Συνταγές μαγειρικής. Οι εγκλίσεις του ρήματος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Συνταγές μαγειρικής. Οι εγκλίσεις του ρήματος"

Transcript

1 Συνταγές μαγειρικής 6 È ÂÁÎÏ ÛÂÈ ÙÔ Ú Ì ÙÔ appleôùâïâûì ÙÈÎ Û ÌappleÂÚ - ÛÌ ÙÈÎ appleúôù ÛÂÈ Οι εγκλίσεις του ρήματος Οι διάφορες μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει την ψυχική διάθεση εκείνου που μιλάει λέγονται εγκλίσεις. Οι κύριες εγκλίσεις των ρημάτων είναι η οριστική, η υποτακτική και η προστακτική. Η οριστική φανερώνει πως αυτό που σημαίνει το ρήμα είναι κάτι το βέβαιο και πραγματικό, είτε είναι κατάφαση είτε είναι άρνηση είτε είναι ερώτηση π.χ. Θα χαλάσει ο καιρός αύριο. Δε θα χαλάσει ο καιρός αύριο. Θα χαλάσει αύριο ο καιρός; Η υποτακτική φανερώνει πως αυτό σημαίνει το ρήμα είναι κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει π.χ. Θέλω να έρθεις. Ας φύγουμε γρήγορα από εδώ. Μακάρι να τον δω, πριν φύγει. Όταν ένα ρήμα βρίσκεται στην υποτακτική συνοδεύεται από τα μόρια ας, να, έναν από τους συνδέσμους για να, όταν, πριν, αν, άμα ή το απαγορευτικό μη(ν). ËÌÂ ˆÛË Υποτακτική έγκλιση έχουν τρεις χρόνοι: ο ενεστώτας, ο αόριστος και ο παρακείμενος της ενεργητικής και της παθητικής φωνής.

2 48 ø IKE A KH EI π.χ. Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή Ενεστώτας να στολίζω να στολίζομαι Αόριστος να στολίσω να στολιστώ Παρακείμενος να έχω στολίσει να έχω στολιστεί ή να είμαι στολισμένος Η προστακτική φανερώνει πως αυτό που σημαίνει το ρήμα είναι προσταγή, επιθυμία, ευχή π.χ. Φύγε αμέσως. Δώσε μου το βιβλίο, σε παρακαλώ. Βοήθησέ τον, Θεέ μου! ËÌÂ ˆÛË Προστακτική έγκλιση έχουν δύο χρόνοι: ο ενεστώτας και ο αόριστος της ενεργητικής και της παθητικής φωνής. Επίσης η προστακτική έχει μόνο δύο πρόσωπα: το δεύτερο ενικό και το δεύτερο πληθυντικό π.χ. Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή Ενεστώτας στόλιζε στολίζου στολίζετε στολίζεστε Αόριστος στόλισε στολίσου στολίστε στολιστείτε Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Η προστακτική του ενεργητικού αορίστου των δισύλλαβων ρημάτων της α συζυγίας (π.χ. των ρημάτων λύνω, δένω, γράφω, βάζω κ.λπ.) δεν παίρνει αύξηση (το ε- μπαίνει μπροστά από τα ρήματα αυτά στον παρατατικό και τον αόριστο της ενεργητικής φωνής και μένει μόνο όταν τονίζεται), όπως η οριστική του ίδιου χρόνου

3 À Δ ª πƒπ 49 π.χ. Οριστική Προστακτική έγραψα έγραψες γράψε έγραψε αλλά γράψαμε γράψατε γράψτε έγραψαν Το ίδιο συμβαίνει και όταν έχουμε σύνθετα ρήματα, με πρώτο συνθετικό κάποια πρόθεση (π.χ. ανά, κατά, διά, μετά, παρά, από, επί, υπέρ, αντί κ.ά.) και δεύτερο ένα δισύλλαβο ρήμα α συζυγίας (π.χ. αναβάλλω, καταγράφω, διαβλέπω, μετατρέπω, παραγράφω, επιβλέπω κ.ά.). Αυτά, λοιπόν, τα ρήματα στην οριστική ενεργητικού αορίστου παίρνουν αύξηση ανάμεσα στην πρόθεση και το ρήμα (εσωτερική αύξηση), όχι όμως στην προστακτική π.χ. Οριστική Προστακτική κατέγραψα κατέγραψες κατάγραψε κατέγραψε καταγράψαμε καταγράψατε καταγράψτε κατέγραψαν 2) Στο β ενικό πρόσωπο της προστακτικής των σύνθετων ρημάτων ο τόνος ανεβαίνει στην προπαραλήγουσα (τόσο στην προστακτική ενεστώτα όσο και στην προστακτική αορίστου) π.χ. Οριστική Προστακτική Ενεστώτας υπογράφω υπόγραφε Αόριστος υπέγραψα υπόγραψε 3) Στον αόριστο της ενεργητικής φωνής, το β πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής μοιάζει πολύ με το β πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής π.χ. Υποτακτική Προστακτική (α συζυγία: ρ. στολίζω) να στολίσετε στολίστε (β συζυγία: ρ. νικώ) να νικήσετε νικήστε

4 50 ø IKE A KH EI 4) Στον αόριστο της παθητικής φωνής, το β πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής είναι όμοιο με το β πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής π.χ. Υποτακτική Προστακτική (α συζυγία: ρ. στολίζομαι) να στολιστείτε στολιστείτε (β συζυγία: ρ. νικιέμαι) να νικηθείτε νικηθείτε 5) Η προκαταληκτική ορθογραφία των ρημάτων της α συζυγίας διατηρείται η ίδια σ όλες τις εγκλίσεις του αορίστου π.χ. Ενεστώτας Αόριστος Οριστική Υποτακτική Προστακτική ποτίζετε ποτίσατε να ποτίσετε ποτίστε δανείζετε δανείσατε να δανείσετε δανείστε αφήνετε αφήσατε να αφήσετε αφήστε λύνετε λύσατε να λύσετε λύστε 6) Η προκαταληκτική ορθογραφία του αορίστου στα ρήματα της β συζυγίας (σε -η-) διατηρείται επίσης σ όλες τις εγκλίσεις του π.χ. Ενεστώτας Αόριστος Οριστική Υποτακτική Προστακτική (αγαπώ) αγαπήσατε να αγαπήσετε αγαπήστε ΑΣKHΣEIΣ 6.1 Να γράψεις μέσα στην παρένθεση σε ποια έγκλιση βρίσκονται τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων. α) Τα παιδιά βγήκαν έξω από την τάξη. (ÔÚÈÛÙÈÎ ) β) Σταματήστε τους τσακωμούς. (... )

5 À Δ ª πƒπ 51 γ) Ας ξεκινήσουμε επιτέλους. (... ) δ) Να έχεις την ευχή μου, παιδί μου. (... ) ε) Οι γιατροί του νοσοκομείου απεργούν σήμερα. (... ) στ) Κάνε μου τη χάρη να φύγεις. ( ) ζ) Όταν γυρίσεις, τηλεφώνησέ μου. ( ) 6.2 Να ξαναγράψεις το παρακάτω κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα στην υποτακτική. ÓÙÂÏ Í appleó ÂÈ, appleï ÓÂÈ ÙÔ appleúfiûˆapplefi ÙÔ, Ô ÚÙÛ ÂÈ Ù fióùè ÙÔ Î È ÓÙ ÓÂÙ È. ÙÔÈÌ ÂÈ ÙËÓ ÙÛ ÓÙ ÙÔ Î È appleëá ÓÂÈ ÛÙËÓ ÎÔ Ó. ÓÂÈ ÙÔ Á Ï ÙÔ, ÈÚÂÙ ÂÈ ÙÔ ÁÔÓÂ ÙÔ Î È ÊÂ ÁÂÈ. È Û ÂÈ appleúôûâîùèî ÙÔ ÚfiÌÔ, appleâú- Ó ÂÈ applefi ÙÔ Ûapple ÙÈ ÙÔ Ê ÏÔ ÙÔ ÙÔ Ù ÏÈÔ Î È appleëá ÓÔ Ó Ì ÛÙÔ Û ÔÏÂ Ô. ÁÈ ÁÈ Â appleâ ÛÙÔÓ ÓÙÂÏ Ó Í appleó ÛÂÈ, Να ξαναγράψεις το παραπάνω κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα στην προστακτική. Η γιαγιά είπε «Παντελή, ξύπνα, Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο β πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής αορίστου. α) Â ÛÙÂ ÙÂ (σέβομαι) τις ώρες κοινής ησυχίας, ιδίως αν μένετε σε πολυκατοικία. β) (αφήνω) τα αυτοκίνητά σας και (μετακινούμαι) με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. γ) (χρησιμοποιώ) τους κάδους ανακύκλωσης, (εξοικονομώ) χρήματα και ενέργεια και (διατηρώ) το περιβάλλον καθαρό.

6 52 ø IKE A KH EI δ) (αποφεύγω) να τρώτε έξω και (προτιμώ) το σπιτικό φαγητό. ε) (κάνω) ένα δώρο στον εαυτό σας και (γυμνάζομαι) στο γυμναστήριο του δήμου. στ) Για περισσότερες πληροφορίες, (τηλεφωνώ) στο ακόλουθο τηλέφωνο. ζ) (διώχνω) το άγχος, (απαλλάσσομαι) από τις έγνοιες και (ζω) ελεύθερα. 6.5 Να συμπληρώσεις τα κενά στις καταλήξεις των παρακάτω ρημάτων. α) Γλεντ στε με την ψυχή σας! β) Κανον...στε τα ραντεβού σας για να είστε στην ώρα σας. γ) Συνεννοηθ...τε μεταξύ σας και π...τε μου. δ) Τραβ...ξτε το χαλί και τυλ...ξτε το. ε) Παρακαλ...στε να ενημερώσετε εγκαίρως για την παρουσία σας στη δεξίωση. στ) Κατεβ...τε από αυτόν το συρμό και επιβιβαστ...τε στον επόμενο. ζ) Αθρ...στε τα γινόμενα και λ...στε την άσκηση. 6.6 Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων στο β ενικό πρόσωπο της προστακτικής αορίστου. α) Ó ÁÁÂÈÏÂ (αναγγέλλω) αμέσως τη λήξη της εξέτασης. β). (διαγράφω) τον τώρα από τη λίστα. γ). (μεταφράζω) αυτό το κείμενο και. (αναλύω) το. δ). (επιτρέπω) μου να σου δώσω μια συμβουλή. ε) Μην είσαι τόσο αυστηρός μαζί του,. (παραβλέπω) και κανένα λαθάκι του. στ). (αντιγράφω) τις προτάσεις από τον πίνακα. ζ). (υποδεικνύω) μου πού έχω κάνει λάθος. η). (αναβάλλω) όλα τα ραντεβού που έχεις κανονίσει για σήμερα.

7 À Δ ª πƒπ 53 Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές ονομάζονται οι εξαρτημένες προτάσεις που φανερώνουν το αποτέλεσμα του περιεχομένου της πρότασης που προσδιορίζουν και η οποία προηγείται (και είναι συνήθως κύρια πρόταση) π.χ. Έτρωγε τόσο πολύ, ώστε πάχυνε υπερβολικά. Ξεχωρίζουμε τις αποτελεσματικές/συμπερασματικές προτάσεις από τις λέξεις ή τις φράσεις με τις οποίες αρχίζουν (εισάγονται) και που είναι: οι αποτελεσματικοί/συμπερασματικοί σύνδεσμοι ώστε και που κάποιες φράσεις που χρησιμοποιούνται ως αποτελεσματικοί/συμπερασματικοί σύνδεσμοι όπως οι ώστε να, που να, με αποτέλεσμα να π.χ. Το χτύπημα δεν ήταν τόσο σοβαρό, ώστε να ανησυχείς ιδιαίτερα. Εξήγησέ το έτσι, που να είναι κατανοητό από όλους. Δεν υπήρχαν μικρόφωνα κι εκείνος μιλούσε πολύ σιγά, με αποτέλεσμα να μην ακούμε τίποτα. Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Το ρήμα των αποτελεσματικών ή συμπερασματικών προτάσεων βρίσκεται: σε οριστική έγκλιση, όταν αρχίζουν με τους συνδέσμους ώστε ή που π.χ. Περπατήσαμε πολλή ώρα, ώστε κουραστήκαμε αφάνταστα. σε υποτακτική έγκλιση, όταν αρχίζουν με τα ώστε να και που να π.χ. Εξήγησέ το μου καλά, ώστε να το καταλάβω. 2) Οι αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις, όταν είναι αρνητικές, δέχονται άρνηση δε(ν), στην περίπτωση που το ρήμα τους βρίσκεται σε οριστική έγκλιση, και μη(ν), στην περίπτωση που το ρήμα τους βρίσκεται σε υποτακτική έγκλιση π.χ. Λείπει τόσο καιρό, ώστε δε θυμάται κανέναν μας. Έψαχνε να βρει πού να κρυφτεί, ώστε να μην τον βρουν εύκολα.

8 54 ø IKE A KH EI 3) Πολύ συχνά στην πρόταση που προσδιορίζουν οι αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις υπάρχουν είτε οι δεικτικές αντωνυμίες τέτοιος, -α, -ο ή τόσος, -η, -ο είτε τα επιρρήματα τόσο ή έτσι π.χ. Γινόταν τόση φασαρία, ώστε δεν κοιμήθηκα καθόλου. Μίλησέ του έτσι, ώστε να σε ακούσει. 4) Οι αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις συνήθως χωρίζονται με κόμμα (,) από τις προτάσεις τις οποίες προσδιορίζουν π.χ. Δεν είναι τόσο ανόητος, ώστε να μην καταλαβαίνει τι του λες. ΑΣKHΣEIΣ 6.7 Να υπογραμμίσεις τις αποτελεσματικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους. α) Θα διαβάζω περισσότερο, ώστε να πάρω καλύτερους βαθμούς. β) Θα δουλέψουμε μαζί, ώστε να το τελειώσουμε σήμερα. γ) Ο θείος λείπει τόσο χρόνια στην Αμερική, που δε θα θυμάται πλέον κανέναν μας. δ) Ο παρουσιαστής μιλούσε πολύ σιγά, με αποτέλεσμα να τον ακούμε με δυσκολία. ε) Ας πρόσεχες τότε, να μην τα πάθαινες τώρα όλα αυτά. στ) Ο Στέλιος είναι τόσο ανεύθυνος, που κανείς δεν τον εμπιστεύεται. 6.8 Να συμπληρώσεις τις παρακάτω φράσεις με την κατάλληλη αποτελεσματική πρόταση από την παρένθεση. (που δεν τον εμπιστευόμαστε πια, ώστε να σας έβλεπα, που κουραστήκαμε, ώστε να μην έχει ανάγκη τους γονείς του, που δεν ήξερε τι έκανε, ώστε να πετύχω, ώστε να μην καταλαβαίνει ότι τον κοροϊδεύουν) α) Περπατήσαμε τόσο πολύ, appleô ÎÔ Ú ÛÙ Î ÌÂ. β) Θα συνεχίσω την προσπάθεια,...

9 À Δ ª πƒπ 55 γ) Ήθελα να ήμουν εκεί,... δ) Δεν είναι τόσο χαζός,... ε) Έκανε αρκετές οικονομίες,... στ) Μας έχει πει τόσα ψέματα,... ζ) Ήταν τόσο εκνευρισμένος,...

10 Στη διαφήμιση. όλα είναι δυνατά! 7 ËÌ ÛÙ ÍË : ÙÔ ı Ì ÛÙÈÎfi, ÙÔ ÂÚˆÙËÌ ÙÈÎfi, Ù appleôûèˆappleëùèî Ú ıâùèî ÂappleÈı ÙˆÓ Î È ÂappleÈÚÚË- Ì ÙˆÓ ÎÊÚ ÛÂÈ Î È Û ÌÊÚ ÛÂÈ ÓÙÒÓ Ì ( ÓÙ ıâù ) ÂappleÈı ÙˆÓ Σημεία στίξης: το θαυμαστικό, το ερωτηματικό, τα αποσιωπητικά Στο γραπτό λόγο χρησιμοποιούμε μερικά σημάδια που μας βοηθούν να «ζωντανέψουμε» ό,τι είναι γραμμένο και έτσι να το κατανοήσουμε. Τα σημάδια αυτά λέγονται σημεία στίξης και είναι διάφορα, όπως η τελεία (.), η άνω τελεία ( ), η άνω και κάτω τελεία (:), το κόμμα (,), το ερωτηματικό (;), το θαυμαστικό (!), η παύλα ( ), τα εισαγωγικά (), τα αποσιωπητικά (...) κ.ά. Από τα σημεία στίξης, άλλα (όπως την τελεία, το κόμμα, τις παρενθέσεις κ.ά.) τα χρησιμοποιούμε για να διακρίνουμε συντακτικές ενότητες του κειμένου (π.χ. για να χωρίσουμε προτάσεις) και άλλα για να εκφράσουμε στο γραπτό λόγο το χρωματισμό της φωνής μας, δείχνοντας έτσι τα διάφορα συναισθήματά μας. Για το δεύτερο αυτό σκοπό χρησιμοποιούμε κυρίως το θαυμαστικό, το ερωτηματικό και τα αποσιωπητικά. Έτσι: το θαυμαστικό (!) το χρησιμοποιούμε ύστερα από επιφωνήματα ή επιφωνηματικές φράσεις, σε προστακτικές (π.χ. Πρόσεχε!), όταν φωνάζουμε κάποιον (π.χ. Κώστα!), για να αποδώσουμε έμφαση (π.χ. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι σκουπίδια. Χάλια!), για να εκφράσουμε έκπληξη, θαυμασμό, φόβο, ελπίδα, χαρά κ.λπ. (π.χ. Είναι τέλειο! Τι κρίμα!). το ερωτηματικό (;) το χρησιμοποιούμε όταν ρωτάμε (π.χ. Ποιος ήρθε;), ακόμη και όταν φαίνεται να μην περιμένουμε απάντηση στην ερώτησή μας σε ρητορικές δηλαδή ερωτήσεις (π.χ. Κάνει ό,τι θέλει. Τολμάει, άλλωστε, κανείς να τον μαλώσει ;).

11 Δ π º ªπ π π À Δ! 57 τα αποσιωπητικά ( ) τα χρησιμοποιούμε για να δείξουμε ότι αποσιωπούμε κάτι, ότι δηλαδή η φράση μας έμεινε ατελείωτη είτε από συγκίνηση, ντροπή κ.λπ. (π.χ. Πόσα χρόνια πέρασαν ) είτε επειδή θέλουμε να δείξουμε ότι υπονοούμε κάτι και προτιμάμε να μην το δηλώσουμε ξεκάθαρα (π.χ. Αν και του είχα πει να μην κάνει τίποτα, αυτός ). Επίσης τα χρησιμοποιούμε όταν φαίνεται πως σταματάμε λίγο τη φωνή μας, για να τονίσουμε εκείνο που ακολουθεί και να το προσέξει καλύτερα ο αναγνώστης (π.χ. Μου έδειξε τα νύχια του. Ήταν κατάμαυρα.). Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Μετά το θαυμαστικό αρχίζουμε με κεφαλαίο γράμμα. Αν όμως η πρόταση δεν έχει τελειώσει, συνεχίζουμε με μικρό γράμμα. π.χ. Μπράβο! του φώναξε ο πατέρας. 2)Μετά το ερωτηματικό αρχίζουμε με κεφαλαίο γράμμα, εκτός αν συνεχίζεται η φράση. π.χ. Γιατί αργήσατε; ρώτησε ο πατέρας τα παιδιά. ΑΣKHΣEIΣ 7.1 Να βάλεις στο τέλος των παρακάτω προτάσεων θαυμαστικό, ερωτηματικό ή αποσιωπητικά. α) Τι υπέροχο τραγούδι! β) Γιατί δεν έρχεσαι μαζί μας γ) Μην το ξανακάνεις αυτό, γιατί δ) Ήταν όλα πραγματικά θαυμάσια ε) Όλα κυλούσαν φυσιολογικά, μέχρι τη στιγμή που στ) Ποιο έργο θα δούμε ζ) Θέλω να σου ζητήσω να 7.2 Να διορθώσεις τα λάθη στη στίξη των παρακάτω προτάσεων.

12 58 ø IKE A KH EI α) Πώς έγινε το ατύχημα. Ò ÁÈÓÂ ÙÔ Ù ËÌ ; β) «Ζήτω;» φώναξαν οι θεατές.... γ) Γιατί δε με περίμενες είπε ο Τάκης στον Σπύρο.... δ) Αν σε πιάσω στα χέρια μου!... ε) Μα δεν καταλαβαίνεις τι λέμε τόση ώρα!... στ) Άρχισε να μετράς: 10,20,30; Να σημειώσεις στις παρακάτω προτάσεις το ερωτηματικό όπου χρειάζεται. α) Πού πήγατε διακοπές πέρσι; β) «Τι νούμερο παπούτσια φοράτε» με ρώτησε η υπάλληλος. γ) Γιατί βιάζεσαι να φύγεις Πού θα πας δ) Τι λες εσύ, Μαρία θες να μείνουμε ή να φύγουμε ε) Υποψιάζεσαι πού μπορεί να έχει πάει Λείπει από το πρωί: στ) Αρνήθηκαν όλοι Ακόμα κι ο Σωτήρης 7.4 Να σημειώσεις στις παρακάτω προτάσεις το θαυμαστικό όπου χρειάζεται. α) Τι κρίμα! β) Οχ, χτύπησα το πόδι μου γ) «Ελάτε αμέσως εδώ» τους πρόσταξε ο διοικητής. δ) Αμάν Έρχεται καταπάνω μας ε) Τι ωραία έκπληξη Πολύ χαίρομαι που σε βλέπω στ) «Είναι άξιος της τύχης του Καλά να πάθει» έλεγε και ξανάλεγε ο πατέρας του. 7.5 Να σημειώσεις στις παρακάτω προτάσεις τα αποσιωπητικά όπου χρειάζονται. α) Αλίμονό σου, αν σε πιάσω

13 Δ π º ªπ π π À Δ! 59 β) Μη μου ξαναμιλήσεις έτσι, γιατί γ) Εγώ είπα, να βιαστούμε, αλλά εσύ το παράκανες. δ) Πώς πέρασαν τόσα χρόνια ε) Ας τολμήσει να εμφανιστεί, και θα του δείξω εγώ στ) Μήπως θα μπορούσα να, ψέλλισε ο Παναγιώτης. ζ) «Δεν ξέρω τι να πω» έλεγε η μητέρα του. Παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων Παραθετικά επιθέτων Εκτός από τον αριθμό, την πτώση και το γένος, τα επίθετα χαρακτηρίζονται και από το βαθμό στον οποίο βρίσκονται (θετικό, συγκριτικό ή υπερθετικό). Ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός αποτελούν τα παραθετικά του επιθέτου. Χρησιμοποιούμε τα παραθετικά για να δηλώσουμε διάφορα είδη και διάφορους βαθμούς σύγκρισης με βάση το επίθετο. Έτσι: Το επίθετο που βρίσκεται σε συγκριτικό βαθμό φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα ή ποιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό από ένα άλλο π.χ. Πολλοί πιστεύουν πως η μπανάνα είναι θρεπτικότερη (ή πιο θρεπτική) από το μήλο. Το επίθετο που βρίσκεται σε υπερθετικό βαθμό φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα ή ποιότητα σε πολύ μεγάλο βαθμό ή σε βαθμό ανώτερο απ όλα τα όμοιά του. Πιο συγκεκριμένα, όταν το επίθετο φανερώνει πως το ουσιαστικό που συγκρίνεται με όλα τ άλλα του ίδιου είδους έχει σε πιο μεγάλο βαθμό την ποιότητα ή ιδιότητα που εκφράζει, λέγεται σχετικό υπερθετικό π.χ. Πολλοί πιστεύουν πως η μπανάνα είναι το θρεπτικότερο (ή το πιο θρεπτικό) από όλα τ άλλα φρούτα. Όταν το επίθετο φανερώνει πως το ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα σε πολύ μεγάλο βαθμό, χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλα ουσιαστικά, λέγεται απόλυτο υπερθετικό π.χ. Πολλοί πιστεύουν πως η μπανάνα είναι θρεπτικότατη (ή πολύ θρεπτική).

14 60 ø IKE A KH EI Ο συγκριτικός βαθμός ενός επιθέτου σχηματίζεται: Μονολεκτικά (με μία λέξη), προσθέτοντας στο θέμα του θετικού βαθμού του επιθέτου τις καταλήξεις: -ότερος, -ότερη, -ότερο όταν αυτό λήγει σε -ος π.χ. (ωραίος) ωραιότερος, ωραιότερη, ωραιότερο. -ύτερος, -ύτερη, -ύτερο όταν αυτό λήγει σε -υς π.χ. (βαρύς) βαρύτερος, βαρύτερη, βαρύτερο. -έστερος, -έστερη, -έστερο όταν αυτό λήγει σε -ης π.χ. (υγιής) υγιέστερος, υγιέστερη, υγιέστερο. Περιφραστικά (με δύο λέξεις), βάζοντας μπροστά από το θετικό βαθμό του επιθέτου τη λέξη πιο π.χ. (ωραίος) πιο ωραίος, πιο ωραία, πιο ωραίο. Ο υπερθετικός βαθμός ενός επιθέτου σχηματίζεται ως εξής: Το σχετικό υπερθετικό σχηματίζεται πάντα περιφραστικά, βάζοντας μπροστά από το συγκριτικό βαθμό του επιθέτου τα άρθρα ο, η, το π.χ. (ωραίος) ο ωραιότερος, η ωραιότερη, το ωραιότερο/ο πιο ωραίος, η πιο ωραία, το πιο ωραίο. Το απόλυτο υπερθετικό σχηματίζεται: Μονολεκτικά, βάζοντας στο θέμα του θετικού βαθμού του επιθέτου τις καταλήξεις: -ότατος, -ότατη, -ότατο όταν αυτό λήγει σε -ος π.χ. (ωραίος) ωραιότατος, ωραιότατη, ωραιότατο. -ύτατος, -ύτατη, -ύτατο όταν αυτό λήγει σε -υς π.χ. (βαρύς) βαρύτατος, βαρύτατη, βαρύτατο. -έστατος, -έστατη, -έστατο όταν αυτό λήγει σε -ης π.χ. (υγιής) υγιέστατος, υγιέστατη, υγιέστατο. Περιφραστικά, βάζοντας μπροστά από το θετικό βαθμό του επιθέτου το επίρρημα πολύ ή πολύ πολύ ή πάρα πολύ π.χ. (ωραίος) πολύ ωραίος, -α, -ο / πολύ πολύ ωραίος, -α, -ο. Θετικός Μονολεκτικά Συγκριτικός Περιφραστικά ωραίος ωραιότερος πιο ωραίος βαρύς βαρύτερος πιο βαρύς υγιής υγιέστερος πιο υγιής

15 Δ π º ªπ π π À Δ! 61 Σχετικό Υπερθετικό Υπερθετικός Απόλυτο Υπερθετικό Περιφραστικά Μονολεκτικά Περιφραστικά ο ωραιότερος, ο βαρύτερος, ο υγιέστερος ωραιότατος πολύ ωραίος ο πιο ωραίος, ο πιο βαρύς, ο πιο υγιής βαρύτατος πολύ βαρύς υγιέστατος πολύ υγιής Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Μερικά επίθετα σχηματίζουν τα μονολεκτικά παραθετικά τους από διαφορετική ρίζα, δηλαδή από διαφορετικό αρχικό θέμα ή διαφορετικά από τ άλλα επίθετα. Τα παραθετικά αυτά λέγοντα ανώμαλα και είναι τ ακόλουθα: Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός απλός απλούστερος απλούστατος γέρος γεροντότερος καλός καλύτερος άριστος κακός χειρότερος χείριστος/κάκιστος λίγος λιγότερος ελάχιστος μεγάλος μεγαλύτερος μέγιστος πολύς περισσότερος (πιότερος) πλείστος 2) Υπάρχουν ορισμένα παραθετικά που δεν έχουν θετικό βαθμό και τα οποία σχηματίστηκαν από επιρρήματα ή προθέσεις της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Αυτά είναι: από το επίρρημα κάτω κατώτερος κατώτατος από το επίρρημα άνω ανώτερος ανώτατος από την πρόθεση υπέρ υπέρτερος υπέρτατος. 3) Υπάρχουν επίθετα που δε σχηματίζουν καθόλου παραθετικά. Αυτά είναι όσα φανερώνουν ύλη (ξύλινος, πέτρινος κ.λπ.), καταγωγή ή

16 62 ø IKE A KH EI συγγένεια (ελληνικός, πατρικός κ.λπ.), τόπο ή χρόνο (θαλασσινός, αυριανός κ.λπ.) και διάφορα άλλα επίθετα που σημαίνουν ιδιότητα ή ποιότητα που δεν παρουσιάζει βαθμούς (ολόκληρος, μισός, ακίνητος, αθάνατος κ.λπ.). 4) Σε ορισμένες περιπτώσεις ο υπερθετικός βαθμός δηλώνεται με κάποια σύνθετα επίθετα που έχουν ως πρώτο συνθετικό τα θεο- (θεός), ολο-(όλος), κατα-, πεντα- (πέντε), τρις- (τρία), τετρα- (τέσσερα), υπερ-, παν- (ή παμ-) π.χ. θεο- + γυμνός θεόγυμνος (= αυτός που είναι εντελώς γυμνός) ολο- + στεγνός ολόστεγνος (= αυτός που είναι εντελώς στεγνός) κατα- + κίτρινος κατακίτρινος (= αυτός που είναι πολύ κίτρινος) πεντα- + καθαρός πεντακάθαρος (= αυτός που είναι πολύ καθαρός) τρις- + άθλιος τρισάθλιος (= αυτός που βρίσκεται σε πολύ άθλια κατάσταση) τετρα- + παχύς τετράπαχος (= αυτός που είναι πάρα πολύ παχύς) υπερ- + αισιόδοξος υπεραισιόδοξος (= αυτός που είναι πολύ αισιόδοξος) παν- + άσχημος πανάσχημος (= αυτός που είναι πάρα πολύ άσχημος. 5) Εκτός από τα επίθετα, παραθετικά σχηματίζουν και πολλές μετοχές της παθητικής φωνής, που συχνά χρησιμοποιούνται στο λόγο ως επιθετικοί προσδιορισμοί. Τα παραθετικά των μετοχών είναι πάντα περιφραστικά: Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός χαρούμενος πιο χαρούμενος πολύ χαρούμενος/ο πιο χαρούμενος ευτυχισμένος πιο ευτυχισμένος πολύ ευτυχισμένος/ο πιο ευτυχισμένος

17 Δ π º ªπ π π À Δ! 63 Παραθετικά επιρρημάτων Εκτός από τα επίθετα, παραθετικά σχηματίζουν και τα επιρρήματα σε -α, -ιά ή -ώς που προέρχονται από αυτά (π.χ. [επίθ.] νόστι μος [ επίρρ.] νόστιμα, [επίθ.] βαθύς [επίρρ.] βαθιά, [επίθ.] επιεικής [επίρρ.] επιεικώς). Τα επιρρήματα αυτά σχηματίζουν τα παραθετικά τους όπως τα επίθετα: Μονολεκτικά το συγκριτικό βαθμό τους σε -ότερα, -ύτερα, -έστερα (π.χ. νοστιμότερα, βαθύτερα, επιεικέστερα) και τον υπερθετικό βαθμό τους σε -ότατα, -ύτατα, -έστατα (π.χ. νοστιμότατα, βαθύτατα, επιεικέστατα). Περιφραστικά το συγκριτικό βαθμό βάζοντας το επίρρημα πιο μπροστά από το θετικό βαθμό του επιρρήματος (π.χ. πιο νόστιμα, πιο βαθιά, πιο επιεικώς) και τον υπερθετικό βαθμό βάζοντας το επίρρημα πολύ μπροστά από το θετικό βαθμό του επιρρήματος (π.χ. πολύ νόστιμα, πολύ βαθιά, πολύ επιεικώς). Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός Μονολεκτικά Περιφραστικά Μονολεκτικά Περιφραστικά νόστιμα νοστιμότερα πιο νόστιμα νοστιμότατα πολύ νόστιμα βαθιά βαθύτερα πιο βαθιά βαθύτατα πολύ βαθιά επιεικώς επιεικέστερα πιο επιεικώς επιεικέστατα πολύ επιεικώς Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Μερικά επιρρήματα, παρόμοια με τα αντίστοιχά τους επίθετα, σχηματίζουν τα μονολεκτικά παραθετικά τους ανώμαλα: Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός απλά και απλώς απλούστερα απλούστατα καλά καλύτερα άριστα κακά χειρότερα χείριστα/κάκιστα λίγο λιγότερο ελάχιστα πολύ περισσότερο (πιότερο)

18 64 ø IKE A KH EI 2) Τα επιρρήματα αυτά σχηματίζουν κανονικά περιφραστικά παραθετικά (πιο απλά πολύ απλά, πιο καλά πολύ καλά, πιο λίγο πολύ λίγο), με το επίρρημα πολύ να σχηματίζει υπερθετικό πάρα πολύ. 3) Τα επιρρήματα νωρίς, (ε)μπρός, ύστερα και πρώτα σχηματίζουν συγκριτικό βαθμό νωρίτερα, μπροστύτερα, υστερότερα και πρωτύτερα, ενώ το επίρρημα γρήγορα σχηματίζει υπερθετικό το γρηγορότερο. 4) Υπάρχουν πολλά τοπικά επιρρήματα που σχηματίζουν περιφραστικά παραθετικά π.χ. κάτω πιο κάτω πολύ κάτω, πίσω πιο πίσω πολύ πίσω, μέσα πιο μέσα πολύ μέσα κ.λπ. Η ορθογραφία των παραθετικών Οι καταλήξεις -ότερος, -ότατος και στα τρία γένη καθώς και τα επιρρήματα σε -ότερα, -ότατα γράφονται με ο π.χ. πλούσιος πλουσιότερος πλουσιότατος πλούσια πλουσιότερα πλουσιότατα απαλός απαλότερος απαλότατος απαλά απαλότερα απαλότατα. Τα παραθετικά που προέρχονται από τα τοπικά επιρρήματα άνω και κάτω γράφονται με ω π.χ. άνω ανώτερος ανώτατος άνω ανώτερα ανώτατα κάτω κατώτερος κατώτατος κάτω κατώτερα κατώτατα. Οι καταλήξεις -ύτερος, -ύτατος και στα τρία γένη καθώς και τα επιρρήματα σε -ύτερα, -ύτατα γράφονται με υ π.χ. βαθύς βαθύτερος βαθύτατος βαθιά βαθύτερα βαθύτατα. Εξαιρείται το επίρρημα νωρίτερα, το οποίο γράφεται με ι.

19 Δ π º ªπ π π À Δ! 65 ΑΣKHΣEIΣ 7.6 Να σχηματίσεις τα μονολεκτικά παραθετικά των παρακάτω επιθέτων. Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός α) έξυπνος ÂÍ appleófiùâúô ÂÍ appleófiù ÙÔ β) γλυκύς γ) σαφές δ) λαμπερή ε) υγιής στ) δυνατό Να σχηματίσεις τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων μονολεκτικά και περιφραστικά. Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός α) τίμια ÙÈÌÈfiÙÂÚË ÙÈÌÈfiÙ ÙË appleèô Ù ÌÈ Ë appleèô Ù ÌÈ / Ë ÙÈÌÈfiÙÂÚË β) ζωηρό γ) ταχύς δ) καλή ε) συνεπής Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του συγκριτικού ή του υπερθετικού βαθμού. α) Ο Διονύσης είναι ÂappleÈÌÂÏ ÛÙÂÚÔ (επιμελής) από εμένα. β) Ο... (μεγάλος) γιος της είναι... (καλός) μαθητής της τάξης. γ) Η Σαντορίνη είναι... (μαγευτικό) νησί που έχω επισκεφτεί.

20 66 ø IKE A KH EI δ) Ήταν... (κακός) μέρες της ζωής μου. ε) Ο συνταγματάρχης είναι... (άνω) από το λοχαγό. στ) Η τιμωρία που του επιβλήθηκε ήταν... (επιεικής) απ ό,τι περίμενε. 7.9 Να σχηματίσεις προτάσεις όπως στο παράδειγμα. α) (Νίκος έξυπνος Βασίλης) ÎÔ Â Ó È ÂÍ appleófiùâúô applefi ÙÔ μ Û ÏË. ÎÔ Â Ó È appleèô Í appleóô applefi ÙÔ μ Û ÏË. β) (βαλίτσα βαριά τσάντα) γ) (γιαγιά μεγάλη εγγονή) δ) (αυτοκίνητο ακριβό ποδήλατο) Να γράψεις ένα σύνθετο επίθετο υπερθετικού βαθμού για να δηλώσεις πώς λέγεται αυτός που α) είναι εντελώς παλαβός ıâôapple Ï Ô β) είναι εντελώς σκοτεινός... γ) είναι πάρα πολύ ακριβός... δ) κινείται υπερβολικά... ε) είναι πάρα πολύ ξανθός... στ) είναι πάρα πολύ ευτυχισμένος... ζ) είναι εντελώς νηστικός Να ξαναγράψεις τις παρακάτω φράσεις αντικαθιστώντας τα περιφραστικά παραθετικά των επιθέτων με μονολεκτικά.

21 Δ π º ªπ π π À Δ! 67 α) πιο ικανή γυναίκα ÈÎ ÓfiÙÂÚË Á Ó Î β) ο πιο απλός τρόπος... γ) πιο κακιά στιγμή... δ) παρά πολύ μικρό ποσό... ε) παρά πολύ μεγάλη προσφορά... στ) πολύ λίγη ζάχαρη... ζ) πάρα πολύ καλός μαθητής Να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες φράσεις των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο. α) Ο Άρης είναι πιο συνεπής (Û ÓÂapple ÛÙÂÚÔ ) στις υποχρεώσεις του από το Νίκο. β) Όλοι τους είναι συμπαθείς, ο Κώστας όμως είναι ο πιο συμπαθής απ όλους. (...) γ) Είναι πολύ ακριβής (...) στα ραντεβού του. δ) Γέννησε ένα πολύ υγιές (...) μωρό. ε) Αγόρασε ένα εξαιρετικά πολυτελές (...) διαμέρισμα. στ) Μερικοί άνθρωποι είναι πολύ αναιδείς (...) Να σχηματίσεις τα παραθετικά των παρακάτω επιρρημάτων μονολεκτικά και περιφραστικά. Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός α) εύκολα Â ÎÔÏfiÙÂÚ Â ÎÔÏfiÙ Ù appleèô Â ÎÔÏ appleôï Â ÎÔÏ β) επαρκώς γ) βαριά δ) καθαρά

22 68 ø IKE A KH EI ε) καλά Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω λέξεων με τα γράμματα που λείπουν. α) νεfi τατος ε) νωρ...τερα β) σοφ...τερη στ) κατ...τατα γ) αν...τερος ζ) καλ...τερα δ) βαθ...τατα η) γρηγορ...τερος Εκφράσεις και συμφράσεις Εκφράσεις είναι τα λόγια (λέξεις ή φράσεις) που έχουν κάποια ιδιαίτερη, συνήθως μεταφορική, σημασία π.χ. Έπεσε με τα μούτρα στο φαΐ. (= Άρχισε να τρώει με λαιμαργία χωρίς να δίνει σημασία σε τίποτε άλλο ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στο φαγητό του.) Άλλη όρεξη δεν είχα. (= Δεν είχα καμιά διάθεση να κάνω κάτι.) Το πούλησε για ένα κομμάτι ψωμί. (= Το πούλησε πάρα πολύ φτηνά, για ελάχιστα χρήματα.) Συμφράσεις είναι τα λόγια, συνήθως δύο λέξεις μαζί, που τις συναντάμε κατά κανόνα μαζί και σημαίνουν ένα συγκεκριμένο πράγμα π.χ. σοκολάτα αμυγδάλου, ψωμί σικάλεως, χυμός πορτοκάλι, κρητικό παξιμάδι. ΑΣKHΣEIΣ 7.15 Να αναγνωρίσεις αν οι παρακάτω υπογραμμισμένες φράσεις είναι εκφράσεις ή συμφράσεις. α) Η κ. Νίτσα παρήγγειλε μια τούρτα γενεθλίων για την κόρη της. (Û ÌÊÚ ÛË)

23 Δ π º ªπ π π À Δ! 69 β) Να σταματήσουμε στο ζαχαροπλαστείο ν αγοράσουμε μια τούρτα παγωτό. γ) Ο γάμος της δημοφιλούς ηθοποιού έκανε το γύρο του κόσμου. δ) Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου να μιλήσω αμέσως μαζί του. ε) Ανάμεσα στους Κρητικούς επικρατεί ένας κώδικας τιμής. στ) Μόλις άκουσε το κόστος της ζημιάς, έγινε πύραυλος. ζ) Για να προσγειωθεί ένα αεροπλάνο, πρέπει να πάρει άδεια από τον πύργο ελέγχου Να βρεις με τη βοήθεια του λεξικού τι σημαίνουν οι φράσεις που είναι γραμμένες με έντονα μαύρα γράμματα. α) Μου έκοψε δέκα ευρώ από την αρχική τιμή. (Î Óˆ ÎappleÙˆÛË) β) Ήρθε πίσω μου αθόρυβα και μου κοψε τη χολή. (...) γ) Στρίψε από δω για να κόψουμε δρόμο. (...) δ) Η αποτυχία στις εξετάσεις του έκοψε τα φτερά. (...) ε) Το λεωφορείο αργούσε και έτσι κι εγώ το κοψα με τα πόδια. (...) στ) Το θρίλερ είχε τόσο τρομακτικές σκηνές, που σου έκοβαν την ανάσα. (...) 7.17 Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με την κατάλληλη έκφραση ή σύμφραση από την παρένθεση. (τροφική αλυσίδα, αλυσίδα εστιατορίων, σανίδα σωτηρίας, μέρα μεσημέρι, ημερομηνία λήξης, σουφλέ σοκολάτα, γέννημα θρέμμα) α) Η ληστεία στην τράπεζα έγινε Ì Ú ÌÂÛËÌ ÚÈ. β) Ο κ. Αποστόλου είναι ιδιοκτήτης γ) Ο Τάκης είναι Θεσσαλονικιός. δ) Η εξαφάνιση της θαλάσσιας χελώνας διέσπασε την και οδήγησε στην αύξηση των μεδουσών, που αποτελούσαν τη βασική της τροφή. ε) Μετά το γεύμα δοκιμάσαμε που είχε φτιάξει η αδερφή του Πέτρου. στ) Τα χρήματα που μου δάνεισες ήταν για μένα μια......, έτσι ώστε ν αποφύγω τους τοκογλύφους. ζ) Να κοιτάζεις πάντα την στα προϊόντα που αγοράζεις.

24 70 ø IKE A KH EI Αντώνυμα (αντίθετα) επιθέτων Αντώνυμα (ή αντίθετα) ονομάζονται τα επίθετα που έχουν ακριβώς αντίθετη σημασία μεταξύ τους, η έννοια δηλαδή που δηλώνει το ένα επίθετο είναι εντελώς αντίθετη με αυτή που δηλώνει το άλλο π.χ. Αυτό το φαγητό είναι ωφέλιμο για τον οργανισμό. Αυτό το φαγητό είναι βλαβερό για τον οργανισμό. Αυτό το φαγητό είναι αλμυρό. Αυτό το φαγητό είναι ανάλατο. ΑΣKHΣEIΣ 7.18 Να γράψεις τα αντίθετα των παρακάτω επιθέτων. α) γόνιμος ÁÔÓÔ ε) στενός... β) φιλικός... στ) ευγενικός... γ) απρόσεκτος... ζ) άνοστος... δ) δυτικός... η) γεμάτος Να αντιστοιχίσεις τα επίθετα της στήλης Α με τα αντίθετά τους στη στήλη Β. Α Β επιθυμητός πρωινός βραδινός φυλλοβόλος δυσάρεστος ανεπιθύμητος αειθαλής σκοτεινός φωτεινός ευχάριστος 7.20 Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τα επίθετα με τα αντώνυμά τους. α) Τα παιδιά τους σπουδάζουν σε δημόσιο σχολείο. Δ apple È È ÙÔ ÛappleÔ Ô Ó ÛÂ È ÈˆÙÈÎfi Û ÔÏ Ô. β) Προτιμώ τα ώριμα φρούτα....

25 Δ π º ªπ π π À Δ! 71 γ) Ο κατηγορούμενος κρίθηκε αθώος.... δ) Πίνει το γάλα του κρύο.... ε) Τα θέματα των εξετάσεων ήταν εύκολα.... στ) Ο Γρηγόρης είναι υπεύθυνος και υπομονετικός οδηγός Να συμπληρώσεις τα κενά του παρακάτω κειμένου με τα αντώνυμα των επιθέτων που είναι στις παρενθέσεις. ÊÂÙÈÓfi (appleâúûèófi ) Ì ÛÎ ÏÔ Â Ó È... (Á ÚÔ ),... ( Û Ë- ÌÔ ) Î È... ( ÛappleÚÔÌ ÏÏË ). Ó È Ë... (ÙÂÏ ٠) ÙÔ ÚÔÓÈ ÛÙËÓ ı Ó. T... (ÂapplefiÌÂÓ ) ÚfiÓÈ ÛÎÂ Û Ó... (appleâ È- Ófi) ˆÚÈfi ÙË appleâ ÚÔ. TÔ Û ÔÏÂ Ô ÙÔ ˆÚÈÔ Ù Ó... (ÌÂÁ ÏÔ) Î È... (Î ÈÓÔ ÚÈÔ) Î È ÔÈ Ì ıëù... (appleôïïô ). TÒÚ fiìˆ Â Ó È... (Ï appleëì ÓÔ ), ÁÈ Ù ı ÂÈ ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó Î ÓÂÈ... (apple - ÏÈÔ ) Ê ÏÔ Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά με τα αντώνυμα των επιθέτων. α) φτηνό αυτοκίνητο ÎÚÈ fi αυτοκίνητο β) σκληρό στρώμα... στρώμα γ)... μέρος γνωστό μέρος δ) διαβασμένος μαθητής... μαθητής ε)... δρόμος ανώμαλος δρόμος στ) τυχερός άνθρωπος... άνθρωπος ζ) ειδικό συμπέρασμα... συμπέρασμα

26 Η χελώνα και ο Ρεβιθάκης 8 Υποθετικές προτάσεις Υποθετικές ονομάζονται οι εξαρτημένες προτάσεις που περιέχουν μια προϋπόθεση, δηλαδή έναν όρο που πρέπει να ισχύει για να συμβαίνει ή να αληθεύει αυτό που αναφέρεται στην πρόταση που προσδιορίζουν (και η οποία είναι συνήθως ανεξάρτητη [κύρια]) π.χ. Αν αύριο ο καιρός είναι καλός, θα πάμε εκδρομή. Οι υποθετικές προτάσεις αρχίζουν (εισάγονται): συνήθως με το σύνδεσμο αν (ή εάν). πιο σπάνια με άλλους συνδέσμους όπως οι σαν και άμα ή φράσεις όπως οι έτσι και, στην περίπτωση που κ.ά. π.χ. Σαν (= Αν) θέλεις εσύ, όλα γίνονται. Άμα (= Αν) αύριο ο καιρός είναι καλός, θα πάμε για ψάρεμα. Έτσι και (= Αν) δεν έρθεις, θα θυμώσω πολύ. Θα είμαι στο σπίτι το απόγευμα, στην περίπτωση που (= αν) θέλεις να έρθεις. Η εξαρτημένη υποθετική πρόταση και η πρόταση που προσδιορίζει αυτή αποτελούν μαζί έναν υποθετικό λόγο η υποθετική πρόταση ονομάζεται υπόθεση, ενώ η πρόταση που προσδιορίζει η υποθετική ονομάζεται απόδοση π.χ. Υποθετικός λόγος Αν τον δεις, δώσ του τα χρήματα υπόθεση απόδοση ÀappleÔıÂÙÈÎ appleúôù ÛÂÈ ŒÓ ÚıÚ Î È Ó ÚıÚ Ô - ÛÈ ÛÙÈÎ Δ È Ï ÙÈÎ (ØØ)

27 Ã ø π ƒ μπ 73 Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Μια υποθετική πρόταση, κυρίως όταν βρίσκεται πριν από την πρόταση που προσδιορίζει (την απόδοση του υποθετικού λόγου), χωρίζεται με κόμμα από αυτή. Συχνά, πάντως, όταν η υποθετική πρόταση ακολουθεί και είναι σύντομη, δε χρειάζεται κόμμα π.χ. Αν θέλεις να σε βοηθήσω, περίμενε λίγο να τελειώσω τη δουλειά μου. ενώ Θα σε βοηθήσω αν θέλεις. 2) Σε έναν υποθετικό λόγο μπορεί να έχουμε μία υπόθεση και πολλές αποδόσεις π.χ. Αν διαβάσεις, θα σου αγοράσω δώρα και θα σε πάω βόλτα. πολλές υποθέσεις και μία απόδοση π.χ. Αν διαβάσεις και αν γράψεις, θα σε πάω βόλτα. πολλές υποθέσεις και πολλές αποδόσεις π.χ. Αν διαβάσεις και αν γράψεις, θα σου αγοράσω δώρα και θα σε πάω βόλτα. 3) Μερικές φορές από έναν υποθετικό λόγο λείπει ή η υπόθεση ή η απόδοση, όταν εννοούνται εύκολα από τις υπόλοιπες λέξεις του κειμένου π.χ. Αύριο θα πάμε εκδρομή, εκτός αν βρέχει. (ενν. δε θα πάμε εκδρομή [απόδοση]). 4) Ανάλογα με την έγκλιση και το χρόνο που βρίσκονται τα ρήματα της υπόθεσης και της απόδοσης, οι υποθετικοί λόγοι μπορεί να εκφράζουν διάφορες έννοιες, όπως: κάτι το πραγματικό (υπόθεση: οριστική/απόδοση: οποιαδήποτε έγκλιση) π.χ. Αν μαλώνετε συνέχεια, θα σας χωρίσω. κάτι που είναι αντίθετο του πραγματικού (υπόθεση: οριστική παρατατικού ή υπερσυντέλικου/απόδοση: θα + οριστική παρατατικού ή υπερσυντέλικου) π.χ. Αν ήθελες, θα ερχόσουν.

28 74 ø IKE A KH EI μια απλή σκέψη του ομιλητή (υπόθεση: οριστική παρατατικού / απόδοση: θα + οριστική παρατατικού ή οριστική μέλλοντα) π.χ. Αν πήγαινες στο εξωτερικό, θα πλούτιζες. κάτι που περιμένουμε ή ενδέχεται να συμβεί (υπόθεση: υποτακτική αορίστου/απόδοση: οριστική μέλλοντα ή προστακτική) π.χ. Αν τον δεις, πες του χαιρετισμούς. κάτι που επαναλαμβάνεται συνέχεια στο μέλλον (υπόθεση: υποτακτική αορίστου / απόδοση: οριστική ενεστώτα) π.χ. Αν βρω κίνηση, πηγαίνω από άλλο δρόμο. κάτι που επαναλαμβάνεται συνέχεια στο παρελθόν (υπόθεση: οριστική παρατατικού / απόδοση: οριστική παρατατικού) π.χ. Αν είχε μαζί του λεφτά, μας κερνούσε όλους. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν η πρόταση από την οποία εξαρτάται η πρόταση που αρχίζει με το αν περιέχει ένα από τα ρήματα ρωτώ, απορώ, αμφιβάλλω, λέω, ξέρω, γνωρίζω, μαθαίνω, σκέφτομαι, θυμάμαι και άλλα παρόμοια, τότε η εξαρτημένη αυτή πρόταση δεν είναι υποθετική αλλά πλάγια ερωτηματική είναι αντικείμενο στο ρήμα της προηγούμενης πρότασης και δε χωρίζεται με κόμμα από αυτή π.χ. Μπορείς να έρθεις μαζί μου, αν θέλεις. (υποθετική πρόταση) ενώ Δεν ξέρω αν θα έρθω μαζί σου. (πλάγια ερωτηματική πρόταση, αντικείμενο στο ρήμα Δεν ξέρω) ΑΣKHΣEIΣ 8.1 Να βρεις ποια είναι η υπόθεση και ποια είναι η απόδοση των παρακάτω υποθετικών λόγων. α) Αν είχα χρήματα (υπόθεση), θα ταξίδευα στην Αμερική (απόδοση). β) Αν η άσκηση ήταν εύκολη, όλοι θα την είχαν λύσει. γ) Θα ήμουν πιο ευτυχισμένη, αν είχα περισσότερα χρήματα. δ) Άμα θες να φύγεις, φύγε.

29 Ã ø π ƒ μπ 75 ε) Σαν πιστεύεις ότι έχεις δίκιο, να πας να διαμαρτυρηθείς. στ) Αν συνεργαστούμε, θα βρούμε τη λύση. 8.2 Να συμπληρώσεις τους παρακάτω υποθετικούς λόγους επιλέγοντας την κατάλληλη υπόθεση από την παρένθεση. (αν δεις στον ύπνο σου ψάρια, αν τον δεις απόψε, αν σου λέει ψέματα, αν έχεις κάποιο πρόβλημα, αν μάθαινε τι είχε συμβεί, αν δεν έχεις γυρίσει μέχρι τότε, αν τελικά μπορέσεις να έρθεις μαζί μας) α) Ó ÙÔÓ ÂÈ applefi Â, πες του να μου τηλεφωνήσει. β)..., ειδοποίησέ με αμέσως. γ) Μεγάλη λαχτάρα θα περάσεις,.... δ)..., θα πάω μόνος μου. ε)..., θα χαρούμε πολύ. στ) Δε φταίω εγώ,.... ζ)..., θα είχε θυμώσει πάρα πολύ. 8.3 Να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται στις παρακάτω περιόδους. α) Αν βυθίσουμε ένα στερεό σώμα στο νερό, αυτό θα εκτοπίσει νερό ίσο με τον όγκο του. β) Δε σκέφτηκα αν θέλεις να ρθεις. γ) Δεν πρέπει να απελπίζεσαι αν δεν τα κατάφερες με την πρώτη φορά. δ) Θα κάνεις λάθος αν βιαστείς. ε) Εάν νομίζεις ότι έχει δίκιο να τον υποστηρίξεις. στ) Δεν μπόρεσα να μάθω ακόμα αν τελικά κατάφεραν να φύγουν. ζ) Θα προλαβαίναμε την αρχή του έργου άμα δεν είχες αργήσει τόσο πολύ. 8.4 Να συμπληρώσεις τους παρακάτω υποθετικούς λόγους επιλέγοντας την κατάλληλη απόδοση από την παρένθεση. (θα έρθω να σε δω, θα σου τα έλεγα όλα, θα πάμε εκδρομή, δώσε χαιρετίσματα στο Γιώργο, μην το φας, θα ζούσαν ευτυχισμένοι, έλα από το σπίτι) α) Αν αύριο ο καιρός είναι καλός, ı apple ÌÂ ÂÎ ÚÔÌ. β) Αν δεν τσακώνονταν συνέχεια,....

30 76 ø IKE A KH EI γ)..., αν τον δεις απόψε. δ) Αν μου τηλεφωνούσες,.... ε)......, αν τελειώσεις νωρίς. στ) Αν δε σου αρέσει το φαγητό,.... ζ)..., αν έχω ελεύθερο χρόνο. 8.5 Να αναγνωρίσεις αν οι παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το σύνδεσμο αν είναι υποθετικές ή όχι, γράφοντας Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) στην παρένθεση. α) Θα σου φανεί παράξενο αν δε δεχθεί να σε βοηθήσει; ( ) β) Δεν ξέρω αν θα τον ξαναδώ σύντομα. (...) γ) Αν δεν είχε τα παιδιά της, θα ήταν μόνη στον κόσμο. (...) δ) Οι ειδικοί αμφιβάλλουν αν τα αεροπλάνα θα μπορέσουν να σπάσουν το φράγμα του ήχου. (...) ε) Γνωρίζεις αν θα έρθουν όλοι στο πάρτι; (...) στ) Δεν μπορείς να καταλάβεις αν κλαίει ή αν γελάει. (......) Έναρθρα και άναρθρα ουσιαστικά Η γλώσσα μας έχει δύο άρθρα, το οριστικό (ο, η, το) και το αόριστο (ένας, μία ή μια, ένα). Το οριστικό άρθρο το βάζουμε υποχρεωτικά μπροστά από ένα ουσιαστικό (και έχουμε έναρθρο ουσιαστικό), όταν μιλάμε για ορισμένο, συγκεκριμένο πρόσωπο ή πράγμα π.χ. Βάλε τα λουλούδια εκεί. (= τα συγκεκριμένα λουλούδια, όχι κάποια λουλούδια γενικά κι αόριστα, όπως θα σήμαινε αν γράφαμε Βάλε λουλούδια εκεί.) Ο Κώστας και η Ελένη είναι καλοί φίλοι.

31 Ã ø π ƒ μπ 77 ËÌÂ ˆÛË Βάζουμε υποχρεωτικά άρθρο πριν από κύρια ονόματα, εκτός αν έχουμε κλητική προσφώνηση ή αν το όνομα βρίσκεται μετά τα ρήματα λέγομαι, ονομάζομαι, καλούμαι π.χ. Νίκο, έλα γρήγορα εδώ! Λέγομαι Κώστας Παπαγεωργίου. Δε βάζουμε το αόριστο άρθρο μπροστά από ένα ουσιαστικό (και έχουμε άναρθρο ουσιαστικό), όταν μιλάμε γενικά κι αόριστα για κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα π.χ. Φόρεσε αμέσως καπέλο! (= κάποιο καπέλο γενικά, όχι ένα συγκεκριμένο καπέλο, όπως θα σήμαινε αν γράφαμε Φόρεσε αμέσως το καπέλο σου!) Δε βάζουμε επίσης άρθρο μπροστά από ουσιαστικά που λειτουργούν ως κατηγορούμενα π.χ. Ο αδερφός της είναι γιατρός. ËÌÂ ˆÛË Βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις βάζουμε άρθρο μπροστά από το κατηγορούμενο, όταν πρόκειται για πρόσωπο ή πράγμα για το οποίο έχει ήδη γίνει λόγος προηγουμένως π.χ. Ο αδερφός της είναι ο γιατρός που σου έλεγα. Το αόριστο άρθρο το χρησιμοποιούμε όταν μιλάμε για ένα πρόσωπο ή πράγμα γενικά και αόριστα, χωρίς να το συγκεκριμενοποιούμε π.χ. Πήγε βόλτα μ ένα φίλο του. Πάντως, η χρήση του αόριστου άρθρου δεν είναι γενικά απαραίτητη και συχνά το βάζουμε όταν θέλουμε να δώσουμε έμφαση στην ιδιότητα του ουσιαστικού π.χ. Πρέπει οπωσδήποτε να πας σε γιατρό. αλλά και Πρέπει οπωσδήποτε να πας σ ένα γιατρό.

32 78 ø IKE A KH EI ΑΣKHΣEIΣ 8.6 Να γράψεις για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις άλλη μία, στην οποία τα υπογραμμισμένα ουσιαστικά δε θα συνοδεύονται από άρθρο. α) Το γάλα που αγόρασες ήταν ληγμένο. Û Ó ÁÔÚ Ûˆ Á Ï. β) Φέρε τις οδοντογλυφίδες που είναι στο ντουλάπι.... γ) Μη σπαταλάς το χρόνο σου με ανούσια πράγματα.... δ) Να αγαπάς τους φίλους σου με τα ελαττώματά τους.... ε) Βρήκες την μπάλα σου;... στ) Μην πλησιάζεις το σκύλο, γιατί θα σε δαγκώσει Να γράψεις για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις άλλη μία, στην οποία τα υπογραμμισμένα ουσιαστικά θα συνοδεύονται από άρθρο. α) Σκέφτομαι ν αλλάξω σπίτι. ÁÔÚ Ûˆ ÙÔ Ûapple ÙÈ appleô appleô ÏÈ Ù È apple Ó ÓÙÈ applefi ÙÔ apple ÚÎÔ. β) Δε θα βρούμε θέση για το αυτοκίνητο.... γ) Όταν μιλάει ο δάσκαλος, καλό είναι να κρατάτε σημειώσεις.... δ) Η μητέρα αγόρασε φρούτα και λαχανικά από τη λαϊκή.... ε) Να κρατάς απόσταση όταν οδηγείς....

33 à ø π ƒ μπ 79 στ) Τα παιδιά έχουν ανάγκη από αγάπη και στοργή Να συμπληρώσεις στο παρακάτω κείμενο τα οριστικά ή τα αόριστα άρθρα, όπου χρειάζεται. ÙËÓ Ú ÏÏ, Ë Á Ó Î Ù Ó ÛÙËÚ appleâúèôúèûì ÓË.... Ó Ú ÌappleÔÚÔ ÛÂ Ó Î Ï ÛÂÈ... Í ÓÔ ÛÙÔ Ûapple ÙÈ ÙÔ Î È Ó È ÛΠÛÂÈ,... Á Ó Î fiìˆ fi È.  fiï... ÎÔÈÓˆÓÈÎ ÛÙÚÒÌ Ù Ù Ó Â ÔÌ ÓÔ appleˆ, fiù Ó ÊÙ Ó Ó... ÂappleÈÛÎ appleùâ... Î ÏÂÛÌ ÓÔÈ,... Á Ó Î appleôû - ÚÔÓÙ Ó ÛÙ È ÌÂÚ ÛÌ Ù ÙÔ.... ÌfiÓË Ó ÌË appleô  Â... Á Ó Î Ù Ó... ÈÎ ÓfiÙËÙ Ó appleâ ıâè ÌÂ... ÙÚfiappleÔ ÙË... Û Áfi ÙË,... ÈÎ ÓfiÙËÙ appleô ÂappleÈ Â ıëîâ È È ÙÂ- Ú applefi... ÚÈÛÙÔÊ ÓË ÛÙËÓ ÎˆÌˆ «ÛÈÛÙÚ ÙË», fiappleô... Á Ó Î appleôê Û Ô Ó applefi ÎÔÈÓÔ Ó apple Ô Ó applefi... Û ÁÈÎ ÙÔ Î ı ÎÔÓÙ appleúôîâèì ÓÔ Ó Ó ÁÎ ÛÔ Ó... Ó ÚÂ Ó ÛÙ Ì Ù ÛÔ Ó... applefiïâìô. Τα διαλυτικά ( ) Τα διαλυτικά ( ) είναι ένα από τα διάφορα ορθογραφικά σημεία της γλώσσας, που σημειώνεται πάνω από το γράμμα που δεν πρέπει να το προφέρουμε μαζί με το γειτονικό του. Έτσι, χρησιμοποιούμε τα διαλυτικά πάνω από το ι και το υ, όταν πριν από αυτά υπάρχουν τα α, ε, ο, υ, για να δηλώσουμε ότι το ι ή το υ προφέρονται χωριστά, σαν - ι -, χωρίς να αποτελεί μαζί με το προηγούμενό του φωνήεν δίψηφο π.χ. χαϊδεύω, θεϊκός, ευνοϊκός, μυϊκός, καταπραϋντικός, ξεϋφαίνω κ.ά. Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Δε βάζουμε διαλυτικά: σε άλλους συνδυασμούς φωνηέντων που δεν είναι δίψηφα γράμματα, καθώς και στις λέξεις Μωυσής, διυλίζω, γήινος, Πομπηία, πρωί.

34 80 ø IKE A KH EI όταν το προηγούμενο φωνήεν ανήκει σε δίψηφο γράμμα π.χ. παλαιικός, μπαμπουίνος, επιπλοποιία κ.ά. όταν η χωριστή προφορά των δυο φωνηέντων δηλώνεται από τον τόνο (όταν δηλαδή το φωνήεν που υπάρχει πριν από το ι ή το υ τονίζεται) π.χ. νεράιδα, δρύινος, άυπνος κ.ά. 2) Βάζουμε διαλυτικά όταν οι λέξεις γράφονται με κεφαλαία γράμματα, επειδή δεν υπάρχει τόνος που να καθορίζει την προφορά τους π.χ. ΧΑΪΔΕΥΩ, ΜΑΪΟΣ, ΝΕΡΑΪΔΑ κ.ά. ΑΣKHΣEIΣ 8.9 Να βάλεις διαλυτικά στις παρακάτω λέξεις όπου χρειάζεται. λαική, κοροιδεύω, καταπραύνω, γάιδαρος, γαιδούρι, κορόιδο, υιοθεσία, Μαίου, Μάιος, εγωισμός, ρολόι, εμπορουπάλληλος, ηθοποιία, πλάι, πλαινός λαϊκή, Να γράψεις Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) για να δείξεις αν τα διαλυτικά έχουν χρησιμοποιηθεί σωστά ή όχι στις παρακάτω λέξεις. α) αϊτός ( ) ζ) πρωινός (...) β) ευρωπαϊκός (...) η) ταίζω (...) γ) σαίτα (...) θ) αϋπνία (...) δ) χάϊδεμα (...) ι) ελληνοιταλικός (...) ε) προϊόντα (...) ια) κοροϊδία (...) στ) προυπολογισμός (...) ιβ) ζωύφιο (...)

35 Σπίτι μας είναι η γη ÈÙÈÔÏÔÁÈÎ appleúôù ÛÂÈ 9 Αιτιολογικές προτάσεις Αιτιολογικές ονομάζονται οι εξαρτημένες προτάσεις που φανερώνουν την αιτία, το λόγο για τον οποίο γίνεται αυτό που δηλώνεται στην πρόταση που προσδιορίζουν (και που συνήθως είναι ανεξάρτητη) π.χ. Δεν μπορεί να έρθει, γιατί θα δουλεύει μέχρι αργά. Ξεχωρίζουμε τις αιτιολογικές προτάσεις στο λόγο από τις λέξεις με τις οποίες αρχίζουν (εισάγονται) και είναι: οι αιτιολογικοί σύνδεσμοι γιατί, επειδή, διότι, αφού, καθώς, εφόσον π.χ. Μην το κάνεις αυτό, γιατί δεν είναι σωστό. Τους είπα να φύγουμε, επειδή ήταν πολύ αργά. Λυπόταν, διότι έπρεπε να φύγει. Καλύτερα να μείνει σπίτι, αφού αρρώστησε. Ήταν δυστυχισμένοι, καθώς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη γη τους. Δε θα ξανάρθω σπίτι σας, εφόσον δε με θέλετε. κάποιες εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι όπως οι μια και, μια που π.χ. Μια και δεν ήρθε, θα φύγω κι εγώ. Θα πάμε βόλτα τελικά, μια που σχόλασε νωρίς.

36 82 ø IKE A KH EI Ú ÙËÚ ÛÂÈ 1) Το ρήμα των αιτιολογικών προτάσεων βρίσκεται κατά κανόνα σε οριστική έγκλιση και, όταν αυτές οι προτάσεις είναι αρνητικές, δέχονται άρνηση δεν π.χ. Είχε εκνευριστεί γιατί οι φίλοι του δεν τον καταλάβαιναν. 2) Οι αιτιολογικές προτάσεις μπορεί να βρίσκονται είτε πριν είτε ύστερα από την πρόταση που προσδιορίζουν, ανάλογα με το πόσο θέλουμε να τονίσουμε την αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνεται στην πρόταση που προσδιορίζουν π.χ. Βιαζόταν να φύγει, επειδή τον περίμεναν στο σπίτι. Επειδή τον περίμεναν στο σπίτι, γι αυτό βιαζόταν να φύγει. 3) Οι αιτιολογικές προτάσεις συνήθως χωρίζονται με κόμμα από τις προτάσεις τις οποίες προσδιορίζουν, εκτός αν είναι σύντομες π.χ. Δε με καλεί στο σπίτι του, επειδή δε με συμπαθεί ιδιαίτερα. Μην τον ενοχλείτε γιατί είναι κουρασμένος. 4) Σε κάποιες περιπτώσεις οι αιτιολογικές προτάσεις μπορούν να αντικατασταθούν από μια μετοχή, ενεργητικής ή παθητικής φωνής, ή ακόμα κι από έναν εμπρόθετο προσδιορισμό (φράση με πρόθεση). Η μετοχή, λοιπόν, ή η φράση με πρόθεση που φανερώνει την αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνεται στην πρόταση μπορούν να αναλυθούν στην αντίστοιχή τους αιτιολογική πρόταση π.χ. Σας λέω να τη βοηθήσετε γνωρίζοντας την οικονομική της κατάσταση. (= επειδή γνωρίζω ) Δε μιλούσε από ντροπή. (= επειδή ντρεπόταν) ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις αιτιολογικές προτάσεις που αρχίζουν με το γιατί με τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις που αρχίζουν επίσης με το γιατί. Οι πρώτες φανερώνουν αιτία (για ποιο λό-

37 πδπ ª π π 83 γο γίνεται αυτό που αναφέρεται στην πρόταση που προσδιορίζουν), ενώ οι δεύτερες είναι συνήθως αντικείμενο του ρήματος της πρότασης που προσδιορίζουν. Έτσι οι αιτιολογικές προτάσεις χωρίζονται κατά κανόνα με κόμμα από την πρόταση που προσδιορίζουν, ενώ οι πλάγιες ερωτηματικές όχι π.χ. Δεν πήγα στη γιορτή, γιατί ήμουν κουρασμένος. (Αιτιολογική πρόταση βάζουμε κόμμα πριν από το γιατί.) Τον ρώτησε γιατί φέρθηκε έτσι. (Πλάγια ερωτηματική πρόταση, αντικείμενο του ρ. καταλαβαίνω δε βάζουμε κόμμα πριν από το γιατί.) ΑΣKHΣEIΣ 9.1 Να υπογραμμίσεις τις αιτιολογικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους. α) Θα φύγω, αφού δε με χρειάζεσαι άλλο. β) Τον πρόσεχα ιδιαίτερα, επειδή με εντυπωσίασαν τα λόγια του. γ) Μια και τελείωσα νωρίς τη δουλειά, σκέφτηκα να περάσω να σας δω. δ) Χρησιμοποιούσε λεξικό, καθώς δεν ήξερε καλά τη γλώσσα. ε) Η Ελένη έφυγε νωρίς, γιατί ήταν πολύ κουρασμένη. στ) Καθώς το ποδήλατο δεν κινείται με βενζίνη, βοηθά στην προστασία του περιβάλλοντος. 9.2 Να ενώσεις τις παρακάτω προτάσεις έτσι, ώστε η μία από αυτές να μετατραπεί σε εξαρτημένη αιτιολογική πρόταση, όπως στο παράδειγμα. α) Ξάπλωσα νωρίς. Έπρεπε να ξυπνήσω πολύ πρωί. appleïˆû ÓˆÚ, ÁÈ Ù appleúâappleâ Ó Í appleó Ûˆ appleôï appleúˆ. β) Δε θα πάμε εκδρομή. Ο καιρός θα χαλάσει....

38 84 ø IKE A KH EI γ) Δεν πήγα σήμερα στο σχολείο. Δεν αισθανόμουν πολύ καλά.... δ) Τον άκουγα προσεκτικά. Προσπαθούσα να καταλάβω τι έλεγε.... ε) Δεν μπορούσε ν αγοράσει καινούρια παπούτσια. Δεν είχε χρήματα.... στ) Έπρεπε να βιαστεί. Είχε αργήσει πολύ Να ξαναγράψεις τις παρακάτω περιόδους αντικαθιστώντας τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις με αιτιολογικές προτάσεις. α) Η Αφροδίτη έτρεμε από το κρύο. ÊÚÔ ÙË ÙÚÂÌÂ ÁÈ Ù Î ÓÂ ÎÚ Ô. β) Ήταν πολύ περήφανη για τη μεγάλη επιτυχία του βιβλίου της.... γ) Θέλοντας να περάσει απαρατήρητη δε μιλούσε καθόλου.... δ) Πολλά παιδιά σε χώρες της Αφρικής πεθαίνουν εξαιτίας της έλλειψης φαρμάκων.... ε) Δεν μπορούσε να κοιμηθεί από τη στενοχώρια του.... στ) Εκνευρισμένος από το θόρυβο, έκλεισε με δύναμη το παράθυρο Να αναγνωρίσεις το είδος των προτάσεων που αρχίζουν με το γιατί (αιτιολογικές ή πλάγιες ερωτηματικές) και να βάλεις κόμμα όπου χρειάζεται. α) Δούλευε σκληρά, γιατί ήθελε να μαζέψει χρήματα. ( ÈÙÈÔÏÔÁÈÎ ) β) Τον επαινώ γιατί το αξίζει. (...) γ) Δεν ξέρω γιατί έφυγε τόσο βιαστικά. (...)

39 πδπ ª π π 85 δ) Η μητέρα ποτίζει καθημερινά τα λουλούδια γιατί φοβάται μην ξεραθούν. (...) ε) Ρώτησέ τη γιατί κλαίει. (...) στ) Έγινε μούσκεμα γιατί έβρεχε πολλή ώρα. (...) 9.5 Να συμπληρώσεις τις παρακάτω περιόδους επιλέγοντας την κατάλληλη αιτιολογική πρόταση από την παρένθεση. (γιατί δεν ήθελα να τον συναντήσω, γιατί τον εντυπωσίασαν τα λόγια του, καθώς δεν ενδιαφέρεται κανένας να τις καθαρίσει, καθώς η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει επικίνδυνα, γιατί είχε καιρό να μάθει νέα του, γιατί μ ενοχλεί ο θόρυβος) α) Ανησυχούσε πολύ, ÁÈ Ù Â Â Î ÈÚfi Ó Ì ıâè Ó ÙÔ. β) Οι ακτές παραμένουν βρόμικες,... γ) Μη φωνάζεις δυνατά,... δ) Τον άκουγε με προσοχή,... ε) Απέφυγα να πάω στη γιορτή,... στ) Οι παραθαλάσσιες πόλεις κινδυνεύουν να πνιγούν,...

40 Αιολική γη 10 ΔÔappleÈÎÔ appleúôû ÈÔÚÈÛÌÔ fiùâ Ô ÌÂ Î Ù ÏËÍË ÙÂ Î È applefiùâ Ù È Τοπικοί προσδιορισμοί Τοπικοί προσδιορισμοί είναι οι λέξεις ή οι φράσεις που φανερώνουν τον τόπο, το μέρος όπου γίνεται κάτι, φανερώνουν δηλαδή το πού γίνεται αυτό που δηλώνει συνήθως το ρήμα της πρότασης στην οποία βρίσκονται π.χ. Εκεί βρισκόταν η πατρίδα τους.(πού βρισκόταν η πατρίδα τους; Εκεί [τοπικός προσδιορισμός]) Ταξιδεύουν στο Αιγαίο τα όνειρά μας. (Πού ταξιδεύουν τα όνειρά μας; Στο Αιγαίο [τοπικός προσδιορισμός]) Οι τοπικοί προσδιορισμοί είναι συνήθως: επιρρήματα, όπως τα πάνω, κάτω, μέσα, έξω, εδώ, εκεί, εμπρός/μπροστά, πίσω, εκεί, μακριά, κοντά, δίπλα, πλάι, απέναντι, κοντά, μεταξύ, ανάμεσα, γύρω, τριγύρω, ολόγυρα, κάπου, πουθενά, οπουδήποτε, ψηλά, χαμηλά, δεξιά, αριστερά, βόρεια, νότια, ανατολικά, δυτικά κ.ά. φράσεις με προθέσεις όπως οι: από + όνομα σε αιτιατική πτώση ή επίρρημα π.χ. Ξεκίνησε πρωί από το χωριό. / Ήθελε να τον δει από κοντά. ίσαμε + όνομα σε αιτιατική πτώση π.χ. Προχώρησαν ίσαμε το σπίτι απέναντι. κατά + όνομα σε αιτιατική πτώση π.χ. Πάω κατά την πλατεία. μέχρι + όνομα σε αιτιατική πτώση π.χ. Θα πάμε μαζί μέχρι το σπίτι; προς + όνομα σε αιτιατική πτώση ή τοπικό επίρρημα με άρθρο π.χ. Προχώρησε προς το σπίτι. / Πήγαινε προς τα δεξιά. σε + όνομα σε αιτιατική πτώση π.χ. Μένει στο χωριό. ως + όνομα σε αιτιατική πτώση π.χ. Πήγε ως το σχολείο.

41 AIO π 87 ËÌÂ ˆÛË Εκτός από ορισμένα επιρρήματα και κάποιες φράσεις με προθέσεις, ως τοπικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται στη γλώσσα μας και ορισμένες εξαρτημένες αναφορικές προτάσεις προτάσεις που συνήθως αρχίζουν με το όπου π.χ. Να πας αμέσως όπου σε διατάξουν. Ú Ù ÚËÛË Πολύ συχνά έχουμε στο λόγο τοπικούς προσδιορισμούς που αποτελούνται από κάποιο επίρρημα και φράση με τις προθέσεις από και σε, οπότε έχουμε φράσεις όπως πάνω από, κάτω από, πίσω από, μπροστά από, μέσα από / πάνω σε, κάτω σε, πίσω σε, μπροστά σε, μέσα σε π.χ. Είχε ένα βόλο χώμα κάτω από το πουκάμισό του. Κάτι χαρτιά ήταν σκορπισμένα κάτω στο πάτωμα. ΑΣKHΣEIΣ 10.1 Να υπογραμμίσεις τους τοπικούς προσδιορισμούς στις παρακάτω προτάσεις. α) Η ξαδέρφη μου μένει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. β) Φύγε από εκεί κι έλα αμέσως εδώ. γ) Πιθανόν να τον βρεις στο σπίτι του αύριο. δ) Τα σπίτια στο χωριό είναι χτισμένα σκαλωτά πάνω στο λόφο. ε) Γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά κατάγεται από τη Σπάρτη. στ) Έψαξα παντού, μα δεν τον βρήκα σε κανένα μέρος.

42 88 ø IKE A KH EI 10.2 Να συμπληρώσεις τα κενά του παρακάτω κειμένου επιλέγοντας τον κατάλληλο τοπικό προσδιορισμό από την παρένθεση. (πάνω, γύρω γύρω, στο σπίτι, στο καπάκι, μέσα, αλλού, σ ένα χωριό, σε μια γωνιά, σε άλλο σημείο, στο κεφάλι, δίπλα, στα χέρια, κάπου) ÙÔ Ûapple ÙÈ Ì,... ÙÔ Û ÏÔÓÈÔ, Ú ÛÎÂÙ È ÌÈ apple ÏÈ Í ÏÈÓË Î Û Ï. Î Û Ï Ù Ù Ó ÙË ÁÈ ÁÈ ÌÔ. Ó È ÛÎ ÏÈÛÌ ÓË ÛÙÔ ÚÈ ÌÂ È ÊÔÚ apple Ú ÛÙ ÛÂÈ.... Ô ÙÂ Ó ÙË ÂÈ ÛÎ Ï ÛÂÈ Ì ÌÂÁ ÏË Ì ÛÙÔÚÈ ÛÎËÓ Î ÓËÁÈÔ. ŒÙÛÈ, ÌappleÔÚ ΠÓÂ Ó ı Ì ÛÂÈ ÙÔ Î ÓËÁÔ Ì ٠ÛÎ ÏÈ ÙÔ,... ÙÔ Î ÓËÁÔ Ó apple Ú Ê Ï Ó apple Ûˆ applefi ı ÌÓÔ ÎÈ... Ó ÛÙ ÎÔÓÙ È fiïôè... applefi ÙÔ ÛÎÔÙˆÌ ÓÔ ÂÏ ÊÈ.... ÙË Î Û Ï apple Ú- ÂÈ ÌÈ appleôï fiìôúêë apple Ú ÛÙ ÛË, appleô  ÓÂÈ ÌÈ Ú ÛË... Î È... ÎÔapple Ï Ì apple Ú ÔÛÈ Î ÊÔÚÂÛÈ Î È ÛÙ ÌÓÈ... Î È... Ó apple ÚÓÔ Ó ÓÂÚfi. ŸÙ Ó ÌÔ Ó ÌÈÎÚfi, ı Ì Ì È applefiûô ÌÔ ÚÂÛÂ Ó ÓÔ Áˆ ÙËÓ Î Û Ï Î È Ó Óˆ... Û Ù Ó. º ÓÙ fiìô Ó appleˆ... ÛÙÔ ıô Ù Ó ÎÚ ÌÌ ÓÔ Î appleôèô ıëû Úfi Να γράψεις για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις την αντίθετή της. α) νότια fiúâè β) αριστερά... γ) έξω... δ) χαμηλά... ε) παντού... στ) μπροστά Να γράψεις για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις που φανερώνουν τόπο μία συνώνυμη. α) αντικριστά apple Ó ÓÙÈ β) χάμω... γ) εντός... δ) έξω... ε) οπουδήποτε... στ) δίπλα...

43 AIO π Να υπογραμμίσεις τους τοπικούς προσδιορισμούς στο παρακάτω κείμενο. ÓÙÚ Î ÓÂ Ì Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ ÙÔ È ÎÔapple Û Πappleôèô apple Ú ÏÈ Îfi Ì ÚÔ. ıâ Ì Ú apple ÈÚÓ ÙÔ ÛÎ ÏÔ ÙÔ Î È Î Ù ÈÓ ÛÙËÓ ÌÌÔ È. ªÈ Ì Ú, ÙËÓ ÒÚ appleô ÊÙ Ó Ó ÛÙË ı Ï ÛÛ, ÎÔ Û Ó Ï ÁÔ appleèô apple Ú applefi ÙÔ ÛËÌÂ Ô appleô Ú ÛÎÔÓÙ Ó Ó ıfiú Ô. ıfiú Ô Ùfi ÂÚ fiù Ó apple Ûˆ applefi Î ÙÈ Ú È, ÎÈ ÙÛÈ, ÁÈ Ó Ô Ó ÙÈ Û Ì ÓÂÈ, appleúâappleâ Ó apple Ó ÂΠÎÔÓÙ. ÚÔ- ÒÚËÛ Ó ÛÈÁ ÛÈÁ appleúô Ù ÂÎÂ Î È ÊÙ Û Ó ÛÙ Ú ÎÈ Ì appleúôûô. - Ó Ô ÌÂÁ Ï ÂÏÒÓÂ, appleô appleâêù Ó Ë ÌÈ apple Óˆ ÛÙËÓ ÏÏË Î È Ù appleô - Û Ó Ù Î Ô ÎÈ ÙÔ. Πότε βάζουμε κατάληξη τε και πότε ται Έχουν κατάληξη -τε και γράφονται με ε τα ρήματα που βρίσκονται στο β πληθυντικό πρόσωπο της ενεργητικής φωνής τα ρήματα δηλαδή που έχουν υποκείμενο την προσωπική αντωνυμία εσείς, η οποία είτε υπάρχει στην πρόταση είτε εννοείται π.χ. (Εσείς) γιορτάζετε το Πάσχα. Υποκείμενο (Υ) Ρήμα (Ρ) Αντικείμενο (Α) (Εσείς) γιορτάζετε το Πάσχα Έχουν κατάληξη -ται και γράφονται με αι τα ρήματα που βρίσκονται στο γ ενικό πρόσωπο της παθητικής φωνής τα ρήματα δηλαδή που έχουν υποκείμενο την προσωπική αντωνυμία αυτός, -ή, -ό, η οποία είτε υπάρχει στην πρόταση είτε εννοείται π.χ. Το Πάσχα γιορτάζεται την άνοιξη. Υποκείμενο (Υ) Το Πάσχα Ρήμα (Ρ) γιορτάζεται

Γραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

Γραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου Ενότητα 1η: «Πάλι μαζί!» Σημεία στίξης: τελεία ερωτηματικό...4 Η δομή της πρότασης: ρήμα υποκείμενο αντικείμενο...5 Ουσιαστικά: αριθμοί γένη...6 Ονομαστική πτώση ουσιαστικών...6 Οριστικό άρθρο...7 Ερωτηματικές

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Γραμματική εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια του γλωσσικού μαθήματος. Δε διδάσκεται χωριστά, αλλά με βάση την ενιαία προσέγγιση της γλώσσας, όπου έμφαση δίνεται στη λειτουργική χρήση της. Διδάσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ. Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ. Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΣΗ Η οργανωμένη ομάδα λέξεων που εκφράζει μόνο ένα νόημα, με σύντομη συνήθως διατύπωση, λέγεται πρόταση. Ως προς το περιεχόμενό τους 1) κρίσεως ο ομιλητής θέλει να πληροφορήσει, να δηλώσει

Διαβάστε περισσότερα

Οι σύνθετες προτάσεις αποτελούνται από δύο ή περισσότερες απλές προτάσεις που συνδέονται μεταξύ τους με συνδετικά στοιχεία.

Οι σύνθετες προτάσεις αποτελούνται από δύο ή περισσότερες απλές προτάσεις που συνδέονται μεταξύ τους με συνδετικά στοιχεία. Οι σύνθετες προτάσεις Οι σύνθετες προτάσεις αποτελούνται από δύο ή περισσότερες απλές προτάσεις που συνδέονται μεταξύ τους με συνδετικά στοιχεία. Παράταξη και υπόταξη Υπάρχουν δύο ειδών συνδέσεις μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ 12 o Δημ. Σχ. Αθηνών Τάξη Δ 7/4/2014 ΟΝΟΜΑ: 7 ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ Α. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ 1. 2. Συμπληρώνω τα κενά με Παρακείμενο ή Υπερσυντέλικο: Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι... (αναπτύσσω)

Διαβάστε περισσότερα

Μουσικά όργανα. Κουδουνίστρα. Υλικά κατασκευής: Περιγραφή κατασκευής: Λίγα λόγια γι αυτό:

Μουσικά όργανα. Κουδουνίστρα. Υλικά κατασκευής: Περιγραφή κατασκευής: Λίγα λόγια γι αυτό: Μουσικά όργανα Κουδουνίστρα Υλικά κατασκευής: 5 άδεια κουτιά από φωτογραφικό φιλμ ένα παλιό ξύλινο σκουπόξυλο 5 καρφάκια με κεφάλι σποράκια πετραδάκια, χάντρες σέγα σφυρί Περιγραφή κατασκευής: Με τη σέγα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου

Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας Πιστοποίηση Επάρκειας της Ελληνομάθειας 18 Ιανουαρίου 2013 A2 Κείμενα Κατανόησης Γραπτού Λόγου Διάρκεια Εξέτασης 30 λεπτά Διάρκεια Εξέτασης 30 λεπτά Ερώτημα 1 (7 μονάδες) Διαβάζετε

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ Βασίλης Αναστασίου

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ Βασίλης Αναστασίου ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Η γλώσσα μας αποτελείται από λέξεις. Λέξεις μικρές ή και μεγάλες, συνηθισμένες ή ασυνήθιστες. Ο αριθμός των λέξεων της γλώσσας μας είναι τεράστιος. Η ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη

Διαβάστε περισσότερα

Γραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

Γραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου Ενότητα 7 η : «Πολιτείες ντυμένες στα λευκά!» Παρελθοντικοί χρόνοι: Αόριστος-Παρατατικός...24 Το ρήμα «είμαι» στον αόριστο και παρατατικό...25 Χρονικοί και Αιτιολογικοί σύνδεσμοι...26 Παραθετικά επιθέτων...26

Διαβάστε περισσότερα

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό

Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό - Μαμά, γιατί ο Φώτης δε θέλει να του πιάσω το χέρι; Θα σου εξηγήσω, Φωτεινή. Πότε; Αργότερα, όταν μείνουμε μόνες μας. Να πάμε με τον Φώτη στο δωμάτιό μου να παίξουμε; Αν θέλει, ναι. Προσπάθησε να μην

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΦΩΝΗ ΣΥΖΥΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΤΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΦΩΝΗ ΣΥΖΥΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΦΩΝΗ ΣΥΖΥΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ Α.1. ΦΩΝΗ Τα ρήματα σχηματίζουν δύο φωνές. α. Ενεργητική Φωνή β. Παθητική

Διαβάστε περισσότερα

Δοκίμιο Τελικής Αξιολόγησης

Δοκίμιο Τελικής Αξιολόγησης Δοκίμιο Τελικής Αξιολόγησης Ε Τάξη Όνομα: Ημερομηνία 1. Ορθογραφία 2. Άκουσε και βάλε στο φαγητό που αρέσει στη Μαρίνα. 1 3. Σημείωσε με το ζώο που έχει το κάθε παιδί. Μαρίνα Γάτα σκύλος κουνέλι χρυσόψαρο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ Βασισμένο στην ύλη του σχολικού βιβλίου ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Γρήγορα τεστ Γλώσσα Γ Δημοτικού Γ 3 ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ Ενότητα 9η Άνθρωποι και μηχανές Βασικό λεξιλόγιο σιδηρουργός,

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

The G C School of Careers

The G C School of Careers The G C School of Careers ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ Χρόνος: 1 ώρα Αυτό το γραπτό αποτελείται από 7 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα Έχουν δύο φωνές: την ενεργητική και την παθητική Ενεργητική φωνή: ω. Παθητική φωνή: -μαι. Οι καταλήξεις των ρημάτων, ω, -άβω

ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα Έχουν δύο φωνές: την ενεργητική και την παθητική Ενεργητική φωνή: ω. Παθητική φωνή: -μαι. Οι καταλήξεις των ρημάτων, ω, -άβω 1 ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου και φανερώνουν ότι κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάνει κάτι (κάποια ενέργεια), ή παθαίνει κάτι από κάποιον άλλον, ή από τον εαυτό του ή βρίσκεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5Η

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5Η ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Η - ΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ : ΘΕΤΙΚΟΣ, ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ, ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ Παραθετικά είναι ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ ΘΕΤΙΚΟΣ ανθεκτικός, -ή, -ό ευρύς, -εία, -ύ αναιδής,

Διαβάστε περισσότερα

Modern Greek Beginners

Modern Greek Beginners 2017 HIGHER SCHOOL CERTIFICATE EXAMINATION Modern Greek Beginners ( Section I Listening) Transcript Familiarisation Text Τι θέλεις να σπουδάσεις του χρόνου; Θέλω να γίνω φαρμακοποιός. Σε ποιο πανεπιστήμιο;

Διαβάστε περισσότερα

Δημοσιογράφος: Όχι, όχι, δεν θα καθυστερήσετε. Οι ερωτήσεις είναι πολύ λίγες. Έχετε κόψει τελείως κάποια από τις συνήθειες που είχατε παλιότερα;

Δημοσιογράφος: Όχι, όχι, δεν θα καθυστερήσετε. Οι ερωτήσεις είναι πολύ λίγες. Έχετε κόψει τελείως κάποια από τις συνήθειες που είχατε παλιότερα; Συγγραφέας: Μαρίνα Ματθαιουδάκη Δεξιότητα: Κατανόηση προφορικού λόγου Τύπος κειμένου: Συνέντευξη Θεματική: Καθημερινή ζωή συνήθειες Θα ακούσετε (2) φορές έναν διάλογο μεταξύ ενός δημοσιογράφου που κάνει

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΓΛΩΣΣΑ *ΘΕΩΡΙΑ

Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΓΛΩΣΣΑ *ΘΕΩΡΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΓΛΩΣΣΑ *ΘΕΩΡΙΑ Προτάσεις: οι προτάσεις χωρίζονται σε κύριες/ανεξάρτητες και σε δευτερεύουσες/εξαρτημένες. Οι σύνδεσμοι που συνδέουν τις κύριες προτάσεις είναι: και, ούτε, είτε-είτε, ή, αντί,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΛΩΣΣΑ

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΛΩΣΣΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Φ Ρ Υ Γ Α Ν Ι Ω Τ Η ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ-ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ-ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΥΚΑ (ΡΕΤΖΙΚΙ) - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ ΤΗΛ 23.673-6 FAX. 673928 www. fryganiotis. gr Θεσσαλονίκη Τάξη ΣΤ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Συμφράσεις και εκφράσεις

Συμφράσεις και εκφράσεις Συμφράσεις και εκφράσεις Όταν δύο λέξεις χρησιμοποιούνται σταθερά μαζί, τότε συχνά σχηματίζουν μια νέα έννοια, η οποία προέρχεται από την κύρια σημασία της κάθε λέξης. Αυτό το σχήμα λόγου λέγεται σύμφραση:

Διαβάστε περισσότερα

THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ THE ENGLISH SCHOOL ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Diagnostic exam 2018 ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Διάρκεια εξέτασης: 1 ώρα και 15 λεπτά ΟΔΗΓΙΕΣ Διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες αυτής της σελίδας. Γράψε ΟΛΕΣ τις απαντήσεις στο γραπτό που

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-15 Μάθημα: Ελληνικά για ξενόγλωσσους Επίπεδο: Ε1 Διάρκεια:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ. ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις;

ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ. ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις; ΣΚΕΤΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΑΡΗΣ (Συναντώνται μπροστά στη σκηνή ο Άρης με τον Χρηστάκη.) Γεια σου Χρηστάκη, τι κάνεις; ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ Μια χαρά είμαι. Εσύ; ΑΡΗΣ Κι εγώ πολύ καλά. Πάρα πολύ καλά! ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ Σε βλέπω

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ. Μια ολοκληρωμένη περιγραφή της εικόνας: Βρέχει. Σήμερα βρέχει. Σήμερα βρέχει όλη την ημέρα και κάνει κρύο.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ. Μια ολοκληρωμένη περιγραφή της εικόνας: Βρέχει. Σήμερα βρέχει. Σήμερα βρέχει όλη την ημέρα και κάνει κρύο. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ (Γ ΤΑΞΗ) ΟΝΟΜΑ; ΠΕΡΙΓΡΑΦΩ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΜΕ ΜΙΑ ΛΕΞΗ (ρήμα) Μια ολοκληρωμένη περιγραφή της εικόνας: ΜΕ ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΟΣΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΘΕΛΕΙΣ Βρέχει.

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Προσκλήσεις και ευχές

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Προσκλήσεις και ευχές Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Προσκλήσεις και ευχές Ενότητα: Κοινωνικές σχέσεις (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Β1, Β2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για τον διδάσκοντα: 1

Διαβάστε περισσότερα

«Η τροπικότητα στην Νέα Ελληνική» Ανάλυση βάσει του Επικοινωνιακού Δοµολειτουργικού Προτύπου

«Η τροπικότητα στην Νέα Ελληνική» Ανάλυση βάσει του Επικοινωνιακού Δοµολειτουργικού Προτύπου Πώς τροποποιούµε το µήνυµα: 1. Έγκλιση (σελ. 1) 2. Άποψη - Ποιόν Ενεργείας (σελ. 7) 3. Άρνηση - Ερώτηση (σελ. ) 4. Τροπικά (σελ. 13). Επιτονισµός και τόνος (σελ. 13) 1 1. Έγκλιση: Οριστική (+/-) Απαρέµφατο

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής

Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Τράντα Βασιλική Β εξάμηνο Ειδικής Αγωγής Ο Μικρός Πρίγκιπας έφτασε στη γη. Εκεί είδε μπροστά του την αλεπού. - Καλημέρα, - Καλημέρα, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, ενώ έψαχνε να βρει από πού ακουγόταν η

Διαβάστε περισσότερα

Ejercicios de Gramática

Ejercicios de Gramática 1. Γραψτε το σωστό άρθρο Παιδί Φοιτητής Ελλάδα Έλληνας Μαδρίτη Λολούδι Αναπτήρας Παλτό Νερό Άνθρωπος Βιβλίο Γυναίκα Άντρας Σχολείο Βιβλιοθήκη Μάθημα Λέξη Γλώσσα Σπίτι Λογαριασμός Λόγος Κόρη Ήλιος Παραλία

Διαβάστε περισσότερα

Να γράψετε τα αντίθετα των παρακάτω χρονικών επιρρημάτων.

Να γράψετε τα αντίθετα των παρακάτω χρονικών επιρρημάτων. Να γράψετε τα αντίθετα των παρακάτω χρονικών επιρρημάτων. α) ποτέ... β) μετά... γ) νωρίτερα... δ) συχνά... ε) πέρσι... στ) αρχικά... Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσετε τις φράσεις με προθέσεις που

Διαβάστε περισσότερα

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ

Οι αριθμοί σελίδων με έντονη γραφή δείχνουν τα κύρια κεφάλαια που σχετίζονται με το θέμα. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΜΑΘΗΜΑ Τί σε απασχολεί; Διάβασε τον κατάλογο που δίνουμε παρακάτω και, όταν συναντήσεις κάποιο θέμα που απασχολεί κι εσένα, πήγαινε στις σελίδες που αναφέρονται εκεί. Διάβασε τα κεφάλαια, που θα βρεις σ εκείνες

Διαβάστε περισσότερα

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» «Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ» ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1 ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ τι πιστεύω για την εξαφάνιση, αλλά δώσε μου λίγο χρόνο. Όχι,

Διαβάστε περισσότερα

Ρήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μία κατάσταση.

Ρήματα λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μία κατάσταση. Τι είναι ρήμα; Παραδείγματα: α) Ο εργάτης δουλεύει β) Ο ήλιος σκεπάστηκε από τα σύννεφα γ) Το μωρό κοιμάται Οι λέξεις «δουλεύει», «σκεπάστηκε», «κοιμάται», λέγονται ρήματα γιατί φανερώνουν ότι ο εργάτης

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΙΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (Κ.Α.) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2007-2008 Τάξη: Γ 3 Όνομα: Η μύτη μου είναι μεγάλη. Όχι μόνο μεγάλη, είναι και στραβή. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο με λένε Μυτόγκα. Μα η δασκάλα τα μαλώνει: Δεν

Διαβάστε περισσότερα

Τα ουσιαστικά. Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός

Τα ουσιαστικά. Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός Τα ουσιαστικά Ανισοσύλλαβα ουσιαστικά λέµε τα ουσιαστικά που στον πληθυντικό έχουν µια παραπάνω συλλαβή, ενώ ισοσύλλαβα αυτά που έχουν στον ενικό και στον ενικό και τον πληθυντικό τον ίδιο αριθµό συλλαβών.τα

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ. Κατανόηση γραπτού λόγου. Γεια σου, Μαργαρίτα!

Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ. Κατανόηση γραπτού λόγου. Γεια σου, Μαργαρίτα! Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ Κατανόηση γραπτού λόγου Γεια σου, Μαργαρίτα! Έμαθα να γράφω καλά. Ρώτησες πού μένω! Είμαι από την Ελλάδα αλλά μένουμε στην Αυστραλία.

Διαβάστε περισσότερα

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός τις λίγες απλώς παχιοί άνω. 3) Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά ώστε το κείμενο να είναι σωστά ορθογραφημένο.

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός τις λίγες απλώς παχιοί άνω. 3) Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά ώστε το κείμενο να είναι σωστά ορθογραφημένο. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 2014 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... Όνομα πατρός:... Τηλέφωνα επικοινωνίας:.. Σχολείο προέλευσης:.. 1) Να γράψεις ένα σύνθετο επίθετο υπερθετικού βαθμού

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματικές προτάσεις ( Μέρος 2 ο )

Ερωτηματικές προτάσεις ( Μέρος 2 ο ) Ν. ΓΛΩΣΣΑ Γ -3 η Ενότητα 66 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχ. Έτ. 2014-15 1 Διακρίνονται σε : Ερωτηματικές προτάσεις ( Μέρος 2 ο ) Α. Ευθείες ερωτήσεις ή κύριες ερωτηματικές προτάσεις διατυπώνονται άμεσα ή απευθείας

Διαβάστε περισσότερα

Αμερικανική Ακαδημία Λευκωσίας

Αμερικανική Ακαδημία Λευκωσίας aan.ac.cy Αμερικανική Ακαδημία Λευκωσίας Εισαγωγικές Εξετάσεις 2014 Ελληνικά Α Γυμνασίου Διάρκεια Εξέτασης 1 ώρα Οδηγίες Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Απαντήστε όσες περισσότερες ασκήσεις μπορείτε

Διαβάστε περισσότερα

Σκηνή 1η Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι

Σκηνή 1η Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Φθινοπωρινή Φυλλαράκι Σκηνή 1 η Μουσική... ανοίγει η αυλαία σιγά σιγά... projector τοπίο με τις τέσσερις εποχές του χρόνου... στη σκηνή τέσσερις καρεκλίτσες, η καθεμία ζωγραφισμένη με την αντίστοιχη εποχή... Μπαίνει η πολύ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ

ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ Ονοματεπώνυμο: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΘΕΜΑΤΑ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ ΣΤ ΤΑΞΗΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ Άννα Φρανκ [Από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ] Αγαπητή Κίτυ, Η μητέρα είναι τρομερά εκνευρισμένη, πράγμα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. A. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω προτάσεις (μία μόνο απάντηση είναι σωστή σε κάθε περίπτωση)

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. A. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω προτάσεις (μία μόνο απάντηση είναι σωστή σε κάθε περίπτωση) ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ A. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω προτάσεις (μία μόνο απάντηση είναι σωστή σε κάθε περίπτωση) 1) Ο Νίκος υπηρετεί στρατιώτης Α. Υποκείμενο Β. Αντικείμενο Γ. Προσδιορισμός Δ.

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2

Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2 Γλωσσικές πράξεις στη διαγλώσσα των μαθητών της Ελληνικής ως Γ2 Σπυριδούλα Μπέλλα Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πανεπιστήμιο Αιγαίου 9/5/2017 Επικοινωνιακή ικανότητα γνώση ενός ομιλητή ως

Διαβάστε περισσότερα

Το ένα στα δέκα Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο! Το ένα στα δύο δε συνηθίζει να τρώει πρωινό

Το ένα στα δέκα Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο! Το ένα στα δύο δε συνηθίζει να τρώει πρωινό ΚΕΙΜΕΝΟ: Eίμαστε ό,τι τρώμε Το ένα στα δέκα Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο! Το ένα στα δύο δε συνηθίζει να τρώει πρωινό και όλα σχεδόν έμαθαν να τρώνε σαν τα Αμερικανάκια. Και όλα αυτά όταν στη νότια Ασία

Διαβάστε περισσότερα

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε

Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΗ: http //blgs.sch.gr/anianiuris ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Νιανιούρης Αντώνης (email: anianiuris@sch.gr) Πώς Διηγούμαστε ή Αφηγούμαστε ένα γεγονός που ζήσαμε Διηγούμαστε ή αφηγούμαστε ένα γεγονότος, πραγματικό

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

5 Ο Δ. Σ ΜΟΣΧΑΤΟΥ ΣΤ ΤΑΞΗ 26-04- 2013

5 Ο Δ. Σ ΜΟΣΧΑΤΟΥ ΣΤ ΤΑΞΗ 26-04- 2013 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΓΛΩΣΣΑ 1. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις το αντικείμενο και να γράψεις μέσα στις παρενθέσεις σε ποια πτώση βρίσκεται, σε ποιον αριθμό και ποιο γένος Ο Βασίλης

Διαβάστε περισσότερα

Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλό τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει στον Τοτό:

Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλό τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει στον Τοτό: Ο Τοτός και ο Μπόμπος εξετάζονται από το δάσκαλό τους. Ο Μπόμπος βγαίνει από την αίθουσα και λέει στον Τοτό: - "Η πρώτη απάντηση είναι 1821, η δεύτερη Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και η τρίτη δεν ξέρουμε ερευνάται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ (Αόρατος) ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Κάποτε στη γη γεννήθηκε το Όνειρο. Το όνομά του δεν ήταν έτσι, όμως επειδή συνεχώς ονειρευόταν, όλοι το φώναζαν Όνειρο. Δεν ήταν κάτι το σπουδαίο, ήταν σαν

Διαβάστε περισσότερα

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά

Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά 1 Τι όμορφη μέρα ξημέρωσε και σήμερα. Ως συνήθως εγώ ξύπνησα πιο νωρίς από όλους και πήγα δίπλα στην κυρία Σταυρούλα που κοιμόταν. Την ακούμπησα ελαφρά με τη μουσούδα μου στο πρόσωπό της, τόσο όσο χρειαζόταν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ - ΓΛΩΣΣΑ 5 η. 1. Να βάλετε Α για κάθε απλή πρόταση, Σ για κάθε σύνθετη και Ε για κάθε ελλειπτική:

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ - ΓΛΩΣΣΑ 5 η. 1. Να βάλετε Α για κάθε απλή πρόταση, Σ για κάθε σύνθετη και Ε για κάθε ελλειπτική: ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ - ΓΛΩΣΣΑ 5 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜΑ: Ημερομηνία 1. Να βάλετε Α για κάθε απλή πρόταση, Σ για κάθε σύνθετη και Ε για κάθε ελλειπτική: ( ) Ο είναι επικίνδυνος. ( ) Η Μαρία και η Άννα λατρεύουν τις τέχνες.

Διαβάστε περισσότερα

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα.

Τριγωνοψαρούλη, μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ... αχινό! Εκπαιδευτικός σχεδιασμός παιχνιδιού: Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Βασιλική Νίκα. Ήρθε ένας νέος μαθητής στην τάξη. Όλοι τον αποκαλούν ο «καινούριος». Συμφωνείς; 1 Δεν είναι σωστό να μη φωνάζουμε κάποιον με το όνομά του. Είναι σαν να μην τον αναγνωρίζουμε. Σωστά. Έχει όνομα και με αυτό

Διαβάστε περισσότερα

The G C School of Careers

The G C School of Careers The G C School of Careers ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ Χρόνος: 1 ώρα και 30 λεπτά Αυτό το γραπτό αποτελείται από 7 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-2014 Μάθημα: Ελληνικά Επίπεδο: Ε1 Διάρκεια: 2 ώρες Υπογραφή

Διαβάστε περισσότερα

Ευθύς και πλάγιος λόγος

Ευθύς και πλάγιος λόγος Ευθύς και πλάγιος λόγος Ευθύ λόγο έχουμε όταν διαβάζουμε ή ακούμε τα λόγια κάποιου προσώπου, όπως ακριβώς τα είπε. Πλάγιος λέγεται ο λόγος σύμφωνα με τον οποίο πληροφορούμαστε τα λόγια κάποιου μέσω ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Αγαπητέ μαθητή/ αγαπητή μαθήτρια, Διεξάγουμε μια έρευνα και θα θέλαμε να μάθουμε την άποψή σου για τo περιβάλλον μάθησης που επικρατεί στην τάξη σου. Σε παρακαλούμε

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματικές προτάσεις. Ερωτηματικές λέγονται οι προτάσεις που στον προφορικό λόγο συνοδεύονται από ανέβασμα της φωνής και στο γραπτό με ερωτηματικό.

Ερωτηματικές προτάσεις. Ερωτηματικές λέγονται οι προτάσεις που στον προφορικό λόγο συνοδεύονται από ανέβασμα της φωνής και στο γραπτό με ερωτηματικό. ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ Β Ερωτηματικές προτάσεις Ερωτηματικές λέγονται οι προτάσεις που στον προφορικό λόγο συνοδεύονται από ανέβασμα της φωνής και στο γραπτό με ερωτηματικό. Με

Διαβάστε περισσότερα

ΡΗΜΑΤΑ. Στην πρώτη περίπτωση κάποιος ενεργεί (ρήμα) και η ενέργειά του αυτή ασκείται σε ένα άλλο πρόσωπο ή πράγμα έξω από αυτόν.

ΡΗΜΑΤΑ. Στην πρώτη περίπτωση κάποιος ενεργεί (ρήμα) και η ενέργειά του αυτή ασκείται σε ένα άλλο πρόσωπο ή πράγμα έξω από αυτόν. ΡΗΜΑΤΑ Τα ρήματα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε πλήθος ομάδα λέξεων μετά τα ουσιαστικά. Τα ρήματα δείχνουν πράξεις. Όπως δείχνουν και τα παρακάτω σχήματα έχουμε τις εξής περιπτώσεις. Στην πρώτη περίπτωση

Διαβάστε περισσότερα

ÁÈ Ù apple È È appleô ı apple ÓÂ ÛÙË ã Ù ÍË

ÁÈ Ù apple È È appleô ı apple Ó ÛÙË ã Ù ÍË ÁÈ Ù apple È È appleô ı apple Ó ÛÙË ã Ù ÍË Δ Àƒ π ø ø º π π π ª Δ ƒàªª π μàƒπ π øπ π π ª Δ Δƒ À π ƒ Àà ƒ ªÀ π π ª ª Δπ ø, π Δ Ã π, ø ƒ ºπ, ƒ Δ ƒ Δπ Δ Δ, ƒπ π ª ª ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Το καλοκαίρι έχει έρθει

Διαβάστε περισσότερα

The G C School of Careers

The G C School of Careers The G C School of Careers ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ Δ ΤΑΞΗ Χρόνος: 1 ώρα και 30 λεπτά Αυτό το γραπτό αποτελείται από 6 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε

Διαβάστε περισσότερα

Modern Greek Beginners

Modern Greek Beginners 2016 HIGHER SCHOOL CERTIFICATE EXAMINATION Modern Greek Beginners ( Section I Listening) Transcript Familiarisation Text Καλημέρα. Καλημέρα σας. Μπορώ να σας βοηθήσω; Ήρθα να πάρω αυτό το δέμα. Σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

17.Γ. ΠΡΟΣΤΧΑ ΑΝΕΚΔΟΣΑ ΜΕ ΣΟΝ ΣΟΣΟ 4 - ΧΑΣΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΤ ΜΑΡΙΑ

17.Γ. ΠΡΟΣΤΧΑ ΑΝΕΚΔΟΣΑ ΜΕ ΣΟΝ ΣΟΣΟ 4 - ΧΑΣΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΤ ΜΑΡΙΑ το Δημοτικό η δασκάλα λέει στους μαθητές της: -Παιδιά, ελάτε να κάνουμε ένα τεστ εξυπνάδας! Ριχάρδο, πες μου ποιο είναι αυτό το ζωάκι: Περπατά στα κεραμίδια, έχει μουστάκι, κάνει νιάου και αλλά έχει και

Διαβάστε περισσότερα

Χ ρ ο ν ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς. Υ π ο θ ε τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς

Χ ρ ο ν ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς. Υ π ο θ ε τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Α ι τ ι ο λ ο γ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς γιατί διότι επειδή καθώς εφόσον αφού - μια και - (που) -(για να) - (και) Αιτία π.χ. Δε διάβασα, γιατί ήμουν άρρωστος Για

Διαβάστε περισσότερα

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά 1. Το σωστό γράψιμο Έχεις προσέξει πως κάποια βιβλία παρακαλούμε να μην τελειώσουν ποτέ κι άλλα, πάλι, από την πρώτη κιόλας σελίδα τα βαριόμαστε;

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 7. πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη

Ενότητα 7. πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη Ενότητα 7 πίνακας του Γιώργου Ιακωβίδη Αφηγούμαστε πώς περάσαμε σε μια συναυλία Περιγράφουμε μουσικά όργανα και πώς κατασκευάζονται Απαγγέλλουμε και τραγουδάμε στίχους Περιγράφουμε έργα τέχνης Αναγνωρίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Το παραμύθι της αγάπης

Το παραμύθι της αγάπης Το παραμύθι της αγάπης Μια φορά και ένα καιρό, μια βασίλισσα έφερε στον κόσμο ένα παιδί τόσο άσχημο που σχεδόν δεν έμοιαζε για άνθρωποs. Μια μάγισσα που βρέθηκε σιμά στη βασίλισσα την παρηγόρησε με τούτα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Με ρώτησε αν θέλω να πάω στο θέατρο.

ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ. Με ρώτησε αν θέλω να πάω στο θέατρο. ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να βάλεις σε κύκλο την πρόταση που φανερώνει θαυμασμό. α. Αχ, να μπορούσα να έρθω μαζί σου! β. Τι ωραίο το ποδήλατό σου! γ. Πεθύμησα να φάω παγωτό. δ. Σταμάτα την γκρίνια αμέσως!

Διαβάστε περισσότερα

ÁÈ Ù apple È È appleô ı apple ÓÂ ÛÙË μã Ù ÍË

ÁÈ Ù apple È È appleô ı apple Ó ÛÙË μã Ù ÍË ÁÈ Ù apple È È appleô ı apple Ó ÛÙË μã Ù ÍË Δ Àƒ π ø ø º π π π ª Δ ƒàªª π μàƒπ π ø π π π ª Δ Δƒ À π ƒ Àà ƒ ªÀ π π ª ª Δπ ø, π Δ Ã π, ø ƒ ºπ, ƒ Δ ƒ Δπ Δ Δ, ƒπ π ª ª ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Με το πέρασμα του χρόνου

Διαβάστε περισσότερα

21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ

21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2016 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΝ 1 ο Νηπιαγωγείο Κυπαρισσίας Διαβάσαμε το παραμύθι: «ΧΑΡΟΥΜΕΝΟ ΛΙΒΑΔΙ» Ερώτηση: ΠΟΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ; - Αυτοί

Διαβάστε περισσότερα

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών

Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών Τοπαλίδης Ιπποκράτης, 13 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης». «Ο Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ: A1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ - ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ. ΑΠΟ:

Συγγραφή: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ: A1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ - ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ. ΑΠΟ: Συγγραφή: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ: A1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ - ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΑΠΟ: alexandra2005@yahoo.gr ΠΡΟΣ:elenitsasiop@gmail.com ΘΕΜΑ: Κυριακή, στο σπίτι μου! 1 Άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Γραμματικής

Ασκήσεις Γραμματικής Όνομα:. Γ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ημερομηνία :. Ασκήσεις Γραμματικής 1. Συμπληρώνω τα ρήματα όπως στο παράδειγμα : (εγώ) στήνομαι (εγώ) αστειεύομ (εμείς) στρώνουμ (εσύ) φυλάγεσ (αυτός) σηκώνετ (αυτός) διορθώνετ (εσύ)

Διαβάστε περισσότερα

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε!

Φωνή: Θανούλη! Φανούλη! Μαριάννα! Φανούλης: Μας φωνάζει η μαμά! Ερχόμαστε! 20 Χειμώνας σε μια πλατεία. Χιονίζει σιωπηλά. Την ησυχία του τοπίου διαταράσσουν φωνές και γέλια παιδιών. Μπαίνουν στη σκηνή τρία παιδιά: τα δίδυμα, ο Θανούλης και ο Φανούλης, και η αδελφή τους η Μαριάννα.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑ Μ! Μ Π Α Μ! Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για όλους.

ΜΠΑ Μ! Μ Π Α Μ! Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για όλους. ΕΙΝΑΙ ΑΤΥΧΙΑ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙΣ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ. Νούρου Εγώ Κουάμι ο αδερφός μου Ράζακ ένας φίλος που συναντήσαμε στον δρόμο Στη φωτογραφία μάς είχαν δείξει καλύτερη βάρκα. Αστραφτερή και καινούρια, με χώρο για

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ!

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ! ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΝΙΩΣΑΜΕ.. ΠΟΣΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ! Δ ΤΑΞΗ 3 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΙΣΩΝΙΑΣ ΣΕΣΚΛΟΥ Όλοι χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων Μια φορά κι έναν καιρό, μια

Διαβάστε περισσότερα

[Ένας φίλος που...τρώγεται]

[Ένας φίλος που...τρώγεται] A Κείμενο [Ένας φίλος που...τρώγεται] Αγαπητό μου παιδί, Θέλω να σου μιλήσω για ένα φίλο που... τρώγεται! Ένα φίλο που, όσο παράξενο κι αν σου φανεί, τον λένε βιβλίο. «Αυτός είναι σωστός βιβλιοφάγος» δε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Χρόνος: 1 ώρα. Οδηγίες

ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Χρόνος: 1 ώρα. Οδηγίες ΑΓΓΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΑΞΗ Α ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ 17/05/2014 Χρόνος: 1 ώρα Οδηγίες 1. Έλεγξε ότι το γραπτό που έχεις μπροστά σου αποτελείται από τις σελίδες 1-8. 2. Όλες τις

Διαβάστε περισσότερα

Αμερικανική Ακαδημία Λευκωσίας

Αμερικανική Ακαδημία Λευκωσίας aan.ac.cy Αμερικανική Ακαδημία Λευκωσίας Εισαγωγικές Εξετάσεις Ελληνικά Α Γυμνασίου Διάρκεια Εξέτασης 1 ώρα Οδηγίες Να απαντήσετε σε όλες τις ερωτήσεις. Απαντήστε όσες περισσότερες ασκήσεις μπορείτε μέσα

Διαβάστε περισσότερα

The G C School of Careers

The G C School of Careers The G C School of Careers ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ Δ ΤΑΞΗ Χρόνος: 1 ώρα και 30 λεπτά Αυτό το γραπτό αποτελείται από 6 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε

Διαβάστε περισσότερα

THE G C SCHOOL OF CAREERS ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ

THE G C SCHOOL OF CAREERS ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ THE G C SCHOOL OF CAREERS ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ Χρόνος: 1 ώρα Αυτό το γραπτό αποτελείται από 7 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή

Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΚΔΟΣΗ Γεια σας, παιδιά. Είμαι η Μαρία, το κοριτσάκι της φωτογραφίας, η εγγονή της Θείας Λένας. Η γιαγιά μου εξέδωσε αυτό το βιβλίο το 1964. Είναι ένα βιβλίο για μικρά παιδιά, με

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόταση. Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα.

Η πρόταση. Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα. Η πρόταση Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα. Ορθογραφικές παρατηρήσεις 1. Το πρώτο γράμμα κάθε πρότασης

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστικό Δοκίμιο. Όνομα: Ημερομηνία: Η εβδομάδα του κυρίου Νικολάου

Διαγνωστικό Δοκίμιο. Όνομα: Ημερομηνία: Η εβδομάδα του κυρίου Νικολάου Διαγνωστικό Δοκίμιο Στ Τάξη Όνομα: Ημερομηνία: 1. Διάβασε το κείμενο και απάντησε στις ερωτήσεις. Η εβδομάδα του κυρίου Νικολάου Ο κύριος Νικολάου είναι δικηγόρος. Είναι πολύ δραστήριος. Κάθε πρωί ξυπνά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους

ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους ΟΝΕΙΡΟ ΜΙΑΣ ΚΑΠΟΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. Γεννήθηκα πολύ μακριά. Δεν γνωρίζω ακριβώς το που.την μητέρα μου και τα αδέρφια μου, ήμουν πολύ μικρός για να τους θυμάμαι. Το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό σαν ανάμνηση

Διαβάστε περισσότερα

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης

το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης το θύμα, ο θύτης και ο θεατής Σοφία Ζαχομήτρου Μαθήτρια της Ε2 Τάξης του 8ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών 2013-2014 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βάτραχος που τον έλεγαν "Φρογκ" και πήγαινε στην 5η Δημοτικού.

Διαβάστε περισσότερα

Απλές ασκήσεις για αρχάριους μαθητές 5

Απλές ασκήσεις για αρχάριους μαθητές 5 Περιεχόμενα Το ελληνικό αλφάβητο... 9 Ενεστώτας (το βοηθητικό ρήμα είμαι) Γραμματική...10 Ενεστώτας (ενεργητική φωνή, α συζυγία) Γραμματική...10 Ενεστώτας (ενεργητική φωνή, α συζυγία και βοηθητικό ρήμα

Διαβάστε περισσότερα

Και ο μπαμπάς έκανε μία γκριμάτσα κι εγώ έβαλα τα γέλια. Πήγα να πλύνω το στόμα μου, έπλυνα το δόντι μου, το έβαλα στην τσέπη μου και κατέβηκα να φάω.

Και ο μπαμπάς έκανε μία γκριμάτσα κι εγώ έβαλα τα γέλια. Πήγα να πλύνω το στόμα μου, έπλυνα το δόντι μου, το έβαλα στην τσέπη μου και κατέβηκα να φάω. 1 Εδώ και λίγες μέρες, ένα από τα πάνω δόντια μου κουνιόταν και εγώ το πείραζα με τη γλώσσα μου και μερικές φορές με πονούσε λίγο, αλλά συνέχιζα να το πειράζω. Κι έπειτα, χτες το μεσημέρι, την ώρα που

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστικό Δοκίμιο GCSE1

Διαγνωστικό Δοκίμιο GCSE1 Διαγνωστικό Δοκίμιο GCSE 1 Όνομα:.... Ημερομηνία:... 1. Διάβασε το κείμενο και συμπλήρωσε τις εργασίες. (Στο τηλέφωνο) Παρακαλώ! Έλα Ελένη. Επιτέλους σε βρήκα! Τι κάνεις; Πώς είσαι; Πού ήσουν όλο το Σαββατοκυριάκο;

Διαβάστε περισσότερα

17.Β. ΜΙΚΡΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΤΟ 4 - ΧΑΤΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΑΡΙΑ

17.Β. ΜΙΚΡΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΟΤΟ 4 - ΧΑΤΖΗΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΑΡΙΑ Ήταν ο Σοτός στην τάξη και η δασκάλα σηκώνει την Αννούλα στον χάρτη και τη ρωτάει: Αννούλα, βρες μου την Αμερική. Σην βρίσκει η Αννούλα και ρωτάει μετά τον Σοτό η δασκάλα: -Σοτέ, ποιος ανακάλυψε την Αμερική;

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις στις επαναληπτικές ασκήσεις Ελληνικών

Απαντήσεις στις επαναληπτικές ασκήσεις Ελληνικών Απαντήσεις στις επαναληπτικές ασκήσεις Ελληνικών 1. Παράγουμε ρήματα και τα γράφουμε και στις δύο φωνές (όταν αυτές υπάρχουν) : ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΡΗΜΑΤΑ ΛΕΞΕΙΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ χτένα χτενίζω

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Α : ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ)

ΜΕΡΟΣ Α : ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ) ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ : Ελληνικά ΕΠΙΠΕΔΟ : 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α : ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να αναπτύξετε ΕΝΑ από τα πιο κάτω θέματα (150-180 λέξεις ή 15-20 γραμμές) 1. Πώς πέρασα το περασμένο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα:

Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα: 1 Το άρθρο, γενικά Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα: Αυτός είναι ο Γιάννης, αυτή είναι η Έλσα και αυτό είναι το σκυλάκι τους. Οι μπαμπάδες και οι μαμάδες καμιά φορά είναι αυστηροί με τα παιδιά τους. Γιωργάκη,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ 2015 ΘΕΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ. Γενναίος Εκκλησία Άμμος Κομπολόι Ναύτης. Όσφρηση Αδειούχος Ξένοιαστος Αειθαλή Κάστρο

ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ 2015 ΘΕΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ. Γενναίος Εκκλησία Άμμος Κομπολόι Ναύτης. Όσφρηση Αδειούχος Ξένοιαστος Αειθαλή Κάστρο ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΟ ΚΟΛΕΓΙΟ «ΔΕΛΑΣΑΛ» Τ. Θ. 06 Τ.Κ. 57010, Πεύκα Θεσσαλονίκης Τηλ. 2310 673252, 673191 Fax 2310 673348 info@delasalle.gr www.delasalle.gr ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ 2015 ΘΕΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ Πεύκα, 20 Απριλίου 2015

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΘΡΑ. Μικρές λέξεις που μπαίνουν μπροστά από ουσιαστικά, επίθετα, τις κλιτές μετοχές και ορισμένες αντωνυμίες. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

ΑΡΘΡΑ. Μικρές λέξεις που μπαίνουν μπροστά από ουσιαστικά, επίθετα, τις κλιτές μετοχές και ορισμένες αντωνυμίες. ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ Μικρές λέξεις που μπαίνουν μπροστά από ουσιαστικά, επίθετα, τις κλιτές μετοχές και ορισμένες αντωνυμίες. Μας δείχνουν για τη λέξη που τα ακολουθεί: Το γένος: αρσενικό, θηλυκό ουδέτερο Τον αριθμό:

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2009 2010 Μάθημα: Ελληνικά Επίπεδο: 2 Διάρκεια: 2 ώρες Ημερομηνία:

Διαβάστε περισσότερα