Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005"

Transcript

1 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το διοξείδιο του χλωρίου (ClO 2 ) παράχθηκε για πρώτη φορά από την αντίδραση του χλωρικού νατρίου (potassium chlorate) με το υδροχλωρικό οξύ (HCl) από τον Sir Humphrey Davy το Οι μικροβιοκτόνες δυνατότητες του ήταν γνωστές από τις αρχές του 1900, ωστόσο η χρήση του διαδόθηκε από τη στιγμή που η παρασκευή του άρχισε να γίνεται βιομηχανικά ( Χρησιμοποιείται στην επεξεργασία του νερού για την αδρανοποίηση ιών, βακτηριών και πρωτόζωων όπως Gardia και Cryptosporidium. Ο βασικός μηχανισμός αδρανοποίησης των παθογόνων μικροοργανισμών είναι η διακοπή της σύνθεσης των πρωτεϊνών ( Αρχικά χρησιμοποιόταν ως λευκαντικό στην παραγωγή χαρτιού και πολτού, παρόλο τις απολυμαντικές του ιδιότητες άργησε να χρησιμοποιηθεί στην επεξεργασία του νερού και των λυμάτων ( Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε στην επεξεργασία του νερού το 1944 στη Νέα Υόρκη για την αντιμετώπιση οσμών και γεύσεων ( Ουσιαστικά τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει γίνει πιο εντατική η χρήση του στην επεξεργασία του νερού, καθώς το 1988 η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (E.P.A.) αναγνώρισε την απολυμαντική του δράση ( Σήμερα το διοξείδιο του χλωρίου χρησιμοποιείται επίσης για τον έλεγχο των μικροβίων σε μεγάλο αριθμό βιομηχανιών όπως στη γαλακτοβιομηχανία, στην κονσερβοποίηση φαγητών, στην παραγωγή αναψυκτικών και στην επεξεργασία κρέατος και πουλερικών. Ακόμη έχει εφαρμογές στη βιομηχανία αερίου και λαδιού για τον εμπλουτισμό των προσθετικών. Τέλος η οικιακή χρήση του έχει πολλές εφαρμογές ( 2 ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ Το διοξείδιο του χλωρίου (ClO 2 ) είναι ουδέτερο παράγωγο του χλωρίου κατά το τρίτο οξειδωτικό στάδιο (AWWA, 1999). Σε κανονικές συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας είναι ένα σκούρο κιτρινοπράσινο αέριο και είναι παρόμοιο με το χλώριο στη μορφή και στη γεύση (Junli et al., 1997). Έχει σημείο βρασμού στους 11 ο C και ως υγρό είναι πυκνότερο από το νερό, ενώ ως αέριο είναι πάλι πυκνότερο από τον ατμοσφαιρικό αέρα (AWWA, 1999). Βασικό χαρακτηριστικό του είναι η μεγάλη διαλυτότητα στο νερό και συγκεκριμένα σε νερό χαμηλής θερμοκρασίας. Ουσιαστικά είναι δέκα φορές πιο διαλυτό από το χλώριο. Σε αντίθεση με το χλώριο δεν υδρολύεται στο νερό, αλλά παραμένει στο νερό ως διαλυμένο αέριο (U.S EPA., 1999a). Παρόλο της δομής του μορίου του σε μη κορεσμένη κατάσταση, στο νερό

2 παραμένει σε μονομοριακή κατάσταση (Junli et al., 1997). Χημικά, το διοξείδιο του χλωρίου είναι μία ελεύθερη και σταθερή ρίζα που σε μεγάλες συγκεντρώσεις αντιδρά με πολλά στοιχεία. Είναι εκρηκτικό σε υψηλές συγκεντρώσεις, όταν ξεπερνά το 10% κατά όγκο, για αυτό η σύνθεση του αερίου γίνεται με την παρασκευή ενός αραιού διαλύματος (AWWA, 1999). Η παρατεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (UV) έχει ως αποτέλεσμα τη διάσπασή του (Bergmann et al., 2005). Επίσης λόγω της εκρηκτικής του δράσης δεν είναι δυνατόν να αποθηκευτεί ή να συμπιεστεί και ποτέ δεν μεταφέρεται (U.S EPA., 1999a). 3 ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Το διοξείδιο του χλωρίου παρασκευάζεται από διαλύματα υποχλωριώδους νατρίου που αντιδρούν είτε με αέριο χλώριο (Cl 2 ), υποχλωριώδες οξύ (HOCl) είτε με υδροχλώριο (HCl), όπως φαίνεται στις παρακάτω αντιδράσεις. 2NaClO 2 + Cl 2 2ClO 2 + 2NaCl 2NaClO 2 + HOCl 2ClO 2 + NaCl + NaOH 5NaClO 2 + 4HCl 4ClO 2 + 5NaCl + 2H 2 O Με βάση τις παραπάνω αντιδράσεις γίνεται και η διάκριση μεταξύ των συσκευών παρασκευής διοξειδίου του χλωρίου παρόλο που μπορεί να χρησιμοποιούν την ίδια πρώτη ύλη έχουν διαφορετικό τρόπο σύνθεσης του διοξειδίου του χλωρίου (U.S EPA., 1999a). Σε ορισμένες περιπτώσεις το διοξείδιο του χλωρίου παρασκευάζεται με ηλεκτρόλυση νερού που περιέχει χλωριόντα (Bergmann et al., 2005). 3.1 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ Οι περισσότερες συσκευές χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη για την παρασκευή του διοξειδίου του χλωρίου υποχλωριώδες νάτριο. Πρόσφατα άρχισε να χρησιμοποιείται επίσης διάλυμα χλωρικού νατρίου (NaClO 3 ), όπου προστίθεται υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η 2 Ο 2 ) και θειικό οξύ (H 2 SO 4 ). Συνήθως η παρασκευή του διοξειδίου το χλωρίου πραγματοποιείται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο το αέριο χλώριο αντιδρά με το νερό σχηματίζοντας υποχλωριώδες οξύ και υδροχλωρικό οξύ. Στη συνέχεια τα δύο αυτά οξέα αντιδρούν με το υποχλωριώδες νάτριο σχηματίζοντας διοξείδιο του χλωρίου. Η αναλογία μεταξύ των οξέων του υποχλωριώδους νατρίου πρέπει να ελέγχεται συστηματικά (U.S EPA., 1999a). 4 ΤΡΟΠΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Το διοξείδιο του χλωρίου έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με το χλώριο και τα υπόλοιπα απολυμαντικά μέσα. Σε αντίθεση με το χλώριο, δε διασπάται το μόριό του

