Αιματολογικές διαταραχές που προκαλούνται από φάρμακα Β. Διαταραχές της κοκκιώδους σειράς

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αιματολογικές διαταραχές που προκαλούνται από φάρμακα Β. Διαταραχές της κοκκιώδους σειράς"

Transcript

1 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ REVIEW ÁÑ ÅÉÁ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ 2010, 27(4): Αιματολογικές διαταραχές που προκαλούνται από φάρμακα Β. Διαταραχές της κοκκιώδους σειράς Copyright Athens Medical Society ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE: ISSN ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE 2010, 27(4): Γ.Χρ. Μελέτης, Κ. Κωνσταντόπουλος... Α Παθολογική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», Αθήνα Ανασκοπούνται οι διαταραχές της κοκκιώδους σειράς που μπορεί να προκληθούν από τη θεραπευτική χορήγηση διαφόρων φαρμάκων και ουσιών. Είναι γεγονός ότι διάφορα φάρμακα είναι δυνατόν να προκαλέσουν διαταραχές στην παραγωγή, την ωρίμανση, τη λειτουργία και τη μορφολογία των κυττάρων της κοκκιώδους σειράς και ειδικότερα των πολυμορφοπυρήνων, ενώ αρκετά κυρίως κυτταροστατικά φάρμακα προδιαθέτουν στην εμφάνιση δευτεροπαθών μυελικών νεοπλασμάτων. Η έγκαιρη διερεύνηση και διάγνωση των συγκεκριμένων διαταραχών θα βοηθήσει στη σωστότερη χρήση των εν λόγω φαρμάκων στην καθημερινή κλινική πρακτική. Hematologic dyscrasias caused by medication Β. Dyscrasias of the white blood cell series Λέξεις ευρετηρίου Abstract at the end of the article Ακοκκιοκυτταραιμία Ηωσινοφιλία Λευχαιμία σχετιζόμενη με την αγωγή Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο σχετιζόμενο με την αγωγή Ουδετεροπενία Ουδετεροφιλία Φάρμακα Υποβλήθηκε Εγκρίθηκε ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα διάφορα αιματολογικά νοσήματα οφείλονται σε ποικίλα αίτια, ενώ οι μηχανισμοί πρόκλησής τους είναι συχνά πολύπλοκοι και πολυπαραγοντικοί. Εκτός από τα πρωτογενή αιματολογικά νοσήματα κληρονομικά ή επίκτητα η ιατρική θεραπευτική παρέμβαση για την αντιμετώπιση του αιματολογικού νοσήματος (κακοήθους ή όχι), αλλά και η χορήγηση διαφόρων φαρμάκων για νοσήματα της γενικής παθολογίας, συνοδεύεται συχνά από πολλές και μερικές φορές σημαντικές αιματολογικές διαταραχές. Οι διαταραχές αυτές αφορούν σε όλο σχεδόν το φάσμα των αιματολογικών νοσημάτων και μπορεί να επηρεάζουν τόσο την ερυθρά, την κοκκιώδη ή τη μεγακαρυοκυτταρική σειρά, όσο και την πήξη και την αιμόσταση. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι οι εν λόγω διαταραχές είναι συχνές με την εισαγωγή και χρήση νέων συμβατικών ή ανασυνδυασμένων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται όλο και πιο συχνά από ιατρούς κάθε ειδικότητας. Έτσι, απαιτείται σαφής γνώση των συγκεκριμένων διαταραχών για καλύτερη αξιολόγηση, αλλά και για έγκαιρη διάγνω- ση και αντιμετώπιση, καθώς και για την αποφυγή τυχόν σημαντικών ανεπιθύμητων ενεργειών από τη χρήση των διαφόρων φαρμάκων. 2. ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΩΔΟΥΣ ΣΕΙΡΑΣ 2.1. Ουδετεροπενία-ακοκκιοκυτταραιμία Για την εμφάνιση ουδετεροπενίας ευθύνονται ένας ή περισσότεροι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί μεμονωμένοι ή σε συνδυασμό (πίν. 1). 1 6 Ουδετεροπενία από φάρμακα μπορεί να εμφανιστεί μετά τη λήψη διαφόρων μη στεροειδών αναλγητικών (διπυρόνη), αντιθυρεοειδικών (καρβιμαζόλη), αντιαιμοπεταλιακών (τικλοπιδίνη), ψυχοφαρμάκων (φαινοθειαζίνες), νευροληπτικών και αντιεπιληπτικών (διφαινυλυδαντοΐνη), αντιισταμινικών, αντιρευματικών, αντιμικροβιακών (β-λακτάμες, κοτριμοξαζόλη, σουλφασαλαζίνη), αντιαρρυθμικών (προκαϊναμίδη), αντιυπερτασικών (καπτοπρίλη) και κυτταροστατικών φαρμάκων (πίν. 2). 1 10,17 26 Φαίνεται ότι η συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία και πιθανόν εξαρτάται

2 586 Γ.Χ. Μελέτης και Κ. Κωνσταντόπουλος Πίνακας 1. Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί για την εμφάνιση ουδετεροπενίας. Ι. Ανεπάρκεια κοκκιοποίησης, «απλασία ή δυσπλασία» Μείωση της συνολικής μυελικής παραγωγής (υποπλασία της κοκκιώδους σειράς). Ιδιοπαθής ή λόγω τοξικής δράσης των φαρμάκων (κυτταροστατικά, αντιμεταβολίτες, φαινοθειαζίνες κ.λπ.) ή αναστολή από φάρμακα μέσω ενός μηχανισμού υπερευαισθησίας Μείωση της αποδοτικής μυελικής παραγωγής πολυμορφοπυρήνων (υπερπλασία της κοκκιώδους σειράς) με διαταραχές ωρίμανσης και ενδείξεις ενδομυελικής καταστροφής (στερητικές αναιμίες, φάρμακα όπως αντιμεταβολίτες, ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος κ.ά.). Η ανεπαρκής κοκκιοποίηση μείωση του ρυθμού πολλαπλασιασμού των κυττάρων, πρόωρη ενδομυελική καταστροφή, αναστολή εξόδου ώριμων πολυμορφοπυρήνων στο περιφερικό αίμα μπορεί να αφορά στα ίδια τα κύτταρα της κοκκιώδους σειράς ή να οφείλεται σε εξωκυτταρικά αίτια Κυτταρικά αίτια: Βλάβη των CFU-C ή των CFU-S (κληρονομική ή επίκτητη, ιονίζουσες ακτινοβολίες, βενζόλιο, φάρμακα, ιδιοπαθείς) Μη κυτταρικά αίτια: Αναστολείς των CFU-C (αυτοαντισώματα, ανοσοσυμπλέγματα, Τ-λεμφοκύτταρα, ιντερφερόνη, LIA, ΝΙΑ: (leucocyte ή neutrophil inhibiting activity). Αναστολείς των CSF (λακτοφερίνη, ανεπάρκεια βιταμίνης Β 12, φυλλικού οξέος, σιδήρου, χαλκού, λοιμώξεις από βακτηρίδια ή ιούς, τοξίνες, ανοσοσφαιρίνες) ΙΙ. Μείωση της επιβίωσης των πολυμορφοπυρήνων λόγω αυξημένης περιφερικής χρησιμοποίησης (υποξείες λοιμώξεις), αυξημένης κατακράτησης ή καταστροφής στο σπλήνα (υπερσπληνισμός) ή αυξημένης καταστροφής από ανάπτυξη αντιλευκοκυτταρικών αντισωμάτων ή από φάρμακα που προκαλούν παραγωγή «απτινών» και αντιδράσεις τύπου πυραμιδόνης (φάρμακο+απτίνη+ πολυμορφοπύρηνο) Κυτταρικά αίτια: Δυσκοκκιοποιήσεις (συγγενείς, επίκτητες) Μη κυτταρικά αίτια: Ανοσολογικά: Αυτοαντισώματα, ανοσοσυμπλέγματα Μικροβιακές τοξίνες; Σπληνομεγαλία: Συνάθροιση και φαγοκυττάρωση Καλοήθης ή κακοήθης ιστιοκυττάρωση (αύξηση φαγοκυτταρικού συστήματος) ΙΙΙ. Δυσκολία στην απελευθέρωση των πολυμορφοπυρήνων από το μυελό των οστών Κληρονομικές Επίκτητες (δυσκοκκιοποιήσεις) Ανεπάρκεια αιμοποιητικών παραγόντων Χημικές ουσίες Ανοσολογικές Ιδιοπαθείς (μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα) IV. Αύξηση της περιθωριακής δεξαμενής. Ανώμαλη κατανομή στο κυκλοφορούν και περιθωριακό διαμέρισμα των πολυμορφοπυρήνων και μερικές φορές και στο μυελικό διαμέρισμα των κατά τα άλλα φυσιολογικά παραγόμενων και επιβιούντων πολυμορφοπυρήνων (ψευδείς ουδετεροπενίες, στις οποίες αποδίδονται πολλές οικογενείς ουδετεροπενίες) Κληρονομική Επίκτητη Ρευματοειδής αρθρίτιδα Κίρρωση Μονοκλωνικές παραπρωτεϊναιμίες Υποθυρεοειδισμός Λοιμώξεις από βακτηρίδια και ιούς Επίκτητες αιμοποιητικές δυσπλασίες Κλιμακτήριος V. Μείωση της συνολικής παραγωγής πολυμορφοπυρήνων ή μη αποδοτική κοκκιοποίηση σε συνδυασμό με μείωση της επιβίωσης στην περιφέρεια. Λευχαιμίες και άλλα μυελοϋπερπλαστικά σύνδρομα που συνδυάζονται με υπερσπληνισμό, σηψαιμία ή ύπαρξη λευκοσυγκολλητινών, καθώς και μετά από μακρά χορήγηση αντιμεταβολιτών (μείωση της παραγωγής ή και παραγωγή μη φυσιολογικών πολυμορφοπυρήνων που καταστρέφονται ταχέως στην περιφέρεια) VI. Μη καλή απελευθέρωση από το μυελό των οστών. Κληρονομική ή επίκτητη δυσκοκκιοποίηση (ανεπάρκειες αιμοποιητικών παραγόντων, χημικά προϊόντα, ανοσολογικά αίτια και ιδιοπαθής, όπως συμβαίνει στα προλευχαιμικά σύνδρομα κ.λπ.) από τη μεγαλύτερη χρήση φαρμάκων, ενώ ενδεχομένως είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες. Σε μερικές περιπτώσεις ο μηχανισμός είναι ανοσολογικός, όπως συμβαίνει στις πενικιλίνες, που δρουν ως απτίνες για δημιουργία αντισωμάτων κατά των πολυμορφοπυρήνων. Σε άλλες περιπτώσεις αυξάνεται η απόπτωση των πολυμορφοπυρήνων (κλοζαπίνη) ή η καταστροφή τους με τη μεσολάβηση του συμπληρώματος (προπυλοθειουρακίλη), ενώ μερικά φάρμακα προκαλούν μια δοσοεξαρτώμενη καταστολή της κοκκιοποίησης (β-λακτάμες, καρβαμαζεπίνη, βαλπροϊκό οξύ) ή δρουν τοξικά στις προβαθμίδες της

