ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΌΜΕΝΟΙ ΚΑΡΧΑΡΊΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ

Transcript

1 ΚΑΡΤΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΌΜΕΝΟΙ ΚΑΡΧΑΡΊΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ: ΛΕΥΚΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ & ΜΕΓΆΛΟΙ ΚΑΡΧΑΡΊΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ «Οι καρχαρί ες κιν δυνεύ ουν, ας του ς πρ ο στατεύ σ ουμε μα ζί!» LONGITUDE

2 ΠΏΣ ΑΝΑΓΝΩΡΊΖΟΥΜΕ ΈΝΑΝ ΚΑΡΧΑΡΊΑ; ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΤΕ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΧΑΡΙΑ : ΣΏΜΑ ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΈΝΟ Ή ΕΠΊΜΗΚΕΣ - ΣΏΜΑ ΑΤΡΑΚΤΟΕΙΔΈΣ Ή ΠΙΟ ΣΥΜΠΑΓΈΣ - ΧΡΏΜΑ ΡΆΧΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΛΙΑΚΉΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ. Άνω ουραίος λοβός Ουραίο πτερύγιο Κάτω ουραίος λοβός Πυελικά πτερύγια αρσενικού (με γονοπόδια) Συνολικό μήκος του καρχαρία Προ-ουραία εσοχή και ουραίο πτερύγιο είναι σε αντίθετες θέσεις Ουραία παρατροπίδια Εδρικό πτερύγιο ΑΡΣΕΝΙΚΌΣ Ή ΘΗΛΥΚΌΣ; 2ο ραχιαίο πτερύγιο Πυελικά πτερύγια θηλυκού Πυελικό πτερύγιο 1ο ραχιαίο πτερύγιο Άκανθα Φυσητήρας Θωρακικό πτερύγιο Οφθαλμός Ρουθούνι Ρύγχος Στόμα Βραγχιακές σχισμές Πώς χρησιμοποιούμε τις κάρτες αναγνώρισης; Σε κάθε κάρτα, ένα σχέδιο με ενδείξεις μας βοηθά να αναγνωρίσουμε το είδος. Τα κριτήρια είναι αριθμημένα βάση βαθμού σημαντικότητας και επιδεικνύονται με βέλη. Στο κάτω μέρος της κάρτας, φαίνονται οι καρχαρίες που μοιάζουν με το συγκεκριμένο είδος και τα χαρακτηριστικά βάση των οποίων μπορούμε να τους ξεχωρίσουμε. Κοιτάξτε καλά τα μέρη του σώματος: Ο αριθμός των βραγχιακών σχισμών. Το σχήμα και το μήκος της ουράς. Τη θέση και το σχήμα των πτερυγίων. Την απουσία εδρικού πτερυγίου. Την παρουσία ακάνθων στα πτερύγια. Το σχήμα του ρύγχους. Το μέγεθος των οφθαλμών. Το σχήμα των δοντιών της άνω γνάθου. Τραβήξτε φωτογραφίες του καρχαρία Πλευρική όψη, όπως στο διπλανό σχέδιο. Λεπτομέρεια των δοντιών των δύο γνάθων ΣΗΜΑΝΤΙΚΈΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ Ο τόπος, η ημερομηνία και η ώρα της παρατήρησης. Σημειώστε αν είδατε τον καρχαρία:. κατά τη διάρκεια κατάδυσης,. από σκάφος,. να κολυμπά κοντά στην ακτή,. εκβρασμένο στην ακτή.

3 Η ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΤΩΝ ΚΑΡΧΑΡΙΏΝ ΣΤΗ ΜΕΣΌΓΕΙΟ ΚΑΡΧΑΡΊΕΣ ΚΑΙ ΣΑΛΆΧΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ Η Μεσόγειος φιλοξενεί 45 είδη καρχαριών και 35 είδη σαλαχιών. Όλα υπεραλιεύονται και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν αν μείνουμε άπραγοι. Οι καρχαρίες και τα σαλάχια αναπαράγονται σε μεγάλη ηλικία (από τα 5 έως τα 25 έτη ζωής), και γεννούν μόνο μερικά μικρά σε κάθε γέννα, κάθε 2 ή 3 χρόνια! Για τον λόγο αυτό, δε μπορούν να αντέξουν την εντατική αλιεία, της οποίας ο ρυθμός δεν τους επιτρέπει να φτάσουν στην αναπαραγωγική ηλικία, ώστε να διασφαλίσουν την ανανέωση του πληθυσμού. Οι αλιείς στοχεύουν ορισμένα είδη, ενώ άλλα είδη παγιδεύονται τυχαία σε αλιευτικά εργαλεία που δεν προορίζονται για αυτά. Η ΚΟΚΚΙΝΗ ΛΙΣΤΑ ΤΩΝ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΕΙΔΩΝ H IUCN (International Union for Conservation of Nature) αξιολογεί τη βαρύτητα των απειλών που πιέζουν τα είδη και εκτιμά τη μείωση των πληθυσμών τους, ώστε οι κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για την προστασία τους. Δημοσιεύει την Κόκκινη Λίστα στην οποία κατηγοριοποιεί τους καρχαρίες από τους λιγότερο απειλούμενους σε αυτούς που κινδυνεύουν περισσότερο, ως εξής: Το καθεστώς διατήρησης δίνεται στις κάρτες αναγνώρισης. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΕΥΚΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΚΑΡΧΑΡΙΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ Η σημασία των καρχαριών για τα θαλάσσια οικοσυστήματα είναι τεράστια. Τα περισσότερα είδη καρχαριών αποτελούν κορυφαίους θηρευτές και επιτελούν σημαντικές λειτουργίες στα θαλάσσια τροφικά πλέγματα. Ωστόσο, οι πιέσεις που δέχονται, κυρίως από την αλίευση, έχουν οδηγήσει στη δραματική μείωση του πληθυσμού τους, με τα μισά είδη καρχαριών στη Μεσόγειο να κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Ο στόχος του προγράμματος είναι να γνωρίσουμε καλύτερα τους καρχαρίες (τη βιολογία, τις μετακινήσεις τους κ.α.,...) με στόχο να βοηθήσουμε στη λήψη μέτρων που θα βοηθήσουν στην προστασία τους. Αυτό το πρόγραμμα επιθυμεί να αποκτήσει τη συμβολή όλων των κατοίκων των ακτών για τη συλλογή παρατηρήσεων, τις οποίες, οι επιστήμονες που εργάζονται σε θέσεις εκφόρτωσης δε μπορούν να συλλέξουν. Αυτά τα δεδομένα είναι απαραίτητα για να σχηματισθεί μια σφαιρική άποψη που θα δώσει τη δυνατότητα στους επιστήμονες να προτείνουν τα αναγκαία μέτρα προστασίας των καρχαριών, αλλά και όλου του μεσογειακού οικοσυστήματος από το οποίο εξαρτώνται. ΔΡΟΥΜΕ ΜΑΖΙ! Κάθε πληροφορία, ή αναφορά μετράει και όλος ο κόσμος πρέπει να συμμετέχει. Μαζί, θα γνωρίσουμε καλύτερα τους καρχαρίες, μαζί μπορούμε να λάβουμε ωφέλιμα μέτρα προστασίας. ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η LONGITUDE 181; Μια οργάνωση με στόχο την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της δίκαιης κατανομής των πόρων του. Το 2002 δημιούργησε τον Παγκόσμιο Καταστατικό Χάρτη του Υπεύθυνου Δύτη, μεταφρασμένο σε 21 γλώσσες. Σε συνεργασία με κέντρα καταδύσεων σε όλο τον κόσμο, ενημερώνει και ευαισθητοποιεί τους δύτες. Επιπλέον, προβαίνει σε δράσεις σχετικές με τη διατήρηση της θαλάσσιας ζωής: ευαισθητοποίηση για τα θαλάσσια απορρίμματα, την υποστήριξη Θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, δημιουργία εκπαιδευτικών εργαλείων για την εξοικείωση με τη θαλάσσια ζωή. Από το 2003, διοργανώνει καμπάνιες υποστήριξης των καρχαριών. Η τελευταία είναι το πρόγραμμα Λευκός Καρχαρίας και Μεγάλοι Καρχαρίες της Μεσογείου, που ξεκίνησε το Οι κάρτες παρουσιάζουν όλους τους απειλούμενους καρχαρίες της Μεσογείου, σύμφωνα με την IUCN. : Expédition grand requin blanc Mediterranée Σημαίνει ότι η πιθανότητα να συναντήσουμε τον καρχαρία είναι πολύ μικρή.

4 ΛΕΥΚΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Carcharodon carcharias ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 3,5-4 m - θηλυκό : 4-5 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 6,8 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Μεγάλος καρχαρίας με πολύ κωνικό σώμα Καταβολή του εδρικού πτερυγίου πίσω από το 2ο ραχιαίο Ράχη γκρι έως καφέ Κοιλιά λευκή Κωνικό ρύγχος, αλλά όχι οξύληκτο (βλ. κάτω μέρος της κάρτας) Οι δύο λοβοί της ουράς σχεδόν ίσοι (ουρά σε σχήμα ημισελήνου) Σαφή παρατροπίδια στο μίσχο της ουράς Το πιο οξύληκτο ρύγχος. Τα επιμήκη πάνω, με λείες άκρες. Το ίσιο όριο γαλαζωπής ράχης/λευκής κοιλιάς. Το εδρικό πτερύγιο ξεκινά πίσω από το 2ο ραχιαίο πτερύγιο. Όριο γκρι ράχης/λευκής κοιλιάς ξεκάθαρο και οδοντωτό ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Τον Ρυγχοκαρχαρία - Isurus oxyrhinchus 5 μεγάλες βραγχιακές σχισμές Ρύγχος πιο οξύληκτο Πάνω πεπλατυσμένα, τριγωνικά, με αιχμηρά άκρα ΛΕΥΚΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ FAO Ρύγχος πιο στρογγυλεμένο

5 ΡΥΓΧΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Isurus oxyrinchus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 2 m - θηλυκό : 2,8 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 4 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Σώμα πολύ ατρακτοειδές Το όριο γαλαζωπής ράχης/ λευκής κοιλιάς ξεκάθαρο και ίσιο. Γαλαζωπή ράχη Λευκή κοιλιά Κωνικό και πολύ οξύληκτο ρύγχος Οι δύο λοβοί σχεδόν ίσοι (με σχήμα ημισελήνου) Σαφή παρατροπίδια στο μίσχο της ουράς Το εδρικό πτερύγιο ξεκινά πίσω από το 2ο ραχιαίο πτερύγιο. ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Τον λευκό καρχαρία - Carcharodon carcharias Λιγότερο οξύληκτο ρύγχος. Πάνω τριγωνικά και οδοντωτά Όριο γκρι ράχης/λευκής κοιλιάς ξεκάθαρο και οδοντωτό Το εδρικό πτερύγιο ξεκινά πίσω από το 2ο ραχιαίο πτερύγιο 5 μεγάλες βραγχιακές σχισμές Ρύγχος πιο στρογγυλεμένο Επιμήκη, στενά πάνω, με λείες άκρες ΡΥΓΧΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Ρύγχος πιο οξύληκτο FAO

6 ΖΥΓΑΙΝΑ Sphyrna zygaena ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 2,4 m - θηλυκό : 3 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 4 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΚΕΦΆΛΙ ΣΧΉΜΑΤΟΣ «Τ» Ράχη γκρι έως λαδί Λευκή κοιλιά Ένα μάτι σε κάθε άκρο του κεφαλιού Πεπλατυσμένο κεφάλι σε σχήμα «Τ» Μικρό 2ο ραχιαίο και εδρικό πτερύγιο ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟ ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ : Η Μεγαλοζύγαινα - Sphyrna mokarran Η Μεγαλοζύγαινα είναι πολύ πιο σπάνια : Το μπροστινό άκρο του κεφαλιού είναι σχεδόν ευθύ, με μια εσοχή στο κέντρο. Ένα πολύ ψηλό 1ο ραχιαίο πτερύγιο. Το μέγεθός της: είναι μεγαλύτερο και μπορεί να ξεπεράσει τα 5 m. 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Μέση εσοχή Μπροστινό άκρο του κεφαλιού στρογγυλεμένο και αυλακωτό, χωρίς μέση εσοχή ΖΥΓΑΙΝΑ Χωρίς μέση εσοχή FAO

7 ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ ΑΛΕΠΟΥ Ή ΑΛΕΠΟΣΚΥΛΟΣ Alopias vulpinus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 2,6 - θηλυκό: 4,6 m 뺭 MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 6 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΟΥΡΆ ΊΣΟΥ ΜΉΚΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΣΏΜΑ Πολύ μεγάλη ουρά : τόσο μακριά όσο και το σώμα Ακανόνιστο όριο μεταξύ γκρι ράχης και λευκής κοιλιάς Μεγάλα οβάλ μάτια, γυρισμένα προς τα πάνω. Μακρύτερο ρύγχος. Ευδιάκριτη αύλακα στην κορυφή του κεφαλιού.. Η αρχή του 1ου ραχιαίου πτερυγίου είναι πολύ πίσω από το τέλος των θωρακικών πτερυγίων. Σκούρες πλευρές πάνω από τα θωρακικά πτερύγια. Ράχη γκρι-μπλε έως καφέ Λευκή κοιλιά Λευκές πλευρές πάνω από τα θωρακικά πτερύγια ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟ ΕΝΑ ΕΙΔΟΣ : Ο Αλωπίας μεγαλόματος - Alopias superciliosus Η αρχή του 1ου ραχιαίου πτερύγιου είναι ακριβώς πίσω από το τέλος των θωρακικών πτερυγίων Οφθαλμός μικρός και στρογγυλός Κοντό ρύγχος 5 μικρές βραγχιακές σχισμές ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ ΑΛΕΠΟΥ Ή ΑΛΕΠΟΣΚΥΛΟΣ FAO - P. Louisy / Guide d identification des poissons Marins - Ed. Ulmer 2015

8 ΣΤΑΧΤΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Carcharhinus plumbeus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 1,5 m - θηλυκό : 1,6 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 3 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΚΟΝΤΌΧΟΝΤΡΟ ΣΏΜΑ ΚΑΙ 1ο ΡΑΧΙΑΊΟ ΨΗΛΌ Ουρά ετερόκερκη με μια εγκοπή Γκρι ράχη ενιαίου χρώματος Υπόλευκη κοιλιά 2ο ραχιαίο πτερύγιο πολύ μικρό Προ-ουραία εσοχή Θωρακικά μακριά, μεγάλα, ενιαίου γκρι χρώματος ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ: Τα άλλα είδη της ίδιας οικογένειας Στην ίδια οικογένεια των Καρχαρινίδων, υπάρχουν περίπου 6 είδη που μοιάζουν πολύ με τον γκρι καρχαρία. Η διάκρισή τους είναι πολύ δύσκολη Αλλά ο σταχτοκαρχαρίας είναι αυτός που έχουμε μεγαλύτερη πιθανότητα να συναντήσουμε, καθώς οι άλλοι είναι πολύ σπάνιοι. 1ο ραχιαίο πτερύγιο πολύ ψηλό Το 1ο ραχιαίο ξεκινά πάνω από τα θωρακικά πτερύγια 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Κεφάλι αρκετά πεπλατυσμένο με μεγάλο ρύγχος Πάνω μεγάλα, τριγωνικά, με λεπτές οδοντωτές άκρες ΣΤΑΧΤΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Χαρακτηρίζεται από : Κοντό και συμπαγές σώμα Πολύ ψηλό ραχιαίο πτερύγιο Ενιαίο γκρι χρώμα στην πλάτη και τα θωρακικά

9 ΛΑΜΙΑ Lamna nasus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 2 m - θηλυκό : 2,4 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 3,5 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΣΏΜΑ ΚΟΝΤΌ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΓΈΣ Ουρά σε σχήμα ημισέληνο, σχεδόν συμμετρική Πίσω μέρος του ραχιαίου λευκό Προ-ουραία παρατροπίδια ευδιάκριτα Συμπληρωματικά προ-ουραία παρατροπίδια που εισχωρούν στην ουρά ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ: Ράχη γκρι / σκούρα μπλε Λευκή κοιλιά Τον Λευκό καρχαρία - Carcharodon carcharias 2. Μεγάλο στρογγυλεμένο πρώτο ραχιαίο Ξεκάθαρο Όριο γκρι ράχης / λευκής κοιλιάς 5 μεγάλες βραγχιακές σχισμές ΡΥΓΧΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ - Isurus oxyrhinchus Άνω τριγωνικά και οδοντωτά. Όχι 2α προ-ουραία παρατροπίδια στην ουρά. Όχι λευκό σημείο στο πίσω μέρος του 1ου ραχιαίου πτερυγίου. Δόντια μακρόστενα και σαφώς ορατά. Μάτι αρκετά μεγάλο Κωνικό και οξύληκτο ρύγχος Επιμήκη με 2 μικρές αιχμές στη βάση

