ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Transcript

1 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΔΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΠΕΥΔΟΝΤΟΣ» ΟΝΟΜΑ ΑΝΝΑ ΠΑΠΑΖΑΚΑ ΑΜ 1920/2011 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Κ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΣΑΝΤΙΝΗΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ορισμός της αναγκαστικής εκτέλεσης 1) Τα υποκείμενα της αναγκαστικής εκτέλεσης Α) ο επισπεύδων δανειστής Β) οι αναγγελθέντες δανειστές Γ) ο οφειλέτης Δ) ο τρίτος κύριος ή νομέας 3) Τα όργανα της αναγκαστικής εκτέλεσης Α) ο συμβολαιογράφος Β) ο δικαστικός επιμελητής 4 ) Ο χαρακτήρας της αναγκαστικής εκτέλεσης 5 ) Ο ρόλος του επισπεύδοντος δανειστή 6 ) Τα μέσα της εκτελέσεως για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων 7) Τα είδη της κατασχέσεως 8) Η ερμηνεία του άρθρου 973 Κπολδικ α ) στην ιδιωτική αναγκαστική εκτέλεση β) στη διοικητική αναγκαστική εκτέλεση γ ) οι περιπτώσεις και οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 973Κπολδικ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η ΤΥΠΙΚΑ ΕΓΚΥΡΗ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ α ) η έγκυρη κατάσχεση

3 β ) η μεταγενέστερη ακύρωση υποκατάστασης 2 ) Η ματαίωση του πλειστηριασμού 3 ) Η δήλωση συνεχίσεως του πλειστηριασμού από τον επισπεύδοντα Α) Η διαδικασία της επίσπευσης νέου πλειστηριασμού Β) Το χρονικό σημείο της διενέργειας του πλειστηριασμού Γ ) Η εξώδικη υποκατάσταση τρίτου δανειστή 1 ) Οι προϋποθέσεις της εξώδικης υποκατάστασης 2 ) Οι υποκειμενικές προϋποθέσεις εξώδικης υποκατάστασης i) Η νομιμοποίηση του δανειστή που υποκαθίσταται ii) H ύπαρξη εκτελεστού τίτλου iii) Oι προθεσμίες του άρθρου 926 και η επίδοση της επιταγής iv) Η υποκατάσταση του δανειστή που έχει αναγγείλει την απαίτηση Δ) Τα στάδια της εξώδικης υποκατάστασης του δανειστή Ε ) Οι συνέπειες της δήλωσης υποκατάστασης του δανειστή ΣΤ) Η ακυρότητα της δήλωσης υποκατάστασης Ζ ) Η επίσπευση του πλειστηριασμού από τον δανειστή που υποκαταστάθηκε Η ) Η διενέργεια του πλειστηριασμού 4) Η ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΙΤΟΥ ΔΑΝΕΙΣΤΗ ΜΕ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ Α ) Δύο ματαιώσεις του πλειστηριασμού χωρίς τη συνδρομή σοβαρού λόγου Β) Η συμπαιγνία του επισπεύδοντος δανειστή Γ) Η παραβίαση των χρονικών ορίων της διεξαγωγής του πλειστηριασμού Δ ) Η διαδικασία της δικαστικής υποκατάστασης

4 Ε) Οι λόγοι ακύρωσης της υποκατάστασης ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΜΑΤΑΙΩΣΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥ 1) Η ματαίωση λόγω εξόφλησης της απαίτησης από τον οφειλέτη 2 ) Η συμβατική ματαίωση του πλειστηριασμού μεταξύ επισπεύδοντος και οφειλέτη Α ) Γενικά περί πλειστηριασμού ακινήτων 3 ) Η διαδικασία χορήγησης αναστολής 4 ) Η ικανοποίηση του επισπεύδοντος και η διανομή μεγαλύτερου πλειστηριάσματος 5 ) Η διαδικασία παροχής της αναστολής από το δικαστήριο α ) Η απόφαση επί της αιτήσεως αναστολής 6 ) Η υποχρέωση καταβολής συγκεκριμένου ποσοστού της απαιτήσεως 7) Ο χρόνος αναστολής 8) Οι συνέπειες της αναστολής 9) Η νομική φύση της αναστολής 10 ) Η διεξαγωγή του πλειστηριασμού Α ) Ο σκοπός του πλειστηριασμού Β ) Η κατακύρωση στον επισπεύδοντα Γ ) Οι συνέπειες της παράλειψης των διατυπώσεων του πλειστηριασμού κατά την προδικασία Δ ) Ποιοι δεν επιτρέπεται να πλειοδοτήσουν Ε) Η εγγυοδοσία της συμμετοχής των δανειστών Ζ) το τέλος της εγγυοδοσίας Η ) Οι επόμενοι πλειστηριασμοί Θ ) Η τήρηση των βιβλίων πλειστηριασμών Ι ) Η ανακοπή κατά του πλειστηριασμού και του αναπλειστηριασμού Κ ) Τα έξοδα της εκτέλεσης

5 Λ) Οι δικαιούχοι διάδικοι στις δίκες του πλειστηριασμού 1 ) Οι πράξεις εκτέλεσης που προσβάλλονται με την ανακοπή

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1) ο ορισμός της αναγκαστικής εκτέλεσης Τα στάδια της απονομής της δικαιοσύνης στην ελληνική έννομη τάξη και πιο συγκεκριμένα στη πολιτική δίκη είναι δύο : η διαγνωστική διαδικασία και η αναγκαστική εκτέλεση 1. Μέσα από τη διαγνωστική διαδικασία επιτυγχάνεται η έκδοση δικαστικής αποφάσεως που ν ανταποκρίνεται στην ορθή ερμηνεία του δικαίου και με την αναγκαστική εκτέλεση επιτυγχάνεται η υλική ικανοποίηση των κυρώσεων που απειλεί το ελληνικό δικονομικό δίκαιο 2. Η συμμόρφωση των διαδίκων με το περιεχόμενο μιας δικαστικής αποφάσεως και η επίτευξη της εκτελέσεως της, που συντελείται χωρίς τη μεσολάβηση νομικού εξαναγκασμού, ονομάζεται εκούσια 3. Αντιθέτως, όταν οι διάδικοι αρνούνται να υπακούσουν σ αυτά που επιτάσσει το διατακτικό των δικαστικών αποφάσεων, τότε πρέπει να επακολουθήσει ένα δεύτερο στάδιο παροχής έννομης προστασίας που ονομάζεται αναγκαστική εκτέλεση και αποσκοπεί στην αποκατάσταση της έννομης τάξεως που αποκαταστάθηκε και χρησιμοποιεί ως μέσο της τον εξαναγκασμό 4. Ο ρόλος της αναγκαστικής εκτέλεσης είναι πρωταρχικός στο ελληνικό δικονομικό σύστημα και δεν είναι αναγκαστικός ο δεσμός της με τη διαγνωστική διαδικασία, γιατί δεν έχει ως προϋπόθεση της τη διαγνωστική δίκη. Στη περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση για κάποιο ζήτημα, τότε προσδίδεται σ ορισμένα έγγραφα βαρύτητα δικαστικής αποφάσεως ( αναφερόμαστε στους εκτελεστούς 1 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 2 2 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 3 3 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 4 4 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 5

7 τίτλους 904), ώστε να μπορέσουν αυτά να οδηγήσουν σ αναγκαστική εκτέλεση. Επομένως, ο ορισμός της αναγκαστικής εκτέλεσης είναι η ικανοποίηση των αξιώσεων με τη κρατική επιβολή και το δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης είναι το συνολο κανόνων δικαίου που ρυθμίζουν τις προυποθέσεις, τα μέσα και τη διαδικασίας ικανοποιήσεως των αξιώσεων με τη κρατική επιβολή 5 2) τα υποκείμενα της αναγκαστικής εκτέλεσης H αναγκαστική εκτέλεση ως διαδικασία, ενώ δεν προϋποθέτει αντιδικία όπως η διαγνωστική διαδικασία έχει τις βάσεις της στην αρχή των δύο διαδίκων, που έχουν αντιμαχόμενα συμφέροντα και μεταξύ των δύο διαδίκων και του κράτους δημιουργείται μια τριμερής δικονομική έννομη σχέση της αναγκαστικής εκτελέσεως 6. ισχύει η τυπική έννοια του διαδίκου, που συνίσταται στο γεγονός ότι διάδικος στην αναγκαστική εκτέλεση είναι αυτός που είναι εξοπλισμένος με εκτελεστό τίτλο και αποτελεί το υποκείμενο της αναγκαστικής εκτελέσεως και δεν είναι ο πραγματικός δικαιούχος ή υπόχρεος του ουσιαστικού δικαίου 7 Α) ο επισπεύδων δανειστής Είναι ο δανειστής που κινεί τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης και ονομάζεται έτσι για να ξεχωρίζει από τους άλλους δανειστές, οι οποίοι παίρνουν μέρος και εφόσον η διαδικασία αυτή κινείται μόνο με ιδιωτική πρωτοβουλία, για την έναρξη και τη πρόοδο της από στάδιο σε στάδιο απαιτείται ενέργεια του επισπεύδοντος δανειστή. Η δεσπόζουσα θέση του προκύπτει από τον εκτελεστό τίτλο ( 904) και μπορεί να θεμελιώνεται απευθείας και με δικαστική απόφαση 8 Β) οι αναγγελθέντες δανειστές 5 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 12 6 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 13 7 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 14 8 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 15

8 Είναι τα πρόσωπα που μπορούν ν αναγγελθούν ως δανειστές του ίδιου οφειλέτη και να ικανοποιηθούν από το πλειστηρίασμα του περιουσιακού στοιχείου που έχει αναγγελθεί. Η πρωτοβουλία ανήκει στον επισπεύδοντα εκτός αν αυτός αμελεί η δεν μπορεί να συνεχίσει τη διαδικασία, οπότε κάποιος από τους δανειστές μπορεί ν αναλάβει και να συνεχίσει την εκτέλεση. Πρόκειται για την υποκατάσταση σε θέση επισπεύδοντος ( 973 ΚπολΔικ), στην οποία η παρούσα εργασία αναφέρεται και θα γίνει εκτενής αναφορά παρακάτω 9 Γ) ο οφειλέτης Ο οφειλέτης είναι το πρόσωπο κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση και στην πράξη αναφέρεται απλά ως καθ ου. Δ ) Ο τρίτος κύριος ή νομέας Στις περιπτώσεις που η εκτέλεση στρέφεται κατά προσώπου που δεν ενέχεται προσωπικά απέναντι στο δανειστή και υπόκειται απλώς σε εμπράγματη ευθύνη ως προς το αντικείμενο της εκτελέσεως, τότε ο επισπεύδων ενυπόθηκος δανειστής επιχειρεί εκτέλεση στο ενυπόθηκο κτήμα έστω και αν αυτό ανήκει στη κυριότητα τρίτου. Αυτό το τρίτο πρόσωπο αποκαλείται «τρίτος κύριος ή νομέας» 10 3) ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ Τα ελληνικά δικαστήρια προβαίνουν στην έκδοση της ξεχωριστά όργανα,που διακρίνονται σε άμεσα και έμμεσα. Άμεσα είναι τα όργανα που διενεργούν τις διαδικαστικές πράξεις και έχουν από το νόμο κατά λειτουργία αρμοδιότητα που δεν επιδέχεται μεταβολές με τη βούληση των διαδίκων και αυτό τη καθιστά αποκλειστική. Αυτά τα πρόσωπα είναι ο συμβολαιογράφος ή ο ειρηνοδίκης που τον αναπληρώνει και ο δικαστικός επιμελητής Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 14

9 Έμμεσα είναι τα όργανα της εκτελέσεως που όταν προβάλλεται αντίσταση, τότε ζητείται η συνδρομή τους και αυτά είναι η αστυνομία, η χωροφυλακή και οι ένοπλες δυνάμεις. Α) ο συμβολαιογράφος Είναι το πρόσωπο που διενεργεί τους πλειστηριασμούς εκούσιους ( 1021 ) ή αναγκαστικούς ( ) και συντάσσει το πίνακα κατατάξεως. Β) ο δικαστικός επιμελητής Όσο αφορά τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, ο δικαστικός επιμελητής έχει ως έργο του «την εκτέλεση των αναφερομένων στη παράγραφο 2 του άρθρου 904 κπολδικ εκτελεστών τίτλων». Η κατά τόπο αρμοδιότητα του ορίζεται με βάση τη περιφέρεια που διενεργείται η πράξη της εκτέλεσης και το εύρος των εξουσιών του ορίζεται στις διατάξεις του Κπολδικ και από τον Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών 12. Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημάνουμε ότι στο ελληνικό δίκαιο το δικαστήριο δε θεωρείται όργανο της αναγκαστικής εκτελέσεως, σε αντίθεση με άλλα νομοθετικά συστήματα ( Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία) Επίσης, μετά την έκδοση του εκτελεστού τίτλου και τη περιαφή του εκτελεστήριου τίτλου, το δικαστήριο δεν ενεργεί πράξεις της εκτελεστικής διαδικασίας και πλέον επεμβαίνει μόνο κατασταλτικά, εάν ασκηθεί ανακοπή για τη την επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν. Δεν λειτουργεί το ίδιο σαν λειτουργικά αρμόδιο όργανο της εκτελέσεως, μπορεί όμως να επέμβει ρυθμιστικά και να εκδίδει αποφάσεις που προπαρασκευάζουν την εκτελεστική διαδικασία 13 4) Ο χαρακτήρας της αναγκαστικής εκτέλεσης : 12 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης γενικό μέρος σελ 15

10 Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η αναγκαστική εκτέλεση έχει χαρακτήρα ατομικό και στοχεύει στην ικανοποίηση των ιδιωτικών δικαιωμάτων, μέσω των οργάνων της που τους ορίζει το Κράτος και βρίσκονται στη διάθεση του κάθε πολίτη. Πιο συγκεκριμένα η εκτέλεση χρηματικών απαιτήσεων για την οποία θα γίνει εκτενής λόγος παρακάτω, έχει ως σκοπό την ικανοποίηση όχι μόνο του επισπεύδοντος δανειστή που επέβαλε τη κατάσχεση και που αναλαμβάνει να κινήσει όλη τη διαδικασία, αλλά και των δανειστών που θα συμμετέχουν νόμιμα με τις αναγγελίες τους 14. Το αποτέλεσμα της κατάσχεσης είναι να προκύψει μέσω του πλειστηριασμού χρηματική ρευστοποίηση του αντικειμένου, που έχει δεσμευτεί από τη περιουσία του οφειλέτη, ώστε από το πλειστηρίασμα να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των δικαιούχων δανειστών δηλαδή του επισπεύδοντος και των υπολοίπων αναγγελθέντων δανειστών 15. Επομένως υφίσταται και συλλογικός χαρακτήρας της εκτελεστικής διαδικασίας γιατί προάγεται το γενικό συμφέρον όλων των δανειστών, εκτός του επισπεύδοντος, που μπορούν εφόσον τηρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής τους ( εκτελεστός τίτλος και αναγγελία), να ικανοποιηθούν χρηματικά. 5) O ρόλος του επισπεύδοντος δανειστή Μια από τις βασικές δικονομικές αρχές που διέπουν το δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης, είναι η αρχή της πρωτοβουλίας του επισπεύδοντος δανειστή και προκύπτει ευθέως από το άρθρο 927Κπολδικ, με βάση τα οποίο «η αναγκαστική εκτέλεση γίνεται με επιμέλεια εκείνου που πρέπει να ενεργήσει». Ο νόμος αναφέρεται στο πρόσωπο του οφειλέτη που ασκεί πρώτο την εναρκτήρια πράξη της εκτελεστικής 14 Παναγιώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπεύδοντος (973κπολδικ) σελ 2 15 Παναγιώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπεύδοντος (973κπολδικ) σελ 3

11 διαδικασίας, που συνίσταται στη κατάσχεση και έχει συγχρόνως την εξουσία να κινεί η να αδρανοποιεί την διαδικασία 16 Έχει κριθεί ότι η παραπάνω αρχή εντάσσεται στο σύστημα της προστασίας των ιδιωτικών δικαιωμάτων και αποτελεί προέκταση των θεμελιωδών αρχών της διαθέσεως και της πρωτοβουλίας των διαδίκων, που απορρέουν από τα άρθρα 106 και 108 Κπολδικ. Η κάθε πράξη της εκτελεστικής διαδικασίας μπορεί να συμβεί μετά από σχετική ειδική εντολή του επισπεύδοντος δανειστή. Η εντολή που δίνεται πάνω στο απόγραφο και ισοδυναμεί με την έναρξη της διαδικασίας, με βάση το 927εδ γ Κπολδικ, περικλείει την εξουσία να διενεργηθούν όλες οι πράξεις της εκτελέσεως, μέχρι και το πέρας της. Η πρώτη πράξη της εκτελέσεως είναι η κατάσχεση. Το ως άνω τεκμήριο της εντολής της γενικής εμβέλειας του επισπεύδοντος περιορίζεται μόνο εάν τεθεί ειδικός περιορισμός για συγκεκριμένες πράξεις εκτέλεσης η εάν υπάρξει ανάκληση της εντολής ή αρνητική βούληση του επισπεύδοντος. Στη περίπτωση που η αρνητική βούληση του επισπεύδοντος γίνει πριν από την άσκηση οποιασδήποτε πράξης εκτέλεσης τότε πρόκειται για ματαίωση, ενώ εάν γίνει εκ των υστέρων τότε πρόκειται για παραίτηση 17. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως η εξουσία του επισπεύδοντος να ξεκινάει και να περατώνει την εκτελεστική διαδικασία, που στηρίζεται στην αρχή της διαθέσεως, διαχωρίζεται από την ματαίωση ή παραίτηση από οποιαδήποτε πράξη εκτέλεσης. Η ματαίωση ή η παραίτηση από ορισμένη πράξη εκτέλεσης, οδηγεί σε προσωρινή αναστολή της διαδικασίας η οποία παραμένει εκκρεμής και θέτει τον επισπεύδοντα εκτός αυτής, ενώ η δήλωση βούλησης του επισπεύδοντος να τερματίσει τη διαδικασία, που συμπίπτει με την γενική 16 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 73