3 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ της κοκκιώδους σειράς ΑΠΌ ΦΑΡΜΑΚΑ 587 Πίνακας 2. Φάρμακα και ουσίες που ενοχοποιούνται με άλλοτε άλλη συχνότητα για πρόκληση λευκοπενίας ή ακοκκιοκυτταραιμίας. Οινόπνευμα Αλκυλιούντες παράγοντες: Χλωραμβουκίλη κ.λπ. Άλλα κυτταροστατικά Βενζόλιο και παράγωγα Αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη: Ακεταμινοφαίνη, αμινοπυρίνη και παράγωγα, ασπιρίνη, διπυρόνη, δικλοφενάκη, διφλουνιζάλη, ιβουπροφαίνη, ινδομεθακίνη, καρβαμαζεπίνη, μεταμιζόλη, μεφαιναμικό οξύ, μπενοξεπροφαίνη, μπουκιλαμίνη, ναπροξένη, πενταζοκίνη, πιροξικάμη, σουλινδάκη, τενοξικάμη, τολμετίνη, φαιμοπροφαίνη, φαινακετίνη, φαινυλβουταζόνη κ.ά. Αντιαρρυθμικά: Αζμαλίνη, αμιωδαρόνη, απρινδίνη, δισοπυραμίδη, κινιδίνη, προκαϊναμίδη κ.ά. Αντιαιμοπεταλιακά: Τικλοπιδίνη Αντιβιοτικά φάρμακα κατά λοιμώξεων: Αβακαβίρη, ακυκλοβίρη, αμοδιακίνη, αμοξικιλίνη-κλαβουλανικό οξύ, αμπικιλίνη, ατοβακόνη, βανκομυκίνη, γενταμικίνη, δαψόνη, εθαμβουτόλη, ερυθρομυκίνη, ζιδοβουδίνη, θειακεταζόνη, ιμιπενέμη, ινδιναβίρη, ισονιαζίδη, καρμπενικιλίνη, κετοκοναζόλη, κεφαλεξίνη, κεφαλοθίνη, κεφαμανδόλη, κεφαπυρίνη, κεφεπίμη, κεφοταξίμη, κεφουροξίμη, κεφραδίνη, κεφταζιδίμη, κεφτριαξόνη, κινίνη, κλαριθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη, κλοξακιλίνη, λεβαμιζόλη, λινκομυκίνη, λινεζολίδη, μακρολίδες, μεβενδαζόλη, μεθικιλίνη, μεπακρίνη, μετρονιδαζόλη, μινοκυκλίνη, ναφσιλίνη, νιτροφουραντοΐνη, νιφουροξαζίδη, νοβοβιοκίνη, νορφλοξασίνη, ογκμεντίνη, οξακυκλίνη, πενικιλίνες, πιπερακιλίνη, πυριμεθαμίνη, ριστοσετίνη, ριφαμπικίνη, σιπροφλοξασίνη, στρεπτομυκίνη, σουλφασαλαζίνη, σουλφοναμίδες, τερβιναφίνη, τετρακυκλίνη, τικαρκιλίνη, τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη, υδροξυχλωροκίνη, φλουκοναζόλη, φλουκυτοσίνη, φουσιδικό οξύ, χλωραμφαινικόλη, χλωρογουανίδη, χλωροκίνη κ.ά. Αντιεπιληπτικά: Βαλπροϊκό οξύ, διφαινυλυδαντοΐνη και άλλα παράγωγα υδαντοΐνης, αιθοσουξιμίδη, καρβαμαζεπίνη, λαμοτριγίνη, λαμπτριγκίνη, μεσαντοΐνη, τριδιόνη, τριμεθαδιόνη, φαινοβαρβιτάλη, φαινυτοΐνη κ.ά. Αντιθυρεοειδικά: Θειουρακίλη, καρβιμαζόλη, μεθιμαζόλη, θειαμαζόλη, προπυλοθειουρακίλη, υπερχλωρικό κάλιο, θεοκυανικό κάλιο κ.ά. Αντιδιαβητικά: Γλιβενκλαμίδη, καρβουταμίδη, τολβουταμίδη, χλωροπροπαμίδη κ.ά. Αντινεοπλασματικά: Αμινογλουτεθιμίδη, αμυγδαλίνη, ετανερσέπτη, ιματινίμπη, νιλουταμίδη, ριτουξιμάμπη, ταμοξιφένη, φλουταμίδη Αντιρευματικά: Άλατα χρυσού, ινφλιξιμάμπη, λεβαμιζόλη, πενικιλαμίνη, σουλφασαλαζίνη κ.ά. Αντιισταμινικά: Θεναλιδίνη, μεθαφενιλίνη, τριπελεναμίνη, χλωροφενιραμίνη κ.ά. Σουλφοναμίδες: Αζουλφιδίνη, σουλφανιλαμίδη, σουλφαγουανιδίνη, σουλφαδιαζίνη, σουλφαθειαζόλη, σουλφαμεθοξυπυριδαζίνη, σουλφαπυριδίνη, σουλφασαλαζίνη, σουλφισοξαζόλη, τριμεθοπρίμη/σουλφαμεθοξαζόλη κ.ά. Φάρμακα καρδιαγγειακού: Ακετυλδιγοξίνη, αμιωδαρόνη, απρινδίνη, βεζαφιβράτη, διγοξίνη, βεσναρινόνη, θειαζιδικά διουρητικά, καπτοπρίλη, κινιδίνη, κλοπιδογρέλη, λισινοπρίλη, μεθυλντόπα, μετολαζόνη, μπεπριδίλη, προκαϊναμίδη, προπαφαινόνη, προπρανολόλη, ραμιπρίλη, σπειρονολακτόνη, τικλοπιδίνη, υδραλαζίνη, φαινινδιόνη, φλουμπιπροφαίνη, φουροσεμίδη κ.ά. Φάρμακα γαστρεντερικού: Μεσαλαζίνη, μετιαμίδη, μετοκλοπραμίδη, oμεπραζόλη, πιρενζεπίνη, ρανιτιδίνη, σιμετιδίνη, φαμοτιδίνη κ.ά. Ψυχοτρόπα φάρμακα: Αλοπεριδόλη, αμοξαπίνη, δεσιπραμίνη, διαζεπάμη, δοθιεπίνη, δοξεπίνη, ζιπρασιδόνη, θειοριδαζίνη, ιμιπραμίνη, ινδαλπίνη, κλοζαπίνη, κυαναμίδη, λεβοπρομαζίνη, μαπροτιλίνη, μεθοτριμεπραζίνη, μεπαζίνη, μεπροβαμάτη, μιανσερίνη, ολανζαπίνη, προμαζίνη, προχλωροπεραζίνη, ρισπεριδόνη, τιαπρίδη, φαινοθειαζίνες, φλουοξετίνη, χλωριμιπραμίνη, χλωροπρομαζίνη, χλωροδιαζεποξίδη κ.ά. Άλλα φάρμακα: Ακεταζολαμίδη, ακετυλοκυστεΐνη, ακετοσουλφόνη, ακιτρετίνη, αλλοπουρινόλη, αμινογλουτεθιμίδη, απρινδίνη, βρωμοφαινιραμίνη, γ-σφαιρίνες IV, δαψόνη, δεφεριπρόνη, δινιτροφαινόλη, διπυριδαμόλη, δοβεσιλικό ασβέστιο, εθακρυνικό οξύ, ενώσεις αντιμονίου, ενώσεις αρσενικού, κινίνη, κουμαρινικά, λεβοντόπα, μεσαλαζίνη, μεθαπυριλένη, μεθαζολαμίδη, μεμπυδρολίνη, μπεζαφιμπράτη, ολανζαπίνη, πενικιλαμίνη, πλασμοκίνη, πρεδνιζόνη, προκαϊναμίδη, προμεθαζίνη, προπανολόλη, ρετινοϊκό οξύ, ριλουζόλη, ριτοδρίνη, τολβουταμίδη, τριπελεναμίνη, φαινινδιόνη, υδραργυρικά διουρητικά, υοχιμβίνη, φλουταμίδη, DDT κ.ά. κοκκιώδους σειράς (βουσουλφάνη, μεταμιζόλη, τικλοπιδίνη, εθοσουξιμίδη, χλωροπρομαζίνη). 18,27 31 Αρκετά συχνά δεν ενοχοποιείται το ίδιο το φάρμακο αλλά οι ενδιάμεσοι μεταβολίτες του Πολλές φορές, η παθογένεια είναι εξαιρετικά ετερογενής και όχι πάντα γνωστή. Σε αρκετές περιπτώσεις η ουδετεροπενία εμφανίζεται μετά από παρατεταμένη λήψη του φαρμάκου (μείωση των GM-CFU, πιθανότατα μείωση της κοκκιώδους σειράς και υποπλαστικός μυελός), 26,31,32 σε άλλες περιπτώσεις προκαλείται μετά από επαναλαμβανόμενη χορήγηση (πιθανότατα ανοσολογικός μηχανισμός), ενώ αρκετές φορές ενοχοποιείται βλάβη του μικροπεριβάλλοντος του μυελού των οστών. 30,31 Πολλές φορές εμπλέκονται άλλοι μηχανισμοί, όπως τα κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα, οι απτίνες, η αυτοανοσία και οι οξειδωτικές δράσεις του φαρμάκου ή των μεταβολιτών του, 26,31 33 όπως σε διαταραχές της μυελοϋπεροξειδάσης, της NADPH-οξειδάσης, σε μείωση του ATP ή και της γλουταθειόνης, που προκαλούν ουδετεροπενία λόγω αυξημένης απόπτωσης. 34 Για μερικά φάρμακα πιθανότατα υπάρχουν επιπλέον παράγοντες κινδύνου, όπως είναι το HLA (συσχέτιση κλοζαπίνης με το HLA-B27 και το ΗLA-B38), τα υποκείμενα νοσήματα (καπτοπρίλη σε ρευματοειδή αρθρίτιδα), η νεφρική ανεπάρκεια ή η συνδυασμένη θεραπεία με προβενεσίδη. 21,34

