ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΙΣΣΟΥ

Transcript

1 ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

2 ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

3 ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΙΣΣΟΥ

4 ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

5 Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ=ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

6 ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

7 ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

8 Η Αλεξάνδρεια αποτελούσε σταυροδρόμι προς την Αφρικανική Ήπειρο και χρησίμευε ως βάση στην Ανατολική Μεσόγειο. Ήταν το μεγαλύτερο και πλουσιότερο αστικό κέντρο και μητρόπολη τεχνών και επιστημών ΕΜΠΟΡΙΚΟ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

9 ΣΕΡΑΠΕΙΟ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ Στη διάρκεια της βασιλείας των Πτολεμαίων ιδρύθηκαν το Μουσείο, η Βιβλιοθήκη και το Σεραπείο. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η καταλογράφηση στη Βιβλιοθήκη βασίζεται σε σύστημα που εισήγαγε ο Αριστοτέλης Στους ιστορικούς είναι γοητευτική ιδέα να παραλληλίζεται η εποχή με εκείνη της Ελισαβετιανής Βρετανίας ή της εποχής των ιδρυτών του Αμερικανικού Συντάγματος. Ανεξήγητο παραμένει το σπάνιο γεγονός της παρουσίας εξαιρετικών ανθρώπων στον ίδιο τόπο και χρόνο παράγοντας πρωτοφανή πνευματικά επιτεύγματα. Ίσως εδώ η πιθανή επίδραση του Αριστοτέλη μεταδόθηκε μέσω του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον ηγεμόνα Πτολεμαίο (και τους διαδόχους του), στη διάρκεια της βασιλείας των οποίων ιδρύθηκε το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ελληνιστικής εποχής (το Μουσείο, η Βιβλιοθήκη και το Σεραπείο)

10 Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

11 Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

12 Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΝ Παρά το ότι κάποια επιτεύγματα (ανατομές) δεν επέζησαν της εποχής τους, το έργο τους υπήρξε αξιοθαύμαστο Οι ανατομές σε άνθρωπο ήταν μέρος ενός ιδρύματος που κατασκεύασαν οι Πτολεμαίοι (Σωτήρ, Φιλάδελφος και Ευεργέτης) Οι τελευταίοι ευνόησαν και υποστήριξαν την πνευματική ελίτ να ζει και να δημιουργεί στο ίδρυμα ερευνών, το Αλεξανδρινό Μουσείο. Οι ανατομές σε ανθρώπους ήκμασαν στην εποχή αυτή λόγω της προστασίας, της ανοχής και των προσκλήσεων που έδειξαν και προώθησαν οι Πτολεμαίοι

13 Η ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΝ

14 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΙΑΤΡΟΙ -Φιλητάς από Κω -Πραξαγόρας από Κω -Απολλόδωρος από Αλεξάνδρεια -Καλλίμαχος από Βιθυνία -Ηγήτωρ -Χρύσερμος -Ηρόφιλος από Χαλκηδόνα -Ερασίστρατος από Κέα Οι τομείς που ωφελήθηκαν από τις ανατομές ήταν η Ανατομία και η Φυσιολογία με άμεση συνέπεια την άνοδο της Χειρουργικής

15 Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ Η ανατομική γνώση αρχίζει από τον Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη που πίστευε ότι η γνώση μπορεί να αποκτηθεί με την παρατήρηση και το πείραμα. Οι απόψεις του τον οδήγησαν σε ανατομές ζώων και καταγραφή των ευρημάτων του στο βιβλίο «Περί των ζώων μερών» γραμμένο γύρω στο 350 πχ

16 ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΙΓΥΠΤΙΩΝ ΜΕ ΤΑΡΙΧΕΥΣΕΙΣ, ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗ ΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΕΣ

17 ΗΡΟΦΙΛΟΣ Ο ΧΑΛΚΗΔΟΝΙΟΣ ( πχ) Ο Ηρόφιλος γεννήθηκε στη Χαλκηδόνα της Μ. Ασίας και σπούδασε κοντά στον Πραξαγόρα (Σχολή της Κω) και στον Χρύσιππο (Σχολή της Κνίδου) Έζησε στην Αλεξάνδρεια επί Πτολεμαίου Α Από τα έργα του σώζονται μόνο αποσπάσματα και ανιχνεύονται στα έργα του Γαληνού και του Καίλιου Αυρηλιανού

18 ΟΙ ΑΝΑΤΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΟΥ ΗΡΟΦΙΛΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ -Διάκριση εγκεφάλου-παρεγκεφαλίδας -Ληνός και Κάλαμος Ηροφίλου -Κοιλίες εγκεφάλου -Χιτώνες οφθαλμού -Οπτικό νεύρο -Διάκριση κινητικών-αισθητικών σε συστήματα. Ανοίγοντας το κρανίο μπόρεσε να καθορίσει τις νεύρων ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ -Δωδεκαδάκτυλο -Αδένες πεπτικού συστήματος Υπήρξε πρωτοπόρος στις τεχνικές των ανατομών. Έδωσε ακριβείς και παραστατικές περιγραφές των ανθρώπινων οργάνων και κατέταξε τα όργανα εγκεφαλικές συζυγίες και να διακρίνει τον εγκέφαλο από την παρεγκεφαλίδα. Ανοίγοντας το θώρακα ανακάλυψε τις τέσσερις καρδιακές βαλβίδες και διέκρινε τις αρτηρίες από τις φλέβες. Ανοίγοντας την κοιλιά διέκρινε το λεπτό έντερο, το ήπαρ και το πάγκρεας

19 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΗΡΟΦΙΛΟΥ

20 Ο ΛΗΝΟΣ ΤΟΥ ΗΡΟΦΙΛΟΥ(TORCULAR HEROPHILI, CONFLUENCE OF SINUSES)

21 ΓΡΑΦΙΚΟΣ ΚΑΛΑΜΟΣ ΤΟΥ ΗΡΟΦΙΛΟΥ CALAMUS SCRIPTORIUS HEROPHILI

22 ΗΡΟΦΙΛΟΣ, ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ Στην Κλασική Ελλάδα η αξία της αγνότητας του σώματος ήταν αδιαπραγμάτευτη. Η φυσική επαφή με τα σώματα ήταν ιεροσυλία Στην Αλεξάνδρεια όμως, αναπτύχθηκε ένας νέος τρόπος σκέψης που θεωρούσε το ανθρώπινο σώμα αντικείμενο μελέτης, ανοίγοντας το δρόμο για το έργο του Ηρόφιλου

23 Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΗΡΟΦΙΛΟ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΓΚΑΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ-ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙΔΑΣ ΛΗΝΟΣ ΗΡΟΦΙΛΟΥ ΚΑΙ ΚΑΛΑΜΟΣ ΗΡΟΦΙΛΟΥ ΚΟΙΛΙΕΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΧΙΤΩΝΕΣ ΟΦΘΑΛΜΟΥ ΟΠΤΙΚΟ ΝΕΥΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΩΔΕΚΑΔΑΚΤΥΛΟ ΑΔΕΝΕΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

24

25 ΗΡΟΦΙΛΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΝΕΥΡΩΝ

26 ΕΡΑΣΙΣΤΡΑΤΟΣ Ο ΚΕΙΟΣ ( πχ) Ο Ερασίστρατος γεννήθηκε στην Ιουλίδα της Κέας και ανήκε σε οικογένεια ιατρών (πατέρας Κλεόμβροτος, αδελφός Κλεόφαντος, αδελφός μητέρας Μήδιος). Μαθητής του Μητρόδωρου (μαθητή του Χρυσίππου) τρίτου συζύγου της κόρης του Αριστοτέλη, Πυθίας και μαθητής του Πραξαγόρα στην Κω. Εργάσθηκε σε Συρία Και Αίγυπτο και ειδικά στην Αλεξάνδρεια όταν γνώρισε το Χρύσιππο Β Βασιλικό Ιατρό του Πτολεμαίου Β του Φιλάδελφου Σε μεγάλη ηλικία δίδασκε στη Σάμο όπου και πέθανε το 240 πχ (ίσως αυτοκτονία κατά τον Κείηο νόμο)

27 ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΑΣΙΣΤΡΑΤΟΥ ΤΡΙΠΛΟΚΙΑ -ΝΕΥΡΑ ΕΚΦΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΓΚΕΦΑΛΟ -ΚΑΡΔΙΑΚΕΣ ΒΑΛΒΙΔΕΣ -ΠΑΡΕΓΧΥΜΑ -ΤΡΑΧΕΙΑ -ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΚΑΘΕΤΗΡΑ ΠΑΡΕΓΧΥΜΑ -ΤΡΑΧΕΙΑ -ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΚΑΘΕΤΗΡΑ

28 Ο ΕΡΑΣΙΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ -

29 Ο ΕΡΑΣΙΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ Το θέμα της «νόσου του έρωτα» που διέγνωσε πρώτος ο Ιπποκράτης από τη μεταβολή του σφυγμού επαναλαμβάνεται με τον Ερασίστρατο. Όλοι οι πίνακες απεικονίζουν τον Ερασίστρατο να θέτει τη διάγνωση της νόσου του Αντίοχου (έρωτας για τη μητριά του Στρατονίκη, σύζυγο του πατέρα του βασιλιά Σέλευκου), όταν εξετάζοντάς τον διαπιστώνει την ταχύτητα του σφυγμού στη θέα και μόνο του αντικειμένου του πόθου του

30 ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΗΝΟΥ ΣΤΙΣ ΑΝΑΤΟΜΕΣ ΖΩΩΝ Ο Γαληνός επανήλθε στις ανατομές ζώων διότι δεν εύρισκε κατάλληλες συνθήκες για ανατομές σε ανθρώπινα πτώματα Ανατέμνοντας χοίρους και πιθήκους διέπραξε τα γνωστά σφάλματα που διόρθωσε ο Vesalius

31 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

32 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης και στη συνέχεια, η μελέτη της Ανατομίας προοδεύει και επεκτείνεται σε όλες τις Ιατρικές Σχολές της εποχής. Κατασκευάζονται ανατομικά αμφιθέατρα και διεξάγονται μαθήματα με επίδειξη ανατομών Εκδίδονται εικονογραφημένα βιβλία Ανατομίας

33 ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΑΝΑΤΟΜΕΣ ΕΚΤΟΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ

34 ROBERT KNOX, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΟΥ ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟΥ

35 ΟΙ «ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΗΤΕΣ» ΚΑΙ Η ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΥΡΕΣΗΣ ΠΤΩΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΑΝΑΤΟΜΕΣ

36 «ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΗΤΕΣ» ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ

37 ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ: GRAY S ANATOMY

38 ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Η παρακμή του βασιλείου των Πτολεμαίων ακολουθείται από την παρακμή της ιατρικής σκέψης διότι τη διαβρώνουν ο δογματισμός και η δεισιδαιμονία. Έτσι υποχωρεί και η ανοχή της Αλεξανδρινής κοινωνίας για το έργο του Ηρόφιλου Ταυτόχρονα με τις Μετα- Αλεξανδρινές Σχολές των διαδόχων, αναπτύχθηκε μια διαφορετική φιλοσοφική προσέγγιση της Ιατρικής, ίσως και ως αντίδραση στις δογματικές αντιλήψεις, η Εμπειρική Σχολή που έδινε σημασία στην ιατρική πράξη και τη θεραπευτική

39 ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ- ΚΡΑΤΕΥΑΣ Πίστευαν ότι η ανατομή δε σχετιζόταν με την ιατρική πρακτική και τη γνώση. Το σώμα εθεωρείτο «μη ακριβής οδηγός στην κατανόηση της ζώσας ανατομίας». Είχαν πεισθεί ότι η διάνοιξη του νεκρού σώματος επέφερε μεταβολές και δεν μπορούσε πλέον να παρέχει πληροφορίες για τις εσωτερικές δομές. Θεωρούσαν τα νεκρά σώματα σημαντικά διαφορετικά από τα ζώντα και δεν παρείχαν πληροφορίες για θεραπευτικές πράξεις

40 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΘΗΡΙΑΚΗΣ

41 ΜΙΘΡΙΔΑΤΗΣ ΚΑΙ ΜΙΘΡΙΔΑΤΙΣΜΟΣ

42 ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΚΙΤΙΕΥΣ

43 ΝΙΚΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΟΛΟΦΩΝΙΟΣ

44 ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

45 ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪ ΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

46 ΑΦΙΞΗ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ ΣΤΗ ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΤΙΒΕΡΗ

47

48 ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΑΤΡΟΙ ΣΤΗ ΡΩΜΗ: ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΗΣ

49 ΣΩΡΑΝΟΣ Ο ΕΦΕΣΙΟΣ

50 ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΑ, ΥΔΡΕΥΣΗ, ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΕΛΩΝ ΑΣΤΥΙΑΤΡΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

51

52 ΛΑΤΙΝΟΙ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΣΤΕΣ: ΚΕΛΣΟΣ

53 ΛΑΤΙΝΟΙ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΣΤΕΣ : ΠΛΙΝΙΟΣ

54 ΕΚΛΕΚΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ: ΡΟΥΦΟΣ Ο ΕΦΕΣΙΟΣ

55 ΑΡΕΤΑΙΟΣ Ο ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ

56 ΠΕΔΑΝΙΟΣ ΔΙΟΣΚΟΡΙΔΗΣ Ο ΑΝΑΖΑΡΒΕΥΣ

57 ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΔΙΟΣΚΟΡΙΔΗ: «ΠΕΡΙ ΥΛΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ»

58 ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΔΙΟΣΚΟΡΙΔΗ «ΠΕΡΙ ΥΛΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ»

59