Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι)ΑΘΗΝΑΣ Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης Ακαδημαϊκό έτος Αθήνα Έκθεση 1 Ιούνιος

2 Πίνακας περιεχομένων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι)ΑΘΗΝΑΣ... 1 Πρόλογος Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Παρουσίαση του Τμήματος Προγράμματα Σπουδών Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών (5) Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (4) Διδακτικό έργο Διδακτικό Έργο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών (4) Ερευνητικό έργο (3) Σχέσεις με κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς (5) Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης (3) Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές (4) Συμπεράσματα Σχέδια βελτίωσης Πίνακες Παραρτήματα

3 Σύνοψη: Το Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης με μια ματιά Τόπος: Αθήνα Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Ίδρυμα ΤΕΙ Αθήνας Ημερομηνία ίδρυσης 1977 Αριθμός φοιτητών 638 Αριθμός μελών ΕΠ 10 Αριθμός επιστημονικών και εργαστηριακών 21 συνεργατών Αριθμός ΕΤΠ 1 Αριθμός διοικητικού προσωπικού 2 Αίθουσες και εργαστήρια 7 (σύνολο τετ. μέτρα) Γραφεία 7 (σύνολο τετ. μέτρα) Γραμματεία 1 (27 τετ. μέτρα) Σύνολο τετραγωνικών 502 τετ. μέτρα Ημερομηνία Αναμόρφωσης Προγράμματος 2008 Σπουδών ECTS ΝΑΙ Πρακτική άσκηση ΝΑΙ Πτυχιακή εργασία ΝΑΙ Αριθμός μαθημάτων 44 Erasmus ΝΑΙ (6 διακρατικές συμφωνίες) Μεταπτυχιακά ΟΧΙ μετά το 2008 Διδακτορικά ΟΧΙ Μέσος όρος βαθμολογίας αποφοίτησης 7,4 Μέσος όρος βαθμολογίας αξιολόγησης 4,2 διδασκόντων Αριθμός συμμετοχών σε ερευνητικά 43 προγράμματα Μέσος όρος δημοσιεύσεων ανά μέλος ΕΠ Περίπου 2 ανά έτος ανά διδάσκοντα Εργαστήρια ΟΧΙ (σε διαδικασία υποβολής πρότασης) Ιστοσελίδα E class 3

4 Πρόλογος Η Εσωτερική Αξιολόγηση ξεκίνησε με την αποτύπωση των στοιχείων για πρώτη φορά στο Τμήμα το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους και συνεχίστηκε σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΔΙΠ στο εαρινό εξάμηνο του ίδιου ακαδημαϊκού έτους. Στο τέλος των δύο εξαμήνων έγινε η πρώτη Ετήσια Εσωτερική Έκθεση. Αφού λήφθηκαν υπόψη τα στοιχεία που προέκυψαν κατά την αποτύπωση των δύο εξαμήνων συντάχθηκε η παρούσα «Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης». Μέσα από τη διαδικασία αυτή το Τμήμα είχε τη δυνατότητα: 1. Να αποκτήσει μια σαφή εικόνα των υποδομών που το στηρίζουν και να εντοπίσει αφενός μεν τα δυνατά σημεία του τμήματος αφετέρου δε να εντοπίσει τις ελλείψεις. Τόσο τα δυνατά σημεία όσο και οι ελλείψεις συχνά καθορίζουν την καθημερινή πραγματικότητα φοιτητών και καθηγητών. Με γνώμονα αυτά το τμήμα προσπαθεί να αξιοποιήσει στο μέγιστο τα ισχυρά του σημεία και παράλληλα να προβεί σε βελτιώσεις ή να επισημάνει την ανάγκη αλλαγών. 2. Να αποτυπώσει τη δραστηριότητα των καθηγητών και φοιτητών σε σχέση με το παρεχόμενο διδακτικό έργο και να προχωρήσει είτε σε ενισχυτικές είτε ακόμα και σε διορθωτικές παρεμβάσεις, όταν αυτό είναι αναγκαίο με στόχο την αναβάθμιση των σπουδών. 3. Να αξιολογήσει το νέο πρόγραμμα σπουδών και να προτείνει παρεμβάσεις με βάση τα όσα προέκυψαν από την εφαρμογή του και την εξέλιξη της επιστήμης θέτοντας συγκεκριμένους στόχους. 4. Να αποτυπώσει και να αναπτύξει κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούμενου ερευνητικού έργου του με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής. 5. Να συζητήσει και να προωθήσει συστηματικά τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και εργαστήρια Μέσα από τη διαδικασία αυτή το Τμήμα μπόρεσε να προτάξει την επιστημονική του ταυτότητα, να αναδείξει την -ισχυρή ούτως ή άλλως- παρουσία του στον επαγγελματικό χώρο των επιστημών της πληροφόρησης, να προβάλλει τη διεπιστημονικότητα του κλάδου και να παρουσιάσει όλα τα θετικά και αρνητικά στοιχεία που συνθέτουν την ύπαρξη και τη δράση του. Η πρώτη φάση της διαδικασίας περιελάμβανε τη σύνταξη της Ετήσιας Εσωτερικής Έκθεσης που ουσιαστικά αποτελεί την αποτύπωση όλων των υποδομών, λειτουργιών, δραστηριοτήτων και στατιστικών στοιχείων που αφορούν το Τμήμα και το ανθρώπινο δυναμικό του. Η έκθεση αυτή αποτέλεσε, όπως ήδη προαναφέρθηκε τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η παρούσα Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. Στόχος της να αναπτύξει την κριτική, να υποδείξει τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης και να οριοθετήσει την προοπτική εξέλιξης του Τμήματος. Υπεύθυνη για τη σύνταξη της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης είναι η Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ), όπως αυτή ορίστηκε από το Ίδρυμα για όλη τη διάρκεια της Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης. Στη διαδικασία μετείχαν όλα τα μέλη ΕΠ του Τμήματος εκτός από ένα και όλοι οι επιστημονικοί και εργαστηριακοί συνεργάτες του Τμήματος που δίδαξαν ή συνέβαλαν στη διεξαγωγή εργαστηρίων ή και ερευνητικού έργου του Τμήματος, καθώς και το μέλος ΕΤΠ του Τμήματος. Η διαδικασία υποστηρίχθηκε από τη Γραμματεία του Τμήματος, η οποία επίσης συμμετείχε. Οι φοιτητές συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια και συμμετείχαν σε άτυπες συζητήσεις για θέματα που αφορούν την αξιολόγηση του Τμήματος. 4

5 Τόσο για τη σύνταξη της Εσωτερικής Έκθεσης όσο και για την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκαν τα πρότυπα της ΑΔΙΠ ώστε να προκύψουν μετρήσιμα και συγκρίσιμα στοιχεία. Η κλίμακα που χρησιμοποιήθηκε για τη διαβάθμιση των ερωτήσεων είναι αυτή που δόθηκε από την ΑΔΙΠ στα ερωτηματολόγια, καθώς κρίθηκε σκόπιμο να διατηρηθεί η ίδια. Σημειώνεται ότι τα 5 και 1 σημαίνουν αντίστοιχα ότι το τμήμα ικανοποιεί ή όχι ένα κριτήριο και το 3 ότι υστερεί στην εκπλήρωσή του. Χρησιμοποιούνται και οι ενδιάμεσοι βαθμοί 2 και 4, με προφανή σημασία. Συγκεκριμένα: Καθόλου Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα πολύ Ανεπαρκής Μη ικανοποιητική Μέτρια Ικανοποιητική Πολύ καλή 5

6 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης Στην ενότητα αυτή δίνεται μια σύντομη περιγραφή, ανάλυση και κριτική για τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης, καθώς και ορισμένες προτάσεις για τη βελτίωσή της Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο Τμήμα Εισαγωγή Η πρώτη φάση της διαδικασίας περιελάμβανε τη σύνταξη της Ετήσιας Εσωτερικής Έκθεσης που ουσιαστικά αποτελεί την αποτύπωση όλων των υποδομών, λειτουργιών, δραστηριοτήτων και στατιστικών στοιχείων που αφορούν το Τμήμα και το ανθρώπινο δυναμικό του. Η έκθεση αυτή αποτέλεσε, όπως ήδη προαναφέρθηκε τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η παρούσα Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. Στόχος της να αναπτύξει την κριτική, να υποδείξει τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης και να οριοθετήσει την προοπτική εξέλιξης του Τμήματος. Η συλλογή των στοιχείων έγινε καθ όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους ( ) και ενώ περιλαμβάνονται στοιχεία της τελευταίας πενταετίας, όπου αυτό ήταν ζητούμενο. Όπου παρουσιάζονται ποσοτικά στοιχεία, υπάρχει ειδική αναφορά για το διάστημα που αυτά αφορούν. Στη διαδικασία της αξιολόγησης μετείχαν όλα τα μέλη ΕΠ του Τμήματος εκτός από ένα και όλοι οι επιστημονικοί και εργαστηριακοί συνεργάτες του Τμήματος που δίδαξαν ή συνέβαλαν στη διεξαγωγή εργαστηρίων ή και ερευνητικού έργου του Τμήματος, καθώς και το μέλος ΕΤΠ του Τμήματος. Η διαδικασία υποστηρίχθηκε από τη Γραμματεία του Τμήματος, η οποία επίσης συμμετείχε. Οι φοιτητές συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια και συμμετείχαν σε άτυπες συζητήσεις για θέματα που αφορούν την αξιολόγηση του Τμήματος. Η ΟΜΕΑ είχε την ευθύνη για τη σύνταξη των εκθέσεων και την επεξεργασία των στατιστικών δεδομένων των στοιχείων που προέκυψαν. Για το σκοπό αυτό διεύρυνε το σχήμα της όπως αναλύεται παρακάτω. Η ΟΜΕΑ ανέλαβε το ρόλο της διακίνησης των ερωτηματολογίων στους φοιτητές σε ορισμένες περιπτώσεις ώστε να διασφαλίσει ότι θα υπάρχει αξιολόγηση για όλα τα μαθήματα που διδάχθηκαν στο ακαδημαϊκό έτος. (βλ. απόφαση Συμβουλίου του Τμήματος αρ. πρακτικού 10, 14/6/2010) πρέπει να επισυναφθεί ο αριθμός της απόφασης και στις δύο εκθέσεις. Τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν, επεξεργάστηκαν με τη βοήθεια διαχείρισης στατιστικών δεδομένων και διαμορφώθηκαν οι πίνακες και τα μετρήσιμα στοιχεία. Τόσο για τη σύνταξη των Εσωτερικών Εκθέσεων όσο και για την έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης χρησιμοποιήθηκαν τα πρότυπα της ΑΔΙΠ ώστε να προκύψουν μετρήσιμα και συγκρίσιμα στοιχεία. Η κλίμακα που χρησιμοποιήθηκε για τη διαβάθμιση των ερωτήσεων είναι αυτή που δόθηκε από την ΑΔΙΠ στα ερωτηματολόγια και κρίθηκε σκόπιμο να διατηρηθεί η ίδια. Συγκεκριμένα: Καθόλου Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα πολύ Ανεπαρκής Μη ικανοποιητική Μέτρια Ικανοποιητική Πολύ καλή Ποια ήταν η σύνθεση της ΟΜΕΑ; 6

7 Η ΟΜΕΑ αποτελείται από τρία μέλη ΕΠ στη βαθμίδα του καθηγητή, που ορίσθηκαν από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος (αρ. Πρακτικού 1/ ). Πρόκειται για τους Γιώργο Γιαννακόπουλο, Δάφνη Μάνεση και Μάρκο Δενδρινό Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την εποχή της συγκρότησης της ΟΜΕΑ, ο αριθμός των μελών ΕΠ του Τμήματος ήταν εννέα, εκ των οποίων τα πέντε βρίσκονταν σε προσωποπαγείς θέσεις και από τα υπόλοιπα τέσσερα το ένα επρόκειτο να συνταξιοδοτηθεί. Επομένως, η σύνθεση της ΟΜΕΑ ήταν δεδομένη εκ των πραγμάτων. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αξιολόγησης υπήρξαν αρκετές μεταβολές στη σύνθεση του προσωπικού: μία συνταξιοδότηση, ένας διορισμός, δυο εξελίξεις στη βαθμίδα του καθηγητή και δύο μετατροπές προσωποπαγών θέσεων σε τακτικές. Ο συνολικός αριθμός μελών ΕΠ είναι δέκα. Ένα από τα βασικά θέματα που αναδείχθηκαν κατά την αξιολόγηση είναι ο μικρός αριθμός μελών ΕΠ και η δυσκολία που δημιουργείται στην υλοποίηση του Προγράμματος Σπουδών αλλά και την εν γένει λειτουργία του Τμήματος Με ποιους και πώς συνεργάσθηκε η ΟΜΕΑ για τη διαμόρφωση της έκθεσης; Η ΟΜΕΑ προκειμένου να διευκολυνθεί στο έργο της, αλλά κυρίως να επιτύχει τη συμμετοχή όσο περισσότερων μελών του Τμήματος στη διαδικασία της αξιολόγησης, συγκρότησε τέσσερεις υποομάδες στις οποίες ανέθεσε συγκεκριμένα τμήματα της αποτύπωσης λειτουργιών του Τμήματος. Έτσι κάθε ομάδα εργάστηκε για συγκεκριμένο μεν έργο αλλά ήταν σε συνεχή επικοινωνία και με τις υπόλοιπες ομάδες. Σκέψεις, προβληματισμοί, ανάλυση στοιχείων κλπ εξετάστηκαν συνεργατικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κατά τη διάρκεια συναντήσεων. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τη σύνθεση των ομάδων, καίριο ρόλο στις οποίες είχαν οι επιστημονικοί συνεργάτες του Τμήματος. Α. Πρόγραμμα Σπουδών Καθ. Δάφνη Μάνεση Αν. Καθ. Σταματίνα Τσάφου Β. Διδακτικό έργο Γ. Ερευνητικό έργο Δ. Λοιπές υπηρεσίες Σχέσεις με κοινωνικούς, πολιτικούς, και παραγωγικούς φορείς Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Διοικητικές υπηρεσίες και υποδομές Επικ. Καθ. Σπύρος Ζερβός Επικ. Καθ. Γιώργος Σκρέτας Καθ. Μάρκος Δενδρινός Αν. Καθ. Βαλεντίνη Μονιάρου Καθ. Γιώργος Γιαννακόπουλος Καθ. Εφαρμογών Γεωργία Αβαστάγου- Παπαδάτου Δημήτρης Κουής Κουλούρης Αλ. Ιωάννης Τριανταφύλλου Κόκκινος Διονύσης Ελένη Μαμμά Δημήτρης Χάλκος Αλέξανδρος Βαρβέρης Η στατιστική επεξεργασία των δεδομένων έγινε από τους κ. Δ. Κουή και Σ. Ζερβό. Η διαδικασία συλλογής των δεδομένων έγινε κυρίως από τους κ. Γ. Γιαννακόπουλο, Δ. Μάνεση, Μ. Δενδρινό και Σ. Ζερβό. 7

8 Η συγγραφή της τελικής έκθεσης έγινε κατά κύριο λόγο από τους Γ. Γιαννακόπουλο, Δ. Μάνεση, Μ. Δενδρινό και Σ. Ζερβό Ποιες πηγές και διαδικασίες χρησιμοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών; Για την άντληση όλων των στοιχείων χρησιμοποιήθηκαν οι εξής μέθοδοι: i. Αυτοψία στους χώρους, παρατήρηση και καταγραφή, ιδιαίτερα για τα θέματα των υποδομών. ii. Συλλογή όλων των φορμών, εντύπων και οδηγιών τήρησης διαδικασιών που παράγει το Τμήμα (πχ αιτήσεις για πτυχιακές εργασίες, αιτήσεις και οδηγίες για πρακτική άσκηση, δηλώσεις μαθημάτων, αιθουσογράμματα, ωρολόγιο πρόγραμμα κλπ) iii. Απογραφικά Δελτία καθηγητών και μαθημάτων σύμφωνα με τα πρότυπα της ΑΔΙΠ iv. Ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση του διδακτικού έργου κατά το πρότυπο της ΑΔΙΠ v. Πρακτικά συνεδριάσεων του Τμήματος και των Τομέων κατά τα οποία λήφθηκαν αποφάσεις που αφορούν την εσωτερική λειτουργία του Τμήματος και το διδακτικό έργο vi. Ανακοινώσεις και εκδηλώσεις του Τμήματος, όπως αποτυπώθηκαν από τους πίνακες ανακοινώσεων και την ιστοσελίδα του Τμήματος vii. Η ιστοσελίδα του Τμήματος στην οποία αναρτάται κάθε σχετικό θέμα που αφορά τη λειτουργία, τη διδασκαλία, την έρευνα και του Τμήματος viii. Οι ιστοσελίδες των μαθημάτων και η εκπαιδευτική πλατφόρμα (e - class) του Τμήματος και του Ιδρύματος καθώς και το κάθε είδους εκπαιδευτικό υλικό ix. Ο Οδηγός Σπουδών του Τμήματος x. Συζητήσεις των μελών της ΟΜΕΑ και της διευρυμένης ομάδας της ΟΜΕΑ xi. Η εσωτερική αλληλογραφία σχετικά με την αξιολόγηση, μέσα από τον ειδικό λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που ενεργοποιήθηκε αποκλειστικά για την αξιολόγηση του Τμήματος (libeval@teiath.gr). Ο λογαριασμός αυτός λειτούργησε και ως σημείο συγκέντρωσης των απογραφικών δελτίων και παράλληλα ως μέσο ενημέρωσης για την πορεία, τις προθεσμίες και την εξέλιξη της αξιολόγησης xii. Η ανάρτηση όλων των εντύπων που αφορούν την αξιολόγηση στον ασφαλή δικτυακό τόπο που δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό στην πλατφόρμα windows live ( Ο πίνακας συζητήσεων του ιστότοπου αυτού χρησιμοποιήθηκε ως forum ανταλλαγής απόψεων σχετικά με την αξιολόγηση από τα μέλη ΕΠ και τους επιστημονικούς συνεργάτες του Τμήματος Πώς και σε ποια έκταση συζητήθηκε η έκθεση στο εσωτερικό του Τμήματος; Η πορεία της αξιολόγησης συζητήθηκε κατά τη διάρκεια των Γενικών Συνελεύσεων. Υπήρξε ενημέρωση των συναδέλφων για την αναγκαιότητα συλλογής των στοιχείων και κατάθεσης των απογραφικών. Ανταποκρίθηκαν όλα τα μέλη ΕΠ πλην ενός και το σύνολο των επιστημονικών και εργαστηριακών συνεργατών. Η συμμετοχή των φοιτητών στη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων ήταν επίσης ικανοποιητική, ενώ έγιναν άτυπες συζητήσεις με τους φοιτητές για την αξιολόγηση του Τμήματος και την προσπάθεια βελτίωσης του διδακτικού και ερευνητικού έργου. Τα κείμενα της Ετήσιας Εσωτερικής Έκθεσης και της Εσωτερικής Αξιολόγησης πριν λάβουν την τελική τους μορφή δόθηκαν για σχολιασμό σε όλα τα μέλη ΕΠ, τους εκπροσώπους των φοιτητών, το μέλος ΕΤΠ και τη Γραμματεία. Στο κείμενο της Εσωτερικής Αξιολόγησης έγιναν προσθήκες και παρεμβάσεις από τα μέλη ΕΠ κυρίως σε ότι αφορά επιστημονικές και ερευνητικές δραστηριότητες που απαιτούσαν συμπλήρωση ή δεν είχαν αρχικά κατατεθεί. Συζητήθηκε επίσης διεξοδικά το προφίλ του τμήματος, οι επιπτώσεις του νέου προγράμματος σπουδών και η αναγκαιότητα ενίσχυσης του εκπαιδευτικού προσωπικού. Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά το προφίλ του τμήματος τονίστηκε ότι η ανταπόκριση από την αγορά εργασίας και τους φορείς πρακτικής άσκησης είναι ιδιαίτερα θετική και ότι το τμήμα 8

9 χαίρει εκτίμησης για τους αποφοίτους του και τη δραστηριότητά του στο χώρο των βιβλιοθηκών. Οι επιπτώσεις του νέου προγράμματος σπουδών δεν μπορούν ακόμα να εκτιμηθούν από την πλευρά της αγοράς εργασίας καθώς η εφαρμογή του είναι πολύ πρόσφατη (2008) ενώ από τη διδακτική πλευρά υπάρχουν δυνατότητες περαιτέρω βελτίωσης που αναλύονται διεξοδικά παρακάτω στο αντίστοιχο κεφάλαιο. Τέλος, ένα από τα καίρια θέματα συζήτησης και στο πλαίσιο της αξιολόγησης του τμήματος ήταν η κοινή διαπίστωση όλων για την έλλειψη μελών ΕΠ και τα προβλήματα που αυτή η έλλειψη δημιουργεί. Το θέμα αυτό επίσης συζητείται διεξοδικά παρακάτω. Η Ετήσια Εσωτερική Έκθεση πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει τη βασική υποδομή για το στρατηγικό σχεδιασμό ανάπτυξης του Τμήματος και από την άποψη αυτή κρίνουμε ότι είναι πολύτιμο εργαλείο Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης. Γενικά η διεξαγωγή της εσωτερικής αξιολόγησης υπήρξε ομαλή. Οι καθηγητές συμμετείχαν ενεργά και στην πλειοψηφία τους είδαν θετικά τη διαδικασία. Κρίθηκε ότι η αξιολόγηση θα βοηθούσε στην αποτύπωση του έργου, στη διαμόρφωση στρατηγικής ανάπτυξης, τη βελτίωση των υποδομών και ότι εν γένει θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό αναβάθμισης του Τμήματος. Γενικά η διαδικασία αποτύπωσης και αξιολόγησης των μαθημάτων διεξήχθη ομαλά και τηρήθηκαν οι όροι, οι προθεσμίες και οι οδηγίες που δόθηκαν για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των αποτελεσμάτων. Μεταξύ των εκπαιδευτικών παρατηρήθηκε προσπάθεια αυτοβελτίωσης με σκοπό την ενίσχυση του προφίλ του τμήματος. Ένα μέλος ΕΠ που έχει δυσκολία στη χρήση των τεχνολογιών πληροφόρησης (e mail) αρνήθηκε στην πράξη τη συμμετοχή του στη διαδικασία, παρότι το υλικό των απογραφικών του δόθηκε σε έντυπη μορφή. Το ίδιο ίσχυσε και για τα ερωτηματολόγια αξιολόγησης των μαθημάτων του, τα οποία δεν παραδόθηκαν (πιθανότατα δε μοιράστηκαν ούτε συμπληρώθηκαν) στην πρώτη φάση αξιολόγησης (χειμερινό εξάμηνο). Στο δεύτερο εξάμηνο η διαδικασία έγινε με σχετική απόφαση της Συμβουλίου του Τμήματος (αρ. πρακτικού 10 14/6/2010) και διακίνηση των ερωτηματολογίων από την ΟΜΕΑ σύμφωνα με τις διαδικασίες. Επίσης, μια φοιτητική παράταξη εξέφρασε την συνολική αντίθεση της στην αξιολόγηση. Ο εκπρόσωπός της στη Γενική Συνέλευση τοποθετήθηκε απολύτως αρνητικά, θεωρώντας «βλαπτική και επικίνδυνη» την όλη διαδικασία. Οι λοιποί εκπρόσωποι των φοιτητών συμμετείχαν ενεργά στη συζήτηση και διέκριναν τα θετικά στοιχεία της αξιολόγησης. Εξέφρασαν θετική γνώμη για το πρόγραμμα σπουδών και είδαν θετικά τη δυνατότητα που τους δόθηκε μέσω της αξιολόγησης να εκφράσουν την άποψή τους για το εκπαιδευτικό έργο του τμήματος. Συμμερίστηκαν επίσης τον προβληματισμό των μελών ΕΠ για την έλλειψη προσωπικού και την ανάγκη ενίσχυσης του στον τομέα αυτό. Τα μέλη ΕΠ είδαν επίσης θετικά τη συζήτηση για θέματα του Τμήματος που προέκυψε από την αποτύπωση των υποδομών και των στοιχείων του τμήματος και συμφώνησαν ότι η δυνατότητα που έδωσε η αξιολόγηση να γίνει μια πλήρης αποτύπωση και να τεθεί ένας συνολικός προβληματισμός υπήρξε καθοριστικής σημασίας Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας. Στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη διαδικασία της αξιολόγησης διαπιστώθηκε ότι η ανάγκη διαρκούς ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των μελών ΕΠ μπορούσε να γίνει ηλεκτρονικά σε ιστότοπο συζήτησης και να συμμετέχουν σε αυτή και οι επιστημονικοί συνεργάτες του τμήματος και πέρα του ωραρίου παρουσίας τους. Η πρακτική αυτή που εφαρμόστηκε με τη δημιουργία ενός τέτοιου ιστότοπου ( διευκόλυνε ουσιαστικά την προώθηση της διαδικασίας. Στον ιστότοπο αναρτήθηκε όλο το σχετικό υλικό όπως σχετική νομοθεσία, οι οδηγίες και τα έντυπα της ΑΔΙΠ, η αποτύπωση του Τμήματος κλπ. Θέματα που αφορούν το ερωτηματολόγιο για τους φοιτητές και απασχόλησαν την ΟΜΕΑ είναι: 9

10 Η έκταση του ερωτηματολογίου και η ακρίβεια απαντήσεων των φοιτητών. Έγινε εμφανές ότι η έκταση του ερωτηματολογίου και η συμπερίληψη ερωτήσεων που αφορούν θεωρητικό και εργαστηριακό μέρος μαθήματος στο ενιαίο σώμα του ερωτηματολογίου είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ασαφειών και κάποιων παρανοήσεων. Συγκεκριμένα, δείχνει ότι υπήρξε μερική σύγχυση για το αν οι φοιτητές αξιολογούσαν το θεωρητικό ή το εργαστηριακό μέρος του μαθήματος με συχνά ανάμεικτα αποτελέσματα. Κρίνεται σωστό να διαχωριστούν τα ερωτηματολόγια πλήρως και αυτά που αξιολογούν εργαστηριακό μέρος μαθήματος να επικεντρώνονται αποκλειστικά σε αυτό. Το γεγονός ότι η συμμετοχή των φοιτητών στα θεωρητικά μαθήματα είναι σχετικά μικρή καθώς δεν υπάρχουν υποχρεωτικές παρουσίες- και η αξιολόγηση τους γίνεται από σχετικά μικρό αριθμό φοιτητών δεν μπορεί να αποδώσει σωστά στατιστικά στοιχεία. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι όσο δεν υπάρχουν υποχρεωτικές παρουσίες στα θεωρητικά μαθήματα οι αξιολογήσεις τους δεν μπορεί να είναι ακριβείς καθώς και η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης όσο καλή και αν είναι δεν μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια. Η εικόνα της θα παραμένει αποσπασματική καθώς θα συμμετέχουν μόνο όσοι παρακολουθούν τακτικά ή έτυχε να είναι παρόντες τη συγκεκριμένη μέρα. Το δείγμα αυτό μπορεί να είναι αντιπροσωπευτικό μόνο ως ένα βαθμό αλλά ενέχει και ένα τυχαίο ποσοστό όσων έτυχε να βρίσκονται εκείνη την ημέρα στο μάθημα. Εκτός των άλλων, παραμένει και ένα φοιτητικό «κοινό» μη προσεγγίσιμο που δε συμμετέχει καθόλου στα μαθήματα ούτε εκ των πραγμάτων στην αξιολόγηση και δεν έχει καταμετρηθεί. Θα πρέπει κατά την άποψή μας το πρόβλημα αυτό, που αποτελεί κοινό πρόβλημα όλων των ΑΕΙ να αποτυπωθεί στη διαδικασία αξιολόγησης. Κατά την ίδια έννοια δεν έχει μετρηθεί και το ποσοστό των φοιτητών που ήταν παρόντες στην αξιολόγηση των μαθημάτων και δεν θέλησαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια. Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν παρουσιολόγια, ώστε να υπάρχει ο συνολικός αριθμός των παρόντων φοιτητών δεν είναι δυνατό να μετρηθεί και ο βαθμός αποχής από την αξιολόγηση, ούτε βέβαια και από το μάθημα. Τέλος, σε ότι αφορά τη διαδικασία αλλά και τη σύνταξη της Έκθεσης οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι ο μικρός αριθμός μελών ΕΠ και ο υπερβολικός φόρτος εργασίας που κατά συνέπεια προκύπτει, έκαναν την αξιολόγηση να λειτουργήσει ως ένα επιπλέον καθήκον που προσέθεσε φόρτο εργασίας. Είναι γεγονός ότι παρά την πεποίθηση όλων ότι η αξιολόγηση ήταν απαραίτητη και επωφελής για το τμήμα, ο φόρτος εργασίας που δημιούργησε επιβάρυνε σημαντικά όλα τα συμμετέχοντα μέλη ΕΠ. Στο πλαίσιο αυτό, και όσο δεν αυξάνεται ο αριθμός μελών ΕΠ θα ήταν σκόπιμη η καθιέρωση ενός ενισχυτικού μηχανισμού από το Ίδρυμα που θα μπορούσε να βοηθήσει σε ορισμένα βασικά σημεία όπως στη στατιστική επεξεργασία και στην αποτύπωση των στοιχείων. 10

11 2. Παρουσίαση του Τμήματος Η Ενότητα αυτή παρουσιάζει συνοπτικά το Τμήμα και τις κύριες παραμέτρους λειτουργίας του Γεωγραφική θέση του Τμήματος (π.χ. στην πρωτεύουσα, σε μεγάλη πόλη, σε μικρή πόλη, συγκεντρωμένο, κατανεμημένο σε μια πόλη κλπ). Το Τμήμα αποτελεί μέρος της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΤΕΙ Αθηνών. Το ΤΕΙ Αθήνας βρίσκεται στην περιοχή του Αιγάλεω Αττικής, σε σημείο που εξυπηρετείται από όλες τις συγκοινωνίες (μετρό και λεωφορεία: αστικά, δημοτικά και υπεραστικά). Είναι σε εγγύτητα με δύο ακόμα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Πειραιά. Το Τμήμα είναι ένα από τα τρία ομοειδή τμήματα που λειτουργούν στην Ελλάδα: το παρόν στο ΤΕΙ Αθήνας, το δεύτερο στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και το τρίτο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Από την άποψη αυτή αποτελεί ένα Τμήμα που προσφέρει ένα «σπάνιο» γνωστικό αντικείμενο και μάλιστα στο κέντρο της χώρας, στην πρωτεύουσα. Το τμήμα στεγάζεται στο κεντρικό κτίριο του ΤΕΙ και έχει άμεση πρόσβαση στις υπηρεσίες της βιβλιοθήκης και των άλλων υποδομών του Ιδρύματος. Επιπλέον, δεν έχει παραρτήματα ή άλλου είδους κατανομή σε άλλη πόλη, ή σε άλλο σημείο της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με τα παραπάνω βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση και συγκεντρώνει τις περισσότερες προτιμήσεις των υποψηφίων φοιτητών, σε σχέση με τα άλλα δύο ομοειδή τμήματα (που λειτουργούν στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο στην Κέρκυρα). Έτσι, έχει την υψηλότερη βάση εισαγωγής μεταξύ των ομοειδών τμημάτων (πλέον των 1200 μονάδων έναντι του πανεπιστημιακού τμήματος και πλέον των 300 μονάδων έναντι του τμήματος του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης). Η θέση του στην πρωτεύουσα το καθιστά ανταγωνιστικό για την προσέλκυση φοιτητών, ενώ παράλληλα του παρέχει ισχυρή βάση για τη δημιουργία συνεργασιών. ΤΜΗΜΑ ΒΑΣΕΙΣ ΒΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ 1 ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΒΛΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΙΑΦΟΡΑ 1 ΟΥ 3 ΟΥ Ιστορικό της εξέλιξης του Τμήματος. Το Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας ιδρύθηκε το 1977 και εντάχθηκε στην Ανωτέρα Σχολή Στελεχών Επιχειρήσεων (ΑΣΣΕ) του ΚΑΤΕΕ Αθήνας.Από το 1983 ανήκει στη Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας (ΣΔΟ) του ΤΕΙ-Α. Το 2003 μετονομάστηκε σε Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης. Παρέχει εκπαίδευση διάρκειας τεσσάρων ετών. Το πρόγραμμα σπουδών αποτελείται από οκτώ εξάμηνα, κατά την διάρκεια των οποίων παρέχεται στους φοιτητές θεωρητική και εφαρμοσμένη εκπαίδευση. Το τελευταίο εξάμηνο οι φοιτητές πραγματοποιούν την πρακτική τους άσκηση σε βιβλιοθήκες και μονάδες πληροφόρησης, ενώ παράλληλα εκπονούν πτυχιακή εργασία σε ένα από τα γνωστικά αντικείμενα των σπουδών τους Στελέχωση του Τμήματος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία (ποσοτικά στοιχεία). 1 1 Βλέπε, στην Ενότητα 11, τον πίνακα

12 Το τμήμα λειτούργησε ως τμήμα ΤΕΙ ήδη από το 1983 και συνέχισε απρόσκοπτα τη λειτουργία του και την παρουσία του στο χώρο μέχρι σήμερα. Οι αλλαγές στο νόμο των ΤΕΙ είχαν μεγάλη επίπτωση καθώς επηρέασαν τα ακαδημαϊκά σημεία λειτουργίας του και κυρίως το Πρόγραμμα Σπουδών και τη στελέχωσή του. Το Τμήμα τα τελευταία πέντε χρόνια είχε μια σειρά συνταξιοδοτήσεων κυρίως λόγω συγκυριών αλλά και των γενικότερων αλλαγών στο χώρο των ΤΕΙ (4 συνταξιοδοτήσεις σε σύνολο 11 μελών ΕΠ). Επίσης, είχε μια σειρά εξελίξεων των μελών ΕΠ στο πλαίσιο του Νόμου του 2001 (2 εξελίξεις με την απόκτηση διδακτορικών τίτλων και 3 εξελίξεις με την κανονική διαδικασία). Βάσει των μεταβατικών διατάξεων του Νόμου του 2001 δύο από τα μέλη ΕΠ απέκτησαν τα απαιτούμενα προσόντα και εξελίχθηκαν στις ανάλογες βαθμίδες. Υπήρξαν ωστόσο και μέλη ΕΠ σε προσωποπαγή θέση, που δεν αξιοποίησαν τις μεταβατικές διατάξεις του Νόμου και δεν προχώρησαν σε εξελίξεις (3 μέλη ΕΠ). Παράλληλα, μετά την ισχύ του νόμου του 2001 έγιναν τέσσερις εκλογές μελών ΕΠ ενώ είναι σε διαδικασία πρόσληψης ακόμα 2. Ως συνέπεια, όλων αυτών το τμήμα βρίσκεται σε μια μεταβατική κατάσταση, η οποία, αποτυπώνεται στην Έκθεση Αξιολόγησης απαριθμώντας συνολικά 10 μέλη ΕΠ από τα οποία τα 7 πληρούν τις απαιτήσεις του νόμου του Ο πίνακας 11-1 δείχνει την κατάσταση του εκπαιδευτικού προσωπικού την τελευταία πενταετία. Σημειώνουμε ότι εργαστηριακό προσωπικό ουσιαστικά δεν υφίσταται, καθώς το μοναδικό μέλος ΕΤΠ που ανήκει στο Τμήμα είναι άλλης ειδικότητας. Η Γραμματεία έχει δύο μόνο υπαλλήλους και είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη. Εντός της τελευταίας πενταετίας ουδεμία μεταβολή επήλθε στο εργαστηριακό και διοικητικό προσωπικό του τμήματος Αριθμός και κατανομή των φοιτητών ανά επίπεδο σπουδών (προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί) κατά την τελευταία πενταετία. 2 Δικαίωμα εισαγωγής στο Τμήμα έχουν: Οι απόφοιτοι Λυκείου, ύστερα από επιτυχή συμμετοχή στις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Ο αριθμός των εισακτέων φοιτητών στο Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Πληροφόρησης του Τ.Ε.Ι.- Α καθορίζεται με υπουργική απόφαση. Για το ακαδημαϊκό έτος ανήλθαν στους 80 φοιτητές και για το στους 100, οι οποίοι κατανέμονται ανάλογα με τη βαθμολογία τους σε χειμερινό και εαρινό εξάμηνο. Οι πτυχιούχοι σε άλλους τομείς, ύστερα από επιτυχή συμμετοχή σε ειδικές κατατακτήριες εξετάσεις που οργανώνονται από το Τμήμα. Το ποσοστό των εισακτέων από κατατακτήριες καθορίζεται από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος και μαζί με τις μεταγραφές ανέρχεται έως το 12% των εισακτέων. Οι επιτυχόντες σε αντίστοιχο τμήμα ΤΕΙ με μεταγραφή, σύμφωνα με την εκάστοτε νομοθεσία. Απόφοιτοι Λυκείου με φυσική στέρηση, χωρίς καμία δοκιμασία, σε ποσοστό 5% επί των εισακτέων. Σε προπτυχιακό επίπεδο ο αριθμός των φοιτητών έχει μειωθεί κατά 30% τα τελευταία πέντε χρόνια. Αυτό είναι κυρίως αποτέλεσμα της μείωσης του αριθμού των εισαγομένων του Τμήματος (από 162 το 2005 σε 100 το 2009). Το Τμήμα αναγνωρίζει ως θετική αυτή την εξέλιξη αλλά θεωρεί ότι οι υποδομές του επαρκούν για σημαντικά μικρότερο αριθμό φοιτητών. Οι υποδομές σε αίθουσες, εργαστήρια και κυρίως σε προσωπικό (μέλη ΕΠ, ΕΤΠ και διοικητικό προσωπικό) δεν αντιστοιχούν στον αριθμό εισερχόμενων σπουδαστών. Οι αίθουσες και τα εργαστήρια υποστηρίζουν αυτή τη στιγμή μέχρι 40 φοιτητές ανά εξάμηνο, ενώ ο μικρός αριθμός τους (μόλις 7 αίθουσες και εργαστήρια συνολικά) καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη τη σύνθεση του ωρολογίου προγράμματος και των αιθουσογραμμάτων. Το εκπαιδευτικό προσωπικό έχει μια αναλογία 1/72 φοιτητές για το μόνιμο προσωπικό, αν συμπεριληφθούν δε και οι έκτακτοι συνεργάτες είναι 1/45. Αυτό δημιουργεί ουσιαστικές δυσκολίες στην αποτελεσματική καθοδήγηση των φοιτητών, στη λειτουργία του θεσμού του 2 Βλέπε, στην Ενότητα 11, τους πίνακες και

13 «συμβούλου καθηγητή» αλλά και στη διαχείριση άλλων εκπαιδευτικών διαδικασιών, όπως οι πτυχιακές εργασίες και η πρακτική άσκηση. Για να μπορέσει το Τμήμα να λειτουργήσει αποδοτικότερα είναι απαραίτητη η περαιτέρω στελέχωση κυρίως σε διδακτικό και εργαστηριακό προσωπικό ώστε να ενισχυθούν οι εκπαιδευτικές λειτουργίες και ιδιαίτερα οι εργαστηριακές εφαρμογές στις νέες τεχνολογίες. Παράλληλα, θα μπορέσουν να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο οι διοικητικές διαδικασίες που αφορούν τους θεσμούς της πρακτικής άσκησης και των πτυχιακών εργασιών και να λειτουργήσει ο θεσμός του συμβούλου καθηγητή Σκοπός και στόχοι του Τμήματος Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί του Τμήματος σύμφωνα με το ΦΕΚ ίδρυσής του; Οι σκοποί και στόχοι που διατυπώνονται για το σύνολο του Ιδρύματος στον ιδρυτικό του νόμο ν. 1404/83 (ΦΕΚ 173/ ) έχουν γενικό χαρακτήρα και αφορούν και το Τμήμα. Δεν υπάρχει ξεχωριστό ΦΕΚ ίδρυσης του Τμήματος. Οι στόχοι του τμήματος λοιπόν διατυπώνονται στον Οδηγό Σπουδών και είναι: Να παρέχει στους φοιτητές τις απαραίτητες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις προκειμένου να είναι σε θέση να σχεδιάζουν, να οργανώνουν, να διαχειρίζονται και να διοικούν μονάδες πληροφόρησης κάθε είδους, καθώς επίσης να διατηρούν και να βελτιώνουν τις παρεχόμενες από τις μονάδες αυτές υπηρεσίες. Να υποστηρίζουν το έργο οποιουδήποτε οργανισμού δραστηριοποιείται στην οργάνωση και διαχείριση πληροφοριών. Να παρέχει στους φοιτητές τη δυνατότητα αποτελεσματικής χρήσης ηλεκτρονικών συστημάτων διαχείρισης πληροφοριών, βάσεων πληροφοριών, ψηφιακών βιβλιοθηκών τόσο σε ανεξάρτητο όσο και σε δικτυακό περιβάλλον. Να δημιουργεί και να ενισχύει το επιστημονικό και ερευνητικό ενδιαφέρον των φοιτητών, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις σημερινές προκλήσεις του κλάδου, καθώς επίσης να παρακολουθούν και να συνεισφέρουν στην εξέλιξη του επιστημονικού πεδίου Πώς αντιλαμβάνεται η ακαδημαϊκή κοινότητα του Τμήματος τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος; Η ακαδημαϊκή κοινότητα, η οποία έχει ουσιαστικά θέσει τους στόχους και τους σκοπούς του Τμήματος εναρμονίζοντας τους στην αποστολή του Ιδρύματος όπως αυτή διατυπώνεται στον ιδρυτικό νόμο αντιλαμβάνεται τους στόχους αυτούς και τους υπηρετεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η ακαδημαϊκή κοινότητα με γνώμονα τη διατύπωση αυτών των στόχων προχώρησε το 2008 στην αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών διευρύνοντας ουσιαστικά το αντικείμενο από τον αποκλειστικό τομέα των βιβλιοθηκών στο σύνολο των μονάδων πληροφόρησης και δίνοντας έμφαση στις ψηφιακές μορφές πληροφόρησης. Είναι εμφανές ότι οι στόχοι και ο σκοπός του τμήματος έχουν διατυπωθεί με επιτυχία και είναι ανοιχτοί προς τις ταχύτατες τεχνολογικές εξελίξεις που εμπεριέχει ο κλάδος. Από την άποψη αυτή η στόχευση θεωρείται καίριος μοχλός εξέλιξης και επιτρέπει διαρκή προσαρμογή των επιδιωκόμενων στόχων επιτυγχάνοντας ανάπτυξη χωρίς να παρεκκλίνει από το σκοπό Υπάρχει απόκλιση των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος από εκείνους που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Είναι εμφανές ότι δεν υπάρχουν αποκλίσεις από τους επίσημα διατυπωμένους στόχους του Τμήματος, όπως επίσης ότι υπάρχει σαφής επικέντρωση στον οριοθετημένο σκοπό. Ωστόσο, όπως αναφέρεται παραπάνω, το Τμήμα λόγω της εξέλιξης του κλάδου, εξέλιξη την οποία παρακολουθεί και ενημερώνει ανάλογα το πρόγραμμα σπουδών του, έχει 13

14 ουσιαστικά διευρύνει το γνωστικό του πεδίο. Είναι γνωστό ότι η βιβλιοθηκονομία μετεξελίχθηκε διεθνώς σε επιστήμη της πληροφόρησης, η οποία πλέον συμπεριλαμβάνει όλους τους επιμέρους επιστημονικούς κλάδους και ειδικεύσεις. Έτσι, τη χρονική αυτή περίοδο διδάσκονται μαθήματα όπως διαχείριση γνώσης, διαχείριση πολιτιστικών αγαθών, ψηφιακές βιβλιοθήκες, αρχειονομία, διαχείριση εγγράφων κλπ. Η ευρύτερη έννοια της πληροφόρησης είναι αυτή που πλέον υπηρετείται από το τμήμα, εμπεριέχεται στους στόχους του, αντικατοπτρίζεται στο πρόγραμμα σπουδών του και φαίνεται να έχει θετική ανταπόκριση από την αγορά εργασίας αλλά και τους φοιτητές. Το τμήμα επιδιώκει να δημιουργήσει αποφοίτους ικανούς να εργαστούν σε κάθε είδους πληροφοριακό οργανισμό και να διαχειριστούν κάθε είδους πληροφορία Επιτυγχάνονται οι στόχοι που σήμερα το Τμήμα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Αν όχι, ποιοι παράγοντες δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια αυτή; Όπως αναφέρθηκε αμέσως παραπάνω το Τμήμα θεωρεί ότι επιτυγχάνει τους στόχους που επιδιώκει. Πιστεύουμε ότι η επιτυχία των στόχων χρειάζεται διαρκή προσπάθεια. Θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην ενίσχυση των χαρακτηριστικών: α. που επηρεάζουν τους υποψήφιους και β. που κάνουν τους αποφοίτους ελκυστικούς για την αγορά εργασίας. Με άλλα λόγια το τμήμα πρέπει συνεχίζει τις προσπάθειες του ώστε να οικοδομήσει και να διατηρήσει μια καλή και αναγνωρίσιμη εικόνα στην κοινωνία. Προτείνεται η εισαγωγή των φοιτητών από δύο κατευθύνσεις, τη θεωρητική και την τεχνολογική ώστε να μη θυσιαστεί η καλή υποδομή της θεωρητικής κατεύθυνσης αλλά να ενισχυθεί η δεξιότητα στις νέες τεχνολογίες των νεοεισερχόμενων φοιτητών. Το Τμήμα, πέρα από τη συζητούμενη μετονομασία του που αναλύεται στην επόμενη ερώτηση και για την οποία πιστεύουμε ότι θα ενισχύσει το προφίλ του, προβαίνει στη διαρκή ενημέρωση του ιστοτόπου του όπου προβάλλεται η αληθινή εικόνα του τμήματος για τους ενδιαφερόμενους υποψήφιους φοιτητές αλλά και για την αγορά εργασίας Θεωρείτε ότι συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσημα διατυπωμένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τμήματος; Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ΦΕΚ με διατυπωμένους τους στόχους του Τμήματος, πέρα από τη γενική διατύπωση που αφορά την αποστολή του Ιδρύματος, οι στόχοι που διατυπώνονται στον Οδηγό Σπουδών είναι σαφείς, επίκαιροι και δεν απαιτούν αλλαγές. Είναι εμφανές όμως ότι λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας που έφερε δραματικές αλλαγές στον κλάδο, το Τμήμα θέλει και πρέπει να παρακολουθήσει τις αλλαγές αυτές. Το αναμορφωμένο πρόγραμμα σπουδών έχει ενσωματώσει τις επιστημονικές εξελίξεις και ουσιαστικά περιγράφει τις δεξιότητες των αποφοίτων του. Δηλώνει την προσαρμογή του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου στις επιστημονικές-τεχνολογικές εξελίξεις και στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Το Τμήμα πιστεύει ότι όλες αυτές οι αλλαγές πρέπει να αποτυπωθούν με πιο εμφατικό τρόπο στην ονομασία του, κατ αναλογία με τα αντίστοιχα τμήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διεθνή πρακτική. Το θέμα έχει συζητηθεί επανειλημμένα στη Γενική Συνέλευση και υπήρξαν δύο κυρίως απόψεις: α. η διατήρηση στην ονομασία της λέξης «βιβλιοθηκονομία» που αποτελεί μια κλασική σταθερά για τον κλάδο. Η άποψη αυτή θα ήθελε μια ονομασία όπως «Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και [Επιστήμης της] Πληροφόρησης» (Library and Information Science). β. η αλλαγή του ονόματος σε «Τμήμα Επιστήμης της Πληροφόρησης» ή απλά «Τμήμα Πληροφόρησης». Σύμφωνα με αυτή την άποψη ο τίτλος αυτός είναι σύγχρονος, αντικατοπτρίζει περισσότερο το πρόγραμμα σπουδών, συνάδει με τη διεθνή πρακτική ονομασιών του κλάδου (Department of Information or Department of Information Science) και θα προσελκύσει νεοεισερχόμενους φοιτητές. Γεγονός είναι ότι η ονομασία παίζει καθοριστικό ρόλο στην εικόνα του Τμήματος και το θέμα χρειάζεται προσεκτική αντιμετώπιση ώστε η ονομασία να διευκολύνει την αναγνωρισιμότητα και να τονίζει το ρόλο του Τμήματος και αντικατοπτρίζει το παρεχόμενο έργο και την ειδικότητα με βάση τις σύγχρονες αντιλήψεις και ανάγκες. 14

15 2.4. Διοίκηση του Τμήματος. Όργανα διοίκησης Ι) Όργανα του Τμήματος Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος. Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος, στην οποία συμμετέχουν ο Προϊστάμενος, το εκπαιδευτικό προσωπικό και οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των φοιτητών σε ποσοστό ίσο προς το 40% του αριθμού των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού, είναι το ανώτατο συλλογικό όργανο, από το οποίο διαμορφώνονται όλες οι αποφάσεις για τη στρατηγική του Tμήματος. Το Συμβούλιο του Τμήματος. Το Συμβούλιο του Τμήματος αποτελείται από τον Προϊστάμενο, τους υπεύθυνους των Τομέων και έναν εκπρόσωπο των φοιτητών. Το Συμβούλιο του Tμήματος είναι το αποφασιστικό όργανο για τη λειτουργία του Τμήματος. Συντονίζει τα εκπαιδευτικά και διοικητικά θέματα και αποφασίζει την κατανομή των πιστώσεων στις δραστηριότητες του Τμήματος. Ο Προϊστάμενος του Τμήματος. Ο Προϊστάμενος του Τμήματος εκλέγεται για μία διετία και είναι υπεύθυνος για την εκπαιδευτική και διοικητική λειτουργία του Τμήματος. Η Γραμματεία του Τμήματος. Η Γραμματεία του Τμήματος αναλαμβάνει τη διοικητική υποστήριξη για την εφαρμογή και διεκπεραίωση αποφάσεων των οργάνων διοίκησής του. Είναι υπεύθυνη για τα διοικητικά θέματα των φοιτητών. ΙI) Όργανα Τομέων Μαθημάτων Η Γενική Συνέλευση των Τομέων Μαθημάτων. Στη Γενική Συνέλευση των Τομέων Μαθημάτων συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί που εντάσσονται στον Τομέα και δύο εκλεγμένοι εκπρόσωπoι των φοιτητών. Η Γενική Συνέλευση: o εκλέγει τον υπεύθυνο του Τομέα και τον αναπληρωτή του o αναθέτει καθήκοντα υπευθύνου εργαστηρίου o κατανέμει το διδακτικό έργο o υποβάλλει προτάσεις στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών. Οι Υπεύθυνοι των Τομέων Μαθημάτων. Οι υπεύθυνοι των Τομέων Μαθημάτων εκλέγονται για ένα ακαδημαϊκό έτος. Η εκλογή πραγματοποιείται πριν από τη λήξη του προηγούμενου ακαδημαϊκού έτους. Ο υπεύθυνος του Τομέα Μαθημάτων : o o o o o συντονίζει το έργο του Τομέα συγκαλεί τη Γενική Συνέλευση του Τομέα καταρτίζει την ημερήσια διάταξη της Γενικής Συνέλευσης του Τομέα εισηγείται τα θέματα της Γενικής Συνέλευσης του Τομέα προεδρεύει και μεριμνά για την εκτέλεση των αποφάσεών της Γενικής Συνέλευσης του Τομέα Ποιες επιτροπές είναι θεσμοθετημένες και λειτουργούν στο Τμήμα; Στο Τμήμα λειτουργούν αυτή τη στιγμή 6 επιτροπές: 1. Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών. Έχει την ευθύνη αξιολόγησης του νέου Προγράμματος Σπουδών, συγκέντρωσης και αξιολόγησης προτάσεων βελτιώσεων και της σύνθεσης και υποβολής των νέων αλλαγών στην Επιτροπή Προγραμμάτων Σπουδών του Ιδρύματος. (Πρακτικό Συμβουλίου ΤΕΙ 4/ ) 15

16 2. ΟΜΕΑ. Έχει την ευθύνη αξιολόγησης του Τμήματος και Σύνταξης των Ετήσιων Εκθέσεων αλλά και της Έκθεσης Εσωτερικής Αξιολόγησης. (Αρ. απόφασης Γενικής Συνέλευσης Τμήματος 1/ ) 3. Επιτροπή κατατακτηρίων εξετάσεων. Έχει την ευθύνη του καθορισμού της ύλης και της διεξαγωγής των κατατακτηρίων εξετάσεων. Ορίζεται κάθε χρόνο με απόφαση Συμβουλίου του Τμήματος. 4. Επιτροπή έγκρισης διδακτικών σημειώσεων. Ορίζεται κάθε χρόνο με απόφαση Συμβουλίου του Τμήματος. Έχει την ευθύνη για τον ποιοτικό έλεγχο των σημειώσεων που παράγονται από το διδακτικό προσωπικό του τμήματος και τον έλεγχο καταλληλότητας των προτεινόμενων συγγραμμάτων για τη διδασκαλία των μαθημάτων. 5. Η επιτροπή Πρακτικής Άσκησης, η οποία έχει την ευθύνη για την ομαλή διεξαγωγή της Πρακτικής άσκησης, την επικοινωνία με τους φορείς, την οργάνωση των συναντήσεων με τους φοιτητές, την παραγωγή οδηγιών για την ΠΑ και τη διακίνηση όλης της επικοινωνίας με τους φορείς μέσω του σημείου επικοινωνίας και το ειδικό σημείο στον ιστότοπο που αφορά την ΠΑ, τον έλεγχο των φορέων κλπ. Η επιτροπή ορίζεται με απόφαση του συμβουλίου του Τμήματος. 6. Επιτροπή παραλαβής αναλωσίμων υλικών και εργαστηριακού εξοπλισμού Ποιοι εσωτερικοί κανονισμοί (π.χ. εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών) υπάρχουν στο Τμήμα; Στο Τμήμα υπάρχει Κανονισμός Πρακτικής Άσκησης, ο οποίος εναρμονίζεται με την κείμενη νομοθεσία και τον Κανονισμό Σπουδών. Ο Κανονισμός αυτός είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα του Τμήματος και δίνεται εδώ στα συνημμένα. Επίσης, υπάρχει Κανονισμός που αφορά τις Πτυχιακές εργασίες και ο οποίος είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα του Τμήματος και δίνεται εδώ στα συνημμένα. Στο τμήμα δε λειτουργεί αυτή τη στιγμή μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών, οπότε δεν υπάρχει Εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας του. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης, το Τμήμα προτίθεται να δημιουργήσει Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα, καθώς υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον, οπότε και θα προχωρήσει άμεσα στη σύνταξη Εσωτερικού Κανονισμού. Σε ότι αφορά τα εργαστήρια, το Τμήμα αυτή τη στιγμή επεξεργάζεται την πρόταση για την ίδρυση εργαστηρίου στον τομέα της διαχείρισης της πληροφορίας (διαχείριση ψηφιακού περιεχομένου, υποδομές αποθετηρίων, θεματικής πρόσβασης στην πληροφορία, τεχνολογιών πληροφόρησης). Στο πλαίσιο αυτών των ενεργειών που αναπτύσσονται παρακάτω και αποτελούν κεντρικό σημείο του στρατηγικού σχεδιασμού του τμήματος βρίσκεται ήδη υπό επεξεργασία ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του Εργαστηρίου Είναι διαρθρωμένο το Τμήμα σε Τομείς; Σε ποιους; Ανταποκρίνεται η διάρθρωση αυτή στη σημερινή αντίληψη του Τμήματος για την αποστολή του; Το Τμήμα είναι διαρθρωμένο σε δύο τομείς: Τον τομέα μαθημάτων Γενικής Παιδείας και Τεχνολογιών της Πληροφόρησης και τον τομέα μαθημάτων Επιστημών της Πληροφόρησης. Οι τομείς αυτοί καλύπτουν τις διοικητικές ανάγκες του Τμήματος και ταυτόχρονα εξυπηρετούν τις ανάγκες των γνωστικών περιοχών των μελών ΕΠ και του Προγράμματος Σπουδών. Η ονομασία των τομέων καθιερώθηκε με την αλλαγή του Προγράμματος Σπουδών το 2008 και αντικατοπτρίζει τα γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται σήμερα στο Τμήμα. Τομέας Μαθημάτων Γενικής Παιδείας και Τεχνολογιών Πληροφόρησης Στον Τομέα Μαθημάτων Γενικής Παιδείας και Τεχνολογιών Πληροφόρησης εντάσσονται τα μαθήματα που έχουν σχέση με τη δημιουργία ενός γενικού γνωστικού υπόβαθρου που στηρίζει το κεντρικό πεδίο σπουδών καθώς και των τεχνολογιών που χρησιμοποιεί η επιστήμη της πληροφόρησης. Ο τομέας συντονίζει τις εξής δύο ομάδες μαθημάτων 16

17 Α. Γενικής Παιδείας και Β. Τεχνολογιών Πληροφόρησης Γενικής Παιδείας Εξάμηνα ΚΜ ΕΜ ΚΩΔΙΚΟΣ Τίτλος μαθήματος Α ΜΓΥ Υ ΓΠ 176 Επικοινωνία Γ ΜΓΥ Υ ΓΠ 281 Ιστορία βιβλίου και βιβλιοθηκών Ε ΔΟΝΑ Υ ΓΠ 377 Ψυχολογία του αναγνώστη και της ανάγνωσης Ε ΔΟΝΑ ΕΥ ΓΠ 378 Εκπαίδευση και σχολικές βιβλιοθήκες: κοινωνιολογικές προσεγγίσεις Ζ ΔΟΝΑ ΕΥ ΓΠ 480 Λογοτεχνία Ε ΔΟΝΑ ΕΥ ΓΠ 381 Ιστορία τέχνης ΣΤ ΜΕΥ ΕΥ ΓΠ 382 Ιστορία γραφής & τεχνολογίας πληροφοριών Ζ ΔΟΝΑ ΕΥ ΓΠ 485 Ιστορία και φιλοσοφία επιστημών ΣΤ ΜΕΥ Υ ΓΠ 390 Συντήρηση και Διατήρηση υλικού Ζ ΜΕΥ Υ ΓΠ 492 Οικονομική διαχείριση κοινωφελών οργανισμών πληροφόρησης Γ ΜΓΥ Υ ΓΠ 280 Μέθοδοι έρευνας Ζ ΜΕ Υ ΓΠ 496 Σεμινάριο τελειοφοίτων Δ ΜΕ Υ ΓΠ 276 Ορολογία-Αγγλικά Ε ΜΕ Υ ΓΠ 376 Ορολογία-Γαλλικά ή Γερμανικά Τεχνολογίες Πληροφόρησης Α ΜΓΥ Υ Τ 140 Εισαγωγή στην τεχνολογία πληροφοριών Β ΜΓΥ Υ Τ 145 Εισαγωγή στην τεχνολογία των επικοινωνιών - Διαδίκτυο Δ ΜΕΥ Υ Τ 240 Πληροφοριακά συστήματα - βάσεις δεδομένων Γ ΜΕΥ Υ Τ 245 Τεχνικές αναζήτησης πληροφοριών Ε ΜΕΥ Υ Τ 340 Ανάλυση και σχεδιασμός συστημάτων πληροφόρησης Ε ΜΕ Υ Τ 341 Ψηφιακές βιβλιοθήκες ΣΤ ΜΕΥ ΕΥ Τ 345 Εφαρμογές στον Παγκόσμιο Ιστό 21 48% Τομέας Μαθημάτων Επιστημών της Πληροφόρησης Στον Τομέα Μαθημάτων Επιστημών της Πληροφόρησης εντάσσονται τα μαθήματα που έχουν σχέση με τη διαχείριση πληροφοριών και συγκεκριμένα τον εντοπισμό, την οργάνωση και την απόδοση των πληροφοριών στο κοινό. Εντάσσονται επίσης μαθήματα που εξετάζουν τη διοίκηση και οργάνωση των πληροφοριακών οργανισμών. Ο τομέας συντονίζει τις εξής τρεις ομάδες μαθημάτων Α. Βιβλιοθηκονομία Β. Αρχειονομία Γ. Επιστήμη της πληροφόρησης που αποτελεί και τον κοινό κορμό των μαθημάτων Βιβλιοθηκονομία Α ΜΓΥ Υ Β 100 Εισαγωγή στη Βιβλιοθηκονομία Β ΜΕΥ Υ Β 101 Ανάπτυξη και διαχείριση συλλογής Α ΜΕΥ Υ Β 106 Περιγραφική επεξεργασία τεκμηρίων Δ ΜΕΥ Υ Β 200 Βιβλιογραφία ΣΤ ΜΕΥ ΕΥ Β 302 Εκδοτική Ζ ΜΕ Υ Β 406 Συνθετική επεξεργασία τεκμηρίων Αρχειονομία 17

18 Α ΜΓΥ Υ Α 160 Εισαγωγή στην Αρχειονομία Δ ΜΓΥ Υ Α 261 Διοικητικοί θεσμοί και παραγωγή αρχείων στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση Ε ΜΕ Υ Α 360 Διαχείριση αρχειακού υλικού ΣΤ ΜΕ Υ Α 361 Διαχείριση αρχειακών εγγράφων ΣΤ ΜΕΥ ΕΥ Α 370 Πηγές της νεώτερης ελληνικής ιστορίας Επιστήμη της Πληροφόρησης Β ΜΓΥ Υ ΕΠ 120 Πολιτική πληροφόρησης Β ΜΓΥ Υ ΕΠ 121 Πηγές και υπηρεσίες πληροφόρησης Ζ ΜΕ Υ ΕΠ 421 Πηγές πληροφόρησης - θετικές και εφαρμοσμένες επιστήμες ΣΤ ΜΕ Υ ΕΠ 321 Πηγές πληροφόρησης - ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες Β ΜΕ Υ ΕΠ 130 Συστήματα Θεματικής Πρόσβασης Β ΜΕ Υ ΕΠ 131 Πρότυπα κωδικοποίησης πληροφοριών Δ ΜΕΥ Υ ΕΠ 220 Μουσειολογία Δ ΜΕΥ Υ ΕΠ 225 Διοίκηση μονάδων πληροφόρησης Γ ΜΕΥ Υ ΕΠ 230 Οργάνωση πληροφοριών-ευρετηρίαση Γ ΜΕΥ Υ ΕΠ 231 Οργάνωση πληροφοριών Ταξινόμηση Ζ ΜΕΥ Υ ΕΠ 420 Διαχείριση πολιτιστικών αγαθών Ζ ΜΕ Υ ΕΠ 438 Διαχείριση γνώσης 23 52% Η Υ ΠΕ 450 Πτυχιακή εργασία Η Υ ΠΑ 470 Πρακτική άσκηση Σε κάθε τομέα προΐσταται ο υπεύθυνος του Τομέα, οι αρμοδιότητες του οποίου, καθώς και των άλλων οργάνων διοίκησης, καθορίζονται από τους νόμους που διέπουν τη λειτουργία των ΤΕΙ (Βλ. Διοίκηση του Τμήματος ) 18

19 3. Προγράμματα Σπουδών Στην ενότητα αυτή αναλύονται κριτικά και αξιολογούνται: Α. Tο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών (κατά κύριο λόγο) και Β. Το μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών που οργάνωσε το Τμήμα σε σύμπραξη με το Τμήμα Αρχειονομίας και Βιβλιοθηκονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διδακτορικό Πρόγραμμα Σπουδών δεν υπάρχει και επομένως δεν αξιολογείται. Σημειώνεται ωστόσο ότι η αδυναμία των ΤΕΙ να προσφέρουν διδακτορικές σπουδές στερεί από το Τμήμα τη δυνατότητα περεταίρω προώθησης της έρευνας, την ενίσχυση των εργαστηρίων ενώ παράλληλα περιορίζει τις δυνατότητες των αποφοίτων του μεταπτυχιακού προγράμματος για περεταίρω σπουδές καθώς αυτές προσφέρονται μόνο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, που βρίσκεται στην περιφέρεια, ή στο εξωτερικό Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Ανάλυση Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών Το Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης έχει προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών διάρκειας οκτώ εξαμήνων. Έχει υποχρεωτική πτυχιακή εργασία και εξάμηνη υποχρεωτική πρακτική άσκηση. Για την απόκτηση του πτυχίου απαιτούνται 240 πιστωτικές μονάδες κατανεμημένες σε 30 πιστωτικές μονάδες ανά εξάμηνο. Το Τμήμα ακολουθεί το σύστημα των ECTS Πώς κρίνετε το βαθμό ανταπόκρισης του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και στις απαιτήσεις της κοινωνίας; Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών εγκρίθηκε το 2008 και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το ακαδημαϊκό εξάμηνο Η σύνθεση του νέου Προγράμματος Σπουδών υπήρξε αποτέλεσμα: Α. των εκπαιδευτικών εμπειριών του τμήματος Β. των αποτελεσμάτων των ερευνών με ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις προς τους φορείς Πρακτικής Άσκησης και της αγοράς εργασίας γενικότερα Γ. της μελέτης της διεθνούς πρακτικής και των προγραμμάτων σπουδών των ευρωπαϊκών χωρών και της Βορείου Αμερικής Δ. των αναγκών των φοιτητών και Ε. της κείμενης νομοθεσίας Το Τμήμα παρακολουθεί την εξέλιξη του κλάδου και ενημερώνει ανάλογα το πρόγραμμα σπουδών του κατά το πρότυπο των πρακτικών των αντίστοιχων τμημάτων του εξωτερικού, έχοντας διευρύνει το γνωστικό του πεδίο. Είναι γνωστό ότι η βιβλιοθηκονομία μετεξελίχθηκε διεθνώς σε επιστήμη της πληροφόρησης, η οποία πλέον συμπεριλαμβάνει όλους τους επιμέρους επιστημονικούς κλάδους και ειδικεύσεις. Έτσι, τη χρονική αυτή περίοδο διδάσκονται μαθήματα όπως διαχείριση γνώσης, διαχείριση πολιτιστικών αγαθών, ψηφιακές βιβλιοθήκες, αρχειονομία, διαχείριση εγγράφων κλπ. Η ευρύτερη έννοια της πληροφόρησης είναι αυτή που πλέον υπηρετείται από το τμήμα, εμπεριέχεται στους στόχους του, αντικατοπτρίζεται στο πρόγραμμα σπουδών του και φαίνεται να έχει θετική ανταπόκριση από την αγορά εργασίας αλλά και τους φοιτητές. Το τμήμα επιδιώκει να δημιουργήσει αποφοίτους ικανούς να εργαστούν σε κάθε είδους πληροφοριακό οργανισμό και να διαχειριστούν κάθε είδους πληροφορία και με το νέο πρόγραμμα σπουδών φαίνεται να το επιτυγχάνει. Η ανταπόκριση των φορέων που διεξάγουν οι φοιτητές την Πρακτική τους Άσκηση είναι γενικά θετική με έμφαση στην ικανότητα των φοιτητών να κατανοούν το περιβάλλον των πληροφοριακών οργανισμών και να μπορούν να εφαρμόζουν στο περιβάλλον εργασίας γνώσεις που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών. Τα μαθήματα τεχνολογιών 19

20 πληροφόρησης, αρχειονομίας και διαχείρισης πληροφοριών δείχνουν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Από την άποψη αυτή οι στόχοι του Τμήματος και οι απαιτήσεις των φοιτητών φαίνεται να εκπληρώνονται με το νέο πρόγραμμα σπουδών και την εν γένει αναδιάρθρωση του Τμήματος. Με βάση λοιπόν όλα τα παραπάνω κρίνουμε το βαθμό ανταπόκρισης του Προπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις απαιτήσεις της κοινωνίας ως πολύ καλό Ανταπόκριση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τμήματος και τις ανάγκες της κοινωνίας. a. Διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης αυτής και πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται Οι στόχοι του τμήματος όπως διατυπώνονται στον Οδηγό Σπουδών είναι: Να παρέχει στους φοιτητές τις απαραίτητες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις προκειμένου να είναι σε θέση να σχεδιάζουν, να υλοποιούν και να εγκαθιστούν, να οργανώνουν, να διαχειρίζονται και να διοικούν μονάδες πληροφόρησης κάθε είδους, καθώς επίσης να διατηρούν και να βελτιώνουν τις παρεχόμενες από τις μονάδες αυτές υπηρεσίες. Να υποστηρίζουν το έργο οποιουδήποτε οργανισμού δραστηριοποιείται στην οργάνωση και διαχείριση πληροφοριών. Να παρέχει στους φοιτητές τη δυνατότητα αποτελεσματικής χρήσης ηλεκτρονικών συστημάτων διαχείρισης πληροφοριών, βάσεων πληροφοριών, ψηφιακών βιβλιοθηκών τόσο σε ανεξάρτητο όσο και σε δικτυακό περιβάλλον. Να δημιουργεί και να ενισχύει το επιστημονικό και ερευνητικό ενδιαφέρον των φοιτητών, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις σημερινές προκλήσεις του κλάδου, καθώς επίσης να παρακολουθούν και να συνεισφέρουν στην εξέλιξη του επιστημονικού πεδίου. Ο βαθμός ανταπόκρισης του Προγράμματος Σπουδών στους εκπεφρασμένους στόχους του Τμήματος επιβεβαιώνεται αρχικά μέσα από τη διαπίστωση ότι τα μαθήματα και οι περιγραφές τους οδηγούν προς την υλοποίηση των στόχων. Δηλαδή, οι ομάδες μαθημάτων που στοχεύουν στην απόδοση γνώσεων διαχείρισης πληροφοριών αλλά και διαχείρισης των πληροφοριακών οργανισμών είναι αριθμητικά ικανοποιητικές και εξασφαλίζουν τις απαιτούμενες γνώσεις όπως προκύπτει από τα περιγράμματα των μαθημάτων που ανταποκρίνονται στο ζητούμενο. Το ίδιο ισχύει για τα θέματα των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνιών ενώ η πτυχιακή εργασία και η πρακτική άσκηση ενισχύουν ουσιαστικά τη διαμόρφωση των επιστημονικών ενδιαφερόντων και της επαγγελματικής συνείδησης. Κατά τη διαδικασία αναμόρφωσης του προγράμματος σπουδών οι παράγοντες αυτοί εξετάστηκαν σε σχέση με τους στόχους του τμήματος, ενώ τα ερωτηματολόγια που διακινούνται προς τους φορείς πρακτικής άσκησης είναι ειδικά σχεδιασμένα ώστε να μετρείται ο βαθμός ανταπόκρισης του Προγράμματος Σπουδών προς τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας (βλ. συνημμένο ερωτηματολόγιο). Τα ερωτηματολόγια περιλαμβάνουν ερωτήσεις με στόχο την αποτίμηση γνώσεων σε ομάδες γνωστικών αντικειμένων και των εφαρμογών τους. Επίσης υπάρχουν ερωτήσεις διερεύνησης με στόχο την ενίσχυση τομέων γνωστικών πεδίων. Στόχος είναι αφενός μεν ο εντοπισμός αποτελεσματικότητας του νέου προγράμματος σπουδών αλλά και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Παράλληλα, επιχειρείται μέσω ανάλογων ερωτήσεων ο εντοπισμός νέων πεδίων που θα πρέπει ενδεχόμενα να προστεθούν στο πρόγραμμα σπουδών ή να προβλεφθεί η ανάλογη διεύρυνση υπαρχόντων αντικειμένων. b. Υπάρχουν διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράμματος Σπουδών; Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται; Το Τμήμα μετείχε σε πρόγραμμα για την αξιολόγηση του νέου προγράμματος σπουδών (Επιστ. Υπεύθυνη Σ. Τσάφου). Το Τμήμα ήδη σε προηγούμενη ενδιάμεση αναθεώρηση του ΠΠΣ είχε συντάξει αντίστοιχη μελέτη αξιολόγησης. Στο πλαίσιο του ιδίου προγράμματος το τμήμα με την ολοκλήρωση της τριετίας (6 εξάμηνα) εφαρμογής του νέου προγράμματος 20