Project θεάτρου «Το θέατρο της Δευτέρας»

Transcript

1 Project θεάτρου «Το θέατρο της Δευτέρας» Εαρινό τετράµηνο σχολικού έτους

2 Υπεύθυνη καθηγήτρια : Καραμπάση Μαρία 1 η ομάδα «ΘΕΩΡΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ» Αντέμ Οζγκιέ Ιακωβίδης Ραφαήλ Καπούλα Εύα Καρύδη Σοφία Κυριακού Ραφαέλα Κουλτούκης Θανάσης Παγουνάκη Αμαλία Παναγιωτοπούλου Ειρήνη Τζαμπαζίδου Αναστασία Μιανιαμσίδης Βασίλης 2

3 2η ομάδα «Μολιέρος Αρχοντοχωριάτης» Λουκά Κατερίνα Πετράς Γιάννης Τζίμου Χρυσούλα Χατζηνέστωρος Ελένη 3η ομάδα «Λουίτζι Πιραντέλλο Έτσι είναι...αν έτσι νομίζετε» Νικητίδου Μαρία Ρεσήτ Αϊνούρ Ρεσήτ Σεζέρ 4 η ομάδα «Τέννεσι Ουίλιαμς» Ζουμπούλογλου Δημήτρης Λεβεντοπούλου Ξένια Μπαξεβάνη Αθανασία 3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ σελ. ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. ΘΕΩΡΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ 1.Συντελεστές μιας θεατρικής παράστασης..7 2.Ο ρόλος του σκηνοθέτη.7 3. Η σκηνογραφία.9 4. Ο ρόλος του κοστουμιού Ο ρόλος του θεατή-κοινού...14 ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. Εισαγωγή ΜΟΛΙΕΡΟΣ 1. Βίος Εργογραφία «Αρχοντοχωριάτης» Αφίσες ως τέχνημα...25 ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΟΥΪΤΖΙ ΠΙΡΑΝΤΕΛΛΟ 1. Βίος Εργογραφία «Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε»...31 ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΝΝΕΣΙ ΟΥΙΛΙΑΜΣ 1.Βίος Εργογραφία

5 ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ 1. Εισαγωγή Τα σημαντικότερα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ της Ελλάδας ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.Δράσεις στα πλαίσια του μαθήματος..54 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Βιβλιογραφία

6 Α.Θεωρία θεάτρου 6

7 1. ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΜΙΑΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ Οι συντελεστές μιας θεατρικής παράστασης είναι : Ο σκηνογράφος Ο ενδυματολόγος Ο μουσικός Ο υπεύθυνος φωτισμού Ο υπεύθυνος για τον ήχο Ενδεχομένως ο χορογράφος Και βεβαίως οι ηθοποιοί Τη γενική εποπτεία έχει ο σκηνοθέτης ενώ έχει μεγάλη συμβολή στην πραγματοποίηση μιας θεατρικής παράστασης και ο ρόλος του κοινού Κάποια από αυτά τα στοιχεία θα εξετάσουμε παρακάτω: 2.Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ Σκηνοθέτης ονομάζεται το πρόσωπο που κατευθύνει την παραγωγή ενός οπτικοακουστικού έργου, συνηθέστερα μιας κινηματογραφικής ταινίας, ενός τηλεοπτικού προγράμματος ή μιας θεατρικής παράστασης. Ένας σκηνοθέτης οραματίζεται την πραγμάτωση ενός σεναρίου, ελέγχει τις καλλιτεχνικές πτυχές του έργου και κατευθύνει το τεχνικό συνεργείο και τους ηθοποιούς προς την κατεύθυνση που ο ίδιος φαντάστηκε. Ανάλογα με τους όρους του συμβολαίου που έχει υπογράψει, είναι πιθανόν να αναλάβει και το μοντάζ, πρακτική συνηθέστερη στην Ευρώπη, παρά στην Αμερική. Το σκηνοθέτη προσλαμβάνει ο παραγωγός και βασικός χρηματοδότης του έργου, ώστε να εξασφαλίσει την ομαλή πορεία της δημιουργίας του έργου. Τον ίδιο βαραίνει η υποχρέωση να ακολουθεί το χρονοδιάγραμμα όσο πιο πιστά γίνεται και να μην υπερβαίνει το διαθέσιμο μπάτζετ. 7

8 ü Ένας σκηνοθέτης διατυπώνει, για τον εαυτό του και για τους συνεργάτες του, μια γενικότερη ερμηνευτική άποψη που θα δώσει στην παράσταση στόχους και τη συνοχή της. ü Κατευθύνει τους ηθοποιούς. Μοιράζει τους ρόλους (διανομή) και διευθύνει τις δοκιμές. ü Συλλαμβάνει τις βασικές γραμμές του σκηνικού χώρου, σε συνεργασία με το σκηνογράφο. ü Κάποτε επεμβαίνει στο κείμενο του έργου, με περικοπές ή και αλλαγές. ü Τέλος, προσπαθεί να ενώσει όλα τα επιμέρους στοιχεία σε αρμονικό σύνολο. Έτσι, ο ρόλος του σκηνοθέτη είναι διαμεσολαβητικός : ανάμεσα στο συγγραφέα και στους ηθοποιούς, ανάμεσα στον ενσαρκωμένο λόγο και στους θεατές. Και είναι ρόλος σύνθετος. Γιατί στη σκηνοθεσία μπορούμε να διακρίνουμε τέσσερις λειτουργίες: Mία τεχνική λειτουργία: λύση των τεχνικών προβλημάτων και σύνθεση των στοιχείων της παράστασης. Μία παιδαγωγική λειτουργία: καθοδήγηση των ηθοποιών. Μία αισθητική λειτουργία: σύλληψη και υλοποίηση της γενικής αισθητικής γραμμής που διέπει την παράσταση. Μία ιδεολογική λειτουργία: καθορισμός των <<μηνυμάτων>> που αποδεσμεύει η παράσταση (είτε αυτά είναι ρητά εκφρασμένα στο κείμενο είτε μπορούν να ανιχνευθούν μέσα σε αυτό). Ένας σκηνοθέτης αναλυτικότερα, είναι υπεύθυνος για κάθε πτυχή ενός οπτικοακουστικού έργου. Αναπτύσσει ένα όραμα γι αυτό, αποφασίζει πώς πρέπει να δείχνει και τι θα έπρεπε να αποκομίσει το κοινό από αυτό. Κατά κάποιο τρόπο είναι ο κύριος αφηγητής μιας ιστορίας. Οι κινηματογραφικοί και τηλεοπτικοί σκηνοθέτες είναι υπεύθυνοι για κάθε γωνία λήψης και εφέ φακού, λαμβάνουν αποφάσεις για το φωτισμό και το σχεδιασμό των σκηνικών και συχνά έχουν λόγο και στην επιλογή μελών του τεχνικού συνεργείου. Εκτός από την καθοδήγηση των ηθοποιών, μπορεί επίσης να εμπλακούν στη συγγραφή του σεναρίου, τη χρηματοδότηση, το μοντάζ, τη μουσική επιμέλεια, ακόμη και να παίζουν κάποιο μικρό ή μεγάλο ρόλο ως ηθοποιοί. 8

9 Οι διάφοροι σκηνοθέτες μπορούν να υιοθετήσουν διάφορες προσεγγίσεις ως προς τον τρόπο δουλειάς τους. Μερικές από αυτές είναι: Καθορισμός ενός γενικού πλαισίου αφήνοντας κατόπιν τους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν το διάλογο. (π.χ. Σπάικ Λη, Ρόμπερτ Άλτμαν) Έλεγχος της παραμικρής λεπτομέρειας και απαίτηση από τους ηθοποιούς να ακολουθούν επακριβώς τις οδηγίες που τους δίνονται (π.χ. Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Άλφρεντ Χίτσκοκ) Ανάληψη τόσο της σκηνοθεσίας όσο και του σεναρίου (π.χ. Γούντι Άλεν, Τσάρλι Τσάπλιν, Κουέντιν Ταραντίνο, Χαγιάο Μιγιαζάκι) Συνεργασία με κάποιο σεναριογράφο σχεδόν επί μονίμου βάσεως (π.χ. Μάρτιν Σκορσέζε και Νίκολας Πιλέτζι / Πωλ Σράντερ, Ρόμπερτ Ζεμέκις και Μπομπ Γκέιλ) Ανάληψη σκηνοθεσίας, φωτογραφίας και μοντάζ (π.χ. Στήβεν Σόντερμπεργκ, Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ, Τζόελ και Ήθαν Κοέν) Συμμετοχή στις ταινίες τους ως ηθοποιοί (π.χ. Όρσον Γουέλς, Μελ Μπρουκς, Κέβιν Κόστνερ). 3.Η ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ Ο Σκηνογράφος - Ενδυματολόγος είναι ο υπεύθυνος των σκηνικών και της ενδυματολογικής προσέγγισης μιας θεατρικής παράστασης, κινηματογραφικής ταινίας ή τηλεοπτικής παραγωγής. Γνωστός και ως art director & costume designer, έχει την ευθύνη του συνολικού αισθητικού αποτελέσματος και της ανάδειξης του οράματος του σκηνοθέτη. Παράλληλα, με τις ειδικές του γνώσεις μπορεί και σχεδιάζει σκηνικά και κοστούμια σε όλα τα επίπεδα της οπτικοακουστικής δημιουργίας (video, πολυμέσα, διαφημιστικές ταινίες, video clip, web art εγκαταστάσεις και άλλες εικαστικές εφαρμογές). Aντίθετα με τον Ζωγράφο του καβαλέτου στις δύο διαστάσεις ή με το γλύπτη στις τρεις ο Σκηνογράφος σκέπτεται σύμφωνα με τις επιταγές της τέταρτης διάστασης, το χρονικό πέρασμα-όχι την σκηνική εικόνα αλλά την σκηνική κινούμενη εικόνα" όπως 9

10 γράφει χαρακτηριστικά ο γνωστός Άγγλος Σκηνοθέτης Peter Brook στο βιβλίο του "η Σκηνή δίχως όρια" Όταν μιλάμε για Σκηνογραφία στο Θέατρο εννοούμε την διαμόρφωση του Χώρου (Σκηνικό) για ένα Θεατρικό έργο και την μελέτη των κουστουμιών. Η Σκηνογραφία λοιπόν αφορά την Εικόνα, ό,τι είναι ορατό επί Σκηνής. Στις περισσότερες θεατρικές παραστάσεις το Σκηνικό ενός έργου καθώς και τα κουστούμια τελειώνουν εκεί από όπου θα μπορούσαν να είχαν αρχίσει. Δηλαδή σταματούν το ταξίδι της φαντασίας εκεί όπου έχει γίνει μια Εισαγωγή στην Σκηνογραφία. Βιάζονται συνήθως πολύ να γίνουν ωραία...οι περισσότεροι που κάνουν Σκηνογραφία δημιουργούν έναν Χώρο με μια Εικαστική αγωνία μέσα του η συχνά αναλαμβάνουν την Εικαστική επιμέλεια του Χώρου μέσα στον οποίο οι ηθοποιοί θα ερμηνεύσουν ένα ρόλο. Όμως το Θέατρο δεν είναι Εικαστικός Χώρος γιατί δεν είναι Αίθουσα Τέχνης. Ένας Εικαστικός καλλιτέχνης πολύ δύσκολα θα διάλεγε την Σκηνή ενός Θεάτρου για να παρουσιάσει το έργο του.δεν έχει ανάγκη λοιπόν από Εικαστική πινελιά με την στενή έννοια του όρου το Θέατρο. Ο Peter Brook έλεγε για κάθε τι που καλλιτεχνίζει στο Θέατρο χαρακτηριστικά : "To be Artistic in Theatre is horrible" Το Σκηνικό είναι κάτι άλλο από μια Σύνθεση που στέκει αυθύπαρκτη σε έναν Χώρο, γιατί μέσα του ζει ο ηθοποιός.ο ηθοποιός " δεν είναι ερμηνευτής, επειδή το Σώμα του δεν είναι όργανο. Δεν είναι όργανο του μυαλού. Δεν είναι τα υποστηρίγματα του." όπως λέει ο Valere Novarina στο βιβλίο του «Γράμμα στους ηθοποιούς». Δεν είναι τυχαίο που οι μεγάλοι ηθοποιοί καθώς υποδύονται έναν ρόλο Σκηνογραφούν.. με το Σώμα τους ενώ βαδίζουν μέσα στον Χώρο. Η Θεατρική πράξη είναι αναπόσπαστα δεμένη με την ζωή μέσα της κι αρχίζει εκεί όπου η Συγκίνηση γεννιέται. Τότε οι ωραίες εικόνες,τα εντυπωσιακά σκηνικά και εφέ παύουν να έχουν σημασία από μόνα τους, αν δεν είναι απολύτως ζητούμενα μέσα από την ίδια την έκφραση και την αίσθηση του θεατρικού γίγνεσθαι. Χρειάζονται μόνο όσο για να καλύπτουν τυχόν αδυναμίες του Σκηνοθέτη των ηθοποιών και γιατί όχι αδυναμίες περιεχομένου και δυνατοτήτων έκφρασης. Όταν το Θέατρο επιτελεί τον βαθύ σκοπό του,όπως και στην Τέχνη (που δεν είναι άλλος από το είναι των πραγμάτων) τα ωραία σκηνικά μένουν με την ωραιότητα.. του περιεχομένου τους. Εντυπωσιακά συνήθως ή φτωχά δίχως μυστήριο και φαντασία αλλά όμορφα.. Η Σκηνογραφία δεν είναι διακόσμηση της Σκηνής και το 10

11 Θεατρικό κουστούμι δεν είναι ένα οποιοδήποτε ρούχο όμορφο η έστω απλά ευρηματικό. Δεν υπάρχουν όρια στη σκέψη όπως δεν υπάρχουν όρια στην Φαντασία.Η Σκηνογραφία δημιουργεί τον κόσμο της μέσα από την Φαντασία, χρησιμοποιεί τα υλικά της. Όπως έλεγε ο Σαίξπηρ "είμαστε φτιαγμένοι από την ύλη που πλάθονται τα όνειρα" Ο Σκηνογράφος με τα φανταστικά του μέσα προσπαθεί μέσα από τον ηθοποιό και τον ορατό του κόσμο ν αγγίζει την ψυχή και την φαντασία του Θεατή. Να βοηθήσει τον θεατή να φανταστεί περισσότερα από όσα μπορεί δει. Γι αυτό δεν βασίζεται στην περιγραφή αυτών που θέλει να δείξει. Για μια Σκηνογραφία δεν θα μπορούσα να διανοηθώ να εκφραστώ παρά μόνο μέσα από την αίσθηση. Στην προσπάθεια για να κατασκευαστεί ένα βουνό στον Χώρο για παράδειγμα, πρέπει πρώτα να απαντηθεί η ερώτηση τι είναι Βουνό ή τι είναι αυτό που το κάνει να είναι Βουνό αλλά και μια σειρά άλλων ερωτήσεων μέσα από την αίσθηση και την δράση των προσώπων. Οι πηγές για το πώς θα το δείξουμε από εκεί κι έπειτα υπάρχουν στην Φαντασία μας κι είναι αποτέλεσμα έρευνας και συνεργασίας με εκείνους που συμμετέχουν στην δημιουργία μιας παράστασης. Ο Σκηνογράφος χρειάζεται να αφήσει την Φαντασία του να ελευθερωθεί, προχωρώντας όλο και μακρύτερα ξεπερνώντας κάθε στιγμή τον ίδιο του τον εαυτό. Ωστόσο, για μια τέτοια διαδικασία δεν αρκεί το μυαλό και η γνώση αλλά ολόκληρος ο εαυτός, η καρδιά. Μήπως όμως αυτός δεν είναι κι ο μόνος τρόπος για να κάνουμε Θέατρο, όπως και για να εκφραστούμε μέσα από την Τέχνη; Η συγκίνηση, αυτό που ζητείται κάθε στιγμή μέσα μας εκείνο που γοητεύει δεν είναι αυτό που έχουμε να πούμε αλλά εκείνο που λέγεται στον καθένα μέσα του. Η εσωτερική ώθηση είναι η ενεργητική δύναμη για να δημιουργηθεί η ορατή ποίηση και είναι η ίδια κι η πηγή της. Ωστόσο υπάρχει κι ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο για την δημιουργία αυτής της ορατής αίσθησης που αναζητείται. Το αίνιγμα η γοητεία που κρύβει κάθε τι που δεν λέγεται ολόκληρο εξ αρχής αλλά και που τελειώνοντας διατηρεί ένα κομμάτι από το μυστήριο του. Αυτό που διαφορετικά συμπληρώνεται από την Φαντασία του κάθε θεατή κάθε φορά αλλιώτικο..άγνωστο και γνώριμο.. ταυτόχρονα, αμέσως μετά το κλείσιμο της Αυλαίας. " to sing a song,no song comes,yet you hear it" λέει χαρακτηριστικά ο Samuel Beckett. Σε αυτή τη 11

12 φράση συνοψίζεται κι ο ρόλος της Σκηνογραφίας στο Θέατρο. Από ένα μικρό Αντικείμενο μπορούμε να φανταστούμε ολόκληρη την Αίγυπτο. Χρειάζεται να βρεθεί ο απλούστερος τρόπος να ειπωθεί μια ιστορία "το να σκηνογραφείς με το συναίσθημα καθώς και με τα μάτια σημαίνει να προχωρήσεις πάνω στο έδαφος του, να αισθανθείς τις διαστάσεις του την γεωμετρία του.." έλεγε ο Άγγλος Σκηνογράφος Gordon Graig στις αρχές του 20ουαιώνα. Η κατασκευή που ζητάμε να φτιάξουμε δεν μπορεί να είναι η περιγραφή αυτού που θέλουμε να δείξουμε αλλά η ψυχή του μέσα σε ένα πραγματικό Χώρο με όλα τα μαθηματικά του δεδομένα. Αν μείνει αυτή η κατασκευή σε μια περιγραφή ή ένα εντυπωσιακό ωραίο αποτέλεσμα δεν είναι παρά ένα μικρό μέρος μιας ιστορίας που πολύ σύντομα θα έχουμε ξεχάσει. Το Θέατρο για να υπάρξει χρειάζεται Σώματα μέσα του, Χώρο, Χρόνο, Ζωή και κυρίως Θεατές που όλοι μαζί θα το μοιραστούν. Είναι εκείνο " το εφήμερο αιθέριο τίποτα " που έλεγε επίσης ο Σαίξπηρ. Για να μπορέσουν ωστόσο όλα αυτά να συμβούν χρειάζεται η συνεργασία του Σκηνοθέτη κι όλων όσων δουλεύουν για τον ίδιο σκοπό. Ποιος μπορεί να πει σε μια παράσταση από πού ακριβώς τελειώνει η δουλειά κάποιου κι αρχίζει κάποιου άλλου. Ποιος μπορεί να πει ότι έρχεται στο Θέατρο σαν συντελεστής για να καταθέσει την δουλειά του και να φύγει. Λέγεται ωστόσο συχνά.. Αν δεν είχα καταθέσει την δουλειά μου σε μια Αίθουσα Τέχνης θα μπορούσα και να είχα συμφωνήσει. Όμως το Θέατρο είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς, της ψυχής και της αγάπης Ομάδας ανθρώπων και παραμένει αποτέλεσμα μιας συνεργασίας. Μιας βαθιάς συνάντησης δύο η περισσότερων ψυχών συντελεστών ηθοποιών και θεατών κάθε φορά που ανοίγει και κλείνει η Αυλαία και μόνο τότε. Μια βαθιά συνάντηση που συνεχίζεται στην φαντασία και στην καρδιά του Θεατή. Το Σκηνικό είναι ο μαγικός Χώρος όπου όλα μπορούν νά συμβούν ή ακόμη όπως έλεγε ο Τσεχοσλοβάκος Σκηνογράφος Josef Svoboda "o διάλογος του χώρου, του χρόνου της κίνησης και του φωτός πάνω στη σκηνή». 12

13 4.Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΜΙΟΥ Στο θέατρο τα κοστούμια αλλάζουν ανάλογα με το έργο, τη σκηνή, το ρόλο, τα συναισθήματα του ήρωα. Δεν έχει σημασία οι ηθοποιοί να ντύνονται με την τελευταία λέξη της μόδας, με ρούχα ακριβά, φθηνά, φανταχτερά, σεμνά, μαύρα ή πολύχρωμα- αρκεί να φοράνε ρούχα που αντικατοπτρίζουν τον εσωτερικό κόσμο του ρόλου του ήρωα. Τα κοστούμια που φορούν τα μέλη του θιάσου κατά τη διάρκεια όλης της παράστασης πρέπει να είναι επιβλητικά και πομπώδη έτσι, ώστε να απεικονίζουν στα μάτια των θεατών το ρόλο καθεαυτό. Το κοστούμι λοιπόν είναι η αισθητική πανοπλία μέσα από την οποία συντηρούνται και εξαπολύονται όλοι οι ηθικοί, κοινωνικοί, ιδεολογικοί κανόνες. Ειδικότερα στην αρχαία Ελλάδα ο ρόλος του κοστουμιού ήταν πολύ σημαντικός. Η εμφάνιση των ηθοποιών στην σκηνή ήταν λαμπρή, μεγαλειώδης, όπως ταίριαζε και στους ρόλους αλλά και στον γενικότερο χαρακτήρα του θεάτρου, του οποίου βασικό 13

14 γνώρισμα ήταν η μεγαλοπρέπεια. Ο υποκριτής φορούσε προσωπείο και κοστούμι, ανάλογο με την εξουσία του. Τα κοστούμια ήταν για οπτικούς και λειτουργικούς ρόλους εξογκωμένα, έτσι ώστε οι ήρωες να είναι επιβλητικοί. 5.Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΘΕΑΤΗ-ΚΟΙΝΟΥ Το θέατρο είναι μια γλώσσα που φέρει τους δικούς της κώδικες επικοινωνίας. Αυτοί οι κώδικες τίθενται σε λειτουργία στη θεατρική παράσταση μέσα από το σχήμα: πομπός- δέκτης. Το έργο τέχνης δεν έχει καμία αυτάρκεια. χωρίς τον δέκτη, δεν υπάρχει. Στον κινηματογράφο ενεργοποιείται εύκολα η φαντασίωση και ο ψυχισμός φτάνει στις βαθιές βάσεις του ενώ ο θεατής του θεάτρου έχει συνείδηση των συμβάσεων παραμένει αρχι-χειριστής, ο οδηγός των συγκινήσεων του, ο τεχνίτης του θεατρικού γεγονότος: πηγαίνει ο ίδιος προς στη σκηνή, ενώ η οθόνη απορροφά αμετάκλητα τον θεατή του κινηματογράφου. 14

15 Αντιθέτως, στο θέατρο η παράσταση δεν τελείται απλώς ενώπιον των θεατών, τους εμπεριέχει, δε γίνεται γι αυτούς αλλά κυριολεκτικά μαζί τους. Το έργο τέχνης δεν έχει καμία αυτάρκεια χωρίς το δέκτη δεν υπάρχει. Πράγματι, η μη προσέλευση ενός ελάχιστου αριθμού θεατών ματαιώνει την ίδια τη δημιουργία. Το θέατρο στηρίζεται στη συμφωνία θεατών και εκτελεστών. Η ικανοποίηση των θεατών ποικίλει : «απατώμαι από την ψευδαίσθηση, πιστεύω και δεν πιστεύω, όπου το ακίνητο σώμα του δοκιμάζει δίχως να διακινδυνεύει, επικίνδυνες, τρομακτικές ή ικανοποιητικές καταστάσεις». Θεωρητικά, μπορεί να παρέμβει στη σκηνή, να ενοχλήσει, να χειροκροτήσει ή να 15

16 σφυρίξει,. στην πραγματικότητα, εσωτερικεύει αυτές τις συνήθειες παρεμβολής, δίχως να διαταράξει την τελετή που σκηνοθετείται, από τους καλλιτέχνες, σπάνια όμως έχουν καταγραφεί και φαινόμενα ακραίων αντιδράσεων και επιδοκιμασίες από ξεσηκωμένους θεατές που ένιωθαν ότι αυτό που έβλεπαν προσέβαλλε την αισθητική τους. Το κοινό υπαγορεύει αντιδράσεις που ποικίλουν από βραδιά σε βραδιά και που μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά την απόδοση των ηθοποιών. Ακόμα και τις σιωπές, ο ηθοποιός τις διαπιστώνει και ανάλογα ενθαρρύνεται ή πανικοβάλλεται. 16

17 Β. ΜΟΛΙΕΡΟΣ 1.Εισαγωγή Στο φετινό μάθημα της ερευνητικής εργασίας ασχοληθήκαμε με την ιστορική σειρά της ΕΡΤ «Το Θέατρο της Δευτέρας, που έφερε το θέατρο μέσα σε κάθε ελληνικό σπίτι και με αφορμή αυτήν τη σειρά γνωρίσαμε στο 2 ο τετράμηνο άλλους δύο θεατρικούς συγγραφείς.ο ένας είναι ο Μολιέρος, του οποίου το έργο «Αρχοντοχωριάτης» διδάσκεται στη Λογοτεχνία της Α Λυκείου. Ο δεύτερος είναι ο Λουίτζι Πιραντέλλο, ιταλός δραματουργός των αρχών του 20 ου αιώνα. Το έργο του «Έτσι είναι αν...έτσι νομίζετε» μιλά για τις διαφορετικές οπτικές γωνίες από τις οποίες μπορούμε να δούμε έναν άνθρωπο και μπορεί να συνδυαστεί με τις Οπτικές της Γλώσσας, που βλέπουμε στην Έκφραση Έκθεση της Α Λυκείου. Μία ομάδα επίσης συγκέντρωσε κάποιες πληροφορίες για το θεατρικό συγγραφέα Τέννεσι Ουίλλιαμς. 17

18 ΜΟΛΙΕΡΟΣ 1.Βίος 18

19 19

20 Ο µισάνθρωπος (Le Misanthrope ou l'atrabilaire amoureux) Κωμωδία πράξεις σε πέντε λόγος) Ο γιατρός με το στανιό (Le Médecin Κωμωδία malgré lui) πράξεις (πεζός λόγος) Μελικέρτη (Mélicerte) 4 Ιουνίου 1666 (έμμετρος σε τρεις 6 Αυγούστου 166 Ηρωική κωμωδία σε δύο 2 Δεκεμβρίου 16 πράξεις (έμμετρος λόγος) 5 Ιανουαρίου 166 [[]] (Pastorale comique) Ο Σικελός ή Ο έρωτας ζωγράφος Κωμωδία σε μία πράξη (Le Sicilien ou l'amour peintre) (πεζός λόγος) 14 Φεβρουαρίου 20

21 Αμφιτρύωνας (Amphitryon) Κωμωδία σε τρεις πράξεις (έμμετρος λόγος) 13 Ιανουαρίου 16 Ζωρζ Νταντέν ή Ο αμήχανος σύζυγος (George Dandin ou le Mari confondu) Ο Φιλάργυρος (L'Avare ou l'école du mensonge) O κύριος ντε Πουρσονιάκ (Monsieur de Pourceaugnac) Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος) Κωμωδία σε πέντε πράξεις (πεζός λόγος) Κωμωδία-μπαλέτο σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος) 18 Ιουλίου Σεπτεμβρίου 16 6 Οκτωβρίου 166 Οι υπέροχοι εραστές (Les Amants magnifiques) Ο Αρχοντοχωριάτης (Le Bourgeois gentilhomme) Κωμωδία σε πέντε πράξεις (πεζός λόγος) Κωμωδία-μπαλέτο σε πέντε πράξεις (πεζός λόγος) 4 Φεβρουαρίου 1 14 Οκτωβρίου 16 Ψυχή (Psyché) Τραγωδία-μπαλέτο σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος) 17 Ιανουαρίου 16 Οι κατεργαριές του Σκαπίνου (Les Fourberies de Scapin) [[]] (La Comtesse d'escarbagnas) Κωμωδία σε τρεις πράξεις (πεζός λόγος) Κωμωδία σε μία πράξη (πεζός λόγος) 24 Μαΐου Δεκεμβρίου 16 Οι Ψευδοδιανοούμενες (Les Femmes savantes) Κωμωδία σε πέντε πράξεις (έμμετρος λόγος) 11 αρτίου

22 3.«Αρχοντοχωριάτης» ΜΟΛΙΕΡΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ «Ο ΑΡΧΟΝΤΟΧΩΡΙΑΤΗΣ» Ο Ιορδάνης είναι ένας ευκατάστατος νοικοκύρης. Έχει εισοδήματα, ένα άνετο σπίτι, μία υπέροχη σύζυγο και μία χαριτωμένη κόρη. Πάσχει όμως από μεγαλομανία και θέλει να δείχνει ανώτερος από αυτό που πραγματικά είναι. Προσπαθεί να μη δείχνει την ταπεινή του καταγωγή και να αποκτήσει χαρακτηριστικά της ανώτερης τάξης, της αριστοκρατίας. Μιμείται συμπεριφορές ξένες προς την ιδιοσυγκρασία του και σπαταλάει τεράστια ποσά σε δασκάλους για να τον μεταμορφώσουν και να γίνει αποδεκτός από την άρχουσα τάξη. Πέφτει όμως θύμα εκμετάλλευσης από τον αδέκαρο ξιπασμένο Δωράντη ο οποίος δανείζεται χρήματα από αυτόν χωρίς να τα επιστρέψει. Ο καλοκάγαθος Ιορδάνης ονειρεύεται να παντρέψει την κόρη του με τον Δωράντη και να εισχωρήσει με αυτόν το γάμο στους κύκλους της αριστοκρατίας. Παρόλα αυτά η κόρη του Λουκίλη αγαπάει ένα νεαρό της δικής της τάξης, τον Κλεόντη, ο οποίος με την βοήθεια της μητέρας της, της καμαριέρας (Νικολέτα) και του δαιμόνιου υπηρέτη του (Κοβιέλο) θα παρακάμψει όλα τα εμπόδια και θα αποκτήσει την αγαπημένη του. Ο Kλεάνθης και ο υπηρέτης του εμφανίζονται μεταμφιεσμένοι ως ο γιος και ο γραμματέας του τούρκου σουλτάνου και θα απονείμουν στον κ. Ιορδάνη ένα υποτιθέμενο βαρύτιμο παράσημο, με την συγκατάθεσή του για το γάμο της κόρης με τον μεταμφιεσμένο νεαρό Kλεάνθη. 22

23 Κριτικές εποχής 23

24 24

25 4. Αφίσες ως τέχνημα Ως τέχνημα δημιουργήσαμε στον υπολογιστή δύο αφίσες για την παράσταση «Αρχοντοχωριάτης» του Μολιέρου: 25

26 26

27 27

28 *Επισυνάπτεται φάκελος με αρχειακό υλικό για τον Αρχοντοχωριάτη από διάφορα αρχεία, όπως του Εθνικού Θεάτρου. 28

29 Γ. ΛΟΥΙΤΖΙ ΠΙΡΑΝΤΕΛΛΟ 1.Βίος Λουίτζι Πιραντέλλο ( ) Γεννήθηκε στο Αγκριτζέντο της Σικελίας. Αρχικά, ήθελε να ακολουθήσει σταδιοδρομία φιλολόγου και διαλεκτολόγου και εισοδηματία ποιητή -τα πρώτα του δημοσιεύματα είναι πράγματι μικροί τόμοι λυρικών ποιημάτων που κλίνουν προς την ευαισθησία του λυκόφωτος και του ρομαντισμού, όπως τα Mal giocondo (Χαρούμενο κακό, 1889), Pasqua di Gea (Πάσχα της Γης, 1891) και Elegia renane (Ελεγεία του Ρήνου, 1895)- που έχουν συντεθεί λίγο πολύ πάνω στο πρότυπο των Ρωμαϊκών ελεγείων του Γκαίτε τα οποία μετέφρασε τον επόμενο χρόνο. Ο ίδιος ο συγγραφέας έλεγε πως ήταν ελληνικής καταγωγής και πως το επίθετό του είναι παραφθορά του ελληνικού Πυράγγελος. Σπούδασε φιλολογία στο Παρίσι και στη Βόννη και δίδαξε ως καθηγητής της ιταλικής φιλολογίας στο ανώτατο ινστιτούτο της ιταλικής πρωτεύουσας. Στη Ρώμη ο Πιραντέλο συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. δημοσιεύοντας ποιήματα και πεζογραφήματά του. Έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό με το μυθιστόρημά του "Ο μακαρίτης Ματθαίος Πασκάλ". Εκείνο όμως που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό ήταν το θεατρικό του έργο. Το πρώτο μέρος του συνολικού θεατρικού του έργου ο Πιραντέλο το έγραψε σε μια ιδιαίτερα οδυνηρή εποχή γι' αυτόν, εξαιτίας του θανάτου της μητέρας του και της διανοητικής αρρώστιας της συζύγου του. Από τα πολλά έργα του Πιραντέλο αναφέρουμε τα : "Όταν ήμουν τρελός", "Όπως με θέλεις", "Να ντύσουμε τους γυμνούς", "Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα", "Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε", "Απόψε αυτοσχεδιάζουμε". 29

30 2.Εργογραφία του Πιραντέλλο Così è (se vi pare) (Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε, 1916) : Μάριος Πλωρίτης ("Γκόνη") Liolà (Λιολά, 1916) : Πάρις Θεοφανίδης ("Δωδώνη") Il piacere dell'onestà (Η ηδονή της τιμιότητος, 1917) : Μάριος Πλωρίτης ("Γκόνη") La patente (Η πατέντα, 1918) : Μάνθος Κρίσπης (Νέα Εστία, 1961 Β ) Sei personaggi in cerca d'autore (Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα, 1921) : Αλέξης Σολομός ("Δωδώνη") Enrico IV (Ερρίκος Δ ) : Γ.Ρούσος ("Γκόνη") L'imbecille (Ο ηλίθιος, 1922) : Μάριος Πλωρίτης ("Δωδώνη") Vestire gli ignudi (Να ντύσουμε τους γυμνούς, 1922) : Μάριος Πλωρίτης ("Γνώση") L'uomo dal fiore in bocca (Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα, 1923) : Λ.Μυριβήλη ("Γκόνη") Come tu mi vuoi ('Οπως με θέλεις, 1930) : Μάριος Πλωρίτης ("Δωδώνη") Questa sera si recita a soggetto (Απόψε αυτοσχεδιάζουμε, 1930) : Δημήτρης Μυράτ ("Δωδώνη") O di uno o di nessuno (Ενας ή κανένας, 1929) και All' uscita (Στην Εξοδο, 1916) μετ. Ιάνης Λο Σκόκκο ( κδ. Μαρή) Πεζογραφία L esclusa (Η αποδιωγμένη, 1901) : Πάνος Ράμμος ("Παρατηρητής") Il fu Mattia Pascal (Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ, 1904) : Μανώλης Γιαλουράκης ("Πανεπιστημιακός Τύπος") 30

31 Quaderni di Serafino Gubbio, operatore (Τετράδια του Σεραφίνο Γκούμπιο, κινηματογραφιστή, 1916 & 1925) : Γ.Λαμπιδώνης ("Αστάρτη") διηγήματα : πλείονες ("Δίφρος") διηγήματα : Κατ.Γλυκοφρύδη ("Καστανιώτης") 3.Λ.Πιραντέλλο: Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε Ο Πιραντέλλο στον πρόλογο του έργου του γράφει: Νομίζω πως η ζωή είναι μία πολύ θλιβερή φάρσα. Γιατί έχουμε μέσα μας -χωρίς να μπορούμε να ξέρουμε πώς, γιατί κι από πού- την ανάγκη να εξαπατούμε αδιάκοπα τον εαυτό μας, δημιουργώντας μία πραγματικότητα (μία για τον καθέναν και ποτέ την ίδια για όλους) που κάθε τόσο αποδεικνύεται ότι είναι μάταιη και φανταστική. Όταν ένας άνθρωπος ζει, ζει και δεν φαίνεται. Λοιπόν, κάντε έτσι ώστε να φαίνεται, δείξτε τον την ώρα που ζει υπό το κράτος των παθών του. Βάλτε μπροστά του έναν καθρέφτη. Τότε ή μένει κατάπληκτος από την όψη του ή στριφογυρίζει τα μάτια του για να μην δει τον εαυτό του ή έξω φρενών φτύνει την εικόνα του ή οργισμένος δίνει μία γροθιά για να την καταστρέψει. Κι αν έκλαιγε δεν μπορεί πια να κλάψει. Κι αν γελούσε δεν μπορεί πια να γελάσει άλλο. Μια φορά, κάτι δυσάρεστο θα είναι το αποτέλεσμα. Αυτό το δυσάρεστο είναι το Θέατρό μου. "Ο καθένας μας», λέει σχολιάζοντας την τέχνη του μεγάλου συμπατριώτη του ο Sylvio D' Amico, «δεν είναι αυτό που νομίζει, αλλά είναι "ένας, κανένας ή εκατό χιλιάδες" ανάλογα με το πως τον βλέπει τούτο ή εκείνο το πρόσωπο και πάντα αλλιώτικος απ' ό,τι πλάθει ο ίδιος τον εαυτό του μέσα στο μυαλό του. Γι' αυτό η 31

