Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Απρίλιος 2010

Transcript

1 Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών Απρίλιος 2010

2

3 Ευρήματα Συστάσεις Συντάκτες Όμιλος Vodafone Ο Όμιλος Vodafone αποτελεί το μεγαλύτερο διεθνή όμιλο παροχής υπηρεσιών κινητής επικοινωνίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχει σημαντική παρουσία στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Ασία (Ειρηνικό) και τις Η.Π.Α., μέσω θυγατρικών, κοινοπραξιών, συνδεδεμένων επιχειρήσεων και επενδύσεων. Vodafone Ελλάδος Η Vodafone Ελλάδος, στο εξής Vodafone, ιδρύθηκε το 1992 και αποτελεί μέλος του Ομίλου Vodafone. Η Vodafone παρέχει υπηρεσίες επικοινωνίας, στις οποίες περιλαμβάνονται φωνητικές κλήσεις, γραπτά μηνύματα (SMS), εικονομηνύματα και βιντεομηνύματα (MMS), πρόσβαση στο διαδίκτυο και άλλες υπηρεσίες δεδομένων. Σε ανοδική πορεία βρίσκονται επίσης οι ενοποιημένες υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας και επικοινωνίας μεταξύ Η/Υ, που παρέχονται από τη Vodafone ασύρματα μέσω υπηρεσιών 3G και HSPA καθώς και μέσω σταθερών ευρυζωνικών συνδέσεων. Η Vodafone παρέχει ευρύ φάσμα προϊόντων για την υποστήριξη έξυπνων υπηρεσιών μεταξύ συσκευών (M2M) και για την επίτευξη τηλε-εργασίας με ασφάλεια και υψηλές επιδόσεις. Περιεχόμενα Γενικό πλαίσιο 03 Μήνυμα από Νίκο Σοφοκλέους, Vodafone 04 Μήνυμα από Peter Lacy, Accenture 05 Επισκόπηση 06 Εισαγωγή 11 Ευρήματα 15 Εξ αποστάσεως υλοποίηση 17 Έξυπνο δίκτυο ενέργειας 22 Έξυπνες μεταφορές 27 Έξυπνες πόλεις 32 Κίνητρα και ενδεχόμενα εμπόδια 36 Συστάσεις Παράρτημα 1: Μεθοδολογία της έρευνας 39 Παράρτημα 2: Βάση της ανάλυσης 42 Παράρτημα 3: Γλωσσάρι 46 Πηγές Ενημέρωσης Accenture Η Accenture είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών παγκοσμίως, με παρουσία σε περισσότερες από 120 χώρες και περίπου εργαζομένους. Ειδοποιό διαφορά της Accenture αποτελεί το γεγονός ότι συνεργάζεται με τους πελάτες της σε όλο το φάσμα των αναγκών τους, από τη χάραξη επιχειρηματικής στρατηγικής, μέχρι την υλοποίηση και την υποστήριξή της. Το παρόν έντυπο είναι διαθέσιμο στο Το Carbon Connections Report του Ομίλου Vodafone, που περιλαμβάνει πληροφορίες για την Ε.Ε. των 25 χωρών, είναι διαθέσιμο στο Στόχο της Accenture, αποτελεί η υποστήριξη των πελατών της στην αναγνώριση νέων αγορών, στην αύξηση των εσόδων τους στις αγορές όπου ήδη δραστηριοποιούνται, στη βελτίωση της λειτουργικής τους απόδοσης και στη βελτίωση των προϊόντων και των υπηρεσιών που παρέχουν. Οι υπηρεσίες που παρέχει η Accenture στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης, (Sustainability Practice) βοηθούν τους οργανισμούς να βελτιώσουν σημαντικά την απόδοσή τους μέσω προγραμμάτων που διέπουν το σύνολο της λειτουργίας τους, ενισχύουν τις θετικές και μειώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία, το περιβάλλον, την οικονομία καθώς και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Συνεργάζεται με πελάτες από πολλούς κλάδους και χώρες, ενσωματώνοντας προσεγγίσεις περί βιωσιμότητας στις επιχειρηματικές στρατηγικές και στα λειτουργικά μοντέλα που εφαρμόζουν. Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 3

4 Ευρήματα Συστάσεις Μήνυμα από τον Νίκο Σοφοκλέους, Πρόεδρο Δ.Σ. και Διευθύνοντα Σύμβουλο, Vodafone Η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλοι, στο μέτρο που μας αναλογεί, καλούμαστε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται έμμεσα ή άμεσα από τις δραστηριότητες και τη λειτουργία της επιχείρησης, του οργανισμού μας, ή και του σπιτιού μας. Οι επενδύσεις σε έξυπνες εφαρμογές που αξιοποιούν την τεχνολογία της κινητής επικοινωνίας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των εκπομπών άνθρακα (CO 2 e) και, παράλληλα, στη μείωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων και των οργανισμών που θα τις υιοθετήσουν, καθιστώντας την ελληνική οικονομία πιο ανταγωνιστική. Η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη στην Ελλάδα που αναλύει και ποσοτικοποιεί τη συμβολή αυτή, μέσα από συγκεκριμένες εφαρμογές. Συγκεκριμένα, στην παρούσα μελέτη υπολογίζεται ότι οι 16 έξυπνες εφαρμογές που αναλύονται σε βάθος, μπορούν να συμβάλουν στην αποτροπή της εκπομπής του 4,5% των εκτιμώμενων εκπομπών της Ελλάδας το Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 6,4 εκατ. τόνους CO 2 e, ενώ η εξοικονόμηση του αντίστοιχου κόστους ενέργειας φτάνει τα 1,4 δισ. ευρώ. Για να εφαρμοστούν στο μέγιστο βαθμό οι 16 έξυπνες εφαρμογές κινητής επικοινωνίας θα απαιτηθούν 13,6 εκατ. συνδέσεις κινητής επικοινωνίας, το 91% των οποίων, αφορούν σε ασύρματες συνδέσεις μεταξύ συσκευών (M2M). Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η έναρξη διαλόγου μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου, της κυβέρνησης και άλλων αρμόδιων φορέων για τη χάραξη μιας αναπτυξιακής στρατηγικής για την ευρεία υιοθέτηση έξυπνων εφαρμογών κινητής επικοινωνίας, που θα βελτιώσουν τις υποδομές της χώρας, τις προσφερόμενες υπηρεσίες και θα επιφέρουν σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον. Η Vodafone, μαζί με άλλες καινοτόμες εταιρείες του κλάδου, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην υλοποίηση των έξυπνων εφαρμογών. Πιστεύω ότι με βάση τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, οι αρμόδιοι φορείς θα συμβάλουν στη θέσπιση του απαραίτητου κανονιστικού πλαισίου και των κατάλληλων κινήτρων που θα οδηγήσουν τον επιχειρηματικό κόσμο να επενδύσει στο μέγιστο βαθμό σε αυτές τις εφαρμογές, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ενίσχυση της καινοτομίας, την ανάπτυξη αλλά και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Νίκος Σοφοκλέους, Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος, Vodafone 4 Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

5 Ευρήματα Συστάσεις Μήνυμα από τον Peter Lacy, Διευθύνοντα Σύμβουλο, Accenture Sustainability Services, Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αφρική και Λατινική Αμερική Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών έχει συντελέσει στο μετασχηματισμό και τον ανασχεδιασμό των επιχειρηματικών μοντέλων σε όλους τους τομείς της αγοράς. Η δυνατότητα κατάργησης της «φυσικής» υπόστασης των υπηρεσιών και η χρήση συσκευών παρακολούθησης και ελέγχου σε τομείς όπως τα δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και τα οχήματα μεταφορών, συνετέλεσαν στον προσδιορισμό νέων υπηρεσιών, στη δημιουργία πρόσθετων εσόδων, στη μείωση του λειτουργικού κόστους και στη βελτίωση του τρόπου εξυπηρέτησης των τελικών καταναλωτών. Η μελέτη με πρωτότυπο τίτλο Carbon Connections, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2009, από την Accenture και τον Όμιλο Vodafone, κατέδειξε το ζωτικό ρόλο των τεχνολογιών κινητής επικοινωνίας στην επίτευξη σημαντικής βελτίωσης όσον αφορά στην ενεργειακή απόδοση, σε διάφορους τομείς της οικονομίας στις χώρες της ΕΕ των 25 το Στο διάστημα που ακολούθησε τη δημοσίευση της μελέτης, παρατηρήθηκε, στους επιχειρησιακούς τελικούς χρήστες και στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικών, ισχυρή ανταπόκριση ως προς την περαιτέρω υποστήριξη της υλοποίησης λύσεων ασύρματης σύνδεσης μεταξύ συσκευών (M2M), με σκοπό την επίτευξη των πλεονεκτημάτων που επισημαίνονται στη μελέτη, όσον αφορά στην αποδοτικότητα και τα οφέλη για το περιβάλλον. Εταιρείες με ηγετική θέση στον κλάδο, όπως η Vodafone, αλλά και το σύνολο του κλάδου της κινητής επικοινωνίας, πρόκειται τώρα να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη αυτών των στόχων. Για να παρουσιαστούν εκτενέστερα τα οφέλη από τις έξυπνες εφαρμογές κινητής επικοινωνίας σε επίπεδο χώρας, η Vodafone Ελλάδος και η Accenture προσάρμοσαν την πρωτότυπη μελέτη Carbon Connections στα ελληνικά μεγέθη. Με τις περισσότερες εφαρμογές να βασίζονται στην ασύρματη σύνδεση μεταξύ συσκευών (M2M), αυτή η νέα μελέτη καταδεικνύει μειώσεις κόστους ενέργειας της τάξεως των 1,4 δισ. ευρώ και δυνητική μείωση των εκπομπών άνθρακα της τάξεως των 6,4 εκατ. τόνων το Τα αποτελέσματα της νέας μελέτης, καταδεικνύουν μια μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα στην κατεύθυνση της πιο αποδοτικής και βιώσιμης χρήσης εθνικών πόρων. Επιπλέον, η ανάπτυξη έξυπνων εφαρμογών κινητής επικοινωνίας από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες, θα αποτελέσει αναμφισβήτητα έναν παράγοντα προώθησης της καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης σε πολλούς τομείς της εγχώριας αγοράς. Πιστεύω ότι αυτή η μελέτη θα βοηθήσει στην καλύτερη παρουσίαση της ευκαιρίας που αναδεικνύεται σε επίπεδο χώρας, και θα λειτουργήσει υποστηρικτικά ώστε να γίνει το βήμα από το επίπεδο της στρατηγικής στο επίπεδο της εκτέλεσης και να επιτευχθεί η μετάβαση σε μια οικονομία µε χαµηλές εκποµπές άνθρακα. Peter Lacy, Διευθύνων Σύμβουλος, Accenture Sustainability Services, Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αφρική και Λατινική Αμερική Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 5

6 Ευρήματα Συστάσεις Επισκόπηση Οι 16 εφαρμογές κινητής επικοινωνίας, οι οποίες αναλύονται στην παρούσα μελέτη, έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα κατά 6,4 Mt CO 2 e 1 ετησίως και το αντίστοιχο κόστος ενέργειας κατά 1,4 δισ. στην Ελλάδα το Αυτή η μείωση αντιπροσωπεύει το 4,5% των αναμενόμενων εκπομπών της Ελλάδος για το έτος Γι αυτόν το σκοπό απαιτούνται 13,6 εκατ. νέες συνδέσεις κινητής επικοινωνίας. Ο κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, κυρίως με δύο τρόπους: α) εξαλείφοντας την ανάγκη για προϊόντα ή δραστηριότητες με την αποτελεσματική χρήση προϊόντων ή υπηρεσιών κινητής επικοινωνίας β) αξιοποιώντας «έξυπνες» εφαρμογές που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση, μέσω της παρακολούθησης και του ελέγχου συγκεκριμένων λειτουργιών σε πραγματικό χρόνο. Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να υλοποιούνται εξ αποστάσεως και εν κινήσει, μέσα από τα δίκτυα κινητής επικοινωνίας. Η επικοινωνία μεταξύ συσκευών (Machine-to-Machine ή M2M) θα παίξει σημαντικό ρόλο. Μέχρι το 2020, οι εκπομπές σε εθνικό επίπεδο προβλέπεται να είναι μεγαλύτερες κατά 35,5% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, σύμφωνα με υπολογισμούς που έχουν βασιστεί σε στοιχεία της Eurostat. Η μείωση των εκπομπών άνθρακα στην οποία αναφέρεται η παρούσα μελέτη αντιπροσωπεύει το 4,5% των αναμενόμενων εκπομπών στην Ελλάδα το Η αντίστοιχη εξοικονόμηση κόστους ύψους 1,4 δισ., που αναφέρεται στην παρούσα μελέτη, προέρχεται αποκλειστικά από τη μείωση του κόστους ενέργειας και δεν περιλαμβάνει άλλες πιθανές πηγές εξοικονόμησης κόστους. Αυτές οι μειώσεις υπολογίζονται μέσα από την υλοποίηση 16 εφαρμογών και, επομένως, εστιάζουν μόνο σε ένα μέρος των δυνατοτήτων που έχουν οι έξυπνες εφαρμογές κινητής επικοινωνίας να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα. Τα μοντέλα ποσοτικής ανάλυσης στα οποία στηρίζεται η παρούσα μελέτη βασίζονται στα χαρακτηριστικά κάθε κλάδου (όπως, π.χ., το μέγεθος του στόλου για τον κλάδο logistics και μεταφορών) και σε συγκεκριμένα κριτήρια (όπως, π.χ., τις τιμές των καυσίμων ή της ηλεκτρικής ενέργειας). Αυτή η προσέγγιση αυξάνει την ακρίβεια των αποτελεσμάτων. Λόγω της εκτενούς τμηματοποίησης της αγοράς, στην οποία εστιάζουμε όσον αφορά στις εφαρμογές για τη μείωση των εκπομπών (π.χ. μόνο οι εταιρείες μεταφορών που διαθέτουν ένα συγκεκριμένο μέγεθος στόλου έχουν τη δυνατότητα υλοποίησης συστημάτων κεντρικής παρακολούθησης), οι εκτιμήσεις περί μείωσης των εκπομπών άνθρακα και του κόστους ενέργειας είναι χαμηλότερες από τα στοιχεία που έχουν προκύψει από σχετικές εκθέσεις που έχουν δημοσιευθεί στο παρελθόν. Εφαρμογές Από το ευρύ φάσμα πιθανών εφαρμογών κινητής επικοινωνίας με στόχο τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και του κόστους ενέργειας, η μελέτη εστιάζει σε 16 εφαρμογές, ταξινομημένες σε τέσσερις βασικούς τομείς. Οι εφαρμογές αυτές αξιολογήθηκαν με σκοπό την ανάλυση των πιθανών δυνατοτήτων μείωσης των εκπομπών άνθρακα και του αντίστοιχου κόστους ενέργειας: 1 Στην παρούσα μελέτη, όλες οι μετρήσεις περί μείωσης των εκπομπών έχουν υπολογιστεί σε τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 e). Στις εκπομπές περιλαμβάνονται όλα τα αέρια του θερμοκηπίου και όχι μόνο το διοξείδιο του άνθρακα. 6 Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

