IDEJNO ARHITEKTONSKO-URBANISTIČKO RJEŠENJE HOTELSKOG RESORTA LAZARET U MELJINAMA TEKSTUALNI DIO. maj Beograd

Transcript

1 IDEJNO ARHITEKTONSKO-URBANISTIČKO RJEŠENJE HOTELSKOG RESORTA LAZARET U MELJINAMA TEKSTUALNI DIO maj Beograd

2 1. Opšti dio 1.1. Pravni i planski osnov Tokom izrade konkursnog rješenja, svi parametri sagledani su kroz detaljan pregled i analizu zakonske i planske regulative kao i druge dostupne dokumentacije koja je od značaja za predmetni prostor. U daljem tekstu dat je pregled korišćene dokumentacije. Pravni osnov Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata ( Službeni list RCG br. 51/08, 34/11,, 35/13, 33/14); Pravilnik o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima ( Službeni list RCG broj 24/10); Pravilnik o vrstama, minimalno tehničkim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata ( Službeni list RCG broj 63/11); Ček liste Standardi za kategorizaciju opšti obavezni i kvalitativni standardi za hotel, mali hotel,garni hotel, apart hotel, turističko naselje, hotel&resort, condo hotel, pansion, gostionicu i motel; Pravilnik o vrstama objekata nautičkog turizma, minimalno tehničkim uslovima i njihovoj kategorizaciji ( Službeni list RC G broj 9/03); Zakon o morskom dobru ( Službeni list RCG broj 14/92 ). 2

3 Planski osnov Izvod iz Prostornog plana Herceg Novi (novembar 2008.godine) Hercegnovska turistička ponuda, posebno hotelska, nije u mogućnosti zadovoljiti zahtjeve očekivane turističke tražnje, što nameće potrebu kreiranja novog odnosno marketinškog koncepta upravljanja turističkim resursima. Marketinški koncept se zasniva na funkcionalnom povezivanju osnovnih upravljačkih segmenata oprijedijeljenih zadovoljenju turističike potrebe za odmorom, rekreacijom i ostvarenjem posebnog doživljaja u konkretnoj destinaciji. Hercegnovska turistička ponuda mora da se, u očekivanom razdoblju, preusmjeri ka novim tržišnim segmentima uz realizaciju optimalnih ekonomskih efekata. Neophodno je izmijeniti postojeću strukturu osnovnih kapaciteta, uz smanjenje učešća komplementarnih kapaciteta. Razvoj turizma mora se zasnivati na konceptu održivog razvoja u skladu sa prirodnim i antropogenim vrijednostima hercegnovskog područja. Sprovođenjem odabranih strategija i realizacijom konkurentske prednosti hercegnovskog turističkog proizvoda ostvariće se različiti prioritetni vidovi razvoja selektivnog turizma: 1.) odmarališni ljetnji turizam ; 2.) zdravstveni turizam tipa wellness ponude; 3.) kongresno-poslovni turizam; 4.) sportsko-rekreativni turizam; 5.) tranzitni turizam; 6.) nautički turizam; 7.) kulturno-istorijsko naslijeđe i raznovrsni cjelogodišnji kulturno-zabavni program; 8.) marketing koncept planiranja razvoja turističke destinacije Herceg Novi. Za širi prostor kompleksa Lazaret predviđen je razvoj visokokvalitetne ponude od srednje do najviše kvalitativne grupe, usmerene ka srednjim, višim i najvišim platežnim segmentima turističkih potrošača. Razvoj nautičkog turizma planiran je kroz postojeće i nove infrastrukturne projekte na bazi tipologije marina, datim u PPPN za Morsko dobro. Na lokaciji Meljine - Lazaret planirana je izgradnja komercijalnih vezova. Rekonstruisani postojeći i novoizgrađeni osnovni smještajni kapaciteti tipa hoteli u rasponu kategorije od 3*** do 5***** predstavljaće dodatni poticaj daljem razvoju ovog vida turizma. Izvod iz PPPPN Morsko dobro Prostorni plan područja posebne namjene za Morsko dobro Crne Gore pokriva morsku akvatoriju (oko 2540km2), cjelokupnu obalu u dužini od oko 310km kao i uzani dio kopna, definisan prema Zakonu o morskom dobru (površine oko 58km 2 ). Oslanjajući se na važeći koncept organizacije i uređenja prostora Republike, a u okviru izdvojene tri makro funkcionalne cjeline, definisane su ključne zone prostornog razvoja na Crnogorskom primorju. 3

4 Namjena prostora morskog dobra Na osnovu projekcija osnovnih delatnosti i aktivnosti na primorju, a uvažavajući principe racionalnog korišćenja prostora, koji treba da svedu na minimum konfliktne situacije, planom su predložene različite kategorije namjene površina i korišćenja prostora morskog dobra. U zoni kompleksa Lazaret planirane su sledeće kategorije: - kupališta; - urbana izgrađena obala; - marine; - turistički objekti i kompleksi. U skladu sa podjelom koja je definisana na nivou PPPPN Morsko dobro Crne Gore, podrucje kompleksa Lazaret se nalazi u dijelu zone Boke Kotorske - Meljine - Zelenika Smjernice i peporuke za predmetnu zonu i sektor: broj sektora 4 Meljine Zelenika osnovne namjene smjernice kupališta smjernice zaštitu smjernice sprovođenje za za za turistički kompleks Lazaret sa privezištem izgrađena obala lungo mare naseljska struktura Meljina turistički kompleks stari hotel Plaža sa privezištem putnička i teretna luka Zelenika sa slobodnom zonom izgrađena obala lungo mare od luke ka Kumboru javna - uređena kupališta (lungo mare) na dijelu izgrađene obale kupališta za hotele u zaleđu (uklanjanje svih neprimerenih objekata na obali skladišta, magacini i sl.) uslovi za rekonstrukciju i korišćenje evidentiranih spomenika koji uživaju prethodnu zaštitu Lazaret, stara željeznička stanica i hotel Čabe Mađara studije lokacija za turističke komplekse i luku uslovi PPPPNMD za kupališta i šetališta (direktno sprovođenje) Komercijalni vezovi su predviđeni u privezištima, kao posebno izgrađenim i uređenim prostorima za privez plovila, uz turističke komplekse i sadržaje. Predviđene lokacije su: Njivice, Lazaret - Meljine, Zelenika, Glavati - Prčanj, Bonići - Župa, Rose, ostrvo Sveti Nikola, Perazića do i na potezu Rt Đerane Port Milena. 4

5 Uređena kupališta Uređeno kupalište je izdvojena organizaciona cjelina koja u funkcionalnom, estetskom i ekološkom smislu omogućava boravak kupača. Hotelska kupališta mogu da ograniče pristup samo svojim gostima ili da naplaćuju ulaz. Preporučuje se da uređena kupališta plaže imaju organizovana pristaništa za pristajanje čamaca i turističkih brodića, kolski ili pješački prilaz, označen zahvat na kopnu i moru, definisane ulaze na plažu i po mogućnosti organizovan parking prostor. Preporuka je da se dokovi montiraju na šipovima od drveta, metala ili betona. Dubina gaza mora biti takva, da plovni objekti dok su privezani budu u plutajućem stanju. Uslovi za šetališta uz more Imajući u vidu karakter (otvorenog mora i zaliva, prirodnog pejzaža ili izgrađenog okruženja) i namjenu prostora morskog dobra a sa ciljem uspostavljanja prepoznatih potencijala, posebno ističući raznovrsnost tj. osobenost svake mikro lokacije crnogorskog primorja, planiraju se intervencije na formiranju, uređenju i korišćenju šetališta uz more. Šetnice se mogu planirati na prostorima čije su namjene određene za: javna kupališta, urbano izgrađenu obalu; naseljske strukture; turističke objekte i komplekse; sportske objekte; travnate površine i šume. Osnovni elementi prostornog i organizacionog definisanja šetališta uz more po pravilu su sljedeća: - isključuje se mogućnost formiranja šetališta neposredno uz i na saobraćajnim površinama tj. mreži magistralnih i regionalnih puteva; - uspostaviti propusne veze pješačkih komunikacija unutar mjesta i šetališta; - šetalište je neophodno jasno definisati a pravac njegovog pružanja propratiti adekvatnom signalizacijom; - obezbijediti neophodnu infrastrukturnu opremljenost šetališta; - sa vodene strane obavezan zid koji ima funkciju zaštite korisnika; - završnu obradu hodnih staza potrebno je predvidjeti u skladu sa ambijentalnim karakteristikama lokacije (kamene ploče, kaldrma i dr.) ili od montažnih elemenata (betonske prefabrikovane ploče, drvena oplata i izuzetno beton) ; - omogućiti neometan pristup hendikepiranim licima na njima prilagođenim, prostorima šetališta. Ostala dokumenta od značaja za izradu konkursnog rješenja: Priručnik za standardizaciju turističkog smještaja u Crnoj Gori, Ministarstvo turizma Republike Crne Gore i Centrum für internationale Migration und Entwicklung (CIM), februar godine; 5

6 Analiza postojećeg stanja zelenila sa taksacijom zelenog fonda, autor: preduzeće Primavera d.o.o. Herceg Novi; Elaborat za izradu studije graditeljskog nasleđa, autor: doc.dr.sc Boris Ilijanić, d.i.a.; Preliminarna studija rijeke Nemile, autor: preduzeće EKOBOKA PROJEKT d.o.o. Herceg Novi; Studija o batimetrijskom premjeru na lokaciji Meljine, autor: preduzeće Licenca d.o.o.; Elaborati o geotehničkim karakteristikama terena, autor: preduzeće GEOTEHNIKA d.o.o.; Geološke, geotehničke i hidrogeološke podloge za izradu idejnog rešenja marine, autor: preduzeće GEOTEHNIKA d.o.o.; Elaborat o meteorološkim i klimatskim karakteristikama, autor: doc.dr.sc Boris Ilijanić, d.i.a.; Strategija razvoja turizma u Crnoj Gori do godine, Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine, Podgorica, decembar godine; 6

7 Strategija energetske efikasnosti Republike Crne Gore, Ministarstvo ekonomije i EPCG, Podgorica, decembar godine; Elaborat osnovnih karakteristika malih vodotoka crnogorskog primorja, Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju u saradnji sa UNDP, Podgorica, godine; 1.2. Povod i cilj izrade Urbanističkog projekta Osnovna namjena površina i koncepcija uređenja prostora obuhvaćenog Urbanističkim projektom hotelskog resorta Lazaret, predviđena Prostornim planom opštine Herceg Novi je turizam. Prostornim planom opštine Herceg Novi područje zahvata Urbanističkog projekta namjenjeno je za izgradnju turističkog kompleksa visokog standarda sa pratećim i komplementarnim sadržajima, sa ciljem stvaranja kvalitetnog prostora u funkcionalnom i ambijentalnom smislu, ne samo zone zahvata, već i šireg područja. S obzirom na promjenjenu vlasničku strukturu kompleksa Lazaret i tendenciju novog vlasnika da pokrene investicioni ciklus, motiv izrade plana je prevashodno valorizacija značajnog građevinskog nasleđa kompleksa Lazaret i njegova integracija u ekskluzivni turistički kompleks visoke kategorije Obuhvat i granice plana Prema planskoj podjeli definisanoj u okviru PPO Herceg Novi, predmetno područje pripada Središnjem regionu, koji obuhvata Meljine, Podi-Sasovići, Topla i Herceg-Novi. Kompleks Lazaret se nalazi na kraju šetališta Pet Danica, na početku naselja Meljine. Graniči se sa kompleksom bolnice Meljine, naselja Savina i zonom Manastira Savina. Preciznije, ovu cjelinu uokviruju saobraćajnice sa zapada, potok Nemila sa sjevera i istoka, a more sa pristaništanem sa juga. Svojom geografskom pozicijom, prirodnim i graditeljskim potencijalom, ovaj prostor čini jednu od najatraktivnijih lokacija Herceg Novog. Na prostoru nekadašnjeg Lazareta i njegove neposredne okoline predviđena je izgradnja luksuznog hotelskog resorta, koji će omogućiti visokokvalitetnu valorizaciju prostora. Predviđen je hotelski resort koji će imati arhitektonsku 7

8 specifičnost, ekskluzivnost i autentičnu ponudu, i imati mogućnost da funkcioniše tokom cijele godine. Zahvat hotelskog resorta obuhvata prostor katastarskih parcela 2532, 2533, 2534/1, 2534/2, 2535, 2555, 2556, deo parcele 2557 i 2554 KO TOPLA, i dio morskog akvatorijuma u kome je planirana marina. Ukupna površina zahvata hotelskog resorta iznosi ,93m2. 2. Analitički dio 2.1. Geografski položaj Geografski položaj predstavlja osnovnu determinantu u izboru lokacije naselja ili dijela naselja, odnosno objekta i opredjeljuje njegov razvoj. Lokacija meljinskog lazareta, sa ovog aspekta, kako posmatrajući njegove funkcionalne, tako i estetske komponente, ima niz kvaliteta koji je valorizuju kao jednu od najatraktivnijih na teritoriji hercegnovske opštine. Kompleks se nalazi na kraju Šetališta Pet Danica, na samom početku naselja Meljine, krećući se od centra grada, tako da je sa zapada omeđena savinskom dubravom i delom naselja uz bolnicu, sa juga morem, a sa istoka i sa sjevera preostalim dijelom naselja Meljine. Kao cjelinu je precizno uokviruju saobraćajnice sa zapada, potok Nemila sa sjevera i istoka, a more sa pristaništem sa juga. Pozicija na obali, neposredno na ulazu u Boku, a ipak dovoljno zaštićena od uticaja vjetrova i mora, blizu centra grada i teritorijalnog težišta opštine, sa neposrednim kontaktom sa svim bitnim saobraćajnim čvorištima, a povučena u svoj mir okružen zelenilom. Ovakava mikrolokacija, u kombinaciji sa inače atraktivnom geografskom pozicijom, čini lokaciju, odnosno kompleks meljinskog lazareta jednim od najatraktivnijih prostora Opštine Istorijski činioci Kako geografska, tako i istorijska komponenta čini lazaret kompleksom od posebnog značaja. Njegov nastanak se vezuje za period oslobodjenja Herceg- Novog od Turaka i početak mletačke uprave na ovim prostorima, odnosno, kako navodi Maksim Zloković u zborniku radova Boka : Mletačka uprava je odmah po oslobodjenju Herceg-Novoga morala potpuno ponovo da organizuje, ne samo upravnu i zdravstvenu službu, već i trgovinu, zanatstvo, pomorstvo itd. One upravne institucije koje je imala turska vlast, za više od 300 godina vladavine ovim krajem nijesu odgovarale ni duhu vremena, ni načinu života novih stanovnika, kao ni novih gospodara grada. To naročito važi za zdravstveno - higijensku službu, kao i organizaciju iste. Za početak, za ovu funkciju je poslužio objekat u današnjem samom centru grada, koji je sagrađen u neposrednoj blizini hercegnovskog pristaništa, tačnije niže katoličkog manastira Sv. Antuna.... Međutim, kako se u dokumentima dalje navodi, teren je na tom mjestu počeo da klizi pa je započeta izgradnja novog lazareta u Meljinama. Ali nije se radilo samo o zgradi. Mletačka koncepcija je bila da od Herceg-Novoga na ulazu u Bokokotorski zaliv stvori veći trgovački centar kao konkurenciju Dubrovniku, pa je slično Splitu, trebalo podići 8

9 reprezentativni lazaret za pomorsku i karavnsku trgovinu šireg južnog područja. Mjesto je nađeno u Meljinama, gdje između i godine izgradjena impozantna zgrada koja postoji još i danas... Interesantno je napomenuti da su mletačke vlasti, prilikom gradnje novog Lazareta u Meljinama, odnijele sav isklesani kamen koji su kaludjeri pripremili za izgradnju velike manastirske crkve na Savini. Ovaj objekat se koristi kao lazaret (karantin) za pomorce i putnike za sve vrijeme mletačke uprave u Herceg Novom i uz lazaret u Splitu je jedini imao pravo da izdaje dokumentaciju o zdravstvenoj ispravnosti robe i zdravlju ljudi na istočnoj obali Jadrana. Mora se napomenuti da se radi o periodu kada su zabilježene najmanje četiri epidemije kuge u Evropi, te se stoga može pretpostaviti kolika je bila velika važnost ove institucije. Nakon napuštanja ovih prostora od strane mletačke vlasti, Austrija objekat koristi u vojne svrhe pa se godine rekonstruiše kapela Sv. Roka u okviru kompleksa, a u dvorištu i okolini mletačkih objekata grade se objekti u funkciji vojnih potreba, kao što je depadans na sprat, sa istočne strane, te prizemni tehnički objekti sa sjevera, uz potok Nemila. U vojne svrhe se objekat koristi i u vrijeme obje Jugoslavije, dok je poslednji put bio u funkciji kao dječije odmaralište Prirodni uslovi Geomorfološki uslovi Geomorfološki uslovi predstavljaju polazni osnov za formiranje koncepta, određivanje dispozicije objekata i njihove namjene u prostornom i funkcionalnom smislu. Predmetni prostor odlikuje prilično ujednačen reljef bez većih nagiba koji je smješten u priobalnom pojasu između šetališta Pet Danica i potoka Nemila, odnosno na samom ušću potoka u more. Cjelokupan obuhvat konkursnog rješenja predstavlja plato sa najvećom denivelacijom u pravcu sjeverozapada od +2,5m do +2,9m nadmorske visine. U tom smislu ne postoje posebna ograničenja terena za planiranje i uređenje prostora i infrastrukturnih elemenata. Morfološka svojstva tla Lokacija je morfološki gledano ravan plato u Meljinama, na samoj morskoj obali. Kote lokacije se kreću od nivoa mora do 6.0 mnm na šetalištu pored lokacije. Iznad lokacije su objekti različite spratnosti. Geološka građa terena 9

10 Područje pripada geotektonskoj jedinici Budvansko Barska zona. Lokacija i šire područje su zapunjeni aluvijalnim i proluvijalnim (al, pr) nanosom kao i marinskim sedimentima (m). Dublje u podlozi su sedimenti fliša (E2) koji su predstavljeni laporcima i glincima, tektonski ubrani, ispucali i oštećeni. U neposrednoj blizini prolazi trasa navlake Budvansko Barske zone na Paraautohton. Hidrogeološka svojstva terena Hidrogeološka svojstva terena su svakako u direktnoj vezi sa litološkim sastavom i tektonskim sklopom terena. Područje Herceg Novog sa masivom Orjena u zaleđu je izuzetno bogato padavinama. Vode se dreniraju kroz karbonatne sedimente iz zaleđa do nepropusne flišne podloge. Dreniranje na samoj lokaciji se vrši preko potoka Meljine koji se u neposrednoj blizini uliva u more. Vodopropustljivost kvartarnih sedimenata uglavnom zavisi od sadržaja glinovite i prašinaste komponente i vrlo je promenljiva. Granularne sredine sa manjim sadržajem prašine i gline su srednje i dobro propusne dok su sredine sa većim sadržajem gline slabo propusne. U vremenu izvođenja istražnih radova (maj godine) u bušotinama su konstatovane pojave i izmereni ustaljeni nivoi vode, i to na dubinama od 0.3 do 2.7 m, u zavisnosti od konfiguracije terena i položaja bušotina. Nivoi vode su i hidrauličkoj vezi sa nivoom mora i novoom vode u potoku Meljine. Seizmičnost terena Prema Karti seizmičke mikrorejonizacije urbanog područja Herceg Novog posmatrano područje pripada zoni sa osnovnim stepenom seizmičkog intenziteta od IX stepeni MCS skale. Područje pripada seizmogeološkoj zoni C2 n. U ovoj zoni očekuje se parcijalna pojava dinamičke nestabilnosti lokalne geotehničke sredine u uslovima zemljotresa Pejzažne karakteristike Pejzažne karakteristike značajno utiču na urbano, arhitektonsko i likovno oblikovanje naselja, ne samo zbog njihovog značaja u zadovoljenju čovekovih 10

11 potreba, već i zbog direktnog uticaja na moguće pravce razvoja pojedinih grana, posebno turizma i rekreacije. U ekološko vegetacijskom smislu prostor lazareta se može smatrati posebno vrijednim ambijentom, sa posebno velikim brojem izrazito starih stabala bora, značajnim brojem palmi, ali i velikim brojem lipovih stabala koja su izrazito nepogodna sa aspekta ugrožavanja alergijski sklonih osoba. Borova stabla su u lošem zdravstvenom stanju, ugrožena su erozijom tla i djelovanjem vjetra i već su zabiljeleženi slučajevi prirodnog propadanja prouzrokovanih dejstvom jakog vjetra Klimatski uslovi Mjerenja i osmatranja meteoroloških i klimatskih faktora vrše se u meteorološkoj stanici Herceg Novi. Opsta karakteristika ovog bazena je njegova otvorenost prema južnom sektoru u pravcu otvorenog mora. Ova karakteristika i visoki planinski lanac prema sjeveru daju posebno obilježje ovom bazenu, koji se u klimatološkom pogledu bitno razlikuje od lokacija na otvorenom dijelu Crnogorskog primorja i Tivatskog zaliva. Temperatura vazduha: Najniža srednja mjesečna temperatura je u januaru mjesecu i iznosi 8 º- 9º C,a najviša srednja mjesečna temperatura je u avgustu sa 24º - 25º C. U Herceg Novom ima prosječno godišnje 105 dana sa temperaturom preko 25º C i 33 dana sa temperaturom preko 30º C, dok samo 3,3 dana prosječno godišnje, temperatura pada ispod 0º C. U pojedinim mikrolokalitetima (Topla), vrijednost navedenih prosjeka je viša i po nekoliko º C. Godišnja suma ljetnjih dana za Herceg Novi iznosi 104,7, a tropskih 32,9, što znači da je skoro svaki treći dan u godini letnji, a da je više od 30 dana u godini tropskih, sa temperaturom većom od 30 ºC. Broj dana sa mrazom je neznatan, 3,3 dana godišnje. Visoke ljetnje temperature u Bokokotorskom zalivu su posledica golih krečnjačkih stijena, koje se u ljetnjim mjesecima jako zagrijevaju, a visoko zaleđe štiti od hladnih prodora. Oblačnost: Prosječna godišnja oblačnost je prilično visoka, tako da srednja mjesečna i godišnja oblačnost u 1/10 pokrivenog neba iznosi 5/10. Najviše oblačnih dana ima u novembru, a najmanje u avgustu. Učešće vedrih dana je suprotno oblačnosti, tako da imamo sledeći odnos prosječno godišnje vedrih 101,8 dana, a oblačnih 102,8 dana. Insolacija: Trajanje osunčanosti se kreće oko 2430 sati u prosjeku godišnje ili 6,6 sati na dan. Mjesec juli ima najviši prosjek sa 11,5 časova na dan, a decembar i januar najmanji, sa 3,1 časova na dan. Ovo je izuzetno važna fenološka i klimatološka pojava, koja utiče na vegetaciju, na stasavanje i dozrevanje plodova i na povećanje kvaliteta i arome voća i povrća, a posebno mediteranskih kultura. Padavine: Obilne padavine koje su poznata karakteristika ovog područja, rezultat su izraženih uslova reljefa. Prisustvo visokih planinskih vjenaca u 11

12 neposrednom zaleđu, uslovljava izdizanje vazdušnih masa, kondenzaciju i obilne padavine, tako da su Crkvice poznate kao mjesto sa najviše padavina u Evropi. Broj dana sa padavinama većim od 1 mm, u Herceg Novom iznosi 128 godišnje, maksimum je u novembru, a minimum u julu. Srednja godišnja količina vodenog taloga iznosi 1990 mm. Karakteristike vjetrova: opšta godišnja karakteristika je pojava velikog procenta tišina (41%), a tokom sezone kreće se od 35% zimi do 47% leti. Najučestaliji godišnji smjerovi su E-SE-NW, koji su zastupljeni sa po 10-12% dok su ostali znatno manje učestalosti oko 5 %. Za utvrđivanje karakteristika vjetrova na području Herceg Novog, raspolagalo se rezultatima mjerenja vjetrova na meteorološkoj stanici Herceg Novi, u periodu od 1981 do godine. S obzirom da se meteorološka stanica Herceg Novi nalazi u zalivu, bilo je potrebno provjeriti da li su karakteristike vjetrova iz sektora SSE slične onima koje su izmjerene na stanicama koje su direktno izložene vjetrovima sa otvorenog mora. Zbog toga je za pravce vetrova S, SSE i SE izvršeno poređenje vrednosti maksimalnih brzina vjetrova i učestalosti za stanice Herceg Novi, Bar i Budva. Može se uočiti da se maksimalne brzine vjetra iz ova tri pravca, u periodu od god., kreću od 11,0 do 17,5 m/s. Vrijednosti maksimalnih brzina vjetrova na stanici Herceg Novi ne razlikuju se bitno od onih na stanicama Budva i Bar, što znači da ne postoji efekat zaštićenosti stanice od dejstva vjetrova sa otvorenog mora. U pogledu karakteristika vjetrova u široj okolini Herceg Novog, takođe su bili raspoloživi podaci o mjerenju vjetrova na rtu Oštra. Ta mjerenja su vršena u periodu od šest godina, krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina. Mjerenja je izvršio Hidrografski institut JRM iz Splita. Rezultati mjerenja brzina vjetrova su izraženi u boforima, po mjesecima u zimskom periodu. Maksimalna izmjerena brzina vjetra iznosila je 5 bofora i bila je registrovana pri dejstvu vjetra iz južnog pravca u decembru mesecu. Potrebno je naglasiti da snazi vjetra od 5 bofora odgovara brzina vetra od 8,0 do 10,7 m/s. Učestalost vjetrova iz južnog pravca iznosila je čak 23% tokom mjeseca decembra Pogodnost terena za urbanizaciju Kategorija II C Litološki opis: Glina pjeskovita, oštrobridni do poluzaobljeni šljunak i pjesak (al) oštrobridno kršje i rijetki odlomci sa promjenljivim sadržajem gline-drobine (dl). Seizmičnost: zona C 2 Q max /q/ = 0,20 KS = 0,10 MCS = IX Stabilnost terena: uslovno stabilan podleže denudaciji i razvoju erozionih procesa. Visinska zona: 0-20 m/nm 12

13 Nagib terena: - 10 Dubina do vode 1,5 do 4,0 m Nosivost terena: n/cm2 (podleže diferencijalnom sleganju) Kategorija III D Litološki opis: Glina pjeskovita, oštrobridni do poluzaobljeni šljunak i pjesak /al/. Seizmičnost: zona C3 Q max /q/ = 0,24 KS = 0,12 MCS = IX Stabilnost terena: uslovno stabilan (podleže denudaciji razvoju erozionih procesa i klizanju). Visinska zona: 0-15 m/nm Nagib terena Dubina do vode: 1,5 4,0 m Nosivost terena: 7-12 n/cm2 (podleže diferencijalnom sleganju) 2.4. Fizička struktura U zahvatu područja obuhvaćenog konkursnim rješenjem dominira Lazaret, reprezentativni graditeljski kompleks izuzetnih kulturno istorijskih, arhitektonskih i ambijentalnih vrijednosti. Građen je od strane Mletačke vlasti, u preriodu godine, a obnovljen je 1768g. Objekat je građen kao karantin za pomorace, putnike i robu koji su stizali sa udaljenih destinacija, u cilju zaštite od širenja epidemije. Sklopu Lazareta pripadaju i dva pristaništa, jedno veće sa lukobranom, i manje ispod samog objekta. Svojim položajem, koncepcijom gradnje i primenjenim graditeljskim tehnikama dokumentuje stepen zdravstvene kulture srednjevekovne Boke. Kompleks Lazaret se sastoji iz nekoliko cjelina, sa centralnim objektom koji je nekada služio kao glavni ulaz, a iz koga se prolazilo na pjacetu koja je povezivala ostale delove kompleksa. Danas se objekat Lazareta sastoji od četiri celine-obejkta uz more, objekta ka ulici, i dva objekta između njih sa kojima je objekat uz more bočno povezan. Južni objekat (uz more) spratnosti je P+1, osim u centralnom dijelu gde je spratnost P+2+Pk. Zapadni objektat, u čijem je sklopu crkva, zadržao je autentičnu visinu P, dok je zapadni objekat nadzidan za vreme Austrougara na P+1. Severni objekat (do ulice) ima spratnost P+1+Pk. Osim ulaza sa mora, vremenom su formirana još dva ulaza, istočni (koji je danas i glavni ulaz u kompleks) i zapadni koji je van funkcije. Oba ulaza pristupaju na dugačko dvorište, između severnog objekta i dva središnja. Ovo dvorište zidom je odvojeno od centralnog ispred crkve, a iz njega se u njegovom južnom dijelu ulazi u zapadno i istočno unutrašnje dvorište Lazareta koja postoje od vremena gradnje objekta. U neposrednoj blizini samog objekta Lazareta na predmetnoj lokaciji nalazi se još jedan stari objekat spratnosti P+1. "Iz arhivskih podataka saznajemo da se pored Hercegnovskog lazareta u Meljinama još 1767.godine nalazi manja spratna 13

14 kuća u čijem prizemlju je velika peć, a na spratu soba i kuhinja, koje su koristili turski emini." Objekti koji se nalaze sa severne strane Lazareta, preko ulice, objekti su novijeg datuma, ali bez ikakve kulturne i arhitektonske vrijednosti. Trošni objekti, koji danas služe u komercijalne svrhe, narušavaju izgled i ambijent ovog prostora. Objekti kompleksa Lazaret se ne koriste i zapušteni su. I pored toga što je za predmetni prostor 2007.godine. usvojen Urbanistički projekat kojim je kompleks tretiran kao lokacija od posebnog interesa za razvoj grada i očuvanje graditeljskog nasleđa, nije došlo do intervencija kojima bi se formirala cjelina turističke namjene, a time podigao kvalitet ovog prostora i šire zone Važeća planska dokumentacija Predmetna lokacija je obrađena svim važećim planovima višeg reda koji tretiraju ovo područje i identifikovana kao lokacija od posebnog interesa za razvoj grada i očuvanje graditeljskog nasleđa. Prostorni plan Republike, iako ne tretira ponaosob ni ovu lokaciju, generalno ukazuje na rekonstrukciju postojećih kapaciteta u funkciji turizma, podizanje nivoa usluge i urboreciklažu. Prostorni plan Opštine Herceg Novi, kao i Generalni urbanistički plan predviđaju 1,98ha površine hotelskih kompleksa na području Meljina, odnosno 400 novih ležaja u hotelima, te komparativno ukupno 1127 ležaja. Pri tom se kao prioriteti u prostornom smislu definišu slijedeći elementi: ujednačen razvoj novih kapaciteta na teritoriji opštine (sa akcentom na istočni reon koji je zapostavljen u razvoju turizma u odnosu na celokupnu teritoriju opštine); 14

15 obezbeđenje normativne površine plaža; obezbediti površinski normativ kompleksa sa 100m² brutto po ležaju; konstatovana je nedovoljna opremljenost u funkciji nautičkog turizma. Pored navedenih planova višeg reda, na nivou Vlade Republike Crne Gore usvojen je i Master plan razvoja turizma kao strateški dokument razvoja Republike. U okviru njegove detaljne razrade urađena je posebna studija Regionalni Masterplan za turizam, odnosno Prostorni koncept za turistički razvoj Boke Kotorske. Ovim dokumentom se predviđa rekonstrukcija postojećeg vrijednog objekta, rušenje objekata iz kasnijeg perioda nastanka te izgradnja novog depadansa hotela i niza objekata sa luksuznim apartmanima, te uređenje mini marine kao jednom od težišta ponude. Ukupan kapacitet objekata treba da bude 150 ležaja u hotelu (stari i novi objekat), te luksuzni apartmani u objektima u nizu sa sjeverne strane lokalne saobraćajnice. Pored ovih planova, prostor Lazareta tretiraju i urbanistički projekti Šetalište Pet Danica i Meljine Zelenika priobalni pojas. Oba plana, iako u kontakt zoni, ovaj prostor tretiraju kao posebnu cjelinu sa turističkom namjenom i vezuju se na nju, prije svega, trasom Šetališta, odnosno ulicom Braće Pedišića u Meljinama, kao njegovim prirodnim produžetkom. 3. Prostorno rješenje Autentičan po lokalnom arhitektonskom izrazu, urbanističkom formom karakterističnog gradskog jezgra, akcentom na pješačkim komunikacijama na cijeloj lokaciji, koncept nadograđuje kontekst i koristi, u opštem interesu, sve potencijale šireg okruženja. Kontaktne zone Poseban kvalitet lokacije Lazaret čine kontaktne zone zdravstvenog i turističkog kompleksa Meljine i kompleksa Manastira Savina. U zoni kompleksa Meljine predviđena je izgradnja novih objekata zdravstva i turizma velikog obima, kroz formiranje kvalitetne i savremene ponude visokog standarda. Kompleks Manastira Savina je jedan od najlepših primera barokne arhitekture na Jadranu. Arhitektura Ključno polazište u oblikovanju objekata bilo je poštovanje arhitekture objekta Lazareta, koji datira iz perioda 18.vijeka, kao i rezultati istraživanja primorske arhitekture. Prema arhitektonskom atlasu Crne Gore, na ovom području korišćeni arhitektonski oblikovni elementi su : " Oblikovni elementi su kamene konzole oko otvora, zvekir na vratima, dimnjaci, prozor sa tipičnim škurama. Prozori u prizemnom dijelu objekta su u odnosu širine i visine 1.5/1 do 2/1 što je rezultat dugogodišnjeg uticaja Venecije i njene arhitekture." Svi otvori su uokvireni kamenim kvadrima, pri čemu su doprozornici iz jednog dijela, dok su dovratnici riješeni sa dva ili tri kamena kvadra. Pored zastakljenih krila, prozori su opremljeni i punim drvenim kapcima škurama, radi zaštite od 15

16 sunca, kao i od vjetra, a nekada su bili i jedini elementi za zatvaranje prozora. Karakteristične detalje predstavljaju kamene konzole, poznate u mediteranskoj arhitekturi. Gornje konzole uši (auriculi), u visini nadprozornika sa kružnim rupama, služe kao nosači motke o koju se kači platneni zastor. Donje konzole zupci (dentes), u nivou kamenog podprozornika, namijenjene su oslanjanju daske na kojoj se suši voće." Međutim, bio je izazov sve ove elemente uklopiti u potrebe 21.vijeka i jednog hotelskog resorta bogate ponude i visoke kategorije. Zato je bilo neophodno povećati otvore, uz zadržavanje svih stilskih karakteristika koje oni imaju. Kako u ovoj arhitekturi terase i balkoni nisu nešto što je karakteristično, a neophodni su za planiranu namjenu, moralo se pribjeći interpretaciji tradicionalne arhitekture na moderan način. Tako su prizemlja oblikovana u kamenu sa pravougaonim otvorima nesto većih dimenzija nego tradicionalni, ali sa simetrijom u postavljanju. Na spratovima, otvori su takođe veći, ali sa poštovanjem svih elemenataškure, šembrane, uši i terase na kamenim konzolama. Dugi frontovi razbijeni su različitom materijalizacijom, upuštanjem, izbacivanjem delova fasade, terasama, ali i različitim brojem spratova, što je tipično za primorske gradove Koncept prostorne i funkcionalne organizacije Konkursnim rješenjem se predlažu intervencije sanacije, rekonstrukcije i dogradnje kapaciteta kompleksa Lazaret, u smislu formiranja ekskluzivnog hotelskog resorta, u planu označenog kao urbanistički blok. Izgradnja hotelskog resorta doprinjela bi: - podizanju urbanističkog nivoa predmetnog prostora i šire zone; - podizanju kvaliteta turističke ponude Herceg Novog; - obezbeđivanju kvalitetne pešačke komunikacije od šetališta Pet Danica prema naselju Meljine Lungo Mare; - zaštiti i očuvanju vrijednog graditeljskog nasleđa; - promociji nautičkog turizma; - povezivanju planiranih zelenih površina u jedinstveni sistem sa pejzažnim okruženjem Hotelski resort je planiran kao ponuda visoke kategorije i standarda. Hotelski kapaciteti sa pratećim sadržajima, šetalištem Lungo Mare i lukom, čine kompaktnu celinu, koja pruža uslove za ugodan boravak turista i posjetilaca. 16

17 Obrazloženje plansko - projektantskog rješenja sa urbanističkog aspekta Prostor obuhvata rješenja je podjeljen na ukupno dvije cjeline, odnosno na urbanističku parcelu UP1 i ZONU NAUTIČKOG TURIZMA. Podjela je izvršena na sledeći način: UP1 obuhvata najveći dio kopnenog prostora zahvata sa objektima koji su u funkciji hotelskog resorta koji uključuju i objekat Lazareta kao i hotelsko kupalište sa spa centrom (sportsko rekreativne površine) kao sastavni deo turističke celine odnosno kompleksa. UP1 takođe obuhvata i slobodne površine u funkciji pješačkog (popločane otvorene površine šetalište, trgovi, pjacete...) i kontrolisanog kolskog saobraćaja (saobraćajnica koja je određena katastarskom parcelom broj 2534/1), kao i slobodne površine u funkciji uređenih zelenih površina od kojih se posebno izdvaja uređena pejzažna površina ograničene namjene, u funkciji hotelskog kompleksa, koja je određena katastarskom parcelom broj 2532, u skladu sa uslovima raspisa konkursa. Ovom urbanističkom parcelom je obuhvaćen i dio površinskog vodotoka potoka Nemila koji se pruža uz pretežno sjevernu granicu UP1. 17

18 ZONA NAUTIČKOG TURIZMA obuhvata priobalni pojas, odnosno šetalište lungo mare sa pratećim urbanim mobilijarom i priobalni dio odakle se direktno pristupa pristaništu (luka nautičkog turizma) sa komercijalnim vezovima kao i prateće objekte u funkciji nautičkog turizma i šetališta. U ovu zonu spada i plaža na parceli 2556 i 2557, koja se predviđa kao hotelska i javna plaža sa plažnim barom Prostorni sadržaji kompleksa Kako saobraćanica dijeli kompleks, a i UP1, na dva dijela- sjeverni i južni, tako se i kompleks može grubo podijeliti na dvije cjeline - sjevernu i južnu. Na južnom dijelu lokacije nalazi se objekat Lazareta, hotelsko kupalište sa spa centrom, luka nautičkog turizma i ribarska luka sa pripadajućim servisnim objektima i jaht klubom, kao i pješačko šetalište - lungo mare. Na sjevernom dijelu lokacije nalazi se depadnans hotela, tj. objekat u kome se nalazi najveći broj smještajnih jedinica, kao i javni sadržaji u prizemlju objekta. Ovakva koncepcija proistekla je iz želje da Lazaret dominira južnim dijelom lokacije. 1. Lazaret - centralni objekat hotelskog resorta 2. Depadans hotelskog resorta 3. Luka nautičkog turizmamarina i ribarska luka sa servisnim objektom 4. Kupalište sa spa centrom 5. Servisni objekat 6. Jaht klub 7. Plaža Lazaret - centralni objekat hotelskog resorta Objekat Lazareta zamišljen je kao glavni objekat resorta u kome se nalazi glavna recepcija, glavni hotelski restoran, kao i sadržaji poput konferencijske sale i izložbenih prostora. Ovakva dispozicija funkcija omogućava rad kompleksa tokom cijele godine. Takođe, prostori za kulturna dešavanja i izložbe omogućavaju razvoj kulturnog turizma. Dispozicija glavnog ulaza u Lazaret je takva da se u Lazaret ulazi sa centralnog trga kompleksa, do koga vodi kolska saobraćajnica. Ulaskom u Lazaret, ulazi se na pjacetu natkrivenu pokretnim staklenim krovom, oplemenjenu zelenilom, koja bi se mogla koristiti kao otvoreni prostor u povoljnim vremenskim uslovima ili kao ušuškani zatvoreni prostor u kišnim danima. 18

19 Iz ovog dvorišta se lijevo može ući u konferencijski dio sa velikom salom prilagodljive namjene (sastanci, konferencije, predavanja) sa mogućnošću dijeljenja na dva odvojena prostora. Pravo iz ovog dvorišta bi se išlo u glavni hotelski lobby sa glavnom recepcijom. Glavni hotelski lobby formiran je u centralnom dvorištu Lazareta, ispred kapele Sv. Roka. Njega takođe natkriva pokretni stakleni krov koji prati nagib krova kapele. Iz ovog prostora se dalje može ići u otvoreno dvorište u kome se nalazi pozornica i prostor za kulturna dešavanja. Iz glavnog lobby-a se desno pristupa u najseverniji dio objekta. U njemu je zadržano centralno stepenište, u prizemlju je desno od stepeništa izložbeni prostor, a lijevo ambulanta i uprava hotela. Preko desne kule ovog objekta, ispod zemlje, predviđena je podzemna veza garažnog prostora i samog Lazareta. Dvije južne pjacete su takođe otkrivene. U lijevoj je smještena unutrašnja bašta restorana, dok se preko desne, koja je zamišljena kao svojevrsna mediteranska oaza, prolazi do spa centra. Frontalni dio prizemlja tj. dio koji je najbliži moru, rezervisan je za veliki internacionalni restoran, čija se kuhinja nalazi pod zemljom lijevo od Lazareta i podzemnom vezom je sa njim spojena. Ovakva pozicija kuhinje omogućava nesmetano funkcionisanje restorana uz samu obalu, a ne narušava okolinu samog Lazareta. Zadržavanjem postojećih stepeništa, komunikacije su ostvarene sa dvije strane centralnog lobby-a. Na spratu se nalaze 23 smeštajne jedinice. U unutrašnjem dijelu smeštajne jedinice su organizovane kao klasične sobe, dok se u dijelu ka moru nalaze luksuzni apartmani. Predsednički apartman je na drugom nivou centralnog dela objekta ka moru. Sve smještajne jedinice su međusobno povezane hodnikom, iz koga se na dva mjesta može sići na recepciju. Ulaz za osoblje nalazi se na zapadnoj fasadi Lazareta, naspram glavnog ulaza u hotel. Odatle zaposleni idu u kuhinju ili lijevom kulom na potkrovlje sjevernog objekta gde se nalazi uprava hotela Depadans hotelskog resorta Objekat depadansa namenjen je pretežno za smještaj gostiju (252 kreveta). Koristeći konfiguraciju terena, u ovom objektu planirana je podzemna etaža na kojoj se nalazi garaža sa 133 parking mjesta, perionica za čitav kompleks i diskoteka sa kapacitetom od 400 ljudi. U prizemlju ovog objekta, koje je od ulice izdignuto 90cm, nalaze se javni sadržaji kao što su kafei, restorani, dječija igraonica, casino i tržni centar. Sadržaji koji zahtjevaju veću otvorenost (restorani i kafei) smješteni su uz ulicu kako bi privukli što veći broj gostiju, ali i kako bi imali obezbjeđen pogled preko hotelskog kupališta i marine na more. Sadržaji kojima vizure nisu presudne za funkcionisanje (casino i tržni centar) su smješteni u dijelu objekta koji se nalazi iza Lazareta. Na prostoru između ulice i ovog dijela objekta, formira se trg sa ugodnim ambijentom koji oplemenjuju voda i zelenilo. Takođe, u prizemlju se 19

20 nalaze pomoćne recepcije kako bi se moglo kontrolisati kretanje ljudi i ulaz u smještajni dio. Na spratovima objekta nalaze se smještajni kapaciteti resorta. Što se tiče organizacije smještajnih jedinica, objekat se može podijeliti u dvije cijeline. Istočni dio objekta koncipiran je kao hotel sa hotelskim sobama, i studio i junior apartmanima, hodnikom i dva komunikacijska jezgra. 80% smještajnih jedinica imaju terase sa kojih se pruža pogled preko kupališta i marine ka moru. U drugom dijelu objekta smještajne jedinice su organizovane kao apartmani (sa jednom, dvije ili tri spavaće sobe) koje su namenjene boravku više ljudi. Svi apartmani su sa terasama sa kojih se ostvaruju vizure ka moru. Poslednji sprat rezervisan je za najluksuznije smještajne jedinice. Ovi apartmani su prostrani, sa velikim terasama, i iz njih se pruža predivan pogled na more i cio kompleks. Njihove terase su velikih kvadratura, zamišljene kao mini bašte, sa jacuzzi kadama, ležaljkama Luka nautičkog turizma-marina i ribarska luka Na zadatoj lokaciji, odnosno na maritimnom delu kompleksa, na osnovu Pravilnika o vrstama objekata nautičkog turizma, minimalno tehničkim uslovima i njihovoj kategorizaciji, te drugih važećih zakona, propisa i normativa, urađeno je Idejno arhitektonsko urbanističko rješenje pristaništa sa komercijalnim vezovima - marine. Marina je ograničena postojećim frontom obale i granicom na moru koju predstavlja funkcionalno rješenje pristaništa sa komecijalnim vezovima. Dispozicija marine, pre svega glavnog lukobrana, određena je tako da se lokacija pristaništa smjesti u zonu sa najvećom prirodnom zaštićenošću od dejstva talasa, odnosno, glavni lukobran je orijentisan tako da se upravno suprotstavlja pravcu dominantnog talasa za ovo područje, kako je i propisano. Ukupna dužina lukobrana je m. Marina ima kapacitet od cca 156 vezova. Prilikom projektovanja marine, vođeno je računa o procentualnom učešću plovila određene kategorizacije (po klasama dužine) u odnosu na ukupan kapacitet marine, i to: plovila do 6m dužine - 15% (24 veza); plovila od 10m do 12m dužine - 45% (70 vezova); plovila dužine preko 12m - 40% (62 veza). U akvatorijumu je formirano sedam gatova za pristanak i vezivanje plovila, dva gata u nastavku rekonstruisanih starih ponti, dok su ostali formirani samo od plutajućih pontona dimenzija: 12x2.5m, 12x3m, 15x3m, 12x4m i 15x4m. Gatovi su raspoređeni lijevo i desno od plovnog puta propisane širine u akvatorijumu, tako da omogućavaju nesmetano kretanje plovila, ali i nesmetano pristajanje i vezivanje istih, jer su gatovi formirani na udaljenosti određenoj prema standardima koji se primenjuju za projektovanje marina. Plovni put deli bazen marine na dva dijela, tako da su u dijelu sa većom dubinom mora vezovi predviđeni za veće plovne objekte, koji i zahtjevaju veću dubinu za pristajanje. 20

21 Rješenje marine je osmišljeno tako da se može ostvariti buduća funkcionalna veza sa Lazaretom i hotelskim sadržajima. Širina završnog deka lukobrana omogućava formiranje pješačke komunikacije, odnosno šetališta popločanog kamenom, čime se zadržava autentični i prepoznatljivi pečat ovog područja i vremena iz koga potiče sam Lazaret. Takođe, završni dek je dovoljne širine za kretanje elektromobila, specijalnih vozila za opsluživanje brodova koji pristaju. Na kraju sektora G planirana je instalacija točećeg mjesta sa propratnim objektom za dipečera, a to je pozicija koja omogućava plovilima svih navedenih dužina da pristanu, od ribarskih čamaca, do atraktivnih jahti velikih dužina. Na formiranom platou uz plažu, iza starog mula (sektor A), predviđen je servisni objekat za potrebe marine, u kome su smješteni tuševi, toaleti, sa odvojenim muškim i ženskim blokom, perionica, magacin, ostava i sl. Na spratu ovog objekta planira se kontrolna soba, odakle se ostvaruje vizuelna komunikacija sa drugim servisnim objektom i ostalim operativnim delom marine. Planirani kapaciteti se odnose kako na potrebe hotelskog resorta, tako i na potrebe lokalnog stanovništva. Od ukupnog broja vezova, predviđeno je, u skladu sa Zakonom o lukama ("Službeni list CG, br. 51/08 i 27/13) kao i Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima, namjene površina, elemenata urbane regulacije i jedinstvenih grafičkih simbola( Službeni list CG, broj 24/10 i 33/14 ), 50 vezova za potrebe nautičkog turizma, a preostali broj vezova predviđen je za potrebe naselja Meljine Kupalište sa spa centrom U hotelskom kompleksu visoke kategorije kakav se na lokaciji planira, a i s obzirom da se radi o kompleksu na moru, hotelsko kupalište mora odgovarati svim standardima. Prvi ograničavajući faktor u formiranju kupališta bilo je privezište, koje je zatečeno, a koje se prostire gotovo duž cijele obale kompleksa. Veoma mali dio kontakta sa vodom potencijalno je mogao biti plaža. Međutim, kako je voda u kojoj su parkirana plovila po prirodi stvari prljava, ovo baš nije bilo zgodno mjesto za formiranje plaže visoke kategorije. Sa druge strane, rijeka Nemila nosi sa sobom prljavu vodu cijelim svojim tokom i uliva se baš na mjestu potencijalne plaže. U studiji o reci Nemili, stručni tim "EKOBOKA PROJEKT D.O.O. - Herceg Novi" deo Nemile koji graniči lokaciju ocenjuje : "U svom toku potok, po izlasku iz zatvorenog profila prolazi pored niza poslovnih objekata stare gradnje, kojima je kanalizacija problematična. Sve upuštene vode u potok, bilo kanalizacija otpadnih voda, bilo sprane i otekle kišne vode, od tačke do tačke toka imaju kumulativan uticaj, koji kulminira na ušcu. Na samom ušcu se istaložavaju sve zagađujuce materije, a, takođe, tu je velika količina raznog otpadnog materijala, koji stiže potokom ili morem. Kako se ne vrši sistematsko čišcenje to ostaje izuzetno ružna slika od nataloženog materijala, dok voda u potoku ima intenzivno neprijatan miris na organsko zagađenje." 21

22 Slika stanja kod mosta Kako se u ovom dijelu kompleksa nije moglo oformiti kupalište visoke kategorije, moralo se pribeći kompromisnom rešenju tako što je planiran bazen sa slanom morskom vodom koja se filtrira. Pored ovog bazena, projektovan je i bazen sa slatkom vodom zajedno sa dječijim bazenom, koji se zimi zatvara u okviru spa centra, a ljeti je otvoren. Oblikovanje i položaj bazena u velikoj mjeri su uslovljeni položajem postojećeg parka. Na poziciji objekta koji se tu nedavno nalazio, a čija je pozicija bila pored samog šetališta, zamišljen je luksuzni spa centar, sa podzemnom etažom u kojoj se nalaze saune, relax zone i masaže, i koji je na tom nivou spojen sa Lazaretom. Na prizemlju je pomenuti zatvoreni bazen sa plažnim barom koji ljeti opslužuje cijelo kupalište, a zimi samo zatvoreni bazen. Pored plažnog bara unutar spa centra, postoji i ljetnji plažni bar kod bazena sa slanom vodom. Zatvoreni bazen je natkriven pokretnim staklenim krovom koji se u povoljnim vremenskim uslovim otvara i pripaja kupalištu. Na prvoj etaži nalazi se teretana sa fitnes centrom visoke kategorije, koja služi za rekreaciju i relaksaciju gostiju. Takođe, na istoj etaži predviđen je dio spa centra sa saunom, bilijar salom, šankom, kaminom i terasom, koji se može iznajmljivati Servisni objekat marine - postojeći objekat pod zaštitom Objekat koji se nalazi neposredno uz jugo istočni ugao lazareta, spratnosti P+1 je iz turskog perioda, predstavlja jedan od najstarijih očuvanih objekata u Meljinama, i kao takav uživa spomeničku zaštitu ("Iz arhivskih podataka saznajemo da se pored Hercegnovskog lazareta u Meljinama još 1767.godine 22

23 nalazi manja spratna kuća u čijem prizemlju je velika peć, a na spratu soba i kuhinja, koje su koristili turski emini ", elaborat o valorizaciji). Dodeljena funkcija servisnog objekta marine je adekvatna iz razloga što glavnom fasadom ima neposredan kontakt sa marinom. Prizemlje je rezervisano za uslužne aktivnosti, a gornji sprat je predviđen za administraciju uprave privezišta. U neposrednoj blizini samog objekta Lazareta na predmetnoj lokaciji nalazi se još jedan stari objekat spratnosti P Jaht klub U jugozapadnom uglu parcele 2535 KO Topla, mjesto je našao ekonomsko servisni objekat jaht kluba. U suterenu objekta predviđena je recepcija marine, kao i prostori za čarter agencije, mini market, mjenjačnica, dok se na spratu nalazi kafe sa letnjom baštom, kapaciteta cca 80 gostiju. Kafeu se može direktno pristupiti i sa Šetališta Pet Danica, usled prirodne denivelacije terena Plaža sa plažnim barom Na parcelama 2556 i 2557 uz marinu, jugozapadno od kompleksa, nalazi se plaža koja je danas javne namjene, a koja se svojom pozicijom prirodno nameće kao plaža uz hotelski resort. S obzirom na ekskluzivnost kompleksa, uređenjem ove plaže kao hotelsko - javne, nadomešćuje se nedostatak privatne hotelske plaže. Na plaži se nalaze prateći objekti, poput toaleta, tuševa, kao i plažnog bara. 4. Uslovi za uređenje prostora 4.1. Planirane namjene Kompleks planske razrade je formiran kao urbanistička cjelina, u okviru koje su planirane: 1) Urbanistička parcela UP 1 turizam (T2), 2) ZONA NAUTIČKOG TURIZMA 23

24 U okviru UP 1 (namena T2) predviđa se: - Lazaret, centralni objekat hotelskog rizorta; - depadans hotelskog rizorta s parkom; - centralni trg; - hotelsko kupalište sa spa centrom; - jaht klub; - kolsko-pješačka saobraćajnica S1; - kolska saobraćajnica S3-a. U okviru zone za nautički turizam predviđa se: - servisni objekat marine (postojeći objekat pod zaštitom); - šetalište lungo mare, namena S5 - pešačka saobraćajnica; - luka nautičkog turizma i ribarska luka sa servisnim objektom; - plaža sa plažnim barom. 24

25 4.2. Parcelacija Površina zahvata iznosi ,93 m2, i obuhvata urbanističku parcelu UP1 i zonu nautičkog turizma, koje čine funkcionalnu cijelinu. Podelom zahvata na ove dvije cijeline obezbjeđen je javni karakter i mogućnost opšte upotrebe sadržaja na obali. Urbanistički koncept podjele na dvije cijeline omogućava faznu realizaciju kapaciteta, koja će se sprovoditi u skladu sa usvojenim Idejnim rješenjem kompleksa. Urbanistička parcela 1 Vrsta ugostiteljskog objekta koji se planira na urbanističkoj parceli je hotel&resort (hotelski rizort). Površina urbanističke parcele iznosi ,91 m2, a na njoj je predviđena rekonstrukcija i dogradnja postojećih kapaciteta. Posebna pažnja posvećena je implementaciji mjera zaštite postojećeg graditeljskog nasleđa. Na urbanističkoj parceli predviđena je fazna gradnja. Centralni objekat hotelskog kompleksa je Lazaret, u kome je planirana centralna recepcija hotela. Kroz kompleks prolazi kolsko pješačka saobraćajnica povezana sa okolnim javnim gradskim saobraćajnicama, predviđena za interni saobraćaj, dostavu i interventne potrebe. Parkiranje vozila za goste, posjetioce i zaposlene u hotelskom kompleksu je predviđeno na urbanističkoj parceli, u garaži u podrumskoj etaži. Kroz kompleks je planirana i trasa šetališta Lungo Mare, kojom će biti obezbjeđen javni prolaz. Na urbanističkoj parceli su predviđeni sledeći sadržaji: a) Lazaret centralni objekat hotelskog rizorta rekonstruisani postojeći objekat u kome je planirana centralna recepcija, restoran, smještajne jedinice, višenamjenski prostor za potrebe organizovanja kongresa i kulturnih aktivnosti; b) depandans hotelskog rizorta, na mjestu postojećih objekata manjeg kapaciteta, u kome su planirane smještajne jedinice, restoran, komercijalni prostor, kasino, diskoteka; c) centralni trg otvorena, pješačka zona hotelskog resorta; d) hotelsko kupalište sa spa centrom - rekonstruisani postojeći objekat, koji obuhvata otvorene i zatvorene sadržaje za kupanje i zabavu, spa sadržaje ; e) jaht klub - novi objekat u kome su predviđeni sadržaji poput recepcije marine, prostor za čarter agencije, mini market, mjenjačnica, kafe; na lokaciji je planiran interni kolski pristup obali za dopremu čamaca sa javne saobraćajnice. 25

26 Na UP1 su predviđeni sledeći kapaciteti: sadržaj funkcija površina pod objektom max. spratnost objekata (m2) (m2) (m2) bruto građevinska površina a centralni 3677 Po+P+2+Pk objekat hotelskog rizorta b depandans hotelskog rizorta 3935 Po+P c pješačka površina d hotelsko 740 Po+P kupalište sa spa centrom e jaht klub 232 P ostale povrsine kolske, kolsko pješačke i pješačke površine ukupno UP broj turističkih ležaja Zona nautičkog turizma Namjena objekata u zoni nautičkog turizma je u funkciji rekonstruisanog postojećeg pristaništa. Granicom zone je obuhvaćena površina obale i morskog akvatorijuma. Površina zone nautičkog turizma iznosi m2. Centralni sadržaj je luka nautičkog turizma - marina sa ribarskom lukom (156 vezova), planirano za potrebe hotelskog kompleksa Lazaret i lokalnog stanovništva. Svi sadržaji zone imaju javni karakter. U zoni nautičkog turizma su predviđeni sledeći sadržaji: a) servisni objekat marine rekonstruisani postojeći objekat u kome je predviđena administracija pristaništa, uprava i prateći sadržaji; b) šetalište koje sa ostalim slobodnim i pješačkim površinama resorta i okolnog prostora formira kompaktnu i funkcionalnu mrežu pješačkih komunikacija; 26

27 c) luka nautičkog turizma - marina sa ribarskom lukom, planirano kao dogradnja postojećeg objekta; d) plaža sa plažnim barom - hotelsko javne namene. U zoni nautičkog turizma su predviđeni sledeći kapaciteti: sadržaj funkcija površina pod objektom max. spratnost objekta bruto građevinska površina (m2) (m2) (m2) a Servisni 51 P objekat b Šetalište c Luka nautičkog izgrađeni turizma sa dio servisnim objektom d plaža sa plažnim barom ukupno Zona nautičkog turizma morski akvatoriju m broj turističkih ležaja Konkursnim rješenjem je predviđeno infrastrukturno i urbano opremanje i uređenje prostora, uz primenu savremenih i kvalitetnih materijala za obradu enterijera i eksterijera objekata Regulacija i nivelacija Planiranom nivelacijom i regulacijom obezbeđeni su svi elementi koji omogućavaju najpovoljnije funkcionisanje prostora uz maksimalno poštovanje konfiguracije terena. Konkursnim rešenjem je predložena urbanistička parcelacija predmetnog prostora sa precizno definisanim urbanističkim parametrima: položaj regulacione linije; položaj građevinske linije; 27

28 indeks zauzetosti; površina pod objektom; indeks izgrađenosti; BRGP; spratnost objekta. Polazni osnov za uspostavljanje vertikalne regulacije na prostoru zahvata čine apsolutne kote date na raskrsnicama pristupnih saobraćajnica. U grafičkim prilozima plana prikazani su horizontalni i vertikalni gabariti planiranih objekata. Planom su definisani urabnistički parametari, koeficijenti zauzetosti i koeficijenti iskorišćenosti urbanističkih parcela. Građevinske linije planiranih objekata utvrđuju se u odnosu na regulacionu liniju i osovinu saobraćajnice, a predstavljaju liniju granice zone dozvoljene za gradnju. Hotelski resort čine postojeći objekat Lazareta kao i novoplanirani hotelski kapaciteti. Objekat Lazareta se rekonstruiše u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima i da po svojoj funkcionalnosti i sadržajima postane centralni objekat kompleksa. Maksimalna spratnost na nivou cijelog zahvata je P+4. U prvoj zoni uz more, na katastarskoj parceli 2535 planira se objekat na mjestu tehničkog objekta koji je uklonjen, a nalazio se istočno od hercegnovskog lazareta u Meljinama. Spratnost novog objekta ne smije biti veća od P+1, koju je imao i predhodni objekat. Novi objekat potrebno je maksimalno uklopiti u zatečeni ambijent, saglasno Elaboratu o valorizaciji nepokretnog dobra hercegnovski lazaret u Meljinama urađenom od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara Ministarstva kulture Crne Gore. Konkursnim rešenjem planirane su podzemne etaže unutar obuhvata zahvata, za smještanje sadržaja koji su prepoznati u daljem tekstu kao kvalitativni standardi za hotele, kao i sadržaja koji su prepoznati kao obavezni standardi. 28

29 Objekte projektovati u skladu sa Pravilnikom o vrstama, minimalno tehničkim uslovima i kategorizaciji ugostiteljskih objekata, pri tom poštujući obavezne i kvalitativne standarde za kategoriju 5 zvijezdica Uslovi za zaštitu i unapređenje životne sredine Unapređenje životne sredine u cilju racionalnog korišćenja energije treba iskoristiti sve mogućnosti smanjenja korišćenja energije; pri izgradnji koristiti savremene termoizolacione materijale, kako bi se smanjila potrošnja toplotne energije; predvideti mogućnost korišćenja solarne energije; kao sistem protiv preterane insolacije koristiti održive sisteme (zasenu škurama, građevinskim elementima, zelenilom i dr.) kako bi se smanjila potrošnja energije za vještačku klimatizaciju; drvoredima smanjiti uticaj vjetra i obezbediti neophodnu zasjenu u ljetnjim mjesecima inkorporiranjem zelenih masa u strukturu objekata omogućiti korisnicima prostora kontakt sa prirodom; predvideti zelenu tampon zonu između saobraćajnica i građevinskih struktura. 29

30 Tretman bujičnog toka Nemila Saglasno Preliminarnoj studiji rijeke Nemile ("Nulto" stanje), koju je izradila Ekoboka Projekt d.o.o. Herceg Novi, potok ili rijeka Nemila, kao dijelom tipični bujični tok, a u srednjem i nizvodnom dijelu aluvijalni tok, mora da ima mere zaštite, kako u prirodnom toku, kroz nenaseljene predjele, tako još rigoroznije u poluurbanizovim i urbanizovanim sredinama. Dionica III, najnizvodniji tok do ušća u more, započinje kod mosta na slici i nastavlja u krivini do starog železničkog mosta, odnosno, do ušća u more. Kako ima i svaka rijeka, posebno one u aluvijumu, tako i Nemila ima svoju deltu, koja je ovde pješcani nanos, nastao djelovanjem vodene mase mora i istaložavanjem transportovanog nanosa iz rijeke. U vrijeme malih voda, ušće je zapunjeno riječnim nanosom. Ova dionica ima boćatu vodu, što znači da se miješa slatka sa slanom vodom. Regulisan tok, u obliku betonskog, sandučastog profila, završava kod starog željezničkog mosta, gdje je primjećen prag koji mora da ima posledice u hidrauličkom smislu. Uopšte gledano, sa hemijskog i mikrobiološkog aspekta, Nemila je izuzetno zagađen vodotok polucijom koja je antropogenog porijekla. Uzroci zagađenja vodotoka, gotovo cijelom dužinom, su : - nepostojanje javne kanalizacije na sektoru naselja Nemila, koje gravitira ka uvali Nemila i objekata sa sjeverne strane jadranske magistrale, na potezu od kružnog toka do Dubrave; - ispuštanje otpadnih voda i voda od pranja iz nekadašnjih industrijskih pogona klanice; - divlje deponije kućnog i otpada iz privrednih objekata; - deponovanje pijeska, šuta, građevinskog materijala. Opisana dionica III, potoka Nemila, nalazi se u okviru Urbanističke parcele 1. U skladu sa projektantskim rešenjem, predviđena je nadgradnja sandučastog profila, od parcele 2532, gde tok prelazi iz zatvorenog u otvoreni, do ušća, u širini cca 5,0m. Trenutno trokrako rješenje za regulisanje vode potoka, u Studiji navedeno kao "čudno" (Slika 2), ima veliku štetnu karakteristiku zbog zadržavanja transportovanog nanosa između profilskog otvora. Na početku otvorenog toka se predlaže produbljivanje postojećeg korita za 2,0m i izgradnja betonskog bazena u dužini do 7.0m, kako bi se stvorili uslovi za periodično vađenje nanosa sa platoa mosta, koji je lako dostupan i krupnoj građevinskoj mehanizaciji. Uz plažu na parceli 2534/2 nastala je "plaža" prevashodno iz nanosa potoka Nemila (Slika 3), zagađenog polucijom antropogenog porekla. Ako još uzmemo u obzir povratne morske struje, koje ovaj plažni zaliv pune smećem, dolazimo do zaključka da prirodni kontekst ne pogoduje organizaciji pješčane plaže najvišeg standarda uz hotelski kompleks od 5 zvijezdica. 30

31 Slika 2. Šematski prikaz poprečnog profila potoka Nemila, regulacija zatvorenim profilom ispod nekadašnje parkovske površine Slika 3. Fotografija današnjeg stanja delte potoka Nemila Projektom je dato rešenje organizacije hotelskog kupališta, kao sistem bazena i pratećih ugostiteljskih sadržaja, sa otklonom od zagađene vode koju nosi potok Nemila. Proširenje akvatorija koji zahvata marinu ni na koji način neće uticati na ušće Nemile u more. Lukobran od kamenog nabačaja, predviđen tik uz mjesto ulivanja rijeke u more, onemogućiće eventualni prodor zagađene vode u bazen marine. Sandučasti profil korita treba da bude izveden do železničkog mosta Uslovi i mjere zaštite nepokretnog dobra hercegnovskog lazareta u Meljinama dobra Mjere zaštite, namjena i način čuvanja, održavanja i korišćenja U skladu sa Elaboratom o valorizaciji nepokretnog dobra hercegnovskog lazareta u Meljinama, koji je izradila Uprava za zaštitu kulturnih dobara, pri Ministarstvu kulture Crne Gore, januara godine, a u cilju unapređenja 31

32 stanja ovog nepokretnog dobra, treba sprovesti konzervatorsku mjeru sanacije u cilju njegove restauracije, adaptacije i konsolidacije. Konkursno rješenje je urađeno u skladu sa uslovima i mjerama zaštite propisanim u Elaboratu o valorizaciji nepokretnog dobra hercegnovskog lazareta u Meljinama, čiji pregled je dat u nastavku. Za sprovođenje navedene mjere potrebno je izraditi konzervatorski projekat na osnovu sledećih konzervatorskih uslova: projektnu dokumentaciju za radove na sanaciji hercegnovskog lazareta u Meljinama i njegove okoline sačiniti na osnovu proučavanja kompleksa, a što podrazumeva utvrđivanje prvobitnog izgleda Lazareta i svih poznijih pregradnji. Proučavanja treba da se zasnivaju na rezultatima arheoloških istraživanja i konzervatorskih istraživanja arhitekture kompleksa kao i na ishodima proučavanja istorijskih i arhivskih izvora; istraživanju treba da prethodi detaljno tehničko i fotografsko snimanje kompleksa; gradnju u široj okolini, sjeverno i sjeverozapadno od kompleksa (na kat. parc. 2533) prilagoditi zahtevima očuvanja originalne siluete kopleksa u vizurama sa mora i sa pozicija na višim kotama Meljina; u neposrednoj blizini kompleksa sa njegove južne, zapadne i sjevrne strane isključiti izgradnju nadzemnih objekata. Dozvoljena je izgradnja podzemnih i suterenskih etaža, za potrebe uslužnih, pratećih delatnosti, isključivo u funkciji kompleksa, saglasno Programskom zadatku konkursa u kome se kaže: " Konkursnim rješenjem moguće je planirati i podzemne etaže unutar obuhvata lokacije gdje je moguće smještanje sadržaja koji su prepoznati u daljem tekstu kao kvalitativni standardi za hotele, kao i sadržaja koji su prepoznati kao obavezni standardi ". Dodatno, žiri konkursa je u odgovorima na pitanja broj 10 i 28 učesnika konkursa, bio određen da se dozvoljava podzemna izgradnja; gradnja nove zgrade, moguća je samo na mestu objekta koji je uklonjen, a nalazio se istočno od hercegnovskog lazareta u Meljinama i označen je kao 32

33 objekat br. 3 na kat. parc Spratnost novog objekta ne smije biti veća od P+1, koju je imao i predhodni objekat. Novi objekat potrebno je maksimalno uklopiti u zatečeni ambijent vodeći računa o principima uklapanja novog u istorijsko tkivo; sačuvati razvijena stabla (borova, palmi, magnolija i drugog autohtonog rastinja) unutar i oko kompleksa kao i na neizgrađenom prostoru sa sjeverne strane; sačuvati dispoziciju objekata, horizontalne i vertikalne gabarite, raspored i veličinu autentičnih otvora, rješenja krovova i nagib krovnih ravni; sačuvati originalne krovne vjence od kamenih ploča (tzv. kotale); tretman fasada predvideti u svemu prema originalnim rješenjima (zadržavanje originalnog izgleda fasada u kamenu, fugovanje spojnica); sačuvati natpisne ploče na glavnoj fasadi Lazareta; potrebno je predvideti uklanjanje klima uređaja sa fasada, svih betonskih elemenata sa fasada i pločnika; ukloniti armiranobetonsku konzolnu ploču u nivou prvog sprata na prislonjenom kamenom stepeništu cjeline F i E u istočnom dvorištu, a na njeno mesto predvideti kameni podest, oslonjen na kamenim konzolama po uzoru na prislonjeno stepenište uz celine G i E u zapadnom dvorištu; 33

34 na mjesto posečenog razvijenog stabla bora u istočnom dvorištu (D4) posaditi novo stablo bora iste vrste koje je bilo i posečeno stablo; na osnovu rezulta proučavanja kompleksa, utvrđivanja prvobitnog izgleda hercegnovskog lazareta u Meljinama i svih poznijih pregradnji, moguće je predvideti otvaranje zazidanih autentičnih otvora i zatvaranje nekih postojećih u skadu sa konzervatorskim principima; predvideti rekonstrukciju dvije stare kamene ponte koje su zajedno pripadale kompleksu zidanjem sačuvanim autentičnim kamenom kojim su prvobitno građeni, u svemu na osnovu dostupne grafičke i foto dokumentacije; sačuvati postojeći lukobran na kat.parc 2555; sačuvati zdrave međuspratne konstrukcije oslonjene na kamene konzole; nove međuspratne konstrukcije predvidjeti na mjestu originalnih; novu stolariju predvideti u svemu prema originalnoj; zameniti PVC vrata i prozor na istočnom dijelu sjeverne fasade cijeline B; predvideti restauraciju grba na česmi u centralnom dvorištu u skladu sa konzervatorskim principima; 34

35 sačuvati originalne pločnike u dvorištima, njihove slogove i vrstu kamenih ploča; predvidjeti čišćenje pločnika od vegetacije, a dopune na mjestima oštećenja predvideti u svemu prema originalnom pločniku; predvidjeti restauratorski tretman unutrašnjosti kapele Sv. Roka u skladu sa principima očuvanja i zaštite kulturnih dobara sakralniog karaktera. Istraživanja i izradu konzervatorskog projekta potrebno je poveriti javnoj ustanovi osposobljenoj za vršenje istraživanja i izradu konzervatorskog projekta. Režim zaštite: u odnosu na mjere predložene ovim Elaboratom, neophodno je da Uprava za zaštitu kulturnih dobara, u skladu sa svojim ingerencijama, sprovede zakonom propisanu proceduru; namjena je već određena kroz PPPPN MORSKO za turizam; održavanje: nakon sprovedenih konzervatorskih mjera sprovoditi tekuće održavanje; korišćenje: prema namjeni; Radi praćenja stanja kulturnog dobra i aktivnosti na njegovoj zaštiti, kao i javnoj dostupnosti sveobuhvatnim, tačnim i stručno relevantnim informacijama o kulturnom dobru, neophodno je da Uprava za zaštitu kulturnih dobara, u skladu sa članom 72 Zakona o zaštiti kulturnih dobara( Službeni list CG 49/10), uspostavi informacioni sistem kulturnih dobara koji objedinjava evidencije sa metodološki ujednačenim relevantnim podacima za kulturno dobro, kojim će se 35

36 obezbjediti centralno informaciono povezivanje javnih ustanova za zaštitu i očuvanje kulturnih dobara i drugih pravnih i fizičkih lica ovlašćenih za vršenje poslova zaštite na određenim vrstama kulturnih dobara, nadležnih organa državne i lokalne uprave i ustanova i odgovarajućim institucijama drugih država i međunarodnih organizacija; radi zaštite kulturnog dobra od mogućih zloupotreba, upotreba kulturnog dobra i njegovog prepoznatljivog dijela u komercijalne svrhe (reklamu, element firme, izradu suvenira, filmskog ili fotografskog materijala i dr.), moguća je jedino na osnovu odobrenja Uprave za zaštitu kulturnih dobara; postaviti obiljeležje Kulturno dobro od nacionalnog značaja. Na ovaj način će se obezbjediti održivo korišćenje i čuvanje kulturnog dobra i njegova cijelishodna valorizacija Opis izvršenih intervencija na kulturnom dobru Objekat Lazareta, kao jedan od rijetkih sačuvanih Lazareta, daje posebnu vrijednost ne samo lokaciji kompleksa, već i cijelom naselju Meljine, pa i šire. U Elaboratu o valorizaciji Hercegnovskog Lazareta u Meljinama koji je u januaru 2015.godine izdala Uprava za zastitu kulturnih dobara stoji: "Autentičnost i integritet" Očuvana arhitektura Hercegnovskog lazareta u Meljinama, gabariti i raspored kompleksa, očuvani elementi konstrucije i tehnika gradnje, daju kompleksu svojstvo autentičnosti. Imajući u vidu, statičku stabilnost zidova, cjelovitost i očuvanost arhitektonske strukture, odnosno očuvanost većine elemenata po kojima je prepoznatljiv, a zbog kojih je Rešenjem br.up/i / od godine stavljen pod prethodnu zaštitu, Hercegnovski lazaret u Meljinama karakteriše srednji stepen očuvanosti. " "Čijeneci da je Hercegnovski lazaret u Meljinama jedan od najbolje očuvanih objekata mletačke arhitekture u Boki Kotorskoj, kao i jedini objekat ovog tipa očuvan u cjelosti na Crnogorskom primorju, vrijednosti su na osnovu kojih ovo dobro ispunjava kriterijum jedinstvenost i rijetkost dobra." 36

37 "Uvažavajuci izrečen stručni stav o svojstvima i značaju, kroz očuvanu autentičnost i integritet, jedinstvenost i rijetkost dobra, istorijski,umjetnički, nanucni, arhitektonski, urbanistički, tehnicki, ambijentalni, socijalno ekonomski, pejzažni, dokumentarni i vaspitno obrazovni značaj u odnosu na vrijeme izgradnje i period trajanja hercegnovskog lazareta u Meljinama,a na osnovu cl. 6, 7, 8 i 9 Pravilnika o bližim kriterijumima i postupku za utvrdivanje kulturne vrijednosti, predlažemo da se Hercegnovski Lazaret u Meljinama u skladu sa clanom 34 Zakona o zaštiti kulturnih dobara, kategorizuje kao kulturno dobro od nacionalnog značaja." Daljim istraživanjima postojeće istorijske građe naišli smo na pregršt tekstova, ali i projekata i fotografija Lazareta iz ranijih perioda. U tekstu časopisa Boka "Utvrđeni objekti i ansambli mletačkog perioda u Boki Kotorskoj" autora Ilije Laloševića, pored teksta o nastanku i upotrebi Lazareta kroz vjekove, naišli smo na crteže iz perioda kada je Lazaret građen. 6-Elaborat o valorizaciji Hercegnovskog Lazareta u Meljinama, uprava za kulturna dobra Crne gore Imajući u vidu značaj ovog kulturnog dobra, ali i njegovo trenutno stanje, smatrali smo opravdanim vraćanje na prvoprojektovano stanje, dodavanjem dijelova Lazareta koji su sa godinama uklanjani bez osnova za tako nešto. Projekat iz 1730.godine Na ovom crtežu, koji smo shvatili kao bitan istorijski izvor, uočili smo potpunu simetriju u pozicioniranju objekata. Tako je objekat ka moru sa svojom izbočinom ka dvorištu simetrično postavljen u odnosu na dugi dio ka ulici, koji je takođe imao izbočinu ka dvorištu. Takođe, druga dva objekta koji se nalaze lijevo i desno između dva horizontalna objekta, postavljeni su u odnosu na centralnu osu simetrije. Svi objekti bili su 37

38 povezani prostorima sa lukovima (lijevo i desno). U ovakvoj koncepciji dobijena su četiri simetrična dvorišta unutar Lazareta. S obzirom da neki dijelovi, koji se na ovom crtežu vide, danas ne postoje, koncept je bio vratiti dijelove kojih nema i ponovo postići prvoplaniranu simetriju. Na prvom mjestu to je izbačeni dio sjevernog horizontalnog objekta. S obzirom da postoji stepenište sa strana, pretpostavili smo da je i ovaj dio bio sa spratom, tako da smo predvidjeli vraćanje ovog originalnog dijela na prizemlju i prvom spratu. Prolaze sa lukovima koji su bili veza između objekata, takođe smo predvidjeli za vraćanje, kako bi se postigla simetrija koja je bila planirana i na taj način se poboljšala organizacija objekta. Takođe, formira se jedno centralno dvorište, i četiri manja, simetrično postavljena. Postojeće stanje 38

39 Predviđene intervencije Što se tiče unutrašnjih zidova, nastojali smo da sačuvamo sve autentične zidove iz perioda gradnje, kao i sve kasnije istorijske slojeve. Međutim, zbog promjene namene objekta i zadovoljavanja određenih kriterijuma neophodnih za funkcioniasnje hotela, zidove koji su neplanski i u skorije vreme urađeni, smo po projektu uklonili. Osim što su namjene prostora to zahtevale, smatrali smo da ti zidovi i novonastale strukture nisu od značaja za kulturno dobro i da ih je kao takve bolje ukloniti. Danas se na fasadama Lazareta ne primjećuje ni jedan balkon, što je i razumljivo, s obzirom da je objekat bio karantin. Međutim, iznad centralnog ulaza sa mora može se primjetiti da je otvor na prvom spratu bio balkonski i da je definitivno balkon tu nekad postojao. Zato smo riješili da se taj balkon rekonstruiše, sa jedne strane zbog vraćanja u ranije stanje fasade Lazareta, ali i iskorišćenje ovog potencijala kako bi luksuzni apartman dobio balkon sa predivnim pogledom. Što se tiče parternog rešenja ispred Lazareta ka moru, koje se danas rekonstruiše, smatrali smo da bi trebalo vratiti ovaj deo u pređašnje stanje. Međutim, zbog novonastale situacije, i opravdanog presađivanja palme sa šetališta na poziciju pored ulaza sa mora, dugački zid koji je stajao sa desne strane ulaza ka moru, nemoguće je rekonstruisati. Ali zato smo predvidjeli vraćanje svega ostalog u pređašnje stanje. Dugački zid koji preseca šetaliste bilo je neophodno otvoriti na tom mestu, kako bi se tu mogla formirati pješačka saobraćajnica uz more - lungo mare. Zato smo predvidjeli otvaranje prolaza za kretanje pešaka, ali dimenzija da se elektromobil koji opslužuje privezišta može nesmetano tuda kretati s obzirom da kroz postojeći otvor ne može proći. Takođe smo smatrali da je postojeći otvor sa 39

40 kapijom od umjetničke vrijednosti bolje zadržati zatvoren, jer ako bi se kapija koristila, velikom frekvencijom korišćenja mogla bi da se ošteti. Što se tiče starih ponti koje su danas uklonjene, smatrali smo da bi ih trebalo rekonstruisati i na taj način vratiti u pređašnje stanje čitav ambijent tog dijela starog Lazareta. Slika 4. Fasada ka moru (južna fasada) 4.6. Uslovi i mjere zaštite od elementarnih i drugih većih nepogoda i uslovi od interesa za odbranu Predviđena je zaštita od elementarnih nepogoda, na osnovu, Zakona o zaštiti i spašavanju (Službeni list br. 13/07 i 32/11), Pravilnika o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda (Službeni list RCG broj 6/93) i važećih tehničkih normativa i standarda. Objekti treba da budu kategorisani u skladu sa Pravilnikom o tehničkim normativima za izgradnju objekata visokogradnje u seizmičkim područjima ( Službeni list SFRJ br.31/81, 49/82, 29/83, 2/88 i 52/90). Predviđena je zaštita od požara na osnovu važećih zakonskih propisa u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju i tehničkih normativa (Pravilnik o tehničkim normativima za spoljnu i unutrašnju hidrantsku mrežu za gašenje požara - Službeni list SFRJ", broj 30/91) sa odgovarajućim brojem uličnih požarnih hidranata. Neophodno je sprovesti naknadna geotehnička istaživanja u pogledu hidroloških svojstava tla, kao i konstatovanje drugih relevantnih elemenata za temeljenje objekata, postavljanje saobraćajnica i objekata komunalne infrastrukture. 40

41 Zbog visokog stepena seizmičke opasnosti sve proračune seizmičke stabilnosti izgradnje zasnivati na posebno izrađenim podacima mikroseizmičke rejonizacije, a objekte od opšteg interesa sračunati na prvi stepen seizmičke skale veći od opšte seizmičnosti kompleksa. Za komunalne instalacije, naročito vodovod i elektromrežu, potrebno je obezbjediti snabdevanje iz najmanje dva izvora. Komunalna infrastruktura je planirana tako da su svi vodovi dostupni i prije rušenja objekata o čemu treba voditi računa pri rekonstrukcijama ili postavljanju novih u kasnijem periodu. Urbanističko rješenje dispozicijama objekata, saobraćajnica i uređenjem slobodnih površina obezbjeđuje efikasnu intervenciju svih komunalnih vozila, o čemu treba posebno voditi računa pri izradi tehničke dokumentacije. Svi drugi elementi u vezi zaštite materijalnih dobara i stanovnika treba da budu u skladu sa važećim propisima o zaštiti od elementarnih nepogoda i požara tako da je za svaku gradnju potrebno pribaviti uslove i saglasnost od nadležnog organa u opštini odnosno državi na tehničku dokumentaciju i izvedeni objekat Smjernice za aseizmičko projektovanje U cilju što potpunije zaštite cijelokupnog prostora od posledica zemljotresa, date su preporuke za arhitektonsko projektovanje zasnovane na geomehaničkim i dinamičkim karakteristikama tla, te odredbama postojećih propisa za aseizmičko projektovanje. Preporuke za planiranje i projektovanje aseizmičkih objekata predstavljaju dalju razradu preporuka za urbanističko planiranje i projektovanje i njihovu konkretizaciju, povezujući se sa njima u procesu projektovanja: zaštita ljudskih života kao minimalni stepen sigurnosti kod aseizmickog projektovanja, zaštita od delimičnog ili kompletnog rušenja konstrukcija za vrlo jaka seizmička dejstva, i minimalna oštecenja za slabija i umereno jaka seizmička dejstva. Iskustvo sa zemljotresima u svijetu pokazuje da objekti koji posjeduju dovoljnu čvrstoću, duktilnost i krutost imaju dobro ponašanje i veliku otpornost na zemljotrese. Pored toga, objekti sa jednostavnim i prostim gabaritom i simetričnim rasporedom krutosti i masa u osnovi, pokazuju isto tako, dobro ponašanje kod seizmičkog dejstva. Od posebnog značaja je i ravnomerna distribucija krutosti i mase konstrukcije objekta po visini. Nagla promjena osnove objekta po visini dovodi do neujednačene promjene krutosti i težine što, obično, prouzrokuje teška oštecenja i rušenja elemenata konstrukcije. Izbor materijala, kvalitet materijala kao i način izvođenja objekta od bitnog su značaja za sigurnost i ponašanje objekta, izloženih seizmičkom dejstvu. Armirano-betonske i čelične konstrukcije dobro projektovane, raspolažu dovoljnom čvrstoćom, žilavošcu i krutošcu, tako da i za jače zemljotrese ove konstrukcije poseduju visoku seizmičku otpornost. Naprotiv, zidane konstrukcije izvedene od obične zidarije, kamena ili blokova, ne poseduju žilavost i obzirom na njihovu težinu prilično je teško da se konstruišu kao aseizmičke konstrukcije. Od posebnog značaja za stabilnost konstrukcija je kvalitet realizacije i izvođenja 41

42 uopšte. Postoje mnogi slučajevi rušenja konstrukcija kao rezultat nekvalitetnog izvođenja građevinskih radova. Kod projektovanja konstrukcija temelja prednost imaju one konstrukcije koje sprečavaju klizanje u kontaktu sa tlom i pojavu neravnomernih sleganja. Proračun aseizmičkih konstrukcija vrši se u saglasnosti sa propisima za građenje u seizmičkim područjima. Određuju se ekvivalentne horizontalne proračunske seizmičke sile, sa kojima se proračunavaju i dimenzionišu elementi konstrukcije. U slučajevima kada je potrebna bolje definisana sigurnost konstrukcije objekta, vrši se direktna dinamička analiza konstrukcije za stvarna seizmička dejstva. Kod ovog proračuna optimizira se krutost, čvrstoća i žilavost konstrukcije čime se može definisati kriterijum sigurnosti u zavisnosti od uslova fundiranja, seizmičnosti terena i karakteristika upotrijebljenog materijala i tipa konstrukcije. Na osnovu opštih principa projektovanja aseizmičkih konstrukcija preporučuje se sledeće: na predmetnom području moguća je gradnja objekata različite spratnosti uz primjenu svih standardnih građevinskih materijala za konstrukcije i oblikovanje objekata; mogu biti zastupljeni najrazličitiji konstruktivni sistemi; kod zidanih konstrukcija preporučuje se primena zidarije, ojačane sa horizontalnim serklažima i armirane zidarije različitog tipa; pored ramovskih armirano-betonskih konstrukcija može biti primenjena izgradnja objekta ramovskih konstruktivnih sistema ojačanih sa armiranobetonskim dijafragmama (jezgrima), kao i konstrukcija sa armirano-betonskim platnima; kod primjene prefabrikovanih armirano-betonskih konstrukcija preporučuje se primjena monolitnih veza izmedu elemenata konstrukcije; preporučuje se primjena dovoljno krutih međuspratnih konstrukcija u oba ortogonalna pravca, koje treba da obezbede distribuciju seizmičkih sila u elementima konstrukcije prema njihovim deformacionim karakteristikama; moguća je primena najrazličitijih materijala i elemenata za ispunu. Prednost imaju lake prefabrikovane ispune, koje bitno ne utiču na ponašanje osnovnog konstruktivnog sistema. Ukoliko se primenjuje kruta i masivna ispuna (opeka ili blokovi najrazličitijeg tipa) treba uzeti u obzir uticaj ispune na osnovni konstruktivni sistem; Projektovanje temelja konstrukcije objekta za dejstvo osnovnih opterečenja treba zasnovati na sledecim načelima: temelje konstrukcije treba projektovati tako da se za dejstvo osnovnog opterećenja izbegnu diferencijalna sleganja; temelje objekta treba izvoditi na dobrom tlu; temeljenje delova konstrukcije ne izvode se na tlu, koje se po karakteristikama razlikuje značajno od tla na kome je izvršeno temeljenje ostalog dela konstrukcije. Ako to nije moguće, objekat treba razdvojiti na konstruktivne jedinice prema uslovima tla. primjenu dva ili više načina temeljenja na istom objektu izbegavati, osim ako se svaki način temeljenja primenjuje pojedinačno po konstruktivnim jedinicama; 42

43 opterećenje koje se prenosi preko temeljne konstrukcije na tlo mora da bude homogeno raspoređeno po cijeloj konstruktivnoj površini; treba obezbediti dovoljnu krutost temeljne konstrukcije, a posebno na spojevima temeljnih greda sa stubovima konstrukcije; prije početka projektovanja neophodno je uraditi geomehaničko ispitivanje tla Smjernice za realizaciju plana Uslovi korišćenja prostora do privođenja namjeni Prostor plana se dijelom danas koristi za određene djelatnosti i funkcije. Do privođenja planiranoj namjeni treba omogućiti nesmetano korišćenje ovog prostora za postojeće namjene. U slučajevima gdje se postojeća i planirana namena razlikuju treba omogućiti nesmetano korišćenje, popravak i investiciono održavanje, do izdavanja građevinske dozvole. Na dijelu neizgrađenog prostora predviđenog za određene sadržaje, do privođenja namjeni nije dozvoljena gradnja novih objekata Preporuke za faznost realizacije Ovim planskim rješenjem nije data striktna faznost realizacije planiranog projekta, ali se u okviru urbanističke parcele sa zonom nautičkog turizma preporučuje fazna gradnja. Izgradnja na urbanističkim parcelama se može odvijati jednovremeno, s tim da je preporuka da se prvo urade sve intervencije zaštite, sanacije i revalorizacije samog objekta Lazareta, što podrazumjeva njegovo oživljavanje kroz funkciju ekskluzivnog hotela. Na urbanističkoj parceli UP1 predviđa se izgradnja sledećih objekata, odnosno sadržaja: Lazaret-centralni objekat hotelskog rizorta (rekonstrukcija), spa centar sa hotelskim kupalištem, depadans hotelskog rizorta, kolsko-pješačka saobraćajnica S1, kolska saobraćajnica S3, centralni trg, jaht klub. U okviru zone nautičkog turizma predviđa se gradnja lukobrana marine, hotelsko-javna plaža sa plažnim objektom, servisni objekat marine (postojeći objekat pod zaštitom - rekonstrukcija), novi servisni objekat marine, šetalište Lungo mare. 5. Plan infrastrukture 5.1. Saobraćajno rješenje Da bi kompleks bio organizovan kao kompaktna cjelina, postojeća saobraćajnica zadržana je kao integrisana- kolsko-pješačka ulica sa posebnim režimom korišćenja i predstavlja glavnu saobraćajnu komunikaciju unutar kompleksa. 43

44 Kolski saobraćaj Kolska saobraćajnica kreće sa zapadne strane kompleksa i dovodi do glavnog trga, koji je centar kompleksa i na kome se nalazi kružni tok, sa koga se ulazi u sam objekat Lazareta, kao i u depadans hotela na sjevernom dijelu lokacije. Na jugozapadnom dijelu parcele postoji servisna saobraćajnica, preko koje se snabdeva kuhinja, ali i sama marina, dovoze čamci itd. Ona dovodi korisnike do šetališta Lungo mare gdje postoji kružni tok, odakle se korisnici vraćaju nazad, s obzirom da je kolski saobraćaj zabranjen duž šetališta Pješački saobraćaj Saobraćajnica koja dijeli kompleks na dva dijela je integrisana kolsko pješačka, tako da se pješački saobraćaj odvija njom. Duž obale formirano je šetalište Lungo mare. Sa centralnog trga postoji veza dva šetališta. Time se pješački saobraćaj odvija unutar celog kompleksa. Pješačku stazu je potrebno materijalizovati autohtonim prirodnim kamenom, pažljivo biranih karakteristika, kako bi se kvalitetom i estetikom uklopio u ekskluzivnost planirane lokacije. Šetalište opremiti kvalitetnim uličnim mobilijarom: rasvetom, klupama, korpama za otpatke i dr. Zastor kolsko-pješačkih površina treba usaglasiti sa materijalizacijom rekonstruisanih površina. Obrada pješačkih površina može se uraditi od različitih materijala, zavisno od značaja. Ti zastori mogu biti od asfalta, kamena, betona, keramike i dr. materijala odnosno od elemenata izrađenih od ovih materijala. 44

45 Mirujući saobraćaj Formiranjem podzemne garaže riješen je problem parkiranja na lokaciji. Pozicioniranjem ulaza u garažu sa ulice pre ulaza u kompleks, izbegnuto je preterano korišćenje saobraćajnice unutar kompleksa za kolski saobraćaj, osim u slučajevima kada gosti dolaze u hotel i dovoze se do centralnog trga i glavnih ulaza, odakle ih kružni tok usmerava na povratak nazad van kompleksa. Parking za autobuse smješten je na samom ulazu u kompleks. Širina i radijusi saobraćajnice dozvoljavaju prolaz autobusa kroz kompleks Elementi situacionog plana Prilazna rampa ima proširenja koja su određena radijusima horizontalnih krivina većim od Rh = 6,00m i Rh = 5,00m. Ukupno je planirano 133 parking mjesta. Primenjen je princip upravnog parkiranja. Sve je to učinjeno da bi se na optimalan način iskoristio postojeći prostor i da bi se dobilo što više parking mjesta. Dimenzije jednog parkirnog mjesta za upravno parkiranje iznose 2,50 x 5,00m (na pojedinim mjestima širina je smanjena ali nigdje ispod 2,40m). Predviđena su i parking mjesta za lica sa ivaliditetom. Saobraćajnice unutar garaze siroke su prema standardu 5.5m i na njoj je predviđen dvosmjerni saobraćaj Elementi nivelacionog plana Podzemna garaža se nalazi u jednoj nivelacionoj ravni. Ipak ta površina ne može biti potpuno horizontalna zbog odvođenja vode (atmosferske i one koja će se pojaviti prilikom čišćenja prostorije). Rampa se nalazi u nagibu do 15%. Poprečni nagib parking površina iznosi ip=1,00% i usmeren je ka potoku.nagibi nivelete kreću se u granicama od in=0,20% 0,62% i oni treba da omoguće efikasno odvodnjavanje. Moguće je duž spoljašnje ivice parkinga (prema potoku) izvesti sekundarne podužne nagibe, a sve zbog što boljeg odvodnjavanja Dostup lica smanjene pokretljivosti Uslovi i način obezbeđivanja nesmetanog pristupa, kretanja, boravka i rada licima smanjene pokretljivosti i licima sa invaliditetom biće obezbjeđeni u skladu sa Pravilnikom o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom ( Službeni list, broj 48/13) Hidrotehnička infrastruktura Postojeće stanje 45

46 Snabdjevanje vodom U generalnom smislu, u naselju Meljine, duž južne strane magistrale, nalazi se tranzitni, čelični, cijevovod Ø400 mm, koji neposredno prije tunela skreće ka Lalovini, i nastavlja ka Opačici, gde se spaja sa cijevovodom koji ide od Opačice preko Zelenike ka rezervoaru Zelenika smještenom na AK 105 mnm. U ovom dijelu hercegnovske opštine postoji čitav plet podzemnih instalacija snabdevanja vodom. Postojeći cijevovodi Φ150, Φ100 i Φ80 mm, koji se nalaze u ulici «Braće Grakalića», a mikrolokacijski su sa zapadne strane objekta Lazareta, isključeni su iz funkcije. Njihovu ulogu preuzeo je novi cijevovod Φ100 mm. Cilj oveintervencije u vodovodnom sistemu je bio u obezbjeđenju stabilnog snabdjevanja Lazareta Kanalisanje otpadnih voda Na području Meljina, kanalizacija je djelimično rješena. Do ušća potoka Nemila u more, šetališnim priobaljem, postoji glavni gradski kolektor, gravitaciono potisnog tipa. Kolektor započinje pumpnom stanicom «Meljine», koja je locirana u blizini ušća potoka Nemila u more. Kroz ovaj dio Meljina postoje dva lokalna kolektora otpadnih voda: dijelom kroz ulicu «Braće Pedišića», Φ300 mm, sekundarni ili glavni lokalni cevovod, gravitacionog tipa tečenja, i tercijalni kolektor Φ200 mm, koji sabira i transportuje otpadne vode iz naselja iznad tzv. samačkog hotela, a koji se uliva u prethodni cevovod Φ300 mm. Cijevovod Φ300 je priključen na pumpnu stanicu «Meljine». PS «Meljine» je prva tačka glavnog kanalizacionog kolektora, duž čitavog šetališta. Od ove PS kanalizacija se prepumpava i teče potisnim cevovodom Φ300 mm, ulicom Braće Pedišića, iza Lazareta, ka šetalištu, do prekidne komore. Prva prekidna komora je locirana pedesetak metara ka Herceg Novom od meljinskog mula /pristaništa/ sa svetionikom. Od prekidne komore, narednih 900 metara duž šetališta, kanalizacija je gravitacionog toka do PS «Savina», a prečnik cevi je Φ400, pa 600 mm. Predmetna lokacija nalazi se između dvije pumpne stanice, Savina i Meljine, odnosno, između PS «Meljine» i prekidne komore. Za postojeće objekte Lazareta već postoji gravitacioni sabirni kolektor kanalizacije Φ300 mm. Ova kanalizacija odlazi do lokalne prepumpne stanice, koja prikupljene otpadne vode prebacuje do prekidne komore u trupu Šetališta Pet Danica, što znači da postoje, na ovoj dionici šetališta, dvije potisne cijevi, glavnog kolektora Φ 300 i kanalizacije iz Lazareta, za koju se pretpostavlja da je Φ200mm. 46

47 Kanalisanje kišnih voda Stari objekat Lazareta izgrađen je u vreme vladavine Mletačke Republike, početkom XVIII vijeka. Objekat je već tada koristio izvorsku vodu za snabdevanje vodom, ali je urađen i sopstveni sistem podzemnih cisterni za hvatanje i čuvanje kišne, pale i otekle vode. Stara česma, ukrašena detaljima kamene plastike i simbolom Mletačke Republike, i spomen pločom o vremenu podizanja, najlepše su svedočanstvo o regulisanju i kanalisanju vode kroz spomen kompleks Lazareta. Dvovodni krovovi imaju svoje horizontalne oluke, koji prihvataju palu i oteklu kišu, potom, vertikalnim olucima kišnica otiče u podzemne rezervoare ispod dvorišta, u međuprostoru kamenih objekata. Funkcija podzemnih cisterni za vodu je veoma korisna, bez obzira na budući sistem snabdevanja vodom Planirano stanje Snabdjevanje vodom Da bi se odredile potrebe za vodom i dimenzionisala distributivna vodovodna mreža, potrebno je usvojiti specificnu dnevnu potrošnju po korisniku, kao i koeficijente dnevne i satne neravnomjernosti. Usvojena je sledeća specifična potrošnja vode prema kategorijama potrošača (u skladu sa Vodoprivrednom osnovom i Master planom vodosnabdevanja crnogorskog primorja): stalni stanovnici 250 l/dan/st.; hotel A kategorije 650 l/dan/kor ; vile i apartmani 450 l/dan/kor ; hoteli nižih kategorija 350 l/dan/kor; mješovita namjena 450 l/dan/kor, Smatrajući da su navedene specifične potrošnje u danu maksimalne potrošnje, za maksimalnu satnu potrošnju se usvaja koeficijent časovne neravnomernosti Khmax = 2,3. U okviru proračuna potrebnih količina vode u dnevnoj normi potrošnje po stanovniku, obuhvaćene su i potrebne količine vode za komercijalne i komunalne, kao i potrebe za zalivanje zelenih površina. Tabela - Proračun potrebnih količina pitke vode 47

48 Urbanističko-arhitektonskog rešenja hotelskog resorta Lazaret Urbanistička parcela Namena Broj potrošača Specifična potrošnja (l/dan/kor) Dnevne potrebe za vodom (m3/dan) Qmax.dn. (l/s) Qmax.čas (l/s) Qotpadne vode (l/s) 7 (2)*(3)/1000 (2)*(3)/86400 (5)*Khmax (6)*0.80 Lazaret, centralni objekat Depadanssmeštajni objekat Centralni trg UP1 Hotelsko kupalište sa spa centrom ZONA NAUTICKOG TURIZMA Jaht klub TURISTI ZAPOSLENI POSETIOCI Servisni objekat Šetalište Pristanište sa servisnim objektom ZAPOSLENI POSETIOCI STANOVNICI UKUPNO Kanalisanje otpadnih voda Za hotelski kapacitet Lazaret i stambeno poslovni kompleks visokog ranga postojeći kolektor kanalizacije Ø300 mm sa pripadajućom pumpnom stanicom zadovoljavaju kapacitetom. Kako u ulici Braće Pedišića postoji, takođe, kolektor kanalizacije, stambeno poslovni kompleks će se svojim ispusnim cevima za kanalizaciju priključiti na njega. Na području Meljina, kanalizacija je djelimično rješena. Sve do ušća potoka Nemila postoji glavni gradski priobalni kolektor, odnosno prva pumpna stanica priobalnog kolektora se nalazi kod samog ušća rijeke. Do ove pumpne stanice dolazi glavni kolektor PVC Ø300 iz naselja Nemila. 48

49 Postojeću kanalizaciju treba «pretresti», zbog eventualnih oštećenja, ukoliko je potisni cijevovod stvarno Φ200mm, što treba provjeriti, tada zadovoljava planirane kapacitete rekonstruisanog objekta. Na postojeću internu kanalizaciju treba priključiti i ostale, nove objekte, vodeći računa o padovima terna, a gornji objekat, s druge strane ulice Braće Pedišića priključiti na postojeći kolektor koji prolazi tom ulicom Kanalisanje kišnih voda Sistem kanalisanja površinskih, kišnih voda za osnovu ima sistem kanala po postojećem stanju. To su horizontalni i vertikalni olučni kanali, rezervoarski prostor ispod dvorišta starih lazaretskih zgrada i površinski i podzemni kanali od pripadajućih objekata, u zoni urbanstičkog projekta. Ovaj interni sistem kišne kanalizacije zahtjeva popravku, sanaciju i stavljanje u funkciju. Kišna kanalizacija za nove objekte i saobraćajnicu ulicu Braće Pedišića, rješava se kraćim potezima kišnih kolektora, Φ300 mm sa upuštanjem u arle sa zelenilom, duž istih tih saobraćnica Elektrosistemi Postojeće stanje energetske mreže U predviđenoj zoni izmjena i zahvata projekta» Lazaret» nema nikakavih energetskih objekata izuzev dijela N.N. vazdušne mreže kojom se napajaju objekti sa postojeće trafostanice MBTS 10/0,4 kv ; 1 x 630 kva,»meljine». Vazdušna mreža izvedena je kablovskim samonosivim snopom» Elkalex» 4 x 70 mm² koji je pomoću ovesnog pribora položen na drvenim stubovima i konzolama na objektima. Što se tiče javne rasvjete ovog područja može se reći da je i nema, a iako je ima to je samo jedna vrsta improvizacije. Rasvjeta je izvedena živinim svjetiljkama na postojećim drvenim stubovima N.N. mreže. Ovako izvedena rasvjeta ne zadovoljava ni najminimalnije svetlotehničke parametre rasvete komunikacija Postojeće stanje TT mreže Ovo područje telefonskih pretplatnika napaja se sa postojeće telefonske centrale Herceg Novi. Objekti su povezani uglavnom vazdušno na postojeću takođe vazdušnu primarnu telefonsku mrežu. Pored kompleksa iz pravca Vojne bolnice prema magistrali postoji kablovska TT kanalizacija izvedena cijevima PVC Ø110 mm a neposredno uz centralni objekat nalazi se telefonski šaht TT kanalizacije Planirano stanje energetske mreže Procijena potrebe za električnom snagom 49

50 Uz poštovanje zahteva Programskog zadatka izvršena je procijena vršne snage budućih objekata u zoni zahvata, a zatim razmotren koncept buduće mreže. Planirani objekti Za procijenu vršne snage planiranih objekata korišćene su vrijednosti specifičnog opterećenja zasnovane na iskustvu i podacima iz literature, koji se kreću u granicama W/m2, hoteli sa klima uređajima. Objekti su planirani sa visokoenergetski efikasnim centralizovanim sistemima za pripremu STV, klimatizacijom, ventilacijom i ostalim infrastrukturnim sistemima. Upotreba energetski efikasnih izvora svetlosti sa visokim LOR (Light Output Ratiokoeficijent svetlosnog izlaza) je obavezna. UP1- Lazaret -centralni objekat Ukupna bruto građevinska iznosi 5845,88 m2. Uz usvojenu prosječnu vrijednost specifičnog opterećenja od 100W/m2 (uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji - staklene površine sa stop-sol efektom, korišćenjem sunčeve energije za dogrevanje tople vode, rekuperacija toplog i hladnog vazduha iii STV do 90%, solarni kolektori i fotonaponski paneli, argonska trokomorna stakla) jednovremeno opterećenje iznosi: Pv1 = S x Pj x kj= 5845,88m2 x 100W/m2 x 0,8 =467,70 kw UP1- Depadans hotela Ukupna bruto građevinska površina ovog objekta iznosi 21022,51 m2. Uz usvojenu specifičnu potrošnju od 80W/m2, i koeficijent jednovremenosti kj=0,8 dobija se jednovremeno opterećenje grupe objekata mješovite namjene: Pv2 = S x Pj x kj= 21022,51 x 80W/m2 x 0,8 =1345,44 kw UP1- Hotelsko kupalište sa spa centrom Procenjena snaga za potrebe napajanja pratećih objekata kupališta i spa centra (svlačionice, toaleti, tuševi, servisni prostor, teretana, saune, hidromasažne kade, bazeni za kupanje...) procenjuje se na 150 kw : Pv3 = 150,00 kw UP1- Jaht klub Ukupna bruto građevinska površina ovog objekata je 428,54 m2. Uz usvojenu specifičnu potrošnju od 150W/m2, i koeficijent jednovremenosti kj=0,8, dobija se jednovremeno opterećenje objekata za pružanje usluga ishrane i pića: Pv4 = S x Pj x kj= 428,54x 150W/m2 x 0,8 =51,42 kw Zona nautičkog turizma-servisni objekat (postojeći objekat pod zaštitom) Procijenjena snaga za potrebe napajanja ovog objekta procijenjuje se na 20kW: Pv5 = 20,00 kw Zona nautičkog turizma - luka nautičkog turizma - marina sa ribarskom lukom i servisni objekat Ovim planom planirana je luka kapaciteta cca 160 vezova sa servisnim objektom bruto površine 220,20m2. Procijenjena instalisana snaga marine je 700 kw, dok je usvojena specifična potrošnja za servisni objekat 150W/m2. Uz koeficijent jednovremenosti kj=0,65, odnosno kj=0,80 respektivno, dobija se jednovremeno opterećenje: Pv6 = Pj x kj= 700 x 0,65 =450,00 kw Pv7 = S x Pj x kj= 220,20 x 150 x 0,80 =26,42 kw 50

51 Zona nautičkog turizma - uređeno kupalište Procijenjena snaga za potrebe napajanja pratećih objekata kupališta (svlačionice, toaleti, tuševi, servisni prostor) procijenjuje se na 5 kw : Pv8 = 5,00 kw Ukupno jednovremeno opterećenje zahvata iznosi: Pj = ( Pvn) x kj x 1,015/cosφ...(n=1,2...8) Pj=(467, , , ,42+5)x0,9x1,015/0,95 Pj =2419,31 kva gdje je kj koeficijent jednovremenosti između različitih grupa objekata, faktor snage cosφ=0,95, a koeficijentom 1,015 je uračunata potrošnja javne rasvijete na nivou 1,5% ukupne potrošnje zone. Izračunata snaga i raspored opterećenja nas opredeljuje na izgradnju tri distributivne trafostanice 10/0,4 kv, na mjestima predloženim u grafičkom prilogu, i to: - DTS10/0.4kV 1x1000 kva 2 kom - DTS10/0.4kV 1x630 kva 1 kom Kod definisanja potrebnih instalisanih snaga trafostanica računato je sa gubicima od 10% i rezervom u snazi od 10%. Izračunata jednovremena opterećenja odnose se na krajnji mogući kapacitet, uvažavajući maksimalnu građevinsku zauzetost urbanističkih parcela. Intenzitet izgradnje planiranih objekata, uzimajući u obzir činjenicu da se planirani objekti grade fazno, uslovljava postepeno dostizanje jednovremenog opterećenja. Zbog sigurnosti napajanja kompleksa, potrebno je obezbediti dvostrano napajanje. U tom cilju predviđeno je napajanje iz trafostanice 10/0,4 kv HLADNJAČA, kao i napajanje iz planirane trafostanice 10/0,4 kv 2x1000kVA VOJNO ODMARALIŠTE. Priključenje novoprojektovanih trafostanica 10/0,4 kv na mrežu izvršiće se jednožilnim kablovima u trostrukom snopu tipa XHE49-A 1x240/25 mm2. Izgradnjom planiranih objekata u zoni zahvata moguće je povećanje vrijednosti kapacitivne struje zemljospoja. Kako je Pravlnikom o tehničkim normativima za pogon i održavanje elektroenergetskih postrojenja i vodova ( Službeni list SRJ, broj 41/93), propisano da je maksimalno dozvoljena kapacitivna struja zemljospoja u mreži 10 kv 20 A, u trafostanicama TS 35/10 kv treba provjeriti potrebu menjanja režima rada mreže 10 kv, odnosno izvršiti uzemljenje neutralne tačke 10 kv ugradnjom otpornika za ograničenje struje zemljospoja. Sve planirane trafostanice treba da budu u skladu sa važećom preporukom Tp1b EPCG- FC Distribucija. Tip trafostanica je DTS, N=2 (N je broj vodnih ćelija). 10 kv kablovska mreža Na zahvatu plana izvesti novu kablovsku mrežu i to jednožilnim kablovima sa izolacijom od umreženog polietilena tipa XHE 49-A 1x 240/25 mm2 prenosne moći preko 5,5 MVA) ili prema uslovima lokalne ED Herveg Novi. Preporučuje se da se veze između trafostanica izvedu kablom istog presjeka (zbog unifikacije). To će biti definisano uslovima ED Herceg Novi. 51

52 Trafostanice će biti izvedene u objektima, kako to omogućava tehnička preporuka Tp1b FC ED CG (tačka 2.6). U grafičkom prilogu prikazane su lokacije planiranih TS 10/0,4kV kao i planirane trase 10kV kablovske mreže. Moguće je prilagođavati mikrolokacije trafostanica projektovanim objektima, što se neće smatrati izmjenom plana. Niskonaponska mreža Kompletna niskonaponska mreža mora biti kablovska (podzemna) do lokacija priključnih ormarića ili direktno u objekat do glavnih razvodnih tabli. Mrežu izvesti niskonaponskim kablovima tipa PP00-A, XP00-A i PP00 ili XP00 0,6/1kV, presjeka prema naznačenim snagama pojedinih objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedničkom rovu na propisanom odstojanju i uz ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima. Osvjetljenje otvorenih prostora i saobraćajnica Pošto je javno osvjetljenje sastavni dio urbanističkih parcela, treba ga tako izgraditi da se zadovolje i urbanistički i saobraćajno-tehnički zahtjevi, istovremeno težeći da instalacija osvjetljenja postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi računa da osvjetljenje saobraćajnica i ostalih površina osigurava minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i komfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i o tome da instalacija osvjetljenja ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rješavanju uličnog osvjetljenja mora voditi računa o sva četiri osnovna mjerila kvaliteta osvetljenja: nivo sjajnosti kolovoza, podužna i opšta ravnomernost sjajnosti, ograničenje zaslepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja), vizuelno vođenje saobraćaja. Saobraćajnice su svrstane u pet svetlotehničkih klasa, od M1 do M5, a u zavisnosti od kategorije puta i gustine i složenosti saobraćaja, kao i od postojanja sredstava za kontrolu saobraćaja (semafora, saobraćajnih znakova) i sredstava za odvajanje pojedinih učesnika u saobraćaju. Svim saobraćajnicama na području plana treba odrediti odgovarajuću svijetlotehničku klasu. Na raskrsnicama svih ovih saobraćajnica postići svijetlotehničku klasu za jedan stepen veću od samih ulica koje se ukrštaju. Posebnu pažnju treba posvetiti osvjetljenju unutar blokovskih saobraćajnica i parkinga, prilaza objektima i slično. To osvjetljenje treba rješavati posmatranjem zone kao cjeline, a ne samo kao uređenje terena oko jednog objekta. Rješenjima instalacija osvjetljenja unutar zone omogućiti komforan prilaz pješaka do ulaza svakog objekta i iz svih pravaca. Uslovi za izgradnju elektroenergetskih objekata Izgradnja 10 kv kablovske mreže Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija 0,4 x 0,8 m. Na mjestima prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gde se može očekivati povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi), kablove postaviti kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. 52

53 Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe ED Herceg Novi, zajedno sa kablom (na oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe- Zn 25x4 mm. Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, promenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama. Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštitnim mjerama omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja. Trafostanice 10/0,4 kva Trafostanice će biti izvedene u objektima, kako to omogućava tehnička preporuka Tp1b FC ED CG (tačka 2.6). U grafičkom prilogu prikazane su lokacije planiranih TS 10/0,4kV kao i planirane trase 10kV kablovske mreže. Moguće je prilagođavati mikrolokacije trafostanica projektovanim objektima, što se neće smatrati izmjenom plana. Izgradnja niskonaponske mreže Nove niskonaponske mreže i vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje kablova tipa PP00 (ili XP00, zavisno od mjesta i načina polaganja), ukoliko stručna služba ED Herceg Novi ne uslovi drugi tipa kabla. Mreže predvideti kao trofazne, radijalnog tipa. Što se tiče izvođenja niskonaponskih mreža i vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovske 10 kv mreže Tehnički uslovi i mjere koje treba da se primijene pri projektovanju i izgradnji priključka objekata na niskonaponski mrežu definisani su Tehničkom preporukom TP-2 Elektroprivrede Crne Gore. Pri polaganju kablova voditi računa da sva eventualna ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kablova sa drugim podzemnim instalacijama budu izvedena u skladu sa važećim propisima i preporukama: međusobni razmak energetskih kablova niskog napona ne smije biti manji od 7 cm, pri paralelnom vođenju, odnosno 20 cm pri međusobnom ukrštanju; kod paralelnog polaganja 10 kv kablova sa niskonaponskim kablovima, isti moraju biti odvojeni opekama, a minimalni međusobni razmak mora iznositi 10 cm; pri ukrštanju energetskih kablova istog ili različitog naponskog nivoa razmak između energetskih kablova treba da iznosi najmanje 20 cm; nije dozvoljeno paralelno vođenje kabla ispod ili iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi (osim pri ukrštanju). Horizontalni razmak između kabla i vodovodne ili kanalizacione cijevi treba da iznosi najmanje 0,40 m. pri ukrštanju kablovi mogu biti položeni ispod ili iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi, uz rastojanje od 0,30 m; ukoliko ovi razmaci ne mogu biti postignuti, tada energetski kabl treba položiti kroz zaštitnu cijev; 53

54 pri paralelnom vođenju kablovskog sa telekomunikacionim kablom najmanji dozvoljeni horizontalni razmak iznosi 0,50 m; ukrštanje energetskog i telekomunikacionog kabla izvesti uz međusobni razmak od 0,50 m, s tim što se energetski kabl polaže ispod telekomunikacionog kabla. Ugao ukrštanja treba da bude bliži 90, ali ne manje od 45 ; energetske kablove pored zidova i temelja zgrada treba polagati na rastojanju od najmanje 30cm. Ako pored zgrade postoji trotoar onda kabl mora da bude van trotoara. Izgradnja spoljašnjeg osvjetljenja Izgradnjom novog javnog osvjetljenja otvorenog prostora i saobraćajnica oko kompleksa obezbjediti fotometrijske parametre date međunarodnim preporukama (preporuke CIE). Kao nosače svjetiljki koristiti metalne stubove, predviđene za montažu na pripremljenim betonskim temeljima, tako da se po potrebi mogu demontirati, a napajanje javnog osvjetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 00 4x25mm2; 0,6/1 kv za ulično osvjetljenje i PP 00 3(4)x16mm2; 0,6/1 kv za osvjetljenje u sklopu uređenja terena). Pri projektovanju instalacija osvjetljenja u sklopu uređenja terena oko planiranih objekata poseban značaj dati i estetskom izgledu instalacije osvjetljenja. Sistem osvjetljenja, iz razloga energetske efikasnosti, treba da bude automatizovan uz upotrebu energetski efikasnih izvora svjetla (LED) sa minimalnim brojem od radnih sati, savremenih eksterijerskih, električnih i svetlotehničkih karakteristika. Pri izboru svjetiljki voditi računa o tipizaciji u cilju jednostavnijeg održavanja. Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvjetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obezbjediti selektivnu zaštitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svjetiljki. Obezbjediti mjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem javnog osvjetljenja obezbjediti preko uklopnog sata ili fotoćelije. Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova Planirano stanje TT mreže Shodno planiranim sadržajima u granicama plana potrebno je cca novih direktnih 150 pretplatnika. Mjesto za priključak planiranih telefona je postojeći 54

