ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΥΠΕΡΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΥΠΕΡΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ"

Transcript

1 Ελένη Αυλωνίτου, Ph.D. Εργοφυσιολογία-Ενδοκρινολογία Εθνικό Κέντρο Αθλητικών Ερευνών (Ολυµπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών) Βαλκανιονίκης Κολύµβησης ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΥΠΕΡΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ Εάν ανατρέξουµε στη βιβλιογραφία θα βρούµε εκατοντάδες µαρτυρίες που συνδέουν την υπερβολική προπονητική επιβάρυνση µε µειωµένη αγωνιστική απόδοση, γεγονός όµως που µπορεί να συµβεί σε οποιονδήποτε αθλητή σε διάφορες χρονικές στιγµές της καριέρας του, ακόµα κι όταν η προπονητική επιβάρυνση έχει µειωθεί. Όλοι έχουµε ακούσει για υψηλού επιπέδου αθλητές να αποσύρονται από τους αγώνες την τελευταία στιγµή, λόγω κάποιας ξαφνικής ή χρόνιας ασθένειας. Επίσης κάποιοι άλλοι αθλητές αποτυγχάνουν να φθάσουν τα αγωνιστικά τους standards προηγούµενων ετών, παρόλη τη διατήρηση προπονητικών προγραµµάτων υψηλών επιβαρύνσεων. Ως εκ τούτου, εύλογα κάποιος οδηγείται στο συµπέρασµα ότι οι αθλητές αυτοί αποτυγχάνουν να προσαρµοσθούν σ αυτά τα προπονητικά φορτία. Είναι γνωστό ότι τα προπονητικά προγράµµατα στοχεύουν να επιβαρύνουν τον αθλητή µε τέτοιου είδους προπονητικά ερεθίσµατα, ώστε ο αθλητής να προσαρµόζεται στο επίπεδο της επιβάρυνσης που θα αντιµετωπίσει στη διάρκεια του αγώνα. Εάν οι προπονητικές επιβαρύνσεις είναι µεγαλύτερες από αυτές που έχει αντιµετωπίσει ο αθλητής προηγούµενα και η προπονητική επιβάρυνση αυξάνεται προοδευτικά έχουµε την φυσιολογική «προπονητική υπερφόρτωση», που στοχεύει στη βελτίωση των επιδόσεων µόλις ο προπονητικός όγκος ελαττωθεί. Όµως για να προσαρµοσθεί ο αθλητής στην προπονητική υπερφόρτωση πρέπει να του διατίθεται ικανοποιητικός χρόνος αποκατάστασης. Εάν δεν δοθεί επαρκής ανάπαυση και η αύξηση του προπονητικού όγκου είναι απότοµα µεγάλη, τότε ο αθλητής εισέρχεται στο στάδιο της αποτυχηµένης προσαρµογής ή «εξάντλησης», η οποία χαρακτηρίζεται από σύντοµη κατάσταση υπερκόπωσης, καθώς ο οργανισµός του αθλητή δεν αναρρώνει, εξ αιτίας του ανεπαρκή χρόνου αποκατάστασης.

2 Εάν η βαριά προπονητική υπερφόρτωση συνεχισθεί, χωρίς ο αθλητής να έχει την απαραίτητη ξεκούραση, η εξάντληση του αθλητή θα µετατραπεί σε χρόνια κόπωση και «υπερκόπωση» και ως εκ τούτου σε µειωµένες αγωνιστικές επιδόσεις. Η κατάσταση αυτή κάνει τον αθλητή πιο επιρρεπή σε εύκολα κρυολογήµατα µέχρι χρόνια νοσήµατα. Μολυσµατικές ασθένειες επιδρούν και στη µυϊκή λειτουργία µε αποτέλεσµα τη µειωµένη ικανότητα αντοχής στην άσκηση. Η αποκάλυψη των συµπτωµάτων κόπωσης ενός αθλητή στο στάδιο της «εξάντλησης», θα οδηγήσει γρηγορότερα σε συστάσεις στο προπονητή για µείωση του προπονητικού όγκου, προτού ο αθλητής του εισέλθει στο στάδιο της «υπερκόπωσης». Τα συµπτώµατα της υπερκόπωσης είναι πολλά και ορατά και δείχνουν τη πολυπλοκότητα του συνδρόµου. Πλήρης αποκατάσταση από το σύνδροµο αυτό µπορεί να πάρει εβδοµάδες ή και µήνες. Να δούµε όµως και να ξεχωρίσουµε µερικούς όρους: Προπονητική υπερφόρτωση.η διαδικασία µε τη οποίαν η προοδευτικά αυξανόµενη προπονητική επιβάρυνση που δέχεται ένα άτοµο, παρέχει το κατάλληλο ερέθισµα, ώστε να δηµιουργούνται στον οργανισµό του λειτουργικές προσαρµογές. Προπονητική κόπωση. Είναι η φυσιολογική κόπωση που προκαλείται από ένα πολυήµερο βαρύ προπονητικό πρόγραµµα υπερφόρτωσης. Η κόπωση αυτή είναι αντιστρεπτή και η βελτίωση των επιδόσεων προκύπτει µόλις ελαττωθεί ο προπονητικός όγκος και ο αθλητής ξεκουρασθεί πλήρως. Εξάντληση. Η µη επαρκής περίοδο ανάπαυσης µεταξύ των προπονήσεων οδηγεί σε σύντοµη υπερκόπωση και µείωση της αγωνιστικής επίδοσης. Τα συµπτώµατα είναι αντιστρεπτά µε µεγαλύτερη όµως χρονική περίοδο αποκατάστασης από τη συνήθη. Πολλοί προπονητές επιφέρουν εξάντληση στους αθλητές τους οικιοθελώς, προκειµένου να διευρυνθούν οι φυσιολογικές λειτουργίες του αθλητή, µε αποτέλεσµα µόλις ο αθλητής ξεκουρασθεί επαρκώς να βελτιώσει τις επιδόσεις του. Υπερκόπωση. Είναι ο γενικός ορισµός της επιβάρυνσης ενός ατόµου, τόσο από τον προπονητικό όγκο, όσο και από εξωτερικά ερεθίσµατα που σχετίζονται µε τον τρόπο ζωής του αθλητή σε τέτοια έκταση, που παρόλη την επαρκή περίοδο ανάπαυσης να µην αποδίδει αγωνιστικά. Η υπερκόπωση προκύπτει από την επί µακρόν διάστηµα ανεπαρκή περίοδο ανάπαυσης µεταξύ των περιόδων προπονήσεων. Η µείωση της αγωνιστικής απόδοσης είναι απαραίτητη γιά τη διάγνωσή της ενώ η αποκατάσταση απαιτεί σηµαντικά µεγαλύτερο διάστηµα από την εξάντληση. Σύνδροµο Υπερκόπωσης. Το φαινόµενο της υπερκόπωσης του αθλητή είναι πολυπαραγοντικό, ως εκ τούτου στη κλινική κατάσταση της υπερκόπωσης αποδίδεται η έννοια του «συνδρόµου». Είναι η κατάσταση µειωµένης αγωνιστικής απόδοσης σε χρόνια βάση, συνοδευόµενη από συµπτώµατα σωµατικά, φυσιολογικά και ψυχολογικά που επιδρούν στην εν γένει συµπεριφορά του αθλητή.

3 Μυϊκή Υπερένταση (overstrain). Όταν η επιβάρυνση της άσκησης υπερτερεί της µυϊκής αντοχής του αθλητή οδηγεί σε παροδική τοπική µυϊκή κόπωση. Ειδικότερα η διαλειµµατική άσκηση υψηλής έντασης µπορεί να προκαλέσει καταστροφική ζηµιά στις µυϊκές ίνες των εργαζοµένων µυών. Η µυϊκή υπερένταση µπορεί να συνοδεύει ή όχι τις φάσεις της εξάντλησης και της υπερκόπωσης. ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΡΡΕΠΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΝ ΡΟΜΟ Αθλητές σε όλα τα επίπεδα µπορούν να αναπτύξουν υπερκόπωση, αλλά ιδιαίτερα εκείνοι οι οποίοι έχουν ιδιαίτερα κίνητρα και φιλοδοξίες να διακριθούν και να βελτιώσουν τις αγωνιστικές τους επιδόσεις. Τα κίνητρα αυτά δεν αφορούν το αγωνιστικό επίπεδο του αθλητή, όµως η ανάπτυξη του συνδρόµου σε έναν αθλητή που προπονείται σκληρά, πολλές φορές τον εµποδίζει να γίνει υψηλού επιπέδου αθλητής. Ιδιαίτερα οι λιγότερο έµπειροι αθλητές εµφανίζονται πιο επιρρεπείς να αναπτύξουν υπερκόπωση, εξ αιτίας ότι έχουν απειρία στο να αναγνωρίσουν τα συµπτώµατα της συσσωρευµένης κόπωσης, καθώς και δεν δίνουν ιδιαίτερα προσοχή στη σηµασία που έχει η προοδευτικά αυξανόµενη προπονητική επιβάρυνση και στην σηµασία της αποκατάστασης από αυτήν. Επίσης οι γυναίκες παρατηρείται ότι µπορούν να πιέσουν τον εαυτό τους περισσότερο, απ ότι οι άνδρες, για σκληρότερη προπόνηση (48). Οριο µεταξύ φάσης εξάντλησης και υπερκόπωσης Ενα ενδιαφέρον επιστηµονικό ερώτηµα είναι εάν το σύνδροµο υπερπροπόνησης είναι συνέπεια της αύξησης της έντασης της προπόνησης ή της ποσότητας της προπόνησης. Με πολλά επιστηµονικά δεδοµένα πολλών ερευνών (9, 12, 19, 30, 51, 52) έχουµε καταλήξει στο συµπέρασµα ότι αυξηµένος κίνδυνος για ανάπτυξη του συνδρόµου υπερπροπόνησης µπορεί να συµβεί µετά από 3 εβδοµάδες εντατικής προπόνησης ή µετά από 3 εβδοµάδες αυξανόµενης µονότονης προπονητικής ποσότητας για τους αθλητές αντοχής. Το όριο ανάµεσα στη φάση εξάντλησης και στη φάση υπερκόπωσης είναι 3 εβδοµάδες εντατικής προπόνησης ή συνεχούς αυξανόµενης προπονητικής ποσότητας για 3 τουλάχιστον ώρες τη φορά. Εάν αυτή η προπονητική περίοδος ολοκληρωθεί χωρίς ενδιάµεση ανάπαυση ο οργανισµός του αθλητή θα χρειασθεί µία εβδοµάδα αποκατάστασης, προκειµένου να αποφευχθεί το σύνδροµο υπερπροπόνησης και να δοθεί επαρκής χρόνος ξεκούρασης στον αθλητή για να επανέλθει.

4 Εάν οι επιδόσεις του αθλητή παραµένουν χαµηλές µετά από αυτή την περίοδο ανάπαυσης, τότε ο αθλητής µπορεί να έχει εισέλθει στη φάση της υπερκόπωσης, όπου χρειάζεται πολύ µεγαλύτερο διάστηµα ανάληψης. Η περίοδος αυτή, όπου οι επιδόσεις συνεχίζουν να παραµένουν χαµηλά, παρόλο το διάστηµα ξεκούρασης του αθλητή, είναι που διαφοροποιεί τη φάση εξάντλησης από τη φάση υπερκόπωσης. Τέλος όλα τα παραπάνω θα είχαν αποφευχθεί εάν παρεµβάλλετο στο εβδοµαδιαίο προπονητικό πρόγραµµα, αφενός µεν µία µέρα την εβδοµάδα αποχής από τη προπόνηση, ώστε να ξεκουρασθεί ο αθλητής, αφετέρου δε η εναλλαγή της προπονητικής αρχής, - µίας µέρας σκληρής και µίας µέρας εύκολης προπόνησης, γεγονός το οποίον θα µείωνε σαφέστατα το κίνδυνο υπερκόπωσης του αθλητή. Παράγοντες που συνεισφέρουν στην ανάπτυξη υπερκόπωσης Πολλά περιστατικά υπερπροπόνησης οφείλονται σε ανεπαρκή περίοδο αποκατάστασης, καθώς ο αθλητής προπονείται συνέχεια, προκειµένου να ξεπεράσει ένα αγωνιστικό πλατώ, ή έχοντας χάσει κάποιες προπονήσεις, λόγω ασθένειας, προσπαθεί να επανέλθει γρήγορα, χρησιµοποιώντας συνεχώς υψηλές προπονητικές εντάσεις. Παρακάτω αναφέρονται όλοι οι παράγοντες που µπορούν να συµβάλλουν στην ανάπτυξη του συνδρόµου. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΚΟΠΩΣΗΣ 1. Μονότονη σκληρή προπόνηση, χωρίς εναλλαγή υψηλότερης και χαµηλότερης επιβάρυνσης. 2. Απότοµη αύξηση στη προπονητική επιβάρυνση. 3. Ανεπαρκής χρόνος αποκατάστασης µεταξύ των προπονήσεων. Ελλειψη µιάς µέρας µέσα στην εβδοµάδα απόλυτης ξεκούρασης. 4. Γρήγορη ανάληψη προπόνησης µετά από ασθένεια. 5. Ανεπαρκής θερµιδική πρόσληψη τροφής. 6. Ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων. 7. Μειωµένη πρόσληψη υγρών. 8. Ανεπάρκεια σιδήρου. 9. Μυϊκή προσπάθεια στην κατάσταση υπογλυκαιµίας. 10. Άσκηση στη ζέστη. 11. Μονοτονία στην προπόνηση. 12. Παροδικές µολύνσεις και ιώσεις. 13. Πολλές αγωνιστικές υποχρεώσεις του αθλητή. 14. Υψηλή αύξηση προπονητικής επιβάρυνσης σε συνδυασµό µε άλλες, εκτός προπονήσεων, σηµαντικές υποχρεώσεις του αθλητή. 15. Σύγκρουση απαιτήσεων.

5 16. Ψυχολογικοί φόβοι, φόβος αποτυχίας σε αγώνες, υπερβολικές προσδοκίες απόδοσης, υπερβολικές απαιτήσεις στις προπονήσεις, µη ανεκτές συναισθηµατικές εντάσεις οποιασδήποτε αιτιολογίας. ΤΥΠΟΙ ΚΟΠΩΣΗΣ: ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ακατάλληλη προπόνηση ή απότοµη αύξηση της προπόνησης συµβάλλει στην ανάπτυξη του συµπαθητικού τύπου κόπωσης (Πίνακας Ι). Αντίθετα, αύξηση της προπόνησης που διατηρείται επί µακρόν διάστηµα συµβάλλει στην ανάπτυξη του παρασυµπαθητικού τύπου κόπωσης (Πίνακας ΙΙ). Πέρα από τα κλινικά συµπτώµατα που διαφοροποιούν τους δύο τύπους κόπωσης, προϋπόθεση αποτελεί ότι και οι δύο τύποι κόπωσης συνοδεύονται από µείωση της αγωνιστικής απόδοσης (Πίνακας ΙΙΙ). ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΠΕΡΚΟΠΩΣΗΣ ΣΕ ΑΘΛΗΜΑΤΑ ΑΝΤΟΧΗΣ (παρασυµπαθητικός τύπος) - Μειωµένη αγωνιστική απόδοση. - Γρήγορη αίσθηση κόπωσης, απάθεια. - Μελαγχολική διάθεση µε τάση στην κατάθλιψη. - Ύπνος κανονικός, ίσως µεγαλύτερης διάρκειας από το κανονικό. - Σωµατικό βάρος σταθερό. Όρεξη φυσιολογική. - Χαµηλή καρδιακή συχνότητα ηρεµίας. - Χαµηλή αρτηριακή πίεση στην ηρεµία. - Γρήγορη επαναφορά της καρδιακής συχνότητας κατά την αποκατάσταση. - Μειωµένη καρδιακή συχνότητα σε κάθε υποµέγιστο µυϊκό έργο. - Μειωµένες τιµές γαλακτικού τόσο σε υποµέγιστο όσο και σε µέγιστο µυϊκό έργο. - Αναιµία. - Πεπτικές διαταραχές. - Χαµηλή γλυκόζη αίµατος µετά από 12ωρη νηστεία και επίπεδη καµπύλη ανοχής γλυκόζης µετά από λήψη της. Επιρρέπεια στην υπογλυκαιµία. - Χαµηλή ικανότητα ρύθµισης της γλυκόζης στην άσκηση. - Χαµηλότερα επίπεδα κατεχολαµινών κατά τη διάρκεια της άσκησης. - υσλειτουργία υποθαλάµου υπόφυσης επινεφριδίων.

6 ΠΙΝΑΚΑΣ IΙ: ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΠΕΡΚΟΠΩΣΗΣ ΣΕ ΕΚΡΗΚΤΙΚΑ ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΙΑΡΚΕΙΑΣ ΑΘΛΗΜΑΤΑ (συµπαθητικός τύπος) - Μειωµένη αγωνιστική απόδοση. - Ανησυχία, νευρικότητα, ερεθιστικότητα. - Ύπνος ανήσυχος και διαταραγµένος. - Απώλεια σωµατικού βάρους Μείωση όρεξης για λήψη τροφής. - Αυξηµένη καρδιακή συχνότητα ηρεµίας. - Αυξηµένη αρτηριακή πίεση στην ηρεµία. - Αργή επαναφορά της καρδιακής συχνότητας κατά την διάρκεια της αποκατάστασης. - Αυξηµένη εφίδρωση. - Συναισθηµατική αστάθεια. - Αυξηµένα επίπεδα ΒΜR. - Αρνητικό ισoζύγιο αζώτου. - Ανωµαλίες στο ECG. ΠΙΝΑΚΑΣ ΙII: ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΚΟΠΩΣΗ - Μειωµένες αγωνιστικές επιδόσεις. - Ανικανότητα να φθάσει ο αθλητής σε επιδόσεις που είχε πετύχει στο παρελθόν. - Μεγάλη περίοδο αποκατάστασης. - Μειωµένη ανοχή σε προπονητική επιβάρυνση. - Μειωµένη ικανότητα παραγωγής µέγιστου έργου. - Μειωµένη µυϊκή δύναµη. - Απώλεια συναρµογής των κινήσεων. - Μειωµένη αποτελεσµατικότητα και µειωµένο εύρος της κίνησης. - Επανεµφάνιση λαθών στη τεχνική που είχαν διορθωθεί στο παρελθόν. - Μειωµένη ικανότητα να διαχωρίσει ο αθλητής τη σωστή κίνηση από τη λανθασµένη και να διορθώσει εν γένει τη τεχνική του. Τα κλινικά συµπτώµατα υπερκόπωσης στα αθλήµατα αντοχής εµφανίζονται να είναι πιό δύσκολα αναγνωρίσιµα, καθώς είναι λιγότερο αντιληπτά γιά τον αθλητή και τον προπονητή του. Η υπερκόπωση γι αυτούς τους αθλητές καθυστερεί πολύ να αναγνωρισθεί λόγω ηπιότερων συµπτωµάτων και εξ αιτίας του γεγονότος ότι µοιάζουν µε αυτά που επιφέρει η προπονητική κόπωση για τη βελτίωση των επιδόσεων. Η πλήρης επαναφορά του οργανισµού από αυτό το είδος υπερκόπωσης παίρνει πάρα πολύ χρόνο, ακόµη και 6 µήνες. Ο τύπος αυτός της υπερκόπωσης αντανακλά προχωρηµένο στάδιο κόπωσης που

7 συνδέεται µε την εξάντληση του νευροενδοκρινικού συστήµατος και ως εκ τούτου την πλήρη απορρύθµιση των διαφόρων ορµονών. Αντίθετα, ο συµπαθητικός τύπος υπερκόπωσης αντανακλά την µακροχρόνια αντίδραση του οργανισµού στο stress πριν την εξάντληση. Ο παρασυµπαθητικός τύπος υπερκόπωσης συνδέεται µα αθλήµατα αντοχής ενώ ο συµπαθητικός τύπος µε αθλήµατα ταχύτητας και δύναµης. Οι νέοι αθλητές είναι πιό επιρρεπείς στο συµπαθητικό τύπο και οι µεγαλύτεροι στο παρασυµπαθητικό. Ατοµικές διαφορές µεταξύ των αθλητών προδιαθέτουν για τον ένα ή άλλο τύπο κόπωσης. Αλλαγή βιολογικών δεικτών λόγω της άσκησης Η γρήγορη διάγνωση στη κόπωση παίζει σηµαντικό ρόλο για την αντιµετώπισή της. Όµως, το ερώτηµα που πρέπει να απαντηθεί είναι ποιες φυσιολογικές παραµέτρους θα πρέπει να επιλέξουµε, ώστε να διακρίνουµε εάν πρόκειται για προπονητική κόπωση, εξάντληση ή υπερκόπωση, µε δεδοµένο ότι η πτώση της αγωνιστικής απόδοσης είναι δεδοµένη. Ας δούµε λοιπόν τι παροδικές βιοχηµικές αλλαγές επιφέρει η άσκηση σε κάποιους µεταβολικούς δείκτες, οι οποίοι όµως επανέρχονται εντός κάποιων ωρών στα πρό της άσκησης επίπεδα. επίπεδα γαλακτικού (18, 26) αµµωνία (47) κατεχολαµίνες (3, 22) Παράµετροι ανοσοποιητικού συστήµατος (21, 49) κορτιζόλη (22, 41) τεστοστερόνη (35, 41) συγκέντρωση αµινοξέων στο πλάσµα (45), ιδιαίτερα γλουταµίνη (31) κρεατίνη κινάση (25, 42) Εντός 24 ωρών ουρικό οξύ (2, 18, 23, 32) 3 methyl-histidine (53, 54) ουρία (47) επινεφρίνη (40) τεστοστερόνη και κορτιζόλη (40) συγκέντρωση αµινοξέων στο πλάσµα (10) Για κάποιες µέρες κρεατίνη κινάση (13, 38)

8 Πολλές έρευνες πάνω στην υπερπροπόνηση (19, 27, 28, 30, 51, 52), συµφωνούν ότι παράµετροι όπως η µυϊκή µάζα, καρδιακή συχνότητα ηρεµίας, αρτηριακή πίεση δεν έχουν σηµαντική διαγνωστική αξία για να αποκαλύψουν διαφορές στην φάση της υπερκόπωσης (36, 37), καθώς ο τύπος κόπωσης (συµπαθητικός έναντι παρα-συµπαθητικός) δίνει αντικρουόµενα αποτελέσµατα. Έρευνες έδειξαν µείωση στην αιµοσφαιρίνη, αιµατοκρίτη και αριθµό ερυθρών αιµοσφαιρίων (RBC) σε φάσεις εξάντλησης (11) και υπερκόπωσης (48), εντούτοις άλλες έρευνες δεν επιβεβαίωσαν τα αποτελέσµατα, ακόµα και για τα επίπεδα σιδήρου στο πλάσµα (24, 29, 46). Αυτοί οι δείκτες φαίνονται να αντιδρούν µε παρόµοιο τρόπο στην προπονητική επιβάρυνση, η οποία δεν συνδέεται µε ιδιαίτερη κόπωση, µε αυτήν που συνδέεται µε τη φάση της εξάντλησης ή της υπερκόπωσης. Κατά την ίδια έννοια, η CK δείκτης καταστροφής µυϊκής µάζας (7) συνδέθηκε κάποια στιγµή και µε την υπερκόπωση (48). Όµως, αυξηµένη CK συµβαίνει µε την εν γένει προπονητική δραστηριότητα, χωρίς πτώση αγωνιστικής απόδοσης, εποµένως δεν µπορεί να αποτελεί καθοριστικό δείκτη υπερκόπωσης (25). Παράλληλα, εάν τα επίπεδα ουρίας παραµένουν στα φυσιολογικά επίπεδα δεν υπάρχει ανάγκη να µειωθεί η προπονητική επιβάρυνση. Παρόµοια αυξηµένα επίπεδα κορτιζόλης (C) στο πλάσµα (4, 33), µειωµένα επίπεδα τεστοστερόνης (T) στο πλάσµα (1, 14) και µειωµένος λόγος C/T (1) έχουν σηµειωθεί για πρώτη υποψία διάγνωσης υπερκόπωσης, εφόσον βέβαια προηγείται πτώση της αγωνιστικής απόδοσης. Όµως δεν αποκλείεται να αποτελούν απλές ενδείξεις της φυσιολογικής αναπόκρισης στην απλή προπονητική επιβάρυνση. Οι παραπάνω βιοχηµικοί δείκτες απλά επισηµαίνουν τον ανεπαρκή χρόνο αποκατάστασης του οργανισµού κατά την τρέχουσα περίοδο της προπονητικής επιβάρυνσης (33). Κατά τον ίδιο τρόπο αυξηµένα επίπεδα κατεχολαµινών (CA) στην ηρεµία, µετά από περίοδο εντατικής προπόνησης, µπορεί να υποδηλώνουν τη φυσιολογική αντίδραση του οργανισµού στο προπονητικό stress, παρά να σχετίζονται µε συµπτώµατα υπερκόπωσης του αθλητή. Αντίθετα, παράµετροι όπως: η µείωση της αλµπουµίνης στο πλάσµα. η συνολική συγκέντρωση των αµινοξέων στο πλάσµα. το άθροισµα των λευκών αιµοσφαιρίων. επίπεδα σιδήρου και φεριττίνης στο πλάσµα. επίπεδα ενεργειακών πηγών όπως του µυϊκού γλυκογόνου (9). µπορούν να διαγνώσουν µε µεγαλύτερη σαφήνεια ένα τόσο πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό φαινόµενο, όπως αυτό της υπερκόπωσης (36, 37). Βιοχηµικός δείκτης που µπορούµε να βασισθούµε µε σιγουριά, ότι πρόκειται για υπερκόπωση του αθλητή είναι τα µειωµένα επίπεδα γλουταµίνης στο πλάσµα του αθλητή, τα οποία παραµένουν χαµηλά, ακόµα και εάν ο αθλητής έχει σταµατήσει µέρες τη προπόνηση (44, 46, 47).

9 Η απελευθέρωση της γλουταµίνης από τα µυϊκά κύτταρα παίζει σηµαντικό ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήµατος. Κατεστραµµένα µυϊκά κύτταρα συµβάλλουν στην προβληµατική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήµατος και ως εκ τούτου, µειώνουν την ικανότητα του οργανισµού να επιδιορθώσει τους ιστούς του από τη ζηµιά της προπονητικής επιβάρυνσης, επιφέροντας αργοπορία στην όλη διαδικασία της κυτταρικής και ιστολογικής ανάπλασης του οργανισµού κατά την περίοδο της ανάπαυσης (43). ΟΡΜΟΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΥΠΕΡΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Τα κλινικά συµπτώµατα του συνδρόµου υποδηλώνουν απώλεια ισορροπίας ανάµεσα στη διέγερση και στην αποκατάσταση του νευροενδοκρινολογικού συστήµατος. Η δυσλειτουργία αυτή συµβαίνει στον υποθάλαµο, το οποίον είναι το κέντρο που συνδέει το νευρικό και ορµονικό σύστηµα. Είναι λοιπόν αναµενόµενο ότι η περίοδος της αποκατάστασης από τη προπονητική επιβάρυνση των αθλητών να συνοδεύεται από αλλαγές, τόσο στο επίπεδο των µεταβολιτών στο αίµα, όσο και στο επίπεδο των ορµονών που έχουν ως στόχο να µεγενθύνουν τις αναβολικές διαδικασίες της πρωτεϊνικής σύνθεσης, ώστε να φέρουν τον οργανισµό στα προ της άσκησης επίπεδα. Οι ορµονικές αλλαγές έχουν να κάνουν: 1. µε τα επίπεδα της κορτιζόλης (C) στο πλάσµα. Πολλές έρευνες έχουν δείξει αυξηµένα επίπεδα κορτιζόλης µετά από έντονη άσκηση, που όµως επανήλθαν 2-3 ώρες µετά τον τερµατισµό της άσκησης. Η επαναφορά της C στα φυσιολογικά επίπεδα φαίνεται να είναι υψίστης σηµασίας, καθώς είναι εµφανές ότι τα αυξηµένα επίπεδά της στη περίοδο της αποκατάστασης θα καθυστερήσουν την έναρξη των αναβολικών διαδικασιών και της εν γένει επιδιόρθωσης των µυϊκών κυττάρων του οργανισµού από την προπονητική επιβάρυνση. 2. µε τα επίπεδα των κατεχολαµινών (CA) στο πλάσµα. Κάτω από κανονικές συνθήκες αυξηµένα επίπεδα CΑ κατά τη διάρκεια της άσκησης επιστρέφουν στα προ της άσκησης επίπεδα σε λιγότερο από 4 ώρες µετά το τερµατισµό της. Οµως µετά από έναν Μαραθώνιο οι CΑ µπορεί να παραµένουν αυξηµένες γιά πολλές µέρες µετά τον αγώνα. 3. επίπεδα τεστοστερόνης (Τ). Παρατηρείται αύξηση και µετά µείωση των επιπέδων της κατά τη διάρκεια παρατεταµένης µυϊκής προσπάθειας. Μία ώρα µετά την άσκηση παρατηρείται αποκατάσταση της Τ στα αρχικά επίπεδα. Ωστόσο, σε µερικούς αθλητές, µετά από έντονη άσκηση παρατηρείται καθυστερηµένη αποκατάσταση της Τ στα προ της άσκησης επίπεδα (8). Ο λόγος τεστοστερόνης/κορτιζόλη (Τ/C) φαίνεται να αποτελεί σηµαντική ένδειξη υπερκόπωσης. Μειωµένα επίπεδα Τ/C περισσότερο από 30% συνδυασµένα από υψηλά

10 επίπεδα της ορµόνης γλοµπουλίνης (SHBG), η οποία δεσµεύει την ελεύθερη τεστοστερόνη µπορεί να είναι χρήσιµη ένδειξη υπερκόπωσης. (1). Αυξηµένα επίπεδα κορτιζόλης στο πλάσµα µετά την άσκηση σηµαίνει ότι οι καταβολικές διεργασίες µέσα στο µυϊκό κύτταρο υπερτερούν των αναβολικών διεργασιών που έχουν να κάνουν µε την επιδιόρθωση των ιστών. Αυτό εξηγεί την αυξηµένη συγκέντρωση ουρίας, που υποδηλώνει αυξηµένη πρωτεόλυση µέσα στο µυϊκό κύτταρο και την απώλεια µυϊκής µάζας στους υπερκαταπονηµένους αθλητές. Ως εκ τούτου, παρακολουθώντας τη ρύθµιση της ουρίας κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης και την επαναφορά της ισορροπίας του αζώτου σε θετικό ισοζύγιο, παρατηρούµε πότε επέρχεται επανόρθωση της ορµονικής λειτουργίας στα φυσιολογικά επίπεδα. Κατά τη περίοδο της αποκατάστασης, η έναρξη των αναβολικών διαδικασιών σηµατοδοτείται όταν τα µειωµένα επίπεδα Τ αρχίζουν να ανεβαίνουν και τα αυξηµένα επίπεδα της C αρχίζουν να µειώνονται. Τα µειωµένα επίπεδα Τ την περίοδο της αποκατάστασης διαφοροποιούνται από αθλητή σε αθλητή, γεγονός που µπορεί να αποτελεί ένδειξη επιρρέπειας στην ανάπτυξη του συνδρόµου. Την περίοδο αυτή µπορεί να προκληθούν ευκολότερα κατάγµατα, καθώς µειώνεται η ικανότητα του οργανισµού να επιδιορθώσει τους ιστούς του. Φαίνεται καθαρά ότι η υπερκόπωση συνδέεται µε δυσλειτουργία του υποθαλάµου -υπόφυσης. Σύµφωνα µε τη θεωρία του Selye (1956), το σώµα ανταποκρίνεται στο stress και προσαρµόζεται ανάλογα. Το σώµα αντιλαµβάνεται οποιαδήποτε ενόχληση (stress) από το περιβάλλον µε τον ίδιο τρόπο απ όπου κι αν προέρχεται το ερέθισµα (προπόνηση, ψυχολογική επιβάρυνση κ.α.) και ως εκ τούτου για να το αντιµετωπίσει ενεργοποιεί το νευροενδοκρινικό σύστηµα. Όλα τα ερεθίσµατα διεγείρουν µέσω του υποθαλάµου την υπόφυση, η οποία µέσω της ορµόνης αδρενοκορτικοτροπίνης (ACTH), ενεργοποιεί τη παραγωγή ορµονών στα επινεφρίδια, µε αποτέλεσµα να έχουµε αυξηµένα επίπεδα κορτιζόλης και κατεχολαµινών. Η υπερέκκριση της κορτιζόλης µειώνει τους υποδοχείς της, το οποίον δηµιουργεί τερµατισµό της διέγερσης της υπόφυσης, µε αποτέλεσµα και τον τερµατισµό της φυσιολογικής αντίδρασης στο stress. Είναι πολύ πιθανόν αυτό να συµβαίνει στην υπερκόπωση. Όµως, εάν το stress συνεχισθεί επ αόριστον η παρατεταµένη διέγερση των επινεφριδίων από την υπόφυση µπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρα εξάντληση των επινεφριδίων. Ως εκ τούτου, ο οργανισµός προστατεύεται από το παρατεταµένο stress, µειώνοντας την ευαισθησία της ACTH στην υπόφυση, µε αποτέλεσµα τη µείωση των επιπέδων της κορτιζόλης. Αυτός ο µηχανισµός εξηγεί τα αυξηµένα ή µειωµένα επίπεδα κορτιζόλης κατά τη διάρκεια της άσκησης και µετά από αυτήν. Το γεγονός της δυσλειτουργίας υποθαλάµου - υπόφυσης ενισχύεται και από τα χαµηλά επίπεδα της τεστοστερόνης και της ωχρινοτρόπου ορµόνης (LH). Στις γυναίκες φαίνεται καθαρότερα, καθώς η

11 µειωµένη LH δηµιουργεί αµηνόρροια, η οποία σε συνδυασµό µε άλλα συµπτώµατα συνδέεται µε την κατάσταση της υπερκόπωσης (35). Αυτή η δυσλειτουργία του άξονος υποθαλάµου - υπόφυσης συνεχιζόµενη κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης δηµιουργεί υπερίσχυση των καταβολικών διεργασιών, έναντι των αναβολικών. Εάν η άσκηση επαναληφθεί τις επόµενες ηµέρες χωρίς την ορµονική αποκατάσταση του άξονος υποθαλάµου - υπόφυσης θα επιβαρύνει την κατάσταση του αθλητή ακόµη περισσότερο. Όµως, συνήθως ο αθλητής ερµηνεύει την µειωµένη του απόδοση στην ανεπαρκή προπόνηση και όχι στην αυξηµένη του κόπωση, µε αποτέλεσµα να εντείνει τις προσπάθειές του, µπαίνοντας σε ένα φαύλο και αδιέξοδο κύκλο αυξηµένου stress. Αυτό το τελευταίο συνδέεται επιπλέον µε µειωµένη αντίσταση του οργανισµού του αθλητή στις ασθένειες, γι αυτό ο υπερκαταπονηµένος αθλητής νοσεί συχνότερα (39). ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΥΠΕΡΚΟΠΩΣΗΣ 1. Ο καθορισµός προπονητικών προγραµµάτων που επιτρέπουν επαρκή αποκατάσταση του οργανισµού και προλαµβάνουν τραυµατισµούς ή υπερβολική κόπωση κατά τη διάρκεια της προπόνησης. 2. Περιοδισµός της ετήσιας προπόνησης σε 4 µακρόκυκλους, όπου κάθε µακρόκυκλος διαιρείται σε µεσόκυκλους των 3-6 εβδοµάδων, οι οποίοι διαιρούνται αντίστοιχα σε µικρόκυκλους των 1-2 εβδοµάδων, οι οποίοι αποτελούνται από τις προπονητικές µονάδες. Σε κάθε επίπεδο ενσωµατώνεται προοδευτικά αυξανόµενη προπονητική επιβάρυνση µε κατάλληλες ποσοτικά περιόδους ελαφρότερης προπόνησης, ώστε να επιτρέπεται η αποκατάσταση του οργανισµού. Ειδικότερα στο τέλος ενός µεσόκυκλου, όπου στο τέλος 3 εβδοµάδων σκληρής προπόνησης παρεµβάλλεται µία εβδοµάδα ξεκούρασης µπορεί να ενσωµατώνονται διάφορα τεστ όπου ελέγχεται η πρόοδος του αθλητή. Εάν µετά το τέλος της ξεκούραστης εβδοµάδας δεν έχει επέλθει η ορµονική ισορροπία στον αθλητή µπορεί να γίνει διάγνωση υπερκόπωσης και να χρειάζεται επέκταση της περιόδου ανάπαυσης του αθλητή. 3. Εξατοµίκευση της προπόνησης, καθώς διαφορετικοί αθλητές µπορούν να αντέξουν διαφορετικά επίπεδα προπονητικού και αγωνιστικού stress. 4. Η προπόνηση να προσαρµόζεται, άµα τη εµφανίσει σωµατικής ή ψυχικής επιβάρυνσης. Η ποιοτική επιβάρυνση διατηρείται ενώ περικόπτεται η ποσοτική. 5. Επιστηµονικά τεκµηριωµένες δοκιµασίες ικανές να αποκαλύψουν υπερκόπωση του αθλητή. 6. Η ενσωµάτωση των δοκιµασιών στα προπονητικά προγράµµατα πρέπει να είναι τέτοια που να µην δηµιουργείται σύγχυση µεταξύ της φυσιολογικής κόπωσης και της χρόνιας κόπωσης που συνδέεται µε την υπερπροπόνηση.

12 7. Απώλεια βάρους, αυξηµένη δίψα και κατανάλωση πολλών υγρών το βράδυ, λιγότερος ύπνος και αυξηµένη καρδιακή συχνότητα ηρεµίας το πρωΐ όταν ξυπνήσουν, µπορεί να αποτελούν ενδείξεις υπερκόπωσης. Οι αθλητές θα πρέπει να καταγράφουν το σωµατικό τους βάρος, την καρδιακή συχνότητα στην ηρεµία και συναισθήµατα σχετικά µε την ένταση της προπόνησης. Συνιστάται επαρκής επανάπαυση, ύπνος, σωστά προσεγµένη διατροφή και κλινικός ψυχολόγος, όταν είναι απαραίτητος. είκτες προπονητικής απόδοσης 1. Καµπύλη γαλακτικού Όταν τα επίπεδα γλυκογόνου του αθλητή είναι µειωµένα, τότε µειώνεται και η ικανότητα του αθλητή να εκτελεί αερόβιο και αναερόβιο έργο και ως εκ τούτου µειώνεται η ικανότητά του γιά παραγωγή µυϊκού έργου. Για οποιοδήποτε υποµέγιστο έργο τα επίπεδα του γαλακτικού στο πλάσµα του αθλητή µειώνονται, µε αποτέλεσµα µειωµένη ικανότητα του αθλητή γιά µέγιστη µυϊκή προσπάθεια και µειωµένη µέγιστη παραγωγή γαλακτικού. Η προς τα δεξιά µετατόπιση της καµπύλης του γαλακτικού στον άξονα y σε σχέση µε το µυϊκό έργο στον άξονα χ αντικατροπτίζει αυτά τα δεδοµένα (5, 15). Το παραπάνω τεστ µπορεί να αποτελεί προειδοποιητικό σήµα αρχής υπερπροπονηµένου αθλητή, χωρίς όµως να αποτελεί και σαφές σύµπτωµα αυτής της κατάστασης, καθώς µπορεί να έχουµε υπερκόπωση χωρίς µείωση των αποθεµάτων γλυκογόνου. 2. Ισοκινητική ύναµη Μειωµένη µυϊκή δύναµη έχει παρατηρηθεί σε υπερπροπονηµένους αθλητές (6, 16, 17), ιδιαίτερα σε γρήγορες ταχύτητες κίνησης ( /sec) (16, 17). Ως εκ τούτου, η χρήση ισοκινητικού µηχανήµατος, ως ένα επιπρόσθετο διαγνωστικό τεστ υπερκόπωσης του αθλητή, είναι άξιο προσοχής. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Adlercreutz, H., M. Hakonen, K. Kuoppasalmi, H. Naveri, I. Huhtaniemi, H. Tikkanen, K. Remes, A. Dessypris, J. Karvonen. Effect of training on plasma anabolic and catabolic steroid hormones and their response during physical exercise. International Journal of Sports Medicine, 7: S27-28, Allen, G.D., D. Keenan. Uric acid production and excretion with exercise. Australian Journal of Science and Medicine in Sports 20: S27-28, Bahr, R., A.T. Hostmark, E.A. Newsholme, O. Gronnerod, O.M. Sejersted. Effects of exercise on recovery changes in plasma levels of FFA, glycerol, glucose and catecholamenes. Acta Physiologica Scandinavica, 143: , Barron, J.L., T.D. Noakes, W. Levy, C. Smith, R.P. Millar. Hypothalamic dysfunction in overtrained athletes. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 60: , 1985.

13 5. Busse, M.W., N. Maassen, D. Boning. The workload curve lactate: measure of endurance capacity or criterion of muscle glycogen storage? Glycogen depletion. International Journal of Sports Medicine, 8: 140, Callister, R., R.J. Callister, S.J. Fleck, G.A. Dudley. Training Effects on Strength in Judo Player. Medicine and Science in Sports and Exercise, 20: 86, Medicine and Science in Sports and Exercise, 20: 7. Clarkson, P.M. Investigation of serum creatine kinase variability after muscle damaging exercise. Clinical Science. 75: , Cooke, R.R., J.E.A. McIntosh, R.P. McIntosh. Circadian variation in serum free and non SHBG-bound testosterone in normal men: measurements and stimulation using a mass action model. Clinical Endocrinology 39: , Costill, D.L., M.G. Flyn, J.P. Kirwan, J.A. Houmard, J.B. Mitchell, R. Thomas, S.H. Park. Effects of repeated days of intensified training on muscle glycogen and swimming performance. Medicine and Science in Sports and Exercise, 20: , Decombaz, J., P., Reinhardt, K. Anantharaman, G. von Clutz, J.R. Poortmans. Biochemical changes in a 100 Km run: free amino acids, urea and creatine. European Journal of Applied Physiology, 41: 61-72, Dressendorfer, R.H.,C.E. Wade, E.A. Amsterdam. Development of pseudo-anemia in marathon runners during a 20-day road race. Journal of the American Medical Association 246: , Dressendorfer, R.H.,C.E. Wade, J. Claybaugh, S.A. Cucinell, G.C. Timmis. Effects of 7 successive days of unaccustomed prolonged exercise on aerobic performance and tissue damage in fitness joggers. International Journal of Sports Medicine, 12: 55-61, Evans, W.J., C.N. Meredith, J.G. Cannon, D.A. Dinarello, W.R. Frontera, V.A. Hughes, B.H. Jones, H.G. Knuttgen, Metabolic changes following eccentric exercise in trained and untrained men. Journal of Applied Physiology, 61: , Flynn, M.G., F.X. Pizza, J.B. Boone, F.F. Andres, T.A. Michaud, J.R. Rodriguez-Zavas. Indices of training stress during competitive running and swimming seasons. International Journal of Sports Medicine, 15: 21-26, Foster, C., A.C. Snyder, N.N. Thomson, K. Kuettel. Normalization of the blood lactate profile in athletes. International Journal of Sports Medicine, 9: , Friden J. Muscle soreness after exercise: implications of morphological changes. International Journal of Sports Medicine, 4: , Friden J. M. Sjostrom, B. Ekblom. Myofibrillar damage following intense eccentric exercise in man. International Journal of Sports Medicine, 5: 57-66, Fry,R.W., A.R. Morton, P. Garcia Webb, G.P.W. Grawford, D. Keast. Monitoring exercise stress by changing in metabolic and hormonal responses over a 24-h-period. European Journal of Applied Physiology, 63: , Fry,R.W., A.R. Morton, P. Garcia Webb, G.P.W. Grawford, D. Keast. Biological responses to overload training in endurance sports. European Journal of Applied Physiology, 64: , 1992.

14 20. Fry, R.W., A.R. Morton, D. Keast. Overtraining in athletes: an update. Sports Medicine 12: 32-65, Fry,R.W., A.R. Morton, D. Keast. Äcute intensive interval exercise and T-lymphocyte function. Medicine and Science in Sports and Exercise, 24: , Gray, A.B., R. D. Telford, M. Collins, M.J. Weidemann. The response of leukocyte subsets and plasma hormones to interval exercise. Medicine and Science in Sports and Exercise, 25: , Green, H.J., I.G. Fraser. Differential effects of exercise intensity on serum uric acid concentration. Medicine and Science in Sports and Exercise, 20: 55-59, Harrison, M.H. Effects of thermal stress and exercise on blood volumes in humans. Physiological Reviews, 65: , Hellsten-Westing, Y.A. Sollevi, B. Sjodin. Plasma accumulation of hypoxanthine, uric acid and kreatine kinase following exhausting runs of differing durations in man. European Journal of Applied Physiology, 62: , Hermansen, L., I. Stensvold. Production and removal lactate during exercise in man. Acta Physiologica Scandinavica, 86: , Hooper, S.L., L.T. Mackinnon, R.D. Gordon, A.W. Bachmann. Hormonal responses of elite swimmers to overtraining. Medicine and Science in Sports and Exercise, 25: , Hooper, S.L., L.T. Mackinnon, A. Howard, R.D. Gordon, A.W. Bachmann. Markers of monitoring overtraining and recovery. Medicine and Science in Sports and Exercise, 27: , Jeukendrup, A.E., M.K.C. Hesselink. Overtraining: What do lactate curves tell us? British Journal of Sport Medicine, 28: , Jeukendrup, A.E., M.K.C. Hesselink, A.C. Snyder, H. Kruipers, H.A. Keizer. Physiological changes in male competitive cyclists after two weeks of intensified training. International Journal of Sports Medicine, 13: , Keast, D., D. Arstein, W. Harper, R. W. Fry, A.R. Morton. Depression of plasma glutamine following exercise stress and its possible influence on the immune system. Medical Journal of Australia 162: 15-18, Irving, R.A., T.D. Noakes, S.C. Burger, K.H. Myburgh, D. Querido, R. Van Zyl Smit. Plasma volume and renal function during and after ultra marathon running. Medicine and Science in Sports and Exercise, 22: , Kirwan, J.P., D.L. Costill, J.A. Houmard, J.B. Mitcell, M.G. Flynn, W.J. Fink. Physiological responses to successive days of intense training in competitive swimmers. Medicine and Science in Sports and Exercise, 20: , Kuippers H., H.A. Keizer. Overtraining in Elite Athletes. Sports Medicine 6: 79-92, 1988.

15 35. Kuoppasalmi, K., H Naiveri, M. Harkonen, H. Adlercreutz. Plasma cortisol, androstenedione, testosterone, luteinising hormone in running exercise of different intensities. Scandinavian Journal of Clinical Laboratory Investigation 40: , Lehmann, M., U. Gastmann, K.G. Petersen, N. Bachl, A. Seidel, A. N. Khalaf, S. Fisher, J. Keul. Performance and hormone levels, after of a def;ined increase in training volume vs intensity in experienced middle- and long- distance runners. British Journal of Sports Medicine 26: , Lehmann, M., P. Baumgartl, C. Wieseneck, A. Seidel, H. Baumann, S. Fischer, U. Spori, G. Gendrisch, R. Kaminski,J. Keul. Training Overtraining: influence of a defined increase in training volume vs training intensity on performance catecholamines and some metabolic parameters in experienced middle- and long- distance runners. European Journal of Applied Physiology 64: , Lijnen, P., P. Hespel, R. Fagard, R. Lysens, E. Vanden-Eynde, M. Goris, W. Goossens, W. Lissens, A. Amery. Indicators of cell breakdown in plasma of men during and after a marathon race. International Journal of Sports Medicine, 9: , Mackinnon, L.T., S.L. Hooper. Mucosal (secretory) immune system responses to exercise of varying intensity and during overtraining. International Journal of Sports Medicine, 15: S179-S183, Maron, M.B., S.M. Horvath, J.E. Wilkerson. Blood biochemical alteration during recovery from competitive marathon running. European Journal of Applied Physiology 36: , Mathur, R.S., M.R. Neff, S.C. Landgrebe, L.O. Moody, R.F. Kirk, R.H. Gadsen, P.E. Rust. Time-related changes in the plasmaconcentrations of prolactin, gonadotrophins, sex hormones-binding globulin and certain steroid hormones in female runners after a long longdistance race. Fertility and Sterility 46: , Maughan, R.J., A.E. Donnelly, M. Gleeson, P.H. Whiting, K.A. Walker, P.J. Clough. Delayedonset muscle damage and lipid peroxidation in man after a downhill run. Muscle and Nerve 12: , Newsholme, E.A. Psychochoimmunology and cellular nutricion: an alternative hypothesis. Biological Psychiatry, 27: Parry Billings, M. R. Budgett, Y. Koutedakis, E. Blomstrand, S. Brooks, C. Williams, P. Calder, S. Pilling, R. Baigrie, E. Newsholme. Plasma amino aid concentrations in the overtraining syndrome: possible effects on the immune system. Medicine and Science in Sports and Exercise, 24: , Rennie M.J. R.H.T. Edwards, S. Krywawych, C.T.M. Davies, D. Halliday, J.C. Waterlow, D.J. Millward. Effect of exercise on protein turnover in man. Clinical Science 61: , Rowbottom, D.G., D.Keast, C. Goodman, A.R. Morton. The haematological, biochemical and immunological profile of athletes suffering from the overtraining syndrome. European Journal of Applied Physiology 70: , Rowbottom, D.G., D.Keast, A.R. Morton. The emerging role of glutamine as an indicator of exercise stress and overtraining. Sports Medicine 21: , 1996.

16 48. Ryan, A.J., R.L. Brown, E.C. Frederick, H.L. Falseti, E.R. Burke. Overtraining of athletes. Physician and Sportmedicine 11:93-110, Shinkai, S., S. Shore, P.N. Shek, R.J. Shepard. Acute exercise and immune function: relationship between lymphocyte activity and changes in subset counts. International Journal of Sports Medicine, 13: , Selye H. The stress of life. McGraw-Hill, New York, Snyder, A.C., A.E. Jeukendrup, M.K.C. Hesselink, H. Kruipers, C. Foster. Ä physiological / psychological indicator of over-reaching during intensive training. International Journal of Sports Medicine, 14: 29-32, Snyder, A.C., H. Kruipers, B.O. Cheng, R. Servais, E. Fransen. Overtraining following intensified training with normal muscle glycogen. Medicine and Science in Sports and Exercise, 27: , Viru A. The mechamism of training effects: a hypothesis. Journal of Sports Medicine 5: , Viru A. Mobilization of structural proteins during exercise. Sports Medicine 4: , Τα κείµενα, τα στοιχεία και οι πληροφορίες του περιοδικού (newsletter) προσφέρονται µόνο για ενηµέρωση και προσωπική χρήση των αναγνωστών του και αποτελούν πνευµατική ιδιοκτησία της εταιρίας και των συγγραφέων τους. Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση, αναδιανοµή, ανατύπωση και καθ' οποιονδήποτε τρόπο εκµετάλλευση των κειµένων, των πληροφοριών και των στοιχείων του περιοδικού (newsletter). Οι πληροφορίες και τα στοιχεία του περιοδικού εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των συγγραφέων, δεν αποτελούν υπόδειξη ιατρικής αγωγής ή θεραπείας και δεν υποκαθιστούν την επαγγελµατική ιατρική συµβουλή. Η επιλογή και χρήση των στοιχείων και των πληροφοριών του περιοδικού και τα εξ' αυτής αποτελέσµατα, γίνεται µε αποκλειστική ευθύνη του αναγνώστη. Η εταιρία SCIENCE TECHNOLOGIES, ο εκδότης και ο επιστηµονικός υπεύθυνος του Newsletter δεν φέρουν καµία οικονοµική ή ηθική ευθύνη για τα γραφόµενα ή για τις επιπτώσεις από τα γραφόµενα στο έντυπο αυτό. Οι συγγραφείς φέρουν την πλήρη ευθύνη των γραφόµενων στα κείµενά τους και η υποβολή κειµένων προς δηµοσίευση στο Newsletter σηµ αίνει ταυτόχρονη αποδοχή των παραπάνω όρων. Η ανάγνωση των κειµένων συνεπάγεται την αποδοχή των παραπάνω όρων. Copyright Science Technologies - All Rights Reserved

Σύνδρομο υπερπροπόνησης στους αθλητές. Επιμέλεια football-academies Σάββατο, 04 Αύγουστος 2012

Σύνδρομο υπερπροπόνησης στους αθλητές. Επιμέλεια football-academies Σάββατο, 04 Αύγουστος 2012 Εάν ανατρέξουμε στη βιβλιογραφία θα βρούμε εκατοντάδες μαρτυρίες που συνδέουν την υπερβολική προπονητική επιβάρυνση με μειωμένη αγωνιστική απόδοση, γεγονός όμως που μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε αθλητή

Διαβάστε περισσότερα

Addressing overtraining through nutrition

Addressing overtraining through nutrition Personal Training Conference Addressing overtraining through nutrition GEORGE BOUGIATIOTIS, BSC (GR) WWW.GRAFTS.GR ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Σ ΣΕ ΑΘΛΗΤΕΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΩΣ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΥ ΣΤΡΕΣ ΧΩΡΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Προπόνηση στον αγωνιστικό αθλητισμό Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Εισαγωγή Θετικό προπονητικό stress: η προπόνηση που προκαλεί βελτίωση στην αθλητική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.)

Διαβάστε περισσότερα

10η ιάλεξη: Υπερπροπόνηση (Ι) Overtraining (Ι)

10η ιάλεξη: Υπερπροπόνηση (Ι) Overtraining (Ι) ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0910 «Εργοφυσιολογία στον Αγωνιστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ (555)

ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ (555) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ (555) Ενότητα 9: Μακρόχρονος σχεδιασμός Χρήστος Κοτζαμανίδης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημική αξιολόγηση αθλητών και αθλητριών κλασικού αθλητισμού

Βιοχημική αξιολόγηση αθλητών και αθλητριών κλασικού αθλητισμού Βιοχημική αξιολόγηση αθλητών και αθλητριών κλασικού αθλητισμού Βασίλης Μούγιος, PhD, FECSS Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης http://mougios.webpages.auth.gr

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχηµικοί δείκτες της επιβάρυνσης της προπόνησης

Βιοχηµικοί δείκτες της επιβάρυνσης της προπόνησης Βιοχηµικοί δείκτες της επιβάρυνσης της προπόνησης Βασίλης Μούγιος Καθηγητής βιοχηµείας της άσκησης Τµήµα Επιστήµης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Επισκέπτης καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών» ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητιατρική Παρέμβαση Στο Εξατομικευμένο Προπονητικό Πρόγραμμα. ΧΡΟΝΗΣ ΔΡΟΥΓΙΑΣ.

Αθλητιατρική Παρέμβαση Στο Εξατομικευμένο Προπονητικό Πρόγραμμα. ΧΡΟΝΗΣ ΔΡΟΥΓΙΑΣ. Αθλητιατρική Παρέμβαση Στο Εξατομικευμένο Προπονητικό Πρόγραμμα. ΧΡΟΝΗΣ ΔΡΟΥΓΙΑΣ. Ταλέντο (Costill): Η ικανότητα του οργανισμού να ανταπεξέρχεται σε υψηλά στρεσσογόνα ερεθίσματα και να προσαρμόζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

Υπερπροπόνηση. Υπερπροπόνηση. Υπερπροπόνηση - Τί είναι. Υπερπροπόνηση - Αιτίες

Υπερπροπόνηση. Υπερπροπόνηση. Υπερπροπόνηση - Τί είναι. Υπερπροπόνηση - Αιτίες ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Υπερπροπόνηση ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Υπερπροπόνηση Τι είναι η

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗN ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΡΟΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗN ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΡΟΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗN ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΔΡΟΜΟΙ ΣΚΟΠΟΣ Αξιόπιστη και τεκμηριωμένη γνώση σε θέμα (περιοχή) ανάλογη με το επιστημονικό ενδιαφέρον του φοιτητή. Εκμάθηση της διαδικασίας απόκτησης τεκμηριωμένης

Διαβάστε περισσότερα

Αντοχή. Γρίβας Γεράσιμος

Αντοχή. Γρίβας Γεράσιμος Αντοχή Γρίβας Γεράσιμος Αντοχή είναι η ικανότητα: α. αντίστασης στην κόπωση και β. γρήγορης ανάληψης. Η ικανότητα αντοχής χαρακτηρίζεται από: Ø Τη σωματική, πνευματική και ψυχική ικανότητα του ατόμου να

Διαβάστε περισσότερα

11η ιάλεξη: Υπερπροπόνηση (ΙΙ) Overtraining (ΙΙ)

11η ιάλεξη: Υπερπροπόνηση (ΙΙ) Overtraining (ΙΙ) ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΚ 0910 «Εργοφυσιολογία στον Αγωνιστικό

Διαβάστε περισσότερα

Ερµηνεία του «καψίµατος» Θέµα διάλεξης 11 Καταπόνηση και κάψιµο αθλητών και αθλητριών. καταπόνησης. Μάριος Γούδας ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108)

Ερµηνεία του «καψίµατος» Θέµα διάλεξης 11 Καταπόνηση και κάψιµο αθλητών και αθλητριών. καταπόνησης. Μάριος Γούδας ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) ΕΠΕΑΕΚ : AΝΑΜΟΡΦΩΣΗ A ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΜΚ 108) Θέµα διάλεξης 11 Καταπόνηση και κάψιµο αθλητών και αθλητριών Μάριος Γούδας ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΑΛΕΞΗΣ Ορισµοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Ζ ΕΞΑΜΗΝΟ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Αρχές προπόνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.)

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ Βασίλης Μούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://users.auth.gr/mougios Παράγοντες που επηρεάζουν τις ορµονικές αποκρίσεις στην άσκηση Τύπος άσκησης Οξεία Χρόνια Προσαρµογές Αντοχής/δυναµική/αερόβια

Διαβάστε περισσότερα

KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία Διάλεξη 11η : Προπονητική. και aerobic (αεροβικός χορός) I

KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία Διάλεξη 11η : Προπονητική. και aerobic (αεροβικός χορός) I ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ KM 950: Αεροβικός χορός- οργάνωση - μεθοδολογία

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημική αξιολόγηση ασκούμενων Φατούρος Ιωάννης Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής

Βιοχημική αξιολόγηση ασκούμενων Φατούρος Ιωάννης Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Βιοχημική αξιολόγηση ασκούμενων Φατούρος Ιωάννης Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Στόχοι βιοχημικής παρακολούθησης: Η προστασία ή η βελτίωση της υγείας Η αύξηση της απόδοσης Η μέτρηση βιοχημικών παραμέτρων μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Πώς να μην χάσετε στην θάλασσα ότι με κόπο κερδίσατε στην πισίνα: συμπληρώματα διατροφής και άλλα «κόλπα» Γιώργος Σακκάς PhD

Πώς να μην χάσετε στην θάλασσα ότι με κόπο κερδίσατε στην πισίνα: συμπληρώματα διατροφής και άλλα «κόλπα» Γιώργος Σακκάς PhD Πώς να μην χάσετε στην θάλασσα ότι με κόπο κερδίσατε στην πισίνα: συμπληρώματα διατροφής και άλλα «κόλπα» Γιώργος Σακκάς PhD ΤΕΦΑΑ - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σήμερα θα μιλήσουμε για τα εξής θέματα: Τι κερδίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

19/11/2007. Ορισμοί. Υπερπροπόνηση & Κάψιμο. Πως φτάνουν στο κάψιμο; Μοντέλο καψίματος αθλητών και αθλητριών (Silva 1990) Στυλιανή «Ανή» Χρόνη, Ph.D.

19/11/2007. Ορισμοί. Υπερπροπόνηση & Κάψιμο. Πως φτάνουν στο κάψιμο; Μοντέλο καψίματος αθλητών και αθλητριών (Silva 1990) Στυλιανή «Ανή» Χρόνη, Ph.D. Υπερπροπόνηση & Κάψιμο Στυλιανή «Ανή» Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ΤΕΦΑΑ 2007-2008 Ορισμοί Υπερπροπόνηση: (overtraining) Μη φυσιολογική επιβάρυνση (σε διάρκεια ή ένταση) του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING β-ενδορφίνη και άσκηση ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S β-ενδορφίνη Ενδογενές οπιοειδές το οποίο εκκρίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Παρακολούθηση & Αξιολόγηση Κολυμβητών

Παρακολούθηση & Αξιολόγηση Κολυμβητών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Ζ ΕΞΑΜΗΝΟ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Παρακολούθηση

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα διάλεξης ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ. Τι είναι διαβήτης. Η επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ

Θέµατα διάλεξης ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ. Τι είναι διαβήτης. Η επίδραση της άσκησης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ Θέµατα διάλεξης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Να εξετάσει θέµατα που έχουν σχέση µε το µεταβολισµό και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ

ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΜΑΝΩΛΙΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΕΥΗ ΡΕΜΕΔΙΑΚΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Το στρες Πρώτη νευροενδοκρινολογική απάντηση Δεύτερη νευροενδοεκρινολογική απάντηση Ο υποθάλαμος Κορτιζόλη

Διαβάστε περισσότερα

και εφηβική ηλικία Πήδουλας Γεώργιος M.sc Γυμναστής Φυσικής κατάστασης ποδοσφαίρου

και εφηβική ηλικία Πήδουλας Γεώργιος M.sc Γυμναστής Φυσικής κατάστασης ποδοσφαίρου Η Αερόβια προπόνηση στην παιδική και εφηβική ηλικία Πήδουλας Γεώργιος M.sc Γυμναστής Φυσικής κατάστασης ποδοσφαίρου Εισαγωγή Αντοχή είναι η ικανότητα αντίστασης του παιδικού οργανισμού στην κόπωση. Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ

ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & AΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑΣ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ Θωμάς Μεταξάς, PhD

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ Εισηγητής: Πήδουλας Γεώργιος Msc. 1 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΑΕΡΟΒΙΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ Βελτιώνει την κεντρική και περιφερική ροή αίματος και ενισχύει την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ. Τύποι Φυσιολογικές προσαρµογές ιάρκεια ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ

ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ. Τύποι Φυσιολογικές προσαρµογές ιάρκεια ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Τύποι Φυσιολογικές προσαρµογές Βασικό

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Κατανάλωση ενέργειας και κόπωση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Κατανάλωση ενέργειας Συντελεστής απόδοσης Απόδοση μεταβολισμού υποστρωμάτων 40% à ATP

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»

Διαβάστε περισσότερα

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση

Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση Ηλεκτρολύτες Η απώλεια του καλίου μειώνει την διεγερσιμότητα των μυϊκών κυττάρων (μυϊκή κόπωση Αυξάνεται με την οξεία, έντονη σωματική άσκηση (προσωρινή αύξηση), από υπερβολική χρήση νατρίου, ανεπαρκή

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Created with Print2PDF. To remove this line, buy a license at: http://www.binarynow.com/

ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Created with Print2PDF. To remove this line, buy a license at: http://www.binarynow.com/ FITNESS: ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΣΟ ΑΣΚΟΥΜΕΝΟ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΑΝΑΛΥΕΤΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ FITNESS ΕΝΩ

Διαβάστε περισσότερα

Polarized or threshold training for greater adaptations and peak performance?

Polarized or threshold training for greater adaptations and peak performance? 8 th Congress of Biochemistry and Physiology of Exercise 8 ο Συνέδριο Βιοχημείας και Φυσιολογίας της Άσκησης Polarized or threshold training for greater adaptations and peak performance? A. Kabasakalis

Διαβάστε περισσότερα

Το Εβδοµαδιαίο και το Ηµερήσιο Πλάνο

Το Εβδοµαδιαίο και το Ηµερήσιο Πλάνο ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Το εβδοµαδιαίο και το ηµερήσιο πλάνο ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Το Εβδοµαδιαίο

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι Προπόνησης Ι: Προπόνηση Αντοχής

Μέθοδοι Προπόνησης Ι: Προπόνηση Αντοχής ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Μέθοδοι Προπόνησης Ι: Προπόνηση Αντοχής

Διαβάστε περισσότερα

Προπονητικός προγραµµατισµός. Θεωρητικό Υπόβαθρο για τον Προγραµµατισµό της Προπόνησης. Συστατικά προπονητικού προγραµµατισµού

Προπονητικός προγραµµατισµός. Θεωρητικό Υπόβαθρο για τον Προγραµµατισµό της Προπόνησης. Συστατικά προπονητικού προγραµµατισµού ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Θεωρητικό Υπόβαθρο για τον Προγραµµατισµό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ BCPT 101- Φυσική Αγωγή Ι Μάθηµα 1. Μεταφορά ενέργειας κατά τη διάρκεια της άσκησης

ΤΜΗΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ BCPT 101- Φυσική Αγωγή Ι Μάθηµα 1. Μεταφορά ενέργειας κατά τη διάρκεια της άσκησης 1 ΤΜΗΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ BCPT 101- Φυσική Αγωγή Ι Μάθηµα 1 Μεταφορά ενέργειας κατά τη διάρκεια της άσκησης Η µεταφορά ενέργειας στο σώµα διαφέρει ανάλογα µε το είδος της άσκησης, τη διάρκεια, την ένταση και

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο;

Μεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο; Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση Μεταβολισμός του γλυκογόνου Το γλυκογόνο είναι ο αφθονότερος υδατάνθρακας των ζώων Το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ (3-7% κατά βάρος) και στους μύες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ Της ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ & Προπονητικοί Κύκλοι. Βασίλης Κρομμύδας

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ Της ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ & Προπονητικοί Κύκλοι. Βασίλης Κρομμύδας ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ Της ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ & Προπονητικοί Κύκλοι Βασίλης Κρομμύδας www.coachingservices.gr Το Τρίαθλο όπως και τα τρία επιμέρους αθλήματα που αποτελείται (Κολύμβηση- ποδηλασία- τρέξιμο) συγκαταλέγονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 8 ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Στρεσογόνοι παράγοντες στην καθημερινή ζωή. Προσωπικά γεγονότα και μικρές ενοχλήσεις που μας εκνευρίζουν καθημερινά. Th H l Ri h

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικό προπονητικό πρόγραμμα για τον Μαραθώνιο δρόμο. Δρ. Γιώργος Λουκαΐδης, PhD Εργοφυσιολόγος Δρό.Με.Α. Racing

Ενδεικτικό προπονητικό πρόγραμμα για τον Μαραθώνιο δρόμο. Δρ. Γιώργος Λουκαΐδης, PhD Εργοφυσιολόγος Δρό.Με.Α. Racing Ενδεικτικό προπονητικό πρόγραμμα για τον Μαραθώνιο δρόμο Δρ. Γιώργος Λουκαΐδης, PhD Εργοφυσιολόγος Δρό.Με.Α. Racing Ο Μαραθώνιος δρόμος αποτελεί ίσως το μαζικότερο και πιο ιστορικό αγώνισμα στον κόσμο.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά απόκάποιογεύµα, οπότετοαίµαείναιπλούσιοσε θρεπτικές ύλες από

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Ποιότητα Ζωής στην Τρίτη Ηλικία

Άσκηση και Ποιότητα Ζωής στην Τρίτη Ηλικία Άσκηση και Ποιότητα Ζωής στην Τρίτη Ηλικία Ηλίας Σμήλιος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Προοπτική πληθυσμιακής εξέλιξης ανά ηλικιακή

Διαβάστε περισσότερα

Παρακάτω παρατίθενται οι σηµαντικότερες λειτουργίες του δροµικού κοµπιούτερ:

Παρακάτω παρατίθενται οι σηµαντικότερες λειτουργίες του δροµικού κοµπιούτερ: ΡΟΜΙΚΟ ΚΟΜΠΙΟΥΤΕΡ/ ΦΟΡΗΤΟ ΚΑΡ ΙΟΣΥΧΝΟΜΕΤΡΟ POLAR RS800sd Το να µάθεις να τρέχεις µε γρηγορότερο και διασκελισµό µπορεί να αυξήσει δραµατικά την απόδοσή σας σε αγωνίσµατα µεγάλων αποστάσεων όπως το τρίαθλο,

Διαβάστε περισσότερα

Τρισέλιδο άρθρο στα πρακτικά του 19 ου ιεθνούς Συνεδρίου Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού, Κοµοτηνή (2011), στο περιοδικό «Άθληση & Κοινωνία»

Τρισέλιδο άρθρο στα πρακτικά του 19 ου ιεθνούς Συνεδρίου Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού, Κοµοτηνή (2011), στο περιοδικό «Άθληση & Κοινωνία» Τρισέλιδο άρθρο στα πρακτικά του 19 ου ιεθνούς Συνεδρίου Φυσικής Αγωγής & Αθλητισµού, Κοµοτηνή (2011), στο περιοδικό «Άθληση & Κοινωνία» Η ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗΣ ΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

1 -Μέγιστη Επανάληψη (1-ΜΕ) Ηλίας Σµήλιος, Ph.D. Βελτίωση ή ιατήρηση της Φυσικής Κατάστασης. Φυσική Κατάσταση

1 -Μέγιστη Επανάληψη (1-ΜΕ) Ηλίας Σµήλιος, Ph.D. Βελτίωση ή ιατήρηση της Φυσικής Κατάστασης. Φυσική Κατάσταση Βασικά Στοιχεία και Έννοιες της Άσκησης µε Βάρη Φυσική Κατάσταση Το σύνολο των φυσικών ικανοτήτων που καθορίζουν την επίδοση Ηλίας Σµήλιος, Ph.D. Μαζικός Αθλητισµός Βελτίωση ή ιατήρηση της Φυσικής Κατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Η αυξητική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ.Ε.Φ.Α.Α..Π.Θ.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ.Ε.Φ.Α.Α..Π.Θ. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Τ.Ε.Φ.Α.Α..Π.Θ. Ολοκλήρωση του µεταβολισµού κατά την άσκηση Mougios, in press Α. ΦΩΣΦΑΓΟΝΑ 1. Υδρόλυση ΑΤΡ 2. ιάσπαση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD

ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD Εργαστήριο Φυσιολογίας, Βιοχημείας και Διατροφής της Άσκησης Σχολή Επιστήμης Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι Προπόνησης ΙΙ: Ταχύτητα - Ρυθµός αγώνα - Αποκατάσταση

Μέθοδοι Προπόνησης ΙΙ: Ταχύτητα - Ρυθµός αγώνα - Αποκατάσταση ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Μέθοδοι Προπόνησης ΙΙ: Ταχύτητα - Ρυθµός

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B

Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B Η ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΜΗΤΡΟΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ UEFA B ΟΡΙΣΜΟΣ Γενικά με τον όρο αντοχή εννοούμε την φυσική (σωματική) και ψυχική ανθεκτικότητα του παίκτη στην κόπωση σε επιβαρύνσεις μεγάλης διάρκειας και

Διαβάστε περισσότερα

αναερόβιων συστημάτων απελευθέρωσης ενέργειας.

αναερόβιων συστημάτων απελευθέρωσης ενέργειας. Απόσταση VO 2 800m 96,3 1500m 85,1 3km 77,8 Εκτίμηση αναερόβιων συστημάτων απελευθέρωσης ενέργειας. Προμήθεια ΑΤP Μεταβολίτες μυ (από μυϊκή βιοψία) στη διάρκεια αγώνα 400m (51sec) Παράμετρος Ηρεμία Μετά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Η Ακ. Αν. Α. αυξάνει την ικανότητα γρήγορης δραστηριότητας και γρήγορης παραγωγής ενέργειας στις ασκήσεις υψηλής έντασης.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Η Ακ. Αν. Α. αυξάνει την ικανότητα γρήγορης δραστηριότητας και γρήγορης παραγωγής ενέργειας στις ασκήσεις υψηλής έντασης. ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ-ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η προπόνηση της άκυκλης αναερόβιας αντοχής Dr. Ζήσης Παπανικολάου (Ph.D., Ed.Μ.) ΤΕΦΑΑ Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Η Ακ. Αν.

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Αρχές της προπόνησης Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Μυϊκή δύναμη Δύναμη: η μέγιστη δύναμη που μπορεί ένας μυς ή ομάδα μυών να παράγουν. 1 μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ ΟΞΥ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & AΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑΣ Διευθυντής: Καθηγητής Κων/νος Μανδρούκας ΑΕΡΟΒΙΑ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΚΗΣΗ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Τ.Ε.Φ.Α.Α.,.Π.Θ.

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΚΗΣΗ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Τ.Ε.Φ.Α.Α.,.Π.Θ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΚΗΣΗ ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Τ.Ε.Φ.Α.Α.,.Π.Θ. Στόχοι της διάλεξης Να καταλάβουµε πως η προπόνηση µπορεί να µεγιστοποιιήσει τις δυνατότητες των ενεργειακών µας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ/-ΡΙΩΝ

ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ/-ΡΙΩΝ ΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ/-ΡΙΩΝ Η επαρκής πρόσληψη όλων των θρεπτικών συστατικών αποτελεί τη βάση της προσφοράς της διατροφής στην επιτυχία του αθλητή. Βασίλης Μούγιος Καθηγητής βιοχηµείας της άσκησης http://users.auth.gr/mougios

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΒασίληςΜούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://mougios.webpages.auth.gr Μεταβολικό σύνδροµο Παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία της Μέγιστης Δύναμης στην Σωστή Εκγύμναση του Συγχρόνου Ποδοσφαιριστή

Η σημασία της Μέγιστης Δύναμης στην Σωστή Εκγύμναση του Συγχρόνου Ποδοσφαιριστή 21.02.2011 Η σημασία της Μέγιστης Δύναμης στην Σωστή Εκγύμναση του Συγχρόνου Ποδοσφαιριστή Σε συνέχεια από το προηγούμενο μας άρθρο, ερχόμαστε να αναλύσουμε την σημασία της σωστής εκγύμνασης ως αναφορά

Διαβάστε περισσότερα

314 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΜΥΪΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ.

314 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΜΥΪΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ. 314 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΜΥΪΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΥΪΚΗΣ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Ή ΜΟΝΙΜΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΜΥΪΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ & ΟΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ. ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ & ΟΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ. ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ & ΟΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ. ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Θωμάκος Πιέρρος Προπονητής Φ. Κατάστασης Ποδοσφαίρου, Δρ. Ιατρικής Σχολής Αθηνών ΕΚΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης: φυσιολογικές αποκρίσεις και προσαρμογές

Διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης: φυσιολογικές αποκρίσεις και προσαρμογές Διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης: φυσιολογικές αποκρίσεις και προσαρμογές Γρηγόρης Μπογδάνης, Ph.D., ΣΕΦΑΑ Αθήνας Διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης High Intensity Interval Training ή ΗΙΙΤ Μορφή εκγύμνασης

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι Προπόνησης Ι: Προπόνηση Αντοχής

Μέθοδοι Προπόνησης Ι: Προπόνηση Αντοχής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Ζ ΕΞΑΜΗΝΟ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Μέθοδοι Προπόνησης

Διαβάστε περισσότερα

Το Ετήσιο Πλάνο Ι: Στόχοι & Μέθοδοι Προπόνησης

Το Ετήσιο Πλάνο Ι: Στόχοι & Μέθοδοι Προπόνησης ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ Η ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ Το Ετήσιο Πλάνο Ι: & Μέθοδοι Προπόνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΠΟ

ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΠΟ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ Ορισμός Είναι η προοδευτική σωματική, ψυχική και νοητική προετοιμασία του ποδοσφαιριστή πριν από την προπόνηση ή τον αγώνα με σκοπό τη δημιουργία

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός Αντοχής. Αντοχή είναι η ικανότητα του οργανισμού: να αντιστέκεται στην κόπωση. να αποκαθίσταται γρήγορα μετά την κόπωση

Ορισμός Αντοχής. Αντοχή είναι η ικανότητα του οργανισμού: να αντιστέκεται στην κόπωση. να αποκαθίσταται γρήγορα μετά την κόπωση Ορισμός Αντοχής Αντοχή είναι η ικανότητα του οργανισμού: να αντιστέκεται στην κόπωση να αποκαθίσταται γρήγορα μετά την κόπωση Γενικός Προσδιορισμός Η ικανότητα αντοχής απαιτείται σε όλα σχεδόν τα αθλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση, Οξειδωτικό στρες και ανοσιακό σύστημα. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης

Άσκηση, Οξειδωτικό στρες και ανοσιακό σύστημα. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης Άσκηση, Οξειδωτικό στρες και ανοσιακό σύστημα Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης Θέματα παρουσίασης Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (URTI) και άσκηση (γιατί;)

Διαβάστε περισσότερα

Η ψυχολογία της άσκησης για κλινικούς πληθυσμούς. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Η ψυχολογία της άσκησης για κλινικούς πληθυσμούς. Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Η ψυχολογία της άσκησης για κλινικούς πληθυσμούς Γιάννης Θεοδωράκης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θα συζητηθούν τα παρακάτω θέματα. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά διαφόρων κλινικών πληθυσμών. Κατάλληλες μορφές άσκησης.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΕΙ ΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΤΕΝΙΣ. Αργύρης Θεοδοσίου

ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΕΙ ΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΤΕΝΙΣ. Αργύρης Θεοδοσίου ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΕΙ ΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΤΕΝΙΣ Αργύρης Θεοδοσίου AEROBIA IKANOTHTA μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου καρδιακή συχνότητα συγκέντρωση γαλακτικού οξέος Μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου Η VO 2 max αυξάνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΡ ΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Τ.Ε.Φ.Α.Α.,.Π.Θ.

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΡ ΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Τ.Ε.Φ.Α.Α.,.Π.Θ. ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΡ ΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΑΤΟΥΡΟΣ Γ. ΙΩΑΝΝΗΣ, Ph.D. Τ.Ε.Φ.Α.Α.,.Π.Θ. Στόχοι της διάλεξης Να καταλάβουµε πως η προπόνηση µπορεί να µεγιστοπιήσει τις δυνατότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Sport Nutrition by ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Ενέργεια που καταναλώνουμε Βασικός μεταβολισμός: 1800 kcal + καθημερινή δραστηριότητα Μια ημέρα στο γραφείο: 150 με 200 kcal Μια ώρα αθλητικής δραστηριότητας: 500

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Άσκηση και προπόνηση για παιδιά και εφήβους Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Ανάπτυξη, εξέλιξη και ωρίμανση Ανάπτυξη: αύξηση του σώματος ή μελών του

Διαβάστε περισσότερα

GENOMED ΚΕΝΤΡΙΚΑ: Ομήρου 70, Νέα Σμύρνη , , /

GENOMED ΚΕΝΤΡΙΚΑ: Ομήρου 70, Νέα Σμύρνη , , / Προπονητική καθοδήγηση µε βάση τoν γονιδιακό έλεγχο στην κατηγορία «Αθλητικές Επιδόσεις» Η αξιολόγηση των γονιδίων που σχετίζονται µε την αθλητική απόδοση έγινε από την εταιρία GENOMED και η προπονητική

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως είσαι αφυδατωμένος; Πως θα είσαι σίγουρος ότι ενυδατώθηκες επαρκώς Πριν - Κατά τη διάρκεια - Μετά την άσκηση;

Μήπως είσαι αφυδατωμένος; Πως θα είσαι σίγουρος ότι ενυδατώθηκες επαρκώς Πριν - Κατά τη διάρκεια - Μετά την άσκηση; Μήπως είσαι αφυδατωμένος; Πως θα είσαι σίγουρος ότι ενυδατώθηκες επαρκώς Πριν - Κατά τη διάρκεια - Μετά την άσκηση; Κατά τη διάρκεια της άσκησης, η εξάτμιση του ιδρώτα είναι ο βασικός μηχανισμός για την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ

ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΕ 0103 «Φυσιολογία της Άσκησης: Αθλητική

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητική Διατροφή. Διαβήτης & Άσκηση. Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc

Αθλητική Διατροφή. Διαβήτης & Άσκηση. Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc Αθλητική Διατροφή Διαβήτης & Άσκηση Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Επιστ. συνεργάτης ΤΕΙ Κρήτης Διαβήτης & Άσκηση Η παρουσία μιας κλινικής κατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης Συγγραφική ομάδα: Δίπλα Κωνσταντίνα, Λέκτορας ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. Ζαφειρίδης Ανδρέας, Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΦΑΑ Σερρών, Α.Π.Θ. (Υπεύθυνος

Διαβάστε περισσότερα

Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ

Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ Μυϊκές θλάσεις και αποκατάσταση ΠΗΔΟΥΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΦΑΑ ΚΟΜΟΤΙΝΗΣ Ορισμός : Οξεία μυϊκή θλάση ορίζεται η ρήξη των μυϊκών ινών στο μυ η οποία είναι αποτέλεσμα εφαρμογής υπέρμετρης ξαφνικής δύναμης στο μυ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Τί είναι η εργομετρία;

ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ. Τί είναι η εργομετρία; ΕΡΓΟΜΕΤΡΙΑ Τί είναι η εργομετρία; Είναι η διαδικασία μέσω της οποίας μετριούνται και μελετούνται τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά και οι φυσικές ικανότητες του ανθρώπου. Η εργομετρία χρησιμοποιεί εξοπλισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΘΛΗΤΩΝ ΜΚ 913

ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΘΛΗΤΩΝ ΜΚ 913 MINISTRY OF NATIONAL EDUCATION AND RELIGIOUS AFFAIRS MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING EUROPEAN COMMUNITY Co financing European Social Fund (E.S.F.)

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα ιάλεξης. Χηµική Θερµοδυναµική. Πιθανότητες πραγµατοποίησης µίας αντίδρασης. αντίδρασης ΧΗΜΙΚΗ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ

Θέµατα ιάλεξης. Χηµική Θερµοδυναµική. Πιθανότητες πραγµατοποίησης µίας αντίδρασης. αντίδρασης ΧΗΜΙΚΗ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ Θέµατα ιάλεξης MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΧΗΜΙΚΗ ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ Ο ρόλος της ενέργειας στην πραγµατοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Περίγραμμα Εισηγήσεων

Περίγραμμα Εισηγήσεων Περίγραμμα Εισηγήσεων Τίτλος Μαθήματος: Σχεδιασμός και στα ατομικά και ομαδικά αθλήματα Κωδικός Μαθήματος: 701 1η Διάλεξη Δόμηση της Νεώτερες απόψεις για τη δόμηση της Δόμηση της Εξειδίκευση κατά τη δόμηση

Διαβάστε περισσότερα

Personal Training Conference. Training Volume PANAYOTIS MELAS, BSC (GR)

Personal Training Conference. Training Volume PANAYOTIS MELAS, BSC (GR) Personal Training Conference Training Volume PANAYOTIS MELAS, BSC (GR) WWW.GRAFTS.GR Μελάς Παναγιώτης BSc, CSCS Συνολικός αριθμός επαναλήψεων/ προπόνηση/ εβδομάδα/ μυϊκή ομάδα Προπονητική μονάδα: 4sets

Διαβάστε περισσότερα

Πάντως η λήψη τροφής ρυθµίζεται από το νευρικό σύστηµα µε συνεργασία δύο κέντρων.

Πάντως η λήψη τροφής ρυθµίζεται από το νευρικό σύστηµα µε συνεργασία δύο κέντρων. ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ H ανάγκη για λήψη τροφής, που ικανοποιείται µόνο µε σιτισµό, και προέρχεται από διέγερση του κέντρου θρέψης, αποτελεί το αίσθηµα της πείνας (hunger), ενώ η επιθυµία για λήψη ειδικής τροφής,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Εργομετρικής Αξιολόγησης παιδιών σε Ακαδημίες

Πρόταση Εργομετρικής Αξιολόγησης παιδιών σε Ακαδημίες Πρόταση Εργομετρικής Αξιολόγησης παιδιών σε Ακαδημίες Εισαγωγή Η ολοένα αυξανόμενη εισροή παιδιών και εφήβων στον χώρο του αθλητισμού αλλά και η συστηματικά διογκούμενη αναλογία παιδιών και εφήβων με χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΥΪΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΥΪΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΥΪΚΗ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Γραμμωτοί-σκελετικοί μύες Αποτελούν το 40-50% του Σ.Β. Ιστολογική

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος;

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Η Ellie δεν είχε καλή επίδοση στο µάθηµα Φυσιολογίας παρά τις προσπάθειές της: µελέτησε πριν και µετά τις παραδόσεις, διάβασε και καθαρόγραψε τις σηµειώσεις της, Μελέτησε µε την

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Αποκατάσταση Νευρομυϊκών Προβλημάτων

Άσκηση και Αποκατάσταση Νευρομυϊκών Προβλημάτων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Άσκηση και Αποκατάσταση Νευρομυϊκών Προβλημάτων Ενότητα 1: Εισαγωγή στο νευρομυϊκό σύστημα. Τίτλος: Νευρομυϊκές προσαρμογές. Εισηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα

Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα ΕΠΕΑΕΚ: ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΛΟΥ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Stress - Ένας εσωτερικός εχθρός

Stress - Ένας εσωτερικός εχθρός Stress - Ένας εσωτερικός εχθρός Η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν στις αναπτυγμένες χώρες, έχουν αποδεχθεί το stress ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας τους. Για παράδειγμα στις Η.Π.Α. το National

Διαβάστε περισσότερα

Αλλαγές στο έµψυχο υλικό ή στο στυλ παιχνιδιού

Αλλαγές στο έµψυχο υλικό ή στο στυλ παιχνιδιού ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ-ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Η προετοιµασία των ποδοσφαιριστών για τη νέα αγωνιστική σεζόν Θέµατα ανάπτυξης Ο σκοπός της προετοιµασίας Η δοµή του προπονητικού

Διαβάστε περισσότερα