Δηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Δηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο"

Transcript

1 ΑΣΚΖΣΖ 7 Δηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 1. Σκοπόρ ηηρ άζκηζηρ Τν αληηθείκελν ηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο είλαη ε εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο κε ρξήζε θαηάιιεινπ ινγηζκηθνχ (εηθνληθνχ εμνκνησηή). Αξρηθά πεξηγξάθνληαη ζπλνπηηθά ηα βαζηθά βήκαηα πνπ αθνινπζνχληαη θαηά ηε δηαδηθαζία ζρεδίαζεο πιάλνπ αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο θαη ζηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά θαη νη ιεηηνπξγίεο ελφο εηθνληθνχ εμνκνησηή. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ζα πξνζνκνησζνχλ ηα βαζηθά βήκαηα ζρεδίαζεο πιάλνπ αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο κε ρξήζε ηνπ εηθνληθνχ εμνκνησηή «Γαιελφο». 2. Διζαγωγή ζηην Ακηινοθεπαπεία 2.1 Τι είναι ακηινοθεπαπεία; Αθηηλνζεξαπεία νλνκάδεηαη ε ρξήζε ηνληίδνπζαο αθηηλνβνιίαο πςειήο ελέξγεηαο γηα ζεξαπεπηηθνχο ζθνπνχο. Όηαλ ε πεγή ηεο αθηηλνβνιίαο βξίζθεηαη ζην εμσηεξηθφ ηνπ αζζελή ε αθηηλνζεξαπεπηηθή αγσγή νλνκάδεηαη αθηηλνζεξαπεία εμσηεξηθήο δέζκεο (external beam radiotherapy), θαη πεξηιακβάλεη ηε ρξήζε αθηίλσλ Φ, αθηίλσλ γ, ή δεζκψλ ειεθηξνλίσλ. Αληίζεηα, βξαρπζεξαπεία νλνκάδεηαη ε αθηηλνζεξαπεπηηθή αγσγή φπνπ ε πεγή αθηηλνβνιίαο βξίζθεηαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ αζζελή, θαη ζπλήζσο γίλεηαη κε εκθχηεπζε ξαδηντζνηφπσλ ζηελ πεξηνρή ηνπ φγθνπ. Σθνπφο ηεο αθηηλνζεξαπείαο είλαη λα θαηαζηξαθνχλ νη θαθνήζεηο φγθνη κε φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξεο επηπηψζεηο ζηνπο πγηείο ηζηνχο. Απηφ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε θαηάηκεζε ηεο ζπλνιηθήο δφζεο αθηηλνβνιίαο θαη

2 162 Άζθεζε 7 ρνξήγεζή ηεο ζε δηαδνρηθέο ζπλεδξίεο έηζη ψζηε λα θαηαζηξέθνληαη ηα θαξθηληθά θχηηαξα, ελψ παξάιιεια λα παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηα πγηή θχηηαξα λα αλαξξψζνπλ. 2.2 Σηάδια επγαζίαρ ζηην ακηινοθεπαπεία Ζ αθηηλνζεξαπεία εμσηεξηθήο δέζκεο είλαη ζήκεξα ε πην δηαδεδνκέλε κε επεκβαηηθή κέζνδνο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θαξθίλνπ. Ζ δηαδηθαζία ηεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο ζηε ζπλήζε θιηληθή πξάμε πεξηιακβάλεη ηα αθφινπζα βήκαηα (Σρ. 1): Δηάγλσζε, ε νπνία γίλεηαη κε ηε ρξήζε πξνεγκέλσλ δηαγλσζηηθψλ ηερληθψλ φπσο ε αμνληθή ηνκνγξαθία (CT), ή ε καγλεηηθή ηνκνγξαθία (MRI), ζπλήζσο ζε δηαθνξεηηθή θιηληθή ή λνζνθνκείν απφ απηφ φπνπ ζρεδηάδεηαη θαη πινπνηείηαη ε αθηηλνζεξαπεπηηθή αγσγή. Δηζαγσγή αζζελή ζηνλ εμνκνησηή πιάλνπ αθηηλνζεξαπείαο (simulator) γηα ηνλ εληνπηζκφ ηεο πξνο αγσγή αλαηνκηθήο πεξηνρήο θαη ηνλ θαζνξηζκφ ζπζηήκαηνο ζπληεηαγκέλσλ πάλσ ζηνλ αζζελή. Δηζαγσγή αζζελή ζην CT ζρεδίαζεο γηα ηε ιεπηνκεξή ζάξσζε ηεο πεξηνρήο θιηληθνχ ελδηαθέξνληνο, πνπ είλαη απαξαίηεηε γηα ηε ζρεδίαζε πιάλνπ αθηηλνζεξαπείαο. Σρεδίαζε πιάλνπ αθηηλνζεξαπείαο ζην ζύζηεκα ζρεδίαζεο πιάλνπ αθηηλνζεξαπείαο (Treatment Planning System TPS), πνπ πεξηιακβάλεη ηνλ θαζνξηζκφ ησλ πεξηγξακκάησλ αλαηνκηθψλ πεξηνρψλ θαη ησλ πεδίσλ αθηηλνβφιεζεο, θαη ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ηξηζδηάζηαηεο θαηαλνκήο δφζεο ζην ζψκα ηνπ αζζελή. Δηζαγσγή αζζελή ζηνλ εμνκνησηή γηα εμνκνίσζε θαη επαιήζεπζε ηνπ πιάλνπ αθηηλνζεξαπείαο πνπ ζρεδηάζηεθε. Αθηηλνβφιεζε ηνπ αζζελή ζηε κνλάδα αθηηλνζεξαπείαο. Πάλησο, πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο αθνινπζείηαη απινπνηεκέλε ξνή εξγαζίαο ζηε δηαδηθαζία ηεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο. Γηα παξάδεηγκα, θαηά ηε ζρεδίαζε ηππνπνηεκέλσλ ζεξαπεηψλ, ν αζζελήο νδεγείηαη απφ ηνλ αμνληθφ ηνκνγξάθν ζηνλ εμνκνησηή, φπνπ θαη γίλεηαη ε ζρεδίαζε πιάλνπ θαη ν ππνινγηζκφο δφζεο ρσξίο ηε ρξήζε εηδηθνχ ινγηζκηθνχ, θαη απφ εθεί νδεγείηαη απεπζείαο ζηε κνλάδα αθηηλνζεξαπείαο. Σρήκα 1. Τα ζηάδηα ηεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο

3 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο Αξονικόρ ηομογπάθορ για ζσεδίαζη ακηινοθεπαπείαρ Γηα ηε ζρεδίαζε αθηηλνζεξαπείαο απαηηείηαη ε χπαξμε αμνληθνχ ηνκνγξάθνπ είηε ζπκβαηηθνχ ή ειηθνεηδνχο (spiral), ν νπνίνο ζα πξέπεη λα δηαζέηεη ηξαπέδη επίπεδν θαη φρη θνίιν, φπσο ζπλεζίδεηαη, έηζη ψζηε ε ηνπνζέηεζε ηνπ αζζελή λα γίλεηαη κε ηνλ ίδην αθξηβψο ηξφπν φπσο ζην ηξαπέδη ηνπ γξακκηθνχ επηηαρπληή. Δπηπιένλ, ζα πξέπεη λα δηαζέηεη δηθηπαθή ζχλδεζε έηζη ψζηε ηα δεδνκέλα εμέηαζεο ησλ αζζελψλ λα είλαη δηαζέζηκα ζε ςεθηαθή κνξθή θαη ε αλάθηεζή ηνπο λα γίλεηαη κε ηε κηθξφηεξε δπλαηή παξέκβαζε απφ ην ρξήζηε. Γηα ηε ζρεδίαζε απαηηείηαη ε ιήςε απφ ηνλ αμνληθφ ηνκνγξάθν ηνκψλ πάρνπο 2 σο 5 mm (αλάινγα κε ηελ ππφ εμέηαζε αλαηνκηθή πεξηνρή). Ζ αλάιπζε ησλ παξαγφκελσλ εηθφλσλ πξέπεη λα είλαη pixels. Ζ κειέηε ηνπ αζζελή πξέπεη λα θαιχπηεη επαξθψο ηελ αλαηνκηθή πεξηνρή θιηληθνχ ελδηαθέξνληνο θαη ελδερνκέλσο λα επεθηείλεηαη θαη πέξα απφ απηή, έηζη ψζηε λα επηηξέπεη ηελ αθξηβή ηξηζδηάζηαηε αλαθαηαζθεπή ηεο αλαηνκίαο θαη ηνλ εληνπηζκφ ησλ φγθσλ θαη ησλ θξίζηκσλ δνκψλ. Γηα ην ιφγν απηφ, ν αξηζκφο ησλ ηνκψλ κπνξεί λα θπκαίλεηαη απφ 40 σο 100 (ή θαη πεξηζζφηεξεο) αλάινγα κε ηελ ππφ εμέηαζε αλαηνκηθή πεξηνρή. Γηα ηε δεκηνπξγία ζηαζεξνχ ζπζηήκαηνο αλαθνξάο ζην δσκάηην ηνπ αμνληθνχ ηνκνγξάθνπ απαηηείηαη ε χπαξμε ζπζηήκαηνο Laser. Ο εληνπηζκφο ηνπ ζεκείνπ αλαθνξάο γίλεηαη κε ηελ ηνπνζέηεζε ελδεηθηψλ αινπκηλίνπ ζηα ζεκεία πξνβνιήο ηεο δέζκεο Laser ζην δέξκα ηνπ αζζελή. Οη ζέζεηο ησλ ελδεηθηψλ αινπκηλίνπ θαίλνληαη έληνλα ζηηο εηθφλεο αμνληθήο ηνκνγξαθίαο. Δπηπιένλ, ην δέξκα ηνπ αζζελή ρξσκαηίδεηαη θαηάιιεια ζηα ζεκεία πνπ νξίδνπλ νη αθηίλεο ησλ Laser έηζη ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε ζσζηή επαλαηνπνζέηεζε ηνπ αζζελή ζην γξακκηθφ επηηαρπληή. 2.4 Δξομοιωηήρ Ο εμνκνησηήο δηαζέηεη παλνκνηφηππα ραξαθηεξηζηηθά (γεσκεηξηθά, κεραληθά, νπηηθά) κε ηε κνλάδα αθηηλνζεξαπείαο, κφλν πνπ αληί γηα πςειήο ελέξγεηαο αθηηλνβνιία ρξεζηκνπνηεί αθηίλεο Φ ρακειήο ελέξγεηαο. Ζ εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπείαο απνηειεί έλα απαξαίηεην βήκα ζηε ζσζηή θαη αμηφπηζηε ζρεδίαζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο, θαη ζπλίζηαηαη ζηνλ αθξηβή εληνπηζκό ηεο πξνο αγσγή αλαηνκηθήο πεξηνρήο θαη ηνλ θαζνξηζκφ ησλ γεσκεηξηθψλ νξίσλ ηεο. Αθφκα, εμαζθαιίδεη ηε ζσζηή ηνπνζέηεζε ηνπ αζζελή, ζε ζπκθσλία κε ην ζχζηεκα ζπληεηαγκέλσλ ηεο κνλάδαο αθηηλνζεξαπείαο, κε ην ζρεδηαζκφ ζηελ επηθάλεηα ηνπ δέξκαηνο ηνπ αζζελή θαηάιιεισλ ελδεηθηψλ πνπ ζα βνεζήζνπλ ζηε ζσζηή επαλαηνπνζέηεζή ηνπ, φπσο θαη ζηελ ηνπνζέηεζε ησλ πεδίσλ αθηηλνβόιεζεο. Τέινο, ν εμνκνησηήο ρξεζηκνπνηείηαη κεηά ηε ζρεδίαζε γηα ηελ επαιήζεπζε ηνπ πιάλνπ αθηηλνζεξαπείαο. 2.5 Υπολογιζηικό ζύζηημα ζσεδίαζηρ πλάνος ακηινοθεπαπείαρ Ζ θαηεμνρήλ ζρεδίαζε ηνπ πιάλνπ αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο κε βάζε ηηο εηθφλεο CT ηνπ αζζελή γίλεηαη κε ρξήζε θαηάιιεινπ ινγηζκηθνχ, ηνπ ζπζηήκαηνο ζρεδίαζεο αγσγήο (TPS). Σε απηφ ζρεδηάδνληαη ηα πεξηγξάκκαηα ηνπ πξνο ζηφρεπζε φγθνπ θαη ησλ θξίζηκσλ δνκψλ ζε θάζε κία απφ ηηο δηαζέζηκεο CT εηθφλεο, θαη επηιέγνληαη θαη βειηηζηνπνηνχληαη νη παξάκεηξνη αγσγήο κε ζθνπφ ηελ απνξξφθεζε απνηειεζκαηηθήο δφζεο ελέξγεηαο απφ ηνλ ζηνρεπφκελν φγθν θαη ηαπηφρξνλα ηελ πξνζηαζία θξίζηκσλ δνκψλ. Απηφ ζπλήζσο επηηπγράλεηαη κε αθηηλνβφιεζε απφ δηαθνξεηηθέο θαηεπζχλζεηο γχξσ απφ ηνλ αζζελή, θαη ζπρλά κε ρξήζε blocks (θξαγκάησλ δέζκεο) θαηαζθεπαζκέλσλ απφ βαξχ πιηθφ πνπ ηνπνζεηνχληαη ζηε δέζκε γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θξίζηκσλ δνκψλ. Σηε ζπλέρεηα ππνινγίδεηαη ε απνξξφθεζε ηεο δφζεο κέζα ζην ζψκα ηνπ αζζελή, ε νπνία

4 164 Άζθεζε 7 παξνπζηάδεηαη κε ηε κνξθή γξακκψλ ή επηθαλεηψλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ ίδηα ππθλφηεηα ελέξγεηαο (ηζνδνζηαθέο θακπχιεο / επηθάλεηεο). Μεηά ηελ ηειηθή ηεθκεξίσζε ηνπ ζρεδίνπ, απηφ επαλαπξνσζείηαη ζηνλ εμνκνησηή φπνπ γίλεηαη ε επαιήζεπζε κε ηελ παξνπζία ηνπ αζζελή. 2.6 Μονάδα ακηινοθεπαπείαρ Σήκεξα ε κνλάδα αθηηλνζεξαπείαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλφηεξα είλαη ν γξακκηθφο επηηαρπληήο (linear accelerator linac). Πεξηιακβάλεη ην ηξαπέδη ηνπ αζζελή (table), ην βξαρίνλα (gantry) θαη ηνλ θαηεπζπληήξα ηεο δέζκεο (beam collimator). Τν ηξαπέδη δηαζέηεη δπλαηφηεηεο κεηαηφπηζεο θαηά κήθνο ηξηψλ νξζνγσλίσλ δηεπζχλζεσλ, θαζψο θαη πεξηζηξνθήο πεξί θαηαθφξπθν άμνλα. Ο βξαρίνλαο δηαζέηεη δπλαηφηεηα πεξηζηξνθήο πεξί ηνλ άμνλά ηνπ. Τν ζεκείν ηνκήο ησλ αμφλσλ πεξηζηξνθήο ηξαπεδηνχ θαη βξαρίνλα νλνκάδεηαη ηζόθεληξν. Ο θαηεπζπληήξαο δηαζέηεη δπλαηφηεηα πεξηζηξνθήο θαη κεηαβνιήο ηνπ εχξνπο ησλ ζηαγφλσλ ηνπ. 2.7 Δικονικόρ εξομοιωηήρ H ρξήζε εμνκνησηή ζηε ζπλήζε θιηληθή πξαθηηθή ηεο αθηηλνζεξαπείαο ζπλεπάγεηαη πνιιέο κεηαθηλήζεηο αζζελψλ, κεγάιν θφξην εξγαζίαο, θαη θαζπζηεξήζεηο ζηε ζπλνιηθή ζρεδίαζε. Ζ εηζαγσγή ηεο αμνληθήο ηνκνγξαθίαο θαη ε ρξήζε ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ επηηξέπνπλ ππνινγηζκνχο πςειήο αθξίβεηαο θαη επαλαιεςηκφηεηα ησλ εξγαζηψλ, νδήγεζαλ ζηελ εκθάληζε ηνπ εηθνληθνύ εμνκνησηή (Virtual Simulator VS). Ο εηθνληθφο εμνκνησηήο απνηειεί ινγηζκηθφ πνπ ζηνρεχεη ζηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ ζπκβαηηθνχ εμνκνησηή έηζη ψζηε λα είλαη δπλαηφο ν θαζνξηζκφο ηνπ φγθνπ-ζηφρνπ ηεο αθηηλνζεξαπείαο θαη ησλ θξίζηκσλ αλαηνκηθψλ δνκψλ, θαη ε ηνπνζέηεζε ησλ πεδίσλ αθηηλνβφιεζεο, ρσξίο λα απαηηείηαη ε θπζηθή παξνπζία ηνπ αζζελή. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν, θαζίζηαηαη «εηθνληθή» (virtual) ε δηαδηθαζία ζρεδίαζεο ηεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο, αθνχ ρξεζηκνπνηνχληαη ςεθηαθά δεδνκέλα αζζελψλ θαη φρη νη ίδηνη νη «πξαγκαηηθνί» αζζελείο. 3. Δικονική Δξομοίωζη Ζ εηθνληθή εμνκνίσζε νδεγεί ζε εμνξζνινγηζκό ηεο δηαδηθαζίαο ζρεδίαζεο αθηηλνζεξαπείαο κε ηελ κείσζε ησλ κεηαθηλήζεσλ ηνπ αζζελή, ηε κείσζε ρξήζεο ηνπ εμνκνησηή, θαη ηελ εμνηθνλόκεζε ρξόλνπ. Δπίζεο, παξέρεη απμεκέλεο δπλαηφηεηεο γηα ηειεκαηηθή ζπλεξγαζία κε απνκαθξπζκέλεο θιηληθέο ή λνζνθνκεία πνπ δελ δηαζέηνπλ ζχγρξνλν θαη αθξηβφ εμνπιηζκφ, θαζψο θαη γηα εθπαηδεπηηθή ρξήζε, εθφζνλ βαζίδεηαη ζηε ρξήζε ηνπ «ςεθηαθνχ» αζζελή, ν νπνίνο είλαη πηα «εηθνληθά δηαζέζηκνο» κέζσ ησλ ηνκνγξαθηθψλ ηνπ δεδνκέλσλ. Καηά ηε δηαδηθαζία εηθνληθήο εμνκνίσζεο παξέρεηαη έλα ζχλνιν δπλαηνηήησλ θαη εξγαιείσλ ζην ρξήζηε ηνπ εηθνληθνχ εμνκνησηή, ψζηε απηφο λα δηεπθνιχλεηαη ζηε ζρεδίαζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο. Οη δπλαηφηεηεο ηνπ εηθνληθνχ εμνκνησηή παξνπζηάδνληαη ζηε ζπλέρεηα. 3.1 Γιασείπιζη δεδομένων Τα δεδνκέλα πνπ πξφθεηηαη λα ρεηξηζηεί ή λα δεκηνπξγήζεη ν ρξήζηεο θαηά ηε δηαδηθαζία εηθνληθήο εμνκνίσζεο θαη ζρεδίαζεο αγσγήο θαηαηάζζνληαη ζηηο εμήο θαηεγνξίεο: Γεκνγξαθηθά δεδνκέλα αζζελή

5 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 165 Δηθφλεο αμνληθήο (ή καγλεηηθήο ηνκνγξαθίαο) θαζψο θαη πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε απηέο Γεδνκέλα εμνκνίσζεο θαη ζρεδίαζεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο (νξηνζέηεζε αλαηνκηθψλ δνκψλ θαη ηνπνζέηεζε δεζκψλ αθηηλνβφιεζεο) Πξνδηαγξαθέο κεραλεκάησλ αθηηλνζεξαπείαο (γξακκηθψλ επηηαρπληψλ) Γηάθνξα (δεδνκέλα ρξεζηψλ-ηαηξψλ) Παξέρνληαη ζην ρξήζηε δπλαηφηεηεο γξήγνξεο θαη απνηειεζκαηηθήο επηζθφπεζεο ησλ δεδνκέλσλ αιιά θαη ηξνπνπνίεζεο, δηαγξαθήο, απνζήθεπζεο θαη εηζαγσγήο λέσλ δεδνκέλσλ. Δπίζεο, παξέρνληαη εξγαιεία αλαδήηεζεο (queries) αζζελψλ κε βάζε πξνθαζνξηζκέλα θξηηήξηα. 3.2 Δπγαζία με δεδομένα DICOM Γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ησλ θαηαζθεπαζηψλ θαη ρξεζηψλ ηαηξηθνχ απεηθνληζηηθνχ εμνπιηζκνχ ζρεηηθά κε ηε δηαζχλδεζε ησλ δηαγλσζηηθψλ ζπζηεκάησλ ζηα πθηζηάκελα ηειεπηθνηλσληαθά δίθηπα, έρεη αλαπηπρζεί κε πξσηνβνπιία ησλ νξγαληζκψλ ACR (American College of Radiology) θαη NEMA (National Electrical Manufacturers Association) ην πξφηππν DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine). Ζ πην πξφζθαηε έθδνζε ηνπ πξνηχπνπ είλαη ε DICOM 3.0. Τν DICOM απνηειεί ην βηνκεραληθφ πξφηππν γηα ηε κεηαθνξά ηαηξηθώλ εηθόλσλ θαζψο θαη άιινπ είδνπο ηαηξηθήο πιεξνθνξίαο κεηαμχ απεηθνληζηηθψλ θαη δηαγλσζηηθψλ ζπζηεκάησλ δηαθνξεηηθψλ θαηαζθεπαζηψλ, ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο ηαηξηθήο πιεξνθνξίαο, αλεμάξηεησλ ζηαζκψλ εξγαζίαο θ.ά. Έλα ζχζηεκα εηθνληθήο εμνκνίσζεο πξέπεη λα έρεη ηε δπλαηφηεηα ιήςεο δεδνκέλσλ ζε κνξθή DICOM απφ ηνλ αμνληθφ ηνκνγξάθν. 3.3 Οπιζμόρ αναηομικών δομών Ζ δηαδηθαζία νξηζκνχ απφ ηνλ ηαηξφ-ρξήζηε, ηνπ πξνο αθηηλνβφιεζε φγθνπ θαη ησλ θξίζηκσλ αλαηνκηθψλ δνκψλ ζην ζηαζκφ εηθνληθήο εμνκνίσζεο, απνηειεί έλα πνιχ ζεκαληηθφ ζηάδην ηεο ζρεδίαζεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο. Ζ δηαδηθαζία απηή πξαγκαηνπνηείηαη είηε κε ρεηξνθίλεην ή εκη-απηφκαην ηξφπν θαη γηα ην ζθνπφ απηφ ζα παξέρνληαη απφ ην ινγηζκηθφ νη εμήο δηεπθνιχλζεηο: Δπηζθφπεζε ηνκνγξαθηθψλ εηθφλσλ θαη δπλαηφηεηεο πινήγεζεο ζην ζχλνιφ ηνπο Πξνζαξκνγή παξαζχξνπ απεηθφληζεο κε ξχζκηζε ησλ κνλάδσλ Hounsfield (ρεηξνθίλεηε επηινγή, ρξήζε πξνθαζνξηζκέλσλ παξαζχξσλ) Δκθάληζε πιεξνθνξηψλ (πιεξνθνξίεο DICOM, δεκνγξαθηθά ζηνηρεία, ξπζκίζεηο εηθφλαο, πξνζαλαηνιηζκφο ηνκψλ) Καζνξηζκφο αλαηνκηθψλ δνκψλ (ηχπνο, νλνκαζία, ρξψκα) Δξγαιεία γηα ρεηξνθίλεηε ζρεδίαζε θαη δηφξζσζε πεξηγξακκάησλ Δξγαιεία γηα εκη-απηφκαηε ζρεδίαζε πεξηγξακκάησλ Βνεζεηηθά εξγαιεία (κεγέζπλζε / ζκίθξπλζε, κέηξεζε απνζηάζεσλ) Τνπνζέηεζε ζεκείσλ αλαθνξάο Απηφκαηε επέθηαζε δνκψλ ζηηο ηξεηο δηαζηάζεηο Τξηζδηάζηαζε αλαπαξάζηαζε αλαηνκηθψλ δνκψλ κε δπλαηφηεηεο πεξηζηξνθήο, κεηαθίλεζεο, zoom. 3.4 Απεικόνιζη δεδομένων DICOM Οη εηθφλεο αμνληθνχ ηνκνγξάθνπ έρνπλ κεγαιχηεξν δπλακηθφ εχξνο απφ ηηο ζπλήζεηο αζπξφκαπξεο εηθφλεο (8-bit), κε ηηκέο πνπ ηππηθά θπκαίλνληαη απφ 1000 σο +1000

6 166 Άζθεζε 7 Hounsfield Units. Γη απηφ ην ιφγν, ε θσδηθνπνίεζε ησλ DICOM δεδνκέλσλ αμνληθήο ηνκνγξαθίαο γίλεηαη ζπλήζσο ζε 12 bit. Ζ απεηθφληζε δεδνκέλσλ DICOM σο εθ ηνχηνπ πξνυπνζέηεη ηελ πξνβνιή ηνπο ζε 256 (8-bit) ζηάζκεο ηνπ γθξη κε ρξήζε ελφο «παξαζχξνπ». Απηφ πξνζδηνξίδεηαη απφ δχν κεγέζε ηα νπνία θαινχληαη «Κέληξν Δλεξγνχ Δχξνπο Τηκψλ» (Κ) (window center) θαη «Δλεξγφ Δχξνο Τηκψλ» (Π) (window width). Με βάζε απηέο ηηο δχν παξακέηξνπο, ν ρξήζηεο κπνξεί λα «κεηαθξάδεη» ηηο πξαγκαηηθέο ηηκέο Hounsfield, ζε θιίκαθα 256 ζηαζκψλ κε ηξφπν, ψζηε λα πεξηέρνπλ ηε κέγηζηε νπηηθά αμηνπνηήζηκε πιεξνθνξία γηα ηνλ ηχπν ησλ ηζηψλ πνπ επηζπκεί λα απεηθνλίζεη. Οξίδεηαη έηζη κηα γξακκηθή απεηθφληζε ησλ ηηκψλ Hounsfield ζε γθξίδεο ζηάζκεο θαηά ηξφπν ψζηε λα απεηθνλίδνληαη επί ηνπ παξαζχξνπ δεδνκέλα κε ειάρηζηε ηηκή ίζε κε Κ (Π / 2), κέγηζηε ηηκή ίζε κε Κ + (Π / 2), ελψ νη ελδηάκεζεο ηηκέο πξνθχπηνπλ κε γξακκηθή παξεκβνιή αλάκεζα ζηηο δχν αθξαίεο ηηκέο ησλ ρξσκαηηθψλ ππθλνηήησλ πνπ απεηθνλίδνληαη (Σρ. 2). Σρήκα 2. Απεηθόληζε ηηκώλ Hounsfield (HN) ζε ζηάζκεο ηνπ γθξη (GV). 3.5 Τοποθέηηζη πεδίων ακηινοβόληζηρ Καηά ηε δηαδηθαζία ηνπνζέηεζεο πεδίσλ αθηηλνβφιεζεο ζην ζηαζκφ εηθνληθήο εμνκνίσζεο, παξέρεηαη ζην ρξήζηε ε δπλαηφηεηα πιήξνπο θαη πηζηήο εμνκνίσζεο ηεο ζεξαπεπηηθήο αγσγήο, κε βάζε ηα ηνκνγξαθηθά δεδνκέλα ηνπ αζζελή. Σπγθεξηκέλα, νη δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνληαη είλαη νη εμήο: Τξηζδηάζηαηε απεηθφληζε ηνπ δσκαηίνπ αγσγήο θαη ηνπ επηηαρπληή (Room View) κε δπλαηφηεηα πινήγεζεο κέζα ζην δσκάηην θαη παξαηήξεζεο απφ νπνηαδήπνηε γσλία θαη απφζηαζε κε αιιειεπίδξαζε ρξήζηε-ζπζηήκαηνο. Απεηθφληζε «Όςεο κέζα απφ ηε δέζκε» (Beam s Eye View, BEV) κε απφδνζε ςεθηαθά αλαθαηαζθεπαζκέλεο αθηηλνγξαθίαο (Digitally Reconstructed Radiograph, DRR) θαη κε πξννπηηθή απεηθφληζε ησλ πεξηγξακκάησλ ησλ αλαηνκηθψλ δνκψλ ελδηαθέξνληνο ζε κνξθή ηξηζδηάζηαησλ πιεγκάησλ (wireframes). Αλαθαηαζθεπή θαη απεηθφληζε εγθάξζησλ, νβειηαίσλ, ζηεθαληαίσλ θαζψο θαη ηνκψλ ηπραίνπ πξνζαλαηνιηζκνχ, κε ηαπηφρξνλε παξνπζίαζε ησλ αθηηλνβνινχκελσλ πεξηνρψλ θαη ησλ αλαηνκηθψλ δνκψλ πνπ πξνζδηνξίζηεθαλ ζηε δηαδηθαζία νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ. Τξηζδηάζηαηε απεηθφληζε ησλ ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ ηνπ αζζελή κε ηερληθή απφδνζεο φγθνπ (volume rendering).

7 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 167 Τξηζδηάζηαηε απεηθφληζε ησλ αλαηνκηθψλ δνκψλ πνπ πξνζδηνξίζηεθαλ ζηε δηαδηθαζία νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ, θαζψο θαη ησλ ππφ ζρεδίαζε δεζκψλ αθηηλνβφιεζεο, κε ηελ ηερληθή απφδνζεο επηθαλείαο (surface rendering). Πξνζνκνίσζε φισλ ησλ θηλήζεσλ ηνπ γξακκηθνχ επηηαρπληή (κεηαθηλήζεηο/πεξηζηξνθέο ηξαπεδηνχ, ηθξηψκαηνο, θαηεπζπληήξα, εχξνο ζηαγφλσλ) θαη ηαπηφρξνλε απεηθφληζε ησλ αληίζηνηρσλ παξακέηξσλ ζηελ απεηθφληζε BEV, ζηελ ηξηζδηάζηαηε απεηθφληζε ησλ ππφ ζρεδίαζε δεζκψλ θαη ζηηο αλαθαηαζθεπαζκέλεο ηνκέο. 3.6 Οπηικοποίηζη ηπιζδιάζηαηων ιαηπικών δεδομένων Τπιζδιάζηαηη οπηικοποίηζη Τα δεδνκέλα εηζφδνπ ζε έλαλ εηθνληθφ εμνκνησηή απνηεινχληαη απφ έλα ζχλνιν ηνκνγξαθηθψλ εηθφλσλ, πνπ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο έλα ζχλνιν ηξηζδηάζηαησλ δεδνκέλσλ. Ζ απινχζηεξε κνξθή παξνπζίαζήο ηνπο ζπλίζηαηαη ζηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ηνπο ζε δηζδηάζηαηεο ηνκέο, νη νπνίεο παξνπζηάδνληαη ζηελ νζφλε φπσο πεξηγξάθεθε ζηελ παξάγξαθν 2.4. Υπάξρνπλ φκσο θαη πην πξνεγκέλεο κέζνδνη νη νπνίεο κπνξνχλ λα παξνπζηάζνπλ απεπζείαο ηελ ηξηζδηάζηαηε πιεξνθνξία κε ρξήζε ηερληθψλ επεμεξγαζίαο ηαηξηθψλ δεδνκέλσλ θαη κεζφδσλ γξαθηθψλ κε ππνινγηζηέο (computer graphics). Έλαο γεληθφο δηαρσξηζκφο ησλ ηερληθψλ νπηηθνπνίεζεο ηξηζδηάζηαησλ δεδνκέλσλ είλαη ζε ηερληθέο απόδνζεο επηθάλεηαο (surface rendering) θαη απόδνζεο όγθνπ (volume rendering). Οη ηερληθέο απφδνζεο επηθάλεηαο πξνυπνζέηνπλ αξρηθά ηε δεκηνπξγία ηξηζδηάζηαηνπ κνληέινπ ηνπ πξνο απεηθφληζε αληηθεηκέλνπ, εθαξκφδνληαο πξψηα ηκεκαηνπνίεζε (segmentation) ησλ δνκψλ ελδηαθέξνληνο, θαη ζηε ζπλέρεηα πνιπγσλνπνίεζε ησλ επηθαλεηψλ ηνπο θαη νπηηθνπνίεζε κε δηάθνξεο κεζφδνπο γξαθηθψλ κε ππνινγηζηέο. Ζ ηκεκαηνπνίεζε κπνξεί λα γίλεηαη είηε ρεηξνθίλεηα απφ ηνλ ίδην ην ρξήζηε, είηε απηφκαηα/εκη-απηφκαηα κε ηε βνήζεηα αιγνξίζκσλ ηκεκαηνπνίεζεο. Ζ πνιπγσλνπνίεζε πξαγκαηνπνηείηαη κε ρξήζε εηδηθψλ αιγνξίζκσλ. Οη ηερληθέο απφδνζεο φγθνπ ζπλίζηαληαη ζηελ απεπζείαο πξνβνιή ηνπ ζπλφινπ ησλ ηξηζδηάζηαησλ δεδνκέλσλ πάλσ ζην επίπεδν ηεο νζφλεο. Ζ βαζηθή αξρή ιεηηνπξγίαο ησλ ηερληθψλ απφδνζεο φγθνπ είλαη ε αλάζεζε ζε θάζε voxel (volume element) κίαο ηηκήο αδηαθάλεηαο (opacity), πνπ θπκαίλεηαη απφ 0 έσο 100%. Σηε ζπλέρεηα, ηα ηξηζδηάζηαηα δεδνκέλα πξνβάιινληαη ζην επίπεδν ηεο νζφλεο, κε ηερληθέο, φπσο ε εθπνκπή αθηίλσλ (ray-casting), ή ε πξνβνιή ζηνηρεησδψλ ζσκαηηδίσλ (element projection / splatting). Ψηθιακά ανακαηαζκεςαζμένη ακηινογπαθία Ζ Χεθηαθά Αλαθαηαζθεπαζκέλε Αθηηλνγξαθία (ΧΑΑ) κε νπηηθνπνίεζε φγθνπ (DRR Volume Rendering) είλαη απφ ηα ζεκαληηθφηεξα απεηθνληζηηθά εξγαιεία γηα ηελ πινπνίεζε εηθνληθνχ εμνκνησηή. Ζ ΧΑΑ ρξεζηκνπνηείηαη ηφζν θαηά ηε ζρεδίαζε ηεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο, φζν θαη θαηά ηε δηαδηθαζία επαιήζεπζεο. Ζ ΧΑΑ πξνζνκνηψλεη ηε δηάζρηζε απφ αθηίλεο Φ ελφο απνξξνθεηηθνχ κέζνπ, ην νπνίν ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε είλαη ηα δεδνκέλα αμνληθήο ηνκνγξαθίαο. Λφγσ ηεο θχζεο ηεο, απαηηεί ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπλεηζθνξάο φισλ ησλ voxels ησλ ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ, γεγνλφο πνπ ηελ θαζηζηά ηδηαίηεξα απαηηεηηθή ζε ππνινγηζηηθή ηζρχ. Γηα ηελ επίιπζε απηνχ ηνπ πξνβιήκαηνο, ζπλήζσο γίλεηαη ρξήζε πξνεπηζθόπεζεο ΧΑΑ κε ηερληθή πνπ θάλεη πξνζεγγηζηηθέο παξαδνρέο θαη δίλεη εηθφλα θαηψηεξεο πνηφηεηαο, αιιά ζε ρξφλν ηεο ηάμεο 0.5 sec ή ιηγφηεξν. Σηελ πεξίπησζε πνπ ν ρξήζηεο ηνπ εηθνληθνχ εμνκνησηή ζειήζεη λα έρεη εηθφλα πςειήο αθξίβεηαο, κπνξεί λα πξνρσξήζεη ζε ππνινγηζκφ αλαιπηηθήο ΧΑΑ.

8 168 Άζθεζε 7 Γηα ηελ πινπνίεζε ηεο αλαιπηηθά ππνινγηζκέλεο ΧΑΑ ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ε κέζνδνο εθπνκπήο αθηίλσλ. Ζ κέζνδνο απηή ζεσξεί έλα ζχλνιν απφ αθηίλεο, νη νπνίεο μεθηλνχλ απφ έλα ζεκείν ηνπ ρψξνπ θαη αθνχ δηαζρίζνπλ ην πξνο απεηθφληζε αληηθείκελν (ζχλνιν ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ), θαηαιήγνπλ ζην επίπεδν ηεο πξνβαιιφκελεο εηθφλαο. Ζ ηηκή ε νπνία απνδίδεηαη ζην pixel ηεο εηθφλαο απνηειεί ην άζξνηζκα ησλ γηλνκέλσλ ησλ ηηκψλ ησλ voxels, πνπ δηαζρίδεη ε αθηίλα, θαη ηεο απφζηαζεο κεηαμχ ησλ ζεκείσλ εηζφδνπ ζε θαη εμφδνπ απφ ην voxel. Γηα ηελ πινπνίεζε ηεο πξνεπηζθφπεζεο ΧΑΑ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ε κέζνδνο Fourier Volume Rendering, κε θπξηφηεξν πιενλέθηεκα ηελ πςειή ηαρχηεηα εμαγσγήο ΧΑΑ, πνπ δίλεη ζην ρξήζηε ηελ αίζζεζε αιιειεπίδξαζεο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν, φπσο θαη ζην ζπκβαηηθφ εμνκνησηή αθηηλνζεξαπείαο. Σχκθσλα κε ηε κέζνδν απηή, ε δεηνχκελε πξνβνιή ιακβάλεηαη απεπζείαο απφ ην ηξηζδηάζηαην θάζκα ησλ δεδνκέλσλ, ειαηηψλνληαο θαη απηφ ην ηξφπν ηελ πνιππινθφηεηα επεμεξγαζίαο ησλ δεδνκέλσλ απφ Ο(N 3 ) ζε Ο(Ν 2 logn). Ζ κεζνδνινγία ε νπνία αθνινπζείηαη κπνξεί λα ζπλνςηζηεί ζηα εμήο ηξία βήκαηα (Σρ. 3): Μεηαζρεκαηηζκφο ησλ ρσξηθψλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν ηεο ζπρλφηεηαο ρξεζηκνπνηψληαο ηαρχ κεηαζρεκαηηζκφ Fourier (FFT). Δμαγσγή κίαο δηζδηάζηαηεο ηνκήο απφ ην ηξηζδηάζηαην θάζκα, ζε επίπεδν, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ην θέληξν ηνπ θάζκαηνο θαη είλαη θάζεην ζηε δηεχζπλζε παξαηήξεζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ. Αληίζηξνθνο ηαρχο κεηαζρεκαηηζκφο Fourier (IFFT) ηεο δηζδηάζηαηεο ηνκήο, πνπ θαηαιήγεη ζηε δεηνχκελε πξνβνιή. Ο ρξνλνβφξνο ηξηζδηάζηαηνο κεηαζρεκαηηζκφο Fourier ηνπ πξψηνπ βήκαηνο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί off-line θαηά ηελ πξν-επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ. Spatial Domain Frequency Domain f(n x,n y,n z ) FFT F(k x,k y,k z ) n x n z k x k z n y k y Slice Extraction p(n u,n v ) P(k u,k v ) IFFT n u k u n v k v Σρήκα 3. Μεζνδνινγία ηεο κεζόδνπ Fourier Volume Rendering. 3.7 Δνδο-νοζοκομειακή και δια-νοζοκομειακή ζύνδεζη και δςναηόηηηερ ηηλεμαηικήρ ζςνεπγαζίαρ Ο ζηαζκφο εηθνληθήο εμνκνίσζεο ζπλδέεηαη ζην ηνπηθφ δίθηπν ηεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο θιηληθήο. Σην ίδην δίθηπν ζπλδέεηαη ηνπιάρηζηνλ ν αμνληθφο ηνκνγξάθνο ηεο θιηληθήο, θαη εθφζνλ είλαη δηαζέζηκνο θαη ν καγλεηηθφο ηνκνγξάθνο. Τα πξνεγκέλα ζπζηήκαηα

9 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 169 εηθνληθήο εμνκνίσζεο θαη ζρεδίαζεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο ζπρλά παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα ζε δχν ρξήζηεο δηαθνξεηηθψλ θιηληθψλ λα ζπλεξγαζηνχλ ζηελ θαηάξηηζε ηνπ ζρεδίνπ αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο. Ζ ηειεκαηηθή ζπλεξγαζία πξνυπνζέηεη φηη έρεη πξαγκαηνπνηεζεί ηειεπηθνηλσληαθή (π.ρ. ISDN) ζχλδεζε κεηαμχ ησλ ζηαζκψλ εηθνληθήο εμνκνίσζεο ησλ ζπλεξγαδφκελσλ ρξεζηψλ. Τα εξγαιεία ηειεκαηηθήο ζπλεξγαζίαο κπνξεί λα παξέρνπλ ζην ρξήζηε ηηο εμήο ιεηηνπξγίεο: Μεηαθνξά δεδνκέλσλ Δθθίλεζε ζπλεξγαζίαο κεηά απφ ζπκθσλία θαη ησλ δχν ζπλεξγαδφκελσλ κειψλ Κνηλή ρξήζε δηεπηθάλεηαο εξγαζίαο Εσληαλή ζπλνκηιία Ζ αληαιιαγή αξρείσλ αζζελψλ ζπλήζσο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί κε ρξνληθφ πξνγξακκαηηζκφ. Τέινο, ηδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζηελ αζθάιεηα ησλ δηαθηλνχκελσλ ηαηξηθψλ δεδνκέλσλ. 4. Το Λογιζμικό εικονικήρ εξομοίωζηρ «Γαληνόρ» 4.1 Γενικά σαπακηηπιζηικά Τν ινγηζκηθφ εηθνληθήο εμνκνίσζεο «Γαιελφο» ζρεδηάζηεθε θαη πινπνηήζεθε ζην Δξγαζηήξην Βηνταηξηθψλ Πξνζνκνηψζεσλ θαη Απεηθνληζηηθήο Τερλνινγίαο (BIOSIM). Ο ζηαζκφο εξγαζίαο «Γαιελφο» πιεξεί ηηο απαηηήζεηο ηαηξψλ-ρξεζηψλ θαη δηαζέηεη ηα ηππηθά ραξαθηεξηζηηθά εηθνληθνχ εμνκνησηή, φπσο απηά πεξηγξάθεθαλ ζηελ Παξάγξαθν 2. Πην ζπγθεθξηκέλα, πεξηιακβάλεη: εμππεξεηεηή DICOM γηα ηε ιήςε ηαηξηθψλ δεδνκέλσλ ζε κνξθή DICOM βάζε δεδνκέλσλ αζζελψλ ε νπνία έρεη πινπνηεζεί ζην ζχζηεκα δηαρείξηζεο ζρεζηαθψλ βάζεσλ δεδνκέλσλ Microsoft SQL Server 7.0 δηαπξνζσπεία ρξήζηε (user interface) ε νπνία έρεη πινπνηεζεί κε ρξήζε ηνπ πεξηβάιινληνο αλάπηπμεο εθαξκνγψλ Microsoft Developer Studio 6.0, ελψ γηα ηα ηξηζδηάζηαηα γξαθηθά έρεη γίλεη ρξήζε ζπλαξηήζεσλ OpenGL (Open Graphics Library) εξγαιεία ηειεκαηηθήο δηαζχλδεζεο γηα ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ρξεζηψλ απνκαθξπζκέλσλ θιηληθψλ γηα ηελ απφ θνηλνχ θαηάξηηζε ζρεδίνπ αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο Ζ δηαπξνζσπεία ρξήζηε πεξηιακβάλεη ηε δηεπηθάλεηα δηαρείξηζεο δεδνκέλσλ, θαη δχν θχξηεο επηθάλεηεο εξγαζίαο, ηελ δηεπηθάλεηα νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ, θαη ηε δηεπηθάλεηα ηνπνζέηεζεο πεδίσλ αθηηλνβφιεζεο, νη νπνίεο παξνπζηάδνληαη πην αλαιπηηθά ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο. 4.2 Γιεπιθάνεια διασείπιζηρ δεδομένων Ζ δηεπηθάλεηα δηαρείξηζεο δεδνκέλσλ πεξηιακβάλεη ην δέληξν νληνηήησλ, ηελ πεξηνρή ησλ πεδίσλ πιεξνθνξηψλ, θαη ηε ξάβδν ησλ κελνχ επηινγψλ. Έλα ζηηγκηφηππν ηεο δηεπηθάλεηαο εηθνλίδεηαη ζην Σρ. 4. Τν δέληξν νληνηήησλ απαξηίδεηαη απφ ηηο βαζηθέο νληφηεηεο ηεο βάζεο δεδνκέλσλ, νη νπνίεο είλαη ν αζζελήο, ην ζχλνιν ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ, ην ζχλνιν αλαηνκηθψλ δνκψλ, θαη ην πιάλν αθηηλνζεξαπείαο. Σηα πεδία πιεξνθνξηψλ θηινμελνχληαη νη αληίζηνηρεο πιεξνθνξίεο, ελψ απφ ην κελνχ επηινγψλ είλαη δπλαηή ε πξαγκαηνπνίεζε ελεξγεηψλ αλαδήηεζεο, εηζαγσγήο λέσλ αζζελψλ, ηξνπνπνίεζεο ησλ ζηνηρείσλ ησλ αζζελψλ θαη ησλ κεραλεκάησλ αθηηλνζεξαπείαο, θαη πξφζβαζεο ζηηο επφκελεο επηθάλεηεο εξγαζίαο.

10 170 Άζθεζε 7 Γέληξν Οληνηήησλ Πεδία Πιεξνθνξηψλ Σρήκα 4. Σηηγκηόηππν ηεο δηεπηθάλεηαο δηαρείξηζεο δεδνκέλσλ. 4.3 Γιεπιθάνεια οπιζμού αναηομικών δομών Σηε δηεπηθάλεηα νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ πξαγκαηνπνηείηαη ν νξηζκφο ησλ πεξηγξακκάησλ ηνπ φγθνπ-ζηφρνπ ηεο αθηηλνζεξαπεηαο, θαη ησλ θξίζηκσλ αλαηνκηθψλ δνκψλ πνπ ηνλ πεξηβάιινπλ. Ζ επηθάλεηα εξγαζίαο, πνπ εηθνλίδεηαη ζην Σρ. 5, απνηειείηαη απφ ηε ξάβδν ηνπ κελνχ επηινγψλ, απφ ζεηξέο εξγαιείσλ ζρεδίαζεο θαη ρεηξηζηεξίσλ ειέγρνπ, θαη απφ δχν παξάζπξα, ην παξάζπξν δηζδηάζηαηεο απεηθφληζεο θαη ζρεδίαζεο, θαη ην παξάζπξν ηξηζδηάζηαηεο απεηθφληζεο. Σην παξάζπξν δηζδηάζηαηεο απεηθόληζεο θαη ζρεδίαζεο παξνπζηάδνληαη νη εηθφλεο CT (ή MRI) ηνπ αζζελή, ηα πεξηγξάκκαηα ησλ αλαηνκηθψλ δνκψλ ηα νπνία έρνπλ νξηζηεί απφ ηνλ ρξήζηε, θαη νη πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηελ εηθνληδφκελε ηνκή θαη ηνλ αζζελή (ραξαθηεξηζηηθά εηθφλαο, πξνζαλαηνιηζκφο ηνκήο, δεκνγξαθηθά ζηνηρεία). Υπάξρεη ε δπλαηφηεηα ζρεδίαζεο, δηαγξαθήο θαη κεηαθίλεζεο ζεκείσλ κε ρξήζε ηνπ πνληηθηνχ. Σην παξάζπξν ηξηζδηάζηαηεο απεηθόληζεο γίλεηαη αλαθαηαζθεπή ησλ επηθαλεηψλ απφ ηα πεξηγξάκκαηά ηνπο κε εηδηθφ αιγφξηζκν αλαθαηαζθεπήο ηξηζδηάζηαησλ επηθαλεηψλ, ελψ ε νπηηθνπνίεζε ηεο αλαθαηαζθεπαζκέλεο ηξηζδηάζηαηεο επηθάλεηαο πξαγκαηνπνηείηαη κε ρξήζε ζπλαξηήζεσλ ηξηζδηάζηαηεο απεηθφληζεο θαη κεηαθίλεζεο, θσηηζκνχ θαη ζθίαζεο ηεο OpenGL. Καηά ηελ εξγαζία ζηε δηεπηθάλεηα νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ γίλεηαη ρξήζε ηεο έλλνηαο ηεο «ελεξγήο δνκήο». Τνχην ζεκαίλεη φηη θαζψο ν ρξήζηεο πξαγκαηνπνηεί

11 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 171 ελέξγεηεο ή ρξεζηκνπνηεί εξγαιεία ζρεδίαζεο (π.ρ. πξνζζήθε-κεηαθίλεζε-δηαγξαθή ζεκείσλ), απηέο δξνπλ κφλν ζηελ αλαηνκηθή δνκή ε νπνία έρεη επηιεγεί σο ελεξγή. Παξάζπξν Γηζδηάζηαηεο Απεηθφληζεο θαη Σρεδίαζεο Παξάζπξν Τξηζδηάζηαηεο Απεηθφληζεο Σρήκα 5. Σηηγκηόηππν ηεο δηεπηθάλεηαο νξηζκνύ αλαηνκηθώλ δνκώλ. 4.4 Γιεπιθάνεια ηοποθέηηζηρ δεζμών Σηε δηεπηθάλεηα ηνπνζέηεζεο δεζκψλ πξαγκαηνπνηείηαη ε ζρεδίαζε θαη ε ηνπνζέηεζε ησλ πεδίσλ αθηηλνβφιεζεο πάλσ ζηνλ εηθνληθφ αζζελή. Γηα ην ζθνπφ απηφ παξέρνληαη θαηάιιειεο δηζδηάζηαηεο θαη ηξηζδηάζηαηεο φςεηο ησλ ηαηξηθψλ δεδνκέλσλ ηνπ αζζελή θαη ηνπ εηθνληθνχ δσκαηίνπ αθηηλνζεξαπείαο. Ζ δηαδηθαζία ηνπνζέηεζεο πεδίσλ αθηηλνβφιεζεο πινπνηείηαη κε κία ζεηξά ελεξγεηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απφ ην κελνχ επηινγψλ θαη ηηο γξακκέο εξγαιείσλ, θαη απφ ηέζζεξα παξάζπξα, ην θαζέλα απφ ηα νπνία ζπλνδεχεηαη απφ ην δηθφ ηνπ πεδίν ειέγρνπ, φπσο εηθνλίδεηαη ζην Σρ. 6. Σην παξάζπξν Η δίλεηαη ην εηθνληθφ δσκάηην εμνκνησηή αθηηλνζεξαπείαο (Room View), ζην παξάζπξν II ε φςε κέζα απφ ηε δέζκε (Beam s Eye View, BEV) κε πξνεπηζθφπηζε ΧΑΑ, ζην παξάζπξν III ε δηζδηάζηαηε απεηθφληζε ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ (CT View), θαη ζην παξάζπξν IV ε ηξηζδηάζηαηε απεηθφληζε ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ κε ηερληθή απφδνζεο φγθνπ (3D Volume) θαη ε ηξηζδηάζηαηε απεηθφληζε αλαηνκηθψλ δνκψλ θαη δεζκψλ αθηηλνβφιεζεο κε ηερληθή απφδνζεο επηθαλείαο (3D Surface). Καηά ηελ εξγαζία ζηε δηεπηθάλεηα ηνπνζέηεζεο δεζκψλ, ππάξρεη ε έλλνηα ηνπ «ελεξγνχ παξαζχξνπ», ζην νπνίν εξγάδεηαη ν ρξήζηεο, θαη ην νπνίν ζπλνδεχεηαη απφ ην αληίζηνηρν πεδίν ειέγρνπ, θαζψο θαη ε έλλνηα ηεο «ελεξγήο δέζκεο», ζηελ νπνία εθαξκφδνληαη νη ελέξγεηεο ηνπ ρξήζηε.

12 172 Άζθεζε 7 Παξάζπξν I Γξακκή εξγαιείσλ Παξάζπξν II Φψξνο πεδίσλ ειέγρνπ Παξάζπξν III Παξάζπξν IV Σρήκα 6. Σηηγκηόηππν ηεο δηεπηθάλεηαο ηνπνζέηεζεο δεζκώλ. 5. Δπγαζηηπιακή Άζκηζη Βήμα 1: διασείπιζη δεδομένων Α. Δληνπίζηε ζηε δηεπηθάλεηα δηαρείξηζεο δεδνκέλσλ ηνλ αζζελή κε φλνκα «Lab Patient», θαη απφ ην θαηάιιειν κελνχ κεηαβάιιεηε ηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία ηνπ. Διέγμηε ηα απνηειέζκαηά ζαο. Β. Δπηιέμηε απφ ην ζχλνιν ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ «Κεθαιή1» ην ζχλνιν αλαηνκηθψλ δνκψλ κε νλνκαζία «Αλαηνκία1» θαη απφ ην θαηάιιειν κελνχ επηιέμηε «αιιαγή» γηα λα κεηαβείηε ζηε δηεπηθάλεηα νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ. Βήμα 2: 2-d και 3-d παποςζίαζη ηων αναηομικών δομών Α. Σηε δηεπηθάλεηα νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ, κε ρξήζε ησλ ζρεηηθψλ ρεηξηζηεξίσλ πινήγεζεο θάληε επηζθφπεζε ησλ ηνκψλ αμνληθήο ηνκνγξαθίαο, θαη κεηά κεηαβείηε ζηελ 42ε ηνκή ηνπ ζπλφινπ ηνκνγξαθηθψλ δεδνκέλσλ. Β. Με ην ρεηξηζηήξην «απηφκαηε επηινγή παξαζχξνπ» επηιέμηε ηηο πξνεπηιεγκέλεο ηηκέο «θεθάιη / ηξάρεινο». Καηφπηλ κε ηα ρεηξηζηήξηα «εχξνο» θαη «θέληξν» παξαζχξνπ επηιέμηε ηηκέο παξαζχξνπ κε εχξνο (W) 380, θαη θέληξν (L) +45. Κάληε ρξήζε ηεο επηινγήο «πιεξνθνξίεο» γηα λα δείηε ηηο πιεξνθνξίεο εηθφλαο, θαη ειέγμηε ηα απνηειέζκαηά ζαο.

13 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 173 Γ. Σην παξάζπξν ηξηζδηάζηαηεο απεηθφληζεο, κε ρξήζε ησλ ρεηξηζηεξίσλ (αξηζηεξφ / δεμί θνπκπί ηνπ πνληηθηνχ, επηινγέο zoom θαη pan) θάληε επηζθφπεζε ησλ ηξηζδηάζηαησλ δεδνκέλσλ ζαο. Βήμα 3: οπιζμόρ νέαρ δομήρ, ζσεδίαζη πεπιγπαμμάηων Α. Πξνρσξήζηε ζηνλ νξηζκφ κίαο λέαο δνκήο, κε ηελ νλνκαζία «Γεμηφο νθζαικφο», ηχπνπ ORGAN. Φξεζηκνπνηείζηε ηα εξγαιεία ζρεδίαζεο γηα λα νξίζεηε ην πεξίγξακκα ηνπ δεμηνχ νθζαικνχ ζηε ζέζε πνπ ζα ζαο ππνδείμεη ν επηβιέπσλ. Β. Σηηο επφκελεο ηνκέο, κε ρξήζε ησλ ρεηξηζηεξίσλ «αληηγξαθήο»-«επηθφιιεζεο» (copypaste) κεηαθέξεηε έλα αληίγξαθν ηνπ πεξηγξάκκαηνο πνπ ζρεδηάζαηε πξνεγνπκέλσο. Κάληε ηηο απαξαίηεηεο αιιαγέο θαη δηνξζψζεηο γηα λα πξνζαξκφζεηε ην πεξίγξακκα πνπ επηθνιιήζαηε πάλσ ζηελ αλαηνκηθή δνκή. Γ. Μεηαβείηε ζηελ επφκελε ηνκή. Με ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ «απηφκαην πεξίγξακκα» ζρεδηάζηε ην επφκελν πεξίγξακκα ηνπ δεμηνχ νθζαικνχ. Βήμα 4: ηπιζδιάζηαηη επέκηαζη δομήρ Με ρξήζε ηεο επηινγήο «PTV-απηφκαηε επέθηαζε δνκήο» πξνρσξήζηε ζε ηξηζδηάζηαηε επέθηαζε ηεο δνκήο «φγθνο», ρξεζηκνπνηψληαο πεξηζψξην 5mm. Ολνκάζηε ηε λέα δνκή «Όγθνο-PTV». Βήμα 5: μεηπήζειρ Μεηξήζηε ηππηθέο δηακέηξνπο ησλ δνκψλ «Γεμηφο νθζαικφο», «Όγθνο», «Όγθνο-PTV» ζηελ ηνκή πνπ παξνπζηάδνπλ ηε κέγηζηε επηθάλεηά ηνπο. Βήμα 6: αποθήκεςζη επγαζίαρ, μεηάβαζη ζηην επόμενη επιθάνεια επγαζίαρ Σψζηε ηελ εξγαζία ζαο κε ηελ επηινγή «απνζήθεπζε σο...» απφ ην κελνχ. Κιείζηε ηε δηεπηθάλεηα νξηζκνχ αλαηνκηθψλ δνκψλ. Μεηαβείηε ζηε δηεπηθάλεηα ηνπνζέηεζεο δεζκψλ γηα ηε ζρεδίαζε λένπ πιάλνπ. Βήμα 7: επιζκόπηζη ηος εικονικού εξομοιωηή Α. Παηήζηε κε ην πνληίθη ζε θαζέλα απφ ηα ηέζζεξα παξάζπξα, ψζηε λα εκθαληζηεί ην αληίζηνηρν πεδίν ειέγρνπ. Β. Μεγηζηνπνηείζηε ην παξάζπξν 2-d απεηθφληζεο, θαη παξαηεξείζηε ηα δεδνκέλα εηθφλσλ CT κε ρξήζε εγθάξζηαο, ζηεθαληαίαο θαη νβειηαίαο ηνκήο. Γ. Μεηαβείηε ζην παξάζπξν 3-d απεηθφληζεο. Γείηε ηα δεδνκέλα ζαο κε απφδνζε επηθαλείαο (surface rendering) θαη απφδνζε φγθνπ (volume rendering). Βήμα 8: οπιζμόρ νέαρ δέζμηρ Α. Πξνρσξήζηε ζηνλ νξηζκφ λέαο δέζκεο ηελ νπνία ζα νλνκάζεηε «Γέζκε1». Δπηιέμηε «ηζνθεληξηθή ηερληθή», «αζχκκεηξν» άλνηγκα ζηαγφλσλ. Δηζάγεηε Φ1=-2, Φ2=+2, Υ1=-2, Υ2=+2 (ηηκέο ζε cm), Gantry Angle=0 o. Καηαρσξήζηε ηηο επηινγέο ζαο. Β. Σην παξάζπξν «φςε κέζα απφ ηε δέζκε» (Beam s Eye View) ειέγμηε ηα απνηειέζκαηά ζαο. Φξεζηκνπνηήζηε ηελ επηινγή γηα απηφκαηε πξνζαξκνγή θαηεπζπληήξα. Θέζηε ην βξαρίνλα (gantry) ζε γσλία 45 ν θαη ην ηξαπέδη ζε γσλία 20 ν. Γ. Διέγμηε ηα απνηειέζκαηα ζηα παξάζπξα 2-d απεηθφληζεο θαη 3-d απεηθφληζεο. Βήμα 9: ζσεδίαζη blocks Σρεδηάζηε δχν blocks (θξάγκαηα δέζκεο) κε ζηφρν λα επηηχρεηε πην νκνηφκνξθε θάιπςε ηνπ πξνο αθηηλνβφιεζε φγθνπ θαη απνθπγή έθζεζεο ζηελ αθηηλνβνιία επαίζζεησλ αλαηνκηθψλ δνκψλ.

14 174 Άζθεζε 7 Βήμα 10: εκηύπωζη πλάνος Πξνρσξήζηε ζε εθηχπσζε ηνπ πιάλνπ πνπ ζρεδηάζαηε. Δπγαζία Πεξηγξάςηε ηα βήκαηα πνπ αθνινπζήζαηε θαηά ηε δηαδηθαζία εηθνληθήο εμνκνίσζεο αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο. Αλαθέξεηε ηηο αλαηνκηθέο δνκέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, θαζψο θαη ηηο ηππηθέο δηακέηξνπο απηψλ. Αλαθέξεηε ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο δέζκεο αθηηλνβφιεζεο (ζέζε ηξαπεδηνχ, γσλίεο ηξαπεδηνχ, ηθξηψκαηνο, θαηεπζπληήξα, άλνηγκα ζηαγφλσλ θαηεπζπληήξα). Δπηζπλάςηε ηελ εθηχπσζε ηνπ πιάλνπ.

15 Εηθνληθή εμνκνίσζε αθηηλνζεξαπεπηηθήο αγσγήο 175 Bιβλιογπαθία [1] ΔΠΔΤ-ΗΗ ΝΔΟ-ΔΚΒΑΝ , Μεζνδνινγία Υινπνίεζεο Έξγνπ Αλάπηπμε Σπζηήκαηνο Εηθνληθήο Πξνζνκνίσζεο θαη Σρεδίαζεο Θεξαπεπηηθήο Αγσγήο ζηελ Κιηληθή Αθηηλν-νγθνινγία «ΓΑΛΗΝΟΣ», ΔΠΗΣΔΥ-ΔΜΠ, Ηνχιηνο 2001 [2] Κ.Σ. Νηθήηα, Θ.Α. Μαληάηεο, Δ. Νηάζεο, Μ. Γθιέηζνο, Ν. Μνπξαβιηάλζθπ, Φ. Βάζηνο, Δ. Εαραξάθε, Τν Πξφγξακκα Δηθνληθήο Δμνκνίσζεο «Γαιελφο», Ογθνινγηθή Ελεκέξσζε, Τφκνο 3νο, Τεχρνο 3ν, ζει , Ηνχιηνο-Σεπηέκβξηνο [3] F.M. Khan, The Physics of Radiation Therapy, Second Edition, Lippincott Williams & Wilkins, 1994 [4] S. Webb, The Physics of Three-Dimensional Radiation Therapy, IOP, [5] G.C. Bentel, Radiation Therapy Planning, McGraw-Hill, [6] J.K. Udupa, Herman, 3-D Imaging in Medicine, CRC Press, Washington D.C., [7] J. Foley, A. Van Dam, S. Feiner, J. Hughes, Computer Graphics, Addison-Wesley, [8] E. Ntasis, T.A. Maniatis and K.S. Nikita, Fourier Volume Rendering for Real Time Preview of Digital Reconstructed Radiographs: A Web-Based Implementation, Computerized Medical Imaging and Graphics, Vol. 26/1, 1-8, January [9] ACR-NEMA, Digital Imaging and Communications in Medicine (DICOM) Version 3.x, Final Text, NEMA Standards Publication PS3.x, [10] International Electrotechnical Commission (IEC) Subcommittee 62C, IEC Draft 1217: Radiotherapy Equipment Coordinates, Movements and Scales, 26 March 1993

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD

Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD Οδηγίες τρήζης για λειηοσργία μεηαθοράς καναλιών ζε υηθιακό δέκηη OST-7060 HD Γηα ηε δηεπθόιπλζή ζαο θαηά ην switch-off ηεο πεξηνρήο ηεο Πεινπνλλήζνπ έρνπκε πξνζζέζεη ζηνπο ςεθηαθνύο καο δέθηεο κία λέα,

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην ζαο

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην  ζαο Δίζνδνο ζηελ Υπεξεζία Αλ είζηε ήδε εγγεγξακκέλνο ρξήζηεο ζηελ ππεξεζία, γηα ηελ είζνδν ζαο (login) ζηελ ππεξεζία e-bill, εηζάγεηαη ην Όλνκα Φξήζηε (username) θαη ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο (password) πνπ είραηε

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

Διιεληθά Σειρά Moov Δγτειρίδιο τρήζηη Δνημέρφζης ταρηών Web Αλαζεώξεζε: R00 (2010/05) Πώς να ενημερώζφ ηοσς τάρηες; Υπάξρνπλ ηέζζεξα βήκαηα γηα ηελ ελεκέξσζε ηνπ ράξηε. Βήκα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii) . Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,, 6 4 4 4 5( ) 6( ). Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,,,6 7. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 ( )( ) ( ) 4. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 4 6 7 4. 5. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 59 ( )( ) ()( 5) 7 6.

Διαβάστε περισσότερα

1. Οδηγίερ εγκαηάζηαζηρ και σπήζηρ έξςπνυν καπηών και τηθιακών πιζηοποιηηικών με σπήζη ηος λογιζμικού Μοzilla Thunderbird

1. Οδηγίερ εγκαηάζηαζηρ και σπήζηρ έξςπνυν καπηών και τηθιακών πιζηοποιηηικών με σπήζη ηος λογιζμικού Μοzilla Thunderbird 1. Οδηγίερ εγκαηάζηαζηρ και σπήζηρ έξςπνυν καπηών και τηθιακών πιζηοποιηηικών με σπήζη ηος λογιζμικού Μοzilla Thunderbird 1.1 Εγκαηάζηαζη ηυν οδηγών ηηρ έξςπνηρ κάπηαρ ζηο λογιζμικό Mozilla Thunderbird

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ

6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ 6 η Εργαζηηριακή Άζκηζη Επαλήθεσζη Λειηοσργίας Βαζικών Φλιπ-Φλοπ Σηα πιαίζηα ηεο έθηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Οπτική και Κύματα

Ασκήσεις Οπτική και Κύματα Παλεπηζηήκην Κξήηεο Τκήκα Επηζηήκεο θαη Τερλνινγίαο Υιηθώλ Ασκήσεις Οπτική και Κύματα Δηδάζθσλ: Δεκήηξεο Παπάδνγινπ Email: dpapa@materials.uc.gr Άλυτες Ασκήσεις: 1. Να πξνζδηνξίζεηε αλ νη αθόινπζεο ζπλαξηήζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Διαδικαζία μεηαθοράς δεδομένων Εκκαθαριζηικής για ηο Eιδικό ζημείωμα περαίωζης Φ.Π.Α

Διαδικαζία μεηαθοράς δεδομένων Εκκαθαριζηικής για ηο Eιδικό ζημείωμα περαίωζης Φ.Π.Α Διαδικαζία μεηαθοράς δεδομένων Εκκαθαριζηικής για ηο Eιδικό ζημείωμα περαίωζης Φ.Π.Α Σει.1 Σο ζςγκεκπιμένο εγσειπίδιο δημιοςπγήθηκε για να βοηθήζει ηην καηανόηζη ηηρ διαδικαζίαρ μεηαθοπάρ δεδομένων ηηρ

Διαβάστε περισσότερα

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη 5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη Σηα πιαίζηα ηεο πέκπηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

Πνηα λνκίδεηο όηη ζα είλαη ε ζπλνιηθή αληίζηαζε κηαο ζπλδεζκνινγίαο δύν αληηζηαηώλ ζπλδεδεκέλεο ζε ζεηξά; Γηαηί;...

Πνηα λνκίδεηο όηη ζα είλαη ε ζπλνιηθή αληίζηαζε κηαο ζπλδεζκνινγίαο δύν αληηζηαηώλ ζπλδεδεκέλεο ζε ζεηξά; Γηαηί;... ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Ιζοδύναμη ανηίζηαζη ζύνδεζηρ ανηιζηαηών Η δηδαζθαιία ηεο ηζνδύλακεο αληίζηαζεο γηα ζύλδεζε αληηζηαηώλ ζε ζεηξά θαη παξάιιεια ππάξρεη ζην Αλαιπηηθό Πξόγξακκα Σπνπδώλ ζηα καζήκαηα Φπζηθήο

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

Γξαθηθά Τπνινγηζηώλ θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ Ιαηξηθή

Γξαθηθά Τπνινγηζηώλ θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ Ιαηξηθή Γξαθηθά Τπνινγηζηώλ θαη ε ζπκβνιή ηνπο ζηελ Ιαηξηθή Δέζπνηλα Μηραήι Τπ. Δξ. Πιεξνθνξηθήο Εξεπλεηηθό Εξγαζηήξην: Γξαθηθώλ Τπνινγηζηώλ & Εηθνληθήο Πξαγκαηηθόηεηαο Σκήκα Πιεξνθνξηθήο - Παλεπηζηήκην Κύπξνπ

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Ναηαιία Σπαλνύ, spanou@igme.gr & natspanou@gmail.com Τερληθόο Γεσιόγνο (M.Sc.) Πεξηγξαθή Χάξηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ Γξαζηεξηόηεηα 1ε αο δίλεηαη ν ελλνηνινγηθφο ράξηεο "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ - Βαζηθέο Έλλνηεο" πνπ αθνξά ζηελ θεληξηθή έλλνηα "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ".

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ 1 Σ. Δ. Ι. ΓΤ Σ Ι Κ Η Μ Α Κ Δ Γ Ο Ν Ι Α ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ Σ Μ Η Μ Α Μ Η Υ Α Ν ΟΛΟ Γ Ι Α Δξγαζηήξην Μεραλνπξγηθώλ Καηεξγαζηώλ & CAD ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 2: Πνηόηεηα Δπηθάλεηαο Γξ. Βαξύηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΒΟΤΣΑΗΟ 7,5Υ40m ΑΓΔΛΑΓΩΝ ΓΑΛΑΚΣΟΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΣΑΒΛΗΜΟΤ ΜΔ 48 ΑΣΟΜΗΚΔ ΘΔΔΗ Τν άξκεγκα ελδείθλπηαη λα γίλεηαη ζε αξκεθηήξην ηύπνπ ςαξνθόθθαιν 2Χ4 ζέζεσλ. Οη

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

1. Η απιή αξκνληθή ηαιάλησζε πνπ εθηειεί έλα κηθξό ζώκα κάδαο m = 1 kg έρεη πιάηνο Α = 20 cm θαη

1. Η απιή αξκνληθή ηαιάλησζε πνπ εθηειεί έλα κηθξό ζώκα κάδαο m = 1 kg έρεη πιάηνο Α = 20 cm θαη ΛΤΜΔΝΔ ΑΚΖΔΗ ΣΖΝ ΔΤΡΔΖ ΑΡΥΗΚΖ ΦΑΖ 1. Η αιή αξκνληθή ηαιάλησζε ν εθηειεί έλα κηθξό ζώκα κάδαο m = 1 kg έρεη ιάηνο Α = cm θαη ζρλόηεηα f = 5 Hz. Τε ρξνληθή ζηηγκή = ην κηθξό ζώκα δηέξρεηαη αό ηε ζέζε ανκάθξλζεο

Διαβάστε περισσότερα

1 Είζοδορ ζηο Σύζηημα ΣΔΕΔ ή BPMS

1 Είζοδορ ζηο Σύζηημα ΣΔΕΔ ή BPMS ΟΤΑ Επισειπηζιακή Νοημοζύνη: Οδεγίεο πξνο ηνπο εθπαηδεπόκελνπο γηα ηε ζύλδεζε κε ην ύζηεκα Γηαρείξηζεο Δπηρεηξεζηαθώλ Γηαδηθαζηώλ γηα ηελ εθηέιεζε ηωλ Πξαθηηθώλ Αζθήζεωλ ηωλ ππν(δλνηήηωλ) Bc1.1.4, Bc1.1.5,

Διαβάστε περισσότερα

Image J Plugin particle tracker για παρακολούθηση της κίνησης σωματιδίων

Image J Plugin particle tracker για παρακολούθηση της κίνησης σωματιδίων Image J Plugin particle tracker για παρακολούθηση της κίνησης σωματιδίων (https://weeman.inf.ethz.ch/particletracker/) Τν Plugin particle tracker κπνξεί λα αληρλεύζεη απηόκαηα ηα ζσκαηίδηα πνπ θηλνύληαη,

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο.

7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. 3. Έλαο θαηαρσξεηήο SISO ησλ 4 bits έρεη: α) Μία είζνδν, β) Δύν εηζόδνπο, γ) Σέζζεξεηο εηζόδνπο. 7. ΚΑΤΑΧΩΡΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Ση είλαη έλαο θαηαρσξεηήο; O θαηαρσξεηήο είλαη κηα νκάδα από flip-flop πνπ κπνξεί λα απνζεθεύζεη πξνζσξηλά ςεθηαθή πιεξνθνξία. Μπνξεί λα δηαηεξήζεη ηα δεδνκέλα ηνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code)

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Page 1 Υποπλοίαρτος Ν. Πεηράκος ΠΝ Αηδένηα Γνύξεηνη Ίππνη (Trojan Horses) Ινί (Viruses) Worms Root-kit Page 2 Γνύξεηνο Ίππνο (Trojan Horse) Οξηζκόο: Πξόγξακκα

Διαβάστε περισσότερα

4) Να γξάςεηε δηαδηθαζία (πξόγξακκα) ζηε Logo κε όλνκα θύθινο πνπ ζα ζρεδηάδεη έλα θύθιν. Λύζε Γηα θύθινο ζηθ επαλάιαβε 360 [κπ 1 δε 1] ηέινο

4) Να γξάςεηε δηαδηθαζία (πξόγξακκα) ζηε Logo κε όλνκα θύθινο πνπ ζα ζρεδηάδεη έλα θύθιν. Λύζε Γηα θύθινο ζηθ επαλάιαβε 360 [κπ 1 δε 1] ηέινο Λσμένες αζκήζεις ζηη Logo Στεδίαζη ζτημάηων με ηη τελώνα 1) Να γξάςεηε δηαδηθαζία (πξόγξακκα) ζηε Logo κε όλνκα ηεηξάγσλν πνπ ζα ζρεδηάδεη έλα ηεηξάγσλν κε πιεπξά 120. Γηα ηεηξάγσλν επαλάιαβε 4 [κπ 120

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΟΜΟ Α Mάθημα 5: To παραγωγής σναρηήζεις κόζηοσς Η ζπλάξηεζε ζπλνιηθνύ θόζηνπο C FC VC Όπνπ FC= ην ζηαζεξό θόζηνο (ην θόζηνο γηα ηνλ ζηαζεξό παξαγσγηθό ζπληειεζηή) θαη VC= ην κεηαβιεηό

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο. Ζκεξίδα 20/11/2010. Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο. Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 20.11.

ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο. Ζκεξίδα 20/11/2010. Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο. Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 20.11. Ζκεξίδα 2/11/21 ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 2.11.21 Πεγέο ελέξγεηαο Σπλ. Πξσηνγελήο Δλέξγεηα = Σ Καηαλ. Δλέξγεηα θαπζίκνπ x Σπλη.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ Παλεπηζηεκίνπ (Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ) 34 06 79 ΑΘΖΝΑ Τει. 36653-367784 - Fax: 36405 e-mail : info@hms.gr www.hms.gr GREEK MATHEMATICAL SOCIETY 34, Panepistimiou (Δleftheriou

Διαβάστε περισσότερα

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ

Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πανελλαδικών εξεηάζεων Σςναπηήζειρ Επωηήζειρ Σωζηού Λάθοςρ ηων πνελλδικών εξεηάζεων 2-27 Σςνπηήζειρ Η γξθηθή πξάζηζε ηεο ζπλάξηεζεο f είλη ζπκκεηξηθή, σο πξνο ηνλ άμνλ, ηεο γξθηθήο πξάζηζεο ηεο f 2 Αλ f, g είλη δύν ζπλξηήζεηο κε πεδί νξηζκνύ

Διαβάστε περισσότερα

Ζαχαρίας Μ. Κοντοπόδης Εργαστήριο Λειτουργικών Συστημάτων ΙΙ

Ζαχαρίας Μ. Κοντοπόδης Εργαστήριο Λειτουργικών Συστημάτων ΙΙ Διαφάνεια 1 η ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΙ ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ BIOS UITILITY Τν ζπλεζέζηεξν πιήθηξν γηα ηελ είζνδν ζην BIOS Utility είλαη ην πιήθηξν Del. Παξόια απηά δηαθνξεηηθνί θαηαζθεπαζηέο, ρξεζηκνπνηνύλ δηαθνξεηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ ΒΑΓΓΔΛΗ ΦΤΥΑ 2009 ελίδα 2 από 9 ΔΤΘΔΙΔ SIMSON 1 ΒΑΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ 1.1 ΔΤΘΔΙΑ SIMSON Γίλεηαη ηξίγσλν AB θαη ηπρόλ ζεκείν ηνπ πεξηγεγξακκέλνπ θύθινπ ηνπ. Αλ 1, 1 θαη 1 είλαη νη πξνβνιέο ηνπ ζηηο επζείεο πνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΟΛΕΣ WINDOWS ΚΑΙ UNIX

ΕΝΤΟΛΕΣ WINDOWS ΚΑΙ UNIX ΕΝΤΟΛΕΣ WINDOWS ΚΑΙ UNIX Σηότοι εργαζηηρίοσ Σην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ, νη θνηηεηέο ζα εμνηθεησζνύλ κε βαζηθέο εληνιέο δηθηπαθώλ πξσηνθόιισλ νη νπνίεο βξίζθνπλ εθαξκνγή ζε πεξηβάιινληα Windows

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο

Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Η Αξιολόγηζη ηηρ Πεπίλητηρ Κειμένος Παιδαγυγικό Ινζηιηούηο Οδηγίες για ηη διδαζκαλία ηων θιλολογικών μαθημάηων ζηο Ενιαίο Λύκειο (απόζπαζμα) Αθήνα 2001 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Α. Τν πεξηερόκελν ηεο πεξίιεςεο (0-12

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KARNAUGH

ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KARNAUGH ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KRNUGH Γηα λα θάλνπκε απινπνίεζε κηαο ινγηθήο ζπλάξηεζεο κε πίλαθα (ή ράξηε) Karnaugh αθνινπζνύκε ηα παξαθάησ βήκαηα:. Η ινγηθή ζπλάξηεζε ζα πξέπεη λα είλαη ζε πιήξε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) =

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) = ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 9. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(,y) = y.. Να ππνινγηζηνύλ ηα νινθιεξώκαηα: a) ln b) a) 3cos b) e sin 4. Να ππνινγηζηεί ην νινθιήξσκα: S ( y) 3

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

«Αποθήκεσζη GPS ζημείοσ και προζθήκη ταρακηηριζηικών και εικόνας»

«Αποθήκεσζη GPS ζημείοσ και προζθήκη ταρακηηριζηικών και εικόνας» 4. GeoGis Παραδείγμαηα Παράδειγμα 1: «Αποθήκεσζη GPS ζημείοσ και προζθήκη ταρακηηριζηικών και εικόνας» Σην αθόινπζν παξάδεηγκα ζα πεξηγξαθνύλ ηα βήκαηα κε ηα νπνία ζα γίλεη ε απνηύπσζε θαη απνζήθεπζε ελόο

Διαβάστε περισσότερα

Α Ρ Η Σ Ο Σ Δ Λ Δ Η Ο Π Α Ν Δ Π Η Σ Ζ Μ Η Ο Θ Δ Α Λ Ο Ν Η Κ Ζ

Α Ρ Η Σ Ο Σ Δ Λ Δ Η Ο Π Α Ν Δ Π Η Σ Ζ Μ Η Ο Θ Δ Α Λ Ο Ν Η Κ Ζ Α Ρ Η Σ Ο Σ Δ Λ Δ Η Ο Π Α Ν Δ Π Η Σ Ζ Μ Η Ο Θ Δ Α Λ Ο Ν Η Κ Ζ ΣΜΖΜΑ ΓΔΩΛΟΓΗΑ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΣΔΥΝΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ ΜΑΘΖΜΑ: ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΗΓΑΚΟΝΣΔ: Β. ΥΡΖΣΑΡΑ, Καθ. ΔΞΑΜΖΝΟ: 7 ο Β. ΜΑΡΗΝΟ, Δπ.Καθ. Φεβροσάριος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις)

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα Ηουνίου 08 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α Α. Απόδεημε ζεωξήκαηνο ζει. 99 ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α. α.

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοηικός έλεγτος καρεκλών γραθείοσ - διαζηαζιακές μεηρήζεις ΔΗΖΓΖΣΖ : ΝΣΑΛΟ ΓΔΧΡΓΗΟ

Ποιοηικός έλεγτος καρεκλών γραθείοσ - διαζηαζιακές μεηρήζεις ΔΗΖΓΖΣΖ : ΝΣΑΛΟ ΓΔΧΡΓΗΟ Ποιοηικός έλεγτος καρεκλών γραθείοσ - διαζηαζιακές μεηρήζεις ΔΗΖΓΖΣΖ : ΝΣΑΛΟ ΓΔΧΡΓΗΟ ΖΜΔΗΟ Α Τν νκνίσκα πξέπεη λα ηνπνζεηείηαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ θαζίζκαηνο ζπκκεηξηθά ζην ελδηάκεζν επίπεδν κε ηέηνην ηξόπν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: /0/03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΩΝ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις Έκδοζη 2.89.31 08/10/2014 Η έκδοζη 2.89.31, περιλαμβάνει : Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Αναγγελία πρόζληυης (Ε3) 08/10/2014 1 Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Επεηδή ζηελ ειεθηξνληθή ππνβνιή

Διαβάστε περισσότερα

Σρήκα Α. Γξάθνπκε ηα ζηνηρεία ηνπ Πξνκεζεπηή θαη παηάκε Δηζαγσγή. Σρήκα Β1

Σρήκα Α. Γξάθνπκε ηα ζηνηρεία ηνπ Πξνκεζεπηή θαη παηάκε Δηζαγσγή. Σρήκα Β1 MENU ΜΗΤΡΩΑ Προμηθεστές Σε απηό ην ζεκείν ηεο εθαξκνγήο επεμεξγαδόκαζηε ηo κεηξών Πξνκεζεπηώλ. Κάλνληαο θιηθ κε ην πνληίθη πάλσ ζην Πξνζζήθε (βειάθη 1) ζα βγεη ε θόξκα γηα ηελ εηζαγσγή λέαο εγγξαθήο (Σρήκα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP 1 ΜΑΘΗΜΑ 6 ο Προγράμμαηα θωηογραθικών μηχανών Επιλογέας προγραμμάηων Μαο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα ειέγμνπκε ην άλνηγκα δηαθξάγκαηνο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα