ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η Λογιστική και Φορολογική Παρακολούθηση των Προσωπικών Εταιριών» Υπό την Φοιτήτρια: Πλιόσκα Αρετή Επιβλέπων Καθηγητής: Δάπης Θ. Δημήτριος ΣΕΡΡΕΣ, 2012

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...1 Κεφάλαιο 1 ο : Διάκριση Εταιριών Κατηγοριοποίηση Εταιριών Ανάλυση των Εταιριών Ορισμός της Ο.Ε Υπηρεσία μιας Στάσης Λύση και Εκκαθάριση μιας Ο.Ε Ορισμός της Ε.Ε Διάκριση των Ε.Ε Η Εταιρική Επωνυμία μιας Ε.Ε Σύσταση Ε.Ε Δικαιώματα και Υποχρεώσεις των Ετερόρρυθμων Εταίρων Λύση Ε.Ε Συνέχιση Ετερόρρυθμης Εταιρίας από τους κληρονόμους θανούντος εταίρου Οι Διαφορές μεταξύ Ομόρρυθμης και Ετερόρρυθμης Εταιρίας Η Αφανής ή Συμμετοχική Εταιρία 16 Κεφάλαιο 2 ο : Βασικές Υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τους Δημόσιους Φορείς Υποχρεώσεις προς το Ο.Α.Ε.Δ Υποχρεώσεις προς Ι.Κ.Α Υποχρεώσεις προς Σ.ΕΠ.Ε Υποχρεώσεις προς τον Κ.Β.Σ. της αρμόδιας Δ.Ο.Υ Υποχρεώσεις προς το Φ.Π.Α. της αρμόδιας Δ.Ο.Υ..22 Κεφάλαιο 3 ο : Η Φορολογία στην Ελλάδα και το θεσμικό πλαίσιο Η Άσκηση Φορολογικής Δικαιοσύνης Φορολογική Μεταχείριση της Επιχείρησης Βασικές Αρχές Φορολογίας Εισοδήματος Φορολογικό Σύστημα και Φοροδιαφυγή Τα είδη των Φόρων και οι Διακρίσεις τους Υποκείμενο και Αντικείμενο Φόρου Προσδιορισμός έννοιας εισοδήματος και κέρδους Φορολογικές Υποχρεώσεις Επιχειρήσεων με βάση το εισόδημά τους Πηγές Προέλευσης Εισοδήματος των Επιχειρήσεων Συμπληρωματικός φόρος Προκαταβολή φόρου Λογιστικός και Εξωλογιστικός Προσδιορισμός του καθαρού κέρδους των Επιχειρήσεων Λογιστικός Προσδιορισμός του καθαρού κέρδους των επιχειρήσεων Εξωλογιστικός Προσδιορισμός εισοδήματος των επιχειρήσεων.41 Κεφάλαιο 4 ο : Η Λειτουργία και τα Φορολογικά στοιχεία Προσωπικών Εταιριών Η Σύσταση των Προσωπικών Εταιριών από φορολογική σκοπιά Ο Φόρος Συγκέντρωσης Κεφαλαίου και τα Φορολογικά Κίνητρα στην Ελλάδα Η Επιχείρηση ως Φορολογικό Υποκείμενο Οι Εκπιπτόμενες Δαπάνες και μη των επιχειρήσεων Προσδιορισμός των Ακαθάριστων Εσόδων...55

3 4.6 Ο Τεκμαρτός Προσδιορισμός Εισοδήματος Υπεραξία Εισοδήματα και κέρδη από εμπορικές επιχειρήσεις...56 Κεφάλαιο 5 ο : Φορολογία Προσωπικών Εταιριών Προσδιορισμός Φορολογητέου Εισοδήματος των Προσωπικών Εταιριών Φορολογία του Εισοδήματος των Εταιριών Η Έννοια της Επιχειρηματικής Αμοιβής και ο υπολογισμός της Συντελεστές Φορολογίας Ομόρρυθμες Εταιρίες Ετερόρρυθμες Εταιρίες Συμμετοχικές ή Αφανείς Εταιρίες Ειδική περίπτωση φορολογίας τους Αφανούς Εταιρίας Χρόνος Υποβολής της Δήλωσης Εισοδήματος Παρακράτηση Φόρου Καταβολή Φόρου Εισοδήματος Κάλυψη της Ζημίας Χρήσεως..66 ΕΠΙΛΟΓΟΣ 67 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 71 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 75 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 76 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4 77 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...85

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στην παρούσα εργασία, γίνεται προσπάθεια για την ανάλυση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Πριν ξεκινήσουμε την ανάλυση θα πρέπει να διευκρινίσουμε τις έννοιες δύο όρων, της επιχείρησης και της φορολογίας. Επιχείρηση χαρακτηρίζεται η ποριστική οικονομική μονάδα που αποτελεί αυτοτελή και υπεύθυνη οργάνωση παραγωγικών συντελεστών και διαχείρισης συναλλαγών με τις οποίες και επιδιώκει το μέγιστο δυνατό κέρδος. Το δε κέρδος κατά κανόνα θα πρέπει να υπερβαίνει την αντίστοιχη συνήθη αμοιβή (ως αντιμισθία) της διοικητικής ή εκτελεστικής εργασίας που επιτελείται σ αυτήν. Έτσι με τον παραπάνω ορισμό δίδεται σαφώς ως κύριο κριτήριο το κέρδος, δια του οποίου και ξεχωρίζει από κάποια άλλη οικονομική μονάδα, αφού όλα τα άλλα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά είναι κοινά και αφηρημένα. Η επιχείρηση δεν αποτελείται μόνο από οικονομικές δυνάμεις. Η επιχείρηση είναι κατά βάση ένα σύμπλεγμα ανθρώπων, εργασίας και κεφαλαίου, το οποίο την οδηγεί στην ανάπτυξη και στην ευημερία. Τη δομή και τη λειτουργία της επιχείρησης τη διέπουν πλαίσια και νομικοί κανόνες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι πράξεις κάθε επιχείρησης απεικονίζονται στην οικονομία του κράτους που λειτουργεί. Για το λόγο αυτό δημιουργήθηκε η ανάγκη παρακολούθησης της επιχείρησης από φορολογική πλευρά, εννοώντας την παρακολούθηση αυτής τόσο από την πλευρά δράσης της όσο και με βάση τις υποχρεώσεις της απέναντι στο κράτος. Η φορολογική πλευρά μιας επιχείρησης αποτελείται από : το φόρο εισοδήματος το φόρο προστιθέμενης αξίας από τους παρακρατούμενους φόρους από το φόρο ακίνητης περιουσίας από φόρους μεταβίβαση ακινήτων από τους δασμούς και από τα αναλογικά τέλη χαρτοσήμου. Τα παραπάνω δίνουν μορφή σε αυτό που καλείται δίκαιο της φορολογίας των επιχειρήσεων και που θα αναλύσουμε στη συνέχεια.

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Οι εμπορικές εταιρίες διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες. Ο διαχωρισμός αυτός γίνεται βάση του στοιχείου που επικρατεί και καθορίζει την εταιρική σχέση και είναι είτε οι ίδιοι οι εταίροι είτε το κεφάλαιο. Οι βασικές κατηγορίες εταιριών είναι οι εξής: Προσωπικές εταιρίες: κύριο χαρακτηριστικό των εταιριών αυτών είναι ότι για την επίτευξη του κοινού εμπορικού σκοπού απαιτείται τόσο η καταβολή εισφοράς κάθε εταίρου στο εταιρικό κεφάλαιο όσο και η προσωπική συνεργασία και σύμπραξη των εταίρων. Οι μεταβολές στα πρόσωπα των εταίρων (θάνατος, πτώχευση, απαγόρευση,) επιφέρουν τη λύση της εταιρίας, εκτός αν το καταστατικό επιβάλλει αλλιώς. Κάθε εταίρος συμμετέχει στη διοίκηση της εταιρίας και έχει το δικαίωμα να ζητήσει λύση της εταιρείας με καταγγελία. Οι αποφάσεις λαμβάνονται ομόφωνα και όχι με πλειοψηφία συμμετοχής στο εταιρικό κεφάλαιο της εταιρίας. Η ευθύνη για τις εταιρικές υποχρεώσεις βαραίνουν τόσο της εταιρία όσο και τους εταίρους με την ατομική τους περιουσία. Κεφαλαιουχικές εταιρίες: βασικό χαρακτηριστικό των εταιριών αυτών κυρίαρχο στοιχείο είναι το κεφάλαιο που συγκεντρώνεται τόσο από τις εισφορές των εταίρων όσο και από τα μη διανεμημένα κέρδη (αποθεματικά). Δεν απαιτείται σύμπραξη των εταίρων για την επίτευξη του εταιρικού στόχου. Επιπλέον, οι μεταβολές των εταίρων δεν επιφέρουν μεταβολές στην εταιρία καθώς επίσης τα εταιρικά μερίδια μεταβιβάζονται ελεύθερα. Οι εταίροι αυτών των εταιρών δεν έχουν το δικαίωμα να επιφέρουν την λύση της εταιρίας με καταγγελία και αντίθετα με τις προσωπικές εταιρίες δεν μετέχουν στην διοίκηση, εκτός αν έχουν εκλεγεί από τη γενική συνέλευση. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, η οποία σχηματίζεται υποχρεωτικά, κατά το ποσοστό συμμετοχής του κάθε εταίρου στο κεφάλαιο της εταιρίας. Τέλος, για τις εταιρικές υποχρεώσεις της εταιρίας ευθύνεται αποκλειστικά η ίδια η εταιρία ως νομικό πρόσωπο με την περιουσία της και όχι οι εταίροι με την προσωπική τους περιουσία.

