ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΙΤΩΝ

Transcript

1 www. geroplatanos.com ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΙΤΩΝ ra «nmr \m ΕΤΟΣ - ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ ΕΔΡΑ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ - ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Γιορτάζουμε κ α ι πάλι την 6 4 η επέτειο της Εθνι κής γιορτής της 28ης Ο κ τ ω β ρ ί ο υ Είναι η Εθνική γιορτή της ιστορι κής νίκης κ α ι η α ρ χ ή της Εθνικής Αντίστασης της πατρίδος μας κατά της φασιστικής ιταλικής επί θεσης της 28ης Οκτω βρίου Γεγονότα γνωστά, που έλαβαν χ ώ ρ α κυρίως στην ε π α ρ χ ί α μας στα χ ω ρ ι ά μας. Χάνι Κ α κ α β ι ά ς, Χάνι Δελβινάκι, Δρυμάδες, Β α σιλικό, Δ έ μ α, Βίγλα, Κ ό ν ι τσα, Γ κ ρ ι μ π ά λ α, Πίνδος, ιστορικό Κ α λ π ά κ ι, Γ ε ρ ο πλάτανος κ. α. Τότε πολ λοί χ ω ρ ι α ν ο ί μας επι στρατεύτηκαν κ α ι πολέ μησαν για το πάτριο έδα φος. Σ ή μ ε ρ α λίγοι α π ' αυ τούς ζούνε κ ι είναι ζωντα ν ο ί μάρτυρες κ α ι ήρωες των γεγονότων εκείνων. Γ ι α λόγους ιστορικής αλήθειας κ α ι μόνο θ' ανα φερθούμε στο πρώτο πο λεμικό ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου, που βγήκε σ' έκτακτες εκδό σεις των εφημερίδων, έδωσε με λιτή αξιοπρέ π ε ι α, τον τόνο σ' όλη την υπόθεση. Σ α ν κείμενο, επέζησε, μπήκε στην ιστορία κ α ι μας κάνει όλους μας υπερήφανους: " Α ι ιταλικοί στρατιωτικοί δυνάμεις προσβάλλουν από τις 5,30 σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλυψεως της ελληνοαλβα νικής μεθορίου. Α ι ημέτε ροι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους" Γ Ε Σ ). Ε κ ε ί π έ ρ α στα σύνορα βροντούσε το κανόνι. Σ ε περισυλλογή βαθύτατη, με κλεισμένα μάτια, τ' άκουγε μ έ σ α της κάθε ελ ληνική ψυχή. Ανδρες, γυναίκες, γέ ροι, παιδιά, όλοι έλαβαν μέρος στον άνισο αυτό αγώνα. Ξύπνησε μέσα τους ο αρχαίος πολεμικός παιάνας... "Ιτε παίδες Ε Λ Λ Η Ν Ω Ν " που κατέληγε "ΝΥΝ ΥΠΕΡ ΠΑΝΤΩΝ Ο ΑΓΩΝ". Ε π ρ ε π ε τ ώ ρ α να διώξει τον εχθρό, από το εθνικό έδαφος, να τον κυνηγή σει, όσο πιο μ α κ ρ ι ά γινό ταν. Σ τ ο μέτωπο ο* όλη τη γραμμή καθώς γράφει ο Αγγελος Τερζάκης στο βισυνέχεια στην 3 η σελίδα Η πορεία των γενναίων από το Ανεξάρτητο Τάγμα Προκαλυψεως Κ ο νίτσης στον Ελληνικό - Ιταλικό πόλεμο. (Φωτογραφία από το βιβλίο του Β.Χ. Αρχιμανδρίτη) ΤΑ ΚΑΛΠΑΚΙΑ ΤΟΥ 2004 Με μεγάλη επιτυχία, λα μπρότητα και επισημότητα έληξαν τα φετινά Καλπά κια, εορταστικές εκδηλώ σεις για τη Νίκη των Ελλή νων στο Ιστορικό Καλπάκι, στην επέτειο μάχης του Καλπακίου (28ης Οκτω βρίου μέχρι 8ης Νοεμ βρίου του 1940). Για τις μάχες αυτές, κάθε Ελληνας αισθάνεται υπεφηφάνεια γιατί στον τόπο αυ τό γράφτηκε η πιο λαμπρή σελίδα της πρόσφατης ελ ληνικής ιστορίας και ανα χαιτίστηκε η επίδεση των πολεμιστών του 4 0 Ελλή νων και Ιταλών για πρώτη φορά έπειτα από 6 4 χρό- σμένα άγρια συμβάντα του φοβερού εκείνου πολέμου. Ρίγη συγκίνησης σκόρπι- Ιταλών. Πυροβόλο εν δράσει κατά την διάρκεια του Ελληνο-ΐταλικου πολέμου. Ο ι γιορτές άρχισαν από τις 1 8 έως 28 Οκτώβρη με ξεναγήσεις, προβολές, επι μνημόσυνη δέηση, καταθέ σεις στεφάνων, ομιλίες, πα ραδοσιακούς χορούς και τέλος αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου στο ύψωμα του μαχητή του 40. Πιο συγκινητική στιγμή η παρουσία των βετεράνων Ιταλός αξιωματικός συνομιλεί με Βετεράνους του πολέμου νια, όπου οι παλιοί πολεμι στές μπροστά σ' όλους τους κατοίκους του Δήμου Καλπακίου αγκαλιάστηκαν φιλήθηκαν και με δάκρυα στα μάτια ξέχασαν τα πέρα σε η κίνηση του 86χρονου Μικέλε Μαντάγκανο, αξιωματικού των.'ταλών Αλ πινιστών, που ec'-υψε και Συνέχεια στην 8η σελίδα

2 ΣΕΛΙΔΑ 2 ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΣΕΛΙΑΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 40 Η Φ Ω Ν Η ΤΗΣ Μ Α Ν Α Σ Σύρριζα με τα Ελληνοαλ βανικά σύνορα είναι κατεσπαρμένα τα σαράντα περί που χωριά του Πωγωνιού, με κεφαλοχώρι το Δελβινά κι και πνευματικό επίνειο το Γυμνάσιο του χωριού της Πωγωνιανής που είναι σαν φυτεμένο στο απώπατο ση μείο της μεθοριακής γραμ μής Τ' αγκαλιάζει όλα περί που και τα περισφίγγει ο μοναδικός αμαξιτός δρό μος που πηγαίνει απ' τα Γιάννενα στ' Αργυρόκα στρο και που διχάζεται στο Καλπάκι, τραβώντας ανατο λικά για την Κόνιτσα. Ανέκαθεν ήταν λιγοστός ο κόσμος που τα κατοικού σε γιατί οι πολλοί ξενητεύονταν. Αγονη και φτωχή η γη που εκμεταλλεύονταν εκεί νοι που έμεναν. Και σήμερα και τότε 6 4 χρόνια από το 1940, η περιοχή παρουσιά ζονταν έρημη, "ζώνη επιτη ρούμενη" εγκαταλειμμένη, σχεδόν νεκρή. Ο λ α έδειχναν, ότι πάμε για πόλεμο, εκείνο τον Οκτώβρη του Ο ι κά τοικοι μαζεμένοι στα καφε νεία μετέφεραν τις προσω πικές των διαπιστώσεις για το τι έβλεπαν να γίνεται "μέσα" (μέσα = δηλ. στην Αλβανία). Γιατί υπήρχαν πολλά χωριά που α π ' τα ψηλώματά τους ο αλβανι κός κάμπος, πέρα από τα σύνορα, φάνταζε σαν ένας απέραντος καθρέφτης. Δε χωρούσε αμφιβολία για τους λίγους γεωργούς, ποι μένες και ξυλοκόπους των ακριτικών αυτών χωριών του Πωγωνιού. Ο κίνδυνος ήταν άμεσος και ο φόβος του χαλασμού ορατός. Μεγάλες στρατιωτικές συγκεντρώσεις των Ιταλών εγγύτατα των συνόρων επι βεβαίωναν τις βάσιμες υπο ψίες, ενώ ήταν κοινό μυστι κό ότι το επιτελικό σχέδιο αντίστασης είχε εγκαταλεί ψει την περιοχή στην τύχη της. Η άμυνα και η αποφα σιστική αντίσταση είχε ορι σθεί για πιο πίσω: στο φράγμα των οροσειρών Κονίτσης, Ζαγορίου - Καλπακίου, γι' αυτό και η φύλαξη των συνόρων ήταν μάλλον συμβολική με ελάχιστες ελ ληνικές στρατιωτικές δυνά μειςεβρεχε ασταμάτητα την τελευταία Βδομάδα του Οκτώβρη του Λίγοι κάτοικοι κυκλοφορούσαν στα έρημα μονοπάτια που σύνδεαν τα διάφορα χωριά μεταξύ τους. Μικρές μόνον ομάδες από παιδιά φάνη καν να κυκλοφορούν τις απογευματινές ώρες της Κυριακής 2 7 του μήνα. Ηταν οι μαθητές που επάν δρωναν το Γυμνάσιο της Πωγωνιανής και που επέ στρεφαν από τα γύρω χω ριά τους στο σχολείο. Με το σούρουπο όλοι οι κάτοι κοι του ακριτικού χωριού κλείστηκαν στα σπίτια τους. Φως δεν υπήρχε πουθενά. Το μόνο σπίτι που φωτίζο νταν ήταν το τηλεγραφείο που δούλευε ασταμάτητα με το πρωτόγονο χειριστή ριο. Ηταν ολοφάνερο ότι *Ή ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΥ» ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΟΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝ1ΤΩΝ κάτι το πολύ σοβαρό έπρε πε να συμβαίνει. Τα παιδικά όμως μάτια έκλεισαν εύκολα από τη σωματική κόπωση και την αφροντισιά. Την ηδονική ανάπαυση δεν την ενο χλούσαν ούτε η αδιάλειπτη νεροποντή, ούτε οι αλλε πάλληλες φωτεινές δέσμες των κεραυνών, ούτε οι βροντές που ακολουθού σαν. Γύρω στα ξημερώματα όμως ένας θόρυβος παρά ξενος αντήχησε δαιμονικά. Πολλοί μπερδεύτηκαν, οι εμπειρότεροι όμως κατά λαβαν. Δεν ήταν κεραυ νός, ήταν έκρηξη από την ανατίναξη μιας όχι και τό σο σημαντικής γέφυρας για την παρενόχληση των εισβολέων, που βρίσκο νταν λίγα χιλιόμετρα πριν α π ' το διεθνές φυλάκιο της Κακαβιάς, πάνω στο δημόσιο αμαξιτό δρόμο. Αυτή ήταν και η έμπρακτη αποδοχή της πολεμικής αναμέτρησης που λίγο πριν μας είχαν επιβάλει οι επι δρομείς. Σχεδόν αμέσως κατέστη σαν ευκρινέστεροι οι κα νονιοβολισμοί, το ρυθμικό κροτάλισμα των πολυβό λων και η χαρακτηριστική αντήχηση των πυροβόλων όπλων. Τότε δόθηκε το σύνθημα της φυγής των παιδιών του Γυμνασίου για τα χωριά τους. Ηταν πράξη παράτολμη αλλ' αναγκα στική. Επρεπε να βρεθούνε στα σπίτια τους. Οι σωφρονέστεροι υπέδειξαν μονοπάτια μέσα από χαρά δρες και λαγκαδιές και οπωσδήποτε μακριά από τη δημοσιά. Βρεθήκαμε έτσι μια ομά- ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΝΩΠΩΝ> ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ Τ Ο ΝΟΜΟ: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ τ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Τ.Κ ΤΗΛ ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Ε Κ Δ Ο Σ Η Σ ΣΥΝΤΑΞΗΣ - Υ Λ Η Σ Σ Ω Κ Ρ Α Τ Η Σ MIX. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Ν. ΠΑΝΟΥΣΗ 22 - Τ.Κ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ και ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ν. Μ Ο Υ Κ Α Σ ΠΑΡΟΔΟΣ ΚΑΣΤΡΙΣΟΓΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΤΗΛ και ΕΔΡΑ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Τ.Κ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Χειρόγραφα που δημοσιεύονται ή όχι δεν επιστρέφονται. Οι ενυπόγραφες συνεργασίες εκφράζουν τις απόψεις εκείνων που υπογράφουν. ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ δα δέκα πέντε περίπου παι διών που ξεκινήσαμε για το χωριό μας κάτω από τις χει ρότερες συνθήκες. Λάσπη και κρύο κι ένας επίμονος καταιονισμός ασταμάτητης, δυνατής φθινοπωρινής βροχής που μαζί με τους κανονιοβολισμούς και τις αναλαμπές των κεραυνών που χάραζαν τη δύσβατη πορεία μας, γιατί δε φώτιζε ακόμα καλά, σύνθετα ν το σκηνικό μέσα στο οποίο εκινείτο μια αδύναμη ομά δ α δέκα πέντε παιδιών που προσπαθούσαν να επιβιώ σουν μέσα απ' του πολέμου τη συμφορά. Η τρομερή όμως νύχτα βάδιζε προς την αυγή της 28ης Οκτώβρη 1940 και αυτή με τη σειρά της ρυ μουλκούσε το έθνος στη θριαμβευτική μεγαλειώδη ιστορική του πορεία. Είχε ξημερώσει για τα κα λά όταν πλησιάζαμε στην περιοχή του χωριού μας. Οπως φανήκαμε στην κορυ φή μιας μικρής λοφοσειράς, αντικρύσαμε ισάριθ μες μανάδες στο φρύδι αντικρυνού φαλακρού λό φου, που τους χώριζε μετα ξύ τους βαθειά χαράδρα. Το φοβερό ένστικτο της μη τρότητας τις είχε κάνει να επικοινωνήσουν νοερά με τα παιδιά τους -γιατί άλλος τρόπος δεν υπήρχε- κάνο ντας την ίδια σκέψη μαζί τους. Ετσι πήραν την αντίθε τη με μας πορεία για να μας συναντήσουν και να μας αρπάξουν στην αγκα λιά τους, πριν μας ρουφήξει η δίνη και ο ανεμοστρόβι λος της τρομερής κοσμοχαλασιάς. Οπως πρόβαλαν στον ορίζοντα του γυμνού λόφου στεγνές και λαχταρι σμένες κορμοστασιές, με μαλλιά που τα έσερνε ο αγέρας με τα υψωμένα χέ ρια ικετευτικά έτοιμα για τη δοξολογία της ζωής, αλλά και την οιμωγή του θανά του, σε τίποτα δε διέφεραν από το χορό αρχαίας τρα γωδίας. Αμέσως κάθε μάνα φώναξε όσο γινόταν πιο δυνατά το μικρό όνομα του παιδιού της, για να πάρει αμέσως καταφατική απά ντηση μονολεκτική. Σ' ελά χιστο χρόνο η συνεννόηση είχε συντελεσθεί και οι φω νές ακαριαία εσίγησαν. Η φοβερή μητρική αισθαντικότητα είχε αιχμαλωτίσει με την ακοή της στον αέρα τον ιδιωματισμό της φωνής του παιδιού της, που περιο ρίζονταν σ' ένα μόνο γράμ μα του αλφαβήτου. Στο απαντητικό μόριο Ε'!!! Γιάν νη - Νίκο - ελάατεε...! Σήμερα καμιά από τις δέ κα πέντε αυτές Ηπειρώτισ σες και αλησμόνητες μανά δες δε βρίσκεται πλέον στη ζωή. Μεγάλωναν τα παιδιά τους με το σιταρένιο ψωμί που έσπερναν, θέριζαν, ζύ μωναν και έψηναν με τα ίδια τους τα χέρια. Α λ λ ά και με το χαμόγελο, το βάλσαμο αυτό της ψυχής, την ανεξάντλητη υπομονή και το κουράγιο που πρόσφεραν στα παιδιά τους χωρίς βαρυγγωμιά, παρ' όλη την τυραννία που φύ λαγαν μόνο για τον εαυτό τους. Ανήκουν όλες σε μια κα τηγορία γυναικών που δεν θα ξαναϋπάρξουν. Ας είναι η στήλη αυτή μνημόσυνο για όλες τις επώνυμες και ανώνυμες Ηπειρώτισσες μητέρες που χάθηκαν οι πιο πολλές από του πολέ μου την καταδρομή. Για όλες χωρίς εξαίρεση, γιατί ήταν όλες ίδιες. Ηρωικές γυναικείες υπάρξεις. Υπο δειγματικές μανάδων μορ φές. Σ.Ν. ΣΚΑΝΤΖΟΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Σ. ΟΙΚ. ΚΑΙ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΩΝ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΡΕΑΤΩΝ Πωλείται οικία έτοιμη προς κατοίκηση στο Γεροπλάτανο. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τον κ. Παναγιώτη Κέντρο τηλ Ό ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ" ΑΛΕΙΑΝΛΡ0Σ Β. ΛΕΤΣΙ0Σ Πωλείται κατοικία εις το Δίλοφο Ζαγορίου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνή σουν με τον κ. Σπυρίδωνα Κήτα τηλ ΓΑΣΤΟΥΝΗ ΗΛΕΙΑΣ ΤΗΛ ν ) $ ί

3 ΤΟ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΟ ΚΤΕΛ ΑΕΝ ΣΕΛΙΔΑ 3 Η 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΚΑΤΑΡΓΕΙ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΧΩΡΙΑ Επανήλθε ο Πρόεδρος του Υπεραστικού ΚΤΕΛ Ν. Ιω αννίνων, Γρ. Γκίκας στο 8έμα των δρομολογίων προς τα χωριά και ειδικότερα προς τα ορεινά. Εμείς, τόνισε με έμφαση, ποτέ δε μιλήσαμε για καταργήσεις δρομολο Γυναίκες ανοίγουν δρόμο στα δύσβατα βουνά της Πίνδου νια να διευ κολύνουν το πέρασμα του ΕΑΑηνικοΰ Στράτου στην ΑΑβανία. γίων, όπως γράφτηκε σε μερίδα του τοπικού τύπου, αλ λ ά για περικοπές. Περικοπές που προέκυψαν από τη με λέτη των καθημερινών στατιστικών στοιχείων που συγκε ντρώνει το ΚΤΕΛ και υποδεικνύουν ότι, σ' ορισμένες δια δρομές, ορισμένες ημέρες, η επιβατική κίνηση είναι τελείως ανύπαρκτη, μηδενική. Κάναμε το αυτονόητο, πρόσδεσε ο κ. Γκίκας, προχωρήσαμε στην περικοπή των δρομολογίων και την αναπροσαρμογή τους στις ημέρες που παρουσιάζουν κάποια αξιόλογη επιβατική κίνηση. Το ενδιαφέρον το<> ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση των κατοί κων των ορεινών Η ας χωριών είναι δεδομένο εδώ και δε καετίες, αλλά από τη στιγμή που το ΚΤΕΛ μετετράπη σε ανώνυμη εταιρεία προσπαθεί να περιορίσει τις τυχόν ζη μιές. ΝΕΟΙ ΑΙΟΙΚΗΤΕΣ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΜΑΣ Ανέλαβαν στα Νοσοκομεία μας, οι νέοι Διοικητές. Στο Περιφερειακό Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαν νίνων διοικητής αναλαμβάνει ο κ. Λάμπρος Πυριώτης και δεύτερος διοικητής η κ. Αλεξάνδρα Λαμπροπούλου. Στο Νοσοκομείο "Χατζηκώστα" για τη θέση διοικητή ορίστηκε ο κ. Γιάννης Γκερλές και δεύτερος διοικητής τοποθετήθηκε ο κ. Αλέξανδρος Λύτης. Ευχόμαστε στους νέους Διοικητές των Νοσοκομείων μας, καλή επιτυχία στο πράγματι δύσκολο έργο τους για την καλή και γρήγορη εξυπηρέτηση των ασθενών και την εύρυθμο λειτουργία των Νοσοκομείων μας. Στις οι γ υ ν α ί κ ε ς του χωριού δέχτηκαν την π ρ ό σ κ λ η σ η φιλίας της κ. Ρίτσας Λ έ τ σ ι ο υ. Γιατί η φιλία είναι κάτι το ευγενικό, το τρυφερό, το α ι θ έ ρ ι ο που στις μέρες μας α ρ χ ί ζ ε ι ν α χάνεται. Ο λ ε ς οι γυναίκες π ε ρ ί π ο υ 3 5 μικρές και μ ε γ ά λ ε ς, α γ α π η μ έ ν ε ς α ν τ α μ ώ θ η κ α ν στην α υ λ ή του σπιτιού της. Ηταν μια ω ρ α ί α ι δ έ α της ο ι κ ο δ έ σ π ο ι ν α ς. Ν α β ρ ε θ ο ύ ν για λίγο ό λ ε ς μ α ζ ί. Ν α αφήσουν τα προ β λ ή μ α τ α και τις δ ο υ λ ε ι έ ς τους. Κ ο υ β έ ν τ ι α σ α ν, γ έ λ α σ α ν και χ ά ρ η κ α ν. Γεύτηκαν κεφτεδάκια και τους ρ ο δ ο κ ό κ κ ι ν ο υ ς λ ο υ κ ο υ μ ά δ ε ς. Π έ ρ α σ α ν ευχά ρ ι σ τ α δίνοντας το κ α λ ό π α ρ ά δ ε ι γ μ α. ΛΟΛΑ ΜΟΥΚΑ φάλι στους ώμους. Την αναγνώριζε, την ήξερε από πάντα, του την είχανε τραγουδήσει σαν είτανε μ ω ρ ό κ ι ονειρευότανε στην κούνια. Ηταν η μάν να η μεγαλόψυχη στον πό νο κ α ι στη δόξα, η λαβω μένη της Τήνου η Υ Π Ε Ρ ΜΑΧΟΙ Σ Τ Ρ Α Τ Η Γ Ό Σ. Τ ι μ ή και δ ό ξ α σ' όλους που'λαβαν μέρος σ' αυτό τον ν ι κ η φ ό ρ ο αγώνα για την σωτηρία της πατρίδος μας. Σ. ΟΙΚ. Η Φύση λέγεται Ανωτέρα Αύναμ/s. Ανωτέρα Auvapis είναι ο isios ο 1. Στο Απειρο είναι ο θεός Μια Δύναμη Ανωτέρα, Ηπιος, Φεγγάρι, Αστέρια ή Γη θεό έχουν πατέρα 2.0 θεός είναι Αόρατος κανείς δεν τον γνωρίζει Ανθρώπους κι αγαθά στη Γη 0 θεός μας τα χαρίζει 3. Εις τα Ουράνια ο θεός το άπειρο δίχως άκρη πνεύμα, αόρατο ο θεός ούτε τον Βλέπει μάτι 4. Την Ανωτέρα Δύναμη θεό την ονομάζουν Αθεοι και αλλόθρησκοι θεό δε λογαριάζουν 5. 0 Ηπιος θρόνος του θεού Η Γη τον Ηπιο γύρα φέρνει πάθος ποτέ δεν έγινε καλά τα καταφέρνει ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΦΙΛΙΑΣ τις ω ρ α ί ε ς πίτες, τα λ α χ τ α ρ ι σ τ ά Συνέχεια από την 1η σελίδα βλίο του "Ελληνική Ε π ο π ο ι ί α " ο ελ ληνικός στρατός έβλεπε τις νύχτες μια γυναικεία μ ο ρ φ ή να προβαδίζει, ψηλόλιγνη, αλοφροπερπάτητη, με την καλύπτρα -της αναριγμένη από κε 6. Αγιο Πνεύμα είναι ο θεός Τα πάντα κυβερνάει Ψυχή με πνεύμα ο άνθρωπος Πνεύμα του μόνο πάει 7. Τον άνθρωπο έπλασε ο θεός Τη Γη να κυβερνήσει Και τα αγαθά που έχει η Γη Του Ανθρώπου θα χαρίσει 8. Δημιουργήματα θεού είναι στη Γη τα πάντα ο θεός με τα Αγια χέρια του έπλασε Γυναίκα και Ανδρα 9. Εχω την πίστη στο θεό στη Δύναμη Ανωτέρα, γιατί κι εγώ γεννήθηκα από Μάνα και Πατέρα.0 Ηλιος είναι ο Πατήρ η Γη είναι η Μητέρα αν δεν υπήρχε Ηλιος, Γη δε ζούσαμε εδώ πέρα Ηλιος είναι ακίνητος η Γη τον τριγυρίζει και στο Φεγγάρι ολίγο Φως ο Ηλιος το χαρίζει 12. Τα τρία αυτά δίνουν ζωή ψυχή δεν έχουν τ' άστρα όλα μαζί στο άπειρο σε μια μεγάλη γλάστρα 13. Τα Αόρατα δε φαίνονται Απειρο τα φωνάζουν την Ανωτέρα Δύναμη θεό την ονομάζουν 14. Σε άλλα άστρα πλην τη Γη τίποτε δε θα βρούμε άνθρωποι, Ζώα και Φυτά στη Γη μονάχα ζούνε 15. Ενας και μόνος ο θεός μια Δύναμη Ανωτέρα Απειρο, Ηλιος, Αστρα, Γη θεό έχουν πατέρα 16. Πάντοτε το όνομα θεού οι άνθρωποι πρώτα βάζουν την Ανωτέρα Δύναμη θεό την ονομάζουν 17. Τέκνο θεού ο άνθρωπος ο θεός τον κυβερνάει τα σφάλματα που γίνονται ο θεός μας τα σχωρνάει 18. Δώδεκα εντολές θεού οι άνθρωποι τις προσέχουν αυτά που είπαμεν εδώ νόημα άλλο έχουν 19. Τετράστιχα που γράφτηκαν πολλοί θα τα διαβάσουν ολίγοι θα τα προσέξουν πολλοί θα τα δικάσουν 20. θεό πως νιώθω έγραψα Πρέπει να τελειώσω Εχω ψυχή αμαρτωλή θεό να παραδώσω 21. Πάντα θεό προσεύχομαι να σβήσει τα σφάλματα μου η πίστη μου είναι στο θεό διδάσκω στα παιδιά μου 22. Για το Χριστό δε γράψαμεν πολλοί δεν τον πιστεύουν τους λέμε είναι παιδί θεού αυτοί μας κοροϊδεύουν 23. Σταύρωση, Ανάσταση Χρι στού είναι θεού ενέργεια και Αναστήθηκε ο Χριστός με σταυρωμένα χέρια 24. Οι άπιστοι είναι πολλοί θέλουνε γη να σβήσουν όσοι πιστεύουν στο Χριστό πρέπει να κυβερνήσουν 25. Οσα εδώ διαβάσετε να μην τα πείτε αστεία έγιναν όλα αληθινά δεν είναι προφητεία 26. Είπαμαν λίγα για Χριστό σαν άνθρωπος γεννήθηκε πήρε το όνομα θεού Σταυρώθηκε κι Αναστήθηκε Ζητώ Συγγνώμη απ' το λαό και στο θεό προσεύχομαι να δεχτεί κι εμένα τον αμαρτωλό 88χρονος Συν/χος Ιερέας Γεώργιος Ευαγ. Κολιούσης Αρχαίο χωριό Βϋμυνίκης (Βασίλισσας Β v :κης) Πατρίδα Καλόγηρου Ιαμουήλ Σουλίου.

4 1 ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΜΑΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ κάστανα - γίνεται και το συ νηθισμένο "μουαμπέτι" ανάμεσα στη δοκιμή του καινούριου ρακιού. Είναι μια γραφική αγροτοδουλειά που δεν την έσβησε ο πολιτισμός και η εξέλιξη ακόμα... Μια άλλη εποχιακή ασχο λία, παλιότερα, ήταν ο "ξέ- φλος". Αφού μάζευαν τα καλα μπόκια στον κάμπο οι νοι κοκυραίοι, τ' αποθήκευαν στα υπόγεια και στις σάλες των σπιτιών. Σαν τέλειωναν τα καζάνια, άρχιζε το ξεφλούδισμα του καλαμπο κιού. Κάθε βράδυ συγκεντρώ νονταν συγγενείς και γειτό νοι, πότε στο σπίτι του ενός και πότε στ' αλλουνού για τον ξέφλο. Μικροί - μεγάλοι κάθο νταν γύρω από το σωρό ή πάνω στα καλαμπόκια και χράστ - χράστ τραβούσαν τα "φώκια" προς το κοτσάνι και τάκοβαν. Τάρριχναν σε μια γωνιά και κάθε τόσο κάποιος τα στοίβαζε σ' ένα ^ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΚΙ ΟΜΩΣ ΑΛΗΘΙΝΟ Ολοι μας γνωρίζουμε την μέλισσα, αυτό το φιλόπονο συλλέκτη που μας προμηθεύει το πολύτιμο μέλι της. Ποιος όμως περίμενε μέλισσες να ζουν μέσα σε τοίχο σπιτιού. Απίστευτο!! που όμως γίνεται αληθινό. Στο σπίτι της κ. Ρίτσας Λέτσιου μέλισσες έκαναν την φωλιά τους μέσα στον τοίχο (στην πρόσοψη του σπι τιού). Υπήρχε μια πολλή μικρή τρύπα που κρέμονταν πα λιά το γραμματοκιβώτιο. Από εκεί μπήκαν και στο κενό που υπήρχε από σκαλωσιά, έφτιαξαν ανενόχλητες την κατοικία τους. Ο χωριανός μας Γεώργιος Ιωάννου φώναξε τον κ. Αποστόλη Μπούτσικο. Μ ε την βοήθεια δύο φίλων του έβγαλαν προσεχτικά μια πέτρα του τοίχου. Μ ε μεγάλη έκπληξη αυτών και όσων χωριανών παρευρίσκοντο εκεί είδαν ότι υπήρχαν γνήσιες κηρύθρες γεμάτες μέλι. Με μεγάλη υπομονή επί αρκετή ώρα αφού έβγαλαν τις γεμάτες κηρύθρες τέσσερις πέντε μάζεψαν το με λίσσι σε μια κυψέλη και το πήραν στις Καρυές. Οπως μάθαμε το ηρωϊκό αυτό μελίσσι ζει και βασιλεύει. ΑΟΑΑ ΜΟΥΚΑ J (Γ ^ ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΕ ΚΑΙ ΦΙΛΕ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ Τα μόνα έσοδα μας, είναι οι προαιρετικές εισφορές σας, και ειλικρινά μάς τονώνουν πολύ, γιατί μάς δείχνουν ότι δεν μάς ξεχνάτε και πράγματι μάς αγαπάτε. Σας ευχαριστούμε πολύ και πάντα θ α ελπίζουμε. " Η Φ Ω Ν Η ΤΟΥ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΥ" ^= τσουβάλι και τα κουβαλού σε έξω. Με το ξεφλούδισμα φα νερώνονταν μέσα από το αστάκι, σειρές τα καλαμποκόσπειρα, άσπρα ή κόκκι να, από τη μύτη ως το κοτσάνι. Μια όμορφη μοσχοβολιά ξεχύνονταν σ' όλο το χώρο που γίνονταν ο ξέφλος. Η νοικοκυρά του σπιτιού κερ νούσε από τα φρέσκα σπιτίσια γλυκά της ή βραστά κά στανα ή ακόμα και ψημένα καλαμπόκια α π ' αυτά που βρίσκονταν πράσινα ανάμε σα στα ξερά. Ο ι ιστορίες, τ' αστεία, τ' ανέκδοτα, έδιναν κι έπαιρ ναν. Το καινούριο κρασί γλύκαινε τα λαρύγγια και τα πατροπαράδοτα τραγού δια, αργά ζεστά και χαρού μενα ξεχύνονταν σ' όλο το σπίτι και μαλάκωναν τις καρδιές... Τέτοια εποχή, οι νύχτες όλο και μεγαλώνουν ο ξέ φλος συνεχίζονταν ως αρ γά, στην ίδια χαρούμενη και ζεστή ατμόσφαιρα. Μόνο αργά κατά τα μεσάνυχτα, σκόρπιζε η συντροφιά για να συνεχίσει το βράδυ της άλλης μέρας στο ίδι σπίτι αν δεν είχαν τελειώσει, ή σε κάποιο άλλο συγγενικό ή φιλικό που θάπαιρνε σειρά. Αλησμόνητες στιγμές! Ποιος από τους παλιούς δε θυμάται νοσταλγικά, αυτά τα ευχάριστα βράδια; Α υ τές τις ώρες που ήταν γεμά τες από της συντροφικότη τας το μεγαλείο! Αυτά άλλοτε. Τώρα τι μέ νει; Τα μηχανήματα τώρα, μα ζεύουν, ξεφλουδίζουν, στε γνώνουν και ξεσπειρίζουν το καλαμπόκι μες στον κά μπο. Αίγοι νοικοκυραίοι πια, εξακολουθούν να φέρνουν στα σπίτια τους τον καρπό και κάνουν λίγο ξέφλο. Ο λ α όμως τώρα γίνονται γρήγορα, λειψά, κλειστά, χωρίς το παλιό εγκάρδιο ξάνοιγμα της ανθρωπιάς. Μια ακόμα αναγκαία ερ γασία που είχε ανακατευτεί με το έθιμο και είχε γίνει ανάγκη κοινωνική και πολι τιστική, τείνει να εκλείψει αμετάκλητα. Ο πολιτισμός δεν έχει συ ναισθηματισμούς είναι ψυ χρός και αδυσώπητος... Σοτ. Τουφίδης ^ Α Ε Ρ Α Μ ΕΝΑ Μ Ε Γ Α ΟΧΙ» ΧΙΝΟΠΩΡΙΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ Πριν από λίγα χρόνια, το φθινόπωρο στον τόπο μας είχε άλλη χάρη. Βέβαια ήταν η εποχή που όλος ο κόσμος τακτοποιού σε τη σοδειά του κι ετοιμα ζόταν για την περίοδο του χειμώνα. Ωστόσο, ανάμεσα στις δουλειές όσο επίπονες κι αν ήταν, έβρισκε το χρόνο, να ψυχαγωγηθεί και να χα ρεί μέσα στην συντροφικό τητα και τη θαλπωρή των συνανθρώπων του. Μ ι α κουραστική δουλειά, αλλά συνάμα και ευχάρι στη, ήταν "τα καζάνια". Αυ τή συνεχίζεται και σήμερα και όπως άλλοτε μαζεύο νται οι γειτόνοι σ' αυτόν που διαθέτει το ρακοκάζανο και με τη σειρά αποστά ζουν τα "τσίπουρα" που'βγαλαν από τα πατημέ να σταφύλια μετά τη βράση του μούστου. Μοσχοβολούν οι γειτο νιές από τη μυρωδιά του ρακιού. Γύρω στη φωτιά κά ποιος "συμπάει" τα ξύλα, άλλος ψήνει μεζέδες και ΣΕΛΙΔΑ 4 1. Φώναζαν οι στρατευμένοι τότε στου καυγά το περιβόλι Αρα βίδα - εφ' όπλου λόγχη βαδίζοντας πάνω στο χιόνι. 2. Αμανάτ μείναν πολλοί στου μετώπου την αυλή κάθε Οκτώβρη στη γιορτή οι αστροφόροι είναι εκεί. 3. Τις; Γι αυτούς μαυροφορεί σε πλαγιά ή κορυφή μ' ΟΧΙ άφηναν πνοή και η ανάμνηση πενθεί. 4. Τα ταμπούρλα δίνουν βήμα στου συλλογισμού το κρίμα άλλαξε όμως το σχήμα και ξεχάσθηκε το θύμα. 5. Σαδιστές - κατακτητές Ιταλό - Γερμανιστές παρελθόν μείναν στο χθες και οι ΚΡΕΜΛΙΝΟ - Ρωσσιστές. 6. Κάθε πηγή και σταυροδρόμι Γράμμου - Βίτσι κπι Πωγώνι εκκλησάκι - καντηλώνει γι' αυτόν που φόνευσε το βόλι. 7. Λίγο πάνω α π ' την Ακρατα κλαίει η Αγία Λαύρα θέρισαν κορμιά αράδα κι ΟΧΙ έχει η ΕΛΛΑΔΑ. Κ Ω Ν. ΤΣΟΥΝΑΚΑΣ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ ^ Κατά τους τελευταίους μήνες, με τους Ολυμπιακούς, έχω τη γνώμη ότι το παρακάναμε. Ενθουσιώδεις καθώς είμαστε, θέτουμε ως πρότυπα για τους νέους μας, τον αρσιβαρίστα, τον ποδοσφαιριστή, τον αθλητή του τάε κβο κ.λ.π. και αμελούμε ή περιφρονούμε τους επιμελείς, δηλαδή τον άριστο σπουδαστή - φοιτητή που κατακτάει τη γνώση με χίλιες δυό στερήσεις, τον νέο εξαιρετικό επιστήμονα, που ιδρώνει ν' ανακαλύψει κάτι καλό για όλους, τον άριστο τεχνίτη, τον προοδευτικό γεωργό, τον προκομμένο κτηνοτρόφο, που ιδρώνουν να προσφέ ρουν κάτι καλό για όλους μας. Να με συγχωρούν όλοι οι αθλητές μας -τους οποίους αγαπώ και εκτιμώ- αλλά αληθινά πρότυπα για τους νέ ους μας θ α πρέπει να'ναι όλοι οι παραπάνω και να μη το παρακάνουμε με τις υπερβολές μας, τόσο ως λαός όσο και σαν επίσημη πολιτεία. J iyftorfttjtokfce * h'j ;If;-C Γ, 8ΛΑΑΚΟΧ QMS» 7*8*5$

5 ΤΟΠΙΚΑ Συνεχίζουμε και σήμερα με τα τοπικά ιδιώματα του χωριού μας και της γύρω ευ ρύτερης περιοχής: Χ ά λ ι (το) = το βάσανο, η δυστυχία (εκ του τουρκι κού). Φράσεις: τι χάλι είναι αυτό που με βρήκε, γύρισε πίσω σε κακό χάλι, ή νιώθω χάλια σήμερα κ.α. Χ α λ ι κ α ρ ι ά (η) = σωρός από καλίκια. Χ α λ κ ώ μ α τ α (τα) = τα χάλκινα μαγειρικά σκεύη (από μπακίρι ταψιά κατσα ρόλες κ.λ.π. που'παιρνε προίκα η νύφη). Χαλντούμης (ο) = ο ανίκανος σεξουαλικά. Χαμπέρι ή χαμπάρι (το) = η είδηση το νέο. Φρά σεις: "Τι χαμπάρια;" και το δίστιχο του Δημοτικού τρα γουδιού: "Χαμπέρι να σου στείλω που'πιασα καινούρ γιο φίλο" κ,λ.π. Χ α μ ο ύ ρ α (η) = πρόσω πο εξευτιλισμένο, ανυπόβλητο, ανήθικο. Ακόμη η βύ θιση σε αναισθησία του άρ ρωστου. Φράσεις: "Εχει μια χαμούρα, όλο κοιμάται". Χ α μ ο ύ ρ ι (το) = το μίγμα ΙΑΙΟΝΥΜΑ ανακάτευμα διαφόρων υλι κών τοιχοποιίας (άμμου, χα λικιών κ.λ.π.). Χαντάκωμα (το) = κα ταστροφή - κατάπτωση. Φράσεις: Ο δικηγόρος τον χαντάκωσε σ' αυτή την υπό θεση. Χαντακώνομαι = κατα στρέφομαι - αφανίζομαι. Χαντακώνω = ρίχνω κά ποιον στο χαντάκι με πρόθε ση να τον βλάψω. Χ α ρ ά (η) = γάμος, ευχα ρίστηση. Φ ρ. Οπου γάμος και χαρά η Κοντύλω από κο ντά. Χ α ρ ά ν α (η) = χάλκινο μαγειρικό σκεύος. Χαράζω = χαράσσω γραμμές: Ο μυλωνάς χαρά ζει το μύλο, τον κάνει να έχει λεία επιφάνεια ν' αλέ θει καλύτερα. Χ ά ρ α μ α (το) = χάραγ μα, πρωΐ, χαραή. Χ α ρ ά μ ι (το) = το αθέμι το, απαγορευμένο, παράνο μο επιζήμιο. Φρασ. "Χαράμι να σου γίνει" δηλαδή να μη σου δώσει καμιά χαρά. Χ α ρ α μ ο φ ά η ς (ο) = αυ τός που συντηρείται απ' άλ Από το πολιό ή9η και έθιμο tou χωριού μοι λους. Αυτός που τρώει ψωμί, χωρίς να του αξίζει. Χ ά ρ β α λ ο (το) = το ετοι μόρροπο, ερείπιο αυτό που καταρρέει. Φρ. Το σπίτι του είναι χάρβαλο. Χαρβαλόστομος (ο) = αυτός που είναι ελευθερό στομος, φλύαρος, αυτός που λέει όλο κακίες. Χαρβαλώνω = ερειπώ νω, αχρηστεύω. Χαρδαλούπας (ο) = ο αδηφάγος. Χαρμπούτας (ο) = αυ τός που είναι χονδρός και τρώει πολύ. Χαντζής (ο) = ο πανδο χέας - ο ξενοδόχος. Χ ά ν ι (το) = το ξενοδο χείο το καφενείο. Χανές (ο) = (τουρκ. hane) η οικογένεια, το σπίτι. Χοτσέκι (το) = (τουρκ. hoseci) η αποθήκη, πούβα^ζαν το καλαμπόκι προτού το ξεφλίσουν. Χουλιάρι (το) = το κου τάλι. Στ' άλλο φύλλο συνέχεια και περισσότερα. ΒΙΒΛΙΟΠΛΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Με πολύ συγκίνηση και χαρά δεχτήκαμε το βιβλίο του κ. Δημήτρη Ευσ. Κάσσιου με τίτλο: "ΙΕΡΑ Μ Ο Ν Η Π Α Ν Α Π Α Σ ΚΟΡΥΦΗΣ ΚΑΜΑΡΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ" 3η έκδοση συμπληρωμένη. Ο αγαπητός Δημήτρης Ε. Κάσσιος, κατάγεται από τη Αυκοποριά Κορινθίας και είναι γαμπρός στο χωριό μας, έχει σύζυγο τη Βγαινούλα κόρη του αείμνηστου Μιχ. Καλύβα, είναι σήμερα r L < συνταξιούχος Αστυνομικός, διαμένει οικογενειακώς στο Χαϊδάρι στην Αθήνα και φυσικά και στο χωριό του στη Αυκοποριά Κορινθίας. Συχνά επισκέπτεται και το χωριό μας. Είναι μελετητής και συγγραφέας κι άλλων βιβλίων. Τα κείμενα του έχουν πληρότητα και λογο τεχνική χάρη, παρμένα από τη φύση, την ιστορία, την παράδοση κ.α. Αξιόλογο εί ναι και το βιβλίο για την ιστορία του χωριού του Αυ κοποριά Κορινθίας. Στο βιβλίο που λάβαμε, εξιστορεί KEY'S HOUSE ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΧΡΗΣΤΌΣ & ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΛΕΙΔΙΑ ΚΑΙ ΚΛΕΙΔΑΡΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΧΕΡΟΥΛΙΑ ΧΑΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Μοναστήρι της Παναγιάς στο Καμάρι Κορινθίας, κοντά στο Ξυλό καστρο, με τη θαυματουρ γική εικόνα της Παναγίας, όπου καταφεύγουν οι επι σκέπτες πιστοί για προσκύ νηση, εκεί όπου ο πόνος και η θλίψη δέχονται το θ ε ί ο βάλσαμο της Πλατυ τέρας των Ουρανών. Εμείς ν το συγχαίρουμε και ευχαριστούμε τον αγαπητό Δημήτρη Κάσσιο γι αυτό το εξαιρετικό πόνημα και πα ρακαλούμε την πανάχρα ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΙΤΑΛΙΑΣ TESIO & F.A.I.P. ντο Θεοτόκο να του χαρί ΤΗΛ.: και ΚΙΝΗΤΟ: ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ 12 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ζει υγεία προσωπική και οι ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΑΠ0ΓΡΑΦΙΕΣ κογενειακή και μαζί του να Λ ψάλλουμε: "Διάσωσον από ^> σου Θεοτόκε, ότι πάντες δούλους γομεν, ως άρρηκτον τείχος και προστασίαν". ΔΑΒΑΚΗ 23 ΣΥΚΙΕΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Σωκράτης ΤΗΛ.: _>,!, τους μετά Θεόν εις Σε καταφεύ- ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ <_ κινδύνων ΣΕΛΙΔΑ 5 Μιχ. Οικονόμου Η ΠΩΓΩΝΗΣΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΓΕΡ0ΠΛΑΤΑΝ0Σ Αν η μάνα της νύφης είχε "τραχηλιά" από φλουριά της φορούσαν πρώτα αυτή της νύφης και ύστερα την άλλη που την φύλαγαν στην εκκλησία. Αν όμως η μάνα δεν εί χε τότε φορούσε μόνο την κοινή τραχηλιά. ΓΡΑΦΚΤΗ Η "τραχηλιά" ή "τραι rtwsiii π χουλιά" ήταν όπως εί- ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ πα σ τ λ ί δ ι του λα μ υ Συνδεόταν υε την κο- ΕΛΕΝΗ ΠΑΝΤΟΥΛΑ - ρώνα και τ ζ 1 λ ο υ. ΨΡ"3 κ α ι φυλαγόταν μαζί μ' αυτά στην εκ κλησία και όταν επρόκειτο να γίνει νύφη μια κοπέλα την έπαιρνε από τον επίτροπο. Αποτελούνταν η "τραχηλιά" από 6 αλυσίδες ασημέ νιες που δεν είχαν το ίδιο μέγεθος. Αυτή που ήταν κοντά στο λαιμό ήταν κοντή, ενώ οι άλλες μεγαλύτερες. Από τις αλυσίδες κρεμόταν ασημένια "ρούπια" και στη μέση ήταν κρεμασμένο ένα "μετζίτι" δηλ. νόμισμα. Τα ρούπια είχαν μέγεθος ανάλογο με το δίφραγγο και τα μετζίτια με το δεκάρικο. Στην κορυφή η τραχηλιά είχε γάντζους και τη στερέω ναν στο σιαγιάκι. Την στερέωναν δεξιά και αριστερά πά νω από το στήθος για να το στολίζει και έφτανε μέχρι τα τσαπράκια. Τα φλουριά στην τραχηλιά ήταν τόσο πυκνά που δε φαινόταν καθόλου το στήθος. Την τραχηλιά η νύφη τη φορούσε για μια εβδομάδα μετά το γάμο. Υστερα έβγαζε την τραχηλιά και φορούσε τη δική της που ήταν καμωμένη από φλουριά. Αυτή μπο ρούσε να τη φοράει επί 1 χρόνο καθώς και σ' όλες τις γιορτές και τις χαρές. Η τραχηλιά ήταν φτιαγμένη όπως και η κορώνα από χρυσικό στην Πόλη. Η νύφη μπροστά στο στήθος δεν είχε άλλο στολίδι. Σε μερικά άλλα χωριά του Πωγωνίου οι νύφες φορού σαν "καρφίτσα" και "σταυρό", στολίδια που έβγαιναν από τη νυφική φορεσιά του χωριού. Σταυρό κρεμούσε στη νύφη η πεθερά της μετά τη στέψη. Στα χέρια η νύφη φορούσε "δαχτυλίδια" και "βραχιό λια". Δαχτυλίδια φορούσε και στα 8 δάχτυλα. Από αυτά άλλα ήταν χρυσά και άλλα ασημένια. Τα είχαν αγοράσει η μάνα και ο πατέρας της νύφης. Μετά τη στέψη όταν πήγαινε η νύφη στο σπίτι του γαμπρού η πεθερά της της κρεμούσε "σταυρό", ο πεθερός της φορούσε ένα δα χτυλίδι, η κουνιάδα της, αν βέβαια είχε, ένα ζευγάρι τσαπρακόπουλα και ο κουνιάδος της ένα βραχιόλι. Για το γάμο η νύφη φορούσε στο δεξί χέρι ένα βραχιό λι χρυσό με σχέδια επάνω. Αν κάποια κοπέλα είχε και άλλα βραχιόλια τότε φορούσε περισσότερα. Αφού έβαζαν στη νύφη και αυτά τα στολίδια τότε την σήκωναν από το κάθισμα και της φορούσαν το "κεμέρι". Ηταν και αυτό νυφικό στολίδι. Αποτελούνταν από 2 με γάλα κοσμήματα που συνδέονταν με ένα κρίκο, την "τοκάδα", που επάνω είχε σχέδια. Το κεμέρι ήταν ασημένιο φτιαγμένο και αυτό από χρυ σικούς της Πόλης. Ηταν στρογγυλό και είχε διαστάσεις εκατοστά μάκρος και 12 πλάτος. Ηταν βαρύ, ζύ γιζε μισό κιλό, το καθένα. Στη μέση είχαν μια πλατιά "τελένια" ζώνη. Το φορού σαν πάνω από τη σιαγιακένια ποδιά και σκέπαζε ζώνα. Στο μπροστινό μέρος το κεμέρι είχε μια αλυσιδίτσα που στην άκρη της κρεμόταν μια βελόνα. Αυτή η Βελόνα έμπαινε σε μια τρύπα που είχε το κεμέρι. Η αλυσιδίτσα κρεμόταν και καθώς προχωρούσε η νύφη χτυπούσε. Επειδή τα κεμέρια στοίχιζαν πολύ τα είχαν λίγες οικογέ νειες και τα δάνειζαν για το στόλισμα της νύφης. Στο χο ρό η νύφη επί ένα χρόνο φορούσε το κεμέρι για να γνω ρίζεται. Τελευταία φορούσαν στη νύφη το "πανωσέγιακο". Ηταν και αυτό εξάρτημα της νυφικής στολής ανάλογο με το σιαγιάκι. Ηταν ίδια ραμμένο μ' αυτό, με τη διαφοβαγενα Συνέχεια στην σελίδα 6

6 Ε Κ Α Ο Σ Η ΒΙΒΛΙΟΥ Ο αγαπητός Γιάννης Παπαϊωάννου τ. Συμβολαιογράφος Κονίτσης, από το Πάπιγκο - Ζαγορίου, εξέδωκε βιβλίο με τίτλο "Ζαχαρίας Π. Σαρδέλλης εκ Παπίγκου - Ζαγορίου", και είχε την κα λοσύνη να μας το αποστείλλει. Είναι ένα βιβλίο που αναφέρεται στη ζωή και δράση του αείμνηστου ΖΑΧΑΡΙΑ Π. ΣΑΡΔΕΑΑΗ, δάσκαλου και γραμματέα του μεγάλου ευεργέτη Ευάγγελου Ζάππα ο οποίος απεδέχθη την πρόταση του Σαραδέλλη, για την ανασύσταση των Ολυμπιακών Αγώ νων και την ανέγερση του Ζαππείου Μεγάρου. Αναφέρεται στο Βιβλίο στην αθόρυβη μορφή του Ζαχαρία Σαρδέλλη, που εκτός των άλλων, δια τηρούσε και Τυπογραφείο στο Βου κουρέστι της Ρουμανίας και εξέδιδε την εβδομαδιαία εφημερίδα του "ΙΡΙΣ". Ο κ. Παπαϊωάννου γνωστός λαο γράφος και ιστορικός, πάντα μας προ βάλλει προσωπικότητες της ευρύτε ρης περιοχής, για να θυμούνται οι πα λιοί και να μαθαίνουν οι νέοι. Θερμά συγχαρητήρια στον κ. Γ. Πα παϊωάννου γι' αυτό το εκλεκτό του πό νημα. Η Φ.τ.Γ. Ενισχυμένα - λειτουργικά τρόφιμα, ό,τι λάμπει &εν είναι χρυσόs Μπορεί να μη γνωρίζετε τι ακριβώς είναι, όμως, εί ναι σίγουρο ότι έχετε μπει στον πειρασμό να τα δοκι μάσετε ή να τα αγοράσετε. Μελέτες των εταιρειών που τα παρασκευάζουν δεί χνουν ότι μέσα στις τρεις επόμενες δεκαετίες δεν 8 α υπάρχουν παρά τα λεγόμε να «λειτουργικά» τρόφιμα. Γάλα και γιαούρτι με πε ρισσότερες βιταμίνες, ασβέστιο και σίδηρο, κορν φλέικς εμπλουτισμένα με ιχνοστοιχεία και αβγά με λιπαρά οξέα είναι μόνο με ρικά από τα «νέα» τρόφιμα. Ωστόσο, η κατανάλωση τους δεν είναι καθόλου αναγκαία για όλες τις ομά δες του πληθυσμού, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί και επιζήμια. Ταυτόχρονα, το νομοθετικό κενό που υπάρ χει σε σχέση με τα «λειτουργικά τρόφιμα» προσπαθεί να καλύψει η Ευρωπαϊκή Ενωση, με ένα σχέδιο κανονισμού που συ ζητείται και που αναμένεται να ισχύσει από το Σύμφωνα με την Ε.Ε., ένα τρόφιμο μπορεί να θεωρη θεί λειτουργικό «όταν πέ ραν της κατάλληλης θρε πτικής αξίας του είναι επαρκώς αποδεδειγμένο ότι δρα ευεργετικά σε μία ή περισσότερες λειτουρ γίες του οργανισμού με τρόπο ώστε να βελτιώνει την κατάσταση της υγείας των ανθρώπων ή να μειώνει τον κίνδυνο ασθενειών. Λειτουργικό μπορεί να εί ναι κάθε τρόφιμο ή συστα τικό τροφίμου που έχει ευ εργετική επίδραση σε μια ειδική λειτουργία του οργα νισμού ή στην υγεία γενικό τερα». Πολλά από τα τρό φιμα αυτά παρασκευάζο νται και ήδη κυκλοφορούν στην αγορά, χωρίς να υπάρ χει και ανάλογο νομοθετικό πλαίσιο. Μόλις τον προη γούμενο μήνα η Δανία απα γόρευσε την εισαγωγή κορν φλέικς, διότι περιείχαν αυ ξημένες ποσότητες βιταμι νών και ιχνοστοιχείων που, σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας, ήταν επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, κα θώς όπως αποφάνθηκε ο Οργανισμός Τροφίμων της Δανίας, η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί να έχει τοξικές επιδράσεις. Είναι λοιπόν πραγματικά αναγκαία ή έστω χρήσιμα τα λειτουργικά τρόφιμα; «Τα λειτουργικά τρόφιμα εί ναι απλώς ένα τρόπος να βγάλουν περισσότερα χρή ματα οι βιομηχανίες», τονί ζει ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ (Εθνικός Φορέας Ελέγχου Τροφίμων) κ. Νίκος Κατσα ρός Ο παθολόγος - διατρο φολόγος κ. Γιώργος Πανοτόπουλος διευκρινίζει ότι ενδεχομένως κάποιες ομά δες πληθυσμού να μπορούν να ωφεληθούν από τη συ γκεκριμένη κατηγορία τρο φίμων. «Ο μέσος άνθρωπος δεν τα έχει ανάγκη. Κά ποιος όμως που έχει πολύ άγχος, κάνει συνέχεια δίαι τα και δεν καταλαβαίνει ότι έχει ανάγκη από περισσότε ρο ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βοηθηθεί από ένα ποτήρι γάλα εμπλουτι σμένο με θρεπτικά στοι χεία», τονίζει, προσθέτο ντας όμως «οτι τα προϊόντα αυτά δεν είναι για μαζική χρήση». Σύμφωνα με τον κ. Κατσαρό, απαγορεύονται οι διαφημιστικοί ισχυρισμοί που έχουν σχέση με την υγεία, αλλά η εφαρμογή της νομοθεσίας είναι πολύ ελαστική. Πριν από ένα χρόνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πα ρουσίασε σχέδιο Κανονι σμού σχετικά με την «προσθήκη Βιταμινών, ιχνο στοιχείων και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφι μα», που έχει τεθεί προς συζήτηση στα κράτη-μέλη. Προβλέπει τα μέγιστα και τα ελάχιστα επίπεδα Βιταμι νών και ιχνοστοιχείων που θα επιτρέπεται να περιέχο νται στα τρόφιμα, πού θ α πρέπει να γίνεται αυτή η προσθήκη, πώς θ α πρέπει να παρουσιάζονται αυτά τα τρόφιμα και τι θα πρέπει να αναγράφουν στην ετικέτα τους. Οπως διευκρινίζει ο κ. Κατσαρός, «η θέση της Ελλάδας στη συγκεκριμένη διαπραγμάτευση είναι ότι θα πρέπει να φτιαχτεί ένας κατάλογος των ουσιών που επιτρέπεται να περιέχονται στα τρόφιμα, καθώς η φρά ση «και άλλων ουσιών» αφήνει πολλά περιθώρια. Αλλες χώρες, όπως η Γερ μανία, θεωρούν ότι ο κατά λογος θα πρέπει να περιέ χει τις ουσίες που απαγο ρεύονται». Ετσι, όμως, στα τρόφιμα μπορούν να «εισχωρήσουν» κάθε εί δους ουσίες που απλώς δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο των απαγορευμέ νων. ΣΕΛΙΔΑ 6 Από ίο πολιό Β8Β Kfll S8l lflt0u xupiou ψά Η ΠΩΓΩΝΗΣΙΑ ΦΟΡΕΣΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΓΕΡ0ΠΛΑΤΑΝ0Σ Συνέχεια από την σελίδα 5 ρά όμως ήταν πιο μακρύ το πανωσέγιακο και στους ώμους ο ράφτης το σήκωνε πιο ψηλά (κάτι ανάλογο με τις βάτες). Στους ώμους ο ράφτης έραβε 5 κόκκινες φούντες. Φούντες είχε ραμμένες ακόμα και πίσω στο κά τω μέρος 4 στην κάθε πλευρά. Το πανωσέγιακο ήταν ανοιχτό στο στήθος για να φαί νονται στα στολίδια της νύφης. Αυτό η νύφη το φορούσε πάνω από όλα τ' άλλα εξαρ τήματα της νύφης και άφηνε να φαίνεται μόνο ο γιακάς της λαιμαργίας. Οταν έμπαινε στο χώρο η νύφη το έβγαη σ υ ν έ χ ε ι α και το τέλος στο ε π ό μ ε ν ο φύλλο. ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΕΝΤΥΠΑ Τελευταία πληθαίνουν και τα τοπικά έντυπα. (Κάθε Δή μος, Δ.Δ. πρώην κοινότητες κ.λ.π.) βγάζουν δίμηνα ή τρίμη να μικρά έντυπα, γύρω απ' τη ζωή, το παρελθόν και το μέλ λον του τόπου τους. Προσπάθεια επαινετή και φυσικά γράφονται από ερασιτέχνες "δημοσιογράφους" και ανα φέρονται σε διάφορα θέματα του χωριού τους, στις πα λιές συνήθειες, στα ήθη και έθιμα και στα πανηγύρια του τόπου που μερικοί λένε αυτοί είναι για τα "πανηγύρια". Ξε χνώντας πως κάθε γωνιά και μια ιστορία, κάθε μνημείο κι ένας θρύλος. Δύσκολο το έργο τους και η συνέχεια του. Ενώ οι άλλοι δημοσιογράφοι τάσσονται υπέρ ή κατά της Α ή Β πολιτι κής θέσης και επιμένουν εκεί. Βγάζοντας έτσι και το ψωμί τους. Με τους μικρούς αυτούς "εκδότες" δεν είμαστε ποτέ ευχαριστημένοι. Βεβαίως κατά την παρουσίαση των κειμέ νων τους παρεισφρύουν και κάποιες προσωπικές απόψεις που αφορούν τις δικιές τους προσωπικές σκέψεις και από ψεις για την τοπική κοινωνία, που μπορούν να παραλει φθούν. Ομως, αν είναι "καθεστωτικοί" τους βρίζουν, όταν σιωπούν τους κατηγορούν για απάθεια, αν συμμετέχουν σε κανένα δημόσιο διάλογο τους αποκαλούν μαϊντανούς. Η τοπική και ευρύτερη κοινή γνώμη, βρίσκει πάντα τον τρόπο να είναι σκληρή. ΕΡΧΕΤΑΙ 0 ΧΕΙΜΩΝΑΣ Και με τούτα κι εκείνα έρχεται σιγά - σιγά κι ο χειμώνας. Στ' άλλο φύλλο θ α γράψουμε παλιές ιστορίες από τα κα ζάνια τα ρακοκάζανα που λέμε. Θ ' ανάψουμε φωτιά γερή και θ α πιούμε και λίγη ρακή. Δεν θ α κρυώσουμε, άλλοι ίσως κρυώσουν με την τσουχτερή τιμή του μαύρου χρυ σού, εμείς έχουμε τα ξύλα μας και καλό χειμώνα. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΤΟΣ ΤΥΠΟΥ ΜΑΡΜΑΡΩΝ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΑ - ΚΟΖΑΝΗΣ - ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΖΑΚΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΕΛΗΜΗΤΡΟΣ ΤΗΛ.: και ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΥΣΟΧΟΙΑΣ ΠΩΛΗΣΙΣ ΧΟΝΤΡΙΚΗ - ΛΙΑΝΙΚΗ ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΤΣΑΝΟΣ ΕΟΔ. ΣΤΑΥΡΟΥ 12 ΤΗΛ.: ΙΗΡΟΚΡΗΝΗ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

7 0 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του χρό νου. Θεωρείται ο πρώτος μήνας του φθινοπώ ρου του χινόπωρου που λέμε στο χωριό μας. Αλ λοτε ήταν ο πρώτος μήνας του εκκλησιαστικού χρόνου ή Αρχή της Ινδίκτου. Είναι ο μήνας που τελειώνουν οι διακοπές, αρχίζουν τα μαθήματα των παιδιών, πέφτουν οι πρώτες φθινοπωρινές βροχές, συμπληρώνεται η ωρίμανση των καρ πών των καρποφόρων δέντρων και γίνεται ο τρύ γος. Δυστυχώς φέτος δεν είχαμε σταφύλια, γιατί οι πολλές βροχές της άνοιξης τα χαλάσανε. Τι να γίνει είναι και αυτό μέσα στο γύρισμα της φύ σης. Χρονιά είναι και θ α περάσει. Στις 14 Σε πτεμβρίου εορτάζεται η Υψωση του Τιμίου Σταυ ρού. Γι αυτό και λέμε το Σεπτέμβρη μήνα του Σταυρού και σιγά - σιγά κάνουμε όλες τις προε τοιμασίες (ξύλα - γύρισμα των σπιτιών να μη τρέ χουν - καθαριότητα των χώρων των αυλών, των στάβλων κ.λ.π.) για τον ερχόμενο χειμώνα. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΥΝΗΓΙΟΥ Μ ε απόφαση αρμοδίας αρχής, απαγορεύτηκε το κυνήγι, σε μια μεγάλη έκταση, που Βασικά και χοντρικά, περικλείεται από το δρόμο Αγιάννη Δολιανά, Αγιους, Αίμνη, Βήσσανη, Αγιο Κοσμά, παρακάμπτει το Ωραιόκαστρο, περνάει από Αγία Παρασκευή Ρουψιάς, Γεροπλάτανο, Μαυροβούνι, Ανω ΡαΒένια και πάλι Αγιάννη Δολιανών. Ο ι ακριβείς θέσεις των ορίων έχουν σημαν θεί με πινακίδες κίτρινες και Βέλη τις κατευθύν σεις της οριογραμμής. Α ς τόχουν υπόψη τους οι κυνηγοί που κινούνται στην περιοχή κατά την κυ νηγετική περίοδο, που άρχισε. ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΣΧΟΑΕΙΑ Ανοιξαν και φέτος τα σχολεία. Αυτές οι μέρες έναρξης της σχολικής χρονιάς, είναι φορτισμέ νες συναισθηματικά, γεμάτες ένταση και μνήμες για όλους. Για τους μικρούς μαθητές για τους μεγάλους για τα χωριά μας που σε κάθε χωριό υπήρχαν παιδιά και άνοιγε το σχολείο. Τώρα όλα κλειστά και τα λίγα παιδιά μας, οι χαρές μας μεταφέρονται με "ταξί" στα σχολικά κέντρα. Ο ι δρόμοι δεν γεμίζουν με φωνές, με παιδιά με τσά ντες, όλα γύρω τα Βλέπεις μελαγχολικά. Α θ ε λ α μας γυρνούμε στο τότε σχολείο στις αυλές στις τάξεις του Δημοτικού μας σχολειού, με τα ξύλινα θρανία τον μαυροπίνακα, στους συμμαθητές και στις συμμαθήτριες και στους παλιούς δασκάλους μας και προπαντός στον αείμνηστο μπάρμπα Αχιλλέα Μούκα. Ηταν όμορφα τα χρόνια εκείνα, κι ας ήταν γεμάτα τα ραχές και δυσκολίες εμείς δεν τα πολυκαταλαβαίναμε. Αχ, να'ταν να γύριζε ο χρόνος πίσω, αυτός ο καταλύτης κλέφτης της ζωής! 01 ΚΑΝΟΝΕΣ Διαβάζουμε στις εφημερίδες, τα θλιβερά που'γιναν στο Δημαρχείο Ιωαννίνων, που ως γνωστόν δημοσιογράφος την ώρα που'κάνε τη δουλειά του δέχτηκε απρόκλητα επίθεση από συμβασιούχο υπάλληλο του Δήμου. Μου είναι άγνωστο με ποιες αφορμές ακριβώς προκλήθη κε το γεγονός. (Χειροδικία, γρονθοκοπήματα, φράσεις Βαριές ανάρμοστες κ.λ.π.). Αυτό είναι έργο της Δικαιοσύνης. Εκείνο που τονίζουμε εμείς είναι ότι υπάρχουν κανόνες για την κριτική και τον έπαινο και το μήνυμα είναι ότι όλοι μας πρέπει να τους σεβόμαστε. Διαφορετικά οδη γούμεθα σε ζούγκλα με ανυπολόγιστες ζημιές. ΓΙ Α ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Ετυχε να τύχω σε μια Υπηρεσία για ένα προσω πικό μου θέμα. Η κατάσταση ήταν βαριά. Ο υπάλληλος έδειχνε αδιαφορία για να εξυπηρε τήσει κάποια αγρότισσα, που φαινόταν πολύ πι κραμένη και φυσικά δεν καταλάβαινε τι της έλε γε ο υπάλληλος. Δεν μίλησα. Περίμενα υπομονε τικά. Σε κάποια στιγμή, ο υπάλληλος -δίκο μπο ρεί να είχε;- στην επιμονή της κυρίας, αγρίεψε, την απέπεμψε όχι με κομψό τρόπο, μάλλον σκαιότητα και απαξιωτικά. Τότε πήρα το λόγο: Γιατί κύριε φέρνεστε με αυτό τον τρόπο, παρατήρησα. Εσείς τι είστε; Συ νήγορος κ.λ.π. Ούτε συνήγορος, ούτε τον έξυ πνο θέλω να κάνω. Απλώς είμαι κι εγά όπως η κυρία φορολογούμενος πολίτης και θέλει να εξυπηρετηθεί. Επακολούθησε πανδαιμόνιο πα ρεξήγηση κάλεσμα προϊσταμένου κ.λ.π. Τέλος πάντων πότε η διοίκηση θα Βρει το δί κιο της; και πότε ο πολίτης θ α εξυπηρετείται όπως οι Νόμοι ορίζουν; Γιατί αυτή η κακοδαιμο νία κυριαρχεί στη Δημόσια Διοίκηση; Μήπως το περιστατικό είναι ακραίο; Μακάρι: οι λίγοι δύ στροποι υπάλληλοι αλλά και οι απαιτητικοόι πο λίτες θ α πρέπει να βρούμε το σωστό τρόπο στις μεταξύ μας συναλλαγές. Υπάρχουν Νόμοι κι αυ τοί οι Νόμοι πρέπει να εφαρμοσθούν απ' όλους μας. Η ΤΗΑΕΟΡΑΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Οπως όλα δείχνουν η τηλεόραση έχει μπει για καλά στη ζωή μας. Παντού αυξάνονται και πλη θύνονται οι τηλεοπτικοί σταθμοί και προσφέ ρουν κάθε είδους προγράμματα μ' όλα τα θέμα τα της ζωής μας και στέλνουν το μήνυμα μιας γε νικής παγκοσμιοποίησης. (Πολιτικά - οικονομι κά, ευρήματα, ερωτικά, πάθη, μίση, ωραίες εκδηλώσεις, αγάπες, κακίες και ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, από τα βαθιά χαράματα ως τη νύχτα όλο το εικοσιτετράωρο κ.λ.π.). Η ενημερω τική αυτή ζώνη όλους μας κεντρίζει και πότε θ α δουλέψουμε; Πότε θ α οικονομήσουμε τα προς το ζειν ένας Θεός ξέρει. Μέγα κακό ή μεγάλο καλό. Δύσκολα ν' απαντήσει κανείς. Ακόμη και στους στάβλους μας έχει μπει όπως φαίνεται χα ρακτηριστικά στη φωτογραφία, τον κτηνοτρόφο δεν τον ενδιαφέρει το άρμεγμα της αγελάδας, αν και αυτή του δίνει και του εξασφαλίζει τον επιούσιο, αλλά κυρίως τον ενδιαφέρει το πρό γραμμα της τηλεόρασης α π ' ότι μπορεί κανείς να ξεχωρίσει απ' αυτή τη φωτογραφία. 0 ΚΟΥΡΑΜΠΑΣ Ολοι μας έχουμε ταξιδέψει στα Γιάννενα και πολλοί χωριανοί μας ζουν γύρω απ' αυτή την πε ριοχή. Στις μέρες μας γίνεται μεγάλος θόρυβος για το ξενοδοχείο "Ξενία" που'ναι στον Κουραμπά. Ο φίλος μου Κων/νος Κουλίδας, που ασχολεί ται κι αυτός με τα τοπωνύμια και τα τοπικά ιδιώ ματα γράφει στον " Π Ρ Ω Ι Ν Ο Α Ο Γ Ο " τ' ακόλου θα:... " Ο ι Τουρκογιαννιώτες ονόμαζαν το νοσο κομείο (που είχε κτιστεί στην περιοχή αυτή) "Γκουρ - Γαριμπάχ" δηλαδή νοσοκομείο των ξέ νων και "κουρεμπά" λέξη αραβική σημαίνει "άστεγος, φτωχός, ξένος" από την οποία με πα ΣΕΛΙΔΑ 7 ραφθορά προήλθε κι επεκράτησε η ονομασία " Κ Ο Υ Ρ Α Μ Π Α Σ " δηλαδή τοποθεσία ξένων. Να λοιπόν πως από τα τοπωνύμια και τα τοπι κά ιδιώματα εξηγούνται ακριβώς οι ονοματολό γε ΤΑ "ΝΕΑ ΜΑΣ" Καθώς πολλές φορές έχουμε τονίσει, σήμερα με τα ηλεκτρονικά μέσα τα νέα μεταδίδονται με αφάνταστη ταχύτητα. Κάθε τι που γίνεται στον κόσμο, το πληροφορείται και ο τελευταίος πολί της. Τι νέα να πούμε εμείς; που κάνουμε την έκ δοση κάθε δυό μήνες; Κι όμως κάτι μένει και για μας και ο κάθε χωριανός, μόλις πάρει την εφη μερίδα μας, ευχαριστιέται κι όλο κάτι μαθαίναι για το χωριό του και τη γύρω ευρύτερη περιοχή. Κάτι είναι κι αυτό. Ωστόσο όμως κι εμείς ακολουθούμε τις μεγά λες αλλαγές που αφορούν την παγκοσμιοποίη ση της οικονομίας και την διεθνοποίηση της αγοράς εργασίας, αλλαγές που οπωσδήποτε επηρεάζουν την ζωή μας και προσπαθούμε να προσαρμοστούμε κατά το δυνατόν σ' αυτές. ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ Λένε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρ σα. Εδώ όμως με το τραγικό δυστύχημα, επανα λήφθηκε σαν τραγωδία. Εγκλημα, συγκλόνισε το πολύνεκρο δυστύχημα με τους μαθητές, στο πέταλο του Μαλιακού, προτού συνέλθουμε από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. (Νταλίκα υπερφορτωμένη, χαλαρά μέτρα, στροφή του δρόμου μαθητικό λεωφορείο μεγάλη ταχύτητα κ.λ.π.). Ξύπνησαν οι μνήμες των μαθητών, των συγγε νών των θυμάτων των κατοίκων του Μακροχωρίου Ημαθίας κι άρχισε η μεγάλη λύπη -η τραγι κή μοίρα- στη μικρή κοινωνία της Φαρκαδόνας Τρικάλων. Και η βαρβαρότητα -ναι για Βαρβα ρότητα πρόκειται της τηλεόρασης- που μάχο νται όλα τα κανάλια για την τηλεθέαση με τα πορτοπαράθυρα. Μακάρι να μη έβγαιναν όλοι ειδικοί και μη- να μιλάνε καλύτερα να έκλειναν τα φλύαρα στόματα και να έπεφτε σιωπή. Στη μνήμη αυτών των παιδιών μας. Στους δρόμους συμβαίνουν πράγματα, που δεν γίνεται άλλο να τα ανεχόμαστε. Πρέπει ν' ακουστεί το "φτάνει πια". Δεν πάει άλλο. Επιτέλους ν' αρχίσει ν' αλ λάζουν τα πράγματα ουσιαστικά απ' όλους μας, με συγκεκριμένα και ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΤΡΑ. Είναι στο χέρι μας και κυρίως στην υπεύθυ νη πολιτεία. ΚΑΙ ΠΑΑΙ0 Κ.Ο.Κ. Με αφορμή το τελευταίο "φονικό" στο πέτα λο του Μαλιακού έρχεται στην επικαιρότητα για μια ακόμη φορά ο Κ.Ο.Κ. δηλαδή ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Νόμος του κράτους. Πως ακριβώς πρέπει όλοι μας να κυκλοφορούμε και να οδηγούμε. Ενας Νόμος, που αν εφαρμοστεί σωστά και αυστηρά συμβάλλει αποτελεσματικά εις την δημιουργία "ευρύθμου ασφαλούς και ακώλυτου κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων" καθώς λέει ο Νομοθέτης του Κ.Ο.Κ. Κι ακόμη όσοι είναι νομοταγείς, ας μη θεωρούνται, σχο λαστικοί, βαρετοί, κορόιδα, καθυστερημένοι και ξενέρωτοι. Καιρός ν' ανοίξει κι ο φάκελος αυτός και να εφαρμόζεται με αυστηρές κυρώ σεις ο Κ.Ο.Κ. Ο ΣΧΟΛΙ, ΤΗΣ

8 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ Ο Κωνσταντίνος και η Ευαγγελία Μπό τσαρη στις απέκτησαν ένα χα ριτωμένο κοριτσάκι. Ο παππούς Χρήστος Μπότσαρης και η γιαγιά Μαίρη Κατσάνου τους εύχονται να τους ζήσει. Η Καλλιόπη και ο Παναγιώτης Μιχαηλίδης στις απέκτησαν ένα χα ριτωμένο αγοράκι. Ο παππούς Βασίλειος Κατσάνος και η γιαγιά Αλεξάνδρα Κατσά νου τους εύχονται να τους ζήσει. ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ Στις 2 6 Σεπτεμβρίου , έγινε στον Αγιο Νικόλαο του χωριού μας, η βάπτιση της κόρης του Αποστόλη και της Αμαλίας Λιάπη. Και τ' όνομα αυτής Ελευθερία. Ευχόμαστε να ζήσει. ΗΦ.τ.Γ. ΘΑΝΑΤΟΙ Στις 1 9 / 1 0 / έφυγε αιφνιδίως από το μάταιο τούτο κόσμο ο Νικόλαος Κώττης από το Μαυροβούνι. Η κηδεία του έγι νε στη Θ ε σ / ν ί κ η όπου και διέμενε με την οικογένεια του. Ο εκλιπών αγαπούσε πολύ το χωριό του και το επισκεπτόταν τακτικά. Ηταν αγαπητός σε όλους και πιστός ανα γνώστης της εφημερίδας μας. Α ς είναι ελαφρύ το Μακεδόνικο χώμα που τον σκε πάζει. Η εφημερίδα συλλυπείται τους οικείους του. Στις , απεβίωσε η Φωτεινή Δ. Κέντρου ετών 9 7, και την άλλη μέρα έγινε πάνδημη η κηδεία της στο Κοιμητήριο του Αγίου Νικολάου στο χωριό μας. Η αείμνηστη -θειάκω Τάκαινα- όπως την αποκαλούσαμε όλοι μας, ήρθε πολύ νέα νύφη στο χωριό μας από τον Κακόλακκο Πωγωνίου. Ηταν εργατική, φιλότιμη, σεβα στή κι αξιαγάπητη α π ' όλους μας, γνήσιος τύπος αγρότισσας Πωγωνήσιας με τη βα ριά κι αργόσυρτη Πωγωνήσια προφορά της. Αγάπησε το χωριό μας κι αγαπήθηκε απ' όλους μας. Εζησε όλα τα χρόνια στο χωριό. Συλλυπούμαστε βαθύτατα τη νύφη της και τα εγγόνια της κι όλους τους συγγενείς της. Αιωνία η μνήμη της. ΚΟΝΙΤΣΑ Την 1 η Νοεμβρίου απεβίωσε ο ια τρός Δημήτριος Χ. Βανδέρας και η κηδεία του έγινε με Δημοτική δαπάνη σε ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης για τον αείμνηστο γιατρό της Κόνιτσας αλλά και της ευρύτε ρης γενικά περιοχής. Μια ζωή στην Κόνι τσα να φροντίζει για την υγεία όλων μας. Συλλυπούμαστε βαθύτατα όλους τους συγγενείς του. Αιωνία η μνήμη του. ΡΟΥΨΙΑ Απεβίωσε η Σταυρούλα Ράφτη - Συντάκα, ετών 7 6 και η κηδεία της έγινε στη Ρου- ψιά. Συλλυπούμαστε τα παιδιά της, την μητέ ρα της, τ' αδέλφια της κι όλους τους συγ γενείς της. Αιωνία η μνήμη της. ΜΕΣΟΒΟΥΝΙ Απεβίωσε στις , ΜεσοΒούνι, ο Αλέκος Κοντονάσιος παλιός ΜεσοΒουνιώτης, δραστήριος εργατικός και καλός νοικοκύρης. Διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος του χωριού του. θ ε ρ μ ά συλλυπητήρια σ' όλους τους συγγενείς του. Αιωνία η μνήμη του. ΔΩΡΕΑ Το μουσικό συγκρότημα του Πάνου Βαλάντη, Κύρου Γεωργίου, Καλτσούνη Γεωρ γίου και Τζιχάνη Βασιλείου που μας διασκέ δασε στις 15 Αυγούστου στην Παναγιά στο Βοϊδομάτη προσφέρει το ποσό των ευρώ που έλαβε μέσω του συλλόγου από το Δήμο για το ταβάνι της εκκλησίας. Ο Αγ. Νικόλαος να τους βοηθάει. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Την ανηψιά μας Μαίρη Αλεξάνδρου Τσίνου που επέτυχε στις Πανελλήνιες εξετά σεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στο τμήμα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης την συγχαί ρουμε και της ευχόμαστε καλή πρόοδο. Γεώργιος και Μαρία Τσιρίκου. ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Την εγγονή μας Αθηνά Ηλία Ηλία που επέτυχε στο ΤΕΙ Μεσολλογίου τμήμα συνε ταιριστικής οργάνωσης και εκμετάλλευσης την συγχαίρουμε και της ευχόμαστε καλή πρόοδο. Βασίλειος και Χαρίκλεια Λυκομάνη ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Την ανηψιά μου Αικατερίνη Α. Τζέγκα που πήρε το πτυχίο των Μαθηματικών από το Πανεπιστήμιο Αθηνών την συγχαίρω και της εύχομαι ολοψύχως καλή σταδιοδρο μία. Η θεία της Αντιγόνη Ταλιούρη ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΥΧΕΣ Τ' αγαπημένα μας εξαδέλφια, Δήμητρα και Αλέκο Οικονόμου, που μένουν στη Σου ηδία και απέκτησαν εγγονό από το γιό τους Θανάση τους συγχαίρουμε και ευχόμαστε να ζήσει ο νεογέννητος. Με αγάπη Τα εξαδέλφια τους Παύλος και Βούλα ΛΙΑΡΟΥ Α Θ Η Ν Α ΣΤΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Συνε ταιριστικής Τράπεζας Ιωαννίνων, που συγ κροτήθηκε σε σώμα, έπειτα από τις πρό σφατες εκλογές, καθήκοντα αναπληρωτή Ταμία, ανέλαβε και ο δικός μας χωριανός Αθανάσιος Γ. Οικονόμου, υπεύθυνος της έκδοσης της εφημερίδας μας. Εμείς τον συγχαίρουμε και ευχόμαστε καλή επιτυχία στο έργο του. Η θητεία του νέου Διοικητικού Συμβου λίου της Συνεταιριστικής Τράπεζας Ιωαννί νων λήγει το Σεπτέμβριο του ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ Ο Κώστας Μάνθος γιος του Φώτου και Ελένης Μάνθου εγγονός του Μιχάλη Ρούση, πέτυχε στο Τ.Ε.Ι. Σερρών. Συγχαρητήρια από τον παππού Μιχάλη και τη γιαγιά Δαφνούλα. Η Χαρίκλεια Σπύρου, κόρη του Αθανα σίου και της Κούλας Σπύρου (Κούλα Σπύ ρου κόρη Θ. Γόρα) πέτυχε στη Σχολή Νη πιαγωγών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θερμά συγχαρητήρια. Η Αναστασία Κώστα του Ιωάννη, από τη Ρουψιά, πέτυχε στο ΤΕΙ Κοζάνης στο τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού. Θερμά συγχαρητήρια και καλή πρόοδο. ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Ευχαριστούμε θερμά όλους όσους συ μπαραστάθηκαν στο πένθος μας για το θά νατο του αγαπητού μας πατέρα. Στη μνήμη του προσφέρουμε στην εφημε ρίδα το ποσό των 2 0 ευρώ. Χαρίλαος και Γεωργία Μεντή ΣΕΛΙΔΑ 8 ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΕΥΑΓΓΕΑΙΑΒ.ΑΕΤΣΙΟΥ ΚΟΥΑΑ ΓΟΡΑ-ΣΠΥΡΟΥ ΑΑΚΗΣΚΑΠΠΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΑΦΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΙΚΑΟΛΓΑ ΚΑΛΥΒΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΑΤΣΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΡΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΒΑΝΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Γόρα - Σπύρου Β α σ ι λ ι κ ή εις μνήμη π ε θ ε ρ ι κ ώ ν και πατρός 5 0 ε υ ρ ώ Χ ρ ο ν ο π ο ύ λ ο υ Θ ε ο δ ώ ρ α σ ύ ζ υ γ ο ς Ιωάννη Β α κ ό λ α 2 0 ευρώ Ο ι κ ο ν ό μ ο υ Χ ρ ή σ τ ο ς 2 0 ευρώ Τσιατσιά Βασιλική 3 0 ευρώ. ΕΥΧΕΣ Το Διοικητικό Συμβούλιο Γεροπλατανιτών Θεσσαλονί κης εύχεται για την γιορτή του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου Χρόνια Πολλά, υγεία και χαρά σε όλους όσους μένουν στη Θεσσαλονίκη. Επίσης και σε όλους τους χωριανούς. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΝΙΤΣΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΤΑ ΚΑΛΠΑΚΙΑ ΤΟΥ 2004 Συνέχεια από την 1 η σελίδα φίλησε το χώμα του Καλπακίου σ' ένδειξη σεβασμού και τιμής και ζήτησε συγ γνώμη για τη δυστυχία, που "προκαλέσαμε χωρίς να το θέλουμε, εμείς οι απλοί στρατιώτες, πιεζόμενοι τότε από το φασιστικό καθε στώς του Μουσολίνι". Ολοι μαζί οι πολεμιστές του 4 0 και ο λαός βροντο φωνάξαμε: ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΠΟΛΕΜΟΣ. Α Π Λ Α ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ Σ' Ο Λ Ο ΤΟΝ Κ Ο Σ Μ Ο. Θερμά συγχαρητήρια σ' όλους που εργάστηκαν γι' αυτή την υπέροχη πατριωτι κή και συγκινητική εκδήλω ση τα Καλπάκια του Η 98η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ Μ ε κάθε επισημότητα και θρησκευτική τάξη, όπως κά θε χρόνο, έτσι κι εφέτος γιορτάστηκε η εθνική μας γιορ τή 28η Οκτωβρίου στο χωριό μας. Εγινε επιμνημόσυνη δέηση στα τρία μνημεία, στη Βίγλα στον τάφο των πεσόντων και κατετέθησαν στεφάνια. Μετά παλιοί συμπολεμιστές του 4 0 και οι παλιοί χωρια νοί διηγήθηκαν ιστορίες από εκείνη τη θλιβερή εποχή του πολέμου. Πως έφυγαν, πως κρύφτηκαν στις "Μπιστεριές" στο Βοϊδομάτι, πως πήγαν στην Κλειδωνιά επά νω κι άλλοι έφθασαν με τα πόδια μέχρι τα Τρίκαλα. Ιστορίες αληθινές και μνήμες ιστορικές. Τιμή και δόξα σ' όλους εκείνους που'δωσαν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς σήμερα λεύτεροι.