Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ)"

Ευαδνη Κορομηλάς
6 χρόνια πριν
Προβολές:

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 2014 ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ) Ο διευθυντής του EMCDDA, Wolfgang Götz, δηλώνει: «Αν δει κανείς τη

Αν μείνει όμως μόνο στη συνολική εικόνα της Ευρώπης, δεν θα μπορέσει να αντιληφθεί τις σημαντικές διαφορές που παρατηρούνται από χώρα σε χώρα.

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 2014 ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Δελτίο Τύπου Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ) Ο διευθυντής του EMCDDA, Wolfgang Götz, δηλώνει: «Αν δει κανείς τη συνολική εικόνα, διαπιστώνει ότι στην Ευρώπη έχει σημειωθεί πρόοδος σε ορισμένους σημαντικούς στόχους πολιτικής για την υγεία που είχαν τεθεί στο παρελθόν. Αν μείνει όμως μόνο στη συνολική εικόνα της Ευρώπης, δεν θα μπορέσει να αντιληφθεί τις σημαντικές διαφορές που παρατηρούνται από χώρα σε χώρα. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι οι συνολικά ενθαρρυντικές τάσεις σε επίπεδο ΕΕ για τους θανάτους από υπερβολική δόση και τις συνδεόμενες με τη χρήση ναρκωτικών μολύνσεις από τον ιό HIV, για παράδειγμα, έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με τις ανησυχητικές εξελίξεις που παρατηρούνται σε κάποια κράτη μέλη». Ο οργανισμός της ΕΕ για τα ναρκωτικά (EMCDDA) παρουσιάζει όπως κάθε χρόνο και φέτος την ετήσια επισκόπηση της κατάστασης των ναρκωτικών στην Ευρώπη. Τα κυριότερα σημεία που παρουσιάζονται σήμερα 28 Μαϊου 2014 στην Κύπρο από τον επιστημονικό αναλυτή του EMCDDA Dr. Eoghan Quigley αλλά και τα στοιχεία για την κατάσταση του φαινομένου από τον προϊστάμενο του ΕΚΤΕΠΝ κ. Νεοκλή Γεωργιάδη, συνοψίζονται στο παρόν ενημερωτικό Δελτίο Τύπου. Κυριότερα σημεία ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ 2014 και στοιχεία για την Κύπρο Το πρόβλημα των ναρκωτικών στην Ευρώπη γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο, καθώς εμφανίζονται νέες προκλήσεις που εγείρουν ανησυχίες σε σχέση με τη δημόσια υγεία. Σε αυτή τη διαπίστωση καταλήγει η Ευρωπαϊκή έκθεση για τα ναρκωτικά 2014: τάσεις και εξελίξεις, η οποία δημοσιεύεται σήμερα από τον Οργανισμό της ΕΕ για τα ναρκωτικά (ΕΚΠΝΤ).

ΗΡΩΙΝΗ & ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΤΗΣ Σύμφωνα με το ΕΚΠΝΤ, τα τελευταία στοιχεία για τις αιτήσεις θεραπείας και τις κατασχέσεις στην Ευρώπη υποδεικνύουν μια πτωτική τάση στη χρήση και στη

Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, συνεχίζεται μείωση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη, ενώ όλοι οι δείκτες που παρακολουθεί το ΕΚΤΕΠΝ, παρουσιάζουν μια σχετική μείωση.

2 ΗΡΩΙΝΗ & ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΤΗΣ Σύμφωνα με το ΕΚΠΝΤ, τα τελευταία στοιχεία για τις αιτήσεις θεραπείας και τις κατασχέσεις στην Ευρώπη υποδεικνύουν μια πτωτική τάση στη χρήση και στη διαθεσιμότητα της ηρωίνης. Κατά το 2012, η ηρωίνη με ποσοστό 29% παραμένει η δεύτερη ουσία κατάχρησης μετά την κάνναβη, λόγω της οποίας τα άτομα αιτούνται θεραπείας. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, συνεχίζεται μείωση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη, ενώ όλοι οι δείκτες που παρακολουθεί το ΕΚΤΕΠΝ, παρουσιάζουν μια σχετική μείωση. Η έκθεση κρούει τον κώδωνα προειδοποιώντας για την υποκατάσταση της ηρωίνης από άλλες ουσίες, όπως τα συνθετικά οπιοειδή. Αρκετές χώρες ανέφεραν ότι ποσοστό άνω του 10% των χρηστών που εισήχθησαν στη θεραπεία για πρώτη φορά, έκανε χρήση οπιοειδών πέραν της ηρωίνης Διαχρονική Ανάλυση Οπιοειδών: αριθμός κατασχέσεων αδικήματα θεραπεία Προβληματική Χρήση (C.E) Έναρξη Παρακολούθησης ΕΚΤΕΠΝ: 2004 Επίσης, ανησυχία εμφανίζεται και στην Κύπρο για τα υποκατάστατα της ηρωίνης και κυρίως για το oxycontin. To 2012, 33 άτομα (3%) βρέθηκαν στη θεραπεία με κύρια ουσία κατάχρησης τα οπιοειδή (όπως π.χ το oxycontin) πέραν της ηρωίνης.

ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΘΑΝΑΤΟΙ Η χρήση ναρκωτικών είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου στην Ευρώπη, τόσο άμεσα λόγω υπερβολικής δόσης όσο και έμμεσα (αυτοκτονίες, ατυχήματα κλπ).

3 ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΘΑΝΑΤΟΙ Η χρήση ναρκωτικών είναι μια από τις κύριες αιτίες θανάτου στην Ευρώπη, τόσο άμεσα λόγω υπερβολικής δόσης όσο και έμμεσα (αυτοκτονίες, ατυχήματα κλπ). Συνολικά, από το 2007 μειώθηκαν οι θάνατοι από υπερβολική δόση. Σε αντίθεση όμως με τη συνολική ευρωπαϊκή ενθαρρυντική τάση, ο αριθμός των θανάτων από υπερβολική δόση παραμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα, ή σε ανοδική τάση σε κάποιες χώρες. Κατά το 2013 καταγράφηκαν συνολικά 12 θάνατοι, εκ των οποίων 3 άμεσοι και 9 έμμεσοι. Συνολικά, σε 3 περιπτώσεις (2 άμεσοι & 1 έμμεσος θάνατος) ανευρέθηκαν υποκατάστατα ηρωίνης και πιο συγκεκριμένα, η ουσία «oxycontin». ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει καταγραφεί πρόοδος στην ΕΕ όσον αφορά στην αντιμετώπιση της λοίμωξης των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών από τον ιό HIV. Παρόλα αυτά, οι εξελίξεις σε κάποιες χώρες, επιδρούν αρνητικά στη διαχρονική μείωση του αριθμού των νεοδιαγνωσθέντων κρουσμάτων του ιού HIV στην Ευρώπη. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, «οι πρόσφατες επιδημικές εξάρσεις του ιού HIV σε χρήστες ναρκωτικών στην Ελλάδα και Ρουμανία, σε συνδυασμό με τα συνεχιζόμενα προβλήματα σε κάποιες χώρες της Βαλτικής, ανακόπτουν την πρόοδο όσον αφορά στη μείωση των νέων κρουσμάτων μόλυνσης». Επίσης, πρόσφατη αξιολόγηση κινδύνου που διενεργήθηκε το 2013 από το EMCDDA, σε συνεργασία με το ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control), αποκάλυψε πως σε αρκετές χώρες υπάρχουν σημαντικοί παράγοντες κινδύνου σε σχέση με την εμφάνιση επιδημικών εξάρσεων του ιού HIV. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Κύπρος. Επίσης, με βάση το Δείκτη Αίτησης Θεραπείας, κατά το έτος 2012 αναφέρθηκαν 5 περιστατικά HIV/AIDS (αυτόαναφορές) ενώ με βάση το Δείκτη Επικράτησης Μολυσματικών Ασθενειών, περίπου οι μισοί (46 από τους 83) ενδοφλέβιοι χρήστες που εξετάστηκαν, διαγνώστηκαν θετικοί στην Ηπατίτιδα Γ.

