Λειτουργοί και Θεραπευτές της Υγείας

Transcript

1 Εταιρεία Καλαβρυτινών Ιατρών «Ο Μελάμπους» Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιατρική Σχολή 3 o Συμπόσιο Φιλοσοφία (Ψυχ)Ιατρική: Λειτουργοί και Θεραπευτές της Υγείας Με τη συμμετοχή της Α Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Πατρών Υπό την αιγίδα Δήμου Καλαβρύτων Εταιρείας Διάδοσης Ιπποκρατείου Πνεύματος Παρασκευή 20 - Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου, 2013 Ξενοδοχείο Kalavrita Canyon, Καλάβρυτα

2 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΩΝ ΙΑΤΡΩΝ Πρόεδρος: Π.Ν. Ζηρογιάννης Αντιπρόεδρος: Γ.Κ. Ζωγράφος Γεν. Γραμματέας : Γ. Σκάρπας Ταμίας: Γ.Ν. Ζωγράφος Ειδ. Γραμματέας: Β. Θεοδωροπούλου Μέλη: Δ. Κοντογιάννης Ν. Πέττας Α. Πολυδώρου Β. Σινάπη ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΨΕ Πρόεδρος: Ι. Γκιουζέπας Αντιπρόεδρος: Δ. Πλουμπίδης Γεν. Γραμματέας: Κ. Κόντης Ταμίας: Α. Ζαχαριάδης Μέλη: Λ. Μαρκάκη Ε. Σουμάκη Χ. Τσόπελας

3 ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΛΑΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΨΕ Δ. Πλουμπίδης Αθ. Καράβατος Ι. Πολυχρονίδης ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ι. Γκιουζέπας Π.Ν. Ζηρογιάννης Γ.Ν. Ζωγράφος Δ. Πλουμπίδης Δ. Παπαδημητρίου ΤΟΠΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Γ. Λαζουράς Α. Παϊκόπουλος Δ. Χουλιάρας ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ & ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. ΚΕΓΜ CONGRESS WORLD - Μ. ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Μιχαλακοπούλου 27, ΑΘΗΝΑ τηλ.: , fax: info@congressworld.gr

4 Αντί Προλόγου Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία (ΕΨΕ) Ο Κλάδος Ιστορίας της Ψυχιατρικής της ΕΨΕ Η Επιστημονική Εταιρεία Καλαβρυτινών Ιατρών «Ο Μελάμπους» οργανώνουν με τη συμμετοχή της Α Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Πατρών το 3 ο Συμπόσιο στα Καλάβρυτα, στις Σεπτεμβρίου 2013, στο ξενοδοχείο Kalavrita Canyon, με θέμα: Φιλοσοφία (Ψυχ)Ιατρική Λειτουργοί και Θεραπευτές της Υγείας Στο συμπόσιο αυτό, αλλά και σε εκείνα που θα ακολουθήσουν, στόχος μας είναι η παρουσίαση και ανάπτυξη γνώσεων: Φιλοσοφίας, (Ψυχ)Ιατρικής, από την αρχαιότητα έως σήμερα, με τη σύγχρονη και κατανοητή μορφή τους. Αυτό γιατί η σύγχρονη γνώση, έχει γίνει πολύ μεγάλη για να χωρέσει στο ανθρώπινο μυαλό. Έχει αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε εμφανίζεται ακυβέρνητη, απέραντη. Σ αυτόν τον κυκεώνα των γνώσεων στέκεται αμήχανος ο ειδικός επιστήμονας, ο οποίος γνωρίζει όλο και πιο πολύ για όλο και πιο λίγα και ο φιλόσοφος, ο οποίος γνωρίζει όλο και πιο λίγο για όλο και πιο πολλά. 1 Παράλληλα, κάθε επιστήμη έχει αναπτύξει μια ειδική ορολογία, κατάκτηση για λίγους. Το χάσμα, όμως, μεταξύ της γνώσης, των αναγκών της ζωής και της έννοιάς της, διευρύνεται συνεχώς. Σ αυτήν τη ρευστή κατάσταση, η υποχρέωση του δασκάλου είναι να μεταφέρει απλοποιημένες τις σύνθετες και πολύπλοκες ειδικές γνώσεις και να τις καταστήσει προσιτές στο ακροατήριό του. Την πρώτη προσπάθεια, προσέγγισης του μη ειδικού με τη γνώση, θεμελίωσε ο Πλάτων, με τους λαϊκούς διαλόγους του. Φιλοσοφία Η έννοια της φιλοσοφίας γεννήθηκε από τη στιγμή που ο άνθρωπος προσπάθησε να δώσει μια καθολική ερμηνεία του κόσμου, ανάγοντας όλα τα φυσικά φαινόμενα σε μία, ή ορισμένες αρχές. 2 Την άποψη αυτή υποστήριξαν οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι, οι οποίοι έβλεπαν τον κόσμο ως φυσική πραγματικότητα, ως καθαρή φύση. Κατά τους κλασικούς χρόνους, Φιλοσοφία σημαίνει αγάπη προς τη σοφία, τη γνώση, εκφράζει δηλαδή μια έννοια που ταυτίζεται προς την επιστήμη. 3 Οι Έλληνες, σοφία είπαν τη γνώση και τη μάθηση. 4 Ψυχιατρική Οι Φιλόσοφοι στους λόγους τους Περί Ψυχής δέχονται ότι η ψυχή έχει: ένα άλογο, ένα βουλητικό μέρος και το λογικό, Νου ή Λόγο. Για να αναζητήσουμε την αρχή μιας ψυχιατρικής έννοιας, όπως είναι η «ψυχιατρική νόσος» πρέπει να ανατρέξουμε στο ιστορικό βάθος και να διακρίνουμε μεταξύ οντογένεσης και φυλογένεσης της ίδιας της ψυχιατρικής. 5 Στον 20ο αιώνα, ενώ οι ψυχικές ασθένειες έχουν εξελιχθεί σ ένα οξύτατο πρόβλημα της σημερινής κοινωνίας, η θεραπευτική αντιμετώπισή τους έχει πραγματοποιήσει μεγάλα βήματα προόδου. Στο πλαίσιο αυτό η Ψυχιατρική στοχεύει στη διασφάλιση της ατομικής και της δημόσιας υγείας, αξιοποιώντας τη γνώση που απορρέει από τη γενετική και τις νευροεπιστήμες, μέσω της γνωστικής ψυχολογίας και της ανάπτυξης της προσωπικότητας. 6

5 Ιατρική και Φιλοσοφία Η αλληλεπίδραση, Φιλοσοφίας και Ιατρικής, υπήρξε αποφασιστικής σημασίας στην ανάπτυξη της Ελληνικής Ιατρικής, η οποία δέχθηκε σε μεγάλο βαθμό την επίδραση των φιλοσόφων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ανάπτυξη της Ιατρικής ήταν αποτέλεσμα των θεωριών τους. Αντίθετα, οφείλεται στις πρακτικές προσπάθειες των Ιπποκρατικών γιατρών, οι οποίες υλοποιήθηκαν μέσα από την ικανότητα της κλινικής παρατήρησης που ανέπτυξαν. 7,8 Η σχέση ανάμεσα στη Φιλοσοφία και την Ιατρική άλλαξε πολλές φορές στη διαχρονική εξέλιξη του πνεύματος, γι αυτό και είναι αδύνατος ένας ενιαίος ορισμός της. Οι σχέσεις, ή η διαμάχη ανάμεσα στην Ιατρική και τη Φιλοσοφία βρίσκεται στον πυρήνα της Ιπποκρατικής Ιατρικής, χάρις δε σ αυτήν τη διαφοροποίηση διατηρήθηκαν έργα που αντιπροσωπεύουν και τις δύο τάσεις. 9 Η διαμάχη αυτή αναδύεται καθαρότερα, απ όλα τα αρχαία κείμενα, μέσα από τις πραγματείες της Ιπποκρατικής Συλλογής. 8 Η πραγματεία Περί Ἀρχαίης Ἰατρικῆς, 10 είναι ίσως το μοναδικό έργο, της Ιπποκρατικής Συλλογής, που έχει τη μεγαλύτερη σχέση με τη Φιλοσοφία, παρόλο που ασκεί εντονότατη κριτική εναντίον της. Η Φιλοσοφία, θεωρούνταν ασυμβίβαστη με την Ιατρική στην πραγματεία αυτή, άποψη που όπως φαίνεται αντανακλά και εκείνη του Ιπποκράτη. Ο Ιπποκράτης, υποστηρίζει ότι οι φυσικοί φιλόσοφοι, χρησιμοποιούν τη Φιλοσοφία για να προσεγγίσουν τη γνώση της δημιουργίας και της ουσίας του ανθρώπου. 11 Οι γιατροί ήταν οι πρώτοι που ερεύνησαν τη φύση με ανοιχτούς πνευματικούς ορίζοντες, έτοιμοι να αποδεχθούν απαντήσεις αλλά και να προσαρμόσουν την τέχνη τους σύμφωνα με αυτές. 12 Δημήτρης Ν. Πλουμπίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αντιπρόεδρος ΕΨΕ Πρόεδρος Κλάδου Ιστορίας της Ψυχιατρικής, της ΕΨΕ Πάνος Ν. Ζηρογιάννης Πρόεδρος Επιστημονική Εταιρείας Καλαβρυτινών Ιατρών «Ο Μελάμπους» Πρόεδρος Διάδοσης Ιπποκρατίου Πνεύματος Βιβλιογραφία 1. Durant W. Η ιστορία της Φιλοσοφίας. Εκδοτικός οίκος Αφοί Σπυρόπουλοι ΟΕ, Αθήνα Γκίκας Σ. Φιλοσοφικό λεξικό, 5 η έκδοση, Εκδόσεις Φελέκης, Αθήνα Vegetti M. Ιστορία της Αρχαίας Φιλοσοφίας, Εκδοτικός οίκος Π. Τραυλός, Αθήνα Αποστολίδης Π. Ο Ιπποκράτης στην Ιατρική της εποχής μας, Στιγμή, Αθήνα Καράβατος Θ. Η ανάδυση της έννοιας της Ψυχικής νόσου στην Αρχαιότητα. Τόμος Πρακτικών 1ου και 2ου Συμποσίου για το Μελάμποδα, Αθήνα Γκιουζέπας Ι. Από την Ελληνική Μυθολογία στη Σύγχρονη Ψυχιατρική. Η περίπτωση του καινοτόμου ψυχοθεραπευτή Μελάμποδα. Τόμος Πρακτικών 1ου και 2ου Συμποσίου για το Μελάμποδα, Αθήνα Ackerknecht E. Η ιστορία της ιατρικής, Εκδόσεις Μαραθιά, Αθήνα Λυπουρλής Δ. Ιατρική στην Αρχαία Ελλάδα, Από τον Όμηρο στον Ιπποκράτη. Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, Jouanna J. Ιπποκράτης, Ινστιτούτο του βιβλίου, Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα Περί Ἀρχαίης Ἰατρικῆς, κεφ Λυπουρλής Δ. Ιπποκρατική Ιατρική, Θεσσαλονίκη Περί τέχνης, κεφ. 1.

6 Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου :00 18:00 Προσέλευση Εγγραφές 18:00 19:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ: Φιλοσοφία (Ψυχ) Iατρική (Ι) Προεδρεύουν: Χ. Παπαγεωργίου, Α. Πολυδώρου Συζήτηση Επιστημονικό Πρόγραμμα Εξυψώνοντας τον Άνθρωπο-Δημιουργό. Στο κατώφλι του 21ου αιώνα, η Επιστήμη της Θεραπείας μέσω των εικαστικών - Art Therapy Ιωάννα Κιλίμη Η συνάφεια: Ο άνθρωπος και το περιβάλλον του στη Φιλοσοφία (Ψυχ) Ιατρική Μαρία Σίδερη 19:30 20:00 ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρεύουν: Ι. Γκιουζέπας, Π.Ν. Ζηρογιάννης (Ψυχ) Ιατρική δημιουργία της λέξης Νοσταλγία Θ. Καράβατος 20:00 20:30 ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΤΕΛΕΤΗ Χαιρετισμοί: Πρόεδρου Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας Ι. Γκιουζέπας Πρόεδρου Επιστημονικής Εταιρείας Καλαβρυτινών Ιατρών «Ο Μελάμπους» Π.Ν. Ζηρογιάννης Πρόεδρου του Κλάδου Ιστορίας της Ψυχιατρικής της Ε.Ψ.Ε. Δ.Ν. Πλουμπίδης Διευθυντή Α Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών Γ.Ν. Παπαδημητρίου Διευθυντή Ψυχιατρικής Κλινικής Παν/μιακού Γ.Ν. Πατρών Φ. Γουρζής Δημάρχου Καλαβρύτων Γ. Λαζουράς ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρεύουν: Θ. Καράβατος, Ν. Τζαβάρας Σύγχρονη Ψυχιατρική: Μυστικοί πατέρες Ανατολικής Εκκλησίας Ι. Γκιουζέπας

7 Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2013 Επιστημονικό Πρόγραμμα 09:30 11:30 ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ: Φιλοσοφία (Ψυχ) Iατρική (ΙΙ) Προεδρεύουν: Γ.Ν. Παπαδημητρίου, Φ. Γουρζής Η Συμβολή του Νίτσε στη σύγχρονη ψυχιατρική σκέψη Ν. Τζαβάρας Σαμανισμός: Ιστορικές καταβολές και σύγχρονή Ψυχιατρική Α. Ζαχαριάδης, Δ. Πλουμπίδης Μια επίκαιρη θεώρηση στην αντιπαράθεση Αριστοτέλη με το Ζήνωνα τον Ελαιάτη Χ. Παπαγεωργίου Η σχέση Ιατρικής και Φιλοσοφίας Π.Ν. Ζηρογιάννης, Σιμ. Προβατοπούλου Συζήτηση 12:00 12:30 Διάλλειμα καφέ 12:30 14:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ: Φιλοσοφία (Ψυχ) Iατρική (ΙΙΙ) Προεδρεύουν: Δ.Ν. Πλουμπίδης, Γ.Ν. Ζωγράφος Το τέλος του χειρουργικού ναρκισσισμού Γ.Κ. Ζωγράφος Πλατωνική φιλοσοφία και Φροϋδική ψυχανάλυση: Συγκλίσεις Χ. Γιαννουλάκη Μελάμπους και Ίφικλος: Η Ψυχανάλυση πριν από τον Freud Γ. Αμπατζής Η ίδρυση και εξέλιξη των νοσοκομείων σε Ανατολή και Δύση: Θρησκευτικές, Πολιτικές, Κοινωνικο-Πολιτισμικές επιδράσεις Γ. Πολυχρονίδης 14:00 Επίσκεψη στο Σπήλαιο των Λιμνών και το Ιερό της Ημερασίας Αρτέμιδος

8 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΟΜΙΛΗΤΕΣ Γ. Αμπατζής Δικηγόρος επί τιμή Χρύση Γιαννουλάκη Ψυχίατρος, Ψυχαναλύτρια Ι. Γκιουζέπας Καθηγητής Ψυχιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας Φ. Γουρζής Αναπληρωτής Καθηγητής, Διευθυντής Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Πατρών Α. Ζαχαριάδης Ιατρός Ν.Π. Ζηρογιάννης τ. Διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς», Πρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας Καλαβρυτινών Ιατρών, «Ο Μελάμπους», Πρόεδρος Εταιρείας Διάδοσης Ιπποκρατείου Πνεύματος Γ.Κ. Ζωγράφος Καθηγητής, Διευθυντής, Α Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν. Ιπποκράτειο, Αθήνα Γ.Ν. Ζωγράφος Διευθυντής Χειρουργικής, ΓΝΑ. «Γ. Γεννηματάς» Θ. Καράβατος Ομότιμος Καθηγητής Ψυχιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ιωάννα Κιλίμη Ζωγράφος, Art Therapist, MA.AT. Γ. Λαζουράς Δήμαρχος Καλαβρύτων Χ. Παπαγεωργίου Καθηγητής, Α Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, Αθήνα Γ.Ν. Παπαδημητρίου Καθηγητής, Διευθυντής, Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, Αθήνα Δ.Ν. Πλουμπίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, Πρόεδρος Κλάδου Ιστορίας της Ψυχιατρικής, της ΕΨΕ Α. Πολυδώρου Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκομείο Γ. Πολυχρονίδης Ιατρός, Ερευνητής Σιμέλλα Προβατοπούλου Ειδικευόμενη Ιατρός Μαρία Ι. Σίδερη Μεταφράστρια Αρχαίων Κειμένων, Συγγραφέας Ν. Τζαβάρας Καθηγητής Ψυχιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Επίτιμος Πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας