ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΙΑ: ΙΣΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 30/ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ HELLENIC PHARMACEUTICAL SOCIETY Head office: 30 EMM. BENAKIS str. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΙΑ: ΙΣΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ Ε. ΚΑΛΣΑ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ ΣΟΜΕΑ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΙΑ & ΧΗΜΕΙΑ ΦΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ ΣΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΗ ΕΚΠΑ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ

2 ΕΛΛΗΝΙΚΕ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΙΕ ΑΝΕΠΙΗΜΕ & ΕΠΙΗΜΕ Ρριν από τθν Επανάςταςθ: διάφορα χειρόγραφα & ζντυπα γιατροςόφια, πολλά από τα οποία διεςϊκθκαν ςτισ βιβλιοκικεσ των μοναςτθριϊν και ςε ιδιϊτεσ. Αυτά περιείχαν διδάγματα και ςυνταγζσ των αρχαίων Ελλινων, Αράβων και Λατρϊν του Μεςαίωνα, δεν ιταν όμωσ απαλλαγμζνα κομπογιαννιτιςμοφ. Από τθν ίδρυςθ του Ελλθνικοφ Κράτουσ μζχρι ςιμερα με τον τίτλο «Φαρμακοποιία» εκδόκθκαν ςτα ελλθνικά 9 ανεπίςθμεσ Φαρμακοποιίεσ από ιδιϊτεσ και 5 επίςθμεσ κρατικζσ.

3 1. Φαρμακοποιία Γενική Υπό του χθμικοφ Brugnatelli Μετάφραςθ από τθν ιταλικι. Ρεριζχει και κείμενα από τθν Φαρμακοποιία του Διονυςίου Ρφρρου του Κετταλοφ. Εκδόκθκε ςτθν Κωνςταντινοφπολθ 1818 με τθν άδεια του Ραναγιωτάτου Οικουμενικοφ Ρατριάρχου κ. Κυρίλλου. 2. Ελληνική Φαρμακοποιία υπό Γ. Β. Φ. (Γεωργίου Φωτεινοφ) διθρθμζνθ ςε τρία μζρθ. Εκδόκθκε ςτθ Σμφρνθ το 1835 και αποτελείται από 538 ςελίδεσ. Αϋμζροσ: «λεξικόν τθσ Φαρμακοποιίασ» δθλ. τα ονόματα των φαρμάκων αλφαβθτικϊσ ελλθνικά, λατινικά και τουρκικά Βϋμζροσ: «ςυνοπτικιν κεωρίαν τισ χθμείασ», αναφζρει ςε λαϊκοφιλοςοφικό φφοσ οριςμζνεσ ζννοιεσ των κεωριϊν τθσ χθμείασ και τθσ φυςικισ. Γϋμζροσ: παραςκευι των διαφόρων χθμικϊν και φαρμακοτεχνικϊν ςκευαςμάτων. Στο τζλοσ του βιβλίου προςτίκεται «ο βοθκόσ του τεχνίτου», με διάφορεσ βιομθχανικζσ οδθγίεσ.

4

5 3. Φαρμακοποιία γενική υπό Αντωνίου Καμπάνα, διδαςκάλου ςτθ Φερράρα τθσ Λταλίασ. Τυπϊκθκε ςτθν Ακινα το 1850 ςτο τυπογραφείο του I. Αγγελόπουλου. Ανατυπϊκθκε 15 φορζσ με προςκικεσ από τον Λ. Μιχελιϊτθ. Μεταφράςκθκε από τον Διονφςιο Ρφρρο το Κετταλό. Το βιβλίον αυτό ιταν γραμμζνο ςε κακαρεφουςα. Ιταν μάλλον βοτανολογικό ςυνταγολόγιο, αρκετά ογκϊδεσ. 4. Κώδικασ Φαρμακευτικόσ Γ. Λιβαδιώτου φαρμακοποιοφ. Δίτομον ζργον που τυπϊκθκε ςτθ Κζρκυρα το Αποτελείται από 1228 ςελίδεσ. Ρεριζχει κείμενα μεταφραςμζνα από γαλλικά ςυγγράμματα πχ. των Pelletier, Robiquet, Soubeiran κ.α. Κεωρείται θ αρτιϊτερθ Φαρμακοποιία τθσ εποχισ τθσ. Ομοιάηει με το Officine Dorvault.

6 5. Φαρμακοποιία Β. Πίντου, φαρμακοποιοφ. Τυπϊκθκε ςτθν Ακινα, Σχεδόν είναι μετάφραςθ του Officine Dorvault, αλλά ζχει πολλζσ παρανοιςεισ & κακζσ αποδόςεισ. Δεν είχε ευρεία αποδοχι, παρά τισ 1200 ςελίδεσ του. 6. Φαρμακοποιία του Γερμανικοφ Κράτουσ 3 η ζκδοςη Μεταφράςτθκε από τον Κακ. Κ. Αφεντοφλθ και μετά τον κάνατό του αποπερατϊκθκε από τον Κακ. Α. Χρθςτομάνο το Στο πρόλογο αναφζρεται ότι λόγω τθσ κακυςτζρθςθσ τθσ 2 θσ ζκδοςθσ τθσ επίςθμθσ Ελλ. Φαρμακοποιίασ, προζβθςαν ςε αυτό το εγχείρθμα. Δεν επικράτθςε κυρίωσ διότι οι τότε Ζλλθνεσ ιατροί ςποφδαηαν ςτθ Γαλλία και προτιμοφςαν τον Γαλλικό Κϊδικα.

7 7. Φαρμακοποιία Α. Κ. Δαμβζργη Ρλουςιϊτατο φαρμακευτικό ςφγγραμμα, ανάλογο προσ το γερμανικό Pharmazeutisches Manuale. Ρεριελάμβανε: γαλθνικά & χθμικά ςκευάςματα δοκιμαςίεσ πολλϊν φαρμάκων & φαρμακευτικϊν ςκευαςμάτων προειςαγωγι ςτισ εν γζνει φαρμακοτεχνικζσ εργαςίεσ, τοξικολογικζσ μεκόδουσ ζρευνασ, τθν ιςχφουςα φαρμακευτικι νομοκεςία γενικά ό,τι χριςιμον για τουσ: «αςκοφντασ την φαρμακευτική ςτην Ελλάδα, Τουρκία, Αίγυπτο, Κρήτη & Κφπρο». Το φαρμακοτεχνικόν αυτό εγχειρίδιο ιταν εγκεκριμμζνο από το Ελλθνικό Β. Λατροςυνζδριο και κατζςτθ δόκιμοσ και αςφαλισ οδθγόσ των Ελλινων φαρμακοποιϊν.

8 8. Φαρμακοποιία Α. Κ. Δαμβζργη. Ζκδοςισ II, Θ ευμενισ υποδοχι τθσ 1 θσ ζκδοςθσ οδιγθςε τον Κακ. Δαμβζργθ να ςυντάξει και 2 θ ζκδοςθ, όπου ςτο ειδικό μζροσ περιγράφονται φαρμακοτεχνικά ςκευάςματα και όπωσ ςτθν 1 θ ζκδοςθ τα χθμικά φάρμακα, οι δοκιμαςίεσ, οι ζρευνεσ κλπ. Θ ζκδοςθ αυτι εξυπθρζτθςε επί μακρόν τθν φαρμακευτικι ςτθν Ελλάδα.

9 9. Φαρμακοποιία Φαρμακοτεχνία Εμ. Ι. Εμμανουήλ. Αθήνα Αποτελείται από 1414 ςελίδεσ. Ρεριλαμβάνει τισ φαρμακοτεχνικζσ εργαςίεσ με εικόνεσ και περιζχει όλα τα γαλθνικά φάρμακα. Αναγράφεται ο καταρτιςμόσ του φαρμακείου, περιλαμβάνεται θ ςυνταγολογία περιζχονται πολφγλωςςα λεξιλόγια φαρμάκων πίνακεσ θρωικϊν φαρμάκων, δόςεων, φαρμακευτικι νομοκεςία κλπ. Ρερικλείει πλθροφορίεσ από τισ επικρατζςτερεσ επίςθμεσ Φαρμακοποιίεσ, κακϊσ και από γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά φαρμακοτεχνικά εγχειρίδια.

10 Ελλθνικι Φαρμακοποιία Ι. Βοφροσ Λ., Λάνδερερ Ξ., Σαρτόριοσ Λ. 1837, Εκδ. οίκοσ Κ. Αντωνιάδου. Ακινα. 356 ςελίδεσ. Ελλθνικι Φαρμακοποιία II. Οκτϊβριοσ Εκδ. οίκοσ Ν. Τηάκα & Σ. Δελαγραμμάτικα Ακινα. 622 ςελίδεσ. Ελλθνικι Φαρμακοποιία IIΙ. Υπουργείον Κοινωνικϊν Υπθρεςιϊν. Κρατικόν Εργαςτιριον Ελζγχου Φαρμάκων. Τυπογραφείο Ο Λόγοσ. Ακινα, Ιαν ςελίδεσ. Ελλθνικι Φαρμακοποιία IV. ΕΟΦ. (Εκδ.), Εκδοτικι παραγωγι: Ατλαντίσ-Ρεχλυβανίδθσ, Ακινα Ελλθνικι Φαρμακοποιία V. ΕΟΦ (Eκδ.), Ακινα, υμπλθρϊματα.

11 Ιωάννθσ Βοφροσ Κακ. Ειδικισ Ρακολογίασ & Κεραπευτικισ Ξαβζριοσ Λάνδερερ Φαρμακοποιόσ του Βαςιλζωσ & Κακθγθτισ Φαρμ. Χθμείασ Ιωςιφ αρτϊριοσ Αυλικόσ Φαρμακοποιόσ

12

13 Ανατφπωςθ τθσ Ελλ. Φαρμ. Λ, λόγω εξάντλθςθσ τθσ αρχικισ ζκδοςθσ, ζγινε με τθν μζριμνα του Κακ. Λάνδερερ, το Στθν ανατφπωςθ προςτζκθκε παράρτθμα με νζα φάρμακα, κατάλογοσ δθλθτθρίων και αντι δότων, ετυμολογικόν λεξιλόγιον των φαρμάκων & ςτοιχεία που αφοροφςαν τισ ελλθνικζσ ιαματικζσ πθγζσ.

14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, 1868

15 1822

16

17 Ζχουν ανάλογθ δομι: Materia Pharmaceutica Animalis Materia Pharmaceutica Vegetalis Technica Pharmaceutica τθν Ελλ. Φαρμακοποιία λείπουν πλθροφορίεσ που αφοροφν τθν ςυλλογι, τθν φφλαξθ, τθν αποξιρανςθ και τθν διατιρθςθ των δρογϊν. Συμπεριλαμβάνονται δρόγεσ, που λείπουν από τθν Βαυαρικι Φαρμακοποιία: Baume de Tolu, Myroxylon toluiferum- Fabaceae Fructus Cubebae- Piper cubeba - Piperaceae Semina Foeniculis- Foeniculum vulgare Umbelliferae (μαρακόςποροσ) Semina Coffeae- Coffea arabica Rubiaceae Piper nigris, Piper alba Piperaceae Rhododendron chrysanthum- Ericaceae Essence de bergamote- Citrus bergamia Rutaceae Adiantum capillis veneris-pteridaceae Momordica sp. Curcubitaceae Maranta arundinacea Zingiberaceae Trigonella foenum graecum - Leguminosae

18 Punica granatum -Lythraceae (ρόδια, ςίδια) Colchicum autumnale - Liliaceae Sinapis alba Brassicaceae Strychnos ignatii- Loganiaceae Levisticum officinale Apiaceae Haematoxylum campechianum Fabaceae Humulus lupulus Cannabaceae (λυκίςκοσ) Ononis sp. Fabaceae Semina Sabadillae- Sabadilla officinarum -Liliaceae Chiococca anguifuga Rubiaceae Aπό τα 60 αντιδραςτιρια τθσ Βαυαρικισ Φαρμακοποιίασ, τα 17 λείπουν ςτθν Ελλ. Φαρμακοποιία Ι, κυρίωσ ουςίεσ ςτερεζσ, πχ. βορικό οξφ, φωςφορικό νάτριο, φωςφορικό αμμϊνιο κλπ). Etude comparative de la première édition de la Pharmacopée hellènique (1837, 1868) et de la Pharmacopée bavaroise (1822). S. Philianos, H. Skaltsa. 31 st International Congress for the History of Pharmacy, Heidelberg, May, 1993.

19 ΔΡΟΓΗ Ιπποκράτθσ Διοςκο Ε.Φ. Ι Ε.Φ. Κυριϊτερεσ υρίδθσ (1837) 1835 χριςεισ Αμυγδαλζλαιο Amygdalus communis Αποφρακτικόν ιπατοσ Άμυλο Amylum Συςτατικό εμπλάςτρων Άνθκο Anethum graveolens Ευςτόμαχον, υπναναγωγό Άνιςο Γαλακταγωγό Pimpinella anisum L. Aμπαρ Σονωτικό Αςπάραγοι + + Εμμθναγωγό Asparagus sp. Βάλςαμο Balsamodendron _ Σε διγματα ιοβόλων ηϊων gileadense Βαςιλικόσ Υπναγωγό Ocimum basilicum L. Βοφγλωςςο _ Διουρθτικό Anchusa, borago sp. Γογγφλια Bunias erucago L _ Διουρθτικά, ορεκτικά Γλιχων _ + _ + Εμμθναγωγό Mentha pulegium L. Δαφκοσ Daucus carotta L _ Διουρθτικό, υπακτικό Ηιγγίβερισ Zingiber officinalis L. _ + + _ Αφροδιςιακό, διαφορθτικό Θδφοςμοσ Mentha viridis L., M. spicata L Ορεκτικό, ανκελμινκικό υμεϊν θκ. 11 οσ αιϊνασ μ. Χ. Σφνταγμα κατά ςτοιχείον τησ των τροφών δυνάμεωσ. Εμφανίηονται για πρϊτθ φορά οι εξισ δρόγεσ: Άμπαρ- νοςϊδθ ςυγκρίμματα κθτϊν τθσ Ινδικισ καλάςςθσ Καφουρά Μόςχοσ- ξθρανκζν ζκριμμα από άρρεν ηϊο τθσ Κ. Αςίασ Καρυόφυλλα- Eugenia caryophyllata [=Syzigium aromaticum] Myrtaceae Νζα Φαρμακοτεχνικι μορφι: Ιουλάπια ( Αραβεσ)- Φαρμακοποιία-Φαρμακοτεχνία Εμμανουιλ, 1931.

20 Κωδηθοποηεκέλο ζσληαγοιόγηο (Crabbadin)- 5 ος αιώνας μ. Χ. Θεοιογηθο-ηαηρηθή Στοιή ζηε Σαβωρόποιε (ην ζεκεξηλό Djondisabour) ηεο Πεξζίαο από ηνπο Νεζηνξηαλνύο (ηνπο νπαδνύο ηνπ Παηξηάξρνπ Κωλ/πόιεωο Νεζηνξίνπ, πνπ εμνξίζηεθε από ηελ Γ' Οηθνπκεληθή Σύλνδν ηεο Εθέζνπ). Δηατωρηζκός ηες Φαρκαθεσηηθής από ηελ Ιαηρηθή, ζεωξνπκέλωλ ηωλ δύν επηζηεκώλ ωο ηζόηηκωλ.

21 «Δυναμερόν»: το πλουςιότερο ςυνταγολόγιο που έχει υπάρξει ποτέ. 48 κεφάλαια 2656 φαρμακευτικά ςκευάςματα, ανάλογα με τθ ςφςταςθ τουσ και τθ δράςθ τουσ. Αποτζλεςε μζχρι τον 18ο αιϊνα τθν επίςθμθ φαρμακοποιία πολλϊν χολϊν τθσ Δφςθσ. Νικόλαοσ Μυρεψόσ ι Νικ.Ακτουάριοσ ι Αλεξανδρινόσ-12οσ μ.χ. αι. Γεννικθκε ςτθν Αλεξάνδρεια. Διετζλεςε ιατρόσ τθσ αυλισ του Αυτοκράτορα Ιωάννου Γϋ και τθσ Ειρινθσ τθσ Νίκαιασ.

