Τ.Ε.Ι. Κ Α Β Α Λ ΑΣ ΣΚΟ ΑΗ Δ ΙΟ ΙΚ Η ΣΗ Σ ΚΑΙ ΟΙΚΟΠΟΠΠΙΑΣ ΤΙΥΙΗΙΥΙΑ : Λ Ο ΓΙΣΤ ΙΚ Η Σ

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. Κ Α Β Α Λ ΑΣ ΣΚΟ ΑΗ Δ ΙΟ ΙΚ Η ΣΗ Σ ΚΑΙ ΟΙΚΟΠΟΠΠΙΑΣ ΤΙΥΙΗΙΥΙΑ : Λ Ο ΓΙΣΤ ΙΚ Η Σ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-- - "ΑΝΩΝΥΜ ΕΣ ΕΤΑΠΕΣ, ΣΥΣΤΑΣΗ, ' ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣ0ΛΟΠΣΜΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ' ΧΡΗΣΣΩΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ (ΠΙΝΑΚΕΣ - ΠΑΡΑΔΕΚΜΑΤΑ - ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ) ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΝΑΓΝΑΣΤΟν ΑΗίΥΙΗΤΡΑ ς π ο υ α α ς τ ρ ια : ΚΑΠΦΑ ΠΑΝΑΓίηΤΑ ΚΟ Β ΑΠ α

2 Τ.Ε.Ι. Κ Α Β Α Λ Α Σ ΣΚΟ ΛΗ Δ ΙΟ ΙΚ Η Σ Η Σ ΚΑΙ Ο ΙΚ Ο Η Ο ΙΠ ΙΑΣ ΤΙΠΗΙΥΙΑ : Λ Ο ΓΙΣΤ ΙΚ Η Σ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: "ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ, ΣΥΣΤΑΣΗ, ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ (ΠΙΝΑΚΕΣ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ - ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ)" Ε Π ΙΒ Λ Ε Π Ο Υ Σ Α Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ρ ΙΑ : Α Ν Α Γ Ν η Σ Τ Ο ν Δ Η ΙΪΙΗ Τ Ρ Α Σ Π Ο ν Ο Α Σ Τ Ρ Ι Α : ΚΛΗΦΑ Π Α Ν Α Γ Ι η Τ Α Κ Α Β Α ΛΑ

3 I ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Π Ρ Ο Λ Ο ΓΟ Σ... ΕΙΣΑΓΟ ΓΗ 1.1. Α.Ε. - Ο ρ ισ μός και Ν ομοθεσ ία της Α.Ε Τα Χ α ρ α κτη ρ ισ τικά της Α.Ε Π λεο νεκτή μ α τα και μ ε ιο νεκτή μ α τα της Α.Ε... Μ ΕΡΟΣ Π ΡΩ ΤΟ - ΣΥ ΣΤΑΣΗ Α Ν Ω Ν ΥΜ Η Σ Ε Τ Α ΙΡ ΙΑ Σ. Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 1 1. Η ίδρ υση της Α νώ νυ μ η ς ετα ιρ ία ς Οι ιδρ υ τές της Α.Ε Δ ια δ ικ α σ ία ιδρ ύ σ εω ς Α.Ε Έ ξ ο δ α συσ τάσ εω ς Α.Ε Λ ο γ ισ τικ έ ς εγγραφ ές σ υ σ τάσ εω ς Α.Ε Επ ί εισ φ ο ρ ώ ν σε χ ρ ή μ α Επ ί εισ φ ο ρ ώ ν σε ε ίδ ο ς Έ κδο σ η μ ετο χώ ν π άνω απο το ά ρ τιο... Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 2 - Κ Α Τ Α Σ Τ Α Τ ΙΚ Ο 2. Το κ α τα σ τα τικό της α νώ νυμ η ς ε τα ιρ ία ς 2.1. Π ερ ιεχό μ ενα του κ α τα σ τα τικ ο ύ... Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 3 - Μ Ε Τ Ο Χ ΙΚ Ο Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Α.Ε Μ ετοχικό κεφ ά λα ιο της Α.Ε Σ υγκρ ότησ η μετο χικού κεφ α λ α ίο υ Αύξησ η του μετο χικού κεφ αλαίου της Α.Ε Λ ό γοι αυξήσ εω ς του μ ετο χικού κεφ α λ α ίο υ Α ύξησ η μ ετο χικού κεφ αλαίου Α.Ε. χω ρ ίς τροπ οπ ο ίησ η του κ α τα σ τα τικ ο ύ Α ύξησ η σε μ ετρ ητά και σε ε ίδ ο ς Μ είω ση μ ετο χικού κεφ αλαίου Α.Ε Τρό π ο ι μ ειώ σ εω ς κεφ α λ α ίο υ Λ ο γ ισ τικ έ ς εγγρ α φ ές επ ί μειώ σ εω ς κ ε φ α λ α ίο υ Α π όσβεση μετο χικού κεφ α λ α ίο υ... Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 4 - Μ ΕΤΟ ΧΕ Σ 4.1. Γ ε ν ικ ά Κ α τη γορ ίες μ ε το χ ώ ν Α νώ νυ μ ες και Ο νο μ α σ τικές Μ ετο χ ε ς Κ ο ινές και π ρ ο νο μ ια κές μ ε το χ ε ς Μ ετοχές ε π ικ α ρ π ία ς... Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 5 - ΙΔ Ρ Υ Τ ΙΚ Ο Ι Τ ΙΤ Λ Ο Ι 5.1. Γ ε ν ικ ά... Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 6 - Ο Ρ ΓΑ Ν Α ΤΗΣ Α.Ε Η Γ ενική Σ υ ν έ λ ε υ σ η Το Δ ιο ικ η τικ ό Σ υ μ β ο ύ λιο Ε λεγκτές της Α.Ε.... Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Τα β ιβ λία της Α.Ε Α νώ νυ μ ες ε τα ιρ ίες και Γενικό Λ ο γ ισ τικ ό Σ χ έ δ ιο Ο μάδες Λ ο γ α ρ ια σ μ ο ύ Κω δική αρίθμηση λ ο γ α ρ ια σ μ ώ ν Ε τή σ ιες ο ικ ο ν ο μ ικ ές κ α τα σ τά σ εις Ε τα ιρ ική χρήση - Δ ια χ ε ιρ ισ τικ ή π ερ ίο δ ο ς... ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ - ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Α.Ε. Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ ΓΕΝ ΙΚ Α ΠΕΡΙ ΙΣ Ο Λ Ο Γ ΙΣ Μ Ο Υ Α π ο γρ α φ ή Σχέση απ ο γρα φ ής - ισ ο λ ο γ ισ μ ο ύ...

4 1.4. Α π οτελέσ μα τα χρήσεω ς λογα ριασ μός Δομή του λογα ριασ μού α π ο τελεσ μάτω ν χρήσης Ο Ισ ολο γισ μός της Α.Ε Ο Ισ ολο γισ μός σύμφ ω να με το Γ.Λ.Σ Η κατάστασ η του ισ ολογισμού τέλους χ ρ ή σ η ς Δομή του Ισ ο λο γισ μ ο ύ... Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ 2 - ΙΣΟ ΛΟ ΓΙΣΜ Ο Σ 2.1. Ε ν ε ρ γ η τικ ό Λ ο γ/σ μ οί τάξεω ς χ ρ εω σ τικ ο ί Π α θ η τικό... ΚΕΦ ΑΛΑΙΟ 3 - ΠΡΟΣΑΡΤΗΜ Α ΙΣΟ Λ Ο ΓΙΣΜ Ο Υ ΚΑΙ Α Π Ο ΤΕΛΕΣΜ Α ΤΩ Ν Χ Ρ Η Σ Ε Ω Σ... ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ - ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ Α.Ε. Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ Γ - ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ Α.Ε ΓΕΝ ΙΚ Α Έ ν ν ο ια και δ ια κρίσ εις κ ερ δ ώ ν Π ροϋπ οθέσ εις για την διάθεση των κερδώ ν της Α.Ε Απ αγόρευσ η Δ ιανο μής κ ερ δ ώ ν Π ίνακας δ ια θέσεω ς α π ο τελεσ μάτω ν της Α.Ε - Δομή του π ίν α κ α Γενικές δ ια τά ξεις του Ε.Γ.Λ.Σ. που δ ιέπ ο υν τον π ίνακα Δ ιαθέσ εω ς των α π ο τελεσ μ ά τω ν Τα κέρδη προς δ ιά θ εσ η... Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ 2 - ΤΑΞΗ ΚΑΙ Π ΡΟ Τ Ε Ρ Α ΙΟ Τ Η Τ Α ΣΤΗ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ ΤΩ Ν ΚΕΡΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩ Σ ΤΗΣ Α.Ε Σειρά στην διάθεση των κερδώ ν της Α.Ε Κάλυψη ζη μ ιώ ν Κάλυψη ζη μιώ ν π ρ οη γουμένω ν χ ρ ή σ εω ν Κάλυψη ζη μιώ ν με κέρδη Ε π ομένω ν χ ρ ή σ εω ν Κάλυψη ζη μιώ ν με διά θεση α π ο θ εμ α τικώ ν Κάλυψη ζη μίας με μείω ση του μετο χικού κεφ α λαίο υ Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ 3 - Φ Ο ΡΟ ΛΟ ΓΙΑ ΚΕΡΔΩΝ Α.Ε Α ν τικ είμ ε ν ο του φόρου ημεδαπώ ν Α.Ε Υ π ολογισ μός φόρου κατά κατηγο ρία υ π ό χρ εω ν Π ρο σδιο ρισ μός του φ ορολογητέου εισ οδήματο ς και του φόρου της Α.Ε Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ 4 - ΟΙ ΕΠ ΙΜ ΕΡΟ ΥΣ ΚΡΑΤΗ ΣΕ ΙΣ ΚΑΙ ΟΙ Δ ΙΚ Α ΙΟ Υ Χ Ο. Κ Ι ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ 4.1. Τ α κτικό α π ο θ εμ α τικό Η υποχρέω ση κρατήσεω ς για τακτικό α π ο θ εμ α τικό Επί π οίω ν κερδώ ν υ π ολο γίζετα ι η κράτηση για τακτικό α π ο θ εμ α τικό Το π οσοστό κρατήσεω ς για τακτικό α π ο θ εμ α τικό Μ έχρι π οιο ποσό η κράτηση για τακτικό απ ο θεματικό ε ίν α ι υ π ο χρ εω τική Π ροορισμός του τακτικο ύ α π ο θ εμ α τικού Φ ορολογία τακτικού α π ο θ εμ α τικού Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ 5 - ΤΟ Μ ΕΡΙΣΜ Α ΤΩΝ Μ ΕΤΟΧΩ Ν ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ. Κ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩ Σ 5.1. Είδη μ ερ ισ μ ά τω ν... Ι Ο ρ ιοθέτησ η των δ ια νεμ η τέω ν στους μετόχους μερισμ άτω ν και τό κω ν... 13g 5.3. Υ π ολο γισ μός του μερίσμ ατο ς των μ ετό χ ω ν Το π ρώ το μ έρ ισ μ α....^ Π ρόσθετο μ έρ ισ μ α... " ' Π ερ ιπ τώ σ εις κεφ αλαιοπ οιήσ εω ς κερδώ ν σύμφω να σύμφ ω να με το Ν / J Π ροϋπ οθέσ εις για την κεφ αλαιοπ οίησ η κερδώ ν π ο υ... θέτει ο V / ,^5. ^_ Κ εφ αλαιοπ οίηση μ ερ ίσ μ α το ς Κ εφ αλαιοπ οίηση του π ρόσ θετου μ ε ρ ίσ μ α το ς Δ ιανο μή ολόκληρου του μερίσμ ατος σε μ ε τ ο χ έ ς...',.,

5 5.8. Δ ια νο μ ή του υ π ολο ίπ ου των κερδ ώ ν σε μ ε το χ έ ς Μη δ ια νομ ή ή δ ια νομ ή μ ειω μ ένου μ ε ρ ίσ μ α το ς Από π ότε ο μέτο χος απ ο κτά δ ικ α ίω μ α για το μ έ ρ ισ μ α Χ ρ όνο ς καταβολής του μ ε ρ ίσ μ α το ς Δ ικα ιο ύ χ ο ς του μ ερ ίσ μ α το ς - Υ π ο κείμ ενο φόρου σε σε π ερίπ τω σ η δ ια νομής μ ε ρ ίσ μ α το ς Δ ια νο μ ή κερδώ ν υπό μορφή π ρ οσ ω ρ ινο ύ μ ε ρ ίσ μ α το ς Δ ια νο μ ή ε ικ ο ν ικ ο ύ μ ε ρ ίσ μ α το ς Φ ορ ολο γία μ ερ ισ μ ά τω ν μ ε το χ ώ ν Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 6 - ΔΙΑ Θ Ε ΣΗ ΤΟ Υ Υ Π Ο Λ Ο ΙΠ Ο Υ ΤΩ Ν ΚΕ ΡΔ Ω Ν Μ ΕΤΑ ΤΙΣ Κ Ρ Α Τ Η ΣΕ ΙΣ ΓΙΑ Τ Α Κ Τ ΙΚ Ο Α Π Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Ο ΚΑ Ι Π ΡΩ ΤΟ Μ ΕΡΙΣΜ Α 6.1. Κ α θο ρισμός του υπ ολο ίπ ου των κ ε ρ δ ώ ν Δ ιάθεσ η κερδώ ν σε τρ ίτο υ ς Δ ια νο μ ή κερδώ ν σε χρήμα στους ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς Δ ια νο μ ή κερδώ ν με τη μορφή μετο χώ ν σ τους ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 7 - Α Μ Ο ΙΒ Ε Σ Δ ΙΟ ΙΚ Η Τ ΙΚ Ο Υ ΣΥ Μ Β Ο Υ Λ ΙΟ Υ 7.1.Γ ενικά π ερ ί α μ ο ιβ ώ ν Α μ ο ιβ ές και π ο σ ο σ τά μελώ ν Δ.Σ. από τα κέρδη της χρ ή σ εω ς Δ ια ν ε μ ό μ εν α κέρδη με μορφή αμ ο ιβ ώ ν και π ο σ ο σ τώ ν στα μέλη Δ.Σ. καθώς & αμοιβές και ποσοστά εκτός μισθού στους δ/ντές ΑΕ Α μ ο ιβ ές μελώ ν Δ.Σ. κατά σ υ ν ε δ ρ ία σ η Α μ ο ιβ ές μελώ ν Δ.Σ. με βάση ε ιδ ικ ή σχέση αυτώ ν με την ε τ α ιρ ία Π αρακρά τη ση φ όρου από τις α νω τέρω α μ ο ιβ ές Π αροχές στα μέλη του Δ.Σ. σε χρήμα ή σε είδ ο ς χω ρ ίς νόμ ιμ η ή σ υ μ β α τική υ π ο χ ρ έω σ η Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 8 - Δ ΙΑΝ Ο Μ Η ΚΕ Ρ Δ Ω Ν ΣΤΟ ΥΣ ΚΑ Τ Ο Χ Ο Υ Σ ΙΔ Ρ Υ Τ ΙΚ Ω Ν Τ ΙΤ Λ Ω Ν 8.1. Κ α τη γορ ίες και δ ικα ιώ μ α τα ιδ ρ υ τικ ώ ν τίτλω ν Φ ορ ολο γία τω ν εισ ο δ η μ ά τω ν ιδ ρ υ τικώ ν τ ίτ λ ω ν Λ ο γ ισ τικ έ ς εγγρ α φ ές της δ ια νομής μερ ίσ μ α το ς και της εξα γορ άς των ιδ ρ υ τικώ ν τ ίτ λ ω ν Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 9 - Α Π Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Α Α.Ε Δ ια νο μ ή α π ο θ εμ α τικώ ν σ τους μετό χους - Στα μέλη Δ.Σ. - ιδ ρ υ τές κ.λ π Κ εφ α λα ιο π οίη σ η α π ο θ ε μ α τικ ώ ν Δ ια νο μ ή - Κ εφ α λα ιο π οίη σ η α φ ο ρ ο λόγη τω ν α π ο θ ε μ α τικ ώ ν Δ ια νο μ ή - Κ εφ α λα ιο π οίη σ η α π ο θ εμ α τικώ ν που π ρ ο έρ χο ντα ι από κέρδη που έχουν φ ο ρ ολο γηθ εί κατά ειδ ικ ό τρ ό π ο Δ ια νο μ ή ή κεφ α λα ιοπ οίησ η κερδώ ν που έχουν φ ο ρ ολο γηθ εί στο όνο μα της Α.Ε Κ α τα σ τα τικό και π ρ ο α ιρ ετικ ά α π ο θ ε μ α τικ ά Ε ιδ ικά και έκτα κτα α π ο θ ε μ α τικ ά Α φ ο ρο λόγη τα α π ο θ εμ α τικά ε ιδ ικ ώ ν δ ια τά ξεω ν ν ό μ ω ν Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 10ο - Α Π Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α ΕΙΣ Ν Ε Ο Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 1 Γ - Π Α Ρ Α Δ Ε ΙΓΜ Α Τ Α Δ ΙΑ Ν Ο Μ Η Σ Κ Ε Ρ Δ Ω Ν Α.Ε Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α Σ Υ Ν Τ Ο Μ Ο ΓΡ Α Φ ΙΕ Σ Β ΙΒ Λ ΙΟ Γ Ρ Α Φ ΙΑ Υ Π Ο Δ Ε ΙΓΜ Α Τ Α ΕΤΗ ΣΙΟ Ν Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Ο Ν Κ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Ε Ο Ν

6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ To σύγγραμα αυτό γράφτηκε με σκοπό να α νταπ οκριθεί στην υποχρέωση που γεννάται σε κάθε τελειόφ οιτο των Τ.Ε.Ι. να αναπτύξει κάπ οιο θέμα ως π τυχιακή εργασία, αλλά και να παρουσιάσ ει όλα όσα είναι χρήσιμα να γνωρίζει ο κάθε λογιστής που εξασκεί το επάγγελμά του. Α ντικείμ ενο της εργασ ίας είναι οι Ανώ νυμες Ε ταιρ ίες που εντάσσονται στο ευρύ φάσμα των επ ιχειρηματικώ ν μονάδω ν, των πιο δυναμικώ ν κυττάρω ν της οικονομίας. Η Ανώ νυμη Ε ταιρία α π οτελεί τον πιο ξεκαθαρισμένο, τον τέλειο νομοθετημένο και τον πιο δυνατό οργανω μένο τύπο επ ιχειρ ημα τικής μονάδας σε αντίθεσ η με άλλες μορ φ ές (νομικές) επιχειρήσεω ν. Συγκεκριμένα αντικείμενο της εργασ ίας μου είναι η σύσταση της Α νώ νυμης Εταιρίας, η σύνταξη ισ ολογισ μού της Ανώ νυμης Ε ταιρ ίας και η διάθεση κερδών της Ανώνυμης εταιρίας. Πιστεύω ότι όλοι οι σπ ουδασ τές πρέπει να έχουν γνώση των β α σικώ ν εννοιώ ν και του τρόπ ου λειτο υ ρ γία ς της Ανώ νυμης Ε ταιρ ίας και ελπίζω ότι με την εργασία αυτή θα το πετύχω σ 'ένα σημαντικό βαθμό. Η σύνταξη της εργασ ίας έγινε κατά την περίοδο μετά από την ανάθεσή της σ την σπ ουδάσ τρια Κλωφά Π αναγιώ τα και με την επίβλεψ η της καθηγήτρια ς κυρ ίας Αναγνώ σ του Δήμητρας. 'Ό λα τα σ τοιχεία είναι παρμένα σύμφω να με τα τελευτα ία σ τοιχεία του Υπουργείου Ο ικονομικώ ν και των πιο πρόσφατω ν απ οφάσεων.

7 1.1. Α.Ε. - Ooiaudc και νουοοεσία της Α.Ε. O o ia u o c Α νώ νυ μ η Ε τα ιρ ία ε ίν α ι η εμττορική κ εφ α λαιο υ χική ε τα ιρ ία, με νομ ική π ρ ο σ ω π ικότη τα που για τα χρέη της ε υ θ ύ ν ετα ι μόνο αυτή με την π ερ ιο υ σ ία της και το κεφ ά λα ιό της ε ίν α ι δ ιη ρ η μ ένο σε ίσα μέρη, τις μ ετο χές της. Γ ενικά η Α.Ε. θεω ρ είτα ι σαν το π ιο μεγάλο και π ιο σ η μ α ντικό ε π ίτευ γμ α της Κ ε φ α λαιο κρατικής Ο ικονο μ ία ς και του κόσμου των επ ιχ ειρ η μ α τιώ ν της. Η Α.Ε. απ οκτά νο μ ικ ή π ρ ο σ ω π ικότη τα με την καταχώ ρη σ η στο ο ικ ε ίο Μ ητρώ ο α νω νύμ ω ν ετα ιρ ιώ ν της δ ιο ικ η τικ ή ς απ ο φ άσεω ς για τη σύσ τασ η της ε τα ιρ ία ς και την έγκρισ η του κ α τα σ τα τικού της. Οι σ υ νέπ ειες της ν ο μ ική ς π ρ οσ ω π ικότη τα ς ε ίν α ι ότι: η Α.Ε. δ ια θ έ τε ι δική της π ερ ιο υ σ ία α ν εξά ρ τη τα από εκ είν η που δ ια θ έτο υ ν οι μ έτο χ ο ι, έ χ ει την ικα νό τη τα να π α ρ ίσ τα τα ι στα Δ ικα σ τή ρ ια, έχει δ ική της ε π ω νυ μ ία, δ ική της κ α το ικία και ιθ α γ έν ε ια. Το β ασ ικό νομ ο θ έτη μ α που ρ ύθ μισ ε στη χώ ρα μας τα θέματα της Α.Ε. ε ίν α ι ο νόμ ος 2190 της 5/30 Ιο υνίο υ 1920 «π ερί Α νω νύ μ ω ν Ε τα ιρ ειώ ν». Ο βασ ικό ς αυ τός νόμ ος υ π έσ τει π ο λλές τρ ο π ο π ο ιή σ εις και σ υ μ π λη ρώ σ εις με διά φ ο ρα νομ ο θ ετή μ α τα, κυρίω ς με το Ν.Δ / Το Β.Δ. 174/1963 κω δ ικοπ ο ίη σ ε σε ε ν ια ίο κ είμ εν ο τις δ ια τά ξ ε ις του νόμ ου αυτού. Ν εό τερ ες τρ ο π ο π ο ιή σ εις έ γ ιν α ν κυρίω ς με τον Α.Ν. 14 8/1967 «π ερί μέτρ ω ν προς ε ν ίσ χ υ σ ιν της κεφ α λα ια γο ρά ς» και με το νόμ ο 87 6/19 79 π ερ ί κεφ α λα ια γο ρ ά ς. Οι δ ια τά ξεις του κ ω δ ικοπ ο ιη μ ένου νόμ ου /2 0 α ν τικα τα σ τά θ η κα ν με τις σ ύ γχρ ο νες δ ια τά ξ ε ις της 4 ''' οδ η γία ς της Ε.Ο.Κ. Η α ντικα τά σ τα σ η έ γ ιν ε με το Π.Δ. 40 9/ Έ τσ ι λο ιπ ό ν με το Π.Δ. 40 9/19 86 α ν τικ α τα σ τά θ η κ α ν όλες οι α ν α χ ρ ο ν ισ τικ έ ς και ε λ λ ιπ είς δ ια τά ξ ε ις του Ν /2 0. οι οπ οίες ρ ύθ μ ιζα ν κυρίω ς την κα τά ρ τισ η των ετή σ ιω ν ο ικ ο ν ο μ ικ ώ ν κα τα σ τά σ εω ν. Πιο σ υ γκεκρ ιμ ένα, οι δ ια τά ξ ε ις των άρ θρ ω ν 4 2, 42β, 42γ, 42δ και 43 α ν τικ α τα σ τά θ η κ α ν με ν έ ες που π ερ ιλή φ θ η κα ν στα νέα άρ θρ α 42, 42β, 43γ, 42δ, 43ε, 43, 43 και 43β του /2 0. Εδώ π ρ έπ ει να δ ιε υ κ ρ ιν ίσ ο υ μ ε ότι όπου στη σ υ ν έ χ εια α να φ έρ ο υ μ ε απλώ ς αριθμό του ά ρ θρ ου, εν ν ο ο ύ μ ε το νέο άρθρο του Ν. 2190/ Τα χαρακταριστικά τας Α.Ε, Η Α.Ε. ε ίν α ι κα τεξο χήν κεφ α λα ιο υ χ ική ε τα ιρ ία. Έ χ ε ι ν ο μ ική π ρ ο σ ω π ικότη τα και η ετα ιρ ικ ή ιδ ιό τη τα ενσ ω μ α τώ ν ε τα ι σε ίσα μ ε ρ ίδ ια του ετα ιρ ικ ο ύ κεφ αλαίου που μπ ορούν να μ ετα β ιβ α σ το ύ ν εύκο λα, δηλαδή τις μ ετο χές. Για τη σ ύσ ταση της Α.Ε. α π α ιτο ύ ν τα ι αυ σ τη ρ ο ί όροι δ η μ ο σ ιό τη τα ς.

8 ήτοι σ υ μβολαιογρ αφ ικό έγγραφ ο, έγκρισ η της επ οπ τεύ ουσας αρχής (Ν ομάρχη) και δ ημοσίευσ η του κα ταστατικού της στην εφ ημερίδ α της Κυβερνή σ εω ς. Η δ ιά ρ κεια της Α.Ε. ορ ίζετα ι μακρά (συνήθω ς 50 ετώ ν). Οι μέτοχοι δεν ευ θ ύ νοντα ι π ρ οσ ω π ικά για τις υπ οχρ εώ σ εις της ετα ιρ ία ς, αλλά μέχρι το ποσό που σ υ νεισ φ έρ ο υ ν στην ετα ιρ ία. Η ετα ιρ ική ιδ ιό τη τα ε ίνα ι δ υνα τό ν να μ ετα β ιβ α σ τεί απλά και μόνο με τη μετα βίβαση των μετο χώ ν. Το ελάχισ το ποσό που α π α ιτείτα ι για τη σύσ τασ η της Α.Ε. π ρ έπ ει να π α ρ αμένει σταθερό κατά τη δ ιά ρ κεια της ζω ής της (μ ετα β ά λλετα ι μόνο αν υ π άρχουν οι π ρ οϋπ ο θέσ εις που ο ρ ίζει ο νόμ ος). Οι απ οφ άσεις σ την Α.Ε. π α ίρ νοντα ι κατά π λειοψ η φ ία. Οι απ ο φ άσεις για τα τρέχοντα ζη τή ματα και για την όλη δ ιο ίκησ η και δ ια χείρ ισ η της ετα ιρ ικής π εριο υσ ίας ε ίν α ι α ρ μ οδ ιότητα του Δ.Σ. και οι σοβαρότερ ες απ ο φ άσεις (διορ ισ μός Δ.Σ., αύξηση κεφ αλαίου, αλλαγή σκοπού, διά λυσ η της ετα ιρ ία ς) ε ίνα ι α ρ μ οδ ιότητα της Γ.Σ. των μετό χω ν. Η Α.Ε., λόγω της σοβαρότητας (μεγά λα κεφ άλαια, π λήρες λογισ τή ρ ιο, δ ημοσιότητα κ.λπ.) π αρέχει πολλά π λεονεκτήμ α τα, που καμία άλλη μορφή ε π ιχειρ ή σ εω ς δεν μπορεί να εξα σ φ α λίσ ει. Στις αρχές, τις Τ ρά π εζες και την αγορά, γενικώ ς α ν τιμ ετω π ίζ ετα ι με μεγαλύτερ η εμ π ισ τοσ ύνη. Σ 'α υ τό σ υ ντελεί και ο εύκο λος τρόπος μετα βιβά σεω ς των μετο χώ ν, που μπορούν να δοθούν ως ενέχυρο για την εξα σ φ άλισ η μιας συναλλα γής ή και να μ ετα β ιβ α οθ ούν για να επ ιτευ χ θ εί η είσ οδος νέω ν προσώ πω ν στην ετα ιρ ία. Π αράλληλα, οι τράπ εζες και το κράτος π ολλές φορές, π ρ οκειμ ένο υ να χρηματοδοτή σ ουν μια επ ένδυσ η, απ α ιτο ύν να π ερ ιβ λη θ εί αυτή τον τύπο της ανώ νυμ ης ετα ιρ ία ς. Η Α.Ε. έχει την εμπ ορ ική ιδ ιό τη τα κατά το τυπ ικό κρ ιτήρ ιο. Το άρθρο 1 του Κ.Ν. 2190/20 ο ρ ίζει ότι: «Πάσα ανώ νυμ ος ε τα ιρ εία ε ίν α ι εμπ ορ ική σκοπός αυτής δεν ε ίν α ι εμπ ορ ική ε π ιχ είρ η σ ις». και εάν ο 1.3. Π λεο νεκτή υατα και υ ειο νεκ τή υ α τα m e Α.Ε. Η α νώ νυμ η ετα ιρ ία ε ίνα ι δημιούρ γημα των νεώ τερ ω ν χρ όνω ν. Ο 19 ' αιώ να ς είν α ι αιώ να ς ακμής της Α.Ε. ε ίνα ι ετα ιρ ική μορφή που α ρ μ όζει σ τις μεγάλες ο ικο νομικές μονάδες. Τα π λεονεκτήμ α τα και τα μ ειονεκτή μ α τά της είν α ι τα εξής: Π λεο νεκτή αατα thc Α.Ε. α) Σ υγκέντρ ω ση μ εγά λου κεφ α λα ίου: Η Α.Ε. ε ίνα ι άρ ιστη πηγή να βρει κανείς χρήμα σε μεγάλες π ο σ ό τη τες και να το α ξιο π ο ιή σ ει ε π ιχειρ η μ α τικά. β) Μ εγάλη δύναμη, στα θερ ό τητα και διά ρ κεια: Το χρήμα και ο π λούτος είν α ι δύναμη. Η Α.Ε. με την επ ιτυ χ ία φ έρ νει νέο χρήμα, νέα δύναμη και σταθερ ότητα. γ) Περιορισμένη ευθύνη των μετόχων:

9 Δηλ. ο μέτο χος το πολύ που έ χ ει να χά σ ει ε ίν α ι το χρήμα που πλήρω σε να α γο ρά σ ει τις μ ετο χές του. Δ εν υ π άρχει δηλαδή η α π ερ ιό ρ ισ τη και α λλη λέγγυ α ευ θ ύ νη, που σ υ ν α ν τά τα ι σ τους ομ όρ ρυθμους ε τα ίρ ο υ ς των π ρ οσ ω π ικώ ν ετα ιρ ιώ ν και σ τους α το μ ικο ύ ς επ ιχ ειρ η μ α τίες. δ) Μ εγάλη π ισ τω τική επ ιφ ά νεια (π ισ το λη π τική ικ α ν ό τη τα ): Οι Τ ρά π εζες δ α ν είζο υ ν εύκο λα σ τις π α νίσ χ υ ρ ες Α.Ε. και α ξιώ νο υ ν από τις ε π ιχ ειρ ή σ ε ις να γ ίνουν Α.Ε. Δηλαδή οι Α.Ε. εμ π νέο υ ν αυ ξη μ ένη εμ π ισ το σ ύ νη στον κύκλο τω ν σ υ ναλλα σ σ ο μ ένω ν μ 'α υ τέ ς (τρ ά π εζες, π ρ ομ η θευ τές, π ελάτες κ,ο.κ.). ε)υ π οχρεω τική α υ το χ ρ η μ α το δ ό τη σ η κι επ ιχ ειρ η μ α τική α π ο τα μ ίευση: Οι Α.Ε. δεν μο ιρ ά ζο υ ν όλα τα κέρδη. Α ν τίθ ε τα τα επ ενδύουν π α ρ α γω γικά. Η Α.Ε. ε ίν α ι ε τα ιρ ία τω ν μεγάλω ν ε π ενδύσ εω ν, π.χ. τρ ά π εζες, ε ρ γο σ τά σ ια κ.λπ. στ) Το εύκο λο μ ετα β ιβ α σ τό τω ν μ ετο χ ώ ν (μ ετο χ ικ ώ ν τίτλω ν), π ου π αρ έχ ει δυνα τό τη τα τα χεία ς κα ι ά τυπ η ς α λλα γής φ ορέα (κυ ρ ίω ς της επ ιχειρ ή σ εω ς). Μ ια Α.Ε., δηλαδή που β ρ ίσ κετα ι σε ο ικο νομ ική δ υ σ χέρ εια, μ π ο ρεί να δ α ν ειο δ ο τη θ ε ί με ενέχυ ρ ο τις μετο χές της ή να δ εχ θ εί ν έο υ ς μ ετό χους που θα την α να ζω ο γονή σ ει. ζ) Φ ορ ο λο γικά π λεο νεκτή μ α τα : Π α ρ 'ό τι τα τελ ε υ τα ία χρ ό ν ια α υ ξήθ ηκε σ η μ α ντικά η φ ο ρ ολο γική επ ιβ ά ρ υ νσ η των κερδώ ν (δ ια νεμ ο μ ένω ν και μη) της Α.Ε., αυτή εξα κολο υ θ εί να ε ίν α ι α ισ θ η τά ελαφ ρ ό τερ η από την α ν τίσ το ιχ η φ ορ ολο γία τω ν κερδώ ν άλλω ν μορφ ώ ν ε π ιχ ειρ ή σ ε ω ν. Το κύ ριο, όμω ς, φ ο ρ ολο γικό π λεο νέκτη μ α ε ίν α ι ότι η μ ετα βίβα σ η τω ν ανω νύμ ω ν μετο χώ ν εν ζω ή ή α ιτία θα νά του α π α λλάσσετα ι από κάθε φόρο μ ετα β ιβ ά σ εω ς ή κληρονο μ ία ς, αφού η αλλα γή κ υ ρ ιό τη τα ς α υ τώ ν δεν π ερ ιέρ χ ετα ι σε γνώ σ η της φ ο ρ ολο γικής αρχής. Υ π άρχουν, β έβαια, και άλλα φ ορ ολο γικά π λ εο νεκτή μ α τα, όπ ω ς η α π α λλαγή του ε ισ φ ερ ό μ ενο υ κεφ α λα ίου κατά τη σ ύσ ταση της Α.Ε., των κα τα σ τα τικώ ν, της μ ετα β ιβ ά σ εω ς μ ετο χώ ν, της δ ια νομής κερδώ ν κ.λπ. από τα τέλη χαρτο σ ή μου ή άλλη εισ φ ορ ά υπέρ Δ η μοσίου ή τρ ίτω ν (άρθρο 11 παρ. 4 Α.Ν. 14 8/67 ). η) Ε χ έγγυα μ εγ α λύ τερ η ς τά ξεω ς κα ι ε ιλ ικ ρ ίν εια ς : Η Α.Ε. υ π οχρ εούτα ι από το νόμ ο να τηρ εί π ερ ισ σ ό τερ α και σ ο β α ρ ότερ α β ιβ λία από κάθε άλλη μορφή ε π ιχ είρ η σ η ς. Ε π ίσ ης, υ π ό κειτα ι στον έλεγχο του κρ άτο υς, που α σ κ είτα ι από την ο ικ ε ία Ν ομαρχία και το Υ π ουργείο Ε μπ ορ ίου (έλεγχος γ ε ν ικώ ν σ υ νελεύ σ εω ν μ ετό χω ν, ισ ο λογισ μ ώ ν κ.λπ.) και ακόμα υπ οχρ εούτα ι σε τυπ ικές δ η μ ο σ ιό τη τες (δη μ οσ ίευσ η στον τύπ ο του ισ ο λογισ μ ο ύ, στην Ε φ η μ ερ ίδα της Κ υβ ερ νή σ εω ς του Ισ ο λο γισ μ ο ύ κ.ο.κ.). Με όλα αυτά α να γ κ ά ζετα ι, κατά κάπ οιο τρόπ ο, να έχει μ εγα λύ τερ η τάξη στο λ ο γ ισ τή ρ ιό της και να ε ίν α ι σε θέση να π α ρ έχει σ ο β α ρ ότερ α και π ιο α ξ ιό π ισ τα σ το ιχ ε ία. θ) Ε ξα σ φ ά λισ η κα λώ ν σ χέσ εω ν μ ετα ξύ τω ν μ ετό χ ω ν:

10 To κυ ριό τερο, ίσω ς, π λεονέκτημ α που π ρ οσ φ έρ ει η ανώ νυμ η ε τα ιρ ία στους μετόχους της ε ίν α ι οι καλές και σίγο υρ ες σ χέσ εις ανά μεσ α στους μετόχους. Στην προσ ω π ική ε τα ιρ ία επ ιτρ έπ ετα ι η εκ μέρους ενός ετα ίρ ου κατα γγελία αυτής οπ οτεδ ήπ οτε (άρθρο 767 Α.Κ.). Συνεπ ώ ς αυτός που έχει την π λειοψ η φ ία δεν μπ ορεί να α ισ θ ά νετα ι ασ φ αλής, αφού και ο έχω ν σ υμμετοχή στην ε τα ιρ ία μόλις 1% μπ ορεί να ζη τή σ ει τη λύση της και να κατα σ τρ έψ ει ολόκληρη την ε π ιχείρ η σ η. Α ν τίθ ετα, στην α νώ νυμ η ετα ιρ ία δεν επ ιτρ έπ ετα ι η κατα γγελία αυτής και η λύση επ έρ χετα ι μόνο με απόφαση της π λειοψ η φ ία ς. Έ τσ ι η π λειοψ η φ ία των μετόχω ν α π ο κλείετα ι να αιφνιδιασθεί ή να εκβιασθεί από τη μειοψηφία. Β - Μ ειο νεκ τή υ α τα rn c Α.Ε. α) Ο μέτοχος ε ίνα ι αμέτοχο ς. Δεν δ ιο ικ εί ούτε ε ίνα ι ανάγκη «να τρέχει π ίσω από τις μετοχές του». Λ ίγο ι μέτοχοι που σ υ γκεντρ ώ νο υ ν την π λειοψ η φ ία δ ιο ρ ίζο υ ν εαυτούς και α λλήλους σε υψηλά δ ιο ικη τικά αξιώ μ α τα με παχυλή αμοιβή, σε βάρος του μερίσ μ ατο ς και συνεπ ώ ς των μετόχω ν της μειοψ η φ ίας. β) Π ολύπ λοκος μη χανισ μός δ ιο ίκησ η ς και π ολλές δ απ άνες: Δ ιο ικ ε ίτα ι με σύσ τημα και άριστη οργάνω ση. Οι τεχνο κρ ά τες είν α ι μ εθο δικο ί επ ισ τή μ ο νες με αυστηρή π νευ μ α τική μεθο δικό τη τα και π ε ιθ α ρ χία και π ρ ο γρ αμματισ μό δράσης. γ) Π α νίσ χυρ ο Δ ιο ικητικό Συμ βο ύλιο : Κα το ρθ ώ νει συχνά να α υ το δ ια ιω ν ίζε τα ι. Δεν υ π ολο γίζει τους μικρο ύς μετό χους. Σήμερα εκ είν ο ι που απ ο τελο ύν τη διο ίκησ η είν α ι α νώ τερο ι υ π άλληλοι και δ ιευ θ υ ντές μο ρφ ω μ ένο ι, ικα νο ί και έμπ ειρ οι. Φ υσικό είν α ι να ε ίν α ι π ανίσ χυρ ο το Δ.Σ. τους. δ) Έ να ς «Φ ύρερ» - Δ ιευθύνω ν Σύμβο υλο ς της Α.Ε. π α ντο δύνα μος: Α υτό συχνά π α ρ ουσ ιά ζετα ι σ τις ο ικο γενεια κές Α.Ε. ή τις Α.Ε. φ ίλω ν. Ο ένας δ ιο ικ εί. ε) Α ντίθεσ η συμφερόντω ν, που χ ω ρ ίζει τη διο ίκη ση από τους π ολλούς μ ετόχο υς: Η διο ίκησ η θέλει το καλό της Α.Ε. και την επ έκτασ ή της. Τ α υ τίζουν τη ζωή και τη σ ταδιοδρο μία τους με την ε π ιτυ χία της Α.Ε. Οι μικρο ί μέτοχοι ζη το ύ ν κέρδη. στ) Χ ω ρισ μό ς επ ιχειρ ημα τία μετόχου και επ ιχειρ η μ α τία ηγέτη : Ε κείνοι που ουσ ια σ τικά δ ιευθύνουν την Α.Ε. ε ίνα ι οι επ α γγελματίες δ ιευ θ υ ν τές και οι Τ εχνοκρ ά τες της Τεχνοδ ομής, όχι οι π ολλοί μέτο χοι. Ο μέτο χος, δεν ε ίν α ι πια κι ο ε π ιχειρ η μ α τία ς.

11 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1" 1. Η ΙΔ ΡΥΣΗ ΤΗΣ Α Ν Ω ΝΥ Μ Η Σ ΕΤΑ ΙΡ ΙΑ Σ 1.1. Οι ιδ ρυ τέ< Tnc Α.Ε.: Για την ίδρυση της α νώ νυμ η ς ετα ιρ ία ς στη χώ ρα μας π ρ έπ ει να συμπ ρ άξουν δύο το υ λά χ ισ το ν μέρη, ή κατά την έκφ ρασ η του νόμ ου, το κεφ ά λα ιο αυ τής π ρ έπ ει να α να ληφ θ εί από δύο το υ λά χ ισ το ν ιδ ρ υ τές (άρθ ρο 8 παρ. 1 Κ.Ν /20). Η α να λογία σ υ μμετοχή ς τω ν ιδρ υ τώ ν δεν ο ρ ίζετα ι, σ υ νεπ ώ ς, μ π ο ρεί σε μ ετο χικό κεφ ά λα ιο μ ετο χώ ν, ο ένας ιδρ υ τή ς να α να λά β ει τις μετοχές και ο άλλος μία μόνο μετοχή. Τα ιδ ρ υ τικά μέλη της α νώ νυμ η ς ε τα ιρ ία ς μ π ο ρεί να ε ίν α ι φ υ σ ικά ή νο μ ικ ά π ρόσ ω π α. Τα φ υ σ ικά π ρόσ ω π α π ρ έπ ει να έχουν σ υ μπ λη ρώ σ ει το δέκατο όγδοο (18 ) έτο ς της ηλικία ς τους, δηλαδή να έχουν δ ικα ιο π ρ α κτική ικα νό τη τα (σύμφ ω να με το άρθρο 127 του Α.Κ.). Συμμετοχή α νη λίκου σ την ίδρ υση ανώ νυμ η ς ε τα ιρ ία ς επ ιτρ έπ ετα ι μόνον κα τόπ ιν δ ικα σ τική ς α δ εία ς Δ ια δ ικα σ ία ιδ ο ύσ εω ο Α.Ε. Η α νώ νυμ η ετα ιρ ία μ π ο ρεί να σ υ σ τα θ εί μόνο με δημόσιο έγγρα φ ο. διαδικασία για την ίδρυση μιας ανώνυμης εταιρίας είναι η ακόλουθη : Η Κ α τ'α ρ χ ή ν σ υ ντά σ σ ετα ι το κα τα σ τα τικό της ανώ νυμ η ς ετα ιρ ία ς. Από το 1986 το κ α τα σ τα τικό π ρ έπ ει να σ υ ντά σ σ ετα ι υ π ο χρ εω τικά στη δ ημοτική γλώ σ σα. Εάν το ιδ ρ υ τικ ό σ υ μβόλαιο γ ίν ετα ι σε π ερ ιο χή εκτόο π ε ρ ιφ έ ρ ε ια ς τέω ς Δ ιο ική σ εω ς Π ρω τευ ούσης, η π αρ άσ τασ η δ ικη γόρ ου ε ίν α ι π ά ντο τε υ π οχρ εω τική. Εάν το σ υ μ β ό λα ιο γ ίν ετα ι ε ντό ε π ερ ιφ έρ εια ς τ. Δ ιο ική σ εω ς Π ρω τευ ούσης και το κεφ ά λα ιο της Α.Ε. είν α ι ακρ ιβώ ς π έν τε εκα το μ μ ύ ρ ια ( ), όσο δηλαδή το π ρ ο β λεπ ό μ ενο κατώ τα το όρ ιο (άρθρο 8 παρ. 2 Κ.Ν /2 0), δεν α π α ιτε ίτα ι σύμπ ρ αξη δ ικη γόρου. Αν υ π ερ β α ίνει το ποσό τω ν δρχ. η σύμπραξη 11

12 δ ικηγόρ ου στο ιδ ρ υ τικό της Α.Ε. ε ίν α ι και πάλι υ π οχρ εω τική. [Σ ήμερα ισ χύει το ποσό των δέκα εκα τομ μ υ ρ ίω ν ( ) δρχ.]. Η αμοιβή του δ ικηγόρ ου ε ίν α ι 1% για τα π ρώ τα π έντε εκα τομ μ ύ ρ ια του μ ετο χικού κεφ αλαίου και 0,5% για το πέραν του ορίου αυτού ποσό α π ερ ιο ρίσ τω ς. Το ιδ ρ υ τικό σ υ μβόλαιο υπ ογρ άφ ετα ι από τα ιδ ρ υ τικά μέλη της Α νώ νυ μης ε τα ιρ ία ς και τον σ υ μ π ρ ά ττο ντα δικη γόρ ο και σ υ ντά σ σ ετα ι π άντο τε ενώ π ιο ν συμβολαιογρ άφ ου. Δύο α ντίγραφ α του σ υμβολαίου υ π οβά λλονται στην επ οπ τεύ ουσα αρχή (αρμόδια Ν ομαρχία) προς έγκρισ η. Σύμφ ω να με την παράγραφ ο 1 του άρθρου 4 του Κ.Ν /2 0, την ά δ εια σ υ σ τάσεω ς Α.Ε. χορ ηγεί ο Υπ ουργός Εμπ ορίου. Αλλά μετά το Ν.Δ. 532/70 π ερί δ ιο ικη τική ς α π ο κεντρ ώ σ εω ς, το δ ικα ίω μα αυτό εκχω ρ ήθ ηκε στους Ν ομάρχες, εκτός από τις τρ α π εζικές και α σ φ α λισ τικές Α.Ε., τις ε τα ιρ ίες επ ενδύσεω ν, χαρτο φ υλα κίο υ και αμοιβαίω ν κεφ αλαίω ν (Ν.Δ. 608/70) και τις ανώ νυμ ες ετα ιρ ίες που έχουν τις μ ετοχές τους εισ η γμ ένες στο χρ η μ α τισ τή ρ ιο Α θ ηνώ ν. Η ά δ εια συσ τάσ εω ς για όλες αυτές χο ρ η γείτα ι από τον Υπ ουργό Εμπ ορίου. Φόοοσ σ υν κεν τοώ σ εω ε κ εραλαίω ν 1% Μ έσα σε δ εκαπ έντε (15) ημέρες από την υπογραφή του σ υ μβολαίου, οι ιδρ υ τές της Α.Ε. καταβάλλο υν στο δημόσιο ταμείο το φόρο σ υ γκεντρ ώ σ εω ς κεφ αλαίου 1%, επ ί του ύψους του μετο χικού κεφ αλαίου. Το δ ιπ λότυπ ο καταβολής π ρ οσ κομ ίζετα ι στην αρ μόδ ια υπ ηρ εσία της Ν ομαρχίας, όπου έχει υ π οβληθεί το κατα σ τα τικό για έγκριση. Μ ετά την έγκρισ η του καταστατικού και τη χορήγηση της σ χετική ς ά δ ειας λειτο υ ρ γία ς της ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς, η αρμόδια υπ ηρ εσία της Ν ομα ρχίας εγγράφ ει την νεο ϊδ ρ υ θ είσ α ετα ιρ ία στο ειδ ικό μητρώ ο, το οπ οίο τηρ εί για τις α νώ νυμ ες ε τα ιρ ίες. Μ ετά από αυτό, η ν ε ο ϊδ ρ υ θ είσ α ε τα ιρ ία μ π ορεί να εγγραφ εί στην αρ μόδια οικο νομική Εφορία, να λάβει αριθμό φ ορολογικού μητρώ ου και να θεω ρή σ ει τα β ιβ λία και λοιπ ά σ τοιχεία της. Στη σ υ νέχεια, σύμφ ω να με το άρθρο 7β του Κ.Ν. 2190/20, π ρ α γματο π ο ιείτα ι η δημοσιότητα της Α.Ε. με τις εξής π ρ άξεις: α)μ ε την καταχώ ρηση της αποφάσεω ς του Νομάρχη π ερί παροχής αδείας σ υσ τάσ εω ς της Α.Ε. και εγκρίσ εω ς του καταστατικού αυτής στο Μ ητρώ ο Α νω νύ μω ν ετα ιρ ιώ ν, που τη ρ είτα ι στην υπ ηρεσία Εμπ ορίου της Ν ομαρχίας της έδρας της ετα ιρ ία ς. β)μ ε τη δ ημοσίευσ η σ χετική ς ανα κοινώ σ εω ς με τα σ το ιχεία της ιδρ υ θείσ α ς ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς στην Εφημερίδα της Κ υ βερνήσεω ς (Φ.Ε.Κ.). Η δημο σ ίευ σ η αυτή γίνετα ι με ε π ιμ έλεια της υπ ηρεσίας εμπ ορίου της Ν ομαρχίας, αλλά με δ απ άνες της ενδια φ ερ ό μ ενης ε τα ιρ ία ς (παράβολο δημοσίου ταμείο υ δρχ. και σ χετικό υπέρ Τ.Α.Π.Ε.Τ.). Με τις δύο αυτές π ρ άξεις (καταχώ ρησ η στο μητρώ ο και δημοσίευ σ η στο Φ.Ε.Κ.) ολο κληρ ώ νεται η δ ια δικα σ ία συσ τάσ εω ς της ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς. 12

13 Ο σ ιό σ ο, η απ ό κτησ η της ν ο μ ική ς π ρ ο σ ω π ικότη τα ς της ε τα ιρ ία ς γ ίν ετα ι με την καταχώ ρηση στο ο ικ ε ίο μητρώ ο α νω νύμ ω ν ε τα ιρ ιώ ν, (που τη ρ είτα ι στη Ν ομαρχία) της Ο ιοικη τική ς απ ο φ άσεω ς του Ν ομάρχη με την οπ οία π α ρ έχετα ι η ά δ εια συσ τάσ εω ς και η έ γκρισ η του κα τα σ τα τικού. Αυτό σ η μ α ίν ε ι, ότι οι εν δ ια φ ε ρ ό μ ε ν ο ι, ευθ ύ ς μετά την π αραπ ά νω καταχώ ρηση στο Μ.Α.Ε., μπορούν να π άρουν με α ίτησ ή τους σ χ ετική βεβαίω σ η από τη Ν ομαρχία για να αρ χίσ ο υ ν τις σ υ ναλλα γές και τις δ ο σ ο ληψ ίες της ετα ιρ ία ς. Έ τ σ ι, μπ ορούν με αυτή την βεβαίω σ η και χω ρ ίς να α να μ ένο υ ν τη δημοσίευ σ η της απ οφ άσεω ς συσ τάσ εω ς της Α.Ε. στην Ε φ η μερ ίδα της Κ υ β ερνή σ εω ς να π ρ οσ έλθ ουν σ την α ρ μ όδ ια ο ικο νομ ική Ε φ ορία για να θεω ρή σ ουν τα β ιβ λία και σ το ιχ ε ία που π ρ ο β λέπ ο ντα ι από τον Κ.Β.Σ. Στην π ρ άξη, α ν τί για ιδ ια ίτερ η βεβαίω σ η της Ν ομαρχίας, χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτα ι η ε γ κ ρ ιτικ ή απ όφαση της Ν ομαρχίας για τη σύσ τασ η της ε τα ιρ ία ς και το α ντίγραφ ο της α να κοινώ σ εω ς της Ν ομαρχίας π ρος το Ε θ νικό Τ υ π ογρ α φ είο για τη δ ημ ο σ ίευ σ η στο Φ.Ε.Κ. της απ οφ άσεω ς σ υ σ τά σ εω ς της Α.Ε., το οπ οίο οπ ω σ δή π οτε κ ο ιν ο π ο ιε ίτα ι στους ιδ ρ υ τές της ε τα ιρ ία ς. Στη σ υ ν έ χ εια, σ υ γκα λείτα ι το Δ ιο ικ η τικ ό Σ υ μβούλιο, για να σ υ γκρ ο τη θ εί σε σώ μα. Α π ο σ τέλλετα ι στο Φ.Ε.Κ. η «Α να κο ίνω σ η με τα μέλη του Δ ιο ικ η τικ ο ύ Συμβουλίο υ» της Α.Ε. (άρθρο 2 Κ.Ν /2 0). Γ ίν ε τα ι έλεγχο ς της καταβολής του Μ ετοχικο ύ Κ εφ αλαίο υ από ειδ ικ ή επ ιτρ ο π ή, που β εβ α ιώ νει την καταβολή του το Δ ιο ικ η τικ ό Σ υ μβούλιό της, με ειδ ικ ό π ρ α κτικό του. Μ όνο έτσ ι γ ε ν ν ιέ τ α ι τυπ ικά και ο υ σ ια σ τικά το νο μ ικ ό π ρ όσ ω π ο της α νώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς. Έ π ε ιτ α, γ ίν ετα ι ε ν έρ γ ε ια της Α.Ε. για να κα τα χω ρ η θ εί η επ ω νυ μ ία της στα Ε π ιμ ελη τή ρ ια, τη λεφ ω νικούς κα τα λό γους κ.λπ. Στη σ υ ν έ χ εια, γ ίν ετ α ι κ α νο νική α π εικόνισ η κάθε λογισ τικο ύ γεγονό το ς στα λ ο γ ισ τικ ά β ιβ λία της Α.Ε. Σύμφ ω να, λοιπ ό ν, με την π αραπ ά νω δ ια δ ικα σ ία, η α νώ νυμ η ετα ιρ ία, υπ άρχει και δρά κανο ν ικ ά π ιά. Οι ε λ εγκτές και οι ο ρ κω το ί λο γ ισ τέ ς ελέγχο υ ν τη ν ο μ ιμ ό τη τα της δράσ ης της Έ ξ ο δ α σ υ σ τά σ ε ω ς Α.Ε. Α ν α κεφ α λα ιώ νο ντα ς, τα α ν α π τυ χ θ έν τα π αραπ ά νω, σ η μ ειώ νουμε ότι τα α π α ιτο ύ μ ενα για τη σ ύσ ταση μιας α νώ νυμ η ς ε τα ιρ ία ς έξο δ α, ε ίν α ι σή μερα τα εξής: α) Στον σ υ μ β ο λα ιογρ ά φ ο: Για ένα απ λό σ υ μ β ό λα ιο, η α μοιβή του σ υ μβολαιογρ άφ ου α ν έ ρ χ ε τα ι σε π άγιο ποσό δρχ. και 300 δρχ. για κάθε φ ύλλο του σ υ μβολαίου ή 350 δρχ. των α ντιγ ρ ά φ ω ν. Ε π ίσ ης, π άγιο ποσό για μεγαρόσ η μο 500 δρχ. Απ ό τις δρχ. που ε ισ π ρ ά ττει ως π ά γιο ο σ υ μ β ο λαιογρ ά φ ος, ποσό δρχ. απ ο τελο ύ ν αμοιβή του και ποσό δρχ. εισ φ ορ ά υπέρ Τ α μ είου Σ υ ντά ξεω ς Ν ομικώ ν.

14 Έ τσ ι για ένα απλό και σ ύντομο συμβόλαιο σ υ σ τάσεω ς ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς 20 π ερίπ ου φύλλω ν και 3 α ντίγρ α φ α, το σύνολο της δαπ άνης υ π ο λο γίζετα ι σε π ερίπ ου Ορχ. β) Στο Ε θ νικό Τ υ π ογρ αφ είο ; Για τη δ ημοσίευσ η της α να κοινώ σ εω ς με τα σ το ιχ εία της σ υ σ ταθείσ ας ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς α π α ιτείτα ι παράβολο δημοσίου ταμείου δρχ. π λέον χαρτοσήμου 3,6%, δηλαδή σύνολο δρχ. Επ ίσ ης, στο Ε θ νικό Τ υ π ογρ αφ είο καταβάλλεται εισ φ ορ ά υπέρ Τ.Α.Π.Ε.Τ. 5% επ ί του π αραβόλου. γ) Α μοιβή Δ ικη γόρ ου; Η αμοιβή του δικη γόρ ου, όταν σ υ μπ ρ άττει στη σύνταξη του σ υμβολαίου σ υσ τάσ εω ς της Α.Ε., α νέρ χετα ι σε π οσοστό 1% για τα πρώ τα π έντε εκα το μ μ ύ ρ ια του μετο χικού κεφ αλαίου και 0,5% για το υπέρ του ορίου αυτού ποσό του κεφ αλαίου α π ερ ιο ρίσ τω ς. δ) Επί σ υ σ τάσεω ς Α.Ε. με εισ φ ορ ές σε είδ ος, α π α ιτείτα ι να π ρ οη γηθ εί εξα κρίβω σ η (εκτίμ ησ η) της αξίας αυτώ ν από επ ιτρ οπ ή που κα τα ρ τίζετα ι βάσει του άρθρου 9 του Κ.Ν. 2190/20. Η σ υγκρ ότησ η αυτής της επ ιτρ οπ ή ς γίν ετα ι κα τόπ ιν α ιτήσ εω ς των ενδια φ ερ ο μ ένω ν που σ υ νο δεύ ετα ι και με το παράβολο δημοσίου ταμείου δρχ. Η επ ιτρ οπ ή αυτή θα π ρ οβεί στην εκτίμηση όλω ν των σ το ιχ είω ν του ενερ γητικού και του π αθητικού της ετα ιρ ία ς Λ ο ν ισ τικ έε εννοαφ έε σ υσ τάσ εω ς Α.Ε Επί εισιροοώ ν σε γοήυα. Ο Νόμος (άρθρο 12 Κ.Ν. 2190/20) π α ρ έχει την ευ χ έρ εια να καταβλη θεί το μ ετο χικό κεφ άλαιο ολόκληρο στην αρχή ή τμημα τικά. Στη δ εύτερ η π ερίπ τω σ η π ρ έπ ει κατά τη σύσ τασ η της ετα ιρ ία ς, να καταβλη θεί το ένα τέταρτο (1/4) αυτού - π άντω ς, σ υ νο λικά, όχι λιγότερ ο από δρχ. που ε ίνα ι το ελάχισ το νόμ ιμ ο όριο. Το υπόλοιπ ο π ρ έπ ει να καταβλη θεί μέσα σε μια δ εκα ετία. Η έν ν ο ια της δια τάξεω ς αυτής είν α ι ότι π ρ έπ ει να καταβλη θεί το 1/4 κάθε μιας μετοχής, που δεν μπορεί να υ π ο λείπ ετα ι των 25 δρχ., αφού το κατώ τατο ε π ιτρ επ τό όριο της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς της μετο χής ε ίν α ι 100 δρχ. Οι μετοχές μέχρι αποπ ληρω μής τους π ρ έπ ει να ε ίνα ι ονο μ α σ τικές. Οι εισ φ ορ ές των μετόχω ν της ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς, που σ χη μ α τίζο υ ν το μετο χικό κεφ άλαιο αυτής, μπ ορεί να είν α ι σε μετρητά ή σε είδ ος. Επ ίσ ης μ π ορεί η καταβολή της αξίας των μετοχώ ν να γίν ει τμηματικά. Στο κα τα σ τα τικό θα ο ρ ίζετα ι ο αρ ιθμός των μετοχώ ν, η ο νο μασ τική αξία κάθε μετο χής, το ύψος του μετο χικού κεφ αλαίου και ο τρόπος καταβολής αυτού. Κατά σ υ νέπ εια ν και οι λο γισ τικές εγγραφ ές συσ τάσ εω ς της Α.Ε. π ο ικίλο υν. Στη σ υ νέχ εια, ε ξε τά ζο ν τα ι όλες οι βασ ικές π εριπ τώ σ εις. α) Λ ο γ ισ τ ικ έ ς ε γ γ ρ α φ έ ς σ ε π ε ρ ίπ τ ω σ η ο Λ ο σ γ εο ο ύ ι κατα Β η Α ή Γ τ»..

15 Έ τσ ω OTt οι A, Β, Γ ιδ ρ ύ ο υ ν α νώ νυμ η ε τα ιρ ία με κεφ άλαιο δρχ. δ ια ιρ ο ύ μ ενο σε μ ετο χές τω ν δρχ. η κάθε μια και ότι οι A και Β α νέλα β α ν να καλύ ψ ο υν από μ ετο χές, ενώ ο Γ ανέλαβε μ ετο χές. Η έκδοση των μ ετο χώ ν π ρ α γ μ α το π ο ιε ίτα ι στην τιμή του α ρ τίο υ (δηλαδή στην α να γρ α φ ό μ ενη επ ί της μ ετο χής, την ονο μ α σ τική ). Η π ρώ τη εγγραφ ή α π ο β λέπ ει στο να εμ φ α νίσ ει την υπ οχρ έω ση που α νέλαβαν οι μ έτο χοι να καλύ ψ ο υν το κεφ άλαιο και έχ ει ως εξής: 33 ΧΡ ΕΩ ΣΤΕ Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι Μ έτοχο ι Λογ. Καλύψ εω ς κεφ αλαίου Μ έτοχος Α ' Εγγραφ ή για μ ετο χές Μ έτοχος Β' Εγγραφ ή για μ ετο χές Μ έτοχος Γ' Ε ννοαφ ή νια υ ετο νέε Εις 40 Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ Ο φ ειλόμενο μ ετο χικό κεφ άλαιο Κάλυψη μετο χικού κεφ αλ. Α νώ νυ μ ης ε τα ιρ ία ς από τους μετόχους Η δ εύ τερ η εγγραφ ή θα εμ φ α ν ίσ ε ι την καταβολή του μετο χικού κεφ α λα ίου από τους μετό χους και η τρίτη και τελ ε υ τα ία εγγραφ ή τη μ ετα φ ο ρά του ποσού του κεφ αλαίου στο λογ/σ μ ό «40.00 Κ α τα β λη μ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο» 38.ΧΡ Η Μ Α Τ ΙΚ Α Δ ΙΑ Θ Ε Σ ΙΜ Α Τ α μ είο Εις 33 ΧΡ ΕΩ ΣΤΕ Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι Μ έτοχο ι λογ. Κ α λύψ εω ς κεφ αλαίου Μ έτοχος Α ' καταβολή Μ έτοχος Β ' καταβολή Μ έτογο ε Γ' καταβολή Κ αταβολή του μετο χικού κεφ αλαίου από τους μετόχους 40. ΚΕ Φ ΑΛΑ ΙΟ Ο φ ειλόμενο μ ετο χικό κεφ άλαιο Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ Κ α τα β λη μ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο Έ τσ ι μετά την καταβολή του κεφ α λα ίου, οι λο γα ρ ια σ μ ο ί των μ ετό χω ν έ κλεισ α ν και μ ένουν στο π α θ ητικό ο λογα ρια σ μ ός Μ ΕΤΟ ΧΙΚΟ Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ, που ε μ φ α ν ίζε ι

16 TO κατά το κα τα σ τα τικό ύψος του κεφ αλαίου και στο ε ν ερ γητικό ο λογα ριασ μός Τ Α Μ ΕΙΟ, που εμ φ α ν ίζει ίση προς το κεφ άλαιο π οσότητα μετρ ητώ ν. Οι π αραπ άνω εγγραφ ές θα γίνουν στα ημ ερ ολό για (α ναλυ τικά και σ υ γκεντρ ω τικό ) και στα καθολικά (α ναλυ τικά και γενικό ). Συγχρόνω ς, θα καταχω ρη θεί και η απογραφή ενά ρξεω ς στο βιβλίο απ ογραφώ ν - ισ ο λογισ μ ώ ν. Στο π αραπ ά νω π αράδειγμα, η απογραφή ενά ρξεω ς θα π ερ ιλαμβ ά νει μόνο ένα λογα ριασ μό στο ε νερ γητικό, το λογα ριασ μό «38 ΧΡΗΜ ΑΤΙΚΑ Δ ΙΑ Θ Ε Σ ΙΜ Α / Τ αμείο» με το ποσό των δρχ. και ένα στο π αθητικό, το λογα ριασ μό «40 ΚΕΦ ΑΛΑΙΟ / Κα ταβλη μένο μ ετο χ ικό κεφ άλαιο, επ ίσ η ς με ποσό δρχ. Β1 Λονιστικέε εννοαφέε σε περίπτωση υεοικήε καταβολήε του κεφαλαίου. Η π ρώ τη εγγραφ ή της ανα λήψ εω ς του κεφ αλαίου από τους μετόχους ε ίν α ι η ίδια, όπως και στην π ερίπ τω σ η (α), δηλαδή χρ εώ νετα ι ο λογα ριασ μός Μ ΕΤΟΧΟ Ι και π ισ τώ νετα ι ο λογα ριασ μός Μ ΕΤΟ ΧΙΚΟ ΚΕΦ ΑΛΑΙΟ με το σύνολο του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου. Αν υ π οθέσουμε ότι το κεφ άλαιο θα καταβλη θεί σε δύο δ όσ εις, τότε η πρώ τη δόση π ρέπ ει να α νέρ χετα ι τουλάχισ τον στο ποσό των δρχ. που ε ίν α ι το κατώ τερο όριο απ α ιτο ύμενο υ μετο χικού κεφ αλαίου για τη σύσ τασ η ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς (άρθρο 8 παρ. 2 Κ.Ν /2 0, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 38 παρ. 1 Ν. 2065/92). Π αοάδεινυα : Την 28/2 /94 σ υ νισ τά τα ι ανώ νυμ η ε τα ιρ ία με κεφ άλαιο δρχ. σε μετρ ητά, που θα καταβλη θεί σε δύο δόσ εις. Πρώ τη δόση δρχ. Ιδ ρυτές της ετα ιρ ία ς είν α ι τρεις, από τους οπ οίους ο A μ ετέχει στο κεφ άλαιο με , ο Β με και ο Γ με , σύνολο δρχ. Κατά τη σύσ τασ η της ε τα ιρ ία ς, οι τρεις μέτοχοι θα καταβάλουν το μισό της εισ φ ορ άς τους ο καθένας και το υπόλοιπ ο μισό εντό ς των επ ομένω ν π έντε ετώ ν, όπως ειδ ικότερ α ο ρ ίζετα ι στο καταστατικό. Οι σ χετικές λο γ ισ τικ έ ς εγγραφ ές ενά ρ ξεω ς θα έχουν ως ακολούθω ς:

17 - 2 8 /2 / ΧΡΕΩ ΣΤΕ Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι Μ έτοχο ι λογ. Κ α λύψ εω ς κεφ αλαίου Μ έτοχος Α ' Ε γγραφή για μετο χές Μ έτοχος Β ' Εγγραφ ή για μετο χές Μ έτοχος Γ' Εγγραφ ή για μετο χές Εις 40 Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ Ο φ ειλώ μενο μ ετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μετο χώ ν Κάλυψη μ ετο χικού κεφ αλαίου από τους μετόχους 33 Χ Ρ ΕΩ ΣΤΕ Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι Ο φειλώ μενο κεφ άλαιο Μ έτοχος Α ' Μ έτοχος Β ' Μ έτοχος Γ' Vi μετο χ. Κ εφ αλαίου αμέσω ς καταβλή τέου 18 ΣΥ Μ Μ ΕΤΟ ΧΕΣ ΚΑΙ Λ Ο ΙΠ ΕΣ Μ Α Κ Ρ Ο Π ΡΟ Θ ΕΣΜ ΕΣ Α Π Α ΙΤ Η Σ Ε ΙΣ Ο φ ειλώ μενο κεφ άλαιο Μ έτοχος Α ' Μ έτοχος Β ' Μ έτοχος Γ ' Το υπ όλο ιπ ο Ά του μετο χικού κεφ α λα ίου, που ε ίν α ι κα τα β λη τέο σε ισ ό π οσ ες δόσ εις σε επ όμ ενα 5 χρ ό νια 33 Χ Ρ ΕΩ ΣΤΕ Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι 33.4 Μ έτοχο ι λογ. Καλύψ εω ς κεφ αλαίου 33.5 Σε μετα φ ορά

18 Α π ό Μ ετα φ ο ρ ά Μ έτοχος Α ' Ε γγραφή για μετοχές Μ έτοχος Β Ε γγραφή για μ ετοχές Μ έτοχος Γ' Εγγραφή για μετοχές Χ Ρ Η Μ ΑΤΙΚΑ ΔΙΑ Θ Ε ΣΙΜ Α Τ αμείο 33 ΧΡΕΩ ΣΤΕ Σ ΔΙΑΦ Ο ΡΟ Ι Ο φ ειλόμ ενο κεφ άλαιο Μ έτοχος Α ' Μ έτοχος Β' Μ έτοχος Γ' ΚΕΦΑΛΑ ΙΟ Ο φ ειλόμ ενο μ ετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μετοχώ ν 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Κα ταβλη μένο μετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μετοχώ ν Ο Νόμος επ ιτρ έπ ει, όπως κατά την ίδρυση της ανώ νυμ ης ετα ιρ ία ς, μερικές ή όλες οι εισ φ ορ ές των μετό χω ν για το σχη ματισ μό του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου να γίνουν σε είδ ος. Στην π ερίπ τω σ η αυτή, της σ υσ τάσ εω ς της Α.Ε. π ρ οη γείται η εκτίμηση των εισ φ ερ ο μ ένω ν από την επ ιτρ οπ ή που π ρ οβλέπ ει το άρθρο 9 του Κ.Ν. 2190/20. Π αοάδεινυα : Έ σ τω, λοιπ ό ν, ίδρυση ανω νύμου ε τα ιρ ία ς από τους Α, Β 'κ α ι Γ, οι οπ οίοι εισ φ έρ ουν ο πρώ τος α κίνη το αξίας δρχ. και μετρ ητά δρχ., ο δ εύτερ ος μηχανήματα αξίας δρχ. και μετρ ητά δρχ. και ο τρίτο ς μετρ ητά δρχ. Σύνολο μετο χικού κεφ αλαίου δρχ. που δ ια ιρ ε ίτα ι σε μετοχές των δρχ. η κάθε μία. Η πρώ τη εγγραφ ή θα είνα ι και πάλι η εγγραφ ή καλύψ εω ς του κεφ αλαίου από τους μετόχους:

19 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι λογ. Καλύψεως κεφαλαίου Μέτοχος Α' εγγραφή για μετοχές 5, Μέτοχος Β' εγγραφή για μετοχές 5.000, Μέτοχος Γ'εγγραφή για μετοχές ΚΕΦΑΛΑΙΟ Οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο Κάλυψη μετοχικού κεφαλαίου από τους μετόχους Η δεύ τερ η εγγραφ ή π α ρ ο υ σ ιά ζει την καταβολή του κεφ αλαίου: 11 ΚΤΙΡΙΑ* 4, Αξία εισφερομένων από μέτοχο Α' 12 ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ* Αξία εισφερομένων από μέτοχο Β' 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ / Ταμείο Μετρητά εισφερόμενα από μέτοχο Α' Μετρητά εισφερόμενα από μέτοχο Β' Μετοτττά εισατεοόυενα από υέτογο Γ' ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι λογ. Καλύψεως κεφαλαίου Μέτοχος Α' Μέτοχος Β' Μέτογοο r Καταβολή εισφορών από τους μετόχους Η τελ ε υ τα ία εγγραφ ή δ είχ ν ε ι τη μ ετα φ ο ρά του ποσού του κεφ αλαίου στο λογα ρια σ μ ό «40.00 κα τα β λη μ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μ ετο χώ ν». 40 Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ Ο φ ειλόμενο μ ετο χικό κεφ ά λα ιο κοινώ ν μετοχώ ν 40 ΚΕ Φ ΑΛΑ ΙΟ Κ α τα β λη μ ένο μ ετο χικό κεφ ά λα ιο κοινώ ν μετοχώ ν (1) Σττιν παραπάνω εγγραφή, ιι αξία των εισφορών ο καταχωρούνται όπως αναφέρονται στι^ν έκθεση της επιτροπής τ< εκτίμησε, κατόπιν αιτήσεως των εισφερόντων ιδρυτών.

20 To Γ.Λ.Σ. π ρ οβλέπ ει μετα ξύ π ρώ της και δ εύτερ ης εγγραφ ής μια ακόμη εγγραφ ή με χρέω ση του Αογ/σμού «33.04 Ο φ ειλόμ ενο κεφ άλαιο» και π ίστω σ η του λογα ριασ μού « Μ έτοχοι λογ. Καλύψεω ς κεφ αλαίου». Ο ισ ο λογισ μ ό ς ενά ρ ξεω ς θα π α ρ ουσ ιά ζει την ακόλουθη εικό να: Ε Ν ΕΡΓΗ ΤΙΚΟ Π ΑΘ Η ΤΙΚΟ ΚΤΙΡ ΙΑ Μ ΗΧΑΝΗΜ ΑΤΑ Μ ΕΤΟ ΧΙΚΟ ΚΕΦ ΑΛΑΙΟ Τ ΑΜ ΕΙΟ Ο άνω ισ ο λογισ μ ό ς θα καταχω ρη θεί c ) βιβλίο απογραφΰ / - ισ ο λογισ μ ώ ν, ως απ ογραφή ενάρξεω ς Έκδοση υ ετο γ ώ ν ττάνω από το άοτιο: Αν οι μετο χές εκδο θο ύν (και δ ια τεθο ύ ν) σε τιμή π άνω από το ά ρ τιο, α νώ τερη από την ονο μ α σ τική τους αξία, ο νόμος (άρθρο 14 παρ. 3 Κ.Ν. 2190/20) ο ρ ίζε ι, ότι η π ρ οκύπ τουσα δ ια φορά δεν μπ ορεί να δ ια τεθ εί για π ληρω μή μ ερισ μ άτω ν ή π οσοστώ ν. Συνεπώ ς, π ρέπ ει να α χθ εί σε λογα ριασ μό ειδ ικού α π ο θεμ α τικού. Αν υ π οθέσουμε, τώρα, ότι κατά τη σύσ τασ η Α.Ε. με μ ετο χικό κεφ άλαιο ο νο μ α σ τική ς αξίας δρχ. οι μ ετοχές δ ια τέθ η καν στην τιμή των δ ρχ., τότε οι σ χετικές εγγραφ ές συσ τάσ εω ς θα έχουν ως εξής: 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι Λογ. Καλύψεως κεφαλαίου (Ακολουθούν οι τριτοβάθμιοι κατά μέτοχον λογ/σμοί) 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο 41 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Οφειλώμενη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο Εκδοση μετοχών ονομαστικής αξίας εκάστης δρχ. στην τιμή των δρχ ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Ταμείο ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι Λογ. Καλύψεως κεφαλαίου Καταβολή της αξίας των μετοχών από τους μετόχους ΣΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

21 ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑ 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Οφειλόμεν μετοχικό κεφάλαιο 41 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Οφειλόμενη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καταβλημένο μετοχικό κεφάλαιο 41 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Καταβλημένη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο ,000 Η έκδοση μετο χώ ν σε τιμή κατώ τερη του α ρ τίο υ δεν ε π ιτρ έπ ετα ι (άρθρο 14 παρ. 2 Κ.Ν /2 0).

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ 2. Το κ α τα σ τα τικ ό τπζ avutvuunc ετα ιρ ία ζ 2.1. n to ity 6 u e v o TOU κ α τα σ τα τικ ο ύ : Κατά την ίδρ υ σ η της ετα ιρ ία ς σ υ ντά σ σ ετα ι το κα τα σ τα τικό. Το κα τα σ τα τικό της α νώ νυμ ης ετα ιρ ία ς α π ο τελεί τον κ α τα σ τα τικό χάρτη α υτής, για τί είν α ι όχι μόνο το νο μ ικ ό έγγραφ ο της σ υ σ τάσεώ ς της, αλλά δ ια λα μ β ά νει και όλα τα β ασ ικά θέματα που α φ ο ρο ύν σ τις σ χέσ εις τω ν μετό χω ν μετα ξύ τους, στη δ ιο ίκησ η της ετα ιρ ία ς, σ τις υ π ο χρ εώ σ εις αυτής έ ν α ν τι τρ ίτω ν και του κρ άτο υ ς και γ ε νικά στη ζω ή ολό κληρ η, α λλά και το θά νατο (διά λυ σ η ) αυτής. Οι δ ια τά ξεις του κα τα σ τα τικού π ρ έπ ει να ε ίν α ι σ ύ μφ ω νες με το νόμ ο, ο οπ οίος ορ ίζει και το ελά χ ισ το π ε ρ ιεχ ό μ ενο αυτού (άρθρο 2 Κ.Ν, /2 0 ). Έ τσ ι το κ α τα σ τα τικό π ρ έπ ει να π ερ ιλα μ β ά νει δ ια τά ξ ε ις: α )Για την ε τα ιρ ική ε π ω νυ μ ία και το σκοπό της ε τα ιρ ία ς. β )Για την έδρα της ε τα ιρ ία ς γ)γ ια τη δ ιά ρ κειά της. δ )Για το ύψος και τον τρόπο καταβολής του ετα ιρ ικ ο ύ κεφ α λα ίου. ε)γ ια το είδ ο ς τω ν μετο χώ ν, καθώ ς και για τον αριθμό, την ο νο μ α σ τική α ξία και την έκδοσή τους. στ) Για τον αρ ιθμ ό τω ν μετο χώ ν κάθε κα τηγο ρ ία ς εάν υπ άρχουν π ερ ισ σ ό τερ ε ς κα τη γο ρ ίες μετο χώ ν. ζ)γ ια την μετα τρ οπ ή ονο μ α σ τικώ ν μετο χώ ν σε ανώ νυμ ες ή ανω νύμ ω ν σε ο ν ο μ α σ τικές. η)για τη σύγκλη σ η, τη σ υ γκρ ότησ η, τη λειτο υ ρ γ ία και τις α ρ μ ο δ ιό τη τες του Δ ιο ικ η τικ ο ύ Συμβουλίο υ. θ )Για τη σύγκλη σ η, τη σ υ γκρ ότησ η, τη λειτο υ ρ γ ία και τις α ρ μ ο δ ιό τη τες των Γ ενικώ ν Σ υ νελεύσ εω ν. ι)γ ια τους ελεγκτές, ια )Γ ια τα δ ικα ιώ μ α τα των μ ετό χω ν, ιβ )Γ ια τον ισ ο λογισ μ ό και τη διά θεσ η τω ν κερδ ώ ν, ιγ )Γ ια τη λύση της ε τα ιρ ία ς και την εκκαθά ρ ισ η της π ερ ιο υ σ ία ς της. Το κα τα σ τα τικό της α νώ νυμ η ς ετα ιρ ία ς π ρ έπ ει να α να φ έρ ει επ ίσ η ς: α) Τα α το μ ικά σ το ιχ ε ία των φ υ σ ικώ ν ή ν ο μ ικώ ν π ροσ ώ π ω ν που υ π έγραψ α ν το κα τα σ τα τικό της ε τα ιρ ία ς ή στο όνο μα και για λογα ρ ια σ μ ό των οπ οίω ν έχει υ π ογρ α φ εί το κα τα σ τα τικό αυτό. 23

23 β) To σ υ νο λικό ποσό, το υ λά χισ τον κατά π ρ οσ έγγισ η, όλω ν των δαπ ανώ ν που α π α ιτή θη κα ν για τη σύσ τασ η της ετα ιρ ία ς και β αρύνουν αυτή. Τα π αραπ ά νω σ η μ ειο ύ μ ενα σ το ιχ εία απ ο τελο ύν το ελά χισ το π ερ ιεχόμενο του κα τα σ τα τικού. Το κατα σ τα τικό, σ π ανίω ς π α ρ α μ ένει για πολύ χρ όνο α να λλοίω το. Συνήθω ς επ ακο λουθο ύ ν τρ ο π ο π ο ιή σ εις του κατα σ τα τικ ο ύ, τις οπ οίες υπ αγο ρεύ ουν οι σ υνεχώ ς μετα β α λλόμ ενες ανά γκες της ε τα ιρ ία ς. Οι π ιο σ υ νη θ ισ μ ένες π ερ ιπ τώ σ εις τρο π οπ οιήσ εω ς του καταστατικού είν α ι η μετα βολή της έδρας της ετα ιρ ία ς (αλλαγή Δήμου ή Κ ο ινότητα ς και όχι απλώ ς αλλαγή οδού στον ίδιο Δ ήμο), η αύξηση του μετο χικού κεφ αλαίου (π έραν των π εριπ τώ σ εω ν που π ρ οβλέπ ει το άρθρο 13 του Κ.Ν. 2190/20), η μεταβολή του σκοπού της ε τα ιρ ία ς, η μεταβολή του αριθμού των μελώ ν του Δ ιο ικη τικο ύ Σ υμβουλίου, η συγχώ νευ σ η με άλλες επ ιχ ειρ ή σ ε ις, η παράταση της δ ιά ρκεια ς αυτής. Κι ενώ το κατα σ τα τικό της ετα ιρ ία ς κα τα ρ τίζετα ι υ π οχρ εω τικά με συμβολα ιογρ α φ ικό έγγραφ ο, οι τρο π οπ ο ιήσ εις αυτού γ ίνοντα ι με ιδ ιω τικό έγγραφ ο, δηλαδή με π ρ α κτικό της Γενικής Συνέλευσ ης των μετόχω ν. Η δ ια δ ικα σ ία που α κο λουθείτα ι για την τροπ οπ οίησ η του κα τα σ τα τικού, είναι η ακόλουθη: α)π ρώ τη ενέρ γ ε ια ε ίν α ι η λήψη απ οφάσεω ς του Δ ιο ικη τικο ύ Συμβουλίου για τη σύγκληση της Γ ενικής Συνελεύσ εω ς που θα απ ο φ ασίσ ει για την τροπ οπ οίησ η του κα τα σ τα τικού. β)δ εύτερη ενέρ γ ε ια η λήψη απ οφάσεω ς για τροπ οπ οίησ η του καταστατικού από τη Γενική Συνέλευσ η των μετό χω ν. γ)τ ρ ίτη εν έρ γ ε ια η υποβολή στην επ οπ τεύουσα Αρχή (Υ π η ρεσία Ε μπ ορίου) του π ρ ακτικο ύ της Γενικής Συνελεύσ εω ς και των άλλω ν δ ικα ιο λογη τικώ ν που α π α ιτο ύ ντα ι για την έκδοση της εγκρ ιτική ς αποφάσεω ς του Νομάρχη. δ)μ ετά την έγκρισ η της τρο π οπ οιήσ εω ς του καταστατικού από το Ν ομάρχη, απ ο σ τέλλετα ι από τη Ν ομα ρχία στο Ε θνικό Τ υπ ογρ αφ είο σ χετική α να κοίνω σ η προς δ ημοσίευσ η στην Ε φ ημερ ίδα της Κ υβερνήσεω ς. ε)π έμπ τη ε νέρ γεια, όταν κυ κλοφ ορήσει το Φ.Ε.Κ. με την α να κοίνω σ η της επ ελθούσ ας τρο π οπ οιήσ εω ς του καταστατικού, η ενδια φ ερ ό μ ενη ετα ιρ ία υ π οχρεούτα ι να π ρ οσ κομίσ ει ένα α ντίτυ π ο αυτού στην αρ μόδ ια υπ ηρ εσία της Ν ομαρχίας για να τοπ ο θετηθ εί στον οικείο φ άκελο. Η τροπ οπ οίησ η του καταστατικού σ υ ντελείτα ι με την καταχώ ρηση στο οικείο Μ ητρώ ο Α νω νύ μω ν Ε τα ιριώ ν της εγκρ ιτική ς δ ιο ικητική ς απ οφάσεω ς, μαζί με ολόκληρο το νέο κείμ ενο του καταστατικού.

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α.Ε Κ α τ'α ρ χ ή ν δεν μπ ο ρεί να υ π άρξει Α νώ νυ μη ε τα ιρ ία χω ρ ίς ετα ιρ ικ ό μ ετο χικό κεφ άλαιο. Ε ίνα ι κ α τ'ε ξ ο χ ή ν κεφ α λαιο υ χική ετα ιρ ία. Γ Γαυτό βασ ική ε ίν α ι η έν ν ο ια του μ ετο χικού κεφ αλαίου και η ύπ αρξή του. Αν το κα τά σ τα τικό δεν έχει ε ιδ ική δ ιά τα ξη για το μ ετο χικό κεφ άλαιό της δεν ε ίν α ι έγκυρ η η σύσ τασ η της Α.Ε. (άρθρο 2 π αρ. 4 του Κ.Ν /2 0). Μ ε τ ο χ ικ ό κ ε φ ά λ α ιο (ή ετα ιρ ικ ό κεφ ά λα ιο) είν α ι το ποσό που γρ ά φ ετα ι στο κα τα σ τα τικό κι α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί στην α ξία των εισ φ ορ ώ ν των μ ετο χώ ν. Στο χρ όνο της ίδρ υ σ ης της Α.Ε. το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο ε ίν α ι ίσο με την α ξία της ετα ιρ ικ ή ς π ερ ιο υ σ ία ς της Α.Ε. Το μ ετο χικό κεφ άλαιο δ ια ιρ ε ίτα ι σε ίσα μ ερ ίδ ια, τ ις μ ε το χ έ ς. Σκοπός της δ ια ιρ έσ εω ς αυτής ε ίν α ι ο σ χη μ α τισ μ ό ς μεγάλου κεφ αλαίου με την σ υ γκέντρ ω σ η π ολλώ ν α π ο τα μ ιευ μ ά τω ν. Ο π α ρ α σ τα τικός τίτλος μέσω του οπ οίου δ η λο ύτα ι η ενοχική σχέση του κεφ αλαιούχου μετό χου έ ν α ν τι του κεφ α λα ίου κ α λείτα ι μ ε το χ ή. Κάθε μετοχή α π ε ικ ο ν ίζει ένα τμήμα του μ ετο χικού κεφ α λαίο υ. Το ά θ ρο ισ μα της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς όλω ν των μετο χώ ν ε ίν α ι ίσο με το μ ετο χικό κεφ άλαιο της α νώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς. Κ α τώ τα το ό ο ιο υ ε τ ο γ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ Α.Ε. Με το άρθρο 38 του Ν /9 2, το κατώ τατο όριο του μετο χικού κεφ αλαίου της α νώ νυμ η ς ε τα ιρ ία ς ο ρ ίσ θ ηκε σε δέκα εκα το μ μ ύ ρ ια ( ) δραχμές, ολο σ χερ ώ ς κατα β λη μ ένο κατά τη σ ύσ ταση α υ τής (άρθρο 8 παρ. 2 Κ.Ν /2 0). Οι υ φ ισ τά μ ενες Α.Ε. που έχουν ετα ιρ ικ ό κεφ άλαιο κα τώ τερο του ορ ιζο μ ένο υ ορίου υ π ο χρ εο ύ ντα ι εντό ς δύο ετώ ν από την έναρξη ισ χύ ος του π αρόντο ς να α υ ξήσ ουν το κεφ ά λα ιό τους μέχρι του ορ ίου αυτού, δ ια φ ο ρ ετικά ανακαλείται η άδεια συστάσεώς τους.

25 Κεφ άλαιο δρχ. ολοσχερώ ς καταβλη μένο, α π α ιτεί ο νόμος (άρθρο 8 παρ. 1 Κ.Ν. 2190/20) και για την α νώ νυμ η ετα ιρ ία που π ροσ φ εύ γει στην κάλυψη αυτού εν όλω ή εν μέρει από το κοινό με δ ημόσια εγγραφ ή. Επ ίσ ης η με δ ημόσια εγγραφ ή σύναψ η ομολο για κού δ ανείο υ επ ιτρ έπ ετα ι μόνο σε ανώ νυμ η ετα ιρ ία που έχει μετο χικό κεφ άλαιο δρχ. ολοσχερώ ς καταβλη μένο υ και για ποσό όχι α νώ τερο του καταβλη μένο υ μετο χικού κεφ αλαίου (άρθρο 8 παρ. 2 Κ.Ν /2 0). Από άλλες δ ια τά ξεις επ ιβ ά λλετα ι, όπως το αρχικό κεφ άλαιο της ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς είν α ι μεγαλύ τερ ο από δρχ. Π.χ. οι π ρ οερχόμενες από μ ετα τρ οπ ή ή συγχώ νευ σ η, κατά τις δ ια τά ξεις του Ν.Δ. 1297/72, α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες π ρ έπ ει να έχουν ελάχισ το μ ετο χικό κεφ άλαιο δρχ. και στην π ερίπ τω σ η εισ φ ορ άς β ιομ η χανικού κλάδου α π α ιτείτα ι μ ετο χικό κεφ άλαιο δρχ. (άρθρα 4 και 7, α ν τίσ το ιχ α, Ν.Δ. 1297/72). Ε π ίσ ης, οι τρ α π εζικές α νώ νυμ ες ε τα ιρ ίες π ρ έπ ει να έχουν μετο χικό κεφ άλαιο του λάχισ το ν τεσ σάρω ν δ ισ εκα το μ μ υ ρ ίω ν ( ). Για τις α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες, που έχουν τις μετοχές τους ε ισ η γμ ένες στο χρ η μ α τισ τή ρ ιο, ο Α.Ν. 148/67 (άρθρο 2) α π α ιτεί μ ετο χικό κεφ άλαιο δ ρχ., το οπ οίο με το άρθρο 12 του Ν. 876/79 αυξήθ ηκε σε δρχ. Ακόμα οι α νώ νυμ ες εμ π ορ ικές εξα γω γικές ε τα ιρ ίες π ρέπ ει να έχουν κατώ τατο μ ετο χικό κεφ άλαιο δρχ. και οι α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες παροχής επ ιχ ειρ η μ α τικο ύ κεφ αλαίου ελάχισ το μ ετο χικό κεφ άλαιο δρχ. Π αράλληλα, α π α γορ εύ ετα ι από το νόμο η μεταβολή του ύψους του μετο χικού κεφ αλαίου, χω ρίς να τηρηθούν ορ ισ μ ένες δ ια δ ικα σ ίες εγκρίσ εω ς και δημο σ ιεύ σ εω ς της μετα βολής. Π.χ. για να α υ ξηθ εί το μ ετο χικό κεφ άλαιο της Α.Ε. χ ρ ειά ζετα ι έγκρισ η του Δ ιο ικη τικο ύ Συμβουλίου ή της Γενικής Συνελεύσ εω ς των μετόχω ν αυτής, τροπ οπ οίησ η του καταστατικού και έγκρ ισ η της επ οπ τεύουσας αρχής, δ ημοσίευσ η της αυξήσ εω ς σ την Ε η μερ ίδα της φ Κ υβερνήσεω ς. Ακόμα πιο γρ α φ ειο κρα τική και αυστηρή ε ίν α ι η δ ια δ ικα σ ία για τη μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου. Με άλλα λόγια, ο νόμ ος ε π ιβ ά λλει τ η ν α ρ χ ή τη ς σ τ α θ ε ρ ό τ η τ α ς το υ μ ε το χ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ._ Τ ο ύ το α π ο β λέπ ει, βασ ικά, στην π ροσ τασ ία των δ α νεισ τώ ν, οι οπ οίοι π ισ το δ ο το ύ ντες την ανώ νυμ η ε τα ιρ ία 26

26 π ρ έπ ει να είν α ι β έβ α ιοι ό τι για την ικανο π ο ίη σ η τω ν α π α ιτή σ εώ ν της μπορούν να π ρ οσ βλέπ ο υ ν σε ένα σ ταθερ ό π οσό (το κεφ άλαιο της ετα ιρ ία ς). Το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο τω ν δρχ. της Α.Ε. κατά τη σύσ τασ ή της, μπορεί να π ρ ο έρ χετα ι από εισ φ ο ρ ές σε χρήμα ή σε είδ ο ς με μόνη επ ιφ ύλα ξη αν η ε τα ιρ ία σ υ σ τή νετα ι με τις δ ια τά ξ ε ις του Ν.Δ /7 2, οπ ότε π ρ έπ ει να α νέρ χ ετα ι σε δρχ. το υ λάχισ το ν. Η λο γισ τική α π εικόνισ η του μ ετο χικού κεφ αλαίου γ ίν ετα ι στο π α θ ητικό και δη στην αρχή αυτού. Ε κφ ρ ά ζετα ι π ά ντο τε σε δραχμές, εκτό ς αν ο νόμ ος επ ιτρ έπ ει ρητά την ανα γραφ ή του σε ξένο ν ό μ ισ μ α. Το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο δεν μπ ο ρεί να μ ειω θ εί π έρα από το κατώ τατο όρ ιο που ο ρ ίζε τα ι στο νόμ ο ( δρχ.) εκτό ς αν η απ όφαση για τη μείω ση π ρ ο β λέπ ει την τα υ τό χρο νη αύξησ η του κεφ α λα ίου, το υ λάχισ το ν μέχρι το π ιο π άνω κατώ τατο όριο Σ υ γκρότη σ η μ ετοχ ικο ύ κ εφ α λα ίο υ. Για να σ υ γκρ ο τη θ εί και για να σ υ γκεντρ ω θ εί το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο της Α.Ε. π ρ έπ ει να γ ίν ει π ρώ τα η κάλυψ η (εγγρ αφ ή τω ν μ ετό χω ν, άρθρο 56 Κ.Ν /2 0) και ύσ τερ α η π ρ α γμ α τοπ οίησ η της καταβολής του μετο χικού κεφ α λα ίου (άρθρο 11 Κ.Ν /2 0). α) Κ ά λυψ η Τ ην υπ οχρέω ση που α να λα μ β ά νει ο μέτο χος να π ρ α γμ α το π ο ιή σ ει την καταβολή της εισ φ ορ ά ς του, την ονο μ ά ζουμε κά λ υ ψ η. Για να σ υ σ τα θ εί Α.Ε., π ρ έπ ει να έχει καλυφ θεί το μ ετο χικό κεφ ά λα ιό της κατά το χρ όνο σ ύ ντα ξης και υπ ογραφ ής του κ α τα σ τα τικού της. Το μ ετο χικό κεφ άλαιο της Α.Ε. μ π ο ρεί να καλυ φ θεί με δύο τρόπ ους, όπως ο ρ ίζε ι η π αρ. 1 του άρθρ ου 8 του Κ.Ν /2 0. Η να α να ληφ θ εί από τα π ρόσ ω π α που α ν α φ έρ ο ντα ι στο κα τα σ τα τικό ως ιδ ρ υ τές, και τα οπ οία π ρ έπ ει να ε ίν α ι το υ λάχισ το ν δύο. Η να α να ληφ θ εί από το κοινό με δ ημόσια εγγραφ ή. Η π ρώ τη π ερίπ τω σ η ε ίν α ι, στη χώ ρα μας, η συνή θη ς.

27 Δ εν ε π ιτ ρ έ π ε τ α ι να ε ισ φ ε ρ θ ε ί το κ ε φ ά λ α ιο α π ό ένα μ ό ν ο π ρ ό σ ω π ο, ενώ 10 κα τα σ τα τικό α να φ έρ ει π ερ ισ σ ότερ ο υς ιδρ υ τές. Η κατά χρόνο μετα γενέσ τερ ο, όμως, συγκέντρ ω σ η όλω ν των μετο χώ ν σε ένα π ρόσω πο δεν α π ο τελεί λόγο λύσεω ς της Α.Ε. Το μ ετο χικό κεφ άλαιο α π ο τελείτα ι μόνο από σ το ιχεία ενερ γητικού που μπορούν να τύχουν χ ρ ηματικής α π ο τιμήσεω ς. Τα σ το ιχ εία αυτά του ενερ γητικού δεν μπ ορεί να π ερ ιλαμβ ά νουν α π α ιτή σ εις που π ροκύ π τουν από ανά ληψ η υ π οχρεώ σεω ς εκτελέσ εω ς εργασ ιώ ν ή παροχής υπ ηρ εσ ιώ ν, β) Κ α τα β ο λ ή Η καταβολή του μετο χικού κεφ αλαίου ε ίνα ι ξεχω ρισ τή από την κάλυψη. Καταβολή σ η μ α ίνει π ραγματοπ οίησ η της καταβολής της εισ φ ορ άς κάθε μετόχου. Η π ραγματοπ οίησ η της καταβολής του μετο χικού κεφ αλαίου π ρ έπ ει να γίν ει μέσα στο π ρώ το δ ίμηνο από τη σύσ τασ ή της, δηλ. από τη δημο σ ίευ σ η του κα τα σ τα τικού της στο Φ.Ε.Κ. Η π ραγματοπ οίησ η της καταβολής β εβ α ιώ νετα ι με ειδ ική σ υ νεδρ ία σ η του Δ ιο ικη τικο ύ Σ υ μβουλίου της Α.Ε. Η καταβολή γίν ετα ι σε χρήμα. Μ πορεί όμως να γίν ει και εισ φ ορ ά σε είδ ο ς. Οι εισ φ ορ ές σε είδ ος μπ ορεί να είν α ι π ο ικίλες και η εξα κρίβω σ η της αξίας αυτώ ν γ ίν ετα ι από ειδ ική τριμελή επ ιτρ οπ ή (άρθρο 9 Κ.Ν /2 0), την οπ οία δ ιο ρ ίζε ι το Υ π ουργείο Εμπ ορίου μετά από αίτηση του ενδια φ ερ ο μ ένου. Ε κτός από την εξα κρίβω σ η της αξίας των εισ φ ορ ώ ν σε είδ ος, π ρ έπ ει να γίν ει δεκτό ότι η επ ιτρ οπ ή έχει δικα ίω μα να α π ο φ ανθ εί και επί της ουσ ία ς των εισ φ ορ ώ ν, δηλαδή, αν κάποιο είδ ος μ π ορεί να απ ο τελέσ ει α ν τικ είμ ε ν ο εισ φ ορ άς. Π ρά γματι, η επ ιτρ οπ ή, εντό ς των ορίω ν της αρ μ οδ ιότητά ς της, είν α ι ενδεχόμενο να α π ο φ ανθ εί ότι κάποιο από τα εισ φ ερ ό μ ενα είδη έχει μ η δενική α ξία και άρα δεν μπ ορεί να α π ο τελέσ ει μέρος του μετο χικού κεφ αλαίου της Α.Ε. Η π ροσ ω π ική ερ γασ ία των μετόχω ν της Α,.Ε. δεν μπορεί να α π ο τελέσ ει α ν τικ είμ ε ν ο εισ φ οράς λόγω του κεφ αλαιουχικού χαρακτήρα της Α.Ε. Δ εν μπορεί λοιπ όν να π άρει μετοχές της Α.Ε. ένας μέτοχος για την ερ γασ ία του. Α υτό επ ιτρ έπ ετα ι σ τις π ρ οσ ω π ικές ετα ιρ ίες. Οχι όμως στην Α.Ε. Ε π ιτρ έπ ετα ι όμως η μερική καταβολή του μετο χικού κεφ αλαίου, γ) Μ ερ ικ ή κ α τα β ο λ ή. 28

28 Στην Α.Ε. ο Νόμος ε π ιτρ έττει τη μ ερική καταβολή του μ ετο χικού κεφ αλαίου (άρθρο 12 Κ.Ν /2 0). Με τον όρο μερική καταβολή ν ο ε ίτα ι ότι ε ίν α ι δ υνα τή η καταβολή από ένα μέρος της αξίας όλω ν των μ ετο χώ ν κάθε μετό χου. Λ.χ. ο Α ' μέτο χος κα λύ π τει (γράφ ετα ι) για χ ίλ ιες μ ετο χές τω ν δρχ. Σύνολο δρχ. Μ π ορ εί συνάμα να σ υ μ φ ω νηθ εί η καταβολή του 1/4 της α ξία ς όλω ν τω ν μ ετο χώ ν που κάλυψ ε δηλ δρχ. Την υπ όλο ιπ η α ξία μπ ο ρεί να κατα β ά λει μέσα στα δέκα επ όμενα χ ρ ό νια. Δ εν μ π ο ρεί όμω ς ο μέτο χος να ζη τή σ ει να του χορ η γή σ ει η Α.Ε. 250 μετο χές που α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί η α ξία τους σ τις δρχ. που π λή ρω σε. Η καταβολή του δόθηκε για το 1/4 της α ξία ς όλω ν των μετο χώ ν που κάλυψ ε. Σ ύννομη μ ερική καταβολή του μ ετο χικού κεφ αλαίου ε ίν α ι, όταν υπ άρχουν οι π ιο κάτω π ρ οϋπ ο θέσ εις: Το κ α τα σ τα τικό π ρ έπ ει να π ρ οβ λέπ ει τη μερική καταβολή. Η τελική - ο λο κληρ ω τική καταβολή του δεν μπ ο ρεί να ε ίν α ι π άνω από 10 χρ όνια. Το ποσό που π ρ έπ ει να κα τα β λη θ εί αμέσω ς με τη σ ύσ ταση της Α.Ε. δεν μπ ο ρεί να ε ίν α ι κατώ τερο του 1/4 της α ξία ς κάθε μετο χής και έτσ ι το ποσό που ο φ ε ίλ ετα ι να μην ε ίν α ι π άνω από τα 3/4 της α ξία ς κάθε μ ετο χής. Μ άλισ τα τ ο ν ίζετα ι ότι το 1/4 της α ξία ς κάθε μετο χής π ρ έπ ει να ε ίν α ι το υ λά χ ισ το ν 100 δρχ. και το σ υ νο λικό ά θ ρο ισ μ α του 1/4 της α ξία ς όλω ν των μετο χώ ν δεν μ π ο ρεί να ε ίν α ι μ ικρ ό τερ ο από δρχ. Κάθε μέτο χος ε ίν α ι υ π εύθ υ νος για την ολική εξό φ λησ η της α ξία ς κάθε μετο χής. Ε κείνος γρ άφ τη κε για τη σ υ νο λική ο νο μ α σ τική α ξία των μετο χώ ν του. Γ Γαυτό οι μετο χές ε ίν α ι ονο μ α σ τικές και ευ θ ύ ν ετα ι ο μέτο χος για την εξό φ λησ ή τους. Αν κάπ ο ιος μέτο χος δεν ε ίν α ι σ υ νεπ ής και δεν π λη ρώ σ ει τη μ ερική καταβολή στην ορ ισ μ ένη π ρ οθ εσ μ ία, τότε ύσ τερ α από ένα τρ ίμ η νο, από την π ρ οθ εσ μ ία που τάχθηκε να κα τα β ά λει τη δόση, οι μ ετο χές του είν α ι α υ το δ ίκα ια ά κυ ρ ες. Η Α.Ε. ε κ δ ίδ ει ν έ ες μετο χές και τις π ω λεί στο χρ η μ α τισ τή ρ ιο. Α υτό π ρ έπ ει να γ ίν ε ι μέσα σ 'έ ν α ν μήνα από τη λήξη του τρ ιμ ή νο υ. 29

29 Η μερική καταβολή αφορά μόνο την καταβολή σε χρήμα. Δεν επ ιτρ έπ ετα ι μερική καταβολή σε είδ ος. Κάθε εισ φ ορ ά σε είδ ος δεν είν α ι δ εχτική τμ ημ α τικής καταβολής, π ρ έπ ει να π ερ ιλη φ θ εί στο τμήμα του μετο χικού κεφ αλαίου που κα τα β ά λλετα ι αμέσω ς. Σε π ερίπ τω σ η μερική ς καταβολής του μετο χικού κεφ αλαίου ο νόμ ος ο ρ ίζει ότι σε κάθε δημοσίευμα π ρ έπ ει να α να φ έρ ει η Α.Ε. το ποσό του μετο χικού κεφ αλαίου που καταβλή θη κε. Τ έλος, δεν επ ιτρ έπ ετα ι αύξησ η μετο χικού κεφ αλαίου π ρ ιν γίν ει η π ρόσ κληση, για να κα τα β λη θεί και η τελευ τα ία ο φ ειλόμ ενη δόση Α ύσ ησ η του υ ετο ν ικο ύ κεφ αλα ίο υ xnc Α.Ε Λ ό ν ο ι α υ ξ ή σ εω ε το υ υ ε τ ο χ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ. Α ύξηση του μετο χικού κεφ αλαίου της Α.Ε. μπορεί να γ ίν ει για πολλούς λόγο υς, όπως; α )'Ό τ α ν δ εν έ χ ει ε π ά ρ κ εια κ ε φ α λ α ίο υ : Στην π ερίπ τω σ η αυτή η ετα ιρ ία θα ανα ζη τή σ ει τα α να γκα ιο ύ ντα κεφ άλαια, είτε στο δ α νεισ μ ό, είτε στην αύξησ η του Ιδιου κεφ αλαίου της. β) Ό τ α ν γ ίν ε τ α ι σ υ ν ε ρ γ α σ ία τη ς Α.Ε. με νέα π ρ ό σ ω π α, φ υσικά ή νομ ικά, τα οπ οία σ υ νεισ φ έρ ο υ ν σε χρήμα ή σε είδ ος κι έτσ ι επ έρ χετα ι αύξηση του μετο χικού κεφ αλαίου. γ) Ό τ α ν η Α.Ε. έ χ ει μ εγά λα έ κ τα κ τα α π ο θ ε μ α τ ικ ά. Τα α π ο θεμ α τικά έχουν κα τ'ε π ιτα γ ή του νόμου ή του καταστατικού ορ ισ μ ένο σκοπό (τα κτικό α π ο θεματικό, δ ιάφορα άλλα α π ο θεμ α τικά ). Τα α π ο θεμ τικά αυτά δεν α επ ιτρ έπ ο ντα ι να χρ ησ ιμοπ οιη θο ύν για άλλο σκοπό εκτό ς από εκ είν ο ν για τον οπ οίο σ χηματίσ θη καν. Υπ άρχουν όμως και α π ο θεμ α τικά, τα οπ οία σ χη ματίσ θη καν απλώ ς, επ ειδ ή δεν δ ια νεμ ή θη κε στους μετόχους το σύνο λο ή μέρος των π ρ α γματοπ οιηθ έντω ν κερδώ ν μιας ή π ερ ισ σ οτέρ ω ν χρήσ εω ν. Τα απ ο θεματικά αυτά επ ιτρ έπ ετα ι να κεφ α λα ιοπ οιηθ ούν, δηλ. να ενσ ω μ α τω θο ύ ν και τυπ ικά στο λογ/σμό Μ ΕΤΟ ΧΙΚΟ ΚΕΦ ΑΛΑ ΙΟ. Κατά τη δ η μ ιο υ ρ γία του απ ο θεματικού αυτού δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι η π αρακάτω εγγραφ ή (έσ τω κεφ α λα ιοπ οίησ η ποσού κερδώ ν δ ρχ.).

