ΕΙΣΑΓΩΓΗ σελ Η ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών.. σελ Η διαφορετική οπτική των δύο χωρών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.. σελ.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΙΣΑΓΩΓΗ σελ.3. 1.1 Η ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών.. σελ.6 1.2 Η διαφορετική οπτική των δύο χωρών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.. σελ."

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ & ΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Σαραντώνη Κικής Αρ.Μητρώου 433Μ ΘΕΜΑ: «Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ» Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Μανώλη Παναγιώτα Α Μέλος: Τσάκωνας Παναγιώτης Β Μέλος: Κεφαλά Παρασκευή ΡΟ ΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2011

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ σελ.3 1. Βασικές πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων σελ Η ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών.. σελ Η διαφορετική οπτική των δύο χωρών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.. σελ Παράγοντες που επηρεάζουν τις ελληνοτουρκικές οικονοµικές σχέσεις σελ Κατανοώντας τις οικονοµίες των δύο χωρών 3.1 Η αναδυόµενη οικονοµία της Τουρκίας. σελ Η οικονοµία της Ελλάδας: Ανάπτυξη και κρίση σελ Σηµαντικοί τοµείς των ελληνοτουρκικών οικονοµικών σχέσεων. σελ Εµπόριο.... σελ Επενδύσεις σελ Τουρισµός...σελ Ενέργεια σελ Προβλήµατα και Προοπτικές των ελληνοτουρκικών οικονοµικών σχέσεων 5.1 Προβλήµατα..σελ Προοπτικές σελ.70 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.σελ.76 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.σελ.80 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..σελ.91 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις υπήρξαν τρικυµιώδεις κατά τον 20 ο αιώνα. Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν καταγραφεί στην ιστορία ως «άσπονδοι εχθροί». Πριν από ογδόντα περίπου χρόνια, από την ίδρυση του τουρκικού κράτους, το 1923, οι δύο λαοί χώρισαν οριστικά, κάτι που ήταν αναπόφευκτο λόγω του κύµατος εθνικισµού και εθνικής ολοκλήρωσης που χαρακτήριζε την Ευρώπη στις αρχές του προηγούµενου αιώνα. 1 Από τότε οι δύο χώρες άλλοτε φίλες και άλλοτε εχθροί διαµόρφωσαν τις σχέσεις τους µέσα από πολέµους ή συµµαχίες. Έχει ενδεικτικά υποστηριχθεί, ότι σε σαράντα περίπου χρόνια συνεργασίας, αντιστοιχούν εβδοµήντα χρόνια συγκρούσεων και ανταγωνισµού. 2 Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ενυπάρχουν έντονα στοιχεία σύγκρουσης και ανταγωνισµού που συχνά συνδέονται µε ζητήµατα κρατικής κυριαρχίας. Τα εθνικά συµφέροντα µε τις εκατέρωθεν θέσεις φαίνονται ασυµβίβαστες και οι διαφορές των δύο χωρών, αφορούν επιγραµµατικά τόσο διµερή θέµατα όπως την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αιγιαλίτιδας ζώνης, του εθνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο αλλά και διεθνή θεσµικά ζητήµατα όπως η στρατικοποίηση των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου, ο εναέριος επιχειρησιακός έλεγχος στο Αιγαίο και η Περιοχή Πληροφόρησης Πτήσεων (FIR) στο Αιγαίο. Το Κυπριακό αποτελεί για πολλά χρόνια σοβαρή διαφορά των δύο χωρών και είναι ένα σύνθετο ζήτηµα µε τέσσερα εµπλεκόµενα µέρη: Ελλάδα, Τουρκία, Κυπριακή ηµοκρατία και Τουρκοκύπριους. Επίσης το ζήτηµα της ελληνικής και µουσουλµανικής µειονότητας στην Κωνσταντινούπολη και στη Θράκη αντίστοιχα, τα περιουσιακά ζητήµατα και το καθεστώς του Οικουµενικού Πατριαρχείου, δεν αφορούν απλά σύγκρουση συµφερόντων, αλλά αποτελούν σηµεία τριβής που έχουν τις ρίζες τους σε ιστορικές µνήµες και τραυµατικές εµπειρίες. Πρέπει να επισηµάνουµε ότι οι παραπάνω διαφορές δεν ορίζονται µε τον ίδιο τρόπο και από τις δύο πλευρές και αυτό καθιστά πιο δύσκολη την επίλυσή τους. Συγκεκριµένα η Ελλάδα αναγνωρίζει ως διαφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ενώ τα υπόλοιπα θέµατα (όπως είναι οι «γκρίζες» ζώνες σχετικά µε το νοµικό καθεστώς ελληνικών νησιών και βραχονησίδων, τα χωρικά ύδατα, ο εναέριος χώρος, το FIR και το στρατιωτικό καθεστώς των νησιών του Αιγαίου) αποτελούν µονοµερείς τουρκικές αµφισβητήσεις. 3 1 Αλέξης Ηρακλείδης, Η Ελλάδα και ο Εξ Ανατολών Κίνδυνος (Αθήνα : Εκδόσεις Πόλις, 2001), Mustafa, Aydin, and Kostas Ifantis, Turkish-Greek Relations. The Security Dilemma in the Aegean (London : Routledge 2004), Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών 3

4 Η παρούσα εργασία κάνοντας µια µικρή µόνο αναφορά - καταγραφή των εξελίξεων στο πολιτικό πεδίο, εστιάζεται στη διάσταση των οικονοµικών και εµπορικών σχέσεων των δύο χωρών. Πρώτα γίνεται µια αναφορά στις οικονοµίες τους εστιάζοντας ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια και λαµβάνοντας υπόψη την παγκόσµια οικονοµική και χρηµατοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2008 και επηρέασε τις οικονοµίες όλων των χωρών και κυρίως της Ελλάδας δηµιουργώντας νέα δεδοµένα για την παγκόσµια οικονοµία και εµπόριο. Η επίδραση της οικονοµίας στις πολιτικές σχέσεις των κρατών είναι επιστηµονικά παραδεκτή και αποτελεί πολύ συχνά θέµα διεθνολογικής ανάλυσης κυρίως από τη νεοφιλελεύθερη σκοπιά. 4 Έτσι, µεταξύ άλλων, µελετάται η επίδραση του (εµπορικού) προστατευτισµού στις διεθνείς σχέσεις, ο ρόλος των οικονοµικών συµφερόντων στη διαµόρφωση εθνικών πολιτικών αλλά και η σηµασία της οικονοµικής συνεργασίας και διάδρασης για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών και σταθερότητα στην περιοχή. Σήµερα στο πλαίσιο της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, οι οικονοµικές σχέσεις, αποτελούν την κινητήριο δύναµη της προσπάθειας βελτίωσης των σχέσεων των δύο χωρών και σε πολιτικό επίπεδο. Οι δύο χώρες κατάφεραν να δηµιουργήσουν δίκτυα οικονοµικών επαφών και συνεργασίας και να αναπτύξουν εµπορικές σχέσεις, µεθοδεύοντας την εξεύρεση κοινού τόπου ανάπτυξης. Η ολοένα και συχνότερη χρήση των εννοιών όπως οικονοµίαπολιτική, γεωπολιτική, γεωοικονοµία, γεωπολιτισµός και γεωστρατηγική είναι δυναµικά αλληλοεπηρεαζόµενα στοιχεία 5 και αποτελούν παράγοντες αλληλεξάρτησης των δύο χωρών. Κύριο µέληµα είναι η µελέτη να συµβάλει - στο ποσοστό που της αναλογεί - στην εποικοδοµητική εξαγωγή συµπερασµάτων για το πόσο ο οικονοµικός παράγοντας µπορεί να επηρεάσει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε ένα µεταβαλλόµενο περιβάλλον, σε τοπικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Θα χρησιµοποιηθούν κυρίως πηγές από την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, αποσπάσµατα από συνεντεύξεις και άρθρα καθώς και ηλεκτρονικές πηγές εγνωσµένου κύρους και εγκυρότητας. 4 Spyros Economides & Peter Wilson, The Economic Factor In International Relations, (London-New Work: I.B.Tauris Publishers, 2001) Introduction/dp/ /ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid= &sr=1-1#reader_ Αχµέτ Νταβούτογλου, Το Στρατηγικό Βάθος. Η ιεθνής Θέση της Τουρκίας, µετάφρ., Νικόλαος Ραπτόπουλος, επιστ.επιµ., Νεοκλής Σαρρής (Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα,2010),

5 1. Βασικές πτυχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων Άραγε, αν µπορούσαν οι δύο χώρες, Ελλάδα-Τουρκία, να µετακινηθούν από το γεωγραφικό τους στίγµα, για να µην είναι γείτονες, θα το επιχειρούσαν; Αυτή την απορία δηµιουργεί η διαιώνιση των προβληµάτων και οι χρονίζουσες διαφορές ανάµεσα στις δύο χώρες, που βασίζονται κυρίως σε ιστορικές, τραυµατικές µνήµες. Οι µνήµες αυτές, συνιστούν τα πιο µεγάλα εµπόδια στις σχέσεις των δύο χωρών: τον φόβο και την αίσθηση απειλής, που έχουν ως συνέπεια την αµοιβαία καχυποψία και δαιµονοποίηση. Όπως προ δεκαετίας ανέφερε ο Αλ. Ηρακλείδης, η ελληνική πλευρά φαίνεται να µη θέλει να γνωρίζει κανένα γείτονά της, ίσως να ήθελε να ζούσε αλλού, ενώ η Τουρκία θεωρεί ότι όλοι οι γείτονες την εχθρεύονται και την επιβουλεύονται. 6 Ακόµα κι αν οι ίδιοι οι λαοί προσπαθούν να ξεχάσουν ότι από το παρελθόν τους χωρίζει, φροντίζουν να τους το θυµίζουν, διαρκώς και αδιάλειπτα, πολιτικοί, δηµοσιογράφοι 7 αλλά και οι τρίτοι, οι «µεγάλοι» του σύγχρονου κόσµου, που υποδαυλίζουν τις εντάσεις, λόγω των τεράστιων συµφερόντων που έχουν στην περιοχή. Οι δύο χώρες βρίσκονται διαρκώς σε µια «ένοπλη ειρήνη». Επειδή όµως αν επιθυµούµε την ειρήνη πρέπει να εργαζόµαστε γι αυτήν, η στερέωση της «πραγµατικής ειρήνης» ανάµεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, είναι µια σύνθετη διαδικασία όχι µόνο ισορροπίας ισχύος αλλά και συστηµατικής καλλιέργειας φιλικών αισθηµάτων και αναζήτησης σηµείων σύµπτωσης συµφερόντων και κοινών οριζόντων για το αύριο. 8 Οι περισσότερες αναλύσεις που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καταπιάνονται µε τις πολιτικές σχέσεις και διαφορές, χρησιµοποιώντας τις κλασικές θεωρίες των διεθνών σχέσεων, όπως τη ρεαλιστική ή την ιδεαλιστική. Η µεν ρεαλιστική σχολή συνδέει τον ορισµό της ισχύος των εθνών-κρατών, µε τις έννοιες του συµφέροντος και της κυριαρχίας και υποστηρίζει ότι το διεθνές σύστηµα µπορεί να βασιστεί στις ρεαλιστικές ισορροπίες δυνάµεως. Η δε ιδεαλιστική σχολή προσδίδει µία νοµική και αξιακή διάσταση στις διεθνείς σχέσεις και αντιλαµβάνεται τα έθνη-κράτη ως αντικείµενα στα οποία απευθύνεται το δίκαιο. Ο καθορισµός της ισχύος των κρατών έγινε πιο πολύπλοκος λόγω της επίδρασης των οικονοµικοπολιτικών παραγόντων που δηµιουργούν αλληλεξάρτηση. 9 Η θεωρία της αλληλεξάρτησης προσεγγίζει τις διεθνείς σχέσεις υπό το πρίσµα των οικονοµικών και εµπορικών σχέσεων, η εντατικοποίηση των οποίων, ενδεχοµένως να 6 Αλέξης Ηρακλείδης, Η Ελλάδα και ο «Εξ Ανατολών Κίνδυνος», (Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις, 2001), Ibid., Λεωνίδας Κύρκος, Προλεγόµενα στο Η Ελλάδα και ο «Εξ Ανατολών Κίνδυνος», του Αλέξη Ηρακλείδη, (Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις, 2001), Αχµέτ Νταβούτογλου, Το Στρατηγικό Βάθος. Η ιεθνής Θέση της Τουρκίας, µετάφρ., Νικόλαος Ραπτόπουλος, επιστ.επιµ., Νεοκλής Σαρρής (Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα,2010), 47. 5

6 επιφέρει τη µείωση των κρίσεων και της πιθανότητας χρήσης βίας, τη βελτίωση ακόµα και την επίλυση των πολιτικών και στρατιωτικών διαφορών, όπως θα µπορούσε να συµβεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η σχέση της Ελλάδας µε την Τουρκία φαίνεται να συνδράµει δραµατικά στην ευµάρεια των κατοίκων τους µε την υπέρβαση του σχήµατος νίκη ήττα. Με άλλα λόγια µε την ανάδειξη και καθιέρωση µιας win win σχέσης. Η κατάρτιση της ατζέντας των ελληνοτουρκικών διαφορών δεν σηµαίνει απαραίτητα αποδοχή ότι τα θέµατα αυτά υπάρχουν για τη µία ή την άλλη πλευρά. Αποκαλύπτει απλά τι έχει κατά νου κάθε πλευρά, µε σκοπό τις θετικές εξελίξεις Η ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν κλασική περίπτωση «αντίπαλης δυάδας». 11 Είναι γεγονός ότι ιστορικοί λόγοι και η σηµαντική διαφορά απόψεων µεταξύ των δύο χωρών ως προς τη διεθνή νοµιµότητα, προσδιορίζουν τις ελληνοτουρκικές αντιπαραθέσεις. Η εκδήλωση µονοµερών ενεργειών από πλευράς Τουρκίας κυρίως µε την κατάλυση της Κυπριακής ηµοκρατίας και την αναθεώρηση του διεθνούς νοµικού καθεστώτος του Αιγαίου, αποτελούν τα σηµεία τριβής των δύο χωρών. Μια απόπειρα σύντοµης ιστορικής ανασκόπησης των γεγονότων και ενεργειών των δύο χωρών θα µας βοηθήσει στην κατανόηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αφού πρώτα κάνουµε σαφές ότι οι διαφορές και οι εντάσεις διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Στο πρόβληµα του Κυπριακού, στο πλέγµα των διαφορών του Αιγαίου και στο θέµα των µειονοτήτων Θράκης και Κωνσταντινούπολης. 12 Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους υφίσταται η αντιπαλότητα Ελλήνων και Οθωµανών (λέµε Οθωµανών γιατί η ίδρυση του επίσηµου Τουρκικού κράτους τοποθετείται χρονολογικά από τους ίδιους τους Τούρκους το 1923) κατά µία άποψη αφενός λόγω της Μεγάλης Ιδέας των Ελλήνων και αφετέρου λόγω της παρακµάζουσας Οθωµανικής αυτοκρατορίας. Οι Τούρκοι έβλεπαν και βλέπουν τα θέµατα των σχέσεών τους µε την Ελλάδα κάτω από το πρίσµα της Μεγάλης Ιδέας ανεξάρτητα αν για τους Έλληνες έπαψε να υπάρχει σαν όραµα από το Λεωνίδας Κύρκος, Προλεγόµενα στο Η Ελλάδα και ο «Εξ Ανατολών Κίνδυνος», του Αλέξη Ηρακλείδη, (Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις, 2001), Αλέξης Ηρακλείδης, Ελληνοτουρκική ιένεξη: Από το Ελσίνκι στις ελληνικές καλένδες, ΒΗΜΑ Ι ΕΩΝ, Τεύχος 01 Ιανουαρίου Αλέξης Ηρακλείδης, Η Ελλάδα και ο «Εξ Ανατολών Κίνδυνος», (Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις, 2001),

7 Η Οθωµανική Αυτοκρατορία παρά τις µεταρρυθµίσεις και τις προσπάθειες των Οθωµανιστών δεν κατάφερε να µεταλλαχθεί σ ένα δηµοκρατικό, σύγχρονο κράτος. Οπότε µε αυτά τα δεδοµένα η διάλυσή της ήταν αναπόφευκτη, γεγονός στο οποίο συνέβαλε και ο Α' Παγκόσµιος Πόλεµος. Το 1923 η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάνης τακτοποίησε µε οριστικό τρόπο τις εδαφικές διαφορές Ελλάδας-Τουρκίας. Παρέµειναν µόνο τρεις εδαφικές εκκρεµότητες για την Ελλάδα: το νότιο τµήµα της Αλβανίας (Βόρεια Ήπειρος), τα ωδεκάνησα και η Κύπρος και για την Τουρκία µία εκκρεµότητα που καµία σχέση δεν είχε µε την Ελλάδα: αφορούσε το Χατάι (περιοχή της Αλεξανδρέττας) που το διεκδικούσε η Συρία. Οι άριστες σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας επικράτησαν από το 1930 και για τριάντα περίπου χρόνια µε το ελληνοτουρκικό σύµφωνο φιλίας που υπογράφτηκε στην Άγκυρα από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Κεµάλ Ατατούρκ και αφορούσε τον σεβασµό του εδαφικού status quo µεταξύ τους. Μάλιστα το 1932 η Τουρκία έγινε µέλος της Κοινωνίας των Εθνών, το 1933 υπογράφτηκε συµφωνία του κοινού συνόρου Ελλάδας-Τουρκίας και αφορούσε µόνο στη Θράκη, το 1934 οδηγήθηκαν στην Βαλκανική Συνεννόηση µε συµπληρωµατική συνθήκη, το 1938 όπου ανάµεσα στα άλλα, συµφωνήθηκε, ότι η κάθε χώρα σε περίπτωση επίθεσης εναντίον της από µία ή περισσότερες δυνάµεις να εµποδίσει µε κάθε µέσο τη διέλευση στρατού και πολεµικού υλικού από το έδαφός της. Το 1938 έχουµε τη συνθήκη του Μοντρέ όπου η διεθνής επιτροπή των Στενών απέδωσε πλήρη κυριαρχία στην Τουρκία των εδαφών αυτών µε τη συµπαράσταση της Αγγλίας και της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1942 η Τουρκία θέτει σε εφαρµογή τον φόρο κεφαλαίου Varlik Vergisi κυρίως σε µη µουσουλµάνους, µε καταβολή φόρων 50%-75% των κερδών των επιχειρήσεών τους, σύµφωνα µε τον οποίο σε περίπτωση αργοπορίας της καταβολής τους επέβαλλαν στον υπόχρεο καταναγκαστικά έργα, δηµεύσεις περιουσιών κ.λ.π. οδηγώντας κυρίως τον ελληνικό πληθυσµό της Κωνσταντινούπολης σε συρρίκνωση και εξαθλίωση. 13 Το 1954 η ελληνοτουρκική διένεξη αναζωπυρώθηκε µε επίκεντρο την Κύπρο αυτή τη φορά και τέσσερεις δρώντες: Έλληνες-Τούρκους-Ελληνοκύπριους-Τουρκοκύπριους. Η επιφυλακτικότητα της Ελλάδας (κυβέρνηση Πλαστήρα) να υιοθετήσει το ενωτικό αίτηµα των Ελληνοκυπρίων, που τέθηκε µε δηµοψήφισµα της Αρχιεπισκοπής Κύπρου, εκδηλώθηκε µε την απόσυρσή του από τον Αλέξανδρο Παπάγο, το Οι Βρετανοί κατάφεραν να εµπλέξουν τους Τουρκοκύπριους και τελικά να αναδείξουν την Τουρκία ως ενδιαφερόµενη για την τύχη της κυπριακής µουσουλµανικής µειονότητας. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος 13 Θάνος Βερέµης, Ιστορία των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων , ΕΛΙΑΜΕΠ, (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2005),

8 ζητούσε την αυτοδιάθεση της Κύπρου προσφεύγοντας στον ΟΗΕ µε αίτηµα το οποίο συζητήθηκε τον εκέµβριο του 1954 και αποσύρθηκε επί του παρόντος, ενώ η Τουρκία εγκαινίασε την εµπλοκή της στο κυπριακό ζήτηµα µε τις συνέπειες που γνωρίζουµε σήµερα. Οι Ελληνοκύπριοι µάχονταν για την ένωση µε την Ελλάδα µέσω της αυτοδιάθεσης, ενώ οι Τουρκοκύπριοι υπερασπίζονταν τη βρετανική κατοχή ή πρόκριναν τη διχοτόµηση του νησιού και τη διπλή ένωση των δύο τµηµάτων µε την Τουρκία και την Ελλάδα αντίστοιχα. Παρά το ασυµβίβαστο των στόχων το 1959 επιτεύχθηκε ελληνοτουρκική συµφωνία µε τη συνθήκη Ζυρίχης-Λονδίνου, που εξασφάλιζε στην Κύπρο ανεξαρτησία υπό την εγγύηση της Ελλάδας, Τουρκίας και Αγγλίας και στην Αγγλία παρείχε το δικαίωµα διατήρησης των κυριαρχικών δικαιωµάτων της στις δυο µεγάλες βάσεις του νότου. Μεσολαβητικό ρόλο έπαιξε και εξακολουθεί να παίζει η Αµερική. Τον Αύγουστο του 1960 η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος µε Πρόεδρο Ελληνοκύπριο και Αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο, τον καθένα εκλεγµένο από την κοινότητά του µε δικαίωµα αρνησικυρίας (veto) σε θέµατα εξωτερικής πολιτικής, άµυνας και εσωτερικής ασφάλειας. Η συµφωνία της Ζυρίχης ουσιαστικά κατέρρευσε το 1963 µετά από αλλαγές που επιχείρησε να κάνει ο Μακάριος µε τα γνωστά 13 σηµεία στο Σύνταγµα της ηµοκρατίας σε βάρος των Τουρκοκυπρίων. Αυτό προκάλεσε εσωτερικές συγκρούσεις µε αιµατηρά επεισόδια στο νησί. Στη συνέχεια ( ) οι µητέρες-πατρίδες κλήθηκαν να παίξουν ενεργό ρόλο στο Κυπριακό ως αντίπαλοι. Έγιναν πολλές αποτυχηµένες προσπάθειες συνεννόησης κυρίως όµως λόγω της πάγιας στάσης του Μακάριου, µιας και δεν ήταν διατεθειµένος να δεχθεί µια συµβιβαστική λύση, παρά επεδίωκε τον πλήρη έλεγχο της Κύπρου απ' τους Ελληνοκύπριους και τον χαρακτηρισµό των Τουρκοκυπρίων σαν απλή µειονότητα και όχι σαν κοινότητα όπως προβλεπόταν στις Συµφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. ύο φορές το 1964 και το 1967 η κρίση κορυφώθηκε αλλά αποσοβήθηκε η τουρκική απόβαση η πρώτη µε προειδοποίηση του Προέδρου των ΗΠΑ Τζόνσον προς τον Τούρκο πρωθυπουργό Ινονού ότι η χώρα του δεν θα επενέβαινε σε περίπτωση σοβιετικής εµπλοκής και η δεύτερη µε ταπεινωτικές υποχωρήσεις της ελληνικής δικτατορίας. Όµως στις 15 Ιουλίου 1974 η Εθνική Φρουρά της Κύπρου µε εντολή του Ταξίαρχου Ιωαννίδη της στρατιωτικής δικτατορίας των Αθηνών, µαζί µε την ΕΟΚΑ Β, ανέτρεψε την κυβέρνηση του Μακάριου και ανέθεσε το αξίωµα του Προέδρου στον Σαµψών Νίκο. Το πραξικόπηµα και η διασάλευση της τάξης έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να εισβάλει καταλαµβάνοντας αρχικά το 7% του εδάφους. Μετά την αποτυχία της πενταµερούς ιάσκεψης της Γενεύης των τριών εγγυητριών (Ελλάδα-Τουρκία-Αγγλία) για επίλυση, η Τουρκία, παρά την κατάπαυση 8

9 του πυρός, εξαπέλυσε δεύτερη επίθεση καταλαµβάνοντας το 36% του νησιού και προχώρησε στην de facto διχοτόµησή του. 14 Η Τουρκία προσπαθώντας να προσδώσει κάποια «νοµιµότητα» στη στρατιωτική εισβολή, επικαλέστηκε τη Συνθήκη Εγγυήσεως, µε βάση την οποία ως µία από τις τρεις «εγγυήτριες δυνάµεις» είχε υποχρέωση να παρέµβει αµέσως, µετά την καταφανή παραβίαση του συντάγµατος από πλευράς Ελλάδας µε το πραξικόπηµα της 15 ης Ιουλίου του 1974 και την διατήρηση της ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων, αγνοώντας το άρθρο 1 της Συνθήκης Εγγυήσεως, που προνοεί σαφώς ότι «είναι απαγορευµένη πάσα δραστηριότης δυναµένη να ευνοήση αµέσως ή εµµέσως τόσο την ένωση όσον και την διχοτόµησιν της Νήσου». Με δυσκολία τότε αποφεύχθηκε µια γενικευµένη ελληνοτουρκική σύρραξη. Σηµαντικές ηµεροµηνίες που σηµάδεψαν την ιστορία της Κύπρου και οδήγησαν και την Ελλάδα στο σύνθετο αυτό πρόβληµα, του Κυπριακού, το οποίο παραµένει ακόµα άλυτο παρά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., παρατίθενται στην αρχή του Παραρτήµατος της παρούσας εργασίας. Από το 1974 και µετά έχουν πραγµατοποιηθεί αλλεπάλληλοι γύροι συνοµιλιών για τη «διευθέτηση» και όχι «επίλυση» του Κυπριακού. 15 Η Τουρκία µετά το 1974 πέρασε στην κορυφή της λίστας των εθνικών κινδύνων που αντιµετώπιζε ο Ελληνισµός. 16 Οι µεταχουντικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο επέλεξαν την πολιτική του «µη πολέµου». Μεγάλες κρίσεις ξέσπασαν στο Αιγαίο, η πρώτη το 1976 µε το Sismik 1 (Hora) να κάνει έρευνες στο Αιγαίο για τους Τούρκους, το 1987 η δεύτερη όταν έγινε µερική επιστράτευση αλλά τελικά αποφεύχθηκε η στρατιωτική αντιπαράθεση και το 1996 η κρίση των Ιµίων. Η Ελλάδα και η Τουρκία έφτασαν στα πρόθυρα πολέµου, µε την Κύπρο δυστυχώς σε κατάσταση τουρκικής οµηρίας. Στην Ελλάδα ξεκίνησε µία κούρσα εξοπλισµών για την ανάπτυξη της εσωτερικής της εξισορρόπησης, µέσω της γενναίας ενίσχυσης των ενόπλων δυνάµεων και της στρατιωτικής της ικανότητας, για την αποτροπή της τουρκικής επιθετικότητας. Μετά την κρίση των Ιµίων το 1996 και τη σύλληψη του Αµπντουλάχ Οτσαλάν το 1999, η Αθήνα και η Λευκωσία εγκατέλειψαν τη στρατηγική των κυρώσεων (αµερικανικό εµπάργκο και ελληνικά veto στην Ε.Ε.) υπέρ µιας πολιτικής αµοιβών. Το µεγάλο έπαθλο για την Τουρκία ήταν η προοπτική της ένταξής της στην Ε.Ε. που προϋπέθετε τη σύµφωνη 14 Ibid., Βασίλης Φούσκας, Ζώνες Πολέµου, (Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα, 2003), Θεόδωρος Κουλουµπής, Η Τουρκία και οι προκλήσεις ασφαλείας για Ελλάδα-Κύπρο, Καθηµερινή,26 Απριλίου 2009, 9

10 γνώµη της Αθήνας, αποσυνδέοντας την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών µε την ενταξιακή της πορεία. Η µεγάλη επιτυχία της ελληνικής πλευράς ήταν η εξασφάλιση της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. το 2004, µε το Κυπριακό πρόβληµα όµως να παραµένει άλυτο. 17 Τη λύση του Κυπριακού µέχρι τα µέσα Ιουλίου του 2012, προτού η Κύπρος αναλάβει την Προεδρία της Ε.Ε., προωθούν τα Ηνωµένα Έθνη δια στόµατος του ειδικού συµβούλου του ΓΓ του ΟΗΕ, Αλεξάντερ Ντάουνερ σε συνέντευξή του, στο Reuters. Η Τουρκία από το 1973 µέχρι σήµερα αµφισβητεί κυριαρχικά δικαιώµατα της Ελλάδας και επιδιώκει την αναθεώρηση του νοµικού καθεστώτος στο Αιγαίο. 18 Ειδικότερα αµφισβητούνται: Αιγιαλίτιδα Ζώνη ( Χωρικά Ύδατα) Χωρικά ύδατα είναι οι θάλασσες που βρίσκονται κοντά στις ακτές ενός κράτους και στο θαλάσσιο αυτό τµήµα κάθε κράτος ασκεί εξουσία σε ζητήµατα αλιείας, αστυνόµευσης, τελωνειακού ελέγχου κ.λ.π. Η αιγιαλίτιδα ζώνη καθορίζεται σε 3-12 ν.µ. από την ξηρά. Μετά την απόσταση αυτή οι θάλασσες είναι ελεύθερες για όλους. Το πρόβληµα αφορά την πιθανή προέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων σε 12 ν.µ., τη µη οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων των δύο χωρών από Έβρο µέχρι Καστελόριζο και τη διαφορετική µέθοδο χάραξης. Τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας εκτείνονται στα 6 ν.µ. από τη φυσική ακτογραµµή. Σύµφωνα µε το ιεθνές ίκαιο, εθιµικό και συµβατικό και του άρθρου 3 της Σύµβασης του ικαίου της Θάλασσας (1982) που κυρώθηκε µε το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, η Ελλάδα έχει το δικαίωµα επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 ν.µ., ενδεχόµενο που η Τουρκία φέρνει αντίρρηση γιατί το θεωρεί κατάχρηση δικαιώµατος από την Ελλάδα και casus belli. Εναέριος Χώρος FIR- Επιχειρησιακός έλεγχος του Αιγαίου Το εν λόγω πρόβληµα έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά µε την αιγιαλίτιδα ζώνη. Στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα έχει τον έλεγχο εναέριου χώρου πλάτους 10 ν.µ. για τα θέµατα αεροπλοΐας και αστυνόµευσης. Αυτό καθιερώθηκε µε το Π.. 6/18 Σεπτεµβρίου 1931 «περί καθορισµού πλάτους χωρικών υδάτων, όσον αφορά τα ζητήµατα της αεροπορίας και αστυνοµίας αυτής». Το παράδοξο φαινόµενο, που αποτελεί παγκόσµια πρωτοτυπία, είναι ότι ο εναέριος χώρος της Ελλάδας είναι µεγαλύτερος από τα χωρικά της ύδατα. Η Τουρκία άρχισε να αµφισβητεί την υπάρχουσα κατάσταση µετά το 1974 και προκαλεί συνεχώς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, δείχνοντας µ αυτόν τον τρόπο τη δυσαρέσκειά της επιζητώντας τη µετατροπή της. 17 Ibid. 18 Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, Παράµετροι ελληνοτουρκικών σχέσεων GR/Policy/Geographic+Regions/South-Eastern+Europe/Turkey/In+Bief/ 10

11 Στη Σύµβαση του Σικάγο (1944) που αφορά στους αεροναυτικούς χάρτες του ICAO ( ιεθνής Οργανισµός Πολιτικής Αεροπορίας), οριοθετήθηκαν µεταξύ των κρατών τα όρια των περιοχών ευθύνης καθενός για τον έλεγχο του εναέριου χώρου. Κατά τις Περιοχικές Συνδιασκέψεις των Παρισίων (1952) και Γενεύης (1958) για την Πολιτική Αεροπορία καθορίστηκαν τα όρια του FIR (Flight Information Region) Αθηνών που περιλαµβάνουν όλο το Αιγαίο µέχρι τα σύνορα µε την Τουρκία και τις άλλες βαλκανικές χώρες. Γίνεται σαφής αναφορά στους ελληνικούς αεροναυτικούς χάρτες που κοινοποιήθηκαν στον ICAO που απεικονίζουν τα όρια του ελληνικού εναέριου χώρου στα 10 ν.µ. Για λόγους ασφαλείας των πολιτικών πτήσεων απαιτούνται από όλα τα αεροσκάφη σχέδια πτήσης πριν την είσοδο στο FIR. Η Τουρκία που στις αρχές δεν είχε αντιδράσει στη συγκεκριµένη κατάσταση, άρχισε να φέρνει αντιρρήσεις και να ζητά αναθεώρηση του καθεστώτος, κάτι που δεν έχει αποσύρει έως και σήµερα. 19 Υφαλοκρηπίδα Υφαλοκρηπίδα έχουν όλα τα ηπειρωτικά εδάφη και τα νησιά και ονοµάζεται το τµήµα της ξηράς το οποίο αποτελεί οµαλή προέκταση της ακτής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ως το σηµείο στο οποίο αυτή διακόπτεται απότοµα. Είναι δηλαδή ο βυθός µετά το εξωτερικό όριο του βυθού της αιγιαλίτιδας ζώνης (γεωλογικά φανερό σηµείο) όπως φαίνεται στο Σχήµα 1. ΣΧΗΜΑ 1 19 Αλέξης Ηρακλείδης, Η Ελλάδα και ο «Εξ Ανατολών Κίνδυνος», (Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις, 2001), , επίσης Θάνος Βερέµης, Ιστορία των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων , ΕΛΙΑΜΕΠ, (Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2005),

12 Από το 1945 θεωρείται ότι στην ανοιχτή θάλασσα είναι κοινή η χρήση και όποιος φτάσει πρώτος σε µια περιοχή µπορεί να την εκµεταλλευτεί. Το 1958 κωδικοποιήθηκε το υπάρχον εθιµικό δίκαιο για την υφαλοκρηπίδα. Από το 1973 στην 3 η ιάσκεψη για το ίκαιο της Θάλασσας, η υφαλοκρηπίδα θεωρείται ότι εκτείνεται ως 200 ν.µ. από τις ακτές. Τα παράκτια κράτη έχουν κυριαρχικά δικαιώµατα στους πόρους της υφαλοκρηπίδας όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο κ.λ.π. και όχι στα ευρήµατα όπως θησαυρούς. εν ισχύει το καθεστώς της ανοιχτής θάλασσας στην υφαλοκρηπίδα, ούτε η αρχή της ανοιχτής θάλασσας για τους φυσικούς της πόρους. Ισχύει γενικά η αβλαβής διέλευση των πλοίων. 20 Το ζήτηµα της υφαλοκρηπίδας πρωτοεµφανίστηκε το 1970, αρχικά µε τις ελληνικές έρευνες στη Θάσο. Ακολούθησε η άδεια σε τουρκική κρατική εταιρία πετρελαίων (ΤΡΑΟ) από Άγκυρα το 1973, για έρευνα σε υποθαλάσσιες περιοχές κοντά σε ελληνικά νησιά. Το 1974 και το 1976 πάλι η Τουρκία πραγµατοποίησε έρευνες στο Αιγαίο µε τα ωκεανογραφικά σκάφη Τσανταρλί και το Χόρα, που µε το Πρακτικό της Βέρνης το 1976, ως αποτέλεσµα συνοµιλιών αποφεύχθηκε η ένταση, έως ότου υποβληθεί στο ιεθνές ικαστήριο της Χάγης. Το 1981 πραγµατοποιήθηκαν ελληνικές έρευνες για σεισµική δραστηριότητα, παραβιάζοντας κατά τους Τούρκους την Συνθήκη της Βέρνης, σταµατώντας έτσι τις διαπραγµατεύσεις. Αποκορύφωση της κρίσης θεωρείται το 1987 όπου το Σισµίκ 1 (Χόρα) µαζί µε τουρκικά πολεµικά πλοία πραγµατοποίησε κάθοδο στο Αιγαίο για έρευνες έξω από την αιγιαλίτιδα ζώνη των ελληνικών νησιών. Εδώ θα πρέπει να αναφερθούµε στην Αποκλειστική Οικονοµική Ζώνη (ΑΟΖ). Ο όρος της Υφαλοκρηπίδας είναι γεωλογικός, όπως προαναφέρθηκε, ενώ της Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης (ΑΟΖ) οικονοµικός και νεότερος. Υιοθετήθηκε από τη ιάσκεψη του ΟΗΕ για το ίκαιο της Θάλασσας το 1982, µε επικύρωση της νέας συνθήκης από 130 κράτη, ενώ µειοψήφησαν 4: ΗΠΑ, Ισραήλ, Βενεζουέλα και Τουρκία. Η βασική τους διαφορά είναι ότι η υφαλοκρηπίδα περιλαµβάνει το βυθό και το υπέδαφος της θάλασσας και µπορεί να επεκταθεί υπό προϋποθέσεις σε απόσταση µεγαλύτερη των 200 ν.µ. από τις ακτές, ενώ η ΑΟΖ εκτείνεται έως 200 ν.µ από τις ακτές και περιλαµβάνει εκτός από το βυθό και το υπέδαφος και τα υπερκείµενα ύδατα. Επίσης η ΑΟΖ δεν αφορά αποκλειστικά την εκµετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών αλλά συνδέεται και µε την προστασία και τον περιβαλλοντικό έλεγχο αυτών των πηγών καθώς και την επιστηµονική έρευνα. 21 Η ανακήρυξη ΑΟΖ εξασφαλίζει τα αποκλειστικά δικαιώµατα επί των πλουτοπαραγωγικών 20 Γρηγόρης Τσάλτας, Μ.Κλάδη-Ευσταθοπούλου, Το διεθνές καθεστώς των θαλασσών και των ωκεανών, τόµος 1ος, (Αθήνα: Εκδόσεις Σιδέρης, 2003), Άγγλος Συρίγος, ΑΟΖ: ύο εξαιρετικές Συνεντεύξεις, στο defence-point.gr την 11 Ιουνίου

13 πηγών σε µια ευρεία περιοχή έξω από τις ακτές του ενδιαφερόµενου κράτους και η παρεµπόδιση τρίτων κρατών, να ερευνήσουν και να εκµεταλλευτούν πηγές που βρίσκονται µπροστά από τις ακτές άλλου κράτους. Αν και δεν µπορεί να χαρακτηριστεί ακόµα ως ελληνοτουρκική διαφορά, η ανακήρυξη και οριοθέτηση της ΑΟΖ, µπορεί να δηµιουργήσει πρόβληµα διότι και εδώ υπάρχουν «γκρίζα σηµεία», π.χ. το νησιωτικό σύµπλεγµα του Καστελόριζου που περιλαµβάνει και νησιά τα οποία ανήκουν στην Τουρκία. Εάν η Ελλάδα ανακηρύξει ΑΟΖ, η αµφισβήτηση της υφαλοκρηπίδας µε τον γεωλογικό τύπο από την Άγκυρα, δεν θα µπορεί να προβληθεί. Σύµφωνα µε το διεθνές δίκαιο, ένα παράκτιο κράτος αποκτάει ΑΟΖ µε µονοµερή δήλωση ανακήρυξης. Στη συνέχεια συνάπτει συµφωνίες οριοθέτησης µε τα γειτονικά κράτη και αν δεν καταστεί δυνατή η συµφωνία οριοθέτησης, τότε οι γειτονικές χώρες λύνουν τις διαφορές τους στο ιεθνές ικαστήριο της Χάγης. Ήδη η Τουρκία προσπαθεί να αποτρέψει την ελληνική διπλωµατία να ανακηρύξει ΑΟΖ, προβαίνοντας σε γεωλογικές υποθαλάσσιες έρευνες και ο Υπουργός Εξωτερικών της, Αχµέτ Νταβούτογλου, επιµένει µε δηλώσεις του, ότι το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο αλλά στη Μεσόγειο και ως εκ τούτου, δεν µπορεί να αποτελέσει µέρος µιας συµφωνίας για τον καθορισµό θαλασσίων ζωνών. 22 Αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου Το στρατιωτικό καθεστώς των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, δεν είναι ενιαίο και διέπεται από διαφορετικές ιεθνείς Συµφωνίες: α) Για τα νησιά Λήµνο και Σαµοθράκη από τη Σύµβαση της Λωζάνης για τα Στενά του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε µε τη Σύµβαση του Μοντρέ το β) Για τα νησιά Χίο, Μυτιλήνη, Σάµο και Ικαρία από τη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάνης το 1923 και για τα ωδεκάνησα από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του Οι Τούρκοι ζητούν αποστρατικοποίηση των παραπάνω νησιών. Το πρόβληµα ουσιαστικά πηγάζει από το γεγονός ότι Ελλάδα και Τουρκία ερµηνεύουν διαφορετικά τις δύο Συνθήκες και αναφέρονται σε άλλη συνθήκη όταν µιλάνε για την αποστρατικοποίηση ή µη των εν λόγω νησιών. «Γκρίζες ζώνες» - Ίµια Τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» την ανέπτυξαν Τούρκοι αξιωµατούχοι από τις αρχές της δεκαετίας του 90. Είναι µία «επανερµηνεία» των διεθνών Συνθηκών και συνίσταται στην αµφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε µια σειρά βραχονησίδων, νησίδων και νησιών στο Αιγαίο. Ειδικότερα το άρθρο 12 και 14 των Συνθηκών Λωζάνης 1923 και 22 ώρα Αντωνίου, Οι θέσεις Νταβούτογλου για Καστελόριζο, διέλευση πολεµικών πλοίων και υπερπτήσεις, άρθρο στην Καθηµερινή την 13 η Μαρτίου

14 Παρισίων 1947 αντίστοιχα, είναι απολύτως σαφή σχετικά µε την κυριαρχία των αµφισβητούµενων νησιών. Η περίπτωση της κρίσης των Ιµίων το , είναι η έµπρακτη τουρκική αµφισβήτηση επί της κυριαρχίας της Ελλάδας στις λεγόµενες από τους Τούρκους «γκρίζες ζώνες», υποστηρίζοντας ότι είναι σε τουρκικά ύδατα και υψώνοντας την τουρκική σηµαία. Τέλος, η τρίτη κατηγορία διαφορών αποτελείται από ζητήµατα που δεν είναι συγκρούσεις συµφερόντων, αλλά σε σηµεία τριβής, που έχουν τις ρίζες τους σε τραυµατικές εµπειρίες από παραβιάσεις υποχρεώσεων, σε θέµατα µειονοτήτων, της ελληνικής στην Κωνσταντινούπολη και της µουσουλµανικής στη υτική Θράκη. Η Τουρκία συστηµατικά παραβίασε τις υποχρεώσεις που της επέβαλε η Συνθήκη της Λωζάνης για τις µειονότητες. Η τύχη της ελληνικής µειονότητας της Κωνσταντινούπολης, µας παραπέµπει στις δολοφονίες, βιασµούς και ξυλοδαρµούς της, στα Σεπτεµβριανά το 1955, στον φόρο κεφαλαίου Varlik Vergisi κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσµίου Πολέµου που εξαθλίωσε κυρίως την ελληνική µειονότητα και στο µέχρι σήµερα σοβαρό πρόβληµα της τύχης των ελληνικών περιουσιών, για ορισµένες από τις οποίες έγινε προσφυγή των δικαιούχων στο Συµβούλιο της Ευρώπης. Η δηµιουργία ανοικτής αγροτικής φυλακής στην Ίµβρο το 1964 και οι απαλλοτριώσεις των πλέον έφορων τµηµάτων του νησιού, συνέβαλαν σηµαντικά στην «αποψίλωση» της εκεί ελληνικής µειονότητας, που από κάτοικοι στην Ίµβρο και Τένεδο, έµειναν ελάχιστοι ηλικιωµένοι. Οι σηµαντικές πιέσεις σε βάρος του Πατριαρχείου και το κλείσιµο το 1971 της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ήταν άλλη µία ένδειξη της αντιµετώπισης της χριστιανικής µειονότητας στην Κωνσταντινούπολη που από κάτοικοι το 1923, έµειναν λιγότεροι από Αντίθετα η µουσουλµανική µειονότητα της υτικής Θράκης, το 1923 απαριθµούσε άτοµα, ενώ σήµερα φθάνει τα Απ αυτούς, το 50% είναι Τουρκογενείς, το 30-35% Ποµάκοι και 15-20% Αθίγγανοι. Η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα α) για την κατάργηση το 1998, του άρθ.19 (του 1955) που προέβλεπε την αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας από όσους αλλογενείς Έλληνες υπηκόους εγκατέλειπαν τη χώρα µε πρόθεση να µην επιστρέψουν β) για το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος διορίζει τους µουφτήδες και τη διοίκηση των βακουφίων, αντί να επιλέγονται από τη µειονότητα και γ) για την επιβολή διακρίσεων διοικητικού χαρακτήρα γενικά, σε βάρος της µειονότητας, µε σκοπό την εκδίωξή 23 Θάνος Ντόκος, Το Αλφαβητάρι των Ελληνο-Τουρκικών Σχέσεων, Κείµενο εργασίας Νο 11/2010, ΕΛΙΑΜΕΠ, Μάιος

15 τους. Μετά το 1991 η κατάσταση έχει βελτιωθεί µε µια σειρά µέτρων για την ένταξη της µουσουλµανικής µειονότητας στην ελληνική κοινωνία Η διαφορετική οπτική των δύο χωρών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις 25 Στην Ελλάδα κυρίως θεωρείται ότι η ευθύνη για τις κακές ελληνοτουρκικές σχέσεις βαρύνει την Τουρκία. Στην Τουρκία πάλι το αντίστροφο. Είναι µία κλασική περίπτωση αδιεξόδου, µε ιστορικές και πολιτικές καταβολές, που προϋποθέτει αλλαγές πρώτα απ όλα στις κοινές συνειδήσεις και των δύο χωρών. 26 Θα επιχειρηθεί µια αποτύπωση της διαφορετικής οπτικής και των θέσεων των δύο χωρών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ξεκινώντας από τη γενικότητα ότι για την Ελλάδα, εκτός από την υφαλοκρηπίδα που είναι το µόνο θέµα προς συζήτηση, όλα τα άλλα ανάγονται σε θέµατα εθνικής κυριαρχίας. Επίσης, θεωρείται δεδοµένο ότι η τουρκική εισβολή στην Κύπρο και η παρατεινόµενη κατοχή, είναι το αγκάθι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και παράλληλα οι κακές σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας επιδρούν αρνητικά στο Κυπριακό. Υπάρχει αλληλεπίδραση Κυπριακού και υπόλοιπων ελληνοτουρκικών διαφορών, παρότι η Κύπρος είναι ανεξάρτητο κράτος, µέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε. πλέον και οι ελληνοτουρκικές διαφορές αφορούν την Ελλάδα και την Τουρκία. Η Ελλάδα για το θέµα της αιγιαλίτιδας ζώνης θεωρεί ότι : δεν είναι διαφορά αλλά τουρκική αµφισβήτηση. Η επέκταση στα 12 ν.µ. είναι νόµιµο δικαίωµα της Ελλάδας σύµφωνα µε το διεθνές δίκαιο και µε τη Σύµβαση του ικαίου της Θάλασσας, η οποία κωδικοποιεί προϋπάρχον εθιµικό δίκαιο. Το casus belli που θέτει η Τουρκία παραβιάζει το άρθρο 2 παρ. 4 του Χάρτη των Ηνωµένων Εθνών, που απαγορεύει στα κράτη-µέλη την απειλή ή τη χρήση βίας στις διεθνείς σχέσεις. Υποστηρίζει ότι σαν ναυτική χώρα ενδιαφέρεται για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και ότι το δίκαιο της θάλασσας δεν µιλά για εξαιρέσεις και διαφοροποιήσεις ανάλογα µε τις συνθήκες που υπάρχουν κατά περίπτωση και δεν αποδέχεται την καθιέρωση ειδικών καθεστώτων. Η Ελλάδα ενηµερώνει ότι δεν έχει προβεί στην επέκταση των 12 ν.µ. για λόγους φιλικών σχέσεων, παρότι το δικαίωµα της επέκτασης των χωρικών υδάτων έχει ασκηθεί ήδη από πολλά κράτη συµπεριλαµβανοµένης και της Τουρκίας, η οποία από το 1964, έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.µ., στον Εύξεινο Πόντο και στη Μεσόγειο. 24 Ibid. 25 Τα περισσότερα στοιχεία πάρθηκαν από τα site των Υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας 26 Λεωνίδας Κύρκος, Προλεγόµενα στο Η Ελλάδα και ο «Εξ Ανατολών Κίνδυνος»,του Αλέξη Ηρακλείδη (Αθήνα: Εκδόσεις Πόλις, 2001),

16 Σε αντιπαράθεση η Τουρκία θεωρεί casus belli και κατάχρηση την πιθανή επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της Ελλάδας στα 12 ν.µ. αφού το Αιγαίο είναι «ηµίκλειστος χώρος». Το 1995 η τουρκική Εθνοσυνέλευση εξέδωσε ψήφισµα δίνοντας στην κυβέρνηση στρατιωτική αρµοδιότητα για λήψη οποιωνδήποτε µέτρων για τη διατήρηση και υπεράσπιση των ζωτικών συµφερόντων της. Υποστηρίζει ότι µε αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.µ. η Ελλάδα θα έχει 63,9% κυριαρχία στο Αιγαίο, ενώ η Τουρκία 10% από 8,8% και η ανοιχτή θάλασσα θα αποµείνει 26,1%, µε αποτέλεσµα η Τουρκία να αναγκαστεί να πλέει υπό καθεστώς αβλαβούς διέλευσης σε όλες τις περιπτώσεις που θα διέρχεται τα Στενά. Θα επέλθει εγκλωβισµός της Τουρκίας µε εµπορικό και οικονοµικό κόστος και περιορισµό της αρχής της ελευθερίας των θαλασσών. Θέσεις Ελλάδας για Εναέριο Χώρο-FIR: Από το 1931 έχει κηρύξει τον Εναέριο Χώρο στα 10 ν.µ. και παρότι είναι παγκόσµια πρωτοτυπία, η Τουρκία για 44 συνεχή χρόνια µέχρι το σεβόταν και αναγνώριζε τη ρύθµιση αυτή. Θεωρεί το θέµα τουρκική αµφισβήτηση, καταφεύγοντας σε καταχρήσεις υπερπτήσεων πολεµικών οπλισµένων αεροπλάνων, χωρίς να υποβάλει σχέδια πτήσης όχι µόνο στον ελληνικό εναέριο χώρο αλλά και στον διεθνή. Το 1974, η Τουρκία αυθαίρετα εξέδωσε τη ΝΟΤΑΜ 714 (ειδοποίηση προς αεροναυτιλοµένους), µε την οποία προσπαθούσε να επεκτείνει το χώρο της δικαιοδοσίας της µέχρι το µέσο του Αιγαίου, εντός του FIR Αθηνών, το οποίο οριοθετήθηκε το 1952 από τον ICAO ( ιεθνής Οργανισµός Πολιτικής Αεροπορίας) για λόγους ασφάλειας. Με τη ΝΟΤΑΜ 1157 η Ελλάδα κήρυξε το Αιγαίο επικίνδυνη περιοχή, αναγκάζοντας την Τουρκία να την ανακαλέσει το 1980, αλλά έκτοτε σταµάτησε να υποβάλει σχέδια πτήσης για τα στρατιωτικά της αεροπλάνα, µε το επιχείρηµα ότι η Σύµβαση του Σικάγο δεν αφορά κρατικά αεροσκάφη. Έτσι υποχρεώνει την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και την ελληνική Πολεµική Αεροπορία να προβαίνει σε έκτακτες ενέργειες και στη δαπάνη σηµαντικών κονδυλίων, προκειµένου να διασφαλιστεί η οµαλή διεξαγωγή της εναέριας κυκλοφορίας. Θέσεις Τουρκίας για Εναέριο Χώρο- FIR: Υποστηρίζει ότι η Σύµβαση του Σικάγο, ορίζει ότι το εύρος του εθνικού εναέριου χώρου πρέπει να είναι ίσο µε το εύρος των χωρικών υδάτων. Θεωρεί το FIR ως τεχνική ευθύνη των χωρών και πιστεύει ότι η Ελλάδα το καταχράται, αφού το χρησιµοποιεί για διεκδίκηση κυριαρχίας, µε απαίτηση σχεδίων πτήσεων και καταγγελίες παραβίασης. Πιστεύει πως η Ελλάδα προσπαθεί να µειώσει τον διεθνή εναέριο χώρο του Αιγαίου κατά 50%. Αµφισβητεί το FIR Αθηνών και έχει προβεί σε αίτηµα αναθεώρησης στον ICAO µέχρι σήµερα. Επίσης ζητά επιχειρησιακό έλεγχο του µισού Αιγαίου ή συνυπευθυνότητα λόγω ανεπαρκούς τεχνικής δυνατότητας της Ελλάδας. Πρέπει να σταµατήσει η Ελλάδα τις µονοµερείς αποφάσεις για νέους αεροδιαδρόµους, κλείσιµο περιοχών για ασκήσεις και καθορισµό του κόστους των αεροδιαδρόµων. 16

17 Ελλάδα και Υφαλοκρηπίδα: Θεωρεί ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στη θαλάσσια προέκταση της συνοριακής γραµµής στη Θράκη και των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου/ ωδεκανήσου, είναι η µόνη διαφορά που υπάρχει µε την Τουρκία και επιθυµεί δικαστική διευθέτηση. Πιστεύει πως πρέπει ο κανόνας της µέσης γραµµής µεταξύ νησιών και τουρκικών παραλίων να αποτελεί την επικρατούσα αρχή του ικαίου της οριοθέτησης και ότι τα νησιά έχουν πλήρη δικαιώµατα στην υφαλοκρηπίδα. Οι φόβοι της Ελλάδας αφορούν τον εγκλωβισµό των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, µε συνέπεια τη δυσχερή πρόσβαση και επικοινωνία, την επεκτατική πορεία της Τουρκίας επί των νησιών ή την de facto περιορισµένη ελληνική κυριαρχία και την πιθανή δόλια στρατηγική της Τουρκίας για ενσωµάτωση των ελληνικών νησιών. Τουρκία και Υφαλοκρηπίδα: Απαιτεί συµφωνία οριοθέτησης σε ολόκληρο το Αιγαίο, µε τον κανόνα της µέσης γραµµής µεταξύ των ηπειρωτικών ακτών των δύο χωρών. Ισχυρίζεται ότι τα νησιά δεν έχουν δικαιώµατα στην υφαλοκρηπίδα γιατί είναι προέκταση της Ανατολίας και αποτελούν εξάρσεις του βυθού, πάνω στη φυσική προέκταση του τουρκικού εδάφους. Επικαλείται ως «ειδική περίσταση» την εγγύτητα των ελληνικών νησιών στην Τουρκία και θεωρεί ότι δεν αποτελούν παρά εξαίρεση του κανόνα εφαρµογής της µέσης γραµµής. Πιστεύει ότι η Ελλάδα, µε το να σταµατήσει το 1981 τις διαπραγµατεύσεις και µε το να πραγµατοποιήσει έρευνες για σεισµική δραστηριότητα, παραβίασε την Συνθήκη της Βέρνης το 1976, όπου οι δύο χώρες υπέγραψαν το οµώνυµο πρακτικό, που έθετε το πλαίσιο συµπεριφοράς για τον περαιτέρω χειρισµό του ζητήµατος, µέχρι να υποβληθεί στο ιεθνές ικαστήριο. Θεωρεί το Αιγαίο ηµίκλειστο χώρο που χρήζει ειδικών ρυθµίσεων επικαλούµενη την αρχή της ευθυδικίας. Υποστηρίζει ότι δεν ισχύουν για την ίδια οι κανόνες για υφαλοκρηπίδες, διότι δεν είναι µέρος των σχετικών συµβάσεων, ούτε της Γενεύης (1958), ούτε της Σύµβασης για το ίκαιο της Θάλασσας του Μοντέγκο Μπέι (1982). Οι φόβοι της Τουρκίας στηρίζονται στην υιοθέτηση εφαρµογής της µέσης γραµµής µεταξύ νησιών και τουρκικής ακτής, που θα κάνει το Αιγαίο µια ελληνική λίµνη, σε συνδυασµό µε την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της Ελλάδας στα 12 ν.µ. και αύξηση των κυριαρχικών δικαιωµάτων της Ελλάδας στο 63,9% της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, µε αποτέλεσµα µεγάλο οικονοµικό πλήγµα λόγω αποµάκρυνσής της από τα κοιτάσµατα πετρελαίου και φυσικά, πλήγµα του γοήτρου της. Θέσεις Ελλάδας για Αποστρατικοποίηση νησιών Ανατολικού Αιγαίου: Θεωρεί το ζήτηµα τουρκική αµφισβήτηση διότι το στρατιωτικό καθεστώς των νησιών διέπεται από διαφορετικές ιεθνείς Συµφωνίες, τις οποίες η Τουρκία ξεχνά και συγχέει το ποιά Συνθήκη αφορά ποιο σύµπλεγµα νησιών. Υποστηρίζει ότι βάσει συνθηκών επιτρέπεται να διατηρεί 17

18 συνήθη αριθµό στρατιωτών για τη θητεία και την εκπαίδευσή τους στα νησιά καθώς και δυνάµεις Αστυνοµίας-Χωροφυλακής, αλλά και σαν φυσικό δικαίωµα άµυνας εφόσον εκδηλωθεί ένοπλη επίθεση. Οι παραβιάσεις άλλωστε του εναέριου χώρου από την Τουρκία, ο υπερεξοπλισµός της, η κήρυξη casus belli, η εισβολή στην Κύπρο, η 4 η τουρκική στρατιά και ο αποβατικός στόλος, δηλώνουν όχι και τις αγαθότερες τουρκικές προθέσεις για τα ελληνικά νησιά, δηµιουργώντας ανασφάλεια, καθιστώντας τα απειλούµενα. Τα ελληνικά επιχειρήµατα έχουν ενδυναµωθεί µετά τις επιθέσεις της 11 ης Σεπτεµβρίου στις ΗΠΑ, διότι πολλά κράτη αποδέχονται πλέον το δικαίωµα προπαρασκευής για νόµιµη άµυνα. Θέσεις Τουρκίας για Αποστρατικοποίηση νησιών Ανατολικού Αιγαίου: Ο στρατός στα νησιά, θεωρείται παράνοµος από την Τουρκία και ζητά την αποστρατικοποίησή τους, επικαλούµενη τις διάφορες συνθήκες, παραβλέποντας ότι τα ελληνικά νησιά διέπονται από ειδικά καθεστώτα, όσον αφορά τους εξοπλισµούς. Αναφέρει ότι τα ωδεκάνησα αφορούν την Τουρκία λόγω εγγύτητας. Τονίζει ότι δικαίωµα άµυνας έχουν µόνο εφόσον εκδηλωθεί ένοπλη επίθεση και υποστηρίζει ότι η στρατικοποίηση των νησιών ξεκίνησε πριν την σύσταση της 4 ης στρατιάς. Η Ελλάδα δεν δέχεται τις «γκρίζες ζώνες». Οι Γκρίζες ζώνες αποτελούν µια καινοφανή θεωρία των Τούρκων αξιωµατούχων της δεκαετίας του 90, που προήλθε από αυθαίρετη «επανερµηνεία» των διεθνών συνθηκών και συνίσταται στην αµφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε µια σειρά νησιών, νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο, ενώ το κυριαρχικό καθεστώς είναι απολύτως σαφές και αδιαµφισβήτητο. Ξεκάθαρο πάλι είναι ότι τα τουρκικής κυριαρχίας νησιά είναι αυτά σε απόσταση λιγότερη των 3 ν.µ., σύµφωνα µε το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λοζάνης το Επίσης σύµφωνα µε το άρθρο 15 της ίδιας Συνθήκης, η Τουρκία παραιτείται, υπέρ της Ιταλίας, παντός δικαιώµατος και τίτλου επί όλων των νησιών της ωδεκανήσου και των νησίδων που εξαρτώνται από αυτά συµπεριλαµβανοµένου και του Καστελόριζου. Μετά µε τη Συνθήκη των Παρισίων το 1947 τα νησιά αυτά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Συγκεκριµένα για τα Ίµια που απέχουν 5,5 ν.µ. από την Κάλυµνο και 3,7 ν.µ. από την Τουρκία, είναι ελληνικά και βάσει ιταλοτουρκικού πρωτοκόλλου του 1932, που διαπιστώνεται από διάφορες τουρκικές επιστολές. Η δε κρίση στα Ίµια το , µε υποστολές σηµαιών από δηµοσιογράφους, παραβιάσεις ελληνικών χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου από τουρκικά πολεµικά πλοία και µαχητικά αεροσκάφη αντίστοιχα, µε αποβιβάσεις Τούρκων στρατιωτών, δεν µπορεί να θεωρηθεί απλή «σύµπτωση» όπως την αποκαλούν οι Τούρκοι. 18

19 Αντίθετα η Τουρκία θεωρεί την πολιτική της Ελλάδας επεκτατική και υπερασπίζεται το ευαίσθητο οικοσύστηµα των νησίδων. Ισχυρίζεται ότι η ελληνική κυριαρχία εκτείνεται µόνο σε εκείνα τα νησιά του Αιγαίου τα οποία αναφέρονται ονοµαστικά στα κείµενα των Συνθηκών µε τις οποίες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Εµµένει στη θέση ότι στο Αιγαίο υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» κυριαρχίας που περιλαµβάνουν τουλάχιστον 100 µικρά νησιά, µερικά εκ των οποίων είναι κατοικηµένα όπως το Αγαθονήσι και το Φαρµακονήσι. Το καθεστώς των νησιών αυτών υποστηρίζει η Άγκυρα, πρέπει να καθοριστεί µέσω διαπραγµατεύσεων. Πιο συγκεκριµένα, αναφέρει για τα Ίµια, δηλαδή τους βράχους Καρντάκ, ότι δεν γίνεται µνεία σε καµία συνθήκη το που ανήκουν. Θεωρεί την κρίση των Ιµίων, «σύµπτωση», µε την Ελλάδα να προκαλεί, µέσω του ηµάρχου της Καλύµνου, το πλοίο που έπλεε κοντά στα Ίµια, υψώνοντας την ελληνική σηµαία και στέλνοντας στρατό. Τούρκοι δηµοσιογράφοι αντέδρασαν υψώνοντας την τουρκική σηµαία στα Ίµια. Η αντίδραση της Τουρκίας χαρακτηρίζεται ήπια. Αντιλαµβανόµαστε από τα παραπάνω, πόσο αδιέξοδη είναι και για τις δύο χώρες αυτή η αντιπαράθεση. Η ανησυχία για την ασφάλεια, η αβεβαιότητα για τις προθέσεις του άλλου, αποτελούν, σε κάποιες κρίσεις, δίληµµα ασφάλειας. 27 Η προσπάθεια για την εξασφάλιση της ασφάλειας, οδηγεί σε αύξηση του εξοπλισµού, µε µεγάλα οικονοµικά κόστη. Ο συσχετισµός των αποφάσεων των δύο χωρών οδηγεί στην αύξηση των δαπανών του εξοπλισµού και από τις δύο χώρες, εντείνοντας τον ανταγωνισµό. 28 Τι καλύτερο, από το να συµφωνούσαν και οι δύο χώρες για µείωση των αµυντικών τους δαπανών ενόψει µάλιστα της επικείµενης οικονοµικής κρίσης. ηµιουργείται η εντύπωση πως δεν υπάρχουν περιθώρια επίλυσης των διαφορών και των προβληµάτων των δύο χωρών, αφού υπάρχουν εντελώς διαφορετικοί τρόποι αντίληψης των γεγονότων, των ενεργειών, διαφορετικές προθέσεις πολλές φορές µε σκοπιµότητες, κρυφές σκέψεις, στρατηγικές και κυρίως µη ύπαρξη διάθεσης σύγκλισης. ιαφορετική στρατηγική πολιτική ακολουθεί και η Ελλάδα στην αντιµετώπιση των διαφόρων κρίσεων. Στην κρίση του 1976, έχουµε την επιθετική στάση του Ανδρέα Παπανδρέου, ως Αρχηγού της Αξιωµατικής Αντιπολίτευσης, µε τη γνωστή φράση «βυθίστε το Χόρα» και την πραγµατολογική προσέγγιση του Κωνσταντίνου Καραµανλή ως 27 Panayotis Tsakonas, The Security Dilemma in Greek-Turkish Relations: Theory and Practice, Centre for Hellenic Studies and Research-Canada, Christos Kollias, A Look at the Methodological Issues Involved in the Greek-Turkish Arms Race Hypothesis, Centre for Hellenic Studies and Research-Canada,

20 Πρωθυπουργού, µε την προσφυγή στο Συµβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο ιεθνές ικαστήριο της Χάγης. Στη συνέχεια κατά τη δεκαετία του 80 είναι χαρακτηριστική η αδιάλλακτη στάση του κ. Ανδρέα Παπανδρέου, ως Πρωθυπουργού της Ελλάδας, επειδή θεωρούσε ότι οι διεκδικήσεις ήταν µονοµερείς από πλευράς της Τουρκίας, µέχρι την κρίση του 1987 που µιλάει για «τον µη πόλεµο» και ζητάει από τον κ. Τουρκούτ Οζάλ, να αποσοβηθεί η σύγκρουση και να αποτραπεί το κλίµα. Γνωστό ως «Πνεύµα Νταβός» µε µια σειρά συµφωνιών χαµηλής πολιτικής. Προς το τέλος της δεκαετίας του 90, το κλίµα πάλι άλλαξε επί κυβέρνησης κ. Κώστα Σηµίτη, ο οποίος πίστευε πως για τις ελληνοτουρκικές διαφορές έπρεπε να ενηµερωθούν οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας και να ξεκινήσει ο διάλογος µε την Τουρκία σε θέµατα χαµηλής πολιτικής. Μεσολάβησε όµως το Φεβρουάριο 1999 η «κρυφή» είσοδος του Κούρδου ηγέτη του ΡΚΚ Αµπτουλάχ Οτσαλάν στην Αθήνα και η φυγάδευσή του στην ελληνική πρεσβεία της Κένυας, επιβεβαιώνοντας την κατηγορία «ο εχθρός του εχθρού µου είναι φίλος µου», µέχρι τη σύλληψη και παράδοσή του στις τουρκικές αρχές. Το κλίµα ανάµεσα στις δύο χώρες έγινε θετικό, αρχικά µε την αλληλοβοήθεια των χωρών στους καταστροφικούς σεισµούς του Αυγούστου-Σεπτεµβρίου του 1999 και µετέπειτα στη Σύνοδο του Ελσίνκι το εκέµβριο του ίδιου έτους, µε την άρση του ελληνικού veto για την ανακήρυξη της Τουρκίας ως υποψήφιας χώρας στην Ε.Ε., µε δύο ανταλλάγµατα: α) την κυπριακή ένταξη, χωρίς την προϋπόθεση επίλυσης του χρόνιου Κυπριακού ζητήµατος και β) τις διµερείς προσπάθειες επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών, που αν δεν στεφθούν µε επιτυχία µέχρι το 2004, να καταφύγουν στο ιεθνές ικαστήριο της Χάγης. 29 Το 1999 αποτέλεσε χρονιά ορόσηµο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και η έναρξη της διαδικασίας του διαπραγµατευτικού πλαισίου της Τουρκίας µε την Ε.Ε. µετά από την ελληνική κίνηση (άρση της αρνησικυρίας) θεωρείται καλός οιωνός. Βέβαια, η σαφής και εµφατική υπενθύµιση των τουρκικών θέσεων και διεκδικήσεων στα διµερή ζητήµατα, µε τις συνεχείς παραβιάσεις εναέριου και θαλάσσιου χώρου, ζητήµατα έρευνας και διάσωσης, «γκρίζες ζώνες», δείχνει ότι η Τουρκία «δοκιµάζει» την Ε.Ε., στα θέµατα ελληνοτουρκικών διαφορών, προσπαθώντας να τα διαχωρίσει από την περαιτέρω πορεία των ευρω-τουρκικών σχέσεων. Η Ελλάδα απ τη µεριά της, έχει στηρίξει την πολιτική της απέναντι στην Τουρκία, στην ελπίδα ότι η ευρωπαϊκή της πορεία, την οποία στηρίζει µέχρι σήµερα, θα τη µεταµορφώσει σταδιακά σε ένα πολύ καλό γείτονα, προωθώντας 29 Θάνος Ντόκος, Αλφαβητάρι των Ελληνο-Τουρκικών Σχέσεων, ΕΛΙΑΜΕΠ, Κείµενο Εργασίας Νο 11/2010, Μάϊος

21 ταυτόχρονα την ενίσχυση των διµερών πολιτικών και οικονοµικών δεσµών και τη διαχείριση τυχόν προβληµάτων µέσω διπλωµατίας και µέτρων οικοδόµησης εµπιστοσύνης. 30 Οι δύο χώρες θα πρέπει να εργαστούν για µια διέξοδο που θα εξασφαλίζει στη βάση των κοινών συµφερόντων την ειρήνη, τη δηµοκρατία, τη συνεργασία, την ανάπτυξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη, που µόνο θετικά αποτελέσµατα µπορεί να έχει, ώστε η ένοπλη σύγκρουση να φαίνεται εξωπραγµατική. 30 Θάνος Ντόκος, Τι νευράζει την Άγκυρα, ιεθνείς Οικονοµικές Σχέσεις & ιπλωµατία, Τεύχος 31, 05 Μαρτίου

22 2. Παράγοντες που επηρεάζουν τις ελληνοτουρκικές οικονοµικές σχέσεις Η Ελλάδα όπως και η Τουρκία βρίσκονται γεωγραφικά σε µια περιοχή µε σηµαντική γεωστρατηγική σηµασία που χαρακτηρίζεται συχνά από έντονη ρευστότητα, αστάθεια και ανασφάλεια. Αλλά και το διεθνές σύστηµα έχει τα ίδια χαρακτηριστικά, κυρίως στην µεταψυχροπολεµική εποχή, µε το τέλος του διπολισµού. Το σηµερινό διεθνές σύστηµα απαρτίζεται κυρίως από κράτη, των οποίων κύριο µέληµα είναι η διατήρηση της εθνικής τους κυριαρχίας. Τα κράτη αρνούνται να αναγνωρίσουν οποιαδήποτε ανώτερη πολιτική εξουσία µέσα στα εδαφικά τους σύνορα και λαµβάνουν δράσεις για τη διατήρηση της κυριαρχίας τους, προσδιορίζοντας έτσι τον αναρχικό χαρακτήρα του διεθνούς συστήµατος, υπό την έννοια της έλλειψης κάποιας πολιτικής εξουσίας ανώτερης εκείνης των ίδιων των κρατών. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία αναζητούν το ρόλο τους σε ένα µεταβαλλόµενο κόσµο όπου αναδύονται νέες προκλήσεις για την εσωτερική, τη διεθνή και περιφερειακή σταθερότητα, κάτι που επηρεάζει και τις µεταξύ των δύο χωρών οικονοµικές σχέσεις. Η Ελλάδα καλείται να αντιµετωπίσει αυτές τις προκλήσεις µε τρόπο που να διασφαλίζει σταθερότητα και ευηµερία. Ανοιχτά µέτωπα «στην άµεση γειτονιά µας», όπως όλοι γνωρίζουµε, υπάρχουν. Ο πυρήνας της ελληνικής πολιτικής δεν αφορά παίγνιο µηδενικού αθροίσµατος, αλλά παίγνιο που όλοι µπορούν να αποκοµίσουν όφελος. Η ενέργεια, το περιβάλλον, ο τουρισµός, η ανταλλαγή τεχνογνωσίας στο επίπεδο της διακυβέρνησης και της οικονοµίας είναι τοµείς που η χώρα µας µπορεί να έχει ρόλο. Τα Βαλκάνια και η Ανατολική Μεσόγειος αποτελούν γεωγραφικούς χώρους που η Ελλάδα δεν πρέπει να ξεχνά ότι ανήκει, η ενασχόλησή της συνεπώς µε τις περιοχές αυτές αποτελεί κύριο µέληµα της πολιτικής της. Οι αποσταθεροποιητικές τάσεις λόγω εθνικιστικών εξάρσεων στο Κόσσοβο και στη Βοσνία, το Σκοπιανό, η επίλυση του Κυπριακού προβλήµατος, αλλά και η ίδια η Τουρκία αποτελούν προκλήσεις στις οποίες η ελληνική εξωτερική πολιτική οφείλει να ανταποκριθεί µε γνώµονα τα συµφέροντα της, το διεθνές δίκαιο, τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συµµετοχή της στην οργανωµένη διεθνή κοινωνία. Ιδιαίτερα η σχέση της µε την Τουρκία, ανεξάρτητα από τις τρέχουσες εξελίξεις, παραµένει κορυφαία προτεραιότητα και πηγή ανησυχίας για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της χώρας. Για την αποτροπή απειλών εναντίον της ασφάλειάς της, η Ελλάδα βασίζεται στην εσωτερική εξισορρόπηση, µε ενίσχυση των εξοπλισµών δαπανόντας ένα σηµαντικό ποσοστό του ΑΕΠ για την άµυνα και στην εξωτερική εξισορρόπηση µε τη συµµετοχή σε διεθνείς οργανισµούς, οργανώσεις κλπ Θάνος Ντόκος, επιµ., Ελληνική Πολιτική Εθνικής Ασφαλείας στον 21 ο αιώνα (Αθήνα: ΕΛΙΑΜΕΠ, 2007),6. 22

23 Η Ελλάδα είναι µέλος των κυριότερων διεθνών οργανισµών όπως ο Οργανισµός Ηνωµένων Εθνών (ΟΗΕ), η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), το Βορειοατλαντικό Σύµφωνο-ΝΑΤΟ, ο Οργανισµός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), το Συµβούλιο της Ευρώπης, αλλά και µικρότερων περιφερειακών οργανισµών όπως ο οργανισµός Παρευξείνιας Οικονοµικής Συνεργασίας, κ.λ.π. Επιπλέον, έχει υπογράψει και επικυρώσει όλες τις διεθνείς συνθήκες για τον αφοπλισµό και τον έλεγχο των εξοπλισµών (Συνθήκη Ανταρκτικής, Συνθήκη Εξωτερικού ιαστήµατος, Μη ιασποράς Πυρηνικών Όπλων, Σύµβαση για τα Βιολογικά Όπλα, Συνθήκη CFE για τα Συµβατικά Όπλα στην Ευρώπη κ.λ.π.) και συµµετέχει σε όλα τα διεθνή καθεστώτα ελέγχου εξαγωγών (Wassenaar Arrangment, Australia Group, Zangeer Committee, London Club, MTCR-Missile Technology Control Regime). Η Ευρωπαϊκή και η Ατλαντική διάσταση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έχουν βαρύνουσα σηµασία. Η βαθύτερη ενσωµάτωση της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό οικονοµικό και πολιτικό οικοδόµηµα καθώς και στην εξελισσόµενη πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, αποτελεί σταθερή προτεραιότητα. Ιδιαίτερη έµφαση δίνει η Ελλάδα στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας και Άµυνας της ΕΕ και συµµετέχει στην Ευρωπαϊκή ύναµη Ταχείας Αντίδρασης, αν και η αµερικανική επέµβαση στο Ιράκ κατέδειξε ότι η Ευρώπη έχει να διανύσει πολύ δρόµο µέχρι να διαµορφώσει µια κοινή πολιτική σε θέµατα ασφάλειας και άµυνας. 32 Ταυτόχρονα, για την Ελλάδα παραµένει σηµαντικός στόχος η διατήρηση καλών σχέσεων µε τις ΗΠΑ και η ενεργή συµµετοχή της στη Συµµαχία του ΝΑΤΟ, θεωρώντας ότι έτσι ενισχύεται η ελληνική ασφάλεια όχι µόνο στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών διαφορών αλλά και στην ευρύτερη βαλκανική και µεσογειακή αστάθεια και στις «ασύµµετρες απειλές». Η Τουρκία όπως επεσήµανε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών κ. Νταβούτογλου σε οµιλία του στην σύνοδο Τούρκων Πρέσβεων στην Κωνσταντινούπολη, αναφερόµενος στη βαρύνουσα γεωπολιτική θέση της χώρας του δήλωνε ότι «όποιο χάρτη και αν κοιτάξεις η Τουρκία βρίσκεται στο κέντρο. Είναι ίσως πρώιµο να λεχθεί αν η Τουρκία έχει κατακτήσει το ρόλο µιας ισχυρής περιφερειακής δύναµης. Ως θεωρητικός όµως των διεθνών σχέσεων οφείλω προσωπικά να αξιολογώ τις κρατικές συµπεριφορές σε συσχετισµό µε το διεθνή και περιφερειακό περίγυρο. Σ ένα αβέβαιο και ασταθές περιβάλλον όπου η ανάδειξη περιφερειακών παικτών είναι συνάρτηση όχι µιας στρατηγικής στρατιωτικής αντιπαράθεσης, όπως κατά τον Ψυχρό πόλεµο, αλλά επιµέρους απειλών σε τοπική κλίµακα που απαιτούν 32 Ibid.,7. 23

Επιδιώξεις και στοχεύσεις της Άγκυρας

Επιδιώξεις και στοχεύσεις της Άγκυρας 1 27 Μαρτίου 2011 www.geostrategy.gr Επιδιώξεις και στοχεύσεις της Άγκυρας Η Τουρκία του Ερντογάν δεν διαφέρει από την Τουρκία των στρατηγών Του Χρήστου Μηνάγια Στις 15-3-2011 ο Τούρκος δηµοσιογράφος Ali

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκηνιακά παιχνίδια της Άγκυρας

Παρασκηνιακά παιχνίδια της Άγκυρας 1 Του Χρήστου Μηνάγια Παρασκηνιακά παιχνίδια της Άγκυρας 04 Απριλίου 2012 www.geostrategy.gr Στο άρθρο του συντάκτη του παρόντος, µε τίτλο «Εκβιασµοί, απειλές και αυθαιρεσίες από την Άγκυρα στην Ανατολική

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924

Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 Γ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 Με βάση τα στοιχεία που παρέχει το κεφάλαιο ΚΒ του σχολικού σας βιβλίου (σσ. 73-119) να συντάξετε έναν χρονολογικό πίνακα

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνοτουρκικές διαφορές: Οι αµφισβητήσεις - διεκδικήσεις της Τουρκίας και οι ελληνικές θέσεις.

Ελληνοτουρκικές διαφορές: Οι αµφισβητήσεις - διεκδικήσεις της Τουρκίας και οι ελληνικές θέσεις. Δηµητρακόπουλος Γιώργος Αιρετός Π.Υ.Σ.Π.Ε. Πειραιά (εκλεγµένος µε το ψηφοδέλτιο της Π.Α.Σ.Κ.) Τηλ. επικοινωνίας 6977 747439 http://users.sch.gr/dimitrako Ελληνοτουρκικές διαφορές: Οι αµφισβητήσεις - διεκδικήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ )

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 6 Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ. 170 173) Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωµανική Αυτοκρατορία αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα και άρχισε σταδιακά

Διαβάστε περισσότερα

Ξέφυγε η Τουρκία: Ζητά με ΝΟΤΑΜ αποστρατικοποίηση της Κάσου

Ξέφυγε η Τουρκία: Ζητά με ΝΟΤΑΜ αποστρατικοποίηση της Κάσου Παραλήρημα άνευ προηγουμένου από τους Τούρκους Μετά τις προκλητικές δηλώσεις Τσαβούσογλου ότι τα Ίμια είναι τουρκικά, βάζουν στο στόχαστρο και τα Δωδεκάνησα Στήνουν «θερμό» επεισόδιο στο Αιγαίο Ανησυχία

Διαβάστε περισσότερα

Οι Τούρκοι κλιµακώνουν τις προκλήσεις τους στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο

Οι Τούρκοι κλιµακώνουν τις προκλήσεις τους στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο 1 Του Χρήστου Μηνάγια Οι Τούρκοι κλιµακώνουν τις προκλήσεις τους στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο 21 Μαΐου 2014 www.geostrategy.gr Στις 16-05-2014, η τουρκική Υδρογραφική-Γεωγραφική ιεύθυνση της ιοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα και ο Κόσμος 2018

Η Ελλάδα και ο Κόσμος 2018 Η Ελλάδα και ο Κόσμος 2018 Έρευνα κοινής γνώμης για την εξωτερική πολιτική 2 Στάσεις απέναντι στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις Απρίλιος 2018 Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: PUBLIC ISSUE(Α.Μ. ΕΣΡ: 8) Μέλος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ )

Κεφάλαιο 3. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 5 η ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 3 Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (σελ. 186 189) Οι προσδοκίες, που καλλιέργησε στους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς το κίνηµα των Νεοτούρκων το

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο Σχέδιο Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ιάρκεια: Ολιγόλεπτο Θέµατα: 3 ΘΕΜΑ 1ο Ο Β Παγκόσµιος πόλεµος και οι µεταπολεµικές σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας ΠΗΓΗ Το πώς έβλεπε η αλβανική

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912)

Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Ενότητα 29 Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913 Ιστορία Γ Γυμνασίου Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) Χρονολόγιο 1897-1908 Μακεδόνικος Αγώνας 1912-1913 Βαλκανικοί πόλεμοι 1914-1918 Α' Παγκόσμιος

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικότερα: Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος

Ειδικότερα: Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος 1 Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ Η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης της

Διαβάστε περισσότερα

Νόμιμο δικαίωμά μας τα 12 μίλια

Νόμιμο δικαίωμά μας τα 12 μίλια Εφημερίδα: Hürriyet Ημερομηνία: 28/3/201 Συντάκτης: Cansu Çamlibel Μετάφραση: Βαλέρια Αντωνοπούλου Νόμιμο δικαίωμά μας τα 12 μίλια Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Δημήτρης Δρούτσας, ο οποίος λίγο καιρό

Διαβάστε περισσότερα

Η Άγκυρα ανησυχεί και προκαλεί

Η Άγκυρα ανησυχεί και προκαλεί Πέµπτη 3 Μαΐου 2012 www.geostrategy.gr Η Άγκυρα ανησυχεί και προκαλεί Χρήστος Μηνάγιας και Βασίλης Γιαννακόπουλος Νέες τουρκικές προκλήσεις Στις 27 Απριλίου 2012, δηλαδή εννέα ηµέρες πριν τη διεξαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ι. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ελληνοτουρκικές σχέσεις: Από τη Λωζάννη μέχρι σήμερα (κωδ. 120331) Ακαδημαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

4ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ. «ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Ώρα για αποφάσεις» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015

4ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ. «ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Ώρα για αποφάσεις» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 4ο ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Ώρα για αποφάσεις» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ κ. Μάριου Καράντωνα 1 Έντιμε κύριε υπουργέ, Έντιμε κύριε πρόεδρε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ. Αξιολογώντας το παρελθόν και το παρόν, προβλέποντας το μέλλον

ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ. Αξιολογώντας το παρελθόν και το παρόν, προβλέποντας το μέλλον ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ Αξιολογώντας το παρελθόν και το παρόν, προβλέποντας το μέλλον ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΕΝΑ «ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ» ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «Το ευρωπαϊκό big-bang, η απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕ Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Δοκιμίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» σχολικού έτους

ΙΕ Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Δοκιμίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» σχολικού έτους ΙΕ Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Δοκιμίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» σχολικού έτους 2016-2017 ΔΟΚΙΜΙΟ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ ΒΛΑΧΟΥ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ ΤΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: «Η Συνθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα. Κεφάλαιο Πρώτο Από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο έως την παραχώρηση της Κύπρου στους Βρετανούς Πρώτο τµήµα: Η κυριαρχία των υτικών

Περιεχόµενα. Κεφάλαιο Πρώτο Από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο έως την παραχώρηση της Κύπρου στους Βρετανούς Πρώτο τµήµα: Η κυριαρχία των υτικών Περιεχόµενα Εισαγωγή...15 Κεφάλαιο Πρώτο Από τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο έως την παραχώρηση της Κύπρου στους Βρετανούς Πρώτο τµήµα: Η κυριαρχία των υτικών 1. Η κατάκτηση της Κύπρου από τον Ριχάρδο τον

Διαβάστε περισσότερα

Η ένταση στις σχέσεις Ελλάδας- Τουρκίας.

Η ένταση στις σχέσεις Ελλάδας- Τουρκίας. ΣΕΙΡΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΜΑΪΟΣ 2018 Η ένταση στις σχέσεις Ελλάδας- Τουρκίας. Στρατηγικές Αντιμετώπισης ΕΛΛΗΝΙΚΟ IΔΡΥΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ & ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΕΛΙΑΜΕΠ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛ. ΣΟΦIΑΣ 49, 10676 ΑΘHΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Χωρικά ύδατα και εναέριος χώρος: Η ελληνοτουρκική πραγματικότητα

Χωρικά ύδατα και εναέριος χώρος: Η ελληνοτουρκική πραγματικότητα Expressis Verbis Law Journal 1:1 27 Ä ΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ Χωρικά ύδατα και εναέριος χώρος: Η ελληνοτουρκική πραγματικότητα Ουρανία Ρωμανίδου 3 ο Έτος Νομικής ΑΠΘ Η διένεξη Ελλάδας και Τουρκίας για τα χωρικά

Διαβάστε περισσότερα

Εγκεμέν Μπαγίς: Εφικτή η επαναλειτουργία της Χάλκης

Εγκεμέν Μπαγίς: Εφικτή η επαναλειτουργία της Χάλκης 09/02/2019 Εγκεμέν Μπαγίς: Εφικτή η επαναλειτουργία της Χάλκης / Επικαιρότητα «Καλή επίσκεψη που έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε ένα πολύ επιτυχημένο «success story» και για τις δύο πλευρές» χαρακτηρίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 5 Ο χάρτης των Βαλκανίων

Διαβάστε περισσότερα

«Δεν δίνουμε λευκή επιταγή ούτε κάνουμε εκπτώσεις στην Τουρκία»

«Δεν δίνουμε λευκή επιταγή ούτε κάνουμε εκπτώσεις στην Τουρκία» Συνέντευξη στον ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 30/11/2008 «Δεν δίνουμε λευκή επιταγή ούτε κάνουμε εκπτώσεις στην Τουρκία» Συνέντευξη στον Κώστα Βενιζέλο Η υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Ντόρα Μπακογιάννη,

Διαβάστε περισσότερα

1ο Σχέδιο. δεδοµένων της Β και Γ στήλης, που αντιστοιχούν στα δεδοµένα της Α στήλης. A. Βασικοί όροι των συνθηκών Β. Συνθήκες Γ.

1ο Σχέδιο. δεδοµένων της Β και Γ στήλης, που αντιστοιχούν στα δεδοµένα της Α στήλης. A. Βασικοί όροι των συνθηκών Β. Συνθήκες Γ. . ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο Σχέδιο Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Η Ελλάδα από το 1914 ως το 1924 (επαναληπτικό) ιάρκεια: 1 διδακτική ώρα Θέµατα: 3 ΘΕΜΑ 1ο Ι. Να συµπληρώσετε, στα κενά της Α στήλης,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΑΝΕΡΕΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ...ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΑΝΕΡΕΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ...ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ Geopolitics & Daily News http://gdailynews.wordpress.com ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΑΝΕΡΕΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ...ΥΠΕΡΠΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ Του Σταύρου Λυγερού Εφημερίδα: ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ ΣΕΛ.13 (15.01.2011) Στην πραγματπκότητα,

Διαβάστε περισσότερα

Το κοινό ανακοινωθέν των «28» και της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής έχει ως εξής:

Το κοινό ανακοινωθέν των «28» και της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής έχει ως εξής: Το κοινό ανακοινωθέν των «28» και της Τουρκίας μετά τη Σύνοδο Κορυφής έχει ως εξής: 1.Μετά τη συνάντησή τους με τον πρωθυπουργό Νταβούτογλου, οι αρχηγοί των κρατών της ΕΕ και των κυβερνήσεων αναφέρθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Η Ντόρα Μπακογιάννη στέλνει µέσω του "Π" πολλαπλά µηνύµατα στην Τουρκία

Η Ντόρα Μπακογιάννη στέλνει µέσω του Π πολλαπλά µηνύµατα στην Τουρκία Η Ντόρα Μπακογιάννη στέλνει µέσω του "Π" πολλαπλά µηνύµατα στην Τουρκία «ιαρκής η επικοινωνία µε Χριστόφια» Συνέντευξη στον Λευτέρη Αδειλίνη Την ανάγκη να λάβει σοβαρά υπόψη η Τουρκία τη διεθνή πεποίθηση

Διαβάστε περισσότερα

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ( ιά ιεραρχία ΓΕΕΘΑ) ΓΕΕΘΑ/Γραφείο Νοµικού Συµβούλου Αθήνα, 15 Φεβ 2007

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ( ιά ιεραρχία ΓΕΕΘΑ) ΓΕΕΘΑ/Γραφείο Νοµικού Συµβούλου Αθήνα, 15 Φεβ 2007 Ρυµούλκηση στο Αιγαίο Κανονισµός 3577/92 της ΕΕ ιαφορά σε σχέση µε το SAR Λοιπές συναφείς επισηµάνσεις * Βασιλείου Γ. Μακρή, Στρατιωτικού ικαστή, Νοµικού Συµβούλου Γ.Ε.ΕΘ.Α * Το κείµενο που ακολουθεί συντάχθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Οι ενεργειακοί πόροι της Κύπρου και τα νέα δεδοµένα στην Ανατολική Μεσόγειο»

ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Οι ενεργειακοί πόροι της Κύπρου και τα νέα δεδοµένα στην Ανατολική Μεσόγειο» ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Οι ενεργειακοί πόροι της Κύπρου και τα νέα δεδοµένα στην Ανατολική Μεσόγειο» 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ κ. ΗΜΗΤΡΗ ΣΥΛΛΟΥΡΗ 1 Αγαπητή κυρία Υπουργέ Αγαπητοί φίλοι

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύµφωνο Φιλίας. α. Οικονοµικό Σύµφωνο

Το Σύµφωνο Φιλίας. α. Οικονοµικό Σύµφωνο Το Σύµφωνο Φιλίας Το Ελληνοτουρκικό Σύµφωνο Φιλίας Ουδετερότητας, Συνδιαλλαγής και ιαιτησίας υπογράφηκε στην Άγκυρα, στις 30 Οκτωβρίου του 1930. Σε αυτό, διακηρυσσόταν η ανάγκη φιλίας ανάµεσα στις δύο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 1η Σεπτεμβρίου 2008 (OR.fr) 12594/08 CONCL 3

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 1η Σεπτεμβρίου 2008 (OR.fr) 12594/08 CONCL 3 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 1η Σεπτεμβρίου 2008 (OR.fr) 12594/08 CONCL 3 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: τις αντιπροσωπίες Θέμα: ΕΚΤΑΚΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ - ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (Γ Λυκείου)

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ - ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (Γ Λυκείου) ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ - ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (Γ Λυκείου) Συνοπτικό Διάγραμμα της Σύγχρονης Ιστορίας της Κύπρου Από την ανεξαρτησία ως το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή (1960 1974) ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ )

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ε Ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 4 Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ. 190 193) Το 1914 ξέσπασε στην Ευρώπη ο Α' Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ελλάδα, αφού οδηγήθηκε σε διχασµό

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, CYPRUS

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, CYPRUS THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, CYPRUS 14 th CYPRUS SUMMIT Europe: Performing a balancing act Cyprus: Leaving no stone unturned ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 1 THE ECONOMIST

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΜΕΡΟΣ Α - Διαγνωστική ανάλυση SWOT ΜΕΡΟΣ Β - Εξωτερικό περιβάλλον ΜΕΡΟΣ Γ - Όραμα, αποστολή και στρατηγική ΜΕΡΟΣ Α Διαγνωστική ανάλυση SWOT ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (SWOT) ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ Ιστορικής,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. AF/CE/LB/el 1

ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. AF/CE/LB/el 1 ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΑΞΗ AF/CE/LB/el 1 Οι πληρεξούσιοι: ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ, ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΑΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ, ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

για έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο

για έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο 1 6 Μαΐου 2011 www.geostrategy.gr Οι Τούρκοι αµφισβητούν τα δικαιώµατά µας για έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο Του Χρήστου Μηνάγια Από 3 έως 5 Μαΐου 2011 οι τουρκικές ένοπλες δυνάµεις πραγµατοποίησαν τη

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΙ ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ, ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ»

«ΟΙ ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ, ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ «ΟΙ ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ, ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ» Διπλωματική Εργασία για το Προπτυχιακό Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ Όλοι στα συλλαλητήρια του ΠΑΜΕ ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιδρομή κατά της Συρίας! ΤΡΙΤΗ 17/4/2018 ΑΘΗΝΑ στο ΣΥΝΤΑΓΜΑ στις 7 μ.μ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ στο ΑΓΑΛΜΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ στις 7 μ.μ. Οι Ιμπεριαλιστές Τη Γη Ξαναμοιράζουν

Διαβάστε περισσότερα

Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης,

Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης, Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης, Εκδήλωση απονομής του Βραβείου για το 2014 στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Ομιλία:

Διαβάστε περισσότερα

Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη «Η Ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ Εμπειρίες από την εισδοχή άλλων Βαλκανικών κρατών»

Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη «Η Ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ Εμπειρίες από την εισδοχή άλλων Βαλκανικών κρατών» ΟΜΙΛΙΑ Βουλευτή β Αθηνών, πρώην Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη Στο συνέδριο του ΚΕΠΠ με θέμα: «Η Ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ Εμπειρίες από την εισδοχή άλλων Βαλκανικών κρατών» Κυρίες

Διαβάστε περισσότερα

Παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στο Συνέδριο του Economist με θέμα

Παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στο Συνέδριο του Economist με θέμα Παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα Κ.Ε. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στο Συνέδριο του Economist με θέμα «LOOKING INTO THE CYPRUS ISSUE - A GLIMMER OF HOPE» 4 Νοεμβρίου 2014 Συγχαίρω το περιοδικό Economist

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη ΚΥΠΡΟΣ ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2016 1974-2016 ΚΥΠΡΟΣ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΚΑΤΟΧΗ, ΑΚΟΜΑ ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΗ Τον Ιούλιο του 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κυπριακή Δημοκρατία, παραβιάζοντας τον Καταστατικό Χάρτη

Διαβάστε περισσότερα

3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική»

3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική» 3 O ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Στρατηγική» ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ HILTON PARK 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΥΛΛΟΥΡΗ 1 Αγαπητέ κύριε

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής

Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής Μάθημα 11ο: Το Δίκαιο της Θάλασσας: Βασικές Αρχές Ιωάννης Παπαγεωργίου, Επίκουρος Καθηγητής, ΑΠΘ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

A8-0375/22. Luke Ming Flanagan, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL

A8-0375/22. Luke Ming Flanagan, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL 5.12.2018 A8-0375/22 22 Luke Ming Flanagan, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina Αιτιολογική αναφορά 10 έχοντας υπόψη το έγγραφο προβληματισμού σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α.

Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου. Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Ενότητα 20 - Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909) Ιστορία Γ Γυμνασίου Η άφιξη του βασιλιά Γεωργίου του Α. Χρονολόγιο 1844: Συνταγματική μοναρχία (σύνταγμα) 1862: Έξωση του Όθωνα

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ 21 Ο ΑΙΩΝΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ

Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ 21 Ο ΑΙΩΝΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ 21 Ο ΑΙΩΝΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΧΟΥΧΛΙΑ ΜΑΡΘΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΙΝΑΣ Προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ( ιά ενηµέρωση της ιεραρχίας ΓΕΕΘΑ)

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α ( ιά ενηµέρωση της ιεραρχίας ΓΕΕΘΑ) Έρευνα και διάσωση στο Αιγαίο (Search and Rescue SAR)* Βασιλείου Γ. Μακρή, Στρατιωτικού ικαστή, Νοµικού Συµβούλου Γ.Ε.ΕΘ.Α * Το κείµενο που ακολουθεί αποτελεί γνωµοδοτικό σηµείωµα το οποίο συντάχθηκε για

Διαβάστε περισσότερα

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0122(NLE)

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/0122(NLE) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 19.4.2013 2012/0122(NLE) *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑ

ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑ Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ Του Χρήστου Μηνάγια minagias@gmail.com, τηλ. 6948260485 Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις ΚΑ ΜΟΣ (τηλ. 2310252320, Ερµού 48 Θεσσαλονίκη, Τ.Κ. 54623)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/0106(COD) της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/0106(COD) της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 12.9.2013 2013/0106(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL A8-0054/2. Τροπολογία

EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL A8-0054/2. Τροπολογία 13.5.2015 A8-0054/2 2 Παράγραφος 4 4. υπογραµµίζει ότι η δύναµη και η βαρύτητα της Ένωσης έγκεινται στην ικανότητά της να κινητοποιεί πόρους και να αξιοποιεί ταυτοχρόνως ένα ευρύ φάσµα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 1 ο Κεφάλαιο: Από την Αγροτική Οικονομία στην Αστικοποίηση 1821-1828 Επανάσταση 1864 Προσάρτηση Επτανήσων 1881 Προσάρτηση Άρτας και Θεσσαλίας 1896 Εξέγερση

Διαβάστε περισσότερα

Αλφαβητάρι των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων

Αλφαβητάρι των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων Κείµενο Εργασίας No 11/2010 Αλφαβητάρι των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων ρ. Θάνος Ντόκος Γενικός ιευθυντής Ελληνικού Ιδρύµατος Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), ιδάσκων (Π.407, Τµήµα Τουρκικών &

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους

Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους Θέμα 1 ο (κληρώθηκε) Ο ευρωπαϊκός και διεθνής νομικός πολιτισμός αναγνωρίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο πόλεμος του Βιετνάμ(1965-1975) ήταν η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά την διάρκεια του

Διαβάστε περισσότερα

Υπογράφηκαν μετά από διαπραγματεύσεις και ρύθμιζαν τα επίμαχα θέματα στις σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας Δεν εφαρμόστηκαν ποτέ: Ιούνιος 1925 Δεκέμβριος 1926

Υπογράφηκαν μετά από διαπραγματεύσεις και ρύθμιζαν τα επίμαχα θέματα στις σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας Δεν εφαρμόστηκαν ποτέ: Ιούνιος 1925 Δεκέμβριος 1926 2. Η ελληνοτουρκική προσέγγιση 1. Μετά την υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής και τη Συνθήκη Ειρήνης της Λοζάνης σημειώθηκαν εντάσεις στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας Υπογράφηκαν μετά από διαπραγματεύσεις

Διαβάστε περισσότερα

Συνθήκη της Λισαβόνας

Συνθήκη της Λισαβόνας Συνθήκη της Λισαβόνας Α. Εισαγωγή Στις 13 Δεκεμβρίου 2007, οι αρχηγοί των είκοσι επτά χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέγραψαν τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Με τη Συνθήκη τροποποιούνται οι δύο βασικές Συνθήκες

Διαβάστε περισσότερα

B8-0212/5. Σοφία Σακοράφα, Κώστας Χρυσόγονος, Kostadinka Kuneva, Νεοκλής Συλικιώτης, Τάκης Χατζηγεωργίου εξ ονόµατος Οµάδας GUE/NGL

B8-0212/5. Σοφία Σακοράφα, Κώστας Χρυσόγονος, Kostadinka Kuneva, Νεοκλής Συλικιώτης, Τάκης Χατζηγεωργίου εξ ονόµατος Οµάδας GUE/NGL 9.3.2015 B8-0212/5 5 Σοφία Σακοράφα, Κώστας Χρυσόγονος, Kostadinka Kuneva, Νεοκλής Συλικιώτης, Τάκης Χατζηγεωργίου Αιτιολογική σκέψη Γ Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι το Συµβούλιο εµποδίζει το πέρασµα στο επόµενο

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη Διεθνείς Οργανισμοί Περιεχόμενα Σελ.3 Τι είναι διεθνής οργανισμός; Σελ.4 Κατηγορίες διεθνών οργανισμών Σελ.5-6 Σημαντικότεροι Διεθνείς Οργανισμοί Σελ.7 Τι είναι Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Σελ.8-11 Μ.Κ.Ο

Διαβάστε περισσότερα

«Casus belli» από την Άγκυρα στο Ισραήλ και την Κύπρο;

«Casus belli» από την Άγκυρα στο Ισραήλ και την Κύπρο; 1 04 Σεπτεµβρίου 2011 www.geostrategy.gr «Casus belli» από την Άγκυρα στο Ισραήλ και την Κύπρο; Του Χρήστου Μηνάγια Ενώ πλησιάζει η ηµεροµηνία έναρξης των γεωτρήσεων για εντοπισµό υδρογονανθράκων στον

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΑΝΩΝ Αβραμιώτη Κέλλυ Ανδριώτης Κωνσταντίνος Βασιλάκη Νίκη Βενιοπούλου Παναγιώτα Βλάση

Διαβάστε περισσότερα

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!»

18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ. «Σώστε με από τους φίλους μου!» 18 ος 19 ος αι. ΣΟ ΑΝΑΣΟΛΙΚΟ ΖΗΣΗΜΑ «Σώστε με από τους φίλους μου!» Σο Ανατολικό ζήτημα, ορισμός Είναι το ζήτημα της διανομής των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία από τις αρχές του 18ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. «Ελλάδα Τουρκία στον 21 ο αιώνα»

Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου. «Ελλάδα Τουρκία στον 21 ο αιώνα» Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου στην εκδήλωση των ΚΕΠΠ, υπό την αιγίδα του ΥΠΕΞ, με θέμα: «Ελλάδα Τουρκία στον 21 ο αιώνα» Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2010 Είναι ιδιαίτερη χαρά που απευθύνομαι

Διαβάστε περισσότερα

Κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω αγγλικά. Είναι ένας τρόπος για να προσπαθήσω να γεφυρώσω το χάσμα επικοινωνίας που υπάρχει συνήθως όταν χρησιμοποιούμε

Κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω αγγλικά. Είναι ένας τρόπος για να προσπαθήσω να γεφυρώσω το χάσμα επικοινωνίας που υπάρχει συνήθως όταν χρησιμοποιούμε Κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω αγγλικά. Είναι ένας τρόπος για να προσπαθήσω να γεφυρώσω το χάσμα επικοινωνίας που υπάρχει συνήθως όταν χρησιμοποιούμε διαφορετικές γλώσσες. Η γλώσσα των επιχειρηματιών είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 3.4.2017 JOIN(2017) 12 final 2017/0071 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

7η Τριμερής Συνάντηση Κινημάτων Ειρήνης Ελλάδας Κύπρου Τουρκίας. Θεσσαλονίκη 9 10/ 12/2016. Ομιλία της ΕΕΔΥΕ από την Ελπίδα Παντελάκη, γ.γ.

7η Τριμερής Συνάντηση Κινημάτων Ειρήνης Ελλάδας Κύπρου Τουρκίας. Θεσσαλονίκη 9 10/ 12/2016. Ομιλία της ΕΕΔΥΕ από την Ελπίδα Παντελάκη, γ.γ. 7η Τριμερής Συνάντηση Κινημάτων Ειρήνης Ελλάδας Κύπρου Τουρκίας Θεσσαλονίκη 9 10/ 12/2016 Ομιλία της ΕΕΔΥΕ από την Ελπίδα Παντελάκη, γ.γ. της ΕΕΔΥΕ Συναγωνιστές και Συναγωνίστριες, Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ. Διακήρυξη των Αθηνών της 1ης Συνόδου των Μεσογειακών Χωρών της ΕΕ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ. Διακήρυξη των Αθηνών της 1ης Συνόδου των Μεσογειακών Χωρών της ΕΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 9/9/2016 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Διακήρυξη των Αθηνών της 1ης Συνόδου των Μεσογειακών Χωρών της ΕΕ Εμείς, οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Κατάλογος διευκρινιστικού υλικού..................................... 18 Πρόλογος....................................................... 27 Ευχαριστίες......................................................

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2014

ΚΥΠΡΟΣ. ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2014 ΚΥΠΡΟΣ ακόμα υπό κατοχή ακόμα διαιρεμένη 1974-2014 ΦΩΤΟ: Κάτια Χριστοδούλου 1974-2014 ΚΥΠΡΟΣ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΚΑΤΟΧΗ, ΑΚΟΜΑ ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΗ Τα αποτελέσματα της στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974

Διαβάστε περισσότερα

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου

φιλολογικές σελίδες, ιστορία κατεύθυνσης γ λυκείου Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα Δ. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων και η ελληνοτουρκική προσέγγιση (σελ. 160-162) 1. Η αποζημίωση των Ανταλλάξιμων Σύμβαση Ανταλλαγής προβλέπει την αποζημίωση των προσφύγων

Διαβάστε περισσότερα

Η στρατιωτική ισχύς της Άγκυρας ως γεωπολιτικό εργαλείο

Η στρατιωτική ισχύς της Άγκυρας ως γεωπολιτικό εργαλείο Πέµπτη 15 Ιουλίου 2010 www.geostrategy.gr Η στρατιωτική ισχύς της Άγκυρας ως γεωπολιτικό εργαλείο Του Χρήστου Μηνάγια Μετά την πτώση της Οθωµανικής αυτοκρατορίας η Τουρκία για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Ημερομηνία: 15 Ιουνίου 2015

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Ημερομηνία: 15 Ιουνίου 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 Μάθημα: ΙΣΤΟΡΙΑ Ημερομηνία: 15 Ιουνίου 2015 Τάξη: Γ Γυμνασίου Χρόνος εξέτασης: 2 ώρες Ώρα: 8:00-10:00 π.μ.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0341/7. Τροπολογία. Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0341/7. Τροπολογία. Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL 21.11.2018 A8-0341/7 7 Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής του 2018 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Οριζόντια τροπολογία - Να αντικατασταθούν οι λέξεις «Μακεδονία», «μακεδονικός/ή»

Διαβάστε περισσότερα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΑΤΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΙΝΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βρυξέλλες, 21.9.2016 JOIN(2016) 42 final 2016/0297 (NLE) Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Βρυξέλλες, COM(2016) 85 final ANNEX 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της

Βρυξέλλες, COM(2016) 85 final ANNEX 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.2.2016 COM(2016) 85 final ANNEX 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ της Ανακοίνωσης της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την πορεία υλοποίησης των δράσεων προτεραιότητας

Διαβάστε περισσότερα

Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν

Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν μεσαίες, μικρές ή και πολύ μικρές δυνάμεις. Παρόλο που η

Διαβάστε περισσότερα

στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας για Στρατιωτικο-Τεχνική της Ελληνικής Δηµοκρατίας και του Συµβουλίου Υ- πουργών της Ουκρανίας»

στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας για Στρατιωτικο-Τεχνική της Ελληνικής Δηµοκρατίας και του Συµβουλίου Υ- πουργών της Ουκρανίας» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στο σχέδιο νόµου «Κύρωση της Συµφωνίας για Στρατιωτικο-Τεχνική Συνεργασία µεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δηµοκρατίας και του Συµβουλίου Υ- πουργών της Ουκρανίας» Προς τη Βουλή των

Διαβάστε περισσότερα

Ανατολικο ζητημα κριμαϊκοσ πολεμοσ. Μάθημα 4ο

Ανατολικο ζητημα κριμαϊκοσ πολεμοσ. Μάθημα 4ο Ανατολικο ζητημα κριμαϊκοσ πολεμοσ Μάθημα 4ο Ανατολικο ζητημα = η πολύπλοκη πολιτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στα Βαλκάνια και στην Εγγύς Ανατολή, κυρίως μετά τον 18ο αιώνα, ως αποτέλεσμα της παρακμής

Διαβάστε περισσότερα

Οι επίσηµοι τουρκικοί χάρτες αµφισβήτησης της ελληνικής Α.Ο.Ζ.

Οι επίσηµοι τουρκικοί χάρτες αµφισβήτησης της ελληνικής Α.Ο.Ζ. 1 Του Χρήστου Μηνάγια Οι επίσηµοι τουρκικοί χάρτες αµφισβήτησης της ελληνικής Α.Ο.Ζ. 28 Απριλίου 2012 www.geostrategy.gr Στις 27-4-2012, δηµοσιεύθηκαν στην τουρκική Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως οι υπουργικές

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΦΙΛΟΙ, ΗΠΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, 1979-2000 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΦΙΛΟΙ, ΗΠΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, 1979-2000 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΦΙΛΟΙ, ΗΠΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, 1979-2000 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ιστορία της στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ Τουρκίας έχει μια διάρκεια εβδομήντα πέντε χρόνων, κατά την οποία οι διμερείς σχέσεις γνώρισαν ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Διακήρυξη της Μάλτας, από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής

Διακήρυξη της Μάλτας, από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής Βαλέτα, 3 Φεβρουαρίου 2017 (OR. en) Διακήρυξη της Μάλτας, από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τις εξωτερικές πτυχές της μετανάστευσης: το ζήτημα της διαδρομής της κεντρικής Μεσογείου 1. Χαιρετίζουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012 ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΩΝ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2012», Βρυξέλλες 16 Οκτωβρίου 2012 Κύριοι Πρόεδροι, Κύριε Πρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 10 Ιουλίου 2001 ΣΧΕ ΙΟ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιφερειακής Πολιτικής, Μεταφορών και Τουρισµού προς

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τοµέας ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Αθήνα, ΤΟ ΣΛΟΒΕΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1991 ΚΑΙ

Τµήµα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τοµέας ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Αθήνα, ΤΟ ΣΛΟΒΕΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1991 ΚΑΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Νοµικό Τµήµα Τµήµα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τοµέας ηµοσίου ικαίου Συνταγµατικό ίκαιο Αθήνα, 11 2 2004 Υπό : Ευσταθίας Αγγελοπούλου ΤΟ ΣΛΟΒΕΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1991 ΚΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0392/11. Τροπολογία. Harald Vilimsky, Mario Borghezio εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0392/11. Τροπολογία. Harald Vilimsky, Mario Borghezio εξ ονόματος της Ομάδας ENF 5.12.2018 A8-0392/11 11 Παράγραφος 10 10. καλεί την ΕΥΕΔ να αναπτύξει «συνασπισμούς ανά θέμα» με χώρες που έχουν τις ίδιες απόψεις, με σκοπό τη στήριξη και την προώθηση μιας διεθνούς τάξης βάσει κανόνων,

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/26. Τροπολογία. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0234/26. Τροπολογία. Mario Borghezio, Edouard Ferrand, Marcel de Graaff εξ ονόματος της Ομάδας ENF 28.6.2017 A8-0234/26 26 του 2016 για την Τουρκία Παράγραφος 8 8. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, σύμφωνα με το διαπραγματευτικό πλαίσιο, να προχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση σε επίσημη αναστολή των ενταξιακών

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Προέδρου του ΕΤΕΚ, Στέλιου Αχνιώτη στην ημερίδα «ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ και Προσδοκίες - ΠΩΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ;».

Χαιρετισμός του Προέδρου του ΕΤΕΚ, Στέλιου Αχνιώτη στην ημερίδα «ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ και Προσδοκίες - ΠΩΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ;». Χαιρετισμός του Προέδρου του ΕΤΕΚ, Στέλιου Αχνιώτη στην ημερίδα «ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ και Προσδοκίες - ΠΩΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ;». 25 Ιουνίου 2014 Venue Centre, Columbia Plaza, Λεμεσός Έντιμε Υπουργέ Ενέργειας, Εμπορίου,

Διαβάστε περισσότερα

Συνέντευξη στην HURRIYET 01/08/2009. Στην Cansu Çamlibel

Συνέντευξη στην HURRIYET 01/08/2009. Στην Cansu Çamlibel Συνέντευξη στην HURRIYET 01/08/2009 Στην Cansu Çamlibel ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η κυβέρνησή σας πρόσφατα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της ισχυριζόμενη ότι υπάρχει αυξημένος αριθμός υπερπτήσεων τουρκικών μαχητικών πάνω

Διαβάστε περισσότερα

5. Την κληροδότηση στα παιδιά μας μέρος των ωφελειών που θα αποκομίσουμε από την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

5. Την κληροδότηση στα παιδιά μας μέρος των ωφελειών που θα αποκομίσουμε από την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Χαιρετισμός του Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Νεοκλή Συλικιώτη με θέμα «Η διαμόρφωση του νέου ενεργειακού τοπίου και η γεωστρατηγική σημασία του για την περιοχή», στο συνέδριο του Economist,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Αλιείας 2009 4.5.2007 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά µε την έκθεση αξιολόγησης για την εφαρµογή του από 7 Μαΐου 1998 Κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 994/98 του Συµβουλίου για την εφαρµογή

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 28.6.2013 COM(2013) 482 final 2013/0225 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία εξουσιοδοτούνται τα κράτη μέλη να επικυρώσουν, προς το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου B7-2012/0000 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού

Έγγραφο συνόδου B7-2012/0000 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 7.5.2012 B7-2012/0000 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δήλωσης της Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής

Διαβάστε περισσότερα

Οι διακυβερνητικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων

Οι διακυβερνητικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων Οι διακυβερνητικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων Η διαδικασία λήψης αποφάσεων στην κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας, καθώς και σε διάφορους άλλους τομείς, όπως είναι η ενισχυμένη συνεργασία,

Διαβάστε περισσότερα

6536 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. Τεύχος Α 98/

6536 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. Τεύχος Α 98/ 6536 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 6537 6538 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 6539 6540 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ Απόφαση 2278 (2016) Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο

Διαβάστε περισσότερα

Δημοκρατική Συμπαράταξη ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Δημοκρατική Συμπαράταξη ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Αθήνα 19/2/2016 Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε 1. Το "μεταναστευτικό-προσφυγικό" είναι ένα μείζον και κρίσιμο Ευρωπαϊκό και Διεθνές πρόβλημα γιατί γεννήθηκε, κλιμακώνεται και κορυφώνεται σε συνδυασμό με γεωπολιτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 3. Η πορεία προς το αδιέξοδο Δεκατρία χρόνια μετά την ιστορική ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πέντε χρόνια ύστερα από την οικονομική

Διαβάστε περισσότερα