Σ αυτό το τεύχος διαβάστε :

Transcript

1 Γ. Σεφέρης για τη παράδοση Μην ξεχνάτε την μεγάλη μας εκδήλωση 22 Μαΐου στο P D A Χρόνος - 2ος Τεύχος - #16 Ιανουάριος 2010 «Και η προσωπική μου εμπειρία μου δείχνει πως το πράγμα που με βοήθησε περισσότερο από κάθε άλλο, δεν ήταν, οι αφηρημένοι στοχασμοί ενός διανοούμενου, αλλά η πίστη και η προσήλωσή μου σε έναν κόσμο ζωντανό και περασμένων ανθρώπων, στα έργα τους, στις φωνές τους, στο ρυθμό τους, στη δροσιά τους. Αυτός ο κόσμος όλος μαζί μου έδωσε το συναίσθημα πως δεν είμαι μια αδέσποτη μονάδα, ένα άχερο στ αλώνι. Μου έδωσε τη δύναμη να κρατηθώ ανάμεσα μεσα στους χαλασμούς, που ήταν της μοίρας μου να δω. Κι ακόμα μ έκανε να νιώσω, όταν ξαναείδα το χώμα που με γέννησε, πως ο άνθρωπος έχει ρίζες και όταν τις κόψουν πονεί βιολογικά, όπως όταν τον ακρωτηριάσουν. Κι όλα τούτα θα μπορούσα να τα ονομάσω παράδ παράδοση» Σ αυτό το τεύχος διαβάστε : Παραδοσιακή Ενδυμασία : Θράκη - Η γυναικεία ενδυμασία τις περιοχής του Καβακλί σελίδα -2 Το Ιστορικό μηνολόγιο του Φεβρουαρίου : Τα εγκαίνια της Αγίας Σοφίας - σελίδα -3 Το Καρναβάλι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα : - σελίδα 8 Έθιμα της Αποκριάς Χίος : Η Μόστρα των Θυμιανών - σελίδα 9 Το έθιμο της Μόστρας - Χίος Οι Αρχαίοι Ελληνικοί χοροί: Ειρηνικοί Χοροί - Χοροί του Θεάτρου σελίδα -4 Παραδοσιακός Γάμος : - «Από την άφιξη στο σπίτι της νύφης Έθιμα στο εσωτερικό του σπιτιού σελίδα -5 Παραδοσιακές Συνταγές Σκύρος ο Γέρος και η Κορέλα Παραδοσιακά μουσικά όργανα - σελίδα 6 Σκυριανή Αποκριά Το δρώμενο του Γέρου και της Κορέλας -σελίδα 7 Αποκριές στην Αθήνα Από την υποδοχή της φλόγας στο Κ. Κέντρο ΧΟΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ - Εκδίδεται κάθε μήνα από το Λαογραφικό Εργαστήρι του Πολιτιστικού Ιδρύματος δρύματος της Ε. Κ. Μόντρεαλ Υπεύθυνος : Δ. Τζώτζης - Τηλέφωνο (514) εσωτερικό 116 Και μη ξεχνάτε: Το φυλλάδιο μας εκδίδεται τυπωμένο σε συνέχειες από την παροικιακή μας εφημερίδα: ΤΑ ΝΕΑ Μια ευγενική προσφορά των εκδοτών : Γιώργου Γκιούσμα και Γιώργου Μπακογιάννη

2 Σελίδα - 2 Δίμηνο ενημερωτικό νημερωτικό φυλλάδιο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ : Θράκη - Η γυναικεία ενδυμασία του Καβακλί Οι γυναικείες φορεσιές μοιάζει να έχουν φτιαχτεί για να εντυπωσιάσουν παρά για να αναδείξουν την ομορφιά ορφιά του κορμιού. Αντίθετα λοιπόν με την ανδρική ενδυμασία η οποία παρουσιάζεται ως ένα ενιαίο, κοινό ένδυμα, η γυναικεία ενδυμασία της Θράκης παρουσιάζει μεγάλες διαφοροποιήσεις μέσα στο χώρο. Τα γυναικεία ρούχα αποτελούσαν ένα κώδικα επικοινωνίας που δήλωναν την κοινωνική θέση ή την κοινωνική κατηγορία της γυναίκας. Το κάθε εξάρτημα, το χρώμα, η διακόσμηση, η μορφή του ενδύματος, όλα αποτελούσαν μηνύματα αναγνωριστικά που δήλωναν αδιάψευστα τη θέση της γυναίκας στην παραδοσιακή κοινωνία. Οι ελεύθερε ελεύθερες είχαν ρούχα με ζωηρά χρώματα και πλούσια κεντίδια. Οι κορδέλες στολισμένες με πούλιες μόνο για τις ελεύθερες και τις νιόπαντρες, τα κόκκινα «σαλένια» ή «μπουχασένια»» μόνο για τις νύφες, που θα τα φορούσαν 40 ημέρες μετά το γάμο. Ο κεφαλόδεσμος σεμνός για τις ηλικιωμένες, λουλουδιασμένες μαντίλες και σιργκούνια για τις ελεύθερες. Για τις νύφες λουλούδια και γιρλάντες γιρλάντες,, καρφίτσες και τέλια πολλά. Όλα την ημέρα του γάμου λαμπερά., πλούσια, καλορίζικα, σύμβολα και ευχές για τη νέα ζωή της γυναίκας και την εξασφάλιση της γονιμότητας Πριν αναφερθούμε κατά περιοχή στις γυναικείες φορεσιές της Θράκης, θα πρέπει να πούμε