Ενεργειακά ΜΟΕ για την Κύπρο διαμορφώνουν ΗΠΑ-Βρετανία

Transcript

1 01-KATHI-10-3_KATHI 3/9/13 12:23 AM Page 1 ΛΕΥΚΩΣΙΑ Κυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Eτος 5ο B Aρ. φύλλου 230 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 3,90 (ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 4,90 (ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΔΟΣΗ) ΣHMEPA Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΠΡΗ ΣΤΗΝ «Κ» Ο νέος χάρτης πορείας της Τράπεζας Κύπρου Ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου, Γιάννης Κυπρή, στην πρώτη εφ όλης της ύλης συνέντευξή του από την ανάληψη των καθηκόντων του, περιγράφει τη νέα πορεία του Συγκροτήματος. Προτεραιότητα η διασφάλιση του ι- διωτικού χαρακτήρα της Τράπεζας. Προτρέπει οι όροι της ανακεφαλαιοποίησης να επιτρέπουν την εκδήλωση του υπαρκτού επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ο κ. Κυπρή απορρίπτει την άσκηση της PIMCO και ζητεί να δοθεί στις τράπεζες η ευκαιρία διαπραγμάτευσης. Οικονομική, σελ. 6 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Στροφή σε μοντέλα πιο οικονομικά Υποτονική λόγω κρίσης η ετήσια παγκόσμια έκθεση κινητής τηλεφωνίας στη Βαρκελώνη. Αθλητισμός, σελ. 11 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Το stand-up comedy κάνει θραύση Το αγγλοσαξονικής προέλευσης standup comedy κάνει θραύση πλέον και στην Ελλάδα, με παλιούς και νέους κωμικούς να γεμίζουν θέατρα, μπαρ και πολυχώρους. Σημεία των καιρών ή ανάγκη για φυγή από την κρίση; Τέχνες, σελ. 1 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Μπορεί η Ομόνοια να τα καταφέρει Δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη η οικονομική διάσωση του σωματείου. Πώς ήρθε ο Μπέκμαν στον ΑΠΟΕΛ Σε χρόνο ρεκόρ ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς άναψε το πράσινο φως για την απόκτηση του Δανού. Ενεργειακά ΜΟΕ για την Κύπρο διαμορφώνουν ΗΠΑ-Βρετανία Καταλύτης λύσης θεωρείται η μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ Πρώτη και δυσκολότερη αποστολή Αναστασιάδη Επιχείρηση αναστροφής του αρνητικού κλίματος από Ε.Ε. και ΔΝΤ έναντι της Λευκωσίας. Ο Πρόεδρος εκστρατεύει αναζητώντας στηρίγματα σε ανώτατο πολιτικό ε- πίπεδο για κάμψη των ενστάσεων για τη βιωσιμότητα του χρέους. Σελ. 3 ΜΝΗΜΟΝΙΟ Kόντρες με φόντο το ΔΝΤ κλείνουν ανοιχτά θέματα Ανεβαίνουν οι εντάσεις στη διαπραγμάτευση, με επίκεντρο το κούρεμα καταθέσεων, τον εταιρικό φόρο και τον φόρο Τόμπιν. Διαπραγματευτική στρατηγική η επιμονή ΔΝΤ για κούρεμα. Όλο το παρασκήνιο του Eurogroup για να κλείσει το Μνημόνιο τέλη Μαρτίου. Οικονομική, σελ. 4 ΔΗΚΟ: Εκλογές ίσως και την άνοιξη του 2014 ΔΗΣΥ: Την Παρασκευή οι υποψηφιότητες. Σελ. 7 Όμηρος του Γκρίλο παραμένει η Ιταλία Αρνείται συνεργασία Παρατείνεται το πολιτικό αδιέξοδο στην Ιταλία με πρωταγωνιστή τον κωμικό Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος φαίνεται να α- πολαμβάνει την πολιτική παράλυση που προκαλεί αρνούμενος την πρόταση του ηγέτη του κεντροαριστερού συνασπισμού, Πιερλουίτζι Μπερσάνι, για συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας. Ο Μπερσάνι κατηγορεί τον Γκρίλο ότι δεν ξέρει τι θα κάνει με τα 8 εκατ. ψήφους που πήρε. Σελ. 18 Παγίδα θανάτου κυρίως για μαθητές Έναντι Αστυνομίας Λεμεσού Σοβαρό κίνδυνο διατρέχουν καθημερινώς δεκάδες άνθρωποι, κατά κύριο λόγο μαθητές, που διακινούνται επί της οδού Λεοντίου Α στη Λεμεσό. Αιτία η παράνομη στάθμευση λεωφορείων, σχεδόν σε μόνιμη βάση. Το παράδοξο είναι ότι η παρανομία συντελείται έξω ακριβώς από τον κεντρικό αστυνομικό σταθμό της πόλης και το κεντρικό κτήριο της Τροχαίας. Σελ. 11 Διέξοδο στο Κυπριακό αναζητεί η Άγκυρα Σελ. 9 Σε τέσσερεις άξονες στηρίζεται ο νέος «ενεργειακός» σχεδιασμός ΟΗΕ-ΗΠΑ-Βρετανίας για την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» από διπλωματικές πηγές. Οι πιέσεις που ασκούνται από την Τρόικα προς τη Λευκωσία φαίνεται να σχετίζονται με τις προθέσεις του διεθνούς παράγοντα για το Κυπριακό. Ο Αλ. Ντάουνερ αναμένεται στη Λευκωσία την Τετάρτη. Σελ. 5 Ύστατη κίνηση Σαμαρά ο ανασχηματισμός Ατέλειωτες οι ανθρώπινες ουρές στην Ελλάδα για ένα πιάτο φαΐ, με τις αντοχές της κοινωνίας να βρίσκονται σε ο- ριακό σημείο. Η Τρόικα πιέζει την Αθήνα με αιχμή την επόμενη δόση για την υλοποίηση των προαπαιτουμένων και ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σκέφτεται πλέον τον ανασχηματισμό, ως μια κίνηση για φρεσκάρισμα της κυβέρνησης ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματική. Σελ. 16 Είναι μονόδρομος οι ιδιωτικοποιήσεις Σθεναρή αντίσταση των εργαζομένων σε Cyta, ΑΗΚ και ΑΛΚ Με εντολή του υπουργού Οικονομικών αρχίζει εξονυχιστικός έλεγχος στα οικονομικά και περιουσιακά στοιχεία των κερδοφόρων ημικρατικών για να διαφανεί υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να προχωρήσει η ιδιωτικοποίησή τους. Η αβεβαιότητα για τον τρόπο με τον οποίο θα υ- λοποιηθεί το όλο εγχείρημα, το ξεβόλεμα από το υφιστάμενο καθεστώς και την κατοχύρωση που προσέφερε, αλλά κυρίως ο φόβος της απώλειας θέσεων εργασίας, προκαλούν ακόμη περισσότερο άγχος στους εργαζομένους στη Cyta, την ΑΗΚ και την ΑΛΚ. Και στους τρεις ημικρατικούς, διευθύνσεις και εργαζόμενοι διαφωνούν με τις προθέσεις της κυβέρνησης και της Τρόικας, και πέραν των εναλλακτικών λύσεων που προτείνουν, είναι έτοιμοι για δράση και σθεναρή αντίσταση. Σελ. 4 Ριζοσπάστης πατριώτης ή «ράμπο επαναστάτης»; Τι ήταν ο αποθανών ηγέτης της Βενεζουέλας; Δημοκράτης ή δικτάτορας; Γράφουν οι Πέτρος Παπακωνσταντίνου και Τάκης Θεοδωρόπουλος. ASSOCIATED PRESS ASSOCIATED PRESS Αμφισβήτησε την Ουάσινγκτον, πίστεψε στην ένωση της Λατινικής Αμερικής, αλλά οι μεγάλες δοκιμασίες της Βενεζουέλας και της ευρύτερης περιοχής βρίσκονται α- κόμη μπροστά. Οι απόψεις για το πολιτικό και οικονομικό πείραμα του Ούγκο Τσάβες διίστανται. H χώρα που αφήνει σίγουρα δεν είναι παράδεισος. Όμως οι φτωχοί έ- νιωσαν ότι είχαν μερίδιο στη διακυβέρνηση. Η Βενεζουέλα είναι διχασμένη ανάμεσα στους οπαδούς και τους α- ντιπάλους του. Το ίδιο και ό- λος ο κόσμος. Σελ. 19 Ο ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» «Καρότο» για λύση οι πηγές ενέργειας Οι πηγές ενέργειας (φυσικό αέριο και νερό) μπορούν να λειτουργήσουν σαν «καρότο» για την επίλυση του Κυπριακού, υποστηρίζει ο υπουργός Ε- ξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου. Σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας διατυπώνει την εκτίμηση ότι μετά την εκλογή Αναστασιάδη υπάρχει ένα «παράθυρο ευκαιρίας». Ο Αχμέτ Νταβούτογλου πιστώνει τέλος τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας με δύο πλεονεκτήματα έναντι του Δημήτρη Χριστόφια. Σελ. 6 ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΚΚΟΤΡΥΠΗΣ Από τη συναίνεση στο αέριο θα κριθώ Ο νέος υπουργός Ε- μπορίου, πέντε εργάσιμες ημέρες μετά τον διορισμό του, πρόλαβε ήδη να θέσει τις προτεραιότητές του. Πρώτη στην ατζέντα η χάραξη ενός στρατηγικού σχεδιασμού για το φυσικό αέριο, καθώς, όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στην «Κ», ήταν αποσπασματική έως σήμερα η πολιτική. Σελ. 10 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Με μέτρο Η δοκιμασία που περνά η Κύπρος είναι ένα μάθημα για όλους μας. Κυρίως όμως για τους α- σκούντες την εξουσία σε αυτή τη μικρή χώρα. Οι έως και αφόρητες πιέσεις που μας ασκούνται από τους επίδοξους δανειστές μας, εν πρώτοις μας δίνουν να καταλάβουμε ότι το μέγεθος των διακηρύξεών μας από δώ κι ε- μπρός πρέπει να συνάδει με το μέγεθος της ισχύος μας. Ενώ γενικότερα ως λαός από δώ κι ε- μπρός καλά είναι να τηρούμε με ευλάβεια το «μέτρον άριστον» του Κλεόβουλου του Λίνδιου, α- ποφεύγοντας τις υπερβολές σε λόγια, έργα και απαιτήσεις. Ειδικότερα δε οι πολιτικοί μας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, θα πρέπει να συνέλθουν από τη μέθη του ένδοξου παρελθόντος και να υπηρετήσουν τη μοναδική επιλογή που υπάρχει πλέον. Τις μεταρρυθμίσεις του τραπεζικού, λογιστικού, νομικού καθεστώτος και την αναδόμηση του κρατικού μηχανισμού για το καλό όλων κι όχι μόνο των ολίγων. EPA Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Σελ. 20 ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟ 2 Ο ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ CD MAZI ME THN KΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

2 02-KATHIMERINI_KATHI 3/8/13 8:36 PM Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Είμαστε σε πόλεμο Τελικά οι επίδοξοι πιστωτές μας δεν περίμεναν τον κ. Χριστόφια να φύγει ώστε να βρουν γλώσσα συνεννόησης με τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να καταλήξουν στο κυπριακό Μνημόνιο. Περίμεναν απλώς τον άνθρωπο που θα λάμβανε την εντολή να κυβερνήσει για τα επόμενα χρόνια. Μόλις ανέλαβε ο Νίκος Αναστασιάδης, έ- στησαν τα κανόνια τους μπροστά από τα γκρεμισμένα κυπριακά τείχη και στάθηκαν απέναντί του ευελπιστώντας ότι θα τον πείσουν. Να τον πείσουν να δεχθεί τους όρους του Μνημονίου, οι οποίοι, ό- πως τώρα τους επαναδιατυπώνουν, είναι επαχθέστεροι έως και εκβιαστικοί. Τόσο εκβιαστικοί που ο Μιχάλης Σαρρής αναγκάστηκε να πάει πίσω στα βασικά και δημοσίως να αποκλείσει το ενδεχόμενο επιβολής νέων δημοσιονομικών μέτρων που αφορούν περικοπές μισθών κι άλλων ωφελημάτων... Το πλέον εξοργιστικό είναι το γεγονός ότι ενώ οι της Τρόικας γνωρίζουν ότι η όποια αναφορά σε κούρεμα καταθέσεων εντείνει την «αιμορραγία» των τραπεζών μας, αρνούνται στο Eurogroup και στην Κομισιόν να κάνουν μία έστω και προσωρινά καθησυχαστική δήλωση, ενώ στο ΔΝΤ ε- πιμένουν σε κούρεμα των καταθέσεων και όχι μόνο. Θέλουν να μας διώξουν α- πό την Ευρωζώνη; Όχι, διότι η ζημιά που θα πάθουν είναι πολύ μεγαλύτερη των δέκα δισ. που ενδεχομένως χρειάζεται η Κύπρος. Να μας συνετίσουν διά του ε- ξευτελισμού; Ούτε. Διότι τα οικονομικά συμφέροντα είναι πλήρως απαλλαγμένα συναισθημάτων. Η αντίληψή μας είναι ότι η Κύπρος, ως οργανισμός μικρού εκτοπίσματος, είναι κατάλληλη για πειραματόζωο, ακριβώς διότι το κόστος της απώλειάς της είναι μικρό. Η Ευρώπη, ή για να ακριβολογούμε η Γερμανία, δεν μπορεί να πειραματιστεί με μια Ιταλία ούτε με μια Ισπανία, διότι το κόστος μιας τέτοιας απώλεια θα τσακίσει ολόκληρη την Ευρωζώνη. Θεωρούμε επίσης επιδερμική την εκτίμηση ότι η Γερμανία σκληραίνει τη στάση της έναντι της Κύπρου ολοένα και περισσότερο λόγω επικείμενων εκλογών. Βρίσκουμε πιο ουσιαστικές, εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών σε ΗΠΑ και Ρωσία, ότι δηλαδή τις μεγαλύτερες μαύρες τρύπες στην Ευρωζώνη τις έχουν οι γερμανικές και οι γαλλικές τράπεζες. Μάλιστα, σημειώνεται ότι ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Βραζιλία και Καναδάς προειδοποίησαν Βερολίνο και Παρίσι ότι αν δεν ανακεφαλαιοποιήσουν τα τραπεζικά τους συστήματα το συντομότερο, κινδυνεύουν να καταρρεύσουν συμπαρασύροντας ο- λόκληρη την Ευρωζώνη, η οποία συνιστά το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ, και συνακόλουθα η παγκόσμια οικονομία θα ζήσει μια παρατεταμένη κρίση χωρίς προηγούμενο. Σε αυτό τον πόλεμο η Κομισιόν είναι απλώς υποψήφιο θύμα, γι αυτό ούτε μια δήλωση αλληλεγγύης για την Κύπρο δεν μπορεί να εκδώσει. Αντίθετα, από τη Γερμανία οι δηλώσεις που αφορούν την Κύπρο είναι μέχρι και προκλητικές, αν λάβουμε υπόψη αυτήν του τουρκικής καταγωγής συμπροέδρου των Γερμανών Πρασίνων, Τζεμ Οζντεμίρ, στο Reuters, πριν από δυο μέρες, ότι «το θέμα της επανένωσης έχει θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μαζί με το ζήτημα του περιορισμού του τραπεζικού τομέα, του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και του dumping φόρων». Όσο πιο λίγα θα κληθεί να μας δανείσει η Γερμανία, τόσο το καλύτερο για την ίδια. Γι αυτό, όσο περισσότερο υποφέρει ο κόσμος που καλείται να πληρώσει το κόστος του Μνημονίου, τόσο το καλύτερο. Για να βλέπουν οι άλλοι «Νότιοι», να φοβούνται και να συμμορφώνονται, όταν τους λένε από το Βερολίνο «δείτε τι έ- παθαν Ελλάδα και Κύπρος. Θέλετε να πάθετε τα ίδια;»... Όμως, ουδέν κακόν αμιγές καλού. Θεωρώ ότι δεν είμαστε στη χειρότερη μοίρα, ακριβώς επειδή είμαστε μικρή χώρα και μπορούμε εύκολα να αναδιπλωθούμε. Φτάνει να κατανοήσουμε το συντομότερο ότι οι επιλογές μας από το μενού που μας προσφέρει το Βερολίνο εξαντλούνται και θα πρέπει να τα βάλουμε όλα κάτω, μαζί και τους υδρογονάνθρακές μας, και να διαμορφώσουμε το δικό μας μενού. Δίνοντας κίνητρα ίσως στα κεφάλαια που υπάρχουν κατατιθέμενα εντός Κύπρου αρχικά και αν αποδειχθούν ελκυστικά τα κίνητρά μας, ίσως ελκύσουν και επενδυτές εκτός Κύπρου. Χρειάζονται όμως ιδέες και λύσεις ε- κτός πλαισίων αλλά και ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις που δεν θα λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα των 100 οικογενειών που θησαύρισαν τα τελευταία 50 χρόνια σε βάρος όλου του λαού, ούτε και την έγνοια των εγχώριων τραπεζιτών και διοικητικών συμβούλων να μη χάσουν τον έλεγχο των τραπεζών που ή- ταν όλα αυτά τα χρόνια το τσιφλίκι τους. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, κ. Πρόεδρε της Δημοκρατίας. Διότι ακριβώς περί αυτού πρόκειται, όταν είμαστε σε έναν πόλεμο σαν αυτό που βιώνουμε σήμερα. Και ο αντικειμενικός στόχος είναι να απελευθερωθούμε, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια σύγχρονη κοινωνία απαλλαγμένη από τη διαπλοκή και την ασυδοσία που μας έφεραν ώς εδώ. Αν συμφωνείτε, θα μας βρείτε δίπλα σας μέχρι το τέλος. paraschosa@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο Τα παλιά τα χρόνια, οι άνθρωποι, που λέτε, είχαν άλλα προβλήματα. Όχι σαν τα δικά μας τα σημερινά, αλλά προβλήματα της καθημερινότητας. Να για παράδειγμα, το 1850 στο Λονδίνο, ένα περιοδικό της εποχής είχε ως αποστολή του να δείξει μέσα από τις στήλες και τις συμβουλές του, τον ίσιο δρόμο στις κοπέλες που φλέρταραν με την ανομία, την εγκληματικότητα ου Χριστός και τη βάναυση συμπεριφορά ε τζιαι hey. Θεωρείται, έγραφε μια κοπέλα, η- θική συμπεριφορά να κεντά μια νέα τα νυχτικά της σκουφάκια στο σαλόνι, παρουσία νεαρού ανδρός φιλοξενουμένου των γονέων της; Μιλάμε για αμαρτίες όχι ψέματα, για προκλητικές συμπεριφορές που σκοπό έχουν το μικροπολιτικό κέρδος και απαξιώνουν το έργο της κυβέρνησης! (Άσχετο και συγχωρείστε με). Και απαντούσε που λέτε ο ειδικός της στήλης ότι, «ίσως δεν είναι σοβαρή α- πρέπεια εκ μέρους σας αλλά και πάλι δεν είναι δείγμα καλού γούστου και καλύτερα να αποφεύγεται. Το κέντημα είναι μία από τις ωραιότερες ασχολίες μιας καλοαναθρεμμένης νέας αλλά δεν είναι σωστό να κεντάει προσωπικά της εξαρτήματα, της αμφιέσεώς της όπως είναι σκούφιες, παρουσία ξένων και μάλιστα ανδρών». Έτσι μπαίνανε τα πράγματα σε μια σειρά και σε μια τάξη, οπότε και ήξερε πλέον η νέα ότι δεν είναι σωστό και πρέπον να κεντάει την Ιερά Σύνοδο σαν σκουφάκι επειδή είπε και εκείνη την άποψή της και ότι αυτό αν και είναι από τις καλύτερες ασχολίες, δεν είναι σωστό και πρέπον να γίνεται παρουσία μάλιστα των άλλων που βλέπουν και κρίνουν Αλλά εφόσον δεν έχουμε τέτοια ανάλογα περιοδικά πλέον για να στείλει ο κύριος Πιτσιλλίδης το ερώτημά του, του απαντώ εγώ οικειοθελώς μιας και θέλοντας και μη μάς έβαλαν στη μέση α- πό τη μία η Ιερά Σύνοδος και από την άλλη ο ίδιος να παρακολουθούμε μια παράσταση για δύο ρόλους. Τι περίμενες να σου πει δηλαδή κύριε Πιτσιλλίδη η Εκκλησία; Ότι συμφωνεί με αυτά που λες; Ότι είναι ξαφνικά υπέρ, ας πούμε, των προγαμιαίων σχέσεων και ότι επειδή υπάρχεις εσύ που φέρνεις τον δικό σου αέρα, καλό είναι να αλλάξουν και εκείνοι μυαλά και να αποδεχθούν ακόμη και τους ομοφυλόφιλους; Ξέρεις, ι- στορικά, καλύτερα την πολεμική της εκκλησίας απέναντι στους ανθρώπους αυτούς και ξέρεις καλύτερα ότι καμία αλλαγή επί του θέματος δεν μπορεί να υπάρξει. Ούτε επί αυτού αλλά ούτε επί του Συμφώνου Συμβίωσης, ούτε επί της καύσης των νεκρών ούτε εν κατακλείδι επί κανενός νεωτερισμού που σκαρφίζεται η κοινωνία των πολιτών και δεν συνάδει με τις επουράνιες επιταγές. ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ Η παλιά κυπριακή Αφρική Celebrity ο μεν, εσύ, celebs και οι άλλοι και στη μέση ο κόσμος που σας λαμβάνει σοβαρά υπόψη και που επηρεάζεται από την άποψή σας Αυτά είναι παράδοση για την Εκκλησία, δεν το ξέρεις; Αυτό που δεν ξέραμε οι υπόλοιποι, είναι ότι ζούμε σε θεοκρατικό καθεστώς, όπως είπες. «Υπενθυμίζω απλώς ότι θεολόγο με καθιστά η πανεπιστημιακή μου επιστημονική κατάρτιση και όχι η έγκριση οποιουδήποτε θεοκρατικού καθεστώτος». «Δεν ζούμε στην Τεχεράνη», είδα επίσης κάπου αλλού να λες. Δικά σου λόγια. Sorry κιόλας, αλλά εσύ ποιανού συστήματος είσαι μέρος και βγαίνεις και κατηγορείς την Εκκλησία; Δεν είσαι του Κύκκου; Ε- κεί δεν ανδρώθηκες, εκεί δεν μαθήτευσες, εκεί δεν σπούδασες; Με άλλα λόγια, του ιδίου σιναφιού δεν είσαι μέρος; Δεν τα ήξερες όλα αυτά που υποστηρίζει η Εκκλησία από πρώτο χέρι; Χωρίς να αποποιείσαι την ταυτότητά σου, δεν το έκανες, πώς στέκεσαι απέναντι εφόσον ακόμη και τώρα αν κάποιος μπει στην ιστοσελίδα σου θα δει γραμμένο το εξής: «Από το 2007 είναι διευθυντής Εκκλησιαστικής Διακονίας της Ιεράς Μητροπόλεως Κύκκου και Τηλλυρίας. Συμμετείχε σε πολλά Διεθνή Συνέδρια εκπροσωπώντας τόσο την Εκκλησία της Κύπρου όσο και το Διεθνές Βήμα Συνάντησης Θρησκειών και Πολιτισμών, της Εκτελεστικής Γραμματείας του οποίου είναι μέλος». Με ΣΚΙΤΣΟ: Μυρτώ Αριστείδου αυτό και μόνο, δεν είσαι μέρος του θεοκρατικού καθεστώτος της Τεχεράνης της Κύπρου; Και από τη μια στιγμή στην άλλη, σε βγάζει στη σέντρα η Εκκλησία για τους δικούς της, ύποπτους κατ εμέ χρονικά λόγους, και απαντάς με χτύπημα κάτω από τη μέση, κάτι που δεν θα σου άρεσε είμαι σίγουρος, να συμβεί σε εσένα. «Κάποιος από την Ιερά Σύνοδο κατέχει ροζ επιστολές κάποιου μέλους της Ιεράς Συνόδου και με αυτό τον τρόπο τον εκβιάζει για να ακολουθεί τη γραμμή του». Κάποιος αόριστος για εμάς αλλά κάποιος ενεστώτας για εσένα τον οποίο ε- μείς δεν θέλουμε να ξέρουμε ποιος είναι γιατί αρκετά με το ροζ gossip της Εκκλησίας, δεν θέλουμε να μπούμε πιο βαθιά. Αλλά εσύ, ως μέρος αυτής της εκκλησίας που κατηγορείς, δηλώνεις ακόμη ευτυχής που δεν ζούμε στον Μεσαίωνα και καλείς τους Συνοδικούς μην ασχολούνται με πολιτικές, επιχειρηματικές, ταξιδιωτικές και άλλες «ιδιαζόντως ενδιαφέρουσες» δραστηριότητες και να βρουν χρόνο για να α- νοίγουν πού και πού το Ευαγγέλιο. Και αυτά δικά σου λόγια είναι. Αλήθεια λοιπόν, εσύ με τις δικές σου υπαρκτές ή ό- χι πλέον διασυνδέσεις με το σώμα, ε- φόσον εσύ θεωρείς ότι εκλείπει κάθε δημοκρατική ευαισθησία και κάθε εκκλησιαστικό ήθος από την εκκλησία, με άλλα λόγια την αποκαλείς χούντα, το ποίμνιο και αλίμονο όχι εγώ, τι λες να νομίζει με αυτά που ακούει; Celebrity ο μεν, εσύ, celebs και οι άλλοι και στη μέση ο κόσμος που σας λαμβάνει σοβαρά υπόψη και που επηρεάζεται από την ά- ποψή σας. Ο κόσμος που πάει κάθε Κυριακή και όχι μόνο στην εκκλησία, ο κόσμος που βλέπει το επίπεδο διαλόγου μεταξύ σας να πέφτει στο χώμα. Σε αυτό τον κόσμο θέλω να πω η όλη κατάσταση θυμίζει τον Γάλλο Κοινωνιολόγο Κλοντ Τάρντιτς που είδε έναν κουστουμαρισμένο νεαρό στην Αφρική να καθοδηγεί με σοφία την επιχείρησή του αλλά στο σπίτι άκουσε άλλα από τη γυναίκα του για τις υπόλοιπες γυναίκες που διάλεξε εκείνη για τον ά- ντρα της, για το ότι σκύβουν και την προσκυνούν και πάει λέγοντας. Έγραφε στο τηλεγράφημα ο Κλοντ: «Ο ε- ξευρωπαϊσμός των υπηκόων μας δεν είναι παρά μια εύθραυστη κρούστα. Α- πό κάτω υπάρχει η παλιά Αφρική. Ξεχάστε τους»! Και το τηλεγράφημα δεν ήταν σε ροζ χαρτί. tsikalasm@sppmedia.com O ΦΙΛΙΣΤΩΡ Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ 49 χρόνια πρίν στην «Κ» 11.ΙII.1964 ΜΑΧΗ ΚΑΤΑ ΤΡOΜΟΚΡΑΤΩΝ: Λευκωσία, 9.- Ανταποκριταί, ευρισκόμενοι εις την περιοχήν των μαχών εις Κτήμα, περιγράφουν ως ακολούθως τας διεξαγομένας μάχας: Η εξαπολυθείσα, την 6ην πρωινήν, θυελλωδεστάτη αντεπίθεσις των μονίμων δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά των οχυρωμένων τουρκικών θέσεων εις τον τουρκικόν συνοικισμόν της πόλεως Κτήμα, εξειλίχθη μέχρι της 9ης πρωινής εις την φοβερωτέραν μάχην από της εκδηλώσεως της τουρκικής ανταρσίας. Οι γενναίοι μαχηταί του κράτους εισήλασαν ακάθεκτοι εις τα οχυρά, τα περισσότερα των οποίων μετεβλήθησαν εις καπνίζοντα ερείπια και εστρώθησαν με πτώματα των Τούρκων τρομοκρατών. Πανικός, σύγχυσις και τρόμος εβασίλευον την 9ην πρωινήν εις τας τάξεις των τρομοκρατών, οι οποίοι εναπέθεσαν την σωτηρίαν των εις χείρας των βρετανικών δυνάμεων. Η ρώμη των μαχητών του κράτους είναι απερίγραπτος και η αποφασιστικότης των όπως εξουθενώσουν πλήρως την τρομοκρατίαν εις Κτήμα αδάμαστος. [...] Αι απώλειαι των τρομοκρατών μέχρι της 9ης πρωινής είναι δύσκολον να υ- πολογισθούν [...]. Την υστάτην στιγμήν κατέφθασαν εις την πρωτεύουσαν της Πάφου ισχυραί δυνάμεις βρετανικού στρατού, αι οποίαι παρενεβλήθησαν εις τον τουρκικόν τομέα μεταξύ των δυνάμεων της τρομοκρατίας και των ε- ναπομεινάντων τουρκικών οχυρών. [...] Αι δυνάμεις της τάξεως ανέστειλαν προσωρινώς την δράσιν των διά να δώσουν τον καιρόν εις τους Τούρκους να παραδοθούν. [...] Οι επί τόπου ανταποκριταί μεταδίδουν επίσης περιγραφάς του δράματος το οποίον έζησαν το Σαββατοκύριακον οι Ελληνες κάτοικοι της περιοχής, κατόπιν της απροκλήτου επιθέσεως των Τούρκων κατά του αμάχου ελληνικού πληθυσμού. [...] Η ιαχή «κατάρα εις τους άνανδρους φονιάδες» επλημμύρησε το νοσοκομείον της Πάφου, όπου συγκινητικαί σκηναί διεδραματίζοντο, όταν πλήθος κόσμου συνέρρευσε διά να παραστή εις την υπό των οικείων των παραλαβήν των δολοφονηθέντων Ελλήνων. [...] ΛΑΪΚΟΝ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ: Εν μέσω συγκινητικών εκδηλώσεων πυκνού πλήθους λαού, που είχε κατακλύσει τας εκατέρωθεν οδούς, εγένετο την 11ην πρωινήν χθες εν μεγάλη πομπή η διακομιδή της σορού του λαοφιλούς βασιλέως Παύλου από τα Ανάκτορα εις τον μητροπολιτικόν ναόν, όπου εξετέθη εις προσκύνημα. Με άριστα το 10 Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 1Στο κούρεμα. Είναι αλήθεια πως το μαλλί του προηγούμενου Προέδρου ήθελε ένα κουρεματάκι, αφού ήταν κάπως επιμελώς ατημέλητο. Ένα κούρεμα θέλει και ο Παπαδάκης της ΕΔΕΚ, που νομίζει πως θα ρίξει τα μαλλιά του πίσω, κούρεμα ίσως θέλει και η γενειάδα του Μακαριότατου. Αλλά να κάνουν κούρεμα στον chic Νίκαρο και τον tres chic Κασουλίδη, αυτό παραπάει. Φετίχ με τις τρίχες. 2Στον παρπέρη. Το πρόβλημα δεν είναι απλώς πως θέλουν να κάνουν κούρεμα σ αυτούς που είναι ήδη κουρεμένοι (από το ελληνικό χρέος), αλλά αντί παρπέρης να μας το κάνει κομμώτρια. Εγώ τις Ρουμάνες τις ήξερα για socialite (που λέει και το Beautiful People), άντε και ράφταινεςdesigners. Η Ντέλια κατέστρεψε πάνω απ όλα το απωθημένο της Κύπρου, τη Ραμόνα. 3Στην καρέκλα του κουρέματος. Ένας που αντέχει κούρεμα, μαθαίνω, είναι ο Γιάννης Καρεκλάς. Μόνο που μαζί με το κούρεμα πρέπει να του κάνουν και βαφή. Εκεί ψάχνουμε κομμωτή, Ντέλια. 4Στο κούρεμα της ειδησιογραφίας. Το ότι εμείς λέμε όχι στο κούρεμα της Ρουμάνας δεν σημαίνει πως δεν θα κουρευτούμε, και αν δεν κουρευτούμε, κάτι άλλο θα δώσουμε για να μην τους κάτσουμε (στην καρέκλα). Με λίγα λόγια, κόψτε κάτι όσοι βγήκατε με «κούρεμα τέλος» ως τίτλο. Μπορεί να πάμε για μαλλί και να βγούμε γυμνοί. 5Στη δικαιοσύνη. Αθώωσε, λένε, τον «φασίστα παππού», χρόνια ολόκληρα Eνώνουμε Δυνάμεις Θα δεχόσασταν να σας κουρέψει, αν ήταν αυτή η Ρουμάνα διαπραγματευτής; μετά που ένας Πρόεδρος τον χρησιμοποίησε δημόσια καταστρέφοντας την υπόληψή του για φτηνά επικοινωνιακά πολιτικά παιχνίδια. Η δικαιοσύνη στην Κύπρο δεν είναι μόνο τυφλή, είναι και ανάπηρη με τους ρυθμούς που κινείται. Το ότι περίμεναν να βγάλουν την απόφαση μετά την αποχώρηση Χριστόφια, σε μια υπόθεση γελοία από πλευράς νομικής υπόστασης, δείχνει πως κάποιος πρέπει να βάλει και τους δικαστές σε κούρεμα, μην πω σε facelift. 6Στην κυβέρνηση. Ο μοναδικός οργανισμός-σώμα που αντί να μικραίνει μεγαλώνει είναι η ίδια η κυβέρνηση και το υ- πουργικό της συμβούλιο, το οποίο μεγαλώνει με τα έξι υφυπουργεία εν καιρώ κρίσης κατά 60%. Ας κουρεύονται, είπε ο Νίκαρος 7Στον Φούλη. Το ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου είχε προγραμματισμένο ταξίδι στις ΗΠΑ αμέσως μετά τις εκλογές σημαίνει πολλά: (α) Ότι δεν τον πολυενδιαφέρουν οι διεργασίες σύστασης της κυβέρνησης, μην πω και κάτι πιο βαρύ για το πού το είχε αυτό το θέμα γραμμένο. (β) Δεν νιώθει πως κάποιος απειλούσε με κατάληψη του λόφου της Πινδάρου εν τη απουσία του. (γ) Ήθελε να αποφύγει να υπογράψει τσέκκια της προεκλογικής και να ακούσει την γυναικομουρμούρα αυτών που έμειναν έξω από το ΑΡΧΕΙΟ Τους άντρες τούς κάνουν οι μάχες τους. Προεδρικό. Δεν είπα κρεβατομουρμούρα, χυδαίοι. 8Στα βασικά. Παλιά, είχες ένα κοτέτσι, ο γείτονας είχε μια φάρμα και χοίρους, ο συγγενής φύτευε λαχανικά, πήγαινες και κυνήγι, έκλεβες και κανένα καρπούζι από το ποστάνι, έβαζες και τη γιαγιά να φτιάξει χαλλούμια. Ύστερα ήρθαν τα άλογα 9Στη Λεμεσό. Εισήλθε, λένε, η βασίλισσα του καρναβαλιού στη Λεμεσό και άρχισε τις γνωστές χαζοχαρούμενες αρλούμπες ο κάποτε σοβαρός, πάλαι ποτέ κουμμουνιστής, κ. δήμαρχος. Όχι, βασίλισσα του καρναβαλιού δεν είναι η Έλσα, είναι όμως πριγκίπισσα της καρδιάς μας. Στον Νικόλα. Επιτέλους, Νικόλαέ 10 μου, έκανες και μια σωστή κίνηση, να αρχίσουμε να αραιώνουμε σιγά-σιγά. Μόλις έμαθε την εξαγγελία σου ο Λαχματζούν, γύρισε και έβαλε έξτρα σουμάτζι στον μεσημεριανό του γύρο... ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ n Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ n Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ n Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ n Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: ΚΩΣΤΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ n Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-POLITIKI_KATHI 3/8/13 11:30 PM Page 3 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 3 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Πρώτη και δυσκολότερη αποστολή Αναστασιάδη Ο Πρόεδρος αναζητεί διεθνή στηρίγματα σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο για την οικονομία Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Εκστρατεία εξασφάλισης πολιτικών συμμαχιών που θα συνδράμουν τη Λευκωσία στην προσπάθεια οικονομικής στήριξης αρχίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με πρώτιστο στόχο να διασκεδαστούν οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του κυπριακού χρέους και να ανοίξει ο δρόμος για την υπογραφή του Μνημονίου το συντομότερο δυνατόν, κάτι που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για απομάκρυνση του νέφους της ανασφάλειας που πλανάται πάνω από την κυπριακή οικονομία. Το εγχείρημα κάθε άλλο παρά εύκολο προμηνύεται, όπως διαπιστώθηκε από την πίεση που δέχθηκε η Λευκωσία στο πρόσφατο Eurogroup, αλλά και από την εικόνα που σχημάτισε ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στη συνάντηση με τους επικεφαλής του κλιμακίου της Τρόικας. Τα εμπόδια που καλείται να υπερπηδήσει είναι πολλά, με πλέον σοβαρά τα εξής: l Το Βερολίνο εγείρει ενστάσεις για τη βοήθεια προς την Κύπρο και προτάσσει ζητήματα όπως ο εταιρικός φόρος και το ξέπλυμα χρήματος. Εκτός από τη Γερμανία, η οποία σκληραίνει τη στάση της εξαιτίας και του πολιτικού κλίματος που επικρατεί λόγω των ε- κλογών του Σεπτεμβρίου, αρνητική στάση έναντι της Λευκωσίας τηρεί η Ολλανδία, η Αυστρία και η Σλοβακία. Για το ξέπλυμα η κυβέρνηση θεωρεί ότι η ρύθμιση για εμπλοκή της Moneyval κλείνει, τουλάχιστον προς το παρόν, αυτό το μεγάλο ζήτημα. l Το ΔΝΤ επιμένει να θεωρεί μη βιώσιμο το χρέος της Κύπρου και ε- νίσταται στην παροχή βοήθειας, με την Τρόικα να ρίχνει στο τραπέζι διάφορες αξιώσεις για τη μείωση του ποσού, με πρώτο το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων ημικρατικών οργανισμών, κάτι το οποίο η Λευκωσία δύσκολα θα μπορέσει να αποφύγει. Θέτουν επίσης θέμα αύξησης του εταιρικού φόρου και επιβολής τέλους επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. l Η άτεγκτη πολλές φορές στάση που τηρούν οι εκπρόσωποι της Τρόικας δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τη θέση της κυβέρνησης, η οποία, σε κάθε αντιπρόταση που καταθέτει για εξασφάλιση του ποσού που απαιτείται για γεφύρωση της διαφοράς ώστε να αποφευχθούν μέτρα που αγγίζουν τις κόκκινες γραμμές της Λευκωσίας (με γραμμή άμυνας τον εταιρικό φόρο), αντιμετωπίζει τη σθεναρή άρνηση των επίδοξων δανειστών, οι οποίοι ε- πανέρχονται με νέες αξιώσεις. lαρνητική είναι η αντιμετώπιση της Τρόικας και στο αντεπιχείρημα της Λευκωσίας για τις προοπτικές που δημιουργεί για την Κύπρο η μελλοντική αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου, με τις ενστάσεις των δανειστών να ε- δράζονται στην απάντηση ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει κάτι χειροπιαστό. Στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, για εξασφάλιση διεθνών ερεισμάτων υπέρ της Κύπρου τίθεται ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, λόγω των διασυνδέσεων που διαθέτει. Το σκηνικό καθίσταται ακόμη δυσκολότερο για τη Λευκωσία, δεδομένου του γεγονότος ότι ο χρόνος επιτείνει το κλίμα αβεβαιότητας, το οποίο ενεργοποιεί τη δυναμική του ντόμινο με άλλες αρνητικότατες παρενέργειες, ό- πως είναι η φυγή κεφαλαίων από την Κύπρο, κάτι που επιδεινώνει το ήδη σοβαρό πρόβλημα της ελλειμματικής ρευστότητας. Η παραφιλολογία γύρω από το «κούρεμα» καταθέσεων προκάλεσε ήδη αρκετή ζημιά και εκείνο που περισσότερο ενοχλεί τη Λευκωσία είναι το γεγονός ότι δεν τυγχάνει θεσμικής στήριξης ούτε από το ΔΝΤ, ούτε και από την Κομισιόν, παρότι τόσο στην Ουάσινγκτον, όσο και στις Βρυξέλλες, αλλά και στη Φρανκφούρτη, παραδέχονται ότι το θέμα του κουρέματος ποτέ δεν τέθηκε επισήμως ως επιλογή. Η ενόχληση της Λευκωσίας πηγάζει από το γεγονός ότι ΔΝΤ και Κομισιόν συντηρούν το θέμα διά της σιωπής τους, αποφεύγοντας να προβούν σε κατηγορηματική διάψευση για την Κύπρο, κάτι που υποσκάπτει τα θεμέλια της εμπιστοσύνης πάνω στα οποία ε- δράζεται η οικονομία μιας χώρας, πόσο μάλλον ενός κράτους που στηρίζεται στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Είναι προφανές ότι η Λευκωσία βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος, στην αντιπαράθεση του ΔΝΤ και του σκληρού πυρήνα της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης. Eνα δισ. από Αθήνα Στην Αθήνα θα αναζητήσει το πρώτο στήριγμα ο Νίκος Αναστασιάδης, στις επαφές που θα έχει αύριο με τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της χώρας και την πολιτική ηγεσία, στην παρθενική επίσημη επίσκεψή του. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συζητήσει με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά το ενδεχόμενο ανταπόδοσης ενός ποσού κοντά στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ, που εξασφάλισε η Ελλάδα για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Το θέμα συζήτησε ο κ. Αναστασιάδης και με τους επικεφαλής της Τράπεζας Κύπρου, της Λαϊκής και της Ελληνικής, αφού κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη δική τους συμβολή με συνένωση των παραρτημάτων τους στην Ελλάδα. Κλειδί θεωρείται ασφαλώς η στάση της Αθήνας, κυρίως όμως των δανειστών της. ΓΤΠ Κρίσιμο διήμερο επαφών στις Βρυξέλλες Τα κρίσιμα ραντεβού στην ατζέντα του Προέδρου της Δημοκρατίας θα λάβουν χώρα αυτή τη βδομάδα στις Βρυξέλλες, όπου θα μεταβεί για την καθιερωμένη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. (Πέμπτη και Παρασκευή) και το γεύμα των ηγετών της Ευρωζώνης, με πρώτο θέμα στην ατζέντα την οικονομική κρίση. Πέραν των συναντήσεων με τους ομολόγους του στο πλαίσιο του επίσημου μέρους της Συνόδου αλλά και στο περιθώριο των εργασιών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έ- χει κλειστές συναντήσεις με τους επικεφαλής των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. (Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Κοινοβούλιο), καθώς και με άλλους κορυφαίους αξιωματούχους, α- πό τους οποίους θα ζητήσει πολιτική στήριξη για άρση των ενστάσεων που εγείρονται για την Κύπρο, και την ο- λοκλήρωση του Μνημονίου εάν είναι δυνατόν τις αμέσως επόμενες μέρες. Ένα από τα βασικά επιχειρήματα που θα αναπτύξει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα είναι η προσήλωση της Κύπρου στην ευρωπαϊκή ιδέα και η ανάγκη να στηριχθεί η χώρα στο πλαίσιο της κοινοτικής αλληλεγγύης, επιχείρημα το οποίο θα προσπαθήσει να ε- νισχύσει με την υπόδειξη ότι η πρόθεσή του να καταθέσει αίτηση για έ- νταξη της Κύπρου στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη καταδεικνύει ακριβώς τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της κυβέρνησής του και της Κύπρου. Στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας τίθεται ο υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, λόγω των διασυνδέσεων που διαθέτει σε υψηλό επίπεδο στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων. Ο Υ- ΠΕΞ θα συνοδεύει τον Πρόεδρο σε ό- λες τις κρίσιμες συναντήσεις του επί βελγικού εδάφους, ενώ μαζί θα καταβάλουν προσπάθεια επικοινωνιακής αντεπίθεσης, με την ενημέρωση των ξένων ανταποκριτών που είναι διαπιστευμένοι στις Βρυξέλλες για την κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση, με μπροστάρη τον ΥΠΕΞ, στρέφει τις προσπάθειές της προς διάφορες άλλες κατευθύνσεις για εξασφάλιση συμμαχιών, όπως προς τη Μόσχα, το Τελ Α- βίβ, το Λονδίνο και άλλες πρωτεύουσες, ενώ παράλληλες προσπάθειες καταβάλλει και ο υπουργός Οικονομικών, Μ. Σαρρής.

