Παραδοτέο 11. Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη μη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειμένων

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Παραδοτέο 11. Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη μη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειμένων"

Transcript

1 Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύμπραξη: «Δ. Τσιάρας - Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 11 Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη μη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειμένων Υπεύθυνος σύνταξης: Δημήτρης Τσιάρας Δασολόγος Περιβαλ/γος Ιανουάριος, 2014

2

3 Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου: Σύμπραξη «Δ. Τσιάρας - Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 11: Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη µη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειµένων Αρχείο: DELIVERABLE_11_ v4.doc ΕΚ ΟΣΗ/ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ: 4.0 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Προτεινόµενη βιβλιογραφική αναφορά: Ιστοσελίδα έργου: Τσιάρας, Δ. και Νικήσιανης, Ν., Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη μη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειμένων. Παραδοτέο 11 του Έργου: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης». Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου Βιστωνίδας Ισμαρίδας. Αυτοτελής έκδοση, σελ. 34

4

5 Παραδοτέο 11: Σύνταξη προδιαγραφών που να εξασφαλίζουν τη µη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειµένων Περιεχόµενα ΣΥΝΟΨΗ Εισαγωγή Το καθεστώς προστασίας του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ Ζώνες Προστασίας και επιτρεπόµενες χρήσεις Συνθήκη RAMSAR ίκτυο Προστατευόµενων Περιοχών NATURA Καταφύγια Άγριας Ζωής Επιδράσεις τουρισµού και δραστηριοτήτων αναψυχής Μέτρα αποτροπής των επιδράσεων Γενικοί όροι για την αποτροπή των επιδράσεων Οριζόντια µέτρα αποτροπής των επιδράσεων Ειδικότερα µέτρα αποτροπής των επιδράσεων των δραστηριοτήτων οικοτουρισµού Οδικές περιηγήσεις Πεζοπορικές περιηγήσεις Ποδηλατικές περιηγήσεις Πλωτές περιηγήσεις Παρατήρηση άγριας ζωής Μέτρα αποτροπής των επιδράσεων των δραστηριοτήτων θαλάσσιου τουρισµού Μέτρα αποτροπής των επιδράσεων άλλων δραστηριοτήτων τουρισµού και αναψυχής 31 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 33

6

7 ΣΥΝΟΨΗ Στο παρόν παραδοτέο διερευνώνται οι επιδράσεις του τουρισµού στο προστατευόµενο αντικείµενο καθώς και τα µέτρα άµβλυνσης τους. Το Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. ιδρύθηκε µε βάση την ΚΥΑ 5796/ και µε ΚΥΑ 44549/ (ΦΕΚ 497/Τ / ) έχουν γίνει σηµαντικές αλλαγές ως προς το καθεστώς προστασίας του, όπου διακρίνονται τέσσερις ζώνες προστασίας (Α, Β, Γ και ). Τρεις περιοχές του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. ( έλτα Νέστου και παρακείµενες λιµνοθάλασσες, Λίµνη Βιστωνίδα Λιµνοθάλασσα Πόρτο Λάγος και Λίµνη Ισµαρίδα και σύµπλεγµα λιµνοθαλασσών Θράκης) προστατεύονται από τη συνθήκη Ramsar, τρεις από την Οδηγία 92/43 «Για την προστασία της χλωρίδας, της πανίδας και των οικοτόπων» (SCI) και δύο από την Οδηγία 79/409 «Για την προστασία των Άγριων Πουλιών» (SPA). Επίσης η ασική Υπηρεσία, έχει θεσµοθετήσει στην περιοχή του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. 17 Καταφύγια Άγριας Ζωής. Ο τουρισµός αποτελεί µια ιδιαίτερα απαιτητική δραστηριότητα σε φυσικούς και ανθρώπινους πόρους, κατά συνέπεια, οι επιδράσεις του είναι συνήθως αρνητικές για το περιβάλλον. Για την αποτροπή των αρνητικών επιδράσεων του υπάρχουν γενικά µέτρα που εφαρµόζονται σε προστατευόµενες περιοχές αλλά και ειδικά που εστιάζονται σε συγκεκριµένες περιοχές ιδιαίτερης αξίας. Για την εφαρµογή των ειδικών µέτρων είναι απαραίτητη η άριστη γνώση της περιοχής, σε σχέση µε τα προστατευκτέα αντικείµενα (θέσεις φωλιάσµατος σπάνιων ειδών, τύπων οικοτόπων του παρ. Ι της Οδηγίας 92/43 κλπ.). Στο Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. υπάρχει ανεπτυγµένος θαλάσσιος τουρισµός, ο οποίος εξαιτίας της µαζικότητας του πρέπει να ελεγχθεί και να καθοδηγηθεί ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές του επιδράσεις (καταστροφή αµµοθινών, θαλάσσιων λιβαδιών µε Posidonia, kite surfing στις λιµνοθάλασσες). Η ενηµέρωση των επισκεπτών για την περιοχή και τις αξίες της µαζί µε µια αποτελεσµατική φύλαξη και επόπτευση του χώρου αποτελούν την εγγύηση της ακεραιότητας της περιοχής. Μετά την ολοκλήρωση των σχεδίων παρακολούθησης των τύπων οικοτόπων και των ειδών στην περιοχή του πάρκου θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο κανονισµός λειτουργίας του όπου θα προβλέπονται εκτός από τα γενικά µέτρα και ειδικά. Ο κανονισµός αυτός θα πρέπει να τύχει ουσιαστικής διαβούλευσης µε τους τοπικούς φορείς και τους χρήστες της περιοχής ώστε να εξασφαλιστεί η τήρηση του. 1

8 1. Εισαγωγή Το παρόν κείµενο αποτελεί το Παραδοτέο 11 του έργου. Σύµφωνα µε την προκήρυξη στο συγκεκριµένο κείµενο «θα συνταχθούν συγκεκριµένες προδιαγραφές για κάθε κατηγορία τουρισµού και δραστηριότητα αναψυχής, ανάλογα µε την ευαισθησία της επιµέρους προστατευόµενης περιοχής, ώστε η άσκηση των δραστηριοτήτων να εξασφαλίζει την µη παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειµένων». Στο τελικό παραδοτέο συµµετείχε σε µεγάλο βαθµό ο Νίκος Νικήσιανης, ο οποίος, από ολόκληρη την οµάδα, γνωρίζει καλύτερα την περιοχή µελέτης, τόσο εξαιτίας των εργασιών πεδίου του παρόντος έργου, όσο και παλαιότερων ενασχολήσεών του στην περιοχή. Tην κύρια βιβλιογραφική έρευνα έκανε η Γλυκερία Γκατζογιάννη και την επιµέλεια διόρθωση του κειµένου η Πασχαλίνα Νούσκα. Ο τουρισµός αποτελεί σηµαντικό µέσο ανάπτυξης πολλών προστατευόµενων περιοχών, η ανεξέλεγκτη ανάπτυξή του, όµως, µπορεί να έχει µη αναστρέψιµες επιπτώσεις, τόσο σε οικονοµικό και κοινωνικό, όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Εποµένως, ο σχεδιασµός για τον τουρισµό θα πρέπει να στοχεύει στην προσπάθεια διαφύλαξης του περιβάλλοντος, το οποίο έλκει και αναπτύσσει τον τουρισµό, προκειµένου να εξασφαλισθούν η διάρκεια και οι θετικές επιπτώσεις από τη διεύρυνσή του. Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος της «στροφής» που έχει παρατηρηθεί προς τις ειδικές και εναλλακτικές µορφές τουρισµού τα τελευταία χρόνια. Στην περιοχή του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. ειδικότερα, ήδη συναντάµε ένα σηµαντικό τουριστικό ρεύµα, το οποίο αφορά κυρίως τον θαλάσσιο τουρισµό, ενώ αναπτύσσονται σταδιακά ο οικοτουρισµός και οι άλλες εναλλακτικές µορφές τουρισµού (αναλυτικά βλ. Παραδοτέο 1). Η παρουσία των επισκεπτών αυτών, οι δηµόσιες και ιδιωτικές υποδοµές που έχουν αναπτυχθεί για την υποδοχή και την εξυπηρέτησή τους (βλ. Παραδοτέο 3), το πλήθος των τουριστικών επιχειρήσεων που λειτουργούν στην περιοχή (βλ. Παραδοτέο 6), οι διάφορες δραστηριότητες αναψυχής που λαµβάνουν ήδη χώρα (βλ. Παραδοτέο 12), έχουν ήδη σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες αφορούν κυρίως τον θαλάσσιο τουρισµό και επικεντρώνονται στο παραλιακό µέτωπο του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. Η παρούσα µελέτη, ωστόσο, ούτε σκοπεύει, ούτε και µπορεί να προβεί σε µία µελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων όλων των παραπάνω δραστηριοτήτων που συνδέονται µε τον τουρισµό. Εξάλλου, οι υφιστάµενες επιχειρήσεις, υποδοµές και δραστηριότητες έχουν ήδη υποβληθεί σε περιβαλλοντικό έλεγχο, σύµφωνα µε την κείµενη περιβαλλοντική νοµοθεσία και έχουν υποβάλλει, εκεί που προβλέπεται, Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχει γνωµοδοτήσει σχετικά και ο Φορέας ιαχείρισης. Θα επικεντρωθούµε, αντίθετα, σύµφωνα και µε τη σχετική προκήρυξη, στον προσδιορισµό των αναγκαίων προδιαγραφών, ώστε να αµβλυνθούν οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων τουρισµού και αναψυχής που προτείνονται και από την παρούσα µελέτη, όσον αφορά την παρενόχληση της άγριας ζωής και γενικότερα την ακεραιότητα των προστατευτέων αντικειµένων. Ο προσδιορισµός αυτός γίνεται λαµβάνοντας υπόψη το καθεστώς προστασίας του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. και παρουσιάζεται ανά κατηγορία τουρισµού. 2

9 1. Το καθεστώς προστασίας του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ Ζώνες Προστασίας και επιτρεπόµενες χρήσεις Το Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. (Νέστου Βιστωνίδας Ισµαρίδας) ιδρύθηκε µε βάση την ΚΥΑ 5796/ Με τη νεότερη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 44549/ (ΦΕΚ 497/Τ / ) έχουν γίνει σηµαντικές αλλαγές ως προς το καθεστώς προστασίας. Οι ζώνες προστασίας που διακρίνονται είναι: Ζώνη Α: «Περιοχή προστασίας της φύσης», η οποία διακρίνεται περαιτέρω σε Α1, Α2, Α3, Α4, Α5. Ζώνη Β: «Περιοχή προστατευόµενων φυσικών σχηµατισµών, προστατευόµενων τοπίων και στοιχείων τοπίου», η οποία διακρίνεται περαιτέρω σε Β1, Β2, Β3, Β4, Β5. Ζώνη Γ: «Περιοχή οικοανάπτυξης», η οποία διακρίνεται περαιτέρω σε Γ1, Γ2. Ζώνη : «Περιφερειακή Ζώνη». Σηµειώνεται, ωστόσο, ότι οι µη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις (ΜΚΟ) Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, WWF ΕΛΛΑΣ, Καλλιστώ, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισµού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, ίκτυο Μεσόγειος S.O.S. κατέθεσαν στις 19/12/2008 αίτηση ακύρωσης της ΚΥΑ 44549/ ενώπιον του Ε Τµήµατος του Συµβουλίου της Επικρατείας. Ένας από τους λόγους ακύρωσης που προβάλλονται είναι ότι η νέα ΚΥΑ επιτρέπει την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που µπορούν να µεταβάλλουν και να αλλοιώσουν τη φυσική κατάσταση, τη σύνθεση και την εξέλιξη της ζώνης Α του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. που χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας της φύσης. Σύµφωνα, λοιπόν, µε το παραπάνω σκεπτικό, το Συµβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ακύρωσε την ΚΥΑ. Σήµερα, για το Εθνικό Πάρκο δεν ισχύει καµία ΚΥΑ, αλλά αναµένεται η έκδοση Προεδρικού ιατάγµατος (Π ). Παρόλα αυτά, θεωρώντας ότι το επικείµενο Π θα υιοθετεί αντίστοιχες ρυθµίσεις, παραθέτουµε, στη συνέχεια, τις βασικές προβλέψεις της ΚΥΑ ανά Ζώνη προστασίας, σε σχέση, πάντα, µε τις δραστηριότητες αναψυχής και τουρισµού. Ζώνη Α «Περιοχή Προστασίας της Φύσης» Αναφορικά µε τους επισκέπτες, επιτρέπεται (άρθρο 3, σηµ. 3) «η ηµερήσια επίσκεψη µε σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την παρατήρηση της φύσης, την αναψυχή και τα θαλάσσια λουτρά». Επιτρέπεται, επίσης, «η διοργάνωση εναλλακτικών τουριστικών προγραµµάτων, ύστερα από άδεια του Φορέα ιαχείρισης» (άρθρο 3, σηµ. 6). Σε σχέση µε τις υποδοµές (άρθρο 3, σηµ. 3) η ΚΥΑ επιτρέπει «τη δηµιουργία σε συγκεκριµένους χώρους των απαραίτητων µη µόνιµων υποδοµών, εφόσον εξασφαλίζεται υψηλός βαθµός προστασίας για τα επιµέρους στοιχεία και οικοτόπους της περιοχής. Τα έργα συντήρησης και βελτίωσης των αναγκαίων υποδοµών ή η κατασκευή νέων ελαφριάς υποδοµής (µη µόνιµων) για την υλοποίηση των προαναφερθεισών δραστηριοτήτων και την υποδοχή, ξεκούραση και διηµέρευση επισκεπτών (όπως βελτίωση µονοπατιών, στέγαστρα - παρατηρητήρια, πινακίδες πληροφόρησης, υπαίθριοι χώροι περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, υποδοµές εστίασης σε συγκεκριµένα σηµεία, ποδηλατοδρόµοι, µικροί ελεγχόµενη χώροι στάθµευσης, κ.λπ.), υλοποιούνται µε τις εξής προϋποθέσεις: i) να εξασφαλίζεται υψηλός βαθµός προστασίας και να επιτυγχάνεται η αναβάθµιση των περιβαλλοντικών οικολογικών παραµέτρων της προστατευόµενης περιοχής ii) να εξειδικεύονται οι όροι και περιορισµοί για την άσκηση της δραστηριότητας στον κανονισµό διοίκησης και λειτουργίας του Φορέα ιαχείρισης 3

10 iii) να προβλέπονται στο εκάστοτε εγκεκριµένο Σχέδιο ιαχείρισης. Μέχρι την εκπόνηση και έγκριση του εκάστοτε Σχεδίου ιαχείρισης, οι προαναφερθείσες δραστηριότητες και υποδοµές υλοποιούνται, κατόπιν εκπόνησης Ειδικής Τεχνικής Μελέτης Εφαρµογής και θεώρησής της από την /νση ΠΕΧΩ της οικείας Περιφέρειας, µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης iv) να είναι δυνατή η άµεση εναρµόνισή τους, µε τα προβλεπόµενα στα εκάστοτε εκπονούµενα και εγκρινόµενα Σχέδια ιαχείρισης για την περιοχή v) Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, όπου απαιτείται σύµφωνα µε την εκάστοτε κείµενη νοµοθεσία, µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης για κάθε έργο. Πέρα από τις γενικές αυτές ρυθµίσεις για όλη τη ζώνη Α, στη Ζώνη Α1 ειδικότερα (εσωτερικά ύδατα) επιτρέπεται «η ελεύθερη χρήση των παραλιών και οι οργανωµένες πλαζ για κολύµβηση, µε µη µόνιµες υποδοµές, βάσει της κείµενης νοµοθεσίας (περί Αιγιαλού και παραλίας) µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης και Έγκριση Περιβαλλοντικών όρων, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία, και µε την προϋπόθεση της µη µόνιµης καταστροφής, αλλοίωσης, ή επιβάρυνσης παράκτιων και θαλάσσιων προστατευόµενων οικοτόπων, καθώς και των φυσικών διεργασιών αυτών» (άρθρο 3, Ι.1. σηµ. 15). Για τη Ζώνη Α6 (θαλάσσια ζώνη) επιτρέπεται (άρθρο 3, Ι.5. σηµ. 3): «το κολύµπι και οι µη µόνιµες (εκτός της ζώνης Α5 2) πλωτές υποδοµές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής και οι µεµονωµένες προβλήτες, (υποκατηγορίας 4, δεύτερης κατηγορίας, οµάδας 3, της ΚΥΑ 15393/2332/2002 (Β 1022), σύµφωνα µε τα οριζόµενα της παραγράφου Ι.1.16 του παρόντος άρθρου, µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων σύµφωνα µε τα άρθρα 6 & 7 της Κ.Υ.Α / 703 / Φ104 / 2003 (B 332)». Ζώνη Β: «Περιοχή Προστατευόµενων Φυσικών Σχηµατισµών, Προστατευόµενων Τοπίων και Στοιχείων Τοπίου Προστασίας της Φύσης» Στη Ζώνη Β, σε σχέση µε τη διαχείριση των επισκεπτών και τα σχετικά έργα υποδοµής, ισχύουν οι ίδιοι όροι µε αυτούς της ζώνης Α. Επιπλέον: Στη Ζώνη Β3 (Υπόλοιπη χερσαία έκταση) επιτρέπονται: Η ελεύθερη χρήση των παραλιών και οι οργανωµένες πλαζ για κολύµβηση, µε µη µόνιµες υποδοµές, σύµφωνα µε τα οριζόµενα της παραγράφου Ι.1.16 του παρόντος άρθρου (άρθρο 3 ΙΙ.3., σηµ. 13) Χώροι οργανωµένης κατασκήνωσης (Camping) τάξης Α και Β µε ή χωρίς οικίσκους, έως και υποκατηγορίας 2 πρώτης κατηγορίας, µέγιστης δυναµικότητας 300 ατόµων, εντός ζώνης πλάτους 800,0µ. από την ακτογραµµή και σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις, µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, σύµφωνα µε τα άρθρα 6 & 7 της Κ.Υ.Α / 703 / Φ104 / 2003 (Β 332). Ειδικότερα, στη Ζώνη Β 3.11 επιτρέπεται µόνο η ίδρυση Χώρων οργανωµένης κατασκήνωσης (Camping) τάξης Α, χωρίς οικίσκους, µέγιστης δυναµικότητας 200 ατόµων, µε τις προαναφερόµενες αρχές και προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου παραγράφου (άρθρο 3 ΙΙ.3., σηµ. 14). Στη Ζώνη Β4 (Θαλάσσια έκταση) επιτρέπονται: Το κολύµπι, οι µη µόνιµες πλωτές υποδοµές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής και οι µεµονωµένες προβλήτες, υποκατηγορίας 4, δεύτερης κατηγορίας, οµάδας 3, της ΚΥΑ 15393/2332/2002 (Β 1022), σύµφωνα µε τα οριζόµενα της παραγράφου Ι.1.16 του παρόντος άρθρου, µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων σύµφωνα µε τα άρθρα 6 & 7 της Κ.Υ.Α / 703 / Φ104 / 2003 (Β 332) (άρθρο 3 ΙΙ.4., σηµ. 1). 4

11 Στη Ζώνη Β5 (περιοχή γηπέδων εγκαταστάσεων πρώην «Φωνής Αµερικής») επιτρέπεται σωρεία επιπλέον δράσεων και εγκαταστάσεων, µε σκοπό την ανάπτυξη τουριστικών δοµών. Ζώνη Γ «Περιοχή οικοανάπτυξης» Στη Ζώνη Γ, σε σχέση µε τη διαχείριση των επισκεπτών και τα σχετικά έργα υποδοµής, ισχύουν οι ίδιοι όροι µε αυτούς της ζώνης Β και επιπλέον επιτρέπεται: Η ελεύθερη χρήση των παραλιών και οι οργανωµένες πλαζ για κολύµβηση, σύµφωνα µε τα οριζόµενα της παραγράφου Ι.1.16 του παρόντος άρθρου (άρθρο 3, ΙΙΙ σηµ. 8) Τουριστικές εγκαταστάσεις µη κύριων (τάξης Α και Β) έως και υποκατηγορίας 2, πρώτης κατηγορίας, οµάδας 6 [ΚΥΑ 15393/2332/2002 (Β 1022) ως ισχύει] µέγιστης δυναµικότητας 500 ατόµων και µεσαίων (έως και 300 κλίνες), κύριων (άνω των δύο αστέρων **) ξενοδοχειακών καταλυµάτων και Ειδικής Τουριστικής Υποδοµής (π.χ. Συνεδριακά Κέντρα, κ.λπ.) έως και υποκατηγορίας 2, πρώτης κατηγορίας, οµάδας 6 [ΚΥΑ 15393/2332/2002 (Β 1022) ως ισχύει, µέγιστης δυναµικότητας 501 ατόµων], µε κατώτατο όριο αρτιότητας γηπέδου τα οκτώ (8) στρέµµατα, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις, και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, σύµφωνα µε τα άρθρα 6 & 7 της Κ.Υ.Α /703/Φ104/2003 (Β 332), µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης. Θεωρούνται άρτια τα γήπεδα που, κατά την ηµεροµηνία έκδοσης της υπ. αρ. 5796/96 Κ.Υ.Α. (Β 854), έχουν ελάχιστο εµβαδόν τα τέσσερα (4) στρέµµατα (άρθρο 3, ΙΙΙ σηµ. 10) Ξενώνες και Κατασκηνώσεις έως και υποκατηγορίας 2, πρώτης κατηγορίας, οµάδας 6 [ΚΥΑ 15393/2332/2002 (Β 1022) όπως ισχύει] µέγιστης δυναµικότητας 500 ατόµων, σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις, και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, σύµφωνα µε τα άρθρα 6 & 7 της Κ.Υ.Α /703/Φ104/ 2003 (Β 332) µετά από γνώµη του Φορέα ιαχείρισης. Θεωρούνται άρτια τα γήπεδα που κατά την ηµεροµηνία έκδοσης του παρόντος άρθρου έχουν ελάχιστο εµβαδόν τα τέσσερα (4) στρέµµατα (άρθρο 3, ΙΙΙ σηµ. 11) Εγκαταστάσεις αναψυχής (εστιατόρια, ταβέρνες, αναψυκτήρια), σύµφωνα µε τις ισχύουσες διατάξεις (άρθρο 3, ΙΙΙ σηµ. 18). Πέρα από τις παραπάνω ειδικότερες ρυθµίσεις ανά Ζώνη Προστασίας, η ΚΥΑ προβλέπει (Άρθρο 4) ότι «για όλα τα επιτρεπόµενα από την παρούσα Κ.Υ.Α., έργα και δραστηριότητες, ακολουθείται η διαδικασία της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, σύµφωνα µε τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. Κατά τη διαδικασία αυτή απαιτείται η γνωµοδότηση του Φορέα ιαχείρισης, εκτός αν ρητά προβλέπεται διαφορετικά στην παρούσα». Επίσης, σε όλη την έκταση του Εθνικού Πάρκου επιτρέπεται (άρθρο 4, σηµ. 10) «η εγκατάσταση της απαραίτητης υποδοµής (π.χ. µόνιµο τηλεµετρικό σύστηµα παρακολούθησης, παρατηρητήρια κ.λπ.), για την επόπτευση του χώρου, την περιβαλλοντική ενηµέρωση, τη σήµανση και τις λοιπές λειτουργίες στο σύνολο των περιοχών των ζωνών του Εθνικού Πάρκου, σύµφωνα µε τις εξειδικεύσεις που αναφέρονται ανά ζώνη, και εκτελείται µε ευθύνη του Φορέα ιαχείρισης ή µε τη σύµφωνη γνώµη του». Σύµφωνα, τέλος, µε το άρθρο 6, ο Φορέας ιαχείρισης χορηγεί τις προβλεπόµενες άδειες για την ξενάγηση επισκεπτών και διεξαγωγή οικοτουριστικών προγραµµάτων και προγραµµάτων εναλλακτικού τουρισµού, µε βάση όσα ορίζονται στον αντίστοιχο Κανονισµό ιοίκησης και Λειτουργίας. 5

12 Σύνοψη Συνοψίζοντας τις παραπάνω ρυθµίσεις, σηµειώνουµε ότι η ΚΥΑ δεν απαγορεύει την ηµερήσια επίσκεψη µε οποιοδήποτε µέσο σε όλη την έκταση του Εθνικού Πάρκου. Σε σχέση, επίσης, µε τον θαλάσσιο τουρισµό, η ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες και η κολύµβηση επιτρέπεται σε όλη την έκταση του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. Για τις υπόλοιπες δραστηριότητες αναψυχής, όπως είναι τα θαλάσσια αθλήµατα, δεν προσδιορίζεται σε ποιες ζώνες επιτρέπονται ή όχι. Σε σχέση µε τις υποδοµές, η κατασκευή δηµόσιων ή ιδιωτικών υποδοµών στο Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. υπόκειται σε µία σειρά περιορισµών, ανάλογα µε το µέγεθος της παρέµβασης και τη ζώνη. Οι υποδοµές, όµως, που προτείνονται από αυτή τη µελέτη (παρατηρητήρια, µονοπάτια, ξύλινες πεζογέφυρες, σήµανση και πινακίδες ερµηνείας τοπίου) επιτρέπονται σε όλη την έκταση, ακόµα και στην Ζώνη Α κάτω από ορισµένες προϋποθέσεις, όπως προβλέπεται στο εκάστοτε εγκεκριµένο Σχέδιο ιαχείρισης (βλ. παραπάνω, άρθρα 3 και 6) Συνθήκη RAMSAR Η Ελλάδα έχει υποδείξει έντεκα περιοχές οι οποίες περιελήφθησαν στον κατάλογο των προστατευόµενων περιοχών της σύµβασης RAMSAR για τους υγροτόπους διεθνούς σηµασίας. Τρεις από αυτές τις περιοχές ανήκουν στα όρια του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και είναι οι εξής: έλτα Νέστου και παρακείµενες λιµνοθάλασσες Λίµνη Βιστωνίδα Λιµνοθάλασσα Πόρτο Λάγος Λίµνη Ισµαρίδα και σύµπλεγµα λιµνοθαλασσών Θράκης Το έλτα Νέστου οι παρακείµενες λιµνοθάλασσές του και το υγροτοπικό σύµπλεγµα Βιστωνίδας, Ισµαρίδας και Λιµνοθαλασσών Θράκης, ανακηρύχθηκαν «Υγρότοποι Ramsar ιεθνούς Σηµασίας» στις 21/08/1975. Όλες οι παραπάνω περιοχές έχουν περιληφθεί επισήµως στο πρωτόκολλο Montreaux (04/07/1990), που περιλαµβάνει τους υγροτόπους εκείνους όπου έχει γίνει ή απειλείται να γίνει αλλαγή του οικολογικού χαρακτήρα τους λόγω ρύπανσης, ανθρώπινης παρέµβασης ή τεχνολογικής ανάπτυξης και υπαγορεύει στα συµβαλλόµενα µέρη να λάβουν άµεσα και αποτελεσµατικά µέτρα για να αποτρέψουν ή να διορθώσουν αυτές τις αλλαγές ίκτυο Προστατευόµενων Περιοχών NATURA 2000 Μέσα στην έκταση του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. βρίσκονται πολλές περιοχές που περιλαµβάνονται στον Εθνικό κατάλογο του ικτύου ΦΥΣΗ 2000 (NATURA 2000), σύµφωνα µε την Οδηγία 79/409 «Για την προστασία των Άγριων Πουλιών» (SPA) και την Οδηγία 92/43 «Για την προστασία της χλωρίδας, της πανίδας και των οικοτόπων» (SCI) και απολαµβάνουν την αντίστοιχη προστασία από την ευρωπαϊκή και εθνική νοµοθεσία. Οι περιοχές αυτές είναι: 6

13 Περιοχές του ικτύου Natura στην ευρύτερη περιοχή του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. Κωδικός Ονοµασία τόπου Κατηγορία Εντός του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. Έκταση (ha) GR ΠΟΤΑΜΟΣ ΦΙΛΙΟΥΡΗΣ SCI 2.058,44 GR GR ΛΙΜΝΕΣ & ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΕΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ- ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΖΩΝΗ ΛΙΜΝΕΣ ΒΙΣΤΟΝΙΣ, ΙΣΜΑΡΙΣ - ΛΙΜΝΟΘΑ- ΛΑΣΣΕΣ ΠΟΡΤΟ ΛΑΓΟΣ, ΑΛΥΚΗ, ΠΤΕΛΕΑ, ΞΗΡΟΛΙΜΝΗ, ΚΑΡΑΤΖΑ SCI ,98 SPA ,14 GR GR ΕΛΤΑ ΝΕΣΤΟΥ ΚΑΙ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΕΣ ΚΕΡΑΜΩΤΗΣ ΕΛΤΑ ΝΕΣΤΟΥ & ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΕΣ ΚΕΡΑΜΩΤΗΣ-ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΖΩΝΗ Βόρεια του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. και εκτός των ορίων του SPA ,76 SCI ,64 GR ΠΟΤΑΜΟΣ ΚΟΜΨΑΤΟΣ (ΝΕΑ ΚΟΙΤΗ) SCI 423,65 GR ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΑΣΟΣ ΝΕΣΤΟΥ SPA 8.752,99 GR ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΑΣΟΣ ΝΕΣΤΟΥ SCI 2.335,87 GR ΚΟIΛΑ Α ΚΟΜΨΑΤΟΥ SPA ,86 Οι τύποι οικοτόπων του παραρτήµατος Ι της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ που απαντώνται στο πάρκο είναι: ΤΥΠΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ Ι 1. ΠΑΡΑΚΤΙΟΙ & ΑΛΟΦΥΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ 11. Θαλάσσια ύδατα και περιοχές στις οποίες εκδηλώνεται παλίρροια 1110 Αµµοσύρσεις που καλύπτονται διαρκώς από θαλάσσιο νερό µικρού βάθους 1120 *Εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης µε Posidonia (Posidonion oceanicae) 1130 Εκβολές ποταµών 1140 Λασπώδεις και αµµώδεις επίπεδες εκτάσεις που αποκαλύπτονται κατά την άµπωτη 1150 *Παράκτιες λιµνοθάλασσες 12. Απόκρηµνες βραχώδεις ακτές και παραλίες µε κροκάλες 1210 Μονοετής βλάστηση µεταξύ των ορίων πληµµυρίδας και άµπωτης 13. Έλη και αλίπεδα και ενδοχωρικά παράκτια του Ατλαντικού 1310 Πρωτογενής βλάστηση µε Salicornia και άλλα µονοετή είδη των λασπωδών και αµµωδών ζωνών 14. Μεσογειακά και θερµοατλαντικά παραθαλάσσια έλη και αλίπεδα 1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 1420 Μεσογειακές και θερµοατλαντικές αλόφιλες λόχµες (Sacrocornetea fruticosi) 1430 Αλο-νιτρόφιλες λόχµες (Pegano-Salsoletea) 2. ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ & ΕΝ ΟΧΩΡΙΚΕΣ ΘΙΝΕΣ 21. Παράκτιες θίνες των ακτών του Ατλαντικού, της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής 2110 Υποτυπώδεις κινούµενες θίνες 7

14 2120 Κινούµενες θίνες της ακτογραµµής µε Ammophila arenaria («λευκές θίνες») 2190 Υγρές κοιλότητες µεταξύ των θινών 22. Παράκτιες θίνες των ακτών της Μεσογείου 2220 Θίνες µε Euphorbia terracina 3. ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ ΓΛΥΚΩΝ Υ ΑΤΩΝ 31. Στάσιµα ύδατα 3130 Στάσιµα, ολιγοτροφικά έως µεσοτροφικά ύδατα µε βλάστηση Littorelletea uniflorae και/ή Isoeto-Nanojuncetea 3150 Ευτροφικές φυσικές λίµνες µε βλάστηση τύπου Magnopotamion ή Hydrochaition 3170 *Μεσογειακά εποχικά τέλµατα 32. Ρέοντα ύδατα Τµήµατα ρευµάτων ύδατος φυσικής και ηµιφυσικής ροής (µικρές, µέσου µεγέθους και µεγάλες κοίτες) των οποίων η ποιότητα του ύδατος δεν εµφανίζει σηµαντική αλλοίωση Ποταµοί της Μεσογείου µε µόνιµη ροή του Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση µε 3280 µορφή παραπετάσµατος από Salix και Populus alba στις όχθες τους 6. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΗΜΙΦΥΣΙΚΕΣ ΧΛΟΩ ΕΙΣ ΙΑΠΛΑΣΕΙΣ 64. Ηµιφυσικοί υγροί λειµώνες µε υψηλή χλόη 6420 Υγροί µεσογειακοί λειµώνες µε υψηλές πόες από Molinio Holoschoenion 9. ΑΣΗ 91. άση εύκρατων περιοχών της Ευρώπης 91E0 * Αλλουβιακά δάση µε Alnus glutinosa και Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salinion albae) 91F0 Μεικτά δάση µε Quercus robur, Ulmus laevis, Ulmus minor, Fraxinus excelsior ή Fraxinus angustifolia (Ulmenion minoris) κατά µήκος µεγάλων ποταµών 92A0 άση-στοές µε Salix alba και Populus alba 92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχµες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae) (*) Τύποι οικοτόπων προτεραιότητας 8

15 1.4. Καταφύγια Άγριας Ζωής Το κυνήγι, παρόλο που δεν φαίνεται να συνάδει µε την προστασία της περιοχής, είναι µια δραστηριότητα που ασκείται παραδοσιακά τόσο από ντόπιους όσο και από επισκέπτες. Σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία, η άσκηση του κυνηγιού στα Εθνικά Πάρκα πρέπει να ρυθµιστεί µετά από ειδική µελέτη διαχείρισης, µε βάση τα νέα καθεστώτα προστασίας (SPA) στην περιοχή, κάτι το οποίο ακόµα δεν έχει γίνει. Η ασική Υπηρεσία, ωστόσο, έχει θεσµοθετήσει στην περιοχή του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. 17 Καταφύγια Άγριας Ζωής: Κωδικός Ονοµασία τόπου ΦΕΚ K26 Στενά Νέστου - Αριστερή Όχθη ποταµού Νέστου Έκταση (ha) 632/ ,57 K27 Φίλια - Σήµαντρα (Σελέρου) 561/Β/85 427,28 K36 Χατήσιο (Κοσµίου) 601/Β/ ,69 K51 Ντοµούζ Ορµάν (Αβδήρων) 458/Β/ ,98 K53 Μαυροµάτιο - Λίµνη Μητρικού 354/Β/ ,62 K55 Φανάρι - Πόρτο Λάγος 666/Β/78 469,50 K662 Στενά Νέστου 733/Β/ ,93 K769 K770 K793 K794 K795 K796 K797 K804 K808 K854 Κοτζά Ορµάν Νέστου ήµου Τοπείρου Λίµνη Βιστωνίδα - Λάγους ήµου Αβδήρων Έλος ήµου Αιγείρου Πτελέα ήµου Αιγείρου Καρατζά ήµου Αιγείρου Αλυκή ήµου Αιγείρου Ξηρολίµνη ήµου Αιγείρου Κοµψάτου ήµου Ιάσµου Κέχρου - Κερασιάς Κοινότητας Κέχρου Καστενέ Νταγ ήµου Ορεινού 908/Β/ Τροποποίηση 908/Β/ Τροποποίηση 842/Β/ Ίδρυση 842/Β/ Ίδρυση 842/Β/ Ίδρυση 842/Β/ Ίδρυση 842/Β/ Ίδρυση 842/Β/ Τροποποίηση 842/Β/ Ίδρυση 625/Β/ Τροποποίηση 8.301, ,46 253,31 316,28 208,09 362,56 192, , , ,39 9

16 10

17 2. Επιδράσεις τουρισµού και δραστηριοτήτων αναψυχής Ο τουρισµός αποτελεί µια ιδιαίτερα απαιτητική δραστηριότητα σε φυσικούς και ανθρώπινους πόρους, κατά συνέπεια, οι επιδράσεις του είναι συνήθως αρνητικές για το περιβάλλον. Αυτές µπορεί να είναι µεταβολές στο φυσικό περιβάλλον, στα ύδατα, στο έδαφος, στη διαµόρφωση του τοπίου, στη χλωρίδα και την πανίδα, καθώς και µεταβολές στο δοµηµένο περιβάλλον, όπως πολεοδοµία, ιστορικά µνηµεία, υποδοµή, τεχνητά πάρκα, κλπ. Επίσης, εξάντληση αποθεµάτων νερού και ενέργειας, υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστηµάτων και έντονη ή µη βιώσιµη χρήση γης (π.χ. αποψιλωτικές υλοτοµίες). Η κατασκευή έργων για δραστηριότητες αναψυχής (καταλύµατα, διάνοιξη δρόµων κ.τ.λ.), αλλά και οι ίδιες οι δραστηριότητες των ανθρώπων, µπορούν να οδηγήσουν σε διατάραξη, µετατόπιση, υποβάθµιση, ακόµα και απώλεια ενδιαιτηµάτων. Ο κίνδυνος αυτός µπορεί να αφορά τόσο τα ζώα που ζουν στην ξηρά, όσο και τα πουλιά, τις νυχτερίδες, αλλά και τα θαλάσσια θηλαστικά και ψάρια, όταν οι δραστηριότητες αναψυχής λαµβάνουν χώρα σε παραθαλάσσιες περιοχές. Η κλίµακα και ο βαθµός διατάραξης καθορίζει την σπουδαιότητα των επιπτώσεων, όπως και τη διαθεσιµότητα και ποιότητα άλλων κατάλληλων ενδιαιτηµάτων στην γύρω περιοχή που θα µπορούσαν να φιλοξενήσουν τα εκτοπισµένα είδη. Η σηµασία της απώλειας εξαρτάται από τη σπανιότητα και την ευπάθεια των ενδιαιτηµάτων που επηρεάζονται (π.χ. τυρφώνες ή αµµοθίνες) και την σηµασία τους ως χώρων διατροφής, αναπαραγωγής και διαχείµασης ειδών. Η όχληση της ορνιθοπανίδας από την ανθρώπινη παρουσία εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως οι πιθανές εναλλακτικές θέσεις, η δραστηριότητα τους (αναπαραγωγή, τροφοληψία, ξεκούραση), το είδος του ενδιαιτήµατος (σε ανοικτό ενδιαίτηµα είναι πιο ευαίσθητα και όταν το πουλί είναι στο έδαφος είναι πιο ευαίσθητο από ένα που είναι πάνω σε δέντρο), ο αριθµός τους (ένα κοπάδι είναι πιο ευαίσθητο από µεµονωµένα άτοµα) και η κατάστασή τους (π.χ. στρες, πολύ κρύο, ταλαιπωρία λόγω µετανάστευσης). Επίσης, ο βαθµός όχλησης εξαρτάται και από το είδος της ανθρώπινης παρουσίας. Ο αριθµός των ατόµων δεν φαίνεται να δηµιουργεί διαφορετικό βαθµό όχλησης, όµως, άτοµα µέσα σε αυτοκίνητα ενοχλούν λιγότερο από τους πεζούς (ENVECO AE, 2009). Ενώ υπάρχουν τόσο εθνικοί όσο και διεθνείς νόµοι και συνθήκες για την προστασία απειλούµενων ειδών, πολλά άλλα είδη ή οµάδες ειδών βρίσκονται σε κίνδυνο είτε λόγω του µικρού αριθµού τους είτε διάσπαρτων πληθυσµών είτε µοναδικών συµπεριφορών. Επιπλέον, τα ευαίσθητα ενδιαιτήµατα συνήθως δεν προστατεύονται από τέτοιες συνθήκες. Ένα τέτοιο παράδειγµα αποτελούν τα παρυδάτια πουλιά. Τα περισσότερα από αυτά είναι µεταναστευτικά είδη και διανύουν µεγάλες αποστάσεις από τον Αρκτικό κύκλο µέχρι και τη Νότια Αφρική. Κατά τη µετανάστευση, συγκεντρώνονται σε µεγάλους αριθµούς σε παράκτιους υγροτόπους, κάνοντας στάσεις για τροφοληψία (Burger and Olla, 1984). Η υποβάθµιση και καταστροφή αµµοθινών και εκτάσεων αλλοφυτικής βλάστησης και αλµυρόβαλτων κατά µήκος των παράκτιων ζωνών, λόγω της αυθαίρετης οικιστικής δόµησης, αποτελεί µια µόνιµη απώλεια του ενδιαιτήµατος που χρησιµοποιείται από τα παρυδάτια πουλιά για αναπαραγωγή, διατροφή και στάθµευση κατά τη µετανάστευση. εδοµένου ότι τα περισσότερα από αυτά τα πουλιά δεν απειλούνται ούτε βρίσκονται σε κίνδυνο, είναι δύσκολο να διασφαλιστούν δηµόσιοι πόροι για την προστασία τους ή για την οριοθέτηση µιας περιοχής υπό προστασία. Πολλές χώρες προστατεύουν τα αναπαραγωγικά είδη και τα ενδιαιτήµατά τους, αλλά όχι τα ενδιαιτήµατα τροφοληψίας των διερχόµενων κατά τη µετανάστευση (Joanna Burger 2000). Τα πουλιά που φωλιάζουν σε αποικίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε διαταραχές (Buckley and Buckley 1978, Manuwal 1978), καθώς οι αναπαραγόµενοι πληθυσµοί συγκεντρώνονται σε 11

18 µικρής έκτασης περιοχές και τα αυγά ή και οι νεοσσοί είναι ανυπεράσπιστοι όταν απουσιάζουν τα ενήλικα άτοµα. Οχλήσεις σε αποικίες υδρόβιων πτηνών έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν απώλειες φωλιών µέσω θήρευσης µεταξύ ατόµων διαφορετικού είδους (interspecific predation) (Scheiber and Risebrough 1972, Andrson and Kieth 1980), µεταξύ ατόµων του ίδιου είδους (intraspecific predation) (Hand 1980), ποδοπάτησης (trampling 1 ) (Johnson and Sloan 1976) και εγκατάλειψης φωλιάς (nest abandonment) (Hunt 1972, Ellison and Cleary). Καθώς η κορύφωση της τουριστικής δραστηριότητας συµπίπτει µε την περίοδο αναπαραγωγής πολλών ειδών υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών, αυτό έχει ως συνέπεια την όχλησή τους και την καταστροφή ή εγκατάλειψη φωλιών µε αυγά ή νεοσσούς. Μια από τις ανθρώπινες δραστηριότητες που προκαλεί όχληση είναι το ψάρεµα. Αρκεί ένας µόνο ψαράς την ηµέρα, µε πολλές ώρες παρουσίας στο ίδιο σηµείο, να εµποδίσει τα υδρόβια πουλιά από την πρόσβαση στις φωλιές τους µε αυγά έτοιµα προς επώαση. Παρόµοιες οχλήσεις για τα αναπαραγόµενα πουλιά προκαλούνται από το κολύµπι ή από τα διαφόρων ειδών σκάφη αναψυχής ή άλλα ναυταθλήµατα που διέρχονται πολύ κοντά από τις θέσεις επώασης. Πρέπει να αναφερθεί εδώ και το kite-surf (αετοσανίδα, συνδυασµός serf και αετού) που ασκείται στις λιµνοθάλασσες και κυρίως στη Βιστωνίδα, είναι µια ταχέως αναπτυσσόµενη αθλητική δραστηριότητα που, εξαιτίας της άσκησης της αρκετές ώρες, δηµιουργεί σηµαντικά προβλήµατα στην ορνιθοπανίδα. Τα πουλιά επηρεάζονται από την οπτική και ηχητική όχληση των ανθρώπων, από τη ρύπανση των σκαφών και των εγκαταστάσεων αναψυχής, καθώς και από τις αλλαγές του βιοτόπου που προκαλείται από την καταστροφή της φυσικής βλάστησης και την κατασκευή εγκαταστάσεων (Liddle and Scorgie 1980). Έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στη συµπεριφορά υδρόβιων πτηνών λόγω των διερχόµενων σκαφών και µετατόπισή τους σε λιγότερο διαταραγµένες περιοχές (Thornburg 1973, Batten 1977). Άλλες δραστηριότητες αναψυχής όπως το περπάτηµα, η ανάπαυση των επισκεπτών πάνω στη βλάστηση, η οδήγηση εκτός δρόµου αυτοκινήτων, ποδηλάτων ή µοτοσυκλετών, η στάθµευση οχηµάτων (λεωφορείων, αυτοκίνητων) στις όχι ειδικά διαµορφωµένες θέσεις, επηρεάζουν τις εδαφικές συνθήκες. Οι επιδράσεις τους επικεντρώνονται κυρίως στις µηχανικές βλάβες των υπέργειων και υπόγειων οργάνων των φυτών, ενώ οι επιδράσεις πάνω στο έδαφος συνίστανται στη συµπίεση του άνω στρώµατός του και τη µείωση του όγκου των εδαφικών πόρων, µε άµεσες συνέπειες στην υδατοϊκανότητα, τη θερµοκρασία και τον αερισµό του εδάφους. Άλλες επιδράσεις στο έδαφος προκύπτουν, επίσης, από την έλλειψη εγκαταστάσεων υγιεινής στους χώρους αναψυχής, γεγονός που οδηγεί στην ελεύθερη χρήση του χώρου από τους επισκέπτες για την κάλυψη των σωµατικών τους αναγκών. Η απορρόφηση οργανικών ουσιών από το έδαφος, συµβάλλει στην αύξηση των διαθέσιµων στοιχείων διατροφής των φυτών, στη δηµιουργία καλύτερων συνθηκών για τους µικροοργανισµούς του εδάφους, µε συνέπεια την αυξηµένη ανοργανοποίηση του χούµου. Τέλος, σε περίπτωση που καταστραφεί το προστατευτικό κάλυµµα της βλάστησης, το έδαφος διαβρώνεται. Όταν αποµακρύνεται π.χ. η προστατευτική ζώνη καλαµιώνων σε µια λίµνη, παρατηρείται διάβρωση των ακτών της. Οι διαβρώσεις που προέρχονται από την καταστροφή του φυτοτάπητα µπορούν να πάρουν καταστροφικές διαστάσεις (Καραµέρης 2009) 1 Trampling: Ο όρος χρησιµοποιείται από τη διεθνή βιβλιογραφία για να περιγράψει την µηχανική πίεση στο έδαφος, τη βλάστηση και την πανίδα από το περπάτηµα, τις οπλές των ζώων ή τα λάστιχα των οχηµάτων, και θεωρείται η βασικότερη επίδραση της αναψυχής και του οικοτουρισµού. 12

19 Η µη οργανωµένη κατασκήνωση µπορεί, επίσης, να έχει αρνητικές επιδράσεις, όπως η ρύπανση λόγω απορριµµάτων, η καταστροφή της βλάστησης, οι φωτιές (Johnson and Clark, 2000) καθώς και η αποµάκρυνση ξύλου ή άλλων υλικών για αυτές. Το ανεξέλεγκτο ή παράνοµο άναµµα φωτιάς για υπαίθριο γεύµα και η µη χρησιµοποίηση των ειδικά διαµορφωµένων χώρων όταν υπάρχουν εγκυµονεί κίνδυνο έναρξης πυρκαγιάς, ειδικότερα κατά τους θερινούς µήνες. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα αυξηµένος στην Ελλάδα λόγω της µεγάλης ξηροθερµικής περιόδου και των εύφλεκτων δασών πεύκης που συνήθως καλύπτουν τους χώρους αναψυχής (περιαστικά δάση, παραθαλάσσιες εκτάσεις). 13

20 14

21 3. Μέτρα αποτροπής των επιδράσεων 3.1. Γενικοί όροι για την αποτροπή των επιδράσεων Το µεγαλύτερο πρόβληµα που προκαλεί ο άνθρωπος µέσω της αναψυχής και του τουρισµού σε πολλά είδη, ειδικά στα µεταναστευτικά, είναι ο κατακερµατισµός των ενδιαιτηµάτων (Villard et al., 1993; Kattan et al., 1994). Η καλύτερη προσέγγιση για τη µείωση του κατακερµατισµού είναι η διατήρηση µεγάλων εκτάσεων χωρίς ανθρώπινη παρέµβαση, αν και αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Απαραίτητη για τον µετριασµό της απώλειας των ενδιαιτηµάτων είναι η διαχείριση των οικοτόπων. Μια µέθοδος που χρησιµοποιείται είναι η παροχή διαδρόµων που επιτρέπουν την κίνηση των ειδών µεταξύ των ενδιαιτηµάτων. Τέτοιοι διάδροµοι µπορεί να είναι ρέµατα ή ποτάµια, που ούτως ή άλλως αποτελούν ενωτικά δοµικά χαρακτηριστικά του τοπίου (Forman and Gordon 1981), αλλά και σηµαντικές ζώνες βιοποικιλότητας τόσο για τα ενδηµικά όσο και για τα αποδηµητικά είδη (Skagen et al., 1998). Η ενίσχυση και προστασία παρόχθιων οικοτόπων είναι εξαιρετικά σηµαντική, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για συνδετικά κοµµάτια ενδιαιτηµάτων. Η αναψυχή και ο τουρισµός µπορούν να παίξουν υποστηρικτικό ρόλο σε αυτό. Ένα ευρύ φάσµα δραστηριοτήτων και αθληµάτων επικεντρώνεται γύρω από παραποτάµιες και παραθαλάσσιες περιοχές. Αν ελέγχονται και αντιµετωπίζονται κατάλληλα τέτοιου είδους δραστηριότητες, µπορούν να είναι συµβατές µε τη διατήρηση της δοµής και της λειτουργίας του οικοσυστήµατος. Οι Knight and Temple (1995) προσδιόρισαν τρεις κύριες κατηγορίες περιορισµού, ώστε να µειωθεί η διαταραχή του περιβάλλοντος από τις δραστηριότητες αναψυχής: τις ζώνες αποµόνωσης (buffer zones), τον χρονικό περιορισµό και, τέλος, την οπτική προστασία. Οι ζώνες αποµόνωσης είναι µια αρκετά διαδεδοµένη και κοινή µέθοδος. Το εύρος των ζωνών ποικίλει και µπορεί να υπολογιστεί σύµφωνα µε την περιοχή επιρροής ή την κάθετη απόσταση µεταξύ των ανθρώπων που ασκούν µια δραστηριότητα αναψυχής και των άγριων ζώων (Taylor and Knight, 2003). Οι χρονικοί περιορισµοί περιλαµβάνουν καθηµερινούς και εποχιακούς περιορισµούς πρόσβασης (π.χ. κατά την αναπαραγωγική περίοδο), ενώ η οπτική προστασία (π.χ. µέσω της βλάστησης) µπορεί να είναι αποτελεσµατική στην θωράκιση της άγριας ζωής από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, µειώνοντας τις επιδράσεις. Άλλα διαχειριστικά µέτρα που µπορούν να εφαρµοστούν είναι ο περιορισµός των επισκεπτών σε συγκεκριµένες ευαίσθητες περιοχές ή και η διασπορά τους, ώστε να µειώνονται οι αρνητικές επιδράσεις στην άγρια πανίδα και στους διάφορους οικοτόπους (Higginbottom 2004, p ). Επίσης η αναζήτηση νέων περιοχών, λιγότερο ευαίσθητων, για τη δηµιουργία χώρων αναψυχής, συντήρηση των ήδη υπαρχόντων εγκαταστάσεων, αποκατάσταση του περιβάλλοντος από τυχόν διαταραχές κατά την κατασκευή δρόµων, τεχνικών έργων υποδοµής κ.τ.λ., όπως ορίζεται από τις µελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Επιπλέον, η εφαρµογή κάποιων ελάχιστων αποστάσεων προσέγγισης, π.χ. σε αποικίες υδρόβιων πτηνών, ειδικά κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, η δηµιουργία φυσικών εµποδίων πρόσβασης και η διακοπή κάποιας, ίσως, δραστηριότητας αναψυχής σε συγκεκριµένες περιόδους και περιοχές. Η οπτική κάλυψη των περιοχών αναψυχής (κιόσκια, παιδικές χαρές) από τους χώρους της ορνιθοπανίδας, η πρόσβαση σε παρατηρητήρια, θα πρέπει να έχει κάλυψη, ώστε να µην ενοχλείται η ορνιθοπανίδα, γεγονός απαραίτητο και για την παρατήρηση της. Οι επιπτώσεις από την κίνηση των οχηµάτων πρέπει να ελεγχθούν σε τοποθεσίες κρίσιµες για την ύπαρξη και τη διαβίωση σηµαντικών προστατευτέων αντικειµένων. Ακόµη και ο πλήρης αποκλεισµός της κυκλοφορίας τους σε συγκεκριµένες περιοχές και εποχές του έτους. Επίσης, περιορισµοί µπορούν να αφορούν στο είδος των οχηµάτων και την ταχύτητα 15

22 κίνησής τους. Ο Φορέας ιαχείρισης δύναται να τοποθετεί σχετικές πινακίδες ή και τεχνητά εµπόδια (π.χ. µπάρες, αναχώµατα, αυλάκια) σε συνεργασία µε συναρµόδιες υπηρεσίες. Τέλος, βασικό µέτρο αποτροπής αρνητικών επιπτώσεων είναι η εκπαίδευση και ενηµέρωση του κοινού για την περιοχή, για προστατευόµενα είδη χλωρίδας ή πανίδας, για την ευαισθησία και τη σηµασία κάποιων ενδιαιτηµάτων, για τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων αναψυχής και πώς µπορούν αυτές να αποφευχθούν Οριζόντια µέτρα αποτροπής των επιδράσεων Ορθολογική διαχείριση των επισκεπτών και υπολογισµός της φέρουσας ικανότητας Η δυνατότητα αποτροπής των αρνητικών επιπτώσεων του τουρισµού προϋποθέτει µία ακριβή αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης του τουρισµού στην περιοχή του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ., µε στόχο την ορθολογική διαχείριση των επισκεπτών και των δραστηριοτήτων αναψυχής. Αυτό, αποτελεί και το κατ εξοχήν αντικείµενο της παρούσας µελέτης (βλ. ιδιαίτερα Παραδοτέα 1 και 5). Καθοριστικής σηµασίας είναι, επίσης, η σχεδιαζόµενη µελέτη από τον Φορέα ιαχείρισης µε θέµα «Υπολογισµός και αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας του Εθνικού Πάρκου Α.Μ.Θ.», η οποία θα προσδιορίσει τον φόρτο των επισκεπτών και του τουρισµού που µπορεί να φέρει η περιοχή του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. και θα αναδείξει τις περιοχές που δέχονται µεγάλη πίεση και πρέπει να ληφθούν µέτρα διαχείρισης επισκεπτών για την αποσυµφόρησή τους. Περιορισµός αλλοίωσης και κατακερµατισµού ενδιαιτηµάτων Οι υποδοµές, όπως είναι οι δρόµοι, τα κτίρια, οι µόνιµες υποδοµές αναψυχής κ.ο.κ., καθώς και οι επιχειρήσεις που αφορούν τον τουρισµό και τις δραστηριότητες αναψυχής, µπορούν να προκαλέσουν αλλοίωση ή/και κατακερµατισµό των ενδιαιτηµάτων. Ιδιαίτερα στο παραλιακό µέτωπο του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. έχει αναπτυχθεί ήδη πλήθος σχετικών υποδοµών και επιχειρήσεων, νόµιµων, αλλά και αυθαίρετων, οι οποίες επιβαρύνουν σηµαντικά το περιβάλλον της περιοχής. Οι επιπτώσεις αυτές µπορούν να περιοριστούν µε: Αυστηρή τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης και γενικότερα της κείµενης περιβαλλοντικής νοµοθεσίας. Η διαδικασία αυτή λαµβάνει υπόψη το γεγονός ότι οι δραστηριότητες αυτές λαµβάνουν χώρα εντός µίας Προστατευόµενης Περιοχής, όπου υπάρχουν περιορισµοί. Επίσης, επιβάλλει την παροχή γνωµοδοτήσεων εκ µέρους του Φορέα ιαχείρισης, πριν από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση των έργων και δραστηριοτήτων που εµπίπτουν στην περιοχή ευθύνης του. Περιορισµό ή και απαγόρευση αν είναι δυνατό της εκτός σχεδίου πόλεων δόµησης στην έκταση του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. ή έστω στις ζώνες Α και Β. Αποµάκρυνση ή κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών και οικοδοµηµάτων, στην έκταση του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. ή έστω, κατά προτεραιότητα, στις ζώνες Α και Β. Περιορισµούς στην ανάπτυξη νέων τουριστικών υποδοµών, καθώς όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία (βλ. Παραδοτέο 1), η επισκεψιµότητα της περιοχής δεν υπερβαίνει τη δυναµικότητα των υφιστάµενων υποδοµών. Αποφυγή µεγάλων παρεµβάσεων σε εξαιρετικά ευαίσθητες περιοχές, όπως είναι η προγραµµατιζόµενη µεγάλη τουριστική επένδυση στην έκταση της πρώην «Φωνής της Αµερικής» στο ανατολικό σκέλος του έλτα του Νέστου. 16

23 Περιορισµούς στη χρήση του οδικού δικτύου (βλ. παρακάτω αναλυτικά). Αποφυγή της αλλαγής των υφιστάµενων χρήσεων γης και ειδικότερα της απώλειας υγροτοπικών, δασικών και λιβαδικών εκτάσεων, εκτάσεων αµµοθινών και γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Ανάπτυξη δικτύου αντιπυρικών υποδοµών, ιδιαίτερα στις περιορισµένες εντός του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. περιοχές υψηλού κινδύνου (παραλιακά πευκοδάση). Η ανάπτυξη νέων υποδοµών θα πρέπει να είναι περιορισµένη και να σέβεται απολύτως τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς όρους, ενώ µεγάλες παρεµβάσεις, θα έπρεπε να αποφευχθούν. Περιορισµός ρύπανσης και κατανάλωσης πόρων Η µαζική παρουσία τουριστών σε µία περιοχή τείνει αναπόφευκτα να αυξάνει σηµαντικά την κατανάλωση φυσικών πόρων, όπως είναι το νερό και την παραγωγή στερεών, υγρών και αέριων αποβλήτων. Η ορθή διαχείριση του τουριστικού ρεύµατος σε µία προστατευόµενη περιοχή, όπως το Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ., απαιτεί τη λήψη µέτρων από όλους τους εµπλεκόµενους φορείς, ώστε να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την αυξηµένη κατανάλωση πόρων και παραγωγή αποβλήτων. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο Φορέας ιαχείρισης σε συνεργασία µε τους συναρµόδιους φορείς της περιοχής (π.χ. ΟΤΑ), τις τουριστικές επιχειρήσεις και τις ενώσεις τους, θα µπορούσαν να λάβουν µία σειρά µέτρων, όπως: Ανάπτυξη µεθόδων περιορισµού της κατανάλωσης νερού και ενέργειας, καθώς και µείωσης των παραγόµενων απορριµµάτων, από τις τουριστικές επιχειρήσεις (ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών εξοικονόµησης νερού και ενέργειας κατά τις εργασίες που συνδέονται µε την εξυπηρέτηση των τουριστών, αντικατάσταση ή/και περιορισµό της χρήσης των ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών, ενηµέρωση των επισκεπτών για τον περιορισµό της σπατάλης, ορθή συντήρηση του δικτύου µεταφοράς του νερού και της ενέργειας για τον περιορισµό των απωλειών, ανακύκλωση υδάτινων πόρων, επιλογή κατάλληλων και µη υδροβόρων καλλωπιστικών φυτών, αποφυγή υδροβόρων εγκαταστάσεων όπως οι πισίνες και τα γήπεδα γκολφ). Οι διαδικασίες αυτές µπορούν να συνδεθούν µε το έργο «Σήµανση Ποιότητας και Συνεργασίας µε τον Φ» στις επιχειρήσεις που θα υιοθετήσουν επιτυχηµένα τα προτεινόµενα µέτρα. Το έργο αυτό ήδη υλοποιείται από τον Φ. Ανάπτυξη επαρκούς δικτύου ανακύκλωσης υλικών και κάδων ανακύκλωσης και απορριµµάτων, µε εξασφάλιση της έγκαιρης συλλογής τους από τις αρµόδιες υπηρεσίες των ΟΤΑ. Ολοκληρωµένη ανάπτυξη και ορθή λειτουργία των συστηµάτων αποχέτευσης και επεξεργασίας των λυµάτων της περιοχής. Ανάπτυξη του δικτύου δηµόσιων µέσων µεταφοράς στην περιοχή και παροχή κινήτρων για τον περιορισµό της αυτοκίνησης εντός του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ., µε µέτρα, όπως τακτικά υπεραστικά δροµολόγια προς τους βασικότερους τουριστικούς προορισµούς, αξιοποίηση του σιδηροδροµικού δικτύου. Υποστήριξη της κατανάλωσης τοπικών προϊόντων για τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας στον τοµέα των µεταφορών, µε τη βοήθεια του έργου «Σήµανση Ποιότητας και Συνεργασίας µε τον Φ». Προσπάθεια χωρικής και χρονικής διεύρυνσης του παρεχόµενου τουριστικού προϊόντος, µε ανακατεύθυνση των επισκεπτών σε εναλλακτικές µορφές τουρισµού 17

24 και οικοτουριστικές δραστηριότητες, ώστε να αµβλυνθεί η πίεση στις περιοχές υψηλής συγκέντρωσης. Εννοείται ότι η διεύρυνση αυτή δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε υποβάθµιση ευαίσθητες και λιγότερο διαταραγµένες περιοχές (βλ. παρακάτω). Περιορισµός όχλησης, ηχορύπανσης και φωτορύπανσης Η µαζική παρουσία και ιδιαίτερα η µετακίνηση των τουριστών σε µία περιοχή τείνει αναπόφευκτα να αυξάνει σηµαντικά την ηχορύπανση, τη φωτορύπανση και γενικότερα την όχληση της άγριας πανίδας. Για τη µείωση αυτών των επιπτώσεων θα µπορούσαν να ληφθούν µέτρα, όπως: - Περιορισµοί της κίνησης οχηµάτων και ιδιαίτερα των ιδιωτικών αυτοκινήτων (βλ. αναλυτικά παρακάτω). - Αυστηρή τήρηση των ορίων ταχύτητας, παραγωγής ρύπων και ηχορύπανσης. - Προσπάθεια για τον περιορισµό των ατυχηµάτων. - Προστασία της βλάστησης στα πρανή των δρόµων και γύρω από τους χώρους στάθµευσης και επιλεγµένες φυτεύσεις εκεί που δεν υπάρχει υψηλή βλάστηση. Γενικοί όροι και κανόνες για τη συµπεριφορά των επισκεπτών Ανεξάρτητα από την κατηγορία των επισκεπτών, η παρουσία τους εντός µίας προστατευόµενης περιοχής, η οποία φιλοξενεί ευαίσθητα φυσικά οικοσυστήµατα και σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, απαιτεί την αυστηρή τήρηση µίας σειράς γενικών όρων και κανόνων, όσον αφορά τη συµπεριφορά τους, όπως: - Απαγόρευση της συλλογής κάθε είδους χλωρίδας και πανίδας, όπως η συλλογή αγριολούλουδων ή αυγών, αλλά και της συλλογής κλαδιών, ξύλων κ.ο.κ. - Απαγόρευση της απόθεσης απορριµµάτων, µπαζών και λυµάτων σε όλη την έκταση του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ., εκτός από τους ειδικά προβλεπόµενους χώρους. - Απαγόρευση του κυνηγιού στα καταφύγια θηραµάτων και γενικότερα αυστηρή τήρηση των σχετικών ρυθµίσεων. - Αυστηρή τήρηση όλων των διατάξεων που ρυθµίζουν την αλιεία στην παράκτια ζώνη και τα εσωτερικά ύδατα της περιοχής (ποταµοί, λίµνες και λιµνοθάλασσες), συµπεριλαµβανοµένων ειδικότερα των τοπικών και εποχιακών απαγορεύσεων την αναπαραγωγική περίοδο (για τις οποίες θα πρέπει να υπάρχει ειδική µέριµνα εκ µέρους του Φορέα ιαχείρισης και των άλλων αρµόδιων φορέων, ώστε να ενηµερώνονται και οι επισκέπτες), του περιορισµού των αλιευτικών εργαλείων, την απαγόρευση των παράνοµων αλιευτικών µεθόδων (π.χ. δυναµίτες στη θάλασσα, κάθετα δίχτυα στο ποτάµι κ.ο.κ.). - Απαγόρευση της χρήσης φωτιάς, ειδικότερα σε περιοχές µε πυρόφιλη βλάστηση (παράκτια πευκοδάση) και κατά την αντιπυρική περίοδο. - Αυστηρή απαγόρευση της αφαίρεσης στοιχείων από τους αρχαιολογικούς, θρησκευτικούς και ιστορικούς χώρους της περιοχής, µε έµφαση στους αφύλαχτους. - Αυστηρός έλεγχος και περιορισµός της κατασκήνωσης, ώστε να αποφεύγονται η όχληση ευαίσθητων ειδών και περιοχών και η ρύπανση. 18

25 Ενηµέρωση πληροφόρηση των επισκεπτών Όπως σηµειώθηκε παραπάνω, βασικό µέτρο αποτροπής των αρνητικών επιπτώσεων από όλες τις µορφές τουρισµού και τις δραστηριότητες αναψυχής είναι η ενηµέρωση των αντίστοιχων επισκεπτών για την περιοχή, για τυχόν προστατευόµενα είδη χλωρίδας ή πανίδας, για την ευαισθησία και τη σηµασία κάποιων ενδιαιτηµάτων, για τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων αναψυχής και για το πώς αυτές µπορούν να αποφευχθούν. Η ενηµέρωση αποτελεί κατεξοχήν αρµοδιότητα του Φορέα ιαχείρισης, αλλά και των άλλων συναρµόδιων φορέων της περιοχής και υλοποιείται µέσα από δράσεις όπως: - Ολοκληρωµένη προκαταρκτική ενηµέρωση των εν δυνάµει επισκεπτών της περιοχής για τα παραπάνω ζητήµατα, µέσα από την ορθή προβολή της περιοχής (βλ. αναλυτικά Παραδοτέο 10). - Η λειτουργία των Κέντρων Πληροφόρησης και η παρακίνηση των επισκεπτών της περιοχής να περνούν από αυτά. - Η παραγωγή και η διανοµή εντύπων, χαρτών και ψηφιακών εφαρµογών, όπως αυτά που δηµιουργούνται µέσα από την παρούσα µελέτη, όπου θα αναφέρονται οι ευαίσθητες περιοχές, τα προστατευόµενα είδη, οδηγίες για την αποφυγή της όχλησης και των άλλων επιπτώσεων. - Η τοποθέτηση ειδικής σήµανσης για την επισήµανση των ζωνών προστασίας και πινακίδων ερµηνείας περιβάλλοντος µε τις παραπάνω πληροφορίες. Φύλαξη επόπτευση της περιοχής Όποια και να είναι τα µέτρα και οι προδιαγραφές που θα προσδιοριστούν για την προστασία της περιοχής από τις επιπτώσεις του τουρισµού θα έχουν πολύ µικρότερη πρακτική αξία αν δεν επιστρατευθεί ο κατάλληλος µηχανισµός φύλαξης και επόπτευσης της περιοχής που θα εξασφαλίσει την τήρησή τους. Ο Φορέας ιαχείρισης έχει την αρµοδιότητα και διαθέτει (περιορισµένο) προσωπικό για την επόπτευση της περιοχής και παρεµβαίνει σε συνεργασία πάντα µε τις αρµόδιες αρχές Ειδικότερα µέτρα αποτροπής των επιδράσεων των δραστηριοτήτων οικοτουρισµού Όπως περιγράφεται στο σχετικό Παραδοτέο 12, ο οικοτουρισµός περιλαµβάνει δραστηριότητες ή προτεινόµενες δραστηριότητες όπως οι οδικές περιηγήσεις ξεναγήσεις, οι πεζοπορικές περιηγήσεις, οι ποδηλατικές περιηγήσεις, οι πλωτές περιηγήσεις και η παρατήρηση της άγριας ζωής. Αν και σαφώς πιο ήπιες από τις δραστηριότητες των µαζικών µορφών τουρισµού, όπως είναι για παράδειγµα ο θαλάσσιος, οι δραστηριότητες αυτές µπορούν επίσης να προκαλέσουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις, κυρίως όσον αφορά την πρόσβαση σε ευαίσθητες περιοχές και την όχληση της άγριας ζωής. Για τον περιορισµό αυτών των επιπτώσεων απαιτείται αρχικά η υιοθέτηση των παραπάνω γενικών µέτρων, όπως είναι η ορθή διαχείριση των επισκεπτών, ο υπολογισµός και η τήρηση της φέρουσας ικανότητας, η τήρηση των γενικών κανόνων και όρων ορθής συµπεριφοράς των επισκεπτών, η σωστή ενηµέρωση πληροφόρηση των επισκεπτών, η φύλαξη και επόπτευση της περιοχής. Όσον αφορά µάλιστα τους οικοτουρίστες, το είδος της δραστηριότητάς τους και το γεγονός ότι, κατά τεκµήριο, αυτή τους φέρνει πολύ πιο κοντά σε ευαίσθητες περιοχές και συχνά σε επαφή µε ευάλωτα και σπάνια είδη, καθιστά ακόµα πιο επιτακτική την τήρηση των παραπάνω όρων. 19

26 Στη συνέχεια, γίνεται µία προσπάθεια περαιτέρω προσδιορισµού των γενικών προδιαγραφών και µέτρων πρόληψης για τον περιορισµό των επιπτώσεων ανά δραστηριότητα και ανά περιοχή. Σηµειώνεται, ωστόσο, ότι ο ακριβής ποσοτικός προσδιορισµός των αναγκαίων περιορισµών προϋποθέτει την εκτέλεση της µελέτης για τη φέρουσα ικανότητα, που έχει προγραµµατίσει ο Φορέας ιαχείρισης. Επίσης, τα έργα παρακολούθησης των τύπων οικοτόπων και ειδών στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου, τα οποία είναι στη φάση της εκπόνησης ή της εκδήλωσης ενδιαφέροντος αυτήν την εποχή, θα δώσουν στοιχεία για τον χωρικό προσδιορισµό των προστατευτέων αντικειµένων, ώστε να συγκεκριµενοποιηθούν χωρικά και τα µέτρα Οδικές περιηγήσεις Όπως περιγράφεται εκτενώς και στο σχετικό Παραδοτέο 7 (Σηµεία Πρόσβασης), το Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. διαθέτει ένα πυκνό οδικό δίκτυο επαρχιακών και αγροτικών οδών, οι οποίοι στην πράξη προσφέρουν πρόσβαση, σχεδόν σε κάθε δυνατό σηµείο της περιοχής. Η πρόσβαση αυτή διευκολύνει την κυκλοφορία των επισκεπτών και, κατά συνέπεια, αναβαθµίζει το τουριστικό προϊόν. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη πρόσβαση που προσφέρει το δίκτυο αυτό σε κάθε είδους επισκέπτες, µπορεί να προκαλέσει σηµαντικές βλάβες, ενώ η ίδια η κίνηση οχηµάτων εντός ευαίσθητων προστατευόµενων περιοχών προκαλεί αναπόφευκτα επιπτώσεις, όπως είναι η ρύπανση, η όχληση, η επιβάρυνση του εδάφους κ.ά. Αξίζει να σηµειωθεί βέβαια ότι, όπως αναφέρεται παραπάνω, σύµφωνα µε τη βιβλιογραφία, αλλά και την εµπειρία στην περιοχή, τα πουλιά τείνουν να θεωρούν ως µεγαλύτερη απειλή τους πεζούς παρά τα οχήµατα. Όπως αναφέρεται στο Παραδοτέο 12, οι οδικές περιηγήσεις ξεναγήσεις αποτελούν τη βασική οικοτουριστική δραστηριότητα, σε µία τόσο ευρεία περιοχή όπως το Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. και σε καµία περίπτωση δεν µπορεί ούτε να αποκλειστεί, ούτε να υπαχθεί σε αυστηρούς περιοριστικούς όρους, µε αποκλεισµό µεγάλων περιοχών. Άλλωστε, τέτοιοι όροι θα ήταν πολύ δύσκολα εφαρµόσιµοι στην πράξη, εξαιτίας του µεγέθους της περιοχής, της έντονης παραγωγικής δραστηριότητας και των ανεπαρκών µέσων επόπτευσης. Για να περιοριστούν οι παραπάνω επιπτώσεις, απαιτείται λοιπόν µία σειρά συνδυαστικών µέτρων και προδιαγραφών, ώστε η δυνατότητα των οδικών περιηγήσεων να µπορεί να συνδυαστεί µε την προστασία της περιοχής. Αποφυγή διάνοιξης νέων δρόµων Όπως σηµειώνεται παραπάνω, το υπάρχον οδικό δίκτυο εντός του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. κρίνεται επαρκές, όσον αφορά τουλάχιστον τις ανάγκες του οικοτουρισµού και του τουρισµού γενικότερα. Έτσι, στην παρούσα µελέτη και συγκεκριµένα στις προτεινόµενες υποδοµές (Παραδοτέο 3), δεν προτείνεται η διάνοιξη νέων δρόµων. Προτείνεται µόνο η συντήρηση και ο καθαρισµός αναγκαίων τµηµάτων του υφιστάµενου δικτύου (αναλυτικά βλ. Παραδοτέο 3). Συνεπώς, δεν υπάρχει η ανάγκη προσδιορισµού σχετικών προδιαγραφών. Αν, ωστόσο, επιλεχθεί από τους αρµόδιους φορείς η διάνοιξη νέων δρόµων µελλοντικά, αυτή θα υπάγεται σαφώς στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ενώ θα ζητηθεί και η γνωµοδότηση του Φορέα ιαχείρισης. Συνολικός περιορισµός ιδιωτικής αυτοκίνησης Οι επιπτώσεις της κυκλοφορίας οχηµάτων εξαρτώνται άµεσα από τον αριθµό των οχηµάτων που διεισδύουν στο εσωτερικό της προστατευόµενης περιοχής και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα τµήµατα. Ο αριθµός αυτός µπορεί να περιοριστεί, χωρίς µάλιστα να περιοριστεί αντίστοιχα ο αριθµός των επισκεπτών και η ποιότητα του τουριστικού προϊόντος, αν οι επισκέπτες χρησιµοποιούν µέσα µαζικής µεταφοράς αντί για ιδιωτικά αυτοκίνητα. 20

Για την ομάδα έργου: Παλάσκας Δημήτρης

Για την ομάδα έργου: Παλάσκας Δημήτρης Κατευθυντήριοι άξονες του έργου «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Για την ομάδα έργου: Παλάσκας Δημήτρης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ «Οι Πυρκαγιές στην προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα Νέστου» Υπεύθυνος Προγράμματος Επόπτευσης Φύλαξης ΕΠΑΜΑΘ Αλέξανδρος Χαντζάρας M.Sc. Περιβαλλοντολόγος Δέλτα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ Υδατικά οικοσυστήματα Στη βιόσφαιρα υπάρχουν δύο είδη οικοσυστημάτων: τα υδάτινα και τα χερσαία. Tα υδάτινα οικοσυστήματα διαχωρίζονται ανάλογα με την αλατότητα του νερού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ «Επιτρεπόμενες Χρήσεις & Παράνομες Δραστηριότητες στην περιοχή του Δέλτα Νέστου εντός του ΕΠΑΜΑΘ» Υπεύθυνος Προγράμματος Επόπτευσης Φύλαξης ΕΠΑΜΑΘ Αλέξανδρος Χαντζάρας

Διαβάστε περισσότερα

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος)

PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) PAR011 - Αλυκές Λάγκερη (Πλατιά Άμμος) Περιγραφή Ο υγρότοπος των Αλυκών Λάγγερη βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα βορειανατολικά της Νάουσας στην Πάρο. Πρόκειται για υγρότοπο που αποτελείται από δύο εποχιακά

Διαβάστε περισσότερα

Φορέας ιαχείρισης Σαµαριάς (Λευκών Ορέων): Ένα καινούργιο πρόβληµα ή ένα καινούργιο εργαλείο;

Φορέας ιαχείρισης Σαµαριάς (Λευκών Ορέων): Ένα καινούργιο πρόβληµα ή ένα καινούργιο εργαλείο; Φορέας ιαχείρισης Σαµαριάς (Λευκών Ορέων): Ένα καινούργιο πρόβληµα ή ένα καινούργιο εργαλείο; Παρουσίαση: Παναγιώτης Νύκτας Περιβαλλοντολόγος Ειδικός Επιστήµονας.Σ. Φορέα ιαχείρισης Ε.. Σαµαριάς Περιεχόµενα

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας Περιφερειακό Τμήμα Θράκης Πρόταση για τον προσδιορισμό των όρων και των ορίων των περιοχών προστασίας στους υγροβιοτόπους Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης Γ. Ανδρέου, Ι. Δάφνης,

Διαβάστε περισσότερα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα

AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα AND014 - Εκβολή όρμου Λεύκα Περιγραφή Η εκβολή του όρμου Λεύκα βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Αρνάς (ή Άρνη) στην Άνδρο. Πρόκειται για εκβολή ρύακα σχεδόν μόνιμης ροής, που τροφοδοτεί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ι. Η αρχή της συνταγματικής προστασίας του περιβάλλοντος... 5 Α. Η νομική

Διαβάστε περισσότερα

Αιολικά Πάρκα σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 Ειδικές Οικολογικές Αξιολογήσεις, η έως σήμερα εμπειρία. Αλεξάνδρα Κόντου

Αιολικά Πάρκα σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 Ειδικές Οικολογικές Αξιολογήσεις, η έως σήμερα εμπειρία. Αλεξάνδρα Κόντου Αιολικά Πάρκα σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000 Ειδικές Οικολογικές Αξιολογήσεις, η έως σήμερα εμπειρία Αλεξάνδρα Κόντου WINDFARMS & WILDLIFE LIFE12 BIO/GR/000554 Επίδειξη Καλών Πρακτικών με στόχο τον

Διαβάστε περισσότερα

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Ορισμός: Μια χερσαία και/ή θαλάσσια έκταση με ιδιαίτερα οικολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά, αφιερωμένη στην

Διαβάστε περισσότερα

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες)

AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) AND016 - Εκβολή Πλούσκα (Γίδες) Περιγραφή Η εκβολή του ποταμού Πλούσκα βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Βιτάλι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Άνδρου. Πρόκειται για εκβολή ποταμού

Διαβάστε περισσότερα

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο χώρος µπορεί να διακριθεί σε 2 κατηγορίες το δοµηµένοαστικόχώρο και το µη αστικό, µη δοµηµένο ύπαιθρο αγροτικό ή δασικό χώρο. Αστικός χώρος = ήλιος, αέρας, το νερό, η πανίδα, η χλωρίδα,

Διαβάστε περισσότερα

PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής

PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής PAR006 - Έλος Χρυσής Ακτής Περιγραφή Το έλος Χρυσής Ακτής βρίσκεται περίπου 1,2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του οικισμού Δρυός στην Πάρο. Πρόκειται για μικρό εποχιακό λιμνίο υφάλμυρου νερού με περιορισμένη

Διαβάστε περισσότερα

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη MEMO/07/499 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2007 Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-2013: Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη 1. Επιχειρησιακό πρόγραµµα «Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη» 2007-2013: πρόγραµµα στο

Διαβάστε περισσότερα

AND019 - Έλος Κρεμμύδες

AND019 - Έλος Κρεμμύδες AND019 - Έλος Κρεμμύδες Περιγραφή Το έλος Κρεμμύδες βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Κόρθι στην Άνδρο. Τροφοδοτείται από δύο ρύακες περιοδικής ροής και λόγω της απομόνωσής του

Διαβάστε περισσότερα

LIFE10 NAT/CY/000717. Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του οικότοπου προτεραιότητας 9560* στην Κύπρο

LIFE10 NAT/CY/000717. Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του οικότοπου προτεραιότητας 9560* στην Κύπρο JUNIPERCY LIFE10 NAT/CY/000717 Βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του οικότοπου προτεραιότητας 9560* στην Κύπρο 3ο ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ Ιούνιος 2014 2 JUNIPERCY ΤΟ ΕΡΓΟ JUNIPERCY Το έργο «Βελτίωση της κατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει το περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 αξιοποιεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Με την αξιοποίηση των ΑΠΕ αναδεικνύεται

Διαβάστε περισσότερα

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος)

AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) AND008 - Εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) Περιγραφή Η εκβολή Ζόρκου (Μεγάλου Ρέματος) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βιτάλι στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην

Διαβάστε περισσότερα

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά

SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά SAT002 - Εκβολή ρύακα Φονιά Περιγραφή Ο ρύακας Φονιάς και η εκβολή του βρίσκονται 11,3 χλμ.α-βα της Χώρας στη νήσο Σαμοθράκη. Πρόκειται στην ουσία για δύο εκβολές σε απόσταση μερικών μέτρων η μια από την

Διαβάστε περισσότερα

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα)

AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) AND018 - Εκβολή ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Άμπουλου (όρμος Μεγάλη Πέζα) βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια του οικισμού Μακρομάνταλο στην Άνδρο. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο 4 Σχεδιασμός εναλλακτικών διαδρομών

Παραδοτέο 4 Σχεδιασμός εναλλακτικών διαδρομών Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύμπραξη: «Δ. Τσιάρας Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 4 Σχεδιασμός

Διαβάστε περισσότερα

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Το μητρώο των προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με τα οριζόμενα, που περιγράφεται στο Άρθρο 6 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες (Παράρτημα IV

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοδότηση ΦΥΣΗ2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ. Λευκωσία, 18 Μαΐου 2006 Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Ελλάς

Χρηματοδότηση ΦΥΣΗ2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ. Λευκωσία, 18 Μαΐου 2006 Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Ελλάς Χρηματοδότηση ΦΥΣΗ2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ Λευκωσία, 18 Μαΐου 2006 Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Ελλάς Χρηματοδότηση ΦΥΣΗ 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ Εισαγωγή Δομή & περιεχόμενο Παράδειγμα Προοπτικές Μέρος I. Εισαγωγή Ο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙ ΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ Υ ΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Χωροταξικός σχεδιασµός & υδατοκαλλιέργειες στον ευρωπαϊκό χώρο Μέχρι σήµερα δεν υπάρχει ολοκληρωµένο

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος

Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000. Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Διαχείριση περιοχών Δικτύου Natura 2000 Μαρίνα Ξενοφώντος Λειτουργός Περιβάλλοντος Τμήμα Περιβάλλοντος Το Δίκτυο Natura 2000 Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Οικολογικών Περιοχών το οποίο δημιουργήθηκε το 1992 με την

Διαβάστε περισσότερα

1. Το άρθρο 13 του Ν. 2971/2001 Αιγιαλός και Παραλία και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α 285).

1. Το άρθρο 13 του Ν. 2971/2001 Αιγιαλός και Παραλία και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α 285). ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ Αθήνα 9/ 6 / 05 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ, Α.Π. 809/803 ΕΔΑΦΟΥΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου

MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου MIL012 - Εκβολή ρύακα Σπυρίτου Περιγραφή Η εκβολή του ρύακα Σπυρίτου βρίσκεται στην παραλία Αμμουδαράκι ή Τριάδες, 5,5 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή

Διαβάστε περισσότερα

Πικέρμι, 21/10/2011. Αρ. Πρωτ.: 2284 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Πικέρμι, 21/10/2011. Αρ. Πρωτ.: 2284 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Πικέρμι, 21/10/2011 Αρ. Πρωτ.: 2284 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), Φορέας Υλοποίησης του Έργου: «Πράσινο Νησί Αη Στράτης», καλεί εντός δέκα πέντε (15 ) ημερών από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΖΩΝΩΝ KAI METΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΖΩΝΩΝ KAI METΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΖΩΝΩΝ KAI METΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Χάρτης προτεινόμενων ζωνών Θαλάσσιας Γυάρου Α) Ζώνη Χ1: Περιοχή Προστασίας της Φύσης Ορίζεται το χερσαίο τμήμα του νησιού 300 μέτρα από

Διαβάστε περισσότερα

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια

MIL006 - Εκβολή Αγκάθια MIL006 - Εκβολή Αγκάθια Περιγραφή Η εκβολή στα Αγκάθια βρίσκεται στον ομώνυμο όρμο, 4,4 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά του οικισμού Εμπορειός στη Μήλο. Πρόκειται για εκβολή χειμάρρου σε άμεση αλληλεπίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Εθνική Νοµοθεσία Α. Νόµος 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» Εθνική Νοµοθεσία Α. Νόµος 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» Το 1986 η εθνικήνοµοθεσία

Διαβάστε περισσότερα

1. Το άρθρο 13 του Ν. 2971/2001 Αιγιαλός και Παραλία και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α 285).

1. Το άρθρο 13 του Ν. 2971/2001 Αιγιαλός και Παραλία και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α 285). ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ Αθήνα 29 / 6 / 2015 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ, Α.Π. 17874/795 ΕΔΑΦΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ

Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ ΘΕΟ ΟΣΗΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Τοπ. Μηχ/κός Πολεοδόµος Προϊστάµενος Τµήµατος Σχεδιασµού Οργανισµού Ρυθµιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Εσείς Γιατί επιλέξατε το μάθημα Τι περιμένετε από τις ώρες που θα περάσετε διδασκόμενοι μαζί μας; Προτάσεις ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Ι. Οι εργασίες θα ακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΔΑ: ΒΕΤ9Β-ΣΧΠ. ΑΔΑ: ΑΘΗΝΑ 26 / 2 / 2013 Αρ. Πρωτ. 599/26167

ΑΔΑ: ΒΕΤ9Β-ΣΧΠ. ΑΔΑ: ΑΘΗΝΑ 26 / 2 / 2013 Αρ. Πρωτ. 599/26167 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ &ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΔΙΟΙΚ. ΥΠΟΣ/ΞΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΔΙΚ/ΤΩΝ & ΝΟΜ. ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ : Δεστούνη 2 και Αχαρνών 381 - Αθήνα ΤΑΧ.

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων 1. Εισαγωγή Για την επιτυχή εφαρµογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης, είναι απαραίτητο αφενός µεν να εξετασθεί ένας ικανός και αναγκαίος

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ NATURA 2000 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ. Μαρία Φλουράκη, δικηγόρος

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ NATURA 2000 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ. Μαρία Φλουράκη, δικηγόρος ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ NATURA 2000 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ Μαρία Φλουράκη, δικηγόρος ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ Η Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου για την διατήρηση των άγριων

Διαβάστε περισσότερα

Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή

Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Στρατηγική ΜΠΕ Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Δρ Σταυρούλα Τσιτσιφλή ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Ειδικές περιπτώσεις περιβαλλοντικών μελετών: - Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ

Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ για έναν ζωντανό πλανήτη Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Ελλάς Αθήνα, 14 εκεµβρίου 2006 Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ Εισαγωγή οµή & περιεχόµενο Παράδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ Αναγνώριση της περιοχής μελέτης Προβλήματα και ελλείψεις στην κυκλοφοριακή λειτουργία και τις μεταφορικές υποδομές Αυξημένος φόρτος διέλευσης

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟTΗΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟTΗΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟTΗΣΗΣ Αθήνα 27 / 05 / 2015 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ, Α.Π. 17787 / 790 ΕΔΑΦΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η παρούσα τεχνική έκθεση έχει βασιστεί στην πρώτη από τις δυο δέσμες μέτρων, στις οποίες κατέληξε η έκθεση του WWF Ελλάς προς το δήμο Μαλίων.

Η παρούσα τεχνική έκθεση έχει βασιστεί στην πρώτη από τις δυο δέσμες μέτρων, στις οποίες κατέληξε η έκθεση του WWF Ελλάς προς το δήμο Μαλίων. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΠΡΑΣΙΝΟΥ, ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ & ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΔΗΜΟΣ: Χερσονήσου ΕΡΓΟ: ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥ ΜΑΛΙΩΝ Προϋπολογισμός: 46.635,00 ΕΥΡΩ

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ NATURA 2000 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ NATURA 2000 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ NATURA 2000 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ Το Ναtura 2000 αποτελεί ένα ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο περιοχών οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών

Διαβάστε περισσότερα

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND002 - Έλος Άχλα. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND002 - Έλος Άχλα Περιγραφή Το έλος Άχλα βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια βορειοανατολικά του οικισμού Στενιές της Άνδρου. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422345000 και

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση θεµατικών επιπέδων γεωγραφικής πληροφορίας του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ)

Παρουσίαση θεµατικών επιπέδων γεωγραφικής πληροφορίας του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) Παρουσίαση θεµατικών επιπέδων γεωγραφικής πληροφορίας του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) Ελένη Σ. Χατζηιορδάνου, ΕΚΒΥ Το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) δραστηριοποιείται στους τοµείς

Διαβάστε περισσότερα

«Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα»

«Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα» «Η Επίδραση της Βόσκησης στη Βιοποικιλότητα του Ακάμα» Αειφόρος Αγροτική Ανάπτυξη Ακάμα Περιφερειακό Συνέδριο ΕΕ-Κύπρος 24/01/2015 Μηνάς Παπαδόπουλος Τομέας Πάρκων και Περιβάλλοντος Τμήμα Δασών ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο 3 Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό

Παραδοτέο 3 Καταγραφή υπαρχουσών υποδοµών ερµηνείας περιβάλλοντος και ένταξή τους σε συνολικό σχεδιασµό Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισµού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόµενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύµπραξη: «. Τσιάρας -. Παλάσκας» Παραδοτέο 3 Καταγραφή

Διαβάστε περισσότερα

Δ/νση : Πατησίων 147 Τ.Κ. : 112 51 Πληροφορίες : Δρ Χ. Βερβέρης Τηλέφωνο : 210 8646065 FAX: : 210 8662024

Δ/νση : Πατησίων 147 Τ.Κ. : 112 51 Πληροφορίες : Δρ Χ. Βερβέρης Τηλέφωνο : 210 8646065 FAX: : 210 8662024 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ Αθήνα 27 / 5 / 2015 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ, Α.Π. 17770/792 ΕΔΑΦΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα

Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Η επίδραση των Κοινοτικών Οδηγιών για τη Φύση στην προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα Ελένη Τρύφων Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας Πόσο επίκαιρο είναι το ερώτημα; Η Ε.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα

MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα MIL007 - Αλμυρό λιμνίο Αδάμα Περιγραφή Το αλμυρό λιμνίο Αδάμα βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοδυτικά του ομώνυμου οικισμού στη Μήλο. Πρόκειται για εποχιακό αλμυρό λιμνίο σε άμεση αλληλεπίδραση με τη

Διαβάστε περισσότερα

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή)

SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) SAT010 - Λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) Περιγραφή H λιμνοθάλασσα Κουφκή (η Κουφκή) βρίσκεται περίπου 2 χλμ. νοτιοδυτικά του οικισμού Καμαριώτισσα στη Σαμοθράκη. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς

Διαβάστε περισσότερα

KRI146 - Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου (Καταλυκή)

KRI146 - Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου (Καταλυκή) KRI146 - Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου (Καταλυκή) Περιγραφή Η Καταλυκή (Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου) βρίσκεται στο δήμο Φαιστού, περίπου 2 χιλιόμετρα δυτικά βορειοδυτικά του Τυμπακίου. Πρόκειται για

Διαβάστε περισσότερα

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών

Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Το μητρώο των προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με τα οριζόμενα, που περιγράφεται στο Άρθρο 6 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, περιλαμβάνει τις ακόλουθες κατηγορίες (Παράρτημα IV

Διαβάστε περισσότερα

Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ

Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ Εργαλεία του Πολεοδοµικού Σχεδιασµού ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ Θ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ Τοπ. Μηχ/κός Πολεοδόµος Προϊστάµενος Τµήµατος Σχεδιασµού Οργανισµού Ρυθµιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΕΠΙΠΕ Α ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοτέο 12 Ολοκληρωμένα προγράμματα περιηγήσεων των επισκεπτών και δραστηριότητες αναψυχής εντός του Εθνικού Πάρκου

Παραδοτέο 12 Ολοκληρωμένα προγράμματα περιηγήσεων των επισκεπτών και δραστηριότητες αναψυχής εντός του Εθνικού Πάρκου Έργο: «Ανάπτυξη του τουρισμού και διαχείριση επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» Ανάδοχος έργου Σύμπραξη: «Δ. Τσιάρας Δ. Παλάσκας» Παραδοτέο 12 Ολοκληρωμένα

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος

Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος Προστατευόμενεςπεριοχέςως εργαλεία διατήρησης και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος Σωτήρης Ορφανίδης Δρ. Βιολόγος-Αναπληρωτής Ερευνητής Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) Ινστιτούτο Αλιευτικής

Διαβάστε περισσότερα

AND001 - Έλος Βιτάλι. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας

AND001 - Έλος Βιτάλι. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία. Καθεστώτα προστασίας AND001 - Έλος Βιτάλι Περιγραφή Το έλος Βιτάλι βρίσκεται περίπου 2,5 χιλιόμετρα ανατολικά του ομώνυμου οικισμού στην Άνδρο. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος και από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422343000 και όνομα "Έλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A. 1 Εισαγωγή Η εισήγηση αυτή αποσκοπεί: Στον εντοπισμό της αξιοπιστίας των νομοθετημένων τεχνικών

Διαβάστε περισσότερα

«Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο»

«Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο» «Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού: 12 χρόνια δράσεις για τη φύση και τον άνθρωπο» Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκη 10 Οκτωβρίου 2015 Βελτίωση των υποδομών του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού Παναγιωτίδης Χρήστος Δασολόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΑΣΗ Α7: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

ΔΡΑΣΗ Α7: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ 1. TO ΕΡΓΟ «ACTIONS FOR THE CONSERVATION OF COASTAL HABITATS AND SIGNIFICANT AVIFAUNA SPECIES IN NATURA 2000 NETWORK SITES OF EPANOMI AND AGGELOCHORI LAGOONS, GREECE» - ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές αειφορίας και διαχείρισης Βιολογία της Διατήρησης

Αρχές αειφορίας και διαχείρισης Βιολογία της Διατήρησης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αρχές αειφορίας και διαχείρισης Βιολογία της Διατήρησης Ενότητα 8: Προστατευόμενες φυσικές περιοχές, το παράδειγμα του Εθνικού Θαλάσσιου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. (ενημερωτική σύνοψη)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. (ενημερωτική σύνοψη) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Ενίσχυση της Ίδρυσης και Λειτουργίας Νέων Τουριστικών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ)», ΕΣΠΑ 2014 2020

Διαβάστε περισσότερα

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις 8. Συµπεράσµατα Προτάσεις Όπως φάνηκε από όλα τα παραπάνω ο οικότοπος των Μεσογειακών Εποχικών Λιµνίων αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτηµα των περιοχών µελέτης και η διατήρηση του µπορεί να συνδυαστεί άµεσα

Διαβάστε περισσότερα

Νομοθεσία για τη φύση: Κατάσταση εφαρμογής των ευρωπαϊκών οδηγιών για τη φύση Προτάσεις για τη βελτίωση εφαρμογής τους

Νομοθεσία για τη φύση: Κατάσταση εφαρμογής των ευρωπαϊκών οδηγιών για τη φύση Προτάσεις για τη βελτίωση εφαρμογής τους Νομοθεσία για τη φύση: Κατάσταση εφαρμογής των ευρωπαϊκών οδηγιών για τη φύση Προτάσεις για τη βελτίωση εφαρμογής τους WWF Ελλάς / Α. Βonetti Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Eλλάς Σεπτέμβριος 2017 H παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

Georgios Tsimtsiridis

Georgios Tsimtsiridis Sustainable Touristic Development in the Municipality of Almopia Georgios Tsimtsiridis Vice Mayor of Almopia Δήμος Αλμωπίας Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη Η τουριστική ανάπτυξη σε οποιαδήποτε μορφή της προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ Ενίσχυση της ίδρυσης και λειτουργίας νέων τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων

ΕΣΠΑ Ενίσχυση της ίδρυσης και λειτουργίας νέων τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων Ενίσχυση της ίδρυσης και λειτουργίας νέων τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων ΕΣΠΑ 2014-2020 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ F O R O P L A N Μ Ε Ρ Α Ρ Χ Ι Α Σ

Διαβάστε περισσότερα

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος

SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος SAM010 - Εκβολή Κερκητείου Ρέματος Περιγραφή Ο υγρότοπος της εκβολής Κερκητείου ρέματος βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο του νέου Καρλόβασι και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Σάμου. Η εκβολή κρατά νερό όλο

Διαβάστε περισσότερα

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000

Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ένας Γυπαετός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 2018 Κάποτε Στις αρχές της δεκαετίας του 90, η βιοποικιλότητα στην Ευρώπη βρισκόταν σε κρίσιμο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 : Γενικά χαρακτηριστικά στοιχεία του Νοµού

Κεφάλαιο 2 : Γενικά χαρακτηριστικά στοιχεία του Νοµού VII σελίδα Πρόλογος - Ευχαριστίες Περιεχόµενα V VII 0. Εισαγωγή 1 Κεφάλαιο 1 : Ιστορική Εξέλιξη 1.1 Αρχαίοι χρόνοι 5 1.2 Βυζαντινή Περίοδος 6 1.3 Οθωµανική Κυριαρχία 7 1.4 Αφετηρία της σύγχρονης περιόδου

Διαβάστε περισσότερα

Δ/νση : Πατησίων 147 Τ.Κ. : Πληροφορίες : Δρ Χ. Βερβέρης Τηλέφωνο : FAX: :

Δ/νση : Πατησίων 147 Τ.Κ. : Πληροφορίες : Δρ Χ. Βερβέρης Τηλέφωνο : FAX: : ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ Αθήνα 27 / 5 / 2015 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ, Α.Π. 18970/831 ΕΔΑΦΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

µια άλλη µάτια στους τεχνητούς υγρότοπους

µια άλλη µάτια στους τεχνητούς υγρότοπους µια άλλη µάτια στους τεχνητούς υγρότοπους LIFE ENVIRONMENT LIFE00 ENV/GR/000685 ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΛΙΜΝΟ ΕΞΑΜΕΝΕΣ. ΕΠΙ ΕΙΞΗ ΠΟΛΥΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ενηµέρωση για τα αποτελέσµατα

Διαβάστε περισσότερα

AND012 - Έλος Βόρη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία

AND012 - Έλος Βόρη. Περιγραφή. Γεωγραφικά στοιχεία. Θεμελιώδη στοιχεία AND012 - Έλος Βόρη Περιγραφή Το έλος Βόρη βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βουρκωτή στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους

Διαβάστε περισσότερα

Η συνολική κατανοµή των συστηµάτων θέρµανσης, σύµφωνα µε µελέτη που εκπονήθηκε από το ΥΠΕΧΩ Ε για το Νοµό Καβάλας διαµορφώνεται ως εξής:

Η συνολική κατανοµή των συστηµάτων θέρµανσης, σύµφωνα µε µελέτη που εκπονήθηκε από το ΥΠΕΧΩ Ε για το Νοµό Καβάλας διαµορφώνεται ως εξής: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 : ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 139 10. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 10.1 ΡΥΠΑΝΣΗ 10.1.1 Ατµοσφαιρική ρύπανση Κύριες πηγές της ατµοσφαιρικής ρύπανσης στην πόλη της Καβάλας είναι η οδική κυκλοφορία, οι εγκαταστάσεις βιοµηχανίας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Δήμος Λάρνακας Δήμος Λιβαδιών

Διαβάστε περισσότερα

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Αναστασία Στρατηγέα. Ακριβή Λέκα Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Δρ. Ε.Μ.Π., Μέλος Ε.Δ.Ι.Π. Ε.Μ.Π.

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Αναστασία Στρατηγέα. Ακριβή Λέκα Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Δρ. Ε.Μ.Π., Μέλος Ε.Δ.Ι.Π. Ε.Μ.Π. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ακριβή Λέκα Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΠΗΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΠΗΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ - ΙΑΤΜΗΜΑΤIΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ «ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ» ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΗΣ ΠΗΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρα για την Περιβαλλοντική Ενηµέρωση σε Τεχνητούς Υγρότοπους της Κρήτης

Μέτρα για την Περιβαλλοντική Ενηµέρωση σε Τεχνητούς Υγρότοπους της Κρήτης Μέτρα για την Περιβαλλοντική Ενηµέρωση σε Τεχνητούς Υγρότοπους της Κρήτης LIFE ENVIRONMENT LIFE00 ENV/GR/000685 ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΛΙΜΝΟ ΕΞΑΜΕΝΕΣ. ΕΠΙ ΕΙΞΗ ΠΟΛΥΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ιαχείριση Υδατικών Οικοσυστηµάτων: Μεταβατικά ύδατα ρ. Παναγιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΙ ΗΣ /ντης Ερευνών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών Μεταβατικά ύδατα (transitional waters) σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο για τα

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο. Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006

Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο. Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006 Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας για την 4η προγραµµατική περίοδο Σχόλια του WWF Ελλάς στο 3 ο προσχέδιο Μάιος 2006 Γενικά σχόλια Το κείµενο παρουσιάζεται σε γενικές γραµµές ικανοποιητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ

ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ Γιάννης Περδίκης, Αρχιτέκτων Μηχανικός - Προϊστάµενος τµ.π.χ.σ. Ι.ΠΕ.ΧΩ- Κ.Μ. Μαρία Σαµολαδά, ρ. Χηµικός Μηχανικός Υπάλληλος Ι.ΠΕ.ΧΩ./Κ.Μ. ΧΑΛΚΙ ΙΚΗ 2003,

Διαβάστε περισσότερα

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου

SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου Περιγραφή Το έλος Μεσοκάμπου βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από το Παλαιόκαστρο, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412341000 και

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΚΤΥΟ ΝΑΤURA Ελενα Στυλιανοπούλου. Τμήμα Περιβάλλοντος Μάϊος 2014

ΔΙΚΤΥΟ ΝΑΤURA Ελενα Στυλιανοπούλου. Τμήμα Περιβάλλοντος Μάϊος 2014 ΔΙΚΤΥΟ ΝΑΤURA 2000 Ελενα Στυλιανοπούλου Τμήμα Περιβάλλοντος Μάϊος 2014 Το Δίκτυο Natura 2000 Είναι Δίκτυο Οικολογικών Περιοχών το οποίο δημιουργήθηκε το 1992 με την υιοθέτηση της Οδηγίας των Οικοτόπων

Διαβάστε περισσότερα

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000»

«Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000» Ανοικτή Εκδήλωση Ενημέρωσης με θέμα: «Προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη» Αξός Μυλοποτάμου, 29 Μαΐου 2016 «Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών ΝATURA 2000» Δρ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΡΟΜΠΟΝΑΣ Φυσικός

Διαβάστε περισσότερα

Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ

Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ LEADER ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ 3-4-5/12/2015 Συνεργασία για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και τη διεθνή Αναγνώριση: Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Πολεοδοµίας και Χωροταξίας Ακαδ. Έτος 2004-2005

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Πολεοδοµίας και Χωροταξίας Ακαδ. Έτος 2004-2005 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Πολεοδοµίας και Χωροταξίας Ακαδ. Έτος 2004-2005 Περίληψη Εργασίας του µαθήµατος: Σύγχρονες πρακτικές του σχεδιασµού και δυναµική των χωρικών δοµών και

Διαβάστε περισσότερα

Πάτρα Αρ. Πρωτ.: 429

Πάτρα Αρ. Πρωτ.: 429 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ -------------------------------------------------------------- - Ταχ. Δ/νση: ΓΕΡΟΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ 24, ΠΑΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογή της Οδηγίας ΣΠΕ και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ)

Εφαρμογή της Οδηγίας ΣΠΕ και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Εφαρμογή της Οδηγίας ΣΠΕ και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Σταυρούλα Παπούλια Υπεύθυνη προστατευόμενων περιοχών Ελλ.Ορνιθολογικής Εταιρείας Νέες πολιτικές της ΕΕ για αειφορική ανάπτυξη ορθή διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΔΥΤΙΚΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Επιστημονικός υπεύθυνος: καθ. Χ. Κοκκώσης Εργαστήριο Περιβάλλοντος και Χωρικού

Διαβάστε περισσότερα

Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα.Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης

Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα.Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα.Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης ΙΩΑΝΝΙΝΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 2013 Πίνακας περιεχομένων Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα....2 Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης...2 Τα οφέλη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΗΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΡΓΟΥ (ΒΑΣΗ ΤΟΥ Ν. 3316/05)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΗΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΡΓΟΥ (ΒΑΣΗ ΤΟΥ Ν. 3316/05) ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 1200Μ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ ΗΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΡΓΟΥ (ΒΑΣΗ ΤΟΥ Ν. 3316/05) ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 1200Μ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΙΤΛΟΣ ΦΟΡΕΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 Επιτροπή Αναφορών 2004 22 Ιουλίου 2004 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Αναφορά 893/2003 του Antonio Cecoro ιταλικής ιθαγένειας σχετικά µε περιβαλλοντικό ζήτηµα που αφορά την ακτή της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ

Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ «Διακυβέρνηση και καινοτομία: μοχλός αειφόρου ανάπτυξης, διαχείρισης και προστασίας των φυσικών πόρων» Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013 Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ ΑΝΤΩΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

IZHMATA -ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΡΑΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΟΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΜΗ

IZHMATA -ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΡΑΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΟΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΜΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΦΡΑΓΜΑ ΟΥΤΕ ΣΤΑΓΟΝΑ ΝΕΡΟΥ ΝΑ ΧΑΝΕΤΑΙ ΤΟΜΗ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ (ΠΡΟΦΡΑΓΜΑ) ΓΙΑ Πρόφραγµα Εκσκαφή 1. ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ 2. ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΖΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (ΕΠΙ ΤΗΣ Β ΦΑΣΗΣ - Β1 ΣΤΑΔΙΟΥ ΤΟΥ Γ.Π. Σ. ΔΗΜΟΥ ΣΥΚΙΩΝΙΩΝ)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (ΕΠΙ ΤΗΣ Β ΦΑΣΗΣ - Β1 ΣΤΑΔΙΟΥ ΤΟΥ Γ.Π. Σ. ΔΗΜΟΥ ΣΥΚΙΩΝΙΩΝ) ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΣΙΚΥΩΝΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ Κ. ΔΗΜΑΡΧΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ (ΕΠΙ ΤΗΣ Β ΦΑΣΗΣ - Β1 ΣΤΑΔΙΟΥ ΤΟΥ Γ.Π. Σ. ΔΗΜΟΥ ΣΥΚΙΩΝΙΩΝ) ΤΩΝ ΣΙΚΥΩΝΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Σε σχέση με την πρόταση του μελετητή

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξάνδρα Παπιγκιώτη Υπεύθυνη Τμήματος Πληροφόρησης, Δημοσιότητας & Εκπαίδευσης

Αλεξάνδρα Παπιγκιώτη Υπεύθυνη Τμήματος Πληροφόρησης, Δημοσιότητας & Εκπαίδευσης Δράσεις Ενημέρωσης - Ευαισθητοποίησης για την προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου - Ο ρόλος του Φορέα Διαχείρισης στην ανάδειξη και προβολή της περιοχής Αλεξάνδρα Παπιγκιώτη Υπεύθυνη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ» ΤΟΥ ΕΠΑΛΘ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΤΘΑ:

ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ» ΤΟΥ ΕΠΑΛΘ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΤΘΑ: ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΠΡΩΤΗ (1 η ) ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ: ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την

εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την Αναγκαίες Μελέτες Υποβάθρου για την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την Περιβαλλοντική Ευθύνη Σπύρος Παπαγρηγορίου, α αγρηγορ ου, Π.Μ. Μέλος ΜΕΠΑΑ/ ΤΕΕ 30 IOYNIOY 2010 Πλαίσιο Περιβαλλοντικής Ευθύνης

Διαβάστε περισσότερα