ΟΡΓΑΝΙΜΟ ΡΤΘΜΙΣΙΚΟΤ ΥΔΓΙΟΤ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΙΑ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ ΑΘΗΝΑ

Transcript

1 ΗΜΔΡΙΓΑ ΤΛΛΟΓΟΤ ΔΛΛΗΝΩΝ ΤΓΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ (Δ) «ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΗΑΣΑΖ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΔ ΠΡΟΟΠΣΗΚΔ ΣΟΝ ΤΓΚΟΗΝΩΝΗΑΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΣΖ ΑΘΖΝΑ» Αζήλα Πέκπηε Δηζήγεζε Νάζελα Γεσξγίνπ καζεκαηηθνύ, ζπγθνηλσληνιόγνπ, αλαπιεξσηή ππεύζπλνπ Σκήκαηνο ΡΑ Οξγαληζκόο Ρπζκηζηηθνύ ρεδίνπ θαη Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο Αζήλαο «Οη θπθινθνξηαθέο αλάγθεο θαη ν ζπγθνηλσληαθόο ζρεδηαζκόο Αζήλαο / Αηηηθήο, ζηα πιαίζηα ηνπ Νένπ Ρπζκηζηηθνύ ρεδίνπ Αηηηθήο 2021: Aλάγθεο, Δμειίμεηο, Πξννπηηθέο» 1. Δηζαγσγηθά 1.1.Πξνππάξρνπζα θαηάζηαζε Ζ κεηαπνιεκηθή αλάπηπμε ηεο Αζήλαο, απφ πιεπξάο πνιενδνκηθήο, θνηλσληθννηθνλνκηθήο θαη πιεζπζκηαθήο, ζε ζπλάξηεζε κε ηηο γεληθφηεξεο θνηλσληθνπνιηηηθέο θαη νηθνλνκηθέο εμειίμεηο ζην δεχηεξν ήκηζπ ηνπ 20νχ αηψλα, νδήγεζε ζηελ δηακφξθσζε κηάο πδξνθεθαιηθήο κεηξνπνιηηηθήο πεξηνρήο ηεο πξσηεχνπζαο, ζηελ νπνία θπξίαξρα ραξαθηεξηζηηθά ήζαλ ηα εμήο: -ππεξζπγθέληξσζε πιεζπζκνχ θαη εθξεθηηθή νηθηζηηθή αλάπηπμε κε ππεξεθκεηάιιεπζε ηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ, εληφο ηνπ ιεθαλνπεδίνπ ηεο Αηηηθήο, ζαλ απνηέιεζκα ηεο ζπζζψξεπζεο θνηλσληθννηθνλνκηθψλ θαη επηηειηθψλ δηνηθεηηθψλ δξαζηεξηνηεησλ, ππεξεζηψλ θαζψο θαη επθαηξηψλ εξγαζίαο, παξάιιεια κε ηελ δεκνγξαθηθή θαη θνηλσληθννηθνλνκηθή απνδπλάκσζε ηεο ππαίζξνπ θαη ηεο ειιεληθήο πεξηθέξεηαο γηα ηνπιάρηζηνλ 30 ρξφληα. -μερείισκα ηεο νινέλα θαη δηνγθνχκελεο αζηηθήο (πιεζπζκηαθήο, νηθηζηηθήο, νηθνλνκηθήο) αλάπηπμεο, κε δηέμνδν πξνο ηα πξνάζηηα θαη ηηο φκνξεο ππνπεξηθέξεηεο ηνπ λνκνχ Αηηηθήο, ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο θαζ ππεξβαζε (παξέθιηζε) ή κε πξνπνξεία ζε ζρέζε κε ηνλ ζεζκνζεηεκέλν ζρεδηαζκφ, κε απνηέιεζκα κηά ζε κεγάιν βαζκφ δηάρπζε νηθηζηηθήο αλάπηπμεο (αξθεηέο θνξέο απζαίξεηεο) θαη δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ ρψξν, πνπ νδήγεζε ζε δηαζπνξά θαη αξαηέο ππθλφηεηεο, πξνλνκηαθά εμππεξεηνχκελεο απφ ην ΗΥ απηνθίλεην. -ε αλσηέξσ ηάζε ζπκπιεξψζεθε κε ηελ γξακκηθή αλάπηπμε εκπνξηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη κεγάισλ πφισλ έιμεο κεηαθηλήζεσλ θαηά κήθνο ησλ κεγάισλ νδηθψλ αμφλσλ (strip development), πνπ εδξαίσζε ηνλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ηνπ ΗΥ απηνθηλήηνπ ζην κνληέιν κεηαθηλήζεσλ ηεο επξχηεξεο κεηξνπνιηηηθήο πεξηνρήο πξσηεχνπζαο, ζε ζπλάξηεζε κε ηελ επλφεζε ησλ γεληθφηεξσλ ζπλζεθψλ ρξήζεο ηνπ (αλάπηπμε λέσλ νδηθψλ αμφλσλ θαη αληζφπεδσλ θφκβσλ, ειεπζεξία ζηάζκεπζεο ζε κεγάιν βαζκφ ηφζν ζην θέληξν φζν θαη ζηελ πεξηθέξεηα, βαζκηαία απαμίσζε ηνπ ζπζηήκαηνο Γεκφζηαο πγθνηλσλίαο, κε επηδείλσζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ ηεο δεηθηψλ). Ο δηαξθψο απμαλφκελνο θπθινθνξηαθφο θφξηνο πνπ ζπλέβαιε ζηελ απαμίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ νδηθψλ κέζσλ καδηθήο κεηαθνξάο, ζε ζπζρεηηζκφ κε ηελ παιαηφηεξε ζπξξίθλσζε ησλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο (δεθαεηίεο 50 θαη 60) θαη ζε ζπλέρεηα ηελ γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ειάρηζηε παξνπζία ηνπο ζηελ ζπγθνηλσληαθή εμππεξέηεζε ιφγσ ηεο ζηαζηκφηεηαο ζηνλ ηνκέα πεξαηηέξσ αλάπηπμήο ηνπο, εκπέδσζε απηέο ηηο ηάζεηο θαη δηακφξθσζε αηνκηθέο θαη ζπιινγηθέο θνηλσληθέο ζπκπεξηθνξέο ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθηλήζεσλ,

2 θίια πξνζθείκελεο ζηελ ηδησηηθή απηνθίλεζε θαη δπζθφισο αλαζηξέςηκεο πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο Γεκφζηαο πγθνηλσλίαο Σν ζεζκνζεηεκέλν ΡΑ Πξνζπάζεηεο πξνο ηελ θαηεχζπλζε αλαζηξνθήο απηήο ηεο θαηάζηαζεο αλειήθζεζαλ εληνλψηεξα ηα ηειεπηαία ρξφληα, αξρήο γελνκέλεο απφ ηηο δεθαεηίεο 60 θαη 70 (Κπθινθνξηαθέο Μειέηεο κηζ, Πξνηάζεηο Γνμηάδε γηα ηελ ρσξνηαμηθή / πνιενδνκηθή αλέιημε ηεο Πεξηνρήο Πξσηεχνπζαο, Μειέηεο Γεληθνχ ρεδηαζκνχ γηα ην Μεηξφ ηεο Αζήλαο, Πνιενδνκηθέο Μειέηεο γηα ηελ πξνεηνηκαζία ζεζκνζέηεζεο Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ γηα ηελ Αζήλα θαη ηελ Αηηηθή θιπ), δηαδηθαζίεο πνπ χζηεξα απφ αξθεηέο παιηλσδίεο (ιφγσ δηαθνξεηηθψλ ρσξνηαμηθψλ / πνιενδνκηθψλ θαη θπθινθνξηαθψλ / ζπγθνηλσληαθψλ κνληέισλ θαη ζηνρεχζεσλ ζηηο νπνίεο ππάθνπαλ), άξρηζαλ λα απνθξπζηαιιψλνληαη ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 θαη ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80, κε ην ζρέδην ΡΑ «Πξσηεχνπζα 2000», ζην νπνίν ήδε ζπκπεξηιήθζεθαλ αξθεηέο απφ ηηο κεγάιεο δνκηθέο παξεκβάζεηο θιίκαθαο πνπ άξρηζαλ λα πινπνηνχληαη κεηαγελέζηεξα (πξψηε θάζε κεηξφ θαη πξναζηηαθνχ, πεξηθεξεηαθνί νδηθνί άμνλεο, Νέν Αεξνδξφκην Αζήλαο θιπ). ηε ζπλέρεηα, ην ζρέδην απηφ επαλαδηαηππψζεθε ζηα πιαίζηα ελφο κεξηθά δηαθνξνπνηεκέλνπ πνιενδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ (ζρέδην «Αζήλα θαη πάιη Αζήλα» 1983) θαη θαηέιεμε ζηελ ζεζκνζέηεζε ηνπ Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ Αζήλαο (Νφκνο 1515 / 1985), κε κεηαγελέζηεξε επηθαηξνπνίεζε θαη ζπκπιήξσζε ηνπ ράξηε ηνπ κε ηνπο λ.1955/1991 θαη 2730/1999 (γηα ηελ ζπκπεξίιεςε νξηζκέλσλ κεηδφλσλ δνκηθψλ παξεκβάζεσλ φπσο πρ λένη νδηθνί άμνλεο, κεηξφ, Νέν Γηεζλέο Αεξνδξφκην ζηα πάηα, επεθηάζεηο Πξναζηηαθνχ, έληαμε νιπκπηαθψλ έξγσλ θαη ζπκπιεξψζεσλ κεηαθνξηθήο ππνδνκήο νιπκπηαθήο ζεκαζίαο) πνπ είηε είραλ παξαιεθζεί ζηνλ αξρηθφ ράξηε ηνπ ζεζκνζεηεζέληνο ΡΑ πξνθεηκέλνπ λα επαλεμεηαζηνχλ ελδειερέζηεξα ζε ζπλάξηεζε κε ηνλ ππφινηπν ζρεδηαζκφ, είηε σξίκαζαλ κεηαγελέζηεξα, είηε ηέινο απαηηνχληαλ γηα ηελ πξνζαξκνγή ζηηο αλάγθεο εμππεξέηεζεο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ, κε πξνζπάζεηα ζπζρεηηζκνχ απηψλ κε ηνλ γεληθφηεξν πνιενδνκηθφ ζρεδηαζκφ. Παξά ην γεγνλφο, φηη απηή ε ζπνλδπισηή δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ (θαη ζεζκνζέηεζεο απηνχ), εκπεξηείρε καδί κε ηελ απαξαίηεηε «ζπλέρεηα» θαη «ζπλέπεηα», θαη ηελ ελζσκάησζε θάπνησλ αληηθαηηθψλ επηινγψλ, κπνξνχκε λα πνχκε φηη γηα πξψηε θνξά πξνζδηφξηζε κε ζαθήλεηα ηηο παξαθάησ δνκηθέο αιιαγέο θαη βαζηθέο θαηεπζχλζεηο φζνλ αθνξά ηνλ γεληθφηεξν πνιενδνκηθφ / ρσξνηαμηθφ θαη ζπγθνηλσληαθφ / θπθινθνξηαθφ ζρεδηαζκφ : αλάπηπμε πνιπθεληξηθνχ ζπζηήκαηνο δνκήο ηνπ ρψξνπ ελίζρπζε ησλ κέζσλ καδηθήο κεηαθνξάο (κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζηα κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο σο θνξκφ ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ) έλαληη ησλ αηνκηθψλ κέζσλ κεηαθνξάο. αλάπηπμε ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ θαηά βάζε δαθηπιηαθά, κε επάιιεινπο νδηθνχο δαθηπιίνπο παξάθακςεο ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο ηεο πφιεο, θαη απνζάξξπλζε ηεο αθηηληθήο θαη δηακπεξνχο νδηθήο θπθινθνξίαο νξγάλσζε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ηεο πνιηηηθήο ζηάζκεπζεο ζε ζπζρέηηζε κε ηνπο βαζηθνχο ζηφρνπο ηνπ πνιενδνκηθνχ θαη θπθινθνξηαθνχ ζρεδηαζκνχ. Οξγάλσζε ζηάζκεπζεο γηα κεηεπηβίβαζε ζηα κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο, ζε νξγαλσκέλνπο ζηαζκνχο κεηεπηβίβαζεο ζηελ πεξηθέξεηα ηεο πφιεο έληαμε ηεο Αζήλαο θαη ηνπ Πεηξαηά ζηα Γηεπξσπαηθά Γίθηπα Μεηαθνξψλ κε θχξηνπο επηβαηηθνχο ζηδεξνδξνκηθνχο ζηαζκνχο ζηνλ ρψξν ηνπ ηαζκνχ Λαξίζεο / Πεινπνλλήζνπ, ζην ιηκάλη Πεηξαηά θαη ζην πγθνηλσληαθφ Κέληξν Αραξλψλ (ζηελ ηνκή ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηαδξφκνπ κε ηελ Αηηηθή Οδφ), θχξηνπο εκπνξεπκαηηθνχο ζηδεξνδξνκηθνχο ζηαζκνχο ζην Θξηάζην Πεδίν θαη ηνλ ιηκέλα Ηθνλίνπ, θχξην ζηαζκφ

3 ππεξαζηηθψλ ιεσθνξείσλ ζηνλ Διαηψλα ζε ζπζρέηηζε κε ην κεηξφ, θχξηα επηβαηηθά ιηκάληα ηνλ Πεηξαηά (Κεληξηθφ), ηε Ραθήλα θαη ην Λαχξην, θχξηα εκπνξηθά ιηκάληα ηνλ Πεηξαηά (Κεξαηζίλη, Ηθφλην), ηελ Διεπζίλα θαη ην Λαχξην θαη θχξην πνιηηηθφ αεξνδξφκην θνκβηθνχ ραξαθηήξα ζηα πάηα (Γηεζλήο Αεξνιηκήλ ΔΛ. ΒΔΝΗΕΔΛΟ). 2. ύζηεκα Μεηαθνξώλ 2.1. Η εμέιημε ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξώλ Ζ εθηέιεζε ζεκαληηθψλ έξγσλ ππνδνκήο ηα ηειεπηαία ρξφληα ηδηαίηεξα θαηά ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ βειηίσζε ζεκαληηθά ην επίπεδν ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ κεηαθνξψλ ζηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο, ηφζν ζε φ,ηη αθνξά ην δίθηπν ησλ δεκνζίσλ ζπγθνηλσληψλ φζν θαη ην νδηθφ δίθηπν. Παξάιιεια, δηάθνξεο θπθινθνξηαθέο παξεκβάζεηο ηνπηθνχ ραξαθηήξα ζε Γήκνπο ηνπ Λεθαλνπεδίνπ βειηίσζαλ θαηά ηφπνπο ηελ εηθφλα ζε δηάθνξεο γεηηνληέο, παξέρνληαο πξννπηηθέο ελζάξξπλζεο ησλ ιεγφκελσλ «ήπησλ» κνξθψλ κεηαθίλεζεο (βάδηζκα, πνδήιαην). Παξά ηηο εθηεηακέλεο παξεκβάζεηο αλαβάζκηζεο ηνπ ζπγθνηλσληαθνχ δηθηχνπ αιιά θαη ηελ πξνψζεζε έξγσλ κηθξφηεξεο θιίκαθαο νη ζπλζήθεο κεηαθίλεζεο ζηελ Πεξηθέξεηα δελ βειηηψζεθαλ αλάινγα. Σα θαηλφκελα θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο δελ ππνρψξεζαλ, αληηζέησο ζηαδηαθά επεθηείλνληαη θαη ζε άιιεο πεξηνρέο, εληφο θαη θπξίσο εθηφο ιεθαλνπεδίνπ, κε ηε κέζε ηαρχηεηα θίλεζεο ζηνπο θέληξηθνπο δξφκνπο λα κεηψλεηαη θαηά 5-8% ην ρξφλν, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ πιιφγνπ Διιήλσλ πγθνηλσληνιφγσλ 1. εκαληηθή ζπληζηψζα ηνπ πξνβιήκαηνο απνηειεί ε πξνβιεκαηηθή δηαρείξηζε ηεο ζηάζκεπζεο, ηδηαίηεξα ζε θεληξηθέο πεξηνρέο θαη ππθλνθαηνηθεκέλεο ζπλνηθίεο ηνπ Λεθαλνπεδίνπ. Ζ αμηνζεκείσηε βειηίσζε ηνπ δηθηχνπ κέζσλ καδηθήο κεηαθνξάο (ΜΜΜ), σο απνηέιεζκα ηεο επέθηαζεο ηνπ δηθηχνπ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο (ΜΣ), ηεο εθαξκνγήο κέηξσλ απφδνζεο πξνηεξαηφηεηαο ζηα επίγεηα ΜΜΜ, αιιά θαη ηεο αλαβάζκηζεο ηνπ ζηφινπ ησλ νρεκάησλ ιεσθνξείσλ θαη ηξφιετ, δελ θαηάθεξε λα αλαζηξέςεη ηελ θαζνδηθή πνξεία ηνπ κεξηδίνπ ρξήζεο ησλ δεκνζίσλ ζπγθνηλσληψλ, ην νπνίν βξίζθεηαη θαζεισκέλν ζην 1/3 ηνπ ζπλφινπ ησλ κεηαθηλήζεσλ (2008), πνιχ καθξηά απφ ην ζηφρν ηνπ λένπ πγθνηλσληαθνχ Υάξηε ηεο Αζήλαο, πνπ είρε ζέζεη σο ζηφρν ηελ πξαγκαηνπνίεζε κηαο ζηηο δχν κεηαθηλήζεηο ζην Λεθαλνπέδην λα γίλεηαη κε ΜΜΜ ζην ηέινο ηεο πξνεγνχκελεο δεθαεηίαο. Πην πξφζθαηα ζηνηρεία ηεο ηειεπηαίαο δηεηίαο δείρλνπλ κηα ζρεηηθή αλαζηξνθή ησλ αξλεηηθψλ ηάζεσλ, κε κείσζε ησλ θπθινθνξηαθψλ θφξησλ θαηά 10-15% θαη αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ρξήζεο ΜΜΜ πξνο ην 40% 2. Οη ηάζεηο απηέο ζα πξέπεη φκσο λα απνδνζνχλ θπξίσο ζην δπζκελέο πεξηβάιινλ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο (ζεκαληηθή κείσζε εηζνδεκάησλ θαη θαηαθφξπθε αχμεζε ηεο ηηκήο ησλ θαπζίκσλ), επνκέλσο δελ ζπληζηνχλ απφ κφλεο ηνπο αηηία εθεζπραζκνχ. Δπηπιένλ, ε πξαγκαηνπνίεζε ζεκαληηθψλ έξγσλ ππνδνκήο θπξίσο νδηθψλ αμφλσλ ηα νπνία δελ εληάζζνληαη κε ζπζηεκαηηθφ θαη ηεξαξρεκέλν ηξφπν ζε έλα επξχηεξν πιαίζην ρσξνηαμηθήο πνιηηηθήο ζπληεινχλ ζηελ πεξαηηέξσ δηάρπζε ησλ αζηηθψλ ρξήζεσλ εληζρχνληαο ηε ινγηθή ηεο άλαξρεο, γξακκηθήο αλάπηπμεο, κε φια ηα αξλεηηθά επαθφινπζα, φπσο ε θαηαλάισζε ρψξνπ θαη πνιχηηκσλ θπζηθψλ πφξσλ πεξηιακβαλνκέλεο ηεο αγξνηηθήο γεο ηεο πεξηθέξεηαο, ε αιινίσζε ηνπ ηνπίνπ, ε αχμεζε ηνπ κέζνπ κήθνπο κεηαθηλήζεσλ κε παξάιιειε ελζάξξπλζε 1 ηνηρεία 2008 ηνπ πιιφγνπ Διιήλσλ πγθνηλσληνιφγσλ πνπ δεκνζηεχζεθαλ ζηελ «Διεπζεξνηππία» ( ). 2 Β. Πξνθπιιίδεο, «Η νηθνλνκηθή θξίζε σο επθαηξία γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ πξνβιεκάησλ εκπνξεπκαηηθώλ κεηαθνξώλ ζηελ Αζήλα», 2010.

4 ηεο ρξήζεο ΗΥ 3, γεγνλφο πνπ ζπκβάιιεη ζηελ έληαζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζπλεπεηψλ ηνπ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ (αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε θαη θιηκαηηθνί παξάγνληεο, ζφξπβνο) ελψ αθπξψλεη ζηελ πξάμε ην ζηφρν ηεο «ζπλεθηηθήο» ή «ζπκπαγνχο» πφιεο. Όια ηα παξαπάλσ θαηαδεηθλχνπλ κε εχγισηην ηξφπν ηελ δπζθνιία ζπληνληζκνχ ησλ επηκέξνπο παξεκβάζεσλ θαη ηελ απνπζία ελφο θνηλνχ ζηξαηεγηθνχ νξάκαηνο γηα ην ρσξηθφ θαη ζπγθνηλσληαθφ ζρεδηαζκφ ηεο πφιεο, παξά ηηο θαηά θαηξνχο θηιφδνμεο πξνγξακκαηηθέο εμαγγειίεο. Ζ πξφζθαηε ζπγρψλεπζε ησλ θνξέσλ εθηέιεζεο ζπγθνηλσληαθνχ έξγνπ (εηαηξείεο ΣΑΤ θαη ΟΤ) θαη ε ππαγσγή ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ δηθηχνπ ζηνλ επηηειηθφ έιεγρν ηνπ ΟΑΑ (Ν.3920/2011) δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη δηαζθαιίδεη «απηνκάησο» ηνλ επηδεηνχκελν ζπληνληζκφ πξνθεηκέλνπ λα δηαηππσζεί θαη λα εθαξκνζηεί κηα νινθιεξσκέλε θαη πνιπηνκεαθή πνιηηηθή κεηαθνξψλ γηα ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο. Σν λέν ΡΑ θαιείηαη λα αλαιάβεη νπζηαζηηθφ ξφιν γηα ηε ράξαμε ηεο ζηξαηεγηθήο γηα ηα επφκελα 10 ηνπιάρηζηνλ ρξφληα, κε ππεπζπλφηεηα, ξεαιηζκφ, ζπγθεθξηκέλα κέηξα θαη πξνηεξαηφηεηεο. Βαζηθέο εηζξνέο ζε απηή ηελ θαηεχζπλζε απνηεινχλ ηα θείκελα πνιηηηθήο θαη νη «θαιέο» πξαθηηθέο ζην επίπεδν ηεο Δ.Δ., νη νπνίεο ζε κεγάιν βαζκφ απνηππψλνληαη ζηελ Δηζήγεζε γηα ηε ηξαηεγηθή Αζηηθήο Κηλεηηθφηεηαο ηνπ ΤΠΔΥΩΓΔ (2008), νη ζέζεηο πνπ είρε δηαηππψζεη θαηά θαηξνχο ν Δ θαη ζπλνςίζηεθαλ ζην «Οδνηπνξηθφ ησλ Μεηαθηλήζεσλ γηα ηελ Αζήλα ηεο επφκελεο δεθαεηίαο», αιιά θαη ζε άιια εζληθά θαη δηεζλή θείκελα (βι. ζχλνςε ζηφρσλ θαη αξρψλ ζην Κεθάιαην 6 ηνπ ππφ δεκφζηα δηαβνχιεπζε ζρεδίνπ ηνπ λένπ ΡΑ) Γεκόζηεο αζηηθέο ζπγθνηλσλίεο (ΜΜΜ) Σν δίθηπν ΜΜΜ ηνπ ιεθαλνπεδίνπ έρεη αλακνξθσζεί ξηδηθά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία, αιιάδνληαο δξαζηηθά ην ζπγθνηλσληαθφ ράξηε ηεο πξσηεχνπζαο. Ωζηφζν, νη ζεκαληηθέο παξεκβάζεηο ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ δελ θαηάθεξαλ λα απνηξέςνπλ ηηο ηάζεηο ζπξξίθλσζεο ηνπ κεηαθνξηθνχ έξγνπ ησλ δεκφζησλ ζπγθνηλσληψλ σο πνζνζηφ ηνπ ζπλφινπ ησλ κεηαθηλήζεσλ. Απηφ ζα πξέπεη λα απνδνζεί ζηελ έιιεηςε νινθιεξσκέλεο ζηξαηεγηθήο αλάπηπμεο ηνπ δηθηχνπ θαη ζηελ δπζθνιία ειέγρνπ ηεο αζηηθήο δηάρπζεο, ε νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζπλερή αχμεζε ηνπ δείθηε ηδηνθηεζίαο ΗΥ 4 αιιά θαη ηε ζπλερή αλαβάζκηζε πεξηθεξεηαθψλ, θπξίσο, νδηθψλ αμφλσλ, ζπλέηεηλαλ ζηε κείσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ησλ ΜΜΜ ζηελ Πεξηθέξεηα. Ζ πνιηηηθή γηα ηηο αζηηθέο ζπγθνηλσλίεο απνηππψλεηαη ζηνλ πγθνηλσληαθφ Υάξηε ηεο Αζήλαο (10/2004). Κεληξηθή ινγηθή ησλ κέηξσλ πνπ εθαξκφζζεθαλ είλαη ε έληαμε φισλ ησλ κέζσλ ζε έλα εληαίν θαη αιιεινηξνθνδνηνχκελν ζχζηεκα αζηηθψλ ζπγθνηλσληψλ. Δληνχηνηο, ν ζηξαηεγηθφο ζηφρνο γηα αχμεζε ηεο ρξήζεο ησλ ΜΜΜ ψζηε λα εμππεξεηνχλ ην 50% ησλ αζηηθψλ κεηαθηλήζεσλ ζηηο αξρέο ηνπ 2008 δελ επεηεχρζε ηνπλαληίνλ, ην πνζνζηφ ρξήζεο ησλ ΜΜΜ ην 2008 έπεζε ζην 31,4%. Δθηηκάηαη φηη ν ζηφρνο αύμεζεο ηνπ κεξηδίνπ ρξήζεο ησλ ΜΜΜ ζην 50% ηνπ ζπλφινπ ησλ κεηαθηλήζεσλ ζην ιεθαλνπέδην παξακέλεη επίθαηξνο ζήκεξα θαη ζα πξέπεη λα επηδησρζεί ζην πιαίζην ηεο αλάπηπμεο ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ ηεο Πεξηθέξεηαο ηελ επφκελε δεθαεηία. 3 Σν 48% απφ ηα πεξίπνπ 8 εθαηνκκχξηα θαζεκεξηλψλ κεηαθηλήζεσλ ζηελ Αηηηθή πξαγκαηνπνηείηαη κε ΗΥ (ζηνηρεία 2008 ηνπ πιιφγνπ Διιήλσλ πγθνηλσληνιφγσλ πνπ δεκνζηεχζεθαλ ζηελ «Διεπζεξνηππία», ). Αλ ζε απηά πξνζηεζεί ην πνιχ πςειφ πνζνζηφ κεηαθηλήζεσλ κε ηαμί (10% ηνπ ζπλφινπ), ε έληαζε ηεο θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο εληφο θαη εθηφο θέληξνπ θαληάδεη ινγηθή εμέιημε. 4 Ο δείθηεο «Δπηβαηηθά απηνθίλεηα ΗΥ αλά 100 θαηνίθνπο» παξνπζίαζε ζεκαληηθή αχμεζε θαη απφ 31,2 ην 1995 αλήιζε ζε 56,8 ην ε απφιπηεο ηηκέο, ζηελ Αηηηθή ην 2004 ππήξραλ ΗΥ ζε θπθινθνξία, παξνπζηάδνληαο αχμεζε θαηά 83% ζε ζχγθξηζε κε ην 1995.

