Μέτρηση του χρόνου στην αρχαιότητα

Transcript

1

2 Μέτρηση του χρόνου στην αρχαιότητα Οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι μέτρησαν τον χρόνο για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας τον γνώμονα και την κλεψύδρα. Ο γνώμονας τους ήταν γνωστός από τους Χαλδαίους αστρονόμους και έτσι κατασκεύασαν τελειοποιημένους γνώμονες με τη βοήθεια των μαθηματικών τους γνώσεων. Ο γνώμονας ήταν ένας κατακόρυφος στύλος μεγάλου ύψους που μετρούσε τον χρόνο κατά τη διάρκεια των ηλιόλουστων ημερών. Η κίνηση της σκιάς του γνώμονα έδινε πληροφορίες για τη χρονική διάρκεια της μέρας καθώς και για τον υπολογισμό των ωρών της. Πρώτος εισήγαγε τον γνώμονα στην αρχαία Ελλάδα ο Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος ( π.χ) και τον εγκατέστησε στη Σπάρτη. Εξέλιξη του γνώμονα αποτέλεσαν τα ηλιακά ρολόγια. Μετρούσαν τον αληθινό ηλιακό χρόνο και διακρινόταν σε οριζόντια, κατακόρυφα και ισημερινά ανάλογα με την κατεύθυνση του γνώμονα, την μορφή των χαραγών και την κλίση της ωρολογόπλακας. Ο γνώμονας έδειχνε την ημερήσια ώρα αρκετά ικανοποιητικά και το σφάλμα της μέτρησης προερχόταν λόγω της παρασκιάς του τμήματος της κορυφής του οργάνου.

3

4 Η κλεψύδρα χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση του χρόνου κατά τη διάρκεια των μη ηλιόλουστων ημερών και κατά τη διάρκεια της νύκτας. Η αρχή λειτουργίας του οργάνου στηριζόταν στη συνεχή ροή ύδατος από ένα δοχείο υψηλότερης στάθμης σε ένα άλλο δοχείο χαμηλότερης στάθμης. Η σπουδαιότητα του οργάνου στη μέτρηση του χρόνου έγκειται στο ότι η λειτουργία της ήταν ανεξάρτητη της κίνησης των ουρανίων σωμάτων και έτσι ο χρόνος μπορούσε να προσδιοριστεί με σημαντική ακρίβεια, της τάξης ακόμα και κάποιων δευτερολέπτων. Η κλεψύδρα χρησιμοποιήθηκε ευρέως στα αρχαία αθηναϊκά δικαστήρια (6ος π.χ. αιώνας) για τη μέτρηση της χρονικής διάρκειας της δίκης.

5 Μέτρηση του χρόνου στον Μεσαίωνα Ένα όργανο που χρησιμοποιήθηκε στον Μεσαίωνα για τη μέτρηση του χρόνου ήταν τα αμμομετρικά ρολόγια ή αμμοκλεψύδρες, όργανα ανάλογα προς τις κλεψύδρες των αρχαίων λαών. Τα όργανα αυτά είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με τις κλεψύδρες, μόνο που σε αυτά η άμμος αντικατέστησε το νερό. Η επινόησή τους αποδίδεται στον Γάλλο μοναχό Λουιπράν, ο οποίος έζησε στη Σαρτ τον 8ο μ.χ. αιώνα. Όπως αναφέρει η παράδοση, το 807 μ.χ. ο Καρλομάγνος διέταξε να κατασκευαστεί μία αμμοκλεψύδρα, που ήταν τόσο μεγάλη, ώστε το ανέστρεφαν μόνο μια φορά κάθε 12 ώρες.