λίγα λόγια για την ζωή της Θρακιώτισσας. Γενικά η ζωή της γυναίκας στην Θράκη ήταν δύσκολη. Την ημέρα δούλευε στο χωράφι και το βράδ βράδυ υ εκτός από τις δουλειές του σπιτιού ύφαινε στον αργαλειό της φτιάχνοντας ρούχα με κεντίδια από απλά χρώματα, αλλά και ρούχα με χρώματα της χαράς, κεντημένα με δένδρα και πουλιά που πέταγαν και τα έβαζε στο υφαντό της. Κλαδιά και ρόδια καρπερά, μεταξένια, όλα πάνω στον τον τσεβρέ που η ίδια θα χάριζε στο παλικάρι που οι γονείς της διάλεξαν γι αυτήν. Ρούχα που θα φορούσε τις σημαδιακές στιγμές της ζωής της (γέννηση γάμος θάνατος). Και όταν η κούραση του καθημερινού μόχθου βάραινε τα βράδια που ύφαιναν ή ξε ξεφλούδιζαν φλούδιζαν το καλαμπόκι, άρχιζαν τα τραγούδια, τα χωρατά, τα παραμύθια, για να μη πετρώσει η καρδιά και χαθεί η ελπίδα. Και όλη η ζωή τους αγάπες, καημοί, μεράκια, θάνατοι έβρισκε παρηγοριά στο τραγούδι. Η γυναικεία ενδυμασία τις περιοχής του Καβακλί Το Καβακλί 90 χιλιόμετρα από την Φιλιππούπολης, άλλοτε κέντρο ελληνισμού, αριθμούσε κόσμο πριν τον ξεριζωμό των κατοίκων του. Υπήρξε κέντρο οικονομικό αλλά και πνευματικό με άλλα έντεκα χωριά της περιφέρειάς του, τα οποία και επηρέαζε πολιτιστικά.. Οι τελευταίοι πρόσφυγες του Καβακλί και της περιφέρειάς του έφθασαν στην Ελλάδα το 1914 και εγκαταστάθηκαν στα χωριά Κουφάλια, Αίγειρο, Ξυλαγανή, Δίκαια, Φέρρες κλπ. Τα ιερά κειμήλια που έφεραν μαζί τους από τις προγονικές τους εστίες μαρτυρούν την οικον οικονομική τους ευημερία και τα κοσμήματα και οι φορεσιές τους την αρχοντιά των ανθρώπων της περιοχής. Η γυναικεία ενδυμασία του Καβακλί χαρακτηρίζεται από κομψότητα και σύνθετο διακοσμητικό πλούτο. Παραδοσιακά σύμβολα, όνειρα, ελπίδες, όλα κεντημένα με μετα μεταξωτές ξωτές κλωστές. Χρωματιστές εναλλαγές, υποδηλώνουν ένα μάλλον αστικό χώρο μέσα στον οποίο διαμορφώθηκε η ιδιαιτερότητα των γυναικών του. Η «τσούκνα» τόσο ως ονομασία όσο και ως υλικό, αποτελούσε το χαρακτηριστικό εξάρτημα της ενδυμασίας. Η «τσούκνα» ή «φ στάνι», είναι πλισιδωτή με κέντημα στον κόρφο και τον ποδόγυρο. Η τσούκνα των ηλικιωμένων γυναικών έχει κεντητά τα διάφορα τμήματα του ποδόγυρου σε αντίθεση με την τσούκνα της νέας κοπέλας, που η διακόσ διακόσμησή μησή της αποτελείται από επίραπτη μεταξωτή ταινία με χρυσές τρέσες. Πολλές φορές οι νέες γυναίκες πρόσθεταν στον ποδόγυρο τις «μπέλκες», μακρόστενα κομμάτια μεταξωτού υφάσματος σε διάφορα χρώματα.. Στον κόρφο της τσούκνας οι ελεύθερες κεντούσαν αντικριστά τά παγώνια, πέρδικες, σύμβολα γονιμότητας και οι μεγάλες γυναίκες γεωμετρικά σχήματα, φυλακτά για το καλό τέλος της ζωής τους. Το πουκάμισο στην ενδυμασία του Καβακλί είναι «λουλακιασμένο» (περασμένο με λουλάκι), βαμβακερό, με μανίκια σε σκουρότερη μπλε λε απόχρωση και κεντημένο στον ποδόγυρο και τα μανίκια με μεταξωτές κλωστές. Το ριγωτό πολύχρωμο ζωνάρι υφαινόταν και διπλωνόταν λοξά, ώστε να γίνει διπλό. Πάνω από το ζωνάρι δενόταν η στενόμακρη υφαντή «πιτσίρκα» (ποδιά) που είναι από τα καλύτερα δείγματα ατα υφαντικής τέχνης στην Ελλάδα. Για τις νέες οι ποδιές ήταν συνήθως κόκκινες με κατακόρυφα στο κέντρο διακοσμητικά μοτίβα κεντητά. Διάφορα μαύρα πανωφόρια κοντά, όπως το τσιουπούν ή μακριά (γούνα), ), κάλυπταν το σώμα ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Στα πόδια φορούσαν μαύρες ή λευκές πλεκτές κάλτσες κάλτσες, με κουντούρες (παπούτσια) για τις γιορτές και γουρουνουτσάρουχα για κάθε μέρα. Στο κεφάλι φορούν την μαντίλα και στο μέτωπο στερεώνουν ένα κόσμημα με 5-15 φλουριά την «μπάπκα».