5 α. Μέζα ζηαθεπήρ ηποσιάρ (ΜΣΤ) Κνξκό ηνπ δηθηύνπ απνηειεί ην ζπλερώο επεθηεηλόκελν δίθηπν ΜΣ, ην νπνίν αλαπηχζζεηαη αθηηληθά / δηακπεξψο ηνπ θέληξνπ ηεο Αζήλαο θαηά κήθνο ζπγθνηλσληαθψλ δηαδξφκσλ πςειήο (ή κεζαίαο) κεηαθνξηθήο δήηεζεο. Σν δίθηπν πεξηιακβάλεη: Γξακκέο Αζηηθνύ ηδεξνδξόκνπ (Μεηξό): Σε γξακκή 1 (Πεηξαηάο - Κεθηζηά) ηνπ ΖΑΠ, ε νπνία εμαθνινπζεί λα απνηειεί ηνλ θνξκφ ηνπ δηθηχνπ, εμππεξεηψληαο ηηο κεηαθηλήζεηο ζηνλ άμνλα Βνξξά - Νφηνπ, κε εκεξήζηα επηβαηηθή θίλεζε πεξίπνπ επηβαηψλ 5. Ζ γξακκή είλαη πιένλ πιήξσο αλαθαηληζκέλε, κεηά θαη ηελ πξφζθαηε νινθιήξσζε ησλ έξγσλ αλαβάζκηζεο ηεο πεπαιαησκέλεο ζηδεξνδξνκηθήο ππνδνκήο ζην ππφγεην ηκήκα, αλάκεζα ζηελ Αηηηθή θαη ην Μνλαζηεξάθη. Απφ ηε δηνίθεζε ησλ η. ΖΑΠ είραλ θαηά θαηξνχο εμαγγειζεί δηάθνξα έξγα επέθηαζεο / αλαβάζκηζεο ηεο γξακκήο (επέθηαζε πξνο Δθάιε θαη Άγην ηέθαλν / Δζληθή Οδφ, ππνγεηνπνίεζε ηκήκαηνο Νέν Φάιεξν- Πεηξαηάο, πξνζζήθε ηξηψλ λέσλ, ελδηάκεζσλ, ζηαζκψλ ζηελ ππάξρνπζα γξακκή, ζηα Κακίληα, ηνλ Ηιηζζφ θαη ην Ζξάθιεην). Δηδηθά ην έξγν ηεο επέθηαζεο βφξεηα ηεο Κεθηζηάο είρε εληαρζεί θαη ζην ζρέδην ηνπ ΡΑ 09, σο επέθηαζε κέρξη ηε Νέα Δξπζξαία φκσο. Σηο γξακκέο 2 (Άγηνο Αληώληνο - Άγηνο Γεκήηξηνο) θαη 3 (Αηγάιεσ - Αεξνδξόκην) ηνπ κεηξφ, ε εκεξήζηα θίλεζε ησλ νπνίσλ μεπέξαζε ηηο κεηαθηλήζεηο ην Οη γξακκέο 2 θαη 3 ζπλδένληαη κε ηε γξακκή 1 ζηνπο ζηαζκνχο Οκφλνηα θαη Μνλαζηεξάθη αληίζηνηρα θαη κεηαμχ ηνπο ζην χληαγκα. Οη ηξεηο ζηαζκνί αληαπφθξηζεο πεξηθιείνπλ ην εκπνξηθφ ηξίγσλν ηεο πφιεο θαη εκθαλίδνπλ ηα πςειφηεξα πνζνζηά επηβηβάζεσλ ηνπ δηθηχνπ ηδίσο ην χληαγκα, φπνπ ζηηο ψξεο αηρκήο παξνπζηάδεηαη ζεκαληηθή ζπκθφξεζε ζηηο απνβάζξεο. Δληφο ηνπ 2012 πξνβιέπεηαη ε παξάδνζε ησλ επεθηάζεσλ: Πξνο ην Διιεληθό (4 λένη ζηαζκνί), κε ηελ νπνία ζα εμππεξεηείηαη ε επξχηεξε πεξηνρή θαηά κήθνο ηνπ άμνλα ηεο Λεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο (δήκνη Αγίνπ Γεκεηξίνπ, Ζιηνχπνιεο, Αξγπξνχπνιεο, Αιίκνπ θαη Διιεληθνχ). Ζ επέθηαζε πξνο ην Διιεληθφ, θαηά ηηο εθηηκήζεηο ηεο Αηηηθφ Μεηξφ 7, ζα απμήζεη ηελ εκεξήζηα θίλεζε ηνπ δηθηχνπ θαηά επηβάηεο, ζπκβάιινληαο ζηε κείσζε ηεο νδηθήο θπθινθνξίαο ζην ίδην ηκήκα θαηά κεηαθηλήζεηο κε ΗΥ εκεξεζίσο. Όινη νη λένη ζηαζκνί ζα πεξηιακβάλνπλ ρψξν ζηάζκεπζεο γηα κεηεπηβίβαζε ΗΥ (park & ride). Πξνο ην Υατδάξη, ε νπνία πεξηιακβάλεη θαη ηελ θαηαζθεπή ρψξνπ ζηάζκεπζεο γηα κεηεπηβίβαζε ρσξεηηθφηεηαο 380 ζέζεσλ ΗΥ, θαη, θαηά ηηο εθηηκήζεηο ηεο Αηηηθφ Μεηξφ, ππνινγίδεηαη φηη ζα εμππεξεηεί θαζεκεξηλά πεξηζζφηεξνπο απφ λένπο επηβάηεο. ε πξνρσξεκέλν ζηάδην βξίζθεηαη θαη ε θξίζηκε επέθηαζε ηεο γξακκήο 2 πξνο ην θέληξν ηνπ Πεξηζηεξίνπ (ζηαζκνί Πεξηζηέξη θαη Αλζνχπνιε) πνπ πξνβιέπεηαη βάζεη ησλ κειεηψλ ηεο Αηηηθφ Μεηξφ λα εμππεξεηήζεη λένπο επηβάηεο εκεξεζίσο, θαιχπηνληαο πιένλ πνιχ ηθαλνπνηεηηθά ηνλ ηξίην κεγαιχηεξν δήκν ηεο Αηηηθήο. Ζ επφκελε κεγάιε πξνηεξαηφηεηα, πνπ ζα πξέπεη λα νινθιεξσζεί ην ζπληνκφηεξν θαη πάλησο εληφο ηνπ ρξνληθνχ νξίδνληα αλαθνξάο ηνπ λένπ ΡΑ , είλαη ε επέθηαζε ηεο γξακκήο 3 πξνο Πεηξαηά. Ζ επέθηαζε απηή ζα εμππεξεηήζεη ππθλνθαηνηθεκέλνπο δήκνπο ηνπ ΝΓ ιεθαλνπεδίνπ νη νπνίνη θαιχπηνληαη πιεκκειψο απφ ην δίθηπν ΜΜΜ, ζα εμππεξεηήζεη ην 5 ηνηρεία ΖΑΠ 2011 ( 6 Μεληαίν ελεκεξσηηθφ δειηίν ηεο ΑΜΔΛ ΑΔ, Μάξηηνο ηνηρεία ηεο Αηηηθφ Μεηξφ ΑΔ ( 8 Ζ θαηαζθεπή ηνπ έξγνπ πξφθεηηαη ζεσξεηηθά λα μεθηλήζεη εληφο ηνπ 2012.

6 θέληξν ηνπ Πεηξαηά (Γεκνηηθφ Θέαηξν) θαη ζα ζπκβάιεη ζηελ νινθιήξσζε ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ζπγθνηλσληαθνχ δηθηχνπ, δεκηνπξγψληαο έλαλ λέν θφκβν ΜΣ ζην ιηκάλη. ηνπο κεζνπξφζεζκνπο ζηφρνπο είλαη ε θαηαζθεπή ηεο λέαο γξακκήο 4 (U), πνπ απνηειεί ζπλδπαζκφ ησλ δχν αξρηθψο πξνγξακκαηηζκέλσλ 9 δηαθιαδψζεσλ ησλ γξακκψλ 2 θαη 3 πξνο Κπςέιε-Γαιάηζη θαη Μαξνχζη αληίζηνηρα, νη νπνίεο, γηα ηερληθνχο, ιεηηνπξγηθνχο θαη ζπγθνηλσληαθνχο ιφγνπο, ελνπνηήζεθαλ κέζσ ηνπ θιάδνπ «Δπαγγειηζκφο - Παγθξάηη - Ηιίζηα - Γνπδή - Καηεράθε», ψζηε λα εμππεξεηήζνπλ επηπιένλ θαη ηηο ππθλνθαηνηθεκέλεο γεηηνληέο ηνπ αλαηνιηθνχ ηνκέα ηνπ ιεθαλνπεδίνπ. Ο ζρεδηαζκφο ηεο γξακκήο 4 ζπκπιεξψζεθε κε ηελ επέθηαζε ησλ δχν άθξσλ ηεο γξακκήο (απφ ην Άιζνο Βεΐθνπ σο ηνλ Πεξηζζφ γηα δηθηχσζε κε ηελ γξακκή 1 θαη απφ ην Μαξνχζη σο ηε Λπθφβξπζε γηα δεκηνπξγία ζηαζκνχ κεηεπηβίβαζεο απφ ΗΥ ζηελ Δ.Ο.1), θπξίσο φκσο κε ηελ πξνζζήθε ηεο δηαθιάδσζεο «Δπαγγειηζκφο - Παγθξάηη - Βχξσλαο - Τκεηηφο Αλσ Ζιηνχπνιε», ψζηε λα θαιπθζνχλ νη δχν πην ππθλνθαηνηθεκέλεο ζπλνηθίεο ηεο πεξηνρήο (Βχξσλαο θαη Παγθξάηη), πνπ είραλ αγλνεζεί ζηελ αξρηθή ράξαμε. Με ζπλνιηθφ κήθνο 33 ρικ. θαη 29 ζηαζκνχο, ε λέα γξακκή εθηηκάηαη φηη ζα εμππεξεηεί θαζεκεξηλά πεξηζζφηεξνπο απφ επηβάηεο 10. Παξά ηε ζηαδηαθή βειηίσζε ηεο ράξαμεο, κπνξνχλ αθφκε λα δηαηππσζνχλ νξηζκέλεο παξαηεξήζεηο, νη νπνίεο ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν ζπδήηεζεο ζην πιαίζην ηεο νξηζηηθήο κειέηεο ηνπ έξγνπ απφ ηελ Αηηηθφ Μεηξφ: ε επηινγή δεκηνπξγίαο κηαο γξακκήο ζε ζρήκα πεηάινπ αληί γηα δχν δηαθξηηέο γξακκέο δελ επλνεί ηε δπλαηφηεηα πεξαηηέξσ επεθηάζεσλ. Ζ ηειεπηαία πξνζζήθε ηεο δηαθιάδσζεο πξνο Βχξσλα-Τκεηηφ βειηηψλεη νξηαθά ηελ θαηάζηαζε, εληνχηνηο (α) δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ιεηηνπξγίαο (ζπρλφηεηα δξνκνινγίσλ ιφγσ ζπκβνιήο ησλ γξακκψλ) φκνηα κε απηά πνπ νδήγεζαλ ζηελ απφξξηςε ηεο αξρηθήο πξφηαζεο ηεο ΜΑΜ, ελψ (β) δελ ελζσκαηψλεη ηε δπλαηφηεηα δεχηεξεο επέθηαζεο κε ζηφρν ηελ θάιπςε θαη άιισλ πεξηνρψλ αιιά θαη ηελ πεξαηηέξσ νινθιήξσζε ηνπ δηθηχνπ ΜΣ (κε ζχλδεζε π.ρ. κε ην ζηαζκφ Νένπ Κφζκνπ ή Φημ ψζηε λα ππάξρεη αληαπφθξηζε κε ηε γξακκή 2 πξνο ηα λφηηα πξνάζηηα θαη ηε γξακκή ηνπ ηξακ πξνο Νέα κχξλε-φάιεξν-παξαιία θαη πεξαηηέξσ επέθηαζε ηνπ κεηξφ λνηηψηεξα κέζσ ηνπ δηαδξφκνπ πγγξνχ ή ηεο ππθλνθαηνηθεκέλεο πεξηνρήο Καιιηζέαο, κέρξη ηνλ ππφ αλάπηπμε Μεηξνπνιηηηθφ Πφιν Αλαςπρήο θαη Πνιηηηζκνχ Γέιηα Φαιήξνπ θαη ηελ ππθλνθαηνηθεκέλε θαη ππθλνδνκεκέλε θεληξηθή πεξηνρή ηνπ Π. Φαιήξνπ). Η πινπνίεζε ησλ παξαπάλσ έξγσλ ζην ρξνληθό νξίδνληα ηεο επόκελεο δεθαεηίαο απνηειεί κηα ξεαιηζηηθή επηδίσμε, ηδηαίηεξα αλ ιεθζεί ππφςε ην ηζηνξηθφ ζεκαληηθψλ θαζπζηεξήζεσλ φισλ ησλ έξγσλ ζε ζρέζε κε ηηο αξρηθέο εμαγγειίεο, θπξίσο φκσο κε δεδνκέλε ηελ ηδηαίηεξα δπζκελή θαηάζηαζε ησλ δεκφζησλ νηθνλνκηθψλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε έξγσλ απηνχ ηνπ κεγέζνπο 11. Σν πνιχ θηιφδνμν ζρέδην επεθηάζεσλ κε 10 γξακκέο ζπλνιηθνχ κήθνπο 220 ρικ. πνπ είρε παξνπζηαζηεί ζηα πιαίζηα ηνπ ρεδίνπ Νφκνπ ΡΑ 09 αθνξά ζαθψο έλαλ πνιχ απψηεξν ρξνληθφ νξίδνληα θαη ζε θάζε πεξίπησζε, ζα πξέπεη λα αλαζεσξεζεί κε βάζε ηα απνηειέζκαηα κεηαγελέζηεξσλ θπθινθνξηαθψλ εξεπλψλ θαη κειεηψλ κε βάζε ηνλ επηζπκεηφ πνιενδνκηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηελ εμεηδίθεπζε ησλ επί κέξνπο ζηφρσλ ηνπ αιιά θαη αλαιφγσο ηεο πξνφδνπ πινπνίεζεο ησλ ππνινίπσλ έξγσλ ηνπ δηθηχνπ σο ηφηε. ε θάζε πεξίηπσζε, θξίζηκν δήηεκα απνηειεί ν πξνζδηνξηζκφο ηεο απαξαίηεηεο ηεξάξρεζεο ησλ επεθηάζεσλ ηνπ δηθηχνπ ζε ζπλάξηεζε κε ηνπο ρσξνηαμηθνχο / πνιενδνκηθνχο θαη άιινπο αλαπηπμηαθνχο ζηφρνπο γηα ηελ Πεξηθέξεηα θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηηο δπλαηφηεηεο ρξεκαηνδφηεζεο. Παξάιιεια, ζα 9 χκθσλα κε ηε Μειέηε Αλάπηπμεο Μεηξφ (ΜΑΜ), ηνηρεία 2011 ηεο Αηηηθφ Μεηξφ ΑΔ ( 11 Ο πξνυπνινγηζκφο ηεο επέθηαζεο ηεο γξακκήο 3 πξνο ηνλ Πεηξαηά αλέξρεηαη ζηα 515 εθαη. επξψ, ελψ ην θφζηνο πινπνίεζεο ηεο γξακκήο 4 εθηηκάηαη ζηα 3,3 δηζ. επξψ.

7 πξέπεη λα ηεξεζεί ε αξρή ηεο ζπκπιεξσκαηηθφηεηαο ησλ κέζσλ θαη ηεο βέιηηζηεο αμηνπνίεζεο θαη ζπλέξγεηαο ησλ επελδεδπκέλσλ πφξσλ ηνπ ζπγθνηλσληαθνχ ζπζηήκαηνο, ηδηαίηεξα ζηε ζεκεξηλή νηθνλνκηθή ζπγθπξία πνπ ζα εμαθνινπζεί λα πθίζηαηαη γηα αξθεηά ρξφληα. Οη αλσηέξσ αξρέο δελ εηεξνχλην κε ηελ πξφηαζε απηή, ε νπνία άιισζηε δελ είρε πξνθχςεη απφ γεληθή ζπγθνηλσληαθή κειέηε πνπ ζα ζηεξηδφηαλ ζε θαζνξηζκέλν πνιενδνκηθφ πιαίζην ρσξηθήο αλάπηπμεο θαη εμέιημεο ησλ πξνγξακκαηηθψλ κεγεζψλ πιεζπζκνχ, εηζνδήκαηνο θαη απαζρφιεζεο, ελψ παξάιιεια πξφηεηλε γξακκέο κεηξφ ζε επηθάιπςε άιισλ πθηζηακέλσλ γξακκψλ ΜΣ ή δσλψλ άκεζεο επηξξνήο απηψλ. ρήκα 1: ρέδην αλάπηπμεο γξακκώλ κεηξό Αζήλαο Πεγή: Αηηηθό Μεηξό, 2011 ( Γξακκέο Πξναζηηαθνύ ηδεξνδξόκνπ: εκαληηθφ θξίθν ηνπ δηθηχνπ ΜΣ απνηειεί ν πξναζηηαθόο ζηδεξόδξνκνο, ν νπνίνο εμππεξεηεί κεηαθηλήζεηο ηφζν αζηηθνχ φζν θαη πξναζηηαθνχ / πεξηθεξεηαθνχ ραξαθηήξα, ζπλδένληαο ηελ Αζήλα θαη ηνλ Πεηξαηά κε ην αεξνδξφκην θαη ηα Μεζφγεηα, κε ην Θξηάζην Πεδίν θαη ηελ Κφξηλζν, κε ηε Βφξεηα Αηηηθή θαη ηε Υαιθίδα / Θήβα. ηελ παξνχζα θάζε βξίζθεηαη ζε ιεηηνπξγία έλα ηκήκα ηνπ δηθηχνπ ζπλνιηθνχ κήθνπο πεξίπνπ 150 ρικ. ηελ ηειηθή ηνπ κνξθή ην δίθηπν ηνπ πξναζηηαθνχ ζα έρεη ζπλνιηθφ κήθνο πεξίπνπ 330 ρικ., κε ζεκαληηθφηεξεο επεθηάζεηο απηέο πξνο ηα ιηκάληα ηνπ Λαπξίνπ θαη ηεο Ραθήλαο, θαζψο θαη ηελ έληαμε ζ απηφ ησλ «παιαηψλ γξακκψλ» πξνο Διεπζίλα, Μεγαξίδα θαη Υαιθίδα / Θήβα. Σν δίθηπν ηνπ πξναζηηαθνχ ζα κπνξνχζε θαη ζα έπξεπε λα απνηειεί ηε ξαρνθνθαιηά ηνπ κεηαθνξηθνχ

8 ζπζηήκαηνο ηεο Πεξηθέξεηαο, εληνχηνηο παξνπζηάδεη ρακειόηεξε ηεο πξνβιεθζείζαο θίλεζε, αθελόο κελ γηαηί έρεη παξακείλεη εκηηειέο, κε αλνινθιήξσην ηνλ αξρηθά πξνγξακκαηηζζέληα ζρεδηαζκό θαη εμνπιηζκό (κε νινθιήξσζε αλαβάζκηζεο θαη πιήξνπο αληζνπεδνπνίεζεο ηνπ θεληξηθνύ δηαδξόκνπ Πεηξαηάο-Μελίδη, κεξηθήο κόλν ιεηηνπξγίαο ηεο ειεθηξνθίλεζεο θαη ηεο ζεκαηνδόηεζεο ιόγσ βαλδαιηζκώλ θαη αλνινθιήξσησλ εξγαζηώλ, κε νινθιήξσζεο ησλ πξνγξακκαηηζκέλσλ επεθηάζεσλ), αιιά θαη σο απνηέιεζκα ηεο σο εθ ηνύηνπ πξνβιεκαηηθήο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ δηθηύνπ, κε πεξηνξηζκέλν αξηζκό δξνκνινγίσλ, κε ύπαξμε απεπζείαο δξνκνινγίνπ Πεηξαηά-Αεξνδξνκίνπ, ειιηπείο αληαπνθξίζεηο ζηνπο πεξηθεξεηαθνύο ζηαζκνύο, θιπ. Να ζεκεησζεί φηη ζην θεληξηθφ ηκήκα ηεο νξηδφληηαο ζχλδεζεο Αεξνδξνκίνπ-Κνξίλζνπ-Κηάηνπ, πνπ εμππεξεηεί ην βφξεην ιεθαλνπέδην κε ζρεηηθά ππθλφηεξα δξνκνιφγηα θαη δηθηπψλεηαη κε ηηο γξακκέο 1 θαη 3 ηνπ κεηξφ, ε επηβαηηθή ηνπ θίλεζε πξνζεγγίδεη θίλεζε γξακκήο κεηξφ. πλνςίδνληαο, ηα πξνβιήκαηα θαη νη θύξηεο πξνηεξαηόηεηεο πνπ ρξεηάδεηαη λα ηεζνχλ ζην ρξνληθφ νξίδνληα ηεο επφκελεο δεθαεηίαο είλαη: Ζ νινθιήξσζε ησλ επεθηάζεσλ ηνπ Πξναζηηαθνχ πξνο ηα ιηκάληα ηνπ Λαπξίνπ θαη ηεο Ραθήλαο θαη ν εθζπγρξνληζκφο ηνπ δηθηχνπ απφ ηνλ Πεηξαηά σο ηε Υαιθίδα / Θήβα (πιήξεο ειεθηξνδφηεζε θαη πιήξεο αληζνπεδνπνίεζε ζηελ θεληξηθή πεξηνρή Αζελψλ). Ζ βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ δηθηχνπ, κε ηελ επαλαθνξά ηεο απεπζείαο ζχλδεζεο Πεηξαηά - Αεξνδξνκίνπ θαη, γεληθφηεξα, ηελ πχθλσζε ησλ δξνκνινγίσλ ζην αζηηθφ ηκήκα ηνπ δηθηχνπ (κεηαμχ Αθηδλψλ-Αγίνπ ηεθάλνπ-κα-αζήλαο-πεηξαηά), ψζηε ν πξναζηηαθφο λα απνηειέζεη νπζηαζηηθή επηινγή γηα ηηο αζηηθέο κεηαθηλήζεηο ζηε βφξεηα θαη δπηηθή πεξηνρή ηνπ Λεθαλνπεδίνπ. Ζ αληζνπεδνπνίεζε ηνπ δηθηχνπ ζην ηκήκα Πεηξαηάο - Ρνπθ - Σξεηο Γέθπξεο ψζηε λα απμεζεί ε εκπνξηθή ηαρχηεηα ηνπ κέζνπ, λα βειηησζνχλ νη θπθινθνξηαθέο ζπλζήθεο ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο πεξηνρήο θαη λα απμεζεί ην επίπεδν νδηθήο αζθάιεηαο γηα ηνπο πεδνχο. ην βαζκφ πνπ θξηζεί εθηθηφ, ζα κπνξνχζε λα εμεηαζηεί θαη ε κεξηθή ππνγεηνπνίεζε ηεο γξακκήο ζην εληφο θεληξηθήο πεξηνρήο Αζελψλ ηκήκα, ζην πιαίζην έξγσλ αλάπιαζεο γηα ηελ απφδνζε ηνπ ρψξνπ πνπ θαηαιακβάλνπλ ζήκεξα νη γξακκέο γηα ηε δεκηνπξγία γξακκηθνχ πάξθνπ πξαζίλνπ θαη ηε ζχλδεζε ησλ εθαηέξσζελ πεξηνρψλ. Γξακκέο ηξακ / ειαθξνύ κεηξό: Σν δίθηπν ηνπ ηξακ πεξηιακβάλεη 2 γξακκέο, πνπ εθηείλνληαη ζε κήθνο 26 ρικ. κε 47 ζηαζκνχο θαη εμππεξεηνχλ πεξίπνπ επηβάηεο εκεξεζίσο 12. Ζ θίλεζε απηή ζα ήηαλ θαηά πνιχ κεγαιχηεξε εάλ είρε νινθιεξσζεί ε πξνβιεπφκελε δηθηχσζε πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο ηνπ ηξακ (επεθηάζεηο πξνο πεξηνρή Πεηξαηά θαη θεληξηθή πεξηνρή Αζήλαο) θαη είρε ιεηηνπξγήζεη ζηελ νιφηεηά ηνπ ην επελεξγνχκελν ζχζηεκα απφδνζεο πξνηεξαηφηεηαο ζηνπο ζεκαηνδνηνχκελνπο θφκβνπο, κε παξάιιειε αχμεζε ηεο ζπρλφηεηαο ή ηνπ κήθνπο ησλ ζπξκψλ ζηελ αζηηθή δηαδξνκή, ελψ ηα νηθνλνκηθά ηνπ απνηειέζκαηα ζα ήζαλ πνιχ θαιχηεξα εάλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηα αλσηέξσ, απνηξεπφηαλ ε αλνξζνινγηθή ππεξζηειέρσζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ, θάηη πνπ αθνξά θαη ηνπο άιινπο θνξείο εθηέιεζεο κεηαθνξηθνχ έξγνπ. Ζ ΣΡΑΜ ΑΔ είρε ζρεδηάζεη δηάθνξεο επεθηάζεηο ηνπ δηθηχνπ, κε πξνηεξαηφηεηα ηελ επέθηαζε πξνο Πεηξαηά θαη Πέξακα, ε νπνία, θαηά ηηο εθηηκήζεηο ηεο εηαηξείαο, αλακέλεηαη λα πξνζζέζεη άιινπο επηβάηεο ζηελ εκεξήζηα θίλεζε ηνπ δηθηχνπ. Δπηπιένλ, πξνβιέπεηαη ε επέθηαζε ηεο ζεκεξηλήο ππεξεζηαθήο γξακκήο ηνπ ακαμνζηαζίνπ Διιεληθνχ πξνο ην 12 ηνηρεία 2011 ηεο ΣΡΑΜ ΑΔ (