4 04-POLITIKI_KATHI 3/8/13 9:39 PM Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Διαβάστε στο Η κολονοσκόπηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο προχωρημένου καρκίνου του εντέρου Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Μονόδρομος οι ιδιωτικοποιήσεις Cyta και ΑΗΚ Με εντολή του υπουργού Οικονομικών, Μ. Σαρρή, αρχίζει εξονυχιστικός έλεγχος στα οικονομικά και περιουσιακά στοιχεία των ημικρατικών Της ΜΙΡΑΝΤΑΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ Αυτό που άρχισε δειλά-δειλά να συζητείται προς τα τέλη της διακυβέρνησης Κληρίδη ενόψει της ένταξης στην Ε.Ε., της αναγκαστικής κατάργησης των κρατικών μονοπωλίων και της έλευσης του ανταγωνισμού, η μετοχοποίηση δηλαδή ή και η ι- διωτικοποίηση των κερδοφόρων ημικρατικών οργανισμών στον δρόμο που χάραξαν και οι άλλες χώρες μέλη της Ε.Ε., βρίσκεται τώρα ξανά στο προσκήνιο ως μία από τις λίγες διεξόδους για να καταστεί το χρέος της Κύπρου βιώσιμο. Ο νέος υ- πουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρής, < Ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι προκύπτει από το Μνημόνιο η έρευνα στους ημικρατικούς και άφησε να νοηθεί ότι, πέραν της ανάγκης για να καταστεί το χρέος βιώσιμο, η κυβέρνηση ευνοεί τις ιδιωτικοποιήσεις ενημέρωσε ήδη, όπως έχει διαρρεύσει στα ΜΜΕ, τις διευθύνσεις των ημικρατικών οργανισμών ότι θα προχωρήσει τάχιστα, από ιδιωτικούς συμβούλους και σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο, η καταγραφή των οικονομικών και περιουσιακών στοιχείων των ημικρατικών για να διαφανούν οι προοπτικές τους. Αξιώνει τη συνεργασία των διευθύνσεων των οργανισμών για την καταγραφή αυτών των στοιχείων και δεν παραλείπει να σημειώσει με νόημα, κι αυτό μπορεί να διαβαστεί ποικιλοτρόπως, ότι η εξέλιξη προκύπτει ως υποχρέωση από τα συμφωνηθέντα στο Μνημόνιο. Ήδη αυτή η διαδικασία ξεκίνησε με συναντήσεις κλιμακίου της Τρόικας με τις διευθύνσεις των ημικρατικών. Την τελευταία εβδομάδα, πέραν των καταιγιστικών εξελίξεων, έγιναν και δηλώσεις που κορύφωσαν την αγωνία των διευθύνσεων και των εργαζομένων στους ημικρατικούς, οι οποίοι αντιδρούν στην προοπτική των ιδιωτικοποιήσεων. Συγκεκριμένα, λίγες ώρες αφότου ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Οικονομικών, ο Μιχάλης Σαρρής άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο των ιδιωτικοποιήσεων λέγοντας ότι η παρουσία ενός στρατηγικού επενδυτή θα βοηθήσει στον ορθολογισμό αυτών των οργανισμών. Δεν έκρυψε τις προθέσεις του, τονίζοντας πως η Κύπρος είναι από τις λίγες χώρες του κόσμου όπου σημαντικοί παραγωγικοί τομείς βρίσκονται ακόμα στα χέρια του κράτους, ενώ σημείωσε ότι θα ήταν πιο εύκολο να προσελκύσουμε επενδυτές, ιδιαίτερα στις τηλεπικοινωνίες. Η μάχη που θα δοθεί, όπως διαρρέεται από την κυβέρνηση, θα είναι για τον τρόπο και τον χρόνο ιδιωτικοποίησης της Cyta αλλά και της ΑΗΚ. Η επιθυμία είναι αυτό να γίνει ομαλά και σταδιακά σε μία περίοδο 3-4 χρόνων. Αξίζει να αναφερθεί η δήλωση του Προέδρου Α- ναστασιάδη ότι οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να φοβούνται για τις δουλειές τους. Σθεναρή αντίσταση από ημικρατικούς Η αβεβαιότητα για τον τρόπο που θα προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, το ξεβόλεμα από το υφιστάμενο καθεστώς και η κατοχύρωση που προσέφερε, αλλά κυρίως η απώλεια θέσεων εργασίας προκαλεί ακόμη περισσότερο άγχος στους εργαζομένους ειδικά στη Cyta, την ΑΗΚ και την Αρχή Λιμένων Κύπρου. Και στους τρεις ημικρατικούς, διευθύνσεις και εργαζόμενοι είναι έτοιμοι για δράση και σθεναρή αντίσταση. Στη Cyta συγκροτήθηκε το λεγόμενο συμβούλιο των σοφών, που απαρτίζεται από τα μέλη της διεύθυνσης και των συντεχνιών και το οποίο ζήτησε ήδη, πριν από την αλλαγή της σκυτάλης στη διακυβέρνηση του τόπου, συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα. Στις 21 Ιανουαρίου, σε κοινή συνέντευξη Τύπου διεύθυνσης και ηγεσιών των συντεχνιών, ο α- νώτερος εκτελεστικός διευθυντής της Cyta, Άριστος Ριρής, δήλωνε πως ο οργανισμός δεν θα ήθελε να ληφθούν αποφάσεις ερήμην του. Αυτό επανέλαβε μιλώντας στην «Κ». «Θέλουμε να είμαστε παρόντες σε αυτή τη διαδικασία των συζητήσεων διότι μόνο εμείς γνωρίζουμε πολύ καλά τον οργανισμό και θέλουμε να διασφαλίσουμε και τη Cyta και τους εργαζομένους», επεσήμανε. Ο κ. Ριρής ήταν αυτός που απάντησε στα ερωτήματα του κλιμακίου της Τρόικας την περασμένη Δευτέρα και, όπως μας είπε, εκεί δεν λέχθηκε οτιδήποτε για ιδιωτικοποιήσεις. «Ρώτησαν για τους νόμους που διέπουν τον οργανισμό, το καθεστώς λειτουργίας και ζήτησαν < Ξεκάθαρη η διαφωνία Cyta-ΑΗΚ και εργαζομένων στην ΑΛΚ για τις ιδιωτικοποιήσεις, ενώ η διεύθυνση της ΑΛΚ επεξεργάζεται όλα τα σενάρια που ίσως θέσει η Τρόικα στοιχεία από την ετήσιά μας έκθεση», ανέφερε. Άλλες ωστόσο εκτιμήσεις από στελέχη η- μικρατικών που βρέθηκαν σε αυτές τις συναντήσεις είναι πως η ιδιωτικοποίηση είναι ειλημμένη απόφαση και διερευνάται τώρα ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει. Αυτή η αίσθηση προκύπτει από το είδος των ερωτημάτων που τους τέθηκαν αλλά βεβαίως κι από το γενικότερο κλίμα. «Κινούνται προς μια κατεύθυνση ι- διωτικοποίησης. Αλλά δεν ξεκαθάρισαν ακόμη εάν αυτό θα πρέπει να γίνει με τη συμμετοχή επενδυτή, στον οποίο σίγουρα θα δοθεί και το μάνατζμεντ ποιος επενδυτής άλλωστε που θα βάλει τα λεφτά του θα δεχτεί κάτι λιγότερο;, ή εάν θα δοθεί κεφάλαιο και σε μικρότερους επενδυτές ή εάν θα γίνει ανάθεση κάποιων υπηρεσιών σε τρίτους». Ο κ. Ριρής εξέφρασε πάντως την κάθετη διαφωνία του προσωπικού με τις ιδιωτικοποιήσεις. Η αντιπρόταση διεύθυνσης και εργαζομένων είναι να ληφθούν αποφάσεις για θεσμικές αλλαγές ώστε να επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός του. «Είναι κεφάλαιο για τον τόπο η Cyta. Μπορεί να ο- δηγήσει την οικονομία σε καλύτερες μέρες και να την ενισχύσει ως μέρος της κρατικής μηχανής. Εμείς γνωρίζουμε τη δουλειά καλύτερα από τον οποιονδήποτε. Δεν είναι ανάγκη να τη δώσουμε σε κάποιον άλλο. Μπορούμε να κάνουμε θαύματα από μόνοι μας», επεσήμανε. Η ανώτερη διεύθυνση της Cyta ζήτησε ήδη συνάντηση με τον Μιχάλη Σαρρή και α- ναμένει ραντεβού για να θέσει τις θέσεις και τις α- νησυχίες της ενώπιόν του. Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι δηλώσεις του γενικού διευθυντή της ΑΗΚ, Στέλιου Στυλιανού. «Είδα τον υπουργό (σ.σ. Εμπορίου) από την πρώτη μέρα που ανέλαβε και μόλις τελειώσει με τις βασικές του υποχρεώσεις θα μας καλέσει για να του θέσουμε τις απόψεις μας περί ιδιωτικοποιήσεων. Εμείς πιστεύουμε πως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να γίνουν ιδιωτικοποιήσεις. Εάν εξαναγκαστούμε τώρα μέσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο σε πώληση μέρους του οργανισμού, αναγκαστικά θα χαθεί και μεγάλο μέρος της αξίας του». «Άγαρμποι χειρισμοί» Ο Γιαννάκης Κόκκινος, γενικός διευθυντής της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ), θεώρησε ορθό να μην τοποθετηθεί υπέρ ή εναντίον των ιδιωτικοποιήσεων. Είναι ο άνθρωπος που συνάντησε το κλιμάκιο της Τρόικας και επί μιάμιση ώρα τούς ενημέρωνε για τον τρόπο λειτουργίας του οργανισμού. Όπως μας αποκάλυψε, αμέσως μετά από αυτή τη συνάντηση κι αφού είδε τι έχουν στο μυαλό, επεξεργάζεται σε τεχνοκρατικό επίπεδο διάφορα σενάρια για να μπορεί, ανάλογα με τις προτάσεις τους για το μέλλον του οργανισμού, να δώσει τις δικές του απαντήσεις. «Θέτουμε επί χάρτου όλα τα σενάρια που ενδεχομένως μας προταθούν, μετοχοποίηση, ιδιωτικοποίηση ή αγορά υπηρεσιών, για να μπορούμε να μιλάμε όταν αυτά θα τεθούν ενώπιόν μας», ανέφερε. Οι εργαζόμενοι ωστόσο στην ΑΛΚ είναι ξεκάθαρα εναντίον των ι- διωτικοποιήσεων. «Το ξεπούλημα δεν είναι τρόπος», δήλωσε στην «Κ» υψηλόβαθμο μέλος του εργατικού δυναμικού. «Εμάς μας ανησυχεί ιδιαίτερα που το κράτος προσεγγίζει την ιδιωτικοποίηση όπως αντιμετωπίζουν οι δικηγόροι και οι λογιστές λογιστικά ή νομικά θέματα. Άγαρμπα».Φαίνεται πως οι εργαζόμενοι στην ΑΛΚ δεν θα διστάσουν να λάβουν και απεργιακά μέτρα εάν χρειαστεί για να το διαδηλώσουν. Την Τρίτη θα έχουν συνάντηση με τον αρμόδιο υ- πουργό Συγκοινωνιών. Πριν από λίγους μήνες, εργαζόμενοι στη Cyta πραγματοποίησαν διαμαρτυρία. Μεταξύ άλλων, εξέφρασαν την αντίθεσή τους στις ιδιωτικοποιήσεις. Ποια εναλλακτική προτείνουν διευθυντές και εργαζόμενοι Την ίδια εναλλακτική πρόταση για να αποφύγουν την ιδιωτικοποίηση καταθέτουν οι διευθύνσεις και οι εργαζόμενοι στους τρεις ημικρατικούς οργανισμούς. Τον εκσυγχρονισμό στη βάση ενός νέου θεσμικού πλαισίου που θα τους καταστήσει πιο ευέλικτους και αποδοτικούς προς όφελος του ιδιοκτήτη τους: δηλαδή του κράτους. Κάτι τέτοιο πιστεύουν πως θα διασφαλίσει και τις θέσεις εργασίας τους. Η πρόταση αυτή βγαίνει βεβαίως από το χρονοντούλαπο, εάν αναλογιστεί κανείς ότι συζητήθηκε στο παρελθόν τόσο επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου όσο και επί Χριστόφια, ενώ είχαν μάλιστα προκύψει και σχετικά νομοσχέδια, τουλάχιστον για τη Cyta, που θα ήταν το μοντέλο για να εφαρμοστεί ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας και στους υπόλοιπους οργανισμούς. Μελέτες εκατομμυρίων που έδειχναν την ανάγκη μεταρρυθμίσεων έγιναν και στην ΑΛΚ, οι οποίες ουδέποτε υλοποιήθηκαν. «Βαβυλωνία» στα λιμάνια Σε μία έξαρση ειλικρίνειας, το στέλεχος της ΑΛΚ που μας μίλησε παραδέχτηκε ότι όλοι, ακόμα και οι υπάλληλοι, βολεύτηκαν στο πεπαλαιωμένο μοντέλο λειτουργίας των ημικρατικών και δεν πίεσαν για ουσιαστικές αλλαγές για να μη χαθούν κεκτημένα. Αυτό κόστισε εκατομμύρια στο Δημόσιο λόγω της γραφειοκρατίας και των καθυστερήσεων στη λήψη αποφάσεων. Η Κύπρος, επισημαίνει, ήταν ιδιαίτερα ε- πιτυχής στον λιμενικό τομέα στις αρχές της δεκαετίας του 90 επειδή διέθετε υποδομές που δεν διέθεταν άλλες χώρες της περιοχής. Αυτό το πλεονέκτημα χάθηκε σταδιακά. Τα κυπριακά λιμάνια δεν είναι ανταγωνιστικά λόγω των διαφόρων εμπλεκομένων στο λιμάνι (λιμενεργατών, ναυτιλιακών πρακτόρων, α- χθοφόρων κ.λπ.), της θολότητας που υπάρχει στις χρεώσεις και της πολυπλοκότητας του τρόπου που λειτουργούν. «Οι εταιρείες που ενδιαφέρονται να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους για διαμετακομιστικό εμπόριο μέσω των λιμανιών μας θέλουν έναν εύκολο τρόπο χρέωσης και ευελιξία στην εξυπηρέτηση. Εδώ χρεώνουν όλοι. Είναι μια Βαβυλωνία με αρνητικό αντίκτυπο στις εργασίες του λιμανιού». Το τουρκικό εμπάργκο για τα πλοία που εξυπηρετούνται από τα κυπριακά λιμάνια φαίνεται πολύ μικρό πρόβλημα μπροστά στα προβλήματα λειτουργίας του ίδιου του λιμανιού της Λεμεσού.Τα παραδείγματα από τις απώλειες < Ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου χωρίς έλεγχο α- πό τη Βουλή και η καθιέρωση ευέλικτων διαδικασιών θα μεγιστοποιήσει την απόδοση των ημικρατικών οργανισμών, όπως υποστηρίζουν εσόδων λόγω της κακοδιαχείρισης στα λιμάνια είναι πολλά. Το πιο αντιπροσωπευτικό είναι η περίπτωση της MSC πριν από πέντε-έξι χρόνια, ενός κολοσσού στον τομέα της διαμετακόμισης εμπορευματοκιβωτίων, που λόγω προβλημάτων στο λιμάνι του Πειραιά έψαχνε για άλλον συνεργάτη κι επέδειξε ενδιαφέρον για τη Λεμεσό. Είχε προτείνει την εκβάθυνση του λιμανιού Εκμηδενίζεται η αξία τους για να μπορούν να δένουν τα πλοία της κι ε- πέκταση του χώρου στοιβασίας εμπορευματοκιβωτίων, απαιτήσεις που είχαν γίνει αποδεκτές από την ΑΛΚ παρά τα προσκόμματα των ναυτιλιακών πρακτόρων. Τελικά τα έργα έγιναν χρόνια αργότερα, όταν η MSC είχε βρει εξυπηρέτηση από το λιμάνι της Βηρυτού και μετά επέστρεψε στον Πειραιά. «Χρειάζεται εκσυγχρονισμός. Τα λιμάνια μας δεν μπορούν να λειτουργούν με μοντέλα του παρελθόντος. Σαν ένας χώρος εξουσίας από τα κόμματα και βολέματος. Οι εργαζόμενοι πιστεύουμε πως χαραμίζεται αυτός ο πλούτος επειδή τα διορισμένα άτομα που παίρνουν αποφάσεις είναι ακατάλληλα. Πρέπει να βρεθούν λύσεις για τη διατήρηση της οικονομικής ευρωστίας της ΑΛΚ. Όμως», κατά τους εργαζομένους, «η πλέον αρμόδια για να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες ανάπτυξης που δίνονται τώρα και με την εκμετάλλευση της ΑΟΖ είναι η ΑΛΚ. Αν διατηρηθεί οικονομικά εύρωστη και μας δοθεί ένα νέο, σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν πως η αξία της Cyta κοστολογείται στο 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο η καταναγκαστική πώληση πιστεύεται πως θα ρίξει την τιμή στο μισό δισ. Στην Αρχή Λιμένων κάνουν λόγο για αξία 1 δισ. ευρώ, η οποία κατά τους υπαλλήλους μπορεί να πολλαπλασιαστεί εάν γίνει μια σωστή διαχείριση. Αντίθετα, θα μειωθεί σημαντικά εάν προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση. Στην ΑΗΚ μιλούν για αξία 2 δισ. (ο τζίρος του οργανισμού κυμαίνεται στο 1,2 δισ. ετησίως) αλλά η τιμή πώλησής της τη δεδομένη στιγμή λέγεται πως δεν ξεπερνά το μισό δισ. ευρώ. δεν θα ανησυχούμε ιδιαίτερα ούτε για το μέλλον της εργοδότησής μας και θα κάνουμε και τη δουλειά μας καλύτερα. Υπάρχουν άλλες λύσεις από την ιδιωτικοποίηση». Οι ίδιες πηγές θεωρούν πως είναι λανθασμένη η α- πόφαση για στρατηγικό επενδυτή στο λιμάνι Λάρνακας. Μια περιουσία 700 εκατ. ευρώ που θα δοθεί σε τρίτους με αντάλλαγμα 2,5 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ η ΑΛΚ εάν το εκμεταλλευόταν σωστά το λιμάνι θα μπορούσε να είχε έσοδα ύψους 10 εκατ. ευρώ. «Αν το κράτος αναγνωρίσει τις δυνατότητες εκμετάλλευσης του πλούτου, δεν θα ενδιαφερθεί να τον πουλήσει, αλλά θα τον εκμεταλλευτεί έξυπνα και θα παίρνει αυτά τα έσοδα σε τιμές αγοράς και όχι σε εξευτελιστικές τιμές, όπως συμβαίνει σήμερα και μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες», κατέληξε η ίδια πηγή. Για να σημειώσει πως οι εργαζόμενοι θέλουν να βοηθήσουν το κράτος να εκσυγχρονίσει την ΑΛΚ κι ας χάσουν τις υπερωρίες. Βαθιές τομές Και στη Cyta αναζητούν πίστη εκ μέρους της κυβέρνησης κι εφόδια για να γίνουν πιο ευέλικτοι και αποδοτικοί. Θέλουν να εφαρμόσουν, σύμφωνα με τον κ. Ριρή, ένα νέο σχέδιο ευδόκιμης αφυπηρέτησης ώστε να μειωθεί το «ακριβό» προσωπικό και με κάθε τέσσερεις που φεύγουν να προσλαμβάνεται ένας με χαμηλότερα ωφελήματα. «Ο οργανισμός χρειάζεται έναν επανασχεδιασμό για να γίνει πιο αποδοτικός. Εκσυγχρονισμό στον εξοπλισμό, επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, καλύτερες διαδικασίες. Όλα αυτά τα κοιτάζουμε απ την αρχή αλλά υπάρχουν δυσκολίες για να γίνουν διότι είμαστε οργανισμός δημοσίου δικαίου». Ο Στέλιος Στυλιανού στην ΑΗΚ πιστεύει πως πρέπει να γίνουν ακόμα πιο βαθιές τομές. Στα Δ.Σ. να υπάρχουν και μέλη εκτελεστικά της διεύθυνσης, ο προϋπολογισμός να μη χρειάζεται την έγκριση της Βουλής, να μην έχει το Δ.Σ. λόγο στις προαγωγές και στην α- ξιολόγηση του προσωπικού. «Να παίρνουμε πολιτικές κατευθύνσεις από την κυβέρνηση, αλλά να είμαστε υπόλογοι με βάση τα αποτελέσματά μας», σημείωσε. Υπάρχουν πάντως και οι αντίθετες φωνές μέσα στους ημικρατικούς που λένε πως οι υπάλληλοι είναι αρνητικοί και αντιδρούν διότι ακόμη δεν κατάλαβαν τι σημαίνει ιδιωτικοποίηση. «Φοβάται ο κόσμος κι όταν περνά ωραία με κάτι δεν θα ήθελε να του το χαλάσουν». ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

5 05-POLITIKI_KATHI 3/8/13 7:28 PM Page 5 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Ρίχνουν άδεια «ΜΟΕ ενέργειας» για να πιάσουν γεμάτα Βολιδοσκοπήσεις για το Κυπριακό από ΗΠΑ-Βρετανία δημιουργούν συνειρμούς για τις αφόρητες πιέσεις που δέχεται η Λευκωσία από την Τρόικα ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ Του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Η αλλαγή ενοίκου στο Προεδρικό σε συνδυασμό τα καυτά οικονομικά προβλήματα της Κύπρου έχουν δημιουργήσει μία νέα πραγματικότητα στις ε- ξελίξεις του Κυπριακού, τι οποίες ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ, Α- λεξάντερ Ντάουνερ που φτάνει στη Λευκωσία για νέο κύκλο επαφών από αύριο και στις 13 βλέπει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας καλείται αρχικά να αποκωδικοποιήσει και στη συνέχεια, σε συνεννόηση και με τους δύο ηγέτες, να χαράξει τη νέα διαδικασία για την επίλυση του προβλήματος. Τα πρώτα μηνύματα περί μετάθεσης της έναρξης των ολοκληρωμένων διαπραγματεύσεων τουλάχιστον μετά τον Σεπτέμβριο όπως αποκαλύψαμε την περασμένη Κυριακή έγιναν αρχικά γνωστά μέσω διαρροών. Ωστόσο, έ- λαβαν την εβδομάδα που πέρασε περισσότερο επίσημη μορφή, καθώς το αίτημα για αναστολή της έναρξης των διαπραγματεύσεων μέχρι να φύγουν από τη μέση τα προβλήματα της σύναψης δανειακής συμφωνίας της Κύπρου με την Τρόικα, έθεσε στους συνομιλητές του στην Ουάσινγκτον και τα Ηνωμένα Έθνη, ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου. Όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένοι κύκλοι στη Λευκωσία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης προτιμά μία αναβολή μέχρι τα τέλη του έτους, θα μπορούσε όμως να δεχθεί και μέχρι τον Σεπτέμβριο. Η α- ναβολή ουσιαστικά εξυπηρετεί και τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, όσο και τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Μάριο Καρογιάν, για τους εξής λόγους: Την ενασχόληση του Προέδρου και της κυβέρνησης με τα οικονομικά ζητήματα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να διαμορφώσει μία διαπραγματευτική θέση η οποία θα είναι κοινά αποδεκτή από τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτικών κομμάτων, πρωτίστως αυτών που τον υποστήριξαν. Σενάρια για τα ενεργειακά προκαλούν φόβους στην κυπριακή κυβέρνηση Η άμεση έναρξη των διαπραγματεύσεων, καθώς θα άνοιγε και θέματα «γενναίων παραχωρήσεων» του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια προς τον κ. Ταλάτ, θα προκαλούσε έμμεσα τριβές και με το ΔΗΚΟ, το οποίο τον είχε στηρίξει. Το ΔΗΚΟ πηγαίνει τον Απρίλιο ή τον Μάιο σε καταστατικό συνέδριο και σε εκλογικό τον Σεπτέμβριο, οπότε ο Μάριος Καρογιάν δεν θα ήθελε το Κυπριακό «στα πόδια του», καθώς α- ντιλαμβάνεται ότι αποτελεί το κύριο όπλο του Νικόλα Παπαδόπουλου. Δοκιμάζουν το νερό... Όπως ξαναγράψαμε, η δήλωση του γ.γ. του ΟΗΕ, μετά την τηλεφωνική του συνομιλία με τον Νίκο Αναστασιάδη, έδειξε ότι ο Μπαν Κι Μουν πιάστηκε εξαπίνης από τις εξελίξεις, καθώς η δήλωση του εκπροσώπου του μιλούσε για σύντομη επανέναρξη ολοκληρωμένων διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, και οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί έ- δειξαν να είναι γνώστες των προθέσεων του νέου Προέδρου και φαίνεται ότι έχουν διαβεβαιώσει τον κ. Αναστασιάδη πως του δίνουν την πίστωση χρόνου που ζητάει. Παρά τον αιφνιδιασμό του γ.γ., είναι προφανές ότι η ομάδα Κυπριακού των Ηνωμένων Εθνών έκανε αρκετή προετοιμασία, ενόψει της διαφαινόμενης εκλογικής νίκης του Νίκου Αναστασιάδη, προσαρμόζοντας από τις αρχές του έτους τη στάση της και εμφανίζοντας πραγματιστική προσέγγιση, τόσο στα θέματα των συγκλίσεων που είχαν επιτευχθεί στο ζήτημα της διακυβέρνησης (π.χ. στην εναλλασσόμενη προεδρία και τη σταθμισμένη ψήφο υπάρχουν πλέον εκπεφρασμένες διαφωνίες και από τους δύο ηγέτες με τα συμφωνηθέντα μεταξύ Χριστόφια-Ταλάτ), όσο και στο ζήτημα του εγγράφου που επρόκειτο να δώσει η Γραμματεία στις δύο πλευρές με συγκλίσεις και α- ποκλίσεις. Το έγγραφο, αν και έτοιμο από καιρό, παραμένει κλεισμένο στα συρτάρια των γραφείων του βοηθού γ.γ. Τζέφρι Φέλτμαν και του Αλεξάντερ Ντάουνερ. Στο βάθος της ενέργειας το νερό Από τις κινήσεις, ωστόσο, και των αξιωματούχων του ΟΗΕ αλλά και των Βρετανών διαφαίνεται μία κινητικότητα για την προώθηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Κι ενώ κάτι τέτοιο Παρότι η ρωσική προεδρία ξεκαθάρισε στη Γραμματεία του ΟΗΕ ότι ελλείψει εξελίξεων δεν πρόκειται να διευθετήσει συνεδρίαση του Σ.Α. για ενημέρωση από τον Α. Ντάουνερ, ο ίδιος τελικά θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη από τις Μαρτίου μόνο για διαβουλεύσεις... θα το θεωρούσε κι η δική μας πλευρά ως θετικό άλλωστε το ήγειρε κι ο α- ναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ στην Ουάσινγκτον προτάσσοντας το άνοιγμα του Βαρωσιού διπλωματικοί αναλυτές ερμηνεύοντας κάποιες παρασκηνιακές κινήσεις της ομάδας Ντάουνερ και των Βρετανών εκτιμούν ότι αυτό που θα ζητήσουν να προωθηθεί, ως κατ εξοχήν ΜΟΕ, σε περίπτωση μη επανέναρξης των συνομιλιών, θα είναι ένας συμβιβασμός στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων. Παρότι δεν έχουν ε- γερθεί επίσημα τέτοια ζητήματα, οι ίδιοι αναλυτές εκτιμούν πως το σκεπτικό της πρότασης, με την αιτιολογία ότι και οι δύο πλευρές έχουν ανάγκη από χρήματα, θα προνοεί: Να καταλήξουν σε συμφωνία για αναλογική διανομή των εσόδων από το φυσικό αέριο. Αν γίνει συμφωνία επωφελής και για τις δύο Κοινότητες, πέραν του χρηματικού οφέλους, υπερκεράζονται και οι τουρκικές αντιδράσεις και παράλληλα η Τουρκία ενισχύεται γεωστρατηγικά, αφού μειώνονται οι παρεμβάσεις τρίτων στο χώρο (π.χ. Ισραήλ). H μεταφορά του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας θεωρείται από τους εμπνευστές της πρότασης το κατ εξοχήν ΜΟΕ και πιθανόν ο καταλύτης για λύση Κυπριακού. O πρώτος που μίλησε γι αυτό ήταν εδώ και καιρό ο Αλεξάντερ Ντάουνερ. Στα οφέλη της ε/κ πλευράς θα συμπεριληφθεί και η μεταφορά νερού από την Τουρκία. AP «Πολιτική αυτοκτονία» για Αναστασιάδη Μηδαμινές οι πιθανότητες να δεχθεί τέτοιες προτάσεις ο Πρόεδρος Οι αναλυτές με τους οποίους συζητήσαμε περιγράφουν τα ανωτέρω ως «μεγαλόφωνες σκέψεις» Βρετανών διπλωματών και κάποιων συνεργατών του κ. Ντάουνερ, οι οποίες δεν έχουν ποτέ τεθεί επίσημα σε συζήτηση. Οι ίδιοι πάντως παραδέχονται ότι οι πιθανότητες να αποδεχθεί κάτι τέτοιο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι μηδαμινές, αφού θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία. Έτσι, ως περισσότερο εφικτό θα ήταν στην περίπτωση καθυστέρησης της επανέναρξης των συνομιλιών και απόρριψης των ΜΟΕ για την ενέργεια, ένα σενάριο ΜΟΕ με φόρμουλα η οποία θα προνοούσε επιστροφή της Αμμοχώστου με αντάλλαγμα το άνοιγμα του παρανόμου αεροδρομίου της Τύμπου. Σενάριο που φαντάζει ελκυστικό για την Άγκυρα, αλλά και πάλι ακούγεται δύσκολο να γίνει δεκτό από την πλευρά μας. Κάτι που φαίνεται να παραγνωρίζουν όσοι απεργάζονται παρόμοια σενάρια είναι οι αντιδράσεις που θα προκληθούν στην Κύπρο, τόσο σε ε- πίπεδο ηγεσίας, όσο και σε επίπεδο λαού, καθώς ήδη με αφορμή τις πιέσεις της Τρόικας, τα μηνύματα που βγαίνουν από το περιβάλλον του Προέδρου Αναστασιάδη εκφράστηκαν κι από τον Αβέρωφ Νεοφύτου σε συνομιλητές του πως αντί της απεμπολήσεως των ενεργειακών της πόρων, η Κύπρος θα προτιμήσει την έξοδο από το ευρώ και αναζήτηση άλλων λύσεων. Η τουρκική πλευρά αν και με την επιστολή Έρογλου ζητά επανέναρξη της διαδικασίας μετά τον Απρίλιο κάτι που κρίνεται ότι έγινε για λόγους εντυπωσιασμού ιδιωτικά οι Τούρκοι δηλώνουν στους συνομιλητές τους ότι είναι διατεθειμένοι να δώσουν πίστωση χρόνου. Αντίθετα περισσότερο σημαντικό φαίνεται να είναι το χρονικό ορόσημο που θέτει η Άγκυρα, για το τέλος του Απ εκεί και μετά είναι πιθανόν να μη δεχθεί να καθίσει στο τραπέζι των συνομιλιών, επαναφέροντας στο προσκήνιο σενάρια για λύση τύπου Ταϊβάν.

6 06-POLITIKH_KATHI 3/8/13 10:53 PM Page 6 6 l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Οι πωλήσεις smartphones αναμένεται να ξεπεράσουν τις πωλήσεις συμβατικών κινητών εντός του έτους Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Ο ΤΟΥΡΚΟΣ ΥΠΕΞ ΣΤΗΝ «Κ» Στα βήματα Βενιζέλου και Ατατούρκ Ο Αχμέτ Νταβούτογλου μιλά στην «Κ» για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την ΑΟΖ, το Καστελλόριζο και το Κυπριακό Συνέντευξη στον απεσταλμένο μας στην ΑΓΚΥΡΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΕΛΛΙΣ Την προθυμία της Τουρκίας να επιλύσει τις διαφορές της με την Ελλάδα μέσα στο θετικό περιβάλλον που οικοδομείται με την κυβέρνηση Σαμαρά, υπογραμμίζει ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, σε συνέντευξή του στην «Κ». Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας πλέκει το εγκώμιο του Ελληνα πρωθυπουργού, για τον ο- ποίο τονίζει ότι έχει πολύ καλή χημεία με τον Ταγίπ Ερντογάν και υπονοεί ότι μπορούν να ακολουθήσουν στα βήματα των Βενιζέλου και Ατατούρκ. Κατά τη μακρά συζήτηση που έγινε στην επίσημη κατοικία του στην Α- γκυρα, ο κ. Νταβούτογλου εκπέμπει μια διάχυτη αισιοδοξία για το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ομως, οι διαφορές παραμένουν. Αν και περιγράφει το Διεθνές Δίκαιο ως «ραχοκοκαλιά» των προσπαθειών που καταβάλλονται, καθιστά σαφές ότι η Αγκυρα δεν κινείται με βάση τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία δεν έχει επικυρώσει, αλλά επιμένει πως η επίλυση των όποιων προβλημάτων μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από διμερή διάλογο, ενώ σε ό,τι αφορά ειδικότερα το ακανθώδες ζήτημα της ΑΟΖ, δηλώνει πως κανείς δεν μπορεί να περικυκλώσει την Τουρκία που έχει τη μακρύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο και πως η χώρα του έχει δικαίωμα να διεξάγει έ- ρευνες στην Αν. Μεσόγειο. Σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζει την ανάγκη υπέρβασης της καχυποψίας του παρελθόντος, φθάνοντας στο σημείο να προτείνει όπως η Ελλάδα, η Τουρκία και η «ενωμένη Κύπρος» να αποτελέσουν μια ζώνη παρόμοια με αυτή της Βαλτικής. Τέλος, εκτιμά ότι με την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη δημιουργείται ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για λύση του Κυπριακού και καταθέτει τις τουρκικές ενστάσεις για την επιλογή των ιμάμηδων από την ελληνική πολιτεία. Αμφισβητείτε το δικαίωμα της Ελλάδας να εκμεταλλευθεί πηγές ενέργειας στον υποθαλάσσιο χώρο της; Πρέπει να έχουμε μια κοινή εικόνα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η θέση μας ως τουρκικής κυβέρνησης είναι να βλέπουμε όλες τις προοπτικές ως πλεονεκτήματα για τις σχέσεις μας. Ως χώρο όχι ανταγωνισμού, αλλά συνεργασίας. Για πολλές δεκαετίες η Τουρκία και η Ελλάδα διδάσκονταν ότι είναι ανταγωνιστικές χώρες και ότι η μία προσπαθεί να αντικρούσει την άλλη. Η κύρια αλλαγή μεθόδων και ιδιοσυγκρασίας σήμερα είναι ότι δεν προσπαθούμε να αντικρούσουμε ο ένας τον άλλον, αλλά θέλουμε να ανοίξουμε νέους ορίζοντες στις σχέσεις μας. Υπό αυτήν την έννοια το Αιγαίο είναι για μας μια θάλασσα φιλίας και διαλόγου. Υπάρχουν μερικά ισχυρά πλεονεκτήματα και προοπτικές στο Αιγαίο. Μπορούμε να εργασθούμε μαζί για να τα καταστήσουμε πηγή πλούτου και για τις δυο χώρες μας. Σεβόμενοι, φυσικά, Αχμέτ Νταβούτογλου: Η Τουρκία έχει την πιο μακριά ακτογραμμή στη Μεσόγειο. Κανείς δεν μπορεί να περιμένει από την Τουρκία να παραμείνει περικυκλωμένη (land locked) από συγκεκριμένα μέτρα. ο ένας τα δικαιώματα του άλλου. Εχουμε κάποιες διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις για το πώς ορίζεται η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ή άλλα ευαίσθητα ζητήματα. Γνωρίζουμε τις διαφορές απόψεων. Το σημαντικό είναι αν θα τις καταστήσουμε εμπόδιο, σαν ένα τείχος του Βερολίνου που δεν είναι βιώσιμο, ούτε λογικό ή ηθικό. Η δεύτερη επιλογή είναι να συζητήσουμε τις διαφορετικές μας απόψεις και να προσπαθήσουμε να βρούμε μια κοινά επωφελή (win win) κατάσταση. Εχουμε διεξαγάγει 54 γύρους διερευνητικών συνομιλιών. Εχουμε πετύχει αρκετή πρόοδο, αλλά λόγω της πολιτικής κατάστασης, και κατανοούμε α- πόλυτα τις δυσκολίες, δεν προχωρήσαμε. Μπορούμε τώρα να συνεχίσουμε. Θέλω, παράλληλα, να υπογραμμίσω ότι επιθυμούμε να δούμε μια ισχυρή, σταθερή και ευημερούσα γείτονα δίπλα μας. Κάποιοι εξτρεμιστές, στην Ελλάδα ή στην Τουρκία, μπορεί να νομίζουν ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι μηδενικού «Στην Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία ως παραθαλάσσια χώρα έχει δικαίωμα να κάνει έρευνες και εκεί υπάρχει επίσης κοινή κατανόηση» Ο μουφτής πρέπει να είναι αυτόνομος αποτελέσματος (zero sum game) αλλά σας διαβεβαιώ ότι συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ακόμη και η ελληνική γνώμη εκτιμά το πώς συμπεριφέρθηκε η Τουρκία στη διάρκεια της τελευταίας διετίας που η Ελλάδα βιώνει την οικονομική κρίση. Πώς προσπαθήσαμε να είμαστε υποβοηθητικοί και όχι να την εκμεταλλευτούμε. Πρέπει να καταλάβετε ότι όταν ένας γείτονάς μας είναι αδύναμος ή αντιμετωπίζει προβλήματα, καθίσταται πρόβλημα και για μας. Ετσι το σκεφτόμαστε. Είμαι, λοιπόν, βέβαιος ότι οι διαφορές απόψεων θα διευθετηθούν μέσα από τη νέα προσέγγιση και τον νέο τρόπο σκέψης. Μιλήσατε για διαφορετικές απόψεις. Η Ελλάδα πιστεύει ότι όταν δύο μέρη διαφωνούν, ακόμη και αν είναι φίλοι, μπορούν να λύσουν τις διαφορές τους με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Δεν πρέπει αυτό να είναι η βάση της α- ναζήτησης λύσης; Φυσικά, το Διεθνές Δίκαιο και η εθνική κυριαρχία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτών των συνομιλιών, αλλά εξαρτάται από το πώς ορίζει κανείς το Διεθνές Δίκαιο. Ο καλύτερος τρόπος για τη λύση αυτών των προβλημάτων είναι μέσω διμερούς διαλόγου διότι το Αιγαίο αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση με χιλιάδες νησιά και ταυτόχρονα είναι μέρος της ευρύτερης Μεσογείου. Ολα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη. Φυσικά, σεβόμαστε απόλυτα τα θέματα της κυριαρχίας των δύο χωρών. Αυτό που έχει σημασία είναι να υπάρξουν λύσεις σε αυτό το πλαίσιο. Η Τουρκία έχει την πιο μακριά ακτογραμμή στη Μεσόγειο. Κανείς δεν μπορεί να περιμένει από την Τουρκία να παραμείνει περικυκλωμένη (land locked) από συγκεκριμένα μέτρα. Μπορεί να βρεθεί μια λύση όπου όλα αυτά τα νησιά, αλλά και τα συμφέροντα της Τουρκίας ως χώρας με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, θα λαμβάνονται υπόψη. Δεν πρόκειται για αλληλοαναιρούμενες θέσεις. Μπορούμε να τα βρούμε μαζί και όλα αυτά να α- ποτελέσουν κοινό πλεονέκτημα. Ως υπουργός Εξωτερικών, αλλά και παλαιότερα, έχω ασχοληθεί με πολλά διεθνή ζητήματα, και το είπα στον φίλο μου, θα έλεγα τον αδερφό μου, Δημήτρη (Αβραμόπουλο), ότι το 70% είναι βασικά θέμα ψυχολογίας, και η ουσία είναι το υπόλοιπο 30%. Εάν ξεπεραστεί το ψυχολογικό εμπόδιο, τότε όλα αυτά μπορούν να λυθούν ρεαλιστικά. Αλλά όταν υπάρχουν ψυχολογικά εμπόδια δεν βρίσκονται λογικές και ρεαλιστικές λύσεις. Οταν οι δύο πλευρές αντιδρούν συναισθηματικά και παράλογα, τότε ακόμα και τα πιο μικρά ζητήματα μπορούν να αποτελέσουν αιτία πολέμου. Εάν δεν πάμε στο Διεθνές Δίκαιο και ακολουθήσουμε τη δική σας θέση περί διαλόγου, και με δεδομένη την εύλογη ανησυχία της Ελλάδας για τη συμπεριφορά της Τουρκίας, δεν θα έπρεπε η τελευταία να κάνει τα μεγαλύτερα βήματα για να διευκολύνει την αναζήτηση λύσης; Στη συνάντηση της περασμένης Δευτέρας, όπου υπογράψαμε 25 συμφωνίες, δεν υπήρχε η αίσθηση ότι η μία χώρα είναι ισχυρή και η άλλη δεν είναι. Μπορούμε να μοιραστούμε τόσα πολλά. Εχουμε τόσα κοινά. Υπάρχουν μεγάλες προοπτικές. Δεν είναι θέμα ανταγωνισμού, ούτε μεγέθους. Δεν είναι ζήτημα φόβου, είναι θέμα φιλίας και συνεργασίας. Αυτή είναι η νέα ψυχολογία, η νέα δυναμική και είμαστε πολύ αισιόδοξοι. Μπορεί να υπάρξουν συμφωνίες. Είμαστε και οι δύο μέλη του ΝΑΤΟ. Είμαστε σύμμαχοι. Σε πολλά μέτωπα Ελληνες και Τούρκοι στρατιώτες είναι μαζί. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία α- νησυχία για την ισχύ της Τουρκίας. Εάν η Τουρκία είναι ισχυρή, μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα. Οπως και εάν η Ελλάδα είναι ισχυρή μπορεί να βοηθήσει την Τουρκία. Στις δεκαετίες του 60, του 70, του 80, ακόμη και του 90, υπήρχε αυτή η ψυχολογία. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η ελληνική νεολαία παρακολουθεί τουρκικά σίριαλ και οι Τούρκοι νέοι πηγαίνουν στα ελληνικά νησιά για διακοπές. Θα προχωρήσετε σε έρευνες κοντά στη Ρόδο και το Καστελλόριζο; Στην Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία ως παραθαλάσσια χώρα έχει δικαίωμα να κάνει έρευνες, και εκεί υ- πάρχει επίσης κοινή κατανόηση. Ρεαλιστής ο κ. Σαμαράς Πώς βλέπετε τον κ. Σαμαρά; Θεωρείται σκληρός στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά δείχνει να χειρίζεται με ρεαλισμό τα ζητήματα. Στην Κωνσταντινούπολη ήταν η τρίτη φορά που τον συνάντησα. Τον είχα δει επίσης τον Οκτώβριο, όταν επισκέφτηκα την Αθήνα, και τον περασμένο μήνα στο Κατάρ. Ο πρωθυπουργός σας είναι ένας από τους πιο έμπειρους πολιτικούς. Στη διάρκεια του γεύματός μας έλεγε ότι ήταν ο νεαρότερος βουλευτής και υπουργός. Η πολιτική και η πρακτική μάς διδάσκει να είμαστε πραγματιστές, ανοιχτοί στον διάλογο και να έχουμε στόχο να επιτυγχάνουμε αποτελέσματα. Από την πρώτη μου συνάντηση με τον κ. Σαμαρά έχω αποκομίσει τις καλύτερες εντυπώσεις, ε- νώ μπορώ να σας πω ότι είχε πολύ καλή χημεία και με τον πρωθυπουργό Ερντογάν. Είχαν μια άριστη διμερή συνάντηση. Ελεγαν πολλά αστεία στη συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών. Και, φυσικά, η δική μου η σχέση με τον κ. Αβραμόπουλο είναι εξαιρετική. Για να επανέλθω στο ερώτημά σας, ο κ. Σαμαράς είναι έμπειρος και έχει καλές προθέσεις. Το να είναι κάποιος σκληρός είναι σχετικό. Εξαρτάται από το πώς ορίζει κανείς το «σκληρός». Ανθρωποι που έχουν αρχές πολλές φορές αλλάζουν για το καλό της χώρας τους. Αυτό που έχει σημασία είναι οι προθέσεις κάποιου, όχι το αν είναι σκληρός ή ήπιος. Ποιες είναι οι προθέσεις του, η σοβαρότητα με την ο- ποία κινείται και αν έχει την πολιτική βούληση. Θα μπορούσε η σχέση Σαμαρά - Ερντογάν να ακολουθήσει την πορεία των Βενιζέλου και Ατατούρκ; Με προλάβατε. Οταν είχα φιλοξενήσει πρόσφατα τον Δημήτρη στο υ- πουργείο Εξωτερικών, του έδειξα μια φωτογραφία των Ατατούρκ και Βενιζέλου, που ήταν δύο ηγέτες οι οποίοι πολέμησαν, αλλά στη συνέχεια έφτασαν στην ειρήνη. Αυτό δείχνει ότι πάντα υπάρχει η βάση για την ειρήνη. Και στη δική μας περίπτωση δεν μιλάμε απλώς για ειρήνη, αλλά για ένα πνεύμα συνεργασίας. Θα σας έλεγα ότι κάποια μέρα η ελληνική και η τουρκική οικονομία μπορούν και πρέπει να ενσωματωθούν πλήρως. Εάν η Τουρκία ενταχθεί στην Ε.Ε., η ελληνοτουρκική συνεργασία θα καταστήσει πιο ισχυρή και την Ευρώπη. Η Ελλάδα, η Τουρκία και μια ενωμένη Κύπρος θα πρέπει να αποτελέσουν μια ζώνη όπως οι χώρες της Βαλτικής. Α- ντί να καταναλώνουμε όλη αυτή την ενέργεια για να ανταγωνιζόμαστε, μπορούμε να δημιουργήσουμε συνέργειες, η μία χώρα να υποστηρίζει την άλλη, ακόμη και να εκπροσωπεί η μία την άλλη σε διεθνή fora. «Παράθυρο ευκαιρίας» με Αναστασιάδη Γιατί αντιδρά η Τουρκία στο νέο πλαίσιο επιλογής των ιμάμηδων που ψήφισε η ελληνική Βουλή και το οποίο ουσιαστικά ενισχύει το έργο τους; Εχουμε μιλήσει με τον Δημήτρη λεπτομερώς και με απόλυτη ειλικρίνεια. Για μας υπάρχουν δύο πτυχές σε όλα αυτά τα μειονοτικά ζητήματα. Για τα άτομα ελληνικής καταγωγής στην Τουρκία και τουρκικής καταγωγής στην Ελλάδα. Το ένα αφορά συνήθειες και παραδόσεις. Για παράδειγμα, ο Ελληνας Πατριάρχης έχει τη δική του παράδοση. Δεν μπορούμε να του επιβάλουμε κάτι. Πρέπει να σας πω ότι μόλις ανέλαβα υπουργός έδωσα οδηγίες στις πρεσβείες μας, όποτε επισκέπτεται τη χώρα στην οποία βρίσκονται ο Ελληνας Πατριάρχης, να τον υποδέχονται όπως τον επικεφαλής της μουσουλμανικής κοινότητας. Ομως, η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να συναινέσει στη λίστα για τον εκλογή Πατριάρχη. Είναι δικό τους θέμα. Αποφασίζουν για τους δικούς τους. Η Τουρκία ποτέ δεν αποφάσισε την εκλογή του Ελληνα Πατριάρχη ή της Ιεράς Συνόδου. Είναι ζήτημα χριστιανών, γιατί να παρέμβει η τουρκική κυβέρνηση; Είναι θέμα θρησκευτικής ελευθερίας και αυτονομίας, και ισχύει τους τελευταίους πέντε αιώνες. Γιατί να το αλλάξουμε; Είναι δικαίωμά τους, δεν παρεμβαίνουμε. Παρομοίως, οι μουσουλμάνοι Τούρκοι στη δυτική Θράκη ή στη Ρόδο και αλλού αποτελούν μια κοινότητα και έχουν τις παραδόσεις τους. Ενας Τούρκος ή ένας μουσουλμάνος δεν μπορεί να επιβάλει, δεν μπορεί να γνωρίζει τι είναι καλό για έναν χριστιανό ορθόδοξο. Η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να γνωρίζει τι είναι καλό ή τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται στις μουσουλμανικές παραδόσεις. Ο μουσουλμάνος μουφτής πρέπει να είναι αυτόνομος, όπως και ο Ελληνας Πατριάρχης. Βασικά, αυτό θέλουμε. Βέβαια, πρόκειται για Ελληνες πολίτες. Είμαστε σύγχρονα κράτη και όλοι αυτοί είναι ισότιμοι πολίτες. Κάθε φορά που εγώ ή ο πρωθυπουργός Ερντογάν επισκεφθήκαμε στη δυτική Θράκη, τους είπαμε: Είστε Ελληνες πολίτες, η κουλτούρα σας είναι τουρκική, η θρησκεία σας είναι μουσουλμανική, αλλά είστε Ελληνες πολίτες. Δεν είστε προέκταση της Τουρκίας. Είστε Ελληνες πολίτες. Χρησιμοποιείτε Στους μουσουλμάνους της δυτικής Θράκης, είπαμε: Είστε Ελληνες πολίτες, η κουλτούρα σας είναι τουρκική, η θρησκεία σας μουσουλμανική, αλλά είστε Ελληνες πολίτες τα νόμιμα δικαιώματά σας ως Ελληνες πολίτες. Εάν, λοιπόν, εκλέγονται από τη μειονότητα βάσει των παραδόσεών τους, αυτό είναι σημαντικό πλεονέκτημα. Αλλά εάν επιβάλλεται, αποφασίζεται, διορίζεται από την κυβέρνηση, τότε δεν είναι. Είναι δύσκολο για τη μειονότητα να το αποδεχθεί αυτό. Αρα, θεωρείτε την ελληνική θέση αντιδημοκρατική; Οχι. Είμαι αισιόδοξος. Ανταλλάσσουμε απόψεις. Θα επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης; Μπορεί. Γιατί όχι; Μιλήσαμε για αυτά τα θέματα με φιλικό τρόπο και ελπίζουμε να πετύχουμε περισσότερη πρόοδο. Σας υπενθυμίζω ότι η κυβέρνησή μας επέστρεψε όλες τις περιουσίες στην Ορθόδοξη Εκκλησία και σε άλλες θρησκευτικές μειονότητες, ενώ στην Eλλάδα πολλά βασικά ζητήματα που αφορούν μουσουλμανικούς θρησκευτικούς θεσμούς εκκρεμούν. Αλλά δεν περιμένουμε για α- μοιβαιότητα. Είπαμε ότι οι χριστιανοί πολίτες μας είναι ισότιμοι πολίτες, και εάν παραβιάζονται τα ιδιοκτησιακά τους δικαιώματα, είναι καθήκον μας να επιληφθούμε του θέματος. Δώσαμε πίσω το ορφανοτροφείο και πολλά άλλα περιουσιακά στοιχεία α- ξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Δεν διστάσαμε, διότι αυτό είναι το καθήκον μας. Εάν κάτι έγινε λάθος κατά το παρελθόν, είναι καθήκον μας να το διορθώσουμε. Φυσικά, το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τους μουσουλμάνους Τούρκους στην Ελλάδα. Είναι ισότιμοι Ελληνες πολίτες. Πώς βλέπετε τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού μετά την ε- κλογή Αναστασιάδη; Νομίζω ότι υπάρχει ένα «παράθυρο ευκαιρίας». Οι πολιτικές αλλαγές πάντα φέρνουν νέες προκλήσεις και νέες ευκαιρίες. Οπως το 2002, όταν ήρθαμε στην κυβέρνηση τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό βρίσκονταν σε εξέλιξη, και καταφέραμε μέσα σε περίπου ένα χρόνο να φθάσουμε στο δημοψήφισμα. Ηταν σχεδόν ένα θαύμα, κανένας δεν το περίμενε. Νομίζω ότι ο Αναστασιάδης έχει δύο πλεονεκτήματα. Δεν είναι σαν τον Χριστόφια, με την έννοια ότι δεν κληρονομεί ένα περιβάλλον του «όχι», και είναι κάποιος που το 2004 είπε «ναι», άρα μπορεί ευθέως να δηλώσει ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει. Το «ναι» έλαβε μόλις 25%. Εχετε δίκιο, αλλά ο Αναστασιάδης δεν μπορεί να κατηγορηθεί για ασυνέπεια, ενώ ο Χριστόφιας είχε να α- κολουθήσει την πολιτική που είχε ε- γκαθιδρύσει ο Παπαδόπουλος. Αν υ- πάρξει ειρήνη, είμαι βέβαιος ότι θα λάβει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό. Στη διάρκεια των τελευταίων εννέα ετών, υπήρξαν πολλοί γύροι συνομιλιών και όλοι καταλαβαίνουν ότι η απουσία λύσης δεν ωφελεί κανέναν. Ολοι χάνουν, για διαφορετικούς λόγους. Εάν κάποιοι εξτρεμιστές από την ελληνική πλευρά πιστεύουν ότι μπορούν να δημιουργούν πρόβλημα στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, αυτό δεν θα έχει αποτέλεσμα. Εννέα χρόνια μετά, όλοι μας, όχι μόνον οι Κύπριοι, έχουμε πλέον αρκετή εμπειρία για να επανεξετάσουμε τις πολιτικές μας. Σε νέα βάση, γιατί το σχέδιο Ανάν απερρίφθη; Ναι. Μπορεί. Πρέπει να υπάρξει ένας νέος γύρος συνομιλιών, που θα είναι όμως ειλικρινής και θα έχει σαφές χρονοδιάγραμμα. Οι συνομιλίες του Χριστόφια με τον Ερογλου, και παλαιότερα με τον Ταλάτ, δεν προχώρησαν γιατί δεν υπήρχε χρονοδιάγραμμα, δεν υπήρχε κοινή προσέγγιση. Ελεγαν «όχι» σε διεθνή διάσκεψη. Τώρα μπορούν να υπάρξουν νέες μέθοδοι, που να μας οδηγήσουν στην ειρήνη. Υπάρχουν πολλά κοινά ζητήματα, ό- πως για παράδειγμα το θέμα της ύ- δρευσης. Του χρόνου, η Τουρκία θα αρχίσει να τροφοδοτεί την Κύπρο με νερό. Οι Ελληνες που έχουν τόσο πολλά νησιά γνωρίζουν ότι το νερό είναι σαν τον χρυσό και καταλαβαίνουν Νομίζω ότι έχει δύο πλεονεκτήματα. Δεν είναι σαν τον Χριστόφια, με την έννοια ότι δεν κληρονομεί ένα περιβάλλον του «όχι», και είναι κάποιος που το 2004 είπε «ναι» καλύτερα από κάθε άλλον τη σημασία του. Οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να ωφεληθούν και αυτοί από το νερό που θα φτάνει στο νησί. Από την άλλη, υπάρχουν οι πηγές ενέργειας, που μπορούν να ωφελήσουν και τους Τουρκοκύπριους εάν συμφωνήσουν σε λύση. Εάν οι Ελληνοκύπριοι θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις πηγές ενέργειας για να «τιμωρήσουν» τους Τουρκοκύπριους, δεν μπορούν να το κάνουν. Δεν θα επιτρέψουμε να το κάνουν. Αυτό δεν είναι απειλή, αλλά δεν είναι λογικό και δεν είναι νόμιμο. Και οι δύο κοινότητες έχουν δικαίωμα στους φυσικούς πόρους της χώρας τους. Εάν στο μέλλον ανακαλυφθούν πηγές ενέργειας στη Β. Κύπρο, θα έχουν δικαίωμα σε αυτές και οι Ελληνοκύπριοι. Χωρίς λύση είναι δύσκολο. Οι πηγές ενέργειας αποτελούν εκ των πραγμάτων ένα «καρότο» για λύση. Ναι, γι αυτό χρειαζόμαστε λύση. Το νερό και το φυσικό αέριο είναι σημαντικά πλεονεκτήματα. Και οι δύο κοινότητες θα ωφεληθούν. Ολοι χάνουν από την απουσία λύσης. Γι αυτό η Τουρκία είναι υπέρ της επίτευξης λύσης το συντομότερο δυνατόν. Περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει ο κ. Αναστασιάδης, ενώ και η Ελλάδα δείχνει τώρα ότι θέλει λύση. Θέλει να είναι πιο ενεργή στις εξελίξεις. Τα προηγούμενα τρία χρόνια, λόγω της εσωτερικής κατάστασης, η Ελλάδα ήταν πιο συγκρατημένη. Τώρα ο πρωθυπουργός Σαμαράς και ο φίλος μου Δημήτρης Αβραμόπουλος θέλουν να προχωρήσει το ζήτημα.

