Προτάσεις εξόδου & διαβούλευσης για την Πανελλαδική Συνάντηση της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης

Transcript

1 Προτάσεις εξόδου & διαβούλευσης για την Πανελλαδική Συνάντηση της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης Αντιεξουσιαστική Κίνηση Αθήνας

2 Βρισκόμαστε μπροστά σ ένα σταυροδρόμι που χαράσσεται εδώ και τρία χρόνια. Τις συγκρούσεις του 2008 τις διαδέχτηκε ο δημόσιος διάλογος των πλατειών απ το τεράστιο ποτάμι της κοινωνίας. Τον Δεκέμβρη το κράτος απαξίωνε την ζωή δολοφονώντας έναν 15χρονο,το καλοκαίρι του 2011 η ζωή απαξίωνε το κράτος αναπνέοντας ελεύθερο αέρα στις πλατείες παρά και ενάντια στην κηδεμονία του. Το πρόταγμα της άμεσης δημοκρατίας μπήκε σε ημερήσια διαβούλευση δημιουργώντας ένα τεράστιο ρήγμα στον τοίχο της αντιπροσώπευσης. Ο δρόμος άνοιξε, όμως το ερώτημα παραμένει, ποιός θα τον περπατήσει. Aν έχει νόημα να μιλάμε για κρίση κι όχι για κατάρρευση, είναι ακριβώς γι αυτόν τον λόγο. Δεν βρισκόμαστε δηλαδή αντιμέτωποι με την

3 ρευστότητα του συνόλου της κοινωνικής ζωής που οφείλεται στην ακινησία και την παραίτηση, όπως συνέβη στην Σοβ. Ένωση ή στον πανικό του 29. Η σημερινή ρευστότητα εντείνεται απ την απονομιμοποιητική δράση του κόσμου απέναντι στις επιταγές των επικυρίαρχων, σ ένα καθεστώς εκμετάλλευσης που αδυνατεί πια να υποσχεθεί τα στοιχειώδη, υφαρπάζοντάς τα. Αυτή η απονομιμοποιητική δράση έφερε σε αδιέξοδα τα πλάνα της κοινωνικής απόδοσης (χαράτσια, δάνεια, φόροι, κλπ). Με το νέο μνημόνιο η στρατηγική αλλάζει και γίνεται πιο λυσσαλέα και εκδικητική. Οι νέες διαταγές προχωρούν στην εκθετική μείωση μισθών, συντάξεων, ασφάλισης, περίθαλψης, ταμείου ανεργίας, μεταφέροντας όλο το πεδίο κι αυτής ακόμη της διαπραγμάτευσης σε ατομικό επίπεδο, ανάμεσα σ ένα παντοδύναμο αφεντικό κι έναν παντελώς αδύναμο εργαζόμενο. Το καθεστώς δεν είναι πια ο ληστής που ζητά λύτρα που ή τα διαπραγματεύεσαι ή αρνείσαι να τα καταβάλεις, αλλά ο ληστής που σ έχει δέσει χειροπόδαρα και ψάχνει τα πάντα. Αυτό είναι το νέο μνημόνιο. Είναι όμως η οικονομική κατάρρευση εγγύηση ή προϋπόθεση του κοινωνικού μετασχηματισμού προς μια απελευθερωτική κατεύθυνση; Ρητά λέμε όχι. Απ την πλευρά του παραδοσιακού-νοσταλγικού παρουσιάζεται η εικόνα ενός κόσμου που ήταν διαχειρίσιμος και γραμμικός και που μπορούσε λίγο πολύ να ικανοποιεί τις υποσχέσεις του. Σταδιακή αύξηση των μισθών, σταδιακή μείωση της ανεργίας, σταδιακή αναθεώρηση του συντάγματος, σταδιακός εκδημοκρατισμός της αστυνομίας, σταδιακή αύξηση της κατανάλωσης, σταδιακή μείωση του ελλείμματος δημοκρατίας κλπ. Αυτό το φάντασμα των γραμμικών υποσχέσεων ήρθε να συντρίψει η κρίση. Κρίση διττή, τόσο ως προς την ικανότητα πραγμάτωσης των υποσχέσεων, όσο και ως προς το νόημα αυτών των υποσχέσεων. Πάει καιρός που το καθεστώς απονοηματοδοτεί τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζονταν κι απ τους οποίους αντλούσε την νομιμοποιητική και ηγεμονική του παρουσία, αντικαθιστώντας την πίστη με την υποχρέωση και τον εκβιασμό-καταναγκασμό. Δημιούργησε κενά νοήματος τεράστια, παρόλο που οι θεσμοί του λειτουργούσαν, καθιστώντας τους όμως εργαλεία χωρίς νόημα πέραν της κερδοφορίας του χρήματος. Εργασία, οικογένεια, παιδεία, πολιτισμός μετατράπηκαν σε εργαλεία παραγωγής χρήματος και εξουσίας που εκρέει απ την συσσώρευσή του μετατρέποντας τα πάντα σε καζίνο, ως εάν αυτή η μετατροπή να ήταν ο τελικός προορισμός τους. Η παντοδυναμία των τραπεζών έχει εκμηδενίσει κάθε ίχνος αυτονομίας του πολιτικού προσωπικού του καθεστώτος, γι αυτό τους βλέπουμε να ερμηνεύουν διαταγές κι όχι να καθορίζουν πολιτικές.

4 Υπάρχει αντιστάθμισμα; Ναι. Μόνο που δεν ταυτίζεται με την άλλη όψη του παραδοσιακού, που στην καλύτερη εκδοχή του διεκδικεί το όλα για όλους, ωσάν αυτά τα όλα να είναι εκτός κρίσης και αξίες καθ εαυτές, που απλώς πρέπει να τις μοιραστούμε. Το νέο αντιστάθμισμα είναι οι αντιδομές του όλοι για όλα, δηλαδή οι δομές της επανανοηματοδότησης της ίδιας της ανθρώπινης ζωής στο σύνολο των δραστηριοτήτων της, που ενσταλάζεται μέσα στις λόγω-έργω διαδικασίες του αμεσοδημοκρατικού προτάγματος. Είναι η ανάδυση ενός νέου κοινωνικού πράττειν, συλλογικού, αμοιβαίου, αλληλέγγυου και συμμετοχικού που απαξιώνει τους μεσάζοντες τους σωτήρες και τις πρωτοπορίες. Αυτές οι αντιδομές στο εδώ και τώρα μεταφέρουν το πεδίο της σύγκρουσης επί του πραγματικού και επί του πραγματοποιήσιμου. Τοπικά ανταλλακτικά συστήματα, τράπεζες χρόνου, οριζόντια δίκτυα παραγωγών καταναλωτών, χαριστικά παζάρια, αλληλέγγυο εμπόριο, κοινωνικά ιατρεία, εργασιακές κολεκτίβες, αυτοοργανωμένοι πολυχώροι, οικοκοινότητες, φυσικές καλλιέργειες, αστικοί αγροί, τράπεζες και ανταλλακτήρια σπόρων, εργαστήρια αυτοδιαχείρισης, συλλογικές κουζίνες, συλλογική διαχείριση κοινωνικών αγαθών, αυτοδιαχειριζόμενη τέχνη και πολιτιστικός ακτιβισμός, λαϊκές συνελεύσεις γειτονιών κλπ. Όλα αυτά τα εγχειρήματα είναι η υλική βάση μιας απόπειρας να σπάσει η μέγγενη της εξαθλίωσης και συνάμα οι χώροι όπου μπορούν να αναδυθούν οι προϋποθέσεις ανατροπής επί του πρακτέου των σχέσεων αναγκαιότητας κράτους κοινωνίας, που μέχρι χτες φάνταζαν ανυπέρβλητες. Μέσα σ αυτά δεν λείπει ο αγώνας στους χώρους δουλειάς, από κινήσεις της βάσης που αντιλαμβάνονται τα συνδικαλιστικά αδιέξοδα της επαιτείας και της διαμαρτυρίας αφού εδράζονται στην νοσταλγία του παρελθόντος η στην ελπίδα του μέλλοντος ενώ η ζωή στο παρόν συνθλίβεται καθημερινά. Ξέρουμε δα ότι ο κόσμος της εκμετάλλευσης δεν ανατρέπεται αν δεν απομαγευτεί. Ξεμάγεμα σημαίνει στήριγμα της άλλης προοπτικής. Προοπτική που ξεπερνά το παρελθόν και δεν έχει καμιά σχέση με την ελπίδα, γιατί η ελπίδα αναθέτει και μεταθέτει, παρηγορεί και αναστέλλει την συνεχή παρουσία και δράση. Η έκρηξη της κοινωνικής αιχμαλωσίας στο καθεστώς, αν σταθεί στο ξέσπασμα, τότε καθένας θα διεκδικεί την συμμετοχή του σ αυτό προκειμένου να έχει λόγο και ρόλο στην νέα κανονικότητα των σχέσεων κυριαρχίας (ας μην ξεχνάμε ότι τον Μάη του 68 τον διαδέχτηκε ο Ντε Γκολ, την Χούντα ο Καραμανλής και το 2008 ο Παπανδρέου που άνοιξε τις πόρτες στο ΔΝΤ και τον Καρατζαφερη). Στο σημείο που βρισκόμαστε δυο παράγοντες θα παίξουν ρόλο, ο σταθμι-

5 σμένος και ο αστάθμητος. Στον σταθμισμένο ανήκει ο κόσμος του παραδοσιακού και της αντιπροσώπευσης και στον αστάθμητο οι κινήσεις των από κάτω που επιχειρούν αντιδομές επανανοηματοδότησης της ίδιας της ζωής που αν δεν ενταχθούν στο φαντασιακό του κόσμου που αρνούνται θα καταστούν ο μεγάλος και δημόσιος κίνδυνος του καθεστώτος. Προς αυτή την κατεύθυνση δεν υπάρχουν εγγυήσεις πέραν της συνεχούς παρουσίας, της άμεσης δράσης και της κριτικής, που όποιος τα κατατμήσει σήμερα στο όνομα του εφικτού παίρνει οριστικό διαζύγιο απ το εγχείρημα συντριβής του παλιού κόσμου. Γι αυτό πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος της διπολικής διαταραχής του απολογισμού που έχει την δαιμόνια ικανότητα να αυτοτροφοδοτείται και να ανατροφοδοτείται με νέους ρόλους και συσχετισμούς μέσα στον κύκλο κανονικότητα, ταραχή, κανονικότητα. Το ζήτημα όμως είναι να σπάσουμε τον κύκλο κι όχι να γίνουμε παράμετρός του.

6 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ- ΑΜΕΣΗ ΔΡΑΣΗ Ποτέ άλλοτε η αμεσοδημοκρατική στόχευση δεν είχε τέτοια απόκριση όχι μόνο στο κίνημα αλλά και στις δράσεις των κοινωνικών κομματιών που αντιστέκονται. Οι αμεσοδημοκρατικές δομές δεν είναι το ερώτημα και η λύση αλλά ο τρόπος που θα διαυγασθεί το ερώτημα και ο τρόπος που θα αναζητηθεί η λύση. Στο απαξιωμένο πολιτικό και κομματικό σύστημα η αμεσοδημοκρατική διέξοδος μπορεί να αποτελέσει το σύγχρονο ριζοσπαστικό πρόταγμα. Το πρόταγμα όμως της οριζόντιας κοινωνικής οργάνωσης μέσα στην οποία κατοικοεδρεύει η άμεση δημοκρατία δεν έρχεται απλώς να προσθέσει μια κριτική στο υπάρχον αλλά να το καταργήσει. Η απεμπλοκή της δημόσιας σφαίρας από το κρατικό και ιδιωτικό συμφέρον ως ένα νέο πλέγμα σχέσεων αδιαμεσολάβητων και κοινωνικά ελεύθερων δίνει στην άμεση δημοκρατία την εξεγερσιακή δυναμική που

7 της αναλογεί. Η άμεση δημοκρατία δεν είναι ούτε άλλοθι ούτε πρόσχημα που να χωράει στη γειτονιά και να υποχωρεί στην κεντρική πολιτική σκηνή των δημοτικών και κοινοβουλευτικών εκλογών. Η πολιτική πρόταση της κοινωνικής χειραφέτησης δεν είναι ένα σύγγραμμα ιδεών ούτε διαγωνισμός καταστατικών διακηρύξεων για την καθαρότερη μορφή δημοκρατίας.. Είναι η πραγματικότητα της κοινωνικής αντιεξουσίας που βιώνεται με την άμεση δημοκρατία σε τοπικούς και κοινωνικούς αγώνες και κινήματα. Είναι η διεκδίκηση των ελεύθερων χώρων στις γειτονιές, είναι η δημιουργία λαϊκών συνελεύσεων και ανοιχτών ελεύθερων διαδικασιών. Των καταλήψεων δημόσιων χώρων εγκαταλειμμένων από την κερδοφορία ή ιδιωτικών χώρων που μετατρέπονται σε δημόσιους ελεύθερους κοινωνικούς. Της απελευθέρωσης των κοινών αγαθών από τους κρατικούς και ιδιωτικούς διαχειριστές τους και η αυτοδιαχείριση τους από τους ίδιους τους παραγωγούς, την ίδια την κοινωνία. Οι κομματικοί σχηματισμοί λειτουργούσαν προσπαθώντας να εντάξουν ένα σύνολο διαφορετικών ταυτοτήτων, και το κυριότερο κινημάτων, σε ένα κοινό ιδεολογικό πλάνο. Ο κλασικός μαρξισμός και ο φιλελευθερισμός συμμερίζονται την άποψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία χωρίς την ύπαρξη του κράτους και επομένως στηρίζουν κυρίως πολιτικούς και όχι κοινωνικούς αγώνες, δεν μπορούν να φανταστούν μη ελεγχόμενους τρόπους κοινωνικής αλλαγής, λόγω των δομών τους. Οι πλατείες και οι αγώνες στη βάση της άμεσης δημοκρατίας προσφέρουν ήδη ένα δρόμο αποφυγής τόσο της λογικής να τα περιμένουμε όλα από τον ερχομό μιας προλεγόμενης τελικής στιγμής (επανάσταση) όσο και του να διαιωνίζονται οι υπάρχουσες δομές. Όπως απέδειξε η ιστορία, ένας μηχανισμός διαμόρφωσης ομογενοποιημένων αντιλήψεων και δράσεων δεν αποκηρύσσει ποτέ αυτήν την πίστη στην καθοδήγηση. Εκείνο που αρχίζει σήμερα να γίνεται ορατό είναι ότι δεν υπάρχει καμία φυσική σχέση ανάμεσα στην ουσία του κοινοτικού κοινωνικού δεσμού και στην εκπροσώπησή του από μια εξουσία Πόσοι άραγε θα συμμετέχουν και πάλι κριτικά στη δημιουργία κρατικών μικροδομών με τον Καλλικράτη; Πόσοι θα θελήσουν να συγκρουστούν με το σύνολο της αστικής νομιμοποίησης αναζητώντας τη συνάντηση με τις τοπικές αυτοθεσμίσεις; Μόνο μια δομή μη εκπροσώπησης και μη ενσωμάτωσης με αναφορά σε μια σύγχρονη αμεσοδημοκρατική οργάνωση του παρόντος μπορεί να μπολιάσει την οργή με μια αντισυστημική πνοή. Οφείλουμε να κάνουμε ορατές τις μορφές μιας επίμονης αντίστασης. Μόνο από εκεί μπορούν να διέλθουν ακτίνες φωτός και να εμποδιστεί η υποκειμενική αποσύνθεση. Όλες οι θέσεις των κοινωνικών κινημάτων, των τοπικών αυτοθεσμίσεων, των κοινωνικών κέντρων και άλλων μορφών, που

8 θα λειτουργήσουν στο πλαίσιο της άμεσης δημοκρατίας, δεν μπορούν να προβάλλονται σε ένα προεπιλεγμένο πεδίο θεώρησης αλλά σε πολλά ολοκληρωμένα πεδία θεώρησης. Ήδη εμφανίζεται μια πολλαπλότητα μορφών αντίστασης, δεν υπάρχει μια τοποθεσία της μεγάλης άρνησης, ένας ξεκάθαρος νόμος του επαναστάτη, παρά μόνο ο δρόμος του αγώνα και οι άνθρωποι που τον περπατάνε και αναστοχάζονται πάνω σε αυτόν. Η δομή δεν είναι οργανωτικό ζήτημα, αλλά βαθιά κοινωνικό. Η Αντιεξουσιαστική Κίνηση δε θεωρεί τη δομή εσωτερικό ζήτημα συγκρότησης αλλά μέρος μιας συνολικής κοινωνικής απεύθυνσης. Το κόμμα ως λαϊκή οργάνωση και μακρόπνοο γενικό στρατηγείο έχει ξεφτίσει οριστικά και κάθε απόπειρα να εμφανιστεί μια διαφορετική εικόνα από κομμάτια της άλλης αριστεράς εξαντλείται τελικά σε διαφορετικές ερμηνείες του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, σε διαφορετικές θεωρήσεις της εκλογικής συμμετοχής. Η άμεση δημοκρατία, την οποία ο Δεκέμβρης της άνοιξε το χώρο και οι πλατείες επικύρωσαν ως δυνατότητα, είναι η μορφή που μπορεί να διαγνώσει τα ψήγματα μιας κοινωνικής αντιπολίτευσης. Η διαρκώς αυξανόμενη ισχύς των τοπικών αυτοθεσμίσεων και λαϊκών συνελεύσεων, που στηρίζονται στην ανακλητότητα, στο μη ιδεολογικό πυρήνα, στη μη ένταξη σε ένα μηχανισμό, είναι μηνύματα προς το αύριο. Ενώ μέχρι τώρα οι οργανώσεις δομούνταν από μια πίστη, ότι γνώριζαν επακριβώς τι πρέπει να γίνει και ποιος πρέπει να το κάνει, και άρα η συμμετοχή ήταν μια απλή επικύρωση, σήμερα αυτές οι βεβαιότητες μετράνε οι συντριβές τους και είναι η ώρα που πρέπει να αφεθεί ο λόγος στους ίδιους τους κοινωνικούς δράστες. Υπάρχουν δύο σημεία που καθιστούν την άμεση δημοκρατία τόσο επιτακτικά επίκαιρη. Το πρώτο είναι ότι η αντίσταση οφείλει πλέον να κινηθεί χωρίς να αναπαράγει τη φαντασίωση του τελικού συμβάντος μιας ολιστικής αλλαγής (επανάσταση) αλλά ούτε και να πέφτει στην άβυσσο του φιλελεύθερου πλουραλισμού. Το δεύτερο είναι ότι δεν υπάρχει κάτι ενιαίο να εκπροσωπηθεί. Η επίδειξη αλληλεγγύης κατά μήκος όλων των αξόνων της καταπίεσης σημαίνει ότι καμιά ιδιαίτερη μορφή ανισότητας δεν μπορεί να προβληθεί σαν ο κεντρικός άξονας του αγώνα. Στην άμεση δημοκρατία ενυπάρχουν οι δυνατότητες μιας τόσο ευρείας κοινωνικής αλλαγής που δεν μπορούμε να τη διαγνώσουμε προσκολλημένοι στα υπάρχοντα παραδείγματα. Η πολιτική αυτή δεν αρχίζει, όταν σκοπεύουμε να εκπροσωπήσουμε τα θύματα ή τα υποκείμενα, τα οποία, αν δεν ακολουθούν, αυτό οφείλεται στην αλλοτρίωσή τους, αλλά όταν είμαστε πιστοί στα συμβάντα μέσα στα οποία τα θύματα παίρνουν θέση. Αυτή η θέση δε στηρίζεται σε τίποτα άλλο πλην μιας απόφασης και αυτή η απόφαση, που δεν υπόσχεται τίποτα και σε κανέναν, συνέρχεται από την πλευρά της μόνο από μία υπόθεση. Πρόκειται για την υπόθεση μιας πολιτικής της μη κυριαρχίας, της έκφρασης της ελευθε-

9 ρίας. Στηρίζεται στη αδιαμεσολάβητη παρουσία, στην πολλαπλότητα των στόχων, στη δημιουργία συναρθρώσεων με βάση τη δράση στους χώρους εργασίας, στις τοπικές συνελεύσεις, στα κενά του κοινωνικού ιστού (άνεργοι, μετανάστες), και αυτή η απαίτηση δεν απορρέει από την υπόθεση μας εργατικής τάξης ή ενός λαού αλλά, τουναντίον, από την εξαφάνιση κάθε τέτοιας υπόθεσης. Πώς θα αποφευχθεί, μας λένε, η περίπτωση οι τοπικές αυτοθεσμίσεις μέσω της άμεσης δημοκρατίας να παράγουν φασιστικής έμπνευσης αποτελέσματα; Ένα βασικό σημείο για την ανάπτυξη της άμεσης δημοκρατίας είναι η αναγκαστική της συνύπαρξη με τη μη κατάληψη της εξουσίας. Δεν είναι μια διαδικασία λήψης των αποφάσεων, είναι μια πολιτική απόφαση επανερμηνείας όλων των ορισμών της εξουσίας, είναι ο μονόδρομος του αυτεξούσιου. Με το να δημιουργηθούν οι συνθήκες καθολικής συμμετοχής πέρα και έξω από τα κρατικά συμφραζόμενα, μακριά από ιεραρχικές δομές και παγιωμένες ταυτότητες σπάνε και όλοι οι δεσμοί της αφομοίωσης, δημιουργώντας το ανοιχτό πεδίο της άρνησης. Χωρίς ένα ηγεμονικό κέντρο αρθρωμένο με τους μηχανισμούς της πειθαρχίας, δεν υπάρχει τρόπος να δομηθεί η κυριαρχία, είτε με την κρατική της μορφή είτε με τον κομματικό προσδιορισμό. Τίποτα δεν είναι σήμερα πιο σημαντικό από την σύνδεση και την υπεράσπιση των αυτόνομων κοινοτήτων και κινημάτων, τη δημιουργία ενός χώρου που η εξουσία δε θα μπορεί πλέον να εκφράζεται ως αυθεντία. Η Άμεση Δημοκρατία δεν είναι μια αναφορά προς ακίνδυνους και ασήμαντους δρόμους αμπελοφιλοσοφίας αλλά ένα αποσαφηνισμένο πλαίσιο ΔΡΑΣΗΣ που οροθετείται συγκεκριμένα: 1. Το Αυτεξούσιο του ατόμου και της κοινωνίας είναι η βάση συγκρότησης της άμεσης δημοκρατίας. Αυτό προϋποθέτει ατομική και κοινωνική συνείδηση απαλλαγμένη από δεισιδαιμονίες, προκαταλήψεις και ιδεοληψίες. 2. Η Αυτονομία είναι καθοριστικό χαρακτηριστικό της Άμεσης Δημοκρατίας. Είναι η δυνατότητα των συμμετεχόντων ατόμων ενάντια στην ετερονομία και στην παραίτηση αυτοθεσμίσεις, οι αποφάσεις, πάνω σε οποιοδήποτε ζήτημα δε συγκροτούν μόνιμους θεσμούς και τελεσίδικες καταστάσεις αλλά σημεία κοινωνικής ανέλιξης έτοιμα να αλλάξουν, αφού ο διαρκής στοχασμός και αναστοχασμός αναδύουν νέες σημασίες και αξίες. 3. Το Άμεσο της άμεσης δημοκρατίας αποκλείει τη μεσολάβηση ανάμεσα στο άτομο, την κοινωνία και τις θεσμίσεις, τις αποφάσεις, τις πράξεις ή τις παραλείψεις. Η πραγμάτωση της αμεσότητας, της αυτονομίας, της αυτοδιεύθυνσης προϋποθέτει το αδιαμεσολάβητο στις αποφάσεις και τις εφαρμογές. Γι αυτό η Άμεση Δημοκρατία είναι το πλαίσιο που λειτουργεί παρά και ενάντια στους Μεσολαβητικούς μηχανισμούς, κράτος,

10 κόμματα, γραφειοκρατία, και ό,τι ανήκει στα συγκεντρωτικά, ιεραρχικά, εξουσιαστικά συστήματα, και κατ επέκταση μεσολαβητικά. 4. Η αντιπροσωπευτικότητα, όπως τη γνωρίζουμε από τον κοινοβουλευτισμό και από όλες τις ετερονομίες, χάνει το νόημα της στις διαδικασίες της άμεσης δημοκρατίας και αυτό όχι μόνο επειδή είναι μεσολαβήσεις αλλά γιατί οι αποφάσεις παίρνονται και πραγματώνονται από όλους. Όλοι αποφασίζουν, όλοι συμμετέχουν, όλοι ελέγχουν. 5. Η γενικευμένη ανακλητότητα είναι το ανάχωμα στα προνόμια, στη γραφειοκρατία, στην ανισότητα, στη δυσαρμονία λόγων-έργων. Η ανακλητότητα είναι βασικό όπλο ενάντια στην πρωταρχική συσσώρευση εξουσίας και κυριαρχίας. 6. Στην Άμεση Δημοκρατία δεν υπάρχουν θεσμισμένες πλειοψηφίες και μειοψηφίες αφού η αυτοθέσμιση είναι διαρκής. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με συναίνεση, με ομοφωνία, πλειοψηφικά. 7. Ο Αντιεξουσιαστικός χαρακτήρας της Άμεσης Δημοκρατίας είναι αυτονόητος αφού προϋποθέτει την αναίρεση της διαχωρισμένης εξουσίας (κράτος). των σχέσεων εξουσίας και κυριαρχίας, προτάσσοντας την ισότητα στη συμμετοχή του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Είναι με άλλα λόγια η Άμεση Δημοκρατία η κοινωνική και πολιτική διαρκώς και ενεργή αυτοθέσμιση, καθολική, πολύμορφη και πολυεπίπεδη. Αντί να υφιστάμεθα την ιστορία, ας γίνουμε δημιουργοί της.

11 ΝΕΑ ΘΕΣΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Ο ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Το πλέγμα των κοινωνικών θεσμίσεων που διαμορφώθηκαν στον βιομηχανικό και μεταβιομηχανικό καπιταλισμό διαμορφώθηκε αποκλειστικά σχεδόν από το ιδεολόγημα της ανάπτυξης και της οικονομίας του κέρδους. Οι τραγικές συνέπειες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον είναι πια κοινό συμπέρασμα, και η καθολική εξατομίκευση και αποξένωση είναι το μόνο που απέμεινε από τη διάλυση των κοινωνικών δεσμών. Οι οικονομικές σχέσεις αναπαράγουν ανοιχτά την ανισότητα, μέσω της εργασίας που σαν σχέση εκμετάλλευσης και καταπίεσης ευθύνεται για την πρωτοφανή σήμερα αλλοτρίωση του ανθρώπου. Η τάξη που επικαλέστηκε την ισότητα, την αδελφότητα και την ελευθερία, εγκαθίδρυσε μια

12 νέα ταξικότητα βασισμένη στον άγριο οικονομικό ανταγωνισμό. Για να μπορέσει να εδραιωθεί η ιδεολογία του κέρδους, εξαπέλυσε πρωτοφανή βία στην ανθρώπινη ιστορία. Δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, στρατόπεδα συγκέντρωσης και ολοκληρωτισμοί ήταν η απάντηση στο πλήθος των εξεγέρσεων και των επαναστάσεων που έγιναν για την ανατροπή όλων των μορφών που πήρε ο καπιταλισμός («φιλελεύθερος, κρατικός, ναζιστικός) τους δύο τελευταίους αιώνες σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Το στοίχημα σήμερα δεν είναι να φέρουμε στο θρόνο έναν ακόμη βασιλιά, ένα ακόμα κόμμα, μία ακόμα τάξη. Το πρόταγμα της αμεσοδημοκρατικής καθολικής θέσμισης ενάντια στη βία και τις μεταμφιέσεις της ( μεσολάβηση, ανάθεση) είναι ένα ανοιχτό μέτωπο που σκοπεύει στην εξάλειψη της κυριαρχίας ανθρώπου από άνθρωπο σε κάθε πεδίο της ζωής του, και στην ανάληψη της ευθύνης της ζωής του όχι από κάποια θρησκεία, ιδεολογία, ένστικτο, αλλά από τον ίδιο. Σήμερα ζούμε τη διαρκή επέκταση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Δηλώνοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα εκτός νόμου, η εξουσία, επιβεβαιώνει την ρήση ότι «κυρίαρχος είναι όποιος αποφασίζει για την κατάσταση εξαίρεσης». Από καιρό οι υποσχέσεις του καπιταλισμού δείχνουν έωλες, ο ίδιος έχει αυτοβούλως διαλύσει τους μηχανισμούς ενσωμάτωσης εκπροσώπησης, τα μαζικά κόμματα δεν μπορούν να επιτελέσουν πια ούτε τον διάλογο ανάμεσα στην εξουσία και την κοινωνία, και δημιουργούνται οι όροι για μια νέα συμπόρευση με βάση την ασφάλεια και τον φόβο. Εξάλλου ζούμε και τη διεύρυνση της αστυνομικής δικαιοδοσίας σε όλο και μεγαλύτερο φάσμα δραστηριοτήτων. Ενοχή είναι οτιδήποτε εναντιώνεται στην κυριαρχία. Η ζωή μετατρέπεται σε δίκαιο. Οι εξεγερμένοι του Λονδίνου, οι πολιτικοί κρατούμενοι στην Ελλάδα, οι μετανάστες του Παρισιού, οι αντιφασίστες της Γερμανίας, όλοι όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του κοινωνικού ανταγωνισμού γίνονται θύματα του νομικού ολοκληρωτισμού ακριβώς γιατί το παράνομο των πράξεων τους έχει έκδηλα πολιτικό χαρακτήρα. Ο λόγος που οι κοινωνίες έχουν φανεί μέχρι σήμερα αμήχανες σε αυτή την εξέλιξη οφείλεται στην καλλιέργεια της πεποίθησης, ότι η προληπτική τούτη καταστολή αφορά πάντα τους άλλους (δηλ. τους τρομοκράτες ή τους εγκληματίες του οργανωμένου εγκλήματος ) και όχι τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, την οποία υποτίθεται ότι δεν αγγίζουν οι εξωτερικοί περιορισμοί των ελευθεριών που συνοδεύουν το ποινικό δίκαιο της πρόληψης στα συγκεκριμένα πεδία. Στο κοινωνικό εργαστήριο που βιώνουμε τους τελευταίους μήνες όμως θα φανεί σύντομα το ότι το στόχαστρο διευρύνεται ανάλογα με τις ορέξεις της εξουσίας και τις αντιστάσεις που δέχεται. Στην σημερινή εποχή ακόμα και αυτή η ιδιωτικότητα τίθεται εν αμφιβόλω. Η ελευθερία έχει αλλάξει προσανατολισμό ως πολιτική επιδίωξη και δεν κατοικοεδρεύει στην δημόσια σφαίρα. Η ελευθερία ως πολιτική

