Τόμος 1 - Τεύχος 9 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ

Transcript

1 Τόμος 1 - Τεύχος Μαΐου 2011 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ Οικονομικό δελτίο Σημεία Ιδιαίτερου Ενδιαφέροντος Δηλώσεις W. Buiter, πρώην μέλους της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας και επικεφαλής της Citigroup Global Market, στην ε/φ Globe and Mail ( ) Δηλώσεις Jean-Claude Juncker, Π/Θ του Λουξεμβούργου, από την ε/φ Financieele Dagblad ( ) Δηλώσεις Herman van Rompuy, Πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε συνέντευξη Τύπου πριν από τη Σύνοδο της Ομάδας των G8, στη Deauville ( ) Περιεχόμενα τεύχους: Τα Κύρια Θέματα της Ελληνικής Οικονομίας στα Διεθνή ΜΜΕ Πρωτοβουλίες Οικονομικής Διπλωματίας Ο προβληματισμός της Ευρώπης για την αντιμετώπιση του Ελληνικού Χρέους Αλλαγή στάσης από τη Γερμανία; Ανησυχίες μετάδοσης των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και σε άλλες μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης Περί αποκρατικοποιήσεων και συναίνεσης Εξωτερικές Παρεμβάσεις στην Ελληνική Οικονομία: Επίτροποι και Εγγυήσεις Ακραία Σενάρια Χρεοκοπίας και Εξόδου από το ευρώ Νέα Υποβάθμιση της Ελλάδος από τον Οίκο Αξιολόγησης Fitch Συνάντηση Eurogroup Σύντομες Ειδήσεις Οικονομικού Ενδιαφέροντος ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΜΜΕ - Η σύλληψη του Dominique Strauss-Khan, τα σενάρια διαδοχής στη θέση του επικεφαλής του ΔΝΤ και οι επιπτώσεις που θα έχει στην αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής δημοσιονομικής κρίσης και δη της ελληνικής - Η διαφοροποίηση της στάσης της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και της Γερμανίας στον τρόπο αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης και οι ανησυχίες επέκτασής της σε μείζονες οικονομίες της ευρωζώνης ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ Η ρωσόγλωσση ιστοσελίδα κινεζικών συμφερόντων ( ) αναφέρεται στην επίσκεψη του υφυπουργού Εξωτερικών, Σπύρου Κουβέλη, στην Κίνα στις Μαΐου Στο ρεπορτάζ παρατίθενται δηλώσεις του κ. Κουβέλη, σύμφωνα με τον οποίο η Ελληνική Κυβέρνηση εντός του 2010 κατόρθωσε να μειώσει κατά δύο φορές τις δημόσιες δαπάνες, να βελτιώσει το φορολογικό της σύστημα, να εφαρμόσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, να αυξήσει τις εξαγωγές κατά 10% και να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις. Οι δύο χώρες, κατά την εκτίμηση του κ. Κουβέλη, συνεργάζονται επιτυχώς στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, ειδικότερα με βάση το λιμάνι του Πειραιά, ενώ έχουν καλές προοπτικές συνεργασίας στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της φαρμακοποιίας και των αερομεταφορών, ούτως ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της αύξησης του συνόλου των διμερών συναλλαγών στα 8 δισ.. δολ. ΗΠΑ. Στο πλαίσιο της επίσκεψης του κ. Κουβέλη, υπεγράφη συμφωνία για απλοποίηση του καθεστώτος των θεωρήσεων, καθώς την Ελλάδα επισκέπτεται μικρός, μόνο, αριθμός Κινέζων -γύρω στους ετησίωςαπό σύνολο 60 εκατομμυρίων Κινέζων, ετησίως, που ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Στόχος μας -επισήμανε ο κ. Κουβέλης- είναι να αυξηθεί στους , ο αριθμός των Κινέζων τουριστών που θα επισκέπτεται την Ελλάδα. Με τίτλο Όταν η γεύση σάς φέρνει στην Ελλάδα Το καλό κρασί δεν είναι μόνο από το Μπορντώ ( ), άρθρο στις οικονομικές σελίδες του οργανισμού ΜΜΕ Phoenix από το - Οι αποφάσεις του Eurogroup για παροχή βοήθειας στην Πορτογαλία ύψους 78 δισ. ευρώ και για το ενδεχόμενο νέας βοήθειας στην Ελλάδα - Το έκτακτο Υπουργικό Συμβουλίου για το Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο Δημοσιονομικής Προσαρμογής και οι φημολογούμενες παρεμβάσεις στην ελληνική οικονομία με τη μορφή επιτρόπων - Η Συνάντηση των Πολιτικών Αρχηγών στο πλαίσιο της προσπάθειας εξεύρεσης συναίνεσης - Η νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch, σε Β+ από ΒΒ+ - Τα επικριτικά σχόλια του Ολλανδού Υπουργού Οικονομικών για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας - Η αναστολή της καταβολής περίπου 30 εκατομμυρίων ευρώ από τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχνενστάιν για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα Χονγκ Κονγκ (finance.ifeng.com) αναφέρεται στις δυνατότητες προώθησης του ελληνικού κρασιού στην Κίνα, με τον σωστό συνδυασμό επιχειρηματικών συμφωνιών και τεχνικών μάρκετινγκ και προβολής. Το δημοσίευμα αναφέρεται σε γνωστή ελληνική εξαγωγική Οινοποιεία η οποία, μετά από συστηματικές προσπάθειες, έχει διεισδύσει στην «αμαθή» μέχρι πρόσφατα κινεζική αγορά, προωθώντας το καλό ελληνικό κρασί με τρόπο πρωτότυπο, συνδέοντας το εμπορικό προϊόν με τη μοναδική και σημαντική για τους Κινέζους καταναλωτές, ιστορία και μυθολογία της Ελλάδας. Τα περιθώρια διείσδυσης του ξένου εισαγόμενου κρασιού στη κινεζική αγορά, που λίγα ξέρει για την διεθνή οινοπαραγωγή πέραν ίσως γαλλικού κρασιού τύπου από το Μπορντώ, είναι μεγάλα. Η γνωστή ελληνική οινοποιεία -συνεχίζει το άρθρο- σε συνεργασία με επενδυτικές κινεζικές εταιρείες, προσφέρουν πλέον το καλό ελληνικό κρασί μέσα από την ελληνική ιστορία, συμβολισμό και μύθο. Η μακρά, για χιλιάδες χρόνια ιστορία οινοπαραγωγής στην Ελλάδα, με απαρχή την ιστορική της καταγραφή στα Ομηρικά Έπη και στην λατρεία του Διονύσου, και χάρη στην στενή της διασύνδεση με όλο το φάσμα των τεχνών και γραμμάτων όχι μόνον του ελληνικού χώρου αλλά και του ευρωπαϊκού ευρύτερα, μπορεί να καταστεί «πρεσβευτής» του ελληνικού κρασιού στη Κίνα. Το άρθρο καταλήγει σημειώνοντας την τεράστια δυναμική της κινεζικής αγοράς και τις αυξητικές τάσεις στις πωλήσεις και στην κερδοφορία της το 2010 (Ιαν.- Νοεμ. 2010, 27% και 21,1% αντίστοιχα).

