ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ - ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ - ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016

2 Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων Δήμου Σύρου Ερμούπολης, Ιανουάριος 2016 ΣΥΝΤΑΞΗ:

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αντικείμενο Σκοπιμότητα Υλοποίησης Νομικό Πλαίσιο Αρμοδιοτήτων των Δήμων για τη Διαχείριση των Αποβλήτων ΠΕΡΙΛΗΨΗ Υφιστάμενη Διαχείριση Προτεινόμενοι Στόχοι και Δράσεις Κόστος επένδυσης και λειτουργίας τοπικού σχεδίου ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Σύντομη Περιγραφή Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Πληθυσμιακά Στοιχεία Πυκνότητα Κατοίκησης Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος σχετικά με την παραγωγή και το είδος των παραγόμενων ΑΣΑ Ισχύουσες Χωροταξικές, Πολεοδομικές, Περιβαλλοντικές και Λοιπές Διατάξεις Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Πάνω Σύρου και Ερμούπολη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου Ν. Σύρου Περιοχές Δικτύου Natura ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Παραγόμενες Ποσότητες Α.Σ.Α. Υφιστάμενη Διαχείριση Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Α.Σ.Α Υφιστάμενες Δράσεις Συλλογικών/ Ατομικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης Υφιστάμενες Υποδομές και Προσωπικό Υποδομές συλλογής Χώροι και κτίρια Πρόγραμμα & τομείς αποκομιδής Προσωπικό Κανονισμός Καθαριότητας Προγραμματιζόμενες Δράσεις Σταθμός μεταφόρτωσης ανακυκλώσιμων υλικών (ΣΜΑΥ) Μονάδα Κομποστοποίησης Προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων & Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Β Φάση ΧΥΤΑ Σύρου Κόστος Υφιστάμενης Διαχείρισης Συμπεράσματα - Αξιολόγηση ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Δήμος Σύρου Ερμούπολης 2

4 5.1 Βασικοί Στόχοι Τοπικού Σχεδίου Εξειδίκευση Εθνικών Στόχων Στόχος για τα Βιοαπόβλητα Στόχος Χωριστής Συλλογής Στόχος για την Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκλωση Λοιποί Εθνικοί Στόχοι Προτεινόμενοι Ποσοτικοί Στόχοι Δήμου Σύρου - Ερμούπολης ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Γενικά Δράσεις Πρόληψης - Επαναχρησιμοποίησης Υλικών Δράσεις Διαλογής στην Πηγή σε Επίπεδο Δήμου Οικιακή κομποστοποίηση Χωριστή συλλογή και προ επεξεργασία Πράσινων Αποβλήτων Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) Ενίσχυση ΔσΠ Ανακυκλώσιμων Υλικών & Λοιπών Αποβλήτων Χωριστή συλλογή Εντύπου Χαρτιού Δημιουργία Βασικού Πράσινου Σημείου Δημιουργία Μικρών πράσινων Σημείων Συλλογής στη Ποσειδωνία και στη Βάρη Δημιουργία Μικρού Πράσινου Σημείου Συλλογής στην Ερμούπολη Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικινδύνων αποβλήτων στα ΑΣΑ Χωριστή συλλογή βρώσιμων Ελαίων (Τηγανελαίων) Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Υλοποίηση Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης Δράσεις Υποδοχής και Αξιοποίησης των Προδιαλεγμένων Υλικών Δράσεις Διαχείρισης Συμμείκτων Μονάδα Κομποστοποιησης Προδιαλεγμενων Οργανικών Αποβλήτων και Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) Επέκταση Χ.Υ.Τ.Α. Δήμου Σύρου Ερμούπολης Απαιτούμενο Προσωπικό Σύνοψη Δράσεων ΤΣΔ Συγκεντρωτικός Πίνακας προτεινόμενων δράσεων Ανάλυση Δράσεων ως προς την επίτευξη των στόχων Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης Δράσεων ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Κόστος Επένδυσης - Χρηματοδότηση Κόστος Λειτουργίας - Έσοδα Προτεινόμενων Δράσεων Κόστος συλλογής μεταφοράς των αποβλήτων Κόστος προτεινόμενων δράσεων του τοπικού σχεδίου Κόστος διάθεσης & τέλος ταφής Δήμος Σύρου Ερμούπολης 3

5 7.3 Συνολικό Κόστος Διαχείρισης Δήμος Σύρου Ερμούπολης 4

6 ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Μηνιαία παραγωγή αστικών αποβλήτων (2014) Πίνακας 2: Χωριστά συλλεγόμενες ποσότητες ΑΣΑ (2014) Πίνακας 3: Συνολικά παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Πίνακας 4: Προτεινόμενη ποιοτική σύσταση Τοπικού Σχεδίου Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 5: Προτεινόμενοι βασικοί στόχοι (έτος 2020) για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (σε tn) Πίνακας 6: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Σύρου Ερμούπολης Πίνακας 7: Συνολικό κόστος διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (2020) Πίνακας 8: Κατανομή μόνιμου πληθυσμού Δήμου Σύρου - Ερμούπολης ανά δημοτική ενότητα και ρυθμοί μεταβολής (ΕΛ. ΣΤΑΤ & 2011) Πίνακας 9: Νοικοκυριά Δήμου Σύρου Ερμούπολης ανά Δ.Ε. (2011) Πίνακας 10 : Κύρια Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 11: Κυριότεροι λοιποί εντοπισμένοι παραγωγοί αποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 12: Μηνιαία παραγωγή αστικών αποβλήτων (2014) Πίνακας 13: Χωριστά συλλεγόμενες ποσότητες ΑΣΑ (2014) Πίνακας 14: Συνολικά παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Πίνακας 15: Ποιοτική Σύσταση ΕΣΔΑ Πίνακας 16: Ποιοτική Σύσταση από αναλύσεις στο ΧΥΤΑ Ρόδου Πίνακας 17: Προτεινόμενη ποιοτική σύσταση Τοπικού Σχεδίου Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 18: Πίνακας Οχημάτων που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Πίνακας 19: Πίνακας συνολικού αριθμού οχημάτων του Δήμου Πίνακας 20: Υφιστάμενοι κάδοι - μέσα συλλογής αποβλήτων Δήμου Σύρου Ερμούπολης Πίνακας 21: Απολογιστικές δαπάνες έτους 2014 σχετικές με τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης Πίνακας 22: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης για το έτος Πίνακας 23: Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης Πίνακας 24: Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων 2020 γα το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Πίνακας 25: Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών το έτος 2020 (τν) Πίνακας 26: Ποσοτικοποίηση στόχων σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών Πίνακας 27: Ποσοτικοί στόχοι για το έτος 2020 Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Πίνακας 28: Προτεινόμενοι βασικοί στόχοι (έτος 2020) για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (σε tn) Πίνακας 29: Μέτρα Πρόληψης ανά τομέα προτεραιότητας Πίνακας 30: Επιμέρους στόχοι χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το έτος 2020 για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 31: Χρήστες και λοιποί εντοπισμένοι παραγωγοί βιοαποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 32: Εκτιμώμενος εξοπλισμός για τη συλλογή των βιοαποβλήτων στο Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 33: Αριθμός και θέση σημείων ανακύκλωσης Πίνακας 34: Ρεύματα αποβλήτων, αποδέκτες και είδος διαχείρισης Πίνακας 35: Εκτιμώμενο απαιτούμενο πρόσθετο προσωπικό Πίνακας 36: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 37: Συμβολή κάθε δράσης στην επίτευξη των στόχων (μονάδα μέτρησης σε tn) Πίνακας 38: Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης δράσεων τοπικού σχεδίου Πίνακας 39: Εκτιμώμενο κόστος συλλογής μεταφοράς ΑΣΑ (έτος 2020) Πίνακας 40: Συγκεντρωτικός πίνακας εκτιμώμενου λειτουργικού κόστους-εσόδων κεντρικού πράσινου σημείου Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Πίνακας 41: Λειτουργικό ετήσιο κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης Δήμος Σύρου Ερμούπολης 5

7 Πίνακας 42: Συνολικό κόστος διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (2020) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 6

8 ΛΙΣΤΑ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1: Δήμος Σύρου - Ερμούπολης Εικόνα 2 : ΖΟΕ Σύρου (Χάρτης πηγή: ΦΕΚ 339/Δ/ ) Εικόνα 3 : Περιοχή δικτύου Natura Εικόνα 4: Καμπάνες χωριστής συλλογής στο Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Εικόνα 5: Ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων Εικόνα 6: Κάδος οικιακής κομποστοποίησης 260lt Εικόνα 7: Σύστημα συλλογής σε κεντρικούς κάδους ανά ομάδα κατοικιών και διαδικασία αποκομιδής Εικόνα 8: Σύστημα συλλογής πόρτα-πόρτα και διαδικασία αποκομιδής Εικόνα 9: Ενδεικτικό σύστημα Διαλογής στην Πηγή Βιοαποβλήτων στο Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Εικόνα 10: Κάδοι κουζίνας (κοινός κάδος και κάδος με οπές) Εικόνα 11: Κάδοι χωρητικότητας lt Εικόνα 12: Οδηγός για την ανάπτυξη ΔσΠ βιοαποβλήτων Εικόνα 13: Καμπάνες χωριστής συλλογής (ενδεικτική φωτογραφία) Εικόνα 14: Κάδος ανακύκλωσης χαρτιού 240lt για έντυπο χαρτί Εικόνα 15: Χώρος διαλογής μικρών ανακυκλώσιμων υλικών Εικόνα 16: Κάδοι για διάφορα είδη μη ογκωδών αποβλήτων Εικόνα 17: Εξωτερικός χώρος για ογκώδη απόβλητα...82 Εικόνα 18: Χώρος αποθήκευσης συμπίεσης μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων Εικόνα 19: Χώρος συλλογής ειδικών επικινδύνων αποβλήτων Εικόνα 20: Κατάστημα υλικών προς επαναχρησιμοποίηση - χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης (ενδεικτικές φωτογραφίες) Εικόνα 21 : Άποψη εισόδου σε Πράσινο Σημείο Εικόνα 22: Τυποποιημένα κέντρα ανακύκλωσης (ενδεικτικές φωτογραφίες) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 7

9 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Αντικείμενο Αντικείμενο του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Σύρου Ερμούπολης είναι ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων στο Δήμο με στόχο την ενίσχυση των δράσεων επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των ΑΣΑ και τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή. Ειδικότερα περιλαμβάνει: Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης παραγωγής και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο. Την ενσωμάτωση των θεσμικών εξελίξεων στον τομέα της διαχείρισης των ΑΣΑ. Την εξειδίκευση των εθνικών στόχων σχεδιασμού σε επίπεδο δήμου. Την κατάρτιση προτάσεων και δράσεων για τη διαχείριση των επιμέρους ρευμάτων δημοτικών αποβλήτων, προωθώντας κατά προτεραιότητα την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και τη διαλογή στην πηγή. Ανάλυση του κόστους επένδυσης και διαχείρισης του προτεινόμενου σχεδίου συγκριτικά με το κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των ΑΣΑ. Για την κατάρτιση του τοπικού σχεδίου συνεκτιμήθηκαν τα εξής: Ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, στον οποίο εκτός των άλλων καθορίζεται η ιεράρχηση των αποβλήτων, ποσοτικοί στόχοι επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, ο στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, το ειδικό τέλος ταφής. Το υπ αρ. 8214/ Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (2008), το οποίο βρίσκεται υπό αναθεώρηση. Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), στο πλαίσιο του οποίου καθορίζονται 4 βασικοί ποσοτικοί στόχοι που επηρεάζουν τη διαχείριση των αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου για το έτος 2020, όπως: - Η προσθήκη νέου στόχου για την προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ. - Η προσθήκη νέου στόχου για τη χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 65% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το 2020 (αποτελεί νέο στόχο καθώς ο στόχος του 50% δεν αφορούσε χωριστή συλλογή) - Αύξηση του στόχου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων από 10% σε 40% του συνολικού τους βάρους. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 8

10 - Η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Σε αυτή την κατεύθυνση, το τοπικό σχέδιο προτείνει δράσεις σε ότι αφορά: Την ενίσχυση της χωριστής συλλογής επιμέρους ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών όπως το γυαλί, χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, μέσω της δημιουργίας πράσινων σημείων. Τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του υφιστάμενου συστήματος ανακύκλωσης. Τη χωριστή συλλογή και κομποστοποίηση των βιοαποβλήτων (απόβλητα τροφών, πράσινα, κλπ.) Τη χωριστή συλλογή και διαχείριση λοιπών υλικών (ογκώδη, ΑΗΗΕ, μπαταρίες, ΑΕΚΚ, κλπ.) που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Την επεξεργασία των υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ για περαιτέρω ανάκτηση υλικών και οργανικών και την ελαχιστοποίηση της ταφής. 1.2 Σκοπιμότητα Υλοποίησης Σύμφωνα με το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), οι Δήμοι έχουν υποχρέωση να εκπονήσουν Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων εντός 10 ημερών από τη δημοσίευση του ΕΣΔΑ σε ΦΕΚ, ήτοι έως τις Ταυτόχρονα, η εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων αποσκοπεί: στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου. στην ενσωμάτωση των νέων απαιτήσεων και στόχων της νομοθεσίας στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων του Δήμου, με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. στην ανάδειξη των απαιτούμενων τοπικών έργων υποδομής και δράσεων για την ορθολογική διαχείριση ΑΣΑ του Δήμου Σύρου Ερμούπολης σύμφωνα με το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ). στη διαμόρφωση του απαιτούμενου προϋπολογισμού για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου εν όψει και της νέας προγραμματικής περιόδου στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση και ενεργό συμμετοχή των πολιτών. στην αποφυγή του κόστους του τέλους ταφής ανεπεξέργαστων απορριμμάτων υπέρ Πράσινου Ταμείου από για τις ποσότητες που θα διαλέγονται χωριστά. 1.3 Νομικό Πλαίσιο Αρμοδιοτήτων των Δήμων για τη Διαχείριση των Αποβλήτων Σύμφωνα με το ν. 3463/2006 Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ΦΕΚ 114/Α/8-6-06, Άρθρο 75 περί αρμοδιοτήτων των Δήμων παρ. I περ. β4), οι αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων αφορούν (μεταξύ άλλων) τον τομέα Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνονται (μεταξύ άλλων): Δήμος Σύρου Ερμούπολης 9

11 Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, η αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού και η λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριμμάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύμφωνα με την κείμενη σχετική νομοθεσία. Πρόσθετα, σύμφωνα με το ν. 3852/2010 Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης (ΦΕΚ 87/Α/7-6-10, Άρθρο 94 περί πρόσθετων αρμοδιοτήτων των Δήμων παρ. 1 περ. 25) προσθέτει στις αρμοδιότητες τα εξής: Η διαχείριση στερεών αποβλήτων, σε επίπεδο προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης και εν γένει αξιοποίησης, διάθεσης, λειτουργίας σχετικών εγκαταστάσεων, κατασκευής μονάδων επεξεργασίας και αξιοποίησης, καθώς και αποκατάστασης υφιστάμενων χώρων εναπόθεσης (Χ.Α.Δ.Α.). Η διαχείριση πραγματοποιείται, σύμφωνα με τον αντίστοιχο σχεδιασμό, που καταρτίζεται από την Περιφέρεια κατά την ειδικότερη ρύθμιση του άρθρου 186 παρ. ΣΤ' αριθ. 29 του παρόντος νόμου. Σύμφωνα με το ν. 3536/2007 (Άρθρο 30, παρ. 1α, Στερεά απόβλητα ): Η προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, επεξεργασία, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων σε κάθε Περιφέρεια της χώρας διενεργείται με ευθύνη των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), που προβλέπονται στο άρθρο 7 παρ. 2 της Κ.Υ.Α /2727/ 2003 (ΦΕΚ 1909 Β / ), οι οποίοι αντιστοιχούν στις διαχειριστικές ενότητες κάθε Περιφέρειας και οι οποίοι οργανώνονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις επόμενες παραγράφους. Ακόμα, σύμφωνα με το ν. 4071/2012 (Άρθρο 13 Σύσταση Περιφερειακών Συνδέσμων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, παρ.1): Εντός των διοικητικών ορίων κάθε περιφέρειας πλην της Αττικής και υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του παρόντος και του επόμενου άρθρου, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, συνιστάται περιφερειακός σύνδεσμος ΦΟΔΣΑ, ως Ν.Π.Δ.Δ., στον οποίο μετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι δήμοι των διαχειριστικών ενοτήτων της περιφέρειας. Στο σύνδεσμο που δημιουργείται συγχωνεύονται υποχρεωτικά, κατά τη διαδικασία των διατάξεων του άρθρου 16 του παρόντος, οι σύνδεσμοι που έχουν συσταθεί ως ΦΟΔΣΑ ή ανώνυμες εταιρείες ή άλλες επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των Ο.Τ.Α. κατά κλάδο ή τομέα που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ. Με την ίδια διαδικασία, του άρθρου 16 του παρόντος στον ανωτέρω σύνδεσμο περιέρχεται υποχρεωτικά η διαχείριση των εγκαταστάσεων προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων δήμων που ασκούν αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ. Σκοπός του περιφερειακού συνδέσμου ΦΟΔΣΑ είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, σύμφωνα με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), και ειδικότερα η εξειδίκευση και η υλοποίηση των στόχων και των δράσεων αυτού για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, θαλάσσια μεταφορά ΑΣΑ, επεξεργασία, ανάκτηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων της χωρικής τους αρμοδιότητας, σύμφωνα και με την κ.υ.α. 2527/2009 (Α 83). Σύμφωνα με το ν.4042/2012 (άρθρο 35, παρ. 2), το ΠΕΣΔΑ αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του συνόλου των αποβλήτων, τα οποία παράγονται σε μία Περιφέρεια, προσδιορίζει τις γενικές Δήμος Σύρου Ερμούπολης 10

12 κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους, σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων και των άρθρων 22 και23 και υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα που προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: α) την πρόληψη, β) την επαναχρησιμοποίηση, γ) την ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση σε επίπεδο Περιφέρειας. Το ΠΕΣΔΑ εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.). Ειδικότερα, για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει συγκροτηθεί ο Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ με την υπ αρ. οικ /3856/ Απόφαση της Γενικής Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, συστάθηκε ο Περιφερειακός Σύνδεσμος Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, στον οποίο συμμετέχουν ως μέλη υποχρεωτικά όλοι οι Δήμοι των Διαχειριστικών Ενοτήτων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Έδρα του Περιφερειακού Συνδέσμου Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ορίζεται η έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Ερμούπολη). Επίσης, σε επίπεδο νησιού έχει συσταθεί ο ΦοΔΣΑ Ν. Σύρου, οποίος είναι αρμόδιος για τη διαχείριση των εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων που λειτουργούν στα διοικητικά όρια του Δήμου Σύρου Ερμούπολης σύμφωνα με τη Εγκύκλιο 27, αρ. πρωτ / του Υπουργείου Εσωτερικών. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 11

13 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείμενο του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) του Δήμου Σύρου Ερμούπολης είναι ο σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων στο Δήμο με στόχο την ενίσχυση των δράσεων επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των ΑΣΑ και τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή. Ειδικότερα περιλαμβάνει: Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης παραγωγής και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο. Την ενσωμάτωση των θεσμικών εξελίξεων στον τομέα της διαχείρισης των ΑΣΑ. Την εξειδίκευση των εθνικών στόχων σχεδιασμού σε επίπεδο δήμου. Την κατάρτιση προτάσεων και δράσεων για τη διαχείριση των επιμέρους ρευμάτων δημοτικών αποβλήτων, προωθώντας κατά προτεραιότητα την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και τη διαλογή στην πηγή. Ανάλυση του κόστους επένδυσης και διαχείρισης του προτεινόμενου σχεδίου συγκριτικά με το κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των ΑΣΑ. Για την κατάρτιση του τοπικού σχεδίου συνεκτιμήθηκαν τα εξής: Ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, στον οποίο εκτός των άλλων καθορίζεται η ιεράρχηση των αποβλήτων, ποσοτικοί στόχοι επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, ο στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, το ειδικό τέλος ταφής. Το υπ αρ. 8214/ Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (2008), το οποίο βρίσκεται υπό αναθεώρηση. Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), στο πλαίσιο του οποίου καθορίζονται 4 βασικοί ποσοτικοί στόχοι που επηρεάζουν τη διαχείριση των αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου για το έτος 2020, όπως: - Η προσθήκη νέου στόχου για την προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ. - Η προσθήκη νέου στόχου για τη χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 65% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το 2020 (αποτελεί νέο στόχο καθώς ο στόχος του 50% δεν αφορούσε χωριστή συλλογή) - Αύξηση του στόχου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων από 10% σε 40% του συνολικού τους βάρους. - Η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 12

14 Ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης είναι υπεύθυνος για τη συλλογή των στερεών αποβλήτων για το σύνολο της Ν. Σύρου. Ήδη στο Δήμο λειτουργεί πρόγραμμα χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ Α.Ε.), τα οποία μεταφέρονται εκτός νησιού στο ΚΔΑΥ Κορωπίου. Σ ότι αφορά τα σύμμεικτα ΑΣΑ, αυτά μεταφέρονται απευθείας στο ΧΥΤΑ Σύρου στη θέση Κοράκι, ο οποίος βρίσκεται περίπου 4Κμ βόρεια της Ερμούπολης. Για τη διαχείριση των εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων που λειτουργούν στα διοικητικά όρια του Δήμου Σύρου Ερμούπολης έχει συσταθεί και λειτουργεί ο ΦοΔΣΑ Ν. Σύρου. 2.1 Υφιστάμενη Διαχείριση Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, η συνολικά εκτιμώμενη παραγόμενη ποσότητα ΑΣΑ στο νησί ανήλθε σε τν για το έτος Η ποσότητα αυτή έχει εκτιμηθεί από τα ζυγολόγια του ΧΥΤ Σύρου και από στοιχεία για την ανακύκλωση και τις λοιπές δράσεις που λαμβάνουν χώρα στο νησί. Επίσης, στην ποσότητα αυτή δεν περιλαμβάνεται η λυματολάσπη από την ΕΕΛ. Η εν λόγω ποσότητα αντιστοιχεί σε περίπου 628 kg/κάτοικο/έτος και για τους σκοπούς του παρόντος σχεδίου, λαμβάνεται σταθερή για τα επόμενη έτη. Όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί, η μηνιαία παραγωγή των ΑΣΑ εμφανίζει σημαντική εποχική διακύμανση, με διπλασιασμό κατά τον μήνα Αύγουστο. Πίνακας 1: Μηνιαία παραγωγή αστικών αποβλήτων (2014) Μήνας Ποσότητα ΑΣΑ (tn) Ιανουάριος 770 Φεβρουάριος 954 Μάρτιος 934 Απρίλιος 1199 Μάιος 1101 Ιούνιος 1053 Ιούλιος 1455 Αύγουστος 1553 Σεπτέμβριος 1445 Οκτώβριος 973 Νοέμβριος 1052 Δεκέμβριος 954 Σύνολο έτους Στα πλαίσια των δράσεων που έχουν αναπτυχθεί στην Σύρο, οι ποσότητες που εκτρέπονται από την ταφή ανέρχονται σε τόνους για το 2014 και αναλύονται ως ακολούθως: Πίνακας 2: Χωριστά συλλεγόμενες ποσότητες ΑΣΑ (2014) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 13

15 Χωριστά συλλεγόμενες ποσότητες για το 2014 Υλικά συσκευασίας ΑΗΗΕ 108,98 Μπαταρίες 0,15 Λαμπτήρες 0,46 Εκτροπή βιοαποβλήτων με οικιακή κομποστοποίηση και ανάκτηση βρώσιμων λιπών και ελαίων 87,69 Εκτροπή λοιπών οργανικών συμπεριλαμβανομένων και πρασίνων 300 Σύνολο Οι συνολικές παραγόμενες ποσότητες στο Δήμο αναλύονται στον παρακάτω πίνακα: (tn) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 14

16 Πίνακας 3: Συνολικά παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Έτη Σύμμεικτα ΑΣΑ (πράσινος κάδος) (tn) Υπόλειμμα ΚΔΑΥ (tn) * Απόβλητα συσκευασιών που ανακτώνται σε ΚΔΑΥ (tn) Πράσινα (tn) Λαμπτήρες ΑΗΗΕ - Μπαταρίες (tn) Βρώσιμα έλαια (tn) Σύνολο Αποβλήτων προς ταφή (tn) ΣΥΝΟΛΟ παραγόμενα Α.Σ.Α. (tn) Ποσοστό ανάκτησης Ποσοστό χωριστής συλλογής (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) , ,70% 28,10% ,90 87, ,70% 25,90% Σημείωση: (7) = (1)+(2) (8) = (3)+(4)+(5)+(6)+(7) (9) = [(3)+ (4)+(5)+ (6) ] /(8) (10) = [(2)+ (3)+ (4)+ (5) + (6)] / (8) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 15

17 Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης δεν έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση της ποιοτικής σύστασης των ΑΣΑ. Για την εκτίμηση των ποσοτικών στόχων στο παρόν Τοπικό Σχέδιο δεν είναι δυνατή η χρήση της ποιοτικής σύστασης που δίνεται στην αναθεώρηση του ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά εκτιμώνται στο 44,3% της συνολικής παραγωγής των ΑΣΑ, χαμηλά για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νησιού. Κατά συνέπεια, λαμβάνεται υπόψη η ποιοτική σύσταση που προέκυψε από τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Ρόδο το 2003 με μικρές προσαρμογές, προκειμένου να ληφθούν υπόψη και τα πράσινα απόβλητα που παράγονται. Πίνακας 4: Προτεινόμενη ποιοτική σύσταση Τοπικού Σχεδίου Δήμου Σύρου - Ερμούπολης ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΣΑ % (κ.β.) ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (tn) Ζυμώσιμα 30,9% 4.173,8 Χαρτί-Χαρτόνι 26,7% 3.605,8 Πλαστικά 20,0% 2.693,9 Μέταλλα 3,3% 450,7 Γυαλί 6,9% 924,9 Ξύλο 0,5% 65,1 Λοιπά 11,7% 1.573,6 Σύνολο Ανακύκλωση συσκευασιών Ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ Α.Ε.) από το 2008 για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας σε τρία ρεύματα (χαρτί χαρτόνι πλαστικό μέταλλο tetrapack και γυαλί). Ειδικότερα, στο νησί έχουν τοποθετηθεί 288 κάδοι, τύπου καμπάνας και 60 πλαστικοί κάδοι 250lt. Σημειώνεται η συλλογή των ανακυκλώσιμων έχει ανατεθεί και πραγματοποιείται από ιδιώτη. Τα ανακυκλώσιμα υλικά συλλέγονται σε χώρο του ιδιώτη και μεταφέρονται σε ΚΔΑΥ εντός Αττικής. Το υπόλειμμα της ανακύκλωσης οδηγείται σήμερα στο ΧΥΤΑ Θήβας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Δήμος έχει προχωρήσει στη προμήθεια εξοπλισμού για την δημιουργία σταθμού Μεταφόρτωσης Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΣΜΑΥ) ο οποίος εγκαθίσταται εντός του ΧΥΤΑ. Η λειτουργία του ΣΜΑΥ αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του Ανακύκλωση φορητών ηλεκτρικών στηλών και λαμπτήρων Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των αποβλήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών σε συνεργασία με τη Φωτοκύκλωση ΑΕ σε συνεργασία με επιχειρήσεις καταστήματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, όχι όμως οργανωμένα βάση σύμβασης σε επίπεδο Δήμου. Ακόμα, υλοποιείται συλλογή ηλεκτρονικού ηλεκτρικού εξοπλισμού σε συνεργασία με ιδιώτη. Ανακύκλωση Μπαταριών (ΑΦΗΣ Α.Ε.) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 16

18 Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των αποβλήτων μπαταριών μέσω της ΑΦΗΣ απευθείας με επιχειρήσεις εμπορικά καταστήματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον Ανακύκλωση Ηλεκτρικών Συσκευών (ΣΕΔ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.) Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των ΑΗΗΕ του συστήματος σε συνεργασία με τον ΦΟΔΣΑ Σύρου. Όσον αφορά σε προγραμματιζόμενες δράσεις, προβλέπεται η υλοποίηση των ακόλουθων: Επέκταση XYTΑ Δήμου Σύρου Ερμούπολης Πρόγραμμα διαλογής στην πηγή προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων και Μονάδα κομποστοποίησης Κατασκευή Πράσινου Σημείου και μικρών σημείων συλλογής Όσον αφορά στη χρηματοδότηση των δράσεων ΔσΠ και επεξεργασίας των βιοαποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης, η χρηματοδότηση των άνω δράσεων δύναται να υλοποιηθεί κατά τη νέα Προγραμματική Περίοδο μέσω ΕΣΠΑ. 2.2 Προτεινόμενοι Στόχοι και Δράσεις Το παρόν τοπικό σχέδιο λαμβάνει υπόψη όλες τις θεσμικές εξελίξεις στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, όπως ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ) και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ). Οι 4 βασικοί ποσοτικοί στόχοι του ΕΣΔΑ για το έτος 2020, συνοπτικά είναι οι ακόλουθοι: Προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ. Χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 65% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το Ενώ για τη νησιωτική Ελλάδα αυτό αυξάνεται το 75%. Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων σε 40% του συνολικού τους βάρους. Η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Το τοπικό σχέδιο του Δήμου Σύρου Ερμούπολης, δίνει έμφαση στην αύξηση του ποσοστού χωριστής συλλογής με κύριες δράσεις τη δημιουργία ενός βασικού πράσινου σημείου (και επιμέρους σημείων συλλογής), τη διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων και πρασίνων) και ενίσχυση της διαλογής στην πηγή του συνόλου των ρευμάτων αποβλήτων. Οι βασικοί στόχοι του Δήμου για το έτος 2020, φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα: Δήμος Σύρου Ερμούπολης 17

19 Πίνακας 5: Προτεινόμενοι βασικοί στόχοι (έτος 2020) για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (σε tn) Ποσότητες Ποσοστό (tn) Χωριστή συλλογή συνολικών ΑΣΑ ,4% επί των συνολικών ΑΣΑ Χωριστή συλλογή 4 ανακυκλώσιμων ,0% επί των παραγόμενων υλικών υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων ,0% επί των παραγόμενων βιοαποβλήτων Ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών σε ΜΕΑ ,0% επί των παραγόμενων υλικών Ανάκτηση οργανικών σε ΜΕΑ ,0% επί των παραγόμενων βιοαποβλήτων Ταφή υπολειμμάτων ,3% επί των συνολικών ΑΣΑ Από τον παραπάνω προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα: - Το 53% περίπου των ΑΣΑ θα πρέπει να προδιαλέγεται στην πηγή μέσω των δικτύων χωριστής συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο), των βιοαποβλήτων και των λοιπών ανακτήσιμων αποβλήτων (ξύλο, ΑΗΗΕ, μπαταρίες, κλπ.). - Το 80% των βιοαποβλήτων θα πρέπει να εκτρέπεται από την ταφή είτε μέσω οικιακής κομποστοποίησης είτε μέσω συστημάτων χωριστής συλλογής και τη λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων. - Το 80% των ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να εκτρέπεται από την ταφή και είτε να συλλέγεται χωριστά μέσω συστημάτων χωριστής συλλογής είτε να ανακτάται μέσω της λειτουργίας της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων. - Κατά μέγιστο 25,3% των ΑΣΑ θα οδηγείται προς ταφή. Ακολούθως, παρατίθενται οι προτεινόμενες δράσεις του τοπικού σχεδίου που αναλύονται στο πλήρες κείμενο του σχεδίου: Πίνακας 6: Προτεινόμενες Δράσεις Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Σύρου Ερμούπολης Τίτλος Προτεινόμενης Συνοπτική περιγραφή Δράσης 1 Δράσεις πρόληψης - επαναχρησιμοποίησης Ενσωμάτωση της πρόληψης στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης που υλοποιεί ο Δήμος υλικών Υλοποίηση δράσεων σε συνεργασία με την περιφερειακή διεύθυνση εκπαίδευσης Υποστήριξη δωρεών τροφίμων σε εθελοντική βάση, τοπικών εκκλησιών Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης o Ενθάρρυνση επαναχρησιμοποίησης βιβλίων μέσω προώθησης εκδηλώσεων σε Σχολεία o Προώθηση χρήσης συσκευασιών και τσαντών πολλαπλών χρήσεων o Επαναχρησιμοποίηση εντός του Πράσινου σημείου και των μικρών σημείων συλλογής, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, (βλ. Πράσινο Σημείο και μικρά σημεία συλλογής) Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων Δημιουργία δικτύου επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης (μέσω των πράσινων σημείων και των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 18

20 Τίτλος Προτεινόμενης Συνοπτική περιγραφή Δράσης 2 Οικιακή κομποστοποίηση Προμήθεια και δωρεάν διανομή κάδων οικιακής κομποστοποίησης. Δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας των κάδων οικιακής κομποστοποίησης, με δειγματοληπτικούς ελέγχους από το Δήμο. Εφαρμογή συστήματος καθοδήγησης των νοικοκυριών που έχουν ή πρόκειται να λάβουν και να λειτουργήσουν κάδο οικιακής κομποστοποίησης. Διερεύνηση δημιουργίας μία νέας κατηγορίας χρέωσης των δημοτικών τελών καθαριότητας (από τις 7 που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία), με έκπτωση επί των δημοτικών τελών για τους δημότες που διαθέτουν και λειτουργούν κάδους οικιακής κομποστοποίησης. 3 Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων 4 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων 5 Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών & λοιπών αποβλήτων Χωριστή συλλογή των πράσινων αποβλήτων (χωρίς ανάμιξη με τα λοιπά ογκώδη απόβλητα) Μεταφορά των πρασίνων στην προβλεπόμενη μονάδα κομποστοποίησης για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας. Οργάνωση δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων καλύπτοντας το σύνολο του Δήμου, εκτός των οικισμών κάτω των 100 κατοίκων. Μέθοδος συλλογής: Συλλογή σε κεντρικούς κάδους, τοποθετημένους σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά/ κατοικίες και για τους εμπορικούς χρήστες του Δήμου. Για τις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες (>20 κλινών) και σε μέρος των εστιατορίων που δεν λειτουργούν εποχιακά προτείνεται το σύστημα πόρτα πόρτα. Προμήθεια εξοπλισμού & αναλώσιμων (Α/φ οχήματα συλλογής, κάδοι, βιοδιασπώμενοι σάκοι). Υλοποίηση οργανωμένης Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης (βλ. παρακάτω). Σταδιακή εφαρμογή συστήματος συλλογής τεσσάρων (4) ρευμάτων για το χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό (σε 4 ξεχωριστούς κάδους μεταλλικές καμπάνες (ενδεικτικής χωρητικότητας 2,3m3)) με τα χρώματα που ορίζει το ΕΣΔΑ και με δυνατότητα χρησιμοποίησης των υφιστάμενων κάδων. Αύξηση της υφιστάμενης ποσότητας των συλλεγόμενων αποβλήτων συσκευασίας (για το 2020) Οι ξενοδοχειακές > 20 κλινών και το σύνολο των μεγάλων ΟΚΩ και λοιπών μεγάλων εντοπισμένων παραγωγών του νησιού, (π.χ. σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, κλπ.) να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή των 4 ρευμάτων. Οι χώροι μαζικής εστίασης και αναψυχής να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί και το πλαστικό. Αξιολόγηση των υφιστάμενων Υποδομών/ Μέσων Αποθήκευσης/ Βελτιστοποίησης συστήματος συλλογής. Ενίσχυση ευαισθητοποίησης πολιτών και άλλων ομάδων στόχων. Λειτουργία του ΣΜΑΥ εντός του γηπέδου του ΧΥΤΥ Σύρου στις αρχές του Χωριστή συλλογή χαρτιού Προώθηση της χωριστής συλλογής του έντυπου χαρτιού σε επιλεγμένους παραγωγούς (σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, ΟΚΩ, κλπ.). Προμήθεια άνω των 75 κίτρινων δίτροχων κάδων Εξυπηρέτηση κατά προτεραιότητα (εφόσον δεν εξυπηρετούνται ήδη): - Σχολεία χώροι εκπαίδευσης (περί 32 σε αριθμό) - Κτίριο Δημαρχείου Ερμούπολης και Δικαστηρίων - Δημαρχείο πρώην Δήμου Άνω Σύρου Δήμος Σύρου Ερμούπολης 19

21 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης 7 Δημιουργία κεντρικού Πράσινου Σημείου 8 Δημιουργίας μικρών Σημείων Συλλογής στη Ποσειδωνία και στη Βάρη Συνοπτική περιγραφή - Δημαρχείο πρώην Δήμου Ποσειδωνίας - Έδρα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Πλ. Τσιροπινά,) - Κτίριο Περιφέρειας στη περιοχή Βαρδάκα - Κτίριο Περιφέρειας στη παραλία της Ερμούπολης - Διαχειριστική Νοτίου Αιγαίου - ΔΟΥ Σύρου - Γενική Αστυνομική Δ/νση - Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης - Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης - Νομαρχιακό Νοσοκομείο - ΙΚΑ - Δ/ση Δασών Δημιουργία κεντρικού πράσινου σημείου εντός του Δήμου Σύρου Ερμούπολης πλησίον της Ερμούπολης (π.χ. Μάννα) λαμβάνοντας υπόψη τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης. Στο κεντρικό πράσινο σημείο θα συλλέγονται σε επιμέρους ρεύματα, ενδεικτικά: πλαστικά υλικά, μεταλλικά αντικείμενα, τζάμια & γυαλιά διαφόρων χρωμάτων, ξύλο, απλοί λαμπτήρες & λαμπτήρες φθορισμού, μπαταρίες, χαρτί έντυπο, βιβλία, CD, κεριά, ρούχα, υφάσματα, παπούτσια, συσκευασίες ανάμικτες, μελάνια εκτυπωτή, κ.α. Οι πολίτες θα παραδίδουν χωριστά συλλεγέντα είδη αποβλήτων με δικό τους μεταφορικό μέσο. Οι πολίτες θα μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (π.χ. έπιπλα, παιχνίδια). Ο Δήμος θα τροφοδοτεί το Πράσινο Σημείο απ ευθείας με υλικά που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες. Συμπληρωματικά του κεντρικού πράσινου σημείου, δημιουργία δυο σημείων συλλογής στους μεγαλύτερους οικισμούς του νησιού (π.χ. Βάρη, Ποσειδωνία) που δεν εξυπηρετείται από το κεντρικό πράσινο σημείο Καταλαμβάνουν μικρή έκταση και δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση. 9 Δημιουργίας Μικρού Πράσινου Σημείου Συλλογής στην Ερμούπολη 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Προτείνεται η δημιουργία ενός επιπλέον μικρού πράσινου σημείου συλλογής εντός της Ερμούπολης. Τα σημεία συλλογής εγκαθίστανται συνήθως σε κοινόχρηστους χώρους, δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση. Βελτίωση/ ενίσχυση του συστήματος συλλογής ογκωδών μέσω ειδικών οχημάτων του Δήμου κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση πάνω από συγκεκριμένο όγκο, ώστε να ενθαρρύνεται η απευθείας μεταφορά τους από τους πολίτες σε κατάλληλο χώρο (στο Πράσινο σημείο). Δημιουργία κινήτρων για μεταφορά των ογκωδών από τους πολίτες σε κατάλληλο χώρο (στο Πράσινο σημείο). Κατά προτεραιότητα εξέταση της επαναχρησιμοποίησης των ογκωδών (είτε από το Δήμο είτε από κοινωνικούς ή λοιπούς φορείς). 11 Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Ενίσχυση της χωριστής συλλογής που ήδη υλοποιείται, σε συνδυασμό με την εκστρατεία ευαισθητοποίησης. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 20

22 Τίτλος Προτεινόμενης Συνοπτική περιγραφή Δράσης 12 Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Οργάνωση του κεντρικού πράσινου σημείου και των μικρών σημείων συλλογής, ώστε να δέχονται τα είδη αυτά και εν συνεχεία να παραδίδονται στα αρμόδια Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. 13 Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων Αξιοποίηση του κεντρικού πράσινου σημείου και των σημείων συλλογής για τη συλλογή επικινδύνων αποβλήτων από τα νοικοκυριά. αποβλήτων Ενίσχυση και παρακολούθηση λοιπών υφιστάμενων δικτύων συλλογής επικινδύνων (όπως τα φαρμακεία που συλλέγουν ληγμένα φάρμακα). 14 Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανελαίων) Ενίσχυση της χωριστής συλλογής βρώσιμων ελαίων στα πράσινα σημεία του Δήμου. 15 Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Η συλλογή των αποβλήτων κατασκευών & κατεδαφίσεων δεν αποτελεί υποχρέωση του Δήμου και για το λόγο αυτό: o Η συλλογή θα μπορεί να γίνεται από το Δήμο κατόπιν ειδοποίησης της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας και με χρέωση Σύναψη συμβάσεων με εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ για την παραλαβή και περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΕΚΚ από τα πράσινα σημεία. 16 Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Στοχευμένες δράσεις ευαισθητοποίησης για τα προγράμματα ΔσΠ που ήδη εφαρμόζονται ή πρόκειται να υλοποιηθούν: Ιστοσελίδα Δήμου και σελίδες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, κλπ.) Έντυπο ενημερωτικό φυλλάδιο και ενημερωτική αφίσα Δελτία τύπου στον τοπικό τύπο Γραφείο & Γραμμή επικοινωνίας με τους πολίτες. Σχολικές δραστηριότητες (ενημέρωση, διαγωνισμοί, εκδηλώσεις) Συμμετοχή σε τοπικές εκδηλώσεις του Δήμου και των συλλογικών φορέων. Κινητό περίπτερο ενημέρωσης stand. 17 Μονάδας κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και Μονάδας Επεξεργασίας Συμμείκτων (ΜΕΑ) 18 Υλοποίηση επέκτασης ΧΥΤΥ Εντός του γηπέδου του ΧΥΤ Σύρου, προβλέπεται η δημιουργία μονάδας κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και μονάδας επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ Ο σχεδιασμός των έργων θα γίνει βάσει των στόχων που έχουν τεθεί για το έτος 2020, ως εξής: o Μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, συμπεριλαμβάνοντας και τα πράσινα, 1.670tn o Μονάδα επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ, tn. Οι παραπάνω μονάδες θα είναι κοινές, ώστε να λειτουργούν και συμπληρωματικά. Αποτέλεσμα της επεξεργασίας θα είναι η παραγωγή κόμποστ δύο ποιοτήτων (από προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα και από σύμμεικτα ΑΣΑ) και η ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών. Τα υπολείμματα της επεξεργασίας θα οδηγούνται στο ΧΥΤΥ. Επέκταση του ΧΥΤ Σύρου με την κατασκευή της λεκάνης της Β φάσης, έκτασης περί τα 17 στρ. και χωρητικότητας m3. Για την κατασκευή της επέκτασης θα απαιτηθούν η εκτέλεση χωματουργικών εργασιών (εκσκαφές, επιχώσεις), εργασίες στεγανοποίησης της λεκάνης της Β φάσης, καθώς και άλλα έργα υποδομής όπως επέκταση εσωτερικής οδοποιίας και έργα ΗΜ. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 21

23 Για την επίτευξη των στόχων αυτών και την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων θεωρείται ως απαραίτητη προϋπόθεση η ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό του Δήμου αλλά και η εξεύρεση πόρων για τη χρηματοδότηση και υλοποίησή τους. Οι νέες βασικές υποδομές προς χωροθέτηση στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης που προτείνονται στο πλαίσιο του εν λόγω σχεδίου είναι οι ακόλουθες: Βασικό Πράσινο Σημείο, όπου θα συλλέγονται χωριστά ανακυκλώσιμα υλικά, όπως χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί (όχι αποκλειστικά απόβλητα συσκευασιών), πράσινα, ογκώδη, ΑΗΗΕ και άλλα είδη όπως αναλύονται στη συνέχεια. Προτείνεται η χωροθέτηση σε οικόπεδο με επιτρεπόμενες χρήσεις γης, πλησίον της Ερμούπολης, δεδομένου ότι εκεί συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό του μόνιμου πληθυσμού του Δήμου. Δύο (2) Μικρά Σημεία Συλλογής στην Ποσειδωνία και στη Βάρη. Το βασικό πράσινο σημείο θα πρέπει να ενισχυθεί με την εγκατάσταση τουλάχιστον δυο συμπληρωματικών μικρών πράσινων σημείων συλλογής σε κεντρικά σημεία των μεγαλύτερων οικισμών του Δήμου Σύρου Ερμούπολης όπως στην Ποσειδωνία και Βάρη. Τέτοια σημεία συλλογής καταλαμβάνουν μικρή έκταση, δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση και έχουν ως στόχο την εξυπηρέτηση πολιτών σε επίπεδο γειτονιάς. Η επιλογή των χώρων για την εγκατάσταση των εν λόγω σημείων συλλογής προτείνεται να πραγματοποιηθεί μετά την οριστικοποίηση της χωροθέτησης του βασικού πράσινου σημείου. Ένα (1) επιπλέον μικρό Σημείο Συλλογής (π.χ. τυποποιημένος οικίσκος ανακύκλωσης) στην Ερμούπολη λόγω της υψηλής συγκέντρωσης πληθυσμού, που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το βασικό πράσινο σημείο. Η θέση τοποθέτησης του σημείου συλλογής θα πρέπει να βρίσκεται πλησίον κεντρικού οδικού άξονα, με εύκολη πρόσβαση μέσω της αστικής συγκοινωνίας και με δυνατότητα ολιγόλεπτης στάθμευσης οχημάτων. Ενδεικτικά αναφέρεται, η περιοχή του Καρνάγιου, επί της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου στο ύψος όπου σήμερα στεγάζεται η Alpha Bank. Μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και μονάδα επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ. Οι εν λόγω μονάδες προτείνεται να εγκατασταθούν ως μία μονάδα, εντός της αδειοδοτημένης έκτασης του ΧΥΤΑ Σύρου. Επέκταση ΧΥΤ Σύρου, εντός της αδειοδοτημένης έκτασης του ΧΥΤΑ. 2.3 Κόστος επένδυσης και λειτουργίας τοπικού σχεδίου Ο συνολικός προϋπολογισμός και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του τοπικού σχεδίου απεικονίζονται στον επόμενο πίνακα. Αναλυτικά στοιχεία της εκτίμησης του κόστους επένδυσης των επιμέρους δράσεων δίνονται στις ακόλουθες ενότητες. Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός - Α' Φάσης ( ) Προϋπολογισμός - Β' Φάσης ( ) Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 1 Δράσεις πρόληψης επαναχρησιμοποίησης υλικών Για την υλοποίηση των δράσεων απαιτείται ανθρώπινο δυναμικό οι δράσεις ευαισθητοποίησης Δήμος Σύρου Ερμούπολης 22

24 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Οικιακή κομποστοποίηση (προμήθεια κάδων) Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) * Ενίσχυση ΔσΠ ανακυκλώσιμων υλικών Χωριστή συλλογή έντυπου χαρτιού Δημιουργία βασικού Πράσινου Σημείου Δημιουργία μικρών Σημείων Συλλογής στη Ποσειδωνία και στη Βάρη Δημιουργία ενός επιπλέον μικρού πράσινου σημείου Προϋπολογισμός - Α' Φάσης ( ) Προϋπολογισμός - Β' Φάσης ( ) Περιγραφή Δαπάνης έχουν ενσωματωθεί στην αντίστοιχη κατηγορία 50 ανά κάδο x νέοι κάδοι (κάλυψη 11% του πληθυσμού) Εντός κατάλληλου χώρου (Πράσινο σημείο ή άλλος χώρος) μέχρι την κατασκευή της μονάδας κομποστοποίησης ώστε να γίνεται τεμαχισμός και κομποστοποίησης για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας 1.Περιλαμβάνεται το κόστος προμήθειας κάδων (75τμχ 60lt, 382τμχ 240lt, 124τμχ 360lt και 5000τμχ 10lt) βιοδιασπώμενων σάκων, 1 νέου οχήματος συλλογής 2.Η εκστρατεία ευαισθητοποίησης έχει ενσωματωθεί στην αντίστοιχη κατηγορία 1. κόστος αντικατάστασης προμήθειας επιπλέον κάδων (μεταλλικές καμπάνες) 166 τμχ * 600 /καμπάνα 2. ενημερωτικό υλικό Προμήθεια 50 κίτρινων δίτροχων κάδων χαρτιού(100 έκαστος) 1 Βασικό Πράσινο Σημείο 2 μικρά Σημεία Συλλογής, έκαστο 1 μικρό Πράσινο Σημείο Συλλογής εντός της Ερμούπολης Πηγή Χρηματοδότησης ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΣΣΕΔ Ανακύκλωση (ΕΕΑΑ) ΕΣΠΑ ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο Δήμος Σύρου Ερμούπολης 23

25 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης συλλογής στην Ερμούπολη Προϋπολογισμός - Α' Φάσης ( ) Προϋπολογισμός - Β' Φάσης ( ) Περιγραφή Δαπάνης Πηγή Χρηματοδότησης 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων εντός του βασικού πράσινου σημείου Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ Χωριστή συλλογή ΑΦΗΣ Χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων Χωριστή συλλογή βρώσιμων ελαίων (τηγανέλαιων) Χωριστή συλλογή ΑΕΚΚ Σχεδιασμός και αρχική υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης Μονάδα Κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων & ΜΕΑ ** Επέκταση ΧΥΤΑ (κατασκευή Β' φάσης) ** Απαιτούμενες μελέτες ωρίμανσης προτεινόμενων δράσεων & έργων (το κόστος της μονάδας μπορεί να αυξηθεί και να φτάσει τα , στη περίπτωση που αυτή είναι στεγασμένη) εντός των πράσινων σημείων εντός των πράσινων σημείων εντός του βασικού πράσινου σημείου εντός των πράσινων σημείων εντός του βασικού πράσινου σημείου σε συνεργασία με ΣΕΔ Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ενίσχυση προγραμμάτων/ δράσεων που ήδη εφαρμόζονται και για τις νέες προτεινόμενες δράσεις (χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και πράσινα σημεία) κοινό έργο εντός ΧΥΤΑ Σύρου Μελέτη οργάνωσης ΔσΠ βιοαποβλήτων ΠΠΔ & Οριστική μελέτη βασικού Πράσινου Σημείου ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ Πράσινο Ταμείο ΕΣΠΑ ίδιοι πόροι Δήμος Σύρου Ερμούπολης 24

26 Τίτλος Προτεινόμενης Δράσης Προϋπολογισμός - Α' Φάσης ( ) Προϋπολογισμός - Β' Φάσης ( ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΝΟΛΟ (ΜΕ 23% ΦΠΑ) Περιγραφή Δαπάνης Σύνταξη προδιαγραφών εξοπλισμού συλλογής (κάδοι, μικρά σημεία συλλογής) Μελέτη Επέκτασης ΧΥΤΑ, Μονάδας Κομποστοποίησης και Επεξεργασίας Συμμείκτων Πηγή Χρηματοδότησης Για την εκτίμηση του συνολικού ετήσιου κόστους διαχείρισης των ΑΣΑ από την εφαρμογή του Τοπικού Σχεδίου για το έτος 2020 λαμβάνονται υπόψη οι εξής επιμέρους δαπάνες: - Κόστος συλλογής μεταφοράς των αποβλήτων, είτε πρόκειται για χωριστά συλλεγέντα είτε για σύμμεικτα ΑΣΑ. Ως βάση για την εκτίμηση του κόστους συλλογής μεταφοράς των ΑΣΑ το έτος 2020, χρησιμοποιείται το σημερινό κόστος συλλογής που εκτιμάται στην ενότητα 4.6 του τοπικού σχεδίου, το οποίο ανέρχεται σε 132 /tn, ενώ για τα ανακυκλώσιμα στα 32 /tn. - Κόστος λειτουργίας βασικού πράσινου σημείου. - Κόστος μονάδας κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων & μονάδας επεξεργασίας συμμείκτων αποβλήτων, με ενιαίο κόστος λειτουργίας ίσο με 30 /tn. - Κόστος διάθεσης στο ΧΥΤ Σύρου που λαμβάνεται ίσο με το σημερινό κόστος ταφής. - Ειδικό τέλος ταφής που εφαρμόζεται από το έτος 1/1/2017 για τα απόβλητα που οδηγούνται για ταφή, χωρίς επεξεργασία (Άρθρο 43, Ν.4042/2012). - Ετήσιο κόστος ευαισθητοποίησης. Βάσει των παραπάνω, το συνολικό κόστος διαχείρισης των Α.Σ.Α. του Δήμου Σύρου Ερμούπολης κατόπιν της εφαρμογής του προτεινόμενου τοπικού σχεδίου διαχείρισης για το έτος 2020 διαμορφώνεται ως εξής: Πίνακας 7: Συνολικό κόστος διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (2020) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ (ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ 2020) Κόστος συλλογής ανακυκλωσίμων Κόστος λειτουργίας πράσινου σημείου - ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ (ΤΝ) ΚΟΣΤΟΣ ( /ΤΝ) ΚΟΣΤΟΣ ( ) Κόστος εκστρατείας ευαισθητοποίησης Κόστος συλλογής - μεταφοράς λοιπών ΑΣΑ Δήμος Σύρου Ερμούπολης 25

27 Κόστος μονάδας κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και ΜΕΑ Κόστος διάθεσης Ειδικό τέλος ταφής ΣΥΝΟΛΟ Στο ακόλουθο διάγραμμα, παρουσιάζεται εποπτικά η σύγκριση του κόστους διαχείρισης α) με τις υφιστάμενες πρακτικές του Δήμου Σύρου Ερμούπολης χωρίς την υποχρέωση της εφαρμογής του τέλους ταφής, β) με τις υφιστάμενες πρακτικές συμπεριλαμβανομένου του τέλους ταφής (εφαρμογή από το 2017) και γ) με την εφαρμογή των δράσεων του προτεινόμενου σχεδίου. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 26

28 Διάγραμμα 1: Σύγκριση κόστους διαχείρισης ΑΣΑ υφιστάμενης και προτεινόμενης διαχείρισης Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι το σημερινό κόστος διαχείρισης των ΑΣΑ στο Δήμου Σύρου Ερμούπολης θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη με την εφαρμογή του ειδικού τέλους ταφής. Με τις δράσεις που προτείνονται στον παρόν τοπικό σχέδιο, το κόστος αυτό δύναται να επανέλθει στα σημερινά επίπεδα περί τα μέσα του 2018 μετά την έναρξη υλοποίησης του σχεδίου και να μειωθεί ακόμη περισσότερο με την επίτευξη των στόχων χωριστής διαλογής και ανάκτησης υλικών. Το Τοπικό Σχέδιου του Δήμου Σύρου Ερμούπολης θέτει τις βάσεις για την προώθηση δράσεων μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των αποβλήτων, ενώ ταυτόχρονα προδιαγράφει τον τρόπο Δήμος Σύρου Ερμούπολης 27

29 επίτευξης των στρατηγικών στόχων του Δήμου και μείωσης του κόστους διαχείρισης των ΑΣΑ, το οποίο αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη, λόγω της εφαρμογής του ειδικού τέλους ταφής. Ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης εφαρμοζει ήδη τη χωριστή συλλογή των ΑΣΑ και υλοποιεί σειρά δράσεων στον τομέα αυτό. Με τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες που δίνονται μέσω του ΕΣΠΑ αλλά και με την ευρωπαϊκή /εθνική πολιτική που προωθεί τη μεταστροφή σε μία κοινωνία της ανακύκλωσης, κρίνεται αναγκαία η επιτυχάνση των διαδικασιών ωρίμανσης (αδειοδότηση, σχεδιασμό, δημοπράτηση) των έργων υποδομής και των λοιπών δράσεων που προβλέπονται στο παρόν τοπικό σχέδιο (πράσινο σημείο, χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, εκστρατείες ευαισθητοποίησης, κλπ.). Δήμος Σύρου Ερμούπολης 28

30 3 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 3.1 Σύντομη Περιγραφή Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά Ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης ανήκει στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στην Περιφερειακή Ενότητα Σύρου και συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από τη συνένωση των Δήμων Άνω Σύρου, Ερμούπολης και Ποσειδωνίας. Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης εκτός από το νησί της Σύρου ανήκουν και οι ακατοίκητες Νησίδες Γυάρος, Βαρβαρούσα, Διδύμη, Στρογγυλό και Ασπρονήσι. Η συνολική έκταση του Δήμου είναι περίπου 102 τ.χλμ, ενώ μόνο της Σύρου 84 τ.χλμ και ο πληθυσμός του κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του Έδρα του Δήμου είναι η Ερμούπολη. Εικόνα 1: Δήμος Σύρου - Ερμούπολης Δήμος Σύρου Ερμούπολης 29

31 Το νησί χαρακτηρίζεται από μια αστική εικόνα και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην διοικητική θέση του. Αποτελεί πρωτεύουσα του νομού Κυκλάδων και στεγάζει όλες τις διοικητικές υπηρεσίες του νομού. Επίσης, η Ερμούπολη αποτελεί την έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και έχει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια του Αιγαίου με σημαντική εμπορική και επιβατική κίνηση. Για τη διαχείριση των αποβλήτων στο νησί, έχει συσταθεί ο ΦοΔΣΑ Ν. Σύρου, οποίος είναι αρμόδιος για τη διαχείριση των εγκαταστάσεων στερεών αποβλήτων που λειτουργούν στα διοικητικά όρια του Δήμου Σύρου Ερμούπολης σύμφωνα με τη Εγκύκλιο 27, αρ. πρωτ / του Υπουργείου Εσωτερικών. 3.2 Πληθυσμιακά Στοιχεία Πυκνότητα Κατοίκησης Ο συνολικός πληθυσμός του Δήμου ανέρχεται σε μόνιμους κατοίκους (Πηγή ΕΛ. ΣΤΑΤ. 2011). Η κατανομή του μόνιμου πληθυσμού ανά δημοτική ενότητα σύμφωνα με την Απογραφή Πληθυσμού του 2001 και 2011, η έκταση, η πυκνότητα πληθυσμού καθώς και οι αντίστοιχοι ρυθμοί μεταβολής παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 8: Κατανομή μόνιμου πληθυσμού Δήμου Σύρου - Ερμούπολης ανά δημοτική ενότητα και ρυθμοί μεταβολής (ΕΛ. ΣΤΑΤ & 2011) ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΩ ΣΥΡΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΜΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ - ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΈΚΤΑΣΗ ΠΥΚΝ. ΠΛΗΘ (%) (km²) (άτομα/km²) ,32 67,30 76, ,79 11, , ,64 23,50 165, ,66 102,40 254,64 Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον άνω πίνακα, προκύπτει ότι περί 68% του μόνιμου πληθυσμού του Δήμου βρίσκεται στη Δ.Ε. Ερμούπολης και το υπόλοιπο 32% στις λοιπές δημοτικές ενότητες. Ο συνολικός αριθμός των νοικοκυριών του Δήμου Σύρου Ερμούπολης είναι νοικοκυριά, ενώ το μέσο μέγεθος νοικοκυριού είναι 2,37 μέλη/νοικοκυριό (Πηγή ΕΛ.ΣΤΑΤ, 2011). Λαμβάνοντας υπόψη την κατανομή των νοικοκυριών ανά Δ.Ε. για το έτος 2001, εκτιμάται η κατανομή αριθμού των νοικοκυριών του Δήμου Σύρου Ερμούπολης ανά Δ.Ε. για το 2011, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 30

32 Πίνακας 9: Νοικοκυριά Δήμου Σύρου Ερμούπολης ανά Δ.Ε. (2011) ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ (2001) ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΝΑ ΔΕ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΑΝΑ ΔΕ 2011 (%) (%) ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΩ ΣΥΡΟΥ % ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΜΟΥΠΟΛΕΩΣ % ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑΣ % ΣΥΝΟΛΟ ΔΗΜΟΥ ΣΥΡΟΥ - ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ % Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος σχετικά με την παραγωγή και το είδος των παραγόμενων ΑΣΑ Στο πλαίσιο της παρουσίασης των βασικών χαρακτηριστικών του Δήμου Σύρου Ερμούπολης, γίνεται καταγραφή των κύριων σημείων ειδικού ενδιαφέροντος που σχετίζονται με την παραγωγή και το είδος των παραγόμενων αποβλήτων του Δήμου. Τα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος αφορούν σε χώρους/παραγωγούς όπως: σχολικές μονάδες χώροι εκπαίδευσης, δημοτικά κτίρια, πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις καθώς και λοιποί χώροι πλατείες. Στον ακόλουθο πίνακα, παρουσιάζονται τα κύρια σημεία ειδικού ενδιαφέροντος στα όρια του Δήμου Σύρου Ερμούπολης. Πίνακας 10 : Κύρια Σημεία Ειδικού Ενδιαφέροντος Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Είδη Κτιρίων Αρ. Σχολικές Μονάδες Χώροι Εκπαίδευσης 32 1ο Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) 2ο Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) 3ο Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) 4ο Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) 5ο Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) 6ο Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) Νηπιαγωγείο Άνω Σύρου Νηπιαγωγείο Μάννα Νηπιαγωγείο Βάρης Νηπιαγωγείο Ποσειδωνίας Νηπιαγωγείο Φοίνικα Δήμος Σύρου Ερμούπολης 31

33 Ιδιωτικό Νηπιαγωγείο Άγιος Γεώργιος (Ερμούπολη) Ιδιωτικό Νηπιαγωγείο «Η Παλάμη του Θεού» (Κίνι) Ειδικό Νηπιαγωγείο Σύρου (Ερμούπολη) Παιδικός Σταθμός Κ. Μαρούλη (Ερμούπολη) Παιδικός Σταθμός Ξηροκάμπου (Ερμούπολη) Παιδικός Σταθμός Βήσσα (Βήσσα) 1ο Δημοτικό Σχολείο Σύρου (Ερμούπολη) 2ο Δημοτικό Σχολείο Σύρου (Ερμούπολη) 3ο Δημοτικό Σχολείο Σύρου (Ερμούπολη) 4ο Δημοτικό Σχολείο Σύρου (Ερμούπολη) 5ο Δημοτικό Σχολείο Σύρου (Ερμούπολη) 6ο Δημοτικό Σχολείο Σύρου (Ερμούπολη) Δημοτικό Σχολείο Ποσειδωνίας Δημοτικό Σχολείο Βάρης Μάννα Δημοτικό Σχολείο Άνω Σύρου Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο Άγιος Γεώργιος (Ερμούπολη) Συγκρότημα Γυμνασίων Σύρου (Ξηρόκαμπος, Ερμούπολης) 1ο Γυμνάσιο Σύρου 2ο Γυμνάσιο Σύρου 3ο Γυμνάσιο Σύρου Εσπερινο Γυμνάσιο Σύρου με τάξεις Λυκείου Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Σύρου ΙΕΚ Σύρου (Ξηρόκαμπος, Ερμούπολης) Συγκρότημα Λυκείων Σύρου (Μάννα, Σύρου) Γενικό Λύκειο Σύρου Επαγγελματικό Λύκειο Σύρου (ΕΠΑ.Λ.) Εσπερινό Επαγγελματικό Λύκειο Σύρου Επαγγελματική Σχολή Σύρου (ΕΠΑ.Σ.) Σχολή Επαγγελματικής Κατάρτισης Σύρου (ΣΕΚ) ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημιακή Σχολή Πανεπιστήμιου Νοτίου Αιγαίου (Ερμούπολη) ΙΕΚ (Ξηρόκαμπος, Ερμούπολης) Aθλητικά κέντρα-ειδικοί χώροι 13 Κολυμβητήριο Σύρου (Ερμούπολη) Κλειστό Γυμναστήριο «Δημήτριος Βικέλας» (Ερμούπολη) Δημοτικό στάδιο Σύρου Πευκάκια (Ερμούπολη) Γήπεδο Ποδοσφαίρου (Ερμούπολη) Γήπεδο Ποδοσφαίρου (Άνω Σύρος) Αεροδρόμιο (Μάννα) Λιμάνι (Ερμούπολη) Ναυπηγείο «Νεώριον Σύρου» (Ερμούπολη) Λαϊκή Αγορά (Ερμούπολη) Νομαρχιακό Νοσοκομείο (Ερμούπολη) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 32

34 Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού (Ερμούπολη) Στρατόπεδο Σύρου (Ερμούπολη) Ναυτική Βάση Σύρου (Ποσειδωνία) Σημαντικά κτίρια υπηρεσιών 12 Κτίριο Δημαρχείου Ερμούπολης και Δικαστηρίων (Ερμούπολη) Τεχνικές Υπηρεσίες Πολεοδομία (Ερμούπολη) Δημαρχείο πρώην Δήμου Άνω Σύρου Δημαρχείο πρώην Δήμου Ποσειδωνίας Έδρα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Πλ. Τσιροπινά, Ερμούπολη) Κτίριο Περιφέρειας στη περιοχή Βαρδάκα (Ερμούπολη) Κτίριο Περιφέρειας στη παραλία της Ερμούπολης (Ερμούπολη) Διαχειριστική Νοτίου Αιγαίου (Ερμούπολη) ΔΟΥ Σύρου (Ερμούπολη) Γενική Αστυνομική Δ/νση (Ερμούπολη) Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Μάννα) Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Ερμούπολη) Ακόμα, σημειώνεται ότι στο Δήμο δραστηριοποιείται ένας σημαντικός αριθμός εμπορικών καταστημάτων, επιχειρήσεων, χώρων εστίασης και ξενοδοχείων ενοικιαζόμενων δωματίων κατά το πλείστων μικρού μεγέθους. Στον ακόλουθο πίνακα, φαίνονται οι κυριότεροι λοιποί εντοπισμένοι παραγωγοί αποβλήτων του Δήμου. Πίνακας 11: Κυριότεροι λοιποί εντοπισμένοι παραγωγοί αποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Λοιποί Εντοπισμένοι παραγωγοί αποβλήτων Αριθμός Ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας >20 κλινών 31 Ξενοδοχεία Επαύλεις δυναμικότητας <20 κλινών 109 Επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων 343 Επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος όπως εστιατόρια 120 Δήμος Σύρου Ερμούπολης 33

35 3.4 Ισχύουσες Χωροταξικές, Πολεοδομικές, Περιβαλλοντικές και Λοιπές Διατάξεις ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΑΝΩ ΣΥΡΟΥ ΚΑΙ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ Ο οικισμός της Άνω Σύρου καθώς και η Ερμούπολη διαθέτουν θεσμοθετημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΦΕΚ 368/Δ/21/4/1986), το οποίο τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε στάδιο αναθεώρησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι βρίσκεται σε στάδιο σύνταξης έγκρισης νέα πολεοδομική μελέτη για την Ερμούπολη. Σύμφωνα με το θεσμοθετημένο ΓΠΣ, καθορίζονται: H πολεοδομική οργάνωση της Ερμούπολης Άνω Σύρου οι οποίες χωρίζονται σε 7 Πολεοδομικές Ενότητες. - Λαζαρέττα Αγ. Κωσταντίνος - Αγ. Παντελεήμων Νεάπολη - Καμίνια Ταξιάρχης - Άνω Σύρος - Γυμναστήριο Κοίμηση - Βροντάδο Ανάσταση - Μεταμόρφωση Άγιος Νικόλαος Οι χρήσεις γης. Η οργάνωση της μεταφορικής υποδομής των πολεοδομικών ενοτήτων. Ζώνες οικονομικών και θεσμικών κινήτρων. Επίσης, γίνονται και προτάσεις για έργα και μελέτες δικτύων και λοιπών υποδομών ΖΩΝΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Ν. ΣΥΡΟΥ Για τις περιοχές που βρίσκονται εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 έχει καθοριστεί ζώνη οικιστικού ελέγχου (ΖΟΕ) με το ΦΕΚ 339/Δ/ Σύμφωνα με το ΦΕΚ αυτό μέσα στη ΖΟΕ καθορίζονται περιοχές με ειδικές χρήσεις γης. Περιοχή 1 (περιοχή ΓΠΣ): Στην παραπάνω περιοχή επιτρέπονται οι χρήσεις που καθορίζονται με την υπ αρ /884/ Υπουργική απόφαση, η αναφέρεται στην παράγραφο. Περιοχές 2α, 2β, 2γ, 2δ, 2ε : Στις παραπάνω περιοχές επιτρέπονται οι χρήσεις: κατοικία, εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, αντλητικές εγκαταστάσεις, υδατοδεξαμενές, αποθήκες, θερμοκήπια, καταστήματα, κέντρα αναψυχής και τουριστικές εγκαταστάσεις. Περιοχές 3α, 3β, 3γ, 3δ : Δήμος Σύρου Ερμούπολης 34

36 Στις παραπάνω περιοχές επιτρέπονται οι χρήσεις: κατοικία, εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, κέντρα αναψυχής, πολιτιστικά κέντρα και πολιτιστικές εγκαταστάσεις. Περιοχές 4α, 4β, 4γ, 4δ, 4ε : Στις παραπάνω περιοχές επιτρέπονται οι χρήσεις: κατοικία, εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, αντλητικές εγκαταστάσεις, υδατοδεξαμενές, φρεάτια, αποθήκες, θερμοκήπια. Περιοχή 5: Στη παραπάνω περιοχή επιτρέπονται οι χρήσεις; κατοικία, καταστήματα, κέντρα αναψυχής και τουριστικές εγκαταστάσεις. Περιοχή 6: Στη παραπάνω περιοχή επιτρέπονται οι χρήσεις; κατοικία, εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, αθλητικές εγκαταστάσεις, υδατοδεξαμενές, φρεάτια, αποθήκες, θερμοκήπια. Περιοχή 6α: Στη παραπάνω περιοχή επιτρέπονται οι χρήσεις; αποθήκες, καταστήματα, γραφεία, βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις χαμηλής όχλησης, συνεργεία αυτοκινήτων και επαγγελματικά εργαστήρια. Στην ακόλουθη εικόνα, απεικονίζεται ο χάρτης της ΖΟΕ της ν. Σύρου (ΦΕΚ 339/Δ/2 6 89): Δήμος Σύρου Ερμούπολης 35

37 Εικόνα 2 : ΖΟΕ Σύρου (Χάρτης πηγή: ΦΕΚ 339/Δ/ ) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 36

38 3.4.3 ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΔΙΚΤΥΟΥ NATURA Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης έχουν ενταχθεί οι ακόλουθες περιοχές στο δίκτυο NATURA 2000: ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΟΠΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΠΟΥ ΕΚΤΑΣΗ (ha) GR ΕΖΔ ΟΡΟΣ ΣΥΡΡΙΓΓΑΣ ΩΣ ΠΑΡΑΛΙΑ 700 GR ΖΕΠ ΒΟΡΕΙΑ ΣΥΡΟΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΔΕΣ 2096 GR Όρος Σύριγγας έως παράλια GR Βόρεια Σύρος και Νησίδες Εικόνα 3 : Περιοχή δικτύου Natura Δήμος Σύρου Ερμούπολης 37

39 4 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης είναι υπεύθυνος για τη συλλογή των στερεών αποβλήτων του νησιού. Η διάθεση των απορριμμάτων γίνεται στον υφιστάμενο ΧΥΤΑ στη θέση Κοράκι στη ΔΕ Άνω Σύρου. Επίσης, ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ Α.Ε.) από το 2008 για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας σε τρία ρεύματα (χαρτί χαρτόνι πλαστικό μέταλλο tetrapack και γυαλί). Ειδικότερα, στο νησί έχουν τοποθετηθεί 288 κάδοι, τύπου καμπάνας και 60 πλαστικοί κάδοι 250lt. Παράλληλα στο νησί δραστηριοποιούνται και συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων (π.χ. μπαταρίες, ηλεκτρικές στήλες, λαμπτήρες, βρώσιμα έλαια) κυρίως μέσω ιδιωτών. 4.1 Παραγόμενες Ποσότητες Α.Σ.Α. Υφιστάμενη Διαχείριση Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, η συνολικά εκτιμώμενη παραγόμενη ποσότητα ΑΣΑ στο νησί ανήλθε σε τν για το έτος Η ποσότητα αυτή έχει εκτιμηθεί από τα ζυγολόγια του ΧΥΤ Σύρου και από στοιχεία για την ανακύκλωση και τις λοιπές δράσεις που λαμβάνουν χώρα στο νησί. Επίσης, στην ποσότητα αυτή δεν περιλαμβάνεται η λυματολάσπη από ΕΕΛ. Η εν λόγω ποσότητα αντιστοιχεί σε περίπου 628 kg/κατ/έτος. Όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί, η μηνιαία παραγωγή των ΑΣΑ εμφανίζει σημαντική εποχική διακύμανση, με διπλασιασμό κατά τον μήνα Αύγουστο. Πίνακας 12: Μηνιαία παραγωγή αστικών αποβλήτων (2014) Μήνας Ποσότητα ΑΣΑ (tn) Ιανουάριος 770 Φεβρουάριος 954 Μάρτιος 934 Απρίλιος 1199 Μάιος 1101 Ιούνιος 1053 Ιούλιος 1455 Αύγουστος 1553 Σεπτέμβριος 1445 Οκτώβριος 973 Νοέμβριος 1052 Δεκέμβριος 954 Σύνολο έτους Στα πλαίσια των δράσεων που έχουν αναπτυχθεί στην Σύρο, οι ποσότητες που εκτρέπονται από την ταφή ανέρχονται σε τόνους για το 2014 και αναλύονται ως ακολούθως: Δήμος Σύρου Ερμούπολης 38

40 Πίνακας 13: Χωριστά συλλεγόμενες ποσότητες ΑΣΑ (2014) Χωριστά συλλεγόμενες ποσότητες για το 2014 Υλικά συσκευασίας ΑΗΗΕ 108,98 Μπαταρίες 0,15 Λαμπτήρες 0,46 Εκτροπή βιοαποβλήτων με οικιακή κομποστοποίηση και ανάκτηση βρώσιμων λιπών και ελαίων 87,69 Εκτροπή λοιπών οργανικών συμπεριλαμβανομένων και πρασίνων 300 Σύνολο Οι συνολικές παραγόμενες ποσότητες στο Δήμο αναλύονται στον παρακάτω πίνακα: (tn) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 39

41 Πίνακας 14: Συνολικά παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Έτη Σύμμεικτα ΑΣΑ (πράσινος κάδος) (tn) Υπόλειμμα ΚΔΑΥ (tn) * Απόβλητα συσκευασιών που ανακτώνται σε ΚΔΑΥ (tn) Πράσινα (tn) Λαμπτήρες ΑΗΗΕ - Μπαταρίες (tn) Βρώσιμα έλαια (tn) Σύνολο Αποβλήτων προς ταφή (tn) ΣΥΝΟΛΟ παραγόμενα Α.Σ.Α. (tn) Ποσοστό ανάκτησης Ποσοστό χωριστής συλλογής (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) , ,70% 28,10% ,90 87, ,70% 25,90% Σημείωση: (7) = (1)+(2) (8) = (3)+(4)+(5)+(6)+(7) (9) = [(3)+ (4)+(5)+ (6) ] /(8) (10) = [(2)+ (3)+ (4)+ (5) + (6)] / (8) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 40

42 Για τους σκοπούς του παρόντος σχεδίου, λαμβάνεται σταθερή παραγωγή για τα επόμενη έτη και ίση με αυτή του έτους Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Α.Σ.Α. Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης δεν έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση της ποιοτικής σύστασης των ΑΣΑ. Για την εκτίμηση των ποσοτικών στόχων στο παρόν Τοπικό Σχέδιο δεν είναι δυνατή η χρήση της ποιοτικής σύστασης που δίνεται στην αναθεώρηση του ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά εκτιμώνται στο 44,3% της συνολικής παραγωγής των ΑΣΑ, χαμηλά για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νησιού. Πίνακας 15: Ποιοτική Σύσταση ΕΣΔΑ Είδος Αποβλήτου % (κ.β.) Ζυμώσιμα 44,3% Χαρτί-Χαρτόνι 22,2% Πλαστικά 13,9% Μέταλλα 3,9% Γυαλί 4,3% Ξύλο 4,6% Λοιπά 6,8% Λόγω της τουριστικής δραστηριότητας στο νησί, οι παραγόμενες ποσότητες ανακυκλώσιμων υλικών εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερες και αυτό τεκμηριώνεται και από τις υφιστάμενες ποσότητες ανακύκλωσης. Κατά συνέπεια για τους σκοπούς του παρόντος σχεδίου, λαμβάνεται υπόψη η ποιοτική σύσταση που προέκυψε από τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Ρόδο το 2003 με μικρές προσαρμογές, προκειμένου να ληφθούν υπόψη και τα πράσινα απόβλητα που παράγονται. Πίνακας 16: Ποιοτική Σύσταση από αναλύσεις στο ΧΥΤΑ Ρόδου Ποιοτική Σύσταση Ρόδου 2003 Είδος Αποβλήτου % (κ.β.) Οργανικό 28,50% Χαρτί - Χαρτόνι - Χαρτοκιβώτια 27,68% Πλαστικό 20,68% Σιδηρούχα Μέταλλα 2,28% Μη Σιδηρούχα Μέταλλα 1,18% Γυαλί 7,10% Ξύλο 0,50% Αδρανή - Ορυκτά Υλικά 0,38% Υφάσματα 2,38% Σύνθετα Υλικά 3,18% Δήμος Σύρου Ερμούπολης 41

43 Υλικά βεβαρυμένα με ρύπους 0,38% Προϊόντα Υγιεινής 4,08% Άλλα 1,68% Πίνακας 17: Προτεινόμενη ποιοτική σύσταση Τοπικού Σχεδίου Δήμου Σύρου - Ερμούπολης ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΣΑ % (κ.β.) ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (tn) Ζυμώσιμα 30,9% 4.173,8 Χαρτί-Χαρτόνι 26,7% 3.605,8 Πλαστικά 20,0% 2.693,9 Μέταλλα 3,3% 450,7 Γυαλί 6,9% 924,9 Ξύλο 0,5% 65,1 Λοιπά 11,7% 1.573,6 Σύνολο Υφιστάμενες Δράσεις Συλλογικών/ Ατομικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης Στην παρούσα φάση, στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης υλοποιούνται οι ακόλουθες δράσεις χωριστής συλλογής των ΑΣΑ σε συνεργασία με συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, ιδιώτες ή κοινωνικούς φορείς: Ανακύκλωση συσκευασιών Ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης έχει συνάψει σύμβαση συνεργασίας με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΑΕ (ΕΕΑΑ Α.Ε.) από το 2008 για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασίας σε τρία ρεύματα (χαρτί χαρτόνι πλαστικό μέταλλο tetrapack και γυαλί). Ειδικότερα, στο νησί έχουν τοποθετηθεί 288 κάδοι, τύπου καμπάνας και 60 πλαστικοί κάδοι 250lt. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 42

44 Εικόνα 4: Καμπάνες χωριστής συλλογής στο Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Σημειώνεται ότι η συλλογή των ανακυκλώσιμων έχει ανατεθεί και πραγματοποιείται από ιδιώτη. Τα ανακυκλώσιμα υλικά συλλέγονται σε χώρο του ιδιώτη και μεταφέρονται σε ΚΔΑΥ εντός Αττικής. Το υπόλειμμα της ανακύκλωσης οδηγείται σήμερα στο ΧΥΤΑ Θήβας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Δήμος έχει προχωρήσει στη προμήθεια εξοπλισμού για την δημιουργία σταθμού Μεταφόρτωσης Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΣΜΑΥ), ο οποίος εγκαθίσταται εντός του ΧΥΤΑ. Η λειτουργία του ΣΜΑΥ αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του Ανακύκλωση φορητών ηλεκτρικών στηλών και λαμπτήρων Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των αποβλήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών σε συνεργασία με τη Φωτοκύκλωση ΑΕ και με επιχειρήσεις καταστήματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, όχι όμως οργανωμένα βάση σύμβασης σε επίπεδο Δήμου. Ακόμα, υλοποιείται συλλογή ηλεκτρονικού ηλεκτρικού εξοπλισμού σε συνεργασία με ιδιώτη. Ανακύκλωση Μπαταριών (ΑΦΗΣ Α.Ε.) Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των αποβλήτων μπαταριών μέσω της ΑΦΗΣ απευθείας με επιχειρήσεις εμπορικά καταστήματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Ανακύκλωση Ηλεκτρικών Συσκευών (ΣΕΔ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.) Υλοποιείται πρόγραμμα συλλογής των ΑΗΗΕ του συστήματος σε συνεργασία με τον ΦΟΔΣΑ Σύρου. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 43

45 4.4 Υφιστάμενες Υποδομές και Προσωπικό ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Οχήματα Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, η Τεχνική Υπηρεσία Δήμου Σύρου Ερμούπολης διαθέτει σε λειτουργία 3 απορριμματοφόρα για την αποκομιδή των συμμείκτων, 1 Α/Φ για τα ανακυκλώσιμα υλικά, 2 οχήματα (ανοιχτά φορτηγά) για τη συλλογή των ογκωδών πρασίνων και 2 μηχανήματα εκσκαφείς (τσάπες), ήτοι 8 οχήματα. Τα χαρακτηριστικά των Α/Φ του Δήμου Σύρου Ερμούπολης καθώς και των λοιπών μηχανημάτων οχημάτων που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 18: Πίνακας Οχημάτων που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Α/Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΩΦΕΛ. ΒΑΡΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 1 Α/Φ 2 19 tn Σε λειτουργία 2 Α/Φ 1 16 tn Σε λειτουργία 3 Α/Φ 5 13 tn Σε λειτουργία 5 Α/Φ Μικρά Δορυφορικά 3 1,5 ως 3,5 Σε λειτουργία 6 Αφαιρούμενο Αμάξωμα με γάντζο για μεταφορά container 2 Σε λειτουργία 7 Τρίκυκλα Δίκυκλα 7 Σε λειτουργία Σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα από στοιχεία του Δήμου, συνολικά τα οχήματα που διαθέτει ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης ανέρχονται σε 36. Πίνακας 19: Πίνακας συνολικού αριθμού οχημάτων του Δήμου ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜ.ΟΧΗΜ. ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Ανοιχτό Ανατρεπόμενο 8 tn 1 1 Μικρό Ανοιχτό Ανατρεπόμενο 1,5tn 3 3 Μικρό Δορυφορικό Απορριμματοφόρο 1,5tn 1 1 Απορριμματοφόρο 19tn 3 3 Ανοιχτό Ανατρεπόμενο 19tn 2 2 Αφαιρούμενο Αμάξωμα με γάντζο 2 2 Απορριμματοφόρο 13tn 5 5 Ανοιχτό Ανατρεπόμενο Φορτηγό με γερανό 13tn 1 1 Απορριμματοφόρο 16tn 1 1 Μικρό Ανοιχτό Ανατρεπόμενο 2,2tn 1 1 Bυτιοφόρο 1 1 Μεσαίο Ανοιχτό Ανατρεπόμενο 3,3tn 1 1 Δήμος Σύρου Ερμούπολης 44

46 Βυτιοφόρο ύδατος 1 1 Μεσαίο Ανατρεπόμενο Ανοιχτό Φορτηγό 3,5tn 1 1 Μεσαίο Δορυφορικό Απορριμματοφόρο 3,5tn 1 1 Μικρό Δορυφορικό Απορριμματοφόρο 1,7tn 1 1 Μικρό Ανοιχτό Ανατρεπόμενο 1,7tn 1 1 Ανοιχτό Ανατρεπόμενο Φορτηγό με γερανό 11,99tn 1 1 Τρίκυκλο 1 1 Ανοιχτό Ανατρεπόμενο Φορτηγό με γερανό 7,5tn 1 1 Δίκυκλα 6 6 ΣΥΝΟΛΟ Κάδοι μέσα συλλογής Όσον αφορά τα υφιστάμενα μέσα συλλογής, ο αριθμός των υφιστάμενων κάδων μέσων συλλογής στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 20: Υφιστάμενοι κάδοι - μέσα συλλογής αποβλήτων Δήμου Σύρου Ερμούπολης Είδος Αριθμός Κάδοι συλλογής συμμείκτων (πράσινοι κάδοι) 992 μέση χωρητικότητα 770 lt 992 Press Container 19 χωρητικότητας 10 m3 19 Κάδοι συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών 346 τύπου καμπάνα χωρητικότητας 2,3 m3 286 τροχήλατοι πλαστικοί χωρητικότητας 250 lt 60 Από τον άνω πίνακα, προκύπτει ότι ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης διαθέτει 1 κάδο συμμείκτων ανά 22 μόνιμους κατοίκους και 1 σετ κάδων ανακύκλωσης ανά 200 κατοίκους περίπου ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΚΤΙΡΙΑ Οι κύριοι χώροι της Δ/νσης Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Περιβάλλοντος του Δήμου, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου, είναι οι ακόλουθοι: Γραφεία της Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Περιβάλλοντος του Δήμου εντός του Δημαρχείου στην Ερμούπολη. Υπαίθριος Χώρος (στη παλιά αφαλάτωση), συνολικής έκτασης περίπου 4,5 στρ. για τη στάθμευση των απορριμματοφόρων και λοιπών οχημάτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης και την εκτέλεση Δήμος Σύρου Ερμούπολης 45

47 λοιπών απαιτούμενων εργασιών της Δ/σης καθαριότητας (πλύσης, αποθήκευσης υλικών, επισκευών, κλπ.) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ & ΤΟΜΕΙΣ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΣ Σύμφωνα με στοιχεία της υπηρεσίας καθαριότητας, για την αποκομιδή των απορριμμάτων κατά τους χειμερινούς μήνες πραγματοποιούνται τα παρακάτω δρομολόγια σε εβδομαδιαία βάση. 1. Δρομολόγιο Βάρη Μέγας Γυαλός Όχημα που χρησιμοποιείται: Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 3 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων: Δρομολόγιο Ποσειδωνία Όχημα που χρησιμοποιείται: Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 3 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων: Δρομολόγιο Ερμούπολης Α : Όχημα που χρησιμοποιείται: Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 6 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων: Δρομολόγιο Γαλησσάς Κίνι -Απάνω Μεριά Όχημα που χρησιμοποιείται: Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 4 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων: Δρομολόγιο Αζόλιμνος Λαζαρέτα Μάννα Άνω Μάννα Όχημα που χρησιμοποιείται: Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 6 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων: 188 Δήμος Σύρου Ερμούπολης 46

48 6. Δρομολόγιο Ερμούπολης Β Όχημα που χρησιμοποιείται: Δορυφορικό Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 6 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων σημεία αποκομιδής: Δρομολόγιο Ερμούπολης Γ Όχημα που χρησιμοποιείται: Δορυφορικό Απορριμματοφόρο Συχνότητα: 6 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός Κάδων σημεία αποκομιδής: Δρομολόγιο αποκομιδής press container Όχημα που χρησιμοποιείται: Ηοοκ lift (φορτηγό ανύψωσης και μεταφοράς κιβωτάμαξας) Συχνότητα: 5 φορές εβδομαδιαίως Αριθμός press container: 19 Τα ανωτέρω δρομολόγια αναφέρονται στην περίοδο από 1 Οκτωβρίου έως και 31 Μαΐου εκάστου έτους. Στο διάστημα από 1 Ιουνίου έως και 30 Σεπτεμβρίου όλα τα δρομολόγια εκτελούνται τουλάχιστον 6 φορές την εβδομάδα. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω δρομολόγια αφορούν στη συλλογή των σύμμεικτων, καθώς για τα ανακυκλώσιμα υπάρχει σύμβαση με ιδιώτη ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στην Δ/νση Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Περιβάλλοντος ανέρχεται σε 59 εργαζόμενους, εκ των οποίων περίπου οι 37 απασχολούνται στη διαχείριση των απορριμμάτων. Απασχολούμενοι στο Τμήμα Αποκομιδής Απορριμμάτων ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ειδικότητα ΔΕ 29 ΟΔΗΓΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ) Λοιποί: με ειδικότητα ΔΕ 29 ΟΔΗΓΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ: 11 άτομα με ειδικότητα ΥΕ 16 ΕΡΓΑΤΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ: 23 άτομα Απασχολούμενοι στο Τμήμα Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ειδικότητα ΤΕ 4 ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Δήμος Σύρου Ερμούπολης 47

49 Λοιποί: με ειδικότητα ΔΕ 1 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ 1 άτομο με ειδικότητα ΥΕ 16 ΕΡΓΑΤΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ: 14 άτομα με ειδικότητα ΔΕ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ: 1 άτομο με ειδικότητα ΔΕ ΤΕΧΝΤΙΤΩΝ (ΣΥΝΤΗΡΗΤΩΝ ΧΛΟΟΤΑΠΗΤΑ/) ΚΗΠΟΥΡΩΝ: 1 άτομο Απασχολούμενοι στο Τμήμα Διαχείρισης και Συντήρησης Οχημάτων ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ειδικότητα ΔΕ 30 ΤΕΧΝ. ΣΥΝΤ. ΟΧΗΜΑΤΩΝ Λοιποί: με ειδικότητα ΔΕ 29 ΟΔΗΓΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ: 1 άτομο με ειδικότητα ΔΕ 30 ΤΕΧΝ. ΣΥΝΤ. ΟΧΗΜΑΤΩΝ: 1 άτομο με ειδικότητα ΔΕ15 ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΩΝ: 1 άτομο με ειδικότητα ΥΕ 16 ΕΡΓΑΤΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ: 2 άτομα ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ Η καθαριότητα της πόλης και η προστασία του περιβάλλοντος επιτυγχάνεται με την καθημερινή συνεργασία Δήμου και πολιτών. Αυτές διέπονται από διατάξεις, υποχρεώσεις και δικαιώματα που καταγράφονται και αναφέρονται στον κανονισμό καθαριότητας του δήμου. Συνοπτικά αναφέρεται ότι, ο κανονισμός καθαριότητας έχει ως αντικείμενο: Τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των δημοτών και του Δήμου, που αφορούν στην τήρηση της καθαριότητας του νησιού, στην διασφάλιση της δημόσιας υγείας και στην προστασία του περιβάλλοντος. Τη σωστή και ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (προσωρινή αποθήκευση, συσκευασία, συλλογή, αποκομιδή, ανακύκλωση, τελική διάθεση κ.α.). Την ενημέρωση και συμμόρφωση του κοινού για τις σχετικές δημοτικές διατάξεις με στόχο την ομαλή του λειτουργία. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον από 2013 Κανονισμό καθαριότητας του Δήμου Σύρου Ερμούπολη ορίζονται τα παρακάτω: Η συλλογή των οικιακών απόβλητων από τους κάδους και τα λοιπά μέσα προσωρινής αποθήκευσης γίνεται από το προσωπικό της Δ/νσης Καθαριότητας του Δήμου Σύρου Ερμούπολης. Όσον αφορά στα ογκώδη δημοτικά απόβλητα, θα ορίζεται συγκεκριμένη ημέρα, η οποία ανακοινώνεται δημοσίως για την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων. Οι κάτοικοι υποχρεούνται από την προηγούμενη της ανακοινωθείσας ημερομηνίας να τα βγάλουν στον κοινόχρηστο χώρο και εκτός των κάδων, ενημερώνοντας τηλεφωνικά την αρμόδια υπηρεσία. Όσον αφορά στα αδρανή απόβλητα που προέρχονται από εκσκαφές, κατεδαφίσεις, ανακαινίσεις οικοδομικών κ.λ.π., αυτά μεταφέρονται με ευθύνη του ιδιοκτήτη ή του υπεύθυνου εργασιών σε ειδικούς χώρους υποδοχής μπαζών. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 48

50 Υπόχρεος φορέας για τις εργασίες διαχείρισης της λάσπης από μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων με ευθύνη και δαπάνες του, είναι ο κύριος, νομέας ή κάτοχος του χώρου από τον οποίο προέρχονται τα απόβλητα αυτά. Τα πράσινα κηπευτικά απόβλητα εφόσον αφορούν: α. Φύλλα ξερά, άνθη, υπόλοιπα καθαρισμού κήπων, γκαζόν κ.λ.π. πρέπει να συσκευάζονται σε ανθεκτικούς πλαστικούς σάκους, όπως τα οικιακά απορρίμματα. Σε περίπτωση απορρίψεώς τους επί του πεζοδρομίου ασυσκεύαστα (χύμα) επιβάλλεται στον υπεύθυνο πρόστιμο. β. Υπόλοιπα χώματος, μπάζα κοπροχώματος, αδρανή υλικά, οικοδομικά υλικά κ.λ.π. πρέπει απομακρύνονται υποχρεωτικά από τους υπεύθυνους με δικά τους μέσα. Σημειώνεται ότι τα προτεινόμενα από το Τοπικό Σχέδιο μέτρα θα συμβάλουν σημαντικά στην επικαιροποίηση του Κανονισμού Καθαριότητας για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της κείμενης νομοθεσίας (αναθεώρηση ΕΣΔΑ και ΠΕΣΔΑ). Δήμος Σύρου Ερμούπολης 49

51 4.5 Προγραμματιζόμενες Δράσεις ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ (ΣΜΑΥ) Ο Δήμος Σύρου έχει προχωρήσει στη προμήθεια εξοπλισμού για τη δημιουργία σταθμού Μεταφόρτωσης Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΣΜΑΥ) ο οποίος εγκαθίσταται εντός του ΧΥΤΑ. Η λειτουργία του ΣΜΑΥ αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του Ειδικότερα, στον ΣΜΑΥ θα μεταφέρονται τα ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί, χαρτόνι, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) σε ξεχωριστά ρεύματα. Αυτά θα ξεφορτώνονται σε ειδικό χώρο (δάπεδο εκφόρτωσης) και αφού διέλθουν μέσω ταινιόδρομου από καμπίνα διαλογής, θα δεματοποιούνται και θα αποθηκεύονται με σκοπό τη μεταφορά τους εκτός νησίου. Το συλλεγόμενο γυαλί θα μεταφορτώνεται απευθείας από το όχημα συλλογής σε ανοικτά container. Ο ΣΜΑΥ έχει δυναμικότητα σε χαρτί χαρτόνι 4,90tn/d, πλαστικό μέταλλα tetrapack 5,55tn/d και γυαλί 1,25tn/d ΜΟΝΑΔΑ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΔΙΑΛΕΓΜΕΝΩΝ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ & ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΜΕΑ) Όσον αφορά σε δράσεις υποδοχής και αξιοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών υλικών, για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης, προβλέπεται η υλοποίηση: Μονάδας Κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων, όπου θα οδηγούνται τα συλλεγόμενα βιοαπόβλητα και τα πράσινα απόβλητα του Δήμου για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας. Αναλυτική περιγραφή γίνεται στη παράγραφο «Μονάδα Κομποστοποίησης Προδιαλεγμένων Οργανικών Αποβλήτων και Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ)» Β ΦΑΣΗ ΧΥΤΑ ΣΥΡΟΥ Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης λειτουργεί από τις αρχές του 2009, ο ΧΥΤ Σύρου στη θέση Κοράκι στη Δ.Ε. Άνω Σύρου, με συνολική κατασκευασθείσα χωρητικότητα m 3. Σύμφωνα με πρόσφατη αποτύπωση (Οκτώβριος 2015), η χωρητικότητα του κατασκευασμένου κυττάρου έχει καλυφθεί κατά το ήμισυ ( m 3 ) περίπου. Κρίνεται αναγκαία, λοιπόν, η κατασκευή του Β κυττάρου του ΧΥΤΑ με χωρητικότητα περίπου m 3 η οποία είναι μικρότερη σε σχέση με την αρχικά προβλεπόμενη, ώστε να εξασφαλιστεί έκταση περίπου 5 στρ. για τη δημιουργία Μονάδας Κομποστοποίησης και Επεξεργασίας Συμμείκτων Αποβλήτων. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 50

52 Η δημιουργία Μονάδας Κομποστοποίησης και Επεξεργασίας Αποβλήτων θα έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της διάρκειας ζωής του ΧΥΤΑ, η οποία θα φτάσει περί τα 17 χρόνια τουλάχιστον και την μετατροπή του σε ΧΥΤΥ. 4.6 Κόστος Υφιστάμενης Διαχείρισης Στην παρούσα ενότητα αναλύεται το ετήσιο λειτουργικό κόστος του Δήμου Σύρου Ερμούπολης που αφορά στη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου για το έτος Η ανάλυση βασίζεται σε στοιχεία που ελήφθησαν από τη Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών. Ειδικότερα, οι απολογιστικές δαπάνες σχετικές με τη διαχείριση των αποβλήτων για το έτος 2014 του Δήμου Σύρου Ερμούπολης, περιλαμβάνουν τις ακόλουθες κύριες κατηγορίες εξόδων: Κόστος Προσωπικού: αποδοχές, εργοδοτικές εισφορές, λοιπές παροχές Κόστος Οχημάτων: κόστη καυσίμων και λιπαντικών, προμήθεια ανταλλακτικών, ασφάλιστρα και τέλη κυκλοφορίας, συντήρηση επισκευή Λοιπές Υπηρεσίες για τη διαχείριση των αποβλήτων και λοιπές προμήθειες αναλώσιμων Κόστος που αφορά στη διάθεση των αποβλήτων σε χώρο διάθεσης Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζεται η ανάλυση του υφιστάμενου κόστους διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης. Πίνακας 21: Απολογιστικές δαπάνες έτους 2014 σχετικές με τη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης ΚΩΔΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 20 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται βασικός μισθός, δώρα εορτών, γενικά και ειδικά τακτικά επιδόματα) Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας και για εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες και λοιπές πρόσθετες αμοιβές Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται βασικός μισθός, δώρα εορτών, γενικά και ειδικά τακτικά επιδόματα) Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας και για εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες και λοιπές πρόσθετες αμοιβές ΤΙΜ/ΘΕΝΤΑ ΣΥΝΟΛΟ ,96 ΠΟΣΟΣΤΟ ΔΑΠΑΝΗΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΕΛΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ,05 67% ,30 67% ,44 67% ,74 67% Δήμος Σύρου Ερμούπολης 51

53 Τακτικές αποδοχές (περιλαμβάνονται βασικός ,29 67% μισθός, δώρα εορτών, γενικά και ειδικά τακτικά επιδόματα) Αποζημίωση υπερωριακής εργασίας και για 4.657,17 67% εξαιρέσιμες ημέρες και νυκτερινές ώρες και λοιπές πρόσθετες αμοιβές Εργοδοτικές εισφορές προσωπικού με ,20 67% σύμβαση Δημοσίο (ΤΥΔΚΥ) Εργοδ. Εισφ. προσωπικού με σύμβαση ,70 67% Δημόσιο (ΤΕΑΔΥ) Εργοδοτικές εισφορές προσωπικού με ,45 67% σύμβαση Δημοσίο (ΙΚΑ) Εργοδοτικές εισφορές υπαλλήλων με σύμβαση ,49 67% αορίστου (ΙΚΑ) Εργοδοτικές εισφορές έκτακτου προσωπικού ,66 67% Παροχές ένδυσης (ενδυση εργατοτεχνικού και ,90 67% ένστολου προσωπικού) Ασφάλιστρα μηχανημάτων Τεχνικών 1.100,00 67% 737 εγκαταστάσεων Ασφάλιστρα μεταφορικών μέσων 8.985,00 67% Συντήρηση και επισκευή μεταφορικών μέσων ,96 67% Συντήρηση και επισκευή λοιπών μηχανημάτων 4.607,52 67% Ύδρευση δημοτικών κτιρίων κ.λ.π ,00 50% Φωτισμός και κίνηση (με ηλεκτρισμό η 940,04 50% 470 φωταέριο) για δικές του υπηρεσίες Απολύμανση χώρου στάθμευσης 1.948,80 100% απορριμματοφόρων στην Παλαιά Αφαλάτωση Δαπάνη χημικών ελέγχων 413,28 90% Τέλη κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων 5.601,70 90% Λοιπά τέλη κυκλοφορίας 1.950,42 90% Τέλη τεχνικού ελέγχου οχημάτων ( ΚΤΕΟ ) 2.389,00 90% Οδοιπορικά έξοδα και αποζημίωση 68,48 67% 46 μετακινούμενων υπαλλήλων Προμήθεια χημικού υλικού (απολυμαντικά, 2.368,72 90% χημικά κλπ) Προμήθεια ειδών καθαριότητας και 6.132,28 90% ευπρεπισμού Προμήθεια λοιπών ειδών υγιεινής και 2.999,12 90% καθαριότητας Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών για ,02 90% κίνηση μεταφορικών μέσων Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών για 2.938,94 90% λοιπές ανάγκες Ανταλλακτικά μεταφορικών μέσων ,72 90% Ανταλλακτικά λοιπών μηχανημάτων 5.465,60 90% Ανταλλακτικά επίπλων και σκευών και λοιπού 586,45 90% 528 εξοπλισμού Υλικά φαρμακείου 0,00 67% Λοιπά υλικά άμεσης ανάλωσης 744,72 90% Λοιπές προμήθειες αναλωσίμων 9.603,91 90% Δήμος Σύρου Ερμούπολης 52

54 Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος για την τοποθέτηση δύο κιβωταμάξων με συμπίεση Προμήθεια εξοπλισμού αίθουσας αποδυτηρίων υπηρ. Καθαριότητας 952,89 100% ,91 90% ΣΥΝΟΛΟ ,56 Επισημάνσεις: Για τον υπολογισμό του πραγματικού συνολικού ετήσιου κόστους που αφορά στην υφιστάμενη διαχείριση των αποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: Όσον αφορά τα κόστη προσωπικού της αποκομιδής, θεωρείται ότι αντιστοιχούν υπέρ της ασφαλείας σε ποσοστό περί 67% επί του συνολικού κόστους των εργαζομένων της Διεύθυνσης. Όσον αφορά στα κόστη οχημάτων, θεωρείται ότι τα κόστη των Α/Φ οχημάτων και των λοιπών οχημάτων που χρησιμοποιούνται στη διαχείριση των αποβλήτων αντιστοιχούν υπέρ της ασφαλείας σε ποσοστό περί 90% επί του συνολικού κόστους των οχημάτων των υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού. Σύμφωνα με τον άνω πίνακα, τo υφιστάμενο συνολικό κόστος διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης για το έτος 2014, ανέρχεται σε περί ,56 ευρώ. Κατ επέκταση, το υφιστάμενο συνολικό κόστος συλλογής και μεταφοράς ανά τόνο αποβλήτων ανέρχεται σε περί 132 /tn, το κόστος διάθεσης στα 38 /tn ενώ το κόστος συλλογής και μεταφοράς των Ανακυκλώσιμων υλικών υπολογίζεται σε 32 /tn. Το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης για το έτος 2014 αναλύεται σε κόστος συλλογής μεταφοράς και κόστος διάθεσης ως ακολούθως: Πίνακας 22: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης για το έτος 2014 Κόστος διαχείρισης αποβλήτων ανά τόνο Κόστος συλλογής και μεταφοράς Αποβλήτων Κόστος συλλογής και μεταφοράς Ανακυκλώσιμων Κόστος Διάθεσης 132 /tn 32 /tn 38 /tn Να σημειωθεί ότι στο άνω κόστος διαχείρισης προβλέπεται να προστεθεί και το ειδικό τέλος ταφής 35 /tn (το οποίο αυξάνεται ετησίως κατά 5 /τόνο έως του ποσού των 60 /τόνο) με έναρξη εφαρμογής το έτος 2017 (σύμφωνα με το άρθρο 77 του Ν.4257/2014). 4.7 Συμπεράσματα - Αξιολόγηση Από την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης προκύπτουν τα εξής σημαντικά συμπεράσματα όσον αφορά στη διαχείριση των ΑΣΑ στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 53

55 ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ) Ισχυρή βούληση και προσπάθεια από μέρους των εργαζομένων της καθαριότητας (παρά την έλλειψη επάρκειας προσωπικού, υποδομών και εξοπλισμού). Υλοποίηση δράσεων χωριστής συλλογής επιμέρους ρευμάτων (πλαστικό, αλουμίνιο,, τηγανέλαια). Ισχυρή πολιτική για την προώθηση της χωριστής συλλογής των αποβλήτων και υλοποίηση δράσεων στον τομέα αυτό. Κατασκευή Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων. Πίνακας 23: Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ/ ΑΝΑΓΚΕΣ) Παλαιωμένος στόλος οχημάτων και ανάγκες αντικατάστασης και προμήθειας νέων οχημάτων/μηχανημάτων. Βασική έλλειψη προσωπικού για την καθημερινή συλλογή των ΑΣΑ αλλά και την προώθηση νέων δράσεων χωριστής συλλογής και την υλοποίηση εκστρατειών ευαισθητοποίησης. Δεν υπάρχουν συμβάσεις με υφιστάμενα ΣΕΔ για διαχείριση λοιπών ρευμάτων εκτός συσκευασιών. ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Χρηματοδοτικές ευκαιρίες μέσω ΕΣΠΑ τα επόμενα έτη για την προώθηση δράσεων χωριστής συλλογής. Δράσεις σε εθνικό επίπεδο για την ενίσχυση της χωριστής συλλογής εκστρατείες ευαισθητοποίησης. ΑΠΕΙΛΕΣ (ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ) Καθυστερήσεις στην ένταξη έργων/ δράσεων προς χρηματοδότηση. Καθυστερήσεις στην ωρίμανση υποδομών και δράσεων (διαγωνισμοί, υλοποίηση κλπ.). Καθυστέρηση εναρμόνισης με ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία μη επίτευξη των στόχων εκτροπής. Έκτακτες συνθήκες ανάγκη διαχείρισης πρόσθετων αποβλήτων λόγω του τουριστικού χαρακτήρα του νησιού. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 54

56 5 ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 5.1 Βασικοί Στόχοι Τοπικού Σχεδίου Το παρόν τοπικό σχέδιο λαμβάνει υπόψη όλες τις θεσμικές εξελίξεις στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, όπως ο Νόμος 4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ) και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ). Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ) Το ΕΣΔΑ κυρώθηκε με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2012 και εγκρίθηκε με την 49/ Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΦΕΚ Α 174/2015). Σύμφωνα με το ΕΣΔΑ, η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους ορόσημα για το 2020: τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Το ΕΣΔΑ βασίζεται στους άξονες πολιτικής της Ε.Ε για στροφή προς μια κοινωνία ανακύκλωσης και ενισχύει την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση προωθώντας σημαντικές δράσεις διαλογής στην πηγή όπως πράσινα σημεία ( τουλάχιστον 1 ανά δήμο) και συστήματα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, καθώς και την εκπόνηση και εφαρμογή τοπικών σχεδίων διαχείρισης Δημοτικού/Διαδημοτικού χαρακτήρα. Οι 4 βασικοί ποσοτικοί στόχοι του ΕΣΔΑ για το έτος 2020, συνοπτικά είναι οι ακόλουθοι: Προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων βιοαποβλήτων σε ποσοστό 50% του συνόλου των ΑΣΑ. Χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 65% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το Ενώ για τη νησιωτική Ελλάδα αυτό αυξάνεται το 75%. Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων σε 40% του συνολικού τους βάρους. Η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από 30% του συνόλου των ΑΣΑ. 5.2 Εξειδίκευση Εθνικών Στόχων Στην παρούσα ενότητα γίνεται συνοπτική αναφορά στους εθνικούς στόχους που θα πρέπει να εφαρμοστούν σε επίπεδο Περιφέρειας αναλογικά και κατ αντιστοιχία σε επίπεδο Δήμoυ. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 55

57 5.2.1 ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ Σύμφωνα με το Νόμο 4042/2012, ως βιολογικά απόβλητα (βιοαπόβλητα) ορίζονται τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα απορρίμματα τροφών και μαγειρείων από σπίτια, εστιατόρια, εγκαταστάσεις ομαδικής εστίασης και χώρους πωλήσεων λιανικής και τα συναφή απόβλητα από εγκαταστάσεις μεταποίησης τροφίμων. Ποσοτικός Στόχος: Σύμφωνα με το Νόμο 4042/2012, οι ελάχιστες ποσότητες βιοαποβλήτων για διαλογή στην πηγή είναι οι ακόλουθες: Στόχος χωριστής συλλογής 5% κ.β. για το έτος 2015 Στόχος χωριστής συλλογής 10% κ.β. για το έτος 2020 Στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), ο στόχος για το 2020 αυξήθηκε σε 40%. Σημειώνεται ότι στο στόχο αυτό συμπεριλαμβάνονται τα εξής: - Εκτροπή μέσω της οικιακής κομποστοποίησης, θέτοντας κατ ελάχιστον 3% εκτροπή βιοαποβλήτων έως το Εκτροπή μέσω ανάκτησης των βρώσιμων ελαίων με στόχο 75% εκτροπή έως το Εκτροπή μέσω δικτύου χωριστής συλλογής αστικών βιοαποβλήτων, συμπεριλαμβάνοντας και τα πράσινα. Ειδικότερα για τις νησιωτικές περιφέρειες, όπως η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, προβλέπεται το εξής: o Προώθηση κατά προτεραιότητα της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και της ανάκτησης σε υποδομές που πρωτίστως εφαρμόζουν απλά συστήματα ανακύκλωσης. Για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης, στο πλαίσιο του Τοπικού Σχεδίου, τίθεται στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων 40% κ.β. για το 2020, ενώ προβλέπεται με την λειτουργία Μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων να γίνεται ανάκτηση επιπλέον 40% κ.β. των παραγόμενων οργανικών. O στόχος αυτός ποσοτικοποιείται ως ακολούθως: Πίνακας 24: Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων 2020 γα το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) Έτος 2020 Συνολική παραγόμενη ποσότητα ΑΣΑ (tn) Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Εκτιμώμενες ποσότητες βιοαποβλήτων (tn) Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Στόχος χωριστής συλλογής (40%) ΕΣΔΑ (ΠΥΣ 49/ ) Στόχος ανάκτησης οργανικών μέσω μονάδας επεξεργασίας (40%) ΕΣΔΑ (ΠΥΣ 49/ ) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 56

58 5.2.2 ΣΤΟΧΟΣ ΧΩΡΙΣΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Ποιοτικός Στόχος: έως το 2015 χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για τα ακόλουθα: χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί (Νόμος 4042/2012). Με τον στόχο αυτό θα πρέπει να δημιουργηθεί δίκτυο ξεχωριστής συλλογής για κάθε ρεύμα, εφόσον είναι εφικτό από τεχνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής άποψης (άρθρο 26, Ν.4042/2012). Σύμφωνα με το ΕΣΔΑ (ΠΥΣ 49/ ), η χωριστή συλλογή καθιερώνεται σε τέσσερα ρεύματα ανακυκλώσιμων υλικών τουλάχιστον για χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό. Η χωριστή συλλογή σε λιγότερα ρεύματα υλικών αποβλήτων μπορεί να γίνεται μόνο εφόσον αυτό τεκμηριώνεται από άποψη περιβαλλοντική, τεχνική και οικονομική. Ειδικότερα για τις νησιωτικές περιφέρειες, όπως η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στο ΕΣΔΑ προβλέπονται τα εξής: o o Εφαρμογή της χωριστής συλλογής σε τέσσερα (4) ρεύματα αποβλήτων υλικών συσκευασίας (χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικά) με στόχο την προώθηση της ανακύκλωσης υψηλής ποιότητας και την πλήρη αξιοποίηση της συμμετοχής των τουριστών από χώρες όπου η χωριστή συλλογή είναι προωθημένη. Όπου δεν υφίστανται και δεν είναι στο στάδιο υλοποίησης εγκαταστάσεις επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ΑΣΑ, τα δίκτυα χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να εξυπηρετούν καθολικά τους στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης των υλικών αυτών. Για τα Πράσινα Σημεία τα ρεύματα αποβλήτων θα είναι περισσότερα. Ακόμα, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ καθορίζεται το χρώμα κάθε ρεύματος συλλογής πανελλαδικά ως ακολούθως: πορτοκαλί γυαλί, κίτρινο χαρτίχαρτόνι, κόκκινο πλαστικά μέταλλα ή μπλε για μέταλλα, καφέ βιοαποδομήσιμα, πράσινο ή γκρι μεταλλικό σύμμεικτα. Για τα ρεύματα αποβλήτων που εντάσσονται σε ειδικό καθεστώς διαχείρισης στο πλαίσιο Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, όπως είναι τα απόβλητα συσκευασιών, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πολιτική που ακολουθείται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.Α.Ν) ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ - ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ποσοτικός Στόχος: έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά και ενδεχομένως άλλης προέλευσης στο βαθμό που τα απόβλητα αυτά είναι παρόμοια με τα απόβλητα των νοικοκυριών, πρέπει να αυξηθεί κατ ελάχιστον στο 50% κατά βάρος (Νόμος 4042/2012). Ο στόχος για την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών αποτελεί εθνικό στόχο που κατανέμεται αναλογικά σε κάθε Περιφέρεια. Στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ Δήμος Σύρου Ερμούπολης 57

59 49/ ), ο στόχος για το 2020 αυξήθηκε από 50% σε 65%, ενώ οι ποσότητες αυτές θα πρέπει να ανακτώνται με διαλογή στην πηγή. Ειδικότερα, για τις νησιωτικές περιφέρειες, όπως η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στο ΕΣΔΑ (ΠΥΣ 49/ ) προβλέπεται ότι τα δίκτυα χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να εξυπηρετούν καθολικά τους στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης των υλικών αυτών, ήτοι ο στόχος για νησιωτικούς δήμους της Π. Ν. Α. όπως ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης, ανέρχεται σε 75% (σύμφωνα με το σχετικό Πίνακα στόχων 2020 του ΕΣΔΑ). Ο στόχος αυτός σε περίπτωση λειτουργίας μονάδας επεξεργασίας ΑΣΑ επιμερίζεται σε 65% μέσω της χωριστής συλλογής και 10% με ανάκτηση. Όμως στον ΕΣΔΑ τίθεται η απαίτηση τα απορρίμματα που οδηγούνται προς ταφή να μη ξεπερνά το 26%, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα ο στόχος ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών στη Μονάδα της Σύρου να αυξάνεται σε 15%. Ο στόχος αυτός ποσοτικοποιείται ως ακολούθως: Πίνακας 25: Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών το έτος 2020 (τν) Έτος 2020 Συνολική παραγόμενη ποσότητα ΑΣΑ (tn) Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Ανακυκλώσιμα υλικά στα ΑΣΑ (tn) Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση & ανακύκλωση (65%) ΕΣΔΑ Στόχος προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση για νησιωτικές περιφέρειες στόχος Δήμου Σύρου - Ερμούπολης. (75%) ΕΣΔΑ Από τον παραπάνω στόχο, ένα μέρος αφορά στα απόβλητα συσκευασίας, όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα: ΥΛΙΚΟ Πίνακας 26: Ποσοτικοποίηση στόχων σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 2020 Ποσότητες (tn) % Ποσότητες (tn) ΧΑΡΤΙ - ΧΑΡΤΟΝΙ % ,0% ΠΛΑΣΤΙΚΟ % ,0% ΜΕΤΑΛΛΟ % ,0% ΓΥΑΛΙ % ,0% ΞΥΛΟ 11 80% 9 16,5% ΣΥΝΟΛΟ % ,3% Ειδικότερα για το χαρτί, εκτός της χάρτινης συσκευασίας, προβλέπεται επιπροσθέτως στο ΕΣΔΑ ο εξής επιμέρους στόχος: Δήμος Σύρου Ερμούπολης 58

60 - Χωριστή συλλογή και ανακύκλωση έντυπου χαρτιού σε ποσοστό 75% κ.β. της παραγόμενης ποσότητας αποβλήτων έντυπου χαρτιού έως το 2020, που για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης αντιστοιχεί σε tn έντυπου χαρτιού ΛΟΙΠΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Συμπληρωματικά με τους προαναφερθέντες στόχους, τίθενται οι εξής στόχοι σε εθνικό επίπεδο: Στόχος εκτροπής των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων από την ταφή, ο οποίος δεν μπορεί να τεθεί σε επίπεδο Δήμου, καθώς εξαρτάται από το ποσοστό χωριστής συλλογής αλλά και από το είδος και το βαθμό επεξεργασίας των σύμμεικτων ΑΣΑ. Στόχος ανάκτησης αποβλήτων συσκευασιών, ο οποίος τίθεται σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Στόχος χωριστής συλλογής Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) και στόχος Αποβλήτων Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών (ΑΦΗΣ), οι οποίοι, επίσης, τίθενται σε εθνικό επίπεδο στο πλαίσιο λειτουργίας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Στόχος επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης Αποβλήτων Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), ο οποίος δεν αφορά στα αστικά στερεά απόβλητα που διαχειρίζεται ο Δήμος. Σημειώνεται ότι τα ΑΕΚΚ δεν περιλαμβάνονται στα ΑΣΑ, παρόλο που εντοπίζονται λόγω μη ορθολογικής απόθεσης των κατόχων. 5.3 Προτεινόμενοι Ποσοτικοί Στόχοι Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Λαμβάνοντας υπόψη τους θεσμοθετημένους εθνικούς στόχους, που μπορούν να επιμεριστούν σε επίπεδο Δήμου (χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών) και συνυπολογίζοντας τις κατευθύνσεις του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΥΣ 49/ ), οι προτεινόμενοι ποσοτικοί στόχοι του Δήμου Σύρου Ερμούπολης για το έτος 2020 είναι οι ακόλουθοι: Δήμος Σύρου Ερμούπολης 59

61 Πίνακας 27: Ποσοτικοί στόχοι για το έτος 2020 Δήμου Σύρου - Ερμούπολης (μονάδα μέτρησης: σε tn) ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ & EΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΜΕΝΩΝ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΑΣΑ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (tn) ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ (tn) ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ (tn) ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (Ν. 4042/2012) (tn) ΑΝΑΚΤΗΣΗ Οργανικό κλάσμα 30,9% % % % 835 Χαρτί Χαρτόνι 26,7% % % % % 721 Πλαστικά 20,0% % % % % 539 Μέταλλα 3,3% % % % 68 20% 90 Γυαλί 6,9% % % % % 185 Ξύλο 0,5% 65 13% 9 37% 24 30% 20 20% 13 Λοιπά ανακτήσιμα (ΑΗΗΕ, Μπαταρίες) 5,4% % 507 5% 36 25% 181 Λοιπά μη ανακτήσιμα 6,3% Σύνολο 100% ,6% ,4% ,4% ,3% ,3% Ποσότητα ανά κάτοικο (kg/κάτοικο) ΤΑΦΗ ,7 Δήμος Σύρου Ερμούπολης 60

62 Οι βασικοί στόχοι του Δήμου για το έτος 2020, φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 28: Προτεινόμενοι βασικοί στόχοι (έτος 2020) για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης (σε tn) Ποσότητες Ποσοστό (tn) Χωριστή συλλογή συνολικών ΑΣΑ ,4% επί των συνολικών ΑΣΑ Χωριστή συλλογή 4 ανακυκλώσιμων ,0% επί των παραγόμενων υλικών υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων ,0% επί των παραγόμενων βιοαποβλήτων Ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών σε ΜΕΑ ,0% επί των παραγόμενων υλικών Ανάκτηση οργανικών σε ΜΕΑ ,0% επί των παραγόμενων βιοαποβλήτων Ταφή υπολειμμάτων ,3% επί των συνολικών ΑΣΑ Σημειώνεται ότι οι στόχοι αυτοί θα μπορούν να επιτευχθούν σταδιακά έως το έτος 2020 και ο βαθμός συμβολής κάθε δράσης για την υλοποίηση των στόχων παρουσιάζεται στην επόμενη ενότητα. Από τον παραπάνω προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα: - Το 53% περίπου των ΑΣΑ θα πρέπει να προδιαλέγεται στην πηγή μέσω των δικτύων χωριστής συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο), των βιοαποβλήτων και των λοιπών ανακτήσιμων αποβλήτων (ξύλο, ΑΗΗΕ, μπαταρίες, κλπ.). - Το 80% των βιοαποβλήτων θα πρέπει να εκτρέπεται από την ταφή είτε μέσω οικιακής κομποστοποίησης είτε μέσω συστημάτων χωριστής συλλογής και τη λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων. - Το 80% των ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να εκτρέπεται από την ταφή και είτε να συλλέγεται χωριστά μέσω συστημάτων χωριστής συλλογής είτε να ανακτάται μέσω της λειτουργίας της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων. - Κατά μέγιστο 25,3% των ΑΣΑ θα οδηγείται προς ταφή. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 61

63 6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 6.1 Γενικά Για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης στον τομέα διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων καθώς και των θεσμοθετημένων στόχων που τίθενται σε εθνικό επίπεδο αλλά και κατευθύνσεων, προτείνεται μία σειρά μέτρων και δράσεων με στόχο να αναπτυχθούν σταδιακά έως το έτος Δράσεις Πρόληψης - Επαναχρησιμοποίησης Υλικών Η πρόληψη, σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98 και το Νόμο 4042/2012 ορίζεται ως εξής: «τα μέτρα, τα οποία λαμβάνονται πριν μία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, και τα οποία μειώνουν: α) την ποσότητα των αποβλήτων, μέσω επαναχρησιμοποίησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής των προϊόντων, β) τις αρνητικές επιπτώσεις των παραγόμενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, ή γ) την περιεκτικότητα των υλικών και προϊόντων σε επικίνδυνες ουσίες». Σύμφωνα και με την ιεράρχηση των δράσεων και των εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων, η πρόληψη αποτελεί την πρώτη επιλογή που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε σχεδιασμό για τα απόβλητα, όπως φαίνεται και στην ακόλουθη εικόνα: Εικόνα 5: Ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων Για λόγους κατανόησης, αναφέρεται ότι η επαναχρησιμοποίηση αφορά σε κάθε εργασία με την οποία προϊόντα που δεν είναι απόβλητα χρησιμοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν, ενώ η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση αφορά σε κάθε εργασία ανάκτησης που συνιστά έλεγχο, Δήμος Σύρου Ερμούπολης 62

64 καθαρισμό ή επισκευή, με την οποία προϊόντα που αποτελούν πλέον απόβλητα προετοιμάζονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν χωρίς άλλη προεπεξεργασία. Σημειώνεται ότι ήδη στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης εφαρμόζονται δράσεις πρόληψης, όσον αφορά στη διαχείριση των πρασινοκλαδεμάτων του Δήμου. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, ποσότητες των συλλεγόμενων πρασίνων από αγροτικές εργασίες/ κλαδέματα του Δήμου χρησιμοποιούνται είτε ως υλικό για ίδια χρήση των δημοτών θέρμανση μέσω καύσης του ξύλου σε τζάκια, είτε ως υλικό τροφή των ζώων των κτηνοτροφικών μονάδων του νησιού. Το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων, το κυρώθηκε με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2012 και εγκρίθηκε με την 49/ Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΦΕΚ Α 174/2015). Η πλειονότητα των προβλεπόμενων δράσεων αφορούν σε συντονισμένες ενέργειες σε κεντρικό επίπεδο, παρέχοντας τις κατάλληλες κατευθύνσεις στις Περιφέρειες και τους Δήμους για την υλοποίησή τους. Κατά συνέπεια, οι προτεινόμενες δράσεις πρόληψης για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης περιορίζονται σε αυτές που δύναται να υλοποιηθούν από το Δήμο ανεξάρτητα από τις κεντρικές δράσεις: Μέτρο/ Τομέας Προτεραιότητας Μέτρο 1: Ενίσχυση της πρόληψης αποβλήτων κατά την αγορά προϊόντων και εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε θέματα πρόληψης. Μέτρο 2: Εισαγωγή και δράσεις εφαρμογής της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων στην εκπαίδευση Μέτρο 3: Προώθηση δωρεών τροφίμων Πίνακας 29: Μέτρα Πρόληψης ανά τομέα προτεραιότητας Τρόφιμα Χαρτί Υλικά Απόβλητα Συσκευασίας Σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο απαιτούνται εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε θέματα πρόληψης Σε τοπικό επίπεδο, ενσωμάτωση της πρόληψης στις εκστρατείες ευαισθητοποίησης που υλοποιεί ο Δήμος Σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να δοθούν κατευθύνσεις για την εφαρμογή της πρόληψης στην εκπαίδευση. Σε τοπικό επίπεδο, υλοποίηση δράσεων σε συνεργασία με την περιφερειακής διεύθυνση εκπαίδευσης ενσωμάτωση πρόληψης σε όλες τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης του Δήμου. Υποστήριξη δωρεών τροφίμων πολιτών σε εθελοντική βάση, τοπικών εκκλησιών του Δήμου Απόβλητα Ηλεκτρικού Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Μέτρο 4: Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης Ενθάρρυνση επαναχρησιμοποίηση ς βιβλίων μέσω προώθησης εκδηλώσεων σε Σχολεία Προώθηση χρήσης συσκευασιών και τσαντών πολλαπλών χρήσεων Δήμος Σύρου Ερμούπολης 63

65 Μέτρο 5: Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων Μέτρο 6: Δημιουργία δικτύου επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης Επαναχρησιμοποίηση εντός των Πράσινων σημείων, όπου ο πολίτης μπορεί να φέρνει ανακυκλώσιμα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως μπαταρίες, χρώματα, κλπ.), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη (π.χ. ρουχισμός, υποδήματα, παιχνίδια, έπιπλα κλπ.) (βλέπε αντίστοιχο μέτρο). Σε κεντρικό περιφερειακό επίπεδο Μέσω των πράσινων σημείων και των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης 6.3 Δράσεις Διαλογής στην Πηγή σε Επίπεδο Δήμου ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η οικιακή κομποστοποίηση θα πρέπει να προωθείται κατά προτεραιότητα για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων στις περιοχές με χαμηλή πυκνότητα ή/και σε νοικοκυριά που διαθέτουν κήπο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται τα εξής πλεονεκτήματα για το Δήμο: o Μείωση των συνολικών αποβλήτων που δύναται να συλλεχθούν και να διαχειριστούν o Μείωση του κόστους διαχείρισης (συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας και ταφής) λόγω μείωσης των ποσοτήτων o Προώθηση της βέλτιστης περιβαλλοντικά πρακτικής για τη διαχείριση των αποβλήτων αυτών. Να σημειωθεί ότι στην οικιακή κομποστοποίηση, δεν γίνονται δεκτά όλα τα βιοαπόβλητα, αλλά κατεξοχήν φυτικά υπολείμματα (φρούτα, λαχανικά) καθώς και υπολείμματα κήπου (γκαζόν, φύλλα, μικρά κλαδιά, κλπ.). Ειδικότερα, στο πλαίσιο της παρούσας δράσης προτείνονται οι εξής ενέργειες: Προμήθεια και δωρεάν διανομή περί 1000 οικιακών κομποστοποιητών Για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης, προτείνεται η προμήθεια κάδων οικιακής κομποστοποίησης (ενδεικτικά χωρητικότητας 260lt) για την κάλυψη περίπου 10% των παραγόμενων βιοαποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν περίπου περίπου κάδοι οικιακής κομποστοποίησης (που αντιστοιχούν στο 11% περίπου των νοικοκυριών). Οι κάδοι αυτοί θα πρέπει να κατά προτεραιότητα να διανεμηθούν σε κατοίκους των οικισμών της Σύρου, ενώ σημειώνεται ότι μια σημαντική ποσότητα οργανικών αποβλήτων κομποστοποιείται ήδη σε αυτοσχέδιες κατασκευές ή στην ύπαιθρο. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 της ΕΛ.ΣΤΑΤ το σύνολο των νοικοκυριών ανέρχεται σε Δήμος Σύρου Ερμούπολης 64

66 Δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας των κάδων οικιακής κομποστοποίησης, με δειγματοληπτικούς ελέγχους από το Δήμο. Η προμήθεια και παράδοση των κάδων προς τους πολίτες να γίνεται οργανωμένα και να καταγράφονται οι ετήσιες εκτιμώμενες ποσότητες που κομποστοποιήθηκαν, καθώς θα πρέπει να συνυπολογίζονται στο στόχο χωριστής συλλογής. Εφαρμογή συστήματος καθοδήγησης των νοικοκυριών που έχουν ή πρόκειται να λάβουν και να λειτουργήσουν κάδο οικιακής κομποστοποίησης. Η συστηματική και οργανωμένη παρακολούθηση από αρμόδιο προσωπικό του Δήμου της ορθής εφαρμογής και λειτουργίας των οικιακών κομποστοποιητών αποτελεί τη βάση για την επιτυχή υλοποίηση των στόχων του σχεδίου. Διερεύνηση δημιουργίας μία νέας κατηγορίας χρέωσης των δημοτικών τελών καθαριότητας (από τις 7 που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία), με έκπτωση επί των δημοτικών τελών για τους δημότες που διαθέτουν και λειτουργούν κάδους οικιακής κομποστοποίησης. Αυτό θεωρείται νομικά αποδεκτό, καθώς η υπηρεσία καθαριότητας είναι ανταποδοτική και η χρήση του κάδου κομποστοποίησης μειώνει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του Δήμου προς τον πολίτη. Βασική, όμως, προϋπόθεση για την υλοποίηση της δράσης αυτής είναι η λειτουργία του παραπάνω μηχανισμού τακτικής παρακολούθησης των κάδων. Εικόνα 6: Κάδος οικιακής κομποστοποίησης 260lt Δήμος Σύρου Ερμούπολης 65

67 6.3.2 ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Θα πρέπει να ενισχυθεί η χωριστή συλλογή των ποσοτήτων των πράσινων αποβλήτων που προκύπτουν από κλαδέματα και καθαρισμό πάρκων, οικοπέδων και άλλων χώρων ώστε αυτές να μην αναμιγνύονται με τα λοιπά ογκώδη απόβλητα. Oι ποσότητες αυτές προτείνεται να οδηγούνται σε κατάλληλο χώρο εντός του Δήμου ή στο προβλεπόμενο πράσινο σημείο μέχρι την κατασκευή και λειτουργία της προβλεπόμενης μονάδας κομποστοποίησης του Δήμου Σύρου Ερμούπολης. Ειδικότερα, προβλέπεται η υλοποίηση μονάδας κομποστοποίησης όπου θα οδηγούνται τα πράσινα απόβλητα και τα βιοαπόβλητα του Δήμου για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας, εντός του ΧΥΤΥ στη θέση Κοράκι ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ) Για την επίτευξη των στόχων διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων, προτείνεται η οργάνωση και εφαρμογή Συστήματος διαλογής στην πηγή, που να καλύψει σταδιακά το σύνολο του Δήμου. Όπως αναφέρθηκε στην ενότητα 5.3, τίθεται στόχος εκτροπής 40% κ.β. χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων. Ο στόχος για τα βιοαπόβλητα επιμερίζεται ως ακολούθως: Πίνακας 30: Επιμέρους στόχοι χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το έτος 2020 για το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Έτος 2020 Συλλεγόμενες ποσότητες (tn) % επί των παραγ. βιοαποβλήτων Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το Δήμο Σύρου tn Ερμούπολης 40% Α. Μέσω δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων 793tn 19% Β. -Μέσω οικιακής κομποστοποίησης -Μέσω δικτύου χωριστής συλλογής ελαίων -Μέσω δικτύου χωριστής συλλογής πρασίνων 877 tn 21% Η δράση που αφορά στην οικιακή κομποστοποίηση αναλύθηκε σε προηγούμενη ενότητα (ενότητα 6.3.1). Για την οργάνωση του συστήματος ΔσΠ βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίμων) απαιτούνται τα εξής: o Σχεδιασμός του συστήματος διαλογής στην πηγή του Δήμου. o Προμήθεια κάδων συλλογής και βιοδιασπώμενων σάκων. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 66

68 o Σχεδιασμός εκστρατείας ευαισθητοποίησης. Ακολούθως περιγράφονται τα κύρια σημεία του προτεινόμενου προγράμματος ΔσΠ των βιοαποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης. Σημειώνεται ότι για το σχεδιασμό του συστήματος εφαρμόστηκε το Μοντέλο Athens-Biowaste για την εκτίμηση του κόστους εκπομπών CO2 eq. που αναπτύχθηκε από την εταιρεία ΕΠΤΑ και το ΕΜΠ. Σύστημα Διαλογής στην Πηγή Για τη χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης προτείνονται οι ακόλουθες μεθόδοι συλλογής, λαμβάνοντας υπόψη το διαχωρισμό μεταξύ οικιακών και εμπορικών χρηστών, καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Δήμου: Η συλλογή σε κεντρικούς κάδους για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης (εξαιρουμένων των νησίδων) Η συλλογή πόρτα-πόρτα μόνο για τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και λοιπούς μεγάλους παραγωγούς (όπως το Νοσοκομείο Σύρου Ξενοδοχειακές Μονάδες Εστιατόρια) Γενικά, προτείνεται το σύστημα κεντρικών κάδων για τους ακόλουθους λόγους: Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη σύστημα συλλογής βιοαποβλήτων. Επιπροσθέτως και τα λοιπά συστήματα διαλογής στην πηγή βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της ανάπτυξης. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει εξοικείωση του πληθυσμού με συστήματα ανακύκλωσης και το εν λόγω σύστημα είναι ευκολότερο στην εφαρμογή του. Η ρυμοτομία των επιμέρους Σύρου και κυρίως της Ερμούπολης και της Άνω Σύρου δεν επιτρέπει την εγκατάσταση κάδων σε κάθε νοικοκυριό (σύστημα πόρτα πόρτα), καθώς οι περισσότεροι οδοί εντός των οικισμών είναι στενοί και μη προσβάσιμοι με όχημα. Το σύστημα κεντρικών κάδων απαιτεί συγκριτικά με το σύστημα πόρτα πόρτα χαμηλότερες λειτουργικές δαπάνες και προσωπικό. Όσον αφορά στους οικιακούς χρήστες (κατοικίες/νοικοκυριά) και δεδομένης της χωροταξικής δομής του Δήμου προτείνεται να εφαρμοστεί σύστημα συλλογής με κεντρικούς κάδους σε όλο το νησί στους οικισμούς με πληθυσμό μεγαλύτερο από 100 κατοίκους. Οι οικισμοί με πληθυσμό μικρότερο των 100 κατοίκων αφορούν κυρίως αγροτικές περιοχές και κατά προτεραιότητα δύναται να συμμετέχουν στο πρόγραμμα οικιακής κομποστοποίησης. Η μέθοδος συλλογής σε κεντρικούς κάδους είναι κυρίως κατάλληλη για περιοχές με υψηλότερη πυκνότητα δόμησης και περιορισμένο διαθέσιμο χώρο για να διατεθούν κάδοι σε κάθε οικία/κτίριο. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 67

69 Εικόνα 7: Σύστημα συλλογής σε κεντρικούς κάδους ανά ομάδα κατοικιών και διαδικασία αποκομιδής Όσον αφορά στους εμπορικούς χρήστες (καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος όπως εστιατόρια και καφετέριες) προτείνεται εξαρχής η συλλογή σε κεντρικούς κάδους για τους οικισμούς του Δήμου Σύρου Ερμούπολης (όπου υφίστανται καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος). Ο λόγος είναι ότι τα καταστήματα είναι συνήθως κλειστά τις πρωινές ώρες κατά τις οποίες πραγματοποιείται η συλλογή και είναι δύσκολος ο συντονισμός του προσωπικού του κάθε καταστήματος με την υπηρεσία καθαριότητας για την εναπόθεση του κάδου μπροστά από την επιχείρηση. Παρόλα αυτά θεωρείται σκόπιμο να γίνει πρόσκληση στους επιχειρηματίες εστίασης που διατηρούν τα καταστήματα τους ανοικτά όλη τη διάρκεια του έτους να παραλάβουν κάδο χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Σύρου Ερμούπολης, οι επιχειρήσεις εστίασης ανέρχονται σε 120 περίπου (εκ των οποίων υπολογίζεται ότι το 60% λειτουργούν εποχιακά). Ωστόσο για τις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες (>20 κλινών), προτείνεται το σύστημα πόρτα πόρτα. Η μέθοδος πόρτα πόρτα κρίνεται κατάλληλη για τις εν λόγω ξενοδοχειακές μονάδες, ιδιαίτερα για όσες διαθέτουν μεγάλο αριθμό δωματίων. Με τον τρόπο αυτό θα είναι δυνατή η συλλογή μεγάλων ποσοτήτων υψηλής καθαρότητας, ενώ το προσωπικό δε θα επιβαρύνεται με τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων σε κεντρικούς κάδους. Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Σύρου Ερμούπολης, οι ξενοδοχειακές μονάδες ανέρχονται σε 47 περίπου, εκ των οποίων οι μεγαλύτερες με δυναμικότητα άνω των 20 κλινών ανέρχονται περίπου σε 31. Με το σύστημα πόρτα πόρτα εκτιμάται ότι θα επιτευχθούν σε συντομότερο χρονικό διάστημα αυξημένα ποσοστά συμμετοχής και υψηλή καθαρότητα του συλλεγόμενου υλικού, καθώς δημιουργείται αίσθημα ευθύνης στον χρήστη, γεγονός που θα οδηγήσει κατ επέκταση στη μείωση του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 68

70 Εικόνα 8: Σύστημα συλλογής πόρτα-πόρτα και διαδικασία αποκομιδής Να σημειωθεί ότι ο εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί για το σύστημα κεντρικών κάδων δύναται να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά για μετάβαση στο σύστημα πόρτα πόρτα. Συνολικά, οι χρήστες και λοιποί εντοπισμένοι μεγάλοι παραγωγοί βιοαποβλήτων του Δήμου Σύρου Ερμούπολης που προτείνεται να εξυπηρετούνται με το σύστημα πόρτα πόρτα και το σύστημα κεντρικών κάδων φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 31: Χρήστες και λοιποί εντοπισμένοι παραγωγοί βιοαποβλήτων Δήμου Σύρου - Ερμούπολης Χρήστες Εντοπισμένοι μεγάλοι παραγωγοί βιοαποβλήτων Μέθοδος συλλογής με κεντρικούς κάδους Αριθμός Οικιακοί χρήστες (νοικοκυριά) Ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας <20 κλινών και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα Ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας <20 κλινών 16 Επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων 343 Εμπορικοί χρήστες (καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος όπως 120 εστιατόρια) Μέθοδος συλλογής πόρτα-πόρτα Νοσοκομείο Σύρου 1 Μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας >20 κλινών 16 Εστιατόρια (80% των εστιατορίων που παραμένουν ανοικτά όλο το έτος) 58 Συνοπτικά, η διαδικασία του συστήματος ΔσΠ φαίνεται στην ακόλουθη εικόνα: Δήμος Σύρου Ερμούπολης 69

71 Εικόνα 9: Ενδεικτικό σύστημα Διαλογής στην Πηγή Βιοαποβλήτων στο Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Τα υπολείμματα τροφών θα τοποθετούνται στον κάδο κουζίνας (1) εντός της ειδικής σακούλας (2) και όταν αυτή γεμίσει θα μεταφέρεται στον εξωτερικό κεντρικό κάδο (3). Απορριμματοφόρο του Δήμου (4) θα αδειάζει τους καφέ κάδους. Τα συλλεγόμενα βιοαπόβλητα (μαζί με τα πράσινα απόβλητα) του Δήμου θα οδηγούνται στην προβλεπόμενη μονάδα κομποστοποίησης του Δήμου Σύρου Ερμούπολης όπου θα υφίστανται ξεχωριστή επεξεργασία με σκοπό την παραγωγή εδαφοβελτιωτικού (κόμποστ) υψηλής ποιότητας. Κάδοι - Μέσα Προσωρινής Αποθήκευσης Οχήματα συλλογής Σχετικά με τον τύπο των κάδων γίνεται διαχωρισμός μεταξύ αυτών που θα τοποθετηθούν στο εσωτερικό των καταστημάτων και οικιών και των εξωτερικών κεντρικών κάδων. Για την προσωρινή αποθήκευση, ήτοι τη διαλογή των υπολειμμάτων τροφών εντός των νοικοκυριών, δηλαδή εντός τις κουζίνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά μέσα: μικροί κάδοι κουζίνας, βιοδιασπώμενες σακούλες (σακούλες από βιοαποδομήσιμο υλικό), χάρτινες σακούλες, πλαστικές σακούλες (από κοινό πλαστικό). Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, προτείνεται η χρήση κάδων κουζίνας (για τους οικιακούς χρήστες κάδοι 10 lt και για τους εμπορικούς χρήστες κάδοι 60lt με ποδομοχλό), και βιοδιασπώμενων σάκων, καθώς και η δωρεάν διανομή των βιοδιασπώμενων σάκων κατά το αρχικό στάδιο του προγράμματος ( πχ. για διάστημα 2 μηνών). Δήμος Σύρου Ερμούπολης 70

72 Εικόνα 10: Κάδοι κουζίνας (κοινός κάδος και κάδος με οπές) Ειδικότερα, προτείνεται να διαθέτουν αποκλειστικούς (εσωτερικούς) κάδους χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων οι ακόλουθοι χρήστες: Οι ξενοδοχειακές μονάδες με δυναμικότητα άνω των 20 κλινών. Tο σύνολο των μεγάλων ΟΚΩ του νησιού και οι μεγάλοι παραγωγοί (π.χ. Νοσοκομείο Σύρου κ.λπ). Οι χώροι μαζικής εστίασης (80% των εστιατορίων που παραμένουν ανοικτά όλο το έτος) Όσον αφορά στους εξωτερικούς κάδους, προτείνεται η διερεύνηση του βέλτιστου συνδυασμού κάδων χωρητικότητας ανάλογα με την ανάγκη εξυπηρέτησης οικιακών/ εμπορικών χρηστών και άλλων εντοπισμένων παραγωγών. Ενδεικτικά, προτείνεται η τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους και διανομή σε μεγάλους εντοπισμένους παραγωγούς του Δήμου (όπως ξενοδοχεία, Σύρου Ερμούπολης, κλπ.), κάδων 240 lt και 360 lt χρώματος καφέ. Εικόνα 11: Κάδοι χωρητικότητας lt Επίσης, θα απαιτηθεί ένα (1) απορριμματοφόρο όχημα ( 10μ3) για τη συλλογή των βιοαποβλήτων του Δήμου. Σύμφωνα με το προτεινόμενο σύστημα που περιγράφηκε ανωτέρω, οι ανάγκες σε εξοπλισμό εκτιμώνται ως ακολούθως: Δήμος Σύρου Ερμούπολης 71

73 Πίνακας 32: Εκτιμώμενος εξοπλισμός για τη συλλογή των βιοαποβλήτων στο Δήμο Σύρου - Ερμούπολης Είδος Αριθμός Α. ΟΧΗΜΑΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ ΟΧΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ 10m 3 1 Β. ΜΕΣΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ & ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 10 lt ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ 75 ΛΟΙΠΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ 60 lt ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ 240 lt 382 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΚΑΔΟΙ 360 lt 124 ΠΛΥΣΤΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ 1 Η διαστασιολόγηση του απαιτούμενου εξοπλισμού (εκτιμώμενος αριθμός και χωρητικότητα απαιτούμενων οχημάτων, κάδων και βιοδιασπώμενων σάκων) έγινε με βάση το λογισμικό (μοντέλο) για το Σχεδιασμό Συστήματος Χωριστής Συλλογής Βιοαποβλήτων που αναπτύχθηκε πλαίσιο του έργου AthensBiowaste ( Τέλος, βασικό στοιχείο για την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος ξεχωριστής συλλογής βιοαποβλήτων αποτελεί η υλοποίηση οργανωμένης Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης. Αναλυτικά στοιχεία δίνονται στην ενότητα (ξεχωριστή δράση Υλοποίηση Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης). Πρόσθετες πληροφορίες για την οργάνωση ενός συστήματος διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων, δίνονται στον Οδηγό για την εφαρμογή, έλεγχο και αξιολόγηση προγραμμάτων διαλογής στην πηγή και κομποστοποίησης βιοαποβλήτων που έχει συνταχθεί από την εταιρεία ΕΠΤΑ, το ΕΜΠ και τον ΕΔΣΝΑ, στο πλαίσιο του έργου AthensBiowaste ( Δήμος Σύρου Ερμούπολης 72

74 Εικόνα 12: Οδηγός για την ανάπτυξη ΔσΠ βιοαποβλήτων ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΔΣΠ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ & ΛΟΙΠΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Κρίνεται απαραίτητη η ενίσχυση της ξεχωριστής συλλογής αποβλήτων συσκευασιών που υλοποιείται στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης Αξιοποίησης ΑΕ (ΕΕΑΑ ΑΕ). Σύμφωνα με τους στόχους που τέθηκαν στην ενότητα 5.3, ο Δήμος θα πρέπει να αυξηθεί κατά 50% περίπου έως το έτος 2020 η διαλογή στην πηγή των αποβλήτων συσκευασιών που εκτρέπονται και ανακυκλώνονται, συμπεριλαμβανομένου και των υλικών που εκτρέπονται μέσω των πράσινων σημείων. Επίσης, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ (ΠΥΣ 49/ ), καθιερώνεται η χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό (δηλαδή σε 4 ξεχωριστούς κάδους). Τα χρώματα των κάδων πανελλαδικά ορίζονται ως εξής: Χαρτί χαρτόνι σε κίτρινο κάδο, Γυαλί σε πορτοκαλί κάδο, Πλαστικό σε κόκκινο κάδο, Μέταλλα σε μπλε κάδο, ή Πλαστικό Μέταλλο σε κόκκινο κάδο. Παρόλα αυτά, ο Δήμος προτείνεται να χρησιμοποιήσει τους υφιστάμενους (διαφορετικού χρώματος) κάδους, τοποθετώντας αυτοκόλλητα αντίστοιχα με τα χρώματα που ορίζονται από τον ΕΣΔΑ, ενώ οι νέοι που θα προμηθευτεί θα φέρουν τα χρώματα του ΕΣΔΑ. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 73

75 Για να επιτευχθούν οι στόχοι που τέθηκαν, προτείνονται οι εξής δράσεις για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης: Ενίσχυση του υφιστάμενου συστήματος συλλογής και εφαρμογή χωριστής συλλογής τεσσάρων (4) ρευμάτων Προτείνεται να τοποθετηθεί ένας επιπλέον κάδος για την χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων σε 4 ρεύματα (μεταλλικές καμπάνες ενδεικτικής χωρητικότητας 2,3m 3 ) με τα χρώματα που ορίζει το ΕΣΔΑ. Εικόνα 13: Καμπάνες χωριστής συλλογής (ενδεικτική φωτογραφία) Στον παρακάτω πίνακα δίνεται ο εκτιμώμενος απαιτούμενος αριθμός (σετ 4 κάδων) ανά περιοχή τοποθέτησης, με βάση το μόνιμο πληθυσμό (2011). Πίνακας 33: Αριθμός και θέση σημείων ανακύκλωσης Οικισμοί Πληθυσμός Αριθμός σημείων 1 Άνω Σύρος Επισκοπείον Κίνι Γαλησσάς Δανακός Αγρός Μεσαριά Πάγος Παρακοπή Ερμούπολις Αζόλιμνος Άνω Μάννα Μάννα Τάλαντα Βάρη Μέγας Γιαλός Άδειατα 93 1 Δήμος Σύρου Ερμούπολης 74

76 18 Ποσειδωνία Βήσσα Φοίνικας Χρούσα ΣΥΝΟΛΟ 113 Ως σημείο συλλογής περιγράφεται το σετ 4 κάδων συλλογής (4 ρεύματα συλλογής ανά σημείο), οπότε συνολικά εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν 113 σετ των 4 κάδων συλλογής, δηλαδή συνολικά 452 κάδοι ανακυκλώσιμων υλικών, δηλαδή 166 πλέον των υφιστάμενων. Υπολογίζεται ότι αντιστοιχεί 1 σετ κάδων ανά 200 άτομα. Πρόσθετα, προτείνεται: Οι ξενοδοχειακές μονάδες με δυναμικότητα άνω των 20 κλινών και το σύνολο των μεγάλων ΟΚΩ και λοιπών μεγάλων εντοπισμένων παραγωγών του νησιού, (π.χ. σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, κλπ.) να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή των 4 ρευμάτων. Οι χώροι μαζικής εστίασης και αναψυχής να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιείται χωριστή συλλογή τουλάχιστον για το γυαλί και το πλαστικό. Να εξασφαλιστεί ότι τουλάχιστον 1 σετ κάδων να βρίσκεται στις πολυσύχναστες παράλιες του νησιού. Επίσης θεωρείται σκόπιμο, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, τα σημεία συλλογής που βρίσκονται στις παραλίες να ενισχύονται με επιπλέον κάδους (πλαστικούς, δίτροχους) τουλάχιστον για τα ρεύματα του πλαστικού και του μετάλλου. Τα ανακυκλώσιμα υλικά από τους κάδους θα συλλέγονται και θα μεταφέρονται στο προβλεπόμενο ΣΜΑΥ όπου θα γίνεται ταυτόχρονα εξευγενισμός των υλικών και μεταφόρτωση προς τους τελικούς αποδέκτες εκτός νησιού (σε ΚΔΑΥ της ηπειρωτικής Ελλάδας ή ΚΔΑΥ γειτονικού νησιού). Ειδικότερα, σημειώνεται ότι η υλοποίηση του ΣΜΑΥ προβλέπεται εντός του γηπέδου του ΧΥΤΥ Σύρου Ερμούπολης. Ο ΣΜΑΥ αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2016, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για τη διαχείριση περισσοτέρων ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών, όπως προβλέπεται στο παρόν τοπικό σχέδιο. Αξιολόγηση των υφιστάμενων Υποδομών/ Μέσων Αποθήκευσης/ Βελτιστοποίησης συστήματος συλλογής. Δεδομένου ότι ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης ήδη διαθέτει 286 κάδους ανακύκλωσης (μεταλλικές καμπάνες 2,3m 3 ), προτείνεται να αξιοποιηθεί όσο το δυνατό περισσότερο ο υφιστάμενος εξοπλισμός (με κατάλληλη προσαρμογή αυτοκόλλητης ένδειξης) σε συγκεκριμένες περιοχές του Δήμου και σε μεγάλους εντοπισμένους παραγωγούς. Ο τρόπος αξιοποίησης του υφιστάμενου εξοπλισμού θα προσδιοριστεί συγκεκριμένα κατά τη φάση υλοποίησης. Πρόσθετα, θα απαιτηθεί η αναδιοργάνωση του προγράμματος αποκομιδής και δρομολογίων του Δήμου για τη συλλογή των 4 ρευμάτων και η χωροθέτηση/ πιθανή αναδιάταξη των κάδων. Ενίσχυση ευαισθητοποίησης πολιτών και άλλων ομάδων στόχων. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 75

77 Σε συνεργασία με την ΕΕΑΑ θα πρέπει να υλοποιούνται δράσεις ευαισθητοποίησης (τουλάχιστον μία ετησίως), ώστε να αφυπνίζονται οι πολίτες. Ιδιαίτερα, θα πρέπει να οργανωθούν σχολικές δραστηριότητες (όπως διαγωνισμοί ανακύκλωσης στα σχολεία του Δήμου) με σκοπό την κινητοποίηση νοικοκυριών που δεν συμμετέχουν ενεργά. Κατά προτεραιότητα προώθηση της επιστροφής της γυάλινης συσκευασίας σε καταστήματα πώλησης (supermarkets, κάβες, κλπ.) και ενημέρωση των πολιτών για τα είδη των συσκευασιών που επιστρέφονται ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΝΤΥΠΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ Στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης όπως έχει ήδη αναφερθεί, υφίσταται σύστημα διαλογής στην πηγή του χαρτιού σε ξεχωριστούς κίτρινους κάδους μέσω του συστήματος της ΕΕΑΑ. Παράλληλα, στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου και όσον αφορά στη δράση ενίσχυσης της ΔσΠ των ανακυκλώσιμων υλικών και ειδικότερα του έντυπου χαρτιού (στόχος χωριστής συλλογής 75%, βλ. ενότητα 6.3.4) προβλέπεται η προώθηση της χωριστής συλλογής χαρτιού με την τοποθέτηση μεταλλικών καμπανών κίτρινου χρώματος σε κεντρικά σημεία στους οικισμούς του νησιού. Πρόσθετα της άνω δράσης, προτείνεται η προώθηση της χωριστής συλλογής του έντυπου χαρτιού σε επιλεγμένους παραγωγούς (σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, ΟΚΩ, κλπ.). Συγκεκριμένα για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης, αρχικά προτείνεται η τοποθέτηση περίπου 75 κίτρινων δίτροχων κάδων στους ακόλουθους παραγωγούς (εφόσον δεν εξυπηρετούνται ήδη): Σχολεία χώροι εκπαίδευσης (περί 32 σε αριθμό) Κτίριο Δημαρχείου Ερμούπολης και Δικαστηρίων Δημαρχείο πρώην Δήμου Άνω Σύρου Δημαρχείο πρώην Δήμου Ποσειδωνίας Έδρα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (Πλ. Τσιροπινά,) Κτίριο Περιφέρειας στη περιοχή Βαρδάκα Κτίριο Περιφέρειας στη παραλία της Ερμούπολης Διαχειριστική Νοτίου Αιγαίου ΔΟΥ Σύρου Γενική Αστυνομική Δ/νση Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομαρχιακό Νοσοκομείο ΙΚΑ Δ/ση Δασών Δήμος Σύρου Ερμούπολης 76

78 Εικόνα 14: Κάδος ανακύκλωσης χαρτιού 240lt για έντυπο χαρτί ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ Για την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης που θέτει ο Νόμος 4042/2012 και την προώθηση της χωριστής συλλογής αποβλήτων, προτείνεται η δημιουργία ενός βασικού πράσινου σημείου σε επίπεδο Δήμου, όπου Δήμος Σύρου Ερμούπολης 77

79 θα συλλέγονται χωριστά ανακυκλώσιμα υλικά, όπως χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί (όχι αποκλειστικά απόβλητα συσκευασιών), πράσινα, ογκώδη, ΑΗΗΕ και άλλα είδη όπως αναλύονται στη συνέχεια. Το πράσινο σημείο θα λειτουργεί συμπληρωματικά των συστημάτων διαλογής στην πηγή που εφαρμόζονται για τα διάφορα ρεύματα υλικών (π.χ. συσκευασίες, έντυπο υλικό, ΑΗΗΕ, ηλεκτρικές στήλες, κλπ.). Βασικός σκοπός του Πράσινου Σημείου είναι η διαλογή στην πηγή και ο διαχωρισμός διαφορετικών υλικών και ρευμάτων αποβλήτων, με στόχο: Την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Την περιβαλλοντική εκπαίδευση ευαισθητοποίηση. Τη μείωση του κόστους μεταφοράς και διαχείρισης των αποβλήτων. Τη βελτίωση της εμπορευσιμότητας των ανακυκλώσιμων υλικών. Τη μείωση των αποβλήτων προς ταφή. Τα Πράσινα Σημεία αποτελούν μια διεθνή και δοκιμασμένη πρακτική που βασίζεται στη συμμετοχή των πολιτών και σκοπεύει στην ανακύκλωση ειδικών ρευμάτων υλικών. Σήμερα αποτελούν σημαντικό τμήμα των συστημάτων ανακύκλωσης που εφαρμόζονται σε πολλές χώρες της Ε.Ε. και σε όλο τον κόσμο. Για το Δήμο Σύρου Ερμούπολης η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου βασικού πράσινου σημείου κρίνεται επαρκής, το οποίο προτείνεται να χωροθετηθεί σε οικόπεδο με επιτρεπόμενες χρήσεις γης, πλησίον της Ερμούπολης, δεδομένου ότι εκεί συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό του μόνιμου πληθυσμού του Δήμου. Παρόλα αυτά, το πράσινο σημείο θα πρέπει να ενισχυθεί με την εγκατάσταση τουλάχιστον δυο συμπληρωματικών μικρών πράσινων σημείων συλλογής σε κεντρικά σημεία των μεγαλύτερων οικισμών του Δήμου Σύρου Ερμούπολης (π.χ. Ποσειδωνίας και Βάρη) και ενός μικρού πράσινου σημείου στην Ερμούπολη. Βασικά στοιχεία-χαρακτηριστικά πράσινου σημείου Οι πολίτες παραδίδουν χωριστά συλλεγέντα είδη αποβλήτων με δικό τους μεταφορικό μέσο στο Πράσινο Σημείο Οι πολίτες μπορούν να παραδίδουν χρήσιμα υλικά προς επαναχρησιμοποίηση (π.χ. έπιπλα, παιχνίδια). Ο Δήμος τροφοδοτεί το Πράσινο Σημείο απ ευθείας με υλικά που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες στο Σημείο Συλλογής (το σημείο συλλογής περιγράφεται στην επόμενη ενότητα). Θα πρέπει να καλύπτει όσο το δυνατό περισσότερα είδη αποβλήτων. Υλοποιούνται δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ευαισθητοποίησης (παρουσιάσεις περιβαλλοντικών θεμάτων για τη ΔσΠ, την ανακύκλωση, κλπ. για τους πολίτες, σχολεία και λοιπούς φορείς κλπ.). Διαχείριση συλλεγόμενων υλικών πράσινου σημείου Τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σημείο μπορούν να οδηγηθούν για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση, ανάλογα πάντα και με την προσφορά και ζήτηση στην αγορά. Για τα περισσότερα ρεύματα λειτουργούν Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΕΔ), τα οποία οφείλουν να διαχειριστούν τα Δήμος Σύρου Ερμούπολης 78

80 απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σημείο. Για τα λοιπά ρεύματα η διαχείριση θα πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητους φορείς με τους οποίους ο Δήμος συνάπτει συμβάσεις συνεργασίας. Στον ακόλουθο πίνακα, παρουσιάζονται ο τρόπος διαχείρισης και οι πιθανοί αποδέκτες ανά ρεύμα αποβλήτων που συλλέγεται σε ένα ολοκληρωμένου σχεδιασμού πράσινο σημείο. Πίνακας 34: Ρεύματα αποβλήτων, αποδέκτες και είδος διαχείρισης Ρεύμα Αποβλήτων Τελικός Αποδέκτης Είδος Διαχείρισης Μελάνια Εκτυπωτή Απευθείας σε Ιδιώτες Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση Μικρές Ηλεκτρικές Συσκευές & Ογκώδη ΑΗΗΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ 1 ΣΕΔ Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση, Αξιοποίηση CD Απευθείας σε Ιδιώτες Ανακύκλωση Απλοί Λαμπτήρες & Λαμπτήρες ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ 2 ΣΕΔ Ανακύκλωση Φθορισμού Βιβλία Κοινωνικοί Φορείς Επαναχρησιμοποίηση Μπαταρίες ΑΦΗΣ ΑΕ 3 ΣΕΔ Ανακύκλωση, Αξιοποίηση Κεριά Απευθείας σε Ιδιώτες Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση Ρούχα, Υφάσματα, Παπούτσια Κοινωνικοί Φορείς Επαναχρησιμοποίηση Πλαστικά Υλικά Βιομηχανίες Πλαστικών Ανακύκλωση Ξύλο Ανακυκλωτές Ξύλου Ανακύκλωση Μεταλλικά Αντικείμενα Ανακυκλωτές Μετάλλων & Αλουμινίου Ανακύκλωση Τζάμια & Γυαλιά Διαφόρων Ανακυκλωτές Γυαλιού Ανακύκλωση Χρωμάτων Χαρτί Έντυπο Ανακυκλωτές Χαρτιού Ανακύκλωση 1 «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.». Η εταιρεία αποτελεί τον εγκεκριμένο φορέα (Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με αριθμό / ΦΕΚ 905Β/ ) για την οργάνωση και τη λειτουργία του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (Α.Η.Η.Ε.) στην Ελλάδα. Η «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.» έχει ως πρωταρχική επιδίωξη την επίτευξη των Εθνικών Στόχων, έτσι όπως αυτοί καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή και την Ελληνική νομοθεσία, καθώς και τον αποτελεσματικό έλεγχο του κόστους της Εναλλακτικής Διαχείρισης των Α.Η.Η.Ε. Η συμμετοχή στην «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.» εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν και μεταπωλούν ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, την απαλλαγή τους από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων σχετικά με την Εναλλακτική Διαχείριση των Α.Η.Η.Ε. που τους επιβάλλει ο Νόμος 2939/2001 και τη νέα ΚΥΑ ΗΠ 23615/651/Ε.103, εγκεκριμένο από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Η εταιρεία είναι μη επενδυτικού χαρακτήρα και μη επιδίωξης κερδών και έχει χαρακτήρα οργανωτικό και ελεγκτικό. Στην ουσία έχει χαρακτήρα εκχώρησης Δημόσιας Υπηρεσίας και λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο των οδηγιών της Κοινότητας, οι οποίες έχουν μεταφερθεί στο Ελληνικό Δίκαιο. 2 «ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε.». Η εταιρεία με έδρα την Αθήνα έλαβε έγκριση το 2009 με σχετική απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ ως ΣΕΔ πανελλαδικής εμβέλειας για λαμπτήρες και φωτιστικά. Οι συμμετέχοντες στο σύστημα διαχειριστές είναι επιχειρήσεις παραγωγής και εισαγωγής φωτιστικών και εισαγωγείς λαμπτήρων. Το 2012 το ΣΕΔ επέκτεινε τις δραστηριότητες του και στις μικροσυσκευές όλων των κατηγοριών ΗΗΕ και στους λαμπτήρες LED. Στην οργάνωση των σημείων συλλογής η εταιρεία έχει τοποθετήσει κάδους σε καταστήματα λιανικής πώλησης φωτιστικών και λαμπτήρων και σε μεγάλους χρήστες, και έχει συνάψει συνεργασίες με Δήμους για ανάπτυξη της συλλογής σε δημοτικά σημεία. Οι ιδρυτικοί μέτοχοι ήταν 53 και οι συμβεβλημένοι παραγωγοί στο τέλος του 2011 ήταν Η εταιρεία ΑΦΗΣ ΑΕ ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2004 με σκοπό την οργάνωση συλλογικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών σύμφωνα με τον νόμο 2939/ (ΦΕΚ 179/A/2001). Η ΑΦΗΣ μολονότι ανώνυμη εταιρεία λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στοχεύει στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των εισφορών που διαθέτουν οι εισαγωγείς μπαταριών προκειμένου να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι της ανακύκλωσης. Η εταιρεία είναι ο εγκεκριμένος φορέας που έχει εγκριθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ με την υπ'αριθμόν / απόφαση του Υπουργού (ΦΕΚ 1056Β/ ) για την ανακύκλωση των φορητών μπαταριών στην χώρα μας. Η ΑΦΗΣ ΑΕ είναι ο ΣΕΔ πανελλαδικής εμβέλειας για τις οικιακού τύπου μπαταρίες και έχει σημεία συγκέντρωσης σε δημόσιες υπηρεσίες σχόλια και σχετικά καταστήματα λιανικής πώλησης. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 79

81 Συσκευασίες Ανάμικτες EEAA ΑΕ 4 Σύστημα Εναλλακτικής Ανακύκλωση, Αξιοποίηση Διαχείρισης Αποβλήτων Συσκευασιών ΣΣΕΔ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ογκώδη Πλαστικά Βιομηχανίες Πλαστικών Ανακύκλωση Έπιπλα Οικιακός εξοπλισμός Απευθείας σε Ιδιώτες Ανακύκλωση Χαλιά ΑΕΚΚ Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση, Αξιοποίηση Χώματα και Πέτρες Δήμος & Συστήματα Εναλλακτικής Επαναχρησιμοποίηση Διαχείρισης ΑΕΚΚ Σύμμεικτα Δήμος σε ΧΥΤΑ Ταφή Πράσινα Δήμος σε Μονάδα Κομποστοποίησης Επεξεργασία (Τεμαχισμός) & Κομποστοποίηση Τεχνική Περιγραφή πράσινου σημείου Ακολουθεί περιγραφή των κύριων χώρων ενός κεντρικού πράσινου σημείου. Α) Χώρος διαλογής μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων Στο χώρο αυτό γίνεται η συλλογή των μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων. Μερικά από τα πιο συνήθη απόβλητα που συλλέγονται είναι μελάνια εκτυπωτή, μικρές ηλεκτρικές συσκευές, απλοί λαμπτήρες και λαμπτήρες φθορισμού, κεριά, μπαταρίες, βιβλία, CD, ανάμικτες συσκευασίες, ρούχα, υφάσματα και παπούτσια. Εικόνα 15: Χώρος διαλογής μικρών ανακυκλώσιμων υλικών Ο χώρος αυτός μπορεί να διαμορφωθεί είτε εντός κτιρίου, είτε σε ανοιχτό στεγασμένο χώρο. Η απόρριψη των υλικών γίνεται σε κάθε περίπτωση σε ειδικούς κάδους ανάλογα με το είδος του υλικού που συλλέγεται. Στις ακόλουθες εικόνες φαίνονται ενδεικτικά διάφοροι κάδοι για τα διάφορα είδη αποβλήτων: 4 Η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης ( ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 από βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που είτε διαθέτουν συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά είτε κατασκευάζουν διάφορες συσκευασίες. Η ΕΕΑΑ ανταποκρινόμενη στον Νόμο 2939/01 δημιούργησε και οργάνωσε το Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης «ANAKYΚΛΩΣΗ» (ΣΣΕΔ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ) για την συλλογή, μεταφορά, επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση των αποβλήτων συσκευασιών, το οποίο εγκρίθηκε με την υπ αριθμόν / υπουργική απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 80

82 Εικόνα 16: Κάδοι για διάφορα είδη μη ογκωδών αποβλήτων Είναι σημαντικό, επίσης, οι πολίτες να διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα συλλογής για ειδικά είδη υλικών, ώστε να διευκολύνεται ο διαχωρισμός στην πηγή. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 81

83 Σάκος για γυάλινες συσκευασίες Δοχείο για τηγανέλαια & μπαταρίες Θήκες για CD Β) Χώρος διαλογής ογκωδών αποβλήτων Στο χώρο αυτό γίνεται η συλλογή των ογκωδών αποβλήτων. Κατά κύριο λόγο συλλέγονται ογκώδη ΑΗΗΕ, ΑΕΚΚ, χώματα και πέτρες, ογκώδη πλαστικά, ξύλο, μεταλλικά αντικείμενα, τζάμια, γυαλιά διαφόρων χρωμάτων, χαρτί και πράσινα απόβλητα. Η απόθεση των αποβλήτων γίνεται συνήθως σε μεγάλα containers τοποθετημένα σε εξωτερικό χώρο του Πράσινου Σημείου και στις περισσότερες περιπτώσεις σε ανισοσταθμία (χαμηλότερο επίπεδο) σε σχέση με τη θέση του ιδιώτη κατόχου των αποβλήτων. Με τον τρόπο αυτό στο ένα επίπεδο απορρίπτουν οι πολίτες και στο άλλο να γίνεται η μεταφορά των containers. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η δημιουργία ανισοσταθμίας, η απόθεση μπορεί να γίνεται απευθείας στα containers. Σε κάθε περίπτωση, ο χώρος ενδείκνυται να είναι στεγασμένος ή σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, να υπάρχει κάλυψη των containers, για την προστασία των υλικών από τις καιρικές συνθήκες Εικόνα 17: Εξωτερικός χώρος για ογκώδη απόβλητα Γ) Χώρος προσωρινής αποθήκευσης και προετοιμασίας για μεταφορά μικρών ανακυκλώσιμων υλικών Δήμος Σύρου Ερμούπολης 82

84 Ο χώρος αυτός αποσκοπεί στην αποθήκευση των συλλεγόμενων υλικών, πριν τη μεταφορά τους στον τελικό αποδέκτη. Εάν έχει επιλεχθεί συλλογή των υλικών σε μεγάλα containers (π.χ. των 10m 3 ) τότε ο χώρος αυτός δεν είναι απαραίτητος. Στο χώρο αυτό γίνεται, επίσης, η προετοιμασία των συλλεγόμενων υλικών με στόχο την άμεση και εύκολη μεταφορά τους, όπως η συμπίεση των υλικών μέσω της εγκατάστασης και λειτουργίας ειδικής πρέσας. Εικόνα 18: Χώρος αποθήκευσης συμπίεσης μικρών ανακυκλώσιμων αποβλήτων Δ) Χώρος μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων Ο χώρος αυτός είναι απαραίτητος για τη συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων που εντοπίζονται στα αστικά στερεά απόβλητα και περιλαμβάνονται στο Κεφ. 20 του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (με αστερίσκο*). Ενδεικτικά σε αυτά συμπεριλαμβάνονται χρώματα, ζιζανιοκτόνα και ληγμένα φάρμακα. Η συλλογή γίνεται συνήθως σε ξεχωριστό χώρο (κλειστό δωμάτιο) ή σε κλειστό container, εάν δεν υπάρχει κτίριο. Εικόνα 19: Χώρος συλλογής ειδικών επικινδύνων αποβλήτων Ε) Χώρος προετοιμασίας υλικών για επαναχρησιμοποίηση κατάστημα επαναχρησιμοποίησης Στον χώρο προετοιμασίας υλικών για επαναχρησιμοποίηση, μεταφέρονται όλα τα υλικά, τα οποία δύναται να επαναχρησιμοποιηθούν είτε απευθείας είτε μετά από επισκευή. Ενδεικτικά αναφέρονται βιβλία, πιάτα, έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, ποδήλατα, παιχνίδια, κτλ. Ο χώρος αυτός δεν κρίνεται απαραίτητος σε ένα πράσινο σημείο, καθώς η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση μπορεί να γίνεται από κάποιον τελικό Δήμος Σύρου Ερμούπολης 83

85 αποδέκτη με τον οποίο ο φορέας λειτουργίας έχει συνάψει σχετική σύμβαση, όπως π.χ. κοινωνικοί φορείς, ιδρύματα, βιβλιοθήκες, κλπ. Επίσης, δύναται εντός του πράσινου σημείου να δημιουργηθεί χώρος για την παροχή των υλικών αυτών στους πολίτες, όπως ενδεικτικά λειτουργεί ένα Κοινωνικό Παντοπωλείο. Οι πολίτες, οι οποίοι επισκέπτονται τα πράσινα σημεία θα μπορούν να προμηθεύονται τα εν λόγω αντικείμενα είτε μέσω ενός συμβολικού ποσού είτε δωρεάν. ΣΤ) Χώρος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης - Ευαισθητοποίησης Εντός του πράσινου σημείου θα προβλέπεται κατάλληλα διαμορφωμένος χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ευαισθητοποίησης (αίθουσα εκπαίδευσης παρουσιάσεων περιβαλλοντικών θεμάτων για τη ΔσΠ, την ανακύκλωση, κλπ. για τους πολίτες, σχολεία και λοιπούς φορείς). Εικόνα 20: Κατάστημα υλικών προς επαναχρησιμοποίηση - χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης (ενδεικτικές φωτογραφίες) Ζ) Λοιποί βοηθητικοί χώροι Για την ορθή λειτουργία ενός πράσινου σημείου, θα πρέπει, επίσης, να διαθέτει τις εξής εγκαταστάσεις/υποδομές: Χώρος στάθμευσης οχημάτων και γραφείο διοίκησης και εξυπηρέτησης. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 84

86 Περίφραξη-Πύλη Εισόδου. Η περίφραξη ενός Πράσινου Σημείου είναι απαραίτητη για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού αλλά και των ανακυκλώσιμων υλικών. Γεφυροπλάστιγγα. Για τη ζύγιση των εισερχόμενων φορτίων, συνιστάται η εγκατάσταση γεφυροπλάστιγγας (ανάλογα και με το μέγεθος του πράσινου σημείου) καθώς και μικρότερου ζυγού για τη ζύγιση φορτίων που φέρουν οι πολίτες (μέσω της κάρτας πολιτών). Εικόνα 21 : Άποψη εισόδου σε Πράσινο Σημείο Κυκλοφοριακή λειτουργία. Να γίνεται διαχωρισμός της κυκλοφορίας του κοινού και των υπηρεσιών εξυπηρέτησης του πράσινου σημείου και να υπάρχει πρόβλεψη για τη στάθμευση ατόμων με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ). Συστήματα Ασφάλειας. Για την ασφάλεια της εγκατάστασης αλλά και των συλλεγόμενων υλικών, προτείνεται να εγκατασταθεί σύστημα (CCTV Camera) παρακολούθησης και συναγερμού. Μηχανολογικός εξοπλισμός τοπικού Π.Σ. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του κεντρικού πράσινου σημείου ενδεικτικά δύναται περιλαμβάνει τα εξής: Μικρή πρέσα ανακυκλώσιμων υλικών Η πρέσα προορίζεται για τη δεματοποίηση μικρών χαρτοπλαστικών, ώστε να πραγματοποιείται ευχερέστερη μεταφόρτωση και προσωρινή αποθήκευση τους. Παλλετοφόρο Όχημα ( Clark) Χρησιμοποιείται για τη διακίνηση των δεμάτων. Γεφυροπλάστιγγα Η γεφυροπλάστιγγα θα χρησιμοποιείται για τη ζύγιση των εισερχόμενων και εξερχόμενων ανακυκλώσιμων υλικών του πράσινου σημείου. Διαδικασίες για την ωρίμανση της κατασκευής ενός πράσινου σημείου Συνοπτικά οι διαδικασίες και ενέργειες που είναι απαραίτητες για την προετοιμασία και την ωρίμανση της κατασκευής ενός Πράσινου Σημείου είναι : 1. Διερεύνηση κατάλληλης θέσης χωροθέτησης (συμβατότητα με τις θεσμοθετημένες χρήσεις γης, επάρκεια χώρου, εγγύτητα στο κέντρο παραγωγής, οδοποιία πρόσβασης κλπ) 2. Περιβαλλοντική Αδειοδότηση (διαδικασίες αδειοδότησης του έργου σύμφωνα με τις διατάξεις ν. 4014/2011) Δήμος Σύρου Ερμούπολης 85

87 3. Διαδικασίες απόκτησης κυριότητας χώρου (στην περίπτωση που το οικόπεδο δεν ανήκει στο Δήμο απόκτηση/μίσθωση του οικοπέδου από ιδιοκτήτη ή με κίνηση διαδικασιών απαλλοτρίωσης ή με παραχώρηση αν είναι δημόσιο) 4. Εκπόνησης Οριστικής Μελέτης και Τευχών Δημοπράτησης του έργου (πλήρης προσδιορισμός της τεχνικής λύσης, της προβλεπόμενης δαπάνης και των όρων δημοπράτησης του έργου) 5. Αίτηση Χρηματοδότησης (προετοιμασία και υποβολή φακέλου στα ΠΕΠ του ΕΣΠΑ για εξασφάλιση χρηματοδότησης) 6. Έγκριση Χρηματοδότησης και Τευχών Δημοπράτησης από Διαχειριστική Αρχή του ΕΣΠΑ 7. Δημοπράτηση Κατασκευή του Πράσινου Σημείου 8. Δράσεις Δημοσιότητας και Ευαισθητοποίησης των Πολιτών για την ενεργό συμμετοχή τους στην λειτουργία του Πράσινου Σημείου. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 86

88 Διερεύνηση Χωροθέτησης Για την κατασκευή του κεντρικού πράσινου σημείου απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση και σύμφωνα με την Υ.Α. 1958/2012, ένα Πράσινο Σημείο κατατάσσεται στην Ομάδα 4 Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών και συγκεκριμένα στην εξής κατηγορία: Α/Α 9 «Εγκαταστάσεις αποθήκευσης ανακυκλώσιμων αστικών στερεών αποβλήτων, όπως χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουμίνιο κ.λπ. (εργασίες R12 και R13)» Σ ότι αφορά τις πολεοδομικές διατάξεις, τα πράσινα σημεία δεν χαρακτηρίζονται σαφώς, ενώ αναμένεται, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ, η έκδοση οριζόντιας νομοθετικής ρύθμισης για τη χωροθέτησή τους και εντός του αστικού ιστού. Σε κάθε περίπτωση πέρα από τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης για τη χωροθέτηση του πράσινου σημείου λαμβάνονται και τα εξής κριτήρια για την επιλογή της βέλτιστης των έργων. Τα πιο σημαντικά από αυτά για τον Δήμο Σύρου Ερμούπολης είναι τα εξής : - Επάρκεια έκτασης Για τις ανάγκες του Πράσινου Σημείου απαιτείται έκταση οικοπέδου ενδεικτικά τ.μ. - Θέση - Κεντροβαρικότητα Να βρίσκεται πλησίον του κέντρου βάρους της παραγωγής απορριμμάτων στο Δήμο Σύρου Ερμούπολης (ενδεικτικό κέντρο βάρους αποτελεί η περιοχή του Μάννα) με στόχο τη μείωση των αποστάσεων από τους παραγωγούς απορριμμάτων. Ενδεικτική απόσταση: 3 km από το κέντρο της Ερμούπολης. - Προσβασιμότητα Να βρίσκεται πλησίον κεντρικών οδικών αξόνων και σε θέσεις όπου να αποφεύγεται η χρήση οδών εντός του οικιστικού ιστού. Η οδός πρόσβασης να είναι ασφαλτοστρωμένη, καλής βατότητας και διπλής κατεύθυνσης. - Ιδιοκτησιακό Καθεστώς Να εξεταστούν κατά προτεραιότητα εκτάσεις ιδιοκτησίας του Δήμου κατάλληλης έκτασης και ελλείψει δημοτικών εκτάσεων, στη συνέχεια να εξεταστεί η αγορά ή η μίσθωση ιδιωτικής έκτασης. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το ΕΣΔΑ ορίζεται ότι: Ειδικά για τη χωροθέτηση υποδομών ανακύκλωσης με διαλογή στην Πηγή (Πράσινα Σημεία και ΚΑΕΔΙΣΠ) και κομποστοποίησης μικρής κλίμακας προδιαλεγμένου οργανικού υλικού χαμηλής όχλησης στον αστικό ιστό προτείνεται νομοθετική ρύθμιση απλοποιημένων διαδικασιών. Είναι απολύτως αναγκαίο και επείγον να θεσπιστεί με νομοθετική ρύθμιση η υποχρέωση των Δήμων να χωροθετούν τις εγκαταστάσεις αυτές των ανακυκλωσίμων, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν.4269/14 και κάθε άλλης πολεοδομικής νομοθεσίας, με τήρηση περιβαλλοντικών όρων και ταχύρρυθμες διαδικασίες. Η διαδικασία θα περιλαμβάνει Εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης στηριγμένης σε πρότυπους όρους του ΥΠΑΠΕΝ. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 87

89 6.3.7 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΚΡΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΗ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΒΑΡΗ Συμπληρωματικά του βασικού πράσινου σημείου, κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία δυο σημείων συλλογής σε κεντρικά σημεία των μεγαλύτερων οικισμών της Σύρου Ερμούπολης (π.χ. Ποσειδωνίας και Βάρη). Τέτοια σημεία συλλογής καταλαμβάνουν μικρή έκταση, δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση και έχουν ως στόχο την εξυπηρέτηση πολιτών σε επίπεδο γειτονιάς. Η επιλογή των χώρων για την εγκατάσταση των εν λόγω σημείων συλλογής προτείνεται να πραγματοποιηθεί μετά την οριστικοποίηση της χωροθέτησης του βασικού πράσινου σημείου. Τεχνική περιγραφή μικρού σημείου συλλογής Το μικρό σημείο συλλογής καταλαμβάνει μικρή έκταση, ο σχεδιασμός και το μέγεθος του οποίου εξαρτάται από την καταλληλότητα του διαθέσιμου χώρου αλλά και από τη θέση του σχετικά με την εξυπηρετούμενη περιοχή. Αποτελείται από κάδους συλλογής επιμέρους ρευμάτων αποβλήτων. Τέλος, δεδομένου ότι τα μικρά σημεία συλλογής αποτελούν σημεία συλλογής και όχι αποθήκευσης, τα συλλεγόμενα ανακυκλώσιμα απόβλητα θα μεταφέρονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το προσωπικό της αρμόδιας υπηρεσίας καθαριότητας του Δήμου στο κεντρικό πράσινο σημείο βάση προγράμματος που θα καθοριστεί με βάση το χρόνο πλήρωσης των κάδων του σημείου συλλογής ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ Ειδικότερα για την Ερμούπολη και λόγω της συγκέντρωσης του 63,8% του πληθυσμού αλλά και των διοικητικών υπηρεσιών προτείνεται η δημιουργία ενός επιπλέον μικρού πράσινου σημείου συλλογής, που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το βασικό πράσινο σημείο. Στόχος του εν λόγω σημείου συλλογής θα είναι η συλλογή επαναχρησιμοποίηση επιμέρους ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών καθώς και η ενημέρωση και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών και στοχευμένων ομάδων (σχολεία, φορείς, κλπ.). Αυτό θα μπορεί να αποτελεί ένα τυποποιημένο κέντρο ανακύκλωσης ή μία σταθερή κατασκευή με κάδους. Η θέση τοποθέτησης του σημείου συλλογής θα πρέπει να βρίσκεται πλησίον κεντρικού οδικού άξονα, με εύκολη πρόσβαση μέσω της αστικής συγκοινωνίας και με δυνατότητα ολιγόλεπτης στάθμευσης οχημάτων. Ενδεικτικά αναφέρεται, η περιοχή του Καρνάγιου, επί της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου στο ύψος όπου σήμερα στεγάζεται η Alpha Bank. Η οριστικοποίηση και σχεδιασμός του σημείου συλλογής αυτού του τύπου θα γίνει κατά τη φάση εφαρμογής της δράσης. Ακολούθως δίνεται μία γενική περιγραφή αυτών των λύσεων. Τυποποιημένα κέντρα ανακύκλωσης Αποτελούν ειδικές μεταλλικές κατασκευές, όπου είναι τοποθετημένα και λειτουργούν αυτόματα μηχανήματα ανακύκλωσης υλικών. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 88

90 Ακολουθούν ενδεικτικές φωτογραφίες τυποποιημένων κέντρων ανακύκλωσης που έχουν τοποθετηθεί σε κεντρικά σημεία (πλατείες) Δήμων της Αττικής για τη συλλογή και ανακύκλωση: Κουτιών αλουμινίου (από αναψυκτικά, μπύρες κ.α.) Κουτιών λευκοσιδήρου (από αναψυκτικά, μπύρες, γάλατα, κονσέρβες κ.α.) Πλαστικών μπουκαλιών (από νερό, γάλα, χυμούς, αναψυκτικά, απορρυπαντικά κ.α.) Γυάλινων φιαλών (από νερό, γάλα, χυμούς, αναψυκτικά, κρασιά και ποτά) Κτίριο-ειδική κατασκευή με κάδους Εικόνα 22: Τυποποιημένα κέντρα ανακύκλωσης (ενδεικτικές φωτογραφίες) Περιλαμβάνει κτιριακή εγκατάσταση έκτασης περί τ.μ., η οποία κατασκευάζεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και δύναται να είναι ενδεικτικά μεταλλική ή ξύλινη κατασκευή. Θα πρέπει να διαθέτει Δήμος Σύρου Ερμούπολης 89

91 πύλη εισόδου, φωτισμό και επαρκή χώρο για την εγκατάσταση διαφόρων κάδων για τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών. Ο πολίτης θα χρησιμοποιεί ειδική κάρτα (ανταποδοτική κάρτα δημότη) και μέσω κατάλληλων θυρίδων θα απορρίπτει τα επιμέρους ρεύματα υλικών. Στο παρακάτω σχέδιο δίνεται ενδεικτικά μια προτεινόμενη διάταξη ενός μικρού περιφερειακού σημείου συλλογής. Συλλεγόμενα υλικά στα σημεία συλλογής αυτού του τύπου Τα περιφερειακή σημεία συλλογής θα περιλαμβάνουν τη χωριστή συλλογή τουλάχιστον εννέα ρευμάτων υλικών. Ενδεικτικά τα επιμέρους ρεύματα αποτελούν τα ακόλουθα και θα οριστικοποιηθούν στη φάση εφαρμογής: Ρεύμα Αποβλήτων Αλουμίνιο λευκοσίδηρος Γυαλί Πλαστικά Χαρτί Μικρές Ηλεκτρικές Συσκευές Μπαταρίες Ρούχα Παπούτσια Βιβλία CD Λοιπά γενικά ανακυκλώσιμα υλικά Τα ανακυκλώσιμα υλικά θα συλλέγονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα βάση προγράμματος που θα καθοριστεί με βάση το χρόνο πλήρωσης των κάδων/χώρων συλλογής των περιφερειακών σημείων. Δήμος Σύρου Ερμούπολης 90