Εγχειρίδιο χρήσης του δικτυακού τόπου ΥΠΕΡΙΩΝ Σύστημα Αποτίμησης Ποιότητας Ευρυζωνικών Συνδέσεων

Transcript

1 Εγχειρίδιο χρήσης του δικτυακού τόπου ΥΠΕΡΙΩΝ Σύστημα Αποτίμησης Ποιότητας Ευρυζωνικών Συνδέσεων Έκδοση 1.1 Φεβρουάριος 2013 Τι είναι το σύστημα ΥΠΕΡΙΩΝ Το ΥΠΕΡΙΩΝ είναι ένα καινοτόμο και εύχρηστο σύστημα μέτρησης της ποιότητας των ευρυζωνικών συνδέσεων, το οποίο είναι διαθέσιμο σε όλους τους χρήστες, υπό τη μορφή ανοικτού κώδικα. Οι χρήστες, με τα εργαλεία του ΥΠΕΡΙΩΝ (βλ. παρακάτω), έχουν τη δυνατότητα να: Μετρούν την ταχύτητα της ενσύρματης σύνδεσής τους. Γνωρίζουν το χρόνο απόκρισης και τις απώλειες πακέτων. Ελέγχουν εάν ο πάροχος περιορίζει κάποιες υπηρεσίες (π.χ. video streaming). Διεξάγουν περιοδικές μετρήσεις, αποτυπωμένες γεωγραφικά στο χάρτη της Ελλάδας, ώστε να έχουν πλήρη εικόνα της ποιότητας της σύνδεσής τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά του ΥΠΕΡΙΩΝ: Αποτελεί πρωτοποριακή Web 2.0 εφαρμογή. Είναι φιλικό προς το χρήστη. Βασίζεται σε ανοικτά μετρητικά πρότυπα και πλατφόρμες. Εγγυάται αξιοπιστία και ακρίβεια στις μετρήσεις. Βασίζεται σε τεχνολογικά ουδέτερη και αδιάβλητη μεθοδολογία. Ελέγχεται και βελτιώνεται συνεχώς. Αποτύπωση των μετρήσεων στο χάρτη της Ελλάδας Οι χρήστες που εγγράφονται στο ΥΠΕΡΙΩΝ έχουν τις ακόλουθες πρόσθετες δυνατότητες: Να τηρούν ιστορικό των μετρήσεών τους και σχετικά στατιστικά στοιχεία. Να αποτυπώνουν τα αποτελέσματα των μετρήσεών τους στο χάρτη της Ελλάδας. Οι εγγεγραμμένοι χρήστες συμβάλλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας για τις ευρυζωνικές συνδέσεις στην Ελλάδα, γιατί μόνο με τις δικές τους μετρήσεις είναι δυνατή η

2 αποτύπωση των αποτελεσμάτων και η ανάπτυξη του πρώτου ψηφιακού χάρτη ποιοτικών χαρακτηριστικών ευρυζωνικών συνδέσεων στη χώρα μας. Για τη διεξαγωγή απλής μέτρησης (χωρίς τήρηση ιστορικού και αποτύπωση στο χάρτη), η εγγραφή του χρήστη στο σύστημα δεν είναι απαραίτητη. Δυνατότητες για τους Χρήστες Με το ΥΠΕΡΙΩΝ οι χρήστες μπορούν, μέσα από αντικειμενικές και διαφανείς μετρήσεις, να: Συγκρίνουν την πραγματική με τη μέγιστη ταχύτητα, που η σύνδεσή τους θεωρητικά μπορεί να υποστηρίξει, ανάλογα με την απόσταση από το πλησιέστερο αστικό κέντρο. Αξιολογούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ευρυζωνικής τους σύνδεσης, για συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή και χρονική στιγμή. Ταυτόχρονα, έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν τυχόν διαφοροποιήσεις στην απόδοση της σύνδεσης ανάλογα με την ώρα της ημέρας (π.χ. χαμηλές ταχύτητες στις ώρες αιχμής). Διερευνούν εάν οι καθυστερήσεις στην πρόσβαση σε μια εφαρμογή (Web) οφείλονται στη σύνδεσή τους ή στα συστήματα του παρόχου της εφαρμογής, ενώ μπορούν να εντοπίζουν τις αιτίες για τυχόν απότομη διακοπή της σύνδεσης. Συγκρίνουν την απόδοση ανάμεσα στην καλωδιακή (Ethernet) και την ασύρματη σύνδεση (WiFi). Εντοπίζουν τυχόν παρεμβολές από την τοποθέτηση ηλεκτρικών συσκευών (π.χ. τηλεόραση, USP, ηχείο) σε κοντινή απόσταση από το modem. Διαπιστώνουν πιθανή διαμόρφωση κίνησης (traffic shaping) από τους παρόχους ανάλογα με τα πακέτα, προκειμένου να ελέγξουν τον όγκο της κίνησης που προωθείται στο δίκτυο. Εργαλεία Μέτρησης Τα δύο βασικά εργαλεία του ΥΠΕΡΙΩΝ για τη διεξαγωγή μετρήσεων είναι τα εξής: Network Diagnostic Tool (NDT): Μετρά την πραγματική ταχύτητα λήψης και αποστολής της σύνδεσης του χρήστη, το χρόνο απόκρισης, τις απώλειες πακέτων κ.ά. Glasnost: Ελέγχει αν ο πάροχος του χρήστη περιορίζει επιλεγμένες υπηρεσίες, όπως P2P, video streaming. Για τη διασφάλιση μεγαλύτερης ακρίβειας όσον αφορά την απόδοση της σύνδεσης, είναι σημαντικό ο κάθε χρήστης να επαναλαμβάνει τις μετρήσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ. τρεις ξεχωριστές δοκιμές την ίδια ώρα περίπου σε διαφορετικές μέρες). Με το εργαλείο Μ_Lab Notifier, ο χρήστης ενεργοποιεί την υπενθύμιση για τη διενέργεια περιοδικών μετρήσεων. Χρήσιμες Πληροφορίες Οι μετρήσεις σας καταχωρούνται κι εμφανίζονται στο χάρτη, μόνο εφόσον έχετε εγγραφεί στο σύστημα κι έχετε πραγματοποιήσει τουλάχιστον τρείς (3) μετρήσεις. Ως εγγεγραμμένοι χρήστες, έχετε πρόσβαση στο ιστορικό των μετρήσεών σας και σε εξατομικευμένα στατιστικά. Συνιστάται η χρήση υπολογιστή, που συνδέεται απευθείας στο δρομολογητή (modem/router) της ευρυζωνικης σύνδεσής σας, με καλώδιο(ethernet). Η χρήση ασύρματου δικτύου (WiFi) ενδέχεται να περιορίσει την απόδοση της σύνδεσης. Πριν από την έναρξη μιας μέτρησης, βεβαιωθείτε ότι δεν γίνεται χρήση της ευρυζωνικής σας σύνδεσης από άλλο λογισμικό, υπολογιστή ή άλλου είδους συσκευή (π.χ. από αποκωδικοποιητή συνδρομητικής τηλεόρασης, κάμερα ασφάλειας, torrents) του τοπικού δικτύου σας. Η δικτυακή

