ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ. ο πρύτανης της ευεργεσίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ. ο πρύτανης της ευεργεσίας"

Transcript

1 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ ο πρύτανης της ευεργεσίας

2 Η ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΑΒΕΡΩΦ ελαιογραφία του Λούντβιχ Ντόιτς, 1890

3 η πορεία Ο Γεώργιος Αβέρωφ γεννήθηκε στο Μέτσοβο το Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη. Ήταν ο υστερότοκος γιος του πρωτοτσέλιγγα Μιχαήλ Αυγέρου-Αποστολάκa και της δεύτερης γυναίκας του Ευδοκίας. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο σχολείο της εκκλησίας, ενώ συγχρόνως βοηθούσε τον πατέρα του και το μεγαλύτερο αδερφό του Νικόλαο στην κτηνοτροφία. Το 1837 ο ετεροθαλής αδερφός του Αναστάσιος, που ζούσε στο Κάιρο, έγραψε στον πατέρα τους να του στείλει το μικρότερο αδερφό του. Οι σκηνές του αποχωρισμού ήταν οδυνηρές και η μητέρα του 17χρονου Γεωργίου με δάκρυα στα μάτια του ευχήθηκε «...χώμα να πιάνεις και μάλαμα να γίνεται». Αναχωρεί από το Μέτσοβο και με ενδιάμεσους σταθμούς τη Λαμία, τη Χαλκίδα και τη Σμύρνη, όπου ζούσαν συγγενείς του, φτάνει στο Κάιρο τον Ιούνιο του 1840, όπου τον περίμενε ο αδερφός του Αναστάσιος, ο οποίος είχε εμπορικό κατάστημα, όπου και δούλεψε τον πρώτο καιρό ο νεαρός μετανάστης. Γρήγορα εγκαταλείπει το Κάιρο και εγκαθίσταται στην Αλεξάνδρεια. Με έδρα την πόλη αυτή ο Αβέρωφ δημιουργεί μια πραγματική οικονομική αυτοκρατορία. Όταν έπεσε στην Αίγυπτο επιδημία χολέρας, ο παράτολμος Ηπειρώτης δεν έφυγε από την Αλεξάνδρεια - ενώ πολλοί εγκατέλειψαν ακόμη και τις δουλειές τους - αλλά συνέχισε τις δραστηριότητές του. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να διευρύνει ακόμη περισσότερο τον κύκλο των εργασιών του. Όταν το 1866 έφτασαν στην Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας οι πρώτες ειδήσεις για την κρητική εξέγερση εναντίον των Τούρκων, έγινε έρανος για την ενίσχυση του αγώνα. Ο Γεώργιος Αβέρωφ συγκινημένος από τα γεγονότα, πρόσφερε χρυσές λίρες! Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1880, ο αιγύπτιος αξιωματικός Αραμπί - Πασάς οργάνωσε επαναστατικό κίνημα, στο οποίο οι Άγγλοι απάντησαν με το βομβαρδισμό της Αλεξάνδρειας. Ο λαός οργισμένος ξεσηκώθηκε και έγιναν μεγάλες ταραχές εναντίον των ξένων, με καταστροφές και λεηλασίες των καταστημάτων που ανήκαν σε αυτούς. Πολλοί Ευρωπαίοι ξεπούλησαν τις περιουσίες τους και έφυγαν. Η ελληνική κυβέρνηση σύστησε στον Αβέρωφ να εγκαταλείψει την Αίγυπτο και να επιστρέψει στην Ελλάδα. Έστειλε μάλιστα πολεμικό πλοίο για να παραλάβει τα επίλεκτα μέλη της ελληνικής παροικίας που αποφάσισαν να φύγουν. Ο Αβέρωφ αρνήθηκε να επιβιβαστεί στο πλοίο, δέχτηκε όμως να πάει για ένα χρόνο στη Βιέννη, στο στενό φίλο του βαρώνο Νικόλαο Δούμπα, από τη Βλάστη της Μακεδονίας όπου μυήθηκε στα μυστικά των Καλών Τεχνών. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ Το 1885 γίνεται πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας. Αφού πρώτα εξόφλησε με έρανο και με δικά του χρήματα τα τεράστια χρέη της, στη συνέχεια ασχολήθηκε με την εκπαίδευση και τη νοσοκομειακή περίθαλψη των άπορων Ελλήνων της Αλεξάνδρειας. Έχτισε σχολεία για τα παιδιά των ελλήνων μεταναστών και, ενώ μέχρι τότε υπήρχαν μόνο δημοτικά σχολεία, ίδρυσε γυμνάσιο, το οποίο ονομάστηκε Αβερώφειο και Παρθεναγωγείο, χορηγώντας συγχρόνως μεγάλα χρηματικά ποσά για την οικονομική τους στήριξη. Ανακαίνισε το παλιό νοσοκομείο, που δεν ανταποκρινόταν πια στις ανάγκες της ελληνικής παροικίας, και το ονόμασε Άγιος Σωφρόνιος, προς τιμή του Πατριάρχη. 25

4 Οι ευεργεσίες του Γεωργίου Αβέρωφ προς την Ελλάδα δεν έχουν ούτε αρχή ούτε τέλος: Αναμαρμάρωσε το Καλλιμάρμαρο ΠαναθηναΪκό Στάδιο, για να γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες των Αθηνών το Στόλισε τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών με τους ανδριάντες του Ρήγα Φερραίου και του Πατριάρχη Γρηγορίου. Πρόσφερε μεγάλες δωρεές στην εν Χριστώ Αδελφότητα που ίδρυσε η βασίλισσα Όλγα για τους φυλακισμένους, ενώ παράλληλα ίδρυσε το Εφηβείον Αβέρωφ, όπου θα κλείνονταν οι νέοι που έκαναν αξιόποινες πράξεις και όπου θα καταβάλλονταν προσπάθειες για την αναμόρφωσή τους. Βοήθησε με μεγάλο χρηματικό ποσό στην ολοκλήρωση του κτιρίου του Πολυτεχνείου, που είχε αρχίσει με έξοδα των συμπατριωτών του από το Μέτσοβο, Τοσίτσα και Στουρνάρη και το οποίο χρηματοδότησε με ένα ακόμη ποσό για την καθιέρωση βραβείων και υποτροφιών στους σπουδαστές. Έχτισε τη Σχολή Ευελπίδων. Διέθεσε μεγάλο χρηματικό ποσό για την αγορά επιστημονικών οργάνων για το Αστεροσκοπείο Αθηνών. Χρηματοδότησε την ανέγερση γυναικείων φυλακών. Παραχώρησε δάνειο στην κυβέρνηση Τρικούπη, το οποίο αργότερα χάρισε. Έδωσε σημαντικό χρηματικό ποσόν για να εκδοθεί η Γενική Ιστορία του Βερναδάκη κ.ά. Κατέθεσε ακόμη στην Εθνική Τράπεζα μεγάλα χρηματικά ποσά με σκοπό: Τη ναυπήγηση ισχυρού θωρηκτού, το οποίο θα χρησιμοποιούνταν και ως Ναυτική Σχολή Δοκίμων. Τη ναυπήγηση νέου πλοίου όταν το πρώτο θα ήταν πια εκτός χρήσης. Την ίδρυση στη Λάρισα Γεωργικής Σχολής. Την ολοκλήρωση της αναμαρμάρωσης του Παναθηναϊκού Σταδίου. Τη διενέργεια ετήσιου δραματικού και μουσικού διαγωνισμού στο Ωδείο Αθηνών με την επωνυμία Αβερώφειος. Τη χορήγηση βραβείων και υποτροφιών σε καλλιτέχνες. Την απονομή βραβείων στους αριστούχους φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών και υποτροφιών για σπουδές στο εξωτερικό στους άριστους φοιτητές. Την αγορά έργων τέχνης μεγάλης αξίας για τη δημιουργία Πινακοθήκης στο Πολυτεχνείο - στο οποίο κληροδότησε και τους ογδόντα πίνακες ζωγραφικής που είχε στο σπίτι του - η οποία θα ονομαζόταν Πινακοθήκη Αβέρωφ, κάτι όμως που μέχρι σήμερα δεν έγινε. Τέσσερις μήνες πριν πεθάνει συνέταξε τη διαθήκη του, σύμφωνα με την οποία κατατέθηκε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό στην Εθνική Τράπεζα υπέρ του Μετσόβου, προκειμένου οι συμπατριώτες του: Να διατηρούν φαρμακείο και να χορηγούν δωρεάν φάρμακα στους κατοίκους. Να προικοδοτούν άπορα κορίτσια. Να κτιστεί το Αβερώφειο Σχολείο Μετσόβου. Να διανέμουν χρήματα στους φτωχούς κάθε χρόνο, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Να συντηρούν τα σχολεία του Μετσόβου και των περιχώρων, τους δρόμους και τους ναούς. Να ιδρύσουν Κοινοτική Βιβλιοθήκη και να αγοράζουν βιβλία. Να κατασκευάσουν υδραγωγείο, γεφύρια, βρύσες και δρόμους. Να ανακαινίσουν την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και άλλους δώδεκα ναούς του Μετσόβου. Ο Γεώργιος Αβέρωφ πέθανε στις 15 Ιουλίου 1899, σε ηλικία 81 ετών, μετά από μια γρίπη που εξασθένησε την υγεία του. Η σορός του μεταφέρθηκε στο Αβερώφειο Γυμνάσιο και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Επάνω στο φέρετρο ήταν το ασημένιο στεφάνι που του είχε προσφέρει η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων. ελαιογραφία του Π. Προσαλέντη, 1888, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ Ο Παύλος Προσαλέντης ο νεότερος ( ), αλεξανδρινός και ο ίδιος, απαθανατίζει το μετσοβίτη ευεργέτη στην ηλικία των 74 ετών, 7 χρόνια πριν από το θάνατό του. Οι αγώνες, οι δοκιμασίες και η πείρα της ζωής, έχουν πλέον αφήσει βαθειά τα ίχνη τους πάνω στο πρόσωπό του, που φαίνεται γερασμένο. Το ανωτέρω έργο - που έγινε από φωτογραφία - ανήκε στο Αβερώφειο Παρθεναγωγείο Αλεξάνδρειας και δωρίστηκε, μετά το κλείσιμό του, στην Πινακοθήκη του Μετσόβου Ε. Αβέρωφ

5 ελαιογραφία αγνώστου ζωγράφου, Δημαρχείο Μετσόβου ξυλογραφία του Μ. Νικολαϊδη, περιοδικό Μέντωρ, Αθήνα 1872 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ ορειχάλκινη προτομή του Γεωργίου Φυτάλη, 1898, Σχολή Ευελπίδων, Βάρη Αττικής Ιδού πως περιγράφει τον εθνικό ευεργέτη η ανεψιά του, η Μιχαήλα Αβέρωφ ( ), στο έργο της Η ζωή του Γεωργίου Αβέρωφ, που είναι και η πλέον έγκυρη βιογραφία του: «Τίποτα δεν θυμίζει πια σ αυτόν τον αμούστακο βοσκό με το καλπάκι κατεβασμένο στο μέτωπο, που έφτασε πριν από τριάντα ολόκληρα χρόνια στην Αίγυπτο. Το βλέμμα του είναι διαπεραστικό όταν το πρωταντικρύσεις, όμως γίνεται στοχαστικό και βαθύ, με μίαν έκφραση καλωσύνης, αν και κάπως σκληρής. Το φρύδι του είναι ανασηκωμένο, το μέτωπό του φαρδύ και ανοιχτό, ενώ η μύτη λεπτή, γαμψή στην άκρη και το μουστάκι πεσμένο προς τα κάτω έχει ασπρίσει γρηγορώτερα από τα αραιωμένα μαλλιά του. Ψηλόσωμος, με λεβέντικην κορμοστασιά, με φαρδείς ώμους, θα διατηρήσει ως μιά πολύ προχωρημένη ηλικία όλη την σβελτάδα και την άνεση στο βάδισμα, που είναι προνόμιο ένός γερού σώματος». Ο Αβέρωφ κρατούσε στο δεξί του χέρι πάντοτε ένα τσιγάρο - πούρα πρόσφερε μόνον στους επισκέπτες του - ενώ με το αριστερό του έπαιζε το κομπολόϊ του. Λιτοδίαιτος και απλός έτρωγε ελάχιστα. Το βράδυ κοιμόταν νωρίς και σηκωνόταν ξημερώματα, για να αντιμετωπίσει τον φόρτο της εργασίας του. Ήταν όμως προληπτικός. η υπογραφή του Γεωργίου Αβέρωφ ελαιογραφία του Σπύρου Προσαλέντη, 1874, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ ελαιογραφία του Κωνσταντίνου Παρθένη, 1896, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο ο ζωγράφος Σπύρος Προσαλέντης ( ) Το βλέμμα του είναι αποφασιστικό, ενώ τα χαρακτηριστικά του δείχνουν δύναμη και θέληση. Ο αλεξανδρινός συγγραφέας Στρατής Τσίρκας ( ) - ο οποίος δεν πρόλαβε να τον γνωρίσει προσωπικώς - τον περιγράφει «ως έναν ασκητή, ένα σεμνό άνθρωπο. Όπως άλλοι νυμφεύονται την Εκκλησίαν, αυτός είχε δοθεί στην Ελλάδα. Της τα χάρισε όλα, την ατομικήν του ευτυχία, ακόμη και τις μικρές χαρές του κορμιού του. Την αγαπούσε με ένα πάθος μυστικιστικό. Ήταν αλύγιστος, ψυχρός, αυστηρός και απότομος με τους αλεξανδρινούς αριστοκράτες του πλούτου, οι οποίοι δεν χώνευαν τους τρόπους του και που τον αποκαλούσαν μεταξύ τους κοτζαμπάση. Αγαπούσε τον λαό και όλους τους απλούς ανθρώπους, ήταν γλυκομίλητος και υπομονετικός μαζί τους. Έμπαινε στα μαγέρικα, τα μαραγκούδικα, τα μπακάλικα, τα κουρεία, τους χώρους δουλειάς και κουβέντιαζε με όλους...» ο ζωγράφος Κων/νος Παρθένης ( ) 28 29

6 μαρμάρινη προτομή, του Μιχάλη Τόμπρου, 1960, Μέτσοβο μαρμάρινη προτομή, του Αντωνίου Σώχου, 1935, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ Η μέρα της γιορτής του ευεργέτη ήταν αργία για ολόκληρη την πολιτεία. Από νωρίς το πρωί, όλα τα σχολεία, οι μουσικοί της φιλαρμονικής, το προσωπικό του προξενείου, τα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας, των ξένων κοινοτήτων και της κυβέρνησης, όλοι παρήλαυναν από μπροστά του. Μόνο το απόγευμα οι πόρτες άνοιγαν για το λαό, και από τότε άρχιζε το προσκύνημα. Η πιο ωραία εκδήλωση όμως ήταν εκείνη που του έγινε από τη Φιλαρμονική, τη χρονιά που είχε ιδρυθεί από τον ίδιο. Αφού παρέλασε το πρωϊνό για τις καθιερωμένες ευχές ξαναγύρισε το βράδυ, με επί κεφαλής της τον πρόεδρό της, κάτω από τα παράθυρα του σπιτιού του Αβέρωφ, και υπό τα φώτα αναμμένων δαυλών, έπαιξαν και τραγούδησαν τον ελληνικό εθνικό ύμνο. Τότε ο Αβέρωφ, εμφανίστηκε στο μπαλκόνι και μόλις πρόλαβε να πει: «...σας ευχαριστώ», ενώ τα μάτια του είχαν γεμίσει με δάκρυα και η φωνή του είχε κοπεί από τη συγκίνηση. Ο Αβέρωφ κάθε Κυριακή μάζευε στο σπίτι του τους Μετσοβίτες της Αλεξάνδρειας, έτρωγαν το καθιερωμένο φαγητό, που ήταν λαγός στιφάδο και ο γλύπτης Μιχάλης Τόμπρος ( ) πίτα, και τραγουδούσαν βλάχικα τραγούδια. ο γλύπτης Αντώνιος Σώχος ( ) Αναστάσιος Αβέρωφ ( ), αδερφός του ευεργέτη, ελαιογραφία άγνωστης ρωσίδας ζωγράφου, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΑΒΕΡΩΦ Ο Αναστάσιος Αβέρωφ ήταν ο ετεροθαλής αδερφός του Γεωργίου. Ξενιτεύτηκε μικρός στη Ρωσία, όπου άλλαξε το όνομά του από Αποστολάκας σε Αβέρωφ, και κατέληξε στο Κάϊρο, όπου ίδρυσε εμπορικό οίκο. Το 1840 κάλεσε στην Αίγυπτο τον μετέπειτα εθνικό ευεργέτη, με τον οποίο η συνεργασία πολλές φορές ήταν δύσκολη. Πεθαίνοντας του άφησε τη μεγάλη περιουσία του και το ρωσίζον όνομά του. Ο Αυγερινός Αβέρωφ ήταν ένα από τα επτά αδέρφια, (τρία κορίτσια και τέσσερα αγόρια), του εθνικού ευεργέτη. Σε ηλικία 28 ετών, άρχισε να αγοράζει μεγάλες εκτάσεις βόρεια της Χαλκίδας και σύντομα έγινε ένας από τους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες της περιοχής. Για 25 χρόνια - από το 1850 μέχρι και το χρημάτισε βουλευτής Εύβοιας. Ήταν σε στενή επικοινωνία με τον ευεργέτη αδερφό του, του οποίου διαχειριζόταν τα κτήματα στην Ελλάδα. Οι απόγονοί του διατήρησαν μεγάλο μέρος της περιουσίας του και μετέτρεψαν το κονάκι τους στην Εύβοια σε τουριστικό συγκρότημα πολυτελείας, που λειτουργεί και σήμερα. Ο Αυγερινός ήταν παππούς του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου. Ο Μιχαήλ Αβέρωφ ήταν ο ανεψιός του ευεργέτη από τον αδερφό του Αυγερινό. Κληρονόμησε τα κτήματα του πατέρα του στην Εύβοια, της οποίας υπήρξε βουλευτής την περίοδο Η εγγονή του Μιχαήλα (Μικέττα) Αβέρωφ ( ), είναι η επίσημη βιογράφος του εθνικού ευεργέτη. Ο Μιχαήλ ήταν προσωπικότητα με έντονη κοινωνική και πολιτική παρουσία στην αθηναϊκή ζωή του τέλους του 19ου αιώνα. Αυγερινός Αβέρωφ ( ), αδερφός του ευεργέτη, ελαιογραφία του Διονυσίου Τσόκου, π.1860, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο Μιχαήλ Αβέρωφ ( ), ανεψιός του ευεργέτη, ελαιογραφία του Ιωάννη Δούκα, π.1880, Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, Μέτσοβο 30 31

7 OIKΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ, Αλεξάνδρεια Η μόνιμη κατοικία του Γεωργίου Αβέρωφ στην Αλεξάνδρεια, βρισκόταν σε ένα στενό δρομάκι κοντά στο παλιό λιμάνι και ήταν νοικιασμένη από την οικογένεια των Βολανάκη. Δεν είχε πολλούς υπηρέτες, παρά μόνο μια γριά μαγείρισσα, την Αγγελική Χρηστίδη, που είχε φέρει από το Μέτσοβο για να του μαγειρεύει και δύο πιστούς ιθαγενείς υπηρέτες οι οποίοι εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του ίδιου και των επισκεπτών του. το σπίτι που γεννήθηκε ο Γεώργιος Αβέρωφ στο Μέτσοβο κτίστηκε το 1726 και κάηκε το 1943 από το πατρικό σπίτι του ευεργέτη διασώθηκαν μόνο η πόρτα και η βρύση της αυλής η ανεψιά του ευεργέτη Μιχαήλα (Μικέττα) Αβέρωφ ( ) ο χαράκτης Λυκούργος Κογεβίνας ( ) Το κτίριο ήταν δυόροφο, στον πρώτο όροφο ήταν τα γραφεία του και στο δεύτερο η κατοικία του. Στο ευρύχωρο σαλόνι, όπου συνήθιζε ο Αβέρωφ να υποδέχεται, κυριαρχούσε το κιτρινωπό χρώμα και είχε αυστηρή εμφάνιση. Τα καθίσματα είχαν ψηλές ράχες, ενώ τα ντιβάνια του ήταν φαρδειά και οι γλάστρες πελώριες. Πίσω από τη τζαμαρία της μεγαλόπρεπης βιβλιοθήκης βρίσκονταν πολλά παλιά βιβλία. Ένα χαλί διακοσμημένο με λουλούδια και άνετες πολυθρόνες από μαόνι. Στους τοίχους πελώριοι πίνακες του Ολύμπου. Όλος ο διάκοσμος θύμιζε ότι ο άνθρωπος που κατοικούσε εκεί, ονειρευόταν το μεγαλείο. Ο Αβέρωφ ουδέποτε παντρεύτηκε. Όταν κάποτε ο παιδικός του φίλος Νίκος Καραγιάννης, κτηνοτρόφος από το Μέτσοβο, τον επισκέφτηκε στην Αλεξάνδρεια, τον ρώτησε γιατί και εκείνος του απάντησε: «Εκείνη που θέλησα να πάρω για γυναίκα μου δε με θέλησε και εκείνες που με θέλησαν δεν τις θέλησα εγώ, και έτσι έμεινα γεροντοπαλίκαρο». Στη συνέχεια ο ευεργέτης του εξομολογήθηκε το μοναδικό, αλλά άτυχο, έρωτα της ζωής του: Όταν ήταν νέος γνωρίστηκε στην Αλεξάνδρεια με την οικογένεια του μετσοβίτη Θεμελή Νάτζιου, αρχιλογιστή του οίκου Τοσίτσας - Στουρνάρης. Ερωτεύτηκε παράφορα την κόρη του Μαριγώ και τη ζήτησε από τον πατέρα της. Το προξενιό ναυάγησε γιατί η Μαριγώ, από γυναικεία ματαιοδοξία, προτίμησε κάποιο Ζακυνθινό που έφερε τον τίτλο του Κόμη. Το περιστατικό αυτό στοίχισε πολύ στον Αβέρωφ και από τότε απεφάσισε να μείνει άγαμος, απορρίπτοντας πλήθος προτάσεων γάμου που του έγιναν τα επόμενα χρόνια. Πάντως δημιούργησε ένα μόνιμο δεσμό με μια Αιγύπτια, για την οποία ελάχιστα ξέρουμε. ΜΙΧΑΗΛΑ ΑΒΕΡΩΦ Η ανεψιά του εθνικού ευεργέτη έγραψε, μάλλον, την πληρέστερη και εγκυρότερη βιογραφία του. Ο πατέρας της Γεώργιος Μιχαήλ Αβέρωφ ( ) διετέλεσε βουλευτής Εύβοιας και Υπουργός Παιδείας. Η Μιχαήλα σε ηλικία 20 ετών παντρεύτηκε, τον κατά 10 χρόνια μεγαλύτερό της, κορυφαίο κερκυραίο χαράκτη και ζωγράφο Λυκούργο Κογεβίνα, με τον οποίο χώρισε στα 1933, μετά από 14 χρόνια γάμου. Ήταν καλλιεργημένη και χειραφετημένη γυναίκα. Έγραψε αρκετά λογοτεχνικά και ιστορικά έργα, στα ελληνικά και στα γαλλικά, με γνωστότερο τη βιογραφία της Δούκισσας της Πλακεντίας. Ήταν κάτοχος πολύ μεγάλης περιουσίας την οποία κληροδότησε στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, στο Δημόσιο Ψυχιατρείο, στην Εταιρεία Προστασίας Ζώων, στην Ακαδημία και άλλα ιδρύματα. τοίχος του σαλονιού του σπιτιού του Αβέρωφ στην Αλεξάνδρεια με την προσωπογραφία του και το δάφνινο ασημένιο στεφάνι που του χάρισε η Ελληνική Ολυμπιακή Επιστροπή, στο κάτω μέρος. Ο Αβέρωφ ήταν μανιώδης καπνιστής και αγόρασε την εικονιζόμενη πίπα του στη Βιέννη από τον Οίκο Carl Hiess, της οδού Graben 11, όταν έμεινε εκεί για ένα χρόνο. Το ενθύμημα αυτό βρίσκεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΑΒΕΡΩΦ, Αλεξάνδρεια Στο εσωτερικό του σπιτιού του ευεργέτη στην Αλεξάνδρεια βασίλευε απλότητα και ηρεμία, η ίδια ηρεμία και απλότητα που απέπνεε η φυσιογνωμία και η προσωπικότητα του Γεωργίου Αβέρωφ. Στο σαλόνι του σπιτιού δεχόταν πάντοτε τους επισκέπτες του. Όταν είχε πάει στην Αλεξάνδρεια η αποστολή της Ελληνικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων, αποτελούμενη από το Δήμαρχο των Αθηναίων, το Δ. Βικέλα και πολλούς άλλους επίσημους, για να ζητήσουν οικονομική βοήθεια, ο Αβέρωφ τους υποδέχτηκε στο σαλόνι του σπιτιού του, που το θέρμαινε ένα μεγάλο μπρούτζινο μαγγάλι που ήταν τοποθετημένο στο κέντρο του χώρου. Κάθησαν, ανέπτυξαν το αίτημά τους και αφού έλαβαν τα αναψυκτικά, σηκώθηκε όρθιος ο Αβέρωφ και χαριτολογώντας τους είπε: «Τώρα θα προσφέρω στους καπνιστές και μετσοβίτικα τσιγάρα», εννοώντας πως προέρχονταν από την περίφημη τον ανωτέρω πίνακα του Αννιμπάλε Σκοναμίλιο, άφησε ο ευεργέτης στο Αβερώφειο Γυμνάσιο το οποίο - όταν έκλεισε - τον δώρησε στον Δήμο Μετσόβου, όπου βρίσκεται σήμερα. τότε καπνοβιομηχανία The Nile την οποία είχαν δύο δραστήριοι μετσοβίτες, οι Τριαντάφυλλος Κυριακού και Νικόλαος Μηλιώτης. Πήραν λοιπόν οι επίσημοι τα τσιγάρα και έβγαλαν αμέσως τα σπίρτα τους για να τα ανάψουν. Ο Δήμαρχος Αθηναίων Τιμολέων Φιλήμων, σηκώθηκε για να προσφέρει φωτιά στον όρθιο Αβέρωφ, ανάβοντας ένα ακόμη σπίρτο. Τότε εκείνος του είπε: «Και σεις, κύριε δήμαρχε, όπως και όλοι οι άλλοι κύριοι, κακώς εκάματε και χαλάσατε τα σπίρτα σας, ενώ η φωτιά απο το μαγγάλι είναι μπροστά μας και όμως την περιφρονήσατε. Φοβούμαι, μήπως έτσι σπαταλήσετε και τα χρήματα για το Στάδιο και δεν επαρκέσουν για την αποπεράτωση ούτε καν της πρώτης ζώνης για την τέλεση των Αγώνων». Μετά κατευθύνθηκε προς το μαγγάλι, πήρε με την τσιμπίδα ένα κάρβουνο και άναψε το τσιγάρο, δίνοντας ένα μάθημα οικονομίας στούς επισκέπτες του

8 ο πατέρας της Ευδοκίας, Νικόλαος Αβέρωφ ΒΑΣΙΛΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ, η ανεψιά του Γεωργίου Αβέρωφ η Βασιλαρχόντισσα - όρθια - σε μικρή ηλικία, με τον πατέρα της Νικόλαο Αβέρωφ ( ) ντυμένο με μετσοβίτική φορεσιά, και τους αδερφούς της Γεώργιο και Κωνσταντίνο, οι οποίοι φορούν άψογα ευρωπαϊκά ρούχα και παπούτσια Στις 27 Ιουλίου 1884 οι ληστοσυμμορίες του σαρακατσάνου Βαγγέλη Τόκου και του Θύμιου Γάκη απήγαγαν την ανεψιά του εθνικού ευεργέτη, την Ευδοκία, κόρη του αδερφού του πρωτοτσέλιγκα του Μετσόβου Νικολάκη Αβέρωφ και μνηστή του δικηγόρου Σέργιου Τζωαννόπουλου, την περίφημη Βασιλαρχόντισσα του πασίγνωστου δημοτικού τραγουδιού και μία συγγενή της. Η απαγωγή έγινε μετά από προτροπή ενός νεαρού μετσοβίτη τον οποίο είχε χαστουκίσει ο πατέρας της, επειδή τόλμησε να πλησιάσει στο κουλτούκι (χώρος μπροστά στην εκκλησία) όπου σύχναζαν οι προύχοντες και απαγορευόταν να περάσουν οι παρακατιανοί. Η λαϊκή μούσα άλλαξε το όνομα της Ευδοκίας σε Βασιλαρχόντισσα, στο ομώνυμο τραγούδι. ο Σέργιος και η Ευδοκία νιόπαντροι το 1884 στο Μέτσοβο το πατρικό σπίτι της Βασιλαρχόντισσας στο Μέτσοβο ο Σέργιος και η Ευδοκία στην Αλεξάνδρεια Οι ληστές μετά την απαγωγή κατέφυγαν στο πυκνό δάσος της Βάλια Κάλντα και στη συνέχεια ζήτησαν - και πήραν - ως λύτρα χρυσάφι όσο το βάρος της Ευδοκίας και ασήμι όσο το βάρος της άλλης κοπέλας. Ο Γάκης συνελήφθη 10 χρόνια αργότερα, κατόπιν προδοσίας, και δικάστηκε στα Γιάννενα σε ισόβια δεσμά. Η μαρτυρία της Βασιλαρχόντισσας Ευδοκίας, την οποία ο λήσταρχος προστάτεψε κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της, στάθηκε ικανή για να μην καταδικαστεί σε θάνατο. Μετά την απόδοση χάριτος ο Γάκης κατέφυγε στο Πασπαλί της Μικράς Ασίας, όπου παντρεύτηκε την Ευαγγελία, κόρη του εκεί Δημάρχου Παναγιώτη Κλάρα. Κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία βοήθησε με όλες του τις δυνάμεις τον Ελληνικό Στρατό, οργανώνοντας ιδίοις εξόδοις παραστρατιωτικό σώμα εθελοντών. Μετά την κατάρρευση του μετώπου γύρισε στην Ελλάδα και πέθανε πάμπτωχος στα Τρίκαλα. ΤΟ ΠΑΤΡΙΚΟ ΣΠΪΤΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑΣ, Μέτσοβο Η πατρογονική κατοικία της Ευδοκίας κτίστηκε περίπου στα 1860, είναι διόροφο αρχοντόσπιτο με εσωτερική αυλή, στην άλλη άκρη της οποίας βρισκόταν το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Γεώργιος Αβέρωφ το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, δεν σώζεται. Τόσο το κτίριο όσο και το εσωτερικό του διατηρείται άριστα και παραπέμπει στην ατμόσφαιρα της εποχής των αρχών του 19ου αιώνα. Σήμερα ανήκει στην οικογένεια των Αβέρωφ και κατοικείται από τον Γιάννη Αβέρωφ π. Δήμαρχο Μετσόβου, Βουλευτή Ιωαννίνων και Ευρωβουλευτή. Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑΣ Στην ανωτέρω λαϊκή εικόνα η Ευδοκία και η συγγενής της Λενούσια Θοδωρή - σύζυγος Γ. Καραγιάννη - είναι κάτω αριστερά και παρακολουθούν απορημένες τα συμβαίνοντα. Όρθιος, χαμογελαστός και αρματωμένος, ο αρχιαπαγωγέας Θύμιος Γάκης, περιστοιχιζόμενος από δύο ένοπλους φουστανελοφόρους. Στην επάνω δεξιά γωνία ένας ληστής έχει αφήσει το όπλο του και φιλάει καραούλι. Στην άλλη πλευρά του ποταμιού δύο ληστές ψαρεύουν, και μάλιστα με επιτυχία, ενώ μερικοί άλλοι κοιμούνται στο χορτάρι μακαρίως. Η Ευδοκία, όταν την απήγαγαν, ήταν 17 ετών. Ο απαγωγέας της φέρθηκε τρυφερά και την παρέδωσε... τιμημένη, αφού πήρε τα λύτρα λίρες - τις οποίες έστειλε αμέσως ο θείος της. Με τη διαθήκη της αναδείχτηκε σε σημαντική ευεργέτιδα. Το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας της το κληροδότησε στο Ορφανοτροφείο Γεωργίου Σταύρου, στην αποκατάσταση απόρων κοριτσιών του Μετσόβου, στο Άσυλο Ανιάτων Αθηνών, στον Οίκο Τυφλών Αθηνών, στο Οφθαλμιατρείο Αθηνών και στο Γηροκομείο Ιωαννίνων. Ο τάφος της είναι στο νεκροταφείο Αγίου Νικολάου Ιωαννίνων. υδατογραφία του Στέργιου Τσούμπα ( ), με την απαγωγή της Ευδοκίας Αβέρωφ, Oικία οικογένειας Αβέρωφ, Μέτσοβο Κολάκης Αβέρωφ ( ), πατέρας της Ευδοκίας και αδερφός του ευεργέτη χρυσή στολή βασιλαρχόντισσας 35