12 ανάκληση της εντολής, με βάση την αρχή της διαθέσεως, σηματοδοτεί την οριστική αποχώρηση του επισπεύδοντος από τη διαδικασία 18 Δεν υπάρχουν χρονικά όρια που να δεσμεύουν τον επισπεύδοντα ως προς την ολοκλήρωση της εκτελεστικής διαδικασίας. Οι μοναδικές προθεσμίες που περιορίζουν τη καταχρηστική άσκηση των ορίων της εξουσίας του επισπεύδοντος, είναι οι παρακάτω: α) το άρθρο 926παρ 2 που συνίσταται στη γενική απαγόρευση κατασχέσεως μετά τη πάροδο έτους από την επίδοση της επιταγής και η ειδική δυνατότητα ανατροπής της κατασχέσεως μετά τη πάροδο έτους από την επιβολή της κατασχέσεως χωρίς τη διενέργεια πλειστηριασμού ή μετά τη πάροδο εξαμήνου από το πλειστηριασμό χωρίς τη διενέργεια αναπλειστηριασμού, που πηγάζει από το άρθρο 1019 κπολδικ. Οι δύο παραπάνω περιορισμοί δρουν υπέρ του οφειλέτη. Υπέρ των αναγγελθέντων δανειστών τίθενται ο προθεσμίες των άρθρων 959παρ4 και 998παρ 4 εδ β, που ορίζουν ότι μετά τη πάροδο τριμήνου για τα κινητά και τετραμήνου για τα ακίνητα από την μέρα επιβολής της κατασχέσεως, με την απειλή της εφαρμογής του 973 παρ 4 κπολδικ από κάθε τρίτο δανειστή είτε έχει αναγγελθεί είτε όχι. Τέλος, το άρθρο 973 κπολδικ που θεσπίζει τη δυνατότητα υποκατάστασης τρίτου δανειστή στη θέση επισπεύδοντος, τίθεται στους περιορισμούς των εξουσιών του επισπεύδοντος και εξυπηρέτησης του σκοπού της εκτελεστικής διαδικασίας που είναι η σύμμετρη ικανοποίηση όλων των δανειστών 19 6) Τα μέσα της εκτελέσεως για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων Οι περισσότερες αξιώσεις είναι χρηματικές και στην αναγκαστική εκτέλεση ως χρηματικές αξιώσεις νοούνται αυτές που εκφράζονται σε 18 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 71

13 ημεδαπό νόμισμα. Τα άρθρα 951 επ. αποσκοπούν στο να ικανοποιήσουν πλειστηρίασμα που αποδίδεται σε εγχώριο χρήμα που αποτελεί το μέσο πληρωμής του δανειστή 20 Αν τα κατασχεμένα χρήματα είναι αλλοδαπά, τότε ο υπάλληλος του πλειστηριασμού τα μετατρέπει σε εγχώριο χρήμα ( 957παρ 1), όταν όμως αναφερόμαστε στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε οι χρηματικές ενοχές εκφράζονται σε ευρώ. Για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων μπορεί ο δανειστής να χρησιμοποιήσει τα εξής μεσα: α) της κατασχέσεως β) της αναγκαστικής διαχειρίσεων και γ) της προσωπικής κρατήσεως, στο μέτρο που συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου ( ). Παράλληλα μπορεί να επιτραπεί και η χρήση του βεβαιωτικού όρκου, ως οιωνεί μέσο εκτέλεσης 21 ( η πάγια άποψη της νομολογίας είναι πως ο βεβαιωτικός όρκος είναι το ένδικο βοήθημα που διευκολύνει τη κατάσχεση και πρέπει να τοποθετείται στο πλαίσιο της αναγκαστικής εκτέλεσης μέρος της νομολογίας υποστηρίζει πως είναι μέσο έμμεσης αναγκαστικής εκτέλεσης ή οιονεί μέσο εκτέλεσης ). 7) Τα είδη της κατασχέσεως Με βάση το άρθρο του 951 παρ 1 κπολδικ,αναφέρεται στις εξής διαδικασίες κατασχέσεως : 1) στην κατάσχεση της κινητής περιουσίας του οφειλέτη( , ) 2) στη κατάσχεση των ακινήτων του ( και ) 3) στη κατάσχεση στα χέρια τρίτου( ) 4) στη κατάσχεση των ειδικών περιουσιακών του στοιχείων ( ). Η αναγκαστική εκτέλεση είναι έμμεση γιατί τα μέσα της εκτελέσεως για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων,οδηγούν στην ικανοποίηση του δανειστή μέσα από μια σειρά διαδικαστικών πράξεων. 20 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ Πελαγία γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 77

14 Η κατάσχεση ως μέσο αναγκαστικής εκτέλεσης, συνίσταται σε μια πράξη εξουσίας με την οποία τα κρατικά όργανα δεσμεύουν τη περιουσία του οφειλέτη με σκοπό την ικανοποίηση του δανειστή. Κύριο γνώρισμα της είναι η δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή η στέρηση της εξουσίας διαθέσεως των κατασχεμένων από τον οφειλέτη παρόλο που αυτός διατηρεί τη κυριότητα τους.είναι η βάση της προδικασίας του αναγκαστικού πλειστηριασμού και ο πλειστηριασμός με τη σειρά του αποτελεί τη συνέχεια της κατασχέσεως. Οι δανειστές μπορούν να ικανοποιηθούν και χωρίς πλειστηριασμό και μια από αυτές τις περιπτώσεις είναι η κατάσχεση χρημάτων του οφειλέτη ( 957παρ 1) Η κατάσχεση διακρίνεται σε αναγκαστική και συντηρητική, ανάλογα με το σκοπό του κατάσχοντος και με βάση τις προϋποθέσεις του νόμου. Η αναγκαστική κατάσχεση είναι το μέσο της αναγκαστικής εκτελέσεως που επιβάλλεται όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για να μπορέσει να ικανοποιηθεί ο κατάσχων από το πλειστηριάσμα ( ). Η συντηρητική κατάσχεση είναι το ασφαλιστικό μέτρο που επιβάλλεται από δικαστική απόφαση για την εξασφάλιση της αναγκαστικής εκτέλεσης.( 708) 22 Δεύτερη κατηγορία διάκρισης της κατασχέσεως είναι η κατάσχεση στα χέρια του οφειλέτη και η κατάσχεση στα χέρια τρίτου, η οποία επιβάλλεται με βάση το πρόσωπο που έχει στα χέρια του το αντικείμενο της κατασχέσεως. στη πρώτη περίπτωση βρίσκεται στη κατοχή ή νομή του οφειλέτη, του δανειστή ή του τρίτου ενώ στη δεύτερη περίπτωση το αντικείμενο βρίσκεται στα χέρια του τρίτου και οφείλει να το παραδώσει στον οφειλέτη. Τέλος, ανάλογα με το αντικείμενο της η κατάσχεση διακρίνεται σε κατάσχεση κινητών που γίνεται στα χέρια του οφειλέτη ή στα χέρια τρίτου και στη κατάσχεση ακινήτων που εφαρμόζονται τα δικαιώματα 22 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 73

15 επάνω σε ακίνητα και εξομοιώνονται και οι απαιτήσεις σε πλοία και αεροσκάφη, σε κατάσχεση απαιτήσεων στα χέρια τρίτου οφειλέτη και σε κατάσχεση ειδικών περιουσιακών στοιχείων και σε κατάσχεση καρπών, όπου εφαρμόζεται η διαδικασία κατασχέσεως κινητών στα χέρια του οφειλέτη 23 Το άρθρο 951παρ 2 υπαγορεύει πως η κατάσχεση δεν μπορεί να εκτείνεται πέρα απ όσο επιβάλλεται για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του επισπεύδοντος και την κάλυψη των εξόδων εκτελέσεως, με βάση την αρχή της αναλογικότητας που ως στόχο έχει να σταματήσει την καταπίεση του οφειλέτη από την κατάσχεση δυσανάλογων όσο αφορά την απαίτηση περιουσιακών στοιχείων, που συνιστά κατάχρηση δικαιώματος του επισπεύδοντος δανειστή. Επίσης ανεπίτρεπτη και χωρίς πεδίο εφαρμογής θα πρέπει να θεωρήσουμε τη κατάσχεση πραγμάτων ευτελούς αξίας, που δεν δύνανται να καλύψουν τα έξοδα της διαδικασίας της εκτέλεσης. Η άποψη της νομολογίας συγκλίνει με τα παραπάνω ως προς το γεγονός ότι το άρθρο 952παρ 1 αναφέρεται στον οφειλέτη και έχει ως σκοπό την αποτροπή της υπερβολικής καταπίεσης του οφειλέτη από τη δέσμευση δυσανάλογης ως προς τη περιουσία του απαιτήσεως, αλλά δεν μπορεί να εφαρμοστεί αναλογικά όταν υπάρχουν πολλοί οφειλέτες και για την ίδια απαίτηση ενέχονται εις ολόκληρον, γιατί μια αναλογική εφαρμογή θα οδηγούσε σε κατάργηση της αλληλέγγυας ευθύνης 24 8) H ερμηνεία του άρθρου 973 Κπολδικ Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο συλλογικός χαρακτήρας και το κοινό ομαδικό συμφέρον των δανειστών της εκτελεστικής διαδικασίας έναντι του καθού η εκτέλεση και για να τεθεί ουσιώδης φραγμός απέναντι στην απόλυτη κυριαρχία του αρχικού επισπεύδοντος, ως προς τον έλεγχο και την προώθηση της εκτελεστικής διαδικασίας, προβλέφθηκε, ως 23 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 74

16 εξισορροπητικός μοχλός, ο θεσμός της δυνατότητας υποκαταστάσεως τρίτου δανειστή στη θέση του επισπεύδοντος. Αυτός ο θεσμός ρυθμίζεται από το άρθρο 973 ΚΠολΔ, που θεσπίζει τη δυνατότητα επισπεύσεως του πλειστηριασμού από τον ίδιο τον επισπεύδοντα ή από τρίτο υποκατασταθέντα δανειστή, καθώς επίσης και τον τρόπο νέας επισπεύσεως του ματαιωθέντος πλειστηριασμού. Η διάταξη του άρθρου 973 ΚΠολΔ, που θεσπίζει τη δυνατότητα συνεχίσεως του πλειστηριασμού από τον ίδιο τον επισπεύδοντα αλλά και το δικαίωμα υποκαταστάσεως άλλου δανειστή στη θέση του αρχικού επισπεύδοντος, εφαρμόζεται στην αναγκαστική εκτέλεση προς ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων και ισχύει τόσο στην κατάσχεση κινητών, όπου και είναι ενταγμένη νομοτεχνικά, όσο και στην κατάσχεση ακινήτων, όπως προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 999 & 5 και 1006 & 4 εδ.β ΚΠολΔ. Η διάκριση μεταξύ συνεχίσεως και υποκαταστάσεως έχει ως βάση το πρόσωπο που αναλαμβάνει να προωθήσει εφεξής τη διαδικασία, μετά τη ματαίωση του πλειστηριασμού. Στην πρώτη περίπτωση, της συνεχίσεως, τη διαδικασία συνεχίζει ο έως τη ματαίωση του πλειστηριασμού επισπεύδων, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, της υποκαταστάσεως, τη διαδικασία συνεχίζει άλλος δανειστής, που υποκαθίσταται στη θέση του προηγούμενου επισπεύδοντος 25. Κοινές προυποθέσεις της συνεχίσεως του πλειστηριασμού, είτε μέσω του ίδιου επισπεύδοντος είτε μέσω της υποκαταστάσεως άλλου δανειστή στη θέση του προηγούμενου επισπεύδοντος, είναι οι εξής δύο : α) η κατά την ορισθείσα ημέρα μη διενέργεια (ματαίωση) του πλειστηριασμού και β) η ύπαρξη τυπικά υποστατής κατασχέσεως ή αναγγελίας με ισχύ αυτοτελούς κατασχέσεως. Κατά τα λοιπά για κάθε περίπτωση ο νόμος προβλέπει πρόσθετες ειδικότερες προϋποθέσεις, που παρουσιάζονται και αναλύονται επί μέρους στα επόμενα κεφάλαια του παρόντος. Η ρύθμιση αυτή, από την αρχική θέσπισή της έως και σήμερα, υπέστη διάφορες νομοθετικές βελτιώσεις, με τελευταία την τροποποίηση που 25 Παναγιώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπεύδοντος (973κπολδικ) σελ 24

17 έγινε δυνάμει του άρθρου 4 & 15 ν.2298/1995, με την οποία το άρθρο 973 ΚΠολΔ έλαβε την τελική του μορφή, που ισχύει μέχρι σήμερα. Β) Το πεδίο ισχύος του άρθρου 973 ΚΠολΔ στην ελληνική έννομη τάξη. α) Στην ιδιωτική αναγκαστική εκτέλεση : Το άρθρο 973 ΚΠολΔ έχει εφαρμογή επί αναγκαστικής εκτελέσεως και πλειστηριασμών κινητών και ακινήτων, που επισπεύδονται προς ικανοποίηση ιδιωτικών (αστικών) χρηματικών απαιτήσεων. Όπως προαναφέρθηκε, η ένταξη στον ΚΠολΔ του θεσμού της επισπεύσεως πλειστηριασμού μέσω της υποκαταστάσεως τρίτου δανειστή, βασικά, οφείλεται στο σύστημα της μοναδικής κατασχέσεως, που ισχύει στα πλαίσια του ΚΠολΔ. Δεδομένης, λοιπόν, της αδυναμίας επιβολής πολλαπλών αυτοτελών κατασχέσων επί του ίδιου περιουσιακού αντικειμένου, καθώς και της δυνατότητας παρελκύσεως της εκτελεστικής διαδικασίας μέσω δόλιων συνεννοήσεων μεταξύ του αρχικού επισπεύδοντος κατασχόντος και του καθού η εκτέλεση, ο νομοθέτης διέγνωσε την ανάγκη να θεσπίσει προστατευτικές διατάξεις υπέρ των λοιπών δανειστών του οφειλέτη, μεταξύ των οποίων είναι και η διάταξη του άρθρου 973 ΚΠολΔ. Συνεπώς, δεν έχει νόημα και πρακτική σημασία η εφαρμογή του άρθρου 973 & 2 ΚΠολΔ και η επ αυτού δυνατότητα υποκαταστάσεως τρίτων δανειστών επί αναγκαστικών εκτελέσεων που στηρίζονται σε ειδικές προνομιακές νομοθετικές διατάξεις, όπου κατ εξαίρεση ισχύει το σύστημα των πολλαπλών κατασχέσεων. Και τούτο, διότι ο σκοπός και τα αποτελέσματα της υποκαταστάσεως επιτυγχάνονται καλύτερα δια του επιτρεπτού της επιβολής νέας κατασχέσεως επί του ήδη κατασχεθέντος, η οποία δύναται να οδηγήσει στον πλειστηριασμό ανεξαρτήτως της πρώτης. Το σύστημα των πολλαπλών κατασχέσεων του ίδιου περιουσιακού αντικειμένου, το οποίο εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υιοθετείται και στην Ελλάδα από σειρά ειδικών νομοθετημάτων, περιοριστικά και προνομιακά, κατ εξαίρεση για συγκεκριμένες κατηγορίες ιδιωτικών απαιτήσεων Παναγιώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπέυδοντος (973κπολδικ) σελ 34

18 Αυτό ισχύει στην αναγκαστική εκτέλεση, που επισπεύδεται βάσει της ειδικής διαδικασίας του ν.δ.17.7/ «περί ειδικών διατάξεων επί ανωνύμων εταιριών», δεδομένου ότι σύμφωνα με το άρθρο 58 && 1,2 του άνω ν.δ., που διατηρήθηκε ρητά σε ισχύ από το άρθρο 52 αρ.3 ΕισΝΚΠολΔ, η ισχύουσα ως αναγκαστική κατάσχεση εγγραφή της επιταγής στα βιβλία κατασχέσεων, δεν κωλύει τον τρίτο δανειστή να προβεί σε νέα αναγκαστική κατάσχεση του ίδιου ακινήτου, ενώ και αντίστροφα η προηγούμενη κατάσχεση από άλλο δανειστή δεν κωλύει την υπαγόμενη στις άνω ειδικές διατάξεις ανώνυμη εταιρία, να προβεί σε νέα κατάσχεση με την εγγραφή της επιταγής της. Εφόσον, λοιπόν, επιτρέπεται να επιβληθεί δεύτερη κατάσχεση, που μπορεί να οδηγήσει στον πλειστηριασμό αυτόνομα και ανεξάρτητα από την πρώτη, κατ εξαίρεση του γενικού κανόνα της απαγορεύσεως επιβολής δεύτερης κατασχέσεως, δεν έχει νόημα η υποκατάσταση για την ανώνυμη εταιρία που επιλέγει να προωθήσει αναγκαστική εκτέλεση βάσει των πλεονεκτικών διατάξεων του άνω ν.δ. Δεν υπάρχει, πάντως, καμία ρητή απαγόρευση έναντι της ανώνυμης εταιρίας, που υπάγεται στις ειδικές διατάξεις του ν.δ. 17.7/ , να υποκατασταθεί και να επισπεύσει την κατά το κοινό δίκαιο αρξαμένη εκτέλεση μέσω της κατασχέσεως από τρίτο δανειστή, εφόσον διαθέτει εκτελεστό τίτλο του κοινού δικονομικού δικαίου και εφόσον πληροί τις λοιπές σχετικές προϋποθέσεις και τηρήσει την προβλεπόμενη διαδικασία και τις διατυπώσεις του κοινού δικονομικού δικαίου. Ομοίως, δεν διαφαίνεται να έχει κάποια πρακτική σημασία η υποκατάσταση και σε άλλες ισχύουσες, βάσει ειδικότερων νόμων, περιπτώσεις εξαιρέσεως από την απαγόρευση επιβολής δεύτερης κατασχέσεως. Μία τέτοια εξαίρεση είναι αυτή που επιπρόσθετα έχει τεθεί με το άρθρο 13 του ν.4332/1929, το οποίο έχει τεθεί στο κεφάλαιο περί δικονομικών προνομίων της ΑΤΕ και παραπέμπει σε αναλογική εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 5867 του ν.δ.17.7/ , για εκτελέσεις με επισπεύδουσα την Αγροτική Τράπεζα. Άλλη εξαίρεση είναι και αυτή που ισχύει για εκτέλεση επί πλοίων, όπου υπάρχει η δυνατότητα πολλαπλών κατασχέσεων, κατά το άρθρο 214 ΚΙΝΔ του κεφαλαίου του ΚΙΝΔ «περί κατασχέσεως και αναγκαστικής εκτελέσεως επί πλοίων», το οποίο δεν καταργήθηκε από τον ΕισΝΚΠολΔ Παναγιώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπέυδοντος (973κπολδικ) σελ 36

19 β) Στην διοικητική αναγκαστική εκτέλεση : Επίσης, δεν τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 973 & 2 ΚΠολΔ και στα πλαίσια της διοικητικής αναγκαστικής εκτελέσεως, που επισπεύδεται για μη ιδιωτικές απαιτήσεις του δημοσίου και των λοιπών ΝΠΔΔ βάσει του ν.δ.356/1974 «Περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (ΚΕΔΕ). Το άρθρο 12 εδ.4 ΚΕΔΕ, που ισχύει επί κατασχέσεως κινητών και ακινήτων κατά το άρθρο 36 & 5 ΚΕΔΕ, ορίζει ρητά ότι, επισπεύδοντος του Δημοσίου, τρίτος αναγγελθείς δανειστής δεν δύναται να συνεχίσει τον πλειστηριασμό, δηλαδή επί διοικητικής εκτελέσεως απαγορεύει την υποκατάσταση τρίτου δανειστή στη θέση του Δημοσίου. Και στην περίπτωση αυτή, άλλωστε, δεν έχει πρακτική σημασία η δυνατότητα υποκαταστάσεως, αφού σύμφωνα με το άρθρο 12 εδ.1 ΚΕΔΕ, που ομοίως ισχύει επί κατασχέσεως κινητών και ακινήτων κατά το άρθρο 36 & 5 ΚΕΔΕ, τυχόν προγενέστερη κατάσχεση του Δημοσίου ή τρίτου δεν εμποδίζει νέα κατάσχεση από το Δημόσιο αλλά και αντίστροφα τυχόν κατάσχεση από το Δημόσιο δεν εμποδίζει την κατάσχεση από τρίτο. Συνεπώς, ο τρίτος δανειστής του κοινού δικονομικού δικαίου, που διαθέτει εκτελεστό τίτλο, απαγορεύεται να εμπλακεί στη διοικητική εκτέλεση και δεν δικαιούται να υποκατασταθεί, αλλά δικαιούται να επιβάλει νέα αυτοτελή κατάσχεση κατά το κοινό δικονομικό δίκαιο επί του ήδη κατασχεθέντος κατά το σύστημα του ΚΕΔΕ. Πάντως, παρά την ευχέρεια επιλογής της επιβολής αυτοτελούς κατασχέσεως, δεν υπάρχει καμία απαγόρευση και κανένας ρητός αποκλεισμός στο Δημόσιο και στα ΝΠΔΔ, που κινούνται δια του συστήματος του ΚΕΔΕ, να υποκατασταθούν και να επισπεύσουν την κατά το κοινό δίκαιο αρξαμένη εκτέλεση μέσω της κατασχέσεως από τρίτο δανειστή, εφόσον διαθέτουν εκτελεστό τίτλο του κοινού δικονομικού δικαίου (904 επ. ΚΠολΔ) και πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις και εφόσον φυσικά τηρήσουν τη νόμιμη διαδικασία και τις αναγκαίες διατυπώσεις του κοινού δικονομικού δικαίου 28. Γ) Οι περιπτώσεις και οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 973 ΚΠολΔ. 28 Παναγιώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπέυδοντος (973κπολδικ) σελ 37

20 Με την ισχύουσα διάταξη του άρθρου 973 ΚΠολΔ προβλέπονται και ρυθμίζονται οι περιπτώσεις της συνεχίσεως του πλειστηριασμού από τον αρχικό επισπεύδοντα (&1), της επισπεύσεως του πλειστηριασμού από τρίτο δανειστή κατόπιν εξωδίκου υποκαταστάσεώς του (&2) και της επισπεύσεως από τρίτο δανειστή υποκατασταθέντα κατόπιν δικαστικής αποφάσεως (&4). Κατά την & 1 του άρθρου 973 ΚΠολΔ, οι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη συνέχιση του πλειστηριασμού από τον ίδιο επισπεύδοντα είναι: 1)ματαίωση του πλειστηριασμού, 2)τυπική ισχύς της κατασχέσεως, 3)ταυτότητα της απαιτήσεως και 4)εντολή συνεχίσεως. Κατά την & 2 του άρθρου 973 ΚΠολΔ οι απαιτούμενες προϋποθέσεις για την επίσπευση πλειστηριασμού με υποκατάσταση τρίτου δανειστή είναι: 1)ματαίωση του πλειστηριασμού, 2) τυπική ισχύς της κατασχέσεως, 3)αδράνεια του αρχικού επισπεύδοντος, 4)ανυπαρξία νόμιμου λόγου παρεμποδίσεως διενέργειας του πλειστηριασμού, και 5)νομιμοποίηση του τρίτου υποκαθιστάμενου δανειστή. Τέλος, κατά την & 4 του άρθρου 973 ΚΠολΔ οι αντίστοιχες προϋποθέσεις για την παροχή της δυνατότητας υποκαταστάσεως σε τρίτο δανειστή στη θέση του επισπεύδοντος και επισπεύσεως του πλειστηριασμού, κατόπιν δικαστικής αποφάσεως, είναι: 1)τυπική ισχύς της κατασχέσεως, 2)διαζευκτικά είτε δύο τουλάχιστον ματαιώσεις του πλειστηριασμού χωρίς την ύπαρξη σοβαρού λόγου είτε κάθε άλλη περίπτωση όπου υφίσταται συμπαιγνία ή ολιγωρία είτε παραβίαση των απώτατων χρονικών ορίων του πλειστηριασμού, 3)νέα δήλωση συνεχίσεως του πλειστηριασμού από τον προηγούμενο επισπεύδοντα και 4)νομιμοποίηση του τρίτου υποκαθιστάμενου δανειστή. Όπως γίνεται αντιληπτό, σε όλες τις άνω περιπτώσεις, με τις επί μέρους διαφοροποιήσεις και ιδιαιτερότητες κάθε μίας, απαντώνται δύο κοινές βασικές αναγκαίες προϋποθέσεις, που είναι η ύπαρξη ισχυρής κατασχέσεως και η ματαίωση του πλειστηριασμού, ενώ, κατά περίπτωση, απαιτούνται επιπρόσθετες ειδικότερες συνθήκες και προϋποθέσεις. Έτσι,

21 προς αποφυγή επαναλήψεων στο πλαίσιο της παρούσης, κρίνεται σκοπιμότερο να εξεταστούν αρχικά ενιαία οι δύο γενικές προϋποθέσεις, που ισχύουν για όλες της άνω περιπτώσεις και εν συνεχεία να εξεταστούν οι επί μέρους ειδικότερες προϋποθέσεις, που απαιτούνται ξεχωριστά για κάθε περίπτωση 29. ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η ΤΥΠΙΚΑ ΕΓΚΥΡΗ ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ Στο ελληνικό δικονομικό δίκαιο ισχύει το σύστημα της μοναδικής κατασχέσεως, που ορίζει πως ο κατάσχων δανειστής κινεί τα νήματα της αναγκαστικής εκτελέσεως, και προωθεί την εκτελεστική διαδικασία. Οι υπόλοιποι δανειστές που θα ικανοποιηθούν από το πλειστηρίασμα, κρατούν παθητική στάση. Παρόλο που η διαδικασία της εκτέλεσης έχει συλλογικό στόχο και χαρακτήρα, ωστόσο το προβάδισμα του επισπεύδοντος εγκυμονεί κινδύνους καταχρήσεων και συμπαιγνιών. Ο θεσμός της υποκατάστασης του επισπεύδοντος ( 973) αποτελεί εμπόδιο στη κυριαρχία του επισπεύδοντος. Το άρθρο ορίζει ότι η επίσπευση του πλειστηριασμού που ματαιώθηκε ( 973 παρ 1 και 2), δηλαδή δεν πραγματοποιήθηκε την ημέρα που είχε οριστεί, τότε συνεχίζεται από οποιοδήποτε δανειστή που έχει εκτελεστό τίτλο, που πρακτικά είναι επισπεύδων που δίνει στο δικαστικό επιμελητή την εντολή να συνεχίσει την εκτέλεση και να συντάξει επαναληπτική περίληψη εκθέσεως κατασχέσεως. Εάν ο επισπεύδων αδρανήσει, τότε εφαρμόζεται το Παναγι ώτης Ι Τσόγιας, διδακτορική διατριβή, Συνέχιση πλειστηριασμού και υποκατάσταση σε θέση επισπέυδοντος (973κπολδικ) σελ 38

22 παρ 4, που αναφέρεται στη δικαστική υποκατάσταση στη θέση του επισπεύδοντος άλλου δανειστή 30. Ο πλειστηριασμός που ματαιώθηκε μπορεί να συνεχιστεί από α) τον αρχικό επισπεύδοντα ( 973 1) β) από τρίτο δανειστή μετά από εξώδικη υποκατάσταση ( 973 2) και γ) από τρίτο δανειστή που υποκαταστάθηκε με δικαστική απόφαση ( 973 3).Οι προϋποθέσεις που διέπουν τις τρεις παραπάνω περιπτώσεις είναι η ύπαρξη κατάσχεσης και η ματαίωση του πλειστηριασμού. Α) Η έγκυρη κατάσχεση Η πιο βασική προϋπόθεση που πρέπει να υφίσταται είτε κατά το χρόνο της δήλωσης συνέχισης από τον αρχικό επισπεύδοντα είτε της δήλωσης υποκατάστασης και επίσπευσης του πλειστηριασμού από άλλο δανειστή είναι να προϋπάρχει τυπικά έγκυρη και υποστατή κατάσχεση. Αν η κατάσχεση είναι ανυπόστατη, τότε δεν μπορεί να υπάρξει υποκατάσταση σε θέση επισπεύδοντος δανειστή. Επίσης δεν επιτρέπεται να γίνει δήλωση υποκατάστασης εάν έχει εκδοθεί οριστική δικαστική απόφαση που ακύρωσε τη κατάσχεση, αν εκδόθηκε δικαστική απόφαση που ανέτρεψε τη κατάσχεση, αν η υπάρχουσα κατάσχεση είχε διαγραφεί ή αρθεί από το υποθηκοφυλακείο λόγω της παραιτήσεως του κατάσχοντος από αυτή. Αν όμως είχε προηγηθεί αναγγελία άλλου δανειστή με ισχύ αυτοτελούς κατασχέσεως, πριν από την ακύρωση ή την ανατροπή της κατασχέσεως ή τη παραίτηση του επισπεύδοντος από αυτήν, τότε συνεχίζεται η δέσμευση του κατασχεμένου και μπορεί να συνεχιστεί ο πλειστηριασμός από τον ίδιο τον επισπεύδοντα είτε να επισπευσθεί από τρίτο δανειστή Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ 295

23 Επομένως συνάγεται ότι η ύπαρξη έγκυρης κατάσχεσης αποτελεί τη βάση της εκτελεστικής διαδικασίας και από αυτήν εξαρτώνται όλες οι διαδικαστικές πράξεις, στις οποίες εντάσσεται και η υποκατάσταση. Aν ο κατασχών παραιτηθεί από τη κατάσχεση και στη περίπτωση που αφορά ακίνητα αν διαγραφεί η κατάσχεση από τα βιβλία κατασχέσεων, χάνεται και το δικαίωμα της υποκατάστασης όχι μόνο εάν έγινε πριν από τη διαγραφή της παραιτήσεως και της διαγραφής της κατασχέσεως, αλλά και όταν επακολούθησε αυτών των διαδικαστικών πράξεων. Η άποψη αυτή επικρατεί στη νομολογία. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση όταν προηγείται αναγγελία με ισχύ αυτοτελούς κατασχέσεως (972 παρ 2 και 1006 ΙΒ 1). Είτε από τρίτο δανειστή, είτε από τον δανειστή που υποκαταστάθηκε και η υπό κατάσταση εξακολουθεί ακόμη και αν μετά την αναγγελία ακολούθησε παραίτηση του επισπεύδοντος από την κατάσταση. Το γεγονός ότι η υπό κατάσταση εξαρτάται απόλυτα από την μεταγενέστερη παραίτηση του κατάσχοντος οδηγεί σε καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του υποκατασταθέντος, του οφειλέτη και των λοιπών δανειστών. Η ανακοπή του 933 δεν μπορεί να σταματήσει τις παραπάνω προβληματικές συμπεριφορές. Εφόσον η δήλωση υποκατάστασης σε θέση επισπεύδοντος σημαίνει μεγαλύτερη ανάμειξη στην διαδικασία της εκτέλεσης σε σχέση με την αναγγελία, με βασική προϋπόθεση και των δύο την ύπαρξη εκτελεστού τίτλου, θα ήταν εύλογο να αναγνωριστεί στην υποκατάσταση η δύναμη αυτοτελούς κατασχέσεως. Η άποψη προσώπων της θεωρίας υποστηρίζει την παραπάνω ρύθμιση δηλαδή την αναλογική εφαρμογή των ρυθμίσεων των άρθρων 972 II 2 και 1006 ΙΒ1 που αφορούν την αναγγελία, και στην υποκατάσταση. Με τον τρόπο αυτό η υποκατάσταση ανεξαρτητοποιείται πλήρως από την κατάσχεση και αποκτά αυτοτέλεια για την συνέχιση της εκτελεστικής διαδικασίας. Σε αυτό το σημείο πρέπει να γίνει σαφές ότι δύο θεσμοί υπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς γιατί έχουν διαφορετική διαδικαστική δομή και

24 φύση. Με την υποκατάσταση προωθείται η εκτελεστική διαδικασία, ενώ με την αναγγελία εξασφαλίζεται η συμμετοχή του τρίτου δανειστή στη διανομή του πλειστηριάσματος. Για να είναι υποστατή η αναγγελία πρέπει να επιδοθεί στον οφειλέτη ενώ για να είναι η υποκατάσταση δεν απαιτείται από τον νόμο επίδοση στον οφειλέτη 32. Η νομοθεσία εξοπλίζει μόνο την αναγγελία με ισχύ κατασχέσεως, γιατί ο υποκαθιστάμενος δανειστής δεν παραγκωνίζεται καθώς διαθέτει πάντοτε εκτελεστό τίτλο και μπορεί να προστατευτεί η προηγούμενη αναγγελία του, η οποία θα επέχει θέση αυτοτελούς κατασχέσεως και θα μπορεί να στηρίξει την υποκατάσταση, ακόμα και αν επακολουθήσει παραίτηση του επισπεύδοντος από την αρχική κατάσταση. Επομένως δεν πρέπει να αναγνωριστεί ισχύς αυτοτελούς κατασχέσεως ή αναγγελίας στην δήλωση υποκαταστάσεως 33 β) Μεταγενέστερη ακύρωση της υποκαταστάσεως Η ακύρωση της κατασχέσεως με δικαστική απόφαση (που είναι διαπλαστική) έχει αναδρομική ισχύ έναντι όλων και συνεπάγεται ότι δεν υπήρξε ποτέ η εκτέλεση που ακυρώθηκε. Οι μεταγενέστερες διαδικαστικές πράξεις δεν έχουν νομικό υπόβαθρο επομένως και η δήλωση της επισπεύσεως από τρίτο υποκατασταθέντα δανειστή είναι πλέον άκυρη. Η άποψη που επικρατεί στη νομολογία ορίζει ότι υποκατάσταση τρίτου δανειστή τελεί υπό την διαλυτική αίρεση της ακύρωσης της κατασχέσεως. Η παραπάνω άποψη επικρίθηκε ως εννοιοκρατική γιατί αφορά μόνο στο γράμμα του νόμου και δεν λαμβάνει υπόψη τις τελολογικές κατευθύνσεις και το συμφέρον του 32 Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, 2010 σελ Λήδα Πίψου, Η αναγγελία δανειστή στην αναγκαστική εκτέλεση κατά τον Κπολδικ,εκδόσεις Σάκκουλα, 2001 σελ 463

25 υποκατασταθέντος, ο οποίος θα ενέχει πάντα τον κίνδυνο να υποκύψει σε συμπαικτικές διαθέσεις του επισπεύδοντος και του οφειλέτη αφού τα ελαττώματα της κατάσχεσης μπορούν δύσκολα να διαγνωστούν και να ελεγχθούν από τρίτους, εκτός από τον κατάσχοντα και από τον οφειλέτη 34 Η γνώμη που θεμελιώθηκε στη θεωρία συνίσταται ότι προτεραιότητα πρέπει να αποδοθεί στην στάθμευση των συμφερόντων του οφειλέτη και των δανειστών, για να προστατευθούν οι καλόπιστοι τρίτοι δανειστές οι οποίοι δεν μπορούν να αντιληφθούν τα ελαττώματα της κατάσχεσης. Πρέπει κατά την άποψη αυτή, να διακριθούν τα τυπικά (εξωτερικά) και ουσιαστικά (εσωτερικά) ελαττώματα της κατάσχεσης. Αν η κατάσχεση ακυρωθεί λόγω εξωτερικών ελαττωμάτων που μπορούν εύκολα να διαγνωστούν (π.χ ανυπαρξία εκτελεστού τίτλου, μη τήρηση προθεσμιών του άρθρου 926, ακυρότητες εκθέσεως κατασχέσεως), τότε τα αποτελέσματα της ακύρωσης ανάγονται στο παρελθόν, ακυρώνουν την κατάσχεση εξ υπαρχής, με αποτέλεσμα να κλονίζεται και η υποκατάσταση που προηγήθηκε της ακύρωσης. Όταν τα ελαττώματα είναι ουσιαστικά (εσωτερικά π.χ ανυπαρξία, απόσβεση απαιτήσεως, κατάχρηση δικαιώματος) τότε η υποκατάσταση που έχει προηγηθεί δεν επηρεάζει την ακύρωση της κατάσχεσης. Η κρατούσα στην νομολογία άποψη είναι πιο αυστηρή καθώς αναγνωρίζει ότι, ανεξάρτητα από τον λόγο της μεταγενέστερης ακύρωσης της κατασχέσεως ανατρέπονται τα θεμέλια της εκτελεστικής διαδικασίας και οδηγούνται σε ακυρότητα όλες οι μεταγενέστερες πράξεις εκτέλεσης, που συμπεριλαμβάνουν και την δήλωση συνέχισης ή υποκατάστασης. Τα όρια των ουσιαστικών και τυπικών λόγων ακυρώσεως είναι δύσκολο να προσδιοριστούν π.χ η μέθεξη του τυπικού 34 Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ 298

26 λόγου που αφορά στην νομιμοποίηση ή στο έννομο συμφέρον, στο ουσιαστικό πεδίο είναι αναπόφευκτη, ο λόγος που αφορά στην κατάχρηση της ουσιαστικής αξιώσεως συγχέεται με την κατάχρηση της δικονομικής αξιώσεως για παροχή έννομης προστασίας. Αν γινόταν δεκτή η άποψη ότι ακύρωση της κατάσχεσης για ουσιαστικούς λόγους δεν επιδρά στην ισχύ της υποκατάστασης θα έπρεπε να μην επιδρά στο κύρος της τελευταίας ούτε και η μεταγενέστερη παραίτηση ή η ανατροπή της κατασχέσεως, τα παραπάνω αποτελούν μία άποψη που δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Ο υποκατασταθείς δανειστής, και στην περίπτωση αυτή, που έχει τη δυνατότητα να αναγγείλει την απαίτησή του με ισχύ κατασχέσεως πριν την αποκατάστασή του, προστατεύεται απόλυτα και σε αυτήν την άποψη οδηγεί η παραπάνω αυστηρή στάση της νομολογίας, εφόσον η συνέχιση της εκτελέσεως θα είναι αναξάρτητη από το κύρος της αρχικής κατασχέσεως 35. 2) Η ματαίωση του πλειστηριασμού Δεύτερη βασική προϋπόθεση για την υποκατάσταση σε θέση επισπεύδοντος ή συνεχίσεως του πλειστηριασμού, είναι η ματαίωση του πλειστηριασμού, που σημαίνει να μην διενεργηθεί ο πλειστηριασμός κατά την ορισθείσα ημέρα. Οι λόγοι ματαίωσης του πλειστηριασμού μπορούν να οφείλονται σε φυσικά ή νομικά αίτια, στη μονομερή βούληση του επισπεύδοντος (ανάκληση εντολής, παραίτηση) ή και του οφειλέτη ( εξαγορά ) ή και των δύο (συναινετική αναστολή), σε αναστολή της διαδικασίας με νομοθετική ρύθμιση ή δικαστική απόφαση ή προσωρινή διαταγή, σε απαγγελία ακυρότητας πράξεων εκτελέσεως με δικαστική απόφαση, σε διόρθωση της κατασχετήριας εκθέσεως (954 4 ), 35 Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ 300

27 σε έκτακτη απαγόρευση διεξαγωγής του πλειστηριασμού, αλλά και προκειμένου να τηρηθούν παραλειφθείσες διατυπώσεις της προδικασίας του πλειστηριασμού, που προκαλούν ακυρότητα. Επομένως είναι δυνατή η επίσπευση όχι μόνο του πλειστηριασμού που ματαιώθηκε, αλλά και του πλειστηριασμού που δεν θα διενεργηθεί, εξαιτίας ουσιωδών παραλείψεων ή παραβάσεων της προδικασίας του. Τέλος υπάρχουν και λόγοι ματαιώσεως του πλειστηριασμού, που δεν οφείλονται στη βούληση του επισπεύδοντος π.χ λόγοι ανώτερης βίας, ασθένεια του υπαλλήλου του πλειστηριασμού οι οποίοι μπορούν να αποτελέσουν την βάση για την συνέχιση της διαδικασίας του πλειστηριασμού ή για την υποκατάσταση του επισπεύδοντος 36. 3) η δήλωση συνεχίσεως του πλειστηριασμού από τον επισπεύδοντα Ο πλειστηριασμός που ματαιώθηκε μπορεί να συνεχιστεί από τον ίδιο τον επισπεύδοντα (973 1), θα πρέπει όμως να συντρέχουν εκτός από τις γενικές προϋποθέσεις που είναι η έγκυρη κατάσχεση και η ματαίωση του πλειστηριασμού και οι ειδικές προϋποθέσεις που είναι η ταυτότητα της απαιτήσεως, όπως και η εντολή συνεχίσεως της διαδικασίας. Η απαίτηση με βάση την οποία συνεχίζεται η διαδικασία θα πρέπει να ταυτίζεται με την απαίτηση στην οποία επιβλήθηκε η κατάσχεση και να στηρίζεται στον ίδιο εκτελεστό τίτλο που έχει κατατεθεί στον υπάλληλο του πλειστηριασμού (955 2 ). Αν υφίσταται άλλη απαίτηση του ίδιου επισπεύδοντος που έχει αναγγελθεί ή όχι, τότε δεν αναφερόμαστε στην συνέχιση της διαδικασίας αλλά συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την υποκατάσταση τρίτου δανειστή (973 2). Όσο 36 Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ 301

