Περιβαλλοντικός Χαρακτηρισμός αποβλήτων

Transcript

1 Περιβαλλοντικός Χαρακτηρισμός αποβλήτων Επικ. Καθ. Χ. Στουραϊτη Τομέας Οικονομικής Γεωλογίας - Γεωχημείας ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 1

2 Περιβαλλοντικός Χαρακτηρισμός αποβλήτων Δομή Μαθήματος Θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση αποβλήτων Μεθοδολογία κατάταξης αποβλήτων ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 2

3 Περιβαλλοντικός Χαρακτηρισμός αποβλήτων ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 1 ο ΒΗΜΑ Βασικός Χαρακτηρισμός του αποβλήτου (ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΣ) - Απόβλητο ή παραπροϊόν - Πως κατατάσσεται σύμφωνα με τις ιδιότητες και επικινδυνότητα 2 ο ΒΗΜΑ Επιλογή κατάλληλης μεθόδου διαχείρισης -Αξιοποίηση (παραγωγή δευτερογενών πρώτων υλών ή/και ενέργειας -Ασφαλής διάθεση των αποβλήτων που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 3

4 1. Περιβαλλοντικός Χαρακτηρισμός αποβλήτων 1. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕWC 2002, Απόφαση 532/2000/ΕΚ όπως αυτή τροποποιήθηκε ) Απόφαση 2003/33/ΕΚ καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) Οδηγία πλαίσιο 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, η οποία ενσωμάτωσε την Οδηγία 91/689/ΕΟΚ για τα επικίνδυνα απόβλητα ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 4

5 ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Νομοθεσία - Πλαίσιο Οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα: 2008/98/ΕΚ Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων: Απόφαση 2001/118/ΕK Ορισμοί, Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων Ελάχιστες απαιτήσεις διαχείρισης αποβλήτων Προτεραιότητες διαχείρισης αποβλήτων Σχέδια διαχείρισης αποβλήτων Συστήματα ελέγχου και αδειοδότησης Αρχή «Ο ρυπαίνων πληρώνει» Οδηγία για τα επικίνδυνα απόβλητα: 91/689/ΕΟΚ Ορισμοί Αυστηρότερες απαιτήσεις διαχείρισης Απαγόρευση ανάμιξης Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 για τις μεταφορές αποβλήτων: Απόβλητα και εσωτερική αγορά Εγγύτητα και αυτάρκεια στη διάθεση αποβλήτων Απαιτήσεις ελέγχου και σύστημα κοινοποίησης Παράνομες μεταφορές Απαγόρευση εξαγωγών στις αναπτυσσόμενες χώρες ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 5

6 Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ Ε.Ε. ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Απόβλητα: επίκεντρο της ανάπτυξης της περιβαλλοντικής πολιτικής της Ε.Ε. Οδηγία-πλαίσιο 2008/98 αντικατέστησε την Οδηγία 75/442/ΕΟΚ, μια από τις πρώτες κοινοτικές νομικές πράξεις για την προστασία του περιβάλλοντος Αρχές διαχείρισης αποβλήτων αρχές πρόληψης και προφύλαξης αρχές «ο ρυπαίνων πληρώνει» και της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού αρχές εγγύτητας και αυτάρκειας Θεμελιώδεις στόχοι διαχείρισης αποβλήτων Πρόληψη παραγωγής αποβλήτων Αξιοποίηση (παραγωγή δευτερογενών πρώτων υλών ή/και ενέργειας) Ασφαλής διάθεση των αποβλήτων που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 6

7 ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 7

8 ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ν / 2012 Νόμος Πλαίσιο για τα Απόβλητα. Αφορά όλα τα απόβλητα και ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19 ης Νοεμβρίου 2008 «για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών» Στο άρθρο 57 έχουν γίνει οι απαραίτητες τροποποιήσεις της παλαιότερης νομοθεσίας ώστε να έχει άμεση εφαρμογή ο νόμος μέχρις αυτές να αντικατασταθούν. ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 8

9 ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Παραμένουν σε ισχύ τροποποιημένες μέχρι να αντικατασταθούν : ΚΥΑ / 2727 / ΦΕΚ 1909 / 2003 Για την διαχείριση των Μη Επικίνδυνων Αποβλήτων ( Αστικά, Βιομηχανικά και λοιπών Δραστηριοτήτων. Η ΚΥΑ / (ΦΕΚ 1016/Β): «Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων». Η ΚΥΑ 13588/725/2006 (ΦΕΚ 383/Β): Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων κ.λπ. Η ΚΥΑ 24944/1159/06 (ΦΕΚ 791/Β): Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για την διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ. Η ΚΥΑ 8668/07 (ΦΕΚ 287/Β): Έγκριση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ) κ.λπ. ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΥΠΑΣΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ 8-9

10 ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Επίσης εφαρμόζονται ως έχουν : Απόφαση 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 11/ ), «για τον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής σύμφωνα με το άρθρο 16 και το παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 1999/31/ΕΚ». Κανονισμός 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14 ης Ιουνίου 2006 «για τις μεταφορές των αποβλήτων». ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 8-10

11 2. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) Kατάταξη επικινδύνων αποβλήτων: επικίνδυνες ιδιότητες (Η) και φράσεις R Εργασίες Διαχείρισης αποβλήτων (disposal-d, Recovery-R) ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 8-11

12 Εισαγωγικά στοιχεία Τι είναι απόβλητο? (Ν 4042 / 2012) Άρθρο 11 - Ορισμοί «Απόβλητα» : κάθε ουσία ή αντικείμενο, το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει. «Επικίνδυνα Απόβλητα»: τα απόβλητα που εμφανίζουν μία ή περισσότερες από τις επικίνδυνες ιδιότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙΙ, ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 12

