Στρατηγικό Προφίλ: Ινδία

Transcript

1 Στρατηγικό Προφίλ: Ινδία Μαρτιος 2014 Τομέας Ευρω-Ατλαντικών Μελετών ΙΔΙΣ Ομάδα Έρευνας:Αναδυόμενες Δυνάμεις Ακαδημαικός Υπεύθυνος: Σταμάτης Ζαχαριάδης Ερευνήτριες/Συγγραφείς: Θεοδώρα Βαρελά, Σπυριδούλα Δουλφή 1

2 Χάρτες Ινδίας 2

3 Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ...5 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ:Ο δρόμος προς τις εκλογές του Μαίου Κυβερνητικοί στόχοι...6 Πολιτικό σύστημα:κόμματα και Ομάδες πίεσης...7 Προκλήσεις...8 Αδυναμίες...10 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Εξάρτηση και προοπτικές...13 Δημοσιονομική/Νομισματική πολιτική...14 Εμπόριο...15 Επενδύσεις...18 Νόμισμα...18 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ&ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ: Μια ανερχόμενη δύναμη...20 Διαχωρισμός των δυνάμεων...20 Ικανότητες(capacities)...20 Δόγμα...21 Ευκαιρίες...23 ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ&ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ:Έξοδος από την εσωστρέφεια...23 Ινδία-Κίνα

4 Ινδία-Πακιστάν...26 Ινδία-ΗΠΑ...28 Ευκαιρίες...29 Βιβλιογραφία

5 Εισαγωγή Η μελέτη αυτή διερευνά σύγχρονα θέματα που απασχολούν τη χώρα της Ινδίας σε επίπεδο οικονομίας,εσωτερικής και στρατιωτικής πολιτικής και διεθνών σχέσεων.πέρα από την ιστορική αναδρομή,θα επιχειρηθεί μια δυναμική ανάλυση σε μορφή future risks-opportunities ώστε να ανδειχθεί η σημερινή εικόνα του Ινδικού κράτους. Ως μία αναδυόμενη σύγχρονη δύναμη και οικονομία,η Ινδία καλείται να επιλύσει διαχρονικά εσωτερικά προβλήματα που την ταλανίζουν και να εισέλθει στη διεθνή σκηνή ενδυναμωμένη.ως γνωστόν,η χώρα θεωρείται μέλος των επονομαζόμενων BRICS(Brazil,Russia,India,China,South Africa),των οικονομιών δηλαδή που χαρακτηρίζονται από μεγάλη δυναμική(οικονομική και πολιτική) και,συνεπώς, όλο και αυξανόμενη επιρροή. στο διεθνές γίγνεσθαι. Η Δημοκρατία της Ινδίας τοποθετείται γεωγραφικά στη Νότια Ασία.Εκτείνεται ανάμεσα στα Ιμαλάια όρη και τον Ινδικό ωκεανό από τον οποίο ορίζεται στα νότια, νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά. Συνορεύει ανατολικά με το Μπαγκλαντές και τη Βιρμανία, βόρεια με την Κίνα και τα κρατίδια Μπουτάν, Νεπάλ, βορειοδυτικά με το Πακιστάν, ενώ δυτικά βρέχεται από την Αραβική θάλασσα και νότια, νοτιοανατολικά από τον Ινδικό ωκεανό και τον κόλπο της Βεγγάλης. 5

6 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ:Ο δρόμος προς τις εκλογές του Μαίου 2014 Κυβερνητικοί στόχοι Οι κυβερνητικοί στόχοι που έχουν τεθεί πριν από την διεξαγωγή των επερχόμενων εκλογών του Μαΐου είναι οι εξής: βελτίωση του μέσου βιοτικού επιπέδου και των υποδομών, μέσω της αύξησης των θέσεων απασχόλησης τόσο στον βιομηχανικό όσο και στον αγροτικό τομέα. υλοποίηση του Food Security Bill (ψηφίστηκε στα μέσα Μαρτίου του 2013), μέσω της εξασφάλισης ρυζιού και σιταριού σε προσιτές τιμές, για το 67% του πληθυσμού, όπου θα δοθεί προτεραιότητα στις φτωχότερες και πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. αύξηση του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος, μέσα στην επόμενη πενταετία και αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης στο 8% για τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με το 12ο Πενταετές Προγραμματικό Σχέδιο ( ). ποσοτική και ποιοτική δημοσιονομική εξυγίανση, με μείωση των δίδυμων ελλειμμάτων της Ινδίας (δημοσιονομικό έλλειμμα και έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών). μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών και των επιμέρους κοινοτήτων μέσω της εξασφάλισης της πρόσβασης σε βασικές υποδομές, κυρίως της υγείας και της εκπαίδευσης, δίνοντας έμφαση στις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και στους νέους. εξάλειψη των φυλετικών - κοινωνικών διακρίσεων και σεβασμός των δικαιωμάτων όλων των πολιτών, ώστε να μειωθεί η λαϊκή δυσαρέσκεια. βελτίωση της διακυβέρνησης και της λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών με ενίσχυση των κρατικών δαπανών στους τομείς της παιδείας, της υγείας και των υποδομών για τα επόμενα 5 χρόνια. ευκολία πρόσβασης στις υπηρεσίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους ιδιωτικές επιχειρήσεις. 6

7 μεταρρύθμιση του φορολογικού κώδικα και ενιαία οριζόντια εφαρμογή του σε όλη την επικράτεια, ώστε να καταπολεμηθεί η διαφθορά. δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για την προσέλκυση διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, ιδιαίτερα στις υποδομές και στη διαχείριση του περιβάλλοντος. Πολιτικό σύστημα:κόμματα και Ομάδες πίεσης Η Ινδία έχει ένα πολυκομματικό σύστημα, με πληθώρα κομμάτων και πολιτικών σχηματισμών. Διακρίνονται δύο βασικές κατηγορίες κομμάτων: α) τα εθνικά, τα οποία για να έχουν το δικαίωμα να συμμετάσχουν σε εκλογές, πρέπει να είναι εγγεγραμμένα σε τέσσερα ή περισσότερα ομόσπονδα κρατίδια και β) τα πολιτειακά, που υπάρχουν σε τοπικό επίπεδο και δεν συμμετέχουν σε εκλογές. Επιπλέον, υπάρχουν τρεις μεγάλοι συνασπισμοί κομμάτων: α) Η Ενωμένη Προοδευτική Συμμαχία στην οποία κυριαρχεί το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο, το παλαιότερο κόμμα της Ινδίας αφού προϋπήρχε πριν από την ανεξαρτησία της το Το Κογκρέσο ιδρύθηκε το 1885 και αποτέλεσε το σημαντικότερο σοσιαλιστικό κόμμα στη χώρα με εκπροσώπους τις ηγετικές μορφές του Μαχάτμα Γκάντι, του Τζαβαχαρβάλ Νεχρού και της Ίντιρας Γκάντι. β) Η Εθνική Δημοκρατική Συμμαχία, που κυριαρχεί το κεντροδεξιό εθνικιστικό κόμμα, Μπαρατίγια Τζανάτα (Ινδικός Λαός), το οποίο έχει τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το Μπαρατίγια Τζανάτα υποστηρίζει την ανάπτυξη του πυρηνικού προγράμματος της Ινδίας και είναι φιλοδυτικό και οικονομικά φιλελεύθερο. γ) Η Ενωμένη Εθνική Προοδευτική Συμμαχία ή Τρίτο Μέτωπο, που αποτελεί συνασπισμό 10 κομμάτων. Ανάμεσα στα σημαντικότερα είναι το (πρώην) Αριστερό Μέτωπο που αποτελείται από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας και το Κομμουνιστικό - Μαρξιστικό Κόμμα Ινδίας, το εθνικιστικό κόμμα των Ταμίλ, Μουνέτρα Καζακάμ, που κυβερνά στο κρατίδιο Ταμίλ Νάντου στη Νότια Ινδία, και το υπερφιλελεύθερο Τελούγκου Ντεσάμ. Τα κομμουνιστικά κόμματα ελέγχουν τις τοπικές κυβερνήσεις σε 7