4 588 Γ.Χ. Μελέτης και Κ. Κωνσταντόπουλος Τα τελευταία χρόνια, η χρήση του αντι-cd20 αντισώματος ριτουξιμάμπη σε λεμφοϋπερπλαστικά και αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ουδετεροπενίας, συνήθως όψιμης. 35 Αρκετά συχνά η ουδετεροπενία εμφανίζεται οξέως, είναι σοβαρή με σχεδόν εξαφάνιση των πολυμορφοπυρήνων και λαμβάνει χαρακτήρα ακοκκιοκυτταραιμίας. Στο μυελό, υπάρχει αναστολή της κοκκιώδους σειράς σε κάποιο στάδιο ωρίμανσης συνήθως στο στάδιο του προμυελοκυττάρου ή πλήρης απουσία κυττάρων της κοκκιώδους σειράς 1 10 (πίν. 3) Πολυμορφοπυρήνωση Η αύξηση των κυκλοφορούντων πολυμορφοπυρήνων οφείλεται σε αρκετούς παθογενετικούς μηχανισμούς που αφορούν στην παραγωγή, την ωρίμανση, την απελευθέρωση από το μυελό των οστών, την κυκλοφορία στο περιφερικό αίμα και τη μετανάστευσή τους προς τους ιστούς 1 10,36 (πίν. 4). Στην κλινική πράξη, συνήθως αυτή η κατάταξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί με ακρίβεια και οι εμφανιζόμενες πολυμορφοπυρηνώσεις προκαλούνται από περισσότερους του ενός μηχανισμούς. Η πολυμορφοπυρήνωση συνήθως συνοδεύει διάφορα μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα, καθώς και φλεγμονώδη νοσήματα και λοιμώξεις. Οι αδρενεργικοί αγωνιστές, η επινεφρίνη και τα κορτικοειδή προκαλούν πολυμορφοπυρήνωση μέσω ανακατανομής της περιθωριακής δεξαμενής προς την κυκλοφορούσα δεξαμενή. Η αιτιοχολανολόνη, τα κορτικοειδή και οι μικροβιακές ενδοτοξίνες μέσω της ταχείας εξόδου και κυκλοφορίας στο περιφερικό αίμα των πολυμορφοπυρήνων των «αποθηκών» του μυελού. 37,38 Οι συγκεκριμένες πολυμορφοπυρηνώσεις είναι άμεσες και οφείλονται σε μεταφορά των πολυμορφοπυρήνων από την περιθωριακή στην κυκλοφορούσα δεξαμενή και πιο καθυστερημένες μετά από μερικές ώρες όταν οφείλονται στην απελευθέρωση πολυμορφοπυρήνων από τις αποθήκες του μυελού. Συνήθως, η πολυμορφοπυρήνωση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι παροδική και υποχωρεί μετά από απομάκρυνση του υπεύθυνου αιτίου (σωματική άσκηση, ηλεκτροπληξία, πόνος, τραυματισμός, χειρουργική επέμβαση, σπασμοί κ.λπ.) ή διαρκεί περισσότερο (δηλητηριάσεις, λοιμώξεις, υποξία, θεραπεία με κορτικοειδή κ.λπ.). Εξάλλου, τα κορτικοειδή εμποδίζουν επιπλέον, όπως αναφέρθηκε, την έξοδο των πολυμορφοπυρήνων από το αίμα προς τους ιστούς, ενώ όταν χορηγούνται για μακρύ χρονικό διάστημα έχουν διεγερτική δράση στην κοκκιοποίηση. Ουδετεροφιλία επίσης προκαλείται από το λίθιο 39 Πίνακας 3. Μηχανισμοί πρόκλησης ακοκκιοκυτταραιμίας ενοχοποιούμενα φάρμακα. Ανοσο-αλλεργικός μηχανισμός Καθήλωση των συμπλεγμάτων αντιγόνου (φάρμακο)-αντισώματος κατά του φαρμάκου στην επιφάνεια των πολυμορφοπυρήνων και των πρόδρομων μορφών τους, που έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή τους (οξεία εμφάνιση ουδετεροπενίας) Προηγούμενη ευαισθητοποίηση Σύμβαμα που δεν συνδέεται με τη δόση (για την πρόκληση ακοκκιοκυτταραιμίας αρκεί μια ελάχιστη δόση του φαρμάκου) Μπορεί να αφορά έως και στις πρόδρομες μυελικές προβαθμίδες των πολυμορφοπυρήνων (π.χ. αμινοπυρίνη) Μπορεί να αφορά μόνο στα ώριμα πολυμορφοπύρηνα (π.χ. κινιδίνη) Τοξικός μηχανισμός Άμεση κυτταροτοξικότητα του φαρμάκου στα κύτταρα της κοκκιώδους σειράς (προοδευτική εγκατάσταση της ουδετεροπενίας) Όχι προηγούμενη ευαισθητοποίηση Σύμβαμα που συνδέεται με τη δόση και τη διάρκεια χορήγησης του φαρμάκου Φάρμακα τοξικά για όλα τα άτομα (κυτταροστατικά) Φάρμακα τοξικά για μερικά άτομα (εμπλέκονται ενζυμικές διαταραχές στο μεταβολισμό του φαρμάκου) (φαινοθειαζίνες, σουλφοναμίδες, αντιφλεγμονώδη) Ενοχοποιούμενα φάρμακα Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (φαινυλβουταζόνη, ινδομεθακίνη) Σκευάσματα που περιέχουν αμινοπυρίνη και νοραμινοπυρίνη Σουλφοναμίδες: Αντιβιοτικά (σουλφαμεθοξαζόλη/τριμεθοπρίμη), υπογλυκαιμικά ή θειαζιδικά παράγωγα Αντιβιοτικά: Αμπικιλίνη, κεφαλοθίνη, νοβοβιοκίνη κ.λπ. Συνθετικά αντιθυρεοειδικά (καρβιμαζόλη) D-πενικιλαμίνη L-dopa Φαινυλινδανεδιόνη Βαρβιτουρικά Φαινοθειαζίνες (χλωροπρομαζίνη, προμεθαζίνη) Υδαντοΐνες Καπτοπρίλη Χλωραμφαινικόλη Ψυχοτρόπα (κλοζαπίνη) και μετά από χορήγηση αυξητικών παραγόντων (G-CSF, GM-CSF), ηπαρίνης και ισταμίνης. H χρήση διαφόρων αντιβιοτικών, G-CSF και τριμεθοπρίμης/σουλφαμεθοξαζόλης μπορεί, εκτός από την πολυμορφοπυρήνωση, να συνοδεύεται και από επώδυνες δερματικές εκδηλώσεις και πυρετό (σύνδρομο Sweet) Ηωσινοφιλία H ηωσινοφιλία μπορεί να οφείλεται σε μια ιδιαίτερη αι-

5 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ της κοκκιώδους σειράς ΑΠΌ ΦΑΡΜΑΚΑ 589 Πίνακας 4. Παθογενετικοί μηχανισμοί πρόκλησης πολυμορφοπυρήνωσης. Ι. Ανακατανομή της περιθωριακής δεξαμενής και της κυκλοφορούσας δεξαμενής των πολυμορφοπυρήνων που έχει ως αποτέλεσμα αύξηση της δεύτερης Πολυμορφοπυρήνωση στις οξείες ή τις χρόνιες δηλητηριάσεις, ανοξία, λοιμώξεις, έντονη άσκηση, καταστάσεις stress και κατά τη χορήγηση φαρμάκων τύπου αδρεναλίνης ΙΙ. Ταχεία έξοδος και κυκλοφορία στο περιφερικό αίμα των πολυμορφοπυρήνων των «αποθηκών» του μυελού Πολυμορφοπυρήνωση ως οξεία απάντηση μετά από τη χορήγηση ενδοτοξίνης, κορτικοειδών ή αιτιοχολανολόνης, καθώς και στις καταστάσεις stress ΙΙΙ. Αναστολή της εξόδου των πολυμορφοπυρήνων προς τους ιστούς Πολυμορφοπυρήνωση που παρατηρείται στη χρόνια λήψη κορτικοειδών ΙV. Αύξηση της μυελικής παραγωγής Πολυμορφοπυρήνωση που αφορά σε όλα τα διαμερίσματα κατανομής τους και συνήθως παρατηρείται κατά τη διάρκεια λοιμώξεων και φλεγμονών, νεοπλασμάτων, ενδοκρινικών νοσημάτων, κατά τη φάση της αναγέννησης του μυελού και στα μυελοϋπερπλαστικά σύνδρομα (στη μυελοσκλήρυνση προστίθεται και η σπληνική παραγωγή) ή τη χορήγηση αυξητικών αιμοποιητικών παραγόντων V. Αύξηση της μυελικής παραγωγής και σύγχρονη αύξηση της επιβίωσης των πολυμορφοπυρήνων στο περιφερικό αίμα Πολυμορφοπυρήνωση στη χρόνια μυελογενή λευχαιμία ματολογική διαταραχή ή να είναι δευτεροπαθής σε διάφορα νοσήματα, παρασιτώσεις, έκθεση σε αλλεργιογόνα ή και μετά από λήψη φαρμάκων. 1 10,41 49 Τα συχνότερα ενοχοποιούμενα φάρμακα είναι οι πενικιλίνες, οι σουλφοναμίδες, τα άλατα χρυσού, η αλλοπουρινόλη, η φαινυτοΐνη και η καρβαμαζεπίνη (πίν. 5). Με τη λήψη φαρμάκων φαίνεται ότι σχετίζονται διάφορα ηωσινοφιλικά σύνδρομα, με εκδηλώσεις από διάφορα όργανα και συστήματα (πίν. 6) Συνήθως, μετά από λήψη αντιβιοτικών, αντιεπιληπτικών αλλά και σπανιότερα από άλλα φάρμακα η ηωσινοφιλία μπορεί να συνοδεύεται από εκτεταμένο εξάνθημα, πυρετό, γενικά συμπτώματα και προσβολή διαφόρων οργάνων, όπως εμφάνιση πνευμονίτιδας, ηπατίτιδας, νεφρίτιδας ή περικαρδίτιδας (σύνδρομο DRESS) 50 (πίν. 7). To σύνδρομο δυνητικά είναι θανατηφόρο και πιθανότατα ενοχοποιείται η επανενεργοποίηση του HHV ΜΥΕΛΙΚΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ 3.1. Πολυκυτταραιμία H πολυκυτταραιμία μπορεί να είναι πρωτοπαθές νόσημα (ιδιοπαθής πολυκυτταραιμία) ή να οφείλεται δευτεροπαθώς σε χρόνια υποξαιμία, βαρύ κάπνισμα, να συνοδεύει ποικίλους όγκους (ωοθηκών, αιμαγγειοβλάστωμα παρεγκεφαλίδας, Πίνακας 5. Aντιδράσεις σε φάρμακα που συνοδεύονται από ηωσινοφιλία (φάρμακο ως αλλεργιογόνο συνδεόμενο με κάποιο άλλο μεγαλύ τερο μόριο που δρα ως απτίνη). Άλατα χρυσού Αλλοπουρινόλη Αμεθοπτερίνη Αμινογλυκοσίδες Ασπιρίνη Βεκλομεταζόνη Ηπαρίνη Καρβαμαζεπίνη Κεφαλοσπορίνες Μεφαινεσίνη Νιτροφουραντοΐνη Παρα-αμινοσαλικυλικό οξύ Πενικιλίνη Ριφαμπικίνη Σουλφοναμίδες Τετρακυκλίνες Υλικό λεμφαγγειογραφίας Φαινοθειαζίνες Φαινινδιόνη Χλωροπρομαζίνη Χλωροπροπαμίδη Πίνακας 6. Ηωσινοφιλικά σύνδρομα από φάρμακα. Γενικευμένο εξάνθημα με ή χωρίς πυρετό Οποιοδήποτε φάρμακο, κυρίως αντιβιοτικά Διάμεση νεφρίτιδα με ηωσινοφιλουρία Αντιβιοτικά, χρυσός, αλλοπουρινόλη Πνευμονικά διηθήματα Νιτροφουραντοΐνη, μινοκυκλίνη, ναπροξένη, φαινυλβουταζόνη, πιροξικάμη, σουλινδάκη, σουλφοναμίδες, νιμεσουλίδη, τολφαιναμικό οξύ Πλευροπνευμονικές εκδηλώσεις Δαντρολένιο νατριούχο, μπλεομυκίνη, μεθοτρεξάτη Ηπατίτιδα Φαινοθειαζίνες, πενικιλίνες, τολβουταμίδη, αλλοπουρινόλη, μεθοτρεξάτη, φθοριοκινολόνες Λευκοκυτταροκλαστική αγγειίτιδα Αλλοπουρινόλη, φαινυτοΐνη Χρόνια παραρινοκολπίτιδα-πολύποδες-άσθμα Ασπιρίνη Σύνδρομο ηωσινοφιλίας-μυαλγίας L-τρυπτοφάνη Σύνδρομο DRESS ηπάτωμα) ή να οφείλεται σε λήψη διαφόρων φαρμάκων, όπως είναι τα αναβολικά στεροειδή και η ανασυνδυασμένη ερυθροποιητίνη (λήψη από αθλητές). 1 6,52,53 Ψευδοπολυκυτταραιμία μπορεί να εμφανιστεί μετά από χρόνια λήψη διουρητικών λόγω της αιμοσυμπύκνωσης, ενώ η μάζα των ερυθρών παραμένει στα φυσιολογικά όρια Μυελοδυσπλαστικά νεοπλάσματα λευχαιμίες Τα μυελοδυσπλαστικά νεοπλάσματα/σύνδρομα (ΜΔΣ)

6 590 Γ.Χ. Μελέτης και Κ. Κωνσταντόπουλος Πίνακας 7. Φάρμακα που σχετίζονται με το σύνδρομο DRESS. Αρωματικά αντισπασμωδικά Καρβαμαζεπίνη Πριμιδόνη Φαινοφαρβιτάλη Φαινυτοΐνη Μη αρωματικά αντισπασμωδικά Βαλπροϊκό οξύ Βενζοδιαζεπίνες Γκαμπαπεντίνη Λαμοτριγίνη Αντιμικροβιακά Αβακαβίρη Ισονιαζίδη Μινοκυκλίνη Νιτροφουραντοΐνη Τερβιναφίνη Σουλφοναμίδες Δαψόνη Σουλφασαλαζίνη Σουλφοναμίδη Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη Θαλιδομίδη Οξικάμη Αντιυπερτασικά Διλτιαζέμη Καπτοπρίλη Αντιδιαβητικά Σορβινίλη Άλλα Αλλοπουρινόλη είναι κλωνικά αιματολογικά νοσήματα που συνοδεύονται από κυτταροπενία, άλλοτε άλλου βαθμού, και μη αποδοτική αιμοποίηση. Αρκετές περιπτώσεις εξελίσσονται σε οξεία λευχαιμία, ενώ υπάρχει ένα συνεχές φάσμα μορφολογικών και κλινικών εκδηλώσεων μεταξύ των δύο νοσημάτων. Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ιδιοπαθείς, αλλά η έκθεση σε τοξίνες, ακτινοβολία και διάφορα φάρμακα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισής τους. 1 6,54,55 Τα δευτεροπαθή μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα που σχετίζονται με τη λήψη χημειοθεραπείας αποτελούν ένα πρώιμο στάδιο μιας οξείας, μη λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας (επικράτηση του κακοήθους αιματολογικού κλώνου). Αν ο ασθενής επιζήσει για αρκετό χρόνο από τις επιπλοκές της «προλευχαιμικής» περιόδου (ουδετεροπενία, θρομβοπενία), είναι βέβαιη η εξέλιξη σε οξεία λευχαιμία. Οι περισσότεροι ασθενείς που αναπτύσσουν ΜΔΣ/οξεία μυελογενή λευχαιμία (ΟΜΛ) ως επακόλουθο της προηγηθείσας θεραπείας για νόσο του Hodgkin ή μη Hodgkin λεμφώματα εμφανίζουν χρωμοσωμικές διαταραχές (συχνά πλήρη ή μερική απώλεια των χρωμοσωμάτων 5 ή 7 ή και των δύο και ιδιαίτερα απώλεια της περιοχής 5q31.1, στην οποία βρίσκεται το γονίδιο EGR1). Οι συγκεκριμένοι ασθενείς έχουν βραχύ χρόνο επιβίωσης. Το 50% των ασθενών στη φάση της μυελοδυσπλασίας εμφανίζουν μονοσωμία 7, ενώ στη φάση της οξείας λευχαιμίας μπορεί να προστεθούν και άλλες χρωμοσωμικές διαταραχές. Η εμφάνιση μονοσωμίας 7 είναι συχνή σε ασθενείς που έχουν λάβει προηγουμένως θεραπεία με υψηλές δόσεις αλκυλιούντων παραγόντων ή έχουν εκτεθεί σε βενζόλιο. 1 6 Συχνότερα ενοχοποιούνται αλκυλιούντες παράγοντες (>85% των ασθενών) (μουστάρδα, κυκλοφωσφαμίδη, μελφαλάνη, βουσουλφάνη, χλωραμβουκίλη). Οι παράγοντες αυτοί προκαλούν διαταραχές στις θέσεις και τη στερεομετρική διάταξη των βάσεων του DNA, με αποτέλεσμα διαταραχές αντιγραφής, απώλεια χρωμοσώματος ή μεταλλάξεις (η μελφαλάνη είναι περισσότερο μεταλλαξιογόνος σε σχέση με την κυκλοφωσφαμίδη). 1 6 Ανάλογη δράση εμφανίζουν και οι νιτροζουρίες, ενώ οι αντιμεταβολίτες, η δοξορουβικίνη και η μπλεομυκίνη ενοχοποιούνται σπάνια για δευτεροπαθή ΜΔΣ. Επίσης, ενοχοποιούνται οι επιποδοφυλλοτοξίνες, οι νιτροζουρίες, η προκαρβαζίνη και τα παράγωγα πλατίνας, ενώ εμφάνιση ΜΔΣ/ΟΜΛ μπορεί να εκδηλωθεί και μετά από χρόνια έκθεση σε βενζόλιο (5 20 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος), οργανικούς διαλύτες, παράγωγα πετρελαίου και μερικά εντομοκτόνα. Ο κίνδυνος φαίνεται ότι σχετίζεται με τη συνολική δόση, τη διάρκεια της θεραπείας και από το ίδιο το φάρμακο, και εκδηλώνεται συνήθως σε διάστημα 2 10 ετών από τη χρήση, ενώ πριν από την εμφάνιση της οξείας λευχαιμίας συνήθως προηγείται η εμφάνιση μυελοδυσπλασίας. Οι συχνότερες λευχαιμίες είναι Μ1 ή Μ2 κατά FAB και συνήθως συνοδεύονται από πολλαπλές χρωμοσωμικές διαταραχές (συχνότερα διαγραφές στα χρωμοσώματα 5 και 7 ή εμφάνιση τρισωμίας 8). Σε περιπτώσεις δευτεροπαθών ΜΔΣ/ΟΜΛ εμφανίζονται επίσης διαταραχές στα χρωμοσώματα 1, 2, 4, 8, 11, 12, 14, 17, 18 και 21. Οι διαταραχές στο χρωμόσωμα 17 εμφανίζονται πιο συχνά σε δευτεροπαθή ΜΔΣ/ΟΜΛ μετά από χημειοθεραπεία για συμπαγή νεοπλάσματα. Οι ασθενείς με δευτεροπαθή ΟΜΛ λόγω χημειοθεραπείας που εμφανίζουν t(8;21), inv(16), t(8;16), t(15;17) ή μεταθέσεις που εντοπίζονται στο 11q23 αποτελούν μια ιδιαίτερη υποομάδα (απουσία προηγουμένως εικόνας ΜΔΣ και βραχεία λανθάνουσα περίοδος). Πιο συχνά, η ΟΜΛ είναι Μ2 [t(8;21], M3 [t(15;17)], M4Eo [inv(16)], M4 ή Μ5 [t(8;16)].1 6