3 κίνηση, που προκαλείται από άλλες πηγές μετάδοσης δεδομένων, ενδέχεται να περιορίσει την ακρίβεια της μέτρησης. Για να χρησιμοποιήσετε τα εργαλεία μετρήσεων NDT, M-Lab Notifier και Glasnost ενδέχεται να χρειαστεί: να εγκαταστήσετε την πιο πρόσφατη έκδοση της Java από το δικτυακό τόπο java.com, ακολουθώντας τις οδηγίες που θα εμφανιστούν στον παρόντα δικτυακό τόπο, να αποδεχτείτε την πηγή του εργαλείου ως αξιόπιστη, σε σχετική ερώτηση του πλοηγού (web browser) ή του λειτουργικού συστήματος, να αποδεχτείτε την επικοινωνία του εργαλείου μετρήσεων με το Internet, σε ερώτηση του λογισμικού ασφάλειας του υπολογιστή σας (firewall). Το ΥΠΕΡΙΩΝ χρησιμοποιεί το σύστημα μετρήσεων M-Lab, το οποίο αναθέτει αυτόματα κάθε μέτρηση στον πλησιέστερο διαθέσιμο εξυπηρετητή μετρήσεων (server). Όταν όλοι οι εξυπηρετητές της χώρας μας είναι απασχολημένοι με μετρήσεις συνδέσεων άλλων χρηστών, ενδέχεται η μέτρησή σας να πραγματοποιηθεί από εξυπηρετητή άλλης χώρας. Σε αυτή την περίπτωση, εάν είστε εγγεγραμμένος χρήστης, τα αποτελέσματα της μέτρησης δεν προσμετρούνται στα στατιστικά που παράγει το ΥΠΕΡΙΩΝ. Αναλυτικότερες πληροφορίες θα βρείτε στην Ενότητα ΥΠΕΡΙΩΝ και στους ιστοτόπους των εργαλείων Network Diagnostic Tool (NDT) και Glasnost (NSDI 2010 paper). Εγγραφή/Είσοδος Χρήστη Κάθε χρήστης εισέρχεται στο σύστημα από τη σελίδα εισόδου (Είσοδος στο ΥΠΕΡΙΩΝ), όπως φαίνεται παρακάτω: Στην περίπτωση που ο χρήστης έχει πραγματοποιήσει την εγγραφή του σε προηγούμενη επίσκεψη, εισάγει την ηλεκτρονική διεύθυνση ( ) και τον κωδικό πρόσβασης που όρισε κατά την εγγραφή του και εισέρχεται στο σύστημα. Προαιρετικά, μπορεί να επιλέξει το Nα με θυμάσαι ώστε σε επόμενες επισκέψεις να εισέρχεται αυτόματα. Σε περίπτωση απώλειας κωδικού, ο σύνδεσμος Ξέχασα τον κωδικό πρόσβασης οδηγεί στη σελίδα Αρχικοποίησης κωδικού πρόσβασης. Ο χρήστης, αφού συμπληρώσει στην εμφανιζόμενη φόρμα την ηλεκτρονική διεύθυνση, με την οποία έχει εγγραφεί στο σύστημα, θα λάβει άμεσα απάντηση σε αυτήν με ένα νέο κωδικό πρόσβασης. Στη συνέχεια, εάν το επιθυμεί, μπορεί να αλλάξει τον κωδικό από τη σελίδα των ρυθμίσεων.