8 3 ομόσπονδες πολιτείες, την Κεράλα, την Τρίπουρα και την Δυτική Βεγγάλη Καλκούτα. Στις επερχόμενες εθνικές βουλευτικές εκλογές του Μαΐου, αναμένεται να κονταροχτυπηθούν τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, δηλαδή το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο και το Μπαρατίγια Τζανάτα. Όμως, στις 8 Δεκεμβρίου του 2013, το κόμμα του Κογκρέσου, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2004, έχασε την πλειοψηφία στα τοπικά κοινοβούλια τεσσάρων κρατιδίων όπου διεξήχθησαν εκλογές, ανάμεσα τους και το Νέο Δελχί, γεγονός που σηματοδοτεί σημαντικές πολιτικές εξελίξεις για την χώρα. Αντίθετα, το νεοεμφανισθέν κόμμα του Απλού Ανθρώπου, εκμεταλλεύθηκε τη λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στην εκτεταμένη διαφθορά υπό την πρωθυπουργία του Μανμοχάν Σινγκ και κατόρθωσε επίσης να εμποδίσει το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Μπαρατίγια Τζανάτα, να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο του Νέου Δελχί. Συγκεκριμένα, το Μπαρατίγια Τζανάτα κέρδισε τις 31 από τις 70 έδρες, το κόμμα του Απλού Ανθρώπου τις 28 ενώ το κόμμα του Κογκρέσου κατάφερε να κερδίσει μόνο 8 έδρες από τις 43 που είχε στην προηγούμενη Βουλή. Προεκλογικά, το Μπαρατίγια Τζανάτα υπόσχεται ρυθμούς ανάπτυξης, της τάξεως του 9%, και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι προηγείται έναντι των αντιπάλων του ενώ προβλέπεται συντριπτική ήττα για το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο. Προκλήσεις Οι βασικές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Ινδία προέρχονται κυρίως από τους γείτονες της, συγκεκριμένα την Κίνα και το Πακιστάν. Αναφορικά με την Κίνα, αν και οι σχέσεις τους έχουν εξομαλυνθεί και κινούνται στα πλαίσια της συνεργασίας και της καλής γειτνίασης, εξακολουθεί να ελλοχεύει ο κίνδυνος μιας νέας αντιπαράθεσης μεταξύ τους. Πράγματι, τα 63 χρόνια διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Κίνας και της Ινδίας χαρακτηρίζονται ενίοτε από ανταγωνισμούς, κυρίως σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο και ενίοτε από περιστασιακές συνεργασίες, κυρίως στον τομέα του εμπορίου και της προώθησης των δικαιωμάτων των αναπτυσσόμενων χωρών σε πολυμερή forum, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Συνεπώς, αν και τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται σημαντική βελτίωση 8

9 των εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ινδίας και Κίνας, αφού το Πεκίνο είναι από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους του Νέου Δελχί, η συνοριακή διαμάχη για την αδιευκρίνιστη σινοινδική μεθόριο στην περιοχή των Ιμαλαΐων, του Θιβέτ, του Τζαμού και του Κασμίρ εξακολουθεί να προκαλεί τριβές και κλιμακούμενες εντάσεις. Επιπλέον, η διεκδίκηση από την Κίνα της ινδικής επαρχίας Αρουνάτσαλ Πραντές, ο έλεγχος των buffer states (π.χ. Νεπάλ) και η διαμάχη για τους πόρους είναι μόνο μερικά από τα αγκάθια που δυσκολεύουν τις σχέσεις Ινδίας Κίνας. Τον Απρίλιο του 2013, οι εδαφικές διαφορές προκάλεσαν για μια ακόμη φορά τριγμούς στις σχέσεις των δύο χωρών. Συγκεκριμένα, η Ινδία κατηγόρησε τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Κίνας ότι παραβίασε την Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου που ορίζει τα σύνορα των δύο χωρών, εισβάλλοντας σε ινδικό έδαφος, όμως η Κίνα διέψευσε τις κατηγορίες. Οι σχέσεις εξομαλύνθηκαν μετά την επίσκεψη του κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ στο Νέο Δελχί στις 20 Μαΐου 2013, όπου δήλωσε: Η επίσκεψή μου έχει τρεις στόχους: την αμοιβαία εμπιστοσύνη, την ενίσχυση της συνεργασίας και τον προσανατολισμό προς το μέλλον... Με βάση την ενίσχυση της αμοιβαίας κατανόησης, οι δύο χώρες μπορούν να οικοδομήσουν ένα νέο είδος σχέσεων μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, προωθώντας μία υγιή ανάπτυξη της Κίνας και της Ινδίας. Θα είναι πραγματικά επωφελές για την Ασία και τον κόσμο και κατέληξε λέγοντας: Η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να είναι πραγματικότητα χωρίς τη στρατηγική εμπιστοσύνη μεταξύ της Ινδίας και της Κίνας. Επιπλέον, η Ινδία έχει να αντιμετωπίσει και τις διενέξεις με το Πακιστάν, κυρίως στη διαφιλονικούμενη περιοχή του Κασμίρ, όπου συχνά υπάρχουν αψιμαχίες με νεκρούς στρατιώτες στη Γραμμή Ελέγχου των συνόρων των δύο χωρών. Τον Αύγουστο του 2013, μετά από την φονική επίθεση κατά πέντε Ινδών στρατιωτών, τα ένοπλα μεθοριακά επεισόδια μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν στην συνοριακή «Γραμμή Ελέγχου» του Κασμίρ είχαν αυξηθεί δραματικά. Αν και από τον Οκτώβριο του 2013, παρατηρείται détente μεταξύ των δύο χωρών, εντούτοις το πρόβλημα παραμένει. Στον οικονομικό τομέα, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ινδία είναι πολυδιάστατες, λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του και της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, αφού η ΕΕ αποτελεί τον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Ινδίας. Οι προκλήσεις που έχει ακόμη να αντιμετωπίσει είναι πολυδιάστατες και οι κυβερνητικοί στόχοι είναι δύσκολοι στην υλοποίησή τους. Για 9

10 κάθε βήμα που η Ινδία προσπαθεί να κάνει, οφείλει να συνυπολογίζει την ανομοιομορφία της χώρας, τις κοινωνικές και εισοδηματικές ανισότητες που υπάρχουν στο εσωτερικό της, καθώς και την έλλειψη υποδομών, γεγονότα που δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την αναπτυξιακή της πορεία. Οι απόψεις διίστανται για το κατά πόσο η αυξανόμενη ενσωμάτωση της Ινδίας στην παγκόσμια οικονομία θα επιφέρει μείωση της ψαλίδας μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Αν και οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις των δύο τελευταίων δεκαετιών, έχουν βελτιώσει την διεθνή της εικόνα, εντούτοις η Ινδία έχει ακόμα να αντιμετωπίσει τη φτώχεια, τον υποσιτισμό και τις αναταραχές στο εσωτερικό της, κυρίως λόγω των διενέξεων της με το Πακιστάν. Παρά την φιλελευθεροποίηση της οικονομίας, εξακολουθεί να διέπεται από αγκυλώσεις του παρελθόντος, όπως πληθώρα περιοριστικών διατάξεων, διαφθορά στην πολιτική ηγεσία και αδιαφάνεια, οι οποίες δυσχεραίνουν την εισροή επενδυτικών κεφαλαίων και μειώνουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Εκτός από τα εγχώρια προβλήματα, η Ινδία έχει επίσης να αντιμετωπίσει και εξωτερικές πιέσεις, που προέρχονται από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και κυρίως την κρίση χρέους που βαθαίνει ολοένα και περισσότερο στην Ευρώπη. Η παγκόσμια ύφεση που παρατηρείται θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόσυρση ξένων κεφαλαίων, με αποτέλεσμα οι ινδικές τράπεζες να κινδυνεύουν να περάσουν σε ξένη ιδιοκτησία. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο οι αναπτυγμένες χώρες αντιμετωπίζουν την Ινδία έχει αλλάξει δραματικά. Από τη μια πλευρά, οι ΗΠΑ υπογράφουν ολοένα και περισσότερες συμφωνίες με την Ινδία, που στοχεύουν στην ενδυνάμωση της αμερικανο-ινδικής στρατηγικής συνεργασίας στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα επισκέπτεται συχνά τη χώρα και είναι ένθερμος υποστηρικτής της πάγιας επιθυμίας της να καταλάβει μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, και κυρίως οι χώρες του Βόρειας Ευρώπης βλέπουν την Ινδία ως αντιστάθμισμα στην ανάδειξη της Κίνας σε υπερδύναμη στην περιοχή της Νότιας Ασίας. Αδυναμίες 10

11 Στην πολυπληθέστερη δημοκρατία του πλανήτη με πληθυσμό πάνω από 1.2 δισεκατομμύρια πολίτες και δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα μετά την Κίνα, μάστιγα στην οικονομία και στην ανάπτυξη της αποτελεί το μεγάλο ποσοστό φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων που αντιμετωπίζει η συντριπτική πλειοψηφία του λαού. Από τη μια πλευρά, έχουμε την εικόνα μιας ανερχόμενης Ινδίας, που αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς ακόμα και σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Από την άλλη πλευρά όμως έχουμε την εικόνα μιας Ινδίας εξαθλιωμένης, φτωχής, αδύναμης να επιβιώσει. Στην χώρα των αντιθέσεων, κυριαρχεί το φαινόμενο «δύο Ινδίες», οι οποίες είναι διαμετρικά αντίθετες μεταξύ τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, 32.7% του συνολικού πληθυσμού της Ινδίας, δηλαδή περίπου 400 εκατομμύρια (σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού), διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχειας με λιγότερο από 1.25$ την ημέρα. Παρά το γεγονός ότι η φτώχεια έχει μειωθεί σημαντικά από 55% το 1973 σε 27% το 2004, εντούτοις παραμένει έντονο κοινωνικό φαινόμενο και αιτία εσωτερικής αναταραχής και συγκρούσεων μεταξύ των πληθυσμών. Η αύξηση των τιμών σε βασικά προϊόντα και οι φυσικές καταστροφές, που πολλές φορές καταστρέφουν τις σοδειές των φτωχών αγροτών οδηγούν τα λαϊκά στρώματα σε εξαθλίωση. Η απόλυτη ένδεια των αγροτικών περιοχών συντελεί και στην αύξηση του ποσοστού της παιδικής εργασίας στην Ινδία (περίπου 12,6 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 5-14 ετών), με αποτέλεσμα η Ινδία να έχει τους περισσότερους εργάτες-παιδιά παγκοσμίως. Το υψηλό ποσοστό παιδικής εργασίας έχει ως αποτέλεσμα το χαμηλό ποσοστό πρόσβασης των παιδιών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που οδηγεί φυσικά και σε υψηλό ποσοστό αναλφαβητισμού στις αγροτικές περιοχές. Δεν αποτελεί όμως μόνο η φτώχεια ανασταλτικό παράγοντα στην ανάπτυξη της χώρας. Η χαμηλή κατάταξη της χώρας σε παγκόσμιους κοινωνικούς δείκτες αναδεικνύει τα ακανθώδη προβλήματα που αντιμετωπίζει η σύγχρονη ινδική κοινωνία. Σύμφωνα με τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (Human Development Index), η Ινδία κατατάσσεται 134 η ανάμεσα σε 187 χώρες με και 129 η ανάμεσα σε 187 χώρες στον Δείκτη Ανισότητας Φύλων με 0.645, δείκτες που αντικατοπτρίζουν το χαμηλό βιοτικό επίπεδο και την οπισθοχώρηση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ζητήματα ισότητας των δυο φύλων. Είναι 11

12 αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι η θέση της γυναίκας στην Ινδία είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένη και οι γυναίκες πέφτουν συχνά θύματα κακοποίησης, ρατσισμού και βιασμού. Αν και τα τελευταία χρόνια, πολλές γυναίκες έχουν αναλάβει υψηλά κυβερνητικά αξιώματα, εντούτοις σε ορισμένα χωριά της Ινδίας οι γυναίκες αντιμετωπίζουν απάνθρωπη συμπεριφορά και η εγκληματικότητα εις βάρος τους αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Στην Ινδία το κορίτσι θεωρείται βάρος, είναι ανεπιθύμητο και αυτό επιβεβαιώνεται από τις εκτρώσεις θηλυκών εμβρύων, ώστε η οικογένεια να μην επιβαρύνεται με την προίκα, έναν θεσμό που αν και έχει απαγορευτεί με νόμο, εξακολουθεί να κυριαρχεί στη νοοτροπία των αγροτικών κοινοτήτων της Ινδίας. Επιπροσθέτως, ο Δείκτης Παγκόσμιας Πείνας (Global Hunger Index) κατέταξε την Ινδία ανάμεσα στις τρεις χώρες, όπου ο δείκτης αυξήθηκε από 22.9 σε 23.7 κατά την χρονική περίοδο Η πείνα μαστίζει κυρίως τον αγροτικό πληθυσμό και τα παιδιά. Η Ινδία έχει την χειρότερη αναλογία παιδικής θνησιμότητας στον κόσμο διότι 42% των παιδιών κάτω των πέντε ετών υποσιτίζεται. Ο υποσιτισμός σε συνδυασμό με την έλλειψη πρόσβασης σε πόσιμο νερό και σε υπηρεσίες υγείας οδηγεί σε θάνατο εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών. Αναφορικά με τους ενήλικες, το προσδόκιμο ζωής είναι 65,4 έτη. Αν και το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί αρκετά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια εξαιτίας της βελτίωσης των υποδομών υγείας και της μείωσης του υποσιτισμού, εντούτοις υπάρχει μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη πρόσβασης σε πόσιμο νερό, στην μολυσμένη ατμόσφαιρα, εξαιτίας των αναθυμιάσεων από την καύση του άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και στην έξαρση μολυσματικών ασθενειών κυρίως στα αστικά κέντρα, όπως ο ιός AIDS/HIV τα τελευταία χρόνια. Άλλοι παράγοντες που συντελούν στην επιδείνωση της φτώχειας είναι και ο μεγάλος αριθμών παράνομων μεταναστών, που προέρχονται κυρίως από το Μπαγκλαντές. Η παράνομη μετανάστευση συμβάλει στη ραγδαία αύξηση του λαθρεμπορίου, του εμπορίου λευκής σαρκός και γενικότερα στην παραοικονομία. Παρά τις έντονες αντιδράσεις του λαού, ο οποίος συχνά διαδηλώνει για τις απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης του, η ινδική κυβέρνηση δεν έχει λάβει 12

13 συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας και της πείνας. Υπάρχουν μόνο κάποια προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας υπό την αιγίδα του Υπουργείου για Θέματα Καταναλωτών, Τροφίμων και Δημόσιας Διανομής της Ινδικής Κυβέρνησης, τα οποία χρηματοδοτούνται από το κράτος, από μη κυβερνητικές οργανώσεις και από φιλόπτωχους ή θρησκόληπτους επιχειρηματίες που επιτελούν φιλανθρωπικό έργο, προσφέροντας οικονομική ενίσχυση και τρόφιμα σε άπορους. Πρόκειται για «κοινωνικά παντοπωλεία», τα οποία πωλούν βασικά τρόφιμα και αγαθά, όπως ρύζι, αλεύρι, πετρέλαιο σε αρκετά χαμηλή τιμή λόγω αμφίβολης ποιότητας π.χ. το ρύζι μπορεί να είναι ακατέργαστο. Οι όροι όμως για να έχεις δικαίωμα σε αυτά τα επιδοτούμενα προγράμματα τροφής είναι πολύ αυστηροί, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των απόρων να μην έχει πρόσβαση σε αυτά. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας, η διαφθορά των κυβερνητικών στελεχών και η αναποτελεσματικότητα του δημόσιου συστήματος διανομής έχει ως αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός τροφίμων να μην φτάνουν ποτέ στον τελικό αποδέκτη, δηλαδή τον φτωχό λαό. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:Εξάρτηση και Προοπτικές Η πολυπληθέστερη δημοκρατία στον κόσμο αποτελεί μια από τις αναδυόμενες οικονομίες και μαζί με την Κίνα, αποτελούν περιφερειακές υπερδυνάμεις της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ασίας. Η Ινδία αποτελεί μέλος της περιφερειακής οικονομικής οργάνωσης BRICS που αποτελείται από τις αναδυόμενες οικονομίες της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Κίνας και της Νότιας Αφρικής.. Στόχος της BRICS είναι η συνεργασία των αναδυόμενων αγορών αυτών των χωρών, ώστε αυτές να συμμετέχουν περισσότερο στην παγκόσμια οικονομία. Επίσης, συμπεριλαμβάνεται στις G-20, δηλαδή στις 20 μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο καθώς και στις E-7, δηλαδή στις 7 αναδυόμενες οικονομίες της Κίνας, της Ρωσίας, της Ινδονησίας, του Μεξικού, της Βραζιλίας και της Τουρκίας για τις οποίες προβλέπεται ότι θα ξεπεράσουν τον ρυθμό ανάπτυξης των G-7 μέχρι το Σημαντικός είναι και ο ρόλος της IBSA (από τα πρώτα γράμματα των ονομάτων των χωρών Ινδία, Βραζιλία και Νότια Αφρική), η οποία προωθεί την τριμερή 13

14 συνεργασία των χωρών αυτών, ως εκπροσώπων της Νότιας Ασίας, της Νότιας Αμερικής και της Νότιας Αφρικής. Το 12 ο Πενταετές Προγραμματικό Σχέδιο ( ) με μότο την επίτευξη «Ταχύτερης, πιο Περιεκτικής και Βιώσιμης Ανάπτυξης» έχει ως στόχο την αναθέρμανση της ινδικής οικονομίας με ρυθμούς ανάπτυξης ΑΕΠ άνω του 8% μετά την επιβράδυνση που παρατηρήθηκε στην αναπτυξιακή της πορεία ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Επίσης, πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα ο καλπάζων πληθωρισμός, με μείωση των τιμών σε βασικά τρόφιμα και να καταπολεμηθεί η διαφθορά. Ας δούμε αναλυτικά τα στοιχεία που συνθέτουν το οικονομικό προφίλ της Ινδίας. Νομισματική/Δημοσιονομική πολιτική Η Ινδία, μαζί με την Τουρκία, τη Βραζιλία, την Ινδονησία και τη Νότιο Αφρική παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών από το σύνολο των αναδυόμενων οικονομιών και εκφράζονται ανησυχίες ότι οι οικονομίες τους θα είναι οι πιο ευάλωτες (οι Εύθραυστες Πέντε Fragile Five σύμφωνα με τη Morgan Stanley) από το tapering της Fed, δηλαδή τη μείωση της ποσοτικής χαλάρωσης (αγορά κρατικών ομολόγων) κατά 10 δις δολάρια, εξαιτίας της εκροής κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Η Ινδία εμφανίζει υψηλά «δίδυμα» ελλείμματα, με το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας να αναμένεται φέτος να ξεπεράσει το 8% του ΑΕΠ. Επιπλέον, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατά την περίοδο ανήλθε στα 191,9 δις. δολάρια, ενισχυμένο κατά 3,79% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Φορέας της νομισματικής πολιτικής είναι η Reserve Bank of India. Οι βασικοί στόχοι της νομισματικής πολιτικής της Ινδίας είναι η σταθερότητα των τιμών, η ελεγχόμενη προσφορά χρήματος και πιστωτική επέκταση και η μείωση του ολοένα αυξανόμενου πληθωρισμού. Στην Ινδία, ο πληθωρισμός μετράται με βάση δύο δείκτες: α) τον Δείκτη Τιμών Χονδρικής, δηλαδή των τιμών των αγαθών μεταξύ των εταιρειών (Wholesale Price Index - WPI) και β) από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (Consumer Price Index - CPI). Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στον πίνακα που 14

15 ακολουθεί τον Νοέμβριο του 2013 ο πληθωρισμός του Δείκτη Τιμών Χονδρικής κυμαινόταν στο 7.52% από 7% που ήταν τον προηγούμενο μήνα, ενώ καθ όλη την διάρκεια του 2013 συνεχώς παρουσιάζει αυξητική τάση, ιδιαίτερα στις τιμές των τροφίμων, όπως τα λαχανικά (95% αύξηση), το ρύζι (15% αύξηση) και τα φρούτα (14% αύξηση). Μετά την ανακοίνωση της μείωσης της ποσοτικής χαλάρωσης από τις ΗΠΑ (tapering), υπήρχε φόβος ότι θα διαταραχθούν οι εξωτερικές αγορές και ότι η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας θα προέβαινε σε ήπια πολιτική αναφορικά με τον πληθωρισμό. Όμως, με ανακοίνωση της στις 19 Δεκεμβρίου 2013 η RBI τόνισε ότι στόχος της θα είναι να μειωθεί και ο πληθωρισμός που αφορά τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας (headline inflation) και ο πληθωρισμός που δεν αφορά τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας (core inflation), ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη. Επίσης, η RBI τον Οκτώβριο του 2013 προέβη και σε αύξηση των βασικών επιτοκίων στο 7.75%, δηλαδή αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πληθωριστικές πιέσεις. Επίσης, μείωσε το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο overnight δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης, στο 8.75%, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κερδοσκοπικές κινήσεις στην αγορά συναλλάγματος. Εμπόριο Η Ινδία είναι μέλος σε διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς εμπορίου, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (World Trade Organization), η Εμπορική Συμφωνία των χωρών Ασίας - Ειρηνικού (Asian - Pacific Trade Agreement), η Ένωση Περιφερειακής Συνεργασίας των χωρών Νότιας Ασίας (South Asian Association for Regional Cooperation) καθώς και η Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών Νότιας Ασίας (South Asian Free Trade Area). Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο για τον Δεκέμβριο 2013 μειώθηκε στα εκατομμύρια δολάρια έναντι των εκατομμύρια δολάρια που ήταν τον ίδιο μήνα πέρυσι. Η μείωση αυτή οφείλεται στη μείωση κατά 15,25% στις εισαγωγές, κυρίως λόγω των φόρων στην εισαγωγή χρυσού και πετρελαίου, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,5% σε εκατομμύρια δολάρια. 15

16 Στους πίνακες που ακολουθούν, βλέπουμε ότι ο παγκόσμιος όγκος εμπορίου της Ινδίας έχει αυξηθεί αισθητά, αν και κατά την περίοδο , μειώθηκαν ελάχιστα οι εξαγωγές. Παγκόσ μιος Όγκος Εμπορίο υ Ινδίας σε δις δολάρια Εξαγωγές 126,26 162,99 185,30 176,57 251,1 303,7 300,57 Εισαγωγές 186,60 251,56 303,69 278, ,6 491,487 Όγκος Εμπορίου Εμπορικό Ισοζύγιο 312,86 414,55 488,99 455,25 620,9 792,3 792,05-60,34-88,57-118,39-102, ,91 Πηγή: Reserve Bank of India Κύριοι εμπορικοί εταίροι της Ινδίας στον τομέα των εξαγωγών είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με ποσοστό 18.8% και 13.4% αντίστοιχα 16

17 ενώ τα κύρια προϊόντα που εξάγει είναι παράγωγα πετρελαίου, μηχανουργικός εξοπλισμός και κλωστοϋφαντουργικά. Αναφορικά με τις εισαγωγές, η ΕΕ παραμένει ο σημαντικότερος εταίρος της Ινδίας με ποσοστό 14% ενώ ακολουθεί η Κίνα με 11%, γεγονός που υποδηλώνει την στενή συνεργασία των δύο υπερδυνάμεων σε διμερές επίπεδο. Όμως, τον Δεκέμβριο του 2013 το εμπορικό έλλειμμα με την Κίνα έφτασε τα 29.5 δις δολάρια, γεγονός που δείχνει πτώση στο διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει τα σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα που έχει η Ινδία, όπως ότι είναι επιρρεπής στον προστατευτισμό. Επιπλέον, δεν έχει συνάψει καμία διμερή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ενώ συχνά υποφέρει από ελλείψεις σε κεφαλαιουχικά αγαθά, όπως αποδείχτηκε πρόσφατα που είχε άμεση ανάγκη για εξοπλισμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Προκειμένου να αντιμετωπίσει το ολοένα αυξανόμενο εμπορικό της έλλειμμα, η Ινδία σκοπεύει να ενισχύσει τις εξαγωγές της προς την Κίνα. Κατά τη σύνοδο κορυφής των G20 έκλεισε μία σημαντική συμφωνία για αύξηση των εξαγωγών ρυζιού. Επίσης, η Ινδία εξέφρασε την επιθυμία της να έχουν οι κορυφαίες εταιρείες της, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ιατροφαρμακευτικό τομέα, τις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική ευκολότερη πρόσβαση στις αγορές της Κίνας. Παγκόσμιο Εμπόριο Ινδίας ( ) ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΙΝΔΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Κύρια Προϊόντα παράγωγα πετρελαίου, μηχανουργικός εξοπλισμός, κλωστοϋφαντουργικά, πολύτιμοι λίθοι, χημικά, προϊόντα επεξεργασίας δέρματος, υπηρεσίες ΙΝΔΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ακατέργαστο πετρέλαιο, μηχανολογικός εξοπλισμός, λιπάσματα, χημικά, ηλεκτρονικά Πηγή: Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ινδίας 17

18 Επενδύσεις Αν και εξακολουθούν να υφίστανται κλαδικοί και ποσοτικοί περιορισμοί στην εισροή επενδύσεων, προστατευτική πολιτική για τις εγχώριες επιχειρήσεις (π.χ. έλεγχος στην εισροή επαναλαμβανόμενης επένδυσης, παροχή κινήτρων μόνο για επιχειρήσεις εξαγωγικού προσανατολισμού, υψηλότερη φορολογία για τις βραχυπρόθεσμες αποδόσεις επενδύσεων χαρτοφυλακίου) και υψηλό επίπεδο γραφειοκρατίας, εντούτοις η Ινδία αποτελεί έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς για άμεσες ξένες επενδύσεις. Κατά την περίοδο έχουν πραγματοποιηθεί στην Ινδία γύρω στις 290 δις δολάρια επενδυτικές εισροές, με πρώτο τον κλάδο των υπηρεσιών (12.84%), ενώ ακολουθούν οι κατασκευές (7,61%), οι τηλεπικοινωνίες (4.43%) και η τεχνολογία πληροφορικής (4.03%). Οι κυριότερες επενδυτικές εισροές στην Ινδία προέρχονται από τον Μαυρίκιο (25%), τη Σιγκαπούρη (7%), το Ηνωμένο Βασίλειο (6%), την Ιαπωνία (5%) και τις ΗΠΑ (4%). Όμως, η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, η πολιτική της Fed για μείωση της αγοράς κρατικών ομολόγων και η συνεπακόλουθη εκροή κεφαλαίων, οδήγησε σε μαζική αποχώρηση των επενδυτών από την Ινδία, εφόσον πλέον συγκαταλέγεται και στις 5 πιο εύθραυστες οικονομίες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σημειωθεί σημαντική μείωση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων μεταξύ Σεπτεμβρίου Σεπτεμβρίου 2013, η οποία έφθασε το 38%. Ειδικότερα, κατά το πρώτο εξάμηνο (Απρίλιος-Ιούνιος) του οικονομικού έτους , η εισροή ΑΞΕ σημείωσε μείωση κατά 11% φθάνοντας τα 11,37 δις δολάρια έναντι των 12,84 δις δολάρια του αντιστοίχου διαστήματος του προηγούμενου έτους. Οι μειώσεις της εισροής επενδύσεων στους τομείς των υπηρεσιών, των τηλεπικοινωνιών και των μεταλλουργικών βιομηχανιών ήταν αυτές που συνέβαλαν κυρίως στην γενικότερη μείωση της εισροής ΑΞΕ. Νόμισμα Το νόμισμα της Ινδίας είναι η ρουπία. Μεταξύ του 2003 και το 2008, η ρουπία είχε ανατιμηθεί έναντι του δολαρίου και του ευρώ. Όμως, εξαιτίας της παγκόσμιας 18

19 χρηματοπιστωτικής κρίσης από το 2012 και έπειτα, η ρουπία υποτιμάται έναντι τόσο του δολαρίου όσο και του ευρώ. Συγκεκριμένα, το νόμισμα της Ινδίας ήταν το μοναδικό μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών, το οποίο δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από το tapering της Fed. Στον πίνακα που ακολουθεί παρατηρούμε την σωρευτική πτωτική τάση της ρουπίας. Συνεπώς, καταβάλλεται προσπάθεια για την ενίσχυση της ινδικής ρουπίας, που έχει υποχωρήσει 12% έναντι του δολαρίου το 2013, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Για τον Φεβρουάριο του 2014, η συναλλαγματική ισοτιμία ρουπίας δολαρίου προβλέπεται ότι θα είναι Ισοτιμία ρουπίας έναντι δολαρίου και ευρώ Δολάριο ΗΠΑ Μάρτιος Μάρτιος Μάρτιος Μάρτιος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Οκτώβριος

20 Νοέμβριος Πηγή: Reserve Bank of India Στρατιωτική πολιτική&ικανότητες:μια ανερχόμενη δύναμη Διαχωρισμός των δυνάμεων Οι ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις χωρίζονται σε αυτές του στρατού (ξηράς), το Ναυτικό και τις Δυνάμεις αέρος και υποστηρίζονται από παραστρατιωτικές ομάδες (Indian Coast Guard, Assam Rifles and Special Frontier Force) και διάφορους ενδουπηρεσιακούς θεσμούς όπως είναι η Strategic Forces Command.Ο Πρόεδρος της Ινδίας είναι και ο ανώτατος Διοικητής των ινδικών ενόπλων δυνάμεων. Η διοίκησή τους επαφίεται στο Υπουργείο Άμυνας το οποίο διευθύνεται από τον υπουργό Αμύνης. Με μία συνδυασμένη δύναμη της τάξεως των 4,7 εκατομμυρίων σε ανθρώπινο δυναμικό θεωρείται η 4 η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη διεθνώς. Από το 1962 οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ινδίας διατηρούν στενές σχέσεις με τη Ρωσία συμπεριλαμβανομένης μιας συνεργατικής ανάπτυξης σε προγράμματα όπως το Fifth Generation Fighter Aircraft (FGFA) και το Multirole Transport Aircraft (MTA).Όσον αφορά την παραγωγή, το τμήμα Αμυντικής Παραγωγής του υπουργείου Αμύνης είναι υπεύθυνο για την εγχώρια παραγωγή εξοπλισμού ο οποίος χρησιμοποιείται από τις ένοπλες δυνάμεις και για το λόγο αυτό έχει υπό τον έλεγχό του 41 εργοστάσια παραγωγής πυροβολικού και 8 παραγωγής αμυντικού εξοπλισμού. Παραταύτα, η Ινδία είναι η μεγαλύτερη χώρα-εισαγωγός σε όπλα με τη Ρωσία, το Ισραήλ και σε κάποιο βαθμό, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ να είναι οι κυριότεροι παροχείς. 20

21 Δυνατότητες Ο ινδικός Στρατός συμπεριλαμβάνει τανκς,2.293 τεθωρακισμένα οχήματα,330 αυτοπροωθούμενα πυροβόλα όπλα,6.585 ρυμουλκούμενα πυροβόλα,292 προβολείς πυραύλων(mlrs),5.000 φορητά συστήματα όλμων, φορητών ΑΤ(anti-tank) όπλων και υλικοτεχνικά οχήματα. Η ινδική Αεροπορία κατέχει συνολικά σκάφη παντός τύπου και κλάδου (υπεύθυνα για μεταφορά οχημάτων, ανδρών, όπλων κτλ) και 620 ελικόπτερα. Το Ναυτικό με τη σειρά του κατέχει μια δύναμη 170 σκαφών με 1 αεροπλανοφόρο,14 φρεγάτες,8 αντιτορπιλικά,24 ταχύπλοα,15 υποβρύχια,31 παράκτια σκάφη,8 πλοία mine warfare (εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη διέλευση των υπολοίπων ναυτικών σκαφών) και 16 ικανών για αμφίβια επίθεση. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ινδίας υφίστανται σταθερά εκσυγχρονισμό με επενδύσεις σε τομείς όπως το πυραυλικό/αντι-αεροπορικό αμυντικό σύστημα αλλά και η πυρηνική τριάδα [(παραδοσιακά στρατηγικά βομβαρδιστικά, διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBMs) και βαλλιστικούς πυραύλους εκτοξευόμενους από υποβρύχιο (submarine-launched ballistic missiles (SLBMs)]. Το πυρηνικό πρόγραμμα της Ινδίας κατέχει βλήματα επιφάνειας προς επιφάνεια(surface-to-surface) όπως το Agni II και Agni III. Επίσης,ο διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος Agni-V,με βεληνεκές περίπου 5.000χλμ. δοκιμάστηκε το 2012 και αναμένεται να μπει σε λειτουργία το 2014.Η Ινδία κατέχει επίσης βλήματα επιφάνειας-αέρος (surface-to-air missiles) όπως ο Akash. Η χώρα έχει επίσης και αεροπορικά μαχητικά πυρηνικής ικανότητας όπως ο Dassault Mirage 2000H και άλλα. Αυτές οι δυνατότητες πλήγματος από αέρα και ξηρά είναι ήδη έτοιμες και υπό τον έλεγχο του Strategic Forces Command το οποίο είναι τμήμα της Nuclear Command Authority.Όσον αφορά τους SLBMs, το INS,το οποίο σχεδιάστηκε για λόγους πυρηνικής αποτροπής, θα κουβαλά τέτοιους πυραύλους. Ο πύραυλος Sagarika δοκιμάστηκε με επιτυχία και αναμένεται να παρέχει στην Ινδία αποτελεσματική δυνατότητα θαλάσσιου δευτέρου χτυπήματος (second-strike capability).τέλος, βρίσκεται υπό κατασκευή και ο Κ4,της οικογένειας πυραύλων Κ, με βεληνεκές της τάξεως των 5.000χλμ. 21

22 Δόγμα Οι ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν 6 κύριες υποχρεώσεις. Να διασφαλίζουν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, να υπερασπιστούν το κράτος σε περίπτωση επίθεσης άλλου κράτους, να αποστείλουν αμφίβιο πολεμικό εξοπλισμό για να μεταφέρουν τη μάχη σε εχθρικές ακτές, να υποστηρίξουν την κοινωνία των πολιτών σε περίπτωση καταστροφών (π.χ.πλημμύρα), να συμμετέχουν στις ειρηνευτικές πολεμικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών σύμφωνα με τις αντίστοιχες δεσμεύσεις της Ινδίας. Μία ακόμη υποχρέωση των δυνάμεων αποτελεί το να ακολουθούν το δόγμα Cold Start,σύμφωνα με το οποίο οι ινδικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν τη δυνατότητα να κινητοποιούνται γρήγορα και να αναλαμβάνουν επιθετικές δράσεις χωρίς να εισέρχονται στο όριο χρήσης πυρηνικών από τον εχθρό.ωστόσο η Ινδία αρνείται επίσημα της κατοχής στρατηγικής Cold Start. Το σύγχρονο κύριο δόγμα του ινδικού στρατού βασίζεται στην αποτελεσματική χρήση της κράτησης σχηματισμών, σε κατάσταση άμυνας και επίθεσης. Σε περίπτωση επίθεσης, το κράτημα των σχηματισμών θα χρησιμοποιούνταν για αναχαίτιση του εχθρού και οι σχηματισμοί επίθεσης θα αντεπιτίθονταν για την εξουδετέρωσή του. Σε περίπτωση ινδικής επίθεσης, το κράτημα των σχηματισμών (η άμυνα δηλαδή) θα καθηλώσουν τους εχθρούς ενώ οι σχηματισμοί κρούσης θα επιτίθονταν στο σημείο της ινδικής επιλογής. Ο ινδικός στρατός έχει τη ποσοτική δυνατότητα να αφιερώσει πολλές ομάδες για την κρούση. Σήμερα, ο στρατός επιδιώκει να βελτιώσει και τις δυνατότητές του για τις Ειδικές Δυνάμεις. Καθώς ο ρόλος της Ινδίας αυξάνεται, αυξάνεται και η απαίτηση για προστασία των ινδικών συμφερόντων και σε απομακρυσμένες ακτές με τον ινδικό στρατό και το ινδικό Ναυτικό να σχεδιάζουν από κοινού την εγκαθίδρυση μιας θαλάσσιας ταξιαρχίας. Επίσης έχει συμφωνηθεί η δημιουργία νέων ομάδων κρούσης σε βουνό (mountain strike corps) περίπου στρατιωτών για την συνοριακή περιοχή Ινδίας-Κίνας η οποία βρίσκεται υπό αμφισβήτηση ως το τέλος του

23 Όσον αφορά τα πυρηνικά, η Ινδία διατηρεί μια πολιτική περι μη-πρώτης χρήσης (no first use nuclear policy) και αναπτύσσει το πυρηνικό της πρόγραμμα ως μέρος του δόγματος περι αποτελεσματικής ελάχιστης αποτροπής (minimum deterrence doctrine). Ευκαιρίες Ως προς τις στρατιωτικές πρωτοβουλίες της ινδικής κυβέρνησης, ως πιο σημαντικές θεωρούνται, εκτός από τις επιχειρήσεις ειρήνευσης των ηνωμένων Εθνών στις οποίες συμμετέχει η Ινδία, η επιχείρηση κατά της πειρατείας (Anti-piracy mission) και η προσπάθεια για στρατηγική εκμετάλλευση του Διαστήματος. Αναφορικά με την πρώτη, η Ινδία, με την επιθυμία της να αυξήσει τη ναυτική της ισχύ στον Κόλπο του Άντεν, χρησιμοποιεί το υποβρύχιό της(ins) Mysore για την περιπολία της περιοχής. Η Σομαλία λόγω αυτού συμπεριέλαβε την Ινδία στη λίστα με τις χώρες, εκτός από την Γαλλία και τις ΗΠΑ, οι οποίες επιτρέπεται να εισέρχονται στα εδαφικά νερά της τα οποία εκτείνονται σε 12 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή σε μια προσπάθεια ελέγχου της πειρατείας. Την βοήθεια αυτή της ινδικής κυβέρνησης καλωσόρισε και ο Γενικός Γραμματέας των ΗΕ Ban Ki-Moon. Η θέληση της Ινδίας από την άλλη για την εξέλιξη του διαστημικού της προγράμματος, όπως βεβαιώνει και η πρόσφατη αποστολή(2013) του Mars Orbiter στον Άρη για συλλογή πληροφοριών, προκύπτει εν μέρει από την ανάγκη υπεράσπισης των δορυφόρων της από απειλές όπως η προσφάτως αποκαλυφθείσα ικανότητα της Κίνας να καταρρίπτουν στόχους σε τροχιά ενώ λόγος γίνεται για την κούρσα του Διαστήματος ανάμεσα στις αναδυόμενες δυνάμεις η οποία θα επιταχύνει τη στρατιωτικοποίηση του. 23

24 Η Ινδία κατέχει τη σήμερον ημέρα τον 7 ο μεγαλύτερο προϋπολογισμό παγκοσμίως για θέματα αμύνης. Το 2011 δέσμευε το 2,5 % του GDP. Πρόσθετη χρηματοδότηση παρέχεται από την κυβέρνηση για τις υποδομές σε συνοριακές περιοχές και για παραστρατιωτικούς οργανισμούς. Ένα σημαντικό μέρος του ινδικού αμυντικού προϋπολογισμού κατανέμεται για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Το 2009 η χώρα, για παράδειγμα, αύξησε τις αμυντικές δαπάνες κατά 21 %. Ο στρατιωτικός τομέας της Ινδίας υφίσταται κριτικής όσον αφορά θέματα έλλειψης πολιτικής αναμόρφωσης, απαρχαιωμένου εξοπλισμού, έλλειψη επαρκούς διάθεσης όπλων, προβλήματα πειθαρχίας και ανεπαρκούς στοιχείου Έρευνας και Ανάπτυξης ( Research and Development) λόγω υπερ-εξάρτησης από τις ξένες εισαγωγές. Επιπροσθέτως, η έλλειψη μιας στρατηγικής κουλτούρας ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία της χώρας θεωρείται πως έχει παρεμποδίσει της ανάπτυξη του στρατιωτικού τομές. Ωστόσο, σύμφωνα με ανάλυση της Central Intelligence Agency καταδεικνύεται πως η Ινδία αναμένεται να κατέχει την 4 η πιο ικανή συγκέντρωση ισχύος ως το 2015.Σύμφωνα με μία αναφορά δημοσιευμένη από το αμερικανικό Κογκρέσο, η Ινδία αποτελεί την παγκόσμια αναδυόμενη αγοράστρια όπλων. Τέλος, η χώρα επενδύει 1,5 δις δολάρια για την κατασκευή ενός ασφαλούς δικτύου καλωδίων οπτικών ινών (OFC) για αποκλειστική χρήση από τον Στρατό, το Ναυτικό και την Αεροπορία το οποίο θα αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα κλειστής ομάδας χρηστών (CUG networks). Εξωτερική Πολιτική&Διακρατικές σχέσεις:έξοδος από την εξωστρέφεια Η Ινδία στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής έχει λίγα πράγματα να επιδείξει καθώς οι αιώνες βρετανικής κατοχής (βλέπε: Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών-κτήσεις Βρετανικής Αυτοκρατορίας) συνέβαλαν στην εσωστρέφεια της χώρας και τη δραστηριοποίησή της στο χώρο της Ασίας κατά πλειοψηφία. Το γεγονός αυτό καταδεικνύεται και το 1955 από την πρώιμη άρνηση του-τότε-πρωθυπουργού Jawaharlal Nehru να δεχτεί την μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας που αντιστοιχούσε στην Κίνα και εμμέσως,στην Ασία, δηλώνοντας πως σε περίπτωση αποδοχής της θέσης αυτής οι σχέσεις Ινδίας-Κίνας θα τραυματίζονταν. Ο πρόεδρος 24

25 Ομπάμα επανέλαβε την πεποίθηση πως η Ινδία θα πρέπει να αποκτήσει μόνιμη θέση στο UNSC στην επίσκεψή του στο Νέο Δελχί το Ινδία-Κίνα Το ιστορικό αυτό περιστατικό είναι ενδεικτικό της γενικότερης στάσης της Ινδίας στην εξωτερική πολιτική της και ειδικά στις σχέσεις της με την Κίνα. Προσφάτως πολύς λόγος γίνεται ακριβώς σχετικά με το ρόλο της Κίνας και της Ινδίας στον ασιατικό χώρο αλλά και στον χώρο των αναδυόμενων χωρών με όρους ισχύος και ανταγωνισμού για την πρωτοκαθεδρία και στα δύο περιβάλλοντα δραστηριοποίησης. Δηλαδή σε αντίθεση με την διαπιστευμένη επιθετική πολιτική που ασκεί το Πεκίνο και την φιλοδοξία της να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη δύναμη στο χώρο της Ασίας, η Ινδία έχει να επιδείξει ελλείψεις σε διπλωματικό επίπεδο και κυρίως σε θέληση και όραμα και προσκόλλησή σε επιδιώξεις μεμονωμένων ατόμων της ελίτ. Συζητήσεις παραταύτα γίνονται για την ανάπτυξη δεσμών μεταξύ τους καθώς η Κίνα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ινδίας, και οι δύο επιθυμούν να στραφούν στην πολιτικοοικονομική ανάπτυξη στο εσωτερικό τους με την Κίνα ειδικά να επιθυμεί να συγκεντρωθεί στις ναυτικές αντιπαραθέσεις που αντιμετωπίζει ανατολικά και,φυσικά, στο ζήτημα της Β.Κορέας. Για το λόγο αυτό επιθυμεί ένα καθεστώς σταθερότητας στη νότια και νοτιοδυτική πλευρά της. Η Ινδία από το μέρος της ευελπιστεί πως η διατήρηση φιλικών σχέσεων με την Κίνα θα συντελέσει στην άσκηση επιρροής εκ μέρους της στη σύμμαχη χώρα του Πακιστάν προς όφελος της Ινδίας.Αυτό διαφαίνεται και από την θετική απάντησή της στην πρόσκληση εκ μέρους της Κίνας για τη δημιουργία ενός θαλασσίου διαύλου επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Νότιας και της Νοτιοανατολικής Ασίας με την Κίνα υπό το κωδικό όνομα 'Maritime Silk Route'.Επίσης,συζητήσεις γίνονται για την προώθηση ενός εμπορικού διαδρόμου ανάμεσα σε Μπαγκλαντές,Κίνα,Ινδία και Μυανμάρ ('BCIM corridor') για την εξασθένηση των μεταξύ τους εμπορικών εμποδίων. 25

26 Παρά τις όποιες καλές προθέσεις των δύο κυβερνήσεων όμως, κάποια χρόνια προβλήματα παραμένουν και διατηρούν όποια εθνικά αισθήματα εχθρότητας της μίας προς την άλλη. Το ζήτημα των συνόρων επί παραδείγματι, το οποίο μάλιστα αναθερμάνθηκε τον Απρίλιο με τη σύγκρουση στρατιωτικών ομάδων στις οποίες έχει ανατεθεί η φύλαξή τους. Παρά την κοινή διπλωματική επίλυση της διαφοράς το εν λόγω ζήτημα παραμένει όπως επίσης αυτό του Θιβέτ, της συμμαχίας της Κίνας με το Πακιστάν και μάλιστα η παροχή βοήθειας και τεχνογνωσίας εκ μέρους της συμβατικής και πυρηνικής στρατιωτικής γνώσης αλλά και σε θέματα υποδομών και ειδικά σε περιοχές στις οποίες εκδηλώνονται τόσο πακιστανικά όσο και ινδικά συμφέροντα αυξάνουν την καχυποψία. Σε αυτό το αίσθημα συμβάλλει επίσης και η διστακτικότητα της Κίνας να υποστηρίξει την ανάληψη μιας μόνιμης θέσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας από την Ινδία καθώς και η άρνησή της να εισαχθεί η Ινδία στο Nuclear Suppliers Group.Βλέπουμε λοιπόν πως παρά την επιθυμία του Ν.Δελχί για μια ισότιμη εταιρική σχέση με την Κίνα η εξωτερική της πολιτική προς τη χώρα αυτή χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια, καχυποψία, και έλλειψη δυναμικής με πληθώρα όμως πρωτοβουλιών και διάθεσης για συνεργασία σε πολλούς τομείς. Ινδία-Πακιστάν Στον τομέα των Ινδο-Πακιστανικών σχέσεων, το οποίο στη σύγχρονη εποχή έχει πάψει να αποτελεί το μοναδικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής της Ινδίας καθώς έχουν προκύψει και άλλα θέματα όπως είδαμε και παραπάνω, το θέμα του Κασμίρ συνεχίζει να αποτελεί τη βάση στην οποία στηρίζεται το οικοδόμημα του μίσους μεταξύ των δύο κρατών. Βάσει κάποιων αναφορών του Council of Foreign relations το Πακιστάν φέρεται να χρηματοδοτεί τρομοκρατικές ομάδες ενεργές στην περιοχή του Κασμίρ, φίλιες της Αλ Κάιντα, υπό το όνομα Jaish-e-Mohammed με το Πακιστάν να αρνείται και να υποστηρίζει πως παρέχει πολιτική και ηθική στήριξη σε όποιες σεκταριστικές ομάδες επιθυμούν να βγουν από τον ινδικό ζυγό. Η παύση πυρός που ισχύει από το 2003 στη Line of Control που χωρίζει το Κασμίρ δεν έχει καταφέρει να επιλύσει το θέμα καθώς μόνο οι παραβιάσεις των συνόρων φέτος έχουν φτάσει τις 150 ενώ το Σεπτέμβριο μάλιστα Πακιστανοί στρατιώτες που πέρασαν κρυφά τα 26

27 σύνορα σκότωσαν 8 άτομα της Ινδικής υπηρεσίας ασφάλειας των συνόρων και έναν πολίτη. Και τα δύο κράτη αντιμετωπίζουν εμπόδια στην άσκηση συναδελφωτικής, θετικής εξωτερικής πολιτικής έναντι του άλλου. Στο Πακιστάν, ο Nawaz Sharif πρέπει να διασφαλίσει τον έλεγχο επί της εξωτερικής πολιτικής από τον στρατό και παράλληλα να καθυποτάξει όποιες αυτόνομες στρατιωτικές ομάδες, οι οποίες φυσικά δρουν βάσει ιδίων συμφερόντων, καθώς αποτελούν κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια και τη διασυνοριακή κατάσταση. Όσον αφορά την Ινδίας, ο Manmohan Singh δεν είναι σε θέση να συμβάλει ιδιαιτέρως στην κατάσταση μέχρι του χρόνου που θα τελειώσει και η θητεία του ως πρωθυπουργός. Το BJP,το υπερ-εθνικιστικό κόμμα της Ινδίας, το οποίο είναι το πιο πιθανό να αναλάβει την κυβέρνηση της χώρας, αξιώνει μηδενική ανοχή στη λεγόμενη πακιστανική τρομοκρατία. Παρ όλα αυτά ενθαρρυντικό σημάδι αποτελεί η συνάντηση του Nawaz Sharif με τον πρόεδρο Ομπάμα στον Λευκό Οίκο στην οποία ο Πακιστανός ηγέτης απέδωσε έμφαση σε οικονομικά ζητήματα αλλά και ζητήματα ασφαλείας υπό το πρίσμα των σχέσεων της χώρας του με την Ινδία αλλά και το Αφγανιστάν. Τόνισε επίσης πως μαζί με τον Singh θα εργαστούν για τη βελτίωση της κατάστασης στα μεταξύ τους σύνορα ενώ σημαντική κρίθηκε και η απουσία του στρατηγού Ashfaq Parvez Kayani, και ίσως πιο ισχυρού άντρα στο Πακιστάν, γεγονός που υποδεικνύει ίσως την προσπάθεια του Σαρίφ να αποκτήσει τον έλεγχο μιας κυβέρνησης διαχρονικά διοικούμενης από στρατιωτικούς. Επίσης, οικονομικές πρωτοβουλίες μεταξύ των δύο χωρών όπως για παράδειγμα, η διευκόλυνση στη δημιουργία κάρτας visa, η άρση των υπερβολικών περιορισμών στο εμπόριο καθώς και η δημιουργία normalisation lobbies, ομάδων δηλαδή σε καθεμία από την άλλη χώρα με μοναδικό σκοπό ύπαρξης τη διευκόλυνση και ανάπτυξη των σχέσεων των δύο χωρών, θα μπορούσαν εμμέσως να εξομαλύνουν την συγκρουσιακή διακρατική αυτή κατάσταση. 27

28 Ινδία-ΗΠΑ Αναφορικά με τις σχέσεις Ινδίας-ΗΠΑ, τον τρίτο δηλαδή πυλώνα των πιο σημαντικών διακρατικών σχέσεων για την Ινδία, το καθεστώς της αμερικανικής καχυποψίας φαίνεται να έχει κατά μέρος αρθεί όπως διαφαίνεται με την ανακοίνωση του Προέδρου Μπους τον Ιούλιο του 2005 περί της προσφοράς αμερικανικής βοήθειας στην Ινδία σε θέματα μη-στρατιωτικής πυρηνικής ενέργειας(civilian nuclear energy). Αυτό οδήγησε στην Ινδο-Αμερικανική Civil Nuclear Agreement. Η σημασία της Συμφωνίας αυτής δεν έγκειται μόνο στο γεγονός ότι επέτρεψε την παροχή πυρηνικού καυσίμου και πρόσβαση σε πυρηνική τεχνολογία, στοιχεία βασικά για την οικονομική ανάπτυξη της Ινδίας, αλλά και στο ότι αντιβαίνει στα σημεία της Συμφωνίας για Μη Πολλαπλασιασμό[Non-Proliferation Treaty (NPT)] αλλά και εν γένει στη συνολική προσπάθεια των ΗΠΑ περί μη πολλαπλασιασμού-σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο- ιδίως λαμβάνοντας υπ όψιν την αντίδραση στη πυρηνική δοκιμή της Ινδίας το Διαβλέπεται γενικά η θέληση των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την Ινδία ως αντίβαρο και διαμεσολαβητή μεταξύ αυτών και της Κίνας, επιδίωξη την οποία η Ινδία, με τη χρόνια εσωστρεφή τάση της εξωτερικής της πολιτικής, δεν επιθυμεί να πραγματοποιήσει. Επίσης, σημαντική κρίνεται η ύπαρξη των NRI lobbies στις ΗΠΑ με παράδειγμα τα US-India Business Council (USIBC), US-India Friendship Council, Indian American Forum For Political Education, the US-India Political Action Committee, Coalition for Partnership with India,τα οποία συνέβαλαν και στην υπογραφή της πυρηνικής συμφωνίας που αναφέρθηκε παραπάνω αλλά και γενικά στην προώθηση των σχέσεων των δύο χωρών. Εγχώρια ανάπτυξη, αξιοπρέπεια και ασφάλεια για όλους τους πολίτες της είναι τα κύρια κλειδιά της εθνικής μελλοντικής πολιτικής στην Ινδία και συνεπώς, βελτίωσης της διεθνούς εικόνας της χώρας. Εκτός από τη στηλίτευση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μέρους των δυνάμεων ασφαλείας, επιτροπές έχουν καταφερθεί εναντίον συνθηκών στις φυλακές, εκμετάλλευσης παιδικής εργασίας και τα λοιπά. Παρά την έλλειψη της Ινδίας σε δυνάμεις καταστολής και επιβολής, αυτή η στηλίτευση των κακώς κειμένων δύναται σε κάποιο ποσοστό να αποτρέψει ανερχόμενους καταπατητές των δικαιωμάτων. 28

29 Ευκαιρίες Οι όποιες αδυναμίες ωστόσο, της χώρας να εξασφαλίσει τη μη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε εθνικό επίπεδο δεν την εμποδίζουν να επιδιώκει την προώθησή τους διεθνώς. Επί παραδείγματι, το 2012 και 2013,η Ινδία ψήφισε κατά της Σρι Λάνκα στο Human Rights Council των Ηνωμένων Εθνών, κατακρίνοντας τον Κολόμπο για την αποτυχία του να επιβάλει κυρώσεις για την κατάφορη καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έλαβε χώρα στο αιματηρό τέλος του εμφυλίου πολέμου που έλαβε χώρα στη Σρι Λάνκα το Επιπροσθέτως, ψήφισε στο Συμβούλιο Ασφαλείας υπέρ της επιβολής των αρχικών κυρώσεων έναντι της Λιβύης. Παρά το γεγονός δηλαδή πως, διαχρονικά, οι εισηγητές της ινδικής εξωτερικής πολιτικής έχουν άρδην εκφράσει επιφυλάξεις για την τάση της ευθύνης προστασίας - με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αποχή της χώρας από την ψήφιση του 1998 στη Ρώμη της οποίας αποτέλεσμα ήταν η ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου με το επιχείρημα πως ένα τέτοιο όργανο θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στην εθνική της κυριαρχία- βλέπουμε πως η Ινδία μπορεί και θέλει να κάνει βήματα προς την προώθηση της δημοκρατίας, αν όχι τόσο σε εγχώριο, στον περιφερειακό και διακρατικό εν γένει χώρο. Ελπιδοφόρο είναι το γεγονός πως, σε αντίθεση με άλλες χώρες στο γειτονικό της περιβάλλον-στο οποίο υπάρχουν τέσσερα επίσημα ισλαμικά κράτη (Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Μαλδίβες και Αφγανιστάν), ένα μέχρι πρότινος ινδουιστικό κράτος (Νεπάλ), ένα βουδιστικό κράτος (Μπουτάν) και ένα εθνοτικο-γλωσσικο-θρησκευτικό πλειοψηφικό και ενιαίο κράτος (Σρι Λάνκα), η Ινδία αποτελεί ένα κοσμικό, ομοσπονδιακό, πολυγλωσσικό και πολυπολιτισμικό κράτος το οποίο έχει θεσμοθετοποιημένη κατανομή εξουσίας ανάμεσα στις διάφορες ομάδες του. Η πολιτική και συνταγματική του εμπειρία μπορεί να προσφέρει πολύτιμα μαθήματα όσον αφορά τη διαχείριση μιας διαφοροποιημένης κοινωνίας.γενικά όμως,η εξωτερική πολιτική της Ινδίας μπορεί φαινομενικά να στερείται συνοχής ή/και στρατηγικής, τουλάχιστον στην περίπτωση που τα συμφέροντα των τοπικών πολιτικών συγκρούονται με διασυνοριακούς εθνικούς στόχους της πολιτικής σε σχέση με τους γείτονες. 29

30 Ένα τελευταίο στοιχείο που καταδεικνύει τις μελλοντικές δυνατότητες της Ινδίας αποτελεί η τρομερή οικονομική της ανάπτυξη η οποία υπολογίζεται πως θα ξεπεράσει ακόμη και αυτή της Κίνας. Η αναδυόμενη οικονομική υπόσταση της χώρας υπογραμμίζεται και στις διάφορες αναφορές της Goldman Sachs για τα BRICS.Η Ινδία είναι επίσης μέλος των G20.Ωστόσο,έιναι το πιο φτωχό μέλος τους και αναμένεται να αντιμετωπίσει οξεία έλλειψη σε γη, νερό και ενεργειακές πηγές καθώς και περιβαλλοντικά προβλήματα. Η αξιοπιστία επίσης της χώρας για ξένες επενδύσεις αλλά και επενδύσεις εγχώριων οικονομικών συντελεστών είναι σχεδόν μηδαμινή. Αυτό θεωρείται λογικό συνεπακόλουθο της έλλειψης μιας δυνατής κυβέρνησης, με τον μετριοπαθή Singh και την επίσης αδύναμη Sonia Gandhi ως αρχηγό του κυβερνώντος κόμματος, η οποία δεν έχει καταφέρει να προβεί σε μια ουσιαστική αναδιαμόρφωση της οικονομίας της χώρας αφήνοντας το μέλλον της χώρας να κριθεί στις εκλογές του

31 Βιβλιογραφία Ξενόγλωσση Datt, Ruddar; Sundharam, K.P.M. (2009). Indian Economy. New Delhi: S. Chand Group. σελ Drèze, John; Sen, Amartya (1996). India: Economic Development and Social Opportunity. Oxford University Press. σελ Kumar, Dharma (2005). The Cambridge Economic History of India, Volume II : c New Delhi: Orient Longman. σελ Nehru, Jawaharlal (1946). The Discovery of India. Penguin Books. Panagariya, Arvind (2008). India: The Emerging Giant. Oxford University Press. σελ Raychaudhuri, Tapan; Habib, Irfan (2004). The Cambridge Economic History of India, Volume I : c c New Delhi: Orient Longman. σελ Roy, Tirthankar (2006). The Economic History of India Oxford University Press. σελ Shurmer-Smith, Pamela. (2000). India: Globalization and Change, London: Hodder Arnold Publication. Διαδίκτυο Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας Ινδίας, διαθέσιμο στο Υπουργείο Οικονομικών Ινδίας, διαθέσιμο στο Reserve Bank of India, διαθέσιμο στο G20 India Secretariat, διαθέσιμο στο The Times of India, διαθέσιμο στο Τhe Economist India, διαθέσιμο στο The Hindu, διαθέσιμο στο Stratfor South Asia, India, διαθέσιμο στο 31

32 Stratfor The Geopolitics of India: A Shifting, Self-Contained World διαθέσιμο στο India - Economy, διαθέσιμο στο Τhird World Economies Introduced The Indian Economy, διαθέσιμο στο IBN Live India Political News National Portal of India, διαθέσιμο στο India today, διαθέσιμο στο London School of Economics and Political Science - Top 10 challenges for India in 2013, διαθέσιμο στο The Economic Times - The 10 top challenges for India, διαθέσιμο στο World Policy Blog - Five Challenges for India in 2013, διαθέσιμο στο Essay on India s march into the 21st century, διαθέσιμο στο Economy of India, διαθέσιμο στο pdf Indian Economy: Four drivers and an accelerator, διαθέσιμο στο The Hindu - India s trade deficit with China nears record $30 b διαθέσιμο στο b/article ece Ετήσια Έκθεση Ινδική Οικονομία και Αγορά, Διμερείς Οικονομικο Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδος Ινδίας, Ινδικό Οικονομικό Έτος Απριλίου 2012 Μαρτίου 2013 διαθέσιμο στο Το Βήμα: Ινδία - Ζωή κόλαση για τις γυναίκες The Constitution of India 32