3 Σελίδα - 3 «ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ!...;» Του ταξιάρχου Σπύρου Γεραμάνη spyger49@yahoo.gr Ιερός Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας 5/360 - Τα Εγκαίνια του Ναού Ο ναός δεν ήταν αφιερωμένος σε κάποια Αγία με το όνομα Σοφία, αλλά στη Σοφία του Θεού, τη συμπάρεδρο του θρόνου του Ύψιστου, με την οποία δημιούργησε τον κόσμο. Ο ναός αυτός κτίσθηκε για πρώτη φορά, από τον Μέγα Κωνσταντίνο σε σχήμα δρομικό, δηλ. επιμήκη ορθογώνιο. Τον ναό αυτό μεγέθυνε ο υιός και διάδοχός του, Κωνστάντιος Β, το 358, του αφιέρωσε δε πλούσια κειμήλια, χρυσά και αργυρά σκεύη, χρυσοΰφαντα άμφια της Αγίας Τράπεζας και άλλα. Τα εγκαίνια του ναού έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360 μ.χ. Στον ναό αυτό, όταν αναγορεύθηκε αυτοκράτορας ο Ιουλιανός ο παραβάτης, γκρεμίστηκε ο τρούλος, κατασκευασμένος από φουρνιστή οξιά, όπως αναφέρει βυζαντινός συγγραφέας, καταστρέφοντας το μεγαλύτερο μέρος του ναού. Ο ναός κάηκε το 404 μ.χ., από το εξαγριωμένο πλήθος, λόγω της εξορίας του Πατριάρχη Ιωάννη του Χρυσοστόμου. Αναγέρθηκε πάλι από τον αυτοκράτορα Μέγα Θεοδόσιο, ο οποίος τον εγκαινίασε το 415 μ.χ. (2η φορά), για να καεί και πάλι στη Στάση του Νίκα το 532 μ.χ. Ο Ιουστινιανός αποφάσισε να τον κτίσει, για τρίτη φορά, με τέτοια μεγαλοπρέπεια, που όμοιός του δεν θα υπήρχε σε ολόκληρο τον κόσμο. Το έργο ανατέθηκε σε δυο Έλληνες αρχιτέκτονες από τη Μικρά Ασία, τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις της Λυδίας και τον Ισίδωρο από τη Μίλητο, οι οποίοι σχεδίασαν τον ναό σε σχήμα σταυροειδές. Στην Κωνσταντινούπολη υπήρχε παράδοση, σύμφωνα με την οποία τα σχέδια του ναού δόθηκαν στον Ιουστινιανό από «άγγελο εξ ουρανού». Απασχολήθηκαν συνολικά 100 εργοδηγοί με εργάτες διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τα υλικά που είχαν συγκεντρωθεί από όλα τα μέρη της αυτοκρατορίας και ήσαν τα καλύτερα. Το έργο της οικοδόμησης του ναού επιτηρούσε προσωπικά ο Αυτοκράτορας, ο οποίος καθημερινά το περιερχόταν ενθαρρύνοντας και δίνοντας φιλοδωρήματα στους εργάτες. Η ανοικοδόμηση του ναού ολοκληρώθηκε σε έξι, μόνο, χρόνια. Για τη διακόσμηση του συγκεντρώθηκαν από κάθε μέρος της αυτοκρατορίας όχι μόνο μάρμαρα και κάθε είδος πολύτιμο υλικό, αλλά και έργα τέχνης από αξιόλογα αρχαία μνημεία, όπως από τον ναό της Ηλιούπολης στη Συρία, από τον ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο, από την Αθήνα, τη Δήλο, την Κύζικο, από τους ναούς της Ίσιδος και της Οσίριδος της Αιγύπτου κ.α. Διαστάσεις του Ναού: Ο ναός, μαζί με τον νάρθηκα, έχει μήκος εξωτερικό 94 μέτρα και πλάτος 72 μέτρα. Καλύπτει επιφάνεια 7570 τ.μ. Κατέχει την τρίτη θέση μεταξύ των οικοδομημάτων της εποχής, μετά την πυραμίδα του Χέοπος ( τ.μ.) και τον Άγιο Πέτρο της Ρώμης ( τ.μ.). Έχει εμβαδόν μεγαλύτερο από τ.μ. Στις διαστάσεις του ναού πρέπει να προστεθεί η τεράστια αυλή του μήκους 63 μ. και πλάτους 9 μ. Το ύψος του θόλου εξωτερικά είναι 62 μ., εσωτερικά 56 μ. και η διάμετρός του είναι 32 μ. Ο θόλος φέρει κυκλικά 40 παράθυρα, από τα οποία επιτυγχάνεται ο άπλετος φωτισμός του ναού. Προσόντα του Ναού: Τρία ήσαν τα προσόντα του Ναού: η συμμετρία, η ελαφρότητα και κυρίως το φως. Ήταν δε τόσος ο φωτισμός του, ώστε να νομίζει κανείς ότι δεν έρχεται από τον εξωτερικό χώρο, αλλά ότι διαχέεται από την αίγλη του εσωτερικού του χώρου. Σύγχρονοι συγγραφείς επαίνεσαν με κάθε τρόπο τον ναό για τη μεγαλοπρέπειά του, όπως ο Προκόπιος από την Καισαρεία, ο ιστορικός Φραντζής κ.α. Πραγματικά η ύπαρξη στον ναό τόσων καλλιτεχνημάτων σε συνδυασμό με την τόλμη των αρχιτεκτόνων της οικοδομής, τις διαστάσεις, τον όγκο, τον πλούτο, τα χρώματα, τα θαυμάσια ψηφιδωτά κ.α. τον καθιστούν μνημείο, το οποίο κατέχει επιφανέστατη θέση μεταξύ των λίγων καλλιτεχνημάτων παγκόσμιας φήμης. Τα εγκαίνια του ναού (τρίτη φορά), τα οποία ήσαν μεγαλοπρεπέστατα, έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 μ.χ. από τον ίδιο τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, ο οποίος μπήκε πρώτος στον ναό κρατώντας σταυρό, προχώρησε μόνος μέχρι τον άμβωνα και βλέποντας το μεγαλούργημα, ύψωσε τα χέρια προς τον ουρανό και φώναξε: «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι! Νενίκηκά σε Σολομών!». Μετά από 20 χρόνια συνέβη στην Κωνσταντινούπολη ισχυρός σεισμός, με αποτέλεσμα την πτώση του θόλου του ναού, επειδή δεν στηριζόταν σε πολλά αντιτειχίσματα. Συνέπεια της πτώσης του θόλου ήταν να συμπαρασυρθεί η αψίδα του Αγίου Βήματος, ο άμβωνας, η Αγία Τράπεζα και το κιβώριο. Η ανοικοδόμηση ανατέθηκε στον ανιψιό του Ισιδώρου, αρχιτέκτονα Ισίδωρο, ο οποίος, το 563, αποκατέστησε τον θόλο του ναού, ψηλότερο και στερεότερο από τον πρώτο. Η Αγία Σοφία είναι το θρησκευτικό και εθνικό κέντρο του Βυζαντίου και το σύμβολο του βυζαντινού ελληνισμού. Εκεί γίνονταν οι επισημότερες πράξεις του Βυζαντίου, οι στέψεις των αυτοκρατόρων, οι εκκλησιαστικές σύνοδοι και οι μεγάλες αρχιερατικές δοξολογίες, για τις μεγάλες νίκες. Εκεί ο λαός εύρισκε παρηγοριά και έπαιρνε θάρρος και τόλμη. Εκεί επίσης το έθνος, κατά τις κρίσιμες στιγμές, ανάπεμπε δεήσεις προς τον Ύψιστο και την Παναγία «Υπέρμαχο Στρατηγό» του.

4 Σελίδα - 4 Ο χορός στην Αρχαία Ελλάδα Ειρηνικοί Χοροί. Οι Ειρηνικοί Χοροί χωρίζονταν σε τρία είδη: 1. Χοροί του Θεάτρου 2. Χοροί του Ιδιωτικού Βίου 3. Χοροί Λαϊκοί Χοροί του Θεάτρου. Οι Χοροί του Θεάτρου ήσαν χοροί τους οποίους εκτελούσαν οι Υποκριταί που ειδικά γι αυτοονομάζονταν ονομάζονταν Ορχησταί. Όπως η θεατρική ική ποίηση έτσι κι οι θεατρικοί χοροί χωρίζονται σε Χορούς Τραγωδίας, Χορούς Κωμωδίας και Χορούς Σατυρικού Δράματος. Χοροί Τραγωδίας. Οι Χοροί της Τραγωδίας άρχιζαν με παρέλαση Ορχηστών (Χορευτών) στην Ορχήστρα με τη συνοδεία Αυλού. Μετά απ αυτή την επίδε επίδειξη ιξη ακολουθούσαν τα Στάσιμα, δηλαδή τα σοβαρά ή μεγαλοπρεπή τραγούδια που τραγουδούσε ο Χορός, χορεύοντας έναν ανάλογο σοβαρό και σεμνό χορό με αργούς και συμμετρικούς ελιγμούς και σεμνές κινήσεις που χαρακτήριζε τον ηθικό και ηθοποιητικό ρόλο του Χορού και κα της Ορχήστρας. Πολλές φορές οι Ορχηστές εκτελούσαν και μιμητικά σχήματα για να εκφράσουν τα συναισθήματα και τις ιδέες που δήλωνε η θεατρική πράξη (διάλογος). Κατά τον Αθήναιο, επινοητής των θεατρικών αυτών σχημάτων ήταν ο Τελέστης, ο Χοροδιδάσκαλος του Αισχύλου. Tα α Στάσιμα ψάλλονταν και χορεύονταν απ όλον το Χορό. Μερικές όμως φορές οι Ορχησταί χωρίζονταν σε δυο ομάδες που η μια χόρευε κι η άλλη τραγουδούσε. Εκτός όμως απ τους Ορχηστές του Χορού χόρευαν κι οι Υποκριταί εκτελώντας ή κάνοντας μίμηση σχ σχετική ετική με την πράξη του προσώπου που παράσταιναν. Όλοι αυτοί οι χοροί, Ορχηστών κι Υποκριτών, είχαν μια ευρυθμία κινήσεων, δηλωτικών σχημάτων μιμητικής και εμμελούς μουσικής συνοδείας του δραματικού λόγου που κάναν την Τραγωδία μια ζωντανή εικόνα της παρασταινόμενης αινόμενης ιδέας κι ονομαζόταν Εμμέλεια. Το χορό αυτό χαρακτήριζε ευγένεια, μεγαλοπρέπεια και χάρις στις κινήσεις που έκφραζαν με όση κι ο λόγος λιτότητα τα συναισθήματα που κατείχαν το χορό γι αυτά που πάθαιναν οι ήρωες του δράματος. Η κίνηση κι ο ρυθμός ήταν συνήθως αργός, ήρεμος και συγκρατημένος, λίγες ήσαν οι φορές που παρουσίαζαν σχετική ένταση, όταν π.χ. ήθελε να προετοιμάσει το θεατή για εξαιρετικά ευχάριστα ή εξαιρετικά δυσάρεστα γεγονότα που θα συμβούν. Χοροί Κωμωδίας. Οι Χοροί της Κωμωδίας με κωμικές ωμικές κι άσεμνες κινήσεις έκαναν ζωηρότερη και πιο παραστατική την κωμική εικόνα. Ο κυριότερος Κωμικός Χορός ήταν ο Κόρδαξ που χορευόταν με κάμψεις του κορμιού, στροβιλισμούς, πηδήματα και πολλές άσεμνες χειρονομίες ακόμη κι εκείνες που γίνονταν κατ απομίμηση των χειρονομιών και των βηματισμών των μεθυσμένων. Γενικά το κορδακίζειν χωρίς προσωπείο και σε κατάσταση νηφαλιότητας πρόδινε παντελή έλλειψη αγωγής. Λένε ότι τον κόρδακα χόρεψαν πρώτοι οι ακόλουθοι του Πέλοπα στην Ήλιδα, όπου λατρευόταν ατρευόταν κι η Άρτεμις Κόρδακα.. Τα ίδια χαρακτηριστικά είχε κι ο Χορός του Κώμου. Χοροί Σατυρικού Δράματος. Ο πιο χαρακτηριστικός Χορός Σατυρικού Δράματος ήταν η Σίκιννις που μιμούταν τα πηδήματα της γάτας. Το όνομά της το πήρε από κάποιον Σίκιννο που σύμ σύμφωνα φωνα με την παράδοση καταγόταν απ την Κρήτη, δεδομένου ότι ο χορός αυτός χορευόταν στην πανάρχαια εποχή στο νησί. Ήταν χορός των Σατύρων και των Σειληνών και συνοδευόταν από τραγούδια του χορού των Σατύρων που ήσαν αστεία και πειραχτικά και θύμιζαν περισσ περισσότερο ότερο κραυγές και σφυρίγματα.

5 Σελίδα - 5 Ήθη και έθιμα από τον κύκλο της ζωής : «Ο Γάμος» Άφιξη στο σπίτι της νύφης : Έθιμα στο εσωτερικό του σπιτιού. Κι ενώ στη αυλή ο κόσμος διασκέδαζε χορεύοντας και τραγουδώντας στο εσωτερικό του σπιτιού πραγματοποιούνταν μία ακόμη σειρά από έθιμα. - Στα χωριά της Φλώρινας οι συμπέθεροι έσπαγαν τις ειδικά φτιαγμένες και με πολύ μεράκι διακοσμημένες κουλούρες «τις πογάτσες», τοποθετώντας την μια πάνω στην άλλη και προσπαθώντας ο καθένας τους να αποσπάσει το μεγαλύτερα κομμάτι. Ένας ανταγωνισμός στον οποίο επικρατούσε συνήθως ο πατέρας του γαμπρού, μια και η νύφη και γενικότερα το σόι της, σύμφωνα με την παράδοση της περιοχής, έπρεπε να υποτάσσεται στις απαιτήσεις των συμπεθέρων. Επίσης η μάνα της νύφης δώριζε στις γυναίκες από το σόι του γαμπρού τις λεγόμενες «Πρεγατσάρκες» ποδιές, τις οποίες με καμάρι επιδείκνυαν αργότερα χορεύοντας. Στο δωμάτιο της νύφης, ολοκ ολοκληρωνόταν το στόλισμα της με το γραφικό φόρεμα των παπουτσιών της που απαιτούσε και το αντίστοιχο «Λάδωμα» ( προσφορά χρημάτων ). Τα παπούτσια έπρεπε να της τα φορέσει ο κουμπάρος και ήταν έθιμο να βάλει μέσα και χρήματα χρήματα.. Η νύφη για να τον κάνει να βάλει περισσότερα, προσποιούταν ότι τα παπούτσια της είναι μεγάλα ή μικρά! Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η τελετή του αρραβώνα που γινόταν στη Σιάτιστα μπροστά στο νουνό (κουμπάρο), τους συμπεθέρους, τους μπράτιμους και το γαμπρό : Ο αδερφός ή πρώτος ξάδ ξάδερφος της νύφης έφερνε σ έναν δίσκο (απλάδα), μια ζώνη με χρυσά κλειδώματα, δυο ποτήρια - το ένα γεμάτο με κρασί και το άλλο με νερό - και 40 άσπρα (γρόσια). Στεκόταν μπροστά στον αδερφό ή πρώτο ξάδερφο του γαμπρού και τελούσαν τον αρραβώνα. Ο αδερφός ρφός ή πρωτεξάδελφος της νύφης έπαιρνε το ποτήρι με το νερό και τα άσπρα και ο αδερφός ή πρωτεξάδελφος του γαμπρού το ποτήρι με το κρασί.. Ύψωναν τα ποτήρια τους και έλεγαν τρεις φορές: «δέξου τον αρραβώνα της...», «δέξου τον αρραβώνα του...», εύχονταν «να ζήσουν, να γεράσουν» και άλλαζαν τα δαχτυλίδια. Ο μπράτιμος με τη σειρά του έκοβε στα δυο το σιμίτι, ειδική κουλούρα που έφεραν από το σπίτι του γαμπρού μαζί με νυφικές παντόφλες, βαλμένα όλα σ έναν δίσκο (απλάδα) και δεμένα σ ένα πολύχρωμο (μπέτσκο) μαντήλι. Το μισό από το σιμίτι το έδιναν στο σπίτι της νύφης. Κατά την τέλεση του αρραβώνα γινόταν και το «ζώσιμο του γαμπρού». Ο αδερφός ή πρωτεξάδελφος της νύφης περνούσε γύρω από τη μέση του γαμπρού τη ζώνη με χρυσά κλειδώματα και ταυτόχρονα επιχειρούσε να τον σηκώσει, ενώ οι μπράτιμοι, συνοδοί του γαμπρού,, προσπαθούσαν να τον εμποδίσουν. Η προσπάθεια επαναλαμβανόταν τρεις φορές. Την ίδια ώρα στο δωμάτιο της νύφης ο μεγάλος μπράτιμος επιχειρούσε να φορέσει στη νύφη τη δεξιά παντόφλα, παντόφλα ενώ οι φίλες της προσπαθούσαν να του την πάρουν. Κι αν το πετύχαιναν, ο μπράτιμος έπρεπε να πληρώσει για να την πάρει πίσω, όπως επίσης πλήρωνε και για να πάρει τη νύφη. Φιλοδώρημα έριχνε κι ο μικρός μπράτιμος στο μεταξωτό μαντήλι που απλώνουν οι φίλες της τη νύφης, για να τους επιτρέψουν να την πάρουν για την Εκκλησιά. Κι όταν τους το επέτρεπαν, έβγαζε ο μπράτιμος το μαντήλι του, για να πιαστεί από αυτό η νύφη, όχι από το χέρι του του, και να προχωρήσουν. Την ώρα που η νύφη περνάει το κατώφλι του σπιτιού τη τηςς η μάνα της την ξεπροβοδίζει, αδειάζοντας μια κανάτα με κρασί, νερό και τρίμματα ψωμιού,, «Χύνει το γκιούμι» όπως συνήθιζαν να λένε, και αναχωρούν για την Εκκλησία με ορισμένη τάξη: Μπροστά πάει το αγόρι με το φλάμπουρο, λίγο πιο πίσω οι οργανοπαίχτες του τ γαμπρού παίζοντας χαρούμενα κομμάτια. Ακολουθούν ο πατέρας του γαμπρού συνοδευμένος από το νούνο, οι άνδρες συγγενείς του γαμπρού, ο γαμπρός και έπειτα οι γυναίκες τους. Σε μικρή απόσταση ακολουθεί η συνοδεία της νύφης και πρώτα οι οργανοπαίχτες της, που παίζουν το «αφήνω γεια στο μαχαλά...», έπειτα η νύφη με το μπράτιμο, οι γυναίκες συγγενείς της νύφης και τέλος οι άνδρες τους.

6 Σελίδα - 6 Παραδοσιακά μουσικά όργανα - «Το ντέφι» Η συνταγή νταγή του μήνα από τον Σεφ Φώτη Μπακάλη : Λουκάνικα ΛΟΥΚΑΝΙΚΑ Υλικά 500γρ 500γρ 20γρ 3γρ 3γρ μοσχαρίσιο κρέας χοιρινό κρέας αλάτι Καγιέν πιπέρι πούντρα μαύρο πιπέρι πούντρα 5γρ 10γρ 2γρ 125 μλ 2 κύμινο πάπρικα πιπεριά Τζαμάικας σε πούντρα λευκό κρασί Μπόλιες (μεμβράνες από εντόσθια ζώων) Εκτέλεση Ανακατεύουμε όλα τα υλικά μαζί και στη συνέχεια πλάθουμε ττo μίγμα σε φόρμα λουκάνικου και το τυλίγουμε με την μπόλια Πεϊνιρλί για 4 με 6 άτομα (Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς) Υλικά γρ. Αλεύρι - νερό - αλάτι γρ. τυρί φέτα (τριμμένο) - 1/2 φλιτζάνι βούτυρο αγελάδας λιωμένο Τοποθετούμε σε μια λεκάνη το αλεύρι, ανάλογο αλάτι και τόσο νερό, ώστε ζυμώνοντας να παρασκευάσουμε μια ομοιογενή ζύμη. Κατόπιν τοποθετούμε τη ζύμη σ αλευρωμένο πάγκο. Τεμαχίζουμε τη ζύμη σε 6 με 8 κομμάτια και ανοίγουμε με τα χέρια μας το κάθε κομμάτι δίνοντάς ίνοντάς του μακρόστενο σχήμα. Υπερυψώνουμε γύρω γύρω τη ζύμη, σχηματίζοντας ένα τοιχίο και μέσα στο κοίλο μέρος της ζύμης, αφού αλείψουμε βούτυρο, προσθέτουμε το τυρί. τυρί Τοποθετούμε τα πεϊνιρλί σε βουτυρωμένο ταψί και τα ψήνουμε σε μέτριο φούρνο 180ο 180οC, ώσπου ου να ροδοκοκκινίσουν. Σερβίρουμε αμέσως. Στον Πόντο συνήθως δεν τοποθετούσαν τυρί στο εσωτερικό της ζύμης, παρά μόνο βούτυρο και τύλιγαν τα πεϊνιρλί όπως τα πιροσκί. Αυτές τις πίτες τις ονόμαζαν γιαγλία. Ανάλογα, όμως, με τα υλικά που τοποθετούσαν στο εσωτερικό εσω τους, πριν τα ψήσουν, τα γιαγλία έπαιρναν και διαφορετική ονομασία. Τα γιαγλία με τυρί τα ονόμαζαν πεϊνιρλία, με καβουρμά καβουρμαλούγια κ.ο.κ. Η λέξη πεϊνιρλί είναι τούρκικη, peynir = τυρί. Η λέξη καβουρμά είναι επίσης τουρκική και είναι το καβουρ καβουρντισμένο ντισμένο κρέας, με το λίπος του, που το διατηρούσαν όλη τη χειμερινή περίοδο.

7 Σελίδα - 7 Σκυριανή Αποκριά Το δρώμενο του Γέρου και της Κορέλας Από την αρχή του Τριώδιου, με έξαρση κατά τις εβδομάδες της Κρεοφάγου και της Τυρινής, ένα περίεργο θέαμα συναντά κανείς καθημερινά στον κεντρικό δρόμο της αγοράς και στα σοκάκια της χώρας της Σκύρου. Όμιλοι μεταμφιεσμένων, από 3 έως 5 συνήθως άτομα, περιέρχονται στο χωριό, δίνοντας με την παρουσία τους έναν τόνο χαράς και μυστηριακού μεγαλείου, ιδιόμορφο, που στις μέρες μας, μονάχα στη Σκύρο συναντιέται. Πρόκειται για τους πρωταγωνιστές του σκυριανού καρναβαλιού, που σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας δεν γιορτάζεται με τόση ζωντάνια, τόσο μεγάλη συμμετοχή του λαού και πουθενά αλλού δεν παρουσιάζει τόσο ξεχωριστό ενδιαφέρον, εξαιτίας της μυστηριακής μεταμφίεσης των εορταστών. Ο όμιλος αποτελείται βασικά από τρεις τύπους μεταμφιεσμένων: Ο κορυφαίος του ομίλου, ονομαζόμενος Γέρος, είναι ντυμένος στο πάνω του μέρος με μαλλιαρή μαύρη κάπα, ίδια με προβιά τράγου, φορτωμένος στη μέση του με κουδούνια του κοπαδιού, και στο πρόσωπο φοράει μάσκα από προβιά μικρού γιδιού. Από τη μέση και κάτω φορεί το τσοπάνικο πανωβράκι, τις τροχαδόκαλτσες και στα πόδια του τα υποδήματα των Σκυριανών χωρικών, τα παραδοσιακά "τροχάδια". Προχωρεί με ρυθμικούς βηματισμούς, κρατώντας στο χέρι του το τσοπάνικο στραβοράβδι και κουνώντας τη μέση του, έτσι ώστε τα κουδούνια, που είναι περασμένα σ' αυτή να δίνουν ήχους φοβερούς, αλλά ρυθμικούς και εναλλασσόμενους. Κατά διαστήματα στέκεται, και τότε το κούνημα του κορμιού του είναι διαφορετικό, όπως και οι ήχοι των κουδουνιών. Ο Γέρος, όπως λέγεται αυτός ο μεταμφιεσμένος που είναι η κυρίαρχη μορφή του Τριώδιου, συνοδεύεται συνήθως από άλλο νέο, ντυμένο με σκυριανή γυναικεία φορεσιά, αλλά με τροχαδόκαλτσες και τροχάδια ενώ το πρόσωπό του είναι σκεπασμένο με μάσκα ίδια με του " Γέρου", από τομάρι μικρού κατσικιού. Αυτός ονομάζεται Κορέλα και κρατάει στο χέρι ένα μαντήλι, που το κουνά χορεύοντας γύρω από το Γέρο, όταν τούτος προχωρά ή στέκεται και τραγουδά τον ξεχωριστό αποκριάτικο σκοπό που έχει το όνομα της (της Κορέλας), όταν ο Γέρος στέκεται για να ξεκουραστεί, σείοντας πάντοτε τα κουδούνια του. Κορέλα είναι η κορούλα, η κόρη. Ο Φράγκος, το τρίτο μέλος του ομίλου, είναι πρόσωπο κωμικό: φορά ευρωπαϊκό παντελόνι, μάσκα τυχαία, έχει ένα μεγάλο κουδούνι στο πίσω μέρος της μέσης του, κρατά ένα κοχύλι στο χέρι, το γνωστό στους ναυτικούς σαν μπουρού το οποίο φυσά διαρκώς και κουνιέται ασταμάτητα πειράζοντας τους θεατές που στέκουν από τη μια κι απ την άλλη πλευρά των δρόμων, παρακολουθώντας το θέαμα. Όταν η ομάδα του Γέρου, της Κορέλας και του Φράγκου περιέλθει στους δρόμους και τελειώσει τις επισκέψεις της στα συγγενικά και φιλικά σπίτια, όπου πηγαίνει για να ξεκουραστεί και να κεραστεί, ανεβαίνει πάντα στο μοναστήρι του Αγίου Γεώργιου. Εκεί, αφού προσκυνήσει την εικόνα του πολιούχου του νησιού, χτυπά χαρούμενα την καμπάνα της εκκλησιάς του θέτοντας έτσι, πανηγυρικά και επίσημα τέρμα στη διασκέδαση. Ύστερα, ο καθένας γυρνά στο σπίτι του και αφού βγάλει τα ρούχα του μασκαρέματος, κάθεται στο οικογενειακό τραπέζι Το Ιστορικό του εθίμου Μια φορά ήταν ένας γέρος τσοπάνης ο οποίος σε μια βαριά που τον περιμένει κακοκαιρία έχασε όλα του τα γιδοπρόβατα. Σάλεψε το μυαλό του από την μεγάλη στεναχώρια. Φόρεσε όλα τα κουδούνια από τα νεκρά του ζώα και κατέβηκε στο χωριό. Από κοντά και η γυναίκα του ντυμένη με κουρέλια (κορέλα). Αυτή είναι η άποψη που θα ακούσεις αν ρωτήσεις κάποιον Σκυριανό για το αποκριάτικο έθιμο. Οι περισσότεροι μελετητές που έχουν ασχοληθεί με το αποκριάτικο έθιμο έχουν διαφορετική άποψη και αναζητούν την προέλευση του εθίμου στην αρχαιότητα και ειδικά στα διονυσιακά έθιμα.

8 Σελίδα - 8 Το Καρναβάλι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Το Καρναβάλι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Στους ρυθμούς του καρναβαλιού που έχει τις ρίζες του σε πανάρχαια δρώμενα χορεύει αυτές τις μέρες η γη. Κατά μία εκδοχή η ιταλική λέξη carnavale, προέρχεται από το carne-levane που σημαίνει την άρση τουκρέατος, δηλαδή Αποκριά. Υπάρχει και μια διαφορετική εκδοχή σύμφωνα με την οποία η λέξη προέρχεται από το carmus navalis που σημαίνει αμαξίδιο ναυτικό, διότι στις παρελάσεις που κατά την αρχαιότητα έρχονταν από την Ελευσίνα, και έφερναν τον Ιερό Πέπλο στον Παρθενώνα, μέσω της Ιεράς Οδού, παρήλαυνε και ένα μοντέλο ιερού πλοίου. Έτσι δόθηκε το όνομα Καρναβάλι στην Αθήνα Ν. Γύζης κάρρο-νάβαλε που ερμηνεύεται ως καρότσι-καΐκι ναυτικό. Σε αρχαία αγγεία υπάρχει παράσταση του Διονύσου που κάθεται σε ένα τέτοιο τροχοφόρο κάρρο-νάβαλε. Τα γνωστά σε όλους μας άρματα και το ομοίωμα του Καρνάβαλου είναι η συνέχεια των γιορτών των Βακχαναλίων. Αν ρίξουμε μια ματιά στην αρχαιότητα θα δούμε καρναβάλια στην αρχαία Αίγυπτο κατά τις γιορτές της Ίσιδας, στην αρχαία Ελλάδα στα Διονύσια, στην Εβραϊκή θρησκεία στο Πουρίμ. Σε όλες αυτές τις γιορτές περιλαμβάνεται η μεταμφίεση. Στην Ελλάδα τα αποκριάτικα έθιμα αποτελούν συνέχεια των λατρευτικών τελετών προς τιμήν του Διονύσου. Κατά τη διάρκεια των διονυσιακών εορτών, οι λάτρεις του θεού Διονύσου φορούσαν δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπό τους με κατακάθι από κρασί, στεφανώνονταν με κισσό, που αποτελούσε το ιερό φυτό του θεού Διονύσου και, γενικά, προσπαθούσαν να πάρουν τη μορφή σατύρων. Τις διονυσιακές τελετές συνόδευε ο διθύραμβος που ήταν ένας χορικός ύμνος. Τα Βάκχεια των αρχαίων Ελλήνων και τα Κρόνια των Ρωμαίων, με τους τρελούς χορούς τους και τις θορυβώδεις εκδηλώσεις τους, αποτέλεσαν τον πραγματικό σπόρο της Αποκριάς. Στην αρχή αυτές οι γιορτές κρατούσαν μόνο μια ημέρα, μετά την παρέμβαση του Καίσαρα τρεις ημέρες και στη συνέχεια επτά. Κατά τα Κρόνια, τα οποία άρχιζαν τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου (καλένδας), οι δούλοι θεωρούνταν ελεύθεροι και είχαν το δικαίωμα να περιγελούν τους κυρίους τους και να λένε οτιδήποτε σε βάρος τους. Μερικοί μάλιστα κύριοι μεταμφιέζονταν σε δούλους για να σερβίρουν και να υπηρετήσουν τους πραγματικούς δούλους στο συμπόσιο της γιορτής που τελείωνε με όργια. Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής και της βυζαντινής περιόδου, οι Αποκριές γιορτάζονταν στον ιππόδρομο. Τις γιορτές αυτές τις διοργάνωνε ο αυτοκράτορας. Σε εκείνες τις γιορτές δεν έπαιρναν μέρος μόνο οι ευγενείς, αλλά και ο απλός λαός. Επίσης οι υπόδουλοι στους Τούρκους Έλληνες γιόρταζαν την αποκριάτικη περίοδο μεταμφιεσμένοι με προβιές. Κατά το Μεσαίωνα, η Εκκλησία προσπάθησε να καταπνίξει την Αποκριά, χωρίς όμως να το κατορθώσει. Η αποκριά έγινε θέμα διάφορων Συνόδων και ιδιαίτερα μια αποκριάτικη παράδοση η οποία δεν συμφωνούσε με τον αυστηρό Χριστιανισμό, η επονομαζόμενη Ημέρα των τρελών και των αθώων. Στη μορφή που είναι γνωστό σήμερα το καρναβάλι διαμορφώθηκε κατά το Μεσαίωνα στην Ιταλία όπου οι γιορτές της Αποκριάς και το καρναβάλι έχουν το δικό τους ιδιότυπο χαρακτήρα. Το έθιμο διαδόθηκε σε όλες τις χώρες, επηρεάστηκε και εμπλουτίστηκε από τα τοπικά έθιμα και τις παραδόσεις. Παντού όμως κυριαρχούν το άρμα του βασιλιά καρνάβαλου και οι χοροί μεταμφιεσμένων. Και ενώ στη χώρα μας η φαντασία, η δημιουργία, η συμμετοχή του κόσμου, το εύρος των εκδηλώσεων χαρίζουν κάθε χρόνο στην Πάτρα τον τίτλο του βασιλιά του ελληνικού καρναβαλιού, που σημειωτέον έχει τις ρίζες του στα 1829, όταν έλαβε χώρα εκεί ο πρώτος αποκριάτικος χορός στο σπίτι του Μωρέτη ενός πλούσιου εμπόρου σταφίδας, πλήθος άλλες εκδηλώσεις προετοιμάζουν το σεργιάνι του καρνάβαλου στην ελληνική επικράτεια. Τα σατιρικά άρματα, τα μπουλούκια, τα παραδοσιακάσυγκροτήματα περιμένουν ανυπόμονα το σύνθημα για να ξεκινήσουντο γλέντι. Στα περισσότερα ελληνικά καρναβάλια η παράδοση πρωταγωνιστεί. Οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες στη Νάουσα, οι Κορέλες και οι Γέρο στη Σκύρο, ο Καλόγερος της Αγίας Ελένης Σερρών, το κάψιμο του Τζάρου στην Ξάνθη, οι Κουδουνοφόροι στον Σοχό Θεσσαλονίκης, το πανηγύρι Καρναβάλι στην Αθήνα Ν. Γύζης 1892 στην Αγίασο της Λέσβου δίνουν το ρυθμό στις εορταστικές εκδηλώσεις.

9 Σελίδα - 9 Έθιμα της Αποκριάς Χίος : Η Μόστρα των Θυμιανών Το Ιστορικό Όπως μας είναι γνωστό την περίοδο του Μεσαίωνα, οι πειρατές λεηλατούσαν τα νησιά του Αιγαίου. Στον αγώνα ενάντια στους πειρατές, αναφέρεται και το έθιμο της Μόστρας που γίνεται στα Θυμιανά της Χίου τις Αποκριές. Την εποχή εκείνη, τα Θυμιανά ήταν από τα πιο πλούσια χωριά της Χίου και ξακουστό για την πέτρα του. Γι αυτό οι πειρατές, το είχανε βάλει στο μάτι και θέλανε να το κουρσέψουν. Οι κάτοικοι όμως του χωριού, φύλαγαν με βάρδιες από τις «Βίγλες» ( παρατηρητήρια )που είχαν φτιάξει στα παράλια του χωριού. Επίσης, μέσα στο χωριό τα έχτιζαν τα σπίτια τους κολλητά το ένα με το άλλο και τα παράθυρά τους ήτανε πολύ μικρά, και τα χρησιμοποιούσαν για πολεμίστρες. Υπήρχαν και τρεις μεγάλες πύλες που τα βράδια τις έκλειναν. Η μάχη Ήταν Απόκριες, και οι Θυμιανούσοι γλεντούσαν και διασκέδαζαν πίνοντας άφθονο κρασί, όταν ξαφνικά οι φύλακες από τις βίγλες, τους ειδοποίησαν ότι έρχονταν πειρατικά καράβια. Τότε σταμάτησαν το γλέντι και αντί να κρυφτούν στα σπίτια τους, άρπαξαν ότι έβρισκαν μπροστά τους: τσεκούρια, μαχαίρια, σπαθιά, τουφέκια, ξύλα και γεωργικά εργαλεία και κατηφόρισαν προς τον «Στένακα», όπου κρύφτηκαν δεξιά και αριστερά του δρόμου και περίμεναν. Οι πειρατές, έπεσαν στην ενέδρα, έγινε μεγάλη μάχη. Οι θυμιανούσοι κατατρόπωσαν τους πειρατές και τους πέταξαν στη θάλασσα,και αρκετούς από αυτούς τους αιχμαλώτισαν. γυρίζοντας στο χωριό κρέμασαν τους πειρατές στην πλατεία και τους άφησαν εκεί να μοστράρουν, σαν δείγμα της νίκης τους και γλέντησαν ως την άλλη μέρα το πρωί. Η Μόστρα και το Ταλίμι Η αναπαράσταση, λοιπόν, της μάχης με τους πειρατές, είναι το έθιμο της «Μόστρα των Θυμιανών». Από τότε κάθε χρόνο, το έθιμο επαναλαμβάνεται την Τυρινή Παρασκευή το βράδυ και την Κυριακή το πρωί. Την Παρασκευή, ανεβάζουμε. Μικροί και μεγάλοι ντύνονται «κουδουνάτοι», μεταμφιέζονται φορώντας παλιά ρούχα, άλλοι γυναικεία και άλλοι αντρικά και κάνουν διάφορα αστεία, σκορπώντας κέφι στους θεατές. Την Κυριακή το πρωί καθώς ετοιμάζονται για το Ταλίμι, οι αμφιέσεις είναι πιο ωραίες, το ρόλο των Θυμιανούσων αναλαμβάνουν οι βρακάδες, ενώ των πειρατών, οι μασκαρεμένοι σε πειρατές. Ξεκινούν από τα εξωκκλήσια του χωριού, τον Αϊ Γιάννη που ήταν ο προστάτης του σιναφιού των Στενακούσων (πετροκόπων) και τον Αϊ Δημήτρη που ήταν ο προστάτης του σιναφιού των κτιστάδων. Μετά τη λειτουργία, πίνοντας ούζο και κρασί και με τη συνοδεία τοπικών οργάνων (παγιαύλια και τουμπιά), κατεβάζουν τη Μόστρα, φωνάζοντας «Βρε Βρε, Μωρή Μωρή» και χορεύουν το «Ταλίμι» που είναι αναπαράσταση πολεμικού χορού και συμβολίζει τη μάχη των Θυμιανούσων με τους πειρατές.. Οι χορευτές χωρίζονται σε δυο ομάδες (βρακάδες πειρατές). Από κάθε ομάδα, φεύγει ένας κρατώντας ψηλά το σπαθί του και έρχεται να συναντήσει τον εχθρό. Γίνονται πολλές συγκρούσεις με χτυπήματα των σπαθιών, που αναπαριστάνουν μάχη σώμα με σώμα. Μετά τη Μόστρα, γίνεται η παρέλαση του καρνάβαλου και το έθιμο τελειώνει με γλέντι, χορό και τραγούδι.