Θεατρικό Εργαστήρι: Κυκλοφορώ με ασφάλεια και φορώ το χαμόγελό μου!

Transcript

1 ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Θεατρικό Εργαστήρι: Κυκλοφορώ με ασφάλεια και φορώ το χαμόγελό μου! ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κυκλοφορώ με ασφάλεια Η ενότητα αναπτύσσεται στα πλαίσια του μαθήματος της Γλώσσας και Πολιτισμού, καθώς και των άλλων γνωστικών αντικειμένων που εμπλέκει. Διάρκεια: 1Χ80 Προτεινόμενη τάξη: Α Γ Εισηγήτρια: Χριστιάνα Χρίστου ΣΚΟΠΟΣ: Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες στο εργαστήρι, να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν τις βασικές αρχές ασφαλούς διακίνησης που ισχύουν για πεζούς και ποδηλάτες και, αφορμούμενοι από το περιεχόμενο και τις διαδικασίες του δράματος να εισηγούνται συμπεριφορές που προάγουν την ασφαλή διακίνησή τους στο δρόμο. ΣΤΟΧΟΙ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες: 1. Να εισαχθούν στις διαδικασίες δόμησης του θεατρικού εργαστηρίου (δημιουργία, παράσταση και ανταπόκριση) και να τις χρησιμοποιούν κατάλληλα, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες του εργαστηρίου. 2. Να γνωρίσουν και να χρησιμοποιούν κατάλληλα τις ακόλουθες συμβάσεις του θεάτρου/δράματος: παιχνίδι προθέρμανσης, αφήγηση με μιμική, χρήση αντικειμένου ως ερέθισμα (για εισαγωγή στο δραματικό πλαίσιο), παγωμένη εικόνα με τίτλο, ανίχνευση 1

2 σκέψης, ομαδική γλυπτική, ρόλος στον τοίχο-προφίλ ήρωα/ηρωίδας δράματος, μικρή σκηνή, παίξιμο ρόλων. 3. Να αλληλεπιδρούν μέσα από ρόλο, χρησιμοποιώντας όλα τα εκφραστικά τους μέσα (σώμα και λόγο), τόσο μεταξύ τους όσο και με τον/την εκπαιδευτικό-εμψυχωτή/τρια, για τις ανάγκες της δραματικής κατάστασης/σκηνής που δημιουργούν. 4. Να συνεργάζονται στην ομάδα τους και να διαπραγματεύονται επιλογές και τρόπους, για να επικοινωνήσουν θεατρικά τις ιδέες τους προς τους θεατές τους. 5. Να κατανοούν πότε έχουν το ρόλο του δημιουργού και πότε του θεατή. 6. Να εκφράζουν συναισθήματα και να σχολιάζουν αυτό που βίωσαν εντός και εκτός ρόλου. 7. Να παραστούν με το σώμα τους μια στιγμή του δράματος (π.χ. να μιμούνται τις κινήσεις που αναφέρονται στη αφήγηση-βλ. δραστ. 4 ή τι έγινε μετά-δραστ. 6) ή ένα συναίσθημα (π.χ.: τι νιώθει η ηρωίδα) και να ανταποκρίνονται στην εξέλιξη του δράματος. 8. Να δημιουργούν και να παραστούν μια μικρή σκηνή με κίνηση και λόγο (π.χ.: το τέλος της ιστορίας εργαστηρίου) μέσα από διάφορες οπτικές γωνίες. 9. Να ανταποκρίνονται στο δράμα που παραστούν και να παρακολουθούν, εκφράζοντας με απλά λόγια τον τρόπο που χρησιμοποίησαν τα εκφραστικά τους μέσα, για να δημιουργήσουν συγκεκριμένους χαρακτήρες ή ατμόσφαιρα. ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ 1. Να γνωρίζουν τις βασικές αρχές και σήματα ασφαλούς διακίνησης που ισχύουν για πεζούς και ποδηλάτες. 2. Να εισηγούνται συμπεριφορές που προάγουν την ασφαλή διακίνησή τους στο δρόμο. 3. Να εφαρμόζουν στο άμεσο οδικό τους περιβάλλον συμπεριφορές ασφαλούς διακίνησης. 2