13 Τι είναι επικίνδυνο απόβλητο? ( KYA 13588/725) (1) «Επικίνδυνο απόβλητο (E.A.)»: α) Κάθε απόβλητο το οποίο επισημαίνεται με αστερίσκο στον Ε.Κ.Α. (Απόφαση της Επιτροπής 2001/118/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει) και το οποίο ταξινομείται ως επικίνδυνο σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1 της ίδιας Απόφασης. β) Κάθε άλλο απόβλητο το οποίο ταξινομείται ως επικίνδυνο με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (διαδικασία άρθρου 6 της ΚΥΑ 13588/725/2006) Απόβλητα τα οποία ταξινομούνται ως επικίνδυνα θεωρούνται ότι παρουσιάζουν μία ή περισσότερες ιδιότητες από αυτές που απαριθμούνται στο Παράρτημα «Ιδιότητες των Ε.Α.» 13

14 8-14

15 Τι είναι επικίνδυνο απόβλητο? ( KYA 13588/725) (2) Η1 Η2 Η3-Α Η3-Β Η4 Η5 Η6 Η7 Η8 Η9 Η10 Η11 Η12 Η13 Η14 Εκρηκτικό Οξειδωτικό Πολύ εύφλεκτο Εύφλεκτο Ερεθιστικό Επιβλαβές Τοξικό Καρκινογόνο Διαβρωτικό Μολυσματικό Τερατογόνο Μεταλλαξογόνο Ουσίες ή παρασκευάσματα τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό, τον αέρα ή με ένα οξύ, εκλύουν τοξικό ή πολύ τοξικό αέριο Ουσίες ή παρασκευάσματα τα οποία, μετά από διάθεση, μπορούν να δημιουργήσουν, με οποιοδήποτε μέσο, μια άλλη ουσία, π.χ. ένα προϊόν έκπλυσης, το οποίο έχει ένα από τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Οικοτοξικό 15

16 Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) Ταξινόμηση των αποβλήτων ανάλογα με την πηγή προέλευσης των (Παραγωγική δραστηριότητα) η τον τύπο τους και τις ιδιότητες που εκδηλώνουν (ποιότητα) Αποτελείται από 20 κεφάλαια κάθε ένα των οποίων συνδέεται με την πηγή προέλευσης των αποβλήτων η τον τύπο τους. Κάθε κεφάλαιο του ΕΚΑ περιγράφεται με ένα διψήφιο αριθμό (01 ως 20) Π.χ κεφ. 07 : Απόβλητα από οργανικές χημικές διεργασίες Π.χ κεφ.13 : Απόβλητα ελαίων και απόβλητα υγρών καυσίμων (εκτός βρωσίμων ελαίων, 05, 12) ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 16

17 Τα 20 κεφάλαια του ΕΚΑ (01 10) 01. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ, ΕΞΟΡΥΞΗ, ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΥΚΤΩΝ 02. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΗΠΕΥΤΙΚΗ, ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ, ΘΗΡΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ, ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 03. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΑΜΠΛΑΔΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΤΟΥ, ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ 04. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ, ΓΟΥΝΑΣ ΚΑΙ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓIΑΣ 05. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΥΛΙΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ, ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΥΡΟΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΘΡΑΚΑ 06. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΑΝΟΡΓΑΝΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ 07. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ 08. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ (ΠΔΠΧ) ΕΠIΚΑΛΥΨΕΩΝ (ΧΡΩΜΑΤΑ, ΒΕΡΝΙΚΙΑ ΚΑΙ ΣΜΑΛΤΟ ΥΑΛΟΥ), ΚΟΛΛΩΝ, ΣΤΕΓΑΝΩΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΥΠΟΓΡΑΦIΚΩΝ ΜΕΛΑΝΩΝ 09. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 10. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 17

18 Τα 20 κεφάλαια του ΕΚΑ (11 20) 11.ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΥΔΡΟΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ ΜΗ ΣΙΔΗΡΟΥΧΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ 12. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ 13. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (εκτός βρωσίμων ελαίων και εκείνων που περιλαμβάνονται στα κεφάλαια 05, 12 και 19) 14. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΕΣ ΩΣ ΔΙΑΛΥΤΕΣ, ΨΥΚΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΑ (εκτός από τα κεφάλαια 07 και 08) 15. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΣΥΣΚEYΑΣΙEΣ, ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ, ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΣΚΟΥΠΙΣΜΑΤΟΣ,ΥΛIΚΑ ΦΙΛΤΡΩΝ ΚΑΙ ΠPΟΣΤAΤEYTΙKΟΣ ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ ΜΗ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΑΛΛΩΣ 16.ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΗ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΑΛΛΩΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ 17. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ (ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑI ΧΩΜΑ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΑΠΟ ΜΟΛΥΣΜΕΝΕΣ ΤΟΠΟΘEΣΙEΣ) 18. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ 'Η ΖΩΩΝ 'Η/ΚΑΙ ΑΠΟ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (εξαιρούνται απόβλητα κουζίνας και εστιατορίων που δεν προκύπτουv άμεσα από το σύστημα υγείας) 19. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΥΔΑΤΟΣ ΠΡΟΟΡΙΖΟΜΕΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΥΔΑΤΟΣ ΓΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ 20. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (ΟIΚIΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ), ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΩΝ ΧΩΡIΣΤΑ ΣΥΛΛΕΓΕΝΤΩΝ ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 18

19 Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) Κάθε ένα από τα 20 κεφάλαια του ΕΚΑ χωρίζεται σε υπο κεφάλαια στα οποία γίνεται περιγραφή της παραγωγικής δραστηριότητας η του τύπόυ του αποβλήτου. Κάθε υπο-κεφάλαιο περιγράφεται με ένα τετραψήφιο αριθμό. Τα δύο πρώτα ψηφία του αρ. αυτού αντιστοιχούν σε ένα από τα 20 κεφ. του ΕΚΑ Π.χ κεφ : Απόβλητα από Παραγωγή, Διαμόρφωση, Προμήθεια και Χρήση (ΠΔΠΧ) φαρμακευτικών προϊόντων) Π.χ κεφ : Απόβλητα έλαια μόνωσης και μεταφοράς θερμότητας ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 19