4 Ο σύνδεσμος Δημιουργία νέου λογαριασμού οδηγεί στη σελίδα, όπου ο χρήστης είτε συμπληρώνει για πρώτη φορά τα στοιχεία του είτε τα ενημερώνει, σε περίπτωση που έχουν αλλάξει. Τα πρώτα πεδία αφορούν τα προσωπικά του στοιχεία. Ο κωδικός συμπληρώνεται δύο φορές, για να προστατευθεί ο χρήστης από τυχόν λανθασμένη πληκτρολόγηση. Κατάλληλα μηνύματα καθοδηγούν το χρήστη τόσο σε περίπτωση λάθους όσο και παράληψης στη συμπλήρωση κάποιου πεδίου. Τα υπόλοιπα πεδία αφορούν την ευρυζωνική σύνδεση του χρήστη. Στο δεύτερο τμήμα της φόρμας ο χρήστης συμπληρώνει τη διεύθυνση που αντιστοιχεί στη σύνδεση με την οποία θα συσχετίζονται οι μετρήσεις του. Οι πληροφορίες αυτές είναι απαραίτητες, για την εξαγωγή και την απεικόνιση στατιστικών στοιχείων ανά περιοχή της χώρας. Ο ταχυδρομικός κωδικός και ο δήμος συνοδεύονται από δυνατότητα αυτόματης συμπλήρωσης με ταυτόχρονη συσχέτιση μεταξύ τους. Αυτό διασφαλίζει την εγκυρότητα των στοιχείων. Η συμπλήρωση αυτών των πεδίων οδηγεί τελικά στην απεικόνιση της γεωγραφικής θέσης στο χάρτη και τον συνακόλουθο υπολογισμό των γεωγραφικών συντεταγμένων. Το τελευταίο τμήμα ορίζει τα χαρακτηριστικά της σύνδεσης μέσω της επιλογής του παρόχου (ISP) που την προσφέρει και της συμφωνημένης ταχύτητας που ορίζεται στο συμβόλαιο μεταξύ του παρόχου και του χρήστη. Όταν όλα τα στοιχεία συμπληρωθούν και ο χρήστης επιβεβαιώσει την ορθότητά τους, το επόμενο βήμα είναι να διαβάσει και, εφόσον συμφωνεί, να αποδεχθεί τους όρους χρήσης. Προαιρετικά, μπορεί να επιλέξει να λαμβάνει ενημερωτικά ηλεκτρονικά μηνύματα ( s) από την ΕΕΤΤ που αφορούν το ΥΠΕΡΙΩΝ. Πατώντας Δημιουργία λογαριασμού, ολοκληρώνεται η διαδικασία εγγραφής με την αποστολή σχετικού μηνύματος στην ηλεκτρονική διεύθυνση που έχει ορίσει ο χρήστης. Εκεί, περιλαμβάνεται και ο σύνδεσμος ενεργοποίησης του νέου λογαριασμού. Η επιλογή Επιστροφή αναιρεί τη διαδικασία.

5 Η ίδια φόρμα στοιχείων εμφανίζεται και στον εγγεγραμμένο χρήστη, ο οποίος μέσω της επιλογής Ρυθμίσεις, μπορεί να αλλάξει τα στοιχεία του. Η μόνη ουσιαστική διαφορά, είναι πως η αλλαγή του κωδικού πρόσβασης εμφανίζεται ως προαιρετική, ώστε ο χρήστης να μην είναι υποχρεωμένος να τον αλλάξει αν δεν το επιθυμεί. Προσοχή: Εάν ο χρήστης αλλάξει οποιαδήποτε από τα στοιχεία διεύθυνσης ή σύνδεσης, τότε δημιουργείται νέα σύνδεση και κατά συνέπεια, νέο ιστορικό μετρήσεων. Τι είναι το Network Diagnostic Tool (NDT) Με το Network Diagnostic Tool-NDT ο χρήστης μετρά τις επιδόσεις της σύνδεσής του και ειδικότερα, λαμβάνει στατιστικά στοιχεία για τα σημαντικότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, όπως το διαθέσιμο εύρος ζώνης από και προς τον υπολογιστή, ο χρόνος απόκρισης πακέτου (packet round trip time) μαζί με τη διακύμανσή του και το ποσοστό απώλειας πακέτων. Για την εκτίμηση των χαρακτηριστικών αυτών σε έναν υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο, χρησιμοποιείται ένα πρόγραμμα-πελάτης (συνήθως ένα java applet του τρέχει μέσα σε ένα φυλλομετρητή ιστού), το οποίο επικοινωνεί με έναν ειδικά διαμορφωμένο εξυπηρετητή που είναι τοποθετημένος σε κάποιο κεντρικό σημείο του δικτύου και έχει στη διάθεσή του μια δικτυακή σύνδεση μεγάλης χωρητικότητας. Αναλύοντας την επικοινωνία του με τον χρήστη, ο εξυπηρετητής μπορεί συνήθως να εξαγάγει μία ακριβή εκτίμηση των παραμέτρων που αναφέρθηκαν παραπάνω, η οποία και παρουσιάζεται στο χρήστη. Χρήση του NDT Όταν το java applet του NDT εμφανιστεί, ο χρήστης δεν έχει παρά να πιέσει το πλήκτρο Έναρξη μέτρησης για να εκτελέσει ένα τυποποιημένο σετ μετρήσεων. Τα στοιχεία της μέτρησης (ταχύτητα λήψης και αποστολής, χρόνος απόκρισης, απώλεια πακέτων, διακύμανση) συμπληρώνονται σταδιακά, καθώς η μέτρηση εκτελείται. Μια τυπική μέτρηση μπορεί να διαρκέσει από 30 δευτερόλεπτα έως και 1 λεπτό. Με την ολοκλήρωση της μέτρησης, η ένδειξη Η μέτρηση ολοκληρώθηκε είναι εντυπωμένη στη 'γεμάτη' μπάρα προόδου και τα στοιχεία έχουν συμπληρωθεί.

6 Ποιοτικά χαρακτηριστικά της σύνδεσης Ταχύτητα λήψης & αποστολής. Με αυτές τις μετρήσεις δίνεται μια (κατά το δυνατό) ακριβής εκτίμηση του διαθέσιμου εύρους ζώνης στον υπολογιστή στον οποίο γίνεται η μέτρηση. Σημειώνεται ότι για αυτές τις τιμές όσο και για τις υπόλοιπες που περιγράφονται εδώ, η μέτρηση βασίζεται στην επικοινωνία μεταξύ χρήστη και εξυπηρετητή. Κατά συνέπεια, η εκτίμηση αφορά ολόκληρο το 'μονοπάτι' ανάμεσά τους και όχι μονάχα τη φυσική σύνδεση του χρήστη στο δίκτυο. Τυπικά, οι μεγάλες ταχύτητες λήψης σημαίνουν μεγάλη ταχύτητα σε downloads που κάνει ο χρήστης. Επειδή η μέτρηση γίνεται χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο TCP, συνήθως είναι ορατοί από τη μέτρηση αυτή και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν το συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η πιο αργή σύνδεση σε ένα μονοπάτι καθορίζει τη μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να επιτευχθεί. Χρόνος απόκρισης. Ορίζεται ως ο χρόνος που χρειάζεται ένα τυπικό πακέτο ώστε να πάει από τον χρήστη μέχρι και τον εξυπηρετητή, μαζί με τον χρόνο που χρειάζεται μια απόκριση στο πακέτο αυτό να φτάσει πίσω στο χρήστη. Είναι φανερό ότι εφόσον η μέτρηση εμπεριέχει και τις δύο κατευθύνσεις, δεν έχει σημασία ποιος στέλνει το πακέτο και ποιος αποκρίνεται. Ο χρόνος απόκρισης αποτελεί ένα πολύ σπουδαίο δείκτη ποιότητας του δικτύου, η σημασία του οποίου είναι ανάλογη με αυτή της ταχύτητας αποστολής/λήψης. Μεγάλος χρόνος απόκρισης μπορεί να σημαίνει μεγαλύτερη καθυστέρηση σε διαδραστικά δικτυακά παιχνίδια ή άλλες εφαρμογές που είναι ευαίσθητες στο χαρακτηριστικό αυτό, όπως προγράμματα τηλεφωνίας (VoIP, Skype κ.ά.). Για τον ακριβέστερο υπολογισμό του χρόνου απόκρισης, εκτελούνται δεκάδες αποστολές/αποκρίσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις από τις οποίες εξάγεται εντέλει ένας αντιπροσωπευτικός μέσος όρος. Απώλεια πακέτων. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων σημαίνει συμφόρηση του δικτύου σε κάποιο σημείο στο 'μονοπάτι' από τον χρήστη μέχρι τον εξυπηρετητή. Σημειώνεται ότι ακόμα και τιμές της τάξης του 1% αποτελούν ένδειξη σοβαρής δυσλειτουργίας στο δίκτυο. Διακύμανση. Το χαρακτηριστικό αυτό φανερώνει το εύρος τιμών γύρω από το οποίο κυμαίνεται ο χρόνος απόκρισης (βλ. παραπάνω). Παραδείγματος χάριν, μια διακύμανση της τάξης των 3 millisecond υποδηλώνει την απόσταση μεταξύ της μεγαλύτερης και της μικρότερης τιμής χρόνου αποστολής/απόκρισης πακέτου που καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της μέτρησης. Η διακύμανση μπορεί συχνά να φανερώσει πιθανά προβλήματα σε μια σύνδεση δικτύου. Ωστόσο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι βασίζεται στις ακραίες τιμές ενός πλήθους μετρήσεων και άρα δεν αποτελεί πάντα ασφαλές ποιοτικό κριτήριο. Λεπτομέρειες Όλο το αρχικό interface του εργαλείου NDT είναι διαθέσιμο στα ελληνικά με το πάτημα της επιλογής Λεπτομέρειες που οδηγεί σε νέα σελίδα. Η είσοδος σε αυτή τη σελίδα μπορεί να γίνει οποτεδήποτε (ακόμα και κατά τη διάρκεια της μέτρησης).

7 Στο παράθυρο Λεπτομέρειες μπορεί κανείς να δει την εξέλιξη της μέτρησης καθώς οι διαφορετικές φάσεις διαδέχονται η μια την άλλη. Τα πλήκτρα του παραθύρου Λεπτομέρειες έχουν τις εξής λειτουργίες: Στατιστικά. Ανοίγει ένα νέο παράθυρο με τίτλο Λεπτομερείς στατιστικές, στο οποίο περιγράφονται αναλυτικά όλα τα χαρακτηριστικά της σύνδεσης για την οποία έγινε η μέτρηση. Με αυτή τη λειτουργία ο χρήστης έχει πρόσβαση σε λεπτομερή χαρακτηριστικά, όπως αν ο υπολογιστής υλοποιεί TCP Window Scaling (και πόσο) ή Selective Acknowledgement, αν βρίσκεται πίσω από δρομολογητή που τροποποιεί το TCP MSS, το μέγεθος πακέτου που μπορεί να περάσει χωρίς fragmentation. Περισσότερες λεπτομέρειες. Ενεργοποιεί το παράθυρο μεταβλητές web100. Πιθανά προβλήματα και λύσεις Παράθυρο Measurement Error. Εάν η διαδικασία της μέτρησης δεν μπορεί να ολοκληρωθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται ένα παράθυρο που ενημερώνει τον χρήστη σχετικά με τη φύση του λάθους. Στο ακόλουθο παράδειγμα, ο εξυπηρετητής βρίσκεται προσωρινά εκτός λειτουργίας, οπότε ο χρήστης ενημερώνεται σχετικά. Η μέτρηση προχωρά από το «έναρξη» και μετά από 2 λεπτά εμφανίζεται το μήνυμα «Απασχολημένος εξυπηρετητής. Παρακαλώ περιμένετε». Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι δυνατό άλλοι χρήστες να απασχολούν τον εξυπηρετητή. Προτείνεται να γίνει νέα απόπειρα μέτρησης μετά από μερικά λεπτά.

8 Η μέτρηση κολλάει συνέχεια στο «Βήμα 1 από 4: Ανάλυση ενδιάμεσων κόμβων». Σε σπάνιες περιπτώσεις είναι δυνατό η μέτρηση να μην μπορεί να ολοκληρωθεί. Προτείνεται επαναφόρτωση της σελίδας (Ctrl-R ή F5) και νέα προσπάθεια μετά από μερικά λεπτά. Τι είναι το Glasnost Με το Glasnost, ο χρήστης μπορεί να ελέγξει αν ο πάροχός του περιορίζει υπηρεσίες όπως, P2P, videostreaming, Torrent. Σκοπός του είναι να εντοπίζει φαινόμενα διαφοροποίησης κίνησης (traffic differentiation) σε ευρυζωνικές συνδέσεις χρηστών. Mε το Glasnost, ο χρήστης καλείται να επιλέξει την κατάλληλη δοκιμή, με βάση τον τύπο της εφαρμογής και να εκτελέσει Έναρξη δοκιμής. Η μέγιστη διάρκεια μιας τυπικής μέτρησης είναι τα 8 λεπτά.

9 Λεπτομέρειες Με την ολοκλήρωση κάθε Glasnost test, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει Λεπτομέρειες μέτρησης προκειμένου να δει περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με τη μέτρησή του σε ένα νέο παράθυρο. Πιθανά προβλήματα και λύσεις Υπερφορτωμένος εξυπηρετητής Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι δυνατό άλλοι χρήστες να απασχολούν τον εξυπηρετητή. Προτείνεται να γίνει νέα απόπειρα μέτρησης μετά από μερικά λεπτά. Σφάλμα ταχύτητας συμβολαίου Τα αποτελέσματα ενός Glasnost test δεν θα καταγραφούν αν οι ταχύτητες που μετρώνται κατά τη διάρκειά του, υπερβαίνουν αυτές που έχουν δηλωθεί από το χρήστη στο σύστημα. Στην προκειμένη περίπτωση, η μέτρηση δεν καταγράφεται διότι θεωρείται ότι δεν γίνεται από το σημείο που έχει δηλωθεί ότι βρίσκεται η τηλεπικοινωνιακή σύνδεση.

10 Διακοπή λειτουργίας του Java applet Προτείνεται να γίνει έλεγχος σωστής εγκατάστασης του Java plugin. Αποκλεισμένες θύρες Τα αποτελέσματα ενός Glasnost test δεν θα καταγραφούν, εάν οι κοινές θύρες του πρωτοκόλλου υπό εξέταση (π.χ για BitTorrent) δεν επιτρέπουν τη διέλευση κίνησης. Προτείνεται να ελεγχθεί εάν οι συγκεκριμένες θύρες είναι αποκλεισμένες. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που στον υπολογιστή ο οποίος χρησιμοποιείται για την εκτέλεση του test λειτουργεί Firewall (π.χ. Windows Firewall), ο χρήστης πρέπει να επιβεβαιώσει ότι, κατά τη διάρκεια του test, είτε αυτό είναι απενεργοποιημένο είτε είναι δυνατή η διέλευση κίνησης από τις συγκεκριμένες πόρτες. Υψηλός θόρυβος Συνήθως αυτό υποδεικνύει ότι κάποια άλλη εφαρμογή παράγει κίνηση κατά τη διάρκεια των δοκιμών, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ακρίβειά τους. Συνιστάται η απενεργοποίηση οποιασδήποτε εφαρμογής κάνει χρήση του δικτύου κατά τη διάρκεια της δοκιμής (εκτός φυσικά από τον φυλλομετρητή στον οποίο τρέχει η δοκιμή). Αλλαγή της θύρας (port) κατά τη διάρκεια της μέτρησης Σε ορισμένες περιπτώσεις το port πάνω από το οποίο γίνεται η μέτρηση χρειάζεται να αλλάξει εν μέσω της δοκιμής. Σε αυτή την περίπτωση είναι δυνατό να επηρεαστεί αρνητικά η ακρίβεια της μέτρησης. Συνιστάται η επανάληψη της μέτρησης.

11 Η μέτρηση γίνεται από διεύθυνση IP που βρίσκεται εκτός Ελλάδος Αν η δοκιμή γίνει από τοποθεσία εκτός Ελλάδος, όπως και στην περίπτωση του σφάλματος ταχύτητας συμβολαίου, δεν καταγράφεται. Αποτελέσματα μετρήσεων και στατιστικά στοιχεία Τα αποτελέσματα των μετρήσεων διατίθενται σε τρεις διαφορετικές μορφές. Ο χρήστης μπορεί να τα δει και να τα αποθηκεύσει τοπικά: Με απεικόνιση των στατιστικών στοιχείων στο χάρτη της χώρας. Ως γραφήματα σε συσχέτιση με το χρόνο. Ως απλή λίστα με τις λεπτομέρειες κάθε μέτρησης. Χάρτης Ο χάρτης με τα στατιστικά είναι το κύριο μέσο εμφάνισης των αποτελεσμάτων της στατιστικής ανάλυσης των μετρήσεων ανά περιοχή. Οι εγγεγραμμένοι χρήστες μπορούν να δουν στο χάρτη τις μετρήσεις που έχουν γίνει στην περιοχή τους. Σε αντίθετη περίπτωση, ο χάρτης εμφανίζεται παρουσιάζοντας την ελληνική επικράτεια. Ανάλογα με το βάθος εστίασης (zoom level) τα αριθμητικά στοιχεία ομαδοποιούνται ανά ευρύτερες ή στενότερες περιοχές. Συγκεκριμένα, τα επίπεδα ανάλυσης από το χαμηλότερο προς το υψηλότερο είναι διοικητικές περιφέρειες, νομοί, δήμοι και γειτονιές (με βάση τους ταχυδρομικούς κωδικούς).

12 Τα πολύγωνα είναι συμμετρικά γύρω από το κέντρο της περιοχής που αναπαριστούν. Τα χρώματά τους αναπαριστούν το εύρος τιμών στο οποίο ανήκει το αποτέλεσμα της μέτρησης για τη συγκεκριμένη περιοχή. Το πάτημα ενός πολυγώνου οδηγεί στην εμφάνιση πλαισίου με τη μέση τιμή για τα μεγέθη του επιλεγμένου εργαλείου. Τα μεγέθη που μπορούν να απεικονιστούν στο χάρτη ανά εργαλείο είναι:

13 Για το NDT απεικονίζονται οι τιμές για τα εξής ποιοτικά χαρακτηριστικά: ταχύτητα λήψης (downstream) ταχύτητα αποστολής (upstream) χρόνος απόκρισης (RTT) απώλεια πακέτων (packet loss) διακύμανση (jitter) Για το Glasnost απεικονίζεται αν υπάρχει περιορισμός από τον πάροχο στις εξής κατηγορίες κίνησης: BitTorrent emule Gnutella POP mail IMAP mail HTTP SSH Flash Video Το εύρος τιμών για καθέναν από τους δείκτες χωρίζεται σε διαφορετικά διαστήματα, όπως υποδεικνύεται στο υπόμνημα κάτω από το χάρτη. Ανάλογα με το διάστημα, που εμπίπτει η κάθε υπολογιζόμενη στατιστικά τιμή, καθορίζεται και το χρώμα του αντίστοιχου πολυγώνου. Επάνω από το χάρτη απεικονίζονται σε πλαίσια οι διαθέσιμες επιλογές μεγεθών, όπως η ταχύτητα λήψης και η ταχύτητα αποστολής. Με το πάτημα ενός πολυγώνου στο χάρτη εμφανίζεται πλαίσιο που παρουσιάζει τη μέση τιμή όλων των μεγεθών του επιλεγμένου εργαλείου για την περιοχή. Για τον υπολογισμό των μεγεθών λαμβάνονται υπόψη όλες οι συνδέσεις της περιοχής, από όλους τους παρόχους (ISP). Ο χρήστης μπορεί να εξαιρέσει κάποιον πάροχο από τους υπολογισμούς, εφόσον κάνει την αντίστοιχη επιλογή από τη σχετική κατακόρυφη λίστα στα δεξιά του πλαισίου του χάρτη. Ο χρωματισμός των πολυγώνων, σε αυτή την περίπτωση, θα προσαρμοστεί αναλόγως. Για την υλοποίηση έχει χρησιμοποιηθεί το Google Maps API κι επομένως ισχύουν οι δυνατότητες εστίασης και μετακίνησης του χάρτη με το ποντίκι, όπως και σε κάθε εφαρμογή αυτού του τύπου. Ο επισκέπτης μπορεί να χρησιμοποιήσει το ποντίκι ή/και την ειδική γραμμή εστίασης (zoom control slider) για τις παραπάνω ενέργειες. Επιπλέον, μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στα διαφορετικά υποστρώματα χάρτη στη δεξιά κορυφή του πλαισίου. Σε μεγαλύτερες αναλύσεις, οι μετρήσεις δεν ομαδοποιούνται σε συγκεντρωτικά στατιστικά ανά περιοχή, αλλά ανά σύνδεση. Επίσης, σε κάθε πλαίσιο, μαζί με τα μετρούμενα μεγέθη, συμπεριλαμβάνονται ενδείξεις με: Την απόσταση από το κοντινότερο τηλεφωνικό κέντρο. Τη μέγιστη θεωρητική ταχύτητα για συνδέσεις ADSL ή/και VDSL με βάση την απόσταση αυτή. Την ονομαστική ταχύτητα του πακέτου που έχει αγοραστεί από τον χρήστη. Το πλήθος των μετρήσεων.

14 Γραφήματα Το ΥΠΕΡΙΩΝ καταγράφει τις μετρήσεις, υπό την προυπόθεση οι χρήστες έχουν εγγραφεί προηγουμένως στο σύστημα. Με βάση τις μετρήσεις αυτές εξάγονται στατιστικά στοιχεία από την εφαρμογή. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να βλέπει ανά πάσα στιγμή το ιστορικό των δικών του μετρήσεων μέσω γραφημάτων. Οι μετρήσεις εμφανίζονται σε συνάρτηση με το χρόνο και η καθεμιά αντιστοιχεί σε μία ημέρα. Όταν ο χρήστης έχει πραγματοποιήσει περισσότερες μετρήσεις σε μια μέρα, τότε η τιμή προκύπτει ως μέσος όρος. Για την εμφάνιση των γραφημάτων απαιτείται η πραγματοποίηση μετρήσεων σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές ημέρες. Τα μεγέθη που αναπαριστώνται εδώ είναι τα πέντε μεγέθη που απεικονίζονται και στους χάρτες.

15

16 Λίστα μετρήσεων Οι λεπτομέρειες της τρέχουσας μέτρησης του χρήστη εμφανίζονται με την ολοκλήρωσή της από το επιλεγμένο εργαλείο. Το ιστορικό του χρήστη, όμως, που περιλαμβάνει όλες τις καταγεγραμμένες μετρήσεις του παρελθόντος, εμφανίζεται με επιλογή της ετικέτας Αναλυτικά. Κάθε μέτρηση χαρακτηρίζεται από την ημερομηνία και την ώρα διεξαγωγής της. Η καταγραφή αυτή γίνεται μόνο για τους εγγεγραμμένους χρήστες του συστήματος. Το κουμπί Export data as CSV file δίνει τη δυνατότητα αποθήκευσής τους τοπικά. Το άνοιγμα του αρχείου γίνεται μέσω μιας εφαρμογής λογιστικών φύλλων (π.χ. Microsoft Office Excel).

17 Συχνές ερωτήσεις (FAQ) 1. Πόσο ακριβής είναι η μέτρηση που γίνεται με το εργαλείο NDT; Το NDT παρέχει στους συνδρομητές τη δυνατότητα να πραγματοποιούν ακριβείς μετρήσεις των ποιοτικών χαρακτηριστικών της ευρυζωνικής σύνδεσής τους κι επίσης παρουσιάζει με αντικειμενικό τρόπο τα σχετικά αποτελέσματα. Ωστόσο, σημειώνεται ότι: Κάθε μέτρηση ενδέχεται να επηρεαστεί από διάφορους εξωγενείς παράγοντες (π.χ. αριθμός τηλεφωνικών συσκευών ανά κατοικία, δομημένη καλωδίωση στο οίκημα). Ο χρήστης φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τη χρήση των εργαλείων. Η ΕΕΤΤ δεν ευθύνεται για τυχόν προβλήματα ή βλάβες στην περίπτωση που προκύψουν κατά τη χρήση των εργαλείων. Απαραίτητη προϋπόθεση για μια αξιόπιστη μέτρηση είναι: (α) να μην τρέχει στον υπολογιστή ή στο τοπικό δίκτυο του χρήστη κάποια άλλη εφαρμογή, η οποία να παράγει δικτυακή κίνηση και (β) το δίκτυο να μην αντιμετωπίζει πρόσκαιρο πρόβλημα στη διαδρομή μέχρι τον εξυπηρετητή. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που και άλλοι υπολογιστές παράγουν κίνηση μέσα στο τοπικό δίκτυο του χρήστη είναι πιθανό να υπάρξει αρνητική επίδραση στην ακρίβεια μιας μέτρησης. Σε όλες τις περιπτώσεις, συνιστάται ο χρήστης να μεριμνήσει ώστε η δικτυακή σύνδεση να είναι όσο το δυνατό πιο αδρανής πριν προχωρήσει σε μέτρηση. 2. Η μέτρηση μπορεί να γίνει με υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος με ασύρματη σύνδεση WiFi; Στην περίπτωση που χρησιμοποιείται WiFi, η ακρίβεια της μέτρησης μπορεί να επηρεαστεί. Ειδικά στην περίπτωση του πρωτοκόλλου b, ανάλογα με την ποιότητα του σήματος, το διαθέσιμο ασύρματο εύρος ζώνης μπορεί να είναι 11Mbps ή 5,5Mbps ή ακόμα και 2 ή 1Mbps (αν υπάρχουν άλλα παρόμοια δίκτυα στην περιοχή). Επιπλέον, η φύση του ασύρματου μέσου ενδέχεται να κάνει το εργαλείο NDT να υποδείξει ότι είναι συνδεδεμένο με σύνδεση τύπου half-duplex στο δίκτυο. Το μειονέκτημα αυτό δεν παρουσιάζεται στην περίπτωση της ενσύρματης σύνδεσης καθώς το εύρος ζώνης είναι σε όλες τις περιπτώσεις 100Mbps full duplex ή/και περισσότερο. Ως εκ τούτου, συνιστάται οι μετρήσεις να γίνονται από υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος με καλώδιο στον οικιακό δρομολογητή. 3. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα μιας μέτρησης; Εγκατεστημένα firewalls, υψηλός φόρτος στον κεντρικό επεξεργαστή του υπολογιστή ή ακόμα και ελαττώματα στο δικτυακό καλώδιο του υπολογιστή, μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα μιας μέτρησης. 4. Η μέτρηση συμπεριλαμβάνει το overhead από TCP headers, IP headers κλπ.; Όχι. Η μέτρηση δίνει το πραγματικό εύρος ζώνης που είναι διαθέσιμο σε μια οποιαδήποτε εφαρμογή. 5. Υποθέτουμε ότι ένας χρήστης έχει αγοράσει πακέτο π.χ. των 2Mbps. Tι αποτέλεσμα αναμένεται να έχει η μέτρησή του; Λαμβάνοντας υπόψη την απάντηση 4, θα λαμβάνει πάντα χαμηλότερη από την ονομαστική ταχύτητα που έχει αγοράσει. Κάθε πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται (TCP, IP, PPP κ.ά.) προσθέτει μια μικρή «φύρα» (overhead), η οποία καταναλώνει ένα μικρό ποσοστό από το διαθέσιμο εύρος ζώνης (bandwidth). 6. Σε τι εύρος κυμαίνεται η «φύρα» (overhead) μιας ευρυζωνικής σύνδεσης; Δεν είναι η ίδια για όλες τις περιπτώσεις. Κυμαίνεται ανάλογα με τον τρόπο σύνδεσης μιας ευρυζωνικής σύνδεσης στο δίκτυο και άλλους παράγοντες που σχετίζονται με τον υπολογιστή. 7. Ποιο πρωτόκολλο χρησιμοποιεί το NDT για τη μέτρηση;

18 Το πρωτόκολλο TCP όπως αυτό υλοποιείται από το μηχάνημα, που εκτελεί τη μέτρηση. Οι συνδέσεις TCP στις οποίες βασίζεται η μέτρηση γίνονται ανάμεσα στο χρήστη και τον εξυπηρετητή. 8. Πώς υπολογίζεται ο χρόνος απόκρισης, η απώλεια πακέτων και η διακύμανση; Αναλύοντας τη χρονική διάρκεια ανάμεσα στα πακέτα TCP (δεδομένα και επιβεβαιώσεις) που έρχονται και φεύγουν από τον υπολογιστή. Στο χρήστη παρουσιάζεται ο μέσος όρος των τιμών αυτών. Η διαφορά των δύο ακραίων τιμών είναι η διακύμανση, ενώ πακέτα, τα οποία χάθηκαν και χρειάστηκε να αναμεταδοθούν, συνεισφέρουν στο ποσοστό απώλειας. 9. Πάνω από ποια ports επικοινωνεί το Glasnost με τον εξυπηρετητή μέτρησης; Πάνω από το TCP port 3001, ενώ η μέτρηση γίνεται πάνω από το port της υπηρεσίας την οποία έχει επιλέξει ο χρήστης για μέτρηση. Αναλυτικά, bittorrent: 6881, emule: 4662, Gnutela 6346, POP:110, IMAP4:143, HTTP: 80, SSH: 22, Flash Video: Γιατί η μέτρηση του Glasnost διαρκεί τόσο πολύ (έως και 8 λεπτά), ενώ εκείνη του NDT ολοκληρώνεται σε 30 δευτερόλεπτα; Τα δύο εργαλεία επιτελούν διαφορετικό σκοπό. Το Glasnost πρέπει να κάνει πολλαπλές δοκιμές με διαφορετικά προφίλ κίνησης για να ανιχνεύσει τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά του δικτύου και γι αυτό το λόγο η μέτρηση διαρκεί περισσότερο. 11. Mπορώ να χρησιμοποιήσω το Glasnost πάνω από WiFi; Ναι, γιατί αυτό που ενδιαφέρει δεν είναι η μέτρηση αυτή καθαυτή, αλλά οι διαφορές ανάμεσα στις διαφορετικές μετρήσεις. Εφόσον όλες οι μετρήσεις πραγματοποιούνται πάνω από τον ίδιο σύνδεσμο, θα πρέπει, στην ιδανική περίπτωση που δεν υπάρχει περιορισμός του εύρους, να δώσουν όλες παραπλήσια τιμή. 12. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν αρνητικά τη μέτρηση που εκτελεί το Glasnost; Όπως και στο NDT, οτιδήποτε παράγει κίνηση κατά τη διάρκεια της μέτρησης. Επιπρόσθετοι αρνητικοί παράγοντες, όπως αναφέρονται και στην απάντηση 3, μπορεί να είναι firewalls που εξετάζουν την κίνηση, υψηλός φόρτος στον κεντρικό επεξεργαστή του υπολογιστή, ελαττώματα στο δικτυακό καλώδιο. 13. Πόσο ακριβής είναι η εκτίμηση του Glasnost; Αν και κάτω από ιδανικές συνθήκες οι μετρήσεις απεικονίζουν την πραγματική κατάσταση της σύνδεσης, υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορεί εσφαλμένα να αναφερθεί ότι το εύρος σε κάποια κατεύθυνση περιορίζεται. Συνιστάται η επανάληψη των μετρήσεων ανά τακτά χρονικά σημεία (π.χ. τρεις ξεχωριστές δοκιμές περίπου την ίδια ώρα επί τρεις συνεχόμενες μέρες) για να αποκομιστεί μία πραγματικά ισχυρή ένδειξη ότι το εύρος πράγματι περιορίζεται. 14. Πώς υπολογίζεται η απόσταση από το κοντινότερο αστικό κέντρο; Η απόσταση από το κοντινότερο αστικό κέντρο υπολογίζεται κατ εκτίμηση με βάση τις γεωγραφικές συντεταγμένες του αστικού κέντρου και της σύνδεσης του χρήστη. Επειδή, συνήθως, οι οδεύσεις των καλωδίων ακολουθούν τους υπάρχοντες δρόμους, η απόσταση δεν ισοδυναμεί με τη γεωμετρική απόσταση δύο σημείων πάνω σε ένα επίπεδο, αλλά προσεγγίζεται ακριβέστερα με το άθροισμα των διαφορών των γεωγραφικών συντεταγμένων των δύο σημείων. 15. Πώς υπολογίζεται η μέγιστη θεωρητική ταχύτητα για συνδέσεις ADSL και VDSL; Ο υπολογισμός της μέγιστης θεωρητικής ταχύτητας βασίζεται στα μεγέθη των ακόλουθων πινάκων. Απόσταση ADSL < 300m 23.5 Mbps < 600m 22.5 Mbps < 900m 22 Mbps < 1200m 20 Mbps < 1500m 18 Mbps < 1800m 17 Mbps

19 < 2100m 15 Mbps < 2400m 14 Mbps < 2700m 12 Mbps < 3000m 9.5 Mbps < 3300m 8 Mbps < 3600m 6.5 Mbps < 3900m 5 Mbps < 4200m 4 Mbps < 4500m 3.5 Mbps < 4800m 2.5 Mbps < 5100m 2 Mbps < 5400m 1.5 Mbps < 5700m 1 Mbps < 6000m 768 Kbps < 6300m 512 Kbps < 6600m 128 Kbps Απόσταση VDSL upstream VDSL downstream < 250m 8 Mbps 42 Mbps < 500m 7 Mbps 36 Mbps < 750m 6 Mbps 33 Mbps < 1000m 5 Mbps 28 Mbps < 1250m 4 Mbps 21 Mbps < 1500m 1 Mbps 17 Mbps