ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: ΑΙΤΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: ΑΙΤΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ"

Transcript

1 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: ΑΙΤΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δρ. Νικόλαος Ποντικίδης Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη διαβήτη και Μεταβολισμού, Νοσοσκομείο «ΠΑΝΑΓΙΑ», Θεσσαλονίκη 10ος κύκλος Εντατικής Εκπαίδευσης στην Ενδοκρινολογία ΑΘΗΝΑ, 9-11 Φεβρουαρίου 2007

2 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Ορισμός ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ ονομάζεται η κατάσταση της ανεπαρκούς παραγωγής ή δράσης της αλδοστερόνης

3 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Ορισμός ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ ονομάζεται η κατάσταση της ανεπαρκούς παραγωγής ή δράσης της αλδοστερόνης Συνηθέστερα συνδυάζεται με ανεπάρκεια της έκκρισης της κορτιζόλης στο πλαίσιο της φλοιοεπινεφριδικής ανεπάρκειας.

4 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Ορισμός ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ ονομάζεται η κατάσταση της ανεπαρκούς παραγωγής ή δράσης της αλδοστερόνης Συνηθέστερα συνδυάζεται με ανεπάρκεια της έκκρισης της κορτιζόλης στο πλαίσιο της φλοιοεπινεφριδικής ανεπάρκειας. Ο ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΣ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ είναι μια σχετικά σπάνια κατάσταση η οποία οφείλεται σε συγγενή ή επίκτητα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπαρκή σύνθεση ή σε μειωμένη δραστικότητα της αλδοστερόνης στους ιστούς στόχος

5 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

6 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

7 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

8 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

9 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

10 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

11 Ρύθμιση έκκρισης Αλδοστερόνης ACTH K AT II

12 Ρύθμιση έκκρισης Αλδοστερόνης ACTH K AT II Αγγειοτενσινογόνο Ρενίνη Αγγειοτενσίνη Ι

13 Ρύθμιση έκκρισης Αλδοστερόνης ACTH K AT II Αγγειοτενσινογόνο Ρενίνη Αγγειοτενσίνη Ι ΜΕΑ Αγγειοτενσίνη ΙΙ

14 Ρύθμιση έκκρισης Αλδοστερόνης ACTH K Ρενίνη ΜΕΑ AT II Συνθετάση αλδοστερόνη Αγγειοτενσινογόνο Αγγειοτενσίνη Ι Αγγειοτενσίνη ΙΙ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ Ca/καλμοδουλίνη εξαρτώμενη πρωτεϊνική κινάση

15 ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Αρτηριακή πίεση Επιθηλιακή επαναρρόφηση Na Έκκριση ρενίνης

16 ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Αρτηριακή πίεση Επιθηλιακή επαναρρόφηση Na Έκκριση ρενίνης Ενεργοποίηση υποδοχέα αλατοκορτικοειδών Επιθηλιακά κύτταρα άπω και αθροιστικών νεφρικών σωληναρίων Επιθηλιακά κύτταρα εντέρου Επιθηλιακά κύτταρα σιελογόνων, ιδρωτοποιών Μη επιθηλιακά κύτταρα καρδιάς, ΚΝΣ Garty H et al, 1997

17 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης και γλυκοκορτικοειδών

18 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης και γλυκοκορτικοειδών Β. Ανεξάρτητη ή μεμονωμένη ή εκλεκτική ανεπάρκεια αλδοστερόνης

19 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης Επίκτητα αίτια Αυτοάνοση πολυενδοκρινοπάθεια Φλεγμονές (μικρόβια, μύκητες) Διηθητικά νοσήματα (αμυλοείδωση, αιμοχρωμάτωση, σαρκοείδωση, μεταστατικά νεοπλάσματα) Επινεφριδεκτομή (αμφ/ρη) Φάρμακα

20 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης Επίκτητα αίτια Φάρμακα Συγγενή αίτια Αυτοάνοση πολυενδοκρινοπάθεια Φλεγμονές (μικρόβια, μύκητες) Διηθητικά νοσήματα (αμυλοείδωση, αιμοχρωμάτωση, Λιποειδική ανεπάρκεια Συγγενής επινεφριδική υποπλασία Αδρενολευκοδυστροφία, αδρενομυελολευκοπάθεια Ενζυμικές διαταραχές σαρκοείδωση, μεταστατικά νεοπλάσματα) Επινεφριδεκτομή (αμφ/ρη) Ανεπάρκεια 21-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 3β-υδροξυστεροειδικής δεϋδρογενάσης Ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 17α-υδροξυλάσης Torpy P H et al, 1999 Stewart P et al, 2006

21 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης Επίκτητα αίτια Φάρμακα Συγγενή αίτια Αυτοάνοση πολυενδοκρινοπάθεια Φλεγμονές (μικρόβια, μύκητες) Διηθητικά νοσήματα (αμυλοείδωση, αιμοχρωμάτωση, Λιποειδική ανεπάρκεια Συγγενής επινεφριδική υποπλασία Αδρενολευκοδυστροφία, αδρενομυελολευκοπάθεια Ενζυμικές διαταραχές σαρκοείδωση, μεταστατικά νεοπλάσματα) Επινεφριδεκτομή (αμφ/ρη) Ανεπάρκεια 21-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 21-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια Ανεπάρκεια 3β-υδροξυστεροειδικής δεϋδρογενάσης Ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 17α-υδροξυλάσης Torpy P H et al, 1999 Stewart P et al, 2006

22 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης Επίκτητα αίτια Φάρμακα Συγγενή αίτια Αυτοάνοση πολυενδοκρινοπάθεια Φλεγμονές (μικρόβια, μύκητες) Διηθητικά νοσήματα (αμυλοείδωση, αιμοχρωμάτωση, Λιποειδική ανεπάρκεια Συγγενής επινεφριδική υποπλασία Αδρενολευκοδυστροφία, αδρενομυελολευκοπάθεια Ενζυμικές διαταραχές σαρκοείδωση, μεταστατικά νεοπλάσματα) Επινεφριδεκτομή (αμφ/ρη) Ανεπάρκεια 21-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 3β-υδροξυστεροειδικής δεϋδρογενάσης Ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 17α-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 17α-υδροξυλάσης Torpy P H et al, 1999 Stewart P et al, 2006

23 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Α. Πλήρης ή συνδυασμένη ανεπάρκεια αλδοστερόνης Επίκτητα αίτια Φάρμακα Συγγενή αίτια Αυτοάνοση πολυενδοκρινοπάθεια Φλεγμονές (μικρόβια, μύκητες) Διηθητικά νοσήματα (αμυλοείδωση, αιμοχρωμάτωση, Λιποειδική ανεπάρκεια Συγγενής επινεφριδική υποπλασία Αδρενολευκοδυστροφία, αδρενομυελολευκοπάθεια Ενζυμικές διαταραχές σαρκοείδωση, μεταστατικά νεοπλάσματα) Επινεφριδεκτομή (αμφ/ρη) Ανεπάρκεια 21-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 3β-υδροξυστεροειδικής δεϋδρογενάσης Ανεπάρκεια 11β-υδροξυλάσης Ανεπάρκεια 17α-υδροξυλάσης Torpy P H et al, 1999 Stewart P et al, 2006

24 ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: Αίτια Β. Ανεξάρτητη ή μεμονωμένη ή εκλεκτική ανεπάρκεια αλδοστερόνης Σύνδρομο υπορενιναιμικού υποαλδοστερονισμού Σύνδρομο υπερρενιναιμικού υποαλδοστερονισμού

25 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα παραγωγής ρενίνης μετά από διέγερση με κατάλληλα ερεθίσματα, καθώς και ΑΤ ΙΙ, σε συνδυασμό με υποαλδοστερονισμό

26 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα παραγωγής ρενίνης μετά από διέγερση με κατάλληλα ερεθίσματα, καθώς και ΑΤ ΙΙ, σε συνδυασμό με υποαλδοστερονισμό Το συχνότερο αίτιο μεμονωμένου υποαλδοστερονισμού: Σύνδρομο νεφροσωληναριακής οξέωσης τύπου 4

27 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα παραγωγής ρενίνης μετά από διέγερση με κατάλληλα ερεθίσματα, καθώς και ΑΤ ΙΙ, σε συνδυασμό με υποαλδοστερονισμό Το συχνότερο αίτιο μεμονωμένου υποαλδοστερονισμού: Σύνδρομο νεφροσωληναριακής οξέωσης τύπου 4 Μέσης και μεγάλης ηλικίας άτομα Α>Γ

28 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Είναι ένα πολύπλοκο σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ικανότητα παραγωγής ρενίνης μετά από διέγερση με κατάλληλα ερεθίσματα, καθώς και ΑΤ ΙΙ, σε συνδυασμό με υποαλδοστερονισμό Το συχνότερο αίτιο μεμονωμένου υποαλδοστερονισμού: Σύνδρομο νεφροσωληναριακής οξέωσης τύπου 4 Μέσης και μεγάλης ηλικίας άτομα Α>Γ Σακχαρώδης διαβήτης 50% συνοδός αγγειοπάθεια ή/και νευροπάθεια ΧΝΑ 80%

29 Συχνότερος σε διάμεσες σωληναριοπάθειες

30 Συχνότερος σε διάμεσες σωληναριοπάθειες Σπειραματονεφρίτιδα Ουρική νεφροπάθεια Πυελονεφρίτιδα Νεφροπάθεια από πολλαπλούν μυέλωμα, ΣΕΛ Μικτές κρυοσφαιριναιμίες Νεφρολιθίαση Νεφροπάθεια εξ αναλγητικών Μολυβδίαση AIDS

31 Συχνότερος σε διάμεσες σωληναριοπάθειες Φάρμακα Σπειραματονεφρίτιδα Ουρική νεφροπάθεια Πυελονεφρίτιδα Νεφροπάθεια από πολλαπλούν μυέλωμα, ΣΕΛ Μικτές κρυοσφαιριναιμίες Νεφρολιθίαση Νεφροπάθεια εξ αναλγητικών Μολυβδίαση AIDS Αγωνιστές α-αδρενεργικών υποδοχέων Αναστολείς β-αδρενεργικών υποδοχέων Αναστολείς συνθετάσης προσταγλανδινών

32 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ: βιοχημικά ευρήματα PRA, Αλδοστερόνη Απουσία αύξησης μετά διέγερσης Υπερκαλιαιμία (100%) Κ vs XNA Υπερχλωραιμική οξέωση (70%) Υπονατριαιμία (50%) Όγκος πλάσματος φυσιολογικός ή αυξημένος

33 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΟΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ: βιοχημικά ευρήματα PRA, Αλδοστερόνη Απουσία αύξησης μετά διέγερσης Υπερκαλιαιμία (100%) Κ vs XNA Υπερχλωραιμική οξέωση (70%) Υπονατριαιμία (50%) Όγκος πλάσματος φυσιολογικός ή αυξημένος κλινικά ευρήματα Ασυμπτωματική υπερκαλιαιμία ΧΝΑ (30-60%) vs ηλικία 50-70% αιτία ανεξήγητης υπερκαλιαιμίας Ενίοτε μυϊκή αδυναμία, αρρυθμίες Σημαντικό ποσοστό ασθενών ασυμπτωματικοί Υπέρταση αντί για ορθοστατική υπόταση

34 ΨΕΥΔΟΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ τύπου ΙΙ (σύνδρομο GORDON) Υπερκαλιαιμία Υπερχλωραιμική οξέωση Stewart P et al, 2006

35 ΨΕΥΔΟΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ τύπου ΙΙ (σύνδρομο GORDON) Υπερκαλιαιμία Υπερχλωραιμική οξέωση Φυσιολογική νεφρική λειτουργία Κατακράτηση Na αντί για απώλεια Ήπια υπέρταση PRA Stewart P et al, 2006

36 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΕΡΡΕΝΙΝΑΙΜΙΚΟΥ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ 1. Ενζυμική ανεπάρκεια (συνθετάση αλδοστερόνης) 2. Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης 3. Περιφερική αντίσταση στη δράση της αλδοστερόνης (Ψευδουποαλδοστερονισμός)

37 1) Συγγενής μεμονωμένος υποαλδοστερονισμός οφειλόμενος σε ενζυμική ανεπάρκεια

38 1) Συγγενής μεμονωμένος υποαλδοστερονισμός οφειλόμενος σε ενζυμική ανεπάρκεια Σπάνια διαταραχή που οφείλεται σε εγγενή αδυναμία μετατροπής της δεοξυκορτικοστερόνης σε αλδοστερόνη, αντίδραση που απαιτεί την παρουσία του ενζύμου συνθετάση της αλδοστερόνης (μεθυλοξειδάση της κορτικοστερόνης)

39 1) Συγγενής μεμονωμένος υποαλδοστερονισμός οφειλόμενος σε ενζυμική ανεπάρκεια Σπάνια διαταραχή που οφείλεται σε εγγενή αδυναμία μετατροπής της δεοξυκορτικοστερόνης σε αλδοστερόνη, αντίδραση που απαιτεί την παρουσία του ενζύμου συνθετάση της αλδοστερόνης (μεθυλοξειδάση της κορτικοστερόνης) Οι ασθενείς με αυτή την ενζυμική διαταραχή εμφανίζουν υποαλδοστερονισμό σε συνδυασμό με απολύτως φυσιολογική βιοσυνθετική δραστηριότητα του φλοιού σε κορτιζόλη και στερινοειδικές ορμόνες του φύλου

40 1) Συγγενής μεμονωμένος υποαλδοστερονισμός οφειλόμενος σε ενζυμική ανεπάρκεια Σπάνια διαταραχή που οφείλεται σε εγγενή αδυναμία μετατροπής της δεοξυκορτικοστερόνης σε αλδοστερόνη, αντίδραση που απαιτεί την παρουσία του ενζύμου συνθετάση της αλδοστερόνης (μεθυλοξειδάση της κορτικοστερόνης) Οι ασθενείς με αυτή την ενζυμική διαταραχή εμφανίζουν υποαλδοστερονισμό σε συνδυασμό με απολύτως φυσιολογική βιοσυνθετική δραστηριότητα του φλοιού σε κορτιζόλη και στερινοειδικές ορμόνες του φύλου 1960 (Visser Cost syndrome)

41 1) Συγγενής μεμονωμένος υποαλδοστερονισμός οφειλόμενος σε ενζυμική ανεπάρκεια Σπάνια διαταραχή που οφείλεται σε εγγενή αδυναμία μετατροπής της δεοξυκορτικοστερόνης σε αλδοστερόνη, αντίδραση που απαιτεί την παρουσία του ενζύμου συνθετάση της αλδοστερόνης (μεθυλοξειδάση της κορτικοστερόνης) Οι ασθενείς με αυτή την ενζυμική διαταραχή εμφανίζουν υποαλδοστερονισμό σε συνδυασμό με απολύτως φυσιολογική βιοσυνθετική δραστηριότητα του φλοιού σε κορτιζόλη και στερινοειδικές ορμόνες του φύλου 1960 (Visser Cost syndrome) Ιρανοί εβραϊκής καταγωγής ομόζυγες μεταλλάξεις R181W εξόνιο 3, V386Α εξόνιο 7. Η νόσος έχει τεκμηριωθεί και σε πολλούς άλλους ασθενείς προερχόμενους από Ευρώπη, Β. Αμερική, Αυστραλία και Ιαπωνία.

42 Μολονότι διάφορες μεταλλάξεις του γονιδίου CYP11B2 ευθύνονται για τις περισσότερες περιπτώσεις συγγενούς ανεπάρκειας της συνθετάσης της αλδοστερόνης, ενδεχομένως ευθύνονται και άλλοι γενετικοί ή περιβαλλοντολογικοί παράγοντες χωρίς να ανιχνεύονται ανάλογες μεταλλάξεις του γονιδίου Kayes Wanbover K et al, 2001

43 ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Τύπος Ι Τύπος ΙΙ

44 ΒΙΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΚΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΣΤΗΛΙΔΩΤΗ ΖΩΝΗ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ P 450 CYP11B2 ΧΡΩΜΟΣΩΜΑ: 8 ΘΕΣΗ: 224,3 40Kb CYP11B1 11β-ΥΔΡΟΞΥΛΑΣΗ ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΖΩΝΗ Epstein F, NEJM, 1994

45 ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Τύπος Ι Τύπος ΙΙ

46 ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Τύπος Ι Τύπος ΙΙ Παρόμοιες κλινικές εκδηλώσεις

47 ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Τύπος Ι Τύπος ΙΙ Παρόμοιες κλινικές εκδηλώσεις Δεοξυκορτικοστερόνη ορού Μεταβολικά παράγωγα κορτικοστερόνης ούρων 18-υδροξυκορτικοστερόνη ορού και ούρων ~ ή τύπος Ι τύπος ΙΙ Αλδοστερόνη ορού και τετραϋδροστερόνη ούρων τύπος Ι Αλδοστερόνη ορού ~, τετραϋδροστερόνη ούρων ~ τύπος ΙΙ τύπος ΙΙ 18-υδροξυκορτικοστερόνη / αλδοστερόνη ορού ή ούρων > 5

48 ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Τύπος Ι Τύπος ΙΙ Παρόμοιες κλινικές εκδηλώσεις Η διαταραγμένη αυτή σχέση δεν μεταβάλλεται με την ηλικία και μπορεί να αποτελεί τη μοναδική βιοχημική Δεοξυκορτικοστερόνη ορού διαταραχή της νόσου ιδιαίτερα στους Μεταβολικά παράγωγα κορτικοστερόνης ενήλικες. ούρων 18-υδροξυκορτικοστερόνη ορού και ούρων ~ ή τύπος Ι Αντίθετα, λόγω μη ανίχνευσης της τιμής της αλδοστερόνης, τύπος ο λόγος ΙΙ Αλδοστερόνη ορού και τετραϋδροστερόνη αυτός δεν είναι χρήσιμος ούρων στον τύπος Ι Ι Αλδοστερόνη ορού ~, τετραϋδροστερόνη της ανεπάρκειας της ούρων συνθετάσης ~ τύπος της ΙΙ τύπος ΙΙ 18-υδροξυκορτικοστερόνη / αλδοστερόνης ορού ή ούρων > 5

49 1) ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Κλινική εικόνα Η κλινική εκδήλωση της νόσου διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και ποικίλλει από: ΑΛΑΤΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

50 1) ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Κλινική εικόνα Η κλινική εκδήλωση της νόσου διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και ποικίλλει από: ΑΛΑΤΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Νεογνά ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τις πρώτες πέντε ημέρες της ζωής (αργότερο μέσα στο τρίμηνο) αφυδάτωση shock θάνατος ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

51 1) ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ Κλινική εικόνα Η κλινική εκδήλωση της νόσου διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και ποικίλλει από: ΑΛΑΤΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Νεογνά ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τις πρώτες πέντε ημέρες της ζωής (αργότερο μέσα στο τρίμηνο) αφυδάτωση shock θάνατος υπερκαλιαιμία μεταβολική οξέωση με ή χωρίς αφυδάτωση μετρίου βαθμού ουραιμία (εγγενής νεφρική βλάβη και/ή αφυδάτωση) PRA, αλδοστερόνη υπόταση ή ακόμη και υπέρταση ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

52 Βρέφη - παιδιά διαταραχές ανάπτυξης Ενήλικες Συνήθως ασυμπτωματικοί ~ PRA (ακόμη και μετά διέγερση) Αίτια ύφεσης: άγνωστα Ενδεχομένως: ωρίμανση νεφρού μειωμένη ανάγκη σε αλδοστερόνη αυξημένη πρόσληψη Na με τις τροφές Rosler A, 1984 Veldhuis J et al, 1981 Kayes-Wandover K et al, 2001

53 Βιοχημικός φαινότυπος Γονότυπος Κλινικός φαινότυπος

54 Υποαλδοστερονισμός από ανεπάρκεια συνθετάσης αλδοστερόνης Αίτια υπέρτασης

55 Υποαλδοστερονισμός από ανεπάρκεια συνθετάσης αλδοστερόνης Αίτια υπέρτασης Μάλλον ΑΤ ΙΙ

56 Υποαλδοστερονισμός από ανεπάρκεια συνθετάσης αλδοστερόνης Αίτια υπέρτασης Μάλλον ΑΤ ΙΙ Η ΑΤ ΙΙ είναι ο άμεσος διαμεσολαβητής της πίεσης μέσω υποδοχέων που ευρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα όργανα

57 Υποαλδοστερονισμός από ανεπάρκεια συνθετάσης αλδοστερόνης Αίτια υπέρτασης Μάλλον ΑΤ ΙΙ Η ΑΤ ΙΙ είναι ο άμεσος διαμεσολαβητής της πίεσης μέσω υποδοχέων που ευρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα όργανα

58 Υποαλδοστερονισμός από ανεπάρκεια συνθετάσης αλδοστερόνης Αίτια υπέρτασης Μάλλον ΑΤ ΙΙ Η ΑΤ ΙΙ είναι ο άμεσος διαμεσολαβητής της πίεσης μέσω υποδοχέων που ευρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα όργανα Λείες μυϊκές ίνες αγγείων (αγγειοσύσπαση, υπερτροφία) Μυοκάρδιο (υπερτροφία, θετ. ινότροπος δράση) ΣΑΝΣ (έμμεση αύξηση καρδιακής συχνότητας, συσταλτικότητας) Διέγερση δίψας, ADH

59 Υποαλδοστερονισμός από ανεπάρκεια συνθετάσης αλδοστερόνης Αίτια υπέρτασης Μάλλον ΑΤ ΙΙ Η ΑΤ ΙΙ είναι ο άμεσος διαμεσολαβητής της πίεσης μέσω υποδοχέων που ευρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα όργανα Λείες μυϊκές ίνες αγγείων (αγγειοσύσπαση, υπερτροφία) Μυοκάρδιο (υπερτροφία, θετ. ινότροπος δράση) ΣΑΝΣ (έμμεση αύξηση καρδιακής συχνότητας, συσταλτικότητας) Διέγερση δίψας, ADH Προσδιορισμός ΑΤ ΙΙ δυσχερής Ο προσδιορισμός ρενίνης ή PRA χρησιμοποιείται ως δείκτης δραστηριότητας του συστήματος ρενίνης ΑΤ ΙΙ

60 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Βαρέως πάσχοντες ασθενείς Πρώιμη ανεπάρκεια σπειροειδούς ζώνης Φάρμακα Καταστολή σπειροειδούς ζώνης ετερόπλευρη αφαίρεση αλδοστερονώματος διακοπή αλατοκορτικοειδών

61 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Βαρέως πάσχοντες ασθενείς Σοβαρή σήψη Καρδιογενές shock Νεφρική ανεπάρκεια Αφυδάτωση Οξεία διαβητική κετοξέωση Ηπατική ανεπάρκεια

62 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Βαρέως πάσχοντες ασθενείς Σοβαρή σήψη Καρδιογενές shock Νεφρική ανεπάρκεια Αφυδάτωση Οξεία διαβητική κετοξέωση Ηπατική ανεπάρκεια Διάρκεια και σοβαρότητα της καταπληξίας

63 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Βαρέως πάσχοντες ασθενείς Σοβαρή σήψη Καρδιογενές shock Νεφρική ανεπάρκεια Αφυδάτωση Οξεία διαβητική κετοξέωση Ηπατική ανεπάρκεια Διάρκεια και σοβαρότητα της καταπληξίας κορτιζόλη ορού (ανάλογα με την ένταση βαρύτητα stress) PRA, αλδοστερόνη

64 Παρατεταμένη (> 48 ώρες) υπερέκκριση ACTH (αναστολή δραστηριότητας συνθετάσης αλδοστερόνης) Biglieri E et al, 1979 Aquilera G et al, 1985

65 Παρατεταμένη (> 48 ώρες) υπερέκκριση ACTH (αναστολή δραστηριότητας συνθετάσης αλδοστερόνης) 18-υδροξυκορτικοστερόνης/αλδοστερόνη απαντητικότητα αλδοστερόνης μετά χορήγηση ΑΤΙΙ Biglieri E et al, 1979 Aquilera G et al, 1985

66 Παρατεταμένη (> 48 ώρες) υπερέκκριση ACTH (αναστολή δραστηριότητας συνθετάσης αλδοστερόνης) 18-υδροξυκορτικοστερόνης/αλδοστερόνη απαντητικότητα αλδοστερόνης μετά χορήγηση ΑΤΙΙ Υποξία Προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες ΑΝP Φάρμακα Biglieri E et al, 1979 Aquilera G et al, 1985

67 Παρατεταμένη (> 48 ώρες) υπερέκκριση ACTH (αναστολή δραστηριότητας συνθετάσης αλδοστερόνης) 18-υδροξυκορτικοστερόνης/αλδοστερόνη απαντητικότητα αλδοστερόνης μετά χορήγηση ΑΤΙΙ Υποξία Προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες ΑΝP Φάρμακα Θεραπεία: Ουδεμία επιπλέον αυτής που ενδείκνυται για την ανάνηψη του ασθενούς Biglieri E et al, 1979 Aquilera G et al, 1985

68 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Μετεγχειρητικός υποαλδοστερονισμός Καταστολή της σπειροειδούς ζώνης του αντίθετου επινεφριδίου, λόγω αλδοστερονώματος που προκαλεί μια κατάσταση χρόνιας υπερογκαιμίας. Μετά την επινεφριδεκτομή, μπορεί να παρατηρηθεί υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός που χαρακτηρίζεται από ορθοστατική υπόταση και υπερκαλιαιμία Υποστροφή σε λίγες εβδομάδες Εφόσον απαιτηθεί χορηγείται 9α-φθοριοϋδροκορτιζόνη Torpy D et al, 1999

69 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Φάρμακα ΗΠΑΡΙΝΗ Σοβαρό υποαλδοστερονισμό Υπερκαλιαιμία Απευθείας τοξική δράση στα κύτταρα της σπειροειδούς ζώνης που εκδηλώνεται με υπερρενιναιμικό υποαλδοστερονισμό και ατροφία της σπειροειδούς ζώνης Ponce S et al, 1985

70 2) Δευτεροπαθής ανεπάρκεια κυττάρων σπειροειδούς ζώνης Φάρμακα ΗΠΑΡΙΝΗ Σοβαρό υποαλδοστερονισμό Υπερκαλιαιμία Απευθείας τοξική δράση στα κύτταρα της σπειροειδούς ζώνης που εκδηλώνεται με υπερρενιναιμικό υποαλδοστερονισμό και ατροφία της σπειροειδούς ζώνης ΚΥΚΛΟΣΠΟΡΙΝΗ Ponce S et al, 1985 Παρεμποδίζει την επαγώμενη από την ΑΤΙΙ παραγωγή αλδοστερόνης και αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό και τη βιοσυνθετική ικανότητα των φλοιεπινεφριδικών κυττάρων Αναστέλλει επίσης τη δραστηριότητα του υποδοχέα της αλδοστερόνης, Rebuffat P et al, 1989 ενώ δεν επηρεάζει τη σύνδεση της τελευταίας με τον υποδοχέα της. Deppe C et al, 2002

71 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΔΙΑΥΛΩΝ Ca Αναστέλλουν κυρίως την παραγωγή της αλδοστερόνης και επηρεάζουν ενίοτε και την έκκρισή της

72 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΔΙΑΥΛΩΝ Ca Αναστέλλουν κυρίως την παραγωγή της αλδοστερόνης και επηρεάζουν ενίοτε και την έκκρισή της β-αναστολεισ Αναστέλλουν την έκκριση της ρενίνης και προκαλούν υπορενιναιμικό υποαλδοστερονισμό

73 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΔΙΑΥΛΩΝ Ca Αναστέλλουν κυρίως την παραγωγή της αλδοστερόνης και επηρεάζουν ενίοτε και την έκκρισή της β-αναστολεισ Αναστέλλουν την έκκριση της ρενίνης και προκαλούν υπορενιναιμικό υποαλδοστερονισμό ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΓΛΑΝΔΙΝΩΝ Παρεμποδίζουν την απελευθέρωση ρενίνης

74 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΔΙΑΥΛΩΝ Ca Αναστέλλουν κυρίως την παραγωγή της αλδοστερόνης και επηρεάζουν ενίοτε και την έκκρισή της β-αναστολεισ Αναστέλλουν την έκκριση της ρενίνης και προκαλούν υπορενιναιμικό υποαλδοστερονισμό ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΣΥΝΘΕΤΑΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΓΛΑΝΔΙΝΩΝ Παρεμποδίζουν την απελευθέρωση ρενίνης α-μεα, ΚΑΛΙΟΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ Συμβάλλουν στον υποαλδοστερονισμό και την υπερκαλιαιμία

75 ΣΠΕΙΡΟΝΟΛΑΚΤΟΝΗ Αναστέλλει τη βιοσύνθεση αλδοστερόνης Ανταγωνίζεται τη δράση της σε επίπεδο υποδοχέων

76 ΣΠΕΙΡΟΝΟΛΑΚΤΟΝΗ Αναστέλλει τη βιοσύνθεση αλδοστερόνης Ανταγωνίζεται τη δράση της σε επίπεδο υποδοχέων ΑΜΙΝΟΓΛΟΥΤΕΘΙΜΙΔΗ, ΜΕΤΥΡΑΠΟΝΗ, ΤΡΙΛΟΣΤΑΝΗ Αναστέλλουν διάφορα ένζυμα που παίρνουν μέρος στη σύνθεση αλατο- και γλυκοκορτικοειδών

77 ΣΠΕΙΡΟΝΟΛΑΚΤΟΝΗ Αναστέλλει τη βιοσύνθεση αλδοστερόνης Ανταγωνίζεται τη δράση της σε επίπεδο υποδοχέων ΑΜΙΝΟΓΛΟΥΤΕΘΙΜΙΔΗ, ΜΕΤΥΡΑΠΟΝΗ, ΤΡΙΛΟΣΤΑΝΗ Αναστέλλουν διάφορα ένζυμα που παίρνουν μέρος στη σύνθεση αλατο- και γλυκοκορτικοειδών ΝΤΟΠΑΜΙΝΕΡΓΙΚΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

78 3) Περιφερική αντίσταση στη δράση της αλδοστερόνης (ΨΕΥΔΟΫΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ) Το σύνδρομο του πρωτοπαθούς ψευδοϋποαλδοστερονισμού είναι μια κληρονομική νόσος που χαρακτηρίζεται από: Αυξημένη έκκριση αλδοστερόνης Κλινικά σημεία συμπτώματα υποαλδοστερονισμού

79 3) Περιφερική αντίσταση στη δράση της αλδοστερόνης (ΨΕΥΔΟΫΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ) Το σύνδρομο του πρωτοπαθούς ψευδοϋποαλδοστερονισμού είναι μια κληρονομική νόσος που χαρακτηρίζεται από: Αυξημένη έκκριση αλδοστερόνης Κλινικά σημεία συμπτώματα υποαλδοστερονισμού απώλεια άλατος διαταραχές ανάπτυξης επίπεδα Na στα ούρα επίπεδα Na στον ορό επίπεδα Κ μεταβολική οξέωση επίπεδα ρενίνης, αλδοστερόνης (PRA >> Αλδοστερόνη)

80 3) Περιφερική αντίσταση στη δράση της αλδοστερόνης (ΨΕΥΔΟΫΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ) Το σύνδρομο του πρωτοπαθούς ψευδοϋποαλδοστερονισμού είναι μια κληρονομική νόσος που χαρακτηρίζεται από: Αυξημένη έκκριση αλδοστερόνης Κλινικά σημεία συμπτώματα υποαλδοστερονισμού απώλεια άλατος διαταραχές ανάπτυξης επίπεδα Na στα ούρα επίπεδα Na στον ορό επίπεδα Κ μεταβολική οξέωση Η υπόνοια ύπαρξης ψευδοϋποαλδοστερονισμού τίθεται όταν ασθενείς με τα παραπάνω βιοχημικά χαρακτηριστικά δεν ανταποκρίνονται στη χορήγηση αλατοκορτικοειδών επίπεδα ρενίνης, αλδοστερόνης (PRA >> Αλδοστερόνη)

81 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός Στην αρχική της μορφή η νόσος χαρακτηρίζονταν ως σπάνια, συγγενής διαταραχή που οδηγούσε στην απώλεια άλατος στα νεογνά και οφείλονταν στη μειωμένη νεφροσωληναριακή ανταπόκριση στα αλατοκορτικοειδή. Cheek, Perry J, 1958

82 Τύπος 1 Τύπος 2 Τύπος 3 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός

83 Τύπος 1 Τύπος 2 Τύπος 3 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός νεφρικός υπότυπος γενικευμένος υπότυπος σποραδικός υπότυπος

84 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 1 Νεφρικός υπότυπος αυτοσωματική προεξάρχουσα μορφή (AD) λιγότερο σοβαρή κλινική εικόνα προϊούσα βελτίωση

85 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 1 Γενικευμένος υπότυπος αυτοσωματική υπολειπόμενη μορφή (AR) πολυοργανική διαταραχή (νεφροί, ιδρωτοποιοί, σιελογόνοι, έντερο) δεν βελτιώνεται με την πρόοδο της ηλικίας

86 Για τον νεφρικό υπότυπο της νόσου ευθύνονται διάφορες αδρανοποιητικές μεταλλάξεις του υποδοχέα των αλατοκορτικοειδών. Μέχρι πρόσφατα είχαν αναγνωριστεί 17 μεταλλάξεις. Εχουν αναγνωριστεί μέχρι 3 και 4 στον ίδιο ασθενή. Σε αντίθεση, στη γενικευμένη μορφή ευθύνονται ομόζυγες αδρανοποιητικές μεταλλάξεις στην υποομάδα α κυρίως και σε μικρότερη έκταση στις υποομάδες β και γ του γονιδίου ENaC.

87 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 1 βιοχημική εικόνα Επειδή η επαναρρόφηση Na + είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αποβολή των ιόντων Κ + και Η +, οι ασθενείς συνήθως εμφανίζουν μειωμένη αποβολή Κ + και Η + και μειωμένη επαναρρόφηση Na +

88 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 1 βιοχημική εικόνα Επειδή η επαναρρόφηση Na + είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αποβολή των ιόντων Κ + και Η +, οι ασθενείς συνήθως εμφανίζουν μειωμένη αποβολή Κ + και Η + και μειωμένη επαναρρόφηση Na + Υπερκαλιαιμία Μεταβολική οξέωση Υποβολαιμία Ενεργοποίηση του άξονα ρενίνης αγγειοτενσίνης - αλδοστερόνης

89 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 2 (σύνδρομο Gordon) Υπερκαλιαιμία Μεταβολική οξέωση Κατακράτηση άλατος Υπέρταση Κατεσταλμένη PRA

90 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 2 (σύνδρομο Gordon) Οφείλεται σε μεταλλάξεις των πρωτεϊνών της οικογένειας της κινάσης σερίνης-θρεονίνης (WNK 1 και WNK 2) ενίσχυση της δραστηριότητας του συμμεταφορέα Na-Cl στα αθροιστικά σωληνάρια αυξημένη επαναρρόφηση Na χωρίς αντίστοιχη αποβολή Κ και Η υπερκαλιαιμία, υπέρταση, αύξηση όγκου πλάσματος και δευτεροπαθή υπορενιναιμικό υποαλδοστερονισμό

91 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 3 επίκτητη μορφή συνήθως παροδική ασθενείς με αποφρακτική και φλεγμονώδη ουροπάθεια και ασθενείς με μεγάλη απώλεια άλατος GFR

92 Υποαλδοστερονισμός - θεραπεία ηλικία εκδήλωσης της νόσου σοβαρότητα υποαλδοστερονισμού υποκείμενα αίτια ανταπόκριση οργάνων - στόχος

93 Υποαλδοστερονισμός - θεραπεία Νεογνά και βρέφη αναπλήρωση υγρών και Na αποκατάσταση υπερκαλιαιμίας αλατοκορτικοειδή (εξαίρεση ο ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 1) Ενδεικτικά σημεία συμπτώματα βελτίωσης βαθμός ενυδάτωσης δέρμα βολβοί σπαργή αρτ. πίεση

94 Υποαλδοστερονισμός θεραπεία (συνέχεια) Παρακολούθηση αποβαλλομένων υγρών βάρους σώματος έλεγχος ηλεκτρολυτών, oυρίας, PRA

95 Παρακολούθηση Υποαλδοστερονισμός θεραπεία (συνέχεια) αποβαλλομένων υγρών βάρους σώματος έλεγχος ηλεκτρολυτών, oυρίας, PRA Η συνεχής παρακολούθηση της PRA είναι η πιο αποτελεσματική παράμετρος εκτίμησης της επάρκειας της θεραπείας

96 Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου 1 δεν ενδείκνυται η χορήγηση αλατοκορτικοειδών υποκατάσταση Na (NaHCO 3, NaCl) ιοντοανταλλακτικές ρητίνες Στην παιδική ηλικία η παρακολούθηση της ανάπτυξης θεωρείται η πλέον ενδεδειγμένη κλινική παράμετρος της πορείας της νόσου Υπερασβεστιουρία σε ορισμένες περιπτώσεις (ινδομεθακίνη, υδροχλωροθειαζίδη)

97 Υποαλδοστερονισμός θεραπεία (συνέχεια) Μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες προσοχή στη μη διακοπή αλατοκορτικοειδών (επιβράδυνση ανάπτυξης) δόση 9α-φθοριοϋδροκορτιζόνης (50-300μg/ημ) χορήγηση αλατοκορτικοειδών με περίσκεψη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με επινεφριδική ανεπάρκεια προσοχή στην αντιμετώπιση της υπερκαλιαιμίας προσοχή στη χορήγηση β-αναστολέων, α-μεα, ηπαρίνης κ.α.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ασθενής 68 ετών Προσέρχεται στα Ε.Ι. λόγω αρρύθμιστου σακχάρου Ατομικό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH Ενδείξεις: Διάγνωση επινεφριδιακής ανεπάρκειας, διαταραχή της σύνθεσης στεροειδών ή έλλειψη απάντησης στην ACTH. Διαδικασία: Η δοκιμασία αρχίζει στις 09:00π.μ. Cotrosyn (1-24

Διαβάστε περισσότερα

ΑΔΑΜΙΔΟΥ Η-Φ.

ΑΔΑΜΙΔΟΥ Η-Φ. Αίτια ψευδοϋπερκαλιαιμίας αιμόλυση του δείγματος κατά/μετά την αιμοληψία Σφαιροκυττάρωση ακραία λευκοκυττάρωση ή θρομβοκυττάρωση (μυελοϋπερπλαστικές παθήσεις) οικογενής Nεφρική σωληναριακή οξέωση τύπου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.

ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Το καρδιονεφρικό σύνδρομο (CRS) αναφέρεται σε παθοφυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου.

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου. Μεταβολική Αλκάλωση Μάριος Παπασωτηρίου mpapasotiriou@yahoo.com Μεταβολική Αλκάλωση Βασικές αρχές Μετ. Αλκάλωσης Κλινική εικόνα Επαναρρόφηση αναγέννηση HCO 3 / Λειτουργίες μεταφορέων νεφρικών σωληναρίων

Διαβάστε περισσότερα

Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες

Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες Σχηματισμος ουρων: 1. Σπειραματικη διηθηση (GFR) = 180L/day 2. Σωληναριακη επαναρροφηση(περιπου 98%) 3. Σωληναριακη απεκκριση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Προς τα εµπρός ανεπάρκεια: αδυναµία προώθησης του αίµατος στη συστηµατική κυκλοφορία Προς τα πίσω ανεπάρκεια: αύξηση του όγκου

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια 39 αμινοξέα Μ.Β. 4500 προοπιομελανοκορτίνη(pomc) 1. κορτικοτροπίνη (ACTH), 2. β λιποτροφίνη (β LPH), 3. γ λιποτροφίνη (γ LPH),

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Αλκοολισμός Διαταραχή από χρήση αλκοόλ (αιθανόλη C 2 H 6 O) 208.000.000 αλκοολικοί σε όλο τον

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Κληρονομικές αιτίες υποκαλιαιμίας

Κληρονομικές αιτίες υποκαλιαιμίας Κληρονομικές αιτίες υποκαλιαιμίας Η. Μηνασίδης Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΜΧΑ αιτίες υποκαλιαιμίας (ψευδοϋποκαλιαιμία: οξεία μυελογενής λευχαιμία) μειωμένη εξωγενής πρόσληψη ανακατανομή μεταξύ ενδο-

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια και κάλιο 6.1 meq/l υπό αγωγή με αμεα, β-αποκλειστή και επλερενόνη

Ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια και κάλιο 6.1 meq/l υπό αγωγή με αμεα, β-αποκλειστή και επλερενόνη Ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια και κάλιο 6.1 meq/l υπό αγωγή με αμεα, β-αποκλειστή και επλερενόνη Λιάμης Γεώργιος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ο ασθενής μας Άνδρας 75 ετών Καρδιακή

Διαβάστε περισσότερα

Επινεφρίδιο Σπειροειδής Στηλιδωτή Δικτυωτή Μυελός Φλέβα Επινεφρίδιο Αλατοκορτικοειδή (C21) Γλυκοκορτικοειδή (C21) Ανδρογόνα (C19) Μυελός Φλέβα ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ Η χοληστερόλη είναι το υπόστρωμα για τη

Διαβάστε περισσότερα

Ο αποκλεισμός του άξονα ρενίνης ως βάση της συνδυαστικής θεραπείας

Ο αποκλεισμός του άξονα ρενίνης ως βάση της συνδυαστικής θεραπείας Ο αποκλεισμός του άξονα ρενίνης ως βάση της συνδυαστικής θεραπείας Ευστράτιος Βαρσαμής Διευθυντής Β' Παθολογικής Κλινικής, Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο «Αγία Όλγα» Αγγειοτασινογόνο Χυμάση Αγγειοτασίνη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ;

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 9 ο Σεμινάριο Διαταραχές Οξεοβασικής Ισορροπίας 25 & 26 Σεπτεμβρίου 2015, ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ SHOCK ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΙΔΟΣ SHOCK ανάλογα με το αίτιο Εκτεταμένη ισχαιμία Πιθανή πτώση ΑΠ Πιθανώς ωχρά κρύα άκρα (ισχαιμία αγγειοσύσπαση) Πιθανώς ιδρώτες ταχυκαρδία (υπερέκκριση αδρεναλίνης)

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών...

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών... Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 1. Εισαγωγή... 1 2. Σημασία των νεφρών στη ζωή... 4 3. Βιβλιογραφία... 6 2. Δομή και λειτουργία των νεφρών... 7 1. Εισαγωγή... 8 2. Νεφρικά αγγεία... 9 3. Νεφρικό σπείραμα...

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ

Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΥ Σεμερτζίδης Π., Πετίδης Κ., Γκαλιαγκούση Ε., Δούμας Μ., Τριανταφύλλου Α., Δούμα

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας

Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας Χρησιμότητα των αερίων αίματος στο ΤΕΠ Εκτίμηση οξεοβασικής

Διαβάστε περισσότερα

Διουρητικά και νεφροπάθειες

Διουρητικά και νεφροπάθειες Διουρητικά και νεφροπάθειες Μελεξοπούλου Χριστίνα Νεφρολόγος Γ.Ν.Α. Λαϊκό Μαθήματα Φυσιολογίας 2017 Διουρητικά: ουσίες που προκαλούν αύξηση του ρυθμού παραγωγής των ούρων Δρουν με ελάττωση του ρυθμού της

Διαβάστε περισσότερα

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» 2. Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκης «Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» Π. Τολίκα¹,

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙ. Τροποποιήσεις στις αντίστοιχες παραγράφους των περιλήψεων χαρακτηριστικών προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙ. Τροποποιήσεις στις αντίστοιχες παραγράφους των περιλήψεων χαρακτηριστικών προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙ Τροποποιήσεις στις αντίστοιχες παραγράφους των περιλήψεων χαρακτηριστικών προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης 7 Για προϊόντα που περιέχουν τους αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΠΟ/ΥΠΕΡ ΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΜΙΧΟΔΗΜΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΠΟ/ΥΠΕΡ ΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΜΙΧΟΔΗΜΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΥΠΟ/ΥΠΕΡ ΚΑΛΙΑΙΜΙΑ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΜΙΧΟΔΗΜΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΚΑΛΙΟ Το σημαντικότερο ενδοκυττάριο κατιόν Διαδραματίζει σημαντικό στη φυσιολογία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο.! Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο»

Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο.! Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Καρδιονεφρικό Σύνδροµο (CRS) Ορισµός Οι διαταραχές της καρδιάς και των νεφρών, όπου οξεία ή χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ + ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ Κ + ΟΛΙΚΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Κ + : 3.000-4.000mEq (50-55mEq/Kg),

Διαβάστε περισσότερα

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για παράδειγμα αλδοστερόνη), ορμόνες του φύλου (δηλαδή ανδρογόνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση αντιμετώπιση οξείας επινεφριδιακής ανεπάρκειας. Γρηγόριος Καλτσάς Παθολογική Φυσιολογία Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διάγνωση αντιμετώπιση οξείας επινεφριδιακής ανεπάρκειας. Γρηγόριος Καλτσάς Παθολογική Φυσιολογία Πανεπιστήμιο Αθηνών Διάγνωση αντιμετώπιση οξείας επινεφριδιακής ανεπάρκειας Γρηγόριος Καλτσάς Παθολογική Φυσιολογία Πανεπιστήμιο Αθηνών ευροενδοκρινική ρύθμιση της επινεφριδιακής έκκρισης στεροειδών - - - + CRH/AVP + ACTH

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Chronic Kidney Disease Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει το 10-16% του πληθυσμού παγκοσμίως, έχει κακή πρόγνωση ιδιαίτερα σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Η + =40nanomol/L ΜΕΤΑΒΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία. Διαφορική Διάγνωση

Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία. Διαφορική Διάγνωση Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία Διαφορική Διάγνωση Γεροβασίλη Βίκυ Ειδικευόµενη Ε Παθολογικής Κλινικής ιευθ: Αθανάσιος Σκουτέλης ΣτοιχείαΑπόΚλινικήΕικόνα Πρόσφατη έναρξη Απορρύθμιση Αρτηριακής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας. Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος

Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας. Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος Αγωγή με γλυκοκορτικοειδή: σχήμα διακοπής για την αποφυγή επινεφριδικής ανεπάρκειας Γεώργιος Ν. Κουκούλης Ενδοκρινολόγος ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Αρνητική ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ Στεροειδή μόρια με πλειοτρόπες

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΑΚΕΣ ΟΞΕΩΣΕΙΣ

ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΑΚΕΣ ΟΞΕΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΑΚΕΣ ΟΞΕΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΕΣ ΣΩΛΗΝΑΡΙΑΚΕΣ ΟΞΕΩΣΕΙΣ (ΝΣΟ) ΝΣΟ τύπου Ι: αδυναμία απέκκρισης Η + στα άπω σωληνάρια (διαταραχή αντλίας Η + -ATPάσης / ΔV) ΝΣΟ τύπου IΙ: αδυναμία επαναρρόφησης HCO

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας

Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Καταπληξία Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Εφημερία στο ΚΥ Αγ. Βαρβάρας Ν. Ηρακλείου. 50 χλμ από μεγάλο νοσοκομείο Βασικός ιατρικός εξοπλισμός Διακομιδή με ιδιωτικό μέσο. Άνδρας 84 ετών τον βρήκαν οι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωή είναι άδικη. Μερικοί είναι άρρωστοι, ενώ άλλοι είναι υγιείς John F. Kennedy, 1962 ΡΕΜΠΕΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: ΝΟΣΟΣ ADDISON Daniel Davies [Ιατρός] Ιατρός], 1947 Αυτός ο νεαρός φίλος σου δεν

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία καρδιαγγειακού συστήματος

Φυσιολογία καρδιαγγειακού συστήματος Φυσιολογία καρδιαγγειακού συστήματος Κλειώ Π. Μαυραγάνη Eργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας Σύνοψη I. Γενικές αρχές καρδιαγγειακού συστήματος- Δομή και ρόλος II. III. IV. Προέλευση του καρδιακού ρυθμού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Ακετυλο-CoA Μεταφορικές πρωτεΐνες της κορτιζόλης στο πλάσμα δεσμευτική πρωτεΐνη της κορτιζόλης ή τρανσκορτίνη (90%) Αλβουμίνη (7%) Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης. Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ

Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης. Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Φαρμακευτική αντιμετώπιση της υπέρτασης Μιχαήλ Δούμας Παθολόγος Β ΠΠ Κλινική ΑΠΘ Wisdom for Thought Doctors pour drugs of which they know little for disorders of which they know less into patients of which

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Λ. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Παθήσεις των νεφρών: 5. α. Σπειραματοπάθεια ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ Μορφολογικές (ιστολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος

Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Πρωτοπαθής Αλδοστερονισμός Σύνδρομο: υπέρταση αλδοστερόνη ρενίνη Ερωτήματα Γιατί πρέπει να ψάξουμε; Είναι συχνός; Αξίζει τον κόπο και τα χρήματα; Ποιούς

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης. Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης. Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Συχνότερα αίτια μεταβολικής αλκάλωσης Έμετοι Χορήγηση διουρητικών Υπερέκκριση αλατοκορτικοειδών Σ. Bartter-Gitelman

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου

Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Κλαίρη Μ. Εργασία στη Βιολογία Α'2 Λυκείου Διαβήτης. Ακούμε καθημερίνα γύρω μας πως εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από διαβήτη ή παχυσαρκία. Όμως, τι πραγματικά είναι αυτό; Τι ειναι ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ Ασθενής 62 ετών διακομίσθηκε στο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ. Γιατί μας απασχολεί Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 και 2 συνοδεύονται από μικρο και μακροαγγειακές επιπλοκές Σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας του διαβητικού πληθυσμού Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΑΣΙΔΟΥ Ε.

ΜΗΝΑΣΙΔΟΥ Ε. ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΚΕΤΟΞΕΩΣΗ (ΔΚΟ) Μεταβολική οξέωση που παρατηρείται λόγω απορρύθμισης της έκκρισης ινσουλίνης Η ΔΚΟ χαρακτηρίζεται από: Σάκχαρο πλάσματος >200mg/dl(>11 mmol/l) Οξέωση: ph

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές της ομοιοστασίας του Καλίου σε συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες (αλκοολισμός, ηπατική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φάρμακα, λευχαιμίες)

Διαταραχές της ομοιοστασίας του Καλίου σε συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες (αλκοολισμός, ηπατική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φάρμακα, λευχαιμίες) Διαταραχές της ομοιοστασίας του Καλίου σε συγκεκριμένες νοσολογικές οντότητες (αλκοολισμός, ηπατική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, φάρμακα, λευχαιμίες) Χαράλαμπος Μηλιώνης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Κορτιζόλη (άξονας ΥΥΕ, CRH, ACTH) Αλδοστερόνη (ρενίνη, επίπεδα Κ, Ν) Στεροειδή του φύλου (άξονας ΥΥΓ)

Κορτιζόλη (άξονας ΥΥΕ, CRH, ACTH) Αλδοστερόνη (ρενίνη, επίπεδα Κ, Ν) Στεροειδή του φύλου (άξονας ΥΥΓ) Κορτιζόλη (άξονας ΥΥΕ, CRH, ACTH) Αλδοστερόνη (ρενίνη, επίπεδα Κ, Ν) Στεροειδή του φύλου (άξονας ΥΥΓ) Υδροξυλάση λέγεται το ένζυμο που προσθέτει ένα υδροξύλιο (- ΟΗ) σε κάποιο άτομο άνθρακα Λυάση (ή

Διαβάστε περισσότερα

Diabetes_ protect our future.mp4

Diabetes_ protect our future.mp4 Diabetes_ protect our future.mp4 14/11 Γενέθλια του νομπελίστα γιατρού Φρέντερικ Μπάντινγκ 1991 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Διαβήτη 2007:επίσημη Ημέρα από τα Ηνωμένα Έθνη Θέμα 2009 2013: Εκπαίδευση

Διαβάστε περισσότερα

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη;

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη; ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Σαββίδου Αβρόρα Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντίδραση του οργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία Ι Διαταραχές οξεοβασικής - λιπίδια ηλεκτρολύτες μεταβολικό σύνδρομο Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας, Αλέξανδρος

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή 1 ου αντιϋπερτασικού

Επιλογή 1 ου αντιϋπερτασικού Επιλογή 1 ου αντιϋπερτασικού φαρμάκου Επιλογή 1 oυ Φαρµάκου: Συνήθως δεν έχει τόσο µεγάλη σηµασία 1. Η επίτευξη άριστης ρύθµισης έχει µεγαλύτερη σηµασία στη µείωση του κινδύνου 2. Στις περισσότερες περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12 Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως τέσσερις αδένες, με μέγεθος και εμφάνιση σαν μια φακή, που βρίσκονται συνήθως ανά δύο στην οπίσθια επιφάνεια κάθε λοβού του θυρεοειδή. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΜΟΧΡΩΜΑΤΩΣΗ. Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας

ΑΙΜΟΧΡΩΜΑΤΩΣΗ. Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας ΑΙΜΟΧΡΩΜΑΤΩΣΗ Αλεξάνδρα Αλεξοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΥ Κύτταρα του εντέρου 1000 mg Fe Κύτταρα του εντέρου ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ Πριν από την πρόσληψη από τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΥΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΡΔΕΛΑΣ, ΠΑΘΟΛΟΓΟΝΑΤΟΜΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΥΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΡΔΕΛΑΣ, ΠΑΘΟΛΟΓΟΝΑΤΟΜΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΚΥΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΡΔΕΛΑΣ, ΠΑΘΟΛΟΓΟΝΑΤΟΜΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Ταξινόμηση κυστικής νόσου του νεφρού 1. Απλή νεφρική κύστη

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ Ερασμία Ψημένου Πολυκυστική Νόσος Νεφρών 4 η κατα σειρά αιτία ένταξης σε αιμοκάθαρση Σημαντική νοσηρότητα και πριν την ένταξη σε ΤΝ Υπεύθυνες πρωτεϊνες πολυκυστίνη 1 και 2 Πολλαπλασιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας

Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας Παράρτημα I Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων άδειας(-ών) κυκλοφορίας Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αξιολόγησης της PRAC σχετικά με την (τις) Έκθεση(-εις)

Διαβάστε περισσότερα

Εκτάκτως ανήσυχα πόδια

Εκτάκτως ανήσυχα πόδια Εκτάκτως ανήσυχα πόδια Σκουτέλλας Βάσος Ρευματολόγος Ρευματολογικό τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας Σύγκρουση συμφερόντων εν υπάρχει 2 Ιστορικό (1/5) Θήλυ, 55χρ. Γνωστό αυτοάνοσο νόσημα συνδετικού ιστού

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση

Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση Ευγενία Γκαλιαγκούση MD, PhD Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διαγνωστική και Θεραπευτική

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης και Ανοια. Κωνσταντίνος Σ. Πετσάνης Νευρολόγος

Σακχαρώδης Διαβήτης και Ανοια. Κωνσταντίνος Σ. Πετσάνης Νευρολόγος Σακχαρώδης Διαβήτης και Ανοια Κωνσταντίνος Σ. Πετσάνης Νευρολόγος ΑΝΟΙΑ Η απώλεια, συνήθως προιούσα,των νοητικών λειτουργιών, χωρίςδιαταραχήτηςαντίληψηςκαι του επιπέδου συνείδησης ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΟΙΑΣ ΚΑΤA

Διαβάστε περισσότερα

Πειραµατική Εργοφυσιολογία

Πειραµατική Εργοφυσιολογία Πειραµατική Εργοφυσιολογία Θερμορύθμιση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Θερμική ισορροπία Δυναμική ισορροπία μεταξύ παραγόντων που προσδίδουν και αφαιρούν θερμότητα: Βασικός μεταβολισμός,

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ Ι Α Β Η Τ Η

Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ Ι Α Β Η Τ Η Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Ο κ. Χ είναι 45 ετών διευθυντής πολυεθνικής και από την ηλικία των 20 ετών διαγνώστηκε με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 ενώ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΙΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ Οικογενή υπερχοληστερολαιμία Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα Σχετίζεται με αυξημένο

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης

ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης Παρουσίαση: Ο. Καραπάνου Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης Παρούσα νόσος 1 Γυναίκα ηλικίας 43 ετών, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Ισοζύγιο νατρίου Μηχανισμοί που ρυθμίζουν την απέκκριση του Να Βασίζονται στις: μεταβολές της

Διαβάστε περισσότερα

Α. Παπασπυρόπουλος - Ε. Καψάλη «Μυοκαρδιοπάθεια»

Α. Παπασπυρόπουλος - Ε. Καψάλη «Μυοκαρδιοπάθεια» ΗΧΩΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ - ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ. Α. Παπασπυρόπουλος - Ε. Καψάλη «Μυοκαρδιοπάθεια» Δήλωση Σύγκρουσης Συμφερόντων Σύμφωνα με σχετική

Διαβάστε περισσότερα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, Κ. Αντωνάτου, Χ. Κουτσιανάς, Γ. Γεωργιόπουλος, Δ. Βασιλόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτική προσέγγιση ασθενών με ασκίτη

Πρακτική προσέγγιση ασθενών με ασκίτη Πρακτική προσέγγιση ασθενών με ασκίτη Δρ. Βασίλειος Α. Σεβαστιανός Δ Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός» ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ: Σύγχρονη Διερεύνηση και Αντιμετώπιση Ηπατικών Νοσημάτων και Συνδρόμων

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab

Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab Μεταμόσχευση Νεφρού σε ασθενείς με πρωτοπαθή νόσο Ιδιοπαθή Μεμβρανώδη Νεφροπάθεια: Συχνότητα Υποτροπής και Θεραπεία με Rituximab Σ. Λιονάκη, Σ. Ακριτίδου, Α. Μαυρουδή, Γ. Λιάπης, Α. Ινιωτάκη, Γ. Ζαββός,

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΑ ΠΥΡΕΤΟΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ. Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ.

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΑ ΠΥΡΕΤΟΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ. Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ. ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΑ ΠΥΡΕΤΟΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ. ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΗΣΗ Ζωτικά σημεία (TPR) Θερμοκρασία Σφυγμός Αναπνοές

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2012 2013 Νοσοκομείο ΚΑΤ, 17 Ιανουαρίου 2013 Παραθυρεοειδείς αδένες 1880 Ο Σουηδός φοιτητής

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Κύτταρο Το κύτταρο αποτελείται από μέρη τα οποία έχουν συγκεκριμένη δομή και επιτελούν μία συγκεκριμένη λειτουργία στην όλη οργάνωση του κυττάρου. Δομή κυτταροπλασματικής μεμβράνης Συστήματα επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος

Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Γράφει: Μιλτιάδης Μαρκάτος, Πνευμονολόγος Πάνω από ένα αιώνα πριν, ο J. Hutchinson, ένας χειρουργός-δερματολόγος, αναγνώρισε την πρώτη περίπτωση σαρκοείδωσης, στο Λονδίνο. Στα χρόνια πριν και μετά την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΗΠΑΡ VLDL Ανασκόπηση μεταβολισμού λιπιδίων & λιποπρωτεϊνών ΤΡΟΦΗ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΗΠΑΡ Κυκλοφορία Χυλομικρά Λιπαρά οξέα HDL LDL VLDL ΗΠΑΡ Τριγλυκερίδια Φωσφολίπιδια

Διαβάστε περισσότερα

γονείς; neo screen Προγεννητικός Έλεγχος Σκέφτεστε να γίνετε Τα παιδιά αξίζουν μία ζωή γεμάτη υγεία, ελεύθερη από γενετικές ασθένειες Μοριακός

γονείς; neo screen Προγεννητικός Έλεγχος Σκέφτεστε να γίνετε Τα παιδιά αξίζουν μία ζωή γεμάτη υγεία, ελεύθερη από γενετικές ασθένειες Μοριακός Σκέφτεστε γονείς; να γίνετε Τα παιδιά αξίζουν μία ζωή γεμάτη υγεία, ελεύθερη από γενετικές ασθένειες Μοριακός Προγεννητικός Έλεγχος neo screen ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΝΕΟΓΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Κυστική Ίνωση

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ (20 %) (60-75 %)% Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΝΤΟ ΠΑΙΔΙ. Σαββίδου Αβρόρα

ΚΟΝΤΟ ΠΑΙΔΙ. Σαββίδου Αβρόρα ΚΟΝΤΟ ΠΑΙΔΙ Σαββίδου Αβρόρα Ως χαμηλό ανάστημα θεωρείται το ανάστημα ενός ατόμου όταν βρίσκεται μείον δύο σταθερές αποκλίσεις κάτω από τη μέση τιμή, δηλαδή κάτω από την 3η Εκατοστιαία Θέση στις καμπύλες.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 13: ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η χορήγηση διατροφής δεν ΠΡΕΠΕΙ να ξεπερνά την ικανότητα χρησιμοποίησης/οξείδωσης τους απο τον οργανισμό ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Κάλυψη των ενεργειακών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 1 Ο πρώτος χρόνος μετά τη γέννηση έχει τις μεγαλύτερες και ταχύτερες φυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα