Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Transcript

1 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Μια εργασία των μαθητών του Δ1 τμήματος 1ο Δημοτικό Σχολείο Κρεμαστής Υπεύθυνη τμήματος: Παπανικολάου Ιωάννα Σχολικό Έτος:

2 Στην εργασία αυτή πήραν μέρος με αλφαβητική σειρά οι παρακάτω μαθητές: Αθανασάκη Ελένη Αρματάς Νικηφόρος Αχλαδιώτης Αναστάσης Βαλαή Στεργία Γενή Νικολέτα Γιωργά Γιάννης Γρηγοράκη Ελευθερία Διακάκη Μαρία Διακανθός Χρύσανθος Διακολουκά Μαριέτα Ελενίτσα Τσαμπίκα Ζαχαρίου Ζαχαρίας Ζουρούδη Αφροδίτη Καλούδη Κατερίνα Καλούδη Νικολέτα Καστρουνής Πέτρος Κεφάλας Άγγελος Κοντός Ανδριανός Κορδίνας Πέτρος Νάσι Αντριάνα

3 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πρόγραμμα Μελίνα Ο κόσμος της Αρχαιότητας, Εκπαιδευτικός φάκελος αρ. 11, Ο αθλητισμός στην Αρχαία Ελλάδα, Πάνος Βαλαβάνης ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, «Βλέπω το σημερινό κόσμο Δημιουργικές δραστηριότητες για την Ευέλικτη Ζώνη του Δημοτικού Σχολείου». ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, «Βλέπω το σημερινό κόσμο Πολυθεματικό βιβλίο για την Ευέλικτη Ζώνη». «Ένα πρόσωπο, μια εποχή, Περικλής και κλασική Αθήνα» Εύη Πινή. Εκδόσεις Ερευνητές. «Μισή μαγική ώρα στην Ακρόπολη», Κατερίνα Σέρβη, Εκδόσεις Πατάκη «Η ζωή στην Ελλάδα την εποχή του Περικλή», Sophie Royer, Catherine Salles, Francois Trassard, Εκδόσεις Πατάκη «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», Αντώνης Παπαθεοδούλου, Εκδόσεις Πατάκη «Educartoon», σκίτσα του γελοιογράφου Μιχάλη Κουντούρη Στοιχεία (κείμενα, εικόνες, βίντεο) από το διαδίκτυο. «Ακρόπολη: Τα Μνημεία και το Μουσείο» Γ. Παπαθανασόπουλου. «Ελληνικά Διακοσμητικά Θέματα», Εθνικός Οργανισμός Ελληνικής Χειροτεχνίας Αθήνα 1961 «Διδακτικές κάρτες: Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού, προάγοντας την προστασία του παιδιού». ΚΕΘΕΑ Εγχειρίδιο της Δ Δημοτικού. «Ιστορία: Στα αρχαία χρόνια». «Ταξίδι στην αρχαία Ελλάδα» της Ειρήνης Νάκου, εκδόσεις Κέδρος Η δέκατη τρίτη θεά και τα κλεμμένα γλυπτά του Γιώργου Κατσέλη, εκδόσεις Ψυχογιός.

4 ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Αφορμή για την επιλογή του θέματος, υπήρξε η ιστορία της Δ Δημοτικού, έτσι ώστε να γίνει το μάθημα στα παιδιά πιο ευχάριστο και οικείο. Βέβαια η εργασία μας συνδέθηκε σχεδόν με όλα τα μαθήματα και δραστηριότητες που γίνονται στο σχολείο μας, εντός και εκτός τάξης. ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ Να δοθεί η ευκαιρία, το κίνητρο στους μαθητές να ξεδιπλώσουν την φαντασία τους και να δείξουν τις εκφραστικές τους δυνατότητες τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο, μέσα από μια διαδικασία ελεύθερης συμμετοχής. ΣΤΟΧΟΙ Να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την ιστορία της αρχαίας Ελλάδας κατακτώντας την και βιωματικά. Να γίνουν στους μαθητές γνωστά τα στοιχεία πολιτισμού εκείνης της εποχής. Να συνεργαστούν στα πλαίσια της τάξης και της σχολικής καθημερινότητάς τους για να δημιουργήσουν κάτι κοινό. Να διαφωνήσουν, να διατυπώσουν τις γνώμες τους και να λειτουργήσουν σύμφωνα με τα δικά τους βιώματα. Να εκφραστούν μέσα από το θεατρικό παιχνίδι. Να ζωγραφίσουν και να δημιουργήσουν εικόνες που σχετίζονται με την ιστορία των αρχαίων χρόνων. Να καλλιεργήσουν την γλωσσική τους ικανότητα φτιάχνοντας ακροστιχίδες και ποιήματα. Να συνδέσουν το μάθημα της Ιστορίας που κάνουν στη Δ τάξη δημοτικού με το νησί τους. Να μεταβληθεί η σχολική καθημερινότητα σε κάτι πιο δημιουργικό και ευχάριστο που όμως και θα τους παρέχει τη γνώση και θα τους τονώσει την αυτοπεποίθηση. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Mελετήσαμε την ιστορία των αρχαίων χρόνων φτιάχνοντας κατ αρχάς την ιστορική γραμμή πάνω από τον πίνακα της τάξης. Με βάση την εικόνα του Χριστού χωρίζουμε την Ιστορία σε Προ Χριστού και Μετά Χριστόν. Τοποθετούνται οι καρτέλες των Γεωμετρικών, Αρχαϊκών, Κλασικών και Ελληνιστικών χρόνων σε σειρά και ακολουθεί η Εποχή των Ρωμαϊκών Χρόνων και το Βυζάντιο.

5 Στα Γεωμετρικά Χρόνια τα παιδιά ζωγράφισαν γεωμετρικά σχήματα και τα έβαψαν. Μάθαμε αναλυτικότερα για τις αποικίες της Κάτω Ιταλίας και αναφερθήκαμε στη σημερινή Μεγάλη Ελλάδα. Τα παιδιά είδαν βίντεο με τους ελληνόφωνους της Κάτω Ιταλίας και άκουσαν τραγούδια Γρεκάνικα. Προσπάθησαν να ξεχωρίσουν τις ελληνόφωνες λέξεις και να δουν τι έχει απομείνει ως σήμερα. Σε τελετή που έγινε στο τέλος της χρονιάς παρουσίασαν τους σημερινούς ελληνόφωνους και τραγούδησαν δυο τραγούδια: «Ένα ντύο τρία» και «Καληνύφτα». Στην περίοδο των Αρχαϊκών χρόνων μείναμε περισσότερο στα αγάλματα. Τα παιδιά παρουσίασαν (γύρω στον Οκτώβρη) στους γονείς τους ένα θεατρικό με θέμα τους Κούρους και τις Κόρες. Δημιούργησαν ένα παραμύθι που το ονόμασαν «Η Μελίνα και τα αγάλματα». Με βάση το παραμύθι συμμετείχαν και σε άλλα δρώμενα που έγιναν μέσα στην τάξη (όπως η ακινητίδα, τα συναισθήματά μου σαν άγαλμα, οι καθρέφτες κ.ά). Η τάξη μας συνεργάστηκε στην παραπάνω προσπάθεια με το Κέντρο Πρόληψης «Δίοδος». Το αποτέλεσμα ήταν κάτι παραπάνω από εκπληκτικό. Το θεατρικό με τα αγάλματα, εμπλουτισμένο πια, παρουσιάστηκε στο τέλος του σχολικού έτους, στους γονείς και στους μαθητές του σχολείου μας. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση ακόμα στους Ολυμπιακούς αγώνες εκείνης όπως γίνονταν στα αρχαία χρόνια, και έγινε σύγκριση με τους σύγχρονους Ολυμπιακούς. Μιλήσαμε για τα μαντεία στον αρχαίο πολιτισμό και την τάση των ανθρώπων να μαθαίνουν το μέλλον ακόμα και σήμερα. Στα Κλασικά χρόνια μελετήσαμε το αρχαίο ελληνικό σχολείο. Ντυθήκαμε μαθητές και δάσκαλοι και κλίσαμε το ρήμα «τύπτω». Χρησιμοποιήσαμε τα «σχολικά σύνεργα» εκείνης της εποχής, δηλαδή τις κέρινες πλάκες και τις γραφίδες.

6 Δημιουργήσαμε σε μια γωνιά της τάξης τον τοίχο μιας αρχαίας σχολικής αίθουσας διδασκαλίας. Ασχοληθήκαμε και ενημερωθήκαμε για τα παιχνίδια που έπαιζαν τα παιδιά εκείνη την εποχή. Παίξαμε τον εφεδρισμό, την ακινητίδα, τη διελκυστίνδα, τον ασκωλιαμό. Κατασκευάσαμε το παιχνίδι που λέγεται Ίυγξ, και παίξαμε με αυτό. Φέραμε στην τάξη και άλλα παιχνίδια που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα, όπως σβούρες, λαλίτσες, κουμπί ακορντεόν, γιο γιο κ. ά. Μελετήσαμε μέσα από σχέδιο του Ιερού Βράχου, την Ακρόπολη και τα μνημεία της. Συμμετείχαμε στο διαγωνισμό του Κέντρου Λογοτεχνών και Μεταφραστών Ρόδου με γραπτό κείμενο που είχε τίτλο: «Μια νύχτα στο μουσείο. Σκέψεις και συναισθήματα από τους Κούρους και τις Κόρες». Η συμμετοχή ήταν ατομική και το η μαθήτρια Ελενίτσα Τσαμπίκα βραβεύτηκε για το κείμενό της σε εκδήλωση που έγινε στο «ΑΚΤΑΙΟΝ» στις 31 Μαρτίου Παρακολουθήσαμε ταινία μικρού μήκους με θέμα: Ο κήπος με τ αγάλματα του Νίκου Πιλάβιου. Διαβάσαμε το παραμύθι του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» και κάναμε αναφορά στα αγάλματα αυτής της τόσο περίεργης πόλης.

7 ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Δεύτερος ελληνικός αποικισμός ονομάστηκε η οργανωμένη αποικιακή εξάπλωση των αρχαίων Ελλήνων στον χώρο της Μεσογείου και της Μαύρης θάλασσας, κατά την περίοδο του 8ου, του 7ου και του 6ου αιώνα π.χ. Ο αποικισμός αυτός διέφερε από τον πρώτο αποικισμό γιατί αποτέλεσε οργανωμένη επιχείρηση από την μητρόπολη σε αντίθεση με την απλή μετακίνηση φυλών που συντελέστηκε κατά τον πρώτο αποικισμό. Πολλές αποικίες που ιδρύθηκαν αυτή την περίοδο εξελίχθηκαν σε πόλεις ισχυρές και έγιναν ανεξάρτητες από την μητρόπολη. Οι αποικίες αυτές θα δημιουργούσαν νέες αγορές, θα προμήθευαν την μητρόπολη με σημαντικές πρώτες ύλες και θα αποτελούσαν σημαντικούς ενδιάμεσους σταθμούς στα μακρινά εμπορικά ταξίδια της εποχής. Τέλος η ταραγμένη πολιτική κατάσταση σε πολλές πόλεις με την εγκαθίδρυση τυραννικών πολιτευμάτων οδηγούσε τους πολιτικούς αντιπάλους στην εξορία και στην αναζήτηση νέου τόπου εγκατάστασης. Η Μεγάλη Ελλάδα (στα λατινικά Magna Graecia) είναι ένας ιστορικός-γεωγραφικός όρος, ο οποίος αναφέρεται στις ελληνικές αποικίες της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας στην αρχαϊκή και κλασική περίοδο. Οι πρώτες ελληνικές αποικίες ιδρύθηκαν γύρω στο 750 π.χ. στη Καλαβρία, την Σικελία και την Απουλία. Είχανε την τυπική ελληνική μορφή της πόλη-κράτους, και διατηρούσανε στενές σχέσεις με τις μητροπόλεις τους, αφού είχανε και το δικαίωμα να συμμετέχουν στους Πανελλήνιους Αγώνες. Η πολιτιστική συμβολή των Ελλήνων της Μεγάλης Ελλάδας ήταν σημαντική: Για παράδειγμα η γραφή που οι Ρωμαίοι υιοθετήσανε προέρχεται από τα δυτικοελληνικά της Κύμης. Το τέλος της ακμής της Μεγάλης Ελλάδας δεν ήρθε εξ αιτίας των συχνών πολέμων των Ελλήνων με τους Ιταλικούς ή με τους Ιάπυγες, αλλά λόγω της επεκτατικής πολιτικής της Ρώμης. Το έτος 272 π.χ. καταστράφηκε ο Τάρας και χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων του, γιατί επαναστάτησαν και βοηθήσανε τον Πύρρο στον πόλεμό του κατά των Ρωμαίων. Αλλά η Μεγάλη Ελλάδα συνέχισε να υπάρχει σαν πνευματικό-πολιτιστικό δημιούργημα, αφού ακόμα σήμερα ένα μέρος του πολιτισμού, των ηθών, των εθίμων και της ελληνικής γλώσσας υπάρχουνε στη Κάτω Ιταλία. Γκρίκο (ελληνική γλώσσα της Ν. Ιταλίας) Τι εν γλυτσέα τούση νύφτα τι εν ωρια τσ εβώ ε πλώνω πενσέοντα σ εσένα τσ ετου μπει στη φενέστρα σου αγαπη μου της καρδίας μου σου νοίφτω τη πένα Εβω παντα σ εσενα πενσεω γιατί σένα φσυχή μου γαπω τσαι που παω που σύρνω που στέω στη καρδία μου πάντα σενα βαστω Καληνυφτα σε φηνω τσαι παω πλάια σου τι βω πίρτα πρικό τσαι που παω που συρνω που στεω στη καρδία μου πάντα σενα βαστώ Το τραγούδι αυτό παρουσιάστηκε στο τέλος της χρονιάς στους γονείς και τους συμμαθητές των παιδιών.

8 Τα παιδιά δημιούργησαν ένα παραμύθι με θέμα τους Κούρους και τις Κόρες. Η ΜΕΛΙΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ Η μικρή Μελίνα ζούσε στην Αθήνα, στη περιοχή της Πλάκας. Από το μπαλκόνι της που έπαιζε, έβλεπε τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Τι όμορφα που ήταν ιδιαίτερα τις ηλιόλουστες ημέρες της άνοιξης και του καλοκαιριού! -Παππού θέλεις να πάμε μια βόλτα; -Που θέλεις να πάμε μικρή μου; -Έχω ακούσει πολλές φορές να μιλάνε για το Μουσείο της Ακρόπολης, λένε περιέχει αγάλματα ανεκτίμητης αξίας. -Έχεις δίκιο, θα σε πάω την Κυριακή, είπε ο παππούς. Εκείνο το ζεστό κυριακάτικο πρωινό, η Μελίνα επισκέφτηκε με τον παππού της το Μουσείο. Υπέροχο! Αντικείμενα και αγάλματα από την αρχαία εποχή υπήρχαν σε όλους τους ορόφους. Τα θαύμαζε, τα καμάρωνε! Τι υπέροχα που είναι και τα σώματά τους και τα μαλλιά τους και τα ρούχα τους! Ξεχώρισε ένα άγαλμα. Ο παππούς έσκυψε στο αυτί και της είπε: «Αυτός είναι ένας κούρος». Διάβασε το ταμπελάκι που έλεγε «Ξανθός Έφηβος». Τα μάτια του αχ! Τι όμορφα που ήταν! Είχε μείνει το γαλάζιο των ματιών του στο πέρασμα των αιώνων. Ο ήλιος έμπαινε από την τεράστια τζαμαρία του Μουσείου κατευθείαν πάνω στον Κούρο. Και εκείνη τη στιγμή Θαύμα! Είδε αυτή και μόνο αυτή (ή νόμισε πως είδε) πως ο Ξανθός Έφηβος ανοιγόκλεισε τα υπέροχα γαλάζια μάτια του και της χαμογέλασε. Δεν είπε τίποτα στον παππούς της. Δεν είπε τίποτα σε κανένα. Ήταν το μυστικό της. Η εβδομάδα πέρασε γρήγορα. Η Μελίνα δεν μπορούσε να ησυχάσει. Να ήταν αλήθεια αυτό που είδε ή πάει τρελάθηκε; Έπρεπε να το μάθει. Το επόμενο κυριακάτικο απόγευμα, βρισκόταν πάλι έξω από το Μουσείο. «Θα γίνεις αρχαιολόγος» αστειεύτηκε η μαμά της; Πάλι στο Μουσείο θέλεις να πάμε; -Άντε μικρή έχω πολλές δουλειές και σε μια ώρα το Μουσείο κλείνει. Πάμε! - Είμαι έτοιμη.

9 Η Μελίνα ανέβηκε γρήγορα τα σκαλιά του Μουσείου και βρέθηκε στο δεύτερο όροφο, στα αγάλματα. Είναι απέναντι από τον Ξανθό Έφηβο και περιμένει να ανοιγοκλείσει τα μάτια του. Τίποτα, τίποτα, τίποτα Αυτή περιμένει. Από το βάθος της αίθουσας ακούει μια ψιθυριστή φωνή. Πλησιάζει! Μα τι άκουσε καλά; Αφού δεν είναι κανένας τριγύρω. Η μητέρα της χαζεύει αρκετά μέτρα μακριά κάποιο κεφάλι αλόγου. -Ε! ψιτ μικρή! -Μα τι γίνεται; -Εδώ πάνω κοίταξέ με! Είμαι η Πεπλοφόρος κόρη της Ακρόπολης -Τι, πως μιλάς; -Μα φυσικά. Όλα τα αγάλματα εδώ μιλάνε. Σε λίγο κλείνει το Μουσείο. Μόλις αυτό αδειάζει από τον κόσμο, τότε ξεκινάει κάτι που μόνο εμείς τα αγάλματα μεταξύ μας ξέρουμε. Είναι σαν ένα μεγάλο πάρτι. Ξυπνάμε όλα και αρχίζουμε τις βόλτες. Περίμενε και θα δεις. Κρύψου κάπου και θα τα πούμε. Η ώρα έχει πάει 8 και το Μουσείο κλείνει. Η Μελίνα κρύβεται πίσω από μια τεράστια προθήκη και δεν τη βλέπει κανείς. Η μητέρα της προχώρησε μπροστά γιατί νόμιζε πως η κόρη της κατευθύνθηκε προς την έξοδο. Έκλεισαν οι πόρτες. Το φως είναι λιγοστό τώρα. Η Μελίνα περιμένει μα τίποτα. Κουράζεται και γέρνει σε μια καρεκλίτσα που κάθεται ο πρωινός φύλακας. Η ώρα κοντεύει δώδεκα το βράδυ και ακούγεται το ρολόι από το χώρο του εστιατορίου. Η Μελίνα δεν πιστεύει ούτε στα αυτιά της, ούτε στα μάτια της. Τα αγάλματα νιώθουν ανακούφιση. Επιτέλους! Κατεβαίνουν από το βάθρο τους. Ζωντανεύουν, κάνουν γυμναστική, ξεπιάνονται. Βαδίζουν περαδώθε, και καλωσορίζουν τη μικρή τους φίλη. -Μπα! Μπα! Καλώς την! Επιτέλους ένας άνθρωπος, ένα κοριτσάκι ανάμεσά μας!

10 -Γεια σας! Είμαι η Μελίνα. -Γεια σου. Είμαι η «Πεπλοφόρος κόρη της Ακρόπολης», με έφτιαξαν το 674 π.χ. Φοράω ρούχα με πολλές πτυχές και έχω ωραία κόμμωση! - Πράγματι είσαι πολύ όμορφη! - Γειά σου! Είμαι μια κόρη δωρικού ρυθμού. Φοράω ένα χονδρό μάλλινο δωρικό πέπλο, που καλύπτει όλο το σώμα μου δίχως να αφήνει τη διάπλαση του να φαίνεται. Με έφτιαξε ο Αριστίωνας και με βρήκαν σε μια νεκρόπολη. Μια θεόρατη σκιά πλησιάζει τη Μελίνα. Πω! Πω! Τι ψηλό άγαλμα! φτιάχτηκα περίπου το 580 π.χ. -Είμαι ο Κούρος του Σουνίου και βρέθηκα σε ένα πηγάδι, χωρίς κόρη δίπλα μου. Είμαι ο ψηλότερος κούρος στο Μουσείο. Έχω ύψος 3,05μ. και - Εγώ είμαι ο Κούρος της Μερέντας -Χα! Χα!Χα! Της μερέντας; Και γιατί δεν είσαι σοκολατένιος; -Σοκολατένιος; Τι θα πει αυτό; - Που να σου εξηγώ τώρα!! Το μόνο που μπορώ να σου πως είναι πως πείνασα λίγο! Συγγνώμη Μερέντα, πες μου εσύ ποια είναι η ιστορία σου; - Να βρέθηκα με τη Φρασίκλεια στη Νεκρόπολη της Αττικής που λέγεται Μερέντα. Από εκεί πήρα το όνομά μου. Δεν καταλαβαίνω γιατί γελάνε πολλοί από τους ανθρώπους όταν διαβάζουν το ταμπελάκι με το όνομά μου. Τέλος πάντων. Από εδώ είναι οι αδερφές που η μια είναι η καθιστή κόρη και κρατάει στα χέρια της φρούτα προσφορές για τους θεούς και η άλλη δίπλα της είναι μια όρθια κόρη που κρατάει στα χέρια της λουλούδια. Λίγο πιο πέρα είναι ο κούρος της Τενέας, οι Διόσκουροι Κλέοβις και Βίτων αλλά θα τα μάθεις σιγά σιγά τα ονόματά μας και την ιστορία μας. -Καλά και όλα είστε φτιαγμένα από λευκό μάρμαρο; Τα αγάλματα στενοχωριούνται και παίρνουν ένα λυπημένο ύφος.

11 χρώματά μας. Τα αγόρια όχι, τόσο. -Τι λες τώρα είπε η Φρασίκλεια; Ξέρεις τι κοκέτες ήμασταν εμείς; Τι όμορφα και πλούσια φορέματα, τι ζωντανά χρώματα είχαν τα ρούχα μας, τα μάτια μας και τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας; Αμ! Χώρια τα κοσμήματα και τα σκουλαρίκια που μας είχαν στολίσει. Εμείς τα κορίτσια στενοχωριόμαστε πάρα πολύ που χάσαμε τα Και ο πανύψηλος Κούρος του Σουνίου συνέχισε. -Βλέπεις το χέρι μου; Είναι σπασμένο. Δεν άντεξε τις χιλιάδες χρόνια που πέρασαν. -Είμαι ο Αριστόδικος και βρέθηκα σ ένα χωράφι στα Μεσόγεια Αττικής. Βλέπεις το στήθος μου και το πρόσωπό μου; Είναι γεμάτο γραντζουνιές. Στα χρόνια που πέρασαν φυτρώσανε χιλιάδες σιτάρια πάνω μου. Οι γεωργοί μου χαράκωσαν το σώμα μου με το αλέτρι κι έχασα την ομορφιά μου. - Λυπάμαι πολύ κύριε Αριστόδικε! -Μη στενοχωριέσαι μικρή μου είπε ο «Κριτίου παις». Εμείς τουλάχιστον είμαστε στην πατρίδα μας, στην Ελλάδα μας, αλλά πολλά αδέρφια μας καθώς και πολλοί θεοί και θεές μας τα έκλεψαν και βρίσκονται σε άλλες χώρες. -Μας λείπει πολύ η κόρη του Κάστρου, είπε ο Κλέοβις και τα βράδια οι άλλες 5 κόρες θρηνούν για το χαμό της. Όμως δε χάνουν την ελπίδα τους. Την περιμένουμε όλοι να γυρίσει μαζί με την κόρη της Auxerre, τους θεούς και τις θεές μας. -Αλλά ας αφήσουμε τα στενόχωρα. Εμείς περπατάμε και μιλάμε γιατί όλη μέρα όρθιοι με το ένα πόδι μπροστά πιανόμαστε. Μόνο η καθιστή κόρη περνάει καλά. Όλα τα άλλα κουραζόμαστε πολύ. Παθαίνει αγκύλωση ακόμα και το πρόσωπό μας μ αυτό το ελαφρύ χαμόγελο που πρέπει να σχηματίζουμε. Αρχαϊκό μειδίαμα το λέμε. Τώρα όμως παίρνουμε όποιες εκφράσεις θέλουμε. Όταν κλείνουν τα φώτα και χτυπήσει 12 ακριβώς το ρολόι του εστιατορίου αισθανόμαστε ελεύθεροι. Βαρεθήκαμε να χαμογελούμε συνέχεια. Μπορούμε να κλαίμε σαν θυμόμαστε και αναπολούμε την εποχή μας τη ζωή μας, να γελάμε πιο ζωηρά

12 γιατί κάνουμε πειράγματα μεταξύ μας, να παίρνουμε ένα παιχνιδιάρικο και σκανταλιάρικο ύφος όταν παίζουμε κρυφτό στους ορόφους κ.ά. Και άκου για να μάθεις: ζωντανεύουμε όλοι εδώ ακόμα και οι κεφαλές των αλόγων χλιμιντρίζουν, τα λυχναράκια φωτίζουν, τα πινάκια και οι αμφορείς επισκέπτονται το εστιατόρια για να βρεθούν στο φυσικό τους περιβάλλον. Σε ένα άλλο μουσείο μάθαμε, (από ένα άγαλμα που το μετέφεραν εδώ τώρα τελευταία), πως τη νύχτα ζωντάνευε το άγαλμα του Ξέρξη και του Λεωνίδα του Σπαρτιάτη και πολεμούσαν μεταξύ τους. Πέταγαν ο ένας στον άλλο αγγεία και είχαν για διαιτητή τον Εφιάλτη. Το Μουσείο εκείνο είναι έτοιμο να κλείσει! -Άκου να δεις! Έκανε με θαυμασμό η Μελίνα!!! -Άλλες φορές πάλι, είπε η κόρη του Ευθυδίκου, τινάζοντας τα πόδια της από την κούραση και κάνοντας 3 επικύψεις κατευθείαν, βγαίνουμε από ένα μικρό παραθυράκι και πηγαίνουμε βόλτα στην αγορά. Εκεί έχει κάποιες άλλες προθήκες που είναι στολισμένες με άλλα αγάλματα πιο μοντέρνα από εμάς. Φοράνε ωραία και φανταχτερά ρούχα. Βέβαια τα δικά μας είναι καλύτερα. Αν δεν είχαν χάσει τα χρώματά τους -Ουφ! Γυναίκες! Συμπλήρωσε ο «Ξανθός Έφηβος», με τα υπέροχα γαλάζια μάτια. Η αλήθεια είναι πως εμείς οι κούροι ντρεπόμαστε γιατί όλοι οι επισκέπτες είναι ντυμένοι ενώ εμείς στεκόμαστε μπροστά τους γυμνοί. Αρκετές φορές μάλιστα νομίζω πως εκτός από το μπλε των ματιών μου φαίνεται και το κόκκινο στα μάγουλά μου από την ντροπή. -Νομίζετε πως δεν έχουμε αληθινή ζωή, είπε η Πεπλοφόρος κόρη της Ακρόπολης, πως δεν έχουμε συναισθήματα. Μερικές φορές θέλω να μιλήσω στους ανθρώπους, αλλά φοβάμαι μη τους τρομάξω και φύγουν και κλείσουν το Μουσείο και τότε εμείς τι θα κάνουμε; Πάντως να ξαναγυρίσουμε στην παλιά μας ζωή δεν μπορούμε. Υπάρχουμε μέσα από εσάς. -Εμένα πάλι, είπε μια κόρη ιωνικού ρυθμού γεμάτη ομορφιά και χάρη, μ αρέσει η νύχτα γιατί ξεπιάνομαι, ηρεμώ, έχω την ευκαιρία να μιλήσω με τους φίλους μου, αλλά και η ημέρα γιατί απολαμβάνω τον ήλιο που πέφτει επάνω μου, κάνει καλό στο τραυματισμένο μου πόδι και μου δίνει ζωή. -Κορίτσια κι αγόρια πέρασε η ώρα. Κάνετε την τελευταία σας γυμναστική, πάρτε τις βιταμίνες σας, αποχαιρετήστε τη Μελίνα. Σε λίγο μια κουραστική, αλλά ενδιαφέρουσα