30 88 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ Κέρδη προς διάθεση ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Έκτακτο Αποθεματικό Μεταφορά μέρους των κερδών της χρήσεως σε λογ/σμό σχηματισμού έκτακτου αποθεματικού (ο αναλογών φόρος επί του άνω ποσού έχει αχθεί σε πίστωση υπολογισμού του «54». Κατά την κεφ α λα ιοπ οίησ η του α π ο θεμ α τικού αυ τού, που μ π ο ρεί να γ ίν ει οποτεδήποτε, θα λάβει χώρα η πιο κάτω εγγραφή: 41 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Έκτακτο Αποθεματικό 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καιαβλημένο μειοχ. Κεφάλαιο Κεφαλαιοποίηση έκτακτου αποθεματικού δημιουργήθηκε από αδιανέμητα κέρδη προηγουμένων χρήσεων Μ ετά την κεφ α λα ιοπ οίησ η του άνω α π ο θεμ α τικού θα εκδοθού ν ν έες μετο χές ίσης ο νο μ α σ τική ς α ξία ς, οι οπ οίες θα δ ια νεμ η θ ο ύ ν σ τους μετό χους κατά την α να λογία της σ υ μ μ ετοχής τους στο μ ετο χικό κεφ άλαιο. δ )'Ό τ α ν κ ε φ α λ α ιο π ο ιο ύ ν τ α ι χ ρ έη τη ς ε τ α ιρ ία ς. Π ολλές φ ορές η A Ε. μ π ο ρεί να υ π ερβεί την ορθή σχέση μετα ξύ ιδ ίω ν και ξένω ν κεφ α λαίω ν δηλ. κατα λή γει να β ρ ίσ κετα ι σε ταμεια κή δ υ σ χέρ εια και α δ υ ναμία εξο φ λήσ εω ς τω ν χρ εώ ν της. Σ όλες α υ τές τις π ερ ιπ τώ σ εις επ ιδ ιώ κ ε τα ι ε ξυ γία νσ η της ε τα ιρ ία ς και β ελτίω σ η της ρ ευ σ τό τη τά ς της με την μετα τρ οπ ή τω ν χρ εώ ν της σε μ ετο χ ικό κεφ άλαιο. Α υτό γ ίν ετα ι κατόπ ιν σ ύμφ ω νης γνώ μ ης τω ν δ α ν εισ τώ ν, οι ο π οίοι δ έχ ο ντα ι, όπως σε εξό φ λησ η των α π α ιτή σ εώ ν τους λάβουν ίσης α ξία ς μετο χές της ετα ιρ ία ς, που α ν τισ το ιχ ο ύ ν σε ισόπ οσ η αύξησ η του μετο χικού της κεφ α λα ίου. Κατά την κεφ α λαιο π ο ίη σ η τω ν χρεώ ν της χ ρ εώ νετα ι ο λογα ρ ια σ μ ός Π ΙΣΤΩ Τ Ε Σ και π ισ τώ ν ε τα ι ο λογ/σ μ ό ς Μ ΕΤΟ ΧΙΚΟ Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ. Ε π ειδ ή, όμως είν α ι π ιθ α νό να α π ο φ α σ ισ θ εί η μ ερική κεφ α λα ιοπ οίησ η των ο φ ειλώ ν προς 31

31 ορ ισ μ ένους ή και όλους τους δ α νεισ τές, γ Γαυτό ττρέπ ει να τταρεμβληθεί και ο λογα ριασ μός Μ ΕΤΟ ΧΟ Ι, ττου θα ε μ φ α νίσ ει το ποσό της οφ ειλής προς κάθε δ α νεισ τή, το οπ οίο θα κεφ α λαιο π ο ιη θ εί, ενώ το υπόλοιπ ο της οφ ειλής θα εξα κολο υθ ήσ ει να ε μ φ α ν ίζε τα ι στο λογ/σμό Π ΙΣΤΩ ΤΕΣ. Έ σ τω ότι μια Α.Ε. ο φ είλει στον A δ ρχ,. και στον Β δρχ. και σ υ μ φ ω νείτα ι η κεφ αλαιοπ οίησ η των άνω χρεώ ν κατά ποσοστό 60%. Θα γίνουν οι εξής εγγραφ ές: ΠΙΣΤΩΤΕΣ A X 60% Β X 60% ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι λογ. Καλύψεως κεφ. A μει. X Β μει. X Κάλυψη μετοχών από τον A και μετοχών από τον Β με την κεφαλαιοποίηση μέρους των χρεών της εταιρίας προς αυτούς 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι λογ. Καλύψεως κεφαλ. A μετ.χιοοο Β μετ. X ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καταβλημένο μετοχικό κεφάλ. Αύξηση μετοχ. Κεφαλαίου κατά τα άνω Α ύ ξ η σ η α ε τ ο κ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ Α.Ε. γ ω ο ίς τ ο ο ττ ο π ο ίη σ η το υ κ α τ α σ τ α τ ικ ο ύ. Κατά τους ορ ισμούς του Κ.Ν. 2190/20 (άρθρο 29), η αύξησ η του μετο χικού κεφ αλαίου της Α.Ε. επ ιτρ έπ ετα ι μόνον κατόπ ιν τρ ο π οπ ο ιήσ εω ς του καταστατικού της, που δημοσιεύ ετα ι στο Φ.Ε.Κ. Η απόφ αση για αύξησ η του μετο χικού κεφ αλαίου λαμβάνεται από τη Γενική Σ υνέλευσ η τω ν μετό χω ν και μάλιστα με τις εξα ιρ ε τικ έ ς σ υνθήκες αυξημένη ς απ α ρτίας και π λειο ψ η φ ία ς των άρθρω ν 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2 του Κ.Ν. 2190/20. Εν το ύ το ις, το άρθρο 13 του ίδιου νόμου π ροβλέπ ει δύο π εριπ τώ σ εις αυξήσ εω ς του μ ετο χικού κεφ αλαίου, με απόφαση του Δ ιο ικη τικο ύ Συμβουλίου η μία και της Γενικής 32

32 Συνελεύσ εω ς η δ εύ τερ η, χω ρ ίς τροττοπ οίησ η του κα τα σ τα τικού. Οι ττεριπ τώ σ εις αυτές ε ίν α ι: α) Η π ροβλεπ όμενη από την π αράγραφ ο 1 του ά ρθρου 13 του Κ.Ν. 2190/20. Σύμφ ω να με τη δ ιά τα ξη αυτή, στο Κ α τα σ τα τικό ή με απ όφαση της Γεν. Σ υ νελεύσ εω ς, ε ίν α ι δ υνα τό να ορ ισ θ εί ότι κατά τη δ ιά ρ κεια της π ρώ της π ε ν τα ετία ς από τη σύσ τασ η της ε τα ιρ ία ς ή μέσα σε π έν τε έτη από τη σ χετική απόφαση της Γεν. Σ υ νελεύσ εω ς, το Δ ιο ικ η τ ικ ό Σ υ μ β ο ύ λ ιο έ χ ε ι δ ικ α ίω μ α, με απόφασή του που λ α μ β ά νετα ι με π λειο ψ η φ ία των 2/3 του σ υνό λου τω ν μελώ ν του, να α υ ξ ά ν ε ι τ ο μ ε τ ο χ ικ ό κ ε φ ά λ α ιο με έ κ δ ο σ η ν έ ω ν μ ε το χ ώ ν. Το ποσό των αυ ξήσ εω ν δεν μπ ο ρεί να υ π ερ β εί το ποσό του μ ετο χικού κεφ αλαίου που έχει ήδη κατα β λη θεί αρ χικά ή του μ ετο χικού κεφ αλαίου που έχει κα τα β λη θ εί κατά την η μ ερ ομ η νία λήψ εω ς της σ χετική ς απ οφ άσεω ς από την Γεν. Σ υ νέλευσ η. Η α νω τέρω ε ξο υ σ ία του Δ. Συμβουλίο υ μπ ο ρεί να α ν α ν εώ ν ετα ι από την Γεν. Σ υ νέλευσ η για χρ ο νικό δ ιά σ τημ α που δεν υ π ερ β α ίνει τα π έ ν τε έτη για κάθε α να νέω σ η. Η π ώ ληση τω ν μ ετο χώ ν μπ ο ρεί να γ ίν ει σε τιμή π άνω από το ά ρ τιο, π οτέ κάτω από το ά ρ τιο. Η Α.Ε. δεν μ π ο ρεί να υ π οχρεώ σ ει τους π α λιο ύς μετό χους της να αγο ρά σ ουν τις νέες μ ετο χές. Δ ίν ε ι όμω ς το δ ικα ίω μ α π ρ οτίμησ ης (άρθρο 13 παρ. 5 Κ.Ν /2 0). Αν οι μ έτο χοι δεν α σ κήσ ο υ ν το δ ικα ίω μ α π ρ οτίμ ησ ής τους α νά λογα με τη σ υ μμετοχή τους στο μ ετο χικό κεφ ά λα ιο, τότε η Α.Ε. π ω λεί τις ν έ ες μ ετο χές σε νέους μετό χους. ΓΓαυτό το Δ ιο ικ η τικ ό Συμβούλιο τάσσει μια ο ρ ισ μ ένη π ρ οθ εσ μία, για να ασ κήσ ο υ ν το δ ικα ίω μ α π ρ οτίμ ησ ης. Αυτή π ρ έπ ει να είν α ι του λάχισ το ν ένας μή νας. Αν δεν έρ θ ο υ ν, π ω λεί τις ν έ ες μ ετο χές σε νέο υ ς μετόχους. Ε π ιπ λέο ν το Δ ιο ικ η τικ ό Συμβούλιο με απόφασή του μπ ο ρεί να α υ ξή σ ει το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο ε κδίδ ο ντα ς ο μ ολο για κό δ ά νειο με τ η ν έ κ δ ο σ η ο μ ο λ ο γ ιώ ν μ ε τα τρ έ ψ ιμ ω ν σ ε μ ε το χ έ ς, για ποσό που δεν μπ ο ρεί να υ π ερ β εί το μισό του κατα β λη μ ένο υ μ ετο χικού κεφ α λα ίου. β) Η π ρο β λεπ όμενη από την π αράγρα φ ο 2 του ά ρθρου 13 του Κ.Ν. 2190/20. Σύμφ ω να μ 'α υ τ ή ν, το κ α τα σ τα τικό μπ ο ρεί να ο ρ ίζει, ότι η Γενική Σ υ νέλευσ η των μετό χω ν θα έχει το δ ικα ίω μ α, όπ ω ς με απ όφασή της, που π α ίρ ν ετα ι κατά τις δ ια τά ξεις του άρθρου 31 παρ. 1 Κ.Ν /2 0 (κατά απ ό λυ τη π λειο ψ η φ ία των εκπ ρ ο σ ω π ουμένω ν στη Γεν. Σ υ νέλευσ η ψ ήφω ν), α υ ξά ν ει εν ό λ ω ή εν μ έ ρ ε ι το ετα ιρ ικ ό κεφ ά λα ιο μ έ χ ρ ι το τ ε τ ρ α π λ ά σ ιο το υ α ρ χ ικ ά κ α τ α β λ η μ έ ν ο υ κ ε φ α λ α ίο υ ή μ έ χ ρ ι το δ ιπ λ ά σ ιο α π ό τη σ χ ε τ ικ ή τ ρ ο π ο π ο ίη σ η το υ κ α τ α σ τ α τ ικ ο ύ. Αν το αρ χικό κεφ άλαιο ε ίν α ι δ ρχ., τότε η Γ ενική Συνέλευσ η μπ ο ρεί να το α υ ξή σ ει με απ όφασή της, κατά τα άνω, μέχρι του ποσού των δρχ. Αν το α ρ χικό κεφ άλαιο είχ ε α υ ξη θ εί στο μ ετα ξύ, με τρο π οπ ο ίησ η του κα τα σ τα τικού, στο ποσό τω ν δρχ. τότε η Γενική Σ υ νέλευσ η μ π ο ρεί να το α υ ξή σ ει μέχρι το δ ιπ λάσιο, δηλαδή μέχρι δρχ

33 Οι α νω τέρω π ερ ιπ τώ σ εις αυξήσ εω ς του μ ετο χικού κεφ αλαίου ε ίνα ι λιγότερ ο γ ρ α φ ειο κρατικές. Π άντω ς και στις δύο π ερ ιπ τώ σ εις αυτές υπ οβάλλεται το π ρ α κτικό συνεο ριάσεω ς του Δ. Συμβουλίου ή της Γενικής Συνελεύσ εω ς στην αρ μόδ ια νομ α ρ χία για να γίν ει η σ χετική καταχώ ρηση στο μητρώ ο ανω νύμ ω ν εταιριών και μέσω αυτής η δημοσίευση της σχετικής ανακοινώσεως στο Φ.Ε.Κ ΑύΣηση σε σετοητά και σε είδος. Η αύξηση του μετο χικού κεφ αλαίου της Α.Ε. μ π ορεί να γ ίν ει με μ ετρ ητά ή με εισ φ ορ ές σε είδ ος. αιαύξηση μετοχικού κεφαλαίου Α.Ε. με μετρητά. Ό ταν γίν ετα ι αύξηση του μετο χικού κεφ αλαίου της ε τα ιρ ία ς με μετρ ητά, οι λ ο γισ τικές εγγραφ ές που α π εικονίζο υ ν αυτήν είν α ι όμ οιες με ε κ είν ε ς της καλύψ εω ς και καταβολής του αρ χικού κεφ αλαίου. Κ ατάθεσ η μ ετρητώ ν στο ταμείο της ετα ιρ ία ς για μ ελλοντική αύξησ η του μετοχ ικο ύ κεφ α λα ίο υ. Ό ταν γίν ετα ι κατάθεσ η μετρ ητώ ν στο ταμείο της ετα ιρ ία ς για αύξησ η του κεφαλαίου της σε μεταγενέστερο χρόνο θα γίνει η εξής εγγραφή: 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Ταμείο ΠΟΣΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΕΝΑ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Καταθέσεις μετόχων Μετοχές Α' Μέτοϊοε Β' Καταβολή μετρητών από τους άνω μετόχους στο ταμείο της εταιρίας για μελλοντική αύξηση κεφαλαίου Ό ταν υ λοπ ο ιηθ εί η αύξηση με απόφαση της Γεν. Συνέλευσ ης ή του Διοικητικού Συμβουλίου, θα ακολουθήσει η εγγραφή: 43 ΠΟΣΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΕΝΑ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Καταθέσεις μετόχων Μέτοχος Α' Μέτοχος Β' ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καταβλημένο μετοχικό κεφάλ. Αύξηση μετοχ Κεφαλαίου σύμφωνα με την απόφαση

34 Β) Αύληση u c t o» ik o u κ «αλαίου Α.Ε. ue eiagooic σε ei6oc. Ό τα ν γ ίν ετα ι αύξηστι μετο χ. Κ εφ αλαίο υ της ε τα ιρ ία ς με εισ φ ο ρ ές σε είδ ος, ττρ οη γείται π ά ντο τε η εκτίμ η σ η τω ν ε ισ φ ερ ο μ ένω ν από την επ ιτρ ο π ή που π ρ οβλέπ ει το άρθρο 9 του Κ,Ν / Μ ΕΙΩ ΣΗ Μ ΕΤΟ Χ ΙΚ Ο Υ Κ ΕΦ Α ΛΑ ΙΟ Υ Α.Ε. Α ν τίθ ε τα π ρος την αύξησ η ή μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου είν α ι δ είγμα κακής π ο ρείας των ο ικο νομ ικώ ν της ετα ιρ ία ς συνή θω ς. Ά ρ α η μείω σ η μ ετο χικού κεφ αλαίου ε ίν α ι σο βαρότερ η από την αύξησ η για τί θ ίγ ει τα σ υ μ φ έρο ντα των τρ ίτω ν όπ ω ς π.χ. δ α νεισ τώ ν της. Π άντω ς α π α ιτε ίτα ι τρο π οπ ο ίησ η του κ α τα σ τα τικού. Η απ όφαση της Γενικής Σ υ νέλευσ ης, π ρ έπ ει να σ υ νο δ εύ ετα ι και από έκθεση Ο ρκω τού Λ ο γισ τή σ χ ετικά με την ικ α ν ό τη τα της Α.Ε. να ικα νο π ο ιή σ ει τους δ α νεισ τές της. Τ ην α π ο κλεισ τική α ρ μ ο δ ιό τη τα για τη μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου την έχει η Γ ενική Σ υ νέλευσ η (άρθρο 34 π αρ. 1, Ν /2 0). Η Α.Ε. π ρ ο β α ίν ει σε μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου της ε ίτε εκουσίω ς είτε υ π οχρ εω τικώ ς από τον νόμ ο. Ε κ ο υ σ ίω ς θα π ρ οβ εί στη μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου η α νώ νυμ η ετα ιρ ία : α)ό τα ν αυτό ε ίν α ι δ υσ α νά λο γα μεγάλο σε σχέση με τις ανά γκες της και έτσ ι κατα λή γει να υ π άρχει α ν τιο ικ ο ν ο μ ικ ή δέσ μευσ η κεφ αλαίου. β)για απ όσβεση ζη μ ιώ ν, ιδίω ς όταν αυτές σ ω ρ εύοντα ι για π ολλά χ ρ ό νια. Κι άλλο ι λό γο ι, λιγότερ ο σ υ ν η θ ισ μ έ ν ο ι, μπ ορούν να οδ η γήσ ο υ ν στη μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Ο π ω ς ανα φ έρ α μ ε και π ιο π άνω, ο νόμ ος α π α ιτεί, η απ όφαση για την υ λοπ οίησ η της μείω σ η ς, π ρ έπ ει να π α ρ θεί από τη Γενική Σ υ νέλευσ η (άρθ ρα 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2 Κ.Ν /2 0). Σύμφ ω να με όσα ανα φ έρ α μ ε ως εδώ μείω ση μ ετο χικού κεφ αλαίου Α.Ε. νο ε ίτα ι όταν οι ζη μ ίες δεν έχουν ξεπ ερ ά σ ει τα όρ ια που θέτει ο νόμ ος. Γ ια τί το άρθρο 47 Κ.Ν /20 ο ρ ίζει πω ς σε π ερίπ τω σ η που το σύνο λο των ιδίω ν κεφ αλαίω ν της ε τα ιρ ία ς, όπως π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ν τα ι στο υ π όδ ειγμ α ισ ο λογισ μ ο ύ που π ρ οβ λέπ ετα ι από το άρθρο 42γ, γ ίν ει κατώ τερο από το μισό (%) του μετο χικού κεφ αλαίου, το δ ιο ικ η τικ ό σ υ μ β ο ύλιο υ π οχρ εούτα ι να σ υ γκαλέσ ει τη γενική σ υ νέλευ σ η, μέσα σε π ρ οθ εσ μ ία έ ξι μηνώ ν από τη λήξη της αποφασίσει αν θα λυθεί η εταιρία ή θα υιοθετηθεί άλλο μέτρο. χρ ήσ εω ς, για να Υ π ο χ ρ ε ω τικ ώ ς π ρ ο β α ίν ε ι η ε τα ιρ ία στη μείω σ η του μ ετο χικού της κεφ αλαίου επ ί τμ ημ α τικής καταβολής αυ τού, όταν α π έτυχε η εκπ οίη σ η των μετοχώ ν που δεν έχουν α π ο π λη ρω θεί. Α υτό π ρ οβ λέπ ει η π αράγρ αφ ος 2ε του άρθρου 12 του Κ.Ν /2 0. Η σύγκλη σ η της γ ε νική ς σ υ νελεύ σ εω ς των μ ετό χω ν, που θα α π ο φ α σ ίσ ει για τη μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου ακο λουθεί τη δ ια δ ικα σ ία που ισ χύει γενικώ ς. 35

35 Η μείω ση του κεφ αλαίου σ υ νισ τά τροπ οπ οίησ η του κα τα σ τα τικού και συνεπ ώ ς π ρ έπ ει να εγ κ ρ ιθ ε ί από τον Νομάρχη της έδρας της ε τα ιρ ία ς, η δε απόφαση αυτή μαζί με τα τρ ο π οπ ο ιούμενα άρθρα του κατα σ τα τικού να δ η μ ο σ ιευ θ εί στην Ε φ η μερ ίδα της Κ υβερνή σεω ς (άρθρο 4 παρ. 3 Κ.Ν /2 0). Το μετο χικό κεφ άλαιο δεν μπ ορεί να μ ειω θεί πέρα από το κατώ τατο όριο που ο ρ ίζετα ι σ την π αράγραφ ο 2 του άρθρου 8 του Κ.Ν. 2190/20 (σήμερα δ ρχ.), εκτό ς αν η απόφ αση για τη μείω ση π ρ οβλέπ ει την ταυτό χρο νη αύξηση του κεφ αλαίου το υ λά χισ τον μέχρι το π ιο π άνω κατώ τατο όριο (π αράγρα φος 7 άρθρου 8 Κ.Ν. 2190/20) Τοόττοι υειώ σ εω ς κεφ αλα ίο υ Οι τρόπ οι με τους οπ οίους μπορεί να επ έλθει η μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου είν α ι: α) Με μείω ση της ο νο μ α σ τική ς αξίας (όχι π άντω ς κάτω του νόμ ιμ ο υ ορίου των 100 δρχ.) όλω ν των μετο χώ ν. Συνεπ ώ ς ο τρόπος αυτός δεν μπ ο ρεί να εφ α ρμ ο σ θ εί, όταν η ονο μ α σ τική αξία της μετοχής ε ίν α ι ακριβώ ς 100 δρχ. β) Με μείω ση του αριθμού των μετο χώ ν. Και σ τις δύο π ερ ιπ τώ σ εις δεν επ ιτρ έπ ετα ι το μ ετο χικό κεφ άλαιο να μ ειω θεί κάτω από το ποσό των δρχ γ) Με εξα γορ ά μετοχώ ν και ακύρω ση ανα λόγου αριθμού μετοχώ ν (άρθρο 16 παρ. 2 Κ.Ν /2 0) Λ ο ν ισ τικ έε t v v o a c ic επ ί ρειώ σ εω ς κεφ αλα ίο υ. Στην π αράγραφ ο αυτή καταχω ρο ύνται οι λο γισ τικές εγγραφ ές σ τις βασικές π ερ ιπ τώ σ εις μειώ σεω ς του μετο χικού κεφ αλαίου. α) Μ είω ση κεφ αλαίου, όταν ε ίν α ι δυσ αναλόγω ς μεγάλο προε τ κ α νά νκεε τηο ε τα ιο ία ε. 'Ό τα ν το μετο χικό κεφ άλαιο κ ρ ίνετα ι ότι ε ίνα ι σε ύψος υ π ερβολικό α νά λογα με τις ε ρ γασ ίες της Α.Ε. π ρ α γματοπ οιείτα ι η μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου ή αλλιώ ς η π ραγματική μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου. Ενα μέρος από τα μέσα δράσης της Α.Ε. α ρ γεί και μένει α να ξιο π οίη το. Π ερ ισ σ εύ ει το μ ετο χικό κεφ άλαιο. ΓΓαυτό α π ο φ ασίζεται να επ ισ τρα φ εί στους μετό χους. Δ ια ν έ μ ε τα ι στους μετόχους της Α.Ε. Ό ταν η μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου γ ίν ετα ι με μείω ση της ο νομασ τική ς αξίας της μετοχής ή του αριθμού των μετο χώ ν, θα γίνουν οι εξής εγγραφ ές: Εστω Α.Ε. με μετο χικό κεφ άλαιο δρχ. που το μ ειώ νει στο ήμισ υ με ένα από τους άνω δύο τρόπους. Η πρώτη εγγραφ ή θα π ρ έπ ει να δ είξ ει τη μείω ση που απ οφ άσισ ε η γενική σ υ νέλευσ η και την υποχρέω ση της ε τα ιρ ία ς να ε π ισ τρ έφ ει στους μετόχους το ήμισυ της αξίας των μετο χώ ν που κα τέχουν. Η

36 δ εύτερ η εγγραφ ή θα γ ίν ε ι όταν η ε τα ιρ ία ι κατα β ά λει σ τους μετό χους τα ανα λογούντα ποσά. 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καταβλημένο μετοχ. Κεφάλαιο 53 ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι - Αξία μετοχών προς απόδοση λόγω μειώσεως κεφαλαίου (Ακολουθούν οι τριτοβάθμιοι αναλυτικά κατά μετόχων λογ/σμοι) Αποφασισθείσα από τη γεν, συνέλευση μείωση του μετοχ. Κεφαλαίου κατά το ήμισυ με ανάλογη μείωση του αριθμού των μετοχών (έ της ονομαστικής αξίας όλων των μετοχών) X 1000 Να σ η μ ειω θ εί ότι εάν η μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου γ ίν ει με ελά ττω σ η του αριθμού των μ ετο χώ ν, αυτή π ρ έπ ει να ε ίν α ι ανά λογη για όλους τους μ ετό χους. 53 ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι - Αξία μετοχών προς απόδοση λόγω μειώσεως κεφαλαίου 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Ταμείο Καταβολή στους μετόχους του ποσού της αποφασισθείσας μειώσεως ίου μετοχικού κεφαλαίου μετ. X Εάν η καταβολή του ποσού της μειώ σ εω ς γ ίν ει τμ ημ α τικά, η άνω εγγραφ ή θα επ α ναλη φ θ εί τόσ ες φ ορές, όσες και οι τμ η μ α τικές καταβολές, β) Μ είω σ η κ ε φ α λ α ίο υ ν ια να α π ο σ Β εσ θ ο ύ ν ο ι ΐη α ίε ε. Συνήθω ς έχουμε μείω ση όταν η Α.Ε. σε σ ειρά χρ όνω ν και ετα ιρ ικ ώ ν χρ ήσεω ν π α ρ ο υ σ ιά ζει ζη μ ίες χρ ήσης ή δεν π α ρ ο υ σ ιά ζει κέρδη ή δεν δ είχ ν ε ι καμία ελπ ίδα για κέρδη. Ό τα ν ε ξα ιτία ς των ζη μ ιώ ν μ ειώ θη κε η ετα ιρ ικ ή π ερ ιο υ σ ία και ο ισ ο λογισ μ ό ς θα π α ρ ο υ σ ιά ζει έλλειμ μ α για π ολλά χ ρ ό ν ια με α π ο τέλεσ μα να μη δ ια ν έμ ο ν τα ι μ ερίσ μ ατα. Π έφ τει η αξία των μετοχώ ν της Α.Ε. Για να γ ίν ε ι δ υνα τή η δ ια νομή κερδώ ν μερ ίσ μ α το ς, μ ειώ νει το μ ετο χικό κεφ άλαιο. Κι αμέσω ς α π ο φ α σ ίζει αύξησ ή του. Έ τ σ ι, α ρ χ ίζει η ζή τη ση για νέες μετο χές της που φ έρ νο υν νέο χρήμα σ την Α.Ε. Α υτή ε ίν α ι ονο μ α σ τική μείω ση που κα λύ π τει σ υνήθω ς ζη μ ίες. Ό τα ν δηλαδή η Α.Ε. έχει π ο λλές ζη μ ίες, η ετα ιρ ικ ή π ερ ιο υ σ ία χά νει την α ξία της και επ έρ χετα ι έτσ ι μείω ση μ ετο χικού κεφ α λα ίου. Μ ειώ νει λοιπ ό ν την ο νο μ α σ τική α ξία των μετο χώ ν και π ρ οσ α ρ μ ό ζει το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο στην α ξία της π ερ ιο υ σ ία ς της. Α υτό γ ίν ετα ι είτε με τη μείω ση της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς των μ ετο χώ ν, χω ρ ίς να π λη ρ ώ νει τίπ οτα σε κανένα, είτε με τη σ υ νένω σ η των μετο χώ ν.

37 Έ σ τω Α.Ε. με μ ετο χικό κεφ άλαιο δρχ. έχει αω ρ ευ μ ενες δρχ. Αυτό της δ η μ ιουρ γεί π ρ οβλήματα εμ φ α νίσ εω ς ζη μ ίες ισ ο λογισ μ ο ύ, δ α νειο ληψ ία ς, π ροσ ελκύ σ εω ς κεφ αλαίου κ.α. Προς εξο υ δετέρ ω σ η των μ ειο νεκτη μ ά τω ν αυ τώ ν, η Γενική Σ υνέλευσ η των μετό χω ν α π ο φ α σ ίζει μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου κατά το ποσό των ζη μ ιώ ν. Θα γίνουν οι εξής εγγραφ ές: 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Καταβλημένο μετοχικό κεφάλαιο ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι - Αξία μετοχών του προς απόδοση λόγω μειώσεως κεφαλαίου Μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας κατά , όπως αποφασιστηκε στη Γεν. Συνέλευση... Με την εγγραφ ή αυτή α π ε ικ ο ν ίζετα ι η α π ο φ ασισ θείσ α μείω ση του κεφ αλαίου και π ισ τώ νο ντα ι οι λογα ρια σ μ οί των δ ια φόρω ν μετό χω ν, έκαστος με την α να λογία του στο ποσό της μειώ σεω ς. Α κο λουθεί η εγγραφ ή χρ εώ σεω ς των ιδίω ν λογα ριασ μώ ν με π ίστω σ η α ντίσ το ιχ α του λογα ριασμού ζη μ ία ς, και κ λ είνο υ ν αυτοί. 53 ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ Μέτοχοι - Αξία μετοχών του προς απόδοση λόγω μειώσεως κεφαλαίου 88 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ Ζημίες προηγούμενων χρήσεων Μεταφορά της ζημίας στους λογαριασμούς των μετόχων Τ ώ ρα έχουν εξισ ω θ εί τόσο ο λογα ριασ μός Ζ Η Μ ΙΕΣ, όσο και ο λογα ρια σ μ ός Μ ΕΤΟ ΧΟ Ι, ο δε Λογ/σ μός Μ ΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦ ΑΛΑ ΙΟ εμ φ α ν ίζετα ι με το νέο π ισ τω τικό υπόλοιπ ο, που δ είχ νει το μειω μένο ύψος του. Εφόσον έχει εξισ ω θ εί και εξα φ α νισ θ εί ο λογα ριασ μός ΖΗ Μ ΙΕ Σ, η ετα ιρ ία (στην π ερίπ τω σ η που έχει κέρδη) μπορεί να π ρ οβεί π λέον σε δ ια νομ ή μερίσ μ ατο ς. Ε π ίσης, τώρα μπ ορεί να π ρ οσ ελκύ σ ει κεφ α λα ιούχο υς και να π ρ οβεί σε αύξηση του μετοχικού κεφ αλαίου. Τ έλος, εκτός από τη μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου μπ ο ρεί να γ ίν ε ι και διά θεση τακτικο ύ κι έκτα κτου α π ο θεματικού. Το τα κτικό α π ο θεμ α τικό αυτό το σκοπό έχει: Να καλύψ ει τις ζη μ ίες χρήσης. Έ τσ ι δεν μ ειώ νει η Α.Ε. το μ ετο χικό κεφ άλαιο ΑττόσΡεση υ ετο ν ικο ύ κεα>αλαίοι

38 Α π όσβεση μ ετο χικού κεφ αλαίου κ α λείτα ι η απ όδοση στους μετόχους μέρους ή ολό κληρ ης της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς των μετο χώ ν, που γ ίν ετα ι με διά θεση καθαρώ ν κερδώ ν ή με ανά λω σ η του ειδ ικ ά για το σκοπό αυτό σ χη μ α τισ θ έντο ς απ ο θ εμ α τικού. Η α π όσβεση του μ ετο χικού κεφ αλαίου ε ίν α ι δ ια φ ο ρ ετική από τη μείω ση του μ ετο χικού κεφ α λα ίου. Π ρέπ ει π άντω ς να την π ρ οβ λέπ ει το κα τα σ τα τικό της Α.Ε. Με την απ όσβεση του μ ετο χικού κεφ αλαίου έχουμε μείω ση της π ερ ιο υ σ ία ς της ε τα ιρ ία ς, αλλά όχι και του μετο χικού κεφ α λα ίου. Α ν τίθ ε τα με τη μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου έχουμε μείω ση τόσο της π ερ ιο υ σ ία ς όσο και του κεφ αλαίου της Α.Ε. Η απ όσβεση μετο χικού κεφ αλαίου εμ φ α ν ίζετα ι σ τον Ισ ολο γισ μ ό στο λογα ρια σ μ ό «Μ ετο χικό κεφ ά λα ιο που α π ο σ β έσ τηκε». Η απ όσβεση όπως α να φ έρ α μ ε και π αραπ ά νω γίν ετα ι με την καταβολή στους μετό χους της ε τα ιρ ία ς του σ υ νό λου ή μέρους της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς των μετο χώ ν τους. Οι μ έτο χοι, των οπ οίω ν οι μ ετο χές έχουν απ ο σ β εσ θ εί δ ια τη ρ ο ύν τα δ ικα ιώ μ α τά τους π λην εκ είν ω ν της επ ισ τρ ο φ ή ς της εισ φ ορ ά ς τους και της λήψ εω ς του π ρώ του μ ερ ίσ μ α το ς. Αρα ε ξα κολο υθ ούν να ε ίν α ι μ έτο χοι με π ερ ιο ρ ισ μ ένα δ ικα ιώ μ α τα. Για το λόγο αυτό ε π ικράτη σ ε να επ ισ τρ έφ ο υ ν τις μετο χές που α π ο σ β έσ θ ηκα ν, οι οπ οίες α κυ ρ ώ νοντα ι και να π α ίρ νουν ισ ά ρ ιθ μ ες μ ε το χ έ ς ε π ικ α ρ π ία ς. Ό ταν η απ όσβεση γ ίν ετα ι εφ άπ αξ δεν ε ίν α ι α π α ρ α ίτητη η έκδοση μετο χώ ν επ ικα ρ π ία ς, αλλά α ρ κεί η κατάλληλη σ φ ρ άγισ η τω ν π α λα ιώ ν μετο χώ ν. Η α π όσβεση λοιπ ό ν του μ ετο χικού κεφ αλαίου μας δ είχ ν ε ι την καλή π ο ρ εία των εργα σ ιώ ν της Α.Ε. Τρόποι αποσβέσεωο κεφαλαίου. Στην πράξη έχουν κα θ ιερ ω θ εί τρ εις τρόπ οι απ ο σ βέσ εω ς μ ετο χικού κεφ αλαίου, οι οπ οίοι ε ίν α ι: Α) Ε π ισ τρ οφ ή σ τους μετό χους ολό κληρ ης της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς τω ν μ ετο χώ ν. Μ π ορεί να γ ίν ει με δύο τρόπ ους; => Για ορ ισ μ ένο αρ ιθμό μετο χώ ν κάθε χρ όνο, που ο ρ ίζο ν τα ι με κλήρ ω σ η. Για το σκοπό αυτό δ ια τίθ ε τα ι α νά λογο μέρος από τα κέρδη της ετα ιρ ία ς. Τα κέρδη που χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι μπ ο ρεί να ε ίν α ι της ίδ ια ς χρήσεω ς ή π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν, που δεν έχουν δ ια ν εμ η θ ε ί και μ ετα φ έρ ο ντα ι από χρήση σε χρήση στον ισ ο λογισ μ ό. Εδώ, χ ρ εώ νετα ι ο λογα ρ ια σ μ ός «ΚΕΡΔΗ». Με σ νη υ α τισ υ ό ειδ ικού α π ο θ ε υ α τικ ο ύ. που π ρ ο ο ρ ίζετα ι να χρ η σ ιμ ο π ο ιη θ εί για την απ όσβεση ολόκληρ ου του μ ετο χικού κεφ αλαίου εφ άπ αξ. Αυτό, φ υ σ ικά, θα γ ίν ει, όταν το απ ο θ εμ α τικό φ θά σει το ύψος του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Εδώ χ ρ εώ νετα ι ο λο γα ρ ια σ μ ό ς του «Ε ΙΔ ΙΚ Ο Ύ ΓΙΑ ΑΠ Ο ΣΒΕΣΗ Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ Υ. ΑΠ Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Ο Υ Β ί Επ ισ τρ οφ ή σε όλο υε touc υ ετό νουε. κάθε φ οοά, ενόε υ έο ουε τηε ο νο υ α σ τικήε α ίαο των υ ε τ ο ϊώ ν touc. α νά λονα με τα δ ια θ έσ ιμ α κέρδη. Π Α π όσβ εση κεφ αλαίου υε ε ανοοά υετο γώ ν. Κατά τον τρόπο αυτό η ετα ιρ ία α γο ρ ά ζει μ ετο χές της ε ίτε στο χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο ε ίτε α λλιώ ς. Η εξα γορ ά π ρ έπ ει να

39 π ρ οβ λέπ ετα ι από το κατα σ τα τικό. Ο τρόπος αυτός ε ίν α ι π ρ οσ φ ιλή ς σ τις ετα ιρ ίες, γ ια τί αφ ενός οι ε ξα γοραζό μ ενες μετο χές δεν α ν τικ α θ ισ το ύ ν τα ι από μετο χές επ ικαρπ ία ς και αφ ετέρ ου για τί η εξα γορ ά γ ίν ετα ι σε τιμή κατώ τερη από την ονομαστική και έτσι η εταιρία πραγματοποιεί κέρδη.

40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΤΟΧΕΣ 4.1 Γ ε ν ικ ά Ο π α ρ α σ τα τικός τίτλος μέσω του οπ οίου δ ηλο ύται η ενοχική σχέση του κεφ αλαιούχο υ μετόχου έ ν α ν τι του κεφ αλαίου κα λείτα ι μ ε το χ ή. Ο ετα ιρ ικ ό ς δεσ μός του μετόχου π ρος την Α.Ε. εκφ ρ ά ζετα ι με τη μετο χή. Η κτήση της μετο χής π ρ οσ δίδει στον κομ ισ τή την ιδ ιό τη τα του μετό χου, από την οπ οία απ ο ρρ έουν τα έ ν α ν τι της ε τα ιρ ία ς δ ικα ιώ μ α τα αυτού. Τα δ ικα ιώ μ α τα του μετόχου κ α το νο μ ά ζο ντα ι ρητά στο νόμ ο και ε ίν α ι: Α νά λογη σ υ μμετοχή στα καθαρά κέρδη της ετα ιρ ία ς. Α νά λογη σ υ μμετοχή στη δ ια νομ ή της ετα ιρ ικ ή ς π ερ ιο υ σ ία ς που α π ο μ ένει μετά τη λύση και εκκα θά ρισ η της ε τα ιρ ία ς. Συμμετοχή στη δ ιο ίκησ η της ετα ιρ ία ς με το δ ικα ίω μ α ψήφου στη γ ενική σ υ νέλευ σ η, ε ίτε με την άσκηση των δ ικα ιω μ ά τω ν της μ ειοψ η φ ία ς. Έ τσ ι, λοιπ ό ν, ο μέτο χος της Α.Ε. έχει α π α ιτή σ εις κατά της ε τα ιρ ία ς εν τε λ ώ ς αβ έβ α ιες, ε ξα ρ τώ μ ενες από την ύπ αρξη κερδώ ν ή υπ ολο ίπ ου π ερ ιο υ σ ία ς προς δ ια νομ ή. Σ υνεπ ώ ς δεν μ π ο ρεί να χ α ρ α κτη ρ ισ θ εί ως δ α νεισ τή ς και να ζη τή σ ει επ ισ τρο φ ή της εισ φ ορ άς του. Οι μετο χές ε ίν α ι αξιό γρ α φ α που μ ε τα β ιβ ά ζο ντα ι εύκο λα. Ο ν ο υ α σ τ ικ ή α ξ ία της μετο χής κα λείτα ι η α να γρ α φ ό μ ενη σ τον τίτλ ο και π ρ οκύ π τει από τη δ ια ίρ εσ η του σ υνό λου του ο νο μ α σ τικο ύ μετο χικού κεφ αλαίου με το σ υ νο λικό αρ ιθμ ό των μ ετο χώ ν Π.χ.: Μ ε τ ο ϊΐκ ό κεφ άλαιο δον. = Ο νο μ α σ τική αξία μετο χής δρχ. Α ρ ιθμός μ ετο χώ ν Π ρ α ν υ α τικ ή ή ε σ ω τ ε ρ ικ ή α ξ ία της μετο χής ε ίν α ι η εξευ ρ ισ κ ό μ ε ν η με δ ια ίρ εσ η της καθαρής π ερ ιο υ σ ία ς της ετα ιρ ία ς με το σύνο λο των μετο χώ ν (επ ιτυ γ χ ά ν ε τα ι σε π ερίπ τω σ η ρ ευ σ τοπ οιήσ εω ς ολό κληρ ης της π ερ ιο υ σ ία ς της ετα ιρ ία ς ). Λ ο ν ισ τ ικ ή α ξ ία της μετο χής κα λείτα ι η ε ξε υ ρ ισ κόμ ενη με δ ια ίρ εσ η της λογισ τική ς καθαρής θέσ εω ς της ετα ιρ ία ς με το σ υ νο λικό αρ ιθμ ό τω ν μ ετο χώ ν. Κ α τώ τα το ό ρ ιο Tnc ο ν ο ρ α σ τ ικ ή a t ia c κάθε μετο χής Α.Ε. ο Κ.Ν /20 ορ ίζει το ποσό των εκατό (100) δ ραχμώ ν και α ν ώ τα το ό ρ ιο το ποσό των τρ ιά ντα χιλιά δ ω ν ( ) δραχμώ ν. Η ονο μ α σ τική α ξία της μ ετο χής δεν έχ ει α ν τίσ το ιχ η σχέση π ρος το κεφ άλαιο που εκπ ρ ο σ ω π εί. Γ ια τί η καθαρή θέση της ετα ιρ ία ς θεω ρ η τικά μόνο ισ ο ύτα ι π ρος το ονο μ α σ τικό κεφ ά λα ιο. Ε ίναι συνή θω ς α νώ τερη ή κατώ τερη α υ τού. Η μετοχή, λοιπ ό ν, εκπ ρο σ ω π εί ένα μέρος της καθαρής θέσ εω ς (του π ρ α γμ α τικού ιδίο υ κεφ α λα ίου) και όχι απ λώ ς ένα π οσοστό του ονο μ α σ τικο ύ κεφ αλαίου. 41

41 Έ κ δ ο σ η uetoyojv υπό ή υπέρ το άρτιο. Α π α γορ εύ ετα ι η έκδοση μετοχώ ν σε τιμή κατώ τερη του αρτίο υ (άρθρο 14 παρ. 2 Κ.Ν /2 0). Ε π ιτρ έπ ετα ι η έκδοση μετοχώ ν υπέρ το άρτιο, αλλά η π ροκύ π τουσα δια φ ορά δεν μπορεί να δ ια τεθ εί για π ληρω μή μερισ μ άτω ν ή π οσοστώ ν και ά γετα ι σε π ίστω σ η ειδ ικού α π ο θεματικού. Το μ ετο χικό κεφ άλαιο δ ια ιρ ε ίτα ι σε ίσα μερίδ ια, που ονο μ ά ζοντα ι μ ετο χές. Κάθε μετοχή, λοιπ ό ν, εκπ ρο σ ω π εί ίση ετα ιρ ική εισ φ ορ ά και ενσ ω μ α τώ νει ίσα ε τα ιρ ικ ά δικα ιώ μ α τα. Αρα κάθε μετοχή έχει μια ψήφο. Α δ ια ίρ ε τ ο υ ε τ ο ν ώ ν. Η μετοχή ε ίν α ι α δ ια ίρ ετη με την έν ν ο ια ότι δεν ν ο ε ίτα ι δ ια ίρ εσ η του τίτλου ή του μετο χικού δικα ιώ ματος Κ Α ΤΗ ΓΟ ΡΙΕΣ Μ ΕΤΟΧΩ Ν Α νώ νυ υεε και Ο ν ο υα σ τικ ές Μ ετο χές. Α ν ώ ν υ υ ε ς είν α ι οι μετοχές που δεν α να γράφ ετα ι π άνω σ 'α υ τέ ς το όνο μα του δ ικα ιο ύ χου. Μ ετα β ιβ ά ζο ντα ι όπως κάθε κινητό πράγμα δηλαδή με απλή παράδοση του τίτλου και συμφ ω νία των μερώ ν ότι μ ετα β ιβ ά ζετα ι και η κυ ρ ιό τη τα, χω ρίς να α π α ιτείτα ι έγγραφ η συμφ ω νία. Έ τ σ ι, ο εκά σ το τε κομ ισ τής του τίτλου ε ίνα ι και δικα ιο ύ χος αυτού. Οι π ερ ισ σ ό τερ ες Α.Ε. έχουν τις μετο χές τους ανώ νυμ ες. Ο ν ο υ α σ τ ικ έ ε είν α ι οι μετοχές πάνω στις οπ οίες α να γρ ά φ ετα ι το όνο μα του δ ικα ιο ύ χου ως μέτοχος στο βιβλίο των μετόχω ν. Η μετα βίβαση τω ν μετο χώ ν αυτώ ν γίν ετα ι με έγγραφ η συμφ ω νία στο β ιβλίο των μετο χώ ν και έκδοση νέου τίτλου στο όνομα του νέου μετόχου ή σ ημείω ση στον π αλιό τίτλο του ονό ματος κ.λπ. σ τοιχείω ν τόσο του π αλιού, όσο και του νέου μετό χου Κ ο ινές και ττρ ο νο μιακέζ μ ετο χ έε. Κ ο ιν έ ς καλο ύνται οι μετοχές για τις οπ οίες δεν ο ρ ίζε τα ι κανένα π ρ ονό μιο. Π ρ ο ν ο μ ιο ύ χ ε ς καλούνται εκ είν ε ς που έχουν κάποιο π ρ ο νό μ ιο. Το π ρ ονό μιο αυτό μ π ορεί να αφορά π ερ ιο ρ ισ τικώ ς: α )Σ την απόληψ η, π ρ ιν από τις κοινές μετο χές του πρώ του μ ερ ίσ μ α το ς, ποσοστού 6 % επ ί του καταβλημένου μ ετοχικού κεφ αλαίου. βστην π ρονο μιακή απόδοση του μ ετοχικού κεφ αλαίου που καταβλή θη κε από τους κατόχους π ρ ονο μιούχω ν μετοχώ ν από το π ρ οϊόν εκκαθα ρ ίσ εω ς της ετα ιρ ικής π εριο υσ ία ς. γ)σε π ερίπ τω σ η που δεν θα δ ια νεμ η θ εί μέρισμ α σε μια ή π ερ ισ σ ό τερ ες χρήσης το π ρ ονό μιο αφορά την π ρ ονομιακή καταβολή μ ερισ μ άτω ν που δεν έ γ ιν ε δ ια νομή μερίσμ ατος. και για τις χρ ήσ εις δ)σ το δικα ίω μα απολήψ εω ς ορ ισ μένου τόκου, αν δεν υ π άρχουν καθόλου ή δεν υ π άρχουν επαρκή κέρδη. Στην π ερίπ τω σ η αυτή οι π ρ ο νο μ ιο ύ χες μ ετο χές ε ίν α ι 4 2

42 χω ρίς δ ικα ίω μ α ψ ήφου. Ο λες οι π ρ ο νο μ ιο ύ χες μ ετο χές π ρ έπ ει να ανα γράφ ο υν την έ ν δ ειξη «π ρ ονο μ ιο ύχος μ ετο χ ή μ ετά ψήφου» ή «π ρ ονο μ ιο ύχος μ ετο χ ή άνευ ψήφου», α νά λογα με το είδ ος α υ τώ ν. Ε π ιτρ έπ ετα ι η μ ετα βίβα σ η τω ν π ρ ο νο μ ιο ύ χω ν μ ετο χώ ν, όπως και των κοινώ ν. Τα π αραπ ά νω π ρ ο νό μ ια μπ ορούν να χ ορ ηγη θο ύ ν μ εμ ονω μ ένα ή και όλα μαζί. Στην τελευ τα ία π ερίπ τω σ η οι π ρ ο νο μ ιο ύ χες μετο χές θα ε ίν α ι χω ρ ίς ψήφο Mετoγέc 8niKapTTiac. Κατά την απ όσβεση του μ ετο χικού κεφ αλαίου της ετα ιρ ία ς π α ρ α λαμ β ά νοντα ι οι μετο χές (π ρ ο εξο φ λείτα ι η ονο μ α σ τική τους α ξία ) από τους μετό χους και α ν τικ α θ ισ το ύ ν τα ι με άλλο υς τίτλους, που κ α λο ύ ντα ι μ ετο χές ε π ικαρπ ία ς. (Για π ερ ισ σ ό τερ α γ ίν ετα ι λόγος α νω τέρ ω «α π όσ βεσ η μετο χ. Κ εφ α λα ίο υ» ).

43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΡΥΤΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ 5.1. ΓΕ νικά Σύμφ ω να με το άρθρο 15 του Κ.Ν /20 ο ρ ίζε ι, ότι κατά ττιν ίδρυστι ΤΓίς ε τα ιρ ία ς μπ ο ρεί να σ υ μ φ ω νηθ εί ότι όλοι ή μ ερ ικο ί από τους ιδ ρ υ τές θα πάρουν ω ς α ν τ α μ ο ιβ ή για κα θ ο ρ ισ μ ένες ε ν έρ γ ε ιέ ς του για ττι σύσ τασ η της ετα ιρ ία ς, αρ ιθμό ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν που δεν μπορούν να υ π ερβούν το 1/10 του αριθμού των μετο χώ ν που ε κ δ ίδ ο ν τα ι. Οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι ε ίν α ι α ξ ιό γ ρ α φ α και φ υσικά εκ δ ίδ ο ν τα ι ο ν ο μ α σ τικ ο ί. Οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι π αρέχουν α π ο κλεισ τικώ ς δ ικα ίω μα απ ο λύ σ εω ς του ενό ς τετά ρ το υ (1/4) του τμήματο ς των ετη σ ίω ν καθαρώ ν κερδώ ν που α π ο μ ένει μετά τις κρ α τή σ εις για σ χη μ α τισ μ ό τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού και του α π α ιτο ύ μ ενο υ για δ ια νομ ή π ρώ του μ ερ ίσ μ α το ς σ τους μετόχους, [Καθ. Κέρδη - (τα κ τικ ό αποθ. + π ρώ το μέρισ μ α). 1/4] = = Μ έρ ισμα κοινώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν. Οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι δ ια κ ρ ίν ο ν τα ι σε κ ο ιν ο ύ ς και ε ξ α ιρ ε τ ικ ο ύ ς. Ε κτενή ανά π τυ ξη του π α ρ όντο ς θέματο ς, βλ. π ιο κάτω - Κεφ. 8 «Δ ιανομ ή κερδώ ν στους κατόχο υ ς ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν».

44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ί ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ Α.Ε. Στην π αρούσ α παρ άγρ αφ ο εξε τά ζο ν τα ι με σ υ ντο μ ία τα όρ γανα δ ιο ικήσ εω ς της Α.Ε. - αυτά που ε ίν α ι υ π οχρ εω τικά από το Ν όμο, και ε κ είν α που η πράξη διαμόρφωσε προς συμπλήρωση των πρώτων. Τα όρ γανα της δ ιο ίκησ η ς της Α.Ε. ε ίν α ι δύο. Ε ίναι η Γ ενική Σ υ νέλευσ η και το Δ ιο ικ η τικ ό Συμβούλιο της Α.Ε. ελέγχου, τους Ε λεγκτές της Α.Ε. Ο Νόμος α π α ρ ιθ μ εί κι ένα τρ ίτο ό ρ γανο 6.1. Η Γενική Συνέλευσ η Α π ο τελεί το α νώ τα το και κυ ρίαρχο ό ρ γανο δ ιο ικήσ εω ς της Α.Ε., α π ο φ α σ ίζει για όλες τις ε τα ιρ ικ ές υ π οθ έσ εις και σ υ γκρ ο τεί τη βούληση της ε τα ιρ ία ς, όπως δ ια μ ο ρ φ ώ νετα ι από τον καθένα μέτοχο χ ω ρ ισ τά. Κ υ ρ ιό τερ ες αρ μ ο δ ιό τη τες α υτής ε ίν α ι: Ε κλέγει τα όρ γανα δ ιο ικήσ εω ς και επ ο π τεία ς (δηλ. Δ ιο ικ η τικ ό Σ υ μβούλιο και Ε λεγκτές). Ε γκρ ίνει τον ετή σ ιο Ισ ολο γισ μ ό και τα π επ ρ α γμ ένα δ ιο ικήσ εω ς. Α π αλλάσσει τα όρ γα να δ ιο ικήσ εω ς και επ ο π τεία ς από κάθε ευθ ύ νη σ χ ετικά με την άσκηση των καθηκό ντω ν τους. Π α ίρ νει α π ο φ άσεις για όλα τα β ασ ικά θέματα που αφ ο ρο ύν τη ζω ή και τη λειτο υ ρ γ ία της Α.Ε. (αύξηση ή μείω ση μ ετο χικού κεφ α λα ίου, αλλα γή σκοπού ή εθνικότητας, παράταση ζωής ή διάλυση κ.ο.κ.). Δ ιο ρ ίζει εκκα θ α ρ ισ τές σε π ερίπ τω σ η δ ια λύσ εω ς της ε τα ιρ ία ς. Ε γκρ ίνει τις α μ ο ιβ ές των μελώ ν του Δ.Σ. Ε κδ ίδει δ ά νεια με ομ ολο γίες Ε ίναι η μόνη, επ ίσ η ς, η οπ οία π α ίρ ν ει α π ο φ ά σ εις για τη δ ιά θεσ η των ετη σ ίω ν καθαρώ ν κερδώ ν. Οι α π ο φ ά σ εις στη Γ ενική Συνέλευσ η π α ίρ ν ο ν τα ι με απ ό λυ τη π λειο ψ η φ ία των π α ρ ισ τα μ ένω ν μετό χω ν που εκπ ρο σ ω π ούν ο ρ ισ μ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο. Απόλυτη πλειοψηφία είναι το 50% συν 1 ψήφων της Γ.Σ. Η Γ ενική Συνέλευσ η (μια φορά το χρόνο) κα λείτα ι υ π ο χρ εω τικά και μέσα σε έξη μή νες από το τέλος της ο ικο ν. χρ ήσ η ς, για την έγκρ ισ η του ισ ο λογισ μ ο ύ, τη δ ια νομ ή κερδώ ν κ.λπ. Σ υ γκαλείτα ι από το Δ.Σ. και η σ χετική π ρ όσ κληση δ η μ ο σ ιεύ ετα ι το υ λά χ ισ το ν είκ ο σ ι (20) ημ έρ ες π ρ ιν την ημέρα της Γεν. Σ υ νέλευσ ης (τα κτική Γεν. Σ υ νέλευσ η). Ε κτός από την τα κτική γεν. σ υ νέλευ σ η δ ια κ ρ ίν ο υ μ ε και άλλες κατη γο ρ ίες σ υ νελεύ σ εω ν, όπως: Ε π α ναλη π τική Γεν. Συνέλευσ η. 47

45 I Έ κ τα κ τη Γεν. Σ υ νέλευσ η (κα λείτα ι κάθε συνέλευ σ η ττου σ υ νέρ χ ετα ι εκτά κτω ς, έπ ειτα από α ίτησ η κάπ οιω ν προσ ώ πω ν που έχουν από το νόμ ο το δ ικα ίω μ α αυτό. Π.χ. το Δ.Σ. υπ οχρ εούτα ι να σ υ γκα λέσ ει Γεν. Σ υ νέλευσ η, αν το σ ύ νολο των ιδίω ν κεφ αλαίω ν της ετα ιρ ία ς γίν ει κατώ τερο από το μισό του μετοχ. Κεφ αλαίο υ, το Δ.Σ. υπ οχρ εούτα ι να σ υ γκα λέσ ει έκτα κτη γεν. σ υ νέλευ σ η αν το ζη τή σ ο υν μέτοχοι εκπ ρο σ ω π ούντες το 1/20 του καταβλη μένο υ κεφ αλαίου). I Κ α τα σ τα τική γεν. συνέλευ σ η (καλείτα ι εκείνη, στην οπ οία π α ίρ νοντα ι απ ο φ άσεις, που τρο π οπ ο ιούν κάποιο ή κάπ οια άρθρα του κα τα σ τα τικού, μπορεί να ε ίν α ι μια τακτική ή μια έκτα κτη ). Κ α θολική γεν. συνέλευ σ η (όταν στη γεν. συνέλευ σ η εκπ ρ ο σ ω π είτα ι το σ ύ νολο του μ ετο χικού κεφ αλαίου, αυτή καλείτα ι καθολική και η σ ύ γκλησή της ε ίν α ι έγκυρ η, έστω κι αν δεν τηρήθηκαν οι π ρ οθ εσ μίες δ ημοσιεύ σ εω ς, α ρ κεί να έχει ληφ θεί απόφαση σε π ρ οηγούμενη σ υ νεδρ ίαση του Δ.Σ. π ερ ί συγκλή σ εω ς γεν. σ υ νέλευ σ ης) Το Δ ιο ικη τικ ό ZuuBouAio. Ε κλέγετα ι από τη Γενική Συνέλευσ η, η οπ οία του α να θ έτει την εν γένει δ ιο ίκησ η των ε τα ιρ ικώ ν υ π οθέσεω ν, εκτός ο ρ ισ μ ένω ν κα θ ο ρ ισ τικώ ν απ οφ άσεω ν, που κατά το νόμ ο, ανή κουν στην απ ο κλεισ τική αρ μ οδ ιότητά της. Έ τ σ ι, στην π ράξη, το δ ιο ικητικό συμβούλιο της Α.Ε. α π ο τελεί το α νώ τα το όρ γανο δ ιο ικήσ εω ς αυτής. Κ υ ρ ιό τερ ες α ρ μ οδ ιότητες αυτού είν α ι: Το Δ ιο ικ η τικ ό Σ υμβούλιο ε ίνα ι αρμόδιο να α π ο φ α σ ίζει κάθε πράξη που αφ ορά τη διο ίκησ η της ετα ιρ ία ς στη δ ια χείρ ισ η της π ερ ιο υσ ία ς της και γενικά στην επ ιδίω ξη του σκοπού της ε τα ιρ ία ς. Ε κπ ροσω π εί την ετα ιρ ία δ ικα σ τικώ ς και εξω δίκω ς. Δ ιο ικ ε ί την ετα ιρ ία δ ιεκπ ερ α ιώ νοντα ς όλες τις κα θ η μ ερ ινές (τρ έχο υ σ ες) ε ρ γασ ίες της βάσει του καταστατικού και ενδεχομ ένω ς βάσ ει των σ χ ετικώ ν απ οφ άσεω ν της Γεν. Συνελεύσ εω ς των μετόχω ν. Το Δ ιο ικ η τικ ό σ υμβούλιο, κατ αρχήν, εν ερ γ εί σ υ λλο γικώ ς, αλλά του π α ρ έχετα ι από το Νόμο το δικα ίω μα να μ ετα β ιβ ά ζει μέρος ή το σύνο λο των α ρ μ οδιοτήτω ν του σε ένα ή π ερισ σ ότερα μέλη του ή και σε τρ ίτα πρόσ ω π α. Το Δ.Σ. είν α ι συλλο γικό όργανο. Στο κα τα σ τα τικό μ π ορεί να π ερ ιλη φ θεί διά ταξη που να ο ρ ίζε ι ότι ο ρ ισ μ ένος μέτοχος ή μέτοχοι έχουν το δικα ίω μα να δ ιο ρ ίσ ο υ ν μέλη του Δ ιο ικ. Συμβουλίου μέχρι το ένα τρίτο (1/3) του π ροβλεπ ο μένο υ αριθμού αυ τού. Η διά ταξη αυτή απ ο β λέπ ει στην εξα σφ άλιση των συμφ ερό ντω ν της μ ειοψ η φ ία ς αφού π αρέχει τη δ υνα τό τη τα να ελέγχει τις π ρ ά ξεις του Δ.Σ. με τη δ ια ρκή π αρουσ ία των έμπ ισ τώ ν της μελώ ν. Μέλη του Δ.Σ. της ανω νύμου ε τα ιρ ία ς μπ ορούν να δ ιο ρ ισ θ ο ύ ν φ υσικά πρόσ ω π α που έχουν συμπ ληρώ σει το 18 έτος της η λικία ς τους και δεν τελο ύ ν 4 8

46 υπό απ α γόρ ευ σ η, α λλο δα π οί, π ρ όσ ω π α που δεν ε ίν α ι μ έτο χοι της ετα ιρ ία ς, καθώς επ ίσ η ς και ν ο μ ικά π ρόσ ω π α δημοσίου ή ιδ ιω τικού δ ικα ίο υ, τα οπ οία εκπ ρο σ ω π ούντα ι από τους ν ό μ ιμ ο υ ς εκπ ρο σ ώ π ους αυ τώ ν. Η Γενική Σ υ νέλευσ η ε ίν α ι το αρμόδ ιο όρ γανο που εκλέγει τα μέλη του Δ.Σ. Η εκλογή γ ίν ετ α ι, σ υ νή θω ς, κατά τη σύγκληση της τα κτική ς Γ ενικής Σ υ νέλευσ ης των μετό χω ν και η θ η τεία τω ν εκλεγο μ ένω ν μελώ ν του Δ.Σ. δεν μπ ο ρεί να υ π ερ β α ίνει τα έξη (6) έτη. Το π ρώ το Δ.Σ. ο ρ ίζε τα ι στο κ α τα σ τα τικό της Α.Ε. και η θ η τεία του δ ια ρ κεί σ υνήθω ς μέχρι την η μ ερ ο μ η νία συγκλή σ εω ς της π ρ ώ της τα κτική ς γ ενική ς σ υ νέλευ σ ης των μετό χω ν, οπ ότε εκ λ έγ ετα ι νέο Δ.Σ. Τα μέλη του α π ερ χόμενου Δ.Σ. είν α ι π ά ντο τε ε π α νεκλέξιμ α. Ο α ρ ιθμός των μελώ ν του κα θ ο ρ ίζετα ι από το κ α τα σ τα τικό της Α.Ε. Τα μέλη του π ρ έπ ει να ε ίν α ι του λάχισ το ν τρία. Δ εν υπ άρχει π ερ ιο ρ ισ μ ό ς από το Ν όμο, του αριθμού των μελώ ν του Δ.Σ. Συνήθω ς ο ρ ίζο ν τα ι 5 ή 7 μέλη. Σ π ανίω ς π ερ ισ σ ό τερ α. 'Ό τα ν το κα τα σ τα τικό ορ ίζει ελά χ ισ το και μ έγισ το αριθμό μελώ ν, τότε το σ υ γκ ε κ ρ ιμ έ ν ο αριθμό θα ορ ίσ ει η γενική σ υ νέλευ σ η. Ο Νόμος ορ ίζει ότι το Δ ιο ικ η τικ ό Συμβούλιο ο φ είλει να σ υ νέρ χ ετα ι του λάχισ το ν μια φορά κάθε ημ ερ ολο για κού μήνα. Η σ ύ γκληση και η σ υ νεδ ρ ία σ ή του γ ίν ετα ι στην έδρα της ε τα ιρ ία ς. Το Δ.Σ. σ υ γκα λείτα ι από τον Π ρόεδρο. Σ υ νεδ ρ ιά ζει νό μ ιμ α, μόνο όταν π α ρ ίσ τα ντα ι στην σ υ νεδ ρ ία σ η οι μ ισ ο ί συν ένα ς σύμβουλος, ου δ έπ οτε όμω ς ο α ρ ιθμός των π α ρ όντω ν συμβούλω ν μ π ο ρεί να είν α ι μ ικρ ό τερ ος τω ν τρ ιώ ν. Έ να ς σύμβουλο ς μπ ο ρεί να α ντιπ ρ ο σ ω π εύει έναν άλλο σ ύ μβουλο. Μ όνον ένα ν, όχι π ερ ισ σ ό τερ ο υ ς. Η σύνθ εσ η του Δ.Σ. είν α ι συνή θω ς; Ο Π ρόεδρος (κι ο α ν τικα τα σ τά τη ς ) Ο Α ντιπ ρ ό εδ ρ ο ς Ο Δ ιευ θ ύ νω ν σύμβουλο ς (μ π ορ εί να έχει το σ ύ νολο των α ρ μ ο δ ιο τή τω ν του Δ.Σ) Τ α μέλη του Δ.Σ. Το Δ.Σ δ ιο ρ ίζει επ ίσ η ς γεν ικ ό δ ιευ θ υ ντή που του α ν α θ έ τε ι δ ιο ικ η τικ ά καθήκο ντα. Το Δ.Σ. α νά λογα με τις μεγάλες ε ξο υ σ ίες του, έχ ει και τις μεγάλες ευθ ύ νες του. ΓΓαυτό κάθε μέλος του Δ.Σ. ε υ θ ύ ν ετα ι έ ν α ν τι της Α.Ε. για κάθε π ταίσ μα στη δ ιο ίκησ ή της. Το κ α τα σ τα τικό της Α.Ε. μ π ο ρεί να π ρ ο β λέπ ει το ύψος της α μ ο ιβ ής για τα μέλη του Δ.Σ. Αν αυτό δεν π ρ οβ λέπ ει α μ ο ιβ ή, τότε α π α ιτε ίτα ι ε ιδ ική έγκρισ η της Γεν. Σ υ νέλευσ ης Ελενκτέε τηε Α.Ε. Σ ύμφ ω να με το άρθρο 36 ο ρ ίζετα ι ότι π ρ ο κειμ ένο υ να ληφ θ εί εγκύρ ω ς απ όφ αση από τη Γεν. Σ υ νέλευσ η σ χ ετικά με τις ε τή σ ιες ο ικ ο ν ο μ ικ ές κα τα σ τά σ εις της ε τα ιρ ία ς, π ρ έπ ει να έχουν ε λεγχθ εί π ρ οη γουμένω ς από δύο 49

47 του λάχισ το ν ελεγκτές. Οι ε τα ιρ ίες που ελέγχ ο ντα ι υ π οχρ εω τικά από το Σώμα Ο ρκω τώ ν Λ ο γισ τώ ν έχουν τη δ υνα τό τη τα να χ ρ ησ ιμ ο π οιή σ ο υν για τον τα κτικό τους έλεγχο ένα μόνο ελεγκτή. Σύμφ ω να με τις δ ια τά ξεις που ισχύουν κάθε φορά όταν δεν π ρ ο β λ έ π ε ια ι η δ ιε ν έ ρ γ ε ια ελέγχου Α.Ε. από ορκω τό ελεγκτή, ο έλεγχο ς δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι από ελεγκτές π τυ χιο ύ χους ανω τά τω ν σ χολώ ν, που έχουν την ά δ εια άσκησης οικο νομ ο λογικο ύ επ α γγέλμ α τος από το Ο ικονο μ ικό Ε π ιμ ελη τή ρ ιο Ελλάδος. Το έργο των ελεγκτώ ν δεν ε ίν α ι μόνο ο έλεγχο ς των ετη σ ίω ν ο ικο νομ ικώ ν καταστάσ εω ν. Οι ελεγκτές ο φ είλουν κατά τη δ ιά ρ κεια της χρήσεω ς να π αρ ακο λουθο ύ ν τη λ ο γισ τική και δ ια χ ειρ ισ τικ ή κατάστασ η της ετα ιρ ία ς και έχουν το δ ικα ίω μα να λάβουν γνώ ση οπ οιοσ δήπ οτε βιβλίου λογα ριασ μού ή εγγράφ ου π ερ ιλαμβανομένω ν και των π ρ α κτικώ ν της Γεν. Συνελεύσ εω ς και του Δ ιο ικη τικο ύ Σ υμβουλίου. Υ π οχρ εο ύντα ι να κάνο υν κάθε α να γκα ία υπ όδειξη προς το Δ.Σ. και στην π ερίπ τω σ η που δ ια π ισ τώ νουν παράβαση των δ ια τά ξεω ν του Νόμου ή του κα τα σ τα τικού να α να φ έρ ο ντα ι στον Υπ ουργό Ε μπ ορ ίο υ, που α σ κεί την επ οπ τεία. Μ ετά τη λήξη της χρήσης ε ίν α ι υ π οχρ εω μένοι να ελέγξο υν τον ισ ο λογισ μό και το λογ/σ μό των α π ο τελεσ μ ά τω ν χρήσης και να υ π οβά λουν προς την τακτική Γενική Σ υνέλευσ η έκθεση με το π ό ρισμα του ελέγχο υ τους. Κάθε ετα ιρ ία, η οπ οία κατά την η μ ερ ομηνία κλεισ ίμ α το ς του πρώ του με την έναρξη ισχύος αυτού του Νόμου ισ ο λογισ μού της, υ π ερ β α ίνει τα α ρ ιθ μ η τικά όρια των δύο από τα π αρακάτω τρία κρ ιτή ρ ια, υ π όκειτα ι υ π οχρ εω τικά σε έλεγχο από ορκω τούς ελεγκτές και σε δ ημοσίευσ η σ υ νο π τικο ύ ισ ο λογισ μ ο ύ, α) Σύνολο ενερ γητικού ισ ο λογισ μού δρχ. β) Καθαρός κύκλος εργασ ιώ ν δρχ. γ) Μ έσος όρος α π α σ χο ληθ έντος π ροσ ω π ικού 50 άτομα. Επ ίσ ης σε έλεγχο από ελεγκτές του Σ.Ο.Λ. υ π ό κειντα ι οι τρ α π εζικές, χ ρ η μ α τισ τη ρ ια κές και α σ φ α λισ τικές α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες. Με το άρθρο 23 παρ. 2 του Ν.Δ. 400/70, η υποχρέω ση χ ρ ησ ιμ ο π οιή σ εω ς Ο ρ κω τώ ν Λ ο γισ τώ ν επ εκτά θ ηκε και σ τις ε τα ιρ ίες που έχουν τα χρ εό γραφ ά τους εισ η γμένα στο χρ η μ α τισ τή ρ ιο, οι ε τα ιρ ίες επ ενδύσεω ν και χαρτο φ υλα κίο υ και α μ ο ιβ α ίω ν κεφ αλαίω ν, οι λειτο υρ γο ύ σ ες στην Ελλάδα αλλο δα π ές α σ φ α λισ τικές ε τα ιρ ίες, η Κτημ ατική Ε τα ιρ εία του Δ η μοσίου, α νεξά ρ τη τα από το ύψος του ενερ γητικού της.

48 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα Β ιβ λ ία τ η ς Α.Ε. Οι Α.Ε. υ π ο χρ εο ύ ντα ι να τηρ ούν β ιβ λία γ ' κα τηγο ρ ία ς του Κ.Β.Σ. α νεξά ρ τη τα από το ύψος των α κα θά ρ ισ τω ν εσόοων τους. Τα β ιβ λία γ κατηγο ρίας ο ρ ίζε ι το άρθρο 7 του Κ.Β.Σ. Απ ό το συνδ υα σ μό των δια φ ό ρω ν δ ια τά ξεω ν του Κ.Β.Σ. μπορούμε να π ρ ο σ δ ιο ρ ίσ ο υμ ε τον ελά χ ισ το αρ ιθμ ό υ π οχρ εω τικώ ν β ιβ λίω ν που π ρ έπ ει να τη ρ εί η Α.Ε. α νεξά ρ τη τα από το α ν τικ είμ ε ν ο των ερ γασ ιώ ν της, το μ έγεθός της και το λο γ ισ τικ ό σύσ τη μα που εφ α ρ μ ό ζει. Α υτά ε ίν α ι; 1. Β ιβ λ ίο α π ο γ ρ α φ ώ ν κα ι Ισ ο λ ο γ ισ μ ο ύ : π ρώ τα κα τα χ ω ρ είτα ι η α π ογρα φ ή ενά ρ ξεω ς και κατόπ ιν στο τέλος κάθε ετα ιρ ικ ή ς χρήσης κ α τα χ ω ρ είτα ι η απ ογραφή και ο ισ ο λογισ μ ό ς τέλο υ ς χρ ήσης. Ο ισ ο λογισ μ ό ς σ υ νο δ εύ ετα ι από ανά λυσ η των α π ο τελεσ μ ά τω ν χρήσης και π ίνα κα δ ια νομ ή ς κερδ ώ ν. 2. Σ υ γ κ ε ν τρ ω τ ικ ό η μ ε ρ ο λ ό γ ιο : κα τα χω ρ ο ύντα ι στο τέλο ς του μήνα οι λ ο γισ τικές εγγραφ ές, όπως π ρ ο έρ χο ντα ι από τα α ν α λυτικά ημ ερ ολό για. 3. Γ ε ν ικ ό κ α θ ο λ ικ ό : στους λογα ρ ια σ μ ούς του οπ οίου μ ετα φ έρ ο ντα ι όλες οι εγγραφ ές από το σ υ γκεντρ ω τικό η μ ερ ολό γιο. 4. Α ν α λ υ τ ικ ά κ α θ ο λ ικ ά : που τη ρ ο ύ ντα ι σε β ιβ λία σε καρτέλες. Κάθε π ρ ω τοβάθμιος α να λύετα ι σε δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο υ ς λογα ρια σ μ ούς. 5. Β ιβ λ ίο γ ρ α μ μ α τ ίω ν ε ισ ττ ρ α κ τέ ω ν κ α ι β ιβ λ ίο γ ρ α μ μ α τ ίω ν τ τλ η ρ ω τέ ω ν : στα οπ οία κα τα χω ρ ο ύντα ι ένα π ρος ένα τα γρ α μ μ ά τια εισ π ρ α κτέα και π ληρω τέα α ν τίσ το ιχ α. 6. Α ν α λ υ τ ικ ά Η μ ε ρ ο λ ό γ ια : Ό ταν η ετα ιρ ία έχει π λήθος λογισ τικ ώ ν εγγραφ ώ ν α να γκά ζετα ι να χρ η σ ιμ ο π ο ιεί α ν α λυ τικά η μ ερ ολό για, σε κα θ ένα από τα οπ οία καταχω ρεί μια ομάδα ο μ οειδώ ν π ρ άξεω ν. Έ τσ ι στο α να λ υ τικ ό η μ ερ ολό γιο ταμείο υ κα τα χω ρ εί τις π ρ ά ξεις που γ ίν ο ν τα ι μ ετρ η το ίς και στο α ν α λ υ τικ ό ημ ερ ολό γιο δ ια φ ό ρω ν π ρ άξεω ν όλες τις π ρ ά ξεις που γ ίν ο ν τα ι σ υ μ ψ η φ ισ τικές. 7. Β ιβ λ ίο π ρ α κ τ ικ ώ ν σ υ ν ε δ ρ ιά σ ε ω ν τω ν γ ε ν ικ ώ ν σ υ ν ε λ ε ύ σ ε ω ν τω ν μ ε τό χ ω ν δ. Β ιβ λ ίο π ρ α κ τ ικ ώ ν σ υ ν ε δ ρ ιά σ ε ω ν δ ιο ικ η τ ικ ο ύ σ υ μ β ο υ λ ίο υ. 9. Β ιβ λ ίο μ ε τό χ ω ν : κα τα χω ρ ο ύντα ι τα σ το ιχ εία των μ ετό χω ν, ο α ρ ιθμ ό ς των μετο χώ ν και των τίτλω ν που αυ το ί κα τέχουν Β ιβ λ ίο μ ε το χ ώ ν : κα τα χω ρ ο ύντα ι οι τίτλοι των ο νο μ α σ τικώ ν και α νω νύμ ω ν μ ετο χώ ν κατά α ρ ιθ μ η τική σ ειρ ά και κατά σ ειρ ά εκδό σ εω ς. 51

49 7.2. A vu ivuu cc ttaioi'ec κ α ι Γ ε ν ικ ό Λ ο γ ισ τ ικ ό Σ ϊέ δ ιο : Η κάθε ε π ιχείρ η σ η που τηρ εί β ιβ λία γ ' κατηγο ρίας του Κ.Β.Σ. είν α ι υπ οχρ εω μένη να εφ α ρμ ό ζει το Γ.Λ.Σ. όσον αφορά τη δομή του. την ονο μ α το λο γία του καθώς και τους π ρω τοβάθμιους και δ ευ τερ οβ ά θ μ ιους λογα ρια σ μ ούς του. Οι Α.Ε. που είν α ι υ π οχρ εω μένες να επ ιλέγο υ ν τους ελεγκτές τους από τους ορκω τούς λογισ τές του Σώ ματος Ο ρ κω τώ ν Λ ο γισ τώ ν για την τήρηση των λο γισ τικώ ν τους β ιβ λίω ν, υ π οχρ εούντα ι να εφ αρμόζο υν το Ε.Γ.Λ.Σ. του Π.Δ. 1123/80 από 1/1/91. Οι ισ ο λογισ μ ο ί των Α.Ε. σ υ ντά σ σ ο ντα ι υ π οχρ εω τικά σ ύμφ ω να με το υπ όδ ειγμ α του Γ.Λ.Σ Οαάδεο Λ ο ν α ρ ια σ α ο ύ. Το σχέδ ιο λογα ριασ μού π ερ ιλαμβ ά νει δέκα (10) ομάδες, σε κάθε μια από τις οπ οίες α ν τισ το ιχ ο ύ ν οι α ρ α β ικοί αριθμοί 1-9 και 0. Οι ομάδες 1-8 α φ ιερ ώ νοντα ι για τη γενική λογ/κή, η ομάδα 9 α φ ιερ ώ νετα ι για την ανα λυτική λογ/κή εκμετα λλεύ σ εω ς και η ομάδα 0 α φ ιερ ώ νετα ι για τους λογ/σ μούς τάξεω ς. Από τις ομάδες 1-8, οι 1-5 π ερ ιλα μ β ά νουν τους λογα ριασ μούς του ισ ο λογισ μού, εκείνο υ ς δηλ. που στο τέλος κάθε χρήσεω ς, κατά κανό να, π α ρ ουσ ιά ζουν υ π όλοιπ α -χρεω σ τικά ή π ισ τω τικά- τα οπ οία σ υ νθ έτο υ ν την κατάστασ η του ισ ο λογισ μού, και οι 6-8 π ερ ιλαμβά νουν τους α π ο τελεσ μ α τικούς λογα ριασ μούς, οι οπ οίοι στο τέλος κάθε χρήσεω ς μ η δ ενίζο ντα ι, έπ ειτα από τη μεταφορά των υ π ολοίπ ω ν τους αρ χικά στους λογα ριασ μούς γενική ς εκμ/σ εω ς και α π ο τελεσ μάτω ν χρ ήσεω ς και σε σ υ νέχ εια σε λογα ριασ μούς του ισ ο λογισ μού. Στις ομάδες 1-3 π ε ρ ιλαμβ ά νοντα ι οι λογα ρια σ μ οί ενερ γ η τικ ο ύ, σ τις ομάδες 4-5 π εριλα μ β ά νοντα ι οι λογα ρια σ μ οί π αθητικού, στην ομάδα 6 π ε ρ ιλαμβ ά νοντα ι ο ι λ ο γ α ρ ια σ μ ο ί ο ρ γ α ν ικ ώ ν ε ξό δ ω ν κ α τά ε ίδ ο ς, στην ομάδα 7 π εριλα μ β ά νοντα ι οι λογα ρια σ μ οί ο ρ γ α ν ικ ώ ν ε σ ό δ ω ν κα τά ε ίδ ο ς, στην ομάδα 8 οι λογα ρια σ μ οί γ ε ν ικ ή ς ε κ μ ε τ α λ λ ε ύ σ ε ω ς, εκτά κτω ν και α νό ρ γα νω ν α π ο τελεσ μά τω ν, α ο τελεσ μά τω ν χρήσεω ς, α π ο τελεσ μ ά τω ν π π ρος διά θεση και οι λογα ριασ μοί του ισ λογισ μού, στην ομάδα 9 ο π ερ ιλαμβ ά νοντα ι οι λ ο γ α ρ ια σ μ ο ί τη ς α ν α λ υ τ ικ ή ς λ ο γ /κ ή ς ε κ μ /σ ε ω ς και στην ομάδα 0 περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί τάξεως Κω δική αρ ίθμ η σ η λο γαριασ μ ώ ν. Η κω δ ικοπ ο ίησ η και ταξιθ έτη σ η των λογα ριασ μώ ν βασ ικά γ ίν ετα ι κατά το δεκαδικό και εκα το ντα δ ικό σύστημα και δ ιέπ ετα ι από τις εξή ς β ασ ικές αρ χές:. Οι λογα ρια σ μ οί κάθε ομάδας λα β α ίνο υ ν ως π ρώ το αρ αβικό ψηφίο το ψ ηφίο της ομάδας, όπως π,χ. οι λογ/σ μοί της π ρώ της ομάδας, το ψηφίο 1, οι λογ/σ μ ο ί της δ εύτερ ος ομάδας το ψηφίο 2 κ.ο.κ.

50 Σε κάθε ομάδα ε ίν α ι δ υνα τό να σ χ η μ α τίζο ν τα ι μέχρι δέκα (10) π ρ ω τοβ ά θμ ιοι Α ογ/σμοί με την π ρ οσ θή κη, στο αρ α β ικό ψηφίο της ομάδας, τω ν ψ ηφίω ν 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Ε ξαίρ εσ η από την αρχή αυτή α π ο τελεί η δ υνη τική ε υ χέρ εια σ χ η ματισ μού δ ιπ λα σ ίου αριθμού π ρ ω τοβ α θμ ίω ν Α ογ/σμώ ν με την προσ θήκη στους ομ ίλο υ ς Α ογ/σμών 19, 29, 39, 49, 59, 89, 79, 99, και 09 (ό μ ιλοι Α ογ/σμώ ν π ρ ο α ιρ ετικής χρ ήσεω ς) τω ν ψ ηφίω ν 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 και 8. Κάθε π ρ ω τοβά θμιος λο γα ρ ια σ μ ό ς α να λύετα ι σε δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο υ ς κατά το ε κ α το ντα δ ικό σύσ τημα. Ο σ χη μ α τισ μ ό ς μέχρι εκατό (100) δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν από κάθε π ρ ω τοβ ά θμ ιο γ ίν ετα ι, ε ίτε από κάθε ο ικο νομ ική μονάδα, είτε από το κατά νόμ ο αρμόδ ιο όρ γανο. Κάθε δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο ς λογα ρια σ μ ός α να λύετα ι σε τρ ιτο β ά θ μ ιο υ ς, τετα ρ το β ά θ μ ιο υ ς και α ν α λ υ τικ ό τερ η ς βαθμίδας Α ο γ/σμούς, κατά το δ εκαδικό, ε κα το ντα δ ικό, χ ιλ ια δ ικ ό και α ν α λυτικό τερ ο σ ύ σ τημα. Οι π ρ ω το β ά θ μ ιο ι Α ογ/σμοί με υπ ογρ άμμισ η ε ίν α ι υ π ο χ ρ εω τικο ί. Κάθε ο ικο νομική μονάδα, για κάθε πράξη που χ ρ ειά ζετα ι λο γισ τική π α ρ α κο λούθη σ η, είν α ι υπ οχρ εω μένη να χ ρ η σ ιμ ο π ο ιεί τον π ρ ω τοβά θμιο λογα ρ ια σ μ ό που π ρ οβ λέπ ετα ι από το σ χέδ ιο λογ/σ μού, χω ρ ίς να έχει την δ υ να τό τη τα να δ η μ ιο υ ρ γεί οπ ο ιο νδ ή π ο τε άλλο, έστω και αν υπ άρχουν κενοί κω δ ικοί α ρ ιθ μ ο ί. Οι κενοί αυ το ί κ ω δ ικοα ρ ιθ μ ο ί σ υ μ π λη ρ ώ νοντα ι με νέο υ ς π ρ ω τοβ ά θμ ιους λογα ρια σ μ ούς, μόνο μετά από απ όφαση του κατά νόμ ου α ρ μοδ ίου ορ γάνο υ. Οι δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο ι λ ο γα ρ ια σ μ ο ί με υπ ογρ άμμισ η ε ίν α ι κι αυ το ί υ π ο χ ρ εω τικο ί. Οι δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο ι χω ρ ίς υπ ογρ άμμισ η χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι κατά την κρίσ η της ο ικο νομική ς μονάδα ς Ετή σ ιες Ο ικ ο ν ο α ικ έε Κ α τα σ τά σ εις Οι ετή σ ιες ο ικ ο ν ο μ ικ ές κ α τα σ τά σ εις ε ίν α ι π ίν α κ ες σ τους οπ οίους ε μ φ α ν ίζο ν τα ι τα σ το ιχ εία του ισ ο λογισ μ ο ύ και ο ρ ισ μ ένω ν άλλω ν λογ/σ μ ώ ν των ο ικο νομ ικώ ν μονάδω ν, κεφ α λα ιώ δ ους ση μασ ία ς. Οι ετή σ ιες ο ικ ο ν ο μ ικ έ ς κ α τα σ τά σ εις π ερ ιλα μ β ά νουν; Την κατάστασ η του ισ ο λογισ μ ο ύ τέλο υ ς χρήσης. Την κατάστασ η του λογ/σ μού α π ο τελεσ μ ά τω ν χρήσης. Τ ον π ίνακα δ ια θέσ εω ς απ ο τελεσ μ ά τω ν. Την κατάσταση λογ/σ μού γ ε νική ς εκμετα λλεύ σ εω ς. Το π ρ οσ άρτημ α του Ισ ολο γισ μού και τω ν απ ο τελεσ μ ά τω ν χρήσεω ς. Στο π ρ οσ άρτημ α των ο ικο νομ ικώ ν αυτώ ν κα τα σ τά σ εω ν ε μ φ α ν ίζο ν τα ι επ εξη γημ α τικές και άλλες σ η μ α ντικές π λη ρ ο φ ορ ίες, που έχουν σκοπό να δ ιε υ κολύ νουν τους ανα γνώ σ τες σ την α να γκαία π λήρη ενημ έρω σ ή τους για την απ όδοση της π ρ α γματικής ε ικό να ς της π ερ ιο υ σ ια κής δ ιά ρθ ρω σ ης της ε τα ιρ ία ς. Οι ε τή σ ιε ς ο ικ ο ν ο μ ικ ές κατα σ τά σ εις εμ φ α ν ίζο υ ν με απ όλυτη σ α φ ή νεια την π ρ α γματική εικ ό ν α της π ερ ιο υσ ια κής δ ιά ρθ ρω σ ης της χ ρ η μ α το ο ικονο μ ικής θέσ ης και των απ ο τελεσ μ ά τω ν χρήσης της ε τα ιρ ία ς. 53

51 Για να Αηφθεί από τη Γενική Σ υνέλευσ η έγκυρη απόφαση π άνω στις ο ικο νομ ικές κα τα σ τά σ εις που έχουν εγκ ρ ιθ ε ί από το Δ.Σ., π ρ έπ ει να έχουν υπ ογρ άφ ει από τρία δ ια φ ο ρ ετικά πρόσω πα: α )το ν Π ρόεδρο του Δ.Σ. ή ανα π ληρ ω τή του, β)τον δ ιευ θ ύ νοντα ή ε ν τετα λμ ένο σ ύμβουλο και γ)τον υπ εύθ υ νο για τη δ ιεύθυνσ η του λογισ τη ρ ίο υ. Οι τρεις από τις τέσ σ ερις ο ικο νομ ικές κα τα σ τά σ εις (Ισ ο λογισ μ ό ς - Α π οτελέσ μ α τα χρήσεω ς - Π ίνακας Δ ιαθέσ εω ς Α π ο τελεσ μ ά τω ν) καθώ ς και το Π ισ το π ο ιη τικό ελέγχο υ των Ο ρκω τώ ν Λ ο γισ τώ ν π ρ έπ ει να δ ημ ο σ ιευ θ ο ύ ν, σ ύμφ ω να με την π αράγραφ ο 5 του άρθρου 43β του Ν. 2100/20, είκ ο σ ι (20) τουλά χισ τον ημ έρες π ρ ιν από τη σ ύγκληση της Γ.Σ. των μετό χω ν, α )σ την Ε φ η μερ ίδα της Κ υβερνή σ εω ς, β)σε μια π ο λιτική εφ ημ ερ ίδ α των Α θ ηνώ ν και γ)σε μια ημ ερ ήσ ια Ο ικονο μ ική Εφ ημερ ίδα που έχουν εκ του Νόμου δ ικα ίω μ α τέτο ιω ν δ ημ ο σ ιεύ σ εω ν. Αν η έδρα της ε τα ιρ ία ς ε ίνα ι έξω από την π εριο χή του Δήμου Α θ ηνώ ν, π ρ έπ ει να δ η μ ο σ ιεύ ο ντα ι υπ οχρ εω τικά και σε μια ημ ερ ήσ ια π ο λιτική εφ ημερίδ α της έδρας της και αν δεν υ π άρχει τέτοια, σε μια εβ δ ο μ α δ ια ία ή δεκαπ ενθ ήμερ η εφ ημερίδ α της έδρας Ε Τ Α ΙΡ ΙΚ Η ΧΡΗΣΗ - Δ ΙΑ Χ Ε ΙΡ ΙΣ Τ ΙΚ Η Π ΕΡΙΟ ΔΟ Σ Η δ ια χ ειρ ισ τικ ή π ερίο δο ς π ερ ιλα μ β ά νει 12μηνο χ ρ ονικό διά στημα. 0 Π ο ώ τη Ε τ α ιρ ικ ή γ ο ή σ η : Κ α τ'εξα ίρ εσ η η δ ια χ ειρ ισ τικ ή π ερίο δο ς ενάρξεω ς, δηλαδή η π ρώ τη ετα ιρ ική χρήση μπ ορεί να π ερ ιλαμβ ά νει μ ικρ ό τερ ο ή μεγαλύ τερ ο του 12μήνου χ ρ ονικό διά στημα, αλλά στην δ εύτερ η π ερίπ τω σ η όχι μεγαλύ τερ ο του 24μήνου. 0 Τ ε λ ε υ τ α ία ε τ α ιρ ικ ή ν ο ή σ η : Κατά τη λήξη ή διακοπ ή των ερ γασ ιώ ν της εταιρίας η εταιρική χρήση μπορεί να είναι και μικρότερη του 12μήνου. 0 Η υ ε ο ο υ η ν ία κ Λ ε ισ Ιυ α τ ο ε ε τ α ιρ ικ ή ς γ ο ή σ η ε : Η ε τα ιρ ική χρήση κ λ ε ίν ε ι υ π οχρεω τικά από το έτους. Νόμο την 31' Δ εκεμβρίο υ ή την 30 Ιο υνίο υ εκάστου 0 Μ ετά θ εσ η το υ χ ρ ό ν ο υ λ ή ξ ε ω ς Tcn ε τα ιρ ικ ή γ ο ή σ η ε : Ε π ιτρ έπ ετα ι μό νον εφ όσον απ ο χρώ ντες λόγοι το επ ιβ ά λλουν. Η μετά θεση αυτή ε π ιτρ έπ ετα ι μετά από έγκρισ η του αρμοδίου Ο ικονο μικού Εφόρου και χορ η γείτα ι κα τό π ιν α ιτήσ εω ς της ετα ιρ ία ς που υπ οβά λλεται το αρ γότερο εντό ς του ενδέκατο υ μηνός της δ ια χ ειρ ισ τική ς π εριόδου της οπ οίας ζη τε ίτα ι η π αράταση. Σε π ερίπ τω σ η μ ετα θέσεω ς της λήξεω ς της δ ια χ ειρ ισ τικ ή ς π εριό δο υ η μετά θεσ η αυτή λα μ β ά νετα ι π άντα ως π αράταση της 12μηνης π εριό δο υ και ως εισ όδ ημ α αυτής λα μ β ά νετα ι εκείνο που π ρ οκύπ τει από την α υ ξημένη π ερ ίο δ ο. Η μετά θεση του χρόνου λήξεω ς της ετα ιρ ική ς χρήσης α π ο τελεί τρο π οπ ο ίησ η του καταστατικού αφού η ημ ερ ομηνία κλεισ ίμ α τος α να γράφ ετα ι υ π οχρ εω τικά σ ένα άρθρο αυτού, το οπ οίο φ υσικά π ρέπ ει να τρ ο π οπ ο ιηθ εί.

52 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Α.Ε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΓΕΝ ΙΚ Α ΠΕΡΙ ΙΣΟ Λ Ο ΓΙΣΜ Ο Υ Ο Ισ ολο γισ μ ός μιας επ ιχ είρ η σ η ς εκφ ρ ά ζει τις α ξίες που απ έκτη σ ε η ε π ιχείρ η σ η κατά τη λήξη μιας δ εδ ομ ένης π ερ ιό δο υ. Ο ισ ο λογισ μ ό ς α π ο τελ ε ί τη σ ύνθ εσ η της π ερ ιο υ σ ια κής κατάστασ ης μιας επ ιχ είρ η σ η ς και των α π ο τελεσ μ ά τω ν της σε μια σ υ γκεκριμ ένη σ τιγμ ή. Η πιο σ η μ α ντική τα κτική πηγή π λη ρο φ ορ ιώ ν για τη δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα μιας επ ιχ είρ η σ η ς ε ίν α ι ο ισ ο λογισ μ ό ς και η κατάσταση απ ο τελεσ μ ά τω ν χρ ήσεώ ς της. Στις δύο α υ τές χ ρ η μ α το -ο ικ ο ν ο μ ικ έ ς κα τα σ τά σ εις ε μ φ α ν ίζο ν τα ι τα π ε ρ ιο υ σ ια κά σ το ιχ ε ία της επ ιχ είρ η σ η ς, οι π ηγές π ρ οελεύσ εω ς των κεφ αλαίω ν της και το ο ικο νομ ικό απ ο τέλεσ μ α της δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα ς κατά τη χρήση που έκ λ εισ ε. Π αρέχο υν τα σ το ιχ εία ε κ είν α στα οπ οία μπορούν να σ τηρ ιχθο ύν όσ οι θέλο υν να α ξιο λο γήσ ο υ ν τη δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα και τις π ρ ο ο π τικές μιας επ ιχ είρ η σ η ς. Ο ισ ο λογισ μ ό ς κ α τα ρ τίζε τα ι σε δύο π α ρ άπ λευ ρα σ κέλη. Στο π ρώ το από τα οπ οία π ε ρ ιλα μ β ά νετα ι το ε ν ε ρ γ η τ ικ ό και στο δ εύ τερ ο το π α θ η τ ικ ό. Ο Ισ ολο γισ μ ός λοιπ ό ν ε ίν α ι η σ υ νο π τική λο γισ τική κατάστασ η που σ υ ντά σ σ ετα ι ύ στερα από την απ ογραφή και η οπ οία α π ε ικ ο ν ίζει μ εθο δικά και εύλη π τα σε εν ια ίο νό μ ισ μ α (δρ χ.) την π ερ ιο υ σ ια κή συγκρ ότησ η της επ ιχ είρ η σ η ς σε μια ορ ισ μ ένη σ τιγμή και η οπ οία π ρ οκύ π τει από την ο ικο νομ ική και νομ ική θέση των εν ερ γ η τικ ώ ν και π α θ ητικώ ν σ το ιχ είω ν της. Ο Ισ ολο γισ μ ός έχει τη μορφή π ίνα κα, ο οπ οίος π ερ ιλα μ β ά νει σ υ νο π τική τα ξινό μ η σ η τω ν π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχ είω ν της επ ιχ είρ η σ η ς που π ρ οκύ π τουν από την απ ογραφή ΑπονοαΦή: Ε ίνα ι η κατα μ έτρ ησ η, α π ο τίμ η σ η και λεπ το μερή ς καταγρ αφ ή όλω ν των σ το ιχ είω ν της επ α γγελμ α τική ς π ερ ιο υ σ ία ς που υπ άρχουν στην λήξη της δ ια χ ειρ ισ τικ ή ς π εριό δο υ. Σκοπός της α π ογρα φ ής ε ίν α ι η ο ικο νομ ική μονάδα να π ρ ο σ δ ιο ρ ίσ ει την π ερ ιο υ σ ια κή κατάστασ η και το ο ικο νομ ικό α π ο τέλεσ μ α που π ρ οέκυψ ε από τις δ ρ α σ τη ρ ιό τη τες που α νέπ τυ ξε κατά τη δ ιά ρ κεια της χρήσεω ς. 55

53 Για την π ρ αγματοπ οίησ η τις απ ογρα φ ές ενάρξεω ς ή λήξεω ς, οι επ ιχ ειρ ή σ ε ις π ρ ο β α ίνο υν σ τις εξής εργα σ ίες: 0 Π ρ ο ετο ιμ α σ ία για την απ ογραφή. Ο Π ρα γματο π ο ίη ση απογραφής. α)α να γνώ ρ ισ η σ το ιχ είω ν απ ογραφής, β )Κ αταμέτρ ησ η σ το ιχ είω ν απ ογραφής 0 Ε π εξεργασ ία α π ο γρα φ έντω ν σ το ιχείω ν. 0 Κ αταχώ ρηση απ ο γρα φ έντω ν σ το ιχ είω ν στο θεω ρη μένο β ιβλίο απ ογρα φ ώ ν. 0 Α π οτίμ ησ η απ ο γρα φ έντω ν σ το ιχείω ν (ο τρόπ ος α π ο τίμησης ο ρ ίζε τα ι από το νόμ ο και δεν ε ίν α ι όμ οιος για όλα τα π ερ ιο υσ ια κά σ το ιχ εία. Τα εμ π ορ εύσ ιμ α π ερ ιο υ σ ια κά σ το ιχ εία α π ο τιμ ο ύ ντα ι στην χαμηλότερη τιμή -μεταξύ τιμής κτήσεω ς και τρέχουσας- Τα π άγια π εριο υσ ια κά σ το ιχ εία α π ο τιμ ο ύ ντα ι στην τιμή κτήσεω ς που π ρ οσ α υ ξά νοντα ι με τις δ απ άνες βελτιώ σ εώ ς τους. Οι α π α ιτή σ εις και οι υπ οχρ εώ σ εις σε ξένο συνάλλα γμα α π ο τιμ ο ύ ντα ι σε δρχ. βάσει της επ ίσ η μης τιμής του ξένου νο μ ίσ μ α το ς κατά την ημέρα της α π ογρα φ ής) Σνέση αττονσααιήε - ισ ο λο νισ μού. Με την απογραφή π ρ ο σ δ ιο ρ ίζετα ι με κάθε λεπ το μ έρ εια δηλαδή κατά είδ ος, π ο σ ό τη τα και α ξία, η υπάρχουσα π εριο υσ ία της ε π ιχείρ η σ η ς σε μια δεδ ομένη σ τιγμ ή. Α ν τίθ ε τα με τον π ίνα κα του ισο λογισ μού α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι π ερ ιλη π τικά και μεθο δικά τα δεδ ομένα της απογραφής. Έ τσ ι ο Ισ ολο γισ μ ός α π ο ρρ έει π ά ντο τε από την π ρ οηγουμένω ς δ ιενερ γη θ είσ α απ ογραφή και α π ο τελεί μεθοδική και εύληπ τη π ερίληψ ή της. Ο Ισ ολο γισ μός π α ρ ο υ σ ιά ζει μεθο δικά ομ αδο π ο ιη μένα τα δεδ ομένα της απ ογραφής μόνο κατά αξία Α π ο τελέσ υα τα γοήσ εω Λ ο ναοιασ υόε 86 Ό πω ς α να φ έρ αμε στα π ρ οηγούμενα, η πιο σ η μαντική και τα κτική πηγή π λη ρο φ ορ ιώ ν για τη δ ρ ασ τη ριό τη τα μιας επ ιχείρ ησ η ς είν α ι ο ισ ο λογισ μ ό ς και η κατάστασ η α π ο τελεσ μάτω ν χρήσεώ ς της. Οι δύο χ ρ η μ α το ο ικονο μ ικές κα τα σ τά σ εις π αρέχουν τα σ τοιχεία εκείνα, στα οπ οία μπορούν να σ τη ρ ιχθούν όσοι θέλουν να αξιολο γήσ ουν την δ ρ α σ τη ριό τη τα και τις π ρ ο ο π τικές μιας ε π ιχείρ η σ η ς. Ο λ ο ν /σ μ ό ς 86 ε ίνα ι ο λογα ριασμός στον οπ οίο σ υ γ κ ε ν τρ ώ ν ο ν τα ι τα από κάθε πηγή και α ιτία π ραγματοπ οιούμενα α π ο τελέσ μ α τα κατά το χρ ο νικό διά σ τημα μεταξύ δύο δια δο χικώ ν ισ ο λογισ μώ ν, το οπ οίο ονο μ ά ζετα ι χ ρ ή σ η. Ο λογα ριασ μός αυτός εμ φ α νίζει τα έσοδα και τα έξοδα καθώς και τα κέρδη και τις ζη μ ίες και το καθαρό απ οτέλεσμα που π ρ αγματοπ οιήθ ηκα ν στη χρήση και συνεπ ώ ς α π ο τελεί μια ένδειξη των απ ο τελεσ μάτω ν της επ ιχ είρ η σ η ς από τις δ ρ α σ τη ριό τη τες της στη χρήση. Τα αττοτελέσματα γο ή σ η ε ττοοκύτττοον: 56

54 από τα α π ο τελέσ μ α τα εκμετα λλεύ σ εω ς, από τα λειτο υ ρ γ ικ ά έξο δ α που δεν είν α ι π ρ ο σ δ ιο ρ ισ τικά του μικτού α π ο τελέσ μα το ς. από τα έσοδα και έξοδα π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν που π ρ α γμ α τοπ οιήθ ηκα ν μέσα στη χρήση. από τις ζη μ ίες που π ρ αγματο π ο ιή θ η κα ν μέσα στη χρήση αλλά που π ρ ο έρ χο ντα ι από δ ρ α σ τη ρ ιό τη τες π ρ οη γουμένω ν χρήσ εω ν, εφ όσ ο ν δεν καλύ π τοντα ι από π ρ οβ λέψ εις. από έκτα κτα κέρδη και ζη μ ίες. από προβλέψεις για ζημίες ή έξοδα εξαιρετικού χαρακτήρα. Ο Λ ο γαρια σ μός 86 χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτα ι στο τέλος της χρήσεω ς οπ ότε κα τα ρ τίζετα ι υ π οχρ εω τικά η κατάστασ η α π ο τελεσ μ ά τω ν χρήσης Δουή του λοναοιασυού αποτελεσυάτων νοήσηε. Ο λογα ρια σ μ ός απ ο τελέσ μ α τα χρήσης π ε ρ ιλα μ β ά νετα ι μετα ξύ τω ν νομικώ ν καταστάσ εω ν που υ π οχρ εούτα ι να κ α τα ρ τίζε ι η ε τα ιρ ία και ο ικο α π ο τελεί μαζί με τον ισ ο λογισ μ ό τον π ίνακα δ ια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν και το π ρ οσ άρτημ α ένα εν ια ίο σύνο λο. Ο λογα ρια σ μ ός «α π οτελέσ ματα χρήσεω ς» κ α τα ρ τίζετα ι σε κάθετη διά ταξη σ την οπ οία τα κονδ ύ λια των εσόδω ν και εξό δ ω ν ομ α δ ο π ο ιο ύ ντα ι σε κα τη γο ρ ίες και κα τα χω ρ ο ύντα ι καθέτω ς, π ρ ο σ θ α φ α ιρ ο ύ μ ενα κατά κατηγορίες (σύμφωνα με το άρθρο 42 δ παρ. 1). Το υ π όδ ειγμ α της κατάστασ ης του λογ/σ μού α π ο τελεσ μ ά τω ν χρ ήσεω ς β ρ ίσ κετα ι στο κεφ άλαιο Υ π οδ είγμ α τα ε τη σ ίω ν ο ικο νομ ικώ ν κα τα σ τά σ εω ν Ο Ισ ο λ ο ν ισ υ ό ε τ η ε Α.Ε. Η ο ικο νομική κατάστασ η μιας ε τα ιρ ία ς φ α ίν ε τα ι από τη σχέση που υ π άρχει μετα ξύ του ενερ γ η τικ ο ύ, του π α θ ητικού και της καθαρής θέσ ης ή π ερ ιο υ σ ία ς της. Για να π ρ ο σ δ ιο ρ ίσ ο υμ ε λοιπ ό ν την ο ικο νομ ική κατάστασ η μιας ε τα ιρ ία ς π ρ έπ ει να γνω ρ ίζο υ μ ε το εν ερ γ η τικ ό, το π α θ ητικό και την καθαρή θέση. Ε ν ε ο ν η τ ικ ό ε ίν α ι κάθε τι που κατέχει και μ π ο ρεί να δ ια θ έτει κατά την επ ιθ υ μ ία της η ετα ιρ ία και κάθε τι που έχει λάβει από τρ ίτο υ ς. Σ υ γκεκριμ ένα ε ίν α ι τα διά φ ο ρα ο ικο νομ ικά αγαθά, τα οπ οία εξο υ σ ιά ζε ι και τα οπ οία έχουν ορ ισ μ ένη α ξία, π.χ. εγκα τα σ τά σ εις, μ η χανήμα τα, κ τίρ ια, εμ π ορ εύμ α τα, μ ετρ ητά, χρ εό γραφ α, α π α ιτή σ εις από την π ερ ιο υ σ ία τρ ίτω ν κ.λπ. Π α θ η τ ικ ό ε ίν α ι κάθε τι που αυτή οφ είλει προς τρ ίτο υ ς δηλ. τα χρέη της, οι υ π οχρεώ σ εις της π ρος τρ ίτο υ ς π.χ. υ π οχρ εώ σ εις της ε τα ιρ ία ς προς τους π ρ ομηθευ τές της ή τους δ α ν εισ τέ ς της, από δ ά νεια που έλαβε από αυ τούς.