4 ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Η κοκαΐνη εξακολουθεί να είναι η ευρύτερα διαδεδομένη παράνομη διεγερτική ουσία στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά, τα τελευταία στοιχεία υποδηλώνουν μείωση της χρήσης της. Από την άλλη, η χρήση μεθαμφεταμινών, παραμένει λιγότερο διαδεδομένη, από την κοκαΐνη, αλλά υπάρχει εντεινόμενη ανησυχία σχετικά με την αύξηση στη διαθεσιμότητα και τη χρήση της. Κατά το 2012, το ΕΚΤΕΠΝ στην ετήσια έκθεσή του, ανέφερε πως η μεθαμφεταμίνη αποτελεί περιορισμένο μεν, αλλά αναδυόμενο πρόβλημα με πιθανότητα εξάπλωσης. Πιο συγκεκριμένα, το 2012, 40 άτομα βρέθηκαν στη θεραπεία με κύρια ουσία κατάχρησης την μεθαμφεταμίνη. Αν και παραμένει ακόμα σε χαμηλά επίπεδα όταν συγκριθεί με άλλες ουσίες, ένας αυξανόμενος αριθμός χρηστών αιτείται θεραπείας λόγω της χρήσης της συγκεκριμένης ουσίας (40 το 2012, σε σύγκριση με 14 το 2011 και 7 το 2010). Παράλληλα, οι κατασχέσεις έκστασι συνέχισαν την καθοδική πορεία και φαίνεται να αντικαταστάθηκαν από τις μεθαμφεταμίνες (861 χάπια το 2012 σε σχέση με 289 το 2011) και το mcpp (138 χάπια). Όσον αφορά στη κοκαΐνη, αποτελεί την κύρια ουσία κατάχρησης για το 12% του πληθυσμού των προβληματικών χρηστών που αιτήθηκαν θεραπείας το ΝΕΕΣ ΨΥΧΟΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ & ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ Στην Ευρώπη, δεν υπάρχει καμία ένδειξη υποχώρησης των νέων ψυχοδραστικών ουσιών, ενώ οι ουσίες που πωλούνται ως υποκατάστατα «παραδοσιακών» ουσιών (LSD, κοκαΐνη κλπ) είναι ενδεχομένως πιο επιβλαβείς από τις ουσίες που επιχειρούν να μιμηθούν. Επιπλέον, η αγορά νέων και «παλιών» ναρκωτικών μέσω ιστοσελίδων που δρουν στο λεγόμενο «κρυμμένο διαδίκτυο» (παράνομα, ηλεκτρονικά δίκτυα που διατηρούν την ανώνυμη επικοινωνία των χρηστών) συνιστά νέα πρόκληση για τις διωκτικές αρχές. Στην Κύπρο, πρόσφατες αλλαγές στο Εθνικό Δίκτυο Έγκαιρης Προειδοποίησης άρχισαν να αποδίδουν καρπούς, επιτρέποντας την ανίχνευση καινούργιων ουσιών στην Κύπρο και στέλνοντας εβδομαδιαίες αναφορές στο κεντρικό ΣΕΠ στη Λισαβόνα. Έτσι, για πρώτη φορά τα στοιχεία της Κύπρου περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων για τα Νέα Συνθετικά ναρκωτικά (EDND European Information System and Database on New Drugs). Ο διευθυντής του EMCDDA, Wolfgang Götz, δηλώνει: «πριν από μια δεκαπενταετία, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη επέδειξαν μεγάλη διορατικότητα επενδύοντας σε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της ΕΕ για τις νέες ψυχοδραστικές ουσίες, το οποίο σήμερα τυγχάνει παγκόσμιου σεβασμού και έχει επανειλημμένα αποδείξει την αξία του όσον αφορά στην ανταλλαγή πληροφοριών και στην ταχεία ανταπόκριση στις απειλές».

ΚΑΝΝΑΒΗ: ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα ναρκωτικά 2014, η κάνναβη διχάζει την κοινή γνώμη ενώ ο έντονος δημόσιος διάλογος, αναζωπυρώθηκε από τις αλλαγές στη

Παρόλα αυτά, η χρήση της κάνναβης στην Ευρώπη καταγράφει συνολικά μια σταθερή ή φθίνουσα τάση ιδίως στους νέους, ενώ φαίνεται πως οι Ευρωπαίοι, αντιλαμβανόμενοι τις επιπτώσεις στην υγεία,

5 ΚΑΝΝΑΒΗ: ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα ναρκωτικά 2014, η κάνναβη διχάζει την κοινή γνώμη ενώ ο έντονος δημόσιος διάλογος, αναζωπυρώθηκε από τις αλλαγές στη νομοθεσία σε κάποιες πολιτείες της Αμερικής και σε κάποιες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Παρόλα αυτά, η χρήση της κάνναβης στην Ευρώπη καταγράφει συνολικά μια σταθερή ή φθίνουσα τάση ιδίως στους νέους, ενώ φαίνεται πως οι Ευρωπαίοι, αντιλαμβανόμενοι τις επιπτώσεις στην υγεία, απευθύνονται ολοένα και περισσότερο σε θεραπευτικά προγράμματα. Το 2012, η κάνναβη ήταν η συχνότερα αναφερθείσα κύρια αιτία της έναρξης θεραπείας από τους χρήστες που ξεκινούσαν θεραπεία απεξάρτησης για πρώτη φορά στη ζωή τους. Κατά τα τελευταία έτη, οι χρήστες οπιοειδών μειώνονται, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι χρήστες κάνναβης. Η αύξηση στα αιτήματα θεραπείας για κάνναβη οφείλεται κυρίως στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου συνεργασίας για την παραπομπή νέων παραβατών μέχρι 24 ετών σε ηλικία, καθώς και στις παρεμβάσεις της αστυνομίας που στοχεύουν στην παραπομπή όλων των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών σε θεραπεία, ανεξαρτήτως ηλικίας. Κύρια ουσία κατάχρησης: % Opioids Cannabis Παρόλα αυτά, όσον αφορά στη χρήση κάνναβης, στοιχεία της έρευνας γενικού πληθυσμού υποδεικνύουν πως η κάνναβη παρά τη σχετική πτώση, εξακολουθεί να παραμένει η πιο διαδεδομένη ουσία με την υψηλότερη επικράτηση, σε σύγκριση με τις άλλες παράνομες ουσίες. Η επικρατέστερη ηλικία πρώτης χρήσης κάνναβης είναι τα 20 έτη, που βρίσκει τα αγόρια στο στρατό και τα κορίτσια στις σπουδές ή στην εργασία. Όλοι οι δείκτες που παρακολουθεί το ΕΚΤΕΠΝ για την κάνναβη, είναι σε υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με το έτος αναφοράς (2004) ενώ η μεγαλύτερη αύξηση, συμβαίνει στο δείκτη αίτησης θεραπείας. 8 Διαχρονική Ανάλυση Κάνναβης: αριθμός κατασχέσεων θεραπεία αδικήματα index:2004

ΝΟΜΙΜΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: ΑΛΚΟΟΛ, ΚΑΠΝΟΣ, ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ ΑΛΚΟΟΛ Όσον αφορά στην πρώτη καταγραφή στοιχείων για το αλκοόλ που άρχισε από το 2012, εκτιμήθηκε ότι τουλάχιστον το 3% του

Παρατηρήθηκε αύξηση της υπέρμετρης κατανάλωσης ανάμεσα στους νέους ηλικίας 15-16 ετών, ενώ η πρόσβαση των εφήβων στο αλκοόλ, υπερβαίνει το μέσο όρο των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.

Μεταξύ των ετών (2004-2010) καταγράφηκαν τουλάχιστον 519 θάνατοι, σχετιζόμενοι με το αλκοόλ.

ΚΑΠΝΟΣ Κατά το 2012, καταγράφηκε μια σχετική μείωση (6 ποσοστιαίες μονάδες) των νέων (15-34 ετών) που ανέφεραν ότι κάπνισαν κατά τον τελευταίο χρόνο, σε σύγκριση με το 2009.

6 ΝΟΜΙΜΕΣ ΟΥΣΙΕΣ: ΑΛΚΟΟΛ, ΚΑΠΝΟΣ, ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ ΑΛΚΟΟΛ Όσον αφορά στην πρώτη καταγραφή στοιχείων για το αλκοόλ που άρχισε από το 2012, εκτιμήθηκε ότι τουλάχιστον το 3% του πληθυσμού στην Κύπρο είναι εξαρτημένο στο αλκοόλ. Παρατηρήθηκε αύξηση της υπέρμετρης κατανάλωσης ανάμεσα στους νέους ηλικίας ετών, ενώ η πρόσβαση των εφήβων στο αλκοόλ, υπερβαίνει το μέσο όρο των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Κατά το 2011, αιτήθηκαν θεραπείας λόγω κατάχρησης αλκοόλ 213 άτομα, με τους περισσότερους να είναι άνω των 40 ετών. Μεταξύ των ετών ( ) καταγράφηκαν τουλάχιστον 519 θάνατοι, σχετιζόμενοι με το αλκοόλ. Όσον αφορά στην κατάσταση στην Ευρώπη, 1 στους 7 θανάτους ανδρών, και 1 στους 13 θανάτους γυναικών οφείλεται στην κατάχρηση αλκοόλ. ΚΑΠΝΟΣ Κατά το 2012, καταγράφηκε μια σχετική μείωση (6 ποσοστιαίες μονάδες) των νέων (15-34 ετών) που ανέφεραν ότι κάπνισαν κατά τον τελευταίο χρόνο, σε σύγκριση με το Επίσης, η επιθυμία για διακοπή του καπνίσματος, παρουσιάζει στατιστικά σημαντική μείωση, γεγονός που συνάδει με το χαμηλότερο ποσοστό καταγεγραμμένων καπνιστών κατά το 2012, που έχουν καταβάλει προσπάθεια για διακοπή του καπνίσματος. ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ Σύμφωνα με την έρευνα γενικού πληθυσμού (2012) έχει εκτιμηθεί ότι ένα 4% του πληθυσμού έκανε χρήση ηρεμιστικών τον τελευταίο χρόνο. Το προφίλ των ατόμων που κάνουν χρήση ηρεμιστικών στην Κύπρο, είναι γυναίκες, ηλικίας 55-64, με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.

Κύπρο 3 Λεωφόρος Στροβόλου 130, Cyfield Tower, 4 Ος όροφος.

7 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 2014 ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΚΤΕΠΝ Κυριότερα σημεία Ευρωπαϊκής Έκθεσης και στοιχεία για την Κύπρο 3 Λεωφόρος Στροβόλου 130, Cyfield Tower, 4 Ος όροφος. Τηλ: info@ektepn.org.cy /page/ektepn ΕΚΤΕΠΝ 2014

Σχετικά έγγραφα

Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ): Κατάσταση του φαινομένου των ναρκωτικών και άλλων ουσιών (2014)

ΕΚΤΕΠΝ: Παρακολούθηση και Pori Τεκμηρίωση Κατάσταση του φαινομένου στην Κύπρο και στοιχεία για την Ευρώπη (2014) Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ): Κατάσταση του φαινομένου