13 μέρα αρχίζει. Θα δούμε πάλι πολλούς επισκέπτες, κόσμος θα μας θαυμάσει και θα μας καμαρώσει -C est la vie!!! (πέταξε η Φρασίκλεια)!!! Η Μελίνα και η υπόλοιπη παρέα την κοίταξαν περίεργα. -Τι με κοιτάτε, τόσοι τουρίστες έρχονται, να μη μάθω κι εγώ ξένες γλώσσες; -Χα! Χα! Χα! γέλασαν όλοι. -Μελίνα είπαν δύο πολύ κοκέτες κόρες. Περίμενε πάμε μαζί στην αγορά να χαζέψουμε λίγο τα αγάλματα στις μεγάλες βιτρίνες. -Κούκλες είναι, δεν είναι αγάλματα. Εσείς είστε έργα τέχνης. Δεν είστε το ίδιο! -Το ξέρουμε. Πάμε να δούμε λίγο την πόλη που αρχίζει να ξυπνάει. Θα γυρίσουμε στην ώρα μας. Μην ανησυχείς. -Η Μελίνα αποχαιρέτησε όλα τα αγάλματα με ένα χάδι. Της το ζήτησαν τα ίδια. Ήθελαν ένα παιδικό χέρι να τα αγγίξει να νιώσουν την ανθρώπινη ζεστασιά. Ο φύλακας στο Μουσείο απαγόρευε στους ανθρώπους να τα αγγίζουν. -Μελίνα της φώναξε φεύγοντας η καθιστή κόρη. Την άλλη φορά φέρε ένα κραγιόν να βάψεις τα χείλη μας και σκιές για τα μάτια μας. Θέλω να αποκτήσω ξανά λίγο χρώμα. - Εγώ πάλι, είπε ο Μερέντας θα ήθελα να μου φέρεις μια μερέντα να δω τι είναι αυτό που τους κάνει όλους και ξεκαρδίζονται μόλις διαβάζουν το όνομά μου. σου άρεσε. -Εγώ πάλι θα ήθελα, είπε η κόρη του Ευθυδίκου, να μας φέρεις να μας διαβάσεις ένα παραμύθι. Αυτό που διάβασες τώρα τελευταία και -Θα σου φέρω το «Κρυουλιάρικο Χηνάκι» της Μαρίας Γιαννουσοπούλου, είπε η Μελίνα.

14 - Α! Και όταν παίζεις με τους φίλους σου «αγαλματάκια ακούνητα και αμίλητα» να μας θυμάσαι, φώναξαν όλα μαζί. -Μείνετε ήσυχοι φίλοι μου. Από δω και πέρα θα τα λέμε συχνά. -Η παράξενη παρέα χώρισε και τα αγάλματα πήραν ξανά τη θέση τους, έτοιμα να υποδεχτούν την καινούρια μέρα. Οι ακτίνες του ήλιου έλουσαν ξανά το Μουσείο. ΚΑΛΗΜΕΡΑ!!!

15 Το θεατρικό μας Οι μαθητές του Δ1 παρουσίασαν το παρακάτω θεατρικό με βάση τις πληροφορίες που πήραμε από το διαδίκτυο και την ταινία «Ο κήπος με τα αγάλματα». Το θεατρικό παρουσιάστηκε σε φοιτητές του Πανεπιστημίου και στους γονείς τους. Οι Κούροι και οι Κόρες στέκονται ακίνητοι, σε μετωπική στάση, συμμετρικά με τα χέρια κολλημένα στις πλευρές του σώματος και με ένα αχνό χαμόγελο, το "αρχαίο μειδίαμα". Εικονίζουν, το ωραίο, το θεϊκό, το αιώνιο. Κόρη 1 ΚΟΡΕΣ Με λένε κυρία της Auxerre (Οσέρ). Μένω στη Γαλλία, στο Μουσείο του Λούβρου. Με έφτιαξαν μάλλον το 660 π.χ. Κόρη 2 Είμαι η πασίγνωστη κόρη Φρασίκλεια. Με έφτιαξε ο γλύπτης Αριστίωνας, από την Πάρο, το 540 π.χ. Είμαι πολύ ψηλή. Έχω ύψος 2,10μ..Βλέπετε πόσο όμορφα έχω διατηρηθεί. Μένω στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Κόρη 3 Γεια σας. Είμαι μια καθιστή κόρη σε μετωπική στάση. Στα χέρια μοου κρατώ προσφορά στους θεούς. Είναι φρούτα. Κόρη 4 Είμαι μια όρθια κόρη σε μετωπική στάση. Στα χέρια μου κρατώ άνθη. Είναι προσφορά στους θεούς. Κόρη 5 Είμαι η Πεπλοφόρος κόρη. Με έφτιαξαν το 530 π. Χ. Έχω όμορφη κόμμωση και φοράω φανταχτερά κοσμήματα. Κόρη 6 Είμαι η κόρη της Ακροπόλεως. Με έφτιαξαν το 674 π.χ. Φοράω ρούχα με πολλές πτυχές και έχω ωραία κόμμωση.

16 Κόρη 7 Είμαι η κόρη του Ευθυδίκου. Με δημιούργησαν το 490 π.χ. Τα μάτια μου και τα χαραχτηριστικά μου είναι έντονα. Κόρη 8 Είμαι μια κόρη ιωνικού χαραχτήρα και ξεχωρίζω για τη χάρη και το λυρισμό μου.κόρη 9 Είμαι μια κόρη δωρικού ρυθμού. Φοράω ένα χονδρό μάλλινο δωρικό πέπλο που καλύπτει όλο το σώμα μου δίχως να αφήνει να φανεί η διάπλασή του. Κόρη 10 Είμαι ένα άγαλμα-ανάθημα. Ονομάζομαι κόρη και βρέθηκα μετά από ανασκαφές στο ιερό του θεού Απόλλωνα. Κόρη 11 Βρέθηκα μετά από ανασκαφές σε μια από τις αποικίες της Μεγάλης Ελλάδας. Είμαι κόρη δωρικού χαρακτήρα γι αυτό και δεν έχω διακοσμηθεί έντονα. Είμαι λιτά διακοσμημένη. Κούρος 1,2 ΚΟΥΡΟΙ Είμαστε ο Κλεόβης και ο Βίτων ή για άλλους οι Διόσκουροι. Μας έφτιαξε ο γλύπτης Πολυμήδης μεταξύ π.χ. Σήμερα θα μας δείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών Είμαστε αγάλματα ΑρχαΪκής περιόδου. Κούρος 3 Εμένα με λένε Κούρο του Σουνίου και βρέθηκα μέσα σ ένα πηγάδι μόνος μου, χωρίς κόρη Είμαι πιο ψηλός απ όλους τους κούρους του Μουσείου. Το ύψος μου είναι 3, 05 μ και φτιάχτηκα ανάμεσα στα 590 έως τα 580 π. Χ. Κούρος 4 Είμαι ο Κούρος της Τενέας Ο γλύπτης που με έφτιαξε ίσως ήταν ο πρώτος που κατάφερε να δώσει στα αγάλματα του είδους μου μια μορφή που να θυμίζει την πραγματική ζωή. Το ύψος μου είναι μόλις 1,35μ. Βρέθηκα στην Κόρινθο, τώρα όμως βρίσκομαι στο Μόναχο. Κούρος 5 Αρχαϊκή περίοδος πΧ. Την περίοδο αυτή γίνονται μεγάλες αλλαγές. Η βασιλεία αντικαθίσταται από την Αριστοκρατία και την Ολιγαρχία. Οι Κούροι δεν αλλάζουν πολύ, αντίθετα σημαντικές αλλαγές γίνονται στις Κόρες. Είμαι ο Κούρος της Βολομάνδρας.

17 Κούρος 6 Με λένε Ξανθό Έφηβο, γιατί όταν με βρήκανε διατηρούσα ακόμα το ξανθό χρώμα των μαλλιών μου και το γαλάζιο των ματιών μου. Γεννήθηκα το π.χ. Κούρος 7 Εγώ είμαι ο «Κριτίου παις»! Είμαι σχετικά κοντός, 0,86μ. Θα με βρείτε στο Μουσείο της Ακρόπολης δίπλα στο φίλο μου -στο κεφάλι του, για να ακριβολογώ!- τον Ξανθό Έφηβο. Γλύπτης Είμαι ο γλύπτης Αριστίωνας από την Πάρο. Ζω στην αρχαία Ελλάδα, την εποχή των κλασικών χρόνων. Φτιάχνω την κόρη Φρασίκλεια. Είναι η πιο ψηλή κόρη που βρέθηκε ποτέ. Είμαι περήφανος γι αυτό. Όταν τελειώσει θα την βάψω κιόλας. Ζωγράφος Είμαι ο ζωγράφος Κλεόβουλος. Ζω στα αρχαϊκά χρόνια, στους Δελφούς. Συνεργάζομαι με αρκετούς γλύπτες. Βάφω και διακοσμώ όχι μόνο ναούς, αλλά και αγάλματα, σαν και τούτο εδώ που βάφω τώρα.

18 Βιωματικά παιχνίδια Μόλις ολοκληρώθηκε το θεατρικό μας, τα παιδιά πήραν μέρος σε μια σειρά από βιωματικά παιχνίδια σε σχέση με την ιστορία μας «Η Μελίνα και τα αγάλματα» και σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Δίοδος». Η πρώτη βιωματική δραστηριότητα ήταν να αναπαράγουν τα παιδιά το αρχαίο ελληνικό παιχνίδι «ακινητίδα» ή αλλιώς «αγαλματάκια ακούνητα και αμίλητα», όπως λέγεται στη σημερινή εποχή. Στη συνέχεια έπαιξαν τα μουσικά αγάλματα, δηλαδή όταν σταματούσε η μουσική οι μαθητές «κοκάλωναν» χωρίς να κουνιούνται καθόλου. Όποιος κουνιόταν έχανε. Κατόπιν αφού παρέμεναν ακίνητοι η δασκάλα με το χέρι της τους άγγιζε και έπαιρναν μια άλλη στάση πιο ξεκούραστη και πιο χαλαρή. Αυτό έγινε περίπου 3 φορές και τα παιδιά όλο και ξεμούδιαζαν, όλο και χαλάρωναν. Στο τέλος έφτασαν να κάνουν συμπλέγματα, να κάνουν παρεούλες και να αγγίζονται μεταξύ τους (π.χ. να ακουμπάει ο ένας πάνω στον άλλον, να αγκαλιάζονται, να ξαπλώνουν στο πάτωμα κ.ά). Στο τέλος αφού είχαμε κάτσει σε κύκλο σηκώθηκε ένας ένας μαθητής και έγραψε σε ένα χαρτόνι που ήταν τοποθετημένο στο πάτωμα τι φοβάται

19 και τι μπορεί να κάνει μόνος του. Το έγραφε και το ανακοίνωνε στην τάξη. Δεν υπήρχαν σχόλια πάνω στα συναισθήματα. Ξεκινώντας να γνωρίσουμε τα αγάλματα της αρχαίας Ελλάδας φτάσαμε να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας.

20 Από το παραμύθι «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», του Αντώνη Παπαθεοδούλου. Τα αγάλματα της πόλης.

21 Φυσικά δεν έμεινε ασχολίαστο με αφορμή το παράθεμα 1 του σχολικού εγχειριδίου «Οι κόρες του κάστρου» το γεγονός πως κάποια μάρμαρα του Παρθενώνα καθώς και αγάλματα κούροι και κόρες έχουν μεταφερθεί σε άλλα μουσεία στο εξωτερικό. Τα παιδιά εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους γι αυτό. Παρακάτω ακολουθεί κείμενο των παιδιών που έγραψαν για την εφημερίδα της τάξης μας και εξέθεσαν τον προβληματισμό τους. Τα κλεμμένα αγάλματα Τα αγάλματα της Ελλάδας είναι κλεμμένα από πολλές χώρες, αυτές είναι η Γερμανία, η Τουρκία και κυρίως η Αγγλία και η Γαλλία. Ένα άγαλμα που θέλουμε πάρα πολύ να πάρουμε πίσω είναι η καρυάτιδα που μας την πήραν οι Άγγλοι. Οι άλλες πέντε καρυάτιδες έμειναν ευτυχώς στην Ελλάδα. Όπως λέει ο μύθος μοιρολογούσαν για τη χαμένη και κλεμμένη αδελφή τους.

22 Ένα κείμενο γράμμα για τα αγάλματα που μας έχουν κλαπεί. Γεια σας σεβασμιότατη βασίλισσα της Αγγλίας. Κύριε πρωθυπουργέ της Γαλλίας, Εγώ και η τάξη μου σας γράφουμε αυτό το γράμμα γιατί στο σχολείο μας μέσα από το μάθημα της ιστορίας μάθαμε για τις Καρυάτιδες, τις κόρες του Κάστρου. Μάθαμε πως μια ηλιόλουστη μέρα ήρθε ο Έλγιν να δει την Ακρόπολη και του άρεσε τόσο πολύ που το βράδυ είπε σε κάποιους άνδρες να κλέψουν τις κόρες του Κάστρου. Ήταν πολύ βαριές γι αυτό πήραν τη μια και όταν γύρισαν να πάρουν και τις άλλες εκείνες έκλαιγαν δυνατά για την αδερφή τους. Οι Άγγλοι δεν τόλμησαν να αγγίξουν ξανά την Ακρόπολη. Ήλθατε στην Ελλάδα για να πάρετε τα πολύτιμα αγάλματά μας, ολόκληρη την ιστορία μας δηλαδή. Αυτά δεν κοστίζουν μόνο μια περιουσία αλλά κάτι περισσότερο την καρδιά μας. Δεν ξέρετε πως νιώθουμε. Αισθανόμαστε πόνο, θυμό και λύπη. Είναι ντροπή να λέτε σαν χώρα πως μας τα πήρατε για να τα φυλάξετε σώα, γιατί εμείς δεν μπορούσαμε να τα κρατήσουμε. Εξάλλου δεν μας πήρατε μονάχα τα αγάλματα αλλά και πολύτιμα αγγεία και μάρμαρα. Η χώρα μας και εμείς θέλουμε να τα επιστρέψετε πίσω γιατί έχουν φτιαχτεί από χέρι ελληνικό και ανήκουν στο λαό μας. Υστερόγραφο: Ελπίζουμε αυτό να γίνει πολύ σύντομα. Ζαχαρίας Ζαχαρίου, Άγγελος Κεφάλας, Ελευθερία Γρηγοράκη, Αναστάσης Αχλαδιώτης, Τσαμπίκα Ελενίτσα

23 Tα λόγια του Αλ. Ραγκαβή, στη συνεδρίαση της Αρχαιολογικής Εταιρείας, στις 12 Μαίου 1842, που έγινε εμπρός στην ανατολική πλευρά του Παρθενώνα. "Τι θα έλεγε φρικιώντας η Ευρώπη, αν εύρισκε κανείς πίνακα του Ραφαήλ ή του Απελλή και αδυνατώντας να τον μεταφέρει έκοβε από αυτόν τα πόδια των μορφών ή τα κεφάλια; Η φίλη των μεγάλων πράξεων Αγγλία, αν δεν μπορεί να μεταφέρει ολόκληρο αυτό το ναό στη γή της και μαζί του να μεταφέρει και τον βαθυκύανο ουρανό, στον οποίο κατάλευκος διαγράφεται και τη διάφανη ατμόσφαιρα στην οποία λόυζεται και τον λαμπρό ήλιο μας που τον επιχρυσώνει, στο υπερβόρειο κλίμα της, τότε, όπως άλλοτε βασιλιάδες και λαοί σεμνύνονταν στέλνοντας από της οικουμένης τα πέρατα αφιερώματα ευλάβειας στον Παρθενώνα και την Ακρόπολη, ας στείλει και αυτή, ως δείγμα σεβασμού στο λίκνο του πολιτισμού, τα κοσμήματά του που αρπάχτηκαν κα που μακριά του έχουν μόνο μικρή και μερική αξία, όπως κι αυτός χωρίς εκείνα μένει κολοβός και άμορφος".

24 Ο ΑΡΧΑΙΟΣ Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ Μαλαματένιος αργαλειός και φιλντισένιο χτένι, σαΐτα γοργοφτέρουγη κι υφάδι από μπρεσίμι το λόγο μας υφαίνετε και γίνεται ιστορία και παραμύθι αρχινάει στην πρώτη ευκαιρία. Παραμύθι, παραμύθι το κουκί και το ρεβύθι Πετάει ο νους, πετάει η ψυχή και πάνε στα παλάτια να βρουν τις σκοτεινές πηγές ζωής και του θανάτου, να ιδούν το βασιλόπουλο καβάλα στ`άλογό του να σεργιανάει τη νιότη μας σε μαγεμένους τόπους που`ναι σπαρμένοι μ`όνειρα ταξιδεμένες μνήμες, που σπαρταρούν οι μάγισσες, οι δράκοι, τα τελώνια σ`ένα ταξίδι μακρινό στη γλώσσα του παππού μας, στα παραμύθια της γιαγιάς του μακρινού εαυτού μας... Καλότυχος ταξιδευτής καλότυχοι ανθρώποι που σαν λουλούδι μέσα τους η ομορφιά ανθίζει. Μαλαματένιος αργαλειός και φιλντισένιο χτένι το καραβάνι της καρδιάς που όνειρα υφαίνει O αρχαίος αργαλειός Ο κατακόρυφος μυκηναϊκός αργαλειός αποτελούσε τη βάση της υφαντουργίας στην Κρήτη. Ο αργαλειός ήταν μηχανή που χρησιμοποιούσαν για την ύφανση ρούχων, κεντημάτων ή και ταπήτων. Δημιουργός Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες που γνωρίζουμε για τον εφευρέτη του κατακόρυφου μυκηναϊκού αργαλειού. Το μονό γνωστό μάς είναι ότι ο αργαλειός αυτός κατασκευάσθηκε προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στην «αναβίωση των Ηραίων» για την ύφανση του πέπλου της Ήρας, γι αυτό και φέρει σε Γραµµική Β την επιγραφή «στην πότνια Ήρα». Χρήσεις Ο αργαλειός είναι μηχανή που χρησιμοποιούνταν για την ύφανση, δηλαδή την εργασία της κατασκευής των υφασμάτων, ο οποίος τα παλιά χρόνια ήταν χειροκίνητος, καθώς επίσης και κυρίως για την ύφανση κεντημάτων. Επιπροσθέτως, στον αργαλειό γίνονταν και οι κουρελούδες. Τα παλιά ρούχα δηλαδή τα έκοβαν σε στενές λωρίδες, τα έκαναν κουβάρια και τα ύφαιναν. Ανάλογα με τα χρώματα των ρούχων έφτιαχναν διάφορα σχέδια στις κουρελούδες.

25 Τρόπος λειτουργίας Ήταν μια απλή κατασκευή με τη μορφή χοντρών σανίδων ή ορθογώνιας διατομής μακρόστενων καδρονιών. Πάνω σε ένα κυλινδρικό εξάρτημα του τύλιγαν την κόκκινη κλωστή, που χρησιμοποιούσαν ως βάση για την ύφανση και την ονόμαζαν στημόνι. Όλες αυτές οι κλωστές απλώνονταν από τον κύλινδρο σε δεκάδες παράλληλα ζεύγη προς ένα άλλο κύλινδρο, ίδιο με τον προηγούμενο που βρισκόταν στο αντίθετο μέρος του γυαλιού, εμπρός από την θέση του ατόμου που τον χρειάζονταν.η εναλλαγή των στημόνων γινόταν με την βοήθεια του μίτου, δηλαδή των θηλιών που έφερε ο κανό, το μικρό οριζόντιο κυλινδρικό ξύλο που τραβούσε η υφάντρα πίσω. Η ύφανση γινόταν από κάτω προς τα πάνω και το υφασμένο πανί τυλιγόταν στο αντιόν.

26 Τα κυριότερα παιχνίδια των παιδιών της αρχαίας Ελλάδας Τα παιδιά της αρχαίας Αθήνας αλλά και όλης της Ελλάδας έπαιζαν με τη σφαίρα και την μπάλα, με το στεφάνι, με τη σβούρα, με τα κοκκαλάκια, το κουτσό, το παιχνίδι του αρνιού που πηδά, τον εφεδρισμό, παιχνίδι σύμφωνα με το οποίο έπρεπε να παίρνεις επάνω στην πλάτη σου ένα φίλο σου. Έπαιζαν με βόλους ή καλύτερα με καρύδια κάπως έτσι: έριχναν ένα καρύδι πάνω σε τρία άλλα που σχημάτιζαν πυραμίδα. Ο νικητής που χαλούσε την πυραμίδα έπαιρνε τα καρύδια. Όταν έπαιζαν το παιχνίδι που είναι γνωστό σαν δέλτα, χάραζαν στο χώμα ένα τρίγωνο. Νικούσε όποιος πετούσε το καρύδι μέσα στο τρίγωνο και έπαιρνε όλα τα καρύδια. Άλλοτε έσκαβαν στο έδαφος ένα λακκάκι και προσπαθούσαν να ρίξουν τα καρύδια μέσα σ αυτό. Ένα παιχνίδι ισορροπίας ήταν ο ασκωλιασμός. Συναγωνίζονταν ποιος θα κρατούσε περισσότερη ώρα ισορροπία σε ένα ασκί γεμάτο κρασί που πριν το είχαν αλείψει με λάδι. Γνωστά επίσης στους αρχαίους ήταν τα ξυλοπόδαρα καθώς και το παιχνίδι που λέμε εμείς γιογιο. Αυτό ήταν ξύλινο ή μεταλλικό ή πήλινο. Έπαιζαν ακόμη και με κομμάτια από σπασμένα αγγεία ή με πέτρες που τις πετούσαν όσο πιο κοντά μπορούσαν σε μια γραμμή χαραγμένη στο έδαφος. Ta παιδιά έπαιζαν με τα καρύδια στήνοντάς τα σε πυραμίδα ή μέσα σ ένα Δ που χάραζαν στο χώμα ή σε ένα λακάκι που έσκαβαν. Οι μαθητές του Δ1 εν δράσει.

27 ΠΑΙΓΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Αναφέρουμε επιγραμματικά κάποια παιγνίδια της αρχαιότητας, που έχουν φτάσει ως τις μέρες μας και παίζονται σήμερα, με τον ίδιο τρόπο ή με παραλλαγές. Επίσης αναφέρουμε τις ονομασίες που τα συναντάμε.τα παιγνίδια αυτά είναι: Αιώρα, η γνωστή κούνια ή κρεμάστρα. Ακινητίνδα, στα νεώτερα χρόνια το παίζονταν με την ονομασία τ Αγκούτς. Παραλλαγή του παιγνιδιού είναι τα σημερινά στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα και τα αγαλματάκια. Αμπάριζα, κυνηγητό, σήμερα το συναντάμε με το ίδιο όνομα και σαν σκλαβάκια. Ασκωλιασμός,παιγνίδι ισορροπίας, σήμερα το βρίσκουμε ως ασκί και με παραλλαγές,στον τρόπο παιξίματος, σαν :κουτσαλωνάκι, προζύμι, κουτσοκαλόγερος, άντζης, Ασκωλιασμός :Προσπάθεια ισορροπίας πάνω σ' ένα ασκί κουτσό-κουτσό. Αστραγαλισμός, τυχερό παιγνίδι,(ζάρια), παίζονταν με πεσσούς-κύβους (ζάρια) και κόττα (αστραγάλους-κότσια).στους νεώτερους χρόνους έχουμε κάποιες παραλλαγές στον τρόπο παιξίματος, χρησιμοποιώντας όμως τα κότσια, αλλά και αμύγδαλα, ποντιακά καρύδια (μικρά στο μέγεθος) και μεταλλικά νομίσματα. Βασιλίνδα, όμοιο με το κλέφτες και αστυνόμοι Διελκυστίνδα, το σημερινό τράβηγμα του σχοινιού, το τραβηχτό Εφεδρισμός, το συναντάμε σαν πλακίτσες, λούμπαρδα, τσουνιά, κά. Ιμαντελισμό, το συναντάμε σήμερα σαν λουρί Κολλαβισμός, το γνωστό μπιζ ή βζζ. Κρικηλασία, παιγνίδι με κρίκο, τροχό, το σημερινό στεφάνι, το τσέρκι. Κρυπτίνδα ή αποδιδρασκίνδα ή μυίνδα, το γνωστό κρυφτό.

28 Κυνδαλισμός παίζεται το ίδιο και σήμερα, με άλλες ονομασίες: παλούκια, αλαμάνα, μπηχτιές, καζίκια, καρφιά. Κώνος, ή στρόμβος, στρόβιλος, ρόμβος, βόμβυκας, η γνωστή σβούρα. Πέταυρον, η τραμπάλα με διάφορες ονομασίες σήμερα: τράμπα, ξυλογαϊδάρα, νταντζαλαβίτσα, κά.. Πεντέλιθα, τα πεντόβολα, επίσης ονομάζεται: πετράδια, πενταπέτρια, πεντεκούκια, πεντεγούλια, στα βυζαντινά χρόνια το ονόμαζαν καλαλάτζια ή καλολαλάκια. Πετροπόλεμος, επικίνδυνο παιγνίδι παίζεται και σήμερα αλλά όχι τόσο έντονα όπως παλιά. Στρεπτίνδα, σήμερα το βρίσκουμε σαν γυριστάρι, πετράδι, βωλάκι, κ.λ.π.. εφεδρισμός Σφαίρα, η μπάλα, το τόπι. Όπως και σήμερα παίζονταν πολλά παιγνίδια με την μπάλα. Κάποια που τα ονόμαζαν ουράνια σφαίρα και ήταν το πέταγμα της στον αέρα, απόρραξις που ήταν το χτύπημα της στον τοίχο ή στο έδαφος, επίσης άλλοι τρόποι παιξίματος ήταν: το χτύπημα της με κάποιο αντικείμενο (ξύλο ή ρακέτα), το να σημαδέψει κάτι μ αυτήν ή να την ρίξει μέσα σ ένα αγγείο ή μια τρύπα. Όλες αυτές οι χρήσεις της μπάλας τις βρίσκουμε σε πολλά σημερινά παιγνίδια. Σοινάκι, το γνωστό μας σχοινάκι που παίζεται από ένα η περισσότερα άτομα. Σχοινοφιλίνδα, παίζεται το ίδιο και σήμερα αλλάζει ονομασία,όπως μαντιλάκι, λουρί, λουριδίτσα, πετρούλα, χτυπητό, βαρετό, βαλμάς. Παιχνίδι με καρύδια Φωτιά, το συναντάμε σαν αγιώργηδες, τζίφο, καστροπαρσιά, κάστρο κτλ.. Χυτρίνδα, παίζεται και σήμερα με τον ίδιο τρόπο. Το βρίσκουμε σαν γύρω γύρω το ψητό, παπαδίτσα, φεσάς, μυζηθρούλα, μπλαγόμεσο, χύτρα κ.τ.λ.

29 Χαλκή μυία ή ψηλαφίνδα, η τυφλόμυγα γνωστό παιγνίδι και σήμερα. Το συναντάμε σαν: τυφλοπάννι, τυφλοπαννιάρα, τυφλοπάννα, τυφλός, ζουρλοπαννιάρα, γούσταρ- πάτσα, μπούφος Ίυγξ: Το κουμπί ακορντεόν Εφεδρισμός Παιχνίδια που έφεραν τα παιδιά στην τάξη: λαλίτσες.γιο γιο, σβούρες, ίυγξ, μουσικά όργανα. Ελευθερία Γρηγοράκη, Ζαχαρίας Ζαχαρίου, Νικολέττα Γενή

30 Αρχαίο ελληνικό σχολείο

31

32

33

34

35 O δικός μας τοίχος

36

37 Τα παιδιά δούλεψαν τα παραπάνω σχέδια εργασίας από το βιβλίο «Βλέπω το σημερινό κόσμο», αφού πρώτα διάβασαν το κείμενο του καθηγητή αρχαιολογίας Δημήτρη Παντερμαλή: «Το αρχαίο σχολείο» πριν από χρόνια των ηρώων του Ομήρου ως το σχολείο των ελληνιστικών χρόνων. Οι μαθητές στην τάξη αναπαρήγαγαν το αρχαίο ελληνικό σχολείο με τους δασκάλους τους (τον γραμματιστή, τον παιδοτρίβη και τον κιθαριστή), δημιούργησαν το γραμμένο τοίχο με τις πατούσες τους, χάραξαν με τις γραφίδες τις κέρινες πλάκες, ενημερώθηκαν από το κουτί της γραφής (μουσειοσκευή) για τον πάπυρο, τις γραφίδες, και την περγαμηνή. Φόρεσαν αρχαία ελληνικά ρούχα, έκλιναν το ρήμα «τύπτω», που σημαίνει «χτυπώ» κι όποιος δεν το έκλινε σωστά τις «μάζευε» από τη βέργα ή τα σανδάλι του δασκάλου του. Τα σύνεργα γραφής στην τάξη μας: κέρινες πλάκες γραφής, γραφίδες, πάπυρος, περγαμηνή

38 ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Οι Ολυμπιακοί αγώνες ετελούντο κάθε τέσσερα πλήρη χρόνια, ήταν δηλαδή πεντετηρικοί. Το διάστημα που μεσολαβούσε από τη λήξη των αγώνων ως την αρχή των επόμενων ονομαζόταν Ολυμπιάς, όρος που χρησιμοποιείτο για να δηλώσει και τους ίδιους τους αγώνες. Οι αγώνες γίνονταν την πρώτη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο (Ιούλιο- Αύγουστο). Ως το 684 π.χ. που τα αγωνίσματα ήταν έξι, οι αγώνες γίνονταν σε μια μέρα. Όσο όμως αυξάνονταν τα αγωνίσματα (στην κλασική εποχή είχαν φτάσει τα 18), αυξάνονταν και οι μέρες διάρκειας των αγώνων. Δικαίωμα συμμετοχής είχαν όλοι οι ελεύθεροι Έλληνες πολίτες, που δεν είχαν διαπράξει φόνο ή ιεροσυλία. Απαγορευόταν η συμμετοχή στους βάρβαρους και στους δούλους. Οι Ρωμαίοι αργότερα, προκειμένου να λάβουν μέρος στους αγώνες, προσπάθησαν να αποδείξουν την ελληνική τους καταγωγή. Οι γυναίκες είχαν δικαίωμα συμμετοχής στους ιππικούς αγώνες μόνο ως ιδιοκτήτριες των ίππων. Όλοι όμως, εκτός από τις γυναίκες, είχαν δικαίωμα να παρακολουθήσουν τους αγώνες ακόμα και οι βάρβαροι και οι δούλοι. Η αυστηρότατη διάταξη που απαγόρευε στις γυναίκες την παρακολούθηση των αγώνων παραμένει ανεξήγητη. Σύμφωνα με τον Παυσανία η απαγορευτική διάταξη ίσχυε μόνο για τις παντρεμένες γυναίκες. Από τα πέρατα του ελληνικού κόσμου έρχονταν θεατές για να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Το πλήθος που έφτανε στην Ολυμπία για την παρακολούθηση των αγώνων, έστηνε τις σκηνές του κατά μήκος των ποταμών ή κάτω από τα δέντρα. Εκτός από τους μεμονωμένους προσκυνητές υπήρχαν και οι θεωρίες, οι επίσημες δηλαδή αντιπροσωπείες των πόλεων, οι οποίες απαρτίζονταν από επιφανείς πολίτες και έφερναν πλουσιότατα δώρα στο Ιερό. Οι αθλητές έπρεπε να πάνε στην Ήλιδα, τη διοργανώτρια πόλη των αγώνων ένα μήνα πριν την έναρξή τους, για να προπονηθούν κάτω από την επίβλεψη των Ηλείων κριτών. Την εποπτεία για την τήρηση των κανονισμών είχαν οι Ελλανοδίκες. Αρχικά ο θεσμός των Ελλανοδικών ήταν κληρονομικός και ισόβιος. Επίσης, εκτός από την οργάνωση και τη διεξαγωγή των αγωνισμάτων έργο τους ήταν και η απονομή των βραβείων. Μπορούσαν επίσης να επιβάλουν ποινές χρηματικές και σωματικές, ή και να αποκλείσουν ακόμα αθλητές από τους αγώνες. Από τις χρηματικές ποινές κατασκευάζονταν χάλκινα αγάλματα του Διός, οι Ζάνες (πληθυντικός της λέξης Ζευς), τα οποία τοποθετούσαν στην Άλτη, μπροστά στην είσοδο του Σταδίου. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ήταν ντυμένοι με κόκκινο μανδύα και κάθονταν στην εξέδρα που βρίσκεται στη νότια πλευρά του Σταδίου. Η αναγγελία των αγώνων γινόταν από τους σπονδοφόρους, οι οποίοι κρατούσαν κλαδιά ελιάς και μετέφεραν το μήνυμα της ιερής εκεχειρίας από πόλη σε πόλη. Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας (αρχικά ένας μήνας, αργότερα τρεις, ενώ μερικοί αναφέρουν και το διάστημα των δέκα μηνών), σταματούσε κάθε εχθροπραξία, απαγορευόταν η είσοδος στην Ηλεία σε οπλισμένο άνδρα ή σε ομάδα στρατού και απαγορευόταν η εκτέλεση οποιασδήποτε θανατικής καταδίκης. Οι αγώνες ήταν γυμνικοί, ιππικοί και αργότερα προστέθηκαν και μουσικοί. Οι γυμνικοί αγώνες γινόντουσαν στο στάδιο και οι ιππικοί στον ιππόδρομο.

39 Το παλαιότερο και σημαντικότερο άθλημα των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο δρόμος. Ο νικητής του σταδίου δρόμου ήταν εκείνος που έδινε και το όνομά του στην Ολυμπιάδα. Εφευρέτες του αγωνίσματος θεωρούνται διάφορα μυθικά πρόσωπα. Ανάμεσά τους ο γνωστός ήρωας Ηρακλής και οι Κουρήτες κ.ά. Στους αγώνες οι δρομείς έτρεχαν με γυμνά πόδια.. Ο δίαυλος: επίσης δρόμος ταχύτητας, με διπλή διαδρομή του σταδίου, απόσταση δηλαδή 1200 ποδιών. Αντιστοιχεί με το σημερινό δρόμο των 400 μ. Ο δόλιχος: (= μακρός). Δρόμος αντοχής 7 έως 24 σταδίων. Τις περισσότερες φορές η απόσταση ήταν καθορισμένη στα 20 στάδια, δηλαδή μ. Ο οπλίτης: Εισάγεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 520 π.χ., δηλαδή στην 65η Ολυμπιάδα. Πρόκειται για δρόμο ταχύτητας, όπου ο δρομέας έτρεχε φορώντας χάλκινη αμυντική πανοπλία (κράνος, κνημίδες, ασπίδα).. Το πένταθλο Αποτελείτο από πέντε αγωνίσματα: το άλμα, το δρόμο, το ακόντιο, το δίσκο και την πάλη. Από τα αγωνίσματα αυτά τα τρία πρώτα θεωρούντο ελαφρά και τα δύο τελευταία βαρέα. Το άλμα Στην Ολυμπία το άλμα αποτελούσε πάντα αγώνισμα του πεντάθλου, το οποίο γινόταν στο στάδιο, σε ένα τετράπλευρο σκάμμα μήκους 50 ποδιών (16 μ.), γεμάτο με μαλακό χώμα. Ο δίσκος Στους Ολυμπιακούς Αγώνες ο δίσκος εισήχθη το 632 π.χ. και αποτελούσε πάντα αγώνισμα του πεντάθλου. Οι δίσκοι που χρησιμοποιούσαν οι δισκοβόλοι αρχικά ήταν λίθινοι, αργότερα όμως ήταν από χαλκό, μολύβι ή σίδερο. Όπως και σήμερα ήταν στρογγυλοί. Οι δίσκοι που διασώθηκαν ως τις μέρες μας, έχουν διάμετρο από 0,17 έως 0,34 μ. και βάρος από 1250 έως 6600 γραμμάρια. Το ακόντιο Το ακόντιο ήταν ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι μήκους 1,50-2 μ., με μυτερή την άκρη του, χωρίς μεταλλική αιχμή και πιο ελαφρύ από το πολεμικό. Ακόντια με αιχμή χρησιμοποιούσαν στο στοχαστικό ακοντισμό. Μία λουρίδα από δέρμα, η λεγόμενη αγκύλη, μήκους 0,40 μ. σχημάτιζε θηλειά στο κέντρο βάρους του ακοντίου. Στη θηλειά αυτή ο αθλητής περνούσε το δείκτη και το μέσο δάκτυλο του χεριού.