3 4. Να αναγνωρίζουν τα βασικά συναισθήματα που προκύπτουν από το δραματικό πλαίσιο (χαρά, λύπη, φόβος). 5. Να εντοπίζουν τα αίτια των βασικών συναισθημάτων που προκύπτουν από το δραματικό πλαίσιο χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες που τους δίνονται στο εργαστήρι. ΓΛΩΣΣΑ 1. Να καλλιεργούν τον προφορικό τους λόγο, εντός και εκτός δραματικού πλαισίου μέσα από τις διαδικασίες της δημιουργίας και της ανταπόκρισης, έχοντας είτε το ρόλο των δημιουργών ή των θεατών. 2. Να παραγάγουν κειμενικά είδη, όπως κώδικα με κανονισμούς ασφαλούς κυκλοφορίας,ποίημα και προφίλ ήρωα. 3. Να κατανοούν το ρόλο που επιτελεί η υιοθέτηση της κατάλληλης «γλώσσας σώματος» για την αναπαράσταση υπόρρητων νοημάτων και μετάδοση μηνυμάτων που δημιουργούν μέσα από το δράμα. 4. Να επισημαίνουν τα εξωγλωσσικά στοιχεία των δραματικών κειμένων που δημιουργούν ή παρακολουθούν για τη μετάδοση συγκεκριμένων πληροφοριών (εκφράσεις προσώπου, κινήσεις σώματος, επιτονισμός και ύψος της φωνής). 5. Να είναι σε θέση να αντιπαραβάλλουν τα πολυτροπικά-δραματικά κείμενα που παράγουν οι ίδιοι. 6. Να χρησιμοποιούν, ως παραγωγοί κειμένων, τις λειτουργίες των γραμματικο- συντακτικών Κανόνων, ώστε αυτά να επιτελούν συγκεκριμένες γλωσσικές λειτουργίες, ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας και την πρόθεση να μεταφέρουν μέσα από αυτήν συγκεκριμένα νοήματα ή μηνύματα. 3

4 ΜΕΣΑ-ΥΠΟΔΟΜΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Ντέφι ή wood blocks Εικόνα που να δείχνει ένα πραγματικό χαμόγελο κοριτσιού Βιντεοπροβολέας (για την προβολή φωτογραφίας κοριτσιού και την κατασκευή του προφίλ της στον πίνακα) Ψηφιακή φωτογραφική μηχανή Βιβλιαράκι «Κυκλοφορώ με ασφάλεια», 2012, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού 1. Παιχνίδια προθέρμανσης I. Λέμε στα παιδιά ότι θα παίξουμε τα «φώτα τροχαίας». Αν δεν γνωρίζουν το παιχνίδι, τους ζητούμε να μας πουν τα χρώματα που έχουν τα φώτα τροχαίας και την αντίστοιχη συμπεριφορά των οδηγών σε αυτά. Εξηγούμε στα παιδιά ότι εμείς θα πάρουμε το ρόλο του φωτεινού σηματοδότη και αυτά των οδηγών μέσα στα αυτοκίνητά τους. Κάθε φορά που φωνάζουμε κάποιο χρώμα, θα συμπεριφέρονται με τον ανάλογο τρόπο: όταν ακούνε πράσινο θα τρέχουν, όταν ακούνε κίτρινο θα είναι σε αναμονή για ξεκίνημα και όταν ακούνε κόκκινο θα σταματούν. II. Τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο και με το σύνθημα γίνονται τα αγάλματα: α. ενός χαρούμενου παιδιού και β. ενός κατσούφικου και φοβισμένου παιδιού. 2. Χρήση αντικειμένου/ερεθίσματος& Συζήτηση Τα παιδιά κάθονται σε κύκλο. Για να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον τους και να τα εισαγάγουμε στο δραματικό πλαίσιο, τους λέμε ότι στο δρόμο μας προς το σχολείο βρήκαμε ένα χαμόγελο τσαλακωμένο. Τους δείχνουμε το χαμόγελο αυτό (τσαλακωμένη εικόνα με χαμόγελο) και τα προκαλούμε να κάνουν υποθέσεις και να μας πουν σε ποιον ανήκει το χαμόγελο, γιατί είναι τσαλακωμένο και γιατί το άτομο, στο οποίο ανήκει,το έχασεστο δρόμο. Αναμένουμε τα παιδιά να μας πουν ότι το χαμόγελο ανήκει σε ένα παιδί, σε ένα κορίτσι.μέσω ερωτήσεων, τα καθοδηγούμε να σκεφτούν, ως αιτία στο πρόβλημα, τη συμπεριφορά αυτού του παιδιού, στο δρόμο, την ώρα της διασταύρωσης. 4

5 3. Παιχνίδι για σχηματισμό ομάδων Λέμε στα παιδιά ότι για να χωριστούν σε ομάδες θα μας βοηθήσει ο τρόπος με τον οποίο έρχονται στο σχολείο. Τους καλούμε να μπουν σε μια σειρά ξεκινώντας από τα παιδιά που έρχονται στο σχολείο με τα πόδια, συνεχίζοντας με αυτά που χρησιμοποιούν λεωφορείο, και τέλος, με αυτά που έρχονται με αυτοκίνητο. Όταν σταθούν στη σειρά, κάνουμε ομάδες των 4-5 ατόμων, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών της τάξης (π.χ. τα πρώτα τέσσερα παιδιά είναι η πρώτη ομάδα, τα επόμενα η δεύτερη κ.ο.κ.). 4. Αφήγηση με μιμική Λέμεστα παιδιά ότι θα τους αφηγηθούμε τι πραγματικά συνέβηκε και η Χαρά-το κορίτσι της ιστορίας, έχασε το χαμόγελό της στο δρόμο αλλά και τη χαρά της και τώρα βρίσκεται φοβισμένη στο σπίτι, χωρίς καμιά διάθεση για βόλτα και παιχνίδι. Ταυτόχρονα, ζητούμε από τα παιδιά να συνοδεύουν τηναφήγησή μας με μιμική, σε όποια σημεία είναι εφικτό, και να επαναλαμβάνουν μετά από μας τα λόγια που βρίσκονται σε ευθύ λόγο. «Η Χαρά δεν ένιωθε καλά ψες το βράδυ. Πονούσε πολύ το κεφάλι και την κοιλιά της. Έτσι, την άλλη μέρα οι γονείς της αποφάσισαν να την κρατήσουν στο σπίτι με τη γιαγιά. Η μικρή ήταν ενθουσιασμένη που δε θα πήγαινε σήμερα σχολείο. Γρήγορα όμως άρχισε να νιώθει βαρεμάρα στο κρεβάτι. Στριφογύριζε από τη μια, στριφογύριζε από την άλλη...μέχριπου της ήρθε μια καταπληκτική ιδέα!κατέβηκε γρήγορα από το κρεβάτι, ντύθηκε στο λεπτό, και αφού βεβαιώθηκε ότι η γιαγιά ήταν στην κουζίνα, βρέθηκε σε ένα λεπτό στο γκαράζ όπου βρισκόταν το αγαπημένο της καινούριο ποδήλατο! Το θαύμασε για μια στιγμή, και αμέσως μετά, ανέβηκε σε αυτό για μια βολτίτσα στη γειτονιά. Θα πήγαινε ένα γύρο του τετραγώνου και θα επέστρεφε στο σπίτι της. Καθώς όμως κατέβαινε από το πεζοδρόμιο, αποφάσισε να διασταυρώσει το δρόμο και να πάει στο απέναντι πάρκο. Χωρίς να το πολυσκεφτεί, έκανε να περάσει απέναντι και τότε «Τρελάθηκες μικρή; Κάνε πέρα!» 5. Προφίλ ηρωίδας Προβάλλουμε τη φωτογραφία της Χαράς στον πίνακα και ζητούμε από τα παιδιά να μας πουν τι γνωρίζουν για αυτήν, με βάση τις πληροφορίες που πήραν από την αφήγηση. Με τη βοήθεια των παιδιών, συμπληρώνουμε γύρω από τη φωτογραφία, το προφίλ της μέχρι στιγμής. 5

6 6. Συζήτηση και παγωμένη εικόνα με τίτλο Ζητούμε από τα παιδιά να μας πουν τι νομίζουν ότι έγινε μετά. Αφού ακούμε τις υποθέσεις τους, τους ζητούμε να δουλέψουν στις ομάδες τους, να πάρει το καθένα ένα ρόλο και να δημιουργήσουν μια παγωμένη εικόνα που να δείχνει τι έγινε μετά στην ιστορία. Αν τα παιδιά δεν είναι εξοικειωμένα με τη σύμβαση, τους δίνουμε τις ανάλογες επεξηγήσεις. Τα προβληματίζουμε να σκεφτούν τους ρόλους που μπορεί να πάρει το κάθε παιδί ομάδας για να φτιάξουν την εικόνα τους και τους εξηγούμε ότι οι ρόλοι αυτοί μπορεί να είναι κάποιου χαρακτήρα (π.χ. του παιδιού, της Χαράς, του οδηγού αυτοκινήτου) αλλά ακόμα και κάποιου αντικειμένου (π.χ. του ποδηλάτου, του δρόμου, του αυτοκινήτου). Τα ενθαρρύνουμενα χρησιμοποιήσουν το σώμα τους δημιουργικά, προσέχοντας την έκφραση του προσώπου και τη στάση του σώματός τους για να αποδώσουν όσο το δυνατό καλύτερα το νόημα που θέλουν να επικοινωνήσουν με την εικόνα τους.τα καλούμε επίσης να δώσουν ένα τίτλο στην εικόνα τους. Καθώς τα παιδιά εργάζονται, κάνουμε γύρο στις ομάδες και τα βοηθούμε με τις πιο κάτω ενδεικτικές ερωτήσεις: α. Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής; Τι νιώθει; Με ποιο τρόπο μπορούμε να δείξουμε τα συναισθήματά του; β. Υπάρχουν άλλοι χαρακτήρες στην εικόνα; Ποιοι είναι αυτοί και πού βρίσκονται; Ποια είναι η σχέση τους με τον πρωταγωνιστή-το παιδί;τι νιώθουν;πώς μπορούμε να το δείξουμε αυτό; γ. Ποιος χαρακτήρας είναι σε ευάλωτη θέση; Γιατί;Πώς μπορούμε να το δείξουμε αυτό; της 7. Παράσταση, ανίχνευση σκέψης και συζήτηση Η κάθε ομάδα με τη σειρά παρουσιάζει την παγωμένη της εικόνα. Μετά από κάθε παρουσίαση, και προτού η ομάδα παραγωγής ανακοινώσει τον τίτλο που έδωσε στην εικόνα της, τα παιδιά που έχουν το ρόλο των θεατών, καλούνται να δώσουν το δικό τους τίτλο για την εικόνα. Ακολουθεί αντιπαραβολή των τίτλων των θεατών με τον τίτλο της ομάδας και ενθαρρύνουμε τα παιδιά να συζητήσουν το βαθμό επιτυχίας της ομάδας να επικοινωνήσει, μέσω της εικόνας της το μήνυμά της προς τους θεατές, χρησιμοποιώντας ως κριτήρια την 6

7 έκφραση του προσώπου και τη στάση του σώματος. Επιπρόσθετα, γίνεται συζήτηση και σύγκριση μεταξύ των εικόνων των παιδιών ως προς το νόημα και το περιεχόμενο της κάθε μιας, σε σχέση με το υπό διερεύνηση θέμα «κυκλοφορώ με ασφάλεια με το ποδήλατό μου». 8. Συζήτηση & Εκπαιδευτικός σε ρόλο Συζητούμε με τα παιδιά τη συμπεριφορά της Χαράς και τα ρωτάμε να μας πουν τι θα έπρεπε να κάνει για να κυκλοφορεί με ασφάλεια και με το χαμόγελό της. Στη συνέχεια, παίρνουμε το ρόλο της Χαράς, αφού προηγουμένως ενθαρρύνουμε τα παιδιά να σκεφτούν τι θα έλεγαν και τι θα συμβούλευαν τη Χαρά να κάνει για να κάνει βόλτες με ασφάλεια και να ξαναβρεί το χαμόγελό της. 9. Μικρή σκηνή Λέμε στα παιδιά ότι οι γονείς της Χαράς γύρισαν στο σπίτι από τη δουλειά και πληροφορήθηκαν από τη γιαγιά το συμβάν. Τους ζητούμε να δουλέψουν στις ομάδες τους και να δώσουν το δικό τους «καλό τέλος» στην ιστορία της Χαράς, φτιάχνοντας μια μικρή σκηνή διάρκειας ενός λεπτού, χρησιμοποιώντας κίνηση και λόγο. 10. Παράσταση και συζήτηση Η κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια τη δική της μικρή σκηνή και γίνεται συζήτηση για το περιεχόμενό της, τους ρόλους που υποδύθηκαν τα παιδιά και για το πώς χρησιμοποίησαν το σώμα και το λόγο τους για να μεταδώσουν τα νοήματά τους στους θεατές. Πιθανές προεκτάσεις θεατρικού εργαστηρίου Γραπτός Λόγος Α. Φωτογραφίζουμε τις παγωμένες εικόνες της κάθε ομάδας, καθώς αυτές παρίστανται. Τις τυπώνουμε και τις κολλούμε σε ένα μεγάλο χαρτόνι, είτε όλες μαζί είτε της κάθε ομάδας 7

8 ξεχωριστά, και το τοποθετούμε σ ένα τοίχο της τάξης ή στο πάτωμα. Καλούμε τα παιδιά να καταγράψουν τα σχόλια και τα συναισθήματα τους που αφορούν τη δουλειά τους στο θεατρικό εργαστήρι και να δώσουν τίτλους στις φωτογραφίες τους. Αν κολλήσουμε ξεχωριστά τις εικόνες της κάθε ομάδας, ζητούμε από τα παιδιά των άλλων ομάδων να προσθέσουν τους δικούς τους τίτλους/λεζάντες κάτω από αυτές. Β. Με αφορμή το θεατρικό εργαστήρι που προηγήθηκε, τα παιδιά δουλεύουν ομαδικά και γράφουν και εικονογραφούν ένα κώδικα με τίτλο «Κυκλοφορώ με το ποδήλατό μου με ασφάλεια».στη συνέχεια παρουσιάζουν τον κώδικά τους χρησιμοποιώντας αφήγηση και μιμική. Γ. Γράφουν ομαδικά χιουμοριστικό ποιηματάκι βασισμένο στην ιστορία εργαστηρίου με τίτλο «Το χαμόγελο της ποδηλάτισσας». Δ. Συμπλήρωση προφίλ ηρωίδας με βάση την έκβαση της ιστορίας που δίνει η κάθε ομάδα. Εικαστικά Τα παιδιά κατασκευάζουν αφίσα για ευαισθητοποίηση μικρών ποδηλατών στο δρόμο. Τεχνολογία Εισάγουμε τις φωτογραφίες με τις παγωμένες εικόνες των παιδιών στο πρόγραμμα Photo story, και με τη βοήθειά τους, τις σειροθετούμε και τους βάζουμε λεζάντες και ήχο. 8