7 07-POLITIKI_KATHI 3/8/13 10:36 PM Page 7 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Στο περίμενε ίσως και για ένα χρόνο ο Νικόλας Ξέσπασε πόλεμος στο ΔΗΚΟ Εκλογικό συνέδριο κατά φόρμουλα «Τάσσου», πρώτα Καταστατικό και μετά Εκλογικό Συνέδριο Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Έντονο είναι το κλίμα στο ΔΗΚΟ με τον Νικόλα Παπαδόπουλο να λύνει τη σιωπή του εξαγγέλλοντας υποψηφιότητα για την προεδρία του κόμματος και να καλεί τον Μάριο Καρογιάν να προχωρήσει σε εκλογικό συνέδριο και να αφήσει κατά μέρος το θέμα του Καταστατικού Συνεδρίου. Την ίδια ώρα το ΔΗΚΟ απαντά στον κ. Παπαδόπουλο πως δεν είναι η ώρα για προσωπικές ατζέντες και φιλοδοξίες την ώρα που η οικονομία του τόπου βυθίζεται, τονίζοντας πως οι όποιες αποφάσεις θα παρθούν από τα συλλογικά όργανα του κόμματος, αφήνοντας παράλληλα α- νοικτό το θέμα διαγραφών από το κόμμα. «Το ΔΗΚΟ δεν χρειάζεται νέο Καταστατικό. Το ΔΗΚΟ χρειάζεται νέο πρόεδρο», αναφέρει συγκεκριμένα ο παραιτηθείς αντιπρόεδρος του κόμματος σε γραπτή ανακοίνωση του και σημειώνει παράλληλα πως «οποιαδήποτε προσπάθεια για άμεση ή έμμεση αναβολή της Παγκύπριας Εκλογικής Συνέλευσης πέραν της τρίμηνης περιόδου που προβλέπεται στο Καταστατικό, θα συνιστά καταπάτηση της εσωκομματικής δημοκρατίας, περιφρόνηση της βούλησης των μελών και προσπάθεια φίμωσης του περήφανου κόσμου του Δημοκρατικού Κόμματος». Στο ΔΗΚΟ όμως δεν φαίνεται να τους απασχολούν και ιδιαίτερα οι δηλώσεις του κ. Παπαδόπουλου. «Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του. Το αν θα γίνει πρώτα Καταστατικό και μετά το Εκλογικό Συνέδριο δεν θα το αποφασίσει ούτε ο κ. Παπαδόπουλος ούτε και ο κ. Καρογιάν. Θα το αποφασίσουν τα όργανα του κόμματος και η Κεντρική Επιτροπή. Θα κατατεθούν οι προτάσεις, θα υ- πάρξει συζήτηση και θα αποφασιστεί», ήταν το σχόλιο ΔΗΚΟϊκού αξιωματούχου, ο οποίος συμπλήρωσε πως «άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που ενδεχομένως να επιβάλλεται η αναβολή του εκλογικού συνεδρίου. Το ίδιο έγινε και επί Τάσσου Παπαδόπουλου και ουδείς τότε έκανε λόγο για καταστρατήγηση της δημοκρατίας ή των κομματικών διαδικασιών. Τα πάντα θα γίνουν βάσει Καταστατικού και βάσει των α- ποφάσεων της Κεντρικής Επιτροπής». Όπως είπε χαρακτηριστικά ο αξιωματούχος του ΔΗΚΟ στην «Κ», «ο κ. Παπαδόπουλος θα έπρεπε να γνωρίζει ότι ο πατέρας του, όταν ανέλαβε τα ηνία του ΔΗΚΟ αντί τον Νοέμβριο του 2003 να προχωρήσει σε Εκλογικό Συνέδριο προχώρησε σε Καταστατικό Συνέδριο, μέσα από το οποίο ορίστηκε εκλογικό συνέδριο το 4ο τρίμηνο του Και τελικά το εκλογικό συνέδριο έγινε αρχές του Τότε κανένας δεν κατηγόρησε τον κ. Παπαδόπουλο για αντιδημοκρατικές διαδικασίες. Α- ντιθέτως, το κόμμα έλαβε την απόφαση συλλογικά και έγιναν τα πράγματα όπως αποφασίστηκε από τα όργανα του κόμματος». Πρώτα Καταστατικό Στο κόμμα του Μάριου Καρογιάν τέθηκε ως ύψιστη προτεραιότητα η α- ναβάθμιση, αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμός του κόμματος και ως εκ τούτου οι σκέψεις είναι να προηγηθεί Καταστατικό Συνέδριο και ακολούθως η εκλογική διαδικασία. Πάντως, τα προηγούμενα παραδείγματα επί Τ. Παπαδόπουλου αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο όπως το εκλογικό συνέδριο του ΔΗΚΟ να μετατεθεί για την άνοιξη του Ωστόσο, ακόμη δεν έγινε κάποια συγκεκριμένη σκέψη επί τούτου, και ως εκ τούτου και τα τρία ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Δηλαδή το εκλογικό συνέδριο είτε να ακολουθήσει αμέσως μετά το Καταστατικό, λίγο πριν από το καλοκαίρι, είτε το ερχόμενο φθινόπωρο, είτε ακόμη και την άνοιξη του 2014, με πιθανότερο, ωστόσο, το σενάριο του φθινοπώρου. Πρώτος στόχος της ΔΗΚΟϊκής ηγεσίας είναι να επέλθουν σημαντικές αλλαγές στη δομή του κόμματος, καθώς και εκσυγχρονιστικές πρόνοιες, οι ο- ποίες θα επιτρέπουν στο κόμμα να βαδίσει στη νέα εποχή. Μερικές αλλαγές είναι για παράδειγμα η προσάρμοση του Καταστατικού στη νέα νομοθεσία Περί Πολιτικών Κομμάτων. Στο μεταξύ λίαν συντόμως, ίσως και εντός της εβδομάδας, η ηγεσία του ΔΗΚΟ αναμένεται να αποφασίσει για τον νέο εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος, με τον Γιάννη Παναγιώτου (πρόεδρος ΝΕΔΗΚ) να θεωρείται ο επικρατέστερος. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Η αναβολή του Εκλογικού Συνεδρίου, ενδεχομένως και την άνοιξη του 2014, είναι πιθανή. Παρόμοια τακτική έγινε και επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου. Την Παρασκευή οι υποψηφιότητες στον ΔΗΣΥ Έως τις 11 Μαΐου θα ολοκληρωθούν οι δύο κορυφαίες εκλογικές διαδικασίας εντός της Πινδάρου, μέσω των οποίων θα εκλεγεί η ανώτατη ηγεσία του κόμματος, καθώς και το νέο Πολιτικό Γραφείο αλλά και η πρόεδρος της ΓΟΔΗΣΥ. Ο ΔΗΣΥ έβαλε ήδη μπρος για τις ε- κλογικές διαδικασίες, οι οποίες αφορούν ουσιαστικά όλες τις κομματικές βαθμίδες. Από τη θέση του προέδρου και της ανώτατης ηγεσίας έως τις τοπικές επιτροπές ανά το παγκύπριο και όλες οι σχετικές ρυθμίσεις που αφορούν τα εκλογικά συνέδρια, αναμένεται να οριστικοποιηθούν σε συνεδρία του Πολιτικού Γραφείου, το οποίο αναμένεται να συνέλθει αύριο, Δευτέρα. Ημερολογιακά, οι διαδικασίες έχουν ως εξής: Στις 28 Απριλίου, θα πραγματοποιηθεί η Εκλογική Συνέλευση. Κατά τη Συνέλευση θα εκλεγούν διά ψηφοφορίας με κάλπη η ανώτατη ηγεσία του κόμματος. Δηλαδή ο πρόεδρος, ο αναπληρωτής πρόεδρος και οι τρεις αντιπρόεδροι. Δικαίωμα ψήφου έχουν οι περίπου μέλη του ΔΗΣΥ, καθώς και «Φίλοι του ΔΗΣΥ». Στις 14 Μάρτιου κλείνει ο Κατάλογος των Φίλων του Κόμματος. Πρόκειται για το μητρώο όλων όσοι θα εγγραφούν ως «φίλοι του ΔΗΣΥ» για να έχουν δικαίωμα ψήφου. Στις 15 Μαρτίου θα υποβληθούν οι υποψηφιότητες για τις πέντε θέσεις της ηγεσίας του κόμματος. Στις 11 Μαΐου αναμένεται να πραγματοποιηθεί το Εκλογικό Παγκύπριο Συνέδριο του ΔΗΣΥ, το οποίο θα αποτελείται από δύο μέρη. Το Πανηγυρικό Μέρος του Συνεδρίου κατά το οποίο α- ναμένεται ότι θα παραστεί και ο Νίκος Αναστασιάδης και το Εκλογικό Μέρος, κατά το οποίο θα εκλεγούν τα 20 μέλη του Πολιτικού Γραφείου και η πρόεδρος της γυναικείας οργάνωσης του ΔΗΣΥ (ΓΟΔΗΣΥ). Στις 29 Απριλίου θα υποβληθούν οι υποψηφιότητες για τις 20 θέσεις του Πολιτικού Γραφείου του ΔΗΣΥ, καθώς και οι υποψηφιότητες για την προεδρία της ΓΟΔΗΣΥ. Οι ενδιαφερόμενοι Για τη θέση του προέδρου του κόμματος θεωρείται δεδομένο το ενδιαφέρον του κ. Νεοφύτου. Μετά και την απόσυρση του ενδιαφέροντος του κ. Μητσόπουλου, κομματικοί κύκλοι δίνουν ελάχιστες πιθανότητες να «εμφανιστεί» ανθυποψήφιος του κ. Νεοφύτου. Ενδιαφέρον ενδεχομένως να δείξει ο Χρήστος Πουργουρίδης, χωρίς όμως να ε- κτιμάται από συναγερμικούς κύκλους ότι θα μπορεί να υπάρξει ανατροπή εις βάρος του κ. Αβέρωφ. Χωρίς αμφισβήτηση από κάποιο στέλεχος αναμένεται να εκλεγεί στη θέση του αναπληρωτή προέδρου ο Λευτέρης Χριστοφόρου, ο οποίος, μετά και την αποχώρηση του Νίκου Αναστασιάδη από τον ΔΗΣΥ, είναι το αρχαιότερο στέλεχος στην η- Οι αόρατοι παίχτες πίσω από τη νίκη Αναστασιάδη Και ενώ οι προεδρικές εκλογές έ- χουν τελειώσει, οι κομματικοί μηχανισμοί σε ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για τη διοργάνωση των ενδοκομματικών εκλογών. Οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω α- πό τους κομματικούς μηχανισμούς, κυρίως των Οργανωτικών Διευθύνσεων των δύο κομμάτων, λειτουργούν ως οι «νευρώνες» του κομματικού δικτύου. Οι δύο αυτές διευθύνσεις είναι οι κατ εξοχήν «πυρήνες» της κάθε κομματικής εκλογικής διαδικασίας και φαίνεται, εκ του αποτελέσματος, ότι οι επικεφαλής Δημήτρης Στυλιανού από πλευράς ΔΗΣΥ και Φύτος Νεοφύτου από πλευράς ΔΗΚΟ, είναι οι «αφανείς» ήρωες των επιτυχιών των κομμάτων τους. γεσία του κόμματος. Έντονο ενδιαφέρον, ωστόσο, υπάρχει για τις θέσεις των τριών αντιπροέδρων. Μεταξύ άλλων για μία θέση στην τριάδα της αντιπροεδρίας ενδιαφέρονται οι Χρήστος Ρότσας, Ανδρέας Κυπριανού, Τάσος Γιαπάνης, Στέλλα Κυριακίδου, Σωτήρης Σαμψών και αναμένεται ότι ενδιαφέρον θα δείξουν και περισσότερα στελέχη. Πάντως, στόχος της Πινδάρου είναι να αποφευχθούν, εάν είναι δυνατόν, οι ε- κλογές για τις πέντε θέσεις της ηγεσίας, παρόλο που κάτι τέτοιο, επί του παρόντος, φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολο, ειδικά για τις θέσεις των αντιπροέδρων. Το κατά πόσο θα υπάρξει ενδιαφέρον πέραν του αριθμού των θέσεων και συνεπώς η Πινδάρου να πρέπει να «στήσει κάλπες» θα διαφανεί την ερχόμενη Παρασκευή (15/3), ημέρα υποβολής υποψηφιοτήτων. Χωρίς ανθυποψήφια φαίνεται πως θα είναι και η νυν πρόεδρος της ΓΟΔΗΣΥ, Ιωσηφίνα Αντωνίου, η οποία θα επαναδιεκδικήσει τη θέση.

8 08-PARASKHNIO_KATHI 3/8/13 10:13 PM Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Διαβάστε στο Αναβρασμός στον βρετανικό Τύπο για το φύλο του μωρού που περιμένει η Κέιτ Μίντλετον Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Ο Πρόεδρος αντέχει ο Αβέρωφ πυροβολεί! Μήπως ξέρουν κάτι; Η προσβλητική πλέον στάση του ΔΝΤ και άλλων της Τρόικας απέναντι στην Κύπρο, προκαλεί και οργή και απορίες. Ακούμε μήνες τώρα από κυβερνητικά χείλη σημερινά και προηγούμενα ότι στους υπολογισμούς τους τα στελέχη της Τρόικας αγνοούν παντελώς τα έσοδα και τις θετικές επιπτώσεις που θα έχει στο ΑΕΠ της Κύπρου η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Για παράδειγμα, ο τερματικός σταθμός φυσικού αερίου και έσοδα θα φέρει αμέσως και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη, αφού θα ανοίξει πολλές δουλειές. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να παραγνωρίζουν παντελώς αυτή την παράμετρο, η οποία στηρίζεται και στο μόνο α- πτό πράγμα που μπορεί να αξιοποιήσει η Κύπρος; Ένας λόγος θα μπορούσε να σχετίζεται στο ότι επιθυμούν απλώς και μόνο να μας εκβιάσουν, είτε για να δεχθούμε σκληρότατους όρους που θα καταλύσουν το κοινωνικό κράτος είτε για να βάλουν χέρι στο φυσικό πλούτο της Κύπρου. Ένας άλλος λόγος θα μπορούσε να σχετίζεται με τις εξελίξεις στη νοτιοανατολική Μεσόγειο (Συρία) και στην ευρύτερη περιοχή (Ιράν) στα επόμενα 2-3 χρόνια, που όπως συνήθως συμβαίνει, θα πάγωναν αρκετές επιχειρηματικές δραστηριότητες, (γεωτρήσεις π.χ.) και άρα και τα πιθανά έσοδα. Οι συνήθεις ύποπτοι Υπάρχει όμως κι ένας τρίτος λόγος, αυτός που α- ναφέρεται σε κάποιες σκέψεις που απεργάζονται κάποιοι συνεργάτες του Αλεξάντερ Ντάουνερ, παρέα με Βρετανούς, για ΜΟΕ (πάντα έτσι ξεκινά το πράγμα) σχετικά με τα ενεργειακά μας και αφορούν διανομή των εσόδων από την εκμετάλλευση του αερίου με τους Τ/κ και μεταφορά του στην Ευρώπη με αγωγό μέσω Τουρκίας (βλ. ρεπορτάζ σελ. 5). Κάτι που και μειώνει τα έσοδα κατά ένα βαθμό, αλλά και ακυρώνει την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης του φυσικού αερίου. Αν τεθεί παρόμοια πρόταση και απορριφθεί και η Τουρκία αντιδράσει, σίγουρα κάποιες δυσκολίες πιθανόν να προκύψουν στην άμεση αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κι αν όχι από το Οικόπεδο 12, σίγουρα από τα υπόλοιπα.εικασίες κάνουμε, στη βάση πραγματικών πιθανοτήτων όμως δεν βλάπτει η κυβέρνηση να το ψάξει λίγο βαθύτερα και να λάβει τα μέτρα της για να αντιμετωπίσει πιθανές αρνητικές εξελίξεις. Ο Πρόεδρος αντέχει Γερή κράση χτύπα ξύλο αποδεικνύεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφού όπως προκύπτει από το πρόγραμμά του, από την ημέρα που ανέλαβε σήκωσε τα μανίκια πάνω και είδε όλους όσοι σχετίζονται με την οικονομία και μπορούν να έχουν συμβολή στην αντιμετώπιση της κρίσης και στην τελική συνομολόγηση του Μνημονίου το ταχύτερο Ούλλα τζι ούλα Ντέλια μου αλλά η απαίτησή σας να γίνουμε όλοι οι Κύπριοι χορτοφάγοι είναι επιεικώς απαράδεκτη δυνατό. Παράλληλα είδε κι ενημέρωσε και την πολιτική ηγεσία σχετικά με τα τεκταινόμενα. Εκείνο που τον κρατεί ακμαίο είναι ότι συνεχίζει τη μεσημβρινή του σιέστα, γι αυτό κι όταν εμείς τον είδαμε τυχαία ένα βράδυ τον βρήκαμε μια χαρά και με το πηγαίο του χιούμορ στα συνηθισμένα του ψηλά επίπεδα, αφού τον ρωτήσαμε «εσύ αντέχεις» κι απάντησε, «αντέχω αλλά πρέπει να με α- ντέξετε κι εσείς, διότι το βουνό είναι ψηλό και δεν μπορούμε να το προσπεράσουμε, πρέπει να το α- νεβούμε». Ο Αβέρωφ πυροβολεί Εκεί που ο Πρόεδρος, κατά το κοινώς λεγόμενο, τα πήρε στο κρανίο τη βδομάδα που μας πέρασε ή- ταν όταν κατάλαβε ότι οι Τροϊκανοί «πυροβολούν αδιακρίτως» και διαρκώς φορτώνουν το Μνημόνιο με επιπρόσθετες απαιτήσεις. Τόσο που όπως αντιλαμβάνεται ο Ιανός, το Μνημόνιο που είχαμε στα χέρια μέχρι πρότινος είναι κατά πολύ πιο ελαφρύ από αυτό που θα καταλήξουμε να υπογράψουμε. Απαιτήσεις που αγγίζουν τα όρια των εκβιασμών και τείνουν να προκαλούν, όχι εκνευρισμό αλλά α- γανάκτηση, τίθενται από την Τρόικα. Σε σημείο που να έχουν αναγκάσει τον αναπληρωτή πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, να προειδοποιήσει, από την Ουάσινγκτον που βρισκόταν, ότι «πιθανή επιμονή για κούρεμα των καταθέσεων σε κυπριακές τράπεζες θα οδηγήσει την Κύπρο σε έ- ξοδο από την Ευρωζώνη». Το βράδυ της Τρίτης ο κ. Νεοφύτου είχε δείπνο με τον Αθανάσιο Ορφανίδη (άσχετο μεν αλλά), ενώ φτάνοντας την Κύπρο νέρωσε τη δήλωσή του με «διόρθωση» που έλεγε ότι η από πλευράς ΔΝΤ «επιμονή σε τέτοιους απαράδεχτους όρους «ισοδυναμεί με (από μέρους τους) υπόδειξη της πόρτας εξόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Ευρωζώνη». Η εκδίκηση της γυφτιάς Η δήλωση Αβέρωφ, θύμισε όμως την κυπριακή παροιμία «μιάλον βούκκον βάλε μιάλον λόον μεν πεις». Διότι, αγαπητέ Αβέρωφ, θα ανακαλέσω στη Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Ανδρέας Πιτσιλλίδης Για την πληρωμένη απάντηση που έδωσε στη Σύνοδο και ιδιαιτέρως για εκείνο το, «ευτυχώς που δεν ζούμε στην εποχή του σκοταδισμού που λογόκριναν και φίμωναν ανθρώπους χωρίς επιχειρήματα αλλά μόνο με ατεκμηρίωτους προπηλακισμούς». μνήμη σας τη δήλωση Άντρου Κυπριανού τον περασμένο Σεπτέμβρη, όταν η κυβέρνηση Χριστόφια διαπραγματευόταν το Μνημόνιο, ο οποίος είπε ότι η Λευκωσία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο εξόδου της από το ευρώ εάν της επιβληθεί υπερβολική λιτότητα στο υπό επεξεργασία Μνημόνιό της. Θα σας θυμίσω ότι το μόνο που δεν ζητήσατε τότε, όλοι οι αντιπολιτευόμενοι, ήταν να καεί ο Ά- ντρος Κυπριανού στην πυρά Τώρα, ελπίζω να α- ντιληφθήκατε πόσα απίδια πιάνει ο σάκος! Ο λακές του Χριστόφια Κάτι άλλο που η στήλη, δεν θα αφήσει ασχολίαστο, διότι ο διάολος έσπασε ξανά το ποδάρι του τώρα είναι ότι προκαλεί απορία το γεγονός ότι το ΔΝΤ δεν αποδέχεται την έκθεση της Pimco για τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Δηλαδή ενώ η ίδια η Τρόικα ζήτησε και έδωσε τους όρους εντολής για τον διαγνωστικό έλεγχο της Pimco ε- ντούτοις δεν τους ικανοποίησαν τα ποσά που προέκυψαν από τον έλεγχο (8,9 δισ. το ακραίο), διότι είναι προφανώς χαμηλά και δεν πιάνουν τους δικούς τους στόχους. Έτσι το ΔΝΤ επιμένει στους δικούς του υπολογισμούς του και στον αρχικό αριθμό που κατέληξε το ίδιο τον Ιούνιο του 2012, δηλαδή στα τα 10 δισ. ευρώ! Αυτό, έστω και αργά, καταρρίπτει της κατηγορίες Αβέρωφ και Νικόλα ότι η Κεντρική Τράπεζα «φούσκωσε» τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και πως ο Δημητριάδης είναι λακές του Χριστόφια. Φυσικά, κατανοούμε ότι η πολιτική σήμερα είναι ένα παιχνίδι εντυπώσεων και διαπλοκής αλλά ρε γαμώτο όχι και εις βάρος του τόπου σου την ώρα που καίγεται Γυμνάσια στον Ντάουνερ Του έχουν κάνει και στο παρελθόν του Ντάουνερ οι Ρώσοι «γυμνάσια», του τα έκαναν και πάλι. Ήθελε ο Αυστραλός ειδικός σύμβουλος του γ.γ. για το Κυπριακό, ολοκληρώνοντας τις συναντήσεις του στην Κύπρο, να έλθει στη Νέα Υόρκη για να ενημερώσει το Σ.Α. για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και να διαβουλευθεί με το αφεντικό του και τους υπολοίπους της Γραμματείας. Αλλά, για ακόμη μία φορά οι Ρώσοι του είπαν ένα «γιατί παρακαλώ, τι έχετε να μας πείτε για εξελίξεις που δεν έγιναν εδώ και μήνες» και του έκοψαν τον βήχα. Συζήτηση στο Σ.Α. δεν πρόκειται να γίνει, ή όπως μας έλεγε κάποιος Ρώσος διπλωμάτης χαριτολογώντας, αν ο κ. Ντάουνερ θέλει να καταγγείλει στο Σ.Α. την πλευρά που διέκοψε τις συνομιλίες την 1η Ιουλίου, είναι ευπρόσδεκτος να το πράξει. Βέβαια, ο Αλέξανδρος θα έλθει, γιατί κρίνει πως θα πρέπει ο ίδιος αυτοπροσώπως να ενημερώσει τον γ.γ. για το πώς βλέπουν τα πράγματα οι δύο ηγέτες και να χαράξουν τα βήματα της νέας διαδικασίας. Και αφού ε- πέμεινε, δεν του χάλασαν το χατίρι. Μίλησε η δικαιοσύνη Τελικά αποφάνθηκε το δικαστήριο ότι δεν μπορεί ο κάθε επιτήδειος να κάνει δύο χαρτιά και να κλέβει την εταιρεία του άλλου, διότι είδε φως στο Τμήμα του Εφόρου Εταιρειών και μπήκε. Ο λόγος για το σκάνδαλο με τα εμπιστεύματα και τις εταιρείες που τους έβαζαν χέρι διάφοροι που η «Κ» αποκάλυψε εδώ και μήνες. Μία, λοιπόν, από τις υποθέσεις (βλ. κλοπής) κατέληξε στο δικαστήριο, η πλάκα μάλιστα είναι ότι στην προκειμένη φώναζε ο κλέφτης για να φοβηθεί ο νοικοκύρης, αλλά το δικαστήριο είπε ώς εδώ και μη παρέκει. Εντιμότατη κυρία Δημητριάδου respect, διότι είχαμε φτάσει να νομίζουμε ότι η δικαιοσύνη εκτός από τυφλή είναι και κωφή αλλά και παχύδερμη. Όμως, Εντιμοτάτη, μάθετε ότι το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών, δυστυχώς συνεχίζει το ίδιο βιολί. Αν διαφωνείτε κ. Έφορε, απαντήστε παρακαλώ, πως η εταιρεία catenda ltd κύριος μέτοχος στην εταιρεία K.s.trust ltd, έχει αλλάξει χέρια και έχουν χάσει οι νόμιμοι ιδιοκτήτες της 40 εκατ. ευρώ; Μπορείτε να μας πείτε αν το δικηγορικό γραφείο που εμπλέκεται στη συγκεκριμένη απάτη έχει σχέση και με άλλες τέτοιες υποθέσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας ; Οφείλει η νέα κυβέρνηση να ορίσει άμεσα ερευνώντα λειτουργό ή και ποινικό ανακριτή για να επιληφθούν των ατασθαλιών και της κακής έως ύποπτης εφαρμογής του περί ε- ταιρειών νομού Κεφ Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΒΟΛΕΣ Η σημειολογία του Προέδρου και η ιστορία του Άντη Toυ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΑΡΗ Á Έγραψε ιστορία ο Άντης, ο αγαπημένος εγγονός του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, το γούρι του Νίκου Αναστασιάδη. Με τον παππού στην κάλπη, με τον παππού στο Προεδρικό, με τον παππού στην τελευταία συνάντηση με τον απελθόντα Πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια, με τον παππού και στις αναμνηστικές φωτογραφίες. Δεν ξέρω τι λένε οι ψυχολόγοι και οι άλλοι ειδικοί για την υπερ-προβολή του παιδιού, αλλά ξέρω ότι η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης απαγορεύει την προβολή παιδιών και επικαλείται γνωματεύσεις ψυχολόγων. Ξέρω και αγαθή έγνοια της καλής μου θείας, για το α- δελφάκι του Άντη και τα άλλα εγγονάκια του Νίκου Α- ναστασιάδη, τα οποία «ρίχθηκαν» και τέθηκαν στο περιθώριο. Δεν είναι σωστά πράγματα αυτά, μονολογούσε, θα ζηλέψουν τα άλλα μωρά, για τις διακρίσεις που κάνει ο παππούς. Ανησυχητική και η απορία του καλού φίλου, για τη συμπεριφορά του Άντη στο σχολείο, αλλά και απέναντι στους δασκάλους και τους συμμαθητές του. Τελικά όλοι οι παππούδες ακόμη και οι Πρόεδροι πλήττουν από αγάπη τα παιδιά των παιδιών τους, που είναι δύο φορές παιδιά τους. Á Ο αείμνηστος ιστορικός πρωθυπουργός Ελλάδας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, έλεγε ότι στέγνωσε την ψυχή του για να κυβερνήσει την Ελλάδα. Οι πολιτικοί αναλυτές και οι επικοινωνιολόγοι, σε όλο τον κόσμο, υποδεικνύουν ότι οι ηγέτες δεν δικαιούνται ούτε να κλαίνε, ούτε να δακρύζουν, ούτε βεβαίως και να δείχνουν τις «μικρές» τους αδυναμίες. Ο λαός σε όλο τον κόσμο, θέλει τον ηγέτη του, θέλει τον Πρόεδρό του, θέλει τον άνθρωπο που τον διοικεί, να είναι ο «στύλος» και το «αγκωνάρι» στο οικοδόμημα του κράτους. Θέλει τον ηγέτη του, να προσωποποιεί την έννοια της ασφάλειας και να καλύπτει τους φόβους του, για την επιβίωση του, για τη δουλειά του, για το μέλλον των παιδιών του. Ο πολίτης δεν θέλει τον ηγέτη του, ούτε να κλαίει, ούτε να φοβάται, ούτε βεβαίως να λαμβάνει αποφάσεις, με συναισθηματικά κριτήρια. Τον θέλει να βρίσκεται δίπλα του, στις δύσκολες εθνικές ώρες και να λαμβάνει αποφάσεις όταν ο ίδιος αδυνατεί να σκεφτεί από τον πόνο και τη θλίψη. Και σίγουρα δεν θέλει τον Πρόεδρό του, ούτε να παίζει με γελωτοποιούς ούτε βεβαίως να μιλά όπως μιλούν οι άνθρωποι στον καφενέ. Á Πέραν από τις θεωρίες και τους κανόνες περί ηγετών, οι οποίοι θεσπίζονται για να παραβιάζονται, υ- πάρχει και η σημειολογία της εξουσίας. Αυτοί που μετέτρεψαν τη σημειολογία της εξουσίας, σε πραγματική τέχνη, ήταν οι αρχαίοι έλληνες και ακολούθως οι Βυζαντινοί. Οι αυτοκράτορες συναντούσαν τους ξένους απεσταλμένους, καθήμενοι με πανύψηλους θρόνους και με φωτισμό που δημιουργούσε μυστήριο για το πρόσωπο του αυτοκράτορα. Σημαντικές ή- ταν και οι δαιδαλώδεις διαδικασίες για τις συναντήσεις, οι οποίες ήταν και πολύωρες. Μάλιστα οι απεσταλμένοι περιέγραφαν αργότερα τις συναντήσεις, ως συναντήσεις με το υπερπέραν. Αλλά και σε επίπεδο εκκλησιαστικό, οι ακολουθίες στον Ναό της Θεού Σοφίας (Αγία Σοφία) μετέφεραν τους πιστούς, με τον φωτισμό, τις τοιχογραφίες, το λιβάνι και τις ψαλμωδίες σε άλλες διαστάσεις. Είναι χαρακτηριστική η ι- στορική αναφορά, ότι οι Ρώσοι όταν αναζητούσαν χριστιανικό δόγμα για να ασπαστούν, διάλεξαν την Ορθοδοξία, παρακολουθώντας τη Θεία Λειτουργία, στην Αγία Σοφία, το ναό που χαρακτηρίζεται ως αρχιτεκτονικό θαύμα. Αλλά και σήμερα όλα τα κράτη, έ- χουν πρωτόκολλο, έχουν θεσμοθετήσει ιεραρχία και διαθέτουν για του ηγέτες τους, ένα σωρό προνόμια, για να ξεχωρίζουν από τους πολίτες. Διαμένουν σε ι- στορικά μέγαρα, ενώ διακινούνται με αυτοκινητοπομπές, οι οποίες στόχο δεν έχουν μόνο την ασφάλεια του προσώπου, αλλά και την ανάδειξη της εξουσίας του κράτους. Á Η απαξίωση των πολιτικών και της πολιτικής στην Κύπρο, ξεκινά από τον λαϊκισμό και φθάνει μέχρι τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Από τα πιο απλά, μέχρι και τα πολύ σύνθετα. Δεν είναι δυνατόν να εισέρχονται ε- ντός του Προεδρικού Μεγάρου ή της Βουλής, άντρες χωρίς γραβάτα ή γυναίκες με σπορ ενδυμασία, βεβαίως αυτοί που θα συναντήσουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή τον πρόεδρο της Βουλής. Ούτε βεβαίως οι υπουργοί και οι άλλοι αξιωματούχοι, είναι σωστό να προβαίνουν σε δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης, χωρίς την επίσημη ενδυμασία. Ο κανόνες θα πρέπει να καλύπτουν και τους λειτουργούς του Τύπου, οι οποίοι πρέπει να είναι και διαπιστευμένοι. Το «ράσο μπορεί να μην κάνει τον παπά» αλλά και ο παπάς χωρίς ράσο δεν είναι παπάς. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

9 09-POLITIKI_KATHI 3/8/13 7:27 PM Page 9 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η εκλογή Αναστασιάδη δημιουργεί προϋποθέσεις για πρόοδο στο Κυπριακό, επικαλούμενη τη θετική στάση που τήρησε το 2004 ως πρόεδρος του ΔΗΣΥ απέναντι στο Σχέδιο Ανάν. Διέξοδο στο Κυπριακό αναζητεί η Άγκυρα Ρητορική αναδίπλωση Τουρκίας, η οποία βρίσκεται σε κλοιό προβλημάτων Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας και λίγες ώρες μετά το τέλος της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, η Άγκυρα έστειλε νέα μηνύματα συνεργασίας και συμφιλίωσης στη Λευκωσία. «Δεν επιθυμούμε ένταση στην Κύπρο. Θεωρούμε πολύ θετική εξέλιξη τη δημιουργία της νέας κυπριακής κυβέρνησης. Ο κ. Αναστασιάδης μπορεί να πραγματοποιήσει θετικά βήματα. Παρακολουθούμε από κοντά τις εξελίξεις», υπήρξε το μήνυμα του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, προς τη νέα κυβέρνηση της Κύπρου. Προτείνοντας την ίδρυση ενός νέου κυπριακού κράτους, το οποίο θα βασίζεται στη στενή συνεργασία των δύο μεγάλων κοινοτήτων της νήσου και στη μελλοντική στενή συνεργασία της Κύπρου με την Τουρκία στο πεδίο της οικονομίας, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επιχείρησε να εκπέμψει ένα θετικό μήνυμα για το μέλλον της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία, το τελευταίο διάστημα, αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα σε πάρα πολλά «μέτωπα». Την τελευταία περίοδο, τη στιγμή που οι σχέσεις της Τουρκίας με τους ανατολικούς και νότιους γείτονές της χαρακτηρίζονται από μεγάλη ένταση και στρατιωτική κινητικότητα, οι σχέσεις της Άγκυρας με τη Δύση και κυρίως τις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν νέες αναταράξεις. «Σε πολλά πεδία αντιμετωπίζουμε σαρωτικά προβλήματα. Η ενδεχόμενη ομαλοποίηση των σχέσεών μας με την Κύπρο και την Ελλάδα θα μας εξασφάλιζε ένα περιθώριο ανάσας», επισημαίνει χαρακτηριστικά στην «Κ» τουρκική πηγή, η οποία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στο επιτελείο του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών. Η ίδια πηγή προσθέτει: «Διαφωνίες σε διάφορα σημαντικά ζητήματα έρχονται να αφήσουν < < < < < < < Πονοκέφαλος για την κυβέρνηση Ερντογάν τα ανοικτά μέτωπα με Συρία, Ιράκ, Ισραήλ τη σκιά τους στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Στη νέα περίοδο, αν όχι ολόκληρη η αμερικανική κυβέρνηση, σίγουρα μια μερίδα της Ουάσινγκτον αισθάνεται την ανάγκη να ασκήσει έντονη κριτική στον Τούρκο πρωθυπουργό και στον στενό κύκλο των συνεργατών του. Αυτή είναι μια νέα, άκρως σημαντική εξέλιξη, την οποία θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας». Οι ανησυχίες Μετά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Άγκυρα στις σχέσεις της με την Τεχεράνη, τη Βαγδάτη και τη Δαμασκό, μια σειρά σοβαρών ζητημάτων έρχονται να δημιουργήσουν πολλά ερωτηματικά για το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Στη νέα περίοδο, η σύσφιξη των σχέσεων της Άγκυρας με το αυτόνομο Κουρδιστάν του Βορείου Ιράκ και κυρίως η πρόσφατη ενεργειακή συμφωνία της Τουρκίας με τον Μασούτ Μπαρζανί έχουν θορυβήσει την Ουάσινγκτον. Πριν από λίγες ημέρες, η Άγκυρα υπέγραψε με το αυτόνομο Κουρδιστάν μια πολύ σημαντική ενεργειακή συμφωνία, η οποία προβλέπει την εκμετάλλευση και τη μεταφορά στη Δύση του ιρακινού πετρελαίου (Βόρειο Ιράκ). Η Ουάσινγκτον πιστεύει ότι η συγκεκριμένη κίνηση της Άγκυρας έρχεται να δώσει διαστάσεις στο πολιτικό χάος, το οποίο επικρατεί το τελευταίο διάστημα στο Ιράκ. «Το Ιράκ διαμελίζεται. Εμείς πρέπει να εξασφαλίσουμε σιίτες συμμάχους, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν την ακτίνα δράσης του Ιράν στο εσωτερικό του Ιράκ. Με τις τελευταίες κινήσεις της η Άγκυρα ρίχνει λάδι στη φωτιά και αποξενώνει τους σιίτες», φαίνεται πως είναι η άποψη η οποία επικρατεί στην αμε- ρικανική πρωτεύουσα. Η Άγκυρα διαφωνεί με τη συγκεκριμένη άποψη και ταυτοχρόνως ασκεί μεγάλη πίεση στην Ουάσινγκτον για να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για την ανατροπή του συριακού καθεστώτος. «Χάνουμε χρόνο και ενισχύονται οι ριζοσπάστες ισλαμιστές. Οι ΗΠΑ πρέπει να εμπλακούν στον πόλεμο», φαίνεται πως είναι η επίσημη γραμμή της Άγκυρας, την οποία μεταβίβασε πριν από λίγες εβδομάδες στην Ουάσινγκτον ο στενός συνεργάτης του κ. Νταβούτογλου, Φεριντούν Σινιρλίογλου. Η Ουάσινγκτον αποκλείει το ενδεχόμενο στρατιωτικής εμπλοκής της στον εμφύλιο της Συρίας. Το Ιράκ και η Συρία δεν είναι τα μοναδικά ζητήματα τα οποία δημιουργούν αναταράξεις στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η κριτική που ασκεί ο Ερντογάν στη Δύση, στην Ε.Ε., καθώς και οι πρόσφατες αναφορές του περί συμμετοχής της Τουρκίας στο Σύμφωνο της Σανγκάης, έχουν αντιμετωπιστεί με έντονο προβληματισμό στην Ουάσινγκτον. Την ίδια στιγμή, η αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας σε ό,τι αφορά την ομαλοποίηση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων έρχεται να δώσει διαστάσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Από την άλλη, στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο, το αδιέξοδο στο Κουρδικό, η λαϊκιστική ρητορική και ο αυταρχισμός του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος προκαλούν προβληματισμό στην αμερικανική πρωτεύουσα. Σε μια περίοδο, λοιπόν, κατά την οποία οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρά εμπόδια και προβλήματα, η Άγκυρα στρέφει την προσοχή της στο Κυπριακό και τοποθετείται αισιόδοξα για το μέλλον των συνομιλιών, τουλάχιστον σε λεκτικό επίπεδο. Με αυτό τον τρόπο, η τουρκική κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανιστεί ότι επιθυμεί να εξασφαλίσει πρόοδο σε ένα σημαντικό πεδίο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, λίγους μόλις μήνες πριν από τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις του ΑΡΘΡΟ / Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ EΛΛΙΣ Η επίσκεψη Σαμαρά στην Τουρκία Κατά την πρώτη του επίσκεψη στην Τουρκία ως πρωθυπουργός ο Αντώνης Σαμαράς εμφανίσθηκε συγκρατημένος και απέφυγε τις υπερβολές. Η μακρά συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν του έδωσε την ευκαιρία να αποτιμήσει, ο ίδιος, σε προσωπικό επίπεδο, και όχι μέσα από το φίλτρο αναλύσεων συνεργατών και διπλωματών, τον ισχυρό άνδρα της γείτονος. Παράλληλα, είχε την ευκαιρία να υπογραμμίσει τη σημασία που αποδίδει στην πολυεπίπεδη συνεργασία των δύο χωρών σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που άπτονται της καθημερινότητας, αλλά και να εκθέσει με ειλικρίνεια στον κ. Ερντογάν τις ανησυχίες που προκαλούν κάποιες συμπεριφορές της γείτονος. Στο πλαίσιο αυτό, κατέθεσε τη διαχρονική και διακομματική ελληνική θέση σχετικά με τα «ακανθώδη» ζητήματα, η οποία συμπυκνώνεται στην προβολή του διεθνούς δικαίου ως βάσης για τη διευθέτηση διαφορών, σε αντίθεση με την «προτίμηση» της Τουρκίας για την αναζήτηση λύσεων μέσα από διάλογο και διμερείς διαπραγματεύσεις, θέση που είναι βέβαιο ότι επανέλαβε ο συνομιλητής του. Η πρώτη άμεση εμπλοκή του κ. Σαμαρά στη διαχείριση της δύσκολης αυτής σχέσης στο ανώτατο επίπεδο πήγε καλά. Ο Ελληνας πρωθυπουργός έφυγε μάλλον ικανοποιημένος από την Κωνσταντινούπολη, με την έννοια ότι, αν και φυσικά δεν λύθηκαν ως διά μαγείας τα μείζονα ζητήματα που χωρίζουν τις δύο χώρες, έγινε ένα καλό βήμα, όχι μόνο σε προσωπικό, αλλά και σε θεσμικό επίπεδο, με την υπογραφή 25 συμφωνιών, το οποίο εκ των πραγμάτων αποτελεί προϋπόθεση για την όποια πρόοδο μπορεί να επιτευχθεί στην πορεία. Υπό αυτό το πρίσμα ερμηνεύεται και η δήλωσή του ότι ήταν μια «καλή μέρα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις». Εχοντας ζυγίσει με πολλή προσοχή τα δεδομένα, στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ο κ. Σαμαράς απέφυγε μια κλιμάκωση που εγκυμονεί κινδύνους και επέλεξε την οδό της μετριοπάθειας και των «μικρών βημάτων». Δεν βιάζεται, έχοντας διδαχθεί από καλοπροαίρετες απόπειρες του παρελθόντος, οι οποίες, όμως, δεν απέφεραν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, άρχισε να οικοδομεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τη γείτονα και καλή προσωπική χημεία με τον παντοδύναμο ηγέτη της. Γράφοντας αυτή τη στήλη από την Κωνσταντινούπολη, έπειτα από συνομιλίες με κορυφαίους Τούρκους αξιωματούχους, εισπράττω μια αίσθηση εκτίμησης προς τον κ. Σαμαρά, ιδιαίτερα μετά την παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας που προηγήθηκε, αλλά και προθυμία να εργασθούν μαζί του με στόχο την πλήρη ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων και τη λύση του Κυπριακού. Το κατά πόσον οι διαβεβαιώσεις αυ- τές είναι ειλικρινείς μένει να αποδειχθεί. Ομως, ευλόγως τίθεται ένα ζήτημα διάστασης μεταξύ λόγων και έργων, διότι μπορεί οι κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου να δηλώνουν ότι θέλουν να λύσουν τα προβλήματα ειρηνικά και χωρίς προκλήσεις, αλλά ταυτόχρονα προβαίνουν σε μονομερείς ενέργειες που δεν βοηθούν και ενίοτε δυναμιτίζουν το κλίμα, όπως την παραχώρηση στην κρατική επιχείρηση πετρελαίου της Τουρκίας άδειας για έρευνες σε περιοχές που αγγίζουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Ελπίζεται ότι δεν θα υπάρξει συνέχεια, ούτε φυσικά κλιμάκωση με τη διενέργεια ερευνών στην ελληνική επικράτεια. Ο κ. Σαμαράς κινείται προσεκτικά, με προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και προσδίδοντας ευρωπαϊκή διάσταση στις έρευνες για τον πιθανό εντοπισμό κοιτασμάτων στον υποθαλάσσιο χώρο της Ελλάδας. Εάν δημιουργηθεί το κατάλληλο κλίμα και αν έχει τη στήριξη των κυβερνητικών εταίρων, και γιατί όχι, ακόμη και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα μπορούσε να αγγίξει στην πορεία τα «δύσκολα ζητήματα», υπό την προϋπόθεση ότι ο κ. Ερντογάν θα τον «διευκολύνει» με ενέργειες που θα αποδεικνύουν στον ελληνικό λαό ότι όντως επιθυμεί να ξεπερασθούν οι πληγές του παρελθόντος και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ l 9

10 10-POLITIKH_KATHI 3/8/13 7:34 PM Page l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Τη διεξαγωγή έρευνας για το ηλεκτρονικό τσιγάρο ανακοίνωσε το γαλλικό Υπουργείο Υγείας Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» Δουλειά, διαφάνεια και συναίνεση στο αέριο n Ο Γιώργος Λακκοτρύπης έθεσε ως πρώτη προτεραιότητα τον στρατηγικό σχεδιασμό στο φυσικό αέριο n Δρομολογείται η απόκτηση επιπλέον τεχνογνωσίας για το προσωπικό της Υπηρεσίας Ενέργειας και η προσωρινή πλήρωση της θέσης του διευθυντή Συνέντευξη στη ΜΙΡΑΝΤΑ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ Ο Γιώργος Λακκοτρύπης είναι από τα νεότερα σε ηλικία μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, με σπουδές στα μαθηματικά, την πληροφορική και τη διοίκηση επιχειρήσεων. Εργάστηκε πάνω από δέκα χρόνια στη Microsoft, πρώτα ως διευθύνων σύμβουλος στα γραφεία Κύπρου και Μάλτας και αργότερα ως διευθυντής Κεντρικής και Ανατ. Ευρώπης. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του CIPA και της ΔΕΦΑ. Έχει δύο κόρες εννέα ετών. Η πρώτη πολιτική πράξη του νέου υπουργού Ε- νέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Γιώργου Λακκοτρύπη, να επεκτείνει για άλλες 40 ημέρες το πλαφόν στο γάλα προς όφελος των καταναλωτών, εξέπληξε ευχάριστα τους καταναλωτές. Στη συνέντευξή του στην «Κ» εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την απόφαση τρεις η- μέρες αφότου ανέλαβε καθήκοντα και δεσμεύεται ότι θα παρακολουθεί τις τιμές στην αγορά αναμένοντας μειώσεις με την κατάργηση, στο τέλος του μήνα, του έκτακτου τέλους στους λογαριασμούς της ΑΗΚ. Φυσικά, η πρώτη του προτεραιότητα, και μέτρο επιτυχίας για τον ίδιο στο πόστο που ανέλαβε, είναι να φέρει εις πέρας τον στρατηγικό σχεδιασμό για το αέριο, ώστε να αρχίσει η ανάπτυξη της βιομηχανίας των υδρογονανθράκων. Είστε πέντε εργάσιμες μέρες υπουργός. Προλάβατε να θέσετε προτεραιότητες; Τολμώ να πω ναι. Δεν έχουμε μεγάλα περιθώρια χρονοτριβής. Τα θέματα είναι τόσο πολυσύνθετα στο Υπουργείο Εμπορίου και ο χρόνος πιέζει. Είναι κατ αρχάς το μέγα θέμα του αερίου. Πρέπει να αποφασίσουμε τη διοικητική δομή όλου του «οικοσυστήματος» που θα ασχολείται με τους υδρογονάνθρακες. Δεν μπορούμε να λειτουργούμε α- ποσπασματικά... Με την πρώτη επαφή έχετε κιόλας διαπιστώσει ότι υπάρχουν κενά στη στρατηγική για τους υ- δρογονάνθρακες. Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν υπάρχει κανένας οδικός χάρτης που να μας καθοδηγεί για το πώς θα γίνει η ανάπτυξη της βιομηχανίας του αερίου. Σίγουρα έγιναν πολλά πράγματα μέχρι εδώ και είναι προς τιμήν όλων όσοι δούλεψαν στον τομέα. Έχετε όμως δίκαιο. Λείπει μια στρατηγική. Μια σωστή οργανωτική δομή με σωστά χρονοδιαγράμματα και σωστούς θεσμούς, για να μπορέσουν να γίνουν τάχιστα όλα όσα έχουμε ενώπιόν μας. Έχουμε κάποιους οργανισμούς, έχουν στηθεί κάποιες εταιρείες που θα λειτουργήσουν, αλλά όταν μιλάμε για νορβηγικό μοντέλο σίγουρα είναι πολύ πιο σύνθετο απ ό,τι ένα-δυο θεσμοί ή οργανισμοί. Μιλάμε για θέματα εξερεύνησης, εξόρυξης, εκμετάλλευσης και διαχείρισης των συμφωνιών με τις εταιρείες, έχουμε θέματα χερσαίων και υποθαλάσσιων αγωγών, τερματικού, χωροταξικά ζητήματα που πρέπει να λυθούν στο Βασιλικό, θέματα περιβάλλοντος, ασφάλειας, ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ακτογραμμή. Μέσα στις άμεσες προτεραιότητές μας είναι να προχωρήσει η δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση, καθώς και η ενδιάμεση λύση για την έλευση του φυσικού αερίου για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής. Η ενδιάμεση λύση, εάν φυσικά είναι συμφέρουσα, είναι για εμάς σημαντικό έργο υποδομής, που ευελπιστούμε ότι θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και σαφώς πολύτιμη για το μέλλον τεχνογνωσία από πλευράς της ΑΗΚ αλλά και των εργολάβων που θα βοηθήσουν να στηθούν οι υποδομές. Όλα αυτά απαιτούν να χτιστεί μια σωστή οργανωτική δομή. Και δεν μπορεί να τα κάνει μόνος του ένας οργανισμός. Θα επανεξεταστούν σε αυτό το πλαίσιο και οι θεσμοί που ήδη υπάρχουν; Είναι κάτι που κοιτάζουμε αυτή τη στιγμή. Μελετούμε το νορβηγικό μοντέλο στην ολότητά του για να μπορέσουμε να αντλήσουμε γνώση. Ο Σόλων Κασίνης ήδη έφυγε από διευθυντής της Υπηρεσίας Ενέργειας και είναι στην υπηρεσία της ΚΡ.ΕΤ.Υ.Κ. Αυτή τη στιγμή έχετε ενώπιόν σας μια καυτή κενή θέση που χρειάζεται να πληρωθεί και μια υποστελεχωμένη υπηρεσία. Τι θα κάνετε; Έχουμε πολύ ικανά άτομα και έχω ήδη ζητήσει Αν δεν δεσμευόμουν για διαφάνεια, δεν θα αναλάμβανα αυτή την τιμητική αλλά ταυτόχρονα και βαριά ευθύνη τού να είμαι υπουργός Ενέργειας από τη γενική διευθύντρια του Υπουργείου να ε- τοιμαστεί ένα σχέδιο με την τεχνογνωσία που θα πρέπει να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι στην Υπηρεσία Ενέργειας και τις επιπρόσθετες ανάγκες στελέχωσης που υπάρχουν. Είναι ουσιώδες αυτή η υπηρεσία να στελεχωθεί σωστά και με τη σωστή τεχνογνωσία, για να συμμετάσχει στον βαθμό που θα της ανατεθεί στην οργανωτική δομή που προανέφερα. Στη θέση του διευθυντή Υπηρεσίας Ενέργειας θα διοριστεί αναπληρωτής σε πρώτη φάση. Αυτό έχει ήδη δρομολογηθεί. Όλες οι νέες θέσεις στο Δημόσιο έχουν παγώσει. Θα ζητήσετε εξαίρεση για να προσληφθούν άτομα στον σημαντικό αυτό τομέα; Από τη στιγμή που λέμε πως το θέμα των υ- δρογονανθράκων είναι σημαντικό για τον τόπο, θα πρέπει να γίνουν εκείνες οι τομές για να τον στηρίξουμε και να τον αναπτύξουμε το ταχύτερο δυνατόν. Αυτό θα ήταν λογικό. Αλλά όλα αυτά θα τύχουν αξιολόγησης και θα ληφθούν αποφάσεις ανάλογα με το πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου και στα πλαίσια της νομοθεσίας. Ο τομέας της ενέργειας επιτρέπει λίγη περισσότερη ευελιξία, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια. Δεν μπορείς για τόσο σημαντικά ζητήματα να κάνεις πράγματα αυθαίρετα. Η διαφάνεια είναι η λέξη-κλειδί σε έναν τομέα αξίας δισεκατομμυρίων. Μέχρι σήμερα υπήρξε συσκότιση. Εσείς δεσμεύεστε για διαφάνεια; Αν δεν δεσμευόμουν, δεν θα αναλάμβανα αυτή την τιμητική αλλά ταυτόχρονα και βαριά ευθύνη τού να είμαι υπουργός Ενέργειας. Γιατί οι πράξεις μας σήμερα θα καθορίσουν το μέλλον μας για τις επόμενες δεκαετίες... Έχοντας όλα αυτά στο μυαλό, εμείς θα επιδιώξουμε τη μέγιστη δυνατή συναίνεση. Για τον στρατηγικό σχεδιασμό για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου θέλουμε να συμφωνήσουμε με όλες τις δυνάμεις, ώστε να υπάρχει μια δεσμευτική, συμφωνημένη βάση στον τρόπο χειρισμού, με μικρή ευχέρεια απόκλισης από τα συμφωνημένα σχέδια από πλευράς των κυβερνήσεων που θα ακολουθήσουν. Θεωρώ επίσης βασικό το να προσέξουμε τους θεσμούς που θα εγκαταστήσουμε, για να μη συμβεί ξανά αυτό που συνέβη με τις τράπεζες. Όπου συγκεκριμένοι οργανισμοί επεκτάθηκαν σε μεγέθη πιο μεγάλα από την οικονομία της Κύπρου. Αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τον τόπο. Πρέπει να είμαστε σωστοί και να έχουμε οργανωτική δομή, γιατί μιλάμε για τεράστια έργα υποδομής και έσοδα στην περίπτωση του αερίου. Με τον εκτελεστικό πρόεδρο της ΚΡ.ΕΤ.Υ.Κ. συναντηθήκατε; Την περασμένη Δευτέρα ήταν η πρώτη μας συνάντηση. Ενημερώθηκα για το μέχρι πού έχουμε φτάσει. Κάναμε μια σύντομη συζήτηση και αναμένω μια πιο ενδελεχή ενημέρωση αύριο (σ.σ. την Παρασκευή). «Έρχονται χρήματα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις» Στόχος να ανοίξουν θέσεις εργασίας στον τομέα του αερίου, του τουρισμού, της τεχνολογικής επέκτασης, των επενδύσεων ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Παρέμβαση στα πολιτικά δρώμενα Είστε καινούργιος στον χώρο της πολιτικής. Πώς θέλετε η παρουσία σας στα πολιτικά πράγματα να επηρεάσει θετικά την πολιτική ζωή αλλά και την κοινωνία; Ανέλαβα αυτό το πόστο ακριβώς γιατί θεωρώ τον εαυτό μου τεχνοκράτη. Ναι, ανήκω σε πολιτικό χώρο αλλά δεν είμαι έντονα πολιτικοποιημένος. Επιθυμία μου είναι να βρω διεξόδους στα ζητήματα με τα οποία θα ασχοληθώ, ώστε να ληφθούν από την Πολιτεία αποφάσεις, με τη μέγιστη δυνατή συναίνεση, που θα επηρεάσουν θετικά το μέλλον αυτού του τόπου. Θα πω ότι έκανα καλή δουλειά εάν μπορέσω να εφαρμόσω μια στρατηγική, ειδικά για το θέμα του φυσικού αερίου, η οποία να βρίσκει όλες τις δυνάμεις της Πολιτείας σύμφωνες. Μια τέτοια στρατηγική θα είχε και συνέπεια και συνέχεια α- νεξαρτήτως κυβέρνησης, με τις ό- ποιες φυσικά βελτιώσεις μπορούν να γίνονται στο μέλλον σε αυτό το σχέδιο. Θα επηρεάσετε θετικά και την εικόνα της πολιτικής στα μάτια των πολιτών; Υπάρχουν διαχρονικά προβλήματα που πρέπει να λύσουμε. Μέσα στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου υπάρχουν τα πλάνα για να λυθούν διαχρονικά προβλήματα που επηρεάζουν την εμπιστοσύνη του κόσμου έναντι των θεσμών, και αυτός ήταν κι ένας α- πό τους λόγους για τους οποίους αποδέχτηκα αυτή την τιμή τού να είμαι υπουργός. Πρέπει να αναβαθμιστεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις θεσμικές εξουσίες. Ναι, θα ήθελα κάποια ουσιαστικά ζητήματα, ζωτικά για τον λαό της Κύπρου, να μη γίνονται θέμα για πολιτική κατανάλωση και να μην κρύβουν πίσω τους πολιτικές σκοπιμότητες. Μετά το αέριο τι; Η παρουσία μου χθες (σ.σ. Τετάρτη) στη Γερμανία στην τουριστική έκθεση, έστω και με τη μικρή προειδοποίηση που είχα, καταδεικνύει πόσο σημαντικός είναι ο τουριστικός τομέας για εμάς. Πρέπει τα επόμενα τρία με πέντε χρόνια να έχουμε μια σημαντική επέκταση της τουριστικής περιόδου και να επιμηκύνουμε και τη χειμερινή. Να βελτιώσουμε τις αεροσυγκοινωνίες από και προς τις χώρες-στόχους που έχουμε, ούτως ώστε να βελτιώνονται και τα έσοδα του κράτους. Να πετύχουμε όχι μόνο να έχουμε αύξηση στον αριθμό των τουριστών αλλά και στην κατά κεφαλήν δαπάνη του κάθε τουρίστα. Απαιτείται επανασχεδιασμός του στρατηγικού σχεδίου του ΚΟΤ; Ήδη ξεκινήσαμε από χθες, που ή- μουν με την ηγεσία του Οργανισμού στη Γερμανία, να ξαναβλέπουμε κάποια πράγματα για να βελτιώσουμε το τουριστικό προϊόν. Η ανάπτυξη έργων, όπως γήπεδα γκολφ, μαρίνες και καζίνα, είναι στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου Αναστασιάδη. Θα αναζητήσετε τρόπους στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που πλήττονται πιο πολύ από την κρίση; Αυτό είναι επίσης κορυφαία προτεραιότητα. Το Υπουργείο ετοιμάζει κάποια προγράμματα για την ενθάρρυνση της καινοτομίας για την περίοδο , ώστε να τα διοχετεύσουμε στην οικονομία το συντομότερο. Να πάρουν κάποιες ανάσες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Παράλληλα, η καινοτομία και δεν μιλάμε κατ ανάγκην για τεχνολογική καινοτομία, αλλά για καινοτομία σε προϊόντα, ιδέες ή υπηρεσίες θα αναβαθμίσει ποιοτικά το προϊόν που προσφέρει η κυπριακή αγορά και θα της δώσει πρόσθετη αξία. Προέρχεστε από τον τομέα των τεχνολογιών. Με το συγκεκριμένο Υ- πουργείο, του οποίου προΐστασθε σήμερα, κάνατε στο παρελθόν κάποιες συμφωνίες με τις τρεις προηγούμενες κυβερνήσεις για τεχνολογική αναβάθμιση του Δημοσίου, οι οποίες όμως δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Τώρα που είστε από την άλλη πλευρά, θα επιδιώξετε να τις υλοποιήσετε; Εκείνο ήταν θέμα μιας διαφορετικής περιόδου. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά, με την έννοια ότι μια τεχνολογική αναβάθμιση του Δημοσίου είναι σημαντική, αλλά αναρωτιέμαι εάν αποτελεί προτεραιότητα τη στιγμή που έχεις 65 χιλιάδες άνεργους. Για εμάς το πρώτο ζητούμενο είναι να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας. Μέσα από όλους τους τομείς: της τεχνολογικής επέκτασης, της καινοτομίας, μέσω άλλων επενδύσεων, του φυσικού αερίου, της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Όπως βλέπετε, ο ρόλος αυτού του Υπουργείου είναι καθοριστικός. Αποτελεί την ατμομηχανή της ανάπτυξης. Σίγουρα εκείνο που ε- πείγει είναι η αναχρηματοδότηση των τραπεζών για να επαναρχίσει η ροή του χρήματος στην αγορά. Είστε καλός γνώστης της αγοράς λόγω των θέσεων από τις οποίες υ- πηρετήσατε έως σήμερα. Μετά την υπογραφή της δανειακής σύμβασης, πιστεύετε πως θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την οικονομία; Θα αλλάξει η ψυχολογία όταν ο κόσμος αισθανθεί πως φεύγουμε από τα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αυτό θα δώσει το σήμα σε πολλούς επενδυτές να επιστρέψουν στις αγορές. Και φυσικά θα δοθεί πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πώς μπορούμε να φέρουμε στην Κύπρο επενδυτές; Στο Υπουργείο έχουμε έναν πολύ άξιο οργανισμό, τον Οργανισμό Προσέλκυσης Επενδύσεων, που είναι επιφορτισμένος με αυτή την αρμοδιότητα. Τους είδα ήδη τη Δευτέρα. Τους έδειξα το πρόγραμμα των ταξιδιών μου και τους έχω ζητήσει να μου φέρουν ένα πρόγραμμα συναντήσεων με μεγάλους επενδυτές σε αυτές τις χώρες που ενδεχομένως να ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Κύπρο. Κρίθηκε πολύ θετικά το ότι δεν προλάβατε καλά-καλά να έρθετε στο Υ- πουργείο και δώσατε ήδη δείγματα γραφής στα ζητήματα των καταναλωτών. Έχει παραταθεί για ακόμη 40 μέρες το πλαφόν στο γάλα. Τρεις μέρες μετά που ανέλαβα έληγε το πλαφόν. Και παρ όλο που το πλαφόν και οι υπέρμετρες παρεμβάσεις δεν είναι η φιλοσοφία μας, κρίναμε πως έπρεπε να επιμηκύνουμε το πλαφόν για να προστατεύσουμε τον καταναλωτή μέχρι να έχουμε τον χρόνο να δούμε πώς θα κινηθούμε αποφασιστικά για να λύσουμε αυτό το θέμα της τιμής του γάλακτος οριστικά. Πώς μπορούμε να φροντίσουμε να ομαλοποιηθεί η αλυσίδα του γάλακτος, ώστε να έχει ο καταναλωτής μια προσιτή τιμή. Είχα συναντήσεις και με τον Παγκύπριο Οργανισμό Αγελαδοτρόφων (ΠΟΑ) και με τον Σύνδεσμο Παστεριωτών και όλοι έδειξαν αυτοσυγκράτηση. Προς τιμήν του, ο ΠΟΑ δεσμεύτηκε να εξετάσει θετικά την περίπτωση αναβολής της αύξησης του 1,8 σεντ που είχε προαναγγείλει πριν από μερικούς μήνες. Υπάρχει πάντως μεγάλο πεδίο δράσης για προστασία των καταναλωτών. Στο τέλος του μήνα καταργείται η προσαύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος. Όταν επιβλήθηκε, υπήρξαν αλυσιδωτές αυξήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες. Θα μπορέσετε ως Υπουργείο να πείσετε την αγορά να ρίξει τώρα ανάλογα τις τιμές; Έχουμε το Παρατηρητήριο Τιμών, μέσα από το οποίο μπορούμε να παρακολουθούμε την αγορά. Εάν και όπου χρειάζεται, θα αντιδρούμε δυναμικά. Αναμένουμε ότι σε αυτή τη δύσκολη περίοδο όλοι θα δείξουν αυτοσυγκράτηση. Πρέπει να επιδείξουμε επίσης συλλογικότητα και αλληλεγγύη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα παρακολουθούμε τις τιμές, κι εκεί που βλέπουμε ότι υ- πάρχουν στρεβλώσεις θα προσπαθούμε να τις διορθώνουμε. Είμαι όμως πεπεισμένος πως δεν θα χρειαστεί να παρέμβουμε.

11 11-EPIKEROTHTA_KATHI 3/8/13 8:00 PM Page 11 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Από το παράθυρο του Κεντρικού Αστυνομικού Σταθμού Λεμεσού και του Τμήματος Τροχαίας είναι ορατή η άναρχη, παράνομη και επικίνδυνη στάθμευση και στάση των αστικών λεωφορείων. Παιδιά και άλλοι πεζοί εκτίθενται σε κίνδυνο. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Ο κίνδυνος παραμονεύει σε στάση λεωφορείων «Γραμμή παρανομίας» απέναντι από το Τμ. Τροχαίας της Αστυνομίας Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Κινδυνεύουν άνθρωποι. Ελλοχεύουν πραγματικοί κίνδυνοι για την ασφάλεια διερχομένων, οδηγών κι επιβατών, από την παράνομη κατάληψη των πεζοδρομίων από αστικά λεωφορεία επί της λεωφόρου Λεοντίου Α στο κέντρο της Λεμεσού. Εγείρουμε το θέμα έγκαιρα, ώστε να μην ψάχνουμε εκ των υστέρων για το λάθος. Ειδικά όταν πρόκειται για λάθος που ισοδυναμεί με την αφαίρεση ζωής, ή ανθρώπινου τραυματισμού, που δεν επιδέχεται διόρθωσης. Καθεστώς σχεδόν μόνιμης κατάληψης των πεζοδρομίων από σταθμευμένα λεωφορεία της Εταιρείας Μεταφοράς Επιβατών Λεμεσού, ισχύει για τμήμα της κεντρικής οδού Λεοντίου του Α. Έξω ακριβώς από το κεντρικό κτήριο της Τροχαίας, όπως και της Αστυνομίας Λεμεσού. Ο παρακείμενος σταθμός μετεπιβίβασης επιβατών, στις εγκαταστάσεις του παλιού νοσοκομείου, «φέρνει» δεκάδες λεωφορεία στο πλέον ακατάλληλο μέρος, που ταλαιπωρείτο και πριν από τη συγκεκριμένη «οδική ρύθμιση» από ελλείψεις χώρων στάθμευσης και την πρόκληση συχνής κυκλοφοριακής συμφόρησης. Σήμερα με την προσωρινή ή τη μόνιμη στάθμευση των ογκωδών οχημάτων μεταφοράς και τις συνεχείς διακινήσεις τους, μονιμοποιείται η ταλαιπωρία χιλιάδων οδηγών, που χρησιμοποιούν καθημερινά την κεντρική αρτηρία της Λεοντίου. Και η ταλαιπωρία είναι το λιγότερο. Προέχει να δοθεί σημασία και να α- ντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η κατάσταση που διαμορφώνεται με τα παράνομα και πρόχειρα σταθμευμένα λεωφορεία, που εκθέτουν σε πραγματικούς κίνδυνους την ασφάλεια των πεζών και πρώτα απ όλα των μαθητών και του προσωπικού της παρακείμενης Τεχνικής Σχολής. Τα βαριά οχήματα καταλαμβάνουν με τη στάθμευσή τους, ή τις παρατεταμένες στάσεις τους, τα πεζοδρόμια σε μεγάλο μήκος. ταυτόχρονα «κρύβουν» με τους όγκους τους τη διάβαση πεζών, στερώντας την ο- ρατότητα σε πεζούς που διασταυρώνουν, αλλά και στους οδηγούς, που δεν προλαβαίνουν να αντιληφθούν έγκαιρα εκείνους που διασχίζουν τον δρόμο. Με την παρουσία των τεράστιων σταθμευμένων οχημάτων, σε σειρά κάποτε εκατέρωθεν της Λεοντίου Α, καταργείται ουσιαστικά μία λωρίδα κυκλοφορίας, με συνέπεια το «στριμωξίδι» των οχημάτων και τον κίνδυνο συγκρούσεων και παρεμπόδισης της κυκλοφορίας τους. Το κυκλοφοριακό πανδαιμόνιο κορυφώνεται σε ώρες αιχμής, όπως τα πρωινά που μεταφέρονται μαθητές στο σχολείο τους και τις μεσημβρινές ώρες που παραλαμβάνονται. Ο συνωστισμός είναι αναπόφευκτος κι η ταλαιπωρία όσων τυχαίνει να βρίσκονται στην οδό Λεοντίου και στους παράδρομούς της, είναι βασανιστική και διαρκείας. Οι οδηγοί γίνονται νευρικοί κι επικίνδυνοι, καθώς επιχειρούν να βρουν την όποια διέξοδο στον αποκλεισμό τους. Συχνά αναζητούν λωρίδα διαφυγής στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, με όλες τις επικίνδυνες συνέπειες για αυτή την παρανομία τους, αλλά να χειρότερο συντείνουν με την απεγνωσμένη ενέργειά τους στην ε- πιδείνωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης. Κάθε πεζοδρόμιο της Λεοντίου Α γίνεται «προσιτό» για τη στάθμευση αστικών λεωφορείων. Μετακίνηση της στάσης ζήτησε η Αστυνομία ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Παράδοξο, αλλά είναι γεγονός. Οι τροχαίες παραβάσεις που περιγράφονται και η συστηματική παράνομη στάθμευση των λεωφορείων γίνεται έξω ακριβώς από τις υπηρεσίες που είναι εντεταλμένες για την οδική μας α- σφάλεια. Πώς ανέχεται η Τροχαία Λεμεσού τη συστηματική παρανομία μπροστά στην πόρτα της; Ρωτήσαμε τον υπεύθυνο του τμήματος Τροχαίας κ. Μιχάλη Κατσουνωτό. «Από τη μέρα που ανέλαβα υπεύθυνος στην Τροχαία Λεμεσού με απασχόλησε το σοβαρότατο αυτό πρόβλημα, που είναι και μια μορφή πρόκλησης για την Υπηρεσία», μας απαντά ο κ. Κατσουνωτός και παραθέτει τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί. «Έχω εισηγηθεί στην Ε- ταιρεία που διαχειρίζεται τα λεωφορεία να μεταφέρει σε άλλο χώρο τον σταθμό Μετεπιβίβασης ή, αν είναι δυνατόν, να τον αναβαθμίσει με τρόπο που να μη δημιουργούνται προβλήματα. Παρόμοια εισήγηση έχω κάνει και για τον ανάλογο Σταθμό στη Σχολή Καλογραιών. Ταυτόχρονα πέρα από τις συνεχείς συστάσεις και προειδοποιήσεις στους οδηγούς των λεωφορείων, έχουν τιμωρηθεί κάποιοι με εξώδικα πρόστιμα, για να τους δοθεί το μήνυμα πως η Τροχαία είναι αποφασισμένη να επιβάλει την οδική τάξη για την ασφάλεια πρώτα απ όλα των πολιτών». Ο υπεύθυνος του Τμήματος Τροχαίας, Μιχάλης Κατσουνωτός. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

12 12-EPISTOLES_KATHI 3/8/13 7:27 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Διαβάστε στο Μέσα στο 2013 το «έξυπνο» ρολόι της Apple, που θα «τρέχει» το ίδιο λειτουργικό με τα iphone και ipad Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Προς τον Υπουργό Παιδείας (2) Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ Eντιμε Κύριε Υπουργέ, αντί προλόγου, σας θυμίζω τα θέματα που εκκρεμούν από το άρθρο της προηγούμενης Κυριακής, στα οποία πρέπει πάντοτε κατά τη γνώμη του γράφοντος να εγκύψετε πάραυτα: είναι η αλλαγή του συστήματος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, η μηχανογράφηση των υπηρεσιών που διεκπεραιώνονται εντός της σχολικής μονάδας και η απώλεια πολύτιμου διδακτικού χρόνου. Ας πάρουμε και σήμερα τα πράγματα με τη σειρά, εξετάζοντας πρώτα το σύστημα αξιολόγησης. Δεν χρειάζεται μακρά επιχειρηματολογία, για να υποστηρίξει κανείς πως το σύστημα δεν έχει πλέον ουσιαστική χρησιμότητα. Γεγονός που επισημαίνεται και στις δύο εκθέσεις που συντάχθηκαν για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Στην «Έκθεση Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Συστήματος της Κύπρου», που έγινε από τους εμπειρογνώμονες της Ουνέσκο το 1997, αναφέρονται τα εξής: «Το σύστημα προαγωγών τόσο στη Δημοτική όσο και στη Μέση Εκπαίδευση βασίζεται στα χρόνια υπηρεσίας και κυρίως στη Μέση Εκπαίδευση στην ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι με κανένα τρόπο δεν αναγνωρίζεται η εξαίρετη επίδοση μέσω προαγωγής ούτε γίνεται αξιοποίηση των υπηρεσιών των πιο ικανών εκπαιδευτικών και του δυναμικού τους, παρά μόνο όταν έχουν ήδη περάσει το πιο παραγωγικό τους στάδιο». Εις δε την «Έκθεση της Επιτροπής για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση» (2004) αναφέρονται τα εξής: «Η υπάρχουσα κατάσταση αξιολόγησης είναι απηρχαιωμένη και αντιπαραγωγική, α- ναπόσπαστο στοιχείο του συγκεντρωτικού-γραφειοκρατικού συστήματος». Επομένως, το σύστημα πρέπει να αλλάξει και μάλιστα ριζικά. Λάβετε υπόψη σας πως το σύστημα κοντεύει σχεδόν να γιορτάσει τα 40χρονά του. Είναι αμφίβολο αν στα διεθνή χρονικά υπάρχει διοικητικό σύστημα που έχει αντέξει τόσα πολλά χρόνια. Ιδιαίτερα με τα σημερινά δεδομένα, που ισχύει η θέση του Πήτερ Ντράκερ πως «αν διοικείς σήμερα έναν οργανισμό όπως τον διοικούσες χθες, ίσως αύριο να μην τον έχεις να τον διοικήσεις», προκαλεί τουλάχιστον θυμηδία να συνεχίζουμε με το ίδιο σύστημα. Το χειρότερο είναι πως οι απόψεις για αλλαγή του συστήματος εκφράστηκαν πολύ νωρίς, εδώ και μια 20ετία σχεδόν. Είναι προφανές ότι οι δυνάμεις που απεργάζονται τη βελτίωση του συστήματος είναι πολύ ισχυρές. Θα τις επισημάνετε πολύ νωρίς. Αν, τώρα, εσείς θα μπορέσετε να κάνετε τη διαφορά, θα φανεί και αυτό νωρίς. Ας έρθουμε τώρα στο δεύτερο σημερινό μας θέμα, τη μηχανογράφηση των υπηρεσιών που διεκπεραιώνονται σε ένα σχολείο. Δεν θα μπορούσε, βέβαια, κάποιος να ι- σχυριστεί ότι αποτελεί θέμα πρώτης γραμμής. Στις μέρες μας, όμως, με τις ευκολίες που προσφέρει η πληροφορική, μπορεί να εξοικονομηθεί πολύτιμος χρόνος, άρα και πόροι. Τα σχολεία θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν οργανισμοί άρτια ηλεκτρονικά οργανωμένοι και δικτυωμένοι, έτσι που οι περισσότερες γραφειοκρατικές εργασίες να διεκπεραιώνονται εσωτερικά, χωρίς τη διακίνηση χαρτιού. Η εξοικονόμηση σε χρόνο και χαρτί θα είναι σημαντική, θα μειωθούν τα λάθη και γενικά θα παρέχεται η ευχέρεια για περισσότερο παραγωγικές και αποτελεσματικές ενέργειες. Η πρόταση υποβάλλεται και ως ένας τρόπος αντιμετώπισης της πολλής γραφειοκρατίας που προκαλούν οι πολλές ε- γκύκλιοι που εκδίδονται καθημερινώς, σε σημείο που διερωτάται κανείς τι είχε υπόψη του ο πρόεδρος της Επιτροπής Αναμόρφωσης των Αναλυτικών Προγραμμάτων, καθηγητής Γιώργος Τσιάκαλος, όταν εισηγείτο την αποστολή όλο κι όλο πέντε (5) εγκυκλίων στην αρχή της κάθε σχολικής χρονιάς. (Δηλώσεις του ιδίου στην εκπαιδευτική ημερίδα στις 22 Φεβρουαρίου 2012, στη Δημοσιογραφική Εστία). Τέλος, σε σχέση με την απώλεια διδακτικού χρόνου, αυτό που μπορεί να ειπωθεί είναι πως αυτή είναι η γενική αίσθηση των πλείστων εκπαιδευτικών: ότι συνεχώς τρέχουν πίσω από τον χρόνο, για να προλάβουν τη διδακτέα ύλη. Η πρόταση για 80λεπτα μαθήματα αποτελεί μια κάποια λύση, αλλά αυτή πρέπει να συνδυαστεί με μείωση των μη διδακτικών δραστηριοτήτων. Σε κάθε περίπτωση, ισχύει ακόμα η παρατήρηση που έκαναν οι εμπειρογνώμονες της ΟΥΝΕΣΚΟ: «στην Κύπρο, ειδικά στη Μέση Εκπαίδευση, φαίνεται ότι υπάρχει παράδοση να προσθέτουμε στα αναλυτικά προγράμματα παρά να τα αποφορτώνουμε. Όμως ο χρόνος ο οποίος αφιερώνεται στη μάθηση κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς δεν έχει αυξηθεί και ε- πομένως έχει παρουσιαστεί ένα μεγάλο πρόβλημα υπερφόρτωσης του αναλυτικού προγράμματος. Η έλλειψη ε- παρκούς χρόνου για κάλυψη του Εκπαιδευτικού προγράμματος, συχνά οδηγεί τους εκπαιδευτικούς στην ανάγκη να αποφασίσουν ποια ύλη του αναλυτικού προγράμματος πρέπει να καλύψουν». Δυστυχώς, από τη σύνταξη της πρώτης έκθεσης, το 1997, έως σήμερα δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα. Αυτά, κύριε Υπουργέ της Παιδείας, δεν είναι τα μόνα προβλήματα. Αποτελούν, όμως, μια πρώτη αρχή. Σε κάθε περίπτωση, σας εύχομαι καλή επιτυχία, επειδή το στοίχημα της παιδείας όχι απλώς της εκπαίδευσης είναι το πλέον καίριο για όλη την κοινωνία. lampitsis.p@cytanet.com.cy Ησύγκληση του Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη έγινε η αφορμή ώστε η Τουρκία να επαναδιατυπώσει τις πολύ σκληρές και αδιάλλακτες θέσεις της στο Κυπριακό αλλά και στα θέματα της ΑΟΖ. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το Κυπριακό είχαμε αρχικά την ήπια τοποθέτηση του Ταγίπ Ερντογάν. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας εξέφρασε την πρόθεση της χώρας του να συνεργαστεί με τον ΟΗΕ σε μία νέα προσπάθεια. Μάλιστα, απόφυγε να αναφερθεί στις προϋποθέσεις που συνήθως η χώρα του θέτει. Δηλαδή σε χρονοδιαγράμματα και αναβαθμίσεις του ψευδοκράτους σε περίπτωση νέου αδιεξόδου. Φυσικά δεν παρέλειψε να πει πως το τουρκικό ενδιαφέρον οφείλεται στην ιδιότητα της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης και όχι γιατί είναι κατοχική δύναμη. Ως τέτοια είπε θα προτρέψει και τους Τ/κ να είναι συνεργάσιμοι. Εκείνα όμως που δεν είπε ο ευγενής και χαμογελαστός πρωθυπουργός στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ τα είπε ο Νταβούτογλου σε εκπομπή του καναλιού NTV. Με την αλαζονεία του δυνατού ο Τούρκος ΥΠΕΞ μας ζήτησε λίγο πολύ να παραδοθούμε. Όπως μας εξήγησε παίξαμε και χάσαμε. Η επιλογή μας, ανέφερε, να μην δεχθούμε το σχέδιο Ανάν και να το επαναδιαπραγματευθούμε από ισχυρότερη θέση μετά την ένταξή μας στην Ε.Ε. δεν απέδωσε καρπούς. Η Τουρκία κατά τον κ. Νταβούτογλου όλα αυτά τα χρόνια διατηρεί και ενισχύει τη διπλωματική και οικονομική της ισχύ. Κατέληξε Κάθε κυβέρνηση σε κάθε εποχή, χρειάζεται να θέτει στόχους, να διαθέτει ένα πλάνο που να την καθοδηγεί. Το ίδιο ισχύει και για την κυβέρνηση Α- ναστασιάδη. Διαθέτει το δικό της πρόγραμμα αλλά όπως όλα τα προγράμματα συνδέονται με μια διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα που απαιτεί αναπροσαρμογές και αναθεωρήσεις. Πρώτο θέμα ασφαλώς αποτελεί η σταθεροποίηση της οικονομίας, καθώς η αποστολή του υ- πουργού Οικονομικών Μ. Σαρρή με τη συμβολή του νομπελίστα Χ. Πισσαρίδη είναι εξαιρετικά πολύπλοκη. Χωρίς συμφωνία για τη δανειακή σύμβαση δεν μπορεί να προχωρήσει κάτι άλλο, καθώς όλα τα στοιχεία της οικονομικής ζωής περνάνε από αυτή και τη μορφή που θα πάρει η τελική κατάληξη των διαπραγματεύσεων. Μαζί με αυτό, δύο ακόμα στοιχεία συνοδεύουν την προσπάθεια Σαρρή: πρώτο, τη διατύπωση εναλλακτικών λύσεων α- πέναντι σε προτάσεις της Τρόικας που κρίνονται ως μη παραγωγικές, και, δεύτερο, τη δυνατότητα της κυβέρνησης να επεξεργαστεί αναπτυξιακές πολιτικές πέρα από το Μνημόνιο. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται αποφασιστικότητα για να αντιμετωπισθούν προβλήματα που κυριολεκτικά μεταφέρονται από χρόνο σε χρόνο: Κυπριακές Αερογραμμές με την αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή, έναρξη μελέτης για μετοχοποιήσεις σε ημικρατικούς οργανισμούς με στόχο την ενδυνάμωση της οικονομικής τους επιφάνειας, εφαρμογή ενός εκτεταμένου προγράμματος αλλαγών στον δημόσιο τομέα με στόχο την πιο ορθολογική λειτουργία του (εναλλαξιμότητα, μετατάξεις), νέο σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, εισαγωγή νέων κανόνων διοίκησης, συνέργειες υπηρεσιών που κάνουν παραπλήσια εργασία, αυτονόμηση των νοσοκομείων, διοίκησή τους από μάνατζερ, μετατροπή του ταχυδρομείου σε οργανισμό ιδιωτικού δικαίου, αλλαγή του συστήματος διορισμών στην εκπαίδευση, εισαγωγή ρυθμίσεων που θα καθιστούν ημικρατικούς οργανισμούς λιγότερο γραφειοκρατικούς, άρα πιο ευέλικτους και πιο αποτελεσματικούς. Τολμήστε και στην Κύπρο κ. Ερντογάν δε στο να θέσει και τους όρους της παράδοσης. Ζήτησε να δεχθούμε ένα νέο κράτος στην Κύπρο (παρθενογένεση) που όχι μόνο θα είναι συνεταιρικό (50%-50%) αλλά θα ενωθεί και οικονομικά με την Τουρκία. Προσοχή δεν είπε ότι θα είμαστε σε καθεστώς τελωνιακής ένωσης στο πλαίσιο της Ε.Ε. Ταυτόχρονα και σε άλλες ευκαιρίες ο κ. Νταβούτογλου ζήτησε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη νέες παραχωρήσεις ώστε να μετά να τον κρίνει αν είναι πράγματι πρόθυμος για εξεύρεση λύσης Πάνω στην ίδια λογική μίλησε και ο Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στα θέματα της ΑΟΖ. Ζήτησε να συνεταιριστούμε στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων που ευρίσκονται εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Διευκρίνισε, μάλιστα, ότι τα συνεταιρικά δικαιώματα των Τ/κ εκτείνονται επί ολόκληρης της έκτασης της κυπριακής ΑΟΖ. Επιπρόσθετα ζήτησε τον ισότιμο διαμοιρασμό των όποιων εσόδων προκύψουν από τις προσπάθειες που καταβάλλουμε. Με λίγα λόγια ο κ. Ερντογάν επανέφερε την πρόταση που είχε υποβάλει το 2011 ο κ. Έρογλου στον γ.γ. του ΟΗΕ κ. Μπαν. Μάλιστα επιχείρησε να δικαιολογήσει τις τουρκικές αντιδράσεις και α- πειλές προς τις διεθνείς εταιρείες που ε- μπλέκονται στους κυπριακούς διαγωνισμούς αδειοδότησης. Επέρριψε την ευθύνη σε αυτές κατηγορώντας τες πως επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τις διαφωνίες μεταξύ Ε/κ και Τ/κ στα θέματα αυτά. Οι πιο πάνω τοποθετήσεις των Τούρκων Στο ευρωπαϊκό πεδίο θεωρώ ότι η Κύπρος για πολιτικούς λόγους χρειάζεται να ανήκει με έργα στον κύκλο των χωρών που επιδιώκουν την ολοένα και πιο στενή συνεργασία, με άποψη για τα θέματα της ατζέντας που οδηγεί στην περισσότερη Ευρώπη, την οικονομική και πολιτική ε- νοποίηση των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Κάθε βήμα της κυβέρνησης Αναστασιάδη στον κύκλο αυτών των θεμάτων, θα είναι βήμα προς τα εμπρός, γιατί η περισσότερη συμμετοχή στις ευρωπαϊκές πολιτικές δίνει στην Κύπρο πιο ισχυρή βάση για να ακολουθήσει μια πιο πειστική ευρωπαϊκή στρατηγική. Ως παραδείγματα γύρω από αυτές τις πολιτικές αναφέρω τα εξής: αμυντικός σχεδιασμός με νέα μέσα για έρευνα/διάσωση στην Αν. Μεσόγειο, ασφάλεια σε συνεργασία με την Ύπατο Εκπρόσωπο της Ε.Ε. σχετικά με Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ ηγετών προκαλούν προβληματισμό. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει διάθεση προσέγγισης προς τα μίνιμουμ που η πλευρά μας ζητάει έτσι ώστε να δυνηθεί να συμφωνήσει σε μία λύση. Είναι εκτίμησή μου πως ο Ταγίπ Ερντογάν είναι εκείνος ο Τούρκος ηγέτης που, με την ηγετική του προσωπικότητα και την ισχυρή λαϊκή υποστήριξη που διαθέτει, μπορεί με τις τολμηρές αποφάσεις του να συντελέσει στην επίλυση του Κυπριακού. Η αλλαγή στάσης της Τουρκίας στο Κουρδικό και οι απευθείας συνομιλίες της ΜΙΤ με τον Οτσαλάν ενισχύουν τη θέση μου αυτή. Παρά τα σοβαρά οικονομικά μας προβλήματα θεωρώ ότι η περιφερειακή συγκυρία δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας για μία αξιοπρεπή συμφωνία με την Τουρκία και τους Τ/κ. Εξάλλου να μην ξεχνάμε πως το 1959 η τότε παγκόσμια και περιφερειακή κατάσταση είχαν υποχρεώσει την Τουρκία να εγκαταλείψει τον στόχο της διχοτόμησης και να αποδεχθεί τη δημιουργία του κυπριακού κράτους. Θα ήθελα, επίσης, να επισημάνω ότι το παράθυρο αυτό θα διατηρείται α- νοικτό όσο υπάρχουν η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Οι δύο οργανισμοί μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες και να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός συνολικού πλαισίου λύσης. Εδώ να σημειώσουμε με ανησυχία πως και οι δύο οργανισμοί κλυδωνίζονται από την οικονομική κρίση. Τέλος να μην ξεχνάμε και τον νέο καταλύτη για λύση που ονομάζεται φυσικό αέριο. Ο τελευταίος μπορεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας λύσης Ένα «πακέτο» για τη νέα κυβέρνηση τον Λίβανο και τη Συρία, περιφερειακή συνεργασία για την υποστήριξη δυνάμεων που πιστεύουν στην «Αραβική Άνοιξη», παρουσία σε ειρηνευτικές αποστολές, συμμετοχή στο πρόγραμμα «Συνεταιρισμός για την Ειρήνη», καθαρή συνεννόηση για την ευρωτουρκική σχέση και τη διασύνδεσή της με την επίλυση Του κυπριακού, επεξεργασία μιας ευρωπαϊκής «βόρειας» πολιτικής που θα φέρει την τουρκοκυπριακή κοινότητα πιο κοντά στις ευρωπαϊκές αξίες. Η επίλυση του Κυπριακού συνδέεται με μία ορθολογική ανάλυση της σκέψης της κυβέρνησης Ερντογάν. Εκτιμώ ότι ο Τ. Ερντογάν θα ανταποκριθεί θετικά στην έκκληση του γ.γ. του ΟΗΕ για συνομιλίες επίλυσης, επιβεβαιώνοντας τη φράση του «η μη λύση δεν είναι λύση», θα θέσει τους όρους του και θα διαπραγματευτεί. Στο ζήτημα πιθανών κινήσεων σχετικά με αμοιβαία επωφελούς, σταθερής και λειτουργικής. Αυτές για παράδειγμα περιλαμβάνουν την εκ των προτέρων σαφή οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ της μελλοντικής ομοσπονδιακής Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας. Ακόμα έχουν να κάνουν με το ποιος θα έχει την αρμοδιότητα για τη διαχείριση των εθνικών πόρων της ομοσπονδιακής Δημοκρατίας. Επιπρόσθετα θα χρειαστεί μία διεθνής συμφωνία με εμπλοκή της Ε.Ε. και ενδεχομένως και άλλων γειτονικών χωρών που θα εγγυάται την απρόσκοπτη λειτουργία ενός ενδεχόμενου αγωγού που θα διοχετεύει μέσω Κύπρου και Τουρκίας το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου στις ευρωπαϊκές αγορές. Ήρθε η ώρα ο κ. Ερντογάν με διορατικότητα και πολιτική τόλμη να ανοίξει με πράξεις τον δρόμο για την ειρήνη και την καλή γειτονία ανάμεσα στη χώρα του και την Κύπρο. Η ένταξη της πόλης της Αμμοχώστου και του λιμανιού της σε μία ζώνη η οποία θα διοικείται από Ευρωπαίο αξιωματούχο θα μπορούσε κατά την προσωπική μου άποψη να αποτελέσει την α- παρχή μιας νέας εποχής στην Κύπρο. Μία τέτοια χειρονομία θα μπορούσε να ανταποδοθεί από την πλευρά του νέου Προέδρου Αναστασιάδη κατά τρόπο που θα ι- κανοποιούσε την τουρκική και Τ/κ πλευρά τόσο στην Κύπρο όσο και σε επίπεδο Ε.Ε. Ο Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων του Δημοκρατικού Κόμματος. την εφαρμογή του «Πρωτοκόλλου της Ά- γκυρας», η τουρκική διπλωματία διαθέτει μια ιδιόμορφη αντίληψη για συζητήσεις με βάση την αρχή της «αμοιβαιότητας». Παρά τις δυσκολίες που ενέχει αυτή η προσέγγιση, είναι προτιμότερη από την ακινησία, γιατί μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση του γενικότερου κλίματος της διαπραγμάτευσης. Θεωρώ ότι τα πιο πάνω είναι εφικτά και η εφαρμογή τους θα δώσει μια σοβαρή ενίσχυση της εικόνας της Κύπρου ως μιας χώρας που μπορεί να αλλάξει τη φορά των πραγμάτων. Ο αυτοσχεδιασμός και οι φιλοφρονήσεις μπορεί να δημιουργούν έναν εξωτερικό κύκλο δημόσιων σχέσεων αλλά επί της ουσίας δεν αποδίδουν. Το παιχνίδι έχει πραγματικούς κανόνες και η Κύπρος μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα εφόσον τους ακολουθήσει με πρόγραμμα και συνέπεια. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Γιατί οι γυναίκες έχουν κεντρικό ρόλο στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ Του ΤΖΟΝ ΚΕΡΙ Κατά τη διάρκεια της πρώτης μου βδομάδας ως υπουργού Εξωτερικών, είχα τη τιμή να συναντηθώ με μια ομάδα θαρραλέων γυναικών από τη Βιρμανία. Δύο εξ αυτών ήταν πρώην πολιτικές κρατούμενες, και παρόλο που είχαν υποστεί τεράστια δεινά στη ζωή τους, η καθεμία τους είχε δεσμευτεί να τα αφήσει πίσω της και να προχωρήσει, προσφέροντας μόρφωση και εκπαίδευση σε κορίτσια, βρίσκοντας δουλειές για ανέργους και προωθώντας την αυξημένη κοινωνική τους συμμετοχή. Δεν έχω αμφιβολία ότι θα συνεχίσουν να είναι δυναμικές εκπρόσωποι της αλλαγής, φέρνοντας την πρόοδο στις κοινότητες και στις χώρες τους στα επόμενα χρόνια. Γεγονότα σαν αυτά μας υπενθυμίζουν πόσο σημαντικό είναι να συνεχίσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να συνεργάζονται με κυβερνήσεις, οργανισμούς, και άτομα ανά την υφήλιο για την προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών. Όπως και στη χώρα μας, την πιο σημαντική οικονομία παγκοσμίως, τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα δεν μπορούν να λυθούν χωρίς την πλήρη συμμετοχή των γυναικών. Σύμφωνα με το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ, χώρες στις οποίες οι άντρες και οι γυναίκες είναι πιο κοντά στο να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα, είναι πολύ πιο ανταγωνιστικές οικονομικά από ε- κείνες όπου το χάσμα των δύο φύλων έχει αφήσει τις γυναίκες και τα κορίτσια με περιορισμένη ή καθόλου πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα, εκπαίδευση, εκλεγμένες θέσεις, και την αγορά. Παρομοίως, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των ΗΕ (FAO) υπολογίζει ότι αν οι γυναίκες αγρότισσες είχαν την ίδια πρόσβαση με τους άντρες σε σπόρους, λίπασμα, και τεχνολογία, ο αριθμός των υποσιτισμένων ατόμων στον κόσμο θα μπορούσε να μειωθεί κατά εκατομμύρια. Παρόλα αυτά, σε πάρα πολλές κοινωνίες και πάρα πολλά σπίτια, οι γυναίκες είναι ακόμη υποτιμημένες, στερούνται ευκαιριών εκπαίδευσης, και υποχρεώνονται να παντρεύονται, ενώ είναι α- κόμη παιδιά. Υπερβολικά πολλές ζωές έχουν χαθεί ή αλλάξει για πάντα ως αποτέλεσμα της βίας κατά των γυναικών. Ως πατέρας δύο κοριτσιών, δεν μπορώ να φανταστώ τον πόνο των γονιών της νεαρής γυναίκας που είναι γνωστή ως «Nirbhaya», της 23χρονης φοιτήτριας ιατρικής που δολοφονήθηκε σε λεωφορείο του Νέου Δελχί, απλώς επειδή ήταν γυναίκα, ούτε την οδύνη που ένοιωσαν οι γονείς της Malala Yousafzai, της νεαρής κοπέλας από το Πακιστάν που πυροβολήθηκε από εξτρεμιστές όταν και αυτή επέβαινε σε λεωφορείο, επειδή απλώς επιθυμούσε να πάει στο σχολείο. Με εμπνέει όμως η απτόητη αφοσίωση της Malala στον σκοπό της, < Oλες οι κοινωνίες επωφελούνται, όταν οι γυναίκες χαίρουν υγείας, ασφάλειας, και μπορούν να προσφέρουν την εργασία, ηγεσία, και δημιουργικότητά τους στην παγκόσμια οικονομία η επιμονή της Nirbhaya, ενώ πέθαινε, να φέρει τους δολοφόνους της ενώπιον της δικαιοσύνης, και το θάρρος των πατεράδων τους να μιλήσουν εκ μέρους των κορών τους και των γυναικών παντού. Καμία χώρα δε μπορεί να προοδεύσει αφήνοντας πίσω το ήμισυ του πληθυσμού της. Γι αυτό και οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η ισότητα των δύο φύλων είναι απαραίτητη στους κοινούς μας στόχους για ευημερία, σταθερότητα, και ειρήνη, και πως η επένδυση στις γυναίκες και στα κορίτσια παγκοσμίως είναι απαραίτητη για την προώθηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Επενδύουμε στην εκπαίδευση και στην καθοδήγηση των γυναικών επιχειρηματιών, ώστε όχι μόνο να μπορούν να στηρίξουν τις οικογένειές τους, αλλά και να βοηθήσουν τις οικονομίες των χωρών τους να μεγαλώσουν. Επενδύουμε στην εκπαίδευση των κοριτσιών ώστε να αποφύγουν τον εξαναγκασμό σε πρώιμο γάμο, να σπάσουν τον κύκλο της φτώχειας, να εξελιχθούν σε ηγέτες των κοινοτήτων τους και σε ενεργούς πολίτες. Η ενίσχυση της μόρφωσης των γυναικών και η πρόσβασή τους σε πόρους βελτιώνει, επίσης, την υγεία και τη μόρφωση της επόμενης γενεάς. Δουλεύουμε με συνεργάτες από όλη την υφήλιο για να βελτιώσουμε τη μητρική υγεία, να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες αγρότισσες, και ν αντιμετωπίσουμε και να σταματήσουμε τη βία εναντίον των γυναικών, επειδή όλες οι κοινωνίες επωφελούνται, όταν οι γυναίκες χαίρουν υγείας, ασφάλειας, και μπορούν να προσφέρουν την εργασία, ηγεσία, και δημιουργικότητά τους στην παγκόσμια οικονομία. Οι διπλωμάτες των ΗΠΑ παντού δουλεύουν για την πλήρη ενσωμάτωση των γυναικών σε διαπραγματεύσεις για την ειρήνη και την ασφάλεια, καθώς η συμπερίληψη των εμπειριών, των, ανησυχιών, και της διορατικότητας των γυναικών στις διαπραγματεύσεις μπορεί να βοηθήσει να αποφευχθούν μελλοντικές συγκρούσεις και να χτιστεί μια πιο μόνιμη ειρήνη. Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας, είναι μέρα εορτασμού. Είναι επίσης μια μέρα που ο καθένας μας πρέπει να επαναδεσμευτεί για τον τερματισμό της ανισότητας που παρεμποδίζει την πρόοδο σε κάθε γωνιά της υφηλίου. Μπορούμε και πρέπει να δεσμευτούμε σε αυτό ώστε καθεμία από τις κόρες μας να μπορεί να επιβαίνει στο λεωφορείο χωρίς φόβο, όλες οι αδελφές μας να μπορούν να πραγματοποιήσουν τις τεράστιες δυνατότητες τους, και κάθε γυναίκα και κορίτσι να μπορεί να φτάσει το μέγιστο των δυνατοτήτων της. Ο κ. Τζον Κέρι είναι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.

13 13-GNOMES KIPROS_KATHI 3/8/13 11:34 PM Page 13 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Προδιαγεγραμμένη καταστροφή Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΗΛΙΑΔΗ Η στρατηγική πρόκληση του φυσικού αερίου Toυ Δρος ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΣΑΚΙΡΗ Τα γεγονότα ήταν τόσο προφανή και δηλωτικά του τι θα επακολουθούσε, που δεν χρειαζόταν προορατικό χάρισμα ή προφητική ικανότητα για να το διακρίνει κανείς. Στις 31 Μαΐου 2008, τρεις μόλις μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Δημήτρη Χριστόφια, δημοσίευσα ένα άρθρο, όπου προανήγγελλα την ολική καταστροφή, την οποία η πενταετής πορεία του νέου (τότε) Προέδρου προδιέγραφε με την έναρξή της. Έγραφα: «Ο Γκορμπατσόφ ανήλθε στο ύπατο αξίωμα της Σοβιετικής Ένωσης με το όραμα να διορθώσει τα λάθη των προκατόχων του και να οδηγήσει τη χώρα σε καλύτερες μέρες. Πίστευε ότι μπορούσε καλύτερα. Η Δύση τον συνέδραμε μέχρι τέλους Ο κύριος Χριστόφιας ανήλθε στο ύπατο αξίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας με το όραμα να διορθώσει τα λάθη των προκατόχων του και να οδηγήσει τη χώρα του σε καλύτερες μέρες. Πιστεύει ότι μπορεί καλύτερα. Η Δύση τον συνδράμει ενεργά Κατάφερε να συμπήξει μέτωπο Αριστεράς, Δεξιάς, Κέντρου, Σοσιαλιστών και Οικολόγων, για υποστήριξη υλοποίησης του οράματός του, για λύση του κυπριακού προβλήματος. Η Δύση τον συνέδραμε και τον συνδράμει ενεργά Υλοποιώντας, όπως είχε υποσχεθεί, τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου συνομολόγησε τη Συμφωνία της 23ης Μαΐου! Συνέστησε Ομάδες Εργασίας και Τεχνικές Επιτροπές υπό το γενικό πρόσταγμα του κυρίου Ιακώβου, πρώην υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας και υπουργού Εξωτερικών στις κυβερνήσεις Κυπριανού, Βασιλείου, Παπαδόπουλου. Οι κύριοι Γιώργος Βασιλείου, Τάκης Χατζηδημητρίου, Μιχάλης Ατταλίδης, Τουμάζος Τσιελεπής, Συμεών Μάτσης, Άντρος Καπαρδής, Διονύσης Μαυρονικόλας, αριθμός εμμίσθων του ΑΚΕΛ, καθώς και άλλοι, εργάζονται πυρετωδώς και ευσυνειδήτως για την εφαρμογή της Συμφωνίας της 8ης Ι- ουλίου και την αποτροπή επαναφοράς του Σχεδίου Ανάν! Πιστεύει ότι αυτοί μπορούν καλύτερα! Προτού καν ο κύριος Χριστόφιας ανέλθει τις σκάλες του Προεδρικού, ο κύριος Μίλλεττ, ύπατος αρμοστής της Αγγλίας στο μιλλέττι της Κύπρου, εξήγγειλε επίσκεψη του πρώτου Κυρίου στο Λονδίνο. Η πολιτική του προκατόχου του, για α- ναθεώρηση των σχέσεων με τη Μεγάλη Βρετανία και την ε- πανεξέταση του καθεστώτος των Βάσεων, εγκαταλείφθηκε ευθύς άμα τη αναλήψει της εξουσίας. (Εδώ ενήργησε αυτοβούλως και χωρίς τη συνδρομή της Δύσης). Προχώρησε στο μεγάλο βήμα ή ακριβέστερα πήδημα (η Δύση τον συνέδραμε ενεργά ). Συμφώνησε πως προϊόν των διαπραγματεύσεών του με τον κ. Ταλάτ θα είναι ένας συνεταιρισμός, ο οποίος θα προέλθει εξ ασπίλου συλλήψεως άλλως παρθενογένεση. Ο συνεταιρισμός θα έχει μια διεθνή προσωπικότητα και θα τον συνιστούν το Τουρκοκυπριακό Κράτος και το Ελληνοκυπριακό Κράτος. Δηλαδή, η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου και η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνιδρύσουν, ως Συνιστώντα Κράτη πλέον, τον ελληνο-τουρκικό συνεταιρισμό της Γλυκείας Χώρας Κύπρου! Η Δύση τον συνέδραμε και τον συνδράμει ενεργά Εν τω μεταξύ, διορίζεται στη θέση του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα ο έγκριτος υβριστής του τέως Προέδρου (και του πρώην) και του νυν (και του πρώην) Γενικού Εισαγγελέα. Η κυρία Ανδρούλα Βασιλείου διορίζεται Επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ ο κύριος Τουμάζος Τσιελεπής μεταφέρει την έδρα του στο Προεδρικό Μέγαρο. Έπεται συνέχεια Ο Γκορμπατσόφ ανήλθε στο ύπατο αξίωμα της Σοβιετικής Ένωσης με το όραμα να διορθώσει τα λάθη των προκατόχων του και να οδηγήσει τη χώρα του σε καλύτερες μέρες. Νόμιζε ότι μπορούσε καλύτερα. Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε. Η Δύση τον συνέδραμε μέχρι τέλους Ο Γκορμπατσόφ, με τη συνδρομή της Δύσης, διαφημίζει σήμερα αμερικάνικες πίτσες και γαλλικές τσάντες Λουί Βιτόν». Υ.Γ. Είναι αλήθεια ότι στην προαγγελία της πενταετούς θεομηνίας Χριστόφια, ούτε το μέγεθος του τυφώνα «Μαρί» προέβλεψα, ούτε την έκταση του οικονομικού κυκλώνα φαντάστηκα. Δυστυχώς, έγιναν περισσότερα απ όσα φοβόμασταν και λιγότερα ή καθόλου απ όσα ελπίζαμε. Η απάντηση στην κρίση βρίσκεται στη Λεμεσό. ΑΡΑΔΕΣ Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ H ψυχρολουσία του νέου Προέδρου Α πό την πρώτη συνάντησή του με το κλιμάκιο της Τρόικας ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συνειδητοποίησε κάπως αργά αυτό που είχε συνειδητοποιήσει επίσης αργοπορημένα και ο προκάτοχός του. Ότι δηλαδή το πρόβλημα της οικονομίας μας (κατά κύριο λόγο των τραπεζών μας), είναι τόσο βαθύ που θα απαιτηθούν εξίσου βαθιές τομές, από αυτές που κανένας ηγέτης δεν θα ήθελε να επιχειρήσει. Εκτός από βαθύ, το πρόβλημα της Κύπρου είναι όμως και σύνθετο, γιατί η επίλυσή του περνά από διάφορα πολιτικά και οικονομικά κέντρα εξουσίας, στα οποία αποκτούν πρόσβαση μόνον όσοι διαθέτουν το ανάλογο εκτόπισμα. Το δεύτερο που συνειδητοποίησε ο κ. Αναστασιάδης μόλις κάθισε στην προεδρική καρέκλα είναι ότι ο χρόνος είναι τόσο πιεστικός που < Η κατάρρευση των ψευδαισθήσεων και η τελευταία σφαίρα δεν επιτρέπει περιθώρια διαπραγματευτικών ελιγμών και μάλιστα ο νέος Πρόεδρος αντικρίζει κατάματα πλέον τον κίνδυνο να πάθει χειρότερα από τον προκάτοχό του, δηλαδή, να εκλιπαρεί για να υπογράψει το Μνημόνιο χθες, αλλά οι δανειστές να σπρώχνουν τα πράγματα, εγείροντας επιπλέον απαιτήσεις. Είναι χαρακτηριστικό το στιγμιότυπο με τον κ. Χριστόφια, ο οποίος τη μία είπε ότι δεν πρόκειται να δεχθεί τις απαιτήσεις της Τρόικας και την άλλη ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι είμαστε κοντά στην υπογραφή. Η αλλαγή πλεύσης όπως θυμάστε έγινε για να ανακοπεί η αιμορραγία στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το πάθημα του κ. Χριστόφια ελπίζουμε να έγινε μάθημα για τον κ. Αναστασιάδη, ο οποίος θα πρέπει, επίσης, να υπενθυμίσουμε ότι ασκούσε πιέσεις στον προκάτοχό του να υπογράψει το Μνημόνιο για να αποσοβήσει τον κίνδυνο κατάρρευσης της Λαϊκής Τράπεζας. Πολύ φοβόμαστε όμως ότι ούτε ο νέος Πρόεδρος έχει πολλές δυνατότητες, ώστε να μπορέσει να αποσοβήσει τα χειρότερα. Κι αυτό επειδή, δυστυχώς για όλους μας, όταν η ατμομηχανή πάρει μπρος η διαδρομή του τραίνου δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτήν που καθορίζουν οι ράγες. Οποιοσδήποτε ελιγμός μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικός, όπως λόγου χάρη οι ανοησίες περί ε- ξόδου από την Ευρωζώνη ή η απειλή χρεοκοπίας για να τιμωρήσουμε την Ευρωζώνη. Κατανοούμε τις τακτικές μιας διαπραγματευτικής στρατηγικής αλλά την ίδια ώρα δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε τέτοιες πρακτικές από πλευράς κυβέρνησης, οι οποίες μοιάζουν με απονενοημένες κινήσεις πανικού που επιτείνουν την ανασφάλεια και επιδεινώνουν το πρόβλημα. Εάν αυτό είναι το πλάνο Β που μας υποσχέθηκε ο νέος Πρόεδρος τότε προβλέπουμε ότι πολύ σύντομα θα έρθει η στιγμή που θα αναπολούμε το κατ αρχήν μνημόνιο και κάποιοι θα α- πολογούνται ομαδικώς στον Πρόεδρο Χριστόφια για όσα του καταλόγισαν. Όσοι έχουν κοντή μνήμη τους υπενθυμίζουμε ότι ο κ. Αναστασιάδης δεσμεύτηκε ότι θα καταβάλλει προσπάθειες επαναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου με στόχο τη βελτίωση όρων που θεωρούνται δυσβάστακτοι. Οι πρώτες α- ντιδράσεις της Τρόικας δεν επιτρέπουν την ελάχιστη αισιοδοξία για κάτι τέτοιο και μπορούμε να προβλέψουμε ότι το Μνημόνιο που θα υπογράψει ο κ. Αναστασιάδης θα είναι πολύ χειρότερο από το προηγούμενο. Το πρόβλημα ασφαλώς δεν είναι ο κ. Αναστασιάδης, όπως δεν ήταν βεβαίως ούτε και ο κ. Χριστόφιας. Το πρόβλημα είναι αμιγώς οικονομικό: Οι δανειστές θεωρούν ότι το δημόσιο χρέος της Κύπρου δεν είναι βιώσιμο και ζητούν ε- πιπλέον μέτρα για μείωσή του περίπου κατά 3 δισεκατομμύρια. Η διαφορά, λοιπόν, έχει να κάνει με τον τρόπο εξασφάλισης αυτού του ποσού. Η δική μας πλευρά θεωρεί κόκκινη γραμμή τον εταιρικό φόρο και το «κούρεμα» των καταθέσεων αλλά οι ε- ταίροι μας ασκούν εντονότατες πιέσεις, ίσως και εντονότερες από προηγουμένως, με προφανή στόχο να μας υποχρεώσουν να κάνουμε έστω και ένα βήμα προς τα μπρος, όπως πράξαμε με το θέμα του ξεπλύματος χρήματος. Η τακτική που ακολουθεί η Τρόικα και γενικότερα οι εταίροι μας γίνονται από θέση ισχύος γιατί τους όρους τους βάζει πάντοτε ο δανειστής και όχι ο δανειζόμενος (ή ο «επαίτης» κατά πολλούς τεχνοκράτες στο ιερατείο των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον), ανεξαρτήτως. Αυτή τη στιγμή η Κύπρος βρίσκεται εκτεθειμένη στο μέσω διασταυρούμενων πυρών σ ένα από τα πολλά μέτωπα ενός παγκόσμιου οικονομικού πολέμου. Αναγνωρίζουμε ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ηγείται μιας τιτάνιας προσπάθειας και είναι με ικανοποίηση που βλέπουμε τη σοβαρή και υπεύθυνη στάση από πλευράς αντιπολίτευσης. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι οι απειλές δεν θα είναι το τελευταίο του χαρτί του κ. Αναστασιάδη. Αν έτσι έχουν τα πράγματα δεν διαφέρει από τον αυτόχειρα που βάζει στη θαλάμη του όπλου την τελευταία σφαίρα. antoniouy@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο ΚΥΠΕ Ηυπογραφή του συμβολαίου εκχώρησης των δικαιωμάτων ε- ξερεύνησης & παραγωγής υ- δρογονανθράκων με τη γαλλική Total για τα οικόπεδα 10 και 11 ολοκληρώνει τη δεύτερη φάση ανάπτυξης του μακρόπνοου σχεδιασμού ανάδειξης της Κύπρου σε κέντρο παραγωγής, εξαγωγής και διαμετακόμισης φυσικού αερίου. Μετά την αρχική εκχώρηση του οικοπέδου 12 στη Noble και την ε- πιτυχημένη διερευνητική γεώτρηση στην Αφροδίτη, η επιτυχής κατάληξη του Β Γύρου εκχωρήσεων αυξάνει πολλαπλασιαστικά την πολιτική και οικονομική ελκυστικότητα της Κύπρου για τη διεθνή πετρελαϊκή βιομηχανία. Παρά τις κλιμακούμενες τουρκικές αντιδράσεις ο Β Γύρος εκχωρήσεων συγκέντρωσε το ενδιαφέρον κορυφαίων ενεργειακών ε- ταιριών από τη Ρωσία (Gazprom), τη Γαλλία (Total) και την Ιταλία (ΕΝΙ) αλλά και από άλλες σημαντικές εταιρείες πολύ μεγαλύτερου μεγέθους συγκριτικά με τη Noble, όπως η ιταλική ENEL, η αυστραλιανή Woodside, η γαλλική EDF/Edison και η μαλαισιανή Petronas, η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός LNG στον κόσμο μετά το Κατάρ. Τα άμεσα οικονομικά οφέλη που αποκόμισε η Λευκωσία είναι επίσης δηλωτικά της ποιοτικά αναβαθμισμένης διαπραγματευτικής της επιρροής. Ενώ το 2007 εισέπραξε μόλις ένα ε- κατομμύριο ευρώ ως bonus υπογραφής για το πεδίο 12 από τη Noble, το ενδιαφέρον που δημιούργησε η επιτυχής γεώτρηση στην Αφροδίτη και ο ανταγωνισμός που συνεπαγόμενα προκλήθηκε, συνέβαλλε ώστε να εισπραχθούν 24 εκατομμύρια ευρώ από την Total για τα πεδία 10-11, ενώ για το πολυπόθητο πεδίο 9 εισέπραξε από την ΕΝΙ/Kogas περί τα 90 εκατομμύρια ευρώ, και άλλα 33 εκατομμύρια για το πεδίο 3. Τα οφέλη αυτά, ωστόσο, είναι α- πειροελάχιστα συγκριτικά με τη δυναμική που καλείται να διαχειρισθεί η κυβέρνηση Αναστασιάδη, δυναμική που θα πολλαπλασιασθεί εφόσον ε- πιτύχει η επιβεβαιωτική γεώτρηση των Noble/Delek, που θα ξεκινήσει τον ερχόμενο Ιούνιο. Από την άποψη αυτή τα επόμενα τρία χρόνια αποτελούν την πλέον κρίσιμη περίοδο προσαρμογής, καθώς η κυπριακή ενεργειακή πολιτική καλείται να ωριμάσει θεσμικά και επιχειρηματικά. Η διαχείριση αυτής της δυναμικής θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και το κατά πόσο η ενεργειακή παράμετρος θα αποτελέσει κρίσιμο αναπτυξιακό ανάχωμα για την προστασία της κυπριακής οικονομίας από τις υφεσιακές επιπτώσεις του Μνημονίου. Η συγκρότηση της ΚΡΕΤΥΚ και του Εθνικού Ταμείου Υδρογονανθράκων σε συνδυασμό με τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Ενεργειακής Πολιτικής, αποτελούν πολύ θετικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση, μολονότι θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά το ενδεχόμενο συγκρότησης (τουλάχιστον) ενός Υφυπουργείου Ενέργειας. Παράλληλα με αυτή τη διοικητική αναδιάρθρωση οι Total & ΕΝΙ/Kogas θα προχωρήσουν έως τις αρχές του 2016 τόσο στη διερευνητική όσο και στην επιβεβαιωτική γεώτρηση επί των πέντε οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ. Δεδομένου ότι η κάθε γεώτρηση κοστίζει περί τα 100 εκατομμύρια δολάρια, οι τουλάχιστον πέντε εξερευνητικές γεωτρήσεις που θα εκτελεσθούν διά νόμου έως το 2016, συνεπάγονται μια επένδυση της τάξης των 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Εάν βρεθεί αέριο και στα πέντε οικόπεδα η τουλάχιστον μια επιβεβαιωτική γεώτρηση θα επεκτείνει την υποχρέωση επένδυσης των ε- ταιρειών στο 1 δισ. δολάρια. Από την επένδυση αυτή ένα μικρό αλλά σημαντικό μέρος θα διοχετευθεί σε υπηρεσίες που θα προσφερθούν στην Κύπρο και που θα σχετίζονται άμεσα με τη γεώτρηση, ενώ υπάρχει και ένα σημαντικό τμήμα υπηρεσιών (διαμονή, τροφοδοσία, μεταφορές) που θα αναπτυχθούν σε έμμεση συνάρτηση με τη διεξαγωγή των γεωτρήσεων. Αυτό πρακτικά συνεπάγεται ότι θα αρχίσει σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο να παράγεται απτό κέρδος από την αναπτυσσόμενη βιομηχανία υδρογονανθράκων εν αναμονή των κρίσιμων εξελίξεων που σχετίζονται με την πιστοποίηση του κυπριακού α- ποθεματικού υδρογονανθράκων έως τα τέλη του Εάν δοθούν οι άδειες εντός του 2013 και για τα εναπομείναντα τέσσερα (5,6,7,8) οικόπεδα τότε αυτά τα άμεσα οφέλη αυτά θα είναι ακόμη μεγαλύτερα. Σε στρατηγικό επίπεδο η ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων και η ενδεχόμενη αύξηση των in situ αποθεμάτων στην Αφροδίτη από (κατά μέσο όρο) επτά τρισ. κυβικά πόδια σε εννέα με δέκα επαρκεί για να καταστήσει απολύτως βιώσιμη την εξαιρετικά κοστοβόρα επένδυση (10 δισ. δολάρια) του πρώτου μηχανισμού υγροποίησης στο Βασιλικό. Η ενδεχόμενη επέκταση του α- ποθεματικού της Αφροδίτης ουσιαστικά ανεξαρτητοποιεί την επένδυση του Βασιλικού από τις αποφάσεις της ισραηλινής κυβέρνησης αναφορικά με το πόσο αέριο θα εξάγει, προς τα πού και με ποιον τρόπο. Αυτό δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στη Λευκωσία έναντι του Τελ Αβίβ και των Αράβων, την ώρα που εκκρεμεί η κύρωση της συμφωνίας για την ΑΟΖ με τον Λίβανο από το 2007, ενώ σημαντικοί ισραηλινοί παράγοντες επιδιώκουν την ε- παναπροσέγγιση με την Τουρκία προωθώντας μάλιστα σχέδια για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταξύ Λεβιάθαν-Τζεϋχάν. Ο δρ Θεόδωρος Τσακίρης είναι επίκουρος καθηγητής Γεωπολιτικής των Υ- δρογονανθράκων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Βάλτε όρους στις τράπεζες Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ Η διαλεκτική μας ανωριμότητα Του ΕΥΤΥΧΗ ΒΑΡΔΟΥΛΑΚΗ < Κύριε Αναστασιάδη, είστε Πρόεδρος εδώ και 10 μέρες αλλά δεν σας ακούσαμε να λέτε τι όρους θα θέσετε στις τράπεζες για τα 10 δισ. που θα δώσουμε Τα αυτονόητα σε αυτό τον τόπο πρέπει να γίνονται θέματα, να σχολιάζονται, να συζητούνται, μπας και γίνει κάτι. Φτάσαμε σε αυτό το σημείο σε αυτό τον τόπο, ο οποίος μοιάζει με ένα ερείπιο, τόσο σε επίπεδο δομών και θεσμών, όσο και πολιτικής συμπεριφοράς και κουλτούρας. Για να αντιληφθούμε καλύτερα την κατάντια μας, αναλογιστείτε πόσο καιρό συζητάμε για το ποσό που θα χρειαστούν οι τράπεζες. Μετά σκεφτείτε το αυτονόητο: Καλά, θα δώσει το κράτος, εμείς δηλαδή οι πολίτες, ένα Χ ποσό στις τράπεζες. Πώς θα πληρώσουν πίσω οι τράπεζες το κράτος; Υπό ποιους όρους θα δοθεί αυτό το Χ ποσό στις τράπεζες; Τώρα σκεφτείτε ότι αυτό το Χ ποσό έχει «όνομα». 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Δις όχι εκατομμύρια. Δις. Με λίγα λόγια, όσος είναι και ο προϋπολογισμός του κράτους για ένα χρόνο περίπου. Όσα χρειάζεται το κράτος για να λειτουργήσουν νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια, υποδομές, συγκοινωνίες. Όσα χρειάζεται το κράτος για ένα ολόκληρο χρόνο για να πληρώσει πολίτες. Δεν είναι και λίγα. 10 δισ. λοιπόν καλείται το κράτος να δώσει στις τράπεζες και αυτά τα 10 δισ. θα τα επιβαρυνθούν οι πολίτες. Για 30 χρόνια δηλαδή θα βρισκόμαστε σε δανειακή σύμβαση, θα ξεπληρώνουμε χρέος των τραπεζών. Υποθηκεύτηκαν δύο γενιές, ίσως και τρεις για να «γλυτώσουμε» δύο τράπεζες, επειδή, λένε, εάν κλείσουν θα καταρρεύσει το σύστημα. Απορία αδαούς: Καλά, κι αν καταρρεύσει το σύστημα, μέσα σε 30 χρόνια δεν το ξαναχτίζουμε; Άσχετο όμως αυτό. Όταν όμως λέγαμε «άστε τις να κλείσουν», μας έλεγαν ότι λαϊκίζουμε. Τώρα αυτοί που μας κατηγορούσαν σκέφτονται να κλείσουν τη μία, διότι, όπως λένε, «αλλιώς δεν έχουμε σωτηρία». Πίσω στο θέμα μας, το οποίο είναι αφενός το ποσό που θα επωμιστούν οι πολίτες για τις τράπεζες, αλλά α- φετέρου και κυρίως είναι οι όροι. Το μέγα ερώτημα λοιπόν: Τι όροι τέθηκαν ή θα τεθούν στις τράπεζες για την παραχώρηση των 10 δισ.; Υπάρχει μια προσέγγιση, η οποία λέει το εξής: Το κράτος, δίνοντας λεφτά στις τράπεζες, θα λάβει μετοχές. Όταν οι τράπεζες πάρουν την ανιούσα και αρχίσουν και πάλι να είναι κερδοφόρες και ανεβεί η τιμή των μετοχών τους και αφού γίνει η αναδιάρθρωση, τότε το κράτος θα πουλήσει τις μετοχές με κέρδος. Σωστή προσέγγιση εν μέρει. Κανένας όμως δεν εγγυάται ότι και οι δύο τράπεζες θα επιστρέψουν πίσω σε τέτοια κερδοφορία, ότι οι μετοχές τους θα αποκτήσουν τόση αξία ώστε το κράτος να μπορέσει να πάρει πίσω τα 10 δισ. συν το κέρδος του. Αλλά ακόμη και αυτό δεν μας το είπαν. Δηλαδή μέχρι σήμερα δεν μας είπαν: Τι ποσοστό των μετοχών θα κατέχει το κράτος; Σε πόσα χρόνια δεσμεύεται να επιστρέψει πίσω τις μετοχές στην αγορά; Και βεβαίως σε ποια τιμή θα αρχίσει να «ξεφορτώνεται» τις μετοχές; Μπορεί να θεωρείται αυτονόητο, ότι δηλαδή «μα θα πουλήσει όταν θα κάνει κέρδος», αλλά δεν είναι. Για παράδειγμα, στη Δανία το κράτος έχασε περίπου το 30% από την κρατική ενίσχυση που έδωσε στη Fionia Bank, την οποία αργότερα πούλησε σε σουηδική τράπεζα. Όμως αυτό είναι μόνο το πρώτο μέρος. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ α- φέθηκαν να κλείσουν πολλές τράπεζες. Διασώθηκαν οι μεγάλες (με κέρδος προς το κράτος), αλλά την ίδια ώρα το κράτος, για να παραχωρήσει τα λεφτά στις τράπεζες, τις πέρασε μέσα από χίλια μύρια κύματα. Έθεσε όρους, επέβαλε ειδική φορολογία και την ίδια ώρα τις υποχρέωσε να προχωρήσουν σε δανειοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων με πολύ χαμηλό επιτόκιο, να είναι ευέλικτες στα θέματα των οικιστικών δανείων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τις υποχρέωσε να προχωρήσουν σε διαγραφή δανείων ή μέρος τους ή να προχωρήσουν σε επιμήκυνση δανείων πολιτών. Στην Κύπρο, εδώ και ένα χρόνο περίπου συζητούμε για το ποσό που θέλουν οι τράπεζες. Και οι τράπεζες θα λάβουν το ποσό που χρειάζονται. Αυτό που δεν ακούσαμε όμως είναι κατά πόσον η κυβέρνηση έχει πρόθεση να θέσει ή όχι όρους στις τράπεζες. Και ο Νίκος Αναστασιάδης θα πρέπει να είναι πολύ αυστηρός σε αυτό. Αλλά όχι μετά που θα δώσει τα χρήματα στις τράπεζες. Τώρα! tsangarisp@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο Μην τύχει και εκλεγεί ή πεθάνει κανείς στο εξωτερικό... Αμέσως οι «Ελληνάρες» (κυρίως της Ελλάδος και λιγότερο της Κύπρου) σπεύδουμε να τον φέρουμε στα μέτρα μας! Αρχίζουμε τους παραλληλισμούς, τις διαστρεβλώσεις, την επιλεκτική ανάγνωση του έργου και την αξιολόγηση της διαδρομής του ωσάν να μην πρόκειται για τον ηγέτη μιας άλλης χώρας, που θα πρέπει να αξιολογηθεί με την αντικειμενικότητα που η λογική (θα έπρεπε να) επιβάλλει, αλλά σαν να πρόκειται για έναν δικό μας πολιτικό σύμμαχο ή εχθρό που πρέπει να αποθεώσουμε ή να εκμηδενίσουμε. Πίσω από αυτές τις συγκρίσεις, συνήθως ανιστόρητες και πάντα μεταπρατικές, κρύβεται μια εργαλειακή πολιτική ανάλυση, η οποία αναζητά όχι το πραγματικό αλλά το μικροπολιτικά χρήσιμο. Όχι αυτό που πραγματικά συνέβη για να το αξιολογήσει αντλώντας διδάγματα, αλλά αυτό που μπορεί να χρησιμεύσει στα καθ ημάς, με επιφανειακό και επιπόλαιο τρόπο. Αποτέλεσμα; Συνήθως η συζήτηση μετατρέπεται σε μια κωμική κλοτσοπατινάδα, τόσο αστεία, όσο να βλέπει κανείς Κύπριους να βρίζονται μεταξύ τους για τη Ρεάλ και την Μπαρτσελόνα... Ασφαλώς τα μείζονα πολιτικά γεγονότα προκαλούν συζητήσεις παγκοσμίως. Ειδικά κάποιοι πολιτικοί «σταρ» (όπως οι πρόεδροι Ομπάμα και Κλίντον, ο Μιτεράν ή ακόμα και ο Σαρκοζί στην αρχή της θητείας του) αποτελούν πολιτικά πρότυπα διεθνώς. Σχεδόν πουθενά όμως (και αυτό το αναφέρω μετά λόγου γνώσεως, καθότι έστω και α- μυδρά παρακολουθώ την πολιτική ζωή σε πολλές χώρες) δεν βλέπουμε α- νάλογου φανατισμού ευθυγραμμίσεις, με αυτές που συμβαίνουν στα καθ ημάς. Ο δικός μας αριστερός π.χ. θα θεωρήσει ντε φάκτο πολιτικά υπανάπτυκτους τους ρεπουμπλικάνους του αμερικανικού Νότου, θα θρηνήσει ως μεγάλο ήρωα τον Τσάβες, θα δαιμονοποιήσει για τα πάντα τον Σαρκοζί, θα αποδώσει τους εκλογικούς θριάμβους της Θάτσερ στα μεθύσια των Βρετανών, θα περιμένει εσαεί δανεικά από την Κίνα και τη Ρωσία, θα φαντασιώνεται διεθνείς συμμαχίες που υφίστανται μόνο στο δικό του μυαλό. Και όχι μόνο αυτό. Αν π.χ. του επισημάνεις ότι ο αριστερός Βραζιλιάνος πρώην πρόεδρος Λούλα προώθησε ιδιωτικοποιήσεις και δημόσια έργα με αυτοχρηματοδότηση ή ότι τα εργατικά συνδικάτα στη Γερμανία πρωτοστάτησαν σε κοινωνικές συμφωνίες που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, τότε θα προσπαθήσει να σε πείσει ότι αυτό δεν ισχύει. Δεν θα μπει στον κόπο να αναθεωρήσει εκείνος την επιχειρηματολογία του, θα προσπαθήσει να σε πείσει ότι αλλιώς είναι τα πραγματικά γεγονότα. Σε ανάλογους αυθαίρετους παραλληλισμούς θα καταφύγει φυσικά και ο «δεξιός» ψηφοφόρος, ο οποίος θα α- ναγορεύσει σε επικίνδυνους δικτάτορες όλους τους εχθρούς της ελευθερίας και της τάξεως και της ηθικής, και θα ζητήσει, επίσης μεταπρατικά, μία Θάτσερ, έναν Σαρκοζί, έναν Ερντογάν, έναν Πούτιν, για να βάλει τάξη στα δικά μας. Προφανώς και η μία προσέγγιση και η άλλη στερούνται σοβαρότητας. Όχι επειδή δεν υπάρχουν αντιστοιχίσεις και καλές πρακτικές, που ασφαλώς υπάρχουν και καλό είναι να μελετούνται, αλλά επειδή η δυσκολία της πολιτικής έγκειται ακριβώς στη συνθετότητά της. Η παράδοση, η κουλτούρα, οι οικονομικές και παραγωγικές ιδιαιτερότητες κάθε χώρας είναι στοιχεία που επικαθορίζουν την πολιτική δράση. Δημιουργούν ένα πλαίσιο άσκησης της πολιτικής, το οποίο είναι μοναδικό, όχι ανά χώρα, αλλά και ανά εποχή. Μακάριος και Καραμανλής και Θάτσερ και Τίτο δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν σε άλλες χώρες και είναι αμφίβολο αν θα μπορούσαν με τα ίδια χαρακτηριστικά να διαγράψουν ανάλογη πορεία στην ίδια χώρα, σε άλλη εποχή. Πίσω από όλη αυτή την εξόφθαλμα ανώριμη διαλεκτική κρύβονται οι δύο παθογένειες του δημόσιου λόγου. Πρώτον, ο υπέρμετρος φανατισμός. Οι «ισχυρές βεβαιότητες» που, όπως έλεγε ο Νίτσε, αποτελούν «τον μεγαλύτερο εχθρό της αλήθειας». Δεύτερον, η διαλεκτική ανεντιμότητα και ο μανιχαϊσμός. Η αδυναμία να μένουμε προσηλωμένοι σε έναν άξονα συζήτησης, η απόλυτη ανικανότητα να διαχωρίσουμε μια άποψη από τον φορέα της, η αντιμετώπιση του συνομιλητή ή του πολιτικού αντιπάλου ως εχθρού, η δυσκολία εύρεσης κοινών σημείων συνεννόησης. Δυστυχώς, η οικονομική κρίση τα φαινόμενα αυτά τα έχει εντείνει, καθώς δημιουργεί όχι ομάδες και πρόσωπα που διαλέγονται, αλλά στρατόπεδα που συγκρούονται. Μέτωπα, τα οποία ολοένα και διευρύνονται και που ξεκινούν πολιτικά και εξελίσσονται σε πολιτισμικά. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τον παραδοσιακό επαρχιωτισμό μας, που μας δυσκολεύει να αντιληφθούμε τον ακριβή ρόλο μας στον κόσμο, γίνεται σαφές ότι έχουμε πολλά στάδια ακόμα ως την ωριμότητα. Τόσο την πολιτική, όσο και τη διαλεκτική... Σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας vardoulakis@stratego.gr

14 14-ELLADA_KATHI 3/8/13 11:41 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Σχέδιο ανασυγκρότησης με εθνική συνεννόηση Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Ο τόπος πρέπει να αλλάξει συθέμελα, αλλά με σχέδιο και μεθοδικότητα Διαβάζουμε και ακούμε συνεχώς διάφορες αερολογίες περί εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης. Είναι μια ωραία καραμέλα, την οποία πιπιλίζουμε με ευκολία, αλλά επιτέλους ποιος το έχει αυτό το σχέδιο να το δούμε και εμείς όλοι; Αυτό που συμβαίνει τούτη την ώρα είναι ντροπή για ένα σοβαρό κράτος. Καμία πολιτική δύναμη -καμία όμως- δεν έχει ένα πρακτικό σχέδιο για το τι πρέπει να αλλάξει στη χώρα. Εχουμε αφεθεί στο μικρομάνατζμεντ της τρόικας και της Task Force. Ολος ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται με κραυγές και δεν εστιάζεται ποτέ στην πραγματική ουσία των πραγμάτων. Στη Δικαιοσύνη, για παράδειγμα, οι μισοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνουν οι προγραμματισμένες αλλαγές γιατί «συνιστούν μνημονιακές υποχρεώσεις» και οι άλλοι μισοί καταφέρονται εναντίον των αλλαγών επειδή «αποτελούν κατάφωρη παραβίαση της εθνικής μας κυριαρχίας από την τρόικα». Ετσι όμως δεν πάει πουθενά το πράγμα. Οση προσπάθεια και αν καταβάλλει αυτή η κυβέρνηση -ή και η επόμενη- δεν πρόκειται να αλλάξουν αυτά που κρατούν τον τόπο καθηλωμένο. Η συζήτηση που πρέπει να αρχίσει πρέπει να απαντά στο ερώτημα: «Ας πούμε ότι αύριο το πρωί είτε διώχναμε την τρόικα είτε έ- φευγε μόνη της. Τι θα κάναμε, τι θα έπρεπε να αλλάξουμε άμεσα για να γίνουμε ένα σοβαρό κράτος, που μπορεί να υπηρετήσει την ευνομία και την ανάπτυξη; Πώς θα φτιάχναμε τα νοσοκομεία μας, τις εφορίες, τη δημόσια διοίκηση, τη διαχείριση των σκουπιδιών, τα πάντα;». Η Ελλάδα είναι μια μεγάλη προβληματική επιχείρηση. Οσα λεφτά Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, παρά τη φιλότιμη και εκ των πραγμάτων πληθωρική προσπάθεια του προέδρου του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, επιβεβαίωσε ότι το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι α- ναντίστοιχο με ό,τι θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί κύρια πολιτική ροπή της χώρας. Η προσπάθεια προβολής ενός νέου -και ενίοτε νεανικού- προσωπείου ανέδειξε απλώς τη γήρανσή του. Περιττό να ασχολείται κανείς με ένα κόμμα που φαίνεται να έχει κλείσει οριστικά τον κύκλο του. Αντίθετα, η εκδήλωση που διοργανώθηκε για τα δεκαπέντε χρόνια από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή κατέδειξε ότι εάν υπάρχει κάποιο πολιτικό κατεστημένο στην Ελλάδα, αυτό δεν είναι άλλο από το «καραμανλικό». Βέβαια ο όρος έχει κακοποιηθεί τόσο ώστε να μη σημαίνει τίποτε σχεδόν, διότι από τη συμβατική Δεξιά έως την άκρα Αριστερά αναγνωρίζουν άπαντες στην πολιτική του σταδιοδρομία «θετικές όψεις», ασχέτως των πολιτικών και ιδεολογικών διαφορών που τους χωρίζουν. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι ο Καραμανλής υπήρξε, μετά την επάνοδό του από το Παρίσι, ο πλέον επιδέξιος χειριστής του πολιτικού συστήματος σαφώς αποτελεσματικότερος και αυτού ακόμη του Ελευθερίου Βενιζέλου. Εξ ου και η αποδοχή του -κατά περίπτωση και επιλεκτικά βεβαίως- από τους αντιπάλους του. Υπήρξε επίσης ο πολιτικός που κινήθηκε μεταξύ δύο σαφώς α- ντικρουόμενων τάσεων -του συντηρητισμού και του ριζοσπαστισμού- δίχως να επιτύχει σύνθεση, διότι απλούστατα δεν τον ενδιέφερε. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορίσθηκε από τον βασιλέα Παύλο διάδοχος του αποθανόντος πρωθυπουργού στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, παρά την εκπεφρασμένη προτίμηση των βουλευτών του Ελληνικού Συναγερμού υπέρ του Στέφανου Στεφανόπουλου. Tου ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Tου ΚΩΣΤΑ IOPΔANIΔH και να ρίξεις σε αυτήν, δεν πρόκειται να κερδίσεις τίποτα, αν δεν την αναδιαρθρώσεις εκ βάθρων και αν δεν έχεις ένα επιχειρησιακό σχέδιο για την ανόρθωσή της. Τώρα είμαστε μια χώρα που έχει γίνει πειραματόζωο. Εχουν μπλέξει άσχημα σε ένα κουβάρι Κομισιόν, ΔΝΤ, ΕΚΤ, Task Force, Γερμανοί, Ολλανδοί, επίτροποι στις τράπεζες κ.ά. προσπαθώντας να μας... καταλάβουν και να βρουν λύσεις. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές ο καθένας έχει τη δική του α- τζέντα και πως ακόμη κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις. Δεν μπορεί όμως να περιμένει κάθε φορά η Ελλάδα να συμφωνήσουν δεκατρείς υπηρεσίες και κυβερνήσεις, όταν η μία θέλει να πουληθεί η ΔΕΠΑ για το μεγαλύτερο δυνατό τίμημα και η άλλη προτάσσει γεωπολιτικά κριτήρια στη λήψη αποφάσεων. Πρέπει να εκμεταλλευθούμε την τεχνογνωσία των ξένων και τις πολύ καλές μελέτες και διαπιστώσεις που έχουν κάνει. Αν όμως δεν το πάρουμε πάνω μας ως λαός, ως πολιτικό σύστημα και ως κοινωνία, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα απολύτως. Ξέρω ότι αυτό που γράφω είναι ανεδαφικό τη στιγμή που η έννοια της εθνικής συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων ακούγεται περίπου σαν να λες «Καλό Πάσχα» τον Ιούνιο. Δεν υπάρχει, όμως, άλλος τρόπος. Ο τόπος πρέπει να αλλάξει συθέμελα, αλλά με σχέδιο και μεθοδικότητα. Ολα πρέπει να αλλάξουν, με πρώτο το Σύνταγμα, αν θέλουμε να πάμε μπροστά. Μεταρρυθμίσεις με τους δημοσίους υπαλλήλους «στα κάγκελα» και την κοινωνία βαθιά διχασμένη δεν πετυχαίνουν. Ο Ελληνας θα κάνει αυτό που πρέπει, θα δείξει φιλότιμο και πειθαρχία αν πιστέψει ότι οι ηγέτες του ομονοούν σε μερικά βασικά πράγματα. Ο δρόμος για να φύγει η τρόικα περνάει μέσα από τη συνεννόηση σε ένα μίνιμουμ σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας. Είμαι απόλυτα βέβαιος για δύο πράγματα. Πρώτον, ότι θα τα καταφέρναμε σε αυτήν την προσπάθεια και θα εκπλήσσαμε τους πάντες, επειδή είμαστε ράτσα προσαρμοστική και επίμονη. Δεύτερον, πως μόλις το πετυχαίναμε, η αντιμετώπιση και των πιο σκληρών δανειστών μας θα άλλαζε θεαματικά και άμεσα. Ασκήσεις μνήμης Ως ηγέτης των συντηρητικών δυνάμεων της χώρας ανέμενε κανείς ότι θα στήριζε τη μοναρχία -ή εν πάση περιπτώσει τη Βασιλευομένη Δημοκρατία- που ε- βάλλετο βάναυσα μόνον από την ευρύτερη Αριστερά την εποχή εκείνη. Προτίμησε, ωστόσο, να ενεργήσει ως ριζοσπάστης. Παραιτήθηκε τον Ιούλιο του 1963 για ασήμαντη αφορμή -αντιτιθέμενος στην επίσκεψη του βασιλικού ζεύγους στο Λονδίνο- και όταν επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση της χούντας, προκήρυξε δημοψήφισμα και κατελύθη η μοναρχία -αν και ο Κωνσταντίνος η- γήθηκε ανεπιτυχούς κινήματος για την ανατροπή της χούντας τον Δεκέμβριο του Συντηρητικός υπήρξε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν α- γωνιζόταν για τη δημιουργία συγκροτημένου κράτους και αυτό το επέτυχε στη διάρκεια της πρώτης οκταετίας του. Το γεγονός ότι αυτό είχε επιτευχθεί επί Ιωάννη Μεταξά δεν αναιρεί τη συμβολή του. Είχε μεσολαβήσει η κομμουνιστική ανταρσία και η πολιτική ασυναρτησία των πρώτων κυβερνήσεων μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου. Συντηρητικός ήταν επίσης διότι συνέχισε την κρατικιστική παράδοση των συντηρητικών πολιτικών, παρά το γεγονός ότι μεταξύ των στελεχών του υ- πήρξαν εξέχουσες προσωπικότητες προερχόμενες από την τάξη των Φιλελευθέρων αν και η τάση αυτή είχε διαμορφωθεί ήδη επί Παπάγου. Με βάση όσα ενδεικτικώς και μόνον αναφέρθηκαν, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν ήταν δυνατόν να έχει διάδοχο. Δεν μπορεί κανείς να μιμηθεί την προσωπικότητα κάποιου ηγέτη που δεν δεσμεύθηκε από παραταξιακές αντιλήψεις. Ισως σε αυτό να οφείλεται η γοητεία που ασκεί α- κόμη στον πολιτικό κόσμο της χώρας. Το μέγα επίτευγμά του παραμένει η ένταξη της Ελλάδος στην Ενωμένη Ευρώπη. Η πλημμύρα συναισθημάτων στη Βενεζουέλα και η απόφαση τον επιγόνων του Ούγκο Τσάβες να ταριχεύσουν τη σορό του και να την εκθέσουν «για την αιωνιότητα» σε μαυσωλείο, αποδεικνύουν την επιρροή που άσκησε ο αποθανών πρόεδρος σε μεγάλο τμήμα των συμπατριωτών του αλλά και την ανάγκη των συντρόφων του να εδραιώσουν τη δική τους επιβίωση στη συνέχιση του μύθου του αρχηγού τους. Ο χαρισματικός ηγέτης ε- δραίωσε τη θέση του στην ιστορία της χώρας του με την απλή αλλά αποτελεσματική τακτική του να στηρίζει τους οπαδούς του και να πολεμάει τους ε- χθρούς του. Ενώ βοήθησε πολλούς πατριώτες του να ξεφύγουν από τη φτώχεια, πόλωσε τη χώρα σε επικίνδυνο σημείο. Αφήνει βαριά κληρονομιά για τη Βενεζουέλα. Αλλά η περίπτωση Τσάβες γεννάει και ένα ερώτημα με ευρύτερη σημασία: ήταν μια μορφή μόνο από το παρελθόν ή και από το μέλλον; Πόσο μπορεί να μας αφορά και εμάς, εδώ στην άκρη της προοδευτικής Ευρώπης; Η θεοποίηση ηγετών έχει μακρότατη ιστορία, από τους Φαραώ έως τους ηγέτες της Βορείου Κορέας. Ο Αλέξανδρος υιοθέτησε το ξένο έθιμο για να στηρίξει την κατάκτηση της Αιγύπτου και της Περσίας πάνω σε ντόπια θεμέλια θεϊκής Hπαραίτηση του πάπα Bενέδικτου του 16ου αντιμετωπίστηκε, στις εφημερίδες και στις τηλεοράσεις, περίπου όπως και ο γάμος, το διαζύγιο ή το ατύχημα μιας επιφανούς δημοσιότητας. Oλίγον και ως αίνιγμα, «γαργαλιστικού» ενδιαφέροντος, για τα αίτια της παραίτησης: Aν εξαναγκάστηκε ο πάπας να παραιτηθεί κάτω από το βάρος σκανδάλων, αν η παραίτηση ήταν παραδοχή αδυναμίας να α- ντιμετωπιστούν προβλήματα που καταρρακώνουν το διεθνές κύρος του Pωμαιοκαθολικισμού και άλλα «πικάντικα» παρόμοια. Στο πολιτισμικό «παράδειγμα» της Nεωτερικότητας, του «τρόπου» της ζωής μας σήμερα, όλα λειτουργούν και κρίνονται με βάση τα ποσοτικά (μετρητά) μεγέθη εντυπωσιασμού. O ε- ντυπωσιασμός είναι εμπορεύσιμο είδος, μετριέται (με ποσοστά θεαματικότητας, ακροαματικότητας, αναγνωσιμότητας, αναγνωρισιμότητας κ.λπ.), που θα πει: αντισταθμίζεται με χρήμα η πώληση εντυπώσεων μπορεί να αποφέρει κέρδη μεγάλης βιομηχανικής μονάδας ή διεθνοποιημένης εμπορικής επιχείρησης. Tο πιο επικίνδυνο: Zώντας επί χρόνια και εισπράττοντας σε καθημερινή βάση αυτόν αποκλειστικά τον «τρόπο» πληροφόρησης χάνουμε (αναπόφευκτα αλλά και ανεπίγνωστα) τη δυνατότητα να εντοπίζουμε τι πραγματικά αφορά στη ζωή μας, στα ουσιώδη της ζωής μας. O πάπας δεν είναι απλώς μια γραφική φιγούρα στο πολιτισμικό μας «παράδειγμα», είναι θεσμός που καθορίζει αυτό το «παράδειγμα», δηλαδή τον «τρόπο» του βίου μας, σε οποιαδήποτε «πίστη» ή απιστία κι αν κατατάσσουμε τον εαυτόν μας. Oι έννοιες του «αλαθήτου», της «αυθεντίας», του αποφαίνεσθαι «από καθέδρας», οι πρακτικές της «προπαγάνδας», του «ελέγχου των φρονημάτων», η προτεραιότητα της «αποτελεσματικότητας», της «οργανωτικής ισχύος», η χρήση θεσμών ε- ξουσίας για να επιβληθεί η «αλήθεια», και άλλα πολλά συναφή, γεννήθηκαν από την ιδρυματική «παποσύνη» και διαμόρφωσαν τον πολιτισμό της Δύσης τον παγκοσμιοποιημένο σήμερα. Σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες και ανάγκες, με δεδομένη την Ο αιώνιος αρχηγός θέλησης. Η θεοποίηση ηγετών στη Ρώμη, που ξεκίνησε με τον Οκταβιανό Αύγουστο, σηματοδότησε τη μετατροπή της δημοκρατίας σε αυτοκρατορία. Η θεοποίηση αποσκοπεί στην εδραίωση της εξουσίας του ηγέτη ή της ηγετικής ομάδας σε βάσεις ισχυρότερες απ αυτές των κοινών θνητών. Τα μαυσωλεία του Λένιν, του Κεμάλ, του Μάο και τώρα του Τσάβες δείχνουν την προσπάθεια ιεραρχιών, α- κόμη και σήμερα, να εξασφαλίσουν την πίστη και την υπακοή μέσω της λατρείας ηγετών. Αυτή είναι η «εύκολη» μέθοδος, για να εξασφαλίσει η ηγετική ομάδα τα συμφέροντά της. Πιο δύσκολο, αλλά απείρως πιο ευεργετικό για μια κοινωνία, είναι η δημιουργία θεσμών οι οποίοι υπηρετούν τις ανάγκες του λαού απρόσκοπτα, όποιος και αν είναι στην εξουσία. Τέτοιες κοινωνίες μπορούν να αντέξουν τις τρικυμίες της Ιστορίας χωρίς να ανατρέπονται, χωρίς να βασίζονται στον εντυπωσιασμό των πολιτών από τη μυθοποίηση των η- γετών τους. Συχνά έχουμε δει, όμως, πως ακόμη και τέτοιες κοινωνίες μπορούν να πέσουν σε παρακμή και να ανεχθούν ή και να επιδιώξουν τη λατρεία ενός η- γέτη. Αυτό συμβαίνει είτε επειδή εμφανίζεται κάποιος με την προσωπικότητα και τα προσόντα που του επιτρέπουν να μεταμορφώσει το πολίτευμα σύμφωνα κοσμογονική πληθυσμική μεταβολή που γέννησε τη Mεταρωμαϊκή Δύση (the Barbarian West), ο παπισμός γέννησε, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη Iστορία, ό,τι ονομάζουμε «ιδεολογία»: H «πίστη» έχασε το νόημα της «εμπιστοσύνης», πήρε τη σημασία της ατομικής «πεποίθησης». H εμπιστοσύνη ήταν άθλημα προσωπικής σχέσης, προτεραιότητα εμπειρικών ψηλαφήσεων, η πεποίθηση ταυτίστηκε με τη νοητική βεβαιότητα και την ψυχολογική αυθυποβολή. Για να κατασφαλίζεται το άτομο με νοητικές βεβαιότητες, έπρεπε να τις εγγυάται μια αυθεντία, μια «αλάθητη καθέδρα»: οι αποφάνσεις της να έχουν αξιωματικό χαρακτήρα. Eτσι, η πάλη για εμπειρική ψηλάφηση «νοήματος» (αιτίας και σκοπού) της ύπαρξης και της συνύπαρξης, το κριτήριο ιεράρχησης των αναγκών και αξιολόγησης των ποιοτήτων, μεταποιήθηκαν σε δοτή «άνωθεν» ιδεολογία, που εξασφάλιζε την κατοχή της «αλήθειας» με αντίτιμο την πειθάρχηση στον θεσμικό φορέα του «αλαθήτου». Tο παπικό πρότυπο σφράγισε ανεξίτηλα την ευρωπαϊκή Iστορία: O Προτεσταντισμός θα υποκαταστήσει την αλάθητη πατρωνία του πάπα με το αλάθητο των Γραφών (sola scriptura), ο Oθροδοξισμός με το αλάθητο Γραφής και Πατέρων, ο σοβιετικός Mαρξισμός με την «αλάθητη καθέδρα» της Mόσχας (το KKΣE) έχοντας δικές του αυτός Aγιες Γραφές και το δικό του ιερατείο. Aλλά δεν ήταν αυτές οι μόνες ιστορικές απομιμήσεις Βροχή πέφτουν οι διώξεις σε πρώην υπουργούς, βουλευτές, νομάρχες, δημάρχους γενικώς σε πολιτικούς. Επειτα από μια μακρά περίοδο αδιαφορίας για πιθανολογούμενα οικονομικά εγκλήματα εκατομμυρίων ευρώ, οι πολιτικοί άρχισαν να διώκονται και να καταδικάζονται με βαριές ποινές, ακόμη και για παραλείψεις στο «πόθεν έσχες». Να καλοδεχθούμε αυτές τις εξελίξεις, αλλά και να προβληματιστούμε. Γιατί, επί παραδείγματι, πριν από μερικά χρόνια μπορούσε ένας πολιτικός να κάνει τα πάντα χωρίς να φοβάται τον πέλεκυ της Δικαιοσύνης, ενώ σήμερα αν αμελήσει να δηλώσει ένα ακίνητο στο «πόθεν έσχες» τιμωρείται με κάθειρξη οκτώ ετών; Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι η Δικαιοσύνη επηρεάστηκε από το διάχυτο κλίμα στην ελληνική κοινωνία, η οποία απαιτεί «να μπει κάποιος στη φυλακή». Αληθές είναι. Παρά τα όσα λένε διάφοροι των άκρων, ότι «ζούμε σε χούντα» ή «το πολίτευμα που έχουμε δεν είναι Δημοκρατία», διαπιστώνουμε ότι καμιά εξουσία δεν μπορεί να αμελήσει τη θέληση του λαού. Η Δημοκρατία δεν ε- ξαντλείται στην κάλπη κάθε τέσσερα χρόνια. Η πίεση της κοινωνίας προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση έχει τελικώς αποτελέσματα. Ισχύει αυτό που είπε ένας δικαστής των ΗΠΑ: «Το υψηλότερο αξίωμα σε μια Δημοκρατία είναι η ιδιότητα του πολίτη». Αυτό πιστοποιείται από το γεγονός των διώξεων των πολιτικών τώρα, αλλά και από το ακαταδίωκτο των ίδιων πολιτικών πριν από μερικά χρόνια, όταν κυριαρχούσε -ας το συνομολογήσουμε- η αδιαφορία για τα βρώμικα πεπραγμένα υπουργών, νομαρχών, δημάρχων κ.ά. Πολιτικοί για τους οποίους υπήρχαν βάσιμες υποψίες περί διαφθοράς εκλέγονταν πανηγυρικά. Ουδείς νοιαζόταν αν ο κ. Τσοχατζόπουλος ζούσε πάνω από τις δυνατότητές του κανείς δεν ά- κουγε τις καταγγελίες για κλοπή δημόσιου χρήματος στον Δήμο Θεσσαλονίκης σε κανέναν δεν καιγόταν καρφί για το γεγονός ότι η υποβολή του «πόθεν έσχες» των πολιτικών ήταν (και παραμένει) «στάχτη στα μάτια του κόσμου». Tου ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Tου ΠAΣXOY MANΔPABEΛH Οταν η κοινωνία κλονίζεται από ανασφάλεια, εκδηλώνει την ανάγκη για έναν ισχυρό ηγέτη, για κάποιον «που ξέρει τι να κάνει» Kατά τί μας αφορά ο πάπας του βατικάνειου πρωτοτύπου. O παπισμός μπόλιασε την ευρωπαϊκή Iστορία όχι με έναν θεσμό, αλλά με μια νοοτροπία: H «αλήθεια» μπορεί πια να ε- πιβάλλεται με τη χρήση οποιασδήποτε ισχύος («ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» cum finis est licitus, etiam media sunt licita). Στον 11ο αιώνα, όταν τα υπολείμματα της λατινικής Oρθοδοξίας έ- χουν περιθωριοποιηθεί και οι έποικοι Φράγκοι έχουν τον έλεγχο του παπικού θρόνου, ο Γρηγόριος 7ος εξαπολύει τον διαβόητο Dictatus papae, υπόδειγμα αρχτετυπικό κάθε ολοκληρωτικής ε- ξουσίας. Aρχές του 13ου αιώνα, ο Γρηγόριος 9ος ιδρύει την «Iερή Eξέταση», πρώτον στην Iστορία θεσμό δικαστικού ελέγχου όχι των πράξεων αλλά των φρονημάτων. Eίκοσι χρόνια αργότερα, ο Iννοκέντιος 4ος, με βούλα παπική, εισάγει τη χρήση βασανιστηρίων, «ως ανακριτικής μεθόδου», στις δίκες των αιρετικών. Mετά την έκρηξη της Διαμαρτύρησης, ο Παύλος 4ος, το 1557, καθιερώνει τον «Πίνακα Aπαγορευμένων Bιβλίων» (Index Librorum Prohibitorum), πρώτον επίσης στην Iστορία θεσμοποιημένο έλεγχο των ι- διωτικών αναγνωσμάτων. Kαι το 1622, ο Γρηγόριος 15ος ιδρύει την «Προπαγάνδα της πίστης» (Sacra Congregatio de Propaganda Fide), πρεμιέρα στην ευρωπαϊκή Iστορία της μεθοδικής «πλύσης εγκεφάλου» των μαζών. Στους αιώνες αυτούς η ελληνική Aνατολή δεν αποτελούσε το αναμάρτητο κομμάτι της Xριστιανοσύνης, η καίρια Δικαιοσύνη και Δημοκρατία Από το ακαταδίωκτο των πολιτικών στην επιβολή υπερβολικών ποινών AP με τα συμφέροντά του είτε επειδή οι θεσμοί ήταν τόσο αδύναμοι, που άνοιξαν τον δρόμο για την άλωσή τους. Οταν η κοινωνία κλονίζεται από ανασφάλεια, εκδηλώνει την ανάγκη για έναν ισχυρό ηγέτη, για κάποιον που θα προσφέρει σιγουριά, «που ξέρει τι να κάνει», που μπορεί να οδηγήσει τον λαό στη μάχη και τη νίκη. Πάνω από όλα, όμως, ζητάει έναν πατέρα ή έναν μεγάλο αδελφό, ο οποίος πείθει τους οπαδούς ότι νοιάζεται γι αυτούς, ότι τους αγαπάει. Στο δοκίμιό του για τη σχέση του ατόμου με την ο- μάδα, ο Σίγκμουντ Φρόιντ παρατηρεί ότι ο Στρατός και η Εκκλησία είναι δύο οργανισμοί που βασίζουν την επιρροή τους στην ιδέα ότι ο ηγέτης αγαπάει τον στρατιώτη ή τον πιστό (Ψυχολογία των Μαζών και Ανάλυση του Εγώ, 1921). Ο Τσάβες, ο οποίος ήταν και πρώην στρατιωτικός και ανέπτυξε ως θρησκεία τη δική του εκδοχή του σοσιαλισμού και της επανάστασης, κάλυπτε αυτή την ανάγκη των οπαδών του. Αυτό αποδεικνύει η μαζική εκδήλωση θρήνου στη Βενεζουέλα. (Στη Β. Κορέα είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς πόσο ειλικρινής είναι ο οδυρμός του πλήθους, παρότι δικτατορίες βασίζουν μέρος της ισχύος τους στον φόβο, αλλά και στη συναισθηματική εξάρτηση του λαού, ο οποίος μπορεί πράγματι να πενθεί τον καθοδηγητή του.) Στη Βενεζουέλα, ο Τσάβες διαχειρίστηκε μια χώρα που είχε μεγάλες ανισότητες μεταξύ πλουσίων και φτωχών, και βάσισε την επιρροή του στη στήριξη των μη προνομιούχων. Τους ευεργέτησε και τον λάτρεψαν, δίνοντάς του τη νίκη σε τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις. Στην Ευρώπη, σήμερα, το κράτος πρόνοιας κλονίζεται, και το χάσμα ανισότητας μεταξύ χωρών αλλά και πληθυσμιακών ομάδων διευρύνεται. Η πίεση της νέας φτώχειας, η άνοδος «αντισυστημικών» και ακραίων πολιτικών ομάδων, η αμφισβήτηση κάθε αυθεντίας, κάθε καθεστώτος και κάθε δεδομένου, δημιουργούν ένα αίσθημα ανασφάλειας, που είχε ε- κλείψει προ δεκαετιών. Ανοίγουν τον δρόμο για έναν ηγέτη που μόνο με το χάρισμά του, με τη θεϊκή σφραγίδα του, θα γιατρέψει τα πάντα. Θέλει πολλή προσοχή και θωράκιση των θεσμών για να αποτραπεί τέτοια οπισθοδρόμηση. διαφορά της ήταν ότι ποτέ δεν θεσμοποίησε τις αμαρτίες της. Παρέμεινε, ώς το 1453, ο πολιτισμικός αντίλογος της Δύσης σώζοντας το κριτήριο διάκρισης του εκκλησιαστικού κοινωνικού αθλήματος από τον ατομοκεντρισμό της «φυσικής» (βαρβαρικής) θρησκείας. Aλλά και αυτή η διάκριση καταπόθηκε από την παγκοσμιοποίηση του δυτικού «παραδείγματος» στη Nεωτερικότητα. Tώρα πια η θεμελιώδης καινοτομία που κόμισε ο παπισμός στην Iστορία, η αλλοτρίωση του εκκλησιαστικού γεγονότος σε ατομοκεντρική θρησκεία, είναι αυτονόητα δεδομένη σε κάθε χριστεπώνυμη «ομολογία». Oι κάποτε Eλληνες έπλασαν τη λέξη «εκκλησία» για να δηλώσουν, συγκεκριμένα, εκείνη τη σύναξη που είχε στόχο να φανερώσει τη συλλογικότητα ως «κοινόν άθλημα» μετάβασης από την «κοινωνίαν της χρείας» στην «κοινωνία του αληθούς» είτε για την «πόλιν» επρόκειτο, που ζητούσε να πραγματώσει τον αθάνατο «τρόπον τής του παντός διοικήσεως», είτε για την «ευχαριστιακή» κοινότητα που απέβλεπε στο Tριαδικό πρωτότυπο της αγάπης ως πληρώματος υπαρκτικής ελευθερίας. Oι σημερινοί Eλληνώνυμοι του βαλκανικού νότου, θλιβερή επαρχία του παπικού «παραδείγματος», απομνημειώσαμε και στο Σύνταγμά μας την εγχώρια αλλοτρίωση της εκκλησίας σε «επικρατούσα θρησκεία». Aλλά η θρησκεία θα είναι πάντα βαρβαρικό ιδίωμα: ενστικτώδης ορμή αυτασφάλισης, θωράκισης του εγώ με αλάθητες βεβαιότητες και νομικά βεβαιωμένες «αρετές». O παπισμός παγίωσε στη Δύση, αρχικά, την ατομοκεντρική ιδεαλιστική ωφελιμοθηρία. Aυτή παρήγαγε φυσιολογικά, με συνεπέστερο ρεαλισμό, την ιστορικο-υλιστική χρησιμοθηρία: καπιταλισμό και σοσιαλισμό, με πάμπολλες παραφυάδες «Διαμαρτύρησης». Tα θρησκευτικά αποκυήματα του ατομοκεντρικού «παραδείγματος» είναι σαφώς σε κρίση ιστορικού τέλους ο κοινοβουλευτισμός, οι ιδεολογίες, η διεθνοποιημένη οικονομία. Tο τι καινούργιο θα προκύψει και πότε, μένει απρόβλεπτο, αλλά όχι άσχετο με την παποσύνη. Η αδιαφορία αυτή δεν οφειλόταν μόνο στο γεγονός ότι είχαμε εθιστεί στη διαφθορά. Οφειλόταν και σε μια διαδικασία συνενοχής ήταν ελάχιστοι οι αναμάρτητοι για να βάλουν πρώτοι τον λίθο. Ας μην κοροϊδευόμαστε: η πλειονότητα έβλεπε το κράτος σαν γελάδα που ο καθένας άρμεγε όσο μπορούσε. Η όποια δυσαρέσκεια εμφανιζόταν αφορούσε μόνο την ποσότητα και όχι την πράξη καθεαυτή. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν. Η γελάδα έμεινε στέρφα κι όλοι ψάχνουμε τους ενόχους. Είναι υγιής αντίδραση -και συντόμως θα δούμε τα ευεργετικά της α- ποτελέσματα στον κρατικό κορβανάαρκεί να μην περάσουμε στο αντίθετο άκρο. Η απονομή της δικαιοσύνης δεν πρέπει να εδράζεται σε αισθήματα εκδίκησης, αλλά να έχει ως βάση κάποιες αξίες που οφείλουμε να εμπεδώσουμε στον δημόσιο βίο. Αυτό δεν είναι μόνο ηθική επιταγή. Εχει και πρακτική χρησιμότητα. Οι σκληρές ποινές που καταλογίζονται με βάση το διάχυτο λαϊκό αίσθημα είναι δικαιοσύνη αντίστοιχη εκείνης που (δεν) αποδιδόταν τα προηγούμενα χρόνια της ευμάρειας. Το α- καταδίωκτο των πολιτικών πάλι στο λαϊκό αίσθημα εδραζόταν. Ποιος, για παράδειγμα, θα ερευνούσε έναν υπουργό τον οποίο είχαν τιμήσει με την ψήφο τους συμπολίτες του; Η δικαιοσύνη των υπερβολικών ποινών είναι εξίσου λειψή με τη δικαιοσύνη των μη ποινών. Κι αυτό πρέπει να το προσέξουμε. Σ αυτούς τους δύσκολους καιρούς η χώρα δεν πρέπει να πάει με τις μπάντες. Πρέπει να βρει σε κάθε τομέα την ισορροπία της. Να αποδίδει δικαιοσύνη με βάση αρχές κι όχι αναλόγως του κλίματος. Αυτό, όπως διαπιστώσαμε προσφάτως, είναι ευμετάβλητο. pmandravelis@kathimerini. gr

15 15-ELLADA_KATHI 3/8/13 11:02 PM Page 15 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ l ΥΓΕΙΑ ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Η φτώχεια δεν είναι σοσιαλισμός, ο πλούτος είναι υπέροχος Κ αταλαβαίνω ότι ο ίδιος, αν μπορούσε να το ακούσει αυτό, δεν θα συμφωνούσε καθόλου αλλά ο Ούγκο Τσάβες μάλλον ήταν τυχερός που πέθανε νωρίς. Αυτό ισχύει, βέβαια, υπό την προϋπόθεση ότι έθετε τις ιδέες του πάνω από τον εαυτό του και την τύχη του - αν και, πολύ συχνά, στις περιπτώσεις χαρισματικών ηγετών αυτοκρατορικού τύπου, προσωπική ύπαρξη και ιδέες ταυτίζονται σε τέτοιο σημείο, ώστε να είναι σχεδόν αδύνατον να ξεχωρίσεις τα δύο. Ομως, η συγκίνηση που προκάλεσε ο θάνατός του στα πλήθη των φτωχών της Βενεζουέλας (φτωχών, αλλά και απολύτως καταφρονεμένων από το προηγούμενο καθεστώς) είναι πολύ πιθανό να δίνει παράταση ζωής στο κοινωνικοπολιτικό πείραμα της «Μπολιβαριανής επανάστασής» του, το οποίο εδώ και μερικά χρόνια έρχεται αντιμέτωπο με τις εγγενείς αντιφάσεις του και προβλήματα ολοένα μεγαλύτερα. Ομως, με τη χαρισματική προσωπικότητα που είχε, τι του χρειαζόταν η θεωρία; Ο Τσάβες ήταν ο «τσαβισμός». Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό που αναφέρει ο ειδι- ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ Ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα», όπως παρουσίαζε την πολιτική του ο μακαρίτης, ήταν ένα συνονθύλευμα δικής του επινοήσεως, ένα τουρλού αριστερού λαϊκισμού, χωρίς ιδεολογικό βάθος και επεξεργασμένες πολιτικές, του οποίου η συνοχή δεν βρισκόταν στις ιδέες, αλλά στο συναίσθημα: γνήσια έγνοια για τις μάζες που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα και εξίσου ειλικρινής απέχθεια για τη μεσαία και την ανώτερη τάξη, τους ιδιοκτήτες γης, τους κεφαλαιούχους, τις κοινωνικές ελίτ κάθε είδους και, γενικώς όλους εκείνους που αποκαλούσε συλλήβδην «η «βρωμερή τάξη». Από τις αρκετές προσπάθειες, που έκανε τα πρώτα χρόνια ως ηγέτης, να προσδώσει θεωρητικό βάθος και συνεκτικότητα στον «τσαβισμό», κυρίως εισάγοντας θεωρητικούς της Αριστεράς από την Ευρώπη, καμία δεν ευδοκίμησε. ταιρειών έπεσε από το 7,6% του ΑΕΠ στο 1,6%, η δε παραγωγή πετρελαίου μειώθηκε από τα 3,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως στα 2,5, ενώ συγχρόνως αυξήθηκαν δραματικά τα ατυχήματα στα διυλιστήρια λόγω της στασιμότητας στις επενδύσεις. Ο πληθωρισμός υπολογίζεται ότι τρέχει πλέον στο 22% και η επιβολή πλαφόν στις τιμές προκαλεί ελλείψεις ειδών πρώτης ανάγκης, με αποτέλεσμα την εκτόξευση της εγκληματικότητας. Σύμφωνα με τα στοιχεία ανεξάρτητων αρχών, ο αριθμός των ανθρωποκτονιών είναι τετραπλάσιος του Μεξικού, που μαστίζεται από τον πόλεμο των καρτέλ των ναρκωτικών και σχεδόν διπλάσιος της Κολομβίας, που αντιμετωπίζει δύο εξεγέρσεις ανταρτών. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου και Π. Ρουμελιώτης στον προθάλαμο του ΣΥΡΙΖΑ - δηλαδή, στη διημερίδα για την «εναλλακτική πορεία εξόδου από την κρίση», που οργάνωσε το Ινστιτούτο του Γεράσιμου Αρσένη... κευμένος στη Λατινική Αμερική Ιρλανδός δημοσιογράφος και συγγραφέας Ρόρι Κάρολ. Η τηλεόραση παρακολουθεί τον Τσάβες καθώς περιδιαβάζει τους δρόμους του Καράκας, ενώ κόλακες και οπαδοί τον περιτριγυρίζουν χαρωπά και όλοι μαζί τραγουδούν. Ξαφνικά ο Τσάβες κοκαλώνει. Δείχνει το κτίριο ενός εμπορικού κέντρου, όπου εργάζονται κάπου άνθρωποι και ζητεί επιτόπου από τον δήμαρχο να το απαλλοτριώσει και να το κάνει πολιτιστικό κέντρο. Ενα χρόνο αργότερα, κατά τον Κάρολ (που, σημειωτέον, γράφει για τον Guardian...) το κτίριο παρέμενε κλειστό και είχε αρχίσει να ρημάζει. Το συγκεκριμένο περιστατικό αποτυπώνει και την προσέγγιση του Τσάβες στην οικονομία, διότι και στο πεδίο αυτό η πολιτική του ήταν το προϊόν ενός αυθορμητισμού που καθορίζεται από εμπάθειες και εμμονές. Παραφράζοντας τη γνωστή κινεζική παροιμία, που χρησιμοποιούσε συχνά ο Ντενγκ Ξιάο Πινγκ, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Τσάβες μοίρασε στους φτωχούς της χώρας του ψάρια, αλλά δεν τους έμαθε να ψαρεύουν. Χρησιμοποίησε τον πλούτο της πετρελαιοπαραγωγού Βενεζουέλας για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των αδύναμων της κοινωνίας. Ξόδεψε αφειδώς για την ιατροφαρ- μακευτική περίθαλψη, την εκπαίδευση, ακόμη και για την απευθείας διανομή τροφίμων στους φτωχούς. Αγνόησε όμως -και μάλλον ποτέ δεν κατάλαβε, παραδομένος στις ιδεολογικές εμμονές του- τον μηχανισμό που παράγει τον πλούτο. Παρέλαβε το δημόσιο χρέος στα 28 δισ. δολάρια και το παρέδωσε στα 90, παρότι στα δεκατέσσερα χρόνια της εξουσίας του ( ) η τιμή του αργού σχεδόν δεκαπλασιάστηκε. Στο ίδιο διάστημα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις έπεσαν από το 2,9% του ΑΕΠ στο 1,7%, η αξία των εισηγμένων στο χρηματιστήριο του Καράκας ε- Τι σημαίνουν αυτά; Οτι οι εκτεταμένες κρατικοποιήσεις στους λεγόμενους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, η κομματικοποίηση του κράτους και το αναπόφευκτο επακόλουθό της -η διαφθορά- ο εξοβελισμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, καθώς και η διεθνής απομόνωση της χώρας δεν δημιούργησαν συνθήκες στην οικονομία, οι οποίες να υπόσχονται μακροπρόθεσμα τη συνολική βελτίωση της ζωής των φτωχών και τη χειραφέτησή τους από την αθλιότητα. Απλώς, οι άμεσες παροχές κατέστησαν τις μάζες, που τώρα τον θρηνούν με ανυπόκριτη συντριβή, εξαρτημένες από την προσωπικότητά του και το καθεστώς που επέβαλε. Υπό το πρίσμα αυτό, η οικονομική και κοινωνική πολιτική του Τσάβες είναι στον αντίποδα του παραδείγματος της Βραζιλίας του Λούλα, αλλά και της Ουρουγουάης και της Χιλής, χωρών στις οποίες η κοινωνική πολιτική συνδυάστηκε αρμονικά με την προσέλκυση επενδύσεων και την επέκταση του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. «Η φτώχεια δεν είναι σοσιαλισμός ο πλούτος είναι υπέροχος», έλεγε ο Ντενγκ, ο αναμορφωτής της Κίνας. Ο Τσάβες όμως δεν ενδιαφερόταν για τη δημιουργία πλούτου. Του αρκούσε να ξο- δεύει τον πλούτο που αναβλύζει από το υπέδαφος της Βενεζουέλας ως καύσιμο της εξουσίας του. Ο Τσάβες ήταν αναμφισβήτητα μεγάλη ηγετική προσωπικότητα, ο ρόλος του όμως ήταν κάθε άλλο παρά «καταλυτικός στην εμβάθυνση της δημοκρατίας», όπως ανέφερε η γελοιωδέστατη συλλυπητήρια ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ. Αντιθέτως, ήταν εχθρός της δημοκρατίας: απέτυχε μεν να την ανατρέψει με το πραξικόπημα του 1992, πέτυχε όμως να τη διαβρώσει με τον λαϊκισμό, εκμεταλλευόμενος τη χαρισματικότητα της προσωπικότητάς του και τη μακροχρόνια εξαθλίωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας. Σταδιακά, ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια στην εξουσία, όλοι οι θεσμοί της χώρας -δικαιοσύνη, εθνοσυνέλευση, κεντρική τράπεζα, ΜΜΕ- είχαν γίνει πια αθύρματά του. Εκτός από την ιδεολογική συνάφεια, ίσως η γοητεία που ασκεί η μορφή του Τσάβες στη δική μας εκδοχή της ριζοσπαστικής Αριστεράς να οφείλεται σε δύο ομοιότητες: πρώτον, ότι ο Τσάβες αναδείχθηκε στην ηγεσία της χώρας του χωρίς να διαθέτει κανένα σχέδιο για την οικονομία και, δεύτερον, ότι την άνοδό του διευκόλυνε ένα παρελθόν σαράντα ετών διεφθαρμένου δικομματισμού. Αυτό όμως που κάνει όλη τη διαφορά είναι ότι η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα διαπιστωμένα κοιτάσματα πετρελαίου στον κόσμο, ενώ η Ελλάδα διαθέτει ελαιόλαδο, την αξία του οποίου δεν ξέρει πώς να τη μεγιστοποιήσει εμπορικά. «Σοσιαλισμός ή θάνατος» ήταν το σύνθημα που είχε επιβάλει εξ αρχής ο Τσάβες, ώσπου τον τελευταίο καιρό το ξέχασε - είχε αρρωστήσει και δεν ήθελε αναφορές στον θάνατο. Ως προς τον ίδιο, πάντως, την απάντηση στο δίλημμα τη γνωρίζουμε. Μένει να δούμε και την απάντηση για τη Βενεζουέλα... kassimatis@kathimerini.gr ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 / ΤΕΥΧΟΣ 177 the magazine» Á ª¼Äu the magazine ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 / ΤΕΥΧΟΣ 177 ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ MAZI ME THN 15

16 16-ELLADA.qxp_KATHI 3/8/13 11:08 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 10 Mαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Το σταυρόλεξο του ανασχηματισμού Τα δύο κρίσιμα μέτωπα, το σχήμα μάχης και οι ισορροπίες που θα πρέπει να τηρηθούν μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων Του Κ. Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Ενα δύσκολο σταυρόλεξο θα είναι για τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης που τοποθετείται, πλέον, περί τα τέλη του μήνα ή εντός του Απριλίου, παρότι ευλόγως διαψεύδεται από το Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να μην επέλθει πλήρης παράλυση στο κυβερνητικό έργο. Ο κ. Σαμαράς, εάν τελικώς αποφασίσει να «παίξει το χαρτί του ανασχηματισμού» θα πρέπει να τηρήσει ισορροπίες με τους άλλους δύο κυβερνητικούς εταίρους, τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Φώτη Κουβέλη, να μην προκαλέσει εσωκομματικές α- ντιδράσεις ενόψει του συνεδρίου της Ν.Δ., τον Ιούνιο, αλλά, κυρίως, να διαμορφώσει ένα σχήμα «μάχης», καθώς έχει μπροστά του δύο κρίσιμα μέτωπα: Πρώτον, την επανεκκίνηση της οικονομίας και την προώθηση όλων των συμφωνηθέντων με την τρόικα, με ορίζοντα το προσεχές φθινόπωρο, με το επόμενο εξάμηνο να χαρακτηρίζεται και από τον ίδιο ως το πλέον κρίσιμο για την κυβέρνηση και τη χώρα. Και, δεύτερον, την ελληνική προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ενωση το πρώτο εξάμηνο του 2014, καθώς, όπως αναφέρεται, η κυβέρνηση που θα προκύψει από τον ανασχηματισμό θα έχει εκ των πραγμάτων ορίζοντα τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο του ε- πόμενου χρόνου. Το εγχείρημα του ανασχηματισμού θα έχει βαθμό δυσκολίας για τον πρωθυπουργό, ανάλογο των αξιώσεων που θα προβάλει ο κ. Βενιζέλος και δευτερευόντως ο κ. Κουβέλης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, που προανήγγειλε ότι θα μετάσχει στην κυβέρνηση με πολιτικά πρόσωπα, έχει δεχθεί εισηγήσεις να ζητήσει να αυξηθεί ο αριθμός των «πράσινων» υ- πουργών και υφυπουργών -από τέσσερις που είναι σήμερα- στην κυβέρνηση, ώστε να υπάρξει αντιστοίχιση με τα ποσοστά που είχαν λάβει τα τρία κόμματα της συγκυβέρνησης στις ε- κλογές του Ιουνίου. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, εκ των πραγμάτων θα μειωθούν οι διαθέσιμες υπουργικές «καρέκλες» για τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. Αντιθέτως, ανάλογο αίτημα δεν είναι βέβαιο ότι θα προβάλει ο κ. Κουβέλης, που,πάντως, για πρώτη φορά δεν εμφανίζεται πλήρως αρνητικός στο ενδεχόμενο να συμμετάσχει και η ΔΗΜΑΡ με πολιτικά στελέχη στο κυβερνητικό σχήμα, καθώς υπάρχουν σχετικές πιέσεις Τα πρόσωπα που ακούγονται για αποχώρηση και οι αμετακίνητοι από την κυβέρνηση και από τους βουλευτές της ΔΗΜΑΡ. Ενα δεύτερο ερώτημα αποτελεί εάν ο κ. Βενιζέλος θα διεκδικήσει για τον ίδιο θέση αντιπροέδρου, ενδεχόμενο που άφησε ανοικτό στις αρχές της περασμένης εβδομάδας. Συγκεκριμένα, στον πρόεδρο του ΠΑ- ΣΟΚ έχει προταθεί από συνεργάτες του να ζητήσει θέση αντιπροέδρου, αλλά και το υπουργείο Εξωτερικών ενόψει της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο κ. Βενιζέλος δεν έχει λάβει τις αποφάσεις του, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι προφανές ότι θα πρέπει να μετακινηθεί ο κ. Δ. Α- βραμόπουλος. Πάντως, το «σενάριο» των αντιπροέδρων δεν φαίνεται πιθανό να υλοποιηθεί τελικά, καθώς πέραν των διαθέσεων του πρωθυπουργού, αρνητικός στο ενδεχόμενο να αναλάβει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης φέρεται και ο τρίτος κυβερνητικός εταίρος, ο κ. Κουβέλης. Σε κάθε περίπτωση, ενόψει ανασχηματισμού, αμετακίνητοι από το υπάρχον σχήμα θεωρούνται οι υ- πουργοί Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, Εξωτερικών Δ. Αβραμόπουλος, Αμυνας Π. Παναγιωτόπουλος, Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης -αν και το υπουργείο του αναμένεται να «σπάσει»- Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλος, Αγροτικής Ανάπτυξης Αθ. Τσαυτάρης, Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη, Προστασίας του Πολίτη Ν. Δένδιας, Επικρατείας Δ. Σταμάτης. Επίσης, πολύ πιθανή θεωρείται, παρά τις βολές που έχει δεχθεί το τελευταίο διάστημα, η παραμονή του κ. Αντ. Μανιτάκη στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, όχι μόνο γιατί το επιθυμεί ο κ. Κουβέλης, αλλά και επειδή έχει καλό επίπεδο συνεργασίας με το Μέγαρο Μαξίμου. Αντιθέτως, δεν αποκλείεται η μετακίνηση σε άλλες θέσεις ή η αποχώρηση των κ. Ευρ. Στυλιανίδη από το Εσωτερικών, Ανδρ. Λυκουρέντζου από το Υγείας και Γ. Βρούτση από το Εργασίας, των δύο τελευταίων ειδικά εάν το ΠΑΣΟΚ διεκδικήσει, όπως συζητείται, ένα «κοινωνικό χαρτοφυλάκιο. Στην ίδια κατηγορία με τους ανωτέρω ανήκουν ο υπουργός ΠΕΚΑ Ευ. Λιβιεράτος, που λέγεται πως ε- πιθυμεί και ο ίδιος να αποχωρήσει από την κυβέρνηση, ο υπουργός Ναυτιλίας Κ. Μουσουρούλης και ο υπουργός Μακεδονίας - Θράκης Θ. Καράογλου. Τέλος, ειδική περίπτωση α- ποτελεί ο υπουργός Δικαιοσύνης Αντ. Ρουπακιώτης. Ο κ. Ρουπακιώτης έχει τη στήριξη του προέδρου της ΔΗΜΑΡ, αλλά υ- πάρχουν σοβαρές δυσλειτουργίες στις σχέσεις του τόσο με το Μέγαρο Μαξίμου, όσο και με άλλους υπουργούς, αλλά και με τη «γαλάζια» κοινοβουλευτική ομάδα. Ετσι, λέγεται πως ένας από τους λόγους που θα υ- πηρετεί η παραμονή του κ. Μανιτάκη στην κυβέρνηση θα είναι η παράλληλη αποχώρηση του κ. Ρουπακιώτη από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Τρία καυτά θέματα στο τραπέζι με την τρόικα Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Οι ρυθμίσεις οφειλών, το ύψος και ο τρόπος είσπραξης του νέου φόρου ακινήτων και η απομάκρυνση δημοσίων υπαλλήλων Στην πρωτόγνωρη κατάσταση η εκταμίευση μιας δόσης, που λίγους μόλις μήνες πριν αποτελούσε από μόνη της επιτυχία, να μη θεωρείται αρκετή, βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, εν μέσω μιας ακόμη «δύσκολης» διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Οι πολιτικοί χειρισμοί σχετικά με το ζήτημα της κινητικότητας και των απολύσεων δημοσίων υπαλλήλων, οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν στην κοινή γνώμη για ευνοϊκές ρυθμίσεις χρεών προς εφορία, ασφαλιστικά Ταμεία και τράπεζες, αλλά ακόμη κι αυτό το αίτημα για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13% από 23%, κυριάρχησαν στην επικαιρότητα και, πλέον, συγκροτούν ένα δύσβατο επικοινωνιακό και πολιτικό πεδίο. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση αναζητά με ένταση «θετικές ειδήσεις» για να τροφοδοτήσει τη δημόσια ατζέντα και να «αναθερμάνει» μία κοινή γνώμη που παραπαίει μεταξύ οικονομικής δυσπραγίας, συχνής αδυναμίας τακτοποίησης οφειλών και «σεναρίων» περί νέων μέτρων. Σε αυτό το κλίμα -αρχικών τουλάχιστον- προσδοκιών εκ μέρους της κυβέρνησης αλλά και επίδειξης αυστηρής προσήλωσης στις μνημονιακές υποχρεώσεις εκ μέρους της τρόικας, η συνάντηση του πρωθυπουργού με τους επικεφαλής της αντιπροσωπείας αποκτά από μόνη της ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, όσοι εκτιμούν ότι, παρά τις προσπάθειες σε επίπεδο υπουργείων (όλες βέβαια εν γνώσει του ίδιου του κ. Σαμαρά), μια σειρά θεμάτων δεν αποκλείεται να «κλείσει» στη συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός με τους κ. Τόμσεν, Μορς και Μαζούχ εντός των επόμενων ολίγων 24ώρων. Το απόγευμα της Τετάρτης ο κ. Σαμαράς αναχωρεί για τη Σύνοδο των Βρυξελλών. Πηγές του Μαξίμου επιχειρούσαν, τις προηγούμενες ώρες, να αποκλιμακώσουν τους, συχνά, δραματικούς τόνους των ΜΜΕ περί «αδιεξόδου» με την τρόικα. Παρουσίαζαν, δε, την εν εξελίξει διαπραγμάτευση ως απολύτως τεχνικής φύσεως, διαβεβαιώνοντας ότι «δεν υπάρχουν τέτοιας μορφής εκκρεμότητες που να α- παιτούν πολιτική διαπραγμάτευση σε επίπεδο πρωθυπουργού». Είναι σαφές ότι αυτό δεν ισχύει. Και τούτο διότι η όποια τελική λύση θα αποτελεί συγκερασμό οικονομικών δεδομένων και πολιτικών αναγκαιοτήτων και θα ε- πηρεάσει άμεσα το πολιτικό κλίμα αλλά και τις σχέσεις μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων. Δεν είναι τυχαίο ότι το ενδιαφέρον του πρωθυπουργού επικεντρώνεται σε τρία μείζονα θέματα: α) στις ρυθμίσεις οφειλών, καθώς το μέτρο θεωρείται ότι θα δώσει ανάσα στα δημόσια οικονομικά αλλά και σε χιλιάδες νοικοκυριά που επιθυμούν, πλην όμως αδυνατούν σήμερα, να αποπληρώσουν, β) στη μορφή, το ύψος και τον τρόπο είσπραξης του νέου, ενιαίου, φόρου ακινήτων που θα αντικαταστήσει το ΕΕΤΗΔΕ και, τέλος, γ) στην απεμπλοκή του προγράμματος κινητικότητας και απομάκρυνσης δημοσίων υπαλλήλων. Συνομιλητές του κ. Σαμαρά εξέφραζαν την αισιοδοξία τους ότι η κυβέρνηση θα επιτύχει, εντέλει, συμβιβασμό ώστε η ρύθμιση οφειλών, φορολογικών και ασφαλιστικών, να αποτελεί όντως λύση για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Πιο σύνθετη εμφανίζεται η κατάσταση ως προς τον φόρο ακινήτων καθώς εκτός της... προτίμησης που δείχνει η τρόικα στους λογαριασμούς της ΔΕΗ ως σίγουρο μέσο είσπραξης, κάτι που θέλει να α- ποφύγει το Μαξίμου, και της αμφισβήτησης κάποιων εκ των μεγεθών που παρουσιάζει η ελληνική πλευρά, τριβές δεν αποκλείεται να υπάρξουν και στο εσωτερικό της κυβέρνησης, ανάλογα αν θα επιλεγεί σενάριο χωρίς αφορολόγητο ή με αφορολόγητο ευρώ, όπως, δογματικά διεκδικεί η ΔΗΜΑΡ. Είναι, τέλος, προφανές ότι ζητήματα ό- πως ο φόρος στο πετρέλαιο αλλά και ο ΦΠΑ στην εστίαση θεωρούνται ήδη ε- κτός ατζέντας από την κυβέρνηση, τουλάχιστον σε αυτήν την επίσκεψη της τρόικας. Ο πρωθυπουργός θέλει να α- ποφύγει μία εμπλοκή στη διαπραγμάτευση, αλλά να επιτύχει λύσεις που θα δίνουν πολιτικό αέρα στην κυβέρνηση και δεν θα οξύνουν το κοινωνικό κλίμα, ειδικά μετά τα αποτελέσματα στην Ιταλία. Τούτο, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα τεθεί σε κίνδυνο η δόση. «Ακόμη και χωρίς δόση μπορούμε να αντέξουμε ταμειακά μέχρι τον Ιούνιο» σημειώνουν συνεργάτες του κ. Σαμαρά, «ωστόσο μία εικόνα νέας εμπλοκής θα ήταν ιδιαιτέρως αρνητική για την Ελλάδα». Γιατί παρεμβαίνει ο κ. Φ. Κουβέλης Τι έπαθε ξαφνικά ο κ. Φώτης Κουβέλης και προβαίνει διαρκώς σε δημόσιες παρεμβάσεις επιχειρώντας να κάνει διακριτή την παρουσία του στο κυβερνητικό σχήμα; Την απάντηση δίνουν κάποιοι ειλικρινείς βουλευτές του που δεν κρύβουν ότι έχουν πυκνώσει ε- σχάτως τα δυσοίωνα μηνύματα α- πό ψηφοφόρους της ΔΗΜΑΡ, οι οποίοι αδυνατούν να καταλάβουν αν η κυβερνητική συμμετοχή της παράγει εντέλει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ετσι πρέπει να εξηγηθεί και η προχθεσινή απροσδόκητη έκκληση του κ. Κουβέλη στους επικεφαλής της τρόικας, μέσω της οποίας εμμέσως τους προειδοποίησε ότι η χώρα α- πειλείται από διάρρηξη της κοινωνικής της συνοχής, σε περίπτωση που δεν χαλαρώσει εδώ και τώρα μια σειρά μέτρων τα οποία και κατονόμασε (επανακαθορισμός της τιμής του πετρελαίου, μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, διευκόλυνση των νοικοκυριών με δάνεια κ.λπ.). Προκειμένου δε να μην παρερμηνευθεί η παρέμβαση Κουβέλη, συνεργάτες του έσπευδαν να εξηγήσουν ότι έγινε για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση του πρωθυπουργού και καθ οιονδήποτε τρόπο να τον εκθέσει. Σε κάθε περίπτωση, η ΔΗΜΑΡ φαίνεται πια να εισέρχεται στην πιο κρίσιμη φάση της κυβερνητικής ε- μπλοκής της. Οχι μόνο γιατί σε περίπτωση ανασχηματισμού θα κληθεί εκ των πραγμάτων να αποφασίσει αν θα ακολουθήσει το ΠΑΣΟΚ στην ενεργότερη πολιτική συμμετοχή του στην κυβέρνηση που προανήγγειλε ο κ. Βενιζέλος. Αλλά κυρίως διότι ακόμη και βουλευτές της έχουν φτάσει στο σημείο να προβληματίζονται μήπως αποτελεί λύση ακόμη και μια κυβερνητική έξοδος, εκτιμώντας ότι όλες οι μείζονες αποφάσεις εκθέτουν πια εξόφθαλμα την ίδια την ιδεολογική υ- πόσταση της ΔΗΜΑΡ... ΚΩΝ. ΖΟΥΛΑΣ Λίστα με προαπαιτούμενα, και μετά η καταβολή των 6 δισ. Στόχος, το επικαιροποιημένο Μνημόνιο και η νέα δόση να εγκριθούν από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 4 Απριλίου Του ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ Την τακτική των προαπαιτούμενων και της τμηματικής καταβολής υπό προϋποθέσεις θα συνεχίσει η τρόικα και για την επόμενη δόση των 6 δισ. ευρώ, ώστε να έχει υπό διαρκή πίεση την κυβέρνηση για να υλοποιεί όσα συμφωνηθούν με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο. Ετσι, οι εκπρόσωποι των δανειστών, όταν φύγουν από την Αθήνα, θα α- φήσουν μια λίστα με προαπαιτούμενες ενέργειες (prior actions) οι οποίες θα πρέπει να γίνουν, προκειμένου να ε- γκριθεί η νέα δόση από το Eurogroup. Ο στόχος είναι το επικαιροποιημένο Μνημόνιο και η νέα δόση των 6 δισ. ευρώ να εγκριθούν από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 4 Απριλίου. Νωρίτερα την ίδια ημέρα είναι προγραμματισμένο να συνεδριάσει το EuroWorking Group (οι συνεργάτες των υπ. Οικονομικών) που θα δώσει το πράσινο φως για τα 2,8 δισ. του τελευταίου τμήματος της προηγούμενης δόσης. Προϋπόθεση για την εκταμίευση των 2,8 δισ. ευρώ είναι, ως γνωστόν, η επίτευξη συμφωνίας στο ακανθώδες θέμα της διαθεσιμότητας και των απολύσεων. Το εάν τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα θα εξαρτηθεί από την πορεία των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Κανονικά, ύστερα από δύο εβδομάδες αξιολόγησης και συζητήσεων, αυτή την εβδομάδα, η τρόικα και η ελληνική Η τρόικα, σύμφωνα με πληροφορίες, εκφράζει επιφυλάξεις για την κατάργηση από φέτος του τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ πλευρά θα έπρεπε να έχουν εισέλθει στην τελική φάση, δηλαδή στο γράψιμο του κειμένου του επικαιροποιημένου Μνημονίου. Ωστόσο, μέχρι σήμερα αρκετά μέτωπα είναι ακόμη ανοιχτά. Σε εκκρεμότητα βρίσκεται το θέμα των απολύσεων, για τις οποίες η τρόικα ζητεί τον καθορισμό τριμηνιαίων στόχων αποχωρήσεων δημοσίων υπαλλήλων έως το τέλος του Το θέμα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της σημερινής συνάντησης της τρόικας με τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα. Και οι δύο πλευρές αναζητούν έναν συμβιβασμό, ώστε αφενός μεν να μην καθυστερήσει η αξιολόγηση και η δόση με αρνητικές επιπτώσεις στο οικονομικό κλίμα, αφετέρου δε να μη σταλεί ένα μήνυμα ότι η τρόικα και η Ευρωζώνη χαλαρώνουν. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα εκφράζει ισχυρές επιφυλάξεις για την κατάργηση από φέτος του τέλους ακινήτων που εισπράττεται με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ (ΕΕΤΗΔΕ) και την αντικατάστασή του από τον ενιαίο φόρο ακινήτων. Οπως εκτιμάται, η είσπραξη του τέλους μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος μπορεί να έχει παρενέργειες, αλλά έχει αποδειχθεί δημοσιονομικά αποτελεσματική. Κι αυτό το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς η υστέρηση εσόδων στο πρώτο δίμηνο ανησυχεί την τρόικα. Γι αυτό τον λόγο εξάλλου απέρριψε αμέσως το αίτημα της Αθήνας για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση. Επίσης, αντιμετωπίζει με πολύ προσοχή των θέμα των ρυθμίσεων ληξιπρόθεσμων οφειλών τόσο προς την εφορία όσο και προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι ξένοι εμπειρογνώμονες θέλουν οι ρυθμίσεις να έχουν μόνιμα και κοινά χαρακτηριστικά, αυστηρούς όρους και να απευθύνονται σε όσους μπορούν πράγματι να ανταποκριθούν σε αυτές. Σε κάθε περίπτωση, όποτε κι αν ο- λοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις, η τρόικα θα συνεχίσει να εφαρμόζει το μοντέλο των προαπαιτούμενων και της καταβολής των δόσεων σε... δόσεις. Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, πρόκειται για διαρθρωτικές αλλαγές οι οποίες, αν και ψηφίστηκαν, δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί. Ενα τέτοιο θέμα είναι οι αρμοδιότητες της νέας Γενικής Γραμματείας Εσόδων. Η τρόικα ζητεί μεγαλύτερη ανεξαρτησία, αυτοτέλεια και κυρίως να ενταχθούν σε αυτή το ΣΔΟΕ και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι εγείρονται ακόμη και θέματα συνταγματικότητας, αλλά η τρόικα ε- πιμένει. Ενα άλλο ανοιχτό θέμα είναι ότι σχεδόν το 1/3 των ΟΤΑ και αρκετές ΔΕΚΟ δεν έχουν καταρτίσει ακόμη προϋπολογισμούς για το 2013, αν και η προθεσμία έληξε την 31η Ιανουαρίου. Τέλος, εκκρεμούν υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι για την απελευθέρωση επαγγελμάτων.

17 17-ELLADA_KATHI 3/8/13 11:16 PM Page 17 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ «Βιταμίνες» για τους βουλευτές της Ν.Δ. Τι εισηγούνται στις βραδινές συναντήσεις τους με τον πρωθυπουργό Τι απαντά και τι περιμένει ο κ. Σαμαράς Της ΕΛΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Ο «οργανισμός» της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας εμφανίζει «αντοχή» στις πιέσεις της κοινωνίας, αλλά και τα πρώτα σημάδια κόπωσης. Χρειάζεται, έστω, «βιταμίνες», και σε κάθε περίπτωση καμία νέα ε- ξαντλητική δοκιμασία μέτρων για να αντέξει το επόμενο δύσκολο εξάμηνο, το οποίο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει οριοθετήσει ως εξαιρετικά κρίσιμο για την επιβίωση της κυβέρνησής του. Στην προκειμένη, ως «βιταμίνες» προκρίνονται αποφάσεις που θα χαλαρώσουν τη μέγγενη, χωρίς να μεταβάλουν τον κορμό των όσων έχουν συμφωνηθεί με την τρόικα και κανείς από τους γαλάζιους δεν διανοείται, επί του παρόντος τουλάχιστον, να αμφισβητήσει. Οσοι παρέστησαν στα γεύματα εργασίας του κ. Σαμαρά με γαλάζιους βουλευτές -τα οποία θα συνεχιστούναλλά και στις ενημερωτικές συναντήσεις για την οικονομική πολιτική, κατανόησαν, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι το δυναμικό της Ν.Δ. έχει πλήρη επίγνωση του μονόδρομου στον οποίο βρίσκεται η χώρα αλλά και η τρικομματική κυβέρνηση. «Δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω τώρα, ούτε να τινάξουμε στον αέρα τις αιματηρές προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα», λένε. Ταυτόχρονα, όμως, παραδέχονται ότι το συνεχές «τέντωμα του σκοινιού» εκ μέρους της τρόικας αυξάνει τις πιθανότητες ανατροπής από τη μέχρι σήμερα πορεία, η οποία, αν δεν ολοκληρωθεί με επιτυχία, θα μετατραπεί και για τους ίδιους σε «χορό του Ζαλόγγου». Αυτήν την άποψη συμμερίζονται ανοικτά ακόμη και στενοί συνεργάτες του κ. Σαμαρά, οι οποίοι στις διαπραγματεύσεις των τελευταίων 24ώρων με την τρόικα δεν έκρυβαν την ενόχλησή τους για την «ακαμψία» των τεχνοκρατών, αλλά και την πεποίθησή τους ότι οι διαπραγματεύσεις δεν θα ολοκληρωθούν χωρίς αντίκρισμα για την κυβέρνηση, «διότι και αυτοί πρέπει να καταλάβουν ότι από ένα σημείο Δυσφορούν για την «ακαμψία» της τρόικας, αν και παραδέχονται ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω τώρα» και μετά παίζουν κυριολεκτικά με τη φωτιά». Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας και ο υφυπουργός Γ. Μαυραγάνης απέφυγαν μέχρι τέλους να δεσμευτούν για συγκεκριμένα αποτελέσματα και περιορίστηκαν να καταγράψουν με κατανόηση τις εισηγήσεις των βουλευτών για το πετρέλαιο θέρμανσης, τον ΦΠΑ στην ε- στίαση, τη δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής χρεών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία, τα τραπεζικά δάνεια, τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας κ.ά. Ακουσαν επίσης «ανέκφραστοι» τους συναδέλφους τους να στηλιτεύουν σε υψηλούς τόνους την αδυναμία ανανέωσης των Με οδηγό τον «καπετάν Βασίλη» από την Πύλο Η περίπτωση του συμπατριώτη του «καπετάν Βασίλη» από την Πύλο είναι για τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά οδηγός για το τι θα πρέπει να περιλαμβάνει η αναπτυξιακή πολιτική της κυβέρνησής του. Στην ταβέρνα του «Βασίλη» προ ημερών, ο κ. Σαμαράς σηκώθηκε όρθιος στην προσπάθειά του να εμφυσήσει στους βουλευτές της Ε- πιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου το δικό του όραμα για την Ελλάδα του μέλλοντος. «Ο Βασίλης Κωνσταντακόπουλος πάλεψε για χρόνια στήθος με στήθος με το τέρας της γραφειοκρατίας, για να κατορθώσει να κάνει πράξη το όνειρό του για ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα-κόσμημα στην περιοχή του» είπε ο πρωθυπουργός και μνημόνευσε αναλυτικά τον αγώνα του Μεσσήνιου εφοπλιστή για τη δημιουργία του «Κόστα Ναβαρίνου», το οποίο σήμερα αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή επένδυση της Πελοποννήσου και μία από τις μεγαλύτερες της χώρας. Οι συνομιλητές του εμφανίζουν τον πρωθυπουργό να κατανοεί πλήρως την αγωνία των στελεχών του ενόψει και της καθοριστικής του συνάντησης με την τρόικα, η ο- ποία αναβλήθηκε μέχρι να καλυφθεί το κενό μεταξύ των θέσεων της Αθήνας και εκείνων των δανειστών. Πιστεύει, πάντως, και το τεκμηρίωσε στους βουλευτές του, ότι σιγά σιγά θα υπάρξουν ελαστικότερες πολιτικές από την Ευρώπη, ως απόρροια και της ι- σχυρής αντίδρασης στην Ιταλία, και ευελπιστεί, αν και δεν το λέει δημοσίως, ότι η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, ενόψει της θερινής περιόδου, η ρύθμιση των τραπεζικών δανείων, η βελτίωση των όρων αποπληρωμής των χρεών προς το Δημόσιο και τα α- σφαλιστικά Ταμεία και η φορολογία στα καύσιμα είναι ζητήματα που παλεύονται... στελεχών της κρατικής μηχανής, τα οποία στην πλειονότητά τους προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ. «Θυμάστε όλοι τι συνέβη στον κ. Μαυραγάνη όταν επιχείρησε να αλλάξει τους επικεφαλής των εφοριών», είπε με ένταση ο κ. Γιάννης Μιχελάκης, πυροδοτώντας ένα μεγάλο κύκλο συζήτησης μεταξύ των παρευρισκομένων που έσπευσαν να προσυπογράψουν την παρέμβασή του. Και εκείνοι, ωστόσο, γνωρίζουν καλά ότι η επιβίωση μιας τρικομματικής κυβέρνησης είναι άσκηση για δυνατούς «ισορροπιστές», κάτι που είπε και ο ί- διος ο κ. Σαμαράς στους βουλευτές του, υπογραμμίζοντας με μεγάλη έμφαση το πόσο δύσκολο είναι για τους κ. Βενιζέλο και Κουβέλη και ιδιαίτερα για τον τελευταίο να συνυπογράφουν αποφάσεις που κινούνται στον αντίποδα της ιδεολογικής βάσης των κομμάτων τους. Ακούστηκαν και τα γνωστά για «κλειστές πόρτες» και «λουδοβίκειες συμπεριφορές υπουργών», όπως και για λανθασμένους επικοινωνιακούς χειρισμούς σε κρίσιμες υποθέσεις όπως αυτή του φόρου ακίνητης περιουσίας, αλλά το κυβερνητικό επιτελείο τα θεωρεί εν πολλοίς αναμενόμενα και πάντως όχι επικίνδυνα. Αυτό που γνωρίζει το Μέγαρο Μαξίμου ότι θα λειτουργήσει μετά βεβαιότητος ως λάδι στη φωτιά είναι το ενδεχόμενο να ζητήσει η τρόικα τους επόμενους μήνες τη λήψη νέων μέτρων. «Τότε, θα είμαστε όλοι απέναντι. Δεν θα προλάβει η κοινωνία να αντιδράσει, θα το πράξουμε εμείς για τους πολίτες και με τη μεγαλύτερη δυνατή ένταση», συνομολογούν άπαντες από τη γαλάζια παράταξη. EUROKINISSI / ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ Ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς πιστεύει και το τεκμηρίωσε στους βουλευτές της Ν.Δ. που συνάντησε, ότι σιγά σιγά θα υπάρξουν ελαστικότερες πολιτικές από την Ευρώπη. Εσωκομματικό αίνιγμα για τον κ. Βενιζέλο Η στελέχωση του Πολιτικού Συμβουλίου και ποιοι θα συμμετάσχουν στην κυβέρνηση Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ Οι πέντε ομάδες του συνεδρίου, τα 130 μέλη της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και η επιλογή του Ν. Ανδρουλάκη για γραμματέα της Απαλλαγμένος από τις σχετικές ενδοκομματικές ενστάσεις, ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος προχωρεί με ταχέα βήματα στην ποιοτική και ποσοτική εμβάθυνση των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με την κυβέρνηση. Ωστόσο, προτού αποφασίσει ποιοι τελικά θα προωθηθούν στην κυβέρνηση, πρέπει να επιλύσει το ενδοκομματικό αίνιγμα που προέκυψε μετά την ανάδειξη της νέας Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής (ΚΠΕ) από το 9ο Συντακτικό Συνέδριο. Τα 130 μέλη της ΚΠΕ, τα οποία εξελέγησαν με σταυρό (υπάρχουν και περί τα 40 αριστίνδην), στηρίχθηκαν από πέντε διαφορετικές ομάδες, γεγονός που καθιστά τις διεργασίες για το ζωτικής σημασίας κομματικό όργανο που απομένει να στελεχωθεί (Πολιτικό Συμβούλιο) εξαιρετικά δύσκολες. Κατ αρχάς, για γραμματέα της ΚΠΕ ο κ. Βενιζέλος θα προτείνει πιθανότατα τον κ. Ν. Ανδρουλάκη, ο οποίος ανεδείχθη πρώτος σε σταυρούς από το σώμα του συνεδρίου. Η επιλογή του κ. Ανδρουλάκη στηρίζεται από τους περισσότερους συνεργάτες του κ. Βενιζέλου για δύο λόγους: Ο πρώτος αφορά τον πολιτικό ρεαλισμό. Από τους περίπου 85 (εκ των Στο 9ο Συντακτικό Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, πέντε διαφορετικές ομάδες στήριξαν τα ε- κλεγμένα με σταυρό 130 μέλη της ΚΠΕ, δημιουργώντας ένα παζλ για τον κ. Βενιζέλο. 130), ο οποίοι εξελέγησαν από φιλικές προς τον κ. Βενιζέλο τάσεις, οι περισσότεροι επηρεάζονται από τον κ. Ανδρουλάκη. Πιθανός παραγκωνισμός του θα ενίσχυε τις αντίρροπες δυνάμεις, οι οποίες ήδη υφίστανται στο εσωτερικό της ΚΠΕ. Ο δεύτερος λόγος αφορά την ανανέωση την οποία έχει προαναγγείλει ο κ. Βενιζέλος, ρητορική που υπηρετείται άψογα από την τοποθέτηση ενός 33χρονου στην κεφαλή του κομματικού μηχανισμού. Ο κ. Ανδρουλάκης αντιμετωπίζεται αρνητικά από μια ομάδα «βενιζελικών», όπως οι κ. Στ. Αγγελούδης, Π. Καμάς και Τόνια Αντωνίου. Ωστόσο, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη ομάδα αποτελεί μια εξ αυτών που «έσπασαν» την προεδρική γραμμή κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, δεν πρόκειται να αντιδράσει περαιτέρω στις επιλογές του κ. Βενιζέλου. Ο ίδιος ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν φαίνεται διατεθειμένος να ακολουθήσει χαλαρή τακτική στη διαδικασία επιλογής προσώπων για το Πολιτικό Συμβούλιο. Το συγκεκριμένο όργανο θα συνεδριάζει μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερες, εφόσον κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο, και τούτο θα συμβαίνει σε μια περίοδο κατά την οποία το ΠΑΣΟΚ θα συμμετάσχει στην κυβέρνηση με πολιτικά στελέχη. Ο κ. Βενιζέλος δεν επιθυμεί να επαναληφθεί το φαινόμενο των πέντε γραμμών της ΚΠΕ και θα επιβάλει τα πρόσωπα τα οποία θεωρεί ότι μπορεί να εξυπηρετήσουν τη λειτουργία ενός κόμματος, το οποίο στηρίζει μια κυβέρνηση συνεργασίας. Δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται EUROKINISSI / ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ μόνο η επιλογή του κ. Κυρ. Πιερρακάκη, αν και συζητούνται επίσης τα ονόματα των κ. Γρ. Φελώνη, Ν. Σαλαγιάννη και Α. Σπυρόπουλου. Η δεξαμενή νέων στελεχών από την οποία μπορεί να α- ντλήσει ο κ. Βενιζέλος είναι εκτεταμένη (σχεδόν το 40% της ΚΠΕΑ απαρτίζεται από στελέχη ηλικίας μικρότερης των 35 ετών). Η ασάφεια που επικρατεί στην Ιπποκράτους οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο κ. Βενιζέλος δεν έχει ακόμη καταλήξει στα πρόσωπα τα οποία θα εισέλθουν στην κυβέρνηση. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι ο κ. Οδ. Κωνσταντινόπουλος, ο οποίος είναι ε- ξαιρετικά πιθανό να υπουργοποιηθεί. Σε αντίθετη περίπτωση, θα βρεθεί στο Πολιτικό Συμβούλιο και τούτο ισχύει για σειρά κοινοβουλευτικών στελεχών όπως η κ. Εύη Χριστοφιλοπούλου ή ο κ. Θ. Μωραΐτης. Στο Πολιτικό Συμβούλιο θα βρεθεί και αριθμός στελεχών τα ο- ποία εξακολουθούν να έχουν διαφωνίες με τον κ. Βενιζέλο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι κ. Δ. Ρέππας, Μιχ. Καρχιμάκης (ex officio) και Γ. Παναγιωτακόπουλος. Η «ομάδα» του κ. Καρχιμάκη πιέζει για την ανάδειξη και άλλων στελεχών όπως η κ. Κατερίνα Μπατζελή. Εκ των πρώην υπουργών της κυβέρνησης του κ. Γ. Παπανδρέου, τη συμμετοχή στο Πολιτικό Συμβούλιο διεκδικεί και ο κ. Π. Γερουλάνος, ενώ ο κ. Γ. Πεταλωτής εμφανίζεται ακόμη αναποφάσιστος. Η εικαζόμενη μετακίνηση του κ. Ι. Μανιάτη στην κυβέρνηση αφήνει επίσης κενή τη θέση του γραμματέα της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ. Για το συγκεκριμένο πόστο ενδιαφέρεται ο κ. Φίλ. Σαχινίδης, ο οποίος, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, εμφανίζεται αρνητικός στο ενδεχόμενο υ- πουργοποίησής του. Βενεζουέλα, Κοκκινιά και μετά Λονδίνο Διάλεξη του κ. Αλέξη Τσίπρα στο LSE Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ Στο Λονδίνο φέρνουν οι διεθνείς του υποχρεώσεις τον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα την ερχόμενη Πέμπτη. Ως προσκεκλημένος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του London School of Economics, του οποίου προΐσταται ο καθηγητής Kevin Featherstone, ο κ. Τσίπρας θα δώσει διάλεξη υπό τον τίτλο «Ο δρόμος εξόδου της Ελλάδας από την κρίση». Ο κ. Τσίπρας, που θα συνοδεύεται από τον κ. Ευκ. Τσακαλώτο, θα παρακαθήσει στη συνέχεια σε κλειστό δείπνο με Βρετανούς προοδευτικούς ακαδημαϊκούς και οικονομολόγους, ενώ την επόμενη ημέρα, και με μεσολάβηση του καθηγητή κ. Κ. Δουζίνα, θα συναντηθεί με στελέχη του Εργατικού Κόμματος. Στη Βρετανία, όπου η κριτική στις γερμανικής έμπνευσης πολιτικές λιτότητας διατρέχει όλο το πολιτικό φάσμα, είναι βέβαιο ότι ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα βρει ευήκοα ώτα για την άποψή του επί του θέματος. Η επίσκεψη στη Βρετανία εντάσσεται, όπως και τα προηγούμενα ταξίδια του κ. Τσίπρα, στο πλαίσιο της αναβάθμισης του ηγετικού του προφίλ και της προσπάθειάς του να πείσει τους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου, με τους οποίους πλέον φλερτάρει απροκάλυπτα, ότι μπορούν να τον εμπιστευτούν. Τον ίδιο σκοπό, άλλωστε, εξυπηρετούσε και η παρουσία του στην εκδήλωση του Ιδρύματος Κ. Καραμανλής, την περασμένη Πέμπτη, όπου ο κ. Τσίπρας εμφανίστηκε μετρημένος και χωρίς αντιπολιτευτικές κορώνες, αν και τοποθετήθηκε ως πολιτικός αντίπαλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή και της παράταξης που ίδρυσε. Ως αντίβαρο πάντως σε αυτές τις κινήσεις, και με σκοπό να ε- ξευμενίσει την αριστερή πτέρυγα, θεωρείται η σπουδή του κ. Τσίπρα να παραστεί στην κηδεία του Ούγκο Τσάβες, όπου παρεμπιπτόντως είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει για πρώτη φορά με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, αλλά και η ομιλία του στην αντιφασιστική εκδήλωση που γίνεται σήμερα στην πλατεία Δαβάκη, επ αφορμή της μάχης της Κοκκινιάς (1944). Η φορολογική πρόταση Επί της ουσίας πάντως, η ρεαλιστική στροφή αποτυπώθηκε περισσότερο από οπουδήποτε αλλού κατά την παρουσίαση της φορολογικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ και στα όσα είπε ο κ. Τσίπρας περί στρατηγικού συμφέροντος των μεσοστρωμάτων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στην Κουμουνδούρου ήταν πολύ ικανοποιημένοι από την υποδοχή της πρότασης και σχεδιάζουν τώρα, ως επόμενο βήμα, να καταθέσουν συγκεκριμένη πρόταση και για το ασφαλιστικό. Επίσης προγραμματίζουν δύο υπαίθριες εκδηλώσεις στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Ζυμώσεις στον χώρο της Κεντροδεξιάς Προς συγκρότηση κόμματος η «Ελλήνων Πρωτοβουλία», προς συνέδριο οι ΑΝΕΛ ΑΠΕ Προσπάθεια περιορισμού των διαρροών προς άλλους χώρους καταβάλλει ο ηγέτης των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι ζυμώσεις στην Κεντροδεξιά, εν αναμονή βεβαίως και των πρωτοβουλιών που θα αναλάβει κατά το συνέδριο του Ιουνίου η Νέα Δημοκρατία και ο Αντώνης Σαμαράς. Σύμφωνα με πληροφορίες από το γαλάζιο στρατόπεδο, στο συνέδριο του Ιουνίου θα δημιουργηθούν οι πολιτικές και επικοινωνιακές προϋποθέσεις για την αμφίπλευρη διεύρυνση του κόμματος και το ιδεολογικό του στίγμα στη νέα εποχή. Ωστόσο, στον εκτός Ν.Δ. «χώρο» η κινητικότητα είναι ζωηρή. Τα στελέχη της «Ελλήνων Πρωτοβουλίας» (Ζώης, Μανώλης, Κουράκος, Σταυρογιάννης κ.ά.) προχωρούν στις 21 Μαρτίου στην επίσημη συγκρότηση πολιτικού κόμματος, ενώ οι Ανεξ. Ελληνες του Π. Καμμένου κινούνται σε προσυνεδριακούς ρυθμούς και κλιμακώνουν την αντιπολιτευτική τους ρητορεία επιχειρώντας να συγκρατήσουν δυνάμεις. Χαμένος από τη διελκυστίνδα μεταξύ της «Ελλήνων Πρωτοβουλίας» και των «Ανεξάρτητων» του κ. Καμμένου φέρεται ναι είναι, προς το παρόν, ο κ. Γ. Καρατζαφέρης, ο οποίος παρά την προσπάθεια να επανακάμψει, τουλάχιστον σε επικοινωνιακό επίπεδο, βλέπει πρώην και νυν στελέχη του να μετακινούνται προς τον ένα ή τον άλλο κομματικό φορέα. Συγκεκριμένα, ο πρώην βουλευτής Κυρ. Βελόπουλος αναμένεται να δώσει το «παρών» στην ίδρυση του νέου κόμματος, όπως άλλωστε και ο πρ. βουλευτής Μαγνησίας κ. Π. Μαρκάκης. Αμφότεροι είχαν μεταπηδήσει, προεκλογικά, στη Ν.Δ. Στον αντίποδα, οι Αστ. Ροντούλης (Λάρισα), Ουρανία Παπανδρέου (Εύβοια) και Αλ. Χρυσανθακόπουλος (Αχαΐα), όλοι βουλευτές του ΛΑΟΣ μέχρι τον περασμένο Μάιο, παίρνουν θέση στους ΑΝΕΛ, σε μια προσπάθεια του κ. Καμμένου να καλύψει το κενό που άφησαν οι Χρ. Ζώης και Κ. Μαρκόπουλος με την αποχώρησή τους, αλλά και μια πιθανή μετακίνηση του διαγραφέντος από τη Ν.Δ. Νικ. Νικολόπουλου στη Β Αθηνών. Ο κ. Νικολόπουλος, που συμμετέχει ενεργά στα προσυνέδρια των ΑΝΕΛ, θεωρείται πιθανό ότι θα συνεργασθεί με το κόμμα ή τουλάχιστον αυτό μοιάζει να επιδιώκει ο κ. Καμμένος, χωρίς ωστόσο να υ- πάρχει κάτι δεδομένο. Αντιθέτως, δεδομένη εμφανίζεται πλέον η, εν καιρώ, επανάκαμψη του κ. Μαρκόπουλου και των στελεχών που τον ακολουθούν στη Ν.Δ. Θα κατέλθουν όλα αυτά τα σχήματα στον εκλογικό στίβο; Ουδείς μπορεί να το προεξοφλήσει. Αλλωστε, το περιβάλλον είναι ρευστό και οι πιθανότητες λάθους μεγάλες. Οπως οι «υδατάνθρακες» του κ.καμμένου σχετικά με την ΑΟΖ, που προκάλεσαν αρνητική αίσθηση σε πολλούς οπαδούς του, καθώς, μέχρι πρότινος, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ εμφανιζόταν ως ο πολιτικός που α- νέδειξε και κατέχει όλες τις πτυχές του ζητήματος. ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΕΡΖΗΣ

18 18-KOSMOS_KATHI 3/8/13 10:59 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Ο αρνητισμός Γκρίλο επιτείνει το αδιέξοδο Ο ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων απολαμβάνει το 29% που του δίνουν πρόσφατες δημοσκοπήσεις και προσβλέπει σε νέες κάλπες Της ΜΑΡΙΛΙΑΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Στο πρόγραμμα των οκτώ σημείων που παρουσίασε ο Μπερσάνι την περασμένη Τετάρτη, ο κωμικός από τη Γένοβα γύρισε την πλάτη Ξυπόλυτος, φορώντας μπλουζάκι με τη φωτογραφία του Γκάντι, τζιν παντελόνι και καθισμένος στον καναπέ του εξοχικού σπιτιού του στην Τοσκάνη, ο Μπέπε Γκρίλο, στον οποίο ένας στους τέσσερις Ιταλούς έδωσε την ψήφο του, υποδέχεται τις δύο δημοσιογράφους των New York Times. Λιγότερο πύρινος απ ό,τι όταν έβαζε, προεκλογικά, φωτιά στις πλατείες της χώρας, ο Γκρίλο τούς αναπτύσσει το όραμά του περί της νέας Ιταλίας που επιδιώκει να οικοδομήσει. Σε αυτήν τη νέα Ιταλία, δεν χωρεί, λέει, το παλιό διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα, οι πολιτικοί «που τα παίρνουν», που είναι όλοι ίδιοι, που ήπιαν το αίμα του ιταλικού λαού. Κομμάτι αυτού του διεφθαρμένου συστήματος θεωρεί και τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης. Ο Γκρίλο μιλάει στους ξένους αλλά όχι στους Ιταλούς δημοσιογράφους. Χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι αυτή του η στάση είναι επαρχιωτισμός. Οτι είναι ντροπή για την ίδια του τη χώρα να μαθαίνει τα πολιτικά του σχέδια από τα ξένα μέσα ενημέρωσης. Ετσι όμως είναι ο Γκρίλο, θεωρεί τα ξένα ΜΜΕ καλύτερα και πιο αξιόπιστα. Κυρίως αυτά που δεν ταυτίζονται απολύτως με τη μνημονιακή Ευρώπη της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ, τα α- μερικανικά (Νew Υork Τimes) και τα βρετανικά (BBC). Καθισμένος στον θρόνο του πραγματικού νικητή των εκλογών, ο Μπέπε Γκρίλο απολαμβάνει την πολιτική παράλυση που έχει προκαλέσει στην Ι- ταλία. Και αρνείται. Αρνείται την πρόταση του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, ηγέτη του κεντροαριστερού συνασπισμού, για κυβέρνηση συνεργασίας. Στο πρόγραμμα των οκτώ σημείων που παρουσίασε ο Μπερσάνι την περασμένη Ο Μπέπε Γκρίλο, μιλώντας σε δύο δημοσιογράφους των New York Times, ανέπτυξε το όραμά του περί της νέας Ιταλίας που επιδιώκει να οικοδομήσει. Τετάρτη στα στελέχη του κόμματός του, του Δημοκρατικού Κόμματος, δύσκολα ο Γκρίλο θα μπορούσε να φέρει αντίρρηση. Μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας, την τόνωση της απασχόλησης, την πάταξη της διαφθοράς, την απαλλαγή της Ιταλίας από τη γραφειοκρατία σε τι από αυτά δεν συμφωνεί ακριβώς ο Γκρίλο; «Κάποιος που έχει λάβει οκτώ εκατομμύρια ψήφους και επέλεξε να βρεθεί εντός και όχι εκτός Κοινοβουλίου πρέπει να πει «Κάποιος που έχει λάβει 8 εκατ. ψήφους και επέλεξε να βρεθεί εντός και όχι εκτός Κοινοβουλίου πρέπει να πει τι σκοπεύει να κάνει με τις ψήφους εκατομμυρίων Ιταλών», είπε σε έντονο ύφος ο Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι για τον Γκρίλο. Αυτοκτονία σοκ για το πολιτικό σκηνικό Εν μέσω του συνεχιζόμενου πολιτικού αδιεξόδου στην Ιταλία, η αυτοκτονία του επικεφαλής επικοινωνίας της τράπεζας Monte dei Paschi di Siena, Ντάβιντ Ρόσι, την περασμένη Τετάρτη, προκαλεί έντονους προβληματισμούς. Το βράδυ της περασμένης Τετάρτης, ο Ντάβιντ Ρόσι, ηλικίας 51 ετών, πήδηξε στο κενό από το μπαλκόνι του γραφείου του στην έδρα της τράπεζας, στη Σιένα. Ο Ρόσι άφησε ένα σημείωμα που έγραφε: «Εκανα ανοησία». Πριν από δέκα ημέρες, η ιταλική οικονομική αστυνομία είχε πραγματοποιήσει έρευνες στο γραφείο και στην κατοικία του Ρόσι, στο πλαίσιο του τραπεζικού σκανδάλου, χωρίς ωστόσο να ασκηθεί δίωξη εις βάρος του. Το σκάνδαλο της Monte dei Paschi di Siena, της αρχαιότερης τράπεζας στον κόσμο, αφορά στην αγορά μεγάλου αριθμού ομολόγων υψηλού κινδύνου προ τριετίας. Το γεγονός είχε αποτελεσμα να προκληθεί τεράστια οικονομική ζημία, με συνέπεια η τράπεζα να χρειαστεί οικονομική διάσωση από το κράτος προκειμένου να αποφύγει τη χρεοκοπία. Προεκλογικά το σκάνδαλο βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης καθώς «άγγιζε» το Δημοκρατικό Κόμμα του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι. Αφενός, επειδή μέλη του κόμματος συμμετέχουν στο ίδρυμα που ελέγχει την τράπεζα, αλλά και για την επιρροή που το κόμμα παραδοσιακά ασκούσε στην τράπεζα και τη Σιένα, ένα από τα προπύργια της Κεντροαριστεράς στην περιφέρεια της Τοσκάνης. τι σκοπεύει να κάνει με τις ψήφους ε- κατομμυρίων Ιταλών», είπε σε έντονο ύφος ο Μπερσάνι. Ο Γκρίλο όμως στυλώνει τα πόδια σε στείρα άρνηση την ώρα μάλιστα που ο οίκος Fitch υποβαθμίζει την ι- ταλική οικονομία. Σύμφωνα, δε, με νέα σφυγμομέτρηση της περασμένης Πέμπτης, για λογαριασμό της εφημερίδας il Corriere della Sera, το ποσοστό των ψηφοφόρων που θα του έδιναν την ψήφο τους σε περίπτωση νέων εκλογών φθάνει το 29% τρεισήμισι μονάδες περισσότερες από ό,τι έλαβε στις εκλογές 24ης και 25ης Φεβρουαρίου. Διότι, σύμφωνα με πολλούς α- ναλυτές, ο κωμικός από τη Γένοβα που δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα ταρακουνούσε σε τέτοιο βαθμό την Ι- ταλία και την Ευρώπη, προσβλέπει σε αυτό ακριβώς: στη διενέργεια νέων εκλογών, το αποτέλεσμα των οποίων θα καταφέρει τη χαριστική βολή στο σαθρό πολιτικό σύστημα και θα δώσει αυτοδυναμία στο δικό του Κίνημα των Πέντε Αστέρων, φορέα της αναγέννησης της Ιταλίας. Και ο Μόντι υπέρ εκλογών Παραδόξως, τη διεξαγωγή νέων ε- κλογών δήλωσε ότι θα προτιμούσε και ο Μάριο Μόντι, υπηρεσιακός πλέον πρωθυπουργός της Ιταλίας, και μεγάλος χαμένος των εκλογών, όμως για τον ακριβώς αντίθετο λόγο: για να μη σχηματιστεί στη χώρα μια κυβέρνηση α- ντιευρωπαϊκή. Τι θα σήμαινε όμως μια νέα εκλογική αναμέτρηση στην Ιταλία; Το πιθανότερο θα ήταν μια συνέχιση του πολιτικού αδιεξόδου. Με τον Γκρίλο να α- ποσπά μεγαλύτερο ποσοστό χωρίς ό- μως να εξασφαλίζει αυτοδυναμία. Μήπως λοιπόν θα πρέπει η βάση του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, όλοι αυτοί οι νεοεκλεγέντες βουλευτές που συγκεντρώθηκαν σε ένα «ταπεινό» ξενοδοχείο της Ρώμης στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, να πείσουν τον ηγέτη τους ότι η πολιτική είναι η τέχνη του συμβιβασμού; Οτι με τρία εκατομμύρια ανέργους στην Ιταλία και τα spreads στο υψηλότερο ποσοστό του τελευταίου τριμήνου, πολιτική δεν μπορεί να ασκηθεί μέσα από μπλογκ και ατέρμονες συζητήσεις περί του μελλοντικού κοινοβουλευτικού τους έργου; Οτι έχουν, επιτέλους, την ευκαιρία να εφαρμόσουν τις θέσεις του νομπελίστα Στίγκλιτζ για την οικονομία, ο οποίος συμβουλεύει τον Γκρίλο, αρκεί να αποδεχτούν πως η πολιτική έχει θεσμούς και κανόνες που μπορούν ασφαλώς να αλλάξουν, αλλά που δεν μπορούν να παρακαμφθούν στο όνομα νεφελώδους όσο και ουτοπικού οράματος;

19 19-KOSMOS_KATHI 3/8/13 10:57 PM Page 19 Kυριακή 10 Μαρτίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΥΓΕΙΑ Το βολιβαριανό πείραμα του Τσάβες Αμφισβήτησε την Ουάσιγκτον, πίστεψε στην ένωση της Λατινικής Αμερικής, αλλά οι μεγάλες δοκιμασίες βρίσκονται μπροστά Του TARIQ ALI THE GUARDIAN Οι Βολιβαριανοί, όπως είναι γνωστοί οι υποστηρικτές του Τσάβες, διαμόρφωσαν ένα πολιτικό πρόγραμμα που αμφισβήτησε τη συναίνεση της Ουάσιγκτον: τον νεοφιλελευθερισμό στο ε- σωτερικό και τους πολέμους στο εξωτερικό. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος για τη δαιμονοποίηση του Ούγκο Τσάβες, η οποία είναι σίγουρο ότι θα συνεχιστεί μετά τον θάνατό του. Αυτό που ο Τσάβες απεχθανόταν περισσότερο ήταν η περιφρόνηση που επεδείκνυαν οι πολιτικοί της Νότιας Αμερικής προς τους λαούς τους. Η ελίτ της Βενεζουέλας, της οποίας ο ρατσισμός είναι γνωστός, θεωρούσε τον εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας άξεστο, ενώ τα ιδιωτικά κανάλια α- πεικόνιζαν τους υποστηρικτές του ως πιθήκους. «Ενας λόγος που τόσο πολλοί από μας πηγαίνουν στον στρατό είναι γιατί όλοι οι άλλοι δρόμοι είναι κλειστοί», είχε πει ο Τσάβες. Οχι πια. Αντίθετα με τους Ευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες, ο Τσάβες δεν πίστεψε ποτέ ότι οι μεγάλες εταιρείες και οι τράπεζες μπορούν να φέρουν κάποια βελτίωση στη μοίρα της ανθρωπότητας και αυτά τα έλεγε πολύ πριν από την κατάρρευση της Γουόλ Στριτ, το Αν πρέπει κανείς να βάλει στον Τσάβες πολιτική ταμπέλα, αυτή θα είναι του σοσιαλιστή δημοκράτη. Ο Τσάβες θεωρούσε τον Κάστρο και τον Τσε Γκεβάρα κληρονόμους των απελευθερωτών Σιμόν Μπολιβάρ και Αντόνιο Χοσέ ντε Σούκρε, που προσπάθησαν να ενώσουν τη λατινοαμερικανική ήπειρο, αλλά κατέληξαν να «οργώνουν τη θάλασσα». Ο ιδιος ο Τσάβες έφθασε πιο κοντά στον ενωτικό στόχο. Οι επιτυχίες του στη Βενεζουέλα πυροδότησαν αντιδράσεις σε όλη την ήπειρο, με νίκες στη Βολιβία και το Ε- κουαδόρ. Η Βραζιλία υπό τον Λούλα και την Ντίλμα δεν ακολούθησε το κοινωνικό μοντέλο του Τσάβες, αλλά δεν επέτρεψε στη Δύση να την ωθήσει σε αντιπαράθεση με τη Βενεζουέλα. Πέρυσι ο Λούλα δήλωσε ότι υποστηρίζει τον H χώρα που αφήνει σίγουρα δεν είναι παράδεισος. Ομως οι φτωχοί ένιωσαν ότι είχαν μερίδιο στη διακυβέρνηση. Η Βενεζουέλα είναι διχασμένη ανάμεσα στους οπαδούς και τους αντιπάλους του Τσάβες, του οποίου η σημασία «για την ήπειρό μας» δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Η πιο δημοφιλής στη Δύση εικόνα του Τσάβες είναι ενός καταπιεστικού caudillo. Μακάρι να υπήρχαν περισσότεροι τέτοιοι. Το Σύνταγμα της Βενεζουέλας, που εγκρίθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού, είναι το μόνο Σύνταγμα στον κόσμο που δίνει τη δυνατότητα καθαίρεσης του προέδρου, με δημοψήφισμα που γίνεται αν συλλεγεί αρκετός αριθμός υ- πογραφών. Η αντιπολίτευση εκμεταλλεύθηκε τη διάταξη για να προκαλέσει δημοψήφισμα, το οποίο έχασε. H χώρα που αφήνει πίσω του ο Τσάβες σίγουρα δεν είναι παράδεισος. Πώς θα μπορούσε, δεδομένου του μεγέθους των προβλημάτων; Ομως οι φτωχοί ένιωσαν ότι είχαν μερίδιο στη διακυβέρνηση. Η Βενεζουέλα είναι διχασμένη ανάμεσα στους οπαδούς και τους αντιπάλους του. Ο Τσάβες πέθανε χωρίς να ηττηθεί, αλλά οι μεγάλες δοκιμασίες βρίσκονται μπροστά. Το σύστημα που δημιούργησε, μια σοσιαλδημοκρατία που βασίζεται στη μαζική κινητοποίηση, πρέπει να προχωρήσει. Θα τα καταφέρουν οι διάδοχοί του; Κατά μία έννοια, αυτή είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία του βολιβαριανού πειράματος. Για ένα πράγμα μπορεί να είναι κανείς σίγουρος. Οι εχθροί του δεν θα τον αφήσουν σε ησυχία, ενώ οι υποστηρικτές του θα τον θυμούνται ως ηγέτη που υποσχέθηκε κοινωνικές αλλαγές και τις πραγματοποίησε, ως αυτόν που έδωσε μάχη για τους φτωχούς και την κέρδισε. * Ο κ. Tariq Ali είναι Βρετανός συγγραφέας και σχολιαστής. ΑΠΟΨΗ Η φωνή όσων δεν είχαν φωνή ΑΠΟΨΗ Ο Ράμπο της επανάστασης Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Αυτά τα εκατομμύρια ανθρώπων που κατέβαιναν από τις φτωχογειτονιές των λόφων για να κατακλύσουν την κοιλάδα του Καράκας, δεν μοιράζονταν την αποστασιοποιημένη θλίψη για τον θάνατο ενός πολιτικού, αλλά την πραγματική συντριβή της απώλειας μέσα στην οικογένεια. Αποχαιρετούσαν όχι τον «πατερούλη», αλλά τον αδελφό που ξεκίνησε, όπως κι αυτοί, από ένα πλινθόκτιστο σπίτι με χωματένιο πάτωμα, για να γίνει εκείνος που θα έδινε φωνή σε όσους δεν είχαν φωνή και σε όσους δεν είχαν δύναμη. Ο Τσάβες δεν υπήρξε κομμουνιστής, αλλά ριζοσπάστης πατριώτης, πιστός στην κληρονομιά της χώρας που γέννησε τους μεγάλους «Ελευθερωτές» της Λατινικής Αμερικής «Δικτάτορας», είπατε; Μάλιστα. Ε- νας δικτάτορας, ο οποίος, μέσα σε 14 χρόνια, κέρδισε τέσσερις στις τέσσερις (αψεγάδιαστες) προεδρικές ε- κλογές, τέσσερις στις τέσσερις βουλευτικές εκλογές και τέσσερα στα πέντε δημοψηφίσματα. Ενας δικτάτορας, ο οποίος επιβίωσε πραξικοπήματος που οργανώθηκε... εναντίον του, το 2002, από το σύνολο των ε- πιχειρηματικών ελίτ και μερίδα του στρατού. Εκείνων των «δημοκρατών», που εγκατέστησαν ως «πρόεδρο» τον επικεφαλής των εμπορικών επιμελητηρίων, τον οποίο αναγνώρισαν πάραυτα η Αμερική του Μπους και η Ι- σπανία του Αθνάρ. Ενας δικτάτορας, ο οποίος όχι μόνο δεν έστησε στον τοίχο κανένα πρωτεργάτη του πραξικοπήματος, αλλά άφησε όλα τα ι- διωτικά κανάλια στα χέρια των επιχειρηματιών που το στήριξαν. «Μα δεν προσπάθησε να κάνει το ίδιο κι αυτός το 1992;» Οχι βέβαια, ε- κτός και αν εξισώνει κανείς το Κίνημα στο Γουδί με το πραξικόπημα του Παπαδόπουλου ή τη χούντα του Σαλαζάρ, στην Πορτογαλία, με την Επανάσταση των Γαριφάλων. Τρία χρόνια νωρίτερα, το 1989, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας (και αντιπρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς) Πέρες είχε μετατρέψει τη χώρα του σε κοινωνική κόλαση. Τα δρακόντεια μέτρα λιτότητας που ε- πέβαλε για να αποσπάσει δάνειο από το ΔΝΤ πυροδότησαν κοινωνική έ- κρηξη, την οποία κατέστειλε διά πυρός και σιδήρου, με αποτέλεσμα 350 έως άνθρωποι (ανάλογα με τις πηγές) να χάσουν τη ζωή τους. Παρότι φυλακίστηκε για το αποτυχημένο κίνημά του, ο Τσάβες έγινε στα μάτια των μη προνομιούχων ήρωας, απέναντι στη μισητή κυβέρνηση του Πέρες, ο οποίος ένα χρόνο αργότερα καθαιρέθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο και καταδικάστηκε σε φυλάκιση για διαφθορά. Ο Τσάβες δεν υπήρξε κομμουνιστής, αλλά ριζοσπάστης πατριώτης, πιστός στην κληρονομιά της χώρας που γέννησε τους μεγάλους «Ελευθερωτές» της Λατινικής Αμερικής, όπως οι Μπολίβαρ, Μιράντα και Σούκρε. Αυτό που δεν του συγχωρούν οι εχθροί του δεν είναι οι φανταστικές «δικτατορικές» τάσεις, ούτε τα πραγματικά του ελαττώματα, αλλά ακριβώς η μεγάλη του αρετή: Οτι τους νίκησε! Οχι μία, ούτε δύο φορές, αλλά ξανά και ξανά, επί 14 χρόνια! Οχι με τα ό- πλα, αλλά με τη λαϊκή ψήφο. Οχι με τη ρωσική ή την κινεζική βοήθεια, αλλά με την ηθική δύναμη ενός «σοσιαλισμού», θολού μεν, δημοκρατικού δε και ικανού να μιλάει ισπανικά, στη γλώσσα του έθνους και του λαού του. Το υστερόγραφο είναι από κύριο άρθρο του βρετανικού Guardian: «Η διαμάχη του με τις ΗΠΑ βοήθησε τη Λατινική Αμερική να αναδυθεί από την ιστορική της έκλειψη, ξανά στον παγκόσμιο χάρτη. Αυτό που δεν μπορούν να αμφισβητήσουν ούτε οι σκληρότεροι επικριτές του είναι η γνήσια έγνοια του για τους φτωχούς. Είχε μεγάλη καρδιά και θα αφήσει μεγάλο κενό στις καρδιές εκατομμυρίων α- πλών ανθρώπων, στη Βενεζουέλα, τη Λατινική Αμερική και πιο μακριά». AFP / RONALDO SCHEMIDT REUTERS / MARIANA BAZO Επάνω, πόστερ του Ούγκο Τσάβες γεμάτο αφιερώσεις λατρείας. Κάτω, «Είμαι Τσάβες στην καρδιά μου», λένε πολίτες της Βενεζουέλας που περιμένουν στην ουρά για να α- ποτίσουν φόρο τιμής στη σορό του Τσάβες. Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Πόσες φορές πρέπει να πέσουμε έξω για να καταλάβουμε πως, όταν ένας ολόκληρος λαός ταυτίζεται με ένα πρόσωπο, κάτι δεν πάει καλά με τη δημοκρατία; Τον θυμάμαι στην αυλή ενός αγροτόσπιτου, μπροστά σε έναν ορνιθώνα, να τηλεφωνεί σε έναν υπουργό του για να του δώσει εντολή να λύσει το πρόβλημα που του είχε θέσει η οικογένεια των φτωχών αγροτών που συμπρωταγωνιστούσε στην τηλεοπτική εκπομπή. Δεν μάθαμε ποτέ αν το πρόβλημα λύθηκε, αλλά δεν έχει και τόση σημασία. Σημασία έχει ότι η θεατρικότητα του Τσάβες ήταν και πρωτότυπη και επιτυχημένη. Ηταν εύστροφος και οι ατάκες του δεν ήταν κοινότοπες. Εκεί όπου λίγο πριν είχε μιλήσει ο Μπους, ο Τσάβες είπε πως μύριζε θειάφι γιατί είχε περάσει ο διάβολος. Ηταν και διαβασμένος. Τον ενέπνευσαν οι «Αθλιοι» του Βίκτωρος Ουγκώ για να κάνει την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Οπως είπε προχθές ο Ταρίκ Αλί στο BBC, του τηλεφωνούσε μες στη νύχτα για να τον ρωτήσει αν είχε διαβάσει το τάδε μυθιστόρημα. Μου θύμισε το επεισόδιο με τον Στάλιν, που έπαιρνε τηλέφωνο τον Ερεμπουργκ στις τρεις η ώρα το πρωί για να μιλήσουν για λογοτεχνία. Βοήθησε τους φτωχούς στη χώρα του; Σίγουρα ναι. Και όπως είπε ο Γάλλος δημοσιογράφος Jean Francois Kahn, είναι καλύτερα να έχει να φάει μια φτωχή οικογένεια στη Βενεζουέλα παρά να βλέπεις ένα καινούργιο κότερο στις Κάννες. Συμφωνώ. Ομως, αναρωτιέμαι αν αυτή είναι η αναγκαία και ικανή συνθήκη για να κρίνεις τη δημοκρατικότητα μιας πολιτείας. Και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, χαρίζοντας τα αγροτικά χρέη, είχε ανακουφίσει πολλές οικογένειες από τα οικονομικά τους βάρη. Οπως και ο βαθμός της δημοκρατικής επάρκειας δεν κρίνεται από τον βαθμό του αντιαμερικανισμού. Γιατί σίγουρα η συζήτηση που γίνεται αυτές τις μέρες για την αποτίμηση της πολιτείας του Λατινοαμερικανού Ράμπο του σοσιαλισμού δεν γίνεται για χάρη της επιστήμης της Ιστορίας. Γίνεται μέσα στο πλαίσιο της αναζήτησης διεθνών προτύπων από τις πάλαι ποτέ «δημοκρατικές» δυνάμεις του τόπου μας. Δεν είναι δυνατόν να σε εμπνεύσουν οι ανθρώπινες καρικατούρες που διοικούν τη Βόρειο Κορέα. Ομως, η Λατινική Αμερική με την ωραία μουσική της και την «έξω καρδιά» ιδιοσυγκρασία της ταιριάζει στον μεσογειακό μας χαρακτήρα. Ο Τσάβες δεν ήταν που θα μας έ- δινε φτηνό πετρέλαιο; Και πόσο άγγιξε πολλούς από εμάς όταν κατήγγειλε την επέμβαση εναντίον του Καντάφι ή όταν, λόγω «αντιαμερικανισμού», συμμάχησε με τον Αχμεντινετζάντ; Τι σημασία έχει αν έ- κλεισε στη φυλακή τους αντιφρονούντες, αν δεν έπειθε για την ακεραιότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων που τον αναδείκνυαν σε πρόεδρο, τη στιγμή που βοηθούσε τους φτωχούς; Οσο για την προσωπολατρία, ε, αυτή έχει κατοχυρωθεί ιστορικά ως βασικός μέτοχος στη βιομηχανία της επανάστασης. Κάποιος φτωχοδιάβολος που ζει σε μια παράγκα στο Καράκας είπε πως ο Τσάβες ήταν η Βενεζουέλα. Πόσες φορές πρέπει να πέσουμε έξω για να καταλάβουμε πως, όταν ένας ο- λόκληρος λαός ταυτίζεται με ένα πρόσωπο, κάτι δεν πάει καλά με τη δημοκρατία; Ο Ντε Γκολ έλεγε πως αποσύρεται για να συνομιλήσει με το πνεύμα της Γαλλίας. Δεν είπε ποτέ πως είναι ο ίδιος το πνεύμα της Γαλλίας. Και όταν σκέφτομαι τη δημοκρατία, στον νου μου έρχεται ο Ντε Γκολ και όχι ο Ράμπο της επανάστασης από τη Βενεζουέλα. Ο σχεδιασμός εθνικής πολιτικής για την ασφάλεια των ΗΠΑ Tου DAVID IGNATIUS Aρθρογράφου της WASHINGTON POST Φανταστείτε ότι συμμετέχετε σε κλειστή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΠΑ με θέμα την ολισθαίνουσα κατάσταση, όχι μόνο σε πολιτικό, αλλά και σε επίπεδο ασφαλείας σε ένα κράτος της βόρειας Αφρικής (διαλέξτε όποιο εσείς επιθυμείτε). Ο πρόεδρος ρωτάει πώς οι ΗΠΑ μπορούν να αποτρέψουν μια διένεξη εκεί χωρίς να εμπλακούν στρατιωτικά. Τα διάφορα μέλη του υπουργικού συμβουλίου και οι διευθυντές των υπηρεσιών πληροφοριών ανταλλάσσουν ματιές που υ- ποδηλώνουν ότι αισθάνονται μάλλον άβολα, και αυτό διότι ουδείς μπορεί να δώσει ικανοποιητική απάντηση. Ιδού, λοιπόν, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των σχεδιαστών της εθνικής πολιτικής για την ασφάλεια των ΗΠΑ: Πώς θα καταφέρει η Αμερική να διαμορφώσει καταστάσεις σ ένα ασταθές διεθνώς περιβάλλον δίχως να χρειαστεί να αποστείλει στρατιώτες σε συγκεκριμένες περιοχές ή να σηκώσει μη επανδρωμένα μαχητικά; Είναι αυτή η αποστολή «σταθεροποίηση» κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των ειδικών Ο Λευκός Οίκος οφείλει να εξορθολογίσει την κατά στα ση, έτσι ώστε όταν ο πρόεδρος ρωτάει «ποιος είναι ο επικεφαλής;» να λαμβάνει ξεκάθαρη απάντηση της Αμερικανικής Υπηρεσίας για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID); Ή μήπως το πλέον αρμόδιο για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων είναι το γραφείο για τις Διενέξεις και τις Επιχειρήσεις Σταθεροποίησης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που ιδρύθηκε το 2011; Θα μπορούσαν να επιληφθούν του ζητήματος οι αναλυτές του Ινστιτούτου για την Ειρήνη των ΗΠΑ, το οποίο δημιουργήθηκε το 1984 με στόχο την ειρηνική διευθέτηση των διεθνών διενέξεων; Μήπως θα ήταν καλύτερα να αναλάμβαναν δράση οι μυστικοί σχεδιαστές δράσης της CIA, οι οποίοι εργάζονται επί σειρά ετών υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας για την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων σε χώρες - κλειδιά; Η απάντηση είναι ότι όλες οι παραπάνω υπηρεσίες και τα γραφεία θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο στη διαμόρφωση μιας αμερικανικής απάντησης σε μια πιθανή κρίση. Επί του πρακτέου, ωστόσο, οι ρόλοι τους επικαλύπτονται, γεγονός που συνεπάγεται πως κανείς δεν θα είχε την τελική ευθύνη. Εδώ βρίσκεται και το πρόβλημα: Στη φανταστική αυτή συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας κανείς δεν αναλαμβάνει την πρωτοβουλία. Εξ ου και τα προβλήματα ασφαλείας «σκάνε» συνήθως στα χέρια των περιφερειακών διοικητών του στρατού στο δικό μας όχι και τόσο φανταστικό παράδειγμα στην αφρικανική διοίκηση του στρατού των ΗΠΑ (AFRICOM). Η εποχή των περιφερειακών στρατιωτικών διοικήσεων, ωστόσο, πλησιάζει στο τέλος της λόγω περιορισμών στον προϋπολογισμό του υπουργείου Αμυνας και υπερφόρτωσης του στρατεύματος. Οσον αφορά την αντικατάστασή τους, προς το παρόν δεν διαφαίνεται κάτι στον ορίζοντα. Για να κατανοήσει κανείς καλύτερα τις επιπτώσεις αυτού του «κενού εξουσίας», πρέπει να εξετάσει βαθύτερα την κατάσταση στη βόρεια Αφρική. Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου βλέπουν αστάθεια όπου κι αν στρέψουν το βλέμμα τους, καθώς οι εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο αναδιαμορφώνουν την ήπειρο. Τα σύνορα είναι διάτρητα, το λαθρεμπόριο όπλων συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, ιδιαίτερα από τη Λιβύη, οι κρατικές υπηρεσίες που κάποτε παρείχαν βοήθεια στον τομέα της αντιτρομοκρατίας έχουν εξασθενήσει και οι ακυβέρνητες περιοχές, όπου μπορούν να κρύβονται οι τρομοκράτες, διαρκώς διευρύνονται. Δεν υπάρχει μια μονοδιάστατη α- πάντηση γι αυτό το πολύπλευρο πρόβλημα ασφαλείας. Οσον αφορά τη Λιβύη, η πρόκληση σχετίζεται με την καθιέρωση θεσμών λειτουργικό στράτευμα, αστυνομία και κυβέρνηση σε μια χώρα που παρέλυσε από την επί σειρά δεκαετιών κακοδιοίκηση του Μοαμάρ Καντάφι. Στην Αίγυπτο και την Τυνησία, η οικονομική ανάπτυξη και η πολιτική συμπερίληψη αποτελούν βασικές προτεραιότητες. Στο Μάλι και στα άλλα κράτη της υποσαχάριας Α- φρικής, η βασική ανάπτυξη και η βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας θεωρούνται αναγκαιότητες. Στα κράτη αυτά, οι ΗΠΑ καλούνται να βρουν τρόπους να καλύψουν το κενό εξουσίας χωρίς να καταφύγουν σε στρατιωτικά μέσα. Καθεμία από τις υπηρεσίες που προανέφερα έχει τη δική της προσέγγιση. Εντούτοις, πολλά ακρωνύμια καταλήγουν να κυνηγούν τον ίδιο στόχο. Ο Λευκός Οίκος, λοιπόν, οφείλει να ε- ξορθολογίσει την κατάσταση έτσι ώστε όταν ο πρόεδρος ρωτάει «ποιος είναι ο επικεφαλής;» να λαμβάνει μια ξεκάθαρη απάντηση. Συνομίλησα με αξιωματούχους απ όλες αυτές τις υπηρεσίες και όσα άκουσα δεν είναι ενθαρρυντικά. Η καθεμία έχει τη δική της γραμμή και εργάζεται σ ένα συγκεκριμένο κομμάτι του παζλ. Τα διάφορα κομμάτια συναρμολογούνται από τις καλώς διαχειριζόμενες πρεσβείες των ΗΠΑ, όπου ο πρέσβης επιβάλλει τη συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας. Ο συντονισμός αυτός, ω- στόσο, σπανίζει στην Ουάσιγκτον. Το Ινστιτούτο για την Ειρήνη των ΗΠΑ, υπό τον Τζιμ Μάρσαλ, υπερηφανεύεται ότι είναι μια μικρή και ευκίνητη οργάνωση ειδικών που ταξιδεύουν στις εστίες της κρίσης για να συναντήσουν διαφορετικές αιρέσεις, φυλές και κόμματα. Ο εν λόγω οργανισμός, όμως, δεν είναι διατεθειμένος να θυσιάσει την α- νεξαρτησία του και σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να μετουσιωθεί σε βραχίονα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Είναι δύσκολο να αποτιμηθούν οι προσπάθειές του και η παρουσία του μπορεί να καταστήσει ασαφές ποιος κάνει τι. Το νέο γραφείο για τις Διενέξεις και τις Επιχειρήσεις Σταθεροποίησης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαθέτει τον τίτλο που ταιριάζει με την αποστολή που έχει αναλάβει. Αποτελείται, ωστόσο, από μόλις 165 άτομα και διαρκώς συρρικνώνεται. Επιπλέον, δεν διαθέτει το ειδικό βάρος προκειμένου να ηγηθεί των δραστηριοτήτων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, πόσω μάλλον της κυβέρνησης. Ο επικεφαλής του γραφείου, Ρικ Μπέρτον, υποστηρίζει πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρέπει να ορίσει ένα «κέντρο» για κάθε εκκολαπτόμενη κρίση, έτσι ώστε να υπάρχει, τουλάχιστον, μία διεύθυνση απ όπου θα δίνεται η διαταγή κινητοποίησης πόρων. Είναι μια καλή ιδέα, αλλά τίποτε περισσότερο από μια αρχή. Η USAID είναι η υπ αριθμόν 1 υπηρεσία στον τομέα της διεθνούς ανάπτυξης των ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες. Είναι, όμως και μια υπηρεσία που φημίζεται για τις γραφειοκρατικές επιπλοκές της και πολλοί αναλυτές πιστεύουν πως το αμερικανικό έθνος λαμβάνει πολύ μικρότερο θετικό αντίκτυπο στο διεθνές στερέωμα απ όσο θα έπρεπε βάσει των χρημάτων που επενδύει για την ανάπτυξη στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την USAID ως τη στρατηγική λύση που α- παιτούν οι σημερινές περιστάσεις. Το ίδιο ισχύει και για τη CIA, η οποία υπό τον Τζον Μπρέναν θα προσπαθήσει να επικεντρωθεί εκ νέου περισσότερο στη συγκέντρωση πληροφοριών και λιγότερο στις μυστικές μορφές δράσης. Είναι κλισέ να υποστηρίζει κανείς σήμερα πως η Αμερική οφείλει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην «ήπια δύναμη» ή, ακόμα καλύτερα, στην «έξυπνη δύναμη». Στο μεταξύ, όσο οι συζητήσεις συνεχίζονται, τα προβλήματα διογκώνονται και το κενό εξουσίας διευρύνεται.

20 20-ADV PROSFORA_KATHI 3/8/13 8:54 PM Page 4 CD2: (P) 2007 & (C) 2013 N under license from Sony Music Entertainment (Greece) S.A. / Minos-Emi S.A. Warning all rights reserved, unauthorised, copying, reproduction, hiring, lending, public performance and broadcasting prohibited. A ( ) Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΖΩΝΤΑΝΗ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ H μεγάλη ντίβα και ο αγαπημένος του κοινού ενώνουν τις δυνάμεις τους και μας ταξιδεύουν με τη μοναδικότητα της φωνής τους και τις εξαιρετικές ερμηνείες τους με 35 υπέροχα και διαχρονικά τραγούδια 01. ΤΙ ΝΑ ΦΤΑΙΕΙ - ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΑ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ 02. ΜΑ ΕΣΥ ΠΟΤΕ 03. ΣΥΝΟΡΑ ΑΗΑ ΑΓΑΠΗ ΑΠΗ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ 04. ΠΑΛΙ ΘΑ ΚΛΑΨΩ - ΑΜΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ Η ΑΓΑΠΗ ΑΠΗ ΟΛΑ ΤΑ ΥΠΟΜΕΝΕΙ 05. ΚΑΜΙΑ ΦΟΡΑ 06. ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΑΠΗΑΠΗ 07. ΣΤΑΛΙΑ ΣΤΑΛΙΑ - ΠΟΥ ΝΑ ΠΗΓΕ ΤΟΣΗ ΑΓΑΠΗ ΑΠΗ 08. ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΓΑΠΗΣΩ ΑΠΗΣΩ - ΑΛΛΑ Α ΜΟΥ ΛΕΝ ΤΑ ΑΜΑΤΙΑ ΣΟΥ ΚΑΤΩ ΑΠ ΤΟ ΠΟΥΚΑΜΙΣΟ ΜΟΥ 09. ΑΝΑΨΕ ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ 10. ΟΣΟ ΑΞΙΖΕΙΣ ΕΣΥ ΦΕΥΓΩ ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΓΕΙΑ ΣΟΥ 11. ΤΙ ΕΚΑΝΑ ΓΙΑ ΠΑΡΤΗ ΜΟΥ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΦΕΥΓΩ ΑΠ ΤΗ ΖΩΗ 12. ΟΤΙ ΑΓΑΠΩ ΑΠΩ ΕΓΩ ΠΕΘΑΙΝΕΙ 13. ΑΝΟΙΞΕ ΠΕΤΡΑ Α14. ΕΛΑ ΝΑ ΜΕ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙΣ 15. ΟΙ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΙ ΑΣΣΙΝΟΙ CD2: (P P) & (C C) N un nd de er l li ic cen ns se fr ro om So ony Mu us si ic c En E nte ert ta ain nment (Greece) CD2 S.A. / Minos-Emi S.A. Warning al ll right ts d, reserved na un ut nau hori th d, ed se is op co in pyi g, ng pr ro rep n, on tio ct uc du od g, ng in hiri din nd en le ng, p bli ub pu nc an ma rm or fo rf er ic pe d bro ohibited. ng pro astin ca dc oad ce and A ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟ 2 Ο ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ CD