ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία ΙΙ Γαστρεντερολογία Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 Δυσκοιλιότητα Κενώσεις λιγότερες από τρεις την εβδομάδα σε άτομα που σιτίζονται με δίαιτες δυτικού τύπου Δυσκολία κατά την αφόδευση Ιδιαίτερη σημασία έχει η εμφάνιση δυσκοιλιότητας σε άτομα με φυσιολογική εντερική λειτουργία στο παρελθόν

4 Βάρος κοπράνων σε διάφορους λαούς Μεγ. Βρετανία 116 Β. Αμερική 99, 120 Ν. Ζηλανδία 113, 119 Βάρος κοπράνων Ιαπωνία 133, 195 Δανία 136, 151, 169 Σουηδία 150 Μαλαισία 170, 227, 465 Φινλανδία 176, 196, 209 Ινδία 311 Περού 325 Ουγκάντα 470

5 ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΝΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ % Ελλάδα USA UK Γαλλία Γερμανία Ιταλία Βραζιλία Ν. Κορέα

6 ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 12 ΜΗΝΕΣ Βάση: Σύνολο Πληθυσμού (ν=1000) OXI 84% NAI ΤΟΥΣ ΤΕΛEYΤΑΙΟΥΣ 12 ΜΗΝΕΣ, ΔΗΛΩΣΑΝ 14 % ΝΑΙ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 12 ΜΗΝΕΣ, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΟΡΙΣΜΟ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ 2 % Σύνολο όσων υπέφεραν από δυσκοιλιότητα τους τελευταίους 12 μήνες στην Ελλάδα 16% Ποσοστό δυσκοιλιότητας σε διάφορες διεθνείς μελέτες: 2-20% ~ 15%

7 Οξεία δυσκοιλιότητα Οργανικά αίτια Καρκίνος παχέος εντέρου Εκκολπωματίτιδα με ίνωση και απόφραξη αυλού Παραλυτικός ειλεός λόγω περιτονίτιδας Μη οργανικά αίτια Κλινοστατισμός Νέα φάρμακα Αλλαγή διατροφής

8 Ταξινόμηση αιτίων δυσκοιλιότητας Δίαιτα Παθήσεις παχέος εντέρου και πρωκτού Κινητικές διαταραχές του παχέος εντέρου (βραδύς χρόνος διαβάσεως) Διαταραχές αφόδευσης Μεγάκολον Φάρμακα Παθήσεις ΚΝΣ Ψυχογενή Ενδοκρινικά και μεταβολικά Εγκυμοσύνη, έμμηνος ρύση και γυναικείο φύλο

9 Αίτια δυσκοιλιότητας Τρόπος ζωής Καθιστική ζωή Ακινησία, έλλειψη άσκησης Παρατεταμένη νοσηλεία Δίαιτα Δίαιτα πτωχή σε φυτικές ίνες Υποσιτισμός Χρόνια νοσήματα Χρόνια φλεγμονώδη Υποθυρεοειδισμός Σακχαρώδης διαβήτης Χρ Νεφρ Ανεπάρκεια Ιδιοπαθή Νευρολογικά και ψυχιατρικά νοσήματα Βλάβη νωτιαίου μυελού Σκλήρυνση κατά πλάκας Ν. Πάρκινσον Κατάθλιψη Άνοια Φάρμακα Ψυχοφάρμακα Αναστολείς διαύλων ασβεστίου Οπιούχα Αποφρακτικές βλάβες παχέος εντέρου Εκκολπωματίτιδα Ισχαιμία Καρκίνος εντέρου

10 Διαιτητικές αιτίες δυσκοιλιότητας Δυτικός τρόπος ζωής Ελαττωμένη λήψη φυτικών πολυσακχαριτών και τροφής πλούσιας σε υπόλειμμα Μεγάλη ηλικία Γενική μείωση στη λήψη τροφής (μείωση δραστηριότητας) Θεραπευτικές δίαιτες Αδυνατίσματος, ελεύθερης γλουτένης, παραδοσιακή δίαιτα διαβητικού, δίαιτα φτωχή σε υπόλειμμα Νευρογενής ανορεξία και βουλιμία Διακοπές και ταξίδια Εντερική και παρεντερική διατροφή

11 Κινητικές διαταραχές που προκαλούν δυσκοιλιότητα Ενδογενείς Βραδεία διάβαση (; Συγγενής) Ψευδοαπόφραξη Χρόνια χρήση καθαρτικών Ν. Chagas Σ. ευερέθιστου εντέρου Εκκολπωμάτωση παχέος εντέρου Μικτές Σ. Hirschsprung (αγαγγλιόνωση) Μεγάκολο διάφορα αίτια Εξωγενείς (ΚΝΣ) Σκλήρυνση κατά πλάκας Ν. Parkinson Παθήσεις νωτιαίου μυελού και ιππουρίδας Άνοια Παθήσεις στελέχους Μυική δυστροφία Γενικευμένες Πλήρης ακινησία

12

13

14 Παθήσεις παχέος εντέρου και ορθοπρωκτικής περιοχής Παθήσεις που προκαλούν στένωση Καρκίνος Ισχαιμική κολίτιδα Μετά από χειρουργική επέμβαση Μετά από ακτινοβολία Πρωκτικές παθήσεις Αιμορροϊδες, ραγάδες, αποστήματα, στενώσεις Φλεγμονώδεις Πρωκτίτιδα (διάφορης αιτιολογάις)

15

16 Ενδοκρινικά και μεταβολικά αίτια Υποφυσιακή ανεπάρκεια Υποθυρεοειδισμός Διαβήτης Αφυδάτωση Υπερασβεσταιμία Υποκαλιαιμία Πορφυρία Δηλητηρίαση με μόλυβδο

17 Διαγνωστική προσπέλαση Ιστορικό, συνοδά συμπτώματα Συνοδά νοσήματα Εργαστηριακός έλεγχος (+ Σάκχαρο, TSH, Κ, Ca) Ακτινολογικός έλεγχος Ορθοσκόπηση, κολοσκόπηση Δοκιμασίες κινητικότητας εντέρου (ακτινοσκιεροί δείκτες εντερικής διέλευσης, σπινθηρογράφημα) Μελέτη λειτουργίας πυελικού εδάφους (τεστ εξώθησης μπαλονιού, μανομετρία και ακτινολογική καταγραφή αφόδευσης)

18 Κίνδυνοι δυσκοιλιότητας Αιμορροϊδες ; Νευροπάθεια γεννητικών οργάνων και ακράτεια Καρκίνος παχέος εντέρου Συστροφή Αυξημένο δεοξυχολικό οξύ στη χολή Μεγαλύτερος κίνδυνος δυσπλασίας στα αδενικά κύτταρα του μαστού

19 Θεραπεία δυσκοιλιότητας Γενικά μέτρα: άσκηση, λήψη υγρών, διόρθωση υποκείμενου νοσήματος ή αιτίου, εκπαίδευση αφόδευσης κάθε πρωί Διαιτητικά: αύξηση φυτικών ινών στα γρ / ημέρα Bran, ψύλλιο, μεθυλοσελλουλόζη κ.α. Φάρμακα Ωσμωτικά καθαρτικά: λακτουλόζη, λακτιτόλη Καθαρτικά άλατα: υδροξείδιο μαγνησίου Μαλακτικά καθαρτικά: sodium docusate, παραφινέλαιο

20 Θεραπεία ανθεκτικής δυσκοιλιότητας Βιοανατροφοδότηση (ασυνέργεια πυελικού τοιχώματος) Χειρουργική επέμβαση (εκτομή τμήματος του παχέος εντέρου) Ψυχιατρική υποστήριξη (υποκείμενη κατάθλιψη)

21

22 Σας ευχαριστώ πολύ

23 Τέλος Ενότητας

24 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

25 Σημειώματα

26 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ.

27 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Αγαθοκλής Τσατσούλης, Επαμεινώνδας Τσιάνος, Ιωάννης Μπασούκας, Ευάγγελος Μπριασούλης, Λεωνίδας Χρήστου, Σταυρούλα Τσιάρα, Γεώργιος Καλαμπόκης, Κωνσταντίνος Κατσάνος, Ελένη Καψάλη, Μαρία Κοσμίδου Γεράσιμος Μπαλταγιάννης, Στυλιανός Τίγκας, Δημήτριος Χριστοδούλου, Γεώργιος Πενθερουδάκης, Γεώργιος Καλαμπόκης. Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος. «Παθοφυσιολογία ΙΙ. Γαστρεντερολογία». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

28 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]