7 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ της κοκκιώδους σειράς ΑΠΌ ΦΑΡΜΑΚΑ 591 Οι περισσότεροι ασθενείς με δευτεροπαθή ΜΔΣ/ΟΜΛ έχουν λάβει θεραπεία με αναστολείς τοποϊσομεράσης ΙΙ (επιποδοφυλλοτοξίνη ή ανθρακυκλίνες ή παράγωγα) σε συνδυασμό με αλκυλιούντες παράγοντες ή παράγωγα πλατίνας και ιονίζουσα ακτινοβολία. Η μέση διάρκεια από τη χημειοθεραπεία ή και την ακτινοβόληση μέχρι τη διάγνωση της δευτεροπαθούς λευχαιμίας είναι περίπου 3 4 έτη (μεγαλύτερος κίνδυνος μήνες μετά από τη θεραπεία). Από τα άτομα που θα αναπτύξουν λευχαιμία, σε ποσοστό 6% περίπου εμφανίζεται τον πρώτο χρόνο, ενώ το 15% των ασθενών την εκδηλώνουν 7 έτη μετά από τη χημειοθεραπεία. Σε ασθενείς με μυέλωμα και θεραπεία με αλκυλιούντες παράγοντες, ο κίνδυνος οξείας μυελογενούς λευχαιμίας ανέρχεται σε 3 5% στα 3 έτη και σε 10 15% στα 10 έτη μετά τη θεραπεία. 1 6 Oι αναστολείς της τοποϊσομεράσης ΙΙ, όπως οι επιποδοφυλλοτοξίνες (ετοποσίδη, τενιποσίδη), οι ανθρακυκλίνες (δαουνορουβικίνη, επιρουβικίνη, αδριαμυκίνη) και η μιτοξανδρόνη μπορεί να ευθύνονται για εμφάνιση οξείας λευχαιμίας, κυρίως Μ4 κατά FAB με συχνή εμφάνιση ανωμαλίας 11q Φαίνεται ότι η περίοδος για την εμφάνιση είναι βραχύτερη και συνήθως δεν προηγείται φάση μυελοδυσπλασίας. Επίσης, την ίδια κλινική πορεία μετά από τη χορήγηση αναστολέων τοποϊσομεράσης ΙΙ ακολουθεί η εμφάνιση λευχαιμίας Μ3 κατά FAB με χρωμοσωμικά και κυτταρογενετικά ευρήματα τύπου κλασικής οξείας προμυελοκυτταρικής λευχαιμίας [PML-RARA], t(15;17), με καλή ανταπόκριση στη θεραπεία της de novo M3. 56 Οι ασθενείς που λαμβάνουν «συμπληρωματική» (adjuvant) θεραπεία για καρκίνο του μαστού και ιδιαίτερα μετά από λήψη αλκυλιούντων παραγόντων ή και ανθρακυκλινών παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση οξείας λευχαιμίας που σχετίζεται με την ηλικία, τη βαρύτητα της θεραπείας και την ακτινοθεραπεία Σε μερικές περιπτώσεις, φαίνεται ότι o κίνδυνος αυξάνεται μετά από λήψη αυξητικού παρόντα G-CSF. 61,62 Αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης ΜΔΣ ή και οξείας λευχαιμίας εμφανίζεται επίσης μετά από ακτινοθεραπεία και ανοσολογική θεραπεία σε λεμφώματα μη Hodgkin, καθώς και μετά από μεταμόσχευση μυελού ή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Στις περιπτώσεις αυτές ενοχοποιείται η ίδια η μεταμόσχευση, η προηγηθείσα χημειοθεραπεία, καθώς και η υποκείμενη νόσος. 63,64 ABSTRACT Hematologic dyscrasias caused by medication Β. Dyscrasias of the white blood cell series J. Meletis, K. Konstantopoulos First Department of Internal Medicine, National and Kapodistrian University of Athens, Laiko General Hospital of Athens, Athens, Greece Archives of Hellenic Medicine 2010, 27(4): This is a review of the disturbances in the white blood cell series caused by therapeutic agents and chemicals. It is now well recognized that various medicines can affect the production, maturation, function and morphology of the white blood cells, mainly the granulocytes. Some agents, especially cytostatics, predispose also to treatment-related myeloid leukemia and the myelodysplastic syndrome. Early recognition and appropriate investigation of these disturbances can permit safer application of these potentially toxic agents in everyday practice. Key words: Agranulocytosis, Eosinophilia, Medicines, Neutropenia, Neutrophilia, Therapy-related leukemia, Therapy-related myelodysplastic syndrome Βιβλιογραφία 1. Dreyfus B. Hématologie. Flammarion Médecine-Sciences, Paris, Lichtman MA, Beutler E, Kipps TJ, Seligsohn U, Kaushansky K, Prchal JT. Williams hematology. 7th ed. McGray-Hill Co, New York, Greer JP, Foerster J, Rodgers GM, Paraskevas F, Glader B, Arber DA et al. Wintrobe s clinical hematology. 12th ed. Wolters Kluver/Lippincott Williams & Wilkins, New York, Μελέτης ΙΧ. Από το αιματολογικό εύρημα στη διάγνωση. 7η έκδοση. Εκδόσεις Νηρέας, Αθήνα, Μελέτης ΙΧ. Άτλας Αιματολογίας. 2η έκδοση. Εκδόσεις Νηρέας, Αθήνα, Meletis J. Atlas of hematology. 3rd ed. Nereus Publ, Ltd, Athens, 2009

8 592 Γ.Χ. Μελέτης και Κ. Κωνσταντόπουλος 7. Μελέτης ΙΧ, Τέρπος Ε. Βασικά στοιχεία που αφορούν την κοκκιοποίηση. Στο: Διαταραχές του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2005: Μελέτης ΙΧ, Τέρπος Ε. Βασικά στοιχεία που αφορούν την κινητική των κυττάρων της κοκκιώδους σειράς. Στο: Διαταραχές του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2005: Μελέτης ΙΧ, Τέρπος Ε, Κωνσταντόπουλος Κ. Διαταραχές του αριθμού των λευκών. Στο: Διαταραχές του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2005: Μελέτης ΙΧ. Πολυμορφοπυρηνώσεις ουδετεροπενίες. Σεμινάριο Αιματολογίας «Ερμηνεία και εφαρμογή εργαστηριακών εξετάσεων στην Aιματολογία». Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, Αθήνα, 1989: Meletis J, Vavourakis Ε, Andreopoulos Α, Yataganas Χ, Poziopoulos C, Lafioniatis S et al. Recovery of carbimazole-induced agranulocytosis following recombinant granulocyte-macrophage colony stimulating factor (rhgm-csf) administration. Haematologica 1993, 78: Stroncek DF. Drug-induced immune neutropenia. Transfus Med Rev 1993, 7: Pisciotta AV. Drug-induced agranulocytosis. Drugs 1978, 15: Aster RH. Drug-induced immune cytopenias. Toxicology 2005, 209: Pisciotta AV. Drug-induced agranulocytosis. Peripheral destruction of polymorphonuclear leukocytes and their marrow precursors. Blood Rev 1990, 4: Hedenmalm K, Spigset O. Agranulocytosis and other blood dyscrasias associated with dipyrone (metamizole). Eur J Clin Pharmacol 2002, 58: Andrès E, Zimmer J, Affenberger S, Federici L, Alt M, Maloisel F. Idiosyncratic drug-induced agranulocytosis: Update of an old disorder. Eur J Intern Med 2006, 17: Juliá A, Olona M, Bueno J, Revilla E, Rosselló J, Petit J et al. Drug-induced agranulocytosis: Prognostic factors in a series of 168 episodes. Br J Haematol 1991, 79: ANONYMOUS. Anti-infective drug use in relation to the risk of agranulocytosis and aplastic anemia. A report from the International Agranulocytosis and Aplastic Anemia Study. Arch Intern Med 1989, 149: Ibáñez L, Ballarín E, Pérez E, Vidal X, Capellà D, Laporte JR. Agranulocytosis induced by pyrithyldione, a sedative hypnotic drug. Eur J Clin Pharmacol 2000, 55: ANONYMOUS. Risk of agranulocytosis and aplastic anemia in relation to use of antithyroid drugs. International Agranulocytosis and Aplastic Anaemia Study. Br Med J 1988, 297: Van Staa TP, Boulton F, Cooper C, Hagenbeek A, Inskip H, Leufkens HG. Neutropenia and agranulocytosis in England and Wales: Incidence and risk factors. Am J Hematol 2003, 72: Andrès E, Kurtz JE, Maloisel F. Nonchemotherapy drug-induced agranulocytosis: Experience of the Strasbourg teaching hospital ( ) and review of the literature. Clin Lab Haematol 2002, 24: Salama A, Schütz B, Kiefel V, Breithaupt H, Müller-Eckhardt C. Immune-mediated agranulocytosis related to drugs and their metabolites: Mode of sensitization and heterogeneity of antibodies. Br J Haematol 1989, 72: Andersohn F, Konzen C, Garbe E. Systematic review: Agranulocytosis induced by nonchemotherapy drugs. Ann Intern Med 2007, 146: Andrès E, Maloisel F. Idiosyncratic drug-induced agranulocytosis or acute neutropenia. Curr Opin Hematol 2008, 15: Tesfa D, Keisu M, Palmblad J. Idiosyncratic drug-induced agranulocytosis: Possible mechanisms and management. Am J Hematol 2009, 84: Andersohn F, Bronder E, Klimpel A, Garbe E. Proportion of drug-related serious rare blood dyscrasias: Estimates from the Berlin Case-Control Surveillance Study. Am J Hematol 2004, 77: Claas FH. Immune mechanisms leading to drug-induced blood dyscrasias. Eur J Haematol 1996, 60(Suppl): Guest I, Uetrecht J. Drugs that induce neutropenia/agranulocytosis may target specific components of the stromal cell extracellular matrix. Med Hypotheses 1999, 53: Young NS. Drug-related blood dyscrasias. Introduction. Eur J Haematol 1996, 60(Suppl): Mosyagin I, Dettling M, Roots I, Mueller-Oerlinghausen B, Cascorbi I. Impact of myeloperoxidase and NADPH-oxidase polymorphisms in drug-induced agranulocytosis. J Clin Psychopharmacol 2004, 24: Palmblad J, Papadaki HA, Eliopoulos G. Acute and chronic neutropenias. What is new? J Intern Med 2001, 250: Dettling M, Cascorbi I, Roots I, Mueller-Oerlinghausen B. Genetic determinants of clozapine-induced agranulocytosis: Recent results of HLA subtyping in a non-jewish Caucasian sample. Arch Gen Psychiatry 2001, 58: Chaiwatanatorn K, Lee N, Grigg A, Filshie R, Firkin F. Delayedonset neutropenia associated with rituximab therapy. Br J Haematol 2003, 121: Βύνιου Ν. Πολυμορφοπυρήνωση/μονοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση. Στο: Διαταραχές του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2005: Dale DC, Fauci AS, Guerry D IV, Wolff SM. Comparison of agents producing a neutrophilic leukocytosis in man. Hydrocortisone, prednisone, endotoxin, and etiocholanolone. J Clin Invest 1975, 56: Shoenfeld Y, Gurewich Y, Gallant LA, Pinkhas J. Prednisoneinduced leukocytosis. Influence of dosage, method and duration of administration on the degree of leukocytosis. Am J Med 1981, 71: Roath S, Choudhury D, Edwards JG, Francis JL, Gordon A. Neutrophil mobilization in lithium-induced neutrophilia. Hum Psychopharmacol 2004, 2: Cohen PR. Sweet s syndrome a comprehensive review of an acute febrile neutrophilic dermatosis. Orphanet J Rare Dis 2007, 2: Τέρπος Ε, Μελέτης ΙΧ. Ηωσινοφιλία Διαγνωστική προσέγγιση.

9 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ της κοκκιώδους σειράς ΑΠΌ ΦΑΡΜΑΚΑ 593 Στο: Διαταραχές του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2005: Μελέτης ΙΧ. Το ηωσινόφιλο κύτταρο, μορφολογία, λειτουργίες. Ιατρική 1981, 39: Μελέτης ΙΧ. Νοσήματα που συνοδεύονται από ηωσινοφιλία. Ιατρική 1984, 46: Μελέτης ΙΧ, Τέρπος Ε, Κωνσταντόπουλος Κ. Διαταραχές του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2005, 17: Μελέτης ΙΧ, Μασουρίδη Σ, Σαραντόπουλος Α, Σπηλιοπούλου Α, Ασπραδάκη Μ, Ασημακόπουλος ΙΒ και συν. Το ηωσινόφιλο κύτταρο. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2008: Μελέτης ΙΧ, Σαραντόπουλος Α, Μασουρίδη Σ, Βαριάμη Ε, Τέρπος Ε. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2008: Μελέτης ΙΧ, Μασουρίδη Σ, Σαραντόπουλος Α, Βαριάμη Ε, Τέρπος Ε. Εξωγενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που δεν ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα. Κλινικά Φροντιστήρια, Ιατρική Εταιρεία Αθηνών, Αθήνα, 2008, Katz JD, Wakem CJ, Parke AL. L-tryptophan associated eosinophilia-myalgia syndrome. J Rheumatol 1990, 17: Tefferi Α, Patnaik ΜΜ, Pardanani Α. Eosinophilia: Secondary, clonal and idiopathic. Br J Haema tol 2006, 133: Tas S, Simonart T. Management of drug rash with eosinophilia and systemic symptoms (DRESS syndrome): An update. Dermatology 2003, 206: Aouam K, Bel Hadj Ali H, Youssef M, Chaabane A, Amri M, Boughattas NA et al. Carbamazepine-induced DRESS and HHV6 primary infection: The importance of skin tests. Epilepsia 2008, 49: Prommer N, Sottas PE, Schoch C, Schumacher YO, Schmidt W. Total hemoglobin mass a new parameter to detect blood doping? Med Sci Sports Exerc 2008, 40: Lundby C, Robach P. Assessment of total haemoglobin mass: Can it detect erythropoietin-induced blood manipulations? Eur J Appl Physiol 2010, 108: Mauritzson N, Albin Μ, Rylander L, Billström R, Ahlgren T, Mikoczy Z et al. Pooled analysis of clinical and cytogenetic features in treatment-related and de novo adult acute myeloid leukemia and myelodysplastic syndromes based on a consecutive series of 761 patients analyzed and on 5098 unselected cases reported in the literature Leukemia 2002, 16: Smith SM, Le Beau MM, Huo D, Karrison T, Sobecks RM, Anastasi J et al. Clinical-cytogenetic associations in 306 patients with therapy-related myelodysplasia and myeloid leukemia: The University of Chicago series. Blood 2003, 102: Mistry AR, Felix CA, Whitmarsh RJ, Mason A, Reiter A, Cassinat B et al. DNA topoisomerase II in therapy-related acute promyelocytic leukemia. N Engl J Med 2005, 352: Ono M, Watanabe T, Shimizu C, Hiramoto N, Goto Y, Yonemori K et al. Therapy-related acute promyelocytic leukemia caused by hormonal therapy and radiation in a patient with recurrent breast cancer. Jpn J Clin Oncol 2008, 38: Smith RE, Bryant J, DeCillis A, Anderson S, National Surgical Adjuvant Breast and Bowel Project Experience. Acute myeloid leukemia and myelodysplastic syndrome after doxorubicin-cyclophosphamide adjuvant therapy for operable breast cancer: the National Surgical Adjuvant Breast and Bowel Project Experience. J Clin Oncol 2003, 21: Patt DA, Duan Z, Fang S, Hortobagyi GN, Giordano SH. Acute myeloid leukemia after adjuvant breast cancer therapy in older women: Understanding risk. J Clin Oncol 2007, 25: Cole M, Strair R. Acute myelogenous leukemia and myelodysplasia secondary to breast cancer treatment: Case studies and literature review. Am J Med Sci 2010, 339: Hershman D, Neugut AI, Jacobson JS, Wang J, Tsai WY, McBride R et al. Acute myeloid leukemia or myelodysplastic syndrome following use of granulocyte colony-stimulating factors during breast cancer adjuvant chemotherapy. J Natl Cancer Inst 2007, 99: Touw IP, Bontenbal M. Granulocyte colony-stimulating factor: Key (f)actor or innocent bystander in the development of secondary myeloid malignancy? J Natl Cancer Inst 2007, 99: Roboz GJ, Bennett JM, Coleman M, Ritchie EK, Furman RR, Rossi A et al. Therapy-related myelodysplastic syndrome and acute myeloid leukemia following initial treatment with chemotherapy plus radioimmunotherapy for indolent non- Hodgkin lymphoma. Leuk Res 2007, 31: Hake CR, Graubert TA, Fenske TS. Does autologous transplantation directly increase the risk of secondary leukemia in lymphoma patients? Bone Marrow Transplant 2007, 39:59 70 Corresponding author: J. Meletis, First Department of Internal Medicine, National and Kapodistrian University of Athens, Laiko General Hospital, Athens, Greece imeletis@med.uoa.gr...

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής Άννα Ναξάκη Επιμελήτρια Α Γ Παθολογική Κλινική ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΘΕΙΟΥΡΙΑΣ(ΠΡΟΠΥΛΟ ΚΑΙ ΜΕΘΥΛΟΘΕΙΟΥΡΑΚΙΛΗ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΙΜΙΔΑΖΟΛΗΣ(ΚΑΡΒΙΜΑΖΟΛΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑΜΑΖΟΛΗ) -Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης Αρχική κλινική προσέγγιση Συμπτωματικός ή μη συμπτωματικός

Διαβάστε περισσότερα

Αιματολογικές διαταραχές που προκαλούνται από φάρμακα. Διαταραχές της κοκκιώδους σειράς

Αιματολογικές διαταραχές που προκαλούνται από φάρμακα. Διαταραχές της κοκκιώδους σειράς Αιματολογικές διαταραχές που προκαλούνται από φάρμακα. Διαταραχές της κοκκιώδους σειράς Αλέξανδρος Κανελλόπουλος, Γεώργιος Μπούτσικας, Λούλα Παπαγεωργίου, Κυριακή Πέτεβη, Ιωάννης Β. Ασημακόπουλος, Κατρίνα

Διαβάστε περισσότερα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα 9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Ενδογενείς ηωσινοφιλίες

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα (MΥΝ) Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ), BCR-ABL1 + Χρόνια Ουδετεροφιλική Λευχαιμία (ΧΟΛ)

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ Κυτταροβρίθεια Μυελού = Αιμοποιητικά κύτταρα / Λιποκύτταρα Νεογνά ~ 100% Ενήλικες ~ 30% 70% Υποκυτταρικός

Διαβάστε περισσότερα

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών 13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 Τα ηωσινόφιλα παράγονται όπως όλα τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ Εισαγωγή στην αιματολογία Αιματολογία Κλινική και εργαστηριακή Διαγνωστική και θεραπευτική Αυτόνομη και συνεργατική Αίμα-Λειτουργίες Μεταφορά οξυγόνου Απομάκρυνση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΑΙΜΟ ΟΣΙΑΣ ΕΒ ΟΜΑ Α ΑΙΜΟ ΟΣΙΑΣ ΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥΣ ΑΘΗΝΑ, 31/5 4/6/2010 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 20/9 24/9/2010 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ KAI ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ Ηλίας Σπ. Κυριάκου

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρογενετική και μοριακή γενετική επίκτητων διαταραχών

Κυτταρογενετική και μοριακή γενετική επίκτητων διαταραχών ΙΠΤ-Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΕΙΟΦΥΣΙΚΗΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΓΟΝΟΤΟΞΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Κυτταρογενετική και μοριακή γενετική επίκτητων διαταραχών ρ Κωνσταντίνα Σαμπάνη Ερευνήτρια Α 1 ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΣΤΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

ΛΙΣΤΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΛΙΣΤΑ ΒΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Η ακόλουθη λίστα περιλαµβάνει τα πλέον βασικά φάρµακα κατά κατηγορία φαρµάκων που διδάσκονται στα πλαίσια των µαθηµάτων Φαρµακολογία Ι και Φαρµακολογία ΙΙ. Η λίστα καλύπτει την εξεταστέα

Διαβάστε περισσότερα

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Βασικές αρχές Η µεταµόσχευση αρχέγονων αιµοποιητικών κυττάρων αποτελεί σηµαντική

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αιματολόγος, Επιμελήτρια Β Αιματολογικό Τμήμα Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (ΜΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Tοξικότητα. Αρτεμις Ντονά Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας. 6/3/2008 Αρτεμις Αγησ. Ντονά

Tοξικότητα. Αρτεμις Ντονά Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας. 6/3/2008 Αρτεμις Αγησ. Ντονά Tοξικότητα Αρτεμις Ντονά Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας Αντικείμενα του μαθήματος Να εξοικειωθεί με την έννοια της τοξικότητας, όργανο στόχος Να μπορεί να ξεχωρίσει την οξεία

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με θρομβοκυττάρωση Εισαγωγή Αριθμός ΑΜΠ 450x10 9 /L γενικά αποδεκτός ως θρομβοκυττάρωση

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Ιστορικά ασθενών με σύνδρομα μυελικής ανεπάρκειας 1 ο ιστορικό: Ανδρας 65 ετών με ήπιο σακχαρώδη διαβήτη από 5-ετίας παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, Κ. Αντωνάτου, Χ. Κουτσιανάς, Γ. Γεωργιόπουλος, Δ. Βασιλόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία ΙΙ Αιματολογία Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος. www.rheuma,gr

Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος. www.rheuma,gr Πολλες από τις ρευματικες παθησεις των ενηλικων προσβαλουν και τα παιδια,αν και σε μικροτερη συχνοτητα. Επιπλεον καποιες παθησεις όπως είναι ο συστηματικης έναρξης ή ο ολιγοαρθρικος τυπος εναρξης της Νεανικης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ - ΡΑΔΙΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Βασικές γνώσεις I SBN 960-372-069-0 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΙΣ Α. ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ Μ Ε Ρ Ο Σ Ι ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ Κεφάλαιο 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ... 3 Το καρκινικό κύτταρο... 3 Κυτταρικός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΡΔΙΟΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Άννα Ιµπρισίµη, ΤΕ Νοσηλεύτρια, Δ Παθολογική κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Δάφνη Μαυροπούλου, ΤΕ Νοσηλεύτρια, Δ Παθολογική κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Ελένη Καλαϊτζή,

Διαβάστε περισσότερα

Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH

Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH Υπερφλεγμονώδες σύνδρομο Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φαρμακολογία ΙI Κυτταροτοξικά Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Θεοδώρα Δημητρίου Μάθημα επιλογής «Λευχαιμίες» Blood Cancer Journal (2015) 5, e304 Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία (ΟΠΛ)

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΞΕΙΩΝ ΛΕΥΧΑΙΜΙΩΝ Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO Μαρία Γ. Βάγια Αιματολόγος, 401 ΓΣΝΑ Μαρία Ν. Παγώνη Αιματολόγος Αιματολογική - Λεμφωμάτων Κλινική και ΜΜΜΟ ΓΝΑ «ο Ευαγγελισμός» Ιωάννινα, 13 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ. ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»

ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ. ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΛΕΜΦΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Παράγοντες που επηρεάζουν το είδος της θεραπείας σε ασθενείς με λεμφοϋπερπλαστική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ Παρούσα νόσος Ασθενής 53 ετών προσήλθε στο ΓΝ Καστοριάς λόγω εύκολης κόπωσης και αδυναμίας Έναρξη συμπτωμάτων προ διμήνου με επιδείνωση

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικό Φροντιστήριο ΙΙ: Αιματολογία για Ρευματολόγους

Κλινικό Φροντιστήριο ΙΙ: Αιματολογία για Ρευματολόγους Κλινικό Φροντιστήριο ΙΙ: Αιματολογία για Ρευματολόγους Ουδετεροπενία, διαφορική διάγνωση και κλινική σημασία Ελένη Παπαδάκη Καθηγήτρια Αιματολογίας Αιματολογική Κλινική ΠΑΓΝΗ Περίπτωση ασθενούς Γυναίκα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ Τα λεμφοκύτταρα προέρχονται από την λεμφική σειρά, ενώ τα μονοπύρηνα, τα πολυμορφοπύρηνα λευκοκύτταρα (κοκκιοκύτταρα) και τα βασεόφιλα

Διαβάστε περισσότερα

Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες. Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 7-3-2014

Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες. Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 7-3-2014 Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 7-3-2014 Αιμοπετάλια Φυσιολογικός αριθμός: 150-400.000/μL Ζουν περίπου 4 μέρες To μικρότερο (2-3 μ) απύρηνο κύτταρο του περιφερικού αίματος Παράγονται

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Δρ Ειρήνη Κατωδρύτου Αιματολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ Αιματολογική Κλινική Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο» Πολλαπλούν Μυέλωμα Είδος

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή.

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. ΑΤΟΜΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα από έτους(λόγω

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 7ο ΚΡΗΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ "H ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ" ΛΑΡΝΑΚΑ, 23/10/2015 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΛΙΤΣΑΚΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Άντρας 68 ετών με α/α : ΡΠ σε νεαρή

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Επιδημιολογία - Αιτιοπαθογένεια Δικόρυφη καμπύλη εμφάνισης κορυφές: 15-40 έτη, >60 έτη : = Μικρή υπεροχή (1.5-2.0/1)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Στάδια μικροβιακής λοίμωξης δημιουργία αποικίας σε εξωτερική επιφάνεια διείσδυση στον οργανισμό τοπική μόλυνση συστηματική (γενικευμένη) μόλυνση H σημασία

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακευτική αλλεργία σε ασθενείς με ΗΙV λοίμωξη. Συσχέτιση με κλινικά και δημογραφικά στοιχεία.

Φαρμακευτική αλλεργία σε ασθενείς με ΗΙV λοίμωξη. Συσχέτιση με κλινικά και δημογραφικά στοιχεία. Φαρμακευτική αλλεργία σε ασθενείς με ΗΙV λοίμωξη. Συσχέτιση με κλινικά και δημογραφικά στοιχεία. Γεωργίου Α., Τσαχουρίδου Ο., Σκούρα Λ., Χριστάκη Ε., Γεροφώτης Α., Βασδέκη Δ., Κοτερένη Γ., Ντζιοβάρα Α.Μ.,

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

Μ ε τ α μ ό σ χ ε υ σ η α ι μ ο π ο ι η τ ι κ ώ ν κ υ τ τ ά ρ ω ν

Μ ε τ α μ ό σ χ ε υ σ η α ι μ ο π ο ι η τ ι κ ώ ν κ υ τ τ ά ρ ω ν Μ ε τ α μ ό σ χ ε υ σ η α ι μ ο π ο ι η τ ι κ ώ ν κ υ τ τ ά ρ ω ν Αιματολογική Κλινική και Λεμφωμάτων, Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών Δημήτρης Καρακάσης Σχεδιάγραμμα της ομιλίας Εισαγωγή Ασθενής - ενδείξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ. 5o ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΦΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Διδάσκοντες: Αγγελική Χέβα Παθολογοανατόμος, ΠΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου» Επιστημονικός

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτα Κουτσογιάννη Αιµατολόγος ΝΥ Αιµοδοσίας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός»

Παναγιώτα Κουτσογιάννη Αιµατολόγος ΝΥ Αιµοδοσίας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» ΑΙΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΜΑΚ ΜΕ ΜΙΚΤΗ ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΑΒΟ Παναγιώτα Κουτσογιάννη Αιµατολόγος ΝΥ Αιµοδοσίας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (ΜΑΚ) Αποδεκτή θεραπεία για ασθενείς µε: συγγενείς

Διαβάστε περισσότερα

Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες. Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ.

Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες. Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ. Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ. Πατρών Aίτια Αιμόλυσης Εξωαγγειακή Αιμόλυση Ενδογενή Αίτια: Διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσπέλαση Ουδετεροπενίας. Έλενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών

Διαγνωστική προσπέλαση Ουδετεροπενίας. Έλενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Διαγνωστική προσπέλαση Ουδετεροπενίας Έλενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Παράκληση για εκτίμηση... Γυναίκα 65 ετών, με ιστορικό ΑΥ προσέρχεται στο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ. Φυσιολογικές τιμές αιματολογικών παραμέτρων

ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ. Φυσιολογικές τιμές αιματολογικών παραμέτρων ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ Μ. Οικονόμου Εισαγωγή Η «γενική αίματος» αποτελεί τη συνηθέστερα χρησιμοποιούμενη εξέταση στην παιδιατρική κλινική πράξη. Ο προσδιορισμός των αιματολογικών παραμέτρων

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα Ι. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων της Άδειας Κυκλοφορίας

Παράρτημα Ι. Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων της Άδειας Κυκλοφορίας Παράρτημα Ι Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την τροποποίηση των όρων της Άδειας Κυκλοφορίας 1 Επιστημονικά πορίσματα Λαμβάνοντας υπόψη την Έκθεση Αξιολόγησης της PRAC στα PSUR για την υδροχλωρική

Διαβάστε περισσότερα

ANTIMETΩΠΙΣΗ ΟΥΛΩΤΙΚΩΝ ΑΛΩΠΕΚΙΩΝ

ANTIMETΩΠΙΣΗ ΟΥΛΩΤΙΚΩΝ ΑΛΩΠΕΚΙΩΝ ANTIMETΩΠΙΣΗ ΟΥΛΩΤΙΚΩΝ ΑΛΩΠΕΚΙΩΝ Μιχάλης Κακέπης Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν ΟΡΙΣΜΟΣ Με τον όρο ουλωτική αλωπεκία, εννοούμε μία ομάδα σπανίων διαταραχών, που καταστρέφουν τον

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Αντικατάσταση ΜΟ από κλωνικούς απογόνους εξαλλαγμένου πολυδύναμου

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικές εκδηλώσεις λόγω διαταραχής της κινητικής των κυττάρων της κοκκιώδους σειράς Ιδιoσυστασιακή ακοκκιοκυτταραιμία

Κλινικές εκδηλώσεις λόγω διαταραχής της κινητικής των κυττάρων της κοκκιώδους σειράς Ιδιoσυστασιακή ακοκκιοκυτταραιμία ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ REVIEW ÁÑ ÅÉÁ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ 2011, 28(4):439-449 Κλινικές εκδηλώσεις λόγω διαταραχής της κινητικής των κυττάρων της κοκκιώδους σειράς Ιδιoσυστασιακή ακοκκιοκυτταραιμία Copyright Athens Medical

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Φλεγμονή Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μη ειδική ανοσολογική άμυνα ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ Φυσικοί: δέρμα, βλεννογόνοι, βλέννα, βήχας Χημικοί: λυσοζύμη, αντιμικροβιακά

Διαβάστε περισσότερα

Παραγγελία αντιπυρηνικών αντισωμάτων και εκχυλιζόμενων πυρηνικών αντιγόνων

Παραγγελία αντιπυρηνικών αντισωμάτων και εκχυλιζόμενων πυρηνικών αντιγόνων ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Αυτοαντισώματα σε νοσήματα συνδετικού ιστού Η διάγνωση των αυτοάνοσων παθήσεων του συνδετικού ιστού (connective tissue diseases, CTD) εξαρτάται τόσο από την αναγνώριση

Διαβάστε περισσότερα

Θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια στα αυτοάνοσα νοσήματα

Θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια στα αυτοάνοσα νοσήματα Θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια στα αυτοάνοσα νοσήματα Δέσποινα Αδαμίδου Αθήνα 2015 Ατζέντα Ορισμός TMA - Ταξινόμηση Επίπτωση στα αυτοάνοσα νοσήματα Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί Διαφορική διάγνωση - Αλληλοεπικαλύψεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ Λ.Β. Αθανασίου ΟΡΙΣΜΟΙ Λευχαιμίες Κακοήθη νεοπλάσματα των πρόδρομων αιμοκυττάρων του μυελού των oστών. Ατελής διαφοροποίηση οδηγεί σε πολλαπλασιασμό μη ώριμων (και μη λειτουργικών) κυττάρων.

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα

Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Ρευματικός Πυρετός και Μεταστρεπτοκοκκική Αντιδραστική Αρθρίτιδα Έκδοση από 2016 2. Διάγνωση και θεραπεία 2.1 Πώς μπαίνει η διάγνωση; Τα κλινικά ευρήματα και

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιοσυγκρασιακή Φαρμακευτική Ηπατοτοξικότητα: Νεότερα δεδομένα

Ιδιοσυγκρασιακή Φαρμακευτική Ηπατοτοξικότητα: Νεότερα δεδομένα Ιδιοσυγκρασιακή Φαρμακευτική Ηπατοτοξικότητα: Νεότερα δεδομένα Κωνσταντίνος Μιμίδης Γαστρεντερολόγος Αν. Καθηγητής Παθολογίας Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Φαρμακευτική ηπατοτοξικότητα: το μέγεθος του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ. Οκτώβριος 2016.

ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ. Οκτώβριος 2016. ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ 1 ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ Οκτώβριος 2016 2η Έκδοση ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ 1 Πρόλογος Το Ίδρυμα της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΝΕΑΝΙΚΗ ΙΔΙΟΠΑΘΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Όνομα Φοιτήτριας: Μαρία Θωμά Αριθμός φοιτητικής ταυτότητας:2010221455

Διαβάστε περισσότερα

Significance of cytogenetics in AML with emphasis on monosomal karyotype

Significance of cytogenetics in AML with emphasis on monosomal karyotype Significance of cytogenetics in AML with emphasis on monosomal karyotype Μάθημα επιλογής: Λευχαιμίες Παπαγιαννοπούλου Οφηλία Παππά Τατιανή Περιστατικό Γυναίκα, 56 ετών Διάρροια, πυρετός εισαγωγή σε νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. Άγγελος Πεφάνης Παθολόγος Λοιμωξιολόγος ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία»

ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. Άγγελος Πεφάνης Παθολόγος Λοιμωξιολόγος ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Άγγελος Πεφάνης Παθολόγος Λοιμωξιολόγος ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ Στέλνουμε καλλιέργειες ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΔΕΙΓΜΑ Άριστος αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ

ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ Οκτώβριος 2016 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 Πρόλογος Το Ίδρυμα της Ελληνικής Αιματολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο

Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο 10 η Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Αιμαφαίρεσης Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο Δημήτριος Ε. Μπούτσης Διευθυντής Αιματολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών Ορισμός Αντιφωσφολιπιδικού Συνδρόμου Αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα

είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα Χ.Μ. Μουτσόπουλος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών ο ανοσολογικό (αμυντικό) σύστημα έχει σκοπό την προστασία του οργανισμού από ξένους εισβολείς, όπως είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Χολής Αλέξανδρος, ειδικευόμενος Ε Παθολογικής Κλινικής, ιευθυντής: Καθηγητής Αθανάσιος Σκουτέλης ΓΝΑ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Χολής Αλέξανδρος, ειδικευόμενος Ε Παθολογικής Κλινικής, ιευθυντής: Καθηγητής Αθανάσιος Σκουτέλης ΓΝΑ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» ιαφορική διάγνωση Jan Steen - Physician and a Woman Patient Χολής Αλέξανδρος, ειδικευόμενος Ε Παθολογικής Κλινικής, ιευθυντής: Καθηγητής Αθανάσιος Σκουτέλης ΓΝΑ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» Γυναίκα, 52 ετών, με εμπύρετο

Διαβάστε περισσότερα

Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις

Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις 9 ο ΚΡΗΤΟΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις Μαρία Ξημέρη Επικουρική Αιματολόγος Case presentation Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη)

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη) EMA/996/2019 EMEA/H/C/002455 Ανασκόπηση του Adcetris και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Adcetris και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Adcetris είναι αντικαρκινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικά Καρκινογόνα Κυρίως τρεις τύποι: Χηµικά (µόλυνση, κάπνισµα, αµίαντος) Φυσικά (ιονίζουσα ακτινοβολία, µή- ιονίζουσα???) Βιολογικά (ιοί π.χ.. HPV) Καρκίνος παχέος εντέρου ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιματολογίας-Αιμοδοσίας, Αιματολογικό Τμήμα, Παθολογική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Τα είδη της ITP είναι:

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών Ζωή Σελά Τα βλαστοκύτταρα είναι ένα νέο θεραπευτικό εργαλείο στην Ιατρική διαφορετικό από τα φάρμακα που μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες ΧΛΛ Η συχνότερη Λευχαιμία Μονοκλωνικά Β κύτταρα > 5x10 9 /L τυχαία εξέταση αίματοςà Λεμφοκυττάρωση! Διογκωμένοι LN αναιμία ηπατοσπληνομεγαλία

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Άγγελος Πεφάνης Παθολόγος Λοιμωξιολόγος ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία»

ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. Άγγελος Πεφάνης Παθολόγος Λοιμωξιολόγος ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Άγγελος Πεφάνης Παθολόγος Λοιμωξιολόγος ΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ Στέλνουμε καλλιέργειες ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΔΕΙΓΜΑ Άριστος αριθμός δειγμάτων. Ικανοποιητική

Διαβάστε περισσότερα

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων Χ. Μ. ΜουτσόπουΛος Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών α ρευματικά νοσήματα είναι ασθένειες που προσβάλλουν

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΕΡ-IgM. Hyper-IgM Syndrome (HIgM)

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΕΡ-IgM. Hyper-IgM Syndrome (HIgM) INTERNATIONAL PATIENT ORGANISATION FOR PRIMARY IMMUNODEFICIENCIES ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟANΕΠΑΡΚΕΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΕΡ-IgM Hyper-IgM Syndrome (HIgM) ΑΡΜΟΝΙΑ Σύλλογος Φίλων Ασθενών

Διαβάστε περισσότερα

Αντιυπερτασικά & σεξ. Σοκολάκης Ιωάννης, MD, MSc Ειδικευόμενος Β Ουρολογικής Κλινικής ΑΠΘ, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου»

Αντιυπερτασικά & σεξ. Σοκολάκης Ιωάννης, MD, MSc Ειδικευόμενος Β Ουρολογικής Κλινικής ΑΠΘ, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου» Αντιυπερτασικά & σεξ Σοκολάκης Ιωάννης, MD, MSc Ειδικευόμενος Β Ουρολογικής Κλινικής ΑΠΘ, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου» Υπέραταση & ED Η Υπέρταση αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για ED Feldman et al. J Urol

Διαβάστε περισσότερα

για τη θεραπεία ενηλίκων με μη προθεραπευμένο (νεοδιαγνωσθέν) πολλαπλό μυέλωμα, που δεν είναι επιλέξιμοι για μεταμόσχευση μυελού των οστών.

για τη θεραπεία ενηλίκων με μη προθεραπευμένο (νεοδιαγνωσθέν) πολλαπλό μυέλωμα, που δεν είναι επιλέξιμοι για μεταμόσχευση μυελού των οστών. EMA/112959/2016 EMEA/H/C/000717 Περίληψη EPAR για το κοινό λεναλιδομίδη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τ. ΜΕΡΜΙΡΗ ΔΙΕΥ/ΤΡΙΑ-ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΙΔ. ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ/ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τ. ΜΕΡΜΙΡΗ ΔΙΕΥ/ΤΡΙΑ-ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΙΔ. ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ/ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΔΡΕΝΑΛΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τ. ΜΕΡΜΙΡΗ ΔΙΕΥ/ΤΡΙΑ-ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΙΔ. ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ/ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ Σοβαρή αλλεργική αντίδραση με ταχεία έναρξη που

Διαβάστε περισσότερα

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική.

Γονίδια. τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική Από. Παρενέργειες. Φαρμακο γονιδιωματική / γενετική. Από τη Φαρμακολογία και τη Γονιδιωματική στη Φαρμακογονιδιωματική" Φυσιολογικά Ανθρώπινα Χαρακτηριστικά Ανταπόκριση στο Περιβάλλον Δέσποινα Σανούδου,, PhD FACMG Επίκουρη Καθηγήτρια Molecular Biology Biomedical

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων Ιωάννινα, Σεπτέμβριος 2013 PNH Σπάνια διαταραχή του αρχέγονου αιμοποιητικού

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μονοαρθρίτιδα. 2 ο Κλινικό Σεμινάριο Εσωτερικής Παθολογίας Οκτ 2015, Πάτρα

Οξεία μονοαρθρίτιδα. 2 ο Κλινικό Σεμινάριο Εσωτερικής Παθολογίας Οκτ 2015, Πάτρα Οξεία μονοαρθρίτιδα 2 ο Κλινικό Σεμινάριο Εσωτερικής Παθολογίας Οκτ 2015, Πάτρα Δαούσης Δημήτρης Επίκουρος καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Γενικώς η ρευματολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Θ. Τσιλιγιάννης

Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Θ. Τσιλιγιάννης Ενδείξεις της δοκιμασίας κόπωσης σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα Θ. Τσιλιγιάννης Παιδίατρος Εξειδικευμένος Παιδοπνευμονολόγος Διευθυντής Παιδοπνευμονολογικού Παιδιατρική Κλινική ΜΗΤΕΡΑ Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ Ερωτήσεις (μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, οι σωστές απαντήσεις είναι με bold) 1) Από τη εξαρτάται ανάπτυξη της αλκοολικής νόσου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ

ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΕΣ Η έννοια της οροαρνητικής ΣπΑ Προακτινολογική ΣπΑ ΣΠΥΡΟΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ ΣπΑ Ομάδα φλεγμονωδών αρθροπαθειών Με κοινά κλινικά χαρακτηριστικά και γενετικούς προδιαθεσικούς παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕς ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΕΣ

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕς ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΕΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕς ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕς ΑΙΜΟΣΤΑΣΗΣ Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 17-03-2017 ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΙΜΟΣΤΑΣΗΣ Κληρονομικές διαταραχές πρωτογενούς αιμόστασης Νόσος von Willebrand

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε.

Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε. Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε. Πάσχου, E. Γαβριηλάκη, Α. Καλαϊτζόγλου, Ε. Άμπλα, Ε. Παππάς,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB Σ. Μαρινάκη, Χ. Σκαλιώτη, Ε. Κάψια, Ε. Ξαγάς, Ε. Καλαϊτζάκης, Κ. Βαλλιάνου, Ι.Ν. Μπολέτης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΜΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (δηλ. ισχυρή απόδειξη υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα στην ακόλουθη λίστα θεραπειών)

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΕΡ ΜΙΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (δηλ. ισχυρή απόδειξη υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα στην ακόλουθη λίστα θεραπειών) ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΟΥ MASCC/ISOO ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΕΣ ΣΕ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΤΙΔΑ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΓΓΡΑΦΟΥ: 7 Νοεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 Μπλινατουμάμπη σε υποτροπή ή ανθεκτική Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπή ΟΛΛ, με την χορήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Linking Pes*cide Exposure with Pediatric Leukemia: Poten*al Underlying Mechanisms

Linking Pes*cide Exposure with Pediatric Leukemia: Poten*al Underlying Mechanisms Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Τμήμα Ιατρικής Λευχαιμίες Linking Pes*cide Exposure with Pediatric Leukemia: Poten*al Underlying Mechanisms Ιωάννης- Μάριος Ρόκας Χρήστος Σταφυλίδης Λευχαιμία παιδιών Το συχνότερο

Διαβάστε περισσότερα

Βλαστοκύτταρα και χρήσεις

Βλαστοκύτταρα και χρήσεις Βλαστοκύτταρα και χρήσεις Θαυµατουργές λύσεις στην ιατρική συνήθως δεν υπάρχουν. Ακόµη και ανακαλύψεις που υπόσχονται θαύµατα, τις περισσότερες φορές διανύουν πολύ δρόµο µέχρι να φτάσουν στην επιτυχία.

Διαβάστε περισσότερα

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός"

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. Ο Ευαγγελισμός Ο φυσιολογικός μυελός των οστών Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός" μυελός των οστών πολύπλοκος όλες οι κυτταρικές σειρές από αρχέγονο αδιαφοροποίητο κύτταρο μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης

Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Λεμφοϋπερπλασία με παραγωγή IgM ανοσοσφαιρίνης Ταξινόμηση στα λεμφώματα οριακής ζώνης Υβριδικά χαρακτηριστικά μεταξύ λεμφώματος μυελώματος

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα Αντώνης Φανουριάκης Μονάδα Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» Αθήνα, 01/02/2016

Διαβάστε περισσότερα