6 Μικτές εταιρίες: είναι η ενδιάμεση μορφή μεταξύ των προσωπικών και των κεφαλαιουχικών εταιριών και δημιουργηθήκαν για να καλύψουν κάποιες μορφές επιχειρησιακής συγκρότησης στις οποίες το προσωπικό στοιχείο είναι απαραίτητο να συνυπάρχει με το κεφάλαιο. 1.1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Η ελληνική νομοθεσία αναγνωρίζει οκτώ τύπους εταιριών και τους διαχωρίζει ως εξής: Προσωπικές Εταιρίες Ομόρρυθμη Εταιρία (Ο.Ε.) Ετερόρρυθμη Εταιρία (Ε.Ε.) Αφανής ή Συμμετοχική Εταιρία Κεφαλαιουχικές Εταιρίες Ανώνυμη Εταιρία (Α.Ε.) Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) Μικτές Εταιρίες Ετερόρρυθμη Εταιρία κατά μετοχές Ιδιόρρυθμες Εταιρίες Συνεταιρισμός Συμπλοιοκτησία Στην εργασία αυτή θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στις Προσωπικές Εταιρίες.

7 1.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Ομόρρυθμη Εταιρία (Ο.Ε.) Ορισμός της Ο.Ε. Η Ομόρρυθμη Εταιρία είναι μια προσωπική εταιρία, ο ορισμός της οποίας δίνεται από τα άρθρα του Εμπορικού Νόμου και ορίζει: «Ομόρρυθμος Εταιρία είναι η συσταινομένη μεταξύ δύο ή και περισσοτέρων, σκοπών εχόντων να συμπορεύονται υπό επωνυμιών εταιρική.» Όμως η νομοθεσία πρόσθεσε στον παραπάνω ορισμό, με το άρθρο 784 του Αστικού Κώδικα, την έννοια της νομικής προσωπικότητας της ομόρρυθμης εταιρίας. Έτσι, κάθε Ο.Ε έχει την δική της νομική προσωπικότητα, διακεκριμένη από αυτή των εταίρων, δηλαδή, έχει δική της νομική ύπαρξη, επωνυμία, ιθαγένεια, έδρα, και δική της περιουσία. Αποτελεί, δηλαδή ένα αυτόνομο νομικό πρόσωπο. Η έναρξη της ισχύς της νομικής προσωπικότητας μια Ο.Ε. γίνεται με την δημοσίευση του καταστατικού της στα ειδικά βιβλία του πρωτοδικείου. Αντίθετα, το τέλος αυτής επέρχεται μετά το πέρας της εκκαθάρισης της εταιρίας και αφότου διανεμηθεί το καθαρό ενεργητικό στους πρώην εταίρους. Μία Ο.Ε. συνίσταται με δύο ή περισσότερους εταίρους, οι οποίοι εισφέρουν κεφάλαιο είτε με τη μορφή χρήματος, είτε διαθέτοντας πάγια περιουσιακά για τη λειτουργία της εταιρίας, είτε πάλι προσφέροντας την δική τους εργασία στην εταιρία. Για την ίδρυση μιας Ο.Ε. δεν υπάρχει ελάχιστο καταβληθέν ποσό από το νόμο. Τα ιδρυτικά μέλη μιας Ο.Ε. μπορεί να είναι είτε φυσικά είτε νομικά. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 18 ο έτος της ηλικίας τους ενώ στην περίπτωση συμμετοχής ανηλίκου θα πρέπει να υπάρχει δικαστική άδεια. Όλα αυτά γράφονται και υπογράφονται, σε ένα συμβολαιογραφικό έγγραφο. που λέγεται καταστατικό. Το καταστατικό για την ίδρυση μίας Ο.Ε. δεν είναι απαραίτητο αρκεί ένα ιδιωτικό συμφωνητικό των εταίρων. Στο καταστατικό αναφέρονται ρητά οι όροι συνεργασίας των εταίρων, τι κεφάλαιο εισέφεραν οι εταίροι, πως θα γίνεται η διανομή των κερδών ποιο θα είναι το αντικείμενο της Ο.Ε., η επωνυμία της, η έδρα της, η διάρκειά της κτλ.

8 Τέλος, το χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ο.Ε., που την κάνει να ξεχωρίζει από κάθε άλλη εταιρική μορφή είναι η ευθύνη των εταίρων. Η ευθύνη των εταίρων είναι «απεριόριστη και αλληλέγγυα». Με τον όρο απεριόριστη εννοούμε ότι όλοι οι ομόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται για τις υποχρεώσεις της εταιρίας δεσμεύοντας τόσο την περιουσία της εταιρίας όσο και την προσωπική τους. Συνεπώς, οι δανειστές εφόσον αποκτήσουν εκτελεστό τίτλο μπορούν να προχωρήσουν σε αναγκαστική κατάσχεση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που είναι δεκτικό κατασχέσεως και στην εκποίησή του με αναγκαστικό πλειστηριασμό. Με τον όρο αλληλέγγυα εννοούμε ότι κάθε εταίρος ευθύνεται στο ακέραιο για τις υποχρεώσεις, που ανέλαβαν τόσο αυτός όσο και ο καθένας από τους λοιπούς εταίρους, στο όνομα και για λογαριασμό της εταιρίας. Έτσι, οι πιστωτές μπορούν να στραφούν αδιακρίτως εναντίον οποιουδήποτε εταίρου εωσότου ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις τους. Καταληκτικά, κάθε νεοεισερχόμενος ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται για τα χρέη της εταιρίας, ακόμη και αν αυτά είναι προγενέστερα της συμμετοχής του στην εταιρία. Αυτό μπορεί να προληφθεί μόνο αν υπάρξει αντίθετη συμφωνία των εταίρων για τα προγενέστερα χρέη της εταιρίας ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΜΙΑΣ ΣΤΑΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ Η σύσταση πλέον μιας από τις προσωπικές εταιρίες Ομόρρυθμη Εταιρία (Ο.Ε.) Ετερόρρυθμη Εταιρία (Ε.Ε.) Αφανής ή Συμμετοχική Εταιρία γίνεται μέσω της υπηρεσίας μιας στάσης του επιμελητηρίου. Ας δούμε τις αλλαγές που επήλθαν με την υπηρεσία μια στάσης για την σύσταση μιας εταιρίας. Για τη σύσταση εταιρίας και την εγγραφή αυτής στο Γ.Ε.ΜΗ., υποβάλλονται στην Υπηρεσία Μιας Στάσης από τους ιδρυτές / αιτούντες ή εκπρόσωπο αυτών τα ακόλουθα έγγραφα Για τους ιδρυτές φυσικά πρόσωπα Αστυνομική ταυτότητα για Έλληνες υπηκόους, ταυτότητα ή διαβατήριο για υπηκόους κράτους μέλους της Ε.Ε, διαβατήριο για υπηκόους κρατών εκτός Ε.Ε, καθώς και άδεια διαμονής, εφόσον διαμένουν στη χώρα. Εάν στην Υπηρεσία Μιας Στάσης προσέρχεται εκπρόσωπος

9 των ιδρυτών, τα ανωτέρω μπορούν να προσκομίζονται και σε επικυρωμένο φωτοτυπικό αντίγραφο. Άδεια διαμονής για άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας, αν πρόκειται για υπηκόους κρατών εκτός Ε.Ε., που θα συμμετέχουν ως ομόρρυθμα μέλη σε Ο.Ε. και Ε.Ε. ή θα οριστούν ως διαχειριστές σε Ε.Π.Ε., καθώς και ως νόμιμοι εκπρόσωποι σε Α.Ε. Συμπληρωμένα έντυπα «Δήλωση Απόδοσης Α.Φ.Μ. /μεταβολής ατομικών στοιχείων» (Μ1) και «Δήλωση Σχέσεων Φορολογουμένου» (Μ7), όπου απαιτείται, για τη χορήγηση ΑΦΜ στους ιδρυτές, εφόσον αυτοί δεν διαθέτουν. Για τους ιδρυτές νομικά πρόσωπα ημεδαπής: Ακριβές αντίγραφο κωδικοποιημένου καταστατικού της εταιρίας. Για τις προσωπικές εταιρείες και τις Ε.Π.Ε., εφόσον ο εκπρόσωπός τους για την σύσταση της εταιρίας είναι πρόσωπο διαφορετικό από το νόμιμο εκπρόσωπο και η εταιρεία πρόκειται να συσταθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο, απαιτείται ειδικό πληρεξούσιο. Εάν η σύσταση της εταιρίας γίνεται με ιδιωτικό έγγραφο, αρκεί εξουσιοδότηση που φέρει το γνήσιο της υπογραφής από τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρίας, αν παρέχεται η δυνατότητα αυτή στο καταστατικό ή προκύπτει από απόφαση της συνέλευσης των εταίρων. Για τους ιδρυτές νομικά πρόσωπα αλλοδαπής Καταστατικό που φέρει σφραγίδα σύμφωνα με το άρθρο 4 της σύμβασης της Χάγης της 5ης Οκτωβρίου 1961 (apostilιe) επίσημα μεταφρασμένο ή, εφόσον η χώρα προέλευσης δεν έχει προσχωρήσει στην ανωτέρω σύμβαση, θεωρημένο από προξενική αρχή. Πιστοποιητικό αρμόδιας αρχής της χώρας έδρας του νομικού προσώπου για την ύπαρξη της εταιρίας. Επικυρωμένο αντίγραφο του εγγράφου πληρεξουσιότητας για το διορισμό νομίμου εκπροσώπου ή αντιπροσώπου του στην Ελλάδα. Συμπληρωμένα, από τον υπόχρεο, τα έντυπα «Δήλωση έναρξηςμεταβολής εργασιών μη Φυσικού Προσώπου» Μ3, και «Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου» Μ7, προκειμένου να τους χορηγηθεί ΑΦΜ.

