Οι δύο ηγέτες «σκάβουν» για τους αγνοούμενους

Transcript

1 01- KATHI_11-10_KATHI NEW 10/10/15 01:19 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 366 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Πλήρης) ΓΡΑΦΟΥΝ ΣHMEPA Ο ΜΑΡΙΟ ΝΤΡΑΓΚΙ ΣΤΗΝ «Κ» «Να υπάρξει ελάφρυνση του χρέους» Μην αμφισβητείτε το πρόγραμμα, μη σας κυριεύσει η απόγνωση και ολοκληρώστε άμεσα την αξιολόγηση είναι οι τρεις βασικές συμβουλές που δίνει στους Έλληνες ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, σε συνέντευξή του στην «Κ». Ο Ντράγκι λαμβάνει σαφή θέση υπέρ της ελάφρυνσης του χρέους, εάν η Ελλάδα είναι συνεπής στην εφαρμογή του τρίτου μνημονίου. Σελ. 18 ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Οι ηγέτες να τολμήσουν! ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Συμπεριφορά όπως πρέπει όχι όπως θέλεις ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Το Κυπριακό στη λαίλαπα της Μέσης Ανατολής ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ Εσείς πώς την είδατε την Τρόικα; ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Η απειλή του Πιτσιλλίδη ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Η ήρα από το στάρι ΕΡΑΤΩ ΚΟΖ. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ Σε κομβικό σημείο η διαπραγμάτευση ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Του κόκκινου δανείου ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Τα ταμπού και τα τοτέμ της μεταπολίτευσης ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Εν αναμονή θέσεων Οι δύο ηγέτες «σκάβουν» για τους αγνοούμενους Ανοίγουν τάφοι Τ/κ σε Μαράθα-Αλόα και οι «κλειστές ζώνες» και οστά Ασσιωτών Με δραστικές κινήσεις προς τα Ηνωμένα Έθνη και την Άγκυρα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Τ/κ ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί κατόρθωσαν από κοινού να αποσοβήσουν την οριστικοποίηση του τέλματος που άρχισε να δημιουργείται γύρω από τη διαδικασία διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων Ε/κ και Τ/κ, κυρίως λόγω ανεπάρκειας των μελών της Διερευνητικής Νέα φάση κόντρας Χάσικου-Μιχαηλίδη Και συνέντευξη γενικού ελεγκτή Πώς εκτυλίχθηκε το νέο επεισόδιο ανάμεσα στον ΥΠΕΣ και τον γενικό ελεγκτή, καθώς και η στήριξη του Προεδρικού στον υπουργό είναι τα νέα στοιχεία που συνθέτουν το καινούργιο επεισόδιο της κόντρας μεταξύ των δύο. Πάντως, πίσω από τον Οδ. Μιχαηλίδη φαίνεται να συντάσσεται και μια ιδιότυπη συμμαχία καναλαρχών για ευνόητους λόγους. Σελ. 8 Διαρθρωτικές αλλαγές σε τέλμα Προβληματισμός για δήμους Λίγους μήνες πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι εναπομείνασες κινήσεις που εκκρεμούν προχωρούν με βραδύτατους ρυθμούς. ΓεΣΥ, ιδιωτικοποίηση της CYTA και το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο για την διακυβέρνηση των ημικρατικών φαίνεται να έχουν μπει στο χρονοντούλαπο. Οικονομική, σελ. 6 ΑΠΕ Καθοριστικές υπήρξαν οι αποκαλύψεις της «Κ» Ολοκληρωτικός πόλεμος στη Ν.Δ. Πώς κινούνται οι υποψήφιοι και ποια η διάταξη των «στρατοπέδων» Διαστάσεις ανοικτής σύγκρουσης τείνει να λάβει η κούρσα διαδοχής στη Νέα Δημοκρατία, καθώς η μακρά περίοδος που μεσολαβεί έως τις κάλπες της 22ας Νοεμβρίου δημιουργεί εύλογη ανησυχία για τον κίνδυνο «ολοκληρωτικού πολέμου» στον χώρο της κεντροδεξιάς. Ο παρασκηνιακός πόλεμος Επιτροπής Αγνοούμενων (ΔΕΑ). Ως αποτέλεσμα της σιωπηρής διπλωματίας που αναπτύχθηκε το τελευταίο διάστημα, συμφωνήθηκαν τα τρία επόμενα βήματα: Εκταφές (μάλλον αρχίζουν αύριο) σε δύο ομαδικούς τάφους Τ/κ, σπάσιμο των στρατιωτικών λεγόμενων ζωνών και επιστροφή των λειψάνων των Ασσιωτών αγνοουμένων που είχαν μετακινηθεί από τα πηγάδια στο Ορνίθι. Στο μεταξύ ξεκίνησαν οι ταυτοποιήσεις των οστών που εντοπίστηκαν στον Τύμβο με ενθαρρυντικά τα πρώτα αποτελέσματα. Σελ. 5, 9 Τα μηνύματα των ρωσικών βομβαρδισμών Οι Αμερικανοί φοβούνται ότι η Μόσχα, παρεμβαίνοντας στη Συρία, φιλοφοξεί να δώσει ένα ισχυρό μάθημα στην Ουάσινγκτον. Οι Ρώσοι από την άλλη συνεχίζουν να συνδράμουν με όλα τα μέσα τον συριακό στρατό (βλέπε φωτό), ο οποίος, νιώθοντας πίσω του την «Αρκούδα», ανακτά καθημερινά εδάφη και αυτοπεποίθηση. Σελ. 22 βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη, αφορά από πισώπλατα μαχαιρώματα για απόσυρση υποψηφίων μέχρι και καταγγελίες για πρόσωπα και συμφέροντα που τάσσονται υπέρ της μιας ή της άλλης υποψηφιότητας, και μοιάζει να είναι ζήτημα χρόνου πότε θα εκδηλωθεί και δημοσίως. Σελ. 20 Το κόστος διαβίωσης του Λευκωσιάτη Η κυπριακή πρωτεύουσα θεωρείται ελαφρώς πιο ακριβή πόλη από την Αθήνα και αισθητά ακριβότερη από τη Μόσχα, με τις τιμές να κινούνται στα ίδια επίπεδα με τη Μαδρίτη και το Πεκίνο. Μελέτη της UBS καταδεικνύει ότι οι κάτοικοι της Λευκωσίας λαμβάνουν παρόμοιους μισθούς με κατοίκους του Βερολίνου, ενώ η αγοραστική τους δύναμη είναι μεγαλύτερη από τους Νεοϋορκέζους και αισθητά υψηλότερη από το Αμστερνταμ, τη Ρώμη, τη Βαρκελώνη και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Οικονομική, σελ. 4 ΑSSOCIATED PRESS ΚΥΠΡΙΑΚΟ Με τα μούτρα στα οικονομικά της λύσης Στη ζυγαριά βάζουν το κόστος και τα οφέλη που θα προκύψουν από τη νέα κατάσταση πραγμάτων στο ενδεχόμενο λύσης του Κυπριακού. Μεταξύ 6 και 19 δισ. ευρώ, αναλόγως του πώς θα εξελιχθούν οι συμφωνίες στο περιουσιακό/εδαφικό, υπολογίζουν το κόστος εμπειρογνώμονες των Η.Ε. Στα 20 δισ. ανεβάζουν τα οφέλη άλλες μελέτες. Σελ. 4 ΑΥΡΙΟ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ Εξηγήσεις ζητά από τον Ακιντζί ο Πρόεδρος Τροχοπέδη στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού οι δηλώσεις του Τ/κ ηγέτη. Σελ. 6 ΕUROGROUP Ενδιαφέρονται για τις συνομιλίες λόγω Ευρωζώνης Η Λευκωσία προσανατολίζεται να ζητήσει εμπλοκή και της ΕΚΤ. Σελ. 4 ΔΙΑΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΕΝΙ Το σχέδιο Β για μεταφορά φυσικού αερίου στην Αίγυπτο Την επόμενη εβδομάδα ο Γιώργος Λακκοτρύπης στο Κάιρο. Σελ. 11 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Τροχαία σφαγή Πιάνεται η ψυχή κάθε λογικού ανθρώπου σαν ακούει σχεδόν κάθε δυο-τρεις μέρες ότι άλλος ένας νέος ετών έχασε τη ζωή του, οδηγώντας μοτοσυκλέτα χωρίς κράνος ή αυτοκίνητο χωρίς ζώνη ή υπό την επήρεια αλκοόλ. Τόσα όνειρα νέων παιδιών χαμένα στα συντρίμμια στραπατσαρισμένων οχημάτων με γονείς να βιώνουν εφ όρου ζωής το δράμα μιας τραγικής απώλειας. Μέσα σε τρεις μήνες σημειώθηκαν 24 θανατηφόρα με 25 νεκρούς, λένε οι αδυσώπητοι αριθμοί. Από την περασμένη Πέμπτη, σύμφωνα με το ρεπορτάζ (σελ. 15) με οδηγίες του Αρχηγού Αστυνομίας, οι οδικοί έλεγχοι έχουν εντατικοποιηθεί καθ όλο το εικοσιτετράωρο. Τίποτα όμως δεν θα αλλάξει αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία. Η Αστυνομία πρώτα και κύρια θα πρέπει να εγκαταλείψει την τακτική της ενέδρας και της συλλογής προστίμων και η Πολιτεία να εντάξει στο σχολείο μάθημα οδικής συνείδησης. Η παιδεία είναι το κλειδί μιας ευνομούμενης πολιτείας. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΑΝΟΣ ΚΡΥΦΑ ΑΝΕΚΔΟΤΕΣ ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ» ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Το τηλεοπτικό δίκτυο που κατακτά τον κόσμο ΘΕΑΜΑ Η ανακάλυψη του θεάτρου Το αμερικάνικο Netflix επεκτείνεται ραγδαία ανά το παγκόσμιο, με σειρές αξιώσεων, τύπου «Game of Thrones». Πλέον έχει αρχίσει να εμπλέκεται δυναμικά και στα κινηματογραφικά πράγματα με την ταινία «Beasts of No Nations». Η Όλια Λαζαρίδου μέσω του θεατρικού παιχνιδιού διδάσκει τα μυστικά του θεάτρου στα παιδιά και μας λέει ότι το κάθε πράγμα έχει το δικό του βάρος. Ζωή, σελ. 12 ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Η ΠΟΛΥΤΕΛΗΣ ΚΑΣΕΤΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ 1o CD ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΘΕΣΗ Τα μυστικά των αρχαίων Ο Αριστοτέλης «φταίει» για όλες τις τόσο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις που παρουσιάζονται στο Παράρτημα του Μουσείου Ηρακλειδών. ΚΡΙΤΙΚΗ: Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

2 02-KATHI NEW_Master_cy 09/10/15 22:55 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Οι ηγέτες να τολμήσουν! Στις 13 Σεπτεμβρίου με τίτλο «Το ισχυρότερο μέτρο συμφιλίωσης» και αφορμή τη σιωπή που φαινόταν να σκεπάζει τις τελευταίες αποκαλύψεις μας για το τέλμα στο ζήτημα των αγνοουμένων κυρίως λόγω της ίδιας της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ) καταλήγαμε: «Τώρα εκείνο που άμεσα χρειάζεται να γίνει είναι η παρέμβαση των Η.Ε. (και μέσω του κ. Άιντε) και της Ε.Ε. που βάζει τα εκατομμύρια, ώστε να υπάρξει ανεμπόδιστη πρόσβαση των ερευνητών σε όλη την επικράτεια της Κύπρου, των κατοχικών στρατιωτικών ζωνών περιλαμβανομένων. Χρειάζεται απολογισμός και αναθεώρηση όρων εντολής της ΔΕΑ, καθώς και η σύσταση «Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης». Οι δύο ηγέτες θα πρέπει να δείξουν αποφασιστικότητα στην εφαρμογή του ισχυρότερου μέτρου συμφιλίωσης!». Τελικά φαίνεται πως αυτή τη φορά η φωνή μας ακούστηκε καθαρά από τους κυρίους Αναστασιάδη και Ακιντζί, καθώς παρενέβησαν άμεσα προς τα Η.Ε και την Τουρκία. Αποτέλεσμα είναι η δρομολόγηση τριών σημαντικών βημάτων τόσο για τους Ε/κ όσο και τους Τ/κ αγνοούμενους και τους συγγενείς τους: Πρόσβαση στις «στρατιωτικές ζώνες», υπόδειξη χώρων ταφής λειψάνων που μετακινήθηκαν από ομαδικούς τάφους Ε/κ, όπως η περίπτωση των Ασσιωτών και εκταφή και ταυτοποίηση λειψάνων 126 Τ/κ γυναικόπαιδων που δολοφονήθηκαν οικτρά στις 14/8/1974 από την ΕΟΚΑ Β, στα τ/κ χωριά Μαράθα, Αλόα και Σανταλάρης, της Αμμοχώστου. Στην έκθεση του τέως μέλους της ΔΕΑ Θεόφιλου Θεοφίλου 27/3/2014, υπογραμμίζεται ότι «πρόκειται συγκριτικά για το πιο αποτρόπαιο, ειδεχθές και απάνθρωπο έγκλημα που διαπράχθηκε στην εισβολή και γενικά στην Κύπρο από την εποχή της τουρκοκρατίας». Τι έγινε; Στις 20/7 1974, όλοι οι άνδρες των τριών τ/κ χωριών με συνολικό πληθυσμό 200 άτομα, συνελήφθησαν από μέλη της ΕΟΚΑ Β, μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο στο Βαρώσι και μετά στη Λεμεσό. Από την 21η Ιουλίου μέχρι και τη 14η Αυγούστου, όταν έσπασε η γραμμή στη Μια Μηλιά, ομάδα Εοκαβητατζήδων διενεργούσαν επιδρομές στα τρία χωριουδάκια, τρομοκρατούσαν, λήστευαν και βίαζαν καθημερινά τα ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα, ανεξαρτήτως ηλικίας. Στις 14 Αυγούστου, όταν ο τουρκικός στρατός προέλαυνε προς την Αμμόχωστο, οι «παλικαράδες» φόρτωσαν τα γυναικόπαιδα, όλα πλην δύο παιδιών μου κρύφτηκαν σε αποθήκη στάβλου, τα πήγαν δεμένα με συρματόσκοινο σε δύο παραπλήσιους σκουπιδότοπους, τα δολοφόνησαν εν ψυχρώ, τα σκέπασαν με σκουπίδια και τα έκαψαν... Οι φονιάδες είναι γνωστοί και στην πολιτεία αλλά και στους Τ/κ και κάποιοι εξ αυτών όχι μόνο κυκλοφορούν ανάμεσά μας, αλλά και κοκορεύονταν για τα κατορθώματά τους. Αν η Κυπριακή Δημοκρατία που είναι το νόμιμο κράτος φρόντιζε να τους οδηγήσει ενώπιον της δικαιοσύνης, ως όφειλε, αφού διέπραξαν ένα επαίσχυντο έγκλημα πολέμου, θα αφαιρούσε και κάθε πρόφαση της Τουρκίας, να μιλά για εθνικό ξεκαθάρισμα κατά των Τ/κ. Αντίθετα, κάποιοι εξ αυτών εργοδοτούνταν στο Δημόσιο και στην εκπαίδευση κι εμείς ως νομιμόφρονες φορολογούμενοι πληρώνουμε φονιάδες. Τα ίδια και χειρότερα είχαμε και από πλευράς Τ/κ παραστρατιωτικών το Αφού λοιπόν επικράτησε η ατιμωρησία, επιμένουμε ότι θα πρέπει, κατά το πρότυπο της Νοτίου Αφρικής του Μαντέλα, να συσταθεί «Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης». Εκεί θα καταθέτουν όλες τις πληροφορίες περί των εγκλημάτων οι αυτουργοί και θα αμνηστεύονται. Αυτό θα είναι το ισχυρότερο μέτρο συμφιλίωσης, που θα συμβάλει καταλυτικά και στον εντοπισμό τάφων αγνοουμένων. Χρειάζεται λίγη από την τόλμη του Μαντέλα, αγαπητοί ηγέτες! paraschosa@kathimerini.com.cy Το φυσάει και δεν κρυώνει ο Σωκράτης μετά την αντεπίθεση του Οδυσσέα- Τσακ Νόρις. Όπως ακούω με τίποτα δεν περίμενε ότι ο ελεγκτής θα τον κατήγγειλε «και μάλιστα στα μουλωχτά», αφήνοντας υπονοούμενα για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα για τα πλαστά έγγραφα εισόδου 800 φοιτητών από το Μπαγκλαντές. Από άτομο του περιβάλλοντός του έμαθα πως εκείνο που ενόχλησε ιδιαίτερα τον Σωκράτη είναι το μομέντουμ που επέλεξε και συντηρεί ο ελεγκτής. «Λειτουργώντας σχεδόν εκδικητικά φανέρωσε ξανά το πρόσωπο του μπαμπούλα» μου είπε, σημειώνοντας ότι «η διαρροή των θέσεων του ελεγκτή γίνεται μέσα από συγκεκριμένες διόδους προς εκλεκτούς του δημοσιογράφους, κάτι που αυξάνει και την αμφισβήτησή του μεταξύ των λειτουργών του Τύπου». Για την ουσία της αντιπαράθεσης, τόσο για το θέμα της Κόσιης όσο και για το θέμα των εγγράφων των φοιτητών, αναμένεται πως εντός της εβδομάδας θα υπάρξουν εξελίξεις, τόσο από την πλευρά της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων όσο κι από την πλευρά του γενικού εισαγγελέα. Ωστόσο, όπως έγκυρα πληροφορούμαι, εξελίξεις θα υπάρξουν και στο αίτημα για αναθεώρηση των εξουσιών του γενικού ελεγκτή, το οποίο θα επανέλθει. Δεν είναι μόνο η απέχθεια κάποιων κομματαρχών προς τον Χάσικο που συντηρείται σε ψηλά επίπεδα αλλά και η αντιπάθειά τους προς τον Οδυσσέα και τις πρακτικές του. Ακόμα και από κάποιους που δεν αμφισβητούν άμεσα τις προθέσεις του... Οπότε στο κρίσιμο ερώτημα: «ποιος από τους δύο άνδρες θα επικρατήσει;», η απάντηση ίσως να είναι πως και οι δύο ενδέχεται να είναι χαμένοι τελικά... Πάντως όσο διαρκεί η κόντρα δύο τουλάχιστον άτομα στο κυβερνών κόμμα τρίβουν με ικανοποίηση τα χέρια τους! Υψηλόβαθμο στέλεχος του ΔΗΣΥ εκφράζει ανησυχία ότι ο υπερτονισμός της οικονομικής πτυχής του Κυπριακού μάλλον αρνητικά παρά θετικά αποτελέσματα θα έχει. Ακούω μάλιστα πως ζητά παρασκηνιακά όπως ο Νίκαρος και ο Μουσταφά αλλά κυρίως ο Αϊντε ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ Ο Χάσικος, ο Οδυσσέας και οι κερδοζημιές... να κάνουν λίγο κράτει στις δηλώσεις τους για το θέμα «για να μη δίνουν επιχειρήματα στους Νικόλα, Λιλλήκα και Σιζόπουλο». Σύμφωνα με το στέλεχος, ο υπερτονισμός της οικονομικής διάστασης και των «κερδών» που θα έχει η πλευρά μας από μια λύση, εύκολα μπορεί να γυρίσει ως μπούμερανγκ, ιδιαίτερα εάν την ίδια ορολογία χρησιμοποιούν και οι Τουρκοκύπριοι και τα Ηνωμένα Έθνη... Η ίδια πηγή μου ανέφερε ότι «η οικονομική πτυχή αποτελεί βασική παράμετρο του κοινού οράματος Νίκαρου-Μουσταφά για τη νέα, ομόσπονδη, Κύπρο, παρά το γεγονός ότι ο Μουσταφά κάνει νερά τελευταία». «Όταν λέω νερά δεν εννοώ μόνο το νερό από την Τουρκία αλλά και την αισθητή αλλαγή στη στάση του σε αρκετά από τα θέματα που θεωρούνται σχεδόν συμφωνημένα», μου είπε χαμογελαστός. Όπως σας είχα γράψει και παλαιότερα ο Νίκαρος έθεσε στον Μουσταφά το θέμα των δηλώσεών του και του ζήτησε να είναι πιο φειδωλός και λιγότερο επεξηγηματικός σε θέματα που δεν έχουν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις. Ωστόσο ο συν-οραματιστής δεν τήρησε το άτυπο μορατόριουμ που τέθηκε για τις δηλώσεις και άφησε τον Νίκαρο εκτεθειμένο. Αύριο που οι συνομιλίες επαναρχίζουν χωρίς τον αρχικό ενθουσιασμό και με βαριά ατζέντα ο Νίκαρος θα θέσει ξανά θέμα δηλώσεων του Μουσταφά. Διπλωματική πηγή μου ανέφερε πως καθόλου τυχαία δεν ήταν η παραδοχή του Ιωάννη Κασουλίδη, από τηλεοράσεως, ότι ο Ακιντζί δεν έπρεπε να είχε κάνει τη δήλωση για παρέκκλιση από το κοινοτικό κεκτημένο... Όπως ακούω, ο Νίκαρος, ακόμα κι αν αποδεχτεί πως ο Μουσταφά έχει κάποια «ελαφρυντικά» λόγω απειρίας στις άτσαλες υπερβάσεις που κάνει, κανένα ελαφρυντικό δεν δίνει στον... μάντη Αϊντε... Μάλιστα από στενό του συνεργάτη μου λέχθηκε τις προάλλες, που ο Αϊντε παρατράβηξε το σκοινί, ότι «ο Νορβηγός σύμβουλος θα πρέπει να είναι προσεκτικός με τον Νίκαρο και να μην εκλαμβάνει την ευγένεια και τις φιλοφρονήσεις του ως αδυναμία. Να θυμάται την περιπέτεια που είχε με τον Νίκαρο ο προκάτοχός του Ντάουνερ...». Πηγή μου στο αρχηγείο αστυνομίας μου ανέφερε ότι τελευταία αυξήθηκαν οι περιπολίες έξω από το σπίτι γυναίκας πολιτικού η οποία υποστηρίζει ότι δέχεται απειλές. Όπως μου ειπώθηκε οι περιπολίες αυξήθηκαν ύστερα από αίτημα της πολιτικού αλλά «τίποτε ύποπτο δεν εντοπίστηκε ούτε τώρα ούτε στην προηγούμενη εκστρατεία προστασίας». ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρήκε στη Λευκωσία μία ανέλπιστη στήριξη στην πορεία του για την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας; Η στήριξη, όπως μαθαίνω, ήταν τόσο άμεση και ξεκάθαρη που αρχικά θεώρησε πως ο συνομιλητής του έκανε χιούμορ...! KOYΪΖ: Ποιος αμερικανικός κολοσσός έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ενημέρωση που έκανε ο υφυπουργός παρά τω προέδρω Κωνσταντίνος Πετρίδης στο πρόσφατο ταξίδι του στις ΗΠΑ; Αληθεύει ότι αναμένεται στις αμέσως επόμενες ημέρες τηλεφώνημα για διευθέτηση αναγνωριστικής αποστολής στην Κύπρο; ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ H άποψή σας Πρέπει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να διορίσει νέο βοηθό γενικό εισαγγελέα; Με άριστα το 10 ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 930 ημέρες* ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ Ναι 33.0% Όχι 67.0% Σύνολο Ψήφων: 681 Στον απόηχο της απόφασης του Δικαστικού Συμβουλίου αλλά και την εφαρμογή της από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι αναγνώστες της ηλεκτρονικής έκδοσης της «Κ» θεωρούν ότι δεν πρέπει ο Νίκος Αναστασιάδης να διορίσει διάδοχο στη θέση του Ρίκκου Ερωτοκρίτου. Όχι στην πλήρωση της κενής θέσης του βοηθού γενικού εισαγγελέα είπε το 67% όσων συμμετείχαν στην ηλεκτρονική ψηφοφορία της «Κ». Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι εγεγγραμμένοι χρήστες στο site της «Κ» 1Στο κανάλι: Αν κρίνει η Εκκλησία πως δεν σηκώνει αφορισμό η φράση «εν στητό το βυζούδι πάντως» που ακούστηκε στο Yolo του Μega, καθώς διαγωνιζόμενος ψηλάφιζε 13χρονη, τότε πάσο. Άντε και παίζει και με την πρωτιά ο Ζερβός πλέον... 2Στα ασανσέρ: Μετά τον Θεοδωράκη του River και η Παπαρήγα κλείστηκε στο ασανσέρ της Βουλής των Ελλήνων. Και άντε ο Σταύρος δεν έχει αδελφό κόμμα, ολόκληρο ΑΚΕΛ από την άλλη και να μη βγει μια δήλωση συμπαράστασης στη συντρόφισσα Αλέκα; Ντροπή 3Στο γλέντι: Προς τους δημοσιογράφους που ήταν να πάνε στο στέκι του Άντρου, στο Citio: άλλαξε η ημερομηνία και μεταφέρθηκε για τις 3 Νοεμβρίου, οπότε μη φάτε την προηγουμένη. Θα έχει πλούσιο μπουφέ και ροφήματα. Διά χειρός Έλσης. 4Στην «είδηση»: Επίσης προς δημοσιογράφους-λαγωνικά του ΡΙΚ: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αυτή τη βδομάδα δεν είναι γριπωμένος, είναι 100% Healthy. Όταν θα Μόνο μαζί μου δεν ασχολήθηκε ο γενικός ελεγκτής; Δεν είμαι πλάσμα εγώ να με «ελέγξει»; φταρνιστεί, μιας και μπήκε χειμώνας, παίζει για πρώτη είδηση. 5Στη χαρά: Αν υπήρχε περίπτωση ν ανοίξει ένα «Καφέ της Χαράς» αυτό το διάστημα, θα το άνοιγε η Lady in Red Χαραλαμπίδου για την on the rocks απόφαση του Ανωτάτου για Ρίκκο. Μέχρι τα αφτιά το χαμόγελο, σαν διαφήμιση οδοντόπαστας. Θα κεράσει καφέ όμως και με την Κρύσταλ; 6Στη γνώμη: Περιμένω την «Αλήθεια» να πει πως επειδή οι αναγνώστες στο προηγούμενο γκάλοπ της online «Κ» έδωσαν δίκιο στον Χάσικο στην κόντρα με Οδυσσέα, ότι θα πρέπει και οι αρθρογράφοι να συμπεριφέρονται ανάλογα. Δημοσιογραφία της πολιτικής ή πολιτική της δημοσιογραφίας; 7Στα πούλια: Τορναρίτης του ΔΗΣΥ και Πρίγκιπας της επικράτειας ΔΗΚΟ στο Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου βρέθηκαν και έπαιξαν μια παρτίδα σκάκι. Εκεί που μας χωρίζει η πολιτική μας ενώνει μια βασίλισσα και καμιά δεκαριά στρατιώτες. Όταν ένας γαλαζοαίματος βρίσκεται με το πόπολο. 8Στον αφό: Μπορεί η εκκλησία να αφόρισε τον Πιτσιλλίδη αλλά οι ακτές της Πινδάρου πρώτες θα έπρε- * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. πε να είχαν στείλει το πολυφωνικό κουβαδάκι του σε άλλη παραλία: Το μόνο που θυμίζει στην Πινδάρου τον ΔΗΣΥ είναι η «Νίκη» του Μενδαίου Παιωνίου «και αυτή άλλαξε», παιάνιζε ο αφορεσμένος. 9Στην ομοιότητα: Αν διακρίνετε πάντως μια ομοιότητα στην πολυφωνία εντός ΔΗΣΥ, δεν έχετε άδικο: Από τη μία ο Πιτσιλλίδης, από την άλλη η Θεοχάρους, λένε τα δικά τους και δεν κινείται φύλλο, σωστά; Λάθος: Η μακρά σιωπή του Αβέρωφ που θυμίζει σκηνή του Αγγελόπουλου, είναι επιτυχημένη συνταγή και δεν αλλάζει. Ο Βλέμμα του Οδυσσέα... Στην πίκρα: Βρέθηκε με τον 10 Κυριάκο Μητσοτάκη ο θωρηκτός στην Πινδάρου και άπλωσε χαλί της πίκρας για καλωσόρισμα. «Η Κύπρος μπήκε στο Μνημόνιο το 2013 και το 2016 θα είναι εκτός. Η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο το 2010 και να ευχηθούμε τουλάχιστον ως το τέλος του 2018 να εξέλθει». Αβέρωφ κερνάει, θωρηκτό πίνει Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Υλης: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV AEGEAN_Master_cy 09/10/15 16:03 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 22:50 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Στην οικονομική συνδρομή των ΗΠΑ να υπολογίζει η Κύπρος διαβεβαιώνουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι το 2004 πρόσφεραν 400 εκατομμύρια δολάρια στο ενδεχόμενο υπερψήφισης του Σχεδίου Ανάν. EPA Επεσαν με τα μούτρα στις οικονομικές παραμέτρους της λύσης του Κυπριακού Η ιδέα για διεθνή συνάντηση δωρητών επανέρχεται στο τραπέζι των συνομιλιών μετά τις επαφές στη Νέα Υόρκη ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ έδιναν για το κόστος ένα ποσό μεταξύ 6 και 19 δισ. ευρώ, αναλόγως του πώς θα εξελίσσονταν οι συμφωνίες στο περιουσιακό/εδαφικό. Τον Ιανουάριο του 2010 γράφαμε στην «Κ» ότι το κόστος της λύσης του Κυπριακού τρομάζει εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίοι έβλεπαν ότι η διεθνής χρηματοδότηση της επανένωσης της Κύπρου δεν θα είναι εύκολη. Τότε μάλιστα γράφαμε με αφορμή δήλωση του Αλεξάντερ Ντάουνερ που ανέβαζε το κόστος της λύσης στα 20 δισ. ότι οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ έδιναν για το κόστος ένα ποσό μεταξύ 6 και 19 δισ. ευρώ, αναλόγως του πώς θα εξελίσσονταν οι συμφωνίες στο περιουσιακό/εδαφικό, ενώ ο Αλεξάντερ Ντάουνερ δήλωνε το ίδιο διάστημα στην Ντόρα Μπακογιάννη ότι θα ήταν ευτυχής αν συγκέντρωναν δάνεια 5 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της λύσης, από διεθνείς πόρους. (Καθημερινή, 3 Ιανουαρίου 2010). Το κόστος της λύσης ήταν η παράμετρος που είχε τη χαμηλότερη δημοσιότητα, στις τέσσερεις δεκαετίες των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού κι ο λόγος ήταν ότι φόβιζε. Ιδίως μάλιστα όταν οι συζητήσεις αυτές θα λάμβαναν χώρα πριν ακόμη οι πολίτες γνώριζαν καλά-καλά τις λεπτομέρειες της διευθέτησης. Σε ένα από τα έγγραφα των Ηνωμένων Εθνών που είχε διαρρεύσει το 2009, ο καθηγητής Μαξ Ουάτσον της Οξφόρδης, σε μήνυμά του μετά από αποστολή στα Κατεχόμενα με αντικείμενο τις οικονομικές παραμέτρους της λύσης ζητούσε επειγόντως να καταβληθεί «μία προσπάθεια υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών, για να επιτευχθεί ουσιαστικό ξεπέρασμα αυτών των θεμάτων, προτού το θέμα της επανένωσης έλθει σε δημοψήφισμα». Η εξασφάλιση της χρηματοδότησης της λύσης, μαζί με τις ευρύτερες οικονομικές προσαρμογές που πρέπει να γίνουν, απέκτησαν νέα δυναμική μετά την αμεσότερη εμπλοκή του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Εσπεν Μπαρθ Αϊντε, κατόπιν εξουσιοδότησης που του έδωσαν οι δύο ηγέτες τον περασμένο Ιούλιο. Στη διάρκεια της παρουσίας του στη Νέα Υόρκη, ο κ. Αϊντε είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, αξιωματούχους της Ε.Ε. και την Αμερικανίδα υφυπουργό Εξωτερικών Βικτώρια Νούλαντ. Μετά τις συνομιλίες αυτές φαίνεται ότι η ιδέα για διεθνή συνάντηση δωρητών επιστρέφει στο τραπέζι, ενώ οι Αμερικανοί που πριν από πέντε χρόνια δήλωσαν ότι η προσφορά των 400 εκατομμυρίων δολαρίων που είχαν κάνει το 2004 δεν ίσχυε, αυτή τη φορά διαβεβαιώνουν ότι στο πλαίσιο της διευθέτησης να υπολογίζουν και σε δική τους συνδρομή. Τα οφέλη και το κόστος Σχετικά πρόσφατη μελέτη των οικονομολόγων Φιόνα Μιούλεν, Αλέξανδρου Αποστολίδη και Μουσταφά Μπεσίμ, της PRIO Cyprus Centre για τα οικονομικά οφέλη, που θα έχουν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι από τη λύση του Κυπριακού, εκτιμά ότι μπορεί να αποφέρει σε βάθος 20 χρόνων περί τα ευρώ κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα και περίπου 20 δισ. ευρώ στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Κύπρου. Το όφελος που η μελέτη εκτιμά ότι θα υπάρχει, λίγο πολύ ισοσκελίζει το κόστος της λύσης, το οποίο πιθανόν να αγγίξει τα 20 δισ. Οι ανησυχίες που υπήρχαν το για τις πιθανότητες εξασφάλισης της χρηματοδότησης ήταν ότι διαφαινόταν η οικονομική κρίση που πλησίαζε την Κύπρο. Σήμερα, καθώς η κυπριακή οικονομία αντέδρασε θετικά στο μνημόνιο στήριξης και η κυβέρνηση απέκτησε από την πρώτη στιγμή την ιδιοκτησία του προγράμματος, οι προοπτικές να εξασφαλιστούν οι πόροι που θα απαιτηθούν για την χρηματοδότηση της λύσης, είναι αρκετά ευοίωνες. Ωστόσο, πέραν του κόστους για αποζημιώσεις κ.ά., υπάρχουν πολλές άλλες πτυχές που θα πρέπει να ξεκαθαριστούν κι αυτός είναι ο λόγος που αναζητείται η εμπειρογνωμοσύνη του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Ε.Ε. κι άλλων διεθνών οργανισμών. Ιδιαίτερα για τα κατεχόμενα, υπάρχει ένας δυσανάλογα υψηλός αριθμός δημοσίων υπαλλήλων που δύσκολα μπορεί να απορροφηθεί από την τ/κ συνιστώσα πολιτεία, ακόμη κι αν συνδράμει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Και βέβαια, καθώς στην Κυπριακή Δημοκρατία προχωρούν οι μνημονιακές μεταρρυθμίσεις, είναι πιθανόν στην οικονομία των τουρκοκυπρίων να χρειάζονται περισσότερες διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ένα δεύτερο ζήτημα είναι το δυσανάλογα υψηλό χρέος που έχει το ψευδοκράτος στην Τουρκία. Για το θέμα πάντως των οφειλών, η θέση που είχε εκφραστεί από την ε/κ πλευρά το 2009, επί προεδρίας Χριστόφια ήταν να αναλάβει η κάθε συνιστώσα πολιτεία τα παλαιά χρέη της, ενώ παράλληλα να ζητηθεί από Ελλάδα και την Τουρκία να χαρίσουν τις οφειλές της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Κατεχομένων. Επαφές Πετρίδη Στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον, ο υφυπουργός Παρά τω Προέδρω Κωνσταντίνος Πετρίδης είχε την ευκαιρία να συζητήσει οικονομικά ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα με τη λύση, με τον διευθυντή Ευρώπης του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν και τον αντιπρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Ευρώπη και την Κεντρική Αφρική Σίριλ Μούλερ. Το ζητούμενο είναι να δουν αν χρειάζονται να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές που να διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα μιας ενιαίας οικονομίας. Να εξεταστούν όλες οι επιλογές που αφορούν στο φορολογικό καθεστώς της λύσης και πώς θα γίνεται η δημοσιονομική διαχείριση σ ένα ομοσπονδιακό καθεστώς. Σε δηλώσεις του ο κ. Πετρίδης είπε πως χρειάζεται να γίνει μελέτη της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών μιας ενιαίας οικονομίας, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα που επικρατούν σήμερα στην πραγματική οικονομία, τόσο σε σχέση με τον δημοσιονομικό τομέα όσο και τον τραπεζικό, για την οικονομία και της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην τουρκοκυπριακή, για να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο ενιαίο μακροοικονομικό πλαίσιο. Για να γίνουν εκτιμήσεις γύρω από το πώς θα κινηθεί η οικονομία στο μέλλον και να διασφαλίσουμε ότι η λύση θα εμπεριέχει τις παραμέτρους που θα διασφαλίζουν οικονομική βιωσιμότητα, ανάπτυξη και τη λειτουργικότητα. «Στην Κύπρο είχαμε μία κρίση, διορθώσαμε τα κακώς έχοντα, κάνοντας διαρθρωτικές αλλαγές. Το ίδιο πρέπει να γίνει και στην οικονομία των Τουρκοκυπρίων και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι και μαζί οι δύο οικονομίες μπορούν να λειτουργήσουν ομαλά για να φέρουν την πολυπόθητη ανάπτυξη και να εκμεταλλευτούμε πλήρως τις μεγάλες αναπτυξιακές προοπτικές τις οποίες μπορεί να παρέχει μία λύση του Κυπριακού», πρόσθεσε Θα πρέπει να αναμένεται πριν από το τέλος του χρόνου ειδική αποστολή του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Κύπρο για να ξεκινήσει την εξέταση αυτών των θεμάτων. Είναι πάντως ενδιαφέρον ότι για πρώτη φορά η τελευταία έκθεση αξιολόγησης της Κύπρου από το ΔΝΤ κάνει αναφορές και στη διαπραγματευτική διαδικασία του Κυπριακού. Ενδιαφέρον Γιούρογκρουπ στο ενδεχόμενο λύσης Επέκταση της Ευρωζώνης στην Κύπρο θα φέρει η νέα κατάσταση Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ολοένα και περισσότερα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παίρνουν θέση στη διαπραγματευτική διαδικασία στο Κυπριακό. Μετά την ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διά του προσωπικού απεσταλμένου του Προέδρου της στη διαπραγματευτική διαδικασία που διεξάγεται υπό την αιγίδα των Η.Ε. Πίετερ Βαν Νούφελ το ενδιαφέρον της για τις εξελίξεις στις συνομιλίες έχει επιδείξει και το Γιούρογκρουπ. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στο πρόσφατο Γιούρογκρουπ το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 5 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό, καθώς και για τις προοπτικές που διανοίγονται για επίλυση του προβλήματος. Της ενημέρωσης του υπουργού Οικονομικών, όπως μεταφέρουν στην «Κ» οι ίδιες πηγές, ακολούθησε Η Λευκωσία προσανατολίζεται να ζητήσει εμπλοκή και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αφού ένα από τα κρίσιμα ζητήματα της οικονομικής διάστασης της λύσης αφορά την τραπεζική ενοποίηση. το έντονο ενδιαφέρον του Γιούρογκρουπ, καλώντας μάλιστα τον Κύπριο υπουργό να τηρεί ενήμερο το Σώμα για τις εξελίξεις, δηλώνοντας το αυτονόητο. Ότι δηλαδή σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού θα σημαίνει την επέκταση της Ευρωζώνης στην Κύπρο με τη συμπερίληψη του σημερινού κατεχόμενου τμήματός της, αφού θα αίρεται η αναστολή της εφαρμογής του κοινοτικού κεκτημένου στις περιοχές που δεν έχει υπό τον έλεγχο της η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως σχετικά προνοεί το Πρωτόκολλο 10 της Συνθήκης Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εξέλιξη στο Γιούρογκρουπ δεν είναι άσχετη και με τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της οικονομικής διάστασης της λύσης, και συγκεκριμένα, της αναγκαιότητας να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα της νέας κατάστασης πραγμάτων που θα προκύψει στο ενδεχόμενο επίλυσης του Κυπριακού. Όπως πληροφορείται η «Κ» από αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, πέρα από την προσπάθεια που καταβάλλει η κυβέρνηση, σε συνεννόηση και συμφωνία με την τουρκοκυπριακή πλευρά, να εξασφαλίσει τη συνεργασία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας για την εκπόνηση τεχνοκρατικής μελέτης που θα απαντά στο ζήτημα της οικονομικής βιωσιμότητας της νέας κατάστασης πραγμάτων, η Λευκωσία προσανατολίζεται να ζητήσει ανάλογη εμπλοκή και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Έντονο ενδιαφέρον για το ενδεχόμενο λύσης του Κυπριακού δείχνει το Γιούρογκρουπ, αφού όπως αναφέρει μια τέτοια περίπτωση θα σημαίνει την επέκταση της Ευρωζώνης στην Κύπρο λόγω συμπερίληψης του σημερινού κατεχόμενου τμήματός της. αφού ένα από τα κρίσιμα ζητήματα της οικονομικής διάστασης της λύσης αφορά την τραπεζική ενοποίηση και συνεπώς την εναρμόνιση του υφιστάμενου τραπεζικού συστήματος των Κατεχομένων με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Σε συνομιλία που είχε η «Κ» με διπλωματική πηγή και ζητώντας της να σχολιάσει τόσο το ενδιαφέρον του Γιούρογκρουπ για τις εξελίξεις στις συνομιλίες, όσο και σε μια πιθανή εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την κατάθεση τεχνοκρατικής μελέτης σχετικής με το αντικείμενο της, τόνισε πως όλα αυτά είναι απόρροια του Κοινού Ανακοινωθέντος της 11ης Φεβρουαρίου 2014, το οποίο προνοεί τη βάση λύσης του Κυπριακού ως διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία η οποία όμως να συνάδει με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμφωνία μας, υπέδειξε η ίδια πηγή, μεταξύ των δύο ηγετών για λύση που να συνάδει με το κοινοτικό κεκτημένο συνεπάγεται και τη σταδιακή εμπλοκή των αρμόδιων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. EPA

5 05-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 20:34 Page 5 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Οι δύο ηγέτες σήκωσαν τα μανίκια και «σκάβουν» για αγνοούμενους Ανοίγουν αύριο δύο ομαδικοί τάφοι Τ/κ και αναμένονται ανταποδοτικές κινήσεις για «στρατιωτικές ζώνες» και Ασσιώτες Toυ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ «Όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και τρόπος», κατά την γνωστή αγγλική ρήση, την οποία φαίνεται να ασπάζονται οι Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί γενικώς και ειδικώς επιχειρούν να το αποδείξουν παρεμβαίνοντας άμεσα προς αποφυγή προδιαγραφόμενου τέλματος στο ζήτημα των αγνοουμένων, που είχε αναδείξει πρόσφατα η «Κ» με σειρά αποκαλύψεων. Σε πέντε διαδοχικά ρεπορτάζ για την παρούσα συγκυρία της διαδικασίας διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων παρουσιάσαμε στοιχεία για τα έργα και τις ημέρες της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ΔΕΑ), που σχετίζονταν με το γεγονός ότι: Η τουρκική πλευρά τεχνηέντως έθετε προσκόμματα στην πραγματοποίηση ερευνητικών ανασκαφών, στις 35 λεγόμενες στρατιωτικές ζώνες στα Κατεχόμενα. Παρακώλυε τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων με μετακινήσεις τάφων Ε/κ αγνοουμένων από τον τουρκικό στρατό όπως στην περίπτωση των 70 δολοφονηθέντων στο Ορνίθι αγνοουμένων της Άσσιας. Απαράδεκτες ενέργειες της Τ/κ μέλους της ΔΕΑ Γκιουλντέν Κιούτσουκ και του τρίτου μέλους (εκ μέρους των Η.Ε.) Ελβετού Αρνί Ανρί που παρεμπόδιζαν τη διαδικασία σπαταλώντας χρόνο, μέσα και χρήμα. Οι αποκαλύψεις τις «Κ» προκάλεσαν μεγάλη αναταραχή στους προαναφερόμενους που ωστόσο αντί δημόσιας απάντησης στα όσα τους καταλογίζονται, κινήθηκαν σιωπηρά για να καλύψουν τα νώτα τους, θεωρώντας την παρέμβαση των ηγετών ως σανίδα σωτηρίας Προς άρση του διαφαινόμενου τέλματος κινήθηκαν δραστικά τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης όσο και ο Τ/κ ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Και οι δύο κινητοποίησαν μηχανισμούς της διπλωματίας με αποτέλεσμα ραγδαίες, όπως προκύπτει, εξελίξεις στην υπόθεση των εκταφών. Έτσι σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από τ/κ πηγές, αύριο Δευτέρα 12 Οκτωβρίου αρχίζουν εργασίες για την εκταφή των 126 Τ/κ γυναικόπαιδων που δολοφονήθηκαν από παραστρατιωτικούς της ΕΟΚΑ Β στις 14 Αυγούστου 1974 στα χωριά της επαρχίας Αμμοχώστου Μαράθα, Αλόα και Σανταλάρης. Υψηλά ιστάμενη κυβερνητική πηγή στη Λευκωσία στην οποία απευθυνθήκαμε προς επιβεβαίωση των πληροφοριών απάντησε απερίφραστα μεν λακωνικά δε: «Εμείς εργαζόμαστε για τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων Ε/κ και Τ/κ, υπέρ των οικογενειών τους και της πατρίδας μας και καθιστούμε σε όλους σαφές ότι το ζήτημα βρίσκεται ανάμεσα στις κορυφαίες προτεραιότητες μας». «Γνωστοί νεκροί» Χάριν της αλήθειας, που κρίνουμε ότι πρέπει να αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο στις έρευνες για διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας, θα πρέπει να λεχθεί ότι εκτιμούμε πως η διαδικασία εκταφών που αρχίζει αύριο στη Μαράθα και την Αλόα, αποτελεί μια σαφή κίνηση καλής θέλησης από την ε/κ πλευρά. Προς επίρρωση τούτου παραθέτουμε ένα πολύ επεξηγηματικό, της κατάστασης, απόσπασμα της έκθεσης του τέως μέλους της ΔΕΑ Θεόφιλου Θεοφίλου ημερομηνίας 27 Μαρτίου «Παρ όλο που πρόκειται συγκριτικά για O ένας εκ των δύο ομαδικών τάφων των 126 δολοφονηθέντων γυναικόπαιδων σε Μαράθα, Αλόα, Σανταλάρη στον οποίο από αύριο αρχίζουν εργασίες εκταφής. Τα παιδάκια αυτά του τ/κ δημοτικού σχολείου στη Μαράθα δολοφονήθηκαν αγρίως, μαζί με τα υπόλοιπα γυναικόπαιδα σε σκουπιδότοπο έξω από το χωριό και βρέθηκαν καμένα με τα χεράκια τους δεμένα με «ττέλι». το πιο αποτρόπαιο, ειδεχθές και απάνθρωπο έγκλημα που διαπράχθηκε στην εισβολή και γενικά στην Κύπρο από την εποχή της τουρκοκρατίας, τα 126 αθώα και τραγικά θύματά του δεν είναι αγνοούμενα πρόσωπα. Μερικές μόνο μέρες μετά τη δολοφονία τους και με βάση μαρτυρία επιζήσαντος Τ/κ, οι χώροι της ομαδικής ταφής ανευρέθηκαν, ανοίχθηκαν και τα πτώματα τους εκτάφηκαν και θάφτηκαν κανονικά στην παρουσία των συγγενών τους, μουσουλμάνων θρησκευτικών λειτουργών, ανδρών της Ειρηνευτικής Δύναμης των Η.Ε., Τούρκων, Τ/κ και ξένων δημοσιογράφων, ανταποκριτών και φωτογράφων. Τα θύματα από την Αλόα τάφηκαν ομαδικά σε χώρο στην είσοδο του χωριού και τα θύματα από το Σανταλάρη και τη Μαράθα τάφηκαν ομαδικά σε χώρο έξω από το χωριό. Και στους δύο χώρους ανεγέρθηκαν μνημεία στις πλάκες των οποίων αναγράφονται τα ονόματα και οι ηλικίες όλων των θυμάτων και έχουν τοποθετηθεί πολλές προπαγανδιστικές πινακίδες με ανθελληνικό περιεχόμενο. Παρά τα αδιάψευστα αυτά δεδομένα, κατά την κατάρτιση των καταλόγων έγινε δεκτό από την πλευρά μας να περιληφθούν στον κατάλογο των Τ/κ αγνοουμένων και οι νεκροί της Αλόας, Σανταλάρη και Μαράθας. Ενώ ήταν ολοφάνερο ότι αυτό που επιδίωκε η τ/κ ηγεσία ήταν να αυξηθεί με ψεύτικα στοιχεία και να φουσκώσει ο κατάλογος των Τ/κ αγνοουμένων». Αναμένονται ανταποδοτικές κινήσεις Δύο ανταποδοτικές από την τουρκική πλευρά κινήσεις, θα πρέπει να αναμένονται μετά την εκταφή στη Μαράθα και την Αλόα, όπως προκύπτει και από τα αποκαλυπτικά ρεπορτάζ της «Κ» που προηγήθηκαν και έφεραν το ζήτημα ξανά στην επιφάνεια: 1. Να αυξηθούν στο πολλαπλάσιο οι τρεις «άδειες» πρόσβασης σε στρατιωτικές λεγόμενες ζώνες που δίνει ο τουρκικός στρατός κάθε χρόνο στους ερευνητές της ΔΕΑ. 2. Να υποδειχθούν χώροι ταφής όπου μεταφέρθηκαν και τάφηκαν ξανά, λείψανα Ε/κ αγνοουμένων, με πρώτη την περίπτωση των 70 της Άσσιας που είχαν εκταφεί από τα πηγάδια στο Ορνίθι όπου είχαν εκτελεστεί εν ψυχρώ τον Αύγουστο του Τα θέματα αυτά των αγνοουμένων (και η διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας) σύμφωνα με την τ/κ εφημερίδα Κίμπρις, συζητήθηκαν στην πρόσφατη συνάντηση του γ.γ. των Η.Ε. Μπαν Κι Μουν με τον Τ/κ ηγέτη Μουσταφά στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με την «Κίμπρις», η «σιωπηρή διπλωματία» του Ακιντζί με αρμοδίους στρατιωτικούς και πολιτικούς της Τουρκίας είχε επιτυχή αποτελέσματα και από τις στρατιωτικές κατοχικές αρχές αναμένεται να δίνεται πιο γρήγορα και εύκολα άδεια για εκσκαφές σε σημεία όπου υπάρχουν πληροφορίες για τάφους αγνοουμένων. Το θέμα συζητήθηκε και κατά την επίσκεψη του νέου αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Τουρκίας, στρατηγού Χουλούσι Ακάρ, στα Κατεχόμενα τον περασμένο μήνα. Ο Τ/κ ηγέτης φέρεται να είχε συζητήσει πριν το θέμα με τον Τούρκο Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου και τον Τούρκο ΥΠΕΞ Φεριντούν Σινιρλίογλου, ενώ ο Τούρκος Αρχηγός ΓΕΣ φέρεται έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες στον εδώ κατοχικό στρατό.

6 06-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 22:47 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Ο Αναστασιάδης καλεί τον Ακιντζί να αναλάβει τις ευθύνες του Τροχοπέδη στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού οι δηλώσεις του Τ/κ ηγέτη, προειδοποιεί ο Πρόεδρος < Τόσο η εισαγωγή εκ μέρους του Μουσταφά Ακιντζί νέων επιχειρημάτων στον διάλογο όπως η επίκληση του φυσικού δικαίου και του ψηφίσματος 750 του Σ.Α. όσο και η αξίωσή του για μόνιμες παρεκκλίσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο έχουν προκαλέσει έντονη δυσφορία και προβληματισμό στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Προλειαίνοντας το έδαφος για τα όσα θα ακολουθήσουν από τον Νοέμβριο και μετά, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, συναντώνται αύριο σε ένα νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, στην παρουσία και του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμματέα των Η.Ε. Έσπεν Μπαρθ Αϊντε. Ενδεικτική, τόσο του βεβαρημένου κλίματος που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των δύο πλευρών μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Μουσταφά Ακιντζί όσο και της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί αύριο στις διαπραγματεύσεις, είναι και η ατζέντα της συνάντησης των δύο ηγετών, στην οποία περιλαμβάνονται δύο θέματα. Αφενός, Αναστασιάδης και Ακιντζί θα ανταλλάξουν απόψεις επί του εγγράφου που ετοιμάζουν οι διαπραγματευτές των δύο κοινοτήτων, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί, στο οποίο θα καταγράφονται οι διαφωνίες των δύο πλευρών στο κάθε κεφάλαιο του Κυπριακού που συζητήθηκε στις συνομιλίες το προηγούμενο πεντάμηνο. Αφετέρου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα θέσει επί τάπητος τις παρατηρούμενες υπαναχωρήσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη από τα συμφωνηθέντα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως αυτές προκύπτουν και από τις πρόσφατες δηλώσεις του Μουσταφά Ακιντζί μετά την ολοκλήρωση των επαφών του στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τόσο η εισαγωγή εκ μέρους του Μουσταφά Ακιντζί νέων επιχειρημάτων στο διάλογο όπως η επίκληση του φυσικού δικαίου και του ψηφίσματος 750 του Σ.Α., όσο και η αξίωσή του για διασφάλιση της πλειοψηφίας περιουσιών και πληθυσμού στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος ως μόνιμη παρέκκλιση από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, μετατρέποντας τη λύση σε πρωτογενές ευρωπαϊκό δίκαιο, αξίωση η οποία συγκρούεται με τη συμφωνημένη βάση της Η ανταλλαγή απόψεων στο κείμενο των διαφωνιών που ετοιμάζουν οι δύο διαπραγματευτές και οι εξηγήσεις που θα ζητήσει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, με αφορμή τις τελευταίες του δηλώσεις, είναι τα δύο θέματα που βρίσκονται στην αυριανή ατζέντα συνάντησης των δύο ηγετών. λύσης, έχουν προκαλέσει έντονη δυσφορία και προβληματισμό στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Όπως μεταφέρουν στην «Κ» οι ίδιες πηγές, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προσέρχεται στις συνομιλίες αποφασισμένος να ξεκαθαρίσει το τοπίο, αλλά και να επαναβεβαιώσει βασικές αρχές διεξαγωγής των συνομιλιών, τις οποίες και οι δύο ηγέτες προσυπέγραψαν. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα υπενθυμίσει στον συνομιλητή του τη συμφωνία τους να αποφεύγονται οι δημόσιες δηλώσεις σε πρόωρο στάδιο για να μην επικρατήσει το φαινόμενο της δημόσιας διαπραγματεύσεις που σχεδόν νομοτελειακά θα καταλήξει σε παιχνίδι επίρριψης ευθυνών και κατ επέκταση θα διακινδυνεύσει τις προοπτικές αξιοποίησης του παράθυρου ευκαιρίας που δημιουργήθηκε για επίλυση του Κυπριακού. Πέρα πάντως από τις εξηγήσεις που θα θέσει και θα ζητήσει ο Πρόεδρος, καθώς και της ανταλλαγής απόψεων για το έγγραφο που ετοιμάζουν οι δύο διαπραγματευτές, τόσο στην αυριανή συνάντηση όσο και στην επόμενη καθορισμένη συνάντησή τους στις 30 Οκτωβρίου, οι δύο ηγέτες δεν αναμένεται να εμπλακούν σε ουσιαστική διαπραγμάτευση επί των θεμάτων που παραμένουν αγεφύρωτες διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. Οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις παραπέμπονται για τον Νοέμβριο στο πλαίσιο της εντατικοποίησης της διαδικασίας που έχουν συμφωνήσει να ακολουθήσουν Αναστασιάδης και Ακιντζί. Μέχρι τότε αναμένεται ότι οι διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί, θα έχουν ολοκληρώσει το έγγραφο στο οποίο θα καταγράφονται οι διαφωνίες των δύο πλευρών σε όλα τα κεφάλαια τα οποία συζητήθηκαν στις συνομιλίες όλο το προηγούμενο πεντάμηνο. Εργασία, πάντως, την οποία έχουν ήδη αρχίσει από την περασμένη Πέμπτη, οπότε και Μαυρογιάννης και Ναμί είχαν την πρώτη τους συνάντηση μετά την επιστροφή τους από την Νέα Υόρκη. Ταυτόχρονα, όμως, η χρονική μετάθεση για τον Νοέμβριο της έναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του ηγέτη των Τουρκοκυπρίων συνδέεται και με τις εκλογικές διαδικασίες στην Τουρκία για την ανάδειξη κυβερνητικού σχήματος, οι οποίες ολοκληρώνονται την 1η Νοεμβρίου και τα αποτελέσματα των οποίων θα καταδείξουν, όπως εκτιμούν διπλωματικοί κύκλοι, τη στάση που τελικά θα τηρήσει η Άγκυρα στη διαπραγματευτική διαδικασία για την επίλυση του Κυπριακού. Συνεπώς, η παραπομπή στο τέλος Νοεμβρίου, τόσο από το διεθνή παράγοντα όσο και από πολιτικούς κύκλους στη Λευκωσία, για τις τελικές εκτιμήσεις σε σχέση με τις προοπτικές της διαπραγματευτικής διαδικασίας για θετική κατάληξη, συνδέεται με τις αναμενόμενες εξελίξεις στην Άγκυρα και κατ επέκταση με την πορεία των εντατικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο ηγετών. Διαπραγματεύσεις, οι οποίες, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στην «Κ», θα περάσουν από το στάδιο της πολιτικής συνεννόησης μεταξύ των δύο ηγετών, στο στάδιο των συγκεκριμένων και λεπτομερών διαπραγματεύσεων, εστιάζοντας πλέον στο κάθε θέμα ξεχωριστά επί του οποίου οι δύο πλευρές διαφωνούν. Σε αυτό το νέο κύκλο της τρίτης φάσης των διαπραγματεύσεων που εισέρχονται οι δύο πλευρές, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται τα κεφάλαια της διακυβέρνησης και του διαμοιρασμού των εξουσιών, του περιουσιακού και των κριτηρίων στο εδαφικό σε συνδυασμό, όπως και το όλο προηγούμενο διάστημα από την επανέναρξη των συνομιλιών, με τα θέματα της οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται ότι από τα πρώτα θέματα που θα τεθούν στο τραπέζι είναι τα κριτήρια του περιουσιακού, θέμα το οποίο κρίνεται ως κομβικής σημασίας για την πορεία των συνομιλιών. Αν και τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων δεν θα βρίσκονται στην ατζέντα των συνομιλιών αυτού του νέου κύκλου των διαπραγματεύσεων, ωστόσο, η ελληνοκυπριακή πλευρά εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξη πως όταν το θέμα τεθεί θα υπάρξει θετική κατάληξη. Τα μηνύματα που έχει λάβει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης από τις επαφές που είχε σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη ήταν ενδεικτικά της αντίληψης που διαμορφώνεται πλέον και από τον διεθνή παράγοντα που εμπλέκεται άμεσα στις διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού, ότι δηλαδή, το 2015 ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. δεν μπορεί να έχει εγγυήσεις. Ήδη, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει επεξεργαστεί φόρμουλα, που θα εμπλέκει διεθνούς οργανισμούς, όπως για παράδειγμα τα Η.Ε., την Ε.Ε., τον ΟΑΣΕ, και που θα μπορεί να ανταποκρίνεται στις ανησυχίες και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων στα θέματα ασφάλειας, χωρίς επαναφορά του μοντέλου των εγγυήσεων του Eυκαιρίες και κίνδυνοι στα γεωπολιτικά για Κύπρο-Ελλάδα Ελληνοτουρκικά, Κυπριακό, ονομασία ΠΓΔΜ, ενεργειακά, σχέσεις με Ισραήλ, επαφές με Αλβανία και τριμερής με την Αίγυπτο Του απεσταλμένου μας στη ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Παράλληλα με την οικονομία, η ελληνική κυβέρνηση καλείται να διαχειρισθεί το επόμενο διάστημα ζητήματα στο γεωπολιτικό πεδίο που προσφέρουν ευκαιρίες, αλλά εγκυμονούν και κινδύνους: ελληνοτουρκικές σχέσεις, Κυπριακό, ονομασία ΠΓΔΜ, ενεργειακή διασύνδεση με Βουλγαρία, εμβάθυνση σχέσης με Ισραήλ, τριμερής συνεργασία με Κύπρο και Αίγυπτο. <<<<<< Αποτελεί ένδειξη διπλωματικής ενηλικίωσης ότι μείζονες στρατηγικές της χώρας υπερβαίνουν κυβερνήσεις και ιδεολογίες. Στα ελληνοτουρκικά, αυτό που απασχολεί άμεσα είναι η συνεργασία για καλύτερη διαχείριση της ροής προσφύγων προς τα ελληνικά νησιά. Το πρόβλημα αφορά συνολικά την Ε.Ε., αλλά ο κ. Τσίπρας ζήτησε και από τις ΗΠΑ, που ανησυχούν για διείσδυση τζιχαντιστών στην Ευρώπη, να ασκήσουν και αυτές την επιρροή τους στην Αγκυρα. Λίγο μετά τη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα στη Νέα Υόρκη, ο Αχμέτ Νταβούτογλου περιέγραψε στην «Κ» τη συνάντηση ως «άριστη». Μένει να φανεί εάν επρόκειτο για μια κενή περιεχομένου φιλοφρόνηση του Λίγο μετά τη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα στη Νέα Υόρκη, ο Αχμέτ Νταβούτογλου περιέγραψε στην «Κ» τη συνάντηση ως «άριστη». Τούρκου πρωθυπουργού ή για ουσιαστική αποτίμηση που ανοίγει προοπτικές στις διμερείς σχέσεις. Εάν επανεκλεγεί ο κ. Νταβούτογλου στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, θα προχωρήσει απρόσκοπτα η σύγκληση του τέταρτου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, τον Δεκέμβριο ή Ιανουάριο στην Τουρκία. Καθώς η Τουρκία «ζυγίζει» τις προθέσεις της κυβέρνησης Τσίπρα, αποτιμά ως θετικό δείγμα γραφής την απόφαση του Νίκου Κοτζιά να προχωρήσουν Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο. Δεν είναι βέβαιο ότι αντιμετωπίζει με ανάλογο πνεύμα και την πρόταση του Ελληνα υπ. Εξωτερικών για τερματισμό της αρχής των εγγυήσεων και της παρουσίας ξένων δυνάμεων στην Κύπρο. Στο Κυπριακό, η διεθνής κοινότητα βλέπει «παράθυρο ευκαιρίας» για λύση, λόγω και της παρουσίας στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων του Μουσταφά Ακιντζί. Ωστόσο, τα νήματα κινεί η Αγκυρα και ο Ταγίπ Ερντογάν περιγράφεται από Αμερικανούς και άλλους δυτικούς ως «απρόβλεπτος». Η Αθήνα αφήνει τον πρώτο λόγο στον πρόεδρο Αναστασιάδη, αλλά θα διαδραματίσει τον ρόλο που της αναλογεί, όπως άλλωστε διεφάνη στη μακρά συνάντηση και «έντονη» συζήτηση που είχε ο Νίκος Κοτζιάς με τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ για το Κυπριακό, κ. Εϊντε. Στον στρατηγικό σχεδιασμό της Ελλάδας στην Αν. Μεσόγειο κυριαρχεί η τριμερής συνεργασία Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, την οποία ξεκίνησε ο Αντώνης Σαμαράς και συνεχίζει με την ίδια προσήλωση ο Αλέξης Τσίπρας. Αποτελεί ευπρόσδεκτη ένδειξη διπλωματικής ενηλικίωσης ότι πλέον μείζονες στρατηγικές επιλογές της χώρας υπερβαίνουν πρωθυπουργούς, κυβερνήσεις και ιδεολογίες. Οι τρεις χώρες, που προσβλέπουν σε συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες ανακαλύψεις τεράστιων αποθεμάτων αερίου στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, θα έχουν νέα τριμερή διάσκεψη κορυφής τον Δεκέμβριο στην Αθήνα. Προβάλλοντας την εμπειρία και γνώση της περιοχής, ο κ. Κοτζιάς στη συνάντηση ΝΑΤΟ - Ε.Ε. στη Νέα Υόρκη, προειδοποίησε εταίρους και συμμάχους ότι η μεγαλύτερη αραβική χώρα, με σχεδόν 100 εκατομμύρια πληθυσμό (και μαζί η Ιορδανία και ο Λίβανος) απαιτεί στήριξη και προσεκτική μεταχείριση προκειμένου να αποφευχθεί μια αποσταθεροποίηση που θα προκαλούσε ένα νέο, ανεξέλεγκτο κύμα προσφύγων προς την Ευρώπη. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση προχωρεί στην περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας με το Ισραήλ. Την εγκαινίασε ο Γ. Παπανδρέου, οικοδόμησε σε αυτή ο Αντ. Σαμαράς, και τώρα ο Αλ. Τσίπρας, υπερβαίνοντας κωλύματα του παρελθόντος, κινείται προς την εμβάθυνσή της, σε κοινή πορεία και με την Κύπρο. Η Ελλάδα προσφέρει στο εβραϊκό κράτος το πολυπόθητο «βάθος» που η γεωγραφία και οι συσχετισμοί της περιοχής τού έχουν στερήσει. Την ίδια ώρα, παρά τις βαθιές ιδεολογικές διαφορές ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου προσβλέπει διακαώς σε στενή συνεργασία με τον Αλέξη Τσίπρα, με τον οποίο, όπως είχε εκτιμήσει πρόσφατα στην «Κ» η πρέσβης του Ισραήλ στην Αθήνα, θα αναπτύξουν «πολύ καλή χημεία». Οι δύο πρωθυπουργοί είχαν σύντομη συνομιλία στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης και ο κ. Τσίπρας θα επισκεφθεί το Ισραήλ τον Νοέμβριο. Οι παραδοσιακοί δεσμοί και οι καλές σχέσεις με όλους τους πρωταγωνιστές στη Νέα Υόρκη ο κ. Τσίπρας συναντήθηκε και με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς όπως φυσικά και η γειτνίαση με την εύφλεκτη περιοχή, επιτρέπουν στην Ελλάδα να διεκδικήσει μεσολαβητικό ρόλο στο Μεσανατολικό. Μεταξύ των κύριων «ανοιχτών» ζητημάτων παραμένει η ονομασία της ΠΓΔΜ. Ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, δυσφορεί με τη στασιμότητα που παρατηρείται και με την προτροπή των ΗΠΑ εξετάζει την προοπτική νέας ενεργοποίησής του. Ενισχύεται επίσης η συνεργασία με τη Βουλγαρία, ιδιαίτερα εάν, με την ενθάρρυνση και της Ουάσιγκτον, προχωρήσει ο σχεδιασμός για τη δημιουργία του αγωγού IGB (διασυνδετηρίου Ελλάδας - Βουλγαρίας). Αλλά και οι σχέσεις με την Αλβανία παραμένουν δύσκολες. Στον ΟΗΕ ο κ. Τσίπρας συναντήθηκε με τον ομόλογό του, Εντι Ράμα, στον οποίο εξέφρασε την πρόθεση της Αθήνας να στηρίξει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, αλλά έσπευσε να επισημάνει την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας.

7 07-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 20:34 Page 7 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Γη και ύδωρ ζητά η Αγκυρα για το νερό Αναβρασμός και αναστάτωση για τους όρους που θέτει η Τουρκία και τους οποίους οι Τουρκοκύπριοι χαρακτηρίζουν απαράδεκτους Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Εκτός από τους όρους που θέτει για το νερό, η Αγκυρα υπέβαλε σειρά και άλλων αξιώσεων όπως η ιδιωτικοποίηση της «Αρχής Τηλεπικοινωνίας», της «Αρχής Ηλεκτροδότησης» και των λιμανιών. Η Τουρκία επιχειρεί να εξασφαλίσει στρατηγική ισχύ, χρησιμοποιώντας το νερό. Με την παροχή του στα Κατεχόμενα η Άγκυρα αποκτά βήμα σε ευρωπαϊκό έδαφος, εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές. Οξύνεται η ένταση στις σχέσεις Τουρκίας-τουρκοκυπριακής κοινότητας εξαιτίας των όρων που θέτει η Αγκυρα για το νερό από την Τουρκία, που άρχισε ήδη να ρέει στα Κατεχόμενα μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού. Στις 29 Οκτωβρίου, μόλις λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις πρόωρες τουρκικές βουλευτικές εκλογές, το νερό της Ανατολίας θα φτάσει στη Λευκωσία. Η τουρκική πλευρά ετοιμάζει πανηγυρική τελετή, στην οποία ενδέχεται να παρευρεθεί και ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν. Το νερό της Ανατολίας φέρνει μαζί του μεγάλο αναβρασμό και αναστάτωση στις σχέσεις Τουρκίας-τ/κ κοινότητας. Η Αγκυρα θέτει δύο βασικές προϋποθέσεις για τη συνέχιση παροχής νερού και οικονομικής βοήθειας στους Τουρκοκύπριους. Πρώτον, η διαχείριση και η διοχέτευση του νερού θα πρέπει να γίνεται από τουρκικές εταιρίες. Δεύτερον, τα εδάφη και οι περιουσίες από όπου περνούν οι τουρκικοί αγωγοί περιέρχονται πλέον στην ιδιοκτησία της Τουρκικής Δημοκρατίας. Οι τουρκικοί όροι έχουν αναστατώσει την τ/κ πλευρά και ήδη αρκετοί φορείς έχουν εκφράσει τη διαφωνία τους με αυτούς τους όρους, τους οποίους θεωρούν απαράδεκτους. Η τ/κ Αριστερά διατυπώνει τη θέση ότι το νερό είναι πολύτιμο αγαθό και δεν είναι δυνατόν να «ιδιωτικοποιηθεί». Χαρακτηρίζει επίσης απαράδεκτη την πώληση εδαφών στην Τουρκία. Οι Τουρκοκύπριοι αντιπροτείνουν ένα είδος συνεταιρισμού «δήμων» για τη διαχείριση του νερού. Τα περιθώρια ελιγμών για την τ/κ πλευρά είναι λιγοστά. Πριν από λίγα χρόνια, η «κυβέρνηση» του Ιρσέν Κιουτσούκ υπέγραψε με την Άγκυρα ένα πρωτόκολλο, το οποίο περιλαμβάνει τις δύο προϋποθέσεις της τουρκικής πλευράς. Στη νέα περίοδο, λοιπόν, η τ/κ πλευρά δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει αυτό το πρωτόκολλο. «Ακόμη και αν παραμερίσουμε το πρωτόκολλο, στην κοινότητά μας υπάρχουν κύκλοι, οι οποίοι πιστεύουν ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν κατέχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία και πείρα για ένα τόσο περίπλοκο θέμα», επισημαίνει η Τουρκοκύπρια δημοσιογράφος Αϊσού Μπασρί Ακτέρ, η οποία παρακολουθεί εδώ και καιρό με μεγάλη προσοχή το θέμα του νερού. Υπογραμμίζει τη σημασία των μεγάλων λαθών των Τουρκοκύπριων πολιτικών, τα οποία άνοιξαν τον δρόμο για τις «αυθαιρεσίες» της Άγκυρας. Η κ. Ακτέρ μας ενημερώνει ότι το «κυβερνών» Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (ΡΤΚ) μελετά ένα εναλλακτικό σχέδιο για το νερό. Προτείνει τη δημιουργία μιας «αυτόνομης αρχής», η οποία θα διαχειρίζεται το νερό. Παράλληλα, αντιτίθεται στην ιδιωτικοποίηση του νερού. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η Άγκυρα δεν λαμβάνει υπόψη της αυτή την πρόταση. Η κ. Ακτέρ εκτιμά ότι η Αγκυρα δεν πρόκειται να αποδεχθεί τις προτάσεις αυτές και προσθέτει ότι το πρωτόκολλο και οι ρήτρες του μιλούν από μόνα τους. Αναλύοντας τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο σημαντικό ζήτημα, η κ. Ακτέρ αποκαλύπτει ότι εξαιτίας των διαφωνιών στο ζήτημα του νερού, η Τουρκία έχει παγώσει την οικονομική βοήθεια ύψους τουρκικών λιρών, που θα έδινε στους Τ/κ. Επισημαίνει επίσης ότι η Άγκυρα μαζί με τους όρους που θέτει για το νερό, χτυπά την πόρτα της τ/κ ηγεσίας με μια νέα λίστα αιτημάτων: Ιδιωτικοποίηση της «Αρχής Τηλεπικοινωνίας», της «Αρχής Ηλεκτροδότησης» και των λιμανιών. Ακόμη, η Άγκυρα επιβάλλει στους Τουρκοκύπριους μια σειρά μέτρων, τα οποία αφορούν τον τομέα των τραπεζών, τη λειτουργία του «δημόσιου τομέα» τον τομέα της υγείας κ.ο.κ. «Το νερό και ο τουρκικός υποθαλάσσιος αγωγός βρίσκεται στην καρδιά του Κυπριακού». Η κ. Ακτέρ, υπογραμμίζοντας αυτό το σημαντικό σημείο προσθέτει το εξής: «Με το νέο σχέδιο η Τουρκία γίνεται ιδιοκτήτρια γης στο νησί. Πρόκειται για μια καλομελετημένη στρατηγική. Η Τουρκία επιχειρεί να εξασφαλίσει στρατηγική ισχύ, χρησιμοποιώντας ένα πολύτιμο αγαθό όπως το νερό. Με την παροχή του στα Κατεχόμενα, η Άγκυρα αποκτά βήμα σε ευρωπαϊκό έδαφος». Σύμφωνα με την κ. Ακτέρ, οι νέες εξελίξεις αναβαθμίζουν τον ρόλο της Άγκυρας στο Κυπριακό. Η ίδια τονίζει το εξής: «Είτε με λύση του Κυπριακού είτε χωρίς λύση, η Τουρκία πλέον θα έχει τον πρώτο λόγο στα ζωτικά ζητήματα της Κύπρου. Στο τραπέζι των συνομιλιών από τώρα και στο εξής, ως κάτοχος κυπριακής γης, η Τουρκία θα βρίσκεται αντιμέτωπη με την ε/κ πλευρά». Η έμπειρη Τουρκοκύπρια δημοσιογράφος αναρωτιέται για τον λόγο τον οποίο, η ηγεσία του Νίκου Αναστασιάδη προτιμά να τηρήσει σιωπηλή στάση στο όλο ζήτημα. Κατά την άποψή της, οι κινήσεις της Τουρκίας στο ζήτημα του νερού αφορούν την καθημερινότητα όλων των Κυπρίων. Σύμφωνα με την κ. Ακτέρ, η σιωπή του Προέδρου Αναστασιάδη ενδέχεται να συσχετίζεται πέρα από το κλίμα των καλών σχέσεων με τον Μουσταφά Ακιντζί και με παρασκηνιακές κινήσεις στο Κυπριακό. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το όλο ζήτημα έχει αρχίσει να βρίσκει αντίκτυπο στον τουρκικό Τύπο. Τις προηγούμενες εβδομάδες, με ανταποκρίσεις τους από τα Κατεχόμενα, τα μεγάλα μέσα της Τουρκίας αναφέρθηκαν στη νέα εστία έντασης στις σχέσεις Τουρκίας-τ/κ κοινότητας. Πολλά τουρκικά μέσα επέλεξαν τον όρο «κρίση» για να σκιαγραφήσουν την εν λόγω ένταση.

8 08-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 23:12 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Σε νέο κανάλι η κόντρα Χάσικου-Μιχαηλίδη Πώς εκτυλίχθηκε το νέο επεισόδιο ανάμεσα στον ΥΠΕΣ και τον γενικό ελεγκτή, καθώς και η στήριξη του Προεδρικού στον υπουργό Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Προεδρικό για Χάσικο: «Η στήριξη του υπουργούείναι μεν δεδομένη αλλά όχι χωρίς όρια». Λίγες μόνο ημέρες μετά την κόντρα που ξέσπασε μεταξύ του γενικού ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη και του ΥΠΕΣ Σωκράτη Χάσικου για τον ΧΥΤΑ Κόσιης και την ανανέωση του συμβολαίου του ανάδοχου για επιπλέον επτά χρόνια (συμφωνία που τώρα εξετάζεται από την ΚΕΑΑ) ακόμη ένα επεισόδιο ήρθε να προσθέσει ένταση στη ρήξη των δύο. Αιτία αυτή τη φορά, η αποδοχή εκ μέρους του ΥΠΕΣ για είσοδο υπό τη φοιτητική ιδιότητα ώστε να κατευθυνθούν σε κυπριακά κολέγια, 800 άτομα από το Μπαγκλαντές με αμφίβολα, όπως προέκυψε στην πορεία, πιστοποιητικά. Οι δύο αυτές υποθέσεις διακλαδώθηκαν αντιστοίχως στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και έχουν τις διαφορές και τις ομοιότητές τους τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο, ενώ δεν έλειψαν και οι αντεγκλήσεις επί προσωπικού και στα όσα εκατέρωθεν δηλώθηκαν αλλά και στις ανακοινώσεις που ακολούθησαν. Το ρεπορτάζ της «Κ» για τα πιστοποιητικά, κατέδειξε πως η Αστυνομία, η οποία ενεπλάκη στη συζήτηση, δίνοντας το «παρών» σε διυπουργικές συνεδριάσεις για το θέμα, δεν κλήθηκε να εξετάσει αυτά καθαυτά τα πιστοποιητικά αλλά να δώσει συμβουλή ως προς τη διαδικασία που ακολουθείται ώστε να αποδειχθεί αν τελικά ένα έγγραφο είναι πλαστό ή όχι. Το σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εφόσον δείχνει τη βιασύνη του ΥΠΕΣ ώστε να λυθεί το συγκεκριμένο ζήτημα ταχύτερα, παίρνοντας την απόφαση που πήρε, βρίσκοντας μάλιστα στην πορεία στήριξη και από τον ίδιο τον ΥΠΕΞ κ. Κασουλίδη αλλά και από τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, Γεώργιο Τάσου. Ο τελευταίος δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «εκεί Οι επιθέσεις προς το πρόσωπο του υπ. Εσωτερικών έγιναν σφοδρότερες από συγκεκριμένους κύκλους που επηρεάζονται, όταν αρχές Σεπτεμβρίου έγινε γνωστό πως ο τηλεοπτικός σταθμός Άλφα, θα έρθει στην Κύπρο. θα κολλήσουμε τώρα;» δίνοντας τον τόνο και προσθέτοντας πως την προσεχή Τρίτη η συνεδρίαση της Επιτροπής δεν θα συζητήσει τη διαφορά μεταξύ γενικού ελεγκτή και υπουργού Εσωτερικών αλλά τις διαδικασίες εισόδου ξένων φοιτητών στην Κύπρο. Παρόλα αυτά, μένει να διαφανεί αν το ζήτημα με τους φοιτητές θα έχει και συνέχεια ή όχι, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο και με την υποβόσκουσα κόντρα μεταξύ των δύο αξιωματούχων που αναδύεται στην επικαιρότητα κάθε φορά που μπλέκονται αρμοδιότητες και εξουσίες αυτών. Η ιδιαιτέρως αυστηρή και καυστική γλώσσα που χρησιμοποιεί ο γενικός ελεγκτής, («ο υπουργός της ευρωπαϊκής Κύπρου αμφισβητεί αυτά που θεωρούνται δεδομένα ακόμη και σε τριτοκοσμικές χώρες») αξιολογούνται με αμιγώς πολιτικούς όρους από ανάλογες πηγές σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ» και είναι πρόδηλες της κόντρας που Κοινοβουλευτικοί κύκλοι κάνουν λόγο για «αμιγώς πολιτικές και ιδιαίτερα επιθετικές τακτικές» εκ μέρους του γενικού ελεγκτή που σκοπό έχουν την εξυπηρέτηση ίδιων συμφερόντων. έχει ξεσπάσει. Στην περίπτωση του ΧΥΤΑ το ίδιο το Προεδρικό επενέβη με ανακοίνωση, επί της ουσίας στηρίζοντας το έργο που έχει ξεκινήσει ο γενικός ελεγκτής, όπως αναγνώστηκε και από τον Τύπο, ενώ σε δεύτερο χρόνο όπως αναφέρθηκε, ο κ. Κασουλίδης στήριξε τον κ. Χάσικο για το θέμα των πλαστών πιστοποιητικών. Η περιφερειακή ανάγνωση Τα ανωτέρω τυγχάνουν πολλαπλών αναγνώσεων από πολιτικούς και όχι μόνο κύκλους με τους οποίους επικοινώνησε η «Κ», στην προσπάθεια σκιαγράφησης όλων όσων συμβαίνουν μεταξύ των δύο αξιωματούχων. Κοινοβουλευτικοί κύκλοι από τη μία κάνουν λόγο για «αμιγώς πολιτικές και ιδιαίτερα επιθετικές τακτικές» εκ μέρους του γενικού ελεγκτή που σκοπό έχουν την εξυπηρέτηση ίδιων συμφερόντων. Σε ερώτηση, πού εδράζονται και ποια είναι τα συμφέροντα αυτά, η ίδια πηγή απάντησε ότι «η δημιουργία πόλωσης είναι πολιτικό τερτίπι και ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του». Από την άλλη, για την υπόθεση με τα πιστοποιητικά έχει ήδη γίνει παραπομπή στον γενικό εισαγγελέα από την Ελεγκτική Υπηρεσία προς διερεύνηση πιθανών ποινικών ευθυνών. Διευκρινίστηκε, ωστόσο, από τον ίδιο τον κ. Μιχαηλίδη πως «η καταγγελία δεν στρέφεται προσωπικά εναντίον του κ. Χάσικου αλλά εναντίον όσων εμπλέκονται στο εν λόγω ποινικό αδίκημα». Σημείο το οποίο σύμφωνα με συγκεκριμένη πηγή, «τονίζει τη στήριξη που φαίνεται ν απολαμβάνει ο γενικός ελεγκτής και από συγκεκριμένους πολιτικούς κύκλους. Πώς αλλιώς θα παρέπεμπε άρον-άρον μια υπόθεση που αγγίζει εμμέσως έστω έναν υπουργό;», κατέληξε η ίδια πηγή. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα αντίδραση από τον Προεδρικό για Οδυσσέα: «Καλύτερα να πράττουμε περισσότερο και να μιλούμε λιγότερο». γενικό εισαγγελέα και η Αστυνομία αναμένει οδηγίες για τα περαιτέρω. Από τη συζήτηση όμως που έχει ανοίξει γύρω από αυτή την κόντρα, δεν λείπουν και οι σαφείς υπόνοιες που δείχνουν και προς ακόμη μία κατεύθυνση, εμπλέκοντας μάλιστα και συμφέροντα του τηλεοπτικού πεδίου. Γίνεται ως εκ τούτου λόγος ότι άλλαξε το σκηνικό και οι επιθέσεις προς το πρόσωπο του κ. Χάσικου έγιναν σφοδρότερες από συγκεκριμένους κύκλους που επηρεάζονται, όταν αρχές Σεπτεμβρίου έγινε γνωστό πως ο τηλεοπτικός σταθμός Άλφα πρόκειται να έρθει στην Κύπρο. «Το αν είναι θεμιτό και δεν αντιβαίνει τις διατάξεις περί ασυμβίβαστου ένας υπουργός να εμπλέκεται με κανάλια, μετά την προηγούμενη ενασχόληση με τα ΜΜΕ, αυτό μένει να φανεί στη συζήτηση που πρόκειται πολύ σύντομα να ανοίξει. Εν προκειμένω, το ζήτημα αυτό είναι μέρος του γενικότερου παζλ», σχολίασε πηγή στην «Κ». Καλύπτει Χάσικο το Προεδρικό υπό όρους Το νέο επεισόδιο ανάμεσα στον υπουργό Εσωτερικών και τον γενικό ελεγκτή έφτασε από τις πρώτες στιγμές στις παρυφές του Προεδρικού. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ» το τρέχον διάστημα δεν είναι αφενός το κατάλληλο για να ανοίξει νέος κύκλος συζητήσεων γύρω από τους ανεξάρτητους αξιωματούχους ειδικά εφόσον υπήρξε τοποθέτηση κατά την προηγούμενη διένεξη. Ζητούμενο είναι να παραμείνουν χαμηλοί οι τόνοι από όλες πλευρές, κάτι που τονίζεται σε όλους, ενώ σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Κ» η στήριξη στο πρόσωπο του υπουργού Εσωτερικών είναι μεν δεδομένη αλλά όχι χωρίς όρια. Σύμφωνα με ευρύτερη κυβερνητική πηγή, «δεν γίνεται να μείνει ακάλυπτος ο Χάσικος». Από την άλλη, αναμένεται και η εξέταση της συμφωνίας στην οποία κατέληξε ο ΥΠΕΣ με τον εργολάβο του ΟΕΔΑ (ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων) από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων, η οποία θα κρίνει πολλά και γι αυτή την υπόθεση, σε πολλαπλά επίπεδα. Το Προεδρικό και ειδικά ο Πρόεδρος δεν φαίνονται πάντως να είναι διατεθειμένοι για ρήξη με το γενικό ελεγκτή παρά τις κατ ιδίαν εκφράσεις δυσφορίας για την υπερπροβολή του κ. Μιχαηλίδη στα ΜΜΕ. «Καλύτερα να πράττουμε περισσότερο και να μιλούμε λιγότερο», τόνισε στην «Κ» σε ανύποπτο χρόνο για το θέμα, κορυφαίος κυβερνητικός αξιωματούχος. Ουδείς μπορεί να μου επιβάλει τον τρόπο ελέγχου Δεν προκύπτει θεσμικό ζήτημα ένεκα της αντιπαράθεσης με τον υπουργό Εσωτερικών, λέει ο γενικός ελεγκτης κ. Μιχαηλίδης Συνέντευξη στον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ Χωρίς να αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση του ρόλου και του έργου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ρίχνει τους υψηλούς τόνους αντιπαράθεσης με τον υπουργό Εσωτερικών. Σε συνέντευξή του στην «Κ» ο γενικός ελεγκτής απαντά αν προκύπτει θεσμικό ζήτημα ξεκαθαρίζει ότι ο ρόλος είναι συμβουλευτικός, ενώ για το θέμα των αλλοδαπών φοιτητών τονίζει ότι δεν είναι θέμα της υπηρεσίας του. Η «Κ» ζήτησε και από τον υπουργό Εσωτερικών τις απόψεις του για το όλο ζήτημα που έχει δημιουργηθεί, ωστόσο, ο Σωκράτης Χάσικος απάντησε αρνητικά. Τα όσα διαδραματίζονται το τελευταίο διάστημα μεταξύ εσάς και του υπουργού Εσωτερικών θεωρείτε ότι έχουν δημιουργήσει θεσμικό ζήτημα; Δεν νομίζω να τίθεται θεσμικό ζήτημα, όπως το λέτε. Οι ρόλοι είναι σαφώς διαχωρισμένοι στο Σύνταγμα. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο κάθε υπουργός προϊσταται του Υπουργείου του, και ο υπουργός Εσωτερικών του δικού του. Η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν υπάγεται σε κανένα Υπουργείο, είναι ανεξάρτητη Υπηρεσία, η οποία ασκεί ανεξάρτητο, εξωτερικό προς την Κυβέρνηση, έλεγχο. Και είναι, πρέπει να πω, προς τιμή του Προέδρου της Δημοκρατίας που εδώ και 18 μήνες που είμαι στη θέση αυτή ουδέποτε προσπάθησε να παρέμβει στο έργο μου. Η αντίδραση του Σωκράτη Χάσικου συνιστά παρέμβαση στον ρόλο, το έργο και τις αρμοδιότητες του γενικού ελεγκτή; Εφόσον περιορίζεται σε κριτική και απόψεις, όχι. Αναφορές σε μπαμπούλες και ανθρωποφάγους μάλλον δεν είναι υποβοηθητικές σε υγιή διάλογο. Ας δούμε όμως τη χιουμορίστικη τους πτυχή. Με τον υπουργό δεν μας χωρίζει οτιδήποτε. Ο γενικός ελεγκτής προειδοποιεί για τυχόν παράτυπες ή παράνομες αποφάσεις ή έχει ρόλο εκτελεστικής εξουσίας να τις μπλοκάρει; Ουδέποτε είπα ότι ο γενικός ελεγκτής ασκεί εκτελεστική εξουσία. Αυτό το λένε μόνο όσοι αγνοούν το Σύνταγμα. Η Υπηρεσία μας ελέγχει, και υποβάλλει παρατηρήσεις και εισηγήσεις. Δεν έχουμε, ούτε και Ας σταματήσουν ορισμένοι να νομίζουν ότι μπορεί με τέτοια πυροτεχνήματα να με εκφοβίσουν στον τρόπο που ασκώ τα καθήκοντά μου. Οι ενέργειές μου είναι πάντα πλήρως σύμφωνες με το γράμμα και το πνεύμα του νόμου και της ηθικής. διεκδικούμε, το αλάθητο. Προσπάθειά μας είναι πάντα να είμαστε τεκμηριωμένοι, αντικειμενικοί και αμερόληπτοι στις εισηγήσεις μας. Δεν διεκδικούμε όμως το αλάθητο. Αν μια παρατήρησή μας προβληματίσει τον ελεγχόμενο οργανισμό και αποφασίσει να αλλάξει γραμμή πλεύσης σε ένα θέμα που χειρίζεται, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε επιβάλει την άποψή μας ή έχουμε μπλοκάρει τις ενέργειές του. Αν πάλι αυτή η αλλαγή πλεύσης γίνει γιατί ο ελεγχόμενος φοβάται την κοινή γνώμη και την κριτική των πολιτών, τους οποίους εμείς καθηκόντως ενημερώνουμε στο πλαίσιο της αποστολής μας, αυτό είναι στοιχείο δημοκρατίας, από την εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του Πλάτωνα Από την πλευρά του ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης δεν θεωρεί ότι υπήρξε δημόσια κόντρα του ιδίου με τον υπουργό Εσωτερικών Σωκράτη Χάσικο παρά μόνο μεγάλη διάσταση απόψεων. και του Αριστοτέλη που μιλούσαν για τον έλεγχο των δαπανών «παρόντων παντών των πολιτών». Η διαφάνεια είναι ο δικός μας σύμμαχος, όπως και σε κάθε χώρα. Πέρσι στη Χάγη, στην ετήσια σύνοδο με τους ομόλογους μου, τονίστηκε η σημασία της χρήσης των ΜΜΕ και πώς το μήνυμα κατά της διαφθοράς θα σταλεί στους πολίτες. Μέχρι πού είστε διατεθειμένος να φθάσετε, αν πιστεύετε ότι υπάρχει παρέμβαση στο έργο σας. Μα το έργο μας δεν επηρεάζεται από τις απόψεις ή κριτικές, καλόπιστες ή κακόπιστες, γιατί υπάρχουν και τα δύο. Έχουμε τα αφτιά μας ανοικτά, πρώτιστα στους πολίτες, φυσικά και σε κάθε κρατικό αξιωματούχο ή δημόσιο υπάλληλο. Ακούμε και λαμβάνουμε υπόψη κριτικές για τη μορφή της ετήσιας έκθεσης, και για πολλά άλλα θέματα, για τα οποία έχουμε πειστεί ότι συνιστούν σωστές ιδέες. Ουδείς όμως μπορεί να μας επιβάλει τον τρόπο ελέγχου. Η ανεξαρτησία των ελεγκτικών υπηρεσιών είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αποτελεσματικότητάς τους. Την ανεξαρτησία αυτή διασφαλίζει το ίδιο το Σύνταγμα. Έχω και εγώ, ως ο επικεφαλής της Υπηρεσίας, πρώτιστη υποχρέωση να τη διαφυλάξω. Αυτό πράττω, αυτό θα πράττω. Ο ΥΠ.ΕΣ αμφισβητεί τα όρια δράσης του γενικού ελεγκτή. Πιστεύετε ότι το όλο θέμα θα πρέπει να παραπεμφθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο; Δεν νομίζω να υπάρχει τέτοιο θέμα. Αν υπάρξει νομικό ζήτημα προς επίλυση, τότε θα ζητηθεί νομική συμβουλή από τον γενικό εισαγγελέα της Δημοκρατίας που είναι ο νομικός σύμβουλος της Δημοκρατίας. Αν οποιοσδήποτε θέλει να καταγγείλει τον γενικό ελεγκτή στο Συμβούλιο του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι έχει επιδείξει ανάρμοστη συμπεριφορά επειδή διαφώνησε με τις ενέργειες ενός υπουργού, γιατί είδαμε πρόσφατα στον Τύπο και τέτοιες απόψεις, μπορεί να το πράξει. Μπορεί μάλιστα να το κάνει και οποιοσδήποτε απλός πολίτης. Ας σταματήσουν όμως ορισμένοι να νομίζουν ότι μπορεί με τέτοια πυροτεχνήματα να με εκφοβίσουν στον τρόπο που ασκώ τα καθήκοντά μου. Οι ενέργειές μου είναι πάντα πλήρως σύμφωνες με το γράμμα και το πνεύμα του νόμου και της ηθικής. Μη συμμόρφωση του ΥΠΕΣ με τις παρατηρήσεις σας στο θέμα της Κόσιης τι συνιστά; Οι παρατηρήσεις μας είναι συστάσεις και όχι οδηγίες. Η Βουλή, η παρούσα Βουλή, νομοθέτησε το 2013 πως κάθε ελεγχόμενος οργανισμός, μαζί με τον προϋπολογισμό του, καταθέτει έκθεση για το πώς συμμορφώθηκε με τις συστάσεις μας. Σε όλες τις χώρες του κόσμου το κοινοβούλιο είναι ο σύμμαχος της ελεγκτικής υπηρεσίας. Ο Υπουργός είχε δικαίωμα να μας αγνοήσει και να υπογράψει τη συμφωνία με τον ιδιώτη εργολάβο, αν φυσικά η συμφωνία αυτή ήταν νόμιμη. Προς τιμή του ο υπουργός δεν υπέγραψε, και ορθά παρέπεμψε το θέμα στην αρμόδια Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων, την ΚΕΑΑ, που είναι το μόνο αρμόδιο όργανο για εξέταση αλλαγών σε δημόσιες συμβάσεις. Πρόκειται για σοβαρό όργανο από τεχνοκράτες, με μακρά παράδοση λειτουργίας δεκαετιών, υπό την προεδρία της γενικής λογίστριας. Ας αφήσουμε το σώμα αυτό να εξετάσει το θέμα και να βρει τη βέλτιστη, νόμιμη λύση. Αλλοδαποί φοιτητές Το θέμα με τους αλλοδαπούς φοιτητές ήταν η πραγματική αιτία της κόντρα σας με τον ΥΠΕΣ όπως λέγεται; Ο υπουργός προέβη σε δηλώσεις περί μπαμπούλα και ανθρωποφάγου τον Σεπτέμβριο, μόλις στείλαμε επιστολή στη Βουλή για την Κόσιη. Η καταγγελία για τους αλλοδαπούς φοιτητές υποβλήθηκε σ εμάς μετά, και αμέσως τη στείλαμε στον γενικό εισαγγελέα, ως οφείλαμε. Αλίμονο για μια ελεγκτική υπηρεσία να της στέλνουν τέτοια στοιχεία και να τα φυλάει στο συρτάρι. Από πλευράς μου πάντως δεν υπάρχει καμία «κόντρα». Υπήρξε πράγματι μεγάλη διάσταση απόψεων για την Κόσιη, που ουσιαστικά όμως εξαλείφθηκε με την απόφαση του υπουργού για παραπομπή του θέματος στην ΚΕΑΑ. Για τους φοιτητές η Υπηρεσία μας δεν εξέδωσε καμία ανακοίνωση και εγώ προσωπικά δεν προέβην σε καμία δήλωση επί της ουσίας της υπόθεσης. Η επιστολή του ΥΠΕΞ με τις επισημάνσεις για πλαστά και χαλκευμένα έγγραφα στο θέμα των αλλοδαπών φοιτητών τι ζητήματα εγείρει; Το θέμα δεν αφορά την Υπηρεσία μας αφού σχετίζεται με ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα. Θα το αξιολογήσει ο γενικός εισαγγελέας, την κρίση και αντικειμενικότητα του οποίου εμπιστευόμαστε απόλυτα. Έπρεπε να ληφθούν υπόψη; Είναι γραπτές θέσεις Υπουργείων και Τμημάτων του Κράτους μας. Φυσικά λαμβάνονται υπόψη. Η σημασία τους σε σχέση με το ενδεχόμενο ύπαρξης ποινικών αδικημάτων θα κριθεί από τον γενικό εισαγγελέα.

9 09-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 20:31 Page 9 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 To DNA των οστών του ΝΙΚΗ 4 δίνει απαντήσεις Τα αποτελέσματα των πρώτων ταυτοποιήσεων για τους 14 καταδρομείς του Noratlas έχουν στα χέρια τους οι επιστήμονες Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Πολύ κοντά στο εντοπισμό των δεκαπέντε καταδρομέων του Noratlas που κατερρίφθη στις 22 Ιουλίου 1974 στη Μακεδονίτισσα βρίσκονται οι επιστημονικές έρευνες που διεξάγονται επί των οστών στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής. Οι επιστήμονες που πραγματοποιούν το ανθρωπολογικό σκέλος ανοίγματος του Τύμβου της Μακεδονίτισσας πιστεύουν ότι τα ευρήματα που έχουν συλλεχθεί, αλλά και αυτά που συνεχίζεται να συλλέγονται είναι δυνατόν να λύσουν ένα μυστήριο σαράντα ενός ετών ως προς τον εντοπισμό των καταδρομέων, εκείνων τα οστά των οποίων δεν θάφτηκαν το καλοκαίρι του 1974 στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας. Με βάση τα πρώτα αποτελέσματα των εξετάσεων που έχουν γίνει σε μεγάλο αριθμό οστών που εντοπίστηκαν στο κατεστραμμένο μεταγωγικό αεροσκάφος υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία, ότι επιτέλους θα ριχθεί άπλετο φως σε μια τραγική πτυχή της τουρκικής εισβολής. Η αισιοδοξία των επιστημόνων, όπως πληροφορείται η «Κ», πηγάζει από το γεγονός ότι από τα οστά έχει εξαχθεί DNA, το οποίο μπορεί να μπορεί να ταυτοποιηθεί με τη βάση γενετικού υλικού, που υπάρχει από συγγενείς των πεσόντων του ΝΙΚΗ 4. Μάλιστα, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η τράπεζα γενετικού Προσπάθεια για επιστροφή λανθασμένων λειψάνων που έχουν δοθεί σε οικογένειες πεσόντων στην Ελλάδα καταβάλει το Γραφείου Επιτρόπου Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα. Αισιοδοξία για εντοπισμό μεγάλου αριθμού πεσόντων του ΝΙΚΗ 4 προκαλούν τα ευρήματα των ανθρωπολογικών εξετάσεων που διεξάγονται στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής. υλικού που αφορά τους καταδρομείς και τα μέλη πληρώματος του μοιραίου Noratlas συμπληρώθηκε πρόσφατα με την αποστολή από την Ελλάδα μέσω ΕΛΔΥΚ γενετικού υλικού από δυο οικογένειες πεσόντων. Οι έρευνες σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες που υπάρχουν φαίνεται να έχουν δώσει μάλιστα και συγκεκριμένες απαντήσεις, κοινώς κάποια ευρήματα έχουν ταυτοποιηθεί. Ωστόσο, τόσο οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής, όσο και της ομάδας που πραγματοποιεί τις εκταφές στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας είναι ιδιαίτερα προσεχτικοί, αποφεύγοντας να δημοσιοποιήσουν επί του παρόντος περισσότερα στοιχεία, προτού ολοκληρωθεί συνολικά το ανθρωπολογικό έργο και προτού ενημερωθούν οι οικογένειες των πεσόντων στην Ελλάδα. Με βάση τους σχεδιασμούς που έχουν γίνει, οι συγγενείς των πεσόντων, τα οστά των οποίων θα ταυτοποιηθούν με τη μέθοδο του DNA, είτε θα προσκληθούν στην Κύπρο για να ενημερωθούν, είτε θα μεταβεί κλιμάκιο του Επιτρόπου Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα για να τους ενημερώσει και στη συνέχεια να τους παραδοθούν τα λείψανα των αγαπημένων τους προσώπων με την πρέπουσα τιμή. Παράλληλα με τις επιστημονικές έρευνες που διεξάγονται στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, συνεχίζονται και οι έρευνες στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας. Η ομάδα έρευνας, όπως πληροφορείται η «Κ», έχει επεκτείνει το εύρος δράσης της κάτι που φαίνεται να αποδίδει αποτελέσματα. Οι έρευνες έχουν επεκταθεί πέραν του σημείου όπου έχει εντοπιστεί και σκεπαστεί με χώματα το αεροσκάφος, καλύπτοντας πλέον όλη την περιοχή του Τύμβου. Έρευνες που τις τελευταίες μέρες έχουν δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα σε όλα τα επίπεδα. Οι έρευνες στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας συνεχίζονται και έχουν επεκταθεί πέραν του σημείου εκείνου που ήταν θαμμένο για 41 χρόνια το μεταγωγικό αεροσκάφος Noratlas. Ο Τύμβος συμπληρώνει το πάζλ Με βάση δύο αστυνομικές εκθέσεις που συντάχθηκαν το καλοκαίρι του 1974, η ταφή των πεσόντων του ΝΙΚΗ 4 πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις. Στις 22 Ιουλίου 1974, ημερομηνία κατάρριψης του Noratlas θάφτηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας πέντε νεκροί. Την επομένη, 23 Ιουλίου 1974 στον ίδιο χώρο θάφτηκαν άλλοι έντεκα νεκροί. Μετά από 40 χρόνια, όταν αποφασίσθηκε να ανοίξουν οι τάφοι των πεσόντων του Noratlas από τους δεκαέξι που είχαν ταφεί, εντοπίσθηκαν τα λείψανα των δώδεκα. Για τα άλλα τέσσερα λείψανα μόνο εικασίες γίνονται επί του παρόντος. Η ομάδα ερευνών θεωρεί ισχνό το σενάριο να συμπεριλαμβάνονται στα οστά που έχουν εντοπισθεί στον Τύμβο. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν αποκλείεται τα τέσσερα λείψανα να συμπεριλαμβάνονται μέσα στα λανθασμένα οστά που δόθηκαν σε οικογένειες συγγενών στην Ελλάδα αρχές της δεκαετίας του 90, χωρίς να ταυτοποιηθούν με τη μέθοδο του DNA. Το ενδεχόμενο αυτό απασχολεί έντονα και όπως πληροφορούμαστε, θα πραγματοποιηθεί και νέα προσπάθεια από το γραφείο του Επιτρόπου Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα, προκειμένου να καμφθεί η αρνητική στάση που τηρούν κάποιες οικογένειες στην Ελλάδα για επιστροφή των λειψάνων που τους δόθηκαν προκειμένου να εξεταστούν επιστημονικά. Από τις νέες επαφές που έχουν γίνει με οικογένειες στην Ελλάδα, κάποιες οικογένειες εμφανίζονται θετικές να επιστρέψουν τα λείψανα. Το άλλο σενάριο που δεν έχει αποκλειστεί σε ό,τι αφορά τα τέσσερα λείψανα, είναι να βρίσκονται σε αυτά που στο παρελθόν για ανεξήγητο λόγο ψεκάστηκαν με χημικά. Δείγμα από τα οστά αυτά έχει αποσταλεί σε εργαστήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια προσπάθεια εξαγωγής DNA. Να αναφέρουμε ότι στο μοιραίο Noratlas επέβαιναν είκοσι οκτώ καταδρομείς και τέσσερις χειριστές του αεροσκάφους. Μοναδικός επιζών, ο Θανάσης Ζαφειρίου. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί 12 πεσόντες του αεροσκάφους και αναζητούνται άλλοι δεκαεννέα. Το νέο μνημείο Με δεδομένο ότι η πορεία των ερευνών προχωρά κανονικά, ένα κομμάτι του όλου έργου που έχει αρχίσει να απασχολεί το Γραφείο του Επιτρόπου Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα, είναι αυτό της αποκατάστασης του μνημείου. Στους υπό μελέτη σχεδιασμούς για την μορφή που θα πάρει ο Τύμβος υπάρχει έντονος προβληματισμός για τη διαχείριση των αντικειμένων που έχουν εντοπιστεί. Πρώτο μέλημα, αποτελεί το αεροσκάφος ότι απέμεινε από την κατάρριψη, αλλά και την αλλοίωση που υπέστη σαράντα ένα χρόνια θαμμένο. Οι εργασίες που συνεχίζονται στο Τύμβο έχουν ως στόχο να φέρουν στην επιφάνεια τα κατεστραμμένα κομμάτια του Noratlas, προκειμένου να επιχειρηθεί η αποκατάστασή τους όσο αυτή είναι εφικτή. Οι εκταφές έχουν αποκαλύψει και ένα μεγάλο αριθμό προσωπικών αντικειμένων, όπως πορτοφόλια, γάντια, αλλά και ρουχισμό. Για τα αντικείμενα αυτά τον πρώτο λόγο θα έχουν οι συγγενείς των πεσόντων. Εάν και εφόσον δοθούν στην Κυπριακή Δημοκρατίας μαζί με ό,τι απέμεινε από το Noratlas αλλά και τον στρατιωτικό εξοπλισμό που έχει εντοπιστεί, ρουκέτες χειροβομβίδες και σφαίρες, θα αξιοποιηθούν στην αποκατάσταση του μνημείου. Όπως είχε γράψει και παλαιότερα η «Κ», ο χώρος των ερευνών δεν θα καλυφθεί και πάλι με χώματα, αλλά θα αποτελέσει κομμάτι του νέου μνημείου το οποίο θα είναι ορατό στους επισκέπτες.

10 10-POLITIKI_Master_cy 09/10/15 22:49 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Σε συμμαχία στον ενδιάμεσο επιμένει ο Γ. Λιλλήκας Του κλείνουν τις πόρτες στην ΕΔΕΚ, σε διαβουλεύσεις και επαφές με το ΔΗΚΟ Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Παρά το γεγονός ότι οι προσπάθειες για σύσταση ενός δυνατού μετώπου στον ενδιάμεσο χώρο απέβησαν άκαρπες στο παρελθόν, ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας φαίνεται να μην πτοείται. Αντιθέτως, βλέπει πως η δεδομένη χρονική συγκυρία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για τη σύσταση ενός ισχυρού συνασπισμού στον χώρο του Κέντρου. Ένα μέτωπο που θα αποτελέσει φραγμό σε μία «κακή λύση» στο Κυπριακό, όπως επίσης και εμπόδιο στις «πολιτικές λιτότητας». Τις κρούσεις του για ανασύσταση του αντιπολιτευτικού μετώπου στον ενδιάμεσο αποκάλυψε σε συνέντευξή του στην «Κ», υπογραμμίζοντας δε πως αποποιείται του να ηγηθεί ενός τέτοιου συνασπισμού. Πλέον μεταφέρει ξεκάθαρα το δίλημμα σε Νικόλα Παπαδόπουλο και Μαρίνο Σιζόπουλο για το κατά πόσο θα δράξουν μία τέτοια ευκαιρία. Στο παρόν στάδιο, το ΔΗΚΟ βλέπει θετικά ένα χαλαρού τύπου μέτωπο συνεργασίας, ενώ η ΕΔΕΚ κλείνει ευγενικά την πόρτα στον πρόεδρο της Συμμαχίας Πολιτών, καθώς αδυνατεί πλέον να εμπιστευθεί ως σύμμαχο τον Γιώργο Λιλλήκα. Ποιοι είναι οι στόχοι ενός τέτοιου συνασπισμού και πώς μπορεί να μετουσιωθεί σε πράξη χωρίς να επηρεάσει αρνητικά το πολιτικό εκτόπισμα των τριών πολιτικών αρχηγών είναι ένα ζήτημα που μένει ανοικτό. Στόχος του μετώπου φέρεται να είναι η δημιουργία μιας ισχυρής αντιπολιτευτικής φωνής, που θα φράξει τον δρόμο μιας κακής λύσης στο Κυπριακό, όπως επίσης και των πολιτικών λιτότητας. Ο Γιώργος Λιλλήκας φιλοδοξεί στη δημιουργία ενός μετώπου με ισχυρό λόγο και ρόλο στα πολιτικά τεκταινόμενα. Μία συνεργασία με συγκεκριμένη οργανωτική δομή υπό την ηγεσία μιας πολιτικής προσωπικότητας κοινώς αποδεκτής και από τα τρία κόμματα που θα αποτελεί μία σοβαρή αντιπολίτευση και θα αναχαιτίζει τους «λανθασμένους» χειρισμούς του Προέδρου Αναστασιάδη. Την ίδια στιγμή θα καταθέτει εναλλακτικές προτάσεις και λύσεις σε ζητήματα που αφορούν την πορεία των διαπραγματεύσεων αλλά και την οικονομία, με συγκεκριμένες προτάσεις νόμου. Χαλαρός συνασπισμός «Ως το μεγαλύτερο κόμμα του Κέντρου βλέπουμε θετικά εκεί όπου υπάρχουν συγκλίσεις να προχωρήσουμε σε συνεργασία», αναφέρουν ανώτατα στελέχη του ΔΗΚΟ, απαντώντας στην πρόσκληση της Ο Μαρίνος Σιζόπουλος δεν είναι διατεθειμένος να συγχύσει περαιτέρω το ήδη συρρικνωμένο ακροατήριό του, συνεργαζόμενος με τον πολιτικό του αντίπαλο, Γ. Λιλλήκα. Συμμαχίας Πολιτών. Επισημαίνουν ότι από τη στιγμή που υπάρχει ειλικρινής πρόθεση και εφόσον υπάρξει απόλυτος σεβασμός στην ανεξαρτησία του κάθε κόμματος, είναι ανοικτό σε συζητήσεις συνεργασίας τόσο σε θέματα οικονομίας, αλλά και στο Κυπριακό. Πάντως, όπως αναφέρουν ΔΗ- ΚΟϊκά στελέχη, εδώ και καιρό γίνονται ανεπισήμως συζητήσεις για τη δημιουργία ανασύστασης ενός τέτοιου μετώπου, επισημαίνοντας πως ενδεχομένως ο καιρός να έχει ωριμάσει για τη δημιουργία ενός τέτοιου μετώπου. Αν και Συμμαχία Πολιτών και ΔΗΚΟ δεν το επιβεβαιώνουν, ασφαλείς πηγές της «Κ» αναφέρουν ότι τα δύο κόμματα θα συζητήσουν το θέμα επισήμως την εβδομάδα που έρχεται. Το σίγουρο είναι πως το ΔΗΚΟ σε αντίθεση με τη Συμμαχία Πολιτών προσβλέπει σε μία συνεργασία χαλαρού τύπου και όχι σε ένα πλήρως δομημένο συνασπισμό που να τους δεσμεύει. Συγκλίσεις και αποκλίσεις Το ζήτημα που μένει ανοικτό είναι κατά πόσο ΔΗΚΟ και Συμμαχία Πολιτών μπορούν να καταλήξουν σε κοινές θέσεις καθώς, ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Ο Γιώργος Λιλλήκας έστω και αν αποποιείται του να ηγηθεί ενός τέτοιου εγχειρήματος, φιλοδοξεί μέσω του να αποτελέσει την κύρια αντιπολιτευτική φωνή. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Ο Νικόλας Παπαδόπουλος θεωρεί πως δεν απειλείται από τις προσπάθειες του Γιώργου Λιλλήκα και βλέπει θετικά έναν χαλαρό συνασπισμό. παρά τις φαινομενικές συγκλίσεις, σε πολλά ζητήματα μάλλον διαφωνούν. Πρώτα από όλα στο Κυπριακό, η Συμμαχία Πολιτών έχει αποκηρύξει τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, προτείνοντας άλλες λύσεις, ενώ το ΔΗΚΟ, παρά τη σκληρή γραμμή που ακολουθεί στο Κυπριακό ο Νικόλας Παπαδόπουλος, δεν έχει αποκηρύξει τουλάχιστον επισήμως τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία ως μορφή λύσης. Πέραν τούτου, Γιώργος Λιλλήκας και Νικόλας Παπαδόπουλος φαίνεται να διαφωνούν σε αρκετά σημεία στην οικονομία, καθώς ο πρώτος δηλώνει επισήμως αντιμνημονιακός, ενώ ο ΔΗΚΟϊκός πρόεδρος συμπλέει σε ζητήματα οικονομίας με το κυβερνών κόμμα. Το σίγουρο είναι πως το ενδεχόμενο ενός τέτοιου συνασπισμού θα προκαλέσει εκ νέου εσωκομματικές αντιδράσεις, καθώς ο Γιώργος Λιλλήκας αποτελεί κόκκινο πανί για τη μετριοπαθή τάση του ΔΗΚΟ. Μία τέτοια συνεργασία άλλωστε θα ενισχύσει τις φωνές εντός του κόμματος που επισημαίνουν ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος έστω και ανεπισήμως έχει ήδη αποκηρύξει την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και οδηγεί το κόμμα στα άκρα. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Τους χωρίζουν οι συγκλίσεις Και αν το ΔΗΚΟ βλέπει θετικά μία υποτυπώδη συνεργασία, η ΕΔΕΚ απορρίπτει εκ των προτέρων το ενδεχόμενο σύμπλευσης με τον Γιώργο Λιλλήκα. Πηγές από την ΕΔΕΚ αναφέρουν ενοχλημένες πως αν η Συμμαχία Πολιτών επιθυμούσε πραγματικά κάτι τέτοιο θα ενεργούσε παρασκηνιακά και όχι να το δηλώνει δημοσίως μέσω συνεντεύξεων. Άλλωστε, από την ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος, ο Μαρίνος Σιζόπουλος είχε αναφέρει πως η ΕΔΕΚ δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει «σε αμφίβολης επιτυχίας εγχειρήματα», κλείνοντας συνεπώς την πόρτα στις όποιες βλέψεις συνεργασίας με τον Γιώργο Λιλλήκα. Η άρνηση του Μαρίνου Σιζόπουλου να συμμετάσχει σε ένα τέτοιο εγχείρημα ήταν λίγο πολύ δεδομένη, καθώς οι σχέσεις των δύο κομμάτων βρίσκονται από καιρό στον πάγο. Οι σοσιαλιστές κρίνουν ως αναξιόπιστο τον Γιώργο Λιλλήκα, υπενθυμίζοντας πως το 2013 αθέτησε την υπόσχεσή του προς την ΕΔΕΚ να μην προχωρήσει στη δημιουργία πολιτικού κόμματος. Είναι όμως αυτός ο μόνος λόγος που η ΕΔΕΚ αρνείται εκ των προτέρων μία τέτοια συνεργασία; Πολιτικοί κύκλοι θεωρούν πως ο κοινός πολιτικός δρόμος που ακολουθούν Μαρίνος Σιζόπουλος και Γιώργος Λιλλήκας, δρόμος που λογικά θα έπρεπε να ενώνει τους δύο πολιτικούς άνδρες σε ένα συνασπισμό, είναι η κύρια αιτία που χωρίζει τα δύο κόμματα από τη συνεργασία. Όπως αναφέρουν, λίγους μήνες πριν από τις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές το συγκεκριμένο και κοινό ακροατήριο, στο οποίο απευθύνονται τα δύο κόμματα, ενδεχομένως θα συγχυστεί από τις ταυτόσημες απόψεις των δύο πολιτικών προσώπων, επιφέροντας αρνητικές συνέπειες στο κίνημα των σοσιαλιστών. Μάχη επικοινωνιακής διαχείρισης του Κυπριακού Σαφή μηνύματα από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου προς το Προεδρικό ότι δεν προσυπογράφει την όποια λύση Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Σε μία μάχη περισσότερο επικοινωνιακής διαχείρισης των εξελίξεων στο Κυπριακό, παρά ουσίας επιδίδεται το τελευταίο διάστημα ο ΔΗ- ΣΥ. Ήδη πραγματοποιούνται επαφές μεταξύ κυβερνώντος κόμματος και Προεδρικού με στόχο την ενημέρωση γύρω από τις εξελίξεις. Σ αυτό το πλαίσιο, στις 9 Νοεμβρίου, αναμένεται να μεταβεί το πολιτικό γραφείο στο Προεδρικό για ενημέρωση αυτή τη φορά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το κύριο ζήτημα, ωστόσο, που δείχνει να απασχολεί εντόνως τον ΔΗΣΥ είναι ο τρόπος με τον οποίο θα τοποθετηθεί γύρω από τις εξελίξεις ιδιαίτερα μεσούσης της προεκλογικής περιόδου. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν είναι διατεθειμένος να έρθει σε μία μετωπική ρήξη με το πατριωτικό του μέτωπο, υπερασπιζόμενος μία οποιαδήποτε λύση. Ήδη προσπαθεί με κάθε τρόπο να ξεκαθαρίσει ότι ο ΔΗΣΥ δεν είναι δεδομένος και δεν προσυπογράφει την όποια λύση, αλλά ούτε και να ταυτιστεί με απορριπτικούς κύκλους. Το στοίχημα συνεπώς για τον Αβέρωφ Νεοφύτου είναι να κρατήσει μέχρι τέλους τις λεπτές ισορροπίες, κρατώντας ασφαλείς αποστάσεις από τα δύο άκρα και να καταφέρει τελικώς να αποφύγει την αναβίωση μιας εσωκομματικής κρίσης, όπως το Αισιόδοξοι και σκεπτικιστές Άκρατη ευφορία ή σκεπτικισμός είναι τα συναισθήματα που επικρατούν στους κόλπους της Πινδάρου. Στελέχη βλέπουν με ιδιαίτερη αισιοδοξία τις εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό και επικεντρώνονται στον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει το κόμμα να περάσει στην κοινή γνώμη τα θετικά των όσων διαμείβονται μεταξύ των δύο ηγετών. Ήδη πολλοί από αυτούς, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας Στον ΔΗΣΥ υπάρχουν οι κύκλοι που βλέπουν με ανησυχία τον «επιπόλαιο» τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τις εξελίξεις στο εθνικό ζήτημα το Προεδρικό. του πολιτικού γραφείου, την περασμένη Τρίτη, όπου έτυχαν ενημέρωσης από τον υπουργό Εξωτερικών και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο στάθηκαν σε επικοινωνιακά περισσότερο ζητήματα που αφορούν το περιουσιακό, τη διακυβέρνηση αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τα στελέχη θα πρέπει να χειριστούν τις τελευταίες δηλώσεις του Μουσταφά Ακιντζί. Πέραν της αισιοδοξίας που έχει καταλάβει ένα σημαντικό μέρος των συναγερμικών κύκλων, υπάρχει και μία μεγάλη μερίδα στελεχών που βλέπουν με ανησυχία τον τρόπο που διαχειρίζεται τόσο το Προεδρικό αλλά και στελέχη του κόμματος τις εξελίξεις. Δεδομένης και της τοποθέτησης του υπουργού Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλίδη κατά τη διάρκεια του πολιτικού γραφείου ότι θα πρέπει να νικήσει η ελπίδα λύσης, έναντι του φόβου τον οποίο προσπαθούν να καλλιεργήσουν οι «απορριπτικές» πολιτικές δυνάμεις, κάποια στελέχη εξέφρασαν τη δυσφορία τους για το γεγονός ότι η κυβέρνηση σε μία προσπάθεια να υπεραμυνθεί των πολιτικών της διαχωρίζει με τρόπο απόλυτο πολιτεία και κοινωνία σε απορριπτικούς και σε αυτούς που επιθυμούν λύση, ενισχύοντας έτσι τον διχασμό στην κοινωνία. Σε συνδυασμό με αυτό, πολιτικοί κύκλοι αναφέρουν πως η κυβέρνηση δίνει την εντύπωση πως έχει επιδοθεί σε μία προσπάθεια να «πουλήσει» στον πολίτη με τον καλύτερο Ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου αντιλαμβάνεται πως η πλήρης συμπόρευσή του με την κυβέρνηση ενδεχομένως να οδηγήσει σε μία νέα εσωκομματική κρίση. τρόπο την όποια λύση τεθεί στον τραπέζι και δεν επικεντρώνεται στη βελτίωση καίριων στοιχείων, όπως το κόστος της λύσης ως διαπραγματευτικό χαρτί απέναντι στην τ/κ πλευρά και η άσκηση πίεσης στην Τουρκία. Κινήσεις επιπολαιότητας Οι ίδιοι κύκλοι χαρακτηρίζουν παράλληλα επιπόλαιες κάποιες κυβερνητικές και συναγερμικές κινήσεις που ενδεχομένως να στοιχίσουν στην ε/κ πλευρά. Υποστηρίζουν για παράδειγμα πως η εξιδανίκευση του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί από την πλευρά μας, μπορεί τελικώς να γυρίσει μπούμερανγκ για την ε/κ πλευρά, καθώς ο Νίκος Αναστασιάδης θα κληθεί να αναλάβει το βάρος της ευθύνης ενός ενδεχόμενου ναυαγίου συνομιλιών με έναν Τ/κ ηγέτη «που θέλει λύση». Μία ανησυχία που επικρατεί πλέον και στους λόφους του προεδρικού. Πέραν τούτου, επιδερμικός ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Στήνει σκακιέρα ο Αβέρωφ «Ούτε ο ΔΗΣΥ είναι δεδομένος για την οποιαδήποτε συμφωνία», ξεκαθαρίζει ο Αβέρωφ Νεοφύτου, προειδοποιώντας το Προεδρικό, καθησυχάζοντας παράλληλα την κομματική του βάση που βλέπει με ανησυχία τους κυβερνητικούς χειρισμούς. Ο πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος δεν είναι διατεθειμένος να αναβιώσει το κλίμα πανωλεθρίας του 2004 υπό την ηγεσία του, εξαιτίας ενδεχόμενων επιπόλαιων κυβερνητικών κινήσεων και προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες και δεν συντάσσεται ούτε με το «απορριπτικό» ούτε και με το «ενδοτικό» μέτωπο. Ο ίδιος, μάλιστα, έχει αντιληφθεί πως το μεγαλύτερο μέρος του εκλογικού σώματος δεν θεωρείται από τους ίδιους κύκλους και ο τρόπος διαχείρισης του ενδεχόμενου δημοψηφίσματος. Υπενθυμίζεται ότι εδώ και καιρό επικρατεί μία έντονη ψιθυρολογία, προερχόμενη από Προεδρικό και Πινδάρου, για διεξαγωγή δημοψηφίσματος το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μάρτη. Συναγερμικά στελέχη εκφράζουν την ανησυχία ότι αυτή η διαρροή θα στοιχίσει στον Πρόεδρο στο ενδεχόμενο μη διεξαγωγής του καθώς η καθυστέρηση θα εκληφθεί από την κοινή γνώμη ως αδυναμία συγκλίσεων στις συνομιλίες. Το πόσο ενήμερο είναι το κυβερνών κόμμα γύρω από τα όσα συζητούνται είναι ακόμα μία ανοικτή πληγή για στελέχη, με κάποιους να κάνουν λόγο για έλλειψη ουσιώδους ενημέρωσης. Χαρακτηριστικές άλλωστε είναι και οι συχνές παρεμβάσεις του Κρις Τριανταφυλλίδη μέσω twitter, ο οποίος αν και μέλος της ομάδας στήριξης του Ε/κ διαπραγματευτή στο περιουσιακό, έχει ακόμα ενταχθεί σε κανένα από τα δύο μέτωπα. Ήδη, σε επόμενη συνεδρία στο Πολιτικό Γραφείο θα παρουσιαστεί αποτέλεσμα έρευνας που επιβεβαιώνει ότι το 1/4 των πολιτών είναι έτοιμο να δεχθεί οποιαδήποτε λύση, το άλλο 1/4 θα αρνηθεί οποιαδήποτε λύση, ενώ το υπόλοιπο εκλογικό σώμα παρακολουθεί με ψυχραιμία. Την ίδια τακτική έχει ως στόχο να ακολουθήσει και ο Αβέρωφ Νεοφύτου, επιδιώκοντας με αυτό τον τρόπο να αποφύγει εσωκομματικές έριδες και αντιδράσεις σε μία κρίσιμη προεκλογική περίοδο. Το διακύβευμα για τον κ. Νεοφύτου είναι να καταφέρει μέχρι τέλους να κρατήσει το κυβερνών κόμμα συσπειρωμένο. υποστηρίζει ότι τον αφήνουν εκτός των όσων διαμείβονται. Είναι όμως η κυβέρνηση η μόνη υπεύθυνη για την έλλειψη ενημέρωσης; Κομματικοί κύκλοι αναφέρουν πως η επιφανειακή προσέγγιση του Κυπριακού γίνεται με τις ευλογίες της ηγεσίας του ΔΗΣΥ. Υποστηρίζουν, μάλιστα, πως παρά την περηφάνια που διακατέχει την ηγεσία για την κληριδική σχολή σκέψης στο Κυπριακό, στην ουσία το εθνικό ζήτημα αποτελούσε ανέκαθεν ταμπού για το κόμμα. Εξηγούν ότι ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ πιθανώς να αποφεύγει μία πιο ουσιαστική ενημέρωση, προκειμένου να μην πυροδοτήσει εσωκομματικές αντιδράσεις. Σε αυτό ακριβώς το γεγονός αποδίδουν ότι επιλέγει η όποια ενημέρωση να γίνεται σε επίπεδο πολιτικού γραφείου και όχι σε πιο κλειστό κύκλο όπου θα μπορούσαν να συζητηθούν ενδελεχέστερα καίρια ερωτήματα από τα στελέχη πρώτης γραμμής.

11 11- EPIKAIROTHTA_Master_cy 09/10/15 20:33 Page 11 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Μέχρι τέλος του χρόνου υπολογίζεται ότι θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις αγορές στις οποίες θα πωληθεί το Φ.Α. από το «Αφροδίτη». Σημαντικό για τις κινήσεις της Λευκωσίας θεωρείται το ταξίδι του υπουργού Ενέργειας στο Κάιρο. Με τον αγωγό του Zohr στην Αίγυπτο το Φ.Α. από το «Αφροδίτη» Διαβεβαιώσεις από τους Ιταλούς της ΕΝΙ για συνεργασία στη μεταφορά στα εκεί τερματικά υγροποίησης Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Έντονη κινητικότητα στα ενεργειακά ζητήματα επιδεικνύει το τελευταίο διάστημα η Λευκωσία, με τον υπουργό Ενέργειας να βρίσκεται σε διαρκή κίνηση τόσο προς την πλευρά της Ευρώπης όσο και της Αιγύπτου το αμέσως επόμενο διάστημα. Η κυβέρνηση, η οποία κινήθηκε άμεσα μετά την ανακάλυψη του μεγάλου κοιτάσματος στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, προκειμένου να μη διαταραχθεί το ενεργειακό ισοζύγιο της περιοχής από γεωπολιτικής απόψεως, σπεύδει τώρα να απορροφήσει τους κραδασμούς που προκλήθηκαν στην εμπορευσιμότητα των κυπριακών κοιτασμάτων Φυσικού Αερίου (Φ.Α.) που βρίσκεται στο στάδιο της μελέτης. Αρχής γενομένης από την Ευρώπη την προηγούμενη εβδομάδα και την Αίγυπτο που θα ακολουθήσει, ο Γιώργος Λακκοτρύπης πραγματοποιεί ενεργειακό τουρ, προκειμένου να μειώσει και αν είναι < Η BGGroup φέρεται διατεθειμένη να απορροφήσει τις ποσότητες Φ.Α. προς εξαγωγή του «Αφροδίτη» στο τερματικό υγροποίησης που διαθέτει στην Αίγυπτο. δυνατόν να εξαλείψει ανεπιθύμητες παρενέργειες που σχετίζονται με την πώληση των κοιτασμάτων του τεμαχίου 12, αλλά και να κλειδώσει την παρουσία μεγάλων ενεργειακών κολοσσών στην κυπριακή ΑΟΖ. Σε ό,τι αφορά το εμπορικό σκέλος του κοιτάσματος «Αφροδίτη» ο υπουργός Ενέργειας είχε σε Λονδίνο και Παρίσι δύο σημαντικές επαφές με τους Βρετανούς ιδιοκτήτες του τερματικού υγροποίησης στο Idku της Αιγύπτου, αλλά και τους Γάλλους της Total στο Παρίσι. Παρά τα αρνητικά δεδομένα, τα οποία έχουν δημιουργηθεί από την ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος Φ.Α. στη Μεσόγειο, η κυβέρνηση συνεχίζει να ελπίζει, ότι η πόρτα της Αιγύπτου από εμπορικής απόψεως παραμένει ανοιχτή. Αυτό το οποίο όμως έχει γίνει κατανοητό και στη Λευκωσία είναι ότι η προοπτική που υπήρχε μέχρι πρόσφατα ποσότητες του «Αφροδίτη» να καταλήξουν στην εσωτερική αγορά της Αιγύπτου, εξασθενεί σημαντικά. Παρά τη στήριξη που παρείχε ο Αιγύπτιος πρόεδρος στη Λευκωσία, στο εμπορικό κομμάτι το Κάιρο σιγά Την επόμενη εβδομάδα κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιηθεί το ταξίδι του Γιώργου Λακκοτρύπη στην Αίγυπτο. σιγά εξασθενεί τις όποιες ελπίδες υπήρχαν, ότι παρά τις μεγάλες αιγυπτιακές ποσότητες υπάρχει χώρος και για το Φ.Α. του «Αφροδίτη» στην εσωτερική αγορά της Αιγύπτου. Θεωρητικά πάντα, το θέμα πώλησης Φ.Α. για σκοπούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει ανοιχτό, όμως συγκεντρώνει ελάχιστες ελπίδες. Αυτό που φαίνεται να εξισορροπεί κάπως την κατάσταση στο εμπορικό κομμάτι και που ενδεχομένως σώσει την παρτίδα για τη Λευκωσία, είναι η εξαγωγή ΦΑ σε υγροποιημένη μορφή από τα δύο τερματικά που υπάρχουν στην Αίγυπτο. Αυτό της Δαμιέτη, που ελέγχουν οι Ιταλοί της ENI και το άλλο της BGGroup στο Idku. Στο Λονδίνο ο υπουργός Ενέργειας φαίνεται να εξασφάλισε ισχυρές διαβεβαιώσεις από τους Βρετανούς ότι το τερματικό τους στην Αίγυπτο μπορεί να αποτελέσει χώρο εξαγωγής των ποσοτήτων του τεμαχίου 12 για υγροποίηση και πώληση κυρίως σε ευρωπαϊκές αγορές. Ανάλογες προοπτικές από κυβερνητικής πλευράς εντοπίζονται και στο τερματικό της ENI στη Δαμιέτη. Ωστόσο, όπως μας επισήμαναν καλά πληροφορημένες πηγές, είναι πολύ νωρίς για εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Παράγοντας, ο οποίος θα λειτουργήσει καταλυτικά για τους στόχους που θέτει η Λευκωσία, θα είναι πρώτον, η επιβεβαίωση του μεγάλου κοιτάσματος, αλλά και ο χρόνος που θα ξεκινήσει η παραγωγή Φ.Α. Οι αγωγοί προς την Αίγυπτο Σημαντικό κομμάτι στην επίτευξη των ενεργειακών σχεδιασμών που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι οι υποθαλάσσιες υποδομές μεταφοράς του Φ.Α. από το κοίτασμα «Αφροδίτη». Το σχέδιο Β που φαίνεται να έχει στα χέρια της η κυβέρνηση στο ισχυρό ενδεχόμενο ναυαγίου του αγωγού προς την Αίγυπτο είναι η συνεργασία με την ENI. Αυτό τουλάχιστον αφήνεται να διαρρεύσει προς τα έξω από κυβερνητικής πλευράς. Όπως λέγεται, ο CEO του ιταλικού κολοσσού κατά το πρόσφατο ταξίδι αστραπή στη Λευκωσία φαίνεται να έδωσε διαβεβαιώσεις στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι το Φ.Α. του «Αφροδίτη» μπορεί να καταλήξει στην Αίγυπτο και στα εκεί τερματικά υγροποίησης μέσω του αγωγού που θα στηθεί από το μεγάλο αιγυπτιακό κοίτασμα. Το σενάριο συνεργασίας με την ΕΝΙ για εξαγωγή θεωρείται υπό τις περιστάσεις η πιο συμφέρουσα επιλογή μιας, και το εύρος των υποθαλάσσιων υποδομών θα περιοριστεί από τον χώρο παραγωγής έως το κοίτασμα Zohr, το οποίο γειτνιάζει με την κυπριακή ΑΟΖ και το τεμάχιο 12. Όπως έλεγε στην «Κ» καλά πληροφορημένη κυβερνητική πηγή, στο εμπορικό πλάνο του «Αφροδίτη» που ετοιμάζεται η περίπτωση των αγωγών της ΕΝΙ βρίσκεται στις πρώτες θέσεις επιλογής. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τα σενάρια κατάληξης του αγωγού της ΕΝΙ στην Αίγυπτο είναι τρία. Το πρώτο, να καταλήξει στη Δαμιέτη, το δεύτερο στο Πορτ Σάιντ και από εκεί με αγωγούς στα δύο τερματικά και το τρίτο στο Idku. Όποιο σενάριο και αν επικρατήσει σχεδόν βέβαιο είναι ότι το Φ.Α. του «Αφροδίτη» θα εξαχθεί για υγροποίηση και πώληση σε ευρωπαϊκές ή άλλες αγορές. Το συγκεκριμένο θέμα, αλλά και το κατά πόσο η Αίγυπτος συνεχίζει να ενδιαφέρεται για το κυπριακό Φ.Α. θα ξεκαθαρίσουν στις επαφές που θα έχει ο Γιώργος Λακκοτρύπης με κυβερνητικούς και άλλους παράγοντες κατά την επίσκεψη που θα πραγματοποιήσει άμεσα στο Κάιρο.

12 12-PARAPOLITIKA_Master_cy 10/10/15 01:01 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Η ακινησία της Χρυστάλλας εφιάλτης πολλών Δοκιμάζει το νερό «Η κυρία διοικήτρια της Κεντρικής ημών Τραπέζης έχει καταντήσει ο μόνιμος εφιάλτης πολλών επιχειρηματιών, ελεγκτικών Οίκων και των τραπεζών των ίδιων και για τον ίδιο τον υπουργό των Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη». Πρόκειται για την οργίλη αντίδραση ενός σοβαρότατου οικονομικού παράγοντα, ο οποίος είπε στον Ιανό, ότι «αυτά που γράψατε για τη Χρυστάλλα όχι μόνο ήταν σωστά αλλά ήταν και πολύ για τη ζημιά που έχει κάνει στην οικονομία». Μας αποκάλυψε μάλιστα ο εν λόγω κύριος ότι η διοικήτρια άφησε να κυκλοφορεί η φήμη ότι θα έκανε χρήση του δικαιώματός της να συνταξιοδοτηθεί περί τα τέλη του μηνός Οκτωβρίου, «για να δοκιμάσει το νερό», όπως χαρακτηριστικά μας ελέχθη. Και γιατί να κάνει κάτι τέτοιο, ήταν το λογικό μας ερώτημα. Η απάντηση που λάβαμε ήταν για μας άλλη μια απόδειξη της πονηριάς της κυρίας με τας καμελίας «Θέλει να δει πόσο θα το πάει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας! Διότι ο Νίκος Αναστασιάδης έλαβε υπόσχεση, σύμφωνα με την πηγή μας από τον γενικό εισαγγελέα, ότι θα ξεκινήσει τη διαδικασία παύσης της διοικήτριας, η οποία, όπως όλοι καλά θυμόμαστε, «μαγείρεψε το συμβόλαιο εργοδότησής της στην ΚΤΚ» αλλά από τότε μέχρι και σήμερα τυγχάνει μιας εξωφρενικής ασυλίας από τον γενικό εισαγγελέα. Φαίνεται ότι η αυστηρότητα του κ. Κώστα Κληρίδη εξαντλήθηκε πάνω στον Ρίκκο Ερωτοκρίτου και τώρα αναπαύεται πάνω στις δάφνες που έδρεψε επί του τέως βοηθού εισαγγελέα! Τι συμβαίνει, κυρ Κώστα; Πάντως, το γεγονός ότι η ανεπάρκεια που παρουσιάζει η Κεντρική Τράπεζα και η επικεφαλής της έχουν καταντήσει ένας μόνιμος εφιάλτης για τον υπ. Οικονομικών, μας το επιβεβαίωσαν και μέλη της κυβέρνησης που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τους πονοκεφάλους του Χάρη. Μάλιστα, υπουργός μας είπε ότι «ο Χάρης λειτουργεί και σαν σκιώδης διοικητής της ΚΤΚ, προσπαθώντας να λύσει ζητήματα που αναφύονται καθημερινά. Κάποτε το κατορθώνει αλλά συχνά είναι εξαιρετικά δύσκολα, διότι δεν έχει ούτε τα μέσα ούτε τη δυνατότητα. Κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθά εφευρίσκοντας παράλληλους δρόμους. Κάτι σαν περιφερόμενος μάγος γύρω από την Αγία Παρασκευή. Κι όλα αυτά διότι ο γενικός εισαγγελέας δεν αντιλαμβάνεται το πρόβλημα ή μήπως θεωρεί ότι δεν υπάρχει πρόβλημα τη στιγμή που ο διοικητής της ΚΤΚ έχει παραποιήσει το συμβόλαιο εργοδότησής του; Αν όμως αντιλαμβάνεται και βλέπει το πρόβλημα τότε ενδεχομένως κάτι άλλο συμβαίνει Ο εισαγγελέας έχει γίνει ο εφιάλτης του Προέδρου, αφού ακόμα να ξεκινήσει τη διαδικασία παύσης της διοικήτριας της ΚΤΚ. Η διοικήτρια της ΚΤΚ ο εφιάλτης του υπουργού Οικονομικών διότι τα έχει ρίξει όλα στον κόκορα η Χρυστάλλα. Τέλος ο υπουργός Εσωτερικών είναι ο εφιάλτης του γενικού ελεγκτή και το ανάποδο. Όλοι αυτοί βάσει της κοινής λογικής είναι ο εφιάλτης όλων ημών των αμνημόνων Χάθηκαν τα εκατομμύρια Ενώ η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη κατηγόρησε την πρώην διαχειρίστρια της Λαϊκής Άντρη Αντωνιάδου για απραξία τι έκανε η διοικήτρια σε ό,τι αφορά την πώληση του 18% του μετοχικού κεφαλαίου που κατείχε η πρώην Λαϊκή στην Τράπεζα Κύπρου, το οποίο βρισκόταν απ ευθείας στον έλεγχο της Αρχής Εξυγίανσης; Όπως είναι γνωστό τον Αύγουστο του περασμένου χρόνου ολοκληρώθηκε με επιτυχία η αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου ύψους 1 δισ. ευρώ και θα μπορούσε πολύ πριν να είχε πωληθεί το ποσοστό αυτό στους ξένους επενδυτές. Μάλιστα, όπως μας έχει λεχθεί, το ποσοστό αυτό θα είχε και μεγαλύτερη αξία διότι θα παραχωρούσε αυτομάτως τον πλήρη έλεγχο της Τράπεζας σ αυτούς που θα το αποκτούσαν. Ωστόσο, φαίνεται ότι κάποιοι προτίμησαν να κρατήσουν κάποιες καρέκλες στο Διοικητικό Συμβούλιο σε βάρος των κουρεμένων καταθετών της Λαϊκής, αφού από τότε χάθηκαν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια σε αξία. Τώρα η Χρυστάλλα αναφώνησε... απεταξάμην! Θερμή υποδοχή στον Ακιντζί Σίγουρα δεν πρέπει να είναι καθόλου ικανοποιημένη η κυπριακή κυβέρνηση από την υποδοχή του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί από τους Αμερικανούς. Μπροστά στον υπέρμετρο ζήλο τους να δείξουν την εκτίμησή τους και το πώς τον στηρίζουν σε σύγκριση με τον προκάτοχό του Ντερβίς Έρογλου οι Αμερικανοί τον αναβάθμισαν σημαντικά. Και δεν αναφέρομαι (μόνο) στη σπουδή που επέδειξαν να τον αποκαλέσουν «πρόεδρο των Τουρκοκυπρίων» στην πρώτη ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κι άλλαξε μετά την παρέμβαση του κυβερνητικού εκπροσώπου, προς την Αμάντα Σλόατ. Πρώταπρώτα εντάχθηκε στο επίσημο πρόγραμμα του Τζον Κέρι και έτυχε δημοσιογραφικής κάλυψης. Έπειτα επετράπη η συμμετοχή στην αντιπροσωπεία της «ΥΠΕΞ» Τσολάκ. Τρίτον έκανε δήλωση για το περιεχόμενο της συνομιλίας ο ίδιος ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κι όχι ανώνυμος αξιωματούχος. Η μόνη, λοιπόν, διαφορά με την ανάλογη συνάντηση Κέρι Αναστασιάδη είναι πως απουσίαζαν οι σημαίες. Πάλι καλά! Ο καλός κι ο κακός Ακιντζί Επειδή την έχουμε ξαναδεί την ιστορία στο τέλος όταν καταρρέουν οι συνομιλίες μένει η αναβάθμιση του ψευδοκράτους έγραφε η στήλη στις 29 Απριλίου, αμέσως μετά την «εκλογή» Ακιντζί, ότι πάλι στήνουν ανάλογες ιστορίες οι Αμερικανοί. Γράφαμε: «Δεν άρχισαν ακόμη οι Αμερικανοί αλλά το βλέπω να έρχεται με τις ιδέες τους, «τώρα που υπάρχει ένας Τουρκοκύπριος ηγέτης που θέλει λύση να τον στηρίξουμε». Και βέβαια στήριξη δεν είναι να πούμε στους κ. Ερντογάν και σία «κάτω τα χέρια από τον Ακιντζί», «σταματήστε τις απειλές» και άλλα παρόμοια που θα χειροκροτούσαμε όλοι, αλλά να επιδιώξουν την αναβάθμιση του ψευδοκράτους (για να γίνει ο Τ/κ ηγέτης αρεστός στην Άγκυρα) σε βάρους του διεθνούς δικαίου, της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ελληνοκυπρίων». Το αστείο είναι πως μετά από τέτοιες τιμές κι αναγνωρίσεις, οι δηλώσεις Ακιντζί ήταν σκληρότερες απ ό,τι όταν ταξίδευε από την Κύπρο για τη Νέα Υόρκη. Επειδή σε κανένα μήνα θα επισκεφθεί ο Τζον Κέρι την Κύπρο, καλό θα ήταν να ξεκαθαρίζαμε από τώρα με τους Αμερικανούς το πρωτόκολλο, για να αποφευχθούν τα δράματα της επίσκεψης Μπάιντεν Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Χρυστάλλα Γιωρκάτζη Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, η διοικήτρια της ΚΤΚ, έχει καταντήσει εφιάλτης για την οικονομία του τόπου αλλά στην Κύπρο η έλλειψη λογοδοσίας, είναι αδελφούλα της ατιμωρησίας που έχουν μάνα την ασυδοσία! H Ισλαμική Δεν το πρόσεξε κανένας, αλλά ούτε και φέτος εξέδωσε ψήφισμα η υπουργική συνάντηση της Ισλαμικής, που συνεδρίασε στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Με δεδομένες τις κάκιστες σχέσεις της Τουρκίας με την Αίγυπτο (και τις άριστες της Αιγύπτου με την Κύπρο) ήταν φανερό ότι δεν θα περνούσε το λεκτικό που ήθελε η Τουρκία για το ψευδοκράτος. Οπότε η προεδρία (αν δεν κάνω λάθος τα Εμιράτα) αποφάσισε να μην εκδοθεί ψήφισμα και να αποφευχθούν οι τριβές. Κίνηση ματ από Δημητριάδη Ο υπουργός Μεταφορών κατά γενική ομολογία είναι από τα μέλη του κυβερνητικού σχήματος με χαμηλό προφίλ. Η πρόσφατη απεργία στα λιμάνια κατέδειξε ότι εκεί όπου χρειάζεται ο Μάριος Δημητριάδης «δαγκώνει». Η επιστολή που έστειλε στην Galiamento Holdings Ltd εργοδότη των απεργών υπαλλήλων όχι μόνο έπιασε τόπο αλλά τερμάτισε την απεργία μέσα σε πέντε ώρες. Ο υπουργός Μεταφορών φαίνεται να είχε κατά νου το ρητό ότι και ο Άγιος φοβέρα θέλει. Στα συν του Πάφιου υπουργού και η επικοινωνία που είχε με τη μητρική Volkswagen για τα αυτοκίνητα με τα πειραγμένα λογισμικά επί κυπριακού εδάφους. Οι πληροφορίες λένε ότι έλαβε διαβεβαιώσεις από τους Γερμανούς για πλήρη αποκατάσταση των οχημάτων που έχουν εντοπιστεί με πρόβλημα στο λογισμικό τους. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Του κόκκινου δανείου ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Η απειλή του Πιτσιλλίδη Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα είναι ένα από τα κυρίαρχα θέματα της επικαιρότητας. Και δικαίως, μιας και όντως μπορεί να εξελιχθεί σε ωρολογιακή βόμβα, όπως τη χαρακτήρισε ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξεπερνά τα 27 δισ. και σε ποσοστό είναι λίγο λιγότερα από το 50% του συνόλου των δανείων. Με αυτά τα δεδομένα κανείς δεν μπορεί να πει πως το πρόβλημα είναι τεχνητό ή ότι εσκεμμένα δεν εξυπηρετούνται τα δάνεια. Εξαιρέσεις βέβαια πάντα υπάρχουν. Η διαδικασία ψήφισης του νόμου για πώληση δανείων θα φέρει ξανά δυστυχώς τα όπλα του εύκολου λαϊκισμού «επ ώμου», με τον κίνδυνο να χαθεί η ουσία της συζήτησης στα γνώριμα μονοπάτια της πολιτικής παραδοξότητας. Τον χορό έσυρε την Πέμπτη ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, ανακοινώνοντας τα τρία μέτρα για τη διαχείριση των ΜΕΔ. Το μεγαλύτερο βάρος στην πρότασή του το έριξε στην πρόνοια, που θα αποτελέσει και προϋπόθεση για την ψήφιση του νόμου από το ΔΗΚΟ, όπως τον πρώτο λόγο στη αγορά ενός ΜΕΔ, στη νέα μειωμένη τιμή, να τον έχει ο πρωτοφειλέτης ή ο εγγυητής πριν πωληθεί σε τρίτους από την τράπεζα. Ας υποθέσουμε πως η πρόταση το ΔΗΚΟ ψηφιστεί σε νόμο. Πείτε μου μετά, ποιος μέχρι σήμερα τυπικός δανειολήπτης, θα ξαναπληρώσει τη δόση του; Κανείς. Και θα έχουν δίκαιο. Θα αφήσουν το δάνειό του να κυλήσει και να χαρακτηριστεί ως μη εξυπηρετούμενο, και μετά θα έχουν τον πρώτο λόγο στο να το αγοράσουν κοψοχρονιά, με 20 ή και 30% έκπτωση. Θα επιβραβευθούν δηλαδή όσοι μέχρι σήμερα δεν πλήρωναν και θα τιμωρηθούν όλοι όσοι είναι τυπικοί. Αλλά, και πέρα από αυτό, με την κοινή λογική, κάποιος που σήμερα αδυνατεί να πληρώσει τη δόση του, πώς θα βρει τα χρήματα να αγοράσει το δάνειό του; Λογικά, και με δεδομένο τον εξορθολογισμό του τραπεζικού μας συστήματος, κανένα τραπεζικό ίδρυμα δεν θα δανείζει κάποιον που σήμερα έχει κόκκινο δάνειο. Άρα, ή τα είχε τα λεφτά στα μαξιλάρια ή στο εξωτερικό ή απλά θα αδυνατεί να το πράξει. «Ας υποθέσουμε πως η πρόταση το ΔΗΚΟ ψηφιστεί σε νόμο. Πείτε μου μετά, ποιος μέχρι σήμερα τυπικός δανειολήπτης, θα ξαναπληρώσει τη δόση του; Κανείς.» Οι τράπεζες δεν καίγονται για τα οικιστικά δάνεια. Αυτά έτσι και αλλιώς θα είναι δύσκολο να τα μεταπωλήσουν. Αυτά που θα είναι σε «πρώτη ζήτηση» θα είναι τα επιχειρηματικά ή τα δάνεια που αφορούν εμπορικά και τουριστικά ακίνητα. Και εδώ είναι και η παγίδα της πρότασης του Νικόλα Παπαδόπουλου. Αν η πονηριά πίσω από αυτήν είναι για να πάρουν μισοτιμής η διεθνής πρακτική λέει πως η πώληση δανείων μπορεί να κινηθεί από 10 μέχρι 90% της αξίας τους οι μεγάλοι επιχειρηματίες με τα μεγάλα και τα περιζήτητα δάνεια, που μάλλον είναι και αυτοί που θα έχουν σήμερα καταθέσεις και τη δυνατότητα να το κάνουν. Αν δηλαδή θα κάνουμε δώρο σε όσους σήμερα κρατούν στον αναπνευστήρα την τραπεζική υγεία και τα μη εξυπηρετούμενα στα 27 δισ. ευρώ. Αν συμβεί αυτό, θα δημιουργήσουμε ένα πρώτης τάξεως κούρεμα του ιδιωτικού χρέους, μειώνοντας την ίδια ώρα τη δυνατότητα για πώληση σοβαρού και μαζικού πορτοφολιού δανείων στα hedge fund. Κανείς δεν θέλει να δούμε συμπατριώτες μας να χάνουν την πρώτη τους κατοικία. Και εκεί θα πρέπει να υπάρξει εξαίρεση και σωστή και ουσιαστική αναδιάρθρωση των δανείων τους. Άλλωστε, αν υπάρξει δυνατότητα για πώληση όλων των άλλων μη εξυπηρετούμενων, αυτό είναι εύκολο να γίνει. Τα δάνεια που σήμερα έχουν εγκλωβίσει την ανάπτυξη και που δεν επιτρέπουν την δανειοδότηση, υγιών, σωστών και τυπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων πρέπει να τα πωλήσουμε χωρίς να επιβραβεύουμε αυτούς που δεν πλήρωναν. Είναι ο μόνος τρόπος να μειώσουν ζημιές οι τράπεζες και να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν όσους οργανισμούς έχουν τη δυνατότητα για να προσθέσουν στην ανάπτυξη της Κύπρου. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν στο συγκεκριμένο. Και δεν μπορούμε ούτε να τσουβαλιάσουμε όλα τα δάνεια μαζί αλλά ούτε να συνεχίσουμε να εξαγγέλλουμε προτάσεις «μείγμα» εξυπηρέτησης των φίλων μας και εξυπηρέτησης του λαϊκού αισθήματος. Πρέπει να διαλέξουμε. Ο μακαρίτης Γιάγκος Μικελλίδης, όταν ρωτήθηκε πριν από μερικά χρόνια, σε μια τηλεοπτική εκπομπή, για τον Αντρέα Πιτσιλλίδη, για το παιδί θαύμα, με τον φοβερό λόγο, γύρισε με απαξίωση και είπε, ότι είναι ένα «κουπελλούι» και προχώρησε λέγοντας τα δικά του. Εκείνη την εποχή ο νεαρός θεολόγος ήταν στα «πάνω» του και δεν προλάβαινε να γυρίζει τις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα, να κάνει ομιλίες σε άμβωνες και σε συνέδρια, να γράφει σε εφημερίδες και άλλα έντυπα, να αποτελεί το καμάρι ιεραρχών και φυσικά το αστέρι του Δημοκρατικού Συναγερμού, ο οποίος τελικά τον εξέλεξε και βουλευτή. Τότε ένας σοβαρός δημοσιογράφος, με πολλές και σπουδαίες σπουδές, θέλησε να ψάξει το φαινόμενο «Πιτσιλλίδης» και τι ήταν αυτό που σαγήνευε τους τηλεθεατές, τους ακροατές, τους ιεράρχες και τους πολιτικούς. Κάθισε κάτω, απομαγνητοφώνησε πολλές δηλώσεις του και προσπάθησε να «βγάλει» ειδήσεις, δηλαδή να βρει το νέο και σημαντικό που έλεγε ο άνθρωπος. Ωστόσο δεν τα κατάφερε, αφού διαπίστωσε ότι εκτός από επίθετα και γενικόλογος αναφορές, τίποτα άλλο δεν έλεγε. Έλεγε με χιούμορ, ο δημοσιογράφος, ότι ο νεαρός θεολόγος, με τις άσοφες φιλοσοφίες και τις θεολογικές γαρνιτούρες, απευθύνεται σε μαοϊκούς φοιτητές, που αρέσκονται να ακούν επαναστατικούς ουτοπικούς λόγους. Και συνέχιζε με άλλα πικάντικα επίθετα, για τους «θεούσους» που ψάχνουν την επίδειξη και αποφεύγουν τη ζωή της Εκκλησίας. Φυσικά, ο δημοσιογράφος δεν τόλμησε να γράψει τις απόψεις του, αφού όλα τότε τα σκιάζε το «κατεστημένο» που ήθελε το φαινόμενο Πιτσιλλίδη, να κυριαρχεί στη θρησκευτική και πολιτική ζωή του τόπου. Ένας άλλος θεολόγος έλεγε τότε ότι ο «πολεμικός» λόγος του Αντρέα Πιτσιλλίδη, έχει όλα τα στοιχεία που συνθέτουν ένα καλό προπαγανδιστικό παραλήρημα, με κοσμικούς κανόνες και καθόλου θεολογικούς. Έφθασε στο σημείο, με περισσή αλαζονεία, να καλεί τους πιστούς να «αποσείσουν» Επισκόπους, ξεπερνώντας ακόμη και αυτή τη βούληση του Θεού, ο οποίος ανέχεται και τους μεγαλύτερους αμαρτωλούς. Ο σεβαστός θεολόγος, με την ηχηρή σιωπή, για όσους έχουν αυτιά και είναι πολλοί αυτοί έλεγε ότι ο Αντρέας Πιτσιλλίδης, διαθέτει μνήμη κομπιούτερ, αλλά θεολογική σκέψη μικρού παιδιού. Συγχέει καταστάσεις και γεγονότα, αναλύει με ορθολογισμό υπερφυσικά γεγονότα και το χειρότερο απέχει πολύ από τη μεγαλύτερη αρετή, την αρετή της διάκρισης. Τα πάντα ρει, ο χρόνος κυλά και ο Αντρέας Πιτσιλλίδης, εδώ και λίγα χρόνια απαξιώθηκε πλήρως. Οι ιεράρχες, οι πολιτικοί, οι τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα, εκτός βασικά από την τηλεόραση του Σίγμα, γύρισαν την πλάτη στον πάλαι ποτέ σπουδαίο θεολόγο. Ούτε να ακούσουν για τον Αντρέα Πιτσιλλίδη. Και ξαφνικά ήρθε η Ιερά Σύνοδος, την ώρα που ο άνθρωπος βρίσκεται στα «τάρταρα» της πολιτικοκοινωνικής ζωής, να ασχοληθεί με τον Αντρέα Πιτσιλλίδη. Μια Επιτροπή Ιεραρχών κάθισε μελέτησε τις δηλώσεις του και προχώρησε στον αφορισμό του, με μια ανακοίνωση οποία στερείται θεολογικής, τουλάχιστον τεκμηρίωσης. Αλήθεια τι βρήκαν στον λόγο του ανθρώπου, που αποτελεί αιτία για να παρασυρθούν οι πιστοί και απειλεί την ενότητα της Εκκλησίας. Αν ο αφορισμός αφορά τις ειρωνείες και τις κατηγορίες κατά του Αρχιεπισκόπου και Ιεραρχών, τότε κάπου υπάρχει μεγάλο λάθος. Και το χειρότερο, είναι γιατί δεν βγαίνουν δημοσίως οι Ιεράρχες που αφόρισαν τον Αντρέα Πιτσιλλίδη, να εξηγήσουν με λογικά επιχειρήματα, πού έσφαλε για να υποστεί τη βαρύτατη ποινή του αφορισμού. Δεν είναι καθόλου αστείο πράγμα ο αφορισμός, για την ψυχοπαθολογία των αφορισμένων. Είναι και άκρως επικίνδυνος, με τον εκκλησιαστικό όρο της ταυτοπάθειας. Η ιστορία του Αντρέα Πιτσιλλίδη παραπέμπει στην ιστορία του εν αργία πατρός Παγκράτιου Μερακλή, για τον οποίον κάποιοι πήγαν να κάψουν την Αρχιεπισκοπή. Πριν από αρκετά χρόνια κατηγορήθηκε ότι υπόφερε από «έιτζ» και θα πέθαινε σε λίγους μήνες, αλλά ακόμη ζει στην αφάνεια. Τότε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, λόγω της αντίδρασης του κόσμου στις επιλογές του, έβαλε νερό στο κρασί του και με εμπλοκή καθηγητών από την Ελλάδα, βγήκε από το αδιέξοδο και τελικά επήλθε η ειρήνη στη Μητρόπολη Μόρφου, με τον άγνωστο τότε μοναχό Νεόφυτο και ακολούθως Μητροπολίτη. Και στην περίπτωση του Αντρέα Πιτσιλλίδη υπάρχει ακόμη παράθυρο ευκαιρίας, για να ανατραπεί μια απόφαση, από το σύνολο της Ιεράς Συνόδου, μια απόφαση η οποία το λιγότερο, στερείται της αρετής της «διάκρισης».

13 13-GNOMES CY_Master_cy 09/10/15 21:44 Page 13 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ANAΔΙΑΤΑΞΕΙΣ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Το Κυπριακό στη λαίλαπα της Μ. Ανατολής Σε ένα τοπίο γεωγραφικής εγγύτητας και αλληλεπίδρασης συμφερόντων με την Κύπρο και υπό τις δοσμένες χρονικές συγκυρίες των όσων δραματικών επισυμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, στη Λευκωσία βρίσκεται υπό εξέλιξη μια νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Απομονώνοντας και εστιάζοντας στην εσωτερική και μόνο διάσταση του Κυπριακού, αυτό φαντάζει ως ένα συγκριτικά εύκολο πρόβλημα. Ως το πρόβλημα εκείνο που η λύση του εξαρτάται από την ικανότητα και τη θέληση των δύο κοινοτήτων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, να διαμορφώσουν ένα κοινό όραμα για μια κοινή πορεία σε μια κοινή πατρίδα και να βρουν τους τρόπους εξισορρόπησης των εσωτερικών δυνάμεων που νομοτελειακά θα αντιμάχονται ως αποτέλεσμα του διπολισμού και της διαρχίας. Ενόσω όμως απομακρυνόμαστε από αυτή την εικόνα της εσωτερικής διάστασης του Κυπριακού, τότε εκθέτουμε το πρόβλημα και τις όποιες προοπτικές επίλυσής του στα υπό εξέλιξη και αμφίρροπης έκβασης γεγονότα στη Μέση Ανατολή. Για παράδειγμα, προς τα πού θα οδηγηθεί η συριακή κρίση, πόσο επιτυχής θα είναι για τα ρωσικά συμφέροντα η ρωσική στρατιωτική εμπλοκή, πώς θα εξελιχθούν οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις στην περιοχή, μέχρι ποιου σημείου θα εμπλακεί το ΝΑΤΟ, πώς θα εξελιχθούν οι ρωσο-τουρκικές σχέσεις, πώς θα εξελιχθεί η νέα κρίση στο Παλαιστινιακό, πώς η Συρία και υπό ποιο καθεστώς θα αντιδράσει σε τυχόν προσπάθεια του Ισραήλ να εκμεταλλευτεί το πετρέλαιο στην περιοχή των υψωμάτων Γκολάν, ποια θα είναι τα αποτελέσματα στις επερχόμενες τουρκικές εκλογές και αν αυτά θα οδηγήσουν σε εσωτερική πολιτική αστάθεια, ή ακόμη πώς στη βάση των περιφερειακών εξελίξεων η Τουρκία θα προχωρήσει σε επαναπροσδιορισμό των υφιστάμενων στρατηγικών στόχων της εξωτερικής της πολιτικής; Τα ερωτήματα αυτά είναι μόνο μερικές από τις παραμέτρους που υπό μορφή προστασίας των ζωτικών συμφερόντων εξωτερικών δυνάμεων στην περιοχή θα παρέμβουν και θα επιδράσουν στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Σε αυτό το αμφίρροπο πολιτικοστρατιωτικό σκηνικό που έχουν στήσει τα συγκρουόμενα συμφέροντα εξωτερικών δυνάμεων στην περιοχή, οι σταθερές οι οποίες επιδρούν και αναλόγως των εξελίξεων θα αναπροσαρμόσουν τα δεδομένα στο κυπριακό παραπέμπουν: 1. Στις επιδιώξεις της Άγκυρας για διατήρηση της Κύπρου στην πολιτική-στρατιωτική-οικονομική σφαίρα επιρροής της. 2. Στην Αθήνα, όπου σε μια προσπάθεια περιορισμού του ανισοζυγίου που έχει προκύψει με την Άγκυρα, προτιμά τη δημιουργία συνθηκών μετατροπής της Κύπρου σε «ουδέτερη ζώνη» παρά τη διαιώνιση του τουρκικού ελέγχου στο νησί. 3. Στο Ισραήλ, η οποία ως ανταγωνιστική στρατιωτική δύναμη της Τουρκίας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, βρίσκεται σε αντίθεση με τα τουρκικά συμφέροντα στην Κύπρο. 4. Στην Βρετανία ως παραδοσιακό παίχτη στη Μέση Ανατολή, με περιορισμένη όμως πλέον ισχύ, που επιδιώκει τη διατήρηση της παρουσίας και εμπλοκής της στην περιοχή μέσω των στρατιωτικών της βάσεων στην Κύπρο. 5. Στη Ρωσία, η οποία έχει ήδη καταστήσει σαφές πως δεν θα αποδεχθεί λύση δυτικών/νατοϊκών συμφερόντων στην Κύπρο, εξέλιξη που θα ανέτρεπε περαιτέρω σε βάρος της το υφιστάμενο ισοζύγιο στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή. 6. Στις ΗΠΑ όπου στο πλαίσιο επανακαθορισμού της εξωτερικής τους πολιτικής και των στρατηγικών συμφερόντων τους στη Μέση Ανατολή, συμφέροντα που αφορούν πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές πτυχές, επιχειρούν να επανέλθουν ή/και να ενισχύσουν την παρουσία τους, προσβλέποντας σε μια Κύπρο χωρίς πρόβλημα για να μπορεί να αξιοποιηθεί ως ένας σταθερός εταίρος τους στην περιοχή. 7. Στην Ε.Ε. των πολλών ανοικτών κρίσιμων εσωτερικών ζητημάτων και της ανίσχυρης εξωτερικής πολιτικής, που επιθυμεί να απαλλαγεί το συντομότερο δυνατό από τον πονοκέφαλο ενός κυπριακού προβλήματος. 8. Στη νατοϊκή συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και την ανοχή που επιδεικνύουν στις τουρκικές επιδιώξεις σε Κυπριακό και περιοχή του Αιγαίου δεδομένης της αλληλεξάρτησης συμφερόντων και της γεωστρατηγικής κρισιμότητας της Τουρκίας. Ενόσω το κυπριακό απομακρύνεται από την εσωτερική του διάσταση προς την εξωτερική του διάσταση, κατά ανάλογο τρόπο περιπλέκονται οι προσπάθειες και, υπό προϋποθέσεις, αποδυναμώνονται οι προοπτικές επίλυσής του. Προοπτικές οι οποίες πλέον συνδέονται άμεσα με την τελική έκβαση των εξελίξεων στα διάφορα μέτωπα στην ευρύτερη της περιοχή και την αναδιάταξη των συμφερόντων των εμπλεκόμενων εξωτερικών δυνάμεων. antonioum@kathimerini.com.cy Dolce Vita, από τον δήμαρχο της Ρώμης με λεφτά του Δήμου. Δεν είμαστε μόνοι ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Συμπεριφορά όπως πρέπει όχι όπως θέλεις Σηκώνεται ο Δημοσθένης το 352 π.χ. από τα ζεστά του και αναφωνεί έναν λόγο πύρινο, ενάντια στην τότε Νέα Τάξη Πραγμάτων που είχε διαμορφωθεί στην Αθήνα. Πυρήνας του λόγου ήταν το βιος των αξιωματούχων της πόλης, πως αυτό άλλαξε και μεταλλάχτηκε στο πέρασμα του χρόνου από τις «παράγκες» που ζούσε ο Θεμιστοκλής στα επιβλητικά κτίσματα που είχαν πλέον στην κατοχή τους οι προαναφερθέντες. «Τώρα όμως αυτοί που διαχειρίζονται τις υποθέσεις της πόλης έχουν γίνει από φτωχοί πλούσιοι και έχουν μαζέψει για να τρώνε καλά επί πολλά χρόνια. Εσείς όμως αν χρειαστεί να κάνετε κάτι, δεν έχετε τα μέσα να το πράξετε. Γιατί εκείνα τα χρόνια ο λαός ήταν κύριος των πολιτικών, ενώ τώρα είναι υπηρέτης τους», τους είπε και έφυγε. Το σπαστικό με τους αρχαίους έγκειται στο διαχρονικό τους δίκιο και στις καταστάσεις που επαναλαμβάνονται προς δικαίωσή τους, χιλιάδες χρόνια αργότερα. Αυτό δεν μπορώ να το ξεπεράσω με τίποτα, το γεγονός δηλαδή ότι μια παράγραφος του Δημοσθένη με πιάνει από το λαιμό αιώνες αργότερα και με πάει και με φέρνει. Οι άνθρωποι που τάχθηκαν στον δημόσιο βίο, αξιωματούχοι και πολιτικοί, τη σημερινή εποχή (που στο συγκεκριμένο είναι συνέχεια της αρχαίας) πληρώνονται καλά, με ποια όμως λογική; Με τη λογική να είναι άτεγκτοι στα καθήκοντά τους, να μην υποπίπτουν σε πειρασμούς και να προχωρούν απερίσπαστοι στο έργο τους. Δεν είναι ολοκληρωμένη αυτή η λογική, αλλά ένα της μέρος μόνο που δικαιολογεί το γιατί πληρώνονται τόσο αδρά. Διαχειρίζονται τις υποθέσεις, λειτουργούν στο όνομά μας, αλλά εν τέλει νιώθω εγώ ως υπηρέτης τους και φοβάμαι πως δεν είμαι μόνο εγώ. Θεωρώ αδιανόητο να παίρνεις έναν μισθό, (αρκετά καλό στις πλείστες περιπτώσεις) και να απασχολείς από την άλλη τον δημόσιο βίο με τις μη ικανότητές σου, τη λογική του εγώ προς το εσείς, τη συμπεριφορά σου που καμία σχέση δεν έχει με τον ρόλο στον οποίο τάχθηκες. Είναι πάμπολλα πλέον τα παραδείγματα λειτουργών του δημοσίου συμφέροντος γενικότερα, πολιτικοί-κρατικοί αξιωματούχοι-απλοί υπάλληλοι, που στήνουν δοβλέτια στα πόστα τους και συμπεριφέρονται σαν τσιφλικάδες και μεγαλογαιοκτήμονες. Από τον υπάλληλο στο δημόσιο που χωρίς λόγο είναι αγενής (και του πρέπει ο λαϊκισμός πως με κρύο και βροχή εσύ πληρώνεσαι) μέχρι τον έναν αξιωματούχο που μπαίνει στο μάτι του άλλου, υποβιβάζοντας εν γένει όλοι τους τον δημόσιο βίο και δίνοντας το «κακό παράδειγμα» σε όλους μας, αν και λίγο τους απασχολεί το τελευταίο. Οι αξιωματούχοι στην Κύπρο νοσούν και λίγα είναι τα παραδείγματα εκείνα τα τελευταία κάποια χρόνια που μας ανάγκασαν να μην ασχοληθούμε με προσωπικές συμπεριφορές αλλά με κριτική ανάγνωση του έργου που παράχθηκε ή δεν παράχθηκε. Επί της ουσίας, πολλά επίπεδα της δημόσιας ζωής έχουν υποβιβαστεί στο πεδίο της προσωπικής αυτοπροβολής και αλληλοεπικάλυψης ρόλων και εξουσιών, θυμίζοντας σταρλέτες που σπρώχνουν η μια την άλλη στα φανερά για να μπουν εκείνες στο κεντρικό πλάνο του φωτογράφου. Και ο μισθός, μισθός, κρατήστε το σαν στοιχείο. Δεν είναι αρκετό που πληρώνονται καλά, πρέπει ν αποδείξουν και στον όποιον άλλο πως διαχειρίζονται αυτόβουλα την εξουσία. Το σωστό και το πρέπον θα ήταν να υπάρχει μια απόσταση μεταξύ δημοσίου και ατομικού συμφέροντος σαν υπόσταση στο άτομο που φέρει εξουσία, μια απόσταση σεβασμού των αξιωμάτων προς την κοινωνία με τα πρώτα να στέκουν στο ύψος που τους αρμόζει και τη δεύτερη ν ακολουθεί κατά πόδας πράττοντας το αυτό. Αντ αυτού, η διάχυση προς την κοινωνία του χαμερπούς συναισθήματος που προκύπτει από τον άκρατο ατομισμό και την υπεράσπιση του ίδιου συμφέροντος, αντανακλά και στο πως ο πολίτης θα αντιμετωπίσει τις υποχρεώσεις του προς το κράτος, όταν θα του δοθεί η ευκαιρία. Δεν εννοώ ότι θα είχαμε μια κοινωνία αρίστων, αν είχαμε μια αταλάντευτη δημόσια σκηνή, αλίμονο, αλλά έχουμε φτάσει στο σημείο που οι αντεγκλήσεις στο δημόσιο φέρεσθαι γεμίζουν πρωτοσέλιδα τη στιγμή που ναι, έχουμε σοβαρότερα θέματα να ασχοληθούμε και που ναι, δεν θα έπρεπε κανείς από όλους αυτούς που τα τελευταία χρόνια δεν εκτίμησαν τον ρόλο που τους δόθηκε, να μας απασχολεί. Ο Δημοσθένης, σύγκρινε τον πλούτο των αξιωματούχων των δικών του περασμένων χρόνων με το δικό του σήμερα και είπε ό,τι είπε. Τελικά δεν πρέπει να κρίνουμε τον πλούτο, ούτε και το πόσο μεγάλο είναι το σπίτι του τάδε αξιωματούχου, αλλά θα ήθελα σαν στοιχείο να φαίνεται δευτερεύον αρκεί να είχαν μια συμπεριφορά που τιμάει εμένα ως πολίτη, τους ίδιους σαν προσωπικότητες και την κοινωνία ως σύνολο. Φοβάμαι όμως πως και ο Δημοσθένης του μέλλοντος, θα λέει τα ίδια με τον Δημοσθένη του παρελθόντος. tsikalasm@kathimerini.com.cy ΜΕΤΑTΡΟΠΕΣ / Της Δρος ΕΡΑΤΟΥΣ ΚΟΖ. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ Σε κομβικό σημείο η διαπραγμάτευση Μετά την έκδοση του Κοινού Ανακοινωθέντος τον Φεβρουάριο του 2014, την υποβολή των εκατέρωθεν προτάσεων τον Μάιο του 2014, της άκαρπης διαπραγμάτευσης επί ηγεσίας Έρογλου, της διακοπής των διαπραγματεύσεων ως αποτέλεσμα των απειλών της Τουρκίας για το θέμα των υδρογονανθράκων και τέλος της έναρξης της νέας προσπάθειας τον περασμένο Μάιο με την εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο των διαπραγματεύσεων. Αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαριστεί στο παρόν στάδιο είναι αν πραγματικά το όραμα της επανένωσης, το οποίο μοιράζονται πιστεύω ειλικρινά οι δύο ηγέτες, έχει το ίδιο περιεχόμενο όσο αφορά τα συστατικά του στοιχεία. Θα πρέπει επίσης να διευκρινιστεί σε ποιο βαθμό η τουρκοκυπριακή πλευρά ενεργεί με βάση προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί από την Άγκυρα εδώ και δεκαετίες ή αν οι προδιαγραφές θα παραμείνουν κυπριακές. Μέσα από τους πολλούς γύρους διαπραγματεύσεων που διεξήχθησαν μέχρι σήμερα, είναι ξεκάθαρο πλέον σε ποια θέματα έχουμε συγκλίσεις ή θα μπορούσαμε με εκατέρωθεν καλή θέληση να βρούμε τις απαραίτητες γεφυρωτικές λύσεις. Είναι επίσης ξεκάθαρο σε ποια θέματα μας χωρίζει απόσταση, που αυτή τη στιγμή φαίνεται αγεφύρωτη, λόγω κυρίως της διαφορετικής ερμηνείας ορισμών όπως η «διζωνικότητα» και η «εφαρμογή του Κοινοτικού Κεκτημένου» χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις, με κύρια έμφαση στις τέσσερεις θεμελιώδεις ελευθερίες που αποτελούν τον πυρήνα των αρχών και αξιών της Ε.Ε. Θα πρέπει επίσης να ξεκαθαριστεί κατά πόσον υπάρχει κοινή αντίληψη ότι υπάρχει «ένας λαός» στην Κύπρο, ο κυπριακός λαός, ο οποίος αποτελείται από την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα, ή κατά πόσον στην Κύπρο υπάρχουν δύο λαοί και κατ επέκταση δύο κράτη, όπως ήταν και δυστυχώς παραμένει πάγια θέση της τουρκικής πλευράς. Αξίζει στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε την προσπάθεια του πρώην ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος στη διάρκεια της πρωτοβουλίας του τότε γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι τον Μάρτιο του 1990, πρόβαλλε επίμονα ότι στην Κύπρο υπάρχουν «δύο λαοί» με αντίστοιχο δικαίωμα αυτοδιάθεσης, και όχι δύο κοινότητες, ζητώντας ταυτόχρονα να αναγνωριστεί ότι ο όρος «κοινότητες» θα έπρεπε να χρησιμοποιείται κατά τρόπο συνώνυμο με τον όρο «λαοί». Ο γενικός γραμματέας ήταν κάθετος και απέρριψε τις απαιτήσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη, τονίζοντας ότι «Κάθε αλλαγή στην ορολογία, εκτός αν είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές, θα μπορούσε να μεταβάλει το συμφωνημένο πλαίσιο στο οποίο όλοι είναι από πολλού δεσμευμένοι.». Το ψήφισμα 649 (1990) του Συμβουλίου Ασφαλείας έδωσε επίσης το στίγμα της ερμηνείας και χρήσης των ορισμών και ορολογιών, απαντώντας ξεκάθαρα στον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Καλούσε, δηλαδή, τους «ηγέτες των δύο κοινοτήτων» να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης που να προβλέπει την εγκαθίδρυση μιας ομοσπονδίας που θα είναι «δικοινοτική» όσο αφορά τη συνταγματική πτυχή και «διζωνική» όσο αφορά την εδαφική πτυχή, όπως προνοούν οι συμφωνίες υψηλού επιπέδου 1977 και Η οποιαδήποτε, επομένως, αναφορά σε δύο λαούς εκ μέρους Τουρκοκυπρίων ηγετών ήταν και παραμένει εκ του πονηρού και καλούμε τον νυν ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί να αποστασιοποιηθεί από τις παρόμοιες διχοτομικές προσεγγίσεις των προκατόχων του. Οι όποιες, επίσης, απαιτήσεις για εγγυημένες πλειοψηφίες πληθυσμού και περιουσίας στην περιοχή που θα παραμείνει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση δεν έχουν οποιοδήποτε νομικό ή πολιτικό έρεισμα και καλό είναι να μην επιμένει η άλλη πλευρά, γιατί κάτι τέτοιο σίγουρα θα μας οδηγήσει σε νέα αδιέξοδα. Η επίκληση ακόμα και σήμερα του ψηφίσματος 750 (1992) εκ μέρους των Τουρκοκυπρίων για στήριξη της απαίτησής τους για εγγυημένες πλειοψηφίες πληθυσμού και περιουσίας δεν ευσταθεί, γιατί ενώ πράγματι στις προκαταρτικές Ιδέες Γκάλι είχε περιληφθεί ερμηνεία που παρέπεμπε σε «εγγυημένη πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας γης» στην περιοχή υπό τη διοίκηση της κάθε κοινότητας, αυτή η ερμηνεία, λόγω ενστάσεων της πλευράς μας, εγκαταλείφτηκε από τον γ.γ. και στην έκθεσή του της 21/8/92, με την οποία υποβλήθηκε το τελικό κείμενο των Ιδεών Γκάλι και ο χάρτης Γκάλι, που υιοθετήθηκαν με το ψήφισμα 774 (1992), δεν περιλήφθηκε ο εν λόγω ορισμός, ούτε σε οποιαδήποτε μεταγενέστερα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Επομένως, ο μόνος αποδεκτός ορισμός της διζωνικότητας είναι αυτός που αφορά την εδαφική πτυχή και που ασφαλώς προϋποθέτει τις απαραίτητες εδαφικές αναπροσαρμογές για την επιστροφή του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού Ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση και την διασφάλιση της εφαρμογής όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με έμφαση τις βασικές ελευθερίες που προβλέπει το Κοινοτικό Κεκτημένο, χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις. erato@marcoullis.com AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Εσείς πώς την είδατε την Τρόικα; Τελικά έχουν πλάκα οι πολιτικοί μας. Όταν δηλαδή καταφέρεις να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου και να μην τους πάρεις στα σοβαρά τότε μπορεί να σου φανούν μέχρι και κωμικοί. Έτσι όπως περιφέρονται σαν καρικατούρες και εξαπολύουν δηλώσεις που μόνο στο δικό τους συννεφάκι βγάζουν νόημα, είναι ικανοί να σου προκαλέσουν μέχρι και γέλιο. Καλή ώρα ο κ. Αβέρωφ μας. Ομολογώ πως με διασκέδασε τα μάλα η τελευταία του δήλωση περί Τρόικας. Και για όσους δεν έτυχε να τον ακούσουν ενημερώνω στα γρήγορα: Στη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο κ. Αβέρωφ μας, δήλωσε (με το γνωστό ύφος) πως «εμείς στην Κύπρο την Τρόικα την είδαμε ώς συνεργάτη για να κάνουμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος». Και φρόντισε (με το γνωστό ύφος) να συμπληρώσει πως «εμείς στον ΔΗΣΥ, αλλά και στην κυβέρνηση, είπαμε ότι ο πιο εύκολος και γρήγορος δρόμος για να απαλλαγούμε από το μνημόνια είναι η πιστή και η πιο γρήγορη εφαρμογή τους. Και είμαστε βέβαιοι σήμερα ότι τον Μάρτιο του 2016 η Κύπρος θα είναι εκτός Μνημονίου». Μάλιστα. Τάδε έφη ο κ. Αφέρωφ. Και σ αυτό το σημείο θα μου επιτρέψετε να κάνω μια παύση, διότι πάλι με πιάνει γέλιο νευρικό! (κάνω παύση). (Επανέρχομαι) «Εμείς την Τρόικα την είδαμε σαν συνεργάτη». Φοβερή ατάκα. Τόσο φοβερή που εισηγούμαι να την κάνουμε σλόγκαν. Το χάος βρίσκεται στον εγκέφαλο των πολιτικών μας αρχηγών. Οι οποίοι προφανώς ακόμα δεν έχουν αντιληφθεί ότι δεν απευθύνονται σε ηλίθιους. Μην σας πω να την τυπώσουμε και σε φανελάκια. Και σε καπελάκια για το ποδόσφαιρο και σε ποτηράκια για το τσάι μας. Να την κάνουμε και αυτοκόλλητο, να την κολλάμε στα τζάμια των αυτοκινήτων μας να τη βλέπουμε και να χαιρόμαστε. Δίπλα από το «Δεν ξεχνώ», το «We love our partner Troika». Μπορεί επίσης ο κ. Αβέρωφ να αλλάξει και το σύνθημα του κόμματός του επί τη ευκαιρία της άψογης συνεργασίας και να το κάνει... σεισμός, σεισμός, τροϊκανός! Δεν είναι καθόλου κακή ιδέα. Και μη βιαστείτε να με παρερμηνεύσετε. Δεν είμαι από κείνους που εναντιώνονται στην Τρόικα. Και ο λόγος που δεν εναντιώνομαι είναι γιατί πιστεύω πως στο χάλι που μας έφερε το όλο πολιτικό μας σύστημα, μόνο μια Τρόικα θα μας έφερνε στα ίσα μας (αν τα κατάφερε είναι άλλη κουβέντα)! Από αυτή όμως τη διαπίστωση μέχρι το να την χαρακτηρίζουμε και... συνεργάτη, μεσολαβεί το χάος. Και το χάος βρίσκεται στον εγκέφαλο των πολιτικών μας αρχηγών. Οι οποίοι προφανώς ακόμα δεν έχουν αντιληφθεί ότι δεν απευθύνονται σε ηλίθιους. Μόνο ένας ηλίθιος θα χαιρόταν που... συνεργαστήκαμε με την Τρόικα και που (γιούπι) μας βοήθησε να βγούμε από το μνημόνιο (όταν και αν βγούμε). Γιατί; Διότι δεν είναι εκεί η ουσία της κρίσης. Η ουσία αυτής της κρίσης είναι ότι για να έρθει η Τρόικα κάποιοι τα έκαναν μπάχαλο. Και αυτοί οι κάποιοι δεν ήταν ούτε οι εξωγήινοι ούτε οι πρωταγωνιστές των X-Files. Ήταν ο τρόπος που λειτουργούσαν τα κόμματά μας (και ακόμα λειτουργούν), ήταν η διαπλοκή και η διαφθορά του συστήματος (που ακόμα δεν έχει εξυγιανθεί) ήταν το ρουσφέτι που έγινε το εθνικό μας σπορ, ήταν οι μικροπολιτικές βλέψεις όσων κάθονταν στην καρέκλα της εξουσίας (κοινώς ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε και ό,τι αρπάξει ο...), ήταν οι εκθέσεις των ελεγκτών που έμεναν στα συρτάρια, ήταν όλο αυτό το ατέλειωτο πάρτι με τις μίζες και τις αρπαχτές και τα αποχετευτικά και τις βρωμιές. Και κυρίως το ότι το δημόσιο συμφέρον ουδέποτε υπερίσχυσε του κομματικού. Άρα όταν μιλάμε για την Τρόικα να ξέρουμε πως δεν ήρθε επειδή έτσι της κάπνισε αλλά επειδή οι πρωταγωνιστές της πολιτικής μας σκηνής, τα έκαναν μαντάρα. Και παρά να μας λένε πως την Τρόικα την είδαμε σαν συνεργάτη, καιρός να αντιληφθούν πως αν δεν αλλάξουν νοοτροπία (και μυαλά και λεξιλόγιο) τότε ακόμα κι αν απαλλαγούμε από το μνημόνιο, η Τρόικα θα βρει και πάλι έδαφος για να ξανα-«συνεργαστούμε»! elenixenou11@gmail.com

14 14-EPISTOLES CY_Master_cy 09/10/15 23:07 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 «Η επίμονη φωνή της Μνήμης» Της ΝΙΟΒΗΣ ΣΑΝΤΑΜΑ Τ ο Αιγαίο ήταν συγκλονιστικά όμορφο εκείνο το καλοκαίρι, το κυανό ήταν μεθυστικό σε βαθμό παράκρουσης! Όταν βρέθηκε στη Χίο, ο πειρασμός ήταν ακατανίκητος. Το μικρό γοργό καράβι κάλυψε πολύ γρήγορα την απόσταση μέχρι τη Σμύρνη. Το πρώτο σοκ ήταν η προσέγγιση στο τεράστιο φυσικό λιμάνι, εκεί που εκτυλίχθηκαν οι ασύλληπτες εικόνες της πυρκαγιάς και του εφιαλτικού ανθρώπινου διωγμού. Το νερό στο λιμάνι είναι πάντα ταραγμένο, σε ένα διαρκή και ασίγαστο παφλασμό, σαν να το στοιχειώνουν οι αναβράζουσες ψυχές των δολοφονημένων που δεν βρίσκουν αναπαμό, ούτε δικαίωση και θα δονούνται στην αιωνιότητα. Η πρώτη αυτή εικόνα δεν την εγκατέλειψε ποτέ από τότε. Γυρίζοντας με τα πόδια την πόλη τις επόμενες ώρες, το πιο αναπάντεχο και το πιο αφόρητο, ήταν η συνειδητοποίηση ότι η Σμύρνη των βιβλίων και των cartes postales, η Σμύρνη των Ελλήνων, η αγαπημένη «Μύρινα», δεν υπάρχει πια, ούτε καν σαν μια ξεθωριασμένη ανάμνηση, μια υποψία, ένας ασυναίσθητος ψίθυρος, μια λεπτομέρεια, ένα θρόϊσμα μέσα στη σύγχρονη, πολύβουη και χωρίς ιδιαίτερο χαρακτήρα σημερινή μεγαλούπολη. Γνώριζε βέβαια πως η τεραστίων διαστάσεων πυρκαγιά στον κάτω μαχαλά είχε προκαλέσει βιβλική καταστροφή που συμπληρώθηκε τη στοχευμένη ανατίναξη κτήρίων ή από τον πανδαμάτορα χρόνο. Αλλά αυτή την ολοκληρωτική απουσία, έστω και ως αμυδρής ανάμνησης, της δημιουργικής και αδιάληπτης ιστορικής παρουσίας του ελληνικού στοιχείου για πάνω από 30 αιώνες στην πόλη αυτή, δεν μπορούσε ποτέ να την είχε φανταστεί. Τη συγκλόνισε η διαπίστωση οτι τον βίαιο εξανδραποδισμό και εθνοκάθαρση των χριστιανών το 22, ακολούθησε μια ηθελημένη ιστορική εξάλειψη, η συστηματική επι του εδάφους ολοκληρωτική διαγραφή του αποτυπώματος και της Μνήμης της Ιστορίας, η άρνηση της μνήμης της παρουσίας τους στη σύγχρονη πόλη. Λίγο πριν από την επιστροφή, τα βήματά της, κατά τύχη, την έφεραν μπροστά από ένα κακάσχημο μπετονένιο κτήριο με κάγκελα, σαν φυλακής, μπροστά από τα παράθυρά του. «Arkeoloji Muzesi» του Κεμάλ Ατατούρκ. Κατάλαβε και μπήκε μέσα αντανακλαστικά. Μέσα σ αυτό το θλιβερό κτήριο, η καρδιά της σκίρτησε. Εκεί έπιασε το νήμα της αδιατάρακτης γραμμής. Τα αγάλματα ήταν εκεί. Πίσω από μια βιτρίνα, λαμπύριζε το ολόχρυσο διάδημα του Ηφαιστίωνα με τα φυλλαράκια, όμοιο με άλλα χρυσά κοσμήματα που είχε δει στα μουσεία της Ελλάδας. Η φωνή της Ιστορίας της μιλούσε καθαρή, κρυστάλλινη και αδιάψευστη, μέσα από τη «φυλακή του Κεμάλ». Μιλούσε για όλους εκείνους που ήταν κάποτε εκεί και τους είχαν σβήσει με το σφουγγάρι από τη Μνήμη. Αυτούς που δεν είχαν πια τη δική τους φωνή να πουν την Ιστορία τους. Δικαιοσύνη. Απευθύνομαι ευθέως σε αυτούς που δεν θέλουν λύση στο Κυπριακό («Τζείνοι ποτζεί, κ.λπ.»), και σε αυτούς που, με καλή πίστη, τη φοβούνται. Φίλοι, στα κατεχόμενα από τον τουρκικό στρατό εδάφη της Κύπρου, το δικό μας «ιστορικό αποτύπωμα», γίνεται κάθε μέρα ασθενέστερο. Ναοί αιώνων στη Καρπασία σβήνονται με το σφουγγάρι από τον πίνακα της Ιστορίας, ρημαγμένοι, ληστευμένοι, αφημένοι. Όπως στη Σμύρνη, τα αχνάρια μας λιγοστεύουν στη Λάμπουσα, στην Αχαιών Ακτή, σε μέρη αρχέγονα και κοιτίδες πολιτισμού. Η γλώσσα μας δεν μιλιέται πια εκεί, ο χρόνος περνά αμείλικτα, σε λίγο η προηγούμενη παρουσία μας θα γίνει δυσδιάκριτη. Με το χέρι στην καρδιά, μπορούμε να το επιτρέψουμε αυτό, μπορούμε να «χαρίσουμε» τα εδάφη μας στον κατακτητή; Μπορούμε με την αδράνειά μας ή τη στείρα νοοτροπία του «όλα ή τίποτε» να συμβάλουμε στο, μεγαλύτερο και από την εισβολή, αυτό έγκλημα; Μπορούμε να αφήσουμε τη σάρκα από τη σάρκα μας πίσω, χωρίς καμμία προσπάθεια να επηρεάσουμε τη μοιραία εξέλιξη αλλοτρίωσης; Έχουμε καθήκον έναντι της Ιστορίας μας να ενώσουμε πάλι την πατρίδα σε ένα ευρωπαϊκό, σύγχρονο, ευνομούμενο κράτος που θα εξασφαλίσει για όλους τους Κυπρίους τη διάσωση της Ιστορίας και της ταυτότητάς μας. Αν αποτύχουμε από συνειδητή επιλογή, τότε θα είμαστε όχι μόνο άξιοι της τύχης μας αλλά εντελώς ανάξιοι της διαδρομής μας. Δεν έχουμε πολύ χρόνο πια Η κ. Νιόβη Σανταμά είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ο ι ρωσικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί κατά θέσεων των τζιχαντιστών στη Συρία έχουν περιπλέξει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στη γειτονική χώρα, η οποία έχει εξελιχθεί σε πεδίο πολιτικών, γεωστρατηγικών και στρατιωτικών συγκρούσεων. Το συριακό ζήτημα προκαλεί εκνευρισμό στη διεθνή κοινότητα, καθώς οι εξελίξεις οδηγούν αρκετούς σοβαρούς αναλυτές στο συμπέρασμα ότι πιθανότατα να βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου ψυχρού πολέμου. Η Δύση κατηγορεί τη Μόσχα ότι κτυπά τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες. Η Τουρκία καταγγέλλει καθημερινά παραβιάσεις του εναέριου χώρου της από ρωσικά αεροσκάφη. Την ίδια ώρα, η Ρωσία απαντά ότι ο στόχος της επικεντρώνεται στους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, τους οποίους τη δράση, δεν μπόρεσε να περιορίσει η Δύση. Τα δύο Ιράν σήμερα! Τ ο δημοσίευμα στο «Βήμα» στις 2 Οκτωβρίου εκ πρώτης όψεως προκαλεί απορίες. Λέει τα εξής: «Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του IranPoll.com για το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, την οποία δημοσίευσε ο «Guardian», οι τρεις στους τέσσερις Ιρανούς υποστηρίζουν τη συμφωνία και πιστώνουν την επίτευξή της στον Πρόεδρο Χασάν Ροχάνι. Η συμφωνία ισχυροποίησε τον Ροχάνι καθώς το 89% των Ιρανών εκφράζεται σήμερα θετικά για τον Πρόεδρο, ενώ το 60% δηλώνει ότι επιθυμεί οι οπαδοί του Προέδρου να κερδίσουν τις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον Φεβρουάριο Η δημοτικότητα του Ροχάνι ενδέχεται να μειωθεί όσο οι Ιρανοί πληροφορούνται καλύτερα τις λεπτομέρειες της συμφωνίας Ο Ροχάνι θα μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει τα κέρδη από τη συμφωνία για τα πυρηνικά - ξεπάγωμα περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό, υψηλότερες πωλήσεις πετρελαίου και αύξηση ξένων επενδύσεων για να βελτιώσει άμεσα τη ζωή των Ιρανών». Η είδηση είναι ενδιαφέρουσα. Το Ιράν προέβη σε σημαντικό συμβιβασμό με τις «έξι συν μία» δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, Κίνα, Γερμανία, συν Ε.Ε.) με την αποδοχή της λύσης για περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος. Πάνω στην προηγούμενη πολιτική, εκατομμύρια Ιρανοί πίστεψαν σε ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο που θα έδινε στην Τεχεράνη σημαντική επιρροή στη Μ. Ανατολή, ικανή να την καταστήσει μία εκ των τριών κυριοτέρων παικτών στο στενό σύστημα ισορροπιών στη Μ Ανατολή-Ισραήλ, Σ. Αραβία, Ιράν. Αυτή η φιλοδοξία απέτυχε και το Ιράν αποφάσισε να ακολουθήσει μια πιο ρεαλιστική πολιτική, καθώς οι κυρώσεις που επέβαλε ο ΟΗΕ προκάλεσαν τεράστια ζημιά στην οικονομία του κυρίως οι περιορισμοί στην εξαγωγή πετρελαίου, έλεγχος κεφαλαίων, εμπορικές απαγορεύσεις. Ο συμβιβασμός της 14ης Ιουλίου εγκαινίασε μια νέα εποχή στις σχέσεις της με το παγκόσμιο σύστημα πρεσβεία της Μ. Βρετανίας στην Τεχεράνη και αντίστοιχα του Ιράν στο Λονδίνο, ώθηση στις εμπορικές και στρατιωτικές συναλλαγές με τη Μόσχα, επίσκεψη του Γερμανού αντικαγκελάριου Γκάμπριελ στην Τεχεράνη, επαφές Λ. Φαμπιούς, δίαυλοι επικοινωνίας με τις ΗΠΑ στην αντιμετώπιση του ISIL. Λοιπόν, ένας συμβιβασμός είναι ικανός να εκτοξεύσει τη δημοτικότητα ενός πολιτικού; Η Τεχεράνη απαντά θετικά, υπό προϋποθέσεις: πρώτο, να προσφέρει περισσότερα από όσα πριν υπήρχαν ως κυρίαρχη ροπή, δεύτερο, να οδηγεί σε μια νέα κατάσταση πραγμάτων που να προσφέρει καλύτερες ευκαιρίες ανάπτυξης, τρίτο, να διαθέτει περισσότερες βάσεις για αποφυγή της αντιπαράθεσης, άρα να οδηγεί στον διάλογο και τη συνεννόηση, τέταρτο, η πολιτική ηγεσία να γνωρίζει πού θέλει να οδηγήσει τα πράγματα, πέμπτο, να παραμείνει σταθερή στις επιδιώξεις της και, έκτο, να εξηγεί στην κοινή γνώμη τα οφέλη από τη συμφωνία όπως με συνέπεια και αυτοπεποίθηση κάνει ο μετριοπαθής Ιρανός ΥΠΕΞ Ζαρίφ. Αυτή η εξέλιξη ερμηνεύει τους αριθμούς της δημοσκόπησης. Ο Πρόεδρος Ροχάνι και ο ΥΠΕΞ Τ. Ζαρίφ δείχνουν ένα διαφορετικό δρόμο για τη χώρα τους και Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ οι πολίτες τον στηρίζουν. Ο Τ. Ζαρίφ φαίνεται να υπήρξε και ένας εκ των υποψηφίων μαζί με τον Τ. Κέρι για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το Την «ερμηνεία» μιας ενδεχόμενης υποψηφιότητας Ζαρίφ έδωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν Ι. Ραχιμπούρ: «η διεθνής συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν απέδειξε πως με διάλογο και καλή θέληση το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό». Οι συμβιβαστικές συμπεριφορές αλλάζουν την ιστορία των λαών, φτάνει οι πολιτικοί ηγέτες να λαμβάνουν αποφάσεις και να πείθουν την πλειοψηφία ότι η επόμενη ημέρα θα προσφέρει βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, λύσεις σε σημερινά αδιέξοδα, πρόοδο, ανάπτυξη, ασφάλεια. Οι δυνάμεις που επιθυμούσαν τη ρήξη και την ηρωική απομόνωση υπό την ηγεσία του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ ηττήθηκαν διπλά: πρώτα στις προεδρικές εκλογές τον Ιούνιο του 2013 (νίκη Ροχάνι) και μετά στις 14 Ιουλίου 2015 με την υπογραφή της συμφωνίας για περιορισμό της πυρηνικής ισχύος της Τεχεράνης έναντι της άρσης των κυρώσεων που επέβαλε ο ΟΗΕ στη χώρα αυτή. Οι διαδηλώσεις υπέρ του συμβιβασμού στους δρόμους της Τεχεράνης δείχνουν ότι ο ιρανικός λαός αναγνωρίζει τη συμφωνία ως δρόμο για επιστροφή στην κανονικότητα και ως τρόπο για να αλλάξει μια πορεία που οδηγούσε στο περιθώριο και στο ολοένα και κατώτερο βιοτικό επίπεδο. Τα «δύο Ιράν» διαθέτουν ονοματεπώνυμο: Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ και Χασάν Ροχάνι. Οι Ιρανοί έκριναν ότι η αλλαγή σελίδας απαιτούσε πραγματισμό στις διεθνείς σχέσεις και αποφασιστικότητα για την επανεκκίνηση της οικονομίας στο εσωτερικό. Αποφάσισαν Ροχάνι, έναν μετριοπαθή πολιτικό που πέτυχε και τα δύο, αφήνοντας τον προκάτοχό του στη λίστα των περιθωριακών πολιτικών! Σύγκρουση γιγάντων στην ανατολική Μεσόγειο Είχε προηγηθεί, θυμίζουμε, το ψυχροπολεμικό κλίμα με αφορμή το Ουκρανικό. Είναι πλέον φανερό ότι Μόσχα και Ουάσιγκτον έχουν σοβαρές διαφορές. Τόσο σε κοινοποιήσιμο επίπεδο, όσο και σε μη κοινοποιήσιμο. Χωρίς να ασπάζομαι τις παρακάτω πληροφορίες, καθώς χρειάζονται πολύ καλή διασταύρωση, καταγράφω ότι ισραηλινά Μέσα Ενημέρωσης δημοσιεύουν τις τελευταίες ημέρες πληροφορίες και αναλύσεις σύμφωνα με τις οποίες η Ρωσία με τη στρατιωτική παρέμβασή της στο Συριακό, επιδιώκει δύο πράγματα. Πρώτον, την παραμονή του Μπασάρ Αλ Άσαντ στην εξουσία και δεύτερο και κυριότερο, τον έλεγχο των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ανατολική μεσόγειο. Οι Ισραηλινοί, βεβαίως, αναφέρονται συγκεκριμένα στο κοίτασμα «Λεβιάθαν», το οποίο εκτείνεται μέχρι την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη του Λιβάνου. Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ Την ίδια ώρα όμως, λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο κοίτασμα της αιγυπτιακή ΑΟΖ και τις προοπτικές που δημιουργούνται για την ανατολική Μεσόγειο καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η νέα σύγκρουση των μεγάλων δυνάμεων, των υπερδυνάμεων του πλανήτη στη γειτονιά μας, δεν είναι τυχαία. Τα δεδομένα πλέον στην περιοχή έχουν διαφοροποιηθεί. Πρώτον, η Μόσχα διαθέτει πλέον στην ανατολική Μεσόγειο την πιο ισχυρή στρατιωτική παρουσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ δεν έχουν αναπτύξει, μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, τίποτα συγκρίσιμο. Δεύτερον, η Δύση στηρίζεται στη στρατιωτική ισχύ του Ισραήλ αλλά και της Τουρκίας, δύο πιστών συμμάχων της. Κανείς όμως, ούτε θέλει ούτε επιδιώκει μια σύγκρουση με τη ρωσική αρκούδα. Τρίτον, η παρουσία των Ρώσων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου θα επηρεάσει τις ξένες επενδύσεις αλλά και τις προοπτικές εξόρυξης και εκμετάλλευσης φυσικού αερίου. Δεδομένο θεωρείται ότι κανείς δεν θέλει να χάσει δισεκατομμύρια δολάρια. Είτε εξορύσσοντας το φυσικό αέριο είτε αφήνοντάς το στα έγκατα της θάλασσας. Είναι, λοιπόν, δεδομένο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και οι σύμμαχοί τους παρουσιάζονται στριμωγμένοι μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται επίσης ότι θα αντιδράσουν. Δεν είναι δυνατό να αναμένει κάποιος σοβαρός παρατηρητής ότι η Δύση θα παραδώσει εύκολα την ανατολική Μεσόγειο, με τα πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Μόσχα. Το θέμα είναι πως θα εξελιχθεί αυτή η αντίδραση, σε ποιο πεδίο και κυρίως σε ποια κλίμακα. Ο Νίκος Κέττηρος είναι δημοσιογράφος. Πόσο φόρο πρέπει να πληρώνουμε; Π ρέπει να πληρώνουμε τους φόρους μας; Η απάντηση θα έπρεπε να είναι αυτονοήτως θετική. Και όμως, κανείς στη χώρα μας δεν είναι πρόθυμος να συμφωνήσει. Σε άλλα κράτη, η συζήτηση συντηρείται κυρίως από τα «δεξιά». Ακραιφνείς συντηρητικοί ισχυρίζονται ότι η δημόσια διοίκηση σπαταλά τους κοινωνικούς πόρους που διαχειρίζεται. Η ιδιωτική πρωτοβουλία μπορεί να αποδώσει το ίδιο έργο με περισσότερο οικονομικό τρόπο, επιμένουν επιχειρηματολογώντας υπέρ της μείωσης των φόρων. Στην άλλη πλευρά, όσο πιο «αριστερά» τοποθετείται κάποιος, τόσο περισσότερο υποστηρίζει τους φόρους, υποθέτοντας ότι τους πληρώνουν κυρίως οι «πλούσιοι». Ο,τι κι αν πιστεύει κανείς, πολύ δύσκολα θα δικαιολογήσει τη χρήση των κεφαλαίων που αφαιρείται με πολιτικές αποφάσεις από το πορτοφόλι των πολιτών. Σε κάθε 100 ευρώ νέου «εθνικού προϊόντος», το κράτος διαχειρίζεται τα 46! Μόνον οκτώ μεταξύ των 35 πλουσίων κρατών, κατά τη σχετική κατάταξη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, εμπιστεύονται τη δημόσια διαχείριση περισσότερο από όσο το κάνουμε εμείς οι Ελληνες. Αλφαβητικά: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Δανία, Ιταλία, Νορβηγία, Σουηδία και Φινλανδία. Με την επιφύλαξη της Ιταλίας, Η κυβέρνηση Τσίπρα ετοιμάζεται να δώσει τη δική της απάντηση. Θα το κάνει όμως έχοντας ως μόνο κριτήριο τη συντήρηση του σημερινού κράτους. βασίμως αμφιβάλλω ότι πραγματικά εμπιστευόμαστε όσα κάνουν οι πολιτικοί με το ένα στα δύο ευρώ που τους «πληρώνουμε». Κάντε τη δοκιμή στο άμεσο περιβάλλον σας. Ζητήστε να σημειώσει ο καθένας το ποσοστό του μηνιάτικου που Του ΜΠΑΜΠΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ θεωρεί ότι αντιστοιχεί στις υπηρεσίες που του προσέφερε το κράτος. Η απόκλιση από την πραγματικότητα θα είναι τεράστια. Χρησιμοποιείται συχνά μια αποστροφή του Ανταμ Σμιθ, πατέρα της σύγχρονης οικονομικής σκέψης: «Οι πλούσιοι πρέπει να συνεισφέρουν στη δημόσια δαπάνη όχι απλώς κατ αναλογίαν του εισοδήματός τους, αλλά και λίγο παραπάνω». Σωστό, αλλά ποιος είναι «πλούσιος» και ποιο είναι το «λίγο παραπάνω». Ενα ετήσιο εισόδημα 30 χιλιάδων πόσο φόρο είναι λογικό να πληρώσει; Η κυβέρνηση Τσίπρα ετοιμάζεται να δώσει τη δική της απάντηση. Θα το κάνει όμως έχοντας ως μόνο κριτήριο τη συντήρηση του σημερινού κράτους. Τα στελέχη του κ. Τσίπρα δεν μοιάζουν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για περισσότερες αναζητήσεις. Είναι έτοιμα να αυξήσουν τη φορολογία, αρκεί να μη μειωθούν οι σημερινές δαπάνες του κράτους. Δύσκολο όμως, αφού το κράτος δαπανά (2015) ποσά που αναλογούν στο 50,1% του συνολικού εθνικού εισοδήματος! Κάποιοι πιστεύουν ότι θα αρκούσε να φορολογηθούν τα μαύρα εισοδήματα και να παταχθεί η διαφθορά για να μειωθούν οι φόροι. Κινδυνεύουμε να απογοητευτούμε. Θα έπρεπε να είμαστε σίγουροι ότι το πρόσθετο εισόδημα του κράτους δεν θα καταναλωθεί με τον ίδιο τρόπο που ξοδεύονται σήμερα οι κρατικοί πόροι. Το πρόβλημα των φόρων βρίσκεται στην πλευρά των δαπανών. Απαιτείται συστηματική και θαρραλέα αλλαγή της δομής και της σκοπιμότητας των δαπανών του κράτους. Το Δημόσιο πρέπει να περιορίσει το εύρος των αρμοδιοτήτων του, παράλληλα με την απότομη μείωση των φόρων. Είναι προφανές ότι τίποτα παρόμοιο δεν πρόκειται να συμβεί όσο παραμένουμε εντός μνημονίου και υπό την παρούσα πολιτική πλειοψηφία. Το βάρος των φόρων θα μας κρατήσει σε μακρά περίοδο στασιμότητας.

15 15- EPIKAIROTHTA_Master_cy 09/10/15 20:32 Page 15 Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 15 Με ταχύτητα και χωρίς ζώνη στον θάνατο Σοκάρουν οι αριθμοί των τροχαίων δυστυχημάτων για τη φετινή περίοδο. Ένας νεκρός κατά μέσο όρο ανά τέσσερις μέρες Της ΦΡΟΣΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗ Τα συνεχή τροχαία δυστυχήματα των τελευταίων ημερών προκαλούν έντονο προβληματισμό στην Αστυνομία, αλλά και στην κοινωνία ευρύτερα. Θύματα κυρίως νεαροί κάτω των 25 ετών, εθνοφρουροί αλλά και οικογενειάρχες. Με οδηγίες του Αρχηγού Αστυνομίας Ζαχαρία Χρυσοστόμου, ο διευθυντής της Τροχαίας Αρχηγείου Γιαννάκης Χαραλάμπους είχε συνάντηση με τους αστυνομικούς διευθυντές Επαρχιών και υπεύθυνους Υπαίθρου και Τροχαίας, στην οποία εξετάστηκαν όλα τα δεδομένα και τέθηκε αμέσως σε εφαρμογή Στρατηγικό Σχέδιο για έλεγχο του < < < < < < < Υπερβολική ταχύτητα, προστατευτικό κράνος, ζώνη ασφαλείας και αλκοόλ. Οι τέσσερις βασικότερες αιτίες πρόκλησης των τροχαίων δυστυχημάτων. δευτερεύοντος οδικού δικτύου, με έντονη παρουσία της Αστυνομίας, αλλά και σειρά μέτρων που διασφαλίζουν την ασφαλή τροχαία κίνηση. Βασική απόφαση είναι η έντονη και πολυεπίπεδη εκστρατεία διαφώτισης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Από την περασμένη Πέμπτη, με οδηγίες του Αρχηγού Αστυνομίας, οι οδικοί έλεγχοι έχουν εντατικοποιηθεί καθ όλο το εικοσιτετράωρο. Συγκεκριμένα για ένα μήνα το 20% του γραφειακού προσωπικού την ημέρα θα βρίσκεται εκτός γραφείου, στον δρόμο, προκειμένου να μοιράσει ενημερωτικό υλικό για ευαισθητοποίηση του κοινού, οδηγών και πεζών. Σε δηλώσεις στην «Κ» ο αναπληρωτής αστυνομικός διευθυντής της Τροχαίας Αρχηγείου Φίλιππος Παπαηλία τόνισε αρχικά τις τέσσερις βασικές αιτίες των θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων που προκύπτουν μετά από ανάλυση των δυστυχημάτων. Αυτές, όπως τόνισε, είναι η ταχύτητα, το αλκοόλ, η μη χρήση ζώνης και προστατευτικού κράνους. «Υστερούμε στην ενημέρωση και τη διαφώτιση προς το κοινό», τόνισε ο κ. Παπαηλία, τονίζοντας στο σημείο αυτό ότι βασική αιτία πρόκλησης των δυστυχημάτων δεν είναι άλλη από τον ίδιο τον άνθρωπο. «Πρέπει να προσέξουμε όλοι μας. Είμαστε όλοι υποψήφιοι να εμπλακούμε σε ένα δυστύχημα και γι αυτό πρέπει να τηρούμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Τηρώντας τον ΚΟΚ σίγουρα μπορεί να αποφευχθεί ένα ελαφρύ ατύχημα ή ακόμα και ένα δυστύχημα», συμπληρώνει. Παράλληλα, έχει αποφασιστεί η αύξηση των τροχονομικών ελέγχων στα «ευαίσθητα» σημεία και η εντατικοποίηση του κατασταλτικού ρόλου της Αστυνομίας σε ό,τι αφορά στις αιτίες που συμβάλλουν αποδεδειγμένα στην πρόκληση των θανατηφόρων δυστυχημάτων. Ενεργοποίηση για το θέμα υπήρξε και στο Υπουργείο Άμυνας και το ΓΕΕΦ με στόχο τη στενότερη συνεργασία με την Αστυνομία, στους τομείς της πρόληψης και του ελέγχου. Σε σύσκεψη που έγινε υπό τον υπουργό Άμυνας κ. Χριστόφορο Φωκαΐδη, αποφασίστηκε σειρά νέων μέτρων που αφορούν τη διεύρυνση υφισταμένων δρομολογίων του Σχεδίου «Δωρεάν Διακίνησης Εθνοφρουρών» χωρίς να υπάρχει ελάχιστο όριο και παροχή κινήτρων σε όσους χρησιμοποιούν το Σχέδιο (παράταση χρόνου προσέλευσης στην μονάδα κατά μία ώρα), κάτι που δίνει τη δυνατό- Η ταχύτητα, για ακόμη μία φορά η αιτία. Ιανουάριος - Ιούνιος 2015 Ιούλιος 2015 μέχρι σήμερα 17 θανατηφόρα 17 νεκροί δυστυχήματα 24 θανατηφόρα 25 νεκροί δυστυχήματα τητα διακίνησης όλων των εθνοφρουρών χωρίς κανέναν περιορισμό. Κατά τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα η ώρα προσέλευσης καθορίζεται η ώρα 09:30 και τις υπόλοιπες μέρες στις 07:00. Ο ανθρώπινος παράγοντας Αναλύοντας τα στατιστικά των θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων του τρέχοντος έτους, παρατηρούμε ραγδαία αύξηση στον αριθμό από τον Ιούλιο μέχρι και τον τρέχοντα μήνα. Όπως προκύπτει, από την πρώτη Ιανουαρίου έως και τις 8 Οκτωβρίου σημειώθηκαν 41 θανατηφόρα δυστυχήματα με 42 νεκρούς. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιούνιο σημειώθηκαν 17 θανατηφόρα δυστυχήματα με 17 νεκρούς. Κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο, είχαμε 33 θανατηφόρα δυστυχήματα, με 34 νεκρούς. Από τον Ιούλιο έως σήμερα σημειώθηκαν 24 θανατηφόρα δυστυχήματα με 25 νεκρούς. Βάσει των στατιστικών, από τους 42 νεκρούς της φετινής περιόδου, οι 11 είναι πεζοί και οι 7 από αυτούς ηλικιωμένοι, άνω των 70 ετών. Οι νέοι που έχασαν τη ζωή τους σε θανατηφόρα σύγκρουση και είναι κάτω των 25, ανέρχονται στους 11. «Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα τόσο με τους ηλικιωμένους οδηγούς όσο και με τους πεζούς. Όπως βλέπουμε και στα στατιστικά το 25% των νεκρών πεζών είναι ηλικιωμένοι. Οι συχνότερες αιτίες θανάτου σε αυτά τα περιστατικά είναι η άγνοια του ΚΟΚ». Επίσης, ο κ. Παπαηλία ανέφερε ότι έχασαν τη ζωή τους εννέα οδηγοί μοτοσυκλέτας και ένας συνεπιβάτης. Ουδείς από τους 10 νεκρούς δεν έφερε προστατευτικό κράνος. «Οι μοτοσικλετιστές προκαλούν έντονο προβληματισμό, λόγω του ότι είναι οι ευάλωτοι χρήστες του δρόμου», συμπλήρωσε ο κ. Παπαηλία. Αρκετά θανατηφόρα δυστυχήματα με θύματα μοτοσικλετιστές έχουν σημειωθεί στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου. Ο κ. Ηλιάδης επιβεβαιώνει την ύπαρξη προβλήματος στην περιοχή. «Για τον λόγο αυτό εμείς από τη Λευκωσία προσπαθούμε και βοηθούμε τους συναδέλφους εκεί, προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα». «Ένα άλλο ποσοστό που παρατηρούμε σύμφωνα με τις στατιστικές του Γραφείου Ανάλυσης και Στατιστικής είναι ότι από τους 20 οδηγούς και επιβάτες μηχανοκίνητων οχημάτων, μόνο οι 10 έφεραν ζώνη ασφαλείας. Εάν έφεραν τη ζώνη ασφαλείας τους, θα μπορούσε σήμερα να είχαν σωθεί 2 ή 3 από αυτούς», ανέφερε στην «Κ» ο αναπληρωτής αστυνομικός διευθυντής της Τροχαίας Αρχηγείου. Πρόβλημα παιδείας Η κουλτούρα της κυπριακής κοινωνίας στην οδική συμπεριφορά εί- ναι ένας βασικός παράγοντας πρόκλησης ατυχημάτων. «Για να εμπεδωθεί το αίσθημα της ασφάλειας, πρέπει να ξεκινήσει κανείς να το καλλιεργεί από τα παιδικά χρόνια. Για ένα καλό αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα, η εμπέδωση της οδικής ασφάλειας θα πρέπει να ξεκινήσει από τα νηπιακά χρόνια και να φθάσει τα εφηβικά, οπότε και το παιδί θα κληθεί να γίνει πλέον οδηγός. Αυτή την παιδεία δεν την έχουμε και δυστυχώς αυτά είναι πράγματα που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη», λέει ο κ. Παπαηλία. Σε παρατήρησή μας, ότι παρόλο που γίνονται συχνές συσκέψεις με αρμόδιους φορείς για λήψη μέτρων και υιοθέτηση στρατηγικής για αποφυγή των θανατηφόρων συγκρούσεων, το Υπουργείο Παιδείας λείπει από αυτές, ο κ. Παπαηλία υπενθυμίζει ότι η Αστυνομία έχει ζητήσει εδώ και καιρό να εισαχθεί το μάθημα της Οδικής Ασφάλειας στα σχολεία χωρίς ωστόσο να υιοθετηθεί το αίτημά τους. H ύπαιθρος Ο ανύπαρκτος σχεδόν έλεγχος στην ύπαιθρο και σε συνδυασμό με την πλήρη άγνοια του ΚΟΚ οδηγούν αρκετές φορές σε τραγωδίες με θύματα μικρά παιδιά αλλά και ηλικιωμένους οδηγούς σε χωριά της υπαίθρου. Ο κ. Παπαηλία συμφωνεί ότι ο αστυνομικός έλεγχος είναι μηδαμινός στις περιοχές αυτές, όπου πολλές φορές σημειώθηκαν ατυχήματα με θύματα ή θύτες ανήλικους οδηγούς. «Τα τελευταία 3 με 4 χρόνια δεν έχει γίνει καμιά πρόσληψη στο Σώμα. Είμαστε περί τους 700 αστυνομικούς μείον αυτή τη στιγμή. Μέχρι το 2017 που φαίνεται να υπάρχει απολυτοποίηση θέσεων, ελπίζουμε σε θετικά αποτελέσματα, που θα ενισχύσουν την Αστυνομία».

16 16-GNOMES ELLADA_Master_cy 09/10/15 23:27 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Τα ταμπού και τα τοτέμ της μεταπολίτευσης Ημεταπολίτευση παρήγαγε πολλά ταμπού και τοτέμ. Ο κ. Τσίπρας θα μπορούσε να διαδραματίσει τον ιστορικό ρόλο του νεκροθάφτη τους. Ηδη έχει ενταφιάσει μερικά. Ποιος, για παράδειγμα, θα τολμούσε πριν από μερικά χρόνια να ευχαριστήσει τους Αμερικανούς με τον τρόπο που το έχει κάνει ο ίδιος και κορυφαία στελέχη της κυβέρνησής του; Η τύχη του θα ήταν δεδομένη... Θα μπορούσατε επίσης να σκεφθείτε μία κυβέρνηση, και μάλιστα αριστερή, να συνυπογράφει την ιδιωτικοποίηση δεκατεσσάρων αεροδρομίων; Με μία γερμανική εταιρεία; <<<<<< Ή ο κ. Τσίπρας θα γίνει ο νεκροθάφτης όλων αυτών ή θα είναι ο πρω - θυπουργός ενός απέρα - ντου οικονομικού, δημογραφικού, κοινω νικού «νεκροταφείου». Να δύο ταμπού που φαίνεται να σπάνε, ο άλογος αντιαμερικανισμός και η ταύτιση των ιδιωτικοποιήσεων με το περιώνυμο ξεπούλημα των ασημικών. Εχουμε, δόξα τω Θεώ, πολλά ακόμη ταμπού να ενταφιάσουμε για να γίνουμε μία κανονική χώρα. Ενας φίλος λέει ότι αυτό θα συμβεί την ημέρα που θα έχουμε εκπροσώπους εταιρειών να κάνουν «Ημέρα Καριέρας» (ή ακόμη καλύτερα Carreer Day) στο Πολυτεχνείο. Γεγονός είναι ότι αυτή η κυβέρνηση μπορεί και κάνει πράγματα που δεν θα τολμούσε να αγγίξει καμία κυβέρνηση Ν.Δ. ή ΠΑΣΟΚ. Μπορεί αυτό να συμβαίνει επειδή είναι φρέσκοι στην εξουσία. Ισως πάλι να έχει να κάνει με το γεγονός ότι το αριστερό κομμάτι του νεοελληνικού μυαλού αρνείται να καταλάβει μερικά πράγματα. Είναι, όμως, εντυπωσιακό. Με τα μισά από αυτά που έχει συμφωνήσει ο κ. Τσίπρας από το καλοκαίρι θα καιγόταν η Αθήνα τις επόμενες Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ ημέρες. Μάλλον, όμως, δεν θα κουνηθεί... κουνούπι. Οι παλαιοί πολιτικοί νιώθουν να τους πνίγει το δίκιο. Δίκαιο ή άδικο, έτσι έχει η κατάσταση. Η αριστερά και ο λαϊκισμός έχουν ασυλία, ακόμη και όταν παραβιάζουν τα δικά τους άγια των αγίων. Το κακό είναι ότι ο κ. Τσίπρας, προς το παρόν, δεν είναι νεκροθάφτης ταμπού και στερεοτύπων από επιλογή. Το κάνει, και το δείχνει αυτό, από ανάγκη. Μοιάζει με άθεο που κάνει και τον σταυρό του, από συνήθεια ή από φόβο. Στο τέλος της ημέρας, όμως, αυτό που μετράει είναι ότι η χώρα πάει μπροστά. Αν γίνει η ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων, αν μπει μία τάξη στο ασφαλιστικό επί των ημερών Τσίπρα θα έχει ανοίξει ο δρόμος για τις επόμενες κυβερνήσεις που θα έχουν τα χέρια λυμένα από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Δύσκολα θα σηκωθεί σε μια επόμενη Βουλή ο «μελλοντικός Τσίπρας» για να αναπαραγάγει τα γνωστά κλισέ, με αφορμή κάποια ιδιωτικοποίηση. Ελλοχεύει, ασφαλώς, ένας κίνδυνος. Τα ταμπού και τα μεταπολιτευτικά τοτέμ ενδέχεται να μην ενταφιασθούν πλήρως, αλλά να εναποτεθούν κατά τρόπο βαθύτατα νεοελληνικό σε μία «χωματερή». Εκεί θα σαπίζουν χωρίς να τελειώνουν για πολλά ακόμη χρόνια. Οταν ένας λαοφιλής ηγέτης φοβάται να υποστηρίξει μία δύσκολη απόφαση σαν κάτι καλό για τον τόπο και την παρουσιάζει σαν επιβληθείσα έξωθεν αναγκαίο κακό δηλητηριάζει το ελληνικό μυαλό. Γιατί τότε θα έλθει κάποιος ακόμη πιο ακραίος και αντιευρωπαϊστής και θα ξαναδυναμώσει όλα αυτά που μας κατατρέχουν και είναι βαθιά ριζωμένα στο υποσυνείδητό μας. Αφήστε που ο κ. Τσίπρας θα έχει απέναντί του πολλούς, στο κόμμα και την κυβέρνηση, που θα του φωνάζουν τις επόμενες εβδομάδες «μα τι κάνεις, θα γίνεις ο νεκροθάφτης όσων πιστεύαμε τόσα χρόνια;». Δεν έχει όμως άλλη επιλογή. Ή θα γίνει ο νεκροθάφτης όλων αυτών ή θα είναι ο πρωθυπουργός ενός απέραντου οικονομικού, δημογραφικού, κοινωνικού «νεκροταφείου». Εν αναμονή θέσεων ΗΝέα Δημοκρατία υπήρξε κόμμα κατ εξοχήν νομιμοφρόνων ψηφοφόρων. Οι συντηρητικοί πολίτες είναι κατά κανόνα πειθαρχημένα άτομα και αποδέχονται τον όποιο ηγέτη αναδειχθεί στην ηγεσία της Κεντροδεξιάς, ασχέτως των προσωπικών τους προτιμήσεων. Οι αντιπαραθέσεις συχνότατα σκληρότατες και ευρύτερα υπονομευτικές εκτυλίσσονταν στην κορυφή. Αυτά έως ότου επήλθε η διάσπαση το Οι εμφύλιες διαμάχες είναι ασφαλώς οι πλέον ενδιαφέρουσες, αλλά και οι πλέον τραυματικές. Στα χρόνια της μεταπολιτεύσεως, η σύγκρουση του Ευάγγελου Αβέρωφ με τον Γεώργιο Ράλλη για τη διαδοχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή άφησε ίχνη ανεξίτηλα στην Κεντροδεξιά. Αλλά η αντιπαράθεση εκτυλισσόταν κυρίως στην κορυφή. Με την υιοθέτηση, ωστόσο, της διαδικασίας αναδείξεως νέου προέδρου της Ν.Δ. «από τη βάση» εύρημα του ΠΑΣΟΚ και ειδικότερα του κ. Γιώργου Παπανδρέου η διαμάχη διαχέεται στο επίπεδο των πολιτών. Οι υποψήφιοι, με τις περιοδείες και τις τηλεμαχίες τους, θα προκαλέσουν εκ των πραγμάτων διχασμό στον χώρο της Κεντροδεξιάς. Η ισχύουσα διαδικασία πρέπει ασφαλώς να ακυρωθεί. Ιδιαίτερα αφού για λόγους που αφορούν στην πλημμελή οργάνωση του κόμματος, στην έλλειψη υποδομής, στο γεγονός πως κάθε διερχόμενος με την καταβολή κάποιου τιμήματος έχει δικαίωμα ψήφου, το αποτέλεσμα της εκλογής είναι διαβλητό επί της ουσίας, ασχέτως εάν ουδείς εκ των σημερινών υποψηφίων δεν πρόκειται να το αμφισβητήσει. Ο πρόεδρος του κόμματος κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης είχε επισημάνει κάποια από τα ανωτέρω προβλήματα, αλλά τα πράγματα ακολούθησαν την προδιαγεγραμμένη τους πορεία. Σύγχυση επικρατεί στον χώρο της Κεντροδεξιάς. Πληροφορίες διοχετεύονται στον Τύπο ότι ο κ. Κώστας Καραμανλής υποστηρίζει την υποψηφιότητα του κ. Μεϊμαράκη ότι ο κ. Αντώνης Σαμαράς περιβάλλει με την εμπιστοσύνη του τον κ. Απόστολο Τζιτζικώστα αν και συγκρούσθηκε μετωπικά μαζί του στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως ότι η κ. Ντόρα Μπακογιάννη ζει ένα δράμα οικογενειακό διότι δεν παρέχει στήριξη ανοικτή στον αδελφό της κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Φαινόμενο καινοφανές από μιαν άποψη, καθώς παράλληλα με τον «επίσημο» αγώνα διαδοχής, την έναρξη του οποίου ακόμη αναμένουμε, βρίσκεται σε εξέλιξη μάχη παρασκηνίων, με εμπλοκή των επιφανεστέρων στελεχών της Νέας Δημοκρατίας. Αλλά το βέβαιο είναι ότι όταν η όλη διαδικασία θα έχει τελικώς ολοκληρωθεί, τα επιφανή στελέχη θα σπεύσουν να στηρίξουν τον νέο ηγέτη. Διερωτάται κανείς γιατί δεν διατυπώνουν εκ προοιμίου την πλήρη υποστήριξη σε όποιον αναδείξει η κάλπη. Παρεμπιπτόντως, ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης, αυτός ο βιοπαλαιστής της καθημερινότητος και της πολιτικής, κινείται αυτόνομα, δίχως την υποστήριξη κάποιου «βαρώνου». Κάποιοι εκ των υποψηφίων εμφανίζονται ως φορείς σαρωτικής αλλαγής. Ας μην πλανώμεθα. Δεν πρόκειται περί περιπτώσεων αναλόγων της Μάργκαρετ Θάτσερ, πίσω από την οποία υπήρχε μία θηριώδης ομάδα θεωρητικών υπό τον Αυστριακό οικονομολόγο και φιλόσοφο Friedrich von Hayek, που διαμόρφωσε το πλαίσιο εντός του οποίου κινείται σήμερα η Δύση. Πληρέστερη και άμεση εφαρμογή των Μνημονίων ευαγγελίζονται. Αλλά αυτό δεν συνιστά το «νέο», το έχει υιοθετήσει ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Αλέξης Τσίπρας. Κάτι το ουσιαστικότερο αναμένουμε από τους νέους «εκσυγχρονιστές» έως τις 22 Νοεμβρίου, οπότε και θα διεξαχθεί η πρώτη ψηφοφορία. Αλλως λυπούμεθα, θα πρόκειται απλώς για φάρσα. Ηκυβέρνηση πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και τώρα πρέπει να εφαρμόσει όσα συμφώνησε με τους πιστωτές ώστε αυτοί να ελευθερώσουν την πρώτη δόση του νέου δανείου. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει περάσει το μήνυμα ότι αναγκάστηκε να δεχθεί μια συμφωνία, στην οποία δεν πιστεύει, επειδή δεν είχε άλλη επιλογή. Και οι εταίροι, όμως, έδειχναν ότι απαιτούσαν υποταγή χωρίς να πιστεύουν ότι το πρόγραμμα θα οδηγούσε την Ελλάδα εκτός κρίσης. Οι προηγούμενοι 10 μήνες, δύο εκλογικές αναμετρήσεις και ένα δημοψήφισμα δηλαδή, οδήγησαν στο σημερινό σημείο, όπου τίποτα δεν είναι δεδομένο ούτε η επιτυχία ούτε η αποτυχία. Και όμως, η Ελλάδα θα σωθεί μόνο όταν ο λαός αποκτήσει εμπιστοσύνη ότι κάτι αλλάζει, ότι η χώρα προσφέρει ελπίδα. Η οικονομία μπορεί να έχει χάσει πολύ έδαφος, αλλά μεταξύ των θετικών στοιχείων των ημερών είναι ότι στη Βουλή η μεγάλη πλειοψηφία είναι υπέρ της παραμονής της χώρας στη Ζώνη του Ευρώ. Ετσι, όσες αναταράξεις και αν υπάρξουν στην εσωτερική πολιτική σκηνή, μπορούμε να πούμε ότι σε αυτό το μείζον θέμα υπάρχει σύμπνοια. Την ίδια ώρα, η απουσία εκλογικής αναμέτρησης στο άμεσο μέλλον Ηανάδειξη κομματικών αρχηγών με κριτήριο τον άκριτο, ψυχολογικό εντυπωσιασμό απερίσκεπτων ψηφοφόρων είναι σαφώς, σαφέστατα, σύμπτωμα τέλους της πολιτικής. Πρόκειται μόνο ή πρωτίστως για εμπόριο: Το κόμμα «πουλάει» ονόματα με κληρονομημένο γόητρο, κατασκευασμένη θορυβωδώς (χάρη στην αναίδεια, αμετροέπεια και θρασύτητα) ιδιοπροσωπία ή ακόμα και φιγούρες «αρρενωπότητας», χυδαιολόγους με λεξιλόγιο υποκόσμου. Ωμά και απροσχημάτιστα η πολιτική δεν είναι πια ικανότητα ή χάρισμα διαχείρισης της ευθύνης για τα κοινά. Δεν προαπαιτεί δημιουργική ιδιοφυΐα και οξυδέρκεια που συλλαμβάνει κοινωνικούς στόχους, ρεαλιστικές ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων και συνεγείρει τους πολλούς σε κοινό άθλημα ζωτικών επιδιώξεων. Το «αντιπροσωπευτικό» ή «κοινοβουλευτικό» πολιτικό σύστημα ήταν επίτευγμα κοσμογονικό (στην κυριολεξία) της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού. Σήμανε το τέλος αιώνων σκοτεινών, αυθαίρετης, κληρονομικά μεταβιβαζόμενης νομής της εξουσίας, αυτονόητης κοινωνικής ανισότητας και αδικίας, παγιωμένων ταξικών διακρίσεων. Το αντιπροσωπευτικό ή κοινοβουλευτικό σύστημα σκόπευσε σε κοινωνίες ισότιμων πολιτών, με θεσμικά κατοχυρωμένες πολιτικές ελευθερίες, ίδια πολιτικά δικαιώματα για όλους. Να μπορεί το κάθε άτομο της συλλογικότητας να έχει την ευθύνη γνώμης και κρίσης (ψήφου) για το ποιοι θα διαχειριστούν, σε τακτά χρονικά πλαίσια, την εξουσία. Το πολιτικό επίτευγμα του Διαφωτισμού δοκιμάστηκε, όπως και ήταν φυσικό, από τις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης. Επιπολαιότητες, ακρισίες, δημαγωγικές οιστρηλασίες, στρεβλωτικές του κοινωνικού γεγονότος ιδεολογίες, υπερφίαλες εθνικιστικές φιλοδοξίες. Ομως άντεξε, σε μεγάλο βαθμό, τις δοκιμασίες η κοινοβουλευτική δημοκρατία παρέμεινε κοινά παραδεκτός στόχος κοινωνικής κατάκτησης. Εμφάνισε σοβαρές δυσλειτουργίες, αλλά δεν χρεοκόπησε στις συνειδήσεις των παιδευτικά προηγμένων κοινωνιών. Η σωτηρία περνάει από την εμπιστοσύνη επιτρέπει και στην κυβέρνηση να εφαρμόσει την πολιτική της χωρίς να προσμετρεί συνεχώς το πολιτικό κόστος και στα κόμματα της αντιπολίτευσης να ανασυνταχθούν, να δημιουργήσουν νέα σχήματα και να επεξεργαστούν πολιτικές που θα μπορούσαν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του λαού όταν λήξει η θητεία της σημερινής κυβέρνησης. Το πώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙ- ΖΑ-ΑΝΕΛ, η Νέα Δημοκρατία και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης θα εκμεταλλευθούν την ευκαιρία θα κρίνει εάν η χώρα θα κάνει άλμα προς το μέλλον ή εάν είναι καταδικασμένη να επαναλαμβάνει τα λάθη του παρελθόντος. Επειδή αυτά συμπεριλαμβάνουν την αδυναμία συνεργασίας του πολιτικού κόσμου και τον εθισμό των ψηφοφόρων σε εξωπραγματικές υποσχέσεις, δεν θα πετύχουμε τίποτα εάν δεν αλλάξουν νοοτροπία και τα κόμματα και οι πολίτες. Αυτά που μας οδήγησαν στο τέλμα δεν θα μας βγάλουν απ αυτό. Οι «ράγες» του τρίτου μνημονίου, επίσης, δεν θα οδηγήσουν πουθενά εάν οι Ελληνες δεν κάνουν την προσπάθεια να πετύχουν. Προφανώς τα μνημόνια δεν είναι η λύση των προβλημάτων μας, αλλά ούτε η πηγή των δεινών μας οι αδυναμίες που οδήγησαν στα μνημόνια είναι οι ίδιες Το ιστορικό τέλος των πολιτικών κατακτήσεων της Νεωτερικότητας ήρθε μόνο με την εμπορευματοποίηση της πολιτικής: την υποταγή της λειτουργίας του αντιπροσωπευτικού συστήματος στους νόμους της αγοράς νόμους αποτελεσματικής διάθεσης προϊόντων, νόμους της διαφήμισης. Η είσοδος στο κοινοβούλιο ενός κόμματος ή ενός πολιτευτή είναι τώρα συνάρτηση πρωτίστως των χρημάτων που θα διατεθούν για τη διαφήμισή του. Με ένα μεγάλο ποσό για τηλεοπτική (κυρίως) προβολή, ακόμα και ένας μειωμένης νοημοσύνης ή πανθομολογούμενης φαυλότητας υποψήφιος θα εκλεγεί οπωσδήποτε βουλευτής, ένα κόμμα προκλητικά δημιουργημένο για να υπηρετήσει μεγάλα οικονομικά συμφέροντα θα πετύχει την είσοδό του στη Βουλή. Αυτό είναι το ιστορικό τέλος του κοινοβουλευτισμού. Το ζούμε, σε μακρόσυρτη παράταση, αυτό το τέλος. Τα «πολιτικά προγράμματα» των κομμάτων να διατυπώνονται προεκλογικά από ειδικούς διαφημιστές. Γνώμονας: να μη δυσαρεστήσουν καμιά κοινωνική ομάδα, ούτε καν όσους φανερά εγκληματούν σε βάρος του συνόλου. Να εξαντλούνται οι κομματικές Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ που μας αναγκάζουν να τα δεχόμαστε όπως είναι η έλλειψη προγράμματος και αξιοπιστίας δεν μας επιτρέπει να πάρουμε την τύχη στα δικά μας χέρια, να διαπραγματευτούμε με σοβαρότητα, να αλλάξουμε τις συμφωνίες. Η ουσία είναι ότι έπειτα από τόσα χρόνια ύφεσης, περικοπών και ανασφάλειας, δεν έχουμε κανένα άλλο περιθώριο αποτυχίας. Το έχουμε συνειδητοποιήσει αυτό -το ζούμε-, αλλά έχουν αρχίσει να το κατανοούν και οι εταίροι και δανειστές. Η χώρα αναγκάστηκε να δεχθεί έναν κακό συμβιβασμό, αλλά μέσα από τον συμβιβασμό τής δίνεται η ευκαιρία να αλλάξει και τη συμφωνία αλλά και το πλαίσιο της οικονομίας και τις προοπτικές της. Απαιτείται σταθερότητα και δικαιοσύνη ώστε να υπάρξει εμπιστοσύνη στην οικονομία, την πολιτική και την κοινωνία. Το κλειδί της σωτηρίας δεν είναι οι συνεχόμενες περικοπές στις συντάξεις και στις δημόσιες υπηρεσίες και η ολοένα υψηλότερη φορολογία: η χώρα θα σωθεί όταν γίνει ελκυστική στους πολίτες της, όταν μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη σε αυτήν, όταν θα θέλουν κι άλλοι να ζουν εδώ, όταν γίνουμε μια κοινωνία που προσφέρει ευκαιρίες. Μεταρρυθμίσεις που έγιναν, άλλες που επαγγελίες σε υποσχέσεις γενικόλογες, αφηρημένα πομπώδεις. Να περιλαμβάνουν όμως και «αρνητική διαφήμιση» των αντιπάλων ο αθέμιτος ανταγωνισμός, απαγορευμένος στην οικονομική αγορά, είναι αυτονόητος πια στην πολιτική. Αλλά και μετά τις εκλογές, η εμπορευματοποίηση της πολιτικής δεν αναστέλλεται. Κάθε κυβερνητική ενέργεια, απόφαση, νομοθέτημα, ανάθεση έργου ή αξιώματος, υπηρετεί πρωτίστως τη δημιουργία θετικών για την κυβέρνηση εντυπώσεων ή προσφέρει ανταλλάγματα σε χρηματοδότες που ενισχύουν το κόμμα. Λαϊκά αιτήματα ή κοινωνικές ανάγκες μόνο έμμεσα ενδέχεται να ικανοποιηθούν, μόνο αν εξυπηρετείται η διαφήμιση του κόμματος. Με αυτά τα δεδομένα αδυσώπητης προτεραιότητας των εντυπώσεων, η εικόνα του αρχηγού αποκτά για το κόμμα πρωταρχική διαφημιστική σπουδαιότητα. Δεν ενδιαφέρουν τα πραγματικά ηγετικά προσόντα: ο δείχτης νοημοσύνης, τα τεκμήρια επιτελικής ικανότητας, η δημιουργική φαντασία, η τόλμη των στοχεύσεων. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι αν το όνομα του αρχηγού «τραβάει», αν η εικόνα του και μόνη «πείθει», τους παραιτημένους από σκέψη και κρίση ψηφοφόρους. Ονόματα οικογενειών που έχουν παραμείνει για δεκαετίες στο επίκεντρο του κομματικού φανατισμού, της ποδοσφαιροποίησης των αναμετρήσεων, έρχονται πρώτα στις προτιμήσεις. Το ίδιο και το φτηνιάρικο «αντριλίκι» ή οι υστερικές τσιρίδες που «κατατροπώνουν» αντίπαλους συνομιλητές. Αυτά είναι «προαπαιτούμενες» στο νέο δάνειο βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση, αλλά η ουσιαστική αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από αλλαγή νοοτροπίας. Είναι εντυπωσιακό ότι από τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που διέρχονται από την Ελλάδα ουδείς θέλει να μείνει εδώ, παρόλο που η χώρα μας είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ζώνης του Ευρώ, η ομορφιά της απαράμιλλη, το κλίμα εξαιρετικό, ο λαός μορφωμένος και φιλικός. Γιατί, λοιπόν, η Ελλάδα δεν έλκει όχι μόνο πρόσφυγες αλλά και πολίτες ευρωπαϊκών χωρών που στερούνται τις ομορφιές και το κλίμα της; Για τον ίδιο λόγο που φεύγουν οι νέοι και οι επιχειρήσεις μας η αβεβαιότητα, οι αδύναμοι θεσμοί, η ελλιπέστατη εφαρμογή νόμων και κανόνων. Αυτά τα προβλήματα για να λυθούν δεν χρειάζονται χρήματα, ούτε τρόικες και μνημόνια. Απαιτούν, όμως, σχεδιασμό, ρήξη με το παρελθόν, αφοσίωση στον στόχο και εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Η εμπιστοσύνη αυτή απουσιάζει από τη χώρα εδώ και χρόνια. Δεν παρέχεται από τη Βουλή αλλά κερδίζεται με αγώνα και αποφασιστικότητα. Χωρίς αυτήν δεν πάμε πουθενά. Η εικόνα του αρχηγού ως διαφημιστικό αιτούμενο <<<<<< Η διαχειριστική νοοτροπία παράγει πανομοιότυπα υποκατάστατα αρχηγών. ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ. APETROULAKIS@KATHIMERINI. GR ζητάει η αγορά. Αυτά μοιάζει να βολεύουν και τον «ξένο παράγοντα». Κληρονομημένο όνομα ή γοητευτική εικόνα κάνουν πανεύκολη την ποδηγέτηση των ψηφοφόρων, πανεύκολα μπορεί να τη χειριστεί και ο «ξένος παράγων». Επιθυμητά σε αυτόν ονόματα εκτινάσσονται ξαφνικά στην κορυφή της δημοσκοπούμενης προτίμησης του κοινού, με αιωρούμενη την απορία: πώς κεραυνοβόλα και ανεξήγητα καταγοητεύθηκαν οι πολίτες (και σμήνη ακαδημαϊκών δασκάλων) από συμπαθείς ίσως, αλλά κραυγαλέας μετριότητας υποψηφίους. Η πολιτική, όπως ηδονιστικά τη σχεδίασε ο Διαφωτισμός, έχει ολοφάνερα τελειώσει. Το ζούμε αυτό το τέλος σε μακρόσυρτη παράταση. Ισως κάποτε μια καινούργια φιλοσοφία και οπτική, με ρίζες στις υπαρξιακές ανάγκες του ανθρώπου (και όχι μόνο στη μηδενιστική χρησιμοθηρία), κομίσει διαφορετική νοηματοδότηση της πολιτικής και προτάσεις καινούργιων θεσμών με πληρέστερη ανταπόκριση σε ποιοτικές απαιτήσεις της ύπαρξης και της συνύπαρξης. Αλλά μια τέτοια προσδοκία ωριμάζει με συλλογική καλλιέργεια, δεν εκβιάζεται. Και μια υστερόγραφη παρατήρηση: Ενα ηχηρό οικογενειακό όνομα δεν είναι οπωσδήποτε μειονέκτημα (έστω κι αν η ιστορική πείρα βεβαιώνει το αντίθετο). Αρκεί, με πολλαπλάσια από κάθε άλλον σεμνότητα, να αποδείχνει ο φορέας του ονόματος στην πράξη ότι θα άξιζε να είναι αρχηγός και με οποιοδήποτε άλλο όνομα. Μαζί και μια επικουρική προσθήκη: Ολα τα κόμματα που κυβέρνησαν την Ελλάδα τα τελευταία κρίσιμα σαράντα χρόνια άσκησαν, όλα, την ίδια, απολύτως ίδια, διαχειριστική πολιτική. Κανένα δεν διαφοροποιήθηκε σε κοινωνικές στοχεύσεις, σε τόλμη αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, σε ρεαλιστικό όραμα για το μέλλον των Ελλήνων. Γι αυτό και το επίπεδο του πολιτικού προσωπικού των κομμάτων έχει εκπέσει σε τέτοιο βαθμό ανεπάρκειας, που γεννάει οδυνηρή ντροπή και τεράστιο φόβο. Κάθε εκλογή καινούργιου αρχηγού στα ελλαδικά πολιτικά κόμματα, τα τελευταία χρόνια, μειώνει δραματικά την αξιοπρέπεια και τη σοβαρότητα του ελληνικού ονόματος.

17 17-ELLADA FALYREAS_Master_cy 09/10/15 23:17 Page 17 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ O απαραίτητος εσωτερικός συμβιβασμός Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 17 Πολλά χρόνια τώρα, παρακολουθώ την παραγωγή των αγαπημένων μου Βρετανών αρθρογράφων οι οποίοι, διόλου συμπτωματικά, γράφουν όλοι στους Times. Ειδικά όμως τον τελευταίο καιρό -αφότου, δηλαδή, ξημέρωσε στην ηγεσία των Εργατικών η συμφορά που ακούει στο όνομα «Κόρμπιν»- είναι απολαυστικό να παρακολουθείς στην αρθρογραφία των κορυφαίων σχολιαστών της χώρας τις αντιδράσεις που προκαλεί στο σύστημα ο εξωπραγματικός ριζοσπαστισμός του νέου ηγέτη των Εργατικών. Δεν το κάνω για χάζι ή, επί το λογιότερον, για «να απαλύνω τη ροή του χρόνου». Αντιθέτως, η σύγκριση με την ανάλογη κατάσταση στην Ελλάδα με βοηθάει να καταλάβω καλύτερα αυτό που συμβαίνει εδώ διότι, παρά τις μεγάλες διαφορές, είναι εντυπωσιακές και οι ομοιότητες. Οι αιτίες, άλλωστε, της κρίσης του αστικού κοινοβουλευτισμού είναι παρεμφερείς στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, παρότι οι μορφές του φαινομένου μπορεί να ποικίλλουν. (Παρεμπιπτόντως, είναι ένδειξη αντεστραμμένου επαρχιωτισμού, δηλαδή «σουσουδισμού», η θέση ότι τα πάντα γύρω από την πολιτική ζωή στην Ελλάδα είναι αιωνίως βυθισμένα σε μια βαλκανική καθυστέρηση εφόσον, βέβαια, η άποψη αυτή υποστηρίζεται από κάποιον στα σοβαρά και όχι για τον θεάρεστο σκοπό της ειρωνείας...) Μια σημαντική διαφορά μεταξύ του φαινομένου Κόρμπιν και του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα αφορά, λ.χ., το μέγεθος του περιβάλλοντος από το οποίο προήλθε η κάθε περίπτωση. Οι ιδέες του Κόρμπιν και των ανθρώπων του, οι ακραίες αντιλήψεις τους, ο ιδεολογικός και πολιτικός δογματισμός τους είναι ο ίδιος -πανομοιότυπος- με αυτόν του ΣΥΡΙΖΑ. Στη Βρετανία όμως, η ανάδειξη του αριστερού περιθωρίου και της παλαβομάρας του στο κέντρο της πολιτικής σκηνής σοκάρει πολύ περισσότερο, επειδή ο κόσμος μέσα στον οποίο είχε επιβιώσει πολιτικά Τώρα καταλαβαίνω ποιος πιλοτάρει... Ανω-κάτω... Οτι ο Ν. Κοτζιάς έχει μια ροπή στον σταλινισμό γίνεται αντιληπτό και χωρίς να έχεις διαβάσει ορισμένα από τα βιβλία του. Ομως, η δίωξη της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου είναι κάτι χειρότερο από σταλινισμός, είναι ανοησία, διότι η συγκεκριμένη διπλωματικός, η οποία απομακρύνθηκε από τη ΜΕΑ Βρυξελλών με απόφαση του υπουργού Εξωτερικών, ανήκει στις εξαίρετες περιπτώσεις δημοσίων λειτουργών, εκείνων οι οποίοι, με τη φιλοτιμία, την αυταπάρνηση και τις ικανότητές τους, κρατούν όρθιο το ελληνικό κράτος. και είχε συντηρηθεί ιδεολογικά ο Κόρμπιν ήταν πραγματικά πολύ μικρός. Τόσο μικρός κοινωνικά, ώστε να είναι απορίας άξιον πώς οι άνθρωποι αυτοί κατόρθωσαν και επέζησαν, έπειτα από 32 χρόνια εξορίας στο απόλυτο περιθώριο της πολιτικής ζωής. Στην πολιτική ζωή της χώρας τους, αυτούς δεν τους συναντούσες, δεν υπήρχε περίπτωση να πέσεις επάνω τους, εκτός αν τους αναζητούσες οικειοθελώς. Αντιθέτως, εδώ (στην ωραιότερη χώρα του κόσμου κ.λπ.) τους έβρισκες παντού. Οι ευγενείς αξίες της Αριστεράς -κάτω από τις οποίες κρύβονται συμπλέγματα, φθόνος, προσωπικές μικρότητες κ.ά.- είχαν σχεδόν ταυτιστεί με την κανονικότητα. Η πολιτικώς ορθή στάση ήταν να βιώνεις την εξής ακραία αντίφαση: από τη μια πλευρά, να οφείλεις να είσαι συναισθηματικά με την πλευρά των ηττημένων του Εμφυλίου, των «αδικημένων» της Ιστορίας, και από την άλλη πλευρά, να θεωρείς δικαίωμα -ή, μάλλον, κάτι ακόμη περισσότερο: κεκτημένο- την ευμάρεια που παρείχε ο θρίαμβος του καπιταλισμού ισορροπημένος με τις παροχές του κράτους προνοίας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον εμείς ήμασταν εξοικειωμένοι με τη μισαλλοδοξία της Αριστεράς, την οποία οι Βρετανοί γνωρίζουν μόλις τώρα, μέσω του Κόρμπιν, και φυσικά τρομάζουν. Διότι την αρχή «αν δεν είσαι μαζί μας, τότε είσαι εναντίον μας», ιστορικά, είναι η Αριστερά εκείνη που την εισήγαγε. Εμείς, βέβαια, έχουμε μακρά και υπερήφανη παράδοση στους εμφυλίους και στους διχασμούς ήδη από την εποχή της Επανάστασης, πολύ πριν από την εμφάνιση του κομμουνιστικού κινήματος. Ετσι είναι όμως τη μισαλλοδοξία σε ιδεολογική βάση η Αριστερά την έθεσε και στην Ελλάδα. Ο Εμφύλιος, τον οποίο εκείνη προκάλεσε, τι ήταν σε τελευταία ανάλυση, αν όχι η ακραία εφαρμογή στην πράξη της αρχής ότι όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας; Η επίδραση αυτής της Αριστεράς και της κληρονομιάς της στην πολιτική κουλτούρα μας φαίνεται από το όνειδος που συνοδεύει στην ελληνική πολιτική ζωή την έννοια του συμβιβασμού. Φαίνεται από τη χρόνια προτίμηση των αντιπολιτευομένων στη δομική αντιπολίτευση. Φαίνεται από την έλλειψη παράδοσης στις κυβερνήσεις συνεργασίας. Φαίνεται, τέλος, από την απουσία πραγματικού διαλόγου και την προτίμηση στους παράλληλους μονολόγους. Εκεί που φαίνεται περισσότερο, όμως, η διαφορά είναι στους δημοκρατικούς EUROKINISSI / ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ θεσμούς και, ειδικά, στο πώς ακριβώς η εμπιστοσύνη που δημιουργεί η σωστή λειτουργία τους εξατομικεύεται στον τρόπο σκέψης αν όχι του καθενός, πάντως σε τόσο πολλούς, ώστε να μπορούν να αποτελέσουν υπό κατάλληλες συνθήκες την κρίσιμη μάζα. Το συνειδητοποίησα από μια πρόταση του Φίλιπ Κόλινς, αρθρογράφου των Times με δεδηλωμένα φιλελεύθερες πεποιθήσεις, σε ένα πρόσφατο άρθρο του με θέμα τον Κόρμπιν και τους ανθρώπους του. Γράφει, συγκεκριμένα, ο Κόλινς: «Συμφωνώ γενικά με τη θέση του κ. Κόρμπιν στο ζήτημα της μετανάστευσης. Εντούτοις, σταθμίζω τον γνήσιο φιλελευθερισμό μου με την καθαρή άποψη του κόσμου στη Βρετανία, ιδίως των Αγγλων, ότι η μετανάστευση διακινδυνεύει το αίσθημα της εθνικότητας». Αυτό που λέει ο Βρετανός δημοσιογράφος είναι ότι τους απαραίτητους συμβιβασμούς, προκειμένου να συνεχίσουμε την κοινή πορεία μας με όσους μας συνδέουν τόσο σοβαρά πράγματα ώστε να θεωρούμε ότι μας κάνουν να ανήκουμε στο ίδιο έθνος, τους κάνουμε πρώτα μέσα μας, με τον εαυτό μας. Μπορεί, δηλαδή, να μας γοητεύει προσωπικά μια πολιτική θέση στην απόλυτη μορφή της, αλλά, όταν τη βάζουμε στο τραπέζι για συζήτηση ή διαπραγμάτευση, τη μετριάζουμε, βάσει αυτού που καταλαβαίνουμε ως επικρατούσα άποψη. Δεν το κάνουμε από φόβο ή έλλειψη τόλμης, το κάνουμε από σεβασμό στους άλλους αλλά και για το συμφέρον μας, ώστε να διευκολύνουμε τους άλλους να μας πλησιάσουν. Δεν είναι υποχώρηση ούτε υποκρισία ότι το κάνουμε αυτό, είναι η διαδικασία του συμβιβασμού, χωρίς την οποία η ζωή δεν μπορεί να προχωρήσει ομαλά. Αντε να πείσεις γι αυτό, όμως, σε μια χώρα όπου ο τσαμπουκάς τού «έτσι θέλω και κλείνω τον δρόμο» νοείται ως «αγώνας»... ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr

18 18-ELLADA_Master_cy 10/10/15 00:31 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 O MAΡΙΟ ΝΤΡΑΓΚΙ ΣΤΗΝ «Κ» «Πρέπει να υπάρξει ελάφρυνση του χρέους» Να συνοδεύεται όμως από τη συνεπή εφαρμογή του τρίτου προγράμματος, τονίζει ο πρόεδρος της ΕΚΤ Συνέντευξη στον ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ «Θα πρέπει να υπάρξει ένα στοιχείο ελάφρυνσης του χρέους» δηλώνει σήμερα στη συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι. Παράλληλα, ξεκαθαρίζει στην Αθήνα ότι «προς το συμφέρον όλων είναι η ταχεία υλοποίηση των μέτρων που συμφωνήθηκαν, με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί» και προειδοποιεί ότι τα λεφτά της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών θα διατεθούν «μετά την πρώτη αξιολόγηση» και την εκπλήρωση των όρων που έχουν σχέση με τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Τέλος, στέλνει κι ένα μήνυμα προς τους Ελληνες: «Μην αφήσετε να σας κυριεύσει ξανά η απόγνωση». Πόσο σύντομα μπορούν, κατά την άποψή σας, να αρθούν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων; Η απόφαση για την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, όπως άλλωστε και για την άρση αυτών των περιορισμών, εναπόκειται στην ελληνική κυβέρνηση. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να τους εφαρμόσει εξαιτίας μιας σειράς εξελίξεων που έφεραν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε πολύ δυσχερή θέση, με μαζικές εκροές καταθέσεων. Ηταν μια περίοδος κατά την οποία οι αποταμιευτές και οι καταθέτες είχαν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις τράπεζες. Η τραπεζική αργία και οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων που αποφάσισε τότε η ελληνική κυβέρνηση ήταν ο μόνος τρόπος να σταθεροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα βραχυπρόθεσμα και επομένως να προστατευτούν τόσο οι καταθέτες όσο και οι δανειολήπτες. Αντιστοίχως, η ελληνική κυβέρνηση θα αποφασίσει την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων όταν θα έχει πειστεί ότι η εμπιστοσύνη έχει αποκατασταθεί. Οπως γνωρίζετε, υπήρξαν έντονες συζητήσεις στην Ελλάδα επειδή κάποια στιγμή η κυβέρνηση κατηγόρησε την ΕΚΤ ότι επέβαλε τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων ως ένα είδος τιμωρίας για τις πολιτικές της. Τι έχετε να πείτε γι αυτό; Δεχόμαστε ποικίλες επικρίσεις σε διαφορετικές χώρες. Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι ήμασταν υπερβολικά επιεικείς με τον ελληνικό τραπεζικό τομέα, άλλοι ότι ήμασταν υπερβολικά σκληροί. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι αυτό είναι το τίμημα της ανεξαρτησίας μας. Η αλήθεια όμως είναι ότι η ΕΚΤ δεσμεύεται από τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία απαγορεύει τη νομισματική χρηματοδότηση. Δεν υπήρξε ειδική μεταχείριση είτε υπέρ είτε κατά της Ελλάδας. Εχουμε εξαρχής καταστήσει σαφές ότι η έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα (emergency liquidity assistance - ELA) δεν μπορεί να παρέχεται απεριόριστα και πρέπει να υπόκειται σε συγκεκριμένους όρους. Η ενίσχυση αυτή χορηγείται μόνο σε φερέγγυες τράπεζες και έναντι επαρκούς εξασφάλισης. Η υποβάθμιση της ποιότητας των απαιτούμενων εξασφαλίσεων για τη χορήγηση ELA και το γεγονός ότι οι εκροές καταθέσεων συνέχισαν να αυξάνονται, κατέστησαν τα όρια αυτά συναφή. Στο πλαίσιο αυτό, οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων ήταν απλώς ένα μέτρο που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπίσει τις μαζικές εκροές καταθέσεων που προκάλεσε η έλλειψη εμπιστοσύνης. Η προσοχή πρέπει τώρα να εστιαστεί στο μέλλον και στην εξομάλυνση της κατάστασης κατά τον καλύτερο και γρηγορότερο δυνατό τρόπο. Προς το καλύτερο Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω κάτι ακόμη επ αυτού, επειδή γνωρίζουμε ότι κάποια στιγμή υπήρξε σχετική ένταση ανάμεσα σε εσάς και τον πρωθυπουργό μας, ιδίως σε εκείνη την περίφημη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες. Νιώθετε ότι η ατμόσφαιρα είναι ακόμη τεταμένη; Θα ήθελα να είμαι σαφής: η ΕΚΤ «Από την πλευρά της ΕΚΤ, το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ δεν τέθηκε ποτέ», διαβεβαιώνει ο κ. Ντράγκι. Πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον όλων η έμφαση να δοθεί τώρα στην ταχεία υλοποίηση των μέτρων που συμφωνήθηκαν, με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί. Οι βασικοί πυλώνες και στόχοι του προγράμματος δεν πρέπει να τεθούν υπό αμφισβήτηση. δεν επηρεάζεται από πολιτικές σκοπιμότητες. Είναι η κεντρική τράπεζα των 19 χωρών της Ζώνης του Ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Επιπλέον, η ΕΚΤ δεν μπορεί να παραβιάσει το άρθρο 123 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το οποίο απαγορεύει τη νομισματική χρηματοδότηση. Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι την περίοδο εκείνη οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία χειροτέρευαν με γρήγορο ρυθμό. Εκτοτε, και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, πολλά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο και αυτό πρέπει να αναγνωριστεί στον πρωθυπουργό της Ελλάδας, στην ελληνική κυβέρνηση και στην ουσία στον ελληνικό λαό. Οπως γνωρίζετε, έχουμε μια σημαντική πρόκληση μπροστά μας, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αυτό που παραμένει ασαφές είναι κατά πόσο η σχετική διαδικασία συνδέεται με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Η δήλωση του Eurogroup στις 14 Αυγούστου είναι σαφής όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και τους όρους που θα ισχύσουν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Εχει ήδη διατεθεί μια πρώτη δόση 10 δισ. ευρώ για πιθανές ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης τραπεζών. Μια δεύτερη δόση ύψους έως 15 δισ. ευρώ θα μπορέσει να διατεθεί μετά την πρώτη αξιολόγηση και το αργότερο έως τις 15 Νοεμβρίου, με την προϋπόθεση ότι θα έχουν ολοκληρωθεί ο προγραμματισμένος έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review - AQR) και η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) και θα έχουν εκπληρωθεί οι απαιτήσεις της αξιολόγησης σε σχέση με τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Αισιοδοξείτε ότι ο ιδιωτικός τομέας και τα ιδιωτικά κεφάλαια θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στην ανακεφαλαιοποίηση, παρά τις αμφιβολίες που εξακολουθούν να πλανώνται πάνω από τη χώρα; Οι ιδιώτες επενδυτές συμμετείχαν στους δύο τελευταίους γύρους ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Το αν αυτό θα ισχύσει και στην προσεχή διαδικασία εξαρτάται από τα αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης και από τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης. Σύντομα θα έχουμε μια ευκρινέστερη εικόνα όσον αφορά τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και τους πιθανούς όρους συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης. Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα ήταν σαφώς επιθυμητή ούτως ώστε να ελαχιστοποιηθεί η χρήση δημόσιων κεφαλαίων για τον σκοπό αυτό. Φυσικά, οι ιδιώτες επενδυτές θα δείξουν μεγαλύτερη προθυμία να διαθέσουν κεφάλαια στον ελληνικό τραπεζικό τομέα εάν έχουν τη διαβεβαίωση ότι το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί επιτυχώς. Η ταχεία πρόοδος προς την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα συμβάλει σε αυτό και, ως εκ τούτου, είναι προς το συμφέρον όλων. Συνεπώς, είναι σημαντικό η κυβέρνηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί, εφαρμόζοντας τα μέτρα που είναι αναγκαία για την πρώτη αξιολόγηση. Σε συνεργασία με τα άλλα θεσμικά όργανα, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να στηρίξουμε την κυβέρνηση σε αυτές τις προσπάθειες και να καταστήσουμε δυνατή την έγκαιρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Τον τελευταίο καιρό οι ελληνικές τράπεζες λειτουργούν σαν «ζόμπι». Πιστεύετε ότι αυτό θα αλλάξει μετά την ανακεφαλαιοποίηση; Ο βασικός στόχος της ανακεφαλαιοποίησης είναι να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία των ελληνικών τραπεζών, ώστε αυτές να είναι σε θέση να στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα, παρέχοντας πιστώσεις και άλλες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Η ευρωστία ως προς την κεφαλαιακή θέση και τη ρευστότητα αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Γι αυτό η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και η ομαλή υλοποίησή της έχουν τόσο μεγάλη σημασία. Δεδομένου ότι για την προσεχή ανακεφαλαιοποίηση θα διατεθούν σημαντικές ποσότητες δημόσιου χρήματος, είναι κρίσιμης σημασίας οι τράπεζες να ελέγχονται από διοικητικά συμβούλια που απαρτίζονται από στελέχη με εξαιρετικά Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις Πώς μπορεί να επιτευχθεί η επάνοδος της Ελλάδας στην ανάπτυξη; Μπορεί η Ελλάδα να συγκριθεί με την Ιρλανδία; Η Ελλάδα θα επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης εφόσον εφαρμόσει όλες τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν συζητηθεί. Θεωρώ ότι αυτό είναι το βασικότερο σημείο. Με τον όρο «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» εννοούμε μια αλλαγή στη δομή της οικονομίας, η οποία θα την καταστήσει περισσότερο ανταγωνιστική. Περισσότερο ανταγωνιστική οικονομία δεν σημαίνει αποκλειστικά και μόνο από την άποψη των εξαγωγών. Σημαίνει ότι όποιος επιθυμεί να ανοίξει μια νέα επιχείρηση θα πρέπει να είναι ελεύθερος να το κάνει και μάλιστα χωρίς προβλήματα. Σημαίνει πολύ μεγαλύτερο ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Σημαίνει πιθανόν μια πιο ευέλικτη, πιο ανοιχτή και πιο ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Υπό μια έννοια, αυτό είναι το μήνυμα που προκύπτει από χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία. Και οι δύο αυτές χώρες έδειξαν ότι, με τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις, η οικονομία μπορεί να ανακάμψει γρήγορα. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι, ναι, αυτό είναι εφικτό. Πιστεύετε λοιπόν ότι η επάνοδος της Ελλάδας στην ανάπτυξη θα μπορούσε να επιτευχθεί το 2016; Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω ότι το 2014 ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν θετικός και ότι το πρώτο εξάμηνο του 2015 η ελληνική οικονομία επέδειξε μεγάλη ανθεκτικότητα στην επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος. Αυτό οφείλεται εν μέρει αφενός στην έντονη ανάπτυξη στον τουρισμό και αφετέρου σε έκτακτους παράγοντες. Οι προοπτικές για το 2015 συνολικά είναι λιγότερο ευνοϊκές και χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη αβεβαιότητα. Ομως έχω την πεποίθηση ότι αν υπάρξει ισχυρή δέσμευση στο πρόγραμμα, το οποίο αποσκοπεί στη διασφάλιση της ανάπτυξης, της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, διαφυλάσσοντας ταυτόχρονα την κοινωνική δικαιοσύνη, οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι μεγάλες. επαγγελματικά προσόντα και ανταποκρίνονται στα πιο εξελιγμένα πρότυπα διοίκησης. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστεί επίσης ότι τα κρατικά κεφάλαια που θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μπορούν να ανακτηθούν μέσω της ιδιωτικοποίησης. Δεδομένου αυτού, χρειάζεται να ληφθούν περαιτέρω μέτρα ώστε οι τράπεζες να παραμείνουν βιώσιμες και σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων των «κόκκινων» ή των αποκαλούμενων «μη εξυπηρετούμενων δανείων» και οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να εξαλείψουν τους παράγοντες που εξακολουθούν να εμποδίζουν την πρόοδο σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Φυσικά, υπάρχουν και άλλες συνθήκες που κρίνονται σημαντικές, για παράδειγμα η άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και η εκ νέου πρόσβαση της Ελλάδας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Μιλάμε για μια σειρά θετικών βημάτων, συμπεριλαμβανομένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, τα οποία απαιτούνται για την επάνοδο της Ελλάδας σε τροχιά διατηρήσιμης ανάπτυξης και αύξησης της απασχόλησης. Το μέτρο του bail-in Τίθεται ακόμη θέμα διάσωσης με ίδια μέσα (bail-in) για τους καταθέτες; Η ΕΚΤ επέμεινε ότι η διάσωση με ίδια μέσα (κούρεμα των καταθέσεων) θα πρέπει να αποκλειστεί, καθώς έκρινε ότι ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν αντιπαραγωγικό για την οικονομική ανάκαμψη και επιζήμιο για την ελληνική οικονομία. Θα είχε πολύ αρνητικό αντίκτυπο στον ιδιωτικό τομέα. Το Eurogroup αποδέχθηκε την άποψή μας. Είναι απαραίτητο οι ελληνικές αρχές να επισπεύσουν την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ούτως ώστε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης να μπορέσει να ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους. Η ολοκλήρωσή της θα είναι ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια αποκατάστασης της εμπιστοσύνης των καταθετών και των αγορών στις ελληνικές τράπεζες. Ο πρωθυπουργός, καθώς και ορισμένοι υπουργοί, έχουν αναφερθεί σε μια προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης μέρους του προγράμματος. Υπάρχουν περιθώρια για κάτι τέτοιο ή πιστεύετε ότι μια τέτοια προσπάθεια θα μπορούσε να γίνει μπούμερανγκ; Το μνημόνιο, το οποίο έλαβε τη στήριξη του ελληνικού Κοινοβουλίου, συμφωνήθηκε με τις αρχές τον Αύγουστο. Πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον όλων η έμφαση να δοθεί τώρα στην ταχεία υλοποίηση των μέτρων που συμφωνήθηκαν από κοινού, με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει καθοριστεί. Με άλλα λόγια, οι βασικοί πυλώνες και στόχοι του προγράμματος δεν πρέπει να τεθούν υπό αμφισβήτηση. Είναι λοιπόν σημαντικό ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας δήλωσε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα ότι σκοπεύει να εφαρμόσει τη συμφωνία διάσωσης χωρίς καθυστέρηση και να διασφαλίσει την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει ότι έχει αναλάβει την κυριότητα του προγράμματος και ότι είναι αποφασισμένη να εκπληρώσει τις απαιτήσεις που προβλέπονται σε αυτό. Βλέποντας τα πράγματα εκ των υστέρων, πόσο κοντά φτάσαμε στην έξοδο της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ; Εχει αποκλειστεί αυτό το σενάριο διά παντός; Ξέρετε, μου έχουν θέσει αυτό το ερώτημα τόσο πολλές φορές, σε συνεντεύξεις Τύπου, στο Eurogroup και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η απάντηση που δίνω σταθερά είναι ότι η ΕΚΤ πάντα ενεργεί με βάση την υπόθεση ότι τα σημερινά μέλη της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης θα παραμείνουν μέλη της και ότι η Ελλάδα είναι ένα από αυτά. Δεν εναπόκειται στην ΕΚΤ να αποφασίζει ποιες χώρες είναι μέλη της Ζώνης του Ευρώ. Η ΕΚΤ έχει ενεργήσει και θα συνεχίσει να ενεργεί βάσει αυτής της αρχής. Εχει όμως αποκλειστεί οριστικά αυτό το ενδεχόμενο; Από την πλευρά της ΕΚΤ, το ενδεχόμενο αυτό δεν τέθηκε ποτέ. Πιστεύω ότι έχουμε υπάρξει συνεπείς ως προς αυτή τη θέση στο παρελθόν, ό,τι κι αν έλεγαν ή φέρονταν ότι έλεγαν κάποιοι. Είναι σημαντική η ελάφρυνση του χρέους για την Ελλάδα και, αν ναι, πότε νομίζετε ότι πρέπει να γίνει; Πιστεύω ότι δύο στοιχεία θα είναι σημαντικά τους επόμενους μήνες. Το πρώτο είναι αυτό που μόλις ανέφερα: ισχυρή κυριότητα του προγράμματος και αποφασιστικότητα για την εφαρμογή του. Το δεύτερο αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους. Εχουμε εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την τρέχουσα βιωσιμότητα του χρέους. Κατά την άποψή μας, θα πρέπει να υπάρξει ένα στοιχείο ελάφρυνσης του χρέους. Ωστόσο, η ελάφρυνση αυτή δεν θα είναι αξιόπιστη αν δεν συνοδεύεται από το πρώτο στοιχείο. Είναι καίριας σημασίας η κυβέρνηση, καθώς και ο λαός, να ταυτιστεί με τους στόχους του προγράμματος, δηλαδή την επαναφορά της ανάπτυξης, της δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης στην ελληνική οικονομία. Με το να ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι εξαναγκάζεται από εξωτερικές δυνάμεις να προβεί σε πράξεις είναι σαν να αυτοαναιρείται, καθώς οι Ελληνες πολίτες που θα κληθούν να κάνουν κάποιες θυσίες βραχυπρόθεσμα θα ρωτήσουν την κυβέρνησή τους «Γιατί;» - «Γιατί να το κάνουμε αυτό, αν εσείς οι ίδιοι δεν το πιστεύετε;». Παρεμπιπτόντως, αυτή είναι μια χρόνια πρόκληση που ανακύπτει στο πλαίσιο προγραμμάτων που έχουν σχεδιαστεί και αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων με διεθνή όργανα. Γι αυτό θέλω να επαναλάβω ότι η ανάληψη της κυριότητας είναι σημαντική. Η κυριότητα και η συμμόρφωση θα προσδώσουν αξιοπιστία στην ελάφρυνση του χρέους, με δεδομένες κυρίως τις οικονομικές εξελίξεις τους τελευταίους μήνες. Δεν θα είχε νόημα αυτού του είδους η ελάφρυνση χρέους να είχε γίνει στην αρχή του προγράμματος ή όταν επιτεύχθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα; Υπάρχουν δύο απαντήσεις σε αυτό. Πρώτον και μάλιστα αυτή η ερώτηση μου έχει τεθεί σε σχέση και με άλλες χώρες σε πρόγραμμα που αντιμετώπισαν παρόμοιες καταστάσεις στο παρελθόν είναι πολύ δύσκολο να εξετάζεις με την οπτική που έχεις σήμερα μια πραγματικότητα που ίσχυε πριν από τέσσερα, πέντε ή έξι χρόνια. Οι συνθήκες τότε ήταν πολύ διαφορετικές: για παράδειγμα, δεν υπήρχε πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων, δεν υπήρχε τραπεζική ένωση και η ΕΚΤ δεν είχε ακόμα ενεργοποιήσει ασπίδες προστασίας. Δεύτερον, έως και πριν από έναν χρόνο ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ήταν τέτοιος που δεν απέκλειε τελείως τη βιωσιμότητα του χρέους. Εκτοτε, η κατάσταση έχει αλλάξει: από κάποιες απόψεις προς το καλύτερο, από άλλες προς το χειρότερο συμπεριλαμβανομένων των αποκλίσεων από τη συμφωνηθείσα πολιτική και της συνακόλουθης επιδείνωσης των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας.

19 19-ELLADA_Master_cy 09/10/15 23:46 Page 19 Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 «Επικήρυξη» για τις πλαστές ταμειακές μηχανές Εξετάζεται το ενδεχόμενο να καθιερωθεί αμοιβή για το κοινό, το πιθανότερο με τη μορφή φορολογικής απαλλαγής ή έκπτωσης φόρου Του ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ Στη... βοήθεια του κοινού προσανατολίζεται να καταφύγει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τις ταμειακές μηχανές «μαϊμού», το οποίο προσλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις. Οπως επισημαίνει αρμόδια κυβερνητική πηγή στην «Κ», εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο να καθιερωθεί αμοιβή το πιθανότερο με τη μορφή φορολογικής απαλλαγής ή έκπτωσης φόρου σε όσους συμβάλλουν στον εντοπισμό αδήλωτου ή «πειραγμένου» φορολογικού μηχανισμού. Επίσης, ύστερα από κωλυσιεργίες ετών, το υπουργείο Οικονομικών προχωρεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες στις απαιτούμενες ενέργειες ώστε να προχωρήσει <<<<<< Yστερα από ελέγχους σε εταιρείες πώλησης λογισμικού, ταβέρνες και κέντρα διασκέδαση εντοπίστηκαν στοιχεία για παραποίηση του λογισμικού των ταμειακών μηχανών. η υποχρεωτική ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών με το σύστημα taxisnet, αλλά και η αποστολή όλων των τιμολογίων ηλεκτρονικά στην εφορία. Η «επικήρυξη» των «μαϊμού» ταμειακών μηχανών αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε το κυβερνητικό στέλεχος μπορεί να γίνει, όπως εξήγησε, δεδομένου ότι έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία η ηλεκτρονική εφαρμογή για τον έλεγχο νομιμότητας του φορολογικού ταμειακού μηχανισμού. Η συγκεκριμένη εφαρμογή χρήση της οποίας μπορούν να κάνουν ελεύθερα όλοι οι πολίτες «μαρτυρεί» αν μια απόδειξη έχει εκδοθεί από νόμιμη ταμειακή μηχανή ή όχι. Προς το παρόν, αυτός που θα εντοπίσει μια πλαστή μηχανή, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να το καταγγείλει είτε στην Υπηρεσία Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων της ΓΓΔΕ, είτε στο τετραψήφιο του ΣΔΟΕ (1517), είτε στο πενταψήφιο της οικονομικής αστυνομίας (11012). Η σκέψη που καλλιεργείται τώρα στο υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να τονωθεί η συμμετοχή των φορολογουμένων στο κυνήγι των «μαϊμού» ταμειακών είναι, αυτός που εντοπίζει μια μη δηλωμένη μηχανή σε αυτή την περίπτωση η εφαρμογή βγάζει σχετικό μήνυμα να μπορεί να το καταγγέλλει λαμβάνοντας ένα αντάλλαγμα. Αυτή καθαυτή η νομιμότητα της απόδειξης δεν μπορεί προς το παρόν να εξακριβωθεί. Το υπουργείο Οικονομικών, όμως, υπόσχεται να προσφέρει και αυτή την υπηρεσία η οποία προς το παρόν λειτουργεί μόνο σε πιλοτικό επίπεδο. Πλήρης λειτουργία προϋποθέτει ότι όλες οι ταμειακές μηχανές θα συνδεθούν μέσω Ιντερνετ με τη ΓΓΠΣ έτσι ώστε για κάθε απόδειξη ξεχωριστά να αποστέλλονται όλες οι πληροφορίες (ημερομηνία και ώρα συναλλαγής, ποσό, ΑΦΜ επιχείρησης κ.λπ.). H ιστορία του Αμύνταιου Το θέμα με τις πλαστές ταμειακές μηχανές ήρθε ξανά στο προσκήνιο την προηγούμενη εβδομάδα. Αρχικά, κυριάρχησε το περιστατικό στο Αμύνταιο της Φλώρινας. Την ημέρα ανάγνωσης των προγραμματικών δηλώσεων, ελεγκτές της εφορίας εντόπισαν αδήλωτη ταμειακή, αλλά όταν επιχείρησαν να την κατασχέσουν, η ελεγχόμενη φορολογούμενη υπέβαλε μήνυση με αποτέλεσμα να... συλληφθούν οι ελεγκτές. (Σ.σ.: Στόχος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη είναι να προχωρήσει η υποχρεωτική ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών με το σύστημα taxisnet, μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Πληροφορίες βέβαια που κυκλοφόρησαν τις τελευταίες ημέρες στις τάξεις των λογιστών της περιοχής αναφέρουν ότι τουλάχιστον η συγκεκριμένη ταμειακή δεν ήταν αδήλωτη, αλλά η όλη υπόθεση αφορούσε τελικώς λανθασμένη συνεννόηση των ελεγκτών με την εφορία της περιοχής.) Πάντως, αυτή η σύλληψη θα οδηγήσει την κυβέρνηση σε νομοθετική ρύθμιση. Hδη το υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται σε συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης και οι πρώτες σκέψεις είναι να περάσει διάταξη ώστε να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. (Σ.σ.: Ο ελεγκτής θα προστατεύεται από τις μηνύσεις των φορολογουμένων τουλάχιστον για περιπτώσεις που αφορούν τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων του και ο πολίτης για τέτοιες περιπτώσεις θα μπορεί να καταφεύγει σε αυτόν που έδωσε την εντολή ελέγχου.) Νέα περιστατικά αποκάλυψε την Πέμπτη και η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Yστερα από ελέγχους σε εταιρείες πώλησης λογισμικού, ταβέρνες και κέντρα διασκέδασης, τόσο σε Αττική όσο και στην Κρήτη, εντοπίστηκαν στοιχεία για παραποίηση του λογισμικού των ταμειακών μηχανών προκειμένου να καταγράφονται μειωμένα έσοδα σε σχέση με τα πραγματικά. Πάντως, εκτός από τις αποδείξεις, το υπουργείο Οικονομικών θέλει πλέον να συγκεντρώνει ηλεκτρονικά τα στοιχεία και για τα τιμολόγια όχι μόνο από τις επιχειρήσεις αλλά και από τους ελεύθερους επαγγελματίες. Με εντολή της γ.γ. Δημοσίων Εσόδων Κατερίνας Σαββαΐδου, συγκροτήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ομάδα εργασίας, η οποία «θα εξετάσει τις δυνατότητες άμεσης και online διαβίβασης των στοιχείων των εκδιδόμενων φορολογικών παραστατικών για χονδρικές πωλήσεις αγαθών καθώς και παροχής υπηρεσιών». ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ MTN VS CYTA Σας αποκαλύπτουμε τους πραγματικούς αριθμούς ταχυτήτων σε όλη την Κύπρο ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

20 20-ELLADA_Master_cy 09/10/15 23:33 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015 Ολοκληρωτικός πόλεμος για την προεδρία της Ν.Δ. Πώς κινούνται οι υποψήφιοι και ποια η θέση των γαλάζιων «ιστορικών» στρατοπέδων Tου ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Διαστάσεις ανοικτής σύγκρουσης τείνει να λάβει η κούρσα διαδοχής στη Νέα Δημοκρατία, καθώς η μακρά περίοδος που μεσολαβεί έως τις κάλπες της 22ας Νοεμβρίου δημιουργεί εύλογη ανησυχία για τον κίνδυνο «ολοκληρωτικού πολέμου» μεταξύ προσώπων, ομάδων και στρατοπέδων στον χώρο της κεντροδεξιάς. Ο παρασκηνιακός πόλεμος βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη, αφορά από πισώπλατα μαχαιρώματα για απόσυρση υποψηφίων μέχρι και καταγγελίες για πρόσωπα και συμφέροντα που απροκάλυπτα τάσσονται υπέρ της μίας ή της άλλης υποψηφιότητας, και μοιάζει να είναι ζήτημα χρόνου πότε θα εκδηλωθεί και δημοσίως. Διαχρονικά οι διαδικασίες διαδοχής στη Νέα Δημοκρατία είχαν χαρακτήρα στρατοπέδων. Από τη μία πλευρά ήταν, ιστορικά, το «καραμανλικό» στρατόπεδο, από την άλλη, παλαιότερα, οι «μητσοτακικοί» και, σήμερα, οι «σαμαρικοί». Αν και οι ούτως ή άλλως ελαστικές διαχωριστικές γραμμές παραβιάζονται και νέες συμμαχίες δημιουργούνται, τα στρατόπεδα σχηματοποιούνται εκ νέου. Κι αυτό αποτυπώνεται, εμφατικά, στη μάχη που δίνεται στο εσωτερικό του κομματικού μηχανισμού της Νέας Δημοκρατίας. Yπενθύμιση... Στελέχη κοντά στον κ. Ευάγγελο Μεϊμαράκη υπενθυμίζουν ότι ο υπηρεσιακός πρόεδρος του κόμματος δεν προχώρησε σε οποιαδήποτε αλλαγή στον κομματικό μηχανισμό ή την Κοινοβουλευτική Ομάδα, από τη στιγμή που παρέλαβε από τον κ. Αντ. Σαμαρά, το βράδυ της 5ης Ιουλίου. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουν να λάβουν σαφείς αποστάσεις από τη διαχείριση των τελευταίων ημερών και, κυρίως, από το μείζον οικονομικό και ταμειακό πρόβλημα που η Νέα Δημοκρατία θα βρει μπροστά της, και όχι μόνον για τη διεξαγωγή των εκλογών. Οι ίδιες πηγές, ωστόσο, προχωρούν ένα βήμα παραπάνω, ονοματίζοντας συγκεκριμένα στελέχη (από τον γραμματέα κ. Ανδ. Παπαμιμίκο μέχρι τον διευθυντή του κόμματος και άλλους) ως υποστηρικτές της υποψηφιότητας του κ. Απ. Τζιτζικώστα ή, πάντως, ως ενεργούς παίκτες στη διαμόρφωση ευνοϊκότερων συνθηκών εκλογής για τον περιφερειάρχη. Με αυτόν τον τρόπο σχηματοποιούν μία αλυσίδα μεταξύ κομματικών στελεχών που επέλεξε ο κ. Σαμαράς και του υποψηφίου για την προεδρία. Αλυσίδα στην οποία προσθέτουν και άλλους κρίκους, είτε με τον αριθμό των «σαμαρικών» που υπογράφουν την υποψηφιότητα του κ. Απ. Τζιτζικώστα (σ.σ. ή του κ. Άδωνι Γεωργιάδη), είτε με τους βουλευτές (μεταξύ άλλων και οι Κατσανιώτης, Μηταράκης, Ασημακοπούλου, Σκρέκας) που έχουν εμφανιστεί στο πλευρό του 37χρονου περιφερειάρχη. Κι αυτό, σε πείσμα της πάγιας Ευάγγ. Μεϊμαράκης, Κυρ. Μητσοτάκης, Αδ. Γεωργιάδης και Απ. Τζιτζικώστας ετοιμάζονται για τις κάλπες του Νοεμβρίου. δήλωσης εκ μέρους του κ. Σαμαρά πως «ό,τι έχει να πει το λέει ο ίδιος» και παρά την ισχυρή υποστήριξη προς τον κ. Μεϊμαράκη από στελέχη όπως ο κ. Φ. Κρανιδιώτης ή την επιθετική ρητορική από τον επί έτη στενό συνεργάτη του κ. Σαμαρά, Γ. Μουρούτη, για την υποψηφιότητα Τζιτζικώστα. Η απάντηση του επιτελείου Τζιτζικώστα είναι δηκτική. Θεωρούν ότι ο κ. Μεϊμαράκης, ανησυχώντας για την εξέλιξη της εκλογής, επιδιώκει να βρει αφορμές αποχώρησης από την κούρσα. Επί του παρόντος, πάντως, και παρά την απουσία του από τα κεντρικά μέσα ενημέρωσης, ο κ. Τζιτζικώστας ενισχύει τα ερείσματά του σε όλη την Ελλάδα και επιχειρεί να εκμεταλλευτεί το αίτημα για ανανέωση του πολιτικού σκηνικού. Παρ όλα αυτά, η πίεση προς τον περιφερειάρχη θα ενταθεί καθώς σύντομα θα κληθεί να λάβει συγκεκριμένες θέσεις για το μνημόνιο, τις ιδιωτικοποιήσεις και τις επενδύσεις και, κυρίως, να απαντήσει στο ποιος, εφόσον εκλεγεί, θα αναλάβει την ηγεσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, με την προφανή απάντηση ότι θα προτείνει τον δεύτερο στην εκλογική διαδικασία να μοιάζει ως η πρώτη γραμμή άμυνας. Οι πλέον ενεργοί campaigners της Ν.Δ. είναι οι κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και Αδωνις Γεωργιάδης, εξ αυτών μάλιστα που επιδιώκουν Εξετάστηκε και η εκλογή μέσω κινητών Ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει εάν η διαδικασία εκλογής του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας θα καθορίσει, και σε ποιο βαθμό, τις πολιτικές εξελίξεις. Ωστόσο θα μπορούσε κάλλιστα να γραφεί στην Ιστορία και να αποτελέσει και πρότυπο εκλογής, εάν το κόμμα της κεντροδεξιάς υιοθετούσε μία πρωτοποριακή πρόταση για εκλογή προέδρου μέσω... κινητών! Σύμφωνα με πληροφορίες, στις προκαταρκτικές συναντήσεις των επιτελών της Συγγρού για τις εκλογές υπήρξε και συνάντηση με το επιτελείο της Singular Logic, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία που διαχειρίζεται τις εθνικές, ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές κάλπες εμφανίζεται γενικώς αρνητική στην εμπλοκή της σε κομματικές διαδικασίες. Ωστόσο η πρόταση που κατατέθηκε ήταν εντυπωσιακή και προέβλεπε να ψηφίσουν οι φίλοι της Νέας Δημοκρατίας μέσω του κινητού τους. Βασική προϋπόθεση θα ήταν να προσέλθουν, κάποιες ημέρες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας, στις τοπικές οργανώσεις, να καταθέσουν τον οβολό τους και να πάρουν τον προσωπικό (σ.σ. και προφανώς μοναδικό) κωδικό που θα τους επέτρεπε να ψηφίσουν έναν από τους τέσσερις υποψηφίους για την προεδρία. Σύμφωνα με πηγές της Συγγρού, η πρόταση διασφάλιζε και τη μυστικότητα της ψήφου, ενώ ήταν και πολύ πιο φθηνή. Ωστόσο, η Ν.Δ. είχε ήδη προσανατολιστεί στη λογική της φυσικής κάλπης, με τη σχετική συζήτηση να μένει απλώς σε φιλολογικό επίπεδο. να προβάλλουν και συγκεκριμένες θέσεις για τη λειτουργία του κόμματος αλλά και το στίγμα του σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Ο κ. Γεωργιάδης εμφανίζεται αισιόδοξος για τη νίκη, αλλά δεν κρύβει ότι στην περίπτωση που βρεθεί εκτός δεύτερου γύρου, αλλά σε αυτόν βρίσκεται ο κ. Μητσοτάκης, θα τον στηρίξει ανεπιφύλακτα. Ανταρτοπόλεμος Οσο για την πλευρά Μεϊμαράκη, εκτός του ανταρτοπόλεμου στο κομματικό πεδίο, θα προχωρήσει με προσεκτικά βήματα στην προεκλογική του εκστρατεία. Επενδύοντας, επί της αρχής, στον ρόλο που έχει ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εντός Βουλής (εφαρμοστικός νόμος, νομοσχέδιο για αδειοδότηση ΜΜΕ) όσο και εντός συνόρων (Σύνοδος ΕΛΚ). Ο ίδιος, εμφανώς, επιδιώκει να εκφράσει την καραμανλική πτέρυγα του κόμματος, έστω κι αν όπως λέγεται οι επαφές του με τον κ. Κώστα Καραμανλή είναι περιορισμένες, ενώ ο τελευταίος δεν μοιάζει να έχει αλλάξει άποψη για την καταλληλότερη υποψηφιότητα. Ο κ. Μεϊμαράκης, που πάντως ουδέποτε είχε διάθεση για μία εντατική προεκλογική εκστρατεία, μοιάζει να πιστεύει ότι όσοι ξεκίνησαν να τρέχουν νωρίς, σύντομα θα εξαντλήσουν όλες τις δυνάμεις τους. Ο ίδιος, δε, επίσης ανοίγει τον κύκλο των συνομιλητών του. Το δείπνο, το βράδυ της Πέμπτης στη Γλυφάδα, μεταξύ Ευ. Μεϊμαράκη και Μάκη Βορίδη, αποδεικνύει άλλωστε ότι οι συμμαχίες κάθε άλλο παρά δεδομένες είναι. Τα στρατηγεία, το παρασκήνιο και οι πολιτικές Της ΕΛΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Ο αγώνας αντοχής και όχι ταχύτητας όπως τελικώς εξελίχθηκε ξεκίνησε για τους τέσσερις υποψηφίους αρχηγούς στη Ν.Δ. Ο χαρακτήρας αλλά και το ύφος της προεκλογικής καμπάνιας ενός εκάστου εκ των υποψηφίων διαφορετικός, το ίδιο και τα όπλα Ευ. Μεϊμαράκης: Με την ομάδα που κατέβηκε στις εθνικές εκλογές αλλά και στελέχη - εθελοντές από όλη την επικράτεια, με τα οποία έχει φιλικές σχέσεις από την εποχή της ΟΝΝΕΔ, θα δώσει τη μάχη για τη διεκδίκηση της ηγεσίας της Ν.Δ. ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης. Το «μάτι» και το «αυτί» του στην εκλογική διαδικασία είναι ο κ. Θ. Αμπατζόγλου, ο οποίος τον εκπροσωπεί στην ΚΕ- ΦΕ, αλλά έχει γενικότερη εποπτεία στο εκλογικό επιτελείο από κοινού με τον κ. Σωτ. Κορομάτζο. Δίπλα του βρίσκονται σταθερά ο κ. Νικ. Καραχάλιος, ο κειμενογράφος των μανιφέστων του μεσαίου χώρου κ. Γιανν. Χατζής, ο δημοσιογράφος κ. Ανδρέας Αθανασίου, ο πρώην πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου και πρώην γενικός διευθυντής στο υπουργείο Αμυνας, Πελοπίδας Καλλίρης, η διευθύντρια του γραφείου Τύπου, Πηνελόπη Γαβρά, και φυσικά οι δύο εξ απορρήτων γραμματείς του, Βούλα Χάτζου και Σοφία Βίκτωρ. Κατά γενική εκτίμηση, ο κ. Μεϊμαράκης μπαίνει με ισχυρό πλεονέκτημα στη μάχη για την προσέγγιση βουλευτών και πρώην βουλευτών. Από την πρώτη στιγμή της έναρξης της μάχης για τη διαδοχή, έσπευσαν να στηρίξουν την υποψηφιότητά του αρκετοί ακραιφνείς «καραμανλικοί», όπως οι κ. Γ. Βλάχος, Χρ. Σταϊκούρας, Ευρ. Στυλιανίδης, κ.ά., όπως επίσης οι κ.κ. Μαν. Κεφαλογιάννης, Ολγα Κεφαλογιάννη, Κ. Χατζηδάκης, Μάνος Κόνσολας, Κ. Τασούλας, Ανδρ. Λυκουρέτζος, Θαν. Δαβάκης, Κ. Κουκοδήμος, Απ. Βεσυρόπουλος, Κ. Τσιάρας, Κατ. Παπακώστα, κ.ά. Απ. Τζιτζικώστας: Το «στρατηγείο» του κ. Απ. Τζιτζικώστα στη Νότια Ελλάδα μεταφέρθηκε και επισήμως από την Πέμπτη στα γραφεία του στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί συναντάται καθημερινά το στενό επιτελείο του, το οποίο αποτελούν, μεταξύ άλλων, η εκπρόσωπός του στην ΚΕΦΕ κ. Αννα Μισέλ Ασημακοπούλου, ο πρώην υφυπουργός Νότης Μηταράκης, ο υπεύθυνος επικοινωνίας και στρατηγικής του κ. Γρηγ. Τσιμογιάννης και οι στενοί συνεργάτες του κ. Γ. Καραγιάννης, Στ. Σταθόπουλος, Παν. Γεωργόπουλος (στενός πολιτικός φίλος της κ. Ντόρας Μπακογιάννη), Αρης Μάτσικας, κ.ά. Πέραν των δύο παραπάνω βουλευτών, πρόθεση στήριξης της υποψηφιότητάς του έχουν εκδηλώσει και οι κ. Σιμ. Κεδίκογλου, Απ. Βεζυρόπουλος και Κ. Σκρέκας, οι πρώην υπουργοί Κ. Μαρκόπουλος, Κ. Κιλτίδης, Γ. Κωνσταντόπουλος, ο πρώην βουλευτής Γ. Σαμπαζιώτης, οι περιφερειάρχες Ηπείρου Γ. Καχριμάνης και Νοτίου Αιγαίου Γ. Χατζημάρκος, ενώ φέρεται να έχει καλή επικοινωνία και με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κ. Αγοραστό. Στους ένθερμους υποστηρικτές του περιλαμβάνονται ακόμη οι δήμαρχοι Λ. Κυριζόγλου (Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης) και Δ. Τζιαχρήστας (Δομοκού), ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ, Σπ. Μάμαλης, ο αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας, Θ. Πιτούλης, οι πρόεδροι νομαρχιακών, Ν. Στεφανής (Σάμου), Κ. Σύρρος (Αιτωλοακαρνανίας), Π. Παλπάνας (Ημαθίας), Ηλ. Τάπρας (Ηλείας), Μαρία-Αλεξάνδρα Κεφαλά (Ιωαννίνων), Ι. Μάκκας (Αχαΐας), κ.ά. Κυρ. Μητσοτάκης: Η υποψηφιότητα του πρώην υπουργού είναι ίσως η μόνη τόσο «καθαρή» από την άποψη της ιδεολογικής της κατεύθυνσης, αφού ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης υπερασπίζεται σταθερά και με πάθος τις αρχές του φιλελευθερισμού και των μεταρρυθμίσεων. Ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος σε όλες τις δημόσιες παρουσίες του εμφανίζεται σαν έτοιμος από καιρό, με άποψη και συγκεκριμένες προτάσεις επί όλων των κρίσιμων ζητημάτων, συνόδευσε την υποψηφιότητά του με τις υπογραφές δύο ευρωβουλευτών, της κ. Μαρίας Σπυράκη και του κ. Γ. Κύρτσου, του επιτίμου προέδρου της Ν.Δ. Κων. Μητσοτάκη, έξι δημάρχων, δύο αντιπεριφερειαρχών, 9 προέδρων ΝΟ- ΔΕ και αρκετών στελεχών που επί Κων. Μητσοτάκη διαδραμάτισαν ρόλο στη Ν.Δ. Οπως είναι αναμενόμενο, στον πυρήνα των συνεργατών του συγκαταλέγονται πολλά «μητσοτακικά» στελέχη με εκλογική εμπειρία, όπως ο δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου και άλλοτε διευθυντής του γραφείου του κ. Κων. Μητσοτάκη, Διον. Χατζηδάκης, ενώ στην προσπάθεια διεύρυνσης της επιρροής του συμμετέχουν πρόσωπα όπως π.χ. ο κ. Β. Κορκίδης από την ΕΣΕΕ. «Εννοείται» επίσης όπως η ίδια άλλωστε είπε ότι την υποψηφιότητά του στηρίζει και η κ. Ντόρα Μπακογιάννη. Αδ. Γεωργιάδης: Η αιρετική υποψηφιότητά του έχει προκαλέσει τη συμπάθεια πολλών συναδέλφων του, παρότι ουδείς εξ αυτών έχει, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, εκδηλώσει δημόσια πρόθεση στήριξής του. Ο ίδιος, ωστόσο, δεν το βάζει κάτω. Ακόμη και την έλλειψη μηχανισμού επιχειρεί να τη μετατρέψει σε πλεονέκτημα, υιοθετώντας μία άκρως ακτιβιστική λογική. Πρόσφατα, εμφανίστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή κρατώντας ανά χείρας πλακάτ με το οποίο ζητούσε... εθελοντές, ενώ προσβλέπει ότι, αν μη τι άλλο, θα κατορθώσει να εμπνεύσει μεσαία στελέχη του κόμματος προκειμένου να συντρέξουν την προσπάθειά του. Επιβιβάστηκε σήμερα τα ξημερώματα σε ειδικά διαμορφωμένο πουλμανάκι κατά τα αμερικανικά προεκλογικά πρότυπα με σκοπό να γυρίσει, σε πρώτη φάση, τη Μακεδονία. Τον συνοδεύουν η σύζυγός του και λίγοι φίλοι του, και ο πρώτος σταθμός θα είναι η γενέτειρά του, το Αμύνταιο Φλώρινας. Εκεί θα τελέσει οικογενειακό μνημόσυνο και μετά θα αναχωρήσει για τις Σκουριές, και στη συνέχεια, την Τρίτη για το Αγιον Ορος. ΑΠΟΨH Τα νέα αυτιά ζητούν άλλη μουσική Του ΒΑΣΙΛΗ ΚΙΚΙΛΙΑ* Παρότι η Νέα Δημοκρατία ηττήθηκε στις πρόσφατες εκλογές, τα φώτα της δημοσιότητας παραμένουν στο κόμμα μας, επειδή η πορεία του επηρεάζει καθοριστικά την ποιότητα της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Εκείνο που με προβληματίζει έντονα είναι ότι μέχρι σήμερα η διαδικασία ανάδειξης προέδρου υπολείπεται των προσδοκιών της βάσης του κόμματος και της ευρύτερης κοινωνίας. Λείπουν το βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο σχέδιο, περισσεύουν οι μαξιμαλισμοί, η επικοινωνία και η μικροπολιτική. Η Νέα Δημοκρατία χρειάζεται έναν τριμερή κλιμακωτό σχεδιασμό: ανακατασκευή κόμματος - ανασύνθεση παράταξης - ανάληψη διακυβέρνησης. Κατ αρχάς, χρειάζεται να προχωρήσει η ανακατασκευή του κόμματος. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συγκρότησε το 1974 ένα αστικό κόμμα για να εκσυγχρονίσει την Ελλάδα και να την βγάλει από τον βαλκανικό της απομονωτισμό. Προοδευτικά η Νέα Δημοκρατία εκφυλίστηκε, απώλεσε τον χαρακτήρα της, επειδή υιοθετήθηκαν πρακτικές, κανόνες και ήθη ξένα προς τις καταστατικές της αρχές. Μετά το 2009 η Ελλάδα άλλαξε η Νέα Δημοκρατία όχι. Το κόμμα αδυνατεί πια να δώσει πειστικές απαντήσεις στα προβλήματα που σωρεύονται στην κοινωνία, επειδή η οργάνωση και η δομή του έχουν εξαντλήσει τη δυναμική τους προ πολλού. Δεν μπορούμε ως κόμμα να παράγουμε λύσεις, γιατί δεν φροντίσαμε να προσαρμοστούμε στις κατακλυσμιαίες αλλαγές που συμβαίνουν. Η κατάσταση αυτή επιτείνει την ανησυχία των ψηφοφόρων μας, προκαλεί φατριασμούς εντός του κόμματος και απογοητεύει την κοινωνία των πολιτών, η οποία μας γυρίζει επιδεικτικά την πλάτη. Οσοι εντός της Νέας Δημοκρατίας αρνούνται να παραδεχθούν την πραγματικότητα και ονειρεύονται γρήγορους εκλογικούς θριάμβους θυμίζουν εκείνον που δεν ανησυχεί επειδή δεν έχει πόδια, πιστεύοντας ότι την κρίσιμη στιγμή θα του φυτρώσουν φτερά. Η Νέα Δημοκρατία επιβάλλεται να γίνει κόμμα σύνθεσης, όχι διχασμού. Ενα κόμμα που θα καταφέρει να προσελκύσει και να εγγράψει ως μέλη του τα καλύτερα στοιχεία του Ελληνισμού, απανταχού της Γης, που δεν θα περιμένει στωικά να περάσει κάποιος την πόρτα της, που δεν θα αποκλείει τους πιστοποιημένα άξιους στο όνομα εσωκομματικών ισορροπιών. Ενα συμμετοχικό κόμμα που θα ενσωματώσει πλήρως τις νέες τεχνολογίες, ώστε τα μέλη του να είναι οργανικά δεμένα και να χτίζεται η πολιτική γραμμή από κάτω προς τα πάνω. Ενα κόμμα που η βασική του πολιτική δομή θα είναι τα μέλη του. Τα μέλη θα υποβάλλουν προτάσεις, οι οποίες θα τίθενται σε ανοικτό διάλογο για να προκληθεί αντίλογος, ώστε να επέλθει η σύνθεση. Ενα κόμμα στο οποίο ο διάλογος θα μας οδηγήσει βήμα βήμα, με συνεχείς προτάσεις και αναθεωρήσεις, πλησιέστερα στις αλήθειες που έχει ανάγκη η Ελλάδα μας. Ενα κόμμα που θα αλλάζει συνεχώς μέσω μεταρρυθμίσεων και μεταβολών, ώστε να προσαρμόζεται στις εξελίξεις. Κατά δεύτερον, όταν η Νέα Δημοκρατία πάψει να είναι ένα κατερχόμενο κόμμα, ένα κόμμα που αναφέρεται μόνο στον εαυτό του και σε όσους διεκδικούν την ιδιοκτησία του, όταν πια αποπνέει δυναμισμό και ζωντάνια, θα πρέπει να επιδιωχθεί η ανασύνθεση της μεγάλης κεντροδεξιάς παράταξης. Με τις ιδέες που θα έχουμε συνδιαμορφώσει εντός του κόμματος, θα είμαστε ικανοί να προβάλλουμε ένα ολοκληρωμένο, ρηξικέλευθο και πρακτικό σχέδιο, το οποίο θα πείσει την ευρύτερη κοινωνία επειδή δεν θα έχει εκπορευθεί από κάστες και περίκλειστους κύκλους, αλλά από τους πολίτες της δημιουργίας. Από ανθρώπους με διαφορετικές αντιλήψεις και στόχους, που μπορούν όμως να συνυπάρξουν, να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν ατομικά και κοινωνικά αγαθά εντός ενός πλαισίου ανοικτών και συναινετικών κανόνων. Τελικά, όταν έχει οργανωθεί σε νέες βάσεις το κόμμα και έχει ανασυνταχθεί η παράταξη, τότε και μόνον τότε η Νέα Δημοκρατία θα μπορεί να διεκδικήσει πειστικά τη διακυβέρνηση αυτού του τόπου. Τότε και μόνον τότε θα είναι ικανή να πάρει και πάλι τα ηνία της χώρας για να την ξαναβάλει σε τροχιά προόδου. Το «νέο» πρέπει να μετουσιώνεται σε πολιτικές προτάσεις και πρακτικά σχέδια, όχι να γίνεται σύνθημα χωρίς περιεχόμενο. * Ο κ. Βασίλης Κικίλιας είναι βουλευτής Α Αθηνών της Ν.Δ.