16350/12 ΑΓΚ/γπ 1 DG D 2A

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 22 Νοεμβρίου 2012 (03.11) (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2011/0204 (COD) 16350/12 JUSTCIV 335 CODEC 2706 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 15918/12 JUSTICIV 327 CODEC 2604 αριθ. πρότ. Επιτρ.: 13260/11 JUSTICIV 205 CODEC 1280 Θέμα: Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση ευρωπαϊκής διαταγής διατήρησης λογαριασμού με σκοπό τη διευκόλυνση της διασυνοριακής ανάκτησης οφειλών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις [Πρώτη ανάγνωση] - Συζήτηση προσανατολισμού Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Με επιστολή της 25ης Ιουλίου 2011, η Επιτροπή διαβίβασε στο Συμβούλιο πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση ευρωπαϊκής διαταγής διατήρησης λογαριασμού με σκοπό τη διευκόλυνση της διασυνοριακής ανάκτησης οφειλών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 81 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εκ τούτου υπόκειται στη συνήθη νομοθετική διαδικασία. 2. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που προσαρτάται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ιρλανδία έχει κοινοποιήσει ότι επιθυμεί να συμμετάσχει στην έκδοση και την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού /12 ΑΓΚ/γπ 1

2 3. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν προέβη σε κοινοποίηση δυνάμει του άρθρου 3 του προαναφερόμενου. Πρωτοκόλλου για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας και άρα δεν θα συμμετάσχει στην έκδοση της πρότασης κανονισμού 1. Ωστόσο, θα μπορέσει να αποδεχθεί τον κανονισμό μετά από τη θέσπισή του σύμφωνα με το άρθρο 4 του εν λόγω Πρωτοκόλλου. 4. Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του Πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση του προτεινόμενου κανονισμού και δεν θα δεσμεύεται από αυτόν ούτε θα υπόκειται στην εφαρμογή του. 5. Η Ομάδα «Θέματα Αστικού Δικαίου (Διαταγή Διατήρησης Λογαριασμού)» εξέτασε την πρόταση κανονισμού σε διάφορες συνεδριάσεις από το Σεπτέμβριο του Η κυπριακή προεδρία έδωσε προτεραιότητα σε αυτόν τον φάκελο και ως εκ τούτου η πρόταση κανονισμού συζητήθηκε διεξοδικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατά το δεύτερο εξάμηνο του Η Προεδρία είναι πεπεισμένη ότι ο προτεινόμενος κανονισμός έχει τη δυνατότητα να δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη διευκολύνοντας τη διασυνοριακή ανάκτηση οφειλών. Ο μηχανισμός που θα δημιουργηθεί θα ωφελήσει σημαντικά τους πιστωτές στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε είναι απλοί πολίτες είτε επιχειρήσεις. 7. Σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στο πλαίσιο της Ομάδας «Θέματα Αστικού Δικαίου (Διαταγή διατήρησης λογαριασμού)», ιδίως όσον αφορά τα κεφάλαια Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, αλλά η διασύνδεση μεταξύ των διαφόρων κεφαλαίων δεν επιτρέπει να ληφθεί τελική θέση σε αυτό το στάδιο. Ωστόσο, η Προεδρία πιστεύει ότι είναι πλέον ώρα να ζητηθεί από το Συμβούλιο να πραγματοποιήσει συζήτηση προσανατολισμού και να θεσπίσει ορισμένους γενικούς προσανατολισμούς για τις μελλοντικές εργασίες. 1 Βλ. έγγρ. 5173/12 JUSTCIV 5 CODEC 54 όπου εξηγείται η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου /12 ΑΓΚ/γπ 2