7 Ευρήματα Συστάσεις Εξ αποστάσεως υλοποίηση (Dematerialisation) αντικατάσταση αγαθών, διαδικασιών ή μετακινήσεων, με «εικονικές» εναλλακτικές, όπως τη βιντεοδιάσκεψη ή το ηλεκτρονικό εμπόριο (ηλεκτρονικές αγορές): Τηλεπαρουσία μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας σύνδεση «εικονικών αιθουσών συνεδριάσεων» με συσκευές κινητής επικοινωνίας, η οποία δίνει στους εργαζομένους τη δυνατότητα συμμετοχής σε μια συνάντηση εργασίας από όπου κι αν βρίσκονται. Εικονικό γραφείο χρήση προϊόντων κινητής επικοινωνίας, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να εργάζονται από μακριά ή από το σπίτι. Ειδοποίηση παράδοσης μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας, για το ηλεκτρονικό εμπόριο οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν υπηρεσίες κινητής επικοινωνίας για να επικοινωνούν με τους πελάτες τους, για πιο αποτελεσματική υποβολή και διεκπεραίωση παραγγελιών. Παρακολούθηση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας οικιακών συσκευών οι χρήστες μπορούν να παρακολουθούν από μακριά, και σε πραγματικό χρόνο, την κατανάλωση ενέργειας των οικιακών συσκευών τους και να διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τη λειτουργία τους με την ενεργοποίηση ή την απενεργοποίησή τους, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε νοικοκυριού. Έξυπνο δίκτυο ενέργειας (Smart grid) βελτίωση της αποδοτικότητας των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας χάρη στην ενεργό παρακολούθηση και τον περιορισμό της εξάρτησης από το κεντρικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας: Παρακολούθηση λειτουργίας δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας ασύρματες συσκευές, κατανεμημένες κατά μήκος του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, παρακολουθούν τις απώλειες και τη δυναμικότητα του δικτύου διανομής. Η διαδικασία αυτή διευκολύνει τον εντοπισμό των απωλειών του δικτύου και παράλληλα συμβάλλει στον περιορισμό των διακοπών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και της μείωσης τάσης. Παρακολούθηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας ειδικές συσκευές δίνουν τη δυνατότητα στο φορέα διαχείρισης ενέργειας να παρακολουθήσει τη διακύμανση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και να ρυθμίσει την παροχή αναλόγως. Προσαρμογή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας έξυπνοι μετρητές δίνουν στους τελικούς χρήστες τη δυνατότητα να προσαρμόζουν την ημερήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και να εξομαλύνουν τη χρονική κατανομή της μέγιστης κατανάλωσης, επιτρέποντας έτσι στον κεντρικό φορέα διαχείρισης και παροχής ενέργειας να βελτιστοποιήσει την κατανομή του φορτίου που δέχεται το δίκτυο. Επιλογή κατανάλωσης πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας ο τελικός καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να επιλέγει τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και την πηγή της ηλεκτρικής ενέργειας (ανανεώσιμη ή συμβατική). Κύρια ευρήματα για το 2020 Εικόνα 1. Συνολική δυνατότητα μείωσης των εκπομπών άνθρακα για όλες τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στο μοντέλο (2020) 0,6 1,3 Σύνολο 6,4 0,6 3,9 Μείωση εκπομπών (Mt CO 2 e) Έξυπνες µεταφορές Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις Εικόνα 2. Συνολική δυνητική μείωση κόστους ενέργειας για όλες τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στο μοντέλο (2020) 0,55 Σύνολο 1,4 0,21 0,21 0,41 Μείωση κόστους ενέργειας (δισ. ευρώ) Έξυπνες µεταφορές Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις Εικόνα 3. Σύνολο απαιτούμενων συνδέσεων για όλες τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στο μοντέλο (2020) 5,3 Σύνολο 13,6 2,1 Συνδέσεις (εκατ.) 2,3 3,9 Έξυπνες µεταφορές Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 7

8 Ευρήματα Συστάσεις Εφαρμογή Δυνητική μείωση εκπομπών άνθρακα το 2020 (Mt CO 2 e) Μείωση δαπανών για ενέργεια (δισ. ευρώ) Σύνολο απαιτούμενων συνδέσεων για την επίτευξη αυτών των μειώσεων (εκατ.) Εξ αποστάσεως υλοποίηση 0,6 0,21 2,1 Έξυπνο δίκτυο ενέργειας 3,9 0,41 3,9 Έξυπνες μεταφορές 0,6 0,21 2,3 Έξυπνες πόλεις 1,3 0,55 5,3 Σύνολο 6,4 1,4 13,6 Έξυπνες μεταφορές (Smart logistics) εποπτεία και παρακολούθηση των οχημάτων και των φορτίων τους, με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας των λειτουργιών logistics, χάρη στην πληρέστερη αξιοποίηση των οχημάτων: Κεντρική παρακολούθηση ασύρματες συσκευές παρακολούθησης των οχημάτων τροφοδοτούν με στοιχεία ένα κεντρικό σύστημα διαχείρισης, που αποσκοπεί στην καλύτερη δυνατή ρύθμιση της ταχύτητας και των δρομολογίων (για μεγάλες εταιρείες μεταφορών). Αποκεντρωμένη παρακολούθηση συσκευές παρακολούθησης, επί των οχημάτων, επικοινωνούν ασύρματα με άλλα οχήματα του στόλου που κινούνται στην περιοχή, με σκοπό την καλύτερη δυνατή ρύθμιση της ταχύτητας και των δρομολογίων (για μικρότερες εταιρείες μεταφορών). Βελτιστοποίηση φόρτωσης συσκευές παρακολούθησης ενημερώνουν σχετικά με την κατάσταση πληρότητας του οχήματος, ώστε να αξιοποιηθεί η διαθέσιμη χωρητικότητα με την αναπροσαρμογή του δρομολογίου. Συστήματα τηλεματικής επί του οχήματος χρήση στοιχείων που προέρχονται από τους αισθητήρες του οχήματος για τον προγραμματισμό της προληπτικής συντήρησης του οχήματος και για την προώθηση της οικονομικής οδήγησης. Έξυπνες πόλεις (Smart cities) βελτίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας και των παροχών των υπηρεσιών κοινής ωφελείας: Συγχρονισμένο σύστημα διαχείρισης της αστικής κυκλοφορίας και των ειδοποιήσεων ένα σύστημα παρακολούθησης συγχρονίζει αυτόνομα τους φωτεινούς σηματοδότες και τις ηλεκτρονικές ενημερωτικές πινακίδες, βελτιστοποιώντας τη ροή της κυκλοφορίας και μειώνοντας τη συμφόρηση. Παρακολούθηση της κυκλοφορίας φορητά τερματικά με οθόνη τοποθετούνται σε αυτοκίνητα και άλλα οχήματα ιδιωτικής χρήσης και παρέχουν σε ένα κεντρικό σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας στοιχεία σχετικά με τη θέση, την κατεύθυνση και την ταχύτητα του οχήματος. Το κεντρικό σύστημα συνδυάζει τα στοιχεία, με σκοπό την αξιολόγηση της πυκνότητας της κυκλοφορίας, της συμφόρησης των δρόμων κ.λπ. Αυτά τα στοιχεία διοχετεύονται στα τερματικά των οχημάτων, παρέχοντας πληροφόρηση σχετικά με τις κυκλοφοριακές συνθήκες και με προτεινόμενες εναλλακτικές διαδρομές. Παρακολούθηση του δικτύου διανομής νερού αισθητήρες ροής νερού, που επικοινωνούν με ένα κεντρικό σύστημα του φορέα, μέσω συνδέσεων M2M, χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό βλαβών σε αγωγούς, διαρροών, σημείων προβληματικής ροής και άλλων απωλειών που παρατηρούνται στο δίκτυο διανομής, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απαιτήσεις σε ενέργεια από τις εγκαταστάσεις άντλησης και επεξεργασίας του νερού. Προσαρμογή της κατανάλωσης νερού συσκευές παρακολούθησης δίνουν πληροφορίες στον τελικό καταναλωτή σχετικά με την κατανάλωση νερού, τις τυχόν διαρροές και τη βέλτιστη χρήση νερού με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης. Εικόνα 4. Σύνολο συνδέσεων, ομαδοποιημένες κατά εφαρμογές M2M και Εξ αποστάσεως υλοποίηση (2020). 2,1 Σύνολο 13,6 Συνδέσεις (εκατ.) 11,5 Εξ αποστάσεως υλοποίηση M2M 8 Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

9 Ευρήματα Συστάσεις Οι 16 εφαρμογές που περιλαμβάνονται στην παρούσα μελέτη προσφέρουν τη δυνατότητα μείωσης των εκπομπών άνθρακα κατά 6,4 Mt CO 2 e και των αντίστοιχων δαπανών για ενέργεια κατά 1,4 δισ. ετησίως στην Ελλάδα το Από αυτές τις εφαρμογές, το «έξυπνο δίκτυο ενέργειας» και οι «έξυπνες πόλεις» έχουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες, αφού τους αναλογεί το 81% της μείωσης εκπομπών άνθρακα. Οι έξυπνες εφαρμογές που υποστηρίζονται από την ασύρματη σύνδεση μεταξύ συσκευών (M2M) αντιπροσωπεύουν το 91% της συνολικής μείωσης των εκπομπών άνθρακα, σύμφωνα με την παρούσα μελέτη, ενώ το υπόλοιπο 9% μπορεί να επιτευχθεί μέσω της «εξ αποστάσεως υλοποίησης». Η παροχή αυτών των έξυπνων εφαρμογών έχει κόστος για τους χρήστες, καθώς απαιτούνται επενδύσεις σε εξοπλισμό και λογισμικό ώστε να είναι εφικτή η υλοποίησή τους μέσω ασύρματων συνδέσεων. Επίσης, θα χρειαστούν επενδύσεις για τα 13,6 εκατ. νέων συνδέσεων που απαιτούνται για την επίτευξη αυτών των μειώσεων. Ωστόσο αυτές οι νέες συνδέσεις αποτελούν αναμφισβήτητα μια επιχειρηματική ευκαιρία για τις εταιρείες κινητής επικοινωνίας. Παρά το γεγονός ότι στην παρούσα μελέτη δεν έχει ποσοτικοποιηθεί η αύξηση των εκπομπών που θα προκληθεί από τις ανάγκες αναβάθμισης των δικτύων κινητής επικοινωνίας που θα απαιτηθούν, η αύξηση αυτή αναμένεται να είναι μικρή σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της υλοποίησης των έξυπνων εφαρμογών θα αντιστοιχεί περίπου στο 17% της μείωσης, σύμφωνα με προηγούμενη ανάλυση του συνόλου του κλάδου ΤΠΕ 2. Κίνητρα και ενδεχόμενα εμπόδια Για ορισμένες από τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στην παρούσα μελέτη, ειδικότερα για το «έξυπνο δίκτυο ενέργειας» και τις «έξυπνες πόλεις», απαιτούνται σχετικά υψηλές επενδύσεις κεφαλαίου, και η υλοποίησή τους θα διαρκέσει μερικά χρόνια. Ωστόσο, αυτές οι εφαρμογές έχουν σημαντική απόδοση μακροπρόθεσμα 407 εκατ. ετησίως το 2020, μόνο από το «έξυπνο δίκτυο ενέργειας». Άλλες εφαρμογές, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στην κατηγορία «εικονικό γραφείο», απαιτούν μικρότερη επένδυση και έχουν ταχεία απόδοση. Η Accenture πέτυχε απόδοση επένδυσης από 300% έως 500% σε σχέση με το μηνιαίο λειτουργικό κόστος των 30 τερματικών τηλεπαρουσίας που διαθέτει, χάρη στη σημαντική μείωση των επαγγελματικών ταξιδιών 3. Από επιχειρηματικής πλευράς, το κίνητρο για άλλους κλάδους ώστε να επενδύσουν σε ασύρματες λύσεις ΤΠΕ θα γίνει πιο ισχυρό στην περίπτωση της αύξησης του κόστους των εκπομπών άνθρακα (ήδη το κόστος είναι 16 ανά τόνο 4 ), γεγονός που θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα από την ενίσχυση και την επέκταση μηχανισμών, όπως το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής (ΕΣΕΔΕ) ή την αύξηση του κόστους ενέργειας. Οι εφαρμογές που περιλαμβάνονται στις κατηγορίες «έξυπνο δίκτυο ενέργειας» και «έξυπνες μεταφορές» συχνά απαιτούν τη χρήση τεχνολογίας συμβατής με τις αντίστοιχες τεχνολογίες των εταιρειών και των παρόχων σε άλλες χώρες. Οι πάροχοι τεχνολογίας και κινητής επικοινωνίας και οι κλάδοι που επηρεάζονται θα πρέπει να συνεργαστούν αποτελεσματικά και να συμφωνήσουν σε κοινά πρότυπα λειτουργίας, για να επιταχυνθεί η υιοθέτησή τους. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει επαρκές εύρος ζώνης και κάλυψη από δίκτυα επόμενης γενιάς, ώστε να είναι εφικτές οι 13,6 εκατ. νέες συνδέσεις που απαιτούνται για να επιτευχθούν οι μειώσεις. 2 Οι εκπομπές από τον κλάδο ΤΠΕ, ως σύνολο, προβλέπεται να αυξηθούν από το 2% στο 3% των συνολικών εκπομπών, ώστε να καταστεί δυνατή μια μείωση της τάξης του 15% από άλλους κλάδους, SMART 2020, The Climate Group BTNonline, Corporate Travel Intelligence, άρθρο με τίτλο Accenture Realizing Significant Savings Through TelePresence, Στοιχεία Μαΐου 2009, European Climate Exchange και Energy Information Administration. Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 9

10 Ευρήματα Συστάσεις Εκτός από τις σημαντικές μειώσεις που αφορούν στις εκπομπές άνθρακα και το κόστος ενέργειας, οι εφαρμογές οι οποίες περιλαμβάνονται στην παρούσα μελέτη προσφέρουν πολλά επιπλέον πλεονεκτήματα: από την αύξηση της αξιοπιστίας των οχημάτων, χάρη στην προληπτική συντήρηση, έως τη μείωση των απαιτούμενων χώρων για γραφεία καθώς και του χρόνου που αναλώνεται για μετακινήσεις. Αυτά τα στοιχεία περιγράφονται στην ενότητα «Ευρήματα» της παρούσας μελέτης, μαζί με τα ενδεχόμενα εμπόδια (ανατρέξτε στη σελίδα 15). Συστάσεις Στην παρούσα μελέτη περιλαμβάνεται μια σειρά από συστάσεις προς τους αρμόδιους φορείς και τον κλάδο ΤΠΕ, ώστε να προωθηθεί η ανάπτυξη και η υλοποίηση των εφαρμογών κινητής επικοινωνίας με σκοπό τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Όλοι οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να συνεργαστούν με τον κλάδο ΤΠΕ, ώστε: Να δρομολογηθούν επενδύσεις σε έξυπνες εφαρμογές κινητής επικοινωνίας μέσω νομικού πλαισίου ή κατάλληλων επιδοτήσεων, ώστε να επιταχυνθεί η υιοθέτησή τους. Για παράδειγμα, ένας κανονισμός θα μπορούσε να ορίζει πιο συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση εφαρμογών «έξυπνου δικτύου ενέργειας», ώστε να διασφαλιστεί η ευρεία ανταπόκριση στην τεχνολογία καθώς και η διάδοσή της 5. Να συνεργαστούν με τους παρόχους ΤΠΕ και με συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, με σκοπό την προώθηση της διαλειτουργικότητας και της τυποποίησης των υπηρεσιών, ώστε να καταστεί εφικτή η ευρείας κλίμακας υλοποίηση σε διαφορετικές χώρες και διαφορετικούς τομείς της οικονομίας. Να επενδύσουν σε έργα τα οποία θα λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς για την επίδειξη των δυνατοτήτων των έξυπνων εφαρμογών κινητής επικοινωνίας. Να προωθηθεί η περαιτέρω διερεύνηση εφαρμογών μείωσης των εκπομπών άνθρακα σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, ώστε να αξιολογηθεί η τεχνική τους βιωσιμότητα και οι αναμενόμενες απαιτήσεις σε επενδύσεις κεφαλαίου. 5 Μελέτη Accelerating Smart Grid Investment, World Economic Forum & Accenture, 15 Ιουλίου Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

11 Ευρήματα Συστάσεις Εισαγωγή Εξοικονόμηση ενέργειας μέσα από έξυπνες εφαρμογές κινητής επικοινωνίας Είναι πια ευρέως αποδεκτό ότι οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν σημαντική απειλή και πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως. Είναι σαφές ότι απαιτούνται σημαντικές και άμεσες μειώσεις των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου ώστε να αποφευχθούν γενικευμένοι κίνδυνοι για τον άνθρωπο, τα οικοσυστήματα και την παγκόσμια οικονομία 6. Οι συνολικές εκπομπές πρέπει να σταθεροποιηθούν μέχρι το 2015 και να μειωθούν σε ποσοστό 50%, κάτω από τα επίπεδα του 2000, μέχρι το 2050, παρά την αύξηση του πληθυσμού και τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες κινητής επικοινωνίας μπορούν να ανταποκριθούν σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν την πρόκληση. Έχει εκτιμηθεί ότι ο κλάδος ΤΠΕ, στο σύνολό του, θα μπορούσε να εξοικονομήσει παγκοσμίως μέχρι και το 15% των προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το και οι εφαρμογές κινητής επικοινωνίας μπορούν να έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Ταυτόχρονα, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες του κλάδου θα συνεχίσουν να αυξάνουν την παραγωγικότητα και να υποστηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη η προβλεπόμενη μείωση κατά 15% των εκπομπών προέρχεται από εξοικονόμηση δαπανών ύψους 600 δισ. Η συνεισφορά του κλάδου ΤΠΕ στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή οι δυνητικές μειώσεις των εκπομπών αποτελούν το πενταπλάσιο του ενεργειακού αποτυπώματος του ίδιου του κλάδου 8. Η εξοικονόμηση ενέργειας θα προέλθει εν μέρει από την αντικατάσταση προϊόντων ή δραστηριοτήτων με αντίστοιχα «εικονικά», όπως, για παράδειγμα, με την εφαρμογή της βιντεοδιάσκεψης (videoconference). Ο κλάδος ΤΠΕ μπορεί επίσης να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας, υποστηρίζοντας την ενεργό παρακολούθηση και τον έλεγχο συγκεκριμένων λειτουργιών. Η ενεργός παρακολούθηση βελτιώνει την αποδοτική χρήση της ενέργειας, καθώς βελτιστοποιεί την απόδοση, και οι ασύρματες επικοινωνίες καθιστούν εφικτό τον εξ αποστάσεως έλεγχο με «έξυπνες υπηρεσίες» μεταξύ συσκευών (M2M), αξιοποιώντας τα δίκτυα κινητής επικοινωνίας. Στην Ελλάδα, οι έξυπνες εφαρμογές M2M αποτελούν αναπτυσσόμενο τομέα της κινητής επικοινωνίας και τους αναλογεί το 91% της συνολικής μείωσης των εκπομπών άνθρακα, την οποία προβλέπει η παρούσα μελέτη. Οι εφαρμογές M2M επιτρέπουν σε μια συσκευή να ενημερώνει μια άλλη συσκευή, επικοινωνώντας μαζί της συνεχώς ή διαδοχικά, συχνά με σύνδεση σε ένα κεντρικό σύστημα διαχείρισης (ανατρέξτε στην Εικόνα 5 της σελίδας 13). 6 Ανατρέξτε, για παράδειγμα, στην έκθεση Synthesis Report, Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), 2007 και στην έκθεση Stern Review on the Economics of Climate Change, HM Treasury SMART 2020, GeSI και The Climate Group SMART 2020, GeSI και The Climate Group Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 11

12 Ευρήματα Συστάσεις Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ένα φορτηγό που στέλνει στοιχεία σχετικά με τη θέση του σε ένα κεντρικό σύστημα διαχείρισης, το οποίο με τη σειρά του υπολογίζει τη βέλτιστη διαδρομή και ταχύτητα, βοηθώντας έτσι στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων. Η επικοινωνία μέσω κάρτας SIM καταργεί την ανάγκη ενοποίησης του συστήματος με ένα σταθερό επίγειο δίκτυο και παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία. Όλο και περισσότεροι τομείς της οικονομίας ενσωματώνουν έξυπνες εφαρμογές M2M σε συστήματα παρακολούθησης και ελέγχου. Παγκοσμίως, μέχρι το 2020, θα μπορούσαμε να έχουμε σε χρήση μέχρι και ένα τρισ. δικτυωμένες συσκευές 9, παράγοντας επαναστατικός για πολλούς βασικούς τομείς, όπως τις μεταφορές, την κατανάλωση ενέργειας και τις διαδικασίες παραγωγής. Αρκετές και σημαντικές έξυπνες M2M εφαρμογές έχουν ήδη δρομολογηθεί: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει το Σχέδιο Δράσης για Έξυπνα Συστήματα Μεταφορών, με σκοπό την προώθηση αλλαγών στον τρόπο διακίνησης των εμπορευμάτων, αξιοποιώντας μεθόδους χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα 10. Οι εταιρείες Xcel Energy και Accenture, σε συνεργασία με ειδικούς, αναπτύσσουν την πρώτη εφαρμογή «έξυπνο δίκτυο πόλης» στη Βόρεια Αμερική, στοχεύοντας στη μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% 11. Εκτιμούμε ότι στην Ελλάδα, οι 16 συγκεκριμένες εφαρμογές, οι οποίες επιλέχθηκαν και αξιολογούνται στην παρούσα μελέτη, θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα την αποτροπή εκπομπής 6,4 Mt άνθρακα ετησίως το Αυτή η ποσότητα αντιπροσωπεύει το 4,5% των προβλεπόμενων εκπομπών της Ελλάδας το 2020, λαμβάνοντας υπόψη το σημερινό τρόπο λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας (business as usual). Το κόστος της ενέργειας που θα μπορούσε να εξοικονομηθεί φτάνει τα 1,4 δισ. Αυτές οι προβλέψεις είναι συντηρητικές και αφορούν μόνο στις συγκεκριμένες 16 εφαρμογές που μελετήθηκαν. Για να επιτευχθεί αυτή η μείωση, απαιτούνται 13,6 εκατ. νέες συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας. Περίπου το 90% των απαιτούμενων νέων συνδέσεων θα πρέπει να είναι συνδέσεις M2M. Αυτό συνιστά μια σημαντική επιχειρηματική ευκαιρία για τις εταιρείες κινητής επικοινωνίας. Από επιχειρηματικής πλευράς, το κίνητρο για άλλους κλάδους ώστε να επενδύσουν σε ασύρματες λύσεις που προσφέρει ο κλάδος ΤΠΕ θα γίνει πιο ισχυρό στην περίπτωση της αύξησης του κόστους των εκπομπών άνθρακα. Σε αυτό θα συντελούσαν η ενίσχυση και η επέκταση μηχανισμών της αγοράς, όπως το ΕΣΕΔΕ ή ενδεχόμενες αυξήσεις στην τιμή των καυσίμων, που προέρχονται από το πετρέλαιο, καθώς και στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Το ΕΣΕΔΕ αναμένεται ότι τελικά θα καλύψει περισσότερο από το μισό του συνόλου των εκπομπών άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση 12, και η τιμή αναμένεται να αυξηθεί πάνω από τα 16 ανά τόνο, στο επίπεδο που βρισκόταν το Μάιο του Ακόμη όμως και με αυτή την τιμή, θα είχαμε αύξηση από 5% έως 16% των σημερινών τιμών των καυσίμων που προέρχονται από το πετρέλαιο 13. Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής (ΕΣΕΔΕ) Βιομηχανικοί τομείς όπως η παραγωγή χημικών προϊόντων και η παραγωγή ενέργειας εντάσσονται στο ΕΣΕΔΕ, ενώ το σύστημα επεκτείνεται ώστε να συμπεριλάβει, έως το 2012, και την αεροπλοΐα. Οι εταιρείες που εντάσσονται στο σύστημα πρέπει να αγοράζουν άδεια για συγκεκριμένο επίπεδο εκπομπής άνθρακα. Αυτό θα αποτελέσει σημαντική αλλαγή στο τρέχον μοντέλο κοστολόγησης πολλών εταιρειών, επηρεάζοντας έτσι τις αποφάσεις περί αγορών και επενδύσεων. Η εφαρμογή ενός συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής στον κλάδο των μεταφορών, π.χ., ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά την επιλογή μεταφορικών μέσων, με έμφαση στα μέσα χαμηλής εκπομπής άνθρακα. Το 2007, η αξία των δικαιωμάτων που διακινήθηκαν παγκοσμίως ήταν $ 64 δισ. και κάλυπταν 1,6 γιγατόνους CO 2 e, ενώ η αξία των συναλλαγών, μόνο στο ΕΣΕΔΕ, ήταν της τάξεως των 28 εκατ. Συνολικά, η αξία της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής άνθρακα προβλέπεται να φτάσει τα $ 3 τρισ. μέχρι το Προς το παρόν, ένα σημαντικό μέρος των δικαιωμάτων εκπομπής παρέχεται δωρεάν, αλλά από το 2013 αυτό θα αντικατασταθεί σταδιακά με τη μέθοδο διάθεσης μέσω πλειστηριασμού, ενώ τα δωρεάν δικαιώματα αναμένεται ότι θα έχουν αντικατασταθεί μέχρι το Απόσπασμα δηλώσεων του David Clark (Senior Research Scientist, MIT) στο περιοδικό Economist, Telecoms A world of connections, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έκθεση Έξυπνα συστήματα μεταφορών και υπηρεσίες, Accenture, EALA Strategy Connect, Janaki Ramakrishnan, International Environmental Science Centre. 13 World Economic Forum, Supply Chain Decarbonisation, Financial Times, Domination of Carbon Trading, Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

13 Ευρήματα Συστάσεις Εικόνα 5. Η «έξυπνη» προσέγγιση για τη βελτίωση της επιχειρησιακής διαδικασίας Επιχειρησιακή διαδικασία π.χ. παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, διαχείριση κυκλοφορίας, λειτουργίες συντήρησης και επισκευής Σταθερές εισροές Κύκλος ενεργούς παρακολούθησης και ελέγχου Εκτέλεση Βέλτιστη εκροή Ενεργός έλεγχος Παθητική παρακολούθηση Συνεχής ανατροφοδότηση πληροφοριών π.χ. µέτρηση κατανάλωσης καυσίµων, φορτίου του δικτύου διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας, κατάστασης οχήµατος Μια πρωτοποριακή ποσοτικοποιημένη ανάλυση Η παρούσα μελέτη εστιάζει στις εφαρμογές κινητής επικοινωνίας, περιορίζοντας το πεδίο της ευρύτερης μελέτης που πραγματοποιήθηκε από τον οργανισμό SMART 2020, για το σύνολο του κλάδου ΤΠΕ, καθώς και το πεδίο της μελέτης που πραγματοποιήθηκε από τον Όμιλο Vodafone σε συνεργασία με την Accenture για τις εφαρμογές κινητής επικοινωνίας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης των 25 (EE-25). Σκοπός μας είναι να επισημάνουμε τις πιθανές εφαρμογές με τις οποίες η τεχνολογία της κινητής επικοινωνίας μπορεί να βοηθήσει άλλους κλάδους να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα στην Ελλάδα. Εντοπίζουμε τις αντίστοιχες μειώσεις του κόστους ενέργειας, τις τεχνικές προϋποθέσεις, τα κίνητρα και τα εμπόδια που εκπορεύονται από τις ρυθμιστικές αρχές και την αγορά. Η διαθεσιμότητα αξιόπιστων στοιχείων για την Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), επιτρέπει την ανάπτυξη και την επαλήθευση μοντέλων υπολογισμού των επιπέδων εκπομπών άνθρακα και του κόστους ενέργειας με ακρίβεια. Όπου δεν υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία μέσω Eurostat, αξιοποιήθηκαν τα διαθέσιμα στοιχεία από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία και τις εταιρείες κοινής ωφελείας (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ). Κάναμε μια αξιόπιστη ποσοτική αξιολόγηση των δυνατοτήτων περιορισμού των εκπομπών άνθρακα και της μείωσης του κόστους ενέργειας, καθώς και του αριθμού των συνδέσεων που απαιτούνται για τις κύριες εφαρμογές. Ξεκινήσαμε με πέντε βασικούς τομείς: Εξ αποστάσεως υλοποίηση (Dematerialisation) αντικατάσταση αγαθών, διαδικασιών ή μετακινήσεων, με «εικονικές» εναλλακτικές, όπως, π.χ., τη βιντεοδιάσκεψη ή το ηλεκτρονικό εμπόριο (ηλεκτρονικές αγορές). Έξυπνο δίκτυο ενέργειας (Smart grid) βελτίωση της αποδοτικότητας των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας χάρη στην ενεργό παρακολούθηση και τη μείωση της εξάρτησης από το κεντρικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Έξυπνες μεταφορές (Smart logistics) εποπτεία και παρακολούθηση των οχημάτων και των φορτίων τους με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας Business process των i.e. provision of electricity, traffic management, maintenance and repair operations λειτουργιών logistics, χάρη στην πληρέστερη αξιοποίηση των οχημάτων. Έξυπνες πόλεις (Smart cities) βελτίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας και των παροχών των υπηρεσιών κοινής ωφελείας. Έξυπνη παραγωγή (Smart manufacturing) συγχρονισμός των λειτουργιών παραγωγής και ενσωμάτωση μονάδων επικοινωνίας στα παραγόμενα προϊόντα. Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 13

14 Ευρήματα Συστάσεις Σε αυτούς τους πέντε τομείς υπάρχουν πολλές ευκαιρίες και αρχικά εξετάσαμε 31 εφαρμογές (ανατρέξτε στο Παράρτημα 1, σελίδα 39), τις οποίες επιλέξαμε με βάση τα παρακάτω κριτήρια: Δυνητική μείωση των εκπομπών άνθρακα, με βάση τα ευρήματα του οργανισμού SMART 2020 και του World Economic Forum. Μέγεθος αγοράς, με βάση το διαχωρισμό των κλάδων της ελληνικής οικονομίας και τα ιστορικά στοιχεία περί δαπανών για ασύρματα προϊόντα ή υπηρεσίες του κλάδου ΤΠΕ 15. Ποιοτική αξιολόγηση της βιωσιμότητας και ελκυστικότητας για τους πελάτες και τους παρόχους των υπηρεσιών κινητής επικοινωνίας. Εικόνα 6. Κατάλογος των εφαρμογών που περιλαμβάνονται στο μοντέλο και αφορούν στην ελληνική αγορά Έξυπνες μεταφορές Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Κεντρική παρακολούθηση Αποκεντρωμένη παρακολούθηση Βελτιστοποίηση φόρτωσης Συστήματα τηλεματικής επί του οχήματος Παρακολούθηση της λειτουργίας του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας Παρακολούθηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας Προσαρμογή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας Επιλογή κατανάλωσης πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας Από την ανάλυση αυτή, καταλήξαμε, για την ελληνική αγορά, σε 16 συγκεκριμένες εφαρμογές κινητής επικοινωνίας, με σκοπό τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, οι οποίες κατατάσσονται σε τέσσερις τομείς (Εικόνα 6), και τις οποίες και ερευνήσαμε σε βάθος. Για κάθε μία από αυτές, αναπτύξαμε αναλυτικά μοντέλα για να υπολογιστούν η μείωση του κόστους ενέργειας, η δυνητική μείωση των εκπομπών άνθρακα και ο αριθμός των συνδέσεων που απαιτούνται για την επίτευξη των μειώσεων αυτών (ανατρέξτε στο Παράρτημα 1 για λεπτομέρειες σχετικά με τη μεθοδολογία). Για τον ακριβέστερο προσδιορισμό των ευρημάτων, κάθε μοντέλο βασίζεται σε περαιτέρω τμηματοποίηση των κύριων δεδομένων (για παράδειγμα, μόνο οι εταιρείες οδικών μεταφορών που διαθέτουν περισσότερα από 20 φορτηγά έχουν τη δυνατότητα υλοποίησης συστημάτων κεντρικής παρακολούθησης), και σε αναλυτικά στοιχεία για επιμέρους δείκτες (όπως στις τιμές καυσίμων). Για παράδειγμα, η αγορά στην οποία εστιάζουμε για την εφαρμογή «έξυπνες μεταφορές» προσδιορίζεται βάσει στοιχείων για τον αριθμό, τον τύπο και το μέγεθος των οχημάτων ανά εταιρεία. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται συγκεκριμένοι παράγοντες που επηρεάζουν τις εκπομπές για κάθε τύπο οχήματος και τιμές καυσίμων, με σκοπό τον ακριβή υπολογισμό των μειώσεων. Αυτή η προσέγγιση διαχωρίζει τα ευρήματά μας από εκείνα των προηγούμενων μελετών και παρέχει πιο ρεαλιστικά στοιχεία για τις εκτιμήσεις περί μείωσης των εκπομπών άνθρακα και του κόστους ενέργειας. Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις Τηλεπαρουσία μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας Εικονικό γραφείο Ειδοποίηση παράδοσης μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο Παρακολούθηση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας οικιακών συσκευών Συγχρονισμένο σύστημα διαχείρισης κυκλοφορίας και ειδοποιήσεων Παρακολούθηση της κυκλοφορίας Παρακολούθηση της λειτουργίας του δικτύου διανομής νερού Προσαρμογή της κατανάλωσης νερού Η αξιολόγηση της μείωσης των εκπομπών είναι ένας μεικτός αριθμός, που αντιπροσωπεύει τη συνολική μείωση χάρη στη χρήση των εφαρμογών κινητής επικοινωνίας. Δε λαμβάνει υπόψη την επιπλέον ενέργεια που θα απαιτηθεί και τις εκπομπές που θα προκληθούν από την απαιτούμενη αναβάθμιση των δικτύων κινητής επικοινωνίας, στοιχεία που ενδεχομένως θα μείωναν τη συνολική εκτίμηση περί εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης εκπομπών. Επίσης, δε λαμβάνει υπόψη τις μειώσεις που έχουν ήδη επιτευχθεί χάρη στην υπάρχουσα υλοποίηση κάποιων από τις εφαρμογές που περιγράφονται. 15 Μελέτη του IDC σχετικά με τις δαπάνες για υποδομή ασύρματων τεχνολογιών και υπηρεσίες εφαρμογών, σε παγκόσμιο επίπεδο και στις ΗΠΑ, , Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

15 Ευρήματα Συστάσεις Ευρήματα Μέχρι το 2020, οι εκπομπές σε εθνικό επίπεδο προβλέπεται να αυξηθούν κατά 35,5% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, σύμφωνα με υπολογισμούς που έχουν βασιστεί σε στοιχεία της Eurostat, λαμβάνοντας υπόψη το σημερινό τρόπο λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας (business as usual). Οι 16 εφαρμογές που περιλαμβάνονται στην παρούσα μελέτη έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα το 2020 κατά 4,5%. Από το ευρύτερο φάσμα των πιθανών εφαρμογών που έχουν οι κινητές επικοινωνίες όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών άνθρακα και του κόστους ενέργειας, έχουν επιλεγεί 16 εφαρμογές, σε τέσσερις βασικούς τομείς, οι οποίες και αξιολογήθηκαν. Σε αυτήν την ενότητα παρουσιάζονται τα ευρήματα της ανάλυσης που έγινε σε κάθε έναν από τους τέσσερις τομείς: Κύρια ευρήματα για το 2020 Εικόνα 7. Συνολική δυνητική μείωση εκπομπών άνθρακα για όλες τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στο μοντέλο (2020) 0,6 1,3 Σύνολο 6,4 0,6 3,9 Μείωση εκπομπών άνθρακα (Mt CO 2 e) Έξυπνες µεταφορές Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις Εικόνα 8. Συνολική δυνητική μείωση κόστους ενέργειας για όλες τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στο μοντέλο (2020) Εξ αποστάσεως υλοποίηση (Dematerialisation): 0,6 Mt CO 2 e 0,2 δισ. 0,21 Έξυπνες µεταφορές Έξυπνο δίκτυο ενέργειας (Smart grid): 3,9 Mt CO 2 e 0,4 δισ. Έξυπνες μεταφορές (Smart logistics): 0,6 Mt CO 2 e 0,2 δισ. Έξυπνες πόλεις (Smart cities): 1,3Mt CO 2 e 0,5 δισ. 0,55 Σύνολο 1,4 0,41 Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις Συνολικά, οι εφαρμογές κινητής επικοινωνίας που περιλαμβάνονται στο μοντέλο της παρούσας μελέτης έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα κατά 6,4 Mt CO 2 e το Η αντίστοιχη εξοικονόμηση των 1,4 δισ. προέρχεται μόνο από τη μείωση του κόστους ενέργειας και δεν περιλαμβάνει άλλες πιθανές πηγές μείωσης κόστους. 0,21 Μείωση δαπανών για ενέργεια (δισ. ευρώ) Εικόνα 9. Σύνολο απαιτούμενων συνδέσεων για όλες τις εφαρμογές που περιλαμβάνονται στο μοντέλο (2020) 2,3 Έξυπνες µεταφορές 5,3 Σύνολο 13,6 3,9 Έξυπνο δίκτυο ενέργειας Εξ αποστάσεως υλοποίηση Έξυπνες πόλεις 2,1 Συνδέσεις (εκατ.) Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 15

16 Ευρήματα Συστάσεις Για να επιτευχθούν αυτές οι μειώσεις, απαιτούνται 13,6 εκατ. νέες συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας. Η παροχή αυτών των συνδέσεων θα έχει κάποιο κόστος. Οι εκπομπές από τον κλάδο ΤΠΕ, ως σύνολο, προβλέπεται να αυξηθούν από το 2% στο 3% των συνολικών εκπομπών, ώστε να καταστεί δυνατή μια μείωση της τάξης του 15% από άλλους κλάδους 16. Δεν έχουμε ποσοτικοποιήσει στην παρούσα μελέτη την αύξηση των εκπομπών που θα προέλθει από τις απαιτούμενες δραστηριότητες αναβάθμισης των δικτύων κινητής επικοινωνίας. Αναμένουμε ωστόσο να είναι περίπου το 17% της μείωσης, σύμφωνα με προηγούμενη ανάλυση του συνόλου του κλάδου ΤΠΕ 17. Για κάθε εφαρμογή, παρουσιάζονται επίσης τα επιπλέον πλεονεκτήματα και τα ενδεχόμενα εμπόδια. Τα γενικά κίνητρα και εμπόδια παρουσιάζονται στην ενότητα «Συστάσεις» (ανατρέξτε στη σελίδα 37). Εικόνα 10. Σύνολο συνδέσεων, ομαδοποιημένες κατά M2M και Εξ αποστάσεως υλοποίηση (2020) 2,1 Σύνολο 13,6 Συνδέσεις (εκατ.) 11,5 Εξ αποστάσεως υλοποίηση M2M 16 SMART 2020, The Climate Group Στοιχεία προερχόμενα από τον οργανισμό SMART 2020, The Climate Group, Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

17 Ευρήματα Συστάσεις Εξ αποστάσεως υλοποίηση (Dematerialisation) Δυνητική μείωση το 2020: Εκπομπές άνθρακα: 0,6 Mt CO 2 e Κόστος ενέργειας: 0,2 δισ. «Εξ αποστάσεως υλοποίηση» είναι η αντικατάσταση αγαθών και δραστηριοτήτων με «εικονικές» εναλλακτικές χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα. Το κύριο όφελος προέρχεται από τη μείωση των μετακινήσεων. Πραγματοποίηση, π.χ. διασκέψεων μέσω τεχνολογίας βίντεο ή τηλεδιασκέψεων αντί της μετακίνησης για επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο, εργασία από το σπίτι αντί της καθημερινής μετακίνησης προς και από το γραφείο, καθώς και ηλεκτρονικές αγορές για μείωση των μετακινήσεων των καταναλωτών προς και από τα καταστήματα. Η «εξ αποστάσεως υλοποίηση» με χρήση των εφαρμογών κινητής επικοινωνίας, που περιλαμβάνονται στο μοντέλο της παρούσας μελέτης, έχει τη δυνατότητα να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα το 2020 κατά 0,6 Mt CO 2 e, εξοικονομώντας 0,2 δισ. Η παρούσα μελέτη εστιάζει σε τέσσερις εφαρμογές, οι οποίες θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκπομπές μέσω της «εξ αποστάσεως υλοποίησης»: 1. Τηλεπαρουσία μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας: Η σύνδεση «εικονικών αιθουσών συνεδριάσεων» με έξυπνα τηλέφωνα, μέσω 3G ή δικτύων επόμενης γενιάς, θα μπορούσε να αυξήσει τη χρήση εφαρμογών τηλεπαρουσίας, δίνοντας στους εργαζομένους τη δυνατότητα συμμετοχής σε διασκέψεις από όπου κι αν βρίσκονται κάθε στιγμή, χρησιμοποιώντας συσκευές κινητής επικοινωνίας. 2. Εικονικό γραφείο: Η χρήση προϊόντων κινητής επικοινωνίας για τη δημιουργία ενός εικονικού γραφείου σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται από μακριά ή/και από το σπίτι, με αποτέλεσμα τη μείωση των μετακινήσεων και των αναγκών για χώρους γραφείων. 3. Ειδοποίηση παράδοσης μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο: Οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν υπηρεσίες κινητής επικοινωνίας για να επικοινωνούν αποτελεσματικά με τους πελάτες τους, επιτρέποντας έτσι την αποτελεσματικότερη υποβολή και διεκπεραίωση παραγγελιών. 4. Παρακολούθηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας οικιακών συσκευών: Οι οικιακοί καταναλωτές μπορούν, με τη χρήση συσκευών κινητής επικοινωνίας, οι οποίες συνδέονται με το σύστημα των έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας, να λαμβάνουν πληροφορίες για την κατανάλωση ενέργειας των οικιακών τους συσκευών, και να επεμβαίνουν στη λειτουργία τους με την εξ αποστάσεως ενεργοποίηση/απενεργοποίησή τους, επιτρέποντας την αποτελεσματικότερη λειτουργία των συσκευών αυτών. Βάση της ανάλυσης Tο μοντέλο για την ανάλυση των εφαρμογών «τηλεπαρουσίας μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας» και «εικονικό γραφείο» έχει βασιστεί στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του τομέα παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικής δραστηριότητας, το οποίο εμφανίζει τις περισσότερες πιθανότητες υλοποίησης ευέλικτων μορφών εργασίας. Για τις εφαρμογές «ειδοποίηση παράδοσης μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας» και «παρακολούθηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας οικιακών συσκευών» η ανάλυση βασίζεται στον οικιακό τομέα της Ελλάδoς, αν και θα μπορούσε να επεκταθεί και στις μικρές επιχειρήσεις. Στις επιπλέον υποθέσεις περιλαμβάνονται τα εξής: Λογαριθμική μεγέθυνση της αγοράς υπηρεσιών τηλεπαρουσίας πέρα από την πρόβλεψη του οργανισμού IDC για το Το ένα τρίτο των χρηστών θα έχει πρόσβαση εξ αποστάσεως στα τερματικά τηλεπαρουσίας. Το προσωπικό των επιχειρήσεων θα εργάζεται εξ αποστάσεως μία μέρα την εβδομάδα κατά μέσο όρο. Για τον υπολογισμό της εξοικονόμησης πόρων από τις μετακινήσεις, προς και από το χώρο εργασίας και τα καταστήματα, λαμβάνονται υπόψη μόνο τα αυτοκίνητα. Γραμμική μεγέθυνση της ζήτησης για υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου, με βάση τα τρέχοντα δεδομένα για τη ζήτηση. Το ηλεκτρονικό εμπόριο θα επεκταθεί σε προϊόντα που οι καταναλωτές συνήθως αγοράζουν κάνοντας μεμονωμένες μετακινήσεις προς τα καταστήματα, όπως ρούχα, αθλητικά είδη, τρόφιμα, είδη παντοπωλείου και οικιακά είδη. Τα νοικοκυριά που θα μπορούσαν να παρακολουθούν εξ αποστάσεως την κατανάλωση των οικιακών ηλεκτρικών συσκευών τους είναι ανάλογα με το ποσοστό διείσδυσης των έξυπνων συσκευών κινητής επικοινωνίας (smart phones). Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις παραμέτρους της ανάλυσης, ανατρέξτε στο Παράρτημα 2 (σελίδα 42). 18 IDC, Telepresence, Miracle or Mirage?, Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 17

18 Ευρήματα Συστάσεις Τηλεπαρουσία μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας Δυνητική μείωση το 2020: Εκπομπές άνθρακα: 0,03 Mt CO 2 e Κόστος ενέργειας: 111,6 εκατ. Τηλεπαρουσία μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας Η αγορά υπηρεσιών τηλεπαρουσίας αναμένεται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται παγκοσμίως με ταχύ ρυθμό κατά 265% το 2009 και έως και 90% το Αυτή η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να μειώσει σημαντικά τα κόστη, καθώς μειώνει τα επαγγελματικά ταξίδια: Το 2007 η Cisco Systems εξοικονόμησε $ 45 εκατ. οργανώνοντας εικονικές συναντήσεις μέσω του δικτύου 170 τερματικών τηλεπαρουσίας που διαθέτει, αποφεύγοντας έτσι τις δαπάνες των αντίστοιχων μετακινήσεων 20. Η Accenture πέτυχε απόδοση από 300% έως 500% σε σχέση με το μηνιαίο λειτουργικό κόστος των 30 τερματικών τηλεπαρουσίας που διαθέτει, χάρη στη σημαντική μείωση των επαγγελματικών ταξιδιών 21. Η πρόσβαση σε διασκέψεις τηλεπαρουσίας με τη χρήση συσκευών κινητής επικοινωνίας δεν είναι ακόμα εφικτή, αλλά αυτό αναμένεται να αλλάξει. Οι εξελίξεις στην τεχνολογία της κινητής επικοινωνίας θα μπορούσαν να αυξήσουν τη χρήση της τηλεπαρουσίας, δίνοντας στους εργαζομένους τη δυνατότητα συμμετοχής εξ αποστάσεως σε διασκέψεις χρησιμοποιώντας έξυπνα τηλέφωνα, netbook ή φορητούς υπολογιστές και συνδέσεις σε υψηλά ευρυζωνικά δίκτυα 3G ή επόμενης γενιάς. Ο κλάδος ΤΠΕ θα πρέπει να επιταχύνει την ανάπτυξη μεθόδων πρόσβασης σε διασκέψεις τηλεπαρουσίας με τη χρήση συσκευών κινητής επικοινωνίας, ειδικά καθώς οι κινητές επικοινωνίες κινούνται στην κατεύθυνση της σύγκλισης των παρεχόμενων υπηρεσιών και καθώς αναπτύσσονται δίκτυα επόμενης γενιάς, όπως τα LTE και WiMax. Θεωρώντας ότι περίπου το ένα τρίτο των χρηστών θα έχουν πρόσβαση σε διασκέψεις μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας, η τηλεπαρουσία θα προσφέρει δυνητική μείωση των εκπομπών άνθρακα 0,03 Mt CO 2 e και μείωση του κόστους ενέργειας έως και 111,6 εκατ. ετησίως, στον τομέα παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, στην Ελλάδα το Επιπλέον πλεονεκτήματα: Μείωση των δαπανών για επαγγελματικά ταξίδια. Κατάργηση της ανάγκης φυσικής παρουσίας στις αίθουσες διασκέψεων. Αύξηση της παραγωγικότητας, χάρη στην ελαχιστοποίηση του χρόνου που δαπανάται για τις μετακινήσεις. Μειωμένες επενδύσεις σε τερματικά τηλεπαρουσίας, καθώς ορισμένοι χρήστες θα συμμετέχουν στις διασκέψεις μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας. Ενδεχόμενα εμπόδια: Το υψηλό εύρος ζώνης που απαιτείται για την τηλεπαρουσία σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν δίκτυα επόμενης γενιάς με επαρκείς προδιαγραφές για την πρόσβαση μέσω συσκευών κινητής επικοινωνίας. Το υψηλό κόστος των τερματικών τηλεπαρουσίας (από $ έως πάνω από $ για τη σειρά προϊόντων της Cisco) σημαίνει ότι μόνο μεγάλες επιχειρήσεις αναμένεται να προχωρήσουν στην αρχική επένδυση. 19 Η μεγέθυνση μετράται σύμφωνα με τον αριθμό των τερματικών που πωλούνται κάθε χρόνο, IDC, Worldwide Telepresence Forecast and Analysis, IDC, Telepresence, Miracle or Mirage?, BTNonline, Corporate Travel Intelligence, άρθρο με τίτλο Accenture Realizing Significant Savings Through TelePresence, Marthin De Beer (Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής, Cisco Group), Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών

19 Ευρήματα Συστάσεις Εικονικό γραφείο Δυνητική μείωση το 2020: Εκπομπές άνθρακα: 0,2 Mt CO 2 e Κόστος ενέργειας: 41 εκατ. Ολοένα αυξανόμενος είναι ο αριθμός των εργαζομένων των επιχειρήσεων που χρησιμοποιεί προϊόντα κινητής επικοινωνίας για να εργάζεται εξ αποστάσεως. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, περίπου το 11% του συνολικού εργατικού δυναμικού ήδη εργάζεται εξ αποστάσεως τουλάχιστον μία μέρα κάθε μήνα 23. Τα προϊόντα κινητής επικοινωνίας, όπως το ασύρματο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η ασφαλής πρόσβαση σε εφαρμογές μέσω κινητών τηλεφώνων, οι φορητές κάρτες ευρυζωνικής σύνδεσης ή οι αντίστοιχες συσκευές USB, μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά ώστε να δημιουργηθεί ένα εικονικό γραφείο. Καθιστώντας εφικτή την εργασία εξ αποστάσεως και την εργασία από το σπίτι (ή αλλιώς τηλε-εργασία), το εικονικό γραφείο επιτυγχάνει μείωση των εκπομπών και των δαπανών που προκαλούν οι μετακινήσεις προς και από τον πραγματικό χώρο εργασίας 24. Περιορίζονται, επίσης, οι απαιτήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες όσον αφορά στην έκταση των χώρων γραφείων και στην κατανάλωση ενέργειας. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση, η μείωση των εκπομπών ουσιαστικά εξουδετερώνεται, επειδή οι εργαζόμενοι πρέπει να θερμάνουν και να τροφοδοτήσουν με ενέργεια το χώρο στον οποίο βρίσκονται και εργάζονται (συνήθως το σπίτι τους). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο τομέας παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων είναι ευρύς, για κάθε kwh που εξοικονομείται, χάρη στη μείωση της λειτουργίας των κτιρίων, καταναλώνεται 1,15 kwh ως συνέπεια της εργασίας από το σπίτι 25. Επομένως, η πραγματική εξοικονόμηση προέρχεται από τον περιορισμό των μετακινήσεων. Το εικονικό γραφείο έχει δυνητικά την ικανότητα να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα κατά 0,2 Mt CO 2 e και να περιορίσει τα αντίστοιχα κόστη για την κατανάλωση ενέργειας, στον τομέα παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, κατά 41 εκατ. ετησίως το Επιπλέον πλεονεκτήματα: Μείωση των απαιτήσεων για χώρους γραφείων. Μείωση του χρόνου, του κόστους καθώς και των εκπομπών που συνδέονται με τις μετακινήσεις προς/από το γραφείο και με τα ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους. Μείωση των απαιτήσεων για ενσύρματη επίγεια υποδομή. Η επένδυση που απαιτείται για υπάρχοντα προϊόντα εικονικού γραφείου είναι σχετικά μικρή. Ενδεχόμενα εμπόδια: Ανάγκη αλλαγής της επικρατούσας εταιρικής «κουλτούρας», που υπαγορεύει ότι όλοι εργάζονται μαζί, στον ίδιο χώρο γραφείων. Αντίδραση των εργαζομένων απέναντι στο ενδεχόμενο εργασίας εξ αποστάσεως. 23 Εκτίμηση του Bureau of Labor Statistics των ΗΠΑ, WorldatWork, Telework Trendlines Η καθαρή μείωση των εκπομπών από τις μετακινήσεις είναι θετική, παρά το γεγονός ότι τα μέσα μαζικής μεταφοράς εξακολουθούν να λειτουργούν. 25 Προέρχεται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, και εξάγεται από την ανάλυσή μας. Carbon Connections: Ο ρόλος της τεχνολογίας της κινητής επικοινωνίας στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών 19