32 καταστροφή είναι τεράστια, όταν ένας ηθικός καθρέφτης του αποκαλύψει ξαφνικά την εικόνα του εαυτού του όπως την βλέπουν οι άλλοι, δηλαδή αυτό που είναι για τους άλλους». Οι ήρωες του Πιραντέλο έχουν κοινό θέμα τους μία ιλαροτραγική αιώρηση ανάμεσα στην πραγματικότητα και την φαντασία. "Θα μπορούσες να πεις πως τα έργα του είναι μεγαλειώδεις φάρσες, έγραψε ο Μάριος Πλωρίτης, που μετέφρασε τους διαλόγους στο "Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε" το Και το γελοίο ζευγαρώνει με το σπαρακτικό. Και τα δύο μαζί ενωμένα και αχώριστα, κραυγάζουν την αγωνία του ανθρώπου ανάμεσα στη θλιβερή εσωτερική του πραγματικότητα και στο εύθραυστο απατηλό προσωπείο του". ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝ ΕΤΣΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε Πιραντέλο ΛΟΥΙΤΖΙ Πρώτη Παρουσίαση: Θέατρο Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών Κεντρική Σκηνή, Σε μια επαρχία βυθισμένη στη μικρότητα και στο κουτσομπολιό, ο θάνατος μιας γυναίκας ταράζει το λογικό της μητέρας της και του συζύγου της, που καταρρέουν μέσα στο εχθρικό περιβάλλον. Ένα πικρό έργο για τη μοναξιά του ανθρώπου και την αδυναμία του να επικοινωνήσει με τον διπλανό του. Ο Πιραντέλο εμπνεύστηκε απ το γεγονός ότι πολλοί θεωρούσαν πως προσπαθούσε να πείσει τους γύρω του ότι η γυναίκα του είναι τρελή, ενώ πίστευαν τρελό τον ίδιο. Πως ν αποδείξεις την αλήθεια με βάση τα φαινόμενα και να ξεχωρίσεις την αλήθεια από τα φαινόμενα ( Αποσπασμα από άρθρο της εφημεριδας ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ). Θεατρική παράσταση στα πλαίσια της εκπομπής «ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ της ΔΕΥΤΕΡΑΣ Η παράσταση επαναπροσλήφθηκε τηλεοπτικά 2 φορές. Στις 20 Μαρτίου 1978 \στις 22 Δεκεμβρίου \ 09;04 Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε, του Λουίτζι Πιραντελλο Από το δήμο Ηλιούπολης Νοεμβρίου ΣΧΟΛΙΑ 21 Ένα από τα πιο δημοφιλή θεατρικά έργα του Λουίτζι Πιραντέλο το έτσι είναι αν έτσι νομίζετε, σε σκηνοθεσία Γιώργου Σίσκου, ανεβαίνει από την θεατρική ομάδα Ηλιούπολης, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Οργανισμό του δήμου, στο θέατρο του δημαρχικού μεγάρου. Οι παραστάσεις θα δοθούν την πεμπτη15, την Παρασκευή 16, το Σάββατο 17, Κυριακή 18 Νοεμβρίου στις 8;30 μ.μ και είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη. 32

33 ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ «Ο διπρόσωπος Λουίτζι Πιραντέλο» ο ιταλός σκηνοθέτης Franco Zeffirelli αναλύει τον συμπατριώτη του, που φέτος τον τίμησε το ελληνικό θέατρο. Του Franco Ζefirelli - the Guardian Όταν ήμουν παιδί το πιο δημοφιλές τραγούδι την Ιταλία ήταν ένα που έλεγε ; Είναι ο Μπρούνερι ή είναι ο Κανέλα ; Ήταν εμπνευσμένο από μια δική που είχε συναρπάσει ολόκληρη την Ιταλία. Τον Μάρτιο του 1926 ένας άνδρας βρέθηκε να κλέβει λάμπες από το εβραϊκό νεκροταφείο. Είχε χάσει τη μνήμη του και δεν είχε ιδέα ποιος είναι. Τον πήγαν στο νοσοκομείο και οι εφημερίδες δημοσίευσαν μια φωτογραφία του με τον υπότιτλο Ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος. μια γυναίκα ισχυρίστηκε ότι αναγνώρισε σ αυτόν τον σύζυγό της, τον καθηγητή ιστορίας Κανέλα, ο οποίος είχε εξαφανιστεί χρόνια πριν. Το ζευγάρι συναντήθηκε μέσα σε ένα παραλήρημα χαράς και ζήσανε μαζί από τότε. Λίγο μετά παρουσιάστηκε ένας άνθρωπος και αναγνώρισε στο πρόσωπο του ανθρώπου αυτού τον αδελφό του, ΜΠΡΟΥΝΕΡΙ έναν μικροαπατεώνα. Η αστυνομία είχε τα δακτυλικά αποτυπώματα του πραγματικού, Μπρουνέρι, και είδε ότι ήταν πανομοιότυπα με αυτά του αγνώστου ξένου, οπότε τον συνέλαβαν αμέσως. η κυρία Κανέλα ήταν συντετριμμένη προφανώς το ερωτικό της πάθος για τον άνδρα που ισχυριζόταν ότι είναι σύζυγός της, είχε αναζωπυρωθεί.. Η υπόθεση κατέληξε στα δικαστήρια και κράτησε πολύ καιρό. Ήταν σχεδόν το μόνο θέμα που συζητούσε ο κόσμος, ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Μπρουνέρι ή ο Κανέλα;.. 33

34 Η υπερβολική κάλυψη του θέματος από τις εφημερίδας ενισχύθηκε από τον Μουσολίνι, ο οποίος ήθελε να αποσπάσει την προσοχή του κοινού από την καταστρεπτική εσωτερική του πολιτική. Τελικά το δικαστήριο απεφάνθη ότι ήταν ο Μπνουνέρι, αλλά τότε πια το ζεύγος Κανέλα είχε καταφύγει στη Βραζιλία, όπου έζησε ζωή χαρισάμενη μέχρι τέλους. Χρόνια αργότερα μια εκκλησιαστική απόφαση όριζε ότι ο άνθρωπος εκείνος ήταν πράγματι ο Κανέλα και έτσι νομιμοποιήθηκαν τα παιδία του. Πάλι όμως δεν ήταν τίποτα εκατό τοις εκατό βέβαιο. ΜΥΣΤΗΡΙΟ Οι θρύλοι της Σικελίας είναι γεμάτη βρίθουν από ιστορικές παρόμοιες με την υπόθεση Μπρουνέρι-Κανέλα, ανθρώπους που χάνουν την αίσθηση του ποιοι είναι και συμπεριφέρονται με εξωφρενικό τρόπο. Ο Λουίτζι Πιραντέλο ένιωθε πάντοτε έλξη για τέτοιους ανθρώπους και για παρόμοιες ιστορίες\ τα βιβλία του είναι στοιχειωμένα απ αυτές. Το θεατρικό έργο του ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝ ΕΤΣΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ, που παίζεται αυτές τις μέρες στο Λονδίνο, έχει να κάνει με το μυστήριο της ταυτότητας και με την ακόρεστη γοητεία που ασκεί στο κοινό η ζωή των άλλων ανθρώπων καθώς και την αδυναμία να μάθει τελικά κανείς την αλήθειας για οτιδήποτε. ΤΟ ΕΤΣΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝ ΕΤΣΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ Ο Πιραντέλο το εμπνεύστηκε από μιαν άλλη πραγματική περίπτωση, στην οποία ένας άνδρας, η γυναίκα του η πεθερά του έχασαν όλα τα χαρτιά τους σε ένα σεισμό και άρχισαν να διηγούνται ιστορίες που δεν μπορούσαν να αποδειχθούν. Ο Πιραντέλο έγραψε δύο διηγήματα στηριγμένα σ αυτά τα γεγονότα [ ένα για τον σύζυγο και ένα για την πεθερά. Και τα δύο αυτά διηγήματα τον άφησαν ανικανοποίητο, γι αυτό τα συνδύασε σε ένα θεατρικό έργο. Μπορεί να πει κανείς ότι ούτε ο ίδιος δεν ήθελε να αποφασίσει ποια ήταν η αλήθεια. Η καλλιτεχνική ψυχή του Πιραντέλο διαμορφώθηκε από τη σύνθεση δύο διαφορετικών πολιτισμικών ρευμάτων. Ήταν φορέας αυτών των διαφορετικών προσωπικοτήτων και προσπαθούσε να τις συνενώσει σε ένα ενιαίο σύνολο. Αυτός που σκηνοθετεί τα θεατρικά του έργα πρέπει να σέβεται και τις δύο εξίσου. Αν επιλέξεις τη μια, βλάπτεις την άλλη. Αν σκεφθεί κανείς τον Πιραντέλο ως ένα λαμπερό Σιτσιλιάνο θεατρικό συγγραφέα, τον αδικεί, γιατί είναι ταυτόχρονα και ένας καταπληκτικός Βορειοευρωπαίος στοχαστής. ΠΡΟΒΛΗΜΑ... Και αυτό δεν είναι το μόνο λάθος που κάνει ο κόσμος όταν προσπαθεί να αποτιμήσει τον Πιραντέλο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει ένα τεράστιας εμβέλειας χιούμορ. Το πρόβλημα όμως είναι ότι εξέφραζε τη χιουμοριστική του διάθεση σε μία καθαρά κλασικού τύπου γλώσσα, κάτι τελείως έξω από την πεπατημένη. Δεν χρησιμοποιούσε τη συνηθισμένη γλώσσα των κωμωδιών, τουλάχιστον όχι όπως το 34

35 εννοούν αυτό στα αγγλικά. Η ουσία, όμως, των έργων του είναι κωμική. Πολλοί από τους μεγάλους Ιταλούς συγγραφείς που ήταν σύγχρονοι του Πιραντέλο ήταν Σικελοί και εσκεμμένα προσπαθούσαν να γράφουν τέλεια ιταλικά. Όμως αυτή η γλωσσική φόρμα ξένιζε το θεατρικό κοινό, ειδικά αυτούς που είχαν αδυναμία στην κωμωδία. Όσον αφορά την αντίδραση του κοινού στην πρεμιέρα του <<Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε>> το 1918 στη Ρώμη, ήταν η απόλυτη σχεδόν εικονογράφηση του πιραντελικού χιούμορ και της ικανότητάς του να αναστατώνει το ακροατήριο. Ο κόσμος εξοργίστηκε με το τέλος του έργου, που ήταν πρωτοφανές στην ιστορία του θεάτρου. Παραβίαζε όλους τους κανόνες. Όταν υψώθηκε η αυλαία και εμφανίστηκε ο συγγραφέας μερικοί ζητωκραύγασαν υπήρχαν όμως μερικοί όπου εκτόξευσαν αισχρότητες εναντίον του. Ένας εξαιρετικά οργισμένος θεατής ξήλωσε μία καρέκλα και την εξακόντισε στη σκηνή. Παρά τρίχα δεν έπεσε στο κεφάλι του Πιραντέλο και προσγειώθηκε στα πόδια του. Εκείνος έσκυψε, τη σήκωσε, κάθισε πάνω της και είπε: <<Σας ευχαριστώ πολύ, η ημέρα μου ήταν πολύ κουραστική σήμερα>>. 35

36 Δ. ΤΕΝΝΕΣΙ ΟΥΙΛΛΙΑΜΣ ( ) Ο Τέννεσι Ουίλλιαμς, κατά κόσμον Τόμας Λανιέ Ουίλλιαμς, είναι γνωστός για τα γεμάτα αύρα αμερικάνικου νότου έργα του και για τους έντονους χαρακτήρες του. Οι ρόλοι του είναι αγαπημένοι σε κάθε φοιτητή υποκριτικής και μεγάλο ηθοποιό για τις λεπτές αποχρώσεις της ψυχολογίας του και των έντονων εναλλαγών τους. Γεννήθηκε το 1911 στο Κολόμπους του Μισσισσιπή και σε ηλικία 5 μόλις ετών ήρθε σε επαφή με μια βαριά ασθένεια, που του παρέλυσε τα κάτω άκρα για δύο χρόνια. Μεγαλώνει μέχρι τα 9 του στο μέρος αυτό, όπου πάντα θυμάται το πόσο ευχάριστη και γεμάτη φαντασία ήταν η ζωή. Ωστόσο, μετακομίζουν στο Σαιν Λούις του Μισσούρι, ένα μέρος πολύ διαφορετικό και άσκημο για ένα μικρό παιδί που βιώνει παράλληλα με την πολύ άσκημη σχέση με τον πατέρα του, την αποξένωση στο καινούριο περιβάλλον. Ο ίδιος, βέβαια, θεωρεί ότι τα χρόνια εκείνα ήταν χρήσιμη «παιδεία» για έναν συγγραφέα. Μόλις το 1924, σε ηλικία 13 ετών, εκδίδει στη σχολική εφημερίδα μια ιστορία «φαντασμάτων», ενώ έναν χρόνο μετά γράφει το πρώτο του διήγημα, με τίτλο «Απομονωμένος», χαρακτηριστικό για τις τότε εμπειρίες του. Ο ίδιος δηλώνει ότι το γράψιμο ήταν ήδη από τότε για αυτόν ένας τρόπος απόδρασης: «Στα 14 χρόνια μου, ανακάλυψα το γράψιμο ως φυγή από τον κόσμο της πραγματικότητας, όπου ένιωθα τρομερά άβολα. Έγινε αμέσως το αναχωρητήριό μου, η σπηλιά μου, το καταφύγιό μου», γράφει στον πρόλογο στο «Γλυκό Πουλί της Νιότης» αργότερα. Το πρώτο του βραβείο το κερδίζει στα 1927, στον διαγωνισμό του περιοδικού Smart με θέμα «Can a wife be a good sport?», ενώ η κατάσταση στο σπίτι του είναι πολύ άσκημη. Το 1928 δημοσιεύει το πρώτο του διήγημα, «Η εκδίκηση της Ντόρσις», ενώ επίσης ταξιδεύει στην Ευρώπη με τον αγαπημένο του παππού. Η ώρα των σπουδών έρχεται το 1929, στο Πανεπιστήμιο του Μισσούρι, καθώς γράφει και το πρώτο του θεατρικό έργο «Beauty is the world», που αποσπά τιμητική μνεία σε διαγωνισμό. Στο πανεπιστήμιο ερωτεύεται τον συγκάτοικό του, ενώ ο πατέρας του τον τιμωρεί για τους χαμηλούς βαθμούς του αναγκάζοντάς τον να εργάζεται στην εταιρεία του. Το 1932 αφήνει τις σπουδές του για να εργαστεί εκεί. 36

37 Μια κατάσταση που θα διαμορφώσει καθοριστικά τον Ουίλλιαμς, ξεκινά το 1932, όταν η αδερφή του νοσηλεύεται για πρώτη φορά σε σανατόριο. Το μοτίβο της ψυχασθένειας επανέρχεται συχνά στα έργα του Ουίλλιαμς, με αποκορύφωμα το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι». Το 1934 παθαίνει ο ίδιος καρδιακή προσβολή και νοσηλεύεται, ενώ η αδερφή του παθαίνει την πρώτη κρίση διανοητικής διαταραχής. Αρχίζει να αισθάνεται πιο σταθερά την έλξη, όχι για τη συγγραφή γενικότερα, αλλά ειδικά για το θεατρικό έργο. Έτσι αρχίζει να γράφει πιο συστηματικά για το θέατρο. Η πρώτη παράσταση έργου του ήταν το 1935, από ερασιτεχνικό θίασο, που έπαιξε το «Cairo! Shanghai! Bombay!». Συνεχίζοντας τη συγγραφή και την παράσταση των έργων του από μικρούς θιάσους, το 1937 μετεγγράφεται στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, όπου σπουδάζει δραματουργία και σκηνοθεσία. Μαγεύεται από τον Τσέχωφ. Ενώ η αδερφή του κλείνεται πια σε ψυχιατρείο για σχιζοφρένεια, αρχίζει να έχει μια πιο έντονη θεατρική του παραγωγή με μονόπρακτα κυρίως, που παίζονται από μικρούς θιάσους. Το 1939 αρχίζει να υπογράφει ως Τέννεσση, ενώ το 1940, το έργο του «Η μάχη των Αγγέλων» ανεβαίνει στο Theatre Guild της Βοστώνης, αλλά καταβαίνει εξαιτίας της λογοκρισίας. Αργότερα θα αποτελέσει τη βάση για τον «Ορφέα στον Άδη». Συνεχίζει να γράφει, ενώ το 1943, η αδερφή του λοβοτομείται, χωρίς ο Ουίλλιαμς να το γνωρίζει, κάτι που του αφήνει πολλές ενοχές για όλη του τη ζωή, γιατί δεν μπόρεσε να το αποτρέψει. 37

38 Ο «Γυάλινος Κόσμος» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη σκηνή το 1944 στο Σικάγο και το 1945 στη Νέα Υόρκη, οπότε και κερδίζει το βραβείο κριτικών. Την ίδια χρονιά αρχίζει να γράφει το «Λεωφορείον ο Πόθος», το οποίο παρουσιάζεται δύο χρόνια αργότερα σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Εν τω μεταξύ, έχει προηγηθεί το «Καλοκαίρι και Καταχνιά», το 1947 και η γνωριμία του με τον σύντροφό του Frank Merlo, που κράτησε μέχρι τον θάνατο του τελευταίου. Οι παραστάσεις του αρχίζουν να παίζονται πέρα από τον Ατλαντικό: στο Λονδίνο ανεβαίνει το 1948 ο «Γυάλινος Κόσμος» και το 1949 το «Λεωφορείον ο Πόθος». Το 1950 γράφει το «Μίλα μου σαν τη βροχή», ενώ παρουσιάζεται στο Σικάγο και αργότερα στη Νέα Υόρκη το «Τριαντάφυλλο στο στήθος». Το 1951 αρχίζει η κινηματογραφική μετεγγραφή των έργων του με το «Λεωφορείον ο Πόθος», σε σκηνοθεσία Ηλία Καζάν, ταινία που κερδίζει το βραβείο κινηματογραφικών κριτικών και τρία βραβεία Όσκαρ για τις ερμηνείες. Το 1953 παρουσιάζεται το «Καμίνο Ρεάλ» και το 1955 η «Λυσσασμένη Γάτα», και αυτή σε σκηνοθεσία Καζάν, με τον οποίο συνεχίζουν τη συνεργασία στη νέα ταινία «Baby Doll». Ο ίδιος περνάει εκείνη την εποχή από μια φάση κατάθλιψης, καταχρήσεων και αλκοολισμού, έχοντας χάσει και τον αγαπημένο του παππού. Το 1957 παρουσιάζεται ο «Ορφέας στον Άδη», ενώ ο Ουίλλιαμς αρχίζει ψυχανάλυση, για έναν περίπου χρόνο. Το 1959 παρουσιάζει τα «Κάτι που δεν λέγεται», «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» και «Περίοδος Προσαρμογής», ενώ το 1959 το «Γλυκό πουλί της Νιότης». «Έχω κουραστεί να γράφω, αλλά δεν μπορώ να σταματήσω», γράφει σε έναν φίλο του το Η τελευταία μεγάλη του επιτυχία ήταν το 1961, «Η Νύχτα της Ιγκουάνα». Από εκεί και πέρα παρουσιάζει πλήθος έργων χωρίς μεγάλη επιτυχία. Το 1962, ο «Τελευταίος Επισκέπτης» παίζεται στο Φεστιβάλ του Σπολέτο, έργο που το 1968 μετεγγράφηκε στην ταινία «Boom!». Το 1963 πεθαίνει ο σύντροφός του από καρκίνο. «Είμαι ένας ελάσσων καλλιτέχνης που έτυχε να γράψει ένα-δύο μείζονα έργα, αλλά δεν μπορώ να πω ποια είναι αυτά», γράφει για τον εαυτό του. Το 1969 μπαίνει για ψυχιατρική θεραπεία σε νοσοκομείο, ενώ παρουσιάζεται το «Στο μπαρ ενός ξενοδοχείου του Τόκυο». 38

39 Το 1970 βραβεύεται με το χρυσό μετάλλιο της Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ σκηνοθετεί ο ίδιος το έργο του «Η τέλεια εξήγηση που έδωσε ο παπαγάλος». Καθ όλη τη δεκαετία παρουσιάζει έργα του. Το 1982, η αγάπη του για τον Τσέχωφ του εμπνέει το «Σημειωματάριο του Τριγκόριν». Το τελευταίο έργο του που παίχτηκε όσο ο ίδιος ήταν εν ζωή, ήταν το δίπρακτο «Κάτι ασαφές, κάτι ξεκάθαρο», το 1981 χωρίς επιτυχία. Την επόμενη χρονιά, το έργο του «Γάτες με πετράδια στα νύχια» απορρίπτεται απ το New World Festival of Arts ως πολύ σύντομο. Στις 24 Φεβρουαρίου 1983, ο Τέννεσση Ουίλλιαμς βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιο που είχε νοικιάσει στο ξενοδοχείο Elysee στη Νέα Υόρκη, έχοντας σφηνωμένο στο λαιμό του ένα πώμα από ένα μπουκάλι με φάρμακα. Ο ίδιος επιθυμούσε να αποτεφρωθεί και να σκορπιστούν οι στάχτες του στον κόλπο του Μεξικού. Παρ όλα αυτά, θάβεται στον οικογενειακό τάφο στο Σαιν Λούις, στην πόλη που μισούσε. Τα έργα του Τέννεση Ουίλλιαμς : 1929 Beuty is the World 1934 Μην κλαις μωρό του Ρούνι 1935 Κάιρο-Σανγκάι-Βομβάη 1936 Κεριά στον Ήλιο 1937 Φυγάς (πρώιμη μορφή του Ορφέα στον Άδη) 1938 Ανοιξιάτικη Θύελλα 1939 Αμέρικαν Μπλουζ 1940 Μάχη των Αγγέλων 1941 Σκαλοπάτια στην οροφή 1943 Το πρώτο χάδι 1944 Γυάλινος Κόσμος Το πορτραίτο της Μαντόνας 1947 Λεωφορείον ο πόθος 39

40 1951 Τριαντάφυλλο στο στήθος 1953 Καμίνο Ρεάλ 1955 Λυσσασμένη γάτα 1957 Ορφέας στον Άδη 1958 Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι 1959 Το γλυκό πουλί της νιότης 1960 Περίοδος προσαρμογής 1961 Η νύχτα της Ιγκουάνα 1963 Το τραίνο με το γάλα δε σταματάει πια εδώ (το θεατρικό πρότυπο της ταινίας Boom-1968) 1966 Τραγική αρλεκινάδα 1967 Βασίλειο πάνω στη γη (αρχικός τίτλος Οι επτά κατήφοροι της Μυρτιάς) 1969 Στο μπαρ ενός ξενοδοχείου του Τόκυο 1972 Μικρές έξυπνες προειδοποιήσεις 1975 Το σινιάλο της μπαταρίας του κόκκινου διαβόλου Ε. ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. (ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΘΕΑΤΡΑ) 1.Εισαγωγή Το θέατρο είναι ο κλάδος της τέχνης που αναφέρεται στην απόδοση ιστοριών μπροστά σε κοινό, με τη χρήση κυρίως του λόγου, αλλά και της μουσικής και του χορού. Το θέατρο μπορεί να έχει διάφορες μορφές, όπως είναι ο μονόλογος, η όπερα, το μπαλέτο, η παντομίμα κ.ά. Το θέατρο δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Αθήνα, σαν μια εξέλιξη του διθυράμβου. Οι πρώτες μορφές του θεάτρου σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής αρχαιότητας ήταν η τραγωδία, η κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Στο αρχαίο ελληνικό θέατρο πρωταγωνιστούσαν μονάχα άντρες και ακόμη και σε γυναικείους ρόλους ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες. Το 1962, από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, καθιερώθηκε η 27η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Υπαρχουν περιπου 220 θεατρα στην Ελλαδα. Υπάρχουν γυρω στα 50 δη.πε.θε. στην Ελλάδα. Σημαντικότερα ωστόσο είναι : 40

41 2. Τα σημαντικότερα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ της Ελλάδας ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας ο Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας ιδρύθηκε με προγραμματική σύμβαση ΥΠ.ΠΟ και Δήμου Πατρέων το Είχε προηγηθεί από το 1988 μια προπαρασκευαστική περίοδος που το θέατρο λειτούργησε με τη νομική μορφή κοινοπραξίας ανάμεσα στη μη-κερδοσκοπική «Εταιρία για τη Δημιουργία Θεάτρου στην Πάτρα» και του Δήμου της Πάτρας. Οι θεμελιώδεις σκοποί του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ σύμφωνα με το καταστατικό του, είναι : Η ανάπτυξη και διάδοση της θεατρικής τέχνης με την παραγωγή θεατρικών παραστάσεων και άλλων παράλληλων εκδηλώσεων Η ουσιαστική παρέμβαση στο χώρο της θεατρικής εκπαίδευσης Οι πολιτιστικές ανταλλαγές και συμπαραγωγές με άλλους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς Οι αναθέσεις νέων θεατρικών έργων Οι μεταφράσεις αρχαίου δράματος ή ξένου έργου Η πραγματοποίηση παραστάσεων για παιδιά και νέους Κεντρική σκηνή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας είναι το δημοτικό θέατρο «Απόλλων» που κτίστηκε το 1871 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ernst Ziller. Παράλληλα, για την εκτέλεση εναλλασσόμενου ρεπερτορίου, έχει χρησιμοποιήσει και άλλες θεατρικές σκηνές, όπως το θέατρο Επίκεντρο, το οποίο ο ίδιος ο οργανισμός δημιούργησε και λειτούργησε μέχρι το 2006, το θέατρο Αγορά, το Εργοστάσιο Τέχνης και το θέατρο Λιθογραφείον. Εκτός από τις αμιγώς θεατρικές παραγωγές, το θέατρο έχει έναν συνεχή και αδιάλειπτο διάλογο με το κοινό της πόλης, κάνοντας επιμορφωτικά σεμινάρια και άλλες παράλληλες εκδηλώσεις. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας έχει συνεργαστεί με όλα τα μεγάλα φεστιβάλ (Επιδαύρου, Αθηνών κ.ά) και με δημιουργούς που διαπρέπουν στην Ελλάδα και διεθνώς, χωρίς να αγνοηθεί το τοπικό καλλιτεχνικό δυναμικό. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο και από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο και επτά Συμβούλους, που διορίζονται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Καλλιτεχνικοί διευθυντές του Θεάτρου έχουν διατελέσει η Μάγια Λυμπεροπούλου, ο Βίκτωρας Αρδίττης, ο Νίκος Αρμάος, ο Γιώργος Κιμούλης, ο Θέμης Μουμουλίδης, η Λυδία Κονιόρδου και ο Γιάννης Βόγλης. Από τον Αύγουστο του 2012 καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας είναι ο Θοδωρής Αμπαζής. 41

42 ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καβάλας, ξεκίνησε να λειτουργεί τον Απρίλιο του 1993 και μέχρι σήμερα αποτελεί τον βασικό μοχλό θεατρικής δραστηριότητας στην πόλη της Καβάλας και του νομού. Είναι ένα δυναμικός και υγιής θεατρικός οργανισμός που ανταποκρίνεται με επιτυχία στις υποχρεώσεις του, ανεβάζοντας κάθε χρόνο τουλάχιστον τρείς δικές του θεατρικές παραγωγές. Οργανώνει το «Θεατρικό Μήνα Μάιο», όπου φιλοξενεί μία σειρά από θεατρικές παραγωγές με ιδιαίτερο στίγμα. Επίσης, πραγματοποιεί και συμμετέχει σε μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων, ενώ με την υποδομή και το βεστιάριό του συμπαραστέκεται σε παραγωγές τόσο των ερασιτεχνικών ομάδων της πόλης, όσο και σε μεγάλο αριθμό μαθητικών θεατρικών ομάδων σε όλη την περιφέρεια. Τέλος, το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας με ξεχωριστή χρηματοδότηση από το Δήμο Καβάλας οργανώνει τους μήνες του καλοκαιριού ένα από τα κορυφαία Φεστιβάλ αρχαίου δράματος, το Φεστιβάλ Φιλίππων- Καβάλας που λαμβάνει χώρα στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, που αποτελεί και το κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός της ευρύτερης περιοχής. Αναλυτικότερα, οι θεατρικές παραγωγές που ανεβάζει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας αφορούν στα παρακάτω θέματα. 42

43 Η πρώτη παραγωγή κάθε χρονιάς απευθύνεται στο παιδί. Παραγωγές με υψηλές καλλιτεχνικές προδιαγραφές που έχουν αλλάξει το τοπίο σ αυτό που ονομάζουμε παιδικό θέατρο και δεν είναι τυχαίο που κάθε χρόνο πάνω από παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικοί παρακολουθούν αυτές τις παραστάσεις. Ακολουθεί πάντα, σαν δεύτερη παραγωγή, θεατρικό έργο από τα κείμενα του κλασικού ρεπερτορίου μεγάλων θεατρικών δραματουργών όπως Σαίξπηρ, Τσέχωφ, Ίψεν, Μπρεχτ κ.λ.π. Στην τρίτη παραγωγή δίνεται έμφαση σε έργα σύγχρονης γραφής, πρωτότυπα και επίκαιρα, δίνοντας προτεραιότητα στο ελληνικό ρεπερτόριο. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας με τις παραγωγές του στην χειμερινή περίοδο, προσελκύει, προσφέροντας θέατρο ποιότητας σε περίπου θεατές. Ενώ πάνω από θεατές παρακολουθούν τους μήνες του καλοκαιριού τις παραστάσεις που φιλοξενούνται στα πλαίσια του Φεστιβάλ Φιλίππων. Οι Καλλιτεχνικοί Διευθυντές του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. από τον Απρίλιο του 1993 μέχρι και σήμερα, με χρονολογική σειρά, ήταν οι εξής : 1) Ιωάννου Δημήτρης ) Κραουνάκης Σταμάτης ) Μιχαηλίδης Περικλής ) Σίσκος Γιώργος ) Ιωάννου Δημήτρης

44 009 44

45 ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αγρινίου Το ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ξεκίνησε το 1981 ως «Θέατρο του Δήμου Αγρινίου»- υπήρξε το πρώτο Δημοτικό Θέατρο που ιδρύθηκε στην Ελλάδα- ενώ το 1983 εντάχθηκε στο θεσμό των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων. Αποτελεί τον κορυφαίο φορέα του πολιτισμού στην Αιτωλ/νία και είναι ένα από τα σημαντικότερα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. της χώρας. Στη μακρά πορεία του παρουσίασε αξιόλογα έργα και συνέβαλε στην πολιτιστική ανάπτυξη και θεατρική παιδεία της τοπικής κοινωνίας αλλά και τις περιφέρειας, δικαιώνοντας τον θεσμό των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Το δημοτικό θέατρο του Αγρινίου, συνεπές στο ρόλο που διαδραματίζει στη πόλη και την Περιφέρεια και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του, εφήρμοσε και κοινωνική πολιτική, όπως δωρεάν είσοδο σε ευπαθείς ομάδες στις παραστάσεις του, χορηγική ενίσχυση σε συλλόγους ατόμων με ειδικές ανάγκες καθώς και συμπαραγωγές, όπως αυτή με το εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Αγωγής και Αποκατάστασης «Παναγία Ελεούσα», συμβάλλοντας στην ενίσχυση του τομέα του πολιτισμού αλλά και της κοινωνικής προσφοράς. ΣΤΟΧΟΙ: Το Αγρίνιο μια πόλη με πολύπλευρη δυναμική υποδομή και γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης δικαιούται να έχει Θέατρο. Ένας θεσμός όπως τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. οφείλει να αποτελεί ένα γεγονός αρκετό για να διευρύνει το χώρο του διαλόγου και της ενημέρωσης και να συνδέει τους πολίτες μιας πόλης με το θεατρικό γίγνεσθαι. Η πολυετής εμπειρία που έχει σωρεύσει, η απεμπλοκή από προκαταλήψεις και αφορεσμούς, θα πρέπει να αποτελέσουν τις μήτρες μελλοντικής δημιουργίας και διαλόγου, ώστε ο οργανισμός αυτός που δραστηριοποιείται σε επαγγελματική βάση 45

46 σε περιφερειακό επίπεδο να αποτελεί μια ευρύτερη παρέμβαση στα καλλιτεχνικά και έναν βασικό άξονα της Πνευματικής-Θεατρικής ζωής της πόλης και του Νομού. Φιλοδοξεί να διατηρήσει θερμό ένα θεσμό περιφερειακής θεατρικής παιδείας και αγωγής, στηρίζοντάς τον και επεκτείνοντάς τον. Συνεπώς σκοπός είναι: Η ενίσχυση της θεατρικής υποδομής και η βελτίωση του επιπέδου της παρεχόμενης θεατρικής παιδείας. α )Η στήριξη της Παιδικής-Νεανικής Σκηνής με τη σημασία της ποιοτικής και αισθητικής επιλογής του είδους, του τύπου και του ήθους του θεατρικού έργου. β )Η στήριξη της Κεντρικής Σκηνής (χειμερινής-θερινής) με έργα υψηλής αισθητικής ρεπερτορίου και συντελεστών Η παροχή δυνατότητας στους νέους δημιουργούς και καλλιτέχνες να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους γύρω από τη θεατρική τέχνη. Η ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της περιοχής με τη συμμετοχή του στις διαδικασίες για τη θεατρική ανάπτυξη. Ικανοποίηση των θεατρικών απαιτήσεων της ευρύτερης περιοχής και διοικητικής περιφέρεια του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. με την συχνότερη επίσκεψη των σκηνών του σε κάθε Δήμο και κεφαλοχώρι του Νομού. Η πραγματοποίηση Φεστιβάλ, Θεατρικών σεμιναρίων, διαλέξεων και αναλύσεων των παρουσιαζομένων έργων, η οργάνωση φωτογραφιών, εικαστικών ή άλλου είδους εκθέσεων συναφών με τα θέματα του ρεπερτορίου. 46

47 47

48 48

49 ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κέρκυρας Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κέρκυρας, ο Βενιαμίν του θεσμού των ΔΗΠΕΘΕ που οραματίστηκε η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη, ξεκίνησε τη λειτουργία του την ημέρα των Χριστουγέννων του Συνολικά έχει παρουσιάσει 16 θεατρικές παραγωγές σε όλες του τις Σκηνές (Κεντρική, Παιδική, Πειραματική). Τις παραγωγές αυτές 8 εκ των οποίων περιόδευσαν σε 62 διαφορετικές πόλεις της χώρας αλλά και στην Ιταλία, 49

50 παρακολούθησαν άνω των θεατών εκ των οποίων ήταν μαθητές. Στις 363 παραστάσεις που έδωσε το ΔΗΠΕΘΕ από τον Δεκέμβριο του 1998 έως τον Απρίλιο του 2002, συνέπραξαν 209 δημιουργοί - καλλιτέχνες εκ των οποίων 94 ήταν Κερκυραίοι και φοιτητές στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Το ΔΗΠΕΘΕ γνωρίζοντας τον πολύπλευρο ρόλο που πρέπει να έχει ο θεσμός αυτός στα πολιτιστικά πράγματα της πόλης της οποίας είναι δημιούργημα, συμβάλλει με όλες του τις δυνάμεις σε διάφορες πολιτιστικές δράσεις. Χαρακτηριστικά το 2002 στηρίχθηκαν όλες οι παρουσιάσεις όπερας που παρουσίασε ο Δήμος Κερκυραίων ενώ σε συνεργασία με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου ανέβασε και την όπερα του Χ. Πέρσελ 'Διδώ και Αινείας'. Το ΔΗΠΕΘΕ επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και από τον Δήμο Κερκυραίων. Αποτελείται από 7μελές συμβούλιο και Καλλιτεχνικός Διευθυντής είναι ο κ. Θανάσης Θεολόγης. 50

51 ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Βέροιας Το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο της Βέροιας ήταν από τα έξι πρώτα που ξεκίνησαν τον θεσμό, τον Σεπτέμβριο του Με τις δραστηριότητες του καλύπτει την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας ενώ τα καλοκαίρια περιοδεύει με τις παραγωγές του σε ολόκληρη τη χώρα αλλά και την Κύπρο. Τα τελευταία χρόνια συμμετείχε ενεργά σε αναπτυξιακά προγράμματα έχοντας ως σκοπό την ανάδειξη, μέσα στην πόλη της Βέροιας, καλλιτεχνών όλων των ειδικοτήτων, όπως συγγραφείς, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, αλλά και την δημιουργία παιδικής θεατρικής σκηνής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ που έχει αναδειχθεί σε κεντρική σκηνή με σκοπό να δημιουργήσει νέες γενιές παιδιών-θεατών. Έχει επίσης δημιουργήσει ομάδα Θεατρικής Υποδομής για νέους καλλιτέχνες που αγαπούν το θέατρο. Διοργανώνει σεμινάρια με θέματα το θεατρικό παιχνίδι, την αφηγηματική τέχνη, το θέατρο σκιών, κουκλοθέατρο καθώς επίσης βοηθά οργανωτικά και τεχνικά Συλλόγους, Φορείς και Σχολεία του Ν. Ημαθίας. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας κάθε χρόνο ανεβάζει παραστάσεις τη χειμερινή περίοδο στη Βέροια και τη θερινή περίοδο βρίσκεται σε περιοδεία σε όλη τη χώρα. Κάποτε θεωρούνταν το κορυφαίο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. στην Ελλάδα, όμως δεν διατήρησε τη θέση του στην κορυφή. Η πορεία του, όμως, σήμερα είναι ανοδική, καθώς ανεβάζει όλο και πιο θεαματικές παραστάσεις 51

52 ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κομοτηνής Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κομοτηνής ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 1984 και λειτουργεί ως Ν.Π.Ι.Δ, βάση προγραμματικής σύμβασης μεταξύ ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ - Δήμου Κομοτηνής και Υπουργείου Πολιτισμού. Οι στόχοι του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κομοτηνής είναι οι εξής: Η οργάνωση και παρουσίαση Επαγγελματικών Θεατρικών παραστάσεων. Η αξιοποίηση και ανάδειξη ντόπιου στελεχιακού καλλιτεχνικού δυναμικού. Η παρουσίαση παράλληλων θεατρικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η λειτουργία ερασιτεχνικού σχήματος στα πλαίσια του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ σε συνεργασία με την πανεπιστημιακή κοινότητα. Η συμμετοχή στις καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις του Δήμου Κομοτηνής. Η ανάδειξη του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ σε ζωτικό φορέα καλλιτεχνικής ανάπτυξης και πνευματικής καλλιέργειας, που μπορεί να συνδιαλέγεται γόνιμα σε θέματα πολιτισμού τόσο με τους όμορους Βαλκανικούς λαούς, όσο και με τους απόδημους Θρακιώτες. 52

53 53

54 ΣΤ. Δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια του μαθήματος: Α) Στις 28 Μαρτίου 2013 η ολομέλεια του τμήματος παρακολούθησαμε στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κομοτηνής την παράσταση της Λούλας Αναγνωστάκη «Η ΠΑΡΕΛΑΣΗ» σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολάρι και ερμηνευτές τους Μάνο Καρατζογιάννη και Βασιλική Τρουφάκου. Μετά την παράσταση ακολούθησε πολύ χρήσιμη και ενδιαφέρουσα συζήτηση με τους ηθοποιούς καθώς και καταγραφή των εντυπώσεών μας. 54