όπου α (β) = η αναλογία των μη εμπορεύσιμων αγαθών στο συνολικό εγχώριο (ξένο) δείκτη τιμών.

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "όπου α (β) = η αναλογία των μη εμπορεύσιμων αγαθών στο συνολικό εγχώριο (ξένο) δείκτη τιμών."

Ἀρίσταρχος Θεοτόκης
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Κεφάαιο 6 ο : Προσδιορισμός πραγματικής ισοτιμίας Εισαγωγή Η ανάυση στα προηγούμενα κεφάαια αναφερόταν στους προσδιοριστικούς παράγοντες της ονομαστικής συνααγματικής ισοτιμίας. Στο παρόν κεφάαιο θα ασχοηθούμε με την πραγματική συνααγματική ισοτιμία, η οποία αντικατοπτρίζει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Αφότου υιοθετήθηκε το σύστημα των κυμαινόμενων συνααγματικών ισοτιμιών, οι πραγματικές συνααγματικές ισοτιμίες επιδεικνύουν σημαντικές διακυμάνσεις στην πορεία του χρόνου. Το ερώτημα, συνεπώς, που γεννάται είναι το που οφείονται αυτές οι διακυμάνσεις. Το υπόδειγμα των Balassa Samuelson Οι συγγραφείς από το 1964 υποστηρίζουν ότι η παραγωγικότητα της εργασίας στις πούσιες χώρες είναι υψηότερη από ότι στις φτωχότερες χώρες. Επίσης η διαφορά στην παραγωγικότητα είναι πιο προφανή στα εμπορεύσιμα αγαθά από ότι στα μη-εμπορεύσιμα αγαθά. Παράδειγμα: Ο μεξικάνος κουρέας είναι εξίσου παραγωγικός με τον αμερικάνο κουρέα, αά ο μεξικάνος βιομηχανικός εργάτης είναι ιγότερο παραγωγικός από τον αντίστοιχο αμερικάνο. Στο υπόδειγμα των Balassa Samuelson εξετάζονται δύο χώρες, σε κάθε μία από τις οποίες παράγονται, μόνο με τη χρήση εργασίας, εμπορεύσιμα και μηεμπορεύσιμα αγαθά. Η πραγματική συνααγματική ισοτιμία μεταξύ των δύο νομισμάτων προσδιορίζεται μέσω της παρακάτω σχέσης (σε ογαριθμική μορφή): ( ) e - - (6.1) Ο εγχώριος δείκτης τιμών εμπορεύσιμων αγαθών ορίζεται και ο ξένος συνοικός δείκτης τιμών είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος των τιμών των και των μη-εμπορεύσιμων αγαθών. Ανάογα. Συνεπώς: a + ( 1 - a) (6.2) ( ) (6.3) β + 1- β όπου α (β) η αναογία των μη εμπορεύσιμων αγαθών στο συνοικό εγχώριο (ξένο) δείκτη τιμών. Αντικαθιστώντας τις σχέσεις 6.2 και 6.3 στη σχέση 6.1 προκύπτει: 1

2 - [( a + ( 1 - a) )- ( β + ( 1 - β) )] e ( ) ( ) ( ) e a - - β - Υποθέτουμε ότι η ΙΑΔ ισχύει ΜΟΝΟ για τα εμπορεύσιμα αγαθά. Συνεπώς, ο όρος στην 1 η παρένθεση ισούται με το μηδέν. Άρα: ( ) ( ) a - - β - (6.4) Από τη μικροοικονομική θεωρία γνωρίζουμε ότι η πραγματική αμοιβή της Q( L) εργασίας (W/P) ισούται με το οριακό προϊόν της MPL. Ας L υποθέσουμε οιπόν ότι οι πραγματικές αμοιβές της εργασίας, στους κάδους των εμπορεύσιμων και μη-εμπορεύσιμων αγαθών της ημεδαπής και της αοδαπής εξισώνονται με το οριακό προϊόν της εργασίας στους αντίστοιχους κάδους: W i MPL (6.5) i Pi και αντίστοιχα για τη ξένη χώρα: W P i i MPL i όπου i,. (6.6) Παίρνουμε τους ογαρίθμους των σχέσεων 6.5 & 6.6: i i ( MPL ) i i wi - ml i ln W - lnp ln (6.7) & i w - ml (6.8) i i Κάνουμε τις εξής επιπρόσθετες υποθέσεις: w (οι ονομαστικοί μισθοί εξισώνονται μεταξύ κάδων i w i παραγωγής και χωρών). ml ml (το οριακό προϊόν της εργασίας στον κάδο των μηεμπορεύσιμων αγαθών είναι το ίδιο στις δύο χώρες). αβ (η αναογία των μη εμπορεύσιμων αγαθών στο συνοικό δείκτη τιμών είναι η ίδια μεταξύ των δύο χωρών). Με βάση τις παραπάνω υποθέσεις, η σχέση 6.4 γίνεται: 2

3 a ( ) [( w ) ( )] - ml - w + ml + w - ml - w ml ( ) a + a ml - ml (6.9) Σύμφωνα με τη σχέση 6.9, η πραγματική συνααγματική ισοτιμία αποτεεί θετική συνάρτηση της διαφοράς της παραγωγικότητας της εργασίας στον κάδο των εμπορεύσιμων αγαθών. Συνεπώς, μια αύξηση της παραγωγικότητας στην εγχώρια χώρα σε σχέση με την παραγωγικότητα στη ξένη χώρα θα οδηγήσει σε μείωση της πραγματικής συνααγματικής ισοτιμίας (ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος σε πραγματικούς όρους). Όροι εμπορίου και ισοτιμία Οι όροι εμπορίου (erms of rade) περιγράφουν το όγο των τιμών των εξαγωγών PX προς τις τιμές των εισαγωγών P M, δηαδή: P P X M ή σε ογαριθμική μορφή: ττ - (6.10) X M Εάν Δττ>0, οι εγχώριοι όροι εμπορίου χαρακτηρίζονται ως ευνοϊκοί. Αντίθετα, εάν Δττ<0 οι εγχώριοι όροι χαρακτηρίζονται δυσμενείς. Το ίδιο ισχύει και για τη ξένη χώρα. Δηαδή, ττ - (6.11) X M Υποθέτουμε ότι έχουμε δύο χώρες (ημεδαπή και αοδαπή). Το επίπεδο τιμών των εμπορεύσιμων αγαθών κάθε χώρας ορίζεται ως ο σταθμισμένος όρος των εξαγωγών και των εισαγωγών: a X + ( 1 - a) M (6.12) & ( - β) βx + 1 M (6.13) όπου α(β) το ποσοστό συμμετοχής της τιμής των εξαγωγών της ημεδαπής (αοδαπής) στο επίπεδο τιμών των εμπορεύσιμων αγαθών της. Γνωρίζουμε ότι η πραγματική συνααγματική ισοτιμία ορίζεται ως: 3

4 (6.14) e - + Αντικαθιστώντας τις σχέσεις 6.12 & 6.13 στη σχέση 6.14 έχουμε: e - [ a + ( 1 - a) ] + [ β + ( 1 - β) ] X M ( ) ( ) ( ) e - M + M - a X - M X + β X M - M Ο όρος στην πρώτη παρένθεση ισούται με το μηδέν όγω του νόμου της μίας τιμής. Συνεπώς, ( ) ( ) -a X - M + β X - M -aττ + βττ (6.15) Εφόσον έχουμε δύο χώρες, οι εξαγωγές της μίας χώρας ταυτίζονται με τις εισαγωγές της άης χώρας. Συνεπώς, ισχύει ττ-ττ. Άρα η σχέση 6.15 μπορεί να γραφτεί ως: ( a β) ττ - + (6.16) Σύμφωνα με τη σχέση 6.20, όταν οι εγχώριοι όροι εμπορίου χειροτερεύουν (Δττ<0), τότε αυξάνεται η πραγματική συνααγματική ισοτιμία (υποτίμηση εγχώριου νομίσματος) και αντίστροφα. Δημόσιο χρέος και ισοτιμία Το υπόδειγμα του Branson (1988) υποστηρίζει ότι το επίπεδο του δημόσιου χρέους επηρεάζει την πραγματική συνααγματική ισοτιμία στη μακροχρόνια περίοδο, ενώ αντιθέτως η μεταβοή του δημοσιονομικού εείμματος επηρεάζει την πραγματική ισοτιμία στη βραχυχρόνια περίοδο. Του υπόδειγμα του Branson αποτεείται από την αγορά προϊόντος και την αγορά συναάγματος. Αγορά προϊόντος Όπως γνωρίζουμε από τη μακροοικονομική θεωρία, το ΑΕΠ μιας χώρας μετράται τόσο από την πευρά της δαπάνης, όσο και από την πευρά των εισοδημάτων των παραγωγικών συντεεστών: Y C + I( i )+ G + NX( ) C + S( i ) + (6.17) όπου i είναι το πραγματικό επιτόκιο και η πραγματική συνααγματική ισοτιμία. Επίσης, γνωρίζουμε ότι: ( I i ) ( S i ) NX( ) < 0, > 0, > 0 4

5 Από τη σχέση 6.17 προκύπτει η συνθήκη ισορροπίας στην αγορά προϊόντος: G - NX( ) S( i ) - I(i ) (6.18) + Σύμφωνα με τη σχέση 6.18, το άθροισμα του δημοσιονομικού εείμματος (G- ) και των καθαρών εξαγωγών (ΝΧ) ισούται με τη διαφορά μεταξύ αποταμίευσης και επένδυσης. Η σχέση 6.18 παρουσιάζεται γραφικά στο ακόουθο διάγραμμα. i AD Η ευθεία AD είναι ο γεωμετρικός τόπος του συνόου των συνδυασμών (i & ) για τους οποίους η αγορά προϊόντος βρίσκεται σε ισορροπία. Η κίση της ευθείας (με δεδομένο το ύψος του δημοσιονομικού εείμματος) είναι θετική διότι ισχύει: di d NX / S I - > 0 (6.19) Με άα όγια, μια αύξηση του πραγματικού επιτοκίου θα προκαέσει αύξηση των αποταμιεύσεων και μείωση των επενδύσεων. Συνεπώς, η διαφορά (S-I) θα αυξηθεί. Με δεδομένο το ύψος του δημοσιονομικού εείμματος (G- Παίρνουμε το οικό διαφορικό της σχέσης 6.18 (για απούστευση αγνοούμε το χρόνο ): dg - d NX S I + d di( - ) Θεωρούμε ότι το δημοσιονομικό έειμμα είναι δεδομένο, δηαδή dg-d0 και ύνουμε ως προς di. d 5

6 ), η ισότητα της σχέσης 6.18 θα διατηρηθεί μόνο εφόσον αυξηθούν οι καθαρές εξαγωγές, κάτι που είναι εφικτό να γίνει με την αύξηση της πραγματικής συνααγματικής ισοτιμίας. Αγορά συναάγματος Η ισορροπία στην αγορά συναάγματος δίνεται από τη σχέση ΑΑΕ με ασφάιστρο κινδύνου: r + E 1 ( e ) + - e δ r + (6.20) Υποθέτουμε ότι το ασφάιστρο κινδύνου (δ) είναι θετική συνάρτηση της διαφοράς των αποθεμάτων των εγχώριων και ξένων ομοόγων: ( ) δ δ B - F (6.21) Στη συνέχεια προσθέτουμε και στα δύο σκέη της 6.20 την απόκιση της προσδοκώμενης μεταβοής του εγχώριου πηθωρισμού από εκείνον της αοδαπής: r + E r - E ΔΠ ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ΔΠ+1 - E ΔΠ+1 r + E ΔΠ+1 - E ΔΠ+1 + E e+1 - e + δ B - F ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) +1 r - E ΔΠ +1 + E Π +1 - Π - E Π +1 - Π + E e +1 - e + δ B - F (6.22) Βάσει της συνθήκης του Fisher, η σχέση 6.22 γράφεται ως εξής: i i i i + E + E ( e ) ( ) ( ) +1 + Π+1 - Π+ 1 - e + Π - Π + δ B - F ( ) ( ) δ B - F (6.23) Αν υποθέσουμε ότι οι προσδοκίες διαμορφώνονται βάση του μηχανισμού των παινδρομικών προσδοκιών, δηαδή: _ ( )- θ( - ) E όπου 0<θ<1 + 1 τότε η σχέση 6.23 τροποποιείται ως εξής: i i _ + θ( - ) + δ( B -(1/θ ) i - F ) [ - i - δ(b - F )] _ + (6.24) Η σχέση 6.24 παρουσιάζεται διαγραμματικά ως εξής: 6

7 i ΑΑ Η κίση της ΑΑ (με δεδομένο το ύψος του ξένου πραγματικού επιτοκίου, της μακροχρόνιας τιμής ισορροπίας της πραγματικής ισοτιμίας και του ασφαίστρου κινδύνου) είναι αρνητική διότι: di d -θ < 0 Η ευθεία ΑΑ είναι ο γεωμετρικός τόπος του συνόου των συνδυασμών ( & i) για τους οποίους η αγορά συναάγματος βρίσκεται σε ισορροπία. Η κίση της ΑΑ είναι αρνητική, διότι μια αύξηση του πραγματικού επιτοκίου προκαεί αύξηση της εισροής κεφααίων και κατ επέκταση πραγματική ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος. Η γενική ισορροπία (τόσο στην αγορά προϊόντος, όσο και στην αγορά συναάγματος) δίνεται στο ακόουθο διάγραμμα: Με δεδομένα το ξένο πραγματικό επιτόκιο, τη μακροχρόνια τιμή ισορροπίας της πραγματικής ισοτιμίας και το ασφάιστρο κινδύνου, το οικό διαφορικό της σχέσης 6.24 γίνεται: 1 di d - di -θ θ d 7

8 i AD Ε1 i1 ΑΑ 1 Στο σημείο ισορροπίας Ε1, οι τιμές ισορροπίας i1 & 1 αποτεούν συνάρτηση του δημοσιονομικού εείμματος (G-), του πραγματικού επιτοκίου της αοδαπής, της μακροχρόνιας τιμής ισορροπίας της πραγματικής ισοτιμίας και του ασφαίστρου κινδύνου. Δημοσιονομική Ποιτική Θα εξετάσουμε τώρα τις επιπτώσεις (βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες) της άσκησης επεκτατικής δημοσιονομικής ποιτικής πάνω στο συνδυασμό ( & i) για τον οποίο εξασφαίζεται ισορροπία στο υπόδειγμα του Branson. Έστω ότι η αρχική ισορροπία είναι στο σημείο Ε1. Η άσκηση επεκτατικής δημοσιονομικής ποιτικής (αύξηση των κρατικών δαπανών G) θα έχει ως αποτέεσμα τη μετατόπιση της AD προς τα αριστερά. Η καμπύη AD μετατοπίζεται προς τα αριστερά διότι, με δεδομένο το εγχώριο πραγματικό επιτόκιο και τους φόρους, το οικό διαφορικό της σχέσης (6.18) είναι: d dg 1 - NX < 0 Βραχυχρόνια, συνεπώς, το νέο σημείο ισορροπίας είναι το E2 όπου το πραγματικό επιτόκιο αυξάνεται και η πραγματική ισοτιμία μειώνεται (ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος). Η ζτέζη ασηή προκύπηει από ηο οικό διαθορικό ηης ζτέζης 6.18 θέηονηας d0 και di0. 8

9 i Ε3 AD2 AD1 Ε2 i1 Ε1 ΑΑ1 ΑΑ2 1 Αν η σταδιακή αύξηση του δημοσιονομικού εείμματος οδηγήσει σε σταδιακή αύξηση του δημοσίου χρέους, τότε το επενδυτικό κοινό θα αρχίσει να ανησυχεί για την αποπηρωμή του χρέους. Θα αυξηθεί, συνεπώς, το ασφάιστρο κινδύνου και η ΑΑ θα μετατοπιστεί προς τα δεξιά, οδηγώντας σε ένα νέο (μακροχρόνιο) σημείο ισορροπίας (Ε3). Στο Ε3 (μακροχρόνια περίοδος) έχουμε περαιτέρω άνοδο του πραγματικού εγχώριου επιτοκίου και πραγματική υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος σε σχέση με τη βραχυχρόνια περίοδο. Το εάν και κατά πόσο η αρχική τιμή ισορροπίας 1 θα είναι μικρότερη ή μεγαύτερη της νέας τιμής μακροχρόνιας ισορροπίας εξαρτάται από τις τιμές των παραμέτρων του υποδείγματος οι οποίες και επηρεάζουν το βαθμό της μετατόπισης της ευθείας ΑΑ προς τα δεξιά. 9

Σχετικά έγγραφα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ 1. Οι επενδύσεις σε μια κλειστή οικονομία χρηματοδοτούνται από: α. το σύνολο των αποταμιεύσεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. β. μόνο τις ιδιωτικές αποταμιεύσεις.