13 επιδίωξη είναι κενό γράμμα χωρίς να υπάρχει ένας χώρος όπου η ελευθερία αυτή να μπορεί να ασκηθεί ή και ακόμα καλύτερα να μπορεί να αναδημιουργείται διαρκώς. Η άμεση δημοκρατία δεν έχει στόχο την ενίσχυση των δυνάμεων των πολλών αλλά την ενίσχυση της δύναμης του καθενός. Πρέπει κάθε άνθρωπος να βρίσκει την δική του σφαίρα δράσης και να μπορεί να βλέπει με τα δικά του μάτια την δική του συμβολή στα γεγονότα της ημέρας. Πρέπει κάθε άνθρωπος να μπορεί να ζει αξιοπρεπώς και να καλύπτει μαζί με όλους κάθε ατομική και κοινωνική του ανάγκη. Η κατάσταση εξαίρεσης που έχουν τεθεί χιλιάδες εργαζόμενοι και οι οικογένειες τους δε θα πρέπει να καταλήξει σε ΧΥΤΑ του ανθρώπινου πόνου. Η συλλογική οργάνωση και αντεπίθεση στην επίθεση του κεφαλαίου (χαράτσια, φόροι, απολύσεις) των εργαζομένων και των ανέργων, είτε στη βάση της γειτονιάς είτε του εργασιακού χώρου, είναι ο μονόδρομος που πρέπει να διαβούμε με αντίσταση, αλληλεγγύη, αξιοπρέπεια, και ενάντια στον κοινωνικό κανιβαλισμό. Πάνω από όλα είναι σήμερα κομβικής σημασίας η δημιουργία ενός μετώπου που θα καταφέρει να δώσει στην άμεση δημοκρατία το δημόσιο της χώρο, κάνοντας πέρα την καταστολή και διευρύνοντας τα άβατα της εξουσίας.

14 ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ - ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ Λογοδοσία Είπαν και έκαναν πολλά εις βάρος της κοινωνίας όλο αυτό το διάστημα της μεταπολιτευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας: Διέρρηξαν κάθε έννοια αξιοπρέπειας χρησιμοποιώντας το άτομο σύμφωνα με τα κομματικά τους συμφέροντα. Ο κόσμος των ημετέρων ήταν το απαραίτητο προσόν για τη διασφάλιση της εργασίας και το ρουσφέτι η μέθοδος διατήρησης του ελέγχου στους εργαζόμενους που προσέφευγαν σε αυτόν τον εκβιασμό για λόγους επιβίωσης. Μετέτρεψαν το άτομο σε καταναλωτικό κτήνος,αφού οι υποσχέσεις τους για ευτυχία περιορίζονταν στην απόκτηση, την κατανάλωση, την αποκτήνωση. Με τον τρόπο τους ενίσχυσαν τις σχέσεις κυριαρχίας, ενίσχυσαν την εξατομίκευση, το σπάσιμο των κοινωνικών δεσμών,τον τεμαχισμό του ατόμου που ακολουθεί έκτοτε μια απονενοημένη πορεία στο πουθενά Θωράκισαν την διαχωρισμένη εξουσία με αξιώματα, προνόμια, γραφειοκρατία και think tanks, παράγοντας τα γνωστά σκάνδαλα: εγγενές φαινόμε-

15 νο της μεσολαβητικής έμμεσης δημοκρατίας. Οικοδόμησαν το πελατειακό κράτος με τη μάσκα του «κράτους προνοίας», και όταν αυτό έδειξε τα όρια του, έβαλαν την κοινωνία να απολογηθεί για την ύπαρξη ενός τέτοιου κράτους. Οι θεσμοί όμως δεν είναι απρόσωποι: Γι αυτό είναι αναγκαίο να λογοδοτήσουν όλοι όσοι συμμετείχαν στο καθεστώς. Δεν θα λογοδοτήσουν όμως σε κανένα δικαστήριο: Η κοινωνία θα θεσπίσει η ίδια τους όρους της λογοδοσίας. Η κοινωνία δε θα απολογηθεί απέναντι σε ένα χρεωκοπημένο σύστημα : το σύστημα θα λογοδοτήσει στους αυτοοργανωμένους αγώνες της κοινωνίας μας και τους θεσμούς που θα γεννήσει. ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ και ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Με το πέρασμα από τον σκοταδισμό του Μεσαίωνα στον Διαφωτισμό και την Αναγέννηση, δημιουργήθηκε η ανάγκη για την αναδιάρθρωση των θεσμών. Το πέρασμα από τη φεουδαρχία στην Δημοκρατία έπρεπε να εδραιωθεί. Από τον απόλυτο άρχοντα, που στο πρόσωπό του συγκεντρώνονταν όλες οι εξουσίες, για να διαφυλαχθεί ο δημοκρατικός χαρακτήρας των νέων πολιτειών και να αποφευχθεί εξ άπαντος οποιαδήποτε ατασθαλία και κατάχρηση από τους νεόκοπους αξιωματούχους, η εκτελεστική, η νομοθετική και η δικαστική εξουσία διαχωρίστηκαν και ανεξαρτητοποιήθηκαν η μία από την άλλη. Ο διαχωρισμός αυτός επέτρεπε σε κάθε μια από αυτές να ελέγχει και να επαναφέρει τις υπόλοιπες όταν εξόκειλαν. Κατά αυτόν τον τρόπο η δικαστική εξουσία, ως εφαρμοστής μέρους της νομοθετικής μπορούσε να κρίνει εάν οι νόμοι ήταν δίκαιοι, σύμφωνοι με τα δημοκρατικά αισθήματα και αν ανταποκρίνονταν στις κοινωνικές ανάγκες. Η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία σήμερα ταυτίζονται καθώς ασκούνται από το ίδιο όργανο (Βουλή-Κυβέρνηση) ενώ η δικαστική έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί ανεξάρτητη εξουσία. Αυτό το τελευταίο οφείλεται σε ένα βαθμό στην υπαλληλοποίηση του δικαστικού σώματος και την εξάρτησή του από της εκάστοτε πολιτική εξουσία. Ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο η δικαιοσύνη έχασε το δρόμο της είναι η αποκοπή της από την κοινωνία. Όταν το νομοθετείν και το δικάζειν έγινε έργο ειδικών, η επιβολή του δικαίου σήμαινε επιβολή των όρων της εξουσίας. Νομοθεσία Οι μεσάζοντες νομοθέτες (Βουλή) - όταν γνωρίζουν για τι ακριβώς νομοθετούν- δημιουργούν κανόνες που εξασφαλίζουν ίδια συμφέροντα, ενώ στην καλύτερη περίπτωση αποφασίζουν κατά το δοκούν για το τι θεω-

16 ρεί δίκαιο η κοινωνία. Κατά την κατασκευή του δικαίου το κράτος χρησιμοποιεί γλώσσα ακατάληπτη από τη πλειοψηφία της κοινωνίας, ενώ η πολυπλοκότητα και η αλληλοσύνδεση των νομοθετημάτων τα καθιστά ακόμα πιο δυσνόητα στους πολίτες. Θεμελιώδης είναι ο ριζικός διαχωρισμός νόμου και εξουσίας, με σαφώς αναγνωρισμένες διαφορετικές ρίζες, διαφορετικά πλαίσια νομιμοποίησης και διαφορετικές σφαίρες εφαρμογής. Τα σύνορα σε αυτές τις διαφοροποιήσεις έγιναν,πλέον,αδιόρατα. Εφόσον η ανάγκη για συναίνεση έχει εξαλειφθεί η εξουσία δεν δεσμεύεται από διαχωρισμούς που μειώνουν ή ελέγχουν την εκπορευόμενη ισχύ. Ο νόμος ξαναποκτά την θεϊκή του προέλευση. Ο πολίτης αδυνατεί να κατανοήσει το περιεχόμενο των νόμων που ψηφίστηκαν για αυτόν. Συνέπεια τούτου θεωρεί τον εαυτό του ανάξιο και ανίκανο να ασχοληθεί και έτσι αφήνει το ζήτημα σε «αυτούς που το ξέρουν». Κατά αυτόν τον τρόπο ο πολίτης οικειοθελώς απαρνείται το δικαίωμά του στην κρίση επί των νόμων, αναθέτει τη διευθέτηση κάθε σχετικού θέματος σε ειδικούς και εν τέλει χάνει όποια δυνατότητα διαμόρφωσης του πλαισίου κανόνων της κοινωνίας στην οποία ανήκει. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι το άτομο δεν ελέγχει τη μοίρα του, χάνει το αυτεξούσιο του και εθίζεται στην ανάθεση των υποθέσεων σε διαχειριστές. Αυτό το ασφυκτικά άδικο πλαίσιο θέσπισης κανόνων έφτασε στην απόλυτη παρακμή του, αφού πλέον εξευτέλισε κάθε έννοια δικαιοσύνης για την κοινωνία. Στόχος πλέον πρέπει να είναι η ανάκτηση της εξουσίας από την κοινωνία ώστε ορίζει αυτή ποιοί θα είναι οι κανόνες που θα τη διέπουν. Η άμεση συμμετοχή των πολιτών σε κάθε στάδιο της διαμόρφωσή αυτών των κανόνων, προσδίδει πραγματική αξία στο περιεχόμενο αλλά και τη μορφή του δικαίου. Απονομή Δικαιοσύνης Σήμερα, οι εφαρμοστές του δικαίου (δικαστές) ενεργούν ως εν υπηρεσία εντολοδόχοι, δρώντας σύννομα, αλλά όχι εν τέλει δίκαια. Οι δικαστές έρχονται ως ειδικοί, να κρίνουν περί δικαίου και αδίκου, εφαρμόζοντας τις νομοθετικές αποφάσεις των ανωτέρων τους. Ακόμα και η ερμηνεία του Συντάγματος, του κειμένου δηλαδή από όπου αντλεί νομιμοποίηση η εξουσία, γίνεται πάντα με γνώμονα το συμφέρον της πολιτικής εξουσίας. Η ταύτιση των δικαστών και των πολιτικών προϊσταμένων τους αποδεικνύει περίτρανα ότι ο διαχωρισμός των εξουσιών αποτελεί πλέον κενό γράμμα. Το σύνταγμα ήταν ένα νομικό κείμενο αποτύπωσης της διάρκειας των δομών του κράτους. Το τέλος της δυνατότητας του έθνους να παράγει ταυτότητες με θετικό πρόσημο έδωσε και τη χαριστική βολή

17 στην οποιαδήποτε ανάγκη αποτύπωσης μιας κοινωνικής συμφωνίας με τους όρους που περιγράψαμε Το τέλος της διάκρισης των εξουσιών έχει τοποθετήσει το δικαστήριο στο κέντρο της εξουσιαστικής του οριοθέτησης και η μάχη με αυτόν είναι καθοριστική για τη συγκρότηση άλλων δυνατοτήτων. Οι νέες αμεσοδημοκρατικές δυνατότητες πρέπει να στοχεύσουν στον πυρήνα της εξουσιαστικής συγκρότησης και να βρουν τους όρους υπέρβασης αυτών των αντιπαραθέσεων και συγκρότησης νέων σωμάτων που δε θα συγκροτούν δικαστήρια.

18 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΓΑΘΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ. (ΟΥΤΕ ΚΡΑΤΙΚΑ ΟΥΤΕ ΙΔΙΩΤΙΚΑ) ΚΟΙΝΑ ΑΓΑΘΑ Σήμερα ολοένα και σε περισσότερους χώρους εργασίας οι εργαζόμενοι αυτοοργανώνονται και ορθώνουν αντιστάσεις πέρα και έξω από κάθε δομή συνδικαλιστικής αποσυμπίεσης ( είτε κρατικοδίαιτη είτε αριστερή-διαχειριστική). Τα χτυπήματα του κράτους και των αφεντικών λαμβά-

19 νουν πια απαντήσεις, με τη δημιουργία μαχητικών επιτροπών δράσεων σε εργοστάσια, γειτονιές, περιοχές και καταλαμβάνοντας την παραγωγή, επανακτώντας τον κοινωνικό πλούτο, που η ίδια η κοινωνία θα υπερασπιστεί με κάθε πρόσφορο μέσο και τρόπο. Ενάντια σε μια πολιτική αιτημάτων στο κεφάλαιο και το πελατειακό κράτος, οι εργαζόμενοι πρέπει να αποκτήσουν πλήρη ευθύνη της αυτοδιαχείρισης της παραγωγής και να δομήσουν προτάγματα σχετικά με την παραγωγή του προϊόντος τους, μακριά από αναθέσεις σε Manager και ειδικούς. Έτσι η κοινωνία επανακτεί τον έλεγχο της παραγωγής. ΔΗΜΟΣΙΟ Κάθε τόσο η κοινωνία βρίσκεται αμέτοχη σε ένα δίλλημα και πρέπει να επιλέξει. Κρατικό ή ιδιωτικό ; Όψεις του ίδιου νομίσματος πλασάρονται σαν διαφορετικά και αρκετές φορές αντίθετα πράγματα. Στην ουσία διαφέρει μόνο ο ιδιοκτήτης, με τον εργαζόμενο να παραμένει στην ίδια συνθήκη εξαρτημένος και στις δύο περιπτώσεις από την ίδια συνθήκη της μισθωτής εργασίας. Το ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ είναι ο χώρος της απελευθερωμένης από το κράτος και την ιδιωτική ιδιοκτησία παραγωγής αγαθών, ενέργειας, γνώσης, υπηρεσιών και κάθε αυτοοργανωμένης δυνατότητας. ΔΗΜΟΣΙΟ εννοούμε ότι αναλαμβάνει η κοινωνία τη διεύθυνση και όχι το κράτος μέσω της συγκρότησης ενός δημόσιου χώρου (συνέλευση γειτονιάς, συνέλευση εργαζομένων, συνέλευση πολυκατοικίας κλπ). Μέσα από την οργάνωση και την αυτοθέσμιση η κοινωνία διαχειρίζεται και οι εργαζόμενοι ως προέκταση του κοινωνικού συμμετέχουν στο παραγόμενο προϊόν είτε αφορά πνευματικά είτε αφορά υλικά αγαθά. Η έξοδος από αυτό το ψευτοδίλημμα είναι η έννοια και το νόημα του ΔΗΜΟΣΙΟΥ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ χαρακτήρα της διεύθυνσης των κοινών αγαθών, ο οποίος σκοπίμως συγχέεται με την κρατική διαχείριση ενώ είναι ακριβώς το αντίθετό της. ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ είναι ο χαρακτήρας της διαχείρισης όταν η ίδια η κοινωνία αναλαμβάνει τη διεύθυνση των κοινών και όχι διαχωρισμένοι από αυτή φορείς εξουσίας, όπως το κράτος και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις. Τα Κοινά Αγαθά Ως κοινά αγαθά εννοούμε το σύνολο της κοινωνικής παραγωγής είτε αυτή αφορά την οικονομία και την διαχείριση των αναγκαίων για την ανθρώπινη επιβίωση φυσικών πόρων είτε την ανθρώπινη γνώ-

20 ση, τον πολιτισμό και τις βασικές κοινωφελείς υπηρεσίες, όπως την παιδεία, την υγεία, την ενέργεια, τις επικοινωνίες και τις μεταφορές. Όλα τα παραπάνω αφορούν κοινούς πόρους, κοινότητες και σχέσεις που δημιουργούν κοινά. Ενώ η παραγωγή των κοινών αγαθών είναι αποτέλεσμα κοινωνικής συνεργασίας, η διαχείρισή τους κυριαρχείται από διαχωρισμένες από την κοινωνία εξουσίες, εξυπηρετεί σκοπούς αλλότριους από τη βούληση των πολλών και την αρμονική συμβίωση με τη φύση και οδηγεί στην άνιση διανομή τους και, κατά συνέπεια, στην παραγωγή και αναπαραγωγή κοινωνικών ανισοτήτων. Αγωνιζόμαστε με την κοινωνία για την δημόσια, ελεύθερη και κοινωνική διαχείριση των κοινών αγαθών μέσα τη δημιουργία και τη γενίκευση τέτοιων οργανωτικών υποδομών. Διεκδικούμε μέσα από τους κοινωνικούς αγώνες την άμεση εφαρμογή σε κοινά αγαθά όπως το νερό, η ενέργεια, η παιδεία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, η διαχείριση των απορριμμάτων. Παλεύουμε μέσα από το δίπολο άμεση δημοκρατία άμεση δράση κόντρα και ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο για τη δημιουργία στο τώρα οικονομικών δομών βασισμένων στην κοινωνική συνεργασία σε αρμονική σχέση με το περιβάλλον.

21 ΜΙΚΤΟΙ & ΜΙΚΡΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΑ- ΡΑΓΩΓΗΣ Για μια αποκεντρωμένη συνεταιριστική βιομηχανική και γεωργική παραγωγή Οι συνεταιρισμοί στην Ελλάδα λειτούργησαν ως διεκπεραιωτές των κεντρικών σχεδιασμών για τη γεωργία και ως διαχειριστές χρημάτων ρουσφετολογικού χαρακτήρα και εξυπηρέτησης πρόσκαιρων αναγκών. Μοιραία οδηγήθηκαν στην χρεωκοπία συμπαρασύροντας χιλιάδες αγρότες σε ένα φαύλο κύκλο απελπισμένων κινήσεων. Ο αγροτικός συνδικαλισμός, ελεγχόμενος από τα πολιτικά κόμματα, αρκέστηκε στο να διεκδικεί αυτά που η κάθε κυβέρνηση υποσχόταν, οδηγώντας την αγροτιά στη ζητιανιά σε μια αγορά - ρουλέτα με στημένο κρουπιέρη. Η απεξαρτημένη τοπική καλλιέργεια, τα νέα μοντέλα συνεργατι-

22 σμού διεπαγγελματικού και διαστρωματικού χαρακτήρα, η νέα αγροτική και καταναλωτική συνείδηση, τα σύγχρονα μοντέλα οριζόντιας διακίνησης των προϊόντων είναι η απάντηση στα πολυεθνικά λόμπυ αγροεφοδίων, παραγωγής και διακίνησης τροφίμων. Είναι η απάντηση στη συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού στη γεωργική και διατροφική εξάρτηση της κοινωνίας. Το νερό η ενέργεια η γεωργία και η διατροφή είναι τα βασικά σημεία των κεντρικών σχεδιασμών και ο απόλυτος έλεγχος τους μονόδρομος για την οικονομική και πολιτική εξουσία. Η κοινωνική συμμετοχή και ανατροπή των σχεδίων τους δεν είναι πρόταση για το μέλλον αλλά μια διαδικασία που ήδη, έστω πρωτόλεια, συμβαίνει. Είναι η έμπρακτη απάντηση στους παγκόσμιους οργανισμούς της αυθαιρεσίας, στις τοπικές κυβερνήσεις και τα οικονομικά λόμπυ. Το νέο μοντέλο συνεργατισμού έρχεται και αυτό από την ίδια τη συμπεριφορά αγροτών με συνείδηση, όχι συντεχνιακή αλλά με βάση την κοινωνική αλληλεγγύη σε γνωστικό και οικονομικό επίπεδο. Διεπαγγελματικές ελεύθερες ενώσεις αγροτών, γεωπόνων, ειδικών τεχνολόγων, καταναλωτών, σε τοπικό επίπεδο, με αντικείμενο τον τοπικό γεωργικό σχεδιασμό και την ορίζονται διακίνηση των προϊόντων. Αυτή η νέα συγκρότηση πρότασης στη γεωργία και διατροφή δημιουργεί τη δυνατότητα τοπικών αυτοθεσμίσεων με τη συμμετοχή της κοινωνίας. Η διεύρυνση της παρέμβασης σε ζητήματα τοπικής οικονομίας εργασίας αλλά και σε ζητήματα ελευθερίας, συγκροτεί σήμερα μια συνολική πολιτική πρόταση. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Προτείνουμε τη στρατηγική της ΑΠΟΜΕΓΕΝΘΥΣΗΣ. Ενώ η μέχρι τώρα βάση συγκρότησης όλων των πολιτικών συστημάτων ήταν η συνεχής ανάπτυξη σε ένα πεπερασμένο πλανήτη, με καταστροφικές συνέπειες διάλυσης της οικονομίας,της κοινωνίας,της οικολογικής ισορροπίας Επιλέγουμε να περάσει η οικονομία στα χέρια της κοινωνίας και να αξιολογηθεί σε σχέση με τις άλλες κοινωνικές αξίες παίρνοντας τη θέση που της αντιστοιχεί. Μικρές βιομηχανικές μονάδες Δημόσιου χαρακτήρα και συνεργατικές, όπου η ενδεχόμενη για σήμερα συσσώρευση πρωταρχικού κεφαλαίου θα πολλαπλασιάζει την εργασία και θα μειώνει τις ώρες και η παραγωγική δραστηριότητα θα σέβεται το περιβάλλον και θα οργανώνεται κοινωνικά, με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες σε τοπικό, με αναφορά στο ευρύ γενικό, γεωγραφικό επίπεδο.

23 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Ο θεσμός του πανεπιστημίου αναδύθηκε στα όρια του αγώνα των ελεύθερων πόλεων να κατακτήσουν την αυτονομία τους απ την κρατική εξουσία, της αμφισβήτησης και της κριτικής έναντι του σκοταδισμού. Η μαζικοποίησή του απ τις αρχές του 20ου αιώνα μέσα στο επικρατούν καπιταλιστικό πλαίσιο διαμόρφωσε εκ νέου τις προτεραιότητές του. Η εποχή του επιμερισμού της γνώσης και της συνεχούς εξειδίκευσης ξεκινά από τη στιγμή που το πρόγραμμα σπουδών όλο και περισσότερο προσαρμόζεται στις επιταγές της βιομηχανικής παραγωγής. Ο διδασκόμενος έχασε το ενδιαφέρον που είχε για τη γνώση και τη μελέτη, όσο δρούσε ως ισότιμο μέλος μια κοινότητας που λειτουργούσε περιθάλποντας και ανατροφοδοτώντας αυτό το ενδιαφέρον κι απέκτησε καθαρά λησταρχική σχέση με τη γνώση. Έτσι, τον παρατηρούμε σήμερα βιαστικό μελλοντικό εργαζόμενο να διαλέγει το πιο ελκυστικό πακέτο γνώσεων, σκεπτόμενος καθαρά μηχανιστικά σε τι χρόνο και χρήμα αυτό αντιστοιχεί. Ο θεσμός των αμεσοδημοκρατικών γενικών συνελεύσεων, όπου επικρατεί ισηγορία και ισοτιμία στέκεται σαν αντίβαρο σ αυτόν των Διοικητικών Συμβουλίων, που συγκεντρώνει τις στρεβλώσεις

24 και τις αγκυλώσεις της αντιπροσώπευσης. Tο άσυλο, που κατακτήθηκε με κοινωνικούς αγώνες και δεν αποτελεί παραχώρηση του κράτους, αλλά κατάκτηση της κοινωνίας, αποτέλεσε δικλίδα ασφαλείας της κοινωνικής συμμετοχής και δημιουργίας, και προστασία των πιο έκθετων στην καταστολή κοινωνικών ομάδων. Δεν είναι τυχαίο πως το νέο νομικό πλαίσιο του κράτους φροντίζει να περιορίσει ή να εξαφανίσει εντελώς αυτά ακριβώς τα στοιχεία, ώστε να εγκλωβίσει το πανεπιστήμιο στο ρόλο του παραγωγού γνωσιακής υπεραξίας και προϊόντος. Ένα πρώτο βήμα αποφασιστικής σημασίας αποτελεί η διασφάλιση και η διεύρυνση των τριών αυτών κεκτημένων προς την κατεύθυνση της αμεσοδημοκρατικής κι αυτόνομης λειτουργίας του πανεπιστημίου. Ένα δεύτερο η πραγματική διάδραση με την κοινωνία, εξασφαλίζοντας ότι το πανεπιστήμιο δεν θα παράγει αποκλεισμούς και διαιρέσεις, αλλά θα καθιστά προσβάσιμες όλες τις βαθμίδες και λειτουργίες του, είτε πρόκειται για μαθήματα και βιβλιοθήκες είτε για επιστημονικά δεδομένα μεγάλων ερευνών. Κι ένα τρίτο η σταδιακή απεμπλοκή απ το κράτος και τις αγορές, με τη δημιουργίας οριζόντιων θεσμών και δομών (π.χ. τυπογραφείο, φοιτητική μέριμνα κ.ά.). Η κατάργηση της λογικής της πατέντας και η πλήρης διαφάνεια στην έρευνα και τα παράγωγά της αποτελούν αναγκαία βήματα προκειμένου η συσσωρευμένη γνώση να είναι κτήμα του καθενός και όχι προϊόν προς εκμετάλλευση Συνεχίζοντας για τη γενική συνέλευση, στη λογική μας θα πρέπει να βρίσκεται, εκτός απ τη διασφάλισή της ως αμεσοδημοκρατικής διαδικασίας, και η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της, η δυνατότητά της να έχει αποφασιστικό χαρακτήρα και το άνοιγμά της σε διδάσκοντες και εργαζόμενους του πανεπιστημίου. Δεν είναι δυνατό να εξαντλείται μία δομή-όπλο των φοιτητών αποκλειστικά στο αν η σχολή πρέπει να είναι κλειστή ή ανοιχτή, στον αν θα γίνει κατάληψη ή όχι για το πρόγραμμα σπουδών, την επιλογή των μαθημάτων και τον τρόπο διεξαγωγής τους; Στόχος μας σήμερα είναι η πραγμάτωση μιας αμεσοδημοκρατικής οργάνωσης του πανεπιστημιακού χώρου και η μετατροπή του σε χώρο παραγωγής ελεύθερης γνώσης για την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών σε μόρφωση και έρευνα. Σήμερα παλεύουμε για: -Άρση όλων των αποκλεισμών στην πρόσβαση στη γνώση -Οριζόντια κριτική συζήτηση των γνωστικών αντικειμένων μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων - Έρευνα για τις ανάγκες της κοινωνίας, όπως η ίδια της ορίζει -Πραγματική αυτοκυβέρνηση μέσω της αμεσοδημοκρατικής γενικής συνέλευσης

25 -Διεύρυνση του ασύλου σε όλους τις δημόσιες κοινωνικές δραστηριότητες -Κατάργηση των θεσμών εκπροσώπησης και των εκλογών -Διαβούλευση και ψηφίσματα συγκεκριμένων προτάσεων με ατομική ευθύνη και όχι έτοιμων πλαισίων -Δωρεάν σίτιση στέγαση όλων των φοιτητών

26 ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ & ΙΣΟΤΙΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΣΕ ΟΛΑ. ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΣΕ ΟΛΑ Κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες η πρόοδος και to ιδεολόγημα της διαλεκτικής ιστορίας επέβαλαν ως φυσικό νόμο την δημιουργία των εθνικών συνειδήσεων που είχαν ως στόχο την ομογενοποίηση του χώρου μέσα στον οποίο κάθε κράτος επέβαλε την πρωταρχική του συσσώρευση. Είναι σαφές ότι απέναντι σε αυτό οφείλαμε να αναδείξουμε τον μη αυθύπαρκτο χαρακτήρα των εθνών και να δείξουμε ότι το έθνος είναι δημιούργημα ιδιαίτερων κοινωνικών συνθηκών, αλλαγών στον τρόπο παραγωγής, συγκρούσεων. Είναι μια καθόλα ενεργή ταυτότητα αλλά όχι ένας φυσικός νόμος. Η ύπαρξη εθνικής ταυτότητας για μια κοινωνία δεν

27 είναι ούτε αυτονόητη ούτε σύμφυτη με την φύση του κόσμου. Όμως έρμαια καθώς κατέστησαν την αριστερά τα ιδεολογήματα της προόδου και της αποτελεσματικότητας όλα τα παραπάνω έμειναν κενό γράμμα. Η ορμητική παρουσία των μεταναστών στην κοινωνία διαρρηγνύει τους παραδοσιακούς δεσμούς του αίματος, του εδάφους, του κράτους, του έθνους (όροι συγκρότησης του νεοελληνικού εθνοκράτους). Καθολική ιθαγένεια για όποιον επιθυμεί, πλήρη ισότητα, πολιτικά δικαιώματα, νομιμοποίηση (κανένας άνθρωπος δεν είναι λαθραίος) είναι τρία αιτήματα που αποτελούν την έξοδο για την παρούσα φάση του ζητήματος. Είμαστε με τους μετανάστες στη βάση του κοινού άξονα της καταπίεσης, ως αληθινού σημείου συνάντησης και ταύτισης, έξω από τις παραδοσιακές-υποκριτικές προσομοιώσεις (συμπόνια) του παρελθόντος.

28 ΔΡΑΣΕΙΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΡΑΣΕΩΝ ΖΑΠΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΝΤΟΥ Η επαναστατική διαδικασία είναι μια ενιαία κοινωνική δράση. Είναι μια διαρκής κατάσταση αναμονής, έντασης, ετοιμότητας. Αυτό πολιτικά μεταφράζεται με την διαρκή αυτοθέσμιση και τη συνακόλουθη αναδιάταξη και αναστοχασμού της δράσης. Ποτέ άλλοτε η υλιστική αντιστοιχία δεν ήταν τόσο πολύ σε ισορροπία με τον αισθητό κόσμο όσο είναι σήμερα και αυτό μας επιτρέπει να πράττουμε και να μιλάμε με σαφήνεια και συγκεκριμένα. Η όποια ανασκευή αυτής της ισορροπίας είναι αποτρεπτική και η προσδοκία της μιας νύχτας η της εξ εφόδου αποκαλύψεως προσχήματα μιας προηγούμενης κανονικότητας. Η ραγδαία ανατροπή, η ρευστότητα σχετικότητα είναι πραγματικότητες που δεν μπορούν να τις ερμηνεύσουν αυτοί που δεν μπορούν να δράσουν σε αυτές τις συνθήκες. Ο Ζαπατισμός έδρασε σε αυτό το περιβάλλον και το σχέδιο της διαρκούς αυτοθέσμισης επανανομιμοποίησε την επαναστατική δράση, αποδιοργανώνοντας ταυτόχρονα την αντιδραστική προπαγάνδα που είχε βρει πρόσφορο έδαφος κριτικής από τα προηγούμενα μεσσιανικά εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα. Η υλιστική διάσταση του ζαπατισμού φαίνεται και από το γεγονός ότι δεν συγκροτήθηκε για να κατασκευάσει ανάγκες και στη συνέχεια να τις διαχειριστεί, αλλά δημιουργήθηκε μέσα από χρόνια διαβούλευση των αναγκών και επιθυμιών της ίδιας της κοινωνίας. Και η πρώτη εμφάνισή του

29 επιβεβαίωνε το γεγονός μιας νέας εποχής. Η άμεση δημοκρατία, η αυτοοργάνωση στους χώρους εργασίας, η συλλογικοποίηση της αγροτικής βιομηχανικής παραγωγής, οι δημόσιοι χώροι, η πολυκατοικία αλληλεγγύης, η ενέργεια, η διαχείριση των σκουπιδιών, ζητήματα παραγωγής (τι, πως, γιατί) είναι ανάγκες και ερωτήματα του πραγματικού κόσμου. 1.ΔΡΑΣΗ στα εργασιακά ζητήματα. Η πραγματικότητα συμμετοχής στην ταξική δράση αφορά ένα γενικότερο πλαίσιο και ένα πιο πραγματικό κίνητρο από το μισθό και τις ώρες εργασίας, και αυτό είναι η ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ Ο ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΑΙΡΕ- ΣΗΣ που έχει εκπέσει το σύνολο των εργαζομένων. Η συμμετοχή και κυρίως η δράση είναι σκόπιμο να προσανατολίζεται σε ενιαίο δεσμό με τον εργαζόμενο στην αντιμετώπιση της απειλής των αφεντικών, του αποκλεισμού, της ανεργίας, προωθώντας ταυτόχρονα τον εργατικό έλεγχο στα οικονομικά, την εργατική συμμετοχή στη παραγωγή του προϊόντος,την άμεση δημοκρατία στους χώρους δουλειάς,και τελικά την γενικευμένη αυτοδιεύθυνση. Η δράση προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συγκροτεί ένα ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ εργασιακής δράσης. Μακριά βεβαίως από συνδικαλισμούς ρεφορμιστικούς η επαναστατικούς και όχι μόνο γιατί έχουν ενταφιαστεί. Η ΠΡΟΤΑΣΗ στην προκειμένη περίπτωση είναι η επαναθεμελίωση νέων όρων δράσης στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ως προς αυτό μόνο ένα ζαπατίστικο κίνημα στις πόλεις μπορεί να δώσει μια απάντηση αλληλεγγύης και συμμετοχής αποενοχοποιώντας τις δυνάμεις των εργαζομένων και ενισχύοντας την συμμετοχή τους. 2. ΚΑΘΟΛΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΘΕΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΡΑ- ΤΟΥΣ. Η αντίθεση αυτή είναι στο πυρήνα της αντιεξουσιαστικής δράσης και από αυτήν εξαρτάται και η όξυνση ή άμβλυνση αυτής της αντίθεσης. α) Πλήρη κάλυψη και ενεργητική δράση σε ζητήματα χρεών η υποχρεώσεων της κοινωνίας προς το κράτος και τις τράπεζες. β) Μπλοκάρισμα μποϋκοτάζ κ.λ.π. και υιοθέτηση της μη πληρωμής εκτάκτων εισφορών κλπ 3.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ για δράσεις με την κοινωνία πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούν το δημόσιο χώρο.ενεργεια, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΔΙΑ- ΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 4. ΠΡΟΩΘΗΣΗ σε τοπικό επίπεδο ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΧΡΟΝΟΥ, ΕΥΡΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡ- ΓΕΙΕΣ, ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟΣ ΚΟΛΕΚΤΙΒΙΣΜΟΣ. 5. ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ όπως τα έχουμε θέση σαν συνολικό πλαίσιο της παγκόσμιας θέσμισης, κατάσταση εξαίρεσης,ποινικό δίκαιο του εχθρού κλπ. 6. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ. Επανεκκίνηση όλων των κοινωνικών κέντρων

30 με συγκεκριμένη χρονοδιαγραμματική ατζέντα. ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗ, ΕΚ- ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΕΣ, ΑΜΕΣΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΑ ΠΑΡΑ- ΔΕΙΓΜΑΤΑ, ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ. Όπου όλα να εμπεριέχουν προτάσεις για δράση με διαβούλευση προηγουμένως που σημαίνει προετοιμασία των εκδηλώσεων

31 ΕΠΙΜΕΝΟΥΜΕ ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ 1 To Ελεύθερο, Δημόσιο & Κοινωνικό Δίκτυο Υγείας - Πρόνοιας στην Άμεση Δημοκρατία Όταν μιλάμε σήμερα για την κοινωνική παροχή υπηρεσιών υγείας, αυτό είναι αποτέλεσμα της διογκούμενης κοινωνικής κρίσης, μια κατάσταση όπου ο ασθενής, ο ηλικιωμένος και ο έχων ανάγκη ιατρικής περίθαλψης δεν τυγχάνουν σωστής φροντίδας στην υγεία. Περισσότερο ακόμη οι απλοί πολίτες δεν μπορούν να έχουν στη διάθεση και στο σύνολο την αντίστοιχη ιατρική φροντίδα που χρειάζονται. Τι είναι το κοινωνικό δίκτυο υγείας? Ένας ορισμός του Ελευθέρου Δημόσιου & Κοινωνικού δικτύου υγείας- πρόνοιας θα μπορούσε να περιλαμβάνει, όλες τις δραστηριότητες των οποίων ο κύριος στόχος είναι η προαγωγή, η επαναφορά και διατήρηση της υγείας προς όλους ανεξαρτήτως, χωρίς εθνικά, φυλετικά, θρησκευτικά ή οικονομικά κριτήρια. Δηλαδή η διασφάλιση της ίσης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας -πρόνοιας, η κοινωνική ισότητα, και η γεωγραφική αποκέντρωση.. Τι προσφέρει ένα κοινωνικό δίκτυο υγείας? Οι άνθρωποι σήμερα στρέφονται προς τα αυτό οργανωμένα δίκτυα υγείας πρόνοιας και αλληλεγγύης ζητώντας βοήθεια και υποστήριξη για ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, όχι μόνο για την ανακού-

32 φιση από τον πόνο & τη θεραπεία της ασθένειας αλλά και για τα ψυχολογικά κοινωνικά προβλήματα. Τα κοινωνικά δίκτυα υγείας - πρόνοιας έχουν την ευθύνη όχι μόνο να βελτιώνουν την υγεία των ανθρώπων αλλά και να τους προστατεύουν έναντι του οικονομικού κόστους που συνεπάγεται η ασθένεια και να τους θεραπεύουν σεβόμενοι την αξιοπρέπεια τους. Τα κοινωνικά δίκτυα υγείας έχουν τους εξής βασικούς στόχους: Να βελτιώνουν την υγεία -πρόνοια του πληθυσμού που εξυπηρετούν Να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της κοινότητας Να θεραπεύουν την ασθένεια με ποιοτική ιατροφαρμακευτική φροντίδα. Οι σημαντικές ανισότητες στο επίπεδο υγείας-πρόνοιας μεταξύ των πολιτών, μεταξύ φτωχών και πλουσίων, μεταξύ των ατόμων με ψηλή μόρφωση και αυτών που η μόρφωση τους είναι χαμηλότερη, στην παρούσα φάση πρέπει να μας προβληματίζει και επιβάλλεται να λύσουμε αυτές τις διαφορές. Οι εμπλεκόμενοι στα κατά τόπους κοινωνικά δίκτυα υγείας έχουν υποχρέωση να δραστηριοποιηθούν και να απαιτήσουν όπως οι κοινωνικοί πόροι για την υγεία- πρόνοια κατανεμηθούν μεταξύ των πολιτών ανάλογα με τις ανάγκες που έχουν για ιατροφαρμακευτική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη. 2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ & ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΑΣ- ΤΕΓΩΝ Εισαγωγή Οι άστεγοι αποτελούν ένα σοβαρό και διακριτό κοινωνικό πρόβλημα. Ωθούμενοι για πολλούς και διαφορετικούς λόγους στο περιθώριο της κοινωνίας, γίνονται αόρατοι κοινωνικά, χάνοντας τα βασικά δικαιώματα τους ως πολίτες. Δεδομένου ότι οι άστεγοι δεν προσφέρουν πολιτική υπεράξια καμία πολιτική δύναμη δεν ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με αυτό το ουσιαστικό και υπαρκτό πρόβλημα. Οι υφιστάμενες πολιτικές πρόνοιας αντιμετωπίζουν το όλο θέμα επιφανειακά και χωρίς συγκεκριμένη στόχευση κρύβοντας το κάτω από το χαλί ή ασχολούμενοι μόνο για λόγους εικόνας και ανθρωπιστικών δημοσίων σχέσεων. Η φροντίδα και επανένταξη των αστέγων δεν είναι ούτε φιλανθρωπία, ούτε αγώνας για την συλλογή ψήφων, ούτε επιδοτήσεων σε επαγγελματικές ΜΚΟ ή την εκκλησία για να κάνουν την προπαγάνδα τους. Υπάρχουσα Κατάσταση Υπολογίζουμε ότι στην Αθήνα ζούνε πάνω από 2000 άστεγοι, οι περισσότεροι στο ευρύτερο μητροπολιτικό κέντρο. Οι άστεγοι αποτελούν μια πολύπλευρη και όχι ενιαία πληθυσμιακή ομάδα. Η κοινωνική ανθρωπολογία των αστέγων περιλαμβάνει έλληνες, μετανάστες με διαφορετικές θρησκεί-

33 ες, κουλτούρες, και συνήθειες όσον αφορά τα εθνικά χαρακτηριστικά. Τοξικοεξαρτημένους και ανθρώπους της τρίτης ηλικίας όπως επίσης μακροχρόνια άστεγους, δηλαδή ομάδες που χρήζουν ιδιαίτερη φροντίδα. Η πιο πρόσφατη κατηγορία είναι οι νεόπτωχοι, άνθρωποι που πλήττονται λόγο της κρίσης, αλλά είναι πιο άμεσα επανεντάξιμοι. Δημογραφικά η πλειονότητα (70%) είναι άντρες ηλικίας από χρονών, ενώ υπάρχουν και ανήλικοι τοξικοεξαρτημένοι άστεγοι. Ο προσδόκιμος όρος επιβίωσης τους, στο δρόμο είναι κατά μέσο όρο τα 5 χρόνια. Οι περισσότεροι οδηγούνται αναγκαστικά στην επαιτεία ή/και στην μικροπαραβατικότητα. Λόγω των κακών συνθηκών διαβίωσης και διατροφής οι περισσότεροι πάσχουν από χρόνια νοσήματα, λοιμώξεις των άκρων, κατάθλιψη και χρήζουν ψυχολογικής υποστήριξης. Προνοιακός Στόχος Για την συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα χρειάζονται ξεκάθαρες και στοχευμένες ενέργειες με στόχο την πλήρη στέγαση σε χώρους κατάλληλα διαμορφωμένους για αξιοπρεπή διαβίωση & ύπνο, με θέρμανση, εύκολη πρόσβαση σε συνθήκες υγιεινής (τουαλέτα λουτρό), ισορροπημένη διατροφή και δυνατότητες αναψυχής καθώς και πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Σε επίπεδο επανένταξης χρειάζονται προγράμματα εξατομικευμένα ανά περίπτωση που να στοχεύουν στην απεξάρτηση, στην επανένωση (οικογένεια) καθώς και στην κοινωνική εργασία ανταποδοτικά προς το κοινωνικό σύνολο. Η επανένταξη θα πρέπει να στοχεύει στην ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης με στόχο την επίτευξη λειτουργικής κοινωνικής συμπεριφοράς του ατόμου. Προτάσεις - Λύσεις Στην Αθήνα υπάρχουν αρκετά παλαιά οικήματα (σπίτια, ξενοδοχεία) που ανήκουν στο δημόσιο και δεν χρησιμοποιούνται. Ζητούμε την δημιουργία Κοινωνικών Ξενώνων Αλληλεγγύης & Φροντίδας Αστέγων τα οποία θα είναι αυτοδιαχειριζόμενα και ελεγχόμενα από τους ίδιους τους πολίτες. Οι ξενώνες θα στεγάσουν ανάλογα με τις ανάγκες, τις ειδικές Ομάδες Εγγύτητας Αστέγων (Homeless Affinity Group HAG) κατηγοριοποιημένα βάση περίπτωσης και τρόπου επανένταξης (πχ τοξικοεξαρτημένοι, μετανάστες, άτομα τρίτης ηλικίας, νεόπτωχοι κλπ). Την καταγραφή προσωπικών στοιχείων θα αναλάβει η γραμματεία υποδοχής των ξενώνων η οποία θα αποτελείτε αποκλειστικά και μόνο από πολίτες και όχι από δημόσιους ή κρατικούς λειτουργούς και θα τηρεί το μητρώο αστέγων. Η σίτιση θα γίνεται από τις αλληλεγγύες κοινωνικές κουζίνες σε συνεργασία με τα κοινωνικά παντοπωλεία. Την περίθαλψη θα αναλάβουν τα κοινωνικά ιατρεία που σε συνεργασία με τους γιατρούς θα συνταγογραφούν και θα εκτελούνται από τα κοινωνικά φαρμακεία. Στόχος μας είναι η δημιουργία πολλών μικρών

34 ξενώνων σε διαφορετικά δημοτικά διαμερίσματα και όχι όλα σε μια περιοχή ώστε να μην δημιουργηθεί κανένα γκέτο αστέγων ή οποιασδήποτε «ήπιας» μορφής κοινωνικός έλεγχος ή ιδρυματισμός τους. Δεν επαιτούμε αλλά διεκδικούμε από τους δημόσιους φορείς αυτό που μας ανήκει: Το αυτονόητο δικαίωμα στην πρόνοια για όλους ανεξαιρέτως. Δεν εμπιστευόμαστε κανένα κράτος ή δημοτική αρχή ότι θα βρει αξιόπιστή λύση, αλλά αυτοργανωνόμαστε για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΣΤΕΓΟΣ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΞΕΝΩΝΕΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΩΡΑ!

35 ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Αλληλεγγύη, ανθρωπιά, συμμετοχή, συνεννόηση, ατομική ευθύνη, λέξεις που λείπουν από την καθημερινότητα των περισσότερων, έννοιες που μπορούν, όχι απλώς να μας βοηθήσουν στις δύσκολες στιγμές που περνάμε, αλλά και να αλλάξουν το νόημα και την ποιότητα της ζωής μας. Ευκαιρία είναι λοιπόν να ξεκινήσουμε την αλλαγή με απλά βήματα, στους χώρους όπου ζούμε και κινούμαστε, ξεκινώντας από τις πολυκατοικίες. Η αποξένωση, οι παρεξηγήσεις, ακόμα κι οι προστριβές είναι πολύ συνηθισμένες σε αυτούς τους χώρους, ενώ τελικά είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν, από αυτά μας χωρίζουν. Φτάνει να το θελήσουμε και να ξεφύγουμε από την εγωιστική νοοτροπία του ο καθένας για την πάρτη του. Καιρός είναι λοιπόν, να πάρουμε από κοινού τη ζωή μας στα χέρια μας. Να ξανανιώσουμε τη βοήθεια και την οικειότητα του συνανθρώπου. Να ξεφύγουμε από τον ψυχρό ομιλητή που λέγεται τηλεόραση και να ξαναβρεθούμε με το συνομιλητή της διπλανής πόρτας. Η λαϊκή συνέλευση του Συντάγματος και των άλλων πλατειών έφερε κοντά άγνωστους μεταξύ τους ανθρώπους, με πολύ διαφορετικές αφετηρίες. Για τις πολυκατοικίες θα είναι ευκολότερα τα πράγματα. Να μερικές προτάσεις της πλατείας που κουβεντιάστηκαν και ψηφίστηκαν :