9 το κτίριο του Αβερώφειου Παρθεναγωγείου σε φωτογραφία του 1960 το Αβερώφειο Γυμνάσιο, με την προτομή του Μιχαήλ Τοσίτσα στην αυλή του ΑΒΕΡΩΦΕΙΟ ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΟ, Αλεξάνδρεια ΑΒΕΡΩΦΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ, Αλεξάνδρεια Το Αβερώφειο Γυμνάσιο Αλεξάνδρειας ήταν το πρώτο πλήρες τετρατάξιο ελληνικό σχολείο. Ιδρύθηκε το 1890 και στεγάστηκε στο μέγαρο της Τοσιτσαίας Σχολής, όπου ο Γεώργιος Αβέρωφ πρόσθεσε, με δαπάνη του, έναν ακόμη όροφο. Εκεί παρέμεινε μέχρι το 1907, όταν και μεταφέρθηκε στη Ζερβουδάκειο Αστική Σχολή, όπου λειτουργεί και σήμερα. Γρήγορα το σχολείο γνώρισε μεγάλη άνθηση και το 1900 είχε 310 μαθητές και 34 διδάσκοντες. Σήμερα έχει μόλις 50 παιδιά. Μια από τις ευτυχισμένες στιγμές για τον Γ. Αβέρωφ ήταν όταν κάθε χρόνο κατά την ονομαστική του γιορτή τον επισκέπτονταν στο σπίτι του οι διδάσκαλοι και οι μαθητές - και οι μαθήτριες - της τελευταίας τάξεως του Αβερώφειου Γυμνάσιου και του Παρθεναγωγείου και του πρόσφεραν μια ανθοδέσμη, ενώ η καλύτερη μαθήτρια τον προσφωνούσε. Αλλά και αυτός επισκεπτόταν συχνά τη Σχολή, την παραμονή των εθνικών εορτών και της γιορτής των Τριών Ιεραρχών, ενώ παρίστατο πάντοτε στην τελετή αποφοίτησης στην αίθουσα τελετών, την διακόσμηση της οποίας επέβλεπε ο ίδιος και στην οποία τοποθετήθηκε η σορός του. το Αβερώφειο Γυμνάσιο, από το 1907 μέχρι σήμερα στεγάζεται στο εικονιζόμενο κτίριο της Ζερβουδακείου Σχολής, στο Σάτμπυ Το Παρθεναγωγείο γεννήθηκε στην αίθουσα τελετών του Αβερώφειου Γυμνασίου, που στεγαζόταν στην Τοσιτσαία Σχολή, κατά τις απολυτήριες εξετάσεις του σχολικού έτους όταν ο Αβέρωφ διαπίστωσε ότι το οίκημα της Τοσιτσαίας Σχολής ήταν ανεπαρκές για τη στέγαση των μαθητών και μαθητριών, που συνεχώς αυξάνονταν. Ανακοίνωσε τότε ότι θα κτίσει με δαπάνη του νέο μέγαρο που θα φιλοξενήσει ξεχωριστά τα κορίτσια του Αβερώφειου Σχολείου. Το μεγαλόπρεπο κτίριο θεμελιώθηκε στα 1894 και το Γυμνάσιο Θηλέων άρχισε να λειτουργεί το έτος Το οικόπεδο πρόσφερε ο Ιδομενέας Βιττώρης και τα σχέδια του εντυπωσιακού οικοδομήματος οφείλονται στον αρχιτέκτονα Νικόλαο Παρασκευά. Στην κεντρική του σκάλα τοποθετήθηκε η προτομή του Γεωργίου Αβέρωφ που φιλοτέχνησε σε λευκό πεντελικό μάρμαρο ο μεγάλος τήνιος γλύπτης Γεώργιος Φυτάλης. Το Παρθεναγωγείο σταμάτησε να λειτουργεί το έτος 1960 όταν συγχωνεύτηκε με το Αβερώφειο Γυμνάσιο των Αρρένων και μεταστεγάστηκε στη Ζερβουδάκειο Σχολή, όπου υφίσταται ως μικτό. Στο κτίριο σήμερα στεγάζεται το Ελληνικό Εμπορικό Επιμελητήριο και το Παράρτημα του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού. ημερολόγιο των μαθητών του Αβερώφειου 36 37

10 ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ, Αλεξάνδρεια Ο τήνιος γλύπτης Γεώργιος Βιτάλης ( ) έζησε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του δίπλα στον Αβέρωφ. Η Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας ανέθεσε στον καλλιτέχνη τη φιλοτέχνηση δύο μαρμάρινων μνημείων του μεγάλου μετσοβίτη ευεργέτη, το ένα για το Α Νεκροταφείο Αθηνών, και τον παρατιθέμενο ανδριάντα που τοποθετήθηκε στο αίθριο της Τοσιτσαίας Σχολής της Αλεξάνδρειας. Ο Αβέρωφ είναι όρθιος, αγέρωχος, μεγαλοπρεπής. Στο βάθρο υπάρχουν δύο αλληγορικά συμπλέγματα. Το αριστερό συμβολίζει την Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας που στεφανώνει τον Αβέρωφ και το δεξιό το Αβερώφειο Παρθεναγωγείο και απεικονίζει μια δασκάλα να διδάσκει σε μια μαθήτριά ένα στίχο ποιήματος του Αριστοτέλη. απόκριες στο νηπιαγωγείο του Αβερώφειου, 2009 το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, του Αβερώφειου, με τους κροκόδειλους και τον καρχαρία στους τοίχους και τις προθήκες με τα πουλιά η μαθητική μπάντα του Αβερώφειου, 2009 η πίσω όψη του αδριάντα, με την πτυχωτή μπέρτα του ευεργέτη το μνημειώδες γλυπτό είναι το τελευταίο έργο του μεγάλου τήνιου γλύπτη Γεωργίου Βιτάλη τελειόφοιτοι του Αβερώφειου Γυμνασίου, άψογα ντυμένοι, το 1919 η ποδοσφαιρική ομάδα του Αβερώφειου, 1937 ο γλύπτης Γεώργιος Βιτάλης ( ) αρχαϊκή ανάγλυφη παράσταση της βάσης του μνημείου του Αβέρωφ 38 39

11 το έμβλημα του Μετσόβιου Πολυτεχνείου είναι ο Προμηθέας Πυρφόρος το κεντρικό κτίριο Γεώργιος Αβέρωφ του Ε.Μ.Π. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, Αθήνα Ο μετσοβίτης εθνικός ευεργέτης Νικόλαος Στουρνάρης ήταν εκείνος που εμπνεύστηκε την ίδρυση «ενός λαμπρού Πολυτεχνείου» και διέθεσε στα 1852 γενναίο ποσό για την ανέγερσή του. Προς τιμήν του το ίδρυμα τότε ονομάστηκε Στουρνάρειον. Στα 1856 ο θείος του Μιχαήλ Τοσίτσας χορήγησε διπλάσιο ποσό, όμως το νεοκλασσικό κτιριακό συγκρότημα του Λύσανδρου το κεντρικό κτίριο με τον πύργο του ρολογιού στην πρόσοψη Καυταντζόγλου χρειάστηκε την ηγεμονική δωρεά του Γεωργίου Αβέρωφ, στα 1873, για να ολοκληρωθεί. Ο ΑΒΕΡΩΦΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, Λάρισα ίδιος ζήτησε το ίδρυμα να ονομαστεί Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπως πράγματι και έγινε. Η ανέγερση των κτιριακών εγκαταστάσεων της Σχολής έγινε με δαπάνη του κληροδοτήματος του Γεωργίου Αβέρωφ, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης τεράστιων εκτάσων του θεσσαλικού κάμπου. Πρόκειται για συγκρότημα 43 κτιρίων, τα οποία κατασκευάστηκαν σε διαφορετικές περιόδους. Τα 34 κτίστηκαν κατά τις αρχές του 20ου αιώνα, με εξαίρεση το κτίριο της βιβλιοθήκης και τα λοιπά που έγιναν μετά το Το Πολυτεχνείο ιδρύθηκε το έτος 1837, με την ονομασία Πολυτεχνικόν Σχολείον. Ήταν ένα μονοτάξιο σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης και λειτουργούσε μόνον τις Κυριακές. Χαρακτηριστική εικόνα της νηπιώδους μορφής την οποία είχε μας δίνει ο κανονισμός φοίτησης, ο οποίος και περιλάμβανε μερικά χαριτωμένα άρθρα, όπως: «Κάθε μαθητής πρέπει να κάθηται εις τον προσδιωριζομένον παρά του διδασκάλου του τόπον, ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης ( ) μαθητές της Αβερωφείου Γεωργικής Σχολής το 1920 Το συγκρότημα, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο του, χαρακτηρίστηκε ως έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί πρόκειται για ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα συγκροτήματος κτιρίων με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, με ιδιαίτερα μορφολογικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και εκλεκτικίστικα στοιχεία τα οποία εκφράζουν την αρχιτεκτονική της εποχής. Απόφοιτος της Αβερωφείου Γεωργικής Σχολής ήταν και ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης. χωρίς να τον αλλάζει κατ` αρεσκείαν [...]. Οι μαθη- ταί πρέπει να προσέρχονται εις το σχολείον καθάριοι, διό και ο διδάσκαλος έχει την εξουσίαν να αποβάλλει ή να παιδεύσει όσους φανερώς ήθελον παρουσιαστεί ακάθαρτοι [...] απαγορεύεται αυστηρώς εις τους μαθητάς πάσα αταξία, κακοήθεια ή ωμότης μεταξύ των και τοσούτο μάλλον καθ` όσον αυτή απευθύνεται προς το πρόσωπον των διδασκάλων...». Το 1843, με διάταγμα του Όθωνα μετατράπηκε πλέον σε ανώτερη σχολή. η διακόσμηση της οροφής και τα ιωνικά κιονόκρανα της εισόδου 40 41

12 οι θεατές πανηγυρίζουν έξαλλοι την είσοδο του νικητή του μαραθώνιου δρόμου Σπύρου Λούη στο Παναθηναϊκό Στάδιο, κατά την Ολυμπιάδα του 1896 το Καλλιμάρμαρο είναι το πιο εμβληματικό μνημείο των Αθηνών ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟ ΣΤΑΔΙΟ, Αθήνα ο Δήμαρχος Αθηνών Τιμολέων Φιλήμων ( ) Το Παναθηναϊκό Στάδιο πρωτοκατασκευάστηκε από το Λυκούργο κατά το έτος 330 π.χ., για να φιλοξενήσει τους αθλητικούς αγώνες των Παναθηναίων. Μεταξύ μ.χ. ο Ηρώδης Αττικός αναστήλωσε το Στάδιο, δινοντάς του τη μορφή που αποκαλύφτηκε στις ανασκαφές του 1870, δηλαδή πεταλοειδής κατασκευή με πίστα μήκους 204,07 μέτρων και πλάτους 33,35. Πιστεύεται ότι είχε χωρητικότητα θεατών. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή το Στάδιο χρησιμοποιήθηκε σαν αρένα μονομάχων και θηρίων. Η πρώτη προσπάθεια αναστήλωσης έγινε από τον ηπειρώτη Ευαγγέλη Ζάππα προκειμένου να φιλοξενήσει τις Ζάππειες Ολυμπιάδες. Στη συνέχεια όμως η σκέψη για την ολική αποκατάσταση εγκαταλείφτηκε, εξ αιτίας της υπέρογκης δαπάνης. Όταν η Αθήνα ανέλαβε τη διοργάνωση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, αποφασίστηκε η πλήρης αναστύλωση του σταδίου, όμως το τότε ελληνικό κράτος δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να αναλάβει τη δαπάνη. Τότε η Ολυμπιακή Επιτροπή ανέθεσε στο γραμματέα της Τιμολέοντα Φιλήμονα να διαβιβάσει μια επιστολή του διαδόχου Κωνσταντίνου προς τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας της Αλεξάνδρειας, Γεώργιο Αβέρωφ. Πράγματι ο Φιλήμων, επικεφαλής αντιπροσωπείας, επισκέφτηκε τον Αβέρωφ στο σπίτι του. Αυτός αφού διάβασε με προσοχή την επιστολή ανταποκρίθηκε αμέσως στην έκκληση για οικονομική ενίσχυση, προσφέροντας μάλιστα την ίδια στιγμή στους έκπληκτους απεσταλμένους το ποσό των χρυσών δραχμών σαν πρώτη δωρεά, αναλαμβάνοντας, επί πλέον, ολόκληρη τη δαπάνη της ανακατασκευής του Παναθηναϊκού Σταδίου. Αρχιτέκτονας του έργου της αναστήλωσης ήταν ο Αναστάσιος Μεταξάς ( ). αναπαράσταση του σταδίου του Ηρώδη του Αττικού με τα πολύτοξα προπύλαια και την νύσσα στο κέντρο του στίβου, σε υδατογραφία του Έρνεστ Τσίλλερ,

13 ΑΝΔΡΙΑΝΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ, Αθήνα Το μνημείο στήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση προς τιμή του Γ. Αβέρωφ, για την αναστήλωση του Παναθηναϊκού Σταδίου και τη χρηματοδότηση των Ολυμπιακών Αγώνων. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 24 Μαρτίου 1896, παραμονή της έναρξης των Αγώνων και κάτω από καταρακτώδη βροχή. Παρευρίσκονταν ο διάδοχος Κωνσταντίνος - ο οποίος στην ομιλία του έπλεξε το εγκώμιο του Αβέρωφ - οι πρίγκιπες Νικόλαος και Γεώργιος, το Υπουργικό Συμβούλιο, βουλευτές, όλοι οι έλληνες και ξένοι αθλητές, οι συντεχνίες των Αθηνών, με τα λάβαρά τους, και χιλιάδες Αθηναίοι, που χειροκροτούσαν μανιωδώς κάθε φορά που αναφερόταν το όνομα του εθνικού ευεργέτη, όπως έγραψαν την άλλη μέρα όλες οι αθηναϊκές εφημερίδες. ο διάδοχος Κωνσταντίνος ( ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ ΚΑΙ ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΗΣ Όταν ο Γεώργιος Αβέρωφ έμαθε για τη νίκη του έλληνα μαραθωνοδρόμου Σπύρου Λούη, στους Ολυμπιακούς του 1896, του έστειλε την παρακάτω επιστολή: Κύριε Λούη, Σας ευχαριστώ θερμότατα με όλην μου την καρδιά δια την ευχάριστον είδησιν που μου ανηγγείλατε τηλεγραφικώς, την είδησιν δια την νίκην σας εις τον Μαραθώνιο. Αν η αναβίωσις των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελεί φόρον τιμής προς την αρχαίαν Ελλάδα, και είναι ένα εκπολιτιστικόν έργον δια ολόκληρον την ανθρωπότητα, που συμβάλλει και εις την συναδέλφωσιν των λαών, ο Μαραθώνιος δρόμος έχει μίαν αποκλειστικά ελληνικήν σημασίαν. Μας ενθυμίζει τους ευγενικούς αγώνας της ελληνικής φυλής εναντίον των βαρβάρων, καθώς και την εκπληκτικήν νίκην των Αθηναίων εναντίον των μυριάδων των ασιατικών ορδών. Έτσι εξηγείται και η συγκίνησις που έκαμε να πάλλουν οι καρδιές των Ελλήνων που είναι διασκορπισμένοι ανά τα πέρατα του κόσμου. Παντού όπου ευρίσκονται, παρηκολούθησαν νοερά τους δρομείς του Μαραθωνίου, με την ευχήν Έλλην να είναι ο νικητής αυτού του αγώνος. Τον ευγενικόν αυτόν σκοπόν επραγματοποιήσατε σεις, δια λογαριασμόν του Έθνους. Εις το πρόσωπόν σας ολόκληρος ο Ελληνισμός ημπορεί να είναι υπερήφανος δια την νίκην του. Ο ευγενής Αθηναίος Μαραθωνομάχος ευρίσκει εις το πρόσωπόν σας, που επίσης είσθε Αθηναίος, έναν άξιον κληρονόμον. Τιμή και Δόξα εις σας και αιωνία αναγνώρισις από ολόκληρον το Κράτος. Συμμεριζόμενος την γενικήν χαράν και αγαλλίασιν, είμαι και εγώ υπερήφανος ως Έλλην δια το ευγενικόν σας κατόρθωμα. Εύχομαι ολοψύχως όπως το τηλεγραφικόν κείμενον «Νενικήκαμεν» που μου μετεδόθη να γίνει νυν προάγγελος καλών οιωνών δια τον Μαραθώνιον της πατρίδος μας, η οποία, νικήτρια μετά τον αγώνα, να εκπληρώσει τα εθνικά μας όνειρα. Αφοσιωμένος δικός σας, Γεώργιος Αβέρωφ, Αλεξάνδρεια, 23 Απριλίου 1896 Λαϊκή εικόνα του Σωτηρίου Χρηστίδη, του έτους 1907, που απεικονίζει το Σπύρο Λούη και τον καναδό Μ. Δ. Σέρινγκ, ολυμπιονίκες του μαραθωνίου δρόμου του 1896 και του 1906 αντίστοιχα, να στεφανώνονται από τη Νίκη. Στη βάση σε δάφνινο στεφάνι η μορφή του Γεωργίου Αβέρωφ, του κυριότερου συντελεστή των αγώνων του Ο Σπύρος Λούης ήταν ένας ζωντανός θρύλος στην εποχή του και όχι μόνο. ο ανδριάντας είναι έργο του γλύπτη Γεωργίου Βρούτου και η βάση του αρχιτέκτονα Αναστασίου Μεταξά (φωτογραφία 1910) ο γλύπτης Γεώργιος Βρούτος ( ) ο εικονογράφος Σωτήριος Χρηστίδης ( ) εξώφυλλο σπάνιου λευκώματος των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, έργο του Σωτηρίου Χρηστίδη 44 45

14 Ο ύμνος παίχτηκε το 1896 κατά την τελετή των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντα του Αβέρωφ, μπροστά στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο και συνθέτης του ήταν ο Αντρέας Ζάϊλλερ ( ), από τους γνωστότερους μουσικούς και συνθέτες της εποχής εκείνης. αναμνηστικό μετάλλιο Α Ολυμπιακών Αγώνων, με το Παναθηναϊκό Στάδιο και τα ονόματα του Ηρώδη του Αττικού και του Γεωργίου Αβέρωφ η επιστολή είναι γραμμένη με άψογο συντακτικό και καλλιγραφία EΠΙΣΤΟΛΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ Η πρώτη σελίδα της επιστολής του Γεωργίου Αβέρωφ (Αλεξάνδρεια, 9/21 Σεπτεμβρίου 1896) προς το Δήμο Αθηναίων, στην οποία τον ευχαριστεί για την απονομή του αργυρού στεφάνου και συγχρόνως συγχαίρει το Δήμο για τη λαμπρή επιτυχία των πρώτων Διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων των Αθηνών. Ολυμπιακός Ύμνος, μουσική Σπ. Σαμάρα ( ) και στίχοι Κωστή Παλαμά ( ) ο κερκυραίος μουσικοσυνθέτης Ιωσήφ Καίσσαρης ( ) ήταν φίρμα στην εποχή του εξώφυλλο του Σωτηρίου Χρηστίδη για το έργο Εμβατήριον Αβέρωφ του Ιωσήφ Καίσσαρη, διευθυντή της Ελληνικής Βασιλικής Ορχήστρας, τον ονομαζόμενο ο Έλλην Γιόχαν Στράους

15 η Σχολή Ευελπίδων σε καρτποστάλ του 1904, αμέσως μετά την αποπεράτωσή της το κεντρικό κτίριο της Σχολής με τους ευέλπιδες της τάξης του 1960 απόφοιτοι της Σχολής του 1905, με τις επίσημες στολές τους ΣΧΟΛΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ, Αθήνα Η Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων είναι ένα από τα παλαιότερα δημόσια ιδρύματα της νεώτερης Ελλάδας, αφού η ίδρυσή της ανάγεται στην εποχή του Ι. Καποδίστρια. Εν τούτοις χρειάστηκε η γενναία προσφορά του Γεωργίου Αβέρωφ ώστε να αποκτήσει κτίρια ανάλογα της αποστολής της. Ο εθνικός ευεργέτης κάλυψε όλες τις δαπάνες της ανέγερσης του γιγαντιαίου συγκροτήματος το 1866, ως δώρο για την ενηλικίωση του διαδόχου Κωνσταντίνου. Η θεμελίωση έγινε μόλις το 1900 και η Σχολή άρχισε να λειτουργεί στα Αρχιτέκτονας ήταν ο Έρνεστ Τσίλλερ και επιβλέποντας ο στρατιωτικός μηχανικός Ιφικράτης Κοκκίδης. 48 ο αρχιτέκτονας Έρνεστ Τσίλλερ ( ) η Αθηνά στην είσοδο το υπέρθυρο της κυρίας εισόδου το κεντρικό κλιμακοστάσιο της Σχολής Ευελπίδων με την προτομή του Γ. Αβέρωφ (έργο του Γ. Φυτάλη) στο βάθος

16 το θωρηκτό Γεώργιος Αβέρωφ στην Πόλη, ελαιογραφία του Αιμίλιου Προσαλέντη, 1921, Πινακοθήκη Ευάγγελος Αβέρωφ, Μέτσοβο ο Αβέρωφ αγκυροβολεί μπροστά στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, ελαιογραφία του Λυκούργου Κογεβίνα 1920, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα, στις γωνίες της λαϊκής ζωγραφιάς του Σωτηρίου Χριστίδη απεικονίζονται ο διάδοχος Κωνσταντίνος, ο Γ. Αβέρωφ, ο Ε. Βενιζέλος, και ο Λ. Κουντουριώτης. ΘΩΡΗΚΤΟ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ Η δράση του θρυλικού αυτού θωρηκτού στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων, και ιδιαιτέρως κατά τον ελληνοτουρκικό, απέκτησε διαστάσεις μύθου. Ο εθνικός ευεργέτης με τη διαθήκη του άφησε δρχ. από τις οποίες και πληρώθηκαν οι πρώτες δόσεις της αγοράς του πλοίου, υπό τον όρον ότι αυτό θα έφερε το όνομά του, όπως πραγματικά έγινε. Η μεγάλη στιγμή του ιστορικού πλοίου ήταν όταν στα 1919 εισήλθε επί κεφαλής μοίρας συμμαχικών πολεμικών πλοίων στον Κεράτιο κόλπο της Κωνσταντινούπολης και αγκυροβόλησε ακριβώς μπροστά από την Αγία Σοφία «...φέρον μέγαν σημαιοστολισμόν». Οι χιλιάδες Έλληνες της Πόλης στην προκυμαία πανηγύριζαν και έκλαιγαν από χαρά, ενώ δεκάδες πλοιάρια το είχαν περιζώσει και το χαιρετούσαν σφυρίζοντας. Οι αξιωματικοί και οι ναύτες παραταγμένοι και ακίνητοι στο κατάστρωμα απέδιδαν τιμές και παρακολουθούσαν έκθαμβοι τις πραγματικά συγκλονιστικές στιγές. το θωρηκτό απεικονίστηκε σε δεκάδες καρτποστάλ της πρώτης εικοσαετίας του 20ου αιώνα Το γιγαντιαίο θωρηκτό έλαβε μέρος και στις επιχειρήσεις του Β Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ άναψε για τελευταία φορά τις μηχανές του στα

17 ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΣΟΒΟΥ Μια μέρα του 1840, μπροστά στο πέτρινο εικονοστάσι του Αγίου Γεωργίου - που βρίσκεται στο κέντρο του Αβερώφειου Κήπου - ο Γεώργιος Αβέρωφ, αμούστακο παλικαράκι τότε, παίρνοντας το δρόμο της ξενιτιάς, από όπου και δεν ξαναγύρισε, έταξε στον Άγιο: «Βοήθα με Άη Γιώργη μου, τώρα που θα φύγω στα ξένα και θα δεις πως εγώ θα σε κάνω μόλις σταθώ στα πόδια μου...». Το τάμα αυτό το ξεπλήρωσε, στέλνοντας από την Αλεξάνδρεια ειδικό κηπουρό για τη διαμόρφωση του Αβερώφειου Κήπου και ανακαινίζοντας την εκκλησία το 1850, δηλαδή δέκα μόλις χρόνια μετά τον ξενιτεμό του. Η αρχική εκκλησία είχε κτιστεί το Ο Γεώργιος Αβέρωφ ανοικοδόμησε από τα θεμέλια, το 1895, το Ναό των Αγίων Αποστόλων, στη θέση παλιότερης εκκλησίας, από την οποία πρέπει να προέρχεται η εικόνα των πατρώνων του ναού Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (1756) καθώς και οι άλλες εικόνες του σημερινού τέμπλου. Ο ναός είναι τρίκλιτη βασιλική. Άγιος Γεώργιος ΑΒΕΡΩΦΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, Μέτσοβο Η μονόχωρη βασιλική της Αγίας Τριάδας ανακαινίστηκε με δαπάνη του Γεωργίου Αβέρωφ κατά το έτος Τα ξύλινα δίπτυχα της πρόθεσης είναι του οι μαθητές και οι δάσκαλοι του Αβερώφειου Δημοτικού Σχολείου Μετσόβου σε αναμνηστική φωτογραφία του 1890 Το Δημοτικό Σχολείο Μετσόβου ήταν από τις πρώτες ευεργεσίες του Γεωργίου Αβέρωφ προς τη γενέτειρά του, την οποία υπεραγαπούσε, αν και ουδέποτε την επισκέφτηκε μετά από την αποδημία του. Το Σχολείο βρισκόταν στην κεντρική πλατεία του Μετσόβου, και ήταν ένα εντυπωσιακότατο διόροφο πέτρινο κτίριο, το οποίο δυστυχώς κάηκε το έτος ΕΦΗΒΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ, Αθήνα Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής είναι στο κέντρο του οικισμού, και αποτελεί τον πιο αξιόλογο ναό του Μετσόβου. Ανακαινίστηκε το 1894 με δαπάνη του Γεωργίου Αβέρωφ. To κωδωνοστάσιο, κτίστηκε μεταξύ , με δαπάνη, πάλι, του Αβέρωφ. Άγιοι Απόστολοι Ο εθνικός ευεργέτης, ήταν προσηλωμένος ως το τέλος της ζωής του στο θρόνο και δώρισε στη βασίλισσα Όλγα χρυσές δραχμές με την ευκαιρία των αργυρών της γάμων και αυτή έκρινε ό,τι έπρεπε να γίνουν φυλακές για την αναμόρφωση των νέων οι οποίοι παρανόμησαν και τιμωρήθηκαν. Το ίδρυμα διέθετε 202 ατομικά δωμάτια, σε δύο κτίρια. Υπήρχαν για τους τρόφιμους, τυπογραφείο, βιβλιοδετείο, υποδηματοποιείο, επιπλοποιείο και μηχανουργείο. Το 1970 στη θέση του κτίστηκε ο Άρειος Πάγος. Στη στάχωση του Ευαγγελίου υπάρχει η επιγραφή: Αφιέρωμα Γεωργίου Αβέρωφ προς τον Άγιον Γεώργιον Μετσόβου, εν Αλεξανδρεία τη 1 Αυγούστου 1870, δια χειρών Θωμά και Κυριάκου Ι. Βέντου εκ κωμμοπόλεως Κρουσόβου της Μακεδονίας το κωδωνοστάσιο είναι δωρεά του Γεωργίου Αβέρωφ Αγία Τριάδα Αγία Παρασκευή αρχιτέκτονας του Εφηβείου - που τελείωσε το ήταν ο Ιωάννης Ισηγόνης η βασίλισσα Όλγα ( ) 52 53

18 όταν ο Αβέρωφ έκανε τη δωρεά το Ωδείο στεγαζόταν στην οικία Βλαχούτζη, στην οδό Πειραιώς, όπου έμεινε μέχρι το 1976 (το κτίριο εικονίζεται όπως ήταν πριν την αποκατάστασή του) ΩΔΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, Αθήνα μαρμάρινος ανδριάντας, έργο του Γεωργίου Φυτάλη,!872, Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε, Αθήνα μαρμάρινος ανδριάντας, έργο του Ιωάννη Κόσσου,!871, Προπύλαια Πανεπιστημίου Αθηνών ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΡΑΙΟΣ, Αθήνα Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα έγιναν την Ο ανδριάντας του Ρήγα Φερραίου, μαζί με 25η Μαρτίου 1872 και τη δαπάνη κάλυψε ο εκείνον του Γρηγορίου Ε, ήταν παραγγελία Γεώργιος Αβέρωφ. Η δραματική απαγγελία του Πανεπιστημίου Αθηνών, με ευκαιρία την του ποιήματος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, επέτειο των πενήντα χρόνων από την Ελληνική που έγραψε για την περίσταση, και αρχίζει Επανάσταση του 21. Τη δαπάνη κατέ- με τα λόγια «Πώς μας θωρείς ακίνητος, βαλε πάλι ο Γεώργιος Αβέρωφ. Παριστάνει που τρέχει ο λογισμός σου ;», χρωμάτισε τον εθνικό αγωνιστή με το αριστερό του την υποδοχή του έργου από το κοινό. Ο Πατριάρχης χέρι σφιγμένο στο στήθος και με το δεξί αποδίδεται μετωπικά με ελαφρά του σε έκταση, που δείχνει τον οραματιστή στροφή του κεφαλιού προς τα δεξιά. Με το της ελευθερίας και τον οδηγό του σκλαβωμένου αριστερό του χέρι κρατά την ποιμαντορική γένους. Η τελετή των αποκαλυ- του ράβδο και απλώνει το δεξί στα πλήθη, πτηρίων του, που έγινε στις 16 Ιουνίου του όπου έχει στραμμένο το βλέμμα του. Είναι 1871, αποτέλεσε γεγονός πρωτόγνωρο και έργο επίσημο, βαρύ και επιβλητικό. συγκέντρωσε χιλιάδες Αθηναίους. ο γλύπτης Γεώργιος Φυτάλης ( ) ο γλύπτης Ιωάννης Κόσσος ( ) Ο Γ. Αβέρωφ με τη διαθήκη του ορίζει ό,τι: «Επειδή η από σκηνής θεατρική διδασκαλία εδόξασεν τους προγόνους ημών, δύναται δε ταύτη καθώς και η μουσική να συντελέσωσιν εις την διάπλασιν των ηθών των νεοτέρων Ελλήνων και εις την εξευγένισιν αυτών, αφήνω τα δε τέσσερα μερίδια της περιουσίας μου εις το εν Αθήναις ιδρυμένον Ωδείον, ίνα το εξ αυτών ποσόν κατατεθή εις την Εθνικήν Τράπεζαν της Ελλάδος, οι δε από αυτά τόκοι χρησιμεύσωσι εις την σύστασιν δραματικού και μουσικού διαγωνισμού εναλλάξ, ανά παν έτος, προς βράβευσιν πρωτοτύπου δράματος ή μουσικής συνθέσεως, εχόντων ελληνικήν υπόθεσιν αρχαίαν ή νέαν [...] εις τελειοποίησιν δια υποτροφιών υπέρ των αριστευόντων ηθοποιών και μουσουργών εκ των διακρινομένων εις μουσικόν τι όργανον, είτε εν Ελλάδι, είτε εν Ευρώπη αποστελλομένων ηθοποιών ή μουσουργών...». Η προσφορά του εθνικού μας ευεργέτη προς το Ωδείο ήταν γενναία και οι τόκοι της συνεχίζουν και σήμερα να χρηματοδοτούν τους διαγωνισμούς και τις υποτροφίες του Ωδείου. Ανάμεσα στους υπότροφους υπήρξαν ο Νικόλαος Σκαλκώτας, ο Δημήτρης Μητρόπουλος και άλλοι γνωστοί μουσικοί. στο κτίριο, έργο του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη, στεγάζεται η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου 54 55

19 ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΒΕΡΩΦ ΣΤΗΝ ΒΙΕΝΝΗ Το 1880, όταν ξέσπασε η εξέγερση του Αραμπί Πασά και ο αγγλικός στόλος απειλούσε να βομβαρδίσει την Αλεξάνδρεια, ο Γ. Αβέρωφ, μετά από πιέσεις της ελληνικής κυβέρνησης να καταφύγει σε ασφαλέστερο μέρος, ταξίδεψε στη Βιέννη, όπου έμεινε ένα χρόνο. Το ταξίδι αυτό - το μοναδικό στη ζωή του μετά την εγκατάστασή του στην Αίγυπτο - του άνοιξε νέους ορίζοντες. Με τη βοήθεια του στενού του φίλου Νικολάου Δούμπα, αναγνωρισμένου Μαικήνα των Τεχνών, ήρθε σε επαφή με όλα τα καλλιτεχνικά δρώμενα στην πρωτεύουσα των Αψβούργων. Ο Νικόλαος Δούμπας ήταν ο γιος του δωρητή του Πανεπιστημίου των Αθηνών Στέργιου Δούμπα, από τη Βλάστη της Κοζάνης, ο οποίος γύρω στα 1819 εγκαταστάθηκε στη Βιέννη και ασχολήθηκε με μεγάλη επιτυχία με το εμπόριο και την υφαντουργία βάμβακος. Η βλάχικη καταγωγή και ο τομέας της επιχειρηματικής ενασχόλησης της οικογένειας ίσως εξηγούν τη φιλία με τον Αβέρωφ. η κρίση του Πάρη, αγνώστου, 17ος αιώνας νεκρή φύση με φρούτα, αγνώστου, 17ος αιώνας Σαμψών και Δαλλιδά, αγνώστου, 17ος αι. βενετική σχολή το Μέγαρο Δούμπα στη Βιέννη, όπου φιλοξενήθηκε για ένα χρόνο ο Αβέρωφ, κτίστηκε το 1865 από τους διάσημους αυστριακούς αρχιτέκτονες Γιόχαν Ρομάνο και Αύγουστο Ζβέντενβαϊν και σήμερα στεγάζει καταστήματα και διαμερίσματα Ο Ν. Δούμπας, εκτός από επιχειρηματίας, υπήρξε σημαίνον φιλελεύθερο πολιτικό στέλεχος. Έγινε, όμως, γνωστότερος ως φιλότεχνος, φιλόμουσος και κάτοχος της σπουδαιότερης συλλογής αυτογράφων του Σούμπερτ. Διετέλεσε Α Αντιπρόεδρος και Διευθυντής της Εταιρείας Φίλων της Μουσικής, της οποίας ο Μπετόβεν υπήρξε επίτιμο μέλος. Με δική του και του Σίνα χρηματική αρωγή ολοκληρώθηκε το 1870 το Μέγαρο Μουσικής (αρχιτέκτονας Θ. Χάνσεν). Είχε προσωπικές σχέσεις με πολλούς σημαντικούς μουσικούς και ζωγράφους. Ανάμεσα σε αυτούς και ο Γιόχαν Στράους, ο οποίος του αφιέρωσε το βαλς Neu Wien, ενώ στην εξοχική έπαυλη των Δούμπα στις όχθες του Δούναβη, συνέθεσε και παρουσίασε το φημισμένο βάλς Ο Γαλάζιος Δούναβης Το περιβάλλον που έζησε για ένα χρόνο στη Βιέννη έκανε τον Αβέρωφ να αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τέχνη και το ρόλο της στη διαμόρφωση ατόμων και κοινωνικών ομάδων. αλληγορία της μουσικής, του Σιμόνε Πινόνι, 1651 η Ιουδήθ με το κεφάλι του Ολοφέρνη, του Κριστοφάνου Αλλόρι, 1600 Λα Μπέλλα, αγνώστου, 19ος αιώνας ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ η βιβλιοθήκη του μεγάρου (ακουαρέλα του Ρούντολφ φον Αλτ, 1877) ήταν φημισμένη για τη διακόσμηση και τους πίνακές της, μεταξύ των οποίων υπήρχε και το έργο του περίφημου ζωγράφου Γκίσταβ Κλιμτ Ο Σούμπερτ στο πιάνο που κάηκε το 1945 ο μαικήνας των τεχνών Νικόλαος Δούμπας ( ) Γυρνώντας ο Αβέρωφ από τη Βιέννη στην Αλεξάνδρεια αρχίζει να δημιουργεί την περίφημη συλλογή του αγοράζοντας συνεχώς πίνακες, από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν έργα των ιταλών και φλαμανδών ζωγράφων του 16ου, του 17ου και του 18ου αιώνα, γνωστών και αγνώστων. Επίσης απέκτησε έργα του Νικολάου Γύζη και άλλων καταξιωμένων ελλήνων ζωγράφων. Το 1898 ο Γεώργιος Αβέρωφ αποφασίζει να κληροδοτήσει τη συλλογή του στο Πολυτεχνείο. Στη διαθήκη του έγραφε χαρακτηριστικά: «...κληροδοτώ εις το εν Αθήναις Μετσόβιον Πολυτεχνείον απάσας τας στην οικία μου ελαιογραφίας, τας συμποσούμενας εις ογδοήκοντα (80) περίπου κομμάτια, καθώς και την εις φυσικόν μέγεθος εικόνα μου την γραφείσαν παρά του μακαρίτου ικανού ζωγράφου Prosalenti. Παρακαλώ δε τους εκτελεστάς της διαθήκης μου ίνα φροντίσωσι να αποστείλωσι ταύτας ασφαλώς όπως κατατεθώσιν εν ιδιαιτέρα αιθούση του ειρημένου Πολυτεχνείου φερούσης τον τίτλον Πινακοθήκη Αβέρωφ». Επί πλέον είχε φροντίσει να αφήσει σημαντικό ποσό με αποκλειστικό σκοπό το Ε.Μ.Π. να αγοράζει κάθε χρόνο νέα έργα τέχνης «εξαιρετικής αξίας προς τον καταρτισμόν Μουσείου του Μετσόβιου Πολυτεχνείου...». Η συλλογή τελικά παραχωρήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη το 1909, προκειμένου να περιληφθεί στον πρώτο πυρήνα των έργων της. Επειδή όμως η Πινακοθήκη δεν εξέθεσε τα έργα σε ειδίκή αίθουσα, η οποία και θα έφερε το όνομα του Γ. Αβέρωφ, όπως ήταν η συμφωνία αλλά και η βούληση του διαθέτη, το Πολυτεχνείο ζήτησε την επιστροφή της, όμως αυτό δεν έγινε, παρά και τους δικαστικούς αγώνες που ακολούθησαν και συνεχίζονται και σήμερα

20 Γεωργίου Ιακωβίδη, Παιδική Συναυλία, ελαιογραφία, 1900, Εθνική Πινακοθήκη, αγοράστηκε από τους τόκους του κληροδοτήματος Γεωργίου Αβέρωφ Νικηφόρου Λϋτρα, Το ψαριανό μοιρολόϊ, ελαιογραφία, πριν το 1888, Εθνική Πινακοθήκη, αγοράστηκε από τους τόκους του κληροδοτήματος Γεωργίου Αβέρωφ Νικολάου Γύζη, Μήτηρ Θεού, σπουδή, 1898, Εθνική Πινακοθήκη, αγοράστηκε από τους τόκους του κληροδοτήματος Γεωργίου Αβέρωφ ο ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας ( ) ο ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης ( ) ο ζωγράφος Νικόλαος Γύζης ( )

21 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ Αφίσσα εποχής, 1910, φιλοτεχνημένη από το Σωτήριο Χρηστίδη, η οποία τιμά τον Γεώργιο Αβέρωφ. Τη φωτογραφία του την πλαισιώνουν, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Σχολή Ευελπίδων και το Παναθηναϊκό Στάδιο. Στους κίονες αναγράφονται και άλλα ευεργετήματά του, όπως το Ωδείο των Αθηνών, το Εφηβείο Αβέρωφ, η Γεωργική Σχολή Λαρίσης, η Ανωτέρα Εκπαιδευτική Σχολή Δοκίμων του Βασιλικού Ναυτικού, η Αβερώφειος Πινακοθήκη κ.ά. Η αφίσσα είχε μεγάλη επιτυχία και κορνιζώθηκε σε πολλά σπίτια και καταστήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο Σωτήριος Χρηστίδης - που την φιλοτέχνησε - είναι ο μεγαλύτερος εικονογράφος του τέλους του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Έχει εικονογραφήσει όλα τα μεγάλα στρατιωτικά, κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα της περιόδου αυτής, με έναν μοναδικό τρόπο, ο οποίος ξεφεύγει κατά πολύ από τη στενή έννοια της λαϊκής εικονογραφίας. Ο Χρηστίδης ήταν και πολύ καλός ζωγράφος και, κυρίως, προσωπογράφος. Σήμερα τα έργα του χαίρουν μεγάλης εκτίμησης και γίνονται ανάρπαστα από τους έλληνες συλλέκτες. ο Αβέρωφ δεν ήταν σπουδαγμένος, όμως χειριζόταν άψογα την ελληνική γλώσσα η λαϊκή εικόνα είναι έργο του εικονογράφου Σωτηρίου Χρηστίδη και φιλοτεχνήθηκε το 1910 ο εικονογράφος Σωτήριος Χρηστίδης ( ) Η ΙΔΙΟΧΕΙΡΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ Τέσσερις μήνες πριν το θάνατό του ο ευεργέτης συντάσσει την ιδιόχειρη διαθήκη του. Έχει καταγραφεί ως αριστούργημα νομικής διατύπωσης : «Εν Αλεξανδρεία, και εν τη οικία μου κειμένην εν τω ακινήτω αδελφών Βολανάκη, σήμερον την 18/30 Μαρτίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού ενενηκοστού ογδόου έτους ο υποφαινόμενος Γεώργιος Αβέρωφ, εκ Μετσόβου της Ηπείρου, πολίτης Έλλην, κτηματίας διαμένων εν τη Αλεξανδρεία, συνέταξα την παρούσα ιδιόχειρο διαθήκη μου, παρακαλών άπαντας όπως με συγχωρέσουν είτε έπταισα εκουσίως ή ακουσίως...» Όπως εκτιμάει ο Στρατής Τσίρκας, «...άδικα ακόμη θυμίζεις και στον εαυτό σου πως δεν είναι παρά ένα νομικό έγγραφο κάποιου βαθύπλουτου ομογενή, που άκληρος, στα ογδόντα χρόνια του, κάθεται και μοιράζει τα υπάρχοντά του, γιατί ξέρει πως από στιγμή σε στιγμή θα τον βρει πια ο θάνατος. Που στήριζε αυτήν την αισιοδοξία του ; Μήπως ήθελε με το παράδειγμά του να διδάξει την αμετακίνητη εμμονή στην εκτέλεση του χρέους ως και τις ύστατες συνέπειές του; Η λιτότητα, το ακριβοδίκαιο, η συναίσθηση της ευθύνης, οι σοφές προβλέψεις και η πατριωτική πίστη του σε αφήνουν κατάπληκτο. Όταν αναλογίζεται κανείς ότι γραφόταν μέσα σε κλίμα ξεπεσμού (είχαν αρχίσει οι διώξεις των Ελλήνων), δεν μπορείς να μην την θαυμάσεις...»

22 oι μαθητές των Αβερώφειων Σχολείων, στην κηδεία του ευεργέτη τους ΤΑΦΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ, Αλεξάνδρεια όλος ο ελληνικός τύπος αφιέρωσε τα πρωτοσέλιδά του στην αναγγελία του θανάτου του εθνικού ευεργέτη Το Μάιο του 1899 μια γρίπη είχε καθηλώσει τον Αβέρωφ στο δωμάτιό του. Τότε πηγαίνει, με συμβουλή των γιατρών του, για να αναρρώσει στο Ράμλεχ, όπου είχε νοικιάσει μια έπαυλη. Έκανε αυτή την παραχώρηση γιατί του φαινόταν περισσότερο εύκολη από ένα ταξίδι στην Ευρώπη, όπως του είχε συστήσει ο γιατρός του. Αδυνατισμένος καθώς ήταν, 15 μέρες αργότερα είχε μια καρδιακή προσβολή, που σήμανε το τέλος του. Στις εννέα η ώρα, όπως πάντα συνήθιζε, έπεσε στο κρεβάτι του. Οι οικείοι του κατάλαβαν ότι η κατάστασή του χειροτέρευε. Έφτασε και ο γιατρός. Σε λίγο μετάλαβε των Αχράντων Μυστηρίων. Έσβησε ήρεμα στις δέκα και πενήντα, από καρδιακή παράλυση, μετά από αγωνία που κράτησε λιγότερο από μια ώρα. Η σορός του μεταφέρθηκε πρώτα στο σπίτι του στην Αλεξάνδρεια και στη συνέχεια στο Αβερώφειο Γυμνάσιο όπου εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Το αμάξι με το φέρετρο που έσερναν δύο άλογα, το ακολουθούσαν δώδεκα άλλα αμάξια, με τους Προξένους, το διδακτικό προσωπικό του Αβερώφειου Γυμνασίου κλπ. Αν και η ώρα ήταν πολύ προχωρημένη, ο δρόμος ήταν γεμάτος από συγκινημένους ανθρώπους. Η είσοδος του Αβερώφειου ήταν πλαισιωμένη με μαύρα κρέπια. Πένθιμα είχαν διακοσμηθεί και οι κολόνες του χωλ, από όπου διακρινόταν, στο βάθος της αυλής, ο ανδριάντας του, επίσης σκεπασμένος και αυτός με μαύρο ύφασμα. Η προτομή του Αβέρωφ, στο κέντρο του κεφαλόσκαλου είχε καλυφθεί και αυτή με κρέπια. Η αίθουσα του πρώτου πατώματος ήταν στα μαύρα. Στο κέντρο το βάθρο του φερέτρου, που ήταν τοποθετημένο πάνω σε τέσσερις κολόνες και σκεπασμένο με ελληνική σημαία. Οι επισκέπτες, προσκυνούσαν το εικόνισμα από τη μια πλευρά του φερέτρου, πριν περάσουν μπροστά από τη φωτογραφία του ευεργέτη. Το φέρετρό του δεν το σκέπαζαν μόνο στεφάνια από αιγυπτιακά φοινικόδεντρα αλλά ακόμη και λουλούδια από τα βουνά της Ηπείρου και δάφνες της Αττικής. Η σορός του συνοδευόταν από ένα στεφάνι από ασημένια φύλλα δάφνης, που η Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του πρόσφερε, όσο ακόμα ζούσε. Δίπλα στο φέρετρό του ήταν και άλλα πελώρια στεφάνια, που είχαν στείλει οι αλύτρωτες ακόμη ελληνικές επαρχίες. Ο Γεώργιος Αβέρωφ τάφηκε στο Ελληνικό Νεκροταφείο της Αλεξάνδρειας, που ο ίδιος είχε ιδρύσει. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΒΕΡΩΦ Ο θάνατος του Αβέρωφ συγκλόνισε την Αθήνα. Όλες οι εφημερίδες αφιέρωσαν τις πρώτες τους σελίδες αποκλειστικά για το γεγονός αυτό. Το Δημοτικό Συμβούλιο, όλα τα ιδρύματα και σωματεία, συνεδρίασαν εκτάκτως για να εκδώσουν συλληπητήρια ψηφίσματα. Το Χρηματιστήριο και τα θέατρα έμειναν κλειστά. Τον χαρακτήρισαν τότε ως τον «τελευταίον των εθνικών ευεργετών» ο οποίος «...καίτοι είναι ο ύστατος [...] πλησιάζει πλειονότερον παντός άλλου τους πρώτους, τους αδερφούς Ζωσιμάδας...». το Ελληνικό Κοιμητήριο της Αλεξάδρειας είναι δωρεά του Αβέρωφ το ταφικό μνημείο του Γεωργίου Αβέρωφ στέφεται στην κορυφή από αετό, ενώ στη βάση του παριστάνεται λιοντάρι, και τα δύο σύμβολα της δύναμης

ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ

ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΤΜΗΜΑ Α2 ΟΜΑΔΑ Δ ΜΙΣΤΗΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΑΠΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΑΤΣΗ ΕΥΗ ΜΑΤΑΝΟΒΙΤΣ ΖΩΗ ΜΠΑΡΤΣΩΤΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Εκπαιδευτικός: Μακρυγιάννη Νικολέτα ΠΕ02 Υπήρξε επιχειρηματίας, τραπεζίτης και

Διαβάστε περισσότερα

Γεννήθηκε στο χωριό Λάμποβοστην Βόρεια Ήπειρο το 1800

Γεννήθηκε στο χωριό Λάμποβοστην Βόρεια Ήπειρο το 1800 ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ Ευάγγελος Ζάππας Ο Ευάγγελος Ζάππας (1800 1865) ήταν ένας Έλληνας αγωνιστής του 1821, επιχειρηματίας, φιλάνθρωπος και εθνικός ευεργέτης. Πρωτοστάτησε και έπαιξε κύριο ρόλο στην

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια: φοιτητής ΠΕ&Ι Ευαγγέλου Αλέξανδρος

Επιμέλεια: φοιτητής ΠΕ&Ι Ευαγγέλου Αλέξανδρος Πίνακας Ευεργετών Επιμέλεια: φοιτητής ΠΕ&Ι Ευαγγέλου Αλέξανδρος Στα πλαίσια του μαθήματος Ευεργετισμός της Ελληνικής Διασποράς, εαρινό εξάμηνο 2015, διδάσκουσα καθηγήτρια Ματούλα Τομαρά Σιδέρη, οι φοιτητές

Διαβάστε περισσότερα

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν

Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν Πριν από πολλά χρόνια ζούσε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης μια νεαρή κοπέλα, η Μαρία, ή Μαριάμ, όπως τη φώναζαν. Η Μαρία ήταν αρραβωνιασμένη μ έναν άνδρα που τον έλεγαν Ιωσήφ. Οι γονείς της, ο Ιωακείμ και

Διαβάστε περισσότερα

Ολυμπιακοί αγώνες ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ Α2

Ολυμπιακοί αγώνες ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ Α2 Ολυμπιακοί αγώνες ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ Α2 ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Η ΑΡΧΗ Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι θεοί αγωνίστηκαν στην Ολυμπία! Επίσης κάποιες πηγές αναφέρουν αρκετούς ήρωες ως ιδρυτές των αγώνων. Η

Διαβάστε περισσότερα

ksenitemena:layout 1 10/2/2009 11:03 μ Page 1 τα ξενητεμένα

ksenitemena:layout 1 10/2/2009 11:03 μ Page 1 τα ξενητεμένα ksenitemena:layout 1 10/2/2009 11:03 μ Page 1 τα ξενητεμένα ksenitemena:layout 1 10/2/2009 11:03 μ Page 2 ksenitemena:layout 1 10/2/2009 11:03 μ Page 3 IΩΑΝΝΗΣ ΜΠΑΓΚΑΣ μαρμάρινο ταφικό μνημείο, του Ιωάννη

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ Κείμενα - Εικονογράφηση Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ 6 Τα πολύ παλιά χρόνια ο ξακουστός βασιλιάς Αμφιτρύωνας με την πανέμορφη γυναίκα του Αλκμήνη αναγκάστηκαν να φύγουν από την Τροιζήνα

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία

3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους. Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία 3 ο Δημοτικό Σχολείο Βροντάδου Χίου Οι Τρεις Ιεράρχες, η ζωή και το έργο τους Χίος, 29 Ιανουαρίου 2016 Εκπαιδευτικός: Κωσταρή Αντωνία Εισαγωγή Και οι τρεις γεννήθηκαν τον 4ο αιώνα μ.χ., στα Βυζαντινά Χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Δήμος Πειραιά. «Ξαναχτυπάει το ρολόι του Πειραιά»

Δήμος Πειραιά. «Ξαναχτυπάει το ρολόι του Πειραιά» Δήμος Πειραιά «Ξαναχτυπάει το ρολόι του Πειραιά» ΙΣΤΟΡΙΑ Το πολεοδομικό σχέδιο ολοκληρώθηκε το 1832 από τους αρχιτέκτονες Σταμάτιο Κλεάνθη και Εδουάρδο Σάουμπερτ, ακολουθώντας στις βασικές του γραμμές

Διαβάστε περισσότερα

Σοφίας Χλωρού. Έγραψα και υπέγραψα Εν τη Αθήναις τη 1 Νοεμβρίου 1898 Σοφία Ν. Χλωρού. - Αβραμιώτου 10, Αθήνα

Σοφίας Χλωρού. Έγραψα και υπέγραψα Εν τη Αθήναις τη 1 Νοεμβρίου 1898 Σοφία Ν. Χλωρού. - Αβραμιώτου 10, Αθήνα Κληροδότηματα Σοφίας Χλωρού Ακίνητα επί των οδών : - Πατησίων 146 & Χανίων, Αθήνα - Αβραμιώτου 10, Αθήνα Λίγα λόγια για τη δωρήτρια : Σύζυγος Νικολάου Χλωρού Στοιχεία Διαθήκης : διαθήκη 01/11/1998, Πρακτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Ταξίδι στον κόσμο των παραμυθιών μέσα από την εικονογράφηση και επεξεργασία (σελίδα-σελίδα) ενός βιβλίου

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Ταξίδι στον κόσμο των παραμυθιών μέσα από την εικονογράφηση και επεξεργασία (σελίδα-σελίδα) ενός βιβλίου ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Ταξίδι στον κόσμο των παραμυθιών μέσα από την εικονογράφηση και επεξεργασία (σελίδα-σελίδα) ενός βιβλίου ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Γράφουμε στον πίνακα: ΤΙΤΛΟΣ : Το μυστήριο με τα μπλε βέλη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΠΡΩΤΟΓΗΡΟΥ Πρωτοδίκου Διοικητικών Δικαστηρίων ΟΜΙΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010 Έμπλεη ευγνωμοσύνης, με βαθιά

Διαβάστε περισσότερα

Παναθηναϊκό Στάδιο Το πρώτο στάδιο που έγινε στο χώρο που είναι σήµερα το Στάδιο, ήταν το 336 π.χ. την εποχή του Λυκούργου. Μετά από πέντε αιώνες, ο Ηρώδης ο Αττικός κατασκεύασε ένα αρχιτεκτονικό κοµψοτέχνηµα

Διαβάστε περισσότερα

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, Αυτοβιογραφία Ποιά ηρωικά χαρακτηριστικά έχει η ηρωίδα κατά τη γνώμη σας; Κατά τη γνώμη μου και μόνο που χαρακτηρίζουμε την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου ηρωίδα δείχνει ότι

Διαβάστε περισσότερα

Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο

Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο στον τρίτο βράχο από τον ήλιο 5 δημητρησ νανοπουλοσ Στον τρίτο βράχο από τον Ήλιο Μία ζωή, η επιστήμη κι άλλα παράλληλα σύμπαντα σε συνεργασία με τον ΜΑ ΚΗ Π Ρ ΟΒΑΤΑ στον τρίτο βράχο από τον ήλιο 11 12

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΣΤΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ. 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων Ψάλλα Αθανασία

ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΣΤΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ. 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων Ψάλλα Αθανασία ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΣΤΑ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ 3ο Γυμνάσιο Τρικάλων Ψάλλα Αθανασία ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΒΡΑΔΕΜΒΟΥΡΓΟΥ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ 1ο ΜΕΡΟΣ ΑΘΗΝΑ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΜΟΝΑΧΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Επιµέλεια: Τζίγκας Θωµάς Τσολακίδου Ιωάννα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ

Επιµέλεια: Τζίγκας Θωµάς Τσολακίδου Ιωάννα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ Επιµέλεια: Τζίγκας Θωµάς Τσολακίδου Ιωάννα ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ Ένας καινοτόµος καλλιτέχνης Ο Νικόλαος Γύζης υπήρξε ένας από τους πιο σηµαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα καθώς επίσης και ένας από τους

Διαβάστε περισσότερα

Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη

Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη Το ημερολόγιό μου Πηνελόπη Οι πρώτες μου σκέψεις Ο Οδυσσέας έφυγε και τώρα είμαι μόνη μου. Πρέπει να τα έχω όλα υπό έλεγχο Όμως, με τους μνηστήρες στα πόδια μου δε μπορώ άλλο!!! Πρέπει κάτι να κάνω γιατί

Διαβάστε περισσότερα

Μια ιστορία με αλήθειες και φαντασία

Μια ιστορία με αλήθειες και φαντασία Μια ιστορία με αλήθειες και φαντασία ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΑΛΙΟΥ Γ ΤΑΞΗ Α 3 Η κυρία Ειρήνη από το Κάρμι, ξύπνησε πολύ νωρίς το πρωί για να ταΐσει τις κότες και τα κουνελάκια της. Ανυπομονούσε να πάει στο πανηγύρι

Διαβάστε περισσότερα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.

Διαβάστε περισσότερα

Τέλη της δεκαετίας του 70. Μεταπολίτευση. Ο πληθυσμός των αστικών κέντρων αυξάνεται.

Τέλη της δεκαετίας του 70. Μεταπολίτευση. Ο πληθυσμός των αστικών κέντρων αυξάνεται. Τέλη της δεκαετίας του 70. Μεταπολίτευση. Ο πληθυσμός των αστικών κέντρων αυξάνεται. Στη «μικρή μας πόλη», τα Γιάννενα, εκτός από την αστυφιλία, ένας ακόμα λόγος που συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ LIONS ΡΟΔΟΥ

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ LIONS ΡΟΔΟΥ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ LIONS ΡΟΔΟΥ 1. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΑΘΜΟΥ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ Σε μια από τις πιο τουριστικές περιοχές της Ρόδου, το Φαληράκι, η Λέσχη Ρόδου προκειμένου να βοηθήσει στην κάλυψη της πρωτοβάθμιας

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία του χωριού μου μέσα από φωτογραφίες

Η ιστορία του χωριού μου μέσα από φωτογραφίες Η ιστορία του χωριού μου μέσα από φωτογραφίες Μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις Έτσι έλεγαν οι αρχαίοι Κινέζοι Εμείς, οι μαθητές της Α και Β Τάξης του δημοτικού σχολείου Λισβορίου θα σας πούμε την ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

Θαύματα Αγίας Ζώνης (μέρος 4ο)

Θαύματα Αγίας Ζώνης (μέρος 4ο) 18 Ιουνίου 2019 Θαύματα Αγίας Ζώνης (μέρος 4ο) Θεοτόκος / Θαύματα της Θεοτόκου 12. Παντελώς αδύνατο γιατί ήταν????????????????? Λευκωσία «Παντρεύτηκα το 1981 και μετά παρέλευση τεσσάρων χρόνων διεπίστωσα

Διαβάστε περισσότερα

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο

Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο 4 Από όλα τα παραμύθια που μου έλεγε ο πατέρας μου τα βράδια πριν κοιμηθώ, ένα μου άρεσε πιο πολύ. Ο Σεβάχ ο θαλασσινός. Επτά ταξίδια είχε κάνει ο Σεβάχ. Για να δει τον κόσμο και να ζήσει περιπέτειες.

Διαβάστε περισσότερα

53. Κεραμικά και Γλυπτά

53. Κεραμικά και Γλυπτά 53. Κεραμικά και Γλυπτά 1736 ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ ΒΑΣ. ΧΑΙΡΕ ΜΗΤΕΡ, συμμετοχή του γλύπτη στην έκθεση Ανάγλυφου Μαδρίτης, ξύλο και μπρούτζος, διάμετρος 17 εκ. 120-150 1737 ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ ΑΝΤΡΟΥΛΑ μπρούτζινο γλυπτό της

Διαβάστε περισσότερα

γεφύρια, τα οποία φέρνουν στην μνήμη από την χώρα καταγωγής τους, βρίσκοντας κοινούς τόπους στην διαπραγμάτευση του θέματος.

γεφύρια, τα οποία φέρνουν στην μνήμη από την χώρα καταγωγής τους, βρίσκοντας κοινούς τόπους στην διαπραγμάτευση του θέματος. Τα γεφύρια ενώνουν Σε μία διαπολιτισμική προσέγγιση των θεμάτων που έχουν σχέση με τα πέτρινα γεφύρια, διαπιστώνουμε εύκολα ότι οι κατασκευές αυτές απαντούν όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά σε ολόκληρη

Διαβάστε περισσότερα

Αυτός είναι ο αγιοταφίτης που περιθάλπει τους ασθενείς αδελφούς του. Έκλεισε τα μάτια του Μακαριστού ηγουμένου του Σαραντάριου.

Αυτός είναι ο αγιοταφίτης που περιθάλπει τους ασθενείς αδελφούς του. Έκλεισε τα μάτια του Μακαριστού ηγουμένου του Σαραντάριου. 01/08/2019 Αυτός είναι ο αγιοταφίτης που περιθάλπει τους ασθενείς αδελφούς του. Έκλεισε τα μάτια του Μακαριστού ηγουμένου του Σαραντάριου. Πατριαρχεία / Πατριαρχείο Ιεροσολύμων Ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια-N.Γλώσσα

Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια-N.Γλώσσα Μάθημα/Τάξη: Εισαγωγή στα Πρότυπα Γυμνάσια-N.Γλώσσα Κεφάλαιο: Εφ όλης της Ύλης Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 15/01/18 Επιδιωκόμενος Στόχος: A. Κείμενο: Ο κυρ Μιχάλης Κάσιαλος Η ζωγραφιά αυτή είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ. Μουσειακή παρουσίαση του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα Αδριανού. Μουσείο Ακρόπολης, Ισόγειο.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ. Μουσειακή παρουσίαση του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα Αδριανού. Μουσείο Ακρόπολης, Ισόγειο. ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Μουσειακή παρουσίαση του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα Αδριανού για την Αθήνα του 2 ου αιώνα μ.χ Μουσείο Ακρόπολης, Ισόγειο Ελεύθερη πρόσβαση Ώρες λειτουργίας του Μουσείου

Διαβάστε περισσότερα

Οδοιπορικό στο ιερό Προσκύνημα της Χιοπολίτιδας Αγίας Μαρκέλλας

Οδοιπορικό στο ιερό Προσκύνημα της Χιοπολίτιδας Αγίας Μαρκέλλας 22/07/2019 Οδοιπορικό στο ιερό Προσκύνημα της Χιοπολίτιδας Αγίας Μαρκέλλας / Ιερές Μονές Στο κεφαλοχώρι της Βολισσού σε γραφική ακρογιαλιά βρίσκεται το κτιριακό συγκρότημα του ιερού Προσκυνήματος της Χιοπολίτιδας

Διαβάστε περισσότερα

«Α σ τ ι κ ό π ε ρ ι β α λ λ ο ν τ ι κ ό μ ο ν ο π ά τ ι Λ α υ ρ ί ο υ»

«Α σ τ ι κ ό π ε ρ ι β α λ λ ο ν τ ι κ ό μ ο ν ο π ά τ ι Λ α υ ρ ί ο υ» Σχολικό έτος 2017-18 Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Η Ε Π Ι Σ Κ Ε Ψ Η Τ Η Σ Π Ε Ρ Β Α Λ Λ Ο Ν Τ Ι Κ Η Σ Ο Μ Α Δ Α Σ Τ Ο Υ Ρ Α Λ Λ Ε Ι Ο Υ Γ Υ Μ Ν Α Σ Ι Ο Υ «Α σ τ ι κ ό π ε ρ ι β α λ λ ο ν τ ι κ ό μ ο ν ο π ά τ

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη

Συγγραφέας. Ραφαέλα Ρουσσάκη. Εικονογράφηση. Αμαλία Βεργετάκη. Γεωργία Καμπιτάκη. Γωγώ Μουλιανάκη. Ζαίρα Γαραζανάκη. Κατερίνα Τσατσαράκη Συγγραφέας Ραφαέλα Ρουσσάκη Εικονογράφηση Αμαλία Βεργετάκη Γεωργία Καμπιτάκη Γωγώ Μουλιανάκη Ζαίρα Γαραζανάκη Κατερίνα Τσατσαράκη Μαρία Κυρικλάκη Μαριτίνα Σταματάκη Φιλία Πανδερμαράκη Χριστίνα Κλωνάρη

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-2014 Μάθημα: Ελληνικά σε Ξενόγλωσσους Επίπεδο: Ε3 Διάρκεια:

Διαβάστε περισσότερα

Η Αγία Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη

Η Αγία Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη Η Αγία Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα, Αγάπη Βίος της Αγίας Σοφίας Η Αγία Σοφία έζησε την εποχή που βασίλευε ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας Ανδριανός, περίπου το 117-138 μ.χ. Προερχόταν από μια πόλη

Διαβάστε περισσότερα

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1

33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1 ΕΝΑ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΓΕΜΑΤΟ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ. 33 Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΣΥΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΤΜΗΜΑ Ε2 2013-2014 1 Εικόνα 1 Εικόνα 2 Ρωμαϊκές λεγεώνες

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α

Διαβάστε περισσότερα

Κατανόηση προφορικού λόγου

Κατανόηση προφορικού λόγου Β1 (25 μονάδες) Διάρκεια: 25 λεπτά Ερώτημα 1 Θα ακούσετε δύο (2) φορές έναν συγγραφέα να διαβάζει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του με θέμα τη ζωή του παππού του. Αυτά που ακούτε σας αρέσουν, γι αυτό κρατάτε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΣ Ο ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Ο Λάζαρος ήταν στενός φίλος του Χριστού. Κατοικούσε στη Βηθανία, 3 χλμ. περίπου ανατολικά της Ιερουσαλήμ και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία φιλοξένησαν

Διαβάστε περισσότερα

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018

Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: Στόχος μου είναι να πείσω τους αναγνώστες μου να μην σκοτώσουν το μικρό παιδί που έχουν μέσα τους 11 May 2018 by Rena Mavridou Αγαπητή Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

Επίσκεψη στην Αρχαία Αγορά

Επίσκεψη στην Αρχαία Αγορά Επίσκεψη στην Αρχαία Αγορά Η Αγορά ήταν η μεγαλύτερη πλατεία της πόλης. Η πλατεία άρχισε να χρησιμοποιείται ως δημόσιος χώρος από τα αρχαϊκά χρόνια. Μέχρι τότε στην περιοχή υπήρχαν σπίτια και τάφοι. Ο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΑΛΑΜΙΝΙΑ 2013 ΑΠΟ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΕΩΣ 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΑΛΑΜΙΝΙΑ 2013 ΑΠΟ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΕΩΣ 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΑΛΑΜΙΝΙΑ 2013 ΑΠΟ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΕΩΣ 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013 1 11:00 18:00 ΕΚΚΙΝΗΣΗ: Φάληρο - ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ: Κόλπος Αγώνες ιστιοπλοΐας ανοιχτής θαλάσσης με την επωνυμία

Διαβάστε περισσότερα

Ένας θαυμάσιος μαρτυρικός αγιογράφος χωρίς χέρια και πόδια

Ένας θαυμάσιος μαρτυρικός αγιογράφος χωρίς χέρια και πόδια 14/07/2019 Ένας θαυμάσιος μαρτυρικός αγιογράφος χωρίς χέρια και πόδια / Ορθόδοξες Προβολές Το 1858 στο χωριό Ουτέβκα της Σαμάρας, στη Ρωσία, γεννήθηκε ο Γρηγόριος Ζουράβλεφ, ένα ιδιαίτερο παιδί όμως αφού

Διαβάστε περισσότερα

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους.

Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Η Μόνα, η μικρή χελώνα, μετακόμισε σε ένα καινούριο σπίτι κοντά στη λίμνη του μεγάλου δάσους. Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και σκέφτεται, στεναχωρημένη τους παλιούς της φίλους και συμμαθητές.

Διαβάστε περισσότερα

Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου Χαρίδης Φίλιππος

Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου Χαρίδης Φίλιππος Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου Χαρίδης Φίλιππος 1. Η μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας Η τεράστια αυτή πυραμίδα είναι το αρχαιότερο από τα εφτά θαύματα του Αρχαίου Κόσμου, αλλά είναι το μόνο που διασώζετε 4.000χ.Όταν

Διαβάστε περισσότερα

Ταξιδεύοντας με την ελληνική μυθολογία. Εκπαιδευτική επίσκεψη - Γ τάξη

Ταξιδεύοντας με την ελληνική μυθολογία. Εκπαιδευτική επίσκεψη - Γ τάξη Ταξιδεύοντας με την ελληνική μυθολογία Εκπαιδευτική επίσκεψη - Γ τάξη Το Ίδρυμα Πολιτισμού «Ανδρέας Λεντάκης» διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα με ποικίλη θεματολογία, για όλες τις τάξεις του δημοτικού

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΩΣ. Διασκευή ενός κεφαλαίου του λογοτεχνικού βιβλίου. (Δημιουργική γραφή)

Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΩΣ. Διασκευή ενός κεφαλαίου του λογοτεχνικού βιβλίου. (Δημιουργική γραφή) Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΩΣ Διασκευή ενός κεφαλαίου του λογοτεχνικού βιβλίου (Δημιουργική γραφή) Ο γάμος σε μια κλειστή κοινωνία όπως το χωριό που βρισκόταν η παρέα των αγοριών ήταν ένα γεγονός που αφορούσε όλο

Διαβάστε περισσότερα

Η Νίκη ήταν κόρη της Στύγας και του Πάλλαντα. Είχε αδέρφια της το Κράτος, το Ζήλο και τη Βία.

Η Νίκη ήταν κόρη της Στύγας και του Πάλλαντα. Είχε αδέρφια της το Κράτος, το Ζήλο και τη Βία. Η Νίκη σε νομίσματα Νίκη: θεά της ελληνικής μυθολογίας προσωποποιούσε τη δόξα του ελληνικού πολιτισμού. Η Νίκη στέλνονταν από το Δία για να εξυμνήσει μία νίκη, να προσφέρει σπονδές ή να στεφανώσει ένα

Διαβάστε περισσότερα

Μια μεγάλη γιορτή πλησιάζει

Μια μεγάλη γιορτή πλησιάζει Μια μεγάλη γιορτή πλησιάζει Πλησιάζει το Πάσχα. Η μητέρα άρχισε να καθαρίζει το σπίτι. Πλένει τις κουρτίνες και τα τζάμια. Καθαρίζει τα χαλιά. Συγυρίζει τα ερμάρια και τους πάγκους. Ο πατέρας βοηθά τη

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ. (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΥΠΡΟΥ (Εξετάσεις σύμφωνα με το άρθρο 5 του περί Δικηγόρων Νόμου) ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Παρακαλώ να απαντηθούν οποιεσδήποτε 2 από τις ερωτήσεις του Μέρους Α δηλαδή από τις

Διαβάστε περισσότερα

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Κ Α Τ Α Ν Ο Η Σ Η Π Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 5 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ

Κείμενα - Εικονογράφηση. Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ Κείμενα - Εικονογράφηση Διονύσης Καραβίας ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΑΘΗΝΑ 6 Τα πολύ παλιά χρόνια, η πανέμορφη θαλασσονεράιδα Θέτιδα αγάπησε το βασιλιά της Φθίας Πηλέα. Ο λαμπρός γάμος τους έγινε στο

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται

Σχολικές αναμνήσεις. Η γιαγιά του Χάρη θυμάται Η μαμά μου πήγαινε στο 26 ο Δημοτικό Σχολείο Νίκαιας. Η καλύτερη ανάμνηση που έχει είναι οι φίλοι της και η τάξη που μύριζε κιμωλία. Ελευθερία Η γιαγιά μου την τάξη της είχε 87 παιδιά. Τα άτακτα παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

Πανηγυρική η έναρξη της 50ης Διεθνούς Γιορτής Πολιτισμού Καραϊσκάκεια

Πανηγυρική η έναρξη της 50ης Διεθνούς Γιορτής Πολιτισμού Καραϊσκάκεια Πανηγυρικά και με κάθε επισημότητα ξεκίνησαν, το βράδυ της Τετάρτης 21 Ιουνίου στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας, οι εκδηλώσεις της 50ης Διεθνούς Γιορτής Πολιτισμού Καραϊσκάκεια που οργανώνει η Ένωση

Διαβάστε περισσότερα

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου.

Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ο νονός μου είναι ο καλύτερος συγγραφέας τρελών ιστοριών του κόσμου. Ζητήστε του την Κοκκινοσκουφίτσα... δεν την ξέρει, τη Σταχτοπούτα ούτε αυτή την ξέρει, τη Μικρή Γοργόνα ή το λύκο και τα τρία γουρουνάκια

Διαβάστε περισσότερα

Βούλα Μάστορη. Ένα γεμάτο μέλια χεράκι

Βούλα Μάστορη. Ένα γεμάτο μέλια χεράκι 1 Σειρά Σπουργιτάκια Εκδόσεις Πατάκη Ένα γεμάτο μέλια χεράκι Βούλα Μάστορη Εικονογράφηση: Σπύρος Γούσης Σελ. 91 Δραστηριότητες για Γ & Δ τάξη Συγγραφέας: Η Βούλα Μάστορη γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Πέρασε τα

Διαβάστε περισσότερα

Το Καστρί, μέχρι το 1960 ονομαζόταν Άγιος Νικόλαος και ήταν το μεγαλύτερο από τα Καστριτοχώρια.

Το Καστρί, μέχρι το 1960 ονομαζόταν Άγιος Νικόλαος και ήταν το μεγαλύτερο από τα Καστριτοχώρια. Το Καστρί, μέχρι το 1960 ονομαζόταν Άγιος Νικόλαος και ήταν το μεγαλύτερο από τα Καστριτοχώρια. Στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτοι Δήμοι στην Ελλάδα ο Άγιος Νικόλαος, το σημερινό

Διαβάστε περισσότερα

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού

Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει. Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Η Βίβλος για Παιδιά παρουσιάζει Η Γέννηση του Ιησού Χριστού Συγγραφέας: Edward Hughes Εικονογράφηση:M. Maillot Διασκευή:E. Frischbutter; Sarah S. Μετάφραση: Evangelia Zyngiri Παραγωγός: Bible for Children

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερη εκδρομή στην Αθήνα

Διήμερη εκδρομή στην Αθήνα Διήμερη εκδρομή στην Αθήνα Την Πέμπτη 16 Ιανουαρίου ξεκινήσαμε το πρωί από τα Τρίκαλα για την διήμερη εκδρομή που είχε οργανώσει το σχολείο μας με προορισμό την Αθήνα. Όλοι ανυπομονούσαμε γι αυτήν την

Διαβάστε περισσότερα

Ένα μικρό μουσείο Μια μεγάλη ιστορία

Ένα μικρό μουσείο Μια μεγάλη ιστορία Ένα μικρό μουσείο Μια μεγάλη ιστορία Το μοναδικό μουσείο αφιερωμένο στον κερκυραίο Ιωάννη Καποδίστρια, πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας και κορυφαίο ευρωπαίο διπλωμάτη, βρίσκεται στην γενέτειρά του, την Κέρκυρα.

Διαβάστε περισσότερα

Η πορεία προς την Ανάσταση...

Η πορεία προς την Ανάσταση... Η νύχτα της Ανάστασης Τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου χτυπούν χαρούμενα οι καμπάνες. Οι χριστιανοί φορούν τα γιορτινά τους και πηγαίνουν στην εκκλησία για να γιορτάσουν την Ανάσταση του Χριστού. Στα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη

ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη ΓΕΛ ΑΛΙΑΡΤΟΥ Σχ. Έτος 2015-2016 ΟΜΑΔΑ: Κατερίνα Αραπίτσα Κατερίνα Βίτση Ειρήνη Γκραμόζι Σοφία Ντασιώτη Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ 12. Οιδίποδας Επτά επί Θήβας Ένα μωρό που το πέταξαν, γιατί κάποιος χρησμός έλεγε ότι μεγαλώνοντας θα σκοτώσει τον πατέρα του, έγινε μετά από χρόνια ο βασιλιάς της Θήβας, Οιδίποδας. Χωρίς να φταίει, έφερε καταστροφή, και το χειρότερο,

Διαβάστε περισσότερα

Σοφίας Χλωρού. Έγραψα και υπέγραψα Εν τη Αθήναις τη 1 Νοεμβρίου 1898 Σοφία Ν. Χλωρού. - Αβραμιώτου 10, Αθήνα

Σοφίας Χλωρού. Έγραψα και υπέγραψα Εν τη Αθήναις τη 1 Νοεμβρίου 1898 Σοφία Ν. Χλωρού. - Αβραμιώτου 10, Αθήνα Κληροδότηματα Σοφίας Χλωρού Ακίνητα επί των οδών : - Πατησίων 146 & Χανίων, Αθήνα - Αβραμιώτου 10, Αθήνα Λίγα λόγια για τη δωρήτρια : Σύζυγος Νικολάου Χλωρού Στοιχεία Διαθήκης : διαθήκη 01/11/1998, Πρακτικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. Εργασία για το σπίτι. Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εργασία για το σπίτι Απαντούν μαθητές του Α1 Γυμνασίου Προσοτσάνης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απαντά η Μαρίνα Βαμβακίδου Ερώτηση 1. Μπορείς να φανταστείς τη ζωή μας χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες

Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες ΑΛΚΗ ΖΕΗ ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ: ΚΥΔΩΝΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ, ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΝΕΦΕΛΗ Η Κωνσταντίνα είναι το μόνο παιδί που έχουν αποκτήσει οι γονείς της, όχι όμως και το μόνο εγγόνι που έχει αποκτήσει

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ. Β ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ. Β ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ Β1 2006-2007 6 ο Δημοτικό Σχολείο Ευόσμου Μια μέρα τέσσερα παιδάκια την Καθαρά Δευτέρα πήγαν να πετάξουν τον χαρταετό τους. Ο ένας χαρταετός πήγε πολύ

Διαβάστε περισσότερα

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ

Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ Αλέξανδρος Νικολάου, ΒΠΠΓ Στην αρχαϊκή εποχή εικάζεται ότι υπήρχε κάποιο είδος θεατρικής κατασκευής στο χώρο που βρίσκονται τα σημερινά ευρήματα του θεάτρου, ενώ στα κλασσικά χρόνια υπήρχε σίγουρα κάποια

Διαβάστε περισσότερα

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή

32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή 32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή Η Θεσσαλονίκη, από τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, είναι η δεύτερη σημαντική πόλη της αυτοκρατορίας. Αναπτύσσει σπουδαία εμπορική, πνευματική και πολιτική κίνηση, την

Διαβάστε περισσότερα

Εκκλησίες Παλαιού Φαλήρου

Εκκλησίες Παλαιού Φαλήρου Εκκλησίες Παλαιού Φαλήρου Η ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ, όπου υπάγονται οι ενορίες του Παλαιού Φαλήρου ιδρύθηκε το 1974 (Ν.Δ 411-134/16.5.1974) με έδρα τη Νέα Σμύρνη. Πρώτος μητροπολίτης εξελέγη ο Χρυσόστομος

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Μ Α Θ Η Τ Ω Ν ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΩΝ «ΑΘΗΝΑ» ΘΕΜΑ: ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Μ Α Θ Η Τ Ω Ν ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΩΝ «ΑΘΗΝΑ» ΘΕΜΑ: ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Μ Α Θ Η Τ Ω Ν ΤΗΣ Ε ΚΑΙ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΗΡΙΩΝ «ΑΘΗΝΑ» ΘΕΜΑ: ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Ε ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΤ ΗΜΟΤΙΚΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΓΕΡΕΝΤΕ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΡΑΚΑ ΗΜΗΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΥΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ ΠΙΕΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΥΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ ΠΙΕΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΥΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ ΠΙΕΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ Το Μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα.Το μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα είναι κτισμένο στο ομώνυμο ακρωτήρι της Κύπρου που βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΠΑΡΤΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος 2017-2018 ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: κα ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ Πίνακας

Διαβάστε περισσότερα

Ο φιλαθήναιος αυτοκράτορας Αδριανός: όσα δεν ξέρετε γι αυτόν

Ο φιλαθήναιος αυτοκράτορας Αδριανός: όσα δεν ξέρετε γι αυτόν 19 Ιανουαρίου 2017 Ο φιλαθήναιος αυτοκράτορας Αδριανός: όσα δεν ξέρετε γι αυτόν Επιστήμες / Ιστορία / Μουσεία Το Μουσείο της Ακρόπολης τιμά την επέτειο των 1900 χρόνων από την άνοδο στο θρόνο του φιλαθήναιου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡO ΤΗΣ ΚΩ Το Κάστρο των Ιπποτών είναι ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία της Κω. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό και επιβλητικό είναι ένα από τα αξιοθέατα που κάθε επισκέπτης του νησιού πρέπει να

Διαβάστε περισσότερα

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη.

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα ψηφιδωτά που βρίσκονταν στην αψίδα του ναού της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη. Ο Χριστός. Ψηφιδωτό Παναγίας της Κανακαριάς. Λυθράγκωμη- Καρπασίας Τα ψηφιδωτά αυτά

Διαβάστε περισσότερα

OPΓANΩΣH: ΠOΛITIΣTIKOΣ ΣYΛΛOΓOΣ ΓEPΓEPHΣ. Στο Pούβα... Γιορτές της φύσης & των ανθρώπων! Γιορτές της φύσης. & των ανθρώπων!

OPΓANΩΣH: ΠOΛITIΣTIKOΣ ΣYΛΛOΓOΣ ΓEPΓEPHΣ. Στο Pούβα... Γιορτές της φύσης & των ανθρώπων! Γιορτές της φύσης. & των ανθρώπων! OPΓANΩΣH: ΠOΛITIΣTIKOΣ ΣYΛΛOΓOΣ ΓEPΓEPHΣ Στο Pούβα... Γιορτές της φύσης Γιορτές της φύσης & των ανθρώπων! & των ανθρώπων! συνδιοργάνωση Kαλοκαίρι 2012 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΕΡΓΕΡΗΣ Και να αδερφέ μου που

Διαβάστε περισσότερα

Πειραιώς Σεραφείμ και Βαγγέλης Μαρινάκης «απεκάλυψαν» τον Νικητάρα

Πειραιώς Σεραφείμ και Βαγγέλης Μαρινάκης «απεκάλυψαν» τον Νικητάρα 23/03/2019 Πειραιώς Σεραφείμ και Βαγγέλης Μαρινάκης «απεκάλυψαν» τον Νικητάρα Μητροπολιτικό Έργο / Ι.Μ. Πειραιώς Πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια προτομής του Νικήτα Σταματελόπουλου, γνωστού ως Νικηταρά,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Α : ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ)

ΜΕΡΟΣ Α : ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ) ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ : Ελληνικά ΕΠΙΠΕΔΟ : 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α : ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να αναπτύξετε ΕΝΑ από τα πιο κάτω θέματα (150-180 λέξεις ή 15-20 γραμμές) 1. Πώς πέρασα το περασμένο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5. Κωνσταντινούπολη, 29 Μαίου 1453, Τρίτη μαύρη και καταραμένη

Κεφάλαιο 5. Κωνσταντινούπολη, 29 Μαίου 1453, Τρίτη μαύρη και καταραμένη Κεφάλαιο 5 Κωνσταντινούπολη, 29 Μαίου 1453, Τρίτη μαύρη και καταραμένη Έφτασε μια μισάνοιχτη πόρτα, ένα μικρό κενό στο χώρο και το χρόνο, σαν ένα ασήμαντο λάθος της Ιστορίας για να πέσει η Πόλη. Εκείνο

Διαβάστε περισσότερα

Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius

Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius Μάρτιος 2011 Αυτό το βιβλίo είναι μέρος μιας δραστηριότητας του Προγράμματος Comenius Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΡΟ-ΜΑΝΩΛΗ Πολύ παλιά, αιώνες πριν, ο Negru Voda, ο κυβερνήτης της Ρουμανίας, ήθελε να χτίσει ένα μοναστήρι

Διαβάστε περισσότερα

Τα προσκυνήματα του Δεκαπενταύγουστου από την Τήνο μέχρι την Αμοργό

Τα προσκυνήματα του Δεκαπενταύγουστου από την Τήνο μέχρι την Αμοργό Τα προσκυνήματα του Δεκαπενταύγουστου από την Τήνο μέχρι την Αμοργό Όπου και να βρεθεί κανείς τον Δεκαπενταύγουστο μοσχοβολά η χάρη Της. Αυτή θα σε οδηγήσει να ανάψεις ένα κερί και να γιορτάσεις μαζί Της

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Η αγάπη άργησε μια μέρα. Εργασία της μαθήτριας Ισμήνης-Σωτηρίας Βαλμά

Τίτλος Η αγάπη άργησε μια μέρα. Εργασία της μαθήτριας Ισμήνης-Σωτηρίας Βαλμά Τίτλος Η αγάπη άργησε μια μέρα Εργασία της μαθήτριας Ισμήνης-Σωτηρίας Βαλμά Χώρος: Νεοχώρι Κρήτης Χρόνος: 1925-1930 (περίοδος Β Παγκοσμίου πολέμου) Πρόσωπα Οικογένεια Φτενούδου Πατέρας: Μιχαήλος Μητέρα:

Διαβάστε περισσότερα

Η λεοπάρδαλη, η νυχτερίδα ή η κουκουβάγια βλέπουν πιο καλά μέσα στο απόλυτο σκοτάδι;

Η λεοπάρδαλη, η νυχτερίδα ή η κουκουβάγια βλέπουν πιο καλά μέσα στο απόλυτο σκοτάδι; ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Η λεοπάρδαλη, η νυχτερίδα ή η κουκουβάγια βλέπουν πιο καλά μέσα στο απόλυτο σκοτάδι; Κανένα από αυτά τα ζώα. Στο απόλυτο σκοτάδι είναι αδύνατο να δει κανείς ο,τιδήποτε. Ποια δουλειά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΝΟ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ...

ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΝΟ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ... ΕΝΑΣ ΤΟΙΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΝΟ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ... Είναι μεσημέρι και τα παιδιά του διπλανού σπιτιού βγαίνουν έξω για να παίξουν Μια στέλνουν την μπάλα από εδώ, μια από εκεί, στο τέλος όλο πάνω μου πέφτει.

Διαβάστε περισσότερα

Για αρκετές ημέρες, είχαμε τη χαρά και την τιμή, να έχουμε κοντά μας, στην πόλη μας να φιλοξενούμε κατά κάποιο τρόπο-, για μια σειρά ομιλιών, έναν

Για αρκετές ημέρες, είχαμε τη χαρά και την τιμή, να έχουμε κοντά μας, στην πόλη μας να φιλοξενούμε κατά κάποιο τρόπο-, για μια σειρά ομιλιών, έναν Για αρκετές ημέρες, είχαμε τη χαρά και την τιμή, να έχουμε κοντά μας, στην πόλη μας να φιλοξενούμε κατά κάποιο τρόπο-, για μια σειρά ομιλιών, έναν από τους λίγους σημαντικότερους Έλληνες. Το Νίκο Λυγερό!

Διαβάστε περισσότερα

Σιώμος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου, 11 ετών

Σιώμος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου, 11 ετών Σιώμος Θεόδωρος του Κωνσταντίνου, 11 ετών Το μυστήριο του πασχαλινού λαγού Του Κώστα Στοφόρου «Να βγούμε;» «Όχι ακόμα», είπε ο μπαμπάς. «Δεν θα έχει έρθει. Είναι πολύ νωρίς. Κάτσε να ξυπνήσει κι ο Δημήτρης».

Διαβάστε περισσότερα

Η ζωή είναι αλλού. < <Ηλέκτρα>> Το διαδίκτυο είναι γλυκό. Προκαλεί όμως εθισμό. Γι αυτό πρέπει τα παιδιά. Να το χρησιμοποιούν σωστά

Η ζωή είναι αλλού. < <Ηλέκτρα>> Το διαδίκτυο είναι γλυκό. Προκαλεί όμως εθισμό. Γι αυτό πρέπει τα παιδιά. Να το χρησιμοποιούν σωστά Δράση 2 Σκοπός: Η αποτελεσματικότερη ενημέρωση των μαθητών σχετικά με όλα τα είδη συμπεριφορικού εθισμού και τις επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή! Οι μαθητές εντοπίζουν και παρακολουθούν εκπαιδευτικά βίντεο,

Διαβάστε περισσότερα

5. ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ

5. ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ 5. ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΗΣ Έντυπο 5.4.1. «Κυριακίδης» Δραστηριότητα 1 η : «Στέλιος Κυριακίδης, η ζωή μου» Ο Στέλιος Κυριακίδης ήταν αθλητής δρόμων ημιαντοχής και αντοχής, με ιδιαίτερη έφεση στον μαραθώνιο.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018 ΑΠΟ ΤΟ 2 Ο ΓΕ.Λ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018 ΑΠΟ ΤΟ 2 Ο ΓΕ.Λ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ 28 ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018 ΑΠΟ ΤΟ 2 Ο ΓΕ.Λ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Τη φετινή χρονιά 2018-2019, ο Σύλλογος διδασκόντων του 2 ου ΓΕ.Λ. Αγίου Δημητρίου αποφάσισε να τιμήσει το ηρωικό «ΟΧΙ» του λαού μας και

Διαβάστε περισσότερα

Το τέλος του Μικρασιατικού Ελληνισμού

Το τέλος του Μικρασιατικού Ελληνισμού Το τέλος του Μικρασιατικού Ελληνισμού Η γιαγιά μου, η μητέρα του πατέρα μου, λεγόταν Αλεξάνδρα Καλπάκα και ήταν γεννημένη στο Αϊβαλί. Οι γονείς της ήταν Αϊβαλιώτες, γέννημα θρέμμα. Ζούσαν στο Αϊβαλί πάρα

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλα εργασίας Ονοματεπώνυμο:-------------------- Σχολείο: -------------------------- Τάξη:---------

Φύλλα εργασίας Ονοματεπώνυμο:-------------------- Σχολείο: -------------------------- Τάξη:--------- 25η Μαρτίου 1821 Φύλλα εργασίας Ονοματεπώνυμο:-------------------- Σχολείο: -------------------------- Τάξη:--------- Στόχοι: Μέσα από διάφορες επικοινωνιακές και διαθεματικές δραστηριότητες τo παιδί:

Διαβάστε περισσότερα

Κοπή Αγιοβασιλόπιτας και Βράβευση Φοιτητών στην ΟΑΚ (φώτο)

Κοπή Αγιοβασιλόπιτας και Βράβευση Φοιτητών στην ΟΑΚ (φώτο) 07/01/2019 Κοπή Αγιοβασιλόπιτας και Βράβευση Φοιτητών στην ΟΑΚ (φώτο) / Επικαιρότητα Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατά τρόπο παραδοσιακό εορτάστηκε και εφέτος η μεγάλη εορτή Ορθοδοξίας, η εορτή των Θεοφανείων

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 17 - Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας ( ) Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης. Ιστορία Γ Γυμνασίου

Ενότητα 17 - Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας ( ) Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης. Ιστορία Γ Γυμνασίου Ενότητα 17 - Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας (1828-1831) Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης Ιστορία Γ Γυμνασίου Το Ναύπλιο την εποχή της άφιξης του Καποδίστρια (1828) Χρονολόγιο Ερειπωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Προς το Ναϊσκο του Θεού. τη μεγάλη Ιερή Πομπή. ο Άγιος Πατέρας οδηγεί. Πλαισιωμένος. Από Κληρικούς. όλων των βαθμίδων. Από Εκπροσώπους.

Προς το Ναϊσκο του Θεού. τη μεγάλη Ιερή Πομπή. ο Άγιος Πατέρας οδηγεί. Πλαισιωμένος. Από Κληρικούς. όλων των βαθμίδων. Από Εκπροσώπους. Προς το Ναϊσκο του Θεού τη μεγάλη Ιερή Πομπή ο Άγιος Πατέρας οδηγεί Πλαισιωμένος Από Κληρικούς όλων των βαθμίδων Από Εκπροσώπους της Πολιτείας Από Αντιπροσωπείες 1 / 16 Ιδρυμάτων και Φορέων Ακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

www.kalymnikifilia.gr

www.kalymnikifilia.gr Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας στη διαμόρφωση του ρωσικού εκπαιδευτικού συστήματος (το παράδειγμα των Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Μόσχας) ΒΑΝΤΙΜ ΓΙΑΡΟΒΟÏ Kαθηγητής μουσικής

Διαβάστε περισσότερα

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 «Ο Αϊούλαχλης και ο αετός» (Φλώρινα - Μακεδονία Καύκασος) Διαγωνισμός παραδοσιακού παραμυθιού ebooks4greeks.gr ΠΑΡΑΜΥΘΙ #25 Ψηφίστε το παραμύθι που σας άρεσε περισσότερο εδώ μέχρι 30/09/2011

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ. Υπό του Περικλή Π. Παπαβασιλόπουλου

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ. Υπό του Περικλή Π. Παπαβασιλόπουλου ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΣ Υπό του Περικλή Π. Παπαβασιλόπουλου Η Σίτσοβα (νυν Αλαγονία) είναι ένα από τα έξι χωριά του τέως Δήμου Αλαγονίας Τα έξι αυτά χωριά που είναι κτισμένα στις

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ray Mesterio είναι ένας εξαιρετικός παλαιστής που ξέρει πολλές τεχνικές. Φοράει συνέχεια μια χρωματιστή μάσκα κι έτσι δεν ξέρουμε πώς είναι το

Ο Ray Mesterio είναι ένας εξαιρετικός παλαιστής που ξέρει πολλές τεχνικές. Φοράει συνέχεια μια χρωματιστή μάσκα κι έτσι δεν ξέρουμε πώς είναι το Ο Ray Mesterio είναι ένας εξαιρετικός παλαιστής που ξέρει πολλές τεχνικές. Φοράει συνέχεια μια χρωματιστή μάσκα κι έτσι δεν ξέρουμε πώς είναι το πρόσωπό του. Όμως είναι κοντός κι αδύνατος. Είναι πολύ γυμνασμένος

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ:

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ: Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ: Η Αικατερίνη είχε κάλλος και ομορφιά ασύγκριτη. Η μητέρα της και οι συγγενείς της την πίεζαν συνεχώς να παντρευτεί, για να μην φύγουν από τα χέρια τους

Διαβάστε περισσότερα