ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ"

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑ ΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. (ΚΕΝΤΡΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΕΥΠΑΘΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΜΑ ΩΝ) ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΑΧΑΡΝΩΝ Σπουδάστρια: Ηλιάνα Σπυροπούλου Εκπαιδευτική σειρά: β Κατεύθυνση: Μεταναστευτική Πολιτική Έτος: 2008 Επόπτης: κ. Μ. Πέτρου

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Περίληψη σελ.2 Abstract σελ.3 Εισαγωγή σελ. 4 Κεφάλαιο 1 «Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνική Πολιτική: η ευρωπαϊκή και η ελληνική εµπειρία» σελ. 9 Κεφάλαιο 2 «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως φορέας σχεδιασµού και υλοποίησης προγραµµάτων Κοινωνικής Πολιτικής για τις ευπαθείς κοινωνικές οµάδες» σελ. 16 Κεφάλαιο 3 «Σχεδιασµός και Μεθοδολογία της Έρευνας» σελ. 27 Κεφάλαιο 4 «Τα ερευνητικά ευρήµατα από το Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. του ήµου Αχαρνών» σελ «Η περιοχή έρευνας: ο ήµος Αχαρνών» σελ «Το Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο.» του ήµου Αχαρνών σελ. 37 Κεφάλαιο 5 «Συµπεράσµατα» σελ. 63 Πίνακας Εικονογράφησης σελ. 69 Πίνακας Συντµήσεων και Συντοµογραφιών σελ. 70 Βιβλιογραφία σελ. 72 1

3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η κριτική στο παραδοσιακό κοινωνικό κράτος σε συνδυασµό µε τους δηµοσιονοµικούς περιορισµούς και την ανάδυση νέων κοινωνικών κινδύνων οδηγεί στον επαναπροσανατολισµό της κοινωνικής πολιτικής. Μια βασική διάσταση αυτού του επαναπροσδιορισµού του κράτους πρόνοιας είναι η αναβάθµιση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτή η εργασία διερευνά τη σηµασία του υποεθνικού επιπέδου στο πεδίο της προστασίας των ευπαθών κοινωνικών οµάδων, δηλαδή των πληθυσµιακών οµάδων, που απειλούνται από φτώχια και κοινωνικό αποκλεισµό. Μέσα από τα πορίσµατα της επιτόπιας έρευνας στο Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. (Κέντρο Υποστήριξης και Πληροφόρησης Ευπαθών Κοινωνικών Οµάδων) του ήµου Αχαρνών επιχειρείται να προσδιοριστούν οι προοπτικές ανάπτυξης ολοκληρωµένων παρεµβάσεων στο τοπικό επίπεδο για την καταπολέµηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισµού σε συνάρτηση µε τις ιδιοµορφίες, διοικητικές και κοινωνικές, της ελληνικής πραγµατικότητας. 2

4 ABSTRACT Criticism towards the traditional welfare state combined with the fiscal restraints and the emergence of new social risks results in the reorientation of social policy. A critical dimension of this redefinition of welfare state is the reinforcement of the Local Governments role in the provision of social services. This paper explores the importance of the subnational level in the field of vulnerable social groups protection, that is those population groups who are threatened by poverty and social exclusion. Through the findings drawn from the fieldwork conducted at K.Y.P.E.K.O. (Support and Information Centre for Vulnerable Social Groups) of Municipality of Acharnes, perspectives for the development of integrated interventions at the local level for combating poverty and social exclusion are attempted to be defined in connection with the greek particularities, both administrative and social. 3

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κράτος πρόνοιας ως «ξεχωριστό πεδίο κρατικής παρέµβασης για την προστασία των ασθενέστερων από τις τυφλές δυνάµεις της Οικονοµίας της Αγοράς» 1 έχει γίνει αντικείµενο κριτικής από διάφορες σκοπιές (µαρξιστική, νεοφιλελεύθερη, φεµινιστική κλπ). Ειδικότερα, οι επικριτές του συστήµατος κοινωνικής προστασίας, όπως διαµορφώθηκε µεταπολεµικά, του προσάπτουν αναποτελεσµατικότητα στην εξάλειψη της φτώχιας και των κοινωνικών ανισοτήτων, λειτουργία υπέρ των µεσαίων τάξεων και όχι όσων έχουν ανάγκη, υψηλό κόστος των παρεχόµενων υπηρεσιών, αύξηση των πελατειακών δικτύων και των οµάδων συµφερόντων γύρω από το κοινωνικό κράτος, ενίσχυση των ρατσιστικών και πατριαρχικών προτύπων, αύξηση της γραφειοκρατίας και του συγκεντρωτισµού, περιορισµό της υπευθυνότητας του ατόµου κλπ. 2 Η κριτική στο «κλασικό κοινωνικό κράτος» συνοδεύτηκε από την ανάδυση νέων κοινωνικών κινδύνων, που απορρέουν από τα νέα κοινωνικοοικονοµικά δεδοµένα που δηµιουργούνται από την οικονοµία των υπηρεσιών και της γνώσης και την παγκοσµιοποίηση. Τέτοιοι νέοι κοινωνικοί κίνδυνοι είναι ο κοινωνικός αποκλεισµός, οι νέες µορφές οικογένειας, η µακροχρόνια εξάρτηση των ηλικιωµένων αρρώστων και αναπήρων στο χώρο της υγείας, η παιδική φτώχια, η ελλιπής εκπαίδευση κλπ. 3 Οι νέες αυτές κοινωνικές ανάγκες δεν καλύπτονται ικανοποιητικά από τα κλασικά σχήµατα της θεσµοποιηµένης κοινωνικής προστασίας. Η διαπίστωση αυτή, σε συνδυασµό µε την προβληµατική που έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια της κριτικής του παραδοσιακού κοινωνικού κράτους, όπως παρουσιάστηκε παραπάνω, έχουν οδηγήσει τους σχεδιαστές της κοινωνικής πολιτικής στον επαναπροσδιορισµό των κατευθύνσεων της κοινωνικής προστασίας µε την αναζήτηση ενός νέου µίγµατος κοινωνικής πολιτικής (welfare mix). Οι σηµαντικότερες πτυχές αυτού του αναπροσανατολισµού του κοινωνικού κράτους είναι οι εξής: Η µετάβαση από τις καθολικές παροχές υπηρεσιών στην επιλεκτική κοινωνική προστασία των ατόµων µε αυξηµένες ανάγκες 1 ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, ό.π., σελ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 2006 Β 4

6 Το πέρασµα από τις επιδοµατικές και αναδιανεµητικές πρακτικές του κράτους πρόνοιας στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις Η δηµιουργία του ελάχιστου εγγυηµένου εισοδήµατος Η ενίσχυση ενός αποκεντρωµένου κοινωνικού κράτους µε την ενεργό συµµετοχή των τοπικών κοινωνιών Ο περιορισµός του κρατικού παρεµβατισµού Η ανάδυση του προνοιακού πλουραλισµού. 4 Όπως προκύπτει από την παράθεση των βασικών παραµέτρων του επαναπροσδιορισµού του κοινωνικού κράτους, η ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής αποτελεί µία σηµαντική διάσταση αυτής της αλλαγής. Θεωρείται ότι η ευελιξία των αυτοδιοικητικών δοµών σε συνδυασµό µε τη χωρική εγγύτητα στο πεδίο παρέµβασης και τη δυνατότητα ανάπτυξης συνεργιών µε τον Τρίτο Τοµέα στη χωρική ενότητα ευθύνης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι µερικά από τα στοιχεία που συνηγορούν στην ανάγκη µεγαλύτερης εµπλοκής του υποεθνικού επιπέδου στην άσκηση Κοινωνικής Πολιτικής. Η ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι για πολλούς η απάντηση στα προβλήµατα της γραφειοκρατίας, της σπατάλης πόρων και της κυριαρχίας παθητικών προνοιακών µέτρων, που χαρακτηρίζουν το παραδοσιακό κοινωνικό κράτος. 5 Στα πλαίσια αυτής της προβληµατικής εντάσσεται και αυτή η εργασία. Συγκεκριµένα, ως στόχο έχει να διερευνήσει το ρόλο που διαδραµατίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην προστασία των ευπαθών κοινωνικών οµάδων, δηλαδή των πληθυσµών, που απειλούνται από φτώχια και κοινωνικό αποκλεισµό. Η αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας της δράσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον περιορισµό της φτώχιας, που αποτελεί έναν παλιό κοινωνικό κίνδυνο, και στην καταπολέµηση ενός νέου κοινωνικού κινδύνου, δηλαδή του κοινωνικού αποκλεισµού παρουσιάζει ιδιαίτερο θεωρητικό και πρακτικό ενδιαφέρον. Ο θεωρητικός προβληµατισµός της εργασίας συµπληρώνεται από το περιεχόµενο και τα αποτελέσµατα της επιτόπιας έρευνας µε αντικείµενο έρευνας το Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. (Κέντρο Υποστήριξης και Πληροφόρησης Ευπαθών Κοινωνικών Οµάδων) του ήµου Αχαρνών. Σκοπός της έρευνας ήταν, µέσα από τα πορίσµατά 4 ΖΑΪΜΑΚΗΣ, ΣΚΑΜΝΑΚΗΣ,

7 της, να αναζητηθούν οι αδυναµίες αλλά και οι προοπτικές ανάπτυξης ολοκληρωµένων παρεµβάσεων σε τοπικό επίπεδο για την άρση του κοινωνικού αποκλεισµού και της φτώχιας στην Ελλάδα. Η έρευνα βασίστηκε στη µέθοδο της αναλυτικής επαγωγής. ηλαδή, µετά τον προσδιορισµό του υπό έρευνα πεδίου, προτάθηκε µία δοκιµαστική υπόθεση, η οποία στην πορεία της έρευνας δοκιµάστηκε για την επεξηγηµατική της ικανότητα. 6 Συγκεκριµένα, ελέγχθηκε µία υπόθεση εργασίας, η οποία συµπληρώθηκε από τρεις δευτερεύουσες ερευνητικές υποθέσεις. Οι υποθέσεις εργασίας είναι οι εξής : «Το υποεθνικό επίπεδο στην Ελλάδα, ενώ ενισχύεται θεσµικά προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης παρεµβάσεων για την προστασία των ευπαθών κοινωνικών οµάδων, διέπεται από µία σειρά περιορισµών (χρηµατοδοτικών, οργανωτικών, στελεχιακών κλπ), που υπονοµεύουν τις προσπάθειες που αναλαµβάνονται από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η βασική αυτή υπόθεση εργασίας συµπληρώθηκε από τις παρακάτω επιµέρους ερευνητικές παραδοχές: Το έλλειµµα συνεργασίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης µε τον Τρίτο Τοµέα στην Ελλάδα είναι ανασταλτικός παράγοντας για την προώθηση πλουραλιστικών προνοιακών λύσεων. Τελικά, τα προγράµµατα Κοινωνικής Πολιτικής, που υλοποιούνται σε τοπικό επίπεδο µε αποδέκτες ευπαθείς κοινωνικές οµάδες, λόγω της χρηµατοδοτικής εξάρτησης από το εθνικό και το υπερεθνικό (ευρωπαϊκό) επίπεδο, προσλαµβάνουν το χαρακτήρα αποσπασµατικών παρεµβάσεων, που σε µεγάλο βαθµό σχεδιάζονται κεντρικά και όχι µε βάση τις τοπικές ανάγκες. Τέλος, οι παρεµβάσεις αυτές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αν και βρίσκουν αποδοχή από τις τοπικές κοινωνίες, δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών, που πολλαπλασιάζονται λόγω της συνδροµής πολλών παραγόντων (µετανάστευση, ανεργία, αλλαγή των οικογενειακών δοµών κλπ)» Έχοντας αναφερθεί οι στόχοι και το αντικείµενο της παρούσας έρευνας, παρουσιάζεται στη συνέχεια η διάρθρωση των κεφαλαίων. Στο πρώτο κεφάλαιο µε τίτλο «Τοπική Αυτοδιοίκηση και Κοινωνική Πολιτική: η ευρωπαϊκή και η ελληνική εµπειρία», γίνεται αναφορά στο διευρυνόµενο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ως φορέα υλοποίησης προγραµµάτων κοινωνικής πολιτικής. Αρχικά αναζητούνται τα πλεονεκτήµατα αλλά και τα ενδεχόµενα µειονεκτήµατα, που προκύπτουν από τη 6 ΚΥΡΙΑΖΗ,

8 µεγαλύτερη εµπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά της άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, από τα οποία προκύπτει η διαπίστωση ότι ενώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση ενισχύεται θεσµικά στο πεδίο της κοινωνικής προστασίας, µια σειρά από ελλείψεις (χρηµατοδοτικές, οργανωτικές, στελεχιακές κλπ) υπονοµεύουν την αποτελεσµατικότητα των παρεµβάσεων, που αναπτύσσει. Στο δεύτερο κεφάλαιο «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως φορέας σχεδιασµού και υλοποίησης προγραµµάτων Κοινωνικής Πολιτικής για τις ευπαθείς κοινωνικές οµάδες», κατ αρχάς οριοθετείται το περιεχόµενο της έννοιας «ευπαθείς κοινωνικές οµάδες» µε την παράθεση των ορισµών της «φτώχιας» και του «κοινωνικού αποκλεισµού», των δύο δηλαδή κινδύνων που προσδιορίζουν την κατάσταση της «κοινωνικής ευπάθειας». Στη συνέχεια, η ανάλυση εστιάζεται στη δράση, που αναπτύσσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση µε στόχο την καταπολέµηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Επιχειρείται αξιολόγηση των παρεµβάσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σ αυτό το πεδίο κοινωνικής προστασίας. Ιδιαίτερη µνεία γίνεται στο µοντέλο του «προνοιακού πλουραλισµού». Προσδιορίζεται το περιεχόµενό του και παρουσιάζονται οι προοπτικές που δηµιουργεί για την καταπολέµηση του κοινωνικού αποκλεισµού σε τοπικό επίπεδο. Στο τρίτο κεφάλαιο «Σχεδιασµός και Μεθοδολογία της Έρευνας», αρχικά προσδιορίζονται οι λόγοι που το ερευνητικό µου ενδιαφέρον στράφηκε στο συγκεκριµένο ήµο και στη συγκεκριµένη δοµή (Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. του ήµου Αχαρνών). Στη συνέχεια, εκτίθενται η µεθοδολογία και τα ερευνητική µέσα της επιτόπιας έρευνας. Η µεθοδολογία βασίζεται στις αρχές της ποιοτικής έρευνας, δηλαδή της ερµηνευτικής προσέγγισης των φαινοµένων, που βασίζεται σε επιτόπια έρευνα µε αντικείµενο µελέτης µία συγκεκριµένη κοινωνική οµάδα, περιορισµένη στο χώρο και προσδιορισµένη στο χρόνο. 7 Γι αυτό τα ερευνητικά µέσα που επιλέχθηκαν για την υλοποίηση της έρευνας ήταν ένας συνδυασµός συµµετοχικής παρατήρησης, δοµηµένων συνεντεύξεων και έρευνας σε πρωτογενές υλικό (εσωτερικά έγγραφα του Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο., κείµενο δηµόσιας διαβούλευσης του ήµου, ερωτηµατολόγια του Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. κλπ). Στο εν λόγω κεφάλαιο, παρουσιάζονται 7 ΛΥ ΑΚΗ,

9 αναλυτικά το περιεχόµενο των ερευνητικών εργαλείων καθώς και η συµβολή τους στην ερευνητική διαδικασία. Στο κεφάλαιο «Τα ερευνητικά ευρήµατα από το Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. του ήµου Αχαρνών» παρουσιάζονται αναλυτικά τα στοιχεία, που συλλέχθηκαν από την επιτόπια έρευνα. Εκτίθενται σε δύο ενότητες κεφάλαια: στο κεφάλαιο «Η περιοχή έρευνας: Ο ήµος Αχαρνών» περιλαµβάνονται πληροφορίες για τα δηµογραφικά, οικονοµικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του ήµου, που συνδέονται µε την εµφάνιση φαινοµένων φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισµού. Στην ενότητα κεφάλαιο «Το Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. του ήµου Αχαρνών» γίνεται αναλυτική παρουσίαση των τµηµάτων και των υπηρεσιών του φορέα. Επίσης, γίνεται κριτική ανάλυση της νοµικής µορφής του Κέντρου, των πηγών χρηµατοδότησης, των ζητηµάτων ανθρώπινου δυναµικού και της δικτύωσης µε τον Τρίτο Τοµέα. Τέλος, στο κεφάλαιο «Συµπεράσµατα» γίνεται µια απόπειρα σύνδεσης των ερευνητικών υποθέσεων µε τα πορίσµατα της επιτόπιας έρευνας. Εξετάζεται σε ποιο βαθµό συγκλίνουν τα ευρήµατα της έρευνας µε τις θεωρητικές παραδοχές, µε στόχο την ανίχνευση των προοπτικών και των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη ολοκληρωµένων παρεµβάσεων σε τοπικό επίπεδο για την προστασία των ευπαθών κοινωνικών οµάδων. 8

10 1. ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Ο ρόλος των υποεθνικών φορέων στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής διαρκώς διαφοροποιείται και ενισχύεται. Σύµφωνα µε ορισµένους µελετητές 8 «η αναζήτηση του ρόλου των υποεθνικών φορέων συγκροτεί σηµαντικό πεδίο έρευνας στο χώρο της κοινωνικής πολιτικής καθώς φαίνεται ότι η σηµασία τους διευρύνεται και µάλιστα συχνά βρίσκεται σε ευθεία συνεργασία µε υπερεθνικούς θεσµούς, θέτοντας εν αµφιβόλω ως ένα βαθµό και σε ένα αρχικό επίπεδο ανάλυσης τη σηµασία της εθνικής διάστασης των συστηµάτων κοινωνικής πολιτικής.» Σ αυτή την κατεύθυνση, σηµαντικό ρόλο διαδραµατίζουν και οι προτεραιότητες, που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά µε την ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής ενσωµάτωσης. Από τα τέλη της δεκαετίας του 90 και την εφαρµογή της διαδικασίας του Λουξεµβούργου και της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση (ΕΣΑ), κι ακόµα περισσότερο µετά από την υιοθέτηση της στρατηγικής της Λισσαβόνας το Μάρτιο του 2000, όλα τα κείµενα πολιτικής της ΕΣΑ, δηλαδή οι Κατευθυντήριες Γραµµές, τα Σχέδια ράσης, οι Εκθέσεις, οι Συστάσεις, καθώς επίσης και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Κοινωνική Ενσωµάτωση υπογραµµίζουν τη σηµασία της τοπικής διάστασης και της κοινωνικής οικονοµίας στις πολιτικές για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική ενσωµάτωση. 9 Αρκετές µελέτες σχετικά µε τη µεγαλύτερη εµπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σχεδιασµό και στην υλοποίηση προγραµµάτων κοινωνικής πολιτικής έχουν αναδείξει πλεονεκτήµατα αλλά και µειονεκτήµατα. Συγκεκριµένα, τα πλεονεκτήµατα, που απορρέουν από την ενίσχυση των αυτοδιοικητικών δοµών στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής είναι τα ακόλουθα: Το αυτοδιοικητικό επίπεδο κρίνεται ως το πιο κατάλληλο για την παροχή εξατοµικευµένων υπηρεσιών, δεδοµένου ότι η χωρική εγγύτητα αλλά και η συµβολική εγγύτητα των κοινών αναφορών και επικοινωνιακών κωδίκωναποτελεί κρίσιµο συστατικό των εξατοµικευµένων παρεµβάσεων. 8 ΣΚΑΜΝΑΚΗΣ, 2005, σελ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 2006 Β 9

11 Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, λόγω της χωρικής εγγύτητας και του ιδιαίτερου τύπου νοµιµοποίησης, που απολαµβάνει έναντι του διοικούµενου, µπορεί να διαγνώσει, καταγράψει και αξιολογήσει τις κοινωνικές ανάγκες στη χωρική ενότητα της αρµοδιότητάς της. 10 Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε συνεργασία µε τους τοπικούς δρώντες, µπορούν να πειραµατιστούν µε νέα εργαλεία πολιτικής (καινοτοµία) τα οποία µπορούν να καλύψουν κενά στο υπάρχον πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής και τα οποία, αν αποδειχτούν πετυχηµένα, µπορούν να υιοθετηθούν ως καλές πρακτικές. Ο σχεδιασµός και η πραγµατοποίηση προγραµµάτων κοινωνικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο συνεπάγονται µεγαλύτερη ευελιξία και προσαρµογή της κοινωνικής πολιτικής στις διαφορετικές δέσµες προβληµάτων και ευκαιριών που καταγράφονται σε διαφορετικά τοπικά περιβάλλοντα. Οι τοπικοί δρώντες µπορεί να είναι οι πιο κατάλληλοι για να κατανοήσουν τις συνθήκες που υπάρχουν στη δική τους περιοχή και για να εντοπίσουν τις ενδεδειγµένες λύσεις. 11 Τέλος, η αναβάθµιση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον τοµέα της κοινωνικής προστασίας συνδέεται µε τα θετικά αποτελέσµατα που αναµένονται να προκύψουν από την επέκταση του προνοιακού πλουραλισµού, δηλαδή της δηµιουργίας τοπικών συµφώνων µεταξύ κρατικών οργανισµών, οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Κοινωνικών Φορέων, µη κερδοσκοπικών οργανισµών, εθελοντικών οργανώσεων κλπ, για την αντιµετώπιση ενός συγκεκριµένου κοινωνικού κινδύνου, π.χ. ανεργία, κοινωνικός αποκλεισµός, επισφαλής στέγαση, φτώχεια, ελλιπής εκπαίδευση, µε παράλληλη µείωση των κοινωνικών ευθυνών του κράτους. 12 Παρ όλα αυτά, από την ενίσχυση των αρµοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σχεδιασµό και άσκηση κοινωνικής πολιτικής ελλοχεύει ο κίνδυνος διαµόρφωσης γεωγραφικών ανισοτήτων στην παροχή υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας και πολυδιάσπασης του συστήµατος: «Το ζήτηµα των περιφερειακών ανισοτήτων καθώς και ο συνακόλουθος ανταγωνισµός ακόµη και στο πλαίσιο του ίδιου εθνικού κράτους διαµορφώνουν επιπλέον πιέσεις για τα (προνοιακά) συστήµατα κυρίως όταν η συµµετοχή των τοπικών (υποεθνικών) φορέων είναι διευρυµένη. Επιπλέον, η διάσταση αυτή του ανταγωνισµού και της κατά τόπους 10 ΚΟΝΤΙΑ ΗΣ και συν., FI, ΡΟΜΠΟΛΗΣ και ΗΜΟΥΛΑΣ,

12 συγκρότησης µηχανισµών κοινωνικής προστασίας σε επίπεδο περιφέρειας, νοµαρχιακών διαµερισµάτων, δήµων συνιστά απειλή για τις συλλογικές και σε εθνικό επίπεδο ρυθµίσεις, καθώς διασπώνται µε τον τρόπο αυτό η ενότητα των παροχών, η συνέχεια του συστήµατος κοινωνικής προστασίας και διαµορφώνονται χωρικές µονάδες νησίδες κοινωνικής προστασίας εντός του εθνικού κράτους». 13 Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο εθνικό σύστηµα κοινωνικής προστασίας δεν είχε ληφθεί υπόψη στις σηµαντικότερες τυποποιήσεις των κοινωνικών κρατών ανάµεσα στις οποίες και αυτή του Gosta Esping Andersen, ο οποίος διέκρινε τρία µοντέλα προνοιακού καπιταλισµού: το φιλελεύθερο, το συντηρητικό κορπορατιστικό και το σοσιαλδηµοκρατικό 14. Μόνο στην τυπολογία των Gouph et al ο βαθµός αποκεντρωτικής λειτουργίας των εθνικών συστηµάτων συνεκτιµάται στην κατηγοριοποίηση των κοινωνικών κρατών. Συγκεκριµένα, οι οκτώ προνοιακές «οµάδες» (clusters) της εν λόγω τυποποίησης προκύπτουν από τη συγκριτική ανάλυση των κοινωνικών κρατών των χωρών του ΟΟΣΑ, η οποία πέρα από το βαθµό αποσυγκέντρωσης συνεκτιµά την έκταση των προνοιακών παροχών και την οικονοµική γενναιοδωρία του συστήµατος. Από τις οκτώ κατηγορίες, αυτές που αφορούν στα κράτη πρόνοιας της Ευρώπης, είναι οι ακόλουθες: κράτη πρόνοιας µε ενσωµατωµένο δίκτυ ασφάλειας: Μ. Βρετανία, Ιρλανδία, Καναδάς (εθνικό και γενναιόδωρο πρόγραµµα αντιµετώπισης της φτώχιας συνδεδεµένο µε εργασιακά κίνητρα). κράτη δυϊκής κοινωνικής πρόνοιας: Γαλλία, Γερµανία, Λουξεµβούργο (κατηγοριακά προγράµµατα για οµάδες του πληθυσµού και εθνικό σύστηµα πρόνοιας µε ενισχυµένη τοπική διακριτική ευχέρεια). θεµελιωµένα στην ιδιότητα του πολίτη µε επικουρική βοήθεια: Φινλανδία και όλες οι Σκανδιναβικές χώρες εκτός της Νορβηγίας και Ολλανδία (εθνικό προνοιακό σύστηµα µε ενισχυµένες τοπικές εξουσίες). υπολειµµατική παροχή: χώρες της Νότιας Ευρώπης και Τουρκία (κάλυψη µόνο ειδικών κατηγοριών του πληθυσµού, συµπληρωµατική δράση από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον Τρίτο Τοµέα, ελλειµµατικός έλεγχος πόρων). 13 ΣΚΑΜΝΑΚΗΣ,2005, σελ ESPI G A DERSE,

13 αποκεντρωτική διακριτική πρόνοια: Νορβηγία, Αυστρία, Ελβετία (υψηλή διακριτική ευχέρεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υψηλό επίπεδο γενναιοδωρίας, στιγµατισµός της προνοιακής αρωγής). 15 Ο εντοπισµός κοινών στοιχείων στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής από τα κράτη της Νότιας Ευρώπης ευθυγραµµίζεται µε άλλες αντίστοιχες αναλύσεις, όπως αυτή του M. Ferrera, ο οποίος υποστηρίζει ότι τα συστήµατα κοινωνικής προστασίας αυτών των χωρών µοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά (εξέχων ρόλος των συνταξιοδοτικών παροχών, υπερπροστασία έναντι του κινδύνου του γήρατος µε παράλληλες ελλείψεις στις παροχές για κατοικία και στις υπηρεσίες και στις παροχές για την οικογένεια, ύπαρξη εθνικών συστηµάτων υγείας, ιδιόµορφος συγκερασµός δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα στην περίθαλψη, πελατειακή χειραγώγηση του συστήµατος, υψηλά ποσοστά δυσαρέσκειας των χρηστών των υπηρεσιών) 16. Παρ όλα αυτά, η ανάλυση του M. Ferrera δεν πραγµατεύεται το βαθµό αποσυγκέντρωσης των λειτουργιών των κρατών πρόνοιας στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Το ελληνικό σύστηµα κοινωνικής προστασίας αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγµα του νοτιοευρωπαϊκού µοντέλου κοινωνικού κράτους συγκεντρώνοντας όλα τα χαρακτηριστικά της ανάλυσης του M. Ferrera. Σ ό,τι αφορά το βαθµό αποσυγκέντρωσης της διαδικασίας σχεδιασµού και υλοποίησης των προγραµµάτων κοινωνικής πολιτικής, η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από συγκεντρωτισµό και γραφειοκρατία. Η ιεραρχική πυραµίδα είναι αυστηρή και δεν επιτρέπει τη γρήγορη και ευέλικτη λήψη αποφάσεων. Σ αυτό το πλαίσιο, η παρουσία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο χώρο της πρόληψης και της διαχείρισης των κοινωνικών προβληµάτων είναι περιορισµένη. Συνήθως παίζει το ρόλο του ενδιάµεσου διαχειριστή της κεντρικής εξουσίας και δεν αναπτύσσει αυτόνοµες πρωτοβουλίες αντιµετώπισης των τοπικών κοινωνικών προβληµάτων 17. Από νοµοθετική σκοπιά, η καταγραφή των αρµοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προσκρούει σε ένα µεγάλο αριθµό νόµων, προεδρικών διαταγµάτων, διυπουργικών και υπουργικών αποφάσεων, που οριοθετούν µία σωρεία αρµοδιοτήτων, οι οποίες όµως σε µεγάλο βαθµό µένουν αναξιοποίητες καθώς οι ήµοι αδυνατούν να τις ασκήσουν GOUGH, FERRERA, ΡΟΜΠΟΛΗΣ και ΗΜΟΥΛΑΣ, ΚΟΝΤΙΑ ΗΣ και συν., 2006, 12

14 Συγκεκριµένα, ο νέος Κώδικας ήµων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/2006) στο άρθρο 75 προβλέπει ένα διευρυµένο ρόλο των ΟΤΑ στους τοµείς της Απασχόλησης και της Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης: υλοποίηση ή συµµετοχή σε ολοκληρωµένα τοπικά σχέδια για την απασχόληση και την κοινωνική ενσωµάτωση, ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Επαγγελµατικής Κατάρτισης, ανάπτυξη συµβουλευτικών δράσεων προς τους ανέργους, εφαρµογή ή συµµετοχή σε δράσεις που αποσκοπούν στην υποστήριξη και φροντίδα της βρεφικής και παιδικής ηλικίας και των ευπαθών κοινωνικών οµάδων, παροχή υγείας (δηµοτικά ή κοινοτικά ιατρεία, κέντρα ψυχικής υγείας κλπ), παραχώρηση δηµοτικών και κοινοτικών οικοπέδων σε άστεγους και οικονοµικά αδύνατους, δηµιουργία Τοπικών Συµβουλίων Πρόληψης Παραβατικότητας, σχεδιασµός και εφαρµογή προγραµµάτων για την κοινωνική ένταξη µεταναστών, παλιννοστούντων κλπ, δηµιουργία τοπικών δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης κλπ 19 Παράλληλα, αναβαθµισµένο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σύστηµα κοινωνικής πρόνοιας αναγνώριζε και ο Ν. 2646/98, σύµφωνα µε τον οποίο, στα πλαίσια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α βαθµού παρέχεται η πρωτοβάθµια κοινωνική φροντίδα µε την παροχή υπηρεσιών ανοικτής φροντίδας µε στόχο τον εντοπισµό και την πρόληψη προβληµάτων, που οδηγούν σε κοινωνικό και οικονοµικό αποκλεισµό 20. Επίσης, σύµφωνα µε τον ίδιο νόµο, εκπρόσωπος των ΟΤΑ συµµετέχει στο Εθνικό Συµβούλιο Κοινωνικής Φροντίδας (άρθρο 8, παρ.3, στοιχείο ζ), οι ΟΤΑ συστήνουν Ειδικά Κέντρα Άµεσης Κοινωνικής Φροντίδας, Κέντρα Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες καθώς και Κέντρα Στήριξης Αυτιστικών Ατόµων (άρθρο 13, παρ. 1, 2, 3), κατ οίκον κοινωνική βοήθεια (άρθρο 14, παρ. 1), Παραγωγικά Εργαστήρια για Άτοµα µε ειδικές Ανάγκες (άρθρο 17, παρ. 2), Μονάδες Χρόνιας Αιµοκάθαρσης (άρθρο 31) κλπ. 21 Τέλος, στο ΕΣ ΕΝ (Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Κοινωνική Ένταξη) αναφέρεται: «Συνεχίζεται η αποκέντρωση στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, τόσο µε την αποκέντρωση των δοµών απασχόλησης, κοινωνικής φροντίδας και υγείας, όσο και µε την ενίσχυση των αρµοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης» Ν / 2006, άρθρο ΑΜΙΤΣΗΣ, Ν. 2646/98, άρθρα 8, 13, 14, 17, «Εθνική Έκθεση Στρατηγικής για την Κοινωνική Προστασία και την Κοινωνική Ένταξη », Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, Αθήνα 2006, σελ

15 Ενώ, λοιπόν, τα νοµοθετικά κείµενα της τελευταίας δεκαετίας αποδίδουν µε τις κανονιστικές τους προβλέψεις έναν ενισχυµένο ρόλο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση στα πλαίσια του συστήµατος κοινωνικής προστασίας, στην πραγµατικότητα λίγες από τις προαναφερθείσες αρµοδιότητες εκτελούνται ικανοποιητικά ή απλά εφαρµόζονται. Οι λόγοι πρέπει να αναζητηθούν στα ποικίλα οργανωτικά, οικονοµικά κ.α. προβλήµατα, που διέπουν την άσκηση κοινωνικής πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τα σηµαντικότερα από τα προβλήµατα αυτά είναι τα ακόλουθα: η αποσπασµατικότητα και ο περιπτωσιολογικός χαρακτήρας των δράσεων, που απορρέουν από την απουσία ενός συνεκτικού οράµατος αναφορικά µε το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην κοινωνική προστασία του πληθυσµού 23. η έλλειψη επιστηµονικού κοινωνικού σχεδιασµού, συντονισµού και σύγχρονων συστηµάτων πληροφόρησης. Τα τελευταία «τα υποκαθιστά η προσωπική φιλική σχέση µεταξύ στελεχών σε διαφορετικές υπηρεσίες ή φορείς, στοιχείο σηµαντικό, όπως επισηµαίνουν και ειδικοί µελετητές γραφειοκρατικών δοµών, για να κάνει όµως τη διοίκηση πιο ευαίσθητη και αποτελεσµατική, όχι για να υποκαταστήσει τις σωστές διαδικασίες» 24. Υποτυπώδεις ή ανύπαρκτες διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης των υλοποιούµενων προγραµµάτων παρά την εµπειρία, που έχουν αποκοµίσει οι ΟΤΑ από τη συµµετοχή τους σε συγχρηµατοδοτούµενα προγράµµατα. Απουσία συνέργιας των δράσεων, που αναπτύσσονται από όµορους φορείς, λόγω του σχεδιασµού µε κριτήριο την αρµοδιότητα και όχι την αποδοτικότητα, µε αποτέλεσµα επικαλύψεις στις παρεχόµενες υπηρεσίες ή απουσία ενεργειών ή αδράνεια παραγωγικού δυναµικού (ύπαρξη των ίδιων υπηρεσιών σε δύο γειτονικούς δήµους, έλλειψη των ίδιων υπηρεσιών σε δύο γειτονικούς δήµους, ύπαρξη συναφών δοµών σε επάλληλα διοικητικά επίπεδα). Προβλήµατα χρηµατοδότησης των δράσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης λόγω της ασυνέπειας του κράτους στη σταθερή, επαρκή και έγκαιρη καταβολή των επιχορηγήσεων αλλά και της ελεγχόµενης ικανότητας των ΟΤΑ να αξιοποιούν ορθολογικά και αποτελεσµατικά τους σχετικούς πόρους. Χρηµατοδοτική εξάρτηση των ΟΤΑ από τους κοινοτικούς πόρους για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής µε αποτέλεσµα οι ενέργειες που επιλέγονται προς 23 ΚΟΝΤΙΑ ΗΣ και συν., «Κοινωνική Πολιτική και Τοπική Αυτοδιοίκηση, Παρούσα κατάσταση και προοπτικές», Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, Αθήνα 1995, σελ

16 υλοποίηση να µην είναι απάντηση στα διαπιστωµένα τοπικά προβλήµατα αλλά αποτέλεσµα της ύπαρξης διαθέσιµων κονδυλίων. Παράλληλα, αδυναµία των ΟΤΑ να συνεχίσουν την υποστήριξη της λειτουργίας των συγχρηµατοδοτούµενων προγραµµάτων µετά το πέρας της εισροής των κοινοτικών πόρων. Η εικόνα, λοιπόν, που διαµορφώνεται είναι η λειτουργία αποσπασµατικών δοµών, που έχουν σχεδιαστεί σε εθνικό ή υπερεθνικό επίπεδο, και που παύει η λειτουργία τους µετά τη λήξη των ευρωπαϊκών προγραµµάτων. Τέλος, έλλειψη εξειδικευµένου προσωπικού, το οποίο, όταν προσλαµβάνεται από τους ΟΤΑ, απασχολείται µε ασταθείς σχέσεις εργασίας, πράγµα που δηµιουργεί δυσλειτουργίες σε έναν τοµέα εντάσεως εξειδικευµένης εργασίας, που εξαρτά δηλαδή την αποτελεσµατικότητα και αποδοτικότητα των δραστηριοτήτων από την πρωτοβουλία και την αυτενέργεια του προσωπικού. Παρόµοιες ελλείψεις εντοπίζονται και στο διοικητικό προσωπικό των ΟΤΑ. 25 Η ανάπτυξη προγραµµάτων κοινωνικής πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, παρά τις αδυναµίες και τις ελλείψεις, που παρατηρούνται, αποτελεί σηµαντική παράµετρο του αναπροσανατολισµού του κοινωνικού κράτους. Γι αυτό, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η αξιολόγηση των προσπαθειών που καταβάλλουν οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση παρεµβάσεων µε στόχο την αντιµετώπιση πολύπλοκων κοινωνικών προβληµάτων, όπως αυτών της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισµού. 25 ΚΟΝΤΙΑ ΗΣ και συν.,

17 2. Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑ ΕΣ Στο προηγούµενο κεφάλαιο εκτέθηκε η προβληµατική, που έχει αναπτυχθεί, γύρω από τη διεύρυνση της συµµετοχής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην κοινωνική προστασία του πληθυσµού. Επίσης, έγινε µία απόπειρα καταγραφής του ρόλου, που έχει το αυτοδιοικητικό επίπεδο στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα, µε παράλληλη ανάδειξη των ορίων που τίθενται από τις ελλείψεις, που καταγράφονται, σε επίπεδο χρηµατοδότησης, σχεδιασµού, ανθρώπινων πόρων κλπ. Αντικείµενο αυτού του κεφαλαίου είναι η εξέταση της συµβολής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην προστασία των ευπαθών οµάδων του πληθυσµού. Ευπαθείς κοινωνικές οµάδες είναι αυτές που αντιµετωπίζουν υψηλό κίνδυνο φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισµού. Σύµφωνα µε την επίσηµη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 26 σ αυτές τις οµάδες περιλαµβάνονται τα Άτοµα µε Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ), οι µετανάστες και οι εθνικές µειονότητες (συµπεριλαµβανοµένων και των Roma), οι άστεγοι, οι πρώην φυλακισµένοι, οι χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, τα άτοµα µε προβλήµατα αλκοολισµού, οι µοναχικοί ηλικιωµένοι και τα παιδιά. Βέβαια, στην ίδια κατηγορία θα µπορούσαν να περιληφθούν και οι άνεργοι µακράς διάρκειας και ειδικά στην Ελλάδα όσοι είναι µεγαλύτεροι των 45 ετών, οι γυναίκες που αντιµετωπίζουν προβλήµατα αποκλεισµού (µέλη µονογονεϊκών οικογενειών, µητέρες µε µακρά αποχή από την αγορά εργασίας κλπ), οι νέοι ετών που δυσκολεύονται να ενταχθούν στην αγορά εργασίας κ.α. 27 Προτού εξεταστεί ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη προγραµµάτων κοινωνικής πολιτικής για τον περιορισµό της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισµού, θα ήταν χρήσιµο να οριοθετηθεί το περιεχόµενο των όρων «φτώχια» και «κοινωνικός αποκλεισµός». Με τον όρο «φτώχια» νοείται η οικονοµική κατάσταση και οι συνθήκες διαβίωσης ατόµων και νοικοκυριών, που βρίσκονται κάτω από ένα ορισµένο επίπεδο, το οποίο θεωρείται ικανοποιητικό από µία κοινωνία. Έτσι, η έννοια της φτώχιας σχετίζεται άµεσα µε τα υλικά αγαθά που απολαµβάνει είτε το άτοµο είτε το 26 (τελευταία επίσκεψη 20/ 10/ 2008) 27 ΛΥΤΡΑΣ και ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ,

18 νοικοκυριό, τα οποία ποσοτικοποιούνται και είναι µετρήσιµα, σε όρους εισοδήµατος είτε και κατανάλωσης. Η φτώχια είναι σχετική και ορίζεται ως η αναλογία των νοικοκυριών µε εισόδηµα µικρότερο του 50% ή του 60% του κατά κεφαλή Α.Ε.Π. (γραµµή φτώχιας) 28 Σ ό,τι αφορά την εννοιολογική οριοθέτηση του όρου «κοινωνικός αποκλεισµός», σε αντίθεση µε τη φτώχια, παρατηρείται «ένας πλουραλισµός τρόπων κατανόησης, οι οποίοι ωστόσο συνοµιλούν στο ίδιο πλαίσιο, χωρίς κατ ανάγκην αυτό να περιλαµβάνει τα ίδια ακριβώς περιεχόµενα και συµφραζόµενα» 29. Σύµφωνα µε το Παρατηρητήριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρακολουθεί τις εθνικές πολιτικές καταπολέµησης του κοινωνικού αποκλεισµού, ο τελευταίος ορίζεται πρώτον και κυρίως σε σχέση µε τα κοινωνικά δικαιώµατα των πολιτών και µε βάση αυτή την αντίληψη µπορεί να αναλυθεί µε τους όρους της άρνησης ή της µη πραγµατοποίησης κοινωνικών δικαιωµάτων. 30 Κάποια βασικά χαρακτηριστικά του κοινωνικού αποκλεισµού θα µπορούσαν να θεωρηθούν τα ακόλουθα: Είναι πολυδιάστατη έννοια και συνεπάγεται αποστέρηση σε ένα µεγάλο φάσµα δεικτών διαβίωσης (εκπαίδευση, στέγαση, πολιτισµός κλπ). Συνήθως, αυτή η αποστέρηση έχει µία κοινοτική διάσταση, δεδοµένου ότι µπορεί να προκληθεί όχι µόνο λόγω έλλειψης προσωπικών πόρων αλλά επίσης λόγω ανεπάρκειας των διαθέσιµων πόρων στην κοινότητα, στην οποία διαβιεί το άτοµο. Είναι δυναµική έννοια και υπονοεί ότι τα άτοµα είναι κοινωνικά αποκλεισµένα όχι απλά λόγω της παρούσας κατάστασής τους αλλά επίσης διότι έχουν λίγες προοπτικές για το µέλλον. Σ αυτό το πλαίσιο, η ανάλυση του κοινωνικού αποκλεισµού σηµαίνει κατανόηση µιας διαδικασίας και εντοπισµός των παραγόντων, που την θέτουν σε κίνηση. Είναι µια σχετική έννοια, καθώς υπονοεί αποκλεισµό από µια συγκεκριµένη κοινωνία σε µια συγκεκριµένη χρονική συγκυρία Η φύση του είναι κοινωνική, µε την έννοια ότι συνεπάγεται ρήξη των δεσµών του ατόµου µε την υπόλοιπη κοινωνία, ανεπαρκή κοινωνική συµµετοχή και έλλειµµα κοινωνικής ενσωµάτωσης και δύναµης ΡΟΜΠΟΛΗΣ και ΗΜΟΥΛΑΣ, ΛΥΤΡΑΣ και ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ, 2004, σελ ΤΣΙΑΚΑΛΟΣ, TSAKLOGLOU και PAPADOPOULOS,

19 Σύµφωνα µε τους Σ. Ρόµπολη και Κ. ηµούλα τα στοιχεία, που διαφοροποιούν την έννοια του κοινωνικού αποκλεισµού από αυτήν της φτώχιας είναι τα εξής: «Ο κοινωνικός αποκλεισµός µετατοπίζει το θεωρητικό ενδιαφέρον: Από την επικέντρωση στο εισόδηµα και την κατανάλωση προς µια ευρύτερη αντίληψη πολυδιάστατου µειονεκτήµατος. Από τη στατική εικόνα µίας κατάστασης στέρησης, προς µία πιο δυναµική ανάλυση διαδικασιών Από την επικέντρωση στο άτοµο ή / και το νοικοκυριό στην παραδοχή πως µειονέκτηµα διαµορφώνεται και βιώνεται στο εσωτερικό των τοπικών κοινωνιών.» 32 Σ ό,τι αφορά την επίσηµη οπτική της Ε.Ε. και των µελών της σχετικά µε τη φτώχια και τον κοινωνικό αποκλεισµό, πρέπει να σηµειωθεί ότι σταδιακά από τα τέλη της δεκαετίας του 80 και τις αρχές της δεκαετίας του 90 παρατηρείται µετακίνηση του ενδιαφέροντος και των σχετικών πολιτικών από το πεδίο της φτώχιας σ αυτό του κοινωνικού αποκλεισµού. Είναι, µάλιστα, αξιοσηµείωτο ότι η τότε ΕΟΚ, µέχρι το 1989, µέσω των επίσηµων εγγράφων της, απέδιδε τον αποκλεισµό µόνο στη φτώχια. Από το 1975 και µέχρι το 1991 εφαρµόστηκαν προγράµµατα, τα οποία απεικονίζουν πολιτικές µε επίσηµο τίτλο και περιεχόµενο την «Κοινωνική Συνοχή», ή όπως έγιναν ευρύτερα γνωστά προγράµµατα για τη Φτώχια (Poverty 1,2,3). Από τις αρχές της δεκαετίας του 90 οι παρεµβάσεις που υλοποιούνται µέσα στα πλαίσια της στρατηγικής για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής έχουν εκφρασµένο στόχο κατά κανόνα την καταπολέµηση του κοινωνικού αποκλεισµού. 33 Σ ό,τι αφορά τις οµάδες του πληθυσµού, που αντιµετωπίζουν µεγαλύτερη πιθανότητα να πέσουν κάτω από τη γραµµή φτώχιας (50% του κατά κεφαλή ΑΕΠ) στην Ελλάδα, σύµφωνα µε το ΕΣ ΕΝ , αυτές είναι οι άνεργοι (31,2%), οι συνταξιούχοι (25,7%), τα µοναχικά νοικοκυριά ηλικιωµένων (37%), τα µονογονεϊκά νοικοκυριά µε αρχηγό γυναίκα (35,1%), οι πολύτεκνες οικογένειες (30,5%), καθώς και τα νοικοκυριά όπου τουλάχιστον ο ένας είναι άνω των 65 (29%). Η κατάσταση της φτώχιας αναµένεται σχεδόν µε βεβαιότητα σε νοικοκυριά που δεν 32 ΡΟΜΠΟΛΗΣ και ΗΜΟΥΛΑΣ, 1998, σελ ΛΥΤΡΑΣ και ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ,

20 εργάζεται κανείς. Ο κίνδυνος της φτώχιας σε αυτή την περίπτωση φθάνει το 52% όταν υπάρχουν εξαρτώµενα παιδιά. 34. Αντίστοιχα, οι παράγοντες, που κατ εξοχήν συνδέονται µε την κατάσταση του κοινωνικού αποκλεισµού στην Ελλάδα, σύµφωνα µε τη δηµοσιευµένη έρευνα των Τσάκλογλου και Παπαδόπουλου, είναι οι εξής: η ανεργία και η επισφαλής σχέση εργασίας, το χαµηλό µορφωτικό επίπεδο (του ατόµου αλλά και του επικεφαλής του νοικοκυριού), η µονογονεϊκή οικογένεια, η ύπαρξη εξαρτώµενων παιδιών, η ιδιότητα του µετανάστη και τέλος η κακή υγεία. 35 Το ερώτηµα, που θα µας απασχολήσει στη συνέχεια, είναι σε ποιο βαθµό η επέκταση του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης µπορεί να συµβάλει στην καλύτερη αντιµετώπιση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισµού. Σ ό,τι αφορά την αντιµετώπιση της φτώχιας, στην έρευνα των Holsch και Kraus µε τίτλο «Poverty alleviation and the degree of centralization in European schemes of social assistance» 36 επιχειρείται να δοθεί απάντηση στο ερώτηµα κατά πόσο η αποκέντρωση των προνοιακών δοµών συνδέεται µε πιο αποτελεσµατική αντιµετώπιση της φτώχιας στα 15 κράτη µέλη της Ε.Ε. (εξαιρούνται τα κράτη της επέκτασης µετά το 2004). Χρησιµοποιώντας τρεις δείκτες αποκέντρωσης του προνοιακού συστήµατος (1. χρηµατοδότηση από ίδιους πόρους της Τ.Α. ή από το κεντρικό κράτος, 2. ευθύνη για τον καθορισµό του ύψους των παροχών σε κεντρικό ή αυτοδιοικητικό επίπεδο, 3. διαπεριφερειακές διαφοροποιήσεις στο επίπεδο των παροχών), κατέληξαν στην κατηγοριοποίηση των κρατών µελών σε τρεις οµάδες µε βάση το βαθµό αποκέντρωσης του µηχανισµού προνοιακής προστασίας: Σχετικά υψηλός βαθµός αποκέντρωσης: Γερµανία, Σουηδία, Ισπανία, Ιταλία, Αυστρία (χρηµατοδότηση από τους δήµους, καθορισµός των παροχών από τις τοπικές ή περιφερειακές αρχές, διαπεριφερειακές διαφοροποιήσεις στο επίπεδο των παροχών). Μεσαίος βαθµός αποκέντρωσης: Βέλγιο, ανία, Γαλλία, Φινλανδία (χρηµατοδότηση από τις περιφερειακές ή τοπικές αρχές, καθορισµός των παροχών από την κεντρική κυβέρνηση, οµοιοµορφία στο επίπεδο των παροχών). Πολύ µικρός βαθµός αποκέντρωσης: Ιρλανδία, Μεγάλη Βρετανία (χρηµατοδότηση σχεδόν αποκλειστικά από την κεντρική κυβέρνηση, καθορισµός 34 «Εθνική Έκθεση Στρατηγικής για την Κοινωνική Προστασία και την Κοινωνική Ένταξη, », Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, TSAKLOGLOU και PAPADOPOULOS, HOLSCH και KRAUS,

21 των παροχών από το κεντρικό κράτος, απόλυτη οµοιοµορφία στο επίπεδο των παροχών). Η Ελλάδα και η Πορτογαλία εξαιρέθηκαν από την παραπάνω τυπολογία γιατί θεωρήθηκε ότι τη χρονιά της έρευνας (1995) δεν είχαν ένα ενιαίο σύστηµα προνοιακής προστασίας. Οι συγγραφείς διερεύνησαν την αποτελεσµατικότητα και την επάρκεια των αναδιανεµητικών πολιτικών για την καταπολέµηση της φτώχιας σ αυτές τις χώρες. Η αποτελεσµατικότητα (effectiveness) εκτιµάται µε τη µέτρηση της ποσοστιαίας µείωσης της φτώχιας, που αποδίδεται στην εισροή των προνοιακών παροχών. Αντίστοιχα, η επάρκεια (efficiency) αποδίδεται µε το πηλίκο της διαίρεσης του αναδιανεµητικού αποτελέσµατος του µέτρου καταπολέµησης της φτώχιας (ποσοστιαία µείωση της φτώχιας) µε την αντίστοιχη δαπάνη επί του ΑΕΠ. Το τελευταίο µέτρο εκφράζει την ποσοστιαία µείωση της φτώχιας που επιτυγχάνεται µε την επένδυση µιας ποσοστιαίας µονάδας του ΑΕΠ σε προνοιακές παροχές. Το συµπέρασµα στο οποίο κατέληξαν είναι ότι τα κράτη µε µεσαίο βαθµό αποκέντρωσης των προνοιακών τους συστηµάτων έχουν καλύτερες επιδόσεις στην καταπολέµηση της φτώχιας απ ό,τι τα συγκεντρωτικά κράτη ή αυτά µε εκτεταµένη αποκέντρωση των προνοιακών τους δοµών. Το εύρηµα αυτό δε συνάδει µε την παραδοχή ότι οι τοπικές αρχές έχουν καλύτερη πληροφόρηση, λόγω της εγγύτητας στο πεδίο παρέµβασης, σχετικά µε το ποιοι πολίτες βρίσκονται σε µεγαλύτερη ανάγκη και εποµένως µεγαλύτερη αποτελεσµατικότητα στην απόδοση των προνοιακών παροχών στους δικαιούχους. Η εξήγηση θα µπορούσε να αναζητηθεί στους ακόλουθους παράγοντες: Η απόδοση υψηλών παροχών από µία τοπική αρχή µπορεί να οδηγήσει στην προσέλκυση δικαιούχων από άλλες περιοχές. Αυτό οδηγεί σε µείωση των φορολογικών βαρών στις άλλες περιοχές και σε υπέρµετρη φορολογική επιβάρυνση των περιοχών µε υψηλό επίπεδο προνοιακής κάλυψης, πράγµα που θα οδηγήσει τελικά και τις τελευταίες σε περικοπές παροχών. Γι αυτό, τα πιο συγκεντρωτικά συστήµατα θεωρούνται πιο αποτελεσµατικά αναφορικά µε την αναδιανοµή του εισοδήµατος. Επιπλέον, τα προνοιακά συστήµατα µε υψηλό βαθµό διακριτικής ευχέρειας των τοπικών αρχών µπορεί να οδηγήσουν σε υψηλότερα επίπεδα στιγµατοποίησης 20

22 των δικαιούχων και γι αυτό σε µείωση των αιτήσεων των τελευταίων για κοινωνική βοήθεια. Τέλος, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η κεντρική κυβέρνηση µπορεί να λάβει πιο ευνοϊκά µέτρα για τα φτωχά νοικοκυριά γιατί µπορεί να επιδείξει πιο σθεναρή αντίσταση στις πιέσεις, που ασκούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από τις οµάδες µε µεγαλύτερη οικονοµική και κοινωνική επιρροή. Ενώ για την καταπολέµηση της φτώχιας πιο αποτελεσµατικό διοικητικό επίπεδο για το σχεδιασµό και την υλοποίηση των σχετικών προγραµµάτων θεωρείται το κεντρικό, προνοµιακό πεδίο παρέµβασης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση αναδεικνύεται αυτό της καταπολέµησης του κοινωνικού αποκλεισµού. Όπως προαναφέρθηκε, ο κοινωνικός αποκλεισµός, σε αντίθεση µε τη φτώχια, που άπτεται µόνο του επιπέδου διαβίωσης του ατόµου και του νοικοκυριού, έχει µία πολυδιάστατη φύση και µια έντονη κοινοτική διάσταση. Το συσσωρευµένο έλλειµµα, που υπονοεί η έννοια του κοινωνικού αποκλεισµού, σε επίπεδο πολιτισµού, εκπαίδευσης, υγείας, συµµετοχικής δύναµης κλπ εντοπίζεται στην κοινότητα, στην οποία εντάσσεται το άτοµο. Οποιαδήποτε λοιπόν παρέµβαση για τον περιορισµό του φαινοµένου, πρέπει να λαµβάνει υπόψη τα προβλήµατα της κοινότητας αλλά και το δυναµικό της (σε όρους συλλογικής εµπειρίας, αξιών, ανθρώπινων πόρων, άτυπων δικτύων κλπ), που πρέπει να αξιοποιηθεί για την ανατροπή της δυναµικής που οδηγεί σε φαινόµενα κοινωνικού αποκλεισµού. Ακριβώς σ αυτή την παραδοχή βασίζεται η θεµελίωση του προνοιακού πλουραλισµού, του θεωρητικού ρεύµατος της κοινωνικής πολιτικής, που «παραπέµπει όχι στην εξάλειψη της κρατικής πρόνοιας, αλλά στη βελτίωσή της µέσω της αποκέντρωσης των υπηρεσιών, της διάλυσης του ιεραρχικού µοντέλου διακυβέρνησης και λήψης των αποφάσεων και µετάβασης από τις εστιασµένες στον εξυπηρετούµενο στις εστιασµένες στην κοινότητα υπηρεσίες. Προσδίδει µεγαλύτερη σηµασία στον προληπτικό χαρακτήρα των υπηρεσιών, άρα στην ενίσχυση του ρόλου και της αυτονοµίας των τοπικών κυβερνήσεων, µε σχετική ανεξαρτησία στην επιβολή φόρων και στη λειτουργία κοινωνικών υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο». 37 Βασικός άξονας του προνοιακού πλουραλισµού όπως φάνηκε από τα προηγούµενα είναι η ενδυνάµωση και η αυτενέργεια των τοπικών αρχών. Άλλα στοιχεία, που συνθέτουν τη νέα αυτή προσέγγιση στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής 37 ΚΟΥΚΟΥΛΗ, 2005, σελ

23 είναι η διαµόρφωση εταιρικών σχέσεων µεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των συνδικάτων εργαζοµένων και εργοδοτών, µη κυβερνητικών φορέων και δηµόσιων οργανισµών. Πεδίο παρέµβασης των εταιρικών σχέσεων κατά του κοινωνικού αποκλεισµού είναι η οικονοµική ανάπτυξη και η δηµιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, η κατάρτιση και εκπαίδευση, η φυσική, στεγαστική και περιβαλλοντική ανάπλαση, η παροχή δηµόσιων υπηρεσιών, η εισοδηµατική και προνοιακή ενίσχυση, η ασφάλεια και η αποτροπή της εγκληµατικότητας, η υγεία και η τοπική ανάπτυξη 38 Σ αυτό το πλαίσιο, η δράση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συµπλέκεται µε τη δραστηριότητα του τρίτου τοµέα. Ο όρος τρίτος τοµέας «περιγράφει ένα πολυσύνθετο φάσµα σχέσεων και δράσεων που κυµαίνονται από την έννοια του ενεργού πολίτη, τα ανθρώπινα δικαιώµατα, την ευέλικτη απασχόληση, τις κοινωνικές υπηρεσίες και την αποκεντρωµένη κοινωνική πρόνοια, την τοπική πολιτική, την κοινωνική συνεργασία, µέχρι τις φιλανθρωπικές δράσεις. Παραπέµπει σε διαφορετικές οργανωτικές µορφές αστικής δέσµευσης όπως συλλόγους, ιδρύµατα, εθελοντικούς και µη κερδοσκοπικούς οργανισµούς, συνεταιρισµούς και σωµατεία» 39. Σ αυτή τη λογική, λοιπόν, ο τρίτος τοµέας βασίζεται στην αυτόβουλη και δηµοκρατική συµµετοχή των πολιτών σε εθελοντικές οργανώσεις, οµάδες αυτοβοήθειας κλπ µε σκοπό την επίλυση τοπικών προβληµάτων και την ενεργό συµβολή στην τοπική ανάπτυξη. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναπτύσσει συνέργιες µε τον τρίτο τοµέα αξιοποιώντας τις καινοτόµες πρωτοβουλίες, την προσαρµοστικότητα, την έλλειψη γραφειοκρατίας και τη χρήσιµη εµπειρία, που, συχνά, διαθέτει 40. Παράλληλα, κινητοποιεί το κοινωνικό κεφάλαιο της περιοχής. Με τον όρο «κοινωνικό κεφάλαιο» νοείται το σύνολο των κοινωνικών, ψυχολογικών, πολιτισµικών, θεσµικών και παρεµφερών κληροδοτηµένων στοιχείων που επηρεάζουν τη συνεργατική συµπεριφορά της κοινότητας. Το θεσµοποιηµένο κοινωνικό κεφάλαιο αναφέρεται στα δοµικά στοιχεία: ρόλοι, κανόνες, διαδικασίες και οργανώσεις. Το ανεπίσηµο κοινωνικό κεφάλαιο αναφέρεται σε αξίες, συµπεριφορές και πεποιθήσεις που προδιαθέτουν θετικά το άτοµο προς τη συλλογική δράση 41. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ενσωµατώνει την εθελοντική διάσταση και τη δηµοκρατική συµµετοχή στις δράσεις 38 ΡΟΜΠΟΛΗΣ και ΗΜΟΥΛΑΣ, ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 2006, σελ ΚΟΥΚΟΥΛΗ, DHESI,

24 της δηµιουργώντας συνεργατικά δίκτυα µε φορείς του τρίτου τοµέα και προωθώντας την κοινοτική εργασία µε τη µορφή στοχευµένων παρεµβάσεων σε µη προνοµιούχες κοινωνικές οµάδες που αντιµετωπίζουν προβλήµατα φτώχιας και κοινωνικού αποκλεισµού. Μ αυτόν τον τρόπο, σηµειώνεται η µετάβαση από το «κράτος πρόνοιας» στην «κοινωνία πρόνοιας». Στόχος δεν είναι η συρρίκνωση του ρόλου του κράτους αλλά η αναδιάρθρωσή του µε την αναδιάταξη των όρων συµµετοχής των πολιτών, του κράτους και της αγοράς στην κοινωνική προστασία. Ο ρόλος των τοπικών αρχών σ αυτή την αναδυόµενη πραγµατικότητα είναι περισσότερο επιτελικός. Τέλος, σηµαντική παράµετρος για την επιτυχή λειτουργία ενός πλουραλιστικού προνοιακού µοντέλου στην τοπική κοινωνία είναι η «ενδυνάµωση του χρήστη», δηλαδή η ενεργός συµµετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων πολιτών ενηµερωµένων, οι οποίοι θα διαµορφώνουν πολιτικές από κοινού µε τους ιθύνοντες και τους ειδικούς. 42. Στόχος είναι να τεθεί στο επίκεντρο µια «τοπική ατζέντα», προϊόν διαλόγου και συνεργασίας τοπικών φορέων και ακτιβιστών. Παρ όλα αυτά, ο προνοιακός πλουραλισµός µε όλες τις εκφάνσεις του, όπως εκτέθηκαν παραπάνω, έχει γίνει αντικείµενο κριτικής από θεωρητικούς του κοινωνικού κράτους, που πίσω από τη ρητορική για κοινοτική και εθελοντική συµµετοχή διακρίνουν περικοπές σε βασικές υπηρεσίες στα πλαίσια νεοφιλελεύθερων πρακτικών. 43 Πάντως σύµφωνα µε την Ο. Στασινοπούλου: «Η αποδοχή πλουραλιστικών λύσεων είναι µία υποχώρηση από πλευράς νεοφιλελευθερισµού, γι αυτό και δε γίνεται αποδεκτός από τα πιο ακραία κοµµάτια της νέας δεξιάς. Ουσιαστικά, όµως, σηµαίνει (όπως το βλέπουν) µεταβίβαση της ευθύνης και του βάρους της φροντίδας σε ενεργοποιούµενα άτοµα που θα καλύπτουν τις ανάγκες τους µέσα από τους συνήθεις µηχανισµούς της αγοράς και σε περίπτωση αδυναµίας των ατόµων ή δυσλειτουργιών της αγοράς, από τους άτυπους φορείς φροντίδας στα πλαίσια της οικογένειας και της τοπικής κοινότητας, συνεπικουρούντων και των εθελοντικών σχηµάτων» 44. Άλλωστε, διατυπώνονται επιφυλάξεις σχετικά µε το κατά πόσο είναι βάσιµη η αισιοδοξία αυτών που προσβλέπουν στην ενεργό συµµετοχή των πολιτών για την αντιµετώπιση δύσκολων κοινωνικών προβληµάτων, όπως αυτό του 42 ΚΟΥΚΟΥΛΗ, ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ, ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, 2002, σελ

25 κοινωνικού αποκλεισµού. Οι επιφυλάξεις διατυπώνονται σε δύο επίπεδα: κατ αρχάς, διαπιστώνεται ότι η συµµετοχή των πολιτών σε εθελοντικές οργανώσεις είναι κατώτερη των προσδοκιών των θεωρητικών του «τρίτου δρόµου» (π.χ. η συµµετοχή των πολιτών στις ΗΠΑ σε συµβατικές εθελοντικές δραστηριότητες έχει µειωθεί κατά 25 50% τις δεκαετίες του 80 και του 90) και ότι η αντίληψη µιας οργανωµένης και οµοιογενούς κοινωνίας των πολιτών, από την οποία αντλεί τη νοµιµοποιητική του δύναµη το εγχείρηµα, ακυρώνεται στην πράξη από τις σχέσεις εξουσίας και τα συµφέροντα, που συνδέονται µε την κοινωνική τάξη, τη θρησκεία, την εθνικότητα κλπ 45. Επίσης, διατυπώνονται επιφυλάξεις σχετικά µε την ικανότητα των κοινωνικών δυνάµεων του τρίτου τοµέα να ξεπεράσουν την ισχύ της κυρίαρχης οικονοµίας και να µη χειραγωγηθούν τα εγχειρήµατα συνεργασίας και συνεταιρισµού από τους µηχανισµούς και τις δυνάµεις της αγοράς. 46 Τέλος, η ικανότητα της τοπικής κοινωνίας να αυτενεργεί και να διαµορφώνει µόνη της την ατζέντα βάσει της οποίας υλοποιούνται οι παρεµβάσεις κοινωνικής πολιτικής αµφισβητείται από πολλούς. Συχνά, τα κοινοτικά προγράµµατα, που εφαρµόζονται για την καταπολέµηση της ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισµού κλπ, εστιάζονται σε αναπτυξιακά σχέδια που έχουν προαποφασιστεί και χρηµατοδοτούνται σε κεντρικό επίπεδο. Έτσι, η κοινοτική ανάπτυξη διολισθαίνει σε ένα σύνολο τεχνικών που αποτελούν µέρος µιας προσπάθειας να προσφερθεί ένα είδος αυτόκλητης και προαποφασισµένης βοήθειας (outreach) στην κοινότητα. 47 Τελικά, ο προνοιακός πλουραλισµός πρέπει να ειδωθεί µάλλον σαν ένα σύνολο συµπληρωµατικών προς την κρατική κοινωνική πολιτική δράσεων, που στόχο έχουν να προσδώσουν µεγαλύτερη ευελιξία και αποδοτικότητα στο σύστηµα κοινωνικής προστασίας ενισχύοντας παράλληλα τη συµµετοχή των πολιτών σε µια προοπτική δηµοκρατικής εµβάθυνσης. Ειδικότερα, σ ό,τι αφορά την ανάπτυξη του προνοιακού πλουραλισµού και του τρίτου τοµέα στην Ελλάδα παρατηρείται σηµαντική υστέρηση, που οφείλεται τόσο στην εγχώρια διοικητική κουλτούρα όσο και στα χαρακτηριστικά της κοινωνικής συµµετοχής στη σφαίρα της παραγωγής πολιτικής. Συγκεκριµένα, ένας παράγοντας, που λειτούργησε ανασταλτικά στην εδραίωση πλουραλιστικών αντιλήψεων στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα, ήταν η αδυναµία της 45 ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ, ΛΥΤΡΑΣ και ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ, ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ,

26 Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναλάβει έναν ενεργό ρόλο στη διαµόρφωση της ατζέντας για την κοινωνική προστασία λόγω της κατίσχυσης ενός γραφειοκρατικού, κάθετου διοικητικού µηχανισµού. Επίσης, ένα χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνικής πραγµατικότητας που δε συνάδει µε την αντίληψη της διευρυµένης συµµετοχικής δηµοκρατίας στα πλαίσια της οποίας αναπτύχθηκε το µοντέλο του προνοιακού πλουραλισµού είναι η καθυστερηµένη επέκταση των ΜΚΟ και γενικότερα της κοινωνίας των πολιτών. Η διαπίστωση αυτή βρίσκει την εξήγησή της σε τρεις παράγοντες: στο ρόλο της οικογένειας, στο χαρακτήρα της κρατικής παρέµβασης και στα όρια της εθελοντικής δράσης. Έτσι, σύµφωνα µε τον Θ. Σακελλαρόπουλο, υψηλά επίπεδα εµπιστοσύνης επικρατούσαν παραδοσιακά µέσα στην οικογένεια, ενώ η αίσθηση της εκµετάλλευσης και του παράνοµου ανταγωνισµού ήταν διάχυτη έξω από αυτήν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσµα, οι Έλληνες να εµφανίζονται διστακτικοί απέναντι σε µορφές αυτοοργάνωσης και προσχώρησης σε οργανώσεις αµοιβαίου οφέλους. Επίσης, σηµαντικό ρόλο προς την ίδια κατεύθυνση διαδραµάτισε και η επικράτηση ενός κρατικοκεντρικού αναπτυξιακού µοντέλου, που επηρέασε και τους όρους συµµετοχής στο πολιτικό γίγνεσθαι. Η έννοια της «ενεργού υπηκοότητας» στην Ελλάδα είχε να κάνει µε τη συµµετοχή σε µια «πολιτική κοινωνία» και όχι στην «κοινωνία των πολιτών», πράγµα που µεταφράζεται σε µία ιδεολογική πρόσδεση σε κόµµατα και στην αποστασιοποίηση από µορφές συλλογικής δράσης. Τέλος, ο εθελοντισµός δεν είναι ευρέως διαδεδοµένος στην Ελλάδα. Ακόµη και οι νέοι παρουσιάζουν πολύ χαµηλά ποσοστά συµµετοχής σε εθελοντικές οργανώσεις σε σύγκριση µε τη νεολαία άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Σύµφωνα µε στοιχεία της Γενικής Γραµµατείας Νέας Γενιάς (2005), το 59% δε συµµετέχει σε οποιοδήποτε είδος συλλογικής δραστηριότητας, ενώ το υπόλοιπο συµµετέχει κυρίως στις αθλητικές ενώσεις. 48 Με τις παραπάνω διαπιστώσεις σχετικά µε τα εγγενή χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνικής πραγµατικότητας, που λειτουργούν περιοριστικά προς την κατεύθυνση της επέκτασης του προνοιακού πλουραλισµού, δεν υπονοείται ότι η εφαρµογή των αρχών αυτού του µοντέλου κοινωνικής προστασίας στην Ελλάδα είναι ένα εγχείρηµα χωρίς πιθανότητες επιτυχίας. Αντιθέτως, το κράτος πρόνοιας στην Ελλάδα, όπως και σε όλες σχεδόν τις χώρες, αντιµετωπίζει προβλήµατα χρηµατοδότησης, αποτελεσµατικότητας και ιδεολογικής νοµιµοποίησης. Σ αυτό το 48 ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, 2006 Β 25

27 πλαίσιο, η ενσωµάτωση της διάστασης του προνοιακού πλουραλισµού στην αντιµετώπιση πολύπλοκων προβληµάτων, όπως αυτό του κοινωνικού αποκλεισµού, µπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά ευεργετικά αποτελέσµατα. Οι παραπάνω διαπιστώσεις σχετικά µε τις προοπτικές της ανάληψης ενεργού ρόλου από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην κοινωνική προστασία των ευπαθών κοινωνικών οµάδων αναπτύχθηκαν σε ένα θεωρητικό επίπεδο. Στα επόµενα κεφάλαια, οι θεωρητικές αυτές αναζητήσεις θα προσλάβουν έναν εµπειρικό χαρακτήρα µε την διακρίβωση της επεξηγηµατικής τους ικανότητας στην έρευνα πεδίου, που πραγµατοποιήθηκε στο Κ.Υ.Π.Ε.Κ.Ο. (Κέντρο Υποστήριξης και Πληροφόρησης Ευπαθών Κοινωνικών Οµάδων) του ήµου Αχαρνών. 26

ΤΟΠΙΚΗΕΥΗΜΕΡΙΑΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕΤΟΠΙΚΟΕΠΙΠΕ Ο ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΜΠΟΤΗ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΤΟΠΙΚΗΕΥΗΜΕΡΙΑΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕΤΟΠΙΚΟΕΠΙΠΕ Ο ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΜΠΟΤΗ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΗΕΥΗΜΕΡΙΑΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕΤΟΠΙΚΟΕΠΙΠΕ Ο ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΜΠΟΤΗ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΗΕΥΗΜΕΡΙΑ Ηαυξημένησημασίατηςτοπικήςευημερίαςσυμπίπτει με την πιο ετερογενή,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ»

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ» «H AΠΑΣΧΟΛΗΣΗ A ΩΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ» Ημερίδα του ΠΑΣΥΠΚΑ «Δράσεις ένταξης των κινητικά αναπήρων στην παραγωγική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

«Χώροι για ανάπτυξη κοινωνικής συνοχής»

«Χώροι για ανάπτυξη κοινωνικής συνοχής» «Χώροι για ανάπτυξη κοινωνικής συνοχής» Κύριοι Υπουργοί, του Χρήστου Πολυζογώπουλου Προέδρου της ΓΣΕΕ Κύριοι Βουλευτές, Κυρίες και κύριοι, Φίλες και φίλοι, Θα ήθελα καταρχήν εκ µέρους της ΓΣΕΕ να ευχαριστήσω

Διαβάστε περισσότερα

Η Ερευνητική Στρατηγική

Η Ερευνητική Στρατηγική Η Ερευνητική Στρατηγική Ο τομέας της Υγείας Η σύγχρονη έρευνα στον τομέα της υγείας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης σκοπεύει να εξασφαλίσει την πρόσβαση όσων ζουν στα κράτημέλη σε υγειονομική περίθαλψη υψηλής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ 4/2014 ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ 4/2014 ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ 4/2014 ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Αλεξανδρούπολη 24.2.2014 Προς -Δήμαρχο Αλεξανδρούπολη κ. Ευάγγελο Λαμπάκη -Προϊσταμένη Διεύθυνσης

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης: «Φτώχεια και Εργασία: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Διερεύνησης και Άμβλυνσης του Φαινομένου»

Σχέδιο Δράσης: «Φτώχεια και Εργασία: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Διερεύνησης και Άμβλυνσης του Φαινομένου» Σχέδιο Δράσης: «Φτώχεια και Εργασία: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Διερεύνησης και Άμβλυνσης του Φαινομένου» «Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης» «To άρθρο αυτό έχει παραχθεί με

Διαβάστε περισσότερα

«ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΜΒΛΥΝΣΗΣ»

«ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΜΒΛΥΝΣΗΣ» «ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΜΒΛΥΝΣΗΣ» «με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης» «To άρθρο αυτό έχει παραχθεί με την οικονομική υποστήριξη της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Κυριάκος Φιλίνης Εργασιακές Σχέσεις και Αγορά Εργασίας Τα βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας Απασχολούμενοι είναι τα άτομα που απασχολούνται έναντι αμοιβής. Το ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Στρατηγική

Περιφερειακή Στρατηγική ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Περιφερειακή Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης, Καταπολέμησης της Φτώχειας και κάθε Μορφής Διακρίσεων Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ΙΟΥΛΙΟΣ 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σχέδιο Δράσης Φτώχεια και Εργασία: Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διερεύνησης και άμβλυνσης του φαινομένου

Σχέδιο Δράσης Φτώχεια και Εργασία: Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διερεύνησης και άμβλυνσης του φαινομένου Σχέδιο Δράσης Φτώχεια και Εργασία: Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διερεύνησης και άμβλυνσης του φαινομένου Ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους Το φαινόμενο της φτώχειας παραμένει κυρίαρχο στις σύγχρονες κοινωνίες

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ & ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα για τις Κοινωνικές Δομές Δήμων στο πλαίσιο του ΕΠ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας

Ημερίδα για τις Κοινωνικές Δομές Δήμων στο πλαίσιο του ΕΠ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας Ημερίδα για τις Κοινωνικές Δομές Δήμων στο πλαίσιο του ΕΠ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας 2014-2020 Ενεργοποίηση των Κοινωνικών Δομών του ΘΣ 9 Λαμία 31.05.2016 Οι Πόροι του ΕΠ Το ΕΠ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Στρατηγική για την κοινωνική ένταξη (ΠΕΣΚΕ) Μονάδα Α1 Προγραμματισμού & Αξιολόγησης Προγράμματος

Περιφερειακή Στρατηγική για την κοινωνική ένταξη (ΠΕΣΚΕ) Μονάδα Α1 Προγραμματισμού & Αξιολόγησης Προγράμματος Περιφερειακή Στρατηγική για την κοινωνική ένταξη (ΠΕΣΚΕ) Μονάδα Α1 Προγραμματισμού & Αξιολόγησης Προγράμματος Δημήτρης Κοντογιαννόπουλος τι είναι η ΠΕΣΚΕ; προώθηση κοινωνικής ένταξης καταπολέμηση της φτώχειας

Διαβάστε περισσότερα

V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ.

V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. V/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Η συμβολή της οικογένειας στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής είναι μεγάλη και διαχρονική. Η μορφή και το περιεχόμενο, όμως, αυτής της συμβολής

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση της Ιταλίας

Εφαρμογές Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση της Ιταλίας Εφαρμογές Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση της Ιταλίας ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Κωνσταντίνος Αργυρός, Δημοτικός Σύμβουλος Rivalta Τορίνο, Ιταλία Ελευθέριος

Διαβάστε περισσότερα

Η επένδυση στο κοινωνικό κεφάλαιο ως διαδικασία επίτευξης κοινωνικής συνοχής και ανάπτυξης

Η επένδυση στο κοινωνικό κεφάλαιο ως διαδικασία επίτευξης κοινωνικής συνοχής και ανάπτυξης Η επένδυση στο κοινωνικό κεφάλαιο ως διαδικασία επίτευξης κοινωνικής συνοχής και ανάπτυξης Στυλιανός -Ιωάννης Τζαγκαράκης, Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, Ερευνητής Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτικές κατά της φτώχειας

Πολιτικές κατά της φτώχειας Πολιτικές κατά της φτώχειας Συντονισµός των πολιτικών κατά της φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ίδρυση Παρατηρητηρίου Εθνικών Πολιτικών για την Καταπολέµηση του Κοινωνικού Αποκλεισµού (1991) Η καταπολέµηση

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ. Δομή Στήριξης Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας. Αντώνιος Κώστας, Δρ. Κοινωνικής Οικονομίας

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ. Δομή Στήριξης Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας. Αντώνιος Κώστας, Δρ. Κοινωνικής Οικονομίας ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Ονομασία Φορέα: Όνομα συντάκτη: Στοιχεία επικοινωνίας: (τηλέφωνο, e-mail) Δομή Στήριξης Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας Αντώνιος Κώστας, Δρ. Κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020

ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΣΠΑ 2014-2020 - Με την παρούσα εγκύκλιο γίνεται αποτύπωση της προόδου των διαπραγµατεύσεων για τη διαµόρφωση του Κανονιστικού πλαισίου της νέας περιόδου, καθώς και των σηµαντικών

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση της Μελέτης «Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα» Αθήνα, Παρέμβαση για το «Κεφάλαιο Ενημέρωση και Εκπαίδευση»

Παρουσίαση της Μελέτης «Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα» Αθήνα, Παρέμβαση για το «Κεφάλαιο Ενημέρωση και Εκπαίδευση» Παρουσίαση της Μελέτης «Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα» Αθήνα, 26.5.2017 Παρέμβαση για το «Κεφάλαιο 6.2. - Ενημέρωση και Εκπαίδευση» Δρ. Γαβριήλ Αμίτσης Αν. Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας Το κοινωνικό προφίλ της

Διαβάστε περισσότερα

Δήμοι και Περιφέρειες μαζί, η απάντηση στην κρίση του Κοινωνικού Κράτους

Δήμοι και Περιφέρειες μαζί, η απάντηση στην κρίση του Κοινωνικού Κράτους Από Μπάστα Κων/νο Υποψήφιος Περιφερειακός σύμβουλος Περιφέρειας Αττικής «Κεντρικός Τομέας» Δήμοι και Περιφέρειες μαζί, η απάντηση στην κρίση του Κοινωνικού Κράτους Η κρίση του Κοινωνικού Κράτους σήμερα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΓΕΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Ηµερίδα «Σπουδές στη Γεωγραφία και Προοπτικές Σταδιοδροµίας», Τµήµα Γεωγραφίας, Πανεπιστηµίου Αιγαίου, Αθήνα, 24 Φεβρουαρίου 2006. ΓΕΩΓΡΑΦΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Παναγιώτης

Διαβάστε περισσότερα

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω:

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Δελτίο Τύπου Ομιλία Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων Του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας Κυρίου Κωνσταντίνου

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΟΥΜ III: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΧΗ (Οµάδα Εργασίας: Π. Ζέϊκου, Κ. Νάνου, Ν. Παπαµίχος, Χ. Χριστοδούλου)

ΦΟΡΟΥΜ III: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΧΗ (Οµάδα Εργασίας: Π. Ζέϊκου, Κ. Νάνου, Ν. Παπαµίχος, Χ. Χριστοδούλου) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Στρατηγικό Σχέδιο για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης Υλοποίηση Σχεδίου ράσης Φόρουµ Κοινωνικού ιαλόγου ΦΟΡΟΥΜ III: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ / ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ / ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΣΕΕ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ / ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ANAΛYΣH. Στην περιφέρεια το νέο πεδίο δράσης της Πολιτικής Aνθρώπινων Πόρων

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ANAΛYΣH. Στην περιφέρεια το νέο πεδίο δράσης της Πολιτικής Aνθρώπινων Πόρων Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 20-03-2005 ANAΛYΣH Στην περιφέρεια το νέο πεδίο δράσης της Πολιτικής Aνθρώπινων Πόρων του Σπύρου Βλιάμου* Σε μια εποχή στην οποία ολόκληρη η χώρα βρίσκεται σε ένα οργασμό προετοιμασίας για

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα και Προτάσεις για ένα Εθνικό Πρόγραμμα Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος στην Ελλάδα.

Συμπεράσματα και Προτάσεις για ένα Εθνικό Πρόγραμμα Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος στην Ελλάδα. 1 Συμπεράσματα και Προτάσεις για ένα Εθνικό Πρόγραμμα Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος στην Ελλάδα. 1.1 Περί νομοθετικής κατοχύρωσης ενός Εθνικού Προγράμματος Ελαχίστου Εγγυημένου Εισοδήματος Η συστηματική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΟ Ο ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΟ Ο ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ελτίο Τύπου 11-07-2008 ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΟ Ο ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΙΡΜΠΑ.

ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΙΡΜΠΑ. ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΙΡΜΠΑ. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τοπική Ανάπτυξη δεν είναι,μόνο και κυρίως, μεγέθυνση Παραγωγικών συντελεστών, πολύ δε περισσότερο Οικονομικών Μέσων Όρων

Διαβάστε περισσότερα

Οι θέσεις της Α Βάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την Κοινωνική Αλληλεγγύη την Απασχόληση & την Κοινωνική Συνοχή

Οι θέσεις της Α Βάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την Κοινωνική Αλληλεγγύη την Απασχόληση & την Κοινωνική Συνοχή ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ Οι θέσεις της Α Βάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την Κοινωνική Αλληλεγγύη την Απασχόληση & την Κοινωνική Συνοχή ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. «Μεικτά» Συστήματα Καπιταλισμού και η Θέση της Ελλάδας

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. «Μεικτά» Συστήματα Καπιταλισμού και η Θέση της Ελλάδας ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ «Μεικτά» Συστήματα Καπιταλισμού και η Θέση της Ελλάδας Η θεωρία VoC, βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στην ανάλυση των δύο βασικών μοντέλων καπιταλισμού των φιλελεύθερων

Διαβάστε περισσότερα

Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης»

Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ν. ΑΝΑΛΥΤΗΣ 27/3/2003 Κατά την έναρξη του 21 ου αιώνα, από τις κυριότερες προκλήσεις που απασχολούν την Ευρώπη και φυσικά και τη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 24 Δημόσια διοίκηση και πολιτική. Τόμος 1 ος : Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση. Θεωρητικές έννοιες και βασικές γνώσεις

ΔΕΟ 24 Δημόσια διοίκηση και πολιτική. Τόμος 1 ος : Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση. Θεωρητικές έννοιες και βασικές γνώσεις Τόμος 1 ος : Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση Θεωρητικές έννοιες και βασικές γνώσεις Δημόσια και ιδιωτικά αγαθά Μια πρώτη σηµαντική διάκριση είναι αυτή µεταξύ δηµόσιων και ιδιωτικών αγαθών. Τα δηµόσια αγαθά

Διαβάστε περισσότερα

Ο Χάρτης του εθελοντισµού προς τα παιδιά στην Ελλάδα του 21 ου αιώνα

Ο Χάρτης του εθελοντισµού προς τα παιδιά στην Ελλάδα του 21 ου αιώνα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Ο Χάρτης του εθελοντισµού προς τα παιδιά στην Ελλάδα του 21 ου αιώνα Μάνθου Γιώτα Ψυχολόγος / Κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό ίκτυο Ενάντια στη Φτώχεια Κύπρου (Ε ΕΦ-Κύπρος)

Εθνικό ίκτυο Ενάντια στη Φτώχεια Κύπρου (Ε ΕΦ-Κύπρος) Εθνικό ίκτυο Ενάντια στη Φτώχεια Κύπρου (Ε ΕΦ-Κύπρος) Χαιρετισµός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Ζέτας Αιµιλιανίδου στο 2 ο Ετήσιο Συνέδριο ενάντια στη Φτώχεια και τον Κοινωνικό Αποκλεισµό,

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας

Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας Χριστίνα Παπασολομώντος Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Μέλος Ομάδας Συντονισμού για Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Η Ευρωπαϊκή εμπειρία από θεσμούς ένταξης μεταναστών

Η Ευρωπαϊκή εμπειρία από θεσμούς ένταξης μεταναστών Η Ευρωπαϊκή εμπειρία από θεσμούς ένταξης μεταναστών Δήμητρα Κονδύλη, ερευνήτρια ΕΚΚΕ Καλαμάτα 6/6/2010 Η Ευρωπαϊκή Εμπειρία στον τομέα ένταξης μεταναστών Το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για τη μετανάστευση

Διαβάστε περισσότερα

Συμμετοχικές Διαδικασίες κατά τη διαδικασία ΣΠΕ: Πιθανά προβλήματα και προοπτικές

Συμμετοχικές Διαδικασίες κατά τη διαδικασία ΣΠΕ: Πιθανά προβλήματα και προοπτικές ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Συμμετοχικές Διαδικασίες κατά τη διαδικασία ΣΠΕ: Πιθανά προβλήματα και προοπτικές Παναγιώτης Γετίμης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

VI/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

VI/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ VI/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Ο εθελοντικός τομέας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής πολιτικής. Ιστορικά προηγείται του κράτους πρόνοιας, ενώ συνυπάρχει

Διαβάστε περισσότερα

«Πλαίσιο. Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής. Ηνωμένο Βασίλειο» Ηνωμένο Βασίλειο ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

«Πλαίσιο. Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής. Ηνωμένο Βασίλειο» Ηνωμένο Βασίλειο ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ «Πλαίσιο Άσκησης Κοινωνικής Πολιτικής από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο Ηνωμένο Βασίλειο» ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Διακίδης Ισίδωρος, Αντιδήμαρχος Haringey Λονδίνο Ηνωμένο Βασίλειο

Διαβάστε περισσότερα

Δομές Κοινωνικής Υποστήριξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην Ελλάδα

Δομές Κοινωνικής Υποστήριξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην Ελλάδα Δομές Κοινωνικής Υποστήριξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην Ελλάδα Σίμος Δανιηλίδης, Δήμαρχος Συκεών Πρόεδρος Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής Αλληλεγγύης και Απασχόλησης της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση Συνάντηση Εργασίας ρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος Μηχανικός Γραµµατέας Οικολογίας και Περιβάλλοντος ΓΣΕΕ 7 Ιουνίου 2006 1 1. Η Κοινωνική εταιρική ευθύνη

Διαβάστε περισσότερα

Αποκέντρωση και Ελευθερία

Αποκέντρωση και Ελευθερία Αντώνης Μακρυδηµήτρης Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Αποκέντρωση και Ελευθερία I Μία από τις πιο θεµελιώδεις συνεισφορές του Hayek στην κοινωνική θεωρία ήταν ότι διέγνωσε ορθά και µε διορατικότητα τον

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ 6.1 Εισαγωγή Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ 2007-2013»

ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ 2007-2013» ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ Ε.Π. «EΘΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΩΝ 2007-2013» ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 «Μέσο-μακροπρόθεσμη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού που υφίσταται τις συνέπειες απρόβλεπτων τοπικών η

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση»

«Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» Συνέδριο «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» Έκθεση ΠΟΛΙΣ, Θεσσαλονίκη 21-22 / 11/ 2013 «Κοινωνικές Δράσεις στη Νέα Προγραμματική Περίοδο» Αγγελική Ωραιοπούλου Προϊσταμένη ΕΔΑ Περιφέρειας Κεντρικής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ Ανάγκη υποστήριξης για προσωπική αυτονομία... 3 Ανεξάρτητη διαβίωση... 3 Αντισταθμιστικά μέσα... 3 Άτομα με μειωμένη κινητικότητα....

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2008(INI) Σχέδιο γνωμοδότησης Ádám Kósa. PE v01-00

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2008(INI) Σχέδιο γνωμοδότησης Ádám Kósa. PE v01-00 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων 24.10.2013 2013/2008(INI) ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 1-20 Ádám Kósa (PE519.793v01-00) σχετικά με την πολιτική συνοχής της ΕΕ και τη στρατηγική

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικά οι σκοποί και τα μέσα περιγράφονται στον Ιδρυτικό νόμο του ΕΙΕΑΔ, άρθρο 88 του Ν.3996/2011.

Αναλυτικά οι σκοποί και τα μέσα περιγράφονται στον Ιδρυτικό νόμο του ΕΙΕΑΔ, άρθρο 88 του Ν.3996/2011. Αναλυτικά οι σκοποί και τα μέσα περιγράφονται στον Ιδρυτικό νόμο του ΕΙΕΑΔ, άρθρο 88 του Ν.3996/2011. Σύμφωνα με το άρθρο 88 του νόμου Ν.3996/2011, ως σκοποί του Ε.Ι.Ε.Α.Δ. αναφέρονται 1 η παροχή επιστημονικής

Διαβάστε περισσότερα

35o. Αθήνα 11 Μαΐου 2009

35o. Αθήνα 11 Μαΐου 2009 35o Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο Αθήνα 11 Μαΐου 2009 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους 4 Έλληνες πολίτες πληρώνει από την τσέπη του για υπηρεσίες υγείας ενώ, συνολικά, η δαπάνη των νοικοκυριών για υπηρεσίες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΔΙΑΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Θέμα ημερήσιας διάταξης: «Δημογραφικό και Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2016-2017:

Διαβάστε περισσότερα

Τάσεις, χαρακτηριστικά, προοπτικές και υποδοχή από την εκπαιδευτική κοινότητα ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 5 ο Συνέδριο EduPolicies Αθήνα, Σεπτέμβριος 2014

Τάσεις, χαρακτηριστικά, προοπτικές και υποδοχή από την εκπαιδευτική κοινότητα ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 5 ο Συνέδριο EduPolicies Αθήνα, Σεπτέμβριος 2014 Τάσεις, χαρακτηριστικά, προοπτικές και υποδοχή από την εκπαιδευτική κοινότητα ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 5 ο Συνέδριο EduPolicies Αθήνα, Σεπτέμβριος 2014 Η διεθνής βιβλιογραφία διαπιστώνει την αντιπαράθεση μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες

ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες ΚΟΙΝΣΕΠ: Ένα Χρήσιμο Εργαλείο για τις Τοπικές Κοινωνίες Βασικές αρχές: Αλληλεγγύη Κοινωνική συνοχή Υπεροχή του ατόμου έναντι του κεφαλαίου, Κοινωνική υπευθυνότητα και δημοκρατική λήψη αποφάσεων Στην Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Εμμανουέλα Κουρούση Μονάδα Β Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων

Διαβάστε περισσότερα

Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Η Έννοια της Εταιρικής Σχέσης & τα νέα Χρηματοδοτικά Εργαλεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Δρ. Ράλλης Γκέκας Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΕΔΕ Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Δημάρχων & Δημοτικών Συμβούλων Πρόγραμμα Επιμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Ελένη Κρικέλα Προϊσταμένη Μονάδας Α Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Παρακολούθησης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΥΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Πάρης. Πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδος (Κ.Ε..Κ.Ε.)

ΚΟΥΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Πάρης. Πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδος (Κ.Ε..Κ.Ε.) ΚΟΥΚΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Πάρης Πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδος (Κ.Ε..Κ.Ε.) ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ στο Σεµινάριο Ελλάδας - Τσεχίας Εµπειρία 20 ετών έχει πλέον η Ελλάδα στις προσπάθειες αξιοποίησης των

Διαβάστε περισσότερα

Ένας «γυάλινος τοίχος» για τις Ευρωπαίες

Ένας «γυάλινος τοίχος» για τις Ευρωπαίες Το Βήµα 12/10/1997 Ένας «γυάλινος τοίχος» για τις Ευρωπαίες ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΙΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΥΣΚΟΛΙΕΣ Η δεκαετία του 1990 έχει ελάχιστες

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες Πολεοδομικού Σχεδιασμού

Θεωρίες Πολεοδομικού Σχεδιασμού ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική ομάδα: Ελένη Ανδρικοπούλου, Γρηγόρης Καυκαλάς 8 ο Μάθημα Αστικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση»

ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΗΜΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Κοινωνία σε κρίση, αυτοδιοίκηση σε δράση» Εισήγηση θέμα : Απασχόληση και Τοπική Αυτοδιοίκηση ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Γιάννης Γούπιος ιευθυντής Ανάπτυξης και Οικονομικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ κ. ΦΑΝΗΣ ΠΑΛΛΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ «e-πιμενω» Θέµα ηµερίδας:

Διαβάστε περισσότερα

Πριν όµως περάσω στο θέµα που µας απασχολεί, θα ήθελα µε λίγα λόγια να σας µιλήσω για το ρόλο του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας.

Πριν όµως περάσω στο θέµα που µας απασχολεί, θα ήθελα µε λίγα λόγια να σας µιλήσω για το ρόλο του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας. Οµιλία του Προέδρου του Επιµελητηρίου Μεσσηνίας κ. Γ. Καραµπάτου στο Α.Τ.Ε.Ι. Καλαµάτας µε θέµα: «Η ανάγκη συνεργασίας µεταξύ Επιµελητηρίου και Πανεπιστηµίων µέσω των γραφείων διασύνδεσης» Τρίτη, 30 Σεπτεµβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Παρατηρητήριο της Κοινωνικής Οικονομίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών

Παρατηρητήριο της Κοινωνικής Οικονομίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών Παρατηρητήριο της Κοινωνικής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών Σύντομο ιστορικό Το ΕΚΚΕ από το 2003 και μετά έχει υλοποιήσει σειρά ερευνητικών δραστηριοτήτων, έργων και μελετών στο πεδίο της κοινωνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ»

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ» ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση»

«Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση» «Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση» Ελένη Κρικέλα, Προϊσταµένη Μονάδας Γ ΕΥΣΕΚΤ ράσεις Επαγγελµατικής Κατάρτισης Συγχρηµατοδοτούµενες από το ΕΚΤ στα Επιχειρησιακά Προγράµµατα

Διαβάστε περισσότερα

Σεµινάριο ΣΦΥΡΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ

Σεµινάριο ΣΦΥΡΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ Σεµινάριο ΣΦΥΡΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ Ανέστης Στάθης Αναπληρωτής Γ. Γραµµατέας & Γραµµατέας Τύπου ΓΣΕΕ Αθήνα, 14 Φεβρουαρίου 2011 Με

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας ΕΛΛΑ Α 2002: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ

Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας ΕΛΛΑ Α 2002: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Τεύχος 6 Φεβρουάριος 2003 Μηνιαίο ελτίο Ανταγωνιστικότητας ΕΛΛΑ Α 2002: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ Σύνοψη Στις 14/1/2003 η Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2015) 98 final ANNEX 1.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2015) 98 final ANNEX 1. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 2 Μαρτίου 2015 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2015/0051 (NLE) 6144/15 ADD 1 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: SOC 70 EMPL 31 ECOFIN

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. (CIP file- Classification of instructional programmes)

ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. (CIP file- Classification of instructional programmes) ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (CIP file- Classification of instructional programmes) Τίτλος μαθήματος: Μοντέλα Κοινωνικής Πολιτικής και Ευρωπαϊκή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΠΕ

ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΠΕ Leonardo da Vinci Leonardo Project: A EUROPEAN OBSERVATORY ON THE USE OF ICT-SUPPORTED LIFE LONG LEARNING BY SMES, MICRO-ENTERPRISES AND THE SELF-EMPLOYED IN RURAL AREAS ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση ιεθνούς Συνάντησης AGE/inc, Κολόνια, Γερµανία 16-17 Μαΐου 2006 Στα πλαίσια ενός υπερεθνικού προγράµµατος ανταλλαγής µε χρηµατοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συναντήθηκαν εκπρόσωποι συνδέσµων

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Κοινωνική Ενταξη

Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Κοινωνική Ενταξη Σ Υ Ν Ε Σ Μ Ο Σ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ω Ν Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Ω Ν Εθνικό Σχέδιο ράσης για την Κοινωνική Ενταξη 2003-2005 Ο κοινωνικός αποκλεισµός αποτελεί πολυσύνθετο φαινόµενο που δε χαρακτηρίζεται µόνο από χαµηλά

Διαβάστε περισσότερα

Ο ήµαρχος Θεσσαλονίκης

Ο ήµαρχος Θεσσαλονίκης ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ Θεσσαλονίκη 8 Μαρτίου 2017 Αρ. Πρωτ.: 22773/287 EΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτικές Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

Πολιτικές Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος Πολιτικές Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος Μισσός Βλάσης Ερευνητής του Παρατηρητηρίου Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, phd student Χαρακτηριστικά των σχημάτων ΕΕΕ στις χώρες τις Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Jane Lewis, 2009, Work family balance, gender and policy, UK, Edward Elgar Publishing Limited, 246 σελ.

Jane Lewis, 2009, Work family balance, gender and policy, UK, Edward Elgar Publishing Limited, 246 σελ. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ 217 Jane Lewis, 2009, Work family balance, gender and policy, UK, Edward Elgar Publishing Limited, 246 σελ. Η εφαρμογή πολιτικών για τη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ νέοι θεσμοί κοινωνικής προστασίας διαδικασίες μέθοδοι μορφές παρέμβασης σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ νέοι θεσμοί κοινωνικής προστασίας διαδικασίες μέθοδοι μορφές παρέμβασης σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ νέοι θεσμοί κοινωνικής προστασίας διαδικασίες μέθοδοι μορφές παρέμβασης σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ΕΚΔΟΣΗ 1.0 ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑ ΝΕΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Λιμνιωτάκη Δέσποινα Ψυχολόγος MSc Συνιδρύτρια της Κοιν.Σ.Επ The Healing Tree

Λιμνιωτάκη Δέσποινα Ψυχολόγος MSc Συνιδρύτρια της Κοιν.Σ.Επ The Healing Tree Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ) στην βάση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την εργασία των νέων, την επαναδραστηριοποίηση του άνεργου πληθυσμού και την αειφορία Λιμνιωτάκη Δέσποινα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2011-2014

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2011-2014 ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2011-2014 Η Αποστολή του Δήμου Αμπελοκήπων - Μενεμένης που αποτελεί τον λειτουργίας του ή αλλιώς τον υπέρτατο λόγο

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ)

Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ) Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η Ερευνητική Πολιτική

Η Ερευνητική Πολιτική Η Ερευνητική Πολιτική Ο τομέας της Υγείας τον τομέα της παροχής των υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα καθίσταται απαραίτητη η βελτίωση τόσο της αποδοτικότητας όσο και της ενδυνάμωσης των δημόσιων υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

Κείµενο διαπραγµάτευσης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση»

Κείµενο διαπραγµάτευσης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση» Κείµενο διαπραγµάτευσης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση» Ο Ευρωπαϊκός Όµιλος Εδαφικής Συνεργασίας ΕΟΕΣ Αµφικτυονία διοργάνωσε διήµερη συνάντηση εργασίας µε Θέµα τη Λευκή Βίβλο για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Δ. ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ-ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ Απρίλιος 2012 Ανάλυση της Τοπικής Αγοράς Εργασίας 1. Περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών της περιοχής παρέμβασης στην οποία θα εφαρμοστεί

Διαβάστε περισσότερα

ENA, Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών Ζαλοκώστα 8, 2ος όροφος T enainstitute.org

ENA, Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών Ζαλοκώστα 8, 2ος όροφος T enainstitute.org Ιδρυτική Διακήρυξη 1. 2. 3. Το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών - ΕΝΑ ενεργοποιείται σε μια κρίσιμη για την Ελλάδα περίοδο. Σε μια περίοδο κατά την οποία οι κοινωνικοί και πολιτικοί θεσμοί λειτουργούν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Εταιρική Διακυβέρνηση και Αγορές Κεφαλαίου

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Εταιρική Διακυβέρνηση και Αγορές Κεφαλαίου ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Εταιρική Διακυβέρνηση και Αγορές Κεφαλαίου Η συζήτηση γύρω από το χρηματοπιστωτικό σύστημα συνήθως επικεντρώνεται στο θέμα του ποιές είναι οι πηγές χρηματοδότησης

Διαβάστε περισσότερα

«ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ»

«ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ» «ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ» ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ «ΘΡΙΑΣΊΑ ΝΈΕΣ ΓΥΝΑΊΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΉΜΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ» Συντονιστής φορέας

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Δικτύου Υπηρεσιών Πληροφόρησης, Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων

Ανάπτυξη Δικτύου Υπηρεσιών Πληροφόρησης, Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων Ανάπτυξη Δικτύου Υπηρεσιών Πληροφόρησης, Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων 1. Περίληψη του έργου 2. Τι είναι το Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης, Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, 20-21 Νοεμβρίου 2014 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ

Αθήνα, 20-21 Νοεμβρίου 2014 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ Αθήνα, 20-21 Νοεμβρίου 2014 ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ Oι πολυάριθμοι φορείς της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας που συμμετείχαν και συνεργάστηκαν στο Φόρουμ Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, 20-21 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Συχνές Ερωτήσεις / Απαντήσεις

Συχνές Ερωτήσεις / Απαντήσεις Συχνές Ερωτήσεις / Απαντήσεις 1. Πότε θεσμοθετήθηκε η Κοινωνική Οικονομία στην χώρα μας και ποια τα αποτελέσματα έως τώρα;... 2 2. Ποιο είναι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την Κοινωνική Οικονομία;... 2

Διαβάστε περισσότερα

Η ΙΑΒΑΘΜΙ ΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ

Η ΙΑΒΑΘΜΙ ΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ Η ΙΑΒΑΘΜΙ ΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΟ ΒΑΘΜΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ για την περίοδο προγραµµατισµού 2014-2020 Αγαπητοί προσκεκληµένοι, Βρισκόµαστε στον µέσον µιας πολύ σηµαντικής διαδικασίας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ & ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ & ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ & ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Με την υποστήριξη της Μονάδας Οργάνωσης της Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.)

ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (Κ.Ε.Θ.Ι.) ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (Π.Ι.Ε.)

Διαβάστε περισσότερα

European Year of Citizens 2013 Alliance

European Year of Citizens 2013 Alliance European Year of Citizens 2013 Alliance MANIFESTO Η ενεργός συμμετοχή του ευρωπαίου πολίτη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιδίωξη των Ευρωπαϊκών συλλογικών στόχων και αξιών που προβλέπονται στις Συνθήκες

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι κλασικές προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν τη διαδικασία της επιλογής του τόπου εγκατάστασης των επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα επίδρασης ορισμένων μεμονωμένων παραγόντων,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΦΡΑΓΚΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΦΡΑΓΚΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του βιβλίου είναι η κατανόηση του τρόπου παραγωγής πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Προς αυτή την κατεύθυνση, εξετάζει τις κεντρικές έννοιες καθώς και τις κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις

Διαβάστε περισσότερα

«ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

«ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» Σίμος Δανιηλίδης Δήμαρχος Συκεών, Μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΚΕ Με ιδιαίτερη χαρά συμμετέχω στη 4 η Γενική Συνέλευση αποδήμων Αιρετών της Αυτοδιοίκησης. Γνωρίζετε

Διαβάστε περισσότερα

Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες

Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες Στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στους μετανάστες Θεωρητικό πλαίσιο και ανάλυση αποτελεσμάτων της πανελλαδικής ποσοτικής έρευνας VPRC Φεβρουάριος 2007 13106 / Διάγραμμα 1 Γενικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ, αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, υλοποιεί ως συντονιστής στο Σχέδιο «Αποστολή για την Κοινωνική Ένταξη και Απασχόληση Ευάλωτων Ομάδων» της Α.Σ. Δίκτυο Αλληλεγγύης,

Διαβάστε περισσότερα