10 Λοιπά δικαιολογητικά Το καταστατικό της εταιρίας σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, εφόσον πρόκειται για προσωπική εταιρία που συστήνεται σε Υπηρεσία Μιας Στάσης. Η προσκόμιση καταστατικού σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή δεν απαιτείται όταν η σύσταση γίνεται ενώπιον συμβολαιογράφου, που ενεργεί ως Υπηρεσία Μιας Στάσης. Εφόσον η διαδικασία σύστασης γίνεται με εκπρόσωπο, εξουσιοδότηση των ιδρυτών, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 3 της παρούσας με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής τους. Εφόσον έχει προηγηθεί τραπεζική κατάθεση των οφειλόμενων ποσών για την σύσταση της εταιρίας και την εγγραφή αυτής στο Γ.Ε.ΜΗ., κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 13, τα αποδεικτικά κατάθεσης της τράπεζας. Θεωρημένο από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. μισθωτήριο, ή επίσημο αντίγραφο τίτλου κυριότητας ή Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/86 περί δωρεάν παραχώρησης χρήσης για την έδρα της υπό σύσταση εταιρίας, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του παραχωρούντος. Έντυπα που συμπληρώνονται με ευθύνη του υπόχρεου, για την χορήγηση Α.Φ.Μ στην εταιρεία μετά τη σύστασή της. Δήλωση έναρξης / μεταβολής εργασιών μη Φυσικού Προσώπου - Μ3 Δήλωση δραστηριοτήτων επιχείρησης - Μ6, όπου απαιτείται Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου - Μ7 Δήλωση Μελών Μη Φυσικού Προσώπου - Μ8, όπου απαιτείται Δήλωση Φόρου Συγκέντρωσης Κεφαλαίου Τα έντυπα των δηλώσεων, είναι διαθέσιμα σε εκτυπώσιμη μορφή, στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, στην οποία μπορούν οι ιδρυτές να έχουν πρόσβαση και από την Υπηρεσία Μιας Στάσης. Τα απαιτούμενα έγγραφα, αιτήσεις, υπεύθυνες δηλώσεις και λοιπά δικαιολογητικά υπογράφονται και υποβάλλονται στην Υπηρεσία Μιας Στάσης, από τους ιδρυτές της εταιρείας, όπως αυτοί ορίζονται στο Καταστατικό της ή από εκπρόσωπο αυτών, εφόσον έχει έγγραφη προς τούτο εξουσιοδότηση με

11 θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής τους. Η εξουσιοδότηση αυτή καλύπτει και την προσκόμιση συμπληρωματικών στοιχείων και την παροχή διευκρινήσεων στην Υπηρεσία Μίας Στάσης, εφόσον ζητηθούν. Επιπλέον, με την εξουσιοδότηση παρέχεται η εξουσία στον εκπρόσωπο να δώσει εντολή προς την Υπηρεσία Μιας Στάσης να προβεί σε αναζήτηση και λήψη των στοιχείων και των πιστοποιητικών που είναι απαραίτητα για τη σύσταση της εταιρίας. Ο εκπρόσωπος των ιδρυτών υπογράφει τις απαιτούμενες από τον νόμο αιτήσεις και υπεύθυνες δηλώσεις και προβαίνει στις απαραίτητες καταβολές στο όνομα και για λογαριασμό της υπό σύσταση εταιρίας ή/και των ιδρυτών. Οι αποδείξεις πληρωμής, εκδίδονται στο όνομα του προσώπου για λογαριασμό του οποίου έγινε η καταβολή. Η εξουσιοδότηση αυτή δεν περιλαμβάνει την υπογραφή της πράξης σύστασης της εταιρίας, η οποία γίνεται από τους ιδρυτές ή από τους έχοντες ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο. Οι ιδρυτές της εταιρείας ή ο εκπρόσωπος αυτών με την υποβολή των δικαιολογητικών στην Υπηρεσία Μιας Στάσης ορίζουν τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο κατατίθενται τα ποσά τα οποία επιστρέφονται, στην περίπτωση που η σύσταση της εταιρίας δεν ολοκληρωθεί. Επιπλέον οι αιτούντες τη σύσταση εταιρείας και καταχώριση αυτής στο Γ.Ε.ΜΗ., ή τρίτο πρόσωπο εξουσιοδοτημένο γι αυτό, συμπληρώνουν και καταθέτουν στην Υπηρεσία Μιας Στάσης έγγραφη εντολή και πληρεξουσιότητα προκειμένου η Υπηρεσία Μιας Στάσης να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για τη σύσταση της εταιρίας σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ν. 3853/2010. Με την χορήγηση της εντολής τεκμαίρεται η συγκατάθεση των ιδρυτών της υπό σύσταση εταιρίας για την αναζήτηση και λήψη από την Υπηρεσία Μίας Στάσης των πιστοποιητικών και των βεβαιώσεων, που είναι απαραίτητα για τη σύσταση της εταιρίας. Η ως άνω εντολή, περιλαμβάνει και ενσωματώνει τις ακόλουθες αιτήσεις: Αίτηση προελέγχου Επωνυμίας και Διακριτικού Τίτλου και Καταχώρησης αυτών στο Επιμελητήριο. Αίτηση Εγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο. Αίτηση Καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ.

12 Αίτηση για τη Χορήγηση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου, στους ιδρυτές της εταιρίας που δεν διαθέτουν και στην εταιρία μετά τη σύστασή της. Αίτηση χορήγησης Αντίγραφου Φορολογικής Ενημερότητας των ιδρυτών, εφόσον δεν προσκομίζεται. Αίτηση χορήγησης Αντιγράφου Ασφαλιστικής Ενημερότητας των εταίρων από ΙΚΑ ΕΤΑΜ και ΟΑΕΕ, εφόσον απαιτείται και δεν προσκομίζεται. Αίτηση για την εγγραφή των εταίρων (Ο.Ε., Ε.Ε. και Ε.Π.Ε.) και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανώνυμης Εταιρίας που διαθέτουν ποσοστό μετοχών της εταιρίας άνω του 3%, στους οικείους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η Υπηρεσία Μιας Στάσης αφού προβεί στην καταχώρηση της εταιρείας στο ΓΕΜΗ διαβιβάζει ηλεκτρονικά στο Υπουργείο Οικονομικών τα απαραίτητα στοιχεία για τη χορήγηση ΑΦΜ στη συσταθείσα εταιρία. Ο ΑΦΜ αποδίδεται άμεσα από το Υπουργείο Οικονομικών και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στην Υπηρεσία Μιας Στάσης. Οι Δηλώσεις παραμένουν και φυλάσσονται στον φάκελο της εταιρίας στην αρμόδια Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ ή στο Τμήμα Γ.Ε.ΜΗ και μπορούν να διαβιβάζονται πρωτότυπες ή αντίγραφα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. κατόπιν αιτήματος Λύση και Εκκαθάριση Ο.Ε. Η λύση μιας ομόρρυθμης εταιρείας μπορεί να επέλθει για διάφορους λόγους,είτε συμβατικούς είτε προβλεπόμενους από τον ίδιο το νόμο. Αποτελεί ένα γεγονός το οποίο επιφέρει διακοπή των ενεργειών που αποβλέπουν στην επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, ωστόσο με τη λύσης της εταιρείας δεν χάνετε και η νομική της προσωπικότητας, καθώς μετά τη λύση της, η εταιρεία περιέρχεται αυτοδικαίως και υποχρεωτικώς σε εκκαθάριση, κατά το στάδιο της οποίας το νομικό της πρόσωπο εξακολουθεί να υπάρχει για τον σκοπό και τις ανάγκες της διαδικασίας αυτής. Η εκκαθάριση αποσκοπεί στην περάτωση των νομικών σχέσεων που

13 προήλθαν από τη σύσταση και τη λειτουργία της εταιρείας και ήταν εκκρεμείς κατά τον χρόνο λύσης της. Οι σχέσεις αυτές μπορεί να είναι σχέσεις μεταξύ της εταιρείας και των τρίτων στις οποίες περιλαμβάνονται και οι έξω εταιρικές σχέσεις μεταξύ εταιρείας και εταίρων, που στην περίπτωση αυτή αντιμετωπίζονται ως τρίτοι. Μπορεί όμως να αφορά και σε σχέσεις που απορρέουν από την ίδια την εταιρική σύμβαση μεταξύ των εταίρων ή μεταξύ αυτών και της εταιρείας, αλλά και σε σχέσεις μεταξύ των εταίρων μεταξύ τους αναφορικά με το καθαρό προϊόν εκκαθάρισης, δηλαδή την ενεργητική εταιρική περιουσία που απομένει μετά την εκπλήρωση των εταιρικών υποχρεώσεων. Κατά το στάδιο της εκκαθάρισης γίνετε η ρευστοποίηση του ενεργητικού, η διαπίστωση και εξόφληση των χρεών, η απόδοση των εισφορών και η διανομή μεταξύ των εταίρων του καθαρού ενεργητικού της εταιρικής περιουσίας που τυχόν απομένει μετά την εξόφληση των εταιρικών χρεών και την απόδοση των εισφορών. Το στάδιο της εκκαθάρισης της ομόρρυθμης εταιρίας δεν παύει, πριν εξοφληθούν όλες οι υποχρεώσεις αυτής και, εάν μετά τη λήξη των εργασιών της εκκαθάρισης διαπιστωθεί η ύπαρξη εταιρικής απαίτησης ή εταιρικού χρέους, τότε επαναλαμβάνονται οι εργασίες εκκαθάρισης και συνεχίζεται η εκπροσώπηση της εταιρείας από τον εκκαθαριστή. Κατά το στάδιο αυτό φορέας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων της εταιρείας εξακολουθεί να είναι το νομικό πρόσωπο αυτής, το οποίο και κινεί τις σχετικές δίκες, εκπροσωπούμενο από τον εκκαθαριστή. Από τη διάταξη του άρθρου 780 εδάφιο α του Αστικού Κώδικα κατά την εκκαθάριση πρώτα εξοφλούνται τα κοινά χρέη των εταίρων απέναντι σε τρίτους, καθώς και όσα υπάρχουν μεταξύ των εταίρων, και κατόπιν επιστρέφονται οι εταιρικές εισφορές, συνάγεται ότι ο εκκαθαριστής, πριν αποδοθούν οι εισφορές, είναι υποχρεωμένος να διαπιστώσει και εξοφλήσει όλα τα χρέη που εκκρεμούν μεταξύ των εταίρων και προέρχονται από την εταιρική σχέση. Έτσι, οι σχετικές αξιώσεις του εταίρου κατά της εταιρείας ή των λοιπών εταίρων από την εταιρική σχέση, δεν μπορούν να ασκηθούν αυτοτελώς κατά το στάδιο της εκκαθάρισης, καθώς ελέγχονται ως κονδύλια του λογαριασμού της εκκαθάρισης προκειμένου να κριθεί αν και ποιο ακριβώς ποσό δικαιούται να λάβει κάθε εταίρος κατά τη διανομή.

14 Ετερόρρυθμη Εταιρία Ορισμός της Ε.Ε. Σύμφωνα με τα άρθρα 23 και 26 του εμπορικού νόμου ετερόρρυθμη εταιρεία είναι η συσταινόμενη μεταξύ ενός ή πολλών, αλληλεγγύως υπευθύνων και ενός ή πολλών συνεταίρων, απλών χρηματοδοτών, οι οποίοι ονομάζονται ετερόρρυθμοι και ευθύνονται μόνο μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. Χαρακτηριστικό στοιχείο, λοιπόν, της ετερόρρυθμης εταιρείας είναι η διαίρεση των εταίρων σε δύο κατηγορίες τους ομόρρυθμους και τους ετερόρρυθμους. Η ευθύνη των ομορρύθμων εταίρων, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, απέναντι στους πιστωτές της εταιρίας είναι όπως και στην ομόρρυθμη εταιρία αλληλέγγυα και απεριόριστη. Κάθε ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται μαζί με την εταιρία και τους άλλους ομόρρυθμους εταίρους «εις ολόκληρο» για τα χρέη της εταιρίας. Αντίθετα, ο κάθε ετερόρρυθμος εταίρος έχει περιορισμένη ευθύνη απέναντι στους πιστωτές της εταιρίας, που δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό της εισφοράς του στην εταιρία. Η ετερόρρυθμη εταιρεία έχει νομική προσωπικότητα καισυγκαταλέγεται μεταξύ των εμπορικών προσωπικών εταιρειών και, συνεπώς, έχει εμπορική ιδιότητα. Σε μια ετερόρρυθμη εταιρία εφαρμόζονται οι διατάξεις τόσο περί ετερόρρυθμης, όσο και περί ομόρρυθμης εταιρίας Διάκριση Ετερορρύθμων Εταιριών Ο νόμος διακρίνει δύο είδη ετερορρύθμων εταιριών: την απλή ετερόρρυθμη και την κατά μετοχές ετερόρρυθμη εταιρία. Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο αυτών εταιρικών τύπων είναι ότι στην απλή τα μερίδια των ετερορρύθμων εταίρων, που δεν επιτρέπεται να παρασταθούν με τίτλους, είναι αμεταβίβαστα και ανεκχώρητα, ενώ στην κατά μετοχές ετερόρρυθμη εταιρία τα μερίδια των ετερορρύθμων εταίρων παρίστανται με μετοχικούς τίτλους όπως και στην ανώνυμη εταιρία, που είναι ελεύθερα μεταβιβάσιμα.

15 1.3.3 Η Εταιρική επωνυμία μιας Ε.Ε. Ο εμπορικός νόμος ορίζει ότι μία ετερόρρυθμη εταιρία διευθύνεται «υπό εταιρική επωνυμία», που φέρει κατ' ανάγκη το όνομα ενός ή περισσοτέρων ομορρύθμων εταίρων. Και στο άρθρο 25 του Εμπορικού Νόμου διατυπώνεται ο παραπάνω ορισμός πιο κατηγορηματικά: Το όνομα του οποιουδήποτε ετερόρρυθμου εταίρου «δεν δύναται να εισέλθει εις την εταιρική επωνυμία». Συνεπώς, η επωνυμία της ετερόρρυθμης εταιρείας θα γίνει από ένα ή περισσότερα ονόματα ομόρρυθμων εταίρων με ενδεχόμενη προσθήκη και άλλων λέξεων ενδεικτικών του είδους της ασκούμενης επιχειρήσεως. Ακόμα, μπορεί να προστεθεί δίπλα στο όνομα ή τα ονόματα της επωνυμίας η ένδειξη «και Σία» (δηλαδή και συντροφιά), η οποία θα καλύπτει τους μη αναφερόμενους στην επωνυμία εταίρους, αδιάφορο αν αυτοί είναι ομόρρυθμοι ή ετερόρρυθμοι. Ωστόσο δεν αναφέρονται κυρώσεις από το νόμο στην περίπτωση που το όνομα ενός ετερόρρυθμου εταίρου περιληφθεί στην εταιρική επωνυμία. Έχει γίνει δεκτό, όμως, από τη νομολογία ότι, σε τέτοια περίπτωση, ο ετερόρρυθμος αυτός εταίρος ευθύνεται απέναντι στους καλόπιστους τρίτους, όπως και κάθε ομόρρυθμος απεριόριστα και εις ολόκληρο Σύσταση Ετερόρρυθμης Εταιρίας Η σύσταση της ετερόρρυθμης εταιρίας ακολουθεί ακριβώς την ίδια διαδικασία με αυτή της σύστασης μιας ομόρρυθμης μέσω της Υπηρεσίας μιας στάσης Δικαιώματα και υποχρεώσεις ετερόρρυθμου εταίρου Σε αντίθεση με τον ομόρρυθμο εταίρο της εμπορικής ετερόρρυθμης εταιρείας (που είναι έμπορος), ο ετερόρρυθμος εταίρος αυτής, δεν καθίσταται έμπορος επειδή συμμετέχει σ' αυτήν, έστω κι αν γίνει δεκτή η άποψη ότι η συμμετοχή καθαυτή είναι πράξη εμπορική. Η διαχείριση της ετερόρρυθμης εταιρίας ανήκει στους ομόρρυθμους εταίρους αυτής, που την ασκούν όπως και στην ομόρρυθμη εταιρία.

16 Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν δύναται να κάνει καμία πράξη διαχειρίσεως ή να εργασθεί στις υποθέσεις της εταιρίας. Δηλαδή, ένας ετερόρρυθμος εταίρος δεν μπορεί να εργασθεί σε υποθέσεις της εταιρείας κατά τρόπο που θα ήταν δυνατό να προκληθεί στους συναλλασσόμενους η εντύπωση πως ενεργεί σαν διαχειριστής. Μπορεί ωστόσο να αναλάβει υπηρεσία υπαλλήλου στην εταιρία με σχέση μισθώσεως εργασίας ιδιωτικού δικαίου καθώς επίσης, δεν δικαιούται να εκπροσωπεί την εταιρεία έναντι τρίτων. Αυτό δεν απαγορεύει την ανάμειξη του ετερόρρυθμου εταίρου στις πράξεις της εταιρίας όταν αυτός μετέχει (μαζί με όλα τα άλλα μέλη της) στη λήψη αποφάσεων εσωτερικής φύσεως, όπως π.χ. αναδιοργανώσεως της εταιρίας. Επίσης, ο ετερόρρυθμος εταίρος διατηρεί αλώβητο το δικαίωμα του να ελέγχει τον τρόπο διαχειρίσεως της εταιρίας και να ζητεί σχετικές πληροφορίες από τους διαχειριστές της. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι οι περιορισμοί στην ανάμειξη του ετερόρρυθμου εταίρου στα πράγματα της εταιρίας αφορούν μόνο τις προς τα έξω σχέσεις αυτού, με τους τρίτους που συναλλάσσονται με την εταιρία, ενώ δεν ισχύουν για τις προς τα έσω σχέσεις αυτού με τους συνεταίρους του. Οι υποχρεώσεις του ετερορρύθμου εταίρου είναι να εισφέρει την εισφορά του στην εταιρία και ευθύνη μέχρι του ύψους αυτής για τα χρέη της εταιρείας. Επίσης υποχρεούται να συντελεί στην προώθηση των εταιρικών σκοπών και δεν δικαιούται να ενεργεί για δικό του ή για λογαριασμό τρίτων πράξεις αντίθετες με τα συμφέροντα της εταιρίας. Για τη μεταβίβαση της εταιρικής μερίδας του ετερόρρυθμου εταίρου ισχύουν όσα και επί ομόρρυθμου εταίρου. Δηλαδή, απαιτείται συναίνεση όλων των εταίρων (εφόσον υπάρχει σχετική ρήτρα στο καταστατικό) ή απόφαση της πλειοψηφίας αυτών.

17 1.3.6 Λύση Ετερόρρυθμης Εταιρίας Ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει, όπως και ο ομόρρυθμος, δικαίωμα να καταγγείλει την εταιρεία και να προκαλέσει τη λύση της εταιρίας. Βεβαίως, αυτό γίνεται με τους όρους και τις συνέπειες που προβλέπει ο νόμος. Ακόμα, ο θάνατος, η απαγόρευση και η πτώχευση του ετερόρρυθμου εταίρου αποτελούν λόγο λύσεως της εταιρίας, όπως συμβαίνει και με τους ομόρρυθμους εταίρους. Αν στην ετερόρρυθμη εταιρία υπάρχει μόνο ένας ετερόρρυθμος εταίρος και αποχωρήσει απ' αυτήν, τότε η ετερόρρυθμη εταιρία μετατρέπεται αυτομάτως σε ομόρρυθμη. Αν στην ετερόρρυθμη εταιρεία υπάρχει ένας μόνο ομόρρυθμος εταίρος και αποχωρήσει απ' αυτήν, τότε επέρχεται λύση της εταιρείας. Η λύση αυτής αποφεύγεται μόνο αν με τροποποίηση του καταστατικού, είτε αντικατασταθεί από άλλο εταίρο ομόρρυθμο είτε κατόπιν μετατροπής ενός ετερόρρυθμου εταίρου σε ομόρρυθμο είτε με την είσοδο νέου προσώπου στην εταιρεία ως ομόρρυθμου εταίρου. Η καταγγελία της ετερόρρυθμης εταιρίας, που έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο, από ετερόρρυθμο εταίρο επιφέρει πάντοτε τη λύση της εταιρίας, αζημίως για τον καταγγέλλοντα, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος. Σαν τέτοιος λόγος νοείται, κυρίως, η ουσιώδης παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεων, αλλά και άλλα γεγονότα, τα οποία από την αρχή της καλής πίστεως και τα συναλλακτικά ήθη δικαιολογούν τη διακοπή της εταιρικής σχέσης από τον καταγγέλλοντα Συνέχιση Ετερόρρυθμης Εταιρίας από τους κληρονόμους θανούντος εταίρου. Μία προσωπική εταιρία λύεται με το θάνατο ενός από τους εταίρους. Μπορεί, όμως, να συμφωνηθεί ότι η εταιρία θα συνεχίζεται μεταξύ των λοιπών εταίρων ή μεταξύ τούτων και των κληρονόμων του θανούντος. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι προϋπόθεση συνεχίσεως της προσωπικής εταιρίας με τους κληρονόμους του θανούντος εταίρου είναι η ύπαρξη σχετικής ρήτρας στο καταστατικό, καθώς και η αποδοχή από τους κληρονόμους της κληρονομιάς (ή η μη αποποίηση αυτής). Ο κληρονόμος θανούντος ομορρύθμου εταίρου

18 ευθύνεται και ο ίδιος για τα μέχρι της εισόδου του στην εταιρία εταιρικά χρέη και με την προσωπική του περιουσία Οι Διαφορές Μεταξύ Ομόρρυθμης και Ετερόρρυθμης Εταιρίας. Οι βασικές διαφορές μεταξύ Οµόρρυθµης και Ετερόρρυθμης Εταιρίας αφορούν την ευθύνη των εταίρων, την επωνυμία της εταιρίας και τα πρόσωπα των διαχειριστών. 1) Ως προς την ευθύνη των εταίρων. Στην Οµόρρυθµη εταιρία όλοι οι εταίροι είναι οµόρρυθµοι, δηλαδή πρόσωπα που ευθύνονται απεριόριστα και εις ολόκληρων για τα χρέη της εταιρίας. Στην Ετερόρρυθμη εταιρία όμως, ένας τουλάχιστον εταίρος είναι ετερόρρυθμος. Είναι δηλαδή πρόσωπο, που ευθύνεται μέχρι ορισμένου ποσού για τα χρέη της εταιρίας, εκτός αν το καταστατικό ορίζει ότι ευθύνεται για µμεγαλύτερο ποσό, πάντοτε όμως περιορισμένο. 2) Ως προς την επωνυμία της εταιρίας. Στην Οµόρρυθµη Εταιρία η επωνυμία σχηματίζεται από τα ονόματα όλων των οµόρρυθµων εταίρων (ή ορισμένων ή ενός από αυτούς µε την προσθήκη της φράσης «και Σία») και την φράση «Οµόρρυθµη Εταιρία» ή σε συντομογραφία «Ο.Ε.». Στην Ετερόρρυθμη Εταιρία η επωνυμία σχηματίζεται από τα ονόματα όλων των οµόρρυθµων εταίρων (ή ορισμένων ή ενός από αυτούς µε την προσθήκη της φράσης «και Σία») και την φράση Ετερόρρυθμη Εταιρία ή σε συντομογραφία «Ε. Ε.». Το όνομα ετερόρρυθμου εταίρου δεν επιτρέπεται να συμπεριληφθεί στην επωνυμία της Ετερόρρυθμης Εταιρίας, αν αυτό συμβεί ο ετερόρρυθμος εταίρος θα ευθύνεται όπως και ο οµόρρυθµος. Σκοπός της απαγόρευσης αυτής είναι να μην παραπλανηθούν οι τρίτοι και θεωρήσουν τον ετερόρρυθμο εταίρο που φέρεται στην επωνυμία ως ευθυνόµενο για τα εταιρικά χρέη, πράγμα πιθανό όταν πρόκειται για πρόσωπο μεγάλης περιουσιακής επιφάνειας.

19 3) Ως προς τα πρόσωπα των διαχειριστών. Στην Οµόρρυθµη Εταιρία διαχειριστές από τον νόμο είναι όλοι οι εταίροι, εκτός αν το καταστατικό ορίζει διαφορετικά. Στην Ετερόρρυθμη Εταιρία διαχειριστές από τον νόμο είναι όλοι οι οµόρρυθµοι εταίροι, εκτός αν µε το καταστατικό ή µε απόφαση των εταίρων ορίστηκαν ορισμένοι ή ένας από αυτούς ή ακόμα κάποιος ή κάποιοι τρίτοι. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν επιτρέπεται να οριστεί διαχειριστής ή εκπρόσωπος της εταιρείας ούτε επιτρέπεται να αναμειχθεί σε πράξεις διαχείρισης ή εκπροσώπησης της εταιρείας, διότι διαφορετικά θα ευθύνεται όπως και ο οµόρρυθµος εταίρος. Σκοπός και αυτής της απαγόρευσης (όπως και στο ζήτημα της επωνυμίας) είναι η αποφυγή της παραπλάνησης των τρίτων, οι οποίοι μπορεί να εκλάβουν τον οµόρρυθµο εταίρο ως διαχειριστή και ως πρόσωπο που ευθύνεται για τα εταιρικά χρέη απεριόριστα. 1.4 Αφανής ή Συμμετοχική Εταιρία Η Συμμετοχική ή Αφανής λεγόμενη εταιρία, δεν έχει νομική προσωπικότητα και συνεπώς δεν είναι «εταιρία» με την έννοια του δικαίου. Επειδή όμως αποτελεί ένωση προσώπων κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που δημιουργεί ανάμεσα στα συμβαλλόμενα πρόσωπα οικονομικές σχέσεις απόλυτα ανάλογες με τις σχέσεις που δημιουργούν ανάμεσα στους εταίρους οι προσωπικές εταιρίες, περιλαμβάνεται καταχρηστικά σ αυτές και συνεξετάζεται μαζί τους. Θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε ως ένα νόμιμο εργαλείο των επιχειρήσεων. Συχνά υπάρχουν λόγοι αντικειμενικοί ή υποκειμενικοί, που δεν επιτρέπουν σε κάποιον να εμφανίζεται επίσημα ότι συμμετέχει σε εταιρία ή ότι αναπτύσσει επιχειρηματική δραστηριότητα. Η διαδικασία σύστασής της είναι απλή. Υπογράφεται ένα ιδιωτικό συμφωνητικό που φυλάσσεται μόνον στο συρτάρι της επιχείρησης χωρίς την ανάμειξη του Πρωτοδικείου και Επιμελητηρίου και είναι καθ όλα νόμιμο και ασφαλές. Ο ορισμός της Αφανούς Εταιρίας δίνεται από την ετυμολογία της, δηλαδή δεν φαίνεται προς τα έξω και είναι γνωστή μόνο στους συμμετέχοντες σε αυτή.

20 Η εταιρία συνίσταται και ατύπως, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε δημοσιότητα, και αυτός είναι ο λόγος που στερείται νομικής προσωπικότητας και αυτόνομης περιουσίας και υφίσταται μόνον μεταξύ των συνεταίρων ως απλή ενοχική σχέση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ. 2.1 Υποχρεώσεις προς ΟΑΕΔ Αναγγελία Πρόσληψης Η αναγγελία της πρόσληψης μισθωτού στον ΟΑΕΔ γίνεται με έντυπο που υποβάλλεται εις διπλούν μέσα σε οκτώ (8) ημέρες από την πρόσληψη στην αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ, η οποία οφείλει αμελλητί να αποστείλει στην αντίστοιχη αρμόδια υπηρεσία του Σ.ΕΠ.Ε. το ένα εκ των δύο αντιτύπων. Αναγγελία Καταγγελίας Σύμβασης Εργασίας Ο εργοδότης που καταγγέλλει τη σύμβαση εργασίας, υποχρεούται μέσα σε οκτώ (8) ημέρες από την παράδοση του εγγράφου της καταγγελίας στον απολυόμενο, να αναγγείλει (υποβάλλει) το έγγραφο της καταγγελίας στην τοπική υπηρεσία του ΟΑΕΔ σε δύο (2) αντίτυπα. Η ίδια υποχρέωση ισχύει εκ μέρους του εργοδότη και στην περίπτωση που αφορά καταγγελία σύμβασης ορισμένου χρόνου ή σύμβασης ορισμένου έργου. Αναγγελία Οικιοθελούς Αποχώρησης Ο εργοδότης υποχρεούται να αναγγέλλει υποχρεωτικά στον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.) εντός οκτώ (8) ημερών κάθε περίπτωση οικιοθελούς αποχώρησης μισθωτού.

21 2.2 Υποχρεώσεις προς ΙΚΑ Αγορά Ασφαλιστικών Εισφορών Την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα αγοράζονται οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην μισθοδοτική περίοδο του προηγούμενου μήνα. Οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο Δώρο Χριστουγέννων αγοράζονται τέλος Φεβρουαρίου (με τις εισφορές του 1 ου ) και οι ασφαλιστικές εισφορές του Δώρου Πάσχα, τέλη Ιουνίου (με τις εισφορές του 5 ου ). Οι ασφαλιστικές εισφορές του επιδόματος Αδείας, Ισολογισμού, Αναδρομικών και τυχόν άλλων αποδοχών που καταβάλλονται στον μισθωτό, αγοράζονται την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταβολή τους. Υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) Κάθε εργοδότης που απασχολεί πρόσωπο ή πρόσωπα που υπάγονται στην ασφάλιση του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) ή στην ασφάλιση των φορέων ή των κλάδων και λογαριασμών των οργανισμών κοινωνικής πολιτικής τις εισφορές των οποίων εισπράττει ή συνεισπράττει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, υποχρεούται να υποβάλλει και να διαφυλάσσει Αναλυτική Περιοδική Δήλωση. -Υποβολή Α.Π.Δ. μέσω διαδικτύου Η προθεσμία υποβολής της ΑΠΔ μέσω διαδικτύου αρχίζει την πρώτη (εργάσιμη ή μη) ημέρα του μήνα που έπεται της περιόδου (συνήθως ημερολογιακό τρίμηνο) στην οποία αναφέρεται αυτή και λήγει την τελευταία (εργάσιμη ή μη) ημέρα του ιδίου μήνα. -Υποβολή Α.Π.Δ. σε Υποκατάστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Η προθεσμία υποβολής της ΑΠΔ στα Υποκαταστήματα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αρχίζει την πρώτη εργάσιμη ημέρα του μήνα που έπεται της περιόδου (συνήθως

22 ημερολογιακό τρίμηνο) στην οποία αναφέρεται αυτή και λήγει ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του Αριθμού Μητρώου Εργοδότη. 2.3 Υποχρεώσεις προς ΣΕΠΕ Κατάθεση Καταστάσεως Προσωπικού και προγράμματος Ωρών Εργασίας Οι εργοδότες πάσης μορφής, αδιακρίτως της φύσεως των εργασιών τους υποχρεούνται στην καθ οιονδήποτε τρόπο κατάθεση καταστάσεων προσωπικού και προγραμμάτων ωρών εργασίας εις διπλούν με πλήρη και ακριβή στοιχεία του εργοδότη και του απασχολούμενου προσωπικού, καθώς και προγραμμάτων ωρών εργασίας στο αρμόδιο κατά τόπο Τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης (Σ.ΕΠ.Ε.) μια φορά το χρόνο και συγκεκριμένο κατά το χρονικό διάστημα από 15 Σεπτεμβρίου έως και 15 Νοεμβρίου με σκοπό την διασφάλιση της αποτελεσματικότερης τήρησης και αξιοποίησής τους. Η προβλεπόμενη για τον εργοδότη κατάσταση προσωπικού είναι χωρίς την στήλη των αποδοχών. Ειδικά οι εποχιακού χαρακτήρα επιχειρήσεις υποχρεούνται να καταθέτουν τις καταστάσεις προσωπικού εντός μηνός από την έναρξη της περιόδου εποχικής λειτουργίας, εκτός και αν η διάρκεια λειτουργίας της επιχείρησης είναι μικρότερη του μηνός οπότε η κατάθεση αυτή πρέπει να γίνεται εγκαίρως και οπωσδήποτε μέσα στο χρονικό διάστημα λειτουργίας της επιχείρησης. Κατάθεση συμπληρωματικού ή τροποποιητικού πίνακα σε χρονική περίοδο διαφορετική από την υπό του νόμου οριζόμενη γίνεται εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: 1. Αλλαγής της νομικής εκπροσώπησης της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης, εντός 15 ημερών από της απελθούσης αλλαγής. 2. Αλλαγής του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, την ίδια ημέρα μετά την αλλαγή και 3. Νέων προσλήψεων προσωπικού, εντός 15 ημερών από τις ημερομηνίες πρόσληψής τους.

23 Επιχειρήσεις που λειτουργούν με διαδοχική εναλλαγή περισσότερων της μιας ομάδων εργαζομένων καθώς και επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας με εναλλασσόμενες ομάδες εργασίας (βάρδιες), υποχρεούνται να καταθέτουν σχετικά προγράμματα εργασίας τουλάχιστον δύο (2) φορές το χρόνο (μία ανά 6μηνο). 2.4 Υποχρεώσεις προς τον Κ.Β.Σ. της αρμόδιας ΔΟΥ Θεώρηση Βιβλίων και Στοιχείων Το τελευταίο στάδιο για την λειτουργία της εταιρίας είναι η θεώρηση βιβλίων και στοιχείων από τη Δ.Ο.Υ. της έδρας. Για τη θεώρηση απαιτούνται: 1. η έναρξη της Ο.Ε. ή Ε.Ε. 2. φορολογική ενημερότητα για όλα τα μέλη της εταιρίας 3. υπεύθυνη δήλωση των μελών ότι δεν υπήρξαν επιτηδευματίες κατά το παρελθόν ή αν υπήρξαν βεβαίωση από τα τμήματα Κ.Β.Σ., Φ.Π.Α. και Εσόδων περί μη οφειλής. 4. συμπληρωμένο το έντυπο Β1 5. σφραγίδα της εταιρίας 6. βεβαίωση θεώρησης από τον Ασφαλιστικό Φορέα 7. βεβαίωση για θεώρηση από το αρμόδιο Επιμελητήριο Τονίζεται ότι για την πρώτη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων πρέπει να είναι υποχρεωτικά νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρίας. Συγκεντρωτικές Καταστάσεις Πελατών-Προμηθευτών Η υποβολή των συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών-προμηθευτών αποσκοπεί στη διασταύρωση των συναλλαγών του υπόχρεου και των συναλλασσόμενων με αυτόν και ειδικότερα στον: i. Έλεγχο καταχώρησης των εκδοθέντων φορολογικών στοιχείων στα τηρούμενα βιβλία και αποτροπή μη καταχώρησης αυτών. ii. Εντοπισμό έκδοσης και λήψης εικονικών στοιχείων. iii. Εντοπισμό μη δήλωσης αμοιβών ή εισοδημάτων.

24 Χρόνος υποβολής. Οι συγκεντρωτικές καταστάσεις υποβάλλονται για τις συναλλαγές κάθε ημερολογιακού έτους από 30 Σεπτεμβρίου του επόμενου έτους και μετά ανάλογα με το ψηφίο του Α.Φ.Μ του υπόχρεου. Οι συγκεντρωτικές καταστάσεις αναφέρονται σε συναλλαγές του ημερολογιακού έτους και δεν συνδέεται η υποβολή τους με το χρόνο έναρξης και λήξης της διαχειριστικής περιόδου. Συνεπώς, οι υπόχρεοι που υπέβαλαν δήλωση έναρξης εργασιών μεταγενέστερα από την έναρξη του ημερολογιακού έτους 2011 θα υποβάλλουν συγκεντρωτικές καταστάσεις από 30/9/2012 για τις συναλλαγές που διενέργησαν το έτος 2010,ανεξάρτητα αν αναφέρονται σε δωδεκάμηνο ή μικρότερο χρονικό διάστημα και ανεξάρτητα από το χρόνο έναρξης ή λήξης της διαχειριστικής περιόδου. Συναλλαγές που καταχωρούνται στις καταστάσεις: 1)Συγκεντρωτική κατάσταση πελατών Αναλυτική καταχώρηση χονδρικών πωλήσεων προς επιτηδευματίες. Αναλυτική καταχώρηση χονδρικών πωλήσεων προς το δημόσιο για τις συναλλαγές του έτους Αναλυτική καταχώρηση είσπραξης αμοιβών, αποζημιώσεων, οικονομικών ενισχύσεων και λοιπών δικαιωμάτων. 2)Συγκεντρωτική κατάσταση προμηθευτών Αναλυτική καταχώρηση χονδρικών αγορών από επιτηδευματίες. Αναλυτική καταχώρηση χονδρικών αγορών από το δημόσιο για τις συναλλαγές του έτους 2011 Αναλυτική καταχώρηση πληρωμών αμοιβών, αποζημιώσεων, οικονομικών ενισχύσεων και λοιπών δικαιωμάτων. Σημειώνεται ότι τα ασφάλιστρα συμπεριλαμβάνονται στις συγκεντρωτικές καταστάσεις διότι από τις διατάξεις δεν προβλέπεται η εξαίρεση τους. Συναλλαγές που δεν συμπεριλαμβάνονται στις παραπάνω καταστάσεις: Για τις συναλλαγές του έτους 2011 δεν συμπεριλαμβάνονται και δεν καταχωρούνται τα ακόλουθα:

25 Τα φορολογικά στοιχεία που έχουν εκδοθεί για συναλλαγές ποσού καθαρής αξίας μέχρι 300 ευρώ. Τα φορολογικά στοιχεία (ανεξαρτήτου ποσού) που έχουν εκδοθεί για τις συναλλαγές για τις οποίες δεν υπάρχει υποχρέωση υποβολής στοιχείων για διασταύρωση. Το συνολικό έσοδο των λιανικών πωλήσεων. Αγορές από ιδιώτες. 2.5 Υποχρεώσεις προς το ΦΠΑ της αρμόδιας ΔΟΥ. Πρόσωπο υποκείμενο στο φόρο για σκοπούς ΦΠΑ θεωρείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό ή ένωση προσώπων, εφόσον ασκεί κατά τρόπο ανεξάρτητο οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης, τον επιδιωκόμενο σκοπό ή το αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής. Τα πρόσωπα αυτά οφείλουν να υποβάλλουν περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ, στις προβλεπόμενες από το νόμο ημερομηνίες. Ο υποκείμενος, στο ΦΠΑ, δικαιούται να εκπέσει τον ΦΠΑ που επιβάρυνε τις εισροές του (αγορές αγαθών, λήψη υπηρεσιών, έξοδα κ.λπ.), από τον ΦΠΑ που αναλογεί στις διενεργούμενες από αυτόν πράξεις παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών (ΦΠΑ εκροών). Αν το αποτέλεσμα είναι χρεωστικό ΦΠΑ τότε οφείλει να αποδώσει το φόρο στο Κράτος, αλλιώς το υπόλοιπο συμψηφίζεται με το ΦΠΑ της επόμενης περιόδου. Ενδοκοινοτικές συναλλαγές Τα κράτη μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τελωνειακούς δασμούς και διαδικασίες όμως προκύπτουν υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις. Οι ελληνικές επιχειρήσεις που επιλέγουν να συναλλαγούν με επιχειρήσεις σε άλλα κράτη μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης πρέπει να υποβάλλουν δήλωση έναρξης ενδοκοινοτικών συναλλαγών στο μητρώο της εφορίας που υπάγονται μέσα σε ένα μήνα από την έναρξη της συναλλαγής ώστε να γραφτούν στο σύστημα VIES. Το VIES είναι σύστημα ελέγχου των ενδοκοινοτικών συναλλαγών. Πρόκειται για ένα ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο βασίζεται στην αυτόματη

26 ανταλλαγή πληροφοριών αφού έχει πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων των άλλων κρατών-μελών. Σε κάθε κράτος- μέλος υπάρχει ένα κεντρικό μητρώο υποκειμένων στο ΦΠΑ, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα πρόσωπα (νομικά ή φυσικά) που διενεργούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές. Με την εγγραφή στο σύστημα, ο υποκείμενος λαμβάνει τον ευρωπαϊκό αριθμό ΦΠΑ (VAT NUMBER), τον οποίο πρέπει να χρησιμοποιεί σε κάθε ενδοκοινοτική συναλλαγή. Ο αριθμός αυτός για την Ελλάδα είναι ο ΑΦΜ με τον ειδικό κωδικό EL. Κάθε κράτος μέλος έχει ειδικό κωδικό. Κάθε πρόσωπο που διενεργεί ενδοκοινοτικές συναλλαγές είναι υποχρεωμένο να αναγράφει στα στοιχεία που εκδίδει τον εξατομικευμένο αριθμό VIES (πρόθεμα EL και ΑΦΜ για την Ελλάδα), καθώς και τον ΑΦΜ /ΦΠΑ του αντισυμβαλλόμενου με τον ανάλογο κωδικό που ισχύει σε κάθε κράτος-μέλος. Με το σύστημα VIES ο πωλητής έχει τη δυνατότητα αλλά και την υποχρέωση να ελέγχει την εγκυρότητα του ΑΦΜ /ΦΠΑ του αγοραστή, τον τόπο εγκατάστασής του και κατά συνέπεια διασφαλίζεται ότι ο αγοραστής θα δηλώσει τη συναλλαγή σαν ενδοκοινοτική απόκτηση και κατά συνέπεια θα φορολογηθεί στο κράτοςμέλος εγκατάστασής του. Κάθε επιχείρηση που διενεργεί ενδοκοινοτικές συναλλαγές αποστολής ή λήψης αγαθών και υπηρεσιών έχει την υποχρέωση να υποβάλει ηλεκτρονικά μηνιαία δήλωση VIES στο σύστημα TAXIS. Η δήλωση αυτή χρησιμοποιείται από τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς όλων των κρατών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης σα στοιχείο ελέγχου των διακρατικών συναλλαγών. Περιοδική δήλωση ΦΠΑ Η υποβολή της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ (εμπρόθεσμης, εκπρόθεσμης, τροποποιητικής) γίνεται πλέον μόνο ηλεκτρονικά και η πληρωμή του οφειλόμενου ΦΠΑ γίνεται μόνο μέσω τράπεζας. Για την πληρωμή απαιτείται η ταυτότητα πληρωμής, ένα έντυπο το οποίο εκτυπώνεται μετά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ, και περιέχει τον ΑΦΜ της επιχείρησής ή του προσώπου που οφείλει το φόρο, έναν τυχαίο μοναδικό αριθμό που δίνεται από το Taxisnet και το ποσό πληρωμής. Το ποσό πρέπει να δηλωθεί ακριβώς όπως αναφέρεται στην ταυτότητα πληρωμής, αλλιώς η συναλλαγή δεν εκτελείται, ακόμα και όταν το ποσό είναι παραπάνω. To εκπρόθεσμο ΦΠΑ,

27 που υποβάλλεται μέσω Taxisnet πληρώνεται επίσης στην τράπεζα με την αντίστοιχη ταυτότητα πληρωμής, στο ποσό όμως συμπεριλαμβάνεται και το πρόστιμο του εκπρόθεσμου. Εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ Οι αρχικές εμπρόθεσμες εκκαθαριστικές δηλώσεις υποβάλλονται αποκλειστικά και μόνο με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου μέσω του ειδικού δικτύου ΤΑΧΙSnet ενώ οι τροποποιητικές και οι εκπρόθεσμες δηλώσεις στην αρμόδια ΔΟΥ σε έντυπη μορφή. Οι υποκείμενοι έχουν την υποχρέωση την καταληκτική ημερομηνία υποβολής, να έχουν υποβάλει όλες τις περιοδικές δηλώσεις Φ.Π.Α. που αφορούν στη διαχειριστική περίοδο για την οποία υποβάλλεται η εκκαθαριστική δήλωση. Σε αντίθετη περίπτωση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης.

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 3.1 Η άσκηση Φορολογικής Δικαιοσύνης Η άσκηση φορολογικής δικαιοσύνης στις επιχειρήσεις γίνεται βάσει συνταγματικών διατάξεων που κατοχυρώνουν φορολογικές ρυθμίσεις καθώς και περιορισμούς. Η έννοια της φορολογικής δικαιοσύνης ορίζει την φοροδοτική ικανότητα των επιχειρήσεων, όπως ορίζει το Σύνταγμα. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν αδιακρίτως στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους. Επίσης, το ίδιο άρθρο καθιερώνει την αρχή της νομικής και φορολογικής ισότητας, «όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου». Από τη φορολογική ισότητα απορρέουν δύο θεμελιώδη δημοσιονομικά αξιώματα: Της αρχής της καθολικότητας του φόρου και Της αρχής της συμμετοχής στα δημόσια βάρη ανάλογα με τη φοροδοτική ικανότητα του καθενός. Η αρχή αυτή συνεπάγεται ότι οι φορολογικοί νόμοι δεν μπορούν να προβαίνουν σε αδικαιολόγητες διακρίσεις ή να επιβαρύνουν κατά τρόπο δυσανάλογο και υπέρμετρο του πολίτες. Με αυτό τον τρόπο ταξινομούνται και οι διαφορισμοί στη φορολογία, είτε με τη μορφή φορολογικών τεκμηρίων είτε με τη θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων. Τα παραπάνω θεμελιώνονται με το άρθρο 78 του Συντάγματος Πιο συγκεκριμένα: Κανένας φόρος δεν μπορεί να επιβληθεί, ούτε να εισπραχθεί αν δεν υπάρχει τυπικός νόμος, ο οποίος να καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους στις οποίες αναφέρεται ο φόρος. Η αναδρομική ισχύς ενός επιβαλλόμενου φόρου ή οποιοδήποτε οικονομικού βάρους δεν μπορεί να επεκταθεί πέραν από το προηγούμενο έτος από εκείνο που επιβλήθηκε. Κατ εξαίρεση, όταν επιβάλλεται ή αυξάνεται εισαγωγικός ή εξαγωγικός δασμός ή φόρος κατανάλωσης, επιτρέπεται η είσπραξη τους από τη μέρα που κατατέθηκε στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο.

29 Το αντικείμενο της φορολογίας, ο φορολογικός συντελεστής, οι απαλλαγές ή εξαιρέσεις από τη φορολογία και η απονομή των συντάξεων, δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης. Κατ εξαίρεση επιτρέπεται, να επιβληθούν με εξουσιοδότηση νόμων πλαισίων εξισωτικές ή αντισταθμιστικές εισφορές ή δασμοί, καθώς και να ληφθούν οικονομικά μέτρα στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων της χώρας με οικονομικούς οργανισμούς ή μέτρα που αποβλέπουν στην εξασφάλιση της συναλλαγματικής θέσης της χώρας. 3.2 Φορολογική μεταχείριση της επιχείρησης Στην φορολογία δίνεται περισσότερο ενδιαφέρον στην επιχείρηση. Αυτό συμβαίνει γιατί, όποιες ρυθμίσεις επιβάλλονται από το νομοθέτη για την ομοιόμορφη μεταχείριση ιδίων προσώπων και καταστάσεων από πλευράς φορολογικής ικανότητος, είναι ανάγκη πολλές φορές να διαχωρίζονται βάση αντικειμενικών κριτηρίων. Όπως προαναφέρθηκε, η κάθε κατάσταση αντιμετωπίζεται φορολογικά με διαφορετικό τρόπο. Το δύσκολο κομμάτι σε αυτό το σημείο είναι να μεταφέρει ο νομοθέτης τα φορολογικά τεκταινόμενα ως αντικείμενα έννομης τάξης. Αυτό συμβαίνει διότι η οικονομική ταξινόμηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων εμφανίζει ιδιαίτερες δυσκολίες εάν θελήσει κανείς να χρησιμοποιήσει τα κριτήρια, αποκλειστικά οικονομικά μόνο στοιχεία, ανεξάρτητα από την προέλευση των παραγωγικών τους συντελεστών. Υπάρχει, λοιπόν, περίπτωση πολλές φορές η νομοθεσία να παραβλέπει τις διάφορες επιδράσεις από την μεταβολή ποικίλων παραγόντων, οι οποίοι μπορεί να τείνουν να προσαυξάνουν και τις δαπάνες. Με τη θεσμοθέτηση, λοιπόν, νόμων και κανονισμών και στις επιχειρήσεις, το κράτος παρεμβαίνει αλλά και συγχρόνως διασφαλίζει την αυτονομία αυτών. Με διαφορετικά λόγια, η επέμβαση του κράτους δεν είναι μόνο τυπική, υπό την έννοια της τήρησης των τυπικών κανόνων αλλά και ουσιαστική. Τι σημαίνει αυτό ακριβώς; Το κράτος δεν ασκεί μόνο εξουσιαστική δράση αλλά και επιχειρηματική. Γιατί σκοπός της άλλωστε είναι να αναπτυχθεί οικονομικά σε ένα γενικότερο

30 οικονομικό σύνολο, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να συμβεί αυτό πρέπει όλα εκείνα τα οικονομικά «στοιχεία» που την απαρτίζουν να αναπτυχθούν και αυτά με τη σειρά τους Βασικές αρχές φορολογίας εισοδήματος Σύμφωνα με το Ν.2238/94 ο οποίος και ισχύει ως Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος στην Ελλάδα, θα σημειώσουμε τις βασικές αρχές και κατευθύνσεις, οι οποίες είναι οι εξής: 1. Η αρχή της καθολικότητα της φορολογίας. Υπάγονται όλα τα φυσικά πρόσωπα ημεδαπά και αλλοδαπά, εφόσον έχουν εισόδημα στην Ελλάδα. 2. Η αρχή της συνολικότητας και ταυτόχρονα διαχωρισμού. Το συνολικό ετήσιο εισόδημα αθροίζεται συνολικά κατά πηγή ενώ αντιμετωπίζεται χωριστά για τους δυο συζύγους. 3. Η αρχή της ειδικής μεταχείρισης. Όταν το εισόδημα προέρχεται από εξαρτημένη εργασία με την επιβολή εξαιρέσεων επί ορισμένων περιπτώσεων, οπού δεν υπόκεινται σε φόρο, ή με τη θέσπιση αφορολόγητων ορίων και εκπτώσεων, τότε απαιτείται ειδική μεταχείρισης. 4. Η αρχή της δαπάνης. Ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης γίνεται με βάση τις δαπάνες. 5. Η αρχή της προοδευτικότητας. Ο φόρος υπολογίζεται με βάση μια προοδευτική κλίμακα φορολογίας πάνω στο καθαρό εισόδημα που αποκτάται στο αμέσως προηγούμενο οικονομικό έτος. 6. Η αρχή της δήλωσης. Υποχρεωτική υποβολή δήλωσης σε ετήσια βάση και μέσα στα χρονικά όρια του νόμου. 7. Η αρχή της διάκρισης του εισοδήματος. Το εισόδημα ανάλογα με την πηγή προέλευσης του διακρίνεται σε έξι κατηγορίες. 8. Η αρχή της βεβαίωσης του φόρου. Κατά την διαδικασία βεβαίωσης του φόρου περιλαμβάνεται η δήλωση, το στάδιο της οριστικοποίησης του ποσού και η βεβαίωση του φόρου. 9. Η αρχή της παρακράτησης. Περιλαμβάνει την υποχρέωση όσων έχουν να αποδώσουν παρακράτηση του φόρου. 10. Η αρχή της φοροδιαφυγής. Ο νόμος προβλέπει διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για αδικήματα φοροδιαφυγής.

31 Φορολογικό Σύστημα και φοροδιαφυγή Το φορολογικό σύστημα χαρακτηρίζεται από την πολλαπλότητα των φόρων. Αυτό συνεπάγει την ανάγκη διαχωρισμού της φορολογητέας ύλης. Οπότε ένα φορολογικό σύστημα θα πρέπει να διαφοροποιεί την φορολογητέα ύλη και εν συνέχεια να βρεθούν μέθοδοι εκτίμησης αυτής. Η μέθοδος που προβάλλεται περισσότερο είναι αυτής των τεκμηρίων. Τα τεκμήρια έκαναν την επανεμφάνιση τη χρήση 2011 και έπειτα με το νέο φορολογικό σύστημα. Τέλος, το φορολογικό σύστημα λαμβάνει υπόψη του την προσωπική κατάσταση του φορολογούμενου, σε σημαντικό βαθμό. Με αυτόν τον τρόπο προσωποποιεί το φόρο. Οπότε μπορούμε να μιλάμε για κάθε φορολογούμενο, για μειώσεις, εκπτώσεις και αφορολόγητα όρια. Η φοροδιαφυγή είναι η απόκρυψη φορολογητέας ύλης από τον φορολογούμενο με σκοπό τη καταστρατήγηση του νόμου και την αποφυγή του φόρου. Η παράνομη απόκρυψη φορολογητέας ύλης, εμφανίζεται συνήθως με δύο τρόπους: α) την απόκρυψη εισοδήματος από διάφορες πηγές, με σκοπό την πληρωμή χαμηλότερου φόρου και β) την εμφάνιση υπερβολικών ή πλαστών δαπανών, προκειμένου να υπάρξει ωφέλεια από εκπτώσεις και απαλλαγές φόρου. Η φοροδιαφυγή παραμορφώνει το φορολογικό σύστημα κάθε χώρας και αποτελεί μάστιγα του κοινωνικού συνόλου αφού υπονομεύει τα συμφέροντα του. Στερεί την εκπλήρωση αποστολής αναγκαίων πόρων όπως την υγεία, την παιδεία κ.λπ. Επίσης δημιουργεί φαινόμενα άνισης μεταχείρισης των πολιτών. 3.3 ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥΣ Γενικά Το ισχύον νομικό καθεστώς για την φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων υιοθέτησε το σύστημα του ενιαίου φόρου, σύμφωνα με το οποίο τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων κατατάσσονται στις επιμέρους επτά πηγές του. Η φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων υπόκειται και αυτή