Χ ρ ο ν ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς. Υ π ο θ ε τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Χ ρ ο ν ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς. Υ π ο θ ε τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς"

Καλόγερος Ζωγράφου
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Α ι τ ι ο λ ο γ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς γιατί διότι επειδή καθώς εφόσον αφού - μια και - (που) -(για να) - (και) Αιτία π.χ. Δε διάβασα, γιατί ήμουν άρρωστος Για να τρέχεις τόσο γρήγορα, έπεσες Κάνε γρήγορα, και είμαι βιαστικός Τ ε λ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς για να - να Σκοπό π.χ. Πήγε στην αγορά, για να ψωνίσει Έτρεξα, να προλάβω το λεωφορείο Ας εντοπίσουμε και ας χαρακτηρίσουμε ως προς το είδος τις δευτερεύουσες προτάσεις παρακάτω περιόδους 1. Απέφυγα να τον ρωτήσω γιατί άργησε να γυρίσει, επειδή τον είδα θυμωμένο. 2. Καθώς δεν είχε βρέξει για πολύ καιρό, η σοδειά καταστράφηκε. 3. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν αναλαμβάνει ποτέ τις ευθύνες του. 4. Λυπόμουν, γιατί δεν μπορούσα να κάνω τίποτε, να τον βοηθήσω. 5. Χαίρομαι, που σε βλέπω ευτυχισμένο. 6. Είσαι πολύ εγωιστής, για να νομίζεις ότι τα καταφέρνεις όλα μόνος σου. 7. Έπρεπε να ήσουν εκεί, να έβλεπες με πόση χαρά μας υποδέχτηκε. 8. Μια και πέρασα απ τη Λάρισα, είπα να σ επισκεφτώ. 9. Έπρεπε να τον τιμωρήσεις, να μην το ξανακάνει. 10. Μπορείς να μου σιδερώσεις το πουκάμισο, και το χρειάζομαι απόψε; 11. Δευτερεύουσες ονομάσαμε τις προτάσεις που, για να ολοκληρώσουν το νόημά τους, έχουν ανάγκη να στηριχθούν στην κύρια

2 Χ ρ ο ν ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς ενώ - εκεί που ενόσω - καθώς-όσο όποτε όταν σαν άμα αφού αφότου μόλις - μετά που όποτε όταν - σαν μέχρι να - μέχρι που - όσο να όσο που - πριν (να) - προτού (να) - ωσότου (να) - ώσπου (να) - όποτεόταν ταυτόχρονο π.χ. Όσο ζω, μαθαίνω προτερόχρονο π.χ. Σαν τέλειωσε ο πόλεμος, γύρισα εδώ υστερόχρονο π.χ. Πριν χαράξει, ήρθαν τα νέα Υ π ο θ ε τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς αν εάν άμα σαν - έτσι και σε περίπτωση που Όρο, προϋπόθεση για να ισχύσει μια άλλη πρόταση α. πραγματικό π.χ. Αν μισούνται ανάμεσό τους δεν τους πρέπει ελευθεριά β. αντίθετο του πραγματικού π.χ. Αν είχες έρθει, θα διασκέδαζες Ας εντοπίσουμε τις ΧΡΟΝΙΚΕΣ και ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ προτάσεις 1. Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα δε θα συναντήσεις αν μείνει η σκέψις σου υψηλή. 2. Σαν τελείωσε ο πόλεμος, γύρισα εδώ. 3. Η θάλασσα πάσχιζε να τον ξεγελά, ώσπου να τον αρπάξει στα φτερά της. 4. Αν δεν είχε τα δυο εγγόνια της, θα ήταν έρημη στον κόσμο. 5. Αναρωτήθηκε αν η απόφασή του ήταν βιαστική. 6. Μόλις θα έβγαινε έξω, θα τον έπιαναν. 7. Όσο να φθάσουμε στο Σύνταγμα, είχα καταστρώσει το σχέδιό μου. 8. Καθώς πήγαιναν στο δρόμο, άκουσαν από μακριά μια βοή. 9. Όταν το πνεύμα κοιμάται, το σώμα τρέφεται. 10. Αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα, θα ξαναέβαφα γαλάζια τη θάλασσα. 11. Δεν είναι βέβαιο αν θα έρθει