55 Η δια φ ορά μεταξύ του ε νερ γητικού και τταθητικού λέγετα ι κ α θ α ρ ή ττε ρ ιο υ σ ία. Δηλ. το κεφ άλαιο που ο φ είλει σε δεδ ομένη χ ρ ονική σ τιγμή η ε π ιχείρ η σ η στον επ ιχειρ η μ α τία : Σχέση. Ε = Π. + ΚΘ Δοαή του ισ ο λο νισ αού Ο ισ ο λογισ μ ό ς κα τα ρ τίζετα ι σε δύο π αράπ λευρα σκέλη, το π ρώ το από τα οπ οία π ερ ιλα μ β ά νει το ε ν ερ γητικό και στο δεύ τερ ο το π αθητικό. Σύνταξη Ισ ο λο ν ισ υο ύ. Ο Ισ ολο γισ μός της Α.Ε. σ υ ντά σ σ ετα ι μέσα σε 4 μήνες από της λήξεω ς του έτο υ ς. Αν τα ακα θά ρ ισ τα έσοδα της ετα ιρ ία ς ξεπ ερ νούν τα , τότε ο ισ ο λογισ μ ό ς υπ ογρ άφ ετα ι και από τον π ρ οϊσ τά μ ενο του Λ ο γισ τη ρ ίο υ της ή τον υ π εύθυνο κα τά ρ τισ η ς του ισ ο λογισ μού, ο οπ οίος π ρ έπ ει να έχει ά δ εια άσκησης οικο νομ ο λογικο ύ επ αγγέλματος από το Ο ικονο μ ικό Ε π ιμ ελη τή ρ ιο Ελλάδος, ή π τυ χίο του τμήματος Λ ο γισ τική ς της Σχολής Δ ιο ική σ εω ς και Ο ικονο μ ία ς των Τ.Ε.Ι. και π εντα ετή το υ λά χισ τον συναφ ή π ρ οϋπ η ρεσ ία από τη λήψη του π τυ χίο υ σε λογισ τικ ό - οικ ο νομικό κλάδο του δημοσίου ή ιδ ιω τικού τομέα ο Ισ ο λο ν ισ υό ς σύυφ ω να με το Γ.Λ.Σ. Στο Γ.Λ.Σ.. σύμφ ω να με το σχέδ ιο των λογ/σ μ ώ ν, τα π ερ ιο υσ ια κά σ το ιχ εία της ετα ιρ ία ς που μπορεί να π ερ ιλαμβ ά νει ο ισ ο λογισ μ ό ς, ο ν ο μ α τίζο ν τα ι και κα τα τά σ σ οντα ι με μεθο δικό τη τα και σ α φ ήνεια. Στο Γ.Λ.Σ. ο ισο λογισ μός π α ρ ουσ ιά ζετα ι με τον κω δικό αριθμό 89 «Ισ ο λογισ μός», ο οπ οίος ε ίνα ι π ρω τοβά θμιος λογ/σ μός και ο οπ οίος α να π τύ σ σ ετα ι στους δευτερ οβάθμιους «89.00» Ισ ολο γισ μ ός α νο ίγματο ς χρήσης» και «89.01» Ισ ολογισ μός κλεισ ίματος χρήσης». Λ ο ν ισ τ ικ ό ε «ε ιο ισ υ ό ε το υ Λ ο ν/σ μ ο ύ 89. Ο λογ/σ μός 89 χ ρ ησ ιμ ο π οιείτα ι μόνο στο τέλος της χρ ήσ η ς, όταν δηλ. κα τα ρ τίζετα ι υπ οχρ εω τικά η κατάσταση του ισ ο λογισ μού της χρήσης. Η κατάστασ η του ισ ολογισμού, στην οπ οία π ερ ιλα μ β ά νοντα ι το υ λάχισ το ν τα σ το ιχεία που π ροβλέπ ο νται από το υ π όδειγμ α του Γ.Λ.Σ., όταν σ υ ντρ έχουν οι σ χετικές π ρ οϋπ ο θέσεις, δηλ. όταν από την επ ιχ είρ η σ η τη ρ ούντα ι οι σ χ ετικο ί λογ/σ μ ο ί δ η μ ο σ ιεύ ετα ι μαζί με την κατάστασ η του λογ/σ μού απ ο τελεσ μ ά τω ν χ ρήσης και τον π ίνακα διάθεσης α π ο τελεσ μάτω ν, σύμφ ω να με τις δ ια τά ξ ε ις της νομ οθ εσ ία ς που ισ χύ ει κάθε φορά. Ο λογ. 89 χρησ ιμεύ ει για το κλείσ ιμ ο των λογ/σ μώ ν της χρ ήσ η ς που α να φ έρ ετα ι ο ισολογισ μός και για το ά νο ιγμα του λογα ριασ μού της νέα ς χρ ήσης που ακο λουθεί μετά την κατάρτιση του ισο λογισ μού. Ε ιδ ικό τερ α ο λογα ριασμός 89 λειτο υ ρ γ εί ως εξής; α) Στο τέ λ ο ς τη ς χ ρ ή σ η ς στην οπ οία α να φ έρ ετα ι ο ισ ο λογισ μ ό ς, μετά τη δ ιε ν έ ρ γ ε ια των εγγραφ ώ ν κλεισ ίμ α τός του, χρ εώ νετα ι ο με τα υπ όλο ιπ α 58

56 όλω ν των χρ εω σ τικώ ν Αογ/σμώ ν του, με π ίσ τω σ η καθενό ς α π 'α υ το ύ ς, οι οπ οίοι ε μ φ α νίζο ντα ι σ την απ ογραφή τέλο υς χρ ήσ η ς που έτσ ι μ η δ εν ίζετα ι και π ισ τώ νετα ι με τα υπ όλο ιπ α όλω ν των π ισ τω τικώ ν λογ/σ μ ώ ν του, με χρέω ση καθενός α π 'α υ το ύ ς οι ο π οίοι ε μ φ α ν ίζο ν τα ι στην απ ογραφή τέλο υς χρ ήσ η ς, που επ ίσ η ς μ 'α υ τό τον τρόπο μ η δ ε ν ίζο ν τα ι. Οι εγγραφ ές αυτές ο νο μ ά ζοντα ι «εγγρ αφ ές κ λ ε ια ίμ α το ς τω ν λογ/σ μώ ν του ισ ο λογισ μ ο ύ», γ ίν ο ν τα ι ε ίτε αμέσω ς μετά τη δ ιε ν έ ρ γ ε ια όλω ν των εγγραφ ώ ν κλεισ ίμ α το ς, του ισ ο λογισ μ ο ύ, ε ίτε τμ ημ α τικά για κάθε λογα ρια σ μ ό που το υπ όλοιπ ό του ο ρ ισ τικ ο π ο ιε ίτα ι για την εμ φ ά νισ ή του σ τον ισ ο λογισ μ ό. Οι εγγραφ ές αυτές δεν ε ίν α ι υ π ο χρ εω τικές να γίνουν. β) Με την έναρξη της χρ ήσ η ς, που ακο λουθεί μετά την κατά ρ τισ η του ισ ο λογισ μ ο ύ, έ π ειτα από τη δ ια δ ικα σ ία δ ιε ν έ ρ γ ε ια ς των εγγραφ ώ ν κ λ εισ ίμ α το ς, που ολο κληρ ώ νετα ι μέσα στη χ ρ ονική π ερίο δο, η οπ οία π ρ οβ λέπ ετα ι από τις δ ια τά ξεις της ν ο μ ο θ εσ ία ς που ισ χύ ει κάθε φ ορά, και η οπ οία για τις Α.Ε. ε ίν α ι 4 μ ήνες από τη λήξη της δ ια χ ειρ ισ τικ ή ς π ερ ιό δο υ, χ ρ εώ νετα ι ο λο γα ρ ια σ μ ό ς 89,00 με τα υπ όλοιπ α όλω ν των π ισ τω τικώ ν λογα ρ ια σ μ ώ ν του, με π ίσ τω σ η καθενό ς α π 'α υ το ύ ς (λογ. Π αθητικο ύ της α π ογρα φ ής που σ υ ντά χθηκε την 31/12 του π ρ οη γουμένου έτο υ ς) ο καθένα ς χω ρ ισ τά με το ποσό που φ έρει στην απ ογραφή και π ισ τώ ν ετα ι με τα υπ όλοιπ α όλω ν τω ν χρ εω σ τικώ ν λο γα ρ ια σ μ ώ ν του, με χρέω ση καθενό ς α π ' α υ τούς, ο καθένα ς χω ρ ισ τά με το π οσό που φ έρει στην απ ογραφή. Οι εγγραφ ές αυτές ο νο μ ά ζοντα ι «εγγρ αφ ές α νο ίγμ α το ς των λογ. του ισ ο λογισ μού» γ ίν ο ν τα ι, είτε αμέσω ς, έπ ειτα από τη δ ια δ ικα σ ία δ ιε ν έ ρ γ ε ια ς όλω ν των εγγραφ ώ ν κ λ εισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μ ο ύ, ε ίτε τμ η μ α τικά για κάθε λογα ριασ μό, που μετά την ο ρ ισ τικοπ ο ίη σ η του υ π ολοίπ ου του για την εμ φ ά νισ η του σ τον ισ ο λογισ μ ό, κ λ ε ίν ε ι σ ύμφ ω να με όσα κα θ ο ρ ίζο ντα ι π αραπ ά νω. Οι εγγραφ ές αυτές ε ίν α ι υ π ο χρ εω τικές να γ ίνουν Η Κ Α Τ Α ΣΤΑ ΣΗ Τ Ο Υ ΙΣ Ο Λ Ο ΓΙΣΜ Ο Υ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗ Σ Η κατάστασ η του ισ ο λογισ μ ο ύ κ α τα ρ τίζε τα ι υ π ο χρ εω τικά στο τέλο ς κάθε χρήσης. Ο ισ ο λογισ μ ό ς σ υ ντά σ σ ετα ι από την απ ογρα φ ή της, της οπ οίας αποτελεί περίληψη ή από το οριστικό ισοζύγιο. Η κατάστασ η του ισ ο λογισ μ ο ύ κα τα χ ω ρ είτα ι στο β ιβ λίο απ ο γρα φ ώ ν και ισ ο λογισ μ ώ ν της ε τα ιρ ία ς και δ η μ ο σ ιεύ ετα ι μαζί με την κατάστασ η λογ/σ μού α π ο τελεσ μ ά τω ν χρ ήσ η ς, τον π ίνακα διά θεσ η ς α π ο τελεσ μ ά τω ν και το π ροσ άρτημ α, σ ύμφ ω να με τις δ ια τά ξ ε ις της νο μ ο θ εσ ία ς που ισ χύ ει κάθε φορά. Σ υ γκεκριμ ένα δ η μ ο σ ιεύ ετα ι: α)σ τη ν εφ ημ ερ ίδ α της Κ υ βερνή σ εω ς είκ ο σ ι (20) ημέρες π ρ ιν την Γ.Σ. β)σε μια ημ ερ ήσ ια π ο λιτική εφ ημ ερίδ α. γ)σε μια ημ ερ ήσ ια ο ικο νομ ική εφ ημερίδ α. Η δομή του ισ ο λογισ μ ο ύ α π α γορεύ ετα ι να μ ετα β ά λλετα ι από τη μια χρήση σ την άλλη.

57 Η δομή και οι τίτλοι των λογ/σμώ ν του ισ ο λογισ μ ο ύ πρέττει να π ρ οσ α ρ μ ό ζο ντα ι α νά λογα ώ στε οι χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύμ ενο ι τίτλοι λογ/σ μώ ν να υ π οδηλώ νουν με σα φ ήνεια τα α π εικ ο ν ιζό μ ε ν α σ το ιχ εία. Η καταχώ ρηση α νο μ ο ιο γενώ ν σ το ιχ είω ν στον ίδιο λογα ριασ μό α π α γορ εύ ετα ι. ' Οι λο γ/σ μ ο ί του ισ ο λογισ μού μπορούν να σ υ γχω νεύ ο ντα ι όταν: α )τα ποσά τους ε ίν α ι ασ ήμαντα και β)η συγχώ νευσ η γ ίν ετα ι για χάρη μ εγαλύ τερ ης σ α φ ήνεια ς με τον όρο ότι οι σ υ γχω νευ όμ ενο ι λο γα ρ ια σ μ ο ί θα α να λύο ντα ι στο προσ άρτημ α. ' Ό λα τα σ το ιχ εία του ισ ο λογισ μού α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σε δύο στήλες, σ τις οπ οίες α ντιπ α ρ α τίθ εν τα ι για λόγους συγκρ ίσ εω ς τα α ν τίσ το ιχ α και ομ οειδή κονδ ύ λια της κλειό μ ενης και της π ρ οη γούμενης χρήσης. Α π α γορ εύ ετα ι οπ οιοσ δή π ο τε συμψ η φ ισ μός μεταξύ κονδ υ λίω ν των λογ/σ μώ ν ενερ γητικού και π αθ ητικού ή των λογ/σ μώ ν εσόδω ν και εξό δ ω ν, και η εμφ άνισ η μόνο της μεταξύ τους δ ιαφοράς. Λ ο γαρια σ μός για τον οπ οίο δεν υπ άρχει ποσό, ούτε της κλειό μ ενης, ούτε της π ρ οη γούμενης χρήσεω ς, π α ρ α λείπ ετα ι. Ε π ιτρ έπ ετα ι η ανά λυσ η των λογ/σμώ ν που π ερ ιλα μ β ά νοντα ι στα υ π οδείγμ ατα, με τον όρο ότι δεν θα μετα β ά λλετα ι η σ ειρά τους. Επ ίσ ης επ ιτρ έπ ετα ι η π ροσθήκη και άλλω ν λογα ριασ μώ ν, εφ όσον το π ερ ιεχόμενό τους δεν π ερ ιλα μ β ά νετα ι σε κάπ οιον από τους υ π οχρ εω τικο ύ ς λογα ριασ μούς και με τον όρο ότι δεν μ ετα β ά λλετα ι η αρίθμηση των υ π οχρ εω τικώ ν λογα ριασ μώ ν. Ε τα ιρ ίες που έχουν υπ οκα τα σ τήματα συγχω νεύ ουν τους λογα ρια σ μ ούς των υπ οκα τα σ τημάτω ν στους α ντίσ το ιχ ο υ ς λογα ριασ μούς του κεντρ ικού σ υ μ ψ η φ ίζοντα ς κάθε αμοιβ α ία χρ εο απ αίτησ η, τόσο των υ π οκα τα σ τημάτω ν μεταξύ τους, όσο και μεταξύ υ π οκα τα στημάτω ν και κεντρ ικού.» Οι α π ο σ βέσ εις του παγίου ενερ γητικού κα τα χω ρο ύντα ι στο Ε νερ γητικό, α φ α ιρ ετικά από την α ξία κτήσεω ς ή ιδ ιο κατα σ κευή ς ή από την νόμ ιμ α ανα π ρο σ αρμοσ μένη αξία των ο ικείω ν π αγίω ν σ το ιχ ε ίω ν, ώ στε στον α ν τίσ το ιχ ο λογα ριασ μό του Ε νερ γητικο ύ να εμ φ α ν ίζο ν τα ι: Η α ξία κτήσεω ς ή ιδιο κα τα σ κευή ς ή η νόμ ιμ α α να π ρο σ α ρ μ οσ μ ένη α ξία των π αγίω ν αυτώ ν σ το ιχείω ν. οι σ ω ρευ μένες μέχρι τη λήξη της χρήσεω ς α π ο σ β έσ εις τους, και η αναπόσβεστη αξία τους. Οι π ρ οβλέψ εις για υποτίμησ η σ τοιχείω ν του Ε νερ γητικο ύ κ α τα χω ρ ο ύντα ι στο Ε νερ γητικό, α φ α ιρ ετικά από την αξία κάθε σ το ιχείο υ. Στην κατάστασ η του ισο λογισμού που κ α τα χω ρ είτα ι στο β ιβ λίο α π ογρα φ ώ ν και ισ ο λογισ μώ ν της ετα ιρ ία ς, σε ιδ ια ίτερ ε ς στήλες α π ε ικ ο ν ίζετα ι χω ρ ισ τά η δραχμική αξία των απ α ιτή σ εω ν και υ π οχρ εώ σεω ν σε ξένα νο μ ίσ μ α τα. Κατά

58 τη δημοσίευ σ η της κατάστασ ης α υτής, ο δ ια χω ρ ισ μ ό ς των αξιώ ν σε δρχ. και Ξ,Ν. είναι δυνατό να γίνεται με κάθετη διάταξη ή να παραλείττεται Δουή του ΙσοΛονισυού. Ο Ισ ολο γισ μός κ α τα ρ τίζε τα ι σε δύο π αράπ λευ ρα σκέλη, στο π ρώ το από τα οπ οία π ερ ιλα μ β ά νει το ενερ γ η τικ ό και στο δ εύ τερ ο το π α θ ητικό. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Α. Οφειλόμενο κεφάλαιο (18.12) Β. Έξοδα εγκαιαστάσεως (16.10, 16.13, 16.19) Γ. ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ι.Ασώμαιες ακινηιοποιήσεις (16.00, 16.05, 16.11, 16.12, 16,98) II. Ενσώματες ακινηιοποιήσεις (10,15) III) Συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες απαιτήσεις (18 εκτός 18.12) ΠΑΘΗΤΙΚΟ Α. Ίδια κεφάλαια ήκεφάλαιο (40) ΙΙ)Διαφορά από έκδοση μετοχιύν υπέρ το άρτιο (41.00, 41.01) ΙΙΙ)Διαφορές αναπροσαρμογής - Ετπχορηγήσεις επενδύσεων (41.06, 07, 10) ΐν)Αποθεματικά κεφάλαια (41.02, 05, 08, 09, 90, 91, 92) ν)αποτελέσματα σε νέο (42) ΐν)Ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου (43) Δ. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ι)Αποθέματα (ομ. 2) II) Απαιτήσεις (30, 31, 32, 33, 35) III) Χρεόγραφα (34) IV) Διαθέσιμα (38) Β. Προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα (44) Γ. Υποχρεώσεις Ι)Μακροπρόθεσμες υποχρ. (45) ΙΙ)Βραχυπρόθεσμες υποχρ. (ομ. 5 εκτός) Ε. Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού (36) Δ. Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού (56) Λογαριασμα τάξεως χρειοστικοί (01-04) Λογαριασμοί τάξεως ττιστωτικοί (05-08)

59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2.1. Ε Ν Ε Ρ ΓΗ Τ ΙΚ Ο. Α. Ο Φ ΕΙΛΟ Μ ΕΝ Ο ΚΕ Φ ΑΛΑ ΙΟ Π οσά κλεισ μ ένης Π οσά π ρ οη γουμένης Χοήσ εω ε δον. Χ ο ήσ εω ε δογ. (από το οπ οίο έχει κληθεί να καταβλη θεί μετά το τέλος της επ όμ ενη ς χρήσης ποσό δ ρ χ...) Λογ (Σ υ μ μ ετο χές και λοιπ ές μακρ οπ ρό θεσ μες α π α ιτή σ εις ) «ο φ ειλό μ ενο κεφ άλαιο» Σ χόλια: Στο λογ α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι; α)το τμήμα του μ ετο χικού κεφ αλαίου που δεν έχει ακόμη, μέχρι το τέλος της χρ ήσεω ς, κληθ εί να κα τα β λη θεί, δηλ. το τμήμα του μ ετο χικού κεφ αλαίου για το οπ οίο η π ρ οθ εσ μ ία καταβολής του δεν έχει ο ρ ισ τεί από το κ α τα σ τα τικό ή δεν έχει ο ρ ισ τεί ακόμη από τα α ρ μόδ ια όρ γανα της ο ικεία ς Α.Ε. και β)οι δ όσ εις του κεφ αλαίου που έχουν κληθ εί να καταβλη θο ύν (που είν α ι κατα β λη τέες) μετά την επ όμ ενη χρήση (Ε ξυ π α κο ύετα ι ότι όλο το οφ ειλόμενο κεφ άλαιο έχει κα λυ φ θεί από μετό χους της ετα ιρ ία ς ). Β. ΕΞΟ ΔΑ Ε ΓΚ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Ε Ω Σ : Στα κατω τέρω κο νδ ύ λια (1-4) τω ν «Ε =Ο ΔΩ Ν ΕΓΚ ΑΤΑΣΤΑΣ Η Σ» π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ι τα ποσά τω ν δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογα ρ ια σ μ ώ ν του λογ/σ μού 16 «Α σώ ματες Α κ ιν η το π ο ιή σ ε ις και έξο δ α π ο λυετούς απ ο σ βέσ εω ς», τα οπ οία α ν τίσ το ιχ α α να γρά φ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδ ύ λια. 1) Έξοδα ίδο υ σ ηε και π ο ώ τηε ενκατά σ τα σ η ε (λον ): Σ ϊό λ ια : Στο λογ. αυτόν κ α τα χω ρ ο ύντα ι, εκτό ς από τα σ χετικά έξο δ α που π ρ α γματο π ο ιο ύ ντα ι από την ο ικο νομ ική μο νάδα κατά και από τη σύσ τασ ή της και μέχρι την έναρξη της π α ρ α γω γική ς δ ράσ εώ ς της, και τα όμ οιας φ ύσεω ς έξοδα που π ρ α γματο π ο ιο ύ ντα ι μ ετα γενέσ τερ α, για επ έκτα σ η της δ ρ α σ τη ρ ιό τη τά ς της. 2 ) Σ υ ναλλα νυα τικέο δ ιαιροοέε από π ισ τ ώ σ ε κ και δ ά νεια νια κ τ ή σ ε κ π ανίω ν σ το ιχ είω ν (λον ). Σ χόλια: Στο λογ/σ μό αυτό π α ρ α κο λουθούντα ι σε υ π ολο γα ρ ια σ μ ο ύς κατά π ίσ τω σ η ή δ ά νειο, οι σ υ ν α λλα γμ α τικές δ ια φ ο ρ ές που π ρ οκύ π τουν κατά την π ληρω μή ή την απ ο τίμ η σ η σε δρχ. των π ισ τώ σ εω ν ή δ α νείω ν σε ξένο νόμ ισ μ α, που σ υ νά π το ντα ι ειδ ικ ά και για την αγορά, κατασκευ ή και εγκα τά σ τα σ η π αγίω ν σ το ιχ ε ίω ν της ο ικ ο ν ο μ ικ ή ς μ ο νάδα ς. Οι χρ εω σ τικές σ υ να λλα γμ α τικές δια φ ο ρές

60 του λογ κατά π ίστω σ η ή δ ά νειο, έπ ειτα από συμψ ηφ ισ μό τυχόν π ισ τω τικώ ν που μετα φ έρ ο ντα ι από τον ο ικείο υποα ογαριασμό του «π ρο β λέψ εις για σ υ ναλ/κες δια φ ο ρές από π ισ τώ σ εις και δ ά νεια για κτήσ εις π αγίω ν σ το ιχείω ν» α π ο σ β ένο ν ται τμημα τικά ανά λογα με την υπόλοιπ η κανο νική χ ρ ονική δ ιά ρ κεια της π ίσ τω σ ης ή του δ α νείο υ ως εξής: Στο τέλος της κλειό μ ενης χρήσεω ς μετα φ έρ ετα ι από το οικείο κατά π ίστω σ η ή δ ά νειο υπ ολο γ/σ μό του στο λογ «σ υ να λλα γμ α τικές δια φ ο ρές» π οσόν ίσον με το π η λίκο της δ ια ιρ έσ εω ς του χρεω σ τικο ύ υ π ολοίπ ου του οικείο υ υπ ολ/σμού του με τον αρ ιθμό των ετώ ν από τη λήξη της χρ ήσεω ς αυτής μέχρι τη λήξη της α ν τίσ το ιχ η ς π ισ τώ σ εω ς ή του α ν τίσ το ιχ ο υ δ α νείο υ. Για τον π ρ οσ διορ ισ μό του π ηλίκου της π αραγράφ ου αυτής χ ρ ονική π ερίο δο ς μ ικρό τερ η από 12 μήνες λογίζετα ι ως π ερίο δο ς ενός έτους. Σε π ερίπ τω σ η που από την η μ ερ ομηνία χορηγήσεω ς της π ισ τώ σ εω ς ή του δ α νείο υ μέχρι την η μ ερ ομηνία ενά ρξεω ς της π αρ αγω γική ς λ ειτο υ ρ γία ς των χ ρ ημ α τοδοτο ύμ ενω ν π αγίω ν σ το ιχ είω ν μεσ ο λαβεί κα τα σ κευ α σ τική π ερίο δο ς ή τμημα τική μετα φορά του χρ εω σ τικο ύ υπολοίπ ου του οικείο υ υ π ολ/σμού του α ρ χ ίζει από τη χρήση μέσα στην οπ οία λήγει η κα τα σ κευασ τική περίοδος ή διακόπτεται, για οποιοδήποτε λόγο, η κατασκευή του έργου. Σε π ερίπ τω σ η ληξιπ ρ όθ εσ μω ν π ισ τώ σ εω ν ή δ α νείω ν, κατά το όλο ή μέρος αυ τώ ν, τα χρ εω σ τικά υ π όλοιπ α των ο ικείω ν υ π ολ/σμώ ν του 16.15, που α ντισ το ιχ ο ύ ν στο ληξιπ ρ όθ εσ μο μέρος, μετα φ έρ ο ντα ι στο λογ στο τέλος της χρήσεω ς μέσα στην οπ οία οι α ν τίσ το ιχ ε ς π ισ τώ σ εις ή δ ά νεια έγιν α ν ληξιπ ρ όθ εσ μα. Οι π ισ τω τικές σ υ να λ/κές δια φ ο ρές του λογ κατά π ίστω σ η ή δ ά νειο, στο τέλος της χρήσεω ς μ ειώ νουν τις χρ εω σ τικές ή στο μέτρο που δεν υ π άρχουν χρ εω σ τικ ές μ ετα φ έρ οντας σε α ν τίσ το ιχ ο κατά π ίστω σ η ή δ ά νειο υπ ολ/σμού του Από τον τελευτα ίο αυτό λογ/σ μό κατά το κ λείσ ιμ ο του ισ ο λογισ μ ο ύ, μ ετα φ έρ ετα ι στο λογ «σ υ ναλ/κές δια φ ορές» το μέρος εκ είν ο που α ν τισ το ιχ ε ί το ποσό των π ισ τώ σ εω ν ή δ α νείω ν που π ληρώ θηκαν μέσα στην κλειό μ ενη χρήση. 3 ) Τ όκοι δ α νείω ν κα τα σ κευ α σ τικηε π εριό δο υ: Σχόλια: Στον λογ. αυτό π αρακο λουθο ύ ντα ι οι τόκοι, μόνο της κα τα σ κευ α σ τικής π εριό δο υ, π ισ τώ σ εω ν ή δ ανείω ν τα οπ οία χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι α π ο κ λ εισ τικ ά για κτήσ εις π αγίω ν π ερ ιο υσ ια κώ ν σ το ιχείω ν. 4 ) Λ οιπ ά έξοδα ενκατάστασηο Λ ο γ/σ μ ο ί! «έξοδα αυξήσ εω ς κεφ αλαίου και εκδόσεω ς ομ ολο για κώ ν δανείω ν» «έξοδα κτήσεω ς α κινη το π οιή σ εω ν» «Δ ιαφ ορές εκδόσεω ς και εξο φ λήσ εω ν ομολο γιώ ν» «έξοδα ανα διορ γανώ σ εω ς» 64

61 «Λ οιπ ά έξο δ α π ο λυετούς απ ο σ βέσ εω ς» Τα ανω τέρω «ΕΞΟΔΑ ΕΓΚ Α Τ Α Σ Τ Α Σ Ε Ω Σ» που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στους Αογ/σμούς 16.10, 16.18, 16.13, 16,14, 16.17, και α π ο σ β ένοντα ι ε ίτε εφ άπ αξ, στη χρήση που π ρ α γματο π ο ιή θ η κ α ν, ε ίτε τμ ημ α τικά και ισό π οσ α μ έσ α σε μια π εντα ετία. Αν α π ο σ β ένοντα ι τμ η μ α τικά, τότε οι απ ο σ β έσ εις τους α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σε α ν τίσ το ιχ ο υ ς υπ οα ογα ριασμ ούς του α ν τίθ ε το υ Αογ «Α π ο αβεσ μένες ασ ώ ματες α κ ιν η το π ο ιή σ ε ις και απ ο σ β εσ μ ένα έξοδα π ο λυετούς απ ο σβέσεω ς», τα π οσά των οπ οίω ν εμ φ α ν ίζο ν τα ι στον ισ ο λογισ μ ό, α φ α ιρ ετικά στη στήλη «Α π ο σβέσεις». Σνό λια: Στον λογ. 16,16 π αρ ακο Α ο υθ ούνται οι δ ια φ ο ρές από τη διά θεσ η ομ ολο γιώ ν σε τιμή μ ικρ ό τερ η από την ονο μ α τική τους, καθώ ς και οι δ ια φ ο ρ ές από την εξό φ λησ η ομ ολο γίω ν σε τιμή μ εγαλύ τερ η από την ονο μ α σ τική τους. Α π ο σ β ένο ντα ι υ π οχρ εω τικά, σε τμ η μ α τικές ισ ό π οσ ες δ όσ εις, μέχρι την λήξη της π ρ οθ εσ μίας εξο φ λήσ εω ς του ομ ολο για κού δ α νείο υ. Κι αυτές οι α π ο σ β έσ εις α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σε α ν τίσ το ιχ ο υπ ολο γ/σ μό του α ντίθ ετο υ Στον Αογ π αρακοα ουθούνται όλα τα έξο δ α που γ ίν ο ν τα ι για την απ ό κτησ η τω ν ενσ ώ ματω ν ή ασ ώ ματω ν α κινη το π ο ιή σ εω ν π.χ. φόρος μ ετα β ιβ ά σ εω ς, σ υ μ β ο λα ιογρ α φ ικά και μ εσ ιτικά έξο δ α, αμ ο ιβ ές μελετη τώ ν και δ ικη γόρ ω ν. Στον Αογ κα τα χ ω ρ είτα ι, εκτό ς από τα έξοδα εκ είν α που δεν ε ντά σ σ ο ντα ι σε άλλο δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο λογ/σ μό του Αογ. 16 και η α να π ό σ β εσ τη αξία κτιρ ίο υ σε π ερίπ τω σ η κατεδάφ ισ ή ς του. Γ. Π ΑΓΙΟ Ε Ν Ε Ρ ΓΗ Τ ΙΚ Ο. I. Α σ ώ υ ατεε Α κ ιν η το π ο ιή σ ε κ : Π ερ ιλα μ β ά νο ντα ι κατά κατη γο ρ ίες (1-5) άυλα π άγια σ το ιχ εία (π ερ ιο υ σ ια κά ), τα οπ οία α π ο κτο ύ ντα ι από την ο ικο νομ ική μονάδα με σκοπό να χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι π α ρ αγω γικά για χρ ο νικό δ ιά σ τημ α μεγαλύ τερ ο του έτο υ ς. Στα κατω τέρω κονδ ύ λια 1-5 των Α σ ώ ματω ν Α κινη το π ο ιή σ εω ν π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα ποσά των δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογ. του λογ. 16 «Α σώ ματες Α κ ιν η το π ο ιή σ ε ις και έξο δ α π ο λυετούς α π ο σ βέσ εω ς», οι ο π οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γράφ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδ ύ λια. 1. Έέοδα ερ ευ νώ ν και ανα π τύ έεω ε. Λ ο γ/σ μ ο ί «Ε ξοδα ερ ευ νώ ν ορ υ χείω ν - μ ετα λλείω ν - λατο μ είω ν» «Έ ξ ο δ α λοιπ ώ ν ερ ευ νώ ν» 2. Π α ο α γ ω ο ή σ εκ και δ ικα ιώ υ α τα Βιουπ γ/κήο ιδ ιο κ τη σ ία ε Λ ο γ/σ μ οί: «Δ ικα ιώ μ α τα Β ιο μ η χανική ς ιδ ιο κτη σ ία ς» «Δ ικα ιώ μ α τα (όπω ς π.χ. π α ρ α χω ρή σ εις) εκμ /σ εω ς ορ υ χείω ν - μ ετα λλείω ν - λατομ είω ν» «Λ οιπ ές π αραχω ρή σ εις» Σγό λια: α)σ ε α ν τίσ το ιχ ο υ ς υπ οα ογ/σμούς του λογ κα τα χ ω ρ είτα ι η αξία κτήσεω ς από αγο ρά ή από ιδ ιο π αραγω γή -τω ν δ ιπ λω μάτω ν ε υ ρ ε σ ιτε χ ν ία ς των αδειώ ν π αραγω γής και εκμ/σ εω ς, των σ η μάτω ν, της τεχ νο λογία ς, των π ρ οτύ π ω ν, σ χεδ ίω ν κ.λπ.

62 β)ο ι «Α σώ ματες α κ ινη το π ο ιή σ εις» π ρ ο κα τα χ ω ρ ο ύ νια ι στους ττιο π άνω Αογ , 16.12, 16.02, και 16.03, α π ο σ β ένοντα ς είτε εφ άπ αξ, στη χρήση που π ρ α γμ α τοπ οιήθ ηκα ν, είτε τμημα τικά και ισόπ οσ α μ έσ α σε μια π ε ν τα ετία, εκτό ς αν ειδ ικ ές δ ια τά ξεις του νόμ ου π ρ οβλέπ ο υν δ ια φ ο ρ ετική ρ ύθμιση, ενώ αυτές που κατα χω ρο ύντα ι στο Αογ απ ο σ β ένοντα ι με ίσα ετή σ ια π οσά μ έσ α στο χρ ο νικό δ ιά σ τημα της π αρ αγω γική ς χ ρ ησ ιμ ό τη τα ς κάθε άυλου σ τοιχ. με την π ρ οϋπ όθεση ότι η απόσβεσή τους π ρ έπ ει να έχει ολο κληρ ω θ εί μέχρι τη λήξη της π α ρ εχόμ ενης, από το νόμ ο, π ρ οσ τασ ίας, όταν αυτή έχ ει π ερ ιο ρ ισ μ ένη δ ιά ρ κεια. 3. Υ π εο α έία επ ιγείο η σ η ε: Λογ «Υ π εραξία ε π ιχ/σ εω ς». Π α ρ α κολο υ θείτα ι η υ π ερα ξία που δ η μ ιο υ ρ γείτα ι κατά την εξα γορ ά ή συγχώ νευ σ η ολόκληρ ης οικο ν. μονάδας και που ε ίν α ι ίση με τη δια φ ορά μεταξύ του ολικού τιμήματος αγορά ς και της π ρ α γμ α τικής αξίας των επ ί μέρους π ερ ιο υσ ια κώ ν της σ το ιχείω ν. Η δια φ ο ρά αυτή ο φ είλετα ι κυρίω ς στην καλή οργάνω ση της επ ιχ είρ η σ η ς, σε υψηλά κέρδη, στην ε π ισ τη μ ο νική κατάρτισ η των σ τελεχώ ν της κ.λπ. Η υ π ερα ξία α π ο σ βένυ τα ι είτε εφ άπ αξ στη χρήση που π ρ α γμ α τοπ οιήθ ηκε η σ χετική δαπ άνη της ο ικο ν. μονάδας, ε ίτε τμ ημ α τικά και ισόπ οσ α σε π ερ ισ σ ό τερ ες, το πολύ όμως μέχρι π έντε χρ ήσ εις. 4. Π οοκαταβολέο κτήσεω ε ασ ω υάτω ν α κινη το π ο ιή σ εω ν. Λογ «Π ρ οκα ταβολές κτήσεω ς ασώ ματω ν ακινη το π ο ιή σ εω ν» 5. Λ ο ιπ έε α σ ώ υ α τεε α κ ιν η το π ο ιή σ ε κ Λ ο γ/σ μ οί «Δ ικαιώ ματα χρήσεω ς ενσ ώ ματω ν π αγίω ν σ το ιχείω ν» «Λ οιπά δικα ιώ ματα» Σχόλια: α)στο λογ α π ε ικ ο ν ίζετα ι η αξία της εισ φ ορ άς κατά τη χρήση, στην οικο νομική μονάδα, ενσ ω μάτω ν π αγίω ν σ το ιχ είω ν για ορ ισ μ ένο χρ όνο, η οπ οία καθορίζετα ι με νόμ ιμ η δ ια δ ικασία εκτιμ ή σ εω ς. Β)Στο λογ α π ε ικ ο ν ίζετα ι η α ξία κτήσεω ς εκείνω ν των ά υλω ν π αγίω ν π ερ ιο υσ ια κώ ν σ το ιχ είω ν, που από τη φύση τους δεν μπ ορούν να α π εικονισ το ύ ν σε κάπ οιον άλλο από τους π αραπ άνω Αογ/σμούς γ)η απόσβεση από Αογ και γ ίν ετα ι με ίσα ετή σ ια ποσά μ έσ α στο χ ρ ονικό διά σ τημα που έχει σ υ μ β α τ ικ ά κ α θ ο ρ ισ τεί για τη χρ ησ ιμ ο π οίη σ η των ο ικείω ν άυλω ν π αγίω ν σ το ιχ είω ν. II. Ε νσ ώ υ ατεε Α κ ιν η το π ο ιή σ ε κ : Π ερ ιλαμβάνο ντα ι ενσ ώ μ α τα π άγια σ το ιχ εία (υλικά αγαθά) που απ ο κτάει η ο ικο ν. μονάδα με σκοπό να τα χρ η σ ιμ ο π ο ιεί ως μέσα δράσεώ ς της κατά τη δ ιά ρ κεια της ω φ έλιμης ζω ής τους, η οπ οία ε ίν α ι οπ ω σδήποτε μεγαλύτερ η από ένα έτο ς. Στα κατω τέρω κο νδ ύ λια 1 και 2 των «Ε νσώ ματω ν Α κινη το π οιή σ εω ν» π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ α θ μ ίω λογ/σμώ ν του Αογ. 10 «Ε δα φ ικές Ε κτά σ εις», οι οίοι, ν οπ α ντίσ το ιχ α, α να γρ ά φ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδ ύ λια. 1) Γήπεδα - Ο ικόπ εδα.

63 Λ ο γ/σ μοί «Γήπ εδα - Ο ικόπ εδ α» «Γήπ εδα - Ο ικόπ εδ α εκτό ς εκμ/σ εω ς» Μ είον: Π ρο βλέψ εις α π α ξιώ σ εω ν και υ π οτιμήσ εω ν Λογ «Π ρ οβλέψ εις α π α ξιώ σ εω ν και υ π οτιμ ήσ εω ν π αγίω ν σ το ιχ είω ν». Τ υχόν σ χη μ α τιζό μ ενες π ρ οβ λέψ εις για α π α ξιώ σ εις και υ π ο τιμ ή σ εις άλλω ν - εκτό ς των γηπ έδω ν και των ο ικο π έδω ν - π αγίω ν σ τοιχ. ά σ χ ετα αν γ Γ α υ τ ά δ ιε ν ε ρ γ ο ύ ν τ α ι κ α ι α π ο σ β έ σ ε ις, κα τα χω ρ ο ύντα ι στον ίδ ιο αυτό λογ/σ μό (44.10) και εμ φ α ν ίζο ν τα ι σ τον ισ ο λ/σ μ ό, α φ α ιρ ετικά από το ο ικείο κονδ ύ λιο των κονδ υ λίω ν ορ υ χεία - Μ ετα λλεία, Κ τίρ ια και τεχ νικά έργα, Μ ηχ/τα - Τ εχν. Ε γκα τα σ τά σ εις - Λ ο ιπ ός Μ ηχ/κό ςν ε ξο π λισ μ ό ς. Μ εταφ ο ρικά μέσα. Έ π ιπ λ α και λοιπ ό ς εξο π λισ μ ό ς. 2 ) Ο ο υγεία - Μ εταλλεία Λ ο γ/σ μ οί: «Ο ρυχεία» «Μ ετα λλεία» «Λ ατομεία» «Α γροί» «Φ υ τείες» «Δάση» Λ ο γ/σ μ οί: έω ς 10.16, α ν τίσ το ιχ ο ι των π αραπ ά νω , για ίδια π άγια σ το ιχ. που, όμως β ρ ίσ κοντα ι «εκτός εκμ /σ εω ς» δηλ. δεν χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι για τις α νά γκες της βασ ική ς ε π α γγελμ α τική ς δρ α σ τη ρ ιό τη τα ς της ο ικο ν. μο νάδα ς, ούτε και για τις π α ρ επ όμ ενες α σ χολίες της «Α π ο σ βεσ μένες εδ α φ ικές εκτά σ εις» (Α φ α ιρ ε τικ ά, στη στήλη «Α π ο σ βέσ εις»). Σχόλια: Ο α ν τίθ ε το ς λογ α να λύετα ι υ π ο χρ εω τικά σε υ π ολ/σ μούς, α ν τίσ το ιχ ο υ ς των π αραπ ά νω δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογ , , και Η απ όσβεση τω ν ο ρ υ χείω ν μετα λλείω ν και λα το μ είω ν γ ίν ετα ι σύμφ ω να με σ χετική νο μ ο θ εσ ία, εάν όμω ς δεν ρ υ θ μ ίζετα ι με ε ιδ ικ ό νόμ ο, η απ όσβεση γ ίν ετα ι με βάση τη χρ ο νική δ ιά ρ κεια της χρ η σ ιμ ο π ο ιή σ εώ ς τους, αφού ληφ θ εί υπόψη η υ π ο λειμ μ α τική α ξία του. 3 ) Κ τίρ ια και Τ εχ νικά έργα: Κ τ ίρ ια είν α ι οι οικο δ ο μ ικές κατασκευ ές που π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι για κα το ικίες, α π οθήκες κ.λπ. Τ ε χ ν ικ ά έ ρ ν α : ε ίν α ι οι κατα σ κευ ές που τρ ο π οπ ο ιούν το φ υσ ικό π ερ ιβ ά λλο ν π.χ. δρό μοι, λιμ ά ν ια κ.λπ. Οσα τεχ ν ικ ά έργα εξυ π η ρ ετο ύ ν τις μ ετα φ ο ρ ές της επ ιχ είρ η σ η ς κα τα χω ρ ο ύντα ι στο λογ «τεχνικά έργα εξυ π η ρετήσ εω ς μετα φ ο ρώ ν», ενώ τα υπ όλο ιπ α τεχ ν ικ ά έργα κα τα χω ρ ο ύντα ι στο λογ, «λοιπ ά τεχ ν ικ ά έργα». Οι δαπ άνες δ ια μόρ φ ω σης γηπ έδω ν και άλλω ν εδα φ ικώ ν εκτά σ εω ν που φ θ είρ ο ντα ι κα τα χω ρ ο ύντα ι στο λογ «υ π ο κείμ ενες σε α π όσβεση δ ια μ ορ φ ώ σ εις γηπ έδ ω ν». Στους λογ/σ μούς: 67

64 11.07 «Κ τίρ ια - Ε γκα τα σ τά σ εις κτιρ ίω ν σε α κίνη τα τρίτω ν» «Τ εχνικά έργα εξυ π η ρετήσ εω ς μετα φ ορώ ν σε α κίνη τα τρίτω ν» «Λ οιπά τεχ νικά έργα σε α κίνη τα τρίτω ν» «Υ π ο κείμ ενες σε απ όσβεση δ ια μορ φ ώ σ εις γηπ έδω ν τρίτω ν» Κ α τα χω ρ είτα ι το κόσ τος α νέγερσ η ς κ τιρ ίω ν, οι β ελτιώ σ εις, τα έξοδα δια μόρ φ ω σης των εδαφ ικώ ν εκτά σ εω ν κ.λπ. που γίν ο ν τα ι σε α κ ίν η τα κυριό τη τα ς τρ ίτω ν, όταν η επ ιχείρ η σ η έχει δ ικα ίω μα να τα χ ρ η σ ιμ ο π ο ιεί για ορ ισ μ ένο χρ όνο που καθορίζετα ι σ υ μβατικά, μετά την π άροδο του οπ οίου τα έργα αυτά π ερ ιέρ χ ο ντα ι στον κύριο του α κινή το υ, χω ρίς α ντάλλαγμα. Στους λογ και που ε ίν α ι των και π εριλα μ β ά νοντα ι οι λογ/σ μοί π αγίω ν σ το ιχείω ν που β ρ ίσ κοντα ι εκτό ς εκμ ετα λλεύ σ εω ς. Στον λογ/σ μό 11/99 π ερ ιλα μ β ά νετα ι ο λογ. «Α π ο σβεσμένα κτίρ ια - Ε γκα τα σ τά σ εις κτιρ ίω ν - Τ εχ ν ικ ά Έ ρ γα» (Α φ α ιρ ετικά, στη στήλη «Α π ο σ β έσ εις»). Για τον υπ ολο γισμό των απ ο σ βέσ εω ν εφ α ρ μ ό ζετα ι η μέθοδος της σταθερ ής απ ό σ βεσ η ς. Για το λόγο αυτό οι α π ο σ β έσ εις υ π ο λο γίζο ντα ι με βάση τους π ρ οβλεπ ό μενο υ ς από το νόμ ο σ υ ντελεσ τές ετή σ ια ς τακτική ς απ όσβεσης. 4 ) Μ ηγ/τα - Τ ενν. Ε ν κ /σ ε κ και Λ ο ιπ όε υ η χαν/κός εξο π λισ μός. Στο κονδ ύ λιο αυτό π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά όλω ν των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν του λογ. 12. «Μ ηχ/τα - Τ εχν. Ε γκ/σ εις - Λ οιπ ός Μ ηχ/κός εξο π λισ μός». Α υ το ί ε ίν α ι: «Μ ηχ/τα» «Τεχν. Ε γκ/σ εις» «Φ ορητά μηχ/τα χειρός» «Ε ργαλεία» «Κ αλούπ ια - Ιδιοσ υ σ κευ ές» «Μ ηχ/κά όργανα» «Λ οιπός μηχ/κός εξο π λισ μός» «Μ ηχ/τα σε α κίνη τα τρίτω ν» «Τ εχν. Ε γκ/σ εις σε α κίνη τα τρίτω ν» «Λ οιπός μηχ/κός εξο π λισ μός σε α κίνη τα τρίτω ν» α ν τίσ το ιχ ο ι των για ίδια π άγια σ τοιχ. που β ρ ίσ κοντα ι όμως εκτός εκμ/σ εω ς «Α π οσβεσμένα μηχ/τα - τεχν. εγ κ /σ ε ις - Λ ο ιπ ός Μ ηχ/κός Εξο π λισ μός (α φ α ιρ ετικά στη στήλη «Α π ο σ βέσ εις») Σ χόλια: α)στο λογ π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα ερ γα λεία που χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι με το χέρι και έχουν π αραγω γική χρ η σ ιμ ό τη τα μ εγαλύ τερ η από ένα έτο ς. Τα μικροερ γαλεία που απ ο σ β ένοντα ι εξ ολοκλήρ η στη χρήση μέσα στην οπ οία θα χ ρ ησ ιμ ο π οιη θο ύν π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι στο λογ. του Κ υ κλο φ ο ρ ο ύ ντο ς Ε νερ γητικο ύ (Α να λώ σ ιμ α Υ λικά ) «Μ ικροερ γαλεία». 68

65 Β) Για τον α ν τίθ ε το λογ και για τις απ ο σ β έσ εις ισ χύουν τα όσα ανα φ έρ οντα ι στα «Κ τίρ ια και τεχ νικά έργα» 5 ) Μ εταφ ο ρικά υέσ α: Στο κονδ ύ λιο αυτό π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα π οσά όλω ν των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν του λογ. 13 «Μ ετα φ ορ ικά Μ έσα». Α υ το ί ε ίν α ι: Α υ το κίνητα λεω φ ορ εία Λ ο ιπ ά ε π ιβ α τικά α υ το κίνητα Α υ τ/τα φ ορ τηγά - ρυμούλκες - ειδ ικ ή ς χρήσεω ς Σ ιδ ηρ οδ ρο μικά οχήματα Π λω τά μέσα Ε να έρ ια μέσα Μ έσα εσ ω τερ ικώ ν μετα φορώ ν Λ οιπ ά μέσα μεταφοράς και α ν τίσ το ιχ ο ι των και για ίδια π άγια σ το ιχ εία που β ρ ίσ κοντα ι εκτό ς εκμ /σ εω ς Α π οσ βεσ μ ένα μ ετα φ ο ρικά μέσα (α φ α ιρ ετικά στη στήλη «Α π ο σ β έσ εις»). Ο α ν τίθ ετο ς λογ α να λύετα ι υ π οχρ εω τικά σε υ π ολο γ/σ μούς, α ν τίσ το ιχ ο υ ς των π αραπ άνω δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ. του λογ/σ μού 13. Η απ ό σβεση των ανω τέρω π αγίω ν σ το ιχ είω ν γ ίν ετα ι βάσ ει θεσ π ισ μ ένω ν σ υ ντελεσ τώ ν. 6 ) Έ π ιπ λ α και λοιπ ό ε εσο π λισυόε. Στο κονδ ύ λιο αυτό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα ποσά όλω ν τω ν δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν του λογ/σμού 14 «Έ π ιπ λ α και λοιπ ό ς εξο π λισ μ ό ς» δηλ. τα έπ ιπ λα και ο λοιπ ό ς εξο π λισ μ ό ς των δια φ ό ρω ν κ τιρ ια κώ ν χώ ρω ν της ο ικο νομική ς μονάδα ς (π.χ. γραφ είω ν, ε ρ γο σ τα σ ίω ν, κατα σ τη μ ά τω ν ή απ ο θη κώ ν). Οι δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο ι λ ο γ/σ μ ο ί ε ίν α ι: Επ ιπ λα Σκεύη Μ ηχανές γρ αφ είω ν Η λ εκτρ ο νικοί υ π ο λο γισ τές και η λεκτρ ο νικά σ υ γκρ οτήμ α τα Μ έσα απ ο θη κεύσ εω ς και μετα φ ορά ς (δ εξα μ ενές, δ οχεία κ ο ν τέιν ερ ς, π αλέτες κ.λπ.) Α υτά έχουν π αραγω γική ζω ή μ εγαλύ τερ η από ένα έτο ς και α π ο σ β ένοντα ι τμηματικά Ε π ισ τη μ ο νικά όργανα Ζώ α για π άγια εκμ/σ η (γεω ρ γικώ ν και κ τη νο τρ ο φ ικώ ν επ ιχ /σ εω ν) Ε ξο π λισ μός τη λεπ ικ ο ιν ω ν ιώ ν Λ ο ιπ ός εξο π λισ μ ό ς (Στο λογ/σ μό αυτό κ α τα χω ρ ο ύντα ι, εκτός άλλω ν και οι δαπ άνες για φ ω τεινές επ ιγρ α φ ές, όταν αυτές ε ίν α ι απ ο σ β εσ τέες σε π ερ ισ σ ό τερ ες από μια χρ ήσ εις, αλλιώ ς κ α τα χω ρ ο ύ ντα ι στο λογ/σ μό εξό δ ω ν «Έ ξ ο δ α π ροβολής και δ ια φ η μ ίσ εω ν» και σ υ γκεκρ ιμ ένα στον υπ ολο γ/σ μό «έξοδα λειτο υ ρ γ ία ς φ ω τεινώ ν επ ιγραφ ώ ν». Τα ε ν ο ίκ ια για την εγκα τά σ τα σ η και λειτο υ ρ γ ία φ ω τεινώ ν

66 επ ιγραφ ώ ν κατα χω ρο ύντα ι σ ιο λογ/σμό εξόδω ν «ενο ίκια φ ω τεινώ ν επ ιγραφ ώ ν και α ν τίσ το ιχ α λογ/σ μ ο ί των α νω τέρω και για ίδ ια σ το ιχ εία που όμως β ρ ίσ κοντα ι εκτό ς εκμεταα Αεύσεω ς Α π οσ βεσ μ ένα έπιπαα και α π ο σ βεσ μένο ς Αοιπός εξοπ Α ισ μός (Α φ α ιρ ετικά, από τη στήαη Α π οσ β έσ εις). Ο α ν τίθ ετο ς Αογ/σμός ανα Α ύεται υ π οχρεω τικά σε υποα /σμούς, α ντίσ το ιχ ο υ ς των π αραπ άνω δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν Αογ/σμώ ν του Αογ/σμού 14. Η απ όσβεση των α νω τέρω π αγίω ν σ το ιχ είω ν γίν ετα ι βάσ ει των θεσ π ισ μ ένω ν συντεα εσ τώ ν. 7 ) Α κ ιν η το π ο ιή σ ε ιε υπό εκτέαεση και προκαταβοαές κτήσεω ς π αγίω ν σ το ιν είω ν. Στο Αογ/σμό 15 π αρακοα ουθούνται τα π οσά τα οπ οία δ ια θ έτο ντα ι για την κατασκευή νέω ν ενσ ώ μ α τω ν π αγίω ν σ το ιχ είω ν, καθώς και τα π οσά τα οπ οία προκαταβάααονται για την αγορά ομ οίω ν σ το ιχ είω ν. Το κατά την ημέρα κα εισίματος του ισοαογισ μού υπόαοιπο του Αογ/σμού 15 α π ε ικ ο ν ίζει το μη οαοκαηρωμένο κόσ τος των π αγίω ν σ το ιχ είω ν, τα οπ οία μέχρι την ημέρα ε κ είν η, δεν είχα ν παραα ηφ θεί ή δεν είχ ε σ υ ντεα εσ τεί η απ οπ ερά τω σή τους. Στο κονδύαιο αυτό π ερια α μ β ά νο ντα ι: α)τα ποσά ό λ ω ν των δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν Αογ/σμώ ν του Αογ/σμού 15 «Α κινητο π ο ιή σ εις υπό εκτέλεσ η και π ροκαταβοαές κτήσεω ς π αγίω ν σ το ιχ είω ν, οι οπ οίοι είν α ι: Κ τίρ ια - Ε γκ/σ εις κτιρ ίω ν - Τ εχ ν ικ ά έργα υπό εκτέλεσ η Μ ηχ/τα - Τ ε χ νικές εγκ/σ εις - Λ ο ιπ ός μ η χανολο γικός ε ξο π λισ μ ό ς υπό εκτέλεσ η Μ εταφ ο ρικά μέσα υπό εκτέλεσ η Έ π ιπ λ α και λοιπ ός εξο π λισ μ ό ς υπό εκτέλεσ η Π ροκαταβολές κτήσεω ς π αγίω ν σ το ιχ είω ν. β )0 Αογ/σμός (π α ρ α γγελίες στο εξω τερ ικό ) «Π α ρα γγελίες π αγίω ν σ το ιχείω ν». γ)τα χ ρ εω σ τικά υ π όλοιπ α των π ρ οσ ω π ικώ ν α να λυτικώ ν Α ογ/σμών του λογ/σμού «Π ρ ομηθευτές εσ ω τερ ικο ύ, λογ/σ μός π αγίω ν σ το ιχ είω ν». Στο λογ/σμό π α ρ α κο λουθείτα ι π ρ οσ ω ρ ινά, κατά π α ρ α γγελία, η αξία κτήσεω ς π αγίω ν σ το ιχείω ν που εισ ά γ ο ν τα ι από το εξω τερ ικό. Μ ετά την παραλαβή των π αγίω ν αυτώ ν σ το ιχ είω ν και την ολο κλήρ ω σ η της συγκεντρ ώ σ εω ς της αξίας κτήσεώ ς τους, η α ξία αυτή μετα φ έρ ετα ι στους ο ικείο υ ς Αογ/σμούς του Π ΑΓΙΟ Υ Ε Ν Ε Ρ ΓΗ ΤΙΚΟ Υ. Σύνολο Α κινη το π ο ιή σ εω ν (Π + ΓΙΙ) III Σ υμμετοχές και άλλες μακρ οπ ρό θεσμες γ ρ π υ α το ο ικο νουικέε α π α ιτ ά σ ε κ. Σχόλια: α)στα κατω τέρω κονδ ύ λια 1-7 των «Σ υ μμετο χώ ν και άλλω ν μακροπ ρόθεσμω ν χ ρ η μ α το ο ικονο μ ικώ ν α π α ιτή σ εω ν» π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ι τα ποσά 70

67 των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν και τρ ιτο β ά θ μ ιω ν λογ/σ μ ώ ν του Αογ/σμού 18 «Σ υ μμετο χές και λοιπ ές μακρ οπ ρό θεσ μες α π α ιτή σ εις», οι οπ οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γράφ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδύαιο. β)στους αμέσω ς π αρ ακάτω λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι μετο χές Α.Ε., τα ε τα ιρ ικ ά μ ερ ίδ ια Ε.Π.Ε. και οι ε τα ιρ ικ ές μ ερ ίδ ες των άλλης νο μ ική ς μορφής ε τα ιρ ιώ ν, που α π α ιτο ύ ν τα ι από την ο ικο νομ ική μονάδα με σκοπό δια ρκο ύς κατοχής τους, και επ ιπ λέο ν, το π οσοστό σ υ μμετοχή ς της ο ικο νομική ς μονάδα ς στο κεφ άλαιο της καθεμ ιά ς ε τα ιρ ία ς υ π ερ β α ίνει το 10%. Αν δεν σ υ ντρ έχουν οι δύο α υ τές π ρ ο ϋ π ο θ έσ εις, τότε χ α ρ α κ τη ρ ίζ ο ν τα ι σαν χρ εόγραφ α και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι στο ΚΥ ΚΛ Ο Φ Ο ΡΟ Υ Ν ΕΝ Ε Ρ ΓΗ Τ ΙΚ Ο. 1. Σ υ υ υ ετο νέε σε σ υ ν δ εδ ε υ έ ν ε ε ε π ιν ε ιο ή σ ε κ : Λ ο γ/σ μός «Σ υ μμετο χές σε σ υ νδ εδ εμ ένες επ ιχ ειρ ή σ εις» Σ υ νδ εδ εμ ένες επ ιχ ειρ ή σ ε ις ε ίν α ι οι ακό λουθες: α)ο ι ε π ιχ ειρ ή σ ε ις ε κ είν ε ς μετα ξύ τω ν οπ οίω ν υπ άρχει σχέση μ η τρ ική ς π ρος θ υ γα τρ ική. Στην π ερίπ τω σ η που υπ άρχει η σχέση αυτή, η θ υ γα τρ ική επ ιχ είρ η σ η ε ίν α ι σ υ νδ εδ εμ ένη με τη μητρ ική και η μη τρ ική ε ίν α ι σ υ νδ εδ εμ ένη με τη θ υ γατρ ική. β)η κάθε μία από τις θυ γα τρ ικές ή τις θυ γατρ ικές τω ν θ υ γατρ ικώ ν των σ υ νδ εδ εμ ένω ν αυτώ ν επ ιχ ειρ ή σ εω ν. γ)ο ι θυ γατρ ικές ε π ιχ ειρ ή σ ε ις τω ν π ρ οη γουμένω ν π ερ ιπ τώ σ εω ν άσ χετα αν μεταξύ τους δεν υπ άρχει απ ευ θ εία ς δεσ μός σ υ μμετοχή ς. 2. Συυυ ετογέο σε λοιπ έε ε π ιγ ειο ή σ ε ιε. Λ ο γ/σ μός «Σ υ μμετο χές σε λοιπ ές επ ιχ ειρ ή σ ε ις Μ είον : α )Ο φ ειλό μ ενες δόσ εις Λ ογ/σ μός (Π ισ τω τές δ ιά φ ο ρ ο ι) «Ο φ ειλό μ ενες δόσ εις συμμετοχώ ν» β )Π ρ οβ λέψ εις για υ π ο τιμ ή σ εις Λ ο γ/σ μ οί (Σ υ μ μ ετο χές σε σ υ νδ εδ εμ ένες ε π ιχ ειρ ή σ ε ις) «Π ρ οβλέψ εις για υ π ο τιμ ή σ εις σ υ μμετοχώ ν σε λοιπ ές (π λην Α.Ε.) επ ιχ ειρ ή σ εις» (Σ υ μ μ ετο χές σε λοιπ ές ε π ιχ ειρ ή σ ε ις) Π ρο βλέψ εις για υ π ο τιμ ή σ εις σ υ μμετοχώ ν σε λοιπ ές (π λην Α.Ε.) επ ιχ ειρ ή σ εις» Σγό λια: Στην π ίστω σ η των δύο αυτώ ν λογ/σ μ ώ ν και κ α τα χω ρ είτα ι, με χρέω ση του λογ/σ μού εξό δ ω ν «π ρο βλέψ εις για υ π ο τιμ ή σ εις σ υ μμετοχώ ν σε λοιπ ές π λην Α.Ε. επ ιχ ειρ ή σ ε ις ) το ποσό της υ π οτιμήσ εω ς των π αραπ ά νω σ υ μμετοχώ ν που π ρ οκύ π τει κατά την α π ο τίμησή τους στο τέλος της χρ ήσεω ς. Η απ ο τίμηση αυτώ ν των σ υ μμετοχώ ν (ετα ιρ ικώ ν μερ ιδ ίω ν Ε.Π.Ε., ετα ιρ ικ ώ ν μερ ιδ ίω ν άλλη ς ν ο μ ική ς μορφής ε τα ιρ ιώ ν ) γ ίν ετα ι χ ω ρ ισ τ ά γ ια κ α θ έν α ε ίδ ο ς, στη χαμηλότερη τιμή μετα ξύ της τιμής κτήσ εω ς ή απ ο τιμ ή σ εώ ς τους στην π ρ οη γούμενη απ ογραφή και της τρέχουσας τιμής τους, η οπ οία (τρ έχο υ σ α τιμή) θ εω ρ είτα ι, για το σκοπό αυτό, ότι ε ίν α ι ίση με την 71

68 εσ ω τερ ική λογ/κή α ξία του που π ρ οκύ π τει από τον νόμ ιμ α σ υ ντα γμένο τελευ τα ίο ισ ο λογισ μ ό της ο ικεία ς επ ιχειρ ήσ εω ς. Ε σ ω τ ε ρ ικ ή λ ο γ /κ ή α ξ ία γενικώ ς (Οηλ. μετοχώ ν Α.Ε. ή μ εριδ ίο υ ά λλης νο μ ική ς μορφής ε τα ιρ ία ς) ε ίν α ι το π η λίκο της δ ια ιρ έσ εω ς της λογ/κής καθαρής θέσ εω ς που π ρ οκύ π τει από τον ισ ο λογισ μ ό της ο ικεία ς ε τα ιρ ία ς, με τον αριθμό του σ υνόλου των μετο χώ ν ή μερ ιδ ίω ν της. Λ ο γισ τική καθαρή θέση ε ίν α ι το άθρο ισ μα του κ α τ α β λ η μ έ ν ο υ κεφ αλαίου και των κάθε φ ύσεω ς απ ο θ εμ α τικώ ν, π λέον το υπ όλοιπ ο κερδώ ν «εις νέο» ή μ είον το υπ όλοιπ ο ζη μ ιώ ν «εις νέο». Ε ξυ π α κο ύ ετα ι ότι σε π ερίπ τω σ η δ η μ ο σ ιευ μ ένου ισ ο λογισ μ ο ύ, ο οπ οίος σ υ νο δ εύ ετα ι από π ισ το π ο ιη τικό ελέγχο υ ορκω τού λογισ τή, για τον π ρ οσ διορ ισ μό της εσ ω τερ ική ς λογ/κής α ξία ς των μετοχώ ν ή μ ερ ιδ ίω ν της, α νά λογα, θα λ α μ β ά νοντα ι υπόψη τα σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α ποσά τυχόν π αρατηρ ήσ εω ν του π ισ το π ο ιη τικού ελέγχου, που επ ηρ εάζο υν τη λογ/κή καθαρή θέση της ετα ιρ ία ς. 3. Μακοοποόθεσυεο απ αιτήσ εκ κατά συνδεδεμένω ν επιχειρήσεων. Λ ο γ/σ μ ο ί «Μ ακρ οπ ρόθεσμες α π α ιτή σ εις κατά σ υ νδ εδ εμ ένω ν ε π ιχειρ ή σ εω ν σε δρχ.» «Μ ακρ οπ ρόθεσμες α π α ιτή σ εις κατά σ υ νδ εδ εμ ένω ν ε π ιχειρ ή σ εω ν σε Ξ.Ν.» Σχόλια: Στους λογ/σ μούς και καθώς και στους αμέσω ς π αρακάτω λογ/σμούς και δεν κα τα χω ρ ο ύντα ι ποσά που π ρ ο έρ χο ντα ι από π ω λήσ εις της ο ικο νομική ς μονάδας, για τις οπ οίες έχουν εκδ ο θ εί κα νο νικά τιμ ο λόγια πω λήσ εω ς (Α υτά τα π οσά κατα χ ω ρο ύντα ι σε χρέω ση ο ικείω ν υ π ολ/σμώ ν του λογ/σμού 30 «Π ελάτες». 4 ) Μ ακοοποόθεσυεε απ αιτήσ εκ κατά λοιπών συυυετογικού ενδιαφέροντος επιγειοήσεων. Λ ο γ/σ μ οί «Μ ακρ οπ ρόθεσμες α π α ιτή σ εις κατά λοιπ ώ ν σ υ μμετοχικού ε νδια φ έρ ο ντο ς ε π ιχειρ ή σ εω ν σε δρχ «Μ ακροπ ρόθεσμες α π α ιτή σ εις κατά λοιπ ώ ν σ υ μμετοχικού ε νδια φ έρ ο ντο ς ε π ιχειρ ή σ εω ν σε Ξ.Ν.» 5 ) Γο α υ υά τια εισ π ρ α κτέα υ α κοο π ο όθ εσ υη ε λήξεω ε. Λ ο γ/σ μ οί «Γ ραμμάτια εισ π ρ α κτέα μακρ οπ ρόθεσμα σε δρχ.» «Γραμμάτια εισ π ρ α κτέα μακρ οπ ρόθεσμα σε Ξ.Ν.» Σχόλια; α)η τήρηση των δύο αυτώ ν δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν δεν ε ίν α ι υπ οχρ εω τική, επ ειδ ή όλα τα γρ αμμάτια εισ π ρ α κτέα, α νεξά ρ τη τα από τη λήξη τους μπορεί να καταχω ρο ύνται στους ο ικείο υ ς δ ευ τερ οβ ά θ μ ιους λογ/σ μ ο ύς του λογ/σμού του Κ υκλο φ ο ρο ύ ντο ς Ε νερ γητικο ύ 31 «Γ ραμμ άτια εισ π ρ α κτέα» (που η τήρησή τους ε ίνα ι υ π οχρ εω τική ) και από τους οπ οίους γ ια τ η ν ε μ φ ά ν ισ ή τ ο υ ς στο ανω τέρω κονδ ύ λια του ισ ο λογισ μού, θα δ ια χ ω ρ ίζο ντα ι εξω λ ο γ ισ τικ ά, τα γραμμάτια που λήγουν μετά την επ όμενη χρήση. β)αν γραμμάτια εισ π ρ α κτέα μ ακρ οπ ρόθεσμης λήξεω ς έχουν μ ε τα β ιβ α σ τεί σε Τ ρά π εζα για εγγύηση χρηματοδ οτή σ εω ς της ο ικο νομ. μονάδα ς, τότε το π οσόν 72

69 αυτώ ν των γρ α μματίω ν π ρ έπ ει να εμ φ α ν ίζετα ι στον ισ ο λογισ μ ό ξ εχω ρ ισ τά, σε εσ ω τερ ική στήλη του π αραπ ά νω κονδ υ λίου 5, όπως τούτο γ ίν ετα ι για τα όπ οια γραμμάτια εισ π ρ α κτέα β ρ αχυπ ρό θεσ μης λήξεω ς (Δ -ΙΙ-2 του Ε νερ γητικο ύ και Γ-Ι- 6 του Π αθητικο ύ ). Μ είον : Μη δ ο υ λευ υ ένοι τόκοι Λ ο γ/σ μ ο ί «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γρ α μ μ α τίω ν εισ π ρ α κτέω ν μ ακρ οπ ρό θεσ μω ν σε δρχ.» «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γρ α μ μ α τίω ν εισ π ρ α κτέω ν μακρ οπ ρό θεσ μω ν σε Ξ.Ν.» Σχόλια: Η τήρηση και τω ν δύο αυτώ ν α ν τίθ ετω ν λογ/σ μώ ν δεν ε ίν α ι υ π οχρεω τική. Ε ίνα ι δ υνα τό οι μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι όλω ν των γρ α μ μ α τίω ν εισ π ρ α κτέω ν να α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σ τους ο ικείο υ ς α ν τίθ ε το υ ς υ π ολ/σ μούς του λογ/σμού του Κ υ κλο φ ο ρ ο ύ ντο ς Ε νερ γ η τικο ύ 31 «Γ ραμμάτια Ε ιπ ρ α κτέα» (λογ και 31.13) από τους οπ οίους να δ ια χ ω ρ ίζοντα ι, εξω λ ο γ ισ τικ ά, α υ το ί που αφ ορούν τα «Γ ρ α μ μ ά τια εισ π ρ α κτέα μακρ οπ ρό θεσμης λήξεω ς» γ ια τ η ν ε μ φ ά ν ισ ή το υ ς μ ό ν ο στο α νω τέρω κονδ ύ λια του ισ ο λογισ μ ο ύ (βλέπ ε Δ -ΙΙ-2 του ε νερ γητικού «Γ ραμμ άτια Ε ισ π ρακτέα») 6 ) Τ ίτλο ι υε χαρακτήρ α α κινπ τοπ οιήσ εω ν Λ ο γ/σ μ ο ί «Τ ίτλοι με χ α ρ ακτήρ α α κινη το π ο ιή σ εω ν σε δρχ.» «Τ ίτλοι με χαρακτήρ α α κινη το π ο ιή σ εω ν σε Ξ.Ν.» Στους δύο α υτούς λογ/σ μ ο ύς κα τα χω ρ ο ύντα ι οι μακρ οπ ρό θεσ μες το π ο θ ετή σ εις κεφ α λα ίω ν, για τις οπ οίες εκ δ ίδ ο ν τα ι τίτλοι δ ιά φ ο ρο ι από αυτούς που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στα π ιο κάτω κονδ ύ λια 1 και 2 (λογ/σ μ ο ί και ). 7. Λ ο ιπ έε υ α κοο π ο όθ εσ υεε α π α ιτ ή σ ε κ. Λ ο γ/σ μ οί «Μ ακρ οπ ρό θεσ μες α π α ιτή σ εις κατά ετα ίρ ω ν» «Δ οσ μένες εγγυή σ εις» «Λ οιπ ές μακρ οπ ρό θεσ μες α π α ιτή σ εις σε δ ρχ.» «Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις σε Ξ.Ν.» Σύνολο π αγίου ε ν ερ γητικού (Γ1 + Γ1Ι + Γ ΙΙΙ) Δ. Κ ΥΚ ΛΟ Φ Ο Ρ Ο ΥΝ Ε Ν ΕΡΓΗ ΤΙΚ Ο I. Α π οθ έυατα Στην ομάδα «α π οθέματα» π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα υ λικά αγαθά της επ ιχ είρ η σ η ς, που π ρ ο έρ χ ο ντα ι ε ίτε από την α π ο γρα φ ή, ε ίτ ε από την αγορά, ε ίτε από ιδ ιο π αραγω γή και σε ε ξα ιρ ε τικ έ ς π ε ρ ιπ τώ σ εις, ε ίτ ε από αντα λλαγή, ε ίτε από εισ φ ορ ές σε είδ ο ς, ε ίτε από δ ω ρ εά και τα οπ οία: 1) Π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να π ο υλη θο ύ ν κατά τη συνή θη π ο ρεία τω ν εργασ ιώ ν της. 2 ) β ρ ίσ κοντα ι στη δ ια δ ικ α σ ία της π α ρ α γω γής και π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να πω ληθούν όταν π άρουν τη μορφή τω ν έ το ιμ ω ν π ρ ο ϊό ν τω ν, 3 )π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να ανα λω θούν για την π αραγω γή έ το ιμ ω ν α γα θώ ν ή την π αροχή υ π ηρ εσ ιώ ν, 4 )π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να α να λω θο ύ ν για την καλή λ ε ιτο υ ρ γ ία, τη σ υντήρ ησ η ή επ ισ κευή, καθώς και την ιδ ιο π α ρ α γω γή π α γίω ν σ το ιχ ε ίω ν. 5 )π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να χ ρ ησ ιμ ο π οιη θο ύν για 73

70 τη συσ κευ α σ ία ττ.χ. των π α ρ αγό μενω ν ετο ίμ ω ν π ρ οϊόντω ν ή των εμ π /τω ν που π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι για πώ ληση κ.λπ. Για κάθε κατηγο ρία απ ο θεμάτω ν, τα οπ οία π αρακοα ουθούνται με τους Αογ/σμούς που α να φ έρ ο ντα ι αμέσω ς π αρακάτω, τη ρ ο ύ ντα ι υ π οχρ εω τικά, για καθένα είδ ος, χ ω ρ ισ το ί δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο ι ή τρ ιτο β ά θ μ ιο ι λογ/σ μ ο ί στους οπ οίους α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι α ν τίσ το ιχ α ; 1)τα απ ο θέματα στην ένα ρ ξη και στη λήξη της χρήσεω ς και 2)οι αγο ρές της χρ ήσ εω ς. Στα π αρακάτω κονδ ύ λια 1-4 των «Α π οθεμάτω ν» π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα α ν τίσ το ιχ α ποσά των α να λυτικώ ν αυτώ ν λογ/σ μώ ν, στους οπ οίους α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι τα ο ικεία απ ο θέματα στη λήξη της χρ ήσεω ς. Τα απ ο θέματα που υ π άρχουν στη λήξη της χρ ήσεω ς και τα οπ οία π ρ οέρ χο ντα ι ε ίτε από αγο ρές, ε ίτε από παραγω γή της οικο νομική ς μονάδας (εκτός από τα π αρ α χθέντα, ελα ττω μ α τικά π ρ ο ϊό ντα, υπ ολείμ μ α τα και υ π οπ ρο ϊό ντα ) α π ο τιμ ο ύ ντα ι στη χαμηλότερη τιμή μετα ξύ της τιμής κτήσεώ ς τους ή του ισ το ρ ικού κόσ τους π αραγω γής τους και της τρέχουσα ς, την ημέρα κλεισ ίμ α το ς του ισ ο λ/σ μ ο ύ, τιμής αγοράς τους ή του κόσ τους που θα α π α ιτείτα ι, την ημέρα κλεισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μ ο ύ για την παραγω γή από την οικο νομική μονάδα, των ιδίω ν αυτώ ν απ ο θεμάτω ν. Τ ρέχο υσ α τιμή αγοράς για την π ιο πάνω σ ύ γκρ ισ η ε ίν α ι, το σ υ νο λικό κόσ τος με το οπ οίο θα επ ιβ α ρ υ νό τα ν η ο ικο νομική μονάδα για να απ α ιτο ύσ ε, την ημέρα κ λεισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μ ο ύ, από τη σ υ νήθη αγορά, με σ υ νή θεις όρους και κάτω από ομαλές σ υ νθ ήκες, την ίδια π οσότητα απ ο θέματο ς του σ υ γκεκριμ ένου είδ ους και μάλισ τα στην κατάστασ η και στη θέση που αυτά τα απ ο θέματα β ρ ίσ κοντα ι την ημέρα κλεισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μ ο ύ (δηλ, π ερ ιλα μ β ά νοντα ι και τα α π α ιτο ύμ ενα ειδ ικά έξοδα αγορά ς, όπως δ ασμοί εισ αγω γής, μετα φ ο ρικά, α σ φ άλισ τρα κ.λπ.). Μ όνο σ ε π ε ρ ίπ τ ω σ η α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ή ς α δ υ ν α μ ία ς π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ο ύ τω ν α ν ω τέ ρ ω, κα τά τ η ν ημ έρ α κ λ ε ισ ίμ α τ ο ς το υ ισ ο λ ο γ ισ μ ο ύ, α)τρ έχουσας τιμής αγοράς ή β)α π α ιτο ύ μ ενου κόσ τους π αραγω γής, τότε από την ο ικο νομ ική μονάδα λ α μ β ά ν ε τ α ι υ π ό ψ η, για την π αραπ άνω σύγκρ ισ η, η κ α θ α ρ ή ρ ε υ σ τ ο π ο ιή σ ιμ η α ξ ία, που γ ε νικά, ε ίν α ι η τιμή του απ οθέματος στην οπ οία υ π ο λο γίζετα ι ότι αυτό θα π ω ληθ εί κάτω από ομαλές σ υ νθ ήκες π ο ρείας των εργασ ιώ ν της ο ικο νομ ική ς μο νάδα ς, μ ειω μ ένη με τα έξοδα που υ π ολο γίζετα ι ότι θα π ρ α γματο π ο ιο ύ ντα ι για την ε π ίτευ ξη της π ώ λησης (καθώ ς και με το υπόλοιπ ο κόσ τος που α π α ιτε ίτα ι για την ολοκλήρω σ η της επ εξερ γα σ ία ς, όταν π ρ ό κειτα ι για ημ ιτελή α π ο θ εμ α τικά ή απ οθέματα που β ρ ίσ κοντα ι στο στάδιο της ε π εξερ γασία ς. Για τον π ρ οσ διορ ισ μό της τιμής κτήσεω ς των αγο ρ α ζο μ ένω ν απ ο θεμάτω ν, αλλά και για τον υ π ολογισμό του ισ το ρ ικού κόσ το υς π αραγω γής εφ α ρ μ ό ζετα ι, πάγια, μια από τις π αρακάτω μεθόδους: α )Μ έθοδος του μέσου σταθυικο ύ κόσ το υε: κατά τη μέθοδο αυτή η μέση σταθμική τιμή κτήσεω ς υ π ο λο γίζετα ι με τον εξής τύπο:

71 Α ξία απ ο θέματο ς ενάρξεω ς της π εριό δο υ Π οσ ότητα απ ο θέματο ς ενά ρ ξεω ς της π εριόδου Α ξία αγορώ ν της π εριό δο υ + σ την τιμή κτήσεω ς Π οσ ότητα που α γο ρ ά ζετα ι + σ την π ερίο δο β )Μ έθοδοε του κυκλοφ ο οιακο ύ υέσ ου όσου ή των δ ια δ ο γικώ ν υ π ολο ίπ ω ν: Κατά τη μέθοδο αυτή μετά από κάθε εισ αγω γή κ α θ ο ρ ίζετα ι η μέση τιμή του υπολοίπ ου με τον εξής τύπο: Α ξία π ρ οη γουμένου Α ξία νέα ς αγοράς υπ ολοίπ ου + στην τιμή κτήσεω ς Π οσ ότητα π ρ οη γούμενου υπολοίπ ου Π οσ ότητα νέας αγοράς ν^μ έθοδοε THC σ ειο ά ε ε α ντλή σ εω ε (F.I.F.0 ): Κατά τη μέθοδο αυτή θ εω ρ είτα ι ότι η π ρώ τη εισ αγω γή (αγορά) ε ξά γ ετα ι π ρώ τη και ότι τα απ ο θέμ α τα της απ ογραφής π ρ ο έρ χο ντα ι από τις τελ ευ τα ίες αγο ρές της χρήσεω ς και α π ο τιμ ο ύ ντα ι σ τις τιμ ές που α ν τίσ το ιχ α αγο ρ ά σ τη καν. Η αρχή του σ χετικο ύ υ π ολογισμού γ ίν ετα ι από την τελ ε υ τα ία αγορά. δ ία ντίστοο ιρ η τηε σ ειο ά ε εξα ντλή σ εω ε υέθ οδ οε (L.I.F.O ): Κατά τη μέθοδο αυτή θ εω ρ είτα ι ότι η π ρώ τη εξα γω γή π ρ οέρ χετα ι από την τελευ τα ία εισ α γω γή και ότι τα απ ο θέματα τέλο υς χρ ήσεω ς π ρ ο έρ χο ντα ι από τις π α λα ιό τερ ες εισ α γω γές. Η αρχή του σ χετικο ύ υπ ολο γισ μού γ ίν ετα ι από την πρώ τη αγορά ς της χρ ήσ εω ς. ε ) Μ έθοδοε του Βασικού α π ο θέυατοε: Σύμφ ω να με τη μέθοδο αυτή, το απ όθεμα τέλους χρ ήσεω ς δ ια κ ρ ίν ε τα ι σε ; 1)βασ ικό απ όθεμα - στοκ α σ φ α λεία ς- το οπ οίο α π ο τιμ ά τα ι στην α ξία της α ρ χικής κτήσ εώ ς του και 2)σ το υπ όλο ιπ ο απ όθεμα (για εξυ π η ρέτησ η μ ελλοντικώ ν α να γκώ ν π ω λήσ εω ν) που α π ο τιμ ά τα ι με μια από τις π αραπ ά νω α-δ μεθόδους. στ^μ έθοδοε του εξα το υ ικ ε υ υ έν ο υ κόσ το υ ε: Κατά τη μέθοδο αυτή τα α π ο θέματα π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι όχι μόνο κατά είδ ο ς, αλλά κατά σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ες π α ρ τίδ ες αγοράς ή π αραγω γής, οι οπ οίες έτσ ι α π ο κτούν α υ το τέλ ε ια κόσ το υς. Κατά την απ ο τίμηση των απ ο θεμάτω ν της απ ο γρα φ ής, αυτά α να λύο ντα ι σε π ο σ ό τη τες κατά π α ρ τίδ α από την οπ οία π ρ ο έρ χο ντα ι και α π ο τιμ ο ύ ντα ι στο κόσ τος της σ υ γκεκριμ ένης π α ρ τίδ α ς, α νεξά ρ τη τα από το χρ όνο π αραγω γής ή αγορά ς τους. έ^μ έθοδοε του π ρότυπ ου κόσ το υ ε: Κατά τη μέθοδο αυτή τα απ ο θέματα α π ο τιμ ο ύ ντα ι στην τιμή του π ρ ότυπ ου κόσ το υ ς. Οι ο ικ ο ν ο μ ικ ές μονάδες που εφ αρμόζο υν σύσ τη μα π ρ ότυπ ης κοσ το λόγη σ η ς έχουν τη δ υ να τό τη τα να α π ο τιμ ο ύ ν τα α π ο θέματά τους σ τις τιμ ές του π ρότυπ ου κόσ τους, με την π ροϋπ όθεση ότι οι α π ο κλίσ εις που ε ν δ εχ ό μ ενα θα π ρ οκόψ ουν ανά μ εσ α στο ισ το ρ ικό και στο π ρ ότυπ ο κόσ τος, θα κα τα νέμ ο ντα ι στα απ ώ λητα ή στα

72 π ω λημένα απ ο θέματά τους. Το ποσό των α π ο κλίσ εω ν που α να λογεί στα απ ώ λητα απ ο θέματα της απ ογρα φ ής εμ φ α ν ίζε τα ι ιδια ίτερ α. 1. Ε υ π ο οεύ υα τα (λογ/σ μός 20) Ε ίναι τα υλικά αγαθά που α π ο κτούντα ι από την ο ικο νομική μονάδα, με σκοπό να μ ετα π ω λο ύ ντα ι στην κατάστασ η που α γο ρ ά ζο ντα ι. 2. Προϊόντα έτοιυα και ηυιτελή - Υποπροϊόντα και υπολείμματα. Λ ο γ/σ μ ο ί: 21 «Π ρ οϊό ντα έτο ιμ α και ημ ιτελή» 22 «Υ π ο π ρο ϊόντα και υπ ολείμματα» Έ το ιμ α π ρ ο ϊό ν τα ε ίν α ι τα υλικά αγαθά που α π ο κτο ύ ντα ι ή κ α τα σ κευ ά ζο ντα ι από την ο ικο νομ ική μονάδα με σκοπό την π ώ λησή τους. Η μιτελή ε ίν α ι τα υλικά αγαθά που μετά από κα τεργα σ ία σε ο ρ ισ μ ένα σ τάδια, ε ίν α ι έτο ιμ α για π αραπ έρα β ιομηχανο π οίη σ η ή για πώ ληση στην ημ ιτελή τους κατάστασ η. Υ π οπ ρ οϊό ντα ε ίν α ι τα υλικά αγαθά που π α ρ ά γο ντα ι μαζί με τα κύρια, σε διά φ ορα σ τάδια της π αρ αγω γική ς δ ια δ ικασία ς από τις ίδ ιες π ρ ώ τες και β ο ηθη τικές ύλες και χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι από την ο ικο νομική μονάδα σαν πρώτη ύλη ή πωλούνται αυτούσια. Υ π ολείμ μ α τα είν α ι υλικά κατάλο ιπ α της π αραγω γική ς δ ια δ ικασία ς, άχρ ησ τα. Τα υ π ολείμματα, όταν σαν άχρ ησ τα α π ο ρ ρ ίπ το ντα ι, αντιπ ρ ο σ ω π εύο υ ν μέρος της β ιο μ η χανικής απ ώ λεια ς. 3. Παοανωνή σε εέέλιέη. Λ ογ/σ μός 23 «Π αραγω γή σε εξέλιξη (Π ρ οϊό ντα, υ π οπ ρο ϊό ντα και υ π ολείμματα στο στάδιο της κα τερ γα σ ία ς). Ε ίνα ι υλικά αγαθά και άλλα σ το ιχ εία κόσ τους (ερ γα σ ία, γ ε νικά β ιο μ η χανικά έξοδα) τα οπ οία κατά τη δ ιά ρ κεια της χρ ήσεω ς ή στο τέλος α υτής, κατά την απ ογραφή, β ρ ίσ κοντα ι στο κύκλω μα της π αραγω γική ς δ ια δ ικα σ ία ς για κατεργασ ία. 4. Ποώτεε και Βοηθητικέε ύλεε - Αναλώσιυα υλικά - Ανταλλακτικά και είδη συσκευασίαε. Λ ο γ/σ μ οί: 24 «Π ρώ τες και βοηθη τικές ύλες - Υ λικά συσ κευασ ία ς» 25 «Α ναλώ σιμα υλικά» 26 «Α ντα λλα κτικά π αγίω ν σ το ιχείω ν» 27 «Είδη σ υσ κευασ ία ς» Π ρώ τες και βοηθη τικές ύλες είν α ι τα υλικά αγαθά που η ο ικο νομ ική μο νάδα απ οκτά με σκοπό τη βιομηχ/κή τους επ εξερ γασία για την π αραγω γή ή κατασκευή π ρ οϊόντω ν. Υ λικά συσ κευ ασ ία ς ε ίν α ι τα υλικά αγαθά που απ οκτά η ο ικο νομ ική μονάδα, με σκοπό τη χρησ ιμοπ οίη σ ή τους για τη σ υ σ κευ ασ ία των π ρ ο ϊό ντω ν. Α να λώ σ ιμα υλικά ε ίν α ι τα υλικά αγαθά που απ οκτά η ο ικο νομ ική μο νάδα με π ρ οορισμό την ανάλω σή τους για συντήρ ησ η του π αγίου εξο π λισ μ ο ύ της και 76

73 γενικά για την εξα σ φ ά λισ η των α να γκαίω ν σ υ νθ ηκώ ν λειτο υ ρ γ ία ς των κυρίω ν και β ο ηθη τικώ ν υ π ηρ εσ ιώ ν της. Α ντα λλα κτικά π αγίω ν σ το ιχ ε ίω ν ε ίν α ι τα υ λικά αγαθά που απ ο κτά η οικο νομική μονάδα, με σκοπό την ανά λω σή τους για συντήρ ησ η και επ ισ κευή του παγίου εξο π λισ μ ο ύ της. Είδη σ υ σ κευ ασ ία ς ε ίν α ι τα υλικά που χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι από την ο ικο νομική μονάδα για τη σ υ σ κευ α σ ία εμ π ορ ευμ ά τω ν ή π ρ ο ϊό ντω ν της και π α ρ α δ ίδ ο ντα ι στους π ελά τες μαζί με το π ε ρ ιεχ ό μ ενό τους. Τα είδ η σ υ σ κευ α σ ία ς ε ίν α ι επ ισ τρ επ τέα ή μη ε π ισ τρ επ τέα. Η βασ ική δια φ ορά του υ λικού σ υ σ κευ α σ ία ς και τω ν ειδ ώ ν σ υ σ κευ α σ ία ς ε ίν α ι ότι τα π ρώ τα ε ίν α ι α να γκαία για τη σ υ σ κευ α σ ία των εμ π ορ ευμ ά τω ν ή των έτο ιμ ω ν π ρ ο ϊό ντω ν, είν α ι υλικά μιας μόνο χρήσεω ς και βαρύνουν το κόσ τος π αραγω γής του ο ικείο υ π ρ ο ϊό ντο ς, ενώ τα είδ η σ υ σ κευ α σ ία ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι απλώ ς για την απ ο στολή στους π ελά τες τω ν π ω λούμενω ν εμπ ορ ευμάτω ν ή π ρ ο ϊό ντω ν ε ίν α ι δυνα τή η χ ρ ησ ιμ ο π οίη σ ή τους για τον ίδιο σκοπό. Τα είδ η σ υ σ κευ α σ ία ς που χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι σε π ερ ισ σ ό τερ ες από μια χρήσης, κατα χω ρ ο ύντα ι στο λογ/σ μό του Π ΑΓΙΟ Υ ΕΝ Ε Ρ ΓΗ Τ ΙΚ Ο Υ (Έ π ιπ λ α και λοιπ ό ς εξο π λισ μ ό ς) «Μ έσα απ ο θη κεύσ εω ς και μετα φ ο ρά ς» και λογίζο ν τα ι για κάθε χρήση, οι θ εσ π ισ μ ένες απ ο σ β έσ εις τους, οι ο π οίες βαρύνουν τα έξοδα π ω λήσ εω ν (π ερ ιλα μ β ά νο ντα ι στο κονδ ύ λιο «Έ ξ ο δ α λ ε ιτο υ ρ γία ς δ ια θέσ εω ς» του υ π οδ είγμ α το ς του λογ/σ μού «Α π ο τελέσ μ α τα χρήσεω ς» 5. Π ρο καταβολές νια ανο ρές α π ο θεμάτω ν: Λ ο γ/σ μ οί (Π α ρ α γγελίες στο εξω τερ ικό ) «Π α ρα γγελίες κυ κλοφ ο ρο ύντω ν σ το ιχ είω ν» «Π α ρεμβάσμ ατα μέσω Τ ρα π εζώ ν» «Α νέκκλητες π ισ τώ σ εις μέσω Τ ρ α π εζώ ν και Χ ρ εω σ τικά υπ όλο ιπ α υ π ολ/σμώ ν του λογ/σ μού 50 «Π ρ ομηθευτές» Σ χόλια: Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα λοιπ ά αγα θά που εισ ά γ ο ν τα ι από το εξω τερ ικό. Στον και ε ίν α ι δ υνα τό ν να π α ρ α κο λουθούντα ι π ρ οσ ω ρ ινά, π ρ οεμβάσ ματα που γ ίν ο ν τα ι ή α να κκλητες π ισ τώ σ εις που α ν ο ίγ ο ν τα ι για π ολλές π α ρ α γγελίες μαζί, όταν ο άμεσος δ ια χω ρ ισ μ ός τους κατά π α ρ α γγελία, ε ίτε ε ίν α ι α δ ύ να το ς, είτε ε ίν α ι δ υσ χερ ής. Μ όλις ε κλείψ ο υ ν οι λόγο ι των π ρ οσ ω ρ ινώ ν καταχω ρή σ εω ν, τα σ χ ετικά π οσά μ ετα φ έρ ο ντα ι σ τους και Από τον λογ/σ μ ό 50 «Π ρ ομηθευ τές - Ε γγυ ή σ εις ειδ ώ ν σ υ σ κευ α σ ία ς», «Π ρ ομηθευ τές α ν τίθ ε το ς λογ. ειδ ώ ν συσ κευ ασ ία ς» και «Π ρ οκα ταβολές σε π ρ ομηθευ τές» καθώ ς και τα τ υ χ ό ν α ξ ιό λ ο γ α χ ρ εω σ τικά υπ όλοιπ α των α ν α λυτικώ ν π ρ οσ ω π ικώ ν λογ/σ μώ ν π ρ ομηθευ τώ ν, των οπ οίω ν η π αρακο λούθη σ η γ ίν ετα ι στους λοιπ ο ύ ς υπ ολο γ/σ μούς του λογ/σ μού 50 (εκτός 77

74 από τα χρ εω σ τικά υπ όλοιπ α των α να λυτ. Προσω π. Λ ο γ/σ μώ ν του λογ «Π ρ ομηθευτές εσ ω τερ ικο ύ λογ. π αγίω ν σ το ιχ είω ν». Σε χρέω ση του κα τα χ ω ρο ύντα ι τα ποσά που η ο ικο νομική μονάδα κ α τ α β ά λ λ ε ι στους π ρ ομηθευ τές της, ως εγγύη ση της κα νο νικής, από μέρους της, επ ισ τρ ο φ ή ς των ειδ ώ ν συσ κευ ασ ία ς που π α ρ α λαμ β ά νει, και τα οπ οία δ εν έ χ ο υ ν τ ψ ο λ ο γ τ ιθ ε Ι από τους ο ικείο υ ς π ρ ομηθευ τές. Αν έ χ ο υ ν τ ιμ ο λ ο γ η θ ε ί τότε η τιμ ο λογη μ ένη α ξία τους κ α τα χω ρ είτα ι σε χρέω ση του II.- Α π α ιτή σ ε κ 1. Π ελά τες «Λ ογ/σμός 30» Στους υπ ολ/σ μούς του 30 π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι α π α ιτή σ εις και κ α τ'ε ξ α ίρ ε σ η, ορ ισ μ ένες υ π οχρ εώ σ εις της επ ιχείρ η σ η ς έ ν α ν τι π ελατώ ν της, που απ ο ρρ έουν από τις π ω λήσ εις της. Στο π αρακάτω κονδ ύ λιο π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα χρ εω σ τικά υπ όλοιπ α των α να λυτικώ ν π ρ οσ ω π ικώ ν λογ/σ μώ ν των εξής δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν λογ/σ μώ ν του 30 «Π ελάτες» «Π ελάτες εσ ω τερικο ύ» «Π ελάτες εξω τερ ικο ύ» «Ε λληνικό Δημόσιο» «Ν.Π.Δ.Δ. και Δ η μ ό σ ιες επ ιχ ειρ ή σ εις» «Π ελάτες - Π αρακρα τη μένες εγγυή σ εις» Σχόλια: Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι α π α ιτή σ εις από π ω λήσ εις που γ ίν ο ν τα ι στο εσ ω τερ ικό της χώ ρας, εκτό ς από εκ είν ε ς που π ρ ο έρ χο ντα ι από π ω λήσ εις, είτε προς το Ε λλη νικό Δη μόσιο, είτε προς Ν.Π.Δ.Δ. και Δ η μόσιες Ε π ιχ ειρ ή σ εις, οι οπ οίες π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι στους λογ/σ μούς και Στο λογ/σμό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι α π α ιτή σ εις από π ω λήσ εις στο εξω τερ ικό. Ο λογ. αυτός χρ εώ νετα ι με την αξία του τιμ ο λογίο υ, η οπ οία, για τη χρέω ση αυτή, μετα τρ έπ ετα ι σε δρχ. με βάση την επ ίσημη τιμή σ υ να λλά γμ α τος της ημέρας έκδοσης του τιμ ο λογίο υ. Στο λογ/σμό π α ρ ακο λουθο ύ ντα ι τα ποσά που με βάση κάπ οιο σ υ μ β α τικό όρο, π αρακρ ατούν για εγγύηση οι π ελάτες της ε π ιχείρ η σ η ς, όταν αυτή δεν επ ιθ υ μ εί την π αρακολούθησή τους στους ο ικείο υ ς λογ/σ μούς Ο λογ χρ εώ νετα ι με τα ποσά ε κείνα που π α ρ α κρ α το ύ ντα ι για εγγύη σ η (καλής εκτελέσ εω ς της π αραγγελίας κ.λπ.). 2. Γ ο αυυά τια εισ π ρ α κτέα. Στα π αρακάτω κονδ ύ λια των γρ αμματίω ν εισ π ρ α κτέω ν π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβάθμιω ν λογ/σ μώ ν του λογ. 31 «Γ ραμμάτια εισ π ρ α κτέα», οι οπ οίοι α να γρ ά φ ο ντα ι, α ντίσ το ιχ α, κάτω από καθένα κονδ ύ λιο. Α υ το ί οι λογ/σ μ ο ί αφ ορούν γραμμάτια εισ π ρ α κτέα σε δρχ. Η α να φ ο ρά των λογ/σ μ ώ ν που αφ ορούν γραμμάτια εισ π ρ α κτέα σε ξένο νόμ ισ μ α π α ρ α λείπ ετα ι, γ ια τί αυ το ί ε ίνα ι ακρ ιβώ ς οι ίδιο ι με τους αφ ο ρώ ντες γρ α μμάτια εισ π ρ α κτέα σε δρχ., με μόνη διαφορά ότι στον τίτλο τους έχει π ρ οσ τεθεί ο χαρακτηρ ισ μ ός «σε Ξ.Ν.» 78

75 Χ α ρτοφ υ λακίου (μ είο ν τα π ρ ο εξο φ λη μ ένα - μ ετα β ιβ α σ μ ένα ποσού δρχ.» «Γ ρα μ μ ά τια στο χ α ρ το φ υλά κιο» «Γ ρα μ μ ά τια μ ετα β ιβ α σ μ ένα σε τρ ίτο υ ς (α ντίθ ετο ς λογ.)» «γρ α μ μ ά τια π ρ ο εξο φ λη μ ένα (α ν τίθ ετο ς λογ/σμός» Σχόλια: Σε π ερίπ τω σ η που η επ ιχ είρ η σ η δεν π α ρ α κο λουθεί τα μετα β ιβ α σ μ ένα σε τρίτο υ ς και τα π ρ ο εξο φ λη μ ένα γρ α μ μ ά τια εισ π ρ α κτέα με τους π ιο π άνω λογ/σ μούς και , για τί με τη μετα βίβαση ή π ρ οεξόφ λη σ ή τους π ισ τώ νει - όχι το λογ/σ μ ό ή α ν τίσ το ιχ α, αλλά -απ ευ θ εία ς τον π αραπ άνω λογ/σ μό 31.00» τότε ε ίν α ι υ π ο χ ρ ε ω μ έ ν η να π α ρ α κο λουθεί τα γρ α μμάτια αυτά σ τους λογ/σ μ ο ύς τάξεω ς 02.20, (χ ρ εο ύ μ ενοι λογ/σ μ ο ί) και 06.20, 0621 (π ισ το ύ μ ενοι λ ο γ/σ μ ο ί). Στις τρά π εζες για είσ π ρ αξη «Γ ραμμάτια σ τις Τ ρ ά π εζες για είσ π ρ αξη» Στις Τ ρά π εζες σε εγγύη ση «Γ ραμμάτια σ τις Τ ρά π εζες σε εγγύη σ η (Χ ρ η μ α τοδ οτή σ εω ν της επ ιχ είρ η σ η ς κ.λπ.). Μ είο ν: Μη δ ου λευ μ ένοι τόκοι «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γρ α μ μ α τίω ν ε ισ π ρ α κτέω ν (α ν τίθ ετο ς λογ.») «Μη δουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέων σε Ξ.Ν. (α ν τίθ ετο ς λογ.)» Σχόλια: Η επ ιχείρ η σ η ε ίν α ι δ υνα τό ν να εφ α ρμ ό ζει μια τα κτική από τις π αρακάτω τρεις, ανα φ ο ρ ικά με τους τόκους με τους οπ οίους χ ρ εώ νει τους π ελάτες της και π ο υ α ν τ ίσ τ ο ιχ α π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τ α ι σ τα ά λ η κ τα σ το τ έ λ ο ς τη ς χ ρ ή σ ε ω ς, γ ρ α μ μ ά τ ια ε ισ π ρ α κ τ έ α, που αυτή κατέχει: Π άγια, να δ ια χ ω ρ ίζει στα σ χετικά π α ρ α σ τα τικά της, αυτούς τους τόκους ανα φ έρ οντα ς και τη χ ρ ονική π ερίο δο την οπ οία κα λύ π τουν. Σε π ερίπ τω σ η που εφ α ρ μ ό ζετα ι αυτή η τα κτική τότε: - Οι τόκοι που αφ ο ρο ύν χ ρ ονική π ερίο δο της κλειό μ ενης χρ ήσ εω ς κα τα χω ρο ύντα ι στην π ίσ τω σ η του λογ/σ μού (Έ σ ο δ α κεφ α λαίω ν) «Δ ουλευ μένο ι τόκοι γρ α μ μ α τίω ν ε ισ π ρ α κτέω ν», ενώ οι τόκοι που αφ ο ρο ύν χ ρ ονική π ερίο δο της επ όμ ενη ς χρ ήσ εω ς κατα χω ρ ο ύντα ι σε π ίσ τω σ η των λογ/σ μώ ν ή κατά π ερίπ τω σ η. Αν τέτο ιο ι τόκοι αφ ο ρο ύν και χ ρ ονική π ερίο δο που α ρ χ ίζει μετά το τέλος της επ όμ ενη ς χρ ήσ εω ς (οι οπ οίοι και π ερ ιλα μ β ά νοντα ι σε γρ α μ μ ά τια εισ π ρ α κτέα α ν τίσ το ιχ ω ν λή ξεω ν), αυ το ί κα τα χω ρ ο ύντα ι σε π ίσ τω σ η του λογ/σ μού ή του ανά λογα. Π άγια, να μη δ ια χ ω ρ ίζει α υτούς τους τόκους, αλλά να τους π ερ ιλα μ β ά νει στο τίμ η μ α, ή στα λοιπ ά έσοδα π ω λήσ εω ν, που α να γρά φ ο ντα ι στα ο ικ ε ία τιμ ο λόγια π ω λήσ εω ν, και να τους κα τα χω ρ εί μαζί με τα έσοδα αυτά, στους

76 α ν τίσ το ιχ ο υ ς λογ/σ μούς «Π ω λήαεω ν». Σε π ερίπ τω σ η που ε φ α ρ μ ό ζετα ι η τακτική αυτή τότε η επιχείρηση έχει την ευχέρεια ; α)ή να μη δ ιε ν ε ρ γ ε ί Αογ/κή εγγραφ ή για ιδ ια ίτερ η εμ φ ά νισ η των μη δ ου λευ μ ένω ν, στο τέλος της χρήσεω ς, τόκω ν, που π ερ ιλα μ β ά νοντα ι στα άλη κτα γρ α μμάτια εισ π ρ α κτέα. β)ή να δ ιε ν ε ρ γ ε ί, στο τέλος της χρήσεω ς, τέτο ια λογ/κη εγγραφ ή, καταχω ρώ ντας τους μη δ ο υ λευ μ ένους τόκους στη χρέω ση α ν τίθ ε το υ υπ ολο γ/σ μού του οικείο υ λογ/σ μού π ω λήσ εω ν, 70 «π ω λή σεις εμ π /τω ν» ή 71 «π ω λήσεις ετο ίμ ω ν π ρ οϊόντω ν ή η μ ιτελώ ν» ή 72 «π ω λή σεις λοιπ ώ ν απ ο θεμάτω ν και άχρ ησ το υ υ λικού» ή 73 «π ω λήσεις υ π ηρ εσ ιώ ν, με π ίσ τω σ η του λογ/σμού ή ή ή α νά λογα. Στην τελευ τα ία αυτή π ερίπ τω σ η, οι μη δ ο υ λευ μ ένοι, στο τέλος της χρ ήσεω ς τόκοι π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι για τη χ ρ ονική π ερίο δο από την η μ ερ ομ η νία κ λεισ ίμ α το ς της χρήσεω ς μέχρι την η μ ερ ομηνία λήξεω ς κάθε γρ αμματίου με βάση το τρ α π εζικό επ ιτό κιο π ρ οεξοφ λή σ εω ς π ρ οσ αυξη μένο κατά την τρα π εζική π ρ ομήθεια, που ισ χύ ουν κατά το τέλος της κ λειό μ ενης χρήσεω ς. Π ρέπ ει να επ ισ η μ α νθεί ότι αν η ε π ιχείρ η σ η εφ αρμόσει σε μια χρήση την π αραπ άνω (2β) λογ/κη τα κτική, τότε π ρ έπ ει να την εφ α ρ μ ό ζει και σ τις επ όμ ενες χρήσης, κατά τρόπο π άγιο. Για άλλες π ω λήσ εις της να εφ α ρμ ό ζει την τακτική (α) και για τις λοιπ ές άλλες την τα κτική (β). Και εδώ π ρ έπ ει να επ ισ η μ α νθ εί ότι αν η επ ιχείρ η σ η εφ αρμόσει σε μια χρήση την τελευ τα ία, π ιο πάνω λογ/κη τα κτική, τότε π ρ έπ ει να την εφ α ρμ ό ζει και σ τις επ όμ ενες, κατά τρόπο π άγιο. 3. Γο α υ υά τια εισ π ρ α κτέα σε καθ υσ τέρ ησ η. Λ ογ/σ μός «Γραμμάτια σε καθυσ τέρησ η» Στον λογ/σμό αυτό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι α π α ιτή σ εις κατά οφ ειλετώ ν γραμματίω ν ε ισ π ρ α κτέω ν, τα οπ οία δεν εξο φ λούντα ι κατά την ημ ερ ομ η νία λήξης τους και π α ρ αμένουν απ λήρω τα στα χέρια της επ ιχ είρ η σ η ς. Σε π ερίπ τω σ η που οι α π α ιτή σ εις του λογ/σμού (ή 31.10) μ ετα τρ έπ ο ντα ι σε επ ισ φ α λείς ή επ ίδ ικες, μ ετα φ έρ οντα ι στους λογ/σ μούς ή , όταν πρόκειται για επισφαλείς ή στους ή όταν πρόκειται για επίδικες. 4. Κ εφ άλαιο εισ π ρ α κτέο στην επ όυενη γοήση. Λ ο γ/σ μ οί (χρεώ σ τες δ ιά φ ο ρο ι) «Ο φ ειλό μενο Κ εφ άλαιο» 05 «Δ όσ εις μετο χικού κεφ αλαίου σε καθυσ τέρ ησ η» Στον λογ/σ μό α π ε ικ ο ν ίζετα ι το τμήμα του μ ετο χικού κεφ α λα ίου που ε ίν α ι καταβλη τέο μέσα στην επ όμενη χρήση, ε ίτε π ρ ό κειτα ι για δ όσ εις του α ρ χικού μετο χικού κεφ αλαίου, είτε για οπ οιαδήπ ο τε μ ετα γενέσ τερ η αύξησ ή του. Στο λογ/σμό π α ρ ακο λουθο ύ ντα ι οι δ όσ εις του μ ετο χικού κεφ α λα ίου που δεν καταβλήθηκαν εμπ ρό θεσμ α, καθώς και η τύχη τους, η οπ οία ρ υ θ μ ίζε τα ι από το κατα σ τα τικό της ε τα ιρ ία ς και την ισχύουσ α νομ ο θ εσ ία.

77 5. Β ο αγυπ ρ όθ εσ υεο α π α ιτ ή σ ε κ κατά σ υ νδ εδ ευένω ν επ ίγειρ ήσ Ε ω ν. 6. Βρογυττρόθεσυεε απ α ιτήσ εκ κατά λοτπών συυυετογικού ενδιαφέροντοε επιγειρήσεων. Σχόλια: Στα δύο π αραπ άνω κο νδ ύ λια π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν και 33.21, α ν τίσ το ιχ α, του λογ/σ μού 33 «Χ ρεώ σ τες δ ιά φ ο ρο ι», οι οπ οίοι έχουν τίτλους ίδ ιο υ ς με τους τίτλους αυτώ ν των κονδ υ λίω ν. Ε π ίσ ης, π ερ ιλα μ β ά νοντα ι και τα ποσά των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν και 33.22, α ν τίσ το ιχ α, που έχουν τους ίδ ιο υς τίτλους με τη δια φ ορά ότι α φ ορούν ξένο νόμ ισ μ α. Στους λογ/σ μούς αυτούς δεν κα τα χω ρ ο ύντα ι ποσά που π ρ ο έρ χ ο ντα ι από π ω λήσ εις της ο ικο νομική ς μο νάδα ς, για τις οπ οίες έχουν εκδ ο θ εί κα νο νικά τιμ ο λόγια π ω λήσ εω ν (τα π οσά αυτά κατα χω ρ ο ύντα ι στο λογ/σ μό 30 «Π ελά τες»). 7. Α π α ιτή σ ε κ κατά οο νάνω ν δ ιο ικήσ εω ε. Π ερ ιλαμβάνο ντα ι τα ποσά των εξής δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν του λογ. 33 «Χ ρεώ σ τες δ ιά φ ο ρο ι» «Δ οσ ολη π τικο ί λο γ/σ μ ο ί ετα ίρ ω ν» (Μ ετόχω ν Α,.Ε. ή ετα ίρ ω ν ΕΠΕ ή προσωπικών εταιριών ) Π α ρ α κολο υ θο ύντα ι όλες οι χρ ημ α τικές δ ο σ ο ληψ ίες της επ ιχ είρ η σ η ς με τα πρόσω πα που σ υ μ μ ετέχο υν σε ετα ιρ ίες κεφ αλαίου π ρ οσ ω π ικές και σ υ μ μ ετοχικές «Δοσοληπτικοί λογ/σμοί διαχειριστών» (ΕΠΕ ή προσωπικών εταιριών ) «Δ οσ ολη π τικο ί λογ/σ μ ο ί ιδρ υ τώ ν ΑΕ και μελώ ν Δ.Σ.» «Δ οσ ολη π τικο ί λο γ/σ μ ο ί γενικώ ν δ ιευ θ υ νώ ν ή δ ιευ θ υ ντώ ν ΑΕ» Π α ρ ακολο υ θο ύνται όλες οι χρ ημ α τικές δ οσ ο ληψ ίες της επ ιχ είρ η σ η ς με τα όρ γανα δ ιο ίκησ η ς της, κατά τρόπο που να ε ίν α ι δ υνα τή η ε μ φ ά νισ η των υ π ολοίπ ω ν των λογ/σ μώ ν αυτώ ν στον ισ ο λογισ μ ό για την π ληρο φ όρ ησ η των π ισ τω τώ ν και του κοινο ύ. 8. Δ εσ υ ευ υ ένο ι λον/σ υ ο ί καταθέσ εω ν. Λ ο γ/σ μ οί (Π α ρ α γγελίες εξω τερ ικο ύ ) «Δ εσ μ ευμ ένα π ερ ιθ ώ ρ ια και δ ασμοί εισ αγω γής» (Χ ρ εώ στες δ ιά φ ο ρο ι) «Λ ογ/σ μοί δ εσ μ ευ μ ένω ν κατα θ έσ εω ν σε δρχ.» «Λογ/σμοί δεσμευνένων καταθέσεων σε Ξ.Ν.» Στο λογα ριασ μό κα τα χω ρ ο ύντα ι τα ποσά τα οπ οία κατα β ά λλο ντα ι για να π α ρ α μ είνουν δ εσ μ ευ μ ένα για ορ ισ μ ένο χρ ο νικό δ ιά σ τημα, σύμφ ω να με τους κα νό νες π ερ ί εισ αγω γώ ν που ισ χύουν κάθε φορά. Στους λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι κατα θ έσ εις που γίν ο ν τα ι, κατά κύ ριο λόγο σ τις Τ ρ ά π εζες, με τη μορφή δ έσ μευ σ η ς για διά φ ορους λόγο υς, π.χ. για την έκδοση εγγυη τικώ ν επ ισ τολώ ν ή την παροχή εγγύησης για χορήγηση π ισ τώ σ εω ν σε τρίτο υ ς. 9. Μ ακροποόθεσυεο απ α ιτήσ εκ εισ ποακτέεε στην επόυενη χρήση. Λ ο γ/σ μ ο ί (Χ ρ εώ σ τες δ ιά φ ο ρ ο ι) «Μ ακρ οπ ρόθεσμες α π α ιτή σ εις ε ισ π ρ α κτέες στην επ όμενη χρήση σε δρχ.» 81

78 «Μ ακρ οπ ρόθεσμες α π α ιτή σ εις εισ π ρ α κτέες στην επ όμενη χρήση σε Ξ.Ν.» 1 0. Ε π ισ φ α λείε - Ε π ίδ ικοι π ελάτεε και νσεώ στεο. Λ ο γ/σ μ οί (Π ελάτες) «Π ελάτες επ ισ φ α λείς» «Ε λληνικό Δ η μόσιο (με την ιδ ιό τη τα του π ελάτη λογ. ε π ίδ ικω ν απ α ιτή σ εω ν» «Λ οιπ ο ί π ελά τες λογ/σ μός ε π ίδ ικω ν απ α ιτή σ εω ν» (Χ ρ εώ σ τες δ ιά φ ο ρο ι) «Χ ρεώ σ τες επ ισ φ αλείς» «Ε π ίδικες α π α ιτή σ εις κατά Ε λλη νικού Δημοσίου» «Λ οιπ ο ί χρ εώ σ τες επ ίδ ικο ι» Σχόλια: Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι α π α ιτή σ εις κατά π ελατώ ν που η είσ π ρ αξή τους γ ίν ετα ι επ ισ φ αλή ς (αμφ ίβολη ς ρ ευ σ τοπ οιήσ εω ς), οι οπ οίες μ ετα φ έρ ο ντα ι στο λογ/σ μό αυτό από τους ο ικείο υ ς υ π ολογ/σ μούς του 30. Στους λογ/σμούς και παρακολουθούνται όσες απαιτήσεις της ε π ιχείρ η σ η ς κατά π ελατώ ν της μ ετα τρ έπ ο ντα ι σε επ ίδ ικες. Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι διά φ ο ρο ι χρ εώ σ τες της ε π ιχ/σ η ς, οι οπ οίοι χ α ρ α κτη ρ ίζοντα ι ως επ ισ φ α λείς λόγω αμφ ίβολης ρ ευ σ τοπ οιήσ εω ς των κ α τ'α υ τώ ν α π α ιτή σ εω ν. Στους λογ/σμούς και παρακολουθούνται όσες απαιτήσεις της ε π ιχείρ η σ η ς κατά χρ εω σ τώ ν της μ ετα τρ έπ ο ντα ι σε επ ίδ ικες. Στο λογ/σμό α π ε ικ ο ν ίζετα ι ο λ ό κ λ η ρ ο το ποσό των φ όρω ν που βεβαιώ θ ηκε από τον Ο ικον. Έ φ ο ρ ο, για τους οπ οίους φ όρους υ π άρχει, στο τέλος της χρήσεω ς, εκκρεμ ο δ ικία. Α ν τίσ το ιχ α, έχει π ισ τω θ εί ο λογ/σ μός «Φ όροι τέλη π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν», ο οπ οίος χρ εώ νετα ι με τα ποσά που κα τα β ά λλει η οικο ν. μονάδα έ ν α ν τι των β εβ α ιω μ ένω ν αυτώ ν φ όρω ν. Για τους φόρους αυτούς πρέπει να σχηματίζεται πάντοτε ανάλογη πρόβλεψη, (με χρέω ση του α π ο τελεσ μ α τικού λογ/σμού 83 «π ρο βλέψ εις για έκτα κτο υς κινδύνο υς», με α ν τίσ το ιχ η π ίστω σ η του λογ/σμού 44 «Π ρ οβλέψ εις»). Μ είον : Π οο Β λέαιεκ Λ ο ν/σ υό ε «Π οοβ λέικειοε νια επ ισ φ α λείς απ α ιτή σ εις» Ο σ χη ματισ μός π ρ οβλέψ εω ς για την π ιθα νή, κατά την ημέρα κλεισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μ ο ύ, ζη μία της ο ικο ν. μονάδας από επ ισ φ α λείς και ε π ίδ ικες α π α ιτή σ εις της ε π ιβ ά λλετα ι - εκτός από τις γενικά π α ρ αδεγμένες λογ/κές αρχές- και από το Ν. 2190/20 στο άρθρο 43 π αραγρ. 8 του οπ οίου ο ρ ίζετα ι ότι «...ο ι επ ισ φ α λείς α π α ιτή σ εις α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στον ισ ο λογισ μό με την π ιθα νή τους α ξία κατά το χρ όνο σύνταξής τους» 1 1. Χ ο εώ σ τεε διά φ οοοι Π ερ ιλαμβάνο ντα ι τα ποσά των εξής δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν του λογ/σ μού 33 «Χ ρεώ σ τες διά φ ο ρο ι»: «Π ροκα ταβολές προσ ω π ικού» «Χ ρη ματικές δ ιευ κολύ νσ εις π ροσ ω π ικού» 82

79 33.02 «Δ άνεια π ρ οσ ω π ικού» «Ε λληνικό Δ η μόσιο - π ρ ο κατα β λη μ ένοι και π αρ α κρ α τη μ ένοι φ όροι» «Ε λληνικό Δ η μόσιο - λοιπ ές απ α ιτή σ εις» «Λ ογ/σμός ενερ γοπ ο ιή σ εω ς εγγυή σ εω ν π ρ ομηθευ τώ ν σε δρχ.» «Λ ογ/σμός ενερ γοπ ο ιή σ εω ς εγγυή σ εω ν π ρ ομηθευ τώ ν σε Ξ.Ν.» «Λ οιπ ο ί χρ εώ σ τες σε δρχ.» «Λ οιπ ο ί χρεώ σ τες σε Ξ.Ν.» Στο λογ/σμό κα τα χω ρ ο ύντα ι οι π ρ οκα τα β ο λές που δ ίν ο ν τα ι στο π ροσ ω π ικό έν α ν τι των α π οδοχώ ν της μισ θ ο λο γική ς π ερ ιό δο υ, η οπ οία α π ο τελεί τη βάση υπ ολο γισ μού τους (εκκα θ α ρ ίσ εω ς). Στο λογ/σ μό Π α ρ α κολο υ θο ύντα ι οι χρ η μ α τικές δ ιε υ κ ο λ ύ ν σ ε ις, π ρ οσ ω ρ ινο ύ χαρακτήρ α, που γ ίν ο ν τα ι στο π ροσ ω π ικό. Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα ποσά που κ α τα β ά λλο ντα ι στο π ροσ ω π ικό με μορφή δ α νείο υ. Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι α π α ιτή σ εις της οικο ν. μονάδα ς, κατά του Ε λλη νικού Δ η μοσίου, οι οπ οίες π ρ ο έρ χο ντα ι από φόρους που π ρ οκα τα β ά λλοντα ι ή π α ρ α κρ α το ύ ντα ι κατά την είσ π ρ α ξη μερ ισ μ ά τω ν ή άλλω ν εισ οδημ ά τω ν. Από το λογ/σ μό θα π ε ρ ιλ η φ θ ε ί στο α νω τέρ ω κονδ ύ λια του ισ ο λογισ μ ο ύ «Χ ρεώ στες διάφοροι» μό νο το χ ρ ε ω σ τ ικ ό υ π ό λ ο ιπ ο του υ π ο λ ο γ /σ μ ο ύ του «Π ροκαταβολή φ όρου εισ οδ ήμ α το ς» που ε ίν α ι ίσο με ο λ ό κ λ η ρ ο το ποσό του π ρ οκα τα β λη τέο υ, σ την επ όμενη χρήση φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς, το οπ οίο π ροκύ π τει από τα σ χ ετικά δ εδ ομ ένα της δ ηλώ σ εω ς φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς της κλειό μ ενης χρ ήσεω ς. Τα χρ εω σ τικά υπ όλοιπ α τω ν λοιπ ώ ν υ π ολο γ/σ μ ώ ν του λογ/σμού που α φ ορούν π α ρ α κρ α τημ ένους φόρους εισ ο δ ή μ α το ς διαφόρω ν π ερ ιπ τώ σ εω ν - μ ετα φ έρ ο ντα ι, στο τέλο ς της χρ ήσ εω ς στο λογ/σ μό «Λ ογ/σμός εκκαθα ρίσ εω ς φ όρω ν -τελώ ν ετή σ ια ς δήλω σ ης φ όρου εισ οδήμα το ς». Ό σ ο ι όμως από τους π αρ α κρ α τη μ ένους α υτούς φόρους εισ οδήμα το ς δεν σ υ μ ψ η φ ίζοντα ι με φόρο εισ ο δ ή μ α το ς της ο ικο ν. μονάδα ς, μετα φ έρ ο ντα ι στη χρέω ση -όχι του λογ/σ μού αλλά του λογ/σ μού εξό δ ω ν (Φ όροι - Τ έλη) «Φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς μη σ υ μψ η φ ιζόμενος». Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι λοιπ ές α π α ιτή σ εις της οικο ν. μονάδας του Ε λλη νικού Δ η μοσίου, οι οπ οίες δεν π ρ ο έρ χο ντα ι από σ υ ναλλα γές που αφ ορούν το α ν τικ είμ ε ν ό της. Στους λογ/σ μούς και α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι τα π οσά που η ο ικο ν. μονάδα έχει απ α ίτη σ η να εισ π ρ ά ξει από τους π ρ ομ η θευ τές της, για τί τα έχει κα τα β ά λλει σε ορ ισ μ ένους π ελά τες της, για απ ο κατάστασ η ζη μίας ή βλάβης αγα θώ ν που είχε α γο ρά σ ει α π 'α υ το ύ ς τους π ρ ομ η θευ τές και τα οπ οία, στη σ υ ν έ χ εια, είχ ε

80 π ω λήσ ει στους σ υ γκεκριμ ένους π ελάτες της, με ταυτό χρο νη χορ ήγηση, σ 'α υ το ύ ς, εγγυή σ εω ς του ο ικείο υ π ρ ομηθευτή της οικο ν. μονάδας Λ ο ν/σ υο ί δ ιο γ ειο ίσ ε ω ε π ο οκαταβολώ ν και π ισ τώ σ εω ν. Στους υπ ολ/σ μούς του λογ/σμού 35 «λο γ/σ μοί δ ια χ ειρ ίσ εω ς π ρ οκαταβολώ ν και π ισ τώ σ εω ν» π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι ο μ ο ιο γενο ύς και έ ντο νου δ ια χ ειρ ισ τικ ο ύ χαρακτήρ α α π α ιτή σ εις της ο ικο νομική ς μονάδας από τους υ π αλλήλους και τους λοιπ ο ύ ς σ υ νερ γά τες της, που π ρ ο έρ χο ντα ι από καταβολές ποσώ ν που γ ίν ο ν τα ι σ 'α υ το ύ ς π ρ οσ ω ρ ινά για την εκτέλεσ η, για λογ/σ μό της, σ υ γκεκριμ ένου έργου ή ερ γασ ία ς. Π ερ ιλαμβάνο ντα ι όλοι οι δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο ι λογ/σ μ ο ί του λογ/σ μού 35 οι οπ οίοι ε ίν α ι οι εξής: «Ε κτελω νισ τές - Λ ο γ/σ μ οί προς απόδοση» «Π ροσ ω π ικό - Λ ο γ/σ μ ο ί προς απόδοση» «Λ οιπ ο ί σ υ νερ γά τες τρ ίτο ι - λο γ/σ μ ο ί προς απόδοση» «Π ά γιες π ρ οκαταβολές» «Π ισ τώ σ εις υπέρ τρίτω ν» Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι π ισ τώ σ εις που η οικο ν. μονάδα «α νοίγει» σε Τ ρά π εζα για λογα ριασ μό σ υ νερ γα τώ ν της. Το χρ εω σ τικό υ π όλοιπ ο του λογα ριασ μού αυτού α π ε ικ ο ν ίζει τα ποσά των τέτο ια ς φύσης π ισ τώ σ εω ν που έχουν α να λάβει, από την Τ ρά π εζα, οι ο ικ ε ίο ι σ υ νερ γά τες της οικο ν. μονάδας. III.- Χ οεόνοαφ α: Στους υπ ολ/σμούς του 34 π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα χρ εό γραφ α - μετοχές Α.Ε., ο μ ολο γίες, έντο κα γρ α μμάτια του Ε λλη νικού Δ η μοσίου, μ ερ ίδ ια α μ ο ιβ α ίω ν κεφ α λα ίω ν, ομ όλογα Τ ρ α π εζώ ν-, τα οπ οία απ ο κτο ύ ντα ι από την οικο ν. μονάδα με σκοπό την τοπ οθέτηση κεφ αλαίω ν της και την π ρ αγματοπ οίησ η από αυτά άμεσης π ροσ όδου. Στα κατω τέρω κονδ ύ λια 1-4 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σ μώ ν του λογ/σμού 34 «Χ ρεόγραφ α», οι ο π οίοι, α να γράφ ο ντα ι α ν τίσ το ιχ α, κάτω από καθένα κονδ ύ λια. Για το κονδ ύ λια (1) «Μ ετοχές» π ρος αποφυγή επ α να λή ψ εω ν, α να γράφ ο ντα ι οι λογ/σ μ ο ί που αφ ορούν μετο χές «εισ α γμ ένες» στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο και όχι και οι α ν τίσ το ιχ ο ι που αφ ορούν μετο χές «μη εισ α γμένες» στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο, γ ια τί οι τίτλ ο ι τους ε ίνα ι οι ίδ ιο ι με τη δια φ ορά του «μ η». Η απ ο τίμηση στο τέλος της χρήσεω ς των «Χ ρεογράφ ω ν», (με εξα ίρ εσ η 1)τις εισ π ρ α κτέες μ ερ ισ μ α τα π ο δ είξεις, που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στους λογ/σ μ ο ύς και και οι οπ οίες α φ ο ρ ο ύ ν α τ τα ιτ ή σ ε ις ο ρ ισ μ έ ν ο υ π ο σ ο ύ, και 2)τα έντο κα γρ αμμάτια του Ε λλη νικού Δ ημοσίου, που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στο λογ/σ μό και τα οπ οία α π ο τ ιμ ο ύ ν τ α ι σ α ν π ρ ο θ ε σ μ ια κ ή Τ ρ α π ε ζ ικ ή κ α τ ά θ ε σ η ), γ ίν ετα ι μαζί με τις όμ οιας φ ύσεω ς, σ υ μμετοχές που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στο ανω τέρω κονδ ύ λια Γ-ΙΙΙ στο Ε νερ γητικό. Γενικά, αυτή η απ ο τίμηση γ ίν ετα ι στη σ υ ν ο λ ικ ά χ α μ η λ ό τ ε ρ η τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεω ς ή α π ογρα φ ής τους στην π ρ οηγούμενη χρήση και της τρέχουσα ς, την ημέρα κλ ε ισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μού, τιμής τους. Ως τρέχουσα τιμή λο γ ίζ ετα ι: ΐ) Γ ια τους τίτλους που 84

81 ε ίν α ι ε ισ α γ μ έ ν ο ι σ το Χ ρ η μ α τ ισ τ ή ρ ιο, ο μέσος όρος της επ ίσ η μ ης τιμής τους κατά τ ο ν τ ε λ ε υ τ α ίο μ ή να της κ λειό μ ενης χρ ήσ εω ς. 2 )Γ ια τους μη ε ισ α γ μ έ ν ο υ ς σ το Χ ρ η μ α τ ισ τ ή ρ ιο τίτλους, 2 )αν π ρ ό κειτα ι για μ ετο χές Α.Ε., η εσ ω τερ ική λογ/κή αξία τους, όπως αυτή π ρ οκύ π τει από τον τελευ τα ίο δ ημ ο σ ιευ μ ένο ισ ο λογισ μό, 2β )αν π ρ ό κειτα ι για μ ερ ίδ ια ιδίω ν κεφ α λα ίω ν, ο μέσος όρος της καθαρής τιμής τους κατά τον τελευ τα ίο μήνα της χρ ήσ εω ς και 2γ)α ν π ρ ό κειτα ι για λοιπ ο ύς τίτλους, η τιμή κτήσεώ ς τους. 1) Μ ετοχέ ς «Μ ετοχές ε ισ α γμ ένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο ετα ιρ ιώ ν εσ ω τερικο ύ» «Μ ετοχές ε ισ α γμ ένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο ετα ιρ ιώ ν εξω τερ ικο ύ» «Α νεξό φ λητες μετο χές ε ισ α γμ ένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο ε τα ιρ ιώ ν εσ ω τερ ικο ύ «Α νεξό φ λητες μετοχές εισ α γ μ έ ν ες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο ε τα ιρ ιώ ν εξω τερ ικο ύ» «Π ρ οεγγρα φ ές σε υπό έκδοση μετο χές ετα ιρ ιώ ν εσ ω τερ ικο ύ» «Π ρ οεγγρα φ ές σε υπό έκδοση μετο χές ετα ιρ ιώ ν εξω τερ ικο ύ» Στους λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι εξο φ λημένες μ ετο χές οι οπ οίες α π ο κτο ύ ντα ι από την οικο ν. μονάδα. Στους λογ/σ μούς και κ α τα χω ρ είτα ι η σ υ ν ο λ ικ ή α ξ ία των α ντίσ το ιχ ω ν μετο χώ ν που η ο ικο ν. μονάδα απ οκτά χ ω ρ ίς π ρ ό θ ε σ η δ ια ρ κ ο ύ ς κ α τ ο χ ή ς τους, από την κάλυψ η μέρους του μ ετο χικού κεφ αλαίου Α.Ε., με τον όρο της τμ ημ α τικής καταβολής του. Το σ υ νο λικό ποσό που ο φ είλετα ι για τις μ ετοχές αυτές κ α τα χω ρ είτα ι στην π ίσ τω σ η του λογ/σ μού (Π ισ τω τές δ ιά φ ο ρο ι) «Ο φ ειλό μ ενες δ όσ εις ομ ολο γιώ ν και λοιπ ώ ν χ ρ εο γρά φ ω ν», το π ισ τω τικό υπ όλο ιπ ο του οπ οίου, στο τέλος της χρ ήσ εω ς, εμ φ α ν ίζετα ι κατω τέρω (α φ α ιρ ετικά από το ά θ ρο ισ μ α των «Χ ρεω γράφ ω ν») Αν η οικο ν. μονάδα απ οκτά μετο χές Α.Ε. με σ κ ο π ό τ η ν δ ια ρ κ ή κ α τ ο χ ή τ ο υ ς (π ά γ ια ε π έ ν δ υ σ η ) με τον όρο της τμ ημ α τικής καταβολής της α ξία ς τους, και επ ιπ λέο ν οι μετοχές αυτές α ντιπ ρ ο σ ω π εύο υ ν π οσοστό το υ λά χ ισ το ν 10% του μ ετο χικού κεφ αλαίου της εκδότρ ια ς Α.Ε., τότε η σ υ ν ο λ ικ ή α ξ ία αυτώ ν των μετοχώ ν κ α τα χω ρ είτα ι σε ανά λογο υπ ολ/σ μό του λογ/σ μού 18 «Σ υ μ μ ετο χές και λοιπ ές μακρ οπ ρό θεσ μες α π α ιτή σ εις» και το ποσό που ο φ ε ίλ ετα ι κ α τα χω ρ είτα ι σε π ίσ τω σ η του λογ/σμού (π ισ τω τές δ ιά φ ο ρ ο ι) «Ο φ ειλό μ ενες δ όσ εις σ υ μμετοχώ ν» το π ισ τω τικό υπ όλο ιπ ο του οπ οίου, στο τέλος της χρήσεω ς ε μ φ α ν ίζε τα ι στον ισ ο λογισ μ ό α φ α ιρ ε τ ικ ά από το ά θ ρο ισ μα τω ν α νω τέρω κονδ υ λίω ν του Ε νερ γητικο ύ Γ-ΙΙΙ-1 και Γ -ΙΙΙ-2 (Σ υ μ μ ετο χές σε σ υ νδ εδ εμ ένες και λοιπ ές ε π ιχ ειρ ή σ ε ις). Στους λογ/σ μ ο ύς και κα τα χω ρ ο ύντα ι τα ποσά που κατα β ά λλο ντα ι σ τις π ερ ιπ τώ σ εις π ρ οεγγρα φ ώ ν σε εκδόσεις μ ετο χώ ν. Μ ετά από την ολο κλήρ ω σ η της δ ια δ ικασία ς για την ο ρ ισ τική εγγραφ ή σ τις υπό 85

82 έκδοση μετοχές, η αξία κτήσεώς τους μεταφέρεται στους οικείους υποαογ/σμούς 2 ) Ο υολ ονίεε: «Ο μολο γίες ε λ ληνικώ ν δ ανείω ν» «Ο μολογίες α λλοδα π ώ ν δ α νείω ν» «Α νεξό φ λητες ομ ολο γίες ελληνικώ ν δ ανείω ν» «Α νεξό φ λητες ομ ολο γίες α λλοδα π ώ ν δ ανείω ν» «Π ρ οεγγρα φ ές σε ομ ολο για κά δ ά νεια εσ ω τερικο ύ» «Π ρ οεγγρα φ ές σε ομ ολο για κά δ ά νεια εξω τερ ικο ύ» Στους λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι ο μ ολο γίες οι οπ οίες α π ο κτο ύ ντα ι από την οικο ν. μονάδα. Στους λογ/σ μ ο ύς και κα τα χω ρ είτα ι η σ υ ν ο λ ικ ή α ξ ία ομ ολο γιώ ν που η ο ικο ν. μονάδα απ οκτά με τον όρο της τμ ημ α τικής εξο φ λήσ εω ς της α ξία ς τους. Το σ υ νο λικό ποσό που ο φ είλετα ι για τις ομ ολο γίες αυτές κα τα χ ω ρ είτα ι στο λογ/σ μό 53,07 «Ο φ ειλό μ ενες δόσ εις ομολο γιώ ν και λοιπ ώ ν χ ρ εο γρ ά φ ω ν», το π ισ τω τικό υπ όλοιπ ο του οπ οίου, στο τέλος της χρήσεω ς εμ φ α ν ίζε τα ι κατω τέρω (α φ α ιρ ετικά από το άθρο ισ μα των «Χ ρεο γράφ ω ν»). Στους λογ/σ μούς και κα τα χω ρο ύντα ι τα ποσά που κατα β ά λλο ντα ι σ τις π ερ ιπ τώ σ εις π ροεγγρα φ ώ ν σε εκδό σ εις ομολο για κώ ν δ α νείω ν. Μ ετά από την ολοκλήρω σ η της δ ια δ ικασία ς για την ο ρ ισ τική εγγραφ ή σ τις υπό έκδοση ο μ ολο γίες, η α ξία κτήσεω ς τους μ ετα φ έρ ετα ι στους ο ικείο υ ς υ π ολ/σ μούς του 3 ) Λ οιπ ά γοεόνοαφα «Μ ερ ισ μ α τα π ο δ είξεις εισ π ρ α κτέες μετοχώ ν ε τα ιρ ιώ ν εσ ω τ.» «Μ ερ ισ μ α τα π ο δ είξεις εισ π ρ α κτέες μετοχώ ν ε τα ιρ ιώ ν εξω τ.» «Μ ερίδ ια α μ ο ιβ α ίω ν κεφ αλαίω ν εσ ω τερικο ύ» «Μ ερίδ ια α μ ο ιβ α ίω ν κεφ αλαίω ν εξω τερ ικο ύ» «Έ ν τ ο κ α γρ αμμάτια Ε λλη νικού Δ ημοσίου» «Λ οιπά χρ εό γραφ α εσ ω τερικο ύ» «Λ οιπ ά χρ εόγραφ α εξω τερ ικο ύ» «Χ ρεόγραφ α σε τρ ίτο υ ς για εγγύηση» Στους λογ/σμούς και π α ρ ακο λουθο ύ ντα ι οι μ ερ ισ μ α τα π ο δ είξεις που α π ο κόπ το ντα ι μετά από έγκρισ η του ισ ο λογισ μού της οικεία ς Α.Ε. από τη Γενική Σ υνέλευσ η των μετόχω ν της και τη γνω σ το π ο ίη σ η της η μ ερ ομ η νία ς πληρω μής των μ ερισ μ άτω ν. Στους λογ/σ μούς και π αρακο λουθο ύ ντα ι τα μ ερ ίδ ια τω ν α μ ο ιβ α ίω ν κεφ αλαίω ν και τα έντο κα γραμμάτια Ε λλη νικού Δ ημοσίου που α π ο κτο ύ ντα ι από την ο ικο ν. μονάδα. Τα έντο κα γραμμάτια του Ε λλη νικού Δημοσίου που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στο λογ/σ μό α π ο τιμ ο ύ ντα ι στο τέλος της χρήσεω ς σαν να ήταν π ρ ο θ εσ μ ια κές

83 τραπ εζικές κα τα θ έσ εις, δτιλ. στην ονο μ α σ τική τους α ξία μ ειω μ ένη κατά το ποσό των μη δ ο υ λευ μ ένω ν τόκω ν από την ημέρα κλεισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μ ο ύ μέχρι την ημέρα λήξεώ ς τους, οι οπ οίοι τόκοι υ π ο λο γίζο ντα ι με εσ ω τερ ική υφ αίρεση βάσει του επ ιτο κίο υ κα θενός εντό κου γρ αμματίου. Στους λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα χρ εό γραφ α που δεν ε ντά σ σ ο ντα ι σε μια από τις σ υ γκεκρ ιμ ένες κα τη γο ρ ίες που π ρ ο β λέπ ο ντα ι από τους υ π ολ/σμούς του 34. Στον λογ/σ μό κατα χω ρ ο ύντα ι εκτό ς άλλω ν και τα τρα π εζικά ομόλογα που είν α ι ε ισ α γμ ένα στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο. Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα χρ εό γραφ α που ε ν εχ υ ρ ιά ζο ν τα ι για διά φ ορους λόγους, π.χ. για εγγύη ση εκδό σ εω ς ε γ γυη τικώ ν επ ισ το λώ ν. 4. Ίδ ιεε υετογέε «Ίδ ιες μετοχές» Το ποσό του λογ/σμού εμ φ α ν ίζετα ι στο εν ερ γ η τικ ό του ισ ο λογισ μ ο ύ μ ό ν ο αν έ χ ε ι σ χ η μ α τ ισ θ ε ί σ χ ε τ ικ ό α π ο θ ε μ α τ ικ ό. Αν δεν σ χ η μ α τισ θ εί τέτο ιο α π ο θεμ α τικό, τότε ολόκληρο το ποσό του λογ/σμού εμ φ α ν ίζετα ι στο π αθητικό του ισ ο λογισ μ ο ύ, α φ α ιρ ετικά από το ά θ ρο ισ μα των ποσώ ν του κονδ υ λίου (Α) ΙΔ ΙΑ ΚΕΦ ΑΛΑ ΙΑ. Αν το σ χη μ α τισ μ ένο α π ο θεμ α τικό υ π ο λείπ ετα ι της α ξία ς τω ν ιδ ίω ν μετο χώ ν, τότε και π άλι ολόκληρο το ποσό του π ιο πάνω λογ/σ μού εμ φ α ν ίζε τα ι, επ ίσ η ς, στο Π αθητικό του ισ ο λογισ μ ο ύ, αλλά σε εσ ω τερ ική στήλη, και κάτω από το ποσό αυτό εμ φ α ν ίζετα ι α φ α ιρ ετικά το σ χ η μ α τισ μ ένο α π ο θεματικό και η μετα ξύ τους δια φ ορά μ ειώ νει το άθρο ισ μα των ποσώ ν του κονδ υ λίου (Α) ΙΔ ΙΑ Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΑ. Μείο : Ο ο ειλό υ ενεο δ ό ο ε κ Λ ο γ/σ μός (π ισ τω τές δ ιά φ ο ρο ι) «Ο φ ειλό μ ενες δόσ εις ομολο γιώ ν και λοιπ ώ ν χρεο γράφ ω ν» IV. Δ ια θ έσ ιυ α Στους υπ ολο γ/σ μούς του 38 π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα δ ια θ έσ ιμ α π ε ρ ιο υ σ ια κά σ το ιχ εία της επ ιχ είρ η σ η ς, στα οπ οία π ερ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ι, εκτό ς από τα μετρ ητά και τις εισ π ρ α κτέες επ ιτα γές επ ί λογ/σ μώ ν όψ εω ς, τα λη ξιπ ρ ό θ εσ μ α το κο μ ερ ίδ ια, οι κα τα θ έσ εις όψ εω ς και οι κατα θ έσ εις π ρ οθ εσ μ ία ς, εκτό ς αν υπ άρχει ειδ ικ ό ς α π α γορ ευ τικό ς λόγος ανά ληψ ή ς τους, οπ ότε π ρ ό κειτα ι για δ εσ μ ευ μ ένες κ α τα θ έσ εις, οι οπ οίες π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι σ τουςλογ/σ μ ούς και (λογ/σ μ ο ί δ εσ μ ευ μ ένω ν καταθέσ εω ν σε δρχ. και Ξ.Ν. α ν τίσ το ιχ α ). Στα κατω τέρω κονδ ύ λια 1-3 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογα ρια σ μ ώ ν του λογ/σμού 38 «Χ ρη ματικά δ ια θέσ ιμ α», οι οπ οίοι α να γρά φ ο ντα ι, α ν τίσ το ιχ α, κάτω από καθένα κονδ ύ λια.

84 1. Τ α υ είο «Ταμείο» Στο λογ/σ μό κα τα χω ρ ο ύντα ι και οι εισ π ρ α κτέες επ ιτα γές επ ί λογ/σ μώ ν όψ εω ς. Ε ξυ π α κο ύ ετα ι ότι οι μετα χρονολο γημένες επ ιτα γές επ ί λογ/σ μώ ν όψ εω ς 6εν α νή κουν στην κατηγο ρία των «Δ ιαθεσ ίμω ν» και για το λόγο αυτό κατα χω ρ ο ύντα ι σε ιδ ια ίτερ ο λογ/σ μό της κατηγο ρίας «II Α π α ιτή σ εις» του Κ υ κλο φ ο ρο ύ ντο ς Ε νερ γητικο ύ, με τον τίτλο «Ε π ιτα γές εισ π ρ α κτέες ή αν δεν ε ίν α ι πολύ μεγάλου ποσού με τον τίτλο «Λ οιπά α ξιόγρ α φ α εισ π ρ α κτέα». 2. Λ η νυένα το κο υ εο ίδ ια εισ π ρ α κτέα «Λ ηγμ ένα το κο μ ερ ίδ ια για είσ π ρ αξη» 3. Κ α τα θ έσ ειε όwεωc και ποοθεσ μία «Κ αταθέσ εις όψ εω ς σε δρχ.» «Κ αταθέσ εις όψ εω ς σε Ξ.Ν.» «Κ α τα θέσ εις π ρ οθ εσ μίας σε δρχ.» «Κ αταθέσ εις π ρ οθ εσ μίας σε Ξ.Ν.» Οι κα τα θ έσ εις π ρ οθ εσ μ ία ς θ εω ρο ύνται «Δ ιαθέσιμα» εφ όσον η ανά ληψ ή τους ε ίν α ι δ υνα τή οπ οτεδ ήπ οτε. Αν σ υ ντρ έχ ει ε ιδ ικός α π α γορευ τικό ς λόγος ανα λήψ εώ ς τους (δεσ μ ευ μ ένες κατα θ έσ εις ), τότε κα τα χω ρ ο ύντα ι στο λογ/σ μ ό 33 «Χ ρεώ σ τες διά φ ο ρο ι» (και ε ιδ ικό τερ α στους λογ/σ μούς και ). Σύνολο κυ κλοφ ο οο ύντοε ε ν εο νητικού (ΔΜ -Δ ΙΙ+ Δ ΙΙΙ-ι-Δ ΐν). Ε. Μ Ε ΤΑ Β Α ΤΙΚ Ο Ι ΛΟ Γ/ΣΜ Ο Ι Ε Ν ΕΡΓΗ ΤΙΚ Ο Υ Οι μ ετα β α τικο ί λογ/σ μ ο ί ενερ γητικού και π αθητικού δ η μ ιο υ ρ γούντα ι, κατά κα νό να, στο τέλος κάθε χρήσης με σκοπό τη χ ρ ονική τακτο π ο ίη σ η τω ν εξό δ ω ν και εσόδω ν, έτσ ι ώ στε στα απ ο τελέσ μ α τά της π.χ. π ερ ιλα μ β ά νοντα ι μ ό ν ο τα έ σ ο δ α κ α ι τα έξο δ α π ο υ π ρ ά γ μ α τ ι α φ ο ρ ο ύ ν τη σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η α υ τή χ ρ ή σ η. Με την τακτο π ο ίη σ η αυτή π ρ α γματο π ο ιείτα ι τα υ τό χρο να η ανα μόρ φ ω σ η των λογ/σ μώ ν του ισ ο λογισ μού σ το π ρ α γ μ α τ ικ ό μ έ γ εθ ό ς το υ ς κατά την η μ ερ ομηνία λήξης της χρήσης. Ε ιδ ικό τερ α στους μ ετα β α τικο ύς λογ/σ μούς ενερ γητικού κ α τα χω ο ύ ντα ι τα ρ έξο δ α π ο υ π λ η ρ ώ ν ο ν τ α ι μ εν μ έσ α σ τη χ ρ ή σ η, α νή κουν όμω ς στην ε π ό μ ε ν η ή σ ε ε π ό μ ε ν ε ς χ ρ ή σ ε ις. Στους ίδιο υς ετα β α τικο ύς λογ/σ μ ο ύς μ καταχω ρο ύνται κ α ι τα έ σ ο δ α π ο υ α ν ή κ ο υ ν σ τ η ν κ λ ε ιό μ ε ν η χ ρ ή σ η (δ ο υ λ ε υ μ έ ν α ), λλά π ο υ δ εν ε ισ π ρ ά τ τ ο ν τ α ι μ έσ α σ 'α υ τ ή. Ο ύτε επ ιτρ έπ ετα ι α η καταχώ ρησή τους στη χρέω ση π ροσ ω π ικώ ν λογ/σμώ ν απ α ιτή σ εω ν επ ειδ ή δεν ε ίν α ι ακόμη α π α ιτη τά. Στα κατω τέρω κονδ ύ λια 1 και 2 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των οβ α θ μ ίω ν λογ/σ μώ ν και 36.01, α ν τίσ το ιχ α του λογ/σ μ ο ύ 36 δ ευ τερ «Μ ετα β α τικο ί λογ/σ μοί ενερ γητικού», που ο τίτλος τους είν α ι ίδ ιο ς με τον τίτλο αυτώ ν των κονδ υ λίω ν, ενώ στο κονδ ύ λια 3 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των

85 λοιπ ώ ν δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν λογ/σ μ ώ ν του Αογ/σμού 36, οι τίτλοι των οπ οίω ν α να γρ ά φ ο ντα ι κάτω από αυτό το κο νδ ύ λιο. 1. Έ ξοδα επόμενων χρήσεων Λ ογ/σ μός «Έ ξ ο δ α επ όμ ενω ν χρ ήσεω ν» 2. Έ σ ο δ α χρήσεω ς εισ π ρ α κτέα Λ ο γ/σ μός «Έ σ ο δ α χρ ήσεω ς εισ π ρ α κτέα» Ο λογ/σ μός χ ρ εώ νετα ι στο τέλος ττις χρήσης με τα έξοδα που δεν αφ ορούν την κλειό μ ενη χρήση, αλλά την επ όμενη ή τις επ ό μ ενες χρήσης, με π ίστω σ η του λογ. 38 ή των λογ/σ μ ώ ν των εξό δ ω ν Ο λογ/σ μός χ ρ εώ νετα ι και π ισ τώ ν ο ν τα ι οι α ν τίσ το ιχ ο ι λ ο γ/σ μ ο ί 70-78, με τα έσοδα που ανή κουν στην κλειό μ ενη χρήση, αλλά δεν εισ π ρ ά ττο ν τα ι μέσα σ 'α υ τή, και τα οπ οία, σύμφ ω να π.χ. με τις σ χετικές σ υ μ β ά σ εις δεν ε ίν α ι στο τέλος της χρήσεω ς απ α ιτη τά και για το λόγο αυτό δεν κρ ίν ε τα ι ορθό ή σκό π ιμο να φ έρο ντα ι σε χρέω ση τω ν λογ/σ μώ ν απ α ιτή σ εω ν. 3. Λοιποί μεταβατικοί λογ/σμοί ενεργητικού. Λ ο γ/σ μ οί «Α γορές υπό παραλαβή» «Ε κπ τώ σ εις επ ί αγορώ ν χρήσεω ς υπό δ ια κα νονισ μ ό Στο λογ/σ μό 36.02, στο τέλος της χρήσεω ς, π αρ α κο λουθούντα ι οι υπό παραλαβή αγορές, για τις οπ οίες π ερ ιέ ρ χ ο ν τα ι τα τιμ ο λόγια στην επ ιχ είρ η σ η προ της λήξεω ς της χρ ήσεω ς, ενώ τα αγαθά δεν έχουν ακόμη π α ρ α λη φ θεί. Ο λογ/σμός χρ εώ νετα ι, στο τέλος της χρ ήσ εω ς, με π ίσ τω σ η του οικείο υ π ρομηθευ τή, με την τιμ ο λογια κή α ξία αγοράς αγα θώ ν, για την οπ οία π ερ ιή λθε στην επ ιχείρ η σ η το τιμ ο λόγιο του π ρ ομηθευ τή, ενώ τα σ χ ετικά αγαθά δεν έχουν π αραλη φ θεί ακόμη μέχρι το τέλος της χρ ήσεω ς, έχουν όμω ς, φ ορ τω θεί για λογα ριασ μό και με ευθ ύ νη της ε π ιχείρ η σ η ς. Αν τα α γο ρα σ θέντα αγαθά δεν έχουν φ ορ τω θεί μέχρι το τέλος της χρ ήσ εω ς, τότε δε δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι καμία λογ/κή εγγραφ ή. Ο λογ/σ μός χρ εώ νετα ι, με π ίστω σ η των ο ικ ε ίω ν λογ/σ μώ ν της ομάδας 2 «Α π οθέματα» με τα ποσά των εκπ τώ σ εω ν αγορώ ν που η επ ιχ είρ η σ η δ ικα ιο ύ τα ι στο τέλος της χρήσης αλλά δεν έχει α ν α γ γ ελ θ εί τα ποσά αυτώ ν και για το λόγο αυτό δεν είναι σκόπιμη η χρέωση των οικείων λογ/σμών των προμηθευτών. ΓΕΝ ΙΚ Ο ΣΥΝ Ο ΛΟ ΕΝ ΕΡ ΓΗ Τ ΙΚ Ο Υ (A^^B+r^ Δ+E) Λ Ο Γ/ΣΜ Ο Ι ΤΑ ΞΕΩ Σ ΧΡ Ε Ω ΣΤΙΚ Ο Ι Γ ε ν ικ ά : Στους λογ/σ μ ο ύς τάξεω ς α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι χ ρ ήσ ιμες π λη ρο φ ορ ίες και γεγονό τα που δ ημ ιουρ γούν ν ό μ ιμ ες δ εσ μ εύ σ εις.

86 χω ρίς να επ ιφ έρ ο υ ν άμεση π οσ ο τική μεταβολή στα π ε ρ ιο υ σ ια κά σ το ιχ εία της επ ιχ είρ η σ η ς, την οπ οία, όμω ς, ε ίν α ι δυνα τό να επ ιφ έρ ο υ ν στο μέλλον. Οι λογ/σ μ ο ί τάξεω ς λειτο υ ρ γο ύ ν π ά ντο τε αμ ο ιβ α ία, κατά ζεύ γη λο γ/σ μ ο ύ, σε α υ τόνο μ ο λογισ τικ ό κύκλω μα και δεν μπ ο ρεί, σε καμμία π ερ ίπ τω σ η, να σ υ λλειτο υ ρ γούν με τους λογ/σ μούς ουσ ία ς της Γ ενικής Λ ο γ/κή ς και Α να το λική ς Λ ο γ/κή ς Ε κμετα λλεύσ εω ς. Τα π οσά των χ ρ εω σ τικώ ν και των π ισ τω τικώ ν λογ/σ μώ ν τάξεω ς α θ ρ ο ίζο ντα ι στον ισ ο λογισ μ ό χ ω ρ ισ τά, δηλαδή, δεν σ υ να θ ρ ο ίζο ντα ι με τα ποσά των άλλω ν κο νδ υ λίω ν του Ε νερ γητικο ύ και του Π αθητικο ύ, α ν τίσ το ιχ α. 1. Α λλό τρ ια π ερ ιο υσ ια κά σ το ινεία. Λ ογ/σ μός 01 «Α λλότρια π ερ ιο υ σ ια κά σ τοιχεία» Σε α ν τίσ το ιχ ο υ ς υπ ολο γ/σ μούς αυτού του λογ/σμού (ο οπ οίος σ υ λ λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί μ ό ν ο με τον π ισ τω τικό λογ/σ μό τάξεω ς 05 «Δ ικαιο ύ χοι αλλό τρ ιω ν π ερ ιο υσ ια κώ ν σ το ιχ είω ν» ), π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα διά φ ορα π ε ρ ιο υ σ ια κά σ το ιχ εία τρίτω ν που, για διά φ ο ρο υς λόγους, β ρ ίσ κοντα ι στην κατοχή της οικο ν. μονάδας, όπως π.χ. για φ ύλαξη (π ω λη θέντα αγαθά που π α ρ α μ ένουν στην αποθήκη της ε π ιχείρ η σ η ς προς φ ύλαξη για λογ/σ μού του οικείο υ α γο ρα σ τή ) ή σε π αρ ακαταθήκη (για πώ λησή τους από την ε π ιχείρ η σ η ) ή σε χρήση, ή για είσ π ρ α ξη. Η λογισ τική α π εικόνισ η στους π ιο πάνω λογ/σ μούς τάξεω ς, γ ίν ετα ι ε ίτ ε με τ η ν α ξ ία (π ρα γμ α τική ή π ρ οϋ π ο λογισ τική) των α ν τίσ το ιχ ω ν π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχ είω ν κυ ριό τη τα ς τρίτω ν, ε ίτ ε με λ ο γ ισ τ ικ ό ισ ό τ ιμ ο. 2. Χ ρ εω σ τικοί λ ο ν/σ υ ο ί εννυή σ εω ν και εμπ ρα γμάτω ν ασ φ αλειώ ν. Λ ογ/σ μός 02 : «Χ ρεω σ τικο ί λογ/σ μ ο ί εγγυή σ εω ν και εμπ ρά γματω ν α σ φ αλειώ ν» Σε α ν τίσ το ιχ ο υ ς υ π ολο γ/σ μούς αυτού του λογ/σμού (ο οπ οίος σ υ λ λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί μ ό ν ο με τον π ισ τω τικό λογ/σ μό τάξεω ς 06 «Π ισ τω τικοί λο γ/σ μ ο ί εγγυή σ εω ν και εμπ ρά γματω ν α σ φ α λειώ ν») π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι: 1)οι εγγυή σ εις και εμ π ρ ά γματες α σ φ ά λειες που π α ρ αχω ρο ύνται στην οικο ν. μονάδα από τρ ίτο υ ς, για εξα σ φ άλισ η απ α ιτή σ εώ ν της, ή για καλή εκτέλεσ η, α π 'α υ το ύ ς, δια φ ό ρω ν σ υμβάσ εω ν (όπω ς π.χ. δ ιά φορα ενέχυ ρ α, υποθήκες και π ρ ο σ η μ ειώ σ εις σε α κίνη τα τρ ίτω ν ). 2 ) Οι ίδιας φ ύσεω ς εγγυή σ εις και εμπ ρά γματες α σ φ ά λειες, που η οικο ν. μονάδα π αραχω ρεί σε τρίτο υ ς για εξα σ φ άλισ η α π α ιτή σ εώ ν τους κ α τ'α υ τή ς, ή για καλή εκτέλεσ η, από την ο ικο ν. μονάδα, σ υμβάσ εω ν που έ χ ει σ υ νάψ ει τρίτο υ ς. με Επ ίσ ης, στο λογ/σ μό 02 π αρακο λουθο ύ ντα ι και τα π ρ ο εξο φ λη μ ένα ή μετα β ιβ α σ μ ένα σε τρίτο υ ς γραμμάτια εισ π ρ α κτέα της οικο ν. μο νάδα ς, εφ όσ ο ν αυτά δεν π αρακο λουθο ύ ντα ι σε ιδ ια ίτερ ο υ ς λογ/σ μούς ουσ ία ς (31.04, , και ). Η έντα ξη των π ρ οεξοφ λη μ ένω ν και μ ετα β ιβ α σ μ ένω ν γραμματίω ν εισ π ρ α κτέω ν στον π αραπ άνω λογ/σμό τάξεω ς (02) και όχι στο λογ/σ μό τάξεω ς (04) «Δ ιάφ οροι λογ/σ μ ο ί π λη ρο φ ορ ιώ ν χ ρ εω σ τικο ί» γ ίν ετα ι επ ειδ ή με την οπ ισ θογρά φηση, από την οικο ν. μονάδα, κατά την π ρ οεξόφ λη σ η 90

87 ή μετα βίβαση σε τρ ίτο υ ς (π ρ ο μ ηθ ευτές) αυτώ ν των γρ α μ μ α τίω ν, δ ημ ιο υ ρ γείτα ι γγαυτή νομ ική ευθ ύ νη (δηλ. εγγύη ση π λη ρω μής). 3. Α π α ιτή σ ειε από αυφ ο τεο ο Β α ο είε σ υ υ Β ά σ εκ. Λ ο γ/σ μός 03 «Α π α ιτήσ εις από α μ φ ο τερ ο β α ρ είς συμβάσ εις» Σε α ντίσ το ιχ ο υ ς υπ οα ογ/σμούς αυτού του Αογ/σμού (ο οπ οίος σ υ λ λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί μ ό νο με τον π ισ τω τικό λογ/σ μό τάξεω ς 07 «Υ π ο χρεώ σ εις από α μ φ ο τερ ο β α ρ είς σ υ μβάσ εις»), π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι ε κ είν ε ς οι α ξ ιό λ ο γ ε ς α μ φ ο τερ ο β α ρ είς συμβάσ εις, που η ο ικο ν. μονάδα έ χ ε ι υ π ο γ ρ ά ψ ε ι με τρ ίτο υ ς, και οι οπ οίες θα ε κ τε λ ε σ τ ο ύ ν (είτε από τους α ντισ υ μ β α λλό μ ενο υ ς τρ ίτο υ ς, ε ίτε από την οικο ν. μονάδα, ανά λογα με τη σύμβασ η) μ ε λ λ ο ν τ ικ ά, εξολοκλή ρο υ ή σ ταδιακά. Η λ ο γισ τική α π εικόνισ η στους π ιο π άνω Αογ/σμούς τάξεω ς κάθε τέτο ια ς αμφ ο τερο βαρούς συμβάσεω ς, γ ίν ετα ι με την α ξία της (π ρ α γμ α τική ή π ροϋπ ο Α ογισ τική ). 4. Λ ο ιπ οί λ ο ν/σ υ ο ί τάέεω ε. Λ ογ/σ μός 04 «Δ ιάφ οροι Α ογ/σμοί π λη ρο φ ορ ιώ ν χ ρ εω σ τικο ί». Σε υ π ολογ/σ μούς αυτού του λογ/σ μού (ο οπ οίος σ υ λ λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί μ ό ν ο με τον λογ/σμό 08 «Δ ιάφ ορ οι λο γ/σ μ ο ί π λη ρο φ ορ ιώ ν π ισ τω τικ ο ί» ), π α ρ α κο λουθούντα ι διά φ ορες π ληρο φ ορ ίες και σ τα τισ τικ ά σ το ιχ εία, σ ύμφ ω να με τις ανά γκες κάθε οικο ν. μονάδας. Η λογ/κή α π εικόνισ η στους π αραπ ά νω λογ/σ μ ο ύς τάξεω ς γίνετα ι με οπ οιαδήπ ο τε α ξία που η ο ικο ν. μονάδα κρ ίν ε ι ότι α π ε ικ ο ν ίζε ι τις π λη ρο φ ορ ίες ή τα σ τα τισ τικ ά σ το ιχ εία που ε π ιθ υ μ εί να π α ρ α κο λουθεί. Στον ίδιο λογ/σμό είναι δυνατή η παρακολούθηση : 1)της α φ ο ρολόγητης υ π ερα ξία ς, ε ξα ιτία ς σ υ γχω νεύ σ εω ς ή μετα τρ οπ ή ς οικο ν. μονάδω ν, 2)τω ν ποσώ ν αφ ο ρο λόγη τω ν α π ο θεμ α τικώ ν που η ο ικο ν. μονάδα δ ικα ιο ύ τα ι να σ χ η μ α τίσ ει, 3)του αριθμού των μ ετο χώ ν επ ικα ρ π ία ς που κυκλοφορούν, όταν η οικον. μονάδα έχει τη μορφή της Α.Ε. Μ ετοχές ε π ικαρπ ία ς εκδ ίδ ο ντα ι σε π ερίπ τω σ η απ ο σ βέσ εω ς μ ετο χικού κεφ αλαίου Α.Ε., σε α ντικα τά σ τα σ η των κ α νο νικώ ν μετο χώ ν που α κ υ ρ ώ νοντα ι. Τ έλος, στον ίδιο λογα ριασ μό μπ ο ρεί να π αρακο Α ο υθ είται και ο φόρος εισ οδήμα το ς με τον οπ οίο η οικο ν. μονάδα έχει επ ιβ α ρ υ νθ εί για τα μη δ ια νεμ η θ έντα (α π ο θεμ α τοπ ο ιηθ έντα κ.λπ.) κέρδη της, καθώ ς και για τα μη δ ια νεμ η θ έντα (α π ο θ εμ α το π ο ιη θ έντα κ.λπ.) κέρδη επ ιχ ειρ ή σ εω ν στο κεφ άλαιο των οπ οίω ν μ ετέχει η οικο ν. μονάδα και που έχουν άλλη, π λην Α.Ε. νομ ική μορφή (όπω ς Ε.Π.Ε. κ.λπ.) Π Α Θ Η ΤΙΚ Ο Ποσά κλειό μ ενης χρ ήσεω ς δρ χ. Ποσά π ρ οη γούμενης χ ρήσεω ς δ ρ χ. Α) ΙΔ ΙΑ Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΑ I. Κ ε φ ά λ α ιο (υ ε το γ ικ ό κ.λπ.) (...μ ετοχές τω ν... δρχ).

88 Στα π αρ ακάτω κονδ ύ λια 1-3 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ ο β α θ μ ίω ν λογ/σ μώ ν του λογ/σμού 40 «Κ εφ ά λαιο», οι οπ οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γράφ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδ ύ λια. 1. Κ α ταβ ληυένο. Λ ο γ/σ μ ο ί «Κ αταβλημ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μ ετοχώ ν» «Κ αταβλημ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο π ρ ονο μ ιούχω ν μετοχώ ν» Κ α ταβλη μένο κεφ άλαιο Α.Ε. ο νο μ ά ζετα ι το μέρος ε κ είν ο που έχει ε ισ π ρ α χθεί από την ο νο μ α σ τική αξία των μετοχώ ν που σ υ γκρ οτούν το κεφ άλαιό της. 2. Ο ο ειλό υ ενο (από το οπ οίο έχει κα τα β λη θεί ποσό δ ρ χ...) Λ ο γ/σ μ οί «Ο φ ειλό μενο μ ετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μ ετοχώ ν» «Ο φ ειλό μ ενο μ ετο χικό κεφ άλαιο π ρ ονο μιούχω ν μετοχώ ν» Ο φ ειλόμενο κεφ άλαιο ε ίν α ι, στην π ερίπ τω σ η Α.Ε., το μέρος του μ ετο χικού της κεφ αλαίου, που οι μέτο χοι οφ είλουν να καταβάλο υν για να εξο φ ληθεί η αξία των μετοχώ ν τους. 3. Α π οσ βεσ υ ένο Λ ο γ/σ μ οί «Κ οινό μ ετο χικό κεφ άλαιο απ οσβεσμένο» «Π ρ ονο μιούχο μ ετο χικό κεφ άλαιο απ οσβεσμένο» Α π όσβεση μετο χικού κεφ αλαίου Α.Ε. ε ίνα ι η απόδοση στους μετό χους της της ονο μ α σ τική ς α ξία ς των μετο χώ ν τους, η οπ οία π ρ οβλέπ ετα ι από το κ α τα σ τα τικό και γ ίν ετα ι, ε ίτε από τα προς διά θεση κέρδη, είτε από τα α π ο θ εμ α τικά της ετα ιρ ία ς. Σχόλια. α)οι π αραπ ά νω λογ/σ μ ο ί τη ρ ούντα ι π ρ ο κειμ ένο υ για οικο ν. μονάδα που έχει τη μορφή Α.Ε. Αν έχει άλλη ε τα ιρ ική μορφή, τότε για το «κα τα βλημένο» και το «ο φ ειλό μενο» κεφ άλαιο τη ρ ούντα ι ανά λογοι υ π ολ/σ μ ο ί του λογ/σμού «Ε τα ιρ ικό κεφ άλαιο». β)το ποσό του κεφ αλαίου που εμ φ α νίζετα ι με τον τίτλο «Ο φ ειλό μ ενο ισ ο ύ τα ι με το άθρο ισ μα των ποσώ ν που εμ φ α νίζο ντα ι στα κονδ ύ λια A και Δ -ΙΙ-4 του Ε νερ γητικο ύ (δηλ. στους λογ/σμούς 18.12, και , με τους οπ οίους και σ υ λλειτο υρ γούν οι ανω τέρω λογ/σ μ ο ί και ). γ)»α π οσ βεσ μένο» μετο χικό κεφ άλαιο Α.Ε. ε ίν α ι το ποσό της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς των μετοχώ ν που απ οδόθηκε στους μετό χους, σύμφ ω να με το κ α τα σ τα τικό. Η απόδοση αυτή γ ίν ετα ι, είτε από τα ποσά που, σύμφ ω να με το άρθρ ο 44, μ π ορεί να δ ια νεμηθο ύ ν στους μετό χους, είτε από το σ χ η μ α τισ μ ένο ε ιδ ικ ό α π ο θεματικό της ετα ιρ ία ς. Με το ποσό του μ ετο χικού κεφ αλαίου που α π ο σ β ένετα ι, π ισ τώ νο ντα ι οι ανω τέρω λογ/σ μ ο ί και , με α ν τίσ το ιχ η χρέω ση των λογ/σμώ ν και Με το σ χετικό ποσό που κα τα β ά λλετα ι, τελικά, στους μετό χους, χ ρ εώ ν ο ν τα ι ε ίτε τα κέρδη προς δ ιά θεση, ε ίτε το ε ιδ ικό α π ο θεμ α τικό. Οι μετο χές επ ικα ρ π ία ς που 92

89 εκδίδ ο ντα ι σε α ντικα τά σ τα σ η των μετο χώ ν που α κυ ρ ώ νοντα ι και οι οπ οίες α ντισ το ιχ ο ύ ν στο α π ο σ β εσ μ ένο κ εφ άλαιο, (Αογ/σμοί 04 και 08) ή στο π ρ οσ άρτημ α. κα τα χω ρ ο ύντα ι σε λογ/σ μ ο ύς τάξεω ς II. Διαφ ο ρά από έκδοστι υ ετο γώ ν υπέρ το άρτιο. Λ ογ/σ μός (Α π ο θεμ α τικά - Δ ια φ ο ρ ές α να π ρο σ αρμογή ς - Ε π ιχο ρ η γήσ εις επ ενδύσεω ν) «Κ αταβλημ ένη δια φ ο ρά από έκδοση μετο χώ ν υπέρ το άρτιο» Στην π ερίπ τω σ η που ο φ είλετα ι μ ετο χικό κεφ ά λα ιο, το οπ οίο θα καταβλη θεί σε δ όσ εις, δεν εμ φ α ν ίζετα ι σ χετικώ ς λογ/σ μός α π α ιτή σ εω ς για τη «Δ ιαφ ορά από έκδοση μετο χώ ν υπέρ το ά ρ τιο», επ ειδ ή, σ ύμφ ω να με το άρθρο 12 καταβολή της «Δ ιαφ οράς» αυτής σε δόσ εις δεν επ ιτρ έπ ετα ι. III. - Δ ιαφ ροέο α να π οο σ α ο υ ονή ε - Ε π ιχ ο ρ π γήσ εκ επ ενδύσεω ν. Στα π αρακάτω κονδ ύ λια 1-3 αυ τής εδώ της κα τηγο ρία ς ΜΙ, καθώ ς και στα κονδ ύ λια 1-6 της επ όμενη ς κατηγο ρίας IV «Α π ο θεμ α τικά κεφ άλαια» π ε ρ ιλαμβ ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ ο β ά θ μ ιω ν λογα ρ ια σ μ ώ ν του λογ/σ μού 41 «Α π ο θεματικά - Δ ια φ ο ρές α να π ρο σ αρμογή ς - Ε π ιχο ρ η γήσ εις ε π ενδύσεω ν», οι οπ οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γρά φ ο ντα ι κάτω από κα θ ένα κονδ ύ λια. Ι Ι Δ ια φ ο ρέε από α να π οο σ αουονή α έία ε συυυ ετοιτώ ν και γοεο νοά φ ω ν. Λ ογ/σ μός «Δ ιαφ ορ ές από α να π ρο σ αρμογή α ξία ς σ υ μμετοχώ ν και χρεο γράφ ω ν» Ο Λ ογ/σ μός αυτός π ισ τώ ν ε τα ι με την ο νο μ α σ τική α ξία τω ν μετο χώ ν Α.Ε. ή τω ν ετα ιρ ικώ ν μερ ιδ ίω ν άλλης μορφ ής ε τα ιρ ιώ ν, σ τις οπ οίες σ υ μ μ ετέχ ει η ο ικο ν. μονάδα, τις οπ οίες λαμβάνει χ ω ρ ίς α ν τ ά λ λ α γ μ α έπ ε ιτα από νό μ ιμ η ανα π ροσαρμογή ισ ο λ/σ μ ώ ν ή κεφ α λα ιοπ οίησ η απ ο θ εμ α τικώ ν αυτώ ν των ετα ιρ ιώ ν (α ντίσ το ιχ α, χρ εώ νοντα ι οι ο ικ ε ίο ι υ π ολο γ/σ μ οί του λογ/σ μού 18 «Σ υμμετοχές και λοιπ ές μακρ οπ ρό θεσ μες α π α ιτή σ εις» ή του λογ/σ μού 34 «Χρεόγραφ α», α νά λογα). 2 )Δ ια φ ο οέε από α να π οο σ α ο υ ονή α ξία ε λοιπ ώ ν π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιγ ε ίω ν. Λ ο γ/σ μός «Δ ιαφ ορ ές από ανα π ρο σ αρμογή α ξία ς λοιπ ώ ν π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχείω ν» Ο Λ ο γ/σ μός αυτός π ισ τώ ν ετα ι με την δια φ ο ρά που π ρ οκύ π τει έπ ε ιτα από νόμ ιμ η ανα π ρο σ αρμογή της α ξία ς π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχ είω ν της ίδια ς της οικο ν. μονάδας, με χρέω ση τω ν ο ικείω ν λογ/σ μώ ν στους οπ οίους π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι τα π ε ρ ιο υ σ ια κά αυτά σ το ιχ εία, για τα οπ οία γ ίν ετα ι α να π ρο σ αρμογή της αξίας τους. 31Ε π ιν ο ο η ν ή σ εκ επ ενδύσεω ν π ανίου ενεο ν η τικ ο ύ. Λ ογ/σ μός «Ε π ιχορ ηγή σ εις π αγίω ν επ ενδύσεω ν». Ο λογ/σ μός αυτός π ισ τώ ν ε τα ι με τις ε π ιχ ο ρ η γή σ εις που δ ίν ο ν τα ι στην ο ικο ν. μονάδα (από το κρ άτο ς κ.λπ.) για τη χρ ηματοδ ότη σ η αγορά ς π α γίω ν σ το ιχ ε ίω ν, και χ ρ εώ νετα ι, στο τέλος κάθε χρ ήσεω ς (με π ίσ τω σ η του α π ο τελ/κο ύ λογ/σ μού 93

90 «Α ναλο γούσ ες στη χρήση επ ιχ ο ρ η γή σ εις π αγίω ν ε π ενδύσ εω ν» ), με ποσό ίσο με τις δ ιενερ γ η θ ε ίσ ε ς, για τη χρήση α π ο σ β έσ εις, των επ ιχ ο ρ γη θ έντω ν π αγίω ν σ το ιχ είω ν που α λογούν στην α ξία ε κ είν η των η να π αγίω ν σ το ιχ είω ν που χρ ηματοδ οτή θη κε - επ ιχορ ηγή θη κε. IV ) Α π ο θ ευ α τικά κεαιάλαια. 1. Τ α κτικό α π ο θευ α τικά Λ ο γ/σ μός «Τ α κτικό Α π οθ εμα τικό». 2. Α π ο θ ευ α τικά κα τα σ τα τικού. Λ ο γ/σ μός «Α π ο θεμ α τικό καταστατικού» Α π ο θ εμ α τικό κα τα σ τα τικού είν α ι ε κ είν α που σ χη μ α τίζο ντα ι σύμφ ω να με ειδ ικ ές δ ια τά ξεις του κατα σ τα τικού της ετα ιρ ία ς. 3. Ειδικά αποθευατικά. Λ ογ/σ μός «Ε ιδικά απ ο θεματικό» 4. Έκτακτα αποθευατικά. Λ ο γ/σ μός «Έ κ τα κ τα Α π οθ εματικό» Ε ιδ ικά και έκτα κτα α π ο θ εμ α τικό ε ίν α ι εκ είν α, τα οπ οία σ χ η μ α τίζο ντα ι σ ύμφ ω να με απόφαση της τα κτική ς γενική ς σ υ νέλευ σ ης των μετό χω ν. 5. Α ο οο ολό νητα απ ο θ ευ α τικά ειδ ικώ ν δ ια τά ξεω ν νόυω ν. Λ ογ/σ μός «Α φ ορολόγητα α π ο θεμ α τικό ειδ ικώ ν δ ια τά ξεω ν νόμ ω ν» Α φ ο ρο λόγη τα α π ο θεμ α τικό είν α ι ε κ είν α που σ χη μ α τίζο ντα ι από καθαρά κέρδη τα οπ οία, σύμφ ω να με δ ια τά ξεις της φ ορ ολο γικής ν ο μ ο θ εσ ία ς, που ισ χύ ει κάθε φ ορά, δεν υ π άγο ντα ι σε φ ορ ολο γία εισ οδ ήμα το ς. Σχόλια: Οι λογ/σ μοί , 41.03, 41.04, και π ισ τώ ν ο ν τα ι με τα απ ο θ εμ α τικό, που κάθε φορά, σ χη μ α τίζο ντα ι από τα καθαρά κέρδη χρ ήσ εω ς, με χρέω ση του λογ/σμού «κέρδη προς διά θεση». 6. Α π οθ ευ α τικά νια ίδ ιεε υετο χές. Λ ο γ/σ μός «Α π ο θεματικό για ίδ ιες μετοχές» Ο Λ ογ/σ μός π ισ τώ νετα ι με το α π ο θεματικό που σ χ η μ α τίζε τα ι για την κάλυψη της α ξία ς κτήσεω ς μετοχώ ν της ίδια ς της Α.Ε., σύμφ ω να με τη νο μ ο θ εσ ία που ισ χύει κάθε φορά. V. Α π ο τελέσ υ α τα ειε νέο. «Α π ο τελέσ ματα εις νέο» Λ ογ/σ μός 42, ε ίν α ι, το μέρος εκ είν ο των κερ δ ώ ν, που δεν δ ια ν έμ ετα ι, ούτε α π ο θ εμ α το π ο ιείτα ι, γ ια τί συνήθω ς ε ίν α ι μικρό π οσό. Για το λόγο αυτό, το κέρδος εις νέο μετα φ έρ ετα ι στην επ όμενη χρήση και π ρ ο σ τίθ ε τα ι στα κέρδη της επ όμενη ς αυτής χρήσης. Στη σ υ νέχ εια το σ υ νο λικό αυτό ποσό δ ια νέμ ετα ι ή κ εφ α λαιο π ο ιείτα ι ή α π ο θ εμ α το π ο ιείτα ι κ.λπ. Στο λογ/σ μό αυτό, π εριλα μ β ά νοντα ι και οι ζη μ ίες των π ρ οη γουμένω ν χρήσεω ς. 94

91 Στα π αρακάτω κο νδ ύ λια 1-3 π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν λογα ριασ μώ ν του λογ/σ μού 42 «Α π ο τελέσ ματα εις νέο», οι οπ οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γρ ά φ ο ντα ι κάτω από κα θ ένα κονδ ύ λια. 1) Υπ όλοιπ ο κερδώ ν γοή σ εω ε ε κ νέο. Λ ο γ/σ μός «Υ π όλοιπ ο κερδώ ν εις νέο» ή 2) Υπόλοιπο δηυιών γοήσεωε εκ νέο Λ ογ/σ μός «Υ π όλοιπ ο ζη μ ιώ ν χρ ήσ εω ς εις νέο» ή 3 ίυ π όλοιπ ο δηυιώ ν π οοπ νο υ υένω ν νοήσεω ν Λ ογ/σ μός «Υ π όλοιπ ο ζη μ ιώ ν π ρ οη γουμένω ν χρ ήσ εω ν» Σχόλια: α)το ποσό του λογ/σ μού που π ρ οέρ χετα ι από την π ρ οη γούμενη χρήση μ ετα φ έρ ετα ι, στο τέλος της χρ ήσης, στο λογ/σ μό (Α π ο τελέσ μ α τα προς διάθεση» Υπ όλο ιπ ο κερδώ ν π ρ οη γούμενης χρήσης» μ ό ν ο ό τ α ν γ ίν ε τ α ι δ ιά θ ε σ η α τ το τ ε λ ε σ μ ά τω ν. Αν μετά τη διά θεση α π ο τελ/τω ν α π ο μ ένει «αδιάθετο» ποσό, τότε αυτό μετα φ έρ ετα ι από τον π αραπ ά νω λογ/σ μ ό 88 και πάλι στο λογ/σ μό 42 και το ποσό αυτό εμ φ α ν ίζετα ι στον ισ ο λογισ μ ό της κλειό μ ενης χρήσεω ς. Αν η χρήση έκλεισ ε με ζη μ ίες και δεν γ ίν ε τ α ι διά θεσ η α π ο τελεσ μ ά τω ν (από σ χ η μ α τισ μ ένο α π ο θεμ α τικό κ.λπ.), τότε το ποσό του λογ/σμού που π ρ ο έρ χετα ι από την π ρ οη γούμενη χρήση σ υ μ ψ η φ ίζετα ι με τις ζη μ ίες της χρ ήσεω ς και εξισ ώ ν ε τα ι. β)στο π αραπ άνω λογ/σ μό μ ετα φ έρ ετα ι, στο τέλος της χρ ήσ εω ς, το χρεω σ τικό υπόλοιπ ο του λογ/σ μού (Α π ο τελέσ μ α τα χρ ήσ εω ς) «Κ αθαρά α π ο τελέσ ματα χρήσεω ς». Αν στη χρήση αυτή που έκ λ εισ ε με ζη μ ίες γίν ετα ι διά θεση α π ο τελεσ μ ά τω ν, τότε ολό κληρ ο το χρ εω σ τικό υπ όλο ιπ ο του π ιο π άνω λογ/σμού μ ετα φ έρ ετα ι σε χρέω ση - όχι του λογ/σ μού αλλά του λογ/σμού (Α π ο τελέσ ματα προς διά θεση ) «Ζ η μίες χρ ήσεω ς». γ )'Ο τα ν η χρήση κλείν ε ι με κέρδη μ εγαλύ τερ α από το χρ εω σ τικό υ π όλοιπ ο του ανω τέρω λογ/σμού «Υ π όλοιπ ο ζη μ ιώ ν π ρ οη γούμενω ν χ ρ ήσ εω ν», τότε τα χρ εω σ τικά υπ όλοιπ α των υπ ολο γ/σ μώ ν αυτού του λογ/σ μ ο ύ, μ ετα φ έρ ο ντα ι ή στο λογ/σμό (Α π ο τελέσ μ α τα προς δ ιά θεσ η ) «Ζ η μίες π ρ οη γούμενης χρήσεω ς προς κάλυψη» ή στο λογ/σ μό «Ζ η μίες π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν προς κάλυψ η», ανά λογα, αν στο λογ/σ μό π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι ζη μ ίες, ή μόνο της προηγούμενης χρήσεως ή άλλων προηγούμενων χρήσεων. VI - Ποσά π ο ο ο ο ισ υ ένα νια αύξησ η κεφ αλαίου. Στα π αραπ ά νω κονδ ύ λια 1-2 π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν λογ/σ μώ ν του λογ/σμού 43 «Ποσά π ρ ο ο ρ ισ μ ένα για αύξησ η κεφ αλαίου», οι οπ οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γράφ ο ντα ι κάτω από κα θ ένα κονδ ύ λια. 11Κ α τα θ έ σ ε κ υ ετό γω ν ή ετα ίρ ω ν Λ ογ/σ μός «Κ α τα θ έσ εις μετόχω ν» ή Λογ/σμός «Καταθέσεις εταίρων» 95

92 Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι κα τα θ έσ εις που γ ίν ο ν τα ι από τους μετό χους για να καλυ φ θεί, μ ερικά ή ολικά, η αύξησ η του μετο χικού κεφ αλαίου Α νώ νυ μης Ε τα ιρία ς. Στο λογ/σ μό π α ρ α κο λουθοιύ ντα ι οι κατα θ έσ εις που γ ίν ο ν τα ι από τους ετα ίρ ο υ ς των λοιπ ώ ν, εκτό ς από τις α ν ώ νυμ ες, ετα ιρ ιώ ν για να καλυφ θεί η π ρ οσ εχή ς αύξησ η του ετα ιρ ικο ύ κεφ αλαίου. 2ΤΔ ια θ έσ ιυ α υ εο ίσ υ α τα νοή σ εω ε νια αύξησ η μ ετο χικού κεφ αλαίου. Λ ο γ/σ μός «Δ ιαθέσ ιμα μ ερ ίσ μ α τα χρ ήσεω ς για αύξησ η μ ετο χικού κεφ αλαίου. Στην π ίστω σ η του λογ/σμού μ ετα φ έρ ετα ι, από το λογ/σ μό (Π ισ τω τές δ ιά φ ο ρο ι) «Μ ερίσ μ ατα π ληρω τέα», το μέρος του πρώ του ή π ρ όσ θετο υ μ ερίσ μ α το ς που δ ια νέμ ετα ι και το οπ οίο π ρ ο τείν ε τα ι (από το Δ.Σ. της Α.Ε. προς την τα κτική Γ.Σ. των μ ετό χω ν), να μη κα τα β λη θ εί (σ τους μετό χους) αλλά να δ ια τεθ εί για αύξησ η του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Αμέσω ς έπ ειτα από την ολοκλήρω σ η της σ χετική ς δ ια δ ικασία ς για την αύξησ η του μ ετο χικού κεφ αλαίου, το υπ όλοιπ ο του λογ/σμού μ ετα φ έρ ετα ι στην π ίσ τω σ η του λογ/σ μού Σ ύ ν ο λ ο ιδ ίω ν κ ε φ α λ α ίω ν (A K A m -A IIH -A IV + A V -t-a V I) Β Π ΡΟ Β ΛΕ Ψ Ε ΙΣ ΓΙΑ ΚΙΝ Δ ΥΝ Ο Υ Σ ΚΑΙ ΕΞΟ ΔΑ. Π ρ ό β λ εψ η είν α ι η κράτηση ορ ισ μένου π οσού, που γ ίν ετα ι κατά το ο του ισ ο λογισ μού της ο ικο ν. μονάδας, σε βάρος του λογα ρια σ μ ού κ λείσ ιμ γ ενική ς εκμ /σ η ς ή του λογ/σμού α π ο τελεσ μάτω ν χρήσης. Η κρ άτηση αυτή α π ο βλέπ ει στην κάλυψ η ζη μίας ή εξόδω ν ή ενδεχόμενη ς υπ οτίμησ ης σ το ιχ είω ν του ε ν ερ γητικού, όταν κατά την η μ ερ ομηνία σ ύ ντα ξης του ισ ο λογισ μ ο ύ ε ίν α ι π ιθα νή η π ρ αγματοπ οίησ ή τους, χω ρίς όμως να ε ίν α ι γνω σ τό το α κρ ιβ ές μέγεθ ος τους ή ο χρόνος π ραγματοπ οίησ ης ή και τα δύο. Οι π ρ οβ λέψ εις δ ια κ ρ ίν ο ν τα ι σ τις εξής βασικές κα τηγο ρ ίες; α )Σ τις π ρ οβ λέψ εις γ ια κ ιν δ ύ ν ο υ ς ε κ μ /σ η ς, οι οπ οίες σ χ η μ α τίζο ντα ι με χρέω ση των ο ικείω ν υ π ολογ/σ μώ ν του 68 «π ρο βλέψ εις εκμ /σ η ς». Για τις π ρ ο β λέψ εις αυτές χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι οι δέκα π ρώ τοι υπ ολο γ/σ μοί του 44 (44.00 έω ς και 44.09). Οι π ρ οβ λέψ εις αυτές π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να καλύψ ουν έξοδα της χρήσης που π ιθ α νολο γούντα ι ότι θα π ραγματοπ οιηθ ούν μετά από το σ χη μ α τισ μ ό των π ρ οβλέψ εω ν. Τα έξοδα αυτά, αν είχα ν π ρ α γμ α τοπ οιηθ εί μέσα στη χρ ήση, θα ε ίχα ν καταχω ρη θεί σε π ροσ αύξηση των εξόδω ν της ομάδας 6. β) Στις π ρ οβλέψ εις γ ια έ κ τα κ το υ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς (έκτα κτες ζη μ ίες και έξο δ α ) οι οπ οίες σ χη μ α τίζο ντα ι με χρέω ση των οικείω ν υπ ολο γ/σ μώ ν του 83 «π ρο βλέψ εις για έκτα κτο υς κινδύνο υς». Για τις π ρ ο β λέψ εις αυτές χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι οι δέκα επ όμενο ι υπ ολο γ/σ μοί του 44 (44.10 έω ς και 44 19) με εξα ίρ εσ η τις π ρ οβλέψ εις για υ π οτιμ ήσ εις συμμετοχώ ν σε λοιπ ές, εκτό ς από

93 Α.Ε., επ ιχ /σ ε ις, οι οπ οίες κα τα χω ρ ο ύντα ι στην π ίστω σ η του Αογ/σμού ή του Οι π ρ οβ λέψ εις για έκτα κτο υ ς κινδύνο υ ς π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να καλύψ ο υν έκτα κτες ζη μ ίες και έξοδα που π ιθ α νολο γούντα ι ότι θα π ρ α γμ α τοπ οιηθ ούν μετά από το σχηματισμό των π ρ οβ λέψ εω ν,. Τα έξοδα αυτά, αν είχ α ν π ρ α γματο π ο ιη θ εί μέσα στη χρήση, θα είχα ν κατα χω ρη θεί στους ο ικείο υ ς υπ ολο γ/σ μούς τω ν 81 «έκτακτα και ανό ρ γα να α π ο τελέσ μα τα» και 82 «έξοδα και έσοδα π ρ οη γουμένω ν χρ ήσεω ν». Στα π αρακάτω κονδ ύ λια 1 και 2 π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα ποσά των δ ευ τερ ο β α θ μ ίω ν λογ/σμώ ν του λογ/σμού 44 «Π ρ οβλέψ εις», οι ο π ο ίο ι, α ν τίσ το ιχ α, α να γρά φ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδ ύ λια. Ι Ι Π ρ ο Β λέιυεκ νια αποζπ υίω σ η π ρ οσ ω π ικού λόνω ε ίό δ ο υ από την υ π ηρ εσ ία. Λ ογ/σ μός «Π ρ οβλέψ εις για α π ο ζη μίω σ η π ρ οσ ω π ικού, λόγω εξόδου από την υπ ηρ εσ ία». Α υτές οι π ρ οβ λέψ εις θεσ π ίσ τη κα ν με τις νέες δ ια τά ξεις του Ν /2 0, υ π ο λο γίζο ντα ι και σ χ η μ α τίζο ντα ι στο τέλος κάθε χρήσεω ς και καλύ π τουν, τουλά χισ τον τις α π ο ζη μ ιώ σ εις εξόδου από την υ π ηρ εσ ία, λόγω σ υ ντα ξιοδ οτήσ εω ς του π ροσ ω π ικού που α π α σ χο λείτα ι στην οικο ν. μο νάδα κατά ΙΟ τέλος της χρ ήσεω ς. Οι π ρ ο β λέψ εις αυτές α ν α γ ν ω ρ ίζ ο ν τα ι φ ορ ολο γικά προς έκπ τω ση από τα α κα θά ρ ισ τα έσοδα της οικο ν. μονάδα ς. 21Λοιπ έο π οοβ λέαιειε Λ ο γ/σ μ οί: «Λ οιπ ές π ρ ο β λέψ εις εκμ/σ εω ς» Προβλέψεις τγια εξαιρετικούς κινδύνους & έξοδα» «Π ρ οβλέψ εις για έξοδα π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν» «Προβλέψεις για συναλλαγματικές διαφορές από αποτίμηση απαιτήσεων και λοιπών υποχρεώσεων» «Προβλέψεις για συναλλαγματικές διαφορές από π ισ τώ σ εις και δ ά νεια για κτήσ εις π α γίω ν σ το ιχ εδ ίω ν» «Λ οιπ ές έκτα κτες π ρ οβλέψ εις» Ο λογ/σ μός α να λύετα ι σ ε υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ο ύ ς κ α τά ξέν ο ν ό μ ισ μ α (Ξ.Ν.) υπ ολο γ/σ μούς, στους οπ οίους κα τα χω ρ ο ύντα ι οι σ υ να λλα γμ α τικές δ ια φ ο ρές (χ ρεω σ τικές και π ισ τω τικές ) που π ρ οκύ π τουν κ α τά τ η ν α π ο τ ίμ η σ η, στο τέλος της χρ ήσεω ς τω ν α π α ιτή σ εω ν κα ι λ ο ιπ ώ ν υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ω ν σ ε Ξ.Ν. της ο ικο ν. μονάδας (εκτός δηλαδή από τις υ π οχρ εώ σ εις της από δ ά νεια ή π ισ τώ σ εις που χορ ηγήθηκαν σ 'α υ τή για την α π όκτηση π αγίω ν π ε ρ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχ ε ίω ν ). Οι σ υ ναλλα γματικές δια φ ο ρές (χρεω σ τικές ή π ισ τω τικ ές ) που π ρ οκύ π τουν κατά τ η ν ε ίσ π ρ α ξ η ή π λ η ρ ω μ ή α π α ιτή σ εω ς ή υπ οχρ εώ σ εω ς, α ν τίσ το ιχ α, κα τα χω ρο ύντα ι α π ευ θ εία ς σε α π ο τελ/κό λογ/σ μό της κ λειό μ ενης χρήσεω ς. Ο λογ/σ μός α να λύετα ι σε υ π οχρ εω τικο ύ ς υ π ολο γ/σ μούς κα τά δ ά ν ε ιο ή π ίσ τ ω σ η, που χορ ηγή θη κε στην οικο ν. μονάδα και χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κε γ ια τη ν α π ό κ τ η σ η π α γ τ ίω ν π ε ρ ιο υ σ ια κ ώ ν σ τ ο ιχ ε ίω ν. Σ 'α υ το ύ ς τους υπ ολο γ/σ μούς κα τα χω ρ ο ύντα ι οι π ισ τω τικ ές σ υ ναλλα γματικές δια φ ορές που π ρ οκύ π τουν τόσο 97

94 κ α τά τ η ν π λ η ρ ω μ ή (δό σ εω ν κ.λπ.) όσο κ α ι κ α τά τ η ν α π ο τ ίμ η σ η (στο τέλος τπζ ΧΡήοεοις), των π αραπ ά νω δ α ν είω ν ή π ισ τώ σ εω ν. Γ. Υ Π Ο Χ ΡΕΩ Σ ΕΙΣ I. Μ α κοο π ο όθ εσ υεε ο π ο γ ο εώ σ ε κ Οι υ π οχρ εώ σ εις δ ια κ ρ ίν ο ν τα ι, ανά λογα με το χρ όνο ληκτό τη τά ς τους, σε μακρ οπ ρό θεσ μες και βρ αχυ π ρό θεσ μες. Μ α κ ρ ο π ρ ό θ εσ μ ες ε ίν α ι οι υ π οχρ εώ σ εις ε κ είν ε ς για τις οπ οίες η π ρ οθ εσ μ ία εξο φ λήσ εω ς τους λήγει μ ετά α π ό το τ έ λ ο ς τη ς ε π ό μ ε ν η ς χ ρ ή σ η ς. Για να τα κτο π ο ιη θο ύ ν οι μακρ οπ ρό θεσ μες υ π οχρ εώ σ εις, κατά την κα τά ρ τισ η του ισ ο λογισ μ ο ύ, εφ α ρ μ ό ζο ντα ι οι ακό λουθο ι κανό νες: α)κ ά θε μακρ οπ ρόθεσμη υ π οχρέω ση που μ ετα τρ έπ ετα ι σε βραχυ π ρό θεσ μη μ ετα φ έρ ετα ι στον αρμόδ ιο λογ/σ μό της ομάδας 5. β)ο ι ο μ ολο γίες που ε ίν α ι π λη ρω τέες μέσα στη νέα χρήση μ ετα φ έρ ο ντα ι από τους λογ/σ μ ο ύς στο λογ/σ μό «ο μολογίες π λη ρω τέες». γ)τα π οσά των μ ακρ οπ ρόθεσμω ν υπ οχρ εώ σεω ν των λογ/σ μώ ν που ε ίν α ι π λη ρω τέα μέσα στη νέα χρήση μ ετα φ έρ ο ντα ι από τους λογ/σ μ ο ύς α υτούς στους λογ/σ μούς «μακρο π ρ όθ εσ μες υ π οχρεώ σ εις π λη ρω τέες σ την επ όμενη χρήση σε δρχ.» και «μακρο π ρ όθ εσ μες υ π οχρ εώ σ εις π λη ρω τέες στην επ όμενη χρήση σε Ξ.Ν.» και ε π α ναφ έρ ο ντα ι στους λογ/σ μ ο ύς κατά την ένα ρ ξη της νέας χρ ήσης, για την ε ν ό τη τα της π αρακο λούθη σ η ς ή για άλλο λόγο, η οικο ν. μονάδα ε π ιθ υ μ εί αυτή τη μετα φορά. Π αρέχετα ι η δ υνα τό τη τα, α ν τί από τη μετα φ ορά και επ α να φ ο ρά, να εμ φ α ν ίζο ν τα ι τα σ χετικά ποσά των λογ/σ μώ ν και στην κα τηγο ρία των βρ αχυπ ρο θέσμω ν υπ οχρ εώ σεω ν του ισ ο λ/σ μού, χω ρ ίς να μ εσ ο λαβεί ά νο ιγμα των λογ/σ μώ ν τούτω ν στα λογ/κά βιβλία. δ) Οι μακρ οπ ρό θεσ μες υπ οχρ εώ σ εις σε Ξ.Ν. υ π ο τιμ ο ύ ντα ι με βάση την επ ίσ η μη τιμή του Ξ.Ν. κατά την ημέρα κ λεισ ίμ α το ς του ισ ο λογισ μού. Στα παρακάτω κονδύλια 1-8 περιλαμβάνονται τα ποσά των δευτεροβαθμίων λογ/σμών του λογ/σμού 45 «Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις», οι οποίοι αντίστοιχα, αναγράφονται κάτω από καθένα κονδύλιο. Ι Ι Ο υ ολο νιακά δ άνεια. Λ ο γ/σ μ ο ί «Ο μολογιακά δ ά ενια σε δρχ. μη μ ε τα τρ έψ ιμ α σε μετο χές «Ο μολογιακά δ ά νεια σε δρχ. μ ε τα τρ έψ ιμ α σε μετοχές» «Ο μολογιακά δ ά νεια σε δρχ. με ρήτρα Ξ.Ν. μη μ ετα τρ έψ ιμ α σε μετοχές» «Ο μολογιακά δ ά νεια σε δρχ. με ρήτρα Ξ.Ν. μ ετα τρέψ ιμα σε μετοχές» «Ο μολογιακά δ ά νεια σε Ξ.Ν. μη μ ετα τρ έψ ιμ α σε μετοχές»

95 45.05 «Ο μολο γιακά δ ά νεια σε Ξ.Ν, μ ετα τρ έψ ιμ α σε μ ετοχές» Στους τταραπάνω λογ/σ μ ο ύς π αρ ακο Α ο υθ ούνται τα δ ά νεια ττου σ υ νάπ το ντα ι με έ κ δ ο σ η ο μ ο λ ο γ ιώ ν. Η καταχώ ρηστι των δ α νείω ν αυτώ ν γ ίν ετα ι στην τιμή στην οποία η οικον. μονάδα είναι υποχρεωμένη να εξοφλεί τις ομολογίες. 2) Δ ά νεια Τ οα π εξώ ν. Λ ο γ/σ μ οί «Τ ράπ εζες - Λ ο γ/σ μ ο ί μ ακρ οπ ροθέσμω ν υπ οχρ εώ σεω ν σε δρχ.» «Τ ρ άπ εζες - λογ/σ μ ο ί μακρ οπ ρό θεσ μω ν υ π οχρ εώ σεω ν σε δρχ. με ρ ήτρα Ξ.Ν.» «Τ ρ άπ εζες - Λ ο γ/σ μ ο ί μ ακρ οπ ρόθεσμω ν υπ οχρ εώ σεω ν σε Ξ.Ν.» 3) Δ ά νεια Τ α υ ιευ τη ο ίο υ Λ ογ/σ μός «Τ α μ ιευ τή ρ ια - Λ ο γ/σ μ ο ί μακρ οπ ρό θεσ μω ν υπ οχρ εώ σ εω ν. Στους λογα ριασ μούς π α ρ α κο λουθούντα ι οι μακρ οπ ρό θεσ μες υ π ο χ ρ ε ώ σ ε ις π ρ ο ς Τ ρ ά π ε ζ ε ς κ α ι Τ α μ ιε υ τ ή ρ ια, από δ ά νεια ή άλλες χορ ηγή σ εις που γ ίν ο ν τα ι από τους ο ρ γα νισ μ ο ύ ς α υτούς π ρος την ο ικο ν. μονάδα. 41Μ ακοο π ο όθ εσ υεε υ π ο ν ο ε ώ σ ε κ ποοο σ υ νδ εδ ευένεε ε π ιγ /σ ε κ. Λ ο γ/σ μ οί «Μ ακρ οπ ρόθεσμες υ π οχρεώ σ εις προς σ υ νδ εδ εμ ένες ε π ιχ /σ ε ις σε δρχ.» «Μ ακρ οπ ρό θεσμες υ π οχρ εώ σ εις προς σ υ νδ εδ εμ ένες επ ιχ /σ ε ις σε Ξ.Ν.» 51Μ ακοο π ο όθ εσ υεε υ π ο ϊο εώ σ ε ιε π οοε λοιπ έε σ υ υ υ ετο νικο ύ ε ν δ ια φ έ ο ο ν το ε ε π ιχ ειρ ήσ εις. Λ ο γ/σ μ ο ί «Μ ακροπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις π ρος λοιπ ές σ υ μμετοχικού ε νδια φ έρ ο ντο ς ε π ιχ /σ ε ις σε δρχ «Μ ακρ οπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις προς λοιπ ές σ υ μμετοχικού ενδια φ έρ ο ντο ς ε π ιχ /σ ε ις σε Ξ.Ν.» Στους λογ/σ μούς καθώ ς και στους δεν καταχω ρο ύνται ποσά που π ρ οέρ χο ντα ι από αγορές της οικο ν. μονάδα ς, για τις οπ οίες έχουν εκδο θεί, από τις ο ικ ε ίες σ υ νδ εδ εμ ένες επ ιχ ειρ ή σ ε ις, κ α νο νικά τιμ ο λόγια (Α υτά τα ποσά κα τα χω ρ ο ύντα ι σε α ν τίσ το ιχ ο υ ς λογ/σ μούς του λογ/σμού 50 «Π ρομηθευ τές»). 61Τ ο ά π εζεε Λ ο ν/σ υο ί υ α κοο π ο όθ εσ υω ν γοηυ α τοδ οτήσ εω ν υε εννύη ση νο α υυ α τίω ν εισ π ρ α κτέω ν. Στο κονδ ύ λιο αυτό α π ε ικ ο ν ίζετα ι το μέρος των τρ α π εζικώ ν χ ρ ημ α τοδ οτή σ εω ν που ε ίν α ι εγγυη μ ένες με μετα β ιβ α σ μ ένα σ τις ο ικίες Τ ρά π εζες γρ α μ μ ά τια ε ισ π ρ α κτέα, το οπ οίο α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί στο π έρα από 12 μή νες, από το τέλος της χρήσεω ς, ά λη κτο υπ όλο ιπ ο του λογ/σμού «Γραμμάτια σ τις Τ ρ ά π εζες σε εγγύη σ η». Αν για τα γρ α μμάτια εισ π ρ α κτέα που λήγουν μετά το τέλος της 99

96 επ όμ ενη ς χρήσης τηρ ούντα ι ξ εχω ρ ισ το ί λο γ/σ μ ο ί, τότε το μέρος των τρ α π εζικώ ν χ ρ ημ α τοδ οτή σ εω ν που βα α π ε ικ ο ν ισ τε ί σ αυτό εδώ το κονδ ύ λιο θα ε ίν α ι αυτό που α ν τισ το ιχ ε ί στα γρ α μμάτια εισ π ρ α κτέα που έχουν μ ετα β ιβ α σ τεί σ τις Τ ρ ά π εζες σε εγγύη ση και τα οπ οία είχα ν καταχω ρη θεί στους π ιο πάνω Λ ογ/σμούς (1Θ.07 και 18.Οθ). Τ ΙΓ ο α υ υ ά ιια ιιλ η ο ω ιέ α υ α κ ο ο ιιο ό β εο υ η ε λήξης. Λ ο γ/σ μ οί «Γ ραμμάτια π λη ρω τέα σε δρχ.» «Γ ραμμ άτια π λη ρω τέα σε Ξ.ΙΜ.» «Γραμμάτια πληρωτέα εκδόσεως Ν.Π.Δ.Δ. και Δ η μοσίω ν επιχειρήσεων» Η τήρηση των δύο π αραπ ά νω λογ/σ μώ ν και δεν ε ίν α ι υ π ο χρ εω τική, επ ειδ ή ολα τα γρ α μ μ α ιια π λη ρω τέα, ανεξά ρ τη τα από τη λήξη τους, μ π ο ρεί να κα τα χω ρ ο ύντα ι στους ο ικείο υ ς δ ευ τερ οβ ά θ μ ιους λογ/σ μούς του λογ/σ μ ο ύ τω ν Β ρ αχυπ ρ όθ εσ μω ν υττοχρεώ οεω ν 51 «γρ α μ μ ά ιια ιιλ η μ ω ιέ α». Α ιγ α υ ιυ ύ ς ιυ υς λογ/σ μούς Θα δ ια χ ω ρ ίζ ο ν τα ι ε ξω λογισ τικά, τα γραμμάτια που λήγο υ ν μετά την επ όμ ενη χρήση, y ia ϊη» ε μ φ ό ν ίσ ή τ ο υ ς μ ό ν ο στο α νω τέρω κ ύ ν δ ύ λιο του ισ ο λογισ μ ο ύ. Μ ειον : Μιι δ ο υ λευ υ ένοι τόκοι: Λ ο γ/σ μ ο ί «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γρ αμματίω ν π λη ρω τέω ν σε δρχ. (α ντίθ ετο ς λογ/σμός)» «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γραμματίω ν π λη ρω τέω ν σε Ξ.Ν. (Α ντίθ ετο ς λογ/σμός)» «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γρ αμματίω ν π λη ρω τέω ν εκδόσεω ς Ν.Π.Δ.Δ. και Δ η μοσίω ν Ε π ιχ/σ εω ν (α ντίθ ετο ς λογ/σ μός)». Η τήρηση και τω ν τριώ ν λογ/σμώ ν δεν ε ίν α ι υπ οχρ εω τική. Ε ίναι δ υνα τό οι μη δ ουλευ μ ένοι τόκοι όλω ν των γρ αμματίω ν π ληρω τέω ν να α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σ τους ο ικείο υ ς α ντίθ ετο υ ς δευ τερ οβάθμιους λογ/σ μούς του λογ/σ μ ο ύ των Β ρ αχυπ ρ όθεσ μω ν υπ οχρεώ σεω ν 51 «Γραμμάτια π ληρω τέα» (δηλ. σ τους 51.03, και 51.05), από τους οπ οίους Θα δ ια χ ω ρ ίζοντα ι εξω λ ο γ ισ τικ ά α υ το ί που αφ ορούν τα «Γ ραμμάτια π ληρω τέα μακροπ ρόθεσμης λήξης» γ ια τ η ν ε μ φ ά ν ισ ή το υ ς μ ό ν ο στο ανω τέρω κονδ ύ λιο του ισ ο λογισ μού. β ΙΛ ο ιπ έε υ α κρ οπ ο όθ εσ υεε υπ ονο εώ σεις Λ ο γ/σ μ οί «Μ ακροπ ρόθεσμες υ π οχρεώ σεις π ρος ε τα ίρ ο υ ς και ό ιο ικούντες» «Ε λληνικό Δημόσιο (οφ ειλό μ ενοι φ όροι)» «,Αυφαλιο I ικοί Οργανισμοί» «Λ οιπές μακροπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις σε δρχ.» 4 5.SS «Λ οιπ ές μακροπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις σε Ζ.Ν.»

97 l l) BDαyυπoόθεσuEC υ π ο γ ο ε ώ σ ε κ Β ρ αχυπ ρόθεσ μες υ π οχρ εώ σ εις ε ίν α ι ε κ είν ε ς για τις οπ οίες η π ρ οθ εσ μία εξοφ λήσ εώ ς τους λ ή γ ε ι μ έ χ ρ ι το τ έ λ ο ς ττις ε ττό μ ε ν η ς χ ρ ή σ η ς. 1)Π ρο υηθ ευτέε Στο κονδ ύ λιο αυτό π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα π ισ τω τικά υπ όλοιπ α τω ν α να λυτικώ ν π ροσ ω π ικώ ν λογα ριασ μώ ν των εξής δ ευ τερ ο β α θ μ ίω ν λογ/σ μ ώ ν του λογ/σμού 50 «Π ρομηθευτές». Λ ο γ/σ μ οί «Π ρομηθευ τές εσ ω τερ ικο ύ» «Π ρ ομηθευτές εξω τερ ικο ύ» «Ε λληνικό Δ ημόσιο» «Ν.Π.Δ.Δ. και Δ η μ ό σ ιες Ε π ιχ/σ εις» «Π ρ ομηθευτές - Π α ρ α κρα τη μ ένες εγγυή σ εις» Στους λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι υ π οχρεώ σ εις της ο ικο ν. μονάδας από τις «ε π ί π ισ τ ώ σ ε ι» αγο ρές από π ρ ομ η θευ τές εσ ω τερ ικο ύ και εξω τερ ικο ύ, α ντίσ το ιχ α. Στους λογ/σ μούς και π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι υ π οχρεώ σ εις της οικο ν. μονάδας από τις «ε π ί π ισ τ ώ σ ε ι» αγορές της από το Ε λλη νικό Δ η μόσιο ή από τα Ν.Π.Δ.Δ. και τις Δ η μόσιες ε π ιχ ειρ ή σ ε ις, όταν έχουν την ιδ ιό τη τα του π ρ ομηθευτή. Ο λογ/σμός π ισ τώ ν ετα ι με τα π οσά ε κ είν α που η οικο ν. μονάδα, βάσ ει του σ υμβατικού όρου, π α ρ α κρ α τεί από π ρ ομηθευ τές της, για ορ ισ μ ένο χρ ο νικό διά στημα, ως εγγύη ση (καλής εκτελέσ εω ς π α ρ α γγελία ς της κ.λπ.). 21Γ ο αυυά τια π ληρω τέα. Λ ο γ/σ μοί «Γ ραμμάτια π λη ρω τέα σε δρχ.» «Γ ραμμάτια π λη ρω τέα σε Ξ.Ν.» «Γ ραμμάτια π λη ρω τέα εκδό σ εω ς Ν.Π.Δ.Δ. και Δ ημοσίω ν ε π ιχειρ ή σ εω ν» Στο λογ/σμό 51 «Γ ραμμ άτια π λη ρω τέα» π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι υ π οχρεώ σ εις - σε δραχμές και σε ξένο ν ό μ ισ μ α - της ο ικο ν. μο νάδα ς, οι οπ οίες ε ίν α ι ενσ ω μ α τω μ ένες σε τίτλους σ υ ναλλα γματικώ ν ή «γραμμα τίω ν ε ις δ ια τα γή ν». Ο λογα ριασ μός αυτός π ισ τ ώ ν ε τ α ι με την αποδοχή των σ υ ναλλ/κώ ν ή την έκδοση των γραμματίω ν και χ ρ ε ώ ν ε τ α ι με την π ληρω μή τους. Μ είον : Μη δ ου λευ υ ένοι τόκο ι: Λ ο γ/σ μ οί «Μη δ ουλευ μ ένοι τόκοι γρ α μματίω ν π λη ρω τέω ν σε δρχ. (α ντίθ ετο ς λογ/σ μός)» «Μη δ ου λευ μ ένοι τόκοι γρ α μ μ α τίω ν π λη ρω τέω ν σε Ξ.Ν. (α ντίθ ετο ς λογ/σ μός)» «Μη δ ο υ λευ μ ένοι τόκοι γρ α μ μ α τίω ν π λη ρω τέω ν εκδό σ εω ς Ν.Π.Δ.Δ. και Δ η μοσίω ν Ε π ιχειρ ή σ εω ν (Α ν τίθ ετο ς λογ/σ μός)»

98 Σχόλια; Αν τα άλη κτα, στο τέλος της χρήσεω ς, γρ α μ μ ά τια π λη ρω τέα π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τόκοι που, στα σ χετικά π α ρ α σ τα τικά των π ρ ομηθευ τώ ν, δ ια χ ω ρ ίζο ντα ι από το τίμημα πω λήσ εω ς των ο ικείω ν π αγίω ν ή κυ κλοφ ο ρια κώ ν σ το ιχ ε ίω ν, με α να φ ο ρά της χρ ο νικής π εριόδου την οπ οία καλύ π τουν οι τόκοι α υ τοί, τότε; α)α ν εκτό ς από τα π ιο πάνω γρ α μμάτια η ο ικο ν. μονάδα δ εν έ χ ε ι α ττο δ ε χ θ εί ά λ λ α, ά λ η κ τα σ το τ έ λ ο ς τη ς χ ρ ή σ ε ω ς, γ ρ α μ μ ά τ ια π λ η ρ ω τέ α, οι τόκοι που α φ ορούν χ ρ ονική π ερίο δο της κλειό μ ενης χρήσεω ς κα τα χω ρ ο ύντα ι σε χρέω ση του λογ/σ μού «Τόκοι και έξοδα λοιπ ώ ν βραχυ π ρό θεσ μω ν υπ οχρ εώ σ εω ν», ενώ οι τόκοι που αφ ορούν χ ρ ονική π ερίο δο της επ όμ ενη ς χρήσης κα τα χω ρ ο ύντα ι σε χρέω ση των λογ/σ μώ ν ή ή Αν τέτο ιο ι τόκοι αφ ορούν και χ ρ ονική π ερίο δο που α ρ χ ίζει μετά το τέλος της επ όμ ενη ς χρήσης, αυ το ί κατα χω ρο ύντα ι σε χρέω ση του λογ/σ μού ή ή 45.26, ανάλογα. β)αν όμω ς, εκτό ς από τα π αραπ ά νω γρ αμμάτια π λη ρω τέα η ο ικο ν. μονάδα έχει α π ο δεχθ εί και άλλα, άληκτα στο τέλος της χρ ήσεω ς, για κάλυψ η αξίας α γο ρ α σ θέντω ν π αγίω ν ή κυ κλοφ ο ριακώ ν σ το ιχ είω ν, που στα σ χετικά π α ρ α σ τα τικά των π ρομηθευ τώ ν α να γρά φ ετα ι μόνο τίμημα π ω λήσ εω ς, τότε οι δ ια χ ω ρ ισ μ ένο ι εξυ π α ρχή ς τόκοι π ερ ιλαμβ ά νοντα ι στα α νω τέρ ω οπό (α) άλλα ά λη κτα στο τέλος της χρήσεω ς, γρ αμμάτια π λη ρω τέα, κ α τα χω ρ ο ύντα ι σε χρέω ση -όχι ενός από τους π ιο π άνω λογ/σμούς ή ή ή ή ή αλλά, -του λογ/σμού (Μ ετα β α τικο ί λο γ/σ μ ο ί ενερ γ η τικ ο ύ ) «Έ ξ ο δ α επ όμ ενω ν χρ ήσεω ν». 31Τ οά π εέεε λον/σ υ ο ί βρ αχυπ ρό θεσυω ν υ π ο ϊο εώ σ ε ω ν. Λ ο γ/σ μός 52. «Τ ράπ εζες - λογ.σ μοί βραχυπ ροθέσμω ν υπ οχρ εώ σ εω ν» Στο λογ/σ μό 52 π αρακο λουθο ύ ντα ι οι υπ οχρ εώ σ εις της ο ικο ν. μονάδα ς από βραχυ π ρό θεσ μες, κάθε φύσης, τραπ εζικές χρ η μ α το δ ο τή σ εις προς αυ τή ν. Ο λογ/σ μός αυτός α να λύετα ι σε δ ευ τερ οβάθμιους, κατά Τ ρά π εζα, λογ/σ μ ο ύς. 41Π ο ο καταβολέε π ελατώ ν. Λ ογ/σ μός 30 «Π ελάτες» α) Από το λογ/σ μό 30 «Π ελάτες» εδώ π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά (π ισ τω τικά ) των δ ευ τερ οβ ά θ μ ιω ν λογ/σμώ ν «Π ελάτες - Ε γγυ ή σ εις ειδ ώ ν συσ κευ ασ ία ς», «Π ελάτες α ντίθ ετο ς λογ/σ μός α ξία ς ειδ ώ ν σ υ σ κευ ασ ία ς» και «Π ροκα ταβολές πελατώ ν» καθώς και τα τυχόν α ξ ιό λ ο γ α π ισ τω τικά υπ όλοιπ α π ρ οσ ω π ικώ ν λογ/σμώ ν π ελατώ ν, των οπ οίω ν η π αρακο λούθη σ η γ ίν ετα ι στους λοιπ ο ύς υ π ολογ/σ μούς του λογ/σμού 30. β)σε π ίστω σ η του π ιο πάνω λογ/σμού κα τα χω ρ ο ύντα ι τα ποσά που οι π ελά τες κ α τ α β ά λ λ ο υ ν στην οικο ν. μονάδα ως εγγύη σ η για την επ ισ τρ ο φ ή, από μέρους τους, των ειδ ώ ν συσ κευ ασ ία ς, που η οικο ν. μο νάδα π αρέδω σ ε σ τους π ελά τες της και τα οπ οία δ εν έχ ο υ ν τ ιμ ο λ ο γ η θ ε ί απ α υ τήν.

99 Αν έ χ ο υ ν τ ιμ ο λ ο γ η θ ε ί, τότε η τιμ ο λογη μ ένη αξία τους κ α τα χω ρ είτα ι σε ττίστωση του Αογ/σμού 30.07, 5 )Υ π ογρ εώ σ ειε από (Ρόοοευ - τέλη. Λ ο γ/σ μός 54 «Υ π ο χρεώ σ εις από φόρους - τέλη» Στους υ π ολογ/σ μούς του 54 π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι υ π οχρ εώ σ εις της ο ικο ν. μονάδας από φόρους και τέλη προς το Ε λλη νικό Δ η μόσιο, τους δήμους, τις κοινό τη τες και λοιπ ο ύ ς ο ρ γα νισ μ ο ύ ς δ ημοσίου δ ικα ίο υ. Ο λογ/σμός αυτός α να λύετα ι σε δ ευ τερ ο β ά θ μ ιο υ ς, κατά είδ ος φ όρου - τελώ ν, λογ/σ μούς, από τους οπ οίους, κρ ίνο υ μ ε ό τι, π ρ έπ ει να σ χο λια σ τούν οι λο γ/σ μ ο ί «Φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς φ ορ ολο γητέω ν κερδώ ν» «Λ ογ/σμός εκκαθα ρίσ εω ς φ όρω ν - τελώ ν ετή σ ια ς δ ηλώ σ εω ς φ όρου εισ οδ ήμ α το ς», «Λ οιπ οί φ όροι και τέλη» και 54,99 «Φ όροι -Τ έλη π ρ οη γούμενω ν χρήσ εω ν» : -Στο λογ/σμό κα τα χω ρο ύντα ι κατά το κλείσ ιμ ο του ισ ο λογισ μ ο ύ, με χ ρ έω σ η του λογ/σμού «φόρος εισ οδ ήμ α το ς και εισ φ ορ ά Ο.Γ.Α.», ο φ όρος εισ οδήμα το ς, που α να λογεί στα φ ορ ολο γητέα κέρδη της χρ ήσ εω ς. Ο λογ/σ μ ό ς χ ρ ε ώ ν ε τ α ι με τη μετα φ ορά του υ π ολοίπ ου του στο λογ/σ μό Στο λογ/σμό σ υ γ κ ε ν τρ ώ ν ο ν τα ι, κατά το κλείσ ιμ ο του ισ ο λογισ μ ο ύ, όλοι οι λογ/σ μ ο ί που α π εικ ο ν ίζο υ ν ποσά φ όρω ν, τα οπ οία σ υ μ π ερ ιλα μ β ά νοντα ι στη δήλωση του φόρου εισ οδ ήμ α το ς της κλειό μ ενης χρήσεω ς. Στο λογ/σ μό μ ε τ α φ έ ρ ο ν τ α ι, σ τοτέλος της χρ ήσ εω ς. τα π ισ τω τικά υπόλοιπ α. 1)του λογ/σμού (ο οπ οίος εξισ ώ ν ε τα ι) και 2 )τω ν υπ ολ/σ μώ ν του δηλ «χα ρτόσ ημο και ΟΓΑ εισ οδ ημ ά τω ν από ο ικο δο μ ές» και «τέλη υ δρεύσ εω ς εισ ο δ η μ ά τω ν από οικο δο μές» καθώ ς και τα χ ρ εω σ τικά υπ όλοιπ α εκ είν ω ν των υ π ολ/σμώ ν του λογ/σ μού (χρεώ σ τες δ ιά φ ο ρο ι) «π ρ ο καταβλημένο ι και π αρ α κρ α τη μ ένοι φ όρ οι», που α φ ορούν π ρ ο καταβλη μένο ή π α ρ α κρ α τημ ένο φόρο εισ οδ ήμ α το ς που μπορεί να σ υ μ ψ η φ ισ τεί με το φόρο εισ οδ ήμ α το ς της κλειό μ ενης χρήσης. Τ έλος, ο λογ/σ μός π ισ τ ώ ν ε τ α ι - με χρέω ση του υ π ολ/σμού «π ροκαταβολή φ όρου εισ οδ ήμα το ς» - με ο λ ό κ λ η ρ ο το π ο σ ό του π ρ ο κ α τ α β λ η τέ ο υ γ ια τ η ν ε π ό μ ε ν η χ ρ ή σ η φόρου εισ ο δ ή μ α το ς, και έτσ ι το π ισ τω τικό υπ όλοιπ ό του στο τέλος της χρ ήσης, α π ε ικ ο ν ίζει τη σ υ ν ο λ ικ ή υ π ο χ ρ έ ω σ η της οικο ν. μονάδας τόσο για το φόρο εισ ο δ ή μ α το ς και διά φ ορα τέλη της κλειό μ ενης χρήσης, όσο και για το π ρ οκα τα β λη τέο, για την επ όμ ενη χρήση, φόρο εισ ο δ ή μ α το ς, που π ρ οκύ π τουν από τη δήλω ση φ όρου εισ οδ ήμ α το ς της κλεισ μένης χρήσης. Σε π ερίπ τω σ η που το υπ όλο ιπ ο του λογ/σμού μετά από τις π αραπ ά νω εγγραφ ές, είν α ι χρ εω σ τικό, το υπ όλο ιπ ο αυτό, που (π ρέπ ει να) σ υ μ φ ω νεί με τα α ν τίσ το ιχ α δ εδ ομ ένα της δηλώ σ εω ς φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς, α π ε ικ ο ν ίζει τον επ ισ τρ επ τέο στην ο ικο ν. μονάδα φόρο. Σαν π ίσ τ ω σ η του λογ/σ μού κατα χω ρ είτα ι ο λ ό κ λ η ρ ο το ποσό φ όρω ν που β εβαιώ θ ηκε από τον Ο ικονο μ ικό Έ φ ο ρ ο, για τους οπ οίους υ π ά ρ χ ε ι στο 103

100 τέλος της χρήσεω ς ε κ κ ρ ε μ ο δ ικ ία. Α ν τίσ το ιχ α, έχει χρ εω θεί ο λογα ρ ια σ μ ός «Ε π ίδικες α π α ιτή σ εις κατά Ε λλη νικού Δ η μοσίου». Ο λογ/σ μ ό ς χ ρ ε ώ ν τ α ι με τα ποσά που κα τα β ά λλει η οικο ν. μονάδα, έ ν α ν τι των ε βεβ α ιω μ ένω φ όρω ν. Ε π ίσ ης π ισ τώ νετα ι με τα ποσά των φόρω ν ν π ρ οη γουμένω ν χρήσ εω ν, που β εβ α ιώ νο ντα ι ορ ισ τικά μέσα στη χρήση. 6>Ασο)αλιστικοί Ο ο να νισ υ ο ί. Λ ογ/σ μός 55 «Α σ φ α λισ τικοί Ο ρ γα νισ μ ο ί» Στους υπ ολο γ/σ μούς του 55 π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι οι υ π οχρ εώ σ εις της ο ικο ν. μονάδας προς τους διά φ ο ρο υς α σ φ α λισ τικο ύ ς ορ γανισ μ ο ύ ς από εισ φ ο ρ ές εργοδότου και κρ α τή σ εις ερ γα ζομ ένω ν. Ο λογ/σ μός αυτός α να λύετα ι σε δευτεροβάθμιους, κατά Ασφαλιστικό Ταμείο ή Οργανισμό, λογ/σμούς. Τ^Μ ακοο π ο όθ εσ υεε υ π ο ν ο ε ώ σ ε κ π ληοω τέεο στην επ όυενη χρήση. Στο κονδ ύ λιο αυτό καθώς και στα επ όμενα 8-11 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν λογ/σ μώ ν του λογ/σμού 53 «π ισ τω τές δ ιά φ ο ρ ο ι», οι ο π οίοι α ν τίσ το ιχ α, α να γράφ ο ντα ι κάτω από καθένα κονδ ύ λιο. Στο κονδ ύ λιο αυτό π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των εξής λογ/σ μώ ν; «Μ ακρ οπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις π λη ρω τέες στην επ όμενη χρήση σε δρχ.» «Μ ακρ οπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις π λη ρω τέες στην επ όμενη χρήση σε Ξ.Ν. Στους λογ/σ μούς και μ ετα φ έρ ο ντα ι, στο τέλος της χρήσης, τα ποσά των μ ακρ οπ ρόθεσμω ν υ π οχρ εώ σεω ν που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι στους δ ευ τερ οβ ά θ μ ιους λογ/σ μούς του λογ/σμού 45 «Μ ακροπ ρόθεσμες υ π οχρ εώ σ εις», τα οπ οία ε ίν α ι π λη ρω τέα μέσα σ την επ όμενη χρήση. Π α ρ έχετα ι, π ά ντω ς, η δ υνα τό τη τα να μη τη ρ ο ύ ντα ι οι λογ/σ μ ο ί και 53.18, οπ ότε στην π ερίπ τω σ η αυτή τα σ χετικά π οσά, που α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σε ο ικείο υ ς υπ ολο γ/σ μούς του λογ/σ μού 45, π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι ε ξ ω λ ο γ ισ τ ικ ά για την (υπ οχρ εω τική ) εμφ άνισ ή τους στο ανω τέρω κονδ ύ λιο του ισ ο λογισ μ ο ύ. 8ΤΥπ ο γο εώ σ ειε π ο οε σ υ νδ εδ ευένεε επ ιν ειο ή σ ε ιε. Λ ο γ/σ μ ο ί «β ραχυπ ρ όθ εσ μες υ π οχρ εώ σεις προς σ υ νδ εδ εμ ένες επ ιχ ειρ ή σ εις σε δρχ.» «βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς συνδεδεμένες επιχειρήσεις σε Ξ.Ν.». 9 )Υ π οχρ εώ σ εις προς λοιπ ές σ υ υ υ ετογικο ύ ενδ ια ο έο ο ν το Γ επ ιν ειο ή σ ε ΐΓ Λ ο γ/σ μ ο ί «Β ρα χυπ ρόθεσμες υπ οχρ εώ σ εις προς λοιπ ές συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχ/σεις σε δρχ.» «Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις προς λοιπές συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχ/σεις σε Ξ.Ν.» 104

101 Στους λογ/σ μούς και σ τους δεν κα ια χ ω ρ ο ύ ν τα ι ποσά που π ρ οέρ χο ντα ι από αγο ρές της ο ικο ν. μο νάδα ς, για τις οπ οίες έχουν εκδο θεί από τις ο ικ ε ίες σ υ νδ εδ εμ ένες επ ιχ ειρ ή σ ε ις, κ α νο νικά τιμ ο λόγια πω λήσεω ς. (Α υτά τα π οσά κα τα χω ρ ο ύντα ι σε α ν τίσ το ιχ ο υ ς λογ/σ μούς του λογ/σμού 50 «Π ρ ομηθευτές». 10 ΙΜ εο ίσ υ ατα π λη ρω τέα. Λ ογ/σ μός «Μ ερίσ μ ατα π ληρω τέα». α)στο λογ/σμό αυτό μ ε τ α φ έ ρ ε τ α ι στο τέλος της χρ ήσης, το χρ εω σ τικό υπ όλο ιπ ο του λογ/σμού «Π ρ ομερ ίσ ματα», που ε ίν α ι ίσο με το ποσό π ου, στη δ ιά ρ κεια της χρήσεω ς, α π ο φ α σ ίσ τη κε να κατα β λη θεί ως π ρ ο μέρισ μα στους μετόχους. Με το ποσό που είχε χ ρ εω θεί στη δ ιά ρ κεια της χρήσεω ς αυ τός ο λογ/σμός (33.06) είχ ε α ν τίσ το ιχ α π ισ τω θ εί ο λογ/σ μός «Π ρ ο μερ ίσ ματα πληρω τέα» του οπ οίου το π ισ τω τικό, στο τέλος της χρ ήσ εω ς, υπ όλο ιπ ο μ ετα φ έρ εται στον π ιο π άνω λογ/σ μό β )0 λογ/σ μός π ισ τ ώ ν ε τ α ι με τα δ ια νεμ η τέα μ ερ ίσ μ α τα της χρ ήσεω ς, με χρέω ση του λογ/σμού «Κέρδη π ρος δ ιά θεση» και χ ρ ε ώ ν ε τ α ι με π ίσ τω σ η 1)του υ π ολογ/σ μού «Φ όρος μ ερισ μ άτω ν» για τη μετα φ ο ρά σ 'α υ τό ν του π αρακρ ατημένου φόρου μερ ισ μ ά τω ν (μεταφ ο ρά που γ ίν ετα ι μετά από έγκρισ η του ισ ο λογισ μ ο ύ από τη Γ.Σ.) και 2)του λογ/σ μού «Δ ια θέσ ιμ α μερίσ μ ατα χρήσεω ς για αύξηση του μ ετο χικού κεφ α λα ίου», εφ όσ ο ν γ ίν ετα ι διάθεση μ ερισ μ άτω ν για αύξησ η του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Ι Ι Ι Π ισ τω τέε διάιροοοι Λ ο γ/σ μ οί «Α π οδοχές π ρ οσ ω π ικού π λη ρω τέες» «Ο φ ειλό μ ενες αμ ο ιβ ές π ρ οσ ω π ικού» «Ο μολο γίες π λη ρω τέες» «Τ ο κομερ ίδ ια π ληρω τέα» «Δ ικα ιούχοι αμοιβώ ν» «Δ ικαιο ύ χοι χρ η μ α τικώ ν εγγυή σ εω ν» «Β ρα χυπ ρό θεσ μες υ π οχρ εώ σ εις π ρος ετα ίρ ους» «Δ ικα ιούχοι ο μ ολο γιο ύ χοι π αροχώ ν επ ιπ λέο ν τόκου» «Μ έτο ιχοι - α ξία μ ετο χώ ν τους προς απ όδοση λόγω απ ο σβέσεω ς ή μειώ σ εω ς του κεφ αλαίου «Λ οιπ ές βραχυ π ρό θεσ μες υ π οχρ εώ σ εις σε δρχ.» «Λ οιπ ές βραχυ π ρό θεσ μες υ π οχρεώ σ εις σε Ξ.Ν.» Ο λογ/σ μός χρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτα ι στην π ερίπ τω σ η που η λογισ τικο π ο ίη σ η των μισ θ οδ οτικώ ν καταστάσ εω ν πληρω μής του π ροσ ω π ικού γ ίν ετα ι -όχι ταμεια κά - αλλά σ υ μ ψ η φ ισ τικά, και στην π ίσ τω σ η του κ α τα χω ρ είτα ι το καθαρό π λη ρω τέο ποσό. Οι απ ο δο χές που μέσα σε χρ όνο εύλο γο, δεν ζη το ύ ντα ι από τους δ ικα ιο ύ χους, μ ετα φ έρ ο ντα ι στην π ίστω σ η του π αραπ ά νω λογ/σμού

102 . Στο λογ/σ μό κ α τα χω ρ είτα ι το μέσα στην επ όμενη χρήση π λη ρω τέο ποσό που α ν τισ το ιχ ε ί σ τις εξο φ λη τέες ομ ολο γίες, με χρέω ση του οικείο υ υ π ολογ/σ μού έω ς και Στο λογ/σ μό κ α τα χω ρ είτα ι η αξία των τοκο μ ερ ιδ ίω ν ο μ ολο για κώ ν δ α νείω ν, κατά τη λήξη τους, με χρέω ση των ο ικείω ν υ π ολο γ/σ μώ ν του «τόκοι και έξοδα ομ ολο για κώ ν δ α νείω ν». Στο λογ/σ μό κα τα χω ρ ο ύντα ι οι αμοβές που ο φ είλοντα ι σε ελεύ θ ερ ους επ α γγελμ α τίες, σε μέλη του Δ.Σ. της οικο ν. μονάδας και σε τρίτο υ ς.. Στο λογ/σ μό κα τα χω ρ ο ύντα ι οι χρ η μ α τικές εγγυή σ εις που κα τα θ έτο ντα ι στην οικο ν. μονάδα, για διά φ ο ρο υς λόγους, από τρ ίτο υ ς εκτό ς από π ρ ομ η θευ τές, για τους οπ οίους οι π α ρ α κρ α τημ ένες εγγυή σ εις κατα χω ρ ο ύντα ι στον Στο λογ/σ μό κα τα χω ρ ο ύντα ι οι τυχόν επ ιπ λέο ν π αροχές που δ ικ α ιο ύ ν τα ι ο μ ολο γιο ύ χοι της οικο ν. μονάδα ς, π έρα από τον τόκο των το κο μ ερ ιδ ίω ν. Οι επ ιπ λέο ν αυτές π αροχές μπ ο ρεί να ε ίν α ι ή μέρος των κερδώ ν της χρήσεω ς (μ έρ ισ μ α ) ή π ρόσ θετο ς τόκος, και κα τα χω ρ ο ύντα ι στη χρέω ση του λογ/σμού «Κέρδη προς δ ιά θεση» ή του λογ/σμού εξό δ ω ν «Π αροχές σε ομ ολο γιο ύ χους επ ί π λέον τόκου». Στο λογ/σ μό κα τα χω ρο ύντα ι η ο νομασ τική α ξία των μ ετο χώ ν, καθώς και τα ποσά τα οπ οία κα τα β ά λλο ντα ι στους μετό χους Α.Ε. λόγω απ ο σ βέσ εω ς ή μειώ σ εω ς του κεφ αλαίου αυτής. Σ ύ ν ο λ ο υ ττο γ ο ε ώ σ ε ω ν ( Γ Κ Γ ΙΙ) Δ. Μ Ε Τ Α Β Α Τ ΙΚ Ο Ι Λ Ο Γ/ΣΜ Ο Ι Π ΑΘ Η Τ ΙΚ Ο Υ Οπως οι μ ετα β α τικο ί λογ/σ μ ο ί ε ν ερ γη τικού, έτσ ι και οι μ ετα β α τικο ί λο γ/σ μ ο ί του π αθητικού εξυ π η ρ ετούν το σκοπό της ανα μόρ φ ω σης των λογ/σ μ ώ ν του ισ ο λογ/σ μ ού στο π ρ α γμ α τικό μέγεθός τους κατά την ημ ερ ομ η νία λήξης της χρήσης- Ε ιδ ικό τερ α, στους μ ετα β α τικο ύς λογ/σμούς π αθητικού, κα τα χω ρ ο ύντα ι τα έ σ ο δ α τη ς ε π ό μ ε ν η ς χ ρ ή σ η ς που π ρ ο εισ π ρ ά ττο ντα ι και τα π λ η ρ ω τέ α έ σ ο δ α τ η ς κ λ ε ιό μ ε ν η ς χ ρ ή σ η ς, που π ρ α γμ α τοπ οιούντα ι μέσα στη χρήση, αλλά δεν π λη ρ ώ νοντα ι όμως μέσα στην ίδια χρήση, ούτε είν α ι δυνα τή η π ίστω σ ή τους σε π ρ οσ ω π ικούς λογ/σ μούς, επ ειδή δεν ε ίνα ι α π α ιτη τά κατά το τέλο ς της χρήσης. Στα κατω τέρω κονδ ύ λια 1 και 2 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των δ ευ τερ οβ α θ μ ίω ν λογ/σμώ ν και 56.01, α ν τίσ το ιχ α, του λογ/σ μού 56 «Μ ετα β α τικο ί λογ/σ μ ο ί Π αθητικού» των οπ οίω ν ο τίτλος ε ίν α ι ίδ ιο ς με τον τίτλο αυτώ ν των κονδ υ λίω ν ενώ στο κονδ ύ λιο 3 π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα ποσά των λοιπ ώ ν δ ευ τερ οβαθμίω ν λογ/σμώ ν του λογ/σμού 56, οι τίτλο ι των οπ οίω ν α να γράφ ο ντα ι κα 'τω α π 'α υ τό το κονδ ύ λιο. 1. Έ σ ο δ α επ ομένω ν χρήσεω ν (λογ/σ μός 56.00) 2. Έ ξ ο δ α χρήσεω ς δου λευ μένα (Λ ογ.σμός 56.01) 106

103 3. Λ ο ιπ οί μ ετα β α τικο ί λογ/σ μ ο ί π α θ ητικού. Λ ογ/σ μοί «Α γορές υπό τακτο π ο ίη σ η» «Ε κπ τώ σ εις επ ί π ω λήσ εω ν χρ ήσεω ς υπό δ ια κανονισ μ ό» Στην π ίστω σ η του λογ/σμού «έσοδα επ ομ ένω ν χρ ήσεω ν» σε π ερίπ τω σ η που δεν κα τα χω ρ ο ύντα ι α π ευ θεία ς σ 'α υ τό ν, μ ετα φ έρ ο ντα ι από τους οικείο υ ς λογ/σ μούς ε σ ό δ ω ν τ η ς ο μ ά δ α ς 7 όσα απ α υ τό δ εν α φ ο ρ ο ύ ν τη ν κ λ ε ιό μ ε ν η, αλλά τ η ν ε π ό μ ε ν η ή τ ις ε π ό μ ε ν ε ς χ ρ ή σ ε ις. Στην π ίστω σ η του λογ/σμού «έξοδα χρ ήσεω ς δ ουλευ μένα» καταχω ρο ύνται με α ν τίσ το ιχ η χ ρ έω σ η των ο ικιώ ν λογ/σ μ ώ ν ε ξό δ ω ν τη ς ο μ ά δ α ς 6, τα έξοδα που α νή κουν στην κλειό μ ενη χρήση, αλλά δεν π λη ρώ νοντα ι μέσα σ αυτή, και τα οπ οία, σ ύμφ ω να π.χ. με τις σ χ ετικές συμβάσ εις, δεν είν α ι στο τέλος της χρήσης α π α ιτη τά από τους δ ικα ιο ύ χ ο υ ς και για το λόγο αυτό δεν κρ ίν ε τα ι ορθό ή σκό π ιμο να φ έρ ο ντα ι σε π ίσ τω σ η των ο ικείω ν λογ/σμώ ν υπ οχρ εώ σ εω ν. Το υπόλοιπ ο τέλους χρ ήσεω ς του λογ/σ μού α π ε ικ ο ν ίζει την οφ ειλόμενη συμφ ω νημένη αξία αγο ρ α σ θ έντω ν αγα θώ ν, που έχει π α ρ α λά β ει η ο ικο νομ ική μονάδα, για τα οπ οία όμως τα σ χετικά π α ρ α σ τα τικά σ το ιχ ε ία του ο ικείου π ρ ομηθευτή δεν έχουν π ερ ιέλθει σ 'α υ τή ν μέχρι το τέλος της χρ ήσ εω ς (όταν π ερ ιέλθο υ ν μέσα στην επ όμενη χρήση, τότε π ισ τώ ν ετα ι ο λογ/σ μός του π ρομηθευ τή, με χρέω ση του λογ/σμού 56.02, ο οπ οίος και ε ξισ ώ ν ε τα ι). Ο λογ/σμός 56.02, επ ίσ η ς λ ε ιτο υ ρ γ εί και στη δ ιά ρ κεια της χρ ήσ εω ς, όταν σ υ ντρ έχει όμ οια π ερίπ τω σ η. Ο λογ/σ μός π ισ τώ νετα ι, με α ν τίσ το ιχ η χρέω ση των ο ικ ε ίω ν υπ ολο γ/σ μώ ν των λογ/σ μώ ν 70 «Π ω λήσ εις εμ π /τω ν» ή 71 «π ω λή σ εις ετο ίμ ω ν π ρ οϊόντω ν και ημ ιτελώ ν» ή 72 «Π ω λήσ εις λοιπ ώ ν α π ο θεμ ά τω ν και άχρηστου υλικού» ή 73 «πωλήσεις υπηρεσιώ ν», με το ποσό των εκπτώ σεω ν που η οικο ν. μονάδα υπ οχρ εούτα ι να χορ ηγή σ ει σε π ελά τες της, το α κρ ιβ ές ύψος των οπ οίω ν όμως δεν ε ίν α ι δ υνα τό, για διά φ ο ρο υ ς λόγο υς, να το π ρ οσ διορ ίσ ει η ο ικο ν. μονάδα κατά το κλείσ ιμ ο του ισ ο λογισ μ ο ύ της και για το λόγο αυτό δεν ε ίνα ι δ υνα τή ή δεν κρ ίν ε τα ι σκόπ ιμη η π ίσ τω σ η των λογ/σ μώ ν των π ελατώ ν. ( Ό ταν μέσα στην επ όμενη χρήση εκκαθα ρ ισ τώ ν και ο ρ ισ τικοπ ο ιη θ ο ύ ν αυτές οι ε κπ τώ σ εις, τότε π ισ τώ ν ο ν τα ι οι λο γ /σ μ ο ί των π ελατώ ν, με χρέω ση του λογ/σμού ο οπ οίος και εξισ ώ ν ε τα ι. ΓΕΝ ΙΚ Ο ΣΥΝ ΟΛΟ Π Α Θ Η ΤΙΚ Ο Υ (Α *^Β ι Γ*Δ) Λ Ο ΓΑ Ρ ΙΑ ΣΜ Ο Ι Τ Α ΞΕΩ Σ Π ΙΣΤΩ Τ ΙΚ Ο Ι 1. Δ ικα ιο ύ νο ι αλλό το ιω ν π ερ ιο υσ ια κώ ν σ το ιν είω ν Λ ογ/σ μός 05 «Δ ικαιο ύ χοι αλλό τρ ιω ν π ερ ιο υσ ια κώ ν σ το ιχ είω ν». 2. Πιστωτικοί λον/συοί εννυήσεων ή ευπράνυατων ασφαλειύ 107

104 Λ ο γ/σ μός 06 «Π ισ τω τικοί λογ/σ μ ο ί εγγυή σ εω ν και εμπ ρα γμάτω ν ασ φ αλειώ ν» 3. Υ π ο γ ο εώ σ ε κ από α υ ο ο τεο ο Β α ο είε σ υ υ Β ά σ εκ. Λ ο γ/σ μός 07. «Υ π ο χρεώ σ εις από α μ φ ο τερ ο β α ρ είς σ υμβάσ εις» 4 ) Λ ο ιπ ο ί λον/σ υ ο ί τά εω ε. Λ ο γ/σ μός 08 «Δ ιάφ ορ οι λο γ/σ μ ο ί π λη ρο φ ορ ιώ ν π ισ τω τικοί» Ό πω ς α να φ έρ θη κε α νω τέρω στο Ε Ν ΕΡ ΓΗ Τ ΙΚΟ, και ε ιδ ικ ό τερ α στους ΛΟ Γ/ΣΜ Ο Υ Σ ΤΑΞΕ ΩΣ Χ Ρ Ε Ω ΣΤΙΚ Ο Ι, οι π ιο π άνω π ισ τω τικ ο ί λο γ/σ μ ο ί τάξεω ς σ υ λλειτο υ ρ γούν μόνο με τους χρ εω σ τικο ύ ς λογ/σ μούς τάξεω ς 01, 02, 03 και 04, α ν τίσ το ιχ α. Για το λόγο αυτό; 1)όσα α να φ έρ θη καν γγαυτο ύ ς τους χρ εω σ τικο ύ ς λογ/σ μούς τάξεω ς ισ χύουν, ανά λογα, και για τους π αραπ ά νω π ισ τω τικούς λογ/σ μούς τάξεω ς και 2)η π ίστω σ η για οπ οιοδ ήπ οτε λόγο χρ εω σ τικο ύ λογ/σ μού τάξεω ς, γίν ετα ι π ά ν τ ο τ ε με ισ ό π ο σ η χ ρ έω σ η του α ντίσ το ιχ ο υ π ισ τω τικού λογ/σ μού τάξεω ς.

105 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ό πω ς ανα φ έρ αμε παραπ ά νω, με τη δ ιά τα ξη του άρθρου 42 ορ ίσ τη κε ότι σ τις ετή σ ιες ο ικο νομ ικές κατα σ τά σ εις (εκτός από τις γνω σ τές μέχρι σ ήμερα) π ερ ιλαμβ ά νετα ι και ένα νέο έγγραφ ο το π ρ ο σ ά ρ τ η μ α, το οπ οίο π ερ ιλα μ β ά νει τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν τις π λη ρο φ ορ ίες και επ εξη γήσ εις που ο ρ ίζο ν τα ι από διά φ ο ρες νέες δ ια τά ξεις του Ν. 2190/20. Το π ερ ιεχόμενο του π ρ οσ αρτήμ ατο ς καθορίζετα ι από τις α ν α λ υ τικ ές δ ια τά ξεις του άρθρου 43 α καθώ ς και από πλήθος άλλω ν δ ια τά ξεω ν που ε ίν α ι κατεσ π αρμένες σ τις διά φ ορες π αραγρ άφ ους των άρθρω ν 42, 42β, 42ε και 43. Σύμφω να με τις δ ια τά ξεις αυ τές, σκοπ ός του π ρ οσ αρτήμ ατο ς ε ίν α ι η π ληρέστερη ενημέρω ση κάθε ενδια φ ερ ο μ ένου για τη σ υ γκεκριμ ένη ε τα ιρ ία, δ εδομένου ότι ο ε νδια φ ερ ό μ ενος τρ ίτο ς μπ ο ρεί να λάβει γνώ σ η του π εριεχομ ένο υ του π ρ οσ αρτήμ ατο ς και, σε σ υνδ υα σμό με τη μελέτη τω ν τριώ ν άλλω ν ετή σ ιω ν ο ικο νομικώ ν καταστάσ εω ν να γ νω ρ ίζει για την ε τα ιρ ία όσα, σ χεδόν, γνω ρ ίζο υν και τα σ τελέχη της πσυ κατά ρ τισ α ν τις οικσ νομ ικές α υ τές κ αταστάσ εις. Δηλαδή δεν α π ο μ ένει κανένα σ χεδόν απ ό ρρ ητο της ε τα ιρ ία ς που να μη γ ν ω σ το π ο ιείτα ι. Τα π ά ντα α π ο καλύ π το ντα ι. Α υτό βέβαια δεν ε ίν α ι αρεσ τό σε καμία ετα ιρ ία. Ο λες όμως, οι ετα ιρ ίες, επ ιθ υ μ ο ύ ν να π λη ρο φ ορ ούντα ι όλα αυτά για τους π ελά τες τους, για να ρ υθ μ ίζουν α νά λογα τις σ υ ναλλα γές τους με αυτούς και π ρ ω τίσ τω ς τις χο ρ η γο ύ μ ενες στους π ελά τες τους π ισ τώ σ εις και έτσ ι να απ ο φ εύ γο υν τις ζη μ ίες από α φ ερέγγυ ους π ελάτες. Συνεπ ώ ς, η πλήρης δ ια φ ά νεια αυτή α π ο τελεί ένα μ η χανισ μό, ο οπ οίσς συμβάλλει στην ομ αλοπ οίησ η των σ υ ναλλα γώ ν και στη π ρ οσ τα σ ία των βιώ σ ιμω ν και υ γιώ ν επ ιχ ειρ ή σ εω ν από τις μη υ γιείς και μη β ιώ σ ιμ ες επ ιχ ειρ ή σ εις. Η κατάρτισ η π ρ οσ αρτήμ ατο ς είν α ι υ π οχρεω τική από τις α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες. Δεν ε ίν α ι υπ οχρ εω τική από τις τρ α π εζικές Α.Ε. Ό πω ς και οι λοιπ ές τρεις ο ικο νομ ικές κατα σ τά σ εις, έτσ ι και το π ροσ άρτημ α π ρ έπ ει να έχει εγ κ ρ ιθ εί από το Δ.Σ. της ετα ιρ ία ς και να έχει θεω ρη θεί από α)το δ ιευ θ ύ νο ντα ή εντε τα λ μ έ ν ο σ ύμβουλο, β)το ν υπ εύθ υ νο για τη Γενική Δ ιεύ θ υ νσ η της ε τα ιρ ία ς και γ)το ν υπ εύθ υ νο για τη Δ ιεύ θ υ νσ η του Λ ο γισ τη ρ ίο υ. Κ ρ ίνετα ι σκό π ιμο να επ ισ η μ ά νουμε το ότι ο Ό ρκω τός Λ ο γισ τή ς, που δ ιε ν ε ρ γ ε ί τον τα κτικό έλεγχο ε τα ιρ ικής χρήσεω ς που ά ρ χισ ε μετά την

106 1986, είν α ι υ π οχρ εω μένος να ελέγξει αν ιο π ρ οσ άρτημ α π ερ ιλ α μ β ά ν ει του λάχισ το ν τις π λη ρο φ ορ ίες και επ εξη γήσ εις που ο ρ ίζο ν τα ι από τις σ χ ετικές δ ια τά ξεις του Ν. 2190/20 και να α να φ έρ ει στο Π ισ το π ο ιη τικό Ε λέγχο υ, εκτό ς από τις π λη ρο φ ορ ίες που ο ρ ίζο ν τα ι στην παρ. 1 του άρθρου 37 και αν το π ρ οσ άρτημ α π ερ ιλαμβ ά νει τις π ιο π άνω π λη ρο φ ορ ίες και επ εξη γήσ εις. Το π ρ οσ άρτημ α κα τα χω ρ είτα ι στο βιβλίο π ρ α κτικώ ν του Δ.Σ. ή στο Β ιβ λίο των δ ια χ ειρ ισ τώ ν, καθώς και στο β ιβ λίο π ρ α κτικώ ν των Γεν. Σ υ νελεύσ εω ν. Το π ρ οσ άρτημ α σ υ ντά σ σ ετα ι από τον λογισ τή της ε τα ιρ ία ς και υ π οβά λλεται μαζί με τον ισ ο λογισ μ ό και τα α π ο τελέσ μ α τα χρήσης στη δ ιεύ θυνσ η του Υ π ουργείου Εμπ ορίου. Υ π όδειγμα π ρ οσ αρτήμ ατο ς ισ ο λογισ μού και α π ο τελεσ μ ά τω ν χρήσης, β ρ ίσ κετα ι στο κεφ άλαιο υπ οδείγμ α τα ετη σ ίω ν ο ικο νομικώ ν καταστάσ εω ν.

107 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΡΔΩΝ Α.Ε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ Α.Ε. 1.1 Γ ε ν ικ ά Τα κέρδη της ε π ιχείρ η σ η ς έχουν κα τ'α ρ χ ή ν σκοπό και π ρ οο ρισ μ ό να δ ια νεμ η θο ύ ν στους κεφ α λα ιούχους - επ ιχ ειρ η μ α τίες. Π ολλές φ ορές ωστόσο αυτά π α ρ αμένουν στην επ ιχ είρ η σ η και χρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι για τους σκοπούς της όπως και οι λοιπ ές κα τη γο ρ ίες ίδιο υ κεφ αλαίου. Συντελο ύ ν δηλαδή ο υ σ ια σ τικά στην επ αύξησ η των σ χ η μ α τιζό μ ενω ν α π ο θεμ α τικώ ν. Υ π άρχουν όμως μετα ξύ των καθ αυτά α π ο θ εμ α τικώ ν και των αδ ια νέμ η τω ν κερδώ ν, μ ερικές λεπ τές δ ια φ ο ρές. Κατά τη σ τιγμή της συ ντάξεω ς του ισ ο λογισ μ ο ύ τα α δ ια νέμ η τα κέρδη της επ ιχ είρ η σ η ς απ ο τελο ύν κάτι το ξεχω ρ ισ τό από όλα τα είδ η των α π ο θ εμ α τικώ ν. Και τούτο α νεξά ρ τη τα από το γεγονό ς ό τι, εφ όσον αυτά π α ρ α μ είνουν στην επ ιχείρ ησ η και δεν ανα ληφ θο ύ ν τελικά από τον επ ιχ ειρ η μ α τία ή δεν δ ια νεμ η θο ύ ν στους ε τα ίρ ους θα καταλή ξο υ ν να γίνουν κι αυτά ο υ σ ια σ τικά π λέον α π ο θεμ α τικά. Τα κέρδη που δεν δ ια ν έμ ο ν τα ι και π αραμένουν στον ισ ο λογισ μό μ ετα φ ερ όμ ενα «εις νέον» α π ο τελο ύν ένα από τους τρόπ ους α υ τοχρ ημ α το δό τη σ η ς της επ ιχ είρ η σ η ς. Τ α ύ τισ η των ε ν νοιώ ν κερδώ ν και α π ο θεμ α τικώ ν δεν επ ιτρ έπ ετα ι. Γ ια τί τα κέρδη δεν απ ο τελο ύν τη μοναδική πηγή π ρ οελεύσ εω ς τω ν α π ο θεμ α τικώ ν. Τα κέρδη φ ορ ολο γικώ ς δ ια κ ρ ίν ο ν τα ι σε μ ικ τά και κ α θ α ρ ά κέρδη. Μ ικτά κέρδη ε ίνα ι αυτά που π ροκύ π τουν από το σ ύ νολο των ο ρ γανικώ ν εσό δω ν της ε π ιχείρ η σ η ς αφού α φ α ιρ εθ εί το σ ύνολο των ο ρ γανικώ ν άμεσ α π α ρ αγω γικώ ν εξόδω ν. Καθαρά κέρδη ε ίν α ι τα δια μ ορ φ ω μ ένα στη σ υ νέχ εια αφού π ρ οσ τεθο ύ ν στα μικτά και όλα τα ανό ρ γα να έσοδα και α φ α ιρ εθ ούν όλες οι υπ όλο ιπ ες δ απ άνες (δαπ άνες δ ια χ είρ ισ η ς της ε π ιχείρ η σ η ς και ανό ρ γα να έξοδα α υ τής). Η δ ιά κρισ η των κερδώ ν σε μικτά και καθαρά δεν έχει μόνο ση μασ ία φ ορ ολο γική, αλλά και για τη μελέτη και εξα γω γή χ ρ ήσ ιμω ν συμπ ερ ασμάτω ν για την ευρ ω σ τία της επ ιχ είρ η σ η ς. Π.χ. η απ ο δ ο τικό τη τα μιας επ ιχείρ η σ η ς σ υ μ π ερ α ίνετα ι από τον σ υ ντελεσ τή καθαρώ ν κερδώ ν αυτής. Αλλά και τα μικτά

108 κέρδη χρ ησ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι για τη σ υ γκέντρ ω σ η χρ ήσ ιμω ν δ εικτώ ν για την απ ο δ ο τικό τη τα ή το κόσ τος των π ρ οϊόντω ν της επ ιχ είρ η σ η ς. Τα κέρδη επ ίσ η ς Α ογιστικώ ς σ υ να ντώ ντα ι υπό δ ιά φ ο ρες έ ν ν ο ιε ς : Μ ικ τά κέρ δ η ε κ υ ε τ α λ λ ε ύ σ ε ω ζ = Ο ρ γα νικά έσοδα π ω λήσ εω ν εμ π ορ ευμ ά τω ν ή παροχή υπ ηρ εσ ιώ ν - α ντίσ το ιχ ο υ κόσ τος π ω ληθ έντω ν εμπ ορ ευμάτω ν ή π α ρ α σ χεθ εισ ώ ν υ π ηρ εσ ιώ ν. ορ γανικά έξοδα Κ α θ α ο α λ ο ν ισ τ ικ ά κ έ ο δ η νοούντα ι αυτά που π ρ οκύ π τουν σύμφ ω να με τις π α ρ α δ ειγμένες αρχές της Λ ο γισ τική ς του ισ το ρ ικού κόσ το υς, δηλαδή στη χώ ρα μας, σύμφ ω να με τις αρχές και τους κανό νες που κα θ ιερ ώ νο ντα ι από το Ε.Γ.Λ.Σ. και την εμπ ορ ική νο μ ο θ εσ ία (Ν. 2190/20) μετά την α φ αίρ εσ η του ανα λογούντο ς σε αυτά φόρου εισ οδ ήμ α το ς. Σ χη ματικά τα λ ο γ ισ τικά καθαρά κέρδη π ρ οκύ π τουν ως εξής: Καθαρά κέρδη χρήσεω ς XXX (+) ή (-) Δ ιαφ ο ρές φ ορ ολο γικού ελέγχου προηγουμένων χρήσεων XXX {-) Λοιποί μη ενσωματωμένοι στο λειτουργικό κόσ τος φ όροι XXX (-) Φ όρος εισ οδ ήμα το ς χρήσεω ς XXX Λ ο γισ τικά καθαρά κέρδη XXX Τα κέρδη της Α.Ε. που δεν έχουν δ ια νεμ η θ εί στους μετό χους και έχουν π α ρ α μ είνει στον ισ ο λογισ μ ό της ε τα ιρ ία ς μ ετα φ ερ όμ ενα «εις νέον» ή έχουν α χθ εί σε κάπ οιο ε ιδ ικό α π ο θεματικό για μελλοντική αύξησ η του μ ετο χικού κεφ αλαίου φ ορ ολο γούντα ι κατά τη χρήση που π ρ οέκυ ψ αν. Τα α δ ια νέμ η τα κέρδη της Α.Ε. μπ ορούν να σ ω ρεύ ονται για π ολλά χρ όνια και να εμ φ α ν ίζο ν τα ι κατάλλη λα στον ισ ο λογισ μ ό. Η Α.Ε. έχει το δ ικα ίω μ α να κ εφ α λαιο π ο ιή σ ει αυτά, ανά πάσα σ τιγμή. Το ίδ ιο σ υ μ β α ίνει και με τα α π ο θεμ α τικά ε κ είν α που δεν έχουν κάπ οιο σ υ γκεκριμ ένο σκοπό. Δεν μ π ορεί π.χ. να μ ετα τρ έψ ει σε μ ετο χικό κεφ άλαιο το τακτικό α π ο θεματικό γ ια τί αυτό π ρ ο ο ρ ίζετα ι α π ο κ λ ε ισ τικ ά για κάλυψη (σ υμψ ηφ ισ μ ό) ζη μ ιώ ν. Φ υσικά αυτό ισ χύει μέχρι του ση μείο υ που το τα κτικό α π ο θεματικό σ χ η μ α τίζετα ι υπ οχρ εω τικά, δηλαδή μ έχρις ότου το ύψος του φ θάσει το τρίτο ν (1/3) του ύψους του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Το τα κτικό α π ο θεματικό είν α ι το σ η μ α ντικότερ ο α π ο θεμ α τικό της επ ιχ είρ η σ η ς που σ χημ α τίζετα ι υ π οχρεω τικά και με ομ οιόμορφ η ε τή σ ια κρ άτη ση από τα κέρδη αυτής, π ρ οο ριζό μ ενο να καλύψ ει τη σ υ νο λική α ξία. Σ υνεπ ώ ς δεν μπ ο ρεί να χρ η σ ιμ ο π ο ιη θ εί για άλλη α ιτία όπως π.χ. για α π όσβεση κεφ α λα ίου, για αύξηση αυτού ή για δ ια νομή στους μετόχους. Για τις Α.Ε. τον σ χη μ α τισ μ ό του τακτικο ύ απ ο θεματικού ε π ιτά σ σ ει το άρθρο 44 Κ.Ν. 2190/20 σύμφ ω να με το οπ οίο «Ε τησίω ς α φ α ιρ είτα ι το ε ικο σ τό ν το υ λά χισ τον των καθαρώ ν κερδ ώ ν προς σ χηματισ μό τακτικο ύ α π ο θεματικού. Η προς σ χηματισ μ ό α π ο θ εμ α τικού 112

109 αφ α ίρ εσ ις παύει ούσα υ π οχρ εω τική άμα ως τούτο φ θάσει το υ λάχισ το ν το τρίτο ν του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου. Το α π ο θεμ α τικό τούτου χρ η σ ιμ ο π ο ιείτα ι α π ο κλεισ τικώ ς προς εξίσ ω σ ιν π ρος π άσης δ ια νομ ή ς μερ ίσ μ α το ς του τυχόν χρεω σ τικο ύ υπ ολοίπ ου του λογα ριασ μού κερδώ ν και ζη μ ιώ ν. Το τακτικό αποθεματικό επαναλαμβάνεται κάθε φορά που η εταιρία έχει κέρδη Έ ννοια κα ι δ ια κ ρ ίσ ε ις κ ε ο δ ώ ν. Σκοπός κάθε ε π ιχείρ η σ η ς συνεπ ώ ς και της Α.Ε. ε ίν α ι η π ρ αγματοπ οίησ η κερδώ ν και η δ ια νομή αυτώ ν στους φ ορ είς της δηλαδή, π ρ ο κειμ ένο υ για την Α.Ε. στους μετόχους, στα μέλη του Δ.Σ., στους ιδ ρ υ τές, στο π ρ οσ ω π ικό της για τη συμβολή τους στην π ρ αγματοπ οίησ η του κέρδους ή ακόμη και σε τρίτο υ ς λόγω σ υ μβατικής προς αυτούς υπ οχρ εώ σεω ς. Α ν τ ικ ε ίμ ε ν ο δ ια ν ο μ ή ς σ τ η ν Α.Ε. ε ίν α ι τα κα θ α ρ ό κ έ ρ δ η τ η ς χ ρ ή σ ε ω ς. Π ρέπ ει λοιπ ό ν να καθορ ίσ ουμε την έ ν ν ο ιά τους. Σύμφ ω να με την δ ιά ταξη του άρθρου 45 (Ν. 2190/20) «καθαρά κέρδη της ετα ιρ ία ς ε ίνα ι τα π ρ οκύ π τοντα μετά την αφ αίρ εσ η εκ των π ρ α γματο π ο ιη θ έντω ν ακα θάρισ τω ν κερδώ ν π αντό ς εξό δ ου, π άσης ζη μίας, των κατά νόμ ον α π οσβέσεω ν και π αντό ς άλλου ετα ιρ ικ ο ύ βάρους. Καθαρό κέρδος ε ίν α ι, λοιπ ό ν, και από νομ ική άποψη η θ ετική δ ια φ ο ρά μεταξύ π ρ α γματο π ο ιη θ έντω ν (δ εδ ο υ λευ μ ένω ν) εσόδω ν και π ρ α γμ α τοπ οιηθ εισ ώ ν (δεδ ο υ λευ μ ένω ν) δ απ ανώ ν και ζη μ ιώ ν. Το καθαρό κέρδος, σε δ εδ ομένη σ τιγμ ή, π ρ οκύ π τει αν από τη σ υ νο λική αξία των σ το ιχ είω ν του ε ν ερ γητικού α φ α ιρ εθ εί η σ υ νο λική α ξία τω ν σ το ιχ ε ίω ν του π αθητικού, στα οπ οία π ερ ιλα μ β ά νοντα ι το μ ετο χικό κεφ άλαιο και τα ήδη σ χ η μ α τισ θέντα α π ο θεμ α τικά. Τ ότε μόνο υπ άρχουν καθαρά κέρδη όταν το ενερ γητικό υ π ερ β α ίνει τις υ π οχρεώ σ εις της ε τα ιρ ία ς συν το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο και τα α π ο θεμ α τικά δηλαδή: Κέρδος = Ε νερ γητικό - (Π α θη τικό + Μ ετοχικό κεφ άλαιο + + Υ φ ισ τά μ ενα ήδη α π ο θεμ α τικά ) Το καθαρό κέρδος επ η ρ εά ζετα ι επ ομ ένω ς, άμεσ α από τον τρόπο κα τά ρ τισ η ς του ισ ο λογισ μού, γγαυτό ο Ν /2 0, με ρ ητές δ ια τά ξεις α να γκα σ τικής εφ αρμογής, ορ ίζει π ο ια σ το ιχ εία π ρ έπ ει να εγγράφ ο ντα ι στο εν ερ γ η τικ ό και π οια στο π αθητικό του Ισ ολο γισ μού και σε π ο ια α ξία το καθένα. Το σ υ νο λικό καθαρό κέρδος π ρ οκύ π τει και από το π ισ τω τικό υπ όλο ιπ ο του λογα ριασ μού «α π οτελέσ ματα χρ ήσεω ς». Ο λογα ρια σ μ ός αυτός σ υ ν ο δ ε ύ ε ι ττσ ν το τε τον ισ ο λογισ μ ό και εμ φ α ν ίζει «τα π ρ α γματο π ο ιη θ έντα κέρδη και π ρ α γματοπ οιηθ είσ ες ζη μ ίες», ε μ φ α ν ίζε ι δηλαδή όχι μόνο το σ υ νο λικό απ ο τέλεσ μα της χρ ήσεω ς αλλά και ανά λυσ η των κερδώ ν και εσόδω ν και των ζη μιώ ν και δαπ ανώ ν, κατά τις δ ια κρ ίσ εις της δ ια τά ξεω ς αυτής. Τα κέρδη της χρ ήσεω ς δ ια κ ρ ίν ο ν τα ι σε α )δ ια ν ε μ ό μ ε ν α και β)σε μη δ ια ν ε μ ό μ ε ν α.

110 Τα δ ια ν ε μ ό μ ε ν α κέρδη είν α ι ια κέρδη που δ ια ν έμ ο ν α ι από ιη ν ετα ιρ ία σ τους μετό χους, κατόχους ιδρ υ τικώ ν τίτλω ν, μέλη δ ιο ικητικο ύ σ υ μ β ο υλίο υ, το π ρ οσ ω π ικό της ε τα ιρ ία ς κ.α., δηλαδή ε ίν α ι τα κέρδη που εξέ ρ χ ο ν τα ι από το νομ ικό πρόσ ω π ο της ε τα ιρ ία ς. Τα δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη π ρ ο έρ χο ντα ι β ασ ικά από α )τα καθαρά κέρδη της χρ ήσεω ς, β)το υ π όλοιπ ο κερδώ ν ή ζη μ ιώ ν π ρ οη γουμένω ν χρ ήσ εω ν, γ)τις δια φ ο ρές (χρεω σ τικές ή π ισ τω τικ ές ) που π ρ οκύ π τουν από φ ορ ολο γικό έ λεγχο π ρ οη γούμενω ν χ ρ ήσ εω ν, δ)τους μη ενσ ω μ α τω μ ένους φ όρους στο λε ιτο υ ρ γ ικ ό κόσ τος, ε)τα α π ο θ εμ α τικά για τα οπ οία α π ο φ α σ ίζετα ι η διά θεσ ή τους για την κάλυψ η ζη μιώ ν ή την δ ια νομ ή μ ερ ισ μ ά τω ν, σ τ)το φόρο εισ οδ ήμ α το ς στα μη δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη, ζ)τα κέρδη προς διά θεσ η (ή οι ζη μ ίες εις νέο ν) Μη δ ια ν ε μ ό μ ε ν α κέρδη ε ίν α ι εκ είν α που δεν δ ια ν έμ ο ν τα ι, αλλά π α ρ α κρ α το ύ ντα ι από την ετα ιρ ία με μορφή α π ο θεμ α τικώ ν ή κερδώ ν σε νέο. Σ χη ματικά η διά θεσ η των κερδώ ν της Α.Ε, μπορεί να π α ρ α σ τα θ εί ως εξής: ΔΙΑ Θ Ε ΣΗ ΤΩ Ν ΚΕΡΔ Ω Ν ΑΠ Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Ο Π Ο ΙΗ ΣΗ Π ΟΙΑ ΚΕΡΔΗ ΔΙΑ Ν Ε Μ Ο Ν Τ Α Ι Τα δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη δ υνα τό να π ρ οέρχοντα ι από: ΚΕΡΔΗ ΚΛΕΙΟ Μ ΕΝΗ Σ ΧΡΗΣΕΩ Σ ΚΕΡΔΗ Π ΡΟ Η ΓΟ Υ Μ Ε Ν ΩΝ ΧΡΗΣΕΩ Ν ΕΙΣ NEON ΔΙΑ Ν Ε Μ Η ΣΙΜ Α Α Π Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Α

111 Η κατά νόμ ον υ π οχρ εω τική διά θεσ η κερδώ ν αφ ορά τα κέρδη της κλειό μενης χρήσεω ς και δεν αφ ορά τα κέρδη που π ρ ο έρ χο ντα ι από π ροη γούμενες χρήσ εις ή από ποσά που λα μ β ά νοντα ι από σ χη μ α τισ μ ένα απ ο θεματικά και αυτό για τί για τα κέρδη που π ρ ο έρ χο ντα ι από π ρ οη γούμενες χ ρ ήσεις ή από σ χη μ α τισ μ ένα δ ια νεμ ή σ ιμ α α π ο θεμ α τικά, οι δ ια τά ξεις π ερί δ ια θέσεω ς των κερδώ ν εφ αρμόστηκα ν κατά το χρ όνο που π ρ οέκυ ψ αν ή σ χηματίσ τηκαν α ντίσ τιο χ α. Δ ια ν ε μ ή σ ιμ α α τ το θ ε μ α τ ικ ά ; ε ίν α ι τα ελεύ θ ερ α α π ο θεμ α τικά, δηλαδή ε κείνα που σ χ η μ α τίσ τηκα ν με ελεύ θ ερ η (μη υ π α γο ρευ μ ένη από το νόμ ο ή το καταστατικό) απόφαση της τα κτική ς γ ενική ς σ υ νελεύ σ εω ς καθώ ς και τα κα τα σ τα τικά που π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να δ ια νεμ η θ ο ύ ν στους μετόχους. Δ ια ν εμ ή σ ιμ α ε ίν α ι και α να π τυ ξια κώ ν νόμ ω ν. τα αφ ο ρο λόγη τα απ ο θεμ α τικά των δια φ ό ρω ν 1.3. Π ΡΟ Ϋ Π Ο Θ ΕΣΕ ΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Δ ΙΑ Θ ΕΣΗ ΤΩΝ ΚΕΡΔΏΝ ΤΗ Σ Α.Ε. Για να π ρ α γμ α τοπ οιηθ εί, όμως η δια νομή των κερδώ ν της χρήσης π ρ έπ ει να σ υ ντρέχουν ο ρ ισ μ ένες π ρ οϋπ ο θέσ εις, έτσ ι: α)π ρ έπ ει να επ ιτρ έπ ετα ι η δ ια νομή τω ν κερδώ ν από το νόμ ο. β)απ αγόρευση δ ια νομής κερδώ ν όταν δεν ε ξα σ φ α λίζετα ι η β ιω σ ιμ ό τη τα της επ ιχείρ ησ η ς. γ)η έγκρισ η των οικο νομ ικώ ν καταστάσ εω ν, καθώ ς και του π ισ το π ο ιη τικού ελέγχου από την τα κτική γενική σ υ νέλευ σ η των μετό χω ν ΑΠ ΑΓΟ ΡΕΥΣΗ Δ ΙΑ ΝΟ Μ Η Σ ΚΕΡΔΩΝ Α )Ο ι Α.Ε. α π α γορ εύ ετα ι να δ ια νέμ ο υ ν κέρδη εάν δεν έχει γ ίν ει πλήρω ς απόσβεση όλω ν των εξόδω ν εγκα τά σ τα σ η ς (π ολυ ετο ύ ς απ ό σ βεσ η ς) εκτό ς εάν το ανα π όσ βεσ το υπ όλο ιπ ο των εξό δ ω ν αυτώ ν ε ίν α ι μικρότερ ο από το άθρο ισ μα των π ρ ο α ιρ ετικώ ν α π ο θεμ α τικώ ν και του υ π ολοίπ ου τω ν κερδώ ν «εις νέον» (άρθρ. 43 παρ. 3ε ν /2 0). Σύμφ ω να λοιπ ό ν με τη δ ιά ταξη αυτή, α π α γορεύ ετα ι να γ ίν ει δ ια νομή μερισμ άτω ν στους μετό χους, π οσοστώ ν στα μέλη του Δ.Σ. μερ ισ μ ά τω ν σε κατόχους κοινώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν, τόκω ν σε κατόχο υς κερδοφ όρω ν ομ ολο γιώ ν και γενικά να δ ια νεμ η θ ο ύ ν κέρδη της κ λειό μ ενης χρ ήσεω ς ή κέρδη π αρελθουσ ώ ν χρήσεω ν (α π ο θεμ α τικά ή κέρδη εις νέο ν ), εκτό ς εάν το ανα π όσ βεσ το υπ όλοιπ ο: των εξό δ ω ν εγκατά σ τα σ η ς, εκτό ς από τις σ ω ρ ευ μ ένες π ρ οβ λέψ εις για απ ο ζη μίω ση π ρ οσ ω π ικού λόγου εξό δ ω ν από την υπ ηρ εσία. των εξό δ ω ν ερ ευ νώ ν και α νά π τυ ξης των π αραχο ρή σεω ς και δ ικα ιω μ ά τω ν β ιο μ η χανικής ιδ ιο κτη σ ία ς ε ίνα ι μ ικρό τερ ο από το άθρο ισ μα: α)τω ν π ρ ο α ιρ ετικώ ν απ ο θ εμ α τικώ ν και 115

112 β)του υ π ολοίπ ου των κερδώ ν εις νέον. Ως π ρ ο α ιρ ετικά απ ο θεμ α τικά νοο ύ ντα ι τα α π ο θεμ α τικά τα οπ οία επ ιτρ έπ ετα ι η δ ια νομ ή τους σ ύμφ ω να με απόφ αση τα κτική ς γενική ς σ υ νέλευ σ ης. Σ χ η ματικά η σύγκρ ισ η των σ χετικώ ν λ ο γισ τικώ ν μεγεθ ώ ν για την εξεύ ρ εσ η του δ ια νεμ ή σ ιμ ο υ ποσού κερδώ ν έχει ως εξής: Α Π ΑΓΟ ΡΕ ΥΣΗ ΔΙΑ Ν Ο Μ Η Σ Κ Ε ΡΔΩΝ ( Α ο θ ρ ο 43 π α ο. 2δ κ α ι π α ρ. 4 ) 1. ΕΞΟ ΔΑ ΕΓΚ ΑΤΑΣΤΑΣ ΕΩ Σ -Έ ξ ο δ α ιδρ ύσεω ς και π ρώ της εγκ/σ εω ς -Σ υ ν/κές δια φ ορές δ α νείω ν για κτήσ εις π αγίω ν σ το ιχ είω ν -Τ όκοι κα τα σ κευ α σ τικής π εριόδου -Λ ο ιπ ά έξοδα εγκ/σ εω ς -Έ ξ ο δ α κτήσεω ς α κινη το π ο ιή σ εω ν -Έ ξ ο δ α αυξήσ εω ς κεφ αλαίου -Δ ια φ ορ ά εκδόσεω ς και εξο φ λήσ εω ς ομολο γιώ ν -Έ ξ ο δ α α να διορ γα νώ σ εω ς -Λ ο ιπ ά έξο δ α πολ. Απ οσβ. 2. ΕΞΟ ΔΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝ ΑΠ ΤΥΞΕΩΣ 3. Π ΑΡΑΧΩ ΡΗ ΣΕΙΣ ΚΑΙ Δ ΙΚ Α ΙΩ Μ Α Τ Α ΕΚΜ /ΣΕΩ Σ Ο Ρ Υ Χ Ε ΙΩ Ν -Λ Α Τ Ο Μ Ε ΙΩ Ν - Μ ΕΤΑΛ ΛΕΙΩ Ν 4. Λ Ο ΙΠ ΕΣ ΠΑΡΑ ΧΩ ΡΗΣΕΙΣ XXX XXX 1. Π Ρ Ο Α ΙΡ Ε Τ ΙΚ Α ΑΠ Ο Θ ΕΜ ΑΤΑ -Ε λεύθ ερ α α π ο θεμ α τικά XX -Κ α τα σ τα τικά α π ο θεμ α τικά τα οπ οία π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να δ ια νεμ η θο ύ ν στους μετόχους XX -Τ α κτικό α π ο θεμ α τικό. το πέρα από το υ π οχρ εω τικό ανώ τα το όριο XX 2. Υ Π Ο Λ Ο ΙΠ Ο ΚΕΡΔΩΝ ΕΙΣ ΝΕΟ XX 3. ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ ΧΡ ΗΣΕΩ Σ XX Μ είον Φ όρος Ε ισ /το ς (XX) Μέγιστο ποσό διανεμήσιμων κερδών είναι η θετική διαφορά των συνόλων Β και A (Β-Α) Β)Ο ι Α.Ε. απ α γορ εύ ο ντα ι να δ ια νέμ ο υ ν κέρδη (σύμφ ω να με το άρθρ ο 44 ) στους μετόχους εφ όσον κατά την η μ ερ ομηνία λήξεω ς της τελ ευ τα ία ς χρ ήσ εω ς, το σύνολο των ιδίω ν κεφ αλαίω ν της ετα ιρ ία ς, όπως αυτά π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι στο υ π όδειγμα του ισολογισ μού που π ρ οβ λέπ ετα ι από το άρθρο 42γ ε ίν α ι ή θα γίν ει μετά τη δ ια νομή κατώ τερο από το π οσό του 116

113 μετοχικού κεφ αλαίου π ρ οσ αυξη μένο με τα α π ο θ εμ α τικά ε κ είν α των οπ οίω ν η δ ια νομή απ α γορ εύ ετα ι από το νόμ ο ή το κατα σ τα τικό^. Γ)Το ποσό που δ ια ν έμ ε τα ι στους μετό χους δεν μπ ο ρεί να υ π ερ β α ίνει το ποσό των α π ο τελεσ μ ά τω ν της τελευ τα ία ς χρήσης που έχει λή ξει, π ροσ αυξα νόμενο με τα κέρδη που π ρ ο έρ χο ντα ι από π ρ οη γούμενες χ ρ ήσ εις και τα απ ο θεματικά για τα οπ οία ε π ιτρ έπ ετα ι και α π ο φ α σ ίσ τη κε από τη γενική Συνέλευσ η η δ ια νομή τους και μ ειω μ ένο κατά το ποσό των ζη μιώ ν π ροη γουμένω ν χρ ήσεω ν και τα ποσά που ε π ιβ ά λλετα ι να δ ια τεθο ύ ν για το σχηματισμό α π ο θεμ α τικώ ν σύμφ ω να με το νόμ ο και το κατα σ τα τικό ΠΙΝΑΚΑΣ Δ ΙΑ 0Ε Σ Ε Ω Σ Α Π Ο ΤΕΛΕ ΣΜ Α ΤΩ Ν ΤΗΣ Α.Ε. ΔΟΜΗ ΤΟ Υ Π ΙΝ ΑΚΑ «Ο π ίνα κα ς δια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν» σύμφ ω να με το Ν /2 0 π ερ ιλαμβ ά νετα ι μεταξύ των ο ικο νομικώ ν καταστάσ εω ν που υ π οχρ εούτα ι να κα τα ρ τίζει η ετα ιρ ία. Η κατάστασ η αυτή α π ο τελεί ένα τμήμα ενός ε ν ια ίο υ συνόλου που α π α ρ τίζετα ι και από τον ισ ο λογισ μ ό, την κατάστασ η του λογα ριασ μού «α π οτελέσ ματα χρήσεω ς» και το προσ άρτημ α. Ο π ίνα κα ς δια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν κ α τα ρ τίζετα ι υ π οχρ εω τικά, σύμφ ω να με το υπ όδ ειγμ α που π α ρ α τίθ ετα ι στη σ υ ν έ χ εια, εφ όσ ο ν γ ίν ετα ι διάθεση α π ο τελεσ μ ά τω ν, οπ ότε τότε χρ η σ ιμ ο π ο ιε ίτα ι - λ ε ιτο υ ρ γ εί και ο λογα ριασ μός 88 «α π οτελέσ ματα π ρος διά θεσ η». Σχη ματικά δ ια μ ο ρ φ ώ νετα ι ως εξής: (2) Αναφορά παραδείγματος στο κεφάλαιο 11 «Παραδείγματα Διανομής Κερδών» 117

114 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΕηΐ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΠΝ (Λ/88) Κλειόμενης Χρησεως 1987 Ποοηγοονιενης Χοπσεως Ι9β ή (86.99) Καθαρά άποτελέσιαιτα (κέρδη ή ζημίες) χρήσεως (+) ή ( -) : Υπόλοιπο άποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών) ( ) προηγούμενων χρήσεων XXX XXX (42.04) (- ) ή (-): Διαφορές φορολογικού έλέγχου (-ΧΧΧ) XXX (Ύπολ/σμοί 41) προηγούμενων χρήσεων ( ^) Αποθεματικά πρός διάθεση XXX Σύνολο XXX XXX ΜΕΙΟΝ: 1. Φόρος εισοδήματος καί εισφορά ΟΓΑ XXX XXX 2. Λοιποί μή ένσωματωμένοι στό λειτουργικό κόστος φόροι XXX XXX XXX XXX Κέρδη πρός διάθεση XXX ή Ζημίες εις νέο (-ΧΧΧ) (-ΧΧΧ) Ή διάθεση τών κερδών γίνεται ώς έξής: Τακτικό όποθεματικό XXX XXX Πρώτο μέρισμα XXX XXX Πρόσθετο μέρισμα XXX XXX Αποθεματικά καταστατικού (όναφέρονται οί σχετικές διατάξεις) XXX XXX Ειδικό καί έκτακτα όποθεματικό (όναφέρεται ό σκοπός) XXX XXX Αφορολόγητα όποθεματικό (όναφέρονται οι σχετικές διατόξεις) XXX XXX Αμοιβές όπό ποσοστό μελών διοικητικού συμβουλίου XXX XXX Υπόλοιπο κερδών εις νέο XXX S XXX Μ

115 1.6. ΓΕΝΙΚΕΣ Δ ΙΑ ΤΑ Ξ ΕΙΣ ΤΟ Υ Ε.Γ.Λ.Σ. ΠΟΥ Δ ΙΕΠ Ο ΥΝ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΔΙΑ ΘΕΣΕΩ Σ ΤΩΝ Α Π Ο ΤΕΛΕΣΜ Α ΤΩ Ν Α. Γενικά α )0 π ίνακας δια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν κ α τα ρ τίζετα ι υ π οχρ εω τικά σττιν περίπ τω σ η που γ ίν ετα ι διά θεση α π ο τελεσ μ ά τω ν, σύμφ ω να με το π αραπ ά νω υπ όδειγμα. β )0 π ίνακας δια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν κατα χω ρ είτα ι στο β ιβ λίο απ ογρα φ ώ ν και ισ ο λογισ μώ ν των ο ικο νομικώ ν μονάδω ν και δ η μ ο σ ιεύ ετα ι υ π οχρ εω τικά στο τέλος κάθε χρήσεω ς. γ)στον π ίνα κα δια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν π ερ ιλα μ β ά νοντα ι υ π οχρ εω τικά τουλάχισ τον τα σ το ιχεία του π αραπ ά νω υ π οδ είγμ α το ς, εφ όσον τα σ το ιχ εία αυτά υπ άρχουν στην ετα ιρ ία. δ )'Ό λ α τα σ το ιχ εία του π ίνα κα δ ια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν α π ε ικ ο ν ίζο ν τα ι σε δύο στήλες, οι οπ οίες α ν τισ το ιχ ο ύ ν στη χρήση του ισ ο λογισ μ ο ύ και στην π ρ οηγούμενη αυτού χρήση. ε)σ το ν π ίνα κα δια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν που κ α τα χω ρ είτα ι στο β ιβ λίο απ ογραφώ ν και ισ ο λογισ μώ ν των ετα ιρ ιώ ν για κάθε κονδ ύ λι, γ ίν ετα ι σ υ σ χέτισ η με τον ή τους κω δικούς αριθμούς των α ν τίσ το ιχ ω ν λογα ριασ μώ ν του σ χεδ ίο υ λογα ριασ μώ ν, όπως φ α ίνετα ι στο π αραπ ά νω υπ όδ ειγμ α. Κατά τη δ ημ ο σ ίευ σ η του π ίνακα αυτού οι κω δ ικοί α ρ ιθ μ ο ί σ υ σ χετίσ εω ς, ε ίν α ι δ υνα τό να π α ρ α λείπ οντα ι. Β. Κ Α ΤΗ ΓΟ ΡΙΕΣ ΚΟΝ ΔΥΛΙΩ Ν α)σ την κατηγο ρία «καθαρά α π ο τελέσ μ α τα χρ ήσεω ς» π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα καθαρά απ ο τελέσ μ α τα του λογα ριασ μού «καθαρά κέρδη χρ ήσεω ς» ή του λογα ριασμού «ζημίες χρήσεω ς» τα οπ οία μ ετα φ έρ ο ντα ι στους λογα ριασ μούς α υτούς από το λογα ριασ μό «καθαρά α π ο τελέσ μ α τα χρήσεω ς». β)στην κατηγο ρία «υπ όλοιπ ο α π ο τελεσ μ ά τω ν π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν» π ερ ιλαμβ ά νοντα ι τα υπ όλοιπ α των λογα ρια σ μ ώ ν «υπ όλοιπ ο κερδώ ν εις νέο ή «υπ όλοιπ ο ζη μιώ ν εις νέον» και το όλο ή μέρος του υπ ολο ίπ ου του λ ογα ριασ μού «υπ όλοιπ ο ζη μιώ ν π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν», τα οπ οία μ ετα φ έρ οντα ι από τους λογα ριασ μούς α υτούς στους λογα ρια σ μ ούς 88.02, και α ν τίσ το ιχ α. γ) Στην κατηγο ρία «διαφ ορές φ ορολο γικού ελέγχο υ π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν» π ερ ιλαμβ ά νετα ι το χρ εω σ τικό ή π ισ τω τικό υπ όλο ιπ ο του λογα ριασ μού (απ ο τελέσ ματα εις νέο) «Δ ιαφ ορ ές φ ορολο γικού ελέγχο υ π ρ οη γουμένω ν χρ ήσεω ν, το οπ οίο μ ετα φ έρ ετα ι στο λογα ρια σ μ ό δ)σ τη ν κατηγο ρία «α π οθ εματικά προς δ ιά θεση» π ε ρ ιλα μ β ά νο ντα ι τα α π ο θεματικά ή μέρος τους των υπ ολο γ/σ μώ ν του 41 «Α π ο θεματικά - Δ ιαφ ο ρές ανα π ρο σ αρμογή ς - Ε π ιχο ρ η γήσ εις επ ενδύσεω ν», για τα οπ οία α π ο φ α σ ίζετα ι η 119

116 διά θεσ ή τους, ε ίτε για δια νομή μ ερ ισ μ ά τω ν, ε ίτε για κάλυψη ζη μ ιώ ν, και για το λόγο αυτό μ ετα φ έρ ο ντα ι στο τέλος της χρ ήσεω ς στο λογα ρια σ μ ό Αϊτό το α λγεβ ρ ικό ά θ ρο ισ μ α των τταραττάνω α-δ κα τηγο ριώ ν α φ α ιρ ο ύ ντα ι ο φ όρος εισ οδήμ α το ς του λογα ριασ μού και οι λοιπ ο ί μη ενσ ω μ α τω μ ένοι στο λειτο υ ρ γ ικ ό κόσ τος φόροι του λογα ριασ μού Το υπ όλο ιπ ο του λογα ρια σ μ ού, εάν ε ίν α ι κέρδη, δ ια τίθ ε τα ι σ ύμφ ω να με την απ όφαση που λ α μ β ά νετα ι από το αρ μόδ ιο όργανο. Ο Φ ό ρ ο ς Ε ισ ο δ ή μ α τ ο ς που κ α τα χω ρ είτα ι στον π ίνα κα δια θέσ εω ς ν ε ίν α ι ο α να λογώ ν φ όρος εισ οδ ήμ α το ς. Α υτό π ρ οκύ π τει από τις κερδώ δ ια τά ξεις του Ε.Γ.Λ.Σ. όπου στο λογα ριασ μό «Φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς και εισ φ ορ ά Ο.Γ.Α.» κ α τα χω ρ είτα ι κατά το κλείσ ιμ ο του ισ ο λογισ μ ο ύ με π ίστω σ η του λογα ριασ μού «φόρος εισ οδ ήμ α το ς φ ορ ολο γητέω ν κερδ ώ ν», ο φόρος εισ οδήμ α το ς και υπέρ Ο.Γ.Α. εισ φ ορ ά που α να λογούν στα φ ο ρ ολο γητέα κέρδη. Ο ανα λογώ ν φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς δεν ε ίν α ι αυτός που τελικά θα κατα β λη θεί στο Δ η μόσιο. Το ποσό που θα κα τα β λη θεί π ρ οκύ π τει από το λογα ρια σ μ ό «Λ ογα ριασ μός εκκαθα ρ ίσ εω ς φόρω ν - τελώ ν ετή σ ια ς δ ηλώ σ εω ς φ όρου εισ οδ ήμ α το ς», όπου το π ισ τω τικό υπ όλο ιπ ο του λογα ριασ μού ε ίν α ι ίσο με το ποσό του καταβλη τέου φ όρου, όπως π ρ οκύ π τει από την ο ικ ε ία δήλω ση φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς και α να λογεί στο μέρος εκ είν ο των μη δ ια νεμ ο μ ένω ν κερδώ ν της χρ ήσεω ς που είν α ι φ ορ ολο γητέο. «Οι λοιπ ο ί μη ενσ ω μ α τω μ ένοι στο λ ειτο υ ρ γικό κόσ τος φ όροι» είν α ι ε τα ιρ ικ ά βάρη, τα οπ οία όμως με βάση την ισχύουσ α νομ ο θ εσ ία δεν βαρύνουν το λειτο υ ρ γ ικ ό κόσ τος της χρ ήσεω ς, δηλαδή δεν δ ια μ ο ρ φ ώ νουν τα α π ο τελέσ μ α τα της χρ ήσεω ς και για το λόγο αυτό δεν θ εω ρ ο ύντα ι ως ε τα ιρ ικ ά βάρη εκπ ιπ τώ μ ενοι από τα α κα θά ρ ισ τα έσοδα βάσ ει του άρθρου 45 π αρ αγρ. 1 του V /2 0, αλλά ως ετα ιρ ικ ά βάρη που βαρύνουν τα κέρδη της χρ ήσ εω ς. Στην έ ν ν ο ια των άνω φ όρω ν π ερ ιλα μ β ά νοντα ι κυρίω ς; Ο φ όρος α κίνη τη ς π ερ ιο υσ ία ς. Ο φόρος μετοχώ ν από την ανα π ροσαρμογή των π αγίω ν π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχείω ν. Ο φόρος εισ οδ ήμ α το ς που κα τα β ά λλετα ι κατά την κεφ α λαιο π ο ίη σ η αφ ορο λόγη τω ν α π ο θεμ α τικώ ν. Ο φόρος εισ οδ ήμα το ς και οι λο ιπ ο ί μη ενσ ω μ α τω μ ένοι στο λειτο υ ρ γ ικ ό κόσ τος φ όροι ε ίνα ι ετα ιρ ικά βάρη ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ Σύμφ ω να με το υ π όδειγμ α του π ίν α κ α δ ια θέσ εω ς α π ο τελεσ μ ά τω ν του Ε.Γ.Λ.Σ., την κατάρτισ η του οπ οίου ε π ιβ ά λλει και ο νόμ ος με ρητή δ ιά τα ξη π ρ ο ς δ ιά θ ε σ η κέρ δ τι π ρ οκύπ τουν ως εξής: τα α) Από τα καθαρά κέρδη (ή τις ζη μ ίες ) της χρήσεω ς. 120

117 Τα απ οτελέσ ματα ττις χρ ήσεω ς (κέρ δη ή ζη μ ίες ) π ρ οκύπ τει από το λογα ριασ μό «α π οτελέσ ματα χρήσεω ς» β)από τις δ ια φορές (θ ετικές ή α ρ νη τικές ) φ ορ ολο γικού ελέγχου π ρ οη γούμενω ν χρήσεω ν γ)από τους μη ενσ ω μ α τω μ ένους στο λειτο υ ρ γ ικ ό κόσ τος φόρους Λ ο γισ τικό απ ο τέλεσ μα (κέρδος ή ζη μ ία ) της χρήσεω ς δ)από το υπόλοιπ ο των κερδώ ν (ή ζη μ ιώ ν) π ρ οη γοιυ μ ένω ν χρήσεω ν. Το υπόλοιπ ο κερδώ ν π ρ οη γουμένω ν χρήσεω ν εμ φ α νίζετα ι στο λογα ριασ μό ισ ολογισμού (καθαρής θέσ εω ς) «υπ όλοιπ ο κερδώ ν χρήσεω ς εις νέον ε)α π ό τα α π ο θεματικά που δ ια τίθ ε ν τα ι ε ίτε: ι)για απόσβεση ζη μιώ ν π αρούσ ας ή π ρ οη γούμενω ν χρήσεω ν. ιι)γ ια δ ιανομή μερισ μ άτω ν στ)απ ό το φόρο εισ οδ ήμα το ς επ ί των κερδώ ν Κέρδη προς διά θεση (ή ζη μ ίες εις νέο) (αλγεβρικό άθρο ισμα των π αραπ ά νω από α-στ) XXX XXX XXX XXX XXX XXX

118 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΗΣ Α.Ε. 2.1 ΣΕΙΡΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΤΗΣ Α.Ε. Ο Ν. 2190/20, αφ ενός μέσω του Ε.Γ.Λ.Σ. (στο οπ οίο π αραπ έμπ ει το άρθρο 42 δ παρ. 2, α να φ ο ρικά με το υπ όδ ειγμ α του «Π ίνακα Δ ια θ έσ εω ς Α π οτελεσ μά τω ν») και αφ ετέρ ου με τις δ ια τά ξεις των άρθρω ν 44 παρ. 2 και 45, καθορ ίζει τη σειρά με την οπ οία δ ια θ έ το ν τα ι τα καθαρά κέρδη της χρήσεω ς. Η σειρά αυτή π ρ έπ ει να τηρ είτα ι π ισ τά. Δ εν επ ιτρ έπ ετα ι, δηλαδή η μεταβολή της, γ ια τί οι δ ια τά ξ ε ις που την καθορ ίζουν ε ίν α ι α να γκα σ τικής εφ αρμογής. Τα καθαρά κέρδη της Α.Ε. δ ια ν έμ ο ν τα ι κατά την ακόλουθη σειρά : 1. ΚΑΛΥΨΗ ΤΩΝ ΖΗ Μ ΙΩΝ Π ΡΟ Η ΓΟ ΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩ Ν. 2. ΚΡΑΤΗΣΗ ΓΙΑ Φ ΟΡΟ Ε ΙΣΟ Δ Η Μ ΑΤΟ Σ (υπ ο λο γίζετα ι π ιά επ ί του σ υ νόλου των καθαρώ ν κερδώ ν δ ια νεμ ό μ ενω ν και μη μετά την αφ αίρ εσ η των ζη μιώ ν π ρ οη γούμενης χρήσεω ς και των αφ ορολόγητω ν απ ο θ εμ α τικώ ν). 3. ΚΡΑΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑΚ ΤΙΚ Ο Α Π Ο Θ ΕΜ ΑΤΙΚΟ (υ π ολο γιζόμ ενη πιά επ ί των καθαρώ ν κερδώ ν μετά την αφ αίρ εσ η τω ν ζη μ ιώ ν και του φόρου εισ οδ ήμ α το ς). 4. ΚΡΑΤΗΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑΝ Ο Μ Η ΣΤΟ ΥΣ Μ ΕΤΟ ΧΟ ΥΣ ΤΟ Υ Π ΡΩ ΤΟ Υ Μ Ε Ρ ΙΣΜ Α Τ Ο Σ. 5. ΔΙΑΘ ΕΣΗ ΤΟ Υ ΥΠ Ο Λ Ο ΙΠ Ο Υ ΤΩΝ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ (κατά τους ορ ισ μούς του κα τα σ τα τικού και τις α π ο φ άσεις της τα κτική ς Γενικής σ υ νελεύ σ εω ς): Π ρόσθετο μέρισμα Α μοιβές και π οσοστά Δ.Σ. Μ έρισμα στο π ροσ ω π ικό Αποθεματικά (φορολογημένα ή αφορολόγητα) κ.λπ ΚΑΛΥΨΗ ΖΗ Μ ΙΩ Ν ΚΑΛΥΨΗ ΖΗ Μ ΙΩ Ν Π ΡΟ Η ΓΟ Υ Μ Ε Ν Ω Ν ΧΡ ΗΣΕΩ Ν. Όταν υπάρχει ακάλυπτη ζημία προηγούμενων χρήσεων, κανένα ποσό από τα κέρδη της χρήσεως δεν επιτρέπεται να διατίθεται για το σχηματισμό αποθεματικών και κατά μεγαλύτερο λόγο να διανέμεται στους μετόχους, στα 123

119 μέλη του Δ.Σ., στους κατόχους ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν κ.λπ. για τί μ ο λονό τι π ρ οέκυ ψ αν κέρδη στη σ υ γκεκριμ ένη χρήση δεν υ π άρχουν καθαρά κέρδη προς δ ιά θεσ η, αφού τα κέρδη της χρήσεω ς απ ο ρρ οφ ή θη καν από ζη μ ίες των π ρ ο γενέσ τερ ω ν χρ ήσ εω ν. Η κάλυψ η ζη μ ιώ ν μπ ο ρεί να γίν ει με κέρδη επ όμενω ν χρήσεω ν με δ ιά θεση α π ο θεματικώ ν με μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου ΚΑΛΥΨ Η Ζ Η Μ ΙΩ Ν ΜΕ ΚΕΡΔΗ ΕΠ Ο Μ Ε Ν η Ν ΧΡΗΣΕΩΝ Εα π ο ο ική Ν ο υοθεσ ία Για την υ π οχρέω ση εξά λειψ η ς των ζη μ ιώ ν με κέρδη των επ όμενω ν χρ ήσ εω ν, ισ χύ ουν γενικώ ς τα εξής: α)η ε ξά λειψ η των ζη μιώ ν με τα κέρδη των επ όμενω ν χρ ήσεω ν ε ίν α ι υ π οχρεω τική, εφ όσον και καθόσ ον π ρ α γματο π ο ιο ύ ντα ι κέρδη (άρθρο 45 παρ. 1 V /2 0) γ ια τί τα κέρδη αυτά ούτε σε μ ερίσ μ ατα ούτε σε α π ο θεμ α τικά μπ ορούν να δ ια τεθ ο ύ ν, αν π ρ οη γούμενα δεν εξα λειφ θ ο ύ ν οι υ π άρχουσες ζη μ ίες. β)η εξά λειψ η των ζη μιώ ν είν α ι υ π οχρ εω τική σε π ερίπ τω σ η που η ε τα ιρ ία επ ιθ υ μ εί να δ ια ν είμ ε ι μ ερίσ μ ατα, π οσοστά Δ.Σ. κ.λπ. από κέρδη π ρ οη γουμένω ν χρ ήσεω ν (α π ο θεμ α τικά ή κέρδη εις νέο). γ)α ν υπ άρχουν ζη μ ίες στην έκτα σ η που π ρ οβλέπ ει το άρθρ. 48 παρ. 1γ του ν. 2190/20 δηλ. αν το σ ύ νολο των ιδίω ν κεφ αλαίω ν της ετα ιρ ία ς, όπως π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι σ τον ισ ο λογισ μ ό, ε ίν α ι μ ικρό τερ ο από το 1/10 του μ ετο χικού κεφ αλαίου) και σ υ ντρ έχει π ερίπ τω σ η ανα κλήσ εω ς της άδειας συσ τάσ εω ς της ε τα ιρ ία ς από τη Δ ιο ίκη σ η, η ε ξά λειψ η των ζη μιώ ν με δ ιά θεση απ ο θ εμ α τικώ ν (ή με μείω ση του μετοχ. Κ εφ αλαίο υ, είν α ι υ π οχρεω τική, εκτό ς αν η ετα ιρ ία αδ ια φ ο ρ εί για τον κίνδυνο αυτό. Αν οι ζη μ ίες υ π ο λείπ ο ντα ι του ύψους α υ τού, η ε ξά λειψ ή τους δεν είν α ι υ π οχρεω τική στην π ράξη, μ ά λισ τα, π α ρ α λείπ ετα ι ιδ ια ίτερ α σ τις π ερ ιπ τώ σ εις που α να μ ένο ντα ι κέρδη σ τις επ όμ ενες χ ρ ή σ εις. δ)η εξά λειψ η της ζη μίας με τη διά θεση οπ οιουδήπ ο τε α π ο θεμ α τικού (νόμ ιμ ο υ, κατα σ τα τικού, φ ορολο γημένο υ ή αφ ο ρο λόγη το υ) είν α ι π ρ ο α ιρ ετική. Σ υ μπ ερ ασμα τικά, η ε τα ιρ ία μπορεί, αλλά δεν είν α ι υ π οχρ εω μ ένη να χρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ει α π ο θεματικά (τα κτικό ή έκτα κτο ) για την κάλυψη της ζη μ ία ς και μόνο στην π ερίπ τω σ η που η ετα ιρ ία απ ώ λεσε από ζη μ ίες τα 9/10 του μ ετο χικού κεφ αλαίου της, θα π ρ έπ ει να δεχτούμε ότι η ε τα ιρ ία έχει υ π οχρέω ση να καλύ ψ ει τις ζη μ ίες της μερικά ή ολικά με τη διά θεση α π ο θεμ α τικώ ν που υπ άρχουν στην ετα ιρ ία. Φ οοολ ονική νουοβ εσία. Ο φ ορ ολο γικός νομ οθ έτης υ ιο θ ετεί, κα τ'α ρ χ ή, την βασική λογισ τικ ή αρχή της α υ το τέλεια ς των χρ ήσεω ν, σύμφ ω να με την οπ οία τα α π ο τελέσ μ α τα κάθε χρ ήσεω ς κ ρ ίνο ντα ι αυτοτελώ ς, χω ρίς να σ υ σ χετίζο ν τα ι με τα α π ο τελέσ μ α τα των επ όμενω ν χρ ήσεω ν.

