Για την εποχή που έζησε στην Ιουδαία, δίδαξε, µαρτύρησε και αναστήθηκε ο Ιησούς ο Ναζωραίος υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία. Ειδικώς δε για τον Ιησού

Transcript

1 1 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΟΥ ΠΙΛΑΤΟΥ Μια ιαφορετική Προσέγγιση του Θείου ράµατος Για την εποχή που έζησε στην Ιουδαία, δίδαξε, µαρτύρησε και αναστήθηκε ο Ιησούς ο Ναζωραίος υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία. Ειδικώς δε για τον Ιησού ελάχιστα, και κυρίως τα Ευαγγέλια, σε σηµείο που να αµφισβητείται από τους µη Χριστιανούς και αυτή η ύπαρξή του. Η Ιουδαία ήταν µια φτωχή, ταραχώδης, αποµεµακρυσµένη από τα κέντρα εξουσίας περιοχή, µε αποτέλεσµα οι Ρωµαίοι Ιστορικοί να καταπιαστούν ελάχιστα µαζί της, και µόνον όταν υπήρχε αναταραχή, ή εξέγερση, ή πόλεµος. Παρ όλον δε που µε τον Ιησού και τον περίγυρό του έχουν ασχοληθεί µετέπειτα πάρα πολλοί ερευνητές, στην ουσία αναµασσούν τα ίδια καταγεγραµµένα γεγονότα και τις ίδιες ελάχιστες πληροφορίες, τις οποίες απλώς παρουσιάζουν ο καθένας µε διαφορετικό φως, ανάλογα µε την ιδιοσυγκρασία, την πίστη του, διάφορες σκοπιµότητες, ακόµη και τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Για τον Πόντιο Πιλάτο υπάρχουν µεν ορισµένα στοιχεία, αλλά δεν είναι επίσηµα, είναι αλληλοσυγκρουόµενα και τόσον αντιφατικά ώστε νοµίζει κανείς ότι πρόκειται για διαφορετικούς ανθρώπους. Το βέβαιο είναι ότι διορίστηκε από τον Αυτοκράτορα Τιβέριο και υπηρέτησε ως 5 ος Ρωµαίος Επίτροπος µε τον τίτλο του Ηγεµόνα στην Ιουδαία, αυτή την προβληµατική, ανήσυχη και φτωχή επαρχία του Ρωµαϊκού Κράτους. Υπηρέτησε επί δέκα χρόνια, από το 26 µέχρι το 36 µχ. εν ανέλαβε ποτέ κανένα άλλο σπουδαίο αξίωµα και δεν αναφέρεται σε κανένα σηµαντικό έγγραφο των Αρχείων της Ρώµης. Ωστόσο είναι πασίγνωστος στον Χριστιανικό και µη Κόσµο γιατί συνδέεται µε την πλήρωση του δράµατος του Θεανθρώπου Ιησού και η τελετουργική, Αραµαϊκής προελεύσεως, σκηνή του «νίπτω τας χείρας µου», την οποία υιοθέτησε ο Πιλάτος για λόγους εντυπωσιακής σκοπιµότητας, έχει καταστεί κλασσική και σηµαίνει ότι απεκδύοµαι πάσης ευθύνης. Ο Πιλάτος, κατά µία εκδοχή ανήκε σε ισχυρή οικογένεια των Πιλάτων του Πόντου η οποία όµως είχε πέσει στη δυσµένεια του Αυτοκράτορα Τιβερίου γιατί είχε υποστηρίξει τον αντίζηλό του στον θρόνο, τον Αγρίππα Πόστουµον. Για τον λόγο αυτό ο Πόντιος Πιλάτος τοποθετήθηκε ως Επίτροπος στην Ιουδαία και όχι κάπου καλύτερα. Εκεί, κατά την εκδοχή αυτή, ο Πιλάτος βρισκόταν υπό συνεχή παρακολούθηση από τον Τιβέριο µέσω του ιοικητού της Συροπαλαιστίνης, Βιτελλίου. Ο Τιβέριος φοβόταν µήπως µηχανορραφεί εναντίον του και περίµενε το παραµικρό ολίσθηµα για να τον εξοντώσει, όπως και έκανε αργότερα, και ο Πιλάτος βρέθηκε στραγγαλισµένος σ ένα πανδοχείο στην Κυρηναϊκή. Σε αυτή του τη συνεχή ανησυχία οφείλεται κατά τους Χριστιανούς- το ότι ο Πιλάτος

2 2 υπεχώρησε στις αξιώσεις των Εβραίων να θανατωθεί ο Ιησούς, ενώ φαινόταν να έχει διαφορετική γνώµη, την οποία µπορούσε να επιβάλει γιατί είχε απόλυτη εξουσία αρνησιδικίας. Η περικοπή του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου υποστηρίζει αυτή την άποψη ξεκάθαρα: ««Και λέγει αυτοίς ο Πιλάτος: Εγώ ουχ ευρίσκω εν αυτώ αµαρτίαν...οι δε Ιουδαίοι εκραύγαζον λέγοντες: εάν αυτόν απολύσεις ουκ εί φίλος του Καίσαρος.. πάς ο βασιλέα εαυτόν ποιών αντιλέγει τω Καίσαρι...τότε ουν ο Πιλάτος παρέδωσεν αυτόν αυτοίς ίνα σταυρωθεί...» Κατ άλλη εκδοχή ο Πιλάτος αυτοκτόνησε στη Βιέννη όταν κατά διαταγή του ιοικητού της Συρίας Βιτελλίου πήγαινε στην Ρώµη ν απολογηθεί στον διάδοχο του Τιβερίου, αυτοκράτορα Καλιγούλα, κατηγορούµενος από τους Εβραίους για αντιλαϊκή πολιτική. Κατά τρίτη εκδοχή ο Πιλάτος ανήκε σε ιστορική µεν, αλλά όχι πλούσια οικογένεια από το Σάµνιον της Κεντρικής Ιταλίας και βρισκόταν υπό την προστασία του πανίσχυρου διοικητού των Πραιτοριανών Σεϊάνου µε αποτέλεσµα, όταν ο Σεϊάνος εκτελέστηκε για προδοσία, να διωχθούν και οι προστατευόµενοί του. Και κατά τέταρτη εκδοχή οι Εβραίοι και οι ζηλωτές Χριστιανοί των πρώτων χρόνων συστηµατικώς εξαφάνισαν τα βιογραφικά στοιχεία του Πιλάτου, διότι επιθυµούσαν να κρύψουν ότι ο Πιλάτος ήταν Ελληνικής καταγωγής εκ του Πόντου, όπως Ελληνίδα ήταν ή σύζυγός του Πρόκλη, ή οποία υπεστήριξε τον Χριστό. Για την προσωπικότητά του Πιλάτου υπάρχει επίσης διχογνωµία.. Κατ άλλους ήταν άνθρωπος ανίκανος, πρόθυµος να υπηρετήσει συµφέροντα µε το αζηµίωτο, υποχείριο των Σανχεντρίν (Ιουδαίων αρχιερέων) οι οποίοι τον διατήρησαν στη θέση του επί πολύ γιατί εξυπηρετούσε τα συµφέροντά τους. Κατά την αντίθετη γνώµη ο Πιλάτος πρέπει να ήταν ικανός άνθρωπος αν κρίνουµε από το έργο του στην Ιουδαία, και επίσης µορφωµένος και καλλιεργηµένος αν κρίνουµε από την φιλία του και αλληλογραφία του µε τον φιλόσοφο, ποιητή και συγγραφέα Σενέκα. Για να ανασυστήσω την προσωπικότητα του Πιλάτου χρησιµοποίησα, µεταξύ πολλών άλλων πηγών, εγκυκλοπαιδειών και άρθρων στο Internet, τα εξής: (a) Τα τέσσαρα Ευαγγέλια τής Καινής ιαθήκης, (b) Συµπληρωµατικώς το ονοµαζόµενο Evangelium Nicodimi, το οποίο περιλαµβάνει τις περιγραφές του κρυφού µαθητή του Ιησού, Νικοδήµου, (c) Την Anaphora Pilati, ένα έγγραφο το οποίο από το Βατικανό θεωρείται ότι είναι η αναφορά του ιδίου του Ποντίου Πιλάτου προς τον Καίσαρα Τιβέριο αλλά έχει διασωθεί µόνον σε περίληψη, και (d) Το έργο «Paradosis Pilati» το οποίο περιλαµβάνει τις παραδόσεις γύρω από το έργο του Πιλάτου όπως τα ανωτέρω κείµενα εκδόθηκαν από τον Γερµανό καθηγητή θεολογίας Κωνσταντίνο Τίσσεντορφ (Constantine Tischendorf) βάσει των σχετικών ελληνικών και λατινικών Κωδίκων, εκδόσεων Λειψίας. Για την περισσότερο αντικειµενική θεώρηση χρησιµοποίησα επίσης: (e) (f) Τα έργα του Εβραίου συγγραφέως Ιωσήπου Φλαβίου 1 * µε τίτλο «De Bello Judaico» (Εβραϊκός Πόλεµος) και «Antiquitates Judaicae» (Εβραϊκές Αρχαιότητες), Όπως επίσης το έργο «Πρεσβεία προς τον Καλιγούλα» του Εβραίου Φίλωνος 1 * Γεννήθηκε στην Ιερουσαλήµ το 38 µχ και πέθανε στη Ρώµη περίπου το 100. Από Ιερατική οικογένεια Φαρισαίων έλαβε λαµπρή Ελληνική µόρφωση. Έζησε υπό την προστασία της ισχυρότατης οικογενείας των Φλαβίων και διέπρεψε ως ιστορικός.

3 3 του Αλεξανδρέως. 2 * Τα έργα αυτά έχουν αναφορές σχετικές µε τον Ιησού και τον Πιλάτο. (g) Τέλος στηρίχτηκα πολύ και στην αλληλογραφία του Πιλάτου µε τον φιλόσοφο και διδάσκαλο του Νέρωνος Σενέκα, µολονότι η αυθεντικότητα αυτής αµφισβητείται από τους Προτεστάντες κληρικούς. (h) Για να γίνει µάλιστα η έρευνα ακόµη πιο πολύπλευρη έλαβα ιδιαιτέρως υπόψη και την γνώµη ενός από τους Λατίνους Πατέρες της Εκκλησίας, του Τερτυλλιανού, ο οποίος στο έργο του «Didascalia Αpostolarum» χαρακτηρίζει τον Πιλάτο ως «εν τη καρδία Χριστιανόν», (i) αλλά και το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Αιθιοπική Εκκλησία, (µια από τις αρχαιότερες Χριστιανικές Εκκλησίες) θεωρεί ότι ο Πιλάτος βαπτίστηκε Χριστιανός και µαρτύρησε, µε αποτέλεσµα να έχει κηρυχθεί Άγιος και η µνήµη του να εορτάζεται από την Αιθιοπική Εκκλησία την 25 η Ιουνίου. Πάντως εκ καθήκοντος θα πρέπει να προειδοποιήσω ότι κανένα από τα έργα αυτά, ούτε κάν τα Ευαγγέλια, δεν θεωρείται απολύτως αντικειµενικό, ούτε απολύτως αξιόπιστο για τους λόγους που θα σας παραθέσω. Και µόνο από τη σύνθεση των στοιχείων θα αποπειραθώ να βγάλω κάποιο συµπέρασµα. **** Τα Λατινικά ιστορικά στοιχεία λοιπόν παρουσιάζουν τον Πιλάτο ως έναν αδέκαστο, συνετό, δυναµικό αλλά και ταυτοχρόνως σκληρό Ρωµαίο ιοικητή, κατά το πλείστον επιτυχηµένο στο έργο του το οποίο ήταν: (a) Η τήρηση της PAX ROMANA, δηλαδή της Ρωµαϊκής ειρήνης, τάξεως και ασφαλείας στην επαρχία του και η µε κάθε θυσία αποφυγή ταραχών ή επαναστάσεως κατά της Αυτοκρατορίας ώστε να µην αναγκαστεί η Ρώµη να στείλει στρατεύµατα καταστολής, τα οποία θα αποσπούσε από άλλα πολεµικά µέτωπα. (b) Η τακτική και χωρίς προβλήµατα είσπραξη των φόρων ώστε να συντηρηθεί (c) το υδροκέφαλο τέρας που ήταν η Ρωµαϊκή ιοίκηση, και Η πρόοδος της Επαρχίας του ώστε ο λαός να αποδέχεται τη Ρωµαϊκή ιοικητική Μέριµνα. Το συµπέρασµα ότι θα πρέπει να ήταν ένας µάλλον επιτυχηµένος Ηγεµών προκύπτει από το γεγονός ότι παρέµεινε στην θέση του επί µια ολόκληρη δεκαετία (26-36 πχ) παρά τις εναντίον του δυσµενείς αναφορές των Εβραίων προς τον Τιβέριο, και παρά το γεγονός ότι η τακτική της Αυτοκρατορίας ήταν να αλλάζουν οι Επίτροποι ανά διετία ώστε να αποφεύγεται ο εκµαυλισµός τους ή η απόκτηση τοπικής δυνάµεως. Οι δυσµενείς αναφορές των Εβραίων κατά του Πιλάτου αναφέρονται κυρίως σε δυο γεγονότα. Το πρώτο ήταν το επεισόδιο µε τα εµβλήµατα της Ρώµης που έφεραν ανάγλυφο το µπούστο του Αυτοκράτορα τα οποία εισήγε µια Λεγεώνα Ρωµαίων που εισήλθε στην Ιερουσαλήµ και τα εγκατέστησε κοντά στον Ναό του Σολοµώντος. Κατά τους Εβραίους συγγραφείς, τον Ιώσηπο (ο οποίος ασχολείται διεξοδικά) 3 * και τον Φίλωνα (Legatio ad 2 * Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 25 πχ και πέθανε το 50 µχ. Θεωρείται ο σηµαντικότερος φιλόσοφος του Ιουδαιο-Αλεξανδρινού ρεύµατος. Έγραψε πάµπολλα έργα τα οποία κατά πλειοψηφίαν αναφέρονται στην ερµηνεία της Παλαιάς ιαθήκης. 3 * Pil toj dε Ð táj 'Iouda aj ¹gemën strati n k Kaisare aj gagën kaˆ meqidrúsaj ceimadioàsan n `IerosolÚmoij pˆ katalúsei tîn nom mwn tîn 'Ioudakîn frònhse, protom j Ka saroj, a ta j shma aij prosásan, e sagòmenoj e j t¾n pòlin, e kònwn po hsin pagoreúontoj

4 4 Gaium), ο Πιλάτος διέταξε αυτή την ενέργεια ωθούµενος από αντισηµιτικά αισθήµατα και µε σκοπό να εξευτελίσει τους Εβραίους και την θρησκεία τους διότι γνώριζε ότι οι Εβραίοι θεωρούσαν βλασφηµία την οποιαδήποτε απεικόνιση. Κατά τους συγγραφείς αυτούς ο Πιλάτος αρνήθηκε να τα αποσύρει, παρά τις διαµαρτυρίες των Ισραηλιτών, µε αποτέλεσµα να απειληθεί σύρραξη και σφαγή. Τέλος, κατά τον Φίλωνα, ο Πιλάτος υποχώρησε και τα απέσυρε µόνον όταν, κατόπιν αναφοράς των Εβραίων προς τον Ποτενστά, ο ίδιος ο Αυτοκράτορας Τιβέριος τον διέταξε να το κάνει. Τα αρχεία της Ρώµης δεν αναφέρουν το γεγονός αυτό, ούτε βρέθηκε ποτέ οποιαδήποτε επιστολή του Τιβέριου προς τον Πιλάτο. Το γεγονός αναφέρει µόνον ο ίδιος ο Πιλάτος σε τρεις επιστολές του προς τον Σενέκα, την 15 η, 17 η και 18 η. Κατά τον Πιλάτο, µια Λεγεώνα µε τα εµβλήµατά της εισήλθε, µετά από µακρά πορεία, στην Ιερουσαλήµ την νύχτα και στρατοπέδευσε στην µεγάλη πλατεία της αγοράς εµπρός στον Ναό του Σολοµώντος. Το γεγονός αυτό αγνοούσε ο Πιλάτος του οποίου η έδρα δεν ήταν στην Ιερουσαλήµ αλλά πολλά χιλιόµετρα µακρύτερα, στην Καισάρεια της Ιουδαίας. Το πρωί τα πλήθη των πιστών που συνέρεαν στο Ναό είδαν τα εµβλήµατα και έγιναν έξω φρενών. Απαίτησαν την άµεση αποµάκρυνση, ο διοικητής της Λεγεώνος το θεώρησε προσβολή, περιχαρακώθηκε και απειλήθηκε σύρραξη. Ο Αρχιερέας Καϊάφας ειδοποίησε αµέσως τον Πιλάτο, αλλά αυτός βρέθηκε παγιδευµένος. Ήταν αδύνατο να διατάξει τον ιοικητή της Λεγεώνας να υποστείλει ή να καλύψει τα εµβλήµατα της Ρώµης γιατί αυτή η πράξη θα ήταν προσβολή του Imerium της Ρώµης και ο ιοικητής, ο οποίος διοικητικώς δεν υπαγόταν στον Ηγεµόνα, θα αρνείτο να υπακούσει. Έσπευσε λοιπόν αµέσως στην Ιερουσαλήµ, δωροδόκησε τον ιοικητή της Λεγεώνας και τοποθέτησαν τους λεγεωνάριους κυκλικά στην µεγάλη πλατεία και κάλεσε το πλήθος να συναχθεί. «Η πλατεία ήταν τεράστια», περιγράφει ο Πιλάτος στην 18 η επιστολή του, «χώραγε περίπου ανθρώπους και γέµισε ασφυκτικά. Ο θόρυβος ήταν εκκωφαντικός. Μιλούσαν ή φώναζαν όλοι µαζί και κανείς δεν καταλάβαινε τι έλεγαν, νοµίζω ούτε και οι ίδιοι. Έκανα σήµα ησυχίας και σώπασαν. Τους µίλησα ευγενικά και µε διαλλακτικότητα. Τους είπα ότι τα εµβλήµατα της Ρώµης δεν είναι θρησκευτικά, αλλά κρατικά, ανήκουν σε µια αυτοκρατορία της οποίας και οι ίδιοι είναι µέλη, οπότε είναι και δικά τους εµβλήµατα. Τους είπα ότι είναι αδύνατο να υποσταλούν παρά µόνον αν η λεγεώνα νικηθεί σε µάχη και σκοτωθούν όλοι ανεξαιρέτως οι λεγεωνάριοι, γεγονός που θα σήµαινε µεγάλη αιµατοχυσία. Στο σηµείο αυτό σήκωσα το αριστερό χέρι ψηλά και οι λεγεωνάριοι, σύµφωνα µε τις διαταγές που είχα δώσει, ξιφούλκησαν και άρχισαν να περισφίγγουν το πλήθος χτυπώντας µε τα γυµνά ξίφη τις ασπίδες τους. Τότε τι νοµίζεις ότι έγινε καλέ µου φίλε, φιλόσοφε και ανθρωπιστή Σενέκα; Οι συγκεντρωµένοι ούτε έφυγαν τρέχοντας, ούτε επετέθησαν. Απλώς γονάτισαν µπροστά στους λεγεωνάριους και γύµνωσαν τους λαιµούς τους, έτοιµοι για σφαγή! Έγινε µια τέλεια σιωπή. Ο ιοικητής της Λεγεώνας µε κοίταξε απορηµένος περιµένοντας την απόφασή µου. Η ¹m n toà nòmou. kaˆ di toàto oƒ pròteron ¹gemÒnej ta j m¾ met toiînde kòsmwn shma aij poioànto e sodon tí pòlei. prîtoj dε Pil toj gno v tîn nqrèpwn di tõ núktwr genšsqai t¾n e sodon ƒdrúetai t j e kònaj fšrwn e j t `IerosÒluma. oƒ d' peˆ œgnwsan kat plhqýn parásan e j Kais reian ƒkete an poioúmenoi pˆ poll j ¹mšraj pˆ metaqšsei tîn e kònwn. kaˆ m¾ sugcwroàntoj di tõ e j Ûbrin Ka sari fšrein, pe per oùk xanecèroun lipare n kat kthn ¹mšran n Óploij fanîj pikaq saj tõ stratiwtikõn aùtõj pˆ tõ báma Âken. tõ d' n tù stad J kateskeúasto, Óper pškrupte tõn fedreúonta stratòn. p lin dε tîn 'Iouda wn ƒkete v crwmšnwn põ sunq»matoj perist»saj toýj stratiètaj ºpe lei q naton piq»sein zhm an k toà Ñxšoj, e m¾ paus menoi qorube n pˆ t o ke a p oien. oƒ dε prhne j yantej autoýj kaˆ gumnoàntej t j sfag j ¹donÍ dšxasqai tõn q naton œlegon À tolm»sein t¾n sof an parab»sesqai tîn nòmwn. kaˆ Pil toj qaum saj tõ curõn aùtîn pˆ fulakí tîn nòmwn paracráma t j e kònaj k tîn `IerosolÚmwn panekòmisen e j Kais reian. Ιωσήπου Εβρ.Αρχαιότητες

5 5 αλεπού ο Καϊάφας µε κοίταξε µε ειρωνεία καταλαβαίνοντας το αδιέξοδο που βρισκόµουν. Και εγώ συνειδητοποίησα ότι είχα ηττηθεί και έπρεπε να υποχωρήσω. Απευθύνθηκα λοιπόν στο σιωπηλό πλήθος και τους είπα ότι, εκτιµώντας το γεγονός ότι διαµαρτυρήθηκαν ειρηνικά, θα έλυνα το πρόβληµα. ιέταξα λοιπόν την Λεγεώνα να στρατοπεδεύσει εκτός της πόλεως Ιερουσαλήµ και έτσι ησύχασαν τα πνεύµατα. Κατάλαβα όµως ότι την υποχώρησή µου την σηµείωσε ο Καϊάφας και οι Σανχεντρίν, δηλαδή το Συµβούλιο των Αρχιερέων, και κάποτε θα την εκµεταλλευτούν». Από το επεισόδιο αυτό εξάγονται αµέσως χρήσιµα συµπεράσµατα: Ότι οι Εβραίοι συγγραφείς κρίνουν τον Πιλάτο µε εµπάθεια και κακοπιστία. Θα ήταν βλακεία του Πιλάτου να δηµιουργήσει εκ του µη όντος ένα τέτοιο επικίνδυνο πρόβληµα από στείρο αντισηµιτισµό, όταν αποστολή του ήταν η διατήρηση της ηρεµίας και ευταξίας στην επαρχία του. Ότι ο Πιλάτος διοικούσε µε σύνεση και διπλωµατία, µη διστάζοντας να µειώσει το προσωπικό του κύρος προκειµένου να αποφύγει µια σφαγή, και Ότι θα έκανε ό,τι ήταν δυνατόν προκειµένου να διατηρήσει την ηρεµία. Το δεύτερο περιστατικό αφορά το Υδραγωγείο της Ιερουσαλήµ. Η Ιερουσαλήµ ήταν µια ουσιαστικώς άνυδρη πόλη, χωρίς αποχετεύσεις, εξαιρετικά πυκνοκατοικηµένη µε πληθυσµό άνω των Έλεγαν ότι µπορούσες να οσµιστείς την µπόχα της πόλεως από απόσταση 30 έως 50 χιλιοµέτρων, αναλόγως της διευθύνσεως του ανέµου. Αποτέλεσµα αυτού ήταν να ενδηµεί ο τύφος, η δυσεντερία, τα δερµατικά νοσήµατα και τα τραχώµατα. Ο Πιλάτος θεώρησε καθήκον του να λύσει το πρόβληµα αυτό χτίζοντας ένα υδραγωγείο το οποίο θα µετέφερε στην πόλη άφθονο τρεχούµενο νερό από µια πλούσια πηγή. Το κακό ήταν ότι η πηγή βρισκόταν σε απόσταση 70 χιλιοµέτρων, µε αποτέλεσµα η δαπάνη να είναι µεγάλη. Ζήτησε λοιπόν από τον Καϊάφα να χρηµατοδοτήσει το έργο ο Κορβανάς, δηλαδή το πάµπλουτο ταµείο του Ναού του Σολοµώντος αλλά ο Καϊάφας και οι άλλοι Αρχιερείς αρνήθηκαν λέγοντας ότι τα χρήµατα του Κορβανά, από την στιγµή που εισέρχονται στο Ναό, είναι ιερά και µπορούν να χρησιµοποιηθούν µόνο για σκοπό ιερό. Αντείπε τότε ο Πιλάτος ότι η υδροδότηση της πόλεως και η αποφυγή των ασθενειών είναι σκοπός ιερός, αλλά οι Αρχιερείς ήταν ανένδοτοι και απαιτούσαν το έργο να χρηµατοδοτηθεί από την Ρώµη. Τότε ο Πιλάτος έκανε το εξής. Κατέσχεσε, πριν εισέλθει στην Ιερουσαλήµ, ένα καραβάνι µε χρήµατα τα οποία αποτελούσαν την ετήσια εισφορά των διαφόρων Συναγωγών προς τον Κορβανά. Τα χρήµατα αυτά, είπε στους διαµαρτυρόµενους Σανχεντρίν, δεν είχαν εισέλθει ακόµη στο Ναό και δεν είχαν καθαγιαστεί, συνεπώς µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για το καλό των κατοίκων της Ιερουσαλήµ. Οι Σανχεντρίν κάλεσαν το λαό σε διαδήλωση οπότε, κατά τον Ιώσηπο, ο Πιλάτος έβαλε ανάµεσα στο πλήθος στρατιώτες µε πολιτικά και, ξαφνικά, έδωσε σήµα για επέµβαση. Οι στρατιώτες είχαν διαταγή, (µας λέγει ο Ιώσηπος στο έργο του «Ο Εβραϊκός Πόλεµος»), να χτυπήσουν το πλήθος µε «σκυτάλας» 4 * και όχι µε δόρατα ή ξίφη. Παρ όλα 4 *`Ud twn dε pagwg¾n e j t `IerosÒluma œpraxen dap nv tîn ƒerîn crhm twn klabën t¾n rc¾n toà eúmatoj Óson põ stad wn diakos wn, oƒ d' oùk ºg pwn to j mfˆ tõ Ûdwr drwmšnoij polla te muri dej nqrèpwn sunelqòntej katebòwn aùtoà paúsasqai toà pˆ toioútoij proqumoumšnou, tinέj dε kaˆ loidor v crèmenoi Ûbrizon e j tõn ndra, oœa d¾ file pr ssein Ómiloj. Ð dε stolí tí ke nwn polý pláqoj stratiwtîn mpecòmenon, o fšronto skut laj ØpÕ ta j stola j, diapšmyaj e j Ö perišlqoien aùtoúj, aùtõj kšleusen nacwre n. tîn dε ærmhkòtwn e j tõ loidore n pod dwsi to j stratiètaij Ö prosunškeito shme on. oƒ dε kaˆ polý meizònwj ½per pštaxen Pil toj crînto plhga j toúj te qoruboàntaj n sj kaˆ m¾ kol zontej oƒ d' e sefšronto malakõn oùdšn, éste oploi lhfqšntej Øp' ndrîn k paraskeuáj piferomšnwn polloˆ mεn aùtîn taútv kaˆ pšqnhskon, oƒ dε kaˆ traumat ai necèrhsan. kaˆ oûtw paúetai ¹ st sij. Ιωσήπου. ε.α

6 6 ταύτα πολλοί σκοτώθηκαν από τα χτυπήµατα ή ποδοπατήθηκαν στον πανικό που επακολούθησε. Ο ίδιος συγγραφέας, στο έργο του «Εβραϊκή Αρχαιότητα» λέγει ότι οι στρατιώτες έδωσαν χτυπήµατα «πολύ περισσότερο βίαια απ όσο τους είχε διατάξει ο Πιλάτος» (oƒ dε kaˆ polý meizònwj ½per pštaxen Pil toj crînto plhga j), µε αποτέλεσµα να σκοτωθούν πολλοί, να τραυµατιστούν περισσότεροι και να διαλυθούν οι υπόλοιποι. Τα αρχεία της Ρώµης δεν αναφέρουν το γεγονός. Τουναντίον τα γεγονότα επιβεβαιώνει ο Πιλάτος στην 23 η επιστολή του προς τον Σενέκα, αλλά και το χρονικό της κατασκευής του υδραγωγείου.: «Η εξέγερση για τα εµβλήµατα δεν ήταν τίποτε εµπρός στον χαµό που έγινε για τα χρήµατα του Κορβανά», λέγει ο Πιλάτος. «Όλη η Ιερουσαλήµ µαζεύτηκε µέσα σε µια ώρα. Η απώλεια των χρηµάτων τους πόνεσε πολύ περισσότερο απ οτιδήποτε άλλο. Φώναζαν και ούρλιαζαν και απειλούσαν ότι θα κατεδάφιζαν το υδραγωγείο. Τότε, σύµφωνα µε το σχέδιο που είχα καταρτίσει, µια σάλπιγγα ήχησε και, µε το σύνθηµα αυτό, οι χίλιοι περίπου στρατιώτες που είχα αναµείξει στο πλήθος µε ρούχα πολιτικά, άρχισαν να χτυπούν µε κορύνες και ρόπαλα. Οι κραυγές θυµού και τρόµου του πλήθους µπορούσαν να ακουστούν ως την Ρώµη. Άρχισαν να διαλύονται µε πανικό αλλά οι δρόµοι της Ιερουσαλήµ είναι στενοί και πολλοί ποδοπατήθηκαν. εν γνωρίζω πόσοι πέθαναν αλλά έκτοτε επικρατεί ησυχία.». Από το γεγονός αυτό επίσης εξάγονται χρήσιµα συµπεράσµατα σχετικά µε την προσωπικότητα του Πιλάτου. Ότι επιµένει να κατασκευάσει το χρήσιµο υδραγωγείο, παρ όλη την κοντόφθαλµη αντίδραση των Σανχεντρίν. Ότι ελίσσεται µε ευρηµατικότητα σχετικά µε τον χαρακτηρισµό των χρηµάτων ως «ιερών» µε αποτέλεσµα να αποστοµώσει τους Αρχιερείς. Ότι επιβάλλει αποτελεσµατικά την τάξη µε σχετικώς ήπια µέσα, αποφεύγοντας όσο µπορεί την αιµατοχυσία, κάτι που αναγνωρίζει ο Ιώσηπος. Αλλά εκεί που υπάρχει η µεγαλύτερη διχογνωµία είναι το θέµα του Ιησού και ο χειρισµός του από τον Πιλάτο. Για το θέµα αυτό υπάρχουν τρεις εκδοχές: Η πρώτη εκδοχή υποστηρίζεται από τους Εβραίους συγγραφείς και βασίζεται στην αλληλογραφία του Πιλάτου µε τον Σενέκα την οποία αναγνωρίζουν ως έγκυρη. Κατ αυτήν ο Πιλάτος µεθόδευσε ο ίδιος την σύλληψη και την εκτέλεση τόσον του Ιωάννη του Βαπτιστή, όσον και του Ιησού, αλλά µε πονηρή µαεστρία κατάφερε να χρεωθούν οι Εβραίοι τις πράξεις αυτές. Τα στοιχεία αυτά όπως και η αυθεντικότητα των επιστολών αµφισβητούνται, όπως είπαµε, από τους Προτεστάντες µελετητές. Η δεύτερη εκδοχή υποστηρίζεται από τους Χριστιανούς. Κατ αυτήν ο Πιλάτος δεν ανακατεύτηκε ποτέ στο θέµα του Ιωάννη του Βαπτιστή γιατί η σύλληψη και εκτέλεσή του έγινε από τον αυτόνοµο Βασιλιά Ηρώδη ο οποίος δεν υπαγόταν στην εξουσία της Ρώµης. Όσον αφορά τον Ιησού, ο Πιλάτος λένε οι Χριστιανοί- είχε πειστεί για την αθωότητα του Ιησού, έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να τον ελευθερώσει, αλλά εν τέλει αναγκάστηκε να τον εκτελέσει διότι τον εξεβίασαν οι Αρχιερείς. Τα Ευαγγέλια, τα οποία αναφέρουν το γεγονός, αµφισβητούνται από τους Εβραίους µελετητές οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι Χριστιανοί, δια των Ευαγγελιστών, ηθέλησαν να απαµβλύνουν την ευθύνη της Ρώµης ώστε να µην είναι εχθρικώς διακείµενη κατά την προσπάθεια διαδόσεως του Χριστιανισµού, γεγονός µάλλον απίστευτο! Η τρίτη εκδοχή προκύπτει από την σύνθεση των παραπάνω δύο και θα φανεί κατά την εξέταση των εκδοχών αυτών. Για να βγάλουµε όµως τα κατάλληλα συµπεράσµατα πρέπει να βρεθούµε νοερά στην Γαλιλαία και την Ιερουσαλήµ τον καιρό των γεγονότων. Στο ταξίδι µας αυτό δεν θα

7 7 πρέπει να πάρουµε καµιά αποσκευή, καµιά προκαθορισµένη ιδέα ή πίστη ή συµπάθεια ή αντιπάθεια. Και το πρώτο που πρέπει να κάνουµε είναι να συνειδητοποιήσουµε τι αντιπροσώπευε ο Ιησούς ο Ναζωραίος για τον Εβραϊκό λαό, τους Αρχιερείς και τον Πιλάτο. Η Εβραϊκή Θρησκεία ήταν και είναι µια απολύτως θεοκεντρική θρησκεία και, την στιγµή της εµφανίσεως του Ιησού, λέγεται ότι είχε ήδη µιαν ιστορία 1200 ετών. Λόγω της µυστηριακής φύσεως της θρησκείας αυτής, αλλά και της ψυχολογικής τάσεως των Εβραίων προς την µεταφυσική, στα χρόνια αυτά είχαν παρουσιαστεί εκατοντάδες προφήτες και κάθε ηµέρα παρουσιάζοντο νέοι οι οποίοι, εκτός από τις προφητείες, έδιναν και διαφορετικές, αιρετικές ερµηνείες τόσον στις προηγούµενες προφητείες, όσον και στην Παλαιά ιαθήκη. Μια βασική λοιπόν αποστολή των Εβραίων Αρχιερέων, Γραµµατέων και Νοµοµαθών, οι οποίοι ανήκαν στην άρχουσα τάξη των Σαδδουκαίων και Φαρισαίων, ήταν να προλαµβάνουν ώστε να µη δηµιουργηθεί χάος και να «καυτηριάζουν» τρόπον τινά εν τη γενέσει τους τα προβλήµατα και τους υπαίτιους δηµιουργούς των προβληµάτων. Αυτή η τακτική της δυναµικής άµυνας των επισήµων θρησκειών κατά παντός αιρετικού δεν πρέπει να µας ξενίζει γιατί και στην άκρως φιλελεύθερη Αθήνα του Χρυσού αιώνα, όπου όµως η θρησκεία του ωδεκαθέου ήταν επίσηµη θρησκεία του ήµου, υπήρξαν φοβερές διώξεις για θρησκευτικά θέµατα. Υπενθυµίζω ότι ο Σωκράτης καταδικάστηκε διότι θεωρήθηκε πως διδάσκει την ανυπαρξία του καθιερωµένου ωδεκαθέου εισάγοντας «καινά δαιµόνια», δηλαδή την ύπαρξη ενός και µόνου Θεού ο οποίος βρίσκεται µέσα στην ψυχή του ανθρώπου, χωρίς να ταυτίζεται µε την συνείδησή του. Τον ίδιο κίνδυνο καταδίκης διέτρεξε και ο Αισχύλος για την Τραγωδία «Προµηθεύς εσµώτης» όταν προέβλεψε την πτώση του ωδεκαθέου. Επίσης ο Αριστοτέλης για τον «Παιάνα» όταν θεωρήθηκε ότι απέδιδε θεϊκές τιµές σε θνητό, ο Αναξαγόρας γιατί θεώρησε τον «Νου» ως ανώτατη θεότητα, ο Πρωταγόρας γιατί πρέσβευε τον αγνωστικισµό («για τους θεούς δεν έχω ιδέα, ούτε αν υπάρχουν, ούτε αν δεν υπάρχουν»), και τα συγγράµµατά του ρίχτηκαν στην πυρά. Αλλά και ο Πυθαγόρας καταδικάστηκε σε θάνατο, όπως και ο ιαγόρας για τις ριζοσπαστικές διδασκαλίες του. Ο κατ εξοχήν µονοθεϊστής Ξενοφάνης την γλίτωσε γιατί δεν δίδαξε στην Αθήνα. Η εποχή του «ιαφωτισµού» η οποία άρχισε στην Αθήνα περίπου το πχ. και κράτησε περίπου τριάντα χρόνια, κατά τη διάρκεια της οποίας η πίστη στο «Υπερφυσικό» άρχισε να τίθεται υπό αµφισβήτηση από τους Σοφιστές και Φιλοσόφους, αµαυρώθηκε από µια σειρά δικών µε κατηγορία την αιρετική διδασκαλία στις οποίες δίκες παραπέµφθηκαν όλοι οι ανωτέρω επώνυµοι, αλλά και πολλοί άλλοι µη διάσηµοι των οποίων τα ονόµατα δεν διασώθηκαν, µε αποτέλεσµα η εποχή του ιαφωτισµού να αποκληθεί από τους µελετητές και ως εποχή των «ιώξεων». Από τους ανωτέρω επώνυµους κατηγορούµενους πλήν του Αριστοτέλη ο οποίος αυτοεξορίσθηκε και του Ευριπίδη στον οποίο επεβλήθη, επιεικώς, µόνο πρόστιµοοι περισσότεροι καταδικάστηκαν και, ή εξορίστηκαν, ή δραπέτευσαν για να αποφύγουν την εκτέλεση, µε εξαίρεση τον Σωκράτη ο οποίος επέλεξε το κώνειο. Όταν λοιπόν εµφανίστηκε στην Γαλιλαία εντελώς ξαφνικά ο Ιησούς ο Ναζωραίος που ήταν ένας άγνωστος άνθρωπος του λαού, γόνος µιας άσηµης οικογένειας ενός µικρού χωριού και µάλιστα της εξελληνισµένης Γαλιλαίας, 5 * ο οποίος µέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστηµα είχε καταφέρει να δηµιουργήσει µυστήριο περί την ταυτότητά του, θεωρήθηκε σαν ένας ακόµη αιρετικός, και µάλιστα βλάσφηµος καθόσον δεν εµφανιζόταν απλώς ως προφήτης, άλλα είχε την τόλµη να υποστηρίζει ότι ήταν ο Υιός του Θεού! Ο Ιώσηπος, στο βιβλίο του «Εβραϊκή Αρχαιότητα» σε εκείνο που αποκαλείται στους θεολογικούς κύκλους Testimonium Flavianum περιγράφει ως εξής τον Ιησού: 5 * Αντιθέτως, κατά τους Χριστιανούς ήταν απόγονος του Αβραάµ και ανήκε στην πλέον εξέχουσα βασιλική οικογένεια διότι ήταν κατ ευθείαν γραµµήν γόνος του αυίδ.

8 8 «Τον καιρό εκείνο παρουσιάστηκε ο Ιησούς, ένας σοφός άνθρωπος (µάγος). Ήταν κάποιος ο οποίος έκανε εκπληκτικές πράξεις, ένας διδάσκαλος που δίδασκε στους ανθρώπους την αλήθεια. Και απέκτησε πολλούς οπαδούς τόσο µεταξύ των Ιουδαίων, όσον και µεταξύ των Ελληνικής καταγωγής κατοίκων. Και όταν ο Πιλάτος, εξ αιτίας κατηγορίας η οποία διατυπώθηκε από τους άρχοντες (Αρχιερείς), τον καταδίκασε να σταυρωθεί, εκείνοι οι οποίοι τον είχαν αγαπήσει όσο ζούσε, δεν σταµάτησαν να τον αγαπούν διότι εµφανίστηκε εις αυτούς την τρίτη ηµέρα πάλι ζωντανός όπως είχαν προείπει οι θείοι προφήτες µαζί µε πολλά άλλα θαυµάσια περί αυτού. Και µέχρι αυτήν την ηµέρα η οµάδα των Χριστιανών που ονοµάστηκαν από αυτόν έτσι, εξακολουθεί να υπάρχει». 6 * Όπως βλέπουµε ο Ιώσηπος αντιµετωπίζει τον Ιησού µε αξιοσηµείωτη αντικειµενικότητα. Ταυτοχρόνως είναι χαρακτηριστικό το ότι δεν αναφέρει την αιτία της καταδίκης του, αλλά µόνον ότι κατηγορήθηκε από τους Αρχιερείς («nde xei tîn prètwn ndrîn par' ¹m n»). Από το σηµείο αυτό φρονώ ότι προκύπτει αβιάστως το συµπέρασµα ότι ο συγγραφέας δεν θεωρεί ότι ο Ιησούς ήταν ένοχος οποιουδήποτε συγκεκριµένου αδικήµατος, αλλά ότι η καταδίκη του ήταν αποτέλεσµα της κατηγορίας των Αρχιερέων. Τέλος ο Ιώσηπος συµπλέει µε τα Ευαγγέλια διότι δέχεται ότι ο Πιλάτος καταδίκασε τον Ιησού µε βάση την κατηγορία των Αρχιερέων και όχι µε δική του γνώση των γεγονότων. Συνεπώς όταν περιγράφει τον Ιησού ως «σοφό άνθρωπο» χρησιµοποιώντας έκφραση η οποία ισοδυναµούσε µε «µάγο», µάλλον απεικονίζει µε αντικειµενικότητα την κοινή αντίληψη. Αλλά και ο Ματθαίος, στους στίχους του Ευαγγελίου του, περιγράφει αδρά την σύγχυση η οποία επικρατούσε σχετικά µε τον Ιησού: «Και ηρώτα ο Ιησούς τους µαθητάς αυτού και τους έλεγε: Τι λέγουν δι εµέ οι άνθρωποι και ποίος φρονούν ότι είµαι; Οι µαθηταί δε απεκρίθησαν: Λέγουν ότι είσαι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, και άλλοι λέγουν ότι είσαι ο Ηλίας, άλλοι δε σε θεωρούν ως ένα από τους προφήτας. Και αυτός του είπε: Σείς δε ποίος λέγετε ότι είµαι;. Απεκρίθη δε ο Πέτρος και του είπε: Συ είσαι ο Χριστός τον οποίο προανήγγειλαν οι προφήται. Και ο Ιησούς παρήγγειλε εις τους µαθητάς µε αυστηρότητα να µην λέγουν εις κανένα ποίος είναι». Εδώ θα πρέπει να ανοίξω µια παρένθεση σχετικά µε την σηµασία των ονοµάτων και επιθέτων. Το κατά κόσµον όνοµα του εξανθρωπισθέντος Λόγου του Θεού ήταν «Εµµανουήλ» (Η Παρθένος έτεκεν υιόν τον Εµµανουήλ). Εµµανουήλ στα Εβραϊκά σηµαίνει «µεθ ηµών ο Θεός» και χρησιµοποιήθηκε από τον Προφήτη Ηλία για να προσαγορευθεί ο αναµενόµενος Μεσσίας. Το «Ιησούς» είναι ανθρώπινο όνοµα και στην εβραϊκή γλώσσα σηµαίνει «ο Κύριος σώζει». Το «Χριστός» προέρχεται από το Οµηρικό 6 *[G netai d kat toàton tõn crònon 'Ihsoàj sofõj n»r, e ge ndra aùtõn lšgein cr» Ãn g r paradòxwn œrgwn poiht»j, did skaloj nqrèpwn tîn ¹donÍ t lhqá decomšnwn, kaˆ polloýj mεn 'Iouda ouj, polloýj dε kaˆ toà `Ellhnikoà phg geto Ð cristõj oátoj Ãn. kaˆ aùtõn nde xei tîn prètwn ndrîn par' ¹m n staurù pitetimhkòtoj Pil tou oùk paúsanto oƒ tõ prîton gap»santej f nh g r aùto j tr thn œcwn ¹mšran p lin zîn tîn qe wn profhtîn taàt te kaˆ lla mur a perˆ aùtoà qaum sia e rhkòtwn. e j œti te nàn tîn Cristianîn põ toàde çnomasmšnon oùk pšlipe tõ fàlon.] Ιώσήπου, ως άνω, 18,63.1 Ωστόσο, η παραπάνω παράγραφος θεωρείται ως µεταγενέστερη προσθήκη που έγινε κατά την αντιγραφή του έργου του, επειδή δεν αναφέρεται από κανένα χριστιανό απολογητή του 2ου αιώνα µ.χ. (Τερτυλλιανός, Ωριγένης, Ιουστίνος), ενώ αναφέρεται για πρώτη φορά από τον χριστιανό απολογητή, πατέρα της εκκλησιαστικής ιστορίας, Ευσέβιο Καισαρείας τον 3ο αιώνα µ.χ. Έτσι, η «παρεµβολή» αυτής της παραγράφου τοποθετείται µεταξύ 2ου - 3ου αιώνα (για την ακρίβεια πιστεύεται ότι την έκανε ο Ευσέβιος).

9 9 ρήµα «χρίω» το οποίο σηµαίνει αλείφω αλλά και απονέµω. Στην συγκεκριµένη περίπτωση αποτελεί εννοιολογική απόδοση του Εβραϊκού Massiah (Μασιάχ) ή του Αραµαϊκού Messiha (Μεσιχά) και χαρακτηρίζει τον Ιησού ως «κεχρισµένον από τον Θεόν µε Πνεύµα», ως Θεόπεµπτο Σωτήρα. Ο συνδυασµός του Εµµανουήλ µε το Ιησούς και το Χριστός µας δίδει την έννοια του «Μεσσία». Έτσι το σύνολο του ονόµατος «Ιησούς Χριστός» αποτελεί την ταυτότητα του «Λόγου», του δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος όπως ενανθρωπίστηκε. Ως «Ιησούς» ανήκει σε µία εποχή, ενώ ως «Χριστός/Μεσσίας» ανήκει διαχρονικά σε όλες της εποχές. Ο Μεσσίας τέλος, κατά την Εβραϊκή θρησκευτική µυθολογία/παράδοση, ήταν ο «Απολυτρωτής» του οποίου η έλευση αναγγέλθηκε από το λεγόµενο «Πρωτοευαγγέλιον» της Γενέσεως. Ο Μεσσίας, όταν θα εµφανιζόταν, θα ήταν ταυτοχρόνως Βασιλεύς και Αρχιερεύς του Ισραήλ ο οποίος θα λύτρωνε τους πιστούς από την Κατάρα των Πρωτοπλάστων. Όµως την εποχή της εµφανίσεως του Ιησού ο ρόλος του αναµενόµενου Μεσσία είχε διαφοροποιηθεί. Από τον λαό εθεωρείτο ότι ο Μεσσίας θα είναι όχι µόνον θρησκευτικός, αλλά και κοσµικός-στρατιωτικός ηγέτης, ένας θεόσταλτος «Άνθρωπος- Βασιλιάς» περιβεβληµένος όµως µε την «Θείαν Χάριν». Αυτός θα εκήρυττε και θα ηγείτο αιµατηρής επαναστάσεως η οποία θα λύτρωνε το Ισραήλ όχι µόνον ηθικώς, από την προγονική κατάρα, αλλά και πολιτικώς, από τον ζυγό των Ρωµαίων. Όταν λοιπόν οι Ιουδαίοι αποκαλούσαν τον Ιησού «Βασιλέα» ανεφέροντο σε αυτήν ακριβώς την ιδιότητα του Μεσσία. Στην παραπάνω παρεξήγηση του ρόλου του Μεσσία οφείλεται, κατά την άποψη ορισµένων ερευνητών, και η προδοσία του Ιούδα. Ο Ιούδας, κατ αυτούς, ήταν ένας εθνικιστής πατριώτης ο οποίος είχε θεωρήσει τον Ιησού ως Μεσσία-απελευθερωτή. Μετά την θριαµβευτική είσοδό του στην Ιερουσαλήµ περίµενε ότι θα κήρυττε την επανάσταση. Όταν τον είδε να εφησυχάζει, θεώρησε την στάση του ως δισταγµό και πρόδωσε το κρησφύγετό του για να τον αναγκάσει να εκδηλωθεί, ή τους πιστούς του να δράσουν. Ενήργησε δηλαδή σαν αγκιτάτορας-προβοκάτορας. Όταν κατάλαβε το λάθος του, «απελθών απήγξατο», πρωτίστως από απογοήτευση και δευτερευόντως από τύψεις. Έχοντας λοιπόν υπόψη τη σύγχυση σχετικά µε το πρόσωπο και την ιδιότητα του Ιησού είναι απολύτως κατανοητό ότι οι Αρχιερείς και οι Πρεσβύτεροι ανησύχησαν από την εµφάνισή του και ασχολήθηκαν µε σοβαρότητα µαζί του. Μάλιστα µπορούµε να πούµε ότι είχαν καθήκον να το κάνουν, και το έκαναν µε την µεγαλύτερη δυνατή σοβαρότητα. Έστειλαν τους πλέον αρµόδιους παρατηρητές, Γραµµατείς, Νοµοδιδασκάλους, ακόµη και µέλη της Συνόδου να τον συναντήσουν και να συζητήσουν πολλές φορές τις ιδέες του. Και το αποτέλεσµα ήταν επίσης φυσικό. Τον χαρακτήρισαν όλοι πλην του Νικοδήµου- ως αναρχικό/ταραχοποιό διότι συνήγειρε τα πλήθη εναντίον των Αρχιερέων και των Πρεσβυτέρων, ως αιρετικό διότι δίδασκε την ύπαρξη ενός Θεού εντελώς διαφορετικού από τον Γιαχβέ. Ενός Θεού ο οποίος επιθυµούσε να τον προσαγορεύουν «πατέρα» (κάτι αδιανόητο για την Εβραϊκή θρησκευτική νοοτροπία όπου ο Γιαχβέ ήταν δυνάστης και ο άνθρωπος «δούλος θεού»), ο οποίος προσέφερε και επιζητούσε Αγάπη (ενώ ο Γιαχβέ σεβασµό και φόβο), θεωρούσε όλους τους ανθρώπους «τέκνα Του» και όχι µόνον τους περιούσιους Εβραίους και ο οποίος συγχωρούσε εβδοµηκοντάκις επτά φορές (ενώ ο Γιαχβέ ουδέποτε) και, το σοβαρότερο το οποίο εθεωρείτο σχεδόν αδιανόητο και οπωσδήποτε απολύτως απαράδεκτο ως αβυσσαλέα βλάσφηµο- διότι ισχυριζόταν ότι ήταν υιός του Θεού. Αποφάσισαν λοιπόν ότι έπρεπε να δράσουν εναντίον του.

10 10 Στο σηµείο αυτό υπάρχει ένα µυστήριο: Γιατί δεν στράφηκαν εναντίον και των µαθητών του Ιησού οι οποίοι θα µπορούσαν να κατηγορηθούν για βαρύτατα αδικήµατα; Είτε ότι είχαν συστήσει µε τον Ιησού συµµορία µε σκοπό την ανατροπή του θρησκευτικού και πολιτικού κατεστηµένου είτε, τουλάχιστον, ότι ήταν ένοχοι αιρετικής διδασκαλίας και διασποράς ειδήσεων ικανών να διασαλεύσουν την τάξη. Προφανώς όµως οι Αρχιερείς δεν πίστεψαν ούτε οι ίδιοι ότι ο Ιησούς ήταν ένας Μεσσίας, αλλά ότι ήταν ένας αποπροσανατολισµένος και επικίνδυνος αιρετικός. Συνεπώς δεν έδωσαν σηµασία στους ολιγάριθµους µαθητές του. Ευτυχώς διότι εάν είχαν συλληφθεί και εκτελεσθεί µαζί µε τον Ιησού, τότε ο Χριστιανισµός θα είχε κινδυνεύσει να χαθεί εν τη γενέσει του. Εκτός όµως από τους Σανχεντρίν, υποχρεωµένος να ασχοληθεί µε το θέµα του Ιησού ήταν και ο Πιλάτος διότι, όπως είπαµε, κύριο καθήκον του ήταν η διατήρηση της ευταξίας. Τα Ευαγγέλια στο σηµείο αυτό εµφανίζουν κάτι το παράξενο το οποίο εγγίζει τα όρια του απίστευτου! Παρουσιάζουν τον Πιλάτο να έχει τελεία άγνοια της υπάρξεως του Ιησού, να αγνοεί την δράση του και να ειδοποιείται από τους Αρχιερείς ότι κάποιος άγνωστος «περιπατεί εις την πόλιν». Μάλιστα εµφανίζεται ο Πιλάτος να προσπαθεί να πληροφορηθεί τις απόψεις του Ιησού από τον ίδιο τον Ιησού όταν τον ανέκρινε στο Πραιτόριο. Αλλά κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο! Ο Ιησούς περιόδευε την Ιουδαία ήδη σχεδόν ένα χρόνο, είχε δηµιουργήσει αίσθηση µε τα θαύµατα και την διδασκαλία του, και η θριαµβευτική είσοδός του στην Ιερουσαλήµ ήταν γεγονός που δεν µπορούσε να είχε περάσει απαρατήρητο από τον Ηγεµόνα ο οποίος διέθετε ένα πλούσιο δίκτυο πληροφοριοδοτών. Συνεπώς, ακόµη και εάν δεν υπήρχαν τα υπόλοιπα ιστορικά στοιχεία, και κυρίως οι επιστολές του Πιλάτου προς τον Σενέκα οι οποίες αναφέρουν ότι ο Πιλάτος παρακολουθούσε τον Ιησού από την πρώτη στιγµή της εµφανίσεώς του, πάλι αυτή η δήθεν άγνοια του Πιλάτου θα πρέπει να µας γεννήσει απορίες. Ο Πιλάτος λοιπόν ήδη στην 12 η επιστολή του προς τον Σενέκα αναφέρει ότι «Την περασµένη εβδοµάδα πληροφορήθηκα ότι κάποιος Ιωάννης έχει εµφανιστεί στην έρηµο νοτίως της Ιερουσαλήµ, προκαλεί αναστάτωση και ενδεχοµένως να εξελιχθεί σε πρόβληµα. Έστειλα τον ακόλουθό µου Ιωσήφ να συγκεντρώσει πληροφορίες». Στην 14 η επιστολή του αναφέρει ότι ο κατάσκοπός του, ο Ιωσήφ επέστρεψε και τον πληροφορεί ότι η διδασκαλία του Ιωάννη προκαλούσε ενδιαφέρον και κοσµοσυρροή αλλά ήδη είχε προσελκύσει και τους κατασκόπους του Ηρώδη Αντύπα γιατί ο Ιωάννης σκόπευε να διαβεί τον Ιορδάνη και να εισέλθει στην επικράτεια του Ηρώδη. Ο Πιλάτος ρώτησε τον κατάσκοπό του εάν ο Ιωάννης παρουσιάζεται ως ηγέτης επαναστάσεως ή ως Μεσσίας, και ο Ιωσήφ του είπε ότι ο Ιωάννης προφητεύει την επικείµενη εµφάνιση του Μεσσία, κάτι το οποίο έκανε τον Πιλάτο να ανησυχήσει. «Είναι, όπως θα συµφωνήσεις αγαπητέ Σενέκα, αδύνατον τέτοιες ιδέες να αφεθούν να κυκλοφορήσουν µε ευρύτητα. Απ όσο φαίνεται θα αναγκαστώ να λάβω µέτρα». Στο θέµα του Ιωάννη επανέρχεται ο Πιλάτος στην 19 η επιστολή του και εκφράζει την λύπη του γιατί ο Ιωάννης «µου ξέφυγε περνώντας στην επικράτεια του Ηρώδη» και στην 22 α επιστολή του αναφέρει ότι ο Ηρώδης εξετέλεσε µε αποκεφαλισµό τον Ιωάννη και, ναι µεν απάλλαξε τον Πιλάτο από ένα πρόβληµα, «αλλά µου στέρησε την ευκαιρία να το κάνω εγώ και να δείξω την ισχύ της Ρώµης». Στην ίδια επιστολή του πληροφορεί τον Σενέκα ότι «ένας νέος αγκιτάτορας εµφανίστηκε στην Γαλιλαία ονοµαζόµενος Ιησούς, ο οποίος αµφισβητεί τον Μωσαϊκό Νόµο» και ότι ειδοποίησε τον Καϊάφα να τον παρακολουθεί και να τον ενηµερώνει. Ενδιαφέρουσα είναι η 26 η επιστολή του στην οποία αναφέρει ότι η σύζυγός του Πρόκλα, σ ένα ταξίδι της, συνάντησε τον Ιησού, γοητεύτηκε από την προσωπικότητά του και έµεινε έκπληκτη διότι, ενώ πολλές εκατοντάδες πιστών τον επευφηµούσαν και τον ονόµαζαν «Βασιλέα των Ιουδαίων» αυτός φαινόταν αµήχανος και τους επιτιµούσε αρνούµενος τον τίτλο. «Είδα τον Ιησού καθαρά» του έγραφε η Πρόκλα. «Είναι ένας παράξενος άνθρωπος, αδύνατος και νευρώδης, σαν να καίγεται

11 11 εσωτερικά από το ίδιο του το πάθος. Όταν παρατηρείς το πρόσωπό του και τον ακούς να οµιλεί εντυπωσιάζεσαι γιατί είναι γεµάτος αυτοπεποίθηση, φλόγα και δύναµη». Αλλά και ο ακόλουθος του Πιλάτου, ο εξελληνισµένος Ιουδαίος Αλέξανδρος, ανέφερε στον Πιλάτο ότι «Ολόκληρη η Γαλιλαία θα εξεγειρόταν µε µια λέξη του Ιησού, αλλά αυτός δεν φαίνεται διατεθειµένος να πει την λέξη αυτή. Έτσι οι ακροατές του ταυτοχρόνως ελκύονται αλλά και απορούν. Το πλήθος που τον ακούει είναι σαν πηλός στα χέρια του. Θα µπορούσε να το κάνει ότι θέλει, αλλά αυτός προσπαθεί να τους πείσει να είναι πράοι, καρτερικοί και ολιγαρκείς, κάτι τελείως αδύνατο για ένα Εβραίο». Και ο Πιλάτος καταλήγει λέγοντας στον Σενέκα: «Βλέπεις φίλε µου, ένας νέος λαϊκός ήρωας εµφανίστηκε για να µε κάνει να ανησυχώ. Βέβαια, «βασιλέα» τον αποκαλούν οι άλλοι και αυτός το αρνείται. Αλλά για πόσο καιρό θα το αρνείται; Και τί σηµασία έχει η άρνησή του για εµένα, τον Ηγεµόνα, που είµαι υποχρεωµένος να φροντίζω την ευταξία µε πρόβλεψη καλλίτερα και όχι µε των υστέρων καταστολή; Όταν είναι πλέον νεκρός ας τον αποκαλέσουν όπως θέλουν». Ακολούθως, στις επόµενες επιστολές του περιγράφει στον Σενέκα την επίθεση του Ιησού κατά των Γραµµατέων και Φαρισαίων, την είσοδό του στην Ιερουσαλήµ, το επεισόδιο στον Ναό µε τους αργυραµοιβούς και εµπόρους, και τις πιέσεις των Αρχιερέων να συλλάβει η Ρωµαϊκή φρουρά τον Ιησού και να τον θανατώσει. Και στην 30 η επιστολή του καταλήγει: «Όµως δεν είµαι τόσο βλάκας ώστε να επιλύσω εγώ τα προβλήµατά τους και να αναλάβω ένα µη αναγκαίο ρίσκο». Στην 31 η επιστολή του λέγει ότι θα εξαναγκάσει τους Σανχεντρίν να δράσουν και θα προσπαθήσει να εµπλέξει τον Ηρώδη τον Αντύπα διότι η Ναζαρέτ, απ όπου κατάγεται ο Ιησούς, ανήκει στη δικαιοδοσία του Ηρώδη. «Αλλά ο Ηρώδης είναι µεγάλη αλεπού» λέγει παρακάτω «και αρνήθηκε να ανακατευτεί λέγοντας ότι ο Ιησούς κατάγεται µεν από τη Ναζαρέτ, αλλά τις επικίνδυνες για την δηµόσια ασφάλεια πράξεις του τις έκανε στην Γαλιλαία και την Ιουδαία, δηλαδή στην δική µου περιοχή ευθύνης». Κατόπιν, στις επόµενες επιστολές του 32 α και 33 η περιγράφει την σύλληψη του Ιησού, την ανάκριση του Ιησού από τον Άννα και τον Καϊάφα και την παραποµπή του ενώπιόν του για κρίση βάσει κατηγορητηρίου που είχε συνταγεί από τους Αρχιερείς. Περιγράφει επίσης την ανάκριση την οποία έκανε προσωπικώς και δίνει έµφαση στο γεγονός ότι, όταν ρώτησε τον Ιησού εάν είναι Μεσσίας, αυτός αποκρίθηκε «αυτοί το λένε» εννοώντας ότι ουδέποτε αυτός το ισχυρίστηκε, αλλά οι Αρχιερείς. Όταν δε τον ρώτησε αν είναι Βασιλεύς των Ιουδαίων απάντησε ότι «Συ το λέγεις» χωρίς να το αρνηθεί. Τις απαντήσεις αυτές του Ιησού τις θεωρεί υπεκφυγές και εξάγει το συµπέρασµα ότι ο Ιησούς δεν µπορούσε να απαντήσει αρνητικά γιατί οι εναντίον του κατηγορίες ήταν ξεκάθαρα θεµελιωµένες. Τέλος θριαµβολογεί διότι κατάφερε τα εξής: Να εµφανιστεί ότι αρνείται την καταδίκη και ότι υποκύπτει µόνον κατόπιν πιέσεως των Αρχιερέων ώστε να µη χρεωθεί η Ρώµη την εκτέλεση. Να καταστρέψει εντελώς την εικόνα του Ιησού ως «Μεσσία» µε την δηµόσια µαστίγωση του Ιησού ώστε οι τυχόν εναποµείναντες οπαδοί να αποκαρδιωθούν βλέποντας τον υποτιθέµενο πανίσχυρο Μεσσία να εξευτελίζεται χωρίς αντίδραση, και Να θέσει επί του σταυρού την επιγραφή «Βασιλεύς Ιουδαίων» παρά την αντίδραση των Αρχιερέων που δεν ήθελαν να τεθεί µια τέτοια επιγραφή για λόγους σκοπιµότητας, και να αρνηθεί να την αλλάξει λέγοντας το περίφηµο «ό γέγραφα, γέγραφα». Και οι επιστολές του Πιλάτου καταλήγουν ως εξής: «Αλλά πολύ ασχολήθηκα µε τον Ιησού στις επιστολές µου, αγαπητέ Σενέκα, και θα σε έχω κουράσει. Το θέµα ούτως ή άλλως έκλεισε οριστικά. Άλλωστε τι σηµασία έχει αν ήταν αθώος ή ένοχος; Απλώς είναι ένας Εβραίος λιγότερος».

12 12 Εδώ θα πρέπει να ανοίξω µια δεύτερη παρένθεση. Οι µετέπειτα διωγµοί των Χριστιανών βασίστηκαν στην ίδια αιτιολογία. εν έγιναν για λόγους θρησκευτικούς. Στην Ρώµη επικρατούσε µια απόλυτη αλλά και ιδιότυπη ανεξιθρησκία. Καθένας ήταν ελεύθερος να λατρεύει όποια θεότητα ήθελε, ή να είναι άθεος, υπό τον όρο ότι θα θεωρούσε τον εκάστοτε Αυτοκράτορα ως θεό, ή «ελέω θεού» κυβερνήτη και θα θυσίαζε τιµής ένεκεν. Επειδή οι Χριστιανοί δεν δέχονταν να αποτίσουν θεϊκές τιµές στον Αυτοκράτορα, η πράξη τους θεωρείτο είτε εξύβριση αρχής, είτε αναρχική συµπεριφορά και η δίωξή τους γινόταν για πολιτικό αδίκηµα και όχι για θρησκευτικό. Αυτή η κυνική και άκρως περιληπτική εξιστόρηση των πεπραγµένων από τον Πιλάτο στις επιστολές του έρχεται σε τελεία αντίθεση µε την γεµάτη πάθος εξιστόρηση των Ευαγγελίων τα οποία, στην συγκεκριµένη περίπτωση της δίκης του Ιησού, θυµίζουν στενογραφηµένα πρακτικά. Αν µάλιστα συνδυαστεί η εξιστόρηση των τεσσάρων Ευαγγελίων µε τη διήγηση του Νικοδήµου και τις άλλες πηγές που ανέφερα στην αρχή της Μελέτης, τότε τα γεγονότα εµφανίζονται συναρπαστικά. Με εργώδη προσπάθεια ανασυνέστησαν, στιγµή προς στιγµή, το σενάριο του Θείου ράµατος, το οποίο ουδόλως συνάδει προς την προσωπικότητα και τα έργα του Ποντίου Πιλάτου, όπως τον γνωρίσαµε ως τώρα. Κατά τις χριστιανικές πηγές λοιπόν τα γεγονότα συνέβησαν ως εξής: Πριν ακόµη οδηγήσουν τον Ιησού στον Πιλάτο οι Εβραίοι επεδίωξαν µε διαφόρους ιερείς τους (Λευί, Νεφθαλείµ κ.α.) να επηρεάσουν τον Ηγεµόνα ψυχολογικά κατηγορώντας τον Χριστό. Οι εκπρόσωποι του Εβραϊκού Ιερατείου επισκέφθηκαν τον Πιλάτο και του κατήγγειλαν ότι κάποιος άνθρωπος «περιπατεί έν τη πόλει ταύτη» και ονοµάζει τον εαυτό του υιόν του θεού και βασιλέα. Κατήγγειλαν επίσης ότι τον βρήκαν «διαστρέφοντα το έθος και κωλύοντα Καίσαρα φόρους διδόναι, λέγοντα εαυτόν Χριστόν βασιλέα είναι». ηλαδή στην κατηγορία περί θρησκευτικής βλασφηµίας προσέθεσαν και πολιτικό και οικονοµικό έγκληµα στις πράξεις του Ιησού. Το «υιόν του Θεού» εντυπωσίασε τον προληπτικό Πιλάτο και ο Ιωάννης στο Ευαγγέλιό του µας λέγει ότι «µάλλον εφοβήθη». Κατήγγειλαν επίσης ότι επί πλέον «καταλύει τα Σάββατα» δηλαδή την Εβραϊκή θρησκευτική απαγόρευση ενασχολήσεως µε οτιδήποτε πλην προσευχής («σάββατα κυρίω τω θεώ σου»). Ο Πιλάτος, υποστηρίζουν, ζήτησε πληροφορίες και έλαβε την απάντηση ότι «τους ασθενείς ιατρεύει έν σαββάτω». Τότε ο Πιλάτος, πάντοτε κατά τα Ευαγγέλια, παρατήρησε ότι, αν θεραπεύει ασθενείς, ουδέν κακόν ποιεί. Ναι, συµφωνούν οι Εβραίοι, αν θεράπευε «καλώς» τους άρρώστους, µικρόν θα ήταν το κακόν, άλλα τους θεραπεύει µεταχειριζόµενος µαγείας και επικαλούµενος δαίµονας. Ο Πιλάτος δεν πείθεται. «Το ιατρεύειν άρρωστον», τους λέγει, «διαβολικόν έργον ούκ έστίν, άλλα χάρισµα Θεού» και απορρίπτει την κατηγορία. Ωστόσο παρέµεναν οι κατηγορίες, ότι ο Χριστός ονόµαζε εαυτόν υιόν Θεού και βασιλέα. Το «υιόν του Θεού» δεν ενδιέφερε τον Πιλάτο διότι δεν άπτετο της Κοσµικής Εξουσίας της Ρλωµης. Πάντως και εδώ αποστόµωσε τους Ιουδαίους. Κάποιος υπηρέτης του Πιλάτου είπε ότι οι «εν τη Ιερουσαλήµ παροικούντες», µόλις προ ολίγου, είχαν υποδεχθεί τον Ιησού µε κλάδους και έστρωναν τα ιµάτιά των στην οδό, από όπου διερχόταν «καθήµενος επί πώλου όνου» εν µέσω του πλήθους των Ιουδαίων, που κραύγαζαν «Ωσαννά». Μόλις άκουσαν οι παριστάµενοι Εβραίοι τον υπηρέτη να διηγείται την υποδοχή του Χριστού, τον διέκοψαν. «Συ, που είσαι ρωµαίος, του είπαν, πως κατενόησες τα λεγόµενα παρά των Εβραίων;». «Ερώτησα έναν Ιουδαίο, και µου εξήγησε τι έλεγαν», αποκρίθηκε ο υπηρέτης. Τότε επεµβαίνει ο Πιλάτος: «Τι σηµαίνει "Ωσαννά";» ερωτά. «Σώσον ηµάς, Κύριε», ερµηνεύουν οι ιερείς. «Αφού λοιπόν παραδέχεσθε ότι ονοµάζατε τον Χριστό Σωτήρα, πως έρχεσθε τώρα και τον κατηγορείτε»; Τότε οι ιερείς έµειναν άφωνοι: «έσιώπησαν οι Ιουδαίοι και ούδέν είχον άντειπείν».

13 13 Στη συνέχεια άρχισαν να ψεύδονται κατά του Ιησού. Συκοφαντούσαν τη µητέρα του λέγοντας ότι ο Ιησούς ήταν «εξ αµαρτίας γεγενηµένος». Αιφνιδίως ο Πιλάτος σηκώνεται και κραυγάζει: «ψεύδεσθε υµείς». Παρουσιάζεται να έχει σχηµατίσει την πεποίθηση ότι «τον άνθρωπον αυτόν φαίνεται ότι από φθόνου και µανίας θέλουσιν οι Ιουδαίοι ίνα φονεύσωσιν αυτόν». Αποφασίζει να µη συνεργήσει στο έγκληµα, που του ζητούν να διαπράξει. Κατά την περιγραφήν των Ευαγγελίων εξέρχεται του Πραιτορίου «µετά οργής και θυµού» και, αποτεινόµενος προς τον Άννα, τον Καϊάφα και τον Εβραϊκό όχλο, επικαλείται τον Θεό "Ήλιο. «Μάρτυρα έχω τον "Ήλιον, ότι ουδέν πταίσµα ευρίσκω εις τούτον τον άνθρωπον», δηλώνει χωρίς δισταγµό. Οι Ιουδαίοι από κάτω ωρύονται. Αν δεν ήτο «γόης και µάγος και βλάσφηµος, δεν θα τον φέρναµε προς εσέ», του φωνάζουν. Εκνευρισµένος ο Πιλάτος τους προτείνει: «Ανακρίνατε εσείς τον Ιησού και εφαρµόσατε επ αυτού τον νόµο σας». «Ο νόµος µας», ανταπαντούν, «δεν µας παραχωρεί το δικαίωµα να θανατώσωµεν». «Αν λοιπόν σεις δεν θέλετε να φονεύσετε, πολύ περισσότερο εγώ δεν θέλω να φονεύσω», λέγει ο Πιλάτος. Το συγκεντρωµένο εβραϊκό πλήθος εξακολουθεί να διαµαρτύρεται εναντίον του Πιλάτου. Φωνές, χειρονοµίες, ύβρεις. Πρωτοστατούν ο Αρχιερεύς Iωσήφ Καϊάφας και ο βαθύπλουτος πενθερός του, πρώην Αρχιερεύς Άννας (το ορθόν Hannah, Χαννά). Η ρωµαϊκή φρουρά τους συγκρατεί µετά βίας. Θέλουν να σκοτώσουν τον Ιησού, άλλα την ευθύνη να την έχει ο Πιλάτος. Εγκαταλείπουν λοιπόν τις θρησκευτικές αιτιάσεις και προσφεύγουν στις πολιτικές. Ρίπτουν όλο το βάρος στην κατηγορία ότι ο Ιησούς υποστηρίζει πως είναι βασιλεύς των Ιουδαίων. Τώρα ο Πιλάτος δεν µπορεί να αδιαφορήσει. Επιστρέφει στο Πραιτώριο, πλησιάζει τον Χριστό και τον ερωτά «Είπέ µοι, σύ εί ο βασιλεύς τών ίουδαίων;» «Εσύ µε ρωτάς», του λέγει ο Χριστός, «ή οί Εβραίοι σου είπαν να µε ρωτήσεις;» Ο Πιλάτος δεν έχει διάθεση για συζήτηση. «Ξέρεις», λέγει στον Χριστό, «ότι ο λαός σου και οι αρχιερείς σε παρέδωσαν εις τας χείρας µου. Είπέ µου λοιπόν, υποστηρίζεις ότι είσαι ο βασιλεύς των Ιουδαίων;» Η συνοµιλία γίνεται κατά πρόσωπον και στα Ελληνικά, «ενώπιος ενωπίω». Ο Χριστός αποκρίνεται: «ή βασιλεία ή έµή ούκ έστιν εv τω κόσµω τούτω. Αν ή βασιλεία µου άνηκε σ αυτόν τον κόσµο, θα είχα στρατιώτες να µε υπερασπίσουν». «Είσαι βασιλεύς;» επιµένει ο Πιλατος. «Σύ είπας», άποκρίνεται ο Ιησοϋς. «Εγώ» συνεχίζει «εις τούτο εγεννήθην, του µαρτυρείν την άλήθειαν...». Σκεπτικός ο Πιλάτος µονολογεί και διερωτάται: «Τί έστιν η άλήθεια»! Χωρίς να περιµένει απάντηση βγαίνει πάλι έξω και απευθύνεται προς το πλήθος: «Εγώ ουδέν ευρίσκω πταίσµα εις τούτον τον άνθρωπον». Οι Ιουδαίοι τότε προσθέτουν και άλλη κατηγορία, ότι ό Ιησούς είπε ότι µπορεί να γκρεµίσει τον ναό του Θεού κα! να τον οικοδοµήσει εντός τριών ήµερων. «Καί ποίον ναόν είπεν ίνα καταλύση;» ερωτά ό Πιλάτος. «Τον ναόν του Σολοµώντος», απαντούν οι Εβραίοι, αλλά ο Πιλάτος δεν δίνει σηµασία. Τουναντίον, προειδοποιεί «µηδέν ποιήσατε κακόν εις τούτον τον άνθρωπον. Ει γαρ ποιήσετε κακόν εις τούτον, άδικα µέλλετε ποιήσειν. Ού γάρ έστιν δίκαιον άποθανείν τοιούτον άνθρωπον, όστις εποίησεv αγαθά µεγάλα προς πολλούς ανθρώπους..,». Οι αρχιερείς εξακολουθούν να πιέζουν τον Πιλάτο. Του επισηµαίνουν ότι όποιος προσβάλλει τον Καίσαρα είναι άξιος θανάτου, πολύ δε περισσότερο όποιος προσβάλλει τον Θεό, κι ο Ιησούς προσέβαλε τον Θεό. Ο Πιλάτος αντικρούει τις αιτιάσεις των Ιουδαίων, αποδεικνύεται γνώστης της Παλαιάς ιαθήκης διότι αναφέρεται στα Προφητικά βιβλία, τα επικαλείται και αρνείται να καταδικάσει τον Ιησού. Την απόφασή του ενισχύει και ή σύζυγός του Πρόκλη, η οποία τού έστειλε µήνυµα, πως είδε «την νύκτα φοβερούς όνείρους» και του ζητεί να µην εγκρίνει να γίνει «κακόν εις τον Ιησούν τον καλόν ανθρωπον».

14 14 Ο Πιλάτος ακολούθως διατάζει να έξέλθουν του Πραιτωρίου όλοι. Μένει µόνος µε τον Ιησού και τον ερωτά:. «Τί θέλεις ποιήσαι σοι;». «όπως εστίv ωρισµένον», άπαντα ο Χριστός. «Τί είναι ορισµένο;» απορεί ο Πιλάτος. «Σταυρωθήναί µε καί άναστήναι», λέγει ο Ιησούς. Πραγµατικώς ή στιχοµυθία είναι συναρπαστική. Ο Πιλάτος καλεί πάλι τους Αρχιερείς: «Εάν ο Ιησούς προσέβαλε τον Θεόν σας, κρίνατέ τον εσείς σύµφωνα µε τον νόµο σας». «Εµείς θέλοµε να τον σταυρώσεις!» «Ούκ έστιν τούτο καλόν», λέγει ο Πιλάτος. Τότε ο Νικόδηµος και µια γυναίκα ονόµατι Βερενίκη ηθέλησαν να υπερασπιστούν τον Χριστό. Οι Εβραίοι τους απειλούν και τους υβρίζουν. Για την Βερενίκη µάλιστα είπαν στον Πιλάτο, να µη την λάβει υπ όψιν, διότι «µαρτυρίαν γυναικός ο νόµος ού παραδέχεταυ». Ο Πιλάτος στρέφεται προς το πλήθος και ερωτά: «ιά τί θέλετε νά χύσητε αίµα άνθρώπου δικαίου;» Αντί απαντήσεως ο όχλος επαναλαµβάνει: «Σταύρωσον, σταύρωσον». Στό σηµείο αυτό ο Πιλάτος επιχειρεί να έκµεταλλευτεί το έθιµο, κατά το οποίο συνηθίζετο στην εβραϊκή εορτή των Αζύµων να απελευθερώνεται ένας κατάδικος. Εξέρχεται για µια ακόµη φορά και αποτείνεται στους συγκεντρωµένους λέγοντας: «Έχω στη φυλακή "κακούργον ληστήν λεγόµενον Βαραββάν", έχω και τον Ιησού, ο οποίος "κακόν ούκ έποίησεν", Ποιόν από τους δύο θέλετε να απολύσω;» Η απάντηση ήταν: «Απόλυσον Βαραββάν», «Και τον Ιησού τί να τον κάνω;» «σταυρωθήτω»! εβόησε το πλήθος, ενώ ταυτοχρώνως µερικοί εφώναζαν ότι «αν άπολύσης τον Ιησου, δεν είσαι φίλος του Καίσαρος» και «εάν ελευθερώσης αύτόν, γίνεται βασιλεύς και µέλλει λαβείν τήν βασιλείαν τού Καίσαρος», Τότε «έθυµώθη ουν ο Πιλάτος» και απαντά: «πάντοτε ή γενεά ύµών ήν διαβολική καί άπιστος καί αεί προς τους εύεργέτας ύµών ήστε άντίδικοι». «Ποίοι ήσαν οι ευεργέται µας;» τον ερωτούν οι Αρχιερείς. «Πρώτον ο Θεός σας, πού, όπως λέγετε, σας ελευθέρωσε «έκ τών χειρών Φαραώ» και σας διεπέρασε από την Ερυθρά Θάλασσα και σας έδωσε τροφή, και νόµους, αλλά σείς τον απηρνήθητε και τον κατελύσατε αντί να του είσθε ευγνώµονες.». Κατόπιν τους κατηγόρησε ότι δεν αγαπούν τον Καίσαρα, αλλά τον µισούν και ότι επιβουλεύονται την βασιλεία του. Όταν τελείωσε, σηκώθηκε από τον θρόνο του «µετά θυµού, θέλων φυγείν έξ αύτών». Εξαγριωµένοι «έκραξαν ουν οί ίουδαίοι: Ηµείς τον Καίσαρα θέλοµεν βασιλεύειν ήµών, ού τον Ιησούν». «Άλλωστε», συνέχισαν «εξ αίτίας του Ιησού ο Ηρώδης εφόνευσε τα βρέφη στην Βηθλεέµ». Μόλις άκουσε αυτό ο Πιλάτος, αµέσως επωφελήθηκε της ευκαιρίας. Ύψωσε το χέρι για να σιωπήσουν όλοι. «Λοιπόν αυτός είναι ο Ιησούς, τον όποίον ήθελε να φονεύσει ο Ηρώδης; Τότε τον στέλνω στον Ηρώδη, για να τον κρίνει. Άλλωστε, ως Γαλιλαίος, ανήκει στη δικαιοδοσία του Ηρώδου, που ήγεµονεύει της Γαλιλαίας. Έτσι ο Χριστός οδηγείται στον Ηρώδη, ο οποίος, όταν τον είδε, «έχάρη µεγάλως» προς απογοήτευσιν των Eβραίων. Η φήµη του Ιησού ήταν γνωστή στον Ηρώδη, ο οποίος τον παρακαλεί να πραγµατοποιήσει ένα θαύµα. Ο Χριστός δεν ανταποκρίνεται στην επιθυµία του, ούτε και απαντά στις ερωτήσεις του, οπότε ο Ηρώδης, αφού του προσφέρει πολυτελέστατο ιµάτιο λευκό, τον στέλλει πίσω στον Πιλάτο, µε την παραγγελία ότι δεν εύρε αιτία καταδίκης του Ιησού. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η «λαµπρά έσθήτα», ο περίφηµος «χιτών» του Ιησού που χάρισε ο Ηρώδης στον Χριστό, και δια τον οποίο «έβαλον κλήρον» οι λεγεωνάριοι, ήταν η toga candida, που φορούσαν οι υποψήφιοι συγκλητικοί της Ρώµης, χαρακτηριστικό της οποίας ήταν ότι η ύφανσίς της ήταν µονοκόµµατη, χωρίς ραφές. Έτσι φθάνοµε στην τελευταία φάση της τραγωδίας, η οποία είναι και ή πλέον φηµισµένη.

15 15 Απηυδισµένος ο Πιλάτος διατάσσει να του φέρουν ύδωρ και, πλένοντας µε αυτό τας χείρας του, λέγει: «Αθώος ειµί άπό του αίµατος του καλού άνθρώπου τούτου, ύµείς όψεσθε ότι άδίκως φονεύεται, έπεί ούτε έγώ εύρον έν αυτώ αιτίαν, άλλ ούτε ο Ηρώδης, διά τούτο έπεµψεν αύθις τούτον προς έµέ όπισθεν...». Τότε οι εβραίοι µε φωνές µεγάλες κραύγαζαν: «Τό αίµα αύτού έφ ήµας καί έπί τά τέκνα ήµών,,! Στο σηµείο αυτό θα σταµατήσω την αναφορά µου στα πασίγνωστα άλλωστε Ευαγγέλια γιατί η συνέχεια δεν έχει πλέον ιδιαίτερη σηµασία. Σηµασία έχει ο διάλογος του Πιλάτου µε τον Ιησού, στον οποίο επανέρχοµαι: «Τί θέλεις ποιήσαί σοι;» τι θέλεις να κάνω µ εσένα, ρωτάει ο Πιλάτος. «Να κάνης ό,τι είναι ορισµένο», άπαντα ο Χριστός «όπως εστίv ώρισµένον». «Τί είναι ορισµένο;» απορεί ο Πιλάτος. «εστίν ορισµένον σταυρωθήναί µε και αναστηθήναι». Είναι καθορισµένο να σταυρωθώ και να αναστηθώ! Το νόηµα γίνεται ξεκάθαρο εάν η ρήσις αυτή συνδυαστεί µε τον στίχο 31 του κατά Μάρκον Ευαγγελίου κατά τον οποίο ο Ιησούς «ήρξατο διδάσκειν τοις µαθηταίς ότι δει τον υιόν του ανθρώπου πολλά παθείν, και (δει) αποδοκιµασθήναι και (δει) αποκταθήναι και µετά τρεις ηµέρας αναστάναι». ηλαδή, χρησιµοποιώντας το ρήµα «δεί» που σηµαίνει «πρέπει» ή «είναι αναγκαίον να γίνει» άρχισε να λέγει στους µαθητές του (µε δευτερεύουσες απαρεµφατικές προτάσεις, εξαρτηµένες από το βασικό ρήµα «δει») ότι ο υιός του ανθρώπου, (όπως αποκαλούσε τον εαυτό του), πρέπει να υποφέρει, να πάθει πολλά, (πρέπει) να αποδοκιµασθεί και (είναι αναγκαίο) να θανατωθεί ώστε να αναστηθεί µετά τρεις ηµέρες. Μάλιστα, όταν ο Πέτρος τον πήρε κατά µέρος και προσπάθησε να τον πείσει να αποφύγει τον θάνατο, ο Ιησούς τον επετίµησε σφοδρότατα λέγοντας «ύπαγε οπίσω µου σατανά ότι ού φρονείς τα του Θεού» δηλαδή «µη µε βάζεις σε πειρασµό διότι εσύ δεν γνωρίζεις τα σχέδια του Θεού». Και αυτή την άµεση πορεία του Ιησού προς τον Σταυρικό Θάνατο και την Ανάσταση θα την συναντήσουµε να αναφέρεται, αµέσως ή εµµέσως, σε πολλά σηµεία των τεσσάρων Ευαγγελίων, στις προφητείες αλλά και στις Επιστολές των Αποστόλων. Ο Ιησούς, εφ όσον αποφάσισε να έλθει στη γη ως «τέλειος άνθρωπος», έπρεπε όχι µόνο να γεννηθεί κατά τρόπον ανθρώπινο, από µήτρα ανθρώπινη και µε ανθρώπινο τοκετό, όχι µόνο να ζήσει ζωή ανθρώπου διατρεφόµενος, κοιµούµενος και εργαζόµενοςαλλά και να αποθάνει. Να γευτεί δηλαδή όχι µόνο τη ζωή, αλλά και το εξόχως ανθρώπινο τέλος: Τον θάνατο. Ακολούθως, εφ όσον θα είχε πλέον απεκδυθεί δια του θανάτου της ανθρωπίνης υποστάσεως, θα ήταν πλέον δυνατό να αποκαλύψει τη θεϊκή υπόσταση δια της εκ νεκρών Αναστάσεως, µιας πράξεως υπερφυσικής και υπερβατικής η οποία ήταν δυνατή µόνον δια τον θεό. Ήταν λοιπόν αναγκαίο να αποθάνει ο Ιησούς, και µάλιστα µε τον εξόχως συµβολικό θάνατο δια του Σταυρού, ώστε να εµφανιστεί ότι ακόµη και την τελευταία στιγµή εναγκαλίζεται τον κόσµο. Ήταν επίσης αναγκαίο ο θάνατός του να λάβει τη µεγίστη δυνατή δηµοσιότητα! Να συµβεί κατά τη διάρκεια της εορτής του Πάσχα στην κατάµεστη από προσκυνητές Ιερουσαλήµ οι οποίοι, επιστρέφοντας στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, θα µετέδιδαν την είδηση. Και η ανάγκη αυτή καταγράφεται ως ανάγκη Μεταφυσική, ως ένα σχέδιο του Υπερπέραν. Μάλιστα η άποψη αυτή ενισχύεται και από την περικοπή του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου κατά την οποία, όταν ο Πιλάτος είπε στον Ιησού ότι έχει εξουσία να τον ελευθερώσει ή να τον θανατώσει, ο Ιησούς του απάντησε ότι «ουκ είχες εξουσίαν ουδεµίαν κατ εµού ειµή ήν σοι δεδοµένον άνωθεν» δηλαδή έχεις τόση εξουσία να καθορίσεις την τύχη µου, όση σου έχει δοθεί από τον Θεό. Ας αποµακρυνθούµε όµως λίγο από το πεδίο το υπερφυσικό και ας σταθούµε στο φυσικό πεδίο, στα ανθρώπινα µέτρα. Ήταν δυνατό το δράµα του Χριστού να έχει διαφορετική εξέλιξη; Και η απάντηση είναι:

16 16 Ήταν πράγµατι δυνατόν να συµβούν µε διαφορετικό τρόπο τα γεγονότα, αλλά δεν αυτό δεν θα ήταν ούτε λογικό, ούτε λυσιτελές. Ας εξετάσουµε λοιπόν το ακόλουθο σενάριο: Ας δεχθούµε ότι ο Πιλάτος, (είτε είχε ενορχηστρώσει ο ίδιος το σχέδιο συλλήψεως και καταδίκης του Ιησού, είτε όχι), όταν βρέθηκε ενώπιος ενωπίω µε τον Κύριο και την εκπληκτική προσωπικότητά του, κατελήφθη από δέος. Ας θεωρήσουµε ότι αντέστη εις την πίεση των Αρχιερέων και του όχλου, ότι αγνόησε τον εκβιασµό και ότι αθώωσε τον Ιησού. Ποια θα ήταν η συνέπεια; Ο Ιησούς θα καλυπτόταν από τον άτρωτο µανδύα του non bis in idem (ουχί δις επί τω αυτώ), του Ρωµαϊκού εδικασµένου το οποίο απαγόρευε οποιαδήποτε µελλοντική του δίωξη για τα αδικήµατα για τα οποία είχε κατηγορηθεί, είχε παραπεµφθεί ενώπιον του αρµοδίου προς έκδοσιν αποφάσεως Ηγεµόνος, είχε δικαστεί και είχε νοµίµως αθωωθεί. Συνεπώς δεν ήταν δυνατόν πλέον να διωχθεί για τα αδικήµατα της αιρέσεως, της θρησκευτικής προσβολής, της αντιποιήσεως αρχής, της θρησκευτικής και πολιτικής προπαγάνδας και της εξωθήσεως εις επανάστασιν. Με την κάλυψη αυτή θα µπορούσε να διατρέχει την Ιουδαία και να διδάσκει, κυριολεκτικώς χωρίς «τον φόβον των Ιουδαίων». Τι θα γινόταν όµως τότε; Οι Ιουδαίοι τον είχαν εκλάβει ως Μεσσία-Απελευθερωτή, επαναστάτη και Αρχιστράτηγο, δηλαδή πολιτικό-στρατιωτικό Ηγέτη, Αρχιερέα και Βασιλέα. Μέχρι την στιγµή εκείνη του είχαν συγχωρήσει την άρνηση δηµόσιας παραδοχής του ρόλου του Μεσσία, όπως τον καταλάβαιναν αυτοί, διότι θεώρησαν την επιφύλαξη ως κάλυψη, ως προπέτασµα καπνού έως ότου ωριµάσουν οι συνθήκες για να κηρυχθεί η επανάσταση. Αν όµως ο Ιησούς απελύετο από τις φυλακές και συνέχιζε την πορεία του, θα έπρεπε να αναλάβει τον ρόλο του Μεσσία ευθέως πλέον. Σε διαφορετική περίπτωση, εάν εξακολουθούσε το κήρυγµα της πραότητος και ταπεινοφροσύνης, οι οπαδοί του θα υπέφεραν από το ίδιο «σόκ» µε τον Ιούδα τον Ισκαριώτη µε πολύ επικίνδυνα ή έστω άδηλα αποτελέσµατα. Καραδοκούσε δηλαδή ο κίνδυνος να περιπέσει το κίνηµα του Ιησού σε τέλµα και, εάν απέθαινε από γηρατειά ή ασθένεια χωρίς την καθοριστική πράξη του δηµοσίου µαρτυρίου, του σταυρικού θανάτου επί του Γολγοθά και κυρίως- της Αναστάσεως, να καταλήξει ο Χριστός σε µια ακόµη «φωνή βοώντος εν τη ερήµω» την οποία θα εκάλυπτε ταχύτατα η άνυδρη σκόνη της Ιουδαίας. Ο Ιησούς λοιπόν έπρεπε να εγκαταλείψει την Κοσµική Σκηνή µε τρόπο όσον το δυνατόν περισσότερο δραµατικό και πειστικό προς τις εξαγγελίες του. Να υποστεί µαρτυρικό θάνατο ως άνθρωπος και ακολούθως να υπερβεί την ανθρώπινη φύση και να αναστηθεί. Να αφήσει τους λόγους του να ζήσουν χωρίς δυνατότητα αντιλόγου, να φυτρώσουν και να βλαστήσουν φωτισµένοι από την λάµψη της Αναστάσεώς του. Ήταν η στιγµή που ο ρόλος του ως Ανθρώπου έπρεπε να τελειώσει οριστικά και να εµφανιστεί, αλλά και να αποδειχθεί η Θεϊκότητα του. Έτσι, µόνον δια του δηµοσίου θανάτου και της Αναστάσεως θα έπειθε, αλλιώς θα γινόταν κουραστικός, ενδεχοµένως γραφικός, αλλά ποτέ θεϊκός. Πόσες και πόσες φορές η ιστορία έχει καταγράψει ανθρώπους σπουδαίους οι οποίοι ξέπεσαν επειδή έζησαν πολύ ή δεν σώπασαν όταν είχαν πει όλα εκείνα που είχαν να πουν. Έτσι και µε τον Ιησού. Λίγα ή πολλά χρόνια επι πλέον ζωής όχι απλώς δεν θα προσέθεταν τίποτε, αλλά θα αφαιρούσαν και θα κατέστρεφαν. Το µεταφυσικό λοιπόν θέληµα Θεού περί της µαρτυρικής θανατώσεως και Αναστάσεως του Ιησού αποδεικνύεται ότι ήταν και µε τα ανθρώπινα µέτρα µονόδροµος. Ο Ιησούς έπρεπε να πεθάνει εκεί και τότε, όπως το είχε προβλέψει, και µετά τρεις ηµέρες να αναστηθεί όπως είχε υποσχεθεί. Ναι, αλλά αυτή η συλλογιστική ενδεχοµένως µας οδηγεί σε ένα τεράστιο πρόβληµα:

17 17 Υπάρχει η άποψη ότι, εάν το θείο µαρτύριο και ο θάνατος του Ιησού ήταν πρόβλεψη Θεού, ή ήταν ιστορική αναγκαιότητα, ή ήταν θέληση και επιδίωξη του ιδίου του Χριστού, τότε οι Αρχιερείς κι ολόκληρη η σπείρα τους αλλά και ο Πιλάτος αθωώνονται. Κατά την ίδια άποψη απαλλάσσονται και οι Εβραίοι από το µίασµα της αποδοχής της ενοχής τους µε την φρικτή φράση «Το αίµα αυτού επί των κεφαλών µας και επί των τέκνων ηµών». Όλοι πλέον θα φαίνεται να έδρασαν ως ουσιαστικώς άβουλα όργανα, είτε της θελήσεως του Θεού, είτε της Ιστορικής Αναγκαιότητας, είτε των επιδιώξεων του ιδίου του Ιησού. Αλλά τα άβουλα όργανα δεν είναι δυνατόν να έχουν οποιαδήποτε ευθύνη! Με αυτές τις σκέψεις οδηγούµαστε στο πρόβληµα το οποίο έθεσε πρώτος ο Σοφοκλής στην Τραγωδία «Οιδίπους επί Κολωνώ» και, εικοσιπέντε αιώνες αργότερα, ο Ευρωπαϊκός ιαφωτισµός. Το πρόβληµα του Indeterminismus και Determinismus δηλαδή το πρόβληµα της «Αυτοπροσδιοριστίας» και «Ετεροπροσδιοριστίας». Με απλά λόγια το θέµα έχει ως εξής: Άραγε ο άνθρωπος έχει ελευθερία βουλήσεως, έχει την δυνατότητα να αυτοπροσδιορίσει και να αυτοκαθορίσει την πορεία του στην ζωή µε ελεύθερη εκλογή, είναι κύριος των πράξεών του; Ή µήπως ο καθένας άγεται και φέρεται από µια προκαθορισµένη Μοίρα ανεξάρτητη από την βούλησή του, η οποία τον οδηγεί εκεί που θέλει εκείνη αναπότρεπτα, χωρίς ο άνθρωπος να µπορεί να λοξοδροµήσει; Η απάντηση στο ερώτηµα αυτό έχει τεράστια σηµασία. Γιατί εάν δεν υπάρχει αναπόδραστη µοίρα (Indeterminismus) αλλά ο άνθρωπος αυτοπροσδιορίζει και καθορίζει µε ελεύθερη βούληση την πορεία του, τότε είναι υπεύθυνος για τις επιλογές και τις πράξεις του, οπότε µπορεί να κληθεί σε απολογία και να τιµωρηθεί ή να επιβραβευθεί. Αν όµως καθένας γεννιέται µε ετεροπροσδιορισµένη, προκαθορισµένη και αναπόδραστη µοίρα υπό την έννοια του πεπρωµένου, αν η forza del destino οδηγεί και καταδυναστεύει την ζωή του (Determinismus), τότε είναι ανεύθυνος για τις επιλογές και πράξεις του και, συνεπώς, δεν µπορεί να είναι υπόλογος τιµωρίας εάν παραβεί οποιοδήποτε ηθικό η νοµικό ή θρησκευτικό κανόνα, αλλά ούτε και επιβραβεύσεως. Έτσι ο Σοφοκλής παρουσιάζει τον Οιδίποδα να αναρωτιέται γιατί τιµωρείται εφ όσον οι πράξεις του να σκοτώσει τον πατέρα του και να νυµφευτεί την µητέρα του είχαν προαναγγελθεί από τον Μαντείο των ελφών πριν ακόµα αυτός γεννηθεί. Γιατί --µάθε µου αλήθεια-- αν οι χρησµοί/ προφήτευαν πως ήθελε πεθάνει ο πατέρας µου από παιδιών του χέρια, / πώς θάταν δίκαιο επάνω µου να ρίχνεις το έγκληµα αυτό, που ακόµη εγώ δεν είχα / δεχτεί το σπέρµα της ζωής µου, µήτε από πατέρα, µήτε από µητέρα / παρά ήµουν τότε αγέννητος..! Με την ίδια λογική θα µπορούσαν όλοι οι παράγοντες του θείου δράµατος, οι Αρχιερείς, οι Γραµµατείς, οι Φαρισαίοι, ο Πιλάτος, ο Ιούδας και ο όχλος να ισχυριστούν ότι η συµµετοχή τους και ο ρόλος που έπαιξε ο καθένας ήταν προκαθορισµένος από δυνάµεις έξωθεν, µεταφυσικές, δεδοµένου ότι όχι µόνον η Γέννηση, αλλά η πορεία του Ιησού, η Σταύρωση και η Ανάστασή Του είχαν προαναγγελθεί από τους Προφήτες, αλλά και από τον ίδιο. Συνεπώς οι παραπάνω Ιουδαίοι και Ρωµαίοι παράγοντες της πληρώσεως του Θείου ράµατος ήταν απλά εκτελεστικά όργανα Σχεδίου της Θεϊκής Βουλήσεως, δεν ηµπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, άρα δεν είχαν συµµετοχή στην ευθύνη. (Βλέπε όµως Υποσηµείωση εις το τέλος της Μελέτης). Όµως τα πράγµατα δεν είναι έτσι. Όταν ο Ιησούς προέβλεψε στον Πέτρο ότι «εν τη νυκτί ταύτη πρίν ή δις αλέκτορα φωνήσει, τρίς απαρνήσει µε» δεν εγκαθίδρυσε αναπότρεπτη µοίρα ούτε υπενόησε ότι η άρνηση του Πέτρου θα ήταν θέληµα Θεού. Απλώς, επειδή γνώριζε τις ανθρώπινες αδυναµίες του χαρακτήρα του Πέτρου, ήταν σε θέση να προβλέψει µε βεβαιότητα ποια θα ήταν η αντίδρασή του στην συγκεκριµένη κρίση την οποία γνώριζε ότι θα ερχόταν. Κατά

18 18 τον ίδιο τρόπο ήταν δυνατόν να προβλεφθεί η συµπεριφορά των ατελών ανθρωπίνων υπάρξεων, των Σαδδουκαίων και Φαρισαίων, όπως και του Ρωµαίου Ηγεµόνα µε την συγκεκριµένη νοοτροπία κάτω από τις συγκεκριµένες συνθήκες. Η πρόβλεψη όµως η οποία βασίζεται στην γνώση των δεδοµένων και των παραµέτρων δεν υποδηλώνει την ύπαρξη αναπόδραστου πεπρωµένου το οποίο είναι ικανό να δεσµεύσει την βούληση και να εξαφανίσει την ευθύνη. Αυτό το ξεκαθάρισε ο Ιησούς στην παραπάνω συνοµιλία του µε τον Πιλάτο. Όταν του είπε ότι έχει «τόση» εξουσία επάνω του «όση» του δόθηκε από τον Θεό, προσέθεσε το εξής σηµαντικό: «δια τούτο ο παραδιδούς µε σοί, µείζονα αµαρτίαν έχει», δηλαδή οι Σανχεντρίν οι οποίοι µε παρέδωσαν σ εσένα και σε πιέζουν να µε καταδικάσεις έχουν µεγαλύτερη αµαρτία=ευθύνη από εσένα ο οποίος υποκύπτεις και µε καταδικάζεις. Εδώ ο Ιησούς λοιπόν διευκρινίζει ότι όλοι έχουν ευθύνη και προσδιορίζει το µέγεθος της αµαρτίας εκάστου δεν αθωώνει κανένα, πολύ δε περισσότερο τον Πιλάτο. Έτσι λοιπόν ο Ιησούς, µέσα από αυτό το σύµπλεγµα των πράξεων και των παραλείψεων των ανθρώπων που τον περιτριγύριζαν βάδισε τον δρόµο της θυσίας. Τον µόνον δρόµο ο οποίος µε βεβαιότητα θα οδηγούσε στο συγκεκριµένο αποτέλεσµα που ήταν η γνωριµία των ανθρώπων µε ένα Θεό πρωτόγνωρο, πρωτάκουστο και πρωτοφανέρωτο. Ως τότε όλοι οι θεοί που είχαν επινοήσει η άνθρωποι ήταν θεοί-δυνάστες οι οποίοι απαιτούσαν από τους πιστούς απεριόριστη υποταγή, απαιτούσαν αποδοχή από τους πιστούς της παντοδύναµης θεϊκής βίας, απαιτούσαν θυσίες ανθρώπων και αγαθών στον βωµό του µεγαλείου τους. Ο Ιησούς απεκάλυψε την ύπαρξη ενός άλλου Θεού ο οποίος θυσιαζόταν ο ίδιος ώστε να αποκτήσουν µεγαλείο οι ατελείς άνθρωποι. Ενός Θεού οποίος δεν απαιτούσε να λάβει, αλλά προσέφερε Αγάπη, αφειδώλευτη, ατελείωτη, χωρίς προϋποθέσεις ή δεσµεύσεις. Ο οποίος το µόνο που ζητούσε ήταν να απλώσει ο άνθρωπος το χέρι του και να πάρει την αγάπη αυτή σαν τάλαντο ή σπόρο. Και να την εκµεταλλευτεί σαν τάλαντο ή να την σπείρει σαν σπόρο για να δώσει τόκους και καρπούς και να πολλαπλασιαστεί ώστε να καλύψει τον Κόσµο. Και να επιτευχθεί έτσι η µόνη, η αληθινή παγκοσµιοποίηση. Η παγκοσµιοποίηση της Αγάπης. ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ Από το τον µυθιστορηµατικό «Κώδικα Ντα Βίντσι» και το «Ευαγγέλιο του Ιούδα» που κυκλοφόρησαν επ εσχάτων, µέχρι την «ανακάλυψη» του τάφου του Ιησού στην Ιερουσαλήµ που ανακοινώθηκε (αυτής της φύσεως τα έργα εµφανίζονται πάντοτε όποτε πλησιάζει Πάσχα) αποδεικνύεται το εξής: Οι εχθροί του Χριστιανισµού και οι Ιουδαίοι δεν στράφηκαν ποτέ κατά της Γεννήσεως του Ιησού, ούτε κατά των γνωστών γεγονότων της ζωής Του που είναι ιστορικά γεγονότα- ούτε κάν κατά των θαυµάτων Του, τα οποία απέδωσαν σε υποβολή-αυθυποβολή. Στράφηκαν αποκλειστικώς κατά της Θεϊκής Του υποστάσεως, αµφισβητώντας τα µεταφυσικά γεγονότα της Αναστάσεως, της Επιφανείας και της Αναλήψεως και, δευτερευόντως, κατά της συνακόλουθης ευθύνης ενός ολόκληρου Λαού για την εκτέλεσή Του. Για να το επιτύχουν δε αυτό, αµφισβήτησαν πρωτίστως το φυσικό γεγονός του θανάτου επί του Σταυρού και του ενταφιασµού. Πράγµατι, εάν αφαιρεθεί από την εικόνα του Ιησού ο Σταυρικός Θάνατος, η Ανάστασις, η Επιφάνεια και η Ανάληψις, τότε αυτοµάτως ο «Χριστός» µετατρέπεται σε έναν αιρετικό θρησκευτικό µεταµορφωτή, ή έστω ένα ριζοσπάστη κοινωνικό

19 19 επαναστάτη, οπαδό της «µη βίας» ά λα Γκάντι. Εναν άνθρωπο ο οποίος επεδίωξε την «µαρτυροποίηση» ώστε να «περάσει» τις ιδέες του, είτε (α) αποδεχόµενος τον θάνατο µε φανατισµό ώστε να κερδίσει την υστεροφηµία, είτε (β) έχοντας προετοιµάσει το σκηνικό ενός ψευδούς θανάτου ή µιας εικονικής αναστάσεως. Ένα τέρας, έναν άνθρωπο µε αληθινά δαιµονική ψυχοσύνθεση και ευφυΐα ο οποίος λένε οι εχθροί του Χριστιανισµού µέσω «κωδίκων» και «αποκρύφων»- έστησε και επέτυχε την µεγαλύτερη απάτη των αιώνων και µετά αποσύρθηκε λαθραίως µε την Μαγδαληνή, τεκνοποίησε και έζησε τη ζωούλα του γελώντας µε τις χιλιάδες θύµατα που µαρτύρησαν και πέθαναν στο όνοµά του! Σε µια τέτοια περίπτωση οι Ιουδαίοι εξετέλεσαν έναν αιρετικό-αγκιτάτορα, ή έστω ένα ψευδοπροφήτη τίποτε το ιδιαίτερο- τον οποίο κάποιοι άλλοι φυγάδευσαν και εξαφάνισαν (χωρίς ποτέ να αναφέρεται ποιοι το έκαναν) και έπλασαν τον µύθο της δήθεν αναστάσεώς του. Εδώ λοιπόν εντάσσεται η «αξία» των παλαιοτέρων «αποκρύφων ευαγγελίων», των ιστοριών τύπου «Κώδικας Ντα Βίντσι», του νεοκόπου «Ευαγγελίου» του Ιούδα και της «ανευρέσεως» του τάφου. Εάν ο Ιησούς είχε ανάγκη να παρακαλέσει τον Ιούδα να τον καταδώσει για να προκαλέσει την εξέλιξη των γεγονότων, δηλαδή να ζητήσει την θυσία ενός µαθητού Του για να επιτύχει την τεράστια αυτή απάτη, τότε η «θεϊκότητα» πάει περίπατο ο Ιησούς φυγαδεύτηκε, απέθανε γέρων και ετάφη, οπότε αποδεικνύεται εκείνο που ισχυρίζονται οι Εβραίοι: ότι ήταν ένας άνθρωπος υπερφίαλος ενώπιον του οποίου ο Ηρόστρατος ωχριά, ή ένας ψευδοπροφήτης ή µισότρελος! Και ενθυµούµεθα της ρήσεως του Αποστόλου των Εθνών, Πέτρου: «Εἰ δέ Χριστός οὔκ ἐγείρεται, κενόν ἄρα τό κήρυγµα ἡµῶν,, κενή καί µαταία ἡ πίστις ἡµῶν εὑρισκόµεθα δέ καί ψευδοµάρτυρες τοῦ θεοῦ ὅτι ἐµαρτυρήσαµεν ὅτι ἤγειρε τον Χριστόν ἐλεεινότεροι δε πάντων τῶν ἀνθρώπων ἐσµέν.» 7 * Η ιστορία όµως του Ευαγγελίου του Ιούδα, µεταξύ των άλλων, πάσχει και από ένα λογικό σφάλµα το οποίο κλονίζει αµέσως την σοβαρότητά της: εάν ο Ιούδας είχε ενεργήσει κατά παράκλησιν, τότε γιατί αυτοκτόνησε? Ή µήπως έζησε και αυτός και έγινε κουµπάρος του Ιησού και της Μαγδαληνής! Κωνσταντίνος. Μπιζάνος 7 * Α Προς Κορινθίους,