10 ΓΛΑΥΚΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Ή ΓΑΛΑΖΙΟΣ Prionace glauca ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 2,3 m - θηλυκό : 2,7 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 3,8 m Ετερόκερκη (δισυμμετρική) ουρά, με τον πάνω λοβό να φέρει εγκοπή ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Σώμα λεπτό και ευέλικτο ουραία εσοχή Ράχη σκούρα μπλε Πλευρές έντονο μπλε Λευκή κοιλιά ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Τον Ρυγχοκαρχαρία - Isurus oxyrhinchus Πιο οξύληκτο ρύγχος. Πολύ ευδιάκριτα προ-ουραία παρατροπίδια. Μια σχεδόν συμμετρική ουρά. Μεγάλες βραγχιακές σχισμές. Άνω πιο ίσια, λεπτά και λεία. 1ο ραχιαίο πολύ μεγαλύτερο από το 2ο 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Μεγάλος μαύρος οφθαλμός Θωρακικά πτερύγια μακριά και στενά Μεγάλο κεφάλι οξύληγκτο ρύγχος Επίμηκες, κωνικό, οξύληγκτο ρύγχος Δόντια απλά ΓΛΑΥΚΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ H ΓΑΛΑΖΙΟΣ FAO Στενό κεφάλι στρογγυλεμένο ρύγχος

11 ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ Ή ΣΑΠΟΥΝΑΣ Cetorhinus maximus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 4-5 m - θηλυκό : 8-9 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 12 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Πολύ μεγάλος καρχαρίας με τεράστιο στόμα Σκούρο γκρι-μπλε έως σοκολατί χρώμα 5 βραγχιακές σχισμές σε κολάρο γύρω από το κεφάλι Κωνικό, πολύ μακρύ ρύγχος Σχεδόν συμμετρική ουρά Ευδιάκριτα προ-ουραία παρατροπίδια ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΕΙΔΟΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ Συχνά φωτεινές ζωνώσεις στις πλευρές Ένας ευγενής γίγαντας : Ο προσκυνητής είναι το 2ο μεγαλύτερο ψάρι στον κόσμο, μετά το φαλαινοκαρχαρία. Μεγάλος μετανάστης, ανεβαίνει στην επιφάνεια κοντά στις ακτές την άνοιξη και το καλοκαίρι, όπου τρέφεται φιλτράροντας πλαγκτόν και μικρά ψάρια όπως ο φαλαινοκαρχαρίας. Καθώς έχει υπεραλιευτεί ανά τους αιώνες, οι πληθυσμοί του έχουν καταρρεύσει. Σήμερα, κινδυνεύει από παρασυρόμενα δίχτυα (παρόλο που έχουν απαγορευτεί στη Μεσόγειο) και γρι-γρι. Νεαρό άτομο 3,5 m Τεράστιο στόμα με μικροσκοπικά Iglesias - MNHN

12 ΑΓΓΕΛΟKAΡΧΑΡΙΑΣ Squatina squatina ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 1 m - θηλυκό : 1,5 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 2,4 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Πεπλατυσμένος καρχαρίας σαν σαλάχι Παχιά «ουρά» που φέρει τα ραχιαία και το ουραίο πτερύγιο Χωρίς εδρικό πτερύγιο Δυο πολύ μεγάλα πτερύγια σε κάθε πλευρά (= θωρακικό + πυελικό) ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΛΛΑ 2 ΕΙΔΗ : 2 μικρά στρογγυλεμένα ραχιαία πτερύγια η Ματορίνα - Squatina oculata Λευκές βούλες, στεφανωμένες από γκρι, στη ράχη και σκούρα συμμετρικά μπαλώματα. H οπίσθια άκρη των πυελικών πτερυγίων δε φτάνει το 1ο ραχιαίο πτερύγιο. Μια κεντρική σειρά ισχυρών ακάνθων. Η οπίσθια άκρη των πυελικών πτερυγίων συναντιέται ευρέως με το 1ο ραχιαίο πτερύγιο. Σώμα μπεζ έως καφέ πρασινωπό, διάσπαρτο με σκούρες γραμμές Συμπαγές, στρογγυλεμένο κεφάλι Μικρός οφθαλμός Φυσητήρας σε σχήμα ημισελήνου Μεγάλο στόμα 5 μεγάλες βραγχιακές σχισμές σε κάθε πλευρά του κεφαλιού, καλυμμένες από τα θωρακικά πτερύγια Θωρακικό πτερύγιο διαχωρισμένο από το κεφάλι (χαρακτηριστικό των καρχαριών) Η Ακανθορίνα - Squatina aculeata P. Louisy / Guide d identification des poissons Marins - Ed. Ulmer 2015

13 ΑΧΙΝΟΓΑΤΟΣ Oxynotus centrina ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 0,6 m - θηλυκό : 0,7 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 1,5 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Μικρός καρχαρίας με ψηλό και στιβαρό σώμα, τριγωνικής διατομής Πολύ ισχυρή άκανθα σε κάθε ραχιαίο πτερύγιο 2. Πολύ ψηλά ραχιαία πτερύγια (το 1ο βρίσκεται στην προέκταση του κεφαλιού) Χωρίς εδρικό πτερύγιο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΕΙΔΟΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 4. Καφετί σώμα, τυπικός χρωματισμός όπως στο σχέδιο Διακριτικός κάτοικος των μεγάλων βαθών: Ο αχινόγατος ζει σε μικρούς πληθυσμούς διάσπαρτους ανάμεσα στα 50 και 600 m βάθος. Όταν πιάνεται από τις τράτες, τα παραγάδια και τα δίχτυα που ψαρεύουν κοντά στον πυθμένα, συχνά απορρίπτεται στη θάλασσα λόγω της αλλόκοτης εμφάνισής του Καθώς υπεραλιεύεται εδώ και δεκαετίες, η επιβίωσή του στη Μεσόγειο σήμερα απειλείται έντονα. Josep Clotas Ευδιάκριτος φυσητήρας σε σχήμα ημισελήνου 5 μικρές βραγχιακές σχισμές

14 ΕΞΑΒΡΑΓΧΙΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Hexanchus griseus ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : Μεγάλος ογκώδης καρχαρίας, με ένα ραχιαίο πτερύγιο ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 3,2 m - θηλυκό : 4,2 m Μόνο ένα ραχιαίο πτερύγιο, σε μεγάλο βαθμό πάνω από το εδρικό MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 5,5 m Μικρός φυσητήρας Ρύγχος κοντό και μεγάλο Μακριά δισυμμετρική (ετερόκερκη) ουρά, σχεδόν στην προέκταση του σώματος Μια λευκή γραμμή στο πάνω μέρος των πλευρών Ενιαίο γκρι χρώμα ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ: ΤΟΝ ΕΠΤΑΒΡΆΓΧΙΟ ΚΑΡΧΑΡΊΑ - Heptranchias perlo Διαφοροποιείται από : 7 βραγχιακές σχισμές (αντί για 6). Μεγάλα μάτια. Πιο στενό ρύγχος. Όχι λευκή γραμμή στις πλευρές. Το μέγεθός του: είναι λιγότερο από 1,5 m. 6 μεγάλες βραγχιακές σχισμές Πιο επίμηκες κεφάλι Άνω Κάτω ΕΞΑΒΡΑΓΧΙΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Πιο στρογγυλεμένο κεφάλι FAO

15 ΕΠΤΑΒΡΑΓΧΙΟΣ KAΡΧΑΡΙΑΣ Heptranchias perlo ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 0,8 m - θηλυκό : 1 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 1,4 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΙΚΡΌΣ ΛΕΠΤΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ ΜΕ ΈΝΑ ΡΑΧΙΑΊΟ ΠΤΕΡΎΓΙΟ Γκρι ράχη Μόνο ένα ραχιαίο πτερύγιο Αχνή κοιλιά Μεγάλο μάτι Ορατός φυσητήρας Αρκετά στενό ρύγχος Μακριά ετερόκερκη ουρά, σχεδόν στην προέκταση του σώματος ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : ΤΟΝ ΕΞΑΒΡΆΓΧΙΟ ΚΑΡΧΑΡΊΑ - Hexanchus griseus 6 βραγχιακές σχισμές (και όχι 7). Μικρότερο μάτι. Μεγαλύτερο ρύγχος. Λευκή γραμμή στις πλευρές. Το μέγεθός του: είναι μεγαλύτερο από 1,5m. 7 μεγάλες βραγχιακές σχισμές Πιο στρογγυλεμένο κεφάλι Άνω Κάτω ΕΠΤΑΒΡΑΓΧΙΟΣ KAΡΧΑΡΙΑΣ Πιο επίμηκες κεφάλι FAO

16 ΚΕΝΤΡΟΝΙ Squalus acanthias ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 0,6 m - θηλυκό : 0,7 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 1,2 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΙΚΡΌΣ ΛΕΠΤΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ ΜΕ 2 ΆΚΑΝΘΕΣ Μία ισχυρή άκανθα σε κάθε ραχιαίο πτερύγιο, η 1η πιο κοντή από τη 2η Ευδιάκριτος φυσητήρας Ετερόκερκη ουρά χωρίς εγκοπή Χωρίς εδρικό πτερύγιο ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Λευκές βούλες ευθυγραμμισμένες κατά μήκος της ράχης Το γκριζοκεντρόνι ή κοκκαλά - Squalus blainville Απουσία λευκών στιγμάτων στη ράχη. Μια πολύ μακριά άκανθα στο 1ο ραχιαίο πτερύγιο. Το 1ο ραχιαίο πτερύγιο εκφύεται πάνω από τον άξονα των θωρακικών. Ανοιχτόχρωμη κοιλιά 1ο ραχιαίο πτερύγιο ξεκινά πίσω από τα θωρακικά FAO 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Επίμηκες κωνικό ρύγχος Άνω Τον Κοκκαγκαθίτη - Centrophorus granulosus Διαφοροποιείται από : Απουσία λευκών στιγμάτων στη ράχη. Ουραία εγκοπή. Η εσωτερική άκρη των θωρακικών πτερυγίων επιμήκης και οξύληκτη. Κάτω

17 ΚΟΚΚΑΓΚΑΘΙΤΗΣ Centrophorus granulosus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 0,9 m - θηλυκό : 1,1 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 1,5 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΙΚΡΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ ΜΕ ΛΊΓΟ ΠΕΠΛΑΤΥΣΜΈΝΟ ΣΏΜΑ, ΜΕ 2 ΆΚΑΝΘΕΣ Ξεκάθαρη εγκοπή στην ουρά Χωρίς εδρικό πτερύγιο ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Το κεντρόνι - Squalus acanthias Ουρά χωρίς εγκοπή. Η εσωτερική άκρη του θωρακικού πτερυγίου στρογγυλεμένη. Η άκανθα του 1ου ραχιαίου πτερυγίου πιο κοντή από αυτή του 2ου. Ευθυγραμμισμένες λευκές βούλες στις πλευρές. Ισχυρή άκανθα σε κάθε ραχιαίο πτερύγιο Γκρι-μαύρη έως ιώδης καφέ ράχη Πιο ανοιχτόχρωμη κοιλιά 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Η εσωτερική άκρη των θωρακικών πτερυγίων επιμήκης και οξύληκτη Ουρά χωρίς εγκοπή. Το 1ο ραχιαίο πτερύγιο μικρότερο από το 2ο. Πιο κοντά θωρακικά πτερύγια. Το κάτω μέρος του κεφαλιού και της κοιλιάς μαύρα. Φωτοφόρα όργανα κάτω από την κοιλιά Ευδιάκριτος φυσητήρας Το μαυροαγκαθίτη - Etmopterus spinax Μεγάλο μάτι με πράσινη κόρη Άνω Κάτω FAO

18 ΑΣΤΡΟΓΑΛΕΟΣ Mustelus asterias ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 0,8 m - θηλυκό : 1 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 1,4 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΙΚΡΌΣ ΛΕΠΤΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ, ΜΕ ΛΕΥΚΆ ΣΤΊΓΜΑΤΑ Ουρά πολύ ετερόκερκη με εγκοπή ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : 2ο ραχιαίο πτερύγιο σχεδόν ίσου μεγέθους με το 1ο Τον γριζογαλέο - Mustelus mustelus Την απουσία λευκών στιγμάτων στο σώμα. Το 1ο ραχιαίο εκφύεται πίσω από το θωρακικό πτερύγιο. Λευκά στίγματα στη ράχη και τις πλευρές FAO 1ο θωρακικό εκφύεται στο επίπεδο του μέσου των θωρακικών Το 2ο ραχιαίο πολύ μικρότερο από το 1ο. Ο πάνω λοβός της ουράς προεξέχει.. Ευδιάκριτος φυσητήρας 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Τον δροσίτη ή γαλέο - Galeorhinus galeus Αρκετά πεπλατυσμένο κεφάλι πλακοειδή

19 ΔΡΟΣΙΤΗΣ Ή ΓΑΛΕΟΣ Galeorhinus galeus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 1,5 m - θηλυκό : 1,6 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 1,95 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΙΚΡΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ ΜΕ ΣΤΕΝΌ ΣΏΜΑ Τελικός λοβός μεγάλος (τόσο μακρύς όσο το υπόλοιπο της ουράς) και οξύληκτος 2ο ραχιαίο πολύ μικρότερο από το 1ο (ίσου μεγέθους με το εδρικό) Πολύ ευδιάκριτος φυσητήρας Κεφάλι λίγο πεπλατυσμένο και κωνικό ρύγχος Εμφανής ουραία εγκοπή Πολύ δισυμμετρική ουρά ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Τους γαλέους - Mustelus sp. Διαφοροποιούνται από : Ένα 2ο ραχιαίο πτερύγιο σχεδόν ίσου μεγέθους με το 1ο. Μικρό κατώτερο λοβό της ουράς. 4. Κάτω λοβός πολύ μεγάλος Ράχη σκούρα γκρι έως καφέ Υπόλευκη κοιλιά Πιο κοντή και συμπαγή εμφάνιση. 1ο ραχιαίο πολύ ψηλό. Η εκβολή του 1ου ραχιαίου πάνω στον άξονα των πυελικών. Ο τελικός λοβός της ουράς μικρός. 5 μικρές βραγχιακές σχισμές Άνω Το σταχτοκαρχαρία - Carcharhinus plumbeus Κάτω

20 ΤΑΥΡΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Carcharias taurus ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 1,9 m - θηλυκό : 2,2 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 3,2 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΕΓΆΛΟΣ ΟΓΚΏΔΗΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ ΜΕ ΠΤΕΡΎΓΙΑ ΠΑΡΌΜΟΙΟΥ ΜΕΓΈΘΟΥΣ Πολύ ετερόκερκη ουρά Η οπίσθια εσοχή του εδρικού πτερυγίου είναι ευθεία Προ- ουραία εσοχή Ραχιαία πτερύγια παρόμοιου μεγέθους Εδρικό πτερύγιο ίσου μεγέθους με τα ραχιαία ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Τον αγριοκαρχαρία - Odontaspis ferox Το 1ο ραχιαίο εκφύεται πίσω από τα θωρακικά πτερύγια. 1ο ραχιαίο μεγαλύτερο από το 2ο. Το οπίσθιο περιθώριο του εδρικού πτερυγίου κοίλο. Το ενιαίο γκρι χρώμα. Ράχη καφέ χάλκινη έως μπρονζέ 1ο ραχιαίο ισαπέχει από τα εδρικά και πυελικά πτερύγια 5 μεγάλες βραγχιακές σχισμές Δόντια λιγότερο εμφανή Συχνά στίγματα λευκά έως κοκκινωπά Ρύγχος κοντό και πεπλατυσμένο στην κορυφή Μεγάλα, αιχμηρά και ευδιάκριτα ΤΑΥΡΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ FAO Δόντια περισσότερο εμφανή

21 ΑΓΡΙΟΚΑΡΧΑΡΙΑΣ Odontaspis ferox ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αρσενικό : 2,3 m - θηλυκό : 3,3 m MEΓΙΣΤΟ ΜΗΚΟΣ : 4,5 m ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ : ΜΕΓΆΛΟΣ ΟΓΚΏΔΗΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ ΜΕ ΠΤΕΡΎΓΙΑ ΠΑΡΌΜΟΙΟΥ ΜΕΓΈΘΟΥΣ Προ- ουραία εσοχή Εκβολή του 2ου ραχιαίου πίσω από τα πυελικά πτερύγια 1ο ραχιαίο πτερύγιο μεγαλύτερο από το 2ο Ουρά πολύ ετερόκερκη Μεγάλο εδρικό πτερύγιο με το οπίσθιο κοίλο περιθώριο Ενιαίο γκρι χρώμα ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΈΕΤΑΙ ΜΕ : Τον ταυροκαρχαρία - Carcharias taurus Καταβολή του 1ου ραχιαίου ακριβώς πίσω από τα θωρακικά 5 μεγάλες βραγχιακές σχισμές Ορατά αιχμηρά ΔΡΟΣΙΤΗΣ H ΓΑΛΕΟΣ FAO 2 ραχιαία πτερύγια παρόμοιου μεγέθους. Καταβολή του 1ου ραχιαίου πολύ πίσω από τα θωρακικά. Το οπίσθιο περιθώριο του εδρικού πτερυγίου ευθύ. Δόντια πιο ορατά Δόντια λιγότερο ορατά

22 ΚΑΡΤΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΌΜΕΝΟΙ ΚΑΡΧΑΡΊΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ: ΛΕΥΚΌΣ ΚΑΡΧΑΡΊΑΣ & ΜΕΓΆΛΟΙ ΚΑΡΧΑΡΊΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ Contact : Ioannis : elasmobranchs@isea.com.gr «Οι καρχαρί ες κιν δυνεύ ουν, ας του ς πρ ο στατεύ σ ουμε μα ζί!» : Expédition grand requin blanc Méditerranée LONGITUDE