ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΟΙ ΠΗΓΕ ΕΟΔΩΝ ΣΩΝ ΑΘΛΗΣΙΚΩΝ ΕΡΑΙΣΕΧΝΙΚΩΝ ΩΜΑΣΕΙΩΝ

Transcript

1 Σ.Δ.Η ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖΖ & ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΜΖΜΑ ΛΟΓΗΣΗΚΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΘΔΜΑ: ΟΙ ΠΗΓΕ ΕΟΔΩΝ ΣΩΝ ΑΘΛΗΣΙΚΩΝ ΕΡΑΙΣΕΧΝΙΚΩΝ ΩΜΑΣΕΙΩΝ ΔΚΠΟΝΖΖ: ΔΠΗΒΛΔΦΖ: ΠΑΝΑΓΗΧΣΖ ΓΚΗΕΑ ΓΖΜΖΣΡΗΟ ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟ ΚΑΒΑΛΑ ΜΑΗΟ 2006

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πξόινγνο... 3 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΩΣΟ: ΔΗΑΓΩΓΖ Δξεπλεηηθέο ππνζέζεηο θνπφο ηεο έξεπλαο Υξεζηκφηεηα ηεο έξεπλαο Δπίινγνο... 8 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΔΤΣΔΡΟ: Ζ ΓΟΜΖ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΟΤ ΑΘΛΖΣΗΜΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΟΤ ΠΟΓΟΦΑΗΡΟΤ Δηζαγσγή Σν Αζιεηηθφ σκαηείν Αζιεηηθή Έλσζε Αζιεηηθή Οκνζπνλδία Ζ Διιεληθή Οκνζπνλδία Πνδνζθαίξνπ θαη νη Δλψζεηο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Οξγαλσηηθή δνκή ηεο Δ.Π.Ο Δπίινγνο ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΡΗΣΟ: ΣΑ ΔΞΟΓΑ ΣΩΝ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΩΝ ΠΟΓΟΦΑΗΡΗΚΩΝ ΩΜΑΣΔΗΩΝ Δηζαγσγή Ακνηβέο πξνπνλεηψλ πνδνζθαηξηζηψλ Έμνδα δηαηηεζίαο Ηαηξνθαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε Έμνδα κεηαθηλήζεσλ Πξνκήζεηα αζιεηηθνχ πιηθνχ Λνηπά έμνδα Δπίινγνο ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΔΣΑΡΣΟ: ΣΑ ΔΟΓΑ ΣΩΝ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΩΝ ΠΟΓΟΦΑΗΡΗΚΩΝ ΩΜΑΣΔΗΩΝ Δηζαγσγή Δπηρνξεγήζεηο Δηζηηήξηα αγψλσλ Γηνξγάλσζε εθδειψζεσλ πλδξνκέο κειψλ Γσξεέο Αθαδεκίεο Υνξεγίεο χληνκε ηζηνξηθή αλαδξνκή Σα ακνηβαία νθέιε ρνξεγνχ θαη αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ Οη ηθαλφηεηεο γηα ηε πξνζέιθπζε θαη δηαρείξηζε ρνξεγψλ Έζνδα απφ κεηαγξαθέο αζιεηψλ Λνηπέο πεγέο εζφδσλ Δπίινγνο ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΔΜΠΣΟ: Ζ ΚΑΣΑΣΑΖ ΣΩΝ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΩΝ ΤΛΛΟΓΩΝ ΠΟΓΟΦΑΗΡΟΤ Δηζαγσγή Σα νηθνλνκηθά ηνπ ειιεληθνχ εξαζηηερληθνχ πνδνζθαίξνπ Ζ Γηνίθεζε ησλ Δξαζηηερληθψλ Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Ο ξφινο ηνπ πξνέδξνπ ηνπ πνδνζθαηξηθνχ εξαζηηερληθνχ ζσκαηείνπ Δπίινγνο

3 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΔΚΣΟ: ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΩΝ ΤΠΟΘΔΔΩΝ ΚΑΗ ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ Δηζαγσγή Δξεπλεηηθέο ππνζέζεηο Δξεπλεηηθή Μεζνδνινγία Δξεπλεηηθφο ζθνπφο Δξεπλεηηθή κεζνδνινγία Σν εξσηεκαηνιφγην Έιεγρνο εγθπξφηεηαο πεξηερνκέλνπ θαη δνκήο πιινγή δεδνκέλσλ Δπίινγνο ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΔΒΓΟΜΟ: ΑΝΑΛΤΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Δηζαγσγή Αλάιπζε ζπζρεηηζκνχ Απιή γξακκηθή παιηλδξφκεζε (Simple linear regression) πκπεξάζκαηα - πδήηεζε Δπίινγνο ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΤΝΣΟΜΔΤΔΩΝ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

4 Πξόινγνο ην πιαίζην ηεο ζπνπδαζηηθήο ππνρξέσζεο γηα ηελ εθπφλεζε πηπρηαθήο εξγαζίαο, κνπ αλαηέζεθε ε εξεπλεηηθή δηεξεχλεζε θαη ε παξνπζίαζε ηνπ ζέκαηνο «Οη πήγεο εζφδσλ ησλ αζιεηηθψλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ». Ζ εξγαζία απηή ζεσξήζεθε ρξήζηκε δηφηη ην ζέκα απηφ θέξλεη ζηελ επηθάλεηα ην νμχ νηθνλνκηθφ πξφβιεκα ηνπ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνπ πνπ πξέπεη λα απαζρνιήζεη φιε ηελ θνηλσλία. Μέζα απφ ηελ πηπρηαθή επηδηψθεηαη λα παξνπζηαζηεί φζν πην έγθπξα γίλεηαη ε ζεκεξηλή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνχ κε εθηεηακέλε αλαθνξά ζηα κεγάια νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη. θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πέξα απφ ηελ αλάδεημε ησλ νηθνλνκηθψλ δπζθνιηψλ πνπ ππάξρνπλ ζην ρψξν ηνπ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνπ, είλαη λα αλαδεηρζνχλ ιχζεηο, ψζηε ηα εξαζηηερληθά αζιεηηθά ζσκαηεία λα είλαη βηψζηκα θαη λα κελ απεηινχληαη ζπλερψο κε δηαθνπή ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο γηα νηθνλνκηθνχο ιφγνπο. Αλαθέξνληαη νη παξάγνληεο εθείλνη πνπ πξέπεη λα δξαζηεξηνπνηεζνχλ ή λα εληζρπζνχλ ψζηε λα ζπκβάινπλ ζηελ αλάπηπμε θαη βησζηκφηεηα ηνπ εξαζηηερληθνχ πνδνζθαίξνπ. Ζ δνκή ηεο εξγαζίαο νξγαλσκέλε ζε 7 θεθαιαία θαη έλα ζπκπιεξσκαηηθφ παξάξηεκα, ζην νπνίν παξνπζηάδνληαη νη δηάθνξεο ζηαηηζηηθέο αλαιχζεηο, πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ, γηα ηε δηεμαγσγή ησλ απνηειεζκάησλ ηεο εξεπλάο. Σν πξψην θεθαιαίν είλαη κηα ε εηζαγσγή ζην ζέκα ηεο πηπρηαθήο θαη γίλεηαη κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηηο εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο, ζηνλ ζθνπφ ηεο εξεπλάο θαζψο επίζεο θαη ζηελ ρξεζηκφηεηα απηήο. Σν δεχηεξν θεθαιαίν αζρνιείηαη κε ηελ δνκή ηνπ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνπ ζην νπνίν παξνπζηάδεηαη ε νξγαλσηηθή ππφζηαζε ησλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ, αζιεηηθψλ ελψζεσλ, αζιεηηθψλ νκνζπνλδηψλ θαζψο επίζεο θαη κηα αλαθνξά γηα ηελ ειιεληθή πνδνζθαηξηθή νκνζπνλδία πνπ εγείηαη ηνπ εξαζηηερληθνχ θαη επαγγεικαηηθνχ πνδνζθαίξνπ ζηελ ρψξα καο. ην ηξίην θεθαιαίν παξνπζηάδνληαη ηα έμνδα πνπ αληηκεησπίδνπλ ηα αζιεηηθά εξαζηηερληθά ζσκαηεία θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπο. Σν ηέηαξην θεθαιαίν αλαθέξεηαη ζηηο πήγεο εζφδσλ ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ θαη θαηά πφζν απηά ηα έζνδα ησλ ζσκαηείσλ κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ηα έμνδα ηνπο. ην πέκπην θεθαιαίν παξνπζηάδεηαη ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηνπ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνχ αλαθέξνληαη ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηψπηδαλ θαη ζπλερίδνπλ λα αληηκεησπίδνπλ ηα 3

5 εξαζηηερληθά ζσκαηεία. ην έθην θεθαιαίν ππάξρεη ε αλάπηπμε ησλ εξεπλεηηθψλ ππνζέζεσλ θαζψο επίζεο θαη ε κεζνδνινγία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ψζηε παξζνχλ ηα απαξαίηεηα απνηειέζκαηα ηεο εξεπλάο. Σέινο ζην έβδνκν θεθαιαίν γίλεηαη ε αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο εξεπλάο θαη βγαίλνπλ ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο θαζψο επίζεο παξνπζηάδνληαη πξνηάζεηο γηα ηελ βειηίσζε ηεο ζεκεξηλήο θαηάζηαζεο ηνπ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνπ. ην ζεκείν απηφ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπ παξάγνληεο ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ ηνπ Νφκνπ Αξηαο γηα ηα απαξαίηεηα νηθνλνκηθά ζηνηρεία πνπ κνπ δφζεθαλ ψζηε λα έρνπκε κηα έγθπξε εξεπλά θαζψο επίζεο ηνλ θαζεγεηή κνπ θ. Παπαδφπνπιν Γεκήηξην γηα ηελ πνιχηηκε βνήζεηα θαη ζπλερή ππνζηήξημε ηνπ θαη ηε πηπρηνχρν ηνπ ΣΔΗ Καβάιαο Κηξθηιέζε Διέλε, πνπ κε βνήζεζε κε ηηο γλψζεηο ηεο ζηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε πνπ απαηηνχζε ε ζπγθεθξηκέλε εξγαζία. 4

6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΩΣΟ: ΔΗΑΓΩΓΖ Καηά ηελ άπνςε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, νη αζιεηηθέο νκνζπνλδίεο θη νη αζιεηηθνί νξγαληζκνί πξέπεη λα δεκηνπξγνχλ πεξηζζφηεξεο επθαηξίεο ζηνπο λένπο θαη ζηα παηδηά θαη ζα πξέπεη λα ππνζηεξίδνληαη νηθνλνκηθά απφ ηηο αξκφδηεο πνιηηηθέο αξρέο. Με ηελ θαηάιιειε πξνψζεζε απφ ηηο εζληθέο / ηνπηθέο αζιεηηθέο αξρέο θαη ηνπο επαγγεικαηίεο αζιεηέο, θαζψο θαη ηελ ππνζηήξημε ηεο Δ.Δ. ζα πξέπεη λα γίλεη ζαθέο φηη νη αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο έρνπλ ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηελ δεκφζηα πγεία θαη ζε φια ηα θνηλσληθά ζηξψκαηα Ο εξαζηηερληθφο αζιεηηζκφο θαζψο θαη ην εξαζηηερληθφ πνδφζθαηξν δίλνπλ ηελ επθαηξία ζε πνιιέο θνηλσληθέο νκάδεο δηαθφξσλ ειηθηψλ λα ζπκκεηέρνπλ ζε αζιεηηθή άζθεζε πνπ έρεη κφλν ζεηηθά απνηειέζκαηα. Πεξηνξηζκνί ζηελ ζπκκεηνρή θνηλσληθψλ νκάδσλ ζηνλ εξαζηηερληθφ αζιεηηζκφ είλαη ελάληηα ζην φξακα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ειεπζεξία άζιεζεο / άζθεζεο ( Σν πνδφζθαηξν είλαη αδηαθηινλίθεηνο πξσηαγσληζηήο ηεο ιατθήο θνπιηνχξαο ηνπ 20 νπ αηψλα, ζε νιφθιεξν ζρεδφλ ηνλ θφζκν. Ζ θνηλσληθή ηνπ απήρεζε θαη δηαηαμηθή ηνπ δηείζδπζε νθείινληαη θπξίσο ζε δπν ιφγνπο: πξψηνλ ζηελ δπλαηφηεηα ηνπ λα απνηειεί έλα εηξεληθφ κέηξν ζχγθξηζεο θαη ηαπηφρξνλα δηακφξθσζεο ζπιινγηθψλ ηαπηνηήησλ θαη δεχηεξνλ ζηελ θαζηέξσζε ηνπ σο ηξφπνπ δηαζθέδαζεο πνπ ζπλδπάδεη ηελ ζσκαηηθή άζθεζε θαη ην ζέακα. Οη βαζηθέο ιεηηνπξγείο ηνπ πνδνζθαίξνπ ζπληεινχληαη κέζα απφ δπν ζεκειηψδε ζπζηαηηθά ηνπ ηελ πνηφηεηα ηνπ παηρληδηνχ θαη ην απνηέιεζκα θαη ηελ έθβαζε ηνπ αγψλα. Όηαλ ε ζεκαζία ηεο λίθεο (ηδίσο ηεο απξφβιεπηεο) μεπεξλά ηελ ςπραγσγηθή πιεπξά ηφηε ε ζπιινγηθή ηαπηφηεηα έξρεηαη ζην πξνζθήλην πεξηζσξηνπνηψληαο ηελ ζεκαζία ηεο δηαζθέδαζεο (Φαλάξαο, 2004). χκθσλα κε κειέηε ησλ Απζίλνπ, Φπρνπληάθε θαη Νάζζε (2003) ην επίπεδν ηαχηηζεο ησλ ζεαηψλ κε ηελ νκάδα ηνπο ζεσξείηαη ζεκαληηθφο παξάγνληαο ν νπνίνο κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ πξνζέιεπζε ησλ ζεαηψλ ζην γήπεδν. Ζ ηαχηηζε ελφο ζεαηή κε ηελ νκάδα είλαη απνηέιεζκα ηεο ςπρνινγηθήο ζχλδεζεο θαη ηεο πξνζθφιιεζεο ηνπ ζε απηή. Όπσο έρεη δηαπηζησζεί απφ ηελ κειέηε, ηα άηνκα πνπ είλαη έλζεξκνη θίιαζινη παξνπζηάδνπλ πςειφηεξε θαξδηαθή ζπρλφηεηα θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ αγψλα εκθαλίδνπλ ηελ ίδηα ςπρνινγηθή έληαζε κε απηή πνπ βηψλνπλ νη αζιεηέο 5

7 ζηνλ αγσληζηηθφ ρψξν. Οη ζεαηέο απηνί επελδχνπλ έλα ζεκαληηθνχ κέξνο ηνπ θαζεκεξηλνχ ηνπο ρξφλνπ θαη εηζνδήκαηνο ζηελ νκάδα. Σν εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν ζεσξείηαη ην θχηηαξν ηνπ πνδνζθαίξνπ. Παξφια απηά ε πνιηηεία θαίλεηαη λα κελ επηρνξεγεί ηθαλνπνηεηηθά ηα εξαζηηερληθά ζσκαηεία γηα λα εμαζθνχλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο. Δπηπιένλ νη φπνηεο επηρνξεγήζεηο δελ δίλνληαη ζε ηαθηά δηαζηήκαηα, κε απνηέιεζκα πνιιά ζσκαηεία λα αλαζηέιινπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο ή λα ρξσζηνχλ ζεβαζηά πνζά ζε πξνκεζεπηέο ηνπο. Με ηνλ αζιεηηθφ λφκν 2725/1999 ε πνιηηεία δίλεη ην δηθαίσκα ζηα εξαζηηερληθά αζιεηηθά ζσκαηεία λα παξέρνπλ ππεξεζίεο εθκάζεζεο ησλ αζιεκάησλ πνπ θαιιηεξγνχλ θαη λα εηζπξάηηνπλ ην αληίζηνηρν αληίηηκν. Χζηφζν, θαίλεηαη φηη ηα πεξηζζφηεξα κέιε ησλ δηνηθήζεσλ ησλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ δελ έρνπλ ηηο απαηηνχκελεο γλψζεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηέηνησλ δξαζηεξηνηήησλ ή δελ δηαζέηνπλ ηνλ απαηηνχκελν ρξφλν. Σν ίδην αθξηβψο θαίλεηαη λα ζπκβαίλεη κε ηελ πξνζέιθπζε θαη δηαρείξηζε ησλ ρνξεγηψλ, ελφο άιινπ παξάγνληα πνπ ζα κπνξνχζε λα απνθέξεη «αλαθνπθηζηηθά» έζνδα ζηα ζσκαηεία Δξεπλεηηθέο ππνζέζεηο Πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ν ζθνπφο ηεο εξεπλεηηθήο απηήο εξγαζίαο ζπγθξνηήζεθαλ 9 εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο, νη νπνίεο αληρλεχνπλ ζπζρεηίζεηο κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ πεγψλ απφ ηηο νπνίεο ηα πνδνζθαηξηθά αζιεηηθά ζσκαηεία αληινχλ ηα έζνδά ηνπο θαη ηεο απφδνζεο ησλ ζσκαηείσλ απηψλ, κέζσ ηεο θαηάηαμεο ηνπ ζην βαζκνινγηθφ πίλαθα ηνπ πξσηαζιήκαηνο πνπ ζπκκεηείραλ. Οη εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο είλαη νη εμήο: Τπόζεζε 1: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξεο θαη ηα ζπλνιηθά έζνδα ηνπ ζσκαηείνπ. Τπόζεζε 2: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξεο θαη νη επηρνξεγήζεηο πνπ εηζπξάηηεη. Τπόζεζε 3: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξνο είλαη θαη ν αξηζκφο ησλ εηζηηεξίσλ πνπ εθδίδεη. 6

8 Τπόζεζε 4: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξα ηα έζνδα απφ ηηο κεηαγξαθέο παηθηψλ. Τπόζεζε 5: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξα ηα έζνδα πνπ πξνέξρνληαη απφ αθαδεκίεο. Τπόζεζε 6: Όζν πςειφηεξε είλαη ε θαηεγνξία ζηελ νπνία αγσλίδεηαη έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξα είλαη ηα έζνδα ηνπ απφ ηηο ρνξεγίεο. Τπόζεζε 7: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξα ηα έζνδα απφ δσξεέο ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ. Τπόζεζε 8: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξα ηα έζνδα απφ ηνλ πξφεδξν ηνπ. Τπόζεζε 9: Όζν πςειφηεξε είλαη ε ζέζε πνπ θαηέρεη ζηελ γεληθή θαηάηαμε έλα ειιεληθφ εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν, ηφζν πςειφηεξα ηα έζνδα απφ ζπλδξνκέο ησλ κειψλ ηνπ θνπόο ηεο έξεπλαο θνπφο ηεο παξνχζαο εξεπλεηηθήο εξγαζίαο είλαη λα πξνζδηνξίζεη θαη λα ζπγθξίλεη ηηο πεγέο άληιεζεο εζφδσλ ησλ ειιεληθψλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ θαη λα πξνζδηνξίζεη ηελ επίδξαζε ησλ εζφδσλ απηψλ ζηελ απφδνζε ηνπ ζσκαηείνπ Υξεζηκόηεηα ηεο έξεπλαο ε κηα ζρεηηθή έξεπλα, ν Υακάθνο (1996) βξήθε φηη ε νηθνλνκηθή επξσζηία ησλ ειιεληθψλ επαγγεικαηηθψλ ζσκαηείσλ πνδνζθαίξνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ επίδνζή ηνπο. Ζ εξεπλεηηθή απηή εξγαζία θηινδνμεί λα αληρλεχζεη αλ ην ίδην θαηλφκελν παξαηεξείηαη θαη κεηαμχ ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ ηεο Διιάδνο. Δπηπιένλ ζθνπεχεη λα αλαθαιχςεη αλαιπηηθφηεξα ηηο ζπζρεηίζεηο πνπ ππάξρνπλ αλάκεζα ζηηο πεγέο άληιεζεο ησλ εζφδσλ θαη ζηελ επίδνζε ηνπ ζσκαηείνπ. Θα επηρεηξεζεί λα πξνζδηνξηζηεί αθφκε ν βαζκφο πξνζέγγηζεο ρνξεγηψλ απφ ηα ειιεληθά εξαζηηερληθά πνδνζθαηξηθά ζσκαηεία θαη ε νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία Αθαδεκηψλ εθκάζεζεο ηεο ηερληθήο ηνπ αζιήκαηνο. Οη δχν ηειεπηαίνη παξάγνληεο ζεσξείηαη φηη κπνξνχλ λα ζπλεηζθέξνπλ ηα κέγηζηα ζηελ νηθνλνκηθή 7

9 επξσζηία ησλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ θαη λα ζπληειέζνπλ ζηελ πξφνδφ ηνπο (Παπαραξίζεο, 1997). Ζ εξγαζία απηή ζεσξείηαη ρξήζηκε επεηδή δελ ππάξρεη άιιε ζρεηηθή ζηελ βηβιηνγξαθία, πνπ ζρεηίδεηαη ηελ νξγάλσζε θαη δηνίθεζε ειιεληθψλ εξαζηηερληθψλ αζιεηηθψλ νξγαληζκψλ. Θεσξείηαη φηη κπνξεί, αλαδεηθλχνληαλ ζπζρεηηζκνχο θαη πζηεξήζεηο, λα πξνζθέξεη ζηνπο δηνηθνχληεο εξαζηηερληθά ζσκαηεία πνδνζθαίξνπ πνιχηηκεο γλψζεηο θαη θαηεπζχλζεηο, πνπ ζα ζπληειέζνπλ ζηε βειηίσζε ησλ νηθνλνκηθψλ ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ θαη πηζαλψο, θαη επέθηαζε ζηελ άλνδν ηεο απφδνζήο ηνπο Δπίινγνο ην εηζαγσγηθφ απηφ θεθάιαην παξαηέζεθαλ ζηνηρεία πνπ ππνζηεξίδνπλ ηελ ζεκαληηθφηεηα ηεο εξαζηηερληθήο άζθεζεο θαη ηελ αλάδεημε ηνπ πνδνζθαίξνπ σο ελφο πξσηαγσληζηή ζην πεδίν απηφ. Ζ ηζρπξή εμάξηεζε ησλ θηιάζισλ ηνπ πνδνζθαίξνπ απφ ηηο νκάδεο πνπ ππνζηεξίδνπλ, ζα κπνξνχζε λα ζπληειέζεη ζηελ νηθνλνκηθή επάξθεηα ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ. Δλ ζπλερεία παξαηέζεθαλ 9 εξεπλεηηθέο ππνζέζεηο, νη νπνίεο θηινδνμνχλ, δηεξεπλνχκελεο λα εθπιεξψζνπλ ηνπο ζθνπνχο ηεο εξγαζίαο. Σέινο, αλαιχζεθε ε πνιπηηκφηεηα ηεο εξγαζίεο απηήο, ε νπνία απνξξέεη θπξίσο απφ ην γεγνλφο φηη ην πεδίν ησλ νηθνλνκηθψλ ησλ ειιεληθψλ εξαζηηερληθψλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ έρεη ειάρηζηα εξεπλεζεί. Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α 8

10 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΓΔΤΣΔΡΟ: Ζ ΓΟΜΖ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΟΤ ΑΘΛΖΣΗΜΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΟΤ ΠΟΓΟΦΑΗΡΟΤ 2.1. Δηζαγσγή Σν θεθαιαίν απηφ αλαθέξεηαη ζηελ νξγαλσηηθή δνκή ησλ ειιεληθψλ αζιεηηθψλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ. Δπίζεο γίλεηαη αλαθνξά ζηελ νξγάλσζε θαη δνκή ησλ αζιεηηθψλ ελψζεσλ θαη αζιεηηθψλ νξγαληζκψλ. Αλαθέξνληαη αλαιπηηθά νη αξρέο θαη νη θαλνληζκνί πνπ δηέπνπλ ηελ ιεηηνπξγία ηνπο. Σέινο γίλεηαη αλαθνξά ζηελ νξγαλσηηθή δνκή ηνπ ειιεληθνχ εξαζηηερληθνχ πνδνζθαίξνπ θαη ζηελ Διιεληθή Πνδνζθαηξηθή Οκνζπνλδία (Δ.Π.Ο.) πνπ ην δηνηθεί Σν Αζιεηηθό σκαηείν Αζιεηηθφ ζσκαηείν είλαη έλσζε θπζηθψλ πξνζψπσλ πνπ έρεη σο θχξην ζθνπφ ηε ζπζηεκαηηθή θαιιηέξγεηα θαη ηελ αλάπηπμε ησλ δπλαηνηήησλ ησλ αζιεηψλ ηεο γηα ηελ ζπκκεηνρε ηνπο αζιεηηθνχο αγψλεο (Ν. 2725/99, άξ. 1). Ο ειάρηζηνο αξηζκφο κειψλ ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ νξίδεηαη ζε είθνζη (20) θαη είλαη απεξηφξηζηνο. Καζέλαο πνπ ζπγθεληξψλεη ηηο λφκηκεο πξνυπφζεζεο έρεη ην δηθαίσκα λα εγγξάθεη σο κέινο αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ. Σα κέιε ηνπ ζσκαηείνπ, πιελ ησλ ηδξπηηθψλ, κεηά ηελ πάξνδν ελφο (1) έηνπο απφ ηε έγγξαθε ηνπο απνθηνχλ δηθαίσκα λα εθιέγνπλ θαη λα εθιέγνληαη ζηα φξγαλα ηνπ ζσκαηείνπ. Ζ δηαγξαθή θαη ε απνβνιή κέινπο αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ γίλνληαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ θαηαζηαηηθνχ θαη ηνπ αζηηθνχ θψδηθα. Σν δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην (Γ..) ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ απνηειείηε απφ 5 έσο 15 κέιε κε ζεηεία απφ 1 έσο 3 ρξφληα. Απαγνξεχεηαη ζην Γ.. ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ λα ζπλάπηεη ζπκβάζεηο εξγαζίαο, αλεμάξηεησλ ππεξεζηψλ έξγνπ, πξνκεζεηψλ ή νπνηεζδήπνηε άιιεο ζπκβάζεηο κε νηθνλνκηθφ αληάιιαγκα κε κέιε ηνπ Γ.., ζπγγεληθά πξφζσπα ηελ κειψλ. Δπηηξέπνληαη πξνζσξηλέο ηακεηαθέο δηεπθνιχλζεηο πξνο ην αζιεηηθφ ζσκαηείν απφ κέιε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ γηα ηελ αληηκεηψπηζε επεηγνπζψλ αλαγθψλ. Ζ ηδηφηεηα ηνπ κέινπο ηνπ Γ.. είλαη ηηκεηηθή θαη άκηζζε. ηα κέιε ηνπ Γ.. φηαλ κεηαθηλνχληαη εθηφο ηνπ ηφπνπ ηεο 9

11 κφληκεο θαηνηθίαο ηνπο γηα πξφζθνξα νπνηαδήπνηε ππεξεζίαο ζην ζσκαηείν επηηξέπεηαη λα θαηαβάιινληαη έμνδα θίλεζεο, δηαλνκήο θαη δηαηξνθήο. Κάζε αζιεηηθφ ζσκαηείν ηεξεί ππνρξεσηηθά βηβιία ηα νπνία ζεσξνχληαη απφ ηνλ Ννκάξρε ή άιιν εμνπζηνδνηεκέλν φξγαλν θαη κε ηήξεζε ηνπο ζπλεπάγεηαη ηελ αλάθιεζε ηεο εηδηθήο αζιεηηθήο αλαγλψξηζεο ηνπ ζσκαηείνπ θαη είλαη ηα αθφινπζα: Α) Μεηξψν κειψλ. Β) Πξαθηηθψλ ζπλεδξηάζεσλ γεληθψλ ζπλειεχζεσλ. Γ) Πξαθηηθψλ ζπλεδξηάζεσλ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ. Γ) Δζφδσλ Δμφδσλ. Δ) Πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. η) Πξσηνθφιινπ εηζεξρφκελσλ θαη εμεξρφκελσλ έγγξαθσλ (Ν. 2725/99, άξ. 6, παξ. 1). To αζιεηηθφ ζσκαηείν γηα ηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο εθκάζεζεο ησλ αζιεκάησλ πνπ θαιιηεξγεί, δχλαηαη κε απφθαζε ηνπ Γ.. λα νξίδεη αληίζηνηρν αληίηηκν ηεο ζρεηηθήο ππεξεζίαο γηα ηελ θάιπςε ησλ ιεηηνπξγηθψλ ηνπ αλαγθψλ (Ν. 2725/99, άξ. 7, παξ. 2). Δπηηξέπεηαη ζην αζιεηηθφ ζσκαηείν λα δέρεηαη δσξεέο απφ θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ (Ν. 2725/99, άξ. 7, παξ. 3). Δπίζεο επηηξέπεηαη ζην ζσκαηείν λα ζπλάπηεη ζπκβάζεηο ρνξεγίαο ή δηαθήκηζεο κε θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα γηα ηελ αλάπηπμε ηεο αζιεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. ηελ πεξίπησζε απηή απαγνξεχεηαη ε παξαρψξεζε ρξήζεο ηεο επσλπκίαο, ηνπ εκβιήκαηνο θαη ησλ ινηπψλ δηαθξηηηθψλ ζηνηρείσλ γηα εκπνξηθή δηαθήκηζε θαη νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε (Ν. 2725/99, άξ. 7, παξ. 4). Αθφκε απαγνξεχεηαη ε ζπζηέγαζε αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ θαη εκπνξηθήο επηρείξεζεο. Σν θαηαζηαηηθφ ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ απαηηεί λα νξίδεη ζπγθεθξηκέλνπο θιάδνπο άζιεζεο ζησλ νπνίσλ ηελ θαιιηέξγεηα θαη ηελ αλάπηπμε απνζθνπεί. ε πεξίπησζε δηάιπζεο ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ φια ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κε ηα ηε εθθαζάξηζε πεξηέξρνληαη ζηελ Γ.Γ.Α. γηα ηελ εμππεξέηεζε αζιεηηθψλ ζθνπψλ. 10

12 2.3. Αζιεηηθή Έλσζε Σν αζιεηηθφ ζσκαηείν πνπ θαιιηεξγεί άζιεκα ή θιάδν άζιεζεο ππάγεηαη ζε αλαγλσξηζκέλε νκνζπνλδία. Αζιεηηθή έλσζε είλαη ε ηνπηθε νξγάλσζε αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ πνπ θαιιηεξγνχλ ην ίδην άζιεκα ή θιάδν άζιεζεο κε ζθνπφ ηελ ππνβνήζεζε θαη αλάπηπμε ηνπ ζηα γεσγξαθηθά φξηα ιεηηνπξγίαο θαη κέζα ζην πιαίζην πνπ πξνζδηνξίδεηαη απφ ηνπο εηδηθνχο θαλνληζκνχο ηεο νηθείαο αζιεηηθήο νκνζπνλδίαο (Ν. 2725/99, άξ. 10). Κάζε αζιεηηθή έλσζε ζπγθξνηείηαη απφ ζσκαηεία ηνπ νηθείνπ θιάδνπ άζιεζεο ηα νπνία έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζηνλ ίδην λφκν. ε θάζε Ννκαξρηαθή Απηνδηνίθεζε επηηξέπεηαη λα ηδξχεηαη κηα κφλν αζιεηηθή έλσζε γηα θάζε άζιεκα ή θιάδν άζιεζεο. Καη εμαίξεζε κηα αζιεηηθή έλσζε κπνξεί λα πεξηιακβάλεη ζσκαηεία πνπ έρνπλ ηελ έδξα ηνπο ζε άιινλ Νφκν, ζχκθσλα πάληα κε ηα νξηδφκελα απφ ην θαηαζηαηηθφ ηεο νηθείαο αζιεηηθήο νκνζπνλδίαο. Ο ειάρηζηνο αξηζκφο ησλ κειψλ θάζε αζιεηηθήο έλσζεο νξίδεηαη ζε 10 θαη κπνξεί λα ηδξπζεί κε απφθαζε ζπζηαηηθήο ζπλέιεπζεο, χζηεξα απφ απφθαζε ησλ Γ.. ησλ ελδηαθεξφκελσλ ζσκαηείσλ. Έγγξαθε κέινπο ζε αζιεηηθή έλσζε γίλεηαη κε απφθαζε ηνπ δηνηθεηηθνχ ηεο ζπκβνπιίνπ θαη ε δηαγξαθή κε απφθαζε ηεο γεληθήο ηεο ζπλέιεπζεο. Σα κέιε ηνπ πξνεδξείνπ ηνπ Γ.. ηεο αζιεηηθήο έλσζεο πξέπεη λα έρνπλ ηελ θαηνηθία ηνπο ζηελ πεξηθέξεηα πνπ θαιχπηεη ε αζιεηηθή έλσζε (Ν. 2725/99, άξ. 11, παξ. 1, 2, 3). Σν Γ.. ηεο αζιεηηθήο έλσζεο εθιέγεηαη γηα ηεηξαεηή ζεηεία θαη απνηειείηαη απφ επηά έσο ελλέα κέιε εάλ ε έλσζε έρεη ζηελ δχλακε ηεο έσο 30 ζσκαηεία απφ έληεθα κέιε εάλ έρεη ζηελ δχλακε έσο εθαηφ ζσκαηεία θαη έσο 15 κέιε εάλ έρεη ζηε δχλακε ηεο πεξηζζφηεξα απφ εθαηφ (Ν. 2725/99, άξ. 13, παξ. 1). ηηο γεληθέο ζπλειεχζεηο ησλ αζιεηηθψλ ελψζεσλ ζπκκεηέρνπλ κε αληηπξφζσπνπο κφλν ηα αζιεηηθά ζσκαηεία κέιε πνπ ηελ απαξηίδνπλ ε αζιεηηθή έλσζε ππνρξενχηαη λα ηεξεί ηνπο εηδηθνχο θαλνληζκνχο πνπ ςεθίδεη ε γεληθή ζπλέιεπζε ησλ κειψλ ηεο αζιεηηθήο νκνζπνλδίαο ηνπ νηθείνπ αζιήκαηνο ή θιάδνπ άζιεζεο. ε πεξίπησζε δηάιπζεο αζιεηηθήο έλσζεο, φια ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηεο, κεηά ηελ εθθαζάξηζε, πεξηέξρνληαη ζηελ νηθεία αζιεηηθή νκνζπνλδία. 11

13 2.4. Αζιεηηθή Οκνζπνλδία Αζιεηηθή νκνζπνλδία είλαη ε αλσηάηε νξγάλσζε αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ ή αζιεηηθψλ ελψζεσλ πνπ θαιιηεξγνχλ ην ίδην άζιεκα θαη έρεη σο ζθνπφ ηελ θαιιηέξγεηα θαη ηελ αλάπηπμε ηνπ ζε φιε ηελ ρψξα. Γηα θάζε άζιεκα ή θιάδν άζιεζεο επηηξέπεηαη ε ζχζηαζε κηαο κφλν νκνζπνλδίαο. Ζ νκνζπνλδία εθπξνζσπεί ην άζιεκα δηεζλψο, ζχκθσλα κε ηνπο ηζρχνληεο θαλνληζκνχο ηεο νηθείαο Γηεζλνχο Οιπκπηαθήο Δπηηξνπήο (Γ.Ο.Δ.). Γηα ηελ ζχζηαζε ηεο απαηηνχληαη απνθάζεηο ησλ δηνηθεηηθψλ ζπκβνπιίσλ ή ησλ γεληθψλ ζπλειεχζεσλ 20 ηνπιάρηζηνλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ ή 5 ηνπιάρηζηνλ αζιεηηθψλ ελψζεσλ, πνπ θαιιηεξγνχλ ην ίδην άζιεκα (Ν. 2725/99, άξ. 19, παξ. 1, 2). Σν δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ηεο αζιεηηθήο νκνζπνλδίαο εθιέγεηαη γηα ηεηξαεηή ζεηεία εληφο ηνπ ηειεπηαίνπ ηεηξάκελνπ ηνπ έηνπο δηεμαγσγήο νιπκπηαθψλ αγσλσλ θαη απνηειείηαη απφ 5 έσο 7 κέιε εάλ ε νκνζπνλδία έρεη δχλακε έσο 30 ζσκαηεία έσο 11 κέιε εάλ έρεη δχλακε έσο 100 ζσκαηεία, έσο 15 κέιε εάλ έρεη έσο 250 ζσκαηεία θαη έσο 21 κέιε εάλ έρεη δχλακε πεξηζζφηεξα απφ 251 ζσκαηεία. Γελ επηηξέπεηαη ε έθηαθηε επηρνξήγεζε αζιεηηθήο νκνζπνλδίαο πνπ δηεθδίθεζε θαη αλέιαβε επξσπατθή δηνξγάλσζε, ρσξίο ηε ζχκθσλε γλψκε θαη έγθξηζε ηνπ ππνπξγνχ αζιεηηζκνχ. ε πεξίπησζε δηάιπζεο ηεο αζιεηηθήο νκνζπνλδίαο ηα πεξηνπζηαθά ηεο ζηνηρεία πεξηέξρνληαη ζηε Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ (Γ.Γ.Α.) (Ν. 2725/99, άξ. 26, παξ. 3). Ζ Παπαδεκεηξίνπ (1996) πξνζδηφξηζε ζε εξεπλά ηεο ηε ζρέζε απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη κεγέζνπο ηεο νξγάλσζεο ησλ αζιεηηθψλ νξγαληζκψλ. πγθεθξηκέλα αλέδεημε αξθεηέο δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη αζιεηηθνί νξγαληζκνί ζηελ νξγάλσζε θαη θαη επέθηαζε θαη ζηελ ιεηηνπξγία ηνπο επεξεάδνληαο θαηά ζπλεπείαλ θάηη ηα ζσκαηεία πνπ έρνπλ ππφ ηελ ζχζηαζε ηνπο. Οη δπζθνιίεο απηέο πξέπεη λα αληηκεησπηζηνχλ κε ζπλερείο πξνζπάζεηεο βειηίσζεο γηα κηα ζσζηή θαη άξηηα νξγαλσηηθή δνκή ησλ νξγαληζκψλ πνπ ζα έρεη ζεκαληηθφ φθεινο θαη ζηνπο νξγαληζκνχο θαη θαηή επέθηαζε θαη ζηα ζσκαηεία. 12

14 2.5. Ζ Διιεληθή Οκνζπνλδία Πνδνζθαίξνπ θαη νη Δλώζεηο Πνδνζθαηξηθώλ σκαηείσλ Ζ Διιεληθή Οκνζπνλδία Πνδνζθαίξνπ ηδξχζεθε ην 1926, κε θνηλή απφθαζε ηεο Έλσζεο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Αζελψλ, Πεηξαηψο θαη Μαθεδνλίαο-Θξάθεο Ζ Πνδνζθαηξηθή Οκνζπνλδία είλαη λνκηθφ πξφζσπν ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ζσκαηείν κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα, ζχκθσλα κε ηνλ Αζηηθφ Κψδηθα θαη έρεη έδξα ηελ Αζήλα Ζ ίδξπζή ηεο ζεκαηνδφηεζε ηελ νξγάλσζε ηνπ ειιεληθνχ πνδνζθαίξνπ ζχκθσλα κε ηα δηεζλή πξφηππα. Απφ ηφηε κέρξη ζήκεξα, ε Δ.Π.Ο. εμειίρζεθε ζηε κεγαιχηεξε αζιεηηθή νκνζπνλδία ηεο ρψξαο, κε ην πνδφζθαηξν λα θαηαιακβάλεη, φπσο ζε φιν ηνλ θφζκν, ηελ πξψηε ζέζε ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ θηιάζισλ. Ζ Διιεληθή Πνδνζθαηξηθή Οκνζπνλδία έρεη ηελ απνθιεηζηηθή επζχλε, σο ζεζκηθά ππεξθείκελε αξρή, λα δηαθπιάηηεη, λα πξναζπίδεη θαη λα δηεπξχλεη ην θχξνο, ηελ ζπλνρή θαη ηα ζπκθέξνληα ηνπ αζιήκαηνο ηνπ πνδνζθαίξνπ ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ, πξνζθέξνληαο παξάιιεια ηα "εξγαιεία" θαη ηηο ιχζεηο πνπ απαηηνχληαη, πξνθεηκέλνπ λα ππάξμεη ε άκεζε θαη αλαγθαία αλαβάζκηζε θαη ε νηθνλνκηθή εμπγίαλζε ηνπ πνδνζθαίξνπ ζε φιεο ηηο παξαγσγηθέο ζπληεηαγκέλεο ηνπ. Αμίδεη λα αλαθεξζνχλ νξηζκέλα απφζπαζκα απφ ηελ ηδξπηηθή ηεο δηαθήξπμε. Ζ Δ.Π.Ο. απέρεη απφ πνιηηηθά ή ζξεζθεπηηθά ζέκαηα θαη απαγνξεχεη νπνηαδήπνηε κνξθή πνιηηηθήο, ζξεζθεπηηθήο, εζληθήο ή θπιεηηθήο δηάθξηζεο. Ζ Δ.Π.Ο. είλαη ε κφλε θαη απνθιεηζηηθά αξκφδηα αλσηάηε αξρή γηα ηελ εθπξνζψπεζε ηνπ ειιεληθνχ πνδνζθαίξνπ. Δίλαη κέινο ηεο δηεζλνχο πνδνζθαηξηθήο ζπλνκνζπνλδίαο (F.I.F.A.) απφ ην 1927 θαη ηεο επξσπατθήο πνδνζθαηξηθήο ζπλνκνζπνλδίαο (U.E.F.A.) απφ ην Δίλαη ππνρξεσκέλε λα απνδέρεηαη ηα θαηαζηαηηθά, ηνπο θαλνληζκνχο, ηηο νδεγίεο θαη ηηο απνθάζεηο ηεο F.I.F.A. θαη ηεο U.E.F.A. θαη λα δηαζθαιίδεη φηη ηα σο άλσ γίλνληαη επίζεο απνδεθηά απφ φιν ην ρψξν ηνπ ειιεληθνχ πνδνζθαίξνπ Οξγαλσηηθή δνκή ηεο Δ.Π.Ο. Ζ δνκή ηεο Δ.Π.Ο. έρεη ην ζρήκα κηαο ππξακίδαο. Ζ βάζε ηεο είλαη ηα δχν εθαηνκκχξηα ( ) ησλ πνδνζθαηξηζηψλ θαη ηα ζσκαηεία, εθ ησλ νπνίσλ ηα ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζε επίζεκα πξσηαζιήκαηα, πνπ δηεμάγνληαη ζε φιεο ηηο πεξηνρέο ηεο ρψξαο θαη θαιχπηνπλ φιεο ηηο ειηθίεο. Σα ζσκαηεία είλαη εληαγκέλα ζηηο 53 Δλψζεηο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ (Δ.Π..), νη νπνίεο ζπλήζσο αληηζηνηρνχλ ζε κία αλά θάζε λνκφ ηεο ρψξαο. Σα επαγγεικαηηθά πξσηαζιήκαηα 13

15 δηνξγαλψλνληαη απφ ηελ Δ.Π.Α.Δ., ηελ Δπαγγεικαηηθή Οκνζπνλδία. Ζ Δ.Π.Ο. είλαη ε αλψηαηε πνδνζθαηξηθή αξρή ηεο ρψξαο, απηή ζηελ νπνία ππάγνληαη φια ηα ζσκαηεία θαη νη επαγγεικαηηθέο νκάδεο θαη απνηειεί ηελ θνξπθή ηεο ππξακίδαο. Ζ Γεληθή πλέιεπζε ηεο Δ.Π.Ο. απνηειείηαη απφ ηνπο αληηπξνζψπνπο ησλ ελψζεσλ θαη ζπλέξρεηαη κία θνξά ην ρξφλν, απνηειεί ζηελ νπζία, ηε "Βνπιή" ηεο Δ.Π.Ο. Δίλαη εθείλε πνπ απνθαζίδεη, ζχκθσλα κε ην θαηαζηαηηθφ, ηα πάληα γχξσ απφ ην ειιεληθφ πνδφζθαηξν. Αιιάδεη ην θαηαζηαηηθφ ηεο Οκνζπνλδίαο θαη ηνπο θαλνληζκνχο, επηβάιιεη λένπο, εγθξίλεη ηνλ απνινγηζκφ ηεο ρξνληάο πνπ πέξαζε θαη ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηεο ρξνληάο πνπ έξρεηαη, εθιέγεη (θάζε 4 ρξφληα) θαη ειέγρεη ηε δηνίθεζε. Σν δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ηεο Δ.Π.Ο. απνηειείηαη απφ 21 κέιε. Σνλ Πξφεδξν, 3 αληηπξνέδξνπο, ην Γεληθφ Γξακκαηέα, ηνλ Αλαπιεξσηή Γεληθφ Γξακκαηέα, ηνλ Σακία, ηνλ Αλαπιεξσηή Σακία θαη 13 πκβνχινπο. Ζ ιεηηνπξγία ηεο Δ.Π.Ο. ζηεξίδεηαη ζηηο Γηεπζχλζεηο, πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ηελ επζχλε ησλ αληίζηνηρσλ δηεπζπληψλ, αιιά θαη ζηηο Δπηηξνπέο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ, νη νπνίεο, ζχκθσλα κε ην θαηαζηαηηθφ ηεο Οκνζπνλδίαο, είλαη: 1) Ζ Πεηζαξρηθή Δπηηξνπή (πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα). 2) Ζ Δπηηξνπή Δθέζεσλ. 3) Ζ Δπηηξνπή Δπίιπζεο Οηθνλνκηθψλ Γηαθνξψλ (δεπηεξνβάζκηα). 4) Ζ Κεληξηθή Δπηηξνπή Γηαηηεζίαο πνπ απνηειείηαη απφ πέληε κέιε θαη ειέγρεη νιφθιεξν ηνλ ηνκέα ηεο Γηαηηεζίαο ζηελ Διιάδα. 5) Ζ Δπηηξνπή Ηδηφηεηαο-Μεηεγγξαθψλ. 1) Οη κφληκεο επηηξνπέο ηεο Οκνζπνλδίαο είλαη: 2) Ζ Δπηηξνπή Καλνληζκψλ 3) Ζ Δπηηξνπή Γηεζλψλ ρέζεσλ 4) Ζ Σερληθή Δπηηξνπή 5) Ζ Δπηηξνπή Κππέιινπ Διιάδαο 6) Ζ Δπηηξνπή Πξνκεζεηψλ 7) Ζ Δπηηξνπή Γ Δζληθήο 8) Ζ Δπηηξνπή Μηθηψλ Οκάδσλ 9) Ζ Δπηηξνπή Σχπνπ θαη Γεκνζίσλ ρέζεσλ 10) Ζ Δπηηξνπή Ννκηθψλ Θεκάησλ 11) Ζ Δπηηξνπή Βίαο 12) Ζ Τγεηνλνκηθή Δπηηξνπή 14

16 13) Ζ Δπηηξνπή Γηεζλνχο Δξαζηηερληθνχ Πνδνζθαίξνπ 14) Ζ Δπηηξνπή Δξαζηηερληθνχ Πνδνζθαίξνπ 15) Ζ Δπηηξνπή Αδεηνδφηεζεο 16) Ζ Δπηηξνπή Γηακεζνιαβεηψλ 17) Δθπαηδεπηηθφ πκβνχιην 18) Ζ Δπηηξνπή Πνδνζθαίξνπ άιαο 19) Ζ Οηθνλνκηθή Δπηηξνπή 20) Ζ Δπηηξνπή ηαηηζηηθήο θαη Γεπέδσλ 21) Ζ Δπηηξνπή Νέσλ Δξαζηηερλψλ Πνδνζθαηξηζηψλ 22) Ζ Δπηηξνπή Γπλαηθείνπ Πνδνζθαίξνπ 2.7. Δπίινγνο ην θεθάιαην απηφ αλαπηχρζεθε ε δνκή ηνπ ειιεληθνχ εξαζηηερληθνχ αζιεηηζκνχ, φπσο απηή πξνβιέπεηαη απφ ηνλ ηζρχνληα αζιεηηθφ λφκν 2725/99, θαζψο θαη ε δνκή ηνπ ειιεληθνχ εξαζηηερληθνχ πνδνζθαίξνπ. ηηο επηκέξνπο ελφηεηεο εμεηάζζεθαλ νη λφκνη πνπ θαζνξίδνπλ ηε ζχζηαζε θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ εξαζηηερληθψλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ, ησλ αζιεηηθψλ ελψζεσλ θαη ησλ αζιεηηθψλ νκνζπνλδηψλ. Αθφκε αλαιχζεθε ην νξγαλφγξακκα ηεο Διιεληθήο Πνδνζθαηξηθήο Οκνζπνλδίαο. Γφζεθε θπξίσο βαξχηεηα ζηα άξζξα θαη ηηο παξαγξάθνπο πνπ ζρεηίδνληαλ κε ηα νηθνλνκηθά ζηνηρεία. α α α α α α α α α α α 15

17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΡΗΣΟ: ΣΑ ΔΞΟΓΑ ΣΩΝ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΩΝ ΠΟΓΟΦΑΗΡΗΚΩΝ ΩΜΑΣΔΗΩΝ 3.1. Δηζαγσγή Σα εξαζηηερληθά αζιεηηθά ζσκαηεία, πξνθεηκέλνπ λα αληεπεμέιζνπλ ζηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο, έρνπλ αξθεηά ιεηηνπξγηθά έμνδα. ην θεθάιαην απηφ αλαθέξνληαη δηεμνδηθά ηα πεδία φπνπ έλα εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν είλαη ζπλήζσο ππνρξεσκέλα λα θαηαβάιεη ρξήκαηα. Σα πεδία απηά είλαη νη ακνηβέο ησλ πξνπνλεηψλ, ακνηβέο ή νδνηπνξηθά αζιεηψλ, απνδεκηψζεηο δηαηηεζίαο, πξνκήζεηα αζιεηηθνχ πιηθνχ, κεηαθηλήζεηο νκάδαο, ηαηξνθαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε ηξαπκαηηψλ αζιεηψλ θαη άιια Ακνηβέο πξνπνλεηώλ πνδνζθαηξηζηώλ Οη ακνηβέο ησλ πξνπνλεηψλ απνηεινχλ ην ζεκαληηθφηεξν έμνδν ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ. ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο θαη ιφγσ ηεο θαθήο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ησλ ζσκαηείσλ, νη πξνπνλεηέο πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο δσξεά. Γηα παξάδεηγκα, ν γεληθφο αξρεγφο ηεο νκάδαο Ακπεισληαθφο, Γηψξγνο Πφλεξνο, επραξίζηεζε ηνπο πξνπνλεηέο πνπ πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο αθηινθεξδψο (Διεπζεξία, 2004, πλήζσο, νη εξαζηηέρλεο πνδνζθαηξηζηέο πνπ αγσλίδνληαη ζηηο ηνπηθέο θαηεγνξίεο δελ ιακβάλνπλ κηζζφ. Πνιινί σζηφζν, απφ απηνχ παίξλνπλ θάπνην νηθνλνκηθφ βνήζεκα πνπ ραξαθηεξίδεηαη σο νδνηπνξηθά. ρεηηθή εξεπλά ησλ Πιατλνχ θαη Κνπθνχ (1997) ην 1997 έδεημε φηη ζηνλ Νφκν Μαγλεζίαο ην 79,7% ησλ πνδνζθαηξηζηψλ δελ έπαηξλαλ ρξήκαηα απφ ην ζσκαηείν ηνπο Σν 11%& έπαηξλε ρξήκαηα κε ηελ κνξθή νδνηπνξηθψλ θαη ην 10,3% έπαηξλε πξηκ. Σξία ρξφληα αξγφηεξα, νη Παπαληθνιάνπ, Πιατλφο, θαη Κεξακηδάο (2000) αλαθεξφκελνη ζην εξαζηηερληθφ πνδφζθαηξν ηνπ ίδηνπ Ννκνχ, δηαπηζηψλνπλ φηη 39,6% ησλ πνδνζθαηξηζηψλ ήηαλ καζεηέο, ην 16,8 % ειεχζεξνη επαγγεικαηίεο θαη ην 13,9% ηδησηηθνί ππάιιεινη. Απφ απηνχο ην 92,1% δελ έπαηξλε ρξήκαηα απφ ην ζσκαηείν ηνπο, ελψ ην 5,9% έπαηξλε ρξήκαηα κε ηε κνξθή νδνηπνξηθψλ. Σν δε 1% έπαηξλε πξηκ. Παξαηεξείηαη δειαδή κηα κείσζε ησλ εξαζηηερλψλ αζιεηψλ πνπ έπαηξλαλ θάπνην είδνο ακνηβήο. 16

18 3.3. Έμνδα δηαηηεζίαο Έλα ζηαζεξφ έμνδν ηεο θάζε αγσληζηηθήο πεξηφδνπ γηα ην πνδνζθαηξηθφ εξαζηηερληθν ζσκαηείν είλαη ε ακνηβή ηεο δηαηηεζίαο. Ζ γεπεδνχρνο νκάδα είλαη ππνρξεσκέλε λα θαηαβάιεη ζηνπο δηαηηεηέο ηνπ αγψλα ηελ απνδεκίσζε δηαηηεζίαο, ηελ εκεξαξγία θαη ηα έμνδα κεηαθίλεζεο ησλ δηαηηεηψλ. Ζ Έλσζε Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Αζελψλ νξίδεη ηελ απνδεκίσζε δηαηηεζίαο ζε 72 Δπξψ (30 επξψ Γηαηηεηήο νη βνεζνί δηαηηεηή) γηα ηελ Α εξαζηηερληθή θαηεγνξία θαη ζε 57 επξψ (21 επξψ Γηαηηεηήο νη βνεζνί δηαηηεηή) γηα ηε Β εξαζηηερληθή θαηεγνξία (ΔΠΑ, Οηθνλνκηθή εγθχθιηνο, Σν ηειηθφ χςνο ησλ εμφδσλ κεηαθίλεζεο επεξεάδεηαη απφ απφζηαζε ηεο αγσληζηηθήο έδξαο ηνπ ζσκαηείνπ απφ ηελ πξσηεχνπζα ηνπ Ννκνχ. Σα ζσκαηεία πνπ έρνπλ σο έδξα ηνπο ζε απνκαθξπζκέλα νξεηλά ρψξηα ή ζε λεζηά έρνπλ αξθεηά δαπαλεξά εμνδνιφγηα δηαηηεζίαο. Οη δηαηηεηέο γηα ιφγνπο νηθνλνκηθνχο λα νξίδνληαη απφ γεηηνληθνχο Ννκνχο (εηδηθά γηα ηνλ Όκηιν Κξήηεο είλαη κεγάιε δαπάλε ε δηαηηεζία εθηφο Κξήηεο). ε κηα πξφηαζε-ππφκλεκα πνπ θαηέζεζε θαη ε ΔΠ Ρεζχκλνπ δήηεζε, κεηαμχ άιισλ, νη δηαηηεηέο, γηα ιφγνπο νηθνλνκηθνχο, λα νξίδνληαη απφ γεηηνληθνχο Ννκνχο (εηδηθά γηα ηνλ Όκηιν Κξήηεο είλαη κεγάιε δαπάλε ε δηαηηεζία εθηφο Κξήηεο) (Παηξίο, 12/8/2002, Λφγσ ηεο νηθνλνκηθήο δπζρέξεηαο ησλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ, δελ ιείπνπλ νη πεξηπηψζεηο κε εμφθιεζεο ηνπ εμνδνιφγηνπ δηαηηεζίαο ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ε ηνπηθή Δ.Π.. παξαθξαηά ην πνζφλ απφ ηελ ηαθηηθή εηήζηα επηρνξήγεζε, πνπ δηθαηνχηαη ην ζσκαηείν Ηαηξνθαξκαθεπηηθή πεξίζαιςε ε νξηζκέλεο Πνδνζθαηξηθέο Δλψζεηο ην γεπεδνχρν ζσκαηείν ππνρξενχηαη λα θαηαβάιεη ηελ ακνηβή (ππφ κνξθή νδνηπνξηθψλ) ζηνλ ηαηξφ πνπ παξίζηαηαη ζηνλ αγψλσλ, γηα ηελ αζθάιεηα ησλ πνδνζθαηξηζηψλ, πνιιέο θνξέο φκσο θαη ησλ θηιάζισλ. Γηα παξάδεηγκα, ε Έλσζε Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Αζελψλ πξνβιέπεη νδνηπνξηθά ηαηξνχ αγψλα 23 επξψ γηα ηνπο αγψλεο Α θαη Β εξαζηηερληθψλ θαηεγνξηψλ (ΔΠΑ, Οηθνλνκηθή εγθχθιηνο, gr/data/ikonomegiklios.doc). 17

19 Δπηπιένλ φκσο νη εξαζηηερληθέο πνδνζθαηξηθέο νκάδεο έρνπλ ηελ ππνρξέσζε λα αλαιακβάλνπλ ηελ ζεξαπεία θαη ηελ απνζεξαπεία φζσλ αζιεηψλ ηνπο ηξαπκαηίδνληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ αγσληζηηθψλ ηνπο εθδειψζεσλ (πξνπνλήζεηο, αγψλεο). Οη δαπάλεο απηέο, κεξηθέο θνξέο, είλαη πνιχ πςειέο αθνχ κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ έμνδα εγρεηξήζεσλ, λνζειείαο, θαξκαθεπηηθή αγσγή θαη θπζηνζεξαπείαο Έμνδα κεηαθηλήζεσλ ηαζεξφ θαη ππνινγίζηκν έμνδν, πνπ πξέπεη λα θαιχςεη ην πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν είλαη απηφ ηεο κεηαθίλεζεο ηεο νκαδνο, φηαλ αγσλίδεηαη ζε εθηφο έδξα αγψλεο. πλήζσο απαηηείηαη ε εθκίζζσζε ιεσθνξείνπ πνπ ζα κεηαθέξεη ηελ απνζηνιή ηεο ζηνλ ηφπν ηνπ αγψλα θαη ζα ηελ επηζηξέςεη ζηελ έδξα ηεο. Όηαλ ε κεηαθίλεζε είλαη καθξηλή, ε δαπάλε απμάλεηαη, αθνχ ην ζσκαηείν ππνρξεψλεηαη, ζπλήζσο, λα παξαζέζεη γεχκα ή δείπλν ζηα κέιε ηεο αζιεηηθήο απνζηνιήο Πξνκήζεηα αζιεηηθνύ πιηθνύ ην πεδίν απηφ ζπκπεξηιακβάλνληαη ν ηκαηηζκφο ηεο νκάδαο κε ηνλ νπνίν απηή αγσλίδεηαη, αιιά θαη εθείλνο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη αζινχκελνη ζηηο πξνπνλήζεηο. Δπηπιένλ ζα πξέπεη λα ζπλππνινγίδεηαη ν αζιεηηθφο εμνπιηζκφο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ηφζν ζηνπο αγψλεο (κπάιεο), φζν θαη ζηηο πξνπνλήζεηο Λνηπά έμνδα ηα έμνδα ηνπ ζσκαηείνπ πεξηιακβάλεηαη θαη ε πηζαλή ελνηθίαζε γξαθείσλ γηα ηελ ζηέγαζε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ, θαζψο θαη απαξαίηεηνο εμνπιηζκφο ηνπ (έπηπιά, ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο, ζπζθεπέο ηειεθψλνπ θαη θαμ) θαζψο επίζεο θαη άιια ηα έμνδα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ιεηηνπξγία ηνπ γξαθείνπ (ινγαξηαζκνί Γ.Δ.Ζ, Ο.Σ.Δ, ζέξκαλζε θ.ά.). Σα πεξηζζφηεξα γήπεδα εξαζηηερληθνχ πνδνζθαίξνπ αλήθνπλ ζηηο θαηά ηφπνπο δεκνηηθέο αξρέο, νη νπνίεο ζπλήζσο ηα παξαρσξνχλ δσξεάλ ζηα εξαζηηερληθά ζσκαηεία ηηο πεξηνρήο ηνπο θαη πνιχ πην ζπάληα ηα ελνηθηάζνπλ. ε πεξηπηψζεηο κε παξαρψξεζεο απφ ηελ ηνπηθε απηνδηνίθεζε αγσληζηηθνχ ρψξνπ γηα ην ζσκαηείν είλαη ε αλαγθαία ε ελνηθίαζε αγσληζηηθνχ ρψξνπ πνπ είλαη αξθεηά δαπαλεξή γηα ην ζσκαηείν. ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ην ζσκαηείν κπνξεί λα επηβαξχλεηαη θαη κε ηηο 18

20 δαπάλεο ζπληήξεζεο θαη επηζθεπήο ηνπ αγσληζηηθνχ ρψξνπ θαη ηνπ πεξηβάιινληα απηνχ ρψξνπ (απνδπηήξηα, θεξθίδεο). Σν ζσκαηείν είλαη πηζαλφ λα έρεη θάπνηα έθηαθηα έμνδα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αγσληζηηθήο πεξηφδνπ, απφ ρξεκαηηθά πξφζηηκα πνπ κπνξεί λα ηηο επηβιεζνχλ απφ ηελ αξκνδία Δ.Π.. θαη ππνρξενχηαη λα εμνθιήζεη. Γελ είλαη ζπάλην θαηλφκελν νη νπαδνί ελφο ζσκαηείνπ λα δεκηνπξγνχλ βηαία επεηζφδηα φπσο βηαηνπξαγίεο θαηά αληηπαισλ πνδνζθαηξηζηψλ, παξαγφλησλ, θίιαζισλ θαη αξθεηέο θνξέο δηαηηεηψλ ηνπ αγψλα. Καηά ζπλέπεηα επέξρεηαη ηηκσξία ηνπ ζσκαηείνπ βάζε αζιεηηθνχ λφκνπ θαη ηηο δηαηάμεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ην εξαζηηερληθν πνδφζθαηξν. Οη πνηλέο πνπ κπνξνχλ λα επηβιεζνχλ ζην ζσκαηείν κπνξεί λα είλαη πνιχ πςειά πξφζηηκα θαζψο θαη ηηκσξία αγσληζηηθνχ ρψξνπ έηζη ψζηε ε νκάδα λα ππνρξεψλεηαη λα αγσλίδεηαη καθξηά απφ ηελ έδξα κε απνηέιεζκα πεξηζζφηεξα έμνδα κεηαθίλεζεο γηα ην ζσκαηείν. Δπίζεο νη νπαδνί ηεο νκαδνο πξνβαίλνπλ πνιιέο θνξέο ζε θαηαζηξνθέο θαη βαλδαιηζκνχο ηνπ γεπέδνπ ηνπο ή ηεο αληίπαινπ νκαδνο πξάγκα γηα ην νπνίν ηηκσξείηαη κε πςειά πξφζηηκα θαη νθείιεη λα απνθαηαζηήζεη ηεο δεκίεο πνπ έρνπλ πξνθιεζεί Δπίινγνο ην θεθαιαίν απηφ αλαθέξζεθαλ θαη αλαιχζεθαλ ηα πεδία ζηα νπνία δηαηίζεληαη ην θχξην κέξνο ησλ εζφδσλ ησλ αζιεηηθψλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ. Έγηλε αλαθνξά ζηηο ακνηβέο ησλ πνδνζθαηξηζηψλ, ζηελ απνδεκίσζε δηαηηεζίαο, ζηα έμνδα κεηαθίλεζεο, ηαηξνθαξκαθεπηηθήο πεξίζαιςεο θαη ζε δηάθνξα έθηαθηα έμνδα πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ ζηελ δηάξθεηα ηεο αγσληζηηθήο πεξηφδνπ λα επηβαξχλνπλ αθφκε πεξηζζφηεξν ην ηακείν ησλ ζσκαηείσλ. 19

21 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΣΔΣΑΡΣΟ: ΣΑ ΔΟΓΑ ΣΩΝ ΔΛΛΖΝΗΚΩΝ ΔΡΑΗΣΔΥΝΗΚΩΝ ΠΟΓΟΦΑΗΡΗΚΩΝ ΩΜΑΣΔΗΩΝ 4.1. Δηζαγσγή ην θεθαιαίν απηφ αλαθέξνληαη αλαιπηηθά νη βαζηθέο θαζψο θαη νη δηάθνξεο έθηαθηεο πήγεο εζφδσλ πνπ εληζρχνπλ ηα ηακεία ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ. Γίλεηαη εκπεξηζηαησκέλε αλαθνξά γηα ηηο πήγεο απφ ηηο νπνίεο πξνθχπηνπλ ηα έζνδα ησλ ζσκαηείσλ θαη θαηά πφζν απηέο κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ηα έμνδα πνπ αληηκεησπίδνπλ ηα εξαζηηερληθά ζσκαηεία 4.2. Δπηρνξεγήζεηο Ο Νφκνο 2725/99 (άξ. 50, παξ. 1) πξνβιέπεη ηελ επηρνξήγεζε ησλ επνπηεπφκελσλ απφ ηε Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ θνξέσλ, κε ζθνπφ ηελ ελίζρπζε ηνπ αζιεηηζκνχ θαη ηελ εθηέιεζε πξνγξακκάησλ αλάπηπμεο ησλ νηθείσλ αζιεκάησλ, γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ ηνπο δαπαλψλ θαη ησλ δαπαλψλ νξγάλσζεο ή ζπκκεηνρήο ζε αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, θαζψο θαη γηα ηελ εθηέιεζε, βειηίσζε ή ζπληήξεζε αζιεηηθψλ έξγσλ ή εγθαηαζηάζεσλ. ην λνκνζεηηθφ απηφ πιαίζην εληάζζεηαη θαη ε επηρνξήγεζε ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ ηεο ρψξαο. Ζ Γ.Γ.Α. αλαθνηλψλεη σο ην ηέινο Ηαλνπαξίνπ θάζε έηνπο ην χςνο ησλ επηρνξεγήζεσλ ησλ νκνζπνλδηψλ, νη νπνίεο θαηφπηλ πξνβαίλνπλ ζε θαηαλνκή ζηα ζσκαηεία θαη ζηηο ελψζεηο ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπο (Ν. 2725/99, άξ. 51, παξ. 5). Σα αζιεηηθά ζσκαηεία νθείινπλ θάζε ρξφλν λα ζπληάζζνπλ εηδηθφ απνινγηζκφ ηεο δηαρείξηζεο ησλ θξαηηθψλ επηρνξεγήζεσλ (Ν. 2725/99, άξ. 51, παξ. 7). Μέινο ηεο δηνίθεζεο ελφο επηρνξεγνχκελνπ απφ ηε Γ.Γ.Α. θνξέα, εηδηθφο ζπλεξγάηεο ή ππάιιεινο δηαζέηεη απφ πξφζεζε κέξνο ή ην ζχλνιν ηεο επηρνξήγεζεο ζε άιιν ζθνπφ απφ ηνλ θαζνξηζκέλν, ηηκσξείηαη κε 2 ρξφληα θπιάθηζε (Ν. 2725/99, άξ. 50, παξ. 5). Οη επηρνξεγήζεηο πξνο ηα εξαζηηερληθά πνδνζθαηξηθά ζσκαηεία ηεο Διιάδαο εηζπξάηηνληαη κέζσ ησλ Δλψζεσλ ζηηο νπνίεο αλήθνπλ θαη πξνέξρνληαη απφ δχν πεγέο. Απφ ηελ Δ.Π.Ο. ε νπνία δηαλέκεη ζηηο Δλψζεηο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ ην πνζφ πνπ ιακβάλεη, βάζεη ζπκβάζεσο απφ ηνλ Οξγαληζκφ Πξνγλσζηηθψλ Αγψλσλ 20

22 Πνδνζθαίξνπ θαη απφ ηελ Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ, πνπ επηρνξεγεί απεπζείαο ηηο Δλψζεηο. Ζ Ο.Π.Α.Π Α.Δ θαηαβάιεη ζηελ ΔΠΟ, ζηελ Δ.Π.Α.Δ θαη ζηηο Π.Α.Δ πνζνζηφ 12% απφ ηα αθαζάξηζηα έζνδα, αθαηξνχκελσλ ησλ δηθαησκάησλ ησλ πξαθηφξσλ, ησλ δειηίσλ ΠΡΟΠΟ θαη ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ. Σν πνζνζηφ απηφ θαηαβάιιεηαη κεληαίσο απφ ηελ Ο.Π.Α.Π. Α.Δ θαη θαηαλέκεηαη σο εμήο Α) 1,5% ζηελ Δ.Π.Ο Β) 2% ζηελ Δ.ΠΑ.Δ Γ) 3,5% ζηηο Π.Α.Δ Α εζληθεο θαηεγφξηαο Γ) 2,5% ζηηο Π.Α.Δ Β εζληθήο θαηεγφξηαο Δ) 2,5% ζηηο Π.Α.Δ Γ εζληθήο θαηεγφξηαο (Ν. 2725/1999, άξ. 36 παξ. 1). Ζ Δ.Π.Ο έλα κέξνο απφ ην πνζνζηφ ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηεο απφ ηελ Ο.Π.Α.Π Α.Δ ην δηαλέκεη ζηηο πελήληα ηξεηο (53) ελψζεηο πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ (Δ.Π.) ηεο ρψξαο καο. Αθφκε, ε Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνπ κέζα απφ ην ηκήκα σκαηείσλ & Γπκλαζηήξησλ ρξεκαηνδνηεί ηελ θάζε Δ.Π.., γηα ηελ ηαθηηθή επηρνξήγεζε ησλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ. Οη επηρνξεγήζεηο δίλνληαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ δαπαλψλ ησλ ζσκαηείσλ (κεηαθηλήζεηο, εμνδνιφγηα δηαηηεζίαο, έμνδα ζπληήξεζεο γεπέδνπ, κηζζνχο, εμνπιηζκνχο ). Σν χςνο ηεο επηρνξήγεζεο εμαξηάηαη απφ ηελ θαηεγφξηα πνπ αγσλίδεηαη ην θάζε ζσκαηείν. Γελ θαζνξίδεηαη πνηέ αθξηβψο πνηα ρξνληθή πεξίνδν ηνπ έηνπο δίλνληαη νη επηρνξεγήζεηο ζηελ αξρή, ζηε κέζε ή ζην ηέινο ηεο αγσληζηηθήο πεξηφδνπ, αθνχ απηφ εμαξηάηαη απφ πνηέ ζα δνζνχλ ηα ρξήκαηα απφ ηε Γ.Γ.Α. ζηηο Δ.Π.. ψζηε λα ηα δηαζέζνπλ ζηα ζσκαηεία. Απνηειεί ζχλεζεο θαηλφκελν ε θαζπζηέξεζε ησλ επηρνξεγήζεσλ πνπ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο μεπεξλνχλ ην έλα έηνο. Γηα παξάδεηγκα, ζηελ ΔΠ Ζξαθιείνπ ππήξμε θαζπζηέξεζε ηξηψλ ρξφλσλ. Χο ζπλέπεηα ησλ θαζπζηεξήζεσλ απηψλ ηα ζσκαηεία αλαγθάδνληαη λα ζηεξίδνληαη ζηηο δηθέο ηνπο δπλάκεηο θαη πνιιέο θνξέο λα νθείινπλ ρξήκαηα. Άιινηε πάιη ζηεξίδνληαη ζηηο δσξεέο ή δαλεηνδνηήζεηο ησλ κειψλ ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ θαη ηδίσο ηνπ πξνέδξνπ ηνπο. πλήζσο ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε εληζρχεη φια ηα αζιεηηθά εξαζηηερληθά ζσκαηεία ηεο πεξηνρήο ηεο. Μέζα απφ ην πιαίζην απηήο ηεο άηππεο επηρνξήγεζεο, ηα 21

23 εξαζηηερληθά πνδνζθαηξηθά ζσκαηεία βξίζθνπλ αθφκε έλα δσηηθφ γηα ηελ επηβίσζή ηνπ πφξν. ηνλ πίλαθα 1 δίλνληαη νη επηρνξεγήζεηο ηεο Δλψζεσο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Άξηαο, ην έηνο 2005 θαη ζηνλ πίλαθα 2 ησλ επηρνξεγήζεσλ ηεο Δλψζεσο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Καβάιαο ην έηνο ΔΣΖΗΑ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΔΠΗΥΟΡΖΓΖΖ Δ.Π.. ΑΡΣΑ Α εξαζηηερληθή θαηεγφξηα 2000,00 επξψ Β εξαζηηερληθή θαηεγφξηα 1500,00 επξψ Πίλαθαο 1. Δπηρνξεγήζεηο Δ.Π.. Άξηαο γηα ην 2005 ΔΣΖΗΑ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΔΠΗΥΟΡΖΓΖΖ Δ.Π.. ΚΑΒΑΛΑ Α εξαζηηερληθή θαηεγφξηα 2500,00 επξψ Β εξαζηηερληθή θαηεγφξηα 1910,00 επξψ Γ εξαζηηερληθή θαηεγφξηα 1620,00 επξψ Πίλαθαο 2. Δπηρνξεγήζεηο Δ.Π.. Καβάιαο γηα ην Δηζηηήξηα αγώλσλ Έλα κέξνο ησλ εζφδσλ ησλ εξαζηηερληθψλ πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ πξνέξρεηαη απφ ηελ δηάζεζε εηζηηεξίσλ ζηνπο θίιαζινπο, γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ αγψλσλ ηνπ. Σν αληίηηκν ηνπ εηζηηεξίνπ νξίδεηαη ζπλήζσο απφ ηελ Έλσζε πνδνζθαηξηθψλ ζσκαηείσλ, ζηελ νπνία αλήθεη ε νκάδα. Γηα παξάδεηγκα ε Έλσζε Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ Αζελψλ νξίδεη γηα ην 2006 ηηο αθφινπζεο ηηκέο εηζηηεξίσλ. Γηα ηελ Α θαηεγνξία ησλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ 4 Δπξψ θαη γηα ηε Β θαηεγνξία ησλ εξαζηηερληθψλ ζσκαηείσλ 3 Δπξψ. Γηα ηνπο ζηξαηηψηεο θαη ηα παηδηά κέρξη 14 εηψλ, ε είζνδνο είλαη ειεχζεξε (Δ.Π..Α, Οηθνλνκηθή εγθχθιηνο, Χζηφζν απφ ην ζχλνιν ησλ εηζπξάμεσλ ζα πξέπεη λα ππνινγίδεηαη φηη αθαηξείηαη ν Φ.Π.Α., πνπ αλέξρεηαη ζε 9%, αιιά θαη άιιεο θξαηήζεηο, πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην άξζξν 26 ηνπ Κ.Α.Π, θαη είλαη: 1) Τπέξ ησλ αζθαιηζηηθψλ ηακείσλ ησλ ζσκάησλ αζθαιείαο 5%. 2) Πνζνζηφ γεπέδνπ δηεμαγσγήο ηνπ αγψλα 15%. 3) Οηθνλνκηθή επηζηαζία 2%. 22

24 Πνζνζηφ Έλσζεο Πνδνζθαηξηθψλ σκαηείσλ 8 10% (Δ.Π..Α, Οηθνλνκηθή εγθχθιηνο, Καηφπηλ ησλ αλσηέξσ θαίλεηαη φηη ην ζσκαηείν νθείιεη λα απνδψζεη πεξίπνπ ην 30% ησλ εηζπξάμεσλ πνπ είρε απφ ηα εηζηηήξηα. Γηα ην ιφγν απηφ πνιιά ζσκαηεία απνθεχγνπλ λα θφβνπλ εηζηηήξηα, αιιά ιακβάλνπλ ηα ρξήκαηα κε ηε κνξθή έθηαθηεο νηθνλνκηθήο ελίζρπζεο, πνπ δελ ππφθεηηαη ζε θξαηήζεηο. Αξθεηά ζσκαηεία εθδίδνπλ θαη δηαζέηνπλ ζηνπο θίιαζινπο ηνπο εηζηηήξηα δηάξθεηαο, ν θάηνρνο ησλ νπνίσλ κπνξεί λα παξαθνινπζεί φινπο ηνπο εληφο έδξαο αγψλεο ηνπ ζσκαηείνπ. Δπεηδή ηα εηζηηήξηα απηά πξνπσινχληαη, ε ηηκή ηνπο είλαη κεησκέλε θαη σο εθ ηνχηνπ απαηηείηαη ε δηάζεζε κηθξφηεξν ρξεκαηηθνχ πνζνχ, ζρεηηθά κε απηφ πνπ ζα δηέζεηε ν θίιαζινο, πξνθεηκέλνπ λα πξνκεζεπηεί ηα εηζηηήξηα ελφο εθάζηνπ αγψλα, κεκνλσκέλα. Αξθεηνί θίινη ηεο νκάδαο αγνξάδνπλ ηα εηζηηήξηα δηαξθείαο γηα λα βνεζήζνπλ νηθνλνκηθά ηελ νκάδα, ρσξίο λα έρνπλ ηελ πξφζεζε λα παξαθνινπζήζνπλ φινπο ηνπο αγψλεο ηεο. Σελ ηειεπηαία δεθαεηίαο έρεη παξαηεξεζεί κείσζε ησλ θηιάζισλ πνπ παξαθνινπζνχλ αγψλεο πνδνζθαίξνπ, αθφκε θαη ζηηο επαγγεικαηηθέο θαηεγνξίεο, φπνπ ην ζέακα αιιά θαη νη ινηπέ πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο, ζαθψο ππεξηεξνχλ απηψλ ηνπ εξαζηηερληθνχ πνδνζθαίξνπ. Γηα ην θαηλφκελν απηφ έρνπλ θαηεγνξεζεί ε απμεκέλε βία ζηα γήπεδα, ε κηθξή αληαγσληζηηθφηεηα θαζψο θαη ε θεκνινγνχκελε δηαθζνξά παξαγφλησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ην άζιεκα (Παπαδφπνπινο, 2004 ). Μείσζε θηιάζισλ παξαηεξείηαη θαη ζην εξαζηηερληθφ πνδφζθαηξν, κε απνηέιεζκα ηα έζνδα απφ ηε δηάζεζε εηζηηεξίσλ λα κελ απνηεινχλ κηα ζεκαληηθή πεγή εζφδσλ γηα ηα εξαζηηερληθά πνδνζθαηξηθά ζσκαηεία.. ε κηα εξγαζία ηνπ ν Νάζζεο (2003) ηνλίδεη φηη ε δήηεζε γηα ηελ παξαθνινχζεζε αγψλσλ επαγγεικαηηθψλ ή εξαζηηερληθψλ νκάδσλ είλαη εμαηξεηηθά ζεκαληηθή, αιιά ε ειθπζηηθφηεηα ηνπ πξντφληνο θαη ην εχξνο ηεο αγνξάο εμαξηψληαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηνλ πγηή αληαγσληζκφ ελφο πξσηαζιήκαηνο, ν νπνίνο αληηθαηνπηξίδεηαη απφ ηνλ αξηζκφ ζεαηψλ πνπ πξνζειθχεη. Ζ ηηκή ηνπ εηζηηεξίνπ θαη ην εηζφδεκα ησλ αζέαησλ επεξεάδνπλ θαζνξηζηηθά ηελ πξνζέιεπζε ηνπο ζην γήπεδν, αθνχ ζε γεληθφ επίπεδν ηα νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα καζηίδνπλ φιε ηελ ειιεληθή θνηλσλία. Ζ ειθπζηηθφηεηα ηνπ αγψλα επεξεάδεη αξθεηά ηελ πξνζέιεπζε ησλ ζεαηψλ αλ δειαδή ν αγψλαο ακθίξξνπνο θαη ζα πξνζθέξεη αξθεηφ ζέακα θαη ζπγθίλεζε ζηνπο ζεαηέο επίζεο αλά ππάξρεη έληνλν βαζκνινγηθφ ελδηαθέξνλ γηα ηηο νκάδεο θαη θξίλεηαη θαηεγφξηα απφ ηνλ αγψλα είλαη ινγηθφ φηη θαη 23

25 απηνί πνπ πεγαίλνπλ πεξηζηαζηαθά ζην γήπεδν ζε ηέηνηνπ είδνπο αγψλα δελ ζα απνπζηάζνπλ. Όπνπ ππάξρεη θαη πνηφηεηα αζιήκαηνο ππάξρνπλ θπζηθά θαη πεξηζζφηεξνη ζεαηέο Οη αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο παίδνπλ θαη απηέο ηνλ ξφιν ηνπο. Γίλνληαη θηιφηηκεο πξνζπάζεηεο απφ ηα ζσκαηεία θαη απφ ηελ ηνπηθε απηνδηνίθεζε γηα εθζπγρξνληζκφ ησλ γεπέδσλ. ηα πεξηζζφηεξα εξαζηηερληθά ζσκαηεία ηα γήπεδα πνπ αγσλίδνληαη δελ έρνπλ θαηάιιειεο ππνδνκέο (π.ρ. θεξθίδεο). Σα θαηλνχξηα γήπεδα, ηα νπνία ζα πξνζθέξνπλ πςειήο πνηφηεηαο ππεξεζίεο ζε έλα πνιηηηζκέλν πεξηβάιινλ είλαη δπλαηφλ λα απμήζνπλ ζεκαληηθά ηελ πξνζέιεπζε ζεαηψλ. Όζν κεγαιχηεξε πξνζέιεπζε ζεαηψλ ηφζν κεγαιχηεξε ε νηθνλνκηθή ελίζρπζε ησλ ζσκαηείσλ ζην ηακείν ηνπο απφ ηελ δηάζεζε εηζηηεξίσλ Γηνξγάλσζε εθδειώζεσλ Σα ζσκαηεία πξνθεηκέλνπ λα αλαδείμνπλ ην θνηλσληθφ ηνπο πξφζσπν, αιιά θαη θαηά θχξην ιφγν λα εληζρχζνπλ ηα έζνδά ηνπο νξγαλψλνπλ δηάθνξεο εθδειψζεηο, κε ηελ πην ζπλεζηζκέλε απφ απηέο ηελ δηνξγάλσζε ρνξψλ, ζπλήζσο θαηά ηηο απνθξηέο. φπσο ρνξνχο ζε θέληξα δεμηψζεσλ θαη δηαζθέδαζεο. Καηά ηε δηάξθεηα παξεκθεξψλ εθδειψζεσλ δίλεηαη ε επθαηξία ζηνπο παξεπξηζθφκελνπο, λα έιζνπλ ζε επαθή κε ηνπο αζιεηέο ηνπ ζσκαηείνπ. ε αξθεηέο πεξηπηψζεηο θαη πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί ειθπζηηθφηεξε ε εθδήισζε πέξα απφ ην ζηελφ πεξηβάιινλ ησλ θηιάζισλ ηεο νκάδαο, επηδηψθεηαη ε ζπκκεηνρή ιανθηιψλ θαιιηηερλψλ. Αθφκε, αξθεηέο θνξέο, πξνζθαινχληαη γηα λα ηηκεζνχλ απφ ην ζσκαηείν, αζιεηηθέο πξνζσπηθφηεηεο κε ιακπξή επηθνηλσληαθή εηθφλα. Ζ επηινγή απηή αθελφο κελ ζπκβάιιεη ζηελ αχμεζε ηεο επηθνηλσληαθήο αμίαο ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ (Παπαδφπνπινο, 2004 ), αθεηέξνπ δε κεγηζηνπνηεί ηα έζνδά ηνπ απφ ηελ εθδήισζε πλδξνκέο κειώλ χκθσλα κε ην θαηαζηαηηθφ ίδξπζεο ηνπ ζσκαηείνπ ηα κέιε ηνπ ππνρξενχληαη λα πιεξψλνπλ εηήζηα ή κεληαία ζπλδξνκή, ην χςνο ηεο νπνίαο θαζνξίδεηαη απφ ηελ Γεληθή πλέιεπζε ησλ κειψλ ηνπ ζσκαηείνπ θαη κε απφθαζε ηνπ Γ. ηνπ ζσκαηείνπ. Οη ζπλδξνκέο απηέο απνηεινχλ έλα ζηαζεξφ έζνδν, πνπ ην χςνο ηνπ εμαξηάηαη άκεζα απφ ηνλ αξηζκφ ησλ κειψλ ηνπ θαη ην χςνο ηεο ζπλδξνκήο. Έηζη 24

26 φζν πεξηζζφηεξα κέιε έρεη έλα ζσκαηείν, ηφζν πεξηζζφηεξα ζα είλαη ηα έζνδά ηνπ απφ ηηο ζπλδξνκέο Γσξεέο Γσξεά είλαη ε νηθνλνκηθή παξνρή απφ ηελ νπνία δελ πξνθχπηεη θακία ππνρξέσζε αληηπαξνρήο εθ κέξνπο ηνπ δερφκελνπ ηελ νηθνλνκηθή παξνρή (Ν.Γ. 118/73, αξηζ Γλσκ. 531/95 ΝΚ-ΠΟΛ. 1283/ ). Ζ δσξεά πνπ κπνξεί λα πξνέξρεηαη απφ θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ πξέπεη λα θαηαηεζεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ δσξνιήπηε ζην ηακείν παξαθαηαζεθψλ θαη δαλείσλ ή ζε ηξάπεδα πνπ ιεηηνπξγεί κφληκα ζηελ Διιάδα. Αλ ην πφζν ηεο δσξεάο ππεξβαίλεη ηα 3000,00 επξψ, ην ππεξβάιινλ πφζν θνξνινγείηαη κε 20%. Οιφθιεξν ην πφζν δσξεάο αθαηξείηαη απφ ην θνξνινγεηέν εηζφδεκα ηνπ παξέρνληνο, εθφζνλ έρνπλ αθνινπζεζνχλ νη λφκηκεο δηαδηθαζίεο. Γσξεέο ζπλήζσο γίλνληαη απφ θίινπο ηνπ ζσκαηείνπ, πνπ έρνπλ θάπνηα νηθνλνκηθή άλεζε θαη αγαπάλε ην ζσκαηείν θαη επηζπκνχλ λα ην ζηεξίμνπλ νηθνλνκηθά γηα λα αληηκεησπίδεη ηα δηάθνξα νηθνλνκηθά ηνπ πξνβιήκαηα. Κπξίσο φκσο γίλνληαη απφ ηα κέιε ηνπ δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηνπ ζσκαηείνπ θαη ηδίσο απφ ηνλ πξφεδξφ ηνπ. Γελ ιείπνπλ σζηφζν νη δσξεέο ηδησηψλ πνπ ζέινπλ λα επσθειεζνχλ απφ ηηο επεξγεηηθέο θνξνινγηθέο δηαηάμεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ηνπο δσξεηέο. Χζηφζν πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη απηέο νη δσξεέο, ηδηαίηεξα ζηελ πεξίπησζε ησλ εξαζηηερληθψλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ ζπαλίδνπλ ή είλαη κηθξήο άμηαο Αθαδεκίεο Με ην Νφκν 2725/99 θαη ζπγθεθξηκέλα ην άξζξν 7, παξ. 2, ην εξαζηηερληθφ αζιεηηθφ ζσκαηείν κπνξεί λα πξνζθέξεη ππεξεζίεο εθκάζεζεο ηνπ αζιήκαηνο πνπ θαιιηεξγεί, έλαληη ακνηβήο. Ζ λνκνζεηηθή απηή ξχζκηζε επέηξεςε γηα πξψηε θνξά ζηα εξαζηηερληθά αζιεηηθά ζσκαηεία λα «πσινχλ» ππεξεζίεο άζιεζεο. Έηζη, ηα ηειεπηαία ρξφληα νη αζιεηηθέο αθαδεκίεο ησλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ γλσξίδνπλ κηα εθξεθηηθή αλάπηπμε. Οη αζιεηηθέο αθαδεκίεο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ρψξν ησλ παηδηθψλ θαη εθεβηθψλ ειηθηψλ. Πξνζθέξνπλ γχκλαζε θαη ςπραγσγία, αιιά θπξίσο ηερληθή θαηάξηηζε, ζηηο δεμηφηεηεο ηνπ αζιήκαηνο, κε ην νπνίν αζρνινχληαη. Ζ αλάπηπμε θαη ε πξνβνιή ηνπ αζιεηηζκνχ, ε θαηαλφεζε ησλ επεξγεηηθψλ ηνπ επηδξάζεσλ ζηελ 25

27 αγσγή θαη ηελ πγεία, θαζψο θαη ε θνηλσληθή θαηαμίσζε ησλ αζιεηψλ, αλαίξεζαλ ηηο παιηέο αξλεηηθέο ζηάζεηο ησλ γνληψλ γηα ηελ αζιεηηθή ζπκκεηνρή ησλ παηδηψλ ηνπο. Παξάιιεια, νη πςειέο απνιαβέο ησλ θνξπθαίσλ επαγγεικαηηψλ αζιεηψλ, ζπληεινχλ εμίζνπ δξαζηηθά, ζηελ δεκηνπξγία παξαθηλεηηθνχ θιίκαηνο, γηα ηελ ελαζρφιεζε ησλ λέσλ κε ηνλ Αζιεηηζκφ. Γελ ππάξρεη θάπνην λνκνζεηηθφ πιαίζην, πνπ λα θαζνξίδεη ηηο ζπλζήθεο ίδξπζεο ιεηηνπξγίαο ησλ αζιεηηθψλ αθαδεκηψλ. Οη αθαδεκίεο, κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ ζην αζιεηηθφ ζσκαηείν πνπ ηηο ιεηηνπξγεί δηπιφ φθεινο. Πέξα απφ έλα ζεβαζηφ πνζφ πνπ πξνζηίζεηαη ζηα έζνδα, «πξνκεζεχνπλ ηα αγσληζηηθά ηκήκαηα κε θαιά θαηαξηηζκέλνπο αζιεηέο Υνξεγίεο Θεσξείηαη εμαηξεηηθά δχζθνιν ζε έλα εξαζηηερληθφ πνδνζθαηξηθφ ζσκαηείν λα θαηαθέξεη λα απνζπάζεη ηελ ζηήξημε ρνξεγψλ. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ πξνζεγγίδνπλ σο ρνξεγνί ηνλ αζιεηηζκφ, επηδηψθνπλ ηε ζχλδεζε ηνπ νλφκαηφο ηνπ κε κηα ιακπξή επηθνηλσληαθή αμία, ηελ νπνία αζθαιψο ζπάληα δηαζέηνπλ εξαζηηερληθά πνδνζθαηξηθά ζσκαηεία. Χζηφζν, ππάξρνπλ αξθεηέο πεξηπηψζεηο πνπ κηα ηνπηθή ιανθηιήο νκάδα, κπνξεί λα ζπγθεληξψζεη ην ελδηαθέξνλ Υνξεγψλ. Όπσο αλαθέξεη ν Παπαδφπνπινο (2004), κηα επηρείξεζε πνπ πξσηνεηζέξρεηαη ζε κηα ηνπηθή αγνξά, είλαη έλαο πηζαλφο ρνξεγφο ησλ ηνπηθψλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ. Αθφκε, ηα παηδηά πνπ αζινχληαη ζηηο αθαδεκίεο, απνηεινχλ ηελ νκάδα - ζηφρν πνιιψλ ζρεηηθψλ επηρεηξήζεσλ Σύνηομη ιζηορική αναδρομή Ο ζεζκφο ηεο Υνξεγίαο γελλήζεθε ζηελ αξραία Διιάδα, ζηελ Αζελατθή Γεκνθξαηία, πξνο ηα ηέιε ηνπ 6 νπ π.υ αηψλα, ηελ επνρή ηνπ Κιεηζζέλε. Άθκαζε φκσο ηνλ 5 ν αηψλα π.υ, ηνλ ρξπζφ αηψλα ηνπ Πεξηθιένπο. Ζ Αζελατθή Πνιηηεία ππνρξέσλε κε λφκν ηνπο εχπνξνπο πνιίηεο ηεο, λα αλαιακβάλνπλ ηα έμνδα ηνπ ρνξνχ, ησλ εζνπνηψλ θαη ηεο παξάζηαζεο, θαηά ηελ δηεμαγσγή ησλ ζεαηξηθψλ δξακαηηθψλ αγψλσλ. Κάζε κηα απφ ηηο δέθα θπιέο ηεο Αζήλαο επέιεγε ηνλ δηθφ ηεο Υνξεγφ, ν νπνίνο ηελ εκέξα ηνπ δξακαηηθνχ αγψλα, θνξψληαο εηδηθφ ηεξφ έλδπκα, νδεγνχζε ηνλ ρνξφ ζην ζέαηξν (εγνχληαλ ηνπ Υνξνχ, εμ νπ θαη Υνξεγφο). Γηα ηνλ Υνξεγφ, ε παξάζηαζε ηνπ νπνίνπ ληθνχζε ζηνπο αγψλεο, ππήξραλ εηδηθά έπαζια. 26

28 Ο πξψηνο πνπ ρξεκαηνδφηεζε αζιεηηθφ έξγν ζεσξείηαη ν Λπθνχξγνο, πνπ φηαλ δηνηθνχζε ηελ Αξραία Αζήλα ( π.υ.) επηρείξεζε ηελ θαηαζθεπή ηνπ Αξραίνπ ηαδίνπ, δίπια ζην ιφθν ηνπ Αξδεηηνχ. Πξψηνο φκσο Αζιεηηθφο Υνξεγφο ζεσξείηαη ν Ζξψδεο ν Αηηηθφο, ν νπνίνο ην 131 κ.υ. ρξεκαηνδφηεζε ηελ θαηαζθεπή ηνπ καξκάξηλνπ ηαδίνπ (Παλαζελατθνχ), ρσξεηηθφηεηαο ζεαηψλ. Σν ηάδην ζεσξήζεθε απφ ηνλ Φηιφζηξαην θαη ηνλ Παπζαλία «ζαχκα ηεο επνρήο». Ο Ζξψδεο ν Αηηηθφο έθαλε θαη άιιεο ρνξεγίεο. Βνήζεζε νηθνλνκηθά ηελ Αξραία Οιπκπία θαη έδσζε ιχζε ζην πξφβιεκα ιεηςπδξίαο πνπ παξνπζίαδε ε πεξηνρή, θαηαζθεπάδνληαο έλα κεγάιν πδξαγσγείν, φηαλ ζηα κέζα ηνπ θαινθαηξηνχ, εξρφηαλ ρηιηάδεο ζεαηέο γηα λα παξαθνινπζήζνπλ ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο Τα αμοιβαία οθέλη τορηγού και αθληηικού ζωμαηείοσ ε εξεπλεηηθή εξγαζία ησλ Σφιθα & Σδέηδε (2002), ζην ρψξν ηνπ ειιεληθνχ πνδνζθαίξνπ, πξνέθπςαλ ηα αθφινπζα ζπκπεξάζκαηα: Σν 80% ησλ εξσηεζέλησλ πνπ πεγαίλνπλ ζην γήπεδν αλαγλσξίδνπλ ην ρνξεγφ ηεο νκάδαο ηνπο. Σν 90% ησλ εξσηεζέλησλ είρε ζεηηθή ή κάιινλ ζεηηθή γλψκε γηα ηνπο αζιεηηθνχο ρνξεγνχο. Σν 74% ησλ εξσηεζέλησλ ζεσξεί φηη κηα εηαηξεία πνπ πξνβαίλεη ζε αζιεηηθέο ρνξεγίεο είλαη κεγάιε, ην 65% φηη είλαη θεξδνθφξα, ην 48% φηη έρεη ηα θαιχηεξα θαη πην αμηφπηζηα πξντφληα, ην 42% φηη έρεη θνηλσληθή πξνζθνξά. Απφ ηα παξαπάλσ γίλεηαη θαλεξφ φηη ην φθεινο ησλ ρνξεγψλ απφ ηελ εκπινθή ηνπο κε ηνλ αζιεηηζκφ είλαη κεγάιν. Οη θπξηφηεξνη ιφγνη πνπ ε επηρεηξεκαηηθφηεηα επηιέγεη ηελ αζιεηηθή ρνξεγία είλαη φηαλ ηα πξντφληα ή νη ππεξεζίεο ηεο ζρεηίδνληαη κε ην θνηλφ ησλ αζιεηηθψλ εθδειψζεσλ πνπ ππνζηεξίδεη, φηαλ επηδηψθεη λα απνθηήζεη εηαηξηθή ηαπηφηεηα (επσλπκία) θαη φηαλ νη ππνζηεξηδφκελεο εθδειψζεηο θαη νξγαληζκνί κε ηελ δξάζε ηνπο, απμάλνπλ ην θαηαλαισηηθφ ηεο θνηλφ. Μπνξεί αθφκα κηα εηαηξεία λα πξνβαίλεη ζε ρνξεγίεο, πξνθεηκέλνπ λα ακβιχλεη κηα αξλεηηθή εηθφλα, πνπ πξνέθπςε απφ ηελ ιεηηνπξγία ηεο. Ζ ηάζε ησλ θπβεξλήζεσλ, ζε πεξηφδνπο νηθνλνκηθήο θξίζεο θαη δπζρέξεηαο είλαη λα κεηψλνπλ απφ ην πξνυπνινγηζκφ ηνπο ηα θνλδχιηα γηα ηνλ αζιεηηζκφ. Έηζη, ε ρνξεγία, σο πεγή ρξεκαηνδφηεζεο, κπνξεί λα επηηαρχλεη ηνπο ξπζκνχο πξνφδνπ ελφο αζιεηηθνχ νξγαληζκνχ. Ο Υακάθνο (1996) ππνζηεξίδεη φηη ε ζέζε πνπ θαηαιακβάλεη έλα αζιεηηθφ ζσκαηείν ζηε βαζκνινγία, εμαξηάηαη απφ ηελ νηθνλνκηθή ηνπ επξσζηία. Αθφκε, ε ρνξεγία κπνξεί λα απαγθηζηξψζεη ην εξαζηηερληθφ αζιεηηθφ ζσκαηείν απφ ην θξάηνο θαη ηηο θνκκαηηθέο παξεκβάζεηο. 27

29 Γηα ηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο, φπνπ βξίζθνληαη νη έδξεο ησλ ρνξεγνχκελσλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ, ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ αζιεηηθψλ δηνξγαλψζεσλ, κε ηελ βνήζεηα ησλ ρνξεγηψλ, κπνξεί λα απμήζεη ηνλ ιεγφκελν «Αζιεηηθφ Σνπξηζκφ». Πέξα ινηπφλ απφ ηελ επλφεηε πξνβνιή ηνπ ηφπνπ, είλαη θαλεξφ φηη θαη ην νηθνλνκηθφ απνηέιεζκα πνπ ζα πξνθχςεη, δελ ζα είλαη επθαηαθξφλεην. Ο θίλδπλνο πνπ πξνέξρεηαη απφ ηηο ρνξεγίεο είλαη ε εμάξηεζε ηνπ αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ απφ ηνλ ρνξεγφ θαη σο εθ ηνχηνπ ν έιεγρφο ηνπ απφ απηφλ Οι ικανόηηηες για ηη προζέλκσζη και διατείριζη τορηγών Ο Παπαραξίζεο (1997) έρεη ζπιιέμεη αξθεηά ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηελ αλάγθε ηνπ εξαζηηερληθνχ θαη επαγγεικαηηθνχ αζιεηηζκνχ γηα νξγαλσκέλα πξνγξάκκαηα ρνξεγηψλ. Ζ ξαγδαία εμάπισζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηεο ρνξεγίαο ζηηο κέξεο καο είλαη απνηέιεζκα ηφζν ησλ κεγάισλ νηθνλνκηθψλ απαηηήζεσλ ηνπ αζιεηηζκνπ, φζν θαη ηεο δπλακηθήο πνπ έρεη ν αζιεηηζκφο ζηελ θνηλσλία σο κέζν πξνβνιήο. Αλ θαη κηα κηθξή επηθνηλσληαθή αμία, κφλν θαη εμαίξεζε κπνξεί λα πξνζειθχζεη έλα ρνξεγφ, εληνχηνηο νη δηνηθήζεηο ησλ αζιεηηθψλ θνξέσλ νθείινπλ λα πξνζπαζνχλ γηα ην θαιχηεξν. Λφγνη γεληθφηεξεο πνιηηηθήο κηαο επηρεηξήζεηο, κπνξεί λα ηελ νδεγήζνπλ ζηελ ρνξεγία ελφο αζιεηηθνχ θνξέα, κε κηθξή, ηνπηθή επηθνηλσληαθή αμία. Γηα παξάδεηγκα, κηα αιπζίδα θαηαζηεκάησλ fastfood πνπ πξσηνκπαίλεη ζε κηα πφιε, φπνπ ήδε επηρεηξεί ν αληαγσληζηήο ηεο, είλαη πνιχ πηζαλφ λα ζθεθηεί λα γίλεη Υνξεγφο ηεο αγαπεκέλεο ησλ θηιάζισλ, ηνπηθήο νκάδαο. Γηα λα ιεηηνπξγήζεη ζεηηθά κηα ρνξεγία γηα ηνλ Υνξεγφ, πξέπεη λα έρεη κηα ηθαλή ρξνληθή δηάξθεηα θαη λα επαλαηξνθνδνηείηαη (επαλαιακβάλεηαη). Γηα λα επηηεπρζεί ε ζχλδεζε ηνπ Υνξεγνχ κε ηνλ Υνξεγνχκελν, ζηε ζπλείδεζε ηνπ θαηαλαισηή, ππνινγίδεηαη φηη ρξεηάδνληαη ηνπιάρηζηνλ ηέζζεξα ρξφληα (Παπαδφπνπινο, 2004 ). Απηφ ππνρξεψλεη ηα δηνηθεηηθά ζηειέρε ελφο αζιεηηθνχ ζσκαηείνπ, πνπ ζπλάπηεη κηα ρνξεγηθή ζπκθσλία λα έρνπλ ηηο γλψζεηο θαη ηελ ηθαλφηεηα λα ηε δηαρεηξηζηνχλ, ψζηε ε ζπκθσλία λα απνδψζεη θαξπνχο ζην ρνξεγφ θαη λα επαλαιεθζεί. Χζηφζν, ν Παπαραξίζεο (1997) επηζεκαίλεη φηη νη ελέξγεηεο ησλ πεξηζζφηεξσλ αζιεηηθψλ νξγαληζκψλ έρνπλ σο ζηφρν ην νηθνλνκηθφ φθεινο, ρσξίο απηφ λα ζπλνδεχεηαη απαξαίηεηα απφ θάπνην ζρεδηαζκφ ή πξφγξακκα πνπ λα βαζίδεηαη ζε νηθνλνκηθά δεδνκέλα ή ζε δεδνκέλα ηεο επηζηήκεο ηνπ κάξθεηηλγθ. Ο ίδηνο πξνηείλεη λα εληζρπζνχλ νη ηξφπνη ζρεδηαζκνχ, πξνζέγγηζεο θαη αλάπηπμεο πξνγξακκάησλ ρνξεγίαο ζε αζιεηηθνχο νξγαληζκνχο θαη ζσκαηεία γηα ηελ 28