Δημιουργία Νεοφυών Επιχειρήσεων. Επιχειρηματικότητα για τον 21ο αιώνα

Transcript

1 Δημιουργία Νεοφυών Επιχειρήσεων Επιχειρηματικότητα για τον 21ο αιώνα

2 Δημιουργία Νεοφυών Επιχειρήσεων ΕπΙΧΕΙΡηΜΑΤΙΚΟΤηΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙωΝΑ Copyright 2015, Εκδόσεις Utopia Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου ή τέχνης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της διεθνούς σύμβασης Βέρνης Παρισίου, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους σύμφωνα με το άρθρο 51 ν. 2121/1993. ISBN : Εκδόσεις Utopia Αγίου Ιωάννου 63 και Ελευθερίας 1, , Αγία Παρασκευή Τηλ: Fax: info@utopiapublishing.gr

3 Stephen Spinelli, Jr Robert Adams Βασίλειος Μ. Παπαδάκης Δημιουργία Νεοφυών Επιχειρήσεων Επιχειρηματικότητα για τον 21ο αιώνα Γενική Επιμέλεια Ελληνικής έκδοσης Βασίλειος Μ. Παπαδάκης

4 Απόδοση στην ελληνική γλώσσα: Παναγιώτης Κακαλέτρης, Κεφάλαια 1-8, Αντωνία Λαμπάκη, Κεφάλαια 9, 10 Νίκος Ρούσσος, Κεφάλαια Επιστημονική Επιμέλεια: Φιλολογική Επιμέλεια: Βασίλειος Μ. Παπαδάκης Βασιλεία Κερεστετζή Σχεδιασμός Εξωφύλου: Ιωάννα Δημοπούλου Εικόνα Εξωφύλλου: Στοιχειοθεσία Σελιδοποίηση: Τελικός Έλεγχος Δοκιμίων: Ιωάννα Δημοπούλου Βασίλειος Μ. Παπαδάκης, Βασιλεία Κερεστετζή, Φαίη Φαρμάκη

5 Σχετικά με τους συγγραφείς Jeffry A. Timmons (7 Δεκεμβρίου Απριλίου 2008): Εις μνήμην Διευθυντής, Price-Babson College Fellows Program στο Babson College, AB, Colgate University,MBA, DBA, Harvard University Graduate School of Business Το περιοδικό Success (Σεπτέμβριος 1995), σε ειδικό άρθρο, τον αποκάλεσε «ένα από τα πιο δυνατά μυαλά της χώρας στον τομέα της επιχειρηματικότητας». Ο Michie P. Slaughter, πρώην πρόεδρος του Kauffman Center for Entrepreneurial Leadership του Ewing Marion Kauffman Foundation, τον αποκαλεί «κορυφαίο εκπαιδευτή σε θέματα επιχειρηματικότητας στην Αμερική». Το 2007, το περιοδικό Forbes Small Business αποκάλεσε τον Δρα Timmons έναν από τους κορυφαίους εκπαιδευτές της χώρας στον τομέα της επιχειρηματικότητας. Το 1985, σχεδίασε και ξεκίνησε το Price-Babson College Symposium for Entrepreneurship Educators (βλ.), με στόχο τη βελτίωση της διδασκαλίας και της έρευνας μέσω της συγκρότησης ομάδων από εξαιρετικά επιτυχημένους επιχειρηματίες «με μεράκι για τη διδασκαλία» και έμπειρα μέλη του διδακτικού προσωπικού. Η μοναδική αυτή πρωτοβουλία αποτέλεσε απάντηση στην ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού που θα έδινε σε κολέγια και πανεπιστήμια τη δυνατότητα να προσελκύουν και να υποστηρίζουν εκπαιδευτές του τομέα της επιχειρηματικότητας και επιχειρηματίες και να τους βοηθούν να δημιουργούν ανθεκτικές συνεργασίες που θα βελτίωναν την εμπειρία των σπουδαστών μέσα στην τάξη. Σήμερα υπάρχει μια βασική ομάδα περισσότερων από εκπαιδευτών του τομέα της επιχειρηματικότητας και επιχειρηματιών από περισσότερα από 350 κολέγια και πανεπιστήμια των ΗΠΑ και 38 ξένων χωρών, που όλοι είναι απόφοιτοι του Price-Babson College Fellows Program. Η ειδική έκδοση Who s Who του περιοδικού INC. σχετικά με την επιχειρηματικότητα, αποκάλεσε τον Jeff Timmons «πρωτοπόρο της επιχειρηματικής εκπαίδευσης» και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμά του είχε αλλάξει το πρόσωπο της επιχειρηματικής παιδείας. Το 2003 ο Δρ. Timmons συνεργάστηκε με τον καθηγητή Professor Steve Spinelli για τη δημιουργία ενός αδελφού προγράμματος για το πρόγραμμα SEE, το οποίο θα ήταν διαθέσιμο σε μηχανολογικές σχολές που θα έδειχναν ενδιαφέρον για την επιχειρηματικότητα. Συνεργάστηκαν με συναδέλφους τους από το Olin College of Engineering του πανεπιστημίου Babson, τον πρόεδρο Rick Miller, τον αντικοσμήτορα David Kerns, τον πρύτανη Michael Moody και τους καθηγητές John Bourne, Ben Linder, Heidi Neck και Stephen Schiffman προκειμένου να κερδίσουν μια τριετή επιχορήγηση από το National Science Foundation για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Δρ. Timmons συνέβαλλε στην υλοποίηση αρκετών νέων πρωτοβουλιών, ανάμεσά τους το Babson-Kauffman Entrepreneurship Research Conference, το Kauffman Foundation/CEL Challenge Grant, το Price Challenge Grant, διαγωνισμοί επιχειρηματικού σχεδίου και ένα σεμινάριο. Είχε ηγετικό αναπτυξιακό και διδακτικό ρόλο σε πρωτοβουλίες που συνδράμουν τους Ιθαγενείς Αμερικανούς να επιδιώκουν τον οικονομικό αυτοπροσδιορισμό και την ανάπτυξη των κοινοτήτων τους, κυρίως μέσω προγραμμάτων επιχειρηματικής εκπαίδευσης στα διάφορα φυλετικά κολέγια των ΗΠΑ. Τον Απρίλιο του 2001, ο καθηγητής Timmons αναγνωρίστηκε για τις προσπάθειές του αυτές με εύφημο μνεία που του απένειμε το κοινοβούλιο της Πολιτείας της Οκλαχόμας, το οποίο τον ανακήρυξη Πρέσβη της Επιχειρηματικότητας. Πολυγραφότατος ερευνητής και συγγραφέας, έγραψε εννέα βιβλία, συμπεριλαμβανομένου αυτού του συγγράμματος, που δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το Το New Venture Creation έχει χαρακτηριστεί από τα έντυπα INC., Success, και The Wall Street Journal «κλασικό» έργο σε ό,τι αφορά την επιχειρηματικότητα και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

6 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ix Stephen Spinelli, Jr. Πρόεδρος, Philadelphia University Πρώην αντικοσμήτορας Babson College υπεύθυνος για Επιχειρηματικότητα και Παγκόσμια Διαχείριση, διευθυντής Arthur M. Blank Center for Entrepreneurship και πρόεδρος τμήματος Επιχειρηματικότητας Paul T. Babson Chair in Entrepreneurship BA, McDaniel College (πρώην Western Maryland College), MBA, Babson Graduate School of Business και PhD (Οικονομικές επιστήμες), Imperial College, University of London Ως επί το πλείστον, η επαγγελματική εμπειρία του Δρ. Spinelli εντοπίζεται στην επιχειρηματικότητα. Υπήρξε ιδρυτικός μέτοχος, μέλος ΔΣ και διευθυντής της Jiffy Lube International. Υπήρξε επίσης ιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της American Oil Change Corporation. Το 1991 έφερε σε πέρας την πώληση της Jiffy Lube στην Pennzoil Company. Ο Δρ. Spinelli υπήρξε επικεφαλής του τμήματος Επιχειρηματικότητας του Babson, ασκώντας καθήκοντα διδάσκοντος πλήρους απασχόλησης. Δεν έχει εγκαταλείψει τις επιχειρηματικές του ρίζες. Εξακολουθεί να παρέχει συμβουλές σε περιφερειακές, εθνικές και διεθνείς εταιρείες, συμμετέχει στα ΔΣ αρκετών ανωνύμων εταιρειών και μετέχει ως επιχειρηματικός άγγελος σε επενδύσεις σε πάνω από δέκα νεοφυείς επιχειρήσεις. Ο Δρ. Spinelli αποτελεί την πεμπτουσία του «πρακτικού ακαδημαϊκού» ενός ενεργού επιχειρηματία που έγινε ακαδημαϊκός. Έχοντας σημειώσει επιτυχία με τη συγκομιδή της Jiffy Lube, ο Δρ.Spinelli προσκλήθηκε να παρακολουθήσει το Price-Babson College Fellows Program, με αποτέλεσμα να απογειωθεί η ακαδημαϊκή του καριέρα. Αφού δίδαξε υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης για αρκετά χρόνια, εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό πλήρους απασχόλησης μόλις έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο τον Οκτώβριο του 1995, από το Imperial College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Ο Δρ. Spinelli ειδικεύεται στη διαχείριση νεοφυών επιχειρήσεων και επιχειρηματικής ανάπτυξης. Η έρευνά του έχει επικεντρωθεί στην κατανόηση των στρατηγικών επιχειρηματικών σχέσεων. Έχει γράψει πάνω από είκοσι άρθρα σε περιοδικά, κεφάλαια βιβλίων, ακαδημαϊκές εργασίες και μελέτες περιπτώσεων. Είναι, επίσης, συγγραφέας έξι βιβλίων, μεταξύ των οποίων το Franchising: Pathway to Entrepreneurship (Prentice-Hall, 2003). Το πιο πρόσφατο βιβλίο του, Never Bet the Farm, έχει γραφτεί σε συνεργασία με τον Anthony Iaquinto. Εξαίρετος εκπαιδευτής, αποτέλεσε επί 12 χρόνια βασικό μέλος του διδακτικού προσωπικού του Symposium for Entrepreneurship Educators (SEE) του Price-Babson College Fellows Program, ενώ παράλληλα δίδασκε στα προγράμματα πτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης, καθώς και εκπαίδευσης στελεχών. Ο Δρ. Spinelli είναι λαμπρό παράδειγμα των πολλαπλών τρόπων με τους οποίους οι επιχειρηματίες μπορούν να συνεισφέρουν σε ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα. Ηγήθηκε της επέκτασης του SEE στη Χιλή, την Αργεντινή, την Κόστα Ρίκα, την Κίνα και την Ευρώπη. Το 2003 ο Δρ. Spinelli ίδρυσε την κοινοπραξία συγγραφής περιπτώσεων Babson Historically Black Colleges and Universities. Αποστολή αυτής της ομάδας είναι η συγγραφή εκπαιδευτικών περιπτώσεων επιχειρηματικότητας που εστιάζονται σε Αφροαμερικανούς επιχειρηματίες. Υπήρξε πρωταγωνιστής της ανανέωσης του προγράμματος σπουδών στο Babson και, μαζί με τους συναδέλφους του από το Τμήμα Επιχειρηματικότητας, συνεχώς καθορίζει και υλοποιεί νέες πρωτοβουλίες. Το 1999 ηγήθηκε του σχεδιασμού και της εφαρμογής ενός προγράμματος Entrepreneurship Intensity Track για μεταπτυχιακούς φοιτητές που επιδιώκουν να ξεκινήσουν νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα αμέσως μετά την αποφοίτησή τους. Αξιοποιώντας αυτή την εξαιρετικά επιτυχημένη πρωτοβουλία, ηγήθηκε του σχεδιασμού και της εφαρμογής του ACE ενός εντατικού κύκλου σπουδών για επίδοξους επιχειρηματίες στο πλαίσιο του προπτυχιακού προγράμματος του Babson. Η παρουσίαση του Δρα Spinelli ενώπιον της United States Association for Small Business and Entrepreneurship (USASBE) είχε ως αποτέλεσμα την ανακήρυξη του F.W. Olin Graduate School of Business ως του υποδειγματικού προγράμματος (National Model MBA program) στις ΗΠΑ για το Ο Δρ. Spinelli έχει αποτελέσει ισχυρή φωνή υπέρ της επιχειρηματικότητας. Υπήρξε βασικός ομιλητής σε συνέδρια όπως το CEO Conference της Advent International, το MCAA National Convention και το Retailing Conference της Allied Domecq International, το Entrepreneur s Organization του ΜΙΤ κ.α. έχει κληθρί να καταθέσει ενώπιον της υποεπιτροπής της αμερικανικής Γερουσίας για τις Μικρές Επιχειρήσεις και την Επιχειρηματικότητα. Συχνά μνημονεύεται ως εμπειρογνώμονας του χώρου από κορυφαία έντυπα όπως τα The Wall Street Journal, Forbes, The Financial Times, Success, και INC. Είναι επίσης μέλος του ΔΣ αρκετών τοπικών, περιφερειακών και εθνικών μη κερδοσκοπικών οργανισμών κοινοτικής βάσης. Ο Stephen Spinelli επαινέθηκε ως το νέο μοντέλο προέδρου κολεγίου σε πρωτοσέλιδο άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 17 Μαΐου 2008 στην εφημερίδα Philadelphia Inquirer. Ο ίδιος αποκαλεί το Πανεπιστήμιο της Φιλαδέλφειας νεοφυή επιχείρηση ηλικίας 126 ετών ένα πανεπιστήμιο που ο επιχειρηματικός του ζήλος αποτελεί βασικό παράγοντα διαμόρφωσης ενός καινοτομικού προγράμματος σπουδών και εφαρμοσμένης έρευνας. Robert J. Adams, Jr. Ο Rob Adams ανήκει στο διδακτικό προσωπικό του προγράμματος MBA του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν, όπου διδάσκει επιχειρηματικότητα ενώ είναι και διευθυντής της Texas Venture Labs. Ο Δρ. Adams είναι πρώην στέλεχος εταιρείας λογισμικού,