3 Α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς ώστε που ώστε να - με αποτέλεσμα να για να να Αποτέλεσμα π.χ. Μου μίλησε τόσο σιγανά, ώστε μόλις μπορούσα να τον ακούσω Δεν είναι ανόητος, να μην ξέρει τι κάνει Ε ν α ν τ ι ω μ α τ ι κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς ενώ-μολονότι-αν και-και αςπαρόλο που εναντίωση π.χ. Δεν τον έθαψαν τον Ψαρρό κι ας δούλευε σ όλη του τη ζωή Ας εντοπίσουμε τις ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ και ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ προτάσεις στις παρακάτω περιόδους 1. Κι αν φτωχική τη βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε. 2. Ας διάβαζες, να μη μείνεις στην ίδια τάξη. 3. Σε γέλασα τόσες φορές, ώστε να μη με πιστεύεις πια. 4. Είδε πως θα πρεπε να τον καλέσει το μεσημέρι, μολονότι αυτό δεν του ήταν ευχάριστο 5. Το πουλί κελαηδεί με τέτοιον πόνο, που και τα δέντρα μαραίνονται. 6. Το σπίτι που γεννήθηκα, κι ας το πατούν οι ξένοι, στοιχειό είναι, και με προσκαλεί, ψυχή και με προσμένει. 7. Μου μίλησε τόσο σιγανά, ώστε μόλις μπορούσα να τον ακούσω. 8. Δεν τον έθαψαν τον Ψαρρό, κι ας δούλεψε σ όλη του τη ζωή. 9. Έχω τόσα χρόνια να τη δω, που μάλλον δε θα τη γνωρίσω. 10. Ενώ έχει εκδοθεί ψήφισμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η παραβίασή τους αποτελεί καθημερινό φαινόμενο

4 να για να γιατί ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ (στην αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου αφού - 4 -

5 Α ν α φ ο ρ ι κ έ ς ε λ ε ύ θ ε ρ ε ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς αναφορικά επιρρήματα (όπου, όποτε, όπως, όσο, οπουδήποτε οποτεδήποτε) αναφορικοί επιρρηματικοί προσδιορισμοί Χρησιμεύουν ως. Επιρρηματικός προσδιορισμός τόπου, χρόνου, τρόπου, ποσού, συμφωνίας, εναντίωσης, παρομοίωσης π.χ. Δε συμπεριφέρεται όπως πρέπει Όπου γύριζες, απαντούσες άνδρες γυναίκες, παιδιά Ας εντοπίσουμε τις ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ προτάσεις στις περιόδους της α στήλης και ας τις αντιστοιχίσουμε με τα στοιχεία της β στήλης Α Β 1 Ο Καστάνιο δεν ήταν άνθρωπος που δέχεται τέτοια. Επιρρηματική- Προσδιορισμός τρόπου 2 Όποιος πεθαίνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει Επιθετική-επιθετικός προσδιορισμός 3 Ως τρέμει το καρυόφυλλο, να τρέμει το γιοφύρι Ελεύθερη ονοματικήυποκείμενο 4 Τ άλογα χλιμίντριζαν, σα να ζητούσαν βοήθεια Επιρρηματική- Προσδιορισμός ποσού 5 Έτρωγε ό,τι έβρισκε Επιρρηματική- Προσδιορισμός χρόνου 6 Πέρνα όποτε θέλεις Ελεύθερη ονοματικήαντικείμενο 7 Όσο καθυστερεί, εκνευρίζεται το κοινό Επιρρηματική- παρομοίωσης 8 Η διαφορά, όσο κι αν φαίνεται λεπτή, είναι μεγάλη Επιρρηματική- Προσδιορισμός εναντίωσης - 5 -

6 καθώς Ας αντικαταστήσουμε το «που» με άλλη λέξη ή λέξεις, ανάλογα με το είδος της δευτερεύουσας πρότασης που εισάγει 1. Σε κάθε όροφο που σταματάμε, βλέπουμε απέραντους διαδρόμους, σχεδόν άδειους. 2. Δεν πρόκειται να υποχωρήσω, που ν ανοίξει η γη και να με καταπιεί. 3. Θα θελήσει να σε συγχωρήσει, που δεν του έδειξες εμπράκτως ότι μετάνιωσες για τη συμπεριφορά σου; 4. Έχουν συμπληρωθεί δυο χρόνια, που έφυγε για την Αμερική. 5. Τόσο μου κακοφάνηκε η συμπεριφορά του, που δεν τον συγχώρησα ποτέ. 6. Ανησυχούσα, που δεν μου τηλεφωνήσατε εγκαίρως. 7. Έμαθε που παντρεύτηκες. που - 6 -

7 Ας αντικαταστήσουμε το σύνδεσμο «και» με άλλη λέξη ή λέξεις, ανάλογα με το είδος της πρότασης που εισάγει 1. Μια φορά ήταν ένας βασιλιάς και είχε ένα παιδί άρρωστο 2. Αν έρθει κανείς, και σε ρωτήσει, μην του πεις τίποτε. 3. Με θύμωσε τόσο πολύ και παραφέρθηκα. 4. Ήταν προετοιμασμένος για το κακό θαρρείς και το περίμενε. 5. Μείνετε λίγο ακόμα, και φοβάμαι τη μοναξιά 6. Ευτυχώς σε βρήκα, και σε ήθελα. και ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ - 7 -

Σχετικά έγγραφα

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος»

Ο εγωιστής γίγαντας. Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία. Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. «Αλέξανδρος Δελμούζος» Ο εγωιστής γίγαντας Μεταγραφή : Γλυμίτσα Ευθυμία Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης «Αλέξανδρος Δελμούζος» 2010-2011 Κάθε απόγευμα μετά από το σχολείο τα παιδιά πήγαιναν για να παίξουν στον κήπο του γίγαντα.