22 τεηρόγραθο ηοσ 1339 Aντιγράφθκε ςε περγαμθνι το 1339 από τον ιερέα Κοςμά Κάμθλο (14οσ αιώνασ, Ακήνα), για λογαριαςμό του ιατρού Δθμθτρίου Χλωμού. Αγνωςτο πότε περιήλκε ςτθν κατοχή του Αντωνίου Επάρχου (λόγιοσ του 16ου αιώνα, γεννήκθκε το 1491 ςτθν Κέρκυρα), ο οποίοσ τον πούλθςε/δώρθςε ςτθ ςυνέχεια, γύρω ςτο 1540, ςτον βαςιλιά τθσ Γαλλίασ Φραγκίςκο Α. Αυτόσ με τθ ςειρά του τον παραχώρθςε ςτθν Εκνική Βιβλιοκήκθ τθσ Γαλλίασ, ςτο Ραρίςι όπου και βρίςκεται ωσ ςήμερα.

23 Ελλθνικι Φαρμακοποιία ΙΙ Ρερατϊκθκε τον Οκτϊβριο του Δθμοςιεφκθκε το Αρχιςε με επιτροπι από 22 μζλθ (1917), αλλά κατά τθν διάρκεια των εργαςιϊν πολλά μζλθ παραιτικθκαν λόγω διαφωνιϊν. Ραρουςίαςε τυπογραφικά και επιςτθμονικά λάκθ. Ρεριλαμβάνει 622 ςελίδεσ.

24 Φαρμακευτικά & χημικά μζλη: 1. Α. Δαμβζργθσ, τακτικόν μζλοσ του Ιατροςυνεδρίου, κακθγθτισ τθσ Φαρμακευτικισ Χθμείασ ΕΚΠΑ 2. Γ. Ματκαιόπουλοσ, τακτικόν μζλοσ του Λατροςυνεδρίου, κακθγθτισ τθσ Οργανικισ Χθ μείασ ΕΚΡΑ 3. Α.Βουρνάηοσ, τακτικόν μζλοσ του Λατροςυνεδρίου, κακθγθτισ τθσ Χθμικισ Τεχνολογίασ ΕΜΡ 4. Κ. Στακόπουλοσ, του Λατροςυνεδρίου, επιφαρμακοποιόσ του Στρατοφ, 5. Ρ. Ηαλοκϊςτασ, διευκυντισ του Χθμικοφ Εργαςτθρίου του υπουργείου των Οικονομικϊν 6. Σθλ. Κομνθνόσ, επιμελθ τισ του Φαρμακευτικοφ Χθμείου ΕΚΡΑ 7. Εμμ. Εμμανουιλ, επιμελθ τισ του Φαρμακευτικοφ Χθμείου ΕΚΡΑ 8. Κ. Καρηισ, φαρμακοποιόσ, πρόε δροσ τθσ Πανελλθνίου Φαρμακευτικισ Εταιρείασ 9. Ν. Καρτεράκθσ, φαρμακοποιόσ, 10.Α. Φωκάσ, φαρμακοποιόσ, 11. Σ. Βαλτισ, φαρμακοποιόσ.

25 Πμωσ μετά από λεπτομερι μελζτθ διαπιςτϊνεται ότι περιζλαβε ό, τι ςφγχρονο φάρμακο διακινείτο ςτα ελλθνικά φαρμακεία του 1 ου θμίςεωσ του 20 ου αιϊνα. Διαφαίνεται θ βακμιαία πρόοδοσ για τθν εποχι με τθν ειςαγωγι νζων χθμειοςυνκετικϊν και βιολογικϊν φαρμάκων. 29 φάρμακα ζχουν το όνομα του παραςκευαςτι τουσ. Φάρμακα με επϊνυμο τθσ Ελλθνικισ Φαρμακοποιίασ ΙΙ. Σ. Φιλιάνοσ, Ε. Σκαλτςά ΡΦΣ, 2003.

26

27 Aqua Plumbi, aqua Goulardi [Eau de Goulard, Eau blanche]. ϋτδωρ μολυβδοφχον *=μολυβόνερο+. Υγροφ υποξικοφ μολφβδου 20 Φδατοσ πθγαίου 980 Ανακινείται προ τθσ χριςεωσ. Ο Thomas Goulard ( ) ιταν γάλλοσ κακθγθτισ τθσ Χειρουργικισ ςτο Montpellier. Ειςιγαγε το φερϊνυμο φδωρ ςτθ κεραπευτικι. Συνζγραψε το ζργο: «Traité sur les effets des préparations de plomb et principalement de l extrait de Saturne» (1760). Το ψιμφκιο των Αρχαίων ιταν οξικό άλασ του μολφβδου. Κατά τον Διοςκουρίδθ [V, 88, 1-3] (Wellmann III, ςελ. 61, 62) ζχει δφναμιν ψυκτικιν, μαλακτικιν, πλθρωτικιν, πράωσ καταςταλτικιν, λεπτυντικι και επουλωτικι. «Έςτι δε και αναιρετικόν» *δθλ. τοξικό+.

28 Val Pierlot [Valérianate d Ammoniaque, parfumé à la fleur d oranger]. Απόςταγμα όςο μια κουταλιά του καφζ, 2 φορζσ το βάροσ του ςε νωπζσ και αυτοφυείσ ρίηεσ βαλεριάνασ. Σε 5 ml αυτοφ του αποςτάγματοσ προςτίκεται ανκρακικό αμμϊνιο, όςον αρκεί για να κορεςτεί το απόςταγμα. Ενδείξεισ: νευροτρόπο, κατευναςτικό Λδιοςκεφαςμα ανάλογθσ ςυςτάςεωσ αναφζρεται ςτθν ζκδοςθ του 1935 του λεξικοφ Vidal. Στθν Φαρμακοτεχνία του Goris (ςελ.710, 1942) αναφζρεται το Σφνθετο διάλυμα βαλεριανικοφ αμμωνίου, που ομοιάηει με αυτό τθσ Ε. Φ. ΛΛ, αλλά με προςκικθ αποςτάγματοσ ανκζων νεραντηιάσ, οπότε ςυνδυάηεται θ κατευναςτικι δράςθ τουσ με αυτι τθσ βαλεριανισ.

29 Liqueur de Labarraque [Liquor Natrii hypochlori, Natrium hypochloratum solutum - Chlorure de soude dissous, Solution d hypochlorite de soude - Διάλυμα υποχλωριϊδουσ νατρίου+ Υποχλωριϊδουσ αςβεςτίου ξθροφ..20 Ανκρακικοφ νατρίου κρυςταλλικοφ 25 Φδατοσ Ρεριζχει τουλάχιςτον 0.5% ενεργοφ χλωρίου. Πολφχρθςτο αντιςθπτικό και απολυμαντικό, χρθςιμοποιοφμενο ςε διαλφματα O Antoine Germain Labarraque ( ) ιταν γάλλοσ φαρμακοποιόσ, μακθτισ του Pelletier. Εφεφρε αυτό το αντιςθπτικό υγρό το 1822.

30 Balsamum Fioraventi *Βάλςαμο Φιοραβζντι+ Σερεβινκίνθσ Ενετικισ.500 Ρθτίνθσ ελεμίου τφρακοσ υγροφ Χαλβάνθσ.100 Μφρρου 100 Καρποφ δάφνθσ 100 Αλόθσ.50 Ρίηθσ γαλάγγθσ...50 Ρίηθσ ηιγγιβζρεωσ...50 Φλοιοφ κινναμϊμου...50 Καρυοφφλλων 50 Μοςχοκαρφων 50 Οινοπνεφματοσ (80%).3000 Ρεριλαμβάνεται και ςτθν Γαλλικι Φαρμακοποιία (Dorvault, 1935) O Φιοραβζντι (Fioravanti ι Fioraventi) ιταν Λταλόσ πρακτικόσ ιατρόσ, που γεννικθκε ςτθν Μπολόνια και πζκανε το Εφεφρε το 1550 το φερϊνυμο βάλςαμο ςτο οποίο απζδιδε τθν ιδιότθτα να κεραπεφει τα άτομα, που είχαν δθλθτθριαςτεί από αρςενικό. Αργότερα χρθςιμοποιικθκε ωσ τονωτικό και αναλγθτικό και ςε εντριβζσ των αρκρϊςεων.

31 Glauber s salt [Natrium sulfuricum, Sodium sulfate Νάτριον κειικόν, sal mirabilis] Θειικό νάτριο.1 Υδωρ Kακαρτικό Jοhan Rudolf Glauber, ΓΕΡΜΑΝΟ ΧΗΜΙΚΟ, ΙΑΣΡΟΧΗΜΕΙΑ

32 Liquor anodynus Hoffmann [Aether sulfuricus alcoholicus, Spiritus aetherus, Liqueur d Hoffmann, Gouttes d Hoffmann, Ether alcoolisé - Τγρόν ανϊδυνο, Αικιρ οινοπνευματοφχοσ] Αικζροσ (Ε. Β. 0,720) 1 Οινοπνεφματοσ..1 Ραραςκευάηεται δια αναμίξεωσ 100 μ. αικζροσ με 92.7 μ. οινοπνεφματοσ 95 0, το οποίο ιδθ ζχει αναμιχκεί με 7.3 μ. φδατοσ. FRIEDRICH HOFFMANN ΓΕΡΜΑΝΟ ΦΤΙΚΟ & ΧΗΜΙΚΟ, ΙΔΡΤΣΗ ΣΗ ΜΗΧΑΝΟΔΤΝΑΜΙΚΗ ΙΑΣΡΙΚΗ ΧΟΛΗ

33 Sel Seignetti [Tartarus natronatus, Tartrate de potassium et de sodium, Rochelle Salt Τρσγηθό θαιηολάηρηολ, Άιας Σεγληέηηοσ] Τρσγηθόλ θαιηολάηρηολ..1 Η 2 Ο...4 Pierre Seignette ( ). Γάιινο θαξκαθνπνηόο & ηαηξόο. Σπλέζεζε ην ηξπγηθό θαιηνλάηξην ην Γλωζηό θαη ωο sel de la Rochelle (από ην όλνκα ηεο πόιεο, όπνπ εξγάζζεθε ν Seignette). Πωινύζε απηό ην άιαο ζε θαθέινπο, όπνπ απεηθνλίδεην κηα ρήλα. Δηοσρεηηθό ζε δόζεης 2-4 g. Καζαρηηθό ζε δόζεης από g. Σε τακειή δόζε αιθαιοποηεί ηατέως ηα ούρα.

34 Baume de Bengué *Balsamum Mentholi compositum - Βάλςαμο μινκόλθσ ςφνκετο+. Λανολίνθσ ανφδρου 45 Κθροφ λευκοφ 10 Υδατοσ..15 Μινκόλθσ 15 Ιτεχλικοφ μεκυλίου.15 Σκευάηεται δια μίξεωσ τθσ μινκόλθσ μετά του ιτεχλικοφ μεκυλίου και ζπειτα προςκικθσ τθσ λανολίνθσ, κατόπιν του τετθγμζνου κθροφ και τζλοσ του φδατοσ με το οποίο αναμιγνφεται καλϊσ ςε ιγδίο μζχρισ ότου καταςτεί το μίγμα ομοφυζσ. Fórmula - BALSAMO BENGUE BÁLSAMO BENGUÉ: Cada 100 g contêm: Mentol 25 g; Salicilato de metila 25g; excipiente q.s.p. 100 g. Laboratório GlaxoSmithKline Estrada dos Bandeirantes, 8464 Rio de Janeiro/RJ - CEP:

35 Χριςεισ: εξωτερικό αναλγθτικό, αντιρρευματικό, κατά τθσ ποδάγρασ, ςε διάφορεσ νευραλγίεσ (προςϊπου, πλευρϊν, οςφυαλγία, των ωοκθκϊν, του ιςχίου) κλπ. Θ αλοιφι περιζχετο ςε ςωλθνάριο από καςςίτερο. Ο φαρμακοποιόσ Jules Bengué το παραςκεφαςε βάηοντασ κακαρι μινκόλθ ςε λανολίνθ (1898) ςτθ Γαλλία και ςτθ ςυνζχεια το προϊόν ειςιχκθ ςτισ ΘΡΑ με το όνομα BENGAY. Αρχικά το παριγαγε θ Pfizer Consumer Healthcare και αργότερα θ Johnson & Johnson. Αποτζλεςε τθν απαρχι του Vick s VapoRub το οποίο παραςκεφαςε ο Lunsford Richardson το 1905 (Β. Καρολίνα).

36 Balsamum Opodeldoc 18 οσ αιϊνασ *Linimentum saporatocamphoratum- Χρίςμα ςαπωνοκαμφοροφχον]- Παράκελςοσ (ζμπλαςτρο) Κυκλοφόρθςε ωσ μυςτήριο φάρμακο το 1618 από άγγλο ιατρό, ονόματι Steer ςε ρευματιςμοφσ, αρκραλγίεσ κλπ. Ιατρικοφ ςάπωνοσ..95 Καφουράσ κόνεωσ..75 Αμμωνίασ καυςτικισ υγρισ (10%)..30 Αικερίου ελαίου λιβανωτίδοσ 20 Αικερίου ελαίου κφμου 5 Οινοπνεφματοσ (90%) 775 Διαλφεται ο ςάπων ςτο οινόπνευμα ςε ςφαιρικι φιάλθ, προςτίκεται θ καφουρά και το διάλυμα διθκείται. Το διικθμα ςυλλζγεται εντόσ ευρυχϊρου φιάλθσ, εμβαπτίηεται ςε λεκάνθ, θ οποία περιζχει κερμό φδωρ. Στο διικθμα προςτίκενται τα αικζρια ζλαια, θ αμμωνία και το μίγμα υγρό και ςτθ ςυνζχεια μεταφζρεται ςε ξθρά φιαλίδια πωματιςμζνων με φελλοφσ περιβαλλόμενουσ από καςςιτερόφυλλο.

37 Baume Tranquille Ευκαλείασ φφλλων ξθρϊν..75 Τοςκυάμου φφλλων ξθρϊν τραμονίου φφλλων ξθρϊν 50 Αικζριου ελαίου λιβανωτίδοσ..1 Αικζριου ελαίου μίνκθσ Αικζριου ελαίου λαβαντίδοσ. 1 Αικζριου ελαίου κφμου.. 1 Οινοπνεφματοσ (95%) Ελαίου ελαίων.5000 Συνκλίβονται τα φφλλα προσ αδρομερζσ και ομοιόμορφο μίγμα, το οποίο εμβρζχεται με το οινόπνευμα επί 24 ϊρεσ εντόσ καλυπτομζνου χάλκινου δοχείου. Κατόπιν προςτίκεται το ελαιόλαδο και κερμαίνεται επί 6 ϊρεσ ςε κερμοκραςία με ανακίνθςθ. Μετά από διικθςθ και ζκκλιψθ του ςτερεοφ υπολείμματοσ, αφινεται το ςκεφαςμα να κακιηιςει. Ρροςτίκενται τα αικζρια ζλαια και το τελικό προϊόν διθκείται.

38 Ο Père Tranquille (François Aignan), γελλήζεθε ζηελ Οξιεάλε ηνλ 17 ν αηώλα, ήηαλ θαπνπηζίλνο κνλαρόο κε γλώζεηο ρεκείαο θαη δηεύζπλε ην θαξκαθείν ηεο κνλήο. Χξήζεηο: ζε εληρηβές ζαλ θαηεσλαζηηθό. Η αλαιγεηηθή δράζε ηοσ ζηα ασηηά ήηαλ άκεζε, όηαλ εηίζεηο ηο βακβάθη εληός ηοσ ωηηθού πόροσ. Εθηόο από ηελ Ε. Φ. ΙΙ πεξηιακβάλεην θαη ζηελ Γαιιηθή Φαξκαθνπνηία, Kelosoft, ποσ δηαθεκίδεηαη γηα ηης εποσιωηηθές ηδηόηεηες ηοσ σοζθσάκοσ. Ο Δηοζθοσρίδες παραζθεύαδε ηο σοζκσάμινον έλαιον. Το ιήκκα ηειεηώλεη κε ηης ηδηόηεηές ηοσ: ποιεί δε και προς ωηαλγία και πεζζούς μείγνσηαι μαλακηικόν όν.

39 Laudanum Syndenhami [Tinctura οpii crocata Βάμμα οπίου κροκοφχον, Λαφδανον+ Οπίου Κρόκου Καρυοφφλλου..1 Κινναμϊμου... 1 Οινοπνεφματοσ αραιοφ Ραραςκευάηεται με εμβροχι. Ο Thomas Sydenham ( ) ιταν άγγλοσ ιατρόσ «Βρετανόσ Ιπποκράτησ». Ραραςκεφαςε το λαφδανο (=Tinctura οpii crocata). Συνζγραψε πολλά ζργα με τον τίτλο: Opera Universa medica.

40 Pulvis Doveri [Pulvis Ipecacuanhae opiatus Κόνισ Δοβιρου+ Ρίηθσ ιπεκακουάνασ 1 Οπίου... 1 Γαλακτοςακχάρου.. 8 Ο Σhomas Dover ( ) ιταν Άγγλοσ ιατρόσ, μακθτισ του Sydenham. Ραραςκεφαςε τθν κόνθ, που ζχει αντιβθχικι δράςθ και θ οποία περιελιφκθ το 1780 ςτθν Pharmacopoeia Genevensis. Συνζγραψε το ζργο: Ancient physicians legacy. Σε κοινό κρυολόγθμα & πυρετό

41 Liquor arsenicalis Fowleri [Liqueur de Fowler, Kalium arsenicosum solutum- Διάλυμα Φοβλιρου+ (Κατά τον Διεκνι κϊδικα των θρωικϊν φαρμάκων). Ανυδρίτου του αρςενικϊδουσ οξζοσ κονιοποιθκζντοσ.1 Ανκρακικοφ καλίου κακαροφ Πνεφματοσ ςυνκζτου μελίςςθσ Οινοπνεφματοσ Υδατοσ...όςον αρκεί Ο κονιοποιθμζνοσ ανυδρίτθσ του αρςενικϊδουσ οξζοσ (KH 2 AsO 3 ) βράηεται ιπια ςε μικρι προηυγιςμζνθ κάψα με 2 μ. φδατοσ και με το κακαρό ανκρακικό νάτριο (αμιγζσ διττανκρακικό άλασ) μζχρισ ότου λθφκεί διαυγζσ υγρό. Το διάλυμα αυτό, αφοφ ψυχκεί, αραιϊνεται με το οινόπνευμα και το ςφνκετο πνεφμα μζλιςςασ (Melissa officinalis) και ςτθ ςυνζχεια προςτίκεται φδωρ όςον αρκεί, ϊςτε το ςυνολικό βάροσ να γίνει 100. O Thomas Fowler ιταν άγγλοσ φαρμακοποιόσ ( ). Το 1786, ειςιγαγε ςτθ κεραπευτικι το φερϊνυμο αρςενικοφχο διάλυμα για τθν κεραπεία τθσ λευχαιμίασ. Ζωσ και τθν δεκαετία του 1950 χρθςιμοποιείτο ςτισ ΘΡΑ ςε περιπτϊςεισ ελονοςίασ, ςυφιλίδοσ, χορείασ.

42 Karmelitergeist, Melissengeist, Spiritus Melissa compositus [Οινόπνευμα μελίςςθσ ςφνκετον] Καρυοφφλλου...1 Φλοιοφ κινναμϊμου..2 Μοςχοκαρφου....2 Φλοιοφ λεμονιοφ.. 4 Φλοιοφ μελίςςθσ.12 Οινοπνεφματοσ.. 80 Υδατοσ..όςον αρκεί Το ςφνκετο πνεφμα μζλιςςασ ειςιγαγαν αρχικά τθν Ρεντθκοςτι του 1611 οι ανυπόδθτοι Καρμθλίτεσ τθσ οδοφ Vaugirard ςτο Ραρίςι. Χορθγείτο ςε δόςεισ 4 g θμερθςίωσ ωσ επουλωτικό και αντιμωλωπικό. Διαφθμιηόταν ςαν ιδιοςκεφαςμα του οίκου Bayer για τθν αναλγθτικι του δράςθ. Θ διαφιμιςθ ιταν μια αφίςα διαςτάςεων 1 x 0.5 μζτρων και παρίςτανε ζνα παιδί που το είχε τςιμπιςει μζλιςςα να κλαίει. Θ παιδοκόμοσ του ζδινε λίγεσ ςταγόνεσ πνεφματοσ μελίςςθσ πάνω ςε κφβο ηάχαρθσ, ενϊ του ζπλενε τθν πλθγι με βαμβάκι ποτιςμζνο με το ίδιο υγρό.

43 Salvarsan et Neosalvarsan Ehrlich - Hata 606 *Διχλωριοφχο δεςοξυδιαμιδοαρςενοβενηόλιο]. Paul Ehrlich (Γερμανόσ ιατρόσ, ). Μελζτθςε μεκόδουσ χρϊςεωσ των βακτθρίων και διαπίςτωςε ότι διάφορεσ χθμικζσ ουςίεσ ζχουν εκλεκτικότθτα ζναντι οριςμζνων βακτθρίων, που οδιγθςε ςτθν απαρχι τθσ χθμειοκεραπείασ. Συνζκεςε με τουσ ςυνεργάτεσ του ςειρά αρςενικοφχων ενϊςεων, μεταξφ των οποίων και θ νεοςαλβαρςάνθ, δραςτικϊν κατά τθσ ςφφιλθσ. Ο Hata ιταν γιαπωνζηοσ, ςυνεργάτθσ του.

44 Tuberculine de Koch [Tuberculinum concentratum, Tuberculina antica (bruta) del Koch. Πυκνι φυματίνθ] Γλυκερινοφχο εκχφλιςμα εν κερμϊ παραςκευαηόμενο με ηωμό καλλιεργειϊν αποςτειρωμζνων διθκθμζνων (δια μικροβιοςτατικοφ θκμοφ) και ςυμπυκνωμζνων βακίλλων τθσ φυματιϊςεωσ (βοδινϊν ι ανκρωπίνων) διαφόρων ποικιλιϊν. Robert Koch ( ). Γερμανόσ βακτθριολόγοσ και ιατρόσ. 1882: μυκοβακτθρίδιο τθσ φυματίωςθσ 1905: βραβείο Nobel Λατρικισ Σε διαφθμιςτικό θμερολόγιο του ζτουσ 1937 του οίκου Bayer αναφζρονται οι φυματίνεσ του Behring για τθν διάγνωςθ και κεραπεία τθσ φυματιϊςεωσ. Διατίκεντο ςε φιαλίδια του 1ml και των 5ml.

45 Ελλθνικι Φαρμακοποιία IIΙ. Υπουργείον Κοινωνικϊν Υπθρεςιϊν. Κρατικόν Εργαςτιριον Ελζγχου Φαρμάκων. Τυπογραφείο Ο Λόγοσ. Ακινα, ςελίδεσ. Τζκθκε ςε ιςχφ ςτισ Στο κφριο μζροσ τθσ αναγράφονται: άρκρα για τα χρθςιμοποιοφμενα φυτικά & χθμικά φάρμακα, κακϊσ και για τα γαλθνικά ςκευάςματα. Στο γενικό μζροσ αναφζρονται γενικζσ μζκοδοι ελζγχου και αντιδραςτιρια ςτο τζλοσ χριςιμοι πίνακεσ & ευρετιριο ελλθνικϊν και ξενόγλωςςων όρων. Υπάρχει και ςυμπλιρωμα τθσ Ελλθνικισ Φαρμακοποιίασ IIΛ.

46 Ελλθνικι Φαρμακοποιία IIΙ,

47 Ωσ πρϊτθ ενζργεια για τθν ςφνταξθ τθσ Φαρμακοποιίασ III πρζπει να κεωρθκεί το υποβλθκζν ψιφιςμα προσ το τότε υπουργείον Υγιεινισ τθσ Ελλθνικισ Φαρμακευτικισ Εταιρείασ,που ςυντάχκθκε με πρόταςθ του επιφαρμακοποιοφ Σπ. Αντωνάτου, κατά τθν ςυνεδρία τθσ : Ή 'Ελληνική Φαρμακευτική Εταιρεία, κατά τήν ςυνεδρίαν τήσ 26ησ Ιουνίου 1950, ζξετάςαςα το θζμα «Περι τήσ ανάγκησ τήσ ζκδό ςεωσ νζασ 'Ελληνικήσ Φαρμακοποιίασ» ζλαβε φπ όψιν τησ: 1. Οτι ή ήδη ιςχφουςα φπήρξεν, ευθφσ από τήσ ζκδόςεϊσ τησ, βιβλίον ατυχζσ, λόγω τϊν πολλαπλϊν ςφαλμάτων καί ζπιςτημονικϊν αβλεψιϊν. 2. Οτι ςυνεπληρϊθη 25ετία και πλζον από τήσ ζκδόςεϊσ τησ, ζνω κατά ςυνθήκην άλλαχοφ αναθεωρείται άνά δεκαετίαν. 3. Οτι ή ςυμβολή αυτήσ διά τήν προάςπιςιν τήσ δημοςίασ υγείασ εισ τον τομζα των φαρμάκων είναι πολφ μικρά με τά ςημερινά δεδομζνα τήσ Επιςτήμησ των Φαρμάκων.

48 Με το Β.Δ. τθσ 17/ ορίηονται μζλθ τθσ Επιτροπισ : 1. Γ. Ιωακείμογλου, κακθγθτισ Φαρμακολογίασ ΕΚΡΑ, 2. Εμμ. Εμμανουιλ, ομότιμοσ κακθγθτισ τθσ Φαρμακευτικισ Χθμείασ 3. Κ. Μακρισ, κακθγθτισ τθσ Φαρμακευτικισ Χθμείασ ΑΡΚ, 4. Παν. Κρθτικόσ, κακθγθτισ τθσ Φαρμακογνωςίασ ΕΚΡΑ, 5. Γ. Βάρβογλθσ, κακθγθτισ τθσ Οργανικισ Χθμείασ ΑΡΚ, 6. Xρ. Αναλογίδθσ, ζκτακτοσ κακθγθτισ τθσ Φαρμακοτε χνίασ ΕΚΡΑ 7.Αλ. Σςιτςϊνθσ, φαρμακοποιόσ, πρόεδροσ του Ρανελλθνίου Φαρμακευτικοφ Συλλόγου.

49

50 Ελλθνικι Φαρμακοποιία IV. ΕΟΦ. (Εκδ.), Εκδοτικι παραγωγι: Ατλαντίσ-Ρεχλυβανίδθσ, Ακινα Τζκθκε ςε ιςχφ με Ρ.Δ. τον Μάρτιο του Επεξεργάςτθκε από επιτροπι Φαρμακοποιίασ του ΕΟΦ. Ρεριλαμβάνει τθν Ευρωπαϊκι Φαρμακοποιία και ζχει και δικζσ τθσ μονογραφίεσ. Καταργεί οριςμζνεσ μονογραφίεσ τθσ Ελλθνικισ Φαρμακοποιίασ ΛΛΛ ι τισ αντικακιςτά με νεότερεσ. Υπάρχουν και ςυμπλθρϊματα, που εκδίδονται κατ ζτοσ.

51 Κωνςταντινοπολιτικόσ κϊδικασ «Περί Ιατρικισ Τλθσ» (527 μ Χ., γραμμζνοσ ςε περγαμθνζσ με καλλιγραφικά κεφαλαία γράμματα) Η 1 θ «Φαρμακοποιία» ουμζριοι πχ. Ιταν το πρϊτο βιβλίο, που τυπϊκθκε μετά τθν Αγία Γραφι. ΕΤΧΑΡΙΣΩ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΡΟΟΧΗ Α

52

53