120 Η φ ορολογική νομ ο θ εσ ία κα θ ιερ ώ νει εξα ίρ εσ η από τη βασική αυτή αρχή σε ό,τι αφορά τη ζη μία με την οπ οία κ λ είνο υ ν οι χρ ή σ εις ο ρ ισ μ ένω ν κατηγοριώ ν επ ιχειρ ήσ εω ν και για ορ ισ μ ένο μόνο χρόνο. Έ τσ ι: Η ζη μία του εισ οδ ήμ α το ς από ε μ π ο ρ ικές, γεω ρ γικές, β ιο μ η χανικές, β ιο τεχ νικές, μετα λλευ τικές και ξενο δ ο χ εια κές επ ιχ ειρ ή σ ε ις που π ρ οκύ π τει από τα βιβλία του υπ όχρεου που τη ρ ο ύ ντα ι επ αρκώ ς και ακρ ιβ ώ ς, αν δεν καλύ π τεται με συμψ ηφ ισ μό θ ετικού σ το ιχ είο υ εισ οδ ήμ α το ς άλλης π ηγής, είτε για τί δεν υπ άρχει τέτο ιο σ το ιχ είο εισ οδ ήμ α το ς, ε ίτε για τί αυτό που υ π άρχει ε ίνα ι α νεπ αρκές, μ ετα φ έ ρ εια ι για να σ υ μ ψ η φ ισ θεί ολόκληρο στην π ρώ τη π ερίπ τω σ η ή κατά το υπόλοιπ ο αυτού στη δ εύ τερ η, δ ια δο χικώ ς στα 5 επ όμενα ο ικο νομ ικά έτη, κατά το υπ όλοιπ ο που α π ο μ ένει κάθε φορά, με την π ρ οϋπόθεση ότι κατά τα έτη αυτά τα β ιβ λία του υπ όχρεου τη ρ ο ύ ντα ι επ αρκώ ς και ακριβώ ς (άρθρο 4 παρ. 1 ν.δ. 3323/55 όπως α ντικα τα σ τά θ η κε με την υ π 'α ρ ιθ μ /1989 απόφαση του Υπ. Ο ικονο μ ικώ ν που κυρώ θηκε με το άρθρο 51 του V. 1882/1990. Για την α να γνώ ρ ισ η της μετα φ ορά ς της ζη μ ία ς στα επ όμενα έτη, π ρ έπ ει να σ υ ντρέχουν οι α κό λουθες π ρ οϋπ ο θέσ εις: Τα βιβλία να κριθ ούν επαρκή και ακρ ιβή κατά το έτος που π ρ οέκυ ψ ε η ζη μία και κατά το έτος στο οπ οίο μ ετα φ έρ ετα ι προς συμψ ηφ ισ μό. Α να γνω ρ ίζετα ι για συμψ η φ ισ μό, μόνο η ζη μ ία που π ρ οκύ π τει από τη φ ορολογική ανα μόρφω ση των α π ο τελεσ μ ά τω ν χρήσεω ς. Μόνο για τα επόμενα 5 διαδοχικά έτη. Δεν χω ρ εί συμψ η φ ισ μός της ζη μίας με κέρδη που υ π άγο ντα ι σε ε ιδ ική φορολογία. Για να α ν α γνω ρ ισ τεί για σ υμψ ηφ ισ μό η ζη μία π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν με κέρδη επ όμενω ν χρήσεω ν δεν ε ίν α ι α π α ρα ίτητο: α)να έχουν π ρ ο σ δ ιο ρ ισ θ εί τελ εσ ίδ ικ α τα κέρδη των επ όμ ενω ν χ ρ ήσ εω ν, από τα οποία θα εκπεστεί η ζημία. β)η ζη μία να έχει δ ηλω θεί από την ε π ιχ είρ η σ η. Λ ο ν ισ τική νο α ο θ εσ ία. Η χρήση 19+1 της β ιο μ η χανικής Α.Ε.Φ. έκ λ εισ ε με ζη μία δρχ που καλύ π τεται από τα κέρδη της επ όμ ενη ς χρ ήσεω ς Η κάλυψη της ζη μ ία ς θα εμ φ α νισ τεί οπ ω σ δήπ οτε στον π ίνακα δ ια θέσ εω ν κερδώ ν της χρ ήσεω ς Θα γίνει η εξής εγγραφή: 88 Α π οτελέσ μα τα προς διά θεση (88.03 Ζ ημίες π ρ οη γούμενης χρήσεω ς προς κάλυψη) (εις) 42 Α π οτελέσ μ α τα εις νέο (42.01 Υπ όλο ιπ ο ζη μ ιώ ν χρ ήσεω ς εις νέο) 88 Α π οτελέσ μ α τα προς διά θεσ η 1. ( Κέρδη π ρος διά θεσ η ) (εις) 88 Α π ο τελέσ μ α τα π ρος διά θεση (88.03 Ζ ημ ίες π ροηγ. Χρήσ εω ς προς κάλυψη) 125

121 ΚΑΛΥΨ Η Z H M IQ N ME Δ ΙΑ Θ ΕΣΗ Α Π Ο Θ ΕΜ Α ΤΙΚ Ω Ν EunopiK rt Ν ουοβ σ ία To τα κτικό α π ο θεμ α τικό έχ ει π ρ οο ρισ μό να καλύψ ει το χρ εω σ τικό υ π όλοιπ ο του λογα ριασ μού «α π οτελέσ ματα χρήσεω ς». => Το κα τα σ τα τικό μπορεί να π ρ οβλέπ ει ή η τα κτική γεν ικ ή σ υ νέλευ σ η να α π ο φ α σ ίζει τη δ η μ ιο υ ρ γία απ ο θ εμ α τικώ ν που π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι για την κάλυψη α π ρ όβλεπ της ζη μ ία ς. => Ε ίναι δυνα τή η χρ ησ ιμ ο π οίη σ η και αφ ο ρο λόγη το υ α π ο θεμ α τικού (ελεύ θερο υ απ ο θ εμ α τικού) με απόφαση της τα κτική ς γενική ς σ υ νελεύ σ εω ς. Φ οο ολο νική νο υ ο θ εσ ία. Από φ ορ ολο γική άποψη δ ια κρίνουμε δύο π ερ ιπ τώ σ εις. Την π ερίπ τω σ η που για την κάλυψ η της ζη μ ία ς χ ρ ησ ιμ ο π οιο ύμ ε φ ορ ολο γημένο α π ο θεμ α τικό και την π ερίπ τω σ η που χρ ησ ιμ ο π οιο ύμ ε αφ ο ρο λόγη το α π ο θεμ α τικό. Η χ ρ ησ ιμ ο π οίη σ η του φ ορολο γημένο υ α π ο θεματικού (τα κτικού, έκτα κτο υ κ.λπ.) σ τερ ε ίτα ι ο π οια σ δή π οτε φ ορ ολο γικής βαρύτη τας. Η ζη μ ία π α ρ α μ ένει προς σ υμψ η φ ισ μό με κέρδη των 5 επ όμενω ν χρ ήσ εω ν. Αν κατά τις 5 επ ό μ ενες χρήσ εις δεν π ρ οκόψ ουν κέρδη, ο φ όρος εισ οδ ήμ α το ς που καταβλή θη κε κατά το σ χηματισ μ ό του α π ο θεμ α τικού, χάνετα ι. Εάν χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ εί αφ ο ρο λόγη το α π ο θεμ α τικό, ο λογ/σ μ ό ς του α π ο θεμ α τικού π αύει να υπ άρχει και κατά σ υ νέπ εια το α π ο θεμ α τικό φ ο ρ ο λο γείτα ι, αλλά η ετα ιρ ία έχει το δ ικα ίω μα να συμψ η φ ίσ ει τη ζη μ ία με κέρδη των 5 επόμενων χρήσεων. Λ ο γ ισ τική α ν τιυετώ π ισ η : α) Ο λογα ρια σ μ ός του α π ο θεμ α τικού, που δ ια τέθη κε για την κάλυψη ζη μ ία ς, εξα φ α ν ίζετα ι ή ελ α ττώ ν ετα ι κατά το ποσό που χρ ησ ιμοπ οιή θη κε. Α υτό ο φ ε ίλ ετα ι στο ότι α π ο σ β ένετα ι (εξ α φ α ν ίζ ετα ι) και το α ν τίσ το ιχ ο χρεω σ τικό υπ όλο ιπ ο του λογ/σμού α π ο τελέσ μ α τα χρήσεω ς. β )0 λογα ρια σ μ ός του α π ο θεμ α τικού π ρ έπ ει να δ ιέρ χετα ι από τον π ίνα κα δ ια θέσ εω ς κερδ ώ ν. Δηλ. η χρέω ση του λογ/σμού του απ ο θεματικού π ρ έπ ει να γ ίν ετα ι με π ίσ τω σ η, όχι του λογ/σμού του σ το ιχείο υ που α π ο σ β ένετα ι, αλλά του λογ/σ μού «α π οτελέσ ματα προς διά θεση, λογ/σμός α π ο θεμ α τικώ ν προς διά θεσ η», σ την χρέω ση του οπ οίου μετα φ έρ ετα ι το ποσό της ζη μ ία ς που α π ο σ β ένετα ι. Π.χ. Έ τσ ι ότι η χρήση 19+2 της ετα ιρ ία ς έκλεισ ε με ζημία δρχ και ότι η τα κτική γ ενική σ υ νέλευ σ η των μετόχω ν που σ υ νήλθε την α π ο φ ά σ ισ ε την κάλυψ η της ζη μίας κατά δρχ. από το έκτα κτο α π ο θεμ α τικό που έχ ει σ χ η μ α τισ θ εί σε π αρελθο ύσ ες χρ ήσ εις. Θα γίνουν οι εγγραφ ές:

122 41.05 Έ κ τα κ τα αττοθεματικά ( Έ κ τα κ το α π ο θεματικό) 88 Α π οτελέσ ματα προς διά θεση (88.07 Λ ο γ/σ μός απ ο θ εμ α τικώ ν προς διά θεσ η ) 88 Απ οτελέσ ματα προς διά θεση (88,07 Λ ογ/σ μός α π ο θεμ α τικώ ν προς διά θεση) 42 Α π οτελέσ ματα εις νέο (42.01 Υπ όλοιπ ο ζη μιώ ν χρ ήσεω ς εις νέο) Δ εδομένου ότι. όπως είπ α μ ε, η ε τα ιρ ία δ ικα ιο ύ τα ι να εκπ έσ ει από τα κέρδη των π έντε επ όμενω ν χρ ήσ εω ν, το ποσό των δρχ , π ρ έπ ει «χά ριν μ νεία ς», να γίνει στους λογ/σμούς τάξεως η εγγραφή: Λ ο γ/σ μοί τάξεω ς εξερ γητικού C (Ζ ημίες που καλύφ θηκαν με α π ο θεμ α τικά εκπ εσ τέες από τα κέρδη επ όμενω ν χρ ήσεω ν) Λ ο γ/σ μοί τάξεω ς π αθητικού (Ζ ημίες που καλύφ θηκαν με α π ο θεμ α τικά εκπ εσ τέες από τα κέρδη επ όμ ενω ν χρ ήσ εω ν) Το ζεύγος αυτώ ν των λογ/σ μώ ν τάξεω ς θα α ν τιλ ο γ ισ τεί κατά το ποσό της ζημίας που θα εκπ εσ τεί από τα κέρδη των επ όμενω ν χρ ήσ εω ν ή μετά π άροδο των π έντε επ όμενω ν χρ ήσεω ν. την ΚΑΛΥΨΗ ΖΗ Μ ΙΑΣ ΜΕ Μ ΕΙΩΣΗ Τ Ο Υ Μ Ε Τ Ο Χ ΙΚ Ο Υ Κ ΕΦ Α ΛΑΙΟ Υ. Από ο ικο νουική άποιιιη: Η κάλυψη ζη μ ιώ ν με μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου ε π ιβ ά λλετα ι σε π ο λλές π εριπ τώ σ εις να γίν ει για την εξυ γία νσ η του ισ ο λογισ μ ο ύ, αλλά και για τη δ ια νομή μερισ μ άτω ν στους μετό χους. Έ τσ ι η κάλυψη των ζη μ ιώ ν με μείω ση του κεφ αλαίου ε ίνα ι δ υνα τό να α π ο βλέπ ει: α)στο να γ ίν ει δ υνα τή η αύξηση του μ ετο χικού κεφ αλαίου της ετα ιρ ία ς. Η ετα ιρ ία που υπέστη μεγάλες ακά λυπ τες ζη μ ίες έχει ο υ σ ια σ τικά υ π οσ τεί μείω ση του κεφ αλαίου της για την κάλυψη αυτώ ν των ζη μ ιώ ν. Α λλά η ετα ιρ ία που έχει υπ οσ τεί σοβαρές ζη μ ίες έχει οπ ω σ δήπ οτε ανά γκη από κεφ άλαια, τα οπ οία όμως δεν ε ίνα ι δ υνα τό ν να π ρ ο σ π ο ρ ισ τεί με αύξησ η του κεφ αλαίου, αφού οι νέο ι μέτοχοι δεν θα έσ τερ γαν ν 'α γ ο ρ ά σ ο υ ν μετο χές μιας ε τα ιρ ία ς, της οπ οίας ο ισολογισ μός εμ φ α ν ίζει ζη μ ίες. ΓΓαυτό σ την π ράξη, σε τέτο ιες π εριπ τώ σ εις, οι ετα ιρ ίες, π ρ οβ α ίνο υν σε συνδ υα σ μό μειώ σ εω ς με ταυτό χρο νη αύξησ η του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου. β)στο να γ ίν ει δ υνα τή η δ ια νομ ή των π ιθ α νολο γούμενω ν στη νέα χρήση κερδώ ν. Γ ια τί, αν δεν απ ο σ β εσ τεί η ζη μία, τα κέρδη που π ιθ α νόν να προκόψ ουν στη νέα χρήση θα π ρ έπ ει να δ ια τεθο ύ ν για την α π όσβεση της

123 ζη μ ία ς και μόνο το υπ όλο ιπ ο, αν υ π άρχει, θα ε ίν α ι δ υνα τό ν να δ ια τε θ ε ί για δ ια νομ ή σ 'ό σ ο υ ς έχουν δικα ίω μα. Αετό νο υ ικ ή άποωη: Η εξά λειψ η των ζη μ ιώ ν με μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου είν α ι π ρ ο α ιρ ετική. Ο νόμ ος δεν υ π οχρ εώ νει την ετα ιρ ία να π ρ οβεί σε μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου της, ακόμη κι όταν σ υ ντρ έχ ει π ερίπ τω σ η συγκλή σ εω ς γενική ς σ υ νελεύ σ εω ς για να α π ο φ α σ ίσ ει τη διά λυσ η ή μη της Α.Ε. σύμφ ω να με τη δ ιά ταξη του άρθρου 47 του ν /2 0. Δ εν π ρ έπ ει όμως να π αραβλέπ ο υμε ότι, στην π ερίπ τω σ η μιας τέτο ια ς μείω σης του κεφ αλαίου, μ ειώ ν ετα ι το απ ό λυ το ύψος του μ ετο χικού κεφ α λα ίου, ώ στε η σχέση αυτού με το καθαρό ετα ιρ ικ ό ενερ γ η τικ ό να ε ίν α ι ε υ νο ϊκότερ η και να α π ο τρέπ ει την ανά γκη συγκλή σ εω ς της σ υ νελεύ σ εω ς. Ο Ν /2 0 με το άρθρο 48 παρ. 1, ε π ιβ ά λλει έμμεσα τη μείω ση του κεφ αλαίου για την κάλυψ η των ζη μ ιώ ν,ό τα ν η αξία του καθαρού ε ν ερ γητικού υ π ο λείπ ετα ι το 1/10 του καταβλη μένο υ κεφ αλαίου, εφ όσον το απ ό λυ το ύψος του κεφ αλαίου έχ ει π ερ ιθ ώ ρ ια μειώ σ εω ς. Έ τσ ι, η σχέση καθαρού ενερ γ η τικ ο ύ και κεφ αλαίου β ε λ τιώ ν ετα ι και α π ο σ ο β είτα ι ο κίνδυνο ς α π ο κλήσ εω ς της ά δ εια ς σ υ σ τάσεω ς της Α.Ε. Η ανά κλησ η α π ο τρ έπ ετα ι, βέβαια, και με την αύξησ η του κεφ αλαίου, που είν α ι η μόνη δ υνα τή λύση, αν τα π εριθ ώ ρ ια της μ ειώ σ εω ς δεν ε ίν α ι επ αρκή για την άρση της α να λογία ς μεταξύ καθαρού ενερ γ η τικ ο ύ και καταβλη μένο υ κεφ αλαίου. Η Γ ενική σ υ νέλευ σ η επ ίσ η ς, με την π α ντο δ υ ναμία της, μπορεί ν 'α π ο φ α σ ίσ ε ι την κάλυψη της ζη μίας με μείω ση του κεφ αλαίου και στην π ερίπ τω σ η ακόμη που υ π άρχουν επ αρκή απ ο θεματικά για την κάλυψ η α υτής, με την π ρ οϋπ όθεση ότι με την απόφ ασή της αυτή δε θ ίγο ντα ι τα σ υ μ φ έρ ο ντα των π ισ τω τώ ν της Α.Ε. Για τη μείω ση του μ ετο χικού κεφ αλαίου π ρέπ ει να σ υ ντρ έχουν οι εξής ν ό μ ιμ ες π ρ οϋπ ο θέσ εις που τάσσ ει ο νόμ ος για κάθε μείω ση του κεφ α λα ίου; α) Απ όφ αση κα τα σ τα τικής γενική ς συνελεύ σ εω ς με α υ ξημ ένη α π α ρ τία και π λειο ψ η φ ία των άρθρω ν 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2 του ν /20 ή με τυχόν μεγαλύ τερ η που π ρ οβλέπ ει το καταστατικό. β )Έ κ θ ε σ η ορκω τού Ε λεγκτή για την ικα νό τη τα της Α.Ε. να ικα νο π ο ιή σ ει τους δ α νεισ τές της μετά τη μείω ση του μ ετοχικού κεφ αλαίου της (άρθρο 4 π αρ. 1). γ)το κεφ άλαιο της Α.Ε. που μ ένει μετά τη μείω σή του για την κάλυψ η της ζη μ ία ς, να ε ίν α ι μ ικρό τερ ο από το ελάχισ το όριο που ο ρ ίζε ι ο νόμ ος δηλ δρχ. (άρθρο 8). δ )Έ γ κ ρ ισ η του Δ ιευ θ υ ντή της Α.Ε. ή του αρμόδιου Ν ομάρχη και δ ημ ο σ ίευ σ η στο Δ ελτίο Α.Ε. και Ε.Π.Ε. της Εφημερίδας της Κ υ βερνή σ εω ς (άρθρο 16 / ). 1 π.δ.

124 Αττό φορ ολογική άποιιιη Σύμφω να με την αρ ιθμ. 33/1981 γνω μ οδ ότησ η του Ν ομικού Σ υ μβουλίου του Κράτους, αν η α νώ νυμ η ε τα ιρ ία π ρ οβεί σε μείω ση του μετοχ. της κεφ αλαίου, ττρος το σκοπό εκκα θα ρίσ εω ς και εξυ γ ιά νσ εω ς της π α θ ητικής καταστάσ εω ς, στην οπ οία π εριή λθε αυτή, μπορεί να μ ετα έρ ει προς σ υμψ η φ ισ μό στα φ επ όμενα χρ όνια, μόνο το ποσό της ζη μ ία ς, το οπ οίο τυχόν α π έμ εινε μετά τη μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου και το οπ οίο εμ φ α ν ίζε τα ι στον ισ ο λογισ μ ό και τα βιβλία της ετα ιρ ία ς, καθόσ ον το ποσόν της ζη μ ία ς, που καλύφ θηκε δια της μειώ σεω ς του μετο χικού κεφ αλαίου α π ο σ β ένυ τα ι για την ετα ιρ ία μετα κυλιό μ ενη η ζη μία αυτή στους μετόχους και σ υνεπ ώ ς δεν υ φ ίσ τα τα ι ζη μία ως π ρος την ετα ιρ ία για να μπ ορεί να μ ετα φ ερ θ εί σ τις επ όμ ενες χρ ήσ εις. Κατόπ ιν των ανω τέρω, οι Α.Ε. που π ρ ο β α ίνο υ ν σε μείω ση του χικού τους κεφ αλαίου προς μερική κάλυψ η ζη μ ιώ ν, δεν μπ ορούν να μετο μετα φ έρ ουν προς σ υψ ηφ ισ μό στα επ όμενα χ ρ όνια, σύμφ ω να με τις δ ια τά ξ ε ις των άρθρω ν 4 παρ. 1 του Ν.Δ. 3323/1955, 8 παρ. 1 του Α Ν. 147/1967, 15 του Ν. 849/1978 και του 35 παρ. 3, 4 του Ν.Δ. 3323/55, το π οσόν της ζη μ ία ς που απ ο σβέστηκε δια μειώ σ εω ς του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Από λο γ ισ τική άποαιτι Έ σ τω ότι η κατα σ τα τική γενική συνέλευ σ η της α.ε.φ. α π ο φ άσισ ε την κάλυψη ζη μιώ ν π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν δρχ , που ε μ φ α ν ίζο ν τα ι στο λογα ριασ μό «Υ π όλοιπ ο ζη μιώ ν π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν», με ισόπ οσ η μείω ση του μετο χικού κεφ αλαίου. Μ ετά τη δ ημοσίευσ η της εγκρίσ εω ς της Δ ιο ική σ εω ς για τη μείω ση του μ ετοχικού κεφ αλαίου, θα γίνουν οι εγγραφ ές Κα ταβλη μένο μετοχ. κεφ άλαιο κοινώ ν μετοχώ ν (εις) Μ έτοχοι - Α ξία μετοχώ ν τους προς απόδοση λόγω μειώ σεω ς του κεφ αλαίου Μ έτοχοι - Α ξία μετο χώ ν τους προς απόδοση λόγω μειώ σ εω ς του κεφ αλαίου (εις) Υ π όλοιπ ο ζη μιώ ν προηγ. Χρήσ εω ν Η μείω ση του κεφ αλαίου μπορεί να γ ίν ει: α) με ισόποση ελάττω ση της ονο μ α σ τική ς αξίας όλω ν των μετο χώ ν. Η μέθοδος αυτή π ρ οϋπ ο θέτει ότι η ονο μ α σ τική α ξία των μετο χώ ν και μετά τη μείω ση της εξα κολο υθ εί να π α ρ α μ ένει π άνω από το κατώ τατο όριο των δρχ β)με ελάττω ση του αριθμού των μ ετο χώ ν. Κάθε μέτο χος επ ισ τρ έφ ει σ την Α.Ε. π ερισ σ ότερες π α λιές μετο χές και π α ίρ ν ει νέες λιγότερ ες μετο χές, π.χ. σε κάθε 4 παλιές μετοχές 1 νέα μετοχή. 129

125 Τ έλος σ η μ ειώ νουμε ότι ο μέτο χος Α.Ε., η οπ οία μ ειώ νει το κεφ ά λα ιό της για την απ όσβεση ζη μ ία ς, εφ όσον τηρ εί β ιβ λία κατά το δ ιπ λογρ α φ ικό σύσ τημα, π ρ έπ ει για το ποσό μειώ σ εω ς της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς των μ ετο χώ ν του, να π ρ οβεί σ την ακόλουθη εγγραφ ή : Ζ ημ ία από σ υ μ μ ετοχές (ή χρ εό γραφ α ) Συμμετοχές σε σ υ νδ εμ ένες ε π ιχ /σ εις

126 ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΡΔΩΝ Α.Ε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ντικ είϋ ενο του φόρου η υεδαπ ώ ν Α.Ε. Στις ημεδαττές Α.Ε. με εξα ίρεσ η τις τρ α π εζικές και α σ φ α λισ τικές ετα ιρ ίες, α ν τ ικ ε ίμ ε ν ο το υ φ ό ρ ο υ ε ίν α ι το σ υ ν ο λ ικ ό κα θ α ρ ό ε ισ ό δ η μ α ή κ έρ δ ο ς ττου π ρ ο κ ύ π τ ε ι σ τ η ν η μ εδ α π ή ή α λ λ ο δ α π ή. Τα δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη λαμβά νοντα ι από το υπ όλοιπ ο των κερδώ ν που απ ο μένει μετά την αφ αίρ εσ η του ανα λογούντο ς φ όρου εισ οδ ήμα το ς (άρθρο 15 του V. 2065/92). Ω ς δ ια ν ε μ ό μ ε ν α κέρ δ η π ρ έ π ε ι να θ ε ω ρ ή σ ο υ μ ε τα δ ια τιθ έ μ ε ν α κ έ ρ δ η (δ ια ν ε μ ό μ ε ν α + α π ο θ ε μ α τ ο π ο ιο ύ μ ε ν α ). Καταργείται η διάκριση των κερδών της Α.Ε.σε: Δ ια νεμ ό μ ενα = Φ ορ ολο γούμενα στο όνομα του δ ικα ιο ύ χου. Μη δ ια νεμ ό μ ενα = Φ ορ ολο γούμενα στο όνο μα της ετα ιρ ία ς. Εφεξής ολόκληρο το ποσό των κερδώ ν (δ ια νεμ ό μ ενα και μη δ ια νεμ ό μ ενα ) φ ορ ολο γείτα ι στο όνομα του νομ ικο ύ προσ ώ π ου της Α.Ε Υ π ο λ ο νισ υ ό ε φόρου κατά κ ατη ν ο ο ία υπ ό νο εω ν. Ο Ν. 2214/94 τροπ οπ οίησ ε από το σ υ ντελεσ τή φ ορ ολο γία ς των καθαρώ ν κερδώ ν των ημεδαπ ώ ν Α.Ε. και των αλλο δα π ώ ν ε τα ιρ ιώ ν και οργανισ μώ ν που απ ο βλέπ ουν στην απ όκτηση ο ικο νομικώ ν ω φ ελημ άτω ν στη χώρα μας. Ο φόρος υ π ο λο γίζετα ι στο σ υ νο λικό φ ορ ολο γητέο εισ όδ ημ α του υπόχρεου νο μ ικο ύ π ροσ ώ π ου, με φ ορ ολο γικούς σ υ ν τελ εσ τές, οι οπ οίοι καθορ ίζοντα ι κατά κατηγο ρία υπ όχρ εω ν, ως εξής: α)για τις α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες, των οπ οίω ν οι μετο χές ε ίν α ι α νώ νυμ ες και μη εισ η γμένες στο Χ ρ ημ α τισ τή ρ ιο Α θ ηνώ ν, ο σ υ ντελεσ τή ς α υ ξά νετα ι από 35% που ισχύει και μετά τις για όλες τις λοιπ ές Α.Ε., σε 40%. Στην π ερίπ τω σ η που η Α.Ε. έχει μετοχές ο νο μ α σ τικές και α νώ νυμ ες, μη εισ η γμένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο Α θ ηνώ ν, ο σ υ ντελεσ τή ς φ ορ ολο γία ς των καθαρώ ν κερδώ ν 40% επ ιβ ά λλετα ι στο μέρος των κερδώ ν που α να λογεί στον αριθμό των υπ αρχουσώ ν α νω νύμ ω ν μ ετο χώ ν, ενώ για το υπ όλο ιπ ο μέρος των κερδώ ν που α να λογεί στον αριθμό των ο νο μ α σ τικώ ν μετοχώ ν ο σ υ ντελεσ τή ς φ ορολογίας των καθαρώ ν κερδώ ν π α ρ α μ ένει 35%. Για την εξεύ ρ εσ η του π ιο π άνω μέρους κερδώ ν ο Ν. 2214/94 α να φ έρ ει στο άρθρο 23 παρ. 1 ότι ε π ιμ ερ ίζο ν τα ι τα σ υ νο λικά καθαρά κέρδη, α νά λογα με τον αρ ιθμό των ο νο μ α σ τικώ ν και α νώ νυμ ω ν μετοχώ ν που π ρ οκύ π τουν από τα τηρούμενα β ιβ λία κατά τη λήξη της δ ια χ ειρ ισ τικ ή ς π εριό δο υ. 131

127 Π α ο ά δ εινυα : To κατα β λη μ ένο μ ετο χικό κεφ άλαιο Α.Ε., που οι μετο χές ττις δεν ε ίν α ι ε ισ η γμ ένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο Α θ ηνώ ν, α νέρ χ ετα ι σ τις στο ποσό ( μετο χές X δ ρχ.= ) δρχ. Σύμφ ω να με το κ α τα σ τα τικό της Α.Ε. και τα τη ρ ούμενα β ιβ λία της, κατά τη λήξη της δ ια χ ειρ ισ τικ ή ς π εριό δο υ , ο αρ ιθμός των μετο χώ ν ε ίν α ι ο εξής: ο νο μ α σ τικές μετο χές και α νώ νυμ ες μετο χές Εάν τα καθαρά κέρδη της χρ ήσεω ς (προ δρχ., ο φ όρος εισ οδ ήμ α το ς θα υ π ο λο γισ θ εί ως εξής: φόρου) ε ίν α ι Μ ετοχές Καθαρά κέρδη χρ ήσεω ς Φ όρος εισ οδ ήμ α το ς Στη σ υ ν έ χ εια η Α.Ε. θα σ υ ν τά ξ ει ως εξής το π ίνακα διά θεσ η ς των κερδώ ν Κ αθαρά κέρδη χρήσεω ς προ φ όρου: δρχ Μ είον ; Φ όρος εισ οδ ήμ α το ς « Κέρδη για διά θεσ η « Η διά θεσ η τω ν κερδώ ν γ ίν ετα ι ως εξής: Τακτικό αποθεματικό ( X 5%) δρχ Π ρώ το μέρισ μ α ( ) Χ35% « Έ κ τα κ το α π ο θεμ α τικό « Σύνολο « β)για τις ε γ κα τεσ τη μ ένες στη χώρα μας αλλοδαπ ές επ ιχ ειρ ή σ ε ις και ο ρ γα νισ μ ο ύ ς που απ ο βλέπ ουν στην απ όκτηση ο ικο νομικώ ν ω φ ελημ ά τω ν, ο σ υ ντελεσ τή ς φ ορ ολο γίας α υ ξά νετα ι από 35% σε 40%. γ)τ έλο ς για τα λοιπ ά νομ ικά πρόσω πα που ανα φ έρ οντα ι στο άρθρο 3 του Ν.Δ. 3843/58 (α νώ νυ μ ες ετα ιρ ίες με μετοχές εισ η γμ ένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο, α νώ νυμ ες ετα ιρ ίες με μετο χές ο νο μ α σ τικές μη εισ η γμ ένες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο, Ε.Π.Ε. σ υ ν ε τα ιρ ισ μ ο ί), ο σ υ ντελεσ τή ς φ ορ ολογίας των καθαρώ ν κερδώ ν εξα κολο υ θ εί να π α ρ α μ ένει 35%. Η άνω δ ιά τα ξη ισ χύει για δ ια χ ειρ ισ τικ έ ς χρ ήσ εις που κ λ είνο υ ν από και μετά. Ο π ίνα κα ς που α κο λουθεί, π α ρ ουσ ιά ζει τους σ υ ντελεσ τές με τους οπ οίους φ ορ ολο γούντα ι τα καθαρά κέρδη των νομ ικώ ν π ροσ ώ π ω ν του άρθρου 3 του Ν.Δ. 3843/58 που κω δ ικοπ ο ιήθ ηκε με το άρθρο 23 του Ν /9 4 από τις και μετά:

128 Συντελεστές φορολογίας καθαρών κερδών Νομικά Πρόσωπα Για διαχειριστικές Για διαχειριστικές άρθρου 3 Ν.Δ. 3843/58 χρήσεις που έκλεισαν χρήσεις που από κλείνουν έως και μετά Ανώνυμες εταιρίες α)με μετοχές εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών - Ονομαστικές 35% 35% - Ανώνυμες 35% 35% β)με μετοχές μη εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών - Ονομαστικές 35% 35% - Ανώνυμες 35% 40% 3.3. Π ο ο σ δ ιο ο ισ υό ο to u φ ο ο ο λο ν η τέο υ E ia o5n u a T o c και to u φ ό ρ ου τη ς Α.Ε. Το φ ορ ολο γητέο εισ όδ ημα της Α.Ε. π ρ ο σ δ ιο ρ ίζετα ι με βάση τα λ ο γισ τικά κέρδη της χρήσεω ς, τα οπ οία, όπως ε ίν α ι γνω σ τό ε μ φ α ν ίζε ι το π ισ τω τικό υπ όλοιπο του λογα ριασμού «α π οτελέσ ματα χρήσεω ς». Το σ υ νο λικό καθαρό εισ όδ ημα ή κέρδος της Α.Ε. π ρ οκύ π τει αν από τα ακα θάριστα έσοδα εκπ έσ ουν: Ακαθάριστα έσοδα: - Το οριστικό τίμημα πωλήσεων - Εσοδα παροχής υπηρεσιών - Εισόδημα από ακίνητα - Εισόδημα από κινητές αξίες - Εισόδημα από εμπορικές επιχ/σεις - Κάθε εισόδημα από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Εκπίπτονται: - Οι κατά τις διατάξεις του άρθου 35 του ν.δ. 3323/1955 δαπάνες κτήσεως του εισοδήματος - Τα ποσά που καταβάλει η ημεδαπή Α.Ε. για την εξαγορά ιδρυτικών της Τίτλων καθώς και οι τόκοι που κατάβάλει στους κατόχους ιδρυτικών τίτλων της, εφόσον οι τόκοι αυτού δεν προέρχονται από τα κέρδη της (άρθρο 16 παρ.3 V. 2065/92). Οι τόκοι που καταβάλλει η ημεδαπή Α.Ε. στους κατόχους προνομιούχων μετοχών αυτής εφόσον οι τόκοι δεν προέρχονται από τα κέρδη της (άρθρο 16 παρ 3 ν. 2065/92 - Οι αμοιβές και αποζημιώσεις μελών Δ.Σ που βαρύνουν την ίδια την Α.Ε. σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 2 ν. 2190/20 (άρθρο 16 παρ. 3 ν. 2065/92) δηλ. οι αμοιβές και αποζημιώσεις που δεν καθορίζονται κατά ποσό από το καταστατικό και χορηγούνται στα μέλη του Δ.Σ. και οι οποίες δεν προέρχονται από ια κέρδη της χρήσεως.

129 Σ ύμφ ω να με τις δ ια τά ξ ε ις του άρθρου 8 του ν.δ /1 95 8, το οπ οίο π ρ οσ τέθη κε με την παρ. 4 του άρθρου 16 του ν /9 2, λοιπ ό ν, το φ ορ ολο γητέο εισ όδημ α της Α.Ε. π ρ οκύ π τει από τα σ υ νο λικά καθαρά κέρδη της Α.Ε. από την οπ οία α φ α ιρ ο ύ ντα ι: α)τ α εισ οδ ήμ α τα από μ ερ ίσ μ α τα Α.Ε. και κέρδη από σ υ μ μ ετοχές σε άλλες ε τα ιρ ίες, τα οπ οία έχουν φ ο ρ ολο γηθ εί στο όνομα της δ ια νέμ ο υ σ α ς ε τα ιρ ία ς. Το ποσό το οπ οίο ε μ φ α ν ίζε τα ι στα β ιβ λία της δ ικα ιο ύ χου Α.Ε. τα πιο π άνω εισ ο δ ή μ α τα, ε ίν α ι το καθαρό ποσό, δηλ. το ποσό μετά την α φ αίρ εσ η του φόρου εισ ο δ ή μ α το ς, αφού τα εισ ο δ ή μ α τα αυτά π ρ οέρ χο ντα ι από κέρδη που έχουν φ ορ ολο γηθ εί στο όνομα της δ ια νέμ ο υ σ α ς ετα ιρ ία ς. Σε π ερίπ τω σ η δ ια νομ ή ς των εισ οδ ημ ά τω ν α υτής της κα τηγο ρία ς από την Α.Ε. δεν ε π ιβ ά λλετα ι κανένα ς φ όρος ούτε στην Α.Ε. που τα λ α μ β ά νει, β) Τα εισ ο δ ή μ α τα από αφ ο ρο λόγη τα έσοδα (π.χ. τόκοι εντό κω ν γρ α μ μ α τίω ν του ελληνικού δ ημοσίου) γ)τα εισ ο δ ή μ α τα από έσοδα φ ορ ολο γημένα κ α τ 'ε ιδ ικ ό τρόπο με εξά ντλη σ η της φ ορ ολο γικής υπ οχρ έω σης (τό κοι καταθέσ εω ν, κέρδη από εκμ ετά λλευ σ η π λο ίω ν υπό ε λληνική σ η μαία). Σε π ερίπ τω σ η δ ια νομ ή ς κερδώ ν από την Α.Ε. π ρ ο σ τίθ ε τα ι στα φ ορ ολο γητέα κέρδη της χρήσεω ς και το μέρος των εσόδω ν τω ν π ιο π άνω π ερ ιπ τώ σ εω ν (β) και (γ), που α να λογούν στα δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη, μετά την ανα γω γή του ε ξευ ρ ισ κόμ ενου αυτού ποσού σε μικτό ποσό, με την π ροσ θήκη του ανα λογούντο ς σε αυτό φ όρου εισ οδ ήμα το ς (άρθρο 15 παρ. 2 ν /9 2). Δηλαδή: Δ ια ν ε υ ό υ ε ν α κέρδη X Έ σ ο δ α αφ ορο λόγη τα (ή και = A Λ ο γ ισ τικ ά κέρδη φ ορ ολο γημένα κ α τ 'ε ιδ ικ ό τρόπο) Φόρος που αναλογεί στο A = _Α_^ X 35% 0,65 = Β Π οσό που π ρ οσ τίθ ετα ι στο φ ορ ολογητέο εισ όδ ημα της Α.Ε. ; Α+Β Τα κέρδη που α π ο μένουν μετά την αφ αίρ εσ η του φόρου κατά ένα μέρος δ ια ν έμ ο ν τα ι και κατά ένα άλλο μέρος π αραμένουν στην ε τα ιρ ία ως α π ο θεμ α τικά ή ως υπ όλοιπ ο κερδώ ν εις νέον κ.λπ. Τα κέρδη που δ ια ν έμ ο ν τα ι ο νο μ ά ζοντα ι και εισ όδ ημα από κινητές α ξίες. Για τα κέρδη αυτά όταν κατα β ά λλο ντα ι δεν γ ίν ετα ι καμία π αρακράτηση φόρου. Π ρο καταβολή φ όρου για την επ όμενη ϊο ή σ η Για τον π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ό του π ρ οκαταβλη τέο υ φ όρου των Α.Ε. π ο λλα π λα σ ιά ζετα ι ο κα τα β λη τέο ς (κύρ ιο ς) φ όρος, με το 50%.

130 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ 4.1. ΤΑ ΚΤΙΚΟ ΑΠ Ο Θ ΕΜ Α ΤΙΚ Ο Η υ π ο ϊο έω σ η κdατήσ ω c νια τα κτικ ό αττοο ευατικό Σύμφω να με το άρθρο 44 του ν. 2190/20 «ετησ ίω ς α φ α ιρ είτα ι το ε ικο σ τό ν τουλάχισ τον των καθαρώ ν κερδώ ν προς σ χη μ α τισ μ ό ν τακτικο ύ α π ο θεμ α τικού. Η προς σ χη ματισ μόν α π ο θεμ α τικού α φ α ίρ εσ ις π αύει ούσα υ π οχρεω τική, άμα ως τούτο φ θάσει τουλά χισ τον το τρ ίτο ν του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου. Το α π ο θ εμ α τικόν τούτο χ ρ η σ ιμ ο π ο ιείτα ι α π ο κλεισ τικώ ς προς εξίσ ω σ ιν προς π άσης δ ια νομής μερίσ μ ατο ς του τυχόν χ ρ εω σ τικο ύ υ π ολοίπ ου του λογα ριασ μού κερδώ ν και ζημιώ ν» Η κράτηση για τα κτικό α π ο θεμ α τικό, που π ρ οβ λέπ ετα ι από την παραπ άνω δ ιά τα ξη, ε ίν α ι υ π οχρ εω τική, με την έ ν ν ο ια ότι επ ιβ ά λλετα ι από το νόμο και μάλιστα από δ ιά ταξη α να γκαστικής εφ αρμογής. Μ όνη π ρ ο ϋ π ό θ ε σ η γ ια να γ ε ν ν η θ ε ί υ π ο χ ρ έ ω σ η τ η ς γ ια δ ιε ν έ ρ γ ε ια κ ρ α τή σ ε ω ς τ α κ τικ ο ύ α π ο θ ε μ α τ ικ ο ύ, ε ίν α ι η σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η χ ρ ή σ η να κ λ ε ίν ε ι με κέρ δ η δηλ. αν η χρήση κ λ ε ίν ε ι με ζη μ ία ή δεν α π ο φ έρ ει κέρδη, τότε δεν υ π άρχει καμία υποχρέω ση της ε τα ιρ ία ς για κράτηση τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού από τύπ ον α δ ια νέμ η τα κέρδη π ρ οη γουμένω ν χρ ήσ εω ν. Η υποχρέω ση της ε τα ιρ ία ς για σ χηματισ μό τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού υπ άρχει έστω και αν κανένα ποσό κερδώ ν δε δ ια ν έμ ετα ι, αλλά ολόκληρο το ποσό των κερδώ ν δ ια τίθ ετα ι για το σ χη ματισ μό άλλω ν α π ο θεμ α τικώ ν Επί π οίω ν κερδώ ν υ π ο λο γ ίζετα ι η κ ράτησ η νια τα κτικ ό α π ο θευατικ ό. Η κ ρ ά τη σ η γ ια τ α κ τ ικ ό α π ο θ ε μ α τ ικ ό υ π ο λ ο γ ίζ ε τ α ι ε π ί τ ο υ σ υ ν ο λ ικ ο ύ π ο σ ο ύ τω ν λ ο γ ισ τ ικ ώ ν κ α θ α ρ ώ ν κ ε ρ δ ώ ν τη ς χ ρ ή σ ε ω ς μ ετά τ η ν α φ α ίρ ε σ η α π ό τα κέρ δ η α υ τά το υ φ ό ρ ο υ ε ισ ο δ ή μ α το ς. Αν εκτό ς από τα κέρδη της χρήσεω ς, δ ια ν έμ ο ν τα ι και κέρδη π ρ οη γουμένω ν χρ ήσεω ν ή και απ ο θ εμ α τικό, η κράτηση για τα κτικό α π ο θεμ α τικό υ π ολο γίζεται και πάλι επ ί των καθαρώ ν κερδώ ν της χρήσεω ς. Στην π ερίπ τω σ η που υ π άρχουν ζη μ ίες π ρ οη γούμενω ν χρήσ εω ν, το τακτικό απ ο θεματικό υ π ο λο γίζετα ι επ ί του υπ ολοίπ ου των κερδώ ν που απ ο μένει μετά την κάλυψη των ζη μ ιώ ν. Αν τα κέρδη της χρ ήσεω ς ε ίν α ι μικρό τερ α από τις ζη μ ίες π ρ οη γούμενω ν χρ ήσεω ν δεν υπ άρχει υ π οχρέω ση για κράτηση τακτικο ύ α π ο θ εμ α τικού. Δηλ. το τα κτικό α π ο θεματικό υ π ο λο γίζετα ι επί

131 τω ν λογισ τικ ώ ν κερδώ ν της χρ ήσεω ς μειω μ ένω ν με τις τυχό ν ζη μ ίες π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν. Δ ηλαδή, το τα κτικό α π ο θεμ α τικό υ π ο λο γίζετα ι επ ί του ποσού των λογισ τικ ώ ν κερδώ ν που π ρ οκύ π τουν από το α λγεβ ρ ικό ά θ ρο ισ μα των υπ ολο ίπ ω ν των ακό λουθω ν λογα ρια σ μ ώ ν: Κ αθαρά κέρδη χρήσεω ς (-) Δ ιαφ ο ρές φ ορ ολο γικού ελέγχο υ π ροηγ. Χρήσ εω ν Φ όρος εισ οδ ήμ α το ς Λ ο ιπ ο ί μη ενσ ω μ α τω μ ένοι στο λειτ. (-ΧΧΧ) (-ΧΧΧ) Κ όστος φόροι Κέρδη χρ ήσεω ς (ν. 2190/20) Ζ η μ ίες π ροηγουμ. Χρήσ εω ς προς κάλυψη Ζ ημ ίες π ρ οη γουμ. Χ ρήσ εω ν π ρος κάλυψη Κέρδη επ ί τω ν οπ οίω ν υ π ο λο γίζετα ι η κράτηση για τα κτικό α π ο θεμ α τικό Το κ α τα σ τα τικό ή η γενική συνέλευ σ η των μ ετό χω ν δεν μπ ορούν να ο ρ ίσ ο υν άλλη βάση υπ ολο γισ μού του τακτικο ύ α π ο θεματικού Το ττοσοστό κοατήσεωε νια τακτικό αττοθευατικό. Η δ ιά ταξη του άρθρου 44 ν /20 ο ρ ίζε ι ό τι κ ε τ η σ ίω ς ο ψ α ιρ ε ίτ α ι το ε ικ ο σ τ ό ν τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν τω ν κ α θ α ρ ώ ν κ ε ρ δ ώ ν γ ια σ χ η μ α τ ισ μ ό τ α κ τ ικ ο ύ α ττο θ ε μ α τικ ο ύ» δ η λ. το 5% τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν τω ν κ α θ α ρ ώ ν κ ε ρ δ ώ ν. Στις α σ φ α λισ τικές ε τα ιρ ίες η κράτηση α ν έ ρ χ ε τα ι το υ λά χ ισ το ν σε 20% των καθαρώ ν κερδώ ν. Η Γενική συνέλευσ η μπ ορεί να α π ο φ α σ ίσ ει μ εγα λύ τερ ο π οσοστό κρατή σ εω ς, εάν το κα τα σ τα τικό α φ ή νει στην απ ό λυτη κρίσ η της τη δ ια νομ ή του «υπ ολοίπ ου των κερδώ ν», όχι όμως και μ ικρότερ ο. Αν σε μια χρήση δεν έ γ ιν ε κράτηση για τα κτικό α π ο θ εμ α τικό κατά την επ όμ ενη θα κρ ατη θεί μόνο το ο ρ ιζό μ ενο από το κα τα σ τα τικό ποσό που α να λογεί στα κέρδη της επ όμενη ς αυτής χρ ήσ εω ς και δεν θα υ π ο λο γισ τεί κράτηση και για την π ρ οηγούμενη χρήση, κατά την οπ οία δεν π ρ οέκυ ψ αν κέρδη ή αυτά ήταν ανεπαρκή. Αν σε μια χρήση χρ η σ ιμ ο π ο ιη θ εί τμήμα ή και το όλο του τακτικο ύ α π ο θεμ α τικού για την κάλυψη ζη μ ία ς της χρ ήσ εω ς, η κρ άτη σ η που θα γίν ει στην επ όμενη χρήση είν α ι ανα λογούσ α από το κ α τα σ τα τικό μόνο στα κέρδη της χρ ήσεω ς αυ τής ανεξά ρ τη τα αν αυτή κα λύ π τει ή όχι το π οσό του α π ο θεμ α τικού που χ ρ ησ ιμ ο π οιή θη κε.

132 Μ έχρι π οιο π οσό η κράτησ η νια τα κτικ ό απ οθευα τικό είναι υπ οχρεω τική Σύμφω να με τη διά ταξη του άρθρου 44 ν /20 «η προς σχη ματισ μού απ οθεματικού α φ α ίρ εσ ις π αύει ούσα υ π οχρεω τική, άμα ως τούτο φ θάσει του λάχισ τον το τρ ίτο ν του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου». Ο νομ οθ έτης όρ ισε το ελάχισ το όριο μέχρι καλύψ εω ς του οπ οίου η κράτηση για τακτικό α π ο θεμ α τικό είν α ι υ π οχρεω τική. Δ ηλαδή: Η κ ρ ά τη σ η γ ια α π ο θ ε μ α τ ικ ό π α ύ ε ι να ε ίν α ι υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ή, ό τ α ν α υ τό φ θ ά σ ε ι τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν το 1/3 το υ ο ν ο μ α σ τικ ο ύ μ ε το χ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ. Στις α σ φ α λισ τικές ετα ιρ ίες το τ ε τ ρ α π λ ά σ ιο του ο νο μ α σ τικο ύ μ ετο χικού κεφ αλαίου. Το κα τα σ τα τικό μπ ο ρεί να ο ρ ίσ ει μ εγαλύ τερ ο ποσό, όχι όμω ς και μικρό τερ ο, από το ποσό που ο ρ ίζε τα ι από το νόμ ο. Η γενική Σ υνέλευσ η νό μ ιμ α μπορεί να α π ο φ ασίσ ει τη σ υ νέχισ η της κρατήσεω ς για τακτικό α π ο θεμ α τικό και π άνω από το όριο που ο νόμ ος ή το καταστατικό θέτει εάν όπως ο ρ ίζει το κατα σ τα τικό η γενική σ υ νέλευ σ η έχει εξο υ σ ία δια θέσ εω ς του υπ ολοίπ ου των κερδώ ν Ποοοοισυόε του τακτικού αποθευατικού. Το τα κτικό α π ο θεματικό «χ ρ η σ ιμ ο π ο ιείτα ι α π ο κλεισ τικώ ς προς ε ξίσ ω σ ιν προς πάσης δια νομής μ ερίσ μ α το ς του τυχόν χ ρ εω σ τικο ύ υπ ολο ίπ ου του λογ/σμού κερδώ ν και ζη μιώ ν (άρθρο 44 εδ. ν /2 0). Το τακτικό αποθεματικό προορίζεται να καλύψει μόνο τη ζημία που προκύπτει με τη σύνταξη, κατά το τέλος του ισολογισμού και του λογ/σμού «αποτελέσματα χρήσεως» και την οποία εμφανίζει το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού αυτού και όχι την ζημία που προκύπτει από τις διάφορες λογιστικές καταστάσεις που συντάσσονται κατά τη διάρκεια της χρήσεως. Έ κτα κτη ζη μία δεν ε ίν α ι δ υνα τό ν να καλυ φ θεί κατά τη δ ιά ρ κεια της χρήσεω ς, με χρ ησ ιμοπ οίη σ η τακτικο ύ α π ο θεμ α τικού, για τί η ζη μία αυτή μπ ορεί να καλυφ θεί, ολικά ή μ ερικά, από τα κέρδη της χρ ήσεω ς. Αν μια χρήση κλείσ ει με ζη μία, η ετα ιρ ία δεν υ π οχρ εούτα ι να την καλύψ ει με τα κτικό α π ο θεμ α τικό. Μ π ορεί να χρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ει ο π οιοδ ήπ οτε άλλο αποθεματικό ή να αφήσει τη ζημία εις νέον. Οι εκούσ ιες π ρ οσ θήκες στο τα κτικό απ ο θ εμ α τικό π ρ ο ο ρ ίζο ν τα ι, αρχικά, για να χ ρ ησ ιμ ο π οιη θο ύν «προς ε ξίσ ω σ ιν του τυχόν χ ρ εω σ τικο ύ υ π ολοίπ ου του λογ/σμού κερδώ ν και ζη μ ιώ ν». Η τα κτική γενική σ υ νέλευ σ η των μ ετό χω ν, όμως, μπορεί με νεότερ η απόφασή της, να δ ια θ έσ ει κατά την ελεύ θ ερ η κρίσ η της τις εκούσιες π ρ οσ θήκες στο τα κτικό α π ο θεμ α τικό. Έ τσ ι οι εκούσ ιες π ροσ θή κες στο τακτικό α π ο θεματικό π έρα ν από το α νώ τα το υ π οχρ εω τικό όριο που ορ ίζει ο νόμος ή το κα τα σ τα τικό ε ίν α ι δ υνα τό ν με απόφαση της Γ ενικής σ υ νελεύ σ εω ς.

133 να κ εφ α λαιο π ο ιη θ ο ύ ν, να μ ετα τρ α π ο ύν σε άλλο απ ο θ εμ α τικό, να δ ια νεμ η θ ο ύ ν στους μετό χους ΦοροΛονία τακτικού αττοθευατικού. Το α π ο θεμ α τικό α ν τλ ε ίτα ι από φ ορ ολο γημ ένα κέρδη της χρ ήσεω ς. Μ ετά την τροπ οπ ο ίησ η του ν.δ. 3843/58 με το ν /9 2 τα δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη λα μ β ά νοντα ι από το υπ όλο ιπ ο των κερδώ ν που α π ο μ ένει μετά την αφ αίρ εσ η από τα καθαρά κέρδη της χρήσεω ς του ανα λογούντο ς φόρου εισ ο δ ή μ α το ς. Συνεπ ώ ς με το νέο φ ορ ολο γικό καθεσ τώ ς, από και εφ εξή ς δεν υπ άρχει θέμα φ ορ ολο γίας του τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού αφού αυτό π ρ ο έρ χετα ι π λέον από φ ορ ολο γημ ένα κέρδη.

134 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 τ ο ΜΕΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ 5.1. Είδη uediau0tu>v. Τα μερίσ μ ατα που δ ια νέμ ο ντα ι στους μετόχους π ρ ο έρ χο ντα ι από τα καθαρά κέρδη της κλειό μ ενης χρήσεω ς ή π ρ οη γούμενω ν χρήσεω ν (απ ο θεματικά ή κέρδη ε ις νέο). Μ έρισ μα είν α ι το τμήμα τω ν καθαρώ ν κερδώ ν, το ο π ο ίο η ετα ιρ ία δ ιανέμει σ τους μετόχ ου ς της κατά τις δ ια τά ξεις του νόμου και του κ ατα σ τατικού και μετά από έγκρ ισ η της Γ.Σ. τω ν μετόχω ν. Ό ταν μιλούμε για μέρισμ α εννοούμ ε συνήθω ς μ έρισ μ α σε μ ετρ ητά. Τα π ιο σ υ νη θ ισ μ ένα είδη μερισ μ άτω ν είν α ι: Το υέο ισ υ α σε υ ετο ητά: για να απ ο φ ασίσ ει η Γ.Σ. τη δ ια νομή μ ερ ίσ μ α το ς σε μετρητά π ρ έπ ει π ρ ω ταρχικά να υ π άρχουν κέρδη της κ λειό μ ενης χρήσεω ς ή π ρ οη γούμενω ν χρήσεω ν ή δ ια νεμ ή σ ιμ α α π ο θεμ α τικά, αλλά επ ίσ η ς να υπάρχουν και τα α π α ραίτητα μετρ ητά, γ ια τί τα μ ερίσ μ ατα κ α τα β ά λλο ντα ι σε δραχμές. Μ έοισυα σε υ ετο τέ ε: Ό ταν η ε τα ιρ ία επ ιθ υ μ εί να δ ια τη ρ ή σ ει τα κέρδη που π ρ αγματοπ οίησ ε, αλλά ταυτό χρο να να ικανο π ο ιή σ ει και τους μετό χους, για ΙΟ ποσό του μερίσ μ ατο ς εκδίδ ει νέες μετοχές που τις δ ια ν έμ ε ι χω ρίς αντάλλαγμα, στους μετόχους, ανά λογα με τις κα τεχόμενες από κάθε μέτοχο μετοχές. Μ έοισυα σε π εριο υσ ια κά σ το ιγεία : Π ρ ό κειτα ι για μ έρισ μ α «σε είδ ος» που καταβάλλεται με άλλα π ερ ιο υσ ια κά σ το ιχ εία της επ ιχ ειρ ή σ εω ς εκτό ς από μετρητά. Τ έτο ια σ το ιχ εία ε ίνα ι τα χρ εόγραφ α (μ ετοχές, ο μ ολο γίες) εκδόσεω ς άλλω ν ε π ιχειρ ή σ εω ν, που κα τέχει η ε π ιχείρ η σ η, εμπ όρ ευμα, οικό π εδα, κι άλλες επ ενδύσεις, τα οπ οία όμως π α ρ ουσ ιά ζουν π ρ οβλή ματα κατά τη δια νομή Ο ο ιο θέτη σ η τω ν δ ια νευ η τέω ν σ τους μ ε τ 6 ϊo υ c υ ερ ισ υ ά τω ν και τό κω ν. Με τις δ ια τά ξεις του άρθρου 4 4 ν /2 0, ο ν ο μ ο θ έιη ς επ ιδ ιώ κ ε ι τη δ ια τήρηση της ακερ α ιό τη τα ς του μετο χικού κεφ αλαίου της ε τα ιρ ία ς και των μη δ ια νεμ ή σ ιμ ω ν α π ο θεματικώ ν και την π ερ ιφ ρ ούρισ ή τους από δ ια νομές στους μετόχους κυρίω ς μερισ μ άτω ν και τόκω ν από μετο χές. Έ τσ ι, με τις δ ια τά ξ ε ις του άρθρου αυτού, ο ρ ίζετα ι αφ ενός το ελά χισ το όριο τω ν ιδίω ν κεφ αλαίω ν της ετα ιρ ία ς, το οπ οίο δεν π ρ έπ ει να φ α λκιδ εύ ετα ι από δ ια νομές σ τους μετόχους και αφ ετέρ ου ο ρ ιο θ ετε ίτα ι το μ έγισ το ύψος των κερδώ ν και α π ο θεμ α τικώ ν που ε ίνα ι δ υνα τό να δ ια νεμ η θ ο ύ ν. Ε λάχισ το όριο ιδ ίω ν κεφ α λα ίω ν ττου δεν είναι δυνατό να μ ειω θεί με διανο μ ή μερ ισ μ ά τω ν ή τό κω ν σ τους μετόχους. 139

135 Σύμφ ω να με τις δ ια τά ξεις το υ 'α ρ θ ρ ο υ 44 παρ. 1 του ν /2 0, α π α γορ εύ ετα ι κάθε δ ια νομή μ ερ ισ μ ά τω ν και τόκω ν σ τους μετό χους, εφ όσ ο ν: Το καθαρό ε ν ερ γητικό (Σ ύ νολο Ε νερ γητικο ύ - Υ π οχρ εώ σ εις) Ε ίναι ή με τη δ ια νομή θα γ ίν ει κατώ τερο από Το μ ετο χικό κεφ άλαιο Α π ο θ εμ α ιικ ά των οπ οίω r η δ ια νομ ή α π α γορεύ ετα ι από το νόμ ο ή το κα τα σ τα τικό Η π ερίπ τω σ η (β) του άρθρου 15 π αρ. 1 της 2 " ' οδ η γία ς της Ε.Ο.Κ. ε π εξη γεί, ότι εφ όσον το οφ ειλόμ ενο κεφ άλαιο δεν ε μ φ α ν ίζε τα ι στο εν ερ γ η τικ ό του ισ ο λογισ μ ο ύ, το κεφ άλαιο αυτό π ρ έπ ει να α φ α ιρ είτα ι από το ο νο μ α σ τικό μ ετο χικό κεφ άλαιο. Το μ έγισ το συνεπ ώ ς ποσό των κερδώ ν και α π ο θεμ α τικώ ν που η ε τα ιρ ία έχει τη δυνατότητα να διανείμει στους μετόχους είναι η θετική διαφορά : ΚΑΘ ΑΡΟ Ε Ν ΕΡ ΓΗ Τ ΙΚΟ μείον Μ ΕΤΟ ΧΙΚΟ Κ Ε Φ ΑΛΑ ΙΟ ΜΗ Δ ΙΑ Ν Ε Μ Η ΣΙΜ Α ΑΠ Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Α Η π αραπ ά νω δ ιά τα ξη, με άλλα λόγια λέει ότι α π α γορεύ ετα ι ο π οιαδήπ ο τε δ ια νομή στους μετό χους, όταν υ φ ίσ τα ντα ι ζη μ ίες που υ π ερ β α ίνο υ ν ή μετά τη δ ια νομ ή θα υ π ερβούν, τα κέρδη που π ρ α γμ α τοπ οίησ ε η ετα ιρ ία (κέρ δη χρ ήσεω ς ή π ρ οη γούμενω ν χρ ήσ εω ν εις νέο) και τα π ρ ο α ιρ ετικά - δ ια νεμ ή σ ιμ α α π ο θεματικά. Ό πω ς ε ίν α ι π ρ οφ ανές, η π αραπ ά νω δ ιά ταξη της Σ'*' Ο δ ηγίας της Ε.Ο.Κ. δεν π ρ οσ θέτει τίπ οτε το νέο στο υ φ ισ τά μ ενο στη χώ ρα μας καθεσ τώ ς, αφού και κατά τα ισ χύοντα, π ρ ιν από κάθε δ ια νομ ή στους μετό χους π ρ έπ ει οπ ω σ δή π οτε να καλυφ θούν οι υ φ ισ τά μ ενες ζη μ ίες. Από όσα ανα π τύ χθ η καν, π ρ οκύ π τει ότι η π αραπ ά νω δ ιά τα ξη της παρ. 1 του άρθρου 44, που π ρ οσ τέθη κε στο νόμ ο με το άρθρο 37 του π.δ. 40 9/19 86, ε ίν α ι εσ φ αλμένη γ ια τί: α) ενώ λα μ β ά νει ως βάση τα ίδια κεφ άλαια του υ π οδ είγμ α το ς ισ ο λογισ μ ο ύ που π ρ οβλέπ ετα ι από το άρθρο 42γ, στο οπ οίο υπ όδ ειγμ α το ο φ ειλόμ ενο κεφ άλαιο π ερ ιλαμβ ά νετα ι στο σύνο λο του ε ν ερ γητικού, εσ φ α λμένα ε π ιβ ά λλει την αφ αίρ εσ η αυτού από το ονο μ α σ τικό μ ετο χικό κεφ άλαιο. Π αρ ά δ ειγμα : Στην πρώ τη ετα ιρ ικ ή χρήση της 19+7 η ετα ιρ ία A π ρ α γμ α τοπ οίησ ε κέρδη δρχ και ο κατά την ισ ο λογισ μ ό ς της ε ίχ ε ως εξή ς (π οσ ά σε χ ιλιά δ ες δραχμές):

136 ΙΣ Ο ΛΟ ΓΙΣΜ Ο Σ Ενεο νητικό Ο φ ειλόμενο κεφ άλαιο (τγου δεν κλήθηκε να καταβληθεί) Λοιπ ά σ τοιχεία ενερ γητικού Σ ύ νο λο ε ν ε ρ γ η τ ικ ο ύ Π αθητικό Μ ετοχικό κεφ άλαιο Κ α ταβλη μένο Ο φ ειλόμενο Κέρδη χρ ήσεω ς Υ π οχρ εώ σ εις Σ ύ ν ο λ ο τ τα θ η τικ ο ύ Ο υπολογ/σ μός των δ ια νεμ ή σ ιμ ω ν κερδ ώ ν, σ ύμφ ω να με τη δ ιά ταξη του c 44 V. 2190/20, έχει ως εξής: Σύνολο ιδίω ν κεφ αλαίω ν δρχ μείον ; Μ ετοχικό κεφ άλαιο (ονο μ α σ τικό) μείον: Ο φ ειλόμ ενο Οριο δ ια νεμ η τέω ν στους μετόχους ποσό δρχ ενώ το π ρ α γματικά δ υνά μενο να δ ια ν εμ η θ εί ποσό α νέρ χ ετα ι σε δρχ. Η δ ιάταξη συνεπ ώ ς, όπως ε ίν α ι δ ια τυ π ω μ ένη, α ντισ τρ α τε ύ ε τα ι το σκοπό για τον οπ οίο θεσ π ίσ τη κε. β)η διά ταξη ο μ ιλεί μ ό νο για το ποσό του μ ετο χικού κεφ αλαίου «που δεν έχει ακόμα κληθ εί να καταβλη θεί» και α γ ν ο εί το κεφ άλαιο που έχει κληθ εί να καταβλη θεί αλλά ο φ είλετα ι, ενώ η διά ταξη της 2 '" οδηγία ς της Ε.Ο.Κ. ο μ ιλεί για το κεφ άλαιο «που έχει καλυ φ θεί αλλά δεν έχει καταβλη θεί» δηλ. για ολόκληρ ο το οφειλόμενο κεφάλαιο, ανεξάρτητα αν έχει ή όχι κληθεί να καταβληθεί. Α νεξά ρ τη τα π άντω ς από την εσ φ α λμ ένη δια τύπ ω σ η της σ χο λια ζό μ ενη ς δια τάξεω ς, σ η μειώ νουμε σ υ μπ λη ρω ματικά τα εξής; Στον π εριο ρισ μ ό που η δ ιά τα ξη αυτή καθιερ ώ νει δεν υ π ά γο ντα ι οι δ ια νομές στους μετόχους που γ ίν ο ν τα ι λόγω μειώ σ εω ς του μετο χ. κεφ αλαίου ενώ στην έ ν ν ο ια της δ ια νομής π ερ ιλα μ β ά νοντα ι ιδίω ς τα μ ερ ίσ μ α τα και οι τόκοι από μετοχές. Το νόημα της δ ια τά ξεω ς ε ίν α ι ότι σ τον υπ ολο γισμό του υπό συζή τη σ η ελάχισ του ορίου ιδίω ν κεφ αλαίω ν π ρ έπ ει να π ερ ιλα μ β ά νοντα ι τα απ ο θεμ α τικά που έχουν σ χη μ α τισ θ εί με βάση δ ια τά ξεις νόμ ω ν ή κα τα σ τα τικού και των οπ οίω ν α π ο θεματικώ ν η δ ια νομή α π α γορ εύ ετα ι από τις δ ια τά ξεις α υ τές. Έ τσ ι, στον π αραπ άνω υπ ολο γισ μό π ρ έπ ει να π ερ ιλα μ β ά νοντα ι; α)το τακτικό α π ο θεμ α τικό. β) Το α π ο θεματικό από την έκδοση μετοχώ ν υπέρ το ά ρ τιο, για τί δεν είν α ι δυνατόν να διατεθεί για πληρωμή μερισμάτων ή ποσοστών.

137 γ)τα κα τα σ τα τικά αττο θεματικά που δεν π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να δ ια νεμ η θ ο ύ ν στους μετό χους, αλλά έχουν ειδ ικ ο ύ ς π ρ οο ρισ μούς. Στους π αραπ ά νω υ π ολο γισ μ ο ύς, δηλαδή, δεν π ρ έπ ει να π ρ ο σ τίθ εν τα ι στο μ ετο χικό κεφ άλαιο τα δ ια ν ε μ ή σ ιμ α α π ο θεμ α τικά (ελεύ θ ερ α ) καθώ ς και τα κ α τα σ τα τικά α π ο θ εμ α τικά που π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι να δ ια νεμ η θ ο ύ ν στους μετό χους. Μ έ γ ισ τ ο ό ρ ιο κ ε ρ δ ώ ν π ο υ ε ίν α ι δ υ ν α τό να δ ια ν ε μ η θ ο ύ ν σ τ ο υ ς μ ε τό χ ο υ ς γ ια μ έ ρ ισ μ α ή γ ια τ ό κ ο υ ς α π ό μ ε τό χ ο υ ς. Με τη δ ιά τα ξη της παρ. 2 (άρθρο /2 0), ο ρ ίζε τα ι ό τι: κτο ποσό που δ ια ν έμ ε τα ι σ τους μετό χους δεν μπ ο ρεί να υ π ερ β α ίνει το ποσό των α π ο τελεσ μ ά τω ν της τελευ τα ία ς χρήσης που έχει λ ή ξει, π ρ οσ α υ ξη μ ένο με τα κέρδη που π ρ ο έρ χο ντα ι από π ρ οη γούμενες χ ρ ήσ εις και τα α π ο θ εμ α τικά για τα οπ οία επ ιτρ έπ ετα ι και α π ο φ α σ ίσ τη κε από τη Γ.Σ. η δ ια νομ ή τους, και μ ειω μ ένο κατά το ποσό των ζη μιώ ν π ρ οη γούμενω ν χρ ήσεω ν και τα ποσά που επ ιβ ά λλετα ι να δ ια τεθ ο ύ ν για το σ χηματισ μ ό α π ο θ εμ α τικώ ν, σύμφ ω να με το νόμ ο και το κατα σ τα τικό». Η δ ιά τα ξη αυτή θ έτει φραγμό προς τα π άνω σ χ ετικά με το δ ια νεμ η τέο σ τους μετόχους ποσό μερ ισ μ ά τω ν και τόκω ν από μ ετο χές. Το α νω τέρω αυτό ποσό μ ερισ μ ά τω ν και τόκω ν π ρ ο σ δ ιο ρ ίζετα ι ως εξής: α)τ ο ποσό των α π ο τελεσ μ ά τω ν της τελευ τα ία ς χρήσεω ς, δηλαδή. Καθαρό α π ο τέλεσ μα (κέρ δο ς ή ζη μ ία ) της χρ ήσεω ς, όπως π ρ οκύ π τει από το λογ/σ μό «α π οτελέσ ματα χρήσεω ς» (+ ή - )Διαφορές φορολογικού ελέγχου προηγουμένω ν χρήσεω ν (-) Λ ο ιπ οί μη ενσ ω μ α τω μ ένοι στο λ ε ιτο υ ρ γικό κόσ τος φ όροι β) (+) κέρδη π ρ οη γουμένω ν χρήσεω ν γ)(+ ) Α π οθ εμ α τικά για τα οπ οία επ ιτρ έπ ετα ι και α π ο φ ασίσ τη κε από τη γενική σ υ νέλευ σ η η δ ια νομή τους δ) (-) Ζ ημ ίες π ρ οη γουμένω ν χρ ήσεω ν ε) (-) Κ ρ α τήσ εις για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και κα τα σ τα τικά α π ο θεματικά Μ έγισ το δ ια νεμ ή σ ιμ ο στους μετό χους ποσό XXX XXX XXX XXX XXX XXX XXX 5.3. Υττολονισμός του uepiauatoc των υετόνων Το μ έρισ μ α που υ π οχρεω τικά δ ια ν έμ ε τα ι σ τους μ ετό χους κ α θ ο ρ ίζετα ι κατά δύο τρόπ ους:

138 α)σε σ υ ν ά ρ τη σ η με το κ ε φ ά λ α ιο : Σύμφω να με το άρθρο 45 παρ. 2 του ν /2 0, από τα καθαρά κέρδη της χρήσεω ς «κρ α τείτα ι το απ α ιτο ύ μ ενο π οσόν για την καταβολή του πρώ του μερίσμ ατος που π ρ έπ ει να ε ίν α ι π ο σ ο σ τ ό 6% τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν ε π ί το υ κ α τα β ε β λ η μ έ ν ο υ ε τ α ιρ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ». β)σε σ υ ν ά ρ τη σ η π ρ ο ς τα κα θ α ρ ά κ έ ρ δ η τ η ς χ ρ ή σ ε ω ς. Το άρθρο 3 του α.ν. 148/1967, όπως α ντικα τα σ τά θ η κε με το άρθρο 1 του ν. 876/1979, ο ρ ίζει ότι: «Οι ανώ νυμ ες ε τα ιρ ίες υ π οχρ εούντα ι να δ ια ν έ μ ο υ ν σ ε μ ε τρ η τ ά κά θ ε χ ρ ό ν ο σ το υ ς μ ε τό χ ο υ ς π ο σ ο σ τ ό τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν 35% ε π ί τω ν κ α θ α ρ ώ ν κ ε ρ δ ώ ν, μετά την αφ αίρεσ η της κρ ατή σεω ς για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και του φόρου εισ οδήματο ς επ ί των κερδώ ν της χρήσεω ς, εφ όσον το ποσοστό αυτό ε ίνα ι μεγαλύτερο από το ποσοστό 6% επ ί του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Η διά ταξη του άρθρου 3 του Α.Ν. 148/1967 δ εν ε φ α ρ μ ό ζ ε τα ι αν «γενική σ υ νέλευσ η των μετόχω ν με π λειοψ η φ ία του λάχισ το ν 80% του κατα β εβ λημ ένο υ μετοχικού κεφ αλαίου απ ο φ ασίσ ει αυτό. Δηλαδή, να μη δ ια ν ε ίμ ε ι σε μετρ ητά σ τους μετόχους π οσοστό 35% των καθαρώ ν κερδώ ν. Στην π ερίπ τω σ η αυτή η Α.Ε. υπ οχρ εούτα ι να κεφ αλαιοπ οιήσ ει ολόκληρο το υπ όλοιπ ο ποσό του μη δ ια νεμ ό μ ενου μ ερ ίσ μ α το ς μέχρι του π οσοστού 35% επ ί των καθαρώ ν κερδώ ν μετά την αφ α ίρ εσ η του τακτικού απ ο θεματικού και να εκδό σ ει για το ποσό αυτό ν έες μ ετο χές, τις οπ οίες θα π αραδόσ ει στους δ ικα ιο ύ χους μετό χους. Επ ίσης η διά ταξη του άρθρου 3 του Α.Ν. 148/67 π ερί υ π οχρ εω τική ς δ ια νομής στους μετόχους π οσοστώ ν κερδώ ν 35% του λάχισ το ν δεν εφ α ρ μ ό ζετα ι αν η γενική σ υ νέλευ σ η τω ν μετόχω ν με π λειοψ η φ ία του λάχισ το ν 95% του καταβεβλημένο υ μετο χικού κεφ αλαίου α π ο φ ασίσ ει τη μη δια νομή του 35% των κερδώ ν» ως μέρισμ α και τη κεφ αλαιοπ οίησ η αυ τώ ν. Αλλά δ ια νέμ ετα ι μόνο το 6% του καταβλη μένο υ κεφ αλαίου. Σηυείω ση : Κατά τη γνώ μη μας το 35% των κερδώ ν π ρ έπ ει να λ α μ β ά νετα ι μετά την αφ αίρεσ η από τα κέρδη και του φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς, γ ια τί μετά το ν. 2065/92 ο φόρος εισ οδ ήμ α το ς α π ο τελεί κ α τ'ο υ σ ία ετα ιρ ικ ό βάρος και όχι δ ια τιθ έμ ενο κέρδος της Α.Ε Το π ο ώ το ϋ έ ο ισ υ α Ο μ έ το χ ο ς έ χ ε ι δ ικ α ίω μ α σ τα κέρ δ η ττου μ έ ν ο υ ν μ ετά τ η ν α φ α ίρ ε σ η τη ς κ ρ α τή σ ε ω ς γ ια τ α κ τ ικ ό α π ο θ ε μ α τ ικ ό (εφ εξής υπ όλοιπ ο κερδ ώ ν). Ε π ί το υ υ π ο λ ο ίπ ο υ α υ το ύ ο μ έ το χ ο ς έ χ ε ι δ ικ α ίω μ α π ο σ ο ύ ίσ ο υ π ρ ο ς 6% τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν το υ κ α τ α β λ η μ έ ν ο υ μ ε το χ ικ ο ύ κ ε φ α λ α ίο υ. Το κα τα σ τα τικό ε ίν α ι δυνα τόν να ορ ίζει και μ εγα λύ τερ ο π οσοστό, στην π ερίπ τω σ η αυτή ο μέτοχος έχει δικα ίω μα επ ί του μ εγα λύ τερ ου ποσού που π ρ ο σ δ ιο ρ ίζετα ι με το ποσοστό αυτό. 143

139 To α νω τέρ ω π ο σοστό ε ίν α ι ετή σ ια ς βάσ εω ς. Αν το μ ετο χικό κεφ άλαιο αυξήθ ηκε στη δ ιά ρ κεια της χρ ήσεω ς και το κα τα σ τα τικό ή η γεν ικ ή σ υ νέλευ σ η δεν π ρ οέβ λεψ α ν σ χετικώ ς, σ τις νέες μ ετο χές, κα τα β ά λλετα ι μέρισ μ α α νά λογα προς το χρ όνο που δ ιέρ ρ ευσ ε από την καταβολή του κεφ αλαίου μέχρι τη λήξη της χρήσεω ς. Αν π.χ. η Α.Ε. είχ ε την κεφ άλαιο 20 ε κατ., από το οπ οίο το 'Λ καταβλή θη κε την , το π ρώ το μέρισ μ α της χρ ήσεω ς 19+3, σε π ερίπ τω σ η π ρ α γμ α τοπ οιήσ εω ς κερδ ώ ν, θα υ π ο λο γισ τεί ως εξής; X 6% X 12/12 = X 6% X 6/12 = Σ υ νο λικό μ έρισ μ α δρχ Αν το υπ όλο ιπ ο των κερδώ ν δεν ε π α ρ κεί για να κα τα β λη θεί ολό κληρ ο το μέρισ μ α, το δ ικα ίω μ α του μετόχου π ε ρ ιο ρ ίζετα ι στο υπ όλο ιπ ο των κερδώ ν Αν σε μια χρήση δεν α π ο μ ένει κέρδος, για τί ολόκληρ ο απ ο ρρ οφ ή θη κε από την κράτηση για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και για φόρο εισ ο δ ή μ α το ς της ε τα ιρ ία ς, ο μέτοχος δεν απ ο κτά κανένα δ ικα ίω μ α για μέρισ μ α. Αν το υπ όλο ιπ ο των κερδώ ν ε ίν α ι μ ικρ ό τερ ο του 6% (ή του μ εγα λύ τερ ου που ορ ίζει το κα τα σ τα τικό), ο μέτο χος απ ο κτά δ ικα ίω μ α για το υπ όλο ιπ ο που α π ο μ ένει. Ο μέτοχος κοινώ ν μετο χώ ν ή μετο χώ ν με απλό π ρ ονό μ ιο δεν έχει δ ικα ίω μ α ν 'α ξ ιώ σ ε ι να του κατα β λη θεί το μέρισ μ α που δεν έλαβε σε μια χρήση από τα κέρδη των επ όμενω ν χρ ήσ εω ν. Τ έτο ιο δ ικα ίω μ α έχει μόνο ο κάτοχος μετοχώ ν με σ ω ρ ε υ τικ ό π ρ ο ν ό μ ιο. Ό τ α ν υ π ά ρ χ ο υ ν π ρ ο ν ο μ ιο ύ χ ο ι μ έ τ ο χ ο ι, α υ τ ο ί π ρ ο η γ ο ύ ν τ α ι σ τ η ν α π ό λ η ψ η το υ μ ε ρ ίσ μ α το ς. Οι κ ο ιν ο ί μ έτο χοι α π ο κτούν δ ικα ίω μ α για το μέρισ μ α μετά την ικα νο π ο ίη σ η των π ρ ο ν ο μ ιο ύ χω ν και εφ όσον υ π ο λείπ ετα ι ποσό από το δ ια νεμ η τέο κέρδος. Δ ια ν ο ϋ ή τω ν υ ε ο ισ υ ά τ ω ν σ τ ο υ ε u e t6» o u c: α) Ό τ α ν τα κ έ ρ δ η ε π α ρ κ ο ύ ν, το σ υ νο λικό μέρισ μ α π ερ ιλ α μ β ά ν ει: => Τα π οσά μ ερ ισ μ ά τω ν π ρ ο γενέσ τερ ω ν χρ ήσ εω ν που δεν καταβλή θη καν στους μ ετόχους με σ ω ρ ε υ τικ ό π ρ ονό μιο. Το μ έρισ μ α της χρ ήσ εω ς (6% επ ί του κα τα β λη μ ένο υ κεφ α λαίο υ ), δηλ. όλω ν τω ν μ ετο χώ ν κοινώ ν και π ρ ο νο μ ιο ύ χω ν. β) Ό τ α ν τα κ έ ρ δ η δ εν ε π α ρ κ ο ύ ν Η δ ια νομή γ ίν ετ α ι με την ακό λουθη σ ειρά : Κ α τά π ρώ το λόγο δ ια ν έμ ο ν τα ι σ τους π ρ ο νο μ ιο ύ χους μετό χους σ ω ρευ τικο ύ μ ερ ίσ μ α το ς, τα μ ερ ίσ μ α τα που έπ ρεπ ε να κατα β λη θ ο ύν σε π ρ οη γούμενες χρ ή σ εις. => Α κο λ ο υ θ εί η δ ια νομή στους π ρ ο νο μ ιο ύ χ ο υ ς μ ετό χους σ ω ρ ευ τικο ύ και απλού π ρ ο νο μ ίο υ του μ ερ ίσ μ α το ς της χρ ήσ εω ς (6% ). 144

140 => Α κολουθεί η δ ια νομή π ρώ του μερ ίσ μ α το ς ττις χρ ήσεω ς (6% ) επ ί του καταβλημένου κεφ αλαίου των κ ο ινώ ν μετο χώ ν Π ρ ό σ θ ετο υ έ ρ ισ υ α : Το καταστατικό ε ίν α ι δ υνα τό να ορ ίζει ότι όλο το τμήμα των κερδώ ν που απ ο μένει μετά τη κράτηση για τα κτικό α π ο θεματικό και την κράτηση για την καταβολή του πρώ του μερίσ μ ατο ς στους π ρ ονο μ ιούχους και κοινο ύ ς μετόχους, δ ια νέμ ετα ι στους μετό χους. Το π ρ όσ θετο μ έρισ μ α υ π ο λο γίζετα ι στο ποσό των καθαρώ ν κερδώ ν που α π ο μ ένει αφού α φ α ιρ εθ εί α π 'α υ τά ο τόκος που α να λογεί στο καταβλημένο κεφ άλαιο. Αρμόδιο όργανο ν'α π ο φ α σ ίσ ε ι τη δια νομή π ρ οσ θέτου μ ερίσ μ α το ς ε ίν α ι η τακτική γενική συνέλευ σ η. Στην π ερίπ τω σ η που η καταβολή του κεφ αλαίου έ γ ιν ε κατά τη δ ιά ρ κεια της χρήσεω ς, το π ρ όσ θετο μέρισ μ α υ π ο λο γίζετα ι ανά λογα προς το χρ όνο που δ ιέρρ ευσ ε από της καταβολής μέχρι της λήξεω ς της χρήσεω ς, όπ ω ς ακρ ιβ ώ ς γίνετα ι και για το πρώ το μέρισ μ α. Π άντω ς, η Γ.Σ. έχει α ρ μ ο δ ιό τη τα να απ ο φ ασίσ ει αν οι νέες μ ετοχές δ ικα ιο ύ τα ι π λήρους μερίσ μ ατο ς όσο και οι παλιές μετοχές ή μειω μένου μερίσ μ ατο ς ανά λογου του χρόνου που δ ιέρ ρ ευσ ε από της καταβολής του κεφ αλαίου μέχρι της λήξεω ς της χρήσεω ς Π ε ο ιπ τ ώ σ ε κ κ ε p α λ α ιo τ τo ιή σ ω c κ ερ δ ώ ν σ ύ υ φ ω ν α ρε τ ο Ν /2 0 Ο Νόμος επ ιτρ έπ ει τη δια νομή μερίσ μ ατο ς στους μετό χους σε μετο χές εκδόσεω ς της ε τα ιρ ία ς, ή όπως αλλιώ ς λέγετα ι τ η ν κ ε φ α λ α ιο π ο ίη σ η τω ν κερ δ ώ ν, σε ορισ μένη δε π ερίπ τω σ η όχι μόνο την επ ιτρ έπ ει αλλά και την επ ιτά σ σ ει ως τη μόνη ε π ιτρ επ τή δ ια νομή. Έ τσ ι, σύμφ ω να με την ισχύουσ α νομ ο θ εσ ία, δ ια νομή κερδώ ν σε μετο χές ή κεφαλαιοποίηση κερδών επιτρέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις ; Δ ιανομή σε μετοχές της δια φ ορά ς μετα ξύ 35% τω ν κερδώ ν και π ρώ του μερίσμ ατος (6% ) σύμφ ω να με την εφ αρμογή της δ ια τά ξεω ς του άρθρου 3 παρ. 2 του Ν. 148/67. Κ εφ αλαιοπ οίηση του κατά το κα τα σ τα τικό π ρ όσ θετου (ή δ εύ τερ ου) μερίσμ ατο ς σύμφ ω να με την εφ αρμογή της δ ια τά ξεω ς του άρθρου 45 παρ. 3 του V. 2190/20. Στην π ερίπ τω σ η που όλοι οι μέτο χοι απ ο φ ασίσ ουν ομ όφ ω να (παμψ ηφ ία ) την κεφ αλαιοπ οίησ η ολόκληρου του μερίσ μ ατο ς σ υ μ π ερ ιλα μ β α νομ ένο υ και του πρώ του μερίσ μ ατο ς. Στην π ερίπ τω σ η που η γενική σ υ νέλευ σ η απ ο φ ασίσ ει τη δ ια νομή του «υπολοίπ ου των κερδώ ν» σε μετο χές Ποοϋποθέσεκ νια την κεραλαιοποίηση κερδών 2190/20. θέτει ο '

141 Α π α ιτε ίτα ι απόφαση τα κτικ ή ς γ ε νική ς σ υ νελεύ σ εω ς. Η απ όφαση της τα κτική ς γενική ς σ υ νελεύ σ εω ς για τη διά θεσ η των κερδώ ν προς αύξησ η του κεφ αλαίου α π ο τελεί τρο π οπ ο ίησ η του κα τα σ τα τικού σ χετικά με το μ ετο χικό κεφ άλαιο. Η γενική σ υ νέλευ σ η, λοιπ ό ν, δεν α π ο φ α σ ίζει μόνο τη δ ιά θεσ η των κερδ ώ ν, αλλά και την αύξησ η του κεφ α λα ίου. Η αύξησ η του κεφ αλαίου σύμφ ω να με το άρθρο 45 παρ. 3 του Ν /2 0, μπ ο ρεί να α π ο φ α σ ισ τεί και κατά εξο υ σ ιο δ ό τη σ η από το Δ.Σ. ή τη γ ε ν ική σ υ νέλευ σ η, εφ όσον σ υ ντρ έχ ο υ ν οι π ρ οϋπ ο θέσ εις του άρθρου 13 παρ. 1-2 ν. 2190/20. Δεν α π α ιτείτα ι εκτίμ η σ η της Ε π ιτρο π ή ς του άρθρου 9 του ν /2 0 γ ια τί από τη δ ιά τα ξη του άρθρου 45 παρ. 3 ν /2 0, π ρ οκύ π τει εμμέσ ω ς, ότι α ρ κεί η σύμφ ω να με τις κοινές δ ια τά ξεις εξεύ ρεσ η των κερδώ ν της χρ ήσ εω ς, χω ρ ίς να α π α ιτε ίτα ι π ρ όσ θετη εκτίμ η σ η αυτώ ν ως εισ φ ορ ώ ν σε είδ ο ς. Αύξησ η κεφ αλαίου θα π ρ α γματο π ο ιη θ εί με έκδοση νέω ν μετο χώ ν ενώ υ π ο σ τη ρ ίζετα ι, ότι δεν α π ο κλείετα ι η αύξησ η του κεφ αλαίου να σ υ ν τ ε λ ε σ ιε ί με αύξησ η της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς κάθε μετο χής. Υ π ο σ τη ρ ίζετα ι επ ίσ η ς και η γνώμη της αύξησης της ονομαστικής αξίας των παλαιών μετοχών. Οι π α λα ιο ί μέτο χοι έχουν δ ικα ίω μ α π ρ οτιμ ήσ εω ς δηλ. οι νέες μετο χές π ερ ιέ ρ χ ο ν τα ι σ τους π α λιο ύς μετόχους. Το σ υ νο λικό ποσό της αυξήσ εω ς του κεφ αλαίου (η σ υ νο λική ονομ. α ξία των νέω ν μ ετο χώ ν) π ρ έπ ει να ε ίν α ι ίσο με το ποσό του κεφ α λαιο π ο ιο ύ μ ενου α π ο θεμ α τικού (με το ποσό του μ ερίσ μ α το ς το οπ οίο δ ικ α ιο ύ ν τα ι οι μ έτο χοι). Υ π ο σ τη ρ ίζετα ι και η γνώ μη ότι οι μετο χές μπ ορούν να εκδο θο ύν υπέρ το ά ρ τιο και τμήμα των κερδώ ν να χα ρ α κτη ρ ισ θ εί ως «δ ιαφ ορ ά από την έκδοση μετο χώ ν υπέρ το άρ τιο» αν η απ όφαση της Γ.Σ. ληφ θ εί με π αμ ψ ηφ ία των μετό χω ν Κ εφ α λ α ιο π ο ίη σ η υ εο ίσ υ α το ε σύαα>ωνα υε τη διάταση του άοθο ο υ 3 παρ. 4 του α.ν. 14 8/67 Η δ ιά τα ξη του άρθρου αυτού όπως α ν τικα τα σ τά θ η κε με το άρθρο 1 του ν. 87 6/79, επ ιβ ά λλει την κεφ α λα ιοπ οίησ η της δ ια φ ο ρά ς των κερδώ ν μετα ξύ των εξής μεγεθ ώ ν: Μ ΕΡΙΣΜ Α Μ ΕΤΟ ΧΩ Ν Π ρώ το μ έρ ισ μ α 6% του κα τα β λη μ ένο υ κεφ αλαίου μ είο ν τον α να λογούντα φόρο εισ ο δ ή μ α το ς 35% τω ν καθαρώ ν κερδώ ν μετά την αφ α ίρ εσ η του τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού και του φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς (Α) (Β)

142 Δ ια νέμ ετα ι το μεγαλύτερ ο ποσό Εάν το Β>Α, τι δ ιαφορά Β-Α: δ ια νέμ ετα ι υπ οχρ εω τικά σε μετρ ητά όπως και το Α. με απόφαση της γενική ς σ υ νέλευ σ ης με π λειο ψ η φ ία του λάχισ το ν 80% του καταβλημένου κεφαλαίου η διαφορά Β-Α κεφαλαιοποιείται. με απόφαση της γενική ς σ υ νέλευ σ ης με π λειο ψ η φ ία του λάχισ το ν 95% του καταβλημένου κεφ αλαίου η δια φ ορά Β-Α δεν δ ια ν έμ ε τα ι, ούτε κ εφ α λαιο π ο ιείτα ι, αλλά δ ια νέμ ετα ι μόνο το Α, Κεφαλοποίηση του πρόσθετου αεοίσυατοο. Η διά ταξη του άρθρου 45 παρ. 3 ν. 2190/20 ορ ίζει ότι «απ οφ άσει της Γενικής Συνελεύσ εω ς λαμβα νομένη κατά τις δ ια τά ξεις των άρθρω ν 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2, δ ύ να ντα ι τα μετά τη δ ια νομή του πρώ του μερίσ μ ατο ς δ ια νεμ η τέα κατά το κα τα σ τα τικόν εις τους μετόχους κέρδη, να δ ια τεθο ύ ν π ρος α ύ ξη σ ιν του ετα ιρ ικού κεφ αλαίου, δ ι'εκ δ ό σ εω ς νέω ν μετοχώ ν π α ρ εχομ ένω ν εις τους μετόχους άνευ π ληρω μής, α ντί π ρ οσ θέτου μερίσ μ ατο ς. Εν τη π ερ ιπ τώ σ ει ταύτη εφ αρμόζο ντα ι τα υπό της παρ. 3 του άρθρου 3 ο ρ ιζό μ ενα». Μ ετά τη ν ε ό τ ε ρ η δ ιά τα ξ η το υ ά ρ θ ρ ο υ 3 π α ρ. 2 το υ α.ν. 14 8/67, η ε φ α ρ μ ο γ ή τη ς π α ρ α π ά ν ω δ ια τά ξ ε ω ς π ε ρ ιο ρ ίζ ε τ α ι μ ό ν ο σ τ η ν π ε ρ ίπ τ ω σ η π ο υ το δ ια ν ε μ ό μ ε ν α κατά το κ α τ α σ τ α τ ικ ό μ ε ρ ίσ μ α τα (π ρώ το και π ρ όσ θετο ) ε ίν α ι μ ε γ α λ ύ τε ρ α το υ υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ά κατά το ν ό μ ο (α.ν. 148/67 άρθρο 3 παρ. 2 και V. 2190/20 άρθρο 45 παρ. 2) δ ια ν ε μ η τέ ο υ σ το υ ς μ ε τό χ ο υ ς μ ε ρ ίσ μ α τ ο ς. Στην π ερίπ τω σ η αυτή δ ια νέμ ετα ι σε μετοχές η δια φ ο ρά των δύο αυτώ ν μεγεθώ ν. Αν τα κατά το κα τα σ τα τικό μ ερίσ μ ατα (π ρώ το και π ρ όσ θετο ) υ π ολείπ ο ντα ι του υ π οχρ εω τικά δ ια νεμ η τέο υ 35% των κερδώ ν μετά την αφ αίρεσ η του τακτικο ύ α π ο θεμ α τικού, δεν υπ άρχει εφ αρμογή της σ χολιαζο μένη ς δ ια τάξεω ς του άρθρου 45 παρ. 3 ν /2 0, για τί στην π ερίπ τω σ η αυτή εφ α ρ μ ό ζετα ι η δ ιά τα ξη του άρθρου 3 παρ. 2 του α.ν. 148/67. Π αοάδεινυα ειραουονήε τηο δ ια τά έεω ε που σ γο λιά έο υ υ ε: Έ σ τω ότι η Α.Ε. έχει κα τα β λη μ ένο κεφ άλαιο δρχ και πραγματοπ οίησ ε στη χρήση κέρδη δρχ Το κ α τα σ τα τικό ο ρ ίζε ι ; κράτηση για τακτ, α π ο θεματικό 5% επ ί τω ν κερδ ώ ν, π ρώ το μέρισ μ α 6% επ ί του καταβλημένου κεφ αλαίου και π ρ όσ θετο μέρισ μ α 40% επ ί του υ π ολοίπ ου των κερδώ ν μετά την αφ αίρ εσ η του τα κτικο ύ α π ο θεματικού και του πρώ του μερίσμ ατος. Το μέρισμ α που δ ια ν έμ ε τα ι σε μετο χές υ π ο λο γίζετα ι ως εξής:

143 -Π ρ ώ το μέρισ μ α X 6% = δρχ Π ρ όσ θετο μέρισ μ α: [Κ έρ δη (τα κτ.α π ο θ π ρώ το μέρισ μ α ) = = X 40% ] Σύνολο μ ερίσ μ α το ς Μ είον Μ έρ ισμα κατα β λη τέο σε μ ετρ ητά με βάση τη δ ιά τα ξη του άρθρου 3 παρ. 2 α.ν. 148/67: ( ) = X 35% Μέρισμα σε μετοχές (άρθρο 45 παρ. 3 ν /20) δρχ δογ δρχ Δ ια ν ο ϋ ή ο λ ό κ λ η ρ ο υ το υ υ ε ρ ίσ υ α τ ο ς σ ε υ ε τ ο χ έ ς. Η Γ.Σ. των μ ετό χω ν, σ την οπ οία εκπ ρ ο σ ω π είτα ι ολόκληρ ο το μ ετο χικό άλαιο, μ π ο ρ ε ί ο μ ό φ ω ν α, να α π ο φ α σ ίσ ε ι να μτι δ ια ν ε μ η θ ε ί σ το υ ς κεφ μ ε τό χ ο υ ς α ν έ ν α π ο σ ό σ ε μ ε τρ η τ ά, α λλά ο λ ό κ λ η ρ ο το π ο σ ό τω ν κ μ ε ρ ισ μ ά τω ν, σ υ μ π ε ρ ιλ α μ β α ν μ έ ν ο υ κ α το υ π ρ ώ το υ μ ε ρ ίσ μ α τ ο ς να ο ι, δ ια τ ε θ ε ί σ ε α ύ ξ η σ η το υ κ ε φ α λ α ίο υ τ η ς ε τ α ιρ ία ς, οι νέες δε μετο χές που θα εκδο θο ύν να δ ια νεμ η θ ο ύ ν στους π α λιο ύς μετό χους. Α υτό γ ίν ετα ι δ εκτό, γ ια τί οι δ ια τά ξεις π ερ ί δ ια νομ ή ς κερδώ ν δεν ε ίν α ι δ ημόσιας τάξεω ς και έχουν τεθ εί π ρος α π ο κλεισ τικό συμφ έρο ν των μετό χω ν και σ υ νεπ ώ ς, ε π ιτρ έπ ο υ ν την διά θεση τω ν μ ερισ μ ά τω ν «κ α τ'α ρ έ σ κ ε ια ν» των μετό χω ν. Η απόφαση αυτή των μετό χω ν ισ χύ ει μόνο για τα μ ερ ίσ μ α τα της σ υ γκεκριμ ένης χρ ήσεω ς και όχι για μ ελλοντικά κέρδη Δ ια ν ο ιιή το υ υ π ο λ ο ίπ ο υ τω ν κ ε ο δ ώ ν σ ε υ ε τ ο γ έ ε. Το υπ όλο ιπ ο των κερδ ώ ν, μετά την α φ αίρ εσ η α π 'α υ τά του τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού και του π ρώ του μ ερ ίσ μ α το ς, «δ ια τίθ ετα ι κατά τους ορ ισ μ ο ύς του κατα σ τα τικού» (άρθρο 45 παρ. 2 ν /2 0). Ε ίνα ι όμως δ υνα τό το κ α τα σ τα τικό να εξο υ σ ιο δ ο τε ί τη Γ.Σ. ν 'α π ο φ α σ ίζ ει για τη δ ια νομή του υπ ολοίπ ου των κερδώ ν ή να σιω π ά, οπ ότε τεκμ α ίρ ετα ι τέτο ια εξο υ σ ιοδ ότησ η της σ υ νελεύ σ εω ς. Στις π ερ ιπ τώ σ εις αυτές ε ίν α ι δ υνα τό η Γ.Σ. ν 'α π ο φ α σ ίσ ε ι τη διά θεσ η του υ π ολοίπ ου τω ν κερδώ ν για την αύξησ η του μ ετο χικού κεφ αλαίου. Η αύξησ η του κεφ αλαίου γ ίν ετα ι σύμφ ω να με τις γεν ικ έ ς δ ια τά ξ ε ις π ερ ί αυξήσ εω ς του κεφ αλαίου και, σ υ νεπ ώ ς, ε π ιτρ έπ ετα ι η αύξησ η του κεφ αλαίου να γ ίν ει με αύξησ η της ο νο μ α σ τική ς α ξία ς της μετο χής. Λ ο νισ τικέο εννοα φ έε. Το Δ.Σ. της ε τα ιρ ία ς α π ο φ α σ ίζει να π ρ ο τείν ε ι στη Γ.Σ. τη δ ια νομ ή στους μετό χους μ ερίσ μ α το ς σε (κοινές) μετοχές σ υ νο λικο ύ ποσού Με βάση το Ε.Γ.Λ.Σ. θα γίνουν οι εγγραφ ές:

144 α)κατά το κλείσ ιμο του ισ ο λογισ μού (ποσά σε χ ιλιά δ ες ) 3.99 Κέρδτι προς δ ιά θεση Μ ερίσματα π ληρω τέα Μ ερίσματα π ληρω τέα Δ ια θ έσ ιμ α μ ερίσ μ ατα χρήσεω ς για αύξηση μετοχ. Κ εφ αλαίου β)μ ετά τη δ ια δικα σ ία αυξήσ εω ς του κεφ αλαίου Μ έτοχοι λογ/σ μός καλύψ εω ς κεφαλ Κ α ταβλημένο μ ετο χικό κεφ άλαιο κοινώ ν μετοχώ ν Δ ια θ έσ ιμ α μερίσ μ ατα χρήσεω ς για αύξηση μετοχ. Κεφ αλαίου Μ έτοχοι Λ ο γ/σ μός καλύψ εω ς κεφ αλαίου 5.9. Μη δ ια ν ο μ ή ή δ ια ν ο μ ή μ ε ιω μ έ ν ο υ μ ε ρ ίσ μ α το ς. Η γενική συνέλευ σ η των μετό χω ν μπ ο ρεί να α π ο φ α σ ίσ ει τη δ ια νομή μειω μένου μερίσ μ ατο ς (δηλ. να δ ια νέμ ει στους μετό χους ποσό μικρότερ ο από το ποσό του πρώ του μ ερίσ μ α το ς, που π ρ οκύ π τει από τις δ ια τά ξεις του καταστατικού και του νόμ ου) ή να μην δ ια ν είμ ε ι καθόλου μέρισ μ α. Η απ όφαση αυτή π ρέπ ει να ληφ θ εί με ττα μ ψ η φ ία σε καθολική γενική σ υ νέλευ σ η. Δηλαδή στη Γ.Σ. π ρέπ ει να π α ρ ίσ τα ντα ι μέτο χοι που να εκπ ρο σ ω π ούν το σύνο λο (100% ) του κεφ αλαίου και να ληφ θ εί ομόφ ω νη απόφαση (100% των ψ ήφω ν) Οι μέβτοχοι με μια τέτο ια απόφαση μπ ορούν να π α ρ α ιτηθ ούν του μερίσμ ατός τους, για τη δ η μ ιο υ ρ γία αφ ο ρο λόγη τω ν α π ο θεμ α τικώ ν. Κατά τη γνώ μη μας, ακόμη και στην π ερίπ τω σ η που οι ο ικ ε ίο ι φ ορ ολο γικοί νόμ οι ο ρ ίζο υν ότι τα αφ ο ρο λόγη τα α π ο θεμ α τικά σ χ η μ α τίζο ντα ι από το υπ όλοιπο των κερδώ ν μετά την αφ αίρ εσ η του τα κτικο ύ α π ο θεμ α τικού και του πρώ του μερίσ μ ατο ς. Γ ιατί σκοπός των ανα π τυ ξια κώ ν αυτώ ν νόμ ω ν ε ίν α ι να απ α λλάξει από τη φ ορ ολο γία τα καθαρά κέρδη της Α.Ε. που δ ια τίθ ε ν τα ι για την απόκτηση νέω ν π αγίω ν σ το ιχ ε ίω ν, ε φ ό σ ο ν η δ ιά θ ε σ η τω ν κ ε ρ δ ώ ν α υ τώ ν ε ίν α ι σ ύ μ φ ω ν η με τη κ ε ίμ ε ν η ε μ ττο ρ ικ ή ν ο μ ο θ ε σ ία Α π ό π ό τε ο υ έ τ ο γ ο ε α ττο κτά δ ικ α ίω α α ν ια το α έ ρ ισ α α. Ο μέτοχος έχει δ ικα ίω μ α λήψ εω ς του μερίσ μ ατο ς. Το δ ικα ίω μ α του όμως αποκτά, κατά το νόμ ο, σ υ γκεκριμ ένο π ερ ιεχόμενο μετά την ψ ήφιση του ισ ολογισμού από την τα κτική Γ.Σ. των μετόχω ν και εφ όσον από τον ισ ο λογισ μ ό π ροκύπ τουν καθαρά κέρδη, τόσα ώ σ τε να κρ α τη θεί το ποσό του τακτικο ύ απ ο θεματικού που ορ ίζετα ι από το κατα σ τα τικό και να α π ο μ ένει ακόμη ποσό κερδώ ν. Από το χρ όνο ψ ηφίσ εω ς του ισ ο λογισ μού δ η μ ιο υ ρ γείτα ι το α τομικό δικα ίω μα του μετόχου για το μέρισμ α που του α να λογεί, το οπ οίο δ ικα ίω μα μπορεί να α σ κηθ εί και με αγω γή. 149

145 Για να θ εμ ελιω θ εί λοιπ ό ν το δ ικα ίω μ α του μετόχου επ ί του μ ερ ίσ μ α το ς, π ρ έπ ει να σ υ ντρ έχουν οι εξής π ρ οϋπ ο θέσ εις: α)ν α σ υ ντα χ θ εί ο ισ ο λογισ μ ό ς από την Α,Ε. β)τα κέρδη που π ρ α γματο π ο ιή θ η κα ν, σύμφ ω να με τον ισ ο λογισ μ ό, να επ ιτρ έπ ο υ ν τη δια νομή μ ερίσ μ α το ς. γ)να ε γ κ ρ ιθ ε ί ο ισ ο λογισ μ ό ς από την τα κτική γ ε νική σ υ νέλευ σ η των μετό χω ν. δ)α π όφ ασ η της Γενικής Σ υ νέλευσ ης τω ν μετόχω ν για δ ια νομ ή μ ερ ίσ μ α το ς Xo b voc κατα Β ο λήε του υ εο ίσ μ α το ς. Σύμφ ω να με τη δ ιά τα ξη του άρθρου 44 παρ. 2 του ν /2 0 «το προς δ ια νομ ή ποσό κα τα β ά λλετα ι στους μετό χους μ έσ α σ ε δ ύο μ ή ν ες από την απόφαση της τα κτική ς Γ.Σ. που ε ν έκ ρ ιν ε τις ετή σ ιες ο ικ ο ν ο μ ικ έ ς κατα σ τά σ εις». Επ ίσ ης η καθ ολική Γ.Σ. με ομ όφ ω νη απ όφασή της μ π ο ρεί να ορ ίζει η μ ερ ομ η νία καταβολής του μ ερίσ μ α το ς μ εγαλύ τερ η του δ ιμήνου που ο ρ ίζε τα ι από το νόμ ο ή μ εγαλύ τερ η της π εριό δο υ που ο ρ ίζε τα ι από το κα τα σ τα τικό Α ικαιο ύνοο υ εο ίσ υ α το ε - Υ ττο κείυ ενο φόοου σε π εοίτττω σ η δ ια νο υ ή ε υ εο ίσ υ α το. Δ ικαιο ύ χο ς του μ ερίσ μ α το ς ε ίν α ι ο κύ ριο ς της μετο χής κατά το χρ όνο που γεννάτα ι το δ ικα ίω μ α για μ έρισ μ α δηλαδή κατά το χρ όνο ε γκρίσ εω ς του ισ ο λογισ μού από την Γ.Σ. των μετό χω ν ή κατά το χρ όνο λήψ εω ς απ οφ άσεω ς από τη Γ.Σ. για δ ια νομή των κερδώ ν. Για τα μ ερίσ μ ατα που δ ια ν έμ ο ν τα ι από την Α.Ε. υ π ό χ ρ ε ο ς σε φ ό ρ ο ε ίν α ι ο κ ο μ ισ τ ή ς τω ν μ ε το χ ώ ν, ο π α ρ ισ τά μ ενος κατά το χρ όνο έγκρισ η ς του ισ ο λογισ μού της ε τα ιρ ία ς από τη Γ.Σ. των μ ετο χώ ν, ο ο π ο ίο ς κα τά τ ε κ μ ή ρ ιο ε ίν α ι κ α ι ο δ ικ α ιο ύ χ ο ς το υ μ ε ρ ίσ μ α τ ο ς, εκτό ς βέβαια αν α π ο δ είξει ότι όχι α υτός, αλλά άλλο πρόσ ω π ο ε ίν α ι δ ικ α ιο ύ χ ο ς τω ν μετο χώ ν Δ ια νο υ ή κεοδώ ν υπό υοο φ ή π ο ο σ ω ο ινού υ εο ίσ υ α το ε (π ο ο υ εο ίσ υ α το εί. Το καταβλη τέο στους μετό χους μέρισ μ α π ρ ο σ δ ιο ρ ίζε τα ι μόνο μετά την κατάρτισ η του ισ ο λογισ μ ο ύ κάθε χρήσης και την έγκρ ισ η του από τη γενική σ υ νέλευ σ η των μετό χω ν. Ο π ο ιαδή π ο τε καταβολή σ τους μετό χους π ρ οτού ο ισ ο λογισ μ ό ς εγκ ρ ιθ ε ί από τη Γ.Σ. των μετό χω ν α π ο τελεί «π ροκαταβολή» έ ν α ν τι μ ελλοντική ς (ενδ εχό μ ενης) οφ ειλής της ε τα ιρ ία ς και ε ίν α ι ε π ικ ίν δ υ ν η. Δ εν είν α ι όμως σ π ά νιες οι π ερ ιπ τώ σ εις που η ετα ιρ ία, στη δ ιά ρ κ ε ια της χρήσεω ς π ρ α γματο π ο ιεί σ η μ α ντικά κέρδη, τα οπ οία μάλισ τα σε μορφή δ ια θεσ ίμ ω ν δεν της α να γκαιο ύ ν και τα οπ οία για να δ ια νεμ η θ ο ύ ν στους μετό χους θα π ρ έπ ει να λήξει η χρήση, να σ υ ντα χ θ εί ο ισ ο λογισ μ ό ς, να σ υ γκλη θεί η Γ.Σ. να ε γ κ ρ ίν ε ι τον ισ ο λογισ μ ό και να α π ο φ α σ ίσ ει τη δ ια νομή των κερδ ώ ν, δηλ. να π αρέλθει σ η μ α ντική χ ρ ονική π ερίο δο ς π ο λλώ ν μηνώ ν.

146 Για να δ οθεί δ ιέξοδ ο στο θέμα αυτό με το άρθρο 46 του ν. 2190/20 ορ ίζετα ι ότι η δ ια νομή ττροσ ω ρινώ ν μ ερισ μ ά τω ν ή π οσ ο σ τώ ν ε π ιτρ έπ ετα ι μόνο εφ όσον είκο σ ι τουλά χισ τον τιμέρες προ αυτής δ η μ ο σ ιευ θ εί σε μια ημ ερ ήσ ια εφ ημερίδα των Α θηνώ ν και στην Ε φ η μερ ίδα της Κυβερνή σ εω ς λ ο γ ισ τ ικ ή κ α τά σ τα σ η π ερί της ε τα ιρ ική ς π ερ ιο υσ ία ς, η οπ οία α π ο τελεί π ροσ ω ρ ινό ισολογισμό. Η κατάσταση αυτή υ π οβά λλεται και στην επ οπ τεύ ουσα αρχή. Τα κατά τον τρόπο αυτά δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη δεν μπορούν να υπ ερβούν το ήμισ υ στη λογισ τική κατάστασ η καθαρώ ν κερδώ ν. Δηλαδή το δ ια νεμ η τέο π ρ οσ ω ρ ινό μέρισμα δεν ε ίνα ι δ υνα τό να ε ίν α ι μεγαλύ τερ ο από το μισό ποσό των καθαρώ ν κερδώ ν, που π ρ οκύπ τουν από την λο γισ τική κατάστασ η μετά την α φ αίρ εσ η του φόρου εισ οδ ήματο ς, που α να λο γεί σε αυτά (35% ). Ο νόμος δεν α π α ιτεί να π αρέλθει ο ρ ισ μ ένο χρ ο νικό δ ιά σ τημ α από την έναρξη της χρήσεω ς για να ε ίν α ι επ ιτρ επ τή η δ ια νομή π ρ ομ ερ ισ μ ά τω ν. Η δ ια ν ο μ ή π ρ ο μ ε ρ ισ μ ά τ ω ν ε ίν α ι δ υ ν α τό να γ ίν ε ι σ ε ο π ο ιο δ ή π ο τ ε χ ρ ο ν ικ ό σ η μ ε ίο μέσ α σ τ η ν χ ρ ή σ η. Αρμόδιο όργανο που α π ο φ α σ ίζει νόμ ιμ α τη δ ια νομή π ρ ομ ερισ μ ά τω ν ε ίνα ι το Δ ιο ικη τικό Σ υμβούλιο (Δ.Σ.) στην αρ μ οδ ιότητα του οπ οίου επ ίσ η ς ανήκει και η σύνταξη του προσωρινού ισολογισμού. Για τη δ ια νομή π ρ οσ ω ρ ινώ ν μ ερισ μ άτω ν ο νόμ ος α π α ιτεί τη σ ύ ντα ξη «λο γισ τικής καταστάσ εω ς» από την οπ οία να π ροκύ π τουν καθαρά κέρδη. Επειδή όμως από τη «λο γισ τική κατάστασ η» δεν π ρ οκύ π τουν καθαρά κέρδη είν α ι π ροφ ανές ότι ο νόμ ος ε ν ν ο ε ί τη σύνταξη όχι της «λο γισ τικής καταστάσ εω ς» (ισ ο ζύγιο γενικο ύ καθολικο ύ) αλλά ισ ο λογισ μ ο ύ, ο οπ οίος σε αντίθεσ η με τον τακτικό ο νο μ ά ζετα ι «π ρο σω ρινός ισ ο λογισ μ ό ς». Το π ρ οσ ω ρ ινό μέρισμα, από φ ορ ολογική άποψη δεν δ ια φ έρ ει από το ο ρ ισ τικό μέρισμ α. Κ α ταβά λλεται, σ υνεπ ώ ς στους δ ικα ιο ύ χους από το υπ όλο ιπ ο των κερδώ ν που α π ο μ ένει, μετά την αφ αίρ εσ η του φ όρου εισ οδ ήμ α το ς που α να λογεί στο σύνολο των κερδώ ν της λ ο γισ τική ς καταστάσ εω ς. Χ ρόνος κτήσεω ς του εισ οδ ήμ α το ς από π ρ ομ ερ ίσ μ α τα θεω ρ είτα ι, ο χρόνος εγκρίσ εω ς αυτώ ν από τη Γ.Σ. των μετό χω ν Δ ια ν ο υ ή ε ικ ο ν ικ ο ύ uepiauatoc. Σύμφω να με το άρθρο 46 α του ν /2 0, ως ε ικ ο ν ικ ά κέρδη ε ίν α ι κάθε ποσό που δ ια νέμ ετα ι στους μετό χους κατά παράβασ η τω ν'α ρ θ ρ ω ν 44, 45 και 46. Τυχόν τέτοια ποσά, που δ ια νεμ ή θ η καν στους μετόχους ε π ισ τρ έφ ο ντα ι από αυτούς που τα εισ έπ ρ α ξα ν, εάν η ετα ιρ ία α π ο δ είξει ότι οι μέτοχοι γ νώ ρ ιζα ν ή λαμβανομένω ν υπόψη των π ερ ισ τά σ εω ν, ό φ ειλα ν να γνω ρ ίζο υν ότι οι δ ια νομ ές που έ γινα ν σ 'α υ το ύ ς δεν ήταν σ ύ ννο μ ες. Το μέρισ μ α θεω ρ είτα ι ε ικ ο ν ικ ό όταν δ ια νέμ ετα ι χω ρ ίς να υπ άρχουν π ρ α γματικά κέρδη ή όταν δεν κα τα ρ τίσ θ ηκε ισολογισ μός ή ο κα τα ρ τισ θ είς ε ίν α ι α να κριβ ής.

147 < Για τα μ ερ ίσ μ α τα και τα π ρ ομ ερ ίσ μ α τα των μετο χώ ν, όταν δ ια ν έμ ο ν τα ι δεν γ ίν ετα ι καμία παρακρ άττιση φ όρου, δ ιό τι τα εισ ο δ ή μ α τα αυτά φ ορ ο λο γούντα ι στο όνομα του νομ ικο ύ προσ ώ π ου με σ υ ντελεσ τή 35% (άρθρο 29 π αρ. 1 Ν.Δ /55 όπως αντικατα σ τάθιη κε με το άρθρο 9 παρ. 6 του ν /2 2). Τα μ ερ ίσ μ α τα α π ο τελο ύν για το μέτοχο εισ όδ ημ α από κ ινητές α ξίες.

148 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑΚΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΙΣΜΑ 6.1. K aeod ioudc tou οττολοίττοο τω ν κεοδώ ν. Σύμφω να με τη διά ταξη του άρθρου 45 παρ. 2 του ν /2 0, το υ ττόλο ιττο τω ν κ ε ρ δ ώ ν μ ετά τ ις κ ρ α τή σ ε ις γ ια τ α κ τ ικ ό α τ το θ ε μ α τ ικ ό κα ι ττρ ώ το μ έ ρ ισ μ α «δ ια τ ίθ ε τα ι κατά το υ ς ο ρ ισ μ ο ύ ς του κ α τ α σ τ α τ ικ ο ύ». Το υττόλοιπο των κερδώ ν π ρ οκύ π τει αν από το σ ύ νολο τω ν καθαρώ ν κερδώ ν της χρήσης αφ α ιρ εθ ούν: α) ο φόρος εισ οδ ήματο ς επ ί τω ν κερδώ ν της χρήσεω ς. β) Η κράτηση για τα κτικό απ ο θεματικό γ) Η κράτηση για π ρώ το μέρισμ α στους μετό χους. Ως κράτηση τακτικο ύ α π ο θεματικού ο νόμ ος ε ν ν ο ε ί την κράτηση που επ ιβάλλει το κα τα σ τα τικό, η οπ οία μπ ο ρεί να ε ίν α ι μεγαλύ τερ η από το 1/20 των καθαρών κερδώ ν της χρήσεω ς και σ υ νο λικά μεγαλύτερ η από το 1/3 του ονομαστικού μετο χικού κεφ αλαίου. Ο νόμος ο ρ ίζει ότι α φ α ιρ είτα ι ποσό μερίσ μ ατο ς 6% επ ί του καταβλη μένο υ κεφ αλαίου. Αν όμως το κατα σ τα τικό, ο ρ ίζει τη δ ια νομή μεγαλύ τερ ου π ο σ ο σ τού, πρέπ ει να α φ α ιρ εθ εί το ορ ιζό μ ενο από το κατα σ τα τικό μ εγαλύ τερ ο ποσό μερίσμ ατος για να εξευ ρ εθ εί το «υπ όλοιπ ο των κερδώ ν», που ε ίν α ι δ υνα τό ν'α π ο τελ έ σ ει α ν τικ είμ ε ν ο δ ια νομής. Π ροκειμένου να π ρ οσ δ ιο ρ ισ θ εί το «υπ όλοιπ ο των κερδ ώ ν», που είν α ι δυνα τό, κατά το κα τα σ τα τικό, να α π ο τελεί τη βάση υπ ολο γισ μού των κερδώ ν που π ερ ιέρ χο ντα ι στους λοιπ ο ύ ς δ ικα ιο ύ χους (μέλη Δ.Σ., ιδρ υ τές κ.α.) π ρ έ π ε ι να α φ α ιρ ε θ ε ί το μ ε γ α λ ύ τε ρ ο π ο σ ό κ ε ρ δ ώ ν δ η λ. το 35% τω ν κ ε ρ δ ώ ν Δ ιάθεσ η κεοδώ ν σε τρ ίτο υ ς. Σε π ερίπ τω σ η που το κα τα σ τα τικό δεν ε ξα ν τλ ε ί τη δια νομή και α να θ έτει στη Γ.Σ. των μετόχω ν τη δ ια νομή του «υπ ολοίπ ου των κερδώ ν» ή σε περίπ τω σ η που το κα τα σ τα τικό σιω π ά σ χ ετικά με τη δ ια νομή του υπ ολοίπ ου αυτού, η Γ.Σ. μπ ορεί να α π ο φ α σ ίσ ει τη διά θεση κερδώ ν σε τρίτο υ ς. Για διά θεση κερδώ ν σε τρ ίτο υ ς μ ιλάμε μόνο μετά τον π ρ οσ διορ ισ μό των καθαρών κερδώ ν της χρήσεω ς. Τα δ ια τιθ έ μ ε ν α στους τρ ίτο υ ς ποσά δεν απ οτελούν έξοδο της χρ ήσεω ς (ετα ιρ ικ ό βάρος), αλλά α ν τλ ο ύ ν τα ι από τα καθαρά κέρδη της χρήσεω ς.

149 Τ ο νίζο υ μ ε π άντω ς ότι η δ ιά θ ε σ η τω ν κ ε ρ δ ώ ν σ ε τ ρ ίτ ο υ ς θα ττρ έττει να ε ξ υ π η ρ ε τ ε ί τ ο υ ς σ κ ο π ο ύ ς τη ς ε τ α ιρ ία ς και όχι ά σ χετους π ρος αυτήν σκοπούς, γιατί τότε η διάθεση αυτή χαρακτηρίζεται πράξη καθαρά χαριστική. Απ ό τα π αραπ ά νω π ρ οκύ π τει ότι: α)η διά θεσ η των κερδώ ν σε τρ ίτο υ ς δεν π ρ έπ ει να θ ίγει τις κ ρ α τή σ εις για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και για μέρισ μ α των μετό χω ν και τα δ ικα ιώ μ α τα των λοιπ ώ ν δ ικα ιο ύ χω ν επ ί των κερδώ ν που π ρ οβ λέπ ει το κ α τα σ τα τικό. β)η διά θεσ η των κερδώ ν σε τρ ίτο υ ς γ ίν ετα ι με απ όφαση της τα κτική ς Γ.Σ. των μετό χω ν. γ)η διά θεσ η των κερδώ ν σε τρ ίτο υ ς κα τα χ ω ρ είτα ι π ά ντο τε σ τον «π ίνα κα δ ια θέσ εω ς κερδώ ν» της χρήσεω ς Δ ια ν ο ϋ ή κ ε ο δ ώ ν σ ε ν ο ή υ α σ τ ο υ ε ε ο ν α ^ ό υ ε ν ο υ ζ. Με τη δ ιά τα ξη της π ερ. α ' του άρθρου 4 του ν.δ. 3843/58 «π ερί φ ορ ολο γίας εισ ο δ ή μ α το ς των νο μ ικώ ν π ροσ ώ π ω ν» ο ρ ίζε τα ι ότι ο ι Α.Ε. μ π ο ρ ο ύ ν να κ α τ α β ά λ ο υ ν ο ρ ισ μ έ ν ο π ο σ ό α π ό τα κέρ δ η τ ο υ ς σ τ ο υ ς ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς. Το ύψος του κα τα β α λλό μ ενου από τα κέρδη ποσού κα θ ο ρ ίζετα ι με κοινές απ ο φ άσεις των Υ π ουργώ ν Ε θ νικής Ο ικονο μ ία ς και Ο ικονο μ ικώ ν. Σε εκτέλεσ η α υτής της δ ιά τα ξη ς εκδό θη κε η α ρ ιθμ. Ε /8 5 κοινή απόφ αση η οπ οία ορ ίζει τα ακόλουθα : α)τ ο ποσό των κερδώ ν που δ ια ν έμ ε τα ι σε κάθε δ ια χ ειρ ισ τικ ή χρ ήση, δεν μπ ο ρεί να υ π ερβεί το π οσοστό 10% των σ υ νο λικώ ν καθαρώ ν κερδ ώ ν που πραγματοποίησε η Α.Ε. β)από τα κέρδη που π ρ ο σ δ ιο ρ ίσ τη καν προς δ ια νομ ή σύμφ ω να με τα π αρ απ ά νω, το ποσό που δ ια ν έμ ε τα ι σε κάθε ερ γαζόμενο δεν μ π ο ρεί, σε κάθε δ ια χ ειρ ισ τικ ή χρήση, να υ π ερ β α ίνει το π ο σοστό 15% των σ υ νο λικώ ν ε τή σ ιω ν α κα θά ρ ισ τω ν απ ο δο χώ ν, τις οπ οίες λαμβάνει ο εν λόγω ερ γα ζόμ ενος, όπως π ρ οκύ π τουν αυτές οι απ ο δο χές από τις μ ισ θ ο λο γικές κ α τα σ τά σ εις της ε τα ιρ ία ς. γ)ως καθαρά κέρδη, για τον υπ ολο γισ μό των κερδώ ν που έχουν τη δ υ να τό τη τα να δ ια νέμ ο υ ν οι ημεδαπ ές Α.Ε. στο π ρ οσ ω π ικό τους, λ α μ β ά νοντα ι τα καθαρά κέρδη που π ροκύ π τουν από τα τηρ ούμενα β ιβ λία της ετα ιρ ία ς, όπως αυτά π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι με τις δ ια τά ξεις του άρθρου 45 του ν /2 0. Σ ύμφ ω να με το άρθρο αυτό καθαρά κέρδη της ε τα ιρ ία ς ε ίν α ι ε κ είν α που π ρ οκύ π τουν όταν από τα α κα θά ρ ισ τα κέρδη που π ρ αγματοπ οιήθ ηκα ν αφ α ιρ εθ ο ύ ν κάθε έξο δ ο, κάθε ζη μ ία, οι ν ό μ ιμ ες α π ο σ β έσ εις και οπ οιδή π ο τε άλλο ε τα ιρ ικ ό βάρος Δ ια ν ο υ ή κ ε ρ δ ώ ν υ ε τη υ οο Φ ή υ ε τ ο ν ώ ν σ τ ο υ ε ε ο ν α Γ ό υ ε ν ο υ ε Ν. 171/87 όπως τροίγοποΐήθηκέ Μέ τους Ν. 1882/90 και 206S/92. Με τη δ ιά τα ξη του άρθρου 18 του Ν. 171/87 επ ιτρ ά π η κε σε όλες τις Α.Ε. να δ ια νέμ ο υ ν στο εργατο ϋπ α λληλικό τους π ρ οσ ω π ικό μέρος των καθαρώ ν κερδώ ν που π ρ αγματοπ οιούν σε κάθε χρήση σε μ ετο χές εκδό σ εω ς των ετα ιρ ιώ ν αυ τώ ν, τα δε κέρδη που δ ια ν έμ ο ν τα ι να α φ α ιρ ο ύ ντα ι απ ό τα 154

150 φ ορολογητέα στο όνομα του νομ ικο ύ προσ ώ π ου της ε τα ιρ ία ς κέρδη. Έ τσ ι με τη διάταξη αυτή τα κατά τον τρόπο αυτό δ ια νεμ ό μ ενα στο εργατο ϋπ α λληλικό π ροσω πικό κέρδη, δεν φ ο ρ ολο γούνταν ούτε στο όνομα της ε τα ιρ ία ς, ούτε στο όνομα των εργατο ϋπ α λλήλω ν και ότι α π α λλάσσονταν π ερ α ιτέρ ω από τα τέλη χαρτοσήμου ή από οποιαδήποτε άλλη εισφορά υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου. Δηλαδή σύμφ ω να με την ισχύ της δ ια τά ξεω ς του άρθρου 18 του ν. 171/87, τα κέρδη αυτά ήταν αφ ο ρο λόγη τα. Το αφ ο ρο λόγη το καταργήθ ηκε με τη διάταξη του άρθρου 43 παρ. 5 του ν. 2065/92. Τα π ιο π άνω δ ια νεμ ό μ ενα στο π ροσω πικό κέρδη των Α.Ε. θ εω ρο ύντα ι από 1/1/9 2 εισ όδ ημα από κινητές α ξίες, που θεω ρείται ότι κτάτα ι κατά το χρ όνο έγκρ ισ η ς της δ ια νομής από τη Γ.Σ. των μετόχων (άρθρο 9 παρ. 5 του ν /92). Από αυτά δεν εν ερ γ ε ίτα ι καμία π αρακρ άτηση φ όρου, επ ειδ ή λα μ β ά νοντα ι από το υπ όλοιπο των κερδώ ν που α π ο μ ένει μετά την αφ αίρ εσ η του τα κτικο ύ απ ο θεματικού, του φ όρου εισ οδ ήμ α το ς επ ί του α π ο θεματικού αυτού και του μερίσματος που υ π οχρ εω τικά π ρ έπ ει να δ ια νεμ η θ εί στους μετό χους. Δ ηλαδή τα κέρδη αυτά φ ορ ολο γούνται στο όνομα της Α.Ε. με σ υ ντελεσ τή 35%. Με το π.δ. 30/1988 ο ρ ίζετα ι ότι Τα κέρδη που κεφ α λαιο π ο ιο ύ ντα ι π ρ ο κειμ ένο υ να χορηγη θο ύ ν μ ετο χές στους εργαζόμενους, δεν ε ίνα ι δ υνα τό να υ π ερ β α ίνο υν το 20% των μη δ ια τεθ έντω ν κερδώ ν. Α π α ιτείτα ι απλή απόφ αση της Γ ενικής Συνελεύσ εω ς των μετό χω ν (όχι αυξημένη απ α ρτία - π λειοψ η φ ία ). Η διάθεση των μετοχών γίνεται με απλή απόφαση του Δ.Σ. της εταιρίας. Οι μετοχές ε ίν α ι ο νο μ α σ τικές και δεν μπ ορούν να μ ετα β ιβ α σ το ύ ν επ ί μια 3ετία χω ρίς την έγκρισ η της Γ.Σ. Μ ετά την π άροδο της τρ ιε τία ς κα θ ίσ τα ντα ι ανώ νυμ ες και ελεύ θ ερ α μ ετα β ιβ ά σ ιμ ες. Σε κάθε δ ια νομή δεν ε ίν α ι δ υνα τή η χορήγηση σε δ ικα ιο ύ χο υ π ερ τιπ λα σ ίο υ αριθμού μετοχώ ν από τις χ ο ρ ηγο ύ μ ενες σε οπ οιοδ ήπ οτε άλλο δ ικα ιο ύ χο. Στην περίπτωση της σχολιαζόμενης διανομής γίνεται η εγγραφή: 88 ΑΠ Ο ΤΕ ΛΕΣΜ Α ΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ Κέρδη προς δ ιάθεση 50 Π ΙΣΤΩ ΤΕΣ Δ ΙΑΦ Ο ΡΟ Ι Δ ια νεμ ό μ ενα στο π ρ οσ ω π ικό κέρδη Ακολουθούν οι γνω σ τές εγγραφ ές αυξήσ εω ς του μετο χικού κεφ αλαίου.

151 ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ε ν ικ ά ττεοί α υ ο ιβ ώ ν. Τα μέλη του Δ.Σ. δεν ε ίν α ι υπ άλλη λοι, αλλά εντο λοδόχο ι της ετα ιρ ία ς. Κ α τ'α ρχήν, λοιπ ό ν, το αξίω μά τους ε ίν α ι ά μ ισ θ ο, αφού η άμισθη παροχή των υπ ηρεσιώ ν ε ίνα ι το κύριο χ α ρ α κτη ρ ισ τικό γνώ ρ ισ μ α της εντο λής. Στην π ράξη, εντο ύ το ις, είν α ι σ π ά ν ια η π ε ρ ίπ τ ω σ η π ο υ σ τα μέλτι το υ Δ.Σ. δ εν κ α τ α β ά λ λ ο ν τα ι α μ ο ιβ έ ς, ε ίτε με τη μορφή μ η νια ία ς απ ο ζη μιώ σ εω ς, ε ίτε με τη μορφή συμμετοχής στα κέρδη της χρήσεω ς. Το Δ.Σ. εκλέγετα ι από τους κόλπ ους της π λειοψ η φ ία ς, η οπ οία και π αρέχει στα μέλη του Δ,Σ. υψ ηλές απ ο λαβές, με σ υ νέπ εια να εκμ η δ εν ίζο ν τα ι π ολλές φορές, τα κέρδη στα οπ οία μ ετέχει και η μ ειοψ η φ ία, γ ια τί, όπως είν α ι ευνό ητο, όσο α υ ξά νο ντα ι οι αμοιβές τω ν δ ιο ικητικώ ν Σ υμβούλω ν, α υ ξά ν ο ν τα ι και τα έξοδα και μ ειώ νοντα ι α ν τίσ το ιχ α τα κέρδη της ετα ιρ ία ς. Ο V. 2190/20 δ ια κ ρ ίν ε ι τις ακό λουθες μορφές αμοιβώ ν των μελώ ν του Δ.Σ., οι οπ οίες είν α ι δ υνα τό να π α ρ έχοντα ι α μ ιγ ε ίς ή σ υ νδ υα σ μ ένες: α)α μοιβές και ποσοστά Δ.Σ. από τα κέρδη της χρήσεω ς. β)αμοιβή μελώ ν Δ.Σ. κατά σ υ νεδρ ία σ η (που ο ρ ίζο ν τα ι κατά ποσό από το καταστατικό). Έ ξο δ α π αρασ τάσ εω ς ορ ιζό μ ενα από το κατα σ τα τικό. γ)α μοιβές μελώ ν Δ.Σ. με βάση ε ιδ ική σχέση αυτώ ν με την ετα ιρ ία. δ)π αροχές στα μέλη του Δ.Σ. σε χρήμα ή σε είδ ος χω ρίς νό μ ιμ η ή σ υ μβατική υποχρέω ση Α υο ιβ ές και π οσ οστά σελώ ν Δ.Σ. από τα κέρδη της χρ ή σ εω ζ. Με τη διά ταξη του άρθρου 24 παρ. 1 ν. 2190/20 ο νόμ ος δεν ο ρ ίζε ι ότι στα μέλη του Δ.Σ. π αρέχεται οπ ω σ δήπ οτε αμοιβή από τα κέρδη, ούτε δημιουργεί δικα ίω μα αυτώ ν για οπ οιαδήπ ο τε αμοιβή. Απ λώ ς ορ ίζει ότι κάθε α μ ο ιβ ή τω ν μ ε λ ώ ν το υ Δ.Σ. α π ό τα κέρ δ η π ρ έ π ε ι να α ν τ λ ε ίτ α ι α π ό το υ π ό λ ο ιπ ο τω ν κ α θ α ρ ώ ν κ ε ρ δ ώ ν π ο υ π ρ ο κ ύ π τ ε ι, αν α π ό τα κα θ α ρ ά κέρ δ η τη ς χ ρ ή σ ε ω ς α φ α ιρ ε θ ο ύ ν ο ι κ ρ α τ ή σ ε ις : α) για τακτικό απ ο θεματικό β) για δ ια νομή στους μετόχους μ ερίσ μ α το ς του λάχισ το ν ίσου προς το 6% επ ί του καταβλη μένο υ μ ετο χικού κεφ αλαίου. Ο νόμ ος δεν θέτει όριο αμοιβής τω ν μελώ ν του Δ.Σ. Αφού γίνουν οι π αραπάνω κρ α τή σ εις, είν α ι δ υνα τό ν και ολόκληρ ο το υπ όλο ιπ ο των κερδώ ν που μ ένει, να δ οθεί στα μέλη του Δ.Σ. Ε ίνα ι δ υνα τό ν οι αμοιβές του Δ.Σ. να καθορ ίζοντα ι από το κα τα σ τα τικό σε π οσοστό επ ί του σ υνόλου των κερδ ώ ν. Η καταβολή όμως αυτώ ν ακο λουθεί τις κρ α τή σ εις για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και πρώτο μέρ ισ μ α. 157

152 Π οσοσ τά Δ.Σ. Ο π ιο πάνω ισ ο λογισ μ ό ς ε ίν α ι σω στός μόνο στην π ερίπ τω σ η που το κα τα σ τα τικό ο ρ ίζε ι ότι τα π οσοστά του Δ.Σ, α ν έ ρ χ ο ν τα ι σε 20% του υπ ολοίπ ου των κερδώ ν μετά την α φ αίρ εσ η των κρατή σ εω ν, για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και π ρώ το μέρισμ α. Ο νόμ ος δεν π ρ ο σ δ ιο ρ ίζει επ ίσ η ς ούτε τον τρόπο ούτε το είδ ο ς της π αροχής π ρος τους σ υ μβούλο υ ς, η οπ οία μπορεί να ορ ισ τεί από το κα τα σ τα τικό σε π ο σο στό ή σε ορ ισ μ ένο ποσό ή σε μ η ν ια ίε ς, εξα μ η ν ια ίε ς ή κατά άλλα χρ ο νικά δ ια σ τή μ α τα π αροχές. Ο νόμ ος δεν κ α θ ο ρ ίζει την κατανομή της α μοιβής μετα ξύ των μελώ ν του Δ.Σ. Αν το κα τα σ τα τικό δεν ορ ίζει τον τρόπο κα τα νο μ ής, τότε η δ ια νομ ή θα γίν ει ε ξίσ ου (κ α τίσ ο μ ο ιρ ία ). Οι αμ ο ιβ ές των μελώ ν Δ.Σ. π α ρ έχοντα ι από το «υπόλοιπ ο των καθαρώ ν κερδ ώ ν, το οπ οίο δ ια τίθ ε τα ι κατά τους ορ ισ μούς του κα τα σ τα τικού. Αν το κ α τα σ τα τικό δεν ο μ ιλεί για τον τρόπο δ ια νομ ή ς «του υ π ολοίπ ου των κερδ ώ ν», ού τε ορ ίζει όρ γανο για να του κ α θ ο ρ ίσ ει, τεκ μ α ίρ ε τα ι η εξο υ σ ιοδ ότησ η της τα κτική ς γ ενική ς σ υ νέλευ σ ης, κατά τη συνή θη αυτής απ α ρ τία και π λειο ψ η φ ία, να καθορ ίσ ει τον τρόπο δ ια νομής τω ν κερδ ώ ν αυτώ ν και επ ομένω ς και των αμοιβώ ν των μελώ ν του Δ.Σ. Το κ α τα σ τα τικό δεν μ π ο ρεί να ορ ίσ ει αμοιβή τω ν μελώ ν Δ.Σ. μεγαλύ τερ η από το π αραπ ά νω υ π όλοιπ ο των καθαρώ ν κερδ ώ ν. Α λλά μπ ο ρεί να θέσ ει π ερ ισ σ ό τερ ο υς π ερ ιο ρ ισ μ ο ύ ς, ακόμη και να α π ο κλείσ ει τελείω ς την παροχή α μοιβής και να ο ρ ίσ ει ότι η αμοιβή αυτή π α ρ έχετα ι μετά την αφ αίρ εσ η και άλλω ν ποσώ ν από τα καθαρά κέρδη. (3) Υποσημείωση 'Όταν το καταστατικό ορίζει ότι οι σύμβουλοι μετέχουν στα κέρδη π.χ. κατά 20%, είναι προφανές ότι η βάση υπολογισμού είναι όλα τα κέρδη. Ο περιορισμός που θέτει το άρθρο 24 παρ. 1 Ν. 2190/20 αφορά όχι τον τρόπο υπολογισμού των αμοιβών του Δ.Σ., αλλά το τμήμα των κερδών από τα οποία θα αντληθούν. Ο νόμος δηλ. αφήνει ελεύθερο τον τρόπο υπολογισμού των αμοιβών του Δ.Σ., θέτει όμως όριο στο μέγεθος των αμοιβών αυτών, οι οποίες με κανένα τρόπο δεν μπορούν να περιορίσουν τις κρατήσεις για τακτικό αποθεματικό και πρώτο μέρισμα. Αν π.χ. το καταστατικό ορίζει ότι στο Δ.Σ. δίνεται το 20% των κερδών, το κεφάλαιο τής Α,Ε. είναι και τα κέρδη της χρήσεως , τα ποσοστά Δ.Σ. ανέρχονται σε ( X 20%) δηλ. υπολογίζεται πάνω στο σύνολο των κερδών. Δεν είναι σωστός στην περίπτωση αυτή ο υπολογισμός πάνω στο υπόλοιπο των κερδών, γιατί τότε τα ποσοστά του Δ.Σ, θα ανέρχονται μόνο σε δρχ. ως εξής: Σύνολο κερδών ΜεΙον : Τακτικό αποθεματικό ( X 5%) = Μέρισμα ( X 6%) = %

153 To καταστατικό ε ίν α ι δ υνα τό να ο ρ ίζε ι ότι τι αμοιβή τω ν μελώ ν Δ.Σ. ανέρχεται σε ο ρ ισ μένο ποσοστό επ ί του υ π ολοίπ ου τω ν κερδώ ν (π.χ. 10%, 20%) ή ότι ανέρ χετα ι μέχρις ενός ορ ισ μ ένου π οσοστού επ ί τω ν κερδώ ν αυτώ ν (π.χ, μέχρι 20%, 10%). Στην πρώτη π ερίπ τω σ η το αρμόδιο όρ γανο (η τα κτική Γ.Σ.) που απ ο φ ασίζει την παροχή της αμοιβής ε ίν α ι υπ οχρ εω μένο να χορ ηγή σ ει το ο ρ ιζό μενο από το κατα σ τα τικό ποσό αμοιβής, ενώ στη δεύ τερ η το αρμόδιο όργανο έχει την ε υχέρ εια να π ρ ο σ δ ιο ρ ίσ ει το ποσό της αμοιβής, μέσα στο όριο που θέτει το καταστατικό. Η αμοιβή επ ί των κερδώ ν δεν υ π ό κειτα ι σε δ ικα σ τικό έλεγχο (δ ικασ τική μείω ση της αμοιβής της μορφής αυτής). Από φ ορολογική άποψη, το δ ικα ίω μα για τις αμ ο ιβ ές και τα π οσοστά Δ.Σ., που αντλούντα ι από τα κέρδη της χρ ήσεω ς, α π ο κτάτα ι από το δ ικα ιο ύ χο από την έγκρισ η του ισ ο λογισ μού από τη Γ.Σ. των μετό χω ν. Δηλαδή επ ί ισολογισμού χρήσεω ς 19+1 που εγκρίθ η κε από την τακτική Γ.Σ. τω ν μετό χω ν της , τα μέλη του Δ.Σ. θ εω ρο ύντα ι ότι απ ό κτησ α ν το εισ όδ ημ ά τους το ο ικο νομ ικό έτος Από τις αμοιβές της κατηγο ρίας αυτής σύμφ ω να με το άρθρο 9 παρ. 6 ν. 2065/92 δεν γίνετα ι καμία π αρακράτηση φόρου εισ οδ ήμ α το ς, επ ειδ ή σύμφ ω να με τις νέες δ ια τά ξεις π ερί φ ορ ολο γίας εισ οδ ήμα το ς που εισ ή γα γε ο ν /9 2, τα εισ οδήματα αυτά π ρ οέρ χο ντα ι από κέρδη τα οπ οία έχουν φ ορ ολο γηθ εί στο όνομα του νομ ικο ύ προσώ που της Α.Ε. και συνεπ ώ ς θεω ρ ο ύντα ι εισ όδ ημ α φορολογημένο κ α τ'ε ιδ ικ ό τρόπο με εξά ντλη σ η του δ ικα ιο ύχου (άρθρο 178 παρ. 4 ν /9 2). της φ ορ ολο γικής υπ οχρ έω ση ς (φ ορ ολο γούντα ι με σ υ ντελεσ τή 35% στο όνομα του Ν.Π.) Κατά το Ε.Γ.Λ -Σ. γίν ο ν τα ι οι εγγραφ ές; 88 ΑΠ Ο ΤΕ ΛΕΣΜ Α ΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ ΕΣΗ Φόρος εισ οδ ήματο ς 54 ΥΠ Ο Χ ΡΕΩ ΣΕΙΣ ΑΠΟ Φ ΟΡΟ ΥΣ - ΤΕΛΗ Φ όρος εισ οδ ήμα το ς φ ορολ. Κερδώ ν 88 ΑΠ Ο ΤΕ ΛΕΣΜ Α ΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ Κέρδη προς διά θεση 88 Α Π Ο ΤΕ ΛΕΣΜ Α ΤΑ ΠΡΟΣ Δ ΙΑΘ Ε ΣΗ Φ όρος εισ οδ ήμα το ς 88 ΑΠ Ο ΤΕ ΛΕΣΜ Α ΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ Κέρδη προς διά θεση με το φ ορ ολο γημένο ποσό 53 Π ΙΣΤΩ ΤΕΣ Δ ΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι! Ο φ ειλόμενα π οσοστά Δ.Σ.

154 7.3. Δ ια νεμ ό μ εν α κέρδη με μορφ ή αμο ιβ ώ ν και π ο σ ο σ τώ ν, στα μέλη Δ.Σ. καθώ ς και α μ ο ιβ ές και π ο σ ο σ τά, εκτό ς μισ θού σ τους δ ιευ θ υ ν τές Α.Ε. Π ρ ο έρ χοντα ι από κέρδη ισ ο λ ο γισ μ ώ ν ίω ν χρ ήσ εω ν που λήγο υ ν την 31/12/91 και μέχρι τη δ ημοσίευ σ η του ν /92 στο Φ.Ε.Κ. ( ). Δ εν μπ ο ρεί να υ π ερ β α ίνο υ ν το 5% των καθαρώ ν κερδ ώ ν της χρ ήσ εω ς, όπ ω ς αυτά π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ν τα ι με τις δ ια τά ξ ε ις του άρθρου 45 ν /2 0. Σε π ερίπ τω σ η που η Γ.Σ. των μετό χω ν ε γ κ ρ ίν ε ι μ εγα λύ τερ ο ποσό, το επ ιπ λέο ν του 5% φ ο ρ ο λο γείτα ι με σ υ ντελεσ τή 50%, που ισ χύ ει για τα μ ερ ίσ μ α τα από Α.Ε. μη ε ισ α γ μ έ ν ες στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο, με εξά ντλη σ η της φ ορ ολο γικής υπ οχρ έω σ η ς του δ ικα ιο ύ χου. Ε π ομένω ς: Α μ ο ιβ ές και π ο σοστά μέχρι 5% των κερδ ώ ν: π α ρ α κρ α τείτα ι φ όρος προς 15%, χωρίς να εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων. Για το π έρα ν του 5% υπ όλο ιπ ο τω ν δ ια νεμ ό μ ενω ν κερδώ ν π α ρ α κρ α τείτα ι φ όρος προς 50%. με εξά ντλη σ η της φ ορ ολο γικής υπ οχρ έω σ η ς του δ ικα ιο ύ χου Α μ ο ιβ ές μελώ ν Δ.Σ. κατά σ υνεδρ ίασ η (που ο ρ ίζο ν τα ι κατά ποσ ό από το κ α τα σ τα τικ ό ). Έ ξο δ α π αρ α σ τά σ εω ς ο ριζό μ εν α από το κ α τα σ τα τικ ό. Το κ α τα σ τα τικό της ε τα ιρ ία ς ε ίν α ι δ υνα τό να κα θ ο ρ ίζει ο ρ ισ μ ένο ποσό αμοιβής για τα μέλη του Δ.Σ. Δ εν α ρ κεί το κ α τα σ τα τικό να α να φ έρ ει αό ρ ισ τα ότι τα μέλη του Δ.Σ. δ ικ α ιο ύ ν τα ι αμ ο ιβ ής, αλλά π ρ έπ ει να ορ ίζει και το ποσό α υτής, το οπ οίο μπ ο ρεί να ο ρ ίζετα ι ως μ η νια ίο ή κ α τ'ά λ λ α, χρ ο νικά δ ια σ τή μ α τα παροχή ή ως παροχή κατά σ υ νεδ ρ ία σ η του Δ.Σ.^ ή ως π ο σο στό επ ί ορ ιζό μ ενο υ άλλου π οσού. Α π α ιτε ίτα ι δηλαδή το ποσό της α μοιβής να κα θ ο ρ ίζετα ι από το κ α τα ο τα τικό. Στην π ερίπ τω σ η που το κα τα σ τα τικό π ρ ο σ δ ιο ρ ίζε ι το σ υ νο λικό ποσό της α μ ο ιβ ής, η κατανο μή αυτής μετα ξύ τω ν μελώ ν του Δ.Σ. μπ ο ρεί να γ ίν ε ι και από τη Γ.Σ., όταν το κα τα σ τα τικό α ν α θ έ τε ι στη σ υ νέλευ σ η την αρμοδιό τη τα α υ τήν. Τα ο ρ ιζό μ ενα από το κ α τα σ τα τικό ποσά α μ ο ιβώ ν κατα β ά λλο ντα ι στον δ ικα ιο ύ χο στο τέλος του μήνα ή του έτο υ ς κ.λ.π., κατά τους ορ ισ μ ο ύς του κατα σ τα τικού, χω ρίς να π α ρ ίσ τα τα ι ανά γκη ανα μ ο νή ς της εγκρίσ εω ς του ισ ο λογισ μ ο ύ από τη Γ.Σ. των μετό χω ν. Οι αμ ο ιβ ές των συμβούλω ν που ο ρ ίζο ν τα ι π ο σ ο τικά από το κ α τα σ τα τικό της ε τα ιρ ία ς δεν υ π ό κειντα ι σε δ ικα σ τικό μετρ ιασμό. Η αμοιβή αυτή δεν π α ρ έχετα ι από τα κέρδη, αλλά β α ρ ύ νει την ε τα ιρ ία ως έξοδο λ ε ιτο υ ρ γία ς της, ανεξά ρ τη τα αν υπ άρχουν ή όχι κέρδη και ακόμη σ τις χρήσ ει που π ρ α γματο π ο ιο ύ ντα ι ζη μ ίες. (4) Στην πράξη σ υ ν η θ ίζετα ι να λέγοντα ι «έξοδα π αρ ασ τάσ εω ς»

155 Τα ποσά δηλ. των αμοιβώ ν αυ τώ ν κα τα χω ρ ο ύντα ι στη χρέω ση του λογαριασμού εξόδω ν «α μοιβές σ υ νεδ ρ ιά σ εω ν μελώ ν Δ.Σ. (Κ.Α ) και μειώνουν τα κέρδη προς διάθεση ή αυξάνουν τη ζημία της χρήσεως. Η αμοιβή αυτή ε κ π ίπ τει από τα φ ορ ολο γητέα έσοδα (άρθρο 16 παρ. 2γ του V. 2065/92). Α π οτελεί για το δ ικα ιο ύ χο εισ όδ ημα από κινητές α ξίες και φ ορ ολο γείτα ι με συντελεσ τή 35% με εξά ντλη σ η της φ ορ ολο γικής υπ οχρεώ σεω ς ε τα ιρ ία ς και δ ικα ιούχου (άρθρ. 9 παρ. 4 ν /9 2). Ως χρόνος κτήσεω ς του εισ οδ ήμα το ς της κατηγορίας αυτής π ρ έπ ει να θ εω ρ είτα ι ο χρόνος της καταβολής ή π ιστώ σ εω ς της αμοιβής στο όνομα του δ ικα ιο ύ χου και όχι ο χρ όνος της Γ.Σ. που εγκρ ίνει τον ισ ο λογισ μό της χρήσεω ς. Ο φόρος π α ρ α κρ α τείτα ι κατά την καταβολή ή την π ίστω σ η της αμοιβής στο όνομα του δικα ιο ύ χου και α π ο δ ίδ ετα ι εφ άπ αξ εντό ς του πρώ του 15θημέρου του επόμενου από την π αρακρ άτησ η του φόρου μήνα (άρθρο 9 παρ. 6 ν. 2065/92). Κατά το Ε.Γ.Λ.Σ. γίνεται η εγγραφή: ΑΜ Ο ΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟ ΔΑ ΕΠ ΑΓΓΕΛΜ ΑΤΙΩ Ν ΥΠ Ο Κ ΕΙΜ ΕΝ ΕΣ ΣΕ Π ΑΡΑΚΡΑΤΗ ΣΗ Φ ΟΡΟ Υ ΕΙΣΟ Δ Η Μ ΑΤΟ Σ Α μοιβές σ υ νεδρ ιά σ εω ν μελώ ν Δ.Σ ΔΙΚ Α ΙΟ Υ Χ Ο Ι ΑΜ ΟΙΒΩΝ Ο φ ειλόμ ενα έξοδα π αραστάσεω ς Δ.Σ. 54 ΥΠ Ο Χ ΡΕΩ ΣΕΙΣ ΑΠΟ Φ ΟΡΟ ΥΣ - ΤΕΛΗ Φ όρος αμοιβώ ν μελώ ν Δ.Σ Α μ ο ιβ ές μελώ ν Δ.Σ. με βάση ειδ ική σ χέσ η αυτώ ν με την ετα ιρ ία. Η α ρ μοδ ιότητα του Δ.Σ. π ε ρ ιο ρ ίζε τα ι στη δ ια χείρ ισ η και εκπ ροσώ π ησ η της ετα ιρ ία ς. Ε ίνα ι όμως δ υνα τό ο ρ ισ μ ένα μέλη του Δ.Σ. να π αρέχουν στην ετα ιρ ία και π ρ όσ θετες υπ ηρ εσ ίες που βρ ίσ κοντα ι έξω από τον κύκλο των υποχρεώ σεώ ν τους ως δ ιο ικη τικώ ν συμβούλω ν, όπως οι τελ ευ τα ίες αυτές υπ οχρεώ σεις τους ερ ιγρ ά φ ο ντα ι στο κα τα σ τα τικό της ε τα ιρ ία ς και το ν. π 2190/20. Ε ίνα ι δυνα τό, δηλαδή, ένας ή π ε ρ ισ σ ό τερ ο ι σ ύ μβουλο ι να ε ίν α ι ταυτό χρο να τεχ νικο ί σύμβουλο ι, νομ ικο ί, φ ο ρ ο λο γικοί σ ύ μβουλο ι, λογισ τές κ,λπ. Οι υπ ηρ εσ ίες αυτές ε ίν α ι π ρ οφ ανές ότι β ρ ίσ κοντα ι πέρα από τις υπ οχρεώ σεις τους ως δ ιο ικ η τικ ώ ν σ υμβούλω ν. Για την αμοιβή των μελώ ν του Δ.Σ. για τις π αραπ άνω π ρ όσ θετες εσίες που π α ρ έχοντα ι στην ετα ιρ ία «επί τη βάσ ει ε ιδ ικής σχέσεω ς υ π ηρ μισθώ σεω ς εργασ ίας ή εντο λής (άρθρο 24 παρ. 4 ν. 2190/20 π ρ έπ ει να συντρέχουν, οι εξής π ρ οϋπ ο θέσ εις; α) Να σ υ ναφ θ εί ε ιδ ική σύμβασ η μ ισθώ σ εω ς εργασ ίας ή εντο λής μεταξύ ε τα ιρ ία ς και του μέλους ή των μελώ ν του Δ.Σ.

156 β) Π ριν από τη σύναψ η ιη ς συμβάσ εω ς α π α ιτε ίτα ι σ υ να ίνεσ η (ά δεια ) της Γ.Σ. για την κατά ρ τισ η της σ υ γκεκρ ιμ ένης συμβάσ εω ς με το σ υ γκεκρ ιμ ένο π ρόσ ω π ο. Οι όροι της σ υ μβάσ εω ς (μ ετα ξύ των οπ οίω ν και η α μοιβή των σ υ μβούλω ν) π ρ έπ ει να τεθ ούν υπόψη της Γ.Σ. και να εγκρ ιθ ο ύ ν α π 'α υ τή ν, η οπ οία σ υ γκρ ο τείτα ι κατά τη σ υ νήθη απ α ρτία. γ) Κατά τη λήψ η της ά δ εια ς της σ υ νελεύ σ εω ς δεν π ρ έπ ει να α ν τιτα χ θ ο ύ ν μ έτο χοι που εκπ ρο σ ω π ούν το υ λά χισ το ν το 1/3 του μετο χικού κεφ αλαίου που εκπ ρ ο σ ω π είτα ι στη σ υ νέλευ σ η. Το κα τα σ τα τικό ε ίν α ι δ υνα τό να θέσ ει μεγαλύ τερ ο υ ς π ε ρ ιο ρ ισ μ ο ύ ς. Αν η αμοιβή μέλους του Δ.Σ. που απ ο ρ ρ έει από σύμβασ η ε ρ γασ ία ς ή εντο λής, για παροχή π ρ όσ θετω ν υ π ηρ εσ ιώ ν π ρος την ε τα ιρ ία, έχει σ υ νο μ ο λο γηθεί σε π οσοστό επ ί των κερδ ώ ν, δεν ε ίν α ι δ υνα τό το π οσό της α μοιβής αυ τής να θ ίγ ει το π ρώ το μ έρισ μ α και την κράτηση για τα κτικό α π ο θεμ α τικό έστω και αν η αμοιβή έχει σ υ νο μ ο λο γηθεί επ ί του σ υ νό λου των κερδώ ν. Σύμφ ω να με τη δ ιά ταξη του άρθρου 31 παρ. 2 του ν.δ /5 5 «Ο μισθός που κα τα β ά λλετα ι από την Α.Ε. στα μέλη του Δ.Σ. αυ τής για τις υ π ηρ εσ ίες που π αρέχουν β ά σ ε ι ε ιδ ικ ή ς σ ύ μ β α σ η ς μ ίσ θ ω σ η ς ε ρ γ α σ ία ς ή ε ν το λ ή ς, εφ όσ ο ν για τις υ π ηρ εσ ίες αυτές τα μέλη του Δ.Σ. είν α ι α σ φ α λισ μ ένα σε ο π οιοδήπ οτε α σ φ α λισ τικό ο ρ γανικό ή ταμείο εκτό ς από το ΙΚΑ, θεω ρ είτα ι ως εισ όδημ α από εμ π ο ρ ικές επ ιχ ειρ ή σ ε ις». Έ τσ ι, λοιπ ό ν ο μισθός που λαμβά νει το μέλος του Δ.Σ. της Α.Ε. από και εφ εξή ς α νεξά ρ τη τα αν ε ίν α ι ή όχι μέτο χος αυτής και α νεξά ρ τη τα από το π οσοστό σ υ μ μ ετοχής του στο κεφ ά λα ιο της ετα ιρ ία ς, για την παροχή εξα ρ τη μ ένη ς ερ γασ ίας που π ρ οσ φ έρ ει σ 'α υ τή ν α π ο τελεί εισ όδ ημ α από ε μ π ορ ικές επ ιχ ειρ ή σ ε ις, εφ όσ ο ν για τις π ρ οσ φ ερ όμ ενες α υ τές υ π ηρ εσ ίες ε ίν α ι ασ φ α λισ μ ένο στο ΤΑΕ, ΤΕΒ Ε ή οπ οιοδήπ οτε άλλο εκτό ς το ΙΚΑ, α σ φ α λισ τικό ο ρ γα νισ μ ό ή τα μ είο. Α ν τίθ ε τα αν το μέλος του Δ.Σ. για τις υ π ηρ εσ ίες που π ρ οσ φ έρ ει στην ετα ιρ ία, ε ίν α ι ασ φ α λισ μ ένο στο ΙΚΑ, τότε ο μισθός που λαμβάνει α π ο τελεί εισ ό δ η μ α από μ ισ θ ω τές υ π ηρ εσ ίες. Ε π ίσ ης οι αμ ο ιβ ές μελώ ν Δ.Σ. με βάση ε ιδ ική σχέση α υ τώ ν με την ετα ιρ ία α π ο τελο ύν ε ισ ό δ η μ α αττό ε λ ευ θ έρ ια ε π α γ γ έ λ μ α τ α, όταν οι ε λεύ θ ερ ο ι ε π α γγελματίες σ υ μ μ ετέχο υν στο Δ.Σ. ανώ νυμ ης ε τα ιρ ία ς και π ρ οσ φ έρ ουν υ π ηρ εσ ίες σ την ε τα ιρ ία, π έρα ν της συμμετοχή ς τους σ τις σ υ ν ε δ ρ ιά σ ε ις του Δ.Σ. α μ ο ιβ ό μ ενοι για τις υ π ηρ εσ ίες αυτές με π άγια α ν τιμ ίσ θ ια ή με οπ ο ιο δ ή π ο τε άλλο τρόπ ο, ε κδίδ ο ντα ς για την αμοιβή τους το π ρ οβ λεπ ό μ ενο από τον Κ.Β.Σ. π α ρ α σ τα τικό και κατά σ υ νέπ εια των μελώ ν αυτώ ν του Δ.Σ. δεν έχουν εφ αρμογή οι δ ια τά ξ ε ις της παρ. 2 του άρθρου 31 ν.δ. 3323/55. Από όσα εκτέθη κα ν π αραπ άνω π ρ οκύ π τει ότι οι α μ ο ιβ ές που κατα β ά λλο ντα ι στα μέλη του Δ.Σ. με βάση ε ιδ ική σχέση αυ τώ ν με την ε τα ιρ ία ε ίν α ι δ υνα τό ν να χ α ρ α κτη ρ ίζοντα ι ε ίτε ως εισ όδ ημ α από μ ισ θ ω τές υ π η ρ εσ ίες.

157 είτε ως εισ όδημα από ε μ π ορ ικές επ ιχ ειρ ή σ ε ις, ε ίτε ως εισ όδ ημ α από ελευ θ έρ ια επαγγέλματα Παρακράτησ η <p 6 oo u αττό t ic ανω τέρω αυοιβ έε. Στους μισθούς που κα τα β ά λλο ντα ι από και μετά στα μέλη του Δ.Σ. Α.Ε. και οι οπ οίοι απ ο τελο ύν εισ όδ ημα από ε μ π ορ ικές επ ιχ ειρ ή σ ε ις για τα λαμβάνοντα, θα π α ρ α κρ α τείτα ι φ όρος με σ υ ντελεσ τή 35% στο υ π όλοιπ ο του μισθού που π ροκύ π τει μετά την αφ αίρ εσ η των ασ φ α λισ τικώ ν εισ φ ορ ώ ν, που καταβλήθηκαν και των ανα λογούντω ν τελώ ν χαρτοσήμου. Το χαρτόσημο των αμοιβώ ν Δ.Σ. ο ρ ίζετα ι σε 1,20%. Ο φόρος π α ρ α κρ α τείτα ι από την Α.Ε. κατά την καταβολή των μισ θ ώ ν. Με την παρακράτηση του φ όρου αυτού ε ξα ν τλ ε ίτα ι, κατά ρητή δια τύπ ω ση του νόμου, η φ ορολογική υποχρέω ση του μέλους Δ.Σ. για τους μ ισθούς που εισ π ρ ά ττει από 30/6/92 και μετά και οι οπ οίοι α π ο τελο ύν εισ όδ ημ α από εμπ ορ ικές επ ιχ ειρ ή σ εις. Κατά σ υ νέπ εια τα μέλη Δ.Σ. δεν δ ικ α ιο ύ τα ι να φ ορολογηθούν για τα ποσά των μισθώ ν αυτώ ν με βάση τις γεν ικ έ ς δ ια τά ξεις π ερί φ ορολογίας εισ οδ ήματο ς και να συμψ η φ ίσ ουν τον π α ρ α κρ α τη θ έντα φόρο 35%. Ο φόρος αυτός (35% ) α π ο δ ίδ ετα ι εντό ς του πρώ του 15νθη μέρο υ των μηνώ ν Α π ριλίου, Ιο υλίο υ, Ο κτω βρίου, Ια νο υ ά ριο υ. Για τους μισθούς που απ ο τελο ύν εισ όδ ημ α από μ ισ θ ω τές υ π ηρ εσ ίες, π α ρ ακρ ατείται απ 'α υ το ύ ς κατά την καταβολή φόρος και α π ο δ ίδ ετα ι στο Δ ημόσιο, σύμφ ω να με τις δ ια τά ξεις των άρθρω ν 43 και 44 του ν.δ /5 5, δηλαδή α ν τιμ ετω π ίζο ν τα ι όπως και οι α π οδοχές του υπ ολοίπ ου έμμισ θο υ π ρ οσω πικού της ε τα ιρ ία ς. Ο φόρος αυτός α π ο δίδ ετα ι ομοίω ς ως ανω τέρω. Τέλος για τους μισθούς που λαμβά νουν ελεύ θ ερ ο ι επ α γγελμ α τίες - μέλη του Δ.Σ. Α.Ε. λόγω π αροχής προς αυτή υπ ηρ εσ ιώ ν της ε ιδ ικ ό τη τά ς τους, θα γ ίνετα ι παρακράτηση φ όρου 15% καθόσ ον το εισ όδ ημ ά τους π ρ οέρ χετα ι από ελευ θ έρ ια επ αγγέλματα. Ο φ όρος αυτός (15% ) α π ο δ ίδ ετα ι εφ άπ αξ εντό ς του πρώ του 15θημέρου του επ όμενο υ από την π αρακρ άτησ η του φ όρου μήνα. Έ χ ει γίν ει δεκτό από τις αμ ο ιβ ές (μ ισ θο ί) που κατα β ά λλο ντα ι στα μέλη του Δ.Σ. Ανώ νυ μης ε τα ιρ ία ς, α ν α γ ν ω ρ ίζ ο ν τα ι προς έκπ τω ση από τα ακα θά ρ ισ τα έσοδα της ετα ιρ ία ς ως δαπ άνες μισ θ οδ οσ ία ς π ρ οσ ω π ικού, α νεξά ρ τη τα αν οι μισθοί αυτοί απ ο τελο ύν για τους δ ικα ιο ύ χους εισ όδ ημ α από μισ θ ω τές υπηρεσίες ή εμπορικές επιχειρήσεις, εφόσον: α) Σ υντρέχουν και οι λοιπ ές π ρ οβ λεπ ό μ ενες από το νόμ ο π ρ οϋπ ο θέσ εις ανα γνω ρίσ εω ς της σ χετική ς δ απ άνης (π α ρ α γω γικό τη τα της δαπ άνη ς, ύπαρξη νόμ ιμω ν δ ικα ιο λογη τικώ ν κ.λπ.). β) Υπ άρχει π ρ οέγκρισ η της σ χετική ς συμβάσ εω ς μισθώ σ εω ς ερ γασ ία ς ή εντολής από τη Γ.Σ. των μετό χω ν της ετα ιρ ία ς.

158 7.7. r ia o o Y ic στα υέλη to u Δ.Σ. σε»ρήμα ή σε ti6oc ϊω ρ Ιζ νό μ ιμη ιί σ υυβ ατική υ π ο γ ο ίω σ η. Οι α μ ο ιβ ές και γεν ικ ό τερ α οι τταροχές σε χρήμα ή σε ε ίδ ο ς της ε ξετα ζό μ ενης κα τηγο ρία ς δ ίν ο ν τα ι στα μέλη του Δ.Σ. χω ρίς να υπ άρχει νό μ ιμ η ή σ υ μ β α τική υπ οχρέω ση της ε τα ιρ ία ς, δηλαδή ο ι ττα ρ ο χ έ ς α υ τές δ εν π ρ ο β λ έ π ο ν τ α ι α π ό το κ α τ α σ τ α τ ικ ό τ η ς ε τ α ιρ ία ς ο ύ τε α π ό ε ιδ ικ ή σ ύ μ β α σ η τ η ς ε τ α ιρ ία ς με α υ το ύ ς. Το άρθρο 24 παρ. 2 ν /2 0 ο ρ ίζε ι ότι «πάσα έτερ α, μη κα θ ο ρ ιζό μ ενη κατά π όσον υπό του κατα σ τα τικού χορ ηγο ύ μ ενη δε εξ ο ιο υ δή π οτε λόγου εις σύμβουλο ν α μοιβή ή α π ο ζη μ ίω σ ις θ εω ρ είτα ι βαρύνουσ α την ετα ιρ ία, μ ό νον εάν ε γ κ ρ ιθ ε ί δ ι'ε ιδ ικ ή ς απ οφ άσεω ς της τα κτική ς γ ενική ς σ υ νελεύ σ εω ς». Οι α μ ο ιβ ές α υ τές ή π αροχές δεν π α ρ έχοντα ι από τα κέρδη αλλά α ν τλ ο ύ ν τα ι από τα π ερ ιο υ σ ια κά σ το ιχ εία της ε τα ιρ ία ς και βαρύ νουν αυ τή ως λειτο υ ρ γ ικ ό έξο δ ο α υτής, α νεξά ρ τη τα αν υ π άρχουν ή όχι κέρδη, ακόμη δε και ο τις χρ ήσ εις που π ρ α γματο π ο ιο ύ ντα ι ζη μ ίες. Τα π οσά τω ν α μ ο ιβώ ν αυτώ ν κα τα χω ρ ο ύντα ι στη χρέω ση του λογ/σμού εξό δ ω ν «Α μοιβές μελώ ν Δ.Σ. (Κ.Α ) και μ ειώ νουν τα κέρδη προς διά θεσ η ή αυ ξά νο υν τη ζη μ ία της χρήσεω ς. Για να ε ίν α ι ν ό μ ιμ ες οι α μ ο ιβ ές αυτές ο νόμ ος α π α ιτεί να εγκρ ιθ ο ύ ν με ειδ ικ ή απόφ αση της τα κτική ς Γ.Σ. τω ν μετό χω ν. Οι α μ ο ιβ ές ε ίν α ι δ υνα τό να κα τα β ά λλο ντα ι κατά δ ιά φ ο ρα χ ρ ο νικά δ ια σ τήμ α τα π.χ. κατά μήνα, εξά μ ηνο, έτος κ.λπ. ή κατά σ υ νεδ ρ ία σ η του Δ.Σ. Συνήθω ς κατα β ά λλο ντα ι κατά τη δ ιά ρ κεια της χρ ήσεω ς και ε γ κ ρ ίν ο ν τα ι από την τα κτική Γ.Σ. που ε γ κ ρ ίν ε ι τον ισ ο λογισ μ ό της χρήσεω ς. Στην π ερίπ τω σ η που η τα κτική Γ.Σ. δεν ε γ κ ρ ίν ε ι τις α μ ο ιβ ές, που έχουν ήδη β α ρ ύ νει τα έξοδα χρ ήσεω ς και π ιθα νόν έχουν κατα β λη θεί στα μέλη του Δ.Σ., οι λαβόντες τις αμ ο ιβ ές θα π ρ έπ ει να τις επ ισ τρ έφ ο υ ν στην ε τα ιρ ία, για τί το δ ικα ίω μ α τω ν σ υμβούλω ν γ εννά τα ι από την έγκρισ η των αμ ο ιβ ώ ν απ ό τη Γ.Σ. Ο νόμ ος για να εμ π οδ ίσ ει την π εριγρ αφ ή των δ ικα ιω μ ά τω ν της μ ειοψ η φ ία ς από την π λειοψ η φ ία η οπ οία εκλ έγ ε ι και το Δ.Σ., ο ρ ίζει ότι η αμοιβή «δ ύ ναται να μ ειω θ εί υπό του δ ικα σ τηρ ίο υ εάν κ α τ'α γ α θ ή ν κ ρ ίσ ιν ε ίν α ι υπ έρο γκος και α ντετά χθ η σ α ν κατά της ληφ θ είσ ης απ ο φ άσεω ς μ έτο χοι εκπ ρ ο σ ω π ούντες το 1/10 του ε τα ιρ ικού κεφ αλαίου» (άρθρο 24 παρ. 2 ν /2 0). Σ χετικά με τις α μ ο ιβ ές αυτές ή π αροχές, το άρθρο 9 παρ. 5 του ν. 2065/92 ο ρ ίζει ό τι; «π αροχές σε χρήμα ή σε είδ ο ς και γ ε ν ικ ά π αροχές χρ η μ α τικής α π ο τιμ ή σ εω ς, που γ ίν ο ν τα ι από την Α.Ε. χω ρ ίς ν ό μ ιμ η ή σ υ μ β α τική, για τον σκοπό αυτό, υ π οχρέω ση προς δ ιε υ θ υ ν τές ή εν τε τα λ μ έ ν ο υ ς συμβούλο υ ς ή π ρ οέδρ ους ή μέλη του Δ.Σ. ή δ ιε υ θ υ ν τές και γενικ ά προς π ρόσ ω π α τα οπ οία εκπ ροσω π ούν νόμ ιμ α αυτή, λ ο γ ίζ ο ν τ α ι ω ς ε ισ ό δ η μ α α π ό

159 κ ιν η τ έ ς α ξ ίε ς των π ιο π άνω π ρ οσ ώ π ω ν, με την π ρ οϋπ όθεση ότι έχουν βαρύνει τα απ οτελέσματα χρήσεω ς της ο ικεία ς δ ια χ ειρ ισ τικ ή ς χρήσεω ς. Σημειώ νεται ότι δαπ άνη εκπ εσ τέα από τα εισ οδ ήμ α τα της Α.Ε. απ οτελούν και οι αμοιβές και οι α π ο ζη μ ιώ σ εις μελώ ν του Δ.Σ. που τη βαρύνουν σύμφ ω να με το άρθρο 24 παρ. 2 ν /2 0, δηλαδή κάθε αμοιβή ή αποζημίω ση που δ ίνετα ι για οπ οιοδ ήπ οτε λόγο στα μέλη Δ.Σ. της Α.Ε., η οπ οία δεν π ροέρχεται από τα κέρδη ούτε κα θ ο ρ ίζετα ι κατά ποσό από το κατα σ τα τικό και έχει εγκρ ιθ εί με ειδ ική απόφαση της τα κτική ς Γ.Σ. των μετόχω ν (άρθρο 16 παρ. 3 V. 2065/92). Χ ρόνος κτήσεω ς του εισ ο δ ή μ α το ς από τις π αροχές της σ χο λια ζό μ ενη ς κατηγορίας, θ εω ρείτα ι ο χρόνος της καταβολής ή π ισ τώ σ εω ς των σ χετικώ ν ποσώ ν στο όνομα των δ ικα ιο ύ χω ν. Σύμφω να με τη διά ταξη του άρθρου 9 παρ. 6 του ν. 2065/92 και ισ χύει από το ο ικο νομ ικό έτος 1993, για τα εισ οδ ήμ α τα ή τις δαπ άνες που απ ο κτώ ντα ι ή π ρ αγματοπ οιούνται από 1/1/92 και στο εξής, σ τις π ιο πάνω π ερ ιπ τώ σ εις παροχώ ν, δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι π αρακράτηση φ όρου με σ υ ντελεσ τή 35% με τα υ τό χρο νη εξάντληση της φ ορ ολο γικής υ π οχρέω σεω ς του δ ικα ιο ύ χου για τα εισ οδ ήμ α τα αυτά. Ο φόρος π α ρ α κρ α τείτα ι κατά την καταβολή ή την εγγραφ ή των σ χ ετικώ ν ποσώ ν σε π ίστω σ η του δ ικα ιο ύ χου και α π ο δίδ ετα ι εφ άπ αξ εντό ς του π ρώ του 15θημέρου του επ όμενο υ από την π αρακρ άτηση του φόρου μήνα. Κατά το Ε.Γ.Λ.Σ., οι α νω τέρω π αροχές κα τα χω ρ ο ύντα ι σε υπολογαριασμό του «α μοιβές και έξοδα μη ελεύ θ ερ ω ν επ α γγελμ α τιώ ν, υ π οκείμενες σε π αρακράτηση φ όρου εισ οδ ήμα το ς». Σε π ερίπ τω σ η παροχής σε είδ ος, η ε τα ιρ ία β α ρ ύ νετα ι με το σ χετικό φόρο (35%) π.χ, στην π ερίπ τω σ η της δ ω ρεάν παροχής ενός ζω γραφ ικο ύ π ίνακα από την ετα ιρ ία στο δ ιευ θ ύ νοντα σύμβουλο, αξίας δρχ. η ε τα ιρ ία βαρύνεται και με το σ χετικό φόρο δρχ. (= X 35% ). Στην π ερίπ τω σ η αυτή γ ίν ο ν τα ι οι εγγραφ ές: Α μοιβές και έξοδα μη ελευ θ έρ ω ν επ α γγελμ α τιώ ν υπ οκείμ. Σε παρ ακρ.φ όρ ου εισ οδ ήματο ς ( Π αροχές σε μέλη Δ.Σ.) Τ αμείο Δ ιάφ ο ρο ι φόροι - τέλη ( Φ όροι π αροχώ ν σε μέλη ΔΣ) Τ αμείο

160

161 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΟΧΟΥΣ ΙΔΡΥΤΙΚΩΝ ΤΙΤΛΩΝ 8.1. Κ ατηγορίες και δ ικα ιώ ματα ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν Το άρθρο 15 του Κ.Ν. 2190/20 ο ρ ίζει ότι κατά την ίδρυση της ετα ιρ ία ς, μττορεί να συμφ ω νηθ εί ότι όλοι ή μερ ικο ί από τους ιδρ υ τές θα π άρουν ως ανταμοιβή για καθορ ισ μ ένες εν έρ γ ε ιέ ς τους για τις σύσ τασ η της ετα ιρ ία ς αριθμό ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν που δεν μπορούν να υ π ερβούν το 1/10 του αριθμού των μετοχώ ν που εκδίδ ο ντα ι. Οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι ε ίν α ι αξιόγρ αφ α. Έ χουμε δύο ειδώ ν ιδ ρ υ τικο ύ ς τίτλους: Τ ους κ ο ιν ο ύ ς και τους ε ξ α ιρ ε τικ ο ύ ς. Οι κ ο ιν ιδρ υ τικοί τίτλοι δεν έχουν ο νο μ α σ τική α ξία (γ ια τί δεν ο ί εκπροσω πούν κάπ οιο π ερ ιο υσ ια κό σ το ιχ ε ίο ), δεν π αρέχουν δ ικα ίω μ α συμμετοχής στη δ ιο ίκησ η της ε τα ιρ ία ς, ούτε στο π ρ οϊόν εκκα θα ρ ίσ εω ς της π εριο υσ ίας αυτής και μπορούν να χορ ηγη θο ύν μόνο κατά τη σύσ τασ η της ετα ιρ ία ς. Ο ρ ισ μ ένοι υ π οσ τη ρίζο υ ν ό τι, για την τα υ τό τη τα του νομ ο θ ετικού λόγου, κο ινο ί ιδ ρ υ τικοί τίτλο ι μπορούν να εκδο θο ύν και κατά την αύξησ η του μετοχικού κεφ αλαίου. Οι ιδ ρ υ τ ικ ο ί τ ίτ λ ο ι π α ρ έ χ ο υ ν α π ο κ λ ε ισ τ ικ ώ ς δ ικ α ίω μ α α π ο λ ή ψ ε ω ς το υ ενός τ ε τ ά ρ το υ (1/4 ) το υ τ μ ή μ α το ς τω ν ε τ η σ ίω ν κ α θ α ρ ώ ν κ ε ρ δ ώ ν, π ο υ α π ο μ έ ν ει μ ετά τ ις κ ρ α τή σ ε ις γ ια σ χ η μ α τ ισ μ ό τ α κ τ ικ ο ύ α π ο θ ε μ α τ ικ ο ύ κα ι α π α ιτο ύ μ ε ν ο υ π ο σ ο ύ γ ια δ ια ν ο μ ή π ρ ώ το υ μ ε ρ ίσ μ α το ς σ τ ο υ ς μ ε τό χ ο υ ς. [Καθαρά κέρδη - (Τ ακτικό α π ο θεματικό + Π ρώ το μ έρισ μ α ). 1/4 = Μ έρισμα ιδρ υ τικώ ν τίτλ ω ν ] Οι κομ ισ τές των κοινώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν έχουν δ ικα ίω μα σ υ μμετοχής στα κέρδη της χρήσεω ς. Ο νόμ ος π ρ ο σ δ ιο ρ ίζει το α νώ τα το σ υ νο λικό ποσό που δ ικα ιο ύ ντα ι οι κομ ισ τές όλω ν των ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν, το οπ οίο α νέρ χ ετα ι σε 25% του υπ όλοιπου των κερδώ ν δηλ. του υπ όλοιπ ου που α π ο μ ένει μετά την αφ αίρεση από τα καθαρά κέρδη των κρατή σ εω ν για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και πρώτο μέρισμα. Το καταστατικό μπ ο ρεί να ο ρ ίζει μ ικρό τερ ο π οσοστό κερδώ ν, μπ ο ρεί να προβλέπ ει επ ίσης άλλες βάσεις υπ ολο γισ μού των κερδώ ν που δ ικ α ιο ύ ν τα ι οι κοινο ί ιδ ρ υ τικοί τίτλ ο ι. Α νεξά ρ τη τα από τη βάση υπ ολο γισ μού, το σ υ νο λικό ποσό κερδώ ν που δ ικα ιτο ύ ν τα ι οι τίτλ ο ι δεν μπ ο ρεί να υ π ερ β α ίνει το ανώ τα το ποσό που ορίζει ο νόμος ή το τυχόν μικρότερο που ορίζει το καταστατικό. Η ε τα ιρ ία δ ικα ιο ύ τα ι δ έκα έτη μετά την έκδοση τέτοιω ν τίτλ ω ν, να εξα γοράσει και να α κυ ρ ώ σ ει α υτούς σ την τιμή που ο ρ ίζετα ι στο κ α τα σ τα τικό, η οπ οία σ υ νο λικά για όλους τους τίτλους επ ιτρ έπ ει να α νέρ χ ετα ι στο ποσό που

162 α ν τ ισ τ ο ιχ ε ί στην κεφ α λα ιοπ οίησ η προς 15% του μ έρους ετή σ ιο υ μερ ίσ μ α το ς που π λη ρώ θη κε σ τους ιδ ρ υ τικούς τίτλους την τελευ τα ία τρ ιετία. Η τιμή εξα γορ άς των τίτλω ν ο ρ ίζε τα ι από το κ α τα σ τα τικό. Στην τιμή αυτή ο νόμ ος θ έτει α νώ τα το όριο που υ π ο λο γίζετα ι ως εξής: Α θ ρ ο ίζο ν τα ι τα μ ερ ίσ μ α τα που δόθηκαν σε όλους τους κο ινο ύ ς ιδ ρ υ τικούς τίτλους κατά την τελευ τα ία τρ ιε τία και το ά θ ρο ισ μά τους δ ια ιρ ε ίτ α ι δια του τρία. Β ρ ίσ κ ε τα ι, έ τσ ι, το μέσο ετή σ ιο μέρισ μ α της τελευ τα ία ς τρ ιε τία ς, το οπ οίο κεφ α λ α ιο π ο ιείτα ι π ρος 15%. Το ποσό που β ρ ίσ κετα ι α π ο τελεί την ανώ τα τη τιμή εξα γορ άς τω ν τίτλω ν. Π α ο ά δεινυα : Η Α.Ε. έχει ιδ ρ υ τικο ύ ς τίτλους για τους οπ οίους την τελευ τα ία τρ ιε τία κατέβαλε μέρισ μ α κατά σ ειρ ά δρχ δρχ, δρχ. Η α νώ τα τη τιμή σ την οπ οία ε π ιτρ έπ ετα ι να εξα γορ α σ θ ούν οι άνω ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι ε ξε υ ρ ίσ κ ετα ι ως εξής: Μ έσο ετή σ ιο καταβλη θέν μέρισ μ α: = δρχ. 3 Κ εφ α λα ιο π οίη σ η του μέσου ετή σ ιο υ μ ερίσ μ α το ς προς 15% 100 X = η ανώ τα τη τιμή εξαγοράς Αν στο ένα ή στα δύο έτη της τελευ τα ία ς τρ ιε τία ς δεν δ ια νεμ η θ ο ύ ν κέρδη σ τους κοινο ύ ς ιδρ υ τικούς τίτλους, το σ υ νο λικό τίμημα εξα γορ άς υ π ο λο γίζετα ι με βάση μόνο τα κέρδη που δ ια νεμ ή θ η καν στους τίτλους α υτούς τα δύο ή το ένα έτο ς κατά π ερίπ τω σ η. Η εξα γορ άς των κοινώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν π ρ έπ ει ν 'α π ο φ α σ ισ τε ί απ ό τη Γ.Σ. και δεν α ρ κεί απλώ ς απόφαση Δ.Σ. Αφού η Γ.Σ. λάβει την απ όφ ασή της, γεννάτα ι αξίω σ η των κατόχω ν των τίτλω ν για το τίμημα της εξα γοράς και η ετα ιρ ία υ π οχρ εούτα ι να εμ φ α νίσ ει τη σ χετική οφ ειλή της στο π α θ η τικό του ισ ο λογισ μ ο ύ της. Το απ α ιτο ύ μ ενο ποσό για την εξα γορ ά των κοινώ ν ιδ ρ υ τικ ώ ν τίτλ ω ν δεν ε ίν α ι α π α ρ α ίτητο να ληφ θ εί από τα κέρδη της χρ ήσεω ς, κατά την οπ οία γ ίν ε τ α ι η εξα γορ ά. Μ π ορεί να ληφ θ εί και από α π ο θεμ α τικά που σ χ η μ α τίσ θ η καν σε π ρ οη γούμενες χ ρ ήσ εις. Δεν ε ίν α ι δ υνα τό ν το απ α ιτο ύ μ ενο ποσό να ληφ θ εί από το μ ετο χικό κεφ άλαιο, δηλαδή να γ ίν ει μείω ση του κεφ α λα ίου για να εξο φ ληθ ούν οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι. Ο ύτε ε ίν α ι δ υνα τό οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι να α ντικα τα σ τα θ ο ύ ν με μ ετο χές, για τί οι μετοχές α ν τικ ρ ύ ζο ν τα ι με ε ισ φ ο ρ ές σε μ ετρ ητά ή σε είδ ο ς, που ε κ τιμ ο ύ ν τα ι σύμφ ω να με το Ν όμο, ενώ οι κ ο ιν ο ί ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλο ι δόθηκαν έν α ν τι των υ π ηρ εσ ιώ ν κατά την ίδρ υση της ε τα ιρ ία ς ή την αύξησ η του κεφ αλαίου της. 168

163 Οι ε ξ α ιρ ε τ ικ ο ί ιδ ρ υ τ ικ ο ί τ ίτ λ ο ι οι οπ οίοι ε π ιτρ έπ ετα ι να χορ ηγηθούν είτε κατά τη σύσ τασ η, είτε και δια ρκο ύσ ης της λειτο υ ρ γία ς της Α.Ε., δ ίν ο ν τα ι σε αντάλλαγμα εισ φ ορ ώ ν σε είδ ος, (ενώ οι κοιν ο ί δ ίν ο ν τα ι σε α ντάλλαγμα υπηρεσιώ ν των ιδρ υ τώ ν) και η ε τα ιρ ία δ ικα ιο ύ τα ι να καθορ ίσ ει οπ οιουσ δή π οτε όρους συμμετοχής αυτώ ν στα κέρδη και στην εξα γορ ά τους, τηρ ουμένω ν όμως αναλόγω ς, των δ ια τάξεω ν του άρθρου 3 του Κ.Ν. 2190/20, Η επ ιτροπ ή του άρθρου 9 του ν. 2190/20, κα τόπ ιν αιτήσ εω ς της ετα ιρ ία ς, π ρ οβαίνει στην εξα κρίβω σ η της υπ άρξεω ς των εισ φ ερ ό μ ενω ν ειδ ώ ν και τη διά ρκεια χρησ ιμοπ οιή σ εω ς αυ τώ ν, όχι όμω ς και στην εκτίμηση της αξίας αυτώ ν. Η δ ιά ρκεια ισχύος των τίτλω ν δεν μπορεί να είν α ι ανώ τερη από την προβλεπ όμενη δ ιά ρ κεια χρ ησ ιμοπ οιή σ εω ς των εισ φ ερ ο μ ένω ν ειδ ώ ν. Σύμφω να με τη διά ταξη του άρθρου 15 παρ. 5 του ν, /2 0, στους εξα ιρ ετικο ύς ιδρ υ τικούς τίτλους επ ιτρ έπ ετα ι: α)να συμμετέχο υν στα δ ια νεμ ό μ ενα από την ε τα ιρ ία κέρδη. Δεν υπ άρχει κανένας προορισμός σ χετικά με την έκτα ση του δ ικα ιώ μ α τος συμμετοχή ς των τίτλω ν αυτώ ν στα κέρδη και, συνεπ ώ ς, ε ίν α ι δ υνα τό να π αρέχουν δ ικα ίω μ α συμμετοχής στα κέρδη και προ της δ ια νομής του πρώ του μερίσ μ ατο ς. β)να εξα γορ ά ζο ντα ι από την ετα ιρ ία. Ο νόμ ος επ ιτρ έπ ει στην ε τα ιρ ία να καθορ ίζει, δια του καταστατικού της, οπ οιουσ δή π οτε όρους εξα γορ άς. Ο μόνος π εριο ρισ μ ό ς που τίθ ετα ι από το νόμ ο αφ ορά τη δ ιά ρ κεια χρ ησιμοπ οιήσεω ς των τίτλω ν αυ τώ ν, δηλαδή το χρόνο που οι τίτλοι θα βρίσ κονται στη ζωή και ο οπ οίος χρ όνος σε καμία π ερίπ τω σ η δεν μ π ο ρεί να είνα ι μεγαλύτερ ος από το χρ όνο χ ρ ησ ιμ ο π οιή σ εω ς του α ν τικ ειμ έ ν ο υ που εισ φ έρ θηκε στην ε τα ιρ ία. Το α ν τίτιμ ο της εξα γορ άς ε ίν α ι α π α ραίτητο να ο ρ ίζετα ι από το καταστατικό. Δεν ε ίνα ι νόμ ιμ η η εξα γορ ά, αν ο ρ ίζετα ι μεν αό ρ ισ τα το δ ικα ίω μ α αυτό στο καταστατικό, αλλά δεν π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι οι όροι σ 'α υ τό της εξα γορ άς Φοοολονία των εισοδηυάτων ιδρυτικών τίτλων. Η φορολογική μ ετα χείρ ισ η τω ν εισ οδ ημά τω ν των κατόχω ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν, κοινώ ν και εξα ιρ ε τικ ώ ν, έχει ως εξής: α)μ έρισ μα και τόκος από ιδ ρ υ τικούς τίτλους Το μέρισμα που δ ια νέμ ετα ι στους κατόχους ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν, κοινώ ν και ε ξα ιρ ετικώ ν, θ εω ρ είτα ι εισ όδ ημα από κινητές α ξίες. Στην ίδια κατηγο ρία εντά σ σ εται και το ποσό των τόκω ν που κα τα β ά λλετα ι στους κατόχους ιδρ υτικώ ν τίτλω ν. Η διαφορά μετα ξύ των δύο αυτώ ν κατηγο ριώ ν εσόδω ν είν α ι ότι τα μερίσματα π ρ οέρχοντα ι π ά ντο τε από τη δ ιά θεση των κερδώ ν της Α.Ε., ενώ οι τόκοι που κα τα β ά λλο ντα ι στους κατόχους ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν είν α ι δ υνα τό να π ρ οέρχοντα ι είτε από τη δ ιά θεση των κερδώ ν της Α,Ε. ε ίτε όχι. Στην τελευ τα ία αυτή π ερίπ τω σ η η δ ιά τα ξη του άρθρου 8 παρ. 4 του ν.δ. 3843/58, η οπ οία 169

164 π ρ οσ τέθη κε με το άρθρο 16 π αρ. 3 ν /9 2, ο ρ ίζε ι ότι το σ χ ετικό ποσό ε κ π ίπ τει από τα α κα θά ρ ισ τα έσοδα της Α.Ε. Χ ρ όνο ς κτήσεω ς του εισ οδ ήμ α το ς των κατόχω ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν, το οπ οίο π ρ ο έρ χετα ι από μ ερ ίσ μ α τα ή τόκους από ιδ ρ υ τικούς τίτλους, θ ε ω ρ ε ίτα ι ο χρ όνος έγκρισ η ς αυτώ ν από την τα κτική Γ.Σ. των μετό χω ν. Σύμφ ω να με το άρθρο 29 παρ. 1 και 3 ν.δ /5 5 όπως α ντικα τα σ τά θ η κα ν με το άρθρο 9 παρ. 6 ν /9 2, στα μ ερ ίσ μ α τα και στους τόκους ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν που π ρ οέρ χο ντα ι από τη διά θεσ η των κερδ ώ ν της Α.Ε. δεν γ ίν ετα ι π αρακρ άτησ η φ όρου εισ ο δ ή μ α το ς, επ ειδ ή τα ποσά αυτά π ρ ο έρ χο ντα ι από τα φ ο ρ ολο γηθ έντα στο όνομα του νομ ικο ύ π ρ οσ ώ π ου της Α.Ε. κέρδη. Μ όνο σ τους τόκους από ιδ ρ υ τικο ύ ς τίτλους που εκπ ίπ το υ ν, ως δα π ά νες, από τα α κα θ ά ρ ισ τα έσοδα της Α.Ε., σύμφ ω να με τη δ ιά ταξη του άρ θρ ου 8 παρ. 4 ν.δ. 3843/58, δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι π αρακρ άτηση φ όρου με σ υ ντελεσ τή 35% με τα υ τό χρο νη εξά ντλη σ η της φ ο ρ ολο γικής υπ οχρ εώ σεω ς του δ ικα ιο ύ χ ο υ για τα εισ ο δ ή μ α τα αυτά. Η π αρακρ άτησ η του φ όρου από τους π ιο π άνω τόκους δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι κατά την καταβολή ή την εγγραφ ή των σ χ ετικώ ν ποσώ ν σε π ίσ τω σ η των δ ικα ιο ύ χω ν. Ο φ όρος α π ο δ ίδ ετα ι με εφ άπ αξ καταβολή με υπ οβολή σ χ ετική ς δήλω σ ης μέσα στο π ρώ το 15θήμερο του επ όμενο υ από την π α ρ α κρ ά τησ η του φόρου μήνα. β)π οσά εξα γορ άς ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν. Σύμφ ω να με το άρθρο 9 παρ. 4 του ν /9 2, το ποσό που λαμβά νουν οι κάτοχο ι ιδρ υ τικώ ν τίτλω ν Α.Ε., κατά την εξα γορ ά τους α π 'α υ τή, θ ε ω ρ ε ίτα ι ως εισ όδ ημ α από κιν η τέ ς α ξίες. Τα π οσά που κα τα β ά λλει ημεδαπή Α.Ε. για την εξα γορά ιδ ρ υ τικ ώ ν τίτλω ν της εκπ ίπ το υ ν από τα ακα θά ρ ισ τα έσοδά της για τον π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ό των φορολογητέων κερδών της (άρθρο 16 παρ. 3 ν /92). Χ ρ όνο ς κτήσεω ς των εισ οδ ημ ά τω ν από εξα γορ ά ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν θ εω ρ είτα ι ο χρ όνος εγκρ ίσ εώ ς τους από την τα κτική Γ.Σ. των μετό χω ν. Στα π ιο πάνω εισ οδ ήμ α τα σ τις π ερ ιπ τώ σ εις που δεν π ρ ο έρ χ ο ντα ι από διά θεση κερδ ώ ν, ε ν ερ γ ε ίτα ι παρακρ άτηση φόρου με σ υ ντελεσ τή 35%, με ταυτό χρο νη εξά ντλη σ η της φ ορ ολο γικής υ π οχρεώ σεω ς του δ ικα ιο ύ χου για τα εισ οδ ήμ α τα αυτά. Η π αρακρ άτηση του φ όρου δ ιε ν ε ρ γ ε ίτα ι από την καταβάλλο υ σ α τα εισ οδ ήμ α τα Α.Ε. κατά την καταβολή ή την εγγραφ ή τω ν σ χετικώ ν ποσώ ν σε π ίσ τω σ η του δ ικα ιο ύ χου και το α ρ γότερο μέσα σε ένα μήνα από την έγκρ ισ ή τους από τη Γ.Σ. των μετόχω ν (άρθρο 9 παρ. 6 ν /9 2 ). Ος προς την απόδοση του φ όρου ισ χύ ουν τα ίδια με την π ερ ίπ τω σ η τω ν τόκω ν από ιδρ υ τικούς τίτλους.

165 8.3. Λ ο γ ισ τικές εγγρα φ ές της δ ιανο μής μ ερ ίσ μ α το ς και τςη εξα γο ρ ά ς τω ν ιδρυτικώ ν τίτλω ν. α)διανομή μερίσμ ατος (κερ δώ ν) σε κοινο ύ ς ή εξα ιρ ε τικ ο ύ ς ιδ ρ υ τικούς τίτλους. Έ σ τω ότι το καταστατικό ττις Α.Ε. ο ρ ίζει ότι στους ιδ ρ υ τικούς τίτλους (κοινούς ή εξα ιρετικο ύς) δ ια νέμ ετα ι το 10% του υπ ολοίπ ου τω ν κερδώ ν και ότι στη σ υγκεκριμένη χρήση 19+3 το ποσό αυτό α νέρ χ ετα ι σ υ νο λικά σε δρχ. Θα γίνουν οι εγγρ α φ ές : αα)μ ε την εγγραφ ή της δια νομής τω ν κερδώ ν. 88 Α π οτελέσματα προς διά θεση (88.99 Κέρδη προς δ ιάθεση) 53 Π ιστω τές δ ιά φοροι (53 08 Δ ικαιο ύ χο ι αμοιβώ ν) ( Μ ερ ίσματα ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν π λη ρω τέα) αβ)μ ετά την έγκρισ η της δ ια νομής του μερίσ μ ατο ς από την τα κτική Γ.Σ. μετόχω ν και την καταβολή του μ ερίσ μ ατο ς: 53 Π ιστω τές Διάφ ο ρο ι 1.0 (53.08 Δ ικα ιο ύχο ι αμοιβώ ν) (53.08 Μ ερίσματα ιδρ υτ. Τ ίτλω ν π ληρω τέα) 38 Χ ρ ηματικά δ ια θέσ ιμα (38.00 Τ αμείο) 04 Διάφ οροι λογ/σ μοί π λη ρο φ ορ ιώ ν χ ρ εω σ τικο ί (04.01 Υ π ηρεσ ίες π αρ α σ χεθ είσ ες από ιδρ υτές) 08 Δ ιάφ οροι λογ/σ μ ο ί π λη ρο φ ορ ιώ ν π ισ τω τ. (08.01 Ιδ ρ υ τικο ί τίτλοι κοιν ο ί σε κυκλοφ ο ρία) (Κ ο ινο ί ιδ ρ υ τικοί τίτλοι τεμ X 1) (5) Οι ιδρυτικοί τίτλοι στερούμενοι ονομαστικής αξίας δεν μπορούν να εμφανιστούν λογισιικώς παρά μόνο με λογαριασμούς τάξεως.

166 β)ε ξαγο ρά κοινώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν Η Εξαγορά τω ν κοινώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν σ υ νεπ ά γετα ι μείω ση της π ερ ιο υ σ ια κής της ε τα ιρ ία ς. Γ ι'α υ τό η εξα γορ ά θα π ρ έπ ει να γ ίν ετα ι από π ρ α γματο π ο ιο ύ μ ενα κέρδ η, δηλαδή από τα κέρδη της χρ ήσεω ς ή από α π ο θ εμ α τικά που σ χ η μ α τίσ τη καν γ ι'α υ τ ό ν τον σκοπ ό. Θα ήταν δ υνα τό, επ ίσ η ς, η δαπ άνη της εξα γορ άς των κοινώ ν ιδ ρ υ τικ ώ ν τίτλω ν να χ α ρ α κτη ρ ισ θ εί ως δαπ άνη ιδρ ύ σ εω ς και να α π ο σ β εσ τεί το π ολύ μέσα σε π έν τε έτη. Έ σ τω ότι η ε τα ιρ ία κα τα β ά λλει για την εξα γορ ά των κο ινώ ν α νώ νυμ ω ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν σ υ νο λικό ποσό δρχ. Θα γίν ο υ ν οι εξή ς εγγραφ ές: βα)αν η εξαγορά καλύπτεται από τα κέρδη της χρήσεως: Έ ξ ο δ α ιδρ ύ σ εω ς και π ρώ της εγκ/σ η ς ( Ε ξαγορά κοινώ ν ιδρ υ τ. Τ ίτλω ν) 53 Π ισ τω τές δ ιά φ ο ρο ι ( Δ ικα ιο ύ χ ο ι κοινώ ν ιδρ υ τ. Τ ίτλω ν) Κέρδη π ρος διά θεσ η Έ ξ ο δ α ιδρ ύσεω ς και π ρώ της εγκ/σ η ς* ( Ε ξαγορά κοινώ ν ιδρ υ τ. Τ ίτλω ν) 53 Π ισ τω τές Δ ιάφ ο ρο ι ( Δ ικα ιο ύ χ ο ι κοινώ ν ιδρ υ τ. 38 Χ ρ ημ α τικά δ ια θέσ ιμα (38.00 Τ αμείο) Δ ιά φ ο ρο ι λο γ/σ μ ο ί π λη ρο φ ορ ιώ ν π ισ τω τικ ο ί (08.01 ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλοι κοιν ο ί σε κυ κλοφ ο ρία) 04 Δ ιά φ ο ρο ι λο γ/σ μ ο ί π ληροφ. Π ισ τω τικο ί (04.01 Υ π ηρ εσ ίες π αρ α σ χεθ είσ ες από ιδρ υ τές) (Α ντιλο γ/σ μ ό ς των λογ/σ μώ ν τάξεω ς) (6) Είναι δυνατό να υποβληθούν σε τμηματική απόσβεση

167 ββ)αν η εξαγορά καλύ π τεται από ήδη σ χη μ α τισ μ ένο α π ο θεμ α τικό, π ρ έπ ει να διακρίνουμε αν πρόκειται για φορολογημένο ή αφορολόγητο αποθεματικό. Αν π,χ. στο πιο π άνω π α ρ άδειγμα η Α.Ε. χρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ει έκτα κτο αποθεματικό που είχε φ ορ ολο γηθ εί κατά το σ χη ματισ μό του με σ υ ντελεσ τή 44%, θα γίνουν και στην π ερίπ τω σ η αυτή οι ίδ ιες με τις π ιο πάνω εγγραφ ές και επ ιπ λέον μεταξύ της 1''^ και 2 ''' εγγραφ ή ς, θα π αρ εμβληθ ούν οι εγγραφ ές; 81 Έ κτα κτα και Α νό ργα να έξοδα ( Μη συμψ η φ ιζόμενος φόρος επί απ ο θεματικώ ν δ ια τιθ έμ ενω ν για εξαγορά ιδρ υτ. Τ ίτλω ν) 54 Υπ οχρ εώ σ εις από φόρους - τέλη (54.09 Λ ο ιπ οί φ όροι - τέλη) ( Φ όρος άρθρου 42 παρ. 6 ν. 2065/92) ( : 0,44) X 3% = ΑΠΟΘΕΜ ΑΤΙΚΑ (41.05 Έ κ τα κ τα απ ο θεματικά) ( Α π οθ εματικό εξα γορ άς ιδρ υτ. Τ ίτλω ν) 88 Α π οτελέσ ματα προς δ ιάθεση (88.07 Λ ογ/σ μός α π ο θεμ α τικώ ν προς διά θεση) γ)εξαγορά εξα ιρ ετικώ ν ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν Οι εγγραφ ές ε ίνα ι ανά λογες μ 'α υ τέ ς της εξα γορ άς των κοινώ ν ιδρ υ τικώ ν τίτλω ν της π ροη γούμενης π εριπ τώ σ εω ς. Μ όνο στην π ερίπ τω σ η που κατά το χρόνο της εξα γογάς, η α ξία χρήσεω ς που έχει για την ετα ιρ ία η εισ φ ορ ά σε είδος, για την οπ οία χορ ηγή θη καν οι ε ξα ιρ ε τικ ο ί ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλ ο ι, ε ίνα ι σημαντική, θα π ρέπ ει οι εισ φ ορ ές σε είδ ος να εκτιμ η θ ο ύ ν, σύμφ ω να με το νόμο (επ ιτροπ ή άρθρου 9 ν /2 0), οπ ότε η επ ιβ ά ρ υ νσ η της ε τα ιρ ία ς για την εξαγορά και ακύρω ση των τίτλω ν θα μ ειω θεί κατά την αξία των σε είδ ο ς Αν π.χ. στο π αρ άδειγμα της π ρ οη γούμενης π εριπ τώ σ εω ς οι ιδ ρ υ τικ ο ί τίτλοι ήταν εξα ιρ ετικο ί και είχα ν δοθ εί για την εκμετά λλευ σ η μ ετα λλείο υ, η α ξία του οπ οίου κατά το χρόνο της εξα γορ άς των τίτλω ν ε κ ιιμ ά τα ι δρχ. οι εγγραφ ές θα είνα ι κατά π ερίπ τω σ η, α νά λογες με τις εγγραφ ές της π ρ οη γούμενης π εριπ τώ σ εω ς, εκτό ς από την πρώ τη εγγραφ ή που θα είν α ι:

168 Έ ξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκατά σ τα σ η ς (16.10,0 5 Ε ξαγορά ε ξα ιρ. Ιδρ. Τ ίτλω ν) 16 Α σ ώ μα τες α κ ιν η το π ο ιή σ ε ις (16.02 Δ ικα ιώ μ α τα εκμετα λλεύ σ εω ς μ ετα λλείο υ) 53 Π ισ τω τές διά φ ο ρο ι ( Δ ικ α ιο ύ χ ο ι εξα ιρ. Ιδρυτ. τίτλω ν)

169 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Α.Ε. Α π οθεματικά ε ίνα ι τα σ ω ρευ μένα καθαρά κέρδη ττου δεν έχουν δ ια νεμηθεί, ούτε έχουν ενσ ω μ α τω θεί στο κεφ άλαιο, με τα οττοία επ έρ χετα ι αύξηση της ετα ιρ ικής π εριο υσ ία ς. Ως απ ο θεματικά ο ρ ίζο υμε κάθε αύξησ η του ενερ γητικού της ε π ιχείρ η σ η ς από τα καθαρά κέρδη είτε εμ φ α ν ίζε τα ι στον ισ ο λογισ μ ό, είτε όχι, χω ρίς α ντίσ τοιχη αύξηση του ο νο μ α σ τικο ύ κεφ αλαίου ή των προς τρίτο υ ς υποχρεώ σεω ν. Από νομ ική άποψη α π ο θεματικά είν α ι ε κείνα που π ρ ο έρ χο ντα ι από τα λογισ τικά κέρδη, όπως αυτά π ρ ο σ δ ιο ρ ίζο ντα ι με βάση τη λογισ τική του ιστορικού κόστους και τους κανό νες α π ο τιμήσεω ς και τις λοιπ ές λ ο γισ τικές αρχές. Επ ειδή σ τις Α.Ε. ισ χύ ει η αρχή της σ τα θ ερ ότητα ς του κεφ αλαίου τα απ ο θεματικά εγγράφ ο ντα ι στο τέλος του π αθητικού και το π ρ οσ α υ ξά νουν και συνεπώς μειώνουν το ποσό των κερδών που η εταιρία δικαιούται να διανείμει. Από φ ορολογική άποψη τα α π ο θεματικά π ρ οέρ χο ντα ι από κέρδη ή ν έες εισ φ ορ ές των μετόχω ν ΔΙΑΝΟΜΗ ΑΠΟΘΕΜ Α ΤΙΚ Ω Ν ΣΤΟ ΥΣ Μ ΕΤΟ ΧΟ ΥΣ - ΣΤΑ ΜΕΛΗ Δ.Σ. - ΙΔΡΥΤΕΣ κ.λττ. Για να γίν ει δ ια νομή α π ο θεματικού, στους μετόχους, τα μέλη Δ.Σ., ιδρυτές και λοιπ ούς δικα ιο ύ χους π ρ έπ ει να σ υ ντρέχουν οι εξής π ρ οϋπ ο θέσ εις: α)τα προς δ ια νομή απ ο θεματικά να είν α ι δ ια νεμ ή σ ιμ α. Τ έτο ια είν α ι τα σχη ματισ μένα με ελεύθ ερ η απόφαση της Γ.Σ. (ελεύ θερα α π ο θεμ α τικά ). Δεν ε ίνα ι δ ια νεμήσιμα: Το τακτικό απ ο θεματικό μέχρι του ανω τά το υ υπ οχρ εω τικο ύ ορ ίου (το π έρα από το υπ οχρ εω τικό όριο ποσό, που καθορίζετα ι από το νόμ ο ή το καταστατικό, ε ίνα ι δ υνα τό να δ ια νεμ η θ εί στους μετό χους). Το απ ο θεματικό από την έκδοση μετοχώ ν υπέρ το ά ρ τιο δεν είν α ι δ υνα τό «να διατεθεί προς πληρωμήν μερίσματος ή ποσοστών». Τα καταστατικά α π ο θεματικά που δεν π ρ ο ο ρ ίζο ντα ι για δ ια νομή, εκτό ς αν π ρ οηγηθεί σ χετική τροπ οπ οίησ η του κα τα σ τα τικού. β)να ληφ θεί απόφ αση τα κτική ς γενική ς συνελεύ σ εω ς για τη δ ια νομή του απ οθεματικού. Η έκτα κτη Γ.Σ. είν α ι α να ρμ ό δια, έστω κι αν ε ίν α ι καθολική, για τί ο ισολογισμός έχει ήδη κατα σ τεί ο ρ ισ τικός. 175

170 Α π ο κ λ είετα ι έγκρ ισ η της απ όφ ασης της έκτα κτη ς Γ.Σ. από την επ όμ ενη τα κτική Γ.Σ, Η έγκρισ η αυτή ισ χύ ει ως επ ικύρ ω σ η της απ οφ άσεω ς της έκτα κτη ς Γ.Σ. και δεν έχει α να δρ ομ ική ισχύ. Κατά ρητή δ ιά ταξη του νόμ ου (άρθρο 26 π αρ. 1) το εισ ό δ η μ α από α π ο θ εμ α τικά (άσχετα από το πως και π ότε αυτά δ ια ν έμ ο ν τα ι ή κεφ α λ α ιο π ο ιο ύ ν τα ι), λο γ ίζ ετα ι ως εισ όδ ημ α από κινητές α ξίες και σ υ νεπ ώ ς υ π οβ ά λλετα ι σε φόρο άσ χετα από το αν η δ ια νομ ή τους γ ίν ετα ι σε χρ ήμα ή σε α κ ίν η τα ή άλλες α ξίες. Από τη δ ιά τα ξη αυτή π ρ οκύ π τει ό τι, απ ό φ ο ρ ολο γική άπ οψ η, η κεφ α λα ιοπ οίησ η των α π ο θεμ α τικώ ν Α.Ε. ισ ο δ υ να μ εί με τη δ ια νομ ή τους και κατά σ υ νέπ εια τα κέρδη που δ ια ν έμ ο ν τα ι μ α υ τόν τον τρόπο θ εω ρ ο ύ ντα ι για το μέτοχο ως εισ όδ ημ α από κ ινητές α ξίες Κεφαλαιοττοιηστι αποθεματικών. Η κεφ α λα ιοπ οίησ η α π ο θεμ α τικώ ν ή αλλιώ ς η δ ια νομ ή α π ο θ εμ α τικώ ν υπό μορφή μετο χώ ν ε ίν α ι το μέρισ μ α που κα τα β ά λλετα ι σε μ ετο χές της ε κ δ ό τρ ια ς Α.Ε. α ν τί να κατα β λη θεί σε μετρ ητά. Η ετα ιρ ία, δηλαδή π ο λλές φορές επ ιθ υ μ εί να δ ια ν είμ ε ι στους μ ετό χους ο ρ ισ μ ένα α π ο θ εμ α τικά της, αλλά δεν μπ ο ρεί να ρ ευ σ το π ο ιεί τα π ερ ιο υ σ ια κά σ το ιχ ε ία (π άγια, κυ κλοφ ο ρο ύντα κ.λπ.), στα οπ οία έχουν επ ε ν δ υ θ ε ί τα α π ο θ εμ α τικά αυτά, ώ σ τε να δ ια ν είμ ε ι το π ρ οϊόν της ρ ευ σ το π ο ιή σ εω ς. Στην π ερίπ τω σ η αυτή η ε τα ιρ ία κα τα φ εύγει στην κεφ α λαιο π ο ίη σ η των α π ο θ εμ α τικώ ν της και χ ορ ηγεί στους μετόχους ισ ό π οσ ης α ξία ς μ ετο χ ές. Έ τσ ι δ ίν ε ι την ευ χ έρ εια στους μετόχους της να εκπ οιή σ ουν τις μ ετο χές που θα π άρουν από την κεφ αλαιοπ οίησ η των α π ο θεμ α τικώ ν και να π ο ρ ισ το ύ ν χρ ήματα που η ίδια β ρ ισ κότα ν σε α δ υ να μ ία να τους κα τα β ά λει. τα Η μ ετατροπ ή αυτή τω ν α π ο θεμα τικώ ν σε μετο χ ικό κ εφ ά λα ιο λ έ γ ετα ι κ εφ α λα ιο π ο ίη σ η απ ο θ εμ α τικώ ν. Ο νόμ ος επ ιτρ έπ ει την κεφ αλαιοπ οίησ η των εμ φ α νώ ν α π ο θ εμ α τικώ ν η οπ οία γ ίν ετα ι εφ όσον σ υ ντρέχουν οι α κό λουθες π ρ οϋπ ο θέσ εις: α)τ α απ ο θεμ α τικά θα π ρ έπ ει να ε ίνα ι κεφ α λα ιοπ οιήσ ιμ α. Τ έτο ια είν α ι τα α π ο θεματικά των οπ οίω ν τη διά θεσ η έχει σ την ελεύ θ ερ η εξουσία της η εταιρία. Κεφαλαιοποιήσιμα είναι όλα, εκτός από τα εξής: Το τα κτικό α π ο θεμ α τικό, όταν ε ίν α ι μικρότερ ο από το ε λά χ ισ το υ π ο χρ εω τικό όριο που επ ιβ ά λλει ο νόμος ή το κ α τα σ τα τικό. Δ ηλαδή, η ε τα ιρ ία μπ ο ρ εί να κεφ α λαιο π ο ιή σ ει το πέρα του υ π οχρ εω τικο ύ τα κτικο ύ α π ο θ εμ α τικό, γ ια τί έχ ει την ελευ θ ερ ία να μειώ σ ει το α π ο θεμ α τικό αυτό μέχρι το υ π ο χρ εω τικό όρ ιο. Ε ιδ ικό τερ α το «απ οθ εματικό από την έκδοση μ ετο χώ ν υπέρ το ά ρ τιο ν» ε ίν α ι εξο λοκλή ρο υ κεφ αλαιοπ οιήσ ιμ α. Ο νόμ ος α π α γορ εύ ει τη δ ιά θεσ η του α π ο θεμ α τικού μόνο για π ληρω μή μ ερισ μ άτω ν ή π ο σ ο σ τώ ν (άρθρ 14 παρ. 3 ν /2 0) και σ υνεπ ώ ς επ ιτρ έπ ει την κεφ α λα ιοπ οίησ ή του. 176

171 Τα καταστατικό α π ο θεματικά, η κεφ αλαιοπ οίτισ η αυτώ ν ε ίν α ι δ υνα τή μόνο αν ττροηγηθεί τροπ οπ οίησ η του κα τα σ τα τικού και ο ε ιδ ικ ό ς σκοπός καταργηθεί, τα δε α π ο θεματικά ειδ ικού σκοπού μετα π έσ ουν στην κατηγο ρία των ελεύθερω ν απ ο θεματικώ ν. β) Με την κεφ αλαιοπ οίησ η των α π ο θεμ α τικώ ν επ έρ χετα ι αύξηση του μετο χικού κεφαλαίου. Δ εδομένου ότι η κεφ αλαιοπ οίησ η α π ο θεμ α τικώ ν α π ο τελεί μια από τις σ υνήθεις μορφές αύξησ ης του μετο χικού κεφ αλαίου των Α.Ε. ιδίω ς κάθε φορά που ε νερ γείτα ι α να π αροσα ρμογή των ισ ο λογισ μ ώ ν της, Για την κεφ αλαιοπ οίησ η των α π ο θεμ α τικώ ν. α π α ιτείτα ι απόφαση τακτική Γ.Σ. των μετοχώ ν. Η έκτα κτη Γ.Σ. ε ίν α ι α να ρμ ό δια, για τί η κεφ αλαιοπ οίησ η αυτή επ ιφ έρ ει τροποποίηση του ισ ο λογισ μού, ο οπ οίος έχει κα τα σ τεί ο ρ ισ τικός με την έγκρισ ή του από την τελευτα ία τακτική Γ.Σ. Α π α ιτε ίτα ι έγκρισ η της απ όφασης της έκτακτης Γ.Σ. ή του Δ.Σ. για την κεφ αλαιοπ οίησ η από την επ όμενη τα κτική Γ.Σ. γ)π ρέπει να τηρηθούν οι απ α ιτο ύμ ενες για κάθε αύξηση του κεφ αλαίου προϋπ οθέσεις. Δεν α π α ιτείτα ι, επ ίσης εκτίμηση της Ε π ιτροπ ής των Ε μ π ειρ ογνω μ όνω ν του άρθρου 9 V. 2190/20. Σημειώ νουμε ακόμη ότι η αύξηση του μετοχ. κεφ αλαίου γίν ετα ι είτε με την έκδοση νέω ν μετοχώ ν, οι οπ οίες δ ια νέμ ο ντα ι στους π αλιο ύς μετό χους, κατ'α να λογία των μετοχώ ν τους, ε ίτε με την αύξησ η της ονο μ α σ τική ς α ξία ς των π αλιώ ν μετοχώ ν. Το ζήτημα της φ ορ ολο γίας των κ εφ α λαιοπ οιούμενω ν α π ο θ εμ α τικώ ν ε ίν α ι από τα πιο επ ίμαχα θέματα της φ ορ ολο γίας. Στην Ε λλη νική φ ορ ολο γική νομ οθ εσ ία το παραπ άνω ζήτημα θ εω ρ είτα ι λυ μένο. Γ ια τί, σύμφ ω να με τη ρητή δ ιάταξη του άρθρου 26 παρ. 1 ν.δ. 3323/55 «το εισ όδ ημ α το π ρ οερ χό μ ενον εξ απ οθεματικώ ν ανω νύμ ω ν ετα ιρ ιώ ν, οπ ω σ δήπ οτε και οπ οτεδ ήπ οτε δ ια νεμόμενω ν ή κεφ α λα ιοπ οιούμενω ν... λ ο γίζετα ι ως εισ όδ ημα εκ κινητώ ν αξιώ ν». Δηλαδή η κεφ αλαιοπ οίησ η α π ο θεμ α τικώ ν Α.Ε. α π ο τελεί για τους μετόχους είσ π ραξη μερίσ μ ατο ς, το οπ οίο α π ο τελεί εισ όδ ημ α από κινητές α ξίες. Με το ισχύον σήμερα, μετά το νόμο /9 2, καθεσ τώ ς, δ ια κρίνουμε τις εξής π εριπ τώ σ εις κεφ αλαιοπ οιήσ εω ς α π ο θεμ α τικώ ν Διανομή - Κεφαλαιοττοίηση αφορολόγητων αττοθεματικών. Τα αφ ορολόγητα α π ο θεματικά σ χ η μ α τίζο ντα ι με απόφαση της τα κτική ς Γ.Σ. των μετόχω ν. Ε ίνα ι συνεπ ώ ς ελεύ θ ερ α α π ο θεμ α τικά και είν α ι δ υνα τό να δ ια νεμηθούν ή να κεφ α λα ιοπ οιηθ ούν με απόφαση της τα κτική ς Γ.Σ. των μετόχω ν. Σύμφω να με τη δ ιά ταξη του άρθρου 8 παρ. 4 του ν. 2065/94: «Αφορολόγητα απ ο θ εμα τικά Α.Ε.», α νεξά ρ τη τα του χρόνου σχη ματισ μού τους, δ ια νεμ ό μ ενα ή κεφ α λαιο π ο ιο ύ μ ενα οπ οτεδ ήπ οτε, π ρ ο σ τίθ εν τα ι στα φ ορολογητέα κέρδη του νο μ ικο ύ π ροσ ώ π ου, κατά το χρόνο της δ ια νομής ή 177

172 κεφ α λαιο π ο ίη σ η ς και φ ορ ο λο γούντα ι με βάση τις δ ια τά ξ ε ις του π α ρ ό ντο ς, με εξα ίρ εσ η τα αφ ο ρο λόγη τα α π ο θ εμ α τικά, για την κεφ α λα ιοπ οίησ η τω ν οπ οίω ν ισ χύουν οι δ ια τά ξεις του άρθρου 13 του ν. 1473/84 και του άρθρ ου 101 του ν. 1892/90». Σύμφ ω να με την π αραπ ά νω δ ιά ταξη από και εφ εξή ς, ό λα τα α φ ο ρ ο λ ό γ η τα α τ το θ ε μ α τ ικ ά, α ν εξά ρ τη τα από το π ότε σ χ η μ α τίσ τη κ α ν, αν κ εφ α λαιο π ο ιη θ ο ύ ν, υ π οβ ά λλοντα ι σε φ ορ ολο γία με βάση τις δ ια τά ξ ε ις του ν /9 2, δηλ. φ ο ρ ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι π ρ ο ς 36%. Ε ξαίρ εσ η από την υπ αγω γή σε φόρο ε ισ ο δ ή μ α το ς, σ ύ μ φ ω να με τα π αραπ ά νω, α π ο τελεί η κεφ α λα ιοπ οίησ η αφ ο ρο λόγη τω ν α π ο θ εμ α τικώ ν με βάση τις δ ια τά ξεις: α)του άρθρου 13 του ν. 1473/84 = Κ εφ αλαιο π οίη σ η α φ ο ρο λόγη τω ν α π ο θεμ α τικώ ν α ν α π τυ ξια κώ ν νόμ ω ν Α.Ε. μη ε ισ α γμ ένω ν στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο. β)του άρθρου 101 του ν. 1892/90 = Κ εφ αλαιο π οίη σ η α φ ο ρο λόγη τω ν α π ο θεμ α τικώ ν α ν α π τυ ξια κώ ν νόμ ω ν Α.Ε. ε ισ α γμ ένω ν στο Χ ρ η μ α τισ τή ρ ιο Διανομή - Κεφαλαιοποίηση αποθεματικών που προέρχονται από κέρδη που έχουν φορολογηθεί κατά ειδικό τρόπο. Σύμφ ω να με τη δ ιά τα ξη του άρθρου 8 π αρ. 5 του ν /9 2 η κεφ α λα ιοπ οίησ η των α π ο θεμ α τικώ ν που π ρ ο έρ χο ντα ι από κέρδη π ου έχουν φ ορ ολο γηθ εί κ α τ 'ε ιδ ικ ό τρόπο έχει την ακόλουθη κατά π ερ ίπ τω σ η, φ ο ρ ολο γική α ντιμ ετώ π ισ η : Κατά την κεφ αλαιοπ οίησ η ή δ ια νομή α π ο θ εμ α τικώ ν. που έχουν σ χ η μ α τισ θ εί μέχρι το χρ όνο ένα ρ ξη ς ισχύος του π αρόντο ς ( ) απ ό μ ερ ίσ μ α τα, π ρ οερ χό μ ενα από συμμετοχή σε άλλες ημεδαπ ές Α.Ε., α υ τά δεν υ π ό κ ε ιν τα ι σε φ ορ ολο γία και ούτε επ ισ τρ έφ ετα ι ο π α ρ α κρ α τηθ είς φόρος μ ερ ισ μ ά τω ν. Στην π ερίπ τω σ η δ ια νομής ή κεφ α λα ιοπ οίησ ης α π ο θ εμ α τικώ ν που π ρ ο έρ χο ντα ι από εισ οδ ήμ α τα που έχουν φ ορ ολο γηθ εί κ α τ 'ε ιδ ικ ό τρό π ο με εξά ντλη σ η της φ ορ ολο γικής υπ οχρ έω σης, τα α π ο θ εμ α τικά αυτά π ρ ο σ τίθ ε ν τα ι στα φ ορ ολο γητέα κέρδη του νομ ικο ύ π ροσώπου κατά το χ ρ όνο δ ια νομ ή ς ή κεφ α λα ιοπ οίησ ης και φ ο ρ ολο γούντα ι με βάση τις δ ια τά ξ ε ις του Ν /9 2 δηλ. με σ υ ντελεσ τή 35%. Στην π ερίπ τω σ η αυτή, όμως ο π α ρ α κρ α τηθ είς στα α νω τέρ ω ε ισ ο δ ή μ α τα φ όρος σ υ μ ψ η φ ίζετα ι με αυτόν που α να λογεί στο νο μ ικ ό π ρ όσ ω π ο για τα ίδ ια εισ οδήμα τα.