7 x ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ επιχειρηματίας και διαχειριστής θεσμικών κεφαλαίων. Έχει θητεύσει σε πολλά ΔΣ εταιρειών και έχει ιδρύσει ή χρηματοδοτήσει πάνω από 40 εταιρείες, οι οποίες έχουν λανσάρει πάνω από 100 και έχουν αντλήσει κεφάλαια άνω του ενός δις δολαρίων. Σήμερα, ο Δρ. Adams συνεργάζεται με διάφορες εταιρείες τεχνολογίας και βιοεπιστημών ως μέλος ΔΣ ή σύμβουλος. Προτού διοριστεί στο Πανεπιστήμιο του Τέξας δραστηριοποιείτο στον κλάδο των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, ως μέτοχος στην TL Ventures και ως διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής στις AV Labs (Austin Ventures) και Tejas Venture Partners. Προτού δραστηριοποιηθεί στις επιχειρηματικές συμμετοχές υπήρξε λειτουργικό στέλεχος εταιρειών λογισμικού επί δύο δεκαετίες. Η καριέρα αυτή περιλάμβανε θέσεις στις πωλήσεις, το μάρκετινγκ και τη γενική διαχείριση. Υπήρξε στέλεχος της Lotus (κωδικός NYSE: IBM), στο δυναμικό της οποίας εντάχθηκε λίγο μετά τη δημόσια προσφορά της. Ο Adams ήταν ο πρώτος αντιπρόσωπος εταιρικών πωλήσεων της εταιρείας και έπαιξε ζωτικής σημασίας ρόλο στην ανάπτυξη και το λανσάρισμα των προγραμμάτων για Macintosh και Lotus Notes. Στη συνέχεια ίδρυσε την Business Matters, υποστηριζόμενη από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών εταιρεία ανάπτυξης προϊόντων δημιουργίας χρηματοοικονομικών μοντέλων η οποία αργότερα εξαγοράστηκε και της οποίας διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος. Υπήρξε στέλεχος της εταιρείας Pervasive Software (NASDAQ: PVSW), με συμβολή στην είσοδό της στο χρηματιστήριο. Ο Δρ. είναι κάτοχος πτυχίου Bachelor of Science στην οργάνωση παραγωγής από το Πανεπιστήμιο Purdue, του οποίου είναι διακεκριμένος απόφοιτος, μεταπτυχιακού τίτλου Masters of Business Administration από την Olin School of Management του Babson College και διδακτορικού τίτλου στο μάνατζμεντ από το Πανεπιστήμιο Capella. Έχει διδάξει στα προγράμματα MBA του Acton School of Business, του Babson College, του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν και του Πανεπιστημίου St. Edwards. Ο Δρ. Adams είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ομιλητής πάνω σε θέματα επιχειρηματικότητας, καθώς και προϊοντικής και χρηματοδοτικής στρατηγικής. Πρόσφατα υπήρξε βασικός ομιλητής στο επιχειρηματικό συνέδριο INC. 500 και αποτελεί σύμβουλο αρκετών εταιρειών του καταλόγου Fortune 500. Διατηρεί ιστολόγιο για την Inc.com, ενώ ανήκει στο διοικητικό συμβούλιο της Huffington Small Business. Η δραστηριότητά του έχει καλυφθεί από τα έντυπα BusinessWeek, Forbes, Fortune, Money, The New York Times, The Wall Street Journal, Washington Post, καθώς και από το Bloomberg Radio, τη δημόσια τηλεόραση και το πανεθνικής εμβέλειας πρόγραμμα του δημοσίου ραδιοφώνου «Marketplace». Ο Rob Adams είναι συγγραφέας των βιβλίων A Good Hard Kick in the Ass: Basic Training for Entrepreneurs (Random House/Crown, 2002) και If You Build It Will They Come? Three Steps to Test and Validate Any Market Opportunity (Wiley, 2010). Καταθέτει ως εμπειρογνώμονας σε επιχειρηματικές υποθέσεις που σχετίζονται με ζητήματα τεχνολογίας, ενώ έχει παράσχει συμβουλές σχετικά με θέματα οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και θέματα εταιρικών επενδύσεων αρχικού σταδίου και της επίδρασής τους στην οικονομία, σε διάφορες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων του Καναδά, της Χιλής, της Κόστα Ρίκα, της Ινδίας, της Μαλαισίας, της Νέας Ζηλανδίας και της Ταϊλάνδης. Ο Δρ. Adams είναι επίκουρο μέλος του IC 2 Institute, ενός ιδρύματος με έδρα το Πανεπιστήμιο του Τέξας, το οποίο διαχειρίζεται τη θερμοκοιτίδα νεοφυών επιχειρήσεων Austin Technology Incubator. Είναι επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Thammasat της Ταϊλάνδης και στο Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα. Είναι μανιώδης χιονοδρόμος και δρομέας. Στο κολέγιο ασχολήθηκε με την κωπηλασία, ενώ αποφοίτησε από τη σχολή υποψήφιων αξιωματικών του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ.

8 Συντελεστής Ελληνικής έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Ο Βασίλης Παπαδάκης είναι Καθηγητής στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, έχοντας διατελέσει και Πρόεδρός του (Σεπτ Φεβρ. 2013). Είναι πτυχιούχος του Ο.Π.Α., κάτοχος ΜΒΑ από το Ο.Π.Α. και PhD από το London Business School, στο οποίο και εργάστηκε μετά την λήψη του διδακτορικού του ( ). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στο χώρο της Επιχειρησιακής Στρατηγικής, της Λήψης Στρατηγικών Αποφάσεων και των Εξαγορών και Συγχωνεύσεων. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνώς αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά (πχ Strategic Management Journal, Organization Science, British Journal of Management, European Management Journal, Business Strategy Review, Management Decision κ.α.). Άρθρα του έχουν επιλεγεί μεταξύ εκατοντάδων άρθρων και έχουν δημοσιευθεί στα πρακτικά των καλύτερων άρθρων (Best Paper Proceedings) του τομέα Επιχειρησιακής Πολιτικής και Στρατηγικής της Αμερικανικής Ακαδημίας Μάνατζμεντ (1997, 2010). Επίσης τρεις φορές (1998, 2010, 2012), άρθρα του ήταν υποψήφια για Best Papers στο μεγαλύτερο συνέδριο στρατηγικής παγκόσμια (Strategic Management Society). Είναι κριτής άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά και διεθνή συνέδρια (πχ Academy of Management Review, Management Science, Journal of Management Studies, British Journal of Management, Academy of Management Perspectives, International Journal of Management Reviews κα). Έχει συμμετάσχει σε μελέτες που εκπονήθηκαν για Ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις, καθώς και σε έρευνες σε διεθνές και εθνικό επίπεδο. Στο ΟΠΑ διδάσκει μαθήματα που άπτονται της Στρατηγικής των Επιχειρήσεων και της Διοίκησης Στρατηγικών Αλλαγών. Για το διδακτικό του έργο έχει τιμηθεί με Αριστείa Διδασκαλίας, από τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα: α) Στελεχών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (Executive MBA), β) Διατμηματικό Πρόγραμμα στη Διοίκηση των Επιχειρήσεων (ΜΒΑ), γ) Μάστερ στη Διοίκηση Τηλεπικοινωνιακών Επιχειρήσεων και Οργανισμών (MBA in Telecoms), δ) MBA International (πρώην Μεταπτ. Πρόγραμμα στις Επιστήμες των Αποφάσεων) και ε) Μάρκετινγκ και Επικοινωνία με Νέες Τεχνολογίες. O Βασίλης Παπαδάκης συνεργάζεται με ομάδες ανώτατης διοίκησης επιχειρήσεων για την ανάπτυξη στρατηγικής σκέψης, τη χάραξη στρατηγικής και τη διαχείριση στρατηγικών αλλαγών. Έχει εμπειρία ως σύμβουλος και εκπαιδευτής στελεχών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχοντας συνεργαστεί με επιχειρήσεις όπως Vodafone, Alpha Bank, Eurobank, Apivita, Sunlight, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Praktiker, Roche, Abbott Laboratories, Gilead Sciences, SAP Hellas, ΔΕΗ, ΕΛΤΑ κ.α.

9 Συνοπτικός Πίνακας Περιεχομένων Μέρος Ι Ο Ιδρυτής 1 Η Παγκόσμια Επιχειρηματική Επανάσταση για έναν πιο «Επίπεδο Κόσμο» 03 2 Η Επιχειρηματική Νοοτροπία: Διαμόρφωση μιας Προσωπικής Επιχειρηματικής Στρατηγικής 31 Μέρος ΙΙ Η Ευκαιρία 3 Η Επιχειρηματική Διαδικασία 75 4 Η Πράσινη Επιχειρηματικότητα Αποτελεί μια Ευκαιρία για Ριζική Αλλαγή 96 5 Η Ευκαιρία: Δημιουργώντας, Μορφοποιώντας, Αναγνωρίζοντας, Αξιοποιώντας Εξετάζοντας Επιχειρηματικές Ευκαιρίες Ευκαιρίες για Κοινωνική Επιχειρηματικότητα Το Επιχειρηματικό Σχέδιο 204 Μέρος ΙΙI Ο Ιδρυτής και η Ομάδα 9 Ο Επιχειρηματικός Ηγέτης και η Ομάδα Η Ηθική στη Λήψη Αποφάσεων και ο Επιχειρηματίας 258 Μέρος ΙV Η Χρηματοδότηση Επιχειρηματικών Εγχειρημάτων 11 Απαιτήσεις σε Πόρους Δικαιόχρηση (Franchising) Η Επιχειρηματική Χρηματοοικονομική (Entrepreneurial Finance) Εξασφαλίζοντας Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών και Αναπτυξιακά Κεφάλαια (Venture and Growth Capital) Η Συμφωνία: Αποτίμηση, Δομή/Διάρθρωση και Διαπραγμάτευση Εξασφάλιση Δανειακών Κεφαλαίων 362 Μέρος V Από την Εκκίνηση και Πέρα 17 Επικεφαλής της Ταχείας Ανάπτυξης, των Κρίσεων και της Ανάκαμψης Η Οικογένεια ως Επιχειρηματίας Η «Συγκομιδή» και Πέρα 430 Μελέτες περίπτωσης* 1 ImageCafé Lakota Hills Roxanne Quimby Jim Poss Burt s Bees Globant Northwest Community Ventures Fund Το Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Maclean Palmer Quick Lube Franchise Corporation (QLFC) Mike Bellobuono Midwest Lighting Inc Lightwave Technology Inc Telephony Translations, Inc. (A) Indulgence Spa Products Optitech 608 Ευρετήριο * Οι αριθμοί μπροστά από τον τίτλο κάθε μελέτης περίπτωσης αναφέρονται στο Κεφάλαιο στο οποίο αντιστοιχεί η κάθε μελέτη.

10 Αναλυτικός Πίνακας Περιεχομένων μεροσ Ι Ο Ιδρυτής 1 Η Παγκόσμια Επιχειρηματική Επανάσταση για έναν πιο «Επίπεδο Κόσμο» Οι παγκόσμιες τάσεις της επιχειρηματικότητας και η στάση των Ελλήνων 03 Η Επιχειρηματικότητα Κάνει τον Κόσμο Επίπεδο 04 Δύο Βραβεία Νόμπελ Αναγνωρίζουν την Επιχειρηματικότητα 06 Ένα Μακροφαινόμενο 06 Επιχειρηματικότητα: 40 Έτη ως Δύναμη Μετασχηματισμού 07 Τέσσερις Επιχειρηματικοί Μετασχηματισμοί που Αλλάζουν τον Κόσμο 07 Η Επιχειρηματικότητα ως το Νέο Διοικητικό Παράδειγμα 08 Η Επιχειρηματικότητα ως ένα Νέο Εκπαιδευτικό Παράδειγμα 08 Η Επιχειρηματικότητα ως το Νέο Διοικητικό Παράδειγμα για τους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς και τη Φιλανθρωπία 10 Το Φαινόμενο της Δημιουργίας Ενέργειας 10 Ο Δρόμος Μπροστά 11 To τζίνι βγήκε από το μπουκάλι 12 Επιχειρηματικότητα: Καινοτομία + Επιχειρηματικότητα = Ευημερία και Φιλανθρωπία 12 Σχηματισμός Νέων Επιχειρήσεων 13 Η Επιχειρηματική Επανάσταση: Μια Δεκαετία Επιτάχυνσης και Έκρηξης 21 Επιχειρηματίες: Οι Αυτοδημιούργητοι Εκατομμυριούχοι της Αμερικής 21 Μια Νέα Εποχή Δημιουργίας Κεφαλαίου 21 Οικοδομώντας μια Επιχειρηματική Κοινωνία 22 Η Ευκολία του Επιχειρείν στην Ελλάδα 24 Σύνοψη Κεφαλαίου 25 Ερωτήσεις Μελέτης 25 Χρήσιμες Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο 1 26 Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 26 Άσκηση 1: Συνάντηση με έναν Επιχειρηματία και Δημιουργία ενός Αρχείου Δια Βίου Μάθησης 27 Άσκηση 2: Η Άσκηση της «Επιχειρηματοεγκυκλοπαίδειας» (Venturekipedia)» Ο Χρόνος Είναι το Παν! 29 2 Η Επιχειρηματική Νοοτροπία: Διαμόρφωση μιας Προσωπικής Επιχειρηματικής Στρατηγικής Οι Επιχειρηματίες Είναι Άριστοι Επαγγελματίες 31 Costa Navarino: Πως ένας εμπνευσμένος επιχειρηματίας άλλαξε τον επιχειρηματικό χάρτη της Μεσσηνίας 31 Τρεις Αρχές για την Επιχειρηματική Ηγεσία 32 Προσεγγίζοντας την Επιχειρηματική Νοοτροπία 34 Στάσεις, Συνήθειες και Συμπεριφορές που Είναι Επιθυμητές και Μπορούν να Υιοθετηθούν 34 Εφτά Κυρίαρχα Θέματα 35 Επιχειρηματική Λογική: Η Επιχειρηματική Νοοτροπία στην Πράξη 40 Η Έννοια της Μαθητείας (Apprenticeship) 41 Διαμόρφωση και Διαχείριση μιας Μαθητείας 41 Φάσεις Επιχειρηματικής Μαθητείας 42 Η Έννοια της Μαθητείας: Αποκτώντας την

11 xiv ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Αναγκαία Εμπειρία 43 Πρότυπα (role models) 44 Μύθοι και Πραγματικότητες 44 Τι Μπορεί να Αποτελέσει Αντικείμενο Μάθησης; 44 Σύνοψη Κεφαλαίου 47 Ερωτήσεις Μελέτης 47 Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 48 Άσκηση 1: Διαμορφώνοντας μια Προσωπική Επιχειρηματική Στρατηγική 48 Άσκηση 2: Προσωπική Επιχειρηματική Στρατηγική 52 μεροσ II Η Ευκαιρία 3 Η Επιχειρηματική Διαδικασία Παραδείγματα νεοφυών επιχειρήσεων υψηλής προοπτικής στην Ελλάδα 75 Απομυθοποιώντας την Επιχειρηματικότητα 76 Κλασική Επιχειρηματικότητα: Η Νεοφυής Επιχείρηση 76 Η Επιχειρηματικότητα στον Mετά- Βροντόσαυρων Καπιταλισμό: Πέρα από τις Νεοφυείς Επιχειρήσεις 77 «Οι Άνθρωποι δεν Επιθυμούν να τους Διαχειρίζονται. Θέλουν να τους Καθοδηγούν!» 77 Σημάδια Ελπίδας σε μια Επιχειρηματική Εποχή των Παγετώνων 78 Μεταφορές από Άλλες Πτυχές της Ζωής (Metaphors) 78 Επιχειρηματικότητα = Παράδοξα 79 Η Επιχείρηση Υψηλότερης Προοπτικής: Σκεφτείτε Μεγαλεπήβολα 80 Το Μικρότερο Σημαίνει μεγαλύτερες Πιθανότητες Αποτυχίας 81 Εξασφαλίστε ότι οι Πιθανότητες είναι Υπέρ σας 82 Η Έννοια του Ορίου (Threshold concept) 82 Η Υπόσχεση της Ανάπτυξης 83 Υποστήριξη από Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών 83 Οι Ιδιώτες Επενδυτές Εντάσσονται στους Επενδυτές Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών 83 Βρείτε Οικονομικούς Υποστηρικτές και Συνεργάτες που Προσθέτουν Αξία 84 Επιλογή: Η Επιχείρηση Προσαρμόζεται στον Επιδιωκόμενο Τρόπο Ζωής του Επιχειρηματία (The Lifestyle Venture) 84 Το Μοντέλο Timmons: Εκεί που η Θεωρία και η Πρακτική Συγκρούονται στον Πραγματικό Κόσμο 85 Θεωρητικές και Πρακτικές Συγκρούσεις με τον Πραγματικό Κόσμο 85 Δημιουργία Αξίας: Οι Κινητήριες Δυνάμεις 85 Αλλάξτε τις Πιθανότητες: Διόρθωσέ το (fix it), Διαμόρφωσέ το (shape it), Μορφοποίησέ το (mold it), Πραγματοποίησέ το (make it) 85 Η Πρόσφατη Έρευνα Υποστηρίζει το Μοντέλο 92 Σύνοψη Κεφαλαίου 94 Ερωτήσεις Μελέτης 94 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο 3 95 Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 95 4 Η Πράσινη Επιχειρηματικότητα Αποτελεί μια Ευκαιρία για Ριζική Αλλαγή Η Πράσινη Επιχειρηματικότητα υπό το Πρίσμα της Αειφορίας/Βιωσιμότητας: Το να Βλέπεις και να Ενεργείς σε Νέες Ευκαιρίες και Στρατηγικές 95 Ορίζοντας την Έννοια: Πώς να Βλέπετε μέσα από το Πρίσμα της Αειφορίας/ Βιωσιμότητας 97 Χαλαροί δεσμοί 97 Συστημική σκέψη 97 Το να Σκέφτεστε σαν ένα Μόριο του Οργανισμού 97 Διευκρινίζοντας την Έννοια: Πράσινη Καθαριότητα (Green Cleaning) 97 Διευκρινίζοντας την Έννοια: H Εταιρεία NatureWorks 99 Ο Παράγοντας E (E-Factor) 99 Οι Οδηγοί Νέων Επιχειρηματικών Ευκαιριών 100 Οι Επιπτώσεις για τους Επιχειρηματίες του 21 ου Αιώνα 102 Apivita: Ένα ελληνικό παράδειγμα πράσινης και κοινωνικής επιχειρηματικότητας 103 Σύνοψη Κεφαλαίου 104 Ερωτήσεις Μελέτης 105

12 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ xv Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Η Ευκαιρία: Δημιουργώντας, Μορφοποιώντας, Αναγνωρίζοντας, Αξιοποιώντας Σκεφτείτε Μεγαλεπήβολα 107 Μεταμορφώνοντας τις Κάμπιες σε Πεταλούδες 107 Οι Πραγματικότητες των Νεοφυών Επιχειρήσεων 107 Ο Κύκλος της Έκστασης και η Τροφική Αλυσίδα των Νεοφυών Επιχειρήσεων 108 Πότε Μια Ιδέα Αποτελεί Ευκαιρία; 108 Η Ουσία: Πέντε Σημεία Αναφοράς (Anchors) 108 Δημιουργοί και Οδηγοί των Ευκαιριών 110 Σε Αναζήτηση Ριζικών Αλλαγών 111 Ο Ρόλος των Ιδεών 111 Οι Ιδέες ως Εργαλεία 111 Η Μεγάλη Πλάνη της Ποντικοπαγίδας 112 Παράγοντες που Συμβάλλουν στην Πλάνη 112 Αναγνώριση Τάσεων (Pattern Recognition) 113 Ο Παράγοντας της Εμπειρίας 113 Βελτίωση της Δημιουργικής Σκέψης 114 Προσεγγίσεις για την Απελευθέρωση της Δημιουργικότητας 114 Δημιουργικότητα Ομάδων 114 Μεγάλες Ευκαιρίες με Μικρό Κεφάλαιο 114 Σε Πραγματικό Χρόνο 116 Σχέση με το Πλαίσιο Ανάλυσης 117 Αξιολόγηση των Ευκαιριών (Screening Opportunities) 117 Εστίαση στην Ευκαιρία 117 Κριτήρια Αξιολόγησης: Τα Χαρακτηριστικά των Επιχειρήσεων Υψηλής Προοπτικής 121 Ζητήματα για τον Κλάδο και την Αγορά 121 Έρευνα της Stanton Chase Athens για τους κλάδους με εξωστρεφείς προοπτικές 123 Τα Οικονομικά 124 Ζητήματα Συγκομιδής (Harvest Issues) 126 Ζητήματα Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήματος (Competitive Advantages) 126 Ζητήματα Διοικητικής Ομάδας 127 Προσωπικά Κριτήρια 127 Ανοχή Άγχους (Stress Tolerance) 128 Στρατηγική Διαφοροποίηση (Strategic Differentiation) 128 Συγκέντρωση Πληροφοριών 129 Εύρεση Ιδεών 129 Κλαδικές και Εμπορικές Επαφές 130 Μορφοποιώντας την Ευκαιρία σας 131 Δημοσιευμένες Πηγές 132 Εταιρικοί Οδηγοί και Πληροφορίες 132 Επιπρόσθετοι Δικτυακοί Τόποι 132 Άρθρα Περιοδικών μέσω Βάσεων Δεδομένων (Computerized Indexes) 132 Στατιστικά 132 Καταναλωτικές Δαπάνες 132 Προβολές και Προβλέψεις 132 Μελέτες της Αγοράς 133 Άλλες Πηγές 133 Άλλη Πληροφόρηση 133 Επίπτωση του Ίντερνετ: Έρευνα 133 Αναζητώντας μια Στρατηγική Ανάπτυξης για την Ελλάδα 134 Σύνοψη Κεφαλαίου 135 Ερωτήσεις Μελέτης 136 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 136 Άσκηση 1: Οι Επόμενες Ριζικές Αλλαγές 137 Άσκηση 2: Ιδέες που Δημιουργούν Ευκαιρίες και η Αναζήτηση Πρωτοποριακών Ιδεών 138 Άσκηση 3: Δημιουργικά Τετράγωνα 139 Άσκηση 4: Οδηγός Δημιουργίας Ιδεών Εξετάζοντας Επιχειρηματικές Ευκαιρίες Quick Screen και Άσκηση Αξιολόγησης Επιχειρηματικών Ευκαιριών 143 Άσκηση 1: Quick Screen 144 Άσκηση 2: Η Έννοια της Ευκαιρίας και η Δήλωση της Στρατηγικής 146 Άσκηση 3: Το Προφίλ της Επιχειρηματικής Ευκαιρίας 148 Άσκηση 4: Έρευνα και Άσκηση για τη Διαμόρφωση της Ευκαιρίας 155 Άσκηση 5: Έρευνα και Άσκηση για την Επικοινωνία με τον Πελάτη 160 Άσκηση 6: Διερεύνηση της Διαδικασίας Δημιουργίας Αξίας Ορισμός του Ανεκμετάλλευτου Χώρου (White Space) 164 Άσκηση 7: Τα Οικονομικά της Επιχείρησης Πώς θα Κερδίσετε Χρήματα στα Κενά της Αγοράς (White Space Λευκός Χώρος); 168 Άσκηση 8: Κεφάλαιο και Συγκομιδή (Harvest) Πως θα Εξασφαλίσετε Χρήματα από την Επιχείρηση; 175 Άσκηση 9: Ανταγωνιστικό Πεδίο Η Στρατηγική

13 xvi ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Ανάλυσή σας 177 Άσκηση 10: Η Δέσμευση των Ιδρυτών 186 Άσκηση 11: Ατέλειες, Υποθέσεις και Πιθανές Αρνητικές Συνέπειες Επανεξέταση του Κινδύνου 188 Άσκηση 12: Βήματα Δράσης Καθορίζοντας ένα Πρόγραμμα Εβδομάδα με την Εβδομάδα Ευκαιρίες για Κοινωνική Επιχειρηματικότητα Τι Είναι η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα; 192 Τύποι Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας 192 Επιχειρήσεις Κοινωνικού Σκοπού 194 Επιχειρηματικοί Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί 194 Υβριδικά Μοντέλα Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας 195 Το Μοντέλο Timmons Προσαρμοσμένο για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα 196 Δυσεπίλυτα Προβλήματα (Wicked problems) και Περιοχές Ευκαιριών 196 Πόροι 98 Η Σημασία της Ομάδας Διανοιών (Brain Trust) για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα 200 Συνοπτικές Σκέψεις: Φορέας της Αλλαγής Τώρα ή Αργότερα; 202 Σύνοψη Κεφαλαίου 202 Ερωτήσεις Μελέτης 202 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Το Επιχειρηματικό Σχέδιο Γιατί να Καταρτίσετε ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο; 204 Αναπτύσσοντας το Επιχειρηματικό Σχέδιο 204 Το Σχέδιο Είναι ήδη Απαρχαιωμένο κατά την Εκτύπωσή του 205 Το Σχέδιο Δεν Είναι η Επιχείρηση 205 Κάποιες Συμβουλές από τα «Χαρακώματα» 205 Πως θα Καθορίσετε αν οι Επενδυτές θα Προσθέσουν Αξία 207 Το «Περιληπτικό» Επιχειρηματικό Σχέδιο (Dehydrated Business Plan) 207 Ποιος Αναπτύσσει το Επιχειρηματικό Σχέδιο; 207 Τμηματοποιώντας και Ενσωματώνοντας τις Πληροφορίες 208 Θεσπίζοντας Βήματα Δράσης 208 Προετοιμάζοντας ένα Επιχειρηματικό Σχέδιο 208 Ένα Πλήρες Επιχειρηματικό Σχέδιο 208 Σύνοψη Κεφαλαίου 211 Ερωτήσεις Μελέτης 211 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 211 Άσκηση 1: Ο Οδηγός τους Επιχειρηματικού Σχεδίου 212 Άσκηση 2: Η Εικονική Ομάδα Διανοιών (Brain Trust) 229 μεροσ III Ο Ιδρυτής και η Ομάδα 9 Ο Επιχειρηματικός Ηγέτης και η Ομάδα Ο Επιχειρηματικός Ηγέτης 233 Οι Άνθρωποι Γνωρίζουν τους Ηγέτες Όταν τους Συναναστρέφονται 233 Στάδια Ανάπτυξης 233 Μια Θεωρητική Άποψη 233 Διοικώντας για Ταχεία Ανάπτυξη 235 Τι Πρέπει να Γνωρίζουν οι Επιχειρηματικοί Ηγέτες 236 Άλλες Ηγετικές Ικανότητες 238 Σχηματίζοντας και Οικοδομώντας Ομάδες 241 Ανταμοιβές και Κίνητρα: Τεμαχίζοντας την Πίτα του Ιδρυτή 241 Μια Προσέγγιση για τις Ανταμοιβές (Rewards) και τα Ίδια Κεφάλαια/Μετοχές (Equity) 242 Σκέψεις που Αξίζουν 243 Σύνοψη Κεφαλαίου 244 Ερωτήσεις Μελέτης 244 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 245 Άσκηση 1: Αξιολόγηση Ηγετικών Ικανοτήτων και Τεχνογνωσίας 246 Άσκηση 2: Τεμαχίζοντας την Πίτα των Ιδίων Κεφαλαίων 257

14 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ xvii 10 Η Ηθική στη Λήψη Αποφάσεων και ο Επιχειρηματίας Επισκόπηση της Ηθικής 258 Ηθικά Στερεότυπα 259 Μπορεί η Ηθική να Διδαχθεί; 260 Η Ηθική Μπορεί και Θα Πρέπει να Διδάσκεται 260 Το Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα του Επιχειρηματία: Η Τέχνη της Αυτοαξιολόγησης 260 Η Χρησιμότητα της Ακαδημαϊκής Ηθικής 261 Οι Βάσεις για την Ηθική στη Λήψη Αποφάσεων 262 Εφαρμόζοντας τις Βάσεις 263 Η Ακεραιότητα ως Κυρίαρχο Ηθικό Γνώρισμα 263 Οι Οπτικές των Επιχειρηματιών 264 Η Ομίχλη του Πολέμου και η Επιχειρηματικότητα: Ένα Μοναδικό Πλαίσιο 265 Δράση υπό Πίεση 266 Συμβουλές από τα «Χαρακώματα» (Advice from the Trenches) 266 Ακανθώδη Ζητήματα για τους Επιχειρηματίες 267 Διαφορετικές Απόψεις 267 Προβλήματα Νομοθεσίας 267 Παραδείγματα επί του Ζητήματος «Ο Σκοπός Αγιάζει τα Μέσα;» 268 Ένα Παράδειγμα Ακεραιότητας 269 Ο Παράγοντας της Οικολογίας 269 Σύνοψη Κεφαλαίου 271 Ερωτήσεις Μελέτης 27 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 272 Άσκηση 1: Ηθική 273 Άσκηση 2: Αποφάσεις Ηθικής Εσείς Τι θα Κάνατε; 277 μεροσ IV Η Χρηματοδότηση Επιχειρηματικών Εγχειρημάτων 11 Απαιτήσεις σε Πόρους Η Επιχειρηματική Προσέγγιση για τους Πόρους 281 Στρατηγικές Αυτάρκειας/Bootstrapping: Διάταξη και Ελαχιστοποίηση Πόρων 82 Οικοδομώντας την Ομάδα Διανοιών σας (Brain Trust) 282 Χρησιμοποιώντας τους Πόρους των Άλλων (Other People Resources OPR) 282 Αντλώντας Πόρους από το Εξωτερικό της Επιχείρησης (Outside People Resources) 283 Διοικητικό Συμβούλιο 283 Εναλλακτικές Επιλογές αντί του Επίσημου Συμβουλίου 285 Νομική Υποστήριξη 286 Τραπεζίτες και Άλλοι Δανειστές 287 Λογιστές 288 Σύμβουλοι 288 Χρηματοοικονομικοί Πόροι 290 Αναλύοντας τις Χρηματοοικονομικές Απαιτήσεις 290 Σύνοψη Κεφαλαίου 291 Ερωτήσεις Μελέτης 291 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 291 Άσκηση 1: Οικοδομήστε την Ομάδα Διανοιών (Brain Trust) σας 292 Άσκηση 2: Πως οι Επιχειρηματίες Μετατρέπουν τα Λιγότερα σε Περισσότερα Δικαιόχρηση (Franchising) Εισαγωγή 295 Δημιουργία Θέσεων Εργασίας έναντι Δημιουργίας Πλούτου 296 Δικαιόχρηση: Μια Ιστορία Επιχειρηματικότητας 296 Δικαιόχρηση: Αποκωδικοποιώντας την Ευκαιρία 297 Πρωταρχικό Κοινό-Στόχος (Primary Target Audience) 297 Αξιολογώντας μια Δικαιόχρηση: Αρχική Ενδελεχής Μελέτη (Due Diligence) 298 Ο Δικαιοπάροχος ως η Επιχείρηση Υψηλής Προοπτικής 299 Βασικά Συστατικά μιας Παροχής Δικαιόχρησης 299 Σύστημα Παροχής Υπηρεσίας 299 Εκπαιδευτική και Λειτουργική Υποστήριξη 302

15 xviii ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Υποστήριξη Πεδίου (Field Support) 303 Μάρκετινγκ, Διαφήμιση και Προώθηση 303 Προμήθεια 304 Μοντέλο Σχέσεων Δικαιόχρησης 304 Η Επίπτωση του Διαδικτύου: Πόροι 306 Το Ενισχυμένο Δίκτυο 306 Σύνοψη Κεφαλαίου 307 Ερωτήσεις Μελέτης 307 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Η Επιχειρηματική Χρηματοοικονομική (Entrepreneurial Finance) Χρηματοδότηση της Επιχείρησης: Η Αχίλλειος Πτέρνα του Επιχειρηματία 309 Η Μυωπία της Χρηματοοικονομικής Διοίκησης: Αυτό Δεν Μπορεί να Συμβεί σε Εμάς 310 Πηγαίνοντας Πέρα από το «Εισπράξτε Νωρίς, Πληρώστε Αργά» (Collect Early, Pay Late) 310 Κρίσιμα Ζητήματα Χρηματοδότησης 310 Επιχειρηματική Χρηματοοικονομική (Entrepreneurial Finance) έναντι Εταιρικής Χρηματοοικονομικής (Corporate Finance) 311 Καθορίζοντας τις Κεφαλαιακές Απαιτήσεις 313 Το Πλαίσιο της Χρηματοοικονομικής Στρατηγικής 313 Η Ελεύθερη Ταμειακή Ροή: Ρυθμός «Καύσης/ Ανάλωσης» Μετρητών (Burn Rate), Ημερομηνία Εξάντλησης Ρευστότητας (Fume Date) και Απαιτούμενος Χρόνος για Εξασφάλιση Χρηματοδότησης (Time to Clear) 314 Διαμόρφωση Χρηματοοικονομικών Στρατηγικών και Στρατηγικών Άντλησης Κεφαλαίων 315 Κρίσιμες Μεταβλητές 315 Χρηματοοικονομικοί Κύκλοι Ζωής (Financial Life Cycles) 316 Διεθνής Χρηματοοικονομική και Εμπόριο 317 Σύνοψη Κεφαλαίου 319 Ερωτήσεις Μελέτης 319 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Εξασφαλίζοντας Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών και Αναπτυξιακά Κεφάλαια (Venture and Growth Capital) Η Τροφική Αλυσίδα των Αγορών Κεφαλαίου 320 Διατηρήστε τις Μετοχές Σας 321 Χρονισμός 322 Επιχειρηματικοί Άγγελοι και Άτυποι Επενδυτές (Informal Investors) 323 Ποιοι Είναι 323 Εύρεση Άτυπων Επενδυτών 324 Επικοινωνία με τους Επενδυτές 324 Διαδικασία Αξιολόγησης 324 Η Απόφαση 325 Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών: Χρυσωρυχεία και Λάκκοι με Πίσσα; 325 Τι Είναι το Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capital); 325 Ο Κλάδος των Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών 327 Η Άνθηση της Δεκαετίας του Πέρα από τη Συντριβή του 2000: Ο Κύκλος των Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών Επαναλαμβάνει τον Εαυτό του 328 Η Ημιτονοειδής Καμπύλη Αναβιώνει Περίπου το Οι Επενδύσεις των Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών Είναι Παγκόσμιες 330 Ο Εντοπισμός των Επενδυτών Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών 334 Πηγές Άντλησης Πληροφοριών και Οδηγοί 334 Αντιμετωπίζοντας τους Επενδυτές Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capitalists) 335 Ερωτήσεις Που Μπορεί να Θέσει ο Επιχειρηματίας 336 Ενδελεχής Μελέτη (Due Diligence): Ένας Δρόμος Δύο Κατευθύνσεων 336 Άλλες Πηγές Ιδίων Κεφαλαίων 337 Εταιρικά Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Corporate Venture Capital) 337 Κεφάλαια Ενδιάμεσης Χρηματοδότησης (Mezzanine Capital) 337 Ιδιωτικές Τοποθετήσεις 337 Αρχικές Δημόσιες Προσφορές Μετοχών (IPOs) 338 Ιδιωτική Τοποθέτηση Μετά την Εισαγωγή στο Χρηματιστήριο 341 Προγράμματα Αγοράς Μετοχών από τους Εργαζομένους (Employee Stock Ownership Plans ESOPs) 341 Παραμένοντας Ενήμερος για τις Κεφαλαιαγορές 341 Ορισμένοι Φορείς Υποστήριξης Νεοφυών Επιχειρήσεων και Επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα 342

16 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ xix Σύνοψη Κεφαλαίου 345 Ερωτήσεις Μελέτης 345 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Αναζήτηση Wiki-Google 346 Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Η Συμφωνία: Αποτίμηση, Δομή/Διάρθρωση και Διαπραγμάτευση Η Τέχνη και η Δεξιοτεχνία της Αποτίμησης (Valuation) 347 Πόσο Αξίζει η Επιχείρηση; 347 Προσδιοριστικοί Παράγοντες της Αξίας 347 Μια Θεωρητική Προσέγγιση 347 Ο Απαιτούμενος Δείκτης Απόδοσης του Επενδυτή (Investor s Required Rate of Return IRR) 348 To Απαιτούμενο Μερίδιο Ιδιοκτησίας από τον Επενδυτή 348 Η Θεωρία της Τιμολόγησης της Επιχείρησης (Theory of Company Pricing) 349 Η Πραγματικότητα 350 Μείωση Αποτίμησης και Χρηματοδότησης («Down Round» ή «Cram-Down») 350 Βελτιωμένες Αποτιμήσεις 351 Μέθοδοι Αποτίμησης 351 Η Μέθοδος του Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capital Method) 351 Η Θεμελιώδης Μέθοδος (Fundamental Method) 352 Η Μέθοδος της First Chicago 352 Απομείωση Ιδιοκτησίας (Ownership Dilution) 353 Προεξοφλημένη Ταμειακή Ροή (Discounted Cash Flow) 353 Άλλες Εμπειρικές Μέθοδοι Αποτίμησης 354 Παγίδες που Αντιμετωπίζουν οι Επιχειρηματίες 354 Σταδιακές Εκταμιεύσεις/Δεσμεύσεις Κεφαλαίου 354 Δομώντας/Διαρθρώνοντας τη Συμφωνία (Structuring the Deal) 355 Τι Είναι Μια Συμφωνία; 355 Κατανοώντας τι Διακυβεύεται 356 Ζητήματα που Συχνά Αντιμετωπίζουν οι Επιχειρηματίες 357 Το Έγγραφο των Όρων (Term Sheet) 358 Παγίδες 358 Στρατηγικοί Περιορισμοί (Strategic Circumference) 358 Νομικοί Περιορισμοί (Legal Circumference) 358 Άγνωστη Περιοχή 359 Σύνοψη Κεφαλαίου 360 Ερωτήσεις Μελέτης 360 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Αναζήτηση Wiki-Google 361 Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Εξασφάλιση Δανειακών Κεφαλαίων 2007: Τα Δάνεια Μειωμένης Εξασφάλισης Βυθίζουν τις Πιστωτικές Αγορές 362 Ένα Κυκλικό Υπόδειγμα: Σκιές της περιόδου Μια Προειδοποίηση 363 Η Οπτική του Δανειστή 363 Πηγές Δανειακών Κεφαλαίων 363 Εμπορική Πίστωση (Trade Credit) 364 Δανεισμός Εμπορικών Τραπεζών 366 Δάνεια Γραμμής Πίστωσης (Line of Credit Loans) 366 Χρηματοδότηση Πωλήσεων με Δόσεις (Time- Sales Finance) 367 Μακροπρόθεσμα Δάνεια (Term Loans) 367 Υποθήκη Κινητής Περιουσίας (Chattel Mortgages) και Δάνεια Εξοπλισμού (Equipment Loans) 368 Συμβόλαια Πώλησης Υπό Όρους (Με Παρακράτηση Κυριότητας) 368 Δάνεια Βελτίωσης Εγκαταστάσεων (Plant Improvement Loans) 368 Εταιρείες Εμπορικής Χρηματοδότησης (Commercial Finance Companies) 368 Πρακτόρευση Επιχειρηματικών Απαιτήσεων (Factoring) 369 Εταιρείες Χρηματοδοτικής Μίσθωσης (Leasing) 370 Πριν Από την Απόφαση Δανεισμού 371 Προσεγγίζοντας και Γνωρίζοντας τον Τραπεζίτη 374 Τι Θέλει να Γνωρίζει ο Τραπεζίτης 374 Η Απόφαση Δανειοδότησης 375 Κριτήρια Δανειοδότησης 376 Περιορισμοί Δανείου (Loan Restrictions) 377 Όροι που Πρέπει να Αναζητήσετε 377 Προσωπικές Εγγυήσεις και το Δάνειο 377 Οικοδομώντας μια Σχέση 378 Οδηγός Συμπεριφοράς προς Έναν Τραπεζίτη ή Άλλο Δανειστή 378 Τι να Κάνετε Όταν η Τράπεζα σας Πει Όχι 379 Παγίδες: Επιχειρηματίες, Προσέξτε 379 Να Είστε Προσεκτικοί με τη Μόχλευση: Η

17 xx ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Οφθαλμαπάτη του Δείκτη ROE 379 Εφορία: Αντιμετωπίστε Αποτελεσματικά τα Ζητήματα Φορολογίας 379 Ούτε Δανειστής Ούτε Δανειζόμενος, Αλλά αν Πρέπει 380 Σύνοψη Κεφαλαίου 381 Ερωτήσεις Μελέτης 381 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Αναζήτηση Wiki-Google 382 Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 382 μεροσ V Από την Εκκίνηση και Πέρα 17 Επικεφαλής της Ταχείας Ανάπτυξης, των Κρίσεων και της Ανάκαμψης Eπινοώντας Νέα Οργανωσιακά Παραδείγματα 385 Οι Επιχειρηματικοί Ηγέτες Δεν Είναι Διαχειριστές ή Μάνατζερ 385 Οι Βέλτιστες Πρακτικές των Εταιρειών Υψηλής Ανάπτυξης 385 Εξελισσόμενη σε Επιχείρηση Μεγάλου Μεγέθους 386 Επανεξέταση των Σταδίων Ανάπτυξης 386 Θεμελιώδες στιλ Ηγεσίας 386 Το Πρόβλημα με το Ρυθμό Ανάπτυξης 388 Εμπλοκή σε Περιπέτειες Τα Αίτια 391 Ζητήματα Στρατηγικής 392 Λοιπά Ζητήματα Ηγεσίας 392 Ελλιπής Σχεδιασμός, Χρηματοοικονομικά/ Λογιστικά Συστήματα, Πρακτικές και Έλεγχοι 392 Απεμπλοκή από τα Προβλήματα 393 Πρόβλεψη Περιπετειών 393 Δείκτης Καθαρής Ρευστότητας προς Σύνολο Ενεργητικού (Net-Liquid-Balance-To Total- Assets Ratio) 393 Μη Ποσοτικές Ενδείξεις 393 Η Περίοδος Κυοφορίας της Κρίσης 394 Το Τριαντάφυλλο Έχει Αρχίσει να Μαραίνεται Και Τώρα Τι; 394 Κάμψη στο Ηθικό του Οργανισμού 394 Η Απειλή της Χρεοκοπίας 394 Εθελοντική Χρεοκοπία 394 Αναγκαστική Χρεοκοπία 395 Διαπραγματευτική Δύναμη 395 Παρέμβαση 395 Διάγνωση 395 Το Σχέδιο Διάσωσης (Turnaround Plan) 396 Πιο Μακροπρόθεσμες Διορθωτικές Ενέργειες 398 Η Σημασία της Κουλτούρας και του Οργανωσιακού Κλίματος 399 Έξι Διαστάσεις 399 E-Ηγεσία (E-Leadership) 399 Επιχειρηματική Ηγεσία για τον 21 ο Αιώνα: Τρεις Ανακαλύψεις 400 Ewing Marion Kauffman και Marion Labs 401 Jack Stack και Springfield Remanufacturing Corporation 401 Ralph Stayer και Johnsonville Sausage Company 402 Η Αλυσίδα του Μεγαλείου (Chain of Greatness) 402 Σύνοψη Κεφαλαίου 404 Ερωτήσεις Μελέτης 404 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Η Οικογένεια ως Επιχειρηματίας Οικογένειες, Επιχειρηματικότητα και το Μοντέλο Timmons 406 Οικοδομώντας Οικογενειακές Κληρονομιές Επιχειρηματικότητας 406 Οικογενειακές Κληρονομιές Μεγάλων Επιχειρήσεων 407 Κληρονομιές Μικρότερων και Μεσαίου Μεγέθους Επιχειρήσεων 408 Η Συνεισφορά και οι Ρόλοι της Οικογένειας 409 Πρώτο Πλαίσιο: Η Νοοτροπία και η Μέθοδος της Οικογενειακής Επιχειρηματικότητας 413 Επιχειρηματική Νοοτροπία και Μέθοδοι 414 Δημιουργώντας το Διάλογο για τη Σύγκλιση 415 Δεύτερο Πλαίσιο: Οι Έξι Διαστάσεις για την Οικογενειακή Επιχειρηματικότητα 417

18 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ xxi Διάσταση Ηγεσίας: Δημιουργεί η Ηγεσία σας μια Κοινή Αίσθηση του Επείγοντος για την Επιχειρηματική και τη Διαγενεαλογική (Trangenerational) Δηµιουργία Πλούτου; 418 Διάσταση Σχέσης: Διαθέτει η Οικογένειά σας το Σχεσιακό Κεφάλαιο για τη Διατήρηση των Διαγενεαλογικών Δεσμεύσεών της; 418 Διάσταση Οράµατος: Διαθέτει η Οικογένειά σας Ένα Πειστικό Όραμα που Κινητοποιεί τους Ανθρώπους σε Κάθε Επίπεδο; 419 Διάσταση Στρατηγικής: Διαθέτει η Οικογένειά σας µια Σκόπιµη Στρατηγική για την Εύρεση του Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήµατός της ως Οικογένειας; 419 Διάσταση Διακυβέρνησης: Διαθέτει η Οικογένειά σας Δοµές και Πολιτικές που Παρακινούν την Αλλαγή και την Ανάπτυξη στην Οικογένεια και στον Οργανισµό; 420 Διάσταση Απόδοσης: Πληροί η Απόδοσή σας τις Απαιτήσεις για τη Διαγενεαλογική Επιχειρηµατικότητα και τη Δηµιουργία Πλούτου; 420 Τρίτο Πλαίσιο: Το Πλεονέκτημα του Οικογενειακού Χαρακτήρα για την Οικογενειακή Επιχειρηματικότητα 421 Συμπέρασμα 423 Σύνοψη Κεφαλαίου 424 Ερωτήσεις Μελέτης 424 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 425 Ασκήσεις Συνεχές Νοοτροπίας (mind-set continuum) 426 Συνεχές Μεθόδων 427 Μοντέλο Οικογενειακής Επιχειρηματικότητας 428 Συνεχές Οικογενειακού Χαρακτήρα f+ f Η «Συγκομιδή» και Πέρα Μια Διαδρομή, Όχι Ένας Προορισμός 430 Πλούτος στις Οικογένειες 430 Η Διαδρομή Μπορεί να Είναι Εθιστική 431 Πρώτα Οικοδομήστε μια Σπουδαία Επιχείρηση 431 Δημιουργήστε Επιλογές «Συγκομιδής» και Αιχμαλωτίστε την Αξία 431 Ένας Στόχος «Συγκομιδής»: Ρευστοποίηση της Αξίας (Value Realization) 432 Διαμορφώνοντας μια Στρατηγική «Συγκομιδής»: Ο Χρονισμός Είναι Ζωτικής Σημασίας 432 Η Πώληση Γερμανός στην Cosmote 433 Επιλογές «Συγκομιδής» 434 Αγελάδα Κεφαλαίου 434 Σχέδιο ιδιοκτησίας Μετοχών από τους εργαζομένους (Employee Stock Ownership) 434 Εξαγορά επιχείρησης από τα διοικητικά στελέχη της 434 Συγχώνευση, Εξαγορά και Στρατηγική Συμμαχία 434 Άμεση Πώληση 435 Δημόσια προσφορά (public offering) 435 Ο Δρόμος Μπροστά: Καταρτίστε μια Προσωπική Επιχειρηματική Στρατηγική 437 Οι Στόχοι Μετρούν Πολύ! 437 Σύνοψη Κεφαλαίου 437 Ερωτήσεις Μελέτης 437 Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) 437 Άσκηση: «Σοφία από τη Συγκομιδή» 439 Μελέτες Περίπτωσης Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 1 ImageCafé Ερωτήσεις Προετοιμασίας 443 Μένοντας στην Επιφάνεια 443 Clarence Wooten Jr 444 Μεγαλώνοντας 444 Μια Πρώτη Επαφή με την Επιχειρηματικότητα μέσω του Υποκόσμου 444 Τα Έτη του Κολεγίου: Από την Αρχιτεκτονική στα Γραφικά Υπολογιστών 445 Η Πρώτη Νεοφυής Επιχείρηση (start-up): Envision Design 446 Αποτυχία και Επανεκκίνηση: Διδάγματα 446

19 xxii ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ H Δεύτερη Νεοφυής Επιχείρηση: Metamorphosis Studios 446 Αλλάζοντας Ταχύτητες 446 Ξανά Πίσω στο Σχολείο 447 Εκκίνηση του ImageCafé 447 Η Αναζήτηση Κεφαλαίου 448 Η Αμείλικτη Αναζήτηση Κεφαλαίου 449 Συνεχίζεται 449 Το Προϊόν στο Σωστό Δρόμο, αλλά δίχως Μετρητά (Out of Cash-OOC) 450 Επιπρόσθετες Πληροφορίες της Μελέτης Περίπτωσης 451 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 2 Lakota Hills Ερωτήσεις Προετοιμασίας 452 Μια Πρώιμη Έναρξη 452 Πλέκοντας για τα Αστέρια 453 Τροφοδοτώντας με Τηγανόψωμα 453 Εκπαιδευτικός της Επιχειρηματικότητας 454 Νέες Ευκαιρίες 455 Ένα Σχέδιο Επέκτασης 456 Εκπαίδευση και Επανεκπαίδευση του Αγοραστή 458 Γραμμές Εισόδου 460 Στο Δρόμο 460 Αγόρασε Ένα, Πάρε Ένα Δωρεάν 461 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 3 Roxanne Quimby Ερωτήσεις Προετοιμασίας 466 Εισαγωγή 466 Roxanne Quimby 467 Το Μαύρο Πρόβατο 467 Μια αδελφή ψυχή 467 Η Πρώιμη Επιτυχία της Burt s Bees 468 Η Μετακόμιση 469 Τα Κόστη του Επιχειρείν στο Μέιν 469 Γιατί στη Βόρεια Καρολίνα; 469 Κλαδεύοντας το Θάμνο της Αζαλέας: Τα Οικονομικά της Μετακόμισης 470 Σύνοψη 474 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 4 Jim Poss Ερωτήσεις Προετοιμασίας 475 Πράσινες Ρίζες 475 Εξερεύνηση της Ευκαιρίας 476 Η Σημαδούρα DAQ 477 Βρίσκοντας τα Απόβλητα 477 Επιταχύνοντας 478 Παίζοντας Μπάλα χωρίς Προϊόν 478 Μαθαίνοντας στην Πράξη 479 Εκπλήρωση και Ανατροφοδότηση 479 Προστατεύοντας τα Πνευματικά Δικαιώματα 480 Η Επόμενη Γενιά 481 Προβλέψεις και Χρηματοδότηση 482 Η Ορμή 484 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 5 Burt s Bees Εισαγωγή 485 «Κούρεμα» της Γραμμής Προϊόντος 485 Ένα Πείραμα Λιανικής 488 Η Αγορά και ο Ανταγωνισμός 489 Συμπέρασμα 492 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 6 Globant Ερωτήσεις Προετοιμασίας 493 Παγκόσμια Φιλοσοφία, Τοπικό Ταλέντο 493 Ο Κλάδος της Εξωτερική Ανάθεσης Υπηρεσιών Πληροφορικής (IT Outsourcing) 496 Η Ανταγωνιστική Πρόκληση 497 Επιλέγοντας μια Αγορά Στόχο (Target Market) 499 Επισκόπηση του Κλάδου: Υψηλή Τεχνολογία 502 Επισκόπηση Κλάδου: Ταξίδια 503 Επισκόπηση Κλάδου: Τηλεπικοινωνίες 503 Επισκόπηση Κλάδου: Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες 504 Κλείνοντας την Πώληση 505 Θέτοντας την Καλύτερη Πορεία 505 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 7 Northwest Community Ventures Fund Ερωτήσεις Προετοιμασίας 506 Grassroots Business Initiatives, Inc. 506 Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών Ανάπτυξης της Κοινότητας 508

20 ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ xxiii Ένα Νέο Μοντέλο για Οικονομική Ανάπτυξη 510 Michelle Foster 510 Το Προσωπικό Επενδύσεων 511 Αναπτύσσοντας Επιχειρηματικές Συμφωνίες 512 Ούριοι Άνεμοι 513 Αναταραχή 514 Επιτυγχάνοντας την Ανάπτυξη 515 Διατηρώντας τη Δυναμική 515 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: Σημείωση Σχετικά με την Επενδυτική Διαδικασία των Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών 518 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 8 Το Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Ερωτήσεις Προετοιμασίας 521 Αναγνώριση της Ευκαιρίας 521 Το SRS 523 Η Αγορά-Στόχος 524 Πελάτες 525 Ο Ανταγωνισμός 525 Η Νεοφυής Επιχείρηση 526 Αναποδιές 528 Αναγέννηση και Σύλληψη 529 Ένα Σταυροδρόμι και Ένα Μωρό 530 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 9 Maclean Palmer Ερωτήσεις Προετοιμασίας 531 Maclean Palmer 531 Η Επενδυτική Διαδικασία των Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών 531 Η Σύλληψη της Ιδέας 534 Οι Υποστηρικτές 535 Στρατολογώντας μια «Νικήτρια» Ομάδα 537 Grove Street Advisors Gatekeeper 538 Το «Δέσιμο» της Ομάδας 540 Η Ευκαιρία 541 Η Έναρξη 543 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: Προφίλ της Ομάδας 544 Η Σχέση της Super Lube με τους Δικαιοδόχους (Franchisees) της 549 Η Εποχή της Huston Αρχίζει 551 Δικαστική Επίλυση (Litigation) 551 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 12 Mike Bellobuono Το Υπόβαθρο του Mike Bellobuono 553 Ενδελεχής Μελέτη (Due Diligence) 555 Bagelz 555 Ο Κλάδος των Μπέιγκελ (Bagel) 556 Fred DeLuca 556 Να Προχωρήσουν σε Δικαιόχρηση ή να μην Προχωρήσουν; 557 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 13 Midwest Lighting Inc. Ερωτήσεις Προετοιμασίας 558 Περιγραφή της Εταιρείας 558 Σύντομο Ιστορικό 559 Εντεινόμενη Σύγκρουση 560 Η Αναζήτηση μιας Λύσης 561 Αποτιμώντας την Επιχείρηση 562 Προσωπικά Οικονομικά Ζητήματα 569 Η Συνάντηση 569 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 15 Lightwave Technology Inc. Ερωτήσεις Προετοιμασίας 570 Παραδοσιακά Προϊόντα Φωτισμού 570 Φωτισμός Στερεάς Κατάστασης (Solid-State Lighting) 571 Διασπαστικές/Καινοτόμες Ιδέες (Disruptive Ideas) 572 Lightwave Technologies Inc. 572 Επιβεβαίωση 572 Πρωτοπορώντας 574 Υποχωρώντας 576 Η Κρίσιμη Στιγμή 576 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 11 Quick Lube Franchise Corporation (QLFC) Ερωτήσεις Προετοιμασίας 546 Ιστορικό 546 Πρώιμη Επιτυχία και Ανάπτυξη 546 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 17 Lightwave Technology Inc. Ερωτήσεις Προετοιμασίας 580 Πάθος για επιχειρηματικότητα 580 Διάνα Μετά το Μεταπτυχιακό: Faxtech International 581

21 xxiv ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Υπερβαίνοντας τα Εμπόδια 582 Παγκοσμιοποίηση πριν από την Παγκοσμιοποίηση: Faxtech-Ιαπωνία 583 Μια Τρομακτική Πραγματικότητα 584 Αριστεία και Εκτέλεση 584 Ελεύθερη Πτώση 585 Σύγκλιση Ευκαιριών 587 Ο Φοίνικας Αναδύεται από τις Στάχτες του: Telephony Translations, Inc. 588 Εμπιστοσύνη αλλά και Επαλήθευση 591 Νέος Διευθύνων Σύμβουλος 591 Προσπάθεια και Επιτυχία 593 Μια Ξαφνική Άδεια 594 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 18 Indulgence Spa Products Ερωτήσεις Προετοιμασίας 596 Μια Οικογενειακή Επιχείρηση 597 Το Τμήμα Καλλυντικών 597 Υποστήριξη από τους Γονείς 598 Η «Ικανοποίηση» της Jimella 599 Ανησυχίες της Μητρικής Εταιρείας 600 Μια Σκληρή Αλήθεια 601 Παράρτημα Α 605 Παράρτημα Β: Ο Κλάδος των Προϊόντων Προσωπικής Φροντίδας και Ομορφιάς για Εθνοτικές Ομάδες 607 Μελέτη Περίπτωσης κεφαλαίου 19 Optitech Ερωτήσεις Προετοιμασίας 610 Ανταγωνιστικές Ορμές 610 Μπαίνοντας στο Παιχνίδι 611 Αμείλικτη Δυσαρέσκεια 612 Μεγάλη Επιτυχία 612 Η Επίθεση των ΚΠΕ (Κατασκευαστών Πρωτότυπου Εξοπλισμού [Original Equipment Manufacturers OEMs]) 614 Αποτίμηση των Πιθανοτήτων 615 Η Επιλογή της Εξόδου 619 Επιλογές Ζωής 619

22 Πρόλογος της Ελληνικής έκδοσης Η αναγκαιότητα εθνικής επιβίωσης Ήταν αρχές του 2011, όταν μου ζητήθηκε ως Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΟΠΑ να γράψω ένα σύντομο άρθρο για το Newsletter του Τμήματος, με αντικείμενο το νέο πρόγραμμα σπουδών. H χώρα μας είχε ήδη εισέλθει στη βαθύτερη κρίση της μεταπολεμικής ιστορίας της. Σ αυτό το άρθρο, τόνιζα ότι η κρίση που βιώνει σήμερα η πατρίδα, μας θέτει όλους ενώπιον των ευθυνών μας και δημιουργεί νέες προκλήσεις όχι μόνο για την κοινωνία και την οικονομία μας αλλά και για τα Πανεπιστήμιά μας και τα προγράμματα σπουδών τους. Συνοψίζοντας, κατέληγα: Η σημερινή κρίση μας αναγκάζει να αλλάξουμε. Τόσο εμείς ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, όσο και οι φοιτητές μας και η κοινωνία μας. Στα πλαίσια αυτών των αλλαγών οφείλουμε να επανεξετάσουμε όχι μόνο τα επιμέρους μαθήματα που διδάσκουμε αλλά και τα κεντρικά μηνύματα που μεταδίνουμε στους φοιτητές μας μέσα από το πρόγραμμα σπουδών. Δύο είναι τα μηνύματα, τα οποία υπάρχουν ήδη σε πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών όπως αυτό του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΟΔΕ) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά εκτιμώ ότι θα πρέπει να ενδυναμωθούν σημαντικά: 1. η κοινωνική υπευθυνότητα και 2. η ανάγκη αναβίωσης της επιχειρηματικότητας ως εθνικής αναγκαιότητας για την επιβίωση. Όσον αφορά το πρώτο είναι σαφές ότι όλοι μας θα πρέπει να αναρωτηθούμε πως θα μπορέσουμε ο καθένας από την δική του σκοπιά να συμβάλει σε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Οι φοιτητές μας θα πρέπει να διδαχθούν ακόμα πιο διεξοδικά το πως θα ασκήσουν κοινωνικά υπεύθυνη διοίκηση σε όποιο τομέα κληθούν να εργαστούν. Επίσης, εκτιμώ ότι σε όλα τα μαθήματά μας οφείλουμε να ενδυναμώσουμε την ικανότητα των φοιτητών μας να σκέπτονται στρατηγικά, να κατανοούν τις αλλαγές στο περιβάλλον και να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά. Να λειτουργούν με το ένστικτο και την τόλμη του επιχειρηματία. Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, θεωρώ ότι το πιο πάνω κείμενο είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Βέβαια, κανένας από τους δυο στόχους δεν είναι εύκολα επιτεύξιμος. Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια από εμάς και από τους φοιτητές μας σε μια κοινή προσπάθεια να δημιουργήσουμε μια πιο αξιοκρατική και κοινωνικά υπεύθυνη κοινωνία. Μια κοινωνία εξωστρεφή με το βλέμμα στην παγκόσμια αγορά, η οποία να προσπαθεί να δημιουργήσει μεγαλύτερη αξία για να κερδίσουν όλοι, και όχι μια κοινωνία εσωστρεφή της οποίας τα μέλη ανταγωνίζονται/αναλώνονται διεκδικώντας μερίδιο σε μια πίτα (πχ ΑΕΠ, εθνικός πλούτος) η οποία σταδιακά συρρικνώνεται. Μια κοινωνία που ατομικά και συλλογικά θα λειτουργεί με το ένστικτο και την τόλμη του επιχειρηματία και που ταυτόχρονα θα έχει υψηλό αίσθημα κοινωνικής υπευθυνότητας. Οφείλουμε να μετασχηματίσουμε σταδιακά την πατρίδα μας σε μια χώρα ανάπτυξης νεοφυών επιχειρήσεων (startup nation). Η Πρόκληση Όταν, στις αρχές το 2014, μου προτάθηκε να συμβάλλω στην δημιουργία της ελληνικής έκδοσης του κλασικού πλέον βιβλίου των Spinneli και Adams με τίτλο New Venture Creation, η απάντησή μου ήταν εμφατικά θετική. Διδάσκοντας μαθήματα Επιχειρησιακής Στρατηγικής στο ΟΠΑ τα τελευταία περίπου 20 χρόνια, πάντα εύρισκα ελκυστικό το αντικείμενο της επιχειρηματικότητας. Είναι προφανές ότι τα δύο αντικείμενα είναι συγγενικά, καθώς τόσο η στρατηγική όσο και η επιχειρηματικότητα απαιτούν σφαιρική και βαθειά γνώση μιας επιχείρησης. Ασχολούνται και με το δάσος (επιχείρηση συνολικά) και με το δένδρο (μεμονωμένες λειτουργίες/πτυχές μιας επιχείρησης). Επιπλέον, εδώ και πολλά χρόνια παρακολουθούσα τις διαχρονικές εκδόσεις του συγκεκριμένου βιβλίου, γνωρίζοντας ότι αποτελεί το πνευματικό τέκνο του Jeff Timmons, του καθηγητή του Babson και του Harvard Business School, και μιας από τις πιο αναγνωρίσιμες πανεπιστημιακές προσωπικότητες των ΗΠΑ σε θέματα επιχειρηματικότητας.

23 xxvi ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Το θεωρούσα και το θεωρώ ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, το οποίο μπορεί να βοηθήσει έναν φοιτητή (αλλά και έναν δυνητικό επιχειρηματία) να κατανοήσει τα προβλήματα και τις προκλήσεις της επιχειρηματικότητας. Παράλληλα, μέσα από τις πάρα πολλές πρακτικές ασκήσεις που διαθέτει σε κάθε κεφάλαιο, το βιβλίο μπορεί να λειτουργήσει και ως άσκηση μάθησης και αυτογνωσίας ακόμα και για ώριμους επιχειρηματίες. Τέλος, είμαι βέβαιος ότι είτε μέσω του διαβάσματος των επιμέρους κεφαλαίων, είτε μέσω της εμβάθυνσης στις εξαιρετικές μελέτες περιπτώσεων που αναπτύσσονται στο δεύτερο μέρος, ο φοιτητής ή/και ο επίδοξος επιχειρηματίας μπορεί να διευρύνει τους ορίζοντές του. Η Υλοποίηση και η Ελληνική Διάσταση Με την πολύτιμη βοήθεια του διδακτορικού μου φοιτητή κ. Κακαλέτρη αποδόθηκε στα ελληνικά το μεγαλύτερο μέρος του αγγλικού κειμένου (σε επιμέρους κεφάλαια συνέβαλλαν μεταφραστές του εκδοτικού οίκου καθώς και η διδακτορική μου φοιτήτρια κα Λαμπάκη). Προσπάθεια καταβλήθηκε να επεξηγηθούν αρκετοί όροι οι οποίοι είναι μεν οικείοι στον μέσο αμερικάνο αλλά άγνωστοι στον μέσο Έλληνα (πχ ονόματα επιχειρήσεων και επιχειρηματιών, αμιγώς αμερικάνικες εκφράσεις κ.α.). Επίσης, καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε το αγγλικό κείμενο να πλαισιωθεί με ενότητες ελληνικού ενδιαφέροντος ώστε να υπάρχει κάλυψη των ιδιαιτεροτήτων του ελληνικού περιβάλλοντος (πχ αντίληψη στην πατρίδα μας για την επιχειρηματικότητα και τους επιχειρηματίες, παραδείγματα επιτυχημένων εξωστρεφών ελλήνων επιχειρηματιών και επιτυχημένων ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων, παραδείγματα καινοτομικής και κοινωνικής επιχειρηματικότητας, παράθεση φορέων υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, στρατηγική ανάπτυξης κλάδων της οικονομίας οι οποίοι μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα της επιχειρηματικής αναβίωσης της χώρας κ.α.). Η φιλοδοξία Είναι πεποίθησή μου ότι για να επιβιώσει το έθνος μας τα επόμενα 30 χρόνια, μια από τις προϋποθέσεις είναι να εξελιχθεί σε ένα έθνος επιχειρηματικό, ένα έθνος που βλέπει το μέλλον και το κατακτά καινοτομώντας και δημιουργώντας νεοφυείς επιχειρήσεις με διεθνή προσανατολισμό σε διάφορους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να μειώσουμε το δυσβάσταχτο δημόσιο χρέος και να μετατρέψουμε τα ελλείμματα σε βιώσιμα πλεονάσματα. Επίσης, μόνο έτσι υπάρχει ελπίδα να καταφέρουμε σε εύρος χρόνου να προσελκύσουμε πίσω στην πατρίδα τα δεκάδες χιλιάδες νέα παιδιά, τα οποία μπροστά στο φάσμα της ανεργίας αποφάσισαν να αναζητήσουν την τύχη τους σε άλλες χώρες. Ελπίζω το παρόν βιβλίο, μέσα από την εκπαίδευση των νέων σε θέματα επιχειρηματικότητας/ανάπτυξης νεοφυών επιχειρήσεων, να αποτελέσει ένα μικρό/απειροελάχιστο λιθαράκι σε μια τιτάνια αλλά αναγκαία εθνική προσπάθεια. Β. Παπαδάκης Καθηγητής, Τμήματος ΟΔΕ, ΟΠΑ

24 Πρόλογος της Αμερικανικής Έκδοσης Ένα βιβλίο για μια νέα, παγκόσμια γενιά επιχειρηματικών ηγετών Η επιχειρηματική επανάσταση που σημειώνεται στην Αμερική εδώ και 40 χρόνια είχε έναν ασυνήθιστο αντίκτυπο στο πολιτισμικό και οικονομικό τοπίο των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρότι πάντα θα υπάρχουν ευκαιρίες για βελτίωση και καινοτομία, το βασισμένο στις ευκαιρίες στυλ επιχειρηματικότητας της Αμερικής έχει πυροδοτήσει μια επιχειρηματική επανάσταση σε όλο τον κόσμο. Δίχως άλλο, η τεχνολογία έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό το παγκόσμιο φαινόμενο. Το 2001 υπήρχαν σχεδόν 500 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου το 2007 ο αριθμός αυτός είχε υπερδιπλασιαστεί, φτάνοντας το 1,1 δις. Τέσσερα χρόνια αργότερα, οι ανά τον κόσμο χρήστες του διαδικτύου ξεπερνούν τα 2 δις. Στις Ηνωμένες Πολιτείες πωλείται ένα ipod κάθε οχτώ δευτερόλεπτα. Η επιχειρηματικότητα και το διαδίκτυο εξακολουθούν να ομογενοποιούν τον κόσμο με εκπληκτικούς ρυθμούς, γεννώντας πλήθος ευκαιρίες. Στο πλαίσιο του ρόλου μας ως φοιτητές, διδάσκοντες, ερευνητές, παρατηρητές και μετέχοντες σε αυτή την εκπληκτική επανάσταση, διαπιστώνουμε ότι η επιχειρηματική νοοτροπία υιοθετείται σε παγκόσμιο επίπεδο με εκθετικούς ρυθμούς. Αυτή η νέα νοοτροπία ανάληψης κινδύνων, η οποία προσδίδει όλο και μεγαλύτερη αξία στα βιώσιμα μοντέλα, επηρεάζει πλέον τις στρατηγικές εταιρειών που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως, αλλά και μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Έχει φτάσει πλέον η χρυσή εποχή του επιχειρηματικού συλλογισμού, καθώς και της δημιουργίας και υλοποίησης επιχειρηματικής αξίας. Μια έκδοση για μια εποχή αβεβαιότητας και ασυνήθιστων ευκαιριών Η νέα χιλιετία δεν προσδιορίζεται τόσο από τις παγκόσμιες προκλήσεις και την αβεβαιότητα, όσο από τις τεράστιες ευκαιρίες που προσφέρονται από την τεχνολογία, τις παγκόσμιες επικοινωνίες και την αυξανόμενη τάση ανάπτυξης κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά συνετών νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων. Όπως συνέβαινε και με προηγούμενες γενιές, οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον στίβο πρέπει να πετύχουν τον απόλυτο και πλέον απαιτητικό άθλο: να εξισορροπήσουν ταυτόχρονα τις ανεξάντλητες απαιτήσεις του γάμου, της οικογένειας, της κοινότητας και των νέων επιχειρηματικών προσπαθειών. Ένα βιβλίο σχετικά με την επιχειρηματική διαδικασία: Η βάση για ένα πρόγραμμα σπουδών, αλλά και για έναν κύκλο μαθημάτων! Το New Venture Creation έχει να κάνει με το πώς πραγματικά ξεκινά ένα νέο επιχειρηματικό σχήμα, πώς αναπτύσσεται και πώς γίνεται η πετυχημένη συγκομιδή του, και πώς η όλη διαδικασία ξεκινά και πάλι από την αρχή. Υπάρχει ένας σημαντικό σώμα γνώσης, εννοιών και εργαλείων που πρέπει να γνωρίζει ο επιχειρηματίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εμπλοκή με μια νεοφυή επιχείρηση προκειμένου να στρέψει τις πιθανότητες υπέρ του. Η έκρηξη της επιχειρηματικότητας έχει συνοδευτεί από μια σημαντική αύξηση της έρευνας και της γνώσης σχετικά με την επιχειρηματική διαδικασία. Μεγάλο μέρος των όσων ήταν ήδη γνωστά ενισχύθηκε και βελτιώθηκε, ενώ αμφισβητήθηκε μέρος της παραδοσιακής γνώσης. Έχουν ανακύψει πολυάριθμες νέες οξυδερκείς διαπιστώσεις. Το βιβλίο New Venture Creation εξακολουθεί να αποτελεί προϊόν εμπειρίας και σημαντικής έρευνας σε αυτό τον τομέα βασισμένης σε πραγματικές εφαρμογές και βελτιωμένης μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας. Ο σχεδιασμός και η ροή αυτού του βιβλίου έχουν στόχο να δημιουργήσουν γνώση και δεξιότητες, αλλά και να ευαισθητοποιήσουν. Με ρεαλιστικό τρόπο με κείμενα, μελέτες περιπτώσεων και πρακτικές ασκήσεις οι φοιτητές βοηθούνται να ανακαλύψουν ζωτικής σημασίας πτυχές της επιχειρηματικότητας και τα επίπεδα ικανοτήτων, τεχνογνωσίας, εμπειρίας, συμπεριφορών, πόρων και δικτύων που απαιτούνται για την επιδίωξη διαφορετικών επιχειρηματι-

25 xxviii ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ κών ευκαιριών. Δεν υπάρχει υποκατάστατο της πραγματικής δράσης της πραγματικής έναρξης μιας εταιρείας. Πλην αυτού, όμως, οι φοιτητές μπορούν να έλθουν σε επαφή με πολλά σημαντικά ζητήματα και να βιώσουν βασικές μαθησιακές εμπειρίες, όπως η κριτική αυτοαξιολόγηση και η ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου. Τα πραγματικά καλά νέα είναι ότι μπορείτε να διδαχτείτε από τις εμπειρίες, την τεχνογνωσία και τη γνώση άλλων ανθρώπων δεν είναι απαραίτητο να τα μάθετε όλα κάνοντάς τα μόνοι σας. Εντρυφώντας στο υλικό αυτού του βιβλίου την απαραίτητη ανάλυση, σκέψη και πρακτική τριβή με τις περιπτώσεις, τις ασκήσεις, τις εργασίες και τις συζητήσεις τόσο εντός, όσο και εκτός της αίθουσας διδασκαλίας μπορείτε να συμπιέσετε σημαντικά την καμπύλη μάθησής σας, να περιορίσετε τον τελικό κίνδυνο και κόπο και να αποκομίσετε πολύ περισσότερα από τις μετέπειτα πρακτικές σας εμπειρίες. Το βιβλίο χωρίζεται σε πέντε μέρη. Στα μέρη Ι έως IV παρουσιάζονται λεπτομερώς οι κινητήριες δυνάμεις της επιχειρηματικότητας: η αναγνώριση των ευκαιριών, το επιχειρηματικό σχέδιο, ο ιδρυτής και η ομάδα και οι ανάγκες σε πόρους. Το μέρος Ι περιγράφει την παγκόσμια επιχειρηματική επανάσταση και καταπιάνεται με τη νοοτροπία που είναι απαραίτητη προκειμένου να τα βγάλει πέρα κανείς με αυτή την ενασχόληση, που συνεπάγεται τεράστιες προκλήσεις, αρά και τεράστιες ανταμοιβές. Στο μέρος ΙΙ παρουσιάζεται η διαδικασία μέσω της οποίας μπορούν να ανακαλυφθούν και να επιλεγούν πραγματικές ευκαιρίες όχι μόνο ιδέες. Τα κεφάλαια του μέρους ΙΙ εξετάζουν τα είδη ευκαιριών πάνω στα οποία μπορούν να χτιστούν επιχειρηματικά σχήματα μεγαλύτερων δυνατοτήτων (με αποδεκτούς κινδύνους και αντισταθμίσεις), τη βιώσιμη επιχειρηματικότητα και τις ευκαιρίες κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Το μέρος ΙΙΙ αφορά την επιχειρηματική ηγεσία, τη δημιουργία ομάδων και την προσωπική δεοντολογία. Στο μέρος IV εξετάζεται η δικαιόχρηση ως επιχειρηματικό μέσο, η συγκέντρωση πόρων, η επιχειρηματική χρηματοοικονομική και η άντληση κεφαλαίων. Στο μέρος V το βιβλίο κλείνει με μια εξέταση ζητημάτων που έχουν σχέση με τις στρατηγικές επιτυχίας, τη διαχείριση της ταχείας ανάπτυξης και τη «συγκομιδή». Άπαξ και καταλάβετε πώς σκέφτονται, δρουν και αποδίδουν οι πετυχημένοι επιχειρηματίες, μπορείτε να θέσετε στόχους προκειμένου να αναπαράγετε αυτές τις δράσεις, τις στάσεις, τις συνήθειες και τις στρατηγικές. Το βιβλίο ασχολείται με πρακτικά ζητήματα, όπως τα εξής: Πού εντοπίζονται τα πραγματικά ταλέντα, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά μου; Πώς μπορώ να εκμεταλλευθώ τα ταλέντα και τα πλεονεκτήματα και πώς να ελαχιστοποιήσω τα μειονεκτήματά μου; Πώς μπορώ να καταλάβω πότε μια ευκαιρία είναι κάτι παραπάνω από μια ακόμα απλώς καλή ιδέα και πότε αποτελεί κάτι που ταιριάζει στην προσωπική νοοτροπία, τις ικανότητες και τους στόχους ζωής μου; Γιατί κάποιες εταιρείες αναπτύσσονται γρήγορα, φτάνοντας σε πωλήσεις αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων, αλλά στη συνέχεια παραπατούν και ποτέ δεν προχωρούν πέρα από το ένα και μόνο προϊόν; Τι πρέπει να πετύχει οπωσδήποτε κανείς και τι εμπόδια να ξεπεράσει για να αρπάξει μια ευκαιρία και να δημιουργήσει την επιχείρηση; Πόσα χρήματα χρειάζομαι, πότε και πού, και πώς μπορώ να τα εξασφαλίσω με αποδεκτούς όρους; Τι πηγές χρηματοδότησης, στρατηγικές και μηχανισμούς μπορώ να αξιοποιήσω στο πλαίσιο της διαδικασίας πριν από την έναρξη και μέχρι το στάδιο της πρώιμης ανάπτυξης, και μετά έως τη «συγκομιδή»; Ποιοι είναι οι ελάχιστοι πόροι που πρέπει να ελέγχω για να υλοποιήσω την ευκαιρία και πώς επιτυγχάνεται αυτό; Είναι απαραίτητο το επιχειρηματικό σχέδιο; Αν ναι, τι είδους σχέδιο απαιτείται και πώς και πότε θα πρέπει να το αναπτύξω; Για ποια ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να δημιουργήσω ή να προσθέσω αξία, προκειμένου να επιτύχω θετική ταμειακή ροή και να αναπτύξω επιλογές «συγκομιδής»; Πόσο αξίζει το επιχειρηματικό μου σχήμα και πώς διαπραγματεύομαι το τι θα παραδώσω; Ποια είναι τα κρίσιμα μεταβατικά σημεία στο πλαίσιο της διαχείρισης επιχειρήσεων καθώς μια εταιρεία αναπτύσσεται και από πωλήσεις 1 εκατ. δολαρίων φτάνει πρώτα τα 5 και μετά ξεπερνά τα 25 εκατομμύρια; Ποιες παγίδες, ποια ναρκοπέδια και ποιους κινδύνους θα πρέπει να περιμένω και να προετοιμαστώ για να αντιμετωπίσω; Σε τι είδους επαφές και δίκτυα πρέπει πρέπει να αποκτήσω πρόσβαση και να αναπτύξω; Ξέρω τι ξέρω και τι δεν ξέρω και πώς ξέρω τι να κάνω γι αυτό; Πώς μπορώ να αναπτύξω ένα προσωπικό επιχειρηματικό σχέδιο ώστε να αποκτήσω την εμπειρία που μου είναι απαραίτητη για την επιτυχία; Πόσο κρίσιμη και πόσο ευαίσθητη είναι η επιλογή του κατάλληλου χρόνου σε καθένα από αυτά τα πεδία; Γιατί η επιχειρηματικότητα και η επιχειρηματική ηγεσία φαίνεται να περιβάλλονται από, πασίγνωστα στους επιχειρηματίες, παράδοξα, όπως τα παρακάτω: Αμφισημία και αβεβαιότητα έναντι προγραμματισμού και ακρίβειας. Δημιουργικότητα έναντι πειθαρχημένης ανάλυσης. Υπομονή και επιμονή έναντι επιτακτικότητας. Οργάνωση και διοίκηση έναντι ευελιξίας. Καινοτομία και δυνατότητα αντίδρασης έναντι συστηματοποίησης. Αποφυγή κινδύνων έναντι διαχείρισης κινδύνων. Τρέχοντα κέρδη έναντι μακροπρόθεσμης μετοχικής αξίας. Τα μοντέλα του New Venture Creation δεν είναι χρήσιμα μόνο ως ένα ολοκληρωμένο σύγγραμμα για έναν κύκλο μαθημάτων επιχειρηματικότητας, αλλά και ως οδικός χάρτης για ένα πρόγραμμα σπουδών ή ένα πτυχίο επιχειρηματικότητας. Η ένατη έκδοση: Μια επιπλέον προσφορά, νέα δεδομένα και πιο περιεκτική παρουσίαση Η νέα έκδοση του New Venture Creation είναι κατά πολύ αναβαθμισμένη σε σύγκριση με την όγδοη. Η πιο σημαντική αλλαγή αφορά την προσθήκη του Rob Adams στην ομά-

26 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ xxix δα των συγγραφέων. Ο καθηγητής Adams είναι ένας ακόμα τυπικός «πρακτικός ακαδημαϊκός», αλλά με μια διαφορά. Αφού υπήρξε επιτυχημένος επιχειρηματίας, ο Rob πρώτα έγινε πετυχημένος επενδυτής επιχειρηματικών συμμετοχών και μετά έγινε καθηγητής. Εξακολουθεί να μοιράζει ισορροπημένα τη ζωή του στην ενασχόληση με πρακτικά θέματα, τη χρηματοδότηση και τη διδασκαλία της επιχειρηματικότητας. Έχει, επίσης, καταφέρει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον αντίκτυπο και την αξιοποίηση της τεχνολογίας στην επιχειρηματικότητα. Έχει γίνει ιδιαίτερη προσπάθεια να συμπεριληφθούν περιπτώσεις που αντανακλούν τα έντονα σκαμπανεβάσματα που βιώνουν οι νέες εταιρείες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επειδή καταπιάνεται με τις αποφάσεις που πρέπει να λαμβάνει ο επιχειρηματίας από την εκκίνηση μέχρι τη συγκομιδή το σύγγραμμα αυτό προσφέρει μια ευρεία και πλούσια προοπτική του συχνά ταραχώδους και απρόβλεπτου χαρακτήρα της επιχειρηματικής διαδικασίας. Ενημερώσαμε την εφαρμογή του Μοντέλου Timmons της επιχειρηματικής διαδικασίας στον πραγματικό κόσμο. Για όσους νοιάζονται για το περιβάλλον μας και για ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα και πώς αυτά παρουσιάζουν τεράστιες ευκαιρίες επίλυσής τους από τη δική σας επιχειρηματική γενιά, έχουμε επικαιροποιήσει δύο κεφάλαια το «Το Καθαρό εμπόριο αποτελεί ευκαιρία ριζικής αλλαγής» και το «Ευκαιρίες για κοινωνική επιχειρηματικότητα», τα οποία θα διαπιστώσετε ότι αποτελούν αξιόλογη τροφή για σκέψη. Στη νέα έκδοση είμαστε πιο φειδωλοί με τις λέξεις, βελτιώνοντας την αναγνωστική σας εμπειρία και μειώνοντας τον συνολικό όγκο του κειμένου κατά περίπου 20%. Έτσι βελτιώνεται η ροή της ανάλυσης, η οποια πλέον δίνει μεγαλύτερη έμφαση στον παγκόσμιο αντίκτυπο της επιχειρηματικότητας. Η νέα ένατη έκδοση του New Venture Creation περιλαμβανει τις πλέον πρόσφατες ενημερώσεις, μεταξύ των οποίων παραδείγματα επιχειρηματικών που αντιμετώπισαν στην πράξη την εποχή μετά το σκάσιμο της φούσκας του διαδικτύου, την κρίση των ενυπόθηκων δανείων του 2007 και την ύφεση του Καθώς διανύουμε τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, η επιχειρηματικότητα έχει εδραιωθεί ως στρατηγική για εταιρείες κάθε μεγέθους, που αντιμετωπίζουν τον ανταγωνισμό στα πλαίσια της παγκόσμιας οικονομίας. Είμαστε βέβαιοι ότι η μελέτη του New Venture Creation θα σας βοηθήσει να επιτύχετε ως σπουδαστές, επιχειρηματίες και ως «παίκτες» στην αρένα του παγκόσμιου εμπορίου! Stephen Spinelli, Jr. ιστοτόπος: Robert J. Adams, Jr. ιστοτόπος:

27 Περιήγηση 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να βοηθά και να ενθαρρύνει τη διαδικασία της µάθησης µέσα από µία σειρά εργαλείων και πρακτικών, όπως: Η Παγκόσμια Επιχειρηματική Επανάσταση για έναν πιο «Επίπεδο Κόσμο» Οι παγκόσμιες τάσεις της επιχειρηματικότητας και η στάση των Ελλήνων Παρά την πρόσφατη οικονομική αβεβαιότητα, οι άνθρωποι σε παγκόσμια κλίμακα εξακολουθούν να διατηρούν θετική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα. Η έρευνα της Amway που διενεργήθηκε σε άτομα από 38 διαφορετικές χώρες σε όλο τον κόσμο, έδειξε πως το 62% επιδεικνύει θετική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα, ενώ το 39% μπορεί να σκεφτεί τον εαυτό τους ως αυτό-απασχολούμενο. Η ανεξαρτησία και το εισόδημα αποτελούν τις δύο σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις πίσω από τις επιχειρηματικές προθέσεις. Ωστόσο, οι άνθρωποι σκέφτονται την ίδρυση μιας επιχείρησης και από ανάγκη. Σε χώρες με χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα η επιχειρηματικότητα εξετάζεται και ως μια δεύτερη πηγή εισοδήματος, ενώ στις χώρες που εμπλέκονται στην Ευρωπαϊκή οικονομική κρίση, οι άνθρωποι σκέφτονται την επιχειρηματικότητα ως μια διέξοδο από την ανεργία. Βέβαια, ο φόβος της αποτυχίας (70%) παραμένει ένα ισχυρό εμπόδιο στην αυτό-απασχόληση. Στα επιμέρους στοιχεία, η Δανία είναι η χώρα με την πιο θετική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα (ηγείται της κατάταξης από το 2011) με ποσοστό 89%, ακολουθούμενη από τη Φινλανδία και την Αυστραλία (87% και 84% αντιστοίχως). Για την Ελλάδα, η θετική στάση φθάνει στο 69% για το 2013, ελαφρώς μειωμένη κατά 3%. Οι νέοι άνθρωποι έως 30 ετών διατηρούν την πιο θετική στάση προς την επιχειρηματικότητα, με τις Φινλανδία (92%) και Δανία (90%) στην κορυφή της κατάταξης. Επίσης, το επίπεδο εκπαίδευσης φαίνεται πως οδηγεί σε διαφορετικές στάσεις. Ειδικότερα, οι κάτοχοι πανεπιστημιακών τίτλων έχουν πιο θετική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα, ίσως γιατί τα πανεπιστήμια εντάσσουν όλο και περισσότερο μαθήματα επιχειρηματικότητας στα προγράμματα σπουδών τους. Στην Ελλάδα, το 71% των κατόχων πτυχίων βλέπει θετικά την επιχειρηματικότητα. Γενικά, παρατηρείται ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους να δημιουργεί μια επιχείρηση και του αριθμού που τελικά το πραγματοποιεί. Η έρευνα προσπάθησε να εντοπίσει τα αίτια και τους φόβους που αποθαρρύνουν τους ανθρώπους από την ανάληψη επιχειρηματικής δράσης. Στο σύνολο των ερωτηθέντων, το 41% δήλωσε ως το μεγαλύτερο εμπόδιο τα πιθανά οικονομικά προβλήματα έως και τη χρεοκοπία, ενώ το 31% υπέδειξε την απειλή της οικονομικής κρίσης. Μάλιστα, για τα Ευρωπαϊκά κράτη οι δύο αυτοί δείκτες ήταν υψηλότεροι (43% και 37% αντίστοιχα). Η μεγαλύτερη επιχειρηματική προοπτική συναντάται στην Κολομβία (63%) και το Μεξικό (56%), ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή των ευρωπαϊκών χωρών με ποσοστό 53%. Ένθετα κείμενα εστιασμένα στην ελληνική πραγματικότητα Η ελληνική έκδοση έχει εμπλουτιστεί με ένθετα κείμενα, τα οποία αντλούν τη θεματολογία τους από την ελληνική πραγματικότητα και το εγχώριο περιβάλλον ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Στόχος αυτών των κειμένων είναι να αποτελέσουν τροφή για σκέψη και συζήτηση. 306 TETAΡTO μερος H ΧΡηματοδοτηςη επιχειρηματικών εγχειρηματών Εκθέματα Το κείμενο των κεφαλαίων συμπληρώνεται με πίνακες και γραφήματα, υπό τον τίτλο ΕΚΘΕΜΑΤΑ, έτσι ώστε να καθίσταται ευχερέστερη η κατανόηση και η αφομοίωση της παρεχόμενης πληροφορίας. εκθεμα 12.4 Moντέλο Σχέσεων Δικαιόχρησης (Franchise Relationship Model) OIKONOMIKA Τιµολόγηση Προώθηση Ανάλυση Οικονοµική των συναλλαγών δομή Ανάπτυξη προϊόντος ΑΓΟΡΑ Σύστηµα παροχής Ανάπτυξη αγοράς Επαναδιαπραγµάτευση Αναποτελεσµατική παροχή ικαστική επίλυση επενδύσεων ΠΕΛΑΤΗΣ Καθορισµός καθηκόντων της υπηρεσίας υναµική Παρασιτσµός (Free riding) Ζητήματα των σχέσεων αντιπροσώπευσης Αποφυγή ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Η παγκοσμια ΕπΙχΕΙΡΗΜΑτΙΚΗ ΕπΑνΑΣτΑΣΗ για ΕνΑν πιο «ΕπΙπΕΔΟ ΚΟΣΜΟ» 25 Σύνοψη Κεφαλαίου Η επιχειρηματικότητα αποτελεί ένα πραγματικά παγκόσμιο φαινόμενο και σε συνδυασμό με το διαδίκτυο κα- υψηλής ανάπτυξης. το καύσιμο για τις επιχειρήσεις υψηλής προοπτικής και θιστά τον κόσμο πιο επίπεδο και δημοκρατικό. Η Αμερική και ο κόσμος βρίσκονται στην αυγή μιας νέας Οι επιχειρηματίες είναι οι δημιουργοί, οι καινοτόμοι και εποχής δημιουργίας κεφαλαίου, όπως πιστοποιείται οι ηγέτες που προσφέρουν στην κοινωνία ως φιλάνθρωποι, διευθυντές και διαχειριστές και, περισσότερο γορών σε μόλις 20 έτη. από την αύξηση κατά 10 έως 30 φορές των κεφαλαια- από οποιονδήποτε άλλο, αλλάζουν τον τρόπο με τον Οι επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται την αξία την οποία οποίο οι άνθρωποι ζουν, εργάζονται, μαθαίνουν, παίζουν και ηγούνται. δημιούργησαν. Πάνω από το 95% του πλούτου της Αμερικής σήμερα έχει δημιουργηθεί μετά το Οι επιχειρηματίες δημιουργούν νέες τεχνολογίες, προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες, οι οποίες αναδεικνύ- Οι 3,1 εκατ. εκατομμυριούχοι της Βόρειας Αμερικής είναι κυρίως αυτοδημιούργητοι επιχειρηματίες. ονται ως το επόμενο κύμα των νέων κλάδων, και αυτοί με τη σειρά τους ηγούνται της οικονομίας. Στην Αμερική οι φτωχοί γίνονται πλουσιότεροι ως συνέπεια της επιχειρηματικής διαδικασίας. Οι επιχειρηματίες δημιουργούν αξία με τις υψηλών προοπτικών και υψηλής ανάπτυξης επιχειρήσεις, οι οποίες Η οικοδόμηση μιας επιχειρηματικής κοινωνίας για τον αποτελούν τις μηχανές δημιουργίας θέσεων εργασίας 21ο αιώνα και μετέπειτα αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα για τη νέα και παγκόσμια ψηφιακή γενιά (e- στην οικονομία των ΗΠΑ. generation). Τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών παρέχουν Το μοντέλο σχέσεων δικαιόχρησης απεικονίζει τον τρόπο με τον οποίο ένας καινοτόμος (concept innovator) μπορεί να οικοδομήσει μια εταιρεία δικαιόχρησης και το μονοπάτι για την εφαρμογή της με τον πιο επιχειρηματικό τρόπο. Το μοντέλο εξαλείφει επίσης εκείνες τις ιδέες που αναπτύσσονται καλύτερα χρησιμοποιώντας μια άλλη στρατηγική ανάπτυξης (growth strategy), όπως η αποκλειστική διανομή, η αδειοδότηση (licensing) ή τα ιδιόκτητα από την εταιρεία καταστήματα. Πλέον, αντιλαμβανόμαστε ότι η δικαιόχρηση (franchising) είναι ένας επιχειρηματικός τρόπος ανάπτυξης και δημιουργίας αξίας και κατανοούμε τα μοναδικά συστατικά της δικαιόχρησης, τα οποία επιτρέπουν αυτή την επιχειρηματική συμμαχία. Η Επίπτωση του Διαδικτύου: Πόροι εμπειριών κάθε δικαιοδόχου, με σκοπό την καλυτέρευση όλων των δικαιοδόχων. Επειδή η δικαιόχρηση διέπεται (κυρίως) από μια μακροπρόθεσμη σύμβαση, οι παίκτες στο σύστημα έχουν κίνητρο να μοιραστούν τις γνώσεις, αφού η βελτιωμένη απόδοση συνεισφέρει στο από κοινού κατεχόμενο εμπορικό σήμα (trademark). Οι δικαιοχρήσεις έχουν υπάρξει πρωτοπόρες στα συστήματα παρακολούθησης και επικοινωνίας με τους συνεργάτες. Οι περισσότεροι οργανισμοί δικαιόχρησης έχουν επενδύσει σημαντικά στο Internet. Αρχικά (πολύ πριν από το Internet), αυτά τα συστήματα αποτελούσαν κυρίως συσκευές «αστυνόμευσης», οι οποίες είχαν δημιουργηθεί για να διασφαλίζουν ότι οι δικαιοδόχοι ακολουθούσαν το καθορισμένο επιχειρηματικό μοντέλο (business model/format) και ύστερα κατέβαλλαν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης (royalties). Σήμερα τα συστήματα αυτά υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχική λειτουργία ελέγχου. Η McDonald s άρχισε πρόσφατα να δοκιμάζει την εξωτερική ανάθεση (outsourcing) των drive-through συστημάτων παραγγελιών των εστιατορίων της. Ένας δικαιοδόχος της McDonald s δημιούργησε αυτό το σύστημα και πλέον το μοιράζεται με άλλους 300 δικαιοδόχους. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν μια σημαντική αύξηση τόσο στην ταχύτητα παράδοσης όσο και στην ακρίβεια των παραγγελιών. Σύνοψη Κεφαλαίου Το Ενισχυμένο Δίκτυο Η Κάθε ουσία της δικαιόχρησης κεφάλαιο είναι η δημιουργία ολοκληρώνεται αξίας σε ένα με μία σύντομη παρουσίαση των θεμάτων που ανα- εμπορικό σήμα (trademark). Η αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών αποτελεί κλειδί για την αξιοποίηση πτύχθηκαν στο κυρίως κείμενο, έτσι ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να ανασκοπήσει εν τάχει τα μείζονα σημεία ενδιαφέροντος. Ερωτήσεις Μελέτης 1. Πώς έχει αλλάξει η οικονομία στην περιοχή και στη χώρα σας την τελευταία γενιά; 2. Πώς έχει αλλάξει ο αριθμός των νέων επιχειρηματικών σχηματισμών στις ΗΠΑ τα τελευταία 30 έτη; Γιατί έχει συμβεί αυτό; Γιατί θα συνεχιστεί αυτό το πρότυπο; 3. Από πού προκύπτουν οι νέες θέσεις εργασίας στην Αμερική; Γιατί; 4. Εξηγήστε την έκταση στην οποία οι μεγάλες σε σχέση το 1900, αλλά πριν από το (γ) Τους ιδρυτές επιχειρήσεων από το 1970 έως σήμερα. 6. Ποιοι είναι οι εκατομμυριούχοι σήμερα; 7. Ονομάστε κάποιες εξαιρετικές εταιρείες, των οποίων οι ιδρυτές βρίσκονταν στα είκοσί τους όταν εκκίνησαν τις επιχειρήσεις τους. 8. Τι ρόλο έχει διαδραματίσει το κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών σε αυτό τον οικονομικό μετασχη-

28 Η επιχειρηματικότητα αποτελεί ένα πραγματικά παγκόσμιο φαινόμενο και σε συνδυασμό με το διαδίκτυο καθιστά τον κόσμο πιο επίπεδο και δημοκρατικό. Οι επιχειρηματίες είναι οι δημιουργοί, οι καινοτόμοι και οι ηγέτες που προσφέρουν στην κοινωνία ως φιλάνθρωποι, διευθυντές και διαχειριστές και, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ζουν, εργάζονται, μαθαίνουν, παίζουν και ηγούνται. Οι επιχειρηματίες δημιουργούν νέες τεχνολογίες, προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες, οι οποίες αναδεικνύονται ως το επόμενο κύμα των νέων κλάδων, και αυτοί με τη σειρά τους ηγούνται της οικονομίας. Οι επιχειρηματίες δημιουργούν αξία με τις υψηλών προοπτικών και υψηλής ανάπτυξης επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τις μηχανές δημιουργίας θέσεων εργασίας στην οικονομία των ΗΠΑ. Τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών παρέχουν το καύσιμο για τις επιχειρήσεις υψηλής προοπτικής και υψηλής ανάπτυξης. Η Αμερική και ο κόσμος βρίσκονται στην αυγή μιας νέας εποχής δημιουργίας κεφαλαίου, όπως πιστοποιείται από την αύξηση κατά 10 έως 30 φορές των κεφαλαιαγορών σε μόλις 20 έτη. Οι επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται την αξία την οποία δημιούργησαν. Πάνω από το 95% του πλούτου της Αμερικής σήμερα έχει δημιουργηθεί μετά το Οι 3,1 εκατ. εκατομμυριούχοι της Βόρειας Αμερικής είναι κυρίως αυτοδημιούργητοι επιχειρηματίες. Στην Αμερική οι φτωχοί γίνονται πλουσιότεροι ως συνέπεια της επιχειρηματικής διαδικασίας. Η οικοδόμηση μιας επιχειρηματικής κοινωνίας για τον 21ο αιώνα και μετέπειτα αποτελεί την ύψιστη προτεραιότητα για τη νέα και παγκόσμια ψηφιακή γενιά (egeneration). περιηγηση xxxi Ερωτήσεις Μελέτης Ερωτήσεις Μελέτης 1. Πώς έχει αλλάξει η οικονομία στην περιοχή και στη χώρα σας την τελευταία γενιά; 2. Πώς έχει αλλάξει ο αριθμός των νέων επιχειρηματικών σχηματισμών στις ΗΠΑ τα τελευταία 30 έτη; Γιατί έχει συμβεί αυτό; Γιατί θα συνεχιστεί αυτό το πρότυπο; 3. Από πού προκύπτουν οι νέες θέσεις εργασίας στην Αμερική; Γιατί; 4. Εξηγήστε την έκταση στην οποία οι μεγάλες σε σχέση με τις νέες και τις αναδυόμενες επιχειρήσεις συμβάλλουν σε όλες τις καινοτομίες και στις ριζικές καινοτομίες. 5. Πότε δημιουργήθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό του πλούτου στην Αμερική και από ποιον; (α) Τους Carnegie, τους Vanderbilt και τους Rockefellers πριν από το (β) Τους μεγιστάνες της αυτοκινητοβιομηχανίας, των τροφίμων και της ακίνητης περιουσίας μετά το 1900, αλλά πριν από το (γ) Τους ιδρυτές επιχειρήσεων από το 1970 έως σήμερα. 6. Ποιοι είναι οι εκατομμυριούχοι σήμερα; 7. Ονομάστε κάποιες εξαιρετικές εταιρείες, των οποίων οι ιδρυτές βρίσκονταν στα είκοσί τους όταν εκκίνησαν τις επιχειρήσεις τους. 8. Τι ρόλο έχει διαδραματίσει το κεφάλαιο επιχειρηματικών συμμετοχών σε αυτό τον οικονομικό μετασχηματισμό; 9. Συχνά αναφέρεται πως «οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι». Πώς και γιατί έχει επηρεάσει η επιχειρηματική επανάσταση το στερεότυπο αυτό; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της; 10. Τι έχει συμβεί στις μεγάλες και στις καθιερωμένες επιχειρήσεις ως αποτέλεσμα αυτού του κύματος επιχειρηματικών εταιρειών; 26 Οι ερωτήσεις μελέτης έχουν στόχο να αναδείξουν τα σημαντικά σημεία του πρωτο ΜΕΡΟΣ Ο ΙΔΡΥτΗΣ κεφαλαίου κι αφετέρου να αποτελέσουν έναυσμα προβληματισμού. Χρήσιμες Διαδικτυακές Πηγές για το Κεφάλαιο 1 Το Global Entrepreneurship Monitor (GEM) είναι ένα μη κερδοσκοπικό ακαδημαϊκό ερευνητικό κονσόρτσιουμ, το οποίο έχει στόχο να παρέχει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό υψηλής ποιότητας διεθνή ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα. Το GEM είναι η μεγαλύτερη ατομική έρευνα της επιχειρηματικής δραστηριότητας παγκοσμίως. Arthur M. Blank Center for Entrepreneurship, Babson College. Franklin W. Olin College of Engineering To Center for Women s Business Research αποτελεί μια περιεκτική πηγή για τις τάσεις, τα χαρακτηριστικά, τα επιτεύγματα και τις προκλήσεις των γυναικών ιδιοκτητών επιχειρήσεων και των εταιρειών τους. Με έτος ίδρυσης το 1969, το National Center for American Indian Enterprise Development (NCAIED) είναι η πρώτη εθνική μη κερδοσκοπική εταιρεία που δημιουργήθηκε και διευθύνεται από ιθαγενείς Αμερικανούς, αποκλειστικά αφιερωμένη στην ανάπτυξη της οικονομικής αυτάρκειας των ιθαγενών Αμερικανών μέσω της επιχειρηματικής ιδιοκτησίας. Μια ερευνητική βάση δεδομένων των εταιρειών του Dow Jones, εστιασμένη στην αγορά των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών. Μέσω της επιχειρηματικής εκπαίδευσης, η NFTE, η οποία αναφέρεται και ως Network for Teaching Entrepreneurship, βοηθά νέους ανθρώπους από κοινότητες χαμηλού εισοδήματος να καλλιεργήσουν τις ικανότητές τους και να απελευθερώσουν την επιχειρηματική δημιουργικότητά τους. Ο οργανισμός National Venture Capital Association (NVCA) είναι μια εμπορική ένωση που εκπροσωπεί τον κλάδο των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στις ΗΠΑ. Είναι ένας οργανισμός που βασίζεται στα μέλη και αποτελείται από εταιρείες κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών που διαχειρίζονται αποθεματικά κεφαλαίων κινδύνου προορισμένων να επενδυθούν σε επιχειρήσεις υψηλής ανάπτυξης. Ερωτήσεις για την Εξάσκησης του Μυαλού Οι ερωτήσεις εξάσκησης του μυαλού επιδιώκουν να βοηθήσουν τον αναγνώστη να προβληματιστεί πάνω σε ζητήματα που προϋποθέτουν βαθιά κατανόηση και διάκριση των λεπτών εννοιών, αλλά και αυτογνωσία. Για την Εξάσκηση του Μυαλού (Mind Stretchers) Έχετε υπόψη; Ποιες ικανότητες και ποιες νοοτροπίες απαιτούνται; 4. Αν αυτή η επανάσταση συνεχιστεί στον ίδιο ρυθμό με 1. Ως πολίτης, ποιες πολιτικές είναι αναγκαίες για την τα προηγούμενα 30 έτη (π.χ., μια αύξηση κατά 10 ή ενθάρρυνση και την οικοδόμηση της επιχειρηματικής 15 φορές), στην 25η επανένωση με τους συμφοιτητές κοινωνίας; σας από το κολέγιο ή το μεταπτυχιακό σε ποια επίπεδα 2. Πώς θα αλλάξουν οι ευκαιρίες και η διαθεσιμότητα θα δείτε τους δείκτες του Dow Jones Industrial, του κεφαλαίου σε αυτό τον αιώνα ως αποτέλεσμα της οικονομικής και κοινωνικής επανάστασης; Πώς μπορεί τους ασιατικούς δείκτες; Πόσες επιχειρήσεις και θέσεις NASDAQ και τους FTSI, CAC, τους γερμανικούς και κανείς να προετοιμαστεί καλύτερα γι αυτό; εργασίας θα υπάρχουν; Πόσοι νέοι κλάδοι που κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει σκεφτεί; Τι θα συμβεί αν αυτός ο 3. Πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι, άνθρωποι προτιμούν ρυθμός είναι 50% πιο γρήγορος ή πιο αργός; την προβλεπτικότητα από το απρόβλεπτο. Όμως η επιχειρηματική διαδικασία είναι εγγενώς χαοτική, απρόβλεπτη και δύσκολα σχεδιάζεται. Ποιος θα επιτύχει και τικές ευκαιρίες την επόμενη δεκαετία; Τι θα πρέπει να 5. Ποιες χώρες προσφέρουν τις μεγαλύτερες επιχειρημα- ποιος θα αποτύχει σε αυτή τη δυναμική διαδικασία; κάνετε γι αυτό; Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ: ΔΗμΙΟΥΡγώνΤΑς, μορφοποιώντας, ΑνΑγνώΡΙζΟνΤΑς, ΑξΙΟπΟΙώνΤΑς 137 ΑςΚΗςΗ 1 Έχουμε χρησιμοποιήσει τη μεταφορά της «ριζικής αλλαγής» (sea change) σε προηγούμενες εκδόσεις του παρόντος βιβλίου, προκειμένου να ωθήσουμε φιλόδοξους επιχειρηματίες να ερευνήσουν, να συλλάβουν ιδέες και να οραματιστούν μελλοντικές κβαντικές αλλαγές στην τεχνολογία και στην κοινωνία. Όπως έχουμε δει, τέτοιες ριζικές αλλαγές, όπως ο ηλεκτρισμός, το αεροπλάνο, το ολοκληρωμένο κύκλωμα (νόμος του Moore) και οι ασύρματες επικοινωνίες, έχουν αποτελέσει τα θεμέλια νέων σημαντικών κλάδων. Ποιες είναι οι πιθανές τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές τα επόμενα 20 με 30 έτη, οι οποίες θα δημιουργήσουν την επόμενη γενιά νέων κλάδων; Οι επιχειρηματίες και οι καινοτόμοι που προσδοκούν τις απαντήσεις σε αυτή την πολύπλοκη ερώτηση θα αναδειχθούν στους Gates, Jobs, Blank και Stemberg της νέας γενιάς. Σκοπός Ο σκοπός της ακόλουθης άσκησης είναι να προσφέρει ένα μονοπάτι για την εξερεύνηση αυτής της ερώτησης. Υποσχόμαστε να διευρύνουμε τον ορίζοντα της τεχνολογικής παιδείας σας και να εμπλουτίσουμε το όραμά σας για το επόμενο τέταρτο του αιώνα το παράθυρο της ζωής σας όταν διαθέτετε την καλύτερη πιθανότητα να δημιουργήσετε και να εκμεταλλευτείτε τις υπερ-ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά σας. Σας ζητάμε να πραγματοποιήσετε μια μορφή έρευνας και να σκεφτείτε τις μελλοντικές κατευθύνσεις της τεχνολογίας και το πώς τα επιστημονικά ερωτήματα που βρίσκονται υπό διερεύνηση σήμερα μπορούν να οδηγήσουν σε επαναστατική γνώση. Αυτή η νέα επιστημονική γνώση θα οδηγήσει, με τη σειρά της, σε καινοτομίες. Όταν θα τροφοδοτηθούν, θα αναγνωριστούν και θα καθοδηγηθούν από την επιχειρηματικότητα, ορισμένες καινοτομίες θα αξιοποιηθούν εμπορικά και κατά τη διαδικασία αυτή θα δημιουργήσουν εντελώς νέους κλάδους. Τα ακόλουθα βήματα θα σας βοηθήσουν σε αυτό τον ερευνητικό στόχο, αλλά δε θα πρέπει να περιορίσετε τις προσπάθειές σας μόνο σε αυτά. Χρειάζεται να αναζητήσετε όσο το δυνατόν περισσότερες επιπρόσθετες πηγές χρησιμοποιώντας το Google και άλλα μέσα. Σιγουρευτείτε πως «ακολουθείτε τα στοιχεία και το ένστικτό σας». Αν εντοπίσετε ένα πεδίο της επιστήμης και της τεχνολογίας που σας συναρπάζει ή που ενστικτωδώς πιστεύετε ότι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που οι άνθρωποι ζουν, εργάζονται, μαθαίνουν ή ψυχαγωγούνται, τότε επιδιώξτε το. Οι Επόμενες Ριζικές Αλλαγές ΒΗΜΑ 1 Επισκεφτείτε τη σύνοψη του ιδρύματος National Science Foundation (NSF) για τις 50 ανακαλύψεις που σύμφωνα με το ίδρυμα NSF είχαν τη μεγαλύτερη επίπτωση στη ζωή κάθε Αμερικανού ( sp). Θα βρείτε κάποιες επαναστατικές ανακαλύψεις, όπως o ραβδωτός κώδικας (bar codes), το λογισμικό CAD/CAM, η γονιδιωματική (genomics), η αναγνώριση φωνής, οι τεχνικές οπτικοποίησης σε υπολογιστή και οι περιηγητές του διαδικτύου (web browsers, π.χ., explorer, firefox, opera). Όλα αυτά αποτελούν παραδείγματα ριζικών αλλαγών τους οδηγούς και τις κινητήριες δυνάμεις των νέων κλάδων που συζητήσαμε στο παρόν κεφάλαιο και στο Κεφάλαιο 3. ΒΗΜΑ 2 Από τις 50 επιλέξτε μία ή δύο που σας ενδιαφέρουν περισσότερο. Τώρα εξετάστε το νούμερο δέκα στη λίστα: «τεχνικές οπτικοποίησης σε υπολογιστή». Σημειώστε τους έντεκα κλάδους και τα πεδία που έχουν επηρεαστεί σε βάθος από αυτή τη βασική ανακάλυψη. Μεταξύ αυτών των 11 επιλέξτε ένα ή δύο για τα οποία γνωρίζετε τα λιγότερα, αλλά διαθέτετε και το μεγαλύτερο πάθος. Κάντε μια έρευνα με κάποιες λέξεις-κλειδιά στο Google και σε παρόμοιες πηγές, προκειμένου να αναγνωρίσετε προϊόντα, εταιρείες ή τμήματα αγοράς που καθοδηγούνται από τους επιχειρηματίες που βρίσκονται πίσω από αυτές τις καινοτομίες. Επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία για όλες τις κύριες ανακαλύψεις που σας προσελκύουν. Μόλις αποκτήσετε μια καλή αίσθηση σχετικά με το πώς υφίστανται αυτές οι συνδέσεις, προχωρήστε στο Βήμα 3. ΒΗΜΑ 3 Συναντηθείτε με δύο έως πέντε συμφοιτητές σας για πρωινό, γεύμα ή δείπνο και μοιραστείτε αυτά που μάθατε, τις παρατηρήσεις και τις ιδέες σας σχετικά με τον τρόπο που γεννιούνται οι κλάδοι και τα νέα δυνητικά πεδία που μπορεί να αναδύονται. Ποια μοτίβα (patterns) και κοινά χαρακτηριστικά εντοπίσατε; Ποιοι είναι οι χρόνοι αναμονής και οι πρώιμοι δείκτες; Ποιες τεχνολογίες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη προοπτική μελλοντικών επιπτώσεων στον τρόπο ζωής, εργασίας και μάθησης των ανθρώπων; Μελέτες Περίπτωσης Οι μελέτες περίπτωσης παρουσιάζουν πραγματικές ιστορίες επιχειρηματικότητας, με τρόπο διαδραστικό και όχι απλώς αφηγηματικό. Ο αναγνώστης στην αρχή καλείται να απαντήσει σε μία σειρά ερωτήσεων προετοιμασίας και στη συνέχεια καλείται να διεισδύσει στον πυρήνα της ιστορίας και να επανεξετάσει υπό νέο πρίσμα τις αρχικές σκέψεις του. Ασκήσεις Οι ασκήσεις που παρατίθενται στο τέλος των κεφαλαίων, εστιάζονται στην καθοδήγηση του αναγνώστη στα επιμέρους στάδια ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας, έτσι ώστε η θεωρία να εφαρμοστεί στην πράξη. Σε αυτές τις ασκήσεις ο αναγνώστης καλείται να αναρωτηθεί πάνω σε καίρια ζητήματα που αναπτύχθηκαν και να παραθέσει τις προσωπικές του σκέψεις και θέσεις. 3 Μελέτη περίπτωσης Κεφαλαίου Roxanne Quimby Ερωτήσεις Προετοιμασίας 1. Ποιος μπορεί να γίνει επιχειρηματίας; 2. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι, οι ανταμοιβές και οι συμβιβασμοί μιας επιχείρησης που προσαρμόζεται στον τρόπο ζωής έναντι μιας επιχείρησης υψηλής προοπτικής, η οποία θα ξεπεράσει τα $5 εκατ. σε πωλήσεις και θα αναπτυχτεί ουσιαστικά; 3. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ μιας ιδέας και μιας ευκαιρίας; Για ποιον; Τι μπορεί να διδαχθεί κανείς από τα Εκθέματα Γ και Δ; 4. Γιατί έχει επιτύχει η επιχείρηση έως τώρα; 5. Τι θα πρέπει να κάνουν η Roxanne και ο Burt και γιατί; Ο στόχος μας για το πρώτο έτος ήταν οι συνολικές πωλήσεις να φθάσουν τις $ Σκέφτηκα πως σε περίπτωση που κατάφερνα να επιτύχω και τις μισές από αυτές, θα επρόκειτο για περισσότερα χρήματα από όσα είχα δει ποτέ. Roxanne Quimby Εισαγωγή Η Roxanne Quimby κάθισε στο προεδρικό γραφείο του πρόσφατα εγκαινιασθέντος εργοστασίου της εταιρείας της με το όνομα Burt s Bees στο Raleigh της Βόρειας Καρολίνα. Περιστοιχιζόταν από συσκευασμένες κούτες και τη σιωπή των ακίνητων μηχανημάτων, ενώ κανείς δε βρισκόταν στο χώρο για να τα θέσει σε λειτουργία. Η Quimby κοίταξε κεντρικό Μέιν την Burt s Bees, έναν παρασκευαστή προϊόντων προσωπικής φροντίδας και χειροποίητων αντικειμένων με βάση το κερί της μέλισσας, και δεν ήταν καθόλου πεπεισμένη πως δε θα έπρεπε να επιστρέψει και πάλι εκεί. Η ίδια εξήγησε: Όταν πήγαμε στη Βόρεια Καρολίνα, ήμασταν εντελώς μόνοι. Συνειδητοποίησα πόσο σημαντικό μέρος της επιχείρησης βρισκόταν στα μυαλά των εργαζομένων στο Μέιν. Εκεί, καθένας έδινε το στίγμα του στη διαδικασία. Όλα αυτά χάθηκαν όταν αφήσαμε το Μέιν το Συνέχιζα να αναρωτιέμαι γιατί μετέφερα την Burt s Bees. Νόμιζα πως θα έπαιρνα όλη την επιχείρηση και θα τη μετακινούσα και όλα θα παρέμεναν όπως είχαν. Τίποτα δεν ήταν το ίδιο, εκτός του ότι συνέχιζα να εργάζομαι 20 ώρες την ημέρα. Η Quimby διατηρούσε ισχυρές αμφιβολίες σχετικά με αυτή τη μετακίνηση στη Βόρεια Καρολίνα και εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο να επιστρέψει στο Μέιν. Χρειαζόταν να λάβει μια απόφαση ταχύτατα, καθώς η εταιρεία βρισκόταν σε διαδικασία πρόσληψης νέων εργαζομένων και αγοράς βιομηχανικού εξοπλισμού. Αν υποχωρούσε εκείνη τη στιγμή, οι ζημιές θα μπορούσαν να ελαχιστοποιηθούν, ενώ θα μπορούσε να επαναπροσλάβει καθέναν από τους 44 εργαζομένους που είχε αφήσει πίσω στο Μέιν, αφού κανείς τους δεν είχε βρει προς το παρόν νέα απασχόληση. Από την άλλη πλευρά, θα ήταν δύσκολο να αγνοήσει όλους εκείνους τους λόγους που την είχαν οδηγήσει αρχικά να εγκαταλείψει το Μέιν. Αν μετακινούσε την Burt s Bees πίσω, θα Copyright Jeffry A. Timmons, Αυτή η μελέτη περίπτωσης συγγράφηκε από τη Rebecca Voorheis, υπό την καθο-