2 Οικονομικό δελτίο Ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Σε δίλλημα βρίσκεται η Ευρώπη και το ΔΝΤ για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους. Από τη μία πλευρά, η Γερμανία, η οποία προτείνει επιμήκυνση αποπληρωμής των δανείων, σενάριο που απορρίπτει κατηγορηματικά η ΕΚΤ, που απείλησε, με τη σειρά της, ότι δεν θα αγοράσει τα νέα ομόλογα της Ελλάδας και από την άλλη το ΔΝΤ που δήλωσε ότι εάν η Ελλάδα δεν εξασφαλίσει την απαραίτητη οικονομική στήριξη για τους επόμενους 12 μήνες, δεν θα απελευθερώσει την επόμενη δόση. Χαρακτηριστικά, σε άρθρο του James Mackintosh με τίτλο Greece and ECB s mutually assured destruction στους FINANCIAL TIMES ( ), επισημαίνεται ότι έχουν αρχίσει να πληθαίνουν οι φωνές στην Ευρώπη πως ένας τρόπος διαφυγής της Ελλάδας από το αδιέξοδο είναι μία περιορισμένη χρεοκοπία μέσω της εθελοντικής επιμήκυνσης της αποπληρωμής των αποδόσεων στα ελληνικά ομόλογα. Μία τέτοια κίνηση θα βοηθούσε την Ελλάδα να αντιμετωπίσει την ανάγκη αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων, αξίας 54 δισ. ευρώ που λήγουν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, χωρίς να καταφύγει στην επιλογή της πλήρους χρεοκοπίας. Από την πλευρά της, όμως, η ΕΚΤ αντιδρά σθεναρά σε οποιαδήποτε μορφή αναδιάρθρωσης, προειδοποιώντας ότι σε αυτή την περίπτωση τα ελληνικά ομόλογα δε θα γίνονται δεκτά ως εγγυήσεις, με αποτέλεσμα την κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, την χρεοκοπία της χώρας και την πιθανή έξοδό της από την ευρωζώνη. Εκτός από αυτό, η ΕΚΤ έχει τη μεγαλύτερη έκθεση στο ελληνικό χρέος, ύψους περίπου 40 με 60 δισ. ευρώ, ενώ διπλάσιας αξίας είναι τα ομόλογα που διατηρεί ως εγγυήσεις για τα δάνεια. Για τη στάση που τηρεί η ΕΚΤ απέναντι στο ελληνικό χρέος, σε άρθρο γνώμης του Wolfgang Münchau, που δημοσιεύεται στην ε/φ Financial Times Deutschland, με τίτλο Η Ελλάδα είναι πολιτική υπόθεση και υπότιτλο Η ΕΚΤ βοήθησε για αρκετό καιρό τους κυβερνώντες. Το πρόβλημα ρευστότητας των Ελλήνων δεν είναι πλέον δουλειά της κεντρικής τράπεζας ( ), υπογραμμίζεται ότι τα μέχρι τώρα προγράμματα βοήθειας προς την Ελλάδα και οι διαμάχες για τους νέους μηχανισμούς αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης αποτελούν μόνον υποσημειώσεις έναντι αυτού που συμβαίνει τώρα στη Φρανκφούρτη, το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαμάχη ανάμεσα στην πολιτική και τις κεντρικές τράπεζες στην μεταπολεμική ιστορία, καθώς τίθεται το ερώτημα σε ποιο βαθμό επιτρέπεται να μετατρέπει κανείς κρατικά χρέη σε χρήμα. Ο Münchau αναφέρεται στις ανορθόδοξες ενέργειες της ΕΚΤ στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κρίσης χρέους, χάρη στις οποίες όμως διασώθηκε η Ευρωζώνη και διαφυλάχθηκε η οικονομική σταθερότητα. Χαρακτηρίζει καταρχήν σωστές τις ενέργειες της ΕΚΤ, εκφράζει όμως τις επιφυλάξεις του σε σχέση με την ανάμειξη της ΕΚΤ σε θέματα κρατικής ρευστότητας. Όσον αφορά αυτό το δεύτερο θέμα, αρμόδια να απαντήσει είναι η πολιτική. Κατά τη γνώμη του συντάκτη, η εθελοντική επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων, που υποστηρίζει η Γερμανία, πέραν του ότι δεν είναι κατ ουσία εθελοντική, δεν επιλύει κανένα πρόβλημα, καθώς δεν μειώνει τον όγκο του ελληνικού χρέους. Η ΕΚΤ αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε μορφή αναδιάρθρωσης χρέους, καθώς φοβάται ότι η ποιότητα των παρεχόμενων από αυτήν ασφαλειών θα πέσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε δεν θα μπορεί να ομαλοποιήσει την πολιτική ρευστότητάς της. Η επιμήκυνση όμως του χρόνου αποπληρωμής θα δέσμευε την ΕΚΤ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, οι τράπεζες θα ήταν υποχρεωμένες να εγγράψουν τις απώλειες αμέσως στους ισολογισμούς τους. Παράλληλα, η «ήπια αναδιάρθρωση» δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα, αλλά θα δημιουργήσει νέα προβλήματα, οδηγώντας στη διαρκή μετατροπή του δημοσίου χρέους σε χρήμα και τελικά στην κατάρρευση του ευρώ. «...το πρώτο βήμα για την Ελλάδα θα είναι μία επέκταση της αποπληρωμής των χρεών της, που θα συμβεί στα τέλη της χρονιάς ή στις αρχές της ερχομένης, παρά τις κατηγορηματικές διαψεύσεις των πολιτικών και την υστερική σχεδόν αντίθεση από την ΕΚΤ. Το επόμενο βήμα θα είναι μία μεγάλη αναδιάρθρωση με σοβαρές περικοπές για τους πιστωτές, στα μέσα του 2013, όταν ο νέος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα αντικαταστήσει το σημερινό μηχανισμό. Η κατηγορηματική αντίθεση της ΕΚΤ σε οποιαδήποτε είδος αναδιάρθρωσης χρέους είναι σχεδόν παράλογη και επικίνδυνη και χειροτερεύει τα πράγματα, αφού δεν γίνεται η κατάλληλη προετοιμασία στην Φρανκφούρτη. Η επιμονή της ΕΚΤ διακατέχεται από το δικό της συμφέρον, γιατί είναι εκτεθειμένη στο χρέος των χωρών του ευρωπαϊκού νότου -76 δισ. ευρώ σε άμεσα ομόλογα και ένα πολύ μεγαλύτερο άγνωστο ποσό, σε δάνεια σε ευρωπαϊκές τράπεζες. Η ΕΚΤ παίζει έναν πολύ επικίνδυνο ρόλο στη διαχείριση της κρίσης μέσω τυφλής αντίθεσης σε οποιαδήποτε είδος αναδιάρθρωσης του χρέους...» Δηλώσεις W. Buiter, πρώην μέλους της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας και επικεφαλής της Citigroup Global Market, στην ε/φ Globe and Mail ( ) «..έχει καταστεί πλέον σαφές ότι Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία δεν μπορούν και ούτε θα αποπληρώσουν τα χρέη τους στην συνολική τους αξία.. Ρεαλιστικά, αυτό που θα πρέπει να κάνει η Ευρώπη είναι να προετοιμάσει σχέδιο μείωσης των χρεών, που θα συνδυάζει βοήθεια από τις ισχυρές οικονομίες και ταυτόχρονο «κούρεμα» στα κέρδη των ιδιωτών επενδυτών. Αντιθέτως, η ΕΚΤ ενεργεί σαν να επιδιώκει την εμβάθυνση της κρίσης, ενώ τα πρόσφατα σχόλια στελεχών της ΕΚΤ ότι η τράπεζα θα σταματήσει να δέχεται ελληνικά ομόλογα ως εγγυήσεις σε περίπτωση ακόμη και ήπιας αναδιάρθρωσης, αφήνουν περιθώρια για σενάρια εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, μια εξέλιξη που θα λειτουργήσει ως ντόμινο συνολικά για την ευρωπαϊκή οικονομία.. Άρθρο Paul Krugman στην ε/φ New York Times ( ) «Η ΕΚΤ δεν πρόκειται να χαλαρώσει την ισχυρή αντίθεσή της απέναντι σε οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (...) το να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα για να αποπληρώσει τα χρέη της ισοδυναμεί με χρεοκοπία ανεξάρτητα από το πώς αυτό ονομάζεται. (...) αποκλείεται οποιαδήποτε επιλογή από την πλήρη αναδιάρθρωση μέχρι την χαλαρή αναδιάταξη του ελληνικού χρέους... η ΕΚΤ δεν πρόκειται να χαλαρώσει τη στάση της, ούτε στις συζητήσεις που θα ακολουθήσουν μετά την αξιολόγηση της τρόικα για την πρόοδο της Αθήνας.» Δηλώσεις G. Tumpel Gugerell, μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της EKT, στο Πρακτορείο Reuters ( ) Σελίδα 2

3 Τόμος 1 - Τεύχος 9 Ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ Στην ολλανδική ε/φ Financieele Dagblad δημοσιεύεται άρθρο, με τίτλο:η σκληρή γλώσσα της ΕΚΤ είναι απλή ρητορική και υπότιτλο Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν μια παραλλαγή της Πρωτοβουλίας της Βιέννης, όπου τα ελληνικά χρέη θα μετακυλούνταν οικειοθελώς ( ), αναφέρεται ότι η ΕΚΤ μπορεί να έχει μεγαλύτερα περιθώρια για να αναδιαρθρώσει το ελληνικό χρέος από ό,τι γίνεται γνωστό προς τα έξω. Αυτή τη στιγμή, κορυφαία στελέχη της ΕΚΤ προειδοποιούν ότι μια αναδιάρθρωση μπορεί να οδηγήσει σε μια κρίση του συστήματος. Μια λύση που η ΕΚΤ θα μπορούσε να αγκαλιάσει, είναι μια παραλλαγή της επονομαζόμενης European Bank Coordination Initiative, γνωστή και ως Πρωτοβουλία της Βιέννης. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι πιστωτές θα κληθούν να αγοράσουν νέο χρέος από την Ελλάδα, όταν θα φτάσει η στιγμή της αποπληρωμής του παλιού. Η βασική διαφορά, βέβαια, με την πρωτοβουλία του 2009, είναι ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι τώρα σημαντικά χειρότερη από εκείνη στην οποία βρισκόταν η κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Olli Rehn έχει ήδη προτείνει αυτό το σχέδιο και δεδομένων των δυνατοτήτων που υπάρχουν στο τραπέζι, αυτή είναι μια εκδοχή από την οποία η ΕΚΤ θα μπορούσε να επιβιώσει. Με τον τίτλο Το ΔΝΤ ζητά «διαβεβαιώσεις» για να δώσει τη βοήθεια στην Ελλάδα ανταπόκριση των ειδικών απεσταλμένων στη Deauville, Philippe Ricard και Alain Faujas, στην ε/φ LE MONDE ( ) επισημαίνει ότι το Ταμείο θέλει να είναι βέβαιο ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα συνεχίσουν να καταβάλουν το δικό τους μερίδιο χρηματοδότησης προς την Ελλάδα. Το ΔΝΤ «σκληραίνει τον τόνο» απέναντι στην ευρωζώνη και την Ελλάδα, σχολιάζει το δημοσίευμα, σημειώνοντας ότι στο περιθώριο της Συνόδου του G8 το Ταμείο έκανε γνωστό ότι θα ήθελε «διαβεβαιώσεις», πριν αποφασίσει μία νέα δόση υπέρ της Αθήνας. Το ΔΝΤ δεν διατίθεται να καταβάλει την πέμπτη δόση ούτε να εξετάσει νέα μέτρα στήριξης, εάν πρώτα δεν έχει σοβαρές εγγυήσεις από την πλευρά της Ελλάδας, αλλά και από την πλευρά της νομισματικής Ένωσης σημειώνει το δημοσίευμα, παραθέτοντας τις δηλώσεις που έκανε από την Ουάσιγκτον σχετικά με το θέμα η Caroline Atkinson, δ/ντρια εξωτερικών σχέσεων του Ταμείου. Πρόσφατα το ΔΝΤ είχε ήδη ζητήσει «διακριτικά» από τους Ευρωπαίους να διευκρινίσουν έως τα μέσα Ιουνίου τις ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας για το Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε ότι η Αθήνα θα μπορούσε να επανέλθει στις χρηματαγορές από τον επόμενο χρόνο, κάτι το οποίο σήμερα όμως δεν φαίνεται εφικτό. Τη στιγμή που η ελληνική πολιτική τάξη διασπάται έναντι των επιπλέον μέτρων προσαρμογής που απαιτούν οι διεθνείς πιστωτές, οι Ευρωπαίοι δυσκολεύονται να καθορίσουν τη συνδρομή τους, σημειώνεται. Η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, που «δείχνουν εκνευρισμό» απέναντι στα διαδοχικά προγράμματα διάσωσης, «φλέρταραν» με την ιδέα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους ενάντια στη γνώμη της ΕΚΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της πλειοψηφίας των κρατών μελών της ευρωζώνης, με τη Γαλλία στην πρώτη γραμμή. Τα κράτη της ευρωζώνης, όπως και το ΔΝΤ, τάσσονται περισσότερο υπέρ ενός νέου σχεδίου στήριξης, με αντάλλαγμα πρόσθετες προσπάθειες προσαρμογής από την πλευρά της Ελλάδας. «Αποτυχία απειλεί τις ελληνικές προσπάθειες για την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών. Πρόσθετες περικοπές και ιδιωτικοποιήσεις απαιτούνται επειγόντως για την ικανοποίηση των απαιτήσεων των ξένων δανειστών.. φαίνεται όλο και περισσότερο ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα δεν λειτουργεί...τo ΔΝΤ επιμένει για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που αφορούν π.χ. μια πιο ελεύθερη αγορά εργασίας, λιγότερες ρυθμίσεις για τους εργοδότες και περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει να δώσει μια νέα πνοή σε αυτά τα μέτρα, εάν αυτό δεν συμβεί, τότε το πρόγραμμα θα εκτροχιαστεί». Δηλώσεις Poul Thomsen, επικεφαλής της αποστολής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα, στο Πρακτορείο Reuters ( ) «Εάν αποπεμφθεί μία χώρα από την ευρωζώνη, θα βιώσουμε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Η κατάρρευση της ευρωζώνης θα έθετε σε κίνδυνο τη συνοχή του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, την ίδια την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Δύσκολοι καιροί περιμένουν την Ελλάδα, αυτό το γνωρίζει ο καθένας, αλλά στη χώρα πρέπει να δοθεί περιθώριο να πάρει μία ανάσα το κρίσιμο θέμα δεν είναι το μέγεθος του χρέους, αλλά τι δυνατότητες υπάρχουν για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και για βιώσιμη σταθεροποίηση των δημοσιονομικών της. Το δύσκολο ερώτημα αφορά τις οικονομικές προβλέψεις για τη χώρα, το ποιος είναι διατεθειμένος να επενδύσει στην Ελλάδα. Συνέντευξη Günther Verheugen, πρώην Επίτροπου της Γερμανίας, στην εκπομπή Radiowelt της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας ( ) «Η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει χωρίς νέα δάνεια από το ΔΝΤ και τις χώρες του ευρώ. Η βοήθεια από το ΔΝΤ είναι υπό συζήτηση, επειδή ο ελληνικός προϋπολογισμός έχει μεγάλο έλλειμμα Εάν το ΔΝΤ, μέχρι το τέλος Ιουνίου, δεν προβεί στην πληρωμή της νέας δόσης του δανείου, τότε το ΔΝΤ αναμένει ότι οι Ευρωπαίοι θα αναλάβουν να καλύψουν την συνεισφορά του ΔΝΤ. Αλλά αυτό δε θα γίνει, διότι σε μερικά κοινοβούλια, όπως της Γερμανίας, της Φιλανδίας, της Ολλανδίας και σε άλλα, δεν υπάρχει προθυμία να κάνουν κάτι τέτοιο» Δηλώσεις Jean-Claude Juncker, Π/Θ του Λουξεμβούργου, από την ε/φ Financieele Dagblad ( ) «Η ελληνική κυβέρνηση διανύει αξιόλογη πορεία. Η δημοσιονομική προσαρμογή μπορεί να υλοποιηθεί τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτό που λείπει είναι τα εκσυγχρονιστικά και αναπτυξιακά προγράμματα. Χρειαζόμαστε ένα νέο ευρωπαϊκό αναπτυξιακό πακέτο για τα κράτη-μέλη, τα οποία αυτή τη στιγμή δεν είναι ανταγωνιστικά. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε νέες αξίες: στους τομείς της τεχνικής, των υπηρεσιών, της βιομηχανίας... Θεωρώ ρεαλιστική την αποπληρωμή του χρέους» Συνέντευξη Günther Oettinger, Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Ενέργεια, στην ε/φ Hamburger Abendblatt ( ) Σελίδα 3

4 Τόμος 1 - Τεύχος 9 ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ; Το Βερολίνο εξετάζει το ενδεχόμενο να χαλαρώσει τη στάση του απέναντι σε μία πρόωρη αναδιάταξη του ελληνικού χρέους (με επιμήκυνση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων), προκειμένου να διευκολύνει την υιοθέτηση ενός νέου πακέτου βοήθειας για την Ελλάδα, αναφέρουν οι Marcus Walker και Alkman Granitsas, επικαλούμενοι πηγές που γνωρίζουν την υπόθεση, σε ρεπορτάζ τους με τίτλο Berlin considers a shift on Greek debt ( ), στην εφημερίδα WALL STREET JOURNAL EUROPE. Μία υποχώρηση από την πλευρά της Γερμανίας, αναγνωρίζοντας ότι πρέπει να δανείσει και άλλα χρήματα στην Ελλάδα ακόμα και χωρίς τη συμμετοχή των επενδυτών στο βραχυχρόνιο διάστημα, θα συνέβαλε στο να ξεπεραστεί το αδιέξοδο σχετικά με τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, προτού ξεμείνει από ρευστά διαθέσιμα στα μέσα Ιουλίου. Ωστόσο, ορισμένοι Γερμανοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι μπορεί να βρεθεί μία βραχυπρόθεσμη λύση που θα οδηγήσει σε μία πλήρη συμφωνία μέσα στο χρόνο, η οποία να περιλαμβάνει και την αναδιάταξη των ελληνικών ομολόγων. Η Γερμανία για εβδομάδες επιχειρηματολογούσε υπέρ της συμμετοχής και των ιδιωτών επενδυτών σε ένα νέο bailout για την Ελλάδα, όμως η ΕΚΤ αντιδρά σθεναρά σε οποιαδήποτε μορφή αναδιάρθρωσης, ενώ το ΔΝΤ απαιτεί περισσότερη σαφήνεια στη χρηματοδότηση της Ελλάδας για το 2012 πριν την εκταμίευση της πέμπτης δόσης. Μία απόφαση για το πώς θα βρεθούν τα χρήματα πρέπει να ληφθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου. Αυτό βέβαια, επισημαίνεται στο ρεπορτάζ, σημαίνει ότι πρέπει να υποχωρήσει η Γερμανία, το ΔΝΤ ή η ΕΚΤ. Για το ίδιο θέμα, το πρακτορείο REUTERS αναφέρεται σε 'αγώνα δρόμου' της Ε.Ε. προκειμένου να καταλήξει σε ένα νέο bailout για την υπερχρεωμένη Ελλάδα, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας. Το ρεπορτάζ με τίτλο EU works on Greek bailout; Germany may ease resistance ( ), αναφέρεται στο παραπάνω ρεπορτάζ της WSJ για την υποχώρηση της Γερμανίας, όσον αφορά την παροχή περαιτέρω βοήθειας στην Ελλάδα, χωρίς προς το παρόν τη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών. Αν και η Γερμανία είναι απογοητευμένη από την μικρή πρόοδο της Αθήνας, αναφορικά με το πρόγραμμα λιτότητας, ωστόσο, δείχνει διατεθειμένη να χορηγήσει νέα δάνεια δισεκατομμυρίων, επισημαίνει το ρεπορτάζ του FOCUS online, με τίτλο Μηνύματα για νέα βοήθεια από τη Γερμανία στην Αθήνα ( ). Το ρεπορτάζ επικαλείται σχετικό δημοσίευμα της WSJ και αναφέρει ότι η πρόθεση του Βερολίνου να συγκατατεθεί σε νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα χωρίς τη συμμετοχή πιστωτών, βοηθά την Ευρώπη στην επίλυση της ελληνικής κρίσης χρέους. Οι συζητήσεις για ένα δεύτερο πακέτο βοήθειας 60 δισ. ευρώ έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό, με αφορμή την εκτίμηση ότι η Αθήνα παρά τους αρχικούς σχεδιασμούς δεν θα μπορέσει να δανειστεί τον επόμενο χρόνο από τις αγορές, λόγω της συνεχιζόμενης δυσπιστίας των επενδυτών. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης και το ευρώ σημείωσαν σημαντική άνοδο με αφορμή το δημοσίευμα της WSJ. ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ Σε αρκετά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου «αποτυπώνεται» η ανησυχία μετάδοσης των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και σε άλλες μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης. Με το φόβο αυτό συνδέεται η πτώση του ευρώ, η αύξηση του επιτοκίου των ισπανικών ομολόγων ( ) και η αρνητική πρόβλεψη του οίκου S&P για το ιταλικό χρέος. Τις ανησυχίες αύξησαν οι προειδοποιήσεις του οίκου αξιολόγησης Moody s ότι μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να προκαλέσει μια αλυσιδωτή αντίδραση και να επηρεάσει τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ο Tom Lauricella σε ρεπορτάζ του στην ε/φ WALL STREET JOURNAL EUROPE, με τίτλο Danger of Greek contagion climbs ( ), αναφέρει ότι οι επενδυτές αναμένουν μία ελληνική χρεοκοπία το 2012, εξαιτίας όμως των τελευταίων εξελίξεων, έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες ότι κάτι τέτοιο μπορεί να λάβει χώρα ακόμα και τον Ιούλιο. Αυτό το σενάριο θα μπορούσε να καταστήσει το ενδεχόμενο «μετάδοσης» πιο πιθανό και επικίνδυνο. Σύμφωνα με τον Peter Fisher, στέλεχος της BalckRock Inc «εάν κάποιος αναμένει χρεοκοπία, τότε πρέπει να προετοιμαστεί για τις συνέπειες» και αυτό συνεπάγεται πως θα πρέπει να ενδυναμωθεί το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης, εφόσον βέβαια εξακριβωθεί το μέγεθος της έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών στο ελληνικό χρέος. Με τον τίτλο Η Ανατολική Ευρώπη απειλείται από την κρίση στην ευρωζώνη ( ) δημοσιεύεται ρεπορτάζ της Alexandrine Bouilhet στην ε/φ LE FIGARO το οποίο αναφέρεται στην έκθεση οικονομικών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (BERD), σύμφωνα με την οποία: «Η ανάγκη πακέτου διάσωσης από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ για την Πορτογαλία, η αυξανόμενη ανησυχία των αγορών σχετικά με μία αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους υπογραμμίζουν την αστάθεια της αγοράς ομολόγων της ευρωζώνης και των τραπεζών που είναι εκτεθειμένες σε αυτό το χρέος, πολλές εκ των οποίων έχουν θυγατρικές στις ανατολικές χώρες». Σελίδα 4

5 Οικονομικό δελτίο Οι φόβοι για επιπτώσεις ντόμινο εξαιτίας των προβλημάτων στην Ελλάδα είναι υπερβολικοί, σχολίασε ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Eamon Gilmore, διαχωρίζοντας την περίπτωση της χώρας του από αυτή της Ελλάδας, σε δηλώσεις του στο RTE, αναφέρει η China Daily ( ). Σχολιάζοντας ότι η πιθανότητα ελληνικής χρεοκοπίας έχει στείλει στα ύψη τα κόστη δανεισμού για Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία, ο κ. Gilmore είπε ότι «είναι λάθος να μπαίνει η Ιρλανδία στο ίδιο καλάθι με την Ελλάδα. Εάν η Ελλάδα χρεοκοπήσει, υπάρχουν επιπτώσεις για την ευρωζώνη ευρύτερα και προφανώς είμαστε μέρος αυτής». Στην ε/φ WASHINGTON POST αναδημοσιεύθηκε ( ) το άρθρο του Robert J. Samuelson στην ε/φ DENVER POST, με τίτλο Europe at the abyss ( ). Το άρθρο αναφέρεται στην οικονομική κρίση της νότιας Ευρώπης και στις κοινωνικές αναταράξεις που προκαλούνται, ενώ υπογραμμίζει ιδιαίτερα την πολύ δύσκολη κατάσταση της Ελλάδας που την θεωρεί χωρίς ελπίδα αφού «το εξωτερικό χρέος πλησιάζει το 160% του ΑΕΠ». Εκφράζει την άποψη πως η ΕΕ απλώς προσβλέπει στο να κερδίσει χρόνο και επομένως θα την στηρίξει προσωρινά με νέο δάνειο έως ότου οι υπόλοιπες αδύνατες οικονομίες σταθεροποιηθούν κάπως - ώστε να αποφευχθεί ένα «ντόμινο» πτωχεύσεων. «Η κρίση χρέους της Ελλάδας δεν θα οδηγήσει σε domino στην Ευρωζώνη, καθώς η φύση των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν άλλες χώρες, όπως η Πορτογαλία, είναι διαφορετική, δήλωσε ο Christian Noyer, στέλεχος της Ε.Κ.Τ., σε συνέντευξή του στην ιαπωνική ε/φ Nikkei», επισημαίνεται σε δημοσίευμα της ε/φ South China Morning Post με τίτλο No domino effect in euro zone from Greece ( ). Το σχόλιο του δημοσιεύματος είναι ότι «ένα χρόνο μετά από τη στήριξη των 110 δισ. ευρώ από την Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ., η Ελλάδα αγωνίζεται με τα περιορισμένα έσοδα και τη βαθειά ύφεση, πυροδοτώντας φήμες για το ότι θα πρέπει να αναδιαρθρώσει το χρέος της για να βγει από το δημοσιονομικό χάος, που έχει προκαλέσει η κρίση στην Ευρωζώνη. Με την κρίση-χρέους που εξαπλώνεται στην Ευρωζώνη και δημιουργεί κλυδωνισμούς στις αγορές, ασχολούνται οι TIMES σε άρθρο του οικονομικού αρχισυντάκτη Sam Fleming με τίτλο Europe left reeling as the people revolt against austerity measures ( ). Η εξάπλωση της κρίσης χρέους σε συνδυασμό με τις μεγάλες κοινωνικές αναταραχές στις χώρες της Ευρωζώνης υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προσπάθειες των κυβερνήσεων να χαράξουν ένα μονοπάτι εξόδου από την κρίση, τονίζει ο αρθρογράφος. Οι μεγάλες διαδηλώσεις στην Ισπανία για τα σκληρά μέτρα λιτότητας και η συντριπτική ήττα του Θαπατέρο στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές δημιουργούν μεγάλες ανησυχίες στους επενδυτές. Αλλά και η πρόσφατη υποβάθμιση της Ιταλίας από οίκο αξιολόγησης ενέτεινε τους φόβους ότι τα οικονομικά προβλήματα επεκτείνονται πέραν της Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας. Με το ίδιο θέμα ασχολείται και η ε/φ FINANCIAL TIMES. Σε άρθρο του Gwen Robinson, με τίτλο Euro fears hit Spain and Italy ( ) αναφέρεται ότι το ευρώ, καθώς και τα χρηματιστήρια της Ισπανίας και Ιταλίας δέχτηκαν το τελευταίο διάστημα μεγάλες πιέσεις, κυρίως λόγω των αυξανόμενων φόβων της εξάπλωσης των προβλημάτων της Ελλάδας σε γειτονικές χώρες. Στην ε/φ NRC Handelsblad δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο Φόβος για εξάπλωση της ελληνικής κρίσης ( ), όπου αναφέρονται τα εξής: «Τους προηγούμενους μήνες υπήρχε η αντίληψη ότι η κρίση είναι περιορισμένη στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία και ότι η Ισπανία, η μεγαλύτερη χώρα που φαινόταν να έχει προβλήματα, έκανε δραστικές περικοπές για να τα αντιμετωπίσει. Σύμφωνα με τον οίκο Moody s, η Ισπανία και η Ιταλία είναι πολύ ευάλωτες. Η ισπανική κυβέρνηση υπέστη σοβαρή εκλογική ήττα, κάτι που μπορεί να μειώσει την προθυμία της για περικοπές. Η Ιταλία έχει, μετά την Ελλάδα, το μεγαλύτερο χρέος και σύμφωνα με τον Moody s δεν διαθέτει αποφασιστικότητα για να κάνει περικοπές. Αλλά, και το Βέλγιο μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα. Σύμφωνα με τον οίκο Fitch, η ανησυχία προέρχεται από το γεγονός ότι η χώρα είναι ακόμη, εδώ και ένα χρόνο, χωρίς κυβέρνηση, ενώ τα χρέη της αυξάνονται». Με τον τίτλο Ρώμη και Μαδρίτη φοβούνται μία μετάδοση της ελληνικής κρίσης ( ) ρεπορτάζ που υπογράφει η Marie de Vergès στην ε/φ LE MONDE επανέρχεται στις αναταράξεις που προκάλεσαν στις χρηματαγορές της ευρωζώνης οι ανησυχίες για μετάδοση της κρίσης χρέους. Όπως σημειώνεται, η «κακοφωνία» των Ευρωπαίων σχετικά με την Ελλάδα, οι πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις στην Ισπανία και οι προειδοποιήσεις των οίκων αξιολόγησης επαναφέρουν στον προσκήνιο την απειλή επιδείνωσης της κρίσης δημοσίου χρέους στην ευρωζώνη. «Τρομακτικό σενάριο» και όχι λύση χαρακτήρισε από την πλευρά του την αναδιάρθρωση ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Christian Noyer. Η ελληνική κρίση υποδαυλίζει τους διαχωρισμούς, συνεχίζει το δημοσίευμα. «Δεν είναι ποτέ καλό να υπάρχουν ιδιαίτερα πολλές διιστάμενες φωνές, αλλά τη στιγμή που η ανάπτυξη επιβραδύνεται και τα χρήματα μειώνονται στα ταμεία της Ελλάδας, αυτό είναι καταστροφικό» προειδοποιούν οι αναλυτές της Société Générale. Αυτές οι «προστριβές» έχουν τις επιπτώσεις τους στις χρηματαγορές, οι οποίες έχουν γίνει «υπερευαίσθητες» σε ό,τι αφορά στις «περιφερειακές» χώρες της ευρωζώνης, σημειώνει το δημοσίευμα, αναφερόμενο εν συνεχεία στην κατάσταση στην Ισπανία, καθώς και στις υποβαθμίσεις της Ιταλίας και του Βελγίου από τους οίκους αξιολόγησης. «Τα σενάρια, σύμφωνα με τα οποία η αναδιάρθρωση των χρεών της Ελλάδας θα οδηγήσει σε μαζική εξάπλωση των οικονομικών προβλημάτων, είναι υπερβολικά. Οι κίνδυνοι είναι ελεγχόμενοι και μπορούν να αποφευχθούν και όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να προκαλούν πανικό και αναταραχές στις αγορές». Δηλώσεις Ν. Roubini, οικονομολόγου, στην ε/φ Evenimentul Zilei ( ) «Μια χρεοκοπία της Ελλάδας δε θα φέρει την κατάρρευση του παγκόσμιου οικονομικού κόσμου. Αλλά, το φαινόμενο ντόμινο είναι ένας πραγματικός κίνδυνος» Δηλώσεις Ference Lamp, τραπεζίτη της SNS Reaal, στην ε/φ Telegraaf ( ) Σελίδα 5

6 Τόμος 1 - Τεύχος 9 Εκτενείς αναφορές γίνονται από το Τύπο στο νέο, ύψους 50 δισ. Ευρώ, πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που δεσμεύτηκε να φέρει εις πέρας η ελληνική κυβέρνηση, μετά το έκτακτο Υπουργικό Συμβούλιο της 23ης Μαΐου, καθώς και στην αποτυχημένη έκτακτη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών της 27ης Μαΐου, με σκοπό την επίτευξη της συναίνεσης στα κυβερνητικά μέτρα αντιμετώπισης του ελληνικού χρέους. Ενδεικτικά, άρθρο του Leigh Phillips στη διαδικτυακή πύλη euobserver.com με τίτλο Η Ελλάδα αποκαλύπτει τα σχέδια πώλησης δημόσιας ακίνητης περιουσίας ( ), αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποίησης, με στόχο να πειστούν οι διεθνείς χρηματαγορές και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά ΚΜ ότι η Ελλάδα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της για μείωση του χρέους. Ο συντάκτης κάνει εκτενή αναφορά στην αρχική φάση ιδιωτικοποιήσεων, που περιλαμβάνει πώληση του ΟΤΕ, των ΕΛΤΑ, της ΔΕΗ, των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αλλά και του αεροδρομίου της Αθήνας. Αναφορά γίνεται επίσης στα σχέδια για νέες περικοπές στον προϋπολογισμό και την επιβολή επιπρόσθετων φόρων, αξίας 6 δισ. ευρώ. Μεγάλη μερίδα του Τύπου εκφράζει την ανησυχία ότι παρά το φιλόδοξο σχέδιο αποκρατικοποιήσεων, δεν θα δοθεί ουσιαστική βοήθεια στην αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους. Σε άρθρο γνώμης της Catherine Hoffmann στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung με τίτλο Η μεγάλη μπλόφα και υπότιτλο Οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα δεν προσφέρουν τίποτα, εκτός από λίγο χρόνο ( ), υποστηρίζει ότι οι προγραμματιζόμενες ιδιωτικοποιήσεις δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα χρέους, αλλά να δώσουν περισσότερο χρόνο στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Επισημαίνεται ότι οι ιδιωτικοποιήσεις ανάγκης δεν αναμένεται να λύσουν το πρόβλημα χρέους, αλλά να καθησυχάσουν τις ευρωπαϊκές χώρες και το ΔΝΤ, ώστε να δώσουν επιπλέον χρήματα. Επιπλέον θα συνειδητοποιήσουν οι Έλληνες πολίτες τη σοβαρότητα της κατάστασής τους, χωρίς να πρέπει να αντιμετωπίσουν υψηλότερους φόρους και περικοπές. Αλλά πάνω από όλα, θα κερδιθεί χρόνος. Επί της ουσίας, η συντάκτης εκφράζει αμφιβολίες για το ποσό που μπορούν να αποφέρουν οι ιδιωτικοποιήσεις, καθώς οι ελληνικές εταιρείες είναι μικρές, και αμφισβητείται η δυνατότητα της κυβέρνησης να επιτύχει υψηλές τιμές πώλησης. Αναλόγως, στην πρωινή εκπομπή «La Matinale» του ιδιωτικού γαλλικού τ/σ CANAL+ ο δημοσιογράφος και συνεργάτης της εκπομπής Gilles Delafon, αναφέρθηκε στην κρίση χρέους στην Ελλάδα και στις αποκρατικοποιήσεις στις οποίες προχωρά η ελληνική κυβέρνηση ( ). Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο, η χώρα είναι προς πώληση και η ευρωπαϊκή Σελίδα 6 ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗΣ κοινή γνώμη, πιθανότατα, θα γίνει μάρτυρας μίας απίστευτης εκποίησης των περιουσιακών στοιχείων της χώρας που όμοιά της σπάνια έχει υπάρξει στην Ευρώπη. Το χειρότερο όμως - όπως υποστηρίζει- είναι ότι όλα αυτά δεν αρκούν για να διασώσουν τη χώρα και ούτε η Ευρώπη θα μπορέσει να αποφύγει μία μεγάλη κρίση. Όσον αφορά την μη επίτευξη συναίνεσης η ε/φ ΝΖΖ ( ), σε ανταπόκριση της Elisa Hübel από την Αθήνα, με τίτλο Η μοναχική μάχη του Παπανδρέου στην κρίση χρέους, αναφέρεται ότι μετά την απόρριψη από όλα σχεδόν τα κόμματα της αντιπολίτευσης της έκκλησης του Π/Θ για μία minimum συναίνεση στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, θα καταστεί δύσκολο για την κυβέρνηση να ακολουθήσει την ίδια πορεία. Στο ίδιο πλαίσιο, ο Stephan Israel στην ε/φ Tages-Anzeiger ( ) υπογραμμίζει ότι καθώς δεν επετεύχθη συναίνεση στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών, το ρολόι χτυπάει απειλητικά για το ελληνικό χρέος, καθώς η νέα δόση του δανείου δεν είναι εξασφαλισμένη και θα εξαρτηθεί από την έκθεση της τρόικας. Οι χώρες της ευρωζώνης βρίσκονται σε δίλημμα, σημειώνει. Αφενός δεν μπορούν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, γιατί τότε η Αθήνα θα οδηγηθεί σε χρεοκοπία με άγνωστες συνέπειες για την ευρωζώνη, αφετέρου θα είναι πλέον πολιτικά δύσκολο να εγκριθούν νέα προγράμματα βοηθείας από τις οικονομικά ισχυρές χώρες. Ένα χρόνο μετά την έγκριση του προγράμματος σωτηρίας της Ελλάδος, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο ανησυχητική, εξ ου και η πίεση της επιτρόπου Δαμανάκη προς τους Έλληνες να επιτύχουν μία συναίνεση, αφού σε αντίθετη περίπτωση επίκειται ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ και επιστροφής στη δραχμή. «Ο Έλληνας Πρωθυπουργός απέτυχε να εξασφαλίσει τη στήριξη των αρχηγών των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τη στρατηγική εξόδου της χώρας από την οξεία οικονομική κρίση, κατά τη μαραθώνια συνάντηση υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια», επισημαίνεται σε ανταπόκριση του κινεζικού πρακτορείου ειδήσεων Xinhua από την Αθήνα ( ), με τον τίτλο Greek PM fails to win opposition support for austerity measures again. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, «παρά την εντεινόμενη πίεση από το Δ.Ν.Τ. και από τους Ευρωπαίους δανειστές για ένα minimum εθνικής συναίνεσης στον επόμενο κύκλο μέτρων λιτότητας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, οι τέσσερις ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης έφυγαν από την τετράωρη συνάντηση, απορρίπτοντας και πάλι τις πολιτικές, που επελέγησαν από τη σοσιαλιστική Κυβέρνηση τον περασμένο χρόνο». «Στην χώρα η κυβέρνηση έχει κάνει έργο. Η Αθήνα εφαρμόζει πρόγραμμα λιτότητας, εδώ και ένα χρόνο περίπου, και μείωσε το δημόσιο χρέος κατά 5%. Αλλά υπάρχουν τομείς που σημειώνονται καθυστερήσεις. Ιδιαίτερα όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις....ακούω ότι μέχρι τώρα δεν σημειώθηκε καμία πρόοδος. Η Αθήνα δεν αντέδρασε αρκετά γρήγορα» Δηλώσεις Christine Lagarde, Υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, στην ε/φ DER STANDARD ( ) «Η Ελλάδα δεν έχει χρεοκοπήσει. Αυτό μας το λένε και οι έμπειροι ειδικοί του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι με κοινές προσπάθειες μπορεί να επιτευχθεί η έξοδος της Ελλάδας από την κρίση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρακολουθεί στο μέλλον τόσο στενά το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, σαν να το εκτελούσαμε εμείς οι ίδιοι. Θα χαιρέτιζα για παράδειγμα το γεγονός, αν οι έλληνες φίλοι μας καθιέρωναν μια ανεξάρτητη από την κυβέρνηση υπηρεσία για τις ιδιωτικοποιήσεις κατά το πρότυπο του γερμανικού ιδρύματος Treuhand, στελεχωμένη και με ξένους ειδικούς. Κατά τα άλλα, η Ευρωπαϊκή Κοινότητα περιμένει ότι οι δύο μεγάλοι πολιτικοί σχηματισμοί της χώρας, σε αυτό το κρίσιμο πολιτικό ζήτημα θα παραμερίσουν τις μικροπρεπείς διαφορές τους: Κυβέρνηση και αντιπολίτευση θα πρέπει να δηλώσουν από κοινού ότι αναγνωρίζουν τις μεταρρυθμιστικές συμφωνίες με την ΕΕ» Συνέντευξη Jean-Claude Juncker, Π/Θ του Λουξεμβούργου, στο εβδομαδιαίο περιοδικό DER SPIEGEL ( ) «Η Ελλάδα δεν επιτρέπεται να χάσει χρόνο στο σχέδιο λιτότητας... πρέπει σύντομα να επιτευχθεί μια συμφωνία, δεν υπάρχει πλέον χρόνος για χρονοβόρες διαπραγματεύσεις, πάνω από όλα πρέπει η Ελλάδα να επιτύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους για το 2011, να προχωρήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και να επιτύχει μια υπερκομματική συμφωνία για την υποστήριξη του προγράμματος βοήθειας της ΕΕ και του ΔΝΤ...Όλα τα κόμματα και όλοι οι πολίτες θα πρέπει να συμβάλουν σε αυτό» Δηλώσεις Επιτρόπου Όλι Ρεν, στην ε/φdie Welt ( )

7 Οικονομικό δελτίο ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΕΠΙΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ Φημολογούμενες ευρωπαϊκές παρεμβάσεις στην ελληνική οικονομία, με τη μορφή επιτρόπων της Τρόικας στην ελληνική διοίκηση αλλά και παροχής εγγυήσεων ενόψει νέας δανειοδότησης απασχόλησαν το διεθνή τύπο, που φιλοξένησε τις σχετικές αναφορές και δηλώσεις. Η ε/φ FINANCIAL TIMES, με πρωτοσέλιδο άρθρο των ανταποκριτών Peter Spiegel και Quentin, με τίτλο Greece set for severe bailout conditions ( ), αναφέρει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπραγματεύονται μια νέα συμφωνία η οποία θα οδηγήσει σε μια πρωτόγνωρη έξωθεν παρέμβαση στην ελληνική οικονομία, ως αντάλλαγμα για την δανειοδότηση που θα βοηθήσει την διάσωση της Ελλάδας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το οποίο επικαλείται άτομα του εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις, ορισμένα στελέχη πρόκειται να ζητήσουν από την Ελλάδα να επιτρέψει έξωθεν παρέμβαση στη συλλογή φόρων και στις ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών περιουσιακών στοιχείων σε συνδυασμό με πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Στο άρθρο επισημαίνεται ότι τα στελέχη θα συνεισφέρουν με το ήμισυ του ποσού των δισ. ευρώ που θα χρειαζόταν η Ελλάδα για νέες οικονομικές ανάγκες της μέχρι τέλους του 2013 (μέσω άλλων τρόπων και όχι με νέα δάνεια). Στο άρθρο τονίζεται ότι τμήματα αυτού του σχεδίου αντιμετωπίζουν ορισμένες αντιδράσεις είτε από κυβερνήσεις είτε οργανισμούς. Στο ίδιο πλαίσιο, η ε/φ Financial Times Deutschland με άρθρο του Peter Ehrlich με τίτλο Αναγκαστική παύση για τη δημοκρατία και υπότιτλο «Στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα οι πολίτες δεν έχουν πλέον άλλη επιλογή - Η πολιτική χαράσσεται αλλού» ( ), σημειώνει: «Τα βασικά στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού αποφασίζονται στις Βρυξέλλες, στη Φραγκφούρτη και στην Ουάσιγκτον. Το ίδιο περιορισμένη είναι η δημοκρατία και στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία, που επίσης λαμβάνουν μεγάλα δάνεια. Σε χώρες όπως η Ισπανία ή το Βέλγιο, οι οίκοι αξιολόγησης, με τη συνεχή απειλή της υποτίμησης των κρατικών ομολόγων τους, φροντίζουν να ελαχιστοποιούν τα πολιτικά περιθώρια σε σχέση με όσα η αντιπολίτευση θέλει να λέει στους ψηφοφόρους της. Οι διεθνείς οργανισμοί επεμβαίνουν όλο και πιο «βαθιά σε εσωτερικές υποθέσεις των κρατών και παρακάμπτουν τη λογική της κρατικής κυριαρχίας», γράφει ο πολιτειολόγος Michael Zürn. «Ειδικά στην Αθήνα, όπου γεννήθηκε για πρώτη φορά πριν από 2000 χρόνια η δημοκρατία, η αρχή της δημοκρατίας έχει παύσει να υφίσταται. Αποφάσεις, για τις οποίες κανονικά η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση θα διαφωνούσαν έντονα, υπαγορεύονται πλέον από την τρόικα, δηλαδή τους εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ». Εκτενείς είναι οι αναφορές σε ένα σχήμα ειδικού σκοπού, που θα αναλάβει την ιδιωτικοποίηση ελληνικής δημόσιας περιουσίας, με βάση τις δηλώσεις Juncker για τη δημιουργία Υπηρεσίας ιδιωτικοποιήσεων, σύμφωνα με το γερμανικό μοντέλο Treuhand. Στην ε/φ Telegraaf δημοσιεύεται άρθρο του Rob Saverberg, με τίτλο Η Ελλάδα έχει ανάγκη μιας γερμανικής Treuhand ( ), όπου αναφέρονται τα εξής: «Η Ελλάδα θα μπορούσε να πάρει ένα καλό παράδειγμα από την γερμανική Treuhand», δήλωσε ο Ολλανδός Υπουργός Οικονομικών, Jan Kees de Jager, που είναι ένας υποστηρικτής αυτού του οργανισμού, ο οποίος ιδιωτικοποίησε τις δυσκίνητες κρατικές επιχειρήσεις της κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας μετά την επανένωση, το «Η Ολλανδία είναι από τις πρώτες χώρες η οποία πρότεινε αυτό το special purpose vehicle. Αυτός (ο οργανισμός) πρέπει να πωλήσει τις κρατικές επιχειρήσεις, όπως στην Ανατολική Γερμανία. Στην διοίκηση θα πρέπει να συμμετέχουν ανεξάρτητοι, διεθνείς εμπειρογνώμονες. Αλλά, βέβαια, κάτι τέτοιο μπορεί να απαιτήσει πολλά από τους Έλληνες», πρόσθεσε. Σοβαρές διαφωνίες με την πρόταση Juncker διατυπώνει η λουξεμβουργιανή ε/φ Tageblatt σε άρθρο του Helmut Wyrwich, με τίτλο Καθαρή απόγνωση ( ), αναφέροντας για την Treuhand: «Η εταιρεία αυτή, που λειτούργησε υπό άλλες συνθήκες, διέπραξε σημαντικά λάθη, ενώ σημειώθηκαν πολλά σκάνδαλα κατασπατάλησης της περιουσίας της Ανατολικής Γερμανίας. Το γερμανικό Treuhand δεν αποτελεί μοντέλο για την Ελλάδα. Η μεσογειακή χώρα είναι ένα λειτουργικό Κράτος, που βασίζεται στις αρχές του συνταγματικού δικαίου, κάτι που πρέπει να ξέρει και ο κ. Juncker, ως νομικός. Δεν υπάρχει καμία βάση, ούτε για την Ευρώπη ούτε για το ΔΝΤ να απαλλοτριώσουν την Ελλάδα, να εισβάλουν στη χώρα και να πουλήσουν κρατική περιουσία». Το ζήτημα των επιτρόπων, που αναφέρθηκε στο διεθνή τύπο και αναπαράχθηκε έντονα από τα ελληνικά ΜΜΕ, θέτει σε διαφορετική βάση η ε/φ Süddeutsche Zeitung, κάνοντας λόγο για τεχνική βοήθεια, για φοροείσπραξη εκ μέρους της ΕΕ προς την Ελλάδα. Σε ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες, με τίτλο Η Ευρώπη βοηθά την Αθήνα να εισπράξει φόρους ( ), σημειώνεται: «Οι Ευρωπαίοι διαπραγματεύονται ήδη και περαιτέρω «τεχνική βοήθεια» προς την Ελλάδα, και συγκεκριμένα την υποστήριξη των ελληνικών Αρχών με Ευρωπαίους ειδικούς για την είσπραξη φόρων και τις ιδιωτικοποιήσεις. Ως τώρα, οι Έλληνες δεν κατάφεραν να εφαρμόσουν αυτές τις βασικές προϋποθέσεις για τη μείωση του δημοσίου χρέους, όπως είχαν υποσχεθεί. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι μπορούν να στείλουν στην Ελλάδα δικούς τους ειδικούς, μόνο αν το ζητήσει επίσημα η ελληνική κυβέρνηση. Και αυτό δεν έχει συμβεί ως τώρα. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός προφανώς φοβάται, ότι η χώρα του θα χάσει ακόμη περισσότερη κυριαρχία. Επιπλέον, η αντιπολίτευση αρνείται να δώσει την υποστήριξή της. Ειδικοί από το εξωτερικό βοήθησαν πάντως τους Έλληνες να αναμορφώσουν την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Οι Ευρωπαίοι υπόσχονται όχι μόνο έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των τηλεπικοινωνιών, αλλά και μακροπρόθεσμες ιδιωτικές επενδύσεις, καθώς και πιο αποτελεσματική διαχείριση των δημοσιονομικών». Σελίδα 7

8 Τόμος 1 - Τεύχος 9 ΑΚΡΑΙΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ Παράλληλα με τα εκτενή σενάρια περί αναδιάρθρωσης ή επιμήκυνσης του ελληνικού χρέους, στο διεθνή τύπο εμφανίζονται και α- κραία σενάρια για την εξέλιξη του ελληνικού χρέους, θεωρώντας αναπόφευκτη τη χρεοκοπία της χώρας, και προτιμητέα την έξοδό της από το ευρώ. Σειρά δημοσιευμάτων θεωρεί τη χρεοκοπία της χώρας δεδομένη, αποδίδοντας δίκαιο στη δυσπιστία των αγορών. Ο δημοσιογράφος Rainer Hank σε άρθρο του στην ε/φ Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung με τίτλο Η ελληνική χρεοκοπία ( ) αναφέρει: «Παρότι ελληνική κυβέρνηση, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (συμπεριλαμβανομένης της γερμανικής κυβέρνησης υπο τον ευρωπαίο-πρότυπο Wolfgang Schäuble) και ΔΝΤ προσπαθούν εδώ και ένα χρόνο να πείσουν την παγκόσμια κοινότητα ότι οι Έλληνες θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν και το χρέος τους, αποδεικνύεται ότι οι αγορές είχαν δίκιο, ότι η πολιτική ήταν λανθασμένη και οι Έλληνες θα πρέπει να παραδεχθούν σύντομα την αποτυχία τους και τη χρεοκοπία της χώρας τους». Σε σχόλιό του στην ε/φ WALL STREET JOURNAL EUROPE, με τίτλο Waking up to Greece s default position ( ), ο Irwin Stelzer υποστηρίζει ότι η ΕΕ και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν αποδεχθεί την αναπόφευκτη αυτή εξέλιξη : «Η αρχική άποψη που επικρατούσε στους κόλπους της Ε.