173 9.5. Διανομή ή κ εφ αλα ιο π ο ίη σ η κερδώ ν που έχουν φ ο ρ ο λ ο γη θεί στο όνομα της Α.Ε. Τα φ ορολογημένα απ ο θεμ α τικά, που σ χη μ α τίζο ντα ι μετά την εφ αρμογή του V. 2065/92, δεν φ ορ ολο γούνται οπ οτεδ ήπ οτε και αν κεφ α λα ιοπ οιηθ ούν (ή δια νεμηθο ύν), αφού π ρ οέρχοντα ι από φ ορ ολο γημένα ήδη, στο όνομα της Α.Ε. κέρδη. Κ α τ'εξα ίρ εσ η από την κατάθεσ η του ν. 2065/92 στη Βουλή προς ψήφιση (12/5/92) και εφ εξής: «Κέρδη αδ ιανέμ ητα που έχουν φ ορ ολο γηθ εί στο όνομα του νομ ικο ύ προσ ώ π ου, αν δ ια νεμηθούν ή κεφ αλαιοπ οιηθ ούν με οπ οιαδήπ ο τε μορφή, υ π ό κειντα ι σε φ ορολογία με σ υ ντελεσ τή 3% μη επ ισ τρ εφ ό μ ενου ή σ υ μψ η φ ιζόμενου του φόρου εισ οδήματος που είχε καταβλη θεί κατά το χρόνο που π ρ οέκυ ψ αν τα κέρδη αυτά... Ο φόρος αυτός β αρύνει την ετα ιρ ία και δεν εκπ ίπ τετα ι από τα ακαθάριστα έσοδα της κατά τον υ π ολογισμό των φ ορ ολο γητέω ν κερδώ ν, ούτε συμψ ηφ ίζεται με το φόρο εισ οδ ήμα το ς, που ο φ είλετα ι από την ε τ α ιρ ία... Σε π ερίπ τω σ η, λοιπ ό ν, κεφ α λα ιοπ οιήσ εω ς οπ οτεδ ήπ οτε μετά την , φ ορολογημένου α π ο θεματικού χρ ήσεω ν προ της 31.12,91 (για την οποία ισχύει ως προς την κεφ αλαιοπ οίησ η φ ορ ολο γημένω ν απ ο θ εμ α τικώ ν το φ ορολογικό καθεσ τώ ς που ίσχυε π ρ ιν από το ν /9 2), ως κεφ αλαιοπ οιούμενο ποσό θα λα μ β ά νετα ι π ά ντο τε το καθαρό φ όρου ποσό του απ οθεματικού, δηλ. το ποσό του α π ο θεματικού που εμ φ α ν ίζετα ι στον ισολογισμό, με το οπ οίο α υ ξά νετα ι το μ ετο χικό κεφ άλαιο της ε τα ιρ ία ς. Και αυτό για τί η πιο π άνω διά ταξη α π α γορ εύ ει την επ ισ τρο φ ή ή το συμψ η φ ισ μό του σχετικού φόρου εισ οδ ήματο ς που καταβλή θη κε κατά το σ χηματισ μό του αποθεματικού που κεφ α λα ιο π ο ιείτα ι. Η δ ιά τα ξη αυτή ε π ιβ ά λλει απλώ ς φόρο 3% επί του κεφ αλαιοπ οιούμενου ποσού και θα γ ίν ει α να γω γή του καθαρού αυτού ποσού κερδώ ν που δ ια νέμ ετα ι σε μικτό ποσό με την π ροσ θήκη του αναλογούντος σ 'α υ τό φόρου που καταβλή θη κε κατά το χρ όνο που π ρ οέκυψ αν τα κέρδη αυτά (ή κατά το σ χη ματισ μό του α π ο θεμ α τικού). Ο φόρος 3% υ π ολο γίζετα ι επ ί του μικτο ύ και όχι επ ί του καθαρού ποσού του απ οθεματικού που κεφ α λα ιο π ο ιείτα ι. Π αοάδεινυα. Έ σ τω ότι στον ισ ο λογισ μό της β ιο μ η χανικής Α.Ε. X εμ φ α ν ίζε τα ι σε λογ/σ μό έκτα κτο απ ο θεματικό ή στο λογ/σ μό «υπόλοιπ ο κερδώ ν εις νέο» ποσό δρχ. που απ ο τελεί υπ όλοιπ ο από φ ορ ολο γημένα κέρδη χρήσεω ς 1990 που α π έμ εινε μετά την αφ αίρ εσ η του φόρου εισ οδ ήμα το ς που ανα λογεί στο αδιάθετο αυτό μέρος των κερδώ ν και ότι η γενική σ υ νέλευ σ η των μετόχω ν που συνήλθε την 30/6 /92, απ ο φ άσισ ε τη δ ια νομή από τα κέρδη αυτά μερισμάτω ν δρχ. Δ εδομένου ότι το υπ όλοιπ ο των α δ ια νέμ η τω ν κερδώ ν δρχ. προέκυψε μετά την καταβολή φ όρου 40%, ο π ρ οσ διορ ισ μός του ο φ ειλόμ ενο υ φόρου για τα δ ια νεμ ό μ ενα μ ερ ίσ μ α τα δρχ., έχει ως εξής: 179

174 Σ υ νο λικά α κα θ ά ρ ισ τα κέρδη X 10Q = και φ όρος : X 3% = Ο φόρος που ο φ είλετα ι α π ο δ ίδ ετα ι στο Δη μόσιο με δήλω σ η, η ο π οία π ρ έπ ει να υ π οβλη θεί σε ένα μήνα από το χρ όνο που η Γ.Σ. των μ ετό χω ν ε γ κ ρ ίν ε ι τη δ ια νομ ή ή κεφ α λα ιοπ οίησ η των υπό έρ ευ να α δ ια ν έμ η τω ν κερδ ώ ν (α π ο θ εμ α τικώ ν ) και κα τα β ά λλετα ι εφ άπ αξ με την υπ οβολή της εμ π ρό θεσ μ ης δήλω σ ης. Ο φ όρος επ ιβ ά λλετα ι σε βάρος της ε τα ιρ ία ς και με την καταβολή α υτού ε ξα ν τλ ε ίτα ι κάθε φ ορ ολο γική υ π οχρέω ση από το φόρο εισ ο δ ή μ α το ς της ετα ιρ ία ς και των δ ικα ιο ύ χω ν μετό χω ν για τα κέρδη που κεφ α λα ιο π ο ιή θ η κα ν ή δ ια νεμ ή θ η καν στους δ ικα ιο ύ χους. Η απόδοση του οφ ειλόμενο υ φ όρου με βάση την παρ. β του ά ρ θρ ου 42 του V /9 2, φόρου 3% θα γ ίν ετα ι με έντυ π ο δ ήλω σ ης που θα τυπ ω θ εί ειδ ικ ά για το σκοπό αυτό Κ α τα σ τα τικ ά κ α ι π ρ ο α ιρ ε τ ικ ά α π ο θ ε μ α τ ικ ά. Από το υπ όλο ιπ ο τω ν κερδώ ν, ήτοι των κερδώ ν που α π ο μ ένουν μετά την α φ αίρ εσ η από τα κέρδη των κρατή σ εω ν για τα κτικό α π ο θ εμ α τικό και π ρώ το μ έρισ μ α, σ χ η μ α τίζο ντα ι τα καλο ύμ ενα κ α τα σ τα τικά και π ρ ο α ιρ ετικ ά α π ο θεμ α τικά. Κ α τα σ τα τικ ά α π ο θ ε μ α τ ικ ά ή α π ο θ ε μ α τ ικ ά κ α τ α σ τ α τ ικ ο ύ, ε ίν α ι τα α π ο θ εμ α τικά που ο σ χη ματισ μός τους δεν ε π ιβ ά λλετα ι από δ ιά τα ξη νό μ ο υ, αλλά από δ ιά τα ξη του κατα σ τα τικού της ετα ιρ ία ς. Το κ α τα σ τα τικό μ π ο ρεί ελεύ θ ερ α να π ρ ο σ δ ιο ρ ίζει το π αρ α κρ α τούμενο από τα κέρδη π ο σ ο σ τό, το ύψ ος α υ τώ ν, το σκοπό τους κ.λπ. Τα α π ο θεμ α τικά αυτά δεν ε ίν α ι δ υνα τό ν να μ ειώ νουν την κράτηση για τα κτικό α π ο θεμ α τικό και την κράτηση για δ ια νομή του υ π οχρ εω τικο ύ μ ερίσ μ α το ς. Η ετα ιρ ία, εφ όσον βέβαια υπ άρχουν κέρδ η, ε ίν α ι υπ οχρ εω μένη να σ χη μ α τίζει τα κα τα σ τα τικά α π ο θ εμ α τικά, γ ι'α υ τ ό και τα α π ο θεμ α τικά αυτά ε ντά σ σ ο ντα ι στην κα τηγο ρία τω ν υ π ο χρ εω τικώ ν α π ο θ εμ α τικώ ν. Ε ίνα ι όμως δ υνα τό να μ ετα τρ α π ο ύν από υ π ο χ ρ εω τικά σε π ρ ο α ιρ ετικά, αν η δ ιά ταξη του κα ταστατικού που επ ιβ ά λλει τη δ η μ ιο υ ρ γία τους κατα ρ γηθ εί με σ χετική τροπ οπ οίησ η του κατα σ τα τικού της ετα ιρ ία ς. Τα κα τα σ τα τικά α π ο θεματικά υ π άγο ντα ι σ τις θ εσ π ιζό μ εν ες από το κα τα σ τα τικό δ ια τά ξεις και ως προς τον τρόπο σ χηματισ μ ο ύ τους και ως π ρ ος το μέγεθ ος και το σκοπό τους. Ε π ειδή τα απ ο θεμ α τικά αυτά π ρ ο έ ρ χ ο ν τα ι από κέρδη, τη διά θεση των οπ οίω ν ο νόμος α φ ή νει στο κα τα σ τα τικό να ο ρ ίσ ε ι, το κα τα σ τα τικό μ π ορεί να ο ρ ίσ ει αδέσ μευτα τη διά θεσ ή τους. Έ τσ ι, εφ όσον υπ άρχει σ χετική διά ταξη του κα τα σ τα τικού, τα α π ο θ εμ α τικά της κα τηγο ρ ία ς αυ τής δ υνα τό ν να δ ια τίθ ε ν τα ι για τον ίδ ιο ακρ ιβ ώ ς σ κοπ ό για τον οπ οίο π ρ ο ο ρ ίζετα ι το τακτικό α π ο θεμ α τικό, ή για την εξα γορ ά μετο χώ ν και α π όσβεση του κεφ αλαίου, για την εξα γορ ά ιδρ υ τικώ ν τίτλω ν, για την α να νέω σ η 180

175 ή ιη ν επέκταση των εγκα τα σ τά σ εω ν της ε τα ιρ ία ς, για την π ρ οικοδ ότη ση ασφαλιστικώ ν ταμείω ν του π ροσ ω π ικού κ.απ. Συνήθω ς, δηλαδή τα κα τα σ τα τικά α π ο θεμ α τικά, έχουν ειδ ικ ό π ρ οο ρισμό που π ρ οσ διορ ίζεται στο κατα σ τα τικό της ε τα ιρ ία ς '. Εφόσον το καταστατικό π ρ ο σ δ ιο ρ ίζει τον ε ιδ ικό π ροο ρισ μό του α π ο οθ εμ α τικο ύ, η χρ ησιμοπ οίησή του π ρέπ ει να ε ίν α ι σύμφ ω νη με το σκοπό α υ τόν. Ε ίνα ι όμως δυνατό, ύστερα από σ χετική τροπ οπ οίησ η του κατα σ τα τικού, το α π ο θεματικό να δια τεθεί για άλλο σκοπό α π 'εκ ε ίν ο που αρχικά σ χ η μ α τίσ τηκε. Π ρ ο α ιρ ε τ ικ ά ή ελ εύ θ ερ α είν α ι τα α π ο θεμ α τικά ε κείνα που δεν προβλέπ ονται από το νόμο ή το κα τα σ τα τικό, αλλά τα οπ οία δ η μ ιο υ ρ γούντα ι με ελεύθερη απόφαση της Γ.Σ. των μετό χω ν. Τα ελεύ θ ερ α α π ο θεμ α τικά είν α ι δια νεμήσιμα. (δηλ. επ ιτρ έπ ετα ι η δ ια νομή αυτώ ν στους μετό χους). Στην κατηγορία των π ρ ο α ιρ ετικώ ν α π ο θεματικώ ν εντά σ σ ο ντα ι και τα αφ ο ρο λόγη τα αποθεματικά Ειδικά και έκτακτα αποθεματικά. Ειδικά αποθεματικά ε ίν α ι ε κείνα που απ ο βλέπ ουν σε ένα σ υ γκεκριμ ένο σκοπό - ειδ ικό προορισμό για τον οπ οίο συσ τή θη καν και προς α ντιμ ετώ π ισ η του οποίου και μόνο π ρέπ ει να χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι, λ.χ. το α π ο θεμ α τικό για την επέκταση του εργο σ τασίο υ της ε τα ιρ ία ς, το α π ο θεματικό για δ ια νομή μερισμάτω ν στους μετόχους, το α π ο θεματικό για την κάλυψη μ ελλοντικώ ν ζημιών ή απωλειών από επισφαλείς πελάτες. Τα ε ιδ ικά απ ο θεματικά σ χ η μ α τίζο ντα ι από τα κέρδη. Ο ειδ ικός προορισμός του α π ο θεματικού ε ίν α ι δ υνα τό ν να κ α θ ο ρ ίζετα ι από το όργανο εκείνο που επ έβαλε το σ χηματισ μό του, δηλαδή από τον νόμ ο όπως είνα ι το τακτικό απ οθεματικό^, ο κ α τα σ τα τικό, όπως λ.χ. το α π ο θεμ α τικό για την επ έκτασ η του εργο σ τασίο υ της ετα ιρ ία ς, ή τη γενική σ υ νέλευ σ η, όπως λ.χ. το απ οθεματικό για την κάλυψη μ ελλοντικώ ν ζη μ ιώ ν από επ ισ φ α λείς π ελά τες. Τα πιο σ υ νη θισ μένα ε ιδ ικά α π ο θεμ α τικά είν α ι: α)το έκτα κτο α π ο θεματικό, για το οπ οίο γ ίν ετα ι λόγος παρ ακάτω, β) το απ οθεματικό προς ενίσ χυση των μ ερισ μ ά τω ν, το οπ οίο σ χ η μ α τίζετα ι κατά τις χ ρήσεις των μεγάλω ν κερδώ ν, για να εν ισ χ ύ ει το μ έρισ μ α σε χρήσ εις κατά τις οπ οίες τα κέρδη υ π ολείπ ο ντα ι σ η μ α ντικά ή και α π ο υ σ ιά ζο υ ν εντελώ ς. Με το απ οθεματικό αυτό ε ξα σ φ α λίζετα ι η σταθερ οπ οίησ η των μ ερισ μ άτω ν και η κανο νικότητα αυτώ ν. γ)το α π ο θεματικό για εξα γορ ά ιδ ρ υ τικώ ν τίτλω ν. δ)το απ οθεματικό για απόσβεση κεφ αλαίου που σ χη μ α τίζο ντα ι από τις επ ιχ ειρ ή α ε ις εκείνες που π ρ οβαίνο υν σε απ όσβεση του κεφ αλαίου τους. ε)τ α α π ο θεμ α τικά για απόσβεση δ α νείω ν, για α να νέω σ η του εξο π λισ μού της ε π ιχειρ ή σ εω ς, για αντιμετώ π ισ η ζη μίας κ.ο.κ. Τα ε ιδ ικά α π ο θεμ α τικά μπορεί να π ρ οβ λέπ ο ντα ι στο καταστατικό ή όχι, οπότε σχηματίζονται με απόφαση της Γ.Σ. των μετόχων. (7) Που έχει ειδικό προορισμό ν «αποτελέσματα χρήσεως» καλύψει το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού

176 Η τελευ τα ία, π άντω ς, ε ίν α ι α π α ρ α ίτη τη, αφού η Γ.Σ. ε ίν α ι μόνη α ρ μ όδ ια να α π ο φ α σ ίζει για τη διά θεσ η τω ν ετη σ ίω ν κερδώ ν της Α.Ε. Ο φ ο ρ ο λ ο γ ικ ό ς ν ο μ ο θ έ τ η ς ε ίν α ι δ υνα τό να επ ιβ ά λ λ ει ή να επ ιτρ έψ ε ι το σ χη μ α τισ μ ό ενός ε ιδ ικού α π ο θεμ α τικού, όπως ε ίν α ι το α π ο θ εμ α τικό απ ό κέρδη από την π ώ ληση χρ εο γρά φ ω ν. Εφόσον το τελ ικό απ ο τέλεσ μ α της χρ ήσ εω ς ε ίν α ι ζη μ ία ή ε ίν α ι μεν κέρδος, το οπ οίο όμω ς δ ια τίθ ε τα ι για την κάλυψ η ζη μ ιώ ν π ρ οη γουμένω ν χρ ήσ εω ν, δεν μπορεί να γ ίν ει λόγος για τη δ ιά θεσ η των κερδώ ν από π ώ ληση χρεο γράφ ω ν προς σ χηματισ μό του σ χ ο λια ζό μ ενο υ α π ο θ εμ α τικού. Α λλά και σ την π ερίπ τω σ η που η χρήση κ λ ε ίν ε ι με κέρδ ος, π άνω στα κέρδη από π ώ ληση χρ εο γράφ ω ν π ρ έπ ει να υ π ολο γισ τούν οι κ ρ α τή σ εις για τα κτικό α π ο θ εμ α τικό, π ρώ το μέρισ μ α κ.λπ. σ ύμφ ω να με το νόμ ο και το κατα σ τα τικ ό και μόνο αν μετά τις κρ α τή σ εις αυτές α π ο μ ένει κέρδος προς δ ια νομή, ε ίν α ι δ υνα τό να σ χ η μ α τισ θ εί το ε ιδ ικό απ ο θ εμ α τικό από τα κέρδη από την πώ λησ η χ ρ εο γράφ ω ν. Στα ειδ ικ ά απ ο θεμ α τικά π ρ έπ ει να υπ αχθούν και τα ιδ ιο σ ύ σ τα τα ή μη γνήσ ια α π ο θ εμ α τικά, τα σ χ η μ α τιζό μ ενα όχι από π αρ α κρ ά τησ η καθαρώ ν κερδ ώ ν, αλλά από άλλες π ηγές όπως α)απ ό την υπέρ ά ρ τιο δ ια φ ο ρά εκδό σ εω ς μ ετο χώ ν, β)απ ό το π ρ οϊόν εκπ οιή σ εω ς ή ακυ ρ ώ σ εω ς μετο χώ ν ε κ είν ω ν των μ ετό χω ν που δεν εκπ λήρ ω σ αν τις υ π οχρ εώ σ εις τους, δηλ. που δεν κατέβ α λαν μ ετρ ητά για να π αραλάβουν τις μετο χές για τις οπ οίες είχ α ν εγγρ α φ εί. Για να π ρ οκό ψ ει τέτο ιο α π ο θεμ α τικό π ρ έπ ει οι μετοχές να δ ια τεθ ο ύ ν σε μεγαλύ τερ η τιμή από την ονο μ α σ τική τους α ξία, όπως και στην π ρ οη γούμενη π ερ ίπ τω σ η, γ)απ ό την π αραγραφ ή μ ερισ μ άτω ν και το κο μ ερ ιδ ίω ν ομ ο λο για κώ ν δ α ν είω ν. Ε π ίσ ης δεν ε ίν α ι π ρ αγματικό α π ο θεμ α τικό και το α π ο θ εμ α τικό π ρος α π ο κατάστασ η του ενερ γητικο ύ (άσχετα αν υπ άρχουν ή όχι κέρδ η) αλλά απ ο σ β έσ εις π αγίω ν σ το ιχείω ν που θα π ερ ιέλθο υ ν στο Δ η μόσιο ή σε τ ρ ίτο υ ς. Το α π ο θεμ α τικό αυτό σ χη μ α τίζετα ι όταν οι κ τιρ ια κές και λοιπ ές εγκ α τα σ τά σ ε ις π ερ ιέλθουν μετά από ένα ο ρ ισ μένο χρόνο στο Δ η μόσιο ή σε τρ ίτο υ ς χω ρ ίς καταβολή απ ο ζη μιώ σ εω ς. Το α π ο θεματικό αυτό α π ο β λέπ ει στην απ ο κα τά σ τα σ η της ζη μ ία ς από την απ ώ λεια κεφ αλαίω ν της επ ιχ είρ η σ η ς από την π αραχώ ρη σ η των εγκατα σ τά σ εώ ν της. Έ κ τ α κ τ α α ττο θ ε μ α τικ ά είν α ι εκ είν α τα α π ο θ εμ α τικά που σ χ η μ α τίζο ν τα ι με απόφ αση της τακτική ς Γ.Σ. των μ ετό χω ν. Έ κ τα κ τα α π ο θ εμ α τικά χ α ρ α κτη ρ ίζοντα ι τα απ ο θεματικά που σ χ μ α τίζο ντα ι με μια κρ άτη σ η ή με η π ο λλές αλλά όχι π ερ ιο δ ικές κρ ατή σ εις για την α ν τιμ ετώ π ισ η ο ρ ισ μ ένου εξό δ ου ή ο ρ ισ μ ένης ζη μ ία ς '. Σ χ η μ α τίζο ντα ι, συνή θω ς, από τα καθαρά κέρδη της (8) Μπορεί όμως να ορισθει στο καταστατικό ότι σχηματίζεται κ π.χ. από έκτακτα κέρδη.

177 Σ ιη ν πράξη τα καταστατικά των π ερ ισ σ ό τερ ω ν ετα ιρ ιώ ν π ρ οβλέπ ο υν την κράτηση ενός ποσοστού από τα κέρδη για τον σ χηματισ μό έκτα κτο υ αποθεματικού ή ο ρ ίζετα ι ότι. μετά τις νόμ ιμ ες και κα τα σ τα τικές κρ α τή σ εις και διανομές μερισμ άτω ν και π οσοστώ ν, το τυχόν υ π όλοιπ ο των κερδώ ν κ ρ α τείτα ι για έκτακτο απ οθεματικό. Ο χαρ α κτηρ ισ μ ός του α π ο θεματικού αυτού ως έκτακτου έχει την έν ν ο ια ότι μπ ο ρεί να χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ εί από την ετα ιρ ία για οπ οιοδήπ οτε σκοπό. Το α π ο θεματικό όμως αυτό είν α ι κα τα σ τα τικό απ οθεματικό, αλλά εξο μ ο ιώ νετα ι με ελεύ θ ερ ο α π ο θεμ α τικό, αφού η τακτική Γ.Σ. μπορεί κατά την απ όλυτη κρίσ η της, να α π ο φ α σ ίσ ει για τη χρησ ιμοπ οίη σ ή του (διανομή στους μετόχους, κεφ αλαιοπ οίησ η κ,.λπ.) Η έννοια που δ ίνει το Ε.Γ.Λ.Σ. στα έκτα κτα α π ο θεμ α τικό ε ίν α ι εκ είν η των π ρ οαιρ ετικώ ν ή ελεύ θ ερ ω ν α π ο θεμ α τικώ ν, που δ η μ ιο υ ρ γούντα ι όχι κατά επ ιταγή του νόμου ή του κα τα σ τα τικού, αλλά με ελεύ θ ερ η απόφαση της τακτικής Γ.Σ. των μετόχω ν. Α μ φ ιλέγετα ι στην επ ισ τήμη το θέμα αν η Γ.Σ. μπ ο ρεί ελεύ θ ερ α να απ οφασίζει τη δ ημιουργία π ρ ο α ιρ ετικώ ν α π ο θεμ α τικώ ν ή αν η δ η μ ιο υ ρ γία τέτοιω ν απ ο θεματικώ ν π ρ έπ ει οπ ω σ δήπ οτε να π ρ οβ λέπ ετα ι από το καταστατικό. Κατά τη γνώ μη, την οπ οία θεω ρούμε και πιο σω στή, η Γ.Σ. μπορεί ελεύθερα να απ ο φ ασίζει το σ χη ματισ μό π ρ ο α ιρ ετικώ ν απ ο θ εμ α τικώ ν, έστω και αν το καταστατικό δεν π αρέχει ρητά σ 'α υ τή ν τέτο ια εξο υ σ ιο δ ό τη σ η. Α υτό με την προϋπόθεση ότι το κατα σ τα τικό α ν τιπ α ρ έχ ετα ι σιω π ηρ ά το θέμα της δ ια νομής του υπολοίπου των κερδώ ν δηλ. του ποσού των κερδώ ν που α π ο μ ένει μετά την αφ αίρεση του τακτικού απ ο θεματικού και του πρώ του μ ερίσ μ α το ς. Γ ια τί σ 'α υ τή ν την περίπ τω σ η υπ άρχει, νο μ ίζουμε, σιω π ηρή εξο υ σ ιοδ ότησ η του κα τα σ τα τικού προς τη Γ.Σ. για τη διά θεση τω ν κερδώ ν αυτώ ν Αφορολόγητα αττοθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων. Τα απ ο θεματικό όπως είν α ι γνω σ τό, σ χ η μ α τίζο ντα ι, σ υνήθω ς από τα κέρδη της επ ιχειρ ήσ εω ς. Δηλαδή, η ε π ιχείρ η σ η α ν τί να μ ο ιρ άσει τα κέρδη που πραγματοπ οιεί και τα οπ οία της α π ο μ ένουν μετά τη φορολόγησ ή τους, τα «αποθέτει παρ'εαυτή», μέσα στα πλαίσια βεβαίως που της επιτρέπ ει η εκάστοτε ισχύουσα νομ οθ εσ ία. Κ α τ'α ρχή, οπ οιοδήπ οτε α π ο θεμ α τικό που σ χ η μ α τίζετα ι από τα κέρδη υπ οβάλλεται σε φόρο εισ οδ ήμα το ς. Το κράτος όμως, για να υπ οβοηθ ήσ ει τη β ιομ η χανική το υ ρ ισ τική κ.λπ. ανάπτυξη της χώρας, με την ίδρυση νέων μεγάλων βιομηχανικών, μετα λλευτικώ ν, τουρισ τικώ ν κ.λπ. μονάδω ιδ ια ίτερ α στην επ α ρ χία, την ν, επέκταση των επ ιχειρήσεω ν και την ανανέω ση και εκσυγχρονισμό του βιομηχανικού τους εξο π λισ μ ο ύ, δ ίν ε ι σ ειρά από φ ορ ολο γικές απ α λλαγές και φ ορολογικά ευερ γετήμ α τα, μετα ξύ τω ν οπ οίω ν π ρ ω ταρχική θέση κατέχουν οι δια τάξεις για αφ ορο λόγη τα α π ο θ εμ α τικό (εκπ τώ σ εις, κρ ατή σ εις κ.λπ.). 183

178 To κρ άτο ς, δηλαδή, α π ά λλαξε από ιη φ ορ ολο γία εισ ο δ ή μ α το ς τα μη δ ια νεμ ό μ ενα από την ετα ιρ ία κέρδη για όσο χρ όνο π αρ α μ ένουν σ την ε τα ιρ ία με μορφή α π ο θ εμ α τικώ ν και τα οπ οία κέρδη δ ια τέθ η καν για την επ έκτα σ η, α να νέω σ η και ε κ σ υ γχ ρ ο νισ μ ό του εξο π λισ μ ο ύ των ε π ιχ ειρ ή σ ε ω ν (κυρ ίω ς β ιο μ η χ α νικώ ν, μ ε τα λλευ τικώ ν, ξενο δ ο χ εια κώ ν κ.α.).- Η έ ν ν ο ια των αφ ο ρο λόγη τω ν α π ο θ εμ α τικώ ν από φ ο ρ ολο γική άπ οψ η δεν σ υ μ π ίπ τει απ ό λυ τα με την έ ν ν ο ια των α π ο θ εμ α τικώ ν από άπ οψ η εμ π ο ρ ικής νο μ ο θ εσ ία ς και λ ο γισ τικώ ν αρχώ ν, για τί το μέγεθ ος των λ ο γ ισ τικ ώ ν κερδ ώ ν, από τα οπ οία α ντλ ο ύ ν τα ι και τα α φ ο ρο λόγη τα α π ο θ εμ α τικά δεν σ υ μ π ίπ τει π ά ντο τε με το μ έγεθος των φ ορ ολο γητέω ν κερδώ ν που π ρ ο σ δ ιο ρ ίζετα ι με βάση τη φ ορ ολο γική νομ οθ εσ ία. Ό τα ν μιλάμε για αφ ο ρο λόγη τα απ ο θεμ α τικά το νίζο υ μ ε ότι δεν π ρ ό κ ειτα ι για π ρ α γματικά α π ο θεμ α τικά, αφού δεν π ρ ο έρ χο ντα ι από π ρ α γματικά κέρδ η, αλλά π ρ ό κειτα ι για α φ ο ρο λόγη τες «εκπ τώ σ εις» που έχουν β α ρ ύ τη τα μόνο για τον υ π ολο γισ μό του φ όρου εισ οδ ήμ α το ς της ε τα ιρ ία ς. Σ η μ ειώ νετα ι ότι οι φ ο ρ ολο γικοί νόμ οι και οι σ χ ετικές ε ρ μ η ν ευ τικ ές τους ε γκύκλιο ι απ ο καλο ύν α φ ο ρ ο λ ό γ η τε ς ε κ π τ ώ σ ε ις ή ( κ ρ α τ ή σ ε ις ) τα αφ ο ρο λόγη τα α π ο θεμ α τικά που σ χ η μ α τίζο ντα ι από κέρδη τα οπ οία π ρ ο έρ χ ο ν τα ι από δ η μ ιο υ ρ γηθείσ ες ήδη π α ρ α γω γικές επ ε ν δ ύ σ ε ις, ενώ ο νο μ ά ζουν α φ ο ρο λόγη τα α π ο θεμ α τικά τα απ ο θεμ α των οπ οίω ν π ο η γ είτα ι ο τικά ρ σ χη μ α τισ μ ό ς για να χρ ησ π οιη θο ύν στη υ ν έ χ εια για τη δ η μ ιο υ ρ ία ιμ ο σ γ π α ρ α γω γικώ ν επ ενδύσεω ν. Δεν υπ άρχει μ φ ιβ ο λία ότι και σ τις δύο α π ερ ιπ τώ σ εις π ρ ό κειτα ι π ερ ί απ ο θ εμ α τικώ ν, αφού τα σ χ ετικ ά ποσά π ρ ο έρ χ ο ντα ι από τα κέρδη και «α π οθ έτο ντα ι», π α ρ αμένουν στην επ ιχ είρ η σ η. Σκοπός των αφ ορο λόγη τω ν α π ο θεμ α τικώ ν ε ίν α ι κυρίω ς η εν ίσ χ υ σ η της α υ τοχρ ημ α το δό τη σ η ς της ε π ιχείρ η σ η ς. Τα αφ ο ρ ο λόγη τα α π ο θ εμ α τικά π α ρ α κο λουθο ύ ντα ι στο λογ/σμό και σ χ η μ α τίζο ν τα ι με βάση δ ιά φ ο ρ ο υ ς ε υ ε ρ γετικούς ανα π τυ ξια κούς νόμ ους (Ν. 1262, 1892 κ.λπ.)

179 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣ ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο Το σ ω ρευτικό υπόλοιπ ο των κερδώ ν και ζη μιώ ν στο τέλος της κλειόμενης χρήσεω ς, το οπ οίο μ ετα φ έρ ετα ι στη νέα χρήση, π ρος δ ιά θεση αν είνα ι κέρδος ή προς κάλυψη αν ε ίν α ι ζη μία, α π ο τελεί το ποσό των απ οτελεσμάτω ν «εις νέο». Το σ χετικό ποσό π α ρ α κο λουθείτα ι στο λογ/σ μό 42 «Α ποτελέσματα εις νέο» του Ε.Γ.Λ.Σ. και π ιο σ υ γκεκριμ ένα στους υπολογαριασμούς «Υ πόλοιπο κερδώ ν εις νέο» και «Υ π όλοιπ ο ζημιώ ν χρεώ σεω ς εις νέο» για τους οπ οίους ανα φ έρ ουμε τα εξής: α ίλ οναοια συόο «Υ πόλοιπο ειε νέο» Σ'αυτό ν μ ετα φ έρ εται από τον λογ/σμό «κέρδη προς δ ιά θεση» το τελικό υπόλοιπο που α π ο μένει μετά τη διά θεση των κερδώ ν, π.χ. Ας υποθέσουμε ότι η χρήση 19+1 μετά τη δ ιά θεση των α π ο τελεσ μ ά τω ν άφ ησε τελικό υπόλοιπο κερδώ ν εις νέο ποσό δρχ. Την θα γ ίν ει η εγγραφή: 88 Α π οτελέσματα προς διά θεση (88.99) Κέρδη προς δ ιάθεση 42 Α π οτελέσματα εις νέο (42.00 Υπ όλοιπ ο κερδώ ν ε ις νέο) Ο λογ/σμός θα εμ φ α ν ισ τεί στον ισ ο λογισ μό της Την το υπόλοιπ ο του λογ/σμού αυτού θα μ ετα φ ερ θεί στο λογ/σ μό «αποτελέσματα προς διά θεση / υπ όλοιπ ο κερδώ ν π ρ οη γούμενης χρήσεω ς» μόνο όταν γίνετα ι διά θεση α π ο τελεσ μ ά τω ν. Αν μετά τη διά θεσ η των απ οτελεσμάτω ν της επ όμενη ς χρήσης 19+2 μ ένει υπ όλο ιπ ο κερδώ ν λ.χ δρχ., την θα γίν ει όμ οια με την π αραπ άνω εγγραφ ή για το ποσό αυτό και ο λογ/σμός «υπ όλοιπ ο κερδώ ν εις νέο» θα εμ φ α ν ισ τεί στον ισο λογισμό της με π ισ τω τικό υ π όλοιπ ο δρχ. Αν η χρήση 19+2 κλείσ ει με ζη μ ία λ.χ δρχ. και δεν γ ίν ετα ι διά θεση σχηματισμένου απ ο θεματικού για την κάλυψή της, τότε το π ια τω τικό υπ όλοιπ ο του λογ/σμού «υπ όλοιπ ο κερδώ ν εις νέο» της δρχ. συμψ ηφ ίζεται με τις ζη μ ίες της χρ ήσεω ς 19+2 και ο λογα ριασ μός εξισ ώ ν ε τα ι. β)λογ/σμός «Υ π όλοιπ ο ζη μ ιώ ν χρήσεω ς εις νέο» Σ 'α υ τό ν μ ετα φ έρ ετα ι από το λογ/σ μό «ζημίες εις νέο» το ποσό των ζημιώ ν που τελικά α π ο μ ένει ακά λυπ το, π.χ. Ας υπ οθέσουμε ότι η χρήση 19+1 κλείν ε ι με ζημία δρχ. και δεν γίνετα ι δ ιάθεση α π ο τελεσ μ ά τω ν (με τη χρ ησ ιμοπ οίη σ η κερδώ ν ε ις νέο προηγούμενης χρήσεως ή αποθεματικών). Την θα γίνει η εγγραφή. 185

180 42 Α π ο τελέσ μ α τα εις νέο (42.01 Υπ όλο ιπ ο ζη μ ιώ ν χρήσεω ς εις νέο) 86 Α π ο τελέσ μ α τα χρήσεω ς (86.99 Κ αθαρά απ ο τελέσ μ α τα χρ ήσεω ς) Αν στη χρήση 19+1 γ ίν ει διά θεσ η α π ο τελεσ μ ά τω ν, δηλαδή δ ια τε θ ε ί το υ π όλο ιπ ο τω ν κερδώ ν της π ρ οη γούμενης χρ ήσεω ς έστω δρχ. και χρ η σ ιμ ο π ο ιη θ εί και έκτα κτο α π ο θεμ α τικό έστω δρχ., την θα γ ίν ο υ ν οι εγγραφ ές; 88 Αποτελέσματα προς διάθεση (88.01 Ζημίες χρήσεως 86 Αποτελέσματα χρήσεως (86.99 Καθαρά αποτελέσματα χρήσεως) 42 Αποτελέσματα εις νέο (42.00 Υπόλοιπο εις νέο) Αποθεματικά (41.05 Έκτακτο αποθευατικό Αποτελέσματα προς διάθεση (88.02 Υπόλοιπο κερδών προηγ. Χρήσεως) (88.07 Λογ/σμός αποθεματικών προς διάθεσηηοο.οοο 88 Αποτελέσματα προς διάθεση (88.02 Υπόλοιπο κερδών προηγ. Χρήσεως) (88.07 Λογ/σμός αποθεματικών προς διάθεσηηοο.οοο 88 Αποτελέσματα προς διάθεσή (88.01 Ζημίες χρήσεως)

181 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΚΕΡΔΩΝ Α.Ε. Π α ρ ά δ ειγμα 1 Το παράδειγμα αυτό α να φ έρ ετα ι στην α π α γόρ ευση δια νομής κερδώ ν (περίπτω ση 2) Έ στω ότι μια Α.Ε. στις 31/12/94 εμ φ ά νιζε στον ισ ο λογισ μ ό της την ακόλουθη Α. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ I Κεφάλαιο καταβλημένο (5.000 μετοχές X 1000) 5 IV Απ οθεματικά κεφ άλαια Τ ακτικό απ ο θεματικό Ειδικό απ οθεματικό για κάλυψη ζημιώ ν V. Α π οτελέσμα τα εις νέον Κέρδη χρήσεω ς Υπολ. Ζ ημιώ ν προηγ. Χρήσ Σύνολο ιδίω ν κεφ αλαίω ν Η ετα ιρ ία αυτή δεν μ π ορεί να δ ια νείμ ει κέρδη για τη χρήση 1994, επ ειδ ή το σύνολο των ιδίω ν κεφ αλαίω ν της ε ίν α ι κατώ τερο από το μετο χικό της κεφ άλαιο προσ αυξημένο με τα δύο α π ο θεμ α τικά που δ ια θ έτει και που ε ίν α ι από ε κείνα των οποίων απαγορεύεται η διανομή στους μετόχους. Π α ο ά δ ειν υ α 2 Το π αράδειγμα αυτό α να φ έρ ετα ι στη διάθεση των καθαρώ ν κερδώ ν. Έ σ τω η Α.Ε. «X» που έχει καταβλη μένο μ ετο χικό κεφ άλαιο δρχ. ( μετ. X 1000) π ρ αγματοπ οίησ ε καθαρά κέρδη δρχ. Το καταστατικό προβλέπει η διάθεση των καθαρών κερδών να γίνει ως εξής: α)5% επ ί των καθαρώ ν κερδώ ν για το σ χηματισ μό τακτικο ύ α π ο θεματικού. β)6% επ ί του κεφ αλαίου για α 'μ έρ ισ μ α γ)ποσό δρχ. για έκτα κτο απ ο θεματικό δ)10% επί του υπ ολοίπου των κερδώ ν για α μ ο ιβ ές Α.Σ. ε)το υπόλοιπο για β 'μ έ ρ ισ μ α σε ακέρ α ιο αρ ιθμό δραχμώ ν ανά μετοχή και τυχόν υπόλοιπο εις νέον. Να γίνει ο πίνακας διάθεσης κερδών και οι εγγραφές διάθεσης κερδών.

182 Λύση Π ΙΝ Α Κ Α Σ ΔΙΑ Θ Ε ΣΗ Σ ΚΕ Ρ Δ Ω Ν ΕΤΟΥΣ 1994 Καθαρά κέρδη χρήσης Α )Τ α κτικό α π ο θεματ. Κ εφ άλαιο X 5% Β) Α 'Μ έ ρ ισ μ α X 6% = Γ) Έ κ τα κ τα α π ο θεμ α τικά Δ) Α μ ο ιβ ές Δ.Σ. 10% (1., )= Ε)Β Μ έρ ισ μα ( μετ. X 39) = ΣΤ)Υ π όλο ιπ ο εις νέον Σ ημείω ση Το Β 'Μ έ ρ ισ μ α υ π ο λο γίζετα ι; = : = 39,6 δρχ. Επ ειδή όμω ς θέλω α κέρα ιο αρ ιθμό δ ραχμώ ν ανά μετοχή το 39,6 γ ίν ε τ α ι 39 (Το Β ' Μ έρ ισ μα ε ίν α ι π ρ οα ιρ ετικό και α π ο φ α σ ίζετα ι η δ ια νομή του απ ό την τα κτική γεν. σ υ νέλευ σ η σε π ερίπ τω σ η που δ ια π ισ τώ ν ο ν τα ι από τον ισ ο λογισ μ ό της Α.Ε. μ εγα λύ τερ α κέρδη) Λ Ο ΓΙΣΤΙΚ Η ΑΠ Ε ΙΚ Ο Ν ΙΣ Η ΔΙΑ Ν Ο Μ Η Σ Καθαρά κέρδη χρήσης Τ α κτικό απ ο θεματικό Α 'Μ έρ ισ μ α Εκτακτο απ ο θεματικό Α μοιβές Δ.Σ Β 'Μ έρ ισ μ α Υ π όλο ιπ ο κερδώ ν εις νέο Δ ια νο μ ή κερδώ ν χρήσης 1994 ως ο σ χετικό ς π ίνακας δια νομής Παοάδεινυα 3 Το π α ρ ά δ ειγμ α αυτό α να φ έρ ετα ι στη δ ια νομή κερδώ ν Α.Ε., ότα ν α υ τά δεν επ αρκούν για δ ια νομή α 'μ ερ ίσ μ α το ς Έ σ τω Α.Ε. έχει μ ετο χικό κεφ άλαιο δ ρχ,. που κατα β λή θ η κε σ 'α υ τή ν π ρ ιν από το Το τα κτικό α π ο θεμ α τικό που έ χ ει σ χ η μ α τισ θ ε ί π ρ ιν από την δια νομή των κερδώ ν της χρήσης 1993 ε ίν α ι δ ρχ. Τα κέρδη της χρήσπς 1993 ε ίνα ι Ι.ΟΟΟ.ΟΟΟ δρχ. Να γίνει η διανομή των κερδών της χρήσης 1993.

183 ΛΥΣΗ α)υ πολογισμός του φόρου εισ οδ ήματο ς. Αττό τα κέρδη της Α.Ε. γίνετα ι πρώ το ο υπ ολο γισ μός του φόρου εισ οδ ήμ α το ς με συντελεστή 35% εφ αρμοσμένα π άνω σ 'α υ τά. Δηλαδή ο φόρος είναι: Χ 35% = δρχ. (φ όρος εισ οδ ήμ α το ς Α.Ε.) β)παρακράτηση κερδώ ν για σχηματισμό τακτικο ύ απ ο θεματικού Από τα κέρδη της χρήσεω ς 1993 που α π ο μ ένουν, μετά την αφ αίρ εσ η του φόρου εισοδήματος, γ ίνετα ι η π αρακράτηση με σ υ ντελεσ τή 5% για σχη ματισμό τακτικού απ οθεματικού. Η παρακράτηση αυτή γ ίν ετα ι υ π οχρεω τικά μέχρις ότου το τακτικό αποθεματικό φτάσει το 1/3 του μ ετο χικού κεφ αλαίου, δηλ. μέχρι τα δρχ. ( / 3 = δρχ.) Στην π ερίπτω σή μας, το τακτικό α π ο θεματικό ε ίν α ι μόνο δρχ. Κατά συνέπ εια, υπάρχουν ακόμα π ερ ιθ ώ ρ ια για σ χη ματισ μό τακτικο ύ απ οθεματικού. Γ ι'α υ τό γίνετα ι κανο νικά η κράτηση για σ χη ματισ μό του ως εξής: κέρδη φόρος = (υπ όλοιπ ο κερδώ ν) X 5% = δρχ. (τα κτικό α π ο θεματικό) γ)διανομή α 'μ ερ ίσ μ α το ς Μετά την κράτηση για τα κτικό α π ο θεματικό, σειρά έχει η δ ια νομή του α 'μ ερ ίσ μ α τος. Το μικρό τερ ο ποσό που μπορούμε να δ ια νείμ ο υ μ ε ως α 'μ έρ ισ μ α είνα ι 6% επ ί του καταβλη μένο υ μετοχ. Κεφ αλαίο υ, μ είον το φόρο 35% που ανα λογεί στο ποσό αυτό. Σε περίπ τω σ η όμως που το 35% των κερδώ ν που α π ο μένουν μετά την αφ αίρεση του φόρου αυτώ ν και του τακτικο ύ α π ο θεμ α τικού, είν α ι μεγαλύ τερ ο από το 6% του μετο χικού κεφ αλαίου, τότε το ποσό αυτό π α ίρ νετα ι ως α 'μ έρ ισ μ α. Δηλαδή: α)(6% X κεφ άλαιο) - 35% φόρος β)κέρδη - (φόρος + Τακτ. Αποθ/κό) Π α ίρ νετα ι το μεγαλύ τερ ο ως α 'μ έρ ισ μ α Τα κέρδη όμως της ετα ιρ ία ς ε ίν α ι μόνο δρχ. δηλ. δεν φ τά νουν ούτε για διανομή του 6% του μ ετο χικού κεφ αλαίου που ε ίν α ι δρχ. δηλαδή X 6% = δρχ X 35% = δρχ = (υπ όλο ιπ ο προς δια νομή)

184 Στην ττερίπ τω σ η αυτή ακο λουθεί η εξή ς σειρά ; Αττό τα κέρδη της ε τα ιρ ία ς γ ίν ετα ι π ρώ τα ο υ π ολο γισ μός και η α φ α ίρ εσ η του φ όρου 35%. Στη σ υ νέχ εια, επ ί του υπ ολο ίπ ου των κερδ ώ ν γ ίν ετα ι π αρακρ άτησ η για τα κτικό απ ο θ εμ α τικό και ότι π ερ ισ σ ε ύ ε ι, α π ο τελεί π λέον το καθαρό π οσό του α 'μ ερ ίσ μ α το ς που κα τα β ά λλετα ι π λέον ελεύ θ ερ ο φ όρου σ τους μετό χους. Δηλ. ακολουθείται η εξής διεργασία ; α )Υ π ο λογισ μ ός του φόρου εισ ο δ ή μ α το ς της Α.Ε. Κέρδη X 35% = δρχ. (φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς) β )Υ π ο λογισ μ ό ς του τα κτικο ύ α π ο θεματικού Κέρδη φ όρος = δ ρ χ.(κέρ δ η χω ρ ίς φ όρο) X 5% = δρχ. (τα κτικό α π ο θεμ α τικό) γ)υ π ο λογισ μ ό ς του α 'μ ερ ίσ μ α το ς Κέρδη (φ όρος) (τακτ. Α π ο θ εμ α τικό) = δρχ. (καθα ρό ποσό α 'μ ερ ίσ μ α το ς που κα τα β ά λλετα ι στους μετόχους) Μ ετά τους π αραπ ά νω υπ ολο γισ μούς, σ υ ντά σ σ ετα ι ο π ίνα κα ς δ ια νομής κερδ ώ ν ως εξής; Π ΙΝ ΑΚΑΣ ΔΙΑΝ Ο Μ Η Σ ΚΕΡΔΩΝ ΜΕ (ΚΕΡΔΗ δρχ.) Λ ο γ/σ μοί Δ ια νεμ ό μ ενα κέρδη Μη δ ια ν εμ ό μ ε ν α κέρδη Τ α κτικό α π ο θεματικό Α 'μ έρ ισ μ α Φ όρος κερδώ ν Σύνολο Λ Ο ΓΙΣΤ ΙΚ Ε Σ ΕΓΓΡΑ Φ ΕΣ Δ ΙΑ ΝΟ Μ Η Σ Κ ΕΡΑ Ο Ν α )Γ ια το ποσό του φόρου της Α,Ε. που ε ίν α ι δρχ. γ ίν ο ν τα ι οι εξή ς εγγραφ ές; / ΑΠ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ Φ όρος εισ οδ ήματο ς χρ Υ Π Ο Χ ΡΕΩ ΣΕΙΣ ΑΠΟ Φ ΟΡΟ ΥΣ-ΤΕΛΗ Φ όρος εισ οδ ήματο ς Φ όρος εισ οδήμ α το ς /12 54 Υ Π Ο Χ ΡΕΩ Σ ΕΙΣ ΑΠΟ Φ ΟΡΟ ΥΣ -ΤΕΛΗ Φ όρος εισ οδ ήμα το ς ΥΠ Ο Χ Ρ Ε Ω Σ Ε ΙΣ ΑΠΟ Φ Ο ΡΟ ΥΣ-ΤΕΛΗ Λ ο γαρια σ μός εκκα θά ρισ η ς φ όρω ν

185 Φόρος εισοδήματος 1993 β)τα καθαρά κέρδη χρήσης ε ίνα ι δρχ. εμ φ α ν ίζο ν τα ι στην ττίστω ση του λογ/σμού Ο λογα ριασ μός καθώς και ο λογα ριασ μός εξισ ώ νο νται και μ ετα φ έρ ονται στον λογ/σμό , ως εξής: / ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ Καθαρά κέρδη χρ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜ ΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗ Φόρος εισ οδ ήματο ς χρ Κέρδη προς διάθεση χρ Κέρδη προς διάθεση 1993 δ)με βάση τον πίνακα διανομής, γίνεται η εξής εγγραφή; 31/ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜ ΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ ΕΣΗ 88,99.00 Κέρδη προς δ ιάθεση χρ ΑΠ ΟΘ ΕΜ ΑΤΙΚΑ Τ ακτικό απ οθεματικό 53 Π ΙΣΤΩ ΤΕΣ ΔΙΑΦ Ο ΡΟ Ι Μ ερίσματα ανω νύμ ω ν μετοχώ ν Διάθεση κερδών 1993 ΣΗΜ ΕΙΩΣΗ: Αν στο πιο πάνω π α ρ άδειγμα π ρ οέκυ π τα ν και λογισ τικές δια φ ορές π.χ , τότε ο λογιστής θα ενεργούσε ως εξής: Π ραγματικά κέρδη Λ ο γισ τικές διαφορές Φορολογητέα κέρδη X 35% = 2.100,000 φόρος = (ζη μ ίες) δηλ. στην π ερίπ τω σ η αυτή θα π αρουσ ίαζε η Α.Ε. ζη μ ίες δρχ. και δεν θα γινότα ν καμία π αρακράτηση για τακτικό α π ο θεματικό ούτε για α 'μ έρ ισ μ α. Πηοάδεινυα 4 ΓΕΝΙΚΟ Π ΑΡΑΔΕΙΓΜ Α ΔΙΑΝ Ο Μ Η Σ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦ Ω Ν Υ Π Ο Λ Ο ΓΙΣ Μ Ο Υ ΤΩΝ Έ σ τω η ανώ νυμ η ε τα ιρ ία «ΑΛΦ Α» με μετόχους τον Ιω άννου με ποσοστό 10% και τον Γεω ργίου με ποσοστό 90% εμ φ α νίζει στο τέλος του έτους 1993 κέρδη και έχει υπ όλο ιπ ο από κέρδη του έτους δρχ. Σύμφωνα με το καταστατικό θα πρέπει να γίνει η εξής μοιρασιά.

186 1 ) Για τα κτικό α π ο θεμ α τικό 5% 2 ) Για α 'μ έρ ια μ α το ελά χ ισ το ττοσοστό που π ρ οβ λέπ ει ο νόμ ος (το μ ετο χικό κεφ ά λα ιο ε ίν α ι δρχ., από τα οπ οία τα δρχ. α νή κουν στον Ιω άννου και τα δρχ. στον Γ εω ρ γίο υ. Το κεφ ά λα ιο έχ ει κατα β λη θεί ολόκληρ ο μέχρι ) Για αμοιβή και π οσοστά Δ.Σ δρχ. 4 ) Για σ χηματισ μ ό αφ ο ρο λόγη το υ α π ο θεμ α τικού το νόμ ιμ ο ποσό που δ ικ α ιο ύ τα ι η επ ιχ είρ η σ η (είχαν α γο ρ α σ τεί κατά το έτο ς 1993 μ η χανήματα αξίας δρχ.). 5 ) Το υπ όλο ιπ ο, θα π α ρ α μ είνει στην επ ιχείρ η σ η σαν έκτα κτο α π ο θ εμ α τικό και ό,τι ποσό από το υπ όλο ιπ ο αυτό ε ίν α ι κάτω από δρχ. θα π α ρ α μ ε ίν ει στην ετα ιρ ία σαν «υπ όλοιπ ο κερδώ ν ε ις νέο», το οπ οίο θα σ υ μ ψ η φ ισ θ εί με τα απ ο τελέσ μ α τα του επ όμενο υ έτους. 6 ) Οι π ω λήσ εις α νέρ χ ο ντα ι στο δρχ. Ζ η τε ίτα ι ; Να γ ίν ει η δ ια νομ ή των κερδώ ν και να υ π ο λο γισ θ εί ο φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς της Α.Ε. ΛΥΣΗ Π ρώ τα υ π ο λο γίζετα ι το τα κτικό α π ο θεμ α τικό, ύσ τερ α το α ' μ έρ ισ μ α,. Στη σ υ νέχ εια υ π ο λο γίζετα ι ο φ όρος των κερδώ ν και το υ π όλο ιπ ο που α π ο μ έ ν ει δ ια τίθ ε τα ι σύμφ ω να με αυτά που ο ρ ίζει το κατα σ τα τικό. Η δ ια νομ ή και η φ ορ ολο γία των κερδώ ν α κο λουθεί την εξή ς σ ειρ ά : 1. Το τα κτικό απ ο θ/κό υ π ο λο γίζετα ι με σ υ ντελεσ τή 5% πάνω στα καθαρά κέρδη της χρήσης σου α π ο μένουν μετά την αφ αίρ εσ η Δ ηλαδή του α ν τίσ το ιχ ο υ φ όρου X 35% = (φ όρος π ρ α γματικώ ν κερδ ώ ν) = (κέρδη χω ρ ίς φ όρο) X 5% = (τα κτικό α π ο θεμ α τικό 2. Α 'Μ Ε Ρ ΙΣ Μ Α α )Υ π ο λογισ μ ός του α 'μ ερ ίσ μ α το ς 1 ) Ν. 2190/ X 6 % = δρχ Μ είο ν φόρος που α να λογεί X 35% = δον Υπ όλο ιπ ο κερδώ ν δρχ. 2 ) Ν. 876/79 κέρδη φ όρος τακτ. Α π οθ, = X 35% = δρχ. Επ ειδή > δρχ. γ,α α ' μ έρισ μ α θα δ οθ εί το π ο σ ό ν των

187 Αν οι μετοχές είνα ι στον αρ ιθμό, από τις οπ οίες α νή κουν οι 100 στον Ιω άννου και οι 900 στον Γεω ργίου, τότε το α ' μέρισμ α για κάθε μετοχή θα ε ίνα ι / 1000 μετοχές = 4.322,5 δρχ. και το α 'μ έρ ισ μ α που δ ικα ιο ύ τα ι ο κάθε μέτοχος θα είνα ι: Ιω άννου 100 μετοχές X 4.322,5 = δρχ. Γεωργίου 900 μετ. X 4.322, δ ο ϊ. = δρχ. β)για τα μερίσματα αυτά δεν γίνετα ι καμία παρακράτηστ) φόρου, δ ιό τι τα ποσά αυτά φορολογήθγίκαν στο όνομα του νομ ικο ύ π ροσώ που. Τα παραπάνω μερίσματα μπορούν να γραφ ούν και σε π ίνα κα ως εξής; Π ΙΝ ΑΚΑΣ Μ ΕΡΙΣΜ ΟΥ ΤΟ Υ Α ' Μ ΕΡΙΣΜ ΑΤΟ Σ ΚΑΘΑΡΟ ΠΛΗΡΩ ΤΕΟ Π ΑΡΑ ΜΕΤΟΧΟΙ ΤΗΡ Η ΣΕΙΣ ΠΟΣΟ Ιω άννου Γεωργίου ΣΥΝΟΛΟ ) ΑΦ ΟΡΟΛΟ ΓΗΤΑ ΑΠ Ο Θ ΕΜ ΑΤΙΚΑ (Ν. 1892/90) Οι ημεδαπές βιομ η χανίες και β ιο τε χ ν ίε ς που ε ίν α ι εγκα τεσ τη μ ένες στην Β 'π ερ ιοχή, αν π ρ αγματοπ οιήσ ουν στο διά σ τημα από νέες επ ενδύσεις (Ν. 2093/92), τότε εκπ ίπ τει το ποσοστό 60% επ ί της σ υνολικής αξίας των νέω ν π αραγω γικώ ν επ ενδύσ εω ν σαν αφ ο ρο λόγη το ποσό. Το παραπάνω αφ ορολόγητο ποσό που α φ α ιρ είτα ι για κάθε χρήση δεν π ρ έπ ει να είνα ι μεγαλύτερο του 60% των καθαρώ ν κερδώ ν. Ο π αρακάτω π ίνα κα ς δ είχ νει τα ποσοστά αφορολόγητω ν α π ο θεμ α τικώ ν του Ν. 1892/90. ΠΕΡΙΟΧΕΣ Π οσοστό α φ ορολόγητης Π οσ οσ τό ετή σ ιω ν κερδώ ν έκπ τω σης επ ί της αξίας της μέχρι του οπ οίου μπορεί να επ ένδυσης φ θάσει η α φ ορολόγητη έκπ τω ση Α Β 60% 60% Γ 75% 75% Δ 90% 90% Θράκη 100% 100% Στο παράδειγμά μας, έστω ότι έχ ει γ ίν ει μια αγορά α ξία ς δρχ. (Β 'π ερ ιο χή). Σύμφω να με τα π αραπ άνω έχουμε; X 60% = δρχ. (Α ξία επ ένδυσης που α ν α γ ν ω ρ ίζ ετα ι για έκπτω ση. Επίσης γίνοντα ι και οι εξής υ π ολο γισ μ ο ί: Τ ακτικό αποθ/κό α 'μ έρ ισ μ α αμοιβές Δ.Σ = δρχ. 193

188 fi X 35 = σύνολο δρχ. Κέρδη = δρχ X 60% = δρχ. Ε π ειδή < , το ποσό δρχ. θ εω ρ ρ ειτα ι αφ ο ρο λόγη το ποσό του Ν. 1892/90 4. Υ Π Ο Λ Ο ΓΙΣ Μ Ο Σ ΤΟ Υ Φ Ο ΡΟ Υ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗ Σ Α.Ε. Για να υ π ολο γίσ ο υμ ε το φόρο που θα π λη ρώ σ ει η Α.Ε.,α φ α ιρ ο ύ μ ε απ ό τα κέρδη των δρχ. που έχουν π ρ α γματο π ο ιη θ εί μέσα στο 1993 (σ υ μ π ερ ιλα μ β α νομ ένω ν και των λογισ τικ ώ ν δια φ ο ρώ ν αν υ π ά ρ χουν) τα α φ ο ρο λόγη τα α π ο θ εμ α τικά ( ) και έτσ ι β ρ ίσ κουμε τα φ ορ ο λο γητέα κέρδη. Δ ηλαδή = (φ ορ ολο γητέα κέρδη) Ο σ υ ντελεσ τή ς φ όρου ε ίν α ι 35%. Ο π ότε έχουμε: X 35% = δρχ. (φ όρος κερδώ ν Α.Ε.) 5 ) Α Μ Ο ΙΒ Ε Σ ΚΑΙ Π Ο ΣΟ ΣΤΑ Μ ΕΛΩΝ Δ.Σ. Έ σ τω ότι τα μέλη του Δ.Σ. ε ίν α ι 3 και τους ανα λογούν οι εξή ς α μ ο ιβ ές : Ιω ά ννου (Π ρ όεδρος Δ.Σ.) δρχ. Γεω ρ γίου (Α ντιπ ρ ό εδ ρ ο ς) δρχ. Μ ίχου (Δ ιευ θ ύ νω ν σ ύμβουλος) δ Ρ ϊ δρχ. Για τις α μ ο ιβ ές και τα π οσοστά του Δ.Σ. δεν γ ίν ετα ι καμία π α ρ α κρ ά τησ η φ όρ ου, δ ιό τι τα π οσά αυτά φ ορ ολογήθηκα ν στο όνομα του νομ ικο ύ π ρ οσ ώ π ου. Οι α μ ο ιβ ές του Δ.Σ. της Α.Ε. υ π ό κειντα ι σε χαρτό σ η μο 1,2%. Δ ηλ. το χαρτό σ η μο της π αραπ άνω αμοιβής είν α ι: X 1% = δρχ. Το Ο.Γ.Α. χαρτόσημο ε ίν α ι Χ 0.2 0% = δον Σύνολο δρχ. 6. Π ΟΣΟ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΓΙΑ ΤΗ Δ Η Μ ΙΟ Υ Ρ ΓΙΑ ΕΚ Τ ΑΚΤΟ Υ Α Π Ο Θ Ε Μ Α Τ ΙΚ Ο Υ Στο π α ρ άδειγμά μας από τα σ υ νο λικά κέρδη της χρ ήσης 1993 και απ ό το υπ όλο ιπ ο τω ν κερδώ ν του 1992 α φ α ιρ ο ύ ντα ι αρ χικά όλα τα π α ρ απ ά νω ποσά που υ π ολο γίσ θ ηκα, δηλαδή: Κέρδη Υ π όλοιπ ο κερδώ ν Α φ ο ρο λόγη το α π ο θ εμ α τικό - Φ όρος - Τ ακτ. Α π οθ /κό - Α ' Μ έρισμα - Α μοιβές Δ.Σ. = Υπ όλο ιπ ο κερδ ώ ν. Δηλαδή:

189 = δρχ. (υπ όλοιπ ο κερδώ ν) Από το ποσό αυτό τα δρχ. θα θεω ρηθούν σαν έκτα κτο α π ο θεματικό και οι δρχ. σαν υπ όλοιπο κερδώ ν εις νέο. (Έ τσ ι αποφ ασίστηκε στο Δ.Σ. υπό την αίρ εσ η της έγκρισ η ς από τη Γενική Συνέλευση). 7. ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΤΙΚΟ Σ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝ Ο Μ Η Σ ΚΕΡΔΩΝ Σύμφωνα με τους π αραπάνω υπ ολο γισ μούς (τω ν π αραγράφ ω ν 1-6) συντάσσεται ο παρακάτω σ υ γκεντρ ω τικός π ίνακας δια νομής κερδώ ν, ως εξής: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝ Ο Ν Μ Η Σ ΚΕΡΔΩΝ ΜΕ 31/12/93 (Κέρδη χρήσης δρχ. + Κέρδη π ρ οη γούμενης χρήσης δρχ. = δρχ.) ΛΟ ΓΑΡΙΑΣΜ Ο Ι ΔΙΑΝ ΕΜ Ο Μ ΕΝ Α ΜΗ ΔΙΑΝ ΕΜ Ο Μ ΕΝ Α Αφορολόγητο απ ο θεματικό Ν /90 Νομικώ ν προσώπω Φόρος ν Τ ακτικό απ οθεματικό Μ ερίσματα Αμοιβές Δ.Σ Έ κτα κτο απ οθεματικό Υπ όλοιπ ο κερδώ ν εις νέο ΣΥΝΟΛΟ )ΥΠ Ο ΛΟ ΓΑΡΙΑΣΜ Ο Σ ΤΗΣ ΠΡΟ Κ ΑΤΑΒΟΛΗΣ Φ ΟΡΟ Υ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΧΡΗΣΗΣ Με βάση τα κέρδη της χρήσης υ π ολο γίζετα ι ο φόρος που π ρ οκα τα β ά λλετα ι για τα κέρδη της χρήσης 1994, ως εξής: Συνολικά φόρος : Προκαταβολή φόρου τρεχ. Χρήσης : X 50% = = δρχδ. ΛΟ ΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦ ΕΣ ΔΙΑΝ Ο Μ Η Σ ΚΕΡΔΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Γ.Λ.Σ. Εγγραφές δ ιανομής κερδώ ν με α )0 λογ εμ φ α νίζει π ισ τω μ ένο ς με το ποσό δρχ. που είν α ι το υπόλοιπο κερδώ ν της π ρ οη γούμενης χρήσης. Με το ποσό αυτό γ ίν ετα ι η εξής εγγραφή:

190 42 ΑΠ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α ΧΡΗΣΗ Σ Υπ όλο ιπ ο κερδώ ν 1992 εις νέο 88 ΑΠ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α ΠΡΟΣ Δ ΙΑΘ Ε ΣΗ Υ π όλο ιπ ο κερδώ ν χρ Μ εταφ ορά του λογ/σ μού στον λογ Ρ)Για το ποσό του φ όρου της Α.Ε. που ε ίν α ι δρχ. γ ίν ο ν τ α ι οι εξής εγγραφ ές: 88 ΑΠ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α ΠΡΟΣ Δ ΙΑΘ Ε ΣΗ Φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς χρ ΥΠ Ο Χ Ρ Ε Ω Σ Ε ΙΣ ΑΠΟ Φ Ο ΡΟ ΥΣ ΤΕΛΗ Φ όρος εισ οδ ήμ α το ς 1993 Φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς / ΥΠ Ο Χ Ρ Ε Ω Σ Ε ΙΣ ΑΠΟ Φ Ο ΡΟ ΥΣ -ΤΕΛΗ Φ όρος εισ οδ ΥΠ Ο Χ Ρ Ε Ω Σ Ε ΙΣ ΑΠΟ Φ Ο ΡΟ ΥΣ-ΤΕΛΗ Λ ογ/σ μός εκκα θά ρισ η ς φόρων 1993 Φ όρος εισ ο δ ή μ α το ς 1993 γ)τ α καθαρά κέρδη χρήσης που ε ίν α ι δρχ. ε μ φ α ν ίζο ν τ α ι σ την π ίσ τω σ η του λογ/σ μού Ο λογ/σ μός καθώ ς και οι λογ/σ μ ο ί και ε ξισ ώ ν ο ν τα ι και μ ετα φ έρ ο ντα ι στο λογ , ως εξή ς: 31/12 88 ΑΠ Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α Τ Α ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ Κ αθαρά κέρδη χρ Υ π όλοιπ ο κερδώ ν χρ Α Π Ο ΤΕ ΛΕΣΜ Α ΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ Ε ΣΗ Φ όρος εισ οδ. Χρ Κέρδη προς δ ιά εθση χρ Κέρδη προς διά θεση

191 δ) Με βάση τον ττίνακα διανομής κερδών, γίνεται η εξής εγγραφή: 31/12 88 ΑΠ ΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ ΕΣΗ Κέρδη προς δ ιαθέση χρ , ΑΠΟΘΕΜ ΑΤΙΚΑ Τ ακτικό απ οθεματικό Έ κτα κτο απ οθεματικό Α φ ορολόγητο αποθ/κο Ν.1892/90 42 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΔΙΑΘ ΕΣΗ Υπ όλοιπ ο κερδώ ν ΠΙΣΤΟΤΕΣ ΔΙΑΦ ΟΡΟ Ι Μ ερίσματα ανω νύμ ω ν μετοχώ ν Αμοιβές Δ.Σ. Διάθεση κερδών ε)για την π ροκαταβολή φόρου τρέχουσα ς χρήσης που είν α ι δρχ. γίνεται η εξής εγγραφή: 31/12 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦ Ο ΡΟ Ι Π ροκαταβολή φόρου εισ οδ ήματο ς ΥΠΟΧΡΕΩ ΣΕΙΣ ΑΠΟ Φ Ο ΡΟ ΥΣ-ΤΕΛ Η Λ ογ/σμός εκκαθά ρισ η ς φόρων Προκαταβολή φόρου ΣΗΜ. Για την προκαταβολή φόρου της π ροη γούμενης χρήσης 1992 (αν υπήρχε) θα γινόταν ακριβώ ς α ντίθ ετη α π 'α υ τή ν που έ γ ιν ε π αραπ άνω. Εγγραφές που γίνοντα ι κατά τη δ ιά ρ κεια του έτους 1994 και α φ ορούν τα κέρδη της χρήσης α) Εγγραφή πίστω σ ης των δικα ιο ύ χω ν Μετά την έγκριση του ισο λογισ μού από την Τ α κτική Γεν. Σ υνέλευσ η και μέσα στον επ όμενο μήνα, γίν ετα ι η εγγραφ ή π ίσ τω σ ης (ή καταβολής) του δ ικα ιο ύ χου από μερίσματα και των δ ικα ιο ύ χω ν από αμοιβές Δ.Σ. Αν η Τ α κτική Γ.Σ. ε γ κ ρ ίν ε ι τον ισολογισμό στις 30 /6 /19 94, τότε μέχρι 31/7/94 στο ημ ερ ολό γιο δ ια φ όρω ν π ράξεω ν, γίνοντα ι οι εξής εγγραφ ές: 3 1 /7 / ΠΙΣΤΩΤΕΣ ΔΙΑΦ Ο ΡΟ Ι Μ ερίσματα ανω νύμ ω ν μετοχώ ν ΠΙΣΤΩ ΤΕΣ ΔΙΑΦ Ο ΡΟ Ι Ιω άννου Γεω ργίου Εγγραφή π ίστω σης των δ ικα ιο ύ χω ν του α 'μ ερ ίσ μ α το ς

192 53 Π ΙΣΤΩ Τ Ε Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι Α μ ο ιβ ές Δ.Σ Π ΙΣΤΩ Τ Ε Σ ΔΙΑ Φ Ο Ρ Ο Ι Ιω άννου Γεω ρ γίου Μ ίχου Εγγραφ ή π ίσ τω σ ης ίω ν δ ικα ιο ύ χω ν αμοιβώ ν Δ.Σ β)ε γγραφ ή καταβολής χαρ το σ ή μου των α μ ο ιβώ ν Δ.Σ. Για το χαρτό σ η μο α μ ο ιβώ ν Δ.Σ., γ ίν ετα ι στο ημ ερ ο λό γιο τα μ είο υ και με η μ ερ ομ η νία που κ υ μ α ίν ε τα ι μέσα στο δ ίμ η νο που α κο λουθεί απ ό την ημέρα έγκρισ η ς του ισ ο λογισ μ ο ύ. Δηλ. το χαρτό σ η μο κ α τα β ά λλετα ι ( ). Γ ίν ε τα ι η εξής εγγραφ ή: μέσα σε 2 μή νες 30/8 /94 63 Φ Ο ΡΟ Ι - ΤΕΛΗ Χ α ρτόσ ημο αμοιβώ ν τρ ίτω ν ΧΡ Η Μ Α Τ ΙΚ Α Δ ΙΑ Θ Ε ΣΙΜ Α Τ αμείο Κ α ταβολή χαρτοσήμου αμοιβώ ν Δ.Σ.

193 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Με την εργασ ία αυτή έγιν ε μια π ρ οσ π άθεια να νοη θεί η έν ν ο ια της Ανώ νυμης Ε ταιρίας από νομ ική ς, φ ορ ολο γικής και λ ο γισ τική ς πλευράς. Επειδή η Α.Ε. θεω ρείται το πιο μεγάλο και το π ιο σ η μ α ντικό επ ίτευ γμ α της κεφ αλαιοκρατικής ο ικο νομίας και του κόσμου των επ ιχ ειρ η μ α τιώ ν της, επιδίω ξα μέσα από την εργασ ία μου να εισ χω ρ ήσ ω σ τον ευρύ κόσμο των Ανω νύμω ν Εταιριώ ν ανα λύο ντα ς με τον καλύτερ ο δ υνα τό τρόπο τα τρία (3) βασικά κεφάλαια που την συνθ έτουν: Α. Σύσταση της Α νώ νυμης Εταιρία ς Β. Ισολογισμός της Α.Ε. Γ. Διάθεση κερδών της Α.Ε. Το βασικό νομ οθέτημα που ρ ύθμισε στη χώρα μας τα θέματα της Α.Ε. είνα ι ο νόμος 2190/20 «π ερί Ανω νύ μω ν Ε τα ιριώ ν» (υπ έσ τη τρ ο π οπ ο ιήσ εις και συμπληρώ σεις βέβαια από π ολλά νομ οθ ετήμ α τα ). Συμπερασματικά τόσο ο Ισ ολο γισ μός όσο και η διά θεση τω ν κερδώ ν των Α.Ε. αποτελούν λογισ τικώ ς και φ ορ ολογικώ ς τα π ιο βασικά κεφ άλαια - μέρη για την κατεύθυνση (ανοδική ή καθοδική) των ετα ιρ ιώ ν αυ τώ ν. Α π α ιτε ίτα ι λοιπ ό ν καλή και σωστή γνώση των λογισ τώ ν που ασ κούν το επ άγγελμά τους σ τις Α.Ε.. Συνοπ τικά, τα όσα ανα φ έρ θη καν στην ερ γασ ία, έχουν ως εξής: Α. Σύσταση Α.Ε. α π α ιτείτα ι σύμπραξη δύο το υ λά χισ τον ατόμω ν, σύνταξη καταστατικού, καθώς επ ίσης και καταβολή μετο χικού κεφ αλαίου. Β. Ισ ολονισ υόε Α.Ε. για την σύνταξη του ισ ο λογισ μού α π α ιτείτα ι πλήρης μελέτη και ενημέρω ση όλων των λογα ριασ μώ ν που λαμβάνουν χώ ρα σ 'α υ τό ν, καθώς επίσης και έννοιες που π ρ οη γούνται και α κο λουθούν αυτόν όπως απ ογραφή, απ οτελέσματα χρήσεω ς και π ροσ άρτημα. Γ. Διάθεση κεοδώ ν Α.Ε.: για την π ρ αγματοπ οίησ ή της α π α ιτείτα ι έγκρισ η των οικο νομικώ ν καταστάσ εω ν, καθώς επ ίσ η ς και φ ορ ολο γία των κερδώ ν.

194 ί J- ί- * ΐί.,. -ι;.,ίϊ... ί f 1,w. '««ir. '! :. f,-."s / =, <>'.<*«'» v«ij«4rt«i4 fiw M iiv ; < f ίΐ έκη>«9.&»<&.m l ^. W - ΐ, ' ^ i '

195 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Α.Ε. ή α.ε. Α.Κ. Α.Ν, Γ.Α.Σ. Γ.Σ. Δ.Σ. Ε.Γ.Λ,Σ, Κ.Ν. 2190/20 = Ανώ νυμη Εταιρία = Α σ τικός Κώ δικας = Α να π τυ ξιακός Νόμος = Γενικό Λ ο γισ τικό Σχέδιο = Γενική Συνέλευσ η = Δ ιο ικη τικό Συμβούλιο = Ελληνικό Γενικό Λ ο γισ τικό Σχέδιο = Κω δικο π οιη μένο ς Νόμος 2190/20 (το κείμ ενο του Νόμου 2190 του 1920 «π ερί Α νω νύ μω ν Ε τα ιριώ ν» όπως τροπ οπ οιήθηκε και σ υμπ ληρώ θηκε μετα γενέσ τερ α. κω δικοπ οιήθηκε σε ε ν ια ίο κείμ ενο με το Β.Δ. 174/63 - ΦΕΚ 37 /Α / ). κ.ο.κ. = Και ούτω καθεξής Κ.Β.Σ. = Κώ δικας Βιβλίω ν και Σ το ιχείω ν (Π.Δ. 99/77) Μ.Α.Ε. = Μ ητρώ ο Α νω νύ μω ν Ε ταιριώ ν Ν.Π.Δ.Δ. = Ν ομικά Π ρόσω πα Δημοσίου Δικαίο υ Ν.Δ. = Ν ομοθετικό Διάταγμα Σ.Ο.Ε. = Σώμα Ο ρκω τώ ν Ε λεγκτώ ν Σ.Ο.Λ. = Σώμα Ο ρκω τώ ν Λο γισ τώ ν Τ.Α.Ε. & Ε.Π.Ε. = Τεύχος Α νω νύμω ν Ε ταιριώ ν και Ε τα ιριώ ν Π ερ ιορ ισ μένης Ευθύνης Τ.Α.Π.Ε.Τ. = Τ αμείο Α σ φ αλίσεω ς Π ροσω πικού Ε θνικού Τ υ π ογρ αφ είο υ. Φ.Ε.Κ. = Φ ύλλο Εφημερίδας Κ υβερνήσεω ς.

196 mmm oi&ixji; 6) u.,m \0 β ί ί <vtjfiiio t? v g H «v «v A ώ,β ot 3(4 9 ««H ^ ( T T \ «e A. m

197 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Μ ιλτιάδη Κ. Λεοντάρη : Α νώ νυ μες Ε τα ιρ ίες, Ε κδ οτικός Ο ίκος «Π Α Μ ΙΣΟ Σ», ΑΘ Ή ΝΑ 1993, 2. Σώμα Ορκωτών Λο γισ τώ ν: Η κατάρτισ η των ετη σ ίω ν ο ικο νομικώ ν καταστάσ εω ν (Σύμφ ω να με τις π ρ οσ αρμοσμένες προς την 4'' οδ η γία της Ε.Ο.Κ.), Α θήνα Εμμανουήλ I. Σακέλλη: Η διά θεση των ετα ιρ ιώ ν, Ε κδόσ εις «Β ΡΥ ΚΟ Υ Σ», Α θήνα Δημήτρης I. Κ α ραγιάννης: Ε ρ γατικά, Φ ορ ολο γικά, Λ ο γισ τικά, Φ ορ οτεχνικά, Δ η λώ σ εις στην π ράξη, Θ εσ σ αλονίκη 1994, Σ Τ ' έκδοση. 5. Δημήτρης I. Κ α ραγιάννης; 6. Τότση Ν. Χρήστου: Π αρ άδειγμα Εφαρμογής και Α νά λυσ ης του Γ.Λ.Σ., Θ εσ σ αλονίκη , Σ Τ ' έκδοση. Κώ δικας Α νω νύ μω ν Ε τα ιριώ ν και Ε.Π.Ε., Ε κδόσ εις «Π Α Μ ΙΣΟ Σ», έκδοση 7'^, Α θήνα, Γεω ργίου Σ. Αληφάντη: Λ ο γισ τικές ε ρ γασ ίες τέλους χρήσεω ς, Ε κδόσ εις «Π Α Μ ΙΣΟ Σ», Α θήνα Θεοδώρου Γ. Γρ ηγορίου: Α νά λυσ η - Ε ρ μ ηνεία του Ε.Γ.Λ.Σ. Ε κδόσ εις ΣΑΚΚ Ο ΥΛ Α, Α θήνα 1991.

198

199

200 ϊ. II isssi's

201

202

203 II i I n i l iin 11 ii I' I if =1 f I i1 I i i i l ' i i P f l i! it si IBS i3i«s s a sssilw slslssifli ^ I si ilu

204

205 Y n o i ^ t l T M K Στο προσάρτημα αστό που συνοδεύει τον ισολογισμό και τα αποτελέσματα χρήσης με 31, περιλαμβάνονται οι αμέσως παρακάτω πρόσθετες ειδικές πληροφορίες που θεωρούνται απαραίτητες για την κατανόηση του ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσης καθώς και για τον προσδιορισμό της αληθινής οικονομικής κατάστασης και των ακριβέστερων αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών) της επιχείρησής μας. Οι πληροφορίες αυτές έχουν ως εξής: 1. Η μέθοδος αποτίμησης που εφαρμόστηκε γιατηναπστίμησητωνεμπορεύσιμων αγαθών μας ήταν;...(π.χ. η μέθοδος του σταθμικού μέσου όρου, ή η μέθοδος της FIFO κλπ.). ΣΗΜ.; Αν η αποτίμηση των αποθεμάτων έγινε π.χ. σε τιμές εμπορικές που είναι δυνατών να είναι πολύ χαμηλότερες από εκείνες των κανόνων αποτίμησης, τότε θα πρέπει να αναφέρονται και οι λόγοι που επέβαλαν την επιχείρηση να προβεί σ' αυτό το είδος της αποτίμησης. 2. Οι διαφορές που προέκυψαν λόγω αποτίμησης των αποθεμάτων στην τρέχουσα τιμή αγοράς (αντί της τιμής κτήσης) είναι συνολικά δρχ... (κατά κατηγορία αποθεμάτων), 3. Οι διαφορές που προέκυψαν κατά την αποτίμηση των συμμετοχών και χρεογράφων ανέρχονται στο ποσό των δρχ Οι διαφορές από υποτίμηση κυκλοφορούντων στοιχείων του ισολογισμού ανέρχονται στο ποσό των δρχ... και οιλόγα στους οποίους οφείλεται η φορολογική τους μεταχείριση είναι οι εξής: α )...β)...κλπ. 5. Οι αποσβέσεις των πάγιων περιουσιακών στοιχείων υπολογίστηκαν με τη μέθοδο... (π.χ. με τη μέθοδο εφαρμογής του νόμιμου συντελεστή αποσβέσεων κλπ.) και είναι συνολικά δρχ Οι πρόσθετες αποσβέσεις του πάγιου ενεργητικού, που έγιναν για φορολογικούς σκοπούς (π.χ. με βάση το Ν. 1262/82 κλπ.) ανέρχονται στο ποσό των δρχ Εγινε αναπροσαρμογή των πάγιων περιουσιακών στοιχείων (π.χ. με βάση το Ν...) και έτσι η αξία κτήσης των κηρίων που ήταν δρχ... και των μηχανημάτων που ήταν δρχ...μετά την αναπροσαρμογή έγιναν δρχ...και δρχ...αντίστοιχα, δηλαδή συνολική διαφορά αναπροσαρμογής δρχ... Επίσης το σωρευμένο ποσό αποσβέσεων (δηλαδή τα αποσβεσμένα πάγια)

206 ανέρχεται μετά την αναπροσαρμογή στο ποσό των... δρχ. για τα κτίρια και στο ποσό των... δρχ. για τα μηχανήματα κλπ. δηλαδή συνολικό ποσό σωρευμένων αποσβέσεων δρχ Οι συναλλαγματικές διαφορές από υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα εμφανίζονται ως εξής: δρχ... στο λογ/σμό,16.15 του πάγιου ενεργητικού και δρχ... μεταφέρθηκαν στο λογ/σμό αποτελεσμάτων χρήσης. 9. Η εταιρία μας συμμετέχει με ποσοστό...% στην εταιρία... που έχει έδρα...και λογιστική καθαρά θέση (κεφάλαιο + αποθεμστικά + κέρδη - ζημίες) δρχ...και τα αποτελέσματα της τελευταίας χρήσης για την οποία καταρτίσθηκαν οικονομικές καταστάσεις ανέρχονται στο ποσό των δρχ. (κέρδη ή ζημίες). Επίσης συμμετέχει με ποσοστό...%, στην εταιρεία... κλπ. ΣΗΜ.; Οι πληροφορίες γιο τις συμμετοχές σε άλλες επιχειρήσεις σημειώνονται άταν η συμμετοχή είναι πάνω από 10%. Επίσης οι πληροφορίες για τα απστελέσματα. για την καθαρά θέση κλπ. παραλείπονται εφόσον είναι αμελητέες και ειρόσον δεν επιδρούν ουσιαστικά στη διαμόρφωση της εικόνας των επιχειρήσεων αυτών που αναφέρεται το προσάρτημα, ή εφόσον η συμμετοχή της είναι μικρότερη από το 50% του κεφαλαίου των επιχειρήσεων και εφόσον οι επιχειρήσεις αυτές δεν δημοσιεύουν ισολογισμό. 10. Ο αριθμός των προνομιούχων μετοχών ε ομολογιών...κλπ. V μετατρέψιμων 11. Εγινε έκδοση...νέων μετοχών για αύξηση τι J Μ.Κ που η ονομαστική τους αξία ανέρχεται στο ποσό των δρχ... ΣΗΜ.: Αν το Μ. : διαιρείται σε μετοχές δύο ή περισσοτέρων κατηγοριών, τότε χρειάζεται να γίνει αναφορά τι υ αριθμού και της ονομαστικής αξίας των μετοχών της κάθε κατηγορίας χωριστά. 12. Οι υποχρεώσεις της επιχείρησής μας, για τις οποίες η προθεσμία εξόφλησής τους είναι μεγαλύτερη από 5 χρόνια από την ημερομηνία κλεισίματος τουτισολογισμού, ανέρχονται κατά κατηγορία λογ/σμού και πιστωτή στα εξής ποσά: α) πιστωτής A δρχ...β )... κλπ. σύνολο δρχ... Επίσης οι υποχρεώσεις που καλύπτονται με εμπράγματες ασφάλειες ανέρχονται αναλυτικά σε α) υποχρέωση A δρχ...β )...κλπ. σύνολο δρχ Οι αποζημιώσεις απόλυσης ή εξόδου απότην υπηρεσία του προσωπικού της επιχείρησής μας με είναι δρχ... και οι υποχρεώσεις για εξόφληση ομολογιών υπέρ το άρτιο με την ίδια ημερομηνία είναι δρχ Οι καθαρές πωλήσεις ανέρχονται στο ποσό των...δρχ. ΣΗΜ.: Οι καθαρές πωλήσεις γράφονται κατά κατηγορίες δραστηριοτήτων και κατά

207 γεωγροφ<κίς περωχές, άταν ο«κατηγορίες αατές και «γεωγραςκκίς περωχίς διαφέρουν σημαντικό μεταξύ τους. 15. Ο μέσος αριθμός των υπαλλήλων που. απασχολήθηκε κατά τη διάρκεια της χρήσης είναι... άτομα και των εργατών... άτομα. Επίσης, οι μισθοί ανέρχονται συνολικά στο ποσό των... δρχ. και οι εργοδοτικές εισφορές που αναλογούν στους μισθούς αυτούς ανέρχονται στο ποσό των... δρχ, ενώ τα ημερομίσθια ανέρχονται στο ποσό των...δρχ και οι εργοδοτικές εισφορές τους στο ποσό των... δρχ. 16. Οι προβλέψεις (π.χ. από ΝΕΠ ή από άλλες επιχορηγήσεις) που καταχωρήθηκαν με (ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού) και επηρέασαν τα αποτελέσματα χρήσης ανέρχονται στο ποσό των...δρχ. 17. Οι προκαταβολές φόρων που πραγματοποιήθηκαν μέσα στην τελευταία χρήση με σκοπό να συμψηφιστούν με φόρους μελλοντικών χρήσεων (ή και άλλες προκαταβολές φόρων) είναι δρχ Οι αμοιβές που καταλογίστηκαν στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου είναι δρχ... και στους διευθυντές δρχ...σύνολο δρχ Στους διευθυντές και στα άλλα όργανα της διοίκησης δόθηκαν συνολικά δρχ... ως προκαταβολές και δρχ...ως δάνεια με εππόκιο...% και με εγγύηση Οι εγγυήσεις που εμφανίζονται στους λογ/σμούς τάξης αναλύονται ως εξής: α)... β)...υπάρχουν και άλλες εγγυήσεις που δεν εμφανίζονται στους λογ/σμούς τάξης και οι οποίες αναλύονται ως εξής: α )... β ) Οι πρωτοβάθμιοι λογ/σμοί του πάγιου ενεργητικού κατά τη χρήση (τελευταία χρήση) έχουν ο καθένας τους τις παρακάτω μεταβολές. α^ 1,0. ΓΗΠΕΔΑ - ΟΙΚΟΠΕΔΑ: Αξία κτήσης (αξία αγοράς ή αξία αναπροσαρμογής) όπως διαμορφώθηκε στον ισολογισμό της προηγούμενης χρήσης είναι δρχ... α αγορές της χρήσης δρχ... οι πωλήσεις της χρήσης δρχ...και η αξία κατά το τέλος της χρήσης του ισολογισμού δρχ... β) 11. ΚΤΙΡΙΑ - ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ: Αξία κτήσης (αξία αγοράς ή αξία αναπροσαρμογής ή κόστος χρήσης) όπως διαμορφώθηκε στον ισολογισμό της προηγούμενης χρήσης είναι δρχ οι αγορές της χρήσης δρχ... οι πωλήσεις της χρήσης δρχ...οι προσθήκες - βελτιώσεις της χρήσης δρχ... οι αποσβέσεις της χρήσης δρχ...οι συνολικές αποσβέσεις (δηλαδή τα αποσβεσμένα κτίρια) μέχρι την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού δρχ...και η αναπόσβεστη αξία κατά το τέλος της χρήσης του ισολογισμού δρχ... γ) 12. Ι^ΧΑΝΗΜΑΤΑ: όπως και με τον παραπάνω λογ/σμό 11. δ) 13 ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ: όπως και με τον παραπάνω λογ. 11. ε) 14 ΕΠΙΠ/\Α ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ: όπως και με τον παραπάνω λογ. 11.

208 22. α) Τα έκτακτα και ανόργανα έσοδα αναλύονται ως εξής:.. β) Τα έκτακτα και ανόργανα έξοδα αναλύονται ιος εξής:... γ) Τα έκτακτα έσοδα και έξοδα των προηγούμενων χρήσεων αναλύονται ως εξής:... ΣΗΜ.: Η πιο πάνω ανάλυση γίνεται όταν τα ποσά αυτά επηρεάζουν σημαντικά τα αποτελίσμστα χρήσης. Επίσης, γίνεται ανάλυση και των ποσών των λσγ Έσοδα χρήσης εισπρακτέα' και Έξοδα χρήσης εισπρακτέα' όταν τα ποσά αυτά είναι σημαντικά. 23. Ο φόρος εισοδήματος που αναλογεί στα καθαρά κέρδη των συνήθων δραστηριοτήτων της επιχείρησης είναι δρχ... και ο φόρος εισοδήματος που αναλογεί στα καθαρά κέρδη των έκτακτων δραστηριοτήτων της επιχείρησης είναι δρχ...δηλαδή συνολικός φόρος εισοδήματος δρχ α) Τα έξοδα Ιδρυσης και πρώτης εγκατάστασης αναλύονται ως εξής: β) Οιτόκοι δανείων κατασκευαστικής περιόδου αναλύοντα ως εξής:... γ) Τα έξοδα ερευνών και ανάπτυξης αναλύονται ως εξής: Οι "λοιπές προβλέψεις" αναλύονται ως εξής:.. IHM.: Η ανάλυση των προβλέψεων γίνεται στις περιπτώσεις που τα ποσά τους είναι αξιόλογα 26. Εγινε μεταβολή της καθορισμένης δομής του ισολογισμού καιτου λογαριασμού των αποτελεσμάτων χρήσης του φετινού ισολογισμού έναντι του περσινού στα εξής ση)3εία:...(π.χ. από την τελευταία χρήση και στο εξής θα χρησιμοποιείται και ο λογ/σμός "Μη δουλευμένοι τόκοι" κλπ.). Οι λόγοι που επέβαλαν την παρέκληση (μεταβολή) αυτή είναι οι εξής: α ) β ) Η κατηγορία... του φετινού ισολογισμού αποτελεί σύμπτυξη των στοιχείων: α)...με ποσό δρχ...και β)...με ποσό δρχ... σύνολο δρχ πρωτοβάθμιος λσγ/σμός...του φετινού ισολογισμού είναι συγκρίσιμος με τους λογ/σμούς α )...και β)... του περσινού ισολογισμού. Επίσης, έγινε ανακατάταξη των ποσώντων ανπστοιχων λογ/σμών της προηγούμενης χρήσης και συγκεκριμένα στους λογ/σμούς...και...για να γίνουν τα ποσά αυτά συγκρίσιμα με τα ποσά της κλειόμενης χρήσης.

209 29. Οσον αφορά τη οτχέση που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού του ισολογισμού σημειώνουμε τις παρακάτω επεξηγήσεις:... ' '... (π χ η σχέση κυκλοφορούντος και βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων είναι κλπ ) 30. Εντάχθηκαν ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις μεταξύ των επιχειρήσεων α )...(επωνυμία)...έδρα, β)... κλπ. Οι ενοποιημένες αυτές καταστάσεις είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση 31. Η εταιρία μας απόκτησε μέσα στη χρήση δικές της μετοχές (ίδιες μετοχές) για τους εξής λόγους: α )... β)... Ο αριθμός των δικών της μετοχών που απέκτησε (ή που μεταβίβασε) η εταιρία μας μέσα στη χρήση είναι... (μετοχές) και η ονομαστική τους αξία... δρχ. ανά μετοχή, δηλαδή συνολική ονομαστική α ξία... δρχ. Για την απόκτηση των μετοχών αυτών καταβλήθηκαν... δρχ (ή εισπράχθηκαν... δρχ.. αν πρόκειται για μεταβίβασή τους). Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ Οι επιχειρήσεις που δεν υπάγονται στον έλεγχο από ορκωτούς λογιστές θεωρούνται επιχειρήσεις μικρού μεγέθους και έχουν δικαίωμα να δημοσιεύουν συνοπτικό ισολογισμό και να καταρτίζουν συνοπτικό προσάρτημα (βλέπε συνοπτικό ισολογισμό στη σελίδα 635). Στις περιπτώσεις αυτές στο προσάρτημα δε θα περιλαμβάνουν τις πληροφορίες του 2ρθρου 43α παρ. 1περ. ε' - ιγ' Δηλαδή θα περιλαμβάνουν μόνο τις περιπτώσεις α' - δ', ιδ - ιζ' και την περίπτωση στ συνοπτικά. Με άλλα λόγια, από το πιο πάνω προσάρτημα, των σελίδων μπορούν να περιλαμβάνουν στο συνοπτικό τους προσάρτημα κυρίως τις περιπτώσεις 1, 5, 6, 8, 9, 11, 19, 30, 31 καθώς και την περίπτωση 12 (μόνο συνοπτικά).

210 Η δακτυλογράφηση - η επεξτργασία κειμένων - η εκτύπωση - το μοντάζ - η βιβλιοδεσία έγιναν <η POdO(/A^ AT 0 /lf(/rp - A/VaPPA/iOt/ εξώφυλλο ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΤΖΟΜΥΤΗ - ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ ΟμονοΙας S Δοϊράνης 40-4 ' όροφος - ΚΑΒΑΛΑ Τηλ. (061) / Κιν