40 Η πάλη Από τα πιο αγαπημένα αγωνίσματα στην αρχαία Ελλάδα ήταν η πάλη. Ο Όμηρος στα «άθλα επί Πατρόκλω» μας περιγράφει σκηνές πάλης. Ως εφευρέτης του αθλήματος αναφέρεται ο Θησέας (στη πάλη του με τον Κερκύονα), αλλά και ο Ηρακλής (όταν νικά τους γίγαντες Ανταίο, Αχελώο, Τρίτωνα και διάφορα τέρατα). Οι αθλητές της πάλης αγωνίζονταν με το σώμα αλειμμένο με λάδι, γυμνοί μέσα στο σκάμμα. Η πυγμή Αγώνισμα που επίσης θεωρείται από τα παλαιότερα, γνωστό ήδη στη μινωική αλλά και τη μυκηναϊκή εποχή. Οι αθλητές κατά τη διεξαγωγή του αγωνίσματος φορούσαν στα χέρια τους ιμάντες, οι οποίοι μάλιστα ήταν γνωστοί ήδη στη μυκηναϊκή εποχή. Ο Όμηρος, μάλιστα, μας δίνει λεπτομερή περιγραφή των ιμάντων που φορούσαν οι πύκτες: ήταν λουρίδες από λεπτό δέρμα βοδιού, τις οποίες τύλιγαν στα χέρια τους. Το παγκράτιο Από τα πιο θεαματικά αγωνίσματα το παγκράτιο ήταν συνδυασμός πυγμής και πάλης. Η παράδοση αναφέρει ότι πρώτος ο Θησέας συνδύασε πάλη και πυγμή για να σκοτώσει το Μινώταυρο. Στην Ολυμπία εισάγεται στη 33η Ολυμπιάδα (648 π. Χ.). Το αγώνισμα διακρινόταν στο άνω ή ορθοστάνδην παγκράτιο (όταν οι αθλητές αγωνίζονταν όρθιοι) και στο κάτω παγκράτιο (όταν οι αντίπαλοι έπεφταν και συνέχιζαν κάτω). Στην προπόνηση οι αθλητές χρησιμοποιούσαν συνήθως το ορθοστάνδην, ενώ στους αγώνες το κάτω παγκράτιο. Αρματοδρομίες Τα αγωνίσματα αρματοδρομιών στην Ολυμπία ήταν: Το τέθριππο: το άρμα, ένα μικρό ξύλινο δίτροχο όχημα, συρόταν από τέσσερα άλογα. Το μήκος της διαδρομής ήταν δώδεκα γύροι του ιπποδρόμου. Το τέθριππο εισάγεται στην 25η Ολυμπιάδα (680 π. Χ.) και διεξάγεται έως και το 241 μ.χ. Η απήνη: εισάγεται στους Ολυμπιακούς αγώνες το 500 π.χ. στην 70η Ολυμπιάδα και καταργήθηκε το 444 π.χ. στην 84η Ολυμπιάδα. Το άρμα έσερναν δύο ημίονοι. Η συνωρίδα: άρμα που έσερναν δύο άλογα. Εισάγεται στην 93η Ολυμπιάδα (408 π.χ.). Τα ιππικά αγωνίσματα Τα ιππικά αγωνίσματα εισάγονται για πρώτη φορά στην Ολυμπία στην 33η Ολυμπιάδα το 648 π.χ. με τις ιπποδρομίες των τελείων κελήτων, το οποίο ήταν αγώνισμα με αναβάτη σε άλογο που έκανε έξι φορές το γύρο του ιπποδρόμου. Oι αγώνες ήταν στεφανίτες. Το άθλο δηλαδή, ήταν ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς, ο κότινος. Σύμφωνα με την παράδοση, τον κότινο ως έπαθλο των αγώνων καθιέρωσε ο Ίφιτος ύστερα από σχετικό χρησμό του μαντείου των Δελφών. Τα κλαδιά για τα στεφάνια των νικητών έκοβαν από την Καλλιστέφανο ελιά που ήταν νοτίως του ναού του Διός. Ένας παις αμφιθαλής (που ήταν δηλαδή στη ζωή οι γονείς του με χρυσό ψαλίδι έκοβε τα κλαδιά. Στη συνέχεια τα πήγαινε στο ναό της Ήρας και τα ακουμπούσε επάνω σε μια χρυσελεφάντινη τράπεζα. Από εκεί τα έπαιρναν οι Ελλανοδίκες για να στεφανώσουν τους νικητές. Για βραβείο χρησιμοποιούσαν ακόμη μάλλινες ταινίες τις οποίες έδεναν στο μέτωπο ή σε άλλα μέρη του σώματος των αθλητών.

41 Άλλα προνόμια που έδιναν στους νικητές ήταν η ισόβια σίτισή του με δημόσια δαπάνη, η ατέλεια (φορολογική απαλλαγή), ενώ στην Αθήνα ο Σόλων θέσπισε και χρηματικό βραβείο. Στη Σπάρτη ο νικητής αποκτούσε το δικαίωμα να πολεμάει δίπλα στο βασιλιά. Στις δημόσιες εκδηλώσεις είχαν πάντα τιμητική θέση, ενώ πολλές φορές το όνομά τους χαρασσόταν πάνω σε στήλες που τοποθετούσαν σε περίοπτη θέση. Σε μερικές πόλεις οι Ολυμπιονίκες λατρεύονταν σαν ήρωες μετά το θάνατό τους. Οι τιμές και τα προνόμια των Ολυμπιονικών ποίκιλλαν από πόλη σε πόλη. Ωστόσο η σημαντικότερη τιμή του Ολυμπιονίκη ήταν το δικαίωμα του να τοποθετήσει το άγαλμά του στην ιερή Άλτη και ο επινίκιος, ο ύμνος δηλαδή που γραφόταν για να εξυμνήσει τη νίκη του. Οι δύο αυτές τιμές εξασφάλιζαν τη δόξα του και το όνομά του έμενε γνωστό για πάντα. ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΑΘΛΑ ΤΟΥΣ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ Ολύμπια 776 π.χ. στεφάνι αγριελιάς Πύθια 582 π.χ. στεφάνι δάφνης Ίσθμια 582 π.χ. στεφάνι πεύκου Νέμεα 573 π.χ. στεφάνι αγριοσέλινου Τα στεφάνια κατασκευάστηκαν από τους μαθητές της τάξης

42 Αναπαράσταση του γύρου του θριάμβου και της βράβευσης ενός Ολυμπιονίκη στην αρχαιότητα, που συμμετείχε σε στεφανίτη αγώνα

43

44

45 Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΟΥ ΣΤΟ ΠΑΚΙΣΤΑΝ ΚΑΛΑΣ ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΤΩΝ ΙΜΑΛΑΪΩΝ Η χώρα του Πακιστάν καθίσταται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για τους Έλληνες, όχι μόνο για το ιστορικό παρελθόν της αλλά και για το παρόν της. Ο σημερινός επισκέπτης ακούει έκπληκτος τους φιλόξενους πολίτες αυτής της χώρας να φέρουν με πολλή υπερηφάνεια το όνομα «Σικαντέρ Αζάμ» (Αλέξανδρος ο Μέγας). Να μιλούν για τις 6 Αλεξάνδρειες που υπάρχουν στη χώρα τους, μεταξύ των οποίων είναι η Νίκαια-Αλεξάνδρεια και η Βουκεφάλεια-Αλεξάνδρεια. Να εμπιστεύονται την «Younani Medicine», δηλαδή την ελληνική Ιατρική, παιδί της Ιπποκράτειας, που έφερε μαζί του ο Αλέξανδρος. Έκπληκτος ο Έλληνας επισκέπτης των μουσείων του Πακιστάν στο Καράτσι, στη Λαχώρη, στο Πεσάβαρ, στα Τάξιλα, διαβάζει γραμμένα στα ελληνικά τα ονόματα των 41 Ελλήνων βασιλέων της Βακτρίας και της Ινδίας πάνω στα χρυσά και αργυρά τους νομίσματα: Δημήτριος, Μένανδρος, Αγαθοκέλεια. Βλέπει το Βούδα με τα απολλώνια χαρακτηριστικά,ντυμένο με τον ελληνικό χιτώνα, και διακρίνει στα ανάγλυφα της Gadhara, δίπλα στις Βουδιστικές Θεότητες, Ελληνικές, όπως του Δία και της Αθηνάς. Ανάμεσα στους κορινθιακούς κίονες και τις πέτρινες γιρλάντες με τ' αμπελόφυλλα, τους κισσούς και τους ερωτιδείς, τους Τρίτωνες και τους Άτλαντες, τα ανάγλυφα με τις βακχικές σκηνές και τους ελληνικούς χιτώνες των αγαλμάτων, ξεχνά την απόσταση που χωρίζει το Πακιστάν από την Ελλάδα της Μεσογείου. Οι Καλάς υποστηρίζουν ότι είναι απόγονοι των στρατιωτών του Μέγα Αλέξανδρου, ο οποίος, ως γνωστόν, ενθάρρυνε τους μεικτούς γάμους, δίνοντας πρώτος το παράδειγμα με τον γάμο του με τη Ρωξάνη. Μέχρι τον 19ο αιώνα ζούσαν στην αυτόνομη περιοχή του Καφιριστάν (χώρα των απίστων) και αριθμούσαν περί τους Με τις επιδρομές των μουσουλμάνων, το μεγαλύτερο τμήμα τους είτε αποδεκατίστηκε είτε εξισλαμίσθηκε. Όσοι θέλησαν να σωθούν και να διατηρήσουν τη θρησκεία τους, αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε δυσπρόσιτα σημεία των Ιμαλαΐων, κυρίως στην περιοχή Hindukush και απετέλεσαν τους προγόνους των σημερινών Καφίρ Καλάς. Σήμερα οι Καλάς αριθμούνται σε περίπου 3.000, χωρισμένοι σε 30 περίπου οικισμούς και ζουν σε υψόμετρο άνω των μέτρων στο Πακιστάν, ένα άλλο τμήμα ζει εντός των γειτονικών συνόρων στο Αφγανιστάν κι ένα μικρότερο στα όρια της Κίνας. Η γεωγραφική αυτή απομόνωση των Καλάς, συνέβαλε στη διάσωση του παραδοσιακού τρόπου ζωής, διατηρώντας μέχρι σήμερα, μετά από χρόνια, πολλά στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Η γλώσσα των Καλάς (Kalasha) σήμερα είναι κυρίως ένα μείγμα περσικών, σανσκριτικών και αρχαίων ελληνικών. Η γλώσσα των Καλάς δεν γράφεται. Ομοιότητες της καλασικής με την αρχαία ελληνική γλώσσα διαπιστώνονται επίσης στο γραμματικό και το συντακτικό μέρος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του αρχαιοελληνικού ρήματος «δίδωμι (δίνω)», που στην καλασική γλώσσα είναι dem, το οποίο και στις δύο περιπτώσεις συντάσσεται και χρησιμοποιείται με δοτική (δίδωμι τινί τι). Στην γλώσσα τους βρίσκουμε λέξεις που έχουν κοινές ρίζες με τη δική μας γλώσσα: ΝΟΜ=όνομα ΠΑΡΕΙΜ=πορεύομαι, ΧΕΜΑΝ=χειμώνας ΙΛΑ=έλα ΔΟΝΤΟΥΓΙΑ=δόντια DI=δίδω ΙΣΠΑΤΑ=χαιρετισμός, εκ του ασπάζομαι. Πάνω στολή των Καλάς και κάτω παραδοσιακή στολή μακεδόνισσας,