Εξελικτικές αλληλεπιδράσεις Πλατωνισμού και Επικούρειας φιλοσοφίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εξελικτικές αλληλεπιδράσεις Πλατωνισμού και Επικούρειας φιλοσοφίας"

Transcript

1 Εξελικτικές αλληλεπιδράσεις Πλατωνισμού και Επικούρειας φιλοσοφίας Χρήστος Γιαπιτζάκης Δρ. Ιατρικός Γενετιστής, Βιολόγος-Οδοντίατρος Μέλος της Ομάδας Φίλων Επικούρειας Φιλοσοφίας «Κήπος των Αθηνών»

2 «Ας αναλογιστούμε ότι άλλες από τις επιθυμίες μας είναι φυσικές και άλλες κενές ουσίας. Από τις φυσικές άλλες είναι αναγκαίες και άλλες όχι αναγκαίες». Επίκουρος (Επιστολή προς Μενοικέα) πχε «Από τις σωματικές ηδονές, άλλες μεν είναι φυσικές και αναγκαίες συγχρόνως, χωρίς τις οποίες είναι αδύνατη η ζωή, όπως είναι οι τροφές που αναπληρώνουν τη στέρηση και τα αναγκαία ενδύματα. Άλλες δε ηδονές είναι φυσικές αλλά όχι αναγκαίες, όπως οι ερωτικές συνευρέσεις σύμφωνα με τη φύση και το νόμο (διότι αυτές συντελούν μεν στη διατήρηση του κάθε γένους, αλλά είναι δυνατή η ζωή και χωρίς αυτές σε κατάσταση παρθενίας), άλλες δε ηδονές ούτε φυσικές ούτε αναγκαίες όπως η μέθη και η λαγνεία και οι υπερβολές που ξεπερνούν την ανάγκη. Διότι ούτε συντελούν στην ουσία της ζωής μας ούτε στη διαιώνιση του γένους, αλλά και επιπλέον βλάπτουν. Εκείνος που ζει λοιπόν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού πρέπει να επιδιώκει τις φυσικές και αναγκαίες συγχρόνως ηδονές, κατά δεύτερο λόγο να καθορίζει να ικανοποιούνται οι φυσικές και μη αναγκαίες σύμφωνα με την κατάλληλη ευκαιρία, με τρόπο και με μέτρο. Από τις άλλες ηδονές δε (τις μη φυσικές και μη αναγκαίες) πρέπει να παραιτηθεί τελείως». Ιωάννης ο Δαμασκηνός (Πηγή γνώσεως, κζ 9-20) μχε

3 Ο Πλατωνισμός αποτελεί τη ναυαρχίδα του Iδεαλισμού και είναι σε μεγάλο βαθμό διαμετρικά αντίθετη με την Yλιστική φιλοσοφία του Επίκουρου Ο Πλατωνισμός αποτελεί το βασικό φορέα εκείνης της φιλοσοφικής πορείας, που οδήγησε στη Θεολογία του Δυτικού κόσμου, ενώ η Επικούρεια φιλοσοφία αποτελεί το απόγειο εκείνης της φιλοσοφικής πορείας, που οδήγησε στην Επιστήμη του Δυτικού Κόσμου.

4 Πλατωνική φιλοσοφία και Επικούρεια φιλοσοφία Επί 2500 έτη περίπου οι σχέσεις των δύο σημαντικών κοσμοθεωριών υπήρξαν ανταγωνιστικές, ταραχώδεις και συχνά απαξιωτικές αμφοτερόπλευρα. Κατά την εξέλιξη της ιστορίας, υπήρξαν και αλληλεπιδράσεις τους, που έδωσαν αποτελέσματα άλλοτε γόνιμα και άλλοτε τραγελαφικά.

5 Εξελικτικές Αλληλεπιδράσεις Πλατωνικής και Επικούρειας φιλοσοφίας Επιρροές του Σωκράτη στον Επίκουρο Επιρροές του Πλάτωνα στον Επίκουρο Επικούρειες επιρροές στη Μεταπλατωνική Ακαδημία Αντιεπικούρεια στάση της Μέσης Ακαδημίας Επικούρειες επιρροές στο Νεοπλατωνισμό Κοινή προέλευση Ιδεαλισμού στους Πέρσες, Έλληνες και Εβραίους Επικούρειες επιρροές στον πρώιμο Χριστιανισμό Αντιεπικούρεια εξέλιξη του Χριστιανισμού Πλατωνικός Μεσαίωνας και Επικούρεια Αναγέννηση Επικούρειος / Πλατωνικός Διαφωτισμός και σύγχρονη Επιστήμη

6 Δάσκαλοι του Επίκουρου Πάμφιλος Πλατωνικός φιλόσοφος Πραξιφάνης Αριστοτελικός φιλόσοφος Επίκουρος ο Αθηναίος Ναυσιφάνης Δημοκρίτειος Σκεπτικός φιλόσοφος

7 Επιρροές του Σωκράτη στον Επίκουρο 1 «Έν οίδα ότι ουδέν οίδα» Σωκράτης ( πχε) Αντιμετώπιση του Σωκράτη παρόμοια με εκείνη του Αριστοτέλη Η προσποίηση της άγνοιας Η ταυτόχρονη πίστη σε ανεπιβεβαίωτες θεωρίες Τα ρητορικά λογοπαίγνια και Η πολυλογία κατά τον Αριστοτέλη και τον Επίκουρο δεν ήταν δυνατόν να οδηγήσουν σε βέβαιη γνώση,

8 Επιρροές του Σωκράτη στον Επίκουρο 2 «Έν οίδα ότι ουδέν οίδα» Σωκράτης ( πχε) Συμφωνία Σωκράτη - Επίκουρου Απόσυρση από την πολιτική ζωή («Απολογία») Απλή μορφή Πολιτείας χωρίς νόμους με βάση τη Φιλία Αυτάρκης και Ευτυχισμένη κατά το Σωκράτη («Πολιτεία») Το αγαθό συνδέεται με την ηδονή και τη σοφία με προβάδισμα σοφίας Η ηδονή αντιστοιχεί στη φυσική και αρμονική κατάσταση ανθρώπου και ο πόνος στη διατάραξη αυτής της υγιούς κατάστασης («Φίληβος») Ο Σωκράτης ανάγει όλες τις αρετές στο συνετό υπολογισμό των ηδονών και των πόνων («Πρωταγόρας»)

9 Επιρροές του Πλάτωνα στον Επίκουρο 1 «Στον κόσμο της νόησης την ύστατη και ανώτατη θέση κατέχει η ιδέα του αγαθού». Πλάτων ( πχε) Αντιμετώπιση του Πλάτωνα πιο επικριτική από τον Αριστοτέλη Η θεωρία του «αληθούς άυλου κόσμου των αθάνατων ιδεών» και της «ατελούς απομίμησής του στον αισθητό υλικό κόσμο» αντιμετωπίστηκε με μειδίαμα από τους αισθησιοκράτες φιλοσόφους Αριστοτέλη και Επίκουρο

10 Επιρροές του Πλάτωνα στον Επίκουρο 2 «Στον κόσμο της νόησης την ύστατη και ανώτατη θέση κατέχει η ιδέα του αγαθού». Πλάτων ( πχε) Ο Επίκουρος ανίχνευσε στους πλατωνικούς διαλόγους διάφορες σκέψεις, τις οποίες αξιοποίησε στη διαμόρφωση της δικής του φιλοσοφίας «Όριον» («Φίληβος») και όχι το «Μέτρον» του Αριστοτέλη - Ο Πλάτωνας ταύτισε το «όριον» με το αγαθό, την τάξη και την αρμονία - Ο Επίκουρος αποδέχθηκε την έννοια του «ορίου», αλλά θεώρησε ότι βρίσκεται στην ίδια τη βιολογική φύση (όριο αισθήσεων του ανθρώπου) Σχέση Ηδονής και Οδύνης («Φίληβος» - «Γοργίας») - Κατά τον Πλάτωνα οι περισσότερες ηδονές είναι ανάμεικτες με λύπη και πόνο, ενώ λίγες είναι αμιγείς, όπως η καθαρή ηδονή που προκύπτει από την απόκτηση γνώσεων - Ο Επίκουρος αξιοποιεί αυτές τις πλατωνικές σκέψεις, α) για να καταδείξει ότι με τη φρόνηση μπορούν να επιλέγονται οι κινητικές ηδονές, που δεν συνοδεύονται από επακόλουθους ψυχικούς και σωματικούς πόνους β) για να υποστηρίξει ότι είναι ανώτερη η καταστηματική ηδονή, που προσφέρει μια πνευματική απόλαυση ή η ανάμνηση μιας ευτυχισμένης εμπειρίας του παρελθόντος.

11 Επιρροές του Πλάτωνα στον Επίκουρο 3 «Στον κόσμο της νόησης την ύστατη και ανώτατη θέση κατέχει η ιδέα του αγαθού». Πλάτων ( πχε) Χώρος ή «Χώρα» («Τίμαιος») - Πλάτων: Ένας θεός δημιούργησε το σύμπαν με υπόστρωμα το χώρο και όχι την ύλη - Ο Επίκουρος ταύτισε το χώρο με το κενό του Δημόκριτου Γεωμετρική Αριθμητική σκέψη («Τίμαιος») - Πλάτων: Μυστικιστικοί συμβολισμοί τριγώνου και αριθμών - Ο Επίκουρος αποδέχθηκε ότι τα άτομα αποτελούνται από 3 ελάχιστα υποατομικά μέρη

12 Επιρροές του Πλάτωνα στον Επίκουρο 4 «Στον κόσμο της νόησης την ύστατη και ανώτατη θέση κατέχει η ιδέα του αγαθού». Πλάτων ( πχε) Έννοια «θείου» με τη νόηση («Τίμαιος») - Πλάτων: Η ψυχή θυμάται το δημιουργό θεό από τον κόσμο των Ιδεών - Πλάτων: Το θείο αντιπροσωπεύει δύο ιδεώδη, το Αγαθό και τη Δικαιοσύνη - Ο Επίκουρος υποστηρίζει την πρόσληψη λεπτοφυών ειδώλων των θεών - Το θείο αντιπροσωπεύει δύο ιδεώδη: την Ευδαιμονία και την Αταραξία Φαντασίωση καλύτερης μελλοντικής κοινωνίας («Πολιτεία») - Ο αριστοκρατικός Πλάτωνας προσπάθησε να εφαρμόσει τις ιδέες του μέσω ολιγαρχών, όπως ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος - Ο δημοκρατικός Επίκουρος επιδίωξε μια «μετριοπαθή επανάσταση» προωθώντας το διαφωτισμό και τη σταδιακή αλλαγή νοτροπίας των πολλών

13 Επικούρειες επιρροές στην Ακαδημία, το Λύκειο και τη Στοά ( πχε) Η εμφάνιση της φιλοσοφίας του Κήπου επηρέασε τις άλλες σχολές των Αθηνών ώθησε το σύγχρονο διευθυντή της Ακαδημίας Πολέμωνα να γράψει («Περί του κατά φύσιν βίου» ) ότι η ευδαιμονία εξαρτάται από την αρετή αλλά και την επιλεκτική απόλαυση των αγαθών που προσφέρει ο αισθητός κόσμος ώθησε τους σύγχρονους διευθυντές του Λυκείου να αναθεωρήσουν απόψεις του Αριστοτέλη σύμφωνα με την κριτική του Επίκουρου Θεόφραστος: «αναίρεση τελεολογίας» - «τα φυτά δεν είναι εκφυλισμένα ζώα» Στράτων: «ύπαρξη κενού και σωματιδίων ύλης» - «ανυπαρξία θείας πρόνοιας» ο ιδρυτής της Στοάς Ζήνων ο Κιτιεύς έγραψε αντίθετα («Περί Ειμαρμένης») και εγκαινίασε την επιθετική στάση των Στωικών κατά των Επικούρειων

14 Επικούρειες επιρροές στη Μεταπλατωνική Ακαδημία ( πχε) Η φιλοσοφία του Κήπου ώθησε τους διευθυντές της Ακαδημίας να εμβαθύνουν σε ορισμένα θέματα που έθιγε ο Επίκουρος : Ο Αρκεσίλαος ( πχε) και ο Καρνεάδης ( πx) ασχολήθηκαν με τη διερεύνηση των κριτηρίων της βέβαιης γνώσης, συνδυάζοντας την απορητική στάση του Σωκράτη, το σκεπτικισμό του Πύρρωνα, αλλά και την εμπειρική μαρτυρία του επικούρειου Κανόνα. - - Ο Καρνεάδης στράφηκε κατά των Στωικών που πίστευαν στη μοιρολατρία, την αστρολογία και τη μαντεία, επειδή συμφώνησε με τον Επίκουρο ότι αυτές είναι ασύμβατες με την ελεύθερη βούληση (αίτιο της οποίας είναι η ανθρώπινη νόηση). Κατέρριψε τις στωικές αποδείξεις περί θεού «λόγω της αρμονίας και της σκοπιμότητας που υπάρχει στον κόσμο», επειδή ταυτόχρονα υπάρχει πλήθος συμφορών και αδικιών σύμφωνα με την εμπειρία.

15 Αντιεπικούρεια στάση της Μέσης Ακαδημίας 1 (86 πχε μχε) πχε Μιθριδατικός πόλεμος Επανάσταση Αθηναίων κατά των Ρωμαίων και των ολιγαρχικών συνεργατών τους με αρχηγό τον Επικούρειο Αριστίωνα Αμέσως μετά δύο φιλορωμαίοι φιλόσοφοι εργάστηκαν για την προσέγγιση του Πλατωνισμού και του Στωικισμού: Ο Στωικός Ποσειδώνιος ο Απαμεύς, που δίδαξε στη Ρόδο την ιδεαλιστική θεωρία του δυϊσμού ύλης και λόγου Ο Πλατωνικός Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης, ο νέος διευθυντής της Ακαδημίας στην μετεπαναστατική Αθήνα απέρριψε τη σκεπτική στάση και τη σωκρατική απορία. Ο Αντίοχος ισχυρίστηκε ότι ταυτίζονται μεταξύ τους οι απόψεις για τη γνώση του Πλάτωνα (ανάμνηση των αιώνιων Ιδεών) και των Στωικών (αναγνώριση εντύπωσης από αυτό που δεν επιτρέπει σύγχυση), αλλά και με την αισθητική εμπειρία του Αριστοτέλη. Η επιλογή του Αντίοχου παρέδωσε την Ακαδημία στη Στοά και τον Εκλεκτικισμό και την οδήγησε αργότερα στο Νεοπλατωνισμό.

16 Αντιεπικούρεια στάση της Μέσης Ακαδημίας 2 (86 πχε μχε) πχε Μιθριδατικός πόλεμος Επανάσταση Αθηναίων κατά των Ρωμαίων και των ολιγαρχικών συνεργατών τους με αρχηγό τον Επικούρειο Αριστίωνα Αμέσως μετά δύο φιλορωμαίοι φιλόσοφοι εργάστηκαν για την προσέγγιση Πλατωνισμού - Στωικισμού: Ο Στωικός Ποσειδώνιος ο Απαμεύς Ο Πλατωνικός Αντίοχος ο Ασκαλωνίτης Μαθητής τους ο Ρωμαίος Κικέρων, που επιτέθηκε με δριμύτητα στην Επικούρεια φιλοσοφία, επειδή φοβόταν ότι θα διασαλεύσει την ολιγαρχική κοινωνία της Ρώμης Η ιδεολογική επίθεση κατά του Επίκουρου συνεχίστηκε από Πλατωνικούς / ιερείς, όπως ο Πλούταρχος, Έλληνας αλλά και Ρωμαίος πολίτης, έπαρχος της Ελλάδας και αρχιερέας των Δελφών, αλλά και ο Απουλήιος, Ρωμαίος ρήτορας και ιερέας.

17 Επικούρειες επιρροές στο Νεοπλατωνισμό 1 ( μχε) Ο εξορθολογισμένος Νεοπλατωνισμός με τα αριστοτελικά και τα εκλεκτικά του στοιχεία υπήρξε διαλλακτικότερος ως προς τις θέσεις του Επίκουρου Ο Νεοπλατωνικός - Εκλεκτικός Μάξιμος ο Τύριος υπερασπίστηκε την ηδονή λέγοντας πως μπορεί να συνυπάρχει με την αρετή και θα πρέπει να λοιδορούνται μόνον αυτοί που χρησιμοποιούν την ηδονή εσφαλμένα, όπως λοιδορούνται αυτοί που χρησιμοποιούν τη νόηση εσφαλμένα. Ο Νεοπλατωνικός μαθητής του Πλωτίνου Πορφύριος ( ) στην «Επιστολή προς Μαρκέλλα» έδωσε πρακτικές συμβουλές για έναν ατάραχο και ευδαίμονα βίο με βάση την Επικούρεια φιλοσοφία.

18 Επικούρειες επιρροές στο Νεοπλατωνισμό 2 ( μχε) Ο Νεοπυθαγορισμός, που ανέτειλε εκείνη την εποχή, εξύμνησε τις επικούρειες απόψεις για τη διαιρετότητα και την τμηματική σύσταση της ύλης, το συμμετοχικό αγαθό της φιλίας, το σεβασμό προς τον ιδρυτή της Σχολής, αλλά και το «λάθε βιώσας» ως σημαντική επιλογή ζωής. Οι Νεοπυθαγόρειοι ερμήνευσαν το «λάθε βιώσας» ως κρυφή ζωή και όχι ως αποχή από τον κοινωνικοπολιτικό παραλογισμό που ήθελε ο Επίκουρος, ο οποίος βέβαια δεν ήταν μυστικοπαθής. Ο Σιμπλίκιος (6ος αιώνας) ήταν ο τελευταίος Νεοπλατωνικός που ανέφερε εκτενώς στα κείμενά του τη φυσική του Επίκουρου μαζί με του Αριστοτέλη. Όταν έκλεισαν οι σχολές της Αθήνας το 529 (διάταγμα του Ιουστινιανού), ο Σιμπλίκιος ήταν ένας από τους φιλοσόφους που εγκατέλειψαν τη χριστιανική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία διαφεύγοντας προς την πιο φιλελεύθερη ζωροαστρική Περσία.

19 Κοινή προέλευση Ιδεαλισμού στους Πέρσες, Έλληνες και Εβραίους Ποια είναι η Πατρίδα του Δυϊσμού (Ιδεαλισμού) ;

20 Ο Πλατωνισμός αποτελεί κομβικό σημείο της εξελικτικής γραμμής του Ιδεαλισμού, αλλά η αποκαλυπτική και μεταφυσική κοσμοθεωρία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ο συνδυασμός των δοξασιών της ύπαρξης θεοτήτων και της μεταθανάτιας ζωής εμφανίζεται σε όλους τους πολιτισμούς των προϊστορικών και των πρώιμων ιστορικών χρόνων.

21 Η απαρχή των δυϊστικών απόψεων καλού-κακού, αθάνατου-θνητού και ιερού-μιαρού για τους θεούς, τον κόσμο, τους ανθρώπους φαίνεται ότι έγινε σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, που περιλαμβάνει την Περσία και τη Βορειοδυτική Ινδία.

22 Οι θεοί των Ινδο-ιρανών (Αρίων) είναι γνωστοί από τα θρησκευτικά κείμενα της Περσίας (Αβέστα) και Ινδίας (Βέδες), αλλά και από αρχαιολογικά ευρήματα: Ο θεός του φωτός Μίθρας (περσικά) ή Μίτρα (ινδικά) Οι «ουράνιοι» «ντέβα» (ίδια ρίζα με ελλην. θεός λατ. deus) Τα «πνεύματα» «αχούρα» (περσικά) ή «ασούρα» (ινδικά) (ίδια ρίζα με ελλην. αύρα - λατινικό aura). Χ Για κάποιο λόγο πολιτικοθρησκευτικού διαχωρισμού των δύο Άριων πληθυσμών, στην Περσία εξυμνήθηκαν οι αχούρα και οι ντέβα υποβιβάστηκαν στο επίπεδο των κακών δαιμόνων, ενώ στην Ινδία συνέβη το ακριβώς αντίθετο με τους ντέβα να λατρεύονται και τους ασούρα να θεωρούνται κακόβουλες δυνάμεις. Ίσως η αιτία της εμφάνισης του δυϊσμού να ήταν μια αρχική διαμάχη ιερατείων και πολιτικής κυριαρχίας.

23 Πέρσες Η θρησκεία του Ζωροάστρη εμφανίστηκε τον 7ο πx αιώνα στην Περσία προβάλλοντας ως υπέρτατο καλό και σοφό θεό το μέγα πνεύμα Αχούρα Μάζντα, που βρίσκεται σε διαρκή διαμάχη για την κυριαρχία του κόσμου με τον κακόβουλο ντέβα Αριμάν. Έναν αιώνα μετά, λόγω συμβιβασμού του βασιλιά Δαρείου Α, στο Ζωροαστρισμό εντάχθηκαν και οι θεότητες της αριστοκρατίας, η βαβυλωνιακή αστρολογία και το ιερατείο των Χαλδαίων Μάγων. Η ηθική δυαρχία του Ζωροαστρισμού εκφράζεται στην αντίθεση αλήθειας και ψεύδους, στην αντίθεση της υλικότητας και της πνευματικότητας που συνυπάρχουν στον άνθρωπο, στην τελετουργική κάθαρση του σώματος και της ψυχής και στη μεταθανάτια δικαιοσύνη για τις καλές και τις κακές ψυχές. Έλληνες Ο ίδιος ο Ζωροάστρης υποτίθεται ότι δίδαξε τον Πυθαγόρα στη Βαβυλώνα και γι αυτό έχει έντονα επηρεαστεί από την περσική αυτή θρησκεία. Ως γνωστόν, η επίδραση αυτή έφθασε μαζί με τον Πυθαγόρα έως την Ιταλία. Ο Ελεάτης Παρμενίδης αναφέρθηκε στη θεϊκή αποκάλυψη της Οδού της Αλήθειας και της Οδού του Ψεύδους, ενώ ο Πυθαγόρειος Εμπεδοκλής περιέγραψε στους «Καθαρμούς» του την αιώνια πάλη της Φιλότητας και του Νείκους (μίσους). Αργότερα, τις ιδεαλιστικές απόψεις των Πυθαγορείων ενστερνίστηκαν ο Σωκράτης και ο μαθητής του Πλάτωνας, που περιέγραψε στην «Πολιτεία» τον μύθο του Ηρός του Αρμένιου με τη μεταθανάτια κρίση δικαίων και αδίκων.

24 Εβραίοι Ο Ιουδαϊσμός είχε ξεκινήσει ως μια αίρεση αιγυπτιακής προέλευσης από τα χρόνια του μισαλλόδοξου μονοθεϊστή φαραώ Ακενατών γύρω στα μέσα του 14ου αιώνα πχε. Μετά τη μετακίνηση των Εβραίων στην Παλαιστίνη η λατρεία του θεού Γιαχβέ συνυπήρχε με τις θεότητες των άλλων λαών, όπως το θεό των Φιλισταίων Βάαλ ή Βελ. Μόνο μετά τον 8ο αιώνα πχε είδαν οι Εβραίοι τον Βάαλ ως ανταγωνιστή του δικού τους θεού. Όμως, τα αρχαιότερα βιβλία της ιουδαϊκής «Παλαιάς Διαθήκης» δεν έχουν καμιά αναφορά σε δυϊστικές απόψεις καλού και κακού, αθανασίας της ψυχής και μεταθανάτιας δικαιοσύνης. Έπρεπε να καταληφθεί η Ιερουσαλήμ από τους Πέρσες τον 6ο αιώνα ώστε να μεταφυτευθούν οι ζωροαστρικές ιδέες σε ορισμένους Εβραίους. Αυτοί είναι οι περίφημοι Ασιδαίοι ή Χασιδίμ («ευσεβείς») που εξελίχθηκαν στους γνωστούς Φαρισαίους («Περσόφιλους»). Οι φανατικοί αυτοί υπέθαλψαν την επανάσταση των Μακκαβαίων κατά των Ελλήνων Σελευκιδών τον 2ο πχε αιώνα και των ελληνοπρεπών Σαδδουκαίων. Ο εξελληνισμός των Εβραίων διακόπηκε και ο Ιουδαϊσμός μεταλλάχθηκε με τα φαρισαϊκά δόγματα περί αθανασίας της ψυχής και δυϊσμού καλού και κακού. Ως αντίπαλος του θεού Γιαχβέ επιλέχθηκε ο Βάαλ ή Βεελζεβούλ, όπως ήταν γνωστός στη φιλισταϊκή πόλη Εκρών.

25 Ένας ελληνόγλωσσος Ιουδαίος, ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς (25 πx-45 μx) κατάφερε να δημιουργήσει μια ιδεολογική γέφυρα που αντέχει ακόμη και στις μέρες μας, παντρεύοντας τον Ιουδαϊσμό τον Πλατωνισμό Πυθαγόρειες ιδέες Στωικές ιδέες. Ο Φίλων περιγράφει έννοιες δυϊστικού ζωροαστρικού τύπου, καθώς πιστεύει ότι στον κόσμο ενεργούν δύο αντίθετες δυνάμεις: ο αγαθός θεός και η κακή ύλη! Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντιληφθεί με τις αισθήσεις το θεό παρά μόνο με την αποκάλυψη του θείου Λόγου. Με τον Ιουδαίο φιλόσοφο ο ιδεαλιστικός δυϊσμός εξελίσσεται σε φανατικό ανθυλισμό, καθώς από εκείνη την εποχή η έννοια του υλισμού μετατρέπεται μισαλλόδοξα σε συνώνυμο του αθεϊσμού και της ανηθικότητας! Η αρχική διαμάχη ιερατείων και πολιτικής κυριαρχίας κάποιων φατριών των Αρίων στα ιρανο-ινδικά σύνορα, που ξεκίνησε μια χιλιετία πριν, έμελλε να εξελιχθεί σε αδυσώπητο αγώνα κατά του αισθητού κόσμου!

26 Επικούρειες επιρροές στον πρώιμο Χριστιανισμό 1 ( μχε) Περίπου την ίδια εποχή που έζησε ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς, δημιουργήθηκε μια αίρεση του Ιουδαϊσμού με έντονα Πλατωνικά στοιχεία, ο Χριστιανισμός. Η αθανασία της ψυχής, η μεταθανάτια κρίση, η ύπαρξη καλού και κακού, η κατωτερότητα του υλικού κόσμου και η ανωτερότητα του άυλου κόσμου αποτελούν βασικά στοιχεία του Χριστιανισμού, αλλά είναι πλατωνικής προέλευσης και δεν υπάρχουν στην εβραϊκή «Παλαιά Διαθήκη» (Ιησούς). Όμως, τα τρία σημαντικότερα συστατικά του Χριστιανισμού από άποψη ιστορικοκοινωνική και εκείνα που τον διαχωρίζουν από όλες τις άλλες θρησκευτικές κοσμοθεωρίες έχουν Επικούρεια προέλευσης Αφορούν: - την έννοια της αγάπης προς τον πλησίον (κατά αντιστοιχία με τη φιλία) - την έννοια της ελεύθερης βούλησης την έννοια της διάδοσης του μηνύματος προς όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους που θα ήθελαν να το ακούσουν.

27 Επικούρειες επιρροές στον πρώιμο Χριστιανισμό 2 ( μχε) Οι τρεις προαναφερθείσες έννοιες (αγάπη, ελεύθερη βούληση, διάδοση του μηνύματος προς όλους) προωθήθηκαν από τον ιδεολογικό θεμελιωτή του Χριστιανισμού Σαούλ-Παύλο (πιθανή σχέση με Σενέκα), ο οποίος χρησιμοποίησε τη μεθοδολογία του Επίκουρου για την προώθηση των ιδεών του: Δημιούργησε ομάδες σε πολυάριθμες πόλεις, συνήθως οργανωμένες σε κοινόβια Επικοινωνούσε μαζί τους με Επιστολές, που περιείχαν συνοπτικές παρουσιάσεις της διδασκαλίας του - Διαφορές Επικούρειου Χριστιανού Ο Επικούρειος θέλει να ευτυχήσει ενόσω ζει και πριν από το θάνατό του, ενώ ο Χριστιανός θέλει να είναι ευτυχισμένος στον Παράδεισο μετά θάνατον! Ο Επικούρειος επιλέγει να είναι καλός και ενάρετος από ευχαρίστηση γιατί μόνο έτσι θα είναι ατάραχος και ευτυχισμένος με τους φίλους του, ενώ ο Χριστιανός από υπολογισμό για τη μεταθανάτια ανταμοιβή του, από φόβο για τη μεταθανάτια τιμωρία του ή από...αίσθηση καθήκοντος!

28 Θρησκευτικές Λατρείες (έως 300 μχε) Εθνικοί Τους πατρώους θεούς λάτρευαν κυρίως τα λαϊκά στρώματα, αλλά και οι μορφωμένοι Στωικοί, Αριστοτελικοί και Επικούρειοι με το δικό τους τρόπο. Οι πανθεϊστές Στωικοί θεωρούσαν θεϊκή τη Φύση και λάτρευαν τα φυσικά στοιχεία ως συμβολικές εκφάνσεις του μοναδικού κατ αυτούς θεού, του θείου Λόγου. Οι Επικούρειοι και οι Αριστοτελικοί δεν δέχονταν τη θεία πρόνοια και χωρίς φόβο, αλλά με ευχαρίστηση, τιμούσαν τους ευδαίμονες και αθάνατους θεούς.

29 Θρησκευτικές Λατρείες (έως 300 μχε) Νεοπλατωνικοί Συνήθως μέλη της άρχουσας τάξης προτιμούσαν την αστρολογική θρησκεία με τις δυϊστικές αντιλήψεις καλού-κακού και καθαρού-μιαρού, το δημιουργό θεό, τη δικαιοσύνη του κόσμου και τη μετενσάρκωση. Παράλληλα, είχε εξαπλωθεί σε όλη την αυτοκρατορία, κυρίως από νεοπλατωνικούς στρατιωτικούς, η λατρεία του Άριου θεού Μίθρα (μόνο για άνδρες) που εξομοιώθηκε με τον πλατωνικό δημιουργό θεό, το θεό της δικαιοσύνης και του πολέμου, αλλά ήταν και θεός του Ήλιου (Sol Invictus, Ανίκητος Ήλιος). Στη ζωροαστρική θρησκεία, ο Ήλιος ήταν ο οφθαλμός του υπέρτατου πνεύματος, του Αχούρα Μάζντα.

30 Θρησκευτικές Λατρείες (έως 300 μχε) Χριστιανοί Σχετικά αμόρφωτοι, ευκολόπιστοι, αγαθοί και καλοπροαίρετοι που χειραγωγούνταν από τους θρησκευτικούς ποιμένες τους (Λουκιανός και Κέλσος) τους πρώτους δύο αιώνες από την εμφάνιση του Χριστιανισμού. Σε αντίθεση με τους ζηλωτές, αντιδραστικούς και επαναστάτες Εβραίους, οι Χριστιανοί της εποχής ήταν φιλειρηνικοί και αρνούνταν να υπηρετήσουν στον αυτοκρατορικό στρατό (διωγμοί). Η στάση τους αυτή βασιζόταν σε μια ρήση του Ιησού, που καταγραφόταν στο παλαιότερο χριστιανικό ευαγγέλιο («Κατά Ματθαίον» 5.21), ότι «όχι μόνο δεν πρέπει να φονεύουμε τους συνανθρώπους μας, αλλά ούτε και να οργιζόμαστε με αυτούς». Η ενάρετη ανεκτικότητα ήταν ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των Χριστιανών («όταν σε ραπίσει κάποιος στο ένα μάγουλο στρέψε και το άλλο μάγουλο»).

31 Αντιεπικούρεια εξέλιξη του Χριστιανισμού 1 ( μχε) Λακτάντιος (χριστιανός σύμβουλος Κωνσταντίνου ) 308 «Θείες θεσμοθεσίες» περί του ρόλου των αισθημάτων στην ηθική ζωή. Στο θέμα της οργής, αντέγραψε τις απόψεις του Επικούρειου Φιλόδημου κατά των Στωικών (πάθη=«νοσήματα») και των Περιπατητικών (γενναιότητα στη μάχη) à310 Σύμβουλος Κωνσταντίνου à311 Νέο βιβλίο («Περί οργής»), στο οποίο αυτή τη φορά καταφέρθηκε εναντίον των Επικουρείων που πρέσβευαν ότι οι θεοί δεν οργίζονταν και δεν ασχολούνταν με τους ανθρώπους και τη διακυβέρνηση του κόσμου. Ο θεός οργίζεται δίκαια, άρα και οι Χριστιανοί μπορούν να οργίζονται δίκαια και να φονεύουν δίκαια στον πόλεμο! à312 Νίκη Κωνσταντίνου (Ο Λακτάντιος κατέγραψε το όραμα του «Εν τούτω νίκα»...), αλλά η αψίδα του θριάμβου που έστησε ο Κωνσταντίνος μετά τη νίκη του και σώζεται έως σήμερα δίπλα στο Κολοσσαίο στη Ρώμη είναι αφιερωμένη στον Ανίκητο Ήλιο και δεν έχει το παραμικρό χριστιανικό σύμβολο! à313 Διάταγμα ανεξιθρησκίας Μεδιολάνων à314 Σύνοδος των Χριστιανών επισκόπων της Δύσης στην Αρλ: «όποιος Χριστιανός αρνιόταν να στρατευθεί ή λιποτακτούσε σε καιρό ειρήνης θα αφοριζόταν»! à317 «Επιτομή στις Θείες θεσμοθεσίες»: Αλλαγή του θέματος περί οργής... à

32 Αντιεπικούρεια εξέλιξη του Χριστιανισμού 2 ( μχε) 324 Κωνσταντίνος μονοκράτορας à Με το σύνθημα «ένας θεός στον ουρανό και ένας βασιλιάς στη γη» ο Κωνσταντίνος οργάνωσε ένα θρησκευτικό σύστημα συγκρητισμού για όλους τους υπηκόους του. Για παράδειγμα, μετατόπισε την εορτή των Χριστουγέννων, που έως τότε τη γιόρταζαν οι Χριστιανοί το Σεπτέμβριο, καθιερώνοντάς τη στις 25 Δεκεμβρίου, που ήταν η εορτή του Ήλιου και του Μίθρα. Ήταν μέγας αρχιερέας (ποντίφηκας) της πατρώας θρησκείας επί δεκαετίες και βαφτίστηκε Χριστιανός λίγο πριν από το θάνατό του το 337. à Ο Χριστιανισμός δεν θα ήταν ποτέ πια ο ίδιος αφότου ο Λακτάντιος αποδέχθηκε την παράνοια της «δίκαιης βίας» και άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου. Τριάντα χρόνια μετά ο Αθανάσιος διακήρυττε ότι «ο φόνος γενικά δεν είναι καλός, αλλά ο φόνος του εχθρού στη μάχη είναι και νόμιμος και αξιέπαινος». à Η έννοια της μάχης κατά του εχθρού σταδιακά συμπεριέλαβε το μισαλλόδοξο κυνηγητό των Εθνικών, των φιλοσόφων, των μορφωμένων, των επιστημόνων, των αλλοθρήσκων, των αιρετικών, των αντίπαλων ομάδων εκκλησιαστικής και πολιτικής εξουσίας κλπ. à

33 Αντιεπικούρεια εξέλιξη του Χριστιανισμού 3 ( μχε) - Περί το 390, στην Ιταλία ένας Χριστιανός, που λεγόταν Ιoβινιανός, άρχισε να διδάσκει ότι θα ήταν πραγματικά θεάρεστο να ζούσαν οι άνθρωποι αγαπημένοι και ευτυχισμένοι. Επιπλέον, ότι δεν έχει νόημα να ζουν ως μοναχοί χωριστά οι άνδρες και οι γυναίκες ή να υπάρχει ιεραρχία στην εκκλησία. Ακόμη, ότι οι Χριστιανοί δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρονται για το τι θα φάνε σε συγκεκριμένες ημέρες αλλά πώς θα γίνουν καλύτεροι άνθρωποι και θα μοιράζονται αγάπη, φιλία και ειρήνη με τους συνανθρώπους τους. Ο Ιoβινιανός κυνηγήθηκε από επισκόπους της Εκκλησίας, που τον κατηγόρησαν ως...«επίκουρο του Χριστιανισμού»! - Είναι φανερό πως μέσα σε έναν αιώνα αυτή η θρησκεία έβαλε στο περιθώριο τα καλύτερα στοιχεία της, που ήταν επικούρεια, και κράτησε τα χειρότερα: την πλατωνική θεωρητικολογία που βόλευε την ολιγαρχία του κλήρου, τη σαδομαζοχιστική επίθεση κατά της ανθρώπινης φύσης που επέβαλαν οι στωικά σκεπτόμενοι μοναχοί στον εαυτό τους και τους άλλους τη δεισιδαιμονία των λαϊκών στρωμάτων Ο Μεσαίωνας είχε ξεπροβάλει ανελέητα προκαλώντας μεγάλη δυστυχία στον πρώην πολιτισμένο κόσμο...

34 Πλατωνικός Μεσαίωνας ( ) Χριστιανικός Πλατωνισμός Νεοπλατωνικός Αριστοτελισμός Οι χριστιανοί συγγραφείς άρχισαν να καθυβρίζουν τον Επίκουρο επειδή αρνιόταν τη θεία πρόνοια και την άυλη φύση της ψυχής. Ακόμη και όταν αντέγραφαν κάποιο επικούρειο κείμενο με το οποίο συμφωνούσαν δεν ανέφεραν την πηγή του (όπως ο Ιωάννης Δαμασκηνός σχετικά με τις σωματικές ηδονές) Ο δημιουργός θεός ο μόνος «άκτιστος» (και οι ψυχές κτιστές) Γνωστικός Πλατωνισμός Πυθαγορισμός Οι γνωστικοί πιστεύουν ότι ο δημιουργός θεός χρησιμοποίησε τις αιώνιες Ιδέες (ή Αριθμούς), που προϋπήρχαν, για να δημιουργήσει τον αισθητό κόσμο. Επιπλέον πιστεύουν ότι η ιδέα του αγαθού είναι η ανώτατη Ιδέα και είναι ανεξάρτητη του θεού, ενώ οι ψυχές των ανθρώπων είναι αθάνατες λόγω της θείας φύσης τους.

35 Επικούρεια Αναγέννηση ( ) Αναζωπύρωση Επικούρειας Φιλοσοφίας Ανακάλυψη του μεγαλειώδους ποιήματος του Λουκρήτιου «Περί της φύσεως των πραγμάτων» Ο Γάλλος φιλόσοφος, φυσικός και καθολικός κληρικός Γκασσεντί αναβίωσε την Επικούρεια φιλοσοφία, αλλά άλλαξε τρία σημεία της επηρεασμένος από τον πλατωνικό Χριστιανισμό. Δέχθηκε ότι ένας θεός δημιούργησε από το μηδέν τα άπειρα άτομα και τον άπειρο χώρο, ότι υπάρχει θεία πρόνοια, καθώς και ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι άυλη και αθάνατη. Έστω και λίγο τροποποιημένη, η Επικούρεια φιλοσοφία διαδόθηκε και επέδρασε αποφασιστικά στην ανατολή της εποχής του Εμπειρισμού, του Διαφωτισμού και της Επιστήμης.

36 Επικούρειος και Πλατωνικός Διαφωτισμός ( ) Ο Διαφωτισμός του 18ου αιώνα είναι πνευματικό παιδί της αναβιωμένης αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, που επιστρατεύθηκε κατά του τυραννικού σκοταδισμού. Στο σχολαστικισμό της Καθολικής Εκκλησίας, που είχε ως ιδεολογική βάση τον νεοπλατωνικά τροποποιημένο Αριστοτελισμό, οι διαφωτιστές αντέτειναν απόψεις της Επικούρειας φιλοσοφίας αλλά και του Γνωστικού Πλατωνισμού/Πυθαγορισμού, που είχε εξελιχθεί στον Ελευθεροτεκτονισμό. Σε όλες τις χώρες που ξεχύθηκε σαν πνευματική πυρκαγιά ο Διαφωτισμός περιείχε στο ιδεολογικό του φάσμα από Επικούρειους έως Τέκτονες. Η θρησκεία του Διαφωτισμού, ο Ντεϊσμός, αποτελεί συγκερασμό της πλατωνικής ιδέας του δημιουργού θεού και της επικούρειας κοσμοθεωρίας περί ανυπαρξίας της θείας πρόνοιας και ύπαρξης του θεού στα μετακόσμια. Ο θεός του Ντεϊσμού υπάρχει εκτός του σύμπαντος και ασχολήθηκε με τη Φύση μια και μοναδική φορά θέτοντας σε κίνηση τη δημιουργία της. Μετά από αυτή τη μοναδική φορά δεν ξαναασχολείται με τη διακυβέρνηση του κόσμου, οπότε δεν υπάρχει θεία πρόνοια. Ο Ντεϊσμός υποστηρίχθηκε από

37 Σύγχρονη Επιστήμη ( σήμερα) Στη συνέχεια, αναπτύχθηκε ραγδαία η Επιστήμη έχοντας βαθιές επικούρειες ρίζες και απέκτησε σταδιακά το κύρος της μόνης έγκυρης και αντικειμενικής πηγής γνώσης της Φύσης. Εξορισμένη από τα επιστημονικά δεδομένα, ο Χριστιανισμός οχυρώθηκε στη διατύπωση συναισθηματικών βιωμάτων, συμβολικής παραμυθίας και πλατωνικής αλληγορίας. Παράλληλα, αναπτύχθηκε η επικούρεια κοινωνιολογική κοσμοθεωρία του Ωφελιμισμού από τους Άγγλους Τζέρεμυ Μπένθαμ και Τζων Στιούαρτ Μιλλ, οι οποίοι ανέδειξαν το επικούρειο δικαίωμα της ευτυχίας, που κατέγραψε ο Αμερικανός Τόμας Τζέφφερσον στην Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, σε βασικό στόχο κάθε πολιτισμένης κοινωνίας. Ο Ωφελιμισμός βασίστηκε στην επικούρεια θεώρηση της ανθρώπινης φύσης που επιζητά την ηδονή και αποφεύγει τον πόνο, θεωρώντας ωφέλιμο, καλό και ηθικό ό,τι αυξάνει την ευτυχία των περισσοτέρων ανθρώπων. Ωφελιμιστικές αρχές που στοχεύουν στην ευτυχία ενσωματώθηκαν στα σοσιαλδημοκρατικά συντάγματα των Σκανδιναβικών χωρών, που αποτελούν την ανώτερη μορφή κοινωνικού κράτους έως σήμερα.

38 Πλατωνισμός Σύγχρονη θεώρηση 1 ( σήμερα) Στις αρχές του 19ου αιώνα, ορισμένοι επιχείρησαν την αναβίωση του Πλατωνισμού ως ανεξάρτητης κοσμοθεωρίας με πυθαγόρειες και νεοπλατωνικές επιρροές (1805, Άγγλος Τόμας Τέιλορ «Η πίστη του Πλατωνικού φιλοσόφου»). Μετά από πολλές συζητήσεις και δημοσιευμένα σχόλια, ήταν η άποψη του Επικούρειου Τζων Στιούαρτ Μιλλ για τον Πλάτωνα, που υπερίσχυσε στους φιλοσοφικούς/φιλολογικούς κύκλους και είναι σήμερα η επικρατούσα. Κατά το Μιλλ, η μεγαλύτερη πλάνη της πλατωνικής παράδοσης είναι η δογματική γενίκευση σύμφωνα με την οποία ο Πλάτωνας θεωρείται ο θεωρητικός πατριάρχης και θεόπνευστος εκφραστής μιας απόκρυφης και εσχατολογικής αποκάλυψης, που συγκροτεί μια αυθεντική θεολογία. Ο ιδεαλιστής φιλόσοφος εμφανίζεται ως ο αρχηγός ενός φιλοσοφικού ιερατείου, που αντιλήφθηκε την κρυφή πεμπτουσία της δημιουργίας και το νόημα του εφήμερου αισθητού κόσμου, αντιπαραβάλλοντας την απόκρυφη σοφία του στις εμπειρικές παραισθήσεις και στον υλιστικό επιστημονισμό.

39 Πλατωνισμός Σύγχρονη θεώρηση 2 ( σήμερα) Η αλήθεια όμως που απορρέει από το σύνολο του έργου του Πλάτωνα, υπογραμμίζει ο Μιλλ, είναι ότι δεν υπάρχει κανένα πλατωνικό φιλοσοφικό οικοδόμημα με εννοιολογική συνεκτικότητα, αφού ο ιδεαλιστής φιλόσοφος δίνει αντικρουόμενες πληροφορίες και διαφορετικές απόψεις σε κάθε διάλογό του, οπότε φαίνεται ολοκάθαρα ότι δεν είχε κατασταλάξει σε ορισμένες θέσεις κατά τη διάρκεια της συγγραφής των έργων του. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον Πλάτωνα ως λογοτέχνη και όχι ως φιλόσοφο, εφόσον δεν περιμένουμε συνέπεια γεγονότων και ιδεών σε όλα τα έργα ενός λογοτέχνη. Κατά το Μιλλ, αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε από τον Πλάτωνα είναι η ερευνητική μεθοδολογία, ο απορητικός διάλογος και η συνεχής διατύπωση υποθέσεων. Κατά τη διαρκή αυτή αναζήτηση, κάποιες φορές ο Πλάτωνας φθάνει στη σπερματική διατύπωση ορισμένων εύστοχων απόψεων. Ο Μιλλ δίνει ως παράδειγμα την έννοια της ηδονικής ωφελιμότητας, που εμφανίζεται στο διάλογο «Πρωταγόρας» και την οποία ανέδειξε αρχικά ο Επίκουρος και στη συνέχεια ο Μπένθαμ.

40 Συμπεράσματα Αλληλεπιδράσεις Πλατωνισμού Επικούρειας φιλοσοφίας Υπήρξε αλληλεπίδραση της Πλατωνικής και της Επικούρειας κοσμοθεωρίας για περισσότερες από δύο χιλιετίες. Ο Πλατωνισμός παρουσίασε πολλά πρόσωπα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και επηρεάστηκε σε πολλά διαφορετικά επίπεδα από την Επικούρεια φιλοσοφία. Ο Επίκουρος επέλεξε κάποιες εύστοχες ιδέες του Πλάτωνα, τις οποίες ενσωμάτωσε στο φιλοσοφικό του οικοδόμημα, αλλά η Επικούρεια φιλοσοφία δεν μεταβλήθηκε για επτά αιώνες έως την έλευση του Μεσαίωνα και ακόμη περισσότερο ότι επηρεάστηκε από νεοπλατωνικές απόψεις. Η μόνη πλατωνική επίδραση στην Επικούρεια κοσμοθεωρία έγινε από τον Χριστιανό αναβιωτή της στην ύστερη Αναγέννηση Γκασσεντί. Ο Πλατωνισμός αποτελεί τον κύριο κορμό της ιδεαλιστικής φιλοσοφικής πορείας του δυϊσμού (πνεύματος και ύλης), που οδήγησε στη Θεολογία του Δυτικού κόσμου Η Επικούρεια φιλοσοφία αποτελεί τον κύριο κορμό της υλιστικής φιλοσοφικής πορείας του μονισμού (η ύλη ισούται με την ενέργεια), που οδήγησε στην Επιστήμη του Δυτικού Κόσμου. Στην εποχή μας, η Επιστήμη έχει κατακτήσει το κύρος της έγκυρης και αντικειμενικής γνώσης της Φύσης.

41 Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Η ομιλία αυτή παρουσιάστηκε: Θεσσαλονίκη (Ομάδα Φίλων Επικούρειας Φιλοσοφίας «Κήπος Θεσσαλονίκης») Αθήνα (Φιλοσοφικό εργαστήριο «Αθηνά Εργάνη») Για βιβλιογραφία: Χ. Γιαπιτζάκης «Εξελικτικές αλληλεπιδράσεις Πλατωνισμού και Επικούρειας φιλοσοφίας» Φιλοσοφικό Περιοδικό ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΙΓ 60-76, Εκδόσεις Βερέττα, 2010 Χ. Γιαπιτζάκης «Προς Αναλήθιον» Φιλοσοφικό Περιοδικό ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΙΔ 82-88, Εκδόσεις Βερέττα, 2010

Επικούρεια φιλοσοφία και Σύγχρονος Κήπος Αθηνών

Επικούρεια φιλοσοφία και Σύγχρονος Κήπος Αθηνών Επικούρεια φιλοσοφία και Σύγχρονος Κήπος Αθηνών Χρήστος Γιαπιτζάκης Ιδρυτικό Μέλος Φίλων Επικούρειας Φιλοσοφίας «Κήπος των Αθηνών» Επίκουρος Καθηγητής Νευρογενετικής Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας

VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας VIDEOφιλοσοφείν: Η τεχνολογία στην υπηρεσία της Φιλοσοφίας Παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης video στο μάθημα των Αρχών Φιλοσοφίας (Β Λυκείου Γενική Παιδεία) 3 ο ΓΕ.Λ. ΠΕΙΡΑΙΑ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Μαλεγιαννάκη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Μαθητικό Συνέδριο Ιστορίας "Το Βυζάντιο ανάμεσα στην αρχαιότητα και τη σύγχρονη Ελλάδα" ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Η επίδραση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας στο Βυζαντινό Πολιτισμό Μαθητική Κοινότητα

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ / ΙΣΤΟΡΙΚΟ 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η φιλοσοφία. Έννοια και περιεχόμενο 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η εξέλιξη της φιλοσοφίας και η οντολογία Ι. Εισαγωγή... 25 ΙΙ. Η προσωκρατική φιλοσοφία...

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία Ι

Χριστιανική Γραμματεία Ι Χριστιανική Γραμματεία Ι Ενότητα 1-B A1-2: Περίοδος Δογματικής Ανασυγκρότησης (313-451) Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

Διαφωτισμός και Επανάσταση. 3 ο μάθημα

Διαφωτισμός και Επανάσταση. 3 ο μάθημα Διαφωτισμός και Επανάσταση 3 ο μάθημα 24.10.2018 Διαφωτισμός Τι πρεσβεύουν οι Διαφωτιστές; 1. τον ορθολογισμό και την πίστη στην πρόοδο, 2. αλλαγές σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δράσης (στους πολιτικοκοινωνικούς

Διαβάστε περισσότερα

Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος. 1 Ο πολιτισμός ευαθείον του ανθρώπου, η φαντασία της προόδου και ο φετιχισμός της τεχνικής

Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος. 1 Ο πολιτισμός ευαθείον του ανθρώπου, η φαντασία της προόδου και ο φετιχισμός της τεχνικής ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Για τους ΦΟΙΤΗΤΕΣ του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Παύλος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Διαβάστε περισσότερα

Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι είναι μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.χ από τον Πυθαγόρα τον Σάμιο στον Κρότωνα

Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι είναι μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.χ από τον Πυθαγόρα τον Σάμιο στον Κρότωνα Κ. Σ. Δ. Μ. Ο. Μ. Οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι είναι μια φιλοσοφική, θρησκευτική και πολιτική σχολή που ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.χ από τον Πυθαγόρα τον Σάμιο στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Η κοινότητα στεγαζόταν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική.

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 1. Θέματα Ερμηνείας και Θεολογίας των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. 2. Πατερική Ερμηνευτική. ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ECTS ECTS 1. Mεθοδολογία και κριτική του κειμένου της Καινής Διαθήκης. 2. Ζητήματα Ερμηνείας και Ερμηνευτικής της Καινής

Διαβάστε περισσότερα

Η έννοια της Θρησκευτικής Εµπειρίας στη Διαπροσωπική Θεωρία Ψυχανάλυσης του Erich Fromm: Προεκτάσεις στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών

Η έννοια της Θρησκευτικής Εµπειρίας στη Διαπροσωπική Θεωρία Ψυχανάλυσης του Erich Fromm: Προεκτάσεις στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών Η έννοια της Θρησκευτικής Εµπειρίας στη Διαπροσωπική Θεωρία Ψυχανάλυσης του Erich Fromm: Προεκτάσεις στη διδασκαλία του µαθήµατος των Θρησκευτικών Erich Fromm (1900-1980) Γεώργιος Χαλκιάς Σχολικός Σύµβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή ΜΑΘΗΜΑ 6 Ο ΠΟΙΗΣΩΜΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ... Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, και 3 επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, κατά τη διδασκαλία του Χριστιανισμού, από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. Στη συνέχεια,

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµα Α1 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον καθένα: Α

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000

Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 Θέµατα Αρχών Φιλοσοφίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2000 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Θέµα Α1 Α.1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα ονόµατα των φιλοσόφων (στήλη Α) και δίπλα την έννοια (στήλη Β) που συνδέεται µε τον

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ

Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1ο ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 4459 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1ο ΘΕΜΑ 1.α. (Ι). Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως προς την ορθότητά τους, γράφοντας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα από τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ Υπό Ελευθερίου Διαµαντάρα Ερευνητή Μελετητή Ιστορίας Φιλοσοφίας Συγγραφέα Ακαδηµαϊκού και εκπροσώπου της ACCADEMIA DI NAPOLI 1611 Σε δύο προηγούµενα βιβλία

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός. Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας

Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός. Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας Ελληνιστική Περίοδος Πολιτισμός Τάξη: Α4 Ονόματα μαθητών : Παρλιάρου Βάσω Σφήκας Ηλίας ελληνιστικός ονομάστηκε o πολιτισμός που προήλθε από τη σύνθεση ελληνικών και ανατολικών στοιχείων κατά τους τρεις

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 3 Οκτωβρίου 2015 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Κατερίνα Δ. Χατζοπούλου Σας καλωσορίζουμε και φέτος στις συναντήσεις και δράσεις του Συλλόγου Αρχαίας Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος

ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος ΟΙ 3 ΙΕΡΑΡΧΕΣ: Βασίλειος ο Μέγας Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός Ιωάννης ο Χρυσόστομος Ποιοί ήταν; Πού έζησαν; Τί έκαναν; Δρ. Χρυσόστομος Παπασπύρου 30 Ιανουαρίου 2015 Βασίλειος ο Μέγας (330-379) Ο Βασίλειος ο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002

ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2002 ΟΜΑ Α Α Α.1 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθµό το γράµµα της Στήλης Β, που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

3. Να αναλύσετε τον τρόπο µε τον οποίο η στωική φιλοσοφία και ο νεοπλατωνισµός επηρέασαν τους Απολογητές και τους Πατέρες της Εκκλησίας.

3. Να αναλύσετε τον τρόπο µε τον οποίο η στωική φιλοσοφία και ο νεοπλατωνισµός επηρέασαν τους Απολογητές και τους Πατέρες της Εκκλησίας. 2.2.2. Η Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου κατά τους τρεις πρώτους µ.χ. αιώνες - Το Ελληνικό Πνεύµα κατά τους τρεις πρώτους µ.χ. αιώνες - Η Παλαιοχριστιανική τέχνης - Μια Τέχνη Ελληνική Eρωτήσεις ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Πώς τον λένε τον θεό σου;

Πώς τον λένε τον θεό σου; Γιαν φον Χόλεμπεν Τζέιν Μπερ Κράουζε Πώς τον λένε τον θεό σου; Απορίες των παιδιών για πέντε θρησκείες Περιεχόμενα Ένας κόσμος, πολλές θρησκείες 10 Ο Θεός και η Ψυχή του Κόσμου 37 Πίστη και καθημερινότητα

Διαβάστε περισσότερα

1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία

1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου. Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία 1ος Πανελλαδικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φιλοσοφικού Δοκιμίου Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής Αρχαία ελληνική φιλοσοφία προκριματική φάση 18 Φεβρουαρίου 2012 υπό την Αιγίδα του ΥΠΔΒΜΘ Διοργάνωση Τμήμα Φιλοσοφίας

Διαβάστε περισσότερα

Η ηθική του Επίκουρου

Η ηθική του Επίκουρου Η ηθική του Επίκουρου «Την ηδονήν ονομάζουμε αρχή και τέλος (αξία και σκοπό) της ευτυχισμένης ζωής. Διότι αυτή γνωρίσαμε ως αγαθό, πρώτο και συγγενικό προς τη φύση μας και χάρη σ αυτήν αποφασίζουμε για

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας

Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Το άνοιγμα του Χριστιανισμού στον εθνικό κόσμο Οι άγιοι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας Ο Βαρνάβας Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους του Κυρίου. Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Το πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

Επιτρέπεται να αρθρώνει η Εκκλησία πολιτικό λόγο;

Επιτρέπεται να αρθρώνει η Εκκλησία πολιτικό λόγο; 15 Ιανουαρίου 2019 Επιτρέπεται να αρθρώνει η Εκκλησία πολιτικό λόγο; Θρησκεία / Κοινωνικά θέματα Γεώργιος Παύλος, Καθηγητής Φυσικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και Δρ Φιλοσοφίας Α.Π.Θ. Βεβαίως η Εκκλησιαστική

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκεία: ένα παναθρώπινο φαινόμενο. Διδ. Εν. 3

Θρησκεία: ένα παναθρώπινο φαινόμενο. Διδ. Εν. 3 Θρησκεία: ένα παναθρώπινο φαινόμενο Διδ. Εν. 3 Η έννοια της θρησκείας Ο όρος «θρησκεία» συνδέεται με το φαινόμενο της θρησκείας γενικά και με τις επιμέρους θρησκείες ειδικότερα Με το πολυδιάστατο και

Διαβάστε περισσότερα

1.6.3 Ιατρικές και βιολογικές θεωρίες στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη Η αρχαία ελληνική ιατρική µετά τον Ιπποκράτη

1.6.3 Ιατρικές και βιολογικές θεωρίες στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη Η αρχαία ελληνική ιατρική µετά τον Ιπποκράτη 1 2 Περιεχόµενα Πρόλογος...5 Εισαγωγή: Οι Απαρχές της Ελληνικής Επιστήµης...8 Κεφάλαιο 1: Η Αρχαία Ελληνική Επιστήµη...24 1.1 Οι φυσικές θεωρίες των Προσωκρατικών φιλοσόφων...25 1.1.1 H πρώιµη ιωνική φιλοσοφική

Διαβάστε περισσότερα

Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός

Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός ΦΑΣΗ Β: 2 ο δίωρο Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός (θεμελιωτισμός) εκφράζονται οι τάσεις εμμονής

Διαβάστε περισσότερα

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1

Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 Θρησκευτικά Α Λυκείου GI_A_THI_0_10296 Απαντήσεις των θεμάτων ΘΕΜΑ Α1 α) Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5 επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ

ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ Η Φιλοσοφία γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίσει τον κόσμο που ζει, να καταλάβει τη φύση και τη δύναμη αυτών που τον τριγυρίζουν και να αποκτήσει μια κοσμοθεωρία

Διαβάστε περισσότερα

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής.

α. αποτελούνταν από τους Αποστόλους και όσους βαπτίστηκαν την ημέρα της Πεντηκοστής. ΜΑΘΗΜΑ 15 Ο ΣΥΝΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΗ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Δευτέρα, 16 Νοεμβρίου 2015 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Κατερίνα Δ. Χατζοπούλου Σας καλωσορίζουμε στις συναντήσεις του Συλλόγου Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας συν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804)

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ 1 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΝΤ (1724-1804) (Η σύντομη περίληψη που ακολουθεί και η επιλογή των αποσπασμάτων από την πραγματεία του Καντ για την ανθρώπινη γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

Η μεταβατική εποχή : Οι έριδες για το ζήτημα. των εικόνων (εικονομαχία)

Η μεταβατική εποχή : Οι έριδες για το ζήτημα. των εικόνων (εικονομαχία) Η μεταβατική εποχή : Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων (εικονομαχία) ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ Πνευματική κίνηση εμφανίστηκε στο Βυζάντιο στα μέσα του 9 ου αι. Είναι σύμφωνη με τις παραδόσεις της Ορθοδοξίας ή όχι

Διαβάστε περισσότερα

Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ)

Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ) Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους (4 ος -5 ος αι. μ.χ) 1.1 Ο Διοκλητιανός και η αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας Επιμέλεια, Δ. Πετρουγάκη, Φιλόλογος Οι διοικητικές αλλαγές Ο Διοκλητιανός (284 μ.χ.) επεδίωξε

Διαβάστε περισσότερα

Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από (8/9/2016). * * *

Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από  (8/9/2016). * * * Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘEMATIKH ΕNOTHTA 2. ΘΡΗΣΚΕΙΑ Β_ΘΕ 2.1 ΙΕΡΟΤΗΤΑ (Νοηματοδοτώντας) Ορθόδοξο Ορφανοτροφείο στην Ινδία. Ανακτήθηκε από http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8872?locale=el (8/9/2016). Γυναίκα που

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 3: Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 3: Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 3: Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου. Μοναχισμός

2ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου. Μοναχισμός 2ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου Μοναχισμός Της Μαργαρίτας Βελέντζα Γ1 2011-2012 Με τον όρο μοναχισμός στον Χριστιανισμό εννοείται το θρησκευτικό κίνημα των λαϊκών -κυρίως- που με βάση το κήρυγμα του Ιησού και την

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία

Χριστιανική Γραμματεία Χριστιανική Γραμματεία Ενότητα 1-B A1-2: Περίοδος Δογματικής Ανασυγκρότησης (313-451) Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου

Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ομιλία στην Σχολική Εορτή των Τριών Ιεραρχών Γυμνάσιο Ξυλοφάγου Ήταν γύρω στον 11 ου αι. στα χρόνια του Αλέξιου Κομνηνού όταν στην Κωνσταντινούπολη ξέσπασε με νέα διαμάχη. Άνθρωποι των γραμμάτων και μη,

Διαβάστε περισσότερα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα

Ένα γόνιμο μέλλον. στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα 1 Ένα γόνιμο μέλλον Ένα γόνιμο μέλλον χρειάζεται μια καλή συνείδηση στο παρόν και πνευματικές ιδιότητες που εκδηλώνουν οι Έλληνες όταν κάνουν τα καλά τους έργα Χρειαζόμαστε οι Έλληνες να συνδεθούμε πάλι

Διαβάστε περισσότερα

Διδάσκοντες: Β. Τσελφές, Α. Παρούση. Επιμέλεια: Βλαχοδημητράκου Δήμητρα Τζιμπλάκη Αντωνία Παππά Ιωάννα Σπάρταλη Αργυρώ

Διδάσκοντες: Β. Τσελφές, Α. Παρούση. Επιμέλεια: Βλαχοδημητράκου Δήμητρα Τζιμπλάκη Αντωνία Παππά Ιωάννα Σπάρταλη Αργυρώ Διδάσκοντες: Β. Τσελφές, Α. Παρούση Επιμέλεια: Βλαχοδημητράκου Δήμητρα Τζιμπλάκη Αντωνία Παππά Ιωάννα Σπάρταλη Αργυρώ Αυτοσχεδιασμός Τίτλος: Και ξαφνικά όλα αλλάζουν Υπόθεση: Πρωταγωνίστρια της σκηνής

Διαβάστε περισσότερα

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα. με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη

Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα. με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη ΜΑΘΗΜΑ 3 Ο Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΓΚΑΙΝΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε πρότασης τη

Διαβάστε περισσότερα

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων.

Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Πατρολογία Ι. Εισαγωγή στην Πατρολογία Γραµµατεία και Θεολογία των Πατέρων των τεσσάρων πρώτων αιώνων. Ενότητα 7: Αρχαίοι Απολογητές 2

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2

ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: 2 Η ιστορία της φιλοσοφίας από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία αναζήτησης μιας απάντησης στο ερώτημα, «τι είναι γνώση;» Οι Δυτικοί φιλόσοφοι

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»

Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΟ 17 ο ΚΑΙ 18 ο ΑΙΩΝΑ Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ αύξηση πληθυσμού αγροτική επανάσταση (μεγάλα αγροκτήματα νέες μέθοδοι εισαγωγή μηχανημάτων) ανάπτυξη εμπορίου α. Ευρώπη Αφρική Αμερική (τριγωνικό

Διαβάστε περισσότερα

2 Μαρτίου Η Δύναμη της Αγάπης. Θρησκεία / Θρησκευτική ζωή. Μίνα Μπουλέκου, Συγγραφέας-Ποιήτρια

2 Μαρτίου Η Δύναμη της Αγάπης. Θρησκεία / Θρησκευτική ζωή. Μίνα Μπουλέκου, Συγγραφέας-Ποιήτρια 2 Μαρτίου 2018 Η Δύναμη της Αγάπης Θρησκεία / Θρησκευτική ζωή Μίνα Μπουλέκου, Συγγραφέας-Ποιήτρια Η αγάπη είναι μια λέξη τόσο απλή και τόσο μεγαλειώδης. Αποτελεί το μεγαλύτερο κεφάλαιο της εξελικτικής

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 2: ΗΘΙΚΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ. Ενότητα 2: ΗΘΙΚΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ Ενότητα 2: ΗΘΙΚΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Τμήμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ. «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών»

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ. «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών» Δημοσιοποίηση της Δράσης Έργο ΕΤΕ 4.1/13 «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών

Διαβάστε περισσότερα

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας

Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

7. Η θεωρία του ωφελιµ ισµ ού

7. Η θεωρία του ωφελιµ ισµ ού 7. Η θεωρία του ωφελιµ ισµ ού Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Ποιοι είναι οι κύριοι εκπρόσωποι της θεωρίας του ωφελιµισµού και µε βάση ποιο κριτήριο θα πρέπει, κατ αυτούς, να αξιολογούνται οι πράξεις

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη

Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Επανάληψη Κωνσταντίνος: από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη Ο Κωνσταντίνος Βυζάντιο 1. Αποφασίζει τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Ανατολή κοντά στο αρχαίο Βυζάντιο: νέο διοικητικό κέντρο η Κωνσταντινούπολη 2. 313

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 2 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 2 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες;

Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Δρ. Δημήτριος Γκότζος 1. ΟΡΙΣΜΟΣ Αξία: Θα ήταν ουτοπικό να δοθεί

Διαβάστε περισσότερα

Ινδουισμός Βουδισμός

Ινδουισμός Βουδισμός Ινδουισμός Βουδισμός Με τον όρο εννοούμε το πολυσύνθετο σύνολο των παραδόσεων της Ινδίας. Στη χώρα αυτή περίπου 700.000.000 πιστοί ασπάζονται τον Ινδουισμό. Ο Ινδουισμός έχει απήχηση σε

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ

Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Χριστιανική Γραμματεία ΙIΙ Ενότητα 2-Δ Α6: Οι θεολόγοι του 13ου αιώνα Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Αντιστοιχήστε ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (στη δεύτερη στήλη δύο επιλογές περισσεύουν).

Αντιστοιχήστε ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (στη δεύτερη στήλη δύο επιλογές περισσεύουν). ΜΑΘΗΜΑ 25 Ο ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Αντιστοιχήστε ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (στη δεύτερη στήλη δύο επιλογές περισσεύουν). ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β α. «Κατ οίκον εκκλησία» 1.

Διαβάστε περισσότερα

Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας. Ύλη

Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας. Ύλη Β Τάξη Μάθημα Γενικής Παιδείας Ύλη 2016-2017 * Θρησκευτικά * Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία * Νεοελληνική Γλώσσα ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΜΑΘΗΜΑΤΑ: 1, 2 & 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : Σύμβολο της Πίστης, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,

Διαβάστε περισσότερα

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ

Ιστορία. Α Λυκείου. Κωδικός Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α. 1o ΘΕΜΑ Ιστορία Α Λυκείου Κωδικός 6400 Απαντήσεις των θεμάτων ΟΜΑΔΑ Α 1o ΘΕΜΑ 1.α. Να επιλέξετε και να γράψετε τη σωστή απάντηση για κάθε ομάδα από τις ακόλουθες ερωτήσεις: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης:

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1

Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 < > Ένα από τα ζητήματα τα οποία έχει θεωρηθεί από τα πιο δύσκολα για την ανθρώπινη σκέψη (αυτό για την αρχή του κόσμου), έχει μια από τις παρακάτω απλοποιημένες απαντήσεις: 1) Ο κόσμος

Διαβάστε περισσότερα

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός

Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη. 1. Ο χώρος τέλεσης της χριστιανικής λατρείας ονομάστηκε ναός ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Να συμπληρώσετε κάθε μια από τις προτάσεις 1, 2, 3, 4 και 5, επιλέγοντας τη σωστή απάντηση από τις αντίστοιχες φράσεις α, β, γ. 1. Ο χώρος τέλεσης

Διαβάστε περισσότερα

Ιουδαϊσµός. α) Παρουσίαση θρησκείας:

Ιουδαϊσµός. α) Παρουσίαση θρησκείας: Ιουδαϊσµός α) Παρουσίαση θρησκείας: Ο Ιουδαϊσµός είναι η παραδοσιακή θρησκεία των Εβραίων. Σύµφωνα µε τον ορθόδοξο Ιουδαϊσµό και τους βαθιά θρησκευόµενους Εβραίους, ο βιβλικός πατριάρχης Αβραάµ ήταν ο

Διαβάστε περισσότερα

Κατωτέρου Κατηχητικού Ιεραποστολικού Έτους Συνάντηση 1: Σαββατοκύριακο 13 και : Η αποστολή των δώδεκα μαθητών

Κατωτέρου Κατηχητικού Ιεραποστολικού Έτους Συνάντηση 1: Σαββατοκύριακο 13 και : Η αποστολή των δώδεκα μαθητών Κατωτέρου Κατηχητικού Ιεραποστολικού Έτους 2012-2013 Συνάντηση 1 Σαββατοκύριακο 13 και 14.10.2012 Η αποστολή των δώδεκα μαθητών στον κόσμο (Ματθ. 10, 1-31) τι σημαίνει αληθινός χριστιανός- ποια είναι η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ο λόγος που ο Αριστοτέλης μελέτησε την έννοια της αρετής στα Ηθικά Νικομάχεια είναι γιατί αυτή αποτελεί προϋπόθεση όχι μόνο για την ευδαιμονία του ατόμου αλλά και ολόκληρης

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα στα Βαλκάνια και στον κόσµο χθες, σήµερα και αύριο

Η Ελλάδα στα Βαλκάνια και στον κόσµο χθες, σήµερα και αύριο Η Ελλάδα στα Βαλκάνια και στον κόσµο χθες, σήµερα και αύριο Χωρίς αµφιβολία οι αρχαίοι Έλληνες στοχαστές, ποιητές και φιλόσοφοι πρώτοι έχουν αναπτύξει τις αξίες πάνω στις οποίες θεµελιώνεται η Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕ3. Η Καινή Διαθήκη Α: Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων

ΔΕ3. Η Καινή Διαθήκη Α: Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων ΔΕ3. Η Καινή Διαθήκη Α: Τα Ευαγγέλια και οι Πράξεις των Αποστόλων 1. Ποια είναι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης 1. Ιστορικά Ευαγγέλια 1. κατά Ματθαίον 2. κατά Μάρκον 3. κατά Λουκάν 4. κατά Ιωάννην 5.Πράξεις

Διαβάστε περισσότερα

1 η Αιτία: 2 η Αιτία: 3 η Αιτία:

1 η Αιτία: 2 η Αιτία: 3 η Αιτία: Εικονομαχία Αιτίες Συνέπειες Ορισμός: η θρησκευτική και πολιτική διαμάχη για τη λατρεία των εικόνων. 1 η Αιτία: 1η Συνέπεια: Αντίπαλες πλευρές: εικονομάχοι > το επίσημο κράτος και τμήμα του πληθυσμού εικονόφιλοι

Διαβάστε περισσότερα

β. έχει κατοχυρωμένο το απόρρητο και από την Εκκλησία και από την Πολιτεία

β. έχει κατοχυρωμένο το απόρρητο και από την Εκκλησία και από την Πολιτεία ΜΑΘΗΜΑ 24 Ο ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ Να συμπληρώσετε την παρακάτω πρόταση επιλέγοντας τη σωστή απάντηση, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, από τις φράσεις α, β, γ, δ. Να τεκμηριώσετε με συντομία

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ενότητα 1: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ Α.Ε.Α.Θ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

1)Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε διάκριση των κοινωνικών επιστημών από τη φιλοσοφία. Σ Λ

1)Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε διάκριση των κοινωνικών επιστημών από τη φιλοσοφία. Σ Λ 1.2.1 1)α)Σε ποιους, ας τους πούμε κλάδους, διαιρούσε ο Αριστοτέλης τη Φιλοσοφία (6 μονάδες); β)ποιο ήταν το περιεχόμενο κάθε κλάδου από αυτούς; β)ποιος από αυτούς ασχολούνταν, έστω και έμμεσα, με την

Διαβάστε περισσότερα

OMIΛΙΑ ΠΑΝΙΕΡΟΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΙΤΙΟΥ Κ.Κ.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΟ Ρ.Ι.Κ

OMIΛΙΑ ΠΑΝΙΕΡΟΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΙΤΙΟΥ Κ.Κ.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΟ Ρ.Ι.Κ OMIΛΙΑ ΠΑΝΙΕΡΟΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΙΤΙΟΥ Κ.Κ.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΟ Ρ.Ι.Κ Αγαπητοί μου Χριστιανοί, Σας ευχαριστώ που μου δίνεται σήμερα την ευκαιρία, να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις και το όραμά μου για την Εκκλησία

Διαβάστε περισσότερα

Η Ι ΕΟΛΟΓΙΑ του Ραµακρίσνα Ματχ και Ραµακρίσνα Αποστολής

Η Ι ΕΟΛΟΓΙΑ του Ραµακρίσνα Ματχ και Ραµακρίσνα Αποστολής myvedanta.gr 13/08/2013 Η Ι ΕΟΛΟΓΙΑ του Ραµακρίσνα Ματχ και Ραµακρίσνα Αποστολής Πηγή: http://www.belurmath.org/ideology.htm Η ιδεολογία του Ραµακρίσνα Ματχ και Αποστολής αποτελείται από τις αιώνιες αρχές

Διαβάστε περισσότερα

GEORGE BERKELEY ( )

GEORGE BERKELEY ( ) 42 GEORGE BERKELEY (1685-1753) «Ο βασικός σκοπός του Berkeley δεν ήταν να αμφισβητήσει την ύπαρξη των εξωτερικών αντικειμένων, αλλά να υποστηρίξει την άποψη ότι τα πνεύματα ήταν τα μόνα ανεξάρτητα όντα,

Διαβάστε περισσότερα

Πλάτωνος Βιογραφία Δευτέρα, 23 Μάιος 2011 01:55

Πλάτωνος Βιογραφία Δευτέρα, 23 Μάιος 2011 01:55 Ο Πλάτων (427 π.χ. - 347 π.χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί ολόκληρο

Διαβάστε περισσότερα

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus

ISSP 1998 Religion II. - Questionnaire - Cyprus ISSP 1998 Religion II - Questionnaire - Cyprus Για σας. Είμαστε από το Κέντρο Ερευνών του Cyprus College. Kάνουμε μια διεθνή έρευνα για κοινωνικές και ηθικές αντιλήψεις. Η έρευνα αυτή γίνεται ταυτόχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική Γραμματεία

Χριστιανική Γραμματεία Χριστιανική Γραμματεία Ενότητα 1-B A2: Αρειανοί Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ. Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. Καζάκου Γεωργία, ΠΕ09 Οικονομολόγος 1 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α Γενικού Λυκείου και ΕΠΑ.Λ. 2 Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ, Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κεφάλαιο 1 ο 1.1 ΆΝΘΡΩΠΟΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΟΝ 1/6 Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του πολιτικό,

Διαβάστε περισσότερα

Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας

Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας ΜΑΘΗΜΑ 7 Ο Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Να ιεραρχήσετε τα παρακάτω στάδια από τις φάσεις της θείας οικονομίας σύμφωνα με τη χρονική σειρά που πραγματοποιήθηκαν: 1. Προαναγγελία του Μεσσία

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία

Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Ερωτήσεις Επανάληψης 1 Οι Θεολογικές Δηλώσεις στην Συστηματική Θεολογία Διάλεξη Τρίτη από την σειρά Δημιουργώντας μια Συστηματική Θεολογία Οδηγός Μελέτης Περιεχόμενα Περίγραμμα Ένα περίγραμμα του μαθήματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Ολυμπία Μπάρμπα Μπάμπης Χιώτης Κων/να Μάγγου 2017, Β3 Γυμνασίου ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ H Βυζαντινή Αυτοκρατορία (αλλιώς Βυζάντιο, Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Διαβάστε περισσότερα

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. Απόσπασμα από το βιβλίο Ενδυναμώνοντας την Ψυχή Μέσω του Διαλογισμού από τον Ρατζίντερ Σινγκ

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ. Απόσπασμα από το βιβλίο Ενδυναμώνοντας την Ψυχή Μέσω του Διαλογισμού από τον Ρατζίντερ Σινγκ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ Απόσπασμα από το βιβλίο Ενδυναμώνοντας την Ψυχή Μέσω του Διαλογισμού από τον Ρατζίντερ Σινγκ Μέσα μας υπάρχουν περισσότερα πλούτη απ ό,τι μπορούμε ποτέ να συσσωρεύσουμε σ αυτήν τη γη.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες.

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες. ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ Μάθημα: Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία Τάξη: Β Γυμνασίου Ενότητα: Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου Χρόνος εξέτασης: 45 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Από τις πέντε (5) ερωτήσεις να απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Παρακάτω καταγράφεται η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. ixthis.gr Πηγή του θέματος : http://www.ixthis.gr/show-content.phpconid=475 2011-02-11. - 14:07 pm. Τίτλος θέματος Τι είναι αυτό που καθιστά την ορθοδοξία μοναδική;. Πληροφορίες θέματος Το θέμα αυτό έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΤΟΥ 46 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΜΑ: «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΝΩΣΗ»

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΤΟΥ 46 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΜΑ: «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΝΩΣΗ» ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ Β ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 46 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΘΕΜΑ: «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΓΝΩΣΗ» Αριστοτέλης (384-322 π.χ.) Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.χ. Ήταν γιος ενός θεραπευτή.

Διαβάστε περισσότερα

5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979)

5 Μαρτίου Το μυστήριο της ζωής. Θρησκεία / Θεολογία. Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) 5 Μαρτίου 2019 Το μυστήριο της ζωής Θρησκεία / Θεολογία Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς ( 1979) Η ζωή πάνω στη γη έλκει την καταγωγή της από τον ουρανό η ζωή του ανθρώπου έλκει την καταγωγή της από τον Θεό. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6

Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6 Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6 Υπαπαντή του Κυρίου «θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών» (Λουκ. 2, 34-35) Διχογνωμία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΟΛΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗ - ΣΩΤΗΡΙ

ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΟΛΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗ - ΣΩΤΗΡΙ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΚΟΛΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗ - ΣΩΤΗΡΙ Στα κυριότερα θρησκεύματ 15 ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης Διερευνητική Εργασία της Β Λυκείου ΓΕΝΙΚ Α Χριστιανισμός, ονομάζεται το θρησκευτικό σύστημα πίστης, το οποίο αναγνωρίζει

Διαβάστε περισσότερα

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου.

1. Στα αποστολικά χρόνια, η Θεία Ευχαριστία γινόταν διαφορετικά από τον τρόπο που έγινε τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου. ΜΑΘΗΜΑ 22 ο ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ Θ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες, σύμφωνα με την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας, γράφοντας δίπλα στον αριθμό κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Σήμερα επηρεάζει έντονα Κίνα, Ιαπωνία, ανατολική και νοτιοανατολική Ασία.

Σήμερα επηρεάζει έντονα Κίνα, Ιαπωνία, ανατολική και νοτιοανατολική Ασία. ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ Ο Κουμφουκιανισμός βασίστηκε στη διδασκαλία του κινέζου Κομφουκίου (6 ος αι. π.χ.), έδωσε έμφαση στην εκπαίδευση και στην μόρφωση. Χάρισε στον κόσμο αναρίθμητους επιστήμονες, εφευρέτες, τεχνικούς,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ Η ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΩΝΙΔΑΣ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ, ΑΝ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΦΡΟΝΗΣΗ, ΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΚΑΙ ΟΥΤΕ ΠΑΛΙ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ

Διαβάστε περισσότερα

Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016

Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016 1 Πανήγυρη Αγίου Γεωργίου 2016 Αγαπητοί μου Αδελφοί, λίγες ημέρες μετά από τη λαμπρή πανήγυρη της Ανάστασης του Κυρίου, πλημμυρισμένοι από πνευματική χαρά εορτάζουμε σήμερα τον Μεγαλομάρτυρα Άγιο Γεώργιο,

Διαβάστε περισσότερα