55 šaht TT kanalizacije u kojem je potrebno obezbediti potreban broj parica za napajanje kompleksa. Od postojećeg telefonskog šahta prema kompleksu predvideti izgradnju kablovske TT kanalizacije u svemu prema datom rješenju TT mreže. Kablovska kanalizacija se izvodi alkaten cevima Ø70 mm i telefonskim šahtovima. Predviđena je ugradnja telefonskih lokalnih centrala, a za svaku smještajnu jedinicu i poslovni prostor predviđen je po direktan telefon. Što se tiče privezišta, za svaki određeni vez predviđen je po jedan direktan priključak koji je ugrađen u zajedničkom poliesterskom ormariću sa energetskim priključkom koji je ugrađen na gatu pored veza. Ovi ormarići napojeni su iz poliesterskih ruralnih telefonskih ormarića 20x2 koji su ugrađeni slobodno na terenu. Kroz planiranu TT kanalizaciju provlače se kablovi tipa TK59GM potrebnog broja parica, kao što je dato u prilogu planiranog stanja TT mreže. Mreža određenog područja ne može se posmatrati kao izolovana bez sagledavanja i potreba za telefonskim priključcima ostalog dijela prostora koje se graniči ili gravitira sa dijelom prostora koji se obrađuje predviđenom planskom dokumentacijom. Zato je ovimplanom predviđena izrada dvocevne TT kanalizacije kroz područje, a potreban broj parica u kablu, koji mora biti tipa TK59GM, odrediće određene službe razvoja u PTT jedinici Herceg Novi shodno potrebama ne samo područja obuhvaćenog plana, već šireg područja koje bi se napajalo sa pomenutog kabla. Od strane razvojne službe TT mreže potrebno je za svaki novi objekat zatražiti TT saglasnost u kojoj će biti definisano tačno mjesto i način priključka na TT mrežu. 6. Zaštita životne sredine Za analiziranje činjenica, koje utiču na zaštitu životne sredine za područje u zahvatu projekta Lazaret, koristi se matrica ocijene stanja, koja se zasniva na tehničkim i iskustvenim podacima, odnosno, opažajnim karakteristikama. Analiza uticaja na životnu sredinu svrstava se u nekoliko kategorija: analizu vrjednovanja lokacije, kvaliteta i stanja tla, analizu uticaja na kvalitet mora, analizu uticaja na kvalitet vazduha, te zaključci i preporuke. Pored ove matrice uticaja postoje činioci zagađenja sredine čiji je izvor izvan lokacije. 6.1.Analiza vrijednovanja lokacije, kvaliteta i stanja tla (položaj, geologija, pedologija, erozija) Određivanje matrice ulaznih podataka za analizu pogodnosti lokacije, tla i samog objekta, za stanovanje, i uticaj prirodnih činilaca, na lokaciju, kao i funkcionalna povezanost objekta i namjene njegovog prostora, sa okruženjem, kao sadejstvo činilaca životne sredine, određuje dalje projektne i planerske korake. Lokacija Lazareta nalazi se u podnožju brda Savina, u uvali, sa njegove istočne strane. A1) Analiza vrijednovanja uslova komfora 55

56 Lokacijsko vrijednovanje dobija se iz boniteta pojedinačnih parametara: Pravac pružanja lokacije: dužom stranom ka moru, pravcem SE Kriterijum za vrijednovanje lokacije u pogledu izloženosti suncu dat je u tabeli 1: Tab. 1. exp S SE SW E W NW NE N BEZ poen Lokacija Lazaret je u poziciji SE bonitet 7. Provetravanje 2 Tab. 2. a B c d e f a na pravcu dominantnog vetra, b bočno na pravac dominantnog vetra, c u zavetrini, d u uslovima termičke inverzije, e u ravnim neutralnim zonama. Vrsta dominirajućeg pogleda 8 Tab. 3. a B c d e f a more, b šuma, c slobodni prostori, livade, d naselje, e uzvišenja, f voćnjaci Ambijent u okruženju 2,33 2,33, dobija se aritmetičkom sredinom ambijentalnih činilaca, vrijednujući ih ravnopravno, u neposrednom kruženju. Objekat jeste uz samo more, i to mu je prednost, ocijena 4, kao i unutrašnji parkovski ambijent, visoki sađeni borovi, ali se sa njegove sjeverne strane nalaze: veoma ružna skladišta, zgrade bez okućnica, čime se umanjuje vizuelni kvalitet lokacije (po tabeli 2). Tab

57 a b c d e f g h a šuma, voćnjak, more, b njive, c vinograd, d stambene zgrade sa okućnicom, e zgrade bez okućnice, f putevi, g skladišta, h elektrovodovi Uslovi kretanja pješke na osnovu nagiba terena u % 3 (po tabeli 3). Tab. 5. ravno > elim. Ocedljivost podloge i nivo podzemnih voda (po tab.4) srednja vodopropusnost 3 Tab. 6. a B c d e f a velika vodopropusnost, b srednja vodopr. c mala poroznost, d vodoležnost do 1 dana, e vodoležnost 1 7 dana, f 7 dana A2) Lokacijski faktori vrijednovanja Udaljenost od centra naselja (u metrima) - 4 Tab. 7. < >

58 Udaljenost od glavne saobraćajnice sa gradskim prevozom (u metrima) 5 Tab. 8. < > Udaljenost od zdravstvene stanice 3 Tab. 9. < > Udaljenost od glavnog vodovoda (m) 4 Tab > Udaljenost od glavnog kanalizacionog kolektora 5 Tab > Udaljenost od trafostanice, izvora napajanja strujom (m) 3 Tab

59 > A3) Analiza kvaliteta i stanja tla U geološkom smislu, Lazaret je smješten u aluvijalnoj zoni potoka Nemila, koju čine naslage pjeskovite gline i šljunka. Sa stanovišta inženjersko geoloških parametara za izgradnju, definisana kao uslovno stabilno područje. Odnosno, prije izgradnje su morale biti urađene tehničke mjere poboljšanja tla. Lokaciju siječe rased, od koga je, u seizmičkim uslovima, definisano šire jugozapadno područje, kome pripada stari objekat, dok je seizmički nedefinisana sjeveroistočna strana, gdje se smještaju prateći objekti kompleksa Lazareta. Područje se zaokružuje pretpostavkom IX zone potencijalne seizmičke aktivnosti. Geološka struktura tla je: 1) Zapadno kontaktno područje, po geološkoj kategorizaciji, je II b, koju čini siltit glinoviti u izmjeni sa pješčarima, krečnjački lapor, laporoviti krečnjak, glinoviti lapor, rožnjaci, silifikovani krečnjaci, čiji je nagib ; uslovno je stabilno tlo koje podleže razvoju erozionih procesa i klizanju, očekivani nivo podzemnih voda je na dubini, prosječno, većoj od 4,0 metra, sem neposredne blizine mora. 2) Sjeveroistočno kontaktno područje, je III f koju čini oštrougaona drobina i krupnozrni oštrougaoni pjesak s malo glinovitog praha i rijetkim odlomcima, prašinasta glina do glinoviti prah, što daje stabilno područje, koje podleže diferencijalnom sleganju, nagib je do 100, a očekivana dubina do podzemne vode 0 1,5 m. Parametri vrednovanja gradnje, po principima zaštite životne sredine, su: Nosivost podloge je manja od 70 KN/m2, P1 = 1 Tab > Dinamičnost podloge, P2 = 3 Tab. 14. a b c d e f elim a klizište, b pedimentni uslovi, c blago denudaciono pomjeranje, d jaruženje, e eluvijalni uslovi, f deluvijalni uslovi Nivo podzemnih voda, P3 = 1 59

60 Tab ,2-0,5-1,0-2,0 2,0- >5,0 0,5 1,0 5,0 elim Nagibi površina 5 Tab > elim. Pristupačnost gradilišta P4 = 8 Tab. 17. a b c d e f g h i j k L a lokacija uz glavni put, b lokacija uz sporedni asfaltni put, c lokacija uz sporedni makadamski put, d lokacija uz sporedni poljski put, e mora se graditi uz pristupni put dužine do 50 m, f = m, g = m, h= , i > 500, j teški uslovi gradnje pristupnog puta (podzemne vode, nasipanje, propusti, nagibi), k neophodna rušenja, l imovinsko pravni problemi za gradnju puta. Tab.18. Za dobijanje krajnje ocjene (V) vrijednosti lokacije za hotelsku izgradnju, uvode se koeficjenti značaja pojedinih obeležja (K), ( po Dr. S. Krnjetinu). Rangovi značaja su datu u zagradama u prvoj koloni tabele 18. Vrijednovanje lokacije i objekta Lazaret dobija se na osnovu rangova značaja obiljeležja i primenom transformacionih funkcija, prevođenjem karakteristika u brojčanu vrijednost (0 100), pa je: V = 1K1 (AK1 + BK2+CK3+DK4+EK5+FK6+GK7)/7 + 2K2 (AC1+BC2+CC3+DC4+EC5+FC6)/6 + 3K3 (AX1+BX2+CX3+DX4+EX5+FX6+CX7)/7 V = 88, Analiza uticaja na kvalitet mora 60

61 Projektu Lazaret pripada i dio morske obale i priobalja, gdje je smješteno privezište i hotelsko kupalište lido. Lokacija se nalazi na sjeverozapadnoj obali tivatskog zaliva i u neposrednoj blizini potoka Nemila. More, unutar Bokokotorskog zaliva, zahtjeva posebnu brigu, kako zbog svojih bioekoloških vrijednosti, tako i specifičnih okeanografskih i geografskih osobina. Ušće Nemile je evidentirano na mapama lokacija riblje mlađi. Tok potoka Nemila je značajan zbog pronosa erodiranog nanosa iz viših zona gornjeg i srednjeg toka, kao i zbog putujećeg organskog zagađenja upuštanjem fekalnih voda iz stambenih objekata, lociranih uz potok, uzvodno. Pored potoka, u srednjem toku, kroz dolinu Nemila, locirani su industrijski objekti građevinskog preduzeća Prvoborac, betonjerka i proizvodnja limarije i bravarije koji mogu biti ozbiljni zagađivači potoka, a indirektno, i priobalnog mora. Po uzorkovanju morske vode (Studija Korišćenja mora u opštini Herceg Novi, Institut za biologiju mora, Kotor, 2000) kvalitet mora u Meljinama je II kategorije, ali je, povremeno, moguće, da po broju ukupnih koliformnih bakterija, bude iznad dozvoljenog limita za kupanje i rekreaciju u vodi. Duž ovog dijela obale zaliva Boke Kotorske teče generalna izlazna morska strujnica, čiji je dinamika najintenzivnija u površinskom sloju od 5 metara (v = 0,6 0,8 čv). Pored regulisanja kanalizacionog kolektora, objekata unutar UP, ali i u neposrednoj blizini, lokacijski niz i uz strujnicu, moguće je zagađenje uljima, odnosno, naftnim derivatima, koji obično plutaju u marinama, privezištima, usled ispuštanja količina goriva, mašinskog ulja i dr. od istih plovila u marini ili usled plivanja naftne mrlje, koja je pod uticajem struja, valova ili vjetra, stigla u područje marine. U tom smislu je potrebna zaštita u pojasu od vrha marinskog lukobrana, paralelno s obalom, ka ušću Nemile, plivajućom branom. Plivajuća ulja je, po zaokruživanju branom, potrebno pokupiti iz mora Analiza uticaja na kvalitet vazduha U Herceg Novom se kvalitet vazduha mjeri u gradu, kod zgrade opštine, i u Igalu. U Meljinama nema pokazatelja zagađenja vazduha. Uticaji na vazduh nisu jednaki u svim periodima godine. U ljetnjem periodu, kada je veća frekvencija saobraćaja, veća je i koncentracija izduvnih, štetnih gasova, čađi i prašine. U neposrednoj blizini ne postoje kotlarnice iz kojih se emituju štetni gasovi. Može se očekivati da ni od objekata u zoni UP neće biti dodatnih zagađenja vazduha. Emisija štetnih gasova u vazduhu zavisiće od strujanja vetra, pravca i inteziteta, i disperzije u vazduhu. Pojas postojeće visoke vegetacije i novih zasada, unutar lokacije, i u rubnom dijelu prema saobraćajnicama, i novih zasada, smanjiće negativan uticaj raspršenih čestica u vazduhu, na objekte unutar UP Zaključci i preporuke Pored analiziranih kvantitativnih osobenosti dodaju se i opažajne ocijene pripadajućih objekata koje podižu vrednost lokaliteta Lazareta, kao i kvaliteta životne sredine: terase, bazen, hotelska plaža sa plažnim barom, urbano zelenilo, srednje, niže i visoko. Preporučuje se : 61

62 -maksimalno očuvanje starog graditeljskog nasljeđa kamenog objekta iz XVIII vijeka, -Očuvanje postojeće visoke vegetacije i zgušnjavanje postojećih nizova starih borova novim zasadima, sa zapadne, sjeverne i južne strane lokacije, -kontrola kvaliteta mora i preventivno postavljanje plivajućih brana na svaku najavu plutajuće naftne mrlje unutar zaliva. -indirektni uticaji, duž potoka Nemila, zagađenje mora duž obale, od Veriga ka Herceg Novom, moraju biti dio obaveznog sistema praćenja, preventivnog i korektivnog djelovanja, od plivajućih, fizičkih, ili hemijskih zagađenja. 7. Pejzažna arhitektura 7.1. Postojeće stanje Kompleks ''Lazaret'' se nalazi u opštini Herceg Novi, u naselju Meljine i prostire se na površini od oko m2. Pod izgrađenim objektima je oko m2, a zelene površine obuhvataju oko m2. Venecija je podigla ovaj karantin za robu i ljude koji su dolazili sa morske strane. Ubrzo je objekat postao i zvanično bolnica koju su Austrijanci, a naročito Austrougari prepravili sve do useljenja na današnju lokaciju Vojne bolnice, oko 1889.g. Tada Lazaret postaje vojna kasarna, a kasnije komanda JRM do 1979 g. U skladu sa funkcijom objekata, formirale su se i parkovske površine. Geografski primorski položaj, blizina mora i pedološka struktura tla omogućili su rast i razvoj biljnih kultura koje su karakteristične za suptropske oblasti kao i mediteransku klimu. Danas su to isparcelisane površine između prilaznih staza i platoa, zatravljene divljim travnatim površinama i ozelenjene pojedinačnim stablima. Na ovim površinama se nalaze i neka izrazito kvalitetna višedecenijska stabla palmi, magnolija i borova. Na osnovu analize trenutnog stanja zelenila nameće se zaključak da je neophodna valorizacija ovog atraktivnog lokaliteta a u odnosu na novu namenu i funkciju. Postojeća vegetacija pokazuje da je u daljem planiranju moguće koristiti visokodekorativne vrste iz asortimana mediteranskih biljaka kao i uklapanje sa postojećim fondom koji je moguće zadržati a koji je označen sa dobrim zdrastveno estetskim ocijenama. U slučaju potrebe za presađivanja radi boljeg komponovanja i funkcije, predlažu se samo sadnice palmi, juka, agavi i pitospora, jer su to biljke koje uz stručno i pravovremeno odrađen postupak, relativno dobro podnose presađivanje. Za ostale vrste se ne preporučuje presađivanje zbog njihove starosti, dugog procesa oporavka nakon postupka presađivanja i neisplativosti. Izradom novog projekta ozelenjavanja ovog prostora, ovaj prostor se prevodi u veći stepen njegove estetske i funkcionalne vrijednosti. Na lokaciji se posebno ističu stabla borova (Pinus nigra Arnold, Pinus halepensis) koja svedoče istorijskom razvoju kompleksa. Magnolia grandiflora je takođe zastupljena kao pojedinačna soliterna stabla, veoma lijepo razvijena i 62

63 oblikovana, dok je pored lokalne saobraćajnice sađena kao drvoredna sadnica. Jedina vrsta palmi na ovoj lokaciji je Phoenix canariensis, takođe sađena kao pojedinačna stabla. Na južnoj strani, neposredno uz more je niz od tamarisa (Tamarix gallica). Ova stabla su veoma lošeg estetskog izgleda zbog neadekvatnog održavanja, kao i dostignute vegetacijske zrelosti.od lišćarskih vrsta su zastupljena uglavnom stabla bagrema i to neposredno uz lokalnu saobraćajnicu, dok je uz šetalište, nazapadnoj strani grupacija od pitospora (Pitosporum tobira) prvobitno sađen kao živa ograda, a danas je izrasla u manja stabla tako da je izgubljena osnovna funkcija ove ograde. Grupacija juka, sađenih u nizu ili grupama uz objekat su veoma kvalitetne te ih i u daljem planiranju treba zadržati sa mogućnošću njihovog presađivanja na adekvatnije lokacije, u zavisnosti od nove funkcije objekta. Parterno zelenilo ne postoji, pa se u daljem planiranju mora posvetiti posebna pažnja ovoj kategoriji zelenila. NAPOMENE: Detaljnom analizom postojećeg zelenog fonda, uočeno je sledeće: na zapadnoj strani objekta je stablo palme (Phoenix canariensis) koje je veoma lošeg zdravstvenog stanja i postoji opasnost od njenog izvaljivanja, pa se sugeriše njeno liječenje; u daljem planiranju i projektovanju zelenih površina, ukomponovati postojeći zeleni fond, sa mogućnošću presađivanja sadnica palmi, juka, pitospora i agave. Pinus nigra 43 63

64 Phoenix canariensis 2; Phoenix canariensis, oštećena palma 42 Magnolia grandiflora 78, 79 i 80 Yucca gloriosa, grupa od 10 sadnica Planirano stanje Slobodne površine oko hotelskog kompleksa planirane su u skladu sa savremenim pejzažno arhitektonskim principima uz maksimalno očuvanje 64