20 Τετραψήφιοι κωδικοί ΕΚΑ 02. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΗΠΕΥΤΙΚΗ, ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ, ΘΗΡΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ, ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 0201 απόβλητα από γεωργία, κηπευτική, υδατοκαλλιέργεια, δασοκομία, θήρακαιαλιεία 0202 απόβλητα από την προπαρασκευή και επεξεργασία κρέατος, ψαριού και άλλων τροφίμων ζωικής προέλευσης 0203 απόβλητα από την προπαρασκευή και κατεργασία φρούτων, λαχανικών, δημητριακών, βρωσίμων ελαίων, κακάο, καφέ, τσαγιού και καπνού παραγωγή κονσερβών παραγωγή ζύμης και εκχυλισμάτων ζύμης, Προπαρασκευή και ζύμωση μελάσας 0204 απόβλητα από τη διεργασία παραγωγής ζάχαρης 0205 απόβλητα από τη βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων 0206 απόβλητα από βιομηχανία αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής 0207 απόβλητα από την παραγωγή αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών(εξαιρουμένων των καφέ, κακάο και τσαγιού) ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 20

21 Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) Κάθε υπο-κεφάλαιο του ΕΚΑ περιλαμβάνει εξαψήφιους κωδικούς με τους οποίους περιγράφονται οι διαφορετικοί τύποι αποβλήτων ανά παραγωγική δραστηριότητα. Συνολικά στον ΕΚΑ περιλαμβάνονται 839 εξαψήφιοι κωδικοί Π.χ * : υδατικά υγρά πλυσίματος και μητρικά υγρά * : λάσπες από επιτόπου επεξεργασία υγρών εκροής που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες : λάσπες από επιτόπου επεξεργασία υγρών εκροής άλλες από τις αναφερόμενες στο σημείο Π.χ : υλικά ακατάλληλα για κατανάλωση η επεξεργασία : λάσπες από επιτόπου επεξεργασία υγρών εκροής ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 21

22 Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (6-ψήφιοι κωδικοί) 05. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΥΛΙΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ, ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΥΡΟΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΘΡΑΚΑ 0501 απόβλητα από τη διύλιση πετρελαίου * λάσπ ες απ ό τον αφαλατωτή * λάσπ ες του π υθμένα δεξαμενών * οξινοαλκυλικές λάσπ ες * π ετρελαιοκηλίδες * λάσπ ες π εριέχουσες π ετρέλαιο απ ό λειτουργίες συντήρησης της μονάδας ή του εξοπ λισμού * όξινες π ίσσες * άλλες π ίσσες * λάσπ ες απ ό επ ιτόπ ου επ εξεργασία υγρών εκροής π ου π εριέχουν επ ικίνδυνες ουσίες ιλύες απ ό επ ιτόπ ου επ εξεργασία υγρών εκροής άλλες απ ό τιςαναφερόμενες στο σημείο * απ όβλητα απ ό τον καθαρισμό καυσίμου με βασικά υλικά * οξέα π εριέχοντα π ετρέλαιο λάσπ ες απ ό τα ύδατα τροφοδοσίας του καυστήρα απ όβλητα απ ό ψυκτικές στήλες * αργιλούχα υλικά απ ό εξαντλημένα φίλτρα απ όβλητα π εριέχοντα θείο απ ό την απ οθείωση π ετρελαίου ορυκτή π ίσσα απ όβλητα μη π ροδιαγραφόμενα άλλως 0506 απόβλητα από την πυρολυτική επεξεργασία άνθρακα * όξινες π ίσσες * άλλες π ίσσες απ όβλητα απ ό τις στήλες Ψύξης απ όβλητα μη π ροδιαγραφόμενα άλλως 0507 απόβλητα από τον καθαρισμό και τη μεταφορά φυσικού αερίου * απ όβλητα π ου π εριέχουν υδράργυρο απ όβλητα π ου π εριέχουν θείο απ όβλητα μη π ροδιαγραφόμενα άλλως ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 22

23 Ευρωπαικός Κατάλογος Αποβλήτων (6-ψήφιοι κωδικοί) 10 : ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΌ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ : Απόβλητα από την θερμική μεταλλουργία αλουμινίου * : εξαφρίσματα που είναι εύφλεκτα η εκλύουν κατά την επαφή με το νερό εύφλεκτα αέρια σε επικίνδυνες ποσότητες * Ο αστερίσκος δηλώνει ότι πρόκειται για εν δυνάμει επικίνδυνο απόβλητο Εξαψήφιος Κωδικός ΕΚΑ για κάθε τύπο αποβλ ήτου ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 23

24 Κατηγορίες εξαψήφιων κωδικών ΕΚΑ Ο ΕΚΑ περιλαμβάνει τρεις διαφορετικούς τύπους εξαψήφιων κωδικών ανάλογά με την επικινδυνότητα. Σε κάθε υπο κεφάλαιο περιλαμβάνεται και ένας εξαψήφιος κωδικός που λήγει σε 99 Π.χ : ΧΧ ΧΧ 99 και περιγράφει «απόβλητα μη προδιαγραφόμενα άλλως» Επικίνδυνα απόβλητα- Απόλυτες καταχωρήσεις (Absolute entries) : Οι κωδικοί αυτοί σημαίνονται με αστερίσκο (*) και η επιλογή τους χαρακτηρίζει επικίνδυνα απόβλητα χωρίς καμία άλλη ειδική η γενική αναφορά σε επικίνδυνες ουσίες που περιέχουν. Π.χ * : υδατικά υγρά πλυσίματος και μητρικά υγρά * : καύσιμο πετρέλαιο και πετρέλαιο ντίζελ * : Οξέα καθαρισμού * : λάσπες από τον αφαλατωτή * : Οργανοχλωριωμένα συντηρητικά ξύλου ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 24

25 Κατηγορίες εξαψήφιων κωδικών ΕΚΑ Επικίνδυνα απόβλητα- Κατοπτρικές καταχωρήσεις (Mirror entries) : Ο ΕΚΑ περιλαμβάνει δύο τύπους κατοπτρικών καταχωρήσεων (Mirror entries) Κατοπτρικές καταχωρήσεις με γενική αναφορά στην παρουσία επικινδύνων ουσιών π.χ * : λάσπες από επιτόπου επεξεργασία υγρών εκροής που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες και η μη επικίνδυνη εκδοχή : λάσπες από επιτόπου επεξεργασία υγρών εκροής άλλες από τις αναφερόμενες στο σημείο Για κατοπτρικές εγγραφές με γενική αναφορά στην παρουσία επικινδύνων ουσιών, η ταξινόμηση (τελική επιλογή κωδικού) γίνεται μετά από έλεγχο για την παρουσία κάθε επικίνδυνης ουσίας. ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 25

26 Κατηγορίες εξαψήφιων κωδικών ΕΚΑ Επικίνδυνα απόβλητα- Κατοπτρικές καταχωρήσεις (Mirror entries) : Κατοπτρικές καταχωρήσεις με ειδική αναφορά στην παρουσία επικινδύνων ουσιών π.χ * : τακάκια φρένων που περιέχουν αμίαντο και η μη επικίνδυνη εκδοχή : τακάκια φρένων εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στο σημείο Για κατοπτρικές εγγραφές με ειδική αναφορά στην παρουσία επικινδύνων ουσιών, η ταξινόμηση (τελική επιλογή κωδικού) γίνεται μετά από έλεγχο για την παρουσία της συγκεκριμένης επικίνδυνης ουσίας.(π.χ αμίαντος) ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 26

27 Κατηγορίες εξαψήφιων κωδικών ΕΚΑ Μη επικίνδυνα απόβλητα : Ως μη επικίνδυνα απόβλητα χαρακτηρίζονται : Τα απόβλητα που δεν καταχωρούνται στον ΕΚΑ με αστερίσκο (*) (Επικίνδυνα απόβλητα Absolute entries) και ο κωδικός τους δεν αποτελεί την μη επικίνδυνη εκδοχή των κατοπτρικών καταχωρήσεων (Επικίνδυνα απόβλητα Mirror Entries) Π.χ : : απόβλητα φλοιών και φελλών Τα απόβλητα που δεν καταχωρούνται στον ΕΚΑ με αστερίσκο αλλά αποτελούν την μη επικίνδυνη εκδοχή κατοπτρικής καταχώρησης (Mirror Entries) Π.χ : Απόβλητα από χρώματα και βερνίκια άλλα από τα αναφερόμενα στο σημείο Αυτοί οι μη επικίνδυνοι κατοπτρικοί κωδικοί, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο στις περιπτώσεις που τεκμηριώνεται ότι η επικίνδυνη εκδοχή της κατοπτρικής καταχώρησης δεν έχει εφαρμογή. ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 27

28 Κατοπτρικές καταχωρήσεις (Mirror Entries) * : εξαφρίσματα που είναι εύφλεκτα η εκλύουν κατά την επαφή με το νερό εύφλεκτα αέρια σε επικίνδυνες ποσότητες. (Επικίνδυνο απόβλητο) : εξαφρίσματα εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στο σημείο (Μη επικίνδυνο απόβλητο) Κατοπτρικές καταχωρήσεις : Για την τελική επιλογή του εξαψήφιου κωδικού, θα πρέπει να είναι γνωστές η περιεκτικότητα του αποβλήτου σε μία η περισσότερες επικίνδυνες ουσίες η οι ιδιότητες που εκδηλώνει το απόβλητο. Παράδειγμα Κατοπτρικής εγγραφής. Κάθε φορά που επιλέγεται η μη επικίνδυνη εκδοχή του ζεύγους των εξαψήφιων κωδικών, θα πρέπει να υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση όσον αφορά 1. Την εφαρμογή τού Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ "Χαρακτηρισμός αποβλήτων - Δειγματοληψία αποβλήτων υλικών - Πλαίσιο για την προετοιμασία και εφαρμογή ενός σχεδίου δειγματοληψίας" 2. Την διενέργεια των απαιτούμενων Χημικών αναλύσεων από Πιστοποιημένα Εργαστήρια 3. Την χρήση Πιστοποιημένων Μεθόδων Ανάλυσης 28

29 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΑΤΟΠΤΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΩΝ 10 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΌ ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ Απόβλητα από την Θερμική μεταλλουργία αλουμινίου * εξαφρίσματα που είναι εύφλεκτα η εκλύουν κατά την επαφή με το νερό εύφλεκτα αέρια σε επικίνδυνες ποσότητες. (..απόβλητα που περιέχουν ίχνη αλουμινίου, καρβίδια, νιτρίδια και φωσφορούχα άλατα που μπορούν να προκαλέσουν την έκλυση υδρογόνου, αιθυλένιου, αμμωνίας κλπ. Επικίνδυνες ιδιότητες για έλεγχο Η3 και Η12) εξαφρίσματα εκτός εκείνων που περιλαμβάνονται στο σημείο ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 29

30 Η Χρήση του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων Οι διάφορες κατηγορίες αποβλήτων του καταλόγου προσδιορίζονται πλήρως με τον εξαψήφιο κωδικό για το απόβλητο και τους αντίστοιχους διψήφιους και τετραψήφιους κωδικούς για τους τίτλους των κεφαλαίων. Αυτό συνεπάγεται ότι ο προσδιορισμός ενός αποβλήτου στον κατάλογο περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: Στάδιο 1ο : Προσδιορισμός της πηγής που παράγεται το απόβλητο στα κεφάλαια 01 έως 12 η 17 έως 20 και προσδιορισμός του αντίστοιχου εξαψήφιου κωδικού για το απόβλητο (εξαιρουμένων των κωδικών των εν λόγω κεφαλαίων που λήγουν σε 99). Σημειώνεται ότι μια συγκεκριμένη εγκατάσταση μπορεί να πρέπει να ταξινομήσει τις δραστηριότητες της σε δίαφορα κεφάλαια. Για παράδειγμα ενα εργοστάσιο κατασκευής αυτοκινήτων μπορει να ταξινομήσει τα απόβλητα στο κεφ.12 (απόβλητα απο την μορφοποίηση και την επιφανειακή επεξεργασία μετάλλων), στο κεφ. 11 (ανόργανα απόβλητα με μέταλλα απο την επεξεργασία και την επίκάλυψη μετάλλων ) και στο κεφ. 08 (απόβλητα απο την χρήση επικαλύψεων) Στάδιο 2ο :Εάν δεν μπορεί να ευρεθεί κατάλληλος κωδικός στα κεφ. 01 εως 12 η 17 εως 20, για τον προσδιορισμό του αποβλήτου πρέπει να εξεταστούν τα κεφ. 13, 14, και 15 Στάδιο 3ο : Εάν δεν αντιστοιχεί κανένας από αυτούς τους κωδικούς αποβλήτων, ο προσδιορισμός πρέπει να γίνει σύμφωνα με το κεφ.16 Στάδιο 4ο : Εάν το απόβλητο δεν εμπίπτει ούτε στο κεφ. 16, πρέπει να χρησιμοποιείται ο κωδικός 99 (απόβλητα που δεν προσδιορίζονται αλλιώς) στο τμήμα του καταλόγου που αντιστοιχεί στην δραστηριότητα η οποια έχει προσδιοριστεί στο πρώτο στάδιο 30

31 Μια επιχείρηση μπορεί - Αναμενόμενες κατηγορίες Αποβλήτων ανάλογα με τις χρησιμοποιώντας τους 2-ψηφιους η τους δραστηριότητες 4-ψήφιους κωδικούς ΕΚΑ- να εντοπίσει τις δραστηριότητες της και στην συνέχεια τους 6-ψηφιους κωδικούς των παραγόμενων αποβλήτων από την κάθε δραστηριότητα (π.χ μια εγκατάσταση επεξεργασίας - συσκευασίας και διακίνησης γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να εντοπίσει τα απόβλητα της στις κατηγορίες: Κεφ.0205 (απόβλητα από την βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων), Κεφ.1501 η1502 (απόβλητα συσκευασίας) Κεφ. 13 μπορεί να επιλέξει τους κατάλληλους κωδικούς για απόβλητα ελαίων (Συντήρηση μηχανολογικού εξοπλισμού και Οχημάτων ) και Κεφ. 16 τα απόβλητα του Χημικού Εργαστηρίου Κεφ. 19 τα απόβλητα από την έξοδο της εγκατάστασης επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων Κεφ. 20 τα απόβλητα του ανθρώπινου δυναμικού. Η ξεχωριστή συλλογή των αποβλήτων που προκύπτουν από τις πιο πάνω δραστηριότητες, διευκολύνει ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία την περαιτέρω διαχείριση ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΗΠΕΥΤΙΚΗ, ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ, ΘΗΡΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ, ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 0201 απόβλητα από γεωργία, κηπευτική, υδατοκαλλιέργεια, δασοκομία, θήρακαιαλιεία 0202 απόβλητα από την προπαρασκευή και επεξεργασία κρέατος, ψαριού και άλλων τροφίμων ζωικής προέλευσης 0203 απόβλητα από την προπαρασκευή και κατεργασία φρούτων, λαχανικών,δημητριακών, βρωσίμων ελαίων, κακάο, καφέ, τσαγιού και καπνού παραγωγή κονσερβών παραγωγή ζύμης και εκχυλισμάτων ζύμης, Προπαρασκευή και ζύμωση μελάσας 0204 απόβλητα από τη διεργασία παραγωγής ζάχαρης 0205 απόβλητα από τη βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων 0206 απόβλητα από βιομηχανία αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής 0207 απόβλητα από την παραγωγή αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών(εξαιρουμένων των καφέ, κακάο και τσαγιού)

32 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΞΑΨΗΦ ΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΥ Στάδιο 1ο Ταξινομείται το απόβλητο στα κεφάλαια 01 εως 12 η 17 εως 20? ΝΑΙ Ο Χ Ι Στάδιο 2ο Στάδιο 3ο Ταξινομείται το απόβλητο στα κεφάλαια 13 έως 15? Ο Χ Ι Ταξινομείται το απόβλητο στο κεφάλαίο 16? ΝΑΙ ΝΑΙ Κατάταξη στην σχετική ομάδα αποβλήτων με τον κατάλληλο εξαψήφιο κωδικό εξαιρουμένων των κωδικών που λήγουν σε 99 Ο Χ Ι Στάδιο 4ο Χρήση κωδικου πού λήγει σε 99 (???? 99 ) στο 1ο Στάδιο ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 32

33 EΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (839 ΕΞΑΨΗΦΙΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ) Επικίνδυνα Απόβλητα 405 Μη Επικίνδυνα Απόβλητα Επικίνδυνα απόβλητα Απόλυτες καταχωρήσει ς Επικίνδυνα απόβλητα Κατοπτρικές καταχωρήσεις (Επικίνδυνη εκδοχή) Μη επικίνδυνα απόβλητα Κατοπτρικές καταχωρήσεις (Μη επικίνδυνη εκδοχή) Μη επικίνδυνα απόβλητα Μοναδικές καταχωρήσεις 33

34 Επιλογή κωδικού ΕΚΑ από το ζεύγος των κατοπτρικών καταχωρήσεων (Mirror Entries) (1) ΧΧ ΧΧ ΧΧ* : (Επικίνδυνο απόβλητο) ΧΧ ΧΧ Χ (Χ+1) : (Μη επικίνδυνο απόβλητο) Κατοπτρικές καταχωρήσεις: Για την τελική επιλογή του εξαψήφιου κωδικού, θα πρέπει να είναι γνωστό αν το απόβλητο εκδηλώνει μία τουλάχιστον από τις επικίνδυνες ιδιότητες (Η1 ως Η14) ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 34

35 ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 35

36 Πρότυπο δειγματοληψίας αποβλήτων ΕΛΟΤ EN ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ HELLENIC STANDARD Χαρακτηρισμός αποβλήτων - Δειγματοληψία αποβλήτων υλικών - Πλαίσιο για την προετοιμασία και εφαρμογή ενός σχεδίου δειγματοληψίας Characterization of waste - Sampling of waste materials - Framework for the preparation and application of a Sampling Plan ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 36

37 Foreword Introduction 1 Scope Contents (ΕΛΟΤ EN 14899) 5 Sampling 5.1 Taking the sample 5.2 Delivery 2 Normative references 6 Reporting 3 Terms and definitions 4 Preparation of a Sampling Plan 4.1 Principle 4.2 Key elements of a Sampling Plan Involved parties Objectives of the Testing Programme Testing level Identify constituents to be tested Background information on material Health and safety Select sampling approach Identify sampling technique 6.1 Document Sampling Plan 6.2 Sampling Record Annex A (informative) Example information Sampling Plan Annex B (informative) Example information Sampling Record Bibliography 8-37

38 ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 38

39 ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 39

40 Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1907/2006, Παράρτημα ΙΙ (1) Το Δελτίο δεδομένων ασφαλείας περιλαμβάνει 16 ενότητες στις οποίες δίνονται πληροφορίες για τα εξής : ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 40

41 Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1907/2006, Παράρτημα ΙΙ (2) 1. Στοιχεία της ουσίας /παρασκευάσματος και εταιρίας/επιχείρησης. 2. Προσδιορισμός επικινδυνότητας (για τον άνθρωπο, για το περιβάλλον) 3. Σύνθεση / πληροφορίες για τα συστατικά (χημική ονομασία) 4. Μέτρα πρώτων βοηθειών (Εισπνοή, Επαφή με τα μάτια κλπ) 5. Μέτρα για την καταπολέμηση της πυρκαγιάς. 6. Μέτρα για την αντιμετώπιση τυχαίας έκλυσης 7. Χειρισμός και αποθήκευση 8. Έλεγχος της έκθεσης στο προιόν /Ατομική προστασία 9. Φυσικές και χημικές ιδιότητες 41

42 Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1907/2006, Παράρτημα ΙΙ (3) 10. Σταθερότητα προιόντος (Συνθήκες προς αποφυγήν, Υλικά προς αποφυγήν, Επικίνδυνα υλικά αποσύνθεσης κλπ.) 11. Τοξικολογικές πληροφορίες 12. Οικολογικές πληροφορίες 13. Στοιχεία σχετικά με την διάθεση (για το υλικό / σκευασμα / υπολειματικές ποσότητες και για μολυσμένο υλικό συσκευασίας). 14. Πληροφορίες σχετικά με την μεταφορά 15. Πληροφορίες σχετικά με τις κανονιστικές διατάξεις (Χαρακτηρισμός σήμανσης επικινδύνων υλικών κλπ) 16. Άλλες πληροφορίες 42

43 Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1907/2006, Παράρτημα ΙΙ (4) ΠΜΣ Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία - Περιβαλλοντική Γεωχημεία 8-43

44 Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1907/2006, Παράρτημα ΙΙ (5)> 8-44

45 Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας (MSDS) (2) ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΥΠΑΣΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ 8-45

46 Φράσεις Ειδικών Κινδύνων (ΦΡΑΣΕΙΣ R) (1) 46

47 Φράσεις Ειδικών Κινδύνων (ΦΡΑΣΕΙΣ R) (2) 47

48 Φράσεις Ειδικών Κινδύνων (ΦΡΑΣΕΙΣ R) (3) 48

49 Φράσεις Ειδικών Κινδύνων (ΦΡΑΣΕΙΣ R) (4) 49

50 Φράσεις Ειδικών Κινδύνων (ΦΡΑΣΕΙΣ R) (5) 50

51 Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) (Ελάχιστες συγκεντρώσεις / Σημείο ανάφλεξης) ΚΥΑ 13588/725 Παράρτημα ΙΙ (1) Απόβλητα τα οποία ταξινομούνται ως επικίνδυνα θεωρούνται ότι παρουσιάζουν μία ή περισσότερες ιδιότητες που απαριθμούνται στο παρόν Παράρτημα και όσον αφορά τα σημεία Η3 έως Η8, Η10 και Η11, μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω ιδιότητες: - σημείο ανάφλεξης μικρότερο ή ίσο 55ο C - περιέχει μία ή περισσότερες ουσίες που ταξινομούνται ως πολύ τοξικές σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 0,1% - περιέχει μία ή περισσότερες ουσίες που ταξινομούνται ως τοξικές σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 3% - περιέχει μία ή περισσότερες ουσίες που ταξινομούνται ως επιβλαβείς σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 25% - περιέχει μία ή περισσότερες διαβρωτικές ουσίες που ταξινομούνται ως R35 σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 1% - περιέχει μία ή περισσότερες διαβρωτικές ουσίες που ταξινομούνται ως R34 σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 5% 51

52 Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) (Ελάχιστες συγκεντρώσεις / Σημείο ανάφλεξης) ΚΥΑ 13588/725 Παράρτημα ΙΙ (2) - περιέχει μία ή περισσότερες ερεθιστικές ουσίες που ταξινομούνται ως R41 σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 10% - περιέχει μία ή περισσότερες ερεθιστικές ουσίες που ταξινομούνται ως R36, R37, R38 σε ολική συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 20% - περιέχει μία ουσία γνωστή ως καρκινογόνο κατηγορίας 1 ή 2 σε συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 0,1% - περιέχει μία ουσία γνωστή ως καρκινογόνο κατηγορίας 3 σε συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 1% - περιέχει μία ουσία τοξική για την αναπαραγωγή κατηγορίας 1 ή 2 ταξινομημένη ως R60, R61 σε συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 0,5% - περιέχει μία ουσία τοξική για την αναπαραγωγή κατηγορίας 3 που ταξινομείται ως R62, R63 σε συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 5% - περιέχει μεταλλαξιογόνο ουσία κατηγορίας 1 ή 2 ταξινομημένη ως R46 σε συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 0,1% - περιέχει μεταλλαξιογόνο ουσία κατηγορίας 3 ταξινομημένη ως R40 σε συγκέντρωση μεγαλύτερη ή ίση του 1%. 52

53 Ιδιότητες επικινδύνων αποβλήτων ( KYA 13588/725) (1) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ [σύμφωνα με το αρ. 2 της απόφασης της Επιτροπής 2000/532/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του αρ. 1 της απόφασης της Επιτροπής 2001/118/ΕΚ]. Η1 «Εκρηκτικό»: ουσίες και παρασκευάσματα που μπορούν να εκραγούν όταν έλθουν σε επαφή με φλόγα ή που είναι περισσότερο ευαίσθητες στις κρούσεις και τις τριβές από το δινιτροβενζόλιο. Η2 «Οξειδωτικό»: ουσίες και παρασκευάσματα τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με άλλες ουσίες, ιδίως εύφλεκτες ουσίες, παρουσιάζουν ισχυρή εξώθερμο αντίδραση. Η3-Α «Πολύ εύφλεκτο»: ουσίες και παρασκευάσματα: - Σε υγρή κατάσταση, των οποίων το σημείο ανάφλεξης είναι κατώτερο των 21ο C (συμπεριλαμβανομένων των εξαιρετικά εύφλεκτων υγρών) ή - που μπορούν να θερμανθούν και τελικά να αναφλέγουν στον αέρα υπό κανονική θερμοκρασία χωρίς τη βοήθεια ενέργειας ή - σε στερεά κατάσταση, που μπορούν να αναφλέγουν εύκολα με σύντομη επενέργεια μιας πηγής ανάφλεξης και τα οποία εξακολουθούν να καίγονται ή να καταναλώνονται μετά την απομάκρυνση της πηγής ανάφλεξης ή - σε αέρια κατάσταση, που είναι εύφλεκτα στον αέρα υπό κανονική πίεση ή - τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό ή με υγρό αέρα, δημιουργούν ευκόλως εύφλεκτα αέρια σε επικίνδυνες ποσότητες. Η3-Β «Εύφλεκτο»: υγρές ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων το σημείο ανάφλεξης είναι τουλάχιστον 21oC και δεν υπερβαίνει τους 55oC. 53

54 Ιδιότητες επικινδύνων αποβλήτων ( KYA 13588/725) (2) ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η4 «Ερεθιστικό»: μη διαβρωτικές ουσίες και παρασκευάσματα, οι οποίες σε άμεση, παρατεταμένη ή επανειλημμένη επαφή με το δέρμα ή τους βλεννογόνους, μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή. Η5 «Επιβλαβές»: ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα είναι δυνατόν να συνεπάγεται περιορισμένους κινδύνους Η6 «Τοξικό»: ουσίες και παρασκευάσματα των οποίων η εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα είναι δυνατόν να συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους, παροδικού ή χρόνιου χαρακτήρα ή ακόμη και το θάνατο (συμπεριλαμβανομένων των πολύ τοξικών ουσιών και παρασκευασμάτων). Η7 «Καρκινογόνο»: ουσίες ή παρασκευάσματα, οι οποίες με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο ή να αυξήσουν την συχνότητα του. Η8 «Διαβρωτικό»: ουσίες και παρασκευάσματα οι οποίες, σε επαφή με ζωντανούς ιστούς, μπορούν να ασκήσουν καταστρεπτική επίδραση σ αυτούς. Η9 «Μολυσματικό»: ύλες που περιέχουν ανθεκτικούς μικροοργανισμούς ή τις τοξίνες τους, οι οποίοι είναι γνωστό ή υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύεται ότι προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο ή σε άλλους ζώντες οργανισμούς Η10 «Τερατογόνο»: ουσίες ή παρασκευάσματα, οι οποίες, με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα μπορούν να δημιουργήσουν μη κληρονομικές συγγενείς δυσμορφίες ή να αυξήσουν τη 8-54 συχνότητα τους.

55 Ιδιότητες επικινδύνων αποβλήτων ( KYA 13588/725) (3) ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η11 «Μεταλλαξογόνο»: ουσίες ή παρασκευάσματα οι οποίες, με εισπνοή, κατάποση ή εισχώρηση στο δέρμα, μπορούν να προκαλέσουν κληρονομικά γενετικά ελαττώματα ή να αυξήσουν τη συχνότητα τους. Η12 Ουσίες ή παρασκευάσματα τα οποία, όταν έλθουν σε επαφή με το νερό, τον αέρα ή με ένα οξύ, εκλύουν τοξικό ή πολύ τοξικό αέριο. Η13 Ουσίες ή παρασκευάσματα τα οποία, μετά από διάθεση, μπορούν να δημιουργήσουν, με οποιοδήποτε μέσο, μια άλλη ουσία, π.χ. ένα προϊόν έκπλυσης, το οποίο έχει ένα από τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Η14 «Οικοτοξικό»: ουσίες και παρασκευάσματα που παρουσιάζουν ή είναι δυνατόν να παρουσιάσουν άμεσο μελλοντικό κίνδυνο για έναν ή περισσότερους τομείς του περιβάλλοντος 55

56 Ελάχιστες συγκεντρώσεις για την εκδήλωση μιας επικίνδυνης ιδιότητας (1) Κατηγορία κινδύνου Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) (MSDS) Εκρηκτικό R2, R3 H1 Οξειδωτικό R7,R8,R9 H2 Επικίνδυ νη ιδιότητα Σημείο ανάφλεξης/ελάχιστη συγκέντρωση Εξαιρετικά εύφλεκτο R12 H3-A Σημείο ανάφλεξης 21 C Πολύ εύφλεκτο R11, R15, R17 H3-A Σημείο ανάφλεξης 21 C Εύφλεκτο R10 Η3-Β 21 C Σημείο ανάφλεξης 55 C Ερεθιστικό R41 R36,R37,R38 H4 H4 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 10% Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 20% Επιβλαβές R20,R21,R22,R48, R68,R65 H5 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 25% Πολύ τοξικό R26,R27,R28,R39 H6 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 0,1% Τοξικό R23,R24,R25,R39, R48 H6 Ολική συγκέντρωση μίας η 56 περισσοτέρων ουσιών 3 %

57 Ελάχιστες συγκεντρώσεις για την εκδήλωση μιας επικίνδυνης ιδιότητας (2) Κατηγορία κινδύνου Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) (MSDS) Επικίνδυ νη ιδιότητα Ελάχιστη συγκέντρωση Καρκινογόνο (κατ.1 η 2) R45,R49 H7 Συγκέντρωση μίας ουσίας 0,1% Καρκινογόνο (κατ.3) R40 H7 Συγκέντρωση μίας ουσίας 1% Διαβρωτικό R35 R34 H8 H8 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 1 % Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 5 % Τερατογόνο (τοξικό για την αναπαραγωγή) (κατ.1 η 2) R60, R61 Η10 Συγκέντρωση μίας ουσίας 0,5% Τερατογόνο (τοξικό για την αναπαραγωγή) (κατ.3) R62, R63 Η10 Συγκέντρωση μίας ουσίας 5 % Μεταλλαξογόνο (κατ.1 η 2) R46 H11 Συγκέντρωση μίας ουσίας 0,1% Μεταλλαξογόνο (κατ.3) R40 H11 Συγκέντρωση μίας ουσίας 1% 57

58 Ελάχιστες συγκεντρώσεις για την εκδήλωση μιας επικίνδυνης ιδιότητας (3) Κατηγορία κινδύνου Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) (MSDS) Επικίνδυ νη ιδιότητα Ελάχιστη συγκέντρωση Καρκινογόνο (κατ.1 η 2) R45,R49 H7 Συγκέντρωση μίας ουσίας 0,1% Καρκινογόνο (κατ.3) R40 H7 Συγκέντρωση μίας ουσίας 1% Διαβρωτικό R35 H8 Διαβρωτικό R34 H8 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 1 % Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 5 % Τερατογόνο (τοξικό για την αναπαραγωγή) (κατ.1 η 2) R60, R61 Η10 Συγκέντρωση μίας ουσίας 0,5% Τερατογόνο (τοξικό για την αναπαραγωγή) (κατ.3) R62, R63 Η10 Συγκέντρωση μίας ουσίας 5 % Μεταλλαξογόνο (κατ.1 η 2) R46 H11 Συγκέντρωση μίας ουσίας 0,1% Μεταλλαξογόνο (κατ.3) R40 H11 Συγκέντρωση μίας ουσίας 1% 58

59 Ελάχιστες συγκεντρώσεις για την εκδήλωση μιας επικίνδυνης ιδιότητας (4) Κατηγορία κινδύνου Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) (MSDS) Επικίνδυ νη ιδιότητα Ελάχιστη συγκέντρωση (Οδηγία 1999/45/ΕΚ, Παράρτημα ΙΙΙ, Μέρος Β) R50-53 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 0,25 % Οικοτοξικό R51-53 R51-53 H14 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 2,5 % Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 25 % R59 Ολική συγκέντρωση μίας η περισσοτέρων ουσιών 0,1 % 59

60 Παράδειγμα κατάταξης ενός αποβλήτου

61 61

62 Επιλογή κωδικού ΕΚΑ από ζεύγος κατοπτρικών καταχωρήσεων (Mirror Entries) (2) Χημική ουσία Χ (10%) Ψ (18%) Φράσεις ειδικών κινδύνων (R) Κατηγορία κινδύνου Επικίνδυνη Ιδιότητα R 11 Πολύ εύφλεκτο Η3-Α R 20/22 Επιβλαβές Η5 R 36 Ερεθιστικό H4 R 21 Επιβλαβές Η5 R Οικοτοξικό Η 14 Κατηγορία κινδύνου Πολύ εύφλεκτο (H3-A) Χ Ψ σύνολο Ελάχιστη συγκέντρωση Το σημείο ανάφλεξης του αποβλήτου Α μετρήθηκε 75 C > 55 C (όριο για εύφλεκτο) Εκδήλωση επικίνδυνης ιδιότητας Επιβλαβές (Η5) % 25% Ναι Ερεθιστικό (Η4) 18 18% 20% Όχι Οικοτοξικό (Η14) 18 18% 0,25% Ναι Όχι 62

63 Επιλογή κωδικού ΕΚΑ από ζεύγος κατοπτρικών καταχωρήσεων (Mirror Entries) (3) Συμπέρασμα : Το απόβλητο Α αναμένεται να εκδηλώσει τις επικίνδυνες ιδιότητες Η5 : Επιβλαβές και Η14 : Οικοτοξικό Ταξινομείται ως επικίνδυνο απόβλητο Για την περιγραφή του χρησιμοποιείται η επικίνδυνη εκδοχή του ζεύγους των κατοπτρικών καταχωρήσεων 63

64 64

65 65

66 66

67 Εργασίες Ανάκτησης (R) (2) R 9 Επαναδιύλιση χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων ή άλλου είδους επαναχρησιμοποίηση χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων R 10 Εμπλουτισμός εδάφους με θετικά αποτελέσματα για τη γεωργία και το περιβάλλον R 11 Χρήσεις καταλοίπων από τις εργασίες που αναφέρονται στα σημεία R 1 έως R 10 R 12 Ανταλλαγή αποβλήτων προκειμένου να υποβληθούν σε κάποια από τις εργασίες που αναφέρονται στα σημεία R 1 έως R 11 R 13 Συσσώρευση υλικών που προορίζονται να υποβληθούν σε μια από τις εργασίες που αναφέρονται στα σημεία R 1 έως R 12 (εκτός από την προσωρινή εναποθήκευση, κατά τη διάρκεια της συλλογής, στο χώρο όπου παράγονται). 67

68 Χρήσιμες διευθύνσεις ΥΠΕΚΑ Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ΜΟΔ Α.Ε Μονάδα Τεχνικής Υποστήριξης Έργων Στερεών και Υγρών Αποβλήτων στο ΥΠΕΚΑ (Π. Ρωμανάς) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ > ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ o o E o ://.. -. / / /3105/ o o o ://... / / / E o - o 2 ://... / / / / / / 68

69