3 ΙΙ. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Α. Μια αυτοτελής ευρωπαϊκή διαδικασία για τη διατήρηση τραπεζικών λογαριασμών 8. Ο προτεινόμενος κανονισμός θα θεσπίσει νέα, αυτοτελή ευρωπαϊκή διαδικασία για τη διατήρηση τραπεζικών λογαριασμών σε διασυνοριακές υποθέσεις. Η νέα αυτή διαδικασία θα παρέχει τη δυνατότητα στον πιστωτή να επιτυγχάνει την έκδοση ευρωπαϊκής διαταγής διατήρησης λογαριασμού (στο εξής «διαταγή διατήρησης» ή «διαταγή») με την οποία θα δεσμεύονται κεφάλαια που κατέχει ο πιστωτής σε τραπεζικό λογαριασμό σε κράτος μέλος. Η διαταγή θα είναι στη διάθεση του πιστωτή λίγο πριν από την έναρξη δικαστικής διαδικασίας επί της ουσίας της υπόθεσης ή σε οποιοδήποτε στάδιο κατά τη διάρκεια της εν λόγω διαδικασίας. Θα είναι επίσης στη διάθεσή του πιστωτή πριν κινήσει διαδικασία για την εκτέλεση απόφασης ή άλλου εκτελεστού τίτλου που έχει εκδοθεί κατά του οφειλέτη. Η διαταγή θα απαγορεύει στον οφειλέτη να μεταφέρει κεφάλαια από τον τραπεζικό του λογαριασμό και με τον τρόπο αυτό να ματαιώνει τις προσπάθειες του πιστωτή για ανάκτηση των οφειλών του. 9. Από τις συζητήσεις στην Ομάδα «Θέματα Αστικού Δικαίου (Διαταγή διατήρησης λογαριασμού)» προέκυψε γενική υποστήριξη της ιδέας μιας ευρωπαϊκής διαδικασίας για τη θέσπιση ευρωπαϊκής διαταγής διατήρησης λογαριασμού η οποία καλύπτει τόσο τη διαδικασία έκδοσης της διαταγής όσο και τη διαδικασία εκτέλεσής της. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο προκειμένου να καθοριστούν οι ακριβείς λεπτομέρειες της διαδικασίας, οι προϋποθέσεις για την έκδοση της διαταγής και άλλα στοιχεία. 10. Η Προεδρία προτείνει να επιβεβαιώσει το Συμβούλιο τον πολιτικό στόχο της θέσπισης μιας νέας, ευρωπαϊκής διαδικασίας για την έκδοση Ευρωπαϊκής Διαταγής Διατήρησης Λογαριασμού. Β. Ο διασυνοριακός χαρακτήρας του προτεινόμενου κανονισμού 11. Δεδομένης της νομικής του βάσης, ο κανονισμός θα εφαρμόζεται σε διασυνοριακές υποθέσεις και δεν θα επηρεάζει τις εθνικές διαδικασίες ανάκτησης οφειλών. Προκειμένου να καταστεί σαφής ο περιορισμός του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού, η πρόταση της Επιτροπής περιλαμβάνει ειδικό άρθρο που ορίζει τι συνιστά διασυνοριακή υπόθεση /12 ΑΓΚ/γπ 3

4 12. Οι μέχρι σήμερα συζητήσεις στην Ομάδα θεμάτων αστικού δικαίου (Διαταγή διατήρησης λογαριασμού) κατέδειξαν ευρεία υποστήριξη για περιορισμό του πεδίου εφαρμογής του προτεινόμενου κανονισμού σε διασυνοριακές υποθέσεις και επίσης για την σαφή απαρίθμηση σε άρθρο των στοιχείων που καθορίζουν πότε μια υπόθεση πρέπει να θεωρείται διασυνοριακή υπόθεση. Για παράδειγμα, υπάρχει γενική συμφωνία ότι πρόκειται για διασυνοριακή υπόθεση όταν το δικαστήριο που εκδίδει διαταγή διατήρησης ευρίσκεται σε ένα κράτος μέλος και ο λογαριασμός τον οποίον αφορά η διαταγή ευρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος. Ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση σε τεχνικό επίπεδο προκειμένου να καθοριστεί ποια άλλα στοιχεία θα ήταν σκόπιμο να περιληφθούν στο ειδικό άρθρο που ορίζει τις διασυνοριακές υποθέσεις. 13. Η Προεδρία προτείνει να επιβεβαιώσει το Συμβούλιο ότι ο προτεινόμενος κανονισμός θα εφαρμόζεται μόνον σε διασυνοριακές υποθέσεις και ότι ένα ειδικό άρθρο θα περιλάβει σαφή ορισμό αυτών των υποθέσεων. Γ. Το στοιχείο «αιφνιδιασμού» της διαταγής διατήρησης 14. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα της διαταγής διατήρησης, οι διαδικασίες που οδηγούν στην έκδοσή της πρέπει να διεξάγονται με τρόπο ώστε ο οφειλέτης να μην έχει την ευκαιρία να μεταφέρει χρήματα από τους λογαριασμούς του προτού εκτελεστεί η διαταγή (στοιχείο»αιφνιδιασμού»). 15. Οι μέχρι σήμερα συζητήσεις στην Ομάδα θεμάτων αστικού δικαίου( Διαταγή διατήρησης λογαριασμού) κατέδειξαν ευρεία υποστήριξη της ιδέας ότι η διαταγή διατήρησης θα πρέπει να εκδίδεται υπό συνθήκες που να διασφαλίζουν το στοιχείο «αιφνιδιασμού». Ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω εξέταση και συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο το δικαστήριο πρέπει να έχει τη διακριτική ευχέρεια να ακούει τον οφειλέτη, σε δέουσες αλλά εξαιρετικές περιπτώσεις, και, σε αυτή τη περίπτωση, με ποιόν τρόπο αυτή η ακρόαση δεν θα θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα της διαταγής. 16. Η Προεδρία προτείνει να επιβεβαιώσει το Συμβούλιο ότι το στοιχείο του «αιφνιδιασμού» είναι σημαντικό προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η διαταγή διατήρησης θα προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο στους πιστωτές που προσπαθούν να ανακτήσουν οφειλές από οφειλέτες σε διασυνοριακές υποθέσεις. Συγχρόνως, ο προτεινόμενος κανονισμός θα πρέπει να προσφέρει κατάλληλη προστασία και στον οφειλέτη (βλ. σημείο Δ κατωτέρω) /12 ΑΓΚ/γπ 4

5 Δ. Κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων του πιστωτή και των συμφερόντων του οφειλέτη 17. Ο προτεινόμενος κανονισμός πρέπει να επιτύχει κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων του πιστωτή και των συμφερόντων του οφειλέτη, για παράδειγμα, απαιτώντας από τον πιστωτή να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις πριν από την έκδοση διαταγής διατήρησης και θέτοντας κατάλληλα ένδικα μέσα στη διάθεση του οφειλέτη ο οποίος επιθυμεί να αμφισβητήσει τη διαταγή διατήρησης. 18. Από τις μέχρι σήμερα συζητήσεις στην Ομάδα θεμάτων αστικού δικαίου (Διαταγή διατήρησης λογαριασμού) προκύπτει ότι, προκειμένου να επιτευχθεί κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων του πιστωτή και του οφειλέτη, τα κράτη μέλη συμφωνούν ότι πρέπει να προσφέρεται στον οφειλέτη μεγαλύτερη προστασία από την αρχικά προτεινόμενη από την Επιτροπή. Προσπαθώντας να συμβάλει σε αυτήν την ισορροπία, η Προεδρία υπέβαλε στην Ομάδα διάφορες νέες ιδέες. 19. Η Προεδρία προτείνει να επιβεβαιώσει το Συμβούλιο, ως σημαντικό στόχο των μελλοντικών εργασιών, την επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των συμφερόντων του πιστωτή και των συμφερόντων του οφειλέτη και να επιβεβαιώσει ότι πρέπει να προστεθούν στην πρόταση κανονισμού τα ακόλουθα στοιχεία αναφορικά με την προστασία του οφειλέτη : α) Η αίτηση για διαταγή διατήρησης πρέπει να περιλαμβάνει διαβεβαίωση ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από τον πιστωτή είναι αληθείς και πλήρεις καθώς και υπενθύμιση ότι οιαδήποτε ψευδής δήλωση ή παράλειψη μπορεί να έχει νομικές συνέπειες δυνάμει της ισχύουσας νομοθεσίας. β) Κατ αρχήν, εξουσιοδοτημένα για την έκδοση διαταγής διατήρησης είναι μόνον τα δικαστήρια. γ) Η διαταγή διατήρησης πρέπει να ανακαλείται χωρίς να απαιτείται παρέμβαση εκ μέρους του οφειλέτη εάν ο πιστωτής δεν κινήσει διαδικασία επί της ουσίας της υπόθεσης εντός της προθεσμίας που καθορίζεται στην πρόταση κανονισμού. Απαιτούνται περαιτέρω συζητήσεις προκειμένου να καθοριστεί η λειτουργία αυτού του μηχανισμού (συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος των χρονικών ορίων) /12 ΑΓΚ/γπ 5

6 20. Η Προεδρία προτείνει επιπλέον να επιβεβαιώσει το Συμβούλιο ότι θα διερευνηθούν περαιτέρω τα εξής τουλάχιστον στοιχεία, που πρότεινε η Προεδρία, όσον αφορά την προστασία του οφειλέτη : α) Ο πιστωτής πρέπει να φέρει την ευθύνη έναντι του οφειλέτη για οιαδήποτε ζημία προκληθεί από ενδεχόμενη παραβίαση εκ μέρους του των καθηκόντων του δυνάμει του προτεινόμενου κανονισμού, σύμφωνα με όρους και κανόνες που θα συμφωνηθούν αργότερα από τα κράτη μέλη. β) Σε περίπτωση που ο πιστωτής υποβάλλει αίτηση για την έκδοση διαταγής διατήρησης πριν κινήσει διαδικασία επί της ουσίας της υπόθεσης, θα πρέπει, κατ αρχήν, να προσφέρει κάποιου είδους διασφάλιση ότι θα αποζημιώσει τον οφειλέτη για κάθε ζημία που θα προκληθεί λόγω της παραβίασης εκ μέρους του πιστωτή των υποχρεώσεών του στο πλαίσιο του προτεινόμενού κανονισμού. Το δικαστήριο θα πρέπει να έχει τη διακριτική ευχέρεια να απαλλάσσει τον πιστωτή από αυτήν την απαίτηση όταν η προσφορά αυτής της διασφάλισης είναι άσκοπη ή περιττή. ΙΙΙ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 21. Καλείται το Συμβούλιο να εγκρίνει τους προσανατολισμούς που περιέχονται στο τμήμα ΙΙ ως γενικούς προσανατολισμούς για τις μελλοντικές εργασίες σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό /12 ΑΓΚ/γπ 6