Ε. και ειδικότερα της ευρωζώνης, όταν εμφανίστηκε το πρόβλημα της κρίσης χρέους στην περιοχή, ήταν η διάσωση του ευρώ. Σήμερα, όμως, σχεδόν ένα χρόνο μετά, η άλλοτε κυρίαρχη θέση της πλήρους στήριξης των περιφερειακών χωρών της ΟΝΕ δεν παρουσιάζει την ίδια δυναμική. Σήμερα, η νέα αντίληψη πλησιάζει την πραγματικότητα: οι χώρες αυτές είναι χρεοκοπημένες. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ικανοποιήσει ούτε τους βραχυπρόθεσμους στόχους που συμφωνήθηκαν στο μνημόνιο. Το μοναδικό σημαντικό ερώτημα το οποίο πρέπει να απαντηθεί είναι ποια μορφή θα πάρει η αναπόφευκτη χρεοκοπία για αυτές τις χώρες». «Ούτε η αναδιάρθρωση ούτε η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη αποτελούν επιλογές. Θα σήμαιναν ανυπολόγιστους κινδύνους, ακόμη και από πολιτική άποψη. Για το λόγο αυτό πρέπει να προχωρήσουμε πολύ προσεκτικά και μέσω της δημοσιονομικής σταθεροποίησης όλων των χωρών της Ευρωζώνης να φροντίσουμε ώστε να ορθοποδήσουν και πάλι. Το ευρώ αποτελεί μία επιτυχημένη ιστορία ειδικά για την πραγματική οικονομία της Γερμανίας. Δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε να απειληθεί». Συνέντευξη Hans Heinrich Driftmann, Πρόεδρου του Γερμανικού Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου (DIHK), στην ε/φ Hannoversche Allgemeine ( ) Το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ παρουσιάζεται, μάλιστα, και ως ευεργετικό, τόσο για την ευρωζώνη όσο και για την ίδια την Ελλάδα. Η ε/φ GUARDIAN δημοσιεύει άρθρο του Larry Elliott με τίτλο Could Greece be the next Lehman Brothers? Yes and potentially even worse ( ), σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι η νέα Lehman Brothers με ακόμη μεγαλύτερες συνέπειες στο μέλλον της ευρωζώνης και στην υγεία της παγκόσμιας οικονομίας. Στα ίδια πλαίσια, σχόλιο του James Mackintosh, με τίτλο Better to get Greek pain over with στην ε/φ FINANCIAL TIMES ( ): «Μετά τη χρεοκοπία, η Ευρώπη θα μπορέσει να ενισχύσει τις μεταρρυθμίσεις και κάποιες τράπεζες θα χρειασθούν ανακεφαλαιοποίηση, ενώ η ανάκαμψη θα γίνει πιο προσιτή. Γι αυτό πρέπει η χρεοκοπία να γίνει το συντομότερο». Με τον τίτλο: Sapir: πίσω από την ελληνική κρίση, η έκρηξη του ευρώ; το περιοδικό MARIANNE δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του ανάλυση που υπογράφει ο οικονομολόγος Jacques Sapir ( ). Ο Sapir εξετάζει, αφενός, την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με την έξοδο της χώρας από το ευρώ, και, αφετέρου, την πιθανή παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη και το κόστος που θα μπορούσε αυτή να επιφέρει. Ο οικονομολόγος καταλήγει ότι «αν και η έξοδος από το ευρώ θέτει ασφαλώς σημαντικά προβλήματα, εν τούτοις, το κοινωνικό σοκ θα είναι πολύ μικρότερο συγκριτικά με τη συνεχή λιτότητα στην οποία θα πρέπει να υποβληθεί η Ελλάδα επί πολλά έτη εάν θέλει πάση θυσία να παραμείνει στο ευρώ. Υπό αυτές τις συνθήκες, όσο πιο γρήγορα ληφθεί μία τέτοια απόφαση τόσο καλύτερα θα είναι για το λαό και για την οικονομία της χώρας». «Η Ε.Ε. θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψει τη χρεοκοπία της Ελλάδας» Δηλώσεις Herman van Rompuy, Πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε συνέντευξη Τύπου πριν από τη Σύνοδο της Ομάδας των G8, στη Deauville ( ) «Όχι μόνον δεν υπάρχει σχεδιασμός για επιστροφή της Ελλάδος στη δραχμή, αλλά είναι και πέρα από τη φαντασία μας» Δηλώσεις Elena Salgado, Υπουργού Οικονομικών της Ισπανίας ( ) Σελίδα 8

9 Οικονομικό δελτίο ΝΈΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ FITCH Ευρεία κάλυψη έλαβε, ιδίως από το βρετανικό τύπο, η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης Fitch, κατά τρεις βαθμίδες από το επίπεδο ΒΒ+ στο Β+, όπως και η αιτιολογική έκθεση της απόφασης ( ). Τα κύρια διεθνή οικονομικά φύλλα δημοσιεύουν την ανακοίνωση του οίκου, σύμφωνα με την οποία «η υποβάθμιση αντικατοπτρίζει το μέγεθος των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στην εφαρμογή ενός ριζικού, δημοσιονομικού και διαρθρωτικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων, το οποίο είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί η φερεγγυότητα του κράτους και τα θεμέλια μίας βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης», προειδοποιώντας για περαιτέρω υποβαθμίσεις, εάν οι διεθνείς πιστωτές της χώρας δεν προσφέρουν ένα αξιόπιστο πρόγραμμα για την ελληνική οικονομία. Η ε/φ LA TRIBUNE εντάσσει την υποβάθμιση σε ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο, με πρωτοσέλιδο τίτλο Ελλάδα, Ιταλία: οι οίκοι αξιολόγησης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ( ). Σε ρεπορτάζ με υπογραφή Éric Chalmet και τίτλο Οι οίκοι αξιολόγησης εντείνουν την πίεσή τους στην ευρωζώνη αναφέρεται το πρόγραμμα το οποίο «παρουσιάζει η Αθήνα με στόχο να αποφευχθεί μία αναδιάρθρωση του χρέους» και σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι από την πλευρά της η Αθήνα έκρινε ότι η απόφαση του Fitch Ratings «αγνοεί τις αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2011 και την επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων». Σε μία παράπλευρη συνέπεια της ελληνικής κρίσης αναφέρεται η ισραηλινή ιστοσελίδα οικονομικού περιεχομένου Calcalist, σε άρθρο με τίτλο Ο Fitch υποβαθμίζει την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου σε Α- ( ). Με το σχόλιο «ακόμη ένα θύμα της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας: Η Κύπρος», το δημοσίευμα επισημαίνει ότι η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας οφείλεται, σύμφωνα με τον Fitch, στην μεγάλη έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην κρίση χρέους της Ελλάδας, καθώς το 1/3 περίπου εξ αυτών κινδυνεύουν να επηρεασθούν από την κρίση. Οι κυπριακές τράπεζες κατέχουν ελληνικά κρατικά ομόλογα ύψους 14 δις ευρώ και ομόλογα ελληνικών τραπεζών ύψους 5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον Κρις Πράις, υπεύθυνο αξιολόγησης του Fitch, «Η υποβάθμιση αυτή αντανακλά τη σοβαρότητα της κρίσης στη γειτονική Ελλάδα και τον κίνδυνο που αυτή αντιπροσωπεύει για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και, κατ επέκταση, για τη δημοσιονομική κατάσταση της Κύπρου». ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ EUROGROUP Στην ε/φ Le Quotidien δημοσίευμα με τίτλο Το ελληνικό χρέος θα συγυριστεί ( ), αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι οι Ευρωπαίοι Υπουργοί Οικονομικών, που συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες, έδωσαν το πράσινο φως για ένα σχέδιο βοήθειας προς την Πορτογαλία, ύψους 78 δισ. ευρώ. Όσον αφορά την Ελλάδα, η διεθνής κοινότητα ετοιμάζεται να ξαναβάλει το χέρι στην τσέπη, μετά το δάνειο των 110 δισεκατομμυρίων ευρώ που αποφασίστηκε πέρυσι. «Είμαστε υπέρ της επιμήκυνσης της προθεσμίας που έχει δοθεί στην Ελλάδα για την αποπληρωμή των χρεών της», δήλωσε η Αυστριακή Υπουργός Οικονομικών, κα Maria Fekter, προσθέτοντας πως εάν οι ιδιώτες πιστωτές συμφωνούσαν με το μέτρο αυτό, σε εθελοντική βάση, θα ήταν ευπρόσδεχτοι. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στους TIMES σε ρεπορτάζ με τίτλο Greece given debt incentive to raise its pace of reform ( ) «στην Ελλάδα προσφέρθηκε η δυνατότητα αναδιάρθρωσης του τεράστιου χρέους της, εάν επιταχύνει τις οικονομικές της μεταρρυθμίσεις». Στην ανταπόκριση της ε/φ από τις Βρυξέλλες επισημαίνεται ότι εν μέσω ενδείξεων πως η κυβέρνηση έχει μείνει πίσω, οι ηγέτες των 17 χωρών της ευρωζώνης ζήτησαν από τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα να ξεχάσουν τις διαφορές τους και να επιταχύνουν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ. Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι ο Jean Claude Juncker δήλωσε ότι «η Ελλάδα υποχρεώθηκε να προτείνει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να διερευνηθεί η περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους της, η οποία περιγράφεται με τον όρο reprofiling», ενώ ο ίδιος πρόσθεσε, ότι στη συγκεκριμένη συνάντηση δεν συζητήθηκε νέο bailout για την Ελλάδα, καθώς όλοι αναμένουν την έκθεση προόδου του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ. Τέλος, η ε/φ επισημαίνει ότι τα όσα είπε ο κ. Juncker για το ενδεχόμενο να δοθεί στην Ελλάδα περισσότερος χρόνος να αποπληρώσει τα χρέη της - μετά όμως από «δραματικές μεταρρυθμίσεις» - ήρθε αφού πρώτα πολλές κυβερνήσεις είχαν ενδείξεις ότι προτίθενται και πάλι να σώσουν την Ελλάδα από την οικονομική καταστροφή. Στη πρακτική του reprofiling επικεντρώνεται και άρθρο της Sarah Collins στην EUROPOLITIQUE, με τίτλο Ελλάδα: Μία αναδιάταξη του χρέους δεν αποκλείεται ( ), στο οποίο αναφέρει ότι οι Υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης δεν απέκλεισαν μία «μορφή αναδιάταξης» (reprofilage) του ελληνικού χρέους, που θα μπορούσε να προβλέπει μία επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των 80 δισ. ευρώ ευρωπαϊκών δανείων. Αυτή η κίνηση θα μπορούσε να γίνει υπό την προϋπόθεση ότι η σοσιαλιστική κυβέρνηση θα προχωρήσει στην υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δις ευρώ και θα επιβάλει πιο αυστηρά μέτρα λιτότητας για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2011 και ιδίως της μείωσης του ελλείμματος. «Δεν θα αποκλείαμε με κατηγορηματικό τρόπο μία μορφή αναδιάταξης, αλλά αυτό δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο ζήτημα. Πρώτα χρειαζόμαστε τη λήψη συμπληρωματικών μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι του Στη συνέχεια το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων πρέπει να προχωρήσει ως ένα βαθμό που να μας ικανοποιεί. Τότε μόνο θα αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο της αναδιάταξης» δήλωσε ο κ. Juncker. Στη συνάντηση του Eurogroup αναφέρθηκε και ο γερμανικός τύπος. Ενδεικτικά, σε πρωτοσέλιδη ανταπόκριση της Cerstin Gammelin από τις Βρυξέλλες, που δημοσιεύεται στη Süddeutsche Zeitung, με τον τίτλο Η Ε.Ε. βοηθάει την Πορτογαλία με 78 δισ. ευρώ και υπότιτλο Οι Υπουργοί Οικονομικών εγκρίνουν πακέτο διάσωσης για την υπερχρεωμένη χώρα ( ), υπογραμμίζεται ότι δεν ελήφθη απόφαση σχετικά με χορήγηση επιπλέον βοήθειας στην Ελλάδα. Αυξάνονται, εν τω μεταξύ, οι αμφιβολίες για το αν τα δάνεια και το σχετικό με αυτά μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα επαρκούν για να ορθοποδήσει και πάλι η χώρα. Ο Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Wolfgang Schäuble (CDU), δήλωσε ότι θα υπάρξει συζήτηση για την Ελλάδα, αλλά «σίγουρα δεν θα ληφθεί καμία απόφαση», καθώς αναμένεται πρώτα η Έκθεση των ειδικών της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εντός Ιουνίου θα παρουσιαστεί). «Θα το εξετάσουμε πολύ προσεκτικά», τόνισε ο Schäuble και συμπλήρωσε ότι αποκλείεται να εγκριθεί έτσι απλά ένα ακόμη χρηματοδοτικό πακέτο εις βάρος των φορολογουμένων: «Και ιδιώτες πιστωτές θα πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτό». Διπλωματικές πηγές αναμένουν ότι η απόφαση για επιπλέον βοήθεια θα αποτελέσει σε μεγάλο βαθμό αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου. Σελίδα 9

10 ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ Το «Οικονομικό Δελτίο» συντάσσεται σε 15νθήμερη βάση από το Τμήμα Επιθεώρησης της Δ/νσης Υπηρεσιών Εξωτερικού της ΓΓΕ-ΓΓΕ. Καταγράφονται οι πρόσφατες εξελίξεις στα οικονομικά θέματα μέσα από τις οποίες αναδεικνύεται η εικόνα της ελληνικής οικονομίας στο εξωτερικό. Πηγές: Πρακτορειακά δημοσιεύματα, άρθρα εφημερίδων, τηλ/ματα Γραφείων Τύπου και Επικοινωνίας Εξωτερικού, αναλύσεις. Επιμέλεια: Μαρία Βαξεβανίδου Σύνταξη: Ειρήνη Αναστοπούλου Κατερίνα Μίχα Λένα Σούλιου Tηλ. : mvaxevanidou@minpress.gr e.anastopoulou@minpress.gr ai.micha@minpress.gr e.souliou@minpress.gr ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Δημοσίευμα του L. Sustala στην ε/φ Der Standard, με τίτλο Ζαβολιές στην Ευρωζώνη ( ), αναφέρεται σε έρευνα που διενήργησαν από κοινού η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας με την ΕΚΤ, σύμφωνα με την οποία οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις «συστηματικά» και «σε μεγάλο βαθμό» παραποιούν τα αρχικά στοιχεία του δημοσιονομικού ελλείμματος που υποβάλλουν στην Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, ενώ στην πορεία τείνουν να τα αναθεωρούν προς το πάνω. Σημειώνονται, πάντως, σημαντικές διαφορές μεταξύ των μεμονωμένων κρατών, όπως επισημαίνεται, καθώς η Γερμανία, η Ολλανδία και η Γαλλία χρειάστηκε να αναθεωρήσουν τα δημοσιονομικά τους στοιχεία μόνο τρεις με τέσσερις φορές το διάστημα , την ώρα που η Αυστρία, η Ιταλία και η Ισπανία προέβησαν σε αναθεώρηση συνολικά εννέα φορές, ενώ η Ελλάδα δεκαεννέα. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για την περίπτωση της Αυστρίας, που προέβη σε αναθεώρηση του ελλείμματος για το 2010 προς τα πάνω, το οποίο πλέον κυμαίνεται στο 4,6%, αφού συνυπολογίστηκαν τα χρέη του Οργανισμού Αυστριακών Σιδηροδρόμων, των νοσοκομείων και το κόστος οικονομικής στήριξης της τράπεζας Kommunalkredit. Σε ρεπορτάζ της Christine Klafl στην ε/φ Kurier, με τον τίτλο Προβλέψεις ΟΟΣΑ: Οι γρήγοροι και οι καθυστερημένοι ( ), αναφέρεται ότι η Ελλάδα βγαίνει αργά από την ύφεση, τη στιγμή που η Αυστρία και η Γερμανία είναι εκτός συναγωνισμού. Παρά τις αρνητικές ειδήσεις που έρχονται από την Αθήνα, οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ έδωσαν μια νότα αισιοδοξίας, αναφέρει η κ. Klafl, καθώς ο Οργανισμός προβλέπει για την Ελλάδα μικρή ανάπτυξη της τάξης του 0,6% το επόμενο έτος, μετά από τρία χρόνια ύφεσης. Θετικές είναι οι προοπτικές και για τις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών, συνεχίζει το δημοσίευμα, που το 2012 αναμένεται να αυξηθούν κατά 9,4%. Ωστόσο η ανεργία παραμένει ένα μεγάλο πρόβλημα, όπως τονίζεται, καθώς θα ανέλθει φέτος στο 16%. Λόγος γίνεται και για τις προβλέψεις που αφορούν την αυστριακή και γερμανική οικονομία. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την Αυστρία, προβλέπεται για φέτος ανάπτυξη 2,9% του ΑΕΠ και για το ,1%. Στην ε/φ La Voix δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο Ανταγωνιστικότητα: το Λουξεμβούργο στην ενδέκατη θέση και υπότιτλο Η πτώση της Ελλάδας ( ), όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι, σύμφωνα με την τελευταία μελέτη για την Παγκόσμια Ανταγωνιστικότητα (World Competitiveness Yearbook), που δημοσιεύθηκε από το ελβετικό Ινστιτούτο IMD (International Institute for Management Development), μεταξύ των χωρών που γνώρισαν μεγάλη μείωση της ανταγωνιστικότητας είναι η Ελλάδα, η οποία έπεσε από την 46η θέση το 2010 στην 56η θέση, σε σύνολο 59 χωρών που περιλαμβάνονται στην μελέτη. Αν οι τουρκικές επιχειρήσεις κινηθούν έξυπνα, η πρόσφατη οικονομική κρίση στην ευρωζώνη μπορεί να εξελιχθεί προς όφελός τους, υποστηρίζει πρωτοσέλιδο εκτενές δημοσίευμα της αγγλόγλωσσης Today s Zaman με τίτλο Eurozone financial crisis carries more opportunities than crisis for Turkey ( ). Σύμφωνα με στέλεχος της Mineks International, μεγάλης εταιρίας στον τομέα εξαγορών και συγχωνεύσεων στην Τουρκία, η οικονομική κρίση στην Ε.Ε. δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εξαγορά επιχειρήσεων σε χαμηλές τιμές, παρέχοντας έτσι την ευκαιρία στους τούρκους επιχειρηματίες που επιδιώκουν την επέκταση των δραστηριοτήτων τους να επενδύσουν στο εξωτερικό. Αν λάβει κανείς υπόψη τη συσσώρρευση κεφαλαίου εντός της Τουρκίας, είναι προφανές ότι πρόκειται για μια εξαιρετική ευκαιρία για την τουρκική επιχειρηματικότητα. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι επικείμενες αποκρατικοποιήσεις δημιουργούν ευκαιρίες για τους τούρκους επιχειρηματίες. Αυτή τη στιγμή, ο καλύτερος τρόπος για να επενδύσουν στην Ελλάδα οι τούρκοι επιχειρηματίες είναι η σύμπραξη με ελληνικές επιχειρήσεις, υποστηρίζει ειδικός για το θέμα, υπενθυμίζοντας ότι οι ίδιοι οι Έλληνες κάλεσαν τους τούρκους επιχειρηματίες να επενδύσουν στη χώρα τους κατά την επίσκεψη του τούρκου Π/Θ το 2009, στην Αθήνα.