9 κειινληηθφ ζηαζκφ κεηξφ ηεο Αξγπξνχπνιεο, ε νπνία ζα ζπκβάιεη ζηελ νινθιήξσζε ησλ δηθηχσλ ΜΣ ζηελ πεξηνρή, εληνχηνηο εθηηκάηαη φηη ζα έρεη πνιχ ρακειή επηβαηηθή θίλεζε (3.000 επηβάηεο εκεξεζίσο θαηά ηηο εθηηκήζεηο ηεο ίδηαο ηεο εηαηξείαο), επνκέλσο ζα πξέπεη λα επαλεμεηαζηεί ζηα πιαίζηα ηνπ λένπ ΡΑ, ηνπιάρηζηνλ σο πξνο ηελ ζθνπηκφηεηα πεξαηηέξσ επέθηαζήο ηεο ζηελ πεξηνρή Αξγπξνχπνιεο / Αλσ Γιπθάδαο, θαζψο θαη ζε ζρέζε κε ην ζπλνιηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ. Σέινο, πξνβιέπεηαη θαη ε επέθηαζε ηεο ζεκεξηλήο γξακκήο πξνο ην Πεδίν ηνπ Άξεσο (εθηηκψκελε εκεξήζηα θίλεζε θαη πιένλ επηβαηψλ), ε νπνία εληάζζεηαη ζην πξνσζνχκελν έξγν αλάπιαζεο θαη πεδνδξφκεζεο ηεο νδνχ Παλεπηζηεκίνπ (ελψ ζπλδέεηαη κε ηελ απψηεξε πξννπηηθή επέθηαζεο ηεο γξακκήο πξνο Άλσ Παηήζηα). Πξφθεηηαη γηα έλα έξγν ην νπνίν εμεηάδεηαη ζπλνιηθά σο πξνο ηηο επηπηψζεηο ηνπ ζε πνιενδνκηθφ θαη θπθινθνξηαθφ επίπεδν. Δρνπλ πξνηαζεί αθφκα νξηζκέλεο επεθηάζεηο πξνο Καιιηζέα, ηαζκφ Λαξίζεο-Γνπδί (άμνλαο Λεσθ. Αιεμάλδξαο) θιπ. ε θάζε πεξίπησζε, εθηηκάηαη φηη ε πξννπηηθή αλάπηπμεο δηθηύνπ ηξακ ή ειαθξνύ κεηξό (αλαβαζκηζκέλνπ ηξακ, κε ηκεκαηηθά ππφγεηα δηαδξνκή) ζην Λεθαλνπέδην, ζπκπιεξσκαηηθά πξνο ην κεηξφ, απνηειεί κηα ξεαιηζηηθή πξννπηηθή κε ζεκαληηθά ρακειφηεξν θφζηνο πινπνίεζεο ζε ζρέζε κε ην κεηξφ, ε νπνία κπνξεί λα ζπλδεζεί θαη κε ηελ αλάπιαζε / αλαβάζκηζε νδηθψλ αμφλσλ θαη θεληξηθψλ πεξηνρψλ. Ηδηαίηεξα ρξεηάδεηαη λα πξνβιεθζεί ε ζηαδηαθή θαη ηεξαξρεκέλε πχθλσζε ηνπ δηθηχνπ ζε πεξηνρέο κε κεζαία θαη πςειή δήηεζε θαη ζε αξκνληθή ζπλάξζξσζε κε ηα ππφινηπα δίθηπα ΜΣ. Πξνηεξαηφηεηα ζα πξέπεη λα δνζεί επίζεο ζηελ εμαζθάιηζε ζεκαληηθνχ πνζνζηνχ δηαρσξηζκνχ ηεο θίλεζεο ησλ λέσλ γξακκψλ απφ ηελ ππφινηπε θπθινθνξία, ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη απμεκέλε εκπνξηθή ηαρχηεηα θαη, άξα, κεγαιχηεξε ειθπζηηθφηεηα ηνπ κέζνπ. β. Λεωθοπεία και ηπόλεϊ ηελ Αηηηθή ιεηηνπξγεί ππθλφ δίθηπν γξακκψλ ιεσθνξείσλ (ηεο πξψελ ΔΘΔΛ) θαη ηξφιετ (ηνπ πξψελ ΖΛΠΑΠ), ην νπνίν δηαξθψο αλαπξνζαξκφδεηαη ψζηε λα ιεηηνπξγεί ζπκπιεξσκαηηθά / ηξνθνδνηηθά πξνο ην επεθηεηλφκελν δίθηπν ησλ ΜΣ. Ο ζηφινο ηεο ΔΘΔΛ απνηειείηαη απφ νρήκαηα (414 θπζηθνχ αεξίνπ θαη diesel) πνπ θαιχπηνπλ 319 δξνκνιφγηα, εμππεξεηψληαο ην εθαη. κεηαθηλήζεηο (πάλσ απφ επηβάηεο εκεξεζίσο) 13. Σν ζπλνιηθφ δίθηπν ησλ ΖΛΠΑΠ πεξηιακβάλεη 23 γξακκέο, νη πεξηζζφηεξεο εθ ησλ νπνίσλ εμππεξεηνχλ ππθλνθαηνηθεκέλεο πεξηνρέο ηεο πφιεο δηεξρφκελεο δηακπεξψο απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο. Ο ζηφινο πεξηιακβάλεη 366 ηξφιετ (51 αξζξσηά), κεηαθέξνληαο 82,5 εθαη. επηβάηεο εηεζίσο (πάλσ απφ επηβάηεο εκεξεζίσο) 14. Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη πεξηζζφηεξα απφ ηα κηζά ηξφιετ (190) είλαη εθνδηαζκέλα κε ζχζηεκα ηειεκαηηθήο, ην νπνίν ζρεδηάδεηαη λα επεθηαζεί θαη ζην δίθηπν ηεο ΔΘΔΛ, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο πιεξνθφξεζεο ηνπ επηβαηηθνχ θνηλνχ. Παξά ηηο ζεκαληηθέο βειηηψζεηο ησλ ηειεπηαίσλ ρξφλσλ (πξνκήζεηα ζχγρξνλσλ, θιηκαηηδφκελσλ νρεκάησλ, ζηαδηαθή εγθαηάζηαζε δηθηχνπ ηειεκαηηθήο, ζηαδηαθή επέθηαζε δηθηχνπ ιεσθνξεηνισξίδσλ ζηα 51 ρικ.), ην επίπεδν εμππεξέηεζεο ησλ ιεσθνξείσλ θαη ηξφιετ παξακέλεη ζρεηηθά ρακειφ, θπξίσο εμαηηίαο ηεο ρακειήο εκπνξηθήο ηαρχηεηαο 15 θαη αμηνπηζηίαο 13 ηνηρεία 2011 ηεο ΔΘΔΛ ΑΔ ( 14 ηνηρεία 2011 ηεο ΖΛΠΑΠ ΑΔ ( 15 Ζ κέζε ηαρχηεηα πνηθίιιεη κεηαμχ 7ρικ / ψξα ζην θέληξν ηεο Αζήλαο θαη 18 ρικ / ψξα ζηα πξνάζηηα, ζε ζχγθξηζε κε ηα 20 ρικ /ψξα πνπ είλαη έλαο απνδεθηφο κέζνο φξνο ζηελ ΔΔ.

10 ησλ δξνκνινγίσλ. Σν πξφβιεκα νθείιεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζην κηθξφ κήθνο ηνπ δηθηχνπ ιεσθνξεηνισξίδσλ 16 θαη ηελ πιεκκειή πξνθχιαμή ηνπο απφ ηε δηέιεπζε θαη ηε ζηάζκεπζε άιισλ νρεκάησλ, θαζψο θαη απφ ην ζπλνιηθφ πξφβιεκα θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο ηνπ βαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο πξσηεχνπζαο. ην πιαίζην ηεο αλάπηπμεο ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ ηεο Πεξηθέξεηαο ρξεηάδεηαη λα πξνβιεθζνχλ ζπληνληζκέλεο δξάζεηο ελίζρπζεο ηνπ δηθηχνπ ησλ ιεσθνξείσλ θαη ηξφιετ, φπσο ε αχμεζε ηνπ κήθνπο ησλ ιεσθνξεηνισξίδσλ, ν απνηειεζκαηηθφηεξνο έιεγρνο ηεο ζηάζκεπζεο θαηά κήθνο ησλ βαζηθψλ αζηηθψλ αξηεξηψλ (πνπ απνηεινχλ ηνπο θχξηνπο άμνλεο δηέιεπζεο ησλ επίγεησλ ΜΜΜ), ε επέθηαζε εθαξκνγψλ ηειεκαηηθήο, δξάζεηο βειηίσζεο ηεο πιεξνθφξεζεο ηνπ θνηλνχ, θ.ά. Δπηπιένλ, θξίλεηαη ζθφπηκν λα εληζρπζεί ε ζπλέξγεηα ηνπ δηθηύνπ ηνπ ΟΑΑ κε ηα δίθηπα δεκνηηθήο ζπγθνηλσλίαο αμηνπνηψληαο ηηο απμεκέλεο δπλαηφηεηεο ζπληνληζκνχ πνπ παξέρεη ν Καιιηθξάηεο ψζηε λα εμππεξεηνχληαη ηνπηθέο αλάγθεο αιιά θαη δηαδεκνηηθέο θηλήζεηο ζε άμνλεο θαη δηαδξνκέο πνπ δελ θαιχπηεη ην δίθηπν ηνπ ΟΑΑ. Ζ πξνζθάησο πξνηαζείζα, ζηα πιαίζηα ηεο Μειέηεο Μεηαθνξψλ ηνπ ΟΑΑ, ίδξπζε αλαβαζκηζκέλνπ δηθηχνπ ηχπνπ Bus Rapid Transit (BRT) έλα είδνο ηαρένο ιεσθνξεηφδξνκνπ θξίλεηαη φηη κπνξεί λα δψζεη ηθαλνπνηεηηθέο ιχζεηο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, δελ κπνξεί φκσο λα εθαξκνζηεί ιφγσ εηδηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζε αξθεηνχο απφ ηνπο βαζηθνχο αζηηθνχο νδηθνχο άμνλεο, ελψ δελ ππνθαζηζηά παξά κφλν πξνζσξηλά ηα κεγαιχηεξεο ρσξεηηθφηεηαο θαη αλψηεξεο ιεηηνπξγηθήο ηεξάξρεζεο ΜΣ. Δίλαη φκσο κηα ιχζε νηθνλνκηθή πνπ κπνξεί λα εθαξκνζηεί θαη ηκεκαηηθά ζε έλα άμνλα Κύξην νδηθό δίθηπν - Κπθινθνξηαθή νξγάλσζε ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα, κε αθνξκή θαη ηε δηνξγάλσζε ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ, πινπνηήζεθαλ ζεκαληηθά έξγα ζηνλ ηνκέα ησλ νδηθψλ κεηαθνξψλ, κε πιένλ αμηνζεκείσηα: Σελ αλαβάζκηζε ηκεκάησλ ηνπ ΠΑΘΔ θαη ηελ πιήξε αληζνπεδνπνίεζε ηεο Λεσθφξνπ Κεθηζνχ σο ην παξαιηαθφ κέησπν, έξγν ην νπνίν νινθιήξσζε ηνλ ιεγφκελν εμσηεξηθφ δαθηχιην ηεο Αζήλαο, δεκηνπξγψληαο φκσο παξάιιεια θαη έλαλ αλππέξβιεην θξαγκφ κεηαμχ ησλ δπηηθψλ πξναζηίσλ θαη ηνπ θέληξνπ ηεο πφιεο. Σελ νινθιήξσζε ηεο Αηηηθήο Οδνχ θαη ηεο Γπηηθήο Πεξηθεξεηαθήο Τκεηηνχ σο ηελ Παλεπηζηεκηνχπνιε, κε ηηο νπνίεο αλαπηχρζεθε έλαο αηειήο πεξηθεξεηαθφο δαθηχιηνο ζχλδεζεο ηεο βφξεηαο (ΠΑΘΔ / Απιψλαο) θαη ηεο δπηηθήο (Δ.Ο. Αζελψλ-Κνξίλζνπ / Μέγαξα) πχιεο ηεο Αηηηθήο κε ην αεξνδξφκην «Δι. Βεληδέινο» (δηεζλήο αεξνπνξηθή πχιε) θαη ηα αλαηνιηθά θαη λφηηα πξνάζηηα (κέζσ ηεο Λ. Καηεράθε). Σκήκα απηνχ ηνπ «εμσηεξηθνχ» δαθηπιίνπ απνηειεί θαη ε Γπηηθή Πεξηθεξεηαθή Αηγάιεσ, απηνθηλεηφδξνκνο πνπ ζπλδέεη ηελ Αηηηθή Οδφ κε ηελ Δ.Ο. Αζελψλ-Κνξίλζνπ θαηά κήθνο ηνπ δπηηθνχ νξίνπ ηνπ Λεθαλνπεδίνπ. Σελ αλαβάζκηζε πεξηαζηηθψλ νδηθψλ ζπλδέζεσλ, θπξίσο ησλ νδψλ εμππεξέηεζεο νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ, φπσο ε Λ. Μαξαζψλνο θαη ε Λ. Βάξεο-Κνξσπίνπ. Σελ αλαβάζκηζε αζηηθψλ αξηεξηψλ (Κεθηζίαο, Μεζνγείσλ, θ.ά.), κε έξγα θαη παξεκβάζεηο βειηίσζεο ηεο θπθινθνξηαθήο ξνήο, ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ απαγνξεχζεηο αξηζηεξψλ ζηξνθψλ θαη βειηηψζεηο ηεο ζεκαηνδφηεζεο, αιιά θαη αληζνπεδνπνίεζε νξηζκέλσλ 16 Σε ζηηγκή πνπ ζηελ Αζήλα ιεηηνπξγνχλ 51 ρικ. ιεσθνξεηνισξίδσλ, ζην Λνλδίλν ην δίθηπν εθηείλεηαη ζε 512 ρικ., ζην Παξίζη ζε 477 ρικ., ζην Βεξνιίλν ζε 74 ρικ. θαη ζηε Βαξθειψλε ζε 66 ρικ. (ζηνηρεία 2008 ηνπ πιιφγνπ Διιήλσλ πγθνηλσληνιφγσλ πνπ δεκνζηεχζεθαλ ζηελ «Διεπζεξνηππία», ), γεγνλφο πνπ απνθηά αθφκε κεγαιχηεξε ζεκαζία αλ ιεθζεί ππφςε φηη φιεο νη πξναλαθεξζείζεο πφιεηο δηαζέηνπλ ζαθψο ππθλφηεξν δίθηπν ΜΣ ζε ζρέζε κε ηελ Αζήλα.

11 θξίζηκσλ θφκβσλ (ν αθηηληθφο φκσο ραξαθηήξαο απηψλ ησλ παξεκβάζεσλ ήηαλ ζε βάξνο ησλ ζηφρσλ ηεο βηψζηκεο θηλεηηθφηεηαο, αθνχ ζπλεηέιζαλ ζηελ βειηίσζε ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο κε ΗΥ. Γεληθψο ηα έξγα απηά αλαβάζκηζαλ ζεκαληηθά ην επίπεδν εμππεξέηεζεο θαη ηελ πνηφηεηα ηνπ βαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο Αηηηθήο (αζηηθνχ θαη ππεξαζηηθνχ). Δληνχηνηο, απηή ε ζεκαληηθή αλαβάζκηζε δελ θαηάθεξε λα βειηηψζεη ηηο ζπλνιηθέο ζπλζήθεο θίλεζεο, νχηε λα ζπγθξαηήζεη ηα θαηλφκελα θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο ζηελ Πεξηθέξεηα, γηαηί ζπλέβαιε ζηε γέλεζε λέαο θπθινθνξίαο θαη ηελ βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ρξήζεο ηνπ ΗΥ, ηνπιάρηζηνλ πξηλ εκθαληζηνχλ νη επηπηψζεηο απφ ηελ νηθνλνκηθή θξίζε. Τπνινγίδεηαη φηη ην 2008 ην 55% ησλ βαζηθψλ νδηθψλ αμφλσλ ιεηηνπξγνχζε ζε ζπλζήθεο θνξεζκνχ, ελψ νη ηφηε εθηηκήζεηο πξνέβιεπαλ φηη σο ην 2012 ην πνζνζηφ απηφ ζα έρεη αλέιζεη ζην 95%. Αληίζηνηρα, ε κέζε ηαρχηεηα θίλεζεο εληφο ηνπ δαθηπιίνπ είρε πέζεη ζηα 11 ρικ./ψξα ην 2006 έλαληη 18ρικ./ψξα ην 1996, ελψ εθηφο δαθηπιίνπ έθηαζε ζηα 20 ρικ./ψξα απφ 22 ρικ./ψξα ηελ ίδηα πεξίνδν 17. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο Αηηηθήο Οδνχ, παξά ηε ζεκαληηθή κείσζε ηεο θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο θαη ηα πεξηβαιινληηθά νθέιε πνπ παξαηεξήζεθαλ ζηα πξψηα ρξφληα ιεηηνπξγίαο, ηελ ηειεπηαία πεληαεηία παξαηεξνχληαη ηάζεηο θνξεζκνχ 18. Δληνλφηεξα θαηλφκελα θνξεζκνχ παξαηεξνχληαη εμάιινπ θαη ζηε Λ. Κεθηζνχ, φπσο θαη ζηελ παξαιηαθή ιεσθφξν (Πνζεηδψλνο), πνπ κέρξη ζήκεξα ζεσξείηαη ηκήκα ηνπ «εμσηεξηθνχ» δαθηπιίνπ. Ζ ζπλερήο αχμεζε ηεο ηηκήο ηεο βελδίλεο θαη νη έληνλεο πησηηθέο ηάζεηο ζηελ αγνξά απηνθηλήηνπ ζε πεξηβάιινλ έληνλεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα, θαίλεηαη πάλησο πσο έρνπλ επηδξάζεη ζεηηθά ζε απηφ ηνλ ηνκέα, ζπληειψληαο ζε κείσζε ησλ θπθινθνξηαθψλ θφξησλ θαηά 15-30% ζηα ηέιε ηνπ ε θάζε πεξίπησζε φκσο ηα θαηλφκελα ζπκθφξεζεο ζην θέληξν ηεο Αζήλαο θαη ζηα ππεξηνπηθά θέληξα ηνπ Λεθαλνπεδίνπ εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη, απαηηψληαο ζπληνληζκέλεο δξάζεηο κε ζηόρν ηελ εθηξνπή ηεο δηακπεξνύο θπθινθνξίαο θαη ηελ απνζάξξπλζε ρξήζεο ηνπ ΙΥ γηα ηηο κεηαθηλήζεηο πξνο θαη από ηηο θεληξηθέο πεξηνρέο. ε απηφ ην πιαίζην, ηα επφκελα ρξφληα ζα πξέπεη λα απνθιεηζηεί ε ζπλέρηζε ηεο πνιηηηθήο θαηαζθεπήο έξγσλ βειηίσζεο ηεο θπθινθνξηαθήο ξνήο ησλ αθηηληθψλ ιεσθφξσλ, θαζψο απηά δεκηνπξγνχλ επλντθέο ζπλζήθεο πξφζβαζεο ζην θέληξν ηεο πφιεο κε ΗΥ, ζπκβάιινληαο ζηελ φμπλζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Αληίζεηα, θξίλεηαη ζθφπηκν λα πξνσζεζνύλ παξεκβάζεηο πνπ επλννύλ ηελ θίλεζε ησλ ΜΜΜ θαη ηηο «ήπηεο» κνξθέο κεηαθίλεζεο, παξάιιεια κε ηελ αλάπηπμε ηνπ δηθηχνπ ΜΣ. 17 Όπσο παξαπάλσ. 18 Ζ κέζε θπθινθνξία γηα ην 2006 μεπέξαζε ηα νρήκαηα ηελ εκέξα, έλαληη ην 2004, νπφηε δφζεθαλ ζηελ θπθινθνξία φια ηα θνκκάηηα ηνπ απηνθηλεηφδξνκνπ. Ζ θπθινθνξία ην 2005 παξνπζίαζε αχμεζε θαηά 7,61%, ελψ ην 2006 έθιεηζε κε λέα εθηίλαμε θαηά 8,42%. Σν πην πξνβιεκαηηθφ θνκκάηη είλαη κεηαμχ ησλ θφκβσλ ηεο Δζληθήο Οδνχ Αζελψλ-Λακίαο ζηε Μεηακφξθσζε θαη ηεο Γνπθίζζεο Πιαθεληίαο ζην Υαιάλδξη, φπνπ ην 2006 θηλήζεθαλ θαηά κέζν φξν νρήκαηα ηελ εκέξα θαη θαηαγξάθεθε αχμεζε ηεο θπθινθνξίαο θαηά 9% ζε ζρέζε κε ην Πάλησο ε κεγαιχηεξε ηάζε αλφδνπ ηεο θπθινθνξίαο παξαηεξείηαη ζηνλ θιάδν ζχλδεζεο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Τκεηηνχ κε ηελ Αηηηθή Οδφ, κε πνζνζηφ 30%. χκθσλα κε πην πξφζθαηα ζηνηρεία, ε κέζε εκεξήζηα θπθινθνξία έθηαζε ηα νρήκαηα ην Β. Πξνθπιιίδεο, «Η νηθνλνκηθή θξίζε σο επθαηξία γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ πξνβιεκάησλ εκπνξεπκαηηθώλ κεηαθνξώλ ζηελ Αζήλα», 2010.

12 ρήκα 2: Μέζνο ηππηθόο θπθινθνξηαθόο θόξηνο θεληξηθώλ αξηεξηώλ ζε ώξεο αηρκήο Πεγή: Δξεπλεηηθό Πξόγξακκα ΔΜΠ: «Μεηαιιαζζόκελνη ραξαθηήξεο θαη πνιηηηθέο ζηα θέληξα πόιεο Αζήλαο θαη Πεηξαηά», Α Φάζε, Ιαλνπάξηνο 2011 (αξρηθή πεγή: Κπθινθνξηαθόο Χάξηεο Αζελώλ, ΔΜΠ) Δπηπιένλ, ηα ηειεπηαία ρξφληα έρεη αλαπηπρζεί ζεκαληηθφο αληίινγνο ζε ζρέζε κε ηηο επηπηψζεηο απφ ηελ θαηαζθεπή ή/θαη αλαβάζκηζε ησλ θχξησλ πεξηθεξεηαθψλ / πεξηαζηηθψλ

13 αμφλσλ ηεο Πεξηθέξεηαο, ηδηαίηεξα δε εθφζνλ απηή ε πνιηηηθή πινπνηείηαη κέζσ απνζπαζκαηηθψλ παξεκβάζεσλ ρσξίο λα εληάζζεηαη ζην πιαίζην ελφο νινθιεξσκέλνπ ρσξηθνχ ζρεδηαζκνχ. Σν ζεκαληηθφηεξν πξφβιεκα αθνξά ζηελ εληεηλφκελε δηάρπζε θεληξηθψλ, εκπνξηθψλ θαη παξαγσγηθψλ ιεηηνπξγηψλ θαηά κήθνο ησλ βαζηθψλ θπθινθνξηαθψλ αμφλσλ θαη ζηελ παξάιιειε θαη ζπλερή αχμεζε ησλ νηθηζηηθψλ ππθλνηήησλ ζε πεξηαζηηθέο θαη εμσαζηηθέο πεξηνρέο, σο απφξξνηα ηνπ πιεκκεινχο ειέγρνπ ησλ ρξήζεσλ γεο θαη ηεο δπζθνιίαο εθαξκνγήο ηνπ πνιενδνκηθνχ ζρεδηαζκνχ ψζηε ε δήηεζε λα δηνρεηεπζεί ζε νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο. Σν νξαηφ απνηέιεζκα είλαη ε αλάδπζε λέσλ, «αζρεδίαζησλ» πφισλ θαη θεληξηθνηήησλ ζηελ πεξηθέξεηα ηεο Αηηηθήο θαη ηδίσο ζηα Μεζφγεηα, ηα νπνία παξνπζηάδνπλ ηε κεγαιχηεξε πιεζπζκηαθή αχμεζε ζηελ Πεξηθέξεηα ηελ ηειεπηαία δεθαεηία κε πνιιαπιέο επηπηψζεηο ζε πεξηβαιινληηθφ θαη νηθνλνκηθφ επίπεδν (θαηαλάισζε πεξηαζηηθνχ ρψξνπ θαη θπζηθψλ πφξσλ, αλεμέιεγθηε κεηαηξνπή παξαγσγηθψλ γεσξγηθψλ εθηάζεσλ ζε αζηηθή γε, πςειφ θφζηνο ππνδνκψλ, αχμεζε ηνπ κέζνπ κήθνπο κεηαθίλεζεο θαη ελζάξξπλζε ηεο ρξήζεο ΗΥ ιφγσ θαη ηεο δεδνκέλεο αδπλακίαο θάιπςεο ησλ αλαγθψλ κε ΜΜΜ, θ.ά.). Οη παξαπάλσ δηαπηζηψζεηο θαηαδεηθλχνπλ ζαθψο ηελ αλαγθαηφηεηα αλάζρεζεο ησλ θαηλνκέλσλ γξακκηθήο αλάπηπμεο, κέζσ ηνπ ειέγρνπ ησλ παξόδησλ ρξήζεσλ γεο ζηνπο πθηζηάκελνπο θαη ηνπο ζρεδηαδφκελνπο άμνλεο. Δπηπιένλ (γηα ιφγνπο πνπ ζρεηίδνληαη θαη κε ηελ αλάγθε εμνηθνλφκεζεο πφξσλ), αλαδεηθλχεηαη ε αλάγθε βέιηηζηεο θαη νξζνινγηθήο αμηνπνίεζεο ησλ πθηζηάκελσλ ππνδνκώλ. Δπνκέλσο, ε δεκηνπξγία λέσλ αμφλσλ θξίλεηαη ζθφπηκν λα εμεηάδεηαη ζην πιαίζην ηεο νινθιήξσζεο θξίζηκσλ ειιεηπνπζώλ ζπλδέζεσλ (πνπ αλακέλεηαη λα απνθνξηίζνπλ θξίζηκα, θνξεζκέλα ηκήκαηα εληφο ή πέξημ ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ), θαη φρη ζηε ινγηθή ηεο νινθιήξσζεο νδηθψλ δαθηπιίσλ, πνπ αληαλαθιά ηνπο ζρεδηαζκνχο πξνεγνχκελσλ εηψλ. ε θάζε πεξίπησζε, ε ζθνπηκόηεηα θάζε λέαο νδηθήο ππνδνκήο ζα πξέπεη λα ηεθκεξηψλεηαη ζην πιαίζην ππνζηήξημεο ησλ ζηόρσλ ηνπ επξύηεξνπ ρσξνηαμηθνύ θαη πνιενδνκηθνύ ζρεδηαζκνύ ηάζκεπζε Σν δήηεκα ηεο ζηάζκεπζεο απνηειεί κείδνλ πξφβιεκα ζην Λεθαλνπέδην ηεο Αηηηθήο, κε αηρκή ην θέληξν ηεο Αζήλαο θαη ηνπ Πεηξαηά, ηα ππφινηπα ππεξηνπηθά θέληξα θαη ηηο ππθλνθαηνηθεκέλεο πεξηνρέο θαηνηθίαο. Ζ πξνβιεκαηηθή δηαρείξηζε ηεο ζηάζκεπζεο ιεηηνπξγεί πνιιαπιαζηαζηηθά, έρνληαο ζεκαληηθέο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ θπθινθνξία ηφζν ησλ ΗΥ φζν θαη ησλ ΜΜΜ, κε ζεκαληηθέο έκκεζεο ζπλέπεηεο ζε πεξηβαιινληηθφ επίπεδν. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ιφγσ ηεο αλεμέιεγθηεο παξφδηαο ζηάζκεπζεο (πνπ ζε κεγάιν βαζκφ νθείιεηαη ζηελ έιιεηςε νξγαλσκέλσλ ρψξσλ ζηάζκεπζεο), ην 56% ησλ δξφκσλ ηεο πξσηεχνπζαο δηαζέηνπλ κφλν κία ισξίδα θπθινθνξίαο, παξφιν πνπ κφιηο ην 11% έρεη θαηαζθεπαζηεί κε απηά ηα γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά. Αληίζηνηρα, ππνινγίδεηαη φηη αθφκε θαη κηα νιηγφιεπηε θαηάιεςε ηνπ δξφκνπ κπξνζηά ζε ζηάζε ιεσθνξείνπ ή ζε πεξίπηεξν αξθεί γηα λα ππεξδηπιαζηάζεη ηνλ ρξφλν δηέιεπζεο ησλ νδεγψλ απφ ην ζπγθεθξηκέλν ζεκείν, λα δηπιαζηάζεη ηελ θαηαλάισζε θαπζίκνπ θαη λα απμήζεη θαηά 30% κε 70% ηηο εθπνκπέο CO. Σν πξόβιεκα είλαη εληνλόηαην ζην θέληξν ηεο Αζήλαο, φπνπ ζχκθσλα κε πξφζθαηεο κειέηεο ηνπ Πνιπηερλείνπ 20, θάζε κέξα γίλνληαη 1,6 εθ. ζηαζκεχζεηο. χκθσλα δε κε ζηνηρεία ηεο Μειέηεο Αλάπηπμεο Μεηξφ, εληφο ηνπ εζσηεξηθνχ νδηθνχ δαθηπιίνπ πξνζθέξνληαη ζέζεηο ζηάζκεπζεο, απφ ηηο νπνίεο νη εθηφο νδνχ κε δεκφζηα ρξήζε είλαη θαη νη ζέζεηο παξά ηελ νδφ είλαη (κε ηηο λα αθνξνχλ ζε παξάλνκε ζηάζκεπζε, δειαδή 20 ηνηρεία 2008 ηνπ ΔΜΠ πνπ δεκνζηεχζεθαλ ζηελ «Διεπζεξνηππία»,

14 ζηξνθέο ιεσθνξείσλ, γσλίεο δξφκσλ, πεδνδξφκηα θαη πεδφδξνκνπο, ξάκπεο γηα ηελ θίλεζε αηφκσλ κε θηλεηηθά πξνβιήκαηα). Σν ζχλνιν ηεο δήηεζεο είλαη ζέζεηο κε ην έιιεηκκα λα εθηηκάηαη ζε ζέζεηο. ηηο πεξηνρέο θαηνηθίαο, έρεη δηαπηζησζεί φηη ηα πεξηζζφηεξα απηνθίλεηα θαηαιακβάλνπλ ηελ ίδηα ζέζε γηα ηνπιάρηζηνλ 5 ψξεο, ελψ ζε δψλεο φπνπ θπξηαξρνχλ νη εκπνξηθέο θαη επαγγεικαηηθέο ρξήζεηο είλαη δχζθνιε ε εμεχξεζε κηαο ζέζεο επί 18 ψξεο ην 24σξν. Σν 80% ησλ νδεγψλ αθήλεη ην απηνθίλεηφ ηνπ ζην δξφκν, ελψ ην 40% ησλ ΗΥ θαηαιακβάλεη παξάλνκεο ζέζεηο (ππνινγίδνληαη πεξίπνπ ζηηο ). Μάιηζηα, ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ θέληξνπ κεηαμχ πιαηείαο πληάγκαηνο θαη Οκφλνηαο, θαηά ηηο εξγάζηκεο ψξεο, κφλν έλα ζηα έμη ΗΥ ζηαζκεχεη ζε λφκηκε ζέζε 21. Μεγάιν κέξνο ηνπ πξνβιήκαηνο νθείιεηαη ζηελ έιιεηςε νξγαλσκέλσλ ρώξσλ ζηάζκεπζεο, εηδηθά ζηηο πεξηνρέο θαηνηθίαο. χκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ ΔΜΠ 22 νη ζέζεηο ζηάζκεπζεο ζε ζηεγαζκέλνπο ή αλνηρηνχο ρψξνπο, δεκφζηαο θαη ηδησηηθήο ρξήζεο, ζε νιφθιεξν ην Λεθαλνπέδην αλέξρνληαη ζε θαη ππνινγίδεηαη φηη επαξθνχλ γηα λα θαιχςνπλ κφλν ην 22% ησλ αλαγθψλ. Οη νδεγνί πνπ έρνπλ ζέζε κε ην κήλα ζε θάπνην parking κφιηο πνπ μεπεξλνχλ ηνπο Δίλαη δε ραξαθηεξηζηηθφ φηη, παξά ην έιιεηκκα ζε νξγαλσκέλνπο ρψξνπο ζηάζκεπζεο, ηα πεξηζζφηεξα parking έρνπλ ειεχζεξεο ζέζεηο, αθφκα θαη ηηο εξγάζηκεο ψξεο, ιφγσ ησλ πςειψλ ηηκψλ πνπ αλαγθάδνπλ πνιινχο νδεγνχο λα πξνηηκνχλ ηελ αλαδήηεζε δσξεάλ ζέζεο παξά ηελ νδφ, παξφιν πνπ ε εμεχξεζε ζέζεο απαηηεί επηπιένλ νδήγεζε απφ 5 έσο θαη 20 ιεπηά (ππνινγίδεηαη φηη έλαο νδεγφο δηαλχεη θαηά κέζν φξν έλα ρικ. γηα λα βξεη ζέζε). Ζ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο απφ ηηο αξρέο εκθαλίδεηαη αξθεηά αδχλακε έσο ηψξα. Ζ θαηαζθεπή ρψξσλ ζηάζκεπζεο ζε επηιεγκέλνπο, πεξηθεξεηαθνχο θαη ηεξκαηηθνχο, ζηαζκνχο ηνπ κεηξφ, δειαδή ην γλσζηφ ζχζηεκα park & ride 23, έρεη πξνρσξήζεη κε πνιχ αξγνχο ξπζκνχο έσο ηψξα. Σν πξόβιεκα εκθαλίδεηαη πνιύ έληνλν ζηελ πεξίπησζε ηνπ πξναζηηαθνύ ζηδεξνδξόκνπ (θιάδνο πξνο Αεξνδξόκην), φπνπ κεηά απφ ηφζα ρξφληα ιεηηνπξγίαο δελ έρνπλ αθφκε δεκηνπξγεζεί νη θαηάιιεινη ρψξνη, παξά ην γεγνλφο φηη ε ίδηα ε ράξαμε, ζην κέζνλ ηεο Αηηηθήο Οδνχ, επηηάζζεη ηελ πξφζβαζε ζηνπο ζηαζκνχο κε θάπνην κέζν κεηαθνξάο. Όζνλ αθνξά ζηε ξχζκηζε ηεο παξφδηαο ζηάζκεπζεο, ε πξψηε ζπζηεκαηηθή πξνζπάζεηα εθαξκνγήο ζπζηήκαηνο ειεγρφκελεο ζηάζκεπζεο έγηλε απφ ηνλ Γήκν Αζελαίσλ, κε θαζνξηζκφ ζέζεσλ γηα κφληκνπο θαηνίθνπο θαη επηζθέπηεο. Ξεθίλεζε ην 2007 ζε έλα κεγάιν κέξνο ηνπ θέληξνπ (ρσξηζκέλν ζε 7 δψλεο) κε ζέζεηο, ελψ ζηηο αξρέο ηνπ 2010 επεθηάζεθε ζηηο ζέζεηο, κε ηελ έληαμε 5 λέσλ δσλψλ ζε γεηηνληθέο πεξηνρέο. Σν ζχζηεκα θαίλεηαη πσο έρεη θαηαθέξεη λα βειηηψζεη ηηο ζπλζήθεο ζηάζκεπζεο ζηελ πφιε, απμάλνληαο ηελ ελαιιαγή ζηάζκεπζεο, επνκέλσο επηηξέπνληαο ζε πεξηζζφηεξνπο νδεγνχο λα ζηαζκεχνπλ ζηελ ίδηα ζέζε εληφο ηεο εκέξαο. Ηδηαίηεξα ζνβαξφ πξφβιεκα, κε ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηελ θίλεζε πεδψλ θαη νρεκάησλ, πνπ ζπληειεί ζηελ ππνβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ζηελ πφιε θαη ζηε δηφγθσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζπλεπεηψλ ηνπ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ, απνηειεί ε πξνβιεκαηηθή δηαρείξηζε ηεο θπθινθνξίαο θαη, θπξίσο, ηεο ζηάζκεπζεο ησλ νρεκάησλ ηξνθνδνζίαο ησλ 21 Όπσο παξαπάλσ. 22 Όπσο παξαπάλσ. 23 Σν κέηξν ζπλδπάδεηαη κε αλάινγε ηηκνινγηαθή πνιηηηθή έθπησζεο, κε κείσζε ηνπ ηέινπο ζηάζκεπζεο εθφζνλ γίλεηαη αθφινπζα ρξήζε ηνπ κεηξφ.

15 θαηαζηεκάησλ. Πξφθεηηαη γηα δήηεκα ην νπνίν αλαθέξεηαη θαη ζην Δζληθφ Υσξνηαμηθφ ρέδην, φπνπ δίδεηαη ε θαηεχζπλζε ξχζκηζεο ησλ σξαξίσλ δηαλνκήο θαη ε πξφβιεςε εηδηθψλ ζέζεσλ, εθηφο θαη παξά ηελ νδφ, γηα ηελ νκαιή δηεμαγσγή ηεο ηξνθνδνζίαο ζηα αζηηθά θέληξα. ηε ξίδα ηνπ πξνβιήκαηνο βξίζθεηαη ε αλαπνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ ζρεηηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ, πνπ πεξηιακβάλεη δηαθνξεηηθά θαζεζηψηα ξχζκηζεο κε γεσγξαθηθέο αιιειεπηθαιχςεηο. ην αθφινπζν ζρήκα θαίλεηαη ζπλνπηηθά ην ηζρχνλ πιαίζην γηα ηελ ηξνθνδνζία ζην θέληξν ηεο Αζήλαο, κε ηηο ραξαθηεξηζηηθέο αιιειεπηθαιχςεηο πεξηνρψλ θαη σξαξίσλ. ρήκα 3: Ιζρύνλ ζεζκηθό πιαίζην γηα ηε ξύζκηζε ηεο ηξνθνδνζίαο θαηαζηεκάησλ ζην θέληξν ηεο Αζήλαο Πεγή: Β. Πξνθπιιίδεο, «Η νηθνλνκηθή θξίζε σο επθαηξία γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ πξνβιεκάησλ εκπνξεπκαηηθώλ κεηαθνξώλ ζηελ Αζήλα», 2010.

16 Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο απαηηείηαη κηα δέζκε κέηξσλ δηαθνξεηηθνχ επηπέδνπ. Αθελφο, ρξεηάδεηαη νξζνινγηθόο αλαζρεδηαζκόο ηεο ρσξνζέηεζεο ησλ θέληξσλ ζπιινγήο θαη δηαλνκήο εκπνξεπκαηηθώλ θνξηίσλ, αθεηέξνπ ζα πξέπεη λα απνζαθεληζηεί ην ζρεηηθφ ζεζκηθό πιαίζην γηα ηα σξάξηα θίλεζεο, κε έκθαζε ζηελ άξζε ησλ αιιειεπηθαιχςεσλ θαη ηελ απαγφξεπζε ηεο ηξνθνδνζίαο ζε ψξεο αηρκήο ζηα ππεξηνπηθά θέληξα ηνπ ιεθαλνπεδίνπ. Πέξαλ απηψλ, απαηηνχληαη κέηξα θπζηθνύ ζρεδηαζκνύ (ζέζεηο παξά ηελ νδφ αιιά θαη εθηφο νδνχ, φπνπ είλαη δπλαηφλ) ελψ ζε απψηεξν νξίδνληα ζα κπνξνχζε λα εμεηαζηεί ην ζέκα ηεο ζπλάξηεζεο ηεο αδεηνδφηεζεο ιεηηνπξγίαο θαηαζηεκάησλ (ηνπιάρηζηνλ ησλ πνιπθαηαζηεκάησλ θαη ησλ super market) κε ηελ χπαξμε θαηάιιεινπ θαη επαξθνχο ρψξνπ θνξην-εθθφξησζεο Τπεξαζηηθέο ρεξζαίεο κεηαθνξέο (ΚΣΔΛ, ΟΔ) ηελ Αζήλα ιεηηνπξγνχλ δχν ηεξκαηηθνί ζηαζκνί ππεξαζηηθψλ ιεσθνξείσλ (ΚΣΔΛ) πνπ εμππεξεηνχλ ηηο κεηαθηλήζεηο απφ θαη πξνο ηελ Πεξηθέξεηα. Ο ζηαζκφο ηνπ Κεθηζνχ (ζηε ζπκβνιή κε ηε Λ. Αζελψλ) θαιχπηεη ηελ πιεηνλφηεηα ησλ λνκψλ, πεξηιακβάλνληαο ηα ΚΣΔΛ Αηησιναθαξλαλίαο, Αξθαδίαο, Άξηαο, Αραταο, Γξεβελψλ, Γξάκαο, Έβξνπ, Εαθχλζνπ, Ζιείαο, Ζκαζίαο, Θεζπξσηίαο, Θεζζαινλίθεο, Ησαλλίλσλ, Καβάιαο, Καζηνξηάο, Κέξθπξαο, Κεθαιελίαο, Κηιθίο, Κνξίλζνπ, Λαθσλίαο, Λεπθάδαο, Μεζζελίαο, Ξάλζεο, Πέιιαο, Πξέβεδαο, Ρνδφπεο, εξξψλ, Φιψξηλαο θαη Υαιθηδηθήο. Ο ζηαζκφο ηεο νδνχ Ληνζίσλ (ζηελ πεξηνρή Σξεηο Γέθπξεο) εμππεξεηεί ηελ Κεληξηθή Διιάδα, δειαδή ηα ΚΣΔΛ Δχβνηαο, Δπξπηαλίαο, Θεβψλ, Καξδίηζαο, Λάξηζαο, Ληβαδεηάο, Μαγλεζίαο, Πηεξίαο, Φζηψηηζαο θαη Φσθίδαο. Οη δχν ζηαζκνί βξίζθνληαη ζε άκεζε επαθή κε ην εζληθφ νδηθφ δίθηπν (Δ.Ο. Αζελψλ - Λακίαο θαη Δ.Ο. Αζελψλ - Κνξίλζνπ). Δληνχηνηο, ε ππνδνκή ηνπο είλαη ζε κεγάιν βαζκφ πεπαιαησκέλε, ελψ ην ζεκαληηθφηεξν πξφβιεκα είλαη ε δπζρέξεηα πξφζβαζεο ζε απηνχο κε ην δίθηπν ΜΜΜ. Ο ζηαζκφο ηνπ Κεθηζνχ είλαη πξνζβάζηκνο κφλν κέζσ δχν ιεσθνξεηαθψλ γξακκψλ ζρεηηθά ρακειήο ζπρλφηεηαο δηέιεπζεο (γξακκή εμπξέο Υ93 ηνπ αεξνδξνκίνπ, δηαδεκνηηθή γξακκή 420 απφ Πεηξαηά / Αγ. Αλαξγχξνπο), θαζψο θαη ηεο πην αμηφπηζηεο ηνπηθήο γξακκήο 051 απφ ηελ Οκφλνηα, ελψ ν ζηαζκφο ηεο Ληνζίσλ εμππεξεηείηαη νξηαθά (απφζηαζε βαδίζκαηνο πεξίπνπ 10 ιεπηψλ) απφ ην δίθηπν ηνπ ΖΑΠ (ζηαζκφο Κάησ Παηήζηα), θαζψο θαη απφ ηελ πιεζψξα ιεσθνξεηαθψλ γξακκψλ ηεο νδνχ Ληνζίσλ (πνπ φκσο είλαη ρακειήο ζπρλφηεηαο θαη ζπλδέενπλ κφλν κε ηηο δπηηθέο πεξηνρέο ηνπ θέληξνπ θαη ηα βνξεην-δπηηθά πξνάζηηα ηνπ ιεθαλνπεδίνπ). ην πιαίζην εθζπγρξνληζκνχ ησλ ππεξεζηψλ ησλ ΚΣΔΛ θαη βειηίσζεο ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο κέζσ ησλ ΜΜΜ, ζρεδηάδεηαη ε κεηαθνξά ηνπ θεληξηθνχ ηεξκαηηθνχ ζηαζκνχ ζηελ πεξηνρή ηνπ Διαηψλα (πιεζίνλ ηνπ νκψλπκνπ ζηαζκνχ κεηξφ), ψζηε λα θαηαξγεζνχλ νη δχν, πξνβιεκαηηθέο απφ πνιιέο απφςεηο, ζεκεξηλέο ζέζεηο. Οη ελδνπεξηθεξεηαθέο επηβαηηθέο κεηαθηλήζεηο εμππεξεηνχληαη απφ ην ΚΣΔΛ Ννκνχ Αηηηθήο, ην νπνίν ιεηηνπξγεί επηπιένλ θαη ηε γξακκή Αζελψλ - Θεζζαινλίθεο. ηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο εθηεινχληαη δξνκνιφγηα αθηηληθά απφ ην Πεδίν ηνπ Άξεσο (Πι. Αηγχπηνπ), φπνπ θαη βξίζθνληαη νη αθεηεξίεο, πξνο: Αεξνδξφκην - Ραθήλα, Ραθήλα - Ν.Μάθξε - Μαξαζψλα, Ωξσπφ - Αγ. Απνζηφινπο, Λαχξην - νχλην, Μέγαξα θαη Βίιιηα - Δξπζξέο.

17 Σν ΚΣΔΛ Αηηηθήο δηαζέηεη 136 ιεσθνξεία θαη κεηαθέξεη εηεζίσο πεξίπνπ επηβάηεο 24. Ζ ιεηηνπξγία ησλ αθεηεξηψλ ηνπ ΚΣΔΛ Αηηηθήο ζην θέληξν ηεο πφιεο, θαη κάιηζηα δηαζθνξπηζκέλα θαηά κήθνο ηεο νδνχ Μαπξνκκαηαίσλ ζην Πεδίν ηνπ Άξεσο θαη ζηε ζπκβνιή Ηνπιηαλνχ - Μαπξνκκαηαίσλ ζηελ Πι. Αηγχπηνπ (θαζψο ν ρψξνο πνπ δηακνξθψζεθε ζρεηηθά πάλσ ζηελ Πι. Αηγχπηνπ δελ ρξεζηκνπνηείηαη), επηβαξχλεη ζε έλα βαζκφ ηηο θεληξηθέο αξηεξίεο ηεο πφιεο θαη ηνπο γχξσ θφκβνπο. Απφ ηελ άιιε κεξηά, παξέρεη απμεκέλε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζην επηβαηηθφ θνηλφ, αθφκε θαη κε ηα πφδηα απφ ηνπο θαηνίθνπο ησλ γεηηνληθψλ πεξηνρψλ. Ζ κεηαθνξά ησλ αθεηεξηψλ εθηφο θέληξνπ ζην κέιινλ, ζπλαξηάηαη ηδαληθά ππφ ηελ πξνυπφζεζε ηεο νινθιήξσζεο ησλ επεθηάζεσλ ηνπ κεηξφ θαη ηνπ πξναζηηαθνχ ζηδεξνδξφκνπ θαηά κήθνο ησλ βαζηθψλ αμφλσλ εμππεξέηεζεο (θπξίσο ην Λαχξην θαη ηε Ραθήλα). Οζνλ αθνξά ηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο ηνπ Τπεξαζηηθνχ ηδεξνδξφκνπ, ν επηβαηηθφο ηαζκφο Λαξίζεο βξίζθεηαη ζε ζηάδην αλαζρεδίαζεο θαη αλαβάζκηζεο, ψζηε λα απνηειέζεη ηνλ Κεληξηθφ Δπηβαηηθφ ηδεξνδξνκηθφ ηαζκφ ηεο Αζήλαο (ηα ζρεηηθά φκσο έξγα έρνπλ κείλεη εκηηειή θαη πξέπεη λα νινθιεξσζνχλ), ελψ ην ίδην ζπκβαίλεη θαη κε ηνλ θνκβηθφ ζηαζκφ ηνπ ηδεξνδξνκηθνχ Κέληξνπ Αραξλψλ (ΚΑ). Τπάξρεη θαη ν αλαθαηληζκέλνο ζηαζκφο Πεηξαηά, πνπ ιφγσ ηεο κε νινθιήξσζεο ησλ έξγσλ αλαβάζκηζεο ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηαδξφκνπ ΚΑ- Αζήλα-Πεηξαηάο, ππνιεηηνπξγεί κε πεξηνξηζκέλν αξηζκφ πξναζηηαθψλ δξνκνινγίσλ λα θαηαιήγεη ζ απηφλ. Απαξαίηεηε θξίλεηαη ε ζπληνκφηεξε δπλαηή νινθιήξσζε ησλ ηεξκαηηθψλ εκπνξεπκαηηθψλ ζηαζκψλ ηνπ ΟΔ ζην Θξηάζην Πεδίν θαη ηνλ ιηκέλα Ηθνλίνπ, πξνθεηκέλνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλάπηπμε ηνπ Δκπνξεπκαηηθνχ Κέληξνπ ζην Θξηάζην, λα εληαρζεί ζην ζχζηεκα ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ ηεο Αηηηθήο Ληκεληθή ππνδνκή Ζ ιηκεληθή ππνδνκή ηεο Αηηηθήο πεξηιακβάλεη ηέζζεξα ιηκάληα εζληθήο θαη δηεζλνχο εκβέιεηαο, ηνλ Πεηξαηά (κε ηελ εθηεηακέλε ιηκεληθή ηνπ δψλε πνπ πεξηιακβάλεη ην θχξην επηβαηηθφ ιηκάλη θαη ην εκπνξεπκαηηθφ ιηκάλη ηνπ Κεξαηζηλίνπ - Ηθνλίνπ), ην Λαχξην, ηε Ραθήλα θαη ηελ Διεπζίλα. Σν ζπλερψο αλαβαζκηδφκελν δηεζλέο ιηκάλη ηνπ Πεηξαηά είλαη ην κεγαιχηεξν ιηκάλη ζε θίλεζε επηβαηψλ ζηε Μεζφγεην, ελψ εμππεξεηεί παξάιιεια ζεκαληηθή εκπνξεπκαηηθή θίλεζε. Απαξηίδεηαη απφ ηξεηο ηνκείο, κε ζαθψο δηαρσξηζκέλεο θαη απηφλνκεο ιεηηνπξγίεο: Σν (Κεληξηθφ) Δπηβαηηθφ ιηκάλη κε πέληε ζηαζκνχο εζσηεξηθνχ θαη έλαλ εμσηεξηθνχ, Σν Δκπνξηθφ ιηκάλη (Γξαπεηζψλα - Κεξαηζίλη - Ν. Ηθφλην), ην νπνίν εμππεξεηεί ηε δηαθίλεζε εκπνξεπκαηνθηβσηίσλ θαη ζπληζηά ζεκαληηθφ θφκβν κεηαθφξησζεο εκπνξεπκάησλ (transshipment) θαη Σελ Δπηζθεπαζηηθή Εψλε (Πέξακα, αιακίλα). Σν ιηκάλη ηνπ Λαπξίνπ επηθεληξψλεηαη ζε επηβαηηθέο θαη ηνπξηζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο πξνο θαη απφ ην λεζησηηθφ ζχκπιεγκα ηνπ Αηγαίνπ θαη ζε κηθξφηεξν βαζκφ ζε εκπνξηθέο. Σν ιηκάλη ηνπ Λαπξίνπ βξίζθεηαη ζήκεξα ζε θάζε αλάπηπμεο κε ζεκαληηθά ιηκεληθά έξγα λα έρνπλ πξφζθαηα νινθιεξσζεί, ελψ εμίζνπ ζεκαληηθά έξγα βξίζθνληαη ζε εμέιημε θαη ζα νινθιεξσζνχλ εληφο ηεο επφκελεο πεληαεηίαο. Ζ ζπκβνιή ηνπ ιηκέλα Λαπξίνπ ζηελ αλαδηάξζξσζε ησλ ζαιαζζίσλ κεηαθνξψλ ηεο ρψξαο αλακέλεηαη λα είλαη ζεκαληηθή εθφζνλ πινπνηεζνχλ νη απαξαίηεηνη ρεξζαίνη άμνλεο, πεξηιακβάλνληαο ηελ αλαβάζκηζε ηεο νδνχ Μαξθφπνπινπ - Λαπξίνπ, θπξίσο 24 ηνηρεία 2011 ηεο ΚΣΔΛ Αηηηθήο ΑΔ (

18 φκσο ηε ζηδεξνδξνκηθή ζχλδεζε (επέθηαζε πξναζηηαθνχ ζηδεξνδξφκνπ), πνπ ζα βειηηψζνπλ ζεκαληηθά ηελ πξφζβαζή ηνπ. Μεγάιε επηβαηηθή θίλεζε πξνο ηα λεζηά ησλ Κπθιαδσλ εμππεξεηεί ην ιηκάλη ηεο Ραθήλαο, ην νπνίν παξάιιεια εμππεξεηεί κηθξή εκπνξεπκαηηθή θίλεζε εζσηεξηθνχ. Σν θχξην πξφβιεκα ηνπ ιηκέλα Ραθήλαο είλαη φηη ην κεηαθνξηθφ έξγν πνπ αλαιακβάλεη είλαη αλαληίζηνηρν ηφζν κε ηε ρσξεηηθφηεηά ηνπ (απνηειεί πιήξσο ηερλεηφ ιηκάλη, γεγνλφο πνπ έρεη νδεγήζεη ζε νινέλα θαη κεγαιχηεξα ιηκεληθά έξγα) φζν θαη κε ηε ζέζε ηνπ, εληφο ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ ηεο πφιεο, κε απνηέιεζκα νη ζπλζήθεο πξφζβαζεο λα δηαηαξάζζνπλ ηε θπζηνγλσκία ηεο πφιεο θαη ηνπ ζαιάζζηνπ κεηψπνπ. ηελ πξννπηηθή ηεο πινπνίεζεο ηεο ζηδεξνδξνκηθήο ηνπ ζχλδεζεο (επέθηαζε ηνπ πξναζηηαθνχ), ζα κπνξνχζε λα εμεηαζηεί ε πξννπηηθή λα αλαιάβεη εμεηδηθεπκέλν ξφιν, θηινμελψληαο ηπηάκελα δειθίληα θαη ηε ζχλδεζε κε ηε Ν. Δχβνηα. Ο ιηκέλαο ηεο Διεπζίλαο απνηειεί ζεκαληηθφ εκπνξηθφ ιηκέλα θαη ζεσξείηαη ελαιιαθηηθά σο ζπκπιεξσκαηηθφο ηνπ Πεηξαηά ζηε δηαθίλεζε θνξηίσλ γηα ηε πεξηνρή ηεο Αηηηθήο. εκαληηθφ πξφβιεκα απνηειεί ε ζέζε ηνπ, ζηελ θαξδηά ηεο πφιεο, θαη έρεη ήδε πξνηαζεί, κέζσ ηνπ ηνπηθνχ ΓΠ, ε κεηαθνξά ηνπ πξνο ηα δπηηθά ηεο πφιεο. Σνπηθνί ιηκέλεο ιεηηνπξγνχλ ζηα λεζηά ηεο Πεξηθέξεηαο θαη ζηελ Σξνηδελία θαη εμππεξεηνχλ ην ζχλνιν ησλ αλαγθψλ ηνπο. Πνξζκεηαθέο ζπλδέζεηο κε ηε Νφηηα Δχβνηα ιεηηνπξγνχλ ζηνλ Ωξσπφ θαη ζηελ Αγία Μαξίλα. Μαξίλεο θαη ινηπνί ηνπηθνί ιηκέλεο ιεηηνπξγνχλ ζηνλ Άιηκν, ηελ Αλάβπζζν, ηε Βνπιηαγκέλε, ηε Γιπθάδα, ηε Εέα, ην Λαχξην, ην Πφξην Ράθηε θαη ην Φάιεξν (Φινίζβνο). Λεηηνπξγνχλ επίζεο θαη ηδησηηθνί ηνπξηζηηθνί ιηκέλεο. ε φ,ηη αθνξά ζηελ αλάπηπμε ηεο ιηκεληθήο ππνδνκήο ηεο Πεξηθέξεηαο θαη ηνλ πξνβιεπφκελν ξφιν θάζε ιηκέλα, ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο πξνσζεί ηνλ εληαίν ζρεδηαζκφ θαη δηαρείξηζε φινπ ηνπ ιηκεληθνχ ζπζηήκαηνο («ζχζηεκα ιηκέλσλ Αηηηθήο»), κε ζηαδηαθή κεηαθνξά αθηνπιντθψλ ππεξεζηψλ απφ ηνλ θεληξηθφ ιηκέλα ηνπ Πεηξαηά ζηνπο ιηκέλεο ηεο Ραθήλαο θαη ηνπ Λαπξίνπ. Ζ θαηεχζπλζε γηα ηνλ θεληξηθφ ιηκέλα ηνπ Πεηξαηά είλαη λα εμαθνινπζεί λα δηαηεξεί αθηνπιντθέο ππεξεζίεο, θπξίσο γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Αξγνζαξσληθνχ, λα εμεηδηθεπηεί ζηνλ θιάδν ηεο θξνπαδηέξαο, ελψ ζεκαληηθφ ηκήκα ηνπ λα απνδνζεί αλαβαζκηζκέλν ζηελ αζηηθή πεξηνρή ησλ παξάθηησλ ΟΣΑ ηεο επξχηεξεο πφιεο ηνπ Πεηξαηά. Οη ζρεηηθέο πξνηάζεηο ηνπ ΓΠΥΑΑ παξακέλνπλ επίθαηξεο θαη ζα κπνξνχζαλ λα επηδησρζνχλ ζην πιαίζην ηεο εζληθήο ιηκεληθήο πνιηηηθήο (εμεηδίθεπζε ηνπ έξγνπ ησλ επηβαηηθψλ ιηκέλσλ ηεο Πεξηθέξεηαο), ζε ζπλδπαζκό κε ηελ πινπνίεζε ησλ απαξαίηεησλ έξγσλ αλαβάζκηζεο ησλ ρεξζαίσλ (θπξίσο ζηδεξνδξνκηθώλ) ηνπο ζπλδέζεσλ θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηνπο πεξηνξηζκνχο απφ ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά θάζε ελφο. Ωο πξνο ηηο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο, ην ηκήκα ηνπ Ηθνλίνπ - Πεξάκαηνο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ιηκέλα ηεο Διεπζίλαο θαη ηεο επξχηεξεο παξάθηηαο πεξηνρήο καδί κε ηηο εγθαηαζηάζεηο λαππεγνεπηζθεπψλ ζην Πέξακα θαη ην εκπνξεπκαηηθφ θέληξν ηνπ Θξηαζίνπ Πεδίνπ, πξνβιέπεηαη λα απνηειέζνπλ έλα θνηλό ζύλνιν εκπνξεπκαηηθώλ θαη ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξώλ θαζψο θαη παξνρήο ππεξεζηψλ εθνδηαζηηθήο (logistics). ην επξχηεξν ζχζηεκα ιηκέλσλ ηεο Πεξηθέξεηαο ζα κπνξνχζαλ αθφκε λα εληαρζνχλ νη ιηκέλεο Κνξίλζνπ θαη Υαιθίδαο (εθφζνλ εληζρπζνχλ), ψζηε λα ζπκπιεξψζνπλ ηε ζαιάζζηα εκπνξεπκαηηθή ππνδνκή ηεο επξχηεξεο βηνκεραληθήο θαη ρνλδξεκπνξηθήο πεξηνρήο ηεο Αηηηθήο.

19 2.7. Αεξνδξόκηα Σν 2001 έιαβε ρψξα ε έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ λένπ δηεζλνχο αεξνιηκέλα «Δι. Βεληδέινο», ην νπνίν θαζηεξψλεη ηελ Αζήλα σο ηνλ πξσηεχνληα δηεζλή αεξνπνξηθφ θφκβν ηεο Διιάδαο, φζνλ αθνξά ηφζν ζηηο δηεζλείο ζπλδέζεηο φζν θαη ηηο εζληθέο ζπλδέζεηο κε ηα πνιπάξηζκα πεξηθεξεηαθά αεξνδξφκηα ηεο επεηξσηηθήο Διιάδαο θαη ησλ λεζηψλ. Με ηελ απνπεξάησζε ην 2004 ηεο Αηηηθήο Οδνχ θαη ηελ αλαβάζκηζε ηεο νδνχ Βάξεο - Κνξσπίνπ, θαζψο θαη ηεο ζηδεξνδξνκηθήο ζχλδεζεο (πξναζηηαθφο ζηδεξφδξνκνο θαη κεηξφ), έρεη βειηησζεί νπζηαζηηθά ε πξνζπειαζηκφηεηα θαη ε ειθπζηηθφηεηά ηνπ. Δπηπιένλ, ζηελ Πεξηθέξεηα ππάξρνπλ ην ζηξαηησηηθφ αεξνδξφκην ηεο Διεπζίλαο θαη ην ηνπηθφ αεξνδξφκην ηνπ Σαηνΐνπ, ηα νπνία κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζην πιαίζην θαηαζηάζεσλ έθηαθηεο αλάγθεο (π.ρ. θαηάζβεζε ππξθαγηψλ), ρσξίο φκσο λα είλαη επαξθή κε ηε ζεκεξηλή ηνπο ππνδνκή γηα λα θαιχςνπλ ηαθηηθέο αλάγθεο ηεο πνιηηηθήο αεξνπνξίαο. 3. Ο ζρεδηαζκόο ηνπ λένπ ΡΑ θαη ε θξηηηθή ησλ ζέζεσλ ηνπ Δ Οη αξρέο ηεο δηαδηθαζίαο ζρεδηαζκνχ κεηαθνξψλ επηπέδνπ ελφο Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ, βαζίδνληαη ζε κηα δσληαλή, εμειηζζφκελε θαη ζχκκηθηε δηαδηθαζία πνπ δηακνξθψλεηαη ζε δπν επίπεδα: -επηρεηξεζηαθφο ζρεδηαζκφο, βαζηζκέλνο ζε έλα νινθιεξσκέλν ζρέδην δηαρείξηζεο ηεο δήηεζεο κεηαθηλήζεσλ θαη κεηαθνξψλ, πνπ λα ππεξεηεί ηηο αξρέο ηνπ πνιενδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. Ο επηρεηξεζηαθφο ζρεδηαζκφο θαιχπηεη θπιηφκελα πεληαεηή (ζπλήζσο, γηα ιφγνπο άκεζεο ζπζρέηηζεο κε αληίζηνηρα πξνγξάκκαηα ρξεκαηνδφηεζεο θαη πινπνίεζεο) πξνγξάκκαηα δνκηθψλ θαη δηαρεηξηζηηθψλ παξεκβάζεσλ, ζηα πιαίζηα ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ, πνπ είλαη καθξνπξφζεζκνο (ζπλήζσο απφ ρξφληα) θαη εκπεξηέρεη ηηο βαζηθέο θαηεπζχλζεηο θαη ην πξνγξακκαηηθφ φξακα ζηφρν ηνπ ππφ ζεζκνζέηεζε γεληθνχ ρσξνηαμηθνχ / πνιενδνκηθνχ / ζπγθνηλσληαθνχ / πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ. -ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο δνκηθψλ παξεκβάζεσλ θιίκαθαο, εληαγκέλνο ζηελ εμππεξέηεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ εληαίνπ θαη θαζνιηθνχ πνιενδνκηθνχ, ρσξνηαμηθνχ, ζπγθνηλσληαθνχ θαη πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη αλαζπγθξφηεζεο ηεο πεξηνρήο εθαξκνγήο ηνπ Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ, ζηα πιαίζηα ηνπ αληίζηνηρνπ επξχηεξνπ ζρεδηαζκνχ γηα ηελ ρψξα. ηελ πεξίπησζε ηνπ ΡΑ 2021, επειέγε απφ ηελ Γηνίθεζε ν ρξνληθφο νξίδνληαο ηεο δεθαεηίαο, ν νπνίνο φκσο δελ αθνξά κφλν έξγα ησλ νπνίσλ ε πινπνίεζε ζα πεξαησζεί εληφο ησλ ρξνληθψλ νξίσλ απηήο, αιιά θαη έξγα ή άιιεο παξεκβάζεηο, ησλ νπνίσλ νη δηαδηθαζίεο πινπνίεζεο ζα σξηκάζνπλ θαη ζα δξνκνινγεζνχλ εληφο απηήο ηεο ρξνληθήο πεξηφδνπ (κε νινθιήξσζε κεηά ην πέξαο απηήο), επεηδή ζεσξνχληαη απαξαίηεηα γηα ηελ πξαγκάησζε ησλ ζηφρσλ ηνπ πξνο ζεζκνζέηεζε ρσξνηαμηθνχ, πνιενδνκηθνχ, θπθινθνξηαθνχ θαη ζπγθνηλσληαθνχ ζρεδηαζκνχ, φπσο απνηππψλεηαη ζην λέν Ρπζκηζηηθφ ρέδην Σν λέν ΡΑ δελ εθπνλείηαη πάλσ ζ έλα άγξαθν ράξηε θαη είλαη πξνθαλέο φηη ππάξρεη ζπλέρεηα θαη κεηεμέιημε ζηνλ γεληθφ ζρεδηαζκφ, κέζα απφ ηελ σξίκαλζε θαη επαλαμηνιφγεζε ησλ

20 δνκηθψλ παξεκβάζεσλ, ξπζκίζεσλ θαη πνιηηηθψλ πνπ εθαξκφζηεθαλ απφ ηελ επνρή πνπ ζεζκνζεηήζεθε ην πξνεγνχκελν Ρπζκηζηηθφ κέρξη ζήκεξα, θαζψο θαη ησλ ζπλαθφινπζσλ επηπηψζεσλ απηψλ. Δίλαη πξνθαλέο φηη θαηά ηελ δηάξθεηα απηήο ηεο δηαδηθαζίαο, πέξα απφ ηηο ηνκεαθέο ζπλεξγαζίεο πνπ ππήξμαλ κε ηνπο ζπλαξκφδηνπο θνξείο θαη Τπνπξγεία (δηαξθήο δηαδηθαζία), αμηνπνηήζεθαλ θαηάιιεια θαη φιεο νη ππάξρνπζεο γεληθέο ή ηνκεαθέο πνιενδνκηθέο θαη ζπγθνηλσληαθέο κειέηεο γηα ηελ Αζήλα θαη ηελ Αηηηθή πνπ έγηλαλ ζην κεηαμχ, ελψ απνδειηηψζεθαλ φιεο νη ππάξρνπζεο πξνηάζεηο, πξνγξακκαηηζκνί θαη ζρεδηαζκνί ησλ επί κέξνπο θνξέσλ, ηδηαίηεξα δε φζνλ αθνξά έξγα πνπ γηα δηαθφξνπο ιφγνπο θαζπζηέξεζε ε πινπνίεζή ηνπο, κνινλφηη παξνπζίαδαλ σξηκφηεηα ή ζεκαληηθφ βαζκφ ζθνπηκφηεηαο απφ πνιπθξηηεξηαθήο πιεπξάο (ζπκβνιή ζηνλ πνιενδνκηθφ, ρσξνηαμηθφ, ζπγθνηλσληαθφ / θπθινθνξηαθφ θαη πεξηβαιινληηθφ ζρεδηαζκφ). Γηα παξάδεηγκα νη επηινγέο πνπ εληάρζεθαλ ζηελ πξφηαζε ηνπ ππφ δεκφζηα δηαβνχιεπζε λένπ ΡΑ 2021 φζνλ αθνξά κέηξα, έξγα θαη ξπζκίζεηο γηα ηνλ ηνκέα «Μεηαθνξέο, Μεηαθηλήζεηο, Γίθηπα», πξνήιζαλ απφ θξηηηθή ζεψξεζε ησλ πξνηάζεσλ παιαηφηεξσλ ή πξφζθαησλ δφθηκσλ γεληθψλ ή ηνκεαθψλ ζπγθνηλσληαθψλ θαη θπθινθνξηαθψλ κειεηψλ (πρ Μειέηε Αλάπηπμεο Μεηξφ, ηξαηεγηθή Μειέηε Αλάπηπμεο Πξναζηηαθνχ ηδεξνδξφκνπ, ηξαηεγηθή Μειέηε Αλάπηπμεο Τπνδνκήο Μεηαθνξψλ, Μειέηεο γηα ηα πγρξεκαηνδνηνχκελα Μεγάια πγθνηλσληαθά Δξγα, Μειέηε Δπεθηάζεσλ ηνπ Γηθηχνπ Σξακ, Γεληθέο Μειέηεο Μεηαθνξψλ ηνπ ΟΑΑ, Δξεπλεηηθά Πξνγξάκκαηα γηα ηελ εθαξκνγή ησλ Αξρψλ ηνπ Δληαίνπ Κπθινθνξηαθνχ θαη Πνιενδνκηθνχ ρεδηαζκνχ, γηα ηελ δεκηνπξγία Μεηξνπνιηηηθνχ Γηθηχνπ Πνδειαηηθψλ Γηαδξνκψλ, γηα ηελ κεηαηξνπή ηνπ άμνλα ηεο Παλεπηζηεκίνπ ζε άμνλα ξνήο πεδψλ, πνδειάηνπ θαη δεκφζηαο ζπγθνηλσλίαο θιπ). Ζ θξηηηθή απηή ζεψξεζε έγηλε κε βάζε ην θίιηξν ηνπ ζθνπνχκελνπ πνιενδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο εθηίκεζεο ηνπ βαζκνχ ζπκβνιήο θάζε κηάο απφ απηέο ζηελ εμππεξέηεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ. Γελ αγλνήζεθε θακκηά κείδνλνο ζεκαζίαο ζπγθνηλσληαθή πξφηαζε ή ζρεδηαζκφο πνπ λα έρεη ππνζηήξημε απφ κηα ηέηνηα κειεηεηηθή ηεθκεξίσζε ή έλαλ ψξηκν πνιενδνκηθφ / αλαπηπμηαθφ ζρεδηαζκφ. Δηζη ινηπφλ ζεσξνχκε ηνπιάρηζηνλ αηπρή ηνλ ραξαθηεξηζκφ απφ ηνλ Δ («Θέζεηο ηνπ Δ γηα ην Νέν ΡΑ») ηεο ζπγθνηλσληαθήο πξφηαζεο ηνπ ρεδίνπ σο «κε νινθιεξσκέλε, αλαπηπμηαθή θαη πεξηβαιινληηθή», δεδνκέλνπ φηη φπσο θαίλεηαη είηε έρεη γίλεη ειιηπήο αλάγλσζε ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ ηνπ λένπ ΡΑ 2021, ησλ παξαξηεκάησλ απηνχ θαη ηνπ ζρεδίνπ δξάζεο πνπ ην εμεηδηθεχεη, είηε ππάξρεη δνκηθή δηαθσλία γηα ην κνληέιν αλάπηπμεο ηεο πφιεο θαη ηεο πεξηθέξεηαο γεληθφηεξα, θαζψο θαη γηα ηελ επηινγή ησλ πιένλ θαηάιιεισλ κεηαθνξηθψλ εξγαιείσλ γηα ηελ ππνζηήξημή ηνπ. ην λέν ΡΑ 2021 πέξα απφ ηελ δπλαηφηεηα ηνπ φπνηνπ εκπινπηηζκνχ ηεο αξρηθήο πξφηαζεο κέζα απφ ηελ δηαδηθαζία δεκφζηαο δηαβνχιεπζεο, ζηνλ βαζκφ πνπ δελ θαιθηδεχεηαη ε βαζηθή ζηφρεπζε ηνπ ρεδίνπ, πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα αλάδξαζεο κέζσ ζπλδπαζκέλεο πνιενδνκηθήο θαη ζπγθνηλσληαθήο κειέηεο κεζνκαθξνπξφζεζκνπ ραξαθηήξα, κε βάζε ηελ νπνία κπνξνχλ λα γίλνπλ ζπκπιεξψζεηο ή δηνξζψζεηο δηθηχσλ κεηαθνξψλ (ΜΣ θιπ), εθφζνλ δηαζθαιίδεηαη ε ζπκκφξθσζε ησλ ηειηθψλ επηινγψλ κε ηηο βαζηθέο αξρέο θαη ζηφρνπο ηνπ ρεδίνπ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ζην εμήο, ζα πξέπεη κε βάζε ηηο πνιενδνκηθέο θαηεπζχλζεηο ηνπ λένπ ΡΑ πνπ ζα ζεζκνζεηεζεί, λα εμεηδηθεπηνχλ ζηνλ ρψξν νη πξνβιέςεηο εμέιημεο ησλ πξνγξακκαηηθψλ κεγεζψλ θαηαλνκήο ηνπ πιεζπζκνχ θαη ησλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο, ζε ζπλάξηεζε θαη κε ην

21 εηζφδεκα, έηζη ψζηε λα ηξνθνδνηεζεί κηα λέα γεληθή ζπγθνηλσληαθή κειέηε πνπ ζα επαλαπξνζδηνξίζεη ηηο επηινγέο ηνπ ζρεδίνπ, αμηνινγψληαο ηηο κέρξη ηφηε επηδφζεηο ηνπ ζπγθνηλσληαθνχ ζπζηήκαηνο θαη ησλ έξγσλ πνπ ζα πινπνηεζνχλ ζην κεηαμχ, απφ ηελ ζθνπηά ηεο ζπκβνιήο ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ ρσξνηαμηθνχ, πνιενδνκηθνχ, θπθινθνξηαθνχ / ζπγθνηλσληαθνχ θαη πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ. Ο ζρεδηαζκφο ηνπ λένπ, ππφ δεκφζηα δηαβνχιεπζε, ΡΑ 2021, ελζσκαηψλεη ηηο αξρέο ηεο βηψζηκεο αζηηθήο θηλεηηθφηεηαο, ηεο αεηθνξίαο, ηεο αλάδεημεο ησλ ηζηνξηθψλ θέληξσλ ηεο πξσηεχνπζαο θαη ησλ ππεξηνπηθψλ θέληξσλ ηεο («Μεηξνπνιηηηθψλ Κέληξσλ» θαη «Γηαδεκνηηθψλ Κέληξσλ Δπξείαο Αθηηλνβνιίαο» ζχκθσλα κε ηελ πξφηαζε ηνπ λένπ ΡΑ 2021), ηεο ζπγθξάηεζεο ηεο αλεπηζχκεηεο αζηηθήο δηάρπζεο ζε εμσαζηηθέο πεξηνρέο θαη ηεο εζηηαζκέλεο αλάπηπμεο πάλσ ζε επηζπκεηά πξνο ηφλσζε θέληξα Υσξηθψλ Δλνηήησλ (θαζψο θαη πφινπο αλάπηπμεο), ππνζηεξηδφκελα απφ δίθηπα ΜΜΜ ζηαζεξήο ηξνρηάο, κε βάζε ηηο αξρέο ηνπ Δληαίνπ Πνιενδνκηθνχ / Υσξνηαμηθνχ θαη πγθνηλσληαθνχ ρεδηαζκνχ. Ζ δηαδηθαζία απηή αθνξά ηελ κειινληηθή δηακφξθσζε ηεο ζπλεθηηθήο πφιεο σο ρψξνπ δσληαλνχ, πνιπθεληξηθνχ θαη πνιπιεηηνπξγηθνχ, ε αλάπηπμε ηνπ νπνίνπ ζα ππνζηεξίδεηαη απφ έλα άξηην θαη ζπλεθηηθφ δίθηπν Γεκφζηαο πγθνηλσληαο, ηεξαξρεκέλν, δηαηξνπηθφ (ζπλδπαζκέλν κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ κέζσλ θαη ππνζπζηεκάησλ), δηαιεηηνπξγηθφ θαη αιιεινζπκπιεξνχκελν απφ ήπηεο κνξθέο θαη δίθηπα κεηαθίλεζεο (πεδφδξνκσλ, πνδειαηφδξνκσλ, νηθνινγηθψλ κηθξνιεσθνξείσλ δηαζχλδεζεο ησλ ζηαζκψλ ησλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο κε ηηο εθαηέξσζελ γεηηνληέο θαη νηθηζκνχο, ζε ζπλδπαζκφ κε νξγάλσζε δσλψλ ήπηαο θπθινθνξίαο πρ Εψλεο 20 θαη Εψλεο 30 ζε επίπεδν γεηηνληψλ θ.ν.θ.). Σν δίθηπν απηφ ζα δηαπιέθεηαη κε ηνπο ηεξκαηηθνχο ζηαζκνχο θαη ηα δίθηπα ησλ ππεξαζηηθψλ ζπγθνηλσληαθψλ κέζσλ (ζηδεξνδξνκηθνί ζηαζκνί, ζηαζκνί ππεξαζηηθψλ ιεσθνξείσλ, ιηκάληα, αεξνδξφκηα), ψζηε λα νινθιεξψλεη κε απξφζθνπηε ζπλέρεηα θαη «ρσξίο ξαθέο» (seamless) ηα δηεπξσπαηθά κεηαθνξηθά δίθηπα κε ην θέληξν ηεο Αζήλαο θαη ηνπ Πεηξαηά, θαζψο θαη κεηαμχ ηνπο. Ο ζηφρνο ηνπ ζρεδηαζκνχ είλαη ε ζπκπαγήο πφιε θαη ε επίηεπμε ηεο ειάρηζηεο εθείλεο ππθλφηεηαο πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πνιπθεληξηθφηεηα θαη ηελ θαηάιιειε κίμε ησλ ρξήζεσλ λα θαζηζηά βηψζηκε θαη ιεηηνπξγηθή ηε Γεκφζηα πγθνηλσλία, έηζη ψζηε νη κεηαθηλήζεηο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο πφιεο λα εμαξηψληαη θαηά ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπο απφ απηήλ. Παξάιιεια ζηνρεχεηαη ε αμηνπνίεζε ηνπ Πξσηεχνληνο Γηθηχνπ Γεκφζηαο πγθνηλσλίαο (αζηηθά θαη πξναζηηαθά / πεξηθεξεηαθά κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο), σο εξγαιείνπ νξγάλσζεο ηνπ ρψξνπ γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο πνιπθεληξηθήο δνκήο αλάπηπμεο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ζπγθξνηήκαηνο Αζήλαο Αηηηθήο (εζηηαζκέλε αλάπηπμε κε θνξκφ ηα δίθηπα ΜΜΜ ζηαζεξήο ηξνρηάο / transit oriented city development). πγθεθξηκέλα, νη εηδηθφηεξεο αξρέο θαη ζηφρνη ηεο πνιηηηθήο κεηαθνξψλ πνπ ελαξκνλίδνληαη κε ηνπο επξχηεξνπο πνιενδνκηθνχο θαη ρσξνηαμηθνχο ζηφρνπο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ Πξσηεχνπζα, παξνπζηάδνληαη ζην άξζξν 27 ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ, φπνπ αλαθέξνληαη επί ιέμεη ηα εμήο: «Οη εηδηθόηεξνη ζηόρνη ηεο πνιηηηθήο κεηαθνξώλ είλαη : α) Η ελίζρπζε ηεο ζπλεθηηθήο πόιεο θαη ηεο πνιπθεληξηθόηεηαο κέζσ ηεο αλάζρεζεο ηεο γξακκηθήο αλάπηπμεο θαηά κήθνο ησλ νδηθώλ αμόλσλ θαη ηηρ εθαπμογήρ ηων απσών ηος

22 ενιαίος σωποηαξικού / πολεοδομικού και κςκλοθοπιακού / ζςγκοινωνιακού ζσεδιαζμού. Αλαπξνζαλαηνιηζκόο ηεο ρσξηθήο αλάπηπμεο, κε εζηίαζε ζηα επηιεγκέλα θέληξα ησλ Χσξηθώλ Δλνηήησλ πνπ ζα εμππεξεηνύληαη, θαηά πξνηεξαηόηεηα, από ηα δίθηπα θαη ηνπο ζηαζκνύο ησλ ΜΣ.. β) Ο αλαζρεδηαζκόο θαη ε πύθλσζε ηνπ δηθηύνπ Γεκόζηαο πγθνηλσλίαο, κε ηειηθό ζηόρν ηελ εμππεξέηεζε πνζνζηνύ 50% ησλ θαζεκεξηλώλ κεηαθηλήζεσλ. Πξνηεξαηόηεηα ζηελ εμππεξέηεζε ησλ βαζηθώλ ξνώλ θαζεκεξηλώλ κεηαθηλήζεσλ θαη κεηαθνξώλ εκπνξεπκάησλ από ηα δίθηπα ησλ ΜΣ. γ) Η ελαξκόληζε ηεο πνιηηηθήο κεηαθνξώλ κε ηελ πνιηηηθή εμνηθνλόκεζεο θπζηθώλ θαη νηθνλνκηθώλ πόξσλ, ζην πιαίζην ηεο βησζηκόηεηαο ησλ Γεκόζησλ πγθνηλσληώλ, ηεο αλαβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο, ηεο κείσζεο ησλ αξλεηηθώλ επηπηώζεσλ ζε επίπεδν εζληθήο νηθνλνκίαο, ηεο ελζσκάησζεο ηνπ εμσηεξηθνύ θόζηνπο ζηελ ρξήζε αλά κεηαθνξηθό κέζν, ηεο βειηίσζεο ηεο πνηόηεηαο δσήο ζηα αζηηθά θέληξα θαη ηεο αλάζρεζεο ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. δ) Ο πεξηνξηζκόο θαηαζθεπήο λέσλ απηνθηλεηνδξόκσλ θαη ε εθινγίθεπζε ελ γέλεη ηεο ρξήζεο επηβαηηθνύ ΙΧ ζηελ Αηηηθή. ε) Η νξγάλσζε ηεο θπθινθνξίαο ζε επίπεδν Γήκσλ θαη Πνιενδνκηθώλ Δλνηήησλ, κε βάζε ηηο αξρέο ηεο βηώζηκεο αζηηθήο θηλεηηθόηεηαο θαη έκθαζε ζηηο ήπηεο κνξθέο κεηαθίλεζεο (Γεκόζηα πγθνηλσλία, πνδήιαην, πεξπάηεκα).. ζη) Η ειαρηζηνπνίεζε ησλ δηακπεξώλ κεηαθηλήζεσλ κε IX ζηελ επξύηεξε θεληξηθή πεξηνρή ηεο Χσξηθήο Δλόηεηαο Αζήλαο - Πεηξαηά θαη ε ελίζρπζε ησλ ήπησλ κνξθώλ κεηαθίλεζεο. δ) Η αλαβάζκηζε ηνπ ξόινπ ηεο Αζήλαο θαη ηεο Αηηηθήο σο εζληθνύ θαη δηεζλνύο θόκβνπ κεηαθνξώλ θαη, εηδηθόηεξα, θόκβνπ ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξώλ. Μέζα γηα ηελ επίηεπμε ησλ παξαπάλσ ζηόρσλ είλαη : α) Η επέθηαζε θαη αλαβάζκηζε ηεο δεκόζηαο πγθνηλσλίαο κεηξνπνιηηηθήο εμππεξέηεζεο, κε θνξκό ηα δίθηπα ησλ ΜΣ. Ιεξάξρεζε, θαζνξηζκόο θαη ρσξνζέηεζε ησλ επί κέξνπο δηθηύσλ θαη κέζσλ κε βάζε ηα εηδηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο θαη ηε δπλαηόηεηα ζπκβνιήο ηνπο ζηνλ ρσξνηαμηθό θαη πνιενδνκηθό ζρεδηαζκό. β) Η αλαδηάξζξσζε θαη ε ελίζρπζε ησλ ηνπηθώλ θαη δηαδεκνηηθώλ γξακκώλ Λεσθνξείσλ θαη Σξόιιεϋ ζε ξόιν ζπκπιεξσκαηηθό ή ηξνθνδνηηθό ησλ ΜΣ θαη ε δεκηνπξγία πγθνηλσληαθώλ Κέληξσλ / ηαζκώλ Μεηεπηβίβαζεο ζε θνκβηθά ζεκεία. γ) Η νξζνινγηθή δηαρείξηζε ηνπ νδηθνύ δηθηύνπ, ζε ζπλδπαζκό κε ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ παξάθακςε από ην ΙΧ ησλ θεληξηθώλ πεξηνρώλ ησλ Πνιενδνκηθώλ Δλνηήησλ, ηδηαίηεξα γηα αθηηληθέο θαη δηακπεξείο, σο πξνο ηελ θεληξηθή πεξηνρή ηεο Χσξηθήο Δλόηεηαο Αζήλαο - Πεηξαηά, κεηαθηλήζεηο. δ) Η αλάθηεζε ηνπ δεκόζηνπ ρώξνπ, κέζσ ηεο αλαβάζκηζεο θαη ηεο επέθηαζεο ηνπ δηθηύνπ θίλεζεο ησλ πεδώλ θαη ησλ πνδειάησλ θαη ηεο ρσξνζέηεζεο ζέζεσλ ζηάζκεπζεο ηδησηηθήο ρξήζεο εθηόο νδνύ ζε πεξηνρέο θαηνηθίαο, ζε ζπλδπαζκό κε πξνγξάκκαηα αζηηθώλ αλαπιάζεσλ, ε) Η πνιηηηθή ζηάζκεπζεο, σο ζπκπιεξσκαηηθό εξγαιείν θπθινθνξηαθήο νξγάλσζεο, ζηελ θαηεύζπλζε απνζάξξπλζεο ηεο ρξήζεο ΙΧ γηα πξνζπέιαζε ζε θνξεζκέλεο θπθινθνξηαθά πεξηνρέο, ζε πεξηνρέο θαιά εμππεξεηνύκελεο από δεκόζηα πγθνηλσλία θαη γεληθά ζηηο θαζεκεξηλέο κεηαθηλήζεηο. ζη) Η αλαβάζκηζε ησλ ππεξαζηηθώλ κεηαθνξηθώλ ππνδνκώλ θαη βαζηθώλ ηεξκαηηθώλ ζηαζκώλ ηεο Αηηηθήο θαη ε ιεηηνπξγηθή ηνπο δηαζύλδεζε θαη δηεπαθή ζε θνκβηθά ζεκεία. δ) Η αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ θαη ηδηαίηεξα ηεο ηειεκαηηθήο κε ζθνπό, θπξίσο, ηελ απνηειεζκαηηθόηεξε δηαρείξηζε ηεο δήηεζεο ησλ κεηαθηλήζεσλ, ηεο θπθινθνξίαο, ηνπ δηαηηζέκελνπ απνζέκαηνο ρώξσλ ζηάζκεπζεο θαη ηνπ ζηόινπ ησλ επηθαλεηαθώλ κέζσλ κεηαθίλεζεο.

23 ε) Η ζύληαμε ζύγρξνλσλ πξνδηαγξαθώλ όζνλ αθνξά ζηηο θαηεπζύλζεηο ζρεδηαζκνύ ησλ κεηαθνξώλ, ζηελ εθπόλεζε κειεηώλ, θαζώο θαη ζηνλ θπζηθό ζρεδηαζκό θαη ηε ζήκαλζε. 4. Γεληθέο ή ηνκεαθέο ζπγθνηλσληαθέο κειέηεο, νη νπνίεο αμηνινγνύληαη θαη επηθαηξνπνηνύληαη αλά πεληαεηία, αλαζεσξνύλ θαη εμεηδηθεύνπλ ζηαδηαθά ην ζρεδηαζκό ηνπ πζηήκαηνο Μεηαθνξώλ γηα ηελ Αηηηθή...» Οη βαζηθνί ζηφρνη ηνπ επηρεηξεζηαθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ αθνξνχλ ηελ απφδνζε έκθαζεο θαη πξνηεξαηφηεηαο ζηελ αλάπηπμε ησλ ΜΜΜ (κε αλάινγε αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ ηνπο ζηηο θαζεκεξηλέο κεηαθηλήζεηο) είλαη: Μείσζε ηεο ρξήζεο ηνπ ΗΥ, θαη εμνρήλ ζηηο κεηαθηλήζεηο εξγαζίαο (commuting) Αλαθαηαλνκή ηεο ρξήζεο ηεο δηαζέζηκεο νδηθήο ππνδνκήο πξνο φθεινο ηεο Γεκφζηαο πγθνηλσλίαο, κε ιήςε πεξαηηέξσ κέηξσλ επλφεζεο απηήο κέζσ δηάθνξσλ θπθινθνξηαθψλ ξπζκίζεσλ (απνθιεηζηηθνί δηάδξνκνη θίλεζεο ή απνθιεηζηηθέο θαη θαηά πξνηεξαηφηεηα ισξίδεο θπθινθνξίαο, απφδνζε πξνηεξαηφηεηαο ζηηο δηαζηαπξψζεηο κε επελεξγνχκελε ζεκαηνδφηεζε θιπ). Οξζνινγηθή αλαδηάξζξσζε ησλ Γεκφζησλ πγθνηλσληψλ, πνπ θαηεγνξηνπνηνχληαη σο θαησηέξσ: -Σν Πξσηεχνλ χζηεκα Γεκφζησλ πγθνηλσληψλ κεηξνπνιηηηθήο εμππεξέηεζεο πνπ απνηειείηαη ζηελ ηειηθή ηνπ εηθφλα απφ κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο (αζηηθνί θαη πξναζηηαθνί ζηδεξφδξνκνη θαη ηξνρηφδξνκνη-ηξακ). ε πξψηε θάζε θάπνηνη άμνλέο ηνπ ζπζηήκαηνο απηνχ, πνπ παξνπζηάδνπλ κηθξφηεξε ζεκαζία θαη δήηεζε απφ ηνπο ππφινηπνπο ή έρνπλ πξνζσξηλή δπζθνιία πινπνίεζεο, κπνξνχλ ελαιιαθηηθά λα αλαπηπρζνχλ σο ηαρείο ιεσθνξεηφδξνκνη ηχπνπ BRT, φπνπ απηφ είλαη δπλαηφ, -Σν Γεπηεξεχνλ χζηεκα Γεκφζησλ πγθνηλσληψλ κεηξνπνιηηηθήο εμππεξέηεζεο πνπ έρεη ραξαθηήξα απζηεξά ζπκπιεξσκαηηθφ θαη ηξνθνδνηηθφ σο πξνο ην Πξσηεχνλ, απνηειείηαη απφ γξακκέο ηξφιιεπ θαη ιεσθνξείσλ, κε ηεξάξρεζε κεγέζνπο νρεκάησλ θαη ηξφπνπ έληαμεο ζηελ θπθινθνξία (ζε ιεσθνξεηνισξίδεο ή κε), αλαιφγσο ηνπ ραξαθηήξα ησλ εμππεξεηνχκελσλ γξακκψλ. Βαζηθή αξρή ηνπ ζρεδηαζκνχ σο πξνο ηελ αλαδηάξζξσζε ησλ Γεκφζησλ πγθνηλσληψλ, πξέπεη λα είλαη ε θαηάιιειε ηζνξξνπία κεηαμχ δήηεζεο θαη πξνζθνξάο, ψζηε λα επηιέγνληαη νη νξζνινγηθψηεξεο ιχζεηο, ρσξίο λα δηαθηλδπλεχεηαη ν ζηξαγγαιηζκφο ηεο δήηεζεο απφ κηα αλεπαξθή πνηνηηθά θαη πνζνηηθά πξνζθνξά, εληφο επιφγσλ νξίσλ νηθνλνκηθήο βησζηκφηεηαο ηεο επηιεγφκελεο ιχζεο. ηαδηαθή ηφλσζε ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ησλ θεληξηθψλ πεξηνρψλ ηεο Αζήλαο θαη ηνπ Πεηξαηά, κε κέζα καδηθήο κεηαθνξάο (θχξηα ΜΣ) θαη δηεξεχλεζε γηα ηελ κειινληηθή ρξήζε ζπζηεκάησλ ηηκνιφγεζεο ηεο ρξήζεο ηεο νδηθήο ππνδνκήο θξίζηκσλ πεξηνρψλ ή θπθινθνξηαθψλ δηαδξφκσλ, ηδηαίηεξα ζηηο ψξεο αηρκήο. Αμηνιφγεζε επηπηψζεσλ θαη πξνγξακκαηηζκφο γηα λέεο επεθηάζεηο ησλ δηθηχσλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο, κεηά ηελ νινθιήξσζε ηνπ θαζελφο ζηαδίνπ πινπνίεζεο. Οη βαζηθνί ζηφρνη ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ δνκηθψλ παξεκβάζεσλ θιίκαθαο ζην ζχζηεκα καδηθψλ κεηαθνξψλ, ζα πξέπεη λα αθνξνχλ ηελ ηεξαξρεκέλε θαη εληαγκέλε ζε εληαίν ζρέδην κεηαθνξψλ (βξαρππξφζεκεο, κεζνπξφζεκεο θαη καθξνπξφζεζκεο ζηφρεπζεο) επέθηαζε ησλ δηαθφξσλ δηθηχσλ ησλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο:

24 -ην κεηξφ, βαξχ ζχζηεκα αζηηθήο εμππεξέηεζεο, κεγάιεο ρσξεηηθφηεηαο θαη πςειήο εκπνξηθήο ηαρχηεηαο, ππφγεην θαηά βάζε (δηαρσξηζκφο δηαδξφκνπ θίλεζεο 100%) ζηνπο «βαξείο αζηηθνχο άμνλεο Γεκφζηαο πγθνηλσλίαο» (κήθνπο έσο θαη 30 ρικ πεξίπνπ). Απνηειεί ην βαζηθφ εξγαιείν ζπγθνηλσληαθήο εμππεξέηεζεο ππθλνδνκεκέλσλ θαη ππθλνθαηνηθεκέλσλ αζηηθψλ δσλψλ. -ην ηξακ θαη ην ειαθξχ κεηξφ (LRT), ειαθξά ζπζηήκαηα αζηηθήο εμππεξέηεζεο, κεζαίαο ρσξεηηθφηεηαο θαη κεζαίαο εκπνξηθήο ηαρχηεηαο ζε άμνλεο θνξκνχ επηθαλεηαθψλ θαηά βάζε Γεκνζησλ πγθνηλσληψλ κε κεζαία δήηεζε (δηαρσξηζκφο δηαδξφκνπ θίλεζεο 60 80%, δπλαηφηεηα θαη ηκεκαηηθήο ππνγεηνπνίεζεο), κήθνπο έσο 15 ρικ πεξίπνπ ή θαηά κήθνο δηαδξφκσλ πνπ επηδηψθεηαη παξάιιεια κε ηελ ζπγθνηλσληαθή αλαβάζκηζε, ε παξέκβαζε ζηελ επηθάλεηα ηεο πφιεο κε θαηάιιειεο πνιενδνκηθέο αλαπιάζεηο θαη απνζάξξπλζε ηεο θπθινθνξίαο ησλ ΗΥ. Καηά ζπλέπεηα ην ηξακ είλαη θαη εξγαιείν πνιενδνκηθήο παξέκβαζεο, εθηφο απφ ζπγθνηλσληαθφ εξγαιείν. -ν πξναζηηαθφο ζηδεξφδξνκνο, βαξχ ζχζηεκα κεγάιεο ρσξεηηθφηεηαο θαη πνιχ πςειήο εκπνξηθήο ηαρχηεηαο ζε άμνλεο κεγάιεο απφζηαζεο (έσο θαη 120 ρικ πεξίπνπ) γηα ηελ ηαρεία ζχλδεζε ηεο κείδνλνο κεηξνπνιηηηθήο πεξηνρήο Αζελψλ-Πεηξαηψο κε ηα πεξηθεξεηαθά θέληξα ηεο Αηηηθήο, ηηο δνξπθνξηθέο πφιεηο ησλ φκνξσλ λνκψλ θαη ηελ δηαζχλδεζε ιηκαληψλ θαη αεξνδξνκίσλ κεηαμχ ηνπο θαη κε ην θέληξν ηεο Αζήλαο. Ο πξναζηηαθφο, εθηφο απφ ζπγθνηλσληαθφ εξγαιείν, είλαη θαη εξγαιείν νξγάλσζεο ηνπ ρψξνπ ζηελ επξχηεξε πεξηθέξεηα ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ θέληξνπ πνπ εμππεξεηεί. ηε ζχγρξνλε εκπεηξία εθαξκνγήο αζηηθψλ θαη πξναζηηαθψλ ζηδεξνδξνκηθψλ ζπζηεκάησλ, ππάξρνπλ θαη «πβξηδηθήο κνξθήο» ΜΣ πνπ ζπλδπάδνπλ ηερληθά, ιεηηνπξγηθά θαη ζπγθνηλσληαθά ραξαθηεξηζηηθά απφ δχν εθ ησλ ηξηψλ αλσηέξσ θαηεγνξηψλ (πρ ειαθξχ κεηξφ / βαξχ κεηξφ, tramtrain, ζπλδπαζκφο αζηηθνχ θαη πξναζηηαθνχ ζηδεξνδξφκνπ θιπ), θαζψο θαη ειαθξά ζπζηήκαηα ΜΣ θελνηνκηθήο ηερλνινγίαο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά πεξίπησζε, εθφζνλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο ηαηξηάδνπλ κε ην είδνο θαη ηνλ ραξαθηήξα ηνπ πξνο εμππεξέηεζε δηαδξφκνπ ή γηα ζπλδπαζκέλε αμηνπνίεζε ζηδεξνδξνκηθψλ θαη ηξνρηνδξνκηθψλ ππνδνκψλ. 4. Οη βαζηθέο επηινγέο παξεκβάζεσλ ζην ύζηεκα Μεηαθνξώλ ηνπ λένπ ΡΑ 4.1. Καηεπζύλζεηο ηνπ Δζληθνύ Υσξνηαμηθνύ ρεδίνπ Οη βαζηθέο επηινγέο δνκηθψλ παξεκβάζεσλ ζην χζηεκα Μεηαθνξψλ ηνπ λένπ ΡΑ, ζπγθιίλνπλ κε ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπ Δζληθνχ Υσξνηαμηθνχ ρεδίνπ, φπσο εμεηδηθεχνληαη παξαθάησ: Αναπηςξιακοί ζηόσοι για ηην Πεπιθέπεια Αηηικήρ Βαζηθέο θαηεπζχλζεηο απνηεινχλ: Ζ ελίζρπζε ηεο έληαμεο ηεο Αζήλαο ζηα δηεζλή θαη επξσπατθά κεηξνπνιηηηθά δίθηπα (ελίζρπζε θαη εδξαίσζε σο «πφιεο-πχιεο» θαη σο πεξηθεξεηαθνχ κεηξνπνιηηηθνχ πφινπ ηεο ΔΔ κε επδηάθξηηε ηαπηφηεηα ζην ζχζηεκα ησλ επξσπατθψλ κεηξνπφιεσλ), κε έκθαζε ζηηο ηερλνινγίεο αηρκήο θαη ηνλ πνιηηηζκφ. Ζ πξνψζεζε ηνπ ξφινπ ηεο σο επηρεηξεκαηηθνχ θέληξνπ ζχλδεζεο ηεο ΔΔ κε ηε Νφηην- Αλαηνιηθή Μεζφγεην, ηε Μέζε Αλαηνιή, ηα Βαιθάληα θαη ηηο Παξεπμείληεο ρψξεο.

25 Ζ αλάδεημε ηνπ ξφινπ ηεο σο εζληθνχ κεηξνπνιηηηθνχ θέληξνπ θαη σο πφινπ δηάρπζεο ηεο αλαπηπμηαθήο δπλακηθήο ζην ζχλνιν ηνπ εζληθνχ ρψξνπ, κε αμηνπνίεζε ησλ ζπγθξηηηθψλ ηεο πιενλεθηεκάησλ ηεο. Ο πξνζδηνξηζκφο θαη ε ελίζρπζε δξαζηεξηνηήησλ δηεζλνχο εκβέιεηαο, ε ζπγθέληξσζε ζχγρξνλσλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ (ρξεκαηνπηζησηηθφ ζχζηεκα, αζθάιεηεο, λαπηηιία), ε αλάδεημε ζε δηεζλή θφκβν κεηαθνξψλ θαη δηακεηαθνκηζηηθνχ εκπνξίνπ, ζε θέληξν έξεπλαο θαη ηερλνινγηθήο αλάπηπμεο, ζε νηθνπκεληθή πνιηηηζηηθή κεηξφπνιε, ζε ηνπξηζηηθφ πφιν δηεζλνχο αθηηλνβνιίαο κε πνιπζρηδή ηαπηφηεηα (κε έκθαζε ζηνλ πνιηηηζηηθφ θαη ζπλεδξηαθφ ηνπξηζκφ, αιιά θαη κε δπλαηφηεηεο παξαζεξηζηηθνχ ηνπξηζκνχ ζε παξάιηεο πεξηνρέο ηεο Αηηηθήο θαη πιεζίνλ λεζηά), ζε θέληξν παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο θαη ζε πξννξηζκφ κεγάισλ αζιεηηθψλ εθδειψζεσλ. Με αλαθνξά ζηνπο ζηξαηεγηθνχο ηνκείο ξχζκηζεο πνπ εμεηάδεη θαη ην ΡΑ, δίδνληαη νη εμήο θαηεπζχλζεηο: Σσεδιαζμόρ μεηαθοπών - Απσέρ ζσεδιαζμού - Καηεςθύνζειρ πολιηικήρ Οη γεληθέο θαηεπζύλζεηο γηα ηνλ ηνκέα είλαη: Δλίζρπζε ζηδεξνδξνκηθψλ ππεξεζηψλ (κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο, ηφζν ζηηο επηβαηηθέο φζν θαη ζηηο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο) θαη ηεο λαπηηιίαο κηθξψλ απνζηάζεσλ, θπξίσο ζε δηαδξνκέο πνπ κπνξεί λα απνζπάζνπλ ζεκαληηθφ κέξνο ηεο κεηαθνξηθήο θίλεζεο απφ ηηο αεξνπνξηθέο θαη ηηο νδηθέο κεηαθνξέο. Να ιακβάλεηαη σο βαζηθφ θξηηήξην γηα ηελ πινπνίεζε λέσλ ή ηε δηαηήξεζε πθηζηάκελσλ ππνδνκψλ κεηαθνξψλ, ε αλακελφκελε ζπκβνιή ηνπο ζην ηζνδχγην κεηαμχ πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη αλάπηπμεο. Αλάπηπμε νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ, κε ηε δεκηνπξγία αληηζηνίρσλ θφκβσλ ζε ζεκεία φπνπ επηηπγράλνληαη νη βέιηηζηεο απνδφζεηο ησλ κέζσλ. Γηα ηηο εκπνξεπκαηηθέο κεηαθνξέο (γεληθά) πξνηείλεηαη: Ζ δεκηνπξγία εμεηδηθεπκέλσλ «λαπηηιηαθψλ ζπζπεηξψζεσλ» (maritime clusters). Ζ δεκηνπξγία ή αλαβάζκηζε εμεηδηθεπκέλσλ ιηκέλσλ θαη αεξνιηκέλσλ εκπνξεπκαηηθψλ κεηαθνξψλ, ζε θνκβηθέο γηα ην δηεζλέο εκπφξην πεξηνρέο (ζε ζπλδπαζκφ κε δψλεο ειεπζέξνπ εκπνξίνπ) ή ζε πεξηνρέο φπνπ δηαπηζηψλεηαη κεγάινο θφξηνο εκπνξεπκαηηθψλ κεηαθνξψλ. Ζ ζχλδεζε ησλ κεηαθνξηθψλ θφκβσλ κε, φζν ην δπλαηφλ, πην απηφλνκα δίθηπα κεηαθνξψλ (νδηθά ή/θαη ζηδεξνδξνκηθά), κε ζθνπφ ηελ απνθπγή θαηλνκέλσλ θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο (ζχγθξνπζε κε αζηηθέο ρξήζεηο). Ζ δεκηνπξγία θαηά πξνηεξαηφηεηα, κε ηε ζπλδξνκή ηνπ θξάηνπο, νξγαλσκέλσλ ππνδνκψλ (εκπνξεπκαηηθά θέληξα) εζληθήο εκβέιεηαο γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ κνλαδνπνηεκέλσλ θνξηίσλ (εκπνξεπκαηνθηβψηηα) θαη ησλ ζπλαθψλ ππεξεζηψλ πξνζηηζέκελεο αμίαο (ππεξεζίεο εθνδηαζηηθήο logistics θαη ειαθξάο κεηαπνίεζεο). Ζ νξζνινγηθή νξγάλσζε ηνπ ζπζηήκαηνο αζηηθήο δηαλνκήο αγαζψλ ζηα ζεκεία εμππεξέηεζεο ηνπ ιηαληθνχ ή/θαη ρνλδξεκπνξηθνχ εκπνξίνπ. Ζ εθνδηαζηηθή εμππεξέηεζε ησλ ζεκείσλ απηψλ θαη θπξίσο απηψλ πνπ βξίζθνληαη επί (ή πιεζίνλ) ησλ βαζηθψλ αζηηθψλ νδηθψλ αμφλσλ ή ηζηνξηθψλ θέληξσλ θ.ά. πξέπεη λα γίλεηαη ηηο ψξεο κε αηρκήο (βξαδηλέο ή πνιχ πξσηλέο ψξεο). Όπνπ δελ πξνβιέπνληαη ππνρξεσηηθέο ζέζεηο ζηάζκεπζεο ηξνθνδνζίαο (φπσο ζε ππεξαγνξέο θ.ά., πξέπεη λα θαηαβιεζεί πξνζπάζεηα γηα ηε

26 δεκηνπξγία, θαηά ην δπλαηφλ, θαηάιιεισλ ρψξσλ ζηάζκεπζεο ή εζνρψλ ζε πεδνδξφκηα γηα ηελ νκαιή δηεμαγσγή ηεο θνξηνεθθφξησζεο θαη ηεο θίλεζεο ησλ νρεκάησλ ζηνπο δξφκνπο. Γηα ηηο επηβαηηθέο κεηαθνξέο δίδνληαη νη αθφινπζεο θαηεπζχλζεηο αλά ππνζχζηεκα: ηηο αζηηθέο νδηθέο κεηαθνξέο πξνσζείηαη: ε αχμεζε ηεο ζπλνιηθήο θπθινθνξηαθήο ηθαλφηεηαο ηνπ αζηηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ κε πξνψζεζε έξγσλ παξάθακςεο ησλ θχξησλ αζηηθψλ θέληξσλ, κέηξσλ θαη έξγσλ πνπ εληζρχνπλ ηελ ειθπζηηθφηεηα θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ΜΜΜ, κε ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ρξήζεο ησλ Η.Υ. νρεκάησλ, ε δηεπθφιπλζε ηεο ρξήζεο ηνπ πνδειάηνπ, ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ε ρακειή εθπνκπή αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά ην ζρεδηαζκφ ησλ δηθηχσλ, ε κείσζε ησλ ζρεηηθψλ ρξνλναπνζηάζεσλ, ε κείσζε ησλ ηξνραίσλ αηπρεκάησλ, ε κείσζε ησλ αξλεηηθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ (ξχπαλζε, ζφξπβνο). ηηο αζηηθέο καδηθέο κεηαθνξέο πηνζεηνχληαη πνιηηηθέο γηα: ηε δηαξθή αλαβάζκηζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ απφ ηνπο ζηαζκνχο ππεξαζηηθψλ ιεσθνξείσλ (ρσξνζέηεζε ζε πεξηνρέο πνπ ζπλδένληαη άκεζα κε κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο ή κε θφκβνπο πςειήο ζπγθέληξσζεο επηβαηηθνχ θνηλνχ), ηε ρξήζε δηαρεηξηζηηθψλ κέηξσλ, χζηεξα απφ ελδειερή κειέηε, φπσο δεκηνπξγία ιεσθνξεηνισξίδσλ, επηβνιή κέηξσλ θπθινθνξηαθήο θίλεζεο επηβαηηθψλ νρεκάησλ αλάινγα κε ηελ πεξηβαιινληηθή ηνπο επίδνζε ή εθαξκνγή δηνδίσλ ζε θνξεζκέλα, απφ θπθινθνξηαθή θίλεζε, ηκήκαηα ησλ αζηηθψλ θέληξσλ θ.ά., ε εηζαγσγή κεραληζκψλ δηαρείξηζεο, παξαθνινχζεζεο, αμηνιφγεζεο θαη απνηίκεζεο ζεηξάο ζπγθνηλσληαθψλ κεγεζψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο αζηηθέο ζπγθνηλσλίεο ησλ κεγάισλ πφιεσλ. ηηο ζαιάζζηεο κεηαθνξέο πξνσζείηαη ην ζχζηεκα hub & spoke (θπξίσο) ή hub & feeder, κε πξνυπνζέζεηο πνπ πεξηιακβάλνπλ θαη ηελ ελδπλάκσζε ηεο ζπγθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ λεζηψλ ψζηε λα πεξηνξηζηεί ε εμάξηεζε (ζηελ πεξίπησζε ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ) απφ ην ιηκέλα ηνπ Πεηξαηά. Αθφκε, πξνηείλεηαη ε δηεξεχλεζε ηεο δπλαηφηεηαο παξνρήο ζαιάζζηαο ζπγθνηλσλίαο ζε αζηηθέο πεξηνρέο κε κεγάιν παξαιηαθφ κέησπν (Αηηηθή, Θεζζαινλίθε θ.ά.). ηηο ζηδεξνδξνκηθέο κεηαθνξέο αζηηθνύ θαη ππεξαζηηθνύ ηύπνπ απνδίδεηαη πξνηεξαηφηεηα (ζεψξεζε ησλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο σο ξαρνθνθαιηάο ηνπ ζπζηήκαηνο αζηηθψλ ζπγθνηλσληψλ) θαη ε θχξηα ζηξαηεγηθή πεξηιακβάλεη: Δπέθηαζε ηνπ δηθηχνπ, αχμεζε ηεο αζθάιεηαο, βειηίσζε ησλ ηαρπηήησλ θαη πχθλσζε φισλ ησλ δξνκνινγίσλ ησλ κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο αζηηθνχ θαη ππεξαζηηθνχ ηχπνπ κε άκεζε ιεηηνπξγηθή ζρέζε (αληαπνθξίζεηο) κε ην ζχλνιν ησλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ καδηθήο κεηαθνξάο. Δπέθηαζε ησλ ζηδεξνδξνκηθψλ ππεξεζηψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ ηχπνπ κεηξφ ζηα δχν κεγάια κεηξνπνιηηηθά θέληξα ηεο Αζήλαο θαη ηεο Θεζζαινλίθεο. Δμέηαζε ηεο δπλαηφηεηαο λα πξνσζεζνχλ ζηδεξνδξνκηθέο ππεξεζίεο θαη ππεξεζίεο ηχπνπ ηξνρηφδξνκνπ (ηξακ) ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο. Γεκηνπξγία θαηάιιεισλ ζηαζκψλ κεηεπηβίβαζεο θαη επαξθψλ ρψξσλ ζηάζκεπζεο Η.Υ. απηνθηλήησλ ζηνπο θχξηνπο ζηαζκνχο κέζσλ ζηαζεξήο ηξνρηάο.

27 - Έπγα και ςπηπεζίερ πος αθοπούν ζηην Πεπιθέπεια Αηηικήρ ηηο νδηθέο ππνδνκέο πξνηείλεηαη ε αλάπηπμε ηνπ αλαβαζκηζκέλνπ, ζε ππνδνκέο θαη ππεξεζίεο, νδηθνχ άμνλα Διεπζίλαο Θήβαο Τιίθεο. ηηο ζαιάζζηεο κεηαθνξέο θαη ηηο ιηκεληθέο ππνδνκέο πξνσζείηαη ν εληαίνο ζρεδηαζκφο θαη δηαρείξηζε φινπ ηνπ ιηκεληθνχ ζπζηήκαηνο ηεο Αηηηθήο (ζχζηεκα ιηκέλσλ Αηηηθήο), κε ζηαδηαθή κεηαθνξά αθηνπιντθψλ ππεξεζηψλ απφ ηνλ θεληξηθφ ιηκέλα ηνπ Πεηξαηά ζηνπο ιηκέλεο ηεο Ραθήλαο θαη ηνπ Λαπξίνπ. Ζ θαηεχζπλζε γηα ηνλ θεληξηθφ ιηκέλα ηνπ Πεηξαηά είλαη λα εμαθνινπζεί λα δηαηεξεί αθηνπιντθέο ππεξεζίεο, θπξίσο γηα ηελ πεξηνρή ηνπ Αξγνζαξσληθνχ, λα εμεηδηθεπηεί ζηνλ θιάδν ηεο θξνπαδηέξαο, ελψ ζεκαληηθφ ηκήκα ηνπ λα απνδνζεί αλαβαζκηζκέλν ζηελ αζηηθή πεξηνρή ησλ παξάθηησλ ΟΣΑ ηεο επξχηεξεο πφιεο ηνπ Πεηξαηά. Σν ηκήκα ηνπ Ηθνλίνπ-Πεξάκαηνο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ ιηκέλα ηεο Διεπζίλαο θαη ηεο επξχηεξεο παξάθηηαο πεξηνρήο καδί κε ηηο εγθαηαζηάζεηο λαππεγνεπηζθεπψλ ζην Πέξακα θαη ην εκπνξεπκαηηθφ θέληξν ηνπ Θξηαζίνπ Πεδίνπ, νθείινπλ λα απνηειέζνπλ έλα θνηλφ ζχλνιν εκπνξεπκαηηθψλ θαη ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ θαζψο θαη παξνρήο ππεξεζηψλ εθνδηαζηηθήο (logistics). Γίδεηαη επίζεο πξνηεξαηφηεηα ζηε ζηδεξνδξνκηθή ζχλδεζε θαη παξνρή πςειήο πνηφηεηαο ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ ζηα εκπνξεπκαηηθά ηκήκαηα ηνπ ιηκέλα ηνπ Πεηξαηά. Αθφκε, θξίλεηαη φηη νη ιηκέλεο ηεο Κνξίλζνπ θαη ηεο Υαιθίδαο, εθφζνλ εληζρπζνχλ, κπνξεί λα ζπκπιεξψζνπλ ηε ζαιάζζηα εκπνξεπκαηηθή ππνδνκή ηεο επξχηεξεο βηνκεραληθήο θαη ρνλδξεκπνξηθήο πεξηνρήο ηεο Αηηηθήο, ε νπνία εμαπιψλεηαη ζηε Βνησηία θαη ζηελ Κνξηλζία, ή λα απνηειέζνπλ κέξνο ηνπ επξχηεξνπ ζπζηήκαηνο ησλ ιηκέλσλ ηεο Αηηηθήο. ε φ,ηη αθνξά ηελ αεξνιηκεληθή ππνδνκή, πξνσζείηαη ε ελίζρπζε ηνπ ξφινπ θαη ε αλάδεημε ηνπ δηεζλή αεξνπνξηθνχ θφκβνπ ηεο Αζήλαο ζε θχξηα δηεζλή πχιε ηεο ρψξαο κέζσ ηεο ελίζρπζεο ησλ ππνδνκψλ (ρσξεηηθφηεηαο, ηερλνινγίαο, ηειεπηθνηλσληψλ, ξαδηνβνεζεκάησλ θ.ά.) θαη ησλ ππεξεζηψλ ηνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πχθλσζε ησλ εζσηεξηθψλ δξνκνινγίσλ θπξίσο πξνο ηηο λεζησηηθέο ή απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο. ρεηηθά κε ηελ αλάπηπμε ησλ ζηδεξνδξνκηθώλ κεηαθνξώλ, πξνηείλεηαη ε δηεξεχλεζε ηεο ζθνπηκφηεηαο επέθηαζεο θαη αλαβάζκηζεο ησλ πθηζηάκελσλ ππεξεζηψλ ζηδεξφδξνκνπ πξναζηηαθνχ ηχπνπ ζηε Μεηξνπνιηηηθή Πεξηνρή ηεο Αζήλαο, πνπ εθηείλεηαη σο ηε Υαιθίδα, ηε Θήβα - Ληβαδεηά, ηελ Κφξηλζν - Κηάην, ηελ Κφξηλζν - Άξγνο - Ναχπιην, θαη ηα ιηκάληα Λαπξίνπ θαη Ραθήλαο Οη επηινγέο έληαμεο ή απόξξηςεο κεγάισλ ζπγθνηλσληαθώλ έξγσλ ζην πιαίζην ηεο ππνζηήξημεο ησλ ζηόρσλ ηνπ λένπ ΡΑ Όπσο επηζεκαίλεη ε ηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (ΜΠΔ) πνπ ζπληάρηεθε γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ ππφ δηαβνχιεπζε ζρεδίνπ ηνπ λένπ ΡΑ 2021, νη πξνηεηλφκελεο ζε απηφ παξεκβάζεηο θαη ηα έξγα αλαβάζκηζεο ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ, φπσο εμεηδηθεχνληαη ζηα άξζξα 28-33, έρνπλ ζαλ ζηφρν ηελ ππνζηήξημε ηνπ πιαηζίνπ ησλ αξρψλ θαη ζηφρσλ πνιηηηθήο, θαζψο θαη ησλ άιισλ ρσξηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ επηινγψλ ηνπ ΡΑ. ε απηή ηελ θαηεχζπλζε, αλακέλεηαη ζην ζχλνιφ ηνπο λα ζπκβάινπλ ζεηηθά ζηελ αεηθφξν αλάπηπμε ηεο Πεξηθέξεηαο κε φξνπο πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ θαη αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο, ππνζηήξημεο ηεο πνιηηηθήο θνηλσληθήο ζπλνρήο, αιιά θαη ηφλσζεο ησλ αλαπηπμηαθψλ πξννπηηθψλ ζην πιαίζην ελίζρπζεο ησλ επηιεγκέλσλ αλαπηπμηαθψλ πφισλ ηνπ ρεδίνπ. Ο ζρεδηαζκφο ησλ δηθηχσλ θαη θφκβσλ ππεξηνπηθψλ κεηαθνξψλ (άξζξν 28) ζηνρεχεη ζηελ ελίζρπζε ηεο ζπκπιεξσκαηηθφηεηαο ησλ δηθηχσλ θαη ηελ πξνψζεζε ησλ ζπλδπαζκέλσλ

28 κεηαθνξψλ, ππνζηεξίδνληαο ηνπο ζηφρνπο ηνπ άξζξνπ 7 γηα ην δηεζλή θαη επξσπατθφ ξφιν ηεο πξσηεχνπζαο, θαζψο θαη ηηο βαζηθέο αλαπηπμηαθέο επηινγέο ησλ θεθαιαίσλ Β θαη Δ ηνπ ρεδίνπ. Ζ ζπζηεκαηηθή ελίζρπζε ησλ ΜΜΜ κε άμνλα ην δίθηπν ησλ ΜΣ (άξζξν 29), παξάιιεια κε ηε ιεινγηζκέλε αλάπηπμε λέσλ πξναζηηαθψλ θαη ππεξαζηηθψλ νδηθψλ ζπλδέζεσλ (άξζξν 31) ππνζηεξίδνπλ ην ζηφρν ελίζρπζεο ηεο «ζπλεθηηθήο» πφιεο θαη ηεο πνιπθεληξηθφηεηαο θαη αλακέλεηαη λα ζπκβάινπλ ζηε ζπγθξάηεζε ησλ θαηλνκέλσλ αζηηθήο δηάρπζεο θαη ηδηαίηεξα ηεο γξακκηθήο αλάπηπμεο θαηά κήθνο ησλ νδηθψλ αμφλσλ. Ο αλαζρεδηαζκφο θαη ε πχθλσζε ηνπ δηθηχνπ δεκφζηαο ζπγθνηλσλίαο κεηξνπνιηηηθήο εμππεξέηεζεο (άξζξν 29) πξνσζείηαη κε ηεξαξρεκέλν ηξφπν θαη κε γλψκνλα ηε βέιηηζηε ζπλάξζξσζε ησλ δηθηχσλ ΜΜΜ, πξνβιέπνληαο ζαθείο θαη δηαθξηηνχο ξφινπο αλάινγα κε ηε κεηαθνξηθή ηθαλφηεηα ηνπ θάζε κέζνπ, θαη ζηνρεχνληαο ζηελ αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ ρξήζεο ησλ ΜΜΜ θαη ειάρηζηνλ ζην πνζνζηφ ηνπ 50% ησλ θαζεκεξηλψλ κεηαθηλήζεσλ. Ζ ηεξάξρεζε ησλ νδηθψλ αμφλσλ κεηξνπνιηηηθήο θαη δηαπεξηθεξεηαθήο εκβέιεηαο πνπ πηνζεηεί ην ΡΑ (άξζξν 31) αληαπνθξίλεηαη ζηηο βαζηθέο ζηξαηεγηθέο επηινγέο ηνπ θαη ηδηαίηεξα ζηνπο ζηφρνπο ηεο πεξηβαιινληηθά βηψζηκεο ρσξηθήο αλάπηπμεο θαη ηεο δηαηήξεζεο ηνπ θπζηθνχ ρψξνπ, θαζψο επίζεο θαη ηεο αλαραίηηζεο ηεο αζηηθήο δηάρπζεο ζε απηφλ, παξάιιεια κε ηελ ππνζηήξημε πθηζηάκελσλ θεληξηθνηήησλ ζηα πιαίζηα ηεο αξρήο ηεο «ζπλεθηηθήο» πφιεο (άξζξν 4). Οη πξνγξακκαηηθέο πξνηεξαηφηεηεο ηνπ ΡΑ γηα ηνλ νξίδνληα αλαθνξάο ηνπ εληάζζνληαη ζην πιαίζην ηνπ γεληθνχ ζηφρνπ απνζάξξπλζεο ηεο ρξήζεο ηνπ ΗΥ γηα θαζεκεξηλέο κεηαθηλήζεηο (άξζξν 4) ηδηαίηεξα ζηελ εληφο Λεθαλνπεδίνπ πεξηνρή θαζψο θαη ζην πιαίζην βέιηηζηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο ησλ πφξσλ (άξζξν 5) θαη ησλ επελδχζεσλ. Μ απηή ηελ έλλνηα δελ πεξηιακβάλνπλ έξγα αλαβάζκηζεο ηεο νδηθήο ππνδνκήο ζην δίθηπν αζηηθψλ αξηεξηψλ ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο, θαζψο επίζεο θαη έξγα βειηηζηνπνίεζεο πθηζηάκελσλ ή δεκηνπξγίαο λέσλ αθηηληθψλ ζπλδέζεσλ, εγθάξζησλ ζην πεξηκεηξηθφ πιέγκα αμφλσλ δηαπεξηθεξεηαθήο θαη πξσηεχνπζαο κεηξνπνιηηηθήο ζεκαζίαο. Δίλαη ζαθέο φηη ηέηνηνπ ηχπνπ έξγα ζα ππνλφκεπαλ εμ νξηζκνχ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ πεξηκεηξηθψλ αμφλσλ ζην λα πξνζηαηεχζνπλ ηελ πεξηθιεηφκελε πεξηνρή απφ δηακπεξείο θηλήζεηο. ην πιαίζην ηεο σο άλσ ηεξάξρεζεο αμφλσλ θαη πξνηεξαηνηήησλ, θαηαξγνχληαη νη ζεζκνζεηεκέλνη νδηθνί άμνλεο Λεσθφξνο Πηθξνδάθλεο, θαζψο θαη νη ζήξαγγεο Σνπξθνβνπλίσλ θαη Αξγπξνππφιεσο εληφο Λεθαλνπεδίνπ. Δπίζεο, ζηελ πεξηνρή Μεζνγείσλ - Λαπξεσηηθήο δελ πξνσζνχληαη άιινη νδηθνί άμνλεο πέξαλ ηεο αλαβάζκηζεο ησλ αλαγθαίσλ ζπλδέζεσλ ησλ ιηκέλσλ Ραθήλαο θαη Λαπξίνπ, ηφζν νδηθψλ, φζν θαη κε επεθηάζεηο ηνπ δηθηχνπ ΜΣ. Απνηξέπεηαη αθφκε ε δεκηνπξγία νδηθψλ αμφλσλ εγθάξζησλ ζην θπζηθφ φξην ηνπ νξεηλνχ φγθνπ Τκεηηνχ, ζε ζπληνληζκφ κε ηνλ ζηφρν «αλάπηπμε ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο βηψζηκεο θηλεηηθφηεηαο θαη ηεο αεηθνξίαο» (άξζξα 4 θαη 6). Σέινο, ε ζθνπηκφηεηα ηεο ππνζαιάζζηαο δεχμεο Πεξάκαηνο - αιακίλαο ειέγρεηαη αξλεηηθά ζην πιαίζην ηεο απνηξνπήο ηεο αζηηθήο δηάρπζεο θαη ησλ πηέζεσλ γηα επέθηαζε ησλ ζεζκνζεηεκέλσλ ζρεδίσλ. Πνιχ πεξηζζφηεξν ειέγρεηαη αξλεηηθά ε ζπλδπαζκέλε δηπιή δεχμε Πεξάκαηνο - αιακίλαο θαη αιακίλαο - Μεγάξσλ θαζψο ζα νδεγνχζε ζηε δεκηνπξγία ελφο ηξίηνπ ππεξαζηηθνχ νδηθνχ άμνλα (κε δεδνκέλνπο ηνπο παξάιιεινπο άμνλεο ηεο Αηηηθήο Οδνχ θαη ηεο Δζληθήο Οδνχ Αζελψλ - Κνξίλζνπ) δεκηνπξγψληαο ζπλζήθεο δηακπεξνχο ππεξηνπηθήο θπθινθνξίαο ζην λεζί θαη εθηξνπήο κεγάινπ κέξνπο ηνπ θπθινθνξηαθνχ θφξηνπ απφ Πεινπφλλεζν θαη Γπηηθή Αηηηθή πξνο ιεθαλνπέδην, δηα κέζνπ ηνπ βεβαξπκέλνπ νδηθνχ δηθηχνπ θαη ηνπ ππθλνδνκεκέλνπ αζηηθνχ ηζηνχ ηνπ Γπηηθνχ Πεηξαηά. Με ηα δεδνκέλα απηά επηιέγεηαη ε θαηάξγεζε ηεο δεχμεο απφ ζεζκνζεηεκέλν έξγν.

29 Ο αλαπξνζαλαηνιηζκφο ηεο αζηηθήο θαη ρσξηθήο αλάπηπμεο ζηα επηιεγκέλα θέληξα ησλ ρσξηθψλ ελνηήησλ (ηνπ θεθαιαίνπ Β) κε πξνηεξαηφηεηα ζηελ εμππεξέηεζε απφ ηα δίθηπα ΜΣ, θαζψο θαη ε νξγάλσζε ηεο θπθινθνξίαο ζε επίπεδν γεηηνληάο κε έκθαζε ζηηο «ήπηεο» κνξθέο κεηαθίλεζεο (άξζξν 33), ζπλζέηνπλ έλα πιέγκα πνιηηηθήο πνπ ιεηηνπξγεί ζε ζπλέξγεηα κε ηηο πξνηάζεηο ησλ ππφινηπσλ θεθαιαίσλ θαη αμηνπνηνχλ ην θξηηήξην ηεο θεληξηθφηεηαο, πνπ απνηειεί ζηξαηεγηθφ άμνλα ηνπ λένπ ΡΑ. Οη αξρέο νξγάλσζεο ηνπ αζηηθνχ αξηεξηαθνχ δηθηχνπ, ζην πιαίζην ησλ νπνίσλ πξνσζνχληαη έξγα θαη κέηξα αλαβάζκηζεο ηνπ παξφδηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ ζε επηιεγκέλεο αξηεξίεο πνπ αλαδεηθλχνληαη σο Αζηηθέο Λεσθφξνη, επαλαθηψληαο έηζη ηε ιεηηνπξγηθφηεηά ηνπο γηα ηνπο κεηαθηλνχκελνπο κε ζπιινγηθά θαη «ήπηα» κέζα κεηαθίλεζεο (άξζξν 31), ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πξνσζνχκελε πνιηηηθή ζηάζκεπζεο (άξζξν 32), ππνζηεξίδνπλ ην ζηφρν ηεο κείσζεο ηεο ρξήζεο ΗΥ, ηδηαίηεξα γηα ηε κεηαθίλεζε πξνο / απφ ή θαη δηακέζνπ θεληξηθψλ θαη ππθλνθαηνηθεκέλσλ πεξηνρψλ. Σαπηφρξνλα, ιακβάλνληαη ππφςε νη αλάγθεο εμππεξέηεζεο ησλ θαηνίθσλ, παξάιιεια κε ηνπο ζηφρνπο πξνζηαζίαο θαη αλάδεημεο ηεο ηζηνξηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη ηεο θπζηνγλσκίαο ηεο πφιεο, ζε ελαξκφληζε κε ηηο πνιηηηθέο ηφλσζεο ηεο θεληξηθφηεηαο (άξζξα 4 θαη 6). ηελ ίδηα θαηεχζπλζε ζπλεπηθνπξνχλ ην πιαίζην νξγάλσζεο ησλ ζπγθνηλσληαθψλ θέληξσλ θαη ζηαζκψλ κεηεπηβίβαζεο (άξζξν 30) θαη ν ζρεδηαζκφο ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ πνδειαηηθψλ δηαδξνκψλ (άξζξν 33) πνπ νξγαλψλνληαη απφ θνηλνχ κε βάζε ην δίθηπν ησλ ΜΣ. Δηδηθφηεξα ζε φ,ηη αθνξά ζην ζαιάζζην κέησπν, νη πξφλνηεο ηνπ ΡΑ γηα ηελ παξαιηαθή ιεσθφξν Πνζεηδψλνο ζπλεξγάδνληαη κε ην ζηφρν βειηίσζεο ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ηνπ ζαιάζζηνπ κεηψπνπ θαη δηεχξπλζεο ησλ δπλαηνηήησλ αλαβάζκηζήο ηνπ, θαζψο θαη ηφλσζεο ηνπ δεκφζηνπ ραξαθηήξα ηνπ (άξζξα 4 θαη 6) Πξνηεξαηόηεηεο έξγσλ θαη δνκηθώλ παξεκβάζεσλ ζην λέν ΡΑ Αλάπηπμε Μέζσλ ηαζεξήο Σξνρηάο (ΜΣ) Α) Μεηξό: Ο θεληξηθφο θνξκφο ηεο γξακκήο 4 (Πεξηζζφο-Κέληξν-Aλσ Ζιηνχπνιε / Μαξνχζη) απνηειεί πξψηε πξνηεξαηφηεηα ζηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ ΡΑ, θαζψο εμππεξεηεί ην πιένλ ππθλνθαηνηθεκέλν ηκήκα ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο, δηεπθνιχλεη ηελ πξνζπειαζηκφηεηα ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο ζηελ νπνία πξνγξακκαηίδνληαη κείδνλεο παξεκβάζεηο αλάπιαζεο θαη πεδνδξνκήζεσλ θαη δηθηπψλεηαη ζε 6 ζεκεία κε ην ππφινηπν δίθηπν κεηξφ θαη πξναζηηαθνχ. ην λέν ΡΑ έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί φιεο νη πξνγξακκαηηδφκελεο απφ ην ΤΠΤΜΔΓΗ θαη ηελ Αηηηθφ Μεηξφ Α.Δ. γξακκέο θαη θιάδνη (κε επηπξφζζεηε ηελ επέθηαζε Διιεληθφ-Γιπθάδα), αλεμαξηήησο ηνπ ζηαδίνπ σξίκαλζεο ή πινπνίεζεο πνπ βξίζθνληαη. Β) Σξακ / Διαθξύ κεηξό: Ωο πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο γξακκέο θαη θιάδνη ζεσξνχληαη - ε νινθιήξσζε ηεο πθηζηάκελεο παξαιηαθήο γξακκήο Βνχιαο-Γιπθάδαο-Ν. Φαιήξνπ έσο ηνλ θεληξηθφ ιηκέλα Πεηξαηά, - ε επέθηαζε ηνπ ηξακ απφ χληαγκα πξνο Παηήζηα, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πεδνδξφκεζε ηεο ιεσθφξνπ Παλεπηζηεκίνπ θαη ηκήκαηνο ηεο Παηεζίσλ, θαζψο θαη κε παξάιιειεο θπθινθνξηαθέο παξεκβάζεηο θαη αλαδηάξζξσζε ησλ δεκφζησλ ζπγθνηλσληψλ επηθαλείαο

30 - ε λέα ζχλδεζε κε ραξαθηεξηζηηθά ειαθξνχ κεηξφ / ηξακ κεηαμχ Πεηξαηά-Κεξαηζηλίνπ- Πεξάκαηνο (ζχλδεζε δήκσλ Γπηηθνχ Πεηξαηά θαη αιακίλαο κε θέληξν Πεηξαηά). ηα έξγα πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο ζπκπεξηιακβάλεηαη επίζεο ε ζχλδεζε ηνπ ηξακ κε ηνλ ζηαζκφ κεηξφ ηεο Αξγπξνχπνιεο (έκκεζε ζχλδεζε Γιπθάδαο κε ην κεηξφ), θαζψο θαη ε δεκηνπξγία γξακκήο εηδηθνχ κέζνπ ζηαζεξήο ηξνρηάο (Monorail ή ηξακ) θαηά κήθνο ηεο πεξηκέηξνπ ηνπ θεληξηθνχ ιηκέλα Πεηξαηά (ζχλδεζε πξνβιεηψλ κε ζηαζκνχο ησλ ΜΣ, ζπλδεζε ππφ αλάπιαζε πεξηνρήο πξψελ Ληπαζκάησλ Γξαπεηζψλαο). Γ) ηδεξνδξνκηθά έξγα (Πξναζηηαθόο θαη Τπεξαζηηθόο ηδεξόδξνκνο): Απνηειεί απφιπηε πξνηεξαηφηεηα γηα ην Νέν ΡΑ ε νινθιήξσζε φισλ ησλ έξγσλ αλαβάζκηζεο (δηπιαζηαζκνχ ή ηεηξαπιαζηαζκνχ γξακκήο, ειεθηξνθίλεζεο, ζεκαηνδφηεζεο, ηειεδηνίθεζεο θαη αληζνπεδνπνίεζεο κε κεξηθή ππνγεηνπνίεζε) ηνπ θξίζηκνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηαδξφκνπ ΚΑ-Αζήλαο-Πεηξαηά θαη νινθιήξσζεο ησλ έξγσλ ηνπ Νένπ Δπηβαηηθνχ ηαζκνχ Αζελψλ, έηζη φπσο έρνπλ ζρεδηαζηεί απφ ηνλ ΟΔ, δεδνκέλνπ φηη νινθιεξψλνπλ κέρξη ην κεηξνπνιηηηθφ θέληξν ηεο Αζήλαο θαη ην ιηκάλη ηνπ Πεηξαηά ηνλ δηεπξσπαηθήο ζεκαζίαο άμνλα πςειψλ ηαρπηήησλ Αζελψλ-Θεζζαινλίθεο-πλφξσλ θαη παξάιιεια επηηξέπνπλ ζηνλ δηάδξνκν απηφ λα ιεηηνπξγήζεη σο θνξκφο ηνπ Πξναζηηαθνχ ηδεξνδξφκνπ ηεο Αζήλαο κε ηελ επηβαιιφκελε ππθλφηεηα δξνκνινγίσλ θαη ηελ αμηνπνίεζή ηνπ γηα δξνκνιφγεζε θαη αζηηθνχ ηξαίλνπ ηνπ Πξναζηηαθνχ ζηελ δηαδξνκή Πεηξαηάο-Αζήλα-Μελίδη-Αγηνο ηέθαλνο-αθίδλεο. Αληίζηνηρεο πξψηεο πξνηεξαηφηεηαο είλαη ην έξγν ζχλδεζεο ηνπ ιηκέλα Ηθνλίνπ κε ην Νέν Δκπνξεπκαηηθφ Κέληξν θαη ηαζκφ Γηαινγήο ζην Θξηάζην Πεδίν, θαζψο θαη ε επέθηαζε ηνπ Πξναζηηαθνχ ζην Λαχξην, πξνθεηκέλνπ λα ζπλδπαζηεί κε ηελ κεηαθνξά νξηζκέλσλ αθηνπινηθψλ γξακκψλ απφ ην ιηκάλη ηνπ Πεηξαηά θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ λένπ ιηκέλα Λαπξίνπ. ηε ζπλέρεηα θξίλεηαη σο κεγάιεο καθξνπνιενδνκηθήο θαη ρσξνηαμηθήο ζεκαζίαο (εθηφο ηεο θαζεαπηφ ζπγθνηλσληαθήο), ε πξνψζεζε ησλ δηαδηθαζηψλ γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ λένπ θιάδνπ ηεο ηδεξνδξνκηθήο Γξακκήο Τςειήο Σαρχηεηαο (ΓΤΣ) Αζελψλ-Θεζζαινλίθεο κεηαμχ Θξηαζίνπ- θίγγαο, πνπ ζα κεηψζεη ηνλ ρξφλν δηαδξνκήο θάησ ησλ 3 σξψλ. Απφ ηα ππφινηπα έξγα, γηα ην Νέν ΡΑ ζεκαληηθή είλαη ε πεξαηηέξσ ζπκπιήξσζε ηνπ Πξναζηηαθνχ πξνο Ραθήλα θαη Λνπηξάθη, θαζψο θαη νη κειινληηθέο ζπλδέζεηο εκπνξεπκαηηθνχ ραξαθηήξα κε ηελ δψλε ρνλδξεκπνξίνπ Απιψλα θαη ηνλ πξνο αλάπηπμε λέν ιηκέλα Διεπζίλαο Λνηπνί Σεξκαηηθνί ηαζκνί θαη ηαζκνί Μεηεπηβίβαζεο Γηα ηελ νινθιήξσζε ησλ βαζηθψλ επηβαηηθψλ κεηαθνξηθψλ ππνδνκψλ πξνβιέπεηαη ε δεκηνπξγία ηνπ Νένπ Κεληξηθνχ ηαζκνχ Τπεξαζηηθψλ Λεσθνξείσλ ζηνλ Διαηψλα, ε κεηεγθαηάζηαζε ησλ ζηαζκψλ ησλ ΚΣΔΛ Αηηηθήο ζε πεξηθεξεηαθνχο ζηαζκνχο ηνπ κεηξφ θαη ηνπ Πξναζηηαθνχ, θαζψο θαη ε δεκηνπξγία 7 πγθνηλσληαθψλ Κέληξσλ θαη 14 ηαζκψλ Μεηεπηβίβαζεο ΜΜΜ ζηαζεξήο ηξνρηάο/ νδηθψλ ΜΜΜ / ΗΥ Κπθινθνξηαθέο παξεκβάζεηο θαη λέα νδηθά έξγα: Ζ αλάγθε ζπλέξγεηαο ηνπ γεληθφηεξνπ ζρεδηαζκνχ ηεο πφιεο θαη ησλ ππνδνκψλ ηεο, θαζψο ήδε αλαθέξζεθε, νδεγεί ζηελ νξζνινγηθή αμηνπνίεζε θαη θαηά πεξίπησζε αλαβάζκηζε πθηζηάκελσλ ππνδνκψλ θαη ζηνλ πεξηνξηζκφ λέσλ έξγσλ, κε ζηφρν ηελ απνηξνπή ηεο αζηηθήο δηάρπζεο, ηελ απνζάξξπλζε ηεο κεγάιεο ρξήζεο ηνπ ΗΥ πξνο φθεινο ησλ ΜΜΜ θαη ηελ δηαζθάιηζε ηεο ππνζηήξημεο ησλ ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ ηνπ πνιενδνκηθνχ θαη πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ. Απφ απηήο ηεο πιεπξάο, ζεσξήζεθε φηη ζα πξέπεη θαηά ην δπλαηφλ λα πεξηθξνπξεζνχλ ηα θπζηθά φξηα ηνπ ιεθαλνπεδίνπ κε ηνπο νξεηλνχο φγθνπο πνπ ην

31 πεξηβάιινπλ, σο πνιχηηκν πεξηβαιινληηθφ απφζεκα θαη θπζηθφ εκπφδην ηεο εμάπισζεο ηεο πφιεο. Με βάζε ην αλσηέξσ ζθεπηηθφ, ζηελ κε επηιεγφκελε δεκηνπξγία ηεο νπζηαζηηθά αθηηληθήο λέαο νδηθήο αξηεξίαο ζχλδεζεο ηνπ λφηηνπ ηκήκαηνο ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο Αζήλαο κε ηα Μεζφγεηα, κέζσ ηεο ζήξαγγαο Αξγπξνππφιεσο, αληηπξνηείλεηαη ε αλαβάζκηζε ηεο ζχλδεζεο ιεθαλνπεδίνπ κε πεξηνρή Μεζνγείσλ κέζσ ησλ πθηζηάκελσλ νδηθψλ ζπλδέζεσλ (αλαβάζκηζε Αηηηθήο Οδνχ θαη άμνλα Βνχιαο-Βάξεο-Κνξσπίνπ) θαη ησλ πθηζηακέλσλ θαη πξνο αλάπηπμε αμφλσλ ησλ ΜΣ, κε πχθλσζε ησλ δξνκνινγίσλ ζχλδεζήο ηνπο κε Αζήλα θαη Πεηξαηά. Δπίζεο, ε δεκηνπξγία ζχλδεζεο ηεο Νφηηαο Πεξηνρήο ηνπ ιεθαλνπεδίνπ κε ην Γηεζλέο Αεξνδξφκην κε ηαρχ ιεσθνξεηφδξνκν (BRT) κέζσ ησλ αμφλσλ Βνπιηαγκέλεο (αληαπφθξηζε κε κεηξφ) θαη Βνχιαο-Βάξεο-Κνξσπίνπ. Γηα ηελ ζχλδεζε ηεο Γπηηθήο Πεξηθεξεηαθήο Λεσθφξνπ Τκεηηνχ (ΓΠΛΤ) πξνο λφην, απνξξίπηεηαη ε ζπλέρηζε απηήο ζηηο ππψξεηεο ηνπ Τκεηηνχ θαη πξνθξίλεηαη ε ιχζε ηεο αζηηθήο ζήξαγγαο γηα ζχλδεζή ηεο κε ηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο πιεζίνλ ηνπ ζηαζκνχ κεηξφ Αιέμαλδξνο Παλαγνχιεο / Αγηνο Γεκήηξηνο θαη ε ζπλαθφινπζε θπθινθνξηαθή αλαβάζκηζε ηεο ιεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο απφ ην ζεκείν απηφ θαη λνηίσο κέρξη ηελ ζχλδεζή ηεο κε Βάξεο- Κνξσπίνπ. Ζ ιχζε απηή εμππεξεηεί θαιχηεξα ηελ παξάθακςε ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο απφ ηα νρήκαηα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνπο Γήκνπο ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Αζήλαο θαη δελ δεκηνπξγεί πεξηπνξείεο θαη αλάγθε γηα λέεο ηνπηθέο ζπλδέζεηο ζηηο πεξηνρέο Αξγπξνχπνιεο θαη Ζιηνχπνιεο, πνπ ζα δεκηνπξγνχζαλ πξφβιεκα ζηνλ αζηηθφ ηζηφ. Πξνηείλεηαη ε ζχλδεζε ηεο ΓΠΛΤ κε ηελ αλαηνιηθή πεξηνρή Αζήλαο, κε παξάθακςε ηεο Καηζαξηαλήο, κέζσ κεξηθήο αμηνπνίεζεο ηεο ιεσθφξνπ Παλεπηζηεκηνππφιεσο ζηα Ηιίζηα (σο ηνπηθήο ζεκαζίαο έμνδνο), θαζψο θαη νη παξεκβάζεηο θπθινθνξηαθήο αλαβάζκηζεο ηεο Αηηηθήο Οδνχ, εθφζνλ δελ ζίγνπλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπ Πξναζηηαθνχ ηδεξνδξφκνπ θαη ην αζηηθφ πεξηβάιινλ ησλ πεξηνρψλ δηέιεπζεο. Απνηειεί ζεκαληηθή παξέκβαζε γηα ην λέν ΡΑ ε λέα νδηθή παξάθακςε ηνπ ιεθαλνπεδίνπ απφ δπηηθά κε ηελ ζχλδεζε ηεο Αηηηθήο Οδνχ (βνξείσο Διεπζίλαο) κε ηνλ απηνθηλεηφδξνκν Αζελψλ- Θεζζαινλίθεο ζην χςνο ηεο Τιίθεο, θαζψο θαη ε νινθιήξσζε ηεο ιεσθφξνπ Κχκεο πξνο ηνλ απηνθηλεηφδξνκν Αζελψλ-Θεζζαινλίθεο θαη ηεο ηαπξνχ-ραθήλαο κέρξη ηελ Γηαζηαχξσζε Ραθήλαο, κε ζχλδεζε θαη κε ηνλ Γηεζλή Αεξνιηκέλα Αζελψλ, κέζσ ηεο βφξεηαο πχιεο ηνπ. Σν έξγν απηφ ζα κπνξεί λα ζπλδπαζηεί θαη κε επέθηαζε ηνπ πθηζηάκελνπ πξναζηηαθνχ ζηδεξνδξνκηθνχ άμνλα απφ ηνλ Γηεζλή Αεξνιηκέλα κέρξη ηνλ θιάδν ηνπ Πξναζηηαθνχ πξνο Ραθήλα. Οζνλ αθνξά ηελ δεχμε αιακίλαο-πεξάκαηνο, αλαθέξζεθαλ ήδε νη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο ππήξμαλ επηθπιάμεηο γηα ηελ απνδνρή ηεο απιήο δεχμεο απφ Πέξακα θαη απφιπηε αξλεηηθή ηνπνζέηεζε γηα ηελ δηπιή δεχμε. Τπάξρεη αθφκε ε εθθξεκφηεηα απνζαθήληζεο ζηα πιαίζηα ηεο δηαβνχιεπζεο θαη ηνπ δηαιφγνπ κε ηνπο ζπλαξκφδηνπο θνξείο νξηζκέλσλ πξνηάζεσλ ζπκπιήξσζεο ηνπ δηθηχνπ ΜΣ, ζηα πιαίζηα πξνζθάησλ ή παιαηφηεξσλ κειεηψλ θαη ζρεδηαζκψλ φπσο πρ ε επέθηαζε ηνπ κεηξφ πξνο ηνλ λέν κεηξνπνιηηηθφ πφιν πνιηηηζκνχ θαη αλαςπρήο ζην Φαιεξηθφ Γέιηα θαη ην πνιενδνκηθφ θέληξν Παιαηνχ Φαιήξνπ, κέζσ ηνπ άμνλα ηεο Λεσθ. πγγξνχ ή ηεο Καιιηζέαο, ε επέθηαζε ηεο γξακκήο 2 ηνπ κεηξφ απφ ηελ απφιεμή ηεο ζην Ηιηνλ κέρξη ηνλ πξνηεηλφκελν γηα επαλελεξγνπνίεζε θιάδν ηνπ Πξναζηηαθνχ Αγηνη Αλάξγπξνη-Διεπζίλα-Μέγαξα επί ηεο παιαηάο γξακκήο Πεινπνλλήζνπ (πεξηνρή Κακαηεξνχ), ε επέθηαζε ηνπ Πξναζηηαθνχ απφ ηνλ ζηαζκφ ηνπ Γηεζλνχο Αεξνιηκέλα Αζελψλ, κέζσ ηεο βφξεηαο πχιεο ηνπ, κέρξη ηνλ θιάδν ηνπ Πξναζηηαθνχ Γνπθίζεο Πιαθεληίαο-Ραθήλαο θαη ε επέθηαζε ηνπ θιάδνπ ηνπ ηξακ Διιεληθφ- ηαζκφο κεηξφ Αξγπξνχπνιεο πξνο ηελ πεξηνρή Σεξςηζέαο Γιπθάδαο.

32 Παξεκβάζεηο βηώζηκεο θηλεηηθόηεηαο Ζ εκβιεκαηηθή κείδνλα παξέκβαζε ηεο κεηαηξνπήο ηνπ άμνλα ηεο Παλεπηζηεκίνπ θαη ελφο ηκήκαηνο ηεο Παηεζίσλ ζε άμνλεο απνθιεηζηηθήο ξνήο πεδψλ, πνδειάηνπ θαη δεκφζηαο ζπγθνηλσλίαο, ζε ζπλδπαζκφ κε έξγα αλαπιάζεσλ θαη πξναπαηηνχκελσλ θπθινθνξηαθψλ θαη ζπγθνηλσληαθψλ αιιαγψλ θαη παξεκβάζεσλ ζην νδηθφ δίθηπν ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο (καδί κε ηελ επέθηαζε ηνπ ηξακ πξνο Παηήζηα θαη ηελ δεκηνπξγία ηνπ θεληξηθνχ ηκήκαηνο ηεο γξακκήο 4 ηνπ κεηξφ), απνηειεί ίζσο ηελ πιένλ ζεκαληηθή παξέκβαζε ηνπ είδνπο απηνχ πνπ εληάζζεηαη ζην λέν ΡΑ, καδί κε ηελ πξνβιεπφκελε ζηαδηαθή δεκηνπξγία ελφο κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ πνδειαηηθψλ δηαδξνκψλ θαη άιισλ ζηνρεπκέλσλ πεδνδξνκήζεσλ ζηηο θεληξηθέο πεξηνρέο ησλ Υσξηθψλ Δλνηήησλ Αζήλαο θαη Πεηξαηά. πκπεξαζκαηηθά, ε ζπζηεκαηηθή πξνψζεζε ησλ δξάζεσλ ηνπ θεθαιαίνπ η. («Μεηαθνξέο, Μεηαθηλήζεηο, Γίθηπα») αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο «ζπλεθηηθήο» πφιεο θαη ζηελ νπζηαζηηθή πξνψζεζε ηεο πνιηηηθήο «βηψζηκεο θηλεηηθφηεηαο» ζηελ Αηηηθή. ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΥΑΡΣΩΝ ΝΔΟΤ ΡΑ 2021

33

34

35

36