3 στις διάφορες τιμές του ph. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση των παθογόνων μικροοργανισμών παρόλο που ο τρόπος δράσης του εξαρτάται από το είδος του μικροοργανισμού (U.S EPA., 1999a). Ζημιές στην κυτταρική μεμβράνη ή στο κέλυφος των ιών δεν έχουν παρατηρηθεί κατά τη χρήση διοξειδίου του χλωρίου σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Ο μηχανισμός αδρανοποίησης των μικροοργανισμών περιλαμβάνει τις αντιδράσεις μεταξύ του διοξειδίου του χλωρίου και των κυτταρικών μορίων και τις επιπτώσεις του διοξειδίου του χλωρίου στις βιολογικές διεργασίες του κυττάρου (U.S EPA., 1999a). Στην πρώτη περίπτωση το διοξείδιο του χλωρίου αντιδρά εύκολα με τα αμινοξέα, την τυροσίνη, αλλά όχι με το ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA). Ουσιαστικά το διοξείδιο του χλωρίου αδρανοποιεί του ιούς αλλάζοντας τη σύνθεση των πρωτεϊνών. Ωστόσο το διοξείδιο του χλωρίου αντιδρά με το RNA των poliovirus και καταστρέφει τη σύνθεση του DNA. Επίσης αντιδρά με λιπαρά οξέα (U.S EPA., 1999a). Ο δεύτερος μηχανισμός αδρανοποίησης αφορά τις επιπτώσεις του διοξειδίου του χλωρίου στις κυτταρικές λειτουργίες. Ο πρωταρχικός μηχανισμός αδρανοποίησης είναι η αναστολή σύνθεσης των πρωτεϊνών. Επίσης το διοξείδιο του χλωρίου μεταβάλλει τη διαπερατότητα της κυτταρικής μεμβράνης, καθώς έρευνες έχουν δείξει πως οι πρωτεΐνες και τα λιπίδια της κυτταρικής μεμβράνης μεταβάλλονται κατά την προσθήκη διοξειδίου του χλωρίου (U.S EPA., 1999a). 4.1 ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΑΦΗΣ Ο τρόπος επαφής του διοξειδίου του χλωρίου είναι αντίστοιχος με τα υπόλοιπα απολυμαντικά μέσα, αν και έχει διαπιστωθεί ότι λόγω της πτητικότητάς του είναι πιο αποτελεσματικό όταν βρίσκεται σε κλειστούς αντιδραστήρες, όπως σωληνώσεις (U.S EPA., 1999a). 5 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ Οι βασικότεροι περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα του διοξειδίου του χλωρίου είναι το ph, η θερμοκρασία και η συγκέντρωση των διαλυμένων στερεών που περιέχονται στο προς επεξεργασία νερό (U.S EPA., 1999a). 5.1 ph Σε αντίθεση με το χλώριο, η δραστικότητα του διοξειδίου του χλωρίου δε μεταβάλλεται σημαντικά σε τιμές ph 6 10 (U.S EPA., 1999a). Έχει αποδειχθεί πως

4 η αποτελεσματικότητα του δε διαφοροποιείται σε τιμές ph 2,0-10,5 (Radziminski et l., 2002). Ιδιαίτερα στην αδρανοποίηση των poliovirus η αύξηση του ph είναι ανασταλτικός παράγοντας (U.S EPA., 1999a). Γενικότερα επιτυγχάνεται αδρανοποίηση των βακτηριών σε ικανοποιητικά ποσοστά σε τιμές ph 3,0-9,0 (Junli et al., 1997). Ωστόσο σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για την αδρανοποίηση του E.coli αύξηση του ph συμβάλλει θετικά στην αδρανοποίηση του, αν και η δραστικότητα του διοξειδίου του χλωρίου δε μεταβάλλεται στις διάφορες τιμές ph (U.S EPA., 1999a). Επίσης η αδρανοποίηση του Cryptosporidium επιτυγχάνεται σε ποσοστά 90-99,9% σε τιμές ph 6-8, ενώ είναι περίπου κατά 20% χαμηλότερη ph 10. Ουσιαστικά η αποτελεσματικότητα του διοξειδίου του χλωρίου δε μεταβάλλεται σημαντικά σε τιμές ph 6-8, βασικά είναι η ίδια (Rufell et al., 2000). Ανάλογα αποτελέσματα προκύπτουν κατά την αδρανοποίηση του Gardia (U.S EPA., 1999a). 5.2 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ Ανάλογα με το χλώριο, η δραστικότητα του διοξειδίου του χλωρίου μειώνεται με τη μείωση της θερμοκρασίας. Έχει αποδειχθεί ότι μείωση της θερμοκρασίας από τους 20 ο C στους 10 ο C μειώνει την αποτελεσματικότητα του διοξειδίου του χλωρίου κατά 40%, ενώ παράλληλα πρέπει να αυξηθεί ο χρόνος επαφής (U.S EPA., 1999a). 5.3 ΔΙΑΛΥΜΕΝΑ ΣΤΕΡΕΑ Τα διαλυμένα στερεά και η συσσώρευση των μικροοργανισμών δρουν ανασταλτικά στην απολύμανση του νερού με το διοξείδιο του χλωρίου. Ουσιαστικά με θολότητα μεταξύ 5-17 NTU η αδρανοποίηση των μικροοργανισμών δεν επιτυγχάνεται, ενώ παράλληλα απαιτείται 2,7 φορές παραπάνω χρόνος επαφής για την αδρανοποίηση των μικροοργανισμών όταν βρίσκονται συσσωρευμένοι (U.S EPA., 1999a). 6 ΠΑΡΑΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ Τα παραπροϊόντα που σχηματίζονται κατά την χρήση διοξειδίου του χλωρίου είναι κυρίως το χλωριώδες και το χλωρικο ιόν και οργανικά παραπροϊόντα. Η χρήση του διοξειδίου του χλωρίου ως απολυμαντικό έχει μειώσει σημαντικά το σχηματισμό των τριαλογονομένων παραγώγων του μεθανίου και των αλογονοοξικών οξέων, καθώς μειώνεται η ποσότητα της οργανικής ύλης που περιέχεται στο νερό και οξειδώνονται οι ενώσεις που τα δημιουργούν (U.S EPA., 1999a). Επίσης ο μη σχηματισμός τριαλογονομένων παραγώγων μεθανίου οφείλεται στο διαφορετικό μηχανισμό οξείδωσης, το διοξείδιο του χλωρίου δρα ως ελεύθερη ρίζα αφαιρώντας ηλεκτρόνια, ενώ το χλώριο αντικαθιστά (Gagnon et al., 2005). Οι κυριότεροι παράγοντες που

5 επηρεάζουν τη δημιουργία των παραπροϊόντων είναι η συγκέντρωση και το είδος των ουσιών που περιέχονται στο νερό (Chang et al., 2001). Το χλωριώδες και το χλωρικό ιόν παράγονται σε διάφορες αναλογίες ως τελικά προϊόντα της επεξεργασίας του νερού και της σταδιακής διάσπασης του διοξειδίου του χλωρίου, περίπου το 68% της ποσότητας του διοξειδίου του χλωρίου μετατρέπεται σε χλωριώδες ιόν, ενώ 9% σε χλωρικό ιόν χωρίς να συνυπολογίζονται οι επιδράσεις μετάλλων και μη οργανικών στοιχείων που περιέχονται στο νερό (Korn et al., 2002, U.S EPA., 1999a). Σε ορισμένες περιπτώσεις η μετατροπή του διοξειδίου του χλωρίου σε χλωριώδες ιόν κυμαίνεται μεταξύ 30% έως 70% της αρχικής του ποσότητας (Gagnon et al., 2005). Οι βασικότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό τους είναι : o η απαιτούμενη δόση διοξειδίου του χλωρίου o η αναλογία μεταξύ του υποχλωριώδους νατρίου και του χλωρίου κατά την παρασκευή του διοξειδίου του χλωρίου o η έκθεση του νερού στο ηλιακό φως o οι αντιδράσεις μεταξύ του χλωρίου και το χλωριώδους ιόντος, όταν χρησιμοποιείται χλώριο για τη γενικότερη απολύμανση της μονάδας o τα επίπεδα του χλωρικό ιόντος στο υποχλωριώδες νάτριο (U.S EPA., 1999a). Μεγάλος αριθμός μη οργανικών και βιολογικών συστατικών που περιέχονται στο νερό αντιδρούν με το διοξείδιο του χλωρίου. Τα χλωριόντα (Cl - ) και χλωριώδη ιόντα (ClO - 2 ) είναι αυτά που κυριαρχούν κατά τις διασπάσεις αυτές, αν και σε πολλές περιπτώσεις επίσης σχηματίζεται και χλωρικο ιόν (ClO - 3 ). Οι οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις που πραγματοποιούνται με το οργανικό υλικό παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάσπαση του διοξειδίου του χλωρίου σε χλωριώδες ιόν. Ουσιαστικά το χλωριώδες ιόν είναι το βασικό προϊόν της αναγωγής του διοξειδίου χλωρίου. Η αναλογία μεταξύ χλωριώδους και χλωρικού ιόντος εξαρτάται από την τιμή του ph και το ηλιακό φως (U.S EPA., 1999a). Το χλωριώδες ιόν είναι γενικά σταθερό όταν περιέχεται στο νερό οργανική ύλη, αλλά οξειδώνεται προς χλωρικό ιόν αν προστεθεί χλώριο ως δεύτερο απολυμαντικό μέσο, όπως φαίνεται στην παρακάτω αντίδραση. - ClO 2 + OCl - - ClO 3 + Cl - Το χλωρικό ιόν ουσιαστικά σχηματίζεται από την αντίδραση μεταξύ του χλωριώδους ιόντος και του χλωρίου κατά την απολύμανση με χλώριο. Επίσης το διοξείδιο του χλωρίου διασπάται σε χλωριώδες και χλωρικό ιόν σε τιμές ph>9 κατά την παρακάτω αντίδραση (Bergmann et al.,2005). 2ClO 2 + 2OH ClO 2 + ClO 3 + H 2 O

6 Το ηλιακό φως αυξάνει τη συγκέντρωση του χλωρικού ιόντος και η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία αλλάζει τις αντιδράσεις μεταξύ του διοξειδίου του χλωρίου και των βρωμιόντων (U.S EPA.,1999a). Γενικότερα το διοξείδιο του χλωρίου σχηματίζει ελάχιστα οργανικά παραπροϊόντα. Δε σχηματίζονται τριαλογονομένα παράγωγα του μεθανίου, παρά μικρές ποσότητες ενώσεων αλογόνων, ενώ δεν πραγματοποιούνται αντιδράσεις με αμμώνιο (Bergmann et al., 2005; U.S EPA., 1999a). 7 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ Η χρήση του διοξειδίου του χλωρίου άρχισε να εξαπλώνεται, καθώς δε δημιουργεί επικίνδυνα οργανικά παραπροϊόντα και είναι πιο αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση των παθογόνων μικροοργανισμών σε σχέση με το χλώριο (Veschetti et al., 2005). Ακόμη κι όταν παρατηρείται ο σχηματισμός τριαλογονομένων παραγώγων του μεθανίου είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το χλώριο, αποδεκτά από τη νομοθεσία και δεν προκαλούν προβλήματα υγείας στον άνθρωπο (Chang et al, 2000). Το διοξείδιο του χλωρίου μπορεί να χαρακτηριστεί, εκτός από απολυμαντικό μέσο, ως παραπροϊόν της ηλεκτροχημικής απολύμανσης στου νερού (Bergmann et al., 2005). 7.1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το διοξείδιο του χλωρίου είναι επίσης αποτελεσματικό στην απομάκρυνση γεύσεων και οσμών, οι οποίες προέρχονται από άλγη και φαινόλες. Ακόμη οξειδώνει το σίδηρο και το μαγγάνιο αντιδρώντας με τις διαλυτές μορφές τους και δημιουργώντας ιζήματα που απομακρύνονται στη συνέχεια με καθίζηση ή διήθηση (U.S EPA., 1999a). 7.2 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ Παρόλο που το διοξείδιο του χλωρίου δε σχηματίζει οργανικά παραπροϊόντα, αποτελεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, καθώς ευνοεί το σχηματισμό μη οργανικών παραπροϊόντων, όπως χλωριώδες (ClO - 2 ) και χλωρικό (ClO - 3 ) ιόν. Η έκθεση στο χλωριώδες ιόν προκαλεί κυρίως προβλήματα στο αιμοποιητικό σύστημα. Σε μικρές συγκεντρώσεις μπορεί να προκαλέσει αναιμία καταστρέφοντας την κυτταρική μεμβράνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων, ενώ σε υψηλές συγκεντρώσεις αυξάνει τη μεθεμογλοβίνη. Σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, έχει αποδειχθεί πως το χλωριώδες ιόν προκαλεί προβλήματα στο νευρικό σύστημα των εμβρύων και των μικρών παιδίων. Επίσης καθώς το διοξείδιο του χλωρίου και το χλωρικό ιόν μετατρέπονται ραγδαία σε χλωριώδη ιόντα ως αποτέλεσμα της αναγωγής των νιτρικών αλάτων, αυξάνονται τα επίπεδα τοξικότητας στον ανθρώπινο οργανισμό (Veschetti et al., 2005).

7 7.3 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΠΑΘΟΓΟΝΟΥΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ Το διοξείδιο του χλωρίου είναι πιο δραστικό από το χλώριο στην αδρανοποίηση των παθογόνων μικροοργανισμών, ωστόσο το όζον είναι πιο αποτελεσματικό (U.S EPA., 1999a). Είναι αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση παθογόνων πρωτόζωων ανθεκτικών στο χλώριο, όπως Cryptosporidium parvum (Gagnon et al., 2005) ΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΙΩΝ Σε πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί το διοξείδιο του χλωρίου είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση των ιών, όταν δεν είναι συσσωρεμένοι (U.S EPA., 1999a). Δεν έχει καθοριστεί ακόμη ο ακριβής μηχανισμός αδρανοποίησης των ιών. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο ιός αδρανοποιείται με καταστροφή του RNA, ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις το διοξείδιο του χλωρίου αντιδρά με τις πρωτεΐνες (Li et al., 2004). Ο ιός Hepatitis A είναι από τους ιούς που μεταδίδονται με το νερό και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός στα απολυμαντικά στοιχεία, καθώς όταν η συγκέντρωση του διοξειδίου του χλωρίου είναι 5mg/l ο ιός δεν αδρανοποιείται ακόμη κι μετά από χρόνο επαφής εξήντα λεπτών. Ωστόσο με αύξηση της συγκέντρωσης κατά 2,5mg/l, ο ιός αδρανοποιείται ολοκληρωτικά μέσα σε δέκα λεπτά χρόνο επαφής (Li et al., 2004). Επίσης κατά την αδρανοποίηση των Εchovirus, Coxsackie virus και Sendaivirus είναι καλύτερο από το χλώριο (U.S EPA., 1999a) ΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΩΤΟΖΩΩΝ Η αποτελεσματικότητα του διοξειδίου του χλωρίου στην αδρανοποίηση του Gardia είναι παρόμοια με εκείνη του χλωρίου. Για χρόνο επαφής εξήντα λεπτά απαιτείται 1,5 2 mg/l για την αδρανοποίηση του βακτηρίου σε θερμοκρασία 1 ο C 25 ο C και ph 6-9. Έχει βρεθεί πως το βακτήριο Cryptosporidium είναι περίπου 8 με 16 φορές πιο ανθεκτικό στο διοξείδιο του χλωρίου από το Gardia (U.S EPA., 1999a). Ουσιαστικά το διοξείδιο του χλωρίου είναι πιο αποτελεσματικό απολυμαντικό στην αδρανοποίηση των κυστών από ότι το χλώριο και πιο δραστικό σε υψηλές τιμές ph (U.S EPA., 1999a) ΑΔΡΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Γενικότερα το διοξείδιο του χλωρίου είναι πιο δραστικό από το χλώριο. Σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί το διοξειδίου του χλωρίου είναι πιο αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση των κολοβακτηριδίων σε χρόνο επαφής πέντε λεπτά, ενώ στα τριάντα λεπτά τόσο το χλώριο όσο και το διοξείδιο του χλωρίου έχουν την ίδια δραστικότητα (U.S EPA., 1999a). Πιο συγκεκριμένα επιτυγχάνεται αδρανοποίηση του E.coli κατά

8 99,9% με απαιτούμενη ποσότητα διοξειδίου του χλωρίου 1,4mg/l, ενώ η απαιτούμενη ποσότητα του χλωρίου για το ίδιο ποσοστό αδρανοποίησης είναι 1,8mg/l (Junli et al., 1997). Επίσης με τη χρήση διοξειδίου του χλωρίου επιτυγχάνεται σε μεγαλύτερα ποσοστά αδρανοποίηση του Bacillus subtilis, Bacillus mesentericus, Bacillus megatherium spores, ενώ έχει παρόμοια αποτελέσματα με το χλώριο στα βακτήρια Salmonella typhosa και Salmonella Paratyphi (U.S EPA., 1999a). Πιο συγκεκριμένα επιτυγχάνεται αδρανοποίηση του Bacillus σε τιμές ph 3-9. Ακόμη σε θερμοκρασία 19 ο C και χρόνο επαφής είκοσι λεπτά αδρανοποιούνται κατά 95% τα βακτήρια Staphylococcus aureus και Chloropseudomonas (Junli et al., 1997). Ακόμη και στην παρουσία διαλυμένων στερεών είναι αποτελεσματικό στην αδρανοποίηση του E.coli και του Bacillus anthracoides σε δόσεις 1-5 mg/l (U.S EPA., 1999a). Πολλές φορές χρησιμοποιείται για την απολύμανση των σωληνώσεων, μέρη στα οποία αναπτύσσεται το βακτήριο Legionella (Bergmann et al., 2005). ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Αχαρνών 364 & Γλαράκι 10Β, Αθήνα, Τηλ: Φαξ: enerchem@enerchem.gr web site:

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προχωρημένες τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΜΑΓΓΑΝΙΚΟΥ ΚΑΛΙΟΥ

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΜΑΓΓΑΝΙΚΟΥ ΚΑΛΙΟΥ Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΥΠΕΡΜΑΓΓΑΝΙΚΟ ΚΑΛΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το υπερμαγγανικό κάλιο είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΥΠΕΡΙΩΔΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ (UV) 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η υπεριώδης ακτινοβολία

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΧΛΩΡΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το χλώριο είναι το πιο διαδεδομένο απολυμαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΛΟΙΠΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εκτός από τις μεθόδους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΟΥΜΕΝΟΥ ΘΡΕΠΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΟΥΜΕΝΟΥ ΘΡΕΠΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΟΥΜΕΝΟΥ ΘΡΕΠΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΑΠΟΡΡΟΗΣ Σχηματική απεικόνιση κλειστού συστήματος Παστερίωση μέσω θέρμανσης Πλεονεκτήματα Πολύ αποτελεσματικό έναντι όλων των παθογόνων. Σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ. ρ. Πέτρος Γκίκας

ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ. ρ. Πέτρος Γκίκας ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ Η διεργασία αυτή έχει στόχο την καταστροφή των παθογόνων µικροοργανισµών σε τέτοιο βαθµό, ώστε η διάθεση των εκροών να µην δηµιουργεί κινδύνους στην δηµόσια υγεία και στο περιβάλλον.

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων µπορούν να καταταχθούν σε τρεις κατηγορίες: Φυσικά Χηµικά Βιολογικά. Πολλές από τις παραµέτρους που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές αλληλεξαρτώνται π.χ. η θερµοκρασία που

Διαβάστε περισσότερα

Ποια στοιχεία ονομάζονται αλογόνα; Ποια η θέση τους στον Περιοδικό πίνακα;

Ποια στοιχεία ονομάζονται αλογόνα; Ποια η θέση τους στον Περιοδικό πίνακα; ΧΗΜΕΙΑ: Οξέα - Βάσεις - Άλατα - Περιοδικός πίνακας - Αλκάλια- Χημικά στοιχεία - Άνθρακας - Πυρίτιο - Αλογόνα 127 Αλογόνα: Ποια στοιχεία ονομάζονται αλογόνα; Ποια η θέση τους στον Περιοδικό πίνακα; Στα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ Α. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΣΕ ΥΔΑΤΙΚO ΔΙΑΛΥΜΑ Λίγα λόγια πριν από το πείραμα. Η σόδα περιέχει διαλυμένο αέριο διοξείδιο του άνθρακα το οποίο προστίθεται κατά την

Διαβάστε περισσότερα

Κροκίδωση - Συσσωµάτωση

Κροκίδωση - Συσσωµάτωση ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Αχαρνών 364 & Γλαράκι 10Β, Αθήνα, 11145 Τηλ: 211 1820 163-4-5 Φαξ: 211 1820 166 e-mail: enerchem@enerchem.gr web site: www.enerchem.gr Κροκίδωση - Συσσωµάτωση Πηγή:

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16 / 02 / 2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16 / 02 / 2014 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / A ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16 / 02 / 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α.1 έως Α.5 να γράψετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση δίπλα στον αριθμό της ερώτησης.

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Μεταθετικές αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης οι οποίες οδηγούν σε σχηματισμό ιζήματος. Το ίζημα σε πολλές περιπτώσεις επιτρέπει την ταυτοποίηση ενός αντιδρώντος σώματος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 Χημικές Αντιδράσεις

Κεφάλαιο 3 Χημικές Αντιδράσεις Κεφάλαιο 3 Χημικές Αντιδράσεις Οι χημικές αντιδράσεις μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις οξειδοαναγωγικές και τις μεταθετικές. Α. ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Στις αντιδράσεις αυτές

Διαβάστε περισσότερα

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Αποφλοίωση και καθαρισμός Πολλά φυτικά προϊόντα π.χ, μήλα, πατάτες χρειάζονται αποφλοίωση ή καθαρισμό μερικών τμημάτων τους πριν από την κατεργασία.

Διαβάστε περισσότερα

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-22: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

1.1 ΤΑ ΟΞΕΑ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

1.1 ΤΑ ΟΞΕΑ. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός 1.1 ΤΑ ΟΞΕΑ Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να διαπιστώνουμε τον όξινο χαρακτήρα σε προϊόντα καθημερινής χρήσης Να ορίζουμε τα οξέα κατά τον Arrhenius

Διαβάστε περισσότερα

Η ασβεστοποίηση ως προηγμένη επεξεργασία για τηνεξυγίανση ξγ ητης λυματολάσπης και την μείωση των οσμών

Η ασβεστοποίηση ως προηγμένη επεξεργασία για τηνεξυγίανση ξγ ητης λυματολάσπης και την μείωση των οσμών Η ασβεστοποίηση ως προηγμένη επεξεργασία για τηνεξυγίανση ξγ ητης λυματολάσπης και την μείωση των οσμών ημητριάδης Γεώργιος 2310688380 caohellas@the.forthnet.gr Λυματολάσπη Στόχοι της επεξεργασίας της

Διαβάστε περισσότερα

Διαρκής απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η ύπαρξη πολλών βιβλίων

Διαρκής απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η ύπαρξη πολλών βιβλίων Διαρκής απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η ύπαρξη πολλών βιβλίων για κάθε μάθημα, τα οποία θα βασίζονται στο ίδιο Αναλυτικό Πρόγραμμα και θα παρουσιάζουν τα ίδια θέματα από μια άλλη ίσως σκοπιά.

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων.

Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. 1) Αντιδράσεις σύνθεσης: Στις αντιδράσεις αυτές δύο ή περισσότερα στοιχεία ενώνονται προς σχηματισμό μιας χημικής ένωσης. π.χ. C + O 2 CO 2 2) Αντιδράσεις αποσύνθεσης:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2011 ΓΙΑ ΤΗ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2011 ΓΙΑ ΤΗ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2011 ΓΙΑ ΤΗ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: ΤΡΕΙΣ (3) ΩΡΕΣ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Να μελετήσετε

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Χημεία

Περιβαλλοντική Χημεία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Περιβαλλοντική Χημεία Εργαστηριακό Μέρος Ενότητα 5: Σκληρότητα Νερού Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα 2ο 2.1. Α) Β) α) 2.2. Α) Θέμα 4ο

Θέμα 2ο 2.1. Α) Β) α) 2.2. Α) Θέμα 4ο 2.1. Α) Το στοιχείο X έχει 17 ηλεκτρόνια. Αν στον πυρήνα του περιέχει 3 νετρόνια περισσότερα από τα πρωτόνια, να υπολογισθούν ο ατομικός και ο μαζικός αριθμός του στοιχείου Χ. (μονάδες 6) Β) α) Να γίνει

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής Άσκηση 4η Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής 2 Θεωρητικό μέρος Αναλυτική Χημεία ονομάζεται ο κλάδος της Χημείας που αναπτύσσει και εφαρμόζει μεθόδους, όργανα και στρατηγικές για να δώσει πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΑ, ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΑΤΑ. ΜΑΘΗΜΑ 1 o : Γενικά για τα οξέα- Ιδιότητες - είκτες ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΟΞΕΑ, ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΑΤΑ. ΜΑΘΗΜΑ 1 o : Γενικά για τα οξέα- Ιδιότητες - είκτες ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΞΕΑ, ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΑΤΑ 1.1 Τα οξέα ΜΑΘΗΜΑ 1 o : Γενικά για τα οξέα Ιδιότητες είκτες ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Ποιες χηµικές ενώσεις ονοµάζονται οξέα; Με ποιόν χηµικό τύπο παριστάνουµε γενικά τα οξέα; Οξέα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ Κεφάλαιο 7: Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας 1. Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται α. μετά τη βιομηχανική επανάσταση (18ος αιώνας) β. μετά την ανακάλυψη της δομής του μορίου του DNA από τους Watson και

Διαβάστε περισσότερα

Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα

Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα Οξέα Είναι οι χημικές ενώσεις οι οποίες όταν διαλυθούν στο νερό, ελευθερώνουν κατιόντα υδρογόνου (Η + ) Ιδιότητες Οξέων 1. Έχουν όξινη γεύση. 2. Επιδρούν με τον ίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι Χημικών αντιδράσεων

Τύποι Χημικών αντιδράσεων Τύποι Χημικών αντιδράσεων 1. Αντιδράσεις καταβύθισης: Ανάμιξη διαλυμάτων δύο ιοντικών ουσιών και σχηματισμός στερεάς ιοντικής ουσίας (ίζημα) 2. Αντιδράσεις οξέων βάσεων: Βάση και οξύ αντιδρούν με μεταφορά

Διαβάστε περισσότερα

Συνοπτική Θεωρία Χημείας Α Λυκείου. Χημικές αντιδράσεις. Πολύπλοκες

Συνοπτική Θεωρία Χημείας Α Λυκείου. Χημικές αντιδράσεις. Πολύπλοκες 1 Web page: www.ma8eno.gr e-mail: vrentzou@ma8eno.gr Η αποτελεσματική μάθηση δεν θέλει κόπο αλλά τρόπο, δηλαδή ma8eno.gr Συνοπτική Θεωρία Χημείας Α Λυκείου Χημικές Αντιδράσεις Χημικές αντιδράσεις Οξειδοαναγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος Το περιβάλλον Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20

Πρόλογος Το περιβάλλον Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος... 7 1. Το περιβάλλον... 19 1.1 Περιβάλλον και οικολογική ισορροπία... 19 1.2 Η ροή της ενέργειας στο περιβάλλον... 20 2. Οι μικροοργανισμοί... 22 2.1 Γενικά... 22 2.2 Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ιαχείριση Αποβλήτων

ΕΚΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. ιαχείριση Αποβλήτων ΕΚΤΟ ΚΕΦΛΙΟ ιαχείριση ποβλήτων ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο γράµµα.

Διαβάστε περισσότερα

... Κατά τη διάλυση του υδροξειδίου του νατρίου στο νερό σχηματίζονται ιόντα σύμφωνα με το σχήμα της αντίδρασης :

... Κατά τη διάλυση του υδροξειδίου του νατρίου στο νερό σχηματίζονται ιόντα σύμφωνα με το σχήμα της αντίδρασης : Διαγώνισμα στο μάθημα της Χημείας της Γ / Γυμνασίου Οξέα Βάσεις Εξουδετέρωση 1.1 Να κυκλώσετε από τους παρακάτω τύπους τα οξέα και στη συνέχεια να τα ονομάσετε: HNO 3 NH 3 HCl Ca(OH) 2 BaCl 2 H 2 O KOH...

Διαβάστε περισσότερα

2.1.Ο παρακάτω πίνακας δίνει μερικές πληροφορίες για τα άτομα των στοιχείων Mg και Cl: Αριθμός ηλεκτρονίων. Αριθμός νετρονίων Mg 12 12 Cl 35 17

2.1.Ο παρακάτω πίνακας δίνει μερικές πληροφορίες για τα άτομα των στοιχείων Mg και Cl: Αριθμός ηλεκτρονίων. Αριθμός νετρονίων Mg 12 12 Cl 35 17 2.1.Ο παρακάτω πίνακας δίνει μερικές πληροφορίες για τα άτομα των στοιχείων Mg και Cl: Στοιχείο Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Αριθμός ηλεκτρονίων Αριθμός πρωτονίων Αριθμός νετρονίων Mg 12 12 Cl 35 17

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 ο. Εντεροκοκκοι Pseudomonas aeruginosa Αριθμός αποικιών σε 37 C. Πίνακας 1:Μικροβιολογικές παράμετροι. Ακρυλαμίδιο Αντιμώνιο

Κεφάλαιο 1 ο. Εντεροκοκκοι Pseudomonas aeruginosa Αριθμός αποικιών σε 37 C. Πίνακας 1:Μικροβιολογικές παράμετροι. Ακρυλαμίδιο Αντιμώνιο Κεφάλαιο 1 ο 1.Τεχνολογία-2.Πόσιμο νερό Πόσιμο νερό ορίζεται το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση.αυτό μπορεί να είναι στην φυσική του κατάσταση είτε να προέρχεται από επεξεργασία ανεξάρτητα

Διαβάστε περισσότερα

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-25: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-14 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΑΞΗ :Γ ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΒΑΘΜΟΣ:.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 04/06/14 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ (Βιολογία Χημεία) Αριθμός σελίδων γραπτού:7

Διαβάστε περισσότερα

Κροκίδωση Συσσωμάτωση Χημική κατακρήμνιση Πηγή: Μαρία Λοϊζίδου, ΕΜΠ, Αθήνα 2006

Κροκίδωση Συσσωμάτωση Χημική κατακρήμνιση Πηγή: Μαρία Λοϊζίδου, ΕΜΠ, Αθήνα 2006 Κροκίδωση Συσσωμάτωση Χημική κατακρήμνιση Πηγή: Μαρία Λοϊζίδου, ΕΜΠ, Αθήνα 2006 Η χημική κατακρήμνιση βασίζεται στη λειτουργία της συσσωμάτωσης και κροκίδωσης των κολλοειδών σωματιδίων που υπάρχουν αρχικά

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων)

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) 1. Να εξηγήσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές. i. H σχετική ατομική μάζα μετριέται σε γραμμάρια. ii. H σχετική ατομική μάζα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κύριες ασθένειες υδατογενούς προέλευσης και υπεύθυνοι μικροοργανισμοί

Κύριες ασθένειες υδατογενούς προέλευσης και υπεύθυνοι μικροοργανισμοί Κύριες ασθένειες υδατογενούς προέλευσης και υπεύθυνοι μικροοργανισμοί ΒΑΚΤΗΡΙΟΓΕΝΕΙΣ Τυφοειδείς και παρατυφοειδείς πυρετοί Σαλμονέλλα Τύφου (Salmonella typhi) Σαλμονέλλα παρατύφων Α και Β (Salmonella paratyphi)

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 2 η : Αντιδράσεις σε Υδατικά Διαλύματα Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Χημικές Αντιδράσεις 2 Οι υδατικές αντιδράσεις μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

5. Η ισχύς ενός λευκαντικού ρούχων

5. Η ισχύς ενός λευκαντικού ρούχων 5. Η ισχύς ενός λευκαντικού ρούχων Σκοπός Τα λευκαντικά είναι συνήθως υδατικά διαλύματα υποχλωριώδους νατρίου, NaOCl, και κυκλοφορούν με την εμπορική ονομασία «χλωρίνη». Σκοπός αυτού του πειράματος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα. Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014

Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα. Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014 Αντιδράσεις σε υδατικά διαλύματα Κατερίνα Σάλτα 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών 2014 Διαλύματα Διαλύματα είναι τα ομογενή μείγματα δύο ή περισσοτέρων χημικών ουσιών. Διαλύτης θεωρείται η ουσία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΝΑ ΤΗΡΕΙΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΤΗ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΝΑ ΤΗΡΕΙΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΡΙΣΤΗ Σελίδα : 1/5 I - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι οδηγίες αυτές θεωρούνται ως συστάσεις: για όλες τις υπόλοιπες οδηγίες αποκλειστική ευθύνη φέρει ο τελικός χρήστης. Οι παρούσες συστάσεις αναφέρονται σε επιμολυσμένα μέρη και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ.3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

ΚΕΦ.3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΕΦ.3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 3.1 Τί είναι «χημική αντίδραση»; Αναφέρατε 5 φαινόμενα της καθημερινής ζωής που εκδηλώνονται με χημικές αντιδράσεις. (Εδώ σημειώνετε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία. ΤΑΞΗ: Γ Γυμνασίου

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία. ΤΑΞΗ: Γ Γυμνασίου ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία ΤΑΞΗ: Γ Γυμνασίου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Δευτέρα 6 Ιουνίου 2016 ΒΑΘΜΟΣ: ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες (ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ. ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2013 Για την A τάξη Λυκείων

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ. ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2013 Για την A τάξη Λυκείων ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2013 Για την A τάξη Λυκείων ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ, 18 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: δύο (2) ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων

Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων (DO - BOD - COD - TOC) Χ. Βασιλάτος Οργανική ύλη Αποξυγόνωση επιφανειακών και υπογείων υδάτων Οι οργανικές ύλες αποτελούν πολύ σοβαρό ρύπο,

Διαβάστε περισσότερα

(είναι οι αντιδράσεις στις οποίες δεν μεταβάλλεται ο αριθμός οξείδωσης σε κανένα από τα στοιχεία που συμμετέχουν)

(είναι οι αντιδράσεις στις οποίες δεν μεταβάλλεται ο αριθμός οξείδωσης σε κανένα από τα στοιχεία που συμμετέχουν) Κατηγορίες Χημικών Αντιδράσεων Μεταθετικές Αντιδράσεις (είναι οι αντιδράσεις στις οποίες δεν μεταβάλλεται ο αριθμός οξείδωσης σε κανένα από τα στοιχεία που συμμετέχουν) l Αντιδράσεις εξουδετέρωσης Χαρακτηρίζονται

Διαβάστε περισσότερα

Edited by Jimlignos. 0 ph οξέος < 7 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Edited by Jimlignos. 0 ph οξέος < 7 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να αναφέρετε το σύνολο εκείνων των ιδιοτήτων που ονοµάζονται όξινος χαρακτήρας. Ποιες ενώσεις λέγονται οξέα κατά Arrhenius; Απάντηση: Το σύνολο τον κοινών ιδιοτήτων των

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η. Μέθοδοι απολύµανσης του νερού

ΑΣΚΗΣΗ 1 η. Μέθοδοι απολύµανσης του νερού ΑΣΚΗΣΗ 1 η Μέτρηση Υπολειµµατικού Χλωρίου Θεωρητικό υπόβαθρο Μέθοδοι απολύµανσης του νερού Βρασµός του νερού: Απλή τεχνική η οποία χρησιµοποιείται µόνο για έκτακτες περιπτώσεις σε οικιακή χρήση Επεξεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Χημικές Αντιδράσεις. Εισαγωγική Χημεία

Χημικές Αντιδράσεις. Εισαγωγική Χημεία Χημικές Αντιδράσεις Εισαγωγική Χημεία Κατηγορίες Χημικών Αντιδράσεων Πέντε κυρίως κατηγορίες: Σύνθεσης Διάσπασης Απλής αντικατάστασης Διπλής αντικατάστασης Καύσης Αντιδράσεις σύνθεσης Ένωση δύο ή περισσότερων

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ 60 λεπτά. ΟΛΕΣ πένα με μπλε ή μαύρο μελάνι. οκτώ (8) σελίδες,

ΟΔΗΓΙΕΣ 60 λεπτά. ΟΛΕΣ πένα με μπλε ή μαύρο μελάνι. οκτώ (8) σελίδες, ΟΔΗΓΙΕΣ Η εξέταση έχει διάρκεια 60 λεπτά. Δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψετε την αίθουσα εξέτασης πριν περάσει μισή ώρα από την ώρα έναρξης. Όλες α ερωτήσεις (σύνολο 40) είναι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.

Διαβάστε περισσότερα

β. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ]

β. [Η 3 Ο + ] > 10-7 Μ γ. [ΟΗ _ ] < [Η 3 Ο + ] ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1ο Στις προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση. Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Χημεία Α Λυκείου Αριθμός Οξείδωσης Ονοματολογία Απλή Αντικατάσταση Τσικριτζή Αθανασία Θέμα Α 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ πρωτονίων. ηλεκτρονίω Γ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ πρωτονίων. ηλεκτρονίω Γ Αµυραδάκη 20, Νίκαια (210-4903576) ΘΕΜΑ 1 Ο : 1. Ποια είναι η δοµή του ατόµου; ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012 2. Ποιος αριθµός ονοµάζεται ατοµικός και ποιος µαζικός; Ποιος από τους δύο αποτελεί την ταυτότητα του χηµικού

Διαβάστε περισσότερα

6. Δεν έχουμε επίδραση κοινού ιόντος σε μία από τις παρακάτω προσθήκες: Α. ΝαF σε υδατικό διάλυμα HF Β. ΚCl σε υδατικό διάλυμα HCl

6. Δεν έχουμε επίδραση κοινού ιόντος σε μία από τις παρακάτω προσθήκες: Α. ΝαF σε υδατικό διάλυμα HF Β. ΚCl σε υδατικό διάλυμα HCl 1. Αν στο υδατικό διάλυμα του ασθενούς οξέος CH 3 COOH, διαλύσουμε το ισχυρό οξύ HCl: A. η [CH 3 COO - ] αυξάνεται, ενώ η [Η 3 Ο + ] μειώνεται B. η [CH 3 COO - ] και η [Η 3 Ο + ] αυξάνονται Γ. η [Η 3 Ο

Διαβάστε περισσότερα

Ταξινόμηση της ύλης Διαλύματα Περιεκτικότητες διαλυμάτων. Χημεία Α Λυκείου Διδ. Εν. 1.5 π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης 2 ο ΓΕΛ Αργυρούπολης

Ταξινόμηση της ύλης Διαλύματα Περιεκτικότητες διαλυμάτων. Χημεία Α Λυκείου Διδ. Εν. 1.5 π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης 2 ο ΓΕΛ Αργυρούπολης Ταξινόμηση της ύλης Διαλύματα Περιεκτικότητες διαλυμάτων Χημεία Α Λυκείου Διδ. Εν. 1.5 π. Ευάγγελος Μαρκαντώνης 2 ο ΓΕΛ Αργυρούπολης Μακροσκοπική ταξινόμηση της ύλης ΥΛΗ Καθορισµένη (καθαρή) ουσία όχι

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ογκομετρική Ανάλυση Ογκομετρική Ανάλυση Ογκομετρική ανάλυση ή ογκομέτρηση ονομάζεται η διαδικασία εύρεσης της συγκέντρωσης ενός διαλύματος υπολογίζοντας τον όγκο διαλύματος γνωστής

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Αριθμοί Οξείδωσης & Χημικές Αντιδράσεις 29/03/2015. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 επιλέξτε τη σωστή απάντηση:

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Αριθμοί Οξείδωσης & Χημικές Αντιδράσεις 29/03/2015. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 επιλέξτε τη σωστή απάντηση: Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Αριθμοί Οξείδωσης & Χημικές Αντιδράσεις 29/03/2015 1 ο Θέμα. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.10 επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1.1. Ο αριθμός οξείδωσης του μαγγανίου (Mn) στην ένωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA A ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA A ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA A ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από τις ερωτήσεις A1 έως A5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Το ιόν 56 Fe +2 περιέχει:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός

Διαβάστε περισσότερα

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον;

Από πού προέρχεται η θερμότητα που μεταφέρεται από τον αντιστάτη στο περιβάλλον; 3. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ένα ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα μετατρέπεται σε κλειστό, οπότε διέρχεται από αυτό ηλεκτρικό ρεύμα που μεταφέρει ενέργεια. Τα σπουδαιότερα χαρακτηριστικά της ηλεκτρικής ενέργειας είναι

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Γενική Χημεία Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Γραφείο Κ2.125, τηλ.: 28210-37772 e-mail:nikosxek@gmail.com Περιεχόμενα Διαλύματα Γραμμομοριακή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΤΣΗΡΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ ΣΡΙΣΗ 30 ΜΑΪΟΤ 2000 ΕΞΕΣΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΣΙΚΗ ΚΑΣΕΤΘΤΝΗ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΝΟΛΟ ΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6)

ΑΠΟΛΤΣΗΡΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ ΣΡΙΣΗ 30 ΜΑΪΟΤ 2000 ΕΞΕΣΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΣΙΚΗ ΚΑΣΕΤΘΤΝΗ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΝΟΛΟ ΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΑΠΟΛΤΣΗΡΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ ΣΡΙΣΗ 30 ΜΑΪΟΤ 2000 ΕΞΕΣΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΣΙΚΗ ΚΑΣΕΤΘΤΝΗ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΝΟΛΟ ΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.3, να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ & Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ & Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ & Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ & Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση υγρών α οβλήτων

ιαχείριση υγρών α οβλήτων ιαχείριση υγρών α οβλήτων Χαρακτηριστικά αποβλήτων και λυµάτων Α όβλητα & Λύµατα Υγρά α όβλητα: τα υγρά και οι λάσπες που ρέουν εύκολα και αποβάλλονται από κατοικίες, βιοµηχανικές εγκαταστάσεις, µεταφορικά

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 11: Υγιεινή Εργοστασίων(2/2), 1.5 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα στην Οργανική.

Διαγώνισμα στην Οργανική. Χημεία Γ Λυκείου. Διαγώνισμα στην Οργανική. Θέμα 1 ο.... 1.1. Δεν είναι αλκαλικό το υδατικό διάλυμα της ουσίας: α) CH 3 CH 2 COONa, β)c 6 H 5 OH, γ) CH 3C CNa, δ) CH 3CH 2ONa. Μονάδες 2 1.2. Κατά την αναγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΟΥΣ

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΟΥΣ Το νερό είναι μια από τις πλέον σημαντικές θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός, μιας και μεταφέρει όλα τα υδατοδιάλυτα στοιχεία (όπως οι πρωτεΐνες, οι βιταμίνες Β & C ) που είναι απαραίτητα

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός το. φλψ Στάδια επεξεργασίας λυμάτων ΘΕΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ?

Ορισμός το. φλψ Στάδια επεξεργασίας λυμάτων ΘΕΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ? ΘΕΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ? Ο βιολογικος καθαρισμος αφορα την επεξεργασια λυματων, δηλαδη τη διαδικασια μεσω της οποιας διαχωριζονται οι μολυσματικες ουσιες από

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Στις επόµενες ερωτήσεις να επιλέξετε την σωστή απάντηση : 1. Το µικρότερο σωµατίδιο ενός στοιχείου που µπορεί να πάρει µέρος στον σχηµατισµό χηµικών

Διαβάστε περισσότερα

Επίκουρος Καθηγητής Π. Μελίδης

Επίκουρος Καθηγητής Π. Μελίδης Χαρακτηριστικά υγρών αποβλήτων Επίκουρος Καθηγητής Π. Μελίδης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Εργαστήριο Διαχείρισης και Τεχνολογίας Υγρών Αποβλήτων Τα υγρά απόβλητα μπορεί να προέλθουν από : Ανθρώπινα απόβλητα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 Μάθημα: Χημεία Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Πέμπτη, 28 Μαΐου, 2015 8:00 11:00

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 4/6/2014 ΒΑΘΜΟΣ ΒΑΘΜΟΣ:... ΤΑΞΗ: Γ Αριθμητικά.. ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ολογράφως:...

Διαβάστε περισσότερα

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας:

Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας: 12 Κεφάλαιο 1ο 1.2 ΟΞΕΑ ΚΑΤΑ ARRHENIUS Που οφείλεται ο όξινος χαρακτήρας; Στην περσινή χρονιά έμαθες ότι η Χημεία έχει τη δική της γλώσσα! Στη γλώσσα της Χημείας: Τα γράμματα είναι τα σύμβολα των χημικών

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΦ.3.1: ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ (α)

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΦ.3.1: ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ (α) ΚΕΦ.3.1: ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ (α ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ είναι οι μεταβολές κατά τις οποίες από κάποια αρχικά σώματα (αντιδρώντα παράγονται νέα σώματα (προϊόντα. CO 2 O γλυκόζη (Φωτοσύνθεση Σάκχαρα αλκοόλη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 205-6 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Διδ. περ. Σύνολο διδ.περ.. Η συμβολή της Χημείας στην εξέλιξη του πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) ( ) ΘΕΜΑ Α Α1.

Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) ( ) ΘΕΜΑ Α Α1. Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2-3) (5 2 2017) ΘΕΜΑ Α Α1. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις : 1. Σε ποια από τις επόμενες ενώσεις το χλώριο έχει μεγαλύτερο αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ Η χρήση του όζοντος για την κατεργασία νερού σε πύργους ψύξης αυξάνει σηµαντικά τα τελευταία χρόνια και αρκετές έρευνες και εφαρµογές που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

3.2 ΕΝΖΥΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ

3.2 ΕΝΖΥΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΤΟ 3 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Γ. Β1 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. δ. 39 φορές μεγαλύτερη από το της μάζας του ατόμου του 12 C 12 Μονάδες 5

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. δ. 39 φορές μεγαλύτερη από το της μάζας του ατόμου του 12 C 12 Μονάδες 5 ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 25-02 - 2018 Μαρία Βασιλείου, Σπύρος Παπαμιχάλης, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ

ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ ENOTHTA 1 η ΟΞΕΑ ΒΑΣΕΙΣ ΑΛΑΤΑ 1. Να συμπληρώσετε την επόμενη πρόταση με μία από τις επιλογές i, ii, iii που προτείνονται. Η λεμονάδα είναι όξινη γιατί περιέχει : i. γαλακτικό οξύ, ii. Κιτρικό οξύ, iii.

Διαβάστε περισσότερα

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O ΧΗΜΕΙΙΑ Β ΛΥΚΕΙΙΟΥ 4 ο ΘΕΜΑ (από τράπεζα θεµάτων) ΑΣΚΗΣΗ 1 Σε εργαστήριο ελέγχου καυσίµων πραγµατοποιήθηκαν τα παρακάτω πειράµατα: α) Ένα δείγµα C 8 H 18 µε µάζα 1,14 g κάηκε πλήρως µε την απαιτούµενη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1 ΘΕΜΑ 1 Ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1) Το άτοµο του καλίου (Κ) έχει µαζικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 018 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 4 η : Ιοντικοί Δεσμοί Χημεία Κύριων Ομάδων Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Δόμηση Ηλεκτρονίων στα Ιόντα 2 Για τα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΧΗΜΕΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α. Σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Α.1. Στη χημική αντίδραση:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η τροφή αποτελείται και από ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα). Οι ουσίες αυτές διασπώνται (πέψη) σε απλούστερες (αμινοξέα, απλά σάκχαρα,

Διαβάστε περισσότερα

Κανονικότητα διαλύματος

Κανονικότητα διαλύματος Κανονικότητα διαλύματος 1 Κανονικότητα διαλύματος Η κανονικότητα (Normality) σύμβολο N, είναι έκφραση συγκέντρωσης ενός υδατικού διαλύματος και δηλώνει τα γραμμοϊσοδύναμα (geq) μιας χημικής ένωσης ή ενός

Διαβάστε περισσότερα

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ ΘΕΜΑ Α ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις προτάσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα