηλυκό)

Διαβάστε περισσότερα

Προς Ιατρική Εταιρεία Αθηνών κ. Ε. Θηραίο. Κοινοποίηση: Γεν. Γραμ. Δημόσιας Υγείας κα Χ. Παπανικολάου

Προς Ιατρική Εταιρεία Αθηνών κ. Ε. Θηραίο. Κοινοποίηση: Γεν. Γραμ. Δημόσιας Υγείας κα Χ. Παπανικολάου Πρόεδρος Γ. Μαστοράκος Αντιπρόεδρος Ε. Διαμάντη-Κανδαράκη Γενικός Γραμματέας Μ. Τζανέλα Ταμίας Α. Θωμόπουλος Ειδικοί Γραμματείς Δ. Κιόρτσης M. Μιχαλάκη Μέλος Α. Κούρτης Αθήνα 16/10/2014 Αριθμ. Πρωτ: 28

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟ ΥΝΑΜΙΚΗ. Μάριος Μαρσέλος Καθηγητής Φαρµακολογίας Ιατρική Σχολή Πανε ιστήµιο Ιωαννίνων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟ ΥΝΑΜΙΚΗ. Μάριος Μαρσέλος Καθηγητής Φαρµακολογίας Ιατρική Σχολή Πανε ιστήµιο Ιωαννίνων ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΑΡΜΑΚΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Μάριος Μαρσέλος Καθηγητής Φαρµακολογίας Ιατρική Σχολή Πανε ιστήµιο Ιωαννίνων ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ ΕΝΟΣ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ;

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ; ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Ο σ τ ε ο π ό ρ ω σ η καλείται η ελάττωση της οστικής μάζας, χωρίς όμως να έχουμε διαταραχή της χημικής σύστασης του οστού. Η φυσιολογική αποδόμηση του οστού δεν ακολουθείται από αντίστοιχη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Εισαγωγικό μάθημα Νικόλαος Κατσιλάμπρος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την ιατρό και υποψήφια διδάκτορα Χρυσή Χ. Κολιάκη Η Ενδοκρινολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

.aiavramidis.gr www

.aiavramidis.gr  www Ζαχαρούλα Καραμπούτα MD, PhD, MSc, DCH(London), MRCP(UK), MRCPCH(UK) Παιδίατρος, Παιδοενδοκρινολόγος & Παιδοδιαβητολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Β' Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία

Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία 08 Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία Ε. ΚΟΥΣΤΑ Ενδοκρινολόγος Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κατανοητό ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (EΔ),

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι η οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται, πρώτον, από χαμηλή οστική μάζα ή, πιο απλά, από λιγότερη ποσότητα οστού και δεύτερον, από διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

Υποκλινικές θυρεοειδικές παθήσεις και οστεοπόρωση. Δήμητρα Ζιάννη, Ενδοκρινολόγος

Υποκλινικές θυρεοειδικές παθήσεις και οστεοπόρωση. Δήμητρα Ζιάννη, Ενδοκρινολόγος Υποκλινικές θυρεοειδικές παθήσεις και οστεοπόρωση Δήμητρα Ζιάννη, Ενδοκρινολόγος Υπερθυρεοειδισμός 1891 von Recklinghausen «σκωληκόβρωτη» εμφάνιση των μακρών οστών νεαρής γυναίκας που πέθανε από υπερθυρεοειδισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Η αυξητική

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr ΑΠΟΣΤΟΛΟΒΑ Ε. - ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Α. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι Η παρουσία ανδρογόνων στη γυναίκα είναι φυσιολογική. Αναφερόµαστε σε Υπερανδρογοναιµία όταν τα ανδρογόνα ξεπερνούν τα φυσιολογικά για την ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Παθήσεις Θυρεοειδούς. Καρακώστας Γεώργιος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Κιλκίς

Παθήσεις Θυρεοειδούς. Καρακώστας Γεώργιος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Κιλκίς Παθήσεις Θυρεοειδούς Καρακώστας Γεώργιος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν.Κιλκίς Η καρδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στη δράση της θυρεοειδικής ορµόνης. Έτσι, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς µπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της PRAC σχετικά με την (τις) Έκθεση(-εις)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Version 7.2, 10/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

Version 7.2, 10/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Version 7.2, 10/2006 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Lactated Ringer s Injection/Fresenius, (3,1+0,3+6+0,2)g, ενέσιμο διάλυμα για έγχυση

Διαβάστε περισσότερα

Κυριαζοπούλου Βενετσάνα

Κυριαζοπούλου Βενετσάνα Επιστημονική Εταιρεια Φοιτητών Ιατρικής Ελλαδας Παράρτημα Πατρών 1 ο Σεμινάριο Κλινικής Παθολογίας Επείγουσες θυρεοειδοπάθειες Κυριαζοπούλου Βενετσάνα Διδασκαλία Περιστατικά υπέρ-υποθυρεοειδισμού Θυρεoειδίτιδες

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 3: Φαρμακοδυναμική Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 6: ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η νεφρική υποκατάσταση (αιμοδιάλυση) οδηγεί στις ακόλουθες απώλειες: αμινοξέων (2gr/ώρα διάλυσης) και γλουταμίνης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. Euthyrox 50 μικρογραμμαρίων δισκία Euthyrox 100 μικρογραμμαρίων δισκία. Νατριούχος Λεβοθυροξίνη

Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. Euthyrox 50 μικρογραμμαρίων δισκία Euthyrox 100 μικρογραμμαρίων δισκία. Νατριούχος Λεβοθυροξίνη Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη Euthyrox 50 μικρογραμμαρίων δισκία Euthyrox 100 μικρογραμμαρίων δισκία Νατριούχος Λεβοθυροξίνη Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Κωνσταντίνος Καλλαράς Ιατρός Παθολόγος Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Γενικές έννοιες Ενδοκρινής έκκριση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αυτές οι μεταβολές στη ΠΧΠ και το φύλλο οδηγιών χρήσης θα είναι εν ισχύ κατά την έκδοση της Κοινοτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3: ΗΠΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΗΠΑΤΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Κάλυψη των ενεργειακών αναγκών Πρόληψη της απώλειας βάρους Ενίσχυση προγράμματος αποκατάστασης ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010 Εισαγωγή Χρήση γλυκοκορτικοειδών (ΓΚ) σε πολλές ασθένειες Αρκετές φορές

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2:

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Ορμόνες Ανωγειανάκις Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ Αίτια πρωτοπαθούς υποθυρεοειδισμού 1). Ιδιοπαθής (χωρίς βρογχοκήλη): Είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας και αποτελεί χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (νόσος Hashimoto). Είναι

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2012 2013 Νοσοκομείο ΚΑΤ, 17 Ιανουαρίου 2013 Παραθυρεοειδείς αδένες 1880 Ο Σουηδός φοιτητής

Διαβάστε περισσότερα

Νεότερα φάρμακα : antiangptl3

Νεότερα φάρμακα : antiangptl3 Νεότερα φάρμακα : antiangptl3 Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Τριγλυκερίδια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

BITAMINEΣ Ένας σημαντικός σταθμός στη διαιτολογία ήταν η ανακάλυψη, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, των βιταμινών και του σημαντικού ρόλου

BITAMINEΣ Ένας σημαντικός σταθμός στη διαιτολογία ήταν η ανακάλυψη, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, των βιταμινών και του σημαντικού ρόλου BITAMINEΣ Ένας σημαντικός σταθμός στη διαιτολογία ήταν η ανακάλυψη, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, των βιταμινών και του σημαντικού ρόλου αυτών στον οργανισμό. Οι βιταμίνες κατατάσσονται στην

Διαβάστε περισσότερα