28 αφορά την προϋπόθεση της ταυτότητας της απαιτήσεως εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και όταν στη θέση του αρχικού επισπεύδοντος υπεισέρχεται ο καθολικός, οιονεί καθολικός ή ειδικός διάδοχος του επισπεύδοντος. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη δήλωση συνέχισης της αναγκαστικής εκτέλεσης από τον επισπεύδοντα αποτελεί η παροχή σχετικής εντολής σε δικαστικό επιμελητή και η κατάθεση της εντολής από αυτόν στο υπάλληλο του πλειστηριασμού, με την σύνταξη σχετικής πράξεως καταθέσεως (9713 2) 37. Η εντολή αυτή δίνεται εγγράφως, είτε με συμβολαιογραφική πράξη που συντάσσεται επί της δήλωσης συνεχίσεως του πλειστηριασμού, είτε σε συνέχιση της εντολής που είχε δοθεί κάτωθι του απογράφου, είτε ακόμα και με αυτοτελές δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο. Η εντολή συνεχίσεως πρέπει να κατατεθεί έγκυρα στο υπάλληλο του πλειστηριασμού, για να μην προλάβει και υποκατασταθεί τρίτος δανειστής. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τόσο η εντολή συνεχίσεως όσο και η πράξη καταθέσεώς της δεν μπορεί να πραγματοποιηθούν από 1-31 Αυγούστου. Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν είναι υποχρεωτικό να δίνεται η εντολή συνεχίσεως στον ίδιο δικαστικό επιμελητή που δόθηκε και η αρχική εντολή 38. Α) Η διαδικασία της επίσπευσης του νέου πλειστηριασμού Ο νέος πλειστηριασμός επισπεύδεται, μετά την δήλωση συνεχίσεως του πλειστηριασμού εντός ορισμένων χρονικών ορίων και με βάση την επαναληπτική περίληψη της κατασχετήριας εκθέσεως, η οποία πρέπει να περικλείει απαραίτητα εκτός από τα στοιχεία που προβλέπουν τα άρθρα για τα κινητά και 991 για τα ακίνητα και τα νέα στοιχεία 37 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ 302

29 τα οποία απορρέουν από το περιεχόμενο της καταθέσεως της δηλώσεως βουλήσεως. Όταν ο νόμος αναφέρεται στα κινητά, τότε η επαναληπτική περίληψη πρέπει να έχει ως βασικό περιεχόμενο αυτό που αναφέρεται στα άρθρα και και να υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 960 2, να συνταχθεί μέσα σε δέκα μέρες από την πράξη κατάθεσης της εντολής στον υπάλληλο του πλειστηριασμού, να κατατεθεί στον υπάλληλο του πλειστηριασμού και να επιδοθεί στον οφειλέτη και στον ειρηνοδίκη του τόπου κατασχέσεως και σε όποια άλλη αρμόδια αρχή υπαγορεύεται από ειδικούς νόμους. Όσο αφορά την επίδοση του αποσπάσματος της περιλήψεως στις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες με βάση τον ΚΕΔΕ, αυτή προβλέπεται εντός δεκαημέρου πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού, καθώς και να δημοσιευτεί το απόσπασμα σε φύλλο καθημερινής εφημερίδας 39. Στην περίπτωση που ο νόμος αναφέρεται στην επαναληπτική περίληψη της κατασχετήριας εκθέσεως που αφορά ακίνητα, τότε πρέπει να τηρούνται οι διατυπώσεις της προδικασίας που υπάγονται στο άρθρο Η προθεσμία που πρέπει να τηρηθεί είναι των 20 ημερών από τη κατάθεση της εντολής στον υπάλληλο του πλειστηριασμού, μέσα στις οποίες θα πρέπει να λάβουν χώρα η σύνταξη της περιλήψεως και η κατάθεση της στον υπάλληλο του πλειστηριασμού με την υποβολή σχετικής εκθέσεως καθώς και η επίδοση της στον οφειλέτη, στον τρίτο κύριο ή νομέα στους ενυπόθηκους ή προσημειούχους δανειστές, που είχαν εγγράψει την εμπράγματη ασφάλεια στο βιβλίο των υποθηκών μέχρι την εγγραφή της αρχικής κατασχέσεως στο βιβλίο κατασχέσεων και στις άλλες αρχές που προβλέπεται από ειδικούς νόμους. Σε προθεσμία 20 ημερών από την καθορισμένη ημερομηνία διεξαγωγής του πλειστηριασμού πρέπει να έχουν ετοιμαστεί η σύνταξη 39 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 288

30 αποσπάσματος της περιλήψεως και οι επιδόσεις στις υπηρεσίες που καθορίζονται από το άρθρο 54 ΚΕΔΕ και 15 μέρες πριν από την ημέρα διεξαγωγής του πλειστηριασμού, πρέπει να επιδοθεί το απόσπασμα στον ειρηνοδίκη και να δημοσιευτεί σε φύλλο καθημερινής εφημερίδας. Δεν απαιτείται έκδοση της δήλωσης συνέχισης στον υποθηκοφύλακα της περιφέρειας του κατασχεμένου ακινήτου και σημείωση της στο περιθώριο της εγγραφής της κατασχέσεως, όπως εφαρμόζεται στη δήλωση υποκατάστασης τρίτου δανειστή 40. Β) το χρονικό σημείο της διενέργειας του πλειστηριασμού Ο επισπεύδων δίνει έγγραφη εντολή συνεχίσεως της εκτελέσεως στον δικαστικό επιμελητή, δηλαδή να ζητήσει να οριστεί νέα μέρα διεξαγωγής του πλειστηριασμού. Με βάση το άρθρο ο ορισμός της ημέρας του πλειστηριασμού μπορεί να γίνει με πράξη κατάθεσης της ανωτέρω εντολής στον υπάλληλο του πλειστηριασμού, έχουν αναλογική εφαρμογή και οι διατάξεις των άρθρων 958 και 998. Από το συγκεκριμένο χρονικό σημείο δηλαδή της καταθέσεως της πράξεως ξεκινούν και οι προθεσμίες των άρθρων και 3 και Η επισήμανση που πρέπει να γίνει αφορά στο χρόνο διεξαγωγής του νέου πλειστηριασμού κινητών που προσδιορίζονται μετά από ματαίωση του προηγουμένου και δεν μπορεί να υπερβεί το τρίμηνο από την ημέρα κατάθεσης της εντολής συνεχίσεως από τον επισπεύδοντα, ενώ όταν αφορά ακίνητα, δεν μπορεί να υπερβεί το τετράμηνο από την ημέρα κατάθεσης της εντολής συνεχίσεως από τον επισπεύδοντα. Στις παραπάνω προθεσμίες δεν υπολογίζεται το χρονικό διάστημα 1 εώς 31 Αυγούστου. Αν δεν τηρηθούν οι προθεσμίες, τότε θεμελιώνεται το 40 Νικόλαος Νίκας, Δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης,γενικό μέρος, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, 2010 σελ 304

31 δικαίωμα της δικαστικής υποκατάστασης τρίτου δανειστή κατά το άρθρο 973 παρ 5 και δεν προκαλείται δικονομική ακυρότητα 41. Αντιθέτως, οι προθεσμίες του άρθρου 959 που αφορά στα κινητά και ορίζουν ότι ο πλειστηριασμός δε μπορεί να γίνει πριν περάσουν 15 ημέρες και του άρθρου 998 που αφορά στ ακίνητα και ορίζει ότι ο πλειστηριασμός δεν μπορεί να λάβει χώρα πριν περάσουν 40 μέρες για τα ακίνητα. Η τήρηση των προθεσμιών από την επιβολή της κατασχέσεως εξυπηρετεί το νομοθετικό σκοπό της παρούσας ρύθμισης, που δεν είναι άλλος από το να παράσχει ένα εύλογο χρονικό διάστημα προετοιμασίας στον οφειλέτη. Γ) η εξώδικη υποκατάσταση τρίτου δανειστή Κάθε τρίτος δανειστής εφόσον έχει απαίτηση που στηρίζεται σ εκτελεστό τίτλο και έχει κοινοποιήσει επιταγή προς εκτέλεση στον οφειλέτη, μπορεί να επισπεύσει το πλειστηριασμό που δεν έχει διενεργηθεί και το δικαίωμα αυτό του αποδίδεται ευθέως από το νόμο με βάση το άρθρο 973 παρ 2. Από τη στιγμή εκείνη ο αρχικός επισπεύδων χάνει το δικαίωμα του, υποκαθίσταται από τον τρίτο δανειστή που αναλαμβάνει την συνέχιση και την ολοκλήρωσης της εκτελέσεως. Τη θέση και του συγκεκριμένου δανειστή όταν αδρανεί μπορεί να την αναλάβει νέος δανειστής με τη διαδικασία της υποκαταστάσεως, με τον τρόπο αυτό οροθετούνται οι εξουσίες του επισπεύδοντος και εξυπηρετείται η γρήγορη διεξαγωγή της διαδικασίας 42. 1) προϋποθέσεις της εξώδικης υποκατάστασης οι προϋποθέσεις της εξώδικης υποκατάστασης δεν συνάγονται ρητά από το νόμο αλλά απορρέουν τελολογικά δηλαδή με βάση το σκοπό του θεσμού της υποκατάστασης που είναι να εμποδίσει τις καταχρηστικές συμπεριφορές του επισπεύδοντος σε βάρος των υπολοίπων δανειστών. 41 Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ Πελαγία Γέσιου Φαλτσή δίκαιο αναγκαστικής εκτέλεσης ειδικό μέρος σελ 182