Η Ευρωπαϊκή αγορά σοκολάτας είναι ένα παράδειγμα ατελούς ανταγωνισμού, γνωστό ως ολιγοπώλιο ανταγωνισμός μεταξύ λίγων, καθώς στην αγορά:

Transcript

1 ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟ

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι Ευρωπαίοι καταναλώνουν περισσότερο σοκολάτες που παρασκευάζονται από τρεις εταιρείες: Cadbury (ανήκει πλέον στην Αμερικανική Kraft), Mars, ή Nestlé, οι οποίες κυριαρχούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν είναι τόσο μεγάλες αυτές οι εταιρείες, είναι σεθέση: Να επηρεάσουν την ποσότητα σοκολάτας που παράγεται, δεδομένης της καμπύλης ζήτησης της αγοράς και την τιμή πώλησης της σοκολάτας.

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ευρωπαϊκή αγορά σοκολάτας είναι ένα παράδειγμα ατελούς ανταγωνισμού, γνωστό ως ολιγοπώλιο ανταγωνισμός μεταξύ λίγων, καθώς στην αγορά: Μπορεί να υπάρχουν πολλές χιλιάδες επιχειρήσεις, αλλά Επικρατεί ένας σχετικά μικρός αριθμός πολύ μεγάλων επιχειρήσεων, οιοποίες και μοιράζονται τις πωλήσεις. Ο βαθμός συγκέντρωσης αναφέρεται στο ποσοστό του συνολικού μεριδίου της αγοράς, που ανήκει σε συγκεκριμένο αριθμό επιχειρήσεων. Ένας βαθμός συγκέντρωσης δύο επιχειρήσεων ίσος με 90, σημαίνει ότι το 90% όλων των πωλήσεων στην αγορά γίνεται από δύο μόνο επιχειρήσεις. Οι ολιγοπωλιακές επιχειρήσεις αλληλεξαρτώνται κατά κάποιο τρόπο αντίθετο από τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις.

4 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΟΥ Το βασικό χαρακτηριστικό των ολιγοπωλιακών αγορών είναι, ότι: Υπάρχει ένας σχετικά μικρός αριθμός επιχειρήσεων, που επικρατούν στην αγορά. Κάθε επιχείρηση μπορεί να προσφέρει ένα προϊόν παρόμοιο ή ίδιο με τις άλλες.

5 Διαφοροποίηση Οι επιχειρήσεις σε ολιγοπωλιακές δομές αγορών: Πωλούν προϊόντα που είναι παρόμοια, αλλά Προσπαθούν να τα διαφοροποιήσουν, με κάποιον τρόπο. Επιχειρήσεις, όπως οι Procter & Gamble, παράγουν είδη απορρυπαντικών και οικιακής καθαριότητας. Πρόκειται για προϊόντα για το πλύσιμο των ρούχων, αλλά η Procter & Gamble βρίσκει τρόπους: Να διαφοροποιεί αυτή τη συλλογή προϊόντων και ακόμα Να παράγει διαφορετικές εκδόσεις, για το ίδιο προϊόν, όπως: Υγρό, κάψουλες και σκόνη, Με ή χωρίς μαλακτικό και Με ή χωρίς μια ειδική τεχνολογία αφαίρεσης λεκέδων.

6 Διαφοροποίηση Η Procter & Gamble προσπαθεί να διαφοροποιεί τα προϊόντα της, ώστε: Να καλύπτει διαφορετικές ανάγκες πελατών και τμήματα αγοράς και επίσης Να παίρνει μερίδιο αγοράς από τους ανταγωνιστές της. Τα τμήματα αγοράς αναφέρονται στον τρόπο, με τον οποίο οι επιχειρήσεις χωρίζουν τους πελάτες σε ομάδες με παρόμοιες: Αγοραστικές συνήθειες ή Χαρακτηριστικά, όπως: Ηλικία, Φύλο, Κουλτούρα, εισόδημα, Τόπο κατοικίας.

7 Αλληλεπίδραση Επειδή οιολιγοπωλιακές αγορές κυριαρχούνται από λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, λέμε ότι είναι αλληλεξαρτώμενες. Κάθε επιχείρηση του κλάδου: Θα εξετάσει τις δικές της ενέργειες, οι οποίες Θα επηρεάζονται από την αντίδραση των ανταγωνιστών της. Η ομάδα των ολιγοπωλητών είναι σε καλύτερη κατάσταση, όταν: Συνεργάζονται και ενεργούν σαν ένας μονοπωλητής: Παράγουν δηλαδή μικρή ποσότητα και χρεώνουν τιμή υψηλότερη από το οριακό κόστος. Επειδή κάθε ολιγοπωλητής σκέφτεται μόνο το δικό του κέρδος, υπάρχουν ισχυρά κίνητρα, τα οποία: Δεν αφήνουν μια ομάδα επιχειρήσεων να διατηρήσει το αποτέλεσμα του μονοπωλίου.

8 Ένα παράδειγμα δυοπωλίου Τα ολιγοπώλια με τρία ή περισσότερα μέλη, αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα με τα ολιγοπώλια, που έχουν μόνο δύο μέλη, άρα δεν χάνουμε πληροφόρηση από τη μελέτη του δυοπωλίου. Έστω μια πόλη με δύο κατοίκους τον Ζακ και την Ζιλ, όπου: Ο καθένας έχει το δικό του πηγάδι, για ασφαλές πόσιμο νερό. Κάθε Σάββατο, ο Ζακ και η Ζιλ: Αποφασίζουν πόσα λίτρα νερού να αντλήσουν, Μεταφέρουν το νερό στην πόλη και Πουλάνε το νερό στην τιμή, που αντέχει η αγορά. Για λόγους απλότητας, έστω ότι ο Ζακ και η Ζιλ μπορούν να αντλήσουν όσονερό θέλουν, χωρίς κόστος. Αυτό σημαίνει, ότι: Το οριακό κόστος του νερού ισούται με μηδέν.

9 Ένα παράδειγμα δυοπωλίου

10 Ανταγωνισμός, μονοπώλιο και καρτέλ Σε μια ανταγωνιστική αγορά, οι αποφάσεις για την παραγωγή κάθε επιχείρησης εξισώνουν, τελικά,: Την τιμή με το οριακό κόστος. Στην αγορά νερού, το οριακό κόστος είναι μηδενικό. Ως εκ τούτου, σεσυνθήκες ανταγωνισμού: Η τιμή ισορροπίας του νερού θα ήταν μηδέν και Η ποσότητα ισορροπίας θα ήταν 120 λίτρα. Ο Πίνακας 16.1 δείχνει ότι το συνολικό κέρδος μεγιστοποιείται στην ποσότητα των 60 λίτρων και την τιμή των 60 το λίτρο. Επομένως, ένας μονοπωλητής, που επιδιώκει μεγιστοποίηση του κέρδους: θα παρήγαγε αυτήν την ποσότητα και Θα χρέωνε αυτήν την τιμή.

11 Ανταγωνισμός, μονοπώλιο και καρτέλ Ποια έκβαση θα περιμένατε από τους δυοπωλητές μας; Η ένταση μεταξύ ιδιοτέλειας και συνεργασίας υπάρχει, εξαιτίας του χαρακτηριστικού της αλληλεξάρτησης. Συνεπώς, είναι πιθανό ο Ζακ και η Ζιλ να συνεννοηθούν για: Την ποσότητα νερού, που θα παράγουν και Την τιμή, που θα χρεώνουν. Μια τέτοια συμφωνία μεταξύ επιχειρήσεων για την παραγωγή και την τιμή, ονομάζεται αθέμιτη σύμπραξη. Η ομάδα των επιχειρήσεων που συνεργάζονται, καλείται καρτέλ.

12 Ανταγωνισμός, μονοπώλιο και καρτέλ Όταν διαμορφωθεί ένα καρτέλ, η αγορά εξυπηρετείται ουσιαστικά από ένα μονοπώλιο και μπορούμε να εφαρμόσουμε την ανάλυσή για ένα μονοπώλιο. Στην περίπτωση του καρτέλ νερού, ο Ζακ και η Ζιλ πρέπει να συμφωνήσουν, πώς θα χωρίσουν μεταξύ τους, τη μονοπωλιακή παραγωγή των 60 λίτρων. Κάθε μέλος του καρτέλ θα θέλει μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς, καθώς αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερο κέρδος. Αν ο Ζακ και η Ζιλ συμφωνήσουν να χωρίσουν την αγορά στη μέση: Ο καθένας θα παρήγαγε 30 λίτρα, Η τιμή θα ήταν 60 το λίτρο και Ο καθένας θα είχε κέρδος

13 Η ισορροπία για ένα ολιγοπώλιο Αν και οι ολιγοπωλητές θα ήθελαν: Να διαμορφώσουν καρτέλ και Να αποκομίζουν μονοπωλιακά κέρδη, αυτό συχνά δεν είναι εφικτό, καθώς: Οι νόμοι για τον ανταγωνισμό απαγορεύουν τις ρητές συμφωνίες ανάμεσα σε ολιγοπωλητές, στο πλαίσιο της κρατικής πολιτικής. Οι διαξιφισμοί ανάμεσα στα μέλη ενός καρτέλ, ως προς τον τρόπο χωρισμού του κέρδους στην αγορά, μερικές φορές καθιστά αδύνατη τη συμφωνία μεταξύ τους.

14 Η ισορροπία για ένα ολιγοπώλιο Έστω ότι ο Ζακ περιμένει ότι η Ζιλ θα παράγει μόνο 30 λίτρα, που αντιστοιχεί στο μισό της μονοπωλιακής ποσότητας. Ο Ζακ θα σκεφτόταν ως εξής: Θα μπορούσα να παράγω κι εγώ 30 λίτρα. Σ' αυτήν την περίπτωση: Θα πωλούνταν συνολικά 60 λίτρα νερό με 60 το λίτρο. Το κέρδος μου θα ήταν (30 λίτρα 60 το λίτρο). Εναλλακτικά, θα μπορούσα να παράγω 40 λίτρα. Σ' αυτήν την περίπτωση: Θα πωλούνταν συνολικά 70 λίτρα νερό με 50 το λίτρο. Το κέρδος μου θα ήταν (40 λίτρα 50 το λίτρο). Ακόμα κι αν το συνολικό κέρδος στην αγορά θα υποχωρούσε, το κέρδος μου θα ήταν μεγαλύτερο, επειδή θα είχα μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Εξαιτίας της αλληλεξάρτησης μεταξύ των δύο επιχειρήσεων, η Ζιλ ίσως να σκεφτεί με τον ίδιο τρόπο.

15 Η ισορροπία για ένα ολιγοπώλιο Η έκβαση, κατά την οποία ο Ζακ και η Ζιλ παράγουν 40 λίτρα ο καθένας, φαίνεται να προσφέρει κάποια ισορροπία. Αυτή η έκβαση, μάλιστα, ονομάζεται ισορροπία Nash, που ορίζει μια κατάσταση, στην οποία: Οι οικονομικοί παράγοντες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και Ο καθένας επιλέγει την καλύτερη στρατηγική, με δεδομένες τις στρατηγικές, που έχουν επιλέξει όλοι οι άλλοι παράγοντες.

16 Η ισορροπία για ένα ολιγοπώλιο Οι ολιγοπωλητές θα ήταν σε καλύτερη οικονομική κατάσταση, αν: Συνεργάζονταν και έφταναν στο αποτέλεσμα του μονοπωλίου, όπου θα μεγιστοποιούσαν το κέρδος τους. Ωστόσο, δεν καταλήγουν σε αυτό το αποτέλεσμα, επειδή: Ο κάθε ολιγοπωλητής επιδιώκει τη δική του ιδιοτέλεια και μπαίνει στον πειρασμό: Να αυξήσει την παραγωγή και Να πάρει μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Επειδή όλοι οι ολιγοπωλητές προσπαθούν να κάνουν το ίδιο, η συνολική παραγωγή αυξάνεται και η τιμή υποχωρεί.

17 Η ισορροπία για ένα ολιγοπώλιο Συνοψίζοντας, οι επιχειρήσεις παράγουν ποσότητα: Μεγαλύτερη από το επίπεδο, που θα παρήγαγε ένα μονοπώλιο και Μικρότερη από το επίπεδο, που θα παρήγαγε ο ανταγωνισμός. Η ολιγοπωλιακή τιμή είναι: Μικρότερη από τη μονοπωλιακή τιμή, αλλά Μεγαλύτερη από την ανταγωνιστική τιμή (η οποία ισούται με το οριακό κόστος).

18 Πώς το μέγεθος ενός ολιγοπωλίου επηρεάζει το αποτέλεσμα της αγοράς Ανά πάσα στιγμή, κάθε ιδιοκτήτης πηγαδιού έχει την επιλογή να αυξήσει την παραγωγή, κατά 1 λίτρο. Όταν λαμβάνει αυτήν την απόφαση, ο ιδιοκτήτης του πηγαδιού σταθμίζει δύο επιδράσεις: Την επίδραση στην παραγωγή. Επειδή η τιμή υπερβαίνει το οριακό κόστος, η πώληση ακόμα ενός λίτρου νερού στην τρέχουσα τιμή θα αυξήσει το κέρδος. Η επίδραση στην τιμή. Η αύξηση της παραγωγής, θα αυξήσει τη συνολική ποσότητα που πωλείται, κάτι που θα χαμηλώσει την τιμή του νερού και το κέρδος για όλα τα λίτρα, που πωλούνται.

19 Πώς το μέγεθος ενός ολιγοπωλίου επηρεάζει το αποτέλεσμα της αγοράς Ο ιδιοκτήτης του πηγαδιού θα αυξήσει την παραγωγή: Αν η επίδραση στην παραγωγή, είναι μεγαλύτερη από την επίδραση στην τιμή. Ο ιδιοκτήτης δεν θα αυξήσει την παραγωγή: Αν η επίδραση στην τιμή, είναι μεγαλύτερη από την επίδραση στην παραγωγή. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των πωλητών, τόσο λιγότερο ανησυχεί κάθε πωλητής, για το ατομικό του αντίκτυπο στην αγοραία τιμή. Αυτό σημαίνει ότι: Όσο το μέγεθος του ολιγοπωλίου αυξάνεται, η επίδραση στην τιμή μειώνεται. Σ' αυτήν την ακραία περίπτωση, κάθε επιχείρηση στο ολιγοπώλιο αυξάνει την παραγωγή, όσο η τιμή υπερβαίνει το οριακό κόστος.

20 Πώς το μέγεθος ενός ολιγοπωλίου επηρεάζει το αποτέλεσμα της αγοράς Μια ανταγωνιστική επιχείρηση εξετάζει: Μόνο την επίδραση στην παραγωγή, όταν αποφασίζει το ύψος της παραγωγής, επειδή μια ανταγωνιστική επιχείρηση είναι αποδέκτης τιμών, η επίδραση στην τιμή είναι απούσα. Ως εκ τούτου, καθώς ο αριθμός των πωλητών σε ένα ολιγοπώλιο μεγαλώνει, μια ολιγοπωλιακή αγορά μοιάζει όλο και περισσότερο με μια ανταγωνιστική αγορά. Η τιμή προσεγγίζει το οριακό κόστος και Η παραγόμενη ποσότητα προσεγγίζει το κοινωνικά αποτελεσματικό επίπεδο.

21 Οι επιδράσεις του διεθνούς εμπορίου Έστω ότι οι μοναδικοί κατασκευαστές αυτοκινήτων στην: Ιαπωνία, είναι οιtoyota και Honda, Γερμανία, είναι οιvolkswagen και BMW, Γαλλία, είναι οι Citroën και Peugeot. Αν αυτές οι χώρες απαγόρευαν το διεθνές εμπόριο στα αυτοκίνητα, καθεμία θαείχε: Ένα ολιγοπώλιο στον κλάδο των αυτοκινήτων, με δύο μόνο μέλη και Το αποτέλεσμα της αγοράς θα απείχε σημαντικά από το ανταγωνιστικό ιδανικό. Με το διεθνές εμπόριο, όμως, η αγορά αυτοκινήτου είναι μια παγκόσμια αγορά και το ολιγοπώλιο σ' αυτό το παράδειγμα έχει έξι μέλη.

22 Ολιγοπώλια και τεθλασμένες καμπύλες ζήτησης Στις ολιγοπωλιακές αγορές με ομοιογενή προϊόντα, παρατηρείται ότι, αν: Μια επιχείρηση αυξήσει την τιμή της, οι ανταγωνιστές της δεν θα ακολουθήσουν, αλλά αν Μια επιχείρηση μειώσει την τιμή της, οι ανταγωνιστές θα ακολουθήσουν και θα μειώσουν όλοι τις τιμές τους. Οι δυοπωλητές μας αντιμετωπίζουν, ουσιαστικά, δύο καμπύλες ζήτησης, όπως φαίνεται στο Σχήμα 16.1: Μία καμπύλη ζήτησης που είναι σχετικά ελαστική, D e, και Μία ακόμα, που είναι σχετικά ανελαστική, D i.

23 Ολιγοπώλια και τεθλασμένες καμπύλες ζήτησης Αν ο Ζακ αυξήσει την τιμή του στα 50: Η Ζιλ δεν μεταβάλλει την τιμή της και Η ζήτηση υποχωρεί, από το Q 0 στο Q 1. Η αναλογική μεταβολή στη ζήτηση είναι μεγαλύτερη, από την αύξηση στην τιμή και: Ο Ζακ βλέπει τα συνολικά έσοδά του να μειώνονται. Αντίστοιχα, αν ο Ζακ μειώσει την τιμή του στα 30: Η Ζιλ ακολουθεί και Η ζήτηση αυξάνεται μόνο κατά μικρό ποσοστό, σε Q 2 από Q 0.

24 ΣΧΗΜΑ 16.1: Η Τεθλασμένη Καμπύλη Ζήτησης των Ολιγοπωλητών.

25 ΣΧΗΜΑ 16.1: Η Τεθλασμένη Καμπύλη Ζήτησης των Ολιγοπωλητών Ο Ζακ αντιμετωπίζει δύο καμπύλες ζήτησης, με διαφορετικές μέσες ελαστικότητες. Η καμπύλη ζήτησης D e είναι σχετικά ελαστική και η καμπύλη ζήτησης D i είναι σχετικά ανελαστική. Αν ο Ζακ αυξάνει ή μειώνει την τιμή, η απάντηση της Ζιλ είναι τέτοια, που, σε κάθε περίπτωση, το συνολικό έσοδό του μειώνεται. Δεν υπάρχει κίνητρο για το Ζακ ή τη Ζιλ να αλλάξουν την τιμή και οι δυοπωλητές αντιμετωπίζουν μια τεθλασμένη καμπύλη ζήτησης.

26 Ολιγοπώλια και τεθλασμένες καμπύλες ζήτησης Οι δυοπωλητές ουσιαστικά αντιμετωπίζουν μια τεθλασμένη καμπύλη ζήτησης: Σε οποιαδήποτε τιμή υψηλότερη από 40, αντιμετωπίζουν το ελαστικό τμήμα της καμπύλης ζήτησης D e, και Σε οποιαδήποτε τιμή κάτω από τα 40, αντιμετωπίζουν την καμπύλη ζήτησης D i. Η ανταγωνιστική συμπεριφορά των επιχειρήσεων, σε ένα ολιγοπώλιο, εστιάζεται στην εύρεση τρόπων, για: Να διαφοροποιήσουν τα προϊόντα τους και Όχι να προσπαθήσουν να ανταγωνιστούν στην τιμή, όπου έχουμε επομένως το λεγόμενο εκτός τιμής ανταγωνισμό. Τα είδη του εκτός τιμής ανταγωνισμού εστιάζουν: Στην ποιότητα, την εξυπηρέτηση, την παράδοση, το στυλ, το σχέδιο, τη θέση, την ευκολία, τη συσκευασία, τη διαφήμιση και την προώθηση, την εκμετάλλευση του εμπορικού ονόματος κ.α.

27 Η ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Η θεωρία παιγνίων είναι η μελέτη της συμπεριφοράς των ανθρώπων, σεστρατηγικές καταστάσεις. Με τη λέξη "στρατηγική", εννοούμε μια κατάσταση, στην οποία κάθε άτομο, όταν αποφασίζει ποιες ενέργειες θα πραγματοποιήσει, πρέπει: Να μελετήσει πώς μπορεί να αντιδράσουν άλλοι, στις συγκεκριμένες ενέργειες. Επειδή ο αριθμός των επιχειρήσεων σε μια ολιγοπωλιακή αγορά είναι μικρός, κάθε επιχείρηση πρέπει να ενεργεί στρατηγικά. Κάθε επιχείρηση γνωρίζει ότι το κέρδος της εξαρτάται: Από το πόσα παράγει, αλλά επίσης, Από το πόσα παράγουν οι άλλες επιχειρήσεις.

28 Η ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Σε κάθε παιχνίδι υπάρχουν παίκτες, που αντιμετωπίζουν διάφορες επιλογές στη λήψη αποφάσεων, οι οποίες ονομάζονται στρατηγικές. Κατά τη λήψη μιας απόφασης (επιλογή στρατηγικής), υπάρχουν: Αποτελέσματα ή αμοιβές, που προκύπτουν σαν συνέπεια της απόφασης. Κάθε παίκτης θεωρούμε, ότι: Γνωρίζει τι θέλει και Μπορεί να προσδιορίσει το αποτέλεσμα της στρατηγικής, που θα επιλέξει. Ωστόσο, κάθε παίκτης γνωρίζει επίσης, ότι ο αντίπαλος ή ανταγωνιστής τους: Αντιμετωπίζει τις ίδιες αποφάσεις και στρατηγικές και Θα έχει τα σχετικά αποτελέσματα.

29 ΣΧΗΜΑ 16.2: Πίνακας Αποτελεσμάτων.

30 ΣΧΗΜΑ 16.2: Πίνακας Αποτελεσμάτων Ο πίνακας παρουσιάζει δύο παίκτες, την Επιχείρηση X και την Επιχείρηση Y και τις αποφάσεις, που μπορούν να πάρουν, για το αν θα τηρήσουν ή θα παραβιάσουν τη συμφωνία τους. Τα τρίγωνα δείχνουν τα αποτελέσματα, από τις σχετικές αποφάσεις τους.

31 Το δίλημμα του φυλακισμένου Αυτό το παιχνίδι μας δείχνει τη δυσκολία, που έχει η διατήρηση της συνεργασίας. Πολλές φορές οι άνθρωποι δεν καταφέρνουν να συνεργαστούν μεταξύ τους, ακόμα και όταν: Η συνεργασία μπορεί να φέρει όλους σε καλύτερη θέση. Ένα ολιγοπώλιο είναι ακόμα ένα τέτοιο παράδειγμα. Μια ιστορία για δύο εγκληματίες, που έχουν συλληφθεί από την αστυνομία, η οποία: Έχει αρκετές αποδείξεις για να καταδικάσει για ένα έγκλημα και να φυλακίσει και τους δύο για ένα χρόνο, με τους ισχύοντες νόμους. Υποπτεύεται, επίσης, ότι οι δύο εγκληματίες έχουν διαπράξει και μια ληστεία, όπου υπήρχε σοβαρός τραυματισμός ενός θύματος, αλλά δεν έχουν αποδείξεις για να τους καταδικάσουν, γι' αυτό το σοβαρό έγκλημα.

32 Το δίλημμα του φυλακισμένου Η αστυνομία ανακρίνει τους εγκληματίες σε ξεχωριστά δωμάτια και προσφέρει σε καθέναν απ' αυτούς την εξής συμφωνία: Με τις αποδείξεις που έχουμε για την κατοχή ναρκωτικών, μπορούμε να σε κλείσουμε μέσα για 1 χρόνο. Αν όμως ομολογήσεις, ότι διέπραξες τη ληστεία στο κοσμηματοπωλείο και ενοχοποιήσεις το συνεργό σου: Θα σου παραχωρήσουμε ασυλία και θα φύγεις ελεύθερος. Ο συνεργός σου θα τιμωρηθεί με κάθειρξη 20 χρόνια. Αλλά αν και οι δύο ομολογήσετε το έγκλημα, δεν χρειαζόμαστε την κατάθεσή σου: Θα μπορούμε να αποφύγουμε το κόστος μιας δίκης και Θα τιμωρηθείτε με μια ενδιάμεση ποινή φυλάκισης 8 χρόνων. Κάθε εγκληματίας έχει δύο στρατηγικές: να ομολογήσει ή να σιωπήσει.

33 ΣΧΗΜΑ 16.3: Το Δίλημμα του Φυλακισμένου.

34 ΣΧΗΜΑ 16.3: Το Δίλημμα του Φυλακισμένου Σ' αυτό το παιχνίδι, μεταξύ δύο εγκληματιών, που είναι ύποπτοι για ένα έγκλημα, η ποινή του καθένα εξαρτάται τόσο από την απόφασή του αν θα ομολογήσει ή θα σιωπήσει, όσο και από την απόφαση του άλλου.

35 Το δίλημμα του φυλακισμένου Μια στρατηγική ονομάζεται κυρίαρχη στρατηγική, αν: Είναι καλύτερη για έναν παίκτη, σε ένα παιχνίδι, ανεξάρτητα από τις στρατηγικές, που θα επιλέξουν οιάλλοι παίκτες. Σ' αυτήν την περίπτωση: Η ομολογία είναι μια κυρίαρχη στρατηγική, για τον Κύριο Πράσινο. Η ομολογία είναι επίσης, η δεσπόζουσα στρατηγική, για τον Κύριο Μπλε. Στο τέλος, αμφότεροι ομολογούν και καταδικάζονται σε 8 χρόνια φυλάκιση. Από την πλευρά τους, όμως, το αποτέλεσμα είναι επώδυνο. Αν αμφότεροι είχαν σιωπήσει, θα ήταν σε καλύτερη θέση και θα περνούσαν μόνο 1 χρόνο στη φυλακή, για το έγκλημα.

36 Τα ολιγοπώλια ως δίλημμα του φυλακισμένου Η ένταση μεταξύ της ιδιοτέλειας και της συνεργασίας, που αναδεικνύεται στο δίλημμα του φυλακισμένου: Είναι σχεδόν ίδια με τις εντάσεις, που υπάρχουν μεταξύ επιχειρήσεων στον ατελή ανταγωνισμό και συγκεκριμένα: Μεταξύ των ολιγοπωλιακών επιχειρήσεων. Ας δούμε ένα ολιγοπώλιο με δύο χώρες, που πωλούν αργό πετρέλαιο: το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία. Μετά από παρατεταμένες διαπραγματεύσεις, οι χώρες συμφωνούν: Να διατηρήσουν την πετρελαιοπαραγωγή σε χαμηλά επίπεδα, προκειμένου Να διατηρηθεί η παγκόσμια τιμή του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα.

37 ΣΧΗΜΑ 16.4: Ένα Παιχνίδι Ολιγοπωλίου.

38 ΣΧΗΜΑ 16.4: Ένα Παιχνίδι Ολιγοπωλίου Σ' αυτό το παιχνίδι, μεταξύ μελών ενός ολιγοπωλίου, το κέρδος που αποκομίζει καθένας εξαρτάται τόσο από την απόφασή του για την παραγωγή, όσο και από την απόφαση του άλλου ολιγοπωλητή, για τη δική του παραγωγή.

39 Τα ολιγοπώλια ως δίλημμα του φυλακισμένου Το αποτέλεσμα του μονοπωλίου είναι: Ορθολογικό για το ολιγοπώλιο, αλλά Κάθε ολιγοπωλητής έχει κίνητρο να παραβιάσει τις συμφωνίες.

40 Άλλα παραδείγματα του διλήμματος του φυλακισμένου Διαφήμιση: Έστω ότι δύο εταιρείες μοιράζονται την αγορά. Αν αμφότερες διαφημιστούν: Μοιράζονται πάλι την αγορά, αλλά Τα κέρδη είναι χαμηλότερα, επειδή κάθε εταιρεία πρέπει να φέρει το κόστος της διαφήμισης. Αν όμως η μία εταιρεία διαφημιστεί, ενώ η άλλη όχι, τότε: Εκείνη που διαφημίζεται, προσελκύει πελάτες από την άλλη.

41 ΣΧΗΜΑ 16.5: Ένα Παιχνίδι Διαφήμισης.

42 ΣΧΗΜΑ 16.5: Ένα Παιχνίδι Διαφήμισης Σ' αυτό το παιχνίδι μεταξύ επιχειρήσεων, που πωλούν παρόμοια προϊόντα, το κέρδος που αποκομίζει η καθεμία, εξαρτάται τόσο από τη δική της απόφαση για διαφήμιση, όσο και από την απόφαση για διαφήμιση της άλλης επιχείρησης.

43 Άλλα παραδείγματα του διλήμματος του φυλακισμένου Κοινοί Πόροι: Έστω ότι, δύο εταιρείες παραγωγής πετρελαίου οι Shell και BP έχουν γειτονικές πετρελαιοπηγές, κάτω από τις οποίες υπάρχει ένα κοινό κοίτασμα πετρελαίου, αξίας 12 εκατ. Η γεώτρηση μιας πηγής κοστίζει 1 εκατ. Αν κάθε εταιρεία εξάγει από μία πηγή, καθεμία παίρνει το μισό πετρέλαιο και κερδίζει 5 εκατ. ( 6 εκατ. έσοδα μείον 1 εκατ. έξοδα). Έστω ότι, καθεμία εταιρεία μπορεί να αντλήσει από μια δεύτερη πηγή. Αν η μία εταιρεία έχει δύο από τις τρεις πηγές, αυτή η εταιρεία παίρνει τα δύο τρία του πετρελαίου, αποκομίζοντας κέρδος 6 εκατ. (τα δύο τρίτα των 12 εκατ. = 8 εκατ. μείον 2 εκατ. έξοδα για τη γεώτρηση δύο πηγών). Η άλλη εταιρεία παίρνει το υπόλοιπο ένα τρίτο του πετρελαίου και έχει κέρδος 3 εκατ. ( 4 εκατ. μείον 1 εκατ. για τη γεώτρηση της πηγής).

44 ΣΧΗΜΑ 16.6: Ένα Παιχνίδι Κοινών Πόρων.

45 ΣΧΗΜΑ 16.6: Ένα Παιχνίδι Κοινών Πόρων Σ' αυτό το παιχνίδι μεταξύ επιχειρήσεων, που εξορύσσουν πετρέλαιο από ένα κοινό κοίτασμα, το κέρδος που θα έχει η καθεμία, εξαρτάται τόσο από τον αριθμό των πηγών της και των αριθμών των πηγών της άλλης επιχείρησης.

46 Ισορροπία Nash Η θέση της "ισορροπίας" θα βρισκόταν εκεί, όπου: Κάθε παίκτης λαμβάνει μια απόφαση, που εκφράζει το καλύτερο αποτέλεσμα, ως απάντηση στις αποφάσεις των άλλων παικτών. Ο ορισμός μιας ισορροπίας Nash είναι ένα σημείο, όπου: Κανείς παίκτης δεν μπορεί να βελτιώσει τη θέση του, επιλέγοντας οποιαδήποτε άλλη διαθέσιμη στρατηγική, ενώ και Οι άλλοι κάνουν επίσης, την καλύτερη επιλογή τους και δεν αλλάζουν τη στρατηγική τους. Ένα από τα συμπεράσματα του έργου του Νας είναι, ότι: Η συνεργασία θα μπορούσε να είναι η καλύτερη επιλογή μακροπρόθεσμα.

47 ΣΧΗΜΑ 16.7: Ισορροπία Nash.

48 ΣΧΗΜΑ 16.7: Ισορροπία Nash Η χρέωση τιμής 10 αναπαριστά την ισορροπία Nash, σ' αυτόν τον πίνακα αποτελεσμάτων, επειδή δεν υπάρχει κίνητρο ούτε για την Επιχείρηση A, ούτε για την Επιχείρηση B, να αλλάξουν τη στρατηγική τους, όταν γνωρίζουν τη στρατηγική της άλλης.

49 Το δίλημμα του φυλακισμένου και η ευημερία της κοινωνίας Είναι η έλλειψη συνεργασίας πρόβλημα για την κοινωνία συνολικά; Η απάντηση εξαρτάται από τις περιστάσεις. Στο παιχνίδι κοινών πόρων, οι επιπλέον πηγές των Shell και BP είναι καθαρή σπατάλη. Η κοινωνία θα ήταν σε καλύτερη θέση, αν οι δύο παίκτες μπορούσαν να πετύχουν το συνεργατικό αποτέλεσμα. Αντίθετα, στην περίπτωση ολιγοπωλητών, που προσπαθούν να διατηρήσουν τα μονοπωλιακά κέρδη: Η έλλειψη συνεργασίας είναι επιθυμητή, από την πλευρά της κοινωνίας συνολικά. Το αποτέλεσμα του μονοπωλίου είναι καλό για τους ολιγοπωλητές, αλλά κακό για τους καταναλωτές του προϊόντος.

50 Γιατί οι άνθρωποι συνεργάζονται μερικές φορές Τα καρτέλ μερικές φορές καταφέρνουν: Να διατηρήσουν κάποιες αθέμιτες διευθετήσεις, παρά το κίνητρο, που έχουν τα μεμονωμένα μέλη τους, να παραβιάσουν τη συμφωνία. Η συνεργασία είναι πιο εύκολο να επιβληθεί σε επαναλαμβανόμενα παιχνίδια.

51 Γιατί οι άνθρωποι συνεργάζονται μερικές φορές Έστω ότι ο Ζακ και η Ζιλ προσπαθούν να σχηματίσουν ένα καρτέλ. Για να μεγιστοποιήσουν το συνολικό κέρδος, θα συμφωνούσαν στο συνεργατικό αποτέλεσμα, κατά το οποίο καθένας παράγει 30 λίτρα. Αν ο Ζακ και η Ζιλ παίξουν το παιχνίδι μόνο μία φορά: Κανείς δεν έχει κίνητρο νατηρήσει τη συμφωνία. Έστω ότι ο Ζακ και η Ζιλ γνωρίζουν ότι θα παίζουν το παιχνίδι κάθε εβδομάδα. Όταν: Συνάπτουν την αρχική συμφωνία τους, για να διατηρήσουν την παραγωγή σε χαμηλά επίπεδα, Ορίζουν, επίσης, τι θα συμβεί αν ένας από τους δύο παραβιάσει τη συμφωνία. Η απειλή της ποινής μπορεί ναείναι το μόνο που χρειάζεται, ώστε να διατηρηθεί η συνεργασία.

52 Σιωπηρή αθέμιτη σύμπραξη Ένα σενάριο με επαναλαμβανόμενα παιχνίδια, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ένα αποτέλεσμα αγοράς, που φαίνεται να είναι μη ανταγωνιστικό, στο οποίο: Υπάρχουν υποψίες για κάποια μορφή αθέμιτης σύμπραξης, αλλά Έχει προκύψει στην πραγματικότητα, επειδή οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι εξαρτώνται η μία από την άλλη. Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε μια σιωπηρή αθέμιτη σύμπραξη.

53 Το υπόδειγμα Cournot Οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν μια εύλογη ιδέα, για: Το μέγεθος της αγοράς όπου λειτουργούν και Ποια θέση κατέχουν στην αγορά. Για μεγαλύτερη ευκολία ανάλυσης, θα υποθέσουμε ότι: Έχουμε ένα δυοπώλιο και Υπάρχουν εμπόδια εισόδου στον κλάδο, που σημαίνει ότι οι δύο επιχειρήσεις δεν ανησυχούν υπερβολικά για νεοεισερχόμενους. Η εναπομένουσα ζήτηση ορίζεται ως: Η διαφορά μεταξύ της καμπύλης ζήτησης της αγοράς και της ποσότητας, που προσφέρουν άλλες επιχειρήσεις στην αγορά. Η καμπύλη εναπομένουσας ζήτησης εξαρτάται από: Την απόφαση παραγωγής των άλλων επιχειρήσεων στην αγορά.

54 ΣΧΗΜΑ 16.9: Εναπομένουσα Ζήτηση.

55 ΣΧΗΜΑ 16.9: Εναπομένουσα Ζήτηση Αν η Επιχείρηση A πρόσφερε το σύνολο της παραγωγής, που χρειάζεται η αγορά (αν δηλαδή υποθέσουμε ότι η Επιχείρηση B δεν παράγει τίποτα), τότε η παραγωγή μεγιστοποίησης κέρδους θα ήταν Q 1. Αν η Επιχείρηση A θεωρεί ότι η Επιχείρηση B παράγει το 20% της αγοράς (όπως φαίνεται από την καμπύλη ζήτησης D 2 ), τότε η νέα παραγωγή μεγιστοποίησης κέρδους της θα είναι Q 2, εκεί όπου η καμπύλη MR τέμνει την καμπύλη εναπομένουσας ζήτησης D 2. Αν θεωρούσε ότι η Επιχείρηση B παρήγαγε το 60% της αγοράς, τότε η παραγωγή της Επιχείρησης A θα βρισκόταν στο σημείο, όπου η MR 3 που σχετίζεται με την εναπομένουσα ζήτηση D 3, τέμνει την καμπύλη MC, στο σημείο Q 3.

56 Το υπόδειγμα Cournot Η συνάρτηση αντίδρασης δείχνει: Τις στρατηγικές, που προτιμά να ακολουθήσει μια επιχείρηση, για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, σε σχέση με Τις στρατηγικές, που υιοθετούν οι ανταγωνιστές της, για το ίδιο ζήτημα. Επομένως, η συνάρτηση αντίδρασης θα μπορούσε να δώσει: Την παραγωγή μεγιστοποίησης κέρδους, για μια επιχείρηση, δεδομένων των ταυτόχρονων αποφάσεων των ανταγωνιστών της, για τη δική τους παραγωγή.

57 ΣΧΗΜΑ 16.10: Συναρτήσεις Αντίδρασης.

58 ΣΧΗΜΑ 16.10: Συναρτήσεις Αντίδρασης Οι συναρτήσεις αντίδρασης, που δίνονται από τις δύο γραμμές, κόκκινη και μπλε, δείχνουν συνδυασμούς εκροής, που παράγονται από την Επιχείρηση A και την Επιχείρηση B, αντίστοιχα, έχοντας ως δεδομένο ότι παίρνουν ταυτόχρονες αποφάσεις για την παραγωγή.

59 Το υπόδειγμα Bertrand Σ' αυτό το υπόδειγμα, οι στρατηγικές των επιχειρήσεων βασίζονται στον καθορισμό της τιμής ανταγωνίζονται: Στην τιμή και Όχι στην παραγωγή. Έστω ότι η Επιχείρηση B καθορίζει μια τιμή πάνω από το MC. Η Επιχείρηση A έχει κίνητρο: Να καθορίσει την τιμή της ελαφρώς πιο κάτω από την τιμή της Επιχείρησης B και Να πάρει ένα μερίδιο αγοράς. Δεδομένου του ότι τα προϊόντα είναι ίδια, θα μπορούσε να πάρει όλη την αγορά.

60 Το υπόδειγμα Bertrand Σε μια τέτοια κατάσταση, πώς θα αντιδρούσε η Επιχείρηση B; Θα αντιδρούσε μειώνοντας την τιμή της. Με τη σειρά της, η Επιχείρηση A θα μείωνε την τιμή της και η διαδικασία θασυνεχιζόταν, μέχρι P = MC. Άρα, ο ορισμός στο P = MC είναι μια ισορροπία Nash. Αυτό που προβλέπει το υπόδειγμα Bertrand είναι, ότι: Το σημείο ισορροπίας σε ένα ολιγοπώλιο θα δίνει ένα αποτέλεσμα ίδιο, με εκείνο του τέλειου ανταγωνισμού.

61 Το υπόδειγμα Stackelberg Η θεωρία παιγνίων μας δείχνει, ότι μια επιχείρηση επιδιώκει να λάβει αποφάσεις, με βάση: Τις αντιδράσεις των ανταγωνιστών της, αλλά και Της γνώσης που αποκτά, από τις επαναλήψεις του ίδιου "παιχνιδιού". Το υπόδειγμα Stackelberg λαμβάνει υπόψη αυτές τις νέες παραδοχές. Εξετάζει ποια θα ήταν η παραγωγή ισορροπίας για τις δύο επιχειρήσεις, αν η μία επιχείρηση ήταν ο ηγέτης, που παίρνει πρώτος τις αποφάσεις, μελετώντας ωστόσο, πώς θα αντιδρούσε η άλλη επιχείρηση. Περιγράφει τα πλεονεκτήματα, που μπορεί να έχει μια επιχείρηση, αν κινηθεί πριν από τους ανταγωνιστές της το λεγόμενο πλεονέκτημα του πρωτοπόρου.

62 Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑ Η συνεργασία μεταξύ ολιγοπωλητών οδηγεί: Σε πολύ χαμηλή παραγωγή και Σε πολύ υψηλές τιμές και είναι συνεπώς ανεπιθύμητη, από την πλευρά της κοινωνίας συνολικά, επειδή. Προκειμένου η κατανομή των πόρων: Να προσεγγίσει το κοινωνικά βέλτιστο, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής, θα πρέπει να παρακινήσουν τις επιχειρήσεις, που μετέχουν σε ένα ολιγοπώλιο: Σε ανταγωνισμό και Όχι σε συνεργασία.

63 Περιορισμός στο εμπόριο και νόμος για τον ανταγωνισμό Δικαστήρια στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έχουν κρίνει ότι κάποιες συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών, που έχουν σκοπό: Τον περιορισμό των ποσοτήτων και Την αύξηση των τιμών, είναι αντίθετες προς το κοινό συμφέρον και αρνήθηκαν να τις δεχτούν. Δεδομένης της μακράς εμπειρίας πολλών Ευρωπαϊκών χωρών, στην αντιμετώπιση: Καταχρηστικής εκμετάλλευσης της δύναμης αγοράς, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι ο νόμος για τον ανταγωνισμό είναι ένα από τα λίγα πεδία, στα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε να συμφωνήσει σε μια κοινή πολιτική.

64 Περιορισμός στο εμπόριο και νόμος για τον ανταγωνισμό Οι αντιμονοπωλιακοί νόμοι απαγορεύουν δύο σημεία, όπως ορίζονται στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρώτον, οι συμφωνίες μεταξύ δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων, που περιορίζουν τον ανταγωνισμό, απαγορεύονται από το Άρθρο 101 της Συνθήκης, με κάποιες περιορισμένες εξαιρέσεις. Αυτή η διάταξη καλύπτει πλήθος συμπεριφορών. Το πιο προφανές παράδειγμα παράνομης παραβίασης [του Άρθρου], είναι μια σύμπραξη μεταξύ ανταγωνιστών (που μπορεί να περιλαμβάνει πρακτικές καθορισμού τιμών ή καταμερισμού της αγοράς). Δεύτερον, οι επιχειρήσεις σε δεσπόζουσα θέση, δεν μπορούν να καταχραστούν αυτήν την θέση (Άρθρο 102 της Συνθήκης), όπως, για παράδειγμα συμβαίνει, όταν: Εφαρμόζεται επιθετική τιμολόγηση, που στοχεύει στην εξάλειψη των ανταγωνιστών από την αγορά.

65 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Οι νόμοι για τον ανταγωνισμό έχουν καταδικάσει κάποιες επιχειρηματικές πρακτικές, των οποίων οι επιδράσεις δεν είναι ξεκάθαρες. Καθορισμένη Τιμή Μεταπώλησης: Έστω ότι η Superduper Electronics πουλά συσκευές αναπαραγωγής Blu-ray, σεκαταστήματα λιανικής, με 50. Αν η Superduper ζητά από τους εμπόρους να χρεώνουν τους πελάτες 75, λέμε ότι συμμετέχει σε: Μια διαδικασία καθορισμένης τιμής μεταπώλησης. Αρχικά, η καθορισμένη τιμή μεταπώλησης μπορεί να: Φαίνεται σαν μια αντι-ανταγωνιστική πρακτική και Είναι επομένως επιβλαβής προς την κοινωνία.

66 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Καθορισμένη Τιμή Μεταπώλησης: Ορισμένοι οικονομολόγοι, όμως, υπερασπίζονται την καθορισμένη τιμή μεταπώλησης, για δύο λόγους. Πρώτον, αρνούνται ότι στοχεύει στον περιορισμό του ανταγωνισμού. Αν η Superduper Electronics έχει κάποια δύναμη αγοράς, μπορεί να ασκήσει αυτήν τη δύναμη μέσω: Της χονδρικής τιμής πώλησης και Όχι μέσω της καθορισμένης τιμής μεταπώλησης. Επιπλέον, η Superduper: Δεν έχει κίνητρο να αποθαρρύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εμπόρων λιανικής. Θα ήταν σε χειρότερη θέση, αν οι έμποροι σχημάτιζαν καρτέλ.

67 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Καθορισμένη Τιμή Μεταπώλησης: Δεύτερον, οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι η καθορισμένη τιμή μεταπώλησης έχει νόμιμο στόχο. Η Superduper μπορεί να ζητά από τους εμπόρους να παρέχουν στους πελάτες: Μια ευχάριστη έκθεση προϊόντων με πωλητές, που γνωρίζουν το αντικείμενο. Όταν όμως δεν υπάρχει καθορισμένη τιμή μεταπώλησης, κάποιοι πελάτες θα εκμεταλλευτούν την υπηρεσία αυτή, για: Να μάθουν τα ειδικά χαρακτηριστικά του Blu-ray και κατόπιν Να αγοράσουν το προϊόν από έναν έμπορο, που το προσφέρει με έκπτωση, χωρίς όμως να παρέχει την υπηρεσία του πρώτου. Η καθορισμένη τιμή μεταπώλησης είναι ένας τρόπος, που μπορεί να βοηθήσει τη Superduper να λύσει το πρόβλημα του λαθρεπιβάτη.

68 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Επιθετική Τιμολόγιση: Έστω ότι, μια μεγάλη αεροπορική εταιρεία, η Eurovia Airlines, έχει μονοπώλιο σε μια διαδρομή. Η Euro Express εισέρχεται στην αγορά και παίρνει το 20% της, αφήνοντας στην Eurovia το 80%. Η Eurovia απαντά μειώνοντας τις τιμές της. Κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι η κίνηση της Eurovia θα μπορούσε να θεωρηθεί αντι-ανταγωνιστική: Η μείωση των τιμών, ενδεχομένως, στοχεύει στην έξοδο της Euro Express από την αγορά, ώστε Η Eurovia να μπορεί να ανακτήσει το μονοπώλιό της και να αυξήσει πάλι τις τιμές. Μια τέτοια συμπεριφορά ονομάζεται επιθετική τιμολόγηση.

69 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Επιθετική Τιμολόγιση: Ορισμένοι οικονομολόγοι βλέπουν με σκεπτικισμό αυτό το επιχείρημα και πιστεύουν ότι η επιθετική τιμολόγηση σπάνια είναι επικερδής επιχειρηματική στρατηγική. Γιατί; Για να καταφέρει ένας πόλεμος τιμών να εξωθήσει έναν ανταγωνιστή προς την έξοδο, οι τιμές πρέπει να μειωθούν κάτω του κόστους. Είναι η επιθετική τιμολόγηση ποτέ κερδοφόρα επιχειρηματική στρατηγική; Αν ναι, πότε; Οι αρχές μπορούν να καταλάβουν ποια μείωση τιμών είναι προϊόν ανταγωνισμού, άρα κάτι καλό για τους καταναλωτές και ποια είναι επιθετική τιμολόγηση; Δεν υπάρχουν απλές απαντήσεις.

70 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Σύνδεση: Έστω ότι, η Makemoney Movies παράγει δύο νέες ταινίες Σπάιντερμαν και Άμλετ. Αν η Makemoney προσφέρει στους κινηματογράφους τις δύο ταινίες: Μαζί, με μία τιμή και όχι ξεχωριστά, τότε λέμε ότι η εταιρεία συνδέει τα δύο προϊόντα της. Η σύνδεση παραμένει μια αμφισβητήσιμη επιχειρηματική πρακτική. Σημαντικές έρευνες έχουν γίνει στη Microsoft για "σύνδεση" του προγράμματος περιήγησής της στο Internet και άλλου λογισμικού, όπως του Windows Media Player με ταwindows.

71 Διενέξεις για την πολιτική ανταγωνισμού Σύνδεση: Δεν είναι καλά τεκμηριωμένο το επιχείρημα ότι: Η σύνδεση δίνει σε μια επιχείρηση τη δυνατότητα να διευρύνει τη δύναμη αγοράς της σε άλλα αγαθά. Οι οικονομολόγοι, όμως, προτείνουν πιο περίπλοκες θεωρίες, για τους τρόπους με τους οποίους η σύνδεση θα μπορούσε να παρεμποδίσει τον ανταγωνισμό. Με όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, δεν είναι σαφές αν η σύνδεση έχει δυσμενείς επιδράσεις στην κοινωνία, συνολικά.