6

7 Μέτρηση του χρόνου από το 1660 και μετά Από το 1660 και μετά, ρολόγια που μέχρι τότε χρησιμοποιούνταν σαν όργανα αναφοράς για την περίπου ώρα μπορούσαν με μια απλή τροποποίηση να μετατραπούν σε ρολόγια ακριβείας, τόσο αξιόπιστα, ώστε να έχουν και λεπτοδείκτες. Η εφέρευση που έδωσε τη δυνατότητα αυτή ήταν το εκκρεμές. Είναι δύσκολο να μιλάμε με ακρίβεια για την εφεύρεση ενός πράγματος σαν το εκκρεμές. Κάθε ταλαντευόμενο αντικείμενο με κανονική περίοδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μέτρηση του χρόνου. Υπάρχουν ιστορικά στοιχεία, τα οποία αναφέρουν ότι οι Άραβες χρησιμοποιούσαν εκκρεμή, για να καθορίζουν χρονικά σύντομα γεγονότα, μετρώντας τον αριθμό των ταλαντεύσεών τους. Αυτό που είναι σπουδαίο, είναι να κατανοήσει κάποιος, ότι όλες οι ταλαντεύσεις ενός συγκεκριμένου εκκρεμούς έχουν την ίδια περίοδο, δηλαδή είναι ισόχρονες και ότι η αρχή αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο συγχρονισμό του μηχανισμού των ρολογιών. Ο Γαλιλαίος αναγνωρίζεται ευρύτατα ως ο πρώτος που το συνειδητοποίησε και το πιο πιθανό είναι να ήταν ο πρώτος, που δημοσίευσε κάτι πάνω σε αυτό το ζήτημα.

8

9 Χρονόμετρα χαλαζία Στην κατασκευή των πρώτων μη συμβατικών χρονομέτρων χρησιμοποιήθηκαν κρύσταλλοι χαλαζία (quatrz). Το πρώτο ρολόι με ρυθμιστή παλλόμενο χαλαζία κατασκευάστηκε το 1928 από τον W.A Marrison, ο οποίος, μετά από αρκετές βελτιώσεις, πέτυχε τελικά (1942) ακρίβεια 1/1000 του δευτερολέπτου την ημέρα, δηλαδή σχεδόν δεκαπλάσια από τα καλύτερα εκκρεμοφόρα ρολόγια. Μέχρι σήμερα τα χρονόμετρα αυτά χρησιμοποιούνται σε αρκετά αστεροσκοπεία και παρέχουν ακρίβεια μέχρι ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου. Παρόλ' αυτά, όμως είχαν το μειονέκτημα ότι αχρηστεύονταν μέσα σε μερικά χρόνια. Έτσι, αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι προσπάθειες των επιστημών στράφηκαν στην επινόηση και κατασκευή ακριβέστερων χρονομέτρων. Το αποτέλεσμα ήταν η κατασκευή των πρώτων ατομικών ρολογιών, χρονομέτρων δηλαδή που η λειτουργία τους βασίζεται στη χρησιμοποίηση της ιδιοσυχνότητας των ατόμων.

10

11 Ψηφιακό ρολόι Τα ψηφιακά ρολόγια χρησιμοποιούν αριθμούς για να δείξουν τον χρόνο. Για τα ψηφιακά ρολόγια είναι κοινές οι οθόνες LCD και LED. Σε αντίθεση με τα αναλογικά ρολόγια που βασίζονται σε 12 ώρες,τα ψηφιακά ρολόγια μπορούν να μας δείξουν τo 12-ωρo (συχνά με πμ(am) για το πρωί και το μμ(pm) για το απόγευμα / βράδυ) ή 24-ωρο. Τα ψηφιακά ρολόγια είναι συνήθως μικρότερα και ευκολότερα τόσο για χρήση τόσο και για να τα διαβάσει κάποιος. Τα νέα ψηφιακά ρολόγια μπορούν να διορθώσουν την ώρα σε περίπτωση που είναι λανθασμένη με τη χρήση του Διαδικτύου ή ραδιοφωνικών σημάτων.

12 Πηγές %CF%8C%CE%B9 BC%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%83%CE% B7+%CF%84%CE%BF%CF%85+%CF%87%CF%81%CF %8C%CE%BD%CE%BF%CF